Book Title: Dhammakahanuogo
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj, Dalsukh Malvania
Publisher: Agam Anuyog Prakashan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/001954/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0940 GNa dhammakahANuAgo (dharmakathAnuyoThA ] saMkalanaanuyoga pravartaka munizrI kanhaiyAlAlajI 'kamala' paNDita dalasuravabhAI mAlavaNiyA A WAJ Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainAgama anuyoga granthamAlA naM. 1 aham dhammakahANuogo dharmakathAnuyoga mUlamAtra (aMgAdi jinAgamoM ke mUlapATha meM prarUpita dharmakathAoM kA vargIkRta saMkalana) saMkalana anuyoga pravartaka muni kanhaiyAlAla "kamala" paNDita dalasukha mAlavaNiyA prakAzaka Agama anuyoga TrasTa ahamadAbAda-13 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka : Agama anuyoga TrasTa 15, sthAnakavAsI sosAyaTI, nArAyaNapurA krosiMga ahamadAbAda-380013 (gujarAta) preraka : zrI vinayamunijI 'vAgIma' prathama saMskaraNa vIra samvat 2509 mauna ekAdazI vikrama samvat 2039 saMzodhita mUlya : ru. 500/ mudraka : prathama skandha rAjaratana presa, ahamadAbAda zeSa skandha naIduniyA priMTarI, 60/1, bAba lAbhacanda chajalAnI mArga, indaura-452009 (ma.pra.) phona naM. 5000 evaM 21400 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jainagama Anuyoga Series-1 DHAMMAKAHANUOGO (A Catagorised Collection of all stories from the Jaina Canon) Compiled by Anuyoga pravartaka Muni Kanhaiyalal 'Kamal' Dalsukh Malvania Agama Anuyoga Trust AHMEDABAD - 13 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Published by Agama Anuyoga Trust 15, Sthanakavasi Society, Naranpura, AHMEDABAD-380 013 NEW PRICE : Rs. 500/ Printed by Part 1-by Rajaratan Press, AHMEDABAD Rest-by Naidunia Printery, INDORE Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samappaNaM - abbhatthaNA ya vaMdAmi vaMdaNijje ThANayavAsINa paDhamaAyarie / AgamasajjhAyayare kaMThaTThiyaAgame pAyaM // 1 // attArAmammi Thie siri-'attArAmajI'ti NAmaghare / suyapurise suyabhatte divaMgae tivihajoeNaM // 2 // jumma tesi AyariyANaM saMpai sayavarisaussavaM pappa / karakamalakosamajhe puNe puNNodaeNa ahaM // 3 // maNi-'kamaloM'pArokkhaM bhttibbhrnibbhrNgltttthiio| dhammakahANa'NuogaM evaM paNao samappemi // 4 // jumma / kicadhammakahANaM evaM vivihajiNAgamavaraTThiyANa khalu / saMkalaNaM ettha kayaM appasueNaM, na me kiMcI // 1 // ww wwwWWW abbhatthaNAuriM nirUviyANaM AyariyANaM bhadatapavarANaM / divvANa divvaloyaTThiyANa pujjANa tANANaM // 1 // uvaogappA saMpayakAlANaM samaNasuvihiyANa vro| sajjhAyasIlavisae deu sayA peraNaM, bhadaM // 2 / / jummaM // Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya Agama anuyoga TrasTa kI sthApanA evaM usake prakAzana : cAra anuyogoM meM vibhAjita jainAgamoM kI nAmAvalI se prAyaH sabhI svAdhyAyazIla suparicita haiN| unheM yaha jAnakAra prasannatA hogI kI samasta jainAgamoM meM se saMkalita tathA vargIkRta pratyeka anuyoga kA sAnuvAda prakAzana ho rahA hai| anuyoga pravartaka muni zrI kanhaiyAlAlajI "kamala" kucha varSoM pahale ahamadAbAda Aye the / unake Agamana kA uddezya vidvAnoM se samparka sAdhane kA thaa| samparka meM Ane para yaha jJAta huA ki ve kaI varSoM se cAroM anuyogoM ke vibhAjana, saMkalana evaM vargIkaraNa ke bhagIratha kArya meM lage huye haiM aura sAMDerAva-rAjasthAna se hindI anuvAda sahita gaNitAnuyoga kA prakAzana bhI huA hai| kintu usakA pratiyAM aba anupalabdha haiN| gaNitAnuyoga ke prakAzana ko kaI vidvAnoM ne upayogI batAyA aura zeSa anuyogoM ke prakAzana kI AvazyakatA bhI btaayii| dharmapremI sahayogI bandhuoM se anuyogoM ke prakAzana ke sambandha meM vicAra-vimarza kiyaa| sabhI ne saharSa sahayoga dene kA AzvAsana diyaa| "sAMDerAva-rAjasthAna se prakAzita hone vAle anuyoga prakAzana jijJAsu jagat ke lie adhika se adhika upayogI baneM tathA unakA vyApaka pracAra prasAra ho" isa bhAvanA se Agama anuyoga TrasTa kI sthApanA ahamadAbAda meM kI gii| prastuta prakAzana: kucha vidvAnoM kA prArambha meM yaha sujhAva rahA ki cAroM anuyogoM kA sarvaprathama mUlamAtra kA saMskaraNa prakAzita kiyA jaaveN| hindI tathA gujarAtI anuvAda ke saMskaraNa kramaza: prakAzita kiye jaaveN| tadanusAra dharmakathAnuyoga kA prastuta saMskaraNa prakAzita kiyA gayA hai| kintu kucha Agama premI bandhuoM kA yaha vicAra rahA ki mUlamAtra kA saMskaraNa kevala vidvAnoM ke lie upayogI rahatA hai aura anuvAda sahita saMskaraNa jijJAsuoM ke lie adhika upayogI rahatA hai| yaha vicAra TrasTI mahAnubhAvoM ko adhika upayukta lgaa| ata: hindI anuvAda sahita dharmakathAnuyoga kA tathA hindI anuvAda sahita gaNitAnuyoga kA dvitIya saMskaraNa prakAzita kiyA jA rahA hai| AbhAra pradarzana : anuyoga prakAzana pariSad sAMDerAva-rAjasthAna ke pramukha kAryakartAoM ne anuyogoM ke prakAzana kI saharSa anumati pradAna karake aura prakAzana ke prArambha meM sahayoga pradAna karake udAratA pradarzita kii| isake lie una sabhI bandhuoM kA cirakRtajJa huuN| zrI himmatabhAI anuyoga prakAzanoM kI prakAzana vyavasthA saMbhAlakara zruta-sevA kA mahAn kArya kara rahe haiM ve mere mitra haiM unake sakriya sahayoga ke lie maiM sadaiva AbhArI huuN| . naIduniyA prinTarI, indaura ke prabandhaka zrI chajalAnI bandhu, vyavasthApaka zrI hIrAlAlajI jhAMjharI, zrI mahendra DAMgI Adi ke zramapUrNa sahayoga se hI dharmakathAnuyoga kA mudraNa kArya sucAru rUpa se sampanna ho sakA hai ata: ve dhanyavAda ke pAtra haiN| prUpha rIDiMga Adi kA mahatvapUrNa kArya zrI ramezabhAI mAlavaNiyA ne hAdika lagana se karake eka prazaMsanIya kArya kiyA hai| bambaI nivAsI paM. zrI jagadIzacandra jI ne isa grantha kI mahatvapUrNa aMgrejI prastAvanA likhI haiM / ata: maiM unakA AbhArI huuN| naye prakAzana: dharmakathAnuyoga kA hindI anuvAda sahita prathama saMskaraNa tathA gaNitAnuyoga kA hindI anuvAda sahita dvitIya saMskaraNa AgarA meM mudrita ho rahe haiN| agrima grAhakoM evaM artha sahayogiyoM ko anuvAda sahita saMskaraNa hI arpita evaM preSita kiye jAyeMge / naye Ayojana ___ dharmakathAnuyoga aura gaNitAnuyoga kA gujarAtI bhASA meM anuvAda yogya vidvAn kara rahe haiN| kArya sampUrNa hone para hI mudraNa ke liye diye jA skeNge| For Private &Personal-Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 6 ) prakAzanoM meM derI ke do kAraNa : 1. presoM meM bijalI kI kaTautI / zramika Andolana / prAkRta bhASA ke kampoja kI kaThinAiyAM Adi / 2. munizrI kA pratikUla svAsthya / ina kAraNoM se ApakI utsukatA ke anurUpa prakAzana preSita karane meM hama asamartha haiM / ataH kSamAprArthI haiN| kArya ke anurUpa dhairya Avazyaka hai : anuyogoM ke saMkalana evaM vargIkaraNa kA kArya kitanA kaThina hai| pAThakoM ko yaha samajhAnA bhI mere lie bar3A kaThina hai / kyoMki yaha anubhava kA viSaya hai / samasta jainAgamoM meM se pratyeka anuyoga ke sUtroM kA saMkalana karanA tathA unakA vargIkaraNa karanA zramasAdhya kArya hai| sAtha hI"dheyAMsi graha vighnAni" acche kAryoM meM aneka vighna Ate haiN| phira bhI zraddhA evaM dhairyapUrvaka munivI isa kArya meM lage hue haiN| AzA hai pAThaka varga kI jJAna-pipAsA eka na eka dina avazya paripUrNa hogI / anta meM isa mahAn jJAna yajJa meM jinhoMne zraddhA samandhita saMvibhAga kiyA hai una sabakA hRdaya se AbhArI hU~ / svAdhyAyiyoM ke lie anamola avasara anuyoga pravartaka paM. ratna muni kanhaiyAlAlajI ma. 'Ama' ke sAnnidhya meM Ayojita gaNitAnuyoga -- jainAgamoM meM varNita bhUgola khagola kA varNana / dravyAnuyoga - jainAgamoM meM varNita karma, lezyA, jIva, ajIva kA vargIkRta varNana / caraNAnuyoga jainAgamoM meM varNita zrAvaka evaM sAdhu kA acAra pAMca samiti Adi kA varNana / dharmakayAnuyoga jainAgamoM meM varNita dharmakathAoM kA vargIkRta saMkalana / mUla evaM hindI anuvAda | mUla evaM gujarAtI anuvAda | vinIta, baladevabhAI DosAbhAI paTela adhyakSa Agama anuyoga TrasTa ahamadAbAda cAroM anuyogoM kA seTa prApta karane hetu 500/- pA~casau rupaye pradAnakara agrima grAhaka avazya baniye / mantrI, Agama anuyoga TraSTa Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // aham // anuyoga kI vyAkhyA aura aitihAsika paryavekSaNa anuyoga kA tAtparya hai-zabdoM kA abhidheya ke sAtha yoga-saMbaMdha, batA denA, athavA prAkRta zabda "aNujoga" meM "aNu" kA artha sUtra hai kyoMki vyAkhyA kI apekSA se sUtra 'aNu' hotA hai, usa aNu-sUtra kA abhidheya ke sAtha yoga karanA 'aNujoga' hai| tAtparya yaha hai ki jaina AgamoM kI vyAkhyA ko aNujoga (anuyoga) kahA jAtA hai| anuyogadvAra sUtra meM anuyoga kisa paddhati se karanA? yaha vistAra se nirdiSTa hai aura usakA nirUpaNa vistAra se 'mahAvIra vidyAlaya dvArA prakAzita' naMdi-anuyogadvAra sUtra kI prastAvanA meM kiyA gayA hai ataeva yahA~ vistAra se likhanA Avazyaka nahIM hai| jijJAsu vahIM se dekha leN| dharmakathAnuyoga Adi anuyoga cAra prakAra ke haiM yaha bAta sarvaprathama Avazyaka niyukti se jJAta hotI hai aura usakA spaSTIkaraNa sarvaprathama vizeSAvazyaka bhASya meM kiyA gayA hai| vedoM kI vyAkhyA ke viSaya meM prazna upasthita huA thA ki unakI vyAkhyA aitihAsika dRSTi se, AdhyAtmika dRSTi se yA kevala kriyAkANDa kI dRSTi se kI jAya ? prazna isalie upasthita huA thA ki vedoM ko mImAMsakoM ne apauruSeya arthAt nitya mAnA hai ataeva unakA tAtparya yaha hai ki jina indrAdi kA, jina ghaTanAoM kA aura jina jAtiyoM kA ullekha vedoM meM AtA hai-unakA saMbaMdha kisI kAla se jor3ane para vedoM ko nitya mAnane meM bAdhA upasthita hogI, ataeva mAnA gayA ki vedoM ko vyAkhyA itihAsa paraka na kI jAya / mImAMsakoM ne vedoM kI vyAkhyA kevala vidhivAdaparaka karanA mAnA hai arthAt kisa samaya kyA karanA upayukta hai, veda isI kA upadeza dete haiN| adhyAtmavAdiyoM ne vedoM kI vyAkhyA adhyAtmaparaka aura Aja ke vaijJAnika yuga meM unakI vyAkhyAyeM itihAsaparaka kI jAne lagI hai| jainAgamoM ko zrI nandIsUtra meM dhruva aura nitya kahA haiyathA icceyaM duvAlasaMgaM gaNipiDagaM Na kayAi NA''sI Na kayAi Na bhvti| Na kayAi Na bhvissi| bhuvi ca bhavati ya bhavissati ya dhuve, Niae, sAsae, akkhae, avvae, avvaTThie, nnicce| yahI pATha samavAyAMga sUtra meM bhI upalabdha hai| __ naMdI kI TIkA meM zrI malayagiri ne AgamAntargata itihAsa se saMbaddha vyaktiyoM ke viSaya meM AgamoM kI nityatA ke sAtha saMgati biThAne kA koI prayatna nahIM kiyA hai aura cUrNikAra ne bhI koI spaSTIkaraNa nahIM diyA hai| samavAyAMga mUla meM jahA~ AgamoM ko nitya batAyA gayA hai vahA~ usakI TIkA meM bhI zrI abhayadeva sUri ne koI spaSTIkaraNa nahIM diyA hai, ataH isa viSaya meM aisA samajhanA cAhie ki jainAgamoM ko jo dhruva evaM nitya Adi kahA hai vaha bharata-airAvatAdi kSetroM kI apekSA se nahIM kintu paMca mahAvideha kSetroM kI apekSA se kahA hai kyoMki vahA~ yahA~ ke samAna avasarpiNI-utsarpiNI Adi kAla vibhAga nahIM hai apitu vahA~ sadA samAna kAla rahatA hai| aMga AgamoM meM azAzvata grAma nagara vyakti Adi ke nAmoM meM to parivartana hotA rahatA hai kintu jIvAdi zAzvata padArthoM ke nAma dhruva haiM ataH ve sadA aparivartita rahate haiN| unakI apekSA se hI paMca mahAvidehoM meM gaNipiTaka nitya hai| anuyogoM ke anusAra vyAkhyA karane para nayoM kA bhI prayoga karanA Avazyaka mAnA jAtA thA kintu anuyogoM kA pArthakya hone para vaha vaikalpika ho gayA arthAt anuyogoM kA pArthakya hone para kisI eka anuyoga dvArA, kisI eka sUtra kI vyAkhyA kI jAne para zeSa tIna anuyogoM kA prayoga nahIM hotA thA aura nayoM kA prayoga bhI zrotA kI buddhi-zakti dekhakara kiyA jAtA thaa| 1. vizeSAvazyaka bhASya, gAthA 2750 lA0 da. 2. naMdisuttaM-118, mahAvIra vidyAlaya, bmbii| 3. samavAya 227, suttAgame / Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) anuyogoM kA pArthakya kaba se huA ? isakA spaSTIkaraNa niryukti meM hai / prAcInakAla meM naya vicAraNA kisa sUtra meM hai aura kisa meM nahIM hai-- isakI carcA karate hue Avazyaka niyukti meM kahA hai- tAtparya yaha hai ki dRSTivAda nAmaka aMga ke sUtroM kI vyAkhyA karate samaya sAtoM nayoM se vicAra kiyA jAtA thA kintu kAlika zrutoM kI vyAkhyA meM sAtoM nayoM kI AvazyakatA nahIM samajhI jAtI thI aura kevala tIna nayoM se kAma liyA jAtA thA / "ete hi diTThiyAte parUvaNA sutta atthakathanA ya 1 ihapuNa aNabhuvagamo, adhikAro tIhi ussaNaM // isa niyukti kI vyAkhyA karate hue bhASyakAra jinabhadra ne spaSTIkaraNa kiyA hai ki loka meM tIna naya prAyaH upayogI hai aura unakA hI upayoga kAlika zruta kI vyAkhyA meM karanA cAhie / ve tIna haiM- 1. naigama, 2 saMgraha, 3. vyavahAra / 2 eka aura kAlikazruta kI vyAkhyA meM sAtoM nayoM kI AvazyakatA nahIM hai-- aisA kahA aura punaH kahA ki tIna nayoM kA prayoga kiyA jA sakatA hai isakI saMgati batAte hue niyuktikAra ne isa prakAra spaSTIkaraNa kiyA hai / " sUtra aura artha kisI na kisI naya ke antargata A jAtA hai / koI bhI aisA sUtra nahIM hai jo naya vihIna ho / ataeva zrotA kI prajJA ko dekhakara nayavizArada nayoM kA prayoga kara sakatA hai vaha cAhe to sAtoM nayoM kA prayoga bhI kara sakatA hai| nayoM kA prayoga karake sUtroM kI vyAkhyA karanA jarUrI mAnakara bhI yaha spaSTa kiyA gayA ki kAlika zruta meM nayoM kA prayoga karanA Avazyaka nahIM hai--isa bAta kA spaSTIkaraNa karane ke lie Avazyaka niryukti meM kahA gayA hai ki kAlika zruta mUr3hanayika hai arthAt usameM nayoM kA samavatAra hotA nahIM hai sAtha hI yaha spaSTa kiyA gayA hai ki anuyoga kA jaba taka pRthakkaraNa nahIM thA taba taka pratyeka sUtra kI vyAkhyA meM cAroM anuyogoM kA prayoga hotA thA / kintu anuyoga kA pRthakkaraNa hone para cAroM kA prayoga nahIM kiyA gyaa| 1, anuyoga kA pRthakkaraNa kisa rUpa meM huA ? isakA spaSTIkaraNa yaha hai ki anuyoga cAra prakAra kA hai-1. caraNAnuyoga 2. dhammANuyoga (dhammakahANuyoga ) 3. saMkhANuyoga ( gaNitAnuyoga ) 4. dravyAnuyoga / * anuyogoM kA pRthakakaraNa kisa AcArya ne kiyA usakI carcA karate hue Avazyaka niyukti meM spaSTIkaraNa hai ki Aryavaza jo tadharoM meM apazcima the unake ziSya ArakSitasUri ne yaha pRthakkaraNa kiyA hai- "didiehi mahANubhAvehi rahi / jugamAsajja vibhato aNuogo to kabhI caur3A / / mahAbhAga AyarakSita ne jo devendroM dvArA vaMdita the| samaya ko dekhakara anuyogoM kA cAra vibhAga meM pRthakkaraNa kiyA / kisa rUpa meM vaha pRthakkaraNa kiyA gayA isakA spaSTIkaraNa mUla bhASyakAra jinabhadra ne kiyA hai ka - Avazyaka, niryukti gAthA. 545 / kha - vizeSAvazyaka bhASya- 2750-2754 / vizeSAvazyaka bhASya gAthA-2747 / 2. 3. ka - Avazyaka niyukti gAthA 544 / kha- vizeSAvazyaka bhASya gAthA, 2748-2749 / 4. ka- Avazyaka niyukti gAthA, 545 / kha- vizeSAvazyaka bhASya, gAthA 2750 / 5. vizeSAvazyaka bhASya gAthA 2752 / 6. Avazyaka niyukti gAthA 769 / 7. Avazyaka niryukti gAthA 774 / Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "kAliyasuyaM ca isibhAsiyAI taio ya sUrapaNNattI / savvo ya diLuivAo, cautthao hoI aNuogo // " "jaM ca mahAkappasuyaM, jANi ya sesANi cheyasattANi / caraNakaraNANuogotti, kAliyatye uvagayANi // "2 sUryaprajJapti kA gaNitAnuyoga meM aura dRSTivAda kA dravyAnuyoga meM samAveza hotA hai| kathAnuyoga meM kathAvAle AgamoM kA samAveza svayaM jJeya hone se unake nAma nahIM diye haiN| prastuta grantha meM sabhI jaina AgamoM meM se kathAoM kA saMkalana kiyA gayA hai aura usakA nAma 'dhammakahANuoga" diyA gayA hai / anukramaNikA ko dekhane se patA cala jAegA ki prathama tIrthakara bha0 RSabhadeva se lekara bha0 mahAvora taka ke zramaNa, zramaNI, upAsaka, upAsikAoM kA kramaza: saMkalana kiyA gayA hai, aura anya tIrthakoM kI kathAoM kA bhI samAveza isameM kiyA gayA hai| vAcaka ko sarvaprathama AgamoM ko sabhI kathAoM kA saMgraha prastuta saMkalana meM upalabdha hogA, jinheM kathAoM meM rasa hai unake lie prastuta kathAnuyoga meM AgamoM kI sampUrNa kathA sAmagrI upalabdha ho jAyagI / paM0 dalasukha mAlavaNiyA ahamadAbAda 1. ka-mUlabhASya gAthA 124 / kha-vizeSAvazyaka bhASya, gAthA 2776 / 2. ka-Avazyaka niyukti gAthA, 777 / kha-vizeSAvazyaka bhASya gAthA, 2777 / Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10) saMkalanakartA kA saMkalpa : paM. jagadIzacandra jaina zodhanibandhoM ke siddhahasta lekhaka haiM / unake aneka nibaMdha-graMtha prakAzita hue haiM / jinakA vAcana karake aneka svAdhyAyazIla pAThakoM ne apane jJAnakoSa ko samRddha kiyA hai| dharmakathAnuyoga kI bhUmikA unhoMne aMgrejI meM likhI hai| usameM dharmakathAoM ke sabhI pahaluoM kA samIkSAtmaka cintana manana prastuta kiyA hai| phira bhI yahA~ likhane kA prayAsa kiyA jA rahA hai| AzA hai svAdhyAyazIla sAdhaka heya, jJeya upAdeya ko tripadI ke trinetra se ina dharmakathAoMke Aloka meM apane Adarza jIvana kA svayaM pratyakSa darzana kara skeNge| - dharmakathAoM ke pAThaka tathA zrotA do vargoM meM vibhAjita haiM--eka varga hai zraddhAlu sAdhakoM kA aura dusarA varga hai cintanamananazIla vidvajjanoM kaa| - prathama varga tarka-vitarka se sadA virakta rahatA hai| vaha varga zramaNa yA zramaNiyoM kA ho tathA zrAvaka yA zrAvikAoM kA ho| yaha varga dharmakathAoM ko marvajJa bhASita mAnatA hai| unakA Adarza maMtra hai:-"tameva saccaM nissaMkaM jaM jiNehi paveiyaM," jina bhagavAn ne jo kahA hai vahI satya hai evaM saMzayarahita hai| dvitIya varga; dharmakathA ke pramukha Adarza bhAva ko hI mahatva detA hai| usa varga kI dRSTi meM dharmakathA ke pAtra, pAtroM ke nAma aura unake sAtha ghaTita hone vAlI ghaTanAe~ kalpita hoM yA vAstavika / pAtroM ke AcaraNa unake Adarza jIvana ke anurUpa hoM yA pratirUpa, unakI mahatvAkAMkSAyeM dhArmika siddhAntoM ke aviruddha ho yA viruddha / ukta varga ke vyakti ina bAtoM para dhyAna denA ucita hI nahIM mAnate haiN| unakA siddhAnta hai--"vivege dhmmmaahie"| "dharma viveka meM kahA gayA hai| kathA kA bhAva dharma ArAdhanA ke lie yA Asakti kI samApti ke lie kitanA preraka hai? dharmakathAoM ke kauna-kauna se aMza heya, jJeya yA upAdeya haiM ? sAdhaka svayaM yaha soce ki ina dharmakathAoM se maiMne kyA grahaNa kiyA hai| aura inase mere jIvana meM kitanA parivartana AyA hai? maiMne pramattabhAva kA kitanA parityAga kiyA hai aura apramatta bhAva ko kitanA apanAyA hai ? viSaya kaSAyoM se virakta hokara saMyama meM maiM kitanA anurakta huA hu~ ? ukta varga prabhAta se pUrva pramAda chor3akara dharma jAgaraNa ke lie svayaM ko isa prakAra saMbodhita karatA rahatA hai yathA--ki me kaDaM kiM ca kicca sesaM, ki sakkaNijjaM na samAyarAmi / ki me paro pAsai ki va appA, ki vAhaM khaliyaM na vivajjayAmi // dharmakathAnayoga kI saMkalana paddhatidharmakathAnuyoga ke Agama : 1. jJAtAdharmakathA 2. upAsakadazA 3. antakRddazA 4. anuttaropapAtikadazA 5. vipAkazruta 6. rAjapraznIya 7. nirayAvalikA-kalpikA 8. kalpAvataMsikA 9. puSpikA 10. puSpacUlikA 11. vRssnnidshaa| uparokta gyAraha AgamoM meM kevala dharmakathAnuyoga hai / Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11) 1. AcArAMga 2. sUtrakRtAMga 3. sthAnAMga 4. samavAyAMga 5. bhagavatI sUtra 6. aupapAtika 7. uttarAdhyayana 8. dazavakAlika 9. jambUdvIpaprajJapti 10. klpsuutr| ina 10 AgamoM meM kahIM-kahIM dharmakathAnuyoga ke adhyayana, zataka, uddezaka tathA gadya-padya pATha haiN| zeSa AgamoM meM dharmakathAnuyoga nahIM hai| prArambha meM yaha saMkalpa rahA ki ina saba AgamoM ke mUlapATha zuddha karane ke lie prayatna kiyA jAya / bAda meM dharmakathAoM kA saMkalana evaM vargIkaraNa kiyA jAya / / isa kArya ke lie vibhinna prakAzana saMsthAoM se prakAzita eka-eka Agama kI pAMca-pAMca pratiyA~ ekatrita kI gaI aura sarvaprathama mUlapATha milAne kA kArya prArambha kiyA gyaa| isa kArya meM nIce likhI samasyAe~ sAmane AIM : 1. pratyeka Agama kI vibhinna pratiyoM ke sUtrAMka vibhinna the| kisa prati ke sUtrAMka sahI haiM aura kisake galata haiM ? isakA nirNaya karanA atyanta kaThina pratIta huA kyoMki sUtrAMka dene kA mAnaka kahIM se prApta nahIM huA hai| 2. vAcanAntara ke pAThoM meM se kisa vAcanA ke pATha ko pramukha sthAna denA aura kisa vAcanA ke pATha ko gauNa mAnakara kahA~ sthAna denA? mere jaise alpajJa ke lie yaha nirNaya karanA asaMbhava sA ho gyaa| 3. pratyeka Agama kI vibhinna pratiyoM meM saMkSipta vAcanA sUcaka 'jAva' Adi vAkya asamAna lage hue haiN| 4. kisI prati meM 'jAva' Adi vAkya ucita Avazyaka sthAna para bhI nahIM haiM aura kisI prati meM anucita anAvazyaka sthAna para bhI jAva Adi vAkya haiN| 5. saMkSipta vAcanA sUcaka vAkyoM ke anusAra kitanA pATha kisa Agama se lenA-isakA nirNaya karane meM itanA samaya vyatIta ho jAtA hai ki kArya se mana virata hone lagatA hai| kyoMki samaya aura zrama lagane para bhI kArya nagaNya ho pAtA hai| 6. AgamoM kI pratiyoM meM aneka jagaha eka-eka vAkyAMza ke Age (0) zUnya sUcaka bindu lage aneka pATha milate haiN| zunya bindu se kitanA pATha kisa prati se lekara usakI pUrti karanA, kitanA zrama sAdhya hai? kyoMki pUre pAThavAlI pratiyA~ anupalabdha haiN| kisI prati meM zUnya bindu hai aura kisI meM nahIM hai-aisA pATha dekhakara duvidhA ho jAtI hai| 7. kisI prati meM eka pATha milatA hai to kisI prati meM usI pATha kA pAThAntara milatA hai| prastuta saMkalana meM pATha lenA yA pAThAntara lenA- yaha bhI kaThina samasyA hai| 8. kisI prati meM kucha gAthAe~ yA kucha gadyapATha adhika milatA hai to kisI prati meM kama milatA hai| 9. saMkSipta vAcanA sUcaka "jAva" Adi prAyaH kathA ke Adhe vAkya ke Age lage hue hote haiM aura 'jAva' Adi ke Age bhI kathA kA AdhA vAkya rahatA hai| isase kathA kA krama TUTa jAtA hai isalie saMkSipta vAcanA sUcaka vAkyoM kA isa prakAra prayoga hojisase kathA kA krama na TUTe, anuvAda bhI rocaka ho aura pAThaka ko dharmakathA kA pUrvApara sambandha samajhane meM suvidhA ho / eka ora ina saba samasyAoM ko sulajhAkara mUlapATha ko vyavasthita karane kA kArya draupadI ke cIra kI taraha lambA lambA hotA gyaa| __dUsarI ora gurudevoM kA viyoga, saMkalana evaM vargIkaraNa ke kArya meM sakriya sahayoga dene vAle sahayogiyoM kA abhAva / lambelambe vihAra, pratidina vyAkhyAna denA aura darzanArthiyoM kA AvAgamana banA rahane se anuyoga lekhana kArya yogya samaya kA abhAva hotA gyaa| isa prakAra bahuta lambe samaya taka anuyoga lekhana avaruddha-sA rhaa| Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahamadAbAda meM anuyoga TrasTa : Agama anuyoga prakAzana pariSad sAMDerAva rAjasthAna kI ora se gaNitAnuyoga kA prakAzana sampanna hone ke bAda paM0 dalasukhabhAI mAlavaNiyA evaM amRtabhAI bhojaka Adi vidvAnoM se samparka sAdhane ke lie ahamadAbAda AnA pdd'aa| dharmakathAnuyoga ke saMkalana ke sambandha meM vidvAnoM se kaI dinoM taka vicAra-vimarza hotA rhaa| paM0 dalasukhabhAI mAlavaNiyA kA mantavya yaha thA ki 'sabhI AgamoM ke mUlapATha vyavasthita karane kA kArya aneka varSoM taka nirantara karate rahane para bhI yatheSTa paddhati ke anusAra sampanna nahIM ho skegaa| kyoMki yogya vidvAnoM kA paryApta sahayoga milane kI sambhAvanA nahIM hai| merA bhI svAsthya anukUla nahIM hai| motiyA bana rahA hai, raktacApa bhI rahatA hai / isalie paryApta zrama karane meM tathA paryApta samaya dene meM sarvathA asamartha huuN| yadi alpa samaya meM dharmakathAnuyoga kA saMkalana evaM vargIkaraNa karanA cAheM to suttAgame tathA aMgasuttANi ke kaTiMga banAkara kara sakate haiN| donoM prakAzanoM kI pratiyA~ sulabha haiN|' __ maiMne kahA- 'suttAgame ke sampAdaka zrI pupphabhikkhu ne apanI mAnyatA se viparIta pAThoM ko suttAgame meM sthAna nahIM diyA hai| kintu yahI eka aisA saMskaraNa hai jisameM pUre battIsa Agama kevala do pustakoM meM upalabdha haiN| aMgasuttANi kI tIna pustakeM haiM / sampAdakoM kI nirdhArita nIti ke anusAra igyAraha aMga AgamoM ke mUla pATha haiN| anyAnya prakAzanoM se prakAzita AgamoM ke mUla pAThoM se ina saMskaraNoM ke mUlapATha akSarazaH nahIM milate haiM'--yaha saba kucha hote hue bhI dharmakathAnuyoga kA saMkalana suttAgame evaM aMgasuttANi ke kaTiMga banAkara hI kiyA gayA hai| dharmakathAnuyoga kA saMkSipta paricaya : iMgliza meM likhI huI bhUmikA meM lekhaka ne isa dharmakathAnuyoga kA vistRta paricaya diyA hai kintu hindI bhASI pAThakoM ko isa mUla mAtra saMskaraNa kA viSayabodha saralatApUrvaka ho isalie hindo meM bhI saMkSipta paricaya diyA jA rahA hai| dharmakathAnuyoga ke chaha skandha hai pRSTha 646 / ' viSaya prArambha pRSTha skandha samApta pRSTha skandha pRSTha 144 ~ 1762239 pahalA skandha dUsarA skandha tIsarA skandha cauthA skandha pA~cavA~ skandha chaThA skandha uttamapuruSakathAnaka zramaNa kathAnaka zramaNI kathAnaka zramaNopAsaka kathAnaka ninhava kathAnaka prakIrNaka kathAnaka 0 3784 419 418 502 1 . pahalA skandha rAjaratna presa, ahamadAbAda meM mudrita huA hai / isakI pRSTha saMkhyA 144 hai| __ kha. dUsare skandha se chaThe skandha paryanta naIduniyA priMTarI, indaura meM chape haiM / inakI pRSTha saMkhyA 502 hai| ga. chahoM skandhoM kI saMyukta pRSTha saMkhyA 646 hai| 2, 3,4 pRSTha 176, 240 aura 378 sarvathA rikta haiN| Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13) adhyayana saMkhyA sUtra saMkhyA 640 656 skandha saMkhyA prathama skandha dvitIya skandha tRtIya skandha caturtha skandha paMcama skandha SaSTha skandha 295 361 adhyayana adhyayana 114 2425 pahale skandha ke igyAraha adhyayanoM kA viSaya nirdeza: prArambha pRSThAMka samApta pRSThAMka adhyayana pRSTha pahalA adhyayana kulakaroM kA saMkSipta varNana dUsarA adhyayana RSabha caritra tIsarA adhyayana mallI bhagavati caritra cauthA adhyayana ariSThanemi caritra pA~cavA~ pArzva caritra chaThA adhyayana mahAvIra caritra sAtavA~ padma caritra AThavA~ adhyayana tIrthakara sAmAnya nauMvA~ adhyayana .. bharata cakravartI caritra dasavA~ adhyayana cakravartI sAmAnya 138 igyArahavA~ adhyayana baladeva-vAsudeva Adi sAmAnya dUsare skandha ke saitAlIsa adhyayanoM kA viSaya-nirdeza :-- (ka) pahale adhyayana meM bha0 vimalanAtha ke tIrtha meM hue zramaNoM ke kathAnaka pR0 3 se 11 paryanta / (kha) dUsare aura tIsare adhyayana meM bha0 munisuvrata ke tIrtha meM hue zramaNoM ke kathAnaka pR0 12 se 16 paryanta / (ga) cauthe adhyayana se bArahaveM adhyayana paryanta bha0 ariSTanemi ke tIrtha meM hue zramaNoM ke kathAnaka pR0 17 se 48 paryanta / (gha) terahaveM aura caudahaveM adhyayana meM bha0 pArzvanAtha ke tIrtha meM hue zramaNoM ke kathAnaka pR0 49 se 55 paryanta / (Ga) pandrahaveM adhyayana se saitAlIsaveM adhyayana paryanta bha. mahAvIra ke tIrtha meM hue zramaNoM ke kathAnaka pR0 55 se 175 paryanta / tIsare skandha ke no adhyayanoM kA viSaya-nirdeza :-- (ka) pahale aura dUsare adhyayana meM bha0 ariSTanemi ke tIrtha meM huI zramaNiyoM ke kathAnaka pR0 179 se 211 paryanta / (kha) tRtIya adhyayana meM poTTilA zramaNI kA kathAnaka pR0 211 se 218 paryanta / (ga) cauthe adhyayana se sAtaveM adhyayana paryanta bha0 pArzvanAtha ke tIrtha meM huI zramaNiyoM ke kathAnaka pR0 219 se 233 paryanta (gha) AThaveM aura noveM adhyayana meM bha0 mahAvIra ke tIrtha meM huI zramaNiyoM ke kathAnaka pR0 233 se 239 paryanta / 142 144 1. yaha sUtra saMkhyA saMkalanakartA ne apanI ora se dI hai| 2. jainAgamoM meM tIrthakaroM se sambandhita vikIrNa sUtroM kA saMkalana evaM vrgiikrnn| 3. jainAgamoM meM cakravatiyoM se sambandhita vikIrNa sUtroM kA saMkalana evaM vargIkaraNa / 4. jainAgamoM meM baladeva, vAsudeva aura prativAsudevoM Adi se sambandhita sUtroM kA saMkalana evaM vrgiikrnn| Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) cauthe skandha ke tevIsa adhyayanoM kA viSaya-nirdeza :-- (ka) pahale aura dUsare adhyayana meM bha0 pArzvanAtha ke tIrtha meM hue zramaNoMpAsakoM ke kathAnaka 10243 se 288 paryanta / (kha) tIsare adhyayana se tevIsaveM adhyayana paryanta bha. mahAvIra ke tIrtha meM hue zramaNopAsakoM ke aura zramaNopAsikAoM ke kathAnaka pR0 289 se 377 paryanta / pAMcaveM skandha ke tIna adhyayanoM kA viSaya-nirdeza :-- pahale adhyayana meM sAta pravacana ninhavoM ke kathAnaka / pR0 381 / dUsare adhyayana meM jamAlI ninhava kA kathAnaka / pR0 381 se 392 paryanta / tIsare adhyayana meM gozAlaka kA kathAnaka pR0 393 se 418 paryanta / chaThe skandha ke tevIsa adhyayanoM kA viSaya-nirdeza :(ka) pahale adhyayana meM zreNika aura celaNA ke zrRMgAra ko bhoga vaibhava ko dekhakara sAdhu-sAdhviyoM ke "nihANA" karane kA kathAnaka / pR0 421 se 423 paryanta / (kha) dUsare tIsare aura cauthe adhyayana meM rathamusala aura mahAzilA kaMTaka yuddha kA kathAnaka / pR0 424 se 436 paryanta / (ga) pA~caveM adhyayana meM vijaya cora kA kathAnaka / pR0 436 se 444 paryanta / (gha) chaThe se noveM adhyayana paryanta cAra rUpaka / pR0 444 se 459 paryanta / (Ga) dasaveM adhyayana se gunnIsaveM adhyayana paryanta, mRgAputra Adi ke kathAnaka / pR0 459 se 496 paryanta / (ca) bIsaveM adhyayana meM pUraNa bAla tapasvI kA kathAnaka / pR0 496 se 501 paryanta / (cha) ikkIsaveM adhyayana meM devatAoM dvArA mana se kiye gaye prazna aura bha0 mahAvIra dvArA mana se diye gae uttr| pR0 502 / prastuta saMkalana evaM vargIkaraNa : pUrvokta samasyAe~ alpa samaya meM asamAhita rahIM ataH dharmakathAnuyoga kA saMkalana evaM vargIkaraNa yatheSTa Ayojana ke anurUpa azakya rhaa| phira bhI yaha prathama prayAsa pUrNa saphala hai| prastuta saMkalana-vargIkaraNa se jijJAsuoM ko eka pustaka meM jainAgamoM kI sabhI dharmakathAe~ aura unase sambandhita vikIrNa sAmagrI saMkalita evaM vargIkRta upalabdha ho rahI haiN| isa dharmakathAnuyoga meM kucha dharmakathAe~ haiM, kucha dharmakathAoM ke kathAMza haiM, kucha rUpaka haiM, kucha saMvAda haiM, kucha praznottara haiM, aura kucha udAharaNa haiM--isa prakAra yaha eka zrIdAmagaMDa ke rUpa meM anupama hai| dharmakathAoM para bhaktivAda kA amita prabhAva : prArambha meM ina dharmakathAoM kA prastutikaraNa jisa rUpa meM huA thaa| usI rUpa meM ye dharmakathAe~ Aja hamAre sAmane haiM ? nirvikalpa rUpa meM yaha mAnanA ucita pratIta nahIM hotaa| kyoMki aneka zatAbdiyoM se vItarAga darzana para bhaktivAda kA asIma prabhAva calA A rahA hai| vaha sahasA samApta hone vAlA nahIM hai / ina dharmakathAoM bhaktivAda itanA vyApaka hai ki inakA mUla svarUpa kaisA thA? yaha bhI samajha meM nahIM aataa| pAThakoM kA kartavya : dharmakathAnuyoga ke saMkalana evaM vargIkaraNa kA yaha prathama prayAsa hai-svAdhyAya zIla sAdhaka isa dRSTi se hI isakA svAdhyAya kreN| yadi Apa AgamoM ke abhyAsI haiM? pUrvApara kA anusandhAna ApakI smRti meM sadaiva banA rahatA hai ? to Apa isa saMkalana meM saMzodhana ke lie apane maulika mantavya anuyoga TrasTa ahamadAbAda ke pate para avazya bhejeN| ucita saMzodhanoM para avazya vicAra kiyA jaaegaa| Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15) bahuzrutoM se savinaya prArthanA hai--ve vargIkaraNa meM rahI huI asAvadhAniyA~ kahA~-kahA~ haiM ? aura unakA saMzodhana kisa prakAra kiyA jAya? yaha sUcita karane kI kRpA kreN| Apake isa sahayoga ke lie saMkalanakartA sadaiva kRtajJa rheNge| avismamaraNIya sahayoga : __paM0 munizrI mizrImalajI ma0 "mumukSu" tathA sevAbhAvI muni zrI cAMdamalajI ne rAjasthAna meM vicaraNa karate hue bhI mere svAsthya ke lie zubha-kAmanA kI hai aura anuyoga kA kArya zIghra pUrNa karane ke lie sadA utsAhita kiyA hai evaM preraNA dI hai| paM0 munizrI rozanalAlajI "siddhAntazAstrI ne ahamadAbAda aura haidarAbAda meM saMyukta cAturmAsa karake pratyeka sevA kArya meM tathA zAsana sevA ke vyAkhyAnAdi kAryoM meM sahayogI banakara aguyoga saMkalana ke kArya meM anukaraNIya yogadAna kiyA hai| antevAsI zrI vinayamuni "va.gIza" ne anuyoga saMkalana evaM vargIkaraNa ke pratyeka kArya meM vivekapUrvaka sakriya sahayoga dekara tathA mere svAsthya lAbha ke lie satata jAgaruka raha kara anirvacanIya Atma-samarpaNa kiyA hai| __ zrI muktiprabhAjI zrI divyaprabhAjI evaM unakI sabhI ziSyAoM ne dAdara meM huI zalyacikitsA ke samaya AtmIya bhAva se sevA-suzrUSA karake tathA bAlakezvara bambaI aura nAsika ror3a meM hue cAturmAsa meM anuyoga saMkalana evaM vargIkaraNa se sambandhita aneka kAryoM meM cintana mananapUrvaka lekhana di kArya kara ke avismaraNIya sahayoga kiyA hai| paM0 zrI dalasukhabhAI mAlavaNiyA ne dharmakathAnuyoga ke saMkalana evaM vargIkaraNa ke kArya kA dizA-nirdezana karake tathA suttAgame aura aMgasuttANi ke kaTiMgoM ko kramabaddha karake mahAn yogadAna kiyA hai| paM0 zrI amRtabhAI bhojaka ne aneka saMdigdha pAThoM ko saMzodhita karane kA zrama karake zrutasevA kA apUrva lAbha liyA hai| zrI ramezabhAI mAlavaNiyA ne samaya-samaya para Avazyaka kAryoM kI saphalatA ke lie utsAhapUrvaka prayatna kiyA hai| zrI lAlabhAI dalapatabhAI vidyA mandira ke prabandhakoM ne Avazyaka AgamAdigrantha udAratApUrvaka avalokanArtha pradAna karake zrutasevA kA mahAn puNyopArjana kiyA hai| vairAgina uSAbena ne varNAnukrama ke kArDa likhane kA kArya vidyut gati se karake tathA kAMdAbAr3I jaina cikitsAlaya meM huI zalyacikitsA ke samaya svAsthya samRddhi ke lie anukUla vyavasthAe~ karake Adarza sevA kArya kiyA hai| ina saba munijanoM, mahAsatiyoM evaM vidvAnoM Adi ke hArdika sazrama yogadAna se hI yaha dharmakathAnuyoga sampanna huA hai| ataH ina sabakA maiM AjIvana AbhArI huuN| anuyogapravartaka muni kanhaiyAlAla "kamala" Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakathAnuyoga ko sAMketika zabda-sUci a. paDi. paNNa. aNu. aNutta. AyA. AyA. su. Ava. paNNa. pa. pA. pupphi . prava. bhA. u. utta. uttara. adhyayana anuttaraupapAtika sUtra anuttaropapAtika sUtra AcArAMga sUtra AcArAMga zrutaskaMdha Avazyaka sUtra uddezaka uttarAdhyayana sUtra uttarAdhyayana sUtra upAsakadazAMga sUtra upAMga aupapAtika sUtra antakRddazA sUtra antakRddazA varga kalpasUtra kalpAvataMsikA (kappavaDaMsiyA) uvA. bhaga. bhaga. sa. mahA. pa. rAyapa. uvaM. ova. aMta. aMta. va. pada, parva pratipatti prajJApanA prajJApanA pada pAhuDa (prAbhRta) puphiyA (puSpitA) pravacana sAroddhAraH bhAga bhagavatI sUtra bhagavatI sUtra zataka mahAvIracariyaM parva rAjapraznIya sUtra varga, vakSaskAra vahidazA sUtra vipAka sUtra zrutaskaMdha vizeSAvazyaka bhASya zataka samavAya, zataka samavAyAMga sUtra samavAyAMga-samavAya saptatizatasthAnaprakaraNam saptatizatasthAnaprakaraNam saMvaradvAra suyakhaMdha (zrutaskaMdha) satra sUtrakRtAMga zrutaskaMdha sUryaprajJapti jJAtAdharmakathAMga vaNhi . vivAga su. vise. kappa. kappava. gA. gAthA cUrNi sama. sama. sa. jIvA. jambu. jambU. va. ThANaM satta.sthA. sapta. sthA. saMva. ThA. NAyA. jIvAbhigama sUtra jambUdvIpa prajJapti jambUdvIpa vakSaskAra sthAnAMga sUtra sthAnAMga sUtra jJAtAdharmakathAMga sUtra dazavakAlika sUtra dazAzrutaskaMdha sUtra dvAra niyukti nirayAvalikA sUtra dasa. dasA suya. sutta. sa. sUya. su. suri. jJAtA dvA. nira. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ INTRODUCTION Dr. Jagdishchandra Jain India has been a land of tales (katha) from time immemorial. Folk-lore which contains elements from nature such as magic, sorcery, spirits, ghosts, animals and birds, incorporating traditional beliefs, practices, legends and the tales of the common, uneducated people, transmitted orally, is the earliest form of stories throughout the world. Folk-lore has given rise to short narratives which might be called story germs. The stories are divided into various categories: stories pertaining to righteousness (dharma), attainment of wealth (artha) or desire for sensual enjoyments (kama). The dharmakatha is further divided into four types: pleasant or catching (aksepini), unpleasant or distracting (viksepini), leading to knowledge or enlightenment (samvega-janani) and leading to detachment or renunciation (nirveda-janani). Jain authors though have dealt with artha and kama stories as well, they have given prominence to stories pertaining to dharma. We come across kathakas or story-tellers associated with jesters, ballad singers and bards, who assembled at a city-garden or a sacred shrine and entertained people by telling fascinating tales and anecdotes. In order to make their narratives fascinating, the story-tellers repeated them, exaggerated them and dramatised them. Innumerable tales and stories have been composed by Indian writers from ancient times, out of which the Brhatkatha, a great store-house of Indian tales and possessed of wonderful meaning (abdhutartha) by celebrated Gunadhya, has been lost to us. It is stated that listening to stories is a meritorious deed and it leads to happiness as it causes the emerging of suppressed emotions. The author of the Vetala-pancavimsatika (25, p.222) has stated that that the narrator or the listener of even a part of stories narrated in his work, becomes free from sins and is not afflicted by evil. Later on this goal was achieved by composing didectic narrations in Prakrit and Sanskrit literature. Jain writers employed all types of media such as fables, fairy tales, parables, riddles, similies, illustrations, examples and so on from the rich store house of popular folk-tales. Jain ascetics in order to preach their sermons, travelled from country to country, engaging themselves in religious discussions, thereby propagating their creed. Since the monks were drawn from different section of society, they were well-acquainted with local popular tales and anecdotes, related to workers, artisans, tradesmen, witch-doctors, fortune-tellers, beggars, mendicants and so on. These folk-tales were simple and endoweed with secular elements, therefore were devoid of any moral teaching. As they were free from any sectional or religious touch, they could be accomodated by any religious teacher according to his requirement. It is to be noted that such tales and stories had been in existence among the people before they found entry into literature and according to scholars they found their place first of all in Prakrit literature. Gradually as the folk-tales and anecdotes were transformed into the tales of marality, the narrative literature started growing fast. For example, the stories from the Nayadhammakahao, believed to be narrated by Mahavira himself, are tinged with religious and moral preaching. The story of two eggs of a peahen (Mayuri-andanayam) supports the fact that the monks and nuns must not entertain any doubt about the usefulness of self-restraint. Another story of two turtles 1. Read the description of Punnabhadda shrine situated in Campa, Ovaiya 2. 2. Winternitz, A History of Indian Literature, III, 1,302 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (Kummanayam) goes to illustrate that monks and nuns most not yield to worldly temptations. In this way canonical and post-canonical literature is full of stories coloured with religious teaching. The present work the Dhammakahanuoga is divided into six Sections: (i) Narratives of the Excellent Men (Uttamapurisa-kahanagani), (ii) of the Ascetics (Samanakahanagani), (iii) of the Female Ascetics (Samani-kahanagani), (iv) of the devotees of the ascetics (Samanovasagakahanagani), (v) of the Schisms (ninhava-kahanagani) and (vi) Miscellaneous Narratives (Painnaya-kahanagani). All these narratives have been collected from the Angas, the Upangas, the Chedasutras and the Mulasutras.' The canonical literature of the Svetambaras consists of twelve Angas, twelve Upangas, ten Prakirnakas, Six Chedasutras, four Mulasutras and Nandi and Anuyoga. This literature is valuable since it consists of the teachings of Mahavira and his disciples. It has undergone various modifications as it has passed through different versions from time to time. The first exposition of the canonical literature was organised in Pataliputra (Patna) after about 160 years of Mahavira's death (about 367 B.C.), the second one in Mathura after about 827-840 years of Mahavira's death (about 300-313 A.D.) and the final one in Valabhi after about 980-993 years of Mahavira's death (453-466 A.D.). In the last meeting an attempt was made to reconcile the different readings of the two earlier meetings of the monks. However, as far as the antiquity of the canonical literature is concerned, each agama is to be determined by the nature of its contents. This literature is composed in Ardhamagadhi, the dialect spoken in Magadha (modern Bihar). The style of ancient canonical texts is simple and straight which is a distinctive feature of ancient literature. The author goes on narrating the topic in a natural unaffected style with abundant repetition of words, phrases and sentences. He tells his narrative slowly and leisurely so that the mind of the listener is not distracted and he gains confidence. In order to make his account serious the narrator adds set 'descriptions' in-between his narration. This style is also noticed in the Pali canon of the Buddhists. Commenting on the style of the Pali ancient texts, Winternitz has rightly observed that these continual repetitions served the double purpose impressing the instructions more deeply on the memory and of making them rhetorically more effective.? Here we find that the narratives are presented in a steriotyped pattern with the same framework. In the narratives of the ten lay disciples of Mahavira, described in the Uvasagadasao, there is a homogeneity of description. A heavenly deity causes trouble to householder Kamadeva but he is not disturbed and remains steadfast in his vows. The same thing happens with other lay disciples. There is so much similarity in the framework of the description that only a catch-phrase is given by way of allusion to the earlier stories. Further, being questioned about the contents of the second part of the Nayadhammakahao, by his pupil Jambu, venerable Suhamma narrates the account of Kali and instructs him that the accounts of the remaining chapters of the remaining 1. They include (i) Ayara, Suyagada, Thana, Samavaya, Bhagavati. Nayadhammakahao, Uvasaga, Antagada, Anuttarovavaiya, and Vivagasaya--all Angas, (ii) Ovaiya, Rayapaseniya, Niryavaliyao, Pupphiao, and Vanhidasao --all Uparigas, (iii) Dasasuyakkhandha (the eighth chapter of this text is known as Kalpasutra)-the only Chedasutra, (iv) Uttarajjhayana--the only Mulasutra. 2. History of Indian Literature, II, 68. Pointing out the efficacy of repetition, Axel Olric has said, "It is necessary not only to build tension, but to fill out the body of the narrative; Alan Dundes, The Story of Folk-lore, 1965, p. 131 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sections should be understood on the same pattern. The same thing is noticed in the Antagadadasao. The accounts narrated in the first four divisions of the text, barring a few, have been described on the same pattern, the model being the story of prince Goyama. The last four divisions contain the accounts of the wives of Krsna Vasudeva and the king Srenika Bimbasara and some lay disciples. The accounts have been presented in a steriotyped pattern and an allusion is made to the earlier stories. These accounts are monotonous and it appears that the gaps have been filled in somehow. These steriotyped patterns are often presented merely with a skeleton and the rest is left to be filled in with a set of words and phrases, ending with the word Vava' (yavat). For instance, the Ovaiya, the first Upanga, gives full description of the city of Campa, shrine Punnabhadda and a forest. Now if some other city, or a shrine or a forest is to be described in some other canonical text, the description is to be inserted from this canon. Such descriptions, known as vannaa (varnaka) when given in full are characterised by long compounds and belong to the earlier portions of the Jain canon. These descriptions are related to a king, a queen, a merchant, a caravan leader, a rich householder, a warrior, a pious man, dreams, pregnancy-whim, birth, wedding, marriage gifts, monk's visit to a town, listening to his sermons, seeking permission of parents to enter the ascetic order, renunciation ceremony, practising penence and so on, and are always described in exactly the same words.? Prakrit Jain narrative literature is also rich with motifs which reflect a state of culture through which it has passed. The study of these motifs is helpful in tracing the common origin of world-wide story literature. Traditional beliefs such as the fruit of past deeds, recollection of previous birth, claiming the reward of the penitential acts (nidana), the kindness rewarded and cruelty punished, good luck and bad luck, omens, superstitions, cure by spells and incantations, the pregnancy-whim of eating the flesh from one's own husband's belly and its satisfaction by artificial means, flying of horses, abandonment of born children, washing forehead of maidservants, smelling of head and so on, not only reveal a prehistory of tale-types but also add to the beauty of narrative. These motifs are recorded not only in Sanskrit and Apabhramsa but also in medieval literature of Indian languages such as Jyotirisvara's Varnaratnakara (14th century A.D.), Varnasamuccaya (edited by B.J. Sandesara) and others. 1. Such descriptions of steriotyped pattern are compared with certain phrases and descriptions of situations occuring again and again exactly in the same words in the Avadana-Sataka of the Buddhists. One such longest steriotyped piece can be seen in the description of the simile with which the Buddha utters the prophecy that somebody will become a Buddha, Winternitz, ibid, 280f. 2. The following descriptions can be noted: (i) The conception etc. of prince Goyama described in the Antagada (1. 1-10) is to be inserted from that of Mahabbala in the Bhagavati (11. 11), Dhammakahanuoga, II, 20 (ii) The departure of prince Goyama to visit Aristanemi, narrated in the Antagada (1.1-10) is to be inserted from that of Megha in the Naya (1), Dhamma, p.21 (iii) The performance of austerities of the householder Makai, described in the Antagada is to be inserted from that of Khandaga in the Bhagavati (2.1), Dhamma, 92 (iv) Listening to the sermons of Tirtharikara Vimala in the Bhagavati (11.11) is to be inserted from that of Jamali in the Bhagavati (9.33), Dhamma, 10 (v) The initiation of Aimuttakumara mentioned in the Bhagavati (5.4) is to be inserted from that of a similar description elsewhere, Dhamma, 67 (vi) The description of the city of Rayagiha and the shrine Gunasilaya in the Naya (1) is to be inserted from a similar description elsewhere, Dhamma, 68 3. See Jagdishchandra Jain, Prakrit Narrative Literature. 1981, ch. II pp. 41-85 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SECTION ONE Narratives of the EXCELLENT MEN (Uttamapurisa Kahanagani) In the Jain tradition there have been twenty-four Tirtharikaras (bridge builders).' They are enumarated as follows: Usabha, Ajiya, Sambhava, Abhinandana, Sumati, Paumappabha, (Suppabha in Bhagavati), Supasa, Candappabha (Sasi in Bhagavati), Pupphadanta, Siyala, Sejjamsa, Vasupujja, Vimala, Ananta, Dhamma, Santi, Kunthu, Ara, Malli, Munisuvvaya, Nami, Nemi, Pasa, Vaddhamana or Mahavira. Out of them, Ara is called Nandyavarta, (arahato Nandiavatasa Pratima) in the Mathura inscriptions. The stupa in which the standing figure of the Arhat belongs, was supposed to have been the work of divine gods (deva-nirmita). No symboles are recorded on Jain images in Mathura inscriptions, they are mentioned only in later Jain works. It is to be noted that the yaksas or yaksinis, known as sasana-devata or guardian deities, are associated with each Tirtharikara. We are told of Jinasekhara yaksa, who is said to have projected a pearl image of himself with the image of Usabha on his crest. Similarly the image of Pasa is noticed on the head of goddess Padmavati. 1. The life History of Usabha Usabha or Usaha (Vrsabha), the first Tirtharkara of the Jains, was born in the descending age (osappini) in the house of king Nabhi by his queen Marudevi. As he was born in Kosalat he was known as Kosaliya. He is called the first king, the first Jina, the first omniscient being (kevali), the first Tirtharikara and the first sovereign of Religion of the earth (dhammavaracauranta-cakkavatti). Immediately after the Tirthankara was born, alarmed by the shaking of their thrones, several groups of the disakumari goddesses appeared in the birth-house of Usabha. First of all, appear the eight disakumaris of the under-world (ahologiya), each of them accompanied by numerous retinue of dignitaries, officials, troups etc. They paid their reverential homage to the Tirthankara and his mother and praised the latter by a hymn. Then they effected the 'world-wide storm' (samvattaga-vaya) by their magic power, with the help of which they cleared the ground around the birth-house of grass-blades, leaves, fragments of wood and dirt and then remained singing and rejoicing by the side of the mother and child. Then appear a group of eight disakumaris living in the upper-world (uddhalogiya) and greeted the mother and the child exactly in the same manner as the first group. They created clouds (abbhavaddala) by their magic power, effecting a rain of scented water falling from them, 1. Twenty-four Buddhas are referred to in the Digha II, Mahapadana Sutta. Makkhali Gosala is considered as twenty-fourth Tirthankara of the Ajivika sect. 2. See W. Schubring, The Doctrine of the Jainas, p.49 3. Kuvalayamala, 120, 15-17 4. The Avasyaka Curni (337) identifies Kosala with Aojjha (Ayodhya). In the Vividha tirthakalpa (24), Aujjha, Avajjha, Kosala, Viniya, Sakeya, Ikkhagabhumi and Ramapuri are identical. 5. They are enumerated as follows: (a) bhogamkara bhogavai subhoga bhogamalini toyadhara vicitta pupphamala anindiya The identical list is given in the Vasudevahindi, 159, 22-23 and the Avasyaka Curni, 136. In the Thana (8.643) the names given are different: bhogankara bhogavai subhoga bhogamalini suvaccha vacchamitta ya varisena Balahaga 6. They are: (b) mehamkara mehavai sumeha mehamalini suvaccha vacchamitta ya varisena Balahaga Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pacifying the dust. They also caused a rain of flowers to fall from flower-clouds (pupphavaddala), likewise created by them and then remained singing and rejoicing. After that arrived successively the four groups of eight disakumaris, each residing on the eastern,' southern?, western and northern"Rucaka region. cont. The same is noted in the Vasudevahindi, 159, 28-29 and the Avasyaka Curni, 137 except that they mention suvattha and vatthamitta in place of suvaccha and vacchamitta respectively. The names in the Thana (8.643) are noted differently in the following manner: meghamkara meghavai sumegha meghamalini toyadhara vicitta ya pupphamala anindiya Here, while comparing the names of the eight disakumaris residing in the under-world, stated in the previous gatha (a), we notice that the second line of (a) and the second line of (b) have been exchanged. But as the names toyadhara, vicitra, varisena, and Balahaga positively are cloud-names, they belong to the first half of (b) and not to the serpent-names (bhoga) of the first half of (a), therefore the Thana version should be treated as the correct one. See Alsdorf, Further contribution of the History of Jaina Cosmography, New Indian Antiquary April June 1947. 1. The eight disakumaris residing on the eastern Rucaka are enumerated as follows: Nanduttara ya nanda ananda nandivaddhana vijaya ya vejayanti jayanti aparajiya These names are also noted in the Vasudevahindi, (=VH) 160, 1-2, Avasyaka Curni. (=Ava Cu), 138 and the Trisastisalakapurusacarita, (=TSP) 1.2.288 As pointed out by Alsdorf, Buddhist works such as Mahavastu (=MV: Senart's edition, Vol III, pp 305-310,316) and the Lalitavistara (=LV; Lefmann's ed., pp. 387-391) also provide a list of these goddesses as follows: MV/LV: Nandottara nandisena nandini nandivardhini Jayanti vijayanti ca siddhartha aparajita (for different readings see Alsdorf, ibid, 114) 2. The eight disakumaris residing in the southern side of Rucaka are as follows: samahara suppainna suppabuddha jasohara lacchimai sesavai cittagutta vasundhara The Vasudevahindi, 160, 5-6 notes suppasiddha in place of suppabuddha; Ava Cu, 138 has the same list as Jambuddivapannatti (=Jambu); TSP, (12.291) notes supradatta instead of suppainna, The MV/LV provide the following names: Laksmimati yasamati yasaprapta yasodhara suutthita suprabhata suprabuddha sukhavaha (for different readings see Alsdorf, ibid, 115) 3. The eight disakumaris residing in the western side of Rucaka are named as follows: iladevi su radevi puhavi paumavai eganasa navamiya bhadda siya ya atthama The same list is noted in Thana (8.643), VH, 160, 8-9, Ava Cu, 138 and TSP, 1.2.294 The MV/LV provide the following names: alambusa misrakesi pundarika tatharuna ekanamsa navamika sita krsna ca draupadi (for other readings see Alsdorf, ibid, 115) 4. The eight disakumaris on the northern side of Rucaka are as follows: alambusa missakesi pundariya ya varuni hasa savvappabha ceva hiri siri ceva utturao The VH, 160, 12-13 gives the identical list except that it mentions pundarigini in place of pundariya; Thana (8.643) gives pondarigi for pundariya, asa for hasa and savvaga for savvappabha. The list given in Ava Cu, 138 and TSP, 1.2.297 is identical with that of Jambu. The list given by MV/LV is as follows: iladevi suradevi prthivi paduma vati upasthita maharaja asa sraddha hiri siri (for other readings see Alsdorf, ibid, 115) It is to be noted that the Angavijja, a non-canonical work of the 4th century A.D. provides an important list of goddesses, including sri prthivi, ekanasa, navamika, nagi, disa, buddhi, hri, sri, laksmi, kirti, medha, smrti, dhrti, dhi, ila, sita, vidya, vijjata, candralekha, utkosa, ahodevi, devi, devakanya, airika, bhagavati, alambusa, misrakesi, apala, anadita, airani, timisrakesi, tidhini, salimalini, citraratha, citralekha and so on. (51, 205f; 9.69). Out of these goddesses some of them appear to be of foreign origin and interestingly, Motichandra has identified apala with Greek goddess Pallas Athene, anadita with Avestic goddess Anahita, airani with the Roman goddess Irene, timisrakesi with the numph Themis and salimalini with Moon-goddess Selene (Introduction, 42). Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ They greeted the mother and the child like their predecessors and ranged themselves singing and rejoicing. They carried in their hands mirrors, vases, fans, and flying-whisks respectively. Then appeared the four disakumaris, residing at the intermediate points of Ruyaga (vidisiruyaga-vatthavvao)', singing and rejoicing, carrying lamps in their hands. They were followed by the last group of four disakumaris, residing in the central Ruyaga (majjhimaruyaga-vasi)?. They cut off the naval-cord and buried it in the earth. Then one plantain arbour each to the east, south and the north of the bath-house was created by magic power. Each arbour contained a hall (causala), in whose centre there was a lion-throne. They carried the mother and the child first to the southern arbour, made them seated on the lion-throne and then anointed and massaged them with precious oils and fragrant essences. Then they carried them on the lionthrone in the eastern arbour and gave them threefold bath with scented water (gandhodaya) flower-water (pupphodaya) and pure water (suddhodaya). Then they dressed them and put on all kinds of ornaments on their body. Then both of them carried to the throne in the northern arbour. The abhioga gods are called and ordered to fetch gosisa sandalwood from the Cullahimavanta. When this was done, the four disakumaris stirring fire by rubbing two pieces cont. For the list of dikkumaris also see VH, appendix IV, under Number 39. Alsdorf in his above-mentioned article on Jaina Cosmography and Mythology, has made the following important observations: (a) The list of 32 deities, eight each of the four quarters, mentioned in the Jain and Buddhist traditions is corrupt to some extent. In the Buddhist tradition they are represented as Buddhist protective charms for the journey to the four quarters. (b) Out of 32 names 20 are still completely identical. (c) The antiquity of the list cannot be doubted as it goes back to the set of memorial stanzas, quoted in the shana. (d) Varuni by her very name refers to the west and the Jainas seem to be wrong in placing her in the north. The line in which she appears, therefore belongs to where it is found almost identical form in MV/LV and has been exchanged by mistake for the line iladevi suradevi etc. in footnote 4 mentioned above. (e) Jinasena in his Harivamsapurana (JHP) has enumerated the names of the goddesses thrice (5.705-717; 8. 106113; 38-31-35). It is remarkable that the names given here are identical with Buddhist names, as opposed to the Jambu, belonging to Svetambara tradition. This tradition seems to be independent of and anterior to the canonical tradition maintained in the Jambu. (f) The list of above goddesses as a whole seems to be a motely collection of divergent names with no underlying relation to the nature of goddesses or to the four quarters: (i) some of them such as nanda etc. indicate the names of tithis (a lunar day). (ii) nanda, ekanamsa, vijaya and aparajita are surnames of Durga, (iii) alambusa is a wellknown nymph, (iv) Sri, sraddha, asa, and hri are four daughters of Indra, (v) Vijaya, vaijayanta, jayanta and aparajita are the four vimanas of the highest celestial regions of the Jainas, and so on, ibid, 116-119. 1. They are: citta cittakannaga satera sodamini The Thana (4.1.259), the VH. 160,16 and the Ava Cu, 138 have identical names. The JHP (38.36) gives Kanakacitra in place of citrakanaka; TSP gives seyamsa in place of satera; Haribhadra in his Ava commentary gives sudamini, TSP sautramani and JHP sutramani in place of sodamini, Satera and sovamani have been mentioned as chief queens of Dharanendra; Naya, II, 3.2-6; VH 305.25. 2. They are: Ruya ruasia ceva srua ruyagavai The Thana (4.1.259; 6.507) gives 6 disakumaris as follows: Ruva, ruvamsa suruva ruvavai ravakanta ruvappabha The VH (160,19) has the following: ruyarga nuyamsa suruva ruyagavati The Ava Cu (139) has the following: ruya ruyamsa suruya ruyagavati. The TSP has rupa rupasika capi surupa rupakavati; and the JHP (38.37) the following: rucakaprabha rucaka rucakabha rucakojjvala Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ of sticks, (aranim ghattenti ghattitta saraenam aranim mahinti mahitta aggim padenti),' kindled a blazing flame and performed agnihoma (putting oblation into fire) and bhutikarma' (Then of the ashes of this fire they made a protective amulet (rakkhapottaliya)" and hang it round the child's neck. Then they beat together at his ear two balls of stone wishing him that his life may last as long as the rocks (pavvayaue). Finally, the four disakumaris carried the mother and the child back to the birth-house from where they had brought them. The birth-consecration does not stop here. The throne of Sakka (sakra), the king of divine gods, the Indra of Saudharma heaven, shakes; he descends from his throne, kneels down, praises the new-born jina and commands abhioga god Palaka to build a fantastic Jana-vimana (travelling vimana) described in great detail.' Then Sakka accompanied by his large retinue mounts the vimana and flies to the birth-house. He greets the mother and the child with similar words uttered by disakumaris. Then employing the sleeping spell (osovani) he puts the mother to sleep, creates double of the child and puts it at her side. Then he creates five sakkas out of himself: one carries the child, one holds the umbrella over him, one each go at his two sides carrying fly-whisks and one carries vajra (thunder-bolt) in his hand. Thus all the divine gods take him to the pandaga grove on the summit of Mt. Meru where Sakka sits down facing east on the consecration-throne, placed on the consecration-rock (abhiseya-sila). This is followed by the arrival of the rest of the Indras of all celestial regions and class of gods with their retinues. Then the abhioga gods collect all the material for a gorgeous abhiseka of a Tirthankara. They create by magic power 1008 jars of gold, silver etc., 1008 each of vases (bhrngara),mirrors (atamsa) etc. Water and all kinds of lotuses are brought from the ocean ksiroda and puskaroda and water and soil from the holy places Magadha, Varadama and Prabhasa; water and soil from the banks of the Ganga and Sindhu rivers; flowers, garlands, herbs and fragrant soil from the Cullahimavanta, and so on. Thus the great abhiseka ceremony was performed to the accompaniment of rejoicing of the gods. Finally, Sakka carries back the Jina to the birth-house and lay him down by his mother's side. The Sakka commands Kubera perform a shower of treasures. Finally Sakka issues a proclamation saying that if anybody thought of ill (asubham mane paharei) towards the Tirtharkara his head would split into hundred pieces. 1. arani means 'turning round' The Vedic Aryans used to kindle fire in this manner by creating friction. 2. It has been mentioned in the Katyayana Srautasutra, Monier William, Sanskrit-English Dictionary. 3. It is besmearing the body with consecrated ashes as a protective charm. Some time the damp earth was applied or a piece of thread tied in place of ashes, Nisitha Su, 13.17-27; Bhasya 4287-4291. The rite is performed at a birth, marriage etc., Grhyasutras, Monier William, ibid. 4. Also see Ava Cu, 140. Raksapattolika or a cluster of amulets has been referred in the Bhavisya Purana. Raksavidhi for a child is described in the Caraka, Sarirasthana, 1.8.51, pp 729ff, Haridatta Shastri, Lahore, 1940. 5. He is also called vajjapani (wielding a thunderbolt), purandara (destroyer of strongholds), satakkatu (having hundredfold power), sahassakkha (thousand-eyed), maghavam (bountiful) and pakasasana (instructor of the ignorant); also sulapani (having a spear in hand). and vasaha-vahana (riding a bull) in the Jambu, 55.115; 2.33; Dhammtakahanuoga, p. 10,24 6. Palaka is the name only of a yanavimana and not of its master, VH, 160,30 7. The description of janavimana of Suriyabha god reurs verbatim in the Rayapaseniya. 8. Jambu, 5.112-123; Dhammakahanuoga, 16-19 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 The birth-ceremony of Usabha or Rsabhadeva has been described by Jinasena in his Adipurana (AP) in the 13th parva and in the JHP in the 8th sarga and by other Digambra authors. In this version, though dikkumaris (same as disakumaris) are mentioned in the JHP(8.106-116), the role played by Sakra is more important. Sakra does not fly to the birth-house of Jina in a vimana but mounts on his mighty elephant Airavata (8.142-144) and performs the whole abhiseka himself, while the other divine gods are mere spectators.' To this account is added the celebration of descending from heaven (svargavatarana) which forms the 12th chapter of the AP. Here against the Svetambara version, a large number of dikkumaris are sent by Sakra to attend upon the mother six months before the Tirthankara enters the womb. They perform various duties, including purification of mother's womb.' by various materials brought with them. They acted as attendants and guardians to the mother and made her happy and cheerful in all possible ways. It is significant that the tradition of descending of divine gods from heaven at the time of birth of a Tirthankara is common with Buddhists. It is said that when Bodhisattva, after descending from heaven, enters into the mother's womb, light is caused throughout the world and the ten thousand regions of the world (lokadhatu) shake. During the course of concepton the child and the mother both are protected by four divine gods in all the four quarters. No sooner Bodhisattva is born unsoild by phlegm and blood, he is held by divine gods. The child and the mother are washed by a stream of cold and hot water falling from heaven. During the course of delivery of the child 5000 apsaras appear each with divine ointments (divyanulepana), divine jars full of scented water (divyagandhodaka-paripurna-ghata), divine garments for the child (divyadaraka-civara) and splendorous music coming out from divine musical instruments.' It is stated that in order to dispel the doubts of gods, Buddha rises in the air, then stands beside his 'throne' looking towards the East and remains standing thus for a week, without blinking his eyes. Further, in his Sumangalavilasini (1, 45ff), the commentary of Brahmajala-sutta, Dighanikaya I, Buddhaghosa has stated that while going out begging for alms, soft winds clean the ground before Buddha, clouds lay the dust with a light shower of rain and then spread themselves above him like a canopy, rough places become even, and lotus flowers spring forth under his footsteps, rays of six different colours shine forth from his body and so on.? 1. This represents the older version in the opinion of Alsdorf. He contends that the agreement of the story of Sakra's janmabhiseka forming the base of Jambu with the Digambara version in the most characteristic points such as exchange of the child for a double created by Sakra while the mother is put to sleep, performing the abhiseka on Mt. Meru shows that this tradition goes back at least to the time before the separation of the Digambara and Svetambara order, ibid, 112. 2. This tradition is supported by Buddhist legends. Compare the description with the Lalitavistara (2.6) where heavenly gods create a jewelled palace in the womb of the mother of Bodhisattva so that he shall not be defiled during the period of conception. Here he has a beautiful soft seat and his body radiates in glorious beauty, Winternitz Ibid. II. 250. 3. See AP, 12.166-255 4. Majjhima N., Acchariyadhamma Sutta; Nidanakatha, Section II. Compare the list of 34 miracles (atisaya) enumerated in the Samavaya, 34; Dhammakahanuoga, I, 102-103; amrtavarsa (shower of nector), the sky decorated with wheel, umbrella, and fly-whisks etc. are mentioned (Dhamma, I, 66,82). 5. See L. V., 96 6. Winternitz, ibid, 188 7. ibid, 197 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ It is the noteworthy in this connection that there are several occasions in the AP which indicate the influence of Brahmanic tradition on Jinasena. While describing the birth-consecration (jatakarma-utsava) of Rsabha in the AP the author designates him as creator of the universe (jagatam srasta), Vamadeva (name of Siva), of tawny colour (pisanga), having eight forms (astamurti; five elements, mind, egotism and matter) and the last of ten incarnations (dasavataracarama). Needless to point out that these designations are applicable to God Siva in the Brahmanic tradition. Besides, the consecrations (samskara) beginning from the conception until death of an individual are in agreement with the corresponding Brahmanical rites. We also have a reference to fire worship here customary with the Vedic Brahmanas (see chapter 38-40).). It is significant to note that the Jambu though provides a detailed description of Usabha's birth-consecration, makes no reference with regard to his childhood, youth, education, marriage, coronation and so on?. Immediately after the heavenly gods return to their respective places after celebrating the birth-consecration, we have brief instructions imparted by Usabha while leading household life. The instructions are extremely brief and simply make a mention of 74 arts of men, 64 of women, 100 arts and handicrafts (sippa) and 3 karmas (any kind of work without wages, such as grass-cutting etc. That is all. Then straight away we come to renunciation (pavvajja) when the Tirthankara giving up worldly pleasures such as gold, silver, treasury, army, wives of the female: apartment and so on, and enters the monastic order. An excellent palanquin is brought in which he was made to sit. He was applauded by people wishing him victory and good luck in surmounting the difficult path accepted by him. Thus passing through the streets of Vinita, surrounded by train of gods and men he reached the park known as Siddharthavana. There he himself took off all his ornaments from his body and pulled his hair with four handfuls (cauhim mutthihim". Then after fasting for two days and a half, he put on divine robe (devadusa) and became a mendicant. He put on the robe for more than a year and then went about naked (samvacchara-sahiyam civaradhari hottha, tena param acelaye). Then neglecting his body, never caring for food and drink, he roamed about from place to place, engrossed in meditation for a number of years. In course of time he arrived at the Sagadamuha park, situated outside the town Purimatala and after fasting for three days and a half, attained the highest knowledge, kevqla (omniscience) under the excellent nyagrodha tree. Now he was known as omniscient (kevali), knowing all (savvannu) and seeing all (savvadarisi). 1. 14.26,37,44,47,51 2. VH provides a very sketchy account of his marriage (162,8), progeny (162,9-11) and coronation (162, 12-163,15); also see Ava Cu, 152-53,153 and 153-54 for the same. 3. See also VH 163,7-11) and Ava Cu (156). The VH has the following five sippas: potter (kumbhakara), blacksmith (lohakara), weaver (kuvinda), carpenter (vardhaki) and barber (snopita). The Ava Cu. has provided somewhat different names. There are other dissimilarities in the biographical account of Usabha in both these texts. 4. Compare the account in VH (163, 16-23) and Ava Cu (157). The Naya (Mallinayam, p.118, Vaidya ed., p.118 mentions pancamutthiloyam. It is said that at Indra's request, Usabha abstained from the fifth mutthi (TSP, 1,3, 69-71, Schubring, The Doctrine. 250n. 5. The same steriotyped expression is used in the case of Malli (p.47), Aritthanemi (49), Pasa (52), Mahavira (70), Prince Megha (II, 80-84) and others. Here the dialogues between the person who was to join the ascetic order and the parents or guardians, (see almost the common dialogues between Gajasukumala and Devaki, II, 28; Thavaccaputta and Krsna Vasudeva, II, 36; Meghakumara and Dharini, II, 80-8; Rajimati and her mother, Uttaradhyayana, 20, p 279a, Com by Nemicandra), the palanquin carrying the aspirant to the teacher, pulling out hair (pancamuti hiloya) are brought into prominence. 6. It is stated in the Ava Cu, 181 that after Usabha's attainement of omniscience, his hair, moustaches, short hair on the body and nails were removed but his twisted locks of hair were allowed to remain. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Like the birth-consecration, the nirvana-consecration was also celebrated by heavenly gods. The heavenly gods descended to the Mt. Astapada and waited upon the Tirtharkara. A pyre (ciiga) was prepared out of gosisa sandlwood, the Tirtharkara was given a bath of ksirodaka water, his body was anointed with gosisa sandalwood paste and then he was elegantly dressed with beautiful cloth and ornamented properly. Then the body was placed in a specially prepared palanquin which was put on pyre and was set fire to. After the body was burnt and the fire extinguished, the bones (sakaha) were shared by heavenly gods, the upper sothern portion was given to one, the upper left to another, the lower southern to the third and lower left to the fourth, and whatever remained was shared by other gods. Then the memorial mounds (ceiathubha) were built in memory of the Tirtharkara. After returning to their respective places the heavenly gods preserved the bones and worshipped them.' This is a brief biographical sketch of Usabha, the first and foremost Tirtharkara of the Jains. The emphasis here seems to be on the celebration of the birth-consecration (janmakalyanaka) which is said to be attended by divine gods and goddesses. Obviously, we know very little about the happenings of his life. The author is silent even on some important events of life such as what made him relinquish the worldly life and join the ascetic order? Whether he followed the religious preachings of his predecessors or founded the religion of his own? He must have travelled from place to place and initiated people into his faith, but no such reference is made. Then why did he choose the mountain Astapada (Kailas), supposed to be the abode of Brahmanic God Siva, for practising penance and attaining nirvana? These are some of the points which need further research. These descriptions consist of supernatural events, obviously, to make the hero exceptionally great and super-human. Such is not the case only with a Tirtharikara of the Jains, but also with Buddha, Jesus Christ, Judah or Jarthustra and others. It is also remarkable that the description of one Tirtharikara is equally applicable to other Tirtharikaras. It has been stated, for example, the description of birth-consecration of Malli could be inserted from that of Usabha from the Jambu . At another place we are told to insert the description of birth-consecration of Usabha from that of Mahavira. It is also noteworthy that the pattern of the classical canonical biography of Tirtharkaras as stated in the Jambu, is not followed by other writers such as that of Kalpasutra, a chapter of the Dasasuyakkhandha, while dealing with the biography of the Tirtharkaras. Another significant point in this connection is of erecting stupas on the relics of a Tirtahrkara in the Jain tradition. It is mentioned with the Svetambaras and not with the Digambaras, though the ancient Jain stupa at Mathura which was common to both the sects, is 1. Jambu, 2. 30-33; Ava Cu, 222-23 has the same description. In VH, 185. 1-19, Indra was given the bones, the kings the other parts of the body, and some people and the Brahmanas preserved fire. If anybody suffered from bodily pain he was said to be cured by the application of ashes. The fire was conserved by adding sandalwood to it. The relics of Buddha were shared by various persons on which the memorial stupas were erected in Vaisali, Kapilavastu, Pava, Kusinara and other places. 2. jaha usahassa jammanussavam, navaram mihilae Kumbhassa Pabhavaie abhilavo samjoeyavvo-java Nandisaravaradive mahima, Naya, 8.94; Dhammakahanuoga, 1,28 3. See Ava Cu, 136. Also see the description of the parts of the body of Mahavira (Ovaiya, 16; Dhammakahanuoga, 1,80-81); compare with that of Usabha and Vajjajangha in the VH. 162, 1-7 and 175,29-176-6 respectively. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 mentioned in Harisena's Kathakosa and Rajamalla's Jambusvamicarita. We know that the erecting of stupas on the relics of Buddha was a common practice among Buddhists. But this practice does not seem to be quite old. Though the mention of Buddha's relics and the erection of stupas is referred to in the Buddhist canonical text, the Mahaparinivvana Sutta of the Digha Nikaya, Winternitz holds that the final redaction of this Sutta is of comparatively late date.' As a matter of fact, the cult of stupas does not seem to be in vogue till the time of Asoka. Later in the Nidanakatha (Section III), a non-canonical work, we are told that the first lay-disciple of Buddha received a few hairs from the Buddha, over which a shrine was erected. We also have a reference here to the erection of non-blinking shrine (animisacetiya). 2. The Life History of Malli We come to Malli, the nineteenth Tirtaharikara of the Jains. There is nothing special about her except that she was a female, according to Svetambaras, and a male according to Digambaras. It appears that the Svetambaras are not very happy about Malli being a Tirthankara. According to them, as she practised duplicity (maya) in her previous life, she was born as a female Tirthankara. It is stated that in the birth of prince Mahabala, after joining the ascetic order together with six associates, though all of them decided to practise certain accepted austerities, the ascetic Mahabala, in order to acquire more merit, practised more austerities than the rest. According to religious precepts, although it was a meritorious deed, yet it was considered a sort of double dealing on the part of Mahabala. Consequently, Mahabala has to be born as a woman, supposed to be lower in grade than a man. It is also noteworthy that the Tirthankara hood of a female is considered one of the ten wonders (accharia) of the world. (Thana, 10). The commentator Abhayadevasuri, commenting on the Mallinaya, the 8th chapter of the Naya, has stated: Though Malli is a feminine, she is hailed by a masculine word araha (p.114). In the text of Naya (p.117), the divine gods hail her as Bhagavan loga-naha. Then the author of Lokaprakasa (32.1007) has stated that only a male is entitled to be a Tirthankara. The Kalpasutra has provided us with the life history of Mahavira, Parsva, Nemi and Rsabha, and not of Malli. 3. The Life History of Aritthanemi The life-history of Aristanemi or Nemi, the twenty-second Tirthankara is extremely sketchy. It is important as this legend is related to the story of Krsna Vasudeva in Jain tradition. Aristanemi was Krsna Vasudeva's cousin. The biographical account of Aristanemi is given in the Kalpasutra of Bhadrabahu, Later, Krsna Vasudeva left Mathura and migrated to Western India where the city of Dvaraka was made a centre of activities of the yadavas. Gradually, Jain monks also made the western India a centre of their activities. It is significant to note that out of 63 Great Men (salakapurusa) of the Jains, 27 (i.c. 9 Baladeva, 9 Vasudeva and 9 Prativasudeva) are related to Krsna only, which indicates the dominance of Krsna mythology in the world history of the Jains. According to Jacobi, the formation of the Jain Harivamsapurana goes back 1. Winternitz, ibid,41 2. The Samavaya and the Cauppannamahapurisacariya of Silanka enumerate only 54 Mahapurusa excluding 9 Baladevas. Bhadresvara in his Kahavali, however, adds 9 Narada making the number 72. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 to the 3rd century B.C., although the whole mythology concerning the Krsna legend was given its final shape about the beginning of the Christain era.' It was round about this time or a little later that the works like the Vasudevahindi, dealing with Harivamsa by Sanghadasagani Vacaka, were composed. The Vasudevahindi has dealt with the origin of the Harivamsa clan (356, 27-358,6; 111, 1-7;77, 12-18) and it is interesting that its origin is also counted among the ten wonders of the world (Thana, 10). Later, Jinasena (783 A.D.) in his Harivamsapurana, also known as Aristanemipuranasangraha, deals with the legends of Krsna Vasudeva and Balarama in a Jain setting. Then Maladhari Hemacandra (1123 A.D.) in his Bhavabhavana narrates the biographical account of Neminatha in detail. It is noteworthy that in the present work while describing the life-history of Aristanemi, only his renunciation (pavvajja) and attainment of omniscience (kevalanana) are mentioned, and nothing else. It is only in the Uttaradhyayana (22) that his betrothal with Rajimati, daughter of king Ugrasena of Mathura, finds a mention. Later on, commentators like Nemicandra added a good deal of material related to the legend of Aristanemi and Krsna Vasudeva in their commentaries. 4. The Life - History of Pasa (Parsva) Historical Jainism begins with Pasa, the twenty-third Tirthankara of the Jains. He is the immediate predecessor of Mahavira, who flourished some 250 years before the latter. He was known as purisadaniya (distinguished), lokapujita (honoured by people), sambuddha (enlightened), sarvajna (omniscient), dharma-tirthankara (prophet of the law) and Jina (victor)'. He lived thirty years as a householder and after leading an ascetic life for seventy years, attained liberation at Mt. Sammeya (Parasnath Hill, in the district of Hazaribagh on the Bengal-Bihar border). It is stated in the Acaranga (2.3. 401, p.389) that the parents of Mahavira were the adherents of Pasa. We come across a number of Parsva's desciples (pasavaccijja Parsvapatya) referred to in the Jain canon. Many of them are said to have given up the caujjamadhamma (the doctrine of fourfold restraint)* and accepted the Pancamahavvaya (the five great vows) enunciated by Mahavira. The Uttaradhyayana (23) refers to an important conference between Kesi, representative of Parsva and Gautama Indrabhuti, representative of Mahavira, held in Sravasti. A number of questions were discussed in this conference and ultimately Kesi is said to have accepted the five vows preached by Mahavira. Besides, on the basis of the study of Buddhist texts, Jacobi has shown the existence of the niggantha (unattached) order founded by Parsva 1. ZDMG, 42, 1888, p.494, after The Vasudevahindi, 26f 2. Aslo see Gunabhadra's Uttarapurana (70.200.211); TSP (8.2.15-20); Mahapurana (lxxxii) by Puspadanta 3. Uttara, 23.1 4. According to the Thana (4.266), except the first and the last Tirthankaras, all the rest are said to have preached the doctrine of caujjamadhamma; (i) to abstain from committing all kinds of violence (savvao panativayao veramanam, (ii) to abstain from all kinds of telling lies (savvao musavayao veramanam), (iii) to abstain from accepting all kinds of things which are not given (savvao adinnadanao veramanam), (iv) to abstain from all kinds of external possession (savvao bahiddhadanao veramanam). To these fourfold vows was added the vow of bambhacera (to abstain from indulgence in sex) by Mahavira. However, the commentator Abhayadeva explains the word bahiddhadana (bahirdhadana) as 'accepting (adana) from outside' which corresponds to Mahavira's both the fourth and the fifth vow, according to him. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 before Mahavira which indicates that Jainism was prevalent before the 8th century B.C. and Mahavira was no more than a reformer of the order.' We know very little regarding the details of the doctrine enunciated by Parsva, except that he made fourfold restraint binding on his followers. It is noteworthy that the rules of conduct preached by Kesi in the Rayapaseniya (Su 149) tally verbatim with those practised by the disciples of Mahavira as recorded in the Ovaiya (Su 16, p.61). It is stated that Parsva is merely a copy of Mahavira's biography with the exception that he was born in Varanasi and died on the Mt. Sammeya.? Like Aristanami, the biographical account of Parsva also is very sketchy, nevertheless, the following points can be noted about him: 1. His order was divided into four gana, i.e. monks, nuns, laymen and laywomen. 2. Women were allowed to join the order of nuns. 3. The ascetics belonging to Parsva order were allowed to wear an under and upper garment, whereas Mahavira's ascetics went about naked (acelao). 4. Parsva seems to have preached his religion to the non-Aryan tribes in the region of BengalBihar border. The worship of Manasa, the serpent deity, is quite popular among these tribes. This worship is performed during the four months of rainy season (caturmasa) this season also has a special significance for Jains. The Parasnath Hill, the place of attainment of nirvana of Parsva, is called Maranga Buru (Bad-pahadi or mountain-deity) by Santhalas which is still worshipped in the region by offering the deity a buffalo. A large number of idols of Parsva in this and the surrounding region indicates that his cult was popular in this area. 5. The Life - History of Mahavira Mahavira or Vardhamana, the last and the twenty-fourth Tirthankar of the Jains, was a senior contemporary of Buddha. He became the leader of the Jain sangha after Parsva. He was born in Kundapura or Khattiyakundaggama, a suburb of Vaisali. He belonged to the naya (natr) tribe of which his father Siddhartha of Kasyapa gotra was a chief. His mother Trisala of Vasistha gotra hailed from the Licchavis. She was sister of Cetaka, the head of tribal confederacy. According to another legend, Mahavira was originally conceived by a Brahmana lady called Devananda, wife of Rsabhadatta, but it is said that god Indra reflecting that no great man, including a Tirtharkara, are ever born in low, miserly, beggarly or Brahmana families, commanded his chief Harinegamesi or Negamesi to transform the embryo from the womb of Devananda to that of Trisala (naigamesapahrta). the Licchavis. Kasyapa gotra was a chile belonged to the was 1. Jain Sutras, 45, xiv-xxi 2. Jinacarita, 149f after Schubring, the Doctrine, 29 3. Uttara, 23.29 4. S.C.Roy, the Mundas and their Country, 51f 5. na eyam bhuyam, na eyam bhavvam, na eyam bhavissam, jam nam arahanta va cakkavatti va, baladeva va, vasudeva va, antakulesu va, pantakulesu va, tucchakulesu va, dariddakulesu va, kivinakulesu va, bhikkhayakulesu va, mahanakulesu va, ayaimsu va, ayainti va, dyaissanti va; Kalpsutra 2; Dhammakahanuoga, 1,57 n; also see Nidanakatha. 1,65 6. Also known as Nayagamesa, Naigamarsi, Hari or Hari, one of the most ancient deities of the Jains. His various Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 Mahavira or Vira is an attribute given to him for his heroic deeds. His parents called him Vardhamana (the prosperous one) As he was a member of the naya tribe he was called Nayaputta (natrputra). He was born in Vaisali therefore he was known Vaisaliya and also Videhadinna after the name of his native country Videha. Like other Tirthankaras not much is known about Mahavira. We are told little about his childhood, youth, education and household life; whatever is described is on the whole in a steriotyped form. Like other Tirthankaras, he too is depicted as a super-human endowed with miraculous power. These miraculous powers and exaltedness on the part of Mahavira may be considered a later insertion by posterior writers. It has been stated that Mahavira was endowed with three types of knowledge even when he was already in the womb, yet he was sent to school when eight years old. The occasion was celebrated with great rejoicing. We are told that under the guise of an old Brahmana, Indra led the child to school. After reaching the school Vardhamana put various questions to the teacher which it is said that the latter was unable to answer. Thereupon Vardhamana is said to have occupied the teacher's seat and explained the answers to him. However, we are told that Vardhamana completed studying the school-curriculum comprising the study of the Rgveda, the Yajurveda, the Samaveda, the Atharvaveda, Itihasa (Purana), Nighantu; six Vedangas containing sankhana (Arithmetic), sikkha (phonetics), kappa (ritual), vagarana (grammer) chanda (metre), Nirutta (exegesis), Joisa (astrolgy) and also Sasthitantra, a treatise on the Samkhya school.3 It is not certain whether or not Mahavira entered into matrimonical alliance. There are contradictory statements regarding his marriage both by the Svetambaras and the Digambaras. In the second section of the Acaranga (II. 3.400) which is said to be the later part of the work, cont. figures have been discovered at Mathura (in the Mathura inscriptions he is called Bhagava nemeso), Angai Kheda, Shahbad, Kausambi and Ahicchatra. These figures possess the head of a bull; the right hand of the deity is raised with a mark of safety and the left hand carries a child. The figures are in a sitting posture, Kasturchand Jain; 'Jain Devlok ka Astamgata Nakshatra, Prachya Pratibha, Vol III, No.1, Jan., 1975, pp69-77, Bhopal, after the Vasudevahindi, np733f. In Vedic literature he is depicted with the head of a deer, and in the Mahabharata he is called ajamukha. A.K.Coomaraswamy, Yaksas, 12. Naigamesapahrta is mentioned in the Susruta-Samhita, Sarirasthana. 10.61 (Ghanekar Bhasker Govind, Lahore, 1936; 1941) as a disease of pregancy caused by bodily wind, also known as nagodara or upasuskaka which suspends the embroys growth, The Vasudeva, 159nf 1. It stands comparison with Buddha. His worship and deification is foreign in the earliest texts of the Tripitaka, though it stands at its height in the Buddhist Sanskrit literature, espcially the Mahayana literature, Winternitz, ibid, 162. In the Mahavastu, which is a text of the Lokottaravadins, the Buddhas are depicted as 'exalted above the world' (lokottara). they adapt themselves to the worldly life only externally. Similarly, in the Lalitavistara which corresponds to Mahayanistic ideas, the life and work of Buddha on earth is termed "the sport" (lalita) of a supernatural being. 2. Compare the Bodhisattva's first day at the school described in the Lalitavistara (x): With a following of 1000 boys, with tremendous pomp with all the gods participating and with 8000 divine maidens, scattering flowers before him, the little Bodhisattva makes his entry into the writing school. The poor school master cannot bear the glory of Bodhisattva and falls to the ground. A god raises him and calms him by saying that the Bodhisattva, though omniscient and having no need to learn anything, yet following the course of the world, has come to school, after Winternitz, ibid, 251. 3. It should be taken as a steriotyped description; some of these works did not exist at the time of Mahavira. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 nd rugged le passing the inhabi and in the Kalpasutra (5.109) only the name of Jasoya (Yasoda) of Kodinna gotra as Mahavira's wife is mentioned. Further, it is state that she had a daughter named Anojja or Piyadamsana. The name of Mahavira's daughter's husband is neither referred to in the Acaranga nor in the Kalpasutra, but we learn from the A vasyaka tradition that it was Jamali. Mahavira renounced the wordly life at the age of thirty. It has been stated that for a period of one month and a year (samvaccharam sahiyam masam)' he went about with a robe and then roamed about naked. He preached severe asceticism for over a period of twelve years and wandered naked and homeless. He travelled on foot from place to place unmindful of hunger and thirst, cold and heat and rough and rugged pathways. It is stated that for more than two years he neither drank nor used cold water. While passing the region of the country of Ladha (in West Bengal), he had to undergo severe hardships. The inhabitants of this country were violent by nature. They had an aversion for ascetics and often harassed them if ever they passed through their land. They hit them with sticks, fists or lances, cut their flesh, tore their hair, threw dust on their bodies and set their dogs upon them. Looking at Mahavira's nude body, the children ran away in fright and people drove him out of village. After twelve long years of hard ascetic life Mahavira attained omniscience (kevalajnana) at the age of forty-two and lived thereafter for thirty years to preach religious sermons. According to the Kalpasutra, since the time Mahavira renounced his household life, he spent forty-two rainy seasons in the following places: First rainy season in Atthiyagama Next three rainy seasons in Campa and Pitthicampa Next twelve rainy seasons in Vesali and Vaniyagama Next fourteen rainy seasons in Rajagiha and Nalanda Next six rainy seasons in Mithila Next two rainy seasons in Bhaddiya Next one rainy season in Alabhiya Next one rainy season in Paniyabhumi* Next one rainy season in Savatthi the last rainy season in Pavas This roughly corresponds to modern Bihar, a part of North-West of Bengal and a part of Eastern Uttar Pradesh. This indicates that during the life time of Mahavira Jainsm did not seem to have spread roughly beyond the boundaries of Anga-Magadha where the Teacher Principally dwelt and preached. There is a tradition according to which Mahavira is said to have visited Viibhaya, the capital of Sindhu-Sovira in order to ordain king Uddayana. Though this 1. The same expression is used in the case of Usabha, see Infra, Dhammakahanuoga, 1,20 2. Kalpasutra (5.117); also Acaranga (II, Culika 3). In this connection Aparajitasuri in his commentary on the Bhagavati-Aradhana (421, pp 611-15) has quoted the Svetambara canonical literature in support of Mahavira's moving about naked. Quoting the statement "varisam civaradhari tena paramacelago jino" from the Bhavana, the 24th section of the Acaranga, he has pointed out certain contradictions and difference of views in this connection, See Jagdishchandra Jain, Life in Ancient India, revised edition. Ch.I; Nathuram Premi, Jain Sahitya aur Itihas p.64 3. The account seems to be somewhat exaggarared; It is provided in the first section of the Acaranga. 4. Situated in Vajjabhumi in the country of Ladha, Kalpasutra, 5.123 Com. 5. Ibid, Su, 5.122 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tradition is referred to in the Bhagavati (13.6) and also in the Ava Cu (II, 171f), it appears to be a later insertion with the idea of popularising Jainism in far-off countries and to bid the support of the royal families. This view is supported by a statement of the Brhatkalpasutra (1.50). During his sojourn in Saketa, restricting the movement of the Jain monks and nuns, Mahavira declared that they should not travel in the east beyond Anga-Magadha, in the south beyond Kausambi, in the west beyond Sthuna and in the north beyond Kunala (Uttar Kosala). He affirmed that these were the Aryan countries where their religious practices can remain intact. Mahavira attained liberation at the age of 72. During this period he travelled from place to place preaching non-violence and truth. Ultimately he arrived at Pava, he cut asunder the ties of birth, old age and death and attained nirvana in the year in 527 B.C. The occasion was celebrated by the eighteen confederate kings of Kasi and Kosala and the nine Mallakis and nine Licchavis by observing fast and lightening the lamp throughout. It is stated by Jinasena that the divine gods celebrated this happy occasion by lightening a row of lamp in the city and it was from this time that the people started solemnising the festival of Dipalika (Divali) every year (Harivamsapurana 66. 19-21). Life - History of Sovereign King Bharaha Cakravartin, or a ruler of cakra, is a sovereign of the world. There are twelve cakravartins: 1 Bharaha, 2 Sagara, 3 Maghavam, 4 Sanakkumara, 5 Santi, 6 Kunthu, 7 Ara, 8 Subhuma, 9 Mahapauma, 10 Harisena, 11 Jaya (sena) and 12 Bambhadatta. As indicated, like the twentyfour Tirtharkaras, the twelve Cakravartins are also counted among sixty-three Excellent Men. Like most of the Tirtharkaras they have a long span of life and have enormous physcial size. The Cakravartins are endowed with nine divine treasures (navanidhi), eight kakini jewels and fourteen imperial crown treasures (ratna). Barring a few the rest of the Cakravartins are said to have attained liberation at Mt. Sammeya. Out of twelve Cakravartins, Santi, Kunthu and Ara became Tirtharikaras. The VH gives an account of the nine Cakravartins, out of whom Maghavam and Jaya are just mentioned only once. Usabha, the first Tirthankara, is called dhammacakkavatti or the religious Cakravartin as mentioned earlier. Sovereign King Bharata and Naravahanadatta It is interesting to make a comparision between Bharata as depicted in the Jambu and Naravahanadatta, the hero of the Bshatkatha of Gunadhya, who attained the status of a vidyadhara-cakravartin as represented in the Kathasaritsagara (Kss), a Kashmirian version of the Brhatkatha. Here is a brief account of the Universal Conquest of Bharta: 1. Samavaya 12; Thana, 10.718; Ava Niryukti, 374 2. They are: naisarpa, panduka, pirgala, sarvaratna, mahapadma, kala, mahakala, manavaka and sankha (Thana, 673,602.). The nine divine treasures belonging to Kubera in the Brahmanic tradition are padma, mahapadma, sankha, makara, kacchapa, mukunda, nanda, nila and kharva, Monier William's Sanskrit-English Dictionary 3. See Thana, 633 4. They are (a) cakra (the wheel), chatra (the parasol), camara (the flying-whisk), danda (the rod), asi (the sword), mani (the gem) and kakini (the cowrie); (b) senapati (the general), gahapati (the steward), vardhaki(the architect), purohita (the household priest), stri (the wife), asva (the horse) and hasti (the elephant), ibid, 558; Samavaya, 14; also see The Vasudevahindi, 36n Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ When Bharta was ruling in the city of Vinita there appeared the cakra-jewel in his armoury hall.' Directed by this jewel, with the ambition of conquering the region of Bharta, by travelling through the holy places of Magadha, Varadama and Prabhasa, he arrived at the bank of the Sindhu river. He crossed the river with the help of the carma-jewel which served him as a ship. Then advanced by the north-east he arrived at Mt. Veyaddha and entered the cave Timsa? which was guarded by god Krtamala.' The cakra-jewel proceeded in the direction of the cave. He struck the door of the cave with the danda-jewel and it opened automatically. Then the sovereign king mounted the hasti-jewel and entered the cave with his mani-jewel which dispelled the darkness like the sun. There he came across the people of Avada-cilaya (Apatakirata) who caused a tempest to rage over for seven days which Bharata resisted by means of his chatra-jewel. Having conquered the enemy, Bharta marched to the Mt. Culla-Himavanta and arrived at Mt. Rsabhakuja' where on a stone-slab he inscribed his name with the kakini-jewel, stating "I am Bharata, the first sovereign king of the continent of the whole of Bharata region." Then he proceeded towards the Mt. Vaitadhya', sent an arrow to the vidyadhara-lords Nami and Vinami, making an anouncement of his arrival. Then there ensued a terrible fight between the two armies. Ultimately, the vidyadhara-lords surrendered, offering the sovereign king the stri-jewel, Subhadra. Thereupon they were assigned the two sides of the Vaitadhya, in the northern and southern halves of Bharata. Then having crossed the Ganga river he arrived at the Khandappavaya cave and received nine objects of priceless value (navanidhi). Then attended by fourteen imperial crown treasures, he returned to Vinita where the consecration ceremony was held with great pomp, with Subhadra as his consort. The sovereign king Bharata ruled the entire continent of the Bharata region for a long time. It is stated that once after his bath, King Bharata entered his mirror-house (ayamsa-ghara) and while looking at his body he attained omniscience. He achieved salvation at the Mt. Astapada." 17 Vidyadhara-Cakravartin Naravahanadatta The emperor Naravahanadatta was told by a hermit named Vamadeva that there were certain jewels in the inner cave of his hermitage and if he could manage to obtain them, he would have an easy victory over Mandaradeva, the lord of the vidyadharas. The emperor 1. Bharata while marching on the conquest, was already in possession of the fourteen jewels, whereas Naravahanadatta, first attained sovereignty over the vidyadharas and then come into possession of the seven jewels. 2. Timisa also in the Thana and VH; Tamisra in JHP and Tamisra in TSP. Alsdorf has drawn similarity between Timisa and Trisirsa (name of Siva). According to him, Timisa has developed from Trisisa by misreading or a similar misunderstanding. Zur Geschichte der Jaina-Kosmographie und Mythologie, ZDMG,92 (1938), p.488; The Vasudevahindi, 36n 3. Devamaya in the KSS 4. Rsabaha in KSS. This mountain plays an important role in the Brhatkatha where the Vidyadhara-Cakravartins are Crowned. Alsdorf, ibid, p.489 5. edyardha in KSS 6. It is said that once he noticed his finger devoid of ring which looked ugly and it made him renounced the worldly pleasures, Uttara, Com., 18,232a 7. For similarity in accounts of other Cakravartina, particularly, of Santi, Kunthu and Ara see VH Keumati lambha. Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ entered the cave where he was encountered with various obstacles. Ultimately, he succeeded in obtaining the following jewels: (a) mahahasti-ratna (the great elephant-jewel), (b) khadga-ratna, (the sword-jewel), (c) candrika-ratna (the moonlight-jewel), (d) kamini-ratna, (the wife-jewel), (e) vidya-ratna (the jewel of charms), (f) sarasa (lake) and candana (sandalwood tree). Then he proceeded to conquer Mandaradeva on the northern side of Kailas. he reached his camp on the Mt. Govindakuta. Then passing through various regions he arrived at the foot of Kailas and encamped on the bank of Mandakini. Thereupon appeared Mandaradeva asking the emperor not to advance over the Mt. Kailas, the abode of Siva, but pass on to the other side of the mountain by the cave known as Trisirsa which was guarded by king Devamaya. A fierce battle ensued on the mountain between the two armies when Devamaya was taken captive. According to Devamaya, pleased with the austeriries of certain Rsabaha', God Siva tore asunder Kailas and made a cave-like opening for Rsabaha to pass over to the northern side of the mountain. Thereupon at the request of Kailas, God Siva appointed guards of the cave. He declared: The cave shall be open at both ends by the one who had obtained the jewels and was an emperor of the vidyadharas. Devamaya further told Naravahanadatta that since he had conquered him (Devamaya), now he was the sole emperor of both the sides of Kailas, and that since he had passed over the Trisirsa cave, he was in a position to conquer the rest of his enemies. Naravahanadatta, while encamping at the mouth of the cave, saw that the underground passage was deep and there was darkness without any light either of the sun or the moon. He mounted his chariot and entered into the cave assisted by glorious jewels. He dispelled the darkness by the candrika-ratna and conquered the guards of the cave, the deadly poisonous snake by candana, the elephants of the quarters by hasti-ratna, the guhyakas by khadga-ratna and over powered other obstructions with the help of other jewels. Thus having conquered the northern and southern mouth of the cave, he marched against Mandaradeva. Then followed a fierce fight between the two armies in which Naravahanadatta came out successful. Thus the emperor conquered the northern and the southern territories (vedyardha) and acquired the high dignity of an emperor over all the vidyadharas of both divisions. Then he was told to proceed to the Mt. Kailas, which is supposed to be a sacred place for the celebration of the coronation festival in honour of the Cakravartins. The ceremony was held with great pomp, with the consort Madanamanjuka, occupying half of the throne.? Here we come across much similarity between Jain consmography and the pertinent description of the Himalaya mountain recorded in the KSS. As there has been no common source known to us for the above narration, it has been surmised that Jain mythology seems to have been influenced by the Brhatkatha of Gunadhya. 1. He is the first Cakravartin of the vidhyadharas and can be compared with Rsabha of the Jains, who is said to be the master of magic arts. 2. KSS, 109, 1-152; 110 3. Alsdorf, ibid, 479, 491 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SECTION TWO Narratives of the Ascetics (Samana-kahanagani) 1. The Ascetic Gajasukumala Gajasukumala was the eighth and the last son of Devaki, the mother of Krsna Vasudeva. According to the Jain legend, the god Harinegamesi made Sulasa, the wife of Naga of Bhaddilapura and Devaki preganant at the same time. Both of them delivered simaltaneously, Sulasa giving birth to dead children and Deveki to live children. Later Harinegamesi transferred the seven living sons of Devaki to Sulasa. Thereupon Krsna Vasudeva evoked Harinegamesi and by his favour Devaki gave birth to Gajasukumala, his younger brother. Once Krsna Vasudeva along with Gajasukumala, mounting his elephant, proceeded to pay homage to Aritthanemi. On the way he happened to see the beautiful daughter of Brahmana Somila. Thinking that she could be a suitable match for his younger brother, he brought her to his palace and kept her in the female apartment. In the meantime, Gajasukumala, inspired by religious sermons of Aritthanemi, renounced the world and became an ascetic. When Somila. learnt that the prince had abandoned his daughter and become a recluse, he was very furious. He proceeded to the crematorium of Mahakala where Gajasukumala was practising penance. He looked around, took moist earth from the ground, prepared an earthen boundary wall on Gajasukumala's head and put burning coal into it. Having done this the Brahmana returned quitely. It is stated that the ascetic Gajasukumala bore the unbearable pain without having any ill feeling towards the oppressor. While undergoing the agony the ascetic achieved the supreme state of perfection and attained liberation.' Somila died a premature death. His body was removed by Panas (outcasts) and after the body was removed the place was purified by water. 2. The Ascetic Thavaccaputta After listening to the sermons of Aritthanemi when Thavaccaputta, a merchant's son resolved to join the Teacher's order, his mother approached Krsna Vasudeva, the ruler of Baravai (Dvaraka). She requested him to lend her the royal umbrella, crown and fly-whisk so that the renunciation ceremony of her son could be solemnised. Krsna Vasudeva told her not to worry as he himself was going to initiate the ceremony on behalf of the royalty. Then he made a royal declaration that whosoever wished to enter the monastic order, would be looked after by the royal authority. After becoming a recluse, Thavaccaputte observed the rules of conduct, and roamed about from place to place delivering his sermons. At that time in the town of Sogandhiya there lived a mendicant named Suka with his one thousand followers. The mendicant was well-versed in the four Vedas, the Sasthitantra and the Samkhya system. He was an adherent of Samkhya philosophy and parctised five kinds of restraints (yama) and observances (niyama), considering purification as the basis of his cult. He 1. Gajasukumala's account is recorded in the Bhagavati-Aradhana with other ascetic heroes, who by undergoing severe penance, died and said to have achieved the highest goal of emancipation. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 formulee ng earth and water whiluca and bhava-sauca. The preached him his propounded the doctrine of charity, purity and bathing at holy places. He wore clothes dyed with red-clay and carried triple staves (tidanda), water-pot (kundi), umbrella (chatra), teapoy (channalaya), hook (ankusa), copper ring (pavittaya), and sweeping duster (kesariya). In the same town there lived a rich man named Sudarsana. Suka preached him his religion, expounding the doctrine of dravya-sauca and bhava-sauca. The former was to be practised by employing earth and water, while the latter by Kusa grass and citing mantras (magic formulae). Sudarsana became the follower of Suka. Once the mendicant Suka had a meeting with Thavaccaputta and had a long discussion with him. Thavaccaputta while criticising the Samkhya view of life, propounded his cult based on purity of conduct (vinaya). Suka put him a number of querries. He asked him: Are you one, two or many, or whole, imperishable or firm? Thavaccaputta replied: I am one from substantial point of view (dravyarthika), two as I am endowed with knowledge (jnana) and vision (darsana), whole from the point of view of space (pradesa) and imperishable and firm from the point of view of consciousness (upayoga). Suka along with his adherents was admitted into the religion of Thavaccaputta. Once the mendicant Suka happened to visit the town of Selagapura which was reigned by king Selaga. After imparting religious instructions to the king, he converted him to monkhood. The ascetic Selaga started practising penance. In course of time, on account of living on coarse, tasteless, cold and stale food, he suffered intensly from burning itch and billions fever. The monk was treated by physicians with proper medicines, pills, herbs, drugs, wholesome diet and alcohol. The monk Selaga was cured but he became addicted to delicious food and drink. Consequently, he showed his carelessness and negligence towards his conduct. Later, he was enlightened and by observing the rules of asceticism, achieved liberation at the Mt. Pundarika. 3. The Ascetic Rahanemi This important dialogue noted in early Jain canonical literature seems to be unique. In this narrative a woman being coveted by a man, tempted by her nude beauty, not only controls her passions, but by her determined will puts the man on the right path. Aritthanemi was going to be married to princess Rajimati but learning from his charioteer that numerous animals were going to be slaughtered for his marriage feast, he returned and joined the ascetic order. hearing this Rujimati also felt disgusted with the wordly pleasures; she tore off her well-combed (kuccaphanaga-sahiye) lovely black hair and entered the order of a nun. One day while practising penance on the Mt. Revaya, caught by heavy rains, she took refuge in a cave. Thinking that she was alone, she took off her wet clothes. Now Rahanemi, Aritthanemi's elder brother, who also turned to be a monk, happened to be in the same cave. Seeing Rajimati in her nude beauty he could not control himself and proposed to her to enjoy pleasures. He spoke to her: O dear good-looking beautiful lady, I am Rahanemi, avail of me, you shall have no cause for any trouble. Come, let us enjoy pleasures. Human life is very difficult to obtain. Afterwards we shall follow the path of the Jinas." But the virtuous nun resisted his attempt and preserving the presence of her mind, admonished the monk saying: "Fie upon you, O ksatriya (jaso-kami), 1. Jaso-kamino khattiya, bhannati, Dasavaikalika Curni, See Alsdorf, 'vantam apatum', Sunitikumar Chatterji Jubilee vol, p.21, Poona, 1955 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ who wants to abandon his vows and re-enter worldly life (vantum icchasi aveum); It would be better for you to die. I am the daughter of a Bhoja king and you are an Andhakavrsni. Being born in noble families let us not become like gandhana snake, let us practise self-control. If you fall in love with every woman you see, you will be wavering like a plant being blown about by the wind. 21 Thus listening to the well-said words of the nun, Rahanemi returned to his religion like an elephant, quickened by the goad, He was protected in thoughts, words and deeds; subduing his senses and keeping his vows, he practised asceticism throughout. After practising severe austerities, having completely annihilating their karmas, both attained the sublimity of perfection. 4. The Royal Sage Nami The present discourse between Indra and the royal sage Nami is a beautiful example of ascetic poetry. The ascetic poetry comprised the doctrines of renunciation and contempt of the world, of self-sacrifice and love for all beings. It contained legends of saints, fables, parables, fairy-tales and moral stories, illustrating the philosophy and ethics of the ascetics by means of examples.2 When King Nami after relinquishing his kingdom of Mithila, retired from wordly life, Indra in the disguise of a Brahmana put him to test by a series of questions: Indra: Here is fire and storm and this palace of yours is on fire. O revered Sir (bhayavamp, why do you not look after your queens? Nami: We live happily for we possess nothing. If Mithila is on fire, nothing of ours burns." A monk who has abandoned his wife and children and has no occupation, there is nothing pleasant or unpleasant to him. Indra: Construct a rampart, gates and battlements, moat (usulaga) and sataghnis then you join ascetic order. Nami: Having made faith (sraddha) his city, penance (tapa) and self-control (samvara) the gatebolts, patience (ksanti) its perfect rampart, which is impregnable in three restraints (guptis); making zeal (parakrama) his bow, carefulness in walking (iriya) as string, content (dhii) its middle part (which is grasped in the hand), he should bind his bow with truth (satya), fastening with the arrow of penance (tapa), pierce the mail of karmanthus a sage free from fight (i.e. exempt from fighting because his defences are so strong) is replaced from existence. Indra: O king, there are kings who do not acknowledge you; first of all, you bring them under your subjugation, then you join the order. 1. ibid, p.28 2. See Winternitz, 'Ascetic Literature in Ancient India', Some Problems of Indian Lit., New Delhi, 1978 3. Alsdorf takes 'bhaya-vat' in the sense of fearful or frightened, Namipavvajja, p.11, Indological Studies in Honor of W. Norman Brown, New Haven, 1962 4. Compare a similar declaration in the Mahabharata (Santi Parva, 12.178) and the Sona Jataka (529),5, pp 337-38 5. It was ornamented with bells and was bright and hollow; it was flung by hand, Hopkins, Journal of American Oriental Society, 13, p.300 6. Translation by Alsdorf, ibid, pp 15-6 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 Nami: Fight but yourself! When the self is conquered, everything is conquered. He who conquered his self which is (so) difficult to conquer, will obtain happiness. Indra: How strange! Wonderful enjoyments you are giving up, O king, unreal pleasures you seek -- you are foiled by imagination.? Nami: A thorn are pleasures, poison are pleasures, pleasures are like a venomous snake; those who seek pleasures go to hell unpleasantly. Down (to hell) one goes through anger, deep down one goes through pride, delusion is an obstruction to decent) rebirth, from greed there is danger in both worlds. 5. The Ascetic Meghakumara Meghakumara was the son of king Srenika of Rajaglha. He was so named as his mother had a pregnancy-longing to enjoy the rain clouds out of season. When he was born there was a great rejoicing in the state. When he grew up he learnt seventy-two arts. He married eight beautiful princesses. Once Mahavira arrived in Rajagrha. Meghakumara was delighted to learn about his arrival. He visited him and after listening to his religious sermons, was inspired to relinquish the wordly pleasures. He returned to his parents and expressed his desire to enter the ascetic order of Mahavira. On hearing her son's proposal the mother got a shock and fell unconscious. After regaining her consciousness she tried to dissuade him from the path of renunciation. She explained the difficulties in accepting the path of asceticism. When all her attempts failed to hold him back, the parents requested him to enjoy the pleasures of royalty at least for a day. After the ceremony, a barber was called forth for hair-cut, the prince was given a bath, his body anointed with sandalwood paste, then he was richly dressed and ornamented. Then he was made to sit on a palanquin and applauded with the cries of congratulations, was led to the shrine where revered Mahavira was sojourning. . He shearing heress she oting them to enjoy air-cut, Meghakumara accepted the vows of a monk in the presence of the Teacher and started practising penance, spending his time in reading holy scriptures and engaging himself in meditation. Now in the hall of residence of the monks, there were numerous resting places (seija) for the use of monks. The resting place of ascetic Meghakumara was located near the entrance of the hall. Here as his fellow-monks, engaged in their religious duties, used to come and go, Meghakumara was disturbed and could not sleep well. While walking up and down, the ascetics collided with his head or stomach. Under the circumstances, Meghakumara said to himself: "As long as I occupied the status of a prince, people respected me, honoured me and sought my consultation in various matters, but now nobody bothers about me. Therefore, it would be better if after obtaining the permission of the Teacher, I return to the household life." With these ideas in mind, ascetic Meghakumara approached Mahavira and sought his permission to return to household life. Thereupon Mahavira narrated him a story of his previous birth: "In his previous life he was reborn as an elephant and was roaming about in jungle. Once a hare came running and took refuge below his foot which was lifted up (pae ukkhitte). At this time, having pity on the hare, he kept on lifting his foot and bore physical and 1-2-3 Translation by Alsdorf, ibid, pp 15-6 4. The chapter is known as Ukkhitta. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mental agony patiently." On hearing this story of his previous birth, ascetic Meghakumara was enlightened and re-established himself in his monkhood. He started practising severe penance, as a result of which his body was emaciated, as if containing no flesh or blood. It was with great exertion that the ascetic could walk or sit, and when he tried to get up his bones cracked like a dried leaf or a piece of wood. He attained the highest state of perfection and achieved liberation at the Mt. Vipula. 6. The Ascetic Arjunaka In the reign of king Srenika, there lived a garland-maker, named Arjunaka in the city of Rajagsha, Bandhumati was his wife. He had a big flower-garden outside the city which looked beautiful with flowers. Not far from the garden there was a shrine dedicated to the yaksa called Mudgarapani (equipped with iron mace). He was a family-deity of the gardener. Arjunaka got up in the morning, took his flower-basket and proceeded to the garden. He plucked flowers, offered puja to the deity and maintained his livelihood by selling flowers on the city road. Once a festival was going to be celebrated in the town. The gardener went out with his wife to his flower-garden. After gathering flowers both proceeded to worship the deity. When both were engaged in worship, there appeared a gang of six debauched persons, who were hiding behind the doors. No sooner they got an opportunity, they fastened the gardner tightly and raped his wife. The gardener stood as a helpless spectator. He reflected in his mind, "Look, I have been a faithful devotee of this deity from my childhood. Had he possessed power, he could not have been indifferent seeing the act of debauchery. He appears to be simply a log of wood." It is said that realising the inner feelings of his devotee, the deity entered the body of the gardener and unfastened his ties. Then holding his mace he proceeded towards the city. First of all, he killed the six gangsters and the garderner's wife. Then he killed numerous citizens and started roaming about freely in the city. rdenekanavira. How and got angry a result he At this time a pious layman named Sudarsana was going along to pay homage to Mahavira. As soon as the deity happened to see him he attacked him with his iron mace. But it is said that as Sudarsana was a virtuous man, no harm could be done to him. In the meantime, the deity left the body of the gardener and went away. The gardener accepted the vows of a Jain ascetic under the guidance of Mahavira. However, when the ascetic roamed about in the city for collecting alms, people recognised him and got angry with him talking that it was he who was responsible for the death of their kiths and kins. As a result he was not treated gently by the citizens and often had to remain without food and drink. He had to bear the agony with equanity of mind. In course of time he died without fo and achieved the sublimity of perfection. 1. Compare 'extreme emaciation of Dhanya's body, Anuttarovavaiya, 3.1; Dhammakahanuoga, II, .00-102 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. The Ascetic Harikesabala Harikesa, who was born in an outcaste tribe (svapaka-kula), became a monk of highest virtue. He observed the rules of asceticism, had control over his senses and was careful while walking, begging and speaking etc. Once he approached the sacrificial enclosure (yajna-vata) of a Brahmana teacher for begging alms. Seeing the ascetic coming dressed in dirty clothes, the Brahmanas, proud of their superiority of caste, abused him, humiliated him and asked him to go away. The ascetic undisturbed in his mind by their abuses, spoke as follows: "I am a monk, practising chastity and self-restraint, devoid of any attachment whatsoever for worldly pleasures. I do not accept food specially prepared for me. If you have something already prepared for others, it may be offered to me." The Brahmanas replied, "This food is prepared only for Brahmanas, who would be arriving soon, therefore it cannot be offered to you. O you ascetic, you get away, why are you standing here?" The monk retorted, "The Brahmana possessed of anger, deceit, violence, falsehood and is owning what is not given to him, is deprived of superiority of caste and learning. On hearing such words from the ascetic, the Brahmana teachers got annoyed. They retaliated, "O you shameless creature, you are talking impulisively in the presence of our teachers. Let all the food be destroyed rather than to be granted to you." Saying this words the pupils started hitting the ascetic with sticks and pieces of wood; they caught hold of him by neck and drove him away. It is said that at this time a deity appeared on the scene. He struck the Brahmana boys so hard that their bodies were shattered and they started vomitting blood. Thereupon the Brahmanas requested the sage again and again for pardon. The ascetic explained them the true meaning of sacrifice as follows: "O Brahmanas, the executors of sacrifice, why are you wasting your time in search of external purity by means of water? In your performance you are using grass, sacrificial pole, wood and fire in vain, you are washing your body with water every morning and evening without any purpose, and out of sheer ignorance you are killing animals. But you do not realise that these actions of yours add to your further sins." He exhorted them saying, "the real fire was penance (tava), the real fire-place was life (jiva), the real laddle (suya) was right exertion (joga), the real cowdung was body (sarira), the real fire-wood was karma, the real oblation was selfcontrol (samjama), right exertion (yoga) and tranquility (santi), the sacred pond was law (dharma), and the real bathing place was celibacy (brahmacarya)." The Uttaradhyayana contains numerous beautiful dialogues related to ascetic poetry. Obviously such dialogues cannot be included under dharmakathanuyoga unless dharmakatha stands for the sermons delivered by Mahavira. Similar to the aforesaid dialogue a splendid dialogue is recorded in chapter XIV of the Uttaradhyayana where the ascetic ideal of life is 1. Compare the story in the Matanga Jataka (497) Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 praised as opposed to the Brahmanic ideals.' In the end, the parents and both the sons join the ascetic order. There is a similar thought-provoking dialogue in chapter XXV where the Jain sage Jayaghosa goes to the house of a Brahmana named Vijayaghosa for begging alms. On being turned out from the house of the Brahmana, Jayaghosa characterises the qualities of a true Brahmana in the following words: "The one who has succeeded in overcoming love, hatred and fear, who is virtuous, practises austerities, has control over his senses, does not indulge in violence, does not speak untruth, does not take anything which is not given to him and who is not defiled by sensual pleasures, is called a Brahmana." 8. The Ascetic Skandhaka Once a Brahmana mendicant named Khandaya (Skandhaka) of Katyayana gotra, a disciple of Gaddabhali, was sojurning in Sravasti. The mendicant was well-versed in the four Vedas, Itihasa-Purana, the fifth Veda, and Nighantu, the sixth Veda; six Vedargas comprising sankhana (mathematics), sikkha (phonetics), kappa (rituals), vagarana (grammer), chanda (metre), nirutta (exegesis), joisa (astronomy) and also the Satthitanta, an authoritative treatise on Samkhya philosophy. In the same town there lived a layman named Pingalaka, a follower of Mahavira (vesaliyasavaka). He approached the mendicant Skandhaka and asked him questions about finiteness and infiniteness of the world, the soul, liberation (siddhi), liberated souls (siddha) and wise (pandita) and unwise (bala) death. We are told that the mendicant could not reply the said questions and thought of visiting Mahavira, who was moving about in the town of Kayangala. The mendicant took his ritualistic paraphernalia such as triple staves, water-pot, rosary (kancaniya), earthen bowl (karodiya), seat (bhisiya), sweeping duster, teapoy, hook, copper ring and the forearm armament (ganettiya). He wore clothes dyed with red-clay and put on umbrella over his head and set off to pay homage to Mahavira. A long dialogue is recorded between Skandhaka and Mahavira. Mahavira propounded his doctrine of manysidedness of truth, explaining that from certain aspect, the world may be considered as limited (sa-ante) and from other aspect unlimited (ananta). He further explained the importance of four points of views: dravya (substance), ksetra (existence), kala (time) and bhava (phenomenon). In other words, from the point of view of substance and existence the world is limited and from the point of view time and phenomenon it is unlimited. In the end inspired by the teachings of Mahavira, the mendicant Skandhaka was initiated into his order. He led a spiritual career and undertaking the vowed sallekhana (fast unto death) 1. A similar dialogue between father and son is noted in the Mahabharata (XII.175) in which the father presents the point of view of a Brahmana and the son that of an ascetic. Almost every verse uttered by the son here could just as well occur in a Buddhist or Jain text. Compare XII.174,177-179 of the Mahabharata with the Uttara (14-21-23) and XII. 174,13 with the Buddhist Dhammapada, 47f. A similar dialogue occurs in the Jataka, No.509; Winternitz, History of Indian Lit., 1,417n 2. The following fourteen subjects of study (vijjatthana) are mentioned in the Uttara Com., 3,56a: the four Vedas, six Vedangas, Mimamsa, Nyaya, Purana and Dharmasastra. 3. Identified with Kankjol in Santhal Pargana in Bihar. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 died at the Mt. Vipula. He was reborn in heaven. He is entitled to achieve liberation in near future. 9. The Ascetic Jinapalita In the city of Campa there lived two brothers Jinapalita and Jinaraksita, the sons of the merchant Makandi. Both had made a voyage across the Lavana ocean several times. But as they were not satisfied, they undertook another voyage. This time as they were going along, there appeared an untimely storm as a result of which the sky was covered with clouds and the sound of thunder was produced followed by flesh of lightening. The vessel hit by violent tides of the high sea whirled around and broke. The passengers aboard the ship were terribly frightened and started crying. The merchandise and all personnel manning the ship were drowned into the sea. Luckily the two brothers got hold of a large wooden plank and with that arrived in a fairy land of Ratnadvipa. There lived a presiding deity of the island. As soon as she learnt about the arrival of the new comers she appeared there and warned them to live in her palace enjoying pleasures with her, otherwise she said she would cut them to pieces with her sword. Both agreed to obey the command of the deity. After some time as the deity had to go out, she instructed them to enjoy their stay in that island during her absence and never to go to the southern portion of the palace, where there was a danger to be swallowed by a dreadful cobra. But after the deity left the palace, both decided to visit the southern garden. When they reached there, they noticed a foul smell emitting from there. They covered their nose with a piece of cloth and proceeded further. Here they noticed a place of execution with a large heap of bones and skeletons. A man was seen groaning with pain hanging on the gallows. He told them to be very careful of the deity as it was her usual practice to enjoy pleasures with the new comer and then execute him after her lust was gratified. He told them if they wanted to get rid of the wicked deity they could seek the help of the yaksa named Sailaka. They approached the yaksa and invoked him for assistance. The yaksa got ready to rescue them provided they remained firm and steadfast, undisturbed by the temptations offered by the deity. After they agreed to obey him, the yaksa assumed the form of a horse, made them ride on his back and galloped towards the city of Campa with speed. In the meantime, when the deity returned to her palace, not finding the new comers there, she got furious and rushed towards them. Seeing them going on a horseback, she scolded them and threatened them with dire consequences. When she found that her words did not produce any effect, she started coaxing and cajoling them, trying to seduce them by means of amorous gestures, When she found that that too was not a successful device, she resorted to creating dissention amongest them. She praised one and despised the other. This produced the desired effect and as a result Jinaraksita felt prey to the deity being fascinated by her charming words and coquetish glances. Knowing that his mind was tottering and shacky the yaksa immediately threw him down into the sea. The wicked deity caught hold of him and cut him to pieces with her sword. On the other hand, Jinapalita, who remained steady and restrained, unaffected by d as a result Jinar. She praised one and t a successful devicebem by means Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 the allurement created by the deity, reached home safely. Finally he accepted the vows of a monk, practised penance and achieved liberation. 10. The Ascetic Dhanya (the Nandi-fruit narrative) In the city of Campa there lived a rich merchant Dhanya by name. Once he said to himself that in order to earn wealth he should make a journey to Ahicchatra (Ramnagar in Barelly district in Uttar Pradesh). He loaded his carts and waggons with various merchandise and made an announcement, saying that in order to earn wealth he proposed to make a voyage to Ahicchatra, and if any tradesman or recluse was interested in accompanying him he was most welcome. He also reported that he would be furnished with an umbrella, shoes, a water-pot and food and drink, if needed and every care would be taken in case one fell sick or due to infirmity was unable to walk. Then an auspicious day and time was chosen, relatives and friends were called for dinner, their permission was obtained for undertaking the journey, and the merchant Dhanya, with loaded carts of merchandise, accompanied by numerous merchants set out for his destination. After travelling a little distance, he came across a forest. He told his fellow-travellers "O travellers, this forest is full of trees, leaves, flowers and fruits. Amongst them you will notice a beautiful tree called nandiphal, providing a cool shadow. You should never be tempted to taste its fruits nor take rest under its shadow. If it is not possible for you to control yourself, and you are induced to eat the fruits, you are bound to perish. But some travellers, not heeding his warning, being tempted by the fruits, proceed towards the trees. They plucked the fruits, ate them and died instantaneously. On the other hand, who listened to the warning of their leader, avoided the fruits, remained healthy and were able to reach their destination safe and sound. The merchant Dhanya arrived safely at Ahicchatra. He offered gifts to the king and was exempted from paying taxes. After disposing his merchandise and making profit he returned to Campa. In course of time, after listening to the religious discourse of an ascetic, he renounced the worldly pleasures and joined the order of monks. He practised penance and was released from pleasure and pain and achieved salvation. 11. The Ascetic Dhanya In the city of Rajagrha there lived a merchant named Dhanya with his wife Bhadra. He had five sons and a daughter named Sumsuma. The father engaged a servant,named Cilaya to take care of his daughter. The servant played with her and made her play with other children. Since Cilaya was a quarrelsome boy, the children's parents made a complaint against him as a result of which he was dismissed from service. Cilaya wandered as a vagabond from place to place. One day, he was introduced to Vijaya, the leader of five hundred robbers of Sihaguha, and he joined his gang. He was appointed as a body-guard of Vijaya and always guarded him with a sword in his hand. When the leader went Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 out for his robbery campaign, the body-guard Cilaya was put in charge of the village robbers. The robber-leader taught him various useful spells and incantations pertaining to robbery. In course of time, Vijaya died and Cilaya was consecrated in his place with great pomp. Once after consultation with his colleagues, Cilaya proposed to commit dacoity in the house of his previous master Dhanya. Receiving instructions from their leader, the robbers wore wet leather, clad in male coats, tightened the leather strap on hand, put on a chain around their neck and displayed other special marks. Thus getting ready with arms, weapons, arrows and quivers, with their shanks armed with hanging bells, they set out to their destination amidst the tumult of musical instruments and beating of drums. When they reached the city-gate, the ring-leader recited the spell which caused the door open. Then they entered the house of Dhanya in order to commit robbery. Dhanya was terribly frightened and he fled with his five sons, living his daughter Sumsuma behind. The robbers seized huge amount of wealth from his house, abducted Sumsuma and returned to the forest. Next morning, Dhanya approached the city-police with a large amount of gifts and lodged complaint about the robbery in his house. The police officers clad in male coats, set out in serach of the offenders. In order to catch them they rushed to the forest. When the robbers came to know that they were being followed by police, they abandoned the wealth, and their leader Cilaya entered into the think forest, carrying Sumsuma with him. After a while when he was unable to carry her further, he behaded her and took her head away with him. Now after a long hunt, Dhanya and his five sons were very tired. They were unable to get anything to eat in the forest. Having a pity on his sons, the father offered his own flesh and blood to his sons so that they could satisfy their hunger and thirst and return to the city safely. But how the sons could accept such an offer from their revered father? In return, each of them offered his own flesh and blood to their loving father, suggesting that his life was more valuable than theirs. In the end, at the suggestion of their father, they agreed to feed upon the flesh and blood of Sumsuma's corpse. Then all of them returned home. In course of time, after listening to the religious discourse of Mahavira Dhanya joined the ascetic order and after practising penance, got rid of pleasant and unpleasant karmas and achieved salvation. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SECTION THREE The Narratives of the Female Ascetics (Samani-kahanagani) Before we actually come to the narratives of female ascetics, who have attained nirvana, let us examine the position of women in Jain religion. First of all, if a man is entitled to attain the highest goal of life, why should a woman be deprived of the same? Mahavira does not seem to have made a distinction of caste, colour, creed or sex in his teachings and has declared that whosoever practises right faith, right knowledge and right conduct, is entitled to attain the summum bonum. We come across two different traditions amongst Jains, one represented by the Digambara sect, another by the Svetambara one. In the Digambara (sky-clad) tradition, as the very name indicates, nudity is an absolute prerequisite for monkhood, and as it was not considered virtuous that nuns, like monks, should move about naked, thus women were denied the right of achieving the highest goal of life, i.e nirvana. One can say that the right of attaining nirvana was not denied to women because they were inferior to their brothers, but because of nudity, which everyone assumed, applied more rigidly to women than to men. Digambaras believed that a woman lacks the admantine body necessary to attain liberation, hence she is entitled to attain this goal only when she is reborn as a man.' Svetambaras (white-clad) do not consider nudity as an absolute prerequisite for monkhood, they assert the optional nature of this practise, of course they disapprove attachment to clothing. It may be mentioned that before the bifurcation of Jainism into Digambaras and Svetambaras in the first century A.D. there seemed to be no hard and fast rules regarding wearing clothes for monks. Some wore clothes and others moved about naked. As a matter of fact, emphasis was laid down on self-purification rather than the external symbols such as clothes etc. A point that arises about woman is that inspite of sanctioning the highest goal of perfection to them, why have they been condemned by Jain writers? A monk has been instructed to keep at a distance from women if he wanted to accomplish his goal of perfection. It is stated that as a pot filled with lac catches fire in no time so a monk is lost through the association of a woman. It has been stated in canonical literature, "A monk of three years standing could become a teacher of a nun of thirty years standing, and that a monk of five years standing could become a teacher of a nun of sixty years standing." It seems Jains were alive to such wholesome criticism. 1. It is to be noted that Virasena (9th century A.D.) a Digambara, in his commentary of Satkhandagama (Sutra 2) has supported the view of salvation to women. According to him, she is entitled to have fouteen gunasthanas (stages of purification) in her internal state (bhavastri): katham punastasu caturdasa gunasthananiti cet? na bhavastrivisista manusya gatau tat sattvavirodhat, after Prakrit Sahitya ka Itihas, p.279. Then Sakatayana (8th century A.D.), a renowned grammarian and the head of the Yapaniya Sangha, in his Strinirvana-kevalibhuktiPrakarana (with his self-composed commentary) has advocated the achievement of salvation to women in the same birth, Ed. Muni Jambuvijaya, Bhavnagar, 1974 2. Vya Bha, 7.15-16;7.407. For more or less a similar statement see Cullavagga, 10,1,2, p.374 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 In the Vasudevahindi we come across a Jain monk condemning Samadatta for her treacherous deeds towards her benefactor. Dhammilla, the hero of the tale, questioned the monk, "O revered one, are all women of such a nature as Samadatta? There must have been some nobleminded and virtuous women too." Thereupon the monk narrated the story of another woman Dharini, who remained virtuous for twelve long years without her husband. It has been argued that if a woman is a progenitor of great men like the Tirthankaras and other Excellent Men, how could she be despised and looked down upon? When Aristanemi made up his mind to renounce the worldly pleasures and join the ascetic order, his parents tried to dissuade him from his resolve of becoming a monk. They cited examples of Rsabha and other Tirtharkaras who enjoyed a married life, raised children, gave charity to poor, ruled over the earth for the welfare of the subjects, and then at last, in their ripe age, relinquish the world. That indicates that the Jains could not simply overlook the important role played by women in our social structure. It is true that the ascetic philosophy could not afford to favour women, as in that case it would have been difficult for monks to stick to their vows of celibacy. Here we are going to have narratives of female ascetics who are said to have succeeded in achieving their goal of nirvana. arried life, fai monk. They ciascetic order, hiristanemi made e 1. The Female Ascetic Draupadi Draupadi was daughter of king Drupada of Kampilyapura? by his wife Culani. When she became of marriagable age, her father convened a svayamvara (self-choice) marriage for her. The festival was attended by numerous kings, princes and distinguished personalities arriving from far off places. They were received with great pomp and rejoicing and arrangements were made for their entertainment. Then with the beat of drum the commencement of the ceremony was proclaimed, requesting the guests to assemble in the svayamvara-hall, especially built for the purpose on the bank of the Ganga. It was cleaned and sprinkled with perfumed water and was odorous with flowers of various colours, black alowood, olibanum and other fragrant substances. The seats were arranged for the visitors, marked with their names. All were waiting for princess Draupadi to arrive. In the meantime the princess was given bath, she performed lustratory rites, wore festive clean garments, paid homage to the deity by offering puja. After that she was gayly dressed and adorned with ornaments. Then accompanied by her maidservants, riding in a beautiful chariot, she stepped into the hall. She was holding a pretty charming garland, made of fragrant flowers, emitting excellent smell. She was moving about in the hall in the company of her play-nurse, holding a bright mirror in her hand. The play-nurse was pointing out with her right hand the family, the valour, the gotra, the power, the beauty, the learning, the grandeur, the youth and the character of kings and princes who were present there and whose refleaction was cast in the mirror. All of them were enamoured of princes' charm and beauty, each jealous of the other, and every single individual hoped to win her. At last she 1. See Jagdishchandra Jain, Prakrit Narrative Lit., pp. 115ff 2. Kampil in farrukhabad district in Uttar Pradesh. Makandi in Jinasena's Harivamsa purana, 45.121 3. Bhogavati in Jinasena's Harivamsapurana, ibid 4. In the Mahabharata, Dhrstadyumna, the brother of Draupadi, accompanied her. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arrived to the place where the five Pandava brothers were seated and put the garland around their neck and chose them as their husbands. It seems the idea of polyandrous marriage was not appreciated by Jains, like Brahmanas. They made Draupadi herself responsible for such an unsanctified marriage which resulted of her impious deeds in previous life. It has been stated that in her previous birth of Nagasiri, a Brahmana woman, she had offered poisonous food to a monk, Dharmaruci. Noticing that numerous ants were dying after tasting that food, the monk himself swallowed the food and preferred to die. Nagasiri was stricken and was driven out of the house. Irr her following birth she was reborn as a merchant's daughter, named Sukumaliya. She got married, but her husband unable to bear the touch of her body, deserted her. She became a nun and started practising penance. Once when she was roaming about as a nun, she happened to see a courtesan, attended by her five wooers, one was making her sit on his lap, another holding an umbrella over her, one was dressing her with a crown of flowers, another was busy in decorating her feet with red-dye and another was waving the fly-whisks over her. On seeing this the nun was greatly excited and she claimed the reward of the penitential acts (nidana) in her following birth. As a result of this nidana she was born as Draupadi.? 2. The Female Ascetic Pottila In the town of Teyalipura there lived a king named Kanakaratha. Teyaliputra was his minister; he was well-versed in four types of political wisdom, i.e. conciliation, bribery, punishment and discord. One day while he was going out for horse-riding, he happened to see a beautiful daughter of a goldsmith. He felt enamoured of her beauty and thought of marrying her. The minister approached the goldsmith and told him what he had thought about. He inquired about the price he had to pay for marrying his daughter. The goldsmith was happy to know the minster's offer. He told him that it was more than enough that a minister wanted to marry his daughter therefore he need not worry about the payment. In course of time, Pottila was given a bath and richly dressed and adorned. She was made to sit in a palanquin and the goldsmith, accompanied by his friends and relatives reached the house of the minister. There the bride and the bridegroom were made to sit on a board, they 1. It seems Jinasena does not approve Draupadi's marriage with five persons. He advocates that she was married only to Arjuna; she was considered a daughter-in-law of Yudhisthira and Bhima and Nakula and Sahadeva considered her to be their mother (45.150). His explanation is that when Drupadi was putting garland around Arjuna's neck, blown away by the force of wind, it fell on the body of his four brothers, therefore she was, in fact, married only to one man and not to four (45.135-36). In the Mahabharata, Arjuna is said to have declared in the presence of his mother and brothers that though he had won Draupadi for himself alone, but in accordance with the ancient custom of the family, she must become the wife of all'five brothers. Later on to justify the marriage to five husbands, various legends were invented: (i) A maiden who could not obtain a husband, cried five times 'give me a husband'. God Siva granted her request promising her five husbands in a future birth. This maiden was reborn as Draupadi; (ii) Pandavas when coming home announced to their mother that they had brought 'the alms', which they had collected while gone for begging. The mother replied, enjoy it altogether'; (iii) Indra, as a punishment for having offended Siva, is reborn on earth in five parts and an incarnation of Laksmi is destined to be his wife. See Winternitz, History of Indian Lit., I 337n 2. The Jain version of Draupadi's story is a corruption of Mahabharata legend of Draupadi's marriage with five Pandavas, Winternitz, History of Indian Lit. 11,448 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 were given a bath by white and yellow water pitchers, oblation was offered to the fire and the wedding ceremony was performed with great rejoicing. After marriage both passed their time in enjoying worldly pleasures. After some time as the luck would have it, Pottila lost her husband's love and her husband started hating her and did not even like to hear her name. Pottila was worried and greatly upset. She spent her time in giving charity to mendicants and ascetics while performing religious duties. One day a nun, named Suvrata arrived in her house for bigging alms. Pottila welcomed her and after giving her alms, talked to her about her husband's displeasure. She bowed to the nun submitting that as learned and experienced she was, she might be able to advise her in the matter. She continued that she would be obliged to her if the revered nun suggested some charm, incantation, powder, medicine or application so that she could regain her husband's love. On hearing this the nun closed her ears with both hands, saying that it was most sinful for her even to listen to such talks. After some time Pottila joined the nun's order. In the meantime, king Kanakaratha died and the prince Kanakadhvaja succeeded to the throne. For some time the minister Teyaliputra was in the good books of the king and was consulted in every important state affair. But later, some differences arose between them, as a result of which the minister got scared and said to himself that some day the king might put him to death. The minister came home but nobody showed him any respect. Thereupon he tried to end his life employing various means, but could not succeed. Now, as had been stipulated earlier, his wife Pottila, who was reborn as a heavenly god, descended from her abode and preached him the teachings of Jina. On hearing those teachings Teyaliputra was enlightened. He joined the ascetic order and in course of time achieved liberation. 3. The Female Ascetic Subhadra In the city of Varanasi there lived a merchant named Bhadra with his wife Subhadra. As she had no issue she used to brood over and was constantly thinking of those mothers who were blessed with children. Once a nun arrived in the town and happened to visit Subhadra's house. After entertaining the nun, Subhadra asked her if she was in a position to prescribe her some spell, magical incantation, medicine or herb so that she could give birth to a child. The nun preached her religious sermons instead, as a result of which Subhadra accepted the vows of a Jain laywoman. Later in order to join the ascetic order, she went to her husband and asked his permission. The husband tried to disuade her from her resolve by giving various arguments, but it was of no effect. Ultimately, the friends and relatives were invited for dinner, Subhadra was given bath, lustratory rites were performed and she was led to nun Suvrata to be initiated. After Subhadra became a nun, she became fond of children. She fondled them, nursed them and dressed them nicely. Subhadra was reprimanded for her behaviour but it was in vain. Subhadra said to herself, "When she was a householder, she was free to do things and nobody interferred in her work, but now the nuns criticised her and disapproved her actions." With these ideas in her mind, she relinquished the order and returned to the household life. In course of time she died and was reborn as Soma, the daughter of a Brahmana. Within few Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 years she gave birth to thirty-two children. She was greatly harassed and tormented by them and thought how nice it would have been if she were sterile. She accepted the vows of a Jain laywoman. Later she became a nun and achieved the highest end of life by practising austerities. 4. The Female Ascetic Jayanti In the city of Kausambi there ruled the king Udayana, who was a son of king Satanika by his queen Mrgavati and the grandson of Sahasranika. Jayanti, a devotee of Jain monks, was the daughter of Sahasranika, the sister of Satanika and the aunt (father's sister) of Udayana. During the era of Mahavira, Jayanti gave refuge to Jain monks and Jain devotees, therefore she was known as the first sayyatari (sejjatari). Once Mahavira arrived in Kausambi and sojourned in the shrine of Candovatarana. As soon as king Udayana heard the news of Mahavira's arrival he was extremely happy and ordered his attendants to clean, to sweep and to sprinkle the city. Jayanti, a devotee of sramanas, too felt delighted to learn of Mahavira's arrival. She immediately approached queen. Mrgavati and conveyed the news to her, telling her that even to hear the name of such revered teacher causes happiness, delight and pleasure, not only in this life but also in future lives. Therefore a personal homage must be paid to such a personality, she said Mrgavati too felt joyous and ordered her attendants to prepare for the pilgrimage to Mahavira. Mrgavati and Jayanti had their baths, made offering to the house-deity, performed auspicious and expiatory rites, properly dressed and adorned with ornaments, and accompained by other queens and female attendants, set out to pay homage to revered Teacher. They waited upon the Tirthankara and after paying due reverence, listened to his religious discourses. Then king Udayana and his mother queen Mrgavati returned home. Jayanti who stayed behind, put her querries to Mahavira: Jayanti: Revered Sir, how does the soul become burdensome? Teacher: By taking recourse to violence, telling lies, stealing, indulging in sensual activities, possesiveness, anger, egoism, deceit, greed, desire, aversion, quarrel, accusation, pleasure (rati) or displeasure (arati), etc. Jayanti: O revered one, sleepiness is good or keeping awake is good? Teacher: Jayanti, sleepiness is good for some, whereas keeping awake is also good for others. It is good to sleep for those who are on unrighteous path so that they are unable to inflict pain on others and do not get mixed up with wicked deeds. But it is good to keep awake for those who are on the righteous path. If such persons keep awake and remain vigilant they can be of immense service to others and show righteous path to many. Jayanti: O revered sir, which is better? Strength of weakness? which has a better quality? Strenuousness or laziness? Teacher: Jayanti, it is good to possess strength or strenuousness for those who are morally respectable and virtuous, whereas it is good to be weak and lazy for those who are irreligious and wicked. After being satisfied with the answers given by Mahavira, Jayanti was initiated into Mahavira's order and was entrusted to the care of Candana, the head of the nuns. In course of time, Jayanti practised penance and after cutting asunder the ties of karmas, achieved nirvana. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SECTION FOUR Narratives of the Devoties of the Ascetics (Samasovasaga-kahanagani) 1. The Narrative of Paesi When the heavenly god Suriyabha presented himself to pay homage to Mahavira, the latter narrated the glory of the god to his pupil Goyama. He told him about his previous life in the birth of king Paesi of Seyaviya. Paesi's charioteer Citta was well-versed in four types of political wisdom. Once the king sent his minister to king Jitasatru of Sravasti with presents to be delivered to him. At that time the monk Kesi, the desciple of Parsva, was sojourning in the town. The minister happened to visit him and being inspired by his sermons, invited the monk to visit Seyaviya. Paesi, the ruler of Seyaviya, was harsh and cruel having no respect for virtuous people. He used to harass his subjects by charging them heavy taxes. When Kesi arrived in Seyaviya, Citta persuaded the king to visit the monk. An interesting dialogue is recorded here between the king Paesi and the monk Kesi, the subject of the dialogue being the existence of soul different from body. In the opinion of King Paesi the soul does not exist as a separate entity different from the body. In support of his view, he cited an example of a thief, sentenced to death, whose body was cut off and torn to pieces, but there was no trace of soul anywhere. The monk Kesi refuted his argument by citing a counter-illustration of a hall which is well-protected from all sides with its doors tightly closed so that there was not the least chance for the air to enter. Now if somebody entered into the hall with a drum and a stick, and after closing the doors tightly, beat the drum, would the sound be heard outside the hall? Yes, it would be heard, though there had been no hole in the hall for the sound to pass out. In the same way, O Paesi, the movement of the soul is free and it is difficult to obstruct it. It passes through the earth, rock or mountain without being hindered. Therefore soul is different from body and is invisible. Further, explaining the nature of soul, Kesi stated that it remained of the size of the body it dwelt in. Though soul was non-material but at the same time it was subject to contraction and expansion in its mundane state. But king Paesi argued that under those conditions soul would lose weight when transformed from a large body to a smaller one and that process might result in destruction of soul. The monk Kesi explained that soul contained a special quality whereby there was neither gain (guru) nor loss (laghu) in the inherent nature of a soul when it underwent transformation. This quality of soul is known as agurulaghu. This is further illustrated by the example of a piece of cloth, which retains its original form whether it is folded or spread out. The king Paesi was converted and became a Jain adherent. He started devoting his time in practising meditation and austerity. But his queen did not like that leaving her alone he should devote his time to such things, therefore she poisoned him. But the king who had accepted the vows of a monk, did not cultivate any ill-feeling against his wife. After his death he was reborn as a heavenly god and eventually will attain nirvana.' 1. See P.S.Jaini, ibid, pp 57-59 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nd chirping of a in the four cohen-house in cikitsalayas, constructores in the animals and a mast, a kitch hers of 2. The Narrative of Nanda Maniyara In the city of Rajagpha there lived a jeweller (maniyara) named Nanda. He had accepted the vows of a Jain layman from Mahavira. Later, as he fell in a bad company he neglected his religious duties. Once in summer time he had undertaken a fast and was staying in his fastinghall. At that time he suffered from extreme hunger and thirst which upset him. He thought of constructing a pond for the public use so that the travellers and others could quench their thirst and pause there. Next morning, he got up and in order to obtain the king's permission for digging the pond approached him with gifts. After obtaining permission, near the Mt. Vaibhara, at the sight approved by architects, he got a beautiful pond constructed. The pond looked charming with coloured flowers and chattering and chirping of acquatic animals and birds. In order to make it more attractive, he planted a grove of trees in the four corners of the pond. Then a picture - gallery (cittasabha) was constructed on the east, a kitchen-house (mahanasasala) on the south, a hospital (cikitsalaya) on the west and a barber's shop (alankariya-sabha) in the north. When the pond was ready various people such as travellers, wayfarers, manual workers, orphans, beggars and mendicants arrived there and reposed themselves. They were also provided with many other facilities. By this charitable deed the jeweller Nanda became known all over and people started talking about his selfless service. Nanda was very happy to hear people talking about his glorious deeds. But this applaud proved to be unfavourable as now he was not able to observe his vows so carefully as before. After some time Nanda fell ill and suffered from various diseases. When the physicians could not cure him he made a public declaration that whosoever would cure him, would be honoured with as much wealth as he desired. Many tried their luck but no one was able to cure him. Nanda died and as he was too much attached to his pond, he was reborn there as a frog. At that time Mahavira was sojourning in the shrine of Gunasila in Rajagrha. The frog is said to have realised his guilt of his previous life so he thought of paying homage to Mahavira. He was toddling to the shrine slowly and slowly when he got crushed under the hoof of a horse. His entrails were thrown out and he was unable to go further. At this time, with all his strength he tried to recite the sacred formula 'namotthu nam arahantanam' (salutations to the arhantas) and died. After death the frog was reborn as a heavenly god. . By this here and savellers, 3. The Jain Adherent Ananda Ananda was a rich householder of Vaniyagama owning huge land and a large number of cattle. He possessed forty million measures of gold buried in a safe place and another forty thousand put out on interest. Once when venerable ascetic Mahavira arrived in the town, Ananda thought of making a pilgrimage to him. He bathed and adorned himself with fine clothing and ornaments and 1. A similar story is narrated in Samantabhadra's Ratnakarandasravakacara (4.30) Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 surrounded by his large retinue, approached Mahavira. Mahavira interpreted the law to him, and Ananda having accepted the five gross vows of a layman, became his disciple. After returning home, Ananda explained the efficaciousness of the vows to his wife and convinced her of their importance. Thus both husband and wife became devotees of the niggantha ascetics. One day he called his son and told him that he was not to consult him any more on worldly matters. Thus deputing his son he devoted himself fully in his religious commitments. He walked into the fasting-hall, swept the ground, spread a bed of grass and sat down to meditate. Thus confirming to the scriptures he observe eleven pratimas (stages of renunciation for a layman) and carried out his fast. In course of time, he renounced all food and drink and patiently waited for his end. Ananda during the course of his austerities, gained supernatural sight (avadhijnana) with Which he could view an area of five hundred yojanas (one yojana = 8 or 9 miles) across the earth, as well as upwards to the first heaven and downwards to the first hell. Now it so happened that Goyama, the first gandhara (the chief disciple) happened to visit the town. When he heard about the great austerities of Ananda, he decided to meet him. He proceeded to the place where Ananda was dwelling. But as Ananda was feeling extremely weak and ematiated and was unable to go forward towards the venerable ganadhara, he requested him to come near him. Ananda told him about his attainment of supernatural sight and that he could view things upto five hundred yojanas. But Goyama would not believe such a claim was possible on the part of a householder. He approached venerable Mahavira, who was sojourning in the town then and asked him if the claim of Ananda was right. Mahavira replied in affirmative and Goyama had to undergo expiation for doubting the statement of Ananda. Ananda died after undertaking sallekhana (fast unto death) for one month and was reborn as a heavenly god. Eventually he would achieve salvation. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SECTION FIVE Naratives of the Schisms (Nighava-kahanagani) The Narrative of Gosala, the Ajivika-Tirthankara Gosala Mankhaliputta was born in the settlement Saravana in the cow-shed of a Brahmana named Gobahula. Gosala's father was called mankhali, mankha' being a mendicant, who went begging alms from place to place exhibiting the picture which he carried in his hand. Once along with his pregnant wife Bhadda he came to Saravana settlement and took refuge in the cow-shed where his wife bore him a son. Since the child was born in a cow-shed (gosala) he was named as Gosala. Gosala grew up and having learnt the profession of a mankha went about begging. Once he arrived in a weaver's shed in Nalanda where Mahavira was sojourning during the monsoon. Gosala is said to have observed divine phenomena in the presence of Mahavira and paid extraordinary respects to him. Gosala is said to have expressed his desire to become Mahavira's desciple and the permission was granted. They travelled together. Once while travelling they came across the ascetic Vesayana who was practising penance with upraised arms and upturned face in the glaring sun. Gosala made fun of him which annoyed the ascetic who hit him with his magic power (tejolesya). Thereupon using his own magic power, Mahavira saved him. At the request of Gosala, Mahavira explained the way to attain the magic power. Over a period of time arose a difference of opinion between them and Gosala separated from Mahavira. Gosala is said to have followed Mahavira's path of asceticism and after six months acquired the magical power. Gosala then professed himself as a Jina and became the head of the Ajivika sect. The centre of activities of this sect. was Savatthi, where lived Halahala, a potter woman, a lay disciple of the Ajivikas. Once Gosala in the twenty-fourth year of his ascetic life, was staying in her shed and at the same time Mahavira was also sojourning in the same town. When Mahavira heard about Gosala's account of his life, he denied his claim to Jinahood.. On hearing this Gosala was enraged. He called Ananda, a disciple of Mahavira, and told him that if his teacher came in his way, he would destroy him by his miraculous power. Ananda reported this to Mahavira. The latter admitted the validity of Gosala's claim and said that it was capable of destroying sixteen janapadas such as Anga, Vanga, Magadha etc. but added that it could have no effect on an Arhat because his own miraculous power was still greater. In the meantime Gosala approached Mahavira and explained to him in detail his theories and enumerated his own seven births. Thereupon Mahavira compared him with a thief who imagines himself to be concealed though he is not, and thinks that he would not be recognised. On hearing these words Gosala was enraged and he started calling Mahavira bad names and he destroyed two of his disciples by his miraculous power when they tried to oppose him. Then he turned to Mahavira himself declaring that as a result of his magic power he would die of bilious fever within 1. The mankha mendicants were of four types: (i) they begged alms by showing pictures (mankha) without speaking (ii) they did not show pictures but recited verses, (iii) they neither showed pictures nor recited verses but spoke something (iv) they showed pictures and expalined the meaning of the verses they recited, Brh Bha Pi, 200 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 six months. Mahavira retorted that he would live for another sixteen years, whereas Gosala's magic power would rebound on him and he would perish within seven days. The rumour of this dispute spread far and wide. Now Mahavira told his followers to worry Gosala with questions and querries. Thereafter Gosala returned to Halahala's workshop where in the delirium of fever he is said to have given himself up to drinking, singing, dancing, soliciting Halahala and sprinkling himself with cold muddy water. Knowing that his end was approaching he is said to have called his elderly monks and asked them to tie his left foot with a chord and express contempt by spitting thrice into his mouth and then carry him around the city and bury him with every mark of dishonour and publicly proclaiming shame. On the other hand, though Mahavira did fall ill due to the effects of Gosala's magic power, he was able to cure himself by taking medicine. It is stated that Gosala was reborn in heaven and eventually he would attain salvation. It seems from the Jain and Buddhist records that the Ajivika was an important sect which exercised considerable influence in Indian social and religious life. It is to be noted that the contents of the Ditthivaya recorded in the Nandi refer to eighty-eight Sutras, out of which twenty-two are said to have followed the Ajivika tradition, and twenty-two those of the Terasiyas, the disciples of Gosala, according to the commentator Abhayadeva. In the opinion of H. Jacobi, as Mahavira and Gosala practised austerities together for quite some time, the former seems to have been influenced by the doctrines of the latter. Unfortunately, no independent authentic records of Gosala's doctrines have come forth so far for which we have to depend solely on the Jain and the Buddhist sources. In the Buddhist sources, Gosala, the leader of the Ajivikas, is spoken of as the successor of Nanda Vacca and Kisa Samkicca and of his sect Acelaka Paribbajakas, as a long established order of monks. The order of the Ajivikas is thrice mentioned in the edicts of Emperor Asoka, whose grandson Dasaratha gave them some cavedwellings at the Nagarjuna and Barabar Hills. Varahamihira (about 550 A.D.) mentions this sect as one of the seven sects of his time. 1. As Svetambaras find it difficult to justify this episode, they have classified the whole occurance as an extraordinary happening (ascarya), an unheard of calamity (upasarga), and an event so astonishing that it could happen only once in billion of years. In the Digambara tradition, the ascetic surrounding of a Tirthankara is dominated by peace and good feelings. In this tradition, in the period of hundavasarpini there may occur certain extraordinary events such as a calamity befalling a Tirtharkara, P.S.Jaini, ibid, p.25n 2. Vame pade sumbena bandhanti (Bhagavati, 15; Dhammakahanuoga, V, 410). The same expression is used in the case of the mendicant Moriyaputta Tamali (Bhagavati, 3.1; Dhammakahanuoga, II. 63 3. A.F.R.Hoernle, Appendix to Uvasagadasao, Vols I & II, Calcutta, 1888-1890 4. Su 57 5. Samavaya . Com., 22, p.38 a. However, according to the Kalpsutra (8, p.228a), the Terasiyas were the descendants of Mahagiri. For variants of twenty-two Sutra see Nandisuttam Anuogadaraim, p.44, notel, Ed. by Muni Punyavijaya. 6. Jain Sutra, XLV, intro., XXIX-XXX: (i) the expression sabbe satta sabbe pana sabbe bhuta sabbe jiva is common to both, (ii) the division of animals into ekendriya, dvindriya etc. is common in Jain texts and also accepted by Gosala, (iii) the doctrine of six lesyas of the Jains clearly resemble Gosala's division of mankind into six classes, (iv) Similarity of various rules of conduct in both. A.L.Basham has found out a number of Ajivika terms and concepts common with Jain and Buddhist texts, History and Doctrine of the Ajivikas, pp 240ff. However, it seems both these sects exerted influence on each other, see N.N.Bhattacharya, Jain Philosophy Historical Outline, pp 177f. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SECTION SIX The Miscellaneous Narratives (Painnaya-kahanagani) 1. The Narrative of Peahen Eggs Once upon a time two young merchant boys of Campa went for an outing. There they noticed in a grove that a peahen had laid eggs. On hearing the footsteps of the young boys, the peahen got frightened and flew away and perched on a tree. When the young boys entered the grove they noticed two beautiful eggs. Facinated by their beauty they brought them home and kept them along with other eggs for hatching. In order to ensure that a young beautiful peacock would emerge out of the egg, the first boy often shook and moved it to and fro in order to hear its sound inside the shell. Because of this repeated shaking the egg lost its life and no young peacock emerged out of the egg. The second boy was sure that a young peacock would emerge out of the egg so he never moved it or shock it to hear its sound, but let it grow in its natural way. In the course of time, a young beautiful peacock was seem emerging out of the egg. The boy took proper care of the young peacock and later entrusted it to a peacock tamer to teach him dancing. Very soon the peacock became a skilled dancer. 2. The Narratives of Two Turtles In the depths of a pool in the Ganga at Varanasi there lived two turtles. And in the nearby grove resided two vultures greedy of flesh. Once two turtles came out of the pool in search of food. At the same time the two vultures were also hovering around the area. They noticed the turtles moving around and pounced on them. Seeing the vultures approaching them both the turtles withdraw themselves under their shell and remained still. Thereupon both the vultures came closer to them and started shaking them and piercing them with their talons. But the turtles remained still and did not move. The vultures tried to hit them a couple of times and became tired, left them and retired to their place. Now thinking that the vultures had gone away, one of the turtles put its one leg out of its shell. Seeing this, one of the vultures, sitting at a distance, pounced upon the turtle, seized its leg and crushed it with teeth. The vulture also gulped down the other parts of its body. Then the two vultures went near the other turtle. They moved, shook and turned it to end fro. When nothing came out, seeing the turtle motionless, they left it and went away. Knowing that the vultures have moved far away, the turtle slowly took out his neck and looked around. On seeing no one around it took out its four legs slowly and moved fast to its pool where it lived happily with its kith and kin. 3. The Narrative of Rohini Once upon a time there lived a merchant named Dhanya in Rajagrha. He had four sons. One day Dhanya called his four daughters-in-law, named Ujjhika, Bhogavaiya, Rakkhiya and Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 Rohini, and entrusted them with five grains of rice each, telling them that he would call for them after some time. Ujjhiya (meaning throwing away) threw away the grains thinking that her father-in-law had plenty of them in his store-house. Bhogavaiya (one who eats) swallowed them. Rakkhiya (one who preserves) put them carefully in her casket and preserved them. But Rohini (one who cultivates) planted them and reaped a rich harvest year after year. After lapse of four years Dhanya called his daughters-in-law and asked for the five grains of rice. On hearing from each one of them what they had done with the grains he entrusted Ujjhika with the job of cleaining and sweeping the house, and Bhogavaiya with the kitchen work. He rewarded Rakkhiya by appointing her as the head of the treasury and Rohini was made the mistress of the house. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ERRATA Page Page footnote Line Read For 10 aksepini aksepini 37 morality marality 1 Punnabhadda Punnabhadda 1 must most 5 Samanaka- Sam anaka hanagani hanagani 6 Samanoia- Samanovasaga Saga 13 Pasaliputra Pataliputra Thana Thana - Aniagada Antagada . footnote 3 f.n 2(1) f.n2. (11) ,,, f.n (vi) Line Read For 18 Nandis na nandisena ,, nandivard- nandivaradhapi hini 25 Laksmimati Laksmimati ,, yasaprapt. yasaprapta suuthita suutthita 28 paumavai paumavai > eganasa eganasa navamiya navamija , siya siya ,, afihama atthama ,, TSP TSP 31 pundarika pundarika ,, ekanamsa ekanamsa 35 pundariya pundariya Thana Thana 36 pundariya pundariya ,, TSP TSP 39 maharaja maharaja ., sraddha sraddha 41 Angavijja Angavijja 42 Laksmi Laksmi 43 alambusa alambusa ,. Misrakesi misrakesi 44 anadita anadita ,, airani airani, -, timisra kesi timisrakesi ,, tidhini tidhini ,, citraratha citraratha 46 airani airani, 47 nymph numph 13 were carried carried 14 gosisa gosisa - ekanamsa ekanama 19 alambusa alambusa 22 cittakannaga cittakannaga 23 seyamsa seyamsa 24 sutramani sutramani 7 Dhammaka- Dhammaka hanuoga hanuoga 8 Aristanemi Aristanemi ,, Antagada Antagada 9 Naya Naya 16 Gunasilaya Gunasilaya 4 Abhinandana Abhinandana 21 disakuma:i disakumari 22 , 25 samvalaga samvattaga 8 subhoga subhoga bhogamalini bhogamalini 9 Thana Thana 11 subhoga subhoga 13 mehamalini mehamalini 2 Vasudevahi- Vasudevahind: ndi ,, Cuini Curni 4 Thana Thana 5 meghamalini meghamajini ,, anindiya anindiya 7 gat ha gapha 10 add, p. 119 after 1947 14 Trisastisalaka Trisastisalaka TSP TSP ton 5(a) ,, fin 6(b) , f.n Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ capi Line Read For 25 soyamani soyamani 28 Ruya Ruya .. tuasiya ruasia ,, surua stua ,, ruyagavai ruyagaval 30 Ruva Ruva, 34 ruyamsa ruyamsa 35 capi I ghattila ghattita >>, padenti padenti 2 bhutikarma. bhutikarma 3 rakkhapott: rakkhapottaliya aliya 9 Jana Japa 19 abhioga abhioga 21 ksiroda ksiroda 23 Ganga Ganga 5 Gphyasutras Grhyasutras 13 Suriyabha Suriyabha ,, recurs reurs 8 Svetambaras Svetambaras 2 Sakra's Sakra's , janmabhiseka janmabhiseka 4 abhiseka abhiseka 5 Svetambara Svetambara 22 mutthihim matthihim 5 lohakara lohakara 8 mutthiloyam mutthiloyam 10 Pasa Pasa 13 Krsna Krsna 3 ksiroda ksiroda 7 southern sothero 24 Zarthustra Jarthustra 27 Jambu Jambu 28 Mahavira3 Mahavira I Kathakosa Kathakosa 26 Parsva Parsva 31 Aristanemi Aristanemi 32 Yadavs Yadavas 35 Krsna Krsna 2 Samavaya Samava ya Silanka Silanka Page Line Read For 12 12 Rajimai Rajimati 12 26 27, 29 Mahavira Mahavira 12 fn 2 Also Aslo TSP TSP 6 panati panati 9 Arisganemi Aristan imi 17 (caturmasa), (caturmasa) 19 Bad-pahadi Bad-pahadi 23 Vardhamana Vardhamana , Tirthankara Tirthankar 27 Kundapura Kundapura 29 Cetaka Cetaka 33 Harinega Harinega >> Negamesi Negamesi 5 eyam eyam 9 Nayagamesa Nayagamesa 14 3 jnatrputra Jnarputra 4 Tirthankaras Tirthankaras 16 Rgveda Rgveda 17 Purana Purana 17 Nighantu Nighantu 18 astrology astroley 19 Samkhya Samkhya 22 Acaranga Acaranga f.n 2 Angai Kheda Angai Kheda 5 Astamgata Astamgata 7 Yaksas Yaksas >> Samhita Samhita 8 Sarira. Sarira 9 embroy's embroys 1 Yasoda Yasoda .: Kodinna Kodinna 2 stated state ,, Piyadamsana Piyadamsana 3 Acasanga Acaranga 6 samvac- samvac charam 10 Ladha Ladha 32 Anga Anga 4 varisam varisam ,,civaradhari civaradhari charam Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page For Page 25 29 f.n Line Read For ,, jino jino 8 Ladha Ladha 1 Bhagavati Bhagavati 5 Anga Anga 10 nirvana nirvana .18 Maghavam Maghavam ., Sanakkumara Sanakkumara 23 ratna ratna I Bharata Bharta 5 Timisa Timsa 17 Vaitadhya Vajtadhya 4 TSP TSP 5 He he 6 Govindakuta Govindakuta 30 manjuka manjuka 35 Gunadhya Gunadhya 16 Mahakala Mahakala 30 Thavacca- Thavaccaputta puita 32 Suka Suka 6 Kusa Kusa 9 Samkhya Samkhya 18 bilious billions 28 Hearing hearing 1 vantum vantum ,, apatum apatum 24 sataghnish sataghnis 27 sejja 8 Srenika Srenika 1 100-102 00-102 2 Harikesa Harikesa 20 these this 33 santi santi 1 Matanga Matanga 14 vagarana vagarana * grammar grammer ,, sankhana sankhana 15 Satthitanta Satthitanta 20 Kayangala Kayangala 22 kancaniya kancaniya 23 ganettiya ganettiya 28 ksetra ksetra Line Read 32 vow of vowed 7 Vedangas Vedangas Mimamsa Mimamsa ,. Purana Purana 5 Lavana Lavana 38 yaksa yaksa 17 nandiphala nandiphal, 20 proceeded proceed 24 Ahicchatra Ahicchatra 28 salvation salvation 11 leaving living 18 thick think 19 beheaded behaded 1 Satkhanda. Sarkhandagama gama 2 gunasthana gupasthapa 3 katham katham , gunasthana gunasthana 5 Strinirvana Strinirvana 6 Prakarana Prakarana 1 Vasudeva- Vasudevahindi hindi 5 Dharini Dharivi 6 Tirthankaras Tirthankaras 7 Aristanemi Aristanemi 11 relinquished relinquish 16 nirvana nirvana 18 Kampilya- Kampilyapura pura ,, Curni Curni 29 gaily gayly 35 princess princes 2 Farrukhabad farrukhabad 3 Harivamsa- Harivamsa purana purapa 4 Dhrstadyu- Dhrstadyumna mna 3 Draupadi Drupadi 10 Pandavas Pandavas 13 1, 337n 1 337n 25 Varanasi Varanasi sejja 23 f.n 31 f.n Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page Page 36 , f.n ,, f.n Line Read For 6 Mrgavati Mrgavati 10 Cardova Candovatarana tarana 16 said. said 18 Mrgavati Mrgavati ,, Javanti Jayanti 35 Strength or Strength of .. Which which 8 Kesi Kesi 1 The Jain ibid Path of Purification 1977 13 mahanasa mahanasasala sala 14 alankariya alankariya 33 Vaniyagama Vapiyagama 1 Ratnakar- Ratpakaranda anda 9 observed observe 13 which Which Line Read For 15 ganadbara gandhara 9 mankha mankha 2 speaking, speaking 12 Gosala Gosala 22 Samkicca Samkicca 23 Paribbajakas Paribbajakas 3 area ascetic 6 sumbena sumbena 8 Uvasaga- Uvasagadasao dasao 10 Samavaya Samavaya a 11 Sutra Sutra >> note 1 note 1 12 pana Pana 22 withdrew withdraw 30 and end 35 Rohini Rohini 1 Rohini Rohini 5 Robini Rohini Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 2 3 dharmAnuyoga-viSaya-sUcI prathama skaMdha uttama puruSa kathAnaka maMgalasUtra kulakara RSabha jina caritra 1 kalyANaka nakSatra 2 garbhotpatti 3 janma kalyANaka 4 adholokavAsI dizAkumArIkRta janma-mahimA 5 UrdhvalokavAsI dizAkumArIkRta janma-mahimA parvatavAsIdizAmArIta janma-mahimA madhyamarucakaparvatavAsI dizAkumArIkRta nAbhinAlakartana 7 8 dizAkumArIkRta mAtA-putra kA majjanAdi kRtya 9 devendra zakra kA tIrthaMkarake janma nagara meM gamana IzAnendra kRta- janma - mahimA 10 19 asurendra bamara kRta janma-mahimA asurendrabali Adi kRta janma-mahimA acyuta - devendra kRta tIrthaMkarAbhiSeka IzAnendrAdi kRta tIrthakarAbhiSeka devendra zakra kRta tIrthaMkarAbhiSeka bha. RSabhadvArA lekhanAdi kalAoM kA upadeza. bha. RSabhadeva kI pravrajyA bha. RSabhadeva kA acelakatva aura upasarga-sahana bha. RSabhadeva kA anagAra-svarUpa bha. RSabhadeva ke pratibandha kA abhAva bha. RSabhadeva kA vihAra bha. RSabhadeva ko kevalajJAna bha. RSabhadeva kA tIrtha pravartana bha. RSabhadeva kI gaNadharAdi saMpadA bha. RSabhadeva ke kAla meM hone vAle siddha bha. RSabhadeva ke aNagAroM kA varNaka antakRt bhUmi bha. RSabhadeva ke saMghayaNAdi, kumAravAsAdi aura nirvANa zAdi devendra kRta nirvANa mahimA mallIbhagavati - caritra viSaya-sUcI 1 mahabala rAjA aura usake cha bAla mizra 2 mahabala Adi kI pravrajyA 1-640 1-640 1-4 5-17 18- 141 18 19 20 21-25 26-27 28-32 33 34-35 36-66 67-73 74 75-79 80-96 97-99 100 107 108 109-111 112-113 114 115 116 117-118 119 120-121 122 123 124 125-126 127-141 142-241 142-145 146 geste 1-144 1-144 3 3-4 5-25 5 6-7 7 7-8 9 9-10 10-14 14-15 15 15 16-17 18 18-19 19 o 19-20 20 20-21 21 21 21-22 22 22 23 23 23 23 23-25 26-48 26 26 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtrAMka pRSThAMka 148 149 150 151-153 154-157 158-160 161-165 28-29 29-30 30 167 31-32 32 32-33 20 dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI 3 mahabala kI tapa sambandhI mAyA 4 tIrthakara nAmakarma-upArjana ke hetu 5 mahabala Adi kA vividha tapAcaraNa 6 mahabala Adi kA punarjanma 7 bhagavatI mallI kA garbha meM Agamana 8 bha. mallI tIrthakara kA janma 9 bha. mallI dvArA mohanaghara kA nirmANa karavAnA 10 pratibuddhi rAjA aura padmAvatIdevI dvArA nAga-yajJa 11 bha. mallI ke zrI dAmagaNDa (puSpahAra) kI prazaMsA 12 bha. mallI ke rUpa kI prazaMsA 13 pratibuddhirAjA ke dUta kA mithilA meM Agamana 14 arhannaka vaNika kI samudrayAtrA 15 tAla-pizAcAdi ke utpAtoM kA prAdurbhAva 16 arhannaka ko pizAca kA upasarga 17 arhannaka kI dhArmika dRDhatA 18 deva kA pizAca rUpa-saMharaNa aura svavRttAMta kathana arhannaka kA mithilA meM Agamana arhannaka kA campA meM Agamana 21 bha. mallI ke rUpa kI prazaMsA 22 candracchAya rAjA ke dUta kA mithilA meM Agamana 23 rukmI rAjA 24 subAhu (kanyA) kA snAna 25 bha. mallI ke snAna kI prazaMsA 26 candracchAyA rAjA ke dUta kA mithilA-gamana 27 zaMkha rAjA 28 bha. mallI ke kuMDala-yagala kA saMdhivighaTana 29 suvarNakAroM ko dezanikAle kA daNDa 30 suvarNakAroM kA vArANasI meM Agamana 31 bha. mallI ke rUpa kI prazaMsA. zaMkha rAjA ke dUta kA mithilA meM Agamana 32 adIna zatru rAjA 33. malladinna kA citrasabhA karAnA 34 citrakAra dvArA bha. mallI ke samAna rUpa kA citraNa 35 citrakAra ko deza niSkAsana kA daNDa 36 citrakAra kA hastinApura meM Agamana 37 adInazatru rAjA ko bha. mallI ke citra kA darzana karAnA 38 adInazatru rAjA ke dUta kA mithilA meM Agamana jitazatru rAjA 40 cokhA parivAjikA 41 bha. mallI dvArA cokhA ke mata kA nirasana 42 cokhA parivAjika kA kampilapura meM Agamana 43 cokhA paribrAjikA kathita kUpamaNDUka kA dRSTAnta 44 bha. mallI ke rUpa kI prazaMsA 169-171 172-173 174 175-176 177 178 179-180 181 282 183 184-185 186 187 188 189 34 34-35 35 marmri yuru2 192-193 197-199 38 38-39 201 203-204 205 mmmmmmm 39-40 . 207-208 209-210 40 40-41 212 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 6 dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI 45 jitazatru rAjA kA mithilA meM Agamana 46 dUta kA saMdeza nivedana 47 kumbharAjA dvArA dUta kA asatkAra 48 jitazatru pramukha rAjAoM se kumbha rAjA kA yuddha bha. mallI ne ciMtA kA kAraNa pUchA 49 50 kumbharAjA ne cintA kA kAraNa kahA 51 bha. mallI ne upAya kahA 52 bha. mallI ne jitazatru pramukha rAjAoM ko bodha diyA 53 jitazatru pramukha rAjAoM ko jAtismaraNa jJAna 54 bha. mallI aura jitazatru pramukha rAjAoM kA pravrajyA saMkalpa 55 bha. mallI kA niSkramaNa mahotsava 56 bha. mallI ko kevalajJAna 57 jitazatru pramukha rAjAoM kI pravrajyA 58 bha. mallI kI ziSya sampadA 59 bha. mallI kA nirvANa bha. ariSTa nemi caritra 1 kalyANaka 2 garbha meM Agamana aura svapnadarzana 3 janmAdi 4 pravrajyA 5 kevalajJAna 6 gaNadharAdi-sampadA 7 antakRtabhUmi 8 kumAravAsa Adi aura nirvANa bha. pArzvanAtha caritra 1 kalyANaka 2 garbha meM Agamana 3 janmAdi 4 pravrajyA 5 upasarga -sahana 6 kevalajJAna 7 8 9 AgAravAsAdi aura nirvANa gaNadharAdi-sampadA antakRta bhUmI bha. mahAvIra - caritra 1 pUrvabhava meM poTTila 2 kalyANaka 3 devAnandA ke garbha meM Agamana 4 garbha meM tIna jJAna 5 garbha-sAharaNa (3) sUtrAMka 213 214 215 216-218 219 220 221 222-225 226-227 228 229-237 238 239 240 241 242-252 242 243 244 245 246 247-250 251 252 253-266 253 254-255 256 257-258 259 260 261-264 265 266 267-374 267 268 269 270 271-272 pRSThAMka 41 41 41 41-42 42 42 43 43 44 44 44-47 47 47 47-48 48 48-50 48 48 49 49 49 49-50 50 50 51-53 51 51 51 51-52 52 5555 52 52-53 53 53 54-88 1252 205 54 54 54-56 57 57-58 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) sUtrAMka pRSThAMka 273 274 275 276 277-279 6-67 280 281 282 283 284 285 68 68-69 69-70 286 287-291 292 293-224 295 70-71 m lh lh dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI 6 janmakalyANaka kAla 7 janma-kAla meM devakRta udyota 8 devakRta amRtAdi kI varSA 9 devakRta tIrthakara janmAbhiSeka 10 siddhArthakRta janmotsava 11 varddhamAna nAmakaraNa 12 bAlasaMvardhana 13 yauvana 14 tIna nAma 15 mAtA-pitA kI devagati 16 bha. vardhamAna ke svajana 17 abhiniSkramaNa kA abhiprAya aura saMvatsaradAna 18 devendra zaRkRta devachaMdaka majjanAdi aura zivikA kI racana 19 abhiniSkramaNa 20 paMcamuSTiloca karanA 21 sAmAyaka cAritra grahaNa karanA 22 manaHparyavajJAna kI utpatti 23 teraha mAsa ke anantara acelakatva 24 aNagAra svarUpa kI prazaMsA 25 pratibaMdha kA abhAva 26 bha. mahAvIra kA abhigraha 27 bha. mahAvIra kA vihAra 28 parISaha-vijaya 29 dasa svapnoM kA phala 30 svapnaphala bhagavAna kA dIrgha tapa bhagavAn kI caryA 32 bhagavAn kI zayyA 33 bhagavAn ke parISaha-upasarga 34 bhagavAn kA cikitsA-niSedha 35 bhagavAn kI AhAra caryA 36 kevalajJAna-darzana kI utpatti 37 devatAoM kA Agamana 39 bhavanavAsI devoM kA Agamana 39 vANavyantara devoM kA Agamana jyotiSka devoM kA Agamana 41 vaimAnika devoM kA Agamana 42 apsarAoM kA Agamana 43 bha. mahAvIra kA varNaka 84 bha. mahAvIra ke antevAsI aneka zramaNa-bhagavanta 297 298 299 ll h llh llh llh 302 303-304 73-74 74-75 75-77 75-76 306-326 306-313 314-318 319-321 322 323-326 327 328 329-330 76-77 77 77 78 78 78-79 40 332 333-334 79-80 80 80-82 82-84 340-351 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtrAMka pRSThAMka 352 85 354 355-358 85 85-86 362-364 87-88 371 372 373 374 375-404 89-92 375 dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI 45 bha. mahAvIra ne eka Asana para baiThe hue caupana praznoM ke samAdhAna kahe 46 bha. mahAvIra kRta paryuSaNa 47 varSAbAsa-gaNanA 48 nirvANa samaya devoM kA udyota karanA 49 bha. mahAvIra kI AyukAla gaNanA aura antima upadeza 50 gautamasvAmI ko kevala jJAna 51 gaNarAjAoM dvArA kRta udyota nirvANa ke anantara bhasmarAzi-graha aura usakA prabhAva 53 nirvANa ke anantara saMyama kA durArAdhana bha. mahAvIra kI zramaNAdi sampadA 55 bha. mahAvIra ke anuttaradevalokagAmI ziSya bha. mahAvIra kI antakRta bhUmI 57 bha. mahAvIra se dIkSita rAjA 58 bha. mahAvIra ke tIrtha meM tIrthaMkara-karma bAMdhane vAle 59 bha. mahAvIra ke tIrthaM meM pravacana-ninhava 7 bha. mahApadma-caritra 1 zreNika kA naraka gamana 2 AgAmI utsarpiNI meM naraka se nikalakara zreNika kA kulakara-gRha meM janma 3 mahApadma nAmakaraNa 4 rAjyAbhiSeka dvitIya nAma-devasena 6 tRtIyanAma-vimalavAhana 7 bha. mahApadma kI pravrajyA 8 upasarga sahana karanA pratibaMdha kA abhAva kevala jJAna aura kevala darzana 11 bha. mahAvIra aura bha. mahApadma kI dezanA meM sAmya gaNadharAdi kI samAna smpd| Ayu kI samAnatA arahanta mahApadma se ATha rAjA dIkSita hoMge 8 tIrthakaroM kA sAmAnya (saMkSipta) kathana 1 aDhAI dvIpa meM arhantAdi vaMzoM kI utpatti 2 aDhAI dvIpa meM arhantAdi kI utpatti 3 jambUdvIpa ke bharata-airavata kSetroM meM uttama puruSa 4 dhAtakI khaNDa meM uttama puruSa 5 puSkaravara dvIpArdha meM uttama puruSa 6 jambUdvIpa ke mahAvideha meM arhantAdi kI utpatti 7 jambUdvIpa ke airavata kSetra meM (isa avasarpiNI meM hue) tIrthaMkara 8 jambUdvIpa ke airavata kSetra meM bhAvI tIrthaMkara 9 jambUdvIpa meM hone vAle tIrthaMkara 10 jambUdvIpa ke tIrthakaroM kI utkRSTa saMkhyA 378 379-380 381-382 383 384 385 90-91 386 387-388 389-401 402 403 404 405-493 405-409 410-415 92 92 92-113 lh llh llh llh 417-418 419-420 421-422 423 424 93-94 9 425 426 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtrAMka pRSThAMka 427 428 429 431 432 434 pm MY MY MY MY M Vorro900 435 436 96-97 97 97 437 438 98-99 100 443 100 101 445 dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI 11 jambUdvIpa ke bharata kSetra meM (isI avasarpiNI meM hue) tIrthaMkaroM ke nAma 12 (isa avasarpiNI meM hue tIrthaMkaroM ke) pitA 13 (isa avasarpiNI meM hue tIrthaMkaroM kI) mAtAyeM 14 (isa avasarpiNI meM hue tIrthaMkaroM ke) pUrvabhava (ke nAma) 15 pUrvabhava kA zrutajJAna 16 pUrvabhava kI padaviyAM 17 tIrthakaroM ke varNa 18 tIrthaMkaroM ke (deha) kI UMcAI 19 (tIrthaMkaroM kA) gRhasthAvAsa (kAla) 20 (tIrthaMkaroM kA) kumArakAla 21 (tIrthakaroM kA) gRhavAsa 22 (tIrthaMkaroM kA) sarvAyu 23 bha. candraprabha kA chadmastha kAla 24 kalyANaka 25 zivikA aura zivi kA vAhaka dIkSAnagara 27 dIkSAkAla meM eka (vastra) dRSya 28 saha dIkSitoM kI saMkhyA 29 dIkSA ke pUrva kiyA huA tapa 30 sarva prathama bhikSA dene vAle 31 prathama bhikSA kA kAla 32 caityavRkSa 33 prathama ziSya 34 prathama ziSyA 35 kevalajJAna-darzana kI utpatti kA kAla 36 tIrthaMkaroM ke atizaya 37 cAturyAmadharma (cAra mahAvrata) ke upadezaka 38 kRSNAdi bhAvI tIrthakara cAturyAmadharma ke upadezaka hoMge 39 AgAmI utsarpiNI ke tIrthaMkaroM ke nAma 40 pUrva bhava ke nAma 41 tIrthaMkaroM ke mAtA-pitA Adi 42 tIrthakaroM ke upadeza kI durgamatA evaM sugamatA 43 zramaNa-sampadA 44 zramaNI-sampadA 45 zrAvikA-sampadA 46 labdhi sampanna-sampadA 47 vaikriya labdhi-sampanna-zramaNa-sampadA 48 caudaha pUrvadhArI zramaNa-sampadA 49 avadhijJAnI zramaNa-sampadA manaHparyavajJAnI-sampadA 51 tIrthaMkaroM kI jina-sampadA 448 449 451 452-453 454 101 101 101 101-102 102 102 102-103 103 104 104 104 104 104 105 105 455 457 458 459 460 461 462 463 464 RsururuPror ururur Mm3ur 90 465 106-107 107 467 468 108 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7) sUtrAMka 469 470 pRSThAMka 108 108 108-110 110-111 111 111-112 112 472 473 474 475 112 112 112-113 477-479 480-481 493 494-585 494 114-138 114 114 114-115 495 496-497 498-501 502 116 117 dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI 52 anuttara vimAnoM meM utpanna hone vAle zramaNoM kI sampadA 53 tIrthaMkaroM kA antara kAla 54 RSabhAdi tIrthaMkaroM se paryuSaNa-kalpa-sthApana-samaya-nirUpaNa 55 gaNa aura gaNadhara 56 bha. mahAvIra ke gaNadharoM se prApta vAcanAvAle zramaNoM kI saMkhyA 57 bha. mahAvIra ke gaNadharoM kA gRhavAsa kAla 58 maNDitaputra gaNadhara kA zramaNaparyAya kAla 59 bha. mahAvIra ke gaNadharoM kA sarvAyu 60 rAjagRha meM bha. mahAvIra kA Agamana 61 indrabhUtI gautama ____ Azcarya (dasa) bharata cakravartI-caritra 1 bharatacakravartI kA varNaka 2 rAjA kA varNaka (dvitIya varNaka) 3 cakraratna kI utpatti 4 cakraratna kA aSTAhnikA mahotsava 5 cakraratna kA mAgadhatIrtha kI ora prayANa abhiSikta-hastiratna-ArUDha-bharata kA cakraratnAnugamana 7 mAgadhatIrtha meM bharata ne aSTamabhakta pauSadha kiyA 8 azvarathArUDha bharata kA lavaNa samudra-sparza 9 bharata dvArA calAye hue bANa kA mAgadhatIrthAdhipati deva ke bhavana meM giranA 10 nAmAMkita bANa ko dekhakara mAgadhatIrthAdhipati kA bharata ke sanmukha AnA 11 bharata ke aSThama bhakta kA pAraNA aura mAgadhatIrthAdhipadeva kA prasanna hokara aSTAhnika mahotsava kA Adeza denA 12 cakraratna kA varadAma tIrtha kI ora prayANa 13 bharata kA varadAma tIrtha kI ora gamana / 14 bharata kA prabhAsa tIrthadeva para vijaya prApta karanA 15 bharata kA sindhudevIkRta bheMTa grahaNa 16 bharata kA vaitADhyagirikumAra devakRta bheMTa grahaNa karanA 17 bharata kA timisaguphAdhipa-kRtamAladeva dvArA arpita bheMTa grahaNa karanA 18 naukArUpa carmaratna dvArA sasainya suseNa-senApati ke sAtha bharata kA sindhu nadI pAra karanA 19 suseNa senApati dvArA siMhala Adi dezoM para vijaya prApta karanA vijaya prApta kara Aye hue suseNa senApati dvArA bharata ke sanmukha bheMTa arpaNa karanA suseNa senApati kRta timisaguphA-dvAra kA udghATana 22 maNiratna sahita bharata kA timisaguphA-dvAra kI ora prayANa kAkiNI ratna sahita bharata kA timisaguphA meM praveza 24 timisaguphA ke madhyabhAga meM unmagna-jalAnimagna-jalA mahAnadiyAM unmagna-jalA aura nimagna-jalA mahAnadiyoM meM vardhakI ratna dvArA setu kA nirmANa tathA sasainya bharata kA (nadiyoM ko) pAra karanA 1 ka-pRSTha 113 para sUtrAMka 482 se 492 paryanta isI zIrSaka ke antargata samajheM / kha. pRSTha 111 para sUtrAMka 473 kA sArA mUlapATha pRSTha 113 para sUtrAMka 484 meM A gayA hai| 503-504 505 506-507 508 509-511 117 117 118 512 118 119-120 120 514-516 517 518-519 520 521 522-523 524 525 526-527 528-529 530 121 121 122 122 20 122 123 124 124 25 532 124 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8) sUtrAMka pRSThAMka 124 534-537 538-541 542 124-126 126 127 127 127 128 128-129 129 544 545-548 549-550 551 552-553 35 129 554 129 130 558 559-560 561-568 130 130-131 131-133 133-134 570-571 572-573 dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI 26 timisaguphA ke uttara dvAra ke kapAToM dvArA svayameva mArgadAna 27 uttarArdha bharata meM susena senApati kRta ApAta-cilAta-parAjaya 28 ApAta-cilAtoM kI prArthanA se bharata kI senA para nAgakumAra deva kRta mahAmegha varSA 29 bharata dvArA chatra ratna se AcchAdana 30 gAthApatiratna kRta bharata-senA kI sapta divazIya vyavasthA 31 hajAroM devoM ne nAgakumAra ko bharata kI zaraNa meM jAne ke lie kahA 32 nAgakumAra ke kahane se cilAta bharata kI zaraNa meM gaye 33 kSudra himavAn girikumAra deva para vijaya prApta kiyA 34 bharata cakravartI ne kAkiNI ratna se RSabhakUTa parvata ke pUrvI kinAre para apanA nAma likhA cakra kA anugamana karate hue bharata kA vaitADhyagiri ke uttarApArzva kI ora gamana 36 vidyAdharoM ke rAjA nami-vinami ne bharata ko strI ratna Adi samarpita kiye 37 bharata ko gaMgAdevI ne do svarNa-siMhAsana samarpita kiye 38 khaNDaprapAtaguphA meM nRtyamAladeva ne bharata ko pAritoSika diyA 39 bharata ne susena senApati kA satkAra kiyA 40 jisa mArga se bharata kA Agamana haA usI mArga se vaha vApisa gayA 41 navanidhiyoM kI utpatti 42 vinitA rAjadhAnI kI ora lauTanA / 43 bharatane devAdikA satkAra kiyA aura unakA visarjana kiyA 44 bharata kA rAjyAbhiSeka saMkalpa 45 devoM dvArA abhiSeka maNDapa kI racanA 46 siMhAsana kI racanA 47 bharata ne abhiSeka maNDapa meM praveza kiyA 48 bharata kA mahArAjyAbhiSeka 49 nagara meM dvAdaza varSIya mahotsava kI ghoSaNA 50 prAsAda praveza 51 ratnamahAnidhiyoM kA utpatti sthAna 52 bharata kA zAsana 53 bharata ko Adarza ghara meM kevalajJAna 54 bharata kA aSTApadagamana aura vahA~ nirvANa cakravartI-sAmAnya 1 aDhAIdvIpa meM cakravartI-vijaya 2 jambUdvIpa ke bharata kSetra meM bAraha cakravatiyoM ke aura unake mAtA-pitA tathA strI ratnoM ke nAma 3 jambUdvIpa ke bharata kSetra meM AgAmI utsarpiNI meM hone vAle cakravartiyoM ke nAma 4 jambUdvIpa ke airavata kSetra meM AgAmI utsarpiNI meM hone vAle cakravartI Adi kI saMkhyA 5 jambUdvIpa meM cakravartI Adi 6 tIna tIrthakara cakravartI huye 7 subhUma aura brahmadatta cakravartI naraka meM gaye 8 dasa cakravartI mukta hue 9 sagara cakravartI mukta huA 10 hariSeNa cakravartI mukta huA 11 bharatAdike zarIra kI UMcAI 574 134-135 135 135 575-576 577 136 579-580 581 582 583 137 584-585 586-614 586-591 592-594 595-596 597 137-138 138-141 138-139 139 139 598 0 140 0 0 140 0 601-602 603 604 605 0 140 140 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) sUtrAMka pRSThAMka 140 140-141 608-609 610-611 612 dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI .12 cakravartI kA hAra 13 cakravartI ke grAma-pura-paTTaNa kI saMkhyA 14 nidhi-ratna 15 cakravartI ke caudaha ratna 16 kAkiNI ratna kI AkRti 17 jambUdvIpa meM ekendriya ratnoM kI saMkhyA aura unake paribhoga kA nirUpaNa 18 jambUdvIpa meM paMcendriya ratnoM kI saMkhyA aura unake paribhoga kA nirUpaNa 11 baladeva-vAsudeva sAmAnya 1 baladeva-vAsudevoM ke mAtA-pitA Adi 2 jambadvIpa meM AgAmI utsarpiNI meM hone vAle baladeva-vAsudeva sambandhI vividha prarUpaNa 3 baladevoM kI U~cAI aura sarvAyu 4 vAsudeva prakIrNaka 614 141 141 141 141 142-144 142-143 615-640 615-622 623-625 626-631 632-640 143-144 144 1-175 1-49 1-2 3-4 k . 18-19 20-21 22-24 25-27 28 dvitIya skaMdha . zramaNa-kathAnaka adhyayana 1-48 bha. vimalanAtha ke tIrtha meM mahabbala zramaNa 1 vANijya grAma meM bha. mahAvIra kA Agamana 2 sudarzana seTha ne dharma-zravaNa kiyA / 3 sudarzana seTha ne kAla ke sambandha meM prazna pUche 4 sudarzana seTha ne palyopamAdi ke kSaya aura apacaya Adi ke sambandha meM prazna pUche 5 bha. mahAvIra ne sudarzana seTha ke pUrva bhava ke varNana meM mahabbala kI kathA kahI 6 prabhAvatIdevI ne svapna meM siMha dekhA 7 balarAjA ne svapna-phala kahA 8 svapna-lakSaNa pAThakoM ne svapna-phala kahA 9 balarAjA ne prabhAvatI devI ko punaH svapna-phala kahA 10 bala rAjA ko mahabbala ke janma kI sUcanA dI. 11 janma mahotsava 12 mahabbala kA nAmakaraNa aura anya saMskAra 13 zikSAgrahaNa aura pANigrahaNa 14 dharmaghoSa aNagAra kA Agamana 15 mahabbala ne dharma-zravaNa kiyA 16 mahabbala ne pravrajyA grahaNa karane kI icchA pragaTa kI 17 mahabbala kI pravrajyA. devabhava. aura sudarzana ke rUpa meM janma 18 sudarzana ko jAtismaraNa jJAna aura pravrajyA grahaNa 2 bha. munisuvrata ke tIrtha meM kArtika zeTha Adi ke kathAnaka 1 bha. mahAvIra ke samavasaraNa meM zakra kI nRtya vidhi 2 zakra kA pUrva-bhava ke sambandha meM prazna 3 zakra pUrvabhava meM kArtika zreSThI thA 4 bha. munisuvrata kA hastinApura meM Agamana 29-32 33-34 35-36 37-40 41 42 10-11 43-44 45-47 48-49 50-60 11 12-13 lh 35 + Morror Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSThAMka 12-13 14-15 14 14 14-15 15-16 : WWF dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI sUtrAMka 5 kArtika zreSThI kA pravrajyA saMkalpa 54-57 6 eka hajAra vyApAriyoM ke sAtha kArtika zreSThI kA pravrajyA grahaNa 58 7 kArtika kA zaka honA aura bhaviSya meM siddha honA 59-60 3 bha. munisuvrata ke tIrtha meM gaMgadatta zramaNa 1 gaMgadatta deva ke pUrvabhava ke sambandha meM prazna 2 hastinApura meM bha. munisuvrata kA Agamana aura gaMgadatta kA dharmazravaNa 3 gaMgadatta kI pravrajyA aura devatva 4 gaMgadatta kI siddhI 4 ma. ariSTanemi ke tIrtha meM citta saMbhUti kA kathana 68-76 1 brahmadatta aura citta kA janma kathana 2 kampilapura meM cittasaMbhUti kA Agamana aura pUrvabhava kathana 3 karma-phala kA cintana 4 brahmadatta ne citta ko bhoga bhogane ke lie Amantrita kiyA 5 cittamuni ne kAma bhoga kI nindA kI 6 brahmadatta ne apane nidAna kA varNana kiyA 7 cittamuni ne Aryakarma karane kA upadeza diyA 8 brahmadatta kA naraka nivAsa 9 citta zramaNa kI siddha gati 5 bha. ariSTanemi ke tIrtha meM niSaDAdi zramaNa 77-97 1 niSaDhAdi bAraha zramaNa 2 dvArikA meM zrIkRSNa vAsudeva 78 3 dvArikA meM baladeva rAjA 4 baladeva kI revatI devI kA putra niSaDha kumAra bha. ariSTanemi tIrthakara kA Agamana aura zrIkRSNa kI paryupAsanA 81-82 6 niSar3ha ne zrAvaka dharma grahaNa kiyA 83 7 varadatta aNagAra ne niSaDha ke pUrvabhava ke sambandha meM prazna pUchA. aura bha. ariSTanemi ne pUrvabhava kahA 84 8 niSaDha pUrvabhava meM vIrAMgada kumAra thA 85 9 siddhArtha AcArya ke upadeza se virAMgada kA pravrajyA grahaNa karanA aura brahmaloka meM utpanna honA. 86-87 10 brahmaloka se cyavakara niSaDha kumAra huA 88-91 11 niSaDha kI bha. ariSTanemi ke darzana kI icchA 12 niSar3ha kI icchA ko jAnakara bha. ariSTanemi kA Agamana 13 niSaDha kI pravrajyA aura samAdhimaraNa 94-95 14 bha. ariSTanemi se varadatta ne niSaDha kI gati ke sambandha meM pUchA-bhagavAn ne sarvArtha siddha vimAna meM utpanna hone kA kahA 15 bha. ariSTanemi ne niSaDha ke mahAvideha meM utpanna hokara siddha hone kI kahI bha. ariSTanemi ke tIrtha meM gautama Adi aNagAra 98-106 1 saMgrahaNI gAthA 2 dvArikA meM zrIkRSNa vAsudeva 99-101 3 aMdhakavRSNi rAjA kA putra gautama kumAra 17-20 77 18 18 18-19 92 19-20 20 20-21 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSThAMka sUtrAMka 102 104 105-106 107-112 107 108-109 110 111 112 113-159 113-114 115-118 119 23-33 23 23-24 120 24 121 122-124 dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI 4 bha. ariSTanemi kA dharmopadeza aura gautama kI pravrajyA 5 zatruJjaya parvata para gautama kI siddhI 6 samudrAdi 7 akSobhAdi kumAra aNagAra 8 saMgrahaNI gAthA ma. ariSTanemi ke tIrtha meM aNIyasa kumAra aura anya aNagAra 1 aNIyasAdi aNagAroM ke nAma 2 bhaddilapura meM nAga gAthApati kA putra "aNIyasa" 3 bha. ariSTanemi ke samIpa aNIyasa kI pravrajyA aura zatruJjaya parvata para siddhI 4 anantasena Adi kumAra aNagAra 5 sAraNa kumAra zramaNa bha. ariSTanemi ke tIrtha meM gajasukumAra Adi aNagAra 1 chaha aNagAroM kA tapa saMkalpa bha. ariSTanemi kI AjJA 2 chahoM kA kramazaH devakI ke ghara meM praveza 3 devakI ko eka saMghATaka ke hI punarAgamana kI zaMkA 4 devakI kA zaMkA-samAdhAna 5 devakI ke mana meM atimukta kumAra ke vacanoM meM zaMkA 6 bha. ariSTanemi ne sulasA kA caritra kahakara zaMkA kA samAdhAna kiyA 7 cha sahodara aNagAra devakI ke hI putra haiM yaha jAnakara devakI harSita huI 8 devakI ke mana meM putra ke lAlana-pAlana kI abhilASA aura cintA 9 zrIkRSNa ne cintA kA kAraNa pUchA 10 devakI ne cintA kA kAraNa kahA 11 zrIkRSNa dvArA devArAdhana aura deva ne laghubhrAtA hone ke liye kahA 12 zrIkRSNa ne devakI ko azvAsana diyA gajasukumAra kA janma gajasukumAra kI bhAryA karane ke liye somila brAhmaNa kI lar3akI ko kumArikAoM ke anta:pura meM rakhA bha. ariSTanemi ne dharmadezanA dI. 16 gajasukumAra kA pravrajyA saMkalpa. gajasukumAra kA mAtA-pitA ko nivedana. 18 devakI kI zokAkula dazA. 19 devakI aura gajasukumAra kA parisaMvAda 20 gajasukumAra ke prati zrIkRSNa kA rAjya grahaNa prastAva. gajasukumAra kA eka divasa kA rAjya 22 gajasukumAra kI pravrajyA 23 gajasukumAra kA mahApratimA svIkAra karanA. 24 somilakRta upasarga. 25 gajasukumAra kI siddhagati. 26 zrIkRSNa ne vRddha kI sahAyatA kI. 27 zrIkRSNa kI gajasukumAra-darzanAbhilASA. 125 126 25 25 127 128 26 129-131 26 13 134-136 137 138 139-140 141 142-146 147 27 27-28 28 28-29 148 149 151 152 0 0. mmmmmmmmmm orror 154 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) pRSThAMka 31-32 32 32 158 32-33 mmmm 10 162 34-46 dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI sUtrAMka 28 bha. ariSTanemi ne gajasukumAra kI siddhagati kahI. 155 29 upasarga zravaNa se zrIkRSNa kA kruddha honA. 156 upasarga karane vAle ne sahAyatA hI kI hai yaha jAnakara krodha zAnta huA 157 31 upasarga karane vAle ko kRSNa ne jAnA. 32 somila kI akAla mRtyu. 159 bha. ariSTanemi tIrtha meM sumukha Adi kumAra zramaNa 160-161 jAli Adi zramaNa bha. ariSTanemi ke tIrtha meM thAvaccAputra aura anya zramaNa 163-210 1 dvArikA meM zrIkRSNa vAsudeva 2 gAthApatnI thAvaccA aura usakA putra thAvaccAputra 3 bha. ariSTanemi kA samavasaraNa 4 zrIkRSNa kI paryupAsanA 5 thAvaccAputra kA pravrajyA-saMkalpa zrIkRSNa aura thAvaccAputra kA parisaMvAda 168 7 zrIkRSNa kI yogakSema-ghoSaNA thAvaccAputra kA abhiniSkramaNa ziSyarUpabhikSA kA dAna thAvaccAputra kA pravrajyA-grahaNa 172 11 thAvaccAputra kI aNagAra-caryA 12 thAvaccAputra kA janapada vihAra aura selagapura meM samavasaraNa 13 selagarAjA kA Agamana 175 14 selaga kA gRhastha dharma svIkAra karanA 176 15 selaga kI zramaNopAsaka caryA 16 saugaMdhikA meM sudarzana zreSThI 178 17 saugaMdhikA meM zuka parivrAjaka kA Agamana 179 18 zuka parivrAjaka ne zaucamUlaka dharma kA upadeza diyA 19 sudarzana kA zaucamUlaka dharma svIkAra karanA 181 20 zaucamUlaka dharma ke sambandha meM thAvaccAputra kA sudarzana se saMvAda aura cAturyAmika dharma kA upadeza 182-183 21 sudarzana kA vinayamUla dharma svIkAra karanA 184 22 zuka ne sudarzana ko pratibodha diyA 185-186 23 zuka kA thAvaccAputra ke sAtha saMvAda 187 24 yAtrAdi padoM kI vicAraNA 25 sarisavoM kI bhakSyAbhakSya vicAraNA 188 26 kulathoM kI bhakSyAbhakSya vicAraNA 189 27 mASoM kI bhakSyAbhakSya vicAraNA 28 eka akSayAdi padavicAraNA 29 zuka kA hajAra parivAjakoM ke sAtha pravajita honA 30 zuka kA janapada vihAra 31 thAvaccAputra kA parinirvANa 1. sUtrAMka nahIM hai| Suru m mmmmmmmmmmmm " " " 173 174 37-38 180 16.61 Marwww 1 9rm" Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSThAMka sUtrAMka 195-196 197 198 201 44-45 Pop KW 206 207 208 209 47-48 210 211-214 215-226 215 49-50 216 dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI 32 zuka kA zailakapura meM Agamana aura selaka kI abhiniSkramaNa-abhilASA 33 zailaka putra maMDuka kA rAjyAbhiSeka 34 zailaka kI pravrajyA 35 zuka kA puMDarIka parvata para nirvANa 36 zailaka kA roga se AtaMkita honA 37 maMDuka ne zailaka kI cikitsA karavAI 38 zailaka kA pramatta vihAra 39 paMthaka aNagAra ko sevA ke lie rakhakara zailaka ziSyoM kA vihAra karanA 40 madya se pramatta zailaka kA paMthaka se cAturmAsika kSamApanA 41 zailaka kA kupita honA aura paMthaka kI kSamA yAcanA 42 zailaka kA punaH abbhyudyata vihAra 43 zailaka kathA ke upasaMhAra se upadeza 44 zailaka ke samIpa zailaka ziSyoM kA punaH Agamana 45 puMDarIka parvata para zailakAdi sabakA nirvANa 46 vRttikAra uddhRta nigamana gAthA 12 rahanemI zramaNa kA rAjamatI dvArA uddhAra 13 bha. pArzvanAtha ke tIrtha meM aMgaI supratiSTha aura pUrNabhadrAdi zramaNa 1 dasa adhyayanoM ke nAma 2 bha. vardhamAna ke samavasaraNa meM jyotiSkendra candra ne nRtya kiyA 3 jyotiSkendra candra ke pUrvabhava varNana meM aMgaI kI kathA 4 candra kI sthiti aura usakI mahAvideha meM siddhI 5 bha. vardhamAna ke samavasaraNa meM sUrya ne nRtya kiyA 6 sUrya kA pUrvabhava 7 bha. vardhamAna kI pariSad meM pUrNabhadra deva ne nRtya kiyA 8 pUrNabhadra deva kA pUrvabhava bha. vardhamAna ke samavasaraNa meM mANibhadra deva ne nRtya kiyA 10 mANibhadra deva kA pUrvabhava 11 dattaAdi anya aNagAra 14 jitazatru aura subuddhi kA kathAnaka 1 campA nagarI meM jitazatru rAjA aura subuddhi amAtyA 2 parikhA ke udaka kA varNaka 3 jitazatru ne pAna-bhojana kI prazaMsA kI 4 subuddhi ne pudgala kA zubhAzubha pariNamana kahA 5 jitazatru ne parikhodaka kI nindA kI 6 subuddhi ne punaH pudgala svabhAva kA varNana kiyA 7 jitazatru ne virodha kiyA 8 subuddhi ne jala kA zodhana kiyA 9 subuddhi ne jala preSita kiyA jitazatru ne udagaratna kI prazaMsA kI 11 jitazatru ne pAnI lAne vAle se pUchA 217 218 219 220 221 51-55 222-223 224 225 226 227-246 227 228 229 230 231 232 233 llh llh 52-53 235 llh 237 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 12 subuddhi ne uttara diyA 13 jitazatru ne jala zodhana karavAyA 14 jitazatru kA prazna dharmakayAnuyoga-viSaya-sUcI 15 subuddhi kA uttara 16 janA zramaNopAsaka honA 17 jisa aura buddhi kI pravajyA 18 vRttikAra uddhRta nigamana gAthA 15 namirAjarSi 1 2 mithilA ke rAjA namI aura usakA abhiniSkramaNa zakra ke sAtha namirAjarSi kA saMvAda bha. mahAvIra ke tIrtha meM RSabhadatta aura devAnandA kA caritra brAhmaNa kuNDagrAma meM RSabhadatta brAhmaNa RSabhadatta kI bhAryA devAnandA 1 RSabhadatta aura devAnaMdA kI mahAvIra darzanAbhilASA RSabhadatta aura devAnandA kA darzanArtha Agamana 5 pUrvaputra bha. mahAvIra ke darzana sneha evaM rAga se devAnandA ke stanoM meM dUdha A gayA 6 devAnandA kA yaha rUpa dekhakara gautamasvAmI ne prazna kiyA aura bha. mahAvIra ne samAdhAna kiyA 7 bha. mahAvIra ne dharma kahA 8 RSabhadatta kI pravrajyAbhilASA 9 1 2 3 4 bha. mahAvIra ne RSabhadatta ko pravrajyA dI RSabhadatta kI siddhagati 10 11 devAnandA kI bhI pravrajyA aura siddhagati 17 bAlatapasvI mauryaputra tAmalI aNagAra (14) 1 bha. mahAvIra ke samavasaraNa meM IzAna devendra ne nRtya kiyA 2 devadyuti ke praveza ke sambandha meM prazna aura samAdhAna 3. IzAna devendra kA pUrvabhava 4 mauryaputra tAmalI gAthApati aura usakI pravrajyA grahaNAbhilASA 5 tAmalI ne praNAmA pravrajyA grahaNa kI 6 praNAmA pravrajyA kA vivaraNa 7 tAmalI ne pAdopagamana saMlekhanA grahaNa kI 8 balicaMcA rAjadhAnivAsI asurakumAra devoM ne indra hone ke lie prArthanA kI aura tAmalI kA nidAna na karanA 9 tAmalI kA IzAnendra ke rUpa meM utpanna honA 10 IzAnendra ke rUpa meM utpanna huA jAnakara asura kumAra devoM ko roSa AyA aura tAmalI ke zarIra kI hIlana kI 11 tAmalI ke zarIra kI hIlanA jAnakara IzAnendra ne balicaMcA rAjadhAnI ko bhasmIbhUta kara diyA 12 asura kumAra devoM ne IzAnendra se prArthanA kI aura kSamAyAcanA kI 1. sUtrAMka denA chUTa gayA hai| 2. sUtrAMka pRSTha 58 para diyA hai; kintu isa zIrSaka ke nIce denA ucita thA / sUtrAMka 238 239 240 241 242. 243-245 246 247-249 247 248-249 250 259 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260-275 260 261 262 263 264 265 266 267-268 269-270 271 271 272 273 pRSThAMka 53 54 54 54 54 54-55 55 22226 55-57 55 55-56 57-59 57 57 57 58 58 58 59 59 59 59 59 60-63 60 60 60 60-61 61 61 61-62 62 62 62-63 62-63 63 63 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 20 dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI 18 Arddhaka kA anyatIrthika ke sAtha vAda 21 13 14 IzAnendra kI sthiti aura mahAvideha meM siddhI tadanantara asura kumAra IzAnendra kI AjJA mAnane lage 5 1 bha. mahAvIra kI jIvanacaryA ke sambandha meM gozAlaka kA AkSepa 2 Ardraka kA uttara 3 gozAlaka ne kahA zItodaga Adike sevana meM pApa nahIM hai| 4 Ardraka kA uttara 6 7 8 9 mahAvIra vaNika jaisA hai- gozAlaka kA AkSepa Ardraka kA uttara vAda karane vAloM kI paraspara (eka dUsare kI ) nindA karate ho / gozAlaka kA AkSepa Ardraka kA uttara medhAvI puruSoM ke praznoM ke bhaya se mahAvIra ArAmagRha meM nahIM ThaharatA hai / gozAlaka kA AkSepa Ardraka kA uttara 10 11 buddha bhikSuoM kI hiMsA-ahiMsA ke viSaya meM vAdiyoM kA mata 12 Ardraka kA uttara 13 14 15 16 17 18 ma. mahAvIra ke tIrtha meM atimukta kumAra bhramaNa 1 polAsapura ke rAjA kA putra atimukta kumAra 2 gautama kI bhikSAcaryA 3 gautama aura atimukta kumAra kA saMvAda 4 atimukta kumAra kI pravrajyA 5 9 8 9 snAtakoM ko bhojana karAne se puSpArjana hotA hai yaha vedavAdiyoM kA mata hai Ardraka kA uttara sAMkhya parivrAjakoM ke avyakta puruSa sambandhi mantavya Ardraka kA uttara hasti tApasoM ke abhiprAyakA nirupaNa Ardraka kA uttara atimukta kumAra zramaNa kI krIr3A ma. mahAvIra ke tIrtha meM alakSarAjaya alakSarAjA kI pravrajyA 1 bha. mahAvIra ke tIrtha meM meghakumAra maNa 1 rAjagRha meM zreNika rAjA 2 (15) zreNika-bhAryA dhAriNI dhAriNI kA svapna-darzana 3 4 zreNika ko svapna- nivedana 5 zreNika ne svapna kI mahimA kahI 6 dhAriNI kI svapna - jAgaraNA svapnapAThakoM ko nimaMtraNa diyA zreNika ne svapna phala pUchA svapna phala kathana 1. sUtrAMka lagAnA chUTa gayA hai| sUtrAMka 274 275 276-283 276 277 278 279 280 281 282 283 ---- 284-289 284 285 286 287 288-289 290 291-376 292 292 293 294 295 296 297 298 299 geste 63 63 64-66 64 64 64 64 64 64 64 64 64 65 65 65 65 65 65 66 66 66 66-68 66 66 66-67 u 67 68 V 69 69-92 69 69 69-70 70 70 70 70-71 71 71 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 20 10 10 11 12 13 14 15 16 19 zreNika ne cintA kA kAraNa pUchA 17 dhAriNI ne cintA kA kAraNa kahA 18 2 * * * * Z @ 2 2 g 20 21 22 23 24 26 27 28 25 dhAraNI kA dohavapUrNa huA 30 31 dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI svapnapAThakoM kA visarjana zreNika ne svapna - prazaMsA kI dhAriNI kA dohada dhAriNI kI cintA 32 22 34 paricArikAoM ne cintA kA kAraNa pUchA paricArikAoM ne zreNika ko kahA 39 40 zreNika ne AzvAsana diyA abhaya kumAra ne zreNika ko cintA kA kAraNa pUchA zreNika ne cintA kA kAraNa kahA abhayakumAra ne AzvAsana diyA abhayakumAra ne eka deva kI ArAdhanA kI deva kA Agamana huA 29 meghakumAra kA janmotsava 50 51 deva ne akAla ( varSAkAla ke abhAva meM) bhegha kI racanA kI abhaya kumAra ne deva ko vidAI dI dhAriNI kI garbhacaryA meghakumAra kA janma hone para badhAI dI meghakumAra ke nAmakaraNa Adi saMskAra meghakumAra kA lAlana-pAlana 35 bha. mahAvIra kA samavasaraNa 26 meghakumAra kI jijJAsA 37 kaMcukI puruSa dvArA nivedana 38 meghakumAra kA bha. mahAvIra ke samIpa jAnA dharmadezanA meghakumAra kA kalA grahaNa meghakumAra kA pANigrahaNa prItidAna meghakumAra kA pravrajyA grahaNa karane kA saMkalpa meghakumAra kA mAtA-pitA ko nivedana 41 42 dhAriNI kI zokAkula dazA 43 44 dhAriNI aura meghakumAra kA parisaMvAda meghakumAra kA eka divasa kA rAjya meghakumAra ke niSkramaNa prAyogya upakaraNa 45 46 kAzyapa ( nApita) ne meghakumAra ke bAloM ke agrabhAga katara diye 47 meghakumAra kA alaMkaraNa kiyA gayA 48 meghakumAra kA abhiniSkramaNa mahotsava 49 ziSya rUpa bhikSA kA dAna (16) meghakumAra kA pravrajyA - grahaNa meghakumAra kA mAnasika-saMkleza sUtrAMka 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315-316 317 318 319-320 321 322 323-324 325-326 327 328 329 330 331 332 333 338 335 336 337-338 339 340 341-342 343 344-346 347-348 349-350 351 pRSThAMka 71-72 72 72-73 73 73 73 73 73-74 74 74 74 74 75 75 75-76 76 77 77 77 77 77-78 78 78 78-79 79 79 79 79 79-80 80 80 80 80 80-82 V 82 82-83 83 83 83-84 84-85 85 85-86 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17) pRSThAka sUtrAMka 352 353-355 358 359 86-87 87 87-88 88 88-89 59 60 364 89 m 89 m m mm 369 370-372 375 dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI 52 meghakumAra kA samyak bodha 53 bhagavAn dvArA pUrvabhava meM hue sumeruprabha nAmaka hAthI ke bhava kA nirUpaNa 54 bhagavAn dvArA meruprabha nAmaka hAthI ke bhava kA nirUpaNa 55 meruprabha ne maNDala kA nirmANa kiyA 56 davAgni se bhayabhIta zvApadoM kA aura meruprabha kA maNDala praveza 57 meruprabha kA paira U~cA rakhanA meghakumAra kA bhava aura usameM titikSA kA upadeza meghakumAra ko jAtismaraNa meghakumAra kI punaH pravrajyA 61 meghakumAra kI nirgrantha caryA 66 bha. mahAvIra kA rAjagRha se bAhara janapada-vihAra 63 meghakumAra-zramaNa kI bhikSu-pratimA-ArAdhanA 64 meghakUmAra-zramaNa dvArA gaNaratnasaMvatsara tapa kA ArAdhana 65 meghakUmAra-zramaNa kI zArIrika sthiti 66 meghakumAra-zramaNa kA vipulagiri parvata para anazana 67 meghakumAra zramaNa kA samAdhi-maraNa 68 sthaviroM ne meghakumAra zramaNa ke AcAra bhANDa samarpita kiye 69 gautama kA prazna. bhagavAna kA uttara 70 vRttikAra-uddhRta-nigamana (niSkarSa) gAthA 22 bha. mahAvIra ke tIrtha meM makAI Adi zramaNa 1 saMgrahaNI gAthA 2 makAI zramaNa aura kiMkima zramaNa 23 bha. mahAvIra ke tIrtha meM arjunamAlAkAra 1 rAjagRha meM mudgara pANi yakSa kA Ayatana 2 arjuna kI yakSa-paryupAsanA 3 goSThikoM ne arjunamAlAkAra ko bAMdhA aura bandhumati bhAryA ke sAtha anAcAra kiyA 4 arjuna kI cintA aura usake zarIra meM mudgarapANi yakSa kA praveza 5 rAjagRha meM AtaMka 6 bhagavAn kA samavasaraNa 7 sudarzana kA bandanArtha-gamana 8 sudarzana ko arjuna kRta upasarga 9 upasarga-nivAraNa sudarzana aura arjuna ne bhagavAn kI paryupAsanA kI 11 arjuna kI pravrajyA 12 arjuna aNagAra kI titikSA 13 arjuna aNagAra kI siddhagati 24 bha. mahAvIra ke tIrtha meM kAzyapAdi zramaNa 25 bha. mahAvIra ke tIrtha meM zreNikapatra jAlI Adi zramaNa 1 saMgrahaNI gAthA 2 jAlI aNagAra 377-379 377 378-379 380-393 93-96 380 381 382 383 384 385 94-95 386 387 388 389 391-392 394 97-98 395-398 395 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) sUtrAMka pRSThAMka 398 399-400 399 400 401-416 98-103 402 403-404 405-408 409-412 100-102 102-103 413 414 415 103 104 417-420 417-419 104 420 421-432 104-107 dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI 3 mayAlI Adi zramaNa bha. mahAvIra ke tIrtha meM dIrghasena Adi zramaNa 1 saMgrahaNIgAthAyeM 2 dIrghasena zramaNa' bha. mahAvIra ke tIrtha meM sArthavAha putra dhanya aNagAra 1 saMgrahaNI gAthAyeM 2 dhanya kA gRhavAsa 3 dhanya kI pravrajyA 4 dhanya kI tapazcaryA 5 dhanya kA tapajanita zarIra lAvaNya zreNika ne mahAn duSkara tapa karane vAle ke sambandha meM pUchA' 7 bhagavAna kA uttara 8 zreNika ne dhanya aNagAra kI stuti kI 9 dhanya aNagAra kA sarvArtha siddhagamana aura mahAvideha meM utpatti tathA siddhagati 27 bha. mahAvIra ke tIrtha meM sunakSatra Adi zramaNa 1 sunakSatra zramaNa 5 2 RSidAsa Adi kI kathAnakoM kA nirdeza 28 bha. mahAvIra ke tIrtha meM subAhukumAra zramaNa 1 saMgrahaNI gAthA 2 subAhukumAra kA janma aura pariNaya 3 subAhukumAra kA gRhastha dharma svIkAra karanA subAhukumAra ke pUrvabhava ke sambandha meM prazna subAhukumAra ke 'sumukhabhava' kA kathAnaka __ aNagAra kI bhikSA velA meM pAMca divyoM kA prAdurbhAva 7 sumukha kA subAhu bhava 8 subAhakUmAra kI pravrajyA 9 subAhukumAra ke AgAmI bhava aura mahAvideha meM siddhi 29 bha. mahAvIra ke tIrtha meM bhadranaMdI Adi zramaNoM ke kathAnaka 1 bhadranaMdI 'zramaNa' 2 sujAta 'zramaNa' 3 suvAsava 'zramaNa' 4 jinadAsa 'zramaNa' 5 dhanapati 'zramaNa 1. adhyayana kA kramAMka aura adhyayana kA zIrSaka likhanA chUTa gayA hai| yahAM kevala adhyayana ke zIrSaka kA hindI anuvAda diyA hai / 2. mUla 'gAhA' ekavacana hai kintu gAthAyeM haiM-isaliye "gAthAyeM" bahuvacana diyA hai| 3. yahAM zIrSaka chuTa gayA hai| 4: yahAM zIrSaka meM "bhagavao samAhANaM ca" anAvazyaka hai| 5. zIrSaka chuTa gayA hai 421 422-423 424 425 104-105 105 105 105-106 426 427 428 429-430 106-107 107 433-441 107-108 107 434 435 108 837 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (19) sUtrAMka 438 439 440 pRSThAMka 108 108 108 108 108-109 442-445 442 108 108-109 446-455 110-112 447 110 448 449 110 110 451 452 453 454 111 dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI 6 mahabala 'zramaNa' 7 bhadranaMdI 'zramaNa 8 mahacanda 'thamaNa' 9 varadatta 'zramaNa' 30 bha. mahAvIra ke tIrtha meM zreNika kA pautra padma zramaNa aura mahApadma zramaNa 1 saMgrahaNIgAthA 2 padmakumAra kA janma 3 padmakumAra kI pravrajyA 4 bha. mahAvIra ke tIrtha meM zreNika ke pote mahApadma Adi zramaNa 31 bha. mahAvIra ke tIrtha meM harikezabala zramaNa 1 yajJavADe meM bhikSArtha gamana 2 harikezI ko dekhakara brAhmaNoM ko rosa AyA 3 yakSa ne harikezI kI prazaMsA kI 4 yakSa kA brAhmaNoM se saMvAda / 5 kumAroM ne harikezI ko pITA 6 bhadrA (rAjakumArI) ne unako rokA aura muni kI prazaMsA kI 7 yakSoM ne bhI unako rokA aura asuroM ne kumAroM ko pITA 8 bhadrA ne muni kI punaH prazaMsA kI 9 brAhmaNoM ne kSamAyAcanA kI 10 muni ne yajJa svarUpa kA prarUpaNa kiyA 32 bha. mahAvIra ke tIrtha meM anAtho mahA nirgrantha 1 zreNika ne muni-darzana kiyA 2 muni ne apanA anAthatva prarUpita kiyA 3 anAthapane ko jAnakara pravrajyA kA saMkalpa kiyA aura isase vedanA kA kSaya huA 4 pravrajyAgrahaNa karane se sanAthatva prApta huA 5 kuzIlAcaraNa nirUpaNa pUrvaka saMyama pAlana kA upadeza diyA 6 zreNika kA prasanna honA aura kSamAyAcanA karanA 33 bha. mahAvIra ke tIrtha meM samudrapAlIya kA kathAnaka 1 pAlita zrAvaka 2 samudra meM janma aura pariNaya Adi 3 vadhya puruSa ke darzana se vairAgya aura pravrajyA 4 parISaha-sahana aura siddhI 34 bha. mahAvIra ke tIrtha meM mRgAputra balazrI zramaNa 1 balazrI mRgAputra 2 zramaNa ko dekhakara jAtismaraNa jJAna huA 3 mRgAputra kA pravrajyA-saMkalpa aura mAtA-pitA se nivedana 4 mAtA-pitA ne zramaNa jIvana duSkara kahA aura pravajyA lene se rokA 5 mRgAputra ne naraka ke dukhoM kA varNana kiyA aura zramaNa jIvana kI duSkaratA kA nirAkaraNa kiyA 6 mAtA-pitA ne kahA-zramaNa jIvana meM cikitsA niSiddha hai 456-461 111-114 112 456 457 458 113 459 460 113 113-114 114 461 462-465 114-115 462 114 114-115 464 466-473 115-118 115 9 468 116 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (20) sUtrAMka 472 473 474-481 pRSThAMka 117-118 118 474 118-120 118 119 Marwarorar arror 478 480 481 120 120-122 482-487 482 483-486 487 120 120-121 122 123-130 488-511 dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI 7 mRgAputra kA uttara 8 mRgAputra kI pravrajyA 35 ma. mahAvIra ke tIrtha meM gardabhAlI aura saMjaya rAjA 1 saMjaya rAjA ne muni ke samIpa mRgavadha kiyA 2 saMjaya ne kSamAyAcanA kI 3 gardabhAlI muni ne upadeza diyA 4 muni ke samIpa rAjA kI pravrajyA 5 kSatriyamuni ke prazna 6 saMjaya muni ne AtmakathA kahI. 7 kSatriya muni ne apanA pUrvabhava kahA 8 kSatriya muni ne pUrva pravrajita bharatAdika kA nirUpaNa kiyA 36 ma. mahAvIra ke tIrtha meM iSukAra rAjA Adi cha zramaNa 1 iSukAra nagara meM purohita tathA usake putrAdi 2 jAtismaraNa jJAna se purohita putroM ko virati, pravrajyA kA saMkalpa aura nivedana 3 rAjA Adi kI pravrajyA 37 bha. mahAvIra ke tIrtha meM skaMdaka parivrAjaka 1 kRtaMgalA nagarI meM bha. mahAvIra kA samosaraNa 2 zrAvastI nagarI meM skaMdaka parivrAjaka 3 piMgala nirgrantha ne lokAdi ke sambandha meM prazna kiye skaMdaka kA uttara dene meM asAmarthya anekajana kRtaMgalA nagarI gaye 6 bha. mahAvIra ke darzanArtha skaMdaka kA kRtaMgalA jAnA 7 bha. mahAvIra ne gautama ko skaMdaka ke Agamana kI sUcanA dI 8 gautama ne skaMdaka kA svAgata kiyA aura skaMdaka ne apane Ane kA kAraNa kahA 9 bha. mahAvIra ke jJAna ke sambandha meM skandaka ko Azcarya haA 10 skandaka kI mahAvIra-paryupAsanA 11 bha. mahAvIra ne skandaka ke manogata bhAva kahe 12 bha. mahAvIra ne cAra prakAra se loka kI prarUpaNA kI 13 cAra prakAra se jIva kI prarUpaNA kI 14 cAra prakAra se siddhi kI prarUpaNA kI 15 cAra prakAra se siddhoM kI prarUpaNA kI' 16 (aneka prakAra se) maraNa kI prarUpaNA kI 17 skandaka kA dharma-zramaNa 18 skandaka kI pravrajyA bha. mahAvIra kA janapada vihAra skandaka ne bhikSu-pratimA grahaNa kI 21 skandaka ne guNaratnasaMvatsara tapa kiyA 22 rAjagRha meM bha. mahAvIra kA samavasaraNa aura skandaka kA samAdhimaraNa kA saMkalpa 23 skandaka kI saMlekhanA 1. sUtrAMka denA chUTa gayA hai / WWWW ~ ~ 0/0 r m HHHHH-333333 Mr.0 / 0000000 123 123-124 124 124 124 124-125 125 125 125 126 126 126-127 127 127-128 128 128 128-129 129 129-130 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (21) sUtrAMka pRSThAMka 130 130 131-132 510 511 512-518 512 513 514 3 sur 131 132 t 3 132 518 132 519-530 33-137 133 133 520 521 522-523 524-525 133-134 134-135 135 135-136 527-528 dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI 24 skandaka ke pAtra-vastra le AnA 25 skandaka kA acyutakalpa meM upapAta aura mahAvideha meM siddhi 38 bha. mahAvIra ke tIrtha meM modgala parivrAjaka 1 AlabhikA nagarI meM modgala parivrAjaka 2 modgala kA vibhaMgajJAna 3 deva-sthiti ke sambandha meM modgala kA vibhaMgajJAna 4 bha. mahAvIra kA samavasaraNa aura deva-sthiti ke sambandha meM yathArtha kathana 5 modgala ke vibhaMgajJAna kA patana aura bha. mahAvIra ke samIpa gamana 6 modagala kA pravajyA 7 siddha hone vAle ke saMhanana ke sambandha meM gautama ke prazna 39 bha. mahAvIra ke tIrtha meM zivarAja RSi 1 hastinApura meM zivarAjA 2 ziva kA dizAprokSika-tApasa-pravrajyA kA saMkalpa 3 zivabhadrakumAra kA rAjyAbhiSeka. 4 ziva kI dizAprokSika-tApasa-pravrajyA 5 ziva kA sAta dvIpa viSayaka vibhaMgajJAna 6 bha. mahAvIra ke samavasaraNa meM ziva ke vibhaMgajJAna ke sambandha meM praznottara 7 bha. mahAvIra dvArA asaMkhya dvIpa-samudra kI prarUpaNA 8 ziva ko apane jJAna ke sambandha meM zaMkA aura bha. mahAvIra kI paryupAsanA 9 ziva kI pravrajyA aura nirvANagamana 40 bha. mahAvIra ke tIrtha meM udAyana rAjA kA kathAnaka 1 campA nagarI meM bha. mahAvIra kA samavasaraNa 2 vItIbhaya nagara meM udAyana rAjA 3 udAyana kI mahAvIra vandanAbhilASA 4 bha. mahAvIra ne abhilASA jAnI 5 vItIbhaya nagara meM bha. mahAvIra kA samavasaraNa 6 udAyana kA pravrajyA-saMkalpa 7 apane putra abhijitakumAra ko chor3akara kezIkumAra (bhANeja) kA rAjyAbhiSeka 8 udAyana kI pravrajyA 9 abhijitakumAra kA udAyana ke prati vaira bhAva aura kauNika ke samIpa gamana 10 abhijitakumAra kI asura devoM meM utpatti 41 bha. mahAvIra ke tIrtha meM jinapAla jinarakSita kA udAharaNa 1 campA meM mAkaMdI sArthavAha ke putra 2 jinapAla-jinarakSita kI samudra yAtrA 3 nAvA-bhaMga 4 mAkaMdI-putra phalaka khaNDa se ratana dvIpa pahuMce 5 ratnadvIpa kI devI ke sAtha bhoga bhoge ratnadvIpa kI devI kA lavaNasamudra ko svaccha karane ke lie jAnA aura vanakhaMDa meM ramaNa karane kA Adeza denA 530 531-540 137-140 137 137-138 138 138 138 mmmmmm mm". rmour9 or 138 138-139 540 541-559 139-140 140 140-147 140 140-141 541 542 544 545 141-142 142 546 142-143 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (22) sUtrAMka pRSThAMka 143 548 549 550 143-144 552 144 145 555 145-146 146 146 147 560-561 560-561 147 562-587 148-156 562 dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI 7 ratnadvIpa kI devI kA mAkaMdI putroM ko dRSTiviSa sarpa ke samIpa jAne kA niSedha 8 mAkaMdI putroM kA banakhaNDa meM gamana / 9 mAkaMdI putroM kA devI-niSiddha sthAna meM gamana 10 vanakhaNDa meM devI dvArA sulIpara Aropita puruSa ke darzana 11 mAkaMdI putroM ne saMkaTa-mukta hone ke saMbaMdha meM pUchA 12 mAkaMdI putroM ne zelaka yakSa kI upAsanA kI 13 zelaka yakSa ne rakSaNa kA upAya kahA 14 mAkaMdI-putroM kA zailaka yakSa ke pRSTha para ArohaNa karanA 15 ratnadvIpa kI devI ne pratikUla upasarga kiye 16 ratnadvIpa kI devI ne anukUla upasarga kiye 17 jinarakSita kI mRtyu 18 jinapAlita kA campAgamana 19 jinapAlita kI pravrajyA 42 bha. mahAvIra ke tIrtha meM kAlAzavaizyaputra 1 kAlAzavaizyaputra zramaNa kA cAturyAma dharma se paMcamahAvrata dharma svIkAra karanA 43 bha. mahAvIra ke tIrtha meM udaka peDhAla putra 1 nAlaMdA meM lepa nAma kA zramaNopAsaka thA 2 lepa kI udaka zAlA ke samIpa gautama Thahare hue the 3 gautama ke samIpa prazna ke lie pArkhApatyazramaNa udakapeDhAla putra kA AnA 4 udakapeDhAlaputra kA zramaNopAsaka ke pratyAkhyAna ke sambandha meM prazna 5 bhagavAna gautama kA uttara 6 udakapeDhAla putra kA prati prazna "trasa bhUta prANI trasa haiM, aura trasa prANI trasa haiM. ye donoM vAkya samAna artha vAle haiM" aisA gautama ne kahA 8 udakapeDhAla putra kA svapakSa sthApana 9 bhagavAna gautama kA pratyuttara 10 zramaNa kA dRSTAnta 11 pratyAkhyAna ke viSaya dikhAnA 12 no bhAgoM meM pratyAkhyAna ke viSaya-dikhAnA 13 trasa-sthAvara prANiyoM ke vyavaccheda (vinAza) kA abhAva 14 upasaMhAra 15 udaka kA cAra yAmadharma se paMcamahAvrata dharma grahaNa karanA. 44 bha. mahAvIra ke tIrtha meM nandIphala kA udAharaNa 1 campAnagarI meM dhanasArthavAha 2 dhana (sArthavAha) kI ahicchatrA jAne kI ghoSaNA 3 dhana (sArthavAha) ne nandIphala vRkSoM ke upabhoga kA niSedha kiyA 4 niSedha ke anusaraNa kA phala niSedha kA pAlana na karane para mRtyu 6 dhana (sArthavAha) kA ahicchatrA jAnA 7 dhana (sArthavAha) kA pravajita honA GK0 148 148 148 148 149 149 571-573 574-582 583 149 149-150 150 150-151 151-153 153-155 155 155-156 585-586 588-595 156-158 588 156-157 157-158 158 158 158 158 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (23) .. pRSTha sUtrAMka 596-622 pRSThAMka 159-164 159 597-598 159 159 160 601-603 160 160-161 607-609 610 611-614 615 616-620 621 622 623-637 ~ ~ For Purur rrrr mo ~ ~ ~ 164-166 164 623-624 625 - dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI 45 dhanasArthavAha kA kathAnaka. 1 rAjagRha meM dhana sArthavAha kI putrI susumA 2 cilAtadAsaputra ne kumAra kumArikAoM ko kIr3AkAla meM mArA-pITA 3 cilAta ko ghara se nikAla diyA 4 cilAta kI durvyasanoM meM pravRtti 5 rAjagRha ke samIpa corapallI aura usameM vijaya cora senApati cilAta kA corapallI meM gamana aura cora senApati vijaya ne use cora vidyAyeM sikhAI 7 cora senApati vijaya kI mRtyu 8 cilAta kA cora senApati honA cilAta kA dhana sArthavAha kA ghara lUTanA aura susumA kA apaharaNa karanA 10 nagararakSakoM ne coroM kA nigraha kiyA 11 cilAta kA corapalli se susumA ko lekara bhAganA aura sasumA ko mAra denA 12 dhana sArthavAha kA susumA ke liye krandana karanA 13 usa aTavI meM bhUkha se vyAkula dhana sArthavAha Adi ne susumA ke mAMsa rakta kA AhAra kiyA 14 dhana sArthavAha kA pravajita honA 15 aMgavaMza ke sitaMtara rAjA dIkSita huye 46 kAlodAI (Adi aneka anyatIthiyoM) ke kathAnaka 1 rAjagaha-sthita kAlodAI Adi kA astikAya ke viSaya meM sandeha 2 kAlodAI Adi kA gautama ke prati astikAya sambandhi zaMkA kA nirUpaNa 3 gautama ne kAlodAI Adi kI zaMkAoM kA samAdhAna kiyA 4 kAlodAyI ke paMcAstikAya saMbaMdhI-vividha praznoM ke jJAtaputra-bha. mahAvIra kRta samAdhAna 5 kAlodAI kA nigrantha pravrajyA grahaNa aura viharaNa 6 bha. mahAvIra kA janapada vihAra 7 kAlodAI ke pApakarma phalavipAka saMbaMdhI aura kalyANakarma (dharma) phala vipAka saMbaMdhI praznoM kA bha. mahAvIra ne samAdhAna kiyA 8 kalyANa karmoM ke sambandha meM praznottara kAlodAI ke agnikAya jalAne aura bujhAne se hone vAle karmabandha saMbandhI praznoM kA bha. mahAvIra ne samAdhAna kiyA 10 kAlodAI ke acitta pudgaloM ke prakAza udyotAdi saMbaMdhI praznoM kA (bha. mahAvIra) ne samAdhAna kiyA 11 kAlodAI kA nirvANa gamana 47 puMDarIka-kaMDarIka kathAnaka 1 mahAvideha meM puNDarIkiNI nagarI meM rAjaputra puNDarIka aura kaNDarIka 2 mahApadma rAjA kI pravrajyA aura pUNDarIka kA abhiSeka 3 kaMDarIka kI pravrajyA 4 kaMDarIka kI vedanA 5 kaMDarIka kI cikitsA 6 kaMDarIka kA pramatta vihAra 7 puMDarIka ne (kaMDarIka ko) pratibodha diyA 1. dhanasArthavAha ke kathAnaka se yaha sUtra sarvathA bhinna hai / 165 627-629 630 631 H 632-633 634 165-166 * 638-650 167-170 638 640 642 168 168 168 168-169 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (24) sUtrAMka pRSThAMka 647-648 649-650 651-656 169-170 170 171-175 652 656 171 172-174 175 177-239 1-295 1-146 179-207 179 "" dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI kaMDarIka kA pravrajyA parityAga 9 puMDarIka kI pravrajyA 10 kaMDarIka kI matya 11 puMDarIka kI ArAdhanA 48 bha. mahAvIra ke tIrtha meM sthavirAvalI 1 igyAraha gaNadhara 2 Arya sudharmA ke zramaNa-nirgranthoM kI paramparA 3 Arya sudharmA se Arya jasabhadra paryanta sthavirAvalo 4 Arya jasabhadra se saMkSipta sthavirAvalI 5 Arya jasabhadra se vistRta sthavirAvalI 6 nandIsUtrAntargata sthavirAvalI tRtIya-skaMdha zramaNiyoM ke kathAnaka adhyayana 1-10 ma. ariSTanemi ke tIrtha meM dropadI kA kathAnaka 1 draupadI ke pUrvabhava 2 nAgazrI kA kathAnaka 3 nAgazrI ne tIkSNarasa ke tuMbe kA vyaMjana banAyA aura use chipAkara rakhA 4 dharmaruci ko tIkSNarasa ke tuMbe kA vyaJjana diyA 5 dharmaruci ne tIkhe tumbe kA vyaJjana (bhUmi para) DAlA aura usase kIDiyAM marI 6 ahiMsA ke lie dharmaruci ne tIkhe tube kA vyaJjana khAyA 7 dharmaruci kA samAdhimaraNa 8 sAdhuoM ne dharmaruci kI khoja kI 9 sAdhuoM ne dharmaruci kA samAdhi-maraNa kahA 10 dharmaruci kA anuttara devarUpa meM upapAta aura nAgasirI kI nindA 11 nAgasirI ko ghara se nikAlanA 12 nAgasirI kA bhavabhramaNa 13 nAgasirI kA sukumAlikA kA bhava 14 sukumAlikA kA sAgara ke sAtha vivAha 15 sAgara kA palAyana 16 sukumAlikA kI cintA 17 sAgaradatta ne jinadatta ko upAlambha diyA 18 samajhAne para bhI sAgara ne sukumAlikA ke sAtha rahanA nahIM cAhA 19 sukumAlikA kA garIba ke sAtha punarvivAha 20 garIba bhI bhAga gayA sukumAlIkA ko puna: cintA , 22 sukumAlIkA kA dAnazAlA. nirmANa 23 AryAoMkA saMghATaka bhikSA ke lie sAgaradatta ke ghara AyA 24 sukumAlikA ne sAgara ke prasanna hone ke upAya pUchA 25 AryAoM ne dharmopadeza diyA 179-180 180 180 180-181 11 181 14-15 18-19 20 21-26 27-30 1-32 181 181 181-182 182 182 182-183 183-184 184 ommmm KWG 185 35-38 39-41 42-43 44 185-186 186 186 186-187 187 187 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (25) sUtrAMka 48 50 pRSThAMka 187 187-188 188 188 188-189 189 189 51-52 55-56 57-58 59 189 62-63 191 64-65 191 191 191-192 192 192-193 193-194 dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI 26 sukumAlikA kA zramaNopAsikA honA 27 sukumAlikA kA pravrajyA svIkAra karanA 28 sukumAlikA kA campA nagarI ke bAhara AtApanA lenA 29 sukumAlikA ne gaNikA ke bhogamaya. jIvana ko dekhakara niyANA kiyA 30 sukumAlikA kA bAkuzika (sadoSa) nirgranthitva 31 sukumAlikA kA pRthak vihAra aura devaloka meM upapAta 32 draupadI-bhava ke kathAnaka meM draupadI kA tAruNya bhAva 33 drupada rAjA ne draupadI ke svayambara kA saMkalpa kiyA 34 dvArikA ko dUta bhejA 35 zrIkRSNa kA prasthAna 36 hastinApura ko dUta bhejA 37 campAnagarI ko dUta bhejA 38 hajAroM rAjAoM kA prasthAna 39 drupada rAjA ne vAsudeva Adi kA satkAra kiyA 40 draupadI kA svayamvara draupadI kA pANDavoM ko varaNa karanA 42 pANi-grahaNa 43 paNDu rAjA ne vAsudeva Adi ko nimantraNa diyA 44 paNDu rAjA ne vAsudeva Adi kA satkAra kiyA 45 kalyANa kAraka utsava kiyA 46 nArada kA Agamana 47 draupadI ne nArada kA anAdara kiyA 48 nArada kA aparakaMkA jAnA aura padmanAbha rAjA se milanA 49 padmanAbha kA apane antaHpura ke sambandha meM garva 50 kUpadardura kA dRSTAnta kahakara nArada ne draupadI ke rUpa kI prazaMsA kI 51 padmanAbha ke liye draupadI kA devatA ne apaharaNa kiyA 52 draupadI ko cintA 53 padmanAbha ne AzvAsana diyA 54 yudhiSThira ne paNDurAjA ko draupadI ke apaharaNa kI sUcanA dI 55 paNDurAjA ne kuntI ko zrIkRSNa ke pAsa bhejA aura draupadI anveSaNa ke lie kahA 56 zrIkRSNa kA draupadI kI gaveSaNA ke liye Adeza 57 nArada se draupadI kA vRttAnta milanA 58 pANDava sahita zrIkRSNa kA draupadI ko lAne ke liye dhAtakI khaNDa kI ora prayANa 59 zrIkRSNa kA deva ArAdhana zrIkRSNa kI AjA se susthita deva ne lavaNa samudra ke madhya meM mArga banAyA 61 padmanAbha ke samIpa zrIkRSNa ne dUta bhejA 62 padmanAbha ne dUta kA apamAna kiyA 63 duta kA zrIkRSNa ke samIpa AnA 64 padmanAbha kA pANDavoM se yuddha 65 pANDavoM kA parAjaya zrIkRSNa ne parAjaya kAraNa kahA aura yuddha kiyA 67 padmanAbha kA palAyana 78 79-80 81-82 83 84-85 86 87-88 194 194-15 185 195-196 89 196 92-94 196-197 197 98 99-101 197 198 198 102 199 199 199-200 200 105 106-107 108-109 110 111 112-113 114 115-117 118 200 201 201-202 202 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (26) sUtrAMka pRSThAMka 202 202 202 72 202-203 203 204 120-121 122 123-127 128 129-132 133-137 138 139 140-141 142-143 144 145-146 147-160 204-205 205 205 205-206 206 207 207 208-211 147 148 dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI 68 zrIkRSNa kA nRsiMha rUpa banAnA 69 padmanAbha kA zrIkRSNa kA zaraNa svIkAra karanA draupadI sahita pANDava aura zrIkRSNa kA Agamana 71 dhAtakI khaNDa ke kapila vAsudeva aura bharata kSetra ke zrIkRSNa vAsudeva kA zaMkha-zabda se milanA kapila ne padmanAbha ko nirvAsita kara diyA aparikSaNIya zrIkRSNa kI pANDavoM ne parIkSA kI 74 zrIkRSNa ne pANDavoM ko nirvAsita kara diyA 75 pANDu-mathurA basAnA 76 paNDusena kA janma pANDava aura draupadI kI pravrajyA 18 bha. ariSTanemi kA nirvANa 79 pANDaboM kA nirvANa 80 draupadI kI devagati bha. ariSTanemi ke tIrtha meM padmAvatI Adi zramaNiyoM ke kathAnaka 1 saMgrahaNI-gAthA 2 zrIkRSNa vAsudeva kI devI padmAvatI 3 arhanta ariSTanemi ne cArayAma dharma kI dezanA dI 4 zrIkRSNa ne dvArikA ke vinAza kA kAraNa pUchA 5 zrIkRSNa ko dvArikA ke vinAza se cintA nidAna karane se sabhI bAsudeva pravajita nahIM hote aisA spaSTIkaraNa 7 zrI kRSNa kA anantara bhava meM pAtAla loka meM nivAsa 8 AgAmI utsapiNI meM zrIkRSNa kA amama bhava meM tIrthakara pada 9 zrIkRSNa ne anya ke pravajyA grahaNa meM sahAya kI ghoSaNA 10 padmAvatI devI kA pravrajyA saMkalpa .11 padmAvatI kI pravrajyA 12 padmAvatI kI siddhagati 13 gorI prabhRti ke kathAnaka saMkSepa 14 mUlasiri-mUladattA ke kathAnaka 3 poTTilA kA kathAnaka 1 tetalIpura meM tetalIputra amAtya 2 svarNakAra kI putrI poTTilA 3 tetalIputra kI poTTilA meM Asakti 4 poTTilA kA varaNa 5 poTTilA kA pANi-grahaNa 6 kanakaratha rAjA kI rAjyAsakti aura putra kA aMga-chedana 7 padmAvatI ne putra kI rakSA ke lie tetalI putra kI svIkRti 8 padmAvatI kA putra aura poTTilA kI putrI kA janma ke bAda paraspara parAvartana 9 putrI kA mRtaka kArya 10 amAtya-putra kA janmotsava aura kanakadhvaja nAmakaraNa 11 amAtya kI poTTilA se virakti 208 208 208 208 208 208-209 150 152 153 209 154 156-157 158 209-210 210 210 210-211 211 159 160 161-193 211-218 211 212 212 212 212 169 170 171 213 172 173 214 214 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (27) sUtrAMka 174 175 176 pRSThAMka 214 214 214 214-215 215 215 215 177 178 179 180-181 182 183 215-216 216 184 185-186 187 216-217 217 217-218 188 189 218 218 218 dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI 12 poTTilA kA dAnazAlA cAlu karanA 13 AryA-saMghATaka kA bhikSA ke lie Agamana 14 poTilA ne amAtya ke prasanna hone kA upAya pUchA 15 AryA saMghATaka ne dharmopadeza diyA 16 poTTilA ne zrAvikA-dharma grahaNa kiyA 17 poTTilA kA pravrajyA-grahaNa saMkalpa 18 tetalIputra ko dharma kA bodha karAne ke liye vacana baddha poTTilA kA pravrajyA grahaNa aura devaloka meM upapAta 19 kanakaratha kI mRtyu / kanakadhvaja kA rAjyAbhiSeka 21 tetalI-putra kA sammAna 22 tetalI-putra ko dharma-bodha karAne ke lie poTTila deva kRta upAya 23 tetalI-putra kI maraNa ceSTA kA viphalIkaraNa 24 tetalI-putra ko vismaya 25 poTTiladeva kA saMvAda 26 jAtismaraNa ke anantara tetalI-putra kA pravrajyA-grahaNa 27 tetalI-putra aNagAra ko kevalajJAna 28 kanakadhvaja kA zrAvaka dharma-grahaNa karanA. 29 tetalI-putra kevalI kI siddhi 4 bha. pArzvanAtha ke tIrtha meM kAlI Adi zramaNiyoM ke kathAnaka 1 dharmakathA ke dasa varga 2 camara caMcA meM kAlI devI 3 bha. mahAvIra ke samIpa kAlI devI kI nRtya-vidhi 4 gautama ne kAlI devI ke pUrvabhava kI pRcchA kI 5 kAlI devI kA pUrvabhava meM bhI kAlI nAma thA 6 kAlI ne bha. pArzvanAtha ke darzana kiye aura dharma-zravaNa kiyA 7 kAlI kA pravrajyA-saMkalpa 8 kAlI kI pravrajyA 9 kAlI kA bAkuzika cAritra 10 kAlI kA pRthak vihAra 11 kAlI kI mRtyu aura devI honA 12 kAlI devI kI sthiti aura siddhi 5 bha. pArzvanAtha ke tIrtha meM rAI Adi zramaNiyoM ke kathAnaka 1 rAI ke kathAnaka meM rAI devI kA nRtya 2 rAI devI kA pUrvabhava 3 rajanI kA kathAnaka 4 vijjU kA kathAnaka 5 medhA kA kathAnaka 6 zuMbhA kA kathAnaka 7 1nisaMbhA, 2 raMbhA. 3 niraMbhA 4 madanA ina cAroM ke kathAnaka 8 alA kA kathAnaka 191 192 193 194-208 194-195 218 218 219-222 219 197-198 199 201-202 0 ir rir innr 0 0 0 219 219-220 220 220 220 220-221 221-222 222 222 222 GFK 222 208 209-233 223-226 223 223 223 000 rrrrrrr or orror wi . we WWWW we 223 214 223-224 224 216 224 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (28) sUtrAMka pRSThAMka 224 224 224 218-219 220-222 223-225 226 227-228 229-230 231 232-233 234-241 225 225 225 225-226 226-228 234 226 226 235 m mmm 9 . 226-227 227 227 227-228 240 241 242-264 228 dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI 9 1 kamA, 2 saterA, 3 soyAmaNI, 4 indA, 5 ghanavidyutA-inake kathAnaka 10 zeSa dAkSiNAtya indra kI agramahiSiyoM ke kathAnakoM kI sUcanA 11 uttarIya indra kI ruyA Adi agramahiSiyoM ke kathAnaka 12 dAkSiNAtya pizAcakumArendra kI kamalA Adi agramahiSiyoM ke kathAnaka 13 uttarIya pizAcendra kI mahAkAlI Adi agramahiSiyoM ke kathAnaka 14 sUrya ko agramahiSiyoM ke kathAnaka 15 candra kI agramahiSiyoM ke kathAnaka 16 zakra kI padmAvatI Adi agramahiSiyoM ke kathAnakA 17 IzAnendra kI kRSNA Adi agramahiSiyoM ke kathAnaka 6 bha. pArzvanAtha ke tIrtha meM bhUtA Adi zramaNiyoM ke kathAnaka 1 saMgrahaNI gAthA 2 bha. mahAvIra ke samavasaraNa meM zrIdevI kI nRtya vidhi 3 zrIdevI ke pUrvabhava meM bhUtA kA kathAnaka 4 bha. pArzvanAtha ke samavasaraNa meM gamana 5 bhUtA kI pravrajyA 6 bhUtA nirgranthI kA zarIra bAkuzikatva. (sadoSa caritra) 7 bhUtA kA devI honA 8 bha. pArzvanAtha kI hI Adi zramaNiyoM ke kathAnaka 7 pAvasthA (zithilAcAriNI) subhadrA zramaNI kA kathAnaka. 1 bha. mahAvIra ke samavasaraNa meM bahuputrikA devI kI nRtya-vidhi 2 bahuputrikA devI kA pUrvabhavarUpa subhadrA kA kathAnaka 3 subhadrA ko apane baMdhyatva kI cintA 4 AryAoM se putra hone kA upAya pUchA 5 AryAoM ne dharma kahA 6 subhadrA ne gRhIdharma svIkAra kiyA 7 subhadrA kA pravrajyA saMkalpa 8 subhadrA kI pravrajyA bAlakoM se sneha rakhane vAlI subhadrA nirgranthI kI vividha prakAra kI bAlakrIr3AyeM 10 AryA subhadrA ko bAlakrIr3AoM kA niSedha karanA 11 subhadrA kA pRthak vAsa subhadrA kI saMlekhanA. bahuputrikAdevI ke rUpa meM upapAta 13 bahuputrikA nAma kA tAtparya 14 bahuputrikA devI kI sthiti kA kathana, aura bhAvI janma kAkathAnaka. 15 bahuputrikA devI kA soma bhiva 16 battIsa santAnoM se somA kI manopIr3A somA kI vaMdhyatva-prazaMsA 18 somA kA dharma-zravaNa 19 somA kA pravrajyA-saMkalpa, 20 rASTrakUTa ne pravajyA lene kA niSedha kiyA 21 somA kA zrAvaka dharma-grahaNa karanA 242 243 244 228-233 228 228 228 229 245 229 247 248 229 229-230 9 bAlakAsa 250 251 252 253 230-231 231 254 255 256 w m rrrrrrrrrrrrNY w 257 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 dharmAnuyoga-viSaya-sUcI 10 22 somA kI pravrajyA 23 somA kA deva honA aura siddhagati kA prApta honA bha. mahAvIra ke tIrtha meM nandA Adi ke kathAnaka 9 bha. mahAvIra ke tIrtha meM kAlI Adi zramaNiyoM ke kathAnaka 1 saMgrahaNI gAthA. 2 3 1 saMgrahaNI gAvAyeM 2 zreNika rAjA kI nandA Adi deviyoM kA zramaNI honA aura siddha gati prApta karanA koNika rAjA kI laghumAtA kAlI kAlI kI pravrajyA aura ratnAvalI tapa 4 kAlI kI saMlekhanA aura siddhagati kAlI kA kanakAvatI tapa aura siddhamati 5 6 mahAkAlI kA 7 8 kRSNA kI bhikSu pratimA aura siddhagati 9 mahAkRSNA kI laghu sarvatobhadrapratimA aura siddhagati 10 vIrakRSNA kI mahAsarvatobhadrapratimA aura sigati rAmakRSNA kI bhadrottara pratimA aura siddhagati niSkIti tapa aura siddhagati kRSNA kA mahAsiMha tapa aura sigati 11 12 13 14 saMgrahaNI gAthA bha. mahAvIra ke tIrtha meM jayantI kA kathAnaka 1 kozAmbI nagarI meM udayana Adi kA dharma-zravaNa. 2 jayantI ke prazna aura samAdhAna. kRSNA kA muktAyasI upa aura gati mahAsena kRSNA kA Ayambila vardhamAna tapa aura siddhagati caturtha skandha zramaNopAsakoM ke kathAnaka (29) 1- 23 adhyayana 1 bha. pArzvanAtha ke tIrtha meM somila brAhmaNa kA kathAnaka 1 bha. mahAvIra ke samavasaraNa meM zukra mahAgrahadeva ne nRtya vidhi kI 2 zukradeva ke pUrvabhava varNana meM somila brAhmaNa kA kathAnaka 3 bha. pArzvanAtha ke samIpa somilakA zrAvaka dharma-grahaNa karanA 4 somila kA mithyAtva 5 somila ne Amra-ArAma Adi kA nirmANa karAyA 6 nAnA prakAra ke tApasoM kA varNaka aura somila kA dizA prokSika-tApasa jIvana dizAprokSika tApasacaryA 13 8 somila kA kASTha mudrA se mukhabandhana karake mahAprasthAna karanA 9. "terI pravrajyA duSpravrajyA hai" isa prakAra deva ke kahane para bhI somila ko bodha prApta nahIM huA 10 11 1. sUtrAMka denA chUTa gayA hai| deva ke punaH punaH bodha dene para somila ne aNuvrata Adi grahaNa kiye - somila ko bodha prApta huA sUtrAMka 263 264 265-266 265 266 267-281 267 268 269 270 271 272 273 274-275 276 277 278 279 280 281 282-295 282-285 286-295 1-346 1-12 1 2 3 7 10 grates 232-233 233 233 233 233 234-236 234 234 234 234 234 235 235 235 235 235 235 236 236 236 236-239 236-237 237-239 241-377 243-246 243 243 243 243 243 243-244 244 244-245 245 245 245-246 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (30) pRSThAMka 11 246-288 13 246 246-247 247 248 248-249 249-252 252-253 253-254 254-256 256-257 257-263 263-268 268 dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI sUtrAMka 12 somila kA saMlekhanA karanA aura zukra mahAgraha devarUpa meM honA 13 zukra devaloka se cyavana ke anantara somila ke jIva kI siddha gati kA prarUpaNa 2 bha. pArzvanAtha ke tIrtha meM rAjA pradezI kA kathAnaka 13-61 1 AmalakappA meM bha. mahAvIra kA samavasaraNa 2 sUryAbhadeva kA mahAvIra vaMdana ke lie saMkalpa. aura ucita kArya karane ke lie Abhiyogika deva ko bhejanA 3 Abhiyogika deva ne mahAvIra vaMdana Adi kiye 4 Abhiyogaka deva ne bha. mahAvIra ke samavasaraNa kI bhUmikA kA saMpramArjana kiyA 5 sUryAbhadeva ke Adeza se usake vimAnavAsI deva-deviyoM kA usake samIpa Agamana 6 sUryAbhadeva ke Adeza se Abhiyogika deva ne divyayAna vimAna kA nirmANa kiyA aura divyayAna vimAna kA varNaka 7 sUryAbha kA bha. mahAvIra ke samIpa Agamana. aura divya vimAna ArohaNa kA varNaka 8 sUryAbha ne nRtya-vidhi kA Ayojana kiyA . 9 nRtya-vidhi kA varNaka 10 nRtya kI samApti aura sUryAbha kA gamana 11 sUryAbhadeva kI deva Rddhi Adi kA zarIrAntargata hone kA nirUpaNa 12 sUryAbhavimAna ke sthAna Adi kA vistAra se nirUpaNa 13 sUryAbhadeva kA vistAra se abhiSeka varNana. 14 sUryAbhadeva aura usake sAmAnika devoM kI sthiti kA prarUpaNa. 15 pradezI rAjA kA dRr3ha pratijJa caritra. sUryAbhadeva kA pUrvabhava aura anantarabhava kA prarUpaNa, pradezI rAjA, sUryakatAdevI, sUryakAnta kumAra, cittasArathi Adi ke nAmoM kA nirUpaNa 16 pradezI rAjA ne jitazatru rAjA ke samIpa cittasArathi ko bhejanA 17 zrAvasti nagarI meM kezikumAra zramaNa kA Agamana. kezikumAra zramaNa ke Agamana kA vRttAnta jJAta hone para cittasArathi kA kezikumAra zramaNa kI caMdanA ke liye jAnA, dharma-zravaNa karanA aura gRhastha dharma svIkAra karanA. 32-35 zvetAmbikA nagarI jAte hue citta sArathi ne kezikumAra zramaNa ko zvetAmbikA nagarI Ane ke lie prArthanA kI aura kezikumAra zramaNa ne svIkRti dI 20 citta sArathi kA zvetAmbikA nagarI meM Agamana 37-38 udyAna pAlaka ke kahe anusAra citta sArathi kA kezikumAra zramaNa ko vaMdana karane ke lie jAnA aura dharma-zravaNa karanA dharma ke alAbha evaM lAbha ke saMbaMdha meM cAra nirdeza. azva parIkSA ke lie nikale hue citta sArathi sahita pradezI rAjA kA kezikumAra zramaNa ke samIpa AnA-1 pradezI rAjA ko pratibodha dene ke lie kezimuni ke prarUpaNa meM pAMca prakAra ke jJAna kA nirUpaNa 44 kezikumAra zramaNa ke vaktavya meM jIva aura zarIra kA anyatva prarUpaNa "Ajakala meM utpanna nairayika kA manuSyaloka Agamana viSayaka niSedha-prarUpaka cAra nirdeza" 26 "Ajakala meM utpanna deva kA manuSya loka Agamana viSayaka niSedha nirUpaka cAra nirdeza" 27 kezikumAra zramaNa ke vaktavya meM "jIva kI apratihata gati kA samarthana" 47-48 1. mUlapATha para diye gaye zIrSaka kA yaha anuvAda hai kintu Agama pATha ke bhAvAnusAra zIrSaka bhinna honA cAhie aura usakA anuvAda isa prakAra honA cAhie-"azva parIkSA ke bahAne citta sArathi kA pradezI rAjA ko kezikumAra zramaNa ke samIpa lAnA / 268-269 270 270-271 36 271-272 272-273 22 273 274 274-275 275-276 25 276-277 277-278 278-279 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI 28 kezikumAra zramaNa ke vaktavya meM - "jIva aura zarIra ke anyatva samarthana meM aparyApta upakaraNa hetu kA nirUpaNa" 29 kezikumAra zramaNa ke vaktavya meM "jIva kA agurulaghutva" 30 kezikumAra zramaNa ke vaktavya meM - "kASThagata agni ke dRSTAnta se jIva kA adarzana" 31 kezikumAra zramaNa nirdiSTa - "pradezI rAjA kA vyAvahArika jIvana" 32 kezikumAra nirdiSTa "jIva kI adRzyatA" 33 kezikumAra zramaNa nirdiSTa - "jIva pradezoM kI zarIra pramANa avasthiti" 34 kezikumAra zramaNa ke vaktavya meM - "loha (dhAtu) dhAraka kA dRSTAnta pazcAttApa ke niSedha kA prarUpaNa 35 pradezI rAjA kA gRhastha dharma svIkAra karanA aura ramaNIya amaraNIya hone ke sambandha meM vana khaNDa Adi ke dRSTAnta. 36 sUrIkantA ne viSa prayoga kiyA, pradezI rAjA kA samAdhimaraNa aura sUryAbhadeva ke rUpa meM upapAta 37 sUryAbhadeva ke bhava ke bAda pradezI rAjA ko jIva dRr3hapratijJa ke bhava meM mokSa gamana kA nirUpaNa bha. mahAvIra ke tIrtha meM luMgiyA nagarI nivAsI zramaNopAsaka 3 1 zramaNopAsaka varNaka 2 tuMgiyA nagarI meM pArzvapatya sthaviroM kA Agamana 3 zramaNopAsakoM ne sthaviroM kI paryupAsanA kI bha. mahAvIra ke tIrtha meM nanda maNiyAra kA kathAnaka (31) 1 bha. mahAvIra ke samavasaraNa meM dardura deva ne nRtyavidhi kI 2 gautama ke pUchane para bha. mahAvIra ne darduradeva ke pUrva bhava kA nanda maNiyAra kA kathAnaka kahA 3 nanda kA dharma grahaNa karanA 4 nanda kA mithyAtva grahaNa karanA 5 6 7 8 9 nanda ne puSkaraNI kA nirmANa karavAyA nanda ne vanakhaNDa kA nirmANa karavAyA nanda ne citra sabhA kA nirmANa krvaay| nanda ne mahAnasazAlA kA nirmANa karavAyA nanda ne cikitsAzAlA kA nirmANa karavAyA 10 nanda ne AlaMkArika sabhA kA nirmANa karavAyA 11 aneka logoM ne nanda kI prazaMsA kI aura vaha harSita huA 12 nanda ke rogotpati nanda ke rogoM kI vaidyoM dvArA kI gaI cikitsA niSphala gaI 13 14 nanda maNiyAra kA durdara bhava 15 dardura kA jAtismaraNa aura zrAvaka vratoM kA pAlana 16 bha. mahAvIra kA rAjagRha meM samavasaraNa 17 dardara kA samavasaraNa meM jAnA 18 dardara kA mahAvrata grahaNa-saMkalpa 19 dardara kA deva honA bha. mahAvIra ke tIrtha meM Ananda gAthApati kA kathAnaka 1 saMgrahaNI gAthA 2 vANijya grAma meM Ananda gAthApati sUtrAMka Free 49-50 51 52 53 54 55 56 57-58 59-60 61 62-64 62 63 64 65-83 65 66-67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84-108 84 puSThAMka 279-280 280 281-282 282 282-283 283 283-284 284-286 286-287 287-288 289-290 289 289 289-290 290-294 290 290 290 290 291 291 291 291 292 292 292 292 292-293 293 293 293 294 294 294 295-304 295 295 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (32) sUtrAMka pRSThAMka 295 295 296 0 297 298 299 299 299 11 EEEEEEEEEEEEEER 0 0 0 MY MY MY MY MY M 0 0 97-99 301 0 101 102 301 301-302 104 0 dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI 3 bha. mahAvIra kA samavasaraNa 4 bha. mahAvIra ke samavasaraNa meM Ananda kA jAnA aura dharma zravaNa karanA 5 Ananda kA gRhIdharma grahaNa karanA 6 Ananda gAthApati ke zrAvaka dharma kA vivaraNa 7 samyaktva Adi ke aticAra 8 Ananda kA abhi graha aura zivAnandA ko gahIdharma pAlana ke lie preraNA denA zivAnandA kA bhagavAna ko vaMdana karane ke lie jAnA aura dharma zravaNa karanA zivAnandA kA gRhIdharma grahaNa karanA Ananda ke pravrajyA grahaNa karane ke sambandha meM gautama kA prazna aura bhagavAna kA samAdhAna 12 bhagavAna kA janapada vihAra Ananda kI zramaNopAsaka caryA 14 zivAnandA kI zramaNopAsikA caryA 15 Ananda kI dharma jAgarikA aura gahI vyApAra kA tyAga 16 Ananda kA upAsaka pratimA svIkAra karanA 17 Ananda kA anazana 18 Ananda ko avadhijJAna kI utpatti gocaracaryA ke lie nikale hue gautama kA Ananda ke samakSa AnA 20 avadhijJAna ke sambandha meM Ananda aura gautama kA saMvAda 21 bhagavAna ne gautama kI zaMkA kA nirAkaraNa kiyA 22 gautama dvArA kSamA yAcanA 23 bhagavAna kA janapada vihAra 24 Ananda kA samAdhimaraNa, devaloka meM utpatti. aura usake bAda siddhagati kA nirUpaNa 6 kAmadeva gAthApati kA kathAnaka 1 campAnagarI meM kAmadeva gAthApati 2 bha. mahAvIra kA samavasaraNa 3 kAmadeva kA samavasaraNa meM gamana aura dharma zravaNa 4 kAmadeva kA gRhIdharma svIkAra karanA bhagavAna kA janapada vihAra kAmadeva kI zramaNopAsaka caryA 7 bhadrA kI zramaNopAsikA caryA 8 kAmadeva kI dharma-jAgarikA aura gRha vyApAra kA tyAga kAmadeva ne pizAcarUpa se kiyA gayA mAraNAMtika upasarga samyak prakAra se sahana kiyA 10 kAmadeva ne hAthIrUpa se kiyA gayA upasarga samyak prakAra se sahana kiyA 11 kAmadeva ne sarparUpa se kiyA gayA upasarga samyak prakAra se sahana kiyA 12 deva ne svAbhAvika rUpa dhAraNa karake kAmadeva kI prazaMsA kI aura kSamAyAcanA kI 13 kAmadeva ne pratijJA kI 14 kAmadeva ne bhagavAn kI paryupAsanA kI 15 bhagavAna ne kAmadeva ke upasarga kA spaSTIkaraNa kiyA 16 bhagavAna ne kAmadeva kI prazaMsA kI 17 kAmadeva kA lauTanA 18 bhagavAna kA janapada vihAra 0 MY MY MY 0 rm m" 0 0 107 304 108 109-129 304-311 304 304 110 111 112 305 305 114 115 mmmmmmmm 118 119 307 307-308 308 120 121 122 308-309 309-310 123 124 125 311 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6) dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI 19 kAmadeva ne upAsaka pratimAyeM grahaNa kI 20 kAmadeva kA anazana 21 kAmadeva kA samAdhimaraNa, devaloka meM utpatti aura bAda meM siddhagati kA nirUpaNa culaNIvitA gAthApati kA kathAnaka vArANasI nagarI meM cunItA gAthApati (33) 2 bha. mahAvIra kA samavasaraNa 3 culanI pitA gAthApati kA samavasaraNa meM jAnA aura dharma zravaNa karanA 4 culanI pitA kA gRhI dharma svIkAra karanA 5 bhagavAna kA janapada vihAra 6 culanI pitA kI zramaNopAsaka caryA 7 zAmA kI zramaNopAsakA caryA 8 culanI pitA kI dharma jAgarikA aura gRha vyApAra kA tyAga 9 culanIpitA ne devatA dvArA kiye gaye apane bar3e putra ke marane kA upasarga samyak prakAra se sahana kiyA. 10 culanIpitA ne devatA dvArA kiye gaye apane majhale putra ke mArane kA upasargaM samyak prakAra se sahana kiyA 11 culanIpitA ne devatA dvArA kiye gaye apane choTe putra ke mArane kA upasarga samyak prakAra se sahana kiyA 12 culanI pitA ko devatA ke kahe hue apanI mAtA ko mArane ke vacana zravaNa kA upasarga sahana na hone para kolAhala karanA aura mAyAvI deva kA AkAza meM adRzya ho jAnA 13 bhadrA kA prazna 14 culanIpitA kA uttara 15 culanI pitA kA prAyazcitta karanA 16 culanI kA upAsaka pratimA svIkAra karanA. 17 culanIpitA kA anazana 18 culanIpitA kA samAdhimaraNa, devaloka meM utpatti aura usake bAda siddhagati kA nirUpaNa 8 surAdeva gAthApati kA kathAnaka 1 vArANasI nagarI meM surAdeva gAthApati 2 bhagavAna mahAvIra kA samavasaraNa 3 surAdeva gAthApati kA samavasaraNa meM jAnA aura dharma zravaNa karanA 4 surAdeva kA gRhI dharma svIkAra karanA 5 bhagavAna kA janapada vihAra 6 surAdeva kI zramaNopAsaka caryA 7 dhannA bhAryA kI zramaNopAsakA caryA 8 surAdeva kI dharmajAgarikA aura gRhI vyApAra kA tyAga 9 surAdeva ne devatA dvArA kiye gaye apane bar3e putra ke mArane kA upasarga samyak prakAra se sahana kiyA 10 surAdeva ne devatA dvArA kiye gaye apane majhale putra ke mArane kA upasarga samyak prakAra se sahana kiyA 11 surAdeva ne devatA dvArA kiye gaye apane choTe putra ke mArane kA upasarga samyak prakAra se sahana kiyA sUtrAMka 127 128 129 130-147 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147. 148-165 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 pRSThAMka 311 311 311 312-316 312 312 312 312-313 313 313 313 313 313-314 214 318 315 315 315-316 316 316 316 316 317-322 317 317 317 317-318 318 318 318 318 318-319 319 319 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtrAMka pRSThAMka 320 14 3rrrrrr 0n mm RWAMUNAWW WWWWWWW 10.00 0 0 166-184 322-327 322 322 l 168 169 llh 170 WW.WWWWW 323 323 171 172 173-174 323-324 (34) dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI 12 deva kathita rogAMtaka sahana na hone para surAdeva kA kolAhala karanA aura mAyAvI deva kA AkAza meM adRzya ho jAnA dhannA bhAryA kA prazna surAdeva kA uttara 15 surAdeva kA prAyazcitta karanA 16 surAdeva kA upAsaka pratimA svIkAra karanA 17 surAdeva kA anazana 18 surAdeva kA samAdhimaraNa, devaloka meM utpatti usake bAda siddhagati prApta karane kA nirUpaNa cullazataka gAthApati kA kathAnaka 1 AlabhikA nagarI meM cullazataka gAthApati 2 bhagavAna mahAvIra kA samavasaraNa 3 cullazataka kA samavasaraNa meM jAnA aura dharma zravaNa karanA 4 cullazataka kA gRhIdharma svIkAra karanA bhagavAna kA janapada vihAra cullazataka kI zramaNopAsaka caryA 7 bahalAbhAryA kI zramaNopAsikA caryA cullazataka kI dharmajAgarikA 9 cullazataka ne devatA dvArA kiye gaye apane bar3e putra ke mArane kA upasarga samyaka prakAra se sahana kiyA cullazataka ne devatA dvArA kiye gaye apane majhale putra ke mArane kA upasarga samyak prakAra se sahana kiyA callazataka ne devatA dvArA kiyegaye apane choTe putra ke mArane kA upasarga samyak prakAra se sahana kiyA devakathita apanI svarNa-rAzi ko bikharane rUpa upasarga sahana na hone para cullazataka kA kolAhala karanA aura mAyAvI deva kA AkAza meM adRzya ho jAnA 13 bahulA kA prazna 14 cullazataka kA uttara 15 cullazataka kA prAyazcitta 16 cullazataka kA upAsaka pratimA ArAdhana karanA 17 cullazataka kA anazana 18 callazataka kA samAdhimaraNa, devaloka meM utpatti aura siddhagati prApta karane kA nirUpaNa 10 kuNDakolika gAthApati kA kathAnaka kapilapura meM kuNDakolika gAthApati 2 bha. mahAvIra kA samavasaraNa 3 kuNDakolika gAthApati kA samavasaraNa meM jAnA aura dharma zravaNa karanA 4 kuNDakolika kA gRhI dharma grahaNa karanA 5 bhagavAna kA janapada vihAra 6 kuNDakolika kI zramaNopAsaka caryA 7 pUsA bhAryA kI zramaNopAsikA caryA 8 devatA ne niyativAda kA samarthana kiyA 9 kuNDakolika ne niyativAda kA nirasana kiyA 175 324 0 324 FIRST SEKASTE. EFFEEEEEEEETE 177 325 178 225 179 325 326 180 181 182 183 Mmmmmmmmm 326 326 EEEEEEE 327 184 327-331 327 328 185-204 185 186 187 188 189 190 328 328 328 329 329 329 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI 10 devatA ne niyativAda kA samarthana kiyA 11 12 deva kA lauTa jAnA kuNDakolika ne niyativAda kA nirasana kiyA 13 14 15 bha. mahAvIra ke samavasaraNa meM jAnA aura dharmazravaNa karanA bha. mahAvIra dvArA pUrva vRtAnta kA prarUpaNa bha. mahAvIra ne kuNDakolika kI prazaMsA kI bhagavAna kA janapada vihAra kuNDa kolika kI dharmajAgarikA 16 17 18 kuNDakolika kA upAsaka pratimA ArAdhanA karanA 19 kuNDakolika kA anazana 20 kuNDakolika kA samAdhimaraNa, devaloka meM utpatti aura usake bAda siddhagati prApta karane kA nirUpaNa saddAlaputra kuMbhakAra kA kathAnaka 1 polAsapura meM sAlaputra 2 saddAlaputra ke sAmane devatA ne bha. mahAvIra kI prazaMsA kI 3 saddAlaputra kA gozAlaka vaMdana saMkalpa 4 (35) bha. mahAvIra kA samavasaraNa aura saddAlaputra kA dharma-zravaNa 5 a. mahAvIra ne devatA dvArA kI gaI prazaMsA kA nirUpaNa kiyA 6 saddAlaputra kA nivedana 7 8 sahAlaputra kA guhIdharma grahaNa karanA 9 agnimitrA kA bha. mahAvIra kI vaMdanA ke lie jAnA aura dharma-zravaNa karanA 10 agnimitrA kA gRhIdharma grahaNa karanA 11 bhagavAna kA janapada vihAra 12 saddAlaputra kI zramaNopAsaka caryA 13 agnimitrA kI zramaNopAsakA caryA bha. mahAvIra ne sAlaputra ko bodha diyA 14 gozAlaka kA Agamana 15 gozAlaka ne bha. mahAvIra ke guNagAna kiye 16 bha. mahAvIra ke sAtha vivAda karane meM gozAlaka kA asAmarthya aura usakA lauTa jAnA 10 sAla kI dharmArikA 18 saddAlaputra ne devatA dvArA kiye gaye apane bar3e putra ke mArane kA upasarga samyak prakAra se sahana kiyA 19 saddAlaputra ne devatA dvArA kiye gaye apane majhale putra ke mArane kA upasarga samyak prakAra se gahana kiyA 20 saddAlaputra ne devatA dvArA kiye gaye apane choTe putra ke mArane kA upasarga samyak prakAra se sahana kiyA 21 saddAlaputra dvArA deva kathita apanI bhAryA kA mAraNa rUpa upasarga sahana na hone para kolAhala karanA aura mAyAvI deva kA AkAza meM Upara cale jAnA 22 agnimitrA kA prazna 23 saddAlaputra kA uttara 24 saddAlaputra ne prAyazcitta kiyA sUtrAMka 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205-231 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 pRSThAMka 329 329 329 330 330 330 331 331 331 331 331 332-341 332 332 332 332 333 333 333-334 334 335 335 335 336 336 336 336-337 337 338 338 338 339 339 340 340 340 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtrAMka pRSThAMka 229 341 341 m . 231 342-347 342 232-256 232 233 234 235 342 mmmmmmmm rrm mr 237 KAR 343 344 mmmmmm 2vorgovor 344 dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI 25 saddAlaputra kA upAsaka pratimA ArAdhana 26 saddAlaputra kA anazana 27 saddAlaputra kA samAdhimaraNa, devaloka meM utpatti, aura usake bAda siddhagati prApta karane kA nirUpaNa mahAzataka gAthApati kA kathAnaka 1 rAjagRha meM mahAzataka gAthApati 2 bhagavAna mahAvIra kA samavasaraNa 3 mahAzataka kA samavasaraNa meM jAnA aura dharmazravaNa karanA mahAzataka kA gRhIdharma grahaNa karanA mahAzataka kI zramaNopAsaka caryA 6 bhagavAna kA janapada vihAra 7 bhogAbhilAsiNI revatI kI cintA 8 revatI kA sapatniyoM ko mAra denA 9 revatI kA mAMsa madya sevana 10 amArI kI ghoSaNA hone para bhI revatI kA mAMsa-madya sevana 11 mahAzataka kI dharmajAgarikA 12 revatI ne mahAzataka ko anukUla upasarga kiyA 13 mahAzataka kA upAsaka pratimA ArAdhana 14 mahAzataka kA anazana 15 mahAzataka ko avadhijJAna kI utpatti 16 revati ne mahAzataka ko punaH anukUla upasarga kiyA 17 vikSepa se kupita mahAzataka ne revatI kA maraNa ke bAda naraka gamana kahA 18 bha. mahAvIra kA samavasaraNa mahAzataka ke pAsa gautama ko bhejanA 20 gautama kA mahAzataka ke pAsa jAnA 21 mahAzataka kA gautama ko vaMdana karanA 22 gautama ne mahAzataka kA 'prAyazcitta karane kA bhagavanta kA kathana kahA 23 mahAzataka kA prAyazcitta karanA 24 gautama kA lauTa jAnA 25 bhagavAna kA janapada vihAra 26 mahAzataka kA samAdhimaraNa devaloka meM utpatti aura usake bAda siddhagati prApta karane kA nirUpaNa, 13 nandinIpitA gAthApati kA kathAnaka 1 zrAvastinagarI meM nandinIpitA gAthApati 2 bha. mahAvIra kA samavasaraNa 3 nandinIpitA kA samavasaraNa meM jAnA aura dharma zravaNa karanA 4 nandinI pitA kA gRhIdharma svIkAra karanA 5 bhagavAna kA janapada vihAra nandinIpitA kI zramaNopAsakacaryA 7 azvinI bhAryA kI zramaNopAsikAcaryA mr 245 m m 247 in m 346 252 253 254 255 mm 0 mm GGG kI 347 347 347 347-349 256 257-268 257 258 348 348 000 348 261 348 348 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtrAMka 264-265 266 10 nandinIpitA kA anazana 267 nandinIpitA kA samAdhimaraNa devaloka meM utpatti aura usake bAda siddhagati prApta hone kA nirUpaNa 268 11 14 letikApitA gAthApati kA kathAnaka 269-279 dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI. 8 nandinIpitA kI dharmajAgarikA 9 nandinIpitA kI upAsaka pratimA ArAdhanA 17 1 zrAvasti nagarI meM letikA pitA gAthApati 2 bhagavAn mahAvIra kA samavasaraNa 3 letikA pitA gAthApati kA samavasaraNa meM jAnA aura dharmazravaNa karanA 5 6 3 8 9 10 11 letikA pitA kA gRhI dharma grahaNa karanA bhagavAna kA janapada vihAra letikA pitA kI zramaNopAsaka caryA 15 RSibhadraputrAdika zramaNopAsaka phAlgunI bhAryA ko zramaNopAsakA caryA letikApitA kI dharmajAgarikA letikA pitA kA upAsaka prtim| ArAdhana karanA 1 AvadhikA nagarI meM RSabhAdika zramaNopAsaka 2 devasthiti viSayaka vivAda 1 2 3 letikApitA kA anazana letikApitA kA samAdhimaraNa devaloka meM utpatti aura usake bAda siddhagati prApta karane kA nirUpaNa 16 zaMkha aura pokkhalI asaNopAsaka 3 bha. mahAvIra kA samavasaraNa 4 bha. mahAvIra ne ( devasthiti viSayaka) samAdhAna kiyA 5 RSibhadraputra sambandhita gautama kA prazna aura bha mahAvIra kA uttara (27) y zrAvastI nagarI meM zaMkha aura pokkhalI bha. mahAvIra kA samavasaraNa zaMkha kA pauSadha karanA zaMkha ke kahe anusAra zrAvastI ke zramaNopAsakoM ne pauSadha ke pahale vipula azanAdi banAye 5 azanAdikA AhAra karane ke liye pokkhalI ne zaMkha ko nimaMtraNa diyA 6 zaMkha ne nimaMtraNa svIkAra nahIM kiyA anya zramaNopAsakoM ne pauSadha ke pahale azanAdi kA AhAra kiyA 8 zaMkha ne pAraNA ke pUrva bha. mahAvIra kI paryupAsanA kI 9 zramaNopAsakoM ne zaMkha kI hIlanA kI 10 bha. mahAvIra ne zaMkha kI hIlanA na karane ke lie kahA 11 bha. mahAvIra ne jAgarikA ke prakAra kahe 12 " kaSAya kA phala karmabaMdhana hai" yaha jAnakara zramaNopAsakoM kI zaMkha se kSamAyAcanA 13 zaMkha kI devagati aura siddhagati varuNa nAga naptRka zramaNopAsaka 1 "saMgrAma meM marane vAlA devatA hotA hai" isa sambandha meM gautama kA prazna 2 bha. mahAvIra ke uttara meM "varuNa kA kathAnaka " 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280-284 280 281 282 283 284 285-297 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298-300 298 / pRSThAMka 349 349 349 349 350-352 350 350 350 350-351 351 351 351 351 351 352 352 352-354 352 352 353 353 353-354 354-357 354 354 354-355 355 355 355 356 356 356 356 356 357 357 358-360 358 358 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (38) pRSThAMka 358 358 / / / / / 359 359-360 360-362 301 mr mmm Im mmmmmm urururur 363-371 306 dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI. sUtrAMka 3 varuNa kA ratha-musala-saMgrAma meM jAnA 4 saMgrAma meM varuNa kA abhigraha 5 varuNa ne saMlekhanA kI 6 varuNanAga naptRka ke mitra ne bhI varuNa kA anusaraNa kiyA 7 varuNa ke marane para devakRta vRSTi 8 varuNa kI devaloka meM utpatti aura usake bAda siddhagati prApta karane kA nirUpaNa 299 9 varuNa kA mitra bhI sukula meM utpanna huA 300 18 somila brAhmaNa zramaNopAsaka 301-304 1 bANijya grAma meM somila brAhmaNa aura bha. mahAvIra kA samavasaraNa 2 somila brAhmaNa kA samavasaraNa meM jAnA 302 3 somila ke yAtrAdi praznoM kA bhagavAna ne samAdhAna kiyA 4 somila kA zrAvaka dharma grahaNa karanA 5 somila kI devagati aura siddhagati kA nirdeza 304 19 bha. mahAvIra ke zramaNopAsakoM kI devaloka sthiti kA nirUpaNa 305 2 kUNika kA bha. mahAvIra ke samavasaraNa meM jAnA aura dharmazravaNa karanA 306-327 1 campAnagarI-varNaka 2 pUrNabhadra caitya kA varNaka 3 vanakhaNDa-varNaka 308 4 azoka vRkSa-varNaka 5 pRthvIzilA paTTa-varNaka 6 campA meM kUNika rAjA 7 kUNika kI dhAriNI devI 8 bha. mahAvIra kI pravRtti ke nivedaka puruSa kI kUNika ne sthAyI niyukti kI 313 koNika kA sukhapUrvaka viharaNa 314 10 bhagavAna kI pravRtti ke nivedaka puruSa ne koNika ke samakSa campA meM Agamana kA nivedana kiyA 11 bhagavAna ko kauNika ke namaskArAdi 12 campA meM bha. mahAvIra kA samavasaraNa 317 13 campAnagarI nivAsI janoM kA samavasaraNa meM jAnA aura paryupAsanA karanA 318 14 bhagavAna kI pravRtti ke nivedaka puruSa ne koNika ke samakSa bhagavAna ke Agamana kA nivedana (1) 319 15 koNika kA bha. mahAvIra ke darzana kA saMkalpa aura sarva Rddhi se samavasaraNa meM jAne ke lie prasthAna 320 16 kUNika kA samavasaraNa kI ora prayANa 17 kUNika kA samavasaraNa meM Agamana aura paryupAsanA 322 18 subhadrAdi kauNika kI bhAryAoM kA samavasaraNa meM AnA aura paryupAsanA karanA 323 19 bha. mahAvIra kI dharmadezanA 324 20 pariSadA kI dharmArAdhanA aura svagRhagamana 21 kauNika ne dharmadezanA kI prazaMsA kI aura apane bhavana ko gayA 22 subhadrAdi kauNika kI bhAryAoM ne dharmadezanA kI prazaMsA kI aura apane nivAsa (antaHpura) ko gayI 327 1. sUtrAMka 315 meM aura isa 319 sUtrAMka meM vizeSa antara nahIM hai| kevala vAcanA bheda kA antara hai| mmmmmm 311 312 365 mmmmm or orum 367 321 369-370 370 371 371 325 326 371 371 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtrAMka 328-337 pRSThAMka 372-375 372 329 372 WW00 372-373 373 373-374 374 mmmmm Immmm mmmmmm | mmm sur 374 374 374-375 375 338-339 376 338 340-346 376-377 dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI. 21 ambaDa parivrAjaka kA kathAnaka 1 bhagavati sUtra meM ambaDa parivrAjaka kA nirdeza 2 ambaDa ke antevAsiyoM ke kathAnaka 3 sAta sau ambaDa ziSyoM kA saMcita jala aTavI meM samApta ho gayA 4 adatta na lene kA vrata pAlane vAle sAta sau parivrAjakoM kA saMlekhanA-pUrvaka samAdhimaraNa aura devaloka meM utpatti ambaDa kA vasati ke sau gharoM se AhAra lene kA nirUpaNa 6 ambaDa kA zramaNopAsaka honA 7 ambaDa kA deva bhava 8 ambaDa kA dRDhapratijJa bhavanirUpaNa aura dar3hapratijJa kA janma ambaDa kA dRr3hapratijJa-bhava 10 dRr3hapratijJa kA kalA grahaNa 11 yuvA dRr3hapratijJa ko vairAgya 12 dRr3hapratijJa kI pravrajyA tathA siddhagati prApta hone kA nirUpaNa udAyI hastirAjA aura bhUtAnaMda hastirAjA 1 rAjagRhI meM udAyI hastirAjA aura bhUtAnanda hastirAjA 2 hastirAjA bhUtAnanda 23 madruka zramaNopAsaka kathA 1 rAjagahI meM anyatIthika aura madraka zramaNopAsaka 2 bha. mahAvIra kA rAjagaha meM samavasaraNa 3 samavasaraNa meM jAte hue madruka kA anya tIrthiyoM ke sAtha astikAya viSayaka saMlApa 4 bha. mahAvIra ne madruka kI prazaMsA kI 5 madruka ke anantara bhavoM kA nirUpaNa paMcama skandha ninhava-kathAnaka 1 sAta pravacana-ninhavoM ke nAma dharmAcArya aura unake nagaroM kA nirdeza 2 jamAli ninhava kA kathAnaka 1 kSatriya kuNDa meM jamAlikumAra 2 brAhmaNa kuNDa meM bha. mahAvIra kA vihAra 3 jamAlikumAra ne bha. mahAvIra kI paryupAsanA kI 4 bha. mahAvIra kI dharmakathA 5 jamAli kumAra kA pravrajyA saMkalpa mAtA-pitAoM ne pravajyA grahaNa karane se rokA aura jamAlI ne pravrajyA grahaNa karane kA samarthana kiyA 7 mAtA-pitAoM ne pravrajyA grahaNa karane kI anumati dI / 8 pravrajyA grahaNa karane se pUrva kiye jAne vAle kArya 1 mAtA-pitAoM ne bha. mahAvIra ko ziSya bhikSA kA dAna diyA 10 jamAlI kI pravrajyA 340 376 342 376-377 377 346 377 1-117 381-418 381 381-392 2-43 rmsr9 381 381-382 382 382 382-383 8-12 13 383-385 385 385-388 388 14-25 27-28 389 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI 11 jamAlI ne janapada meM vihAra karane ke lie prArthanA kI kintu bha. mahAvIra mauna rahe 12 jamAlI kA janapada vihAra aura zrAvastI meM Agamana 13 bha. mahAvIra kA campA meM Agamana 14 jamAlI ko roga ke AtaMka se pIr3A aura zayyA saMstAraka ke lie AjJA pradAna karanA jamAlI aura usake ziSyoM kA zayyA karane meM "kRta kAryamANa" ke viSayoM meM praznottara "calamAna calita hai" ityAdi bhagavaMta kI prarUpaNA se jamAlI kA virodha 15 16 17 jamAlI ke prarUpaNa para zraddhA na karane vAle kucha zramaNoM kA bhagavAna ke samIpa AnA campA meM bha. mahAvIra ke samakSa jamAlI ne apane ko kevalI ghoSita kiyA 18 19 20 loka aura jIva ke viSaya meM gautama ke prazna karane para jamAlI kA cupa rahanA bhagavaMta prarUpita loka aura jIvoM kA zAsvatapana tathA azAsvatapana 21 jamAlI kA zraddhA na karanA aura marane para lAMtaka kalpa meM kilviSI deva honA 22 kilviSI devoM ke bhedoM kA prarUpaNa 23 jamAlI ke anyabhava aura siddha gati kI prApti 3 AjIvika tIrthaMkara gozAlaka kA kathAnaka 1 sa. vatthI nagarI meM rahane vAlI "hAlAhalA" nAmakI kuMbhArI kI hATa meM " gozAlaka " 2 cha dizAcaroM ne pUrva meM se ( dasa prakAra ke nimittoM kA ) niryUhaNa kiyA 3 gozAlaka ne cha anatikramaNIyoM kA prarUpaNa kiyA 4 gozAlaka ne apane Apako jina kahA 5 bha. mahAvIra kA samavasaraNa aura gautama kA gaucarI jAnA 6 gautama kA gauzAlaka kI caryA jAnane ke lie kahanA 7 bha. mahAvIra ne gautama ko gauzAlaka ke caritra kA pUrva bhAga kahA (40) 12 13 8 9 10 maMkhalI aura bhadrAne apane putra kA nAma "gauzAlaka" diyA 11 gauzAlaka kI maMkhacaryA "maMkhalI kI bhadrA bhA kA garbhiNI honA' maMkhalI aura bhadrA kA gauzAlA meM nivAsa 14 15 bha. mahAvIra kA nAlaMdA kI tantuzAlA meM viharaNa gauzAlaka kA bhI tantuzAlA meM Agamana bha. mahAvIra ke prathama mAsakhamaNa ke pAraNe meM pA~ca divya pragaTe ziSya banAne ke lie gauzAlaka kI prArthanA aura bha mahAvIra kI udAsInatA 16 bha. mahAvIra ke dvitIya mAsakhamaNa ke pAraNa meM pA~ca divya pragaTe 17 ziSya banAne ke lie gauzAlaka kI punaH prArthanA aura bha. mahAvIra kI udAsInatA bha. mahAvIra ke tRtIya mAsakhamaNa ke pAraNe meM pA~ca divya pragaTe 18 19 ziSya banAne ke lie gauzAlaka kI punaH prArthanA aura bha. mahAvIra kI udAsInatA 20 bha. mahAvIra ke caturtha mAsakhamaNa ke pAraNe meM pAMca divya pragaTe 21 ziSya banAne ke lie gauzAlaka ne punaH prArthanA kI aura bhagavAna ne anumati dI - gauzAlaka kA sAtha viharaNa 22 tila ke paudhe ke sambandha meM bhagavAna ke vacana gauzAlaka kI azraddhA 23 gauzAlaka ke vacana se 'kruddha 'vaizyAyana bAla-tapasvI ne gauzAlaka ke Upara tejolezyA pheMkI 24 bha. mahAvIra ne gauzAlaka kI rakSA ke lie zItalezyA pheMkI 25 tejolezyA kI siddhi ke upAya 26 bha. mahAvIra kathita tila ke paudhe ko dekhakara gauzAlaka kA cale jAnA sUcAMka 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39-40 41-42 43 44-117 2 x * * * 2 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 puSThAMka 389 389 390 390 390 390 390 390-391 391 391 391-392 392 392 393-418 393 393 393 393 393-394 394 394 394 394 395 395 395 395 395-396 396 396 396 396-397 397 397 397-398 398 398 399 399 399-400 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI 27 gauzAlaka kI tejolezyA siddhi - - 28 29 gauzAlaka kA IrSyAbhAva 30 31 32 33 34 35 36 gauzAlaka ne sarvAnubhUti muni ko bhasma kara diyA 37 gauzAlaka ne sunakSatra muni ko bhI mAra diyA 2 2 2 3 3 38 bha. mahAvIra ne gauzAlaka ko hitazikSA ke vacana kar3e 39 kruddha gauzAlaka dvArA pheMkI gaI niSphala tejolezyA ne gauzAlaka ko hI jalAyA 42 bha. mahAvIra kathita gauzAlaka kA ajinatva 40 gauzAlaka aura bha. mahAvIra ne paraspara eka dUsare kI maraNakAla maryAdA kA nirUpaNa kiyA 41 zrAvastI ke logoM meM carcA 43 ** gauzAlaka kA Ananda sthavira ke samakSa arthalubdhavaNika kA dRSTAMta kahakara Akroza dikhAnA Ananda sthavira kA bhagavAna ke samakSa gauzAlaka ke vacanoM kA kathana aura bhagavAna kA kiyA huA samAdhAna bha. mahAvIra ne gauzAlaka ko cher3ane kA niSedha kiyA gauzAlaka kA bhagavAna ke prati Akroza vacana kahakara svasiddhAnta nirUpaNa karanA bha. mahAvIra ne gauzAlaka ke vacanoM kA pratikAra kiyA bhagavAna ke prati gauzAlaka kA punaH Akroza 45 (41) bhagavAna ne gauzAlaka kI tejolezyA kA sAmarthya aura gauzAlaka kA siddhAnta kahA 46 AjIvika sthaviroM ne "ayaMpula" ko AjIvika upAsaka rUpa meM sthira kiyA ayaMpula 54 55 bhagavAna ke kahane se gauzAlaka se prazna kiye gauzAlaka kA pRthaka saMgha tejolezyA ke dAha se pIr3ita gauzAlaka ne madyapAna Adi kiye ajIvikopAsaka ho gayA 47 gauzAlaka kA apane marane ke bAda niharaNa ke sambandha meM nirdeza 48 gauzAlaka kA samyaktva pariNAma-pUrvaka kAladharma 49 gauzAlaka kA niharaNa 50 bhagavAn ke deha meM roga ke AtaMka kA prAdurbhAva 51 simuni kA mAnasika duHkha 52 bhagavAn ne sahamati ko AzvAsana diyA 53 siMhamuni revatI ke ghara se bhaiSajya lAyA bhagavAn kA Arogya sarvAnubhUti aura sunakSatramuni kI devaloka meM utpatti aura siddhagati prApta hone kA nirUpaNa gauzAlaka ke jIva kI devaloka meM utpatti 56 57 gauzAlaka kA mahApadmabhava meM janma aura rAjyAbhiSeka 58 mahApadma ke devasena aura vimalavAhana ye do nAma 59 vimalavAhana kA nirgranthoM ke pratikUla AcaraNa 60 vimalavAna ne sumaMgala aNagAra ko upasarga kiyA 61 sumaMgala muni kI tejolezyA se vimalavAhana kA maraNa 62 sumaMgala muni kI devagati aura pazcAt siddhagati nirUpaNa 73 gauzAlaka jIva vimalavAhana ke aneka duHkha pracura bhava aura bAda meM deva bhava 64 gauzAlaka jIva ke dRr3hapratijJa bhava se siddhagati kA nirUpaNa sUryAka 69 70 71 72-74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90-93 94 95 96 97 98 99-100 101-104 105 106-107 108 109 110-111 112 113 114 115 116 117 pRSThAMka 400 400 400 401-402 402-403 403 403-405 405 405 405-406 406 406 406 406 406 407 407 407 407-408 408 409-410 410 410 410-411 411 411 411-412 412 412 413 413 414 414 414-415 115 415 415-418 418 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (42) pRSThAMka 421-502 421-423 421 421 421 421-422 422 422-423 423 423 423 424-425 11 424 424 424 424 424 425 dharmakathAnuyoga-viSaya sUcI sUtrAMka chaTA skandha 1-361 prakIrNaka kathAnaka adhyayana 1-21 1 bha. mahAvIra ke tIrtha meM zreNika aura celanA ke avalokana se sAdhu-sAdhviyoM ke nidAna karane kA prasaMga 1-13 1 rAjagRha meM zreNika rAjA 2 bha. mahAvIra kA Agamana -vRttAnta jAnane ke lie zreNika kA koTumbika puruSa ko Adeza 3 bha. mahAvIra kA samavasaraNa 4 mahattara (niyukta kauTumbika) puruSoM ne zreNika ke samakSa bhagavAn ke Agamana kA nivedana kiyA 5 zreNika kA rAjagRha nagara ko suzobhita karane kA Adeza aura yAna Adi lAne kA Adeza 6 celanA sahita zreNika kA samavasaraNa meM jAnA aura bhagavAn kI paryupAsanA karanA 7 bhagavAn kI dharmadezanA aura bAda meM zreNika Adi kI pariSad kA lauTanA 8 sAdhu-sAdhviyoM kA nidAna karanA 9 bhagavAna kA nidAna karane kA niSedha rUpa upadeza sunakara sAdhu-sAdhviyoM kA prAyazcittAdi karanA 12-13 ratha-muzala saMgrAma 14-20 1 ratha-muzala-saMgrAma meM vajjiyoM kI vijaya huI-isakA nirUpaNa 2 kUNika kA yuddha ke lie prasthAna 3 kUNika ko indra kI sahAyatA 4 kRNika kI vijaya 5 ratha-mazala saMgrAma kA svarUpa 6 saMgrAma meM mRta manuSyoM kI saMkhyA 7 kUNika kI sahAyatA ke lie indra ke Ane kA hetu 3 ratha-muzala saMgrAma meM kAla Adi kumAroM ke maraNa kI kathA 21-64 ... 1 kAla Adi dasa kumAroM ke nAmoM kA kathana 21 2 campAnagarI meM zreNika rAjA kA putra kAlakumAra 3 kuNika sahita kAlakumAra kA ratha-muzala saMgrAma meM jAnA 4 bha. mahAvIra ke samavasaraNa meM kAlI rAnI kA prazna 24-26 5 kAlI rAnI ke prazna ke uttara meM bhagavAn ne kAlIrAnI ke putra kAlakumAra kA maraNa kahA ___aura kAlIrAnI svasthAna gaI 27-28 6 kAlakumAra kI naraka gati 7 kUNika caritra ke antargata kAlakumAra ke naraka gamana ke hetu kA bhagavAn dvArA nirUpaNa 8 celaNA ke zreNika mAMsa-bhakSaNa dohada se zreNika kI cintA 9 abhayakumAra kI yukti se celaNA ke dohada kI pUrti 10 celaNA ke garbha-pAta prayatna kI niSphalatA 11 celaNA ne ukaraDi para zizu ko DalavA diyA 12 zreNika ke upAlambha se celaNA ne apane putra kA saMrakSaNa kiyA 13 zreNika ne putra kI vedanA kA nivAraNa kiyA 14 putra kA kUNika nAma diyA aura kUNika kA tAruNya Adi 15 zreNika ko kArAgRha meM banda karake kUNika ne rAjya zrI prApta kI 16 kUNika ne apane para zreNika kA sneha celaNA se jAnA 17 zreNika kA baMdhana chedana karane ke lie kUNika kA jAnA 18 zreNika kA tAlapuTa viSabhakSaNa aura maraNa 425 425-435 425 425 425 425-426 426 426 427 427 428 428 428 429 429 429 429-430 mmm Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 19 20 kRSika sahodara hallane secanaka gaMdha hasti-kIr3A kI prazaMsA kI 21 apanI bhAryA padmAvatI ke Agraha se kUNika kAla se punaH punaH hAthI aura hAra mAMganA 22 kUNika ke bhaya se vehalla kA cer3A rAjA ke zaraNa meM vaizAlI jAnA 23 kUNika ne ceDA ke samIpa secanaka gaMdha hasti Adi ko lauTAne ke lie dUta bhejA 24 25 26 ceDA ne phira bhI AdhA rAjya mAMgA 27 kUmikA ne yuddha ke lie punaH dUta bhejA dharmakayAnuyoga-viSaya-sUcI ko mukti aura apane bhAiyoM meM rAjya kA vibhAjana ceDA ne vehalla ke lie AdhA rAjya mAMgA punaH dUta bhejA 1 ne 28 ne yuddha ke lie susajjita honA ceDAkA 29 kUNika Adi ke lie kAla AdikumAroM kA yuddha ke lie milanA 30 kAla Adi kumAroM sahita kUNika kA yuddha ke lie vaizAlI kI ora prasthAna 31 mallakI nekI sahita peDA kA yuddha ke lie apane deza kI sImA para sthita honA 32 kUka aura nehA kA buddha 5 6 33 yuddha meM kAlakumAra kA maraNa 34 nAraka bhava ke bAda kAlakumAra kI siddhagati kA nirUpaNa 35 kAlakumAra ke anusAra sukAla Adi no kumAroM ke kathana kA nirdeza 4 mahAzilAkaMTaka saMgrAma kA kathAnaka (43) 1 bhagavAn mahAvIra prarUpita kUNika kI jaya 2 zaka sahita kUNika kA yuddha meM AnA 3 mallakI aura lecchakIyoM kI parAjaya 4 mahAzilAkaMTaka saMgrAma kA zabdArtha aura saMgrAma meM mare manuSyoM kI gati 5 vijaya caura kA udAharaNa 1 rAjagRha meM dhana sArthavAha aura bhadrAbhAryA 2 rAjagRha meM vijaya taskara 3 4 bhadrA kA saMtAna prApti manoratha bhadrA ne nAga Adi kI 'pUjA kI bhadrA ke dohada (garbha kI icchA pUrNa putra janma aura devadinna nAmakaraNa 7 devadina kI bAlIDA 8 devadinna kA vijaya caura ne apaharaNa kiyA 9 devadina kI gaveSaNA vijaya caura kA pakar3A jAnA 10 11 devadinna kI mRtyu 12 dhanasArthavAha kA pakar3A jAnA 12 dhanasArthavAha kelie bhojana ghara se jAtA thA 14 vijaya caura ne AhAra kA bhAga mAMgA 15 dhana sArthavAha ne AhAra kA bhAga nahIM diyA 16 mala-mUtra ke mega se pIr3ita dhanasArthavAha ko vijaya cIra ke sahayoga kI apekSA huI 17 vijaya caura ne sahayoga dene ke lie manA kara diyA sUtrAMka 42 43 44 45 46-47 48 49 50 51 52 53-54 55. 56-58 59-60 61 62 63-64 65-70 65 66-620 68 69-70 71-105 71-72 73 74 75 76-77 78 79 80 81-83 84 85. 86 87 88 89 90 91 pRSTha 430 431 431 431-432 432 432 432 432 433 433 433 433 434 434 434 435 435 435-436 435 435-436 436 436 436-444 436-437 437 437-438 438 438-439 439 439 439 439-440 440 440 441 441 441 441 441 441 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (44) sUtrAMka pRSThAMka 441-442 442 - 20 22 or mour V0 0 0 0 0 442 442-443 98-99 25 101 443 443 443-444 444 106-121 444-447 444 445-446 dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI 18 dhanasArthavAha ke punaH kahane para vijaya caura ne apane lie AhAra kA bhAga mAMgA 19 dhanasArthavAha ne vijaya caura ko AhAra kA bhAga diyA paMthaka ne bhadrA se vijaya caura ko AhAra kA bhAga dene kI bAta kahI 21 bhadrA kupita ho gaI dhanasArthavAha kI kArAgRha se mukti 23 dhanasArthavAha kA sanmAna 24 bhadrA ne kopa upazAnta hone para sanmAna kiyA vijaya caura ke udAharaNa kA niSkarza 26 dhanasArthavAha ke udAharaNa kA niSkarSa 27 rAjagRha meM sthaviroM kA Agamana 28 dhanasArthavAha kI pravrajyA 21 dhanasArthavAha kI mahAvideha se mukti 30 dhanasArthavAha ke udAharaNa kA punaH niSkarSa mayUrI ke aNDe kA udAharaNa campAnagarI meM mayUrI ke aNDe kA saMrakSaNa sthAna 2 campAnagarI meM sArthavAha suputra jinadatta aura sAgaradatta 3 campA nagarI meM devadattA gaNikA 4 sArthavAha putroM kI gaNikA ke sAtha udyAna krIr3A 5 sArthavAha putra mayUrI ke aNDe lAye 6 sAgaradatta ke saMdeha se aNDA naSTa ho gayA aura isa udAharaNa se zaMkA aticAra kI siddhi 7 zraddhAlu jinadatta ko mayUra kI prApti huI aura isa udAharaNa se samyaktva kI siddhi 7 kUrma kA udAharaNa 1 vArANasI se kucha dUra mRtAMgadraha ke samIpa mAlukA kaccha ke kinAre do pApI zRgAla 2 mRtaMgadraha ke kinAre para do kachue 3 pApI zRgAla zikAra khojane lage / 4 zRgAloM ko dekhakara kachuoM ne apane aMgoM ko saMkucita kara lie 5 zRgAloM ne aMga saMkucita na karane vAle kachuye ko mAra DAlA 6 aMga saMkocana na karane vAle kachuye ke udAharaNa se aguptendriya ke phala kA sUcana 7 guptendriya kUrma kA sukha 8 guptendriya kUrma ke udAharaNa se guptendriya ke phala kA sUcana rohiNI kA udAharaNa 1 rAjagRha meM dhanasArthavAha 2 dhana sArthavAha ne cAroM putravadhuoM kI parIkSA kI 3 ujjhitA ne zAlI ke 5 dANe pheMka diye 4 bhogavati kA ne zAlI ke 5 dANe khAliye 5 rakSitA ne zAlI ke 5 dANe surakSita rakha diye 6 rohiNI ne zAlI ke 5 dANe bar3hAye 7 pAMca saMvatsara ke bAda dhanasArthavAha ne (cAroM putravadhuoM se) zAlI ke 5-5 dANe mAMge 8 ujjhitA ko bAhara DAlane ke kArya karane kA Adeza diyA 9 ujjhitA ke udAharaNa se mahAvrata parityAga ke phala kA nirdeza 107 108 109-112 113-114 115-117 118-121 122-131 122-123 446-447 448-449 125 126 127-128 448 448 448 448 448-449 449 449 449 131 132-153 450-454 132 450 450 134 135 451 451 137-141 142 143-144 451-452 452 452 453 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (45) sUtrAMka pRSThAMka 453 453 148-149 150 151-152 453-454 454 455-459 154-173 154 155 156-157 158-159 455 456 161-163 456-457 166-170 171 172-173 174-204 174-175 457-458 458 458-459 459-465 dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI 10 bhogavati ko ghara ke andara ke kArya karane kA Adeza diyA 11 bhogavati ke udAharaNa se mahAvrata dUSita karane ke phala kA nirdeza 12 rakSitA ko bhaNDAra kI surakSA kA Adeza diyA 13 rakSitA ke udAharaNa se mahAvratoM kI surakSA ke phala kA nirdeza 14 rohiNI ko sAre adhikAra dene ke Adeza diye 15 rohiNI ke udAharaNa se mahAvratoM kI vRddhi ke phala kA nirdeza azvoM kA udAharaNa 1 hastizIrSa nagara meM sAMyAMtrika (naukA dvArA vyApAra karane vAle vaNika) 2 sAMyAtrikoM (nAvAvaNikoM) ko samudra ke madhya meM upadrava huA 3 nAvA niryAmaka kI digmUr3hatA aura dizAbodha 4 sAMyAtrika (nAvAvaNikoM) ko kAlika dvIpa meM ghor3oM kA dikhAI denA 5 sAMyAtrikoM (nAvAvaNikoM) kA punarAgamana 6 kanakaketu ke Adeza se azva lAnA 7 anAsakta azvoM kA svAyatta vihAra 8 anAsakta azvoM ke udAharaNa se zramaNAdi kI anAsakti ke phala kA nirdeza 9 Asakta azvoM kI paravazatA 10 Asakta azvoM ke udAharaNa se zramaNAdi kI Asakti ke phala kA nirdeza 11 samyak dRSTAnta kI upanaya gAthAyeM mRgAputra kathAnaka 1 mRga gAMva meM vijaya rAjA kA putra mRgAputra 2 mRgAputra kI janmAndhatA Adi 3 bha. mahAvIra ke samavasaraNa meM gautama kA janmAndha puruSa ke sambandha meM prazna 4 bhagavAna ne mRgAputra ke svarUpa kA nirUpaNa kiyA 5 gautama ne mRgAputra ko dekhA 6 gautama ne mRgAputra ke pUrvabhava ke sambandha meM pUchA 7 mRgAputra ke pUrvabhava kI kI ekkAi" nAmaka rASTrakUTa kathA "ikkAi" nAmaka rASTrakUTa kA prajA-pIr3ana "ikkAi" kA asAdhya rogoM se pIr3ita honA "ikkAi" kA narakagamana 11 mRgAputra ke vartamAna bhava ke varNana meM mRgAdevI kI vedanA aura garbhapAta karAne kA vicAra 12 garbhapAtajanya mRgAputra kA rogoM se pIr3ita honA 13 mugAputra kA janmAndha Adi rUpa dekhakara mRgAvatI kA use ukaraDI para phikavAne kA saMkalpa 14 mRgAputra kA bhUmi ghara meM sthApana 15 mRgAputra ke AgAmi bhava kA varNana ujjhitaka kA kathAnaka 1 vANijya grAma meM sArthavAha putra ujjhitaka 2 bha. mahAvIra kA samavasaraNa 3 gautama ne ujjhitaka ke pUrva bhava ke sambandha meM pUchA 4 ujjhitaka ke gotrAsa bhava kA kathAnaka 5 hastinApura meM "bhIma" kUTagrAha 10 459-460 460 177-181 182 183-190 460 460-461. 191 192 193 194-195 462 462 462 462-463 463-464 197-198 199 200-201 202-203 204 205-231 205-207 208 209-211 212 213-214 464 464-465 465-470 465 466 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (46) pRSThAMka sUtrAMka 215-216 217 218 219 220 221 222 223 467-468 468 468 468 468 468-469 469 469 469 469 469-470 224 225 226 470 471-476 471 471-472 dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI 6 bhIma kI bhAryA utpalA kA mAMsa-bhakSaNa-dohada 7 bhIma ne dohada pUrNa kiyA 8 putra janma 9 putra kA 'gotrAsa' nAma diyA bhIma ke marane ke bAda gotrAsa ko kUTagrAha-pada 11 gotrAsa kA mAMsa-bhakSaNa aura naraka Adi ke bhava 12 ujjhitaka ke vartamAna bhava kA varNana 13 putra kA ujjhitaka nAma diyA 14 vijaya mitra kA lavaNa samudra meM maraNa 15 subhadrA sArthavAhI ke marane para ujjhitaka ko ghara se nikAla diyA gayA 16 ujjhitaka kA gaNikA se sahavAsa 17 gaNikA meM Asakta mitra rAjA ne ujjhitaka ko prANa daNDa diyA 18 upasaMhAra 19 ujjhitaka ke AgAmibhava kA varNana 12 abhagnasena kA kathAnaka 1 pUrimatAla nagara ke samIpa cora pallI meM cora senApati vijaya kA putra abhagnasena 2 bha. mahAvIra ke samavasaraNa meM gautama ne abhagnasena ke pUrvabhava ke sambandha meM pUchA 3 abhagnasena ke ninnaka bhava kI kathA 4 aNDavaNika ninnaka kA jIvana aura usakI naraka meM utpatti 5 abhagnasena ke vartamAna bhava kA varNana 6 skaMda zrI kA dohada 7 vijaya ne dohada pUrNa kiyA 8 putra kA abhagnasena nAma diyA vaha yuvA ho gayA 9 vijaya ke marane ke bAda abhagna sena kA caura-senApati honA 10 abhagnasena ko prANadaNDa dene kI mahabbalarAjA kI AjJA 11 abhagnasena ne rAjA kI senA ko parAsta kara dI 12 rAjA ne dasa rAtri kA utsava ghoSita kiyA 13 abhagnasena kA purimatAla meM rAjA ke atithi rUpa meM jAnA 14 rAjA ne abhagnasena ko pakar3avAyA 15 upasaMhAra 16 abhagnasena ke AgAmI bhava kI kathA 13 zakaTa kA kathAnaka 1 sAhaMjaNI nagarI meM sArthavAha putra zakaTa 2 bha. mahAvIra ke samavasaraNa meM zakaTa ke pUrva bhava kI kathA 3 zakaTa ke channika chAgalika ke bhava kA varNana 4 chantrika mAMsAhAra karanA aura mAMsa kA vyApAra karanA chanika kA maraNa aura usakI naraka meM utpatti zakaTa ke vartamAna bhava kI kathA 7 putra kA zakaTa nAma rakhanA, use ghara se nikAlanA aura usakA vezyA ke vaza ho jAnA 8 amAtya nezakaTa ko gaNikA ke ghara se nikAlA aura use prANadaNDa diyA upasaMhAra 227 228 229-231 232-257 232-235 236-237 237-239 240 241 242 243-244 245 246 247-250 472 472 472 472-473 473 473 251 474 474 475 475 475-476 476 476 252 253 254-255 256 257 258-271 258 259 260-261 262 263 476-478 476 477 477 264 265-266 267-269 270 477 477-478 478 478 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (47) sUtrAMka 271 pRSThAMka 478 479-480 272-281 479 272 273 274 275 276 277 278 279 280 dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI - 10 zakaTa ke AgAmI bhava kI kathA 14 bRhaspatidatta kA kathAnaka 1 kauzAmbi meM purohita putra bRhaspatidatta 2 bha. mahAvIra ke samavasaraNa meM gautama ne bRhaspatidatta ke pUrvabhava ke sambandha meM pUchA 3 bRhaspatidatta ke mahezvaradatta bhava kI kathA 4 mahezvaradatta ne zAntihoma meM brAhmaNa Adi ke baccoM kI bali dI 5 mahezvaradatta kA naraka meM utpanna honA 6 bRhaspatidatta ke vartamAna bhava kA varNana 7 bRhaspatidatta kA udayana rAjA kI rAjamahiSI ke sAtha bhoga bhoganA 8 rAjA ne bRhaspatidatta ko prANa daNDa diyA 9 upasaMhAra 10 bRhaspatidatta ke AgAmI bhava kI kathA 15 nandivardhanakumAra kI kathA 1 mathurA meM nandivardhana kumAra 2 bha. mahAvIra ke samavasaraNa meM gautama ne nandivardhana ke pUrvabhava ke sambandha meM pUchA 3 nandivardhana ke duryodhana bhava kI kathA 4 caraka pAla banA duryodhana 5 duryodhana kI caryA 6 nandivardhana ke vartamAna bhava kI kathA 7 nandivardhana kA pitA ko mArane kA saMkalpa 8 rAjA ne nandivardhana ko prANadaNDa diyA 9 upasaMhAra 10 nandivardhana ke AgAmI bhava kA varNana 16 umbaradatta kA kathAnaka 480 480 480 480 480 281 282-291 282 283 481-483 481 481 481 481-482 284 482 483 285 286 287 288 289 290 291 292-308 483 483 484-487 292 293-297 298 299 301 302 1 pATaliputra meM umbaradatta 2 bha. mahAvIra ke samavasaraNa meM gautama ne umbaradatta ke pUrvabhava ke sambandha meM pUchA 3 umbaradatta ke dhanvantarI bhava kI kathA 4 dhanvantarI vaidya ne mAMsAhAra se cikitsA kArya kiyA 5 naraka meM utpatti 6 umbaradatta ke vartamAna bhava kI kathA 7 gaMgadatta ne umbaradatta yakSa ko pUjA kI 8 gaMgadattA kA dohada 9 putra kA "umbaradatta" nAma diyA aura vaha yuvA huvA 10 mAtA-pitA ke marane ke bAda umbaradatta ko ghara se nikAla diyA gayA 11 upasaMhAra 12 umbaradatta ke AgAmI bhava kA prarUpaNa 17 sUryadatta kA kathAnaka 1 sUryapura meM sUryadatta 2 bha. mahAvIra ke samavasaraNa meM gautama ne sUryadatta ke pUrvabhava ke sambandha meM pUchA 3 sUryadatta ke zrI bhava kI kathA 484 484-485 485 485 485 485-486 486 486-487 487 487 487 487 303-304 305 m mmm G 309-319 488-490 488 488 488 311-314 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (48) pRSThAMka 489 sUtrAMka 315 316-317 318 319 490 490 320-336 320 321 490-494 490 490 490-491 491 322 323 mmmmmmmmm 491 491-492 492 492 492-493 327 328-330 332 333 493-494 494 494 494 334 335 337-343 495-496 dharmakathAnuyoga-viSaya-sUcI 4 sUryadatta ke vartamAna bhava kI kathA 5 sUryadatta kI duzcaryA 6 upasaMhAra 7 sUryadatta ke AgAmI bhava kA prarUpaNa devadattA kA kathAnaka 1 rohiMDa nagara meM devadattA 2 bha mahAvIra ke samavasaraNa meM gautama ne devadattA ke pUrvabhava ke sambandha meM pUchA 3 devadattA ke sIhasena bhava kI kathA 4 sIhasena rAjA kI zyAmA rANI meM Asakti 5 zyAmA kA kopa ghara meM praveza 6 sIhasena ne zyAmA kI 100 sapatniyoM ko Aga meM jalA dI 7 sIhasena kI naraka meM utpatti 8 devadasA kA vartamAna bhava vaidhamaNadatta rAjA ne yuvarAja ke lie devadattA kI yAcanA kI 10 devadattA aura puSyanandikA kA pANigrahaNa 11 pitA kA maraNa aura pRSyanandi ko rAjya 12 devadattA ne puSyanandi kI mAM ko mAra diyA 13 puSyanandi ne devadattA ko prANa daNDa diyA 14 upasaMhAra 15 devadattA ke AgAmI bhava kA prarUpaNa aMjU kA kathAnaka 1 vabhemAnapura meM aMjU 2 aMja ke pUrvabhava ke sambandha meM prazna 3 aMjU ke pRthvI zrI bhava kI kathA 4 aMja ke vartamAna bhava kI kathA 5 upasaMhAra 6 aMja ke AgAmI bhava kA prarUpaNa pUraNa bAlatapasvI kA kathAnaka 1 bebhela sanniveza meM pUraNa gAthApati' 2 pUraNa kI dAnAmA pravrajyA 3 pUraNa kI saMlekhanA 4 mahAvIra kA chadyastha kAla meM susumArapura meM vihAra pUraNa kA camara caMcA meM asurendra ke rUpa meM upapAta 6 zakendra ke vaibhava se camarendra ko IrSyA utpanna haI 7 bha. mahAvIra kI nizrA meM camarendra kA zakendra ko apamAnita karane ke lie jAnA 8 zakendra ne camarendra para vraja pheMkA 9 camarendra ne bha. mahAvIra ke caraNoM kI zaraNa lI 10 zakendra kA bhI bha. mahAvIra ke samIpa AnA aura vana ko rokanA 11 zakendra ne bhagavAna se kSamAyAcanA kI aura asurendra ko nirbhaya kara diyA 12 zakrAdi kI gati ke viSaya meM gautama ke prazna aura bhagavAna ke samAdhAna 13 bha. mahAvIra ke samIpa camarendra kA punarAgamana 21 mahAzukra kalpa ke devoM kA bha. mahAvIra ke samIpa Ane kA prasaGga 1 devatAoM ke mana se kiye gaye praznoM kA bha. mahAvIra ne mana se hI uttara diyA 2 bha. mahAbIra ne gItama ke manogata bhAva kahe 3 gautama kA devatAoM ke samIpa jAnA 338 495 495 340-341 495 343 344-358 496-500 344 345 497 347 497 348 498 349 350 351 499 352 354 499-500 500-501 355 356-358 359-361 502 0 0 000 361 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhamo khaMdho uttamapurisa-kahANagANi ajjhayaNA maMgalasuttANi 1 kulagarA 2 usaha-cariyaM 3 mallI-cariyaM 4 ariTunemi-cariyaM 5 pAsa-cariyaM 6 mahAvIra-cariyaM 7 pauma-cariyaM 8 titthayara-sAmaNNaM 9 bharahacakkavaTTI-cariyaM 10 cakkavaTTI-sAmaNNaM 11 baladeva-vAsudevasAmaNNaM Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMgalasuttANi 1 Namo arihaMtANaM Namo siddhANaM Namo AyariyANaM Namo uvajjhAyANaM Namo loe savvasAhUNaM // ' bhaga0 sa0 1, u0 1, su0 1 / eso paMca NamokkAro, savvapAvappaNAsaNo / maMgalANaM ca savvesi, paDhamaM havai maMgalaM // Ava0ni0 gA0 1018 / 2 1. arihaMtA maMgalaM, 2. siddhA maMgalaM, 3. sAhU maMgalaM, 4. kevalipannatto dhammo maMgalaM / 3 1. arihaMtA loguttamA, 2. siddhA loguttamA, 3. sAhU loguttamA, 4. kelipannatto dhammo loguttmo| 4 1. arihaMte saraNaM pavajjAmi, 2. siddha saraNaM pavajjAmi, 3. sAhU saraNaM pavajjAmi, 4. kevalipannattaM dhamma saraNaM pavajjAmi / Ava0 a0 4, su0 12, 13, 14 / 1. kulagarA 5 jaMbuddIve NaM dIve bhArahe vAse tIyAe osappiNIe satta kulagarA hotyA, taM jahA saMgahaNI-gAhA mittadAme sudAme ya, supAse ya sayaMpabhe / vimalaghose sughose ya, mahAghose ya sattame // 1 // sama0 su0 157 / ThANaM0 a0 7. su0 556 / 6 jaMbuddIve dIve bhArahe vAse tItAe ussappiNIe dasa kulagarA hotthA, taM jahA-- 1 sUri0 pA0 1, su0 1 / Ava0 a0 1, su0 1 / 2 vise0 gA0 3925 / Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe saMgahaNI-gAhA sayaMjale sayAU ya, aNaMtaseNe ya ajitaseNe ya / kakkaseNe bhImaseNe, mahAbhImaseNe ya sattame // 1 // daDharahe, dasarahe, sayarahe // ThANaM0 a0 10, su0 767 / sama0 su0 157 / 7 jaMbuddIve NaM dIve bhArahe vAse AgamessAe ussappiNIe satta kulakarA bhavissaMti, taM jahA-- mittavAhaNe subhUme ya, suppabhe ya sayaMpabhe / datte, suhUme, subaMdhU ya, AgamessANa hokkhati // 1 // ThANaM0 a0 7, su0 556 / sama0 su0 158 / 8 jaMbuddIve dIve bhArahe bAse AgamessAe ussappiNIe dasa kulagarA bhavissaMti, taM jahAsImaMkare, sImaMdhare, khemaMkare, khemaMdhare, vimalavAhaNe, saMmutI, paDisute, daDhadhaNU, dasadhaNU, satadhaNU // __ThANaM0 a0 10, su0 767 / sama0 su0 159 / 9 jaMbuddIve NaM dIve eravara AgamissAe ussappiNIe dasa kulagarA bhavissaMti, taM jahAvimalavAhaNe, sImaMkare, sImaMdhare, khemaMkare, khemadhare / vaDhadhaNU, dasadhaNU, sayadhaNU, paDisUI, saMmui ti // 1 // sama0 su0 158 / 10 vimalavAhaNe NaM kulakare Nava dhaNusatAI uDDhaM uccatteNaM hutthA // ThANaM0 a0 9 su0 696 / 11 vimalavAhaNe NaM kulakare sattavidhA rukkhA uvabhogattAe havvamArgAcchasu, taM jahAmattaMgayA ya bhigA, cittaMgA ceva hoMti cittarasA / maNiyaMgA ya aNiyaNA, sattamagA kapparukkhA ya // 1 // ThANaM0 a0 7, su0 556 / 12 abhicaMde NaM kulagare cha dhaNusayAI uDDhaM uccatteNaM hotthA // ThANaM0 a0 6, su0518 / sama0 su0 109, 5 / 13 jaMbuddIve NaM dIve bhArahe bAse imose osappiNIe satta kulagarA hotthA, taM jahA paDhamettha vimalavAhaNa, cakkhuma jasamaM cautthamabhicaMde / tatto ya paseNaie, marudeve ceva nAbhI y||1|| 14 etesi NaM sattaNhaM kulagarANaM satta bhAriyAo hotthA, taM jahAcaMdajasa caMdakatA, surUva paDirUva cakkhukatA ya / sirikaMtA marudevI, kulagaraitthINa NAmAI // 1 // ThANaM0 a0 7, su0 556 / sama0 su0 157 / 15 tIse NaM samAe pacchime tibhAe paliovamaTThamabhAgAvasese ettha NaM ime paNNarasa kulagarA samuppajjitthA taM jahA 1. sumai 2. paDissui 3. sImaMkare 4. sImaMdhare 5. khemaMkare 6. khemaMdhare 7. vimalavAhaNe 8. cakkhumaM 9. jasamaM 10. abhicaMde 11. caMdAbhe 12. paseNai 13. marudeve 14. NAbhI 15. usabhe ti // jaMbu0 va02 su0 28 / 16 sattavidhA daMDanIti paNNatA, taM jahA- hakkAre, makkAre, dhikkAre, paribhAse, maMDalabaMdhe, cArae, chavicchede // ThANa0 a0 7, sU0 557 / 17 tattha NaM sumai-paDissui-sImaMkara-sImaMdhara-khemakarANaM eesi paMcaNhaM kulagarANaM hakkAre daMDaNII hotthA te NaM maNuA hakkAreNaM daMDeNaM hayA samANA lajjiyA vilajjiyA veDDA bhIyA tusiNiyA viNaoNayA ciThThati / tattha NaM khemaMdhara-vimalavAhaNa-cakkhuma-jasamaM-abhicaMdANaM-eesi NaM paMcaNhaM kulagarANaM makkAre NAma daMDaNII hotthAte NaM maNuyA makkAreNaM daMDeNaM yA samANA-jAva-ciTThati / tattha NaM caMdAbha-paseNai-marudeva-nAbhi-usabhANaM eesiNaM paMcaNhaM kulagarANaM dhikkAre NAma daMDaNII hotthAte NaM maNuyA dhikkAreNaM daMDeNaM hayA samANA - jAva - ciTThati // jaMba0 va0 2 su0 29 / 1 ThANaM0 a010, su0766 / Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. usaha-cariyaM 18 kallANaga-nakkhattAI teNaM kAlegaM teNaM samaeNaM usahe gaM arahA kosalie cau-uttarAsADhe abhIi-paMcame hotyA, taM jahA - 1. uttarAsAdAhiM cue caittA gabhaM vakkate, 2. uttarAsADhAhi jAe, 3. uttarAsADhAhiM muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM padhvaie, 4. uttarAsADhAhi aNate aNuttare nivvAbAe nirAvaraNe kisiNe paDipunne kevalavara-nANa-dasaNe samuppanne, 5. abhiiNA prinnintue|' kappa0 su0 190 / gabbhavakkaMtI 19 NAbhissa NaM kulagarassa marudevIe bhAriyAe kucchiMsi etya gaM usabhe NAmaM arahA kosalie paDhamarAyA paDhamajiNe paDhamakevalI paDhamatitthayare paDhamadhammavara-cAuraMta-cakkavaTTI smuppjjitthaa| jaMbu0 va0 2 su0 30 / 20 jamma-kallANayaM teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM usame arahA kosalie je se gimhANaM paDhame mAse paDhame pakkhe cittabahule tassa NaM cittabahulassa adumIpakkhaNaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM aTThamANa ya rAiMdiyANaM - jAva- AsADhAhiM naksatteNaM jogamuvAgaeNaM AroggA AroggaM pyaayaa| kappa0 su0 193 / 1 usabhe NaM arahA kosalie paMcauttarAsADhe abhIichaThe hotthA, taM jahA-- 1. uttarAsADhAhi cue caittA gambhaM vakkate, 2. uttarAsADhAhi jAe, 3. uttarAsADhAhi rAyAbhiseyaM patte, 4. uttarAsAdAhi muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pabvaie, 5. uttarAsADhAhi aNaMte - jAva - kevala-vara-nANa-dasaNe samuppanne, 6. abhiiNA prinnibyue| jaMbu0 vakSa0 2 su0 32 / 2 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM usabhe NaM arahA kosalie je se gimhANaM cautthe mAse sattame pakkhe AsADhabahule tassa NaM AsAr3habahulassa cautthI pakkheNaM savvaTThasiddhAo mahAvimANAo tettIsasAgarovamadvitIyAo aNaMtara cayaM caittA iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse ikkhAgabhUmIe nAbhissa kulagarassa marudevIe bhAriyAe puvvarattAvarattakAlasamayaMsi AhAravakkaMtIe - jAva-gabbhattAe vakkate / / kappa0 su0 191 / / usabhe arahA kosalie tinnANovagae hotthA taM jahA - caissAmi tti jANai - jAva - sumiNe pAsai, taM jahAgAhA - gaya usaha - jAva - sihiM ca / savvaM taheva, navaraM suviNapADhagA Natthi / nAbhI kulagaro vAgarei ||kpp0 su0 192 / / usabhe NaM kosalie kAsavagutteNaM, tassa NaM paMca nAmadhijjA evamAhijjaMti, taM jahAusabhe i vA, paDhamarAyA i vA, paDhamabhikkhAcare i vA, paDhamajiNe i vA, paDhamatitthakare i vA kappa0 su0 194 / / 3 taM ceva - jAva - devA devoo ya vasuhAravAsaM vAsisu sesaM taheva cAragasohaNaM, mANummANavaDDhaNaM, ussukkamAIyaM, ThiipaDiyavajja savvaM bhANiyavvaM // kappa0 su0 193 / / Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe ahologIya-disAkumArI-kaya-jamma-mahimA 21 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM ahologavatyavvAo aTTha disAkumArIo mahattarIAo sahi saehiM kUhi, sahi sahi bhavaNehi, saehiM sahi pAsAyava.saehi, patteyaM patteyaM cahi sAmANiyasAhassIhi cahi ya mahattariyAhiM saparivArAhi sahi aNiehi sahi aNiyAhivaIhiM solasaehi AyarakkhadevasAhassIhi aNNehi ya bahUhiM bhavaNavai-vANamaMtarehi devehi devIhi ya saddhi saMparivuDAo mahayA haya-NaTTa-gIya - vAiya - jAva - bhogabhogAiM bhuMjamANIo viharaMti, taM jahAgAhA- 1 bhogaMkarA, 2 bhogavaI, 3 subhogA, 4 bhogmaalinnii| 5 toyadhArA, 6 vicittA, 7 puSpamAlA, 8 aNidiyA // 1 // 22 tae NaM tAsi ahelogavatyavANaM aTThaNhaM disAkumArINaM mahattariyANaM patteyaM patteyaM AsaNAI calaMti / tae NaM tAo ahelogavatthavvAo aTTha disAkumArIo mahattariyAo patteyaM patteyaM AsaNAI caliyAI pAsanti, pAsittA ohiM pauMjaMti, pauMjittA bhagavaM titthayaraM ohiNA AbhoeMti AbhoittA aNNamaNNaM sahAviti, saddAvittA, evaM vayAsI"uppaNNe khalu bho ! jambuddIve dIve bhayavaM titthayare taM jIyameyaM tIyapaccuppaNNamaNAgayANaM adhologavatthavvANaM aTTaNhaM disAkumArImahattariyANaM bhagavao titthagarassa jammaNa-mahimaM karettae", taM gacchAmo NaM amhe vi bhagavao jammaNamahimaM karemo tti kaTu evaM vayaMti, evaM vaittA patteyaM patteyaM Abhiogie deve saddAveMti, saddAvittA evaM vayAsI - "khippAmeva bho devANuppiyA! aNegakhambhasayasaNNiviThe lolaTThiyasAlabhaMjiAkaliyaM evaM vimANavaNNao bhANiyavvojAva- joyaNavitthiNe dive jANavimANe viuvvaha biubvittA eyamANattiyaM paccappiNaha ti / " 23 tae NaM te AbhiyogA devA aNegakhambhasaya-saNNiviTThe - jAva- paccappiNaMti, tae NaM tAo aheloga-vatthavvAo aTTha disAkumArI-mahattariyAo haTTa-tuTTha-cittamANaMdiyA -jAva- pAyapIDhAo paccoruhaMti, paccoruhittA patteyaM patteyaM cahiM sAmANiyasAhassIhi cahi mahattariyAhi -jAva- aNNehiM bahUhi devehi devIhi ya saddhi saMparivuDAo te divve jANavimANe durUhaMti, duruhitA saviDDhIe savvajuIe ghaNa-muiMga-paNava-pavAiya-raveNaM tAe ukkiTThAe -jAva- devagaIe jeNeva bhagavao titthagarassa jammaNa-Nagare jeNeva titthayarassa jammaNa-bhavaNe teNeva uvAgacchanti, uvAgacchittA bhagavao titthayarassa jammaNa-bhavaNassa uttarapuratthime disIbhAe IsiM cauraMgulamasaMpatte dharaNiyatale divve jANavimANe Thaviti, ThavittA patteyaM patteyaM cauhi sAmANiyasAhassIhi -jAva- saddhi saMparivuDAo divvehito jANavimANehito paccoruhaMti, paccoruhittA savviDDhIe -jAva-daMduhi-nigdhosa-NAieNaM jeNeva bhagavaM titthayare titthayaramAyA ya teNeva uvAgacchanti, uvAgacchittA bhagavaM titthayaraM titthayaramAyaraM ca tikhutto AyAhiNa-payAhiNaM kareMti, karittA patteyaM patteyaM karayala-pariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTTa, evaM vayAsI - 24 "Namo'tyu te rayaNakucchidhArie jagappaIvadAIe savvajagamaMgalassa cakkhuNo ya muttassa savvajaga-jIva-vacchalassa hiyakAraga magga-desiya-vAgiddhi-vibhu-pabhussa jiNassa NANista NAyagassa buhassa bohagassa savvaloga-NAhassa savvajagamaMgalassaNimmamassa pavarakulasamuibhavassa jAie khattiyassa jaMsi loguttamassa jaNaNI dhaNNAsi taM puNNAsi kayatyAsi / 1 aTTha ahologavatthavAo disAkumArimahattariyAo paNNattAo taM jahAgAhA- bhogakarAM bhogavaI subhogA bhogamAliNI // suvacchA vacchamittA ya vAriseNA balAhagA // 1 // ThANaM0 a0 8, su0643 / Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ usahacariyaM "amhe NaM devANuppie! ahelogavatthavvAo aTTha disAkumArImahattariyAo bhagavao titthagarassa jammaNa-mahimaM karissAmo / taNNaM tubabhehiM Na bhAiyavvaM" ti kaTTa uttarapurasthimaM disIbhAgaM avakkamanti / 25 avakkamittA veuvviyasamugdhAeNaM samohaNaMti, samohaNittA saMkhijjAiM joyaNAiM DaMDaM NisiraMti, taM jahA - rayaNANaM-jAva saMvaTTagavAe viudAMti, viuvittA teNaM siveNaM maueNaM mArueNaM aNuddhaeNaM bhUmitalavimalakaraNeNaM maNahareNa savvouya-surahikusuma-gaMdhANuvAsieNaM piNDima-NIhArimeNaM gaMdhuddhaeNaM tiriyaM pavAieNaM bhagavao titthayarassa jammaNa-bhavaNassa savvao samaMtA joyaNaparimaNDalaM / se jahA NAmae - kammagaradArae siyA -jAva- taheva jaM tattha taNaM vA, pattaM vA, kaLaM vA, kayavaraM vA, asuimacokkhaM pUiyaM dunbhi-gaMdha taM savvaM AhuNiya AhuNiya egate eDeti, eDittA jeNeva bhagavaM titthayare titthayaramAyA ya teNeva uvAgacchati, uvAgacchittA bhagavao titthayarassa titthayara-mAyAe ya adUrasAmaMte AgAyamANIo parigAyamANIo ciTThati // jaMbu0 va0 5, su0 112 / uDaDhalogIya-disAkumArI-kaya-jamma-mahimA 26 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM uDDhalogavatthavvAo aTa disAkumArIo mahattariyAo sahi sahi kUhi, sahi saraha bhavaNehi, sarahiM saehiM pAsAyavaDeMsaehiM patteyaM patteyaM cahi sAmANiyasAhassIhi evaM taM ceva puvvavaNiyaM -jAva- viharaMti, taMjahAgAhA - 1 mehaMkarA, 2 mehavaI, 3 sumehA, 4 mehamAliNI, 5 suvacchA, 6 vacchamittA ya, 7 vAriseNA, 8 balAhagA // 1 // 27 tae NaM tAsi uDDalogavatthavvANaM aTThaNhaM disAkumArImahattariyANaM patteyaM patteyaM AsaNAI calanti, evaM taM ceva bhANiyavvaM - puvvavaNiyaM-jAva- amhe NaM devANuppie ! uDDhalogavatthavvAo aDha disAkumArIo mahattariyAo jeNaM bhagavao titthagarassa jammaNa-mahimaM karissAmo teNaM tumbhAhiM Na bhAiyavvaM ti kaTTha uttarapuratthimaM disIbhAgaM avakkamaMti, avakkamittA -jAva- abbhavaddalae viuvvanti, viuvvittA- jAva-taM NihayarayaM gaTTharayaM bhaTTharaya pasaMtarayaM uvasaMtarayaM kareMti, karittA khippAmeva paccuvasamaMti / evaM pupphabaddalaMsi pupphavAsaM vAsaMti, vAsittA-jAva- kAlAgarupavara-jAva- suravarAbhigamaNajoggaM kareMti, karittA jeNeva bhayavaM titthayare titthayaramAyA ya teNeva uvAgacchaMti uvAgacchittA- jAva- AgAyamANIo parigAyamANIo ciTThati // jaMbu0 va0 5, su0 113 ruyagavAsI-disAkumArI-kaya-jamma-mahimA 28 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM puratthima-ruyaga-vatthavvAo aTTha disAkumArIo sarahiM sahi kUDehi taheva -jAva- viharaMti, taM jahAgAhA- 1 NaMduttarA ya, 2 gaMdA, 3 ANaMdA, 4 nnNdivddhnnaa| 5 vijayA ya, 6 vejayaMtI, 7 jayaMtI, 8 aparAjiyA // 1 // 1 aTu uDDalogavatthavvAo disAkumArimahattariyAo paNNattAo, ta jahA gAhA - meghaMkarA medhavaI sumeghA mebamAliNI / toyadhArA vicittA ya, pupphamAlA aNiMdiyA ||1||tthaannN0 a0 8, su0 643 // Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe sesaM taheva-jAva-tumbhAhi Na bhAiyavva ti kaTu bhagavao titthayarassa titthayaramAyAe ya puritthimeNaM AyaMsa-hatthagayAo AgAyamANIo parigAyamANIo ciTThati / 29 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM dAhiNa-ruyaga-vatthavvAo aTTha disAkumArIo taheva -jAva-viharaMti, taM jahA - gAhA- 1 samAhArA, 2 suppaiNNA, 3 suppabuddhA, 4 jsohraa| 5 lacchimaI, 6 sesavaI, 7 cittaguttA, 8 vasuMdharA // 1 // taheva -jAva- tubbhAhi Na bhAiyavvaM ti kaTu bhagavao titthayarassa titthayarassa mAUe ya dAhiNaNaM bhiMgArahatthagayAo AgAyamANIo parigAyamANIo citttthti| 30 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM paccatthima-ruyaga-vatthambAo aTu disAkumArIo mahattariyAo sahi sahi kU.hiM -jAva-viharaMti, taM jahA - gAhA - 1 ilAdevI, 2 surAdevI, 3 puhavI, 4 pumaabii| 5 egaNAsA, 6 NavamiyA, 7 bhaddA, 8 sIyA ya aTThamA // 1 // sesaM taheva -jAva-tubbhAhi Na bhAiyavvaM ti kaTu-jAva-bhagavao titthayarassa titthayaramAUe ya paccatthimeNaM tAliyaMTahatthagayAo AgAyamANIo parigAyamANIo ciTThati / 31 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM uttarilla-ruyaga-vatthavvAo -jAva- viharaMti, taM jahA gAhA - 1 alaMbusA, 2 missakesI, 3 puNDarIyA ya, 4 vAruNI / 5 hAsA, 6 savvappabhA, 7 ceva hiri, 8 siri, ceva uttarAo // 1 // taheva - jAva-vadittA bhagavao titthayarassa titthayaramAUe ya uttareNaM cAmarahatthagayAo AgAyamANIo parigAyamANIo ciTThati / 32 teNaM kAlegaM teNaM samaeNaM vidisi-rupaga-vasthavAo catAri disAkumArIo - jAva - viharaMti, taMjahA - gAhA - 1 cittA ya, 2 cittakaNagA, 3 saterA, 4 ya sodAmiNI / taheva - jAva - Na bhAiyabvaM ti kaTu bhagavao titthayarassa titthayara-mAUe ya causu vidisAsu dIviyA-hatthagayAo AgAyamANIo parigAyamANoo ciTThanti tti / 1 ThANaM0 a08, su0 643 / 2 tatya NaM adisAkumAri mahanariyA o mahiDDiyAo - jAva- paliovamaTThiyAo parivasaMti, taM jahAgAhA-alaMbusA mitakesI poMDarigI ya vAruNI / AsA ya savvagA ceva, siri hirI ceva uttarao / / 1 / / ThANaM0 a08, sU0 643 / / 3 ImAI catAri nAmAI ThAgaMge ca utthe ThANe paDhame uddese vijjukumArimahattariyANaM saMti, cattAri vijjukumArimahattariyAo paNNattAo taM jahA-1 cittA, 2 cittakaNagA, 3 saerA, 4 soyAmaNI / / ThANaM0 a04, u01,su0259 / Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ usahacariyaM majjhima-ruyagavAsI-disAkumArI-mahattariyA-kaya-NAbhi-NAlakattaNaM 33 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM majjhima-ruyaga-vatyabbAo cattAri disAkumArI-mahattariyAo sahi saehi kUDehi taheva - jAva - viharaMti, taM jahA - gAhA- 1 rUyA, 2 rUAsiyA, ceva, 3 surUA, 4 ruyagAvaI / taheva-jAva -tumbhAhi Na bhAiyavvaM ti kaTu bhagavao titthayarassa cauraMgulavajja NAbhi-NAlaM kappanti, kappettA viyaragaM khaNanti khaNittA viyarage NAbhi NihaNaMti, NihaNittA rayaNANa ya, vairANa ya pUreMti, purittA hariyAliyAe peDhaM baMdhaMti, baMdhittA tidisi tao kayalIharae viuvvati / tae NaM tesi kayalIharagANaM bahumajjhadesabhAe tao cAussAlae viuvvaMti, tae NaM tesiM cAussAlagANaM bahumajjhadesabhAe tao sohAsaNe viuvvaMti, tesi NaM sIhAsaNANaM ayameyArUve vaNNAvAse paNNatte / sambo vaNNago bhANiyanvo // jaMbu0 va0 5, su0 114 / disAkumArI-kaya-mAyA-puttANaM majjaNAi-kiccaM 34 tae NaM tAo majza-ruyaga-vatthavvAo cattAri disAkumArIo mahattarAo jeNeva bhayavaM titthayare titthayaramAyA ya teNeva uvAgacchanti, uvAgacchittA bhagavaM titthayaraM karayala-saMpuDeNaM giNhanti / titthayaramAyaraM ca bAhAhi giNhanti, giNhittA jeNeva dAhiNille kayalIharae jeNeva cAussAlae jeNeva sohAsaNe teNeva uvAgacchanti uvAgacchittA bhagavaM titthayaraM titthayaramAyaraM ca sIhAsaNe NisIyAveti NisIyAvittA sayapAga-sahassapAhi tillehi abhaMgeMti, abbhaMgittA surabhiNA gaMdhavaTTaeNaM, uvaTeMti, uvaTTittA bhagavaM titthayaraM karayalasaMpuDeNaM titthayaramAyaraM ca bAhAsu giNhanti, giNhitA jeNeva purathimilla kayalIharae jeNeva cAussAlae, jeNeva sohAsaNe teNeva uvAgacchanti, uvAgacchittA bhagavaM titthayaraM titthayaramAyaraM ca sIhAsaNe NisIyAti NisiyAvettA tihiM udaehi majjAveMti, taMjahA1 gandhodaeNaM, 2 pupphodaeNaM, 3 suddhodaeNaM majjAvittA savvAlaMkAravibhUsiyaM kareMti karittA bhagavaM titthayaraM karayalapuDeNaM titthayaramAyara' ca bAhAhi giNhanti, giNhittA jeNeva uttarille kayalIharae jeNeva cAussAlae jeNeva sIhAsaNe teNeva uvAgacchanti, uvAgacchittA bhagavaM titthayara titthayaramAyaraM ca sIhAsaNe NisIyAviti, NisIyAvittA Abhioge deve saddAvinti, saddAvittA evaM vayAsI "khippAmeva bho devANuppiyA! culla himavantAo vAsaharapavvayAo gosIsacaMdaNakaTThAI saahrh|" taeNaM te AbhiogA devA tAhi majjharuyagavatthavvAhiM cahiM disAkumArImahattariyAhiM evaM vuttA samANA haTTha-tuTTha-jAvaviNaeNaM vayaNaM paDicchanti paDicchittA khippAmeva cullahimavantAo vAsaharapavvayAo sarasAiM gosIsacandaNakaTThAI sAharanti / tae NaM tAo majjhima-ruyaga-vatthavvAo cattAri disAkumArImahattariyAo saragaM karenti, karittA araNiM ghaTTeti ghaTTittA saraeNaM araNi mahiti mahittA aggi pADeMti, pADittA aggiM saMdhukkhaMti, saMdhukkhitA gosIsacandaNakaTThe pakkhivanti, pakkhivittA aggiM ujjAlaMti, ujjAlittA, samihAkaTThAiM pakkhivaMti, pakkhivittA, aggihomaM kareMti, karittA bhUikamma, kareMti, karittA 1 cha disAkumAri mahattariyAo paNNattAo, taM jahA- 1 rUvA, 2 rUvaMsA, 3 surUvA, 4 rUbavaI, 5 rUvakaMtA, 6 rUvappabhA // ThANaM0 a04 u0 1 su0 259; ThANaM0 a0 6, su0 507 / 2 jeNa kammeNa kaTThAI bhassarUvAiM bhavaMti taM tArimaM / Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe rakkhA'-poTTaliyaM baMdhanti baMdhitA NANA-maNi-rayaNa-bhatticite duvihe pAhANavaTTage gahAya bhagavao titthayarassa kaNNamUlaMmi TiTTiyAvinti bhavau bhayavaM pavvayAue pvvyaaue| 35 tae NaM tAo majjha-ruyaga-vatthavvAo cattAri disAkumArImahattariyAo bhayavaM titthayaraM karayalasaMpuDeNaM titthayaramAyaraM ca bAhAhi giNhanti, giNhittA jeNeva bhagavao titthayarassa jammaNa-bhavaNe teNeva uvAgacchanti, uvAgacchittA titthayaramAyaraM sayaNijjaMsi NisIyAviti, NisIyAvittA bhayavaM tityayaraM mAUe pAse ThaveMti, ThavittA AgAyamANIo parigAyamANIo ciTThantI ti|| jaMbu0 va0 5, su0 114 / devinda-savakassa titthayara-jammanagare gamaNaM 36 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sakke NAma devide devarAyA vajjapANI puraMdare satakkatU sahassakkhe maghavaM pAgasAsaNe dAhiNaDDha logAhivaI battIsavimANAvAsasaya-sahassAhivaI erAvaNa-vAhaNe suriMde arayaMbaravatyadhare Alaiya-mAlamauDe Navahema-cAru-cittacaMcalakuNDala-vilihijjamANagaMDe bhAsuraboMdI palambavaNamAle mahiDDhIe mahajjuIe mahAbale mahAyase mahANubhAge mahAsokkhe sohamme kappe sohammaDisae vimANe sabhAe suhammAe sakkaMsi sohAsaNaMsi se NaM tattha battIsAe vimANAvAsasayasAhassINaM, caurAsIe sAmANiyasAhassINaM, tAyattIsAe tAyattIsagANaM, cauNhaM logapAlANaM, aTThaNhaM aggamahisINaM, saparivArANaM tiNhaM parisANaM, sattaNhaM aNiyANaM, sattaNhaM aNiyAhivaINaM, cauNhaM caurAsINaM Ayarakkha-deva-sAhassoNaM, aNNesi ca bahUNaM sohammakappa-vAsINaM vemANiyANaM devANa ya devINa ya AhevaccaM porevaccaM sAmittaM bhaTTittaM mahattaragattaM ANA-Isara-seNAvaccaM kAremANe pAlemANe mahayA haya-NaTTanagIya-vAiya-taMtI-tala-tAla-tuDiya-ghaNa-muiMga-paDupaDaha-vAiya-raveNaM divvAiM bhogabhogAI bhuMjamANe vihri| 37 tae NaM tassa sakkassa devidassa devaraNNo AsaNaM cli| tae NaM se sakke-jAva-AsaNaM caliyaM pAsai, pAsaittA ohi pauMjai, pauMjittA bhagavaM titthayaraM ohiNA AbhoeI, AbhoittA haTTha-tuTu-citte ANadie pIimaNe paramasomaNassie harisavasavisappamANahiyae dhArAhaya-kayaMba-kusuma-caMcumAlaiya-Usaviya-romakUve viyasiya-vara-kamala-NayaNa-vayaNe payaliyavarakaDaga-tuDiya-keUra-mauDe, kuNDalahAra-virAyaMta-vacche, pAlamba-palamba-mANa-gholaMta-bhUsaNadhare sasaMbhamaM turiyaM cavalaM suriMde sIhAsaNAo abbhuDhei, abbhuTTittA, pAyapIDhAo paccoruhai, paccorahittA veruliya-bariTa-riTaaMjaNa-NiuNoviya-misimisiMta-maNi-rayaNa-maMDiyAo pAuAo omuyai, omuittA egasADiyaM uttarAsaMgaM karei, karittA aMjalimauliyaggahatye tityayarAbhimuhe sattaTTha -payAI aNugacchai, aNugacchittA vAmaM jANuM aMceI, aMcittA dAhiNaM jANuM dharaNIyalaMsi sAhaTTa tikkhutto muddhANaM dharaNiyalaMsi Nivesei, NivesittA IsiM paccuNNamai, paccuNNamittA kaDagatuDiyathaMbhiyAo bhuyAo sAharai, sAharittA karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTTa evaM vayAsI - 38 "Namo'tthu NaM arahatANaM bhagavantANaM, AigarANaM titthayarANaM sayaMsaMbuddhANaM, purisuttamANaM purisasIhANaM purisavarapuNDarIyANaM purisavaragandhahatthINaM, loguttamANaM logaNAhANaM logahiyANaM logapaIvANaM logapajjoyagarANaM, abhayadayANaM cakkhudayANaM maggadayANaM saraNadayANaM jIvadayANaM, bohidayANaM, dhammadayANaM dhammadesayANaM dhammaNAyagANaM dhammasArahINaM dhammavaracAurantacakkavaTTINaM , dIvo tANaM saraNaM-gaI-paiTThA appaDihaya-bara-nANa-dasaNa-dharANaM viyadRchaumANaM, jiNANaM jAvayANaM, tiNNANaM tArayANaM, buddhANaM boyANaM, muttANaM moyagANaM, savvaNNUNaM savvadarisINaM, sivamayalamaruyamaNantamakkhayamavvAbAhamaNaMrAvittisiddhigaiNAmadheyaM ThANaM saMpattANaM Namo jiNANaM jiybhyaannN| 1 bhasseti vA bhappeti vA bhUIti vA rakkhAti vA egaTThA / 2 jIyaMti kAUNa baMdhijjatI bhassapoTTaliyA taM / Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahacariyaM Namo bhagavaoo titthagarassa Aigarassa-jAya-saMpAviukAmassa / vadAmi NaM bhagavantaM tatthagayaM ihagae, pAsau me bhayavaM ! tatthagae ihAyaM" lika 39 40 42 baMda NamaMsa, vaMditA NamaMsitA sIhArUNavaraMsi purasvAbhimu sasi / tae NaM tassa sakkassa deviMdassa devaraNNo ya ayameyArUve jAva saMkappe samuppajjitthA / upaNNe khalu bho ! jaMbuddIve dIve bhagavaM tatpayare se jIyamevaM sIya-paccappaNNamaNAvayAnaM sakkANaM devidANaM devarAINaM tityayarANaM janmaNamahima karelae, taM gacchAmi NaM api bhagavao titthagarassa jammaNamahimaM karomi tti kaTTu evaM saMdeheI, saMpehittA hariNegamesi pAyattANIyAhivaI devaM saddAvei, saddAvittA evaM vayAsI - "vayameva bho devAppiyA sabhAe sumyAe meyorasiya-gaMbhIra maharayara- sa ullAmA uttAlemANe mahayA mahayA sadde udhogemAge umposemANe evaM vayAhi" ANaveda NaM bho ! sakke deviMde devarAyA, gacchai NaM bho ! sakke devide devarAyA jambuddIve dIve bhagavao titthayarassa jammaNa mahimaM karitae, taM tumbhe vi NaM devANuppiyA ! savviDDhIe savvajuIe savvabaleNaM savvasamudaeNaM savvAyareNaM sambavinUIe savibhUsAe sambataMbhrameNaM samyagAvisajya-pRSTha-gaMdha-mAlAkAra vibhUsAe sayya-divya Diya-sahasaNNiNAeNaM mahayA iDDhIe jAva raveNaM Niyaya pariyAla saMparivuDA sayAI sayAiM jANavimANa vAhaNAI durUDhA samANA akAparihINaM caiva sakkassa nAva aMtiya pAvaha " 11 tae maM se hariNegamesI deve pAyatANIvAhivaI sakkeNaM devideNaM devaraNNA jAva evaM se samANe hajAba evaM deve ti ANAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNei, paDisuNittA sakkasla deviMdassa devaraNNo aMtiyAo paDiNikkhamaI paDiNikkhamittA jeNeva sabhAe suhammAe meghogha- rasiya- gambhIrara-mahurayarasaddA 'joyaNa-parimaNDalA sudhosA ghaNTA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA taM meghodha- rasiya- gambhIra- maharayara- saddaM joyaNa-parimaNDalaM sudhosaM ghaNTaM tikkhutto ullAleI / - tae NaM tIse mevodha - rasiya-gambhIra-madhurayara- saddAe joyaNa-parimaNDalAe sudhosAe ghaNTAe tikkhutto ullAliyAe samANIe sohamme kappe aNNehiM egUNehi battIsa vimANAvAsa-sayasahassehi aNNAI egUNAI battIsaM ghaNTA saya-sahassAiM jamagasamagaM kaNakaNArAva kAuM payatAI hutthA iti / lae NaM sohamme kappe pAsAva-vimAna-zivaDAvaDiya saha- samuTTiya ghaNTA papi sapa sahasaMkule jAe yAni hotyA / 41 tae NaM tesi sohammakappavAsINaM bahUNaM vemANiyANaM devANa ya devINa ya eganta rai-pasatta- Nicca-ppamatta-visaya-suha-mucchiSANaM yUsara-ghaNTArasiya-vilola-riva-cala-paDiyohaNe kae samAne ghosaNa-kohala- viSNa-kRSNa-e-citta-vatta-mANasA se pAyatANIyAhivaI deve taMsi ghaNTAravaMsi NisaMtapaDisaMtaMsi samANaMsi tattha tattha tahiM tahi dese mahayA mahayA saddeNaM ugdhosemANe ugvosemANe evaM vayAsI jovaNaparimaNDalaM sughorsa dUsare ghaMTe so - - "hanta ! suNaMtu bhavaMto bahave sohammakappavAsI vaimANiyadevA devIo ya sohammakappavahaNo, iNamo vayaNaM hiyasuhatthaM ANAva NaM bho ! sakke taM caiva jAva aMtiyaM pAubbhavaha tti / " tae NaM te devA devIo ya eyamaTThe soccA haTTatuTTa jAva hiyayA appegaiyA vandaNavattiyaM, NamaMsaNavattiyaM evaM pUaNavattiyaM sakkAravattiyaM, sammANavattiya daMsaNavattiyaM jiNabhattirAgeNaM / appegaiyA sakkassa vayaNamaNuvaTTamANA appegaiyA aNNamaNNamaNuyattamANA / appegaiyA taM jIyameyaM evamAi si kaTa jAva pAunbhavaMti tti / - 43 tae NaM se sakke devide devarAyA te vemANie deve devIo ya akAlaparihINaM ceva aMtiya pAubbhavamANe pAsai pAsaizA haTa pAla mA abhiyoga deva sahAve sahAyitA evaM badhAsI Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 2 45 tassa NaM divvassa jANavimANassa tidisa tao tisovANapaDirUvagA vaNNao, 46 tesi NaM paDirUvagANaM purao patteyaM patteyaM toraNA vaNNao -jAva- paDiruvA / meM 47 tassa NaM jANavimANassa aMto bahusamaramaNijje bhUmibhAge / se jahA NAmae AliMga-pukkharei vA jAva- dIviya cammei vA aga-kukI-saharasA-viSae AvaDa- pacAvaDa-hi-yahi-t-soya-baddhamAna-samANaya-makhaMDa-magaraMga-jAra -mAra- phullAvali - paumapatta- sAgarataraMga- vasaMtalaya-paDamalaya-bhatticitehiM sacchAehiM samparbhohaM samarIiehi sajjoehi NANAvihapaMcavaNNehi maNIhi uvasobhie ubalobhie / tesi NaM maNINaM vaNNe gandhe phAse ya bhANiyavve, 1 tassa NaM bhUmibhAgasta bahumajanasabhAe pecchAparamaNDave aNegakhambhasayasaSNiviTThe, vaNNao jAna pddiye| - tassa ulloe paumalaya-bhatticitte tassa NaM maNDavarala bahusamaramaNijjastha bhUmibhAvasta bahumanjhadesabhAgasi mahaM egA maNipeThiyA aTu joyaNAI ApAmaviklambheNaM, cattAri joyaNAI bAhalleNaM, savvamaNimaI vaNNao / 52 tIe urvAra mahaM ege sIhAsaNe vaNNao / 53 tassurvAraM mahaM ege vijayase savvarayaNAmae vaNNao / tarasa majyasabhAe ege badarAmae aMkuse etya NaM mahaMege kumbhikke muttAdAme, seNaM amehi tavaduccattavyamANa- mihi cahi addhakumbhikehi muttAdAmehi sambao samantA saMparikkhite / 48 49 50 51 dhammakahANuoge paDhamabaMdhe "khippAmeva bho devANuppiyA ! aNega khambha-saya-saNNiviTTha lIlaTThiya-sAlabhaMjiyAkaliyaM IhAmiya usama turaga Nara-magaravihaga vAlA-kimpara-kaha-sarabha- camara-kuMjara-vaNalaya-paumalaya-bhatticittaM saMbhugNaya badara-veiyA-parigayAbhirAmaM vijjAhara-jamalajuyala ---vi accI- sahassa mAliNIyaM sva-sahasvakaliyaM misamANaM bhigbhimANaM cakbulloyaNale muhaphArsa sahisarIyasvaM paSTAvali baliya-mara-magahara sara muhaM bantaM parisaNijjaM NiuNoviva- misimisita-maNi rayaNa- paMDiyA-jAla-pariksi joyaNasahassa vityiSNaM paMca-jopaNa-sayamumbaI simyaM turiyaM jaNaNivyAhidivvaM jAgavimANaM vimbAhi biubvittA eyamANalivaM paccaviNAhi " jaMbu0va0 5, su0 115 / gae gaM se pAlayadeve sabake devideNaM devaraNNA evaM vRtte samANe haddu-jAvedasamugdhAeNaM samohaNitA taheba kareiti / 54 55 *jAva- savva-tavaNijjamae jAva paDirUve / - te NaM dAmA tavaNijja-laMbUsagA suvaNNa-payaraga maNDiyA NANA- maNi rayaNa- viviha-hAraddhahAra- uvasobhiyA samudayA Isi aNNamaNyamasaMpattA puyAiehi vAhiM mandaM mandaM eijjamAnA einjabhASA- jAva- nisbukare saNaM te ese apUremANA ApUremAnA -jAva- AIva aIva uvasobhemANA uvasobhamANA ciTTheti ti / tassa NaM sIhAsaNassa avaruttareNaM uttareNaM uttarapuratthimeNaM ettha NaM sakkassa deviMdassa vevaraNNo caurAsIe sAmANiyasAhassoNaM caurAsI- bhaddAsanasAhassoo puratyimeNaM aTThanhaM aggamahisINaM / 1 jahA rAyaseijje (kaMDikA 24-40) iti mUle pATha: / Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ usahacariyaM evaM dAhiNapurathimeNaM abhiMtaraparisAe duvAlasaNhaM devasAhassINaM, dAhiNeNaM majjhimAe caudasaNhaM devasAhassINaM, dAhijapaccatthimeNaM bAhiraparisAe solasaNhaM devasAhassINaM paccatthimeNaM sattaNha aNiyAhibaINaM ti / tae NaM tassa sohAsaNassa cauddisi cauNhaM caurAsINaM AyarakkhadevasAhassINaM / evamAI vibhAsiyavvaM sUriyAbhagameNaM-jAva-paccappiNanti ti| jaMbu0 va0 5, su0 116 / 56 tae NaM se sakke - jAva - haTTha-hiyae divvaM jiNedAbhigamaga-juggaM savvAlaMkAra-vibhUsiya uttaraveubviyaM rUvaM viuvvai, viuvvittA ahiM aggamahisIhiM saparivArAhi gaTTANIeNaM gandhavvANIeNa ya saddhiM taM vimANaM aNuppayAhiNIkaremANe aNuppayAhiNIkaremANe pubilleNaM tisovANeNaM durUhai, durUhitA-jAva-sIhAsagaMsi puratyAbhimuhe saNNisaNNe tti / 57 evaM ceva sAmANiyA vi uttareNaM tisovANeNaM durUhai durUhittA patteyaM patteyaM puTabagNatthesu bhaddAsaNesu NisIyaMti / avasesA ya devA devIo ya dAhiNilleNaM tisovANeNaM durUhai duhitA taheva -jAva- NisIyaMti / 58 tae NaM tassa sakkassa taMsi durUDhassa ime aTThamaMgalagA purao ahANupuvvIe sNptttthiyaa| 59 tayaNaMtaraM ca NaM pugNakalasabhigAraM divA ya chattapaDAgA savAmarA ya saNa-raiya-Aloya-darisaNijjA vAuyavijayavejayantI ya samUsiyA gagaNatalamaNulihaMti purao ahANupuTavIe sNptttthiyaa| 60 tayaNantaraM ca NaM chattabhiMgAraM / 61 tayaNataraM ca NaM vairAmayavaTTa-laTTha-saMThiya-susiliTTha-parighaTTa-paTTa-supaiTThie visiTThe aNegavarapaMcavaNNakuDabhI-sahassa-parimaNDi yAbhirAme vAuddhRya-vijaya-vejayantI-paDAgA-chattAicchatta-kalie tuMge gayaNa-talamaNulihaMta-sihare joyaNa-sahassamUsie mahaimahAlae mahiMdajjhae purao ahANupubbIe saMpaTThie tti| 62 tayaNantaraM ca NaM sarUva-Nevattha-pariyacchiya-susajjA savvAlaMkAravibhUsiyA paMca aNiyA paMca aNiyAhivaiNo -jAva- saMpaTThiyA / 63 tayaNantaraM ca NaM bahave AbhiogiyA devA ya devIo ya saehi sahi rUvehi- jAva -Niogehi sakka devidaM devarAyaM purao ya maggao ya pAsao a ahANupuvvIe saMpalie tti / tayaNantaraM ca NaM bahave sohammakappavAsI devA ya devIo ya sabviDDhIe-jAva-durUDhA samANA maggao ya - jAva - sNpttttiyaa| 64 tae NaM se sakke teNaM paMcANiyaparikkhitteNaM-jAva-mahiMdajjhaeNaM purao pakaDDhijjamANeNaM caurAsIe sAmANiya-jAva parivur3e / sabbiDDhoe-jAva-raveNaM sohammassa kappassa majjhaM majjheNaM taM divvaM deviDiDhI-jAva-uvadaMsemANe uvadaMsemANe jeNeva sohammassa kappassa uttarille nijjANamagge teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA joyaNasayasAhassiehi viggahehi ovayamANe ovayamANe tAe ukkiTThAe -jAva- devagaIe vIIvayamANe bIIvayamANe tiriyamasaMkhijjANaM dIvasamuddANaM majsaM majheNaM jeNeva NaMdIsaravare dIve jeNeva dAhiNapurathimille raikaraga-pavvae teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA evaM jA ceva sUriyAbhassa vattabvayA / NavaraM sakkAhigAro vattanvo -jAva- taM divvaM deviDDhiM -jAva- divvaM jANavimANaM paDisAharamANe paDisAharamANe -jAva- jeNeva bhagavao titthayarassa jammaNa-Nagare jeNeva bhagavao titthayarassa jammaNa-bhavaNe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA bhagavao titthayarassa jammaNa-bhavaNaM teNaM divveNaM jANavimANeNaM tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei, karittA bhagavao.titthayarassa jammaNabhavaNassa uttara-purathime disIbhAge cauraMgulamasaMpattaM dharaNiyale taM divvaM jANavimANaM Thavei ThavittA ahi aggamahisohiM dohiM aNIehi gandhavANIeNa ya NaTTANIeNa ya saddhi tAo divyAo jANavimANAo purathimilleNaM tisovANapaDirUvaeNaM paccoruhai / Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe tae NaM sakkassa devidassa devaraNNo caurAsIisAmANiyasAhassIo divAo jANavimANAo uttarilleNaM tisovANapaDirUvaeNaM paccorahaMti, avasesA devA ya devIo ya tAo divvAo jANavimANAo dAhiNilleNaM tisovANapaDirUvaeNaM paccorahaMti ti / 65 tae NaM se sakke devinde devarAyA caurAsIe samANiyasAhassiehi-jAva-saddhi saMparivuDe saviDDhoe-jAva-duMduhiNigdhosa NAiya-raveNaM jeNeva bhagavaM titthayare titthayaramAyA ya teNeva uvAgacchai uvAgacchittA Aloe ceva paNAmaM karei , karittA bhagavaM titthayaraM titthayaramAyaraM ca tikkhutto AyAhiNapayAhiNaM karei, karittA karayala -jAva- evaM vayAsI"Namo'tyu te rayaNakucchivArie evaM jahA disAkumArIo -jAva- dhaNNAsi puNNAsi-taM kayatthA'si, "ahaNNaM devANuppie ! sakke NAma deviMde devarAyA titthayarassa jammaNamahimaM karissAmi, taM NaM tummAhiM Na bhAiyavvaM"ti kaTu osovaNiM dalayai, dalayittA titthayarapaDirUvagaM viubvai, viuvittA titthayaramAuyAe pAse Thavei, ThavittA paMca sakke viuvvai / / viuvvittA ege sakke bhagavaM titthayaraM karayalasaMpuDeNaM giNhai, ege sakke piTuo AyavattaM gharei, duve sakkA ubhao pAsi cAmarukkheva karenti, ege sakke purao vajjapANI pakaDaDhai tti / 66 tae NaM se sakke devinde devarAyA aNNehiM bahUhiM bhavaNavai-vANamantara-joisa-vemANiehi dehi devIhi ya saddhi saMparibuDe savviDDhIe-jAva-NAieNaM tAe ukkiTThAe-jAva-vIIvayamANe vIIvayamANe jeNeva mandare pavvae jeNeva paMDagavaNe jeNeva amiseyasilA jeNeva abhiseyasIhAsaNe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA sIhAsaNavaragae puratthAbhimuhe saNNisaNNe tti // jaMbu0 va0 5, su0 117 / isANAi-iMda-kaya-jamma-mahimA 67 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM IsANe devinde devarAyA sUlapANI vasabhavAhaNe surinde uttaraDDhalogAhivaI aTThAvIsavimANAvAsa rUyasahassAhivaI arayaMbaravatthadhare evaM jahA sakke / imaM NANataM-mahAdhosA ghaNTA lahuparakkamo pAyattANiyAhivaI, pupphao vimANakArI, dakkhiNe nijjANamagge, uttarapurathimille, raikaragapavao mandare samosario - jAva - pajjuvAsai ti| 68 evaM avasiTThA vi iMdA bhANiyanvA - jAva - accuo tti / imaM NANataM - gAhA - caurAsoi asII, bAvattari sattarI ya saTThI ya / paNNA cattAlIsA, tIsA vIsA dasa sahassA // 1 // ee sAmANiyANaM :gAhA - battIsaThThAvIsA, bArasaTTha cauro sayasahassA / paNNA cattAlIsA, chacca sahassA sahassAre // 1 // 70 ANayapANayakappe cattArisayA''raNaccue tiNi / ee vimANANaM ime jANabimANakArI devA, taMjahA -- gAhA - 1 pAlaya, 2 pupphe, ya 3 somaNase, 4 sirivacche ya, 5 NaMdiyAvatte / 6 kAmagame, 7 pIigame, 8 maNorame, 9 vimala, 10 savvaobhadde // 1 // Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 usahacariyaM 72 sohammagANaM sagaMkumAragANaM baMbhaloyagANaM mahAsukkayANaM pANagANaM iMdANaM sughosA ghaNTA, hariNegamesI pAyattANIyAhivaI, uttarillA NijjANabhUmI, dAhiNapurathimille raikaraga-pavvae / 73 IsANagANaM mAhiMda-laMtaga-sahassAra-accuyagANa ya iMdANa mahAghosA ghaNTA, lahuparakkamo pAyattANIyAhivaI, dakkhiNille NijjANamagge, uttarapurathimille raikaragapavvae / sesaM taM ceva prisaao| AyarakkhA sAmANiyacaugguNA, savvesiM jANavimANA sarvasiM joyaNasayasahassavitthiNNA uccatteNaM savimANappamANA, mahiMdajjhayA savvesiM joyaNasAhastiyA, sakkavajjA mandare samoyaraMti-jAva-pajjuvAsaMti tti // jaMbu0 va0 5, su0 118 / asuriMda-camara-kaya-jamma-mahimA 74 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM camare asurinde asurarAyA camaracaMcAe rAyahANIe, sabhAe suhammAe camaraMsi sIhAsaNaMsi causaTThIe sAmANiyasAhassIhi, tAyatIsAe tAyattIsehi, cauhiM logapAlehi, pacahi aggamahisIhiM, saparivArAhi, tihiM parisAhi, sattahiM aNiehi, sattahiM aNiyAhivaIhiM, cauhiM causaTThIhiM Ayarakkhadeva-sAhassohiM, aNNehi ya jahA sakke / NavaraM-imaM NANattaM-dumo pAyatANoyAhivaI, oghassarA ghaNTA, vimANaM paNNAsaM joyaNasahassAI, mahindajhao paMcajoyaNasayAI, vimANakArI Abhiogio devo, avasiDheM taM ceva-jAva-mandare samosarana pajjuvAsai tti / jaMbu0 va0 5, su0 119 / AsuriMdabalI-Ai-kaya-jamma-mahimA 75 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM balI asurinde asurarAyA evameva NavaraM saTThI sAmANiyasAhassIo, cauguNA AyarakkhA, mahAdumo pAyatANIyAhivaI, mahAohassarA ghaNTA sesaM taM ceva parisAo 76 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM dharaNe taheva / 77 NANattaM-cha sAmANiyasAhassIo, cha aggamahisoo, caugguNA AyarakkhA, medhassarA ghaNTA, bhaddaseNo pAyattANIyAhibaI, vimANaM paNavIsaM joyaNasahassAiM, mahiMdajjhao, aDDhAijjAiM joyaNasayAiM / evamasurindavajjiyANaM bhavaNavAsiiMdANaM / NavaraM asurANaM oghassarA ghaNTA, NAgANaM meghassarA, suvaNNANaM haMsassarA, vijjUNaM koMcassarA, aggINaM maMjurasarA, disANaM maMjughosA, udahINaM sussarA, dIvANaM mahurassarA, vAUNaM NaMdissarA, thaNiyANaM NaMdighosA / gAhA- ca usaTThI saTThI khalu chacca sahassA u asuravajjANaM / sAmANiyA u ee caugguNA AyarakkhA u // 1 // 78 dAhiNillANaM pAyattAgIyAhivaI bhaddaseNo, uttarillANaM dakkho tti / 79 vANamantara-joisiyA NeyavvA evaM ceva / NavaraM cattAri sAmANiyasAhassIo, cattAri aggamahisIo, solasa Ayarakkha sahassA, vimANA sahassaM, mahindAyA paNavIsaM joyaNasayaM, ghaNTA dAhiNANaM maMjussarA, uttarANaM maMjughosA, pAyattANIyAhivaI vimANakArI ya AbhiogA devA / joisiyANaM sussarA sussaraNigghosAo ghaNTAo, mandare sanosaraNaM- jAva-pajjuvAsaMti tti // jaMbu0va0 5, su0 119 / 1 jahA jIvAbhigame-jIvA0 paDi0 3, u0 3, su0 208 / 2 jahA jIvAbhigame-jIvA0 paDi03, u01,su0118, 119, 120 / Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe accuya-devida-kaya-titthayarAbhiseo 80 tae NaM se accue devinde devarAyA mahaM devAhive Abhioge deve saddAvei, saddAvittA evaM vayAsI "khipyAmeva bho devANuppiyA ! mahatyaM mahagdhaM maharihaM viulaM titthayarAbhiseyaM uvaTThaveha / " 81 tara NaM te AbhiogA devA haTThatuTTha-jAva-paDisuNitA uttarapurathimaM disIbhAgaM avakkamanti, avakkamittA veubviyasama gdhAeNaM-jAva-samohaNittA aTThasahassaM sovaNNiyakalasANaM / evaM ruppamayANaM maNimayANaM suvaNNaruppamayANaM suvaNNamaNimayANaM ruppamaNimayANaM suvaNNaruppamaNimayANaM, aTThasahassaM bhomijjANaM, aTThasahassaM candaNakalasANaM / evaM bhigArANaM AyaMsANaM thAlANaM pAINaM supaigANaM cittANaM rayaNakaraMDagANaM vAyakaragANaM puSphacaMgeroNaM evaM jahA sUriAbhassa savva caMgerio savva paDalagAiM visesiyatarAI bhaanniyvvaaii| sIhAsaNa-chatta-cAmara-tellasamugga-jAva-sarisavasamuggA tAliyaMTA-jAva-aTThasahassaM kaDucchugANaM viuvvaMti viumbittA sAhAvie ve uvvie ya kalase- jAva -kaDucchue ya giNhitA jeNeva khIrodae samudde teNeva Agamma khIrodagaM giNhanti, giNhittA jAI tattha uppalAI paumAI- jAva -sahassapattAI tAI giNhaMti / evaM pukkharodAo-jAva-bharaheravayANaM mAgahAititthANaM udagaM maTTiyaM ca giNhanti / / evaM gaMgAIgaM mahANaINaM-jAva-cullahimavantAo savvatuvare savvapupphe savvagaMdhe savvamalle-jAva-savvosahIo siddhatthae ya gihinti, gihitA paumaddahAo dahodagaM uppalAINi ya / 82 evaM sabakula-padhaemu vaTTaveyaDDhesu sambamahaddahesu savvavAsesu savvacakkavaTTivijaesu vakkhAra-pavvaesu aMtaraNa Isu vibhAsijjA-jAva-uttarakurUsu-jAva-sudaMsaNa-bhaddasAlavaNe savvatuvare-jAva-siddhatthae ya giNhanti / 83 evaM gaMdaNavaNAo savvatuvare -jAva- siddhatthae ya sarasaM gosIsacandaNaM divvaM ca sumaNadAmaM gehaMti / evaM somaNasa-paMDagavaNAo ya savvatuvare -jAva- sumaNadAmaM daddara-malaya-sugandhe ya giNhaMti giNhittA egao milaMti, milittA jeNeva sAmI teNeva uvAgacchanti uvAgacchittA mahatthaM-jAva-titthayarAbhiseyaM uvaTThaveMti tti / jaMbu0 va0 5, su0 120 / 84 tae NaM se accue devinde dasahi sAmANiyasAhassIhi, tAvattIsAe tAyattIsaehi, cauhiM logapAlehi, tihiM parisAhiM, sattahiM aNiehiM, sattahiM aNiyAhivaIhiM, catAlIsAe AyarakkhadevasAhassIhiM saddhiM saMparivuDe tehiM sAbhAviehiM veubviehi ya varakamalapaiTThANehiM surabhivaravAripaDipuNehi candaNakayacaccAehi AviddhakaNTheguNehiM paumuppalapihANehiM karayalasukumAlapariggahiehiM aTThasahasseNaM sovaNiyANaM kalasANaM-jAva-aTThasahasseNaM bhomejjANaM-jAva-sabbodaehiM savamaTTiyAhiM savvatuvarehiM-jAva-savvosahi-siddhatyaehiM saviDDhIe-jAva- raveNaM mahayA mahayA titthayarAbhiseeNaM abhisicai / 85 tae NaM sAmissa mahayA mahayA abhiseyaMsi vaTTamANaMsi iMdAiyA devA chatta-cAmara-dhUva-kaDucchua-puppha-gAMdha-jAva-kalasa hatthagayA haTThatuTTha-jAva-vajjasUlapANI purao ciTThati paMjaliuDA iti| evaM vijayANusAreNa -jAva-appegaiyA devA AsiyasaMmajjiovalittasittasuisammaTTharatyaMtarAvaNavIhiyaM karenti-jAva-gandhavaTi bhUyaM ti / appegaiyA hiraNNavAsaM vAsiMti / evaM suvaNNa-rayaNa-vaira-AbharaNa-patta-puppha-phala-bIya-malla-gandha-vaNNa jAva cuNNavAsaM vAsaMti / appegaiyA hiraNNavihiM bhAiMti / evaM-jAva-cuNNavihiM bhAiMti / Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ usahacariyaM 86 appegaiyA caubvihaM vajjaM vAenti, taM jahA- 1 tataM, 2 vitataM, 3 ghaNaM, 4 jhusiraM / 87 appegaiyA caunvihaM geyaM gAyanti, taM jahA - 1 ukkhittaM, 2 pAyattaM, 3 mandAiyaM 4 roiyAvasANaM / 88 appegaiyA cauvvihaM NaTa Naccanti , taM jahA- 1 aMciyaM, 2 duyaM, 3 ArabhaDaM, 4 bhasolaM / / appegaiyA caunvihaM abhiNayaM abhiNayaMti, taM jahA - 1 diTThatiyaM, 2 pADissuiyaM, 3 sAmaNNovaNivAiyaM, 4 logamajjhAvasANiyaM / appegaiyA battIsaivihaM divvaM NaTTavihiM uvadaMsenti / appegaiyA uppayanivayaM nivayauppayaM saMkuciyapasAriyaM -jAva- bhantasaMbhantaNAmaM divvaM NaTTavihiM uvadaMseMtI ti / 89 appegaiyA poNenti, evaM bukkArenti, appegaiyA taMDati, appegaiyA lAsenti, apphoDenti, vagganti, sIhaNAyaM Nadanti, appegaiyA savvAiM karenti, 90 appegaiyA hayahesiyaM / evaM hatthigulagulAiyaM, rahaghaNaghaNAiyaM, appegaiyA tiNNi vi, appegaiyA uccholanti, appegaiyA paccholanti appegaiyA tivaI chidanti, pAyabaddarayaM karenti, bhUmicaveDe dalayanti, appegaiyA mahayA mahayA saddeNaM rAveti / evaM saMjogA vibhAsiyanvA / appegaiyA hakkArenti / evaM pukkArenti thakkArenti ovayaMti uppayaMti parivayaMti jalanti tavaMti patavaMti gajjaMti vijjuyAyaMti vAsiti appegaiyA devukkaliyaM kareMti / evaM devakahakahagaM kareMti, appegaiyA duhuduhugaM kareMti / 91 appegaiyA vikiyabhUyAI ruvAI viunvittA paNaccaMti / 92 evamAi vibhAsejjA jahA vijayassa -jAva- savvao samantA AdhAti paridhAveti tti / jaMbu0 va0 5, su0 121 / 93 tae NaM se accuiMde saparivAre sAmi teNaM mahayA mahayA abhiseeNaM abhisiMcai, abhisiMcittA karayalapariggahiyaM-jAva-matthae aMjaliM kaTu jaeNaM vijaeNaM baddhAvei, vaddhAvittA tAhiM iTThAhiM-jAva -jayajayasa pauMjai, pauMjittA- jAva -pamhalasukumAlAe surabhIe gandhakAsAIe gAyAI lahei, lUhittA 94 evaM- jAva - kapparukkhagaM piva alaMkiyavibhUsiyaM karei, karittA - jAva - NaTTavihiM uvadaMsei, uvadaMsittA achehi saNhehiM rayayAmaehiM accharasataNDulehiM bhagavao sAmissa purao aTThaTThamaMgalage Alihai, taMjahA :gAhA- 1 dappaNa, 2 bhaddAsaNa, 3 vaddhamANa, 4 varakalasa, 5 maccha, 6 sirivacchA / 7 sotthia, 8 NandAvattA, lihiA aTThamaMgalagA // 1 // 95 lihiUNa karei ubagAraM, ki te ? pADala-mallia-caMpaga-asoga-punnAga-cuamaMjari-NavamAlia-baula-tilaya-kaNavIra-kuMda-kujjaka koraMTaka-patta-damaNaga-vara-surabhigaMdha-gaMdhiassa kayaggAhagahia-karayala-panbhaTTha-vippamukkassa dasaddhavaNNassa kusumaNiarassa tattha cittaM jaNNussehappamANamittaM ohinikara karettA caMdappabha-rayaNa-vaira-beruliya-vimaladaNDaM, kaMcaNa-maNi-rayaNa-bhatticittaM, kAlAgurupavara-kaMdurukka-turukka-dhUva-gaMdhuttamANuviddhaM ca dhUmavaTi viNimmuaMtaM veruliyamayaM kaDucchuaM paggahittu payatteNa dhUvaM dAUNa jiNavaridasta sattaTThapayAI osaritA dasaMguliyaM aMjali kariya matthayaMmi payao aTThasayavisuddhagandhajuhi mahAvitehi bhapuNarattehiM atthajuttehiM saMthaNai / saMthuNittA vAmaM jANuM aMcei, aMcittA - jAva - karayalapariggahiyaM matthae aMjaliM kaTu evaM vayAsI"Namo'tthu te siddha-buddha-NIraya-samaNa-samAhiya-samatta-samajogi-sallagattaNa-Nigbhaya-NorAgadosa-Nimmama-NissaMga-NIsalla-mANamUraNa-guNarayaNa-sIlasAgaramaNaMtamappameya-bhaviya-dhammavara-cAuraMta-cakkavaTTI ! "Namo'tthu te arahao ti" kaTu evaM vandai, NamaMsai, vaMdittA, NamaMsittA paccAsaNNe NAidUre sussUsamANe-jAva-pajjuvAsai / Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe IsANAi-kaya-titthayarAbhiseo 97 evaM jahA accuyassa tahA - jAva - IsANassa bhANiyavvaM / 98 evaM bhavaNavai-vANamantara-joisiyA ya sUrapajjavasANA saeNaM parivAreNaM patteyaM patteyaM abhisiMcaMti / 99 tae NaM se IsANe devide devarAyA paMca IsANe viumvai, viumvittA-- ege IsANe bhagavaM tityayaraM karayala-saMpuDeNaM gimhai, gihittA sohAsagavaragae puratyAbhimuhe saNNisaNNe / ege IsANe piTThao AyavattaM gharei / duve IsANA ubhao pAsiM cAmarukkhevaM karenti / ege IsANe purao sUlapANI ciTThai / devidasakka-kaya-titthayarAbhiseo 100 tae paM se sarake devinde devarAyA abhioge deve sadAvei, sahAvitA eso vi taha ceva abhiseyANattiM dei te'vi taha ceva uvaNenti / 101 tae NaM se sakke devinde devarAyA bhagavao titthayarassa cauddisi cattAri dhavala-vasabhe viugdhei see saMkhadala-vimala-Nimmala dadhi-ghaNa-gokhIra-pheNa-rayayaNigara-ppagAse pAsAIe darisaNijje abhiruve paDirUve / tae NaM tesi cauNhaM dhavala-vasabhANaM ahiM siMhito aTTha toadhArAo nnigcchNti| tae gaM tAo aTTha toyadhArAo uDDha vehAsaM uppapanti, uppittA egao milAyanti, milAittA bhagavao titthayarassa muddhANaMsi NivayaMti / 102 tae NaM se sakke devinde devarAyA caurAsIIe sAmANiyasAhassohi epassa vi taheva abhiseo bhANiyabbo - jAva - Namo'tyu te arahao tti kaTTa vandai NamaMsai - jAva - pajjavAsai / jaMbu0 va0 5, su0 122 / 103 tae NaM se sakke deviMda devarAyA paMca sakke viumbai, viuvisA ege sakke bhayavaM tityayaraM karayalasaMpuDeNaM givhaha / ege sakke piTThao AyavattaM gharei / duve sakkA ubhao pAsiM cAmarakkheMvaM kareMti / ege sakke vajjapANI purao pakaDDhai / 104 tae NaM se sakke caurAsIIe sAmANiyasAhassohiM-jAva -aNNehi ya bhavaNavai-vANamaMtara-joisa-vemANiehiM devehiM devIhi ya saddhi saMparivaDe sabbiDDIe - jAva - NAiyaraveNaM tAe ukkiTThAe jeNeva bhagavao titthayarassa jammaNa-Nayare jeNeva jammaNa-bhavaNe jegeva titthayaramAyA teNeva uvAgacchai uvAgacchittA bhagavaM titthayaraM mAUe pAse Thavei, ThavittA titthayarapaDirUvagaM paDisAharai, paDisAharittA osovaNiM paDisAharai, paDisAharitA egaM mahaM khomajualaM kuMDalajualaM ca bhagavao titthayarassa ussIsagamale Thavei, ThavittA egaM mahaM siridAmagaMDaM tavaNijjalaMbUsagaM suvaSNapayaragamaMDiyaM NANAmaNi-rayaNa-viviha-hAraddhahAra-uvasohiyasamudayaM bhagavano titthayarassa ulloyaMsi nnikkhivh| taSNaM bhagavaM titthayare aNimisAe viTThIe dehamANe dehamANe suhaMsuheNaM abhiramamANe abhiramamANe ciTTha / 1.5 tae NaM se sakke devide devarAyA besamaNaM devaM sahAveha, saddAvittA evaM bayAsI - Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ usahacariyaM "khippAmeva bho devANuppiyA! battIsaM hiraNNakoDIo, battIsaM suvaSNakoDoo, battIsaM gaMdAI, battIsa bhaddAiM subhage subhagarUva-juvvaNa-lAvaNNe ya bhagavao titthayarassa jammaNa-bhavaNaMsi sAharAhi, sAharittA eyamApattiyaM paccappiNAhi / " tae NaM se vesamaNe deve sakkeNaM-jAva-viNaeNaM vayaNaM paDisuNei paDisuNeittA nabhae deje saddAvei, saddAvittA evaM kyAsI-- "khippAmeva bho devANuppiyA! battIsaM hiraNNakoDIo -jAva- bhagavao titthayarassa ammaNa-bhavaNaMsi sAharaha, sAharittA eyamANattiyaM paccappiNaha / " tae NaM te jaMbhagA devA besamaNeNaM deveNaM evaM vuttA samANA haTTatuTTha- jAba -khippAmeva battIsaM hiraNyakoDIo - Ava - bhagavao titthagarassa jammaNabhavaNaMsi sAharaMti, sAharitA jeNeva besamaNe deve teNeva- jAva -paccappiNaMti / tae NaM se vesamaNe deve jeNeva sakke deviMde devarAyA- jAva -paccappiNai / 106 tae NaM sakke devide devarAyA Abhioge deve saddAvei, saddAvittA evaM vayAsI-- "khippAmeva bho devANuppiyA! bhagavao titthayarassa jammaNa-NayaraMsi siMghADaga * jAva - mahApahapahesu mahayA mahayA saddeNaM ugghosemANA ugghosemANA evaM vadaha"haMdi suNaMtu bhavaMto bahave bhavaNavai-vANamaMtara-joisa-vemANiyA devA ya, devIo ya je NaM devANuppiyA ! tityayarassa titthayaramAUe vA asubhaM maNaM padhArei, tassa NaM ajjagamaMjariyA iva sayahA muddhANaM phuTTau tti kaTTa ghosaNaM ghoseha, ghosittA eyamANattiyaM paccappiNaha" tti / tae NaM te AbhiogA devA-jAva -evaM devotti ANAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNaMti, paDisuNittA sakkassa deviMdassa devaraNNo aMtiyAo paDiNikkhamaMti, paDiNikkhamittA sippAmeva bhagavao titthagarassa jammaNaNagaraMsi siMghADaga - jAva - evaM vayAsI"haMdi suNaMtu bhavaMto bahave bhavaNavai - jAva - je NaM devANuppiyA ! titthayarassa-jAva-phuTTihI" ti kaTTa ghosaNagaM ghoseMti, ghosittA eyamANattiyaM paccappiNaMti / 107 tae gaM te bahave bhavaNavai-vANamaMtara-joisa-vemANiyA devA bhagavao tityagarassa jammaNa-mahimaM kareMti, karitA jeNeva naMdissare dIve teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA aTThAhiyAo mahAmahimAo kareMti, karittA jAmeva disiM pAumbhUyA tAmeva disi paDigayA / jaMbu0 va0 5, su. 123 / usaheNa lehAi-uvaeso : 108 tae NaM usabhe arahA kosalie vIsaM puvvasayasahassAI kumAravAsamajhe vasai, vasittA tevaDhiM puvvasayasahassAI mahArAyavAsa majhe vasai, tevaDhiM puvvasayasahassAI mahArAyavAsamajhe vasamANe lehAiyAo gaNiyappahANAo sauNaruya-pajjavasANAo bAvari kalAo cosaTiLaM mahilAguNe sippasayaM ca kammANaM tiNi vi payAhiyAe uvadisai, tti / usahassa pavvajjA: 109 uvadisittA puttasayaM rajjasae abhisiMcai, abhisiMcitA tesII pudhvasayasahassAI mahArAyavAsamajhe vasai, vasittA je se gimhANaM paDhame mAse, paDhame pakkhe cittabahule tassa NaM cittabahulassa NavamIpakkheNaM divasassa pacchime bhAge 1. sama0 sa0 72, su0 7 / 2. jambu0 va0 2, su0 30, TIkA / 3. jambu. va. 2, su. 30, TIkA / 4. jIvAbhi0 paDi0 3, u03 su0 111 / 5. jaMbu0 va0 2 su0 30, ttiikaa| 6. jaMbu0 va0 2, su0 30, TIkA / Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe caittA hiraNaM, caittA suvaNaM, caittA kosaM, caittA koTThAgAraM, caittA balaM, caittA vAhaNaM, caittA puraM, caittA aMteuraM, caittA jaNavayaM, caittA viula-dhaNa-kaNaga-rayaNa-maNi-mottiya-saMkha-sila-ppavAla-rata-rayaNa-saMtasAra-sAvaijjaM vicchaDDaittA vigovaittA, dAyaM dAiyA NaM paribhAetA sudaMsagAe sIyAe sadevamaNuyAsurAe parisAe samaNugammamANamAge saMkhiya-cakkiya-NaMgaliyamuhamaMgaliya-pUsamANaga-vakSamANaga-Aikkhaga-laMkha-maMkha-ghaMTiya-gaNehiM tAhiM iTThAhiM kaMtAhiM piyAhiM maNuNNAhiM maNAmAhiM urAlAhiM kallANAhiM sivAhiM dhannAhiM maMgallAhiM sassiriyAhi hiyayagamaNijjAhi hiyayapalhAyaNijjAhi gaMbhIrAhi kaNNamaNaNinvuikarAhi aTThasaiyAhiM apuNahattAhi vAhiM aNavarayaM abhiNaMdatA ya abhithuNaMtA ya evaM vayAsI"jaya jaya naMdA! jaya jaya bhaddA ! dhammeNaM abhIe parIsahovasaggANaM khaMtikhame bhaya-bheravANaM dhamme te avigdhaM bhavau," tti kaTu abhiNaMdaMti ya abhiyuNaMti ya / 110 tae NaM usame arahA kosalie gayaNamAlAsahassehi picchijjamANe picchijjamANe evaM-jAva-Niggacchai,-jAva-AulabolabahulaM NabhaM karate viNIyAe rAyahANIe majjhaM majheNaM Niggacchai / 111 Asiya-sammajjiya-sitta-suika-pupphovayAra-kaliyaM siddhatthavaNaviularAyamagaM karemANe haya-gaya-raha-pahakareNa pAikkacaDa kareNa ya maMdaM maMdaM uddhayareNuyaM karemANe karemANe jeNeva siddhatthavaNe ujjANe jeNeva asogavarapAyave teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA asogavarapAyavassa ahe sIyaM ThAvei / ThAvittA sIyAo paccorahai, paccoruhittA sayamevAbharaNAlaMkAraM omayai, omuittA sayameva cAhiM aTThAhiM (muTThihiM) loyaM karei, karittA chaTheNaM bhattegaM apANaeNaM AsADhAhiM NakkhatteNa jogamuvAgaeNaM uggANaM bhogANaM rAinnANaM khattiyANaM cAhiM sahassehiM saddhiM egaM devadUsamAdAya muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaie / jaMbu0 va0 2, sU0 30 / usahassa acelayattaM uvasaggasahaNaM ya 112 usabhe NaM arahA kosalie saMvagchara-sAhiyaM cIvaravArI hotyA, teNa paraM acelae / 113 jappabhiI ca NaM usabhe arahA kosalie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaie tappabhiI ca NaM usabhe arahA kosalie NiccaM vosaTThakAe ciyattadehe je kei uvasaggA uppajjaMti, taM jahA - divvA vA - jAva - paDilomA vA aNulomA vA / tattha paDilomA vetteNa vA - jAva - kaseNa vA kAe AuTejjA, aNulomA vaMdejja vA - jAva -pajjuvAsejja vA, te savve uvasagge samuppaNNe samANe agAile avvahite addINamANase tivihamaNa-vayaNa-kAyagutte samma sahai- jAva -ahiyaasei| usahassa aNagArasarUvaM 114 tae NaM se bhagavaM samaNe jAe IriyAsamie - jAva - pAriTThAvaNiAsamie maNasamie vayasamie kAyasamie maNagutte - jAva - guttabaMbhayArI akohe - jAva - alohe / saMte pasaMte uvasaMte pariNibuDe chiNNasoe niruvaleve / / jaMbu0 va0 2, su0 31 / 1 suvimala-vara-kaMsa-bhAyaNa va mukkatoe', 2 saMkhe viva niraMjaNe vigaya-rAga-dosa-mohe, 3 kummo iva iMdiesu gutte, 4 jaccakaMcaNagaM va jAyasave, 5 pokkharapattaM va niruvaleve, 6 caMdo iva somabhAvayAe, 1. kappa0 su0 195 / / 2. samaNassovamAkame uvamAsaMkhAsu ya egarUvayA natthi / ettha paNhAvAgaraNa (saMva0 5, su01)pADho diNNo / daTThavyA-uvavAiya. su0 27 / jaMbu0 va0 2 su0 31 / Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ usahacariyaM 21 8 acale jaha maMdare girivare, 10 puDhavI va savvaphAsavisahe, 12 jaliyahuyAsaNo viva teyasA jalate, 14 harayo viva samiyabhAve, 16 soMDIre kuMjarovva, 7 sUro vya dittatee, 9 akkhobhe sAgaro bva thimie, 11 tavasA vi ya bhAsarAsichanni vva jAtatee, 13 gosIsacaMdaNaM pi va sIyale, sugaMdhe ya 15 ugghosiya sunimmalaM va AyaMsamaMDalatalaM va pAgaDabhAveNa suddhabhAve, 17 vasabhevva jAyayAme, 19 sArayasalilaM va suddhahiyae, 21 khaggivisANaM va egajAte, 23 sunnAgAre bva appaDikamme, 25 jahA khuro ceva egadhAre, 27 gagaNamiva nirAlaMbe, 29 kaya-paranilae jahA ceva urae, 31 jIbo bva appaDihaya-gai tti / 18 sIhe vA jahA migAhive hoti duppadharise, 20 bhAraMDe ceva appamatte, 22 khANuM ceva uDDhakAe, 24 sunnAgArAvaNassaMto nivAya-saraNappadIpajjhANamiva nippakaMpa, 26 jahA ahI ceva egadiTThI, 28 vihaga iva savvao viSpamukke, 30 anilo bva appaDibaddhe, usahassa paDibaMdhAbhAvo 115 Natthi NaM tassa bhagavaMtassa katthai paDibaMdhe / se paDibaMdhe, cauvihe bhavaI taM jahA 1 davvao, 2 khittao, 3 kAlao, 4 bhaavo| davvao-iha khalu mAyA me, piyA me, bhAyA me, bhagiNI me, - jAva -saMgaMthasaMthuA me, hiraNaM me, suvaNaM me-jAva -uvagaraNaM me ahavA-samAsao saccite vA, acitte vA, mIsae vA dabajAe-sevaM tassa Na bhavai / khittao-gAme vA, Nayare vA, aragNe vA, khete vA, khale vA, gehe vA, aMgaNe vA-evaM tassa Na bhavai / kAlao-samae vA, AvaliyAe vA, ANApANue vA, yove vA, lave vA, muhutte vA, ahoratte vA, pakkhe vA, mAse vA, uUe vA, ayaNe vA, saMvacchare vA, annayare vA dohakAle paDibaMdhe-evaM tassa Na bhavai / bhAvao-kohe vA- jAva -micchAdasaNasalle vA-evaM tassa Na bhavai / usahassa vihAro 116 se NaM bhagavaM vAsAvAsabajja hemaMtagimhAsu gAme egarAie, Nayare paMcarAie vavagaya-hAsa-soga-arai-bhaya-parittAse Nimmame Nira haMkAre lahubhUe agaMthe vAsItacchaNe aduThe caMdaNANulevaNe aratte leThummi kaMcaNammi ya same ihaloe paraloe ya apaDibaddhe jIviya-maraNe nikkaMkhe saMsArapAragAmI kammasaMgaNigyAyaNaTThAe aba TThie vihri| usahassa kevalanANaM 117 tassa NaM bhagavaMtassa eegaM vihAregaM viharamAgassa ege vAsa-sahasse viikkaMte samANe purimatAlassa nayarassa bahiyA sagaDamuhaMsi ujjAgaMsi NiggohavarapAyavassa ahe jhANaMtariyAe baTTamANassa phagguNabahulassa ikkArasIe puvvaNhakAlasamae aTThameNaM bhatteNaM apANaeNaM uttarAsADhANakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM aNuttareNaM NANeNaM - jAva - aNuttareNaM caritteNaM aNuttareNaM taveNaM baleNaM vIrieNaM AlaeNaM vihAreNaM aNutarAe bhAvaNAe khaMttIe guttIe, muttIe, tuTThIe aNuttareNaM ajjavaNaM maddaveNaM lAghaveNaM sucariyasovaciya-phala-nivvANamaggeNaM appANaM bhAvamANassa aNate aNuttare nivvAghAe nirAvaraNe kasiNe paDipuNNe kevalavaranANadaMsaNe smuppnnnne| 118 jiNe jAe kevalI sadhvannU savvadarisI Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe sa raiya-tiriya-narAmarassa logassa pajjave jANai pAsai, taM jahA-- AgaI gaI ThiI cavaNaM ubavAyaM bhuttaM kaDaM paDiseviyaM AvIkamma raho kammaM taM taM kAlaM maNavayakAe joge evamAdI jIvANa vi samvabhAve ajIvANa vi savvabhAve mokkhamaggassa visuddhatarAe bhAve jANamANe pAsamANe esa khaluM mokkhamagge mama aNNesi ca jIvANaM hiya-suha-Nisseyasa-kare savvadukkha-vimokkhaNe paramasuhasamANaNe bhvissi| usaheNa titthapavattaNaM 119 tae NaM se bhagavaM samaNANaM niggaMthANa ya niggaMthINa ya mahatvayAI sabhAvaNagAI chacca jIvaNikAe dhamma desemANe viharai, taM jahApuDhavIkAie bhAvaNAgameNaM paMca mahanvayAI sabhAvaNagAI bhANiyanvAI ti / jambu0 va0 2 su0 31 / usabheNaM arahA kosalieNaM imose osappiNIe NavahiM sAgarovamakoDAkoDIhiM bIikkaMtAhiM titthe pavattite // / / ThANaM a0 9, su0 697 / usahassa gaNaharAisaMpayA 120 usabhassa NaM arahao kosaliyassa caurAsI gaNA gaNaharA hotthaa| usabhassa NaM arahao kosaliyassa usabhaseNa-pAmovakhAo culasIiM samaNasAhassIo ukkosiyA samaNasaMpayA hotthA / usabhassa NaM arahao kosaliyassa baMbhI-suMdarI-pAmokkhAo tiNi ajjiyA sayasAhassIo ukkosiyA ajjiyA-saMpayA hotthA / usabhassa NaM arahao kosaliyarasa sejjaMsa-pAmokkhAo tiNi samaNovAsagasayasAhassIo paMca ya sAhassIo ukkosiyA samaNovAsagasaMpayA hotthA / usabhassa NaM arahao kosaliyassa subhaddA-pAmovakhAo paMca samaNovAsiyA sayasAhassIo caupaNNaM ca sahassA ukkosiyA samaNovAsiyA saMpayA hotthA / 121 usabhassa NaM arahao kosaliyassa ajiNANaM jiNasaMkAsANaM savvakkhara-saMnivAINaM jiNo viva avitaha vAgaramANANaM cattAri cauddasapukhvIsahassA aTThamA ya sayA ukkosiyA cauddasapuvI saMpayA hotthA / usabhassa NaM arahao kosaliyassa Nava ohiNANi-sahassA ukkosiyA ohiNANisaMpayA hotthA / usabhassa NaM arahao kosaliyassa vIsaM jiNasahassA, vIsaM veugviya-sahassA chacca sayA ukkosiyA jiNasaMpayA veuvviyasaMpayA ya hotthA , bArasa-viulamai-sahassA chacca sayA paNNAsA, bArasa-vAisahassA chacca sayA paNNAsA / usabhassa NaM arahao kosaliyassa gaikallANANaM ThiikallANANaM Agamesi bhaddANaM bAvIsaM aNuttarovavAiyANaM sahassA Nava ya sayA ukkosiyA aNuttarovavAiyasaMpayA hotthA / 1. usabhe NaM arahA kosalie egaM vAsasahassaM niccaM vosaTThakAye ciyattadehe-jAva-appANaM bhAvamANassa ekkaM vAsasahassaM viikkataM tao NaM je se hemaMtANaM cautthe mAse sattame pakkhe phagguNabahule tassa NaM phagguNabahulassa ekkArasIpakkhegaM punvaNhakAlasamayaMsi purimatAlassa nayarassa bahiyA sagaDamuhaMsi ujjANaMsi naggohavarapAyavassa ahe aTThameNaM bhatteNaM apANaeNaM AsADhAhiM nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM jhANaMtariyAe vaTTamANassa aNate- jAva -jANamANe pAsamANe viharai // kappa0 su0 196 / / 2. AyA0 su0 2 a0 15, su0 733--792 / Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ usahacariyaM usahakAle siddhA 122 usabhassa NaM arahao kosaliyassa vIsaM samaNasahassA siddhA, cattAlIsaM ajjiyAsahassA siddhA, saTThi aMtevAsisahassA siddhaa'| usahaaNagArANaM vaNNao 123 arahao NaM usabhassa bahave aMtevAsI aNagArA bhagavaMto appegaiyA mAsapariyAyA-jAva - uddhaM jANU aho sirA jhANako TThovagayA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANA viharati / ' aMtakarabhUmi 124 arahao NaM usabhassa duvihA aMtakarabhUmI hotyA taM jahA-1 jugaMtakarabhUmI ya, 2 pariyAaMtakarabhUmI ya / jugaMtakarabhUmI- jAva - asaMkhejjAI purisajugAI / pariyAaMtakarabhUmI aMtomuhuttapariyAe aMtamakAsI // jaMbu0 va0 2, sU0 31 / usahassa saMghayaNAI kumAravAsAINivvANaM ca 125 usabheNaM arahA kosalie vajjarisahanArAyasavayaNe samacauraMsa-saMThANasaMThie paMca dhaNusayAI uddhaM uccatteNaM hotthA / 126 usabheNaM arahA vIsaM pubbasapasahassAI kumAravAsamale vasittA te TuM puvvasayasahassAI mahArajjavAsamajme vasittA tesII puvvasayasahassAI agAravAsamajhe vasittA muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaie / usabheNaM arahA egaM vAsahassaM cha umatya-pariyAyaM pAuNitA ega pugvasayasahassaM vAsa-sahassUNaM kevalipariyAyaM pAuNittA ega puvasayasahassaM bahupaDipuNNaM sAmaNNapariyAyaM pAuNittA caurAsIiM puThvasayasahassAiM savvAuyaM pAlaittA'je se hemaMtANaM tacce mAse paMcame pakkhe mAhabahule, tassa NaM mAhabahulassa terasI pakkheNaM dasahiM aNagArasahassehiM saddhiM saMparibuDe aTThAvaya-selasiharaMsi coddasameNaM bhatteNaM apANaeNaM saMpaliyaMka-nisaNNe pumvAhakAla-samayaMsi abhIiNA NakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM susamadUsamAe samAe egUSaNavauiIhiM pakvehiM sesehiM kAlagae vIikkate - jAva - savvadukkhappahINe // sakkAideviMda-kaya-nivvANamahimA jaM samayaM ca NaM usabhe arahA kosalie kAlagae voikate samajAra chima-jAi-jarA-paragabaMdhaNe siddha buddha - jAva - savvadukkhappahoNe taM samayaM ca NaM sakkassa deviMdassa devaraNNo AsaNe calie / taeNaM se sarake devide devarAyA AsagaM caliyaM pAsai, pAsitA ohi pauMjai, pauMjitA bhayavaM titthayaraM ohiNA Abhoei, AmoittA evaM vayAsI"pariNivvue khalu jaMbuddIce dIve bharahe vAse usahe arahA kosalie--taM joyaneyaM tIya-pAcuppaNNamagAgayANaM sakkANaM deviMdANaM 1. kappa0 su0 197 / 2. jahA uvavAie (su. 14) savvo anngaarvnnnno| 3. kappa0 su0 198 / 4. ThANaM a0 5, u0 2, su0 435 / sama0 sa0 5.. su0 3 / 5. sama0 sa0 63, su0 1 / 6. sama0 sa0 83, su0 4 / 7. sama0 sa0 84, su0 2 / 8. sama0 sa0 89, su0 1 / kappa. su. 199 / Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe devarAINaM titthagarANaM parinivANamahimaM karettae / taM gacchAmi NaM ahaM pi bhagavao titthagarassa parinidhvANamahimaM karemi ti" kaTu vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA caurAsIIe sAmANiyasAhassIhi tAyattIsAe tAyattIsaehiM carahiM logapAlehiM - jAva - cauhiM caurAsIIhi AyarakkhadevasAhassIhi aNNehi ya bahUhiM sohammakappa-vAsIhi bemANiehi devehiM devIhi ya saddhiM saMparivuDe tAe ukkiTThAe- jAvatiriyamasaMkhejjANaM dIvasamuddANaM majjhaM majheNaM jeNeva aTThAvayapadhvae jeNeva bhagavao titthagarassa sarIrae teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA vimaNe NirANaMde aMsupuNNa-NayaNe titthayarasarIrayaM tivakhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei, karittA paccAsaNNe NAidUre sussUsamANe - jAva - pajjuvAsai / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM IsANe deviMde devarAyA uttaraDDhalogAhivaI aThThAvIsa-vimANa-sayasahassAhivaI sUlapANI vasahavAhaNe suriMde arayaMbara-vatthadhare-jAva-viulAI bhogabhogAI bhuMjamANe viharai / 128 tae NaM tassa IsANassa deviMdassa devaraNNo AsaNaM calai, tae NaM se IsANe - jAva-devarAyA AsaNaM caliyaM pAsai, pAsaittA ohiM pauMjai, pauMjittA bhagavaM titthagaraM ohiNA Abhoei, AbhoittA jahA sakke niyagaparivAreNaM bhANeyavo - jAva - pajjuvAsai / 129 evaM sabve deviMdA - jAva - accue Niyaga-parivAreNaM ANeyavvA, evaM-jAva-bhavaNavAsINaM vIsa iMdA, vANamaMtarANaM solasa, joisiyANaM doNNi, Niyaga-parivArA yavvA / 130 tae NaM sakke deviMde devarAyA te bahave bhavaNavai-vANamaMtara-joisa-vemANie deve evaM vayAsI "khippAmeva bho devANuppiyA! NaMdaNavaNAo sarasAiM gosIsavaracaMdaNakaTThAI sAharaha, sAharittA tao ciigAo raeha1 egaM bhagavao titthagarassa, 2 egaM gaNaharANaM, 3 egaM avasesANaM aNagArANaM / tae NaM te bhavaNavai- jAva -vemANiyA devA gaMdaNavaNAo sarasAiM gosIsa-vara-caMdaNakaTThAI sAharaMti, sAharittA tao ciigAo raeMti, 1 ega bhagavao titthagarassa, 2 egaM gaNaharANaM, 3 ega avasesANaM aNagArANaM / 131 tae NaM se sakke deviMde devarAyA Abhioge deve saddAvei, sahAvittA evaM vayAsI "khippAmeva bho devANuppiyA! khIrodagasamuddAo khIrodagaM saahrh|" tae NaM te AbhiogA devA khIrodagasamuddAo khIrodagaM sAharaMti / tae NaM se sakke devide devarAyA titthagarasarIragaM khIrodageNaM pahANei, hANittA saraseNaM gosIsa-vara-caMdaNeNaM aNulipai, aNuliMpittA haMsalakkhaNaM paDasADayaM NiyaMsaI, NiyaMsaittA savvAlaMkAra-vibhUsiyaM karei / tae NaM te bhavaNavai - jAva - bemANiyA gaNahara-sarIragAiM aNagAra-sarIragAI pi khIrodageNaM vhAveti, pahAvittA saraseNaM gosIsa vara-caMdaNeNaM aNulipaMti aNuliMpittA ahayAI divvAiM devadUsajuyalAI NiyaMseMti, NiyaMsittA savvAlaMkAravibhUsiyAI kareMti / 132 tae NaM se sakke deviMde devarAyA te bahave bhavaNavai - jAva - vemANie deve evaM bayAsI "khippAmeva bho devANuppiyA! IhAmiga-usabha-turaya- jAva -vaNalaya-bhatticittAo tao siviyAo viuvvaha, "1 egaM bhagavao titthagarassa, 2 egaM gaNaharANaM, 3 ega avasesANaM aNagArANaM / " tae NaM te bahave bhavaNavaI-jAva-vemANiyA tao siviyAo viubvaMti1 egaM bhagavao titthagarassa, 2 egaM gaNaharANaM, 3 egaM avasesANaM aNagArANaM / / 133 tae NaM se sakke deviMde devarAyA vimaNe NirANaMde aMsupuNNa-jayaNe bhagavao titthagarassa viNaTTa-jamma-jarA-maraNassa sarIragaM sIyaM Aruhei, AruhitA ciigAe Thavei / tae NaM te bahave bhavaNavai-jAva -vemANiyA devA gaNaharANaM, aNagArANa ya viNaTTha-jamma-jarA-maraNANaM sarIragAiM sIyaM AraheMti, AruhittA ciigAe ThaveMti / 134 tae NaM se sakke deviMde devarAyA aggikumAre deve saddAvei, saddAvittA evaM vayAsI "khippAmeva bho devANuppiyA ! titthagaraciigAe- jAca -aNagAraciigAe agaNikAyaM viuvvaha, viuvvittA eyamANattiyaM Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ usahacariyaM pccppinnh|" tae NaM te aggikumArA devA vimaNA NirANaMbA asupuNNaNayaNA titthagaraciigAe - jAva - aNagAraciigAe agaNikAyaM viutthvNti| 135 tae NaM se sakke deviMde devarAyA bAukumAre deve saddAvei, saddAvittA evaM vayAsI "khippAmeva bho devANuppiyA ! titthagaraciigAe-jAva -aNagAraciigAe a vAukkAyaM viuvvaha, viuvvahaittA agaNikArya ujjAleha, titthagarasarIragaM gaNaharasarIragAiM aNagArasarIragAiM ca jhAmeha / " tae NaM te vAukumArA devA vimaNA NirANaMdA asupRSNa-NayaNA titthagaraciigAe - jAva - viudhvaMti agaNikAyaM ujjAleMti titthagarasarIragaM - jAva - aNagArasarIragANi a jhArmeti / 136 tae NaM se sakke devide devarAyA te bahave bhavaNavaI - jAva - vemANie deve evaM vayAsI - "khippAmeva bho devANuppiyA! titthagaraciigAe - jAva - aNagAraciigAe aguruturukkaghayamadhaM ca kuMbhaggaso a bhAraggaso a sAharaha / " tae NaM te bhavaNavai-jAva -titthagara-jAva-bhAraggaso a sAharaMti / 137 tae NaM se sakke deviMde devarAyA mehakumAre deve saddAvei, saddAvittA evaM vayAsI - "khippAmeva bho devANuppiA ! titthayaraciiga-jAva-aNagAraciigaM ca khIrodageNaM NivvAveha / " tae NaM te mehakumArA devA titthagaraciigaM - jAva - NivvAveti / 138 tae NaM se sakke devide devarAyA bhagavao titthagarassa uvarillaM dAhiNaM sakahaM geNhai, IsANe devide devarAyA uvarillaM vAmaM sakahaM geNhai, camare asuriMde asurarAyA hiDillaM dAhiNaM sakahaM geNhai, balI vairoaNiMde baharoaNarAyA hiDillaM vAmaM sakahaM geNhai, avasesA bhavaNabai - jAva - vaimANiA devA jahArihaM avasesAI aMgamaMgAI, keI jiNabhattIe keI jIameaM ti kaTu kei dhammo tti kaTu geNhaMti / 139 tae NaM se sakke devide devarAyA bahave bhavaNavai - jAva - vemANie deve jahArihaM evaM vayAsI "khippAmeva bho devANuppiA ! sanvarayaNAmae mahaimahAlae tao ceiathUbhe kareha, egaM bhagavao titthagarassa ciigAe, egaM gaNaharaciigAe, egaM avasesANaM aNagArANaM ciigaae|" tae NaM te bahave - jAva - kareMti / 140 tae NaM te bahave bhavaNavai -jAva- vemANiA devA titthagarassa pariNivvANamahimaM kareMti, karittA jeNeva naMdIsaravare dIve teNeva uvAgacchanti / 141 tae NaM se sakke deviMde devarAyA puracchimille aMjaNagapavvae aTThAhiraM mahAmahimaM kareti / tae NaM sakkassa deviMdassa cattAri logapAlA causu dahimuhagapavvaesu aDhAhiyaM mahAmahimaM kareMti, IsANe devide devarAyA uttarille aMjaNage aTThAhiaM tassa logapAlA causu dahimuhagesu aTTAhiaM camaro a dAhiNille aMjaNage tassa logapAlA dahimuhagapavvaesu balI paccathimille aMjaNage tassa logapAlA dahimuhagesu / tae NaM te bahave bhavaNavai-vANamaMtara- jAva -aTThAhiAo mahAmahimAo kareMti, karittA jeNeva sAiM sAiM vimANAI, jeNeva sAiM sAI bhavaNAI, jeNeva sAo sAo sabhAo suhammAo, jeNeva sagA sagA mANavagA ceiakhaMbhA teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA vairAmaesu golavaTTasamuggaesu jiNa-sakahAo pakkhivaMti, pakkhivittA aggehi varehi gaMdhehi a mallehi a acceMti, accittA viulAI bhogabhogAI bhuMjamANA viharati / jaMbu0 va0 2 su0 // 33 // / ii usaha-jiNa-cariyaM / Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. mallI-cariyaM mahabbale rAyA tassa ya cha bAlavayaMsA 142 tegaM kAleNaM teNaM samaeNaM iheva jaMbuddIve dIve mahAvidehe vAse maMdarassa pavvayassa paccatyimeNaM, nisaDhassa vAsahara-pavvayassa uttareNaM, sIodAe mahAnadIe dAhiNeNaM, suhAvahassa bakkhAra-pavvayassa paccatthimeNaM, paccatthima-lavaNasamudassa purathimeNaM, ettha NaM salilAvaI nAma vijae paNNatte / tattha NaM salilAvaI vijae vIyasogA nAma rAyahANI nava-joyaNa-vitthiNNA - jAva - paccakkhaM devlogbhuuyaa| tIse gaM vIyasogAe rAyahANIe uttarapuratthime disaubhAe iMdakuMbhe nAma ujjaanne| tattha NaM vIyasogAe rApahANIe bale nAma raayaa| tassa dhAriNI-pAmokkhaM devI-sahassaM orohe hotthA / tae NaM sA dhAriNI devI aNNayA kayAi sohaM sumiNe pAsittANaM paDibuddhA - jAva - mahabbale dArae jAe ummukka-bAlabhAve-jAva-bhoga-samatthe / tae NaM taM mahabbalaM ammA- piro sarisiyANaM kamalasiri-pAmokkhANaM paMcaNhaM rAyavara-kannA-sayANaM ega-divaseNaM pANiM geNhAveti / paMca pAsAya-sayA paMca-sao dAo - jAva - mANussae kAma-bhoge paccaNubhavamANe viharai / 143 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM iMdakuMbhe ujjANe therA samosaDhA / parisA niggyaa| balo vi niggo| dhamma soccA nisamma haTutuTaThe there tikkhutto AyAhiNa payAhiNaM karei, karettA vaMdai namasai vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI" saddahAmi gaM bhaMte ! niggaMthaM pAvayaNaM - jAva - navaraM mahabbalaM kumAraM rajje ThAvemi / tao pacchA devANuppiyANaM aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvayAmi / " 'ahAsuhaM devANuppiyA' ! - jAva - ekkaarsNg-vii| bahUNi vAsANi priyaao| jeNeva cAru-pavvae teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA mAsieNaM bhattaNaM siddhe / 144 tae NaM sA kamalaptirI aNNayA kayAi sohaM sumiNe pAsittA NaM paDibuddhA - jAva - balabhaddo kumAro jaao| juvarAyA yAvi hotthA / 145 tassa NaM mahabbalassa raNNo ime cha-ppiya-bAla-bayaMsagA rAyANo hotthA, taM jahA -1 ayale, 2 dharaNe, 3 pUraNe, 4 vasU 5 vesamaNe 6 abhicaMde-saha-jAyayA, saha-vaDDhiyayA, saha-paMsukIliyayA, saha-dAra-darisI, aNNamaNNamaNurattayA, aNNamaNNamaNuvvayayA, aNNanaNNacchaMdANuvattayA, aNNamaNNa-hiyaicchiya-kArayA, aNNamaNNesu rajjesu kiccAI karaNijjAI paccaNubhavamANA viharaMti / tae NaM teti rAyANaM aNNayA kayAI egayao sahiyANaM samuvAgayANaM, saNNisaNNANaM, saNNiviTThANaM imeyArUve miho-kahA-samullAve samuppajjitthA--'jaNNaM devANuppiyA! amhaM suhaM vA dukkhaM vA pavajjA vA videsa-gamaNaM vA samuppajjai, taNaM ammahiM egayao sameccA nitthariyanve' tti kaTu aNNamaNNassa eyabhaTTha paDisuNeti / mahabbalAdINaM pavvajjA 146 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM iMdakuMbhe ujjANe therA samosaDhA / parisA niggyaa| mahabbAle NaM dhamma soccA nisamma haTTha-tuTaThe / jaM navaraM - cha-ppiya-bAla-vayaMsae ApucchAmi, balabhadaM ca kumAraM rajja ThAvemi, - jAva - te cha-ppiya-bAlavayaMsae Apucchai / tae NaM te cha-ppiya-bAla-vayaMsagA mahabbalaM rAyaM evaM vayAsI--'jai NaM devANuppiyA ! tumbhe pavvayaha, amhaM ke aNNe AhAre vA AlaMbe vA? amhe vi ya NaM pavvayAmo / tae NaM se mahabbale rAyA se cha-ppiya-bAla-vayaMsae evaM vayAsI'jai NaM tubbhe mae saddhi pavvayaha, taM gacchaha, jeTTa-putte saehi-saehiM rajjehiM ThAveha, purisasahassa-vAhiNIo sIyAo duruDhA samANA mama aMtiyaM paaunbhvh|' tevi taheba pAunbhavati / tae NaM se mahabbale rAyA cha-ppiya-bAla-vayaMsae pAuThabhUe pAsai, pAsittA haTTha-tuTTe koDubiya-purise saddAvei- jAva-balabhaddassa abhiseo / - jAva - balabhadaM rAya Apucchai / tae NaM se mahabbale hiM bAla-vayaMsahiM saddhi mahayA iDDhIe pavvaie / ekkaarsNgaavii| bahUhi cauttha-chaTTaTThama-dasama-duvAlasehi mAsaddhamAsa-khamaNehi appANaM bhAvamANe viharai / Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mallI-cariyaM mahabbalassa tavavisaye mAyA 147 tae NaM tesi mahabbala-pAmokkhANaM sattaNhaM aNagArANaM aNNayA kayAi egayao sahiyANaM imeyArUbe miho-kahA-samullAve samu. ppajjitthA-'jaNNaM amhaM devANuppiyA ! ege tavo-kamma uvasaMpajjittANaM viharai, taNNaM amhehiM savahiM tavo-kamma uvasaMpajjitANaM viharittae' tti kaTu aNNamaNNassa eyamaDheM paDisurNeti, paDisuNettA bahi cauttha-chaTTaTThama-dasama-duvAlasehi mAsaddhamAsa-khamaNehi appANaM bhAvemANA viharati / tae NaM se mahabbale aNagAre imeNaM kAragaNaM itthi-nAma-goyaM kammaM nittisu-jai NaM te mahabbalavajjA cha aNagArA cautthaM uvasaMpajjittANaM viharaMti, tao se mahabbale aNagAre chaTheM uvasaMpajjitANaM viharai / jai NaM te mahabbala-vajjA cha aNagArA chaTheM uvasaMpajjittANaM viharaMti, tao se mahabbale aNagAre adama uvasaMpajjittANaM biharai / evaM-aha aTThamaM to dasamaM, aha dasamaM to duvAlasamaM / titthayaranAmakammanivvattaNaM 148 imehi ya NaM vIsAe NaM kAraNehi Aseviya-bahulIkaehiM titthayaranAmagoyaM kammaM nivvattiMsu, taM jahA saMgahaNI-gAhA arahaMta-siddha-pavayaNa-guru-thera-bahussuya-tavassIsu / vacchallayA ya tesi, abhikkha nANovaoge ya // 1 // dasaNa-viNae Avassae ya sIlavvae niriyaaro| khaNalavatavacciyAe, veyAvacce samAhIe // 2 // apubvanANagahaNe, suyabhatto pavayaNa-pahAvaNayA / eehi kAraNehi, titthayarattaM lahai so u // 3 // mahabbalAdINaM vivihatavacaraNaM 149 tae NaM te mahabbala-pAmokkhA satta aNagArA mAsiyaM bhikkhu-paDima uvasaMpajjittANaM viharaMti-jAva-egarAiyaM / tae NaM te mahabbala-pAmokkhA satta aNagArA khuDDAgaM 'sIhanikkIliyaM tavo-kamma uvasaMpajjittANaM viharaMti / tae gaM te mahabbala-pAmokkhA satta aNagArA khuDDAgaM sIhanikkIliyaM tavo-kammaM dohi saMvaccharehi aTTavIsAe aho-rattehiM ahA-suttaM - jAva - ANAe ArAhettA jeNeva there bhagavaMte teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA there bhagavaMte vadaMti namasaMti, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI'icchAmi NaM bhaMte ! mahAlayaM sIhanikkIliyaM tavo-kammaM uvasaMpajjittANaM vihritte|"te NaM te mahabbala-pAmokkhA satta aNagArA mahAlayaM sIhanikkIliyaM ahA-suttaM-jAva- ArAhitA jeNeva there bhagavaMte teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA there bhagavaMte vaMdaMti namasaMti, vaMditA namaMsittA bahUNi cauttha-chaTThaTThama-dasama-duvAlasehi mAsaddhamAsa-khamaNehi appANaM bhAvamANA viharati / tae NaM te mahabbala-pAmokkhA satta aNagArA teNaM urAleNaM tavo-kammeNaM sukkA, bhukkhA, nimmaMsA, kiDikiDiyAbhUyA, aTTicammAvaNaddhA, kisA, dhamaNisaMtayA jAyA yA vi hotthA / jahA khaMdao navaraM-there ApucchittA cAru-pavvayaM saNiyaM saNiyaM duruhaMti - jAva - do-mAsiyAe salehaNAe appANaM jhosettA,savIsaM bhatta-sayaM aNasaNAe chaettA, caturAsII vAsa-saya-sahassAI sAmaNNapariyAgaM pAuNittA, culasIiM punva-saya-sahassAI savvAuyaM pAlaittA jayaMte vimANe devattAe ubvnnnnaa| tattha NaM atthegaiyANaM devANaM battIsaM sAgarovamAiM ThiI paNNattA / tattha NaM mahabbala-vajjArNa chaNhaM devANaM desUNAI battIsaM sAgarovamAiM tthiii| mahabbalassa devassa ya paDipuNNAI battIsaM sAgarovamAiM ThiI / mahabbalAdINaM paccAyAti 150 tae NaM te mahabbala-bajjA chappi devA jayaMtAo devalogAo Au-kkhaeNaM, bhava-kkhaeNaM, Thiti -kkhaeNaM aNaMtaraM cayaM caittA, iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse visuddha-pii-mAi-vaMsesu rAyakulesu patteyaM-patteyaM kumArattAe paccAyAyA, taM jahA1 paDibuddho ikkhAgarAyA, 2 caMdacchAe aMgarAyA, 3 saMkhe kAsirAyA, 4 ruppI kuNAlAhivaI, 5 adoNasattU kururAyA, 6 jiyasattU paMcAlAhivaI / 1. khuDDAgasIhanikkIliyassa mahAsIhanikkIliyassa ya tavassa vaNNao caraNANuogassa tavAyAre pekkhiyabvo / Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 mallissa gabbhAvavakamaNaM 151 lae NaM se mahatva deveti nAgehi samaya upaya-dvA-gae mahe, somAsu disAsu vitimirAtu visuddhA jaiema saDaNe, payAhi - NANukUlaMsi bhUmisappisi mAruyaMsi pavAyaMsi, niSphaNNa-sassa-meiNIyaMsi kAlaMsi, pamuiya-pakkIliesu jaNavaesu addharatta-kAla-samayaMsi, assiNI - nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM, je se hemaMtANaM cautthe mAse aTThame pakkhe, tassa NaM phagguNa-suddhassa tyo pakkheNaM jayaMtAo vimANAo battIsaM sAgarovamaThiyAo anaMtaraM cayaM caittA, iheva jaMbuddIve dIve, bhArahe vAse, mihilAe rAyahAnIe, kuMbhara raNgo pabhAvatIe devIe kuNDisi AhAravastIe, bhavavastIe, sarIravatIe gannatAe vakkate / 152 naM vacanaM mahatvale deve pabhAvatIe devIe kuchasi gambhatAe bakkale, taM rayaNa va NaM sA pabhAvatI devI coTsa mahAmuni pAlitANaM parivRddhA bhatAra kahaNaM / sumiNapAgacchA jAva vipulAI bhogabhogAI bhujamANI viharada 153 lae to bhAvaIe devIe tinhaM mAsANaM bahu-paripuSyANaM imevAve. Dole pAuvabhUe-banAo tAo ammAo jAo paM] jala-valaya-bhAvajayabhUSaNaM dasabakoNaM malleNaM atya-paccatyaMsi sarvAbhijnaMsi saNasaNAo, nivaNNAo va vihati evaM ca mahaM siriyAma-gaMDa pAhala-malliya-caMpaga-alaga prAga-nAma-maruyaga-damaNaca anojasojjava-paraM parama-suha-kArsa, darisaNijjaM mahayA gaMdhaddhaNa muyaMtaM agdhAyamANIo DohalaM virNeti' / tae NaM tIse pabhAvaIe imaM epArUvaM DohalaM pAubbhUyaM pAsitA ahA-saNihiyA vANamaMtarA devA khippAmeva jala-thalaya-bhAsara-ppabhUyaM dasaddha-vaNNaM mallaM kuMbhaggaso ya bhAraggaso ya kuMbhassa raNNo bhavaNaMsi sAhati, egaM caNaM mahaM siri-dAma-gaMDaM jAva gaMdhaddhaNi suyaMtaM uvarNeti / tae NaM sA pabhAvaI devI jalathalaya bhAsara-ppabhUeNaM, dasaddha-vaNNeNaM malleNaM dohalaM viNei / tae NaM sA pabhAvaI devI pasattha- dohalA, sammANiya-dohalA, vigova-dohalA, saMguNa-dohalA saMpata dohalA biulAI mAgussAI bhogabhogAI paJcagubhavamANI viharada / mallI - titthayara-jammaNaM 154 tae NaM sA pabhAvaI devI navagrahaM mAsANaM bahu-paDipuNNANaM addhadrumANa ya rAiMdiyANaM vIikkaMtANaM, je se hemaMtANaM paDhane mAse docce pakkhe maggasirasuddhe, tassa NaM ekkArasIe puvvaratAvaratta-kAla- samayaMsi assiNI- nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM, uccaThThANagae jaba paya-yazkI lie jaNavaema AroyAropa eNavIsaimaM titvavaraM payAyA / - - 155 leNaM kAle leNaM samaeNaM aheloga ityanyAo anu disAkumArI mahattariyAna jahAusaharusa jammagussavaM, navaraM mihilAe kuMbhassa pabhAvaIe abhilAo saMjoeyavvo jAva naMdIsaravaradIve mahimA | cammakANuoge pace - - - 156 tathA NaM kuMbhae rAyA bahUhiM bhavaNavai-vANamaMtara joisa bemANiehiM devahiM titthayara- jammaNAbhiseya-mahimAe kayAe samANIe, palUsa-kAla-samati nagara-gulie sahAve, jAvakammaM jAya nAmakaraNa 'jamhA meM ahaM imIle dAriyAe mAUe malla-sayajvaMsi Dole cinIe se hou NaM ahaM dAriyA nANaM mallI / - 157 tae NaM sA mallI paMcadhAIparikkhittA jAva suhaMsuheNaM parivaDhaI / tae NaM sA mahalI videha-rAma-vara-kamA ummukka-bAlabhAvA viSNava-pariNaya-melA jombagagamaNupattA yega va jongaMga lAva- ukkidA unika sarIrA jAvA yAvi hotyA / malliNA mohaNaghara - nimmANaM 158 tasA mAlI devAsa-saya-jAvA te chappiya-rAyAgo viule ohiNA AbhomANI AbhoemANI viharaha, saMjahA parivRddhi svAgarAvaM baMdacchAyeM aMgarasthaM saMvaM kAsirAmaM rAppi kuNAlAhivada, adoNasatuM kururAyaM jiyasa paMcAlAhivaI / 159 lae sA mallI kodiya-rile sahAve sahAvetA evaM vayAsI 'tumbheNaM devAgupiyA! asogaNiyAe evaM mahaM mohaNa-dharaM kareha aga-saMbha-saya-samivi / tassa NaM mohaNa-parasta bahu Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mallI-cariya 29 mA-desabhAe cha gambha-dharae kareha / tesi NaM gambha-gharagANaM bahu-majjJA-desa-bhAe jAla-gharayaM kareha / tassa NaM jAla gharayassa bahu-majA-desa-bhAe maNi-peDhiyaM kareha / eyamANattiyaM paccappiNaha / ' tevi taheva paccappiNaMti / 160 tae NaM sA mallI maNipeDhiyAe uri appaNo sarisiyaM, sari-ttayaM, sari-vvayaM, sarisa-lAvaNNa-rUva-jovvaNa-guNovaveyaM, kaNagAmaI, matthaya-cchiTuM-paumuppala-pihANaM paDimaM karei, karettA jaM viulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM AhArei, tao maNuNNAo asaNa-pANa-khAima-sAimAo kallAlli egamegaM piMDaM gahAya tIse kaNagAmaIe, matthaya-chiDDAe, paumuppalapihANAe paDimAe matthayaMsi pakkhivamANI-pakkhivamANI viharai / tae NaM tIse kaNagAmaIe, matthaya-chiDDAe paumuSpalapihANAe paDimAe egamegaMsi piMDe pakkhippamANe-pakkhippamANe tao gaMdhe paaunbhvei| se jahA NAmae - ahi-maDe i vA, go-maDe i vA, suNaha-maDe i vA, majjAra-maDe i vA, maNussa-maDe ivA, mahisa-maDe i vA, mUsaga-maDe i vA, Asa-maDe i vA, hatyi-maDe i vA, soha-maDe ivA, baggha-maDe i vA, viga-maDe i vA, dIbiga-maDe i vA, / maya-kuhiya-viNaTTha-durabhivAvaSNa-dubbhigaMdhe kimi-jAlAula-saMsatte asui-vilINa-vigaya-bIbhatsa-darisaNijje bhaveyArUve siyA ? no iNaThe samaThe / etto aNidvaitarAe ceva akaMtatarAe ceva appiyatarAe ceva amaNuNNatarAe ceva amaNAmatarAe ceva / paDibuddhiraNNo paumAvaIe devIe nAga-jaNNae 161 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM kosalA nAma jaNavae / tattha NaM sAgee nAma nayare / tassa NaM uttarapurathime disI-bhAe, ettha NaM mahege nAga-gharae hotthA-divve sacce saccovAe saNNihiya-pADihere / tattha NaM sAgee nayare paDibuddhI nAma ikkhAgarAyA parivasai / paumAvaI devI / subuddhI amacce sAma-daMDa-bheya-uvappayANa-nIti-supautta-naya-vihaNNU viharaI / 162 tae NaM paumAvaIe devIe aNNayA kayAi nAga-jaNNae yAvi hotthA / / tae NaM sA paumAvaI devI nAga-jaNNamuvaTThiyaM jANittA jeNeva paDibuddhI rAyA teNeva uvAgacchada, uvAgacchittA karayalapariggahiyaM dasa-NahaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaTTa jaeNaM vijaeNaM vaddhAvei, baddhAvettA evaM vayAsI"evaM khalu sAmI ! mama kallaM nAga-jaNNae bhavissai / taM icchAmi NaM sAmI ! tumbhehiM anbhaNuNNAyA samANI nAga-jaNNayaM gamittae / tumbhe vi NaM sAmI! mama nAga-jaNNayaMsi samosaraha / tae NaM paDibuddhI paumAvaIe eyamaTTha paDisuNei / tae NaM paumAvaI paDibuddhiNA raNNA abbhaNuNNAyA samANI, haTTha-tuTThA koDuMbiya-purise saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI'evaM khalu devANuppiyA ! mama kallaM nAga-jaSNaM bhavissai, taM tumbhe mAlAgAre saddAveha, saddAvettA evaM vadAha-"evaM khalu paumAvaIe devIe kallaM nAga-jaNNae bhavissai, taM tunbhe gaM devANuppiyA ! jala-thalaya-bhAsarappabhUyaM dasaddha-vaNNaM mallaM nAga-gharayaMsi sAharaha, ega ca NaM mahaM siri-dAma-gaDaM uvnneh|" tae NaM jala-thalaya-bhAsara-ppabhUeNaM dasaddha-vaSNeNaM malleNaM nANAviha-bhatti-suviraiyaM, haMsa-miya-mayUra-koMca-sArasa-cakkavAyamayaNasAla-koila-kulovaveyaM, IhAmiya-usabha-turaya-nara-magara-vihaga-vAlaga-kiMnara-ruru-sarabha-camara-kuMjara-vaNalaya-paumalaya-bhatticittaM, mahagdhaM, maharihaM, viulaM, puppha-maMDavaM viraeha / tassa NaM bahu-mA-desa-bhAe egaM mahaM siri-dAma-gaMDaM - jAva - gaMdhaddhaNi muyaMta ulloyaMsi olaeha, paumAvaI deviM paDivAlemANA citttthh| tae NaM te koDubiyA - jAva - paumAvati devi paDivAlemANA ciTThati / 163 tae NaM sA paumAvaI devI kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe, - jAva - uTThiyammi sUre, sahassarassimmi diNayare teyasA jalaMte, koDubie purise saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI"khippAmeva bho devANuppiyA ! sAgeyaM nayaraM sabibhatara-bAhiriyaM Asiya-sammajji-ovalitaM - jAva - gaMdhavaTTibhUyaM kareha, kAravaha ya, eyamANattiyaM pccppinnh|' te vi taheva paccappiNaMti / tae NaM sA paumAvaI devI doccaM pi koDuMbiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI "khippAmeva bho devANuppiyA ! lahu-karaNa-juttaM - jAva - dhammiyaM jANa-ppavaraM uvaTThaveha / " te vi taheva uvaTThati / 164 tae NaM sA paumAvaI devI aMto aMteuraMsi vhAyA - jAva - pammiyaM jANaM durUDhA / Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe tae NaM sA paumAvaI devI niyaga-pariyAla-saMparivuDA sAgeyaM nayaraM majmajjhaNaM nijjAi, jeNeva pokkharaNI teNeva uvAgacchai, uvAgacchitA pokkharaNiM ogAhati, ogAhittA jalamajjaNaM karei - jAva - parama-suibhUyA ulla-paDa-sADayA, jAI tattha uppalAI- jAva - tAI geNhai, jeNeva nAga-gharae teNeva pahArettha gamaNAe / tae NaM paumAvaIe devIe dAsaceDIo bahUo puSphapaDalagahatthagayAo, dhUvakaDacchuya-hatthagayAo piTThao samaNugacchaMti / tae NaM paumAvaI devI saviDDhIe jeNeva nAga-gharae teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA nAga-gharaM aNuppavisai, lomahatthagaM parAmusai - jAva - dhUvaM Dahai, paDibuddhiM paDivAlemANI-paDibAlemANI ciThThai / 165 tae NaM se paDibuddhI hAe hatthi-khaMdha-vara-gae sa-koreMTa-malla-dAmeNaM chatteNaM dharijjamANeNaM, seya-vara-cAmarAhiM viijjamANe haya-gaya-raha-pavarajoha-kaliyAe cAuraMgiNIe seNAe saddhi saMparivuDe, mahayA bhaDa-caDagara-raha-pahakara-biMda-parikkhitte sAgeyaM nagaraM majjhAMmajjheNaM niggacchai, niggacchittA jeNeva nAga-gharae teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA hatthi-khaMdhAo paccoruhai, paccoruhitA Aloe paNAmaM karei, karettA puppha-maMDavaM aNuppavisai, aNuppavisittA pAsai taM egaM mahaM siri-dAma-gaDaM / mallIe siridAmagaMDassa pasaMsA 166 tae NaM paDibuddhI taM siri-dAma-gaMDaM suciraM kAlaM nirikkhai / tasi siri-dAma-gaDaMsi jAya-vimhae subuddhiM amacca evaM vayAsI 'tumaM devANuppiyA ! mama docceNaM bahuNi gAmAgara - jAva - saNNivesAiM AhiMDasi, bahUNa ya rAIsara-jAva-satthavAha-pabhiINaM gihAI aNuppavisasi, taM atthi NaM tume kahiMci erisae siri-dAma-gaMDe diTTha-puvve, jArisae NaM ime paumAvaIe devIe siri-dAma-gaMDe ?' tae NaM subuddhI paDibuddhi rAyaM evaM vayAsI'evaM khalu sAmI ! ahaM aNNayA kayAi tubbhaM docceNaM mihilaM rAyahANiM gae / tattha NaM mae kuMbhayassa raNo dhUyAe pabhAvaIe devIe attayAe mallIe saMbacchara-paDilehaNagaMsi divve siri-dAma-gaDe viTTha-puvve / tassa NaM siri-dAmanagaMDassa ime paumAvaIe devIe siri-dAma-gaMDe saya-sahassaimaM pi kalaM na agghai / ' mallI-rUva-pasaMsA 167 tae NaM paDibuddhI subuddhiM amacca evaM vayAsI-- 'kerisiyA NaM devANuppiyA.! mallI videharAya-vara-kannA, jassa NaM saMvaccharapaDilahaNayaMsi siri-dAma-gaMDarasa paumAvaIe devIe siri-dAma-gaMDe saya-sahassaimaMpi kalaM na agghai ?' tae NaM subuddhI paDibuddhiM ikkhAgarAyaM evaM vayAsI'evaM khalu sAmI! mallI videha-rAya-vara-kannA supaiTThiya-kummuNNaya-cArucaraNA - jAva-paDirUvA / ' tae NaM paDibuddhI subuddhissa amaccassa aMtie eyama? soccA, nisamma siri-dAma-gaMDa-jaNiya-hAse dUyaM saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI'gacchAhi NaM tuma devANuppiyA ! mihilaM rAyahANiM / tattha NaM kuMbhagassa raNNo dhUyaM pabhAvaIe attayaM malli videha-rAyavara-kannaM mama bhAriyattAe varehi jai vi ya gaM sA sayaM rajja-suMkA / paDibuddhi-raNNo dUyassa mihilAgamaNaM 168 tae NaM se dUe paDibuddhiNA raNNA evaM vutte samANe, haTTatuTTai paDisuNei, paDisuNettA jeNeva sae gihe, jeNeva cAu-ghaMTe Asa-rahe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA cAu-vaMTa-Asa-rahaM paDikappAvei, paDikappAvettA duruDhe haya-gaya-raha-pavara-joha-kaliyAe cAuraMgiNIe seNAe saddhiM saMparivuDe mahayA bhaDa-caDagareNaM sAeyAo niggacchai , niggacchittA jeNeva videha-jaNavae jeNeva mihilA rAyahANI teNeva pahArettha gamaNAe / arahaNNaga-vANiyagassa samudda-jattA 169 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM aMga-nAma jaNavae hotthA / tattha NaM caMpA nAma nayarI hotthA / tattha NaM caMpAe nayarIe caMdacchAe Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 mallI - cariyaM aMgarAyA hotyA / tatya NaM baMcAe naparIe arahaSNava-yAmokkhA yahave saMjattA-nAvA vANiyamA parivartati-aDDA jAva bahujaNassa aparibhUyA / tae gaM se arahamNa samaNovAsa yA vihotyA ahigayajIvAjIye- yaNao / 170 tae NaM tesi arahaNNaga-pAmokkhANaM saMjatA nAvA- vANiyagANaM aSNayA kayAi egayao sahiyANaM imeyArUve miho- kahA- samullAve samupajjatvA 'seyaM khalu amhaM gaNimaMca, dharimaM ca mejnaM ca pArinchannaM ca maMDagaM gRhAya lavaNasamudde poyavahagaM ogAhie" ti kaTTu aNamaNassa eyama parisuti paDisugetA gaNimaM ca parimaM ca me ca pAriSkRti hA sagaDI- sAgaDayaM sajjeMti, sajjettA gaNimassa, dharimassa, mejjassa, pAricchejjassa ya bhaMDagassa sagaDI-sAgaDiyaM bhareMti, bharettA sohasi tihi karaNa- nakkhatta-muhuttaMsi viDalaM asaNaM, pANaM, khAimaM sAimaM, uvakkhaDAveMti, uvakkhaDAvettA mitta-nAi-niyaga-sayaNasaMbaMdhi- parijagaM bhoyaNavelAe bhuMjArveti, bhuMjAvettA mitta-nAi niyaga-sayaNa saMbaMdhi- parijaNaM ApucchaMti, ApucchittA sagaDIsAgaDiyaM joyaMti, joittA caMpAe nayarIe majjhamajjheNaM niggacchaMti, niggacchittA jeNeva gaMbhIrae poya-paTTaNe teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA sagaDI-sAgaDiyaM moyaMti, poya-vahaNaM sajjaiti, sajjettA ya gaNimassa dharimassa mejjassa pAricchejjarasa ya bhaMDagassa bhareMti, taMdulANa ya, samiyassa ya, telassa ya, ghayassa ya, gulassa ya, gorasassa ya, udagassa ya, bhAyaNANa ya, osahANa ya, bhesajjANa ya, taNassa ya, kaTussa ya, AvaraNANa ya, paharaNANa ya aNNesi ca bahUNaM poya-vahaNa pAuggANaM davvANaM poya-vahaNaM bhareMti / - sohaNaMsi tihi-karaNa-navatta-mahasi viDalaM asaNaM pAgaM sAimaM sAimaM uvasvaDAveti vakkhaDAvettA mitta-nAi-niyagasaNa-saMbaMdhi- pariyaNaM bhoyaNavelAe bhuMjAveMti, bhuMjAvettA mitta-nAi niyaga-sayaNa-saMbaMdhi- pariyaNaM ApucchaMti, jeNeva poyaTThANe teNeva uvAgacchaMti / 171 tae NaM tesi arahaNNaga-pAmokkhANaM bahUNaM saMjattA - nAvA- vANiyagANaM mitta-nAi - niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNA tAhi iTThA, kaMtAhiM, piyAhiM, maNuSNAhiM, maNAmAhiM, orAlAhiM, vaggUhiM abhinaMdatA ya abhisaMthuNamANA ya evaM vayAsI'ajja ! tAya ! bhAya ! mAula ! bhAiNejja ! bhagavayA samuddeNaM abhirakkhijjamANA abhirakkhijjamANA ciraM jIvaha, bhaca meM puNarabi laTTa kavakajne ahama nivagaM paraM havyamAgae pAsAmo' ti katu tAhiM somAhi nAhiM vohAhi vivAsAhi pAhi bihiM nivikhamANA mahattametaM saMciTTheti / , 7 tao samANie puSka-bali-kamme, dineSu sarasa-rata- baMgabaddacaMguli-tale aNusaMsi pUyaMsi pUiesa samudda-vAe saMsAriyA balavAsu asie lie vo pahu-vAie tUrema, jassu savvasauNe, gahiema rAyavarasAsaNe, mahayA unika-sohanA-bolakalakala raveNa paklubhiya-mahAsamuha-rava-bhUyaM piva meiNi karemANA, egadisi egAbhimuhA arahaSNavapAmoklA saMjattA nAvA- vANiyagA nAvAe durUDhA / tao pussa-mANavo vakkamudAhu-- 'haM bho ! savvesimeva me atthasiddhi, uDivAI kallAgAI, parihavAI sambanyAbAI jutto puso, bijaya mahato artha desakAlo' / tao pusamANaveNaM vakkamudAhie haTThatuDA kaNNadhAra - kucchidhAra gabbhijja-saMjattA-nAvA- vANiyagA-vAvAriMsu taM nAvaM puSNucchaMgaM pugNa-muhiM baMdhehito muMcati / tae NaM sA nAvA vimukka-baMdhaNA pavaNa-bala-samAhayA Usiya-siyA, vitata pakkhA iva garula- juvaI, gaMgA-salila - tikkha-sIya vegehiM saMbhamANo ummI-taraMga-mAnA sahassAI samaivANI samaiNTamANI kaivahiM ahoratehi lavaNa samuhaM aNegA joyaNa-sayAI ogADhA / tAlapisAyAdINaM uppAyANaM pAubhAvo 172 lae si araNaga-yAmoktANaM saMjatA yAvA vANivANaM lavaNa samuI agegAI jona-savAI gAhANaM samAjAnaM bahuI uppAdaya sAI pAunbhUyAI, taM jahA akAle gajie, akAle bijjue, akAle dhaNiyasa agbhivaNaM-agbhivaNaM AgAse devayAo nvNti| tae gaM se arahaNaNavajjA saMjattA - nAvA- vANiyagA egaM ca NaM mahaM tAla-pisAyaM pAsaMti tAla gaMdha, divaMgayAha vAhAhi phUTa-siraM bhamara-nigara-baramAsarAsi-mahita-kAla, bhariya meha-baNaM, tuppa-haM, phAlasarisa-jIhaM, Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe laMboLaM, dhavalavaTTa-asiliTTha-tikkha-thira-pINa-kuDila-dADhovagUDha-bayaNaM, vikosiya-dhArAsijuyala-samasarisa-taNuya-caMcala-galaMtarasalola-cavala-phuraphurata-nillAliyaggajIhaM, avayatthiya-mahalla-vigaya-bIbhaccha-lAlapagalaMta-rattatAluyaM, hiMgulaya-sagabbha-kaMdara-bilaM va aMjaNa-girissa aggijjAluggilaMta-vayaNaM, AUsiya-akkhacamma-uiTTha-gaMDadesaM, cINa-cimiDha-vaMka-bhagga-nAsaM,rosAgaya-dhamadharmata-mAruya-niThura-khara-pharasa-jhusiraM obhugga-nAsiyapuDaM-dhADubbhaDa-raiya-bhIsaNa-muhaM, uddha-muha-kaNNa-sakkuliyaM-mahaMta-vigaya-loma-saMkhAlagalaMbaMta-caliya-kaNNaM, piMgala-dippata-loyaNaM, bhiuDi-taDi-niDAlaM, nara-sira-mAla-pariNacidhaM, vicittagoNasa-subaddhaparikaraM, avaholaMta phupphuyAyaMta-sappa-vicchya-godhuMdura-naula-saraDa-viraiya-vicitta-veyaccha-mAliyAgaM, bhoga-kUra-kaNhasappa-dhamadhameta-laMbaMta-kaSNapUra, majjAra-siyAla-laiya-khaMgha, ditta-ghughuyaMta-ghUya-kaya-bhuMbhara-siraM, ghaMTAraveNaM bhIma-bhayaMkaraM, kAyara-jaNa-hiyaya-phoDaNaM dittaM aTTa-hAsaM viNimmayaMta, vasA-ruhira-pUya-maMsa-mala-maliNa-poccaDa-taNuM, uttAsaNayaM, visAla-vacchaM, pecchaMtAbhinna-nakha-muha-nayaNa-kaNNa-varavagdha-citta-kattI-NiyaMsaNaM, sarasa-ruhira-gayacamma-viyaya-Usaviya-bAhujuyalaM, tAhi ya khara-pharusa-asiNiddha-ditta-aNi?-asubhaappiya-akaMta-vaggUhi ya tajjayaMtaMtaM tAlapisAya-rUvaM ejjamANaM pAsaMti, pAsittA bhIyA, tatthA, tasiyA, uvviggA, saMjAyabhayA aNNamaNNassa kArya samaturaMgemANA-samaturaMgemANA, bahUNaM iMdANa ya, khaMdANa ya, rudANa ya, sivANa ya, vesamaNANa ya, nAgANa ya, bhUyANa ya, jakkhANa ya ajja-koTTakiriyANa ya bahuNi uvAiyasayANi uvAimANA ciTThati / 173 tae NaM se arahaNNae samaNovAsae taM divvaM pisAya-rUvaM ejjamANaM pAsai, pAsittA abhIe, atatthe, acalie, asaMbhaMte, aNAule, aNumvigge, abhiNNa-muha-rAga-nayaNa-vaNNe, adINa-vimaNa-mANase, poya-vahaNassa egadesaMsi vatyaMteNaM bhUmi pamajjai, pamajjitA ThANaM ThAi, ThAittA karayala-pariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaTu evaM vayAsi'namo'tthu NaM arahaMtANaM bhagavaMtANaM - jAva - siddhi-gai-nAmadhejjaM ThANaM saMpattANaM / jai NaM haM etto uvasaggAo muMcAmi to me kappai pArittae, aha NaM etto uvasaggAo na muMcAmi to me tahA paccakkhAeyavve' tti kaTTu sAgAraM bhattaM paccakkhAi / arahaNNagassa pisAya-bAhA 174 tae Na se pisAya-rUve-jeNeva arahaNNage samaNovAsae teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA arahaNNagaM evaM vayAsI "haMbho arahaNNagA ! apatthiya-patthayA ! duraMta-paMta-lakkhaNA ! hoNa-puNNa-cAuddasiyA ! siri-hiri-dhii-kitti-parivajjiyA ! no khalu kappai tava sIla-vvaya-guNa-veramaNa-paccakkhANa-posahovavAsAI cAlittae vA, khobhittae vA, khaMDittae vA, bhaMjittae vA, ujhiAttae bA, pariccaittae vA / taM jai NaM tuma sIla-vvaya-guNa-veramaNa-paccakkhANa-posahovavAsAiM na cAlesi, na khobhesi, na khaMDesi, na bhaMjesi, na ujAsi, na pariccayasi, to te ahaM evaM poya-vahaNaM dohi aMguliyAhi gelhAmi, geNhittA-sattaTTha-tala-ppamANa-mettAI uDDhe vehAsaM uThivahAmi, aMtojalaMsi nibbolemi, jeNaM tuma aTTa-duhaTTa-vasaTTe asamAhi-patte akAle ceva jIviyAo vvrovijjsi|' arahaNNagassa daDhadhammattaM 175 tae NaM se arahaNNage samaNovAsae taM devaM maNasA ceva evaM vayAsI - 'ahaM gaM devANuppiyA! arahaNNae nAma samaNovAsae ahigaya-jIvAjIve / no khalu ahaM sakke keNai deveNa vA, dANaveNa vA, jakkheNa vA, rakkhaseNa vA, kinnareNa vA, kiMpuriseNa vA, mahorageNa vA, gaMdhavveNa vA, niggaMthAo pAvayaNAo cAlittae vA, khobhittae vA, vipariNAmittae vA / tuma NaM jA saddhA taM karehi' ti kaTu abhIe, - jAva - abhinna-muha rAga-nayaNa-vaNNe adINa-vimaNa-mANase, niccale, nipphaMde, tusiNIe, dhammajzANovagae viharai / tae NaM se divve pisAyarUve arahaNNagaM samaNovAsagaM doccaMpi taccaMpi evaM vayAsI'haMbho arahaNNagA ! - jAva - dhammajzANovagae viharai / 176 tae NaM se divva pisAya-rUve arahaNNagaM dhamma-zANovagayaM pAsai, pAsittA baliyatarAgaM Asuratte taM poya-vahaNaM dohi aMguliyAhiM geNhai, geNhittA sattaTTha-tala-ppamANa-mattAI uDDhaM vehAsaM uThivahai, ubvihittA arahaNNagaM evaM vayAsI Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mallI-cariyaM 33 'haMbho arahaNNagA! apatthiya-patthayA ! no khalu kappai tava-sIla-vvaya-guNa-veramaNa-paccakkhANa-posahovavAsAI cAlittae bA, khobhittae bA, khaMDittae vA, bhaMjittae vA, ujjhittae vA, pariccaittae vA / taM jai NaM tuma sola-vaya-guNa-veramaNa-paccakkhANa-posahovavAsAiM na cAlesi, na khobhesi, na khaMDesi, na bhaMjesi, na ujjhasi, na pariccayasi to te ahaM evaM poya-vahaNaM aMto-jalaMsi nibbolemi, jeNaM tuma aTTa-duhaTTa-vasaTTe asamAhi-patte akAle ceva jIviyAo vavarovijjasi / ' tae NaM se arahaNNage samaNovAsae taM devaM maNasA ceva evaM vayAsI'ahaM NaM devANuppiyA ! arahaNNae nAmaM samaNovAsae-ahigaya-jIvAjIve no khalu ahaM sakke keNai deveNa vA, dANaveNa vA, jakkheNa vA, rakkhaseNa vA, kinnareNa vA, kiMpuriseNa vA, mahorageNa vA, gaMdhavveNa vA, niggaMthAo pAvayaNAo cAlittae vA, khobhittae vA, vipariNAmittae vaa| tuma NaM jA saddhA taM karehi tti kaTaTu abhIe, - jAva - abhinna-muha-rAga-nayaNa-vaNNe, adINavimaNa-mANase, niccale, nipphaMde, tusiNIe, dhamma-jjhANovagae viharai / devassa pisAya-rUva-sAharaNaM sa-vuttaMta-kahaNaM 177 tae NaM se pisAyarUve arahaNNagaM jAhe no saMcAei niggaMthAo pAvayaNAo cAlittae vA, khobhittae vA, vipariNAmittae vA, tAhe saMte, taMte, paritaMte, niviNNe taM poyavahaNaM saNiyaM-saNiyaM uvari jalassa Thavei, ThavettA taM divvaM pisAya-rUvaM paDisAharei, paDisAharettA divvaM deva-rUvaM viuvvai aMtalikkha-paDivanne sakhikhiNIyAI dasaddha-vaNNAI vatthAI pavara-parihie arahaNaNagaM samaNovAsagaM evaM vayAsI'haM bho arahaNNagA! samaNovAsayA ! dhannesi NaM tumaM devANuppiyA ! puNNesi NaM tuma devANuppiyA ! kayatthesi NaM tuma devANuppiyA ! kaya-lakkhaNesi NaM tuma devANuppiyA ! sulaH NaM tava devANuppiyA ! mANussae jamma-jIviya-phale, jassa NaM tava niggaMthe pAvayaNe imeyArUvA paDibattI laddhA, pattA, abhisamaNNAgayA / evaM khalu devANuppiyA ! sakke, devide, devarAyA sohamme kappe, sohammaDisae vimANe, sabhAe suhammAe, bahUNaM devANaM majjhagae, mayA-mahayA saddeNaM evaM Aikkhai, evaM bhAsei, evaM paNNavei, evaM parUveI - "evaM khalu devANuppiyA ! jaMbuddIve dIve, bhArahe vAse, caMpAe nayarIe, arahaNNae samaNovAsae abhigaya-jIvAjIve / no khalu sakke keNai deveNa vA, dANaveNa vA, jakkheNa vA, rakkhaseNa vA, kinnareNa vA, kiMpuriseNa vA, mahorageNa vA, gaMdhavveNa vA, niggaMthAo pAvayaNAo cAlittae vA, khobhittae vA, vipariNAmittae vaa|" tae NaM ahaM devANuppiyA ! sakkassa, deviMdassa, devaraNNo no eyamaTTha saddahAmi, pattiyAmi, roemi / tae NaM mama imeyArUve ajjhathie, citie, patthie, maNogae saMkappe samuppajitthA"gacchAmi gaM ahaM arahaNNagassa aMtiyaM pAubhavAmi, jANAmi tAva ahaM arahaNNagaM-ki piyadhamme, no piyadhamme ? daDhadhamme, no daDhadhamme ? sIla-vvaya-guNa-veramaNa-paccakkhANa-posahovavAsAiM kiM cAlei, no cAlei ? khobhei, no khobhei ? khaMDei, no khaMDei ? bhaMjei, no bhaMjei ? ujvAi, no ujjhAi ? pariccayai, no pariccayai?" ti kaTu evaM saMpehemi, saMpehettA ohi pauMjAmi, pauMjittA devANuppiyaM ohiNA Abhoemi, AbhoettA uttarapuratthimaM disIbhAgaM avvakkamAmi uttara-veubviyaM rUvaM viuvvAmi, viuvvittA tAe ukkiTThAe devagaIe jeNeva lavaNasamudde, jeNeva devANuppie teNeva uvAgacchAmi, uvAgacchittA devANupiyassa uvasaggaM karemi, no ceva NaM devANuppie bhIe tatthe, calie, saMbhaMte, Aule, ubvigge, bhiNNa-muha-ega-nayaNa-vaNNe, dINa-vimaNa-mANase jAe / taM jaM NaM sakke, devide, devarAyA evaM vayai, sacce gaM! esmjheN| taM diThe NaM devANuppiyassa iDDhI, juI, jaso, balaM, vIriyaM, purisakAra-parakkame laddhe, patte, abhisamaNNAgae ! taM khAmemi NaM devANuppiyA! khamesu NaM devANuppiyA! khaMtumarihasi NaM devANuppiyA ! nAi bhujjo evaM karaNayAe' tti kaTTa paMjaliuDe pAyavaDie eyamaTTa viNaeNaM bhujjo-bhujjo khAmei, arahaNNagassa ya duve kuMDalajuyale dalayai, dalaittA jAmeva disi pAunbhUe, tAmeva disi pddige| tae NaM se arahaNNae niruvasaggamiti kaTTa paDima pAre / The gaM devANuppiyana devANuppiyA! khAmei, Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe __ arahaNNagassa mihilA-AgamaNaM 178 tae NaM te arahaNNaga-pAmokkhA saMjattA-nAvA-vANiyagA dakkhiNANukUleNaM vAeNaM jeNeva gaMbhIrae poya-TThANe teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA poyaM laMbeti, laMbettA sagaDi-sAgaDaM sajjeMti, taM gaNimaM dharimaM mejjaM paricchejjaM ca sagaDi-sAgaDaM saMkAti, saMkAmettA sagaDi-sAgaDaM joviti, jovittA jeNeva mihilA teNeva uvAgacchaMti, ubAgacchittA mihilAe rAyahANIe bahiyA aggujjAsi sagaDi-sAgaDaM moeMti, moettA mahatthaM, mahagdhaM, maharihaM, viulaM, rAyArihaM pAhuDaM, divvaM kuMDalajuyalaM ca gehaMti, geNhittA mihilAe rAyahANIe aNuppavisaMti, aNuppavisittA jeNeva kuMbhae rAyA teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaTTa mahatthaM, mahagdhaM maharihaM, viulaM, rAyArihaM pAhuDaM, divvaM kuMDala-juyalaM ca uvaNeti / tae NaM kuMbhae rAyA tesiM saMjattA-nAvA-vANiyagANaM taM mahatthaM, mahagdhaM, maharihaM, biulaM, rAyArihaM pAhuDaM, divvaM kuMDalajuyalaM ca paDicchai, paDicchittA malli videha-vara-rAya-kannaM saddAvei, saddAvettA taM divvaM kuMDala-juyalaM mallIe videharAyakannagAe piNaddhei, piNaddhattA pddivisjjei| tae NaM se kubhae rAyA te arahaNNaga-pAmokkhe saMjatA-nAvA-vANiyage vipuleNaM vattha-gaMdha-mallAlaMkAreNa ya sakkArei, sammANei, sakkArettA, sammANettA ussukkaM viyarai, viryArattA rAyamaggamogADhe ya AvAse viyarai, viyarittA paDivisajjei / arahaNNagassa caMpAe AgamaNaM 179 tae NaM arahaNNaga-pAmokkhA saMjattA-nAvA-vANiyagA jeNeva rAyamaggamogADhe AvAse teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA bhaMDavavaharagaM kareMti, paDibhaMDe geNhaMti, geNhittA sagaDI-sAgaDaM bhareMti, bharettA jeNeva gaMbhIrae poya-paTTaNe teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA poya-vahaNaM sajjeti, sajjettA bhaMDaM saMkAti, saMkAmettA dakkhiNANukUleNaM vAeNaM jeNeva caMpAe poya-TThANe teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA poyaM laMbeti, laMbettA sagaDI-sAgaDaM sajjeMti, sajjetA taM gaNimaM, dharimaM, mejjaM, paricchejja ca sagaDI-sAgaDaM saMkAmeti, saMkAmettA sagaDi-sAgaDaM joviti, jovittA jeNeva caMpA-nayarI teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA caMpAe rAyahANoe bahiyA aggujjANaMsi sagaDi-sAgaDaM moeMti, moettA mahatthaM, mahagdhaM, maharihaM, viulaM, rAyArihaM pAhuDaM, divvaM ca kuMDala-juyalaM gehaMti, geNhittA jeNeva caMdacchAe aMgarAyA teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA taM mahatthaM mahagdhaM, maharihaM, viulaM, rAyArihaM pAhuDaM, divvaM ca kuMDala-juyalaM uvaNeti / 180 tae NaM caMdacchAe aMgarAyA taM mahatthaM pAhuDaM divvaM ca kuMDalajuyalaM paDicchai, paDicchittA te arahaNNaga-pAmokkhe evaM bayAsI 'tubbhe NaM devANuppiyA ! bahUNi gAmAgara - jAva - saNNivesAI AhiMDaha, lavaNa-samudaM ca abhikkhaNaM-abhikkhaNaM poya-bahahiM ogAheha taM atthiyAI bhe kei kahiMci accherae diTThapubve ?' mallI-rUva-pasaMsA 181 tae NaM te arahaNNaga-pAmokkhA caMdacchAyaM aMgarAyaM evaM vayAsI 'evaM khalu sAmI ! amhe iheva caMpAe nayarIe arahaNNaga-pAmokkhA bahave saMjattagA-nAvA-vANiyagA parivasAmo / tae NaM amhe aNNayA kayAi gaNimaMca, dharimaM ca, mejjaM ca, paricchejjaM ca geNhAmo, taheva ahINa-airittaM - jAva - kuMbhagassa raNNo uvnnemo| tae NaM se kuMbhae mallIe videha-rAya-vara-kannAe taM divvaM kuMDala-juyalaM piNaddhei, piNavettA paDivisajjei / taM esa NaM sAmI ! amhehi kubhagarAya-bhavaNaMsi mallI videha-rAya-vara-kannA accharae biDhe / taM no khalu aNNA kA vi tArisiyA deva-kannA vA, asura-kannA vA, nAga-kannA vA, jakkha-kannA vA, gaMdhava-kannA vA, rAya-kannA vA jArisiyA NaM mallI videha-rAya-vara-kannA / ' tae NaM caMdacchAe arahaNNaga-pAmokkhe sakkArei, sammANei, sakkArettA, sammANettA ussukkaM viyarai, viyarittA paDivisajjei / caMdacchAya-raNNo dUyassa mihilA-gamaNaM 182 tae NaM caMdacchAe vANiyaga-jaNiya-hAse dUyaM saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mallI-cariyaM 'gacchAhi NaM tuma devANuppiyA - jAba - malli videha-rAya-vara-kannaM mama bhAriyattAe varehi, jai vi ya NaM sA sayaM rajjasuMkA' tae NaM se dUe caMdacchAeNaM evaM vutte samANe haTTa-tu? - jAva - pahArettha gamaNAe / ruppI rAyA 183 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM kuNAlA nAma jaNavae hotthaa| tattha NaM sAvatthI nAma nayarI hotthaa| tattha NaM ruppI kuNAlAhivaI nAma rAyA hotyA / tassa NaM ruppissa ghUyA dhAriNIe devIe attayA subAhU nAma dAriyA hotthA sukumAlapANipAyA rUveNa ya, jobvarNaNa ya, lAvaNeNa ya ukkiTTA ukkiTusarIrA jAyA yAvi hotthA / subAhue majjaNae 184 tIse NaM subAhUe dAriyAe aNNayA cAummAsiya-majjaNae jAe yAvi hotyA / tae NaM se ruppI kuNAlAhivaI subAhue dAriyAe cAummAsiya-majjaNayaM ubaTTiyaM jANai, jANittA koDuMbiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI'evaM khalu devANuppiyA ! subAhUe dAriyAe kallaM cAummAsiya-majjaNae bhavissai, taM tubbhe gaM rAyamaggamogADhaMsi caukkaMsi jala-thalaya-dasavaNaM mallaM sAharaha - jAva - egaM mahaM siri-dAma-gaMDaM gaMdhaddhaNi muyaMtaM ulloyaMsi olaeha / ' te vi taheva olyNti| tae NaM se ruppI kuNAlAhivaI suvaNNagAra-seNi saddAvei, saddAvettA evaM bayAsI'khippAmeva bho devANuppiyA ! rAyamaggamogADhaMsi puppha-maMDavaMsi nANAviha-paMcavaNehi taMdulehi nagaraM Alihaha, tassa bahu-majyA desa-bhAe paTTayaM raeha, eyamANattiyaM pccppinnh|' te vi taheva paccappiNaMti / 185 tae NaM se ruppI kuNAlAhibaI hatyi-khaMdha-varagae cAuraMgiNIe seNAe mahayA bhaDa-caDagara-raha-pahakara-viMda-parikkhitte aMteura pariyAla-saMparivuDe, subAhuM dAriyaM purao kaTu, jeNeva rAyamagge, jeNeva pupphamaMDave teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA hatthikhaMdhAo paccoruhai, paccoruhittA puppha-maMDave aNuppavisai, aNuppavisittA sohAsaNa-vara-gae puratthAbhimuhe saNNisaNNe / tae NaM tAo aMteuriyAo subAhuM-dAriyaM paTTayaMsi duruheMti, duruhettA seyApIyahi kalasehi hANeti, mhANettA savvAlaMkAravibhUsiyaM kareMti, karettA piuNo pAya-baMdiyaM uvaNeti / tae NaM subAhU dAriyA jeNeba ruppI rAyA teNeva ubAgacchai, uvAgacchittA pAya-ggahaNaM karei / mallI-majjaNaga-pasaMsA 186 tae NaM se ruppI rAyA subAhuM dAriyaM aMke nivesei, nivesittA subAhUe dAriyAe sveNa ya, jovvaNeNa ya, lAvaNNeNa ya, jAyavimhae varisadharaM saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI'tumaM NaM devANuppiyA ! mama docce NaM bahUNi gAmAgara-nagara-jAva-saNNivesAI AhiDasi, bahUNa ya rAIsara - jAva - sattha-vAhapabhiINaM gihANi aNuppavisasi, taM atthiyAi te kassai raNNo vA, Isarassa vA kahiMci eyArisae majjaNae didvapugve, jArisae NaM imIse subAhUe dAriyAe majjaNae ?' tae NaM se varisadhare ruppi rAyaM karayala-parigahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu evaM vayAsI'evaM khalu sAmI ! ahaM aNNayA tumbhaM docceNaM mihilaM gae / tattha NaM mae kuMbhagassa raNNo dhUyAe pabhAvaIe devIe attayAe mallIe videha-rAya-vara-kannagAe majjaNae diThe / tassa NaM majjaNagassa ime subAhUe dAriyAe majjaNae saya-sahassaimaM pi kalaM na agghii|' caMdacchAyassa dUyassa mihilAgamaNaM 187 tae NaM se ruppI rAyA varisadharassa aMtiyaM eyama8 soccA nisamma majjaNaga-jaNiya-hAse' dUyaM saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI 'gacchAhi NaM tumaM devANuppiyA! - jAva - malli videharAyavarakannaM mama bhAriyattAe barehi, jai vi ya NaM sA sayaM rjjsuNkaa|' tae NaM se dUe ruppiNA evaM vutte samANe haTTa-tuLe - jAva - jeNeva mihilA nayarI teNeva pahArettha gamaNAe / Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe saMkha-rAyA 188 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM kAsI nAma jaNavae hotthA / tattha NaM vANArasI nAma nayarI hotthA / tattha NaM saMkhe nAmaM kAsIrAyA hotthA / mallIe kuMDala-juyalassa saMdhivighaDaNaM 189 tae gaM tIse mallIe videha-vara-rAya-kannAe aNNayA kayAI tassa divvassa kuMDala-juyalassa saMdhI visaMghaDie yAvi hotyA / tae NaM se kuMbhae rAyA suvaNNagAra-seNi saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI"tumbhe NaM devANuppiyA ! imassa divvassa kuMDala-juyalassa saMdhi saMghADeha / " tae NaM sA suvaNNagAra-seNI eyamajheM tahatti paDisuNei, paDisuNettA taM divvaM kuMDala-juyalaM geNhai, geNhittA jeNeva suvaNNagArabhisiyAo teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA suvaNNagAra-bhisiyAsu nivesei, nivesettA bahUhiM Aehi ya, uvAehi ya, uppattiyAhi ya, veNaiyAhi ya, kammayAhi ya, pAriNAmiyAhi ya buddhIhi pariNAmemANA icchaMti tassa divvassa kuMDala-juyalassa saMdhi ghaDittae, no ceva NaM saMcAei ghaDittae / tae NaM sA suvvaNNagAra-seNI jeNeva kuMbhae rAyA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA karayala-pariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTTa jaeNaM vijaeNaM vaddhAvei baddhAvettA evaM vayAsI"evaM khalu sAmI ! ajja tumhe amhe saddAveha, - jAva - saMdhi saMghADetA eyamANattiyaM paccappiNaha / tae NaM amhe taM divvaM kuMDala-juyalaM geNhAmo, geNhitA jeNeva suvaNNagAra-bhisiyAo teNeva uvagacchAmo - jAva - no saMcAemo saMdhi sNbaaddette| tae NaM amhe sAmI ! eyassa divvassa kuMDala-juyalassa aNNaM sarisayaM kuMDala-juyalaM ghaDemo / " suvaNNagAraseNIe nivvisaya-karaNaM 190 tae NaM se kuMbhae rAyA tose suvvagNagAra-seNIe aMtie eyamaTu soccA nisamma Asurutte, ruThe, kuvie, caMDikkie, misi misemANe tivaliyaM bhiDa niDAle sAhaTTa evaM vayAsI'kesa NaM tubhe kalAyANaM bhavaha, je NaM tumbhe imasta divvassa kuMDala-juyalassa no saMcAeha saMdhi saMghADittae ?' te suvaNNagAre nivvisae ANavei / suvaNNagAraseNIe vANArasIe AgamaNaM 191 tae NaM te suvaNNagArA kuMbhageNaM raNNA nivvisayA ANattA samANA jeNeva sAiM sAiM gihAI teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA sabhaMDamattovagaraNa-mAyAe mihilAe rAyahANIe majjhamajheNaM nikkhamaMti, nikkhamittA videhassa jaNavayassa majjhamajheNaM nikkhamaMti, nikkhamittA jeNeva kAsI jaNavae jeNeva vANArasI nayarI teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA aggujjANaMsi sagaDI-sAgaDaM moeMti, moetA mahatthaM - jAva - pAhuDaM gehaMti, geNhittA vANArasIe nayarIe majjhamajjheNaM jeNeva saMkhe kAsorAyA teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA karayala-pariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu jaeNaM vijaeNaM vaddhAti, baddhAvettA pAhuDaM uvaNeti, uvaNettA evaM vayAsI''amhe NaM sAmI ! mihilAo kuMbhaeNaM raNNA nivisayA ANattA samANA iha hvvmaagyaa.| taM icchAmo NaM sAmI! tubbhaM bAhucchAyA-pariggahiyA nibbhayA, niruvviggA, suhaMsuheNaM parivasiuM / " tae NaM saMkhe kAsIrAyA te suvaNNagAre evaM vayAsI'ki NaM tumbhe devANuppiyA ! kuMbhaeNaM raNNA nivisayA ANatA ?' tae te suvaNNagArA saMkhaM kAsIrAyaM evaM vayAso"evaM khalu sAmI! kuMbhagassa raNNo dhUyAe pabhAvaIe devIe attayAe mallIe videha-rAya-vara-kannAe kuMDala-juyalassa saMdhI visaMvaDie / tae NaM se kuMbhae rAyA suvaNNagAraseNi saddAvei - jAva - nivvisayA ANattA / taM eeNaM kAraNeNaM sAmI! amhe - Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mallI-cariyaM 37 kuMbhaeNaM raNNA nivvisayA aannttaa|" tae NaM se saMkhe kAsIrAyA suvaNNagAre evaM vayAsI'kerisiyA NaM devANuppiyA ! kuMbhagassa ragNo dhUyA pabhAvaIdevIe attayA mallI videha-rAya-vara-kannA ?' mallI-rUva-pasaMsA saMkhadUyassa mihilAgamaNaM 192 tae NaM te suvaNNagArA saMkhaM kAsIrAyaM evaM vayAsI - "no khalu sAmI ! aNNA kA vi tArisiyA deva-kannA vA, asura-kannA vA, nAga-kannA vA, jakkha-kannA vA, gaMdhavva-kannA vA, rAya-kannA vA jArisiyA NaM mallI videha-vara-rAya-kannA / " tae NaM se saMkhe kAsIrAyA kuMDala-jaNiya-hAse dUyaM saddAvei, saddAvettA evaM bayAsI "gacchAhi NaM tumaM devANuppiyA! - jAva - malli videha-rAya-vara-kalaM mama bhAriyatAe varehi, jai vi ya NaM sA sayaM rjjsuNkaa|" 193 tae NaM se dUe saMkheNaM evaM vutte samANe haTThatuThe - jAva - jeNeva mihilA nayarI teNeva pahArettha gamaNAe / adINasattu-rAyA 194 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM kurunAma jaNavae hotthA / tattha NaM hatthiNAure nAma nayare hotthA / tattha NaM adINasattU nAma rAyA hotthA - jAva - rajjaM pasAsemANe viharai / malladinna citta-sabhA-kAravaNaM 195 tattha gaM mihilAe tassa NaM kuMbhagassa raNNo putte pabhAvaIe devIe attae mallIe aNumagga-jAyae malladinne nAma kumAre sukumAla-pANi-pAe - jAva - juvarAyA yAvi hotthA / 196 tae NaM malladinne kumAre aNNayA kayAi koDuMbiya-purise saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI 'gacchaha NaM tumbhe mama pamadavaNaMsi egaM mahaM citta-sabhaM kareha aNega-khaMbha-saya-saNNiviTTha-eyamANattiyaM paccappiNaha' / te vi taheva paccappiNaMti / tae NaM se malladinne kumAre cittagara-seNi saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI"tubbhe NaM devANuppiyA ! citta-sabhaM hAva-bhAva-vilAsa-bibboya-kaliehi svehi citteha, cittetA eyamANattiyaM paccappiNaha ?" tae NaM sA cittagara-seNI eyamaTTha tahatti paDisuNei, paDisuNettA jeNeva sayAiM gihAiM teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA tUliyAo vaNNae ya geNhai, geNhittA jeNeva citta-sabhA teNeva aNuppavisai, aNuppavisittA bhUmi-bhAge viracati, viracittA bhUmi sajjei, sajjetA cittasabhaM hAva-bhAva-vilAsa-bibboya-kaliehi rUbehiM citteuM payattA yAvi hotthA / cittagareNa mallI-paDirUva-nivvattaNaM 197 tae NaM egassa cittagarassa imeyArUvA cittagara-laddhI laddhA, pattA, abhisamaNNAgayA-'jassa gaM dupayassa vA, cauppayassa vA, apayassa vA egadesamavi pAsai, tassa NaM desANusAreNaM tayANurUvaM nivvattei / ' tae NaM se cittagare mallIe javaNiyaMtariyAe jAlaMtareNa pAyaMguTuM pAsai / tae NaM tassa cittagarassa imeyArUve ajjhathie - jAva - samuppajjitthA 'seyaM khalu mamaM mallIe videha-rAya-vara-kannAe pAyaMguTThANusAreNaM sarisagaM sarittayaM sarivvayaM sarisa-lAvaNNarUva-jovvaNa-guNovaveyaM rUvaM nivvattittae-evaM saMpehei, saMpehettA bhUmi-bhAgaM sajjei, sajjattA mallIe videha-rAya-vara-kannAe pAyaMguTThANusAreNaM sarisagaM - jAva - rUvaM nivvattei / 198 tae NaM sA cittagara-seNI citta-sabhaM hAva-bhAva-vilAsa-bibboya-kaliehiM svehiM cittei, cittettA jeNeva malladinne kumAre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA eyamANattiyaM paccappiNai / tae NaM se malladinne kumAre cittagara-seNi sakkArei, sammANei, sakkAretA, sammANettA vipulaM jIviyArihaM pIidANaM Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe balayai, dalaittA paDivisajjei / tae NaM se malladinne kumAre vhAe aMteura-pariyAla-saMparivuDe amma-dhAIe saddhi jeNeva citta-sabhA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA cittasabhaM aNuppavisai, aNuppavisittA hAva-bhAva-vilAsa-bibboya-kaliyAI rUvAI pAsamANe pAsamANe jeNeva mallIe videha-rAya-vara-kannAe tayANuruve ruve nivvattie teNeva pahArettha gamaNAe / 199 tae NaM se malladinne kumAra mallIe videha-rAya-vara-kannAe tayANurUvaM svaM nivvattiyaM pAsai, pAsittA imeyArUve ajjhathie - jAva - samuppajjitthA-'esa NaM mallI videha-rAya-vara-kanne ti kaTTu lajjie vilie, beDDe saNiyaM saNiyaM paccosakkai / tae gaM taM malladinnaM kumAraM amma-dhAI-saNiyaM saNiyaM paccosakkaMtaM pAsittA evaM vayAsI'kiNNaM tumaM puttA ! lajjie, vilie, veDDe saNiyaM saNiyaM paccosakkasi ?' tae NaM se malladinne kumAre amma-dhAI evaM vayAsI'juttaM gaM ammo ! mama jeTTAe bhagiNIe gurU-devaya-bhUyAe lajjaNijjAe mama cittasabhaM aNupavisittae ?' tae NaM amma-dhAI malladinnaM kumAraM evaM vayAsI'no khalu puttA! esa mallI videha-rAya-vara-kannA / esa NaM mallIe videha-rAya-vara-kannAe cittagaraeNaM tayANurUve rUve nivvttie| cittagarassa nivvisayakaraNaM 200 tae NaM se malladinne kumAre amma-dhAIe eyama8 soccA nisamma Asurutte evaM vayAsI 'kesa NaM bho ! se cittArae apatthiya-patthae, duraMta-paMta-lakkhaNe, hoNa-puNNa-cAuddasie, siri-hiri-dhii-kitti-parivajjie, je NaM mama jeTTAe bhagiNIe guru-devaya-bhUyAe lajjaNijjAe mama citta-sabhAe tayANurUve rUbe nivvattie' tti kaTu taM cittagaraM vajjha ANavei / tae NaM sA cittagara-seNI imose kahAe laddhaTThA samANA jeNeva malladinne kumAre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA karayala-pariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaTu jaeNaM vijaeNaM vaddhAvei, vaddhAvettA evaM vayAsI'evaM khalu sAmI ! tassa cittagarassa imeyArUvA cittagara-laddhI laddhA, pattA, abhisamaNNAgayA-jassa NaM dupayassa vA, cauppayassa vA, apayassa vA egadesamavi pAsai, tassa NaM desANusAreNaM tayANurUvaM rUvaM nivvattei / taM mA NaM sAmI ! tunbhe taM cittagaraM vasaM ANaveha / taM tunbhe NaM sAmI ! tassa cittagarassa aNNaM tayANurUvaM daMDaM nivvatteha / ' tae NaM se malladinne kumAre tassa cittagarassa saMDAsagaM chidAvei, chidAvettA nivisayaM ANavei / cittagarassa hathiNAure AgamaNaM 201 tae NaM se cittagare malladineNaM kumAreNaM nivisae ANatte samANe sabhaMDamattobagaraNamAyAe mihilAo nayarIo nikkhamai, niyakhamittA videhassa jaNavayassa majma jjheNaM jeNeva kuru-jaNavae jeNeva hatthiNAure nayare teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA bhaMDa-nikkhevaM karei, karettA citta-phalagaM sajjei, sajjetA mallIe videha-rAya-vara-kannAe pAyaMguTThANusAreNa evaM nivvattei, nivvattetA kakkhaMtaraMsi chubbhai, chubbhittA mahatthaM - jAva - pAhuDaM geNhai, geNhittA hatthiNAurassa nayarassa majjhAMmajjheNaM jeNeva adINasattU rAyA teNeba uvAgacchai, uvAgacchittA karayala-pariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTTa jaeNaM vijaeNaM baddhAvei, baddhAvettA pAhuDaM uvaNei, uvaNettA evaM bayAsI'evaM khalu ahaM sAmI ! mihilAo rAyahANIo kuMbhagassa raNNo putteNa pabhAvaIe devIe attaeNaM malladineNaM kumAreNaM nivisae ANatte samANe ihaM havvamAgae / taM icchAmi gaM sAmI! tubhaM bAhucchAyA-pariggahie nibbhae, niruvvigge, suhaMsuheNaM privsise| tae NaM se adoNasattU rAyA taM cittagaraM evaM vayAsI'kiNNaM tuma devANuppiyA ! malladinnaNaM nivvisae ANate ?' tae NaM se cittagare adINasattuM rAyaM evaM vayAsI - 'evaM khalu sAmI ! malladinne kumAre aNNayA kayAi cittagara-seNiM saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI"tubbhe NaM devANuppiyA! mama cittasabhaM hAva-bhAva-vilAsa-bibboya-kaliehiM rUhi citteha" taM ceva savvaM bhANiyanvaM - jAva - Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mallI-cariyaM 39 mama saMDAsagaM chidAi, chidAvettA nivvisayaM ANavei / evaM khalu ahaM sAmI ! malladineNaM kumAreNaM nivvisae ANate / ' adINasattaNo malliI - paDirUva-darisaNaM 202 tae NaM adINasattU rAyA taM cittagaraM evaM vayAsI 'se kerisae NaM devAgupiyA taNaM sevita karata tume mahalIe videha-rAya-vara-kanAe tathA svaM vittie ?" tilagaM mI, gItA adINasasurasa ubageDa, ubalA evaM bayAsI 'esa sAmI mallIe videha-rAya-vara-nAe tathANurUvara svarasa keMdra AgAra-bhAva-povAre nivvatie to khalu sakkA kei deveNa vA, dANavaNa vA, jakkheNa vA rakkhaseNa vA, kinnareNa vA kiMpuriseNa vA mahorageNa vA, gaMdhaveNa vA, mallIe videha-rAbarakA tapAsve ye nivyatittae / ' adI sattaNo dUyassa mahilAgamaNaM 203 tae NaM se adINasattU paDirUva jaNiya-hAse dUyaM saddAve, sahAvettA evaM vayAsI gacchAhi NaM tumaM debANuppiyA ! - jAva malla videha-rAya-vara-kalaM mama bhAriyatAe varehi, jai vi ya NaM sA sayaM rajjasuMkA / ' 204 tae NaM se dUe adINasattUNA evaM dutte samANe haTTa tuTThe jAva jeNeva mihilA nayarI teNeva pahArettha gamaNAe / jiyasattu rAyA 205 teNaM kAle teNaM samaeNaM paMcAle jaNavae / kaMpillapure nayare / jiyasattU nAmaM rAyA paMcAlAhivaI / tassa NaM jiyasattussa dhAriNI pAmovalaM devI- sahassaM orohe hotyA / cokkhA parivvAiyA / jAva dhAu 206 tatva NaM mihilAe coklA nAma parivyAiyAriyanuveda sAmaveda ahamaNaveda- itihAsa-saMyamANaM nidvANaM saMgobaMgANaM caunhaM saharasA caMdA sAragA jAva bhae yasatyemu suparigiTTiyA pAvi hotyA lae NaM sA covaNA parivAiyA mihilAe rAIsarAva satyavAha-pabhiI pura dAga-dhammaM ca soya-dhammaM ca tityAbhiseyaM va AghavemANI, paNNavemANI, parUvemANI, uvadaMsemANI viharai / tae NaM sA cokkhA aNNayA kayAiM tidaMDaM ca kuMDiyaM ca rattAo ya gehas, gevhittA parivvAigAvasahAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA pavirala-parivvAiyA saddhi saMparivuDA mihila rAyahANiM majmajmeNaM jeNeva kuMbhagassa raNNo bhavaNe, jeNeva kanaMteure, jeNeva mallI videha-rAya- vara-kannA teNeva uvAgaccha, uvAgacchittA udaya parikosiyAe dabbhovari-paccatthuyAe bhisiyAe nisIyai, nisIittA mallIe videha rAya vara-kannAe purao dANa-dhammaM ca soya-dhammaM ca tityAbhiseyaM ca AdhavemANI, paNNavemANI, parUvemANI, uvadaMsemANI viharai / - mallIe cokkhAmaya-nirAso 207 videha-rAya-yarakA coktaM parivAha evaM bayAsI'surabhayaM ghoSaNe kiM mUlae cambe paNa ? esA coktA parivAiyA malli videha-rAya-para-ka evaM vayAsI'ahaM NaM devApie soya-mUla dhamme paNa jaMgaM ahaM kavi amu bhavataM NaM udaeNa ya, maTTiyAe suI bhavai / evaM amhe jalAbhiya-pappANI avi gacchAma / tae NaM mallI videha rAya vara-kannA coktvaM parivvAiyaM evaM vayAsI 'cokkhe ! se jahA nAmae kei purise ruhira-kayaM vatthaM ruhireNaM ceva dhovejjA, atthi NaM cokkhe ! tassa rAhira-kassa vatthasta ruhireNaM dhovvamANassa kAi sohI ?" 'no iTThe sama - 'evAmeva coSale ! sumbhaNaM pANAvAegaM jAvamicchAma nasaNaM natthi kAha sohI jahA tassa rAhirakara patrasa hire va poyamANassa / ' Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe 208 tae NaM sA cokkhA parivvAiyA mallIe videha-rAya-vara-kannAe evaM vuttA samANI, saMkiyA, kaMkhiyA, vitigichiyA, bheyasamAvaNNA jAyA yAvi hotthA, mallIe videha-rAya-vara-kannAe no saMcAei kiMcivi pAmokkhamAivikhattae, tusiNIyA saMciTThai / tae NaM taM cokkhaM mallIe videha-rAya-vara-kannAe bahuo dAsa-ceDIo holeMti, niMdaMti, khiMsaMti, garihaMti, appegaiyAo heruyAleMti, appegaiyAo muhamakkaDiyAo kareMti, appegaiyAo vagghADiyAo kAti, appegaiyAo tajjemANIo, tAlemANIo nicchuhaMti // cokkhAe kaMpillapure AgamaNaM 209 tae NaM sA cokkhA mallIe videha-rAya-vara-kannAe dAsa-ceDiyAhiM hIlijjamANI, nidijjamANI, khiMsijjamANI, garahijjamANI, AsuruttA - jAva - misimisemANI, mallIe videha-rAya-vara-kannayAe paosamAvajjai, bhisiyaM geNhai, geNhittA kannateurAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA mihilAo niggacchai, niggacchittA, parivAiyA-saMparivuDA jeNeva paMcAla-jaNavae, jeNeva kaMpillapure teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA bahUNaM rAIsara - jAva - satthavAhapabhiINaM purao dANa-dhammaM ca soya-dhamma ca titthAbhiseyaM ca AghavemANI, paNNavemANI, paravemANI, uvadaMsemANI viharai / 210 tae NaM se jiyasattU aNNayA kayAi aMto aMteura-pariyAlasaddhi saMparivuDe sIhAsaNa-vara-gae yAvi viharai / tae NaM sA cokkhA parivvAiyA-saMparivuDA jeNeva jiyasattussa raNNo bhavaNe, jeNeva jiyasattU rAyA, teNeva aNupavisai, aNupavisittA jiyasattuM jaeNaM vijaeNaM vaddhAvei / tae NaM se jiyasattU cokkhaM parivAiyaM ejjamANaM pAsai, pAsittA sIhAsaNAo abbhuTTei, abbhuThettA cokkhaM sakkArei, sammANei, sakkArettA, sammANettAa siNeNaM uvanimaMtei / tae NaM sA cokkhA udaga-pariphosiyAe dabhovari paccatthuyAe bhisiyAe nivisai, nivisittA jiyasattuM rAyaM rajje ya, raThe ya, kose ya, koTThAgAre ya, bale ya, vAhaNe ya, pure ya, aMteure ya kusalodaMtaM pucchai / tae NaM sA cokkhA jiyasattussa raNNo dANa-dhamma ca, soya-dhammaM ca titthAbhiseyaM ca AghavemANI, paNNavemANI, parUvemANI, uvadaMsemANI viharai / cokkhA kahio agaDa-dadhura dihrato 211 tae NaM se jiyasattU appaNo orohaMsi jAya-vimhae cokkhaM evaM vayAsI 'tuma NaM devANuppiyA !. bahUNi gAmAgara -jAva- saNNivesaMsi AhiMDasi, bahUNa ya rAIsara-satthavAha-ppamiINaM gihAIaNuppavisasi, taM atthiyAiM te kassai raNNo vA, Isarassa vA kahiMci erisae orohe diTTha-pubve, jArisae NaM ime mama orohe ?' tae NaM sA cokkhA parivvAiyA 'jiyasattuNA evaM vuttA samANI IsiM vihasiyaM karei, karettA evaM vayAsI'sarisae NaM tumaM devANuppiyA! tassa agaDa-daddurassa / 'ke NaM devANuppie ! se agaDa-dadure ?' 'jiyasattU ! se jahA-nAmae agaDa-dadure siyaa| se NaM tattha jAe, tatthaiva vuDDhe aNNaM agaDaM vA, talAgaM vA, dahaM vA, saraM vA, sAgaraM vA apAsamANe maNNai-"ayaM ceva agaDe vA, talAge vA, dahe vA, sare vA, sAgare vA / " tae NaM taM kUvaM aNNe sAmuddae dadure havvamAgae / tae NaM se kUva-dadure taM sAmuddayaM daduraM evaM bayAsI- "se ke tuma devANuppiyA ! katto vA iha havvamAgae ?" tae NaM se sAmuddae dadure taM kuba-daduraM evaM vayAsI-"evaM khalu devANuppiyA! ahaM sAmuddae dadure / " tae NaM se kUva-dadure taM sAmuddayaM daduraM evaM vayAsI-"ke-mahAlae NaM devANuppiyA ! se samudde ?" tae NaM se sAmuddae dadure taM kUva-daduraM evaM vayAsI-"mahAlae NaM devANuppiyA ! samudde / " tae NaM se kUva-dadure pAeNaM lohaM kaDDhei, kaDDhetA evaM vayAsI-"e-mahAlae NaM devANuppiyA ! se samudde ?" "no iNaDhe samajheM / mahAlae NaM se samudde / " tae NaM se kUva-dadure purathimillAo tIrAo upphiDittA NaM paccathimillaM tIraM gacchai, gacchittA evaM vayAsI"e-mahAlae NaM devANuppiyA ! se samudde ?" Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mallI - cariyaM "no imaDe smtttthe|" evAmeva tumaM pi jiyasattU aNNesiM bahUNaM rAIsara jAva satyavAha-ppabhiINaM vA, bhajjaM vA, bhagiNiM vA, dhUyaM vA, sunhaM vA apAsamANe jANasi jArisae mama ceva NaM orohe, tArisae no asi / mallI-rUba pasaMsA ! 7 212 taM evaM khalu jiyasa mihilAeM nayarIe kuMbhagassa ghUyA pabhAvaIe alavA mallI nAma videha rAya vara-kannA ruveNa ya jovvaNeNa ya, lAvaNNeNa ya ukkiTThA, ukkiTThasarorA, no khalu aNNA kAi tArisiyA deva kannA vA asura-kannA vA, nAgakannA vA, jakkha- kannA vA, gaMdhavva-kannA vA, rAya-kannA vA jArisiyA mallI, videha-rAya- vara-kannAe chinnassa vi pAyaMguTThagassa ime tavorohe saya-sahassaimapi kalaM na agghai ti kaTTu jAmeva disaM pAunbhUyA tAmeva disaM paDigayA / * jiyasattumihilAgamaNaM 213 tae NaM se jiyasattU parivvAiyA - jaNiya-hAse dvayaM saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI - jAya malla videha-rAya- vara-kanaM mama bhAriyatAe varehi, jai vi va NaM sA savaM rajasuMkA tae NaM se dUe jiyasattuNA evaM vRtte samANe haTThatuTThe -jAva- jeNeva mihilA nayarI teNeva pahArettha gamaNAe / dUyANaM saMdesa-nivedaNaM 214 tae NaM tesi jiyasattu-pAmokkhANaM chaNhaM rAINaM dvayA jeNeva mihilA teNeva pahAretya gamaNAe / tae NaM chappi dUyagA jeNeva mihilA teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA mihilAe aggujANaMsi patteyaM-patteyaM khaMdhAvAranivesa kareMti, karettA mihilaM rAyahANiM aNuSpavisaMti, aNuppavisittA jeNeva kuMbhae teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA patteyaM karayala - pariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTTu sANaM-sANaM rAINaM vayaNAI nivedeti / - kuMbhaeNa dUyANaM asakkAre 215 e gaM se kuMbhae siyANaM aMtiyaM evama socyA Asurute ruTThe kubie caMDikkie, misimisemANe, tivaliyaM bhiuDa niDAle sAhaTTu evaM vayAsI 'na demi NaM ahaM tubbhaM malla videha-rAya-vara-kalaM ti kaTTu te chappi dUe asakkAriya, asammANiya, avaddAreNaM nicchubhAvei / taeSaM se jiyatu-yAyokkhANaM unhaM rAINaM vA kuMbhaeNaM raNmA asakkAriya, asammANiya, avaddAreNaM nicchubhAviyA samANA jeNeva sagA sagA jaNavayA, jeNeva sayAI-sayAI nagarAI, jeNeva sayA-sayA rAyANo, teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA karayala-pariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTTu evaM vayAsI jAva 'evaM khalu sAmI ! amhe jiyasattu pAmokkhANaM chaNhaM rAINaM tayA jamaga-samagaM ceva jeNeva mihilA, teNeva uvAgayA, avahAregaM nicchubhAveda / taM na de NaM sAmI ! kuMbhae mahila videha-rAya-bara-karma sANaM-sANaM rAINaM eyama nivedeti / jiyasattu pAmokkhANaM kuMbhaeNaM juj 216 tae NaM te jiyasattu - pAmokkhA chappi rAyANo tasa dUyANaM aMtie eyama soccA, nisamma AsurutA, ruTThA, kuviyA, caMDikkiyA, misimisemANA, aNNamaNNassa dUya-saMpesaNaM kareMti, karettA evaM vayAsI - 'evaM khalu devANuppiyA ! amhaM chaNhaM rAINaM dvayA jamaga-samagaM ceva mihilA teNeva uvAgayA - jAva avaddAreNaM nicchUDhA / seyaM khalu devANuppiyA ! kuMbhayassa jalaM gevhilae' ti kaTTu aNyamaggassa epama paDituti, paDitA vhAvA, sammA hatyi-khaMdha-bara-gayA, sakoreMTa-malla-dAmeNaM chattegaM parijjamAgeNaM, sepa vara-vAmarAhi voijmANA mahayA hava-gaya-raha-pavara-johakaliyAe cAuraMgiNIe senAe saddhi saMpurivuDA, sabbiDDIe jAna duMdubhi nAiya-raveNaM sahito sahiMto nagare hito nimgacchati nimyacchitA evaoo milAyaMti, jeNeva mihilA teNeva pahArettha gamaNAe / - - - 41 - - Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe tae NaM kuMbhae rAyA imIse kahAe laddhaDhe samANe bala-vAuyaM saddAvei, saddAvettA evaM bayAsI'khippAmeva haya-gaya-raha-pavara-joha-kaliyaM cAuraMgiNiM seNaM sannAhehi, sannAhettA eyamANattiyaM paccappiNAhi' / se vi - jAva - paccappiNati / tae NaM kuMbhae rAyA pahAe saNNaddhe, hatyi-khaMdha-vara-gae, sakoreMTa-malla-dAmeNaM chatteNaM dharijjamANeNaM seya-vara-cAmarAhi vIijjamANe, mahayA haya-gaya-raha-pavara-joha-kaliyAe cAuraMgiNIe seNAe saddhi saMparivuDe, saviDDhIe -jAva- duMdubhinAiya-raveNaM mihilaM majmajjhaNaM nijjAi, nijjAvettA videha-jaNavayaM majjhamajheNaM jeNeva desaggaM teNeva khaMdhAvAra-nivesaM karei, karettA jiyasattu-pAmokkhA chappi ya rAyANo paDivAlemANe jujza-sajje paDiciTThai / 217 tae NaM te jiyasattu-pAmokkhA chappi rAyANo jeNeva kuMbhae rAyA teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA kuMbhaeNaM raNNA saddhi saMpalaggA yAvi hotthA / tae NaM te jiyasattu-pAmokkhA chappi rAyANo kuMbhayaM rAyaM haya-mahiya-pavara-vIra-dhAiya-vivaDiya-ciSa-dhaya-paDAgaM kicchovagayapANaM disodisi paDisaheti / tae NaM se kuMbhae jiyasattu-pAmokkheMhi chahiM rAIhi haya-mahiya-pavara-vIra-ghAiya-vivaDiya-cidha-dhaya-paDAge kicchovagaya-pANe disodisi paDisehie samANe atthAme, abale, avIrie, apurisakkAraparakkama, adhAraNijjamiti kaTu sigdhaM, turiyaM, cavalaM, caMDaM, jaiNaM, veiyaM jeNeva mihilA teNeva uvAgacchada, uvAgacchittA mihilaM aNupavisai, aNupavisittA mihilAe duvArAI pihei, pihettA roha-sajje ciTThai / 218 tae NaM te jiyasattu-pAmokkhA chappi rAyANo jeNeva mihilA teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA mihilaM rAyahANi nissaMcAra niruccAraM, savvao samaMtA oraMbhittA NaM ciTThati / tae NaM se kuMbhae rAyA mihilaM rAyahANi oruddhaM jANittA abhitariyAe uvaTThANasAlAe sIhAsaNavaragae si jiyasattu-pAmokkhANaM chahaM rAINaM aMtarANi ya, chiddANi ya, vivarANi ya, mammANi ya alabhamANe bahUhi Aehi ya, uvAehi ya, uppattiyAhi ya, veNaiyAhi ya, kammayAhi ya, pAriNAmiyAhi ya, buddhIhi pariNAmemANe pariNAmemANe kiMci AyaM vA uvAyaM vA alabhamANe ohaya-maNa-saMkappe karatala-palhattha-muhe aTTa-jzANovagae jhiyAyai / mallIe citAheu-pucchA 219 imaM ca NaM mallI videha-rAya-vara-kannA vhAyA kaya-bali-kammA, kaya-kouya-maMgala-pAyacchittA, savvAlaMkAra-vibhUsiyA, bahUhi khujjAhi saMparivuDA jeNeva kuMbhae teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA kuMbhagassa pAya-ggahaNaM karei / tae NaM kuMbhae malli videha-rAya-vara-kannaM no ADhAi, no pariyANAi, tusiNIe saMciTui / tae NaM mallI videha-rAya-vara-kannA kuMbhagaM evaM vayAsI'tubbhe gaM tAo ! aNNayA mamaM ejjamANiM pAsittA ADhAha, pariyANAha, aMke niveseha / iyANi tAo ! tubhe mamaM no ADhAha, no pariyANAha, no aMke nivese ha / kiNNaM tubhaM, ajja ohaya-maNa-saMkappA karatala-palhattha-muhA aTTajjhANovagayA jhiyAyaha ?' kuMbhagassa citAheu-kahaNaM 220 tae NaM kuMbhae malli videha-rAya-vara-kannaM evaM bayAsI 'evaM khalu puttA! taba kajje jiyasattu-pAmokSehi chahiM rAIhiM dUyA saMpesiyA / te NaM mae asakkAriya, asammANiya abaddAreNaM nicchUDhA / tae NaM jiyasatu-pAmokkhA chappi rAyANo tesiM dUyANaM aMtie eyama8 soccA parikuviyA samANA mihilaM rAyahANi nissaMcAraM, niruccAraM savvao samaMtA orubhittA NaM ciTThati / tae NaM ahaM puttA tesi jiyasattu-pAmokkhANaM chaNhaM rAINaM aMtarANi ya chiddANi ya vivarANi ya, mammANi ya alabhamANe - jAva - aTTajjhANovagae ziyAmi / ' Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mallI-cariya 43 mallIe uvAyanirUvaNaM 221 tae NaM sA mallI videha-rAya-vara-kannA kuMbhagaM rAyaM evaM bayAsI 'mA NaM tubbhe tAo ! ohaya-maNa-saMkappA karatala-palhattha-muhA aTTa-jjhANovagayA jhiyAyaha / tubbhe gaM tAo ! tesi jiyasattu-pAmokkhANaM chahaM rAINaM patteyaM-patteyaM rahassie dUya-saMpese kareha, egamegaM evaM vayaha"tava demi malli videha-rAya-vara-kannaM" ti kaTu saMjha-kAla-samayaMsi pavirala-maNUsaMsi nisaMta-paDinisaMtaMsi patteyaM-patteyaM mihilaM rAyahANiM aNuppabeseha, aNuppavesettA gambhagharaesu aNuppaveseha, aNuppavesettA mihilAe rAyahANIe duvArAI piheha, pihettA rohA-sajjA ciTThaha / ' tae NaM kuMbhae tesi jiyasattu-pAmokkhANaM chaNhaM rAINaM patteyaM-patteyaM rahassie dUya-saMpese karei - jAva - rohA-sajje citttthi| mallIe jiyasattupAmokkhANaM saMboho 222 tae NaM te jiyasattu-pAmokkhA chappi rAyANo kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe - jAva - uTThiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalaMte, jAlaMtarehi kaNagamaI, matthaya-chiDDe, paumuppala-pihANaM paDimaM pAsaMti-'esa NaM mallI videha-rAya-vara-kannatti' kaTu mallIe rAya-vara-kannAe rUbe ya jovaNe ya lAvaNNe ya mucchiyA, giddhA, gaDhiyA, ajjhovavaNNA aNimisAe diTThIe pehamANA-pehamANA ciTThati / tae NaM sA mallI videha-rAya-vara-kannA vhAyA, kayabalikammA, kayakouya-maMgala-pAyacchittA, savvAlaMkAra-vibhUsiyA, bahiM khujjAhiM - jAva - parikkhittA, jeNeva jAladharae, jeNeva kaNagamaI, matthayachiDDA, paumuppala-pihANA paDimA, teNeva uvAgacchai, uvAgacchitA tIse kaNagamaIe matthayachiDDAe, paumuppala-pIhANAe paDimAe matthayAo taM paumuppala-pihANaM avaNei / tao NaM gaMdhe niddhAvei, se jahA-NAmae- ahimaDe i vA - jAva - etto asubhatarAe ceva / 223 tae NaM se jiyasattu-pAmokkhA chappi rAyANo teNaM asubheNaM gaMdheNaM abhibhUyA samANA sahi-saehi uttarihi AsAI piheMti, pihettA parammuhA ciTThati / tae NaM sA mallI videha-rAya-vara-kannA te jiyasattu-pAmokkhe evaM bayAsI'kiNaM tubbhe devANuppiyA ! saehi-sahi uttarijjehiM AsAI pihettA parammuhA ciTThaha ?' tae NaM te jiyasantu-pAmokkhA malli videha-rAya-bara-kannaM evaM vayaMti 'evaM khalu devANuppie ! amhe imeNaM asubheNaM gaMdheNaM abhibhUyA samANA sahi-saehi uttarijjehi AsAiM pihettA ciTThAbho / ' 224 tae NaM mallI videha-rAya-vara-kannA te jiyasattu-pAmokkhe evaM vayAsI 'jai tAva devANuppiyA ! imIse kaNagamaIe, matthaya-chiDDAe, paumuppala-pihANAe paDimAe-kallAkalliM tAo maNugNAo asaNa-pANa-khAima-sAimAo egamege piMDe pakkhippamANe-pakkhippamANe imeyArUve asubhe poggala-pariNAme, imarasa puNa orAliya-sarIrassa, khelAsavassa, vaMtAsavassa, pittAsavassa, sukkAsavassa, soNiya-pUyAsavassa, duruya-UsAsa-nIsAsassa, duruya-muttapUiya-purIsa-puNNassa, saDaNa-paDaNa-cheyaNa-viddhaMsaNa-dhammassa kerisae ya pariNAma bhavissai ? taM mA NaM tabbhe devANappiyA ! mANussaesu kAma-bhogesu sajjaha, rajjaha, gizAha, mujjhAha, ajjhovavajjaha / evaM khalu devANuppiyA ! amhe imAo tacce bhavaggahaNe, avara-videha-vAse, salilAvatisi vijae vIyasogAe rAyahANIe, mahabbala-pAmokkhA satta vi ya bAla-vayaMsayA rAyANo hotthA-- sahajAyA - jAva - pavvaiyA / 225 tae NaM ahaM devANuppiyA ! imeNaM kAraNeNaM itthI-nAma-goyaM kammaM nivvattemi-jai NaM tubbhe cautthaM upasaMpajjittA gaM viharaha, tae NaM ahaM chaThaM uvasaMpajjittA NaM viharAmi sesaM taheva savvaM / tae NaM tubbhe devANuppiyA ! kAla-mAse kAlaM kiccA jayaMte vimANe ubavaNNA / tattha NaM tubhaM desUNAI battIsaM sAgarovamAiM ThiI / tae NaM tubbhe tAo deva-logAo aNaMtaraM cayaM caittA iheva jaMbuddIve dIve - jAva - sAI-sAiM rajjAiM uvasaMpajjittA NaM viharaha / tae NaM ahaM tAo deva-logAo AukkhaeNaM - jAva - dAriyattAe paccAyAyA / gAhAki tha tayaM pamhaThaM, jaMtha tayA bho ! jayaMta-pavarammi / butthA samaya-NibaddhA, devA taM saMbharaha jAiM // 1 // ' Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe jiyasattupAmokkhANaM jAisaraNaM 226 tae NaM tesi jiyasattu-pAmokkhANaM chahaM rAINaM mallIe videha-rAya-vara-kannAe aMtie eyamadvai soccA nisamma subheNaM pariNA meNaM, pasattheNaM ajAvasANeNaM, lesAhiM visujjhAmANIhi, tayAvaraNijjANaM kammANaM khaovasameNaM, IhApUhamaggaNa-gavasaNaM karemANANaM saNNi-pubve jAi-saraNe samuppaNNe, eyamaTTa sammaM abhisamAgacchaMti / / 227 tae NaM mallI arahA jiyasattu-pAmokkhe chappi rAyANo samuppaNNa-jAisaraNe jANittA gabbha-gharANaM dArAI vihADei / tae NaM te jiyasattu-pAmokkhA chappi rAyANo jeNeva mallI arahA, teNeva uvAgacchati / tae NaM mahabbala-pAmokkhA satta vi ya bAla-vayaMsA egayao abhisamaNNAgayA vi hotthA / mallIe jiyasattupAmokkhANaM raNaM ya pavvajjAsaMkappo 228 tae NaM mallo arahA te jiyasattu-pAmokkhe chappi rAyANo evaM vayAsI 'evaM khalu ahaM devANuppiyA ! saMsAra-bhaubviggA - jAva - pavvayAmi / taM tubbhe NaM kiM kareha ? kiM vavasaha ? kiM vA meM hiyaicchie sAmatthe ?' tae NaM jiyasattu-pAmokkhA chappi rAyANo malli arahaM evaM byaasii-| 'jai NaM tubbha devANuppie ! saMsAra-bhaunviggA - jAva - paTavayaha, amhaM NaM devANuppiyA ! ke aNNe AlaMbaNe vA, AhAre vA, paDibaMdhe vA ? jaha ceva NaM devANuppiyA ! tumbhe amhaM io tacce bhavaggahaNe bahUsu kajjesu ya meDhI pamANaM - jAva - dhamma-dhurA hotthA, taha ceva NaM devANuppiyA ! iNhi pi - jAva - dhamma-dhurA bhavissaha / amhe vi NaM devANuppiyA ! saMsAra-bhaumbiggA, bhIyA jammaNa-maraNANaM devANuppiyA-saddhi muMDA bhavittA NaM agArAo aNagAriyaM pavvayAmo / ' tae NaM mallI arahA te jiyasatu-pAmokkhe chappi rAyANo evaM vayAsI'jai NaM tabbhe saMsAra-bhauvigA - jAva - mae saddhi pavvayaha, taM gacchaha NaM tubbhe devANuppiyA ! saha-sahi rahi jeTTaputte ThAveha, ThAvettA purisa-sahassa-vAhiNIo sIyAo duruhaha mama aMtiyaM pAunbhavaha / ' tae NaM te jiyasattu-pAmokkhA chappi rAyANo mallissa arahao eyamajheM paDisuNeti / tae NaM mallo arahA te jiyasattu-pAmokkhA chappi rAyANo gahAya jeNeva kuMbhae, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA kuMbhagassa pAesu pADei / tae NaM kuMbhae te jiyasattu-pAmokkhe viuleNaM asaNa-pANa-khAima-sAimeNaM puSpha-vattha-gaMdha-mallAlaMkAreNaM sakkArei, sammANei, sakkArettA, sammANettA paDivisajjei / tae NaM te jiyasattu-pAmokkhA chappi rAyANo kuMbhaeNaM raNNA visajjiyA samANA jeNeva sAI-sAiM rajjAI jeNeva sAiM-sAI nagarAI teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA sagAI-sagAI rajjAI uvasaMpajjittA NaM viharaMti / mallIe nikkhamaNamahocchavo 229 tae NaM mallo arahA saMbaccharAvasANe nikkhamissAmi tti maNaM pahArei / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sakkassa AsaNaM calai / tae NaM se sakke, devide, devarAyA AsaNaM caliyaM pAsai, pAsittA ohiM pauMjai, pauMjittA malli arahaM ohiNA Abhoei / imeyArUve ajjhAtthie, citie, patthie, maNogae, saMkappe samuppajjitthA - 'evaM khalu jaMbuddIve dIve, bhArahe vAse, mihilAe nayarIe, kuMbhagassa raNo dhUyA pabhAvaIe devIe attayA mallI arahA nimissAmi tti maNaM pahArei / taM jIyameyaM tIya-paccuppaNNamaNAgayANaM sakkANaM arahatANaM bhagavaMtANaM nikkhamamANANaM imeyArUvaM atthasaMpayANaM dalaittae, taM jahAsaMgahaNI gAhA- tiNNeva ya koDi-sayA, aTTAsIiM ca haMti koddiio| asiI ca saya-sahassA, iMdA dalayaMti arahANaM // 1 // ' Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mallI-cariyaM evaM saMpehei, saMpehettA vesamaNaM devaM saddAvei, sahAvettA evaM vayAsI'evaM khalu devANuppiyA ! jaMbuddove dIve, bhArahe vAse, mihilAe rAyahANIe, kuMbhagassa raNNo dhUyA, pabhAvaIe devIe attayA mallI arahA nikkhamissAmi tti maNaM pahArei - jAva - iMdA dalayaMti arahANaM / taM gacchaha NaM devANuppiyA ! jaMbuddIvaM dIvaM, bhArahaM vAsaM, mihilaM rAyahANi, kuMbhagassa raNNo bhavaNaMsi imeyArUvaM atthasaMpayANaM sAharAhi, sAharittA khippAmeva mama eyamANattiyaM paccappiNAhi / ' tae NaM se vesamaNe deve sakkeNaM devideNaM, devaragNA evaM vutte samANe hadva-tuThe karayala-pariggahiyaM dasa-NahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu evaM devo ! tahatti ANAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNei, paDisuNettA bhae deve saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI'gacchaha NaM tubbhe devANuppiyA ! jaMbuddIvaM dIvaM, bhArahaM vAsaM, mihilaM rAyahANi, kuMbhagassa raNNo bhavaNaMsi tiNi koDi sayA aTThAsoI ca koDIo asII saya-sahassAiM-imeyArUvaM attha-saMpayANaM sAharaha, sAharittA mama eyamANattiyaM paccappiNaha / ' 230 tae NaM te jaMbhagA devA vesamaNeNaM deveNaM evaM vuttA samANA - jAva - paDisuNettA uttara-purathima disI-bhAgaM avakkamaMti, avakkamittA veubviya-samugghAeNaM samohaNaMti, samohaNittA saMkhejjAI joyaNAI daMDaM nisiraMti, - jAva - uttara-veubviyAI rUvAI viuvvaMti, viunvittA tAe ukkiTThAe - jAva - devagaIe voIvayamANA-vIIvayamANA, jeNeva jaMbuddIve dIve, bhArahe vAse, jeNeva mihilA rAyahANI, jeNeva kuMbhagassa raNNo bhavaNe, teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA kuMbhagassa raNNo bhavaNaMsi tiNi koDisayA - jAva - sAharaMti, sAharittA jeNeva vesamaNe deve teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA karayala-pariggahiyaM dasa-NahaM sirasAvattaM matyae aMjali kaTu tamANattiyaM paccappiNaMti / tae NaM se vesamaNe deve jeNeva sakke devide, devarAyA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA karayala-pariggahiyaM - jAva - tamANa ttiyaM paccappiNai / 231 tae NaM mallo arahA kallAkalliM - jAva - mAgahao pAyarAso tti bahUNaM saNAhANa ya, aNAhANa ya, paMthiyANa ya, pahiyANa ya, karoDiyANa ya, kappaDiyANa ya, egamegaM hiraNNa-koDi aTTha ya aNUNAI saya-sahassAiM-imeyArUvaM attha-saMpayANaM dalayai / tae NaM kuMbhae rAyA mihilAe rAyahANoe tattha-tattha, hi-hiM, dese-dese bahUo mahANasa-sAlAo krei| tattha NaM bahave maNuyA diNNa-bhai-bhatta-veyaNA biulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM uvakkhaDeMti / je jahA AgacchaMti, taM jahA-paMthiyA vA, pahiyA vA, karoDiyA vA, kappaDiyA vA, pAsaMDatyA vA, gihatthA vA, tassa ya tahA Asatthassa, vIsatthassa, suhAsaNa-vara-gayassa taM viulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM paribhAemANA, parivesemANA viharaMti / tae NaM mihilAe nayarIe siMghADaga-tiga-caukka-caccara-caummuha-mahApaha-pahesu bahu-jaNo aNNamaNNassa evamAikkhai'evaM khalu devANuppiyA ! kuMbhagassa raNNo bhavaNaMsi savva-kAma-guNiyaM, kimicchiyaM, vipulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM bahaNaM samaNANa ya, mAhaNANa ya, saNAhANa ya, aNAhANa ya, paMthiyANa ya, pahiyANa ya, karoDiyANa ya, kappaDiyANa ya, paribhAijjai, parivesijjai / saMgahaNI-gAhA- varavariyA ghosijjai, kimicchiyaM dijjae bahuvihIyaM / sura-asura deva-dANava-nariMda-mahiyANa nikkhmnne||1||' 232 tae NaM mallI arahA saMvacchareNaM tiNi koDi-sayA aTThAsII ca koDIo asII saya-sahassAiM-imeyArUvaM attha-saMpayANaM dalaittA nikkhamAmi tti maNaM pahArei / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM logaMtiyA devA baMbhaloe kappe, riThe vimANa-patthaDe, sarahi-saehi vimAhi, saehi-saehiM pAsAya-vaDisaehi, patteyaM-patteyaM cauhi sAmANiya-sAhassIhi, tihi parisAhi, sahi aNiehi, satahiM aNiyAhivaIhiM, solasahi Ayarakkha-deva-sAhassIhi, aNNehi ya bahUhi logatiehiM devehiM saddhi saMparivuDA mahayA''haya-naTTa-gIya-vAiya-taMtI-talatAla-tuDiya-vaNa-muiMga-paDu-ppavAiya-raveNaM viulAI bhogabhogAI bhuMjamANA viharaMti, taM jahAsaMgahaNI-gAhA- sArassayamAiccA, vaNhI varuNA ya gaddatoyA y| tusiyA avvAbAhA, aggiccA ceva riTThA ya // 1 // 233 tae NaM tesi logaMtiyANaM devANaM patteyaM-patteyaM AsaNAI calaMti taheva - jAva-taM jIyameyaM logaMtiyANaM devANaM arahaMtANaM bhagavaMtANaM nikkhamamANANaM saMbohaNaM karittae tti / taM gacchAmo NaM amhe vi mallissa arahao saMbohaNaM karemo tti kaTaTa Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe evaM saMpeheMti, saMpehettA uttarapuratthimaM disI-bhAgaM avakkamaMti, avakkamittA beubviya-samugyAeNaM samohaNaMti, samohaNittA saMkhejjAiM joyaNAi daMDaM nisiraMti, evaM - jahA - jaMbhagA - jAva - jeNeva mihilA rAyahANI, jeNeva kuMbhagassa raNNo bhavaNe, jeNeva mallI arahA, teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA aMtalikkhapaDivaNNA sakhiMkhiNiyAI dasaddha-vaNNAI vatthAI pavara-parihiyA, karayala-pariggahiyaM dasa-NahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu tAhiM iTTAhi kaMtAhiM piyAhi maNuNNAhiM, maNAmAhi, vahi evaM vayAsI - 'bujjhAhi bhagavaM loga-NAhA ! pavattehi dhammatitthaM, jIvANaM hiya-suha-nissayasa-karaM bhavissaI' tti kaTu docca pi taccaM pi evaM vayaMti, malli arahaM baMdaMti, namasaMti, baMdittA namaMsittA jAmeva disiM pAunbhUyA, tAmeva disi paDigayA / 234 tae NaM mallI arahA tehi logaMtiehi dehiM saMbohie samANe, jeNeva ammApiyaro, teNeva uvAgacchai, uvAgacchitA kara yala pariggahiyaM dasa-NahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu evaM vayAsI'icchAmi NaM ammayAo ! turbhehiM abbhaNuNNAe samANe muMDe bhavittANaM agArAo aNagAriyaM pavvaittae / ' 'ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdha kareha / ' tae NaM kuMbhae rAyA koDuMbiya-purise saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI'khippAmeva bho devANuppiyA ! aTTha-sahasseNaM sovaNiyANaM kalasANaM - jAva - aTu-sahasseNaM bhomejjANaM kalasANaM aNNaM ca mahatthaM, mahagvaM, maharihaM, viulaM, titthayarAbhiseyaM uvaTThaveha / te vi - jAva - uvaTThadeti / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM camare asuriMde - jAva - accuya-pajjavasANA AgayA / tae NaM sakke devide, devarAyA Abhiogie deve saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI'khippAmeva bho devANuppiyA ! aTTha-sahara seNaM soNiyANaM kalasANaM - jAva - aNNaM ca mahatthaM, mahagdhaM, maharihaM, viulaM titthayarAbhiseyaM uvaTThaveha / ' te vi - jAva - ubaTThati / te vi kalasA 'tesu ceva kalasetu' aNupaviTThA / tae NaM se sakke, devide, devarAyA, kuMbhae ya rAyA malli arahaM sIhAsaNaMsi puratyAbhimuhaM niveseMti, aTTha-sahasseNaM sovaNiyANaM kalasANaM - jAva - titthayarAbhiseyaM abhisiMcaMti / tae NaM mallissa bhagavao abhisee vaTTamANe appegaiyA devA mihilaM ca sabbhitara-bAhiriyaM - jAva - savvao samaMtA AdhAvaMti paridhAvati / 235 tae NaM kuMbhae rAyA doccapi uttarAvakkamaNaM sohAsaNaM rayAvei, - jAva - savvAlaMkAravibhUsiyaM karei, karettA koDaMbiya-purise saddAvei, saddAvettA evaM vayAso'khippAmeva bho devANuppiyA ! maNoramaM sIyaM uvadvaveha / ' te vi uvaTurveti / tae NaM sakke devide devarAyA Abhiogie deve saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI'khippAmeva bho devANuppiyA ! aNega-khaMbha-saya-saNNiviTTha - jAva - maNoramaM sIyaM uvaTThaveha, te vi - jAva - ubati / sA vi sIyA taM ceva sIyaM aNuppaviTThA / tae NaM mallI arahA sIhAsaNAo abbhuThei, abbhuThettA jeNeva maNoramA sIyA, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA maNoramaM sIyaM aNupayAhiNIkaremANe maNoramaM sIyaM duruhai, duruhitA sIhAsaNa-vara-gae puratyAbhimuhe saNNisaNNe / tae NaM kuMbhae aTThArasa seNi-ppaseNIo saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI'tubhe NaM devANuppiyA ! vhAyA - jAva - savvAlaMkAravibhUsiyA mallissa sIyaM parivahaha / ' te vi - jAva - parivahati / tae NaM sakke devide devarAyA maNoramAe sIyAe dakkhiNillaM uvarillaM bAhaM geNhai, IsANe uttarillaM uvarillaM bAhaM geNhai, camare dAhiNillaM heTThillaM, balI uttarillaM heDillaM, avasesA devA jahArihaM maNoramaM sIyaM parivahati / . saMgahaNI-gAhA-puci ukkhittA, mANusehi sAhaTTa-roma-kUhiM / pacchA bahaMti sIyaM, asuriMda-suriMda-nAgiMdA // 1 // cala-cavala-kuMDala-dharA, sacchaMda-viuvviyAbharaNa-dhArI / deviMda-dAbiMdA, vahaMti sIyaM jiNidassa // 2 // tae NaM mallissa arahao maNoramaM sIyaM duruDhassa samANassa ime aTThaTTha-maMgalA purao ahANupuvvIe saMpatthiyAevaM niggamo jahA jamAlissa / tae NaM mallissa arahao nikkhamamANassa appegaiyA devA mihilaM rAyahANi abhitara-bAhiraM Asiya-samajjiya-saMmaTTasui-ratyaMtarAvaNa-bIhiyaM kareMti - jAva - paridhAvati // Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mallI-cariyaM 236 tae NaM mallI arahA jeNeva sahassaMbavaNe ujjANe jeNeva asoga-vara-pAyave teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA sIyAo paccoruhai, AbharaNAlaMkAra omayai / tae NaM pabhAvaI haMsa-lakkhaNaNaM paDasADaeNaM AbharaNAlaMkAraM paDicchai / tae NaM mallI arahA sayameva paMcamuTThiyaM loyaM karei / tae NaM sakke, devide, devarAyA, mallissa kese paDicchai, paDicchittA khorodaga-samudde sAharai / tae NaM mallo arahA 'namotthu NaM siddhANaM' ti kaTu sAmAiya-carittaM paDivajjai / jaM samayaM ca NaM mallI arahA sAmAiya-caritaM paDivajjai, taM samayaM ca NaM devANa mANusANa ya nigrose, tuDiya-NiNAe, gIya-vAiya-nigghose ya sakka-vayaNa-saMdeseNaM nilukke yAvi hotthA / jaM samayaM ca NaM mallI arahA sAmAiya-cArittaM paDivaNe, taM samayaM ca mallissa arahao mANusa-dhammAo uttarie maNapajjava-NANe samuppaNNe / 237 mallI NaM arahA je se hemaMtANaM docce mAse, cautthe pakkhe, posasuddhe, tassa NaM posasuddhassa ekkArasIpakSeNaM, punvaNhakAla samayaMsi, aTTameNaM bhatteNaM apANaeNaM, assiNIhi nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM, tihi itthIsahi-abhitariyAe parisAe, tihi purisasaehiM bAhiriyAe parisAe saddhi muMDe bhavittA pamvaie / malli arahaM ime aTTha nAyakumArA aNupavvaiMsu, taM jahA - gAhA-naMde ya naMdimitte, sumitta-balamitta-bhANumitte ya / amaravai amaraseNe, mahaseNe ceva aTThamae // 1 // tae NaM te bhavaNavai-vANamaMtara-joisiya-vemANiyA devA mallissa arahao nikkhamaNa-mahimaM kareMti, karettA jeNeva naMdIsare bIve, teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchisA aTThAhiyaM mahimaM kareMti, karettA jAmeva disi pAunbhUyA, tAmeva disi paDigayA / mallIe kevalaNANaM 238 tae NaM mallI arahA jaM ceva divasaM pavvaie, tasseva divasassa paccAvaraNha-kAla-samayaMsi, asoga-vara-pAyavassa ahe puDhavi silApaTTayaMsi suhAsaNa-vara-gayassa suheNaM pariNAmeNaM, pasatyAhiM lesAhi, tayAvaraNa-kammaraya-vikaraNa-karaM apuTava-karaNaM aNupaviTThassa aNaMte, aNusare, nivAghAe, nirAvaraNe, kasiNe, paDipuNNe, kevala-vara-nANa-daMsaNe samuppaNNe / teNaM kAleNaM, teNaM samaeNaM, savvadevANaM AsaNAI caleMti, samosaDhA, dhamma suNeti, sUNettA jeNeva naMdIsare dIve, teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA aTTAhiyaM mahimaM kareMti, karettA jAmeva disi pAunbhUyA, tAmeva disi paDigayA / kuMbhae vi niggcchd| jiyasattupAmokkhANaM pavvajjA 239 tae NaM te jiyasattu-pAmokkhA chappi rAyANo jeTTa-putte rajje ThAvettA purisa-sahassa-bAhiNIyAo sIyAo durUDhA samANA savvi DDhIe jeNeva mallI arahA teNeva uvAgacchaMti - jAva - pajjuvAsaMti / tae NaM mallI arahA tIse mahai-mahAliyAe parisAe, kuMbhagassa raNNo tesiM ca jiyasattu-pAmokkhANaM chahaM rAINaM dhamma parikahei / parisA jAmeva disi pAunbhUyA, tAmeva disi pddigyaa| kuMbhae samaNovAsae - jAva - paDigae, pabhAvaI ya / tae NaM jiyasattu-pAmokkhA chappi rAyANo dhammaM soccA nisamma evaM vayAsI'Alittae NaM bhaMte ! loe, palittae NaM bhaMte ! loe, Alitta-palittae NaM bhaMte ! loe jarAe, maraNeNa ya - jAva * pavvaiyA - jAva - coddasapugviNo / aNaMte vara-nANa-dasaNe kevale samuppADetA tao pacchA siddhA / mallijiNassa sissa-saMpadA 240 tae NaM mallI arahA sahassaMbavaNAo ujjANAo nikkhamai, nikkhamittA bahiyA jaNavaya-vihAraM viharai / mallissa NaM arahao bhisaga-pAmokkhA aTThAvIsaM gaNA, aTThAvIsaM gaNaharA hotthA / mallissa NaM arahao cattAlIsaM samaNa-sAhassIo ukkosiyA samaNa-saMpayA hotyA, baMdhumai-pAmokkhAo paNapannaM ajjiyAsAhassIo ukkosiyA ajjiyAsaMpayA hotyA, sAvayANaM egA saya-sAhassI culasIiM sahassA, sAviyANaM tiNNi saya-sAhassIo paTTiM ca sahassA, chassayA coddasapuvINaM, vIsaM sayA ohinANINaM, battIsaM sayA kevala-nANINaM, paNatIsaM sayA veubviyANaM aTTha-sayA maNapajjava-nANINaM, coddasa-sayA vAINaM, bIsaM sayA aNuttarovavAiyANaM / Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe maniyama sAhako bhUmihA saMskAramA hotyA, taha- murgIkara-bhUmI pariyAya mallissa NaM arahao duvihA aMtakara-bhUmI hotthA, taM jahA- jugaMtakara-bhUmI pariyAyatakara-bhUmI ya - jAva - vIsaimAo purisajugAo jugaMtakara-bhUmI duvAsa-pariyAe aMtamakAsI / mallijiNassa nivvANaM 241 mallI NaM arahA paNuvIsaM dhaNUI uDDa uccatteNaM, vaNNeNaM piyaMgu-sAme, sama-cauraMsa-saMThANe, vajja-risaha-nArAya-saMghayaNe majjhase, suhaMsuheNaM viharittA jeNeva sammee pavvae teNeva uvAgacchai, uvAganchittA sammeya-sela-sihare pAovagamaNaM-Nuvanne / mallI NaM arahA ega vAsa-sayaM agAra-vAsa-majjhe, paNapaNNaM vAsa-sahassAI vAsa-sayaUNAI kevalipariyAgaM pAuNittA, paNapaNNaM vAsasahassAI savvAuyaM pAlaittA, je se gimhANaM paDhame mAse, docce pakkhe, cettasuddha, tassa NaM cetta-suddhassa cautthIe pakkhaNaM, bharaNIe nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM addharatta-kAla-samayaMsi, paMcahi ajjiyA-saehi-abhitariyAe parisAe, paMcahi aNagAra-saehi-bAhiriyAe parisAe, mAsieNaM bhatteNaM apANaeNaM, vagdhAriyapANI pAe sAhaTu khINe veyaNijje, Aue, nAma-goe, siddhe / evaM parinivvANa-mahimA bhANiyavvA jahA usahassatitthayarassa naMdIsare aTThAhiyAo pddigyaao|1 NAyA0 su0 1, a08 / 4. aridvanemicariyaM kallANagANi 242 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM arahA ariTunamI paMcacitte hotthA, taM jahA cittAhi cue caittA gambhaM vakte - jAva - cittAhiM parinivvue / gabbhavakkaMtI sumiNadaMsaNAI ya 243 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM arahA ariTunemI je se vAsANaM cautthe mAse, sattame pakkhe, kattiyabahule tassa NaM kattiyabahulassa bArasopakkhaNaM aparAjiyAo mahAvimANAo battIsaM sAgarovamadvitIyAo* aNaMtaraM cayaM caittA iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse soriyapure nagare samuddavijayassa ranno bhAriyAe sivAe devIe' puvvarattAvarattakAlasamayaMsi -jAva- cittAhiM gabbhatAe vakte, savvaM taheva, sumiNa-dasaNa-daviNa-saMharaNAiyaM ettha bhaNiyavvaM // kappa0 su0 162 / 1 vRttikRtA samuddhRtA nigamanagAthA uggatavasaMjamavao, pagiTThaphalasAhagassa vi jayissa / dhammavisae vi suhamA vi, hoi mAyA aNatthAya / / 1 / / jaha mallissa mahAbala-bhavammi titthayaranAmabaMdhe vi| tava-visaya-thovamAyA jAyA juvaitta-he utti / / 2 / / 2. ThANaM0 a0 5 u0 1, su0 411 / 6. sapta0 sthA0 30, gA0 98 / 3. sapta0 sthA0 14, gA0 62 / 7. sapta0 sthA0 29, gA0 96 / 4. sapta0 sthA0 13, gA0 58 / 8. ThANaM0 a0 5, u0 1, su0 411 / 5. sapta0 sthA0 28, gA0 94 / 9. kappa0 su0 33-84 / Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arinemi cariyaM jammAha 244 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM arahA ariTThanemI je se vAsANaM paDhame mAse docce pakkhe sAvaNasuddhe tassa NaM sAvaNasuddhassa paMcamIpakkheNaM navahaM mAsANaM jAva cittAhi nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM 2 arogA arogaM payAyA / jammaNaM samuddavijayAbhilAveNaM netavvaM jAva 3 taM hou NaM kumAre ariTThanemI nAmeNaM // - kappa0 su0 163 / - - pavvajjA 6 8 9 10 245 arahA ariTThanemI dakkhe -jAba- viNIe tini vAsasathAI agAravAsamajhe vasitA NaM puNaravi loyaMtiehiM jIyakappiehi devahi taM caiva savvaM bhANiyavvaM jAva - dAyaM dAiyANaM paribhAettA je se vAsANaM paDhame mAse docce pakkhe sAvaNasuddhe tassa NaM sAvaNa-suddhassa chaTThIpavaleNaM puNyakAlasamayasi uttarakurAe soyAe sadevamaNuvAmurAe parisAe aNumammamANama -jAva- bAravaIe nagarIe majjhamajjheNaM niggacchai, niggacchittA jeNeva revayaujjANe" teNeva ubAgacchai, uvAgacchittA asogabarapAyavasta Ahe sIpaM ThAve, sIyaM ThAvitA sIvAe baccorahada, soyAe paccarahitA sapameva AbharaNa-mallAlaMkAraM omuda, omuddattA sayameva paMcamukhyaM loyaM kare, karitA chaTThaNaM bhaleNaM apANaevaM cittAhi nakvatenaM jogamuvAgaNaM evaM devasamAdAya eyeNaM purisasahassemaM saddhi muNDe bhavitA agArAma aNagAriyaM pavyaie / 12 kappa0 su0 164 / - kevalanANaM 246 arahA NaM ariTThanemI cauppannaM rAiMdiyAiM 16 niccaM vosaTukAe ciyattadehe taM caiva savvaM - jAva - paNapannaimassa rAidiyassa aMtarA vaTTamANe, je se vAsANaM tacce mAse paMcame pakale assovabahule tassa NaM assovabahulasta panarasopavaNeNaM divasarasa pacchime bhAge 19 uppi ujjitaselasihare 20 vaDapAyavassa ahe 21 aTThaNaM bhatteNaM apANaeNaM 22 cittAhi nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM 23 zANaMtariyAe baTTamANasa jAba- anaMte aNuttare -jAya sambaloe savyajIvANaM bhAve jANamANe pAsamANe viharai / / kappa0 su0 165 / 1. sapta0 sthA0 21, gA0 81 / 2. sapta0 sthA0 22, gA0 82 / 3. kappa0 su0 93-103 / 4. kappa0 su0 110 145 / 5. kappa0 su0 110-111 / 6. sapta0 sthA0 59, gA0 7. sapta0 sthA0 59, gA0 8. sapta0 sthA0 71 gA0 157/ 147 / gaNaharAi saMpayA 247 arao gaM arinemissa aTThArasa gaNA gamaharA hotyA / arahao NaM arinemissa varadatta-pAyokkhAo aTThArasa samaNasAhasIo ukkosiyA samaNa-saMpayA hotyA 9. sapta0 sthA0 64, gA0 152 / 10. sama0 sa0 157 / su0 10 1 11. sapta0 sthA0 67, gA0 156 / 12. sama0 sa0 157, su0 14 / - 13. ThANaM0 a0 5, u0 1, su0 411 / 14. sapta0 sthA0 72, 73, gA0 158 / 15. sapta0 sthA0 65, gA0 153 / 16. sapta0 sthA0 84, gA0 173 / 17. kappa0 su0 116 120 / 18. sapta0 sthA0 87, gA0 19. sapta0 sthA0 95, gA0 20. sapta0 sthA0 90, gA0 184 | 21. sapta0 sthA0 91, gA0 185 / 22. sapta0 sthA0 94, gA0 189 / 49 183 / 190 / 23. sapta0 sthA0 148, gA.0 312 / 24. sama0 sa0 18, su0 2 / Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe arahao NaM ariTThanemissa ajja-javikhaNi-pAmokkhAo cattAlIsaM ajjiyAsAhassIo ukkosiyA ajjiyA saMpayA hotthA / arahao ariThThanemissa naMda-pAmokkhANaM samaNovAsagANaM egA sayasAhassI auNari ca sahassA ukkosiyA samaNovAsagasaMpayA hotthaa| arahao ariTThanemissa mahAsubvayA-pAmokkhANaM tinni sayasAhassIo chattIsaM ca sahassA ukkosiyA samaNovAsiyANaM saMpayA hotthA / 248 arahao ariTThanemissa cattAri sayA coddasapuvvINaM ajiNANaM jiNasaMkAsANaM savvakkhara-jAva-hotyA / paNNarasa-sayA ohinANINaM, pannarasa-sayA kevalanANINaM / 249 pannarasa-sayA beubviyANaM', basa-sayA viulamatINaM, aTTha -sayA vAINaM, 250 solasa-sayA aNuttarovavAiyANaM 10, pannarasa samaNasayA siddhA , tIsaM ajjiyAsayAI siddhAI / kappa0 su.0 166 / aMtakaDabhUmI 251 arahao NaM ariThThanemissa dubihA aMtakaDabhUmI hotyA, taM jahA1. jugaMtakaDabhUmI ya, 2. pariyAyatakaDabhUmI ya - jAva - aTThamAo purisajugAo jugaMtakaDabhUmI, duvAsapariyAe aMtamakAsI111 kappa0 su0 167 / kumAravAsAi nivvANaM ya 252 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM arahA ariThThanemI tinni vAsasayAiM kumAravAsamajhe vasittA, cauppannaM rAiMdiyAiM chaumatthapariyAgaM pAuNittA13, desUNAI satta vAsasayAI kevalipariyAgaM pAuNittA14, paDipunnAI satta vAsasayAI sAmannapariyAgaMpAu NitA, ega vAsasahassaM savvAuyaM pAlaittA15, khINe veyaNijjAuyanAmagotte imIse osappiNIe dusamasusamAe samAe bahuvIikkaMtAe je se gimhANaM cautthe mAse aTThame pakkhe AsADhasuDhe tassa NaM AsADhasuddhassa aTThamIpakkheNaM uppi ujjitaselasiharaMsi paMcahi chattIsehi aNagArasaehiM saddhi mAsieNaM bhatteNaM apANaeNaM cittAhi nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM puvvarattAvarattakAlasamayasi nesajjie kAlagae - jAva - savvadukkhappahINe // kappa0 su0 168 // 1 sama0 sa0 40, su01|| 2 sapta0 sthA0114, gA0 242 / 3 sapta0 sthA0 115, gA0 245 / 4 ThANaM, a0 4, u0 4, su0 381 // 5 sapta0 sthA0118, gA0 257 / 6 sapta0 sthA0 116,gA0 249 / 7 sapta0 sthA0 100, gA0 263 / 8 sapta0 sthA0 117, gA0 254 / 9 ThANaM0 a08, su0 651 / 10 sapta0 sthA0 123 gA0 269 / 11 ka-ThANaM0 a0 8, su0 620 / kha-sapta0 sthA0 158, 159 gA0 323, 324 / 12 sapta0 sa0 30 su02| 13 sama0 sa0 54, su0 2 / 14 sama0 sa0 700 su04| 15 sama0 sa0 1000, su07| Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. pAsa-cariyaM kallANagANi 253 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM pAse arahA purisAdANIe paMcavisAhe hotthA, taM jahA 1 visAhAhi cue caittA gambhaM vakkate, 2 visAhAhi jAe, 3 visAhAhi muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaie, 4 visAhAhi aNaMte aNuttare nivvAdhAe nirAvaraNe kasiNe paDipunne kevalavaranANadaMsaNe samuppanne, 5 visAhAhi parinivvue / kappa0 su0 148 / gabbhavakkantI 254 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM pAse arahA purisAdANIe je se gimhANaM paDhame mAse paDhame pakkhe cittabahule tassa NaM cittabahulassa cautthIpakkhaNaM pANayAo kappAo vIsaM sAgarovamadvitIyAo aNaMtaraM cayaM caittA iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse vANArasIe nayarIe' AsaseNassa ranno vammAe devIe puvvarattAvarattakAlasamayaMsi visAhAhi nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM AhAravakkaMtIe bhavavakkaMtIe sarIravakkaMtIe kucchisi gabbhattAe vkkte| kappa0 su0 149 / 255 pAse NaM arahA purisAdANIe tiNNANovagae yAvi hotthA / caissAmi tti jANai, cayamANe na jANai, cue mi tti jANai, teNaM ceva abhilAveNaM suviNadaMsaNavihANeNaM savvaM - jAva - niyayaM gihaM aNuppaviTThA - jAva - suhaM suheNaM taM gambhaM parivahai' / kappa0 su0 150 jammAI 256 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM pAse arahA purisAdANIe je se hemaMtANaM docce mAse tacce pakkhe posabahule tassa NaM posabahulassa dasamIpakkheNaM navaNhaM mAsANaM bahupaDipunnANaM aTThamANa ya rAiMdiyANaM viikkaMtANaM puvvarattAvarattakAlasamayaMsi visAhAhi nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM arogA arogaM payAyA, jammaNaM savvaM pAsAbhilAveNa bhANiyabvaM - jAva - taM hou NaM kumAre pAse nAmeNaM // kappa0 su0 151 // pavvajjA 257 pAse NaM arahA purisAdANIe dakkhe dakkhapaiNNe paDirUve alloNe bhaddae viNIe tIsaM vAsAI agAravAsamajhe vasittA NaM puNaravi loyaMtiehi jiyakappiehiM devehiM tAhi iTAhi - jAva - evaM vayAsIjaya jaya naMdA, jaya jaya bhaddA, bhaI te - jAva - jaya jaya sadaM pauMjaMti / kappa0 su0 152 / 1. ThANaM a0 5, u0 1, su0 411 / 2 sapta0 sthA0 14, gA0 63 / 3 sapta0 sthA0 13, gA0 56, 58 / 4 sapta0 sthA0 28, gA0 94 / 5 ka-sapta0 sthA0 29, 30 / gaa096,98| 5 kha-sama0 sa0 157, su0 5-6 / 6 ThANaM0 a0 5, u01, su0 411 / 7 kappa0 su0 3, 33-92 / 8 ThANa0 a05, u01, su0 411 / 9 sama0 sa0 30, su0 6 / Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 dhammakahANuoge paDhamakhaMdha 258 puThiMba piNaM pAsasta arahao purisAdANiyassa mANussagAo gihatthadhammAo aNuttare Ahohiyae taM ceva savvaM - jAva - dAyaM dAi yANaM paribhAettA je se hemaMtANaM docce mAse tacce pakkhe posabahule tassa NaM posabahulassa ekkArasodivaseNaM puvvaNhakAlasamayaMsi visAlAe siviyAe sadevamaNuyAsurAe parisAe taM ceva savvaM / navaraM vANArasiM nAra masaMmajmeNaM niggacchai, niggacchittA, jeNeva Asamapae ujjANe jeNeva asogavarapAyave teNeva uvAgacchai, teNeva uvAgacchittA asogavarapAyavassa ahe sIyaM ThAvei, ThAvittA sIyAo paccoruhai, sIyAo paccoruhittA sayameva AbharaNamallAlaMkAraM omuyati, omuittA sayameva paMcamuThThiyaM loyaM karei, paMcamuTThiyaM loyaM karittA aTThameNaM bhatteNaM apANaeNaM visAhAhi nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM egaM devadUsamAyAya' tihiM purisasarahiM saddhi muMDe bhavittA AgArAo aNagAriyaM pavvaie' // kappa0 su0153|| uvasaggasahaNa 259 pAse gaM arahA purisAdANIe tesoI rAiMdiyAI niccaM vosaTThakAe ciyattadehe je kei uvasaggA uppajjati, taM jahA divvA vA, mANussA vA, tirikkhajoNiyA vA, aNulomA vA, paDilomA vA te savve uvasagge samuppaNNe - jAva - samma sahai titikkhai khamai ahiyAsei / kappa0 su0 154 kevalanANaM 260 tae NaM se pAse bhagavaM aNagAre jAe iriyAsamie - jAba - appANaM bhAvamANassa tesIiM rAiMdiyAI viikkaMtAI caurAsoimassa rAiMdiyassa aMtarA vaTTamANe je se gimhANaM paDhame mAse paDhame pakkhe cittabahule tassa NaM cittabahulassa cautthIpakSeNaM puvaNhakAlasamayaMsi dhAyati-pAyavassa ahe chaTTeNaM bhatteNaM apANaeNaM visAhAhi nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM jhANaMtariyAe vaTTamANassa aNaMte aNuttare nivvAdhAe nirAvaraNe- jAva-kevala-vara-nANa-dasaNe samuppanne - jAva - jANamANe pAsamANe viharai / kappa 0 su0 155 // gaNaharAisaMpayA 261 pAsassa NaM arahao purisAdANIyassa aTTha gaNA aTTha gaNaharA hotthA, taM jahAgAhA-saMbhe ya ajja bose ya, vasiDhe baMbhayAri ya / some sirihare ceva vIrabhadde jase vi ya / kappa0 su0 156 pAsassa NaM arahao purisAdANIyassa ajjadiNNa-pAmokkhAo solassa samaNasAhassIo ukkosiyA samaNasaMpayA hotthA / pAsassa NaM arahao purisAdANIyassa pupphacUlA-pAmokkhAo aThThattIsaM ajjiyAsAhassIo ukkosiyA ajjiyAsaMpadA hotthA' / pAsassa NaM arahao purisAdAgIyassa sunaMda-pAmokkhANaM samaNovAsagANaM egA sayasAhassI cauThThi ca sahassA ukkosiyA samaNovAsagasaMpayA hotthA / pAsassa NaM arahao purisAdANIyassa sunaMdA-pAmokkhANaM samaNovAsigANaM tinni sayasAhassIo sattAvIsaM ca sahassA ukkosiyA samaNovAsiyANaM saMpayA hotthA / 262 pAsassa NaM arahao purisAdANIyassa abuTThasayA coddasapuvvINaM ajiNANaM jiNasaMkAsANaM savvakkhara - jAva - coddasapuvvINaM saMpayA hotthA / pAsassa NaM arahao purisAvANIyassa coddasa sayA ohinANINaM", dasa sayA kevalanANINaM, 1 sama0 sa0 157, su0 14 / 2 ThANaM0 a0 5, u01, su0 411 / 3 sama0 sa0 157, su0 11 / / 4 sama0 sa0 157, su0 13 / 5 ThANaM a0 8, su0 617 / sama0 sa0 8, su0 8 / 6 sama0 sa0 16, su0 4 / 7 sama0 sa0 38, su0 1 // 8 sapta0 sthA0 114 gA0 242 / 9 sama0 sa0 126 su0 1 / 10 sama0 sa0 105, su0 1 / 11 sapta0 sthA0 118 gA0 257 / 12 sama0 sa0 113, su0 8 / Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAsa-cariyaM 263 ekkArasa sayA vauvviyANaM', aTThamasayA viulamaINaM, chassayA vAINaMDa, cha sayA riumaINaM, 264 bArasa sayA aNuttarobavAiyANaM saMpayA hotthA / kappa su0 157 aMtakaDabhUmI 265 pAsassa NaM arahao purisAdANIyassa duvihA aMtakaDabhUmI hotyA, taM jahAjuyaMtakaDabhUmI ya, pariyAyatakaDabhUmI y| - jAva - cautyAo purisajugAo juyaMtakaDabhUmi tivAsapariyAe aMtamakAsI / kappa su0 158 // agAravAsAiM nivvANaM ya 266 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM pAse arahA purisAdANIe tIsaM vAsAI agAravAsamajhe vasittA', tesIti rAiMdiyAI chauma tthapariyAyaM pAuNittA, desUNAI sariM vAsAiM kevalipariyAyaM pAuNittA, bahupaDipunAI sari vAsAiM sAmanapariyAyaM pAuNittA", ekkaM vAsasayaM savAuyaM pAlittA khINe veyaNijjAuyanAmagotte imIse osappiNIe dUsamasUsamAe samAe bahuvIikkatAe je se vAsANaM paDhame mAse docce pakkhe sAvaNasuddhe tassa NaM sAvaNasuddhassa aTThamIpakkheNaM uppi sammeyaselasiharaMsi appacottIsaime mAsieNaM bhatteNaM apANaeNaM visAhAhiM naksatteNaM jogamuvAgaeNaM puvvaNhakAlasamayaMsi" vagdhAriyapANI kAlagae - jAva - savvadukkhappahINe / kappa0 su0 159 1 sama0 sa0 114, su0 2 / 2 satta0 sthA0 117, gA0 254 3 ka0 ThANa0 a0 6 su0 520 // kha0 sama0 109, su0 4 / 4 satta0 sthA0 117, gA0 254 // 5 satta0 sthA0 123, gA0 269 / 6 satta0 sthA0 158-59, gA0 323-24 / 7 sama0 sa0 30, su0 6 / 8 Ava0 ni0 cu0 gA0 239 / 9 Ava0 ni0 cu0 gA0 302 / 10 sama0 sa0 70, su0 1 / 11 prava0 dvA0 32, gA0 387 / 12 Ava0ni0 cu0 gA0 308 / 13 satta0 sthA0 153, gA. 317 / 14 ThANa0 a0 5, u0 1, su0 411 // 15 satta0 sthA0 155, gA0 322 / Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6. mahAvIra - cariyaM puvvabhave poTTilo 267 samaye bhagavaM mahAvIre titthagarabhavaggaNAo poTTilabhavanmahaNe evaM vAsakoDiM sAmaNNapariyAgaM pANitA sahasvAre kappe savvaTThe vimANe devattAe uvavaNNe' kallANayANi 268 kAle leNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre paMcahatyuttare yAvi hotyA 1. hatyuttarAhi cue caittA gabbhaM vakkate, 2. hatyuttarAhiM gabhAo gabbhaM sAharie, 3. hatyuttarAhi jAe, 4. hatyuttarAhiM savvao savvattAe muMDe bhavitA agArAo aNagAriyaM pavvaie, 4. hattarAhi kasine paripuSNe abbAdhAe nirAvaraNe aNate aNuttare kevala vara-nANa-daMsaNe samupaNe / sAiNA bhagavaM pariniSe / devAnaMdAgabhAgamaNaM 269 samane bhagavaM mahAvIre hamAe osacinIe-musanamusamAe samAe bIinakaMtAe, susamAe samAe bItiskaMtAe, musamadusamAe samAe vItitAe, dusamanusamAe samAe bahu bItiktAe pAhattarIe vAhi mAsehi va aNayamehi sesehi, je se gimhANaM cautthe mAse, aTTame pakkhe - AsADhasuddhe, tassa NaM AsADhasuddhassa chaTThIpakkheNaM hatthuttarAhiM nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM, mahAvijayasiddhatva-pupphuttara-pavara-puMDarIya- disAsovatyiya vaddhamANAo mahAvibhAgAo vIsaM sAgarovamA Au bAlasA AuklaerNa bhavavalae kvieNaM bue cahattA iha tu jaMbuddIvedI, bhArahe bAse, dAhiNabharahe dAhiNamAnakuMDa sama0 sa0 134 / 1 vIrassa puvvabhavA : / / 1 / / 17 / / opigI imIe hameM viva gAmatiga-bhavaMni // nIroga soklamUna sammattamaguttamaM patto tato pAviya devattamuttamaM bhar3assa / miridati ho jiNadekhiya divasa dumbahArihanimmahiyamANayo va viDivayaM micchavitamaI, kavivara kurANaM kArDa tomeNaM atharAgaM DikoDakoTi saMsAraM // 107bhava puNaravi, pAriva pavanA dIhaM saMsAra hiMDiUNa, rAyaggiMmi rAyasuo / / hoUNa vissabhUI 19, ghoraM saMjamamaNucarittA maraNe niyANa nivvattiya surasuha20 na bhotRNaM / pogapure tivi21 paripAlaya vAsudevasa mUyAe piyamitto22 cakkittaM23 saMjamaM ca aNucariaM / chattaggAe naMdaNa24, naranAhattaM 25 ca pavvajjaM // 7 / / 23 / / paripAliya vIsaikAraNehiM, titthAhivattamajjiNiuM / pANayakappA caviuM26, kuMDaggAmaMmi nayaraMmi 27 ho jaMtUmubaraNahe // sabvavirahaM pavajaya dubbisahaparI / / 2 / / 18 / / / / 3 / / 19 / / / / 4 / / 20 / / / / 5 / / 21 / / / / 6 / / 22 / / / / 8 / / 24 / / / / 9 / / 25 / / sahi guNacaMdaraiyaM mahA0 pa0 1 gA0 17 25 / 3 1 AyA0 su0 2, a0 15, su0 988 kappa0 su0 11 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra-cariya purasannivesaMsi usabhadattassa mAhaNassa koDAla-sagottassa devANaMdAe mAhaNIe jAlaMdharAyaNa-sagottAe sohobbhavabhUeNaM appANeNaM kucchisi gabbhaM vkkte| AyA0 su0 2, a0 15, su0 989 1 teNaM kAlegaM teNa samaeNaM samaNe bhayava mahAvIre je se gimhANaM cautthe mAse aTThama pakkhe AsADhasuddhe tassa NaM AsADha suddhassa chaTThIpakkheNaM mahAvijayapupphuttarapavarapuMDarIyAo mahAvimANAo vIsaM sAgarovamaTThiyAo AukkhaeNaM bhavakkhaeNaM ThiikvaeNaM aNaMtaraM cayaM caittA iheva jambuddIve dIve bhArahe vAse dAhiNaddhabharahe imIse osappiNIe-- susamamusamAe samAe viikkaMtAe susamAe samAe viikkatAe dussamasusamAe samAe bahuviikkaMtAe sAgarovamakoDAkoDIe bAyAlIsavAsasahassehiM UNiyAe paMcahattarIe vAsehiM addhanavamehiM ya mAsehiM sesehiikkavIsAe titthayarehiM ikkhAgakulasamuppannehiM kAsavaguttehiM dohi ya harivaMsakulasamuppannehiM gotamasaguttehiM, tevIsAe titthayarehi vIikkatehi-samaNe bhagavaM mahAvIre carime titthakare punvatitthakaraniddiThe mAhaNakuNDaggAme nagare usabhadattassa mAhaNassa koDAlasaguttassa bhAriyAe devANaMdAe mAhaNIe jAlaMdharasagottAe puvvarattAvarattakAlasamayaMsi hatthutarAhiM nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM AhAravakkaMtIe bhavavakkaMtIe sarIravakkaMtIe kucchiMsi gabbhattAe vakte / jaM rayaNi ca NaM samaNe bhagavaM mahAvIre devANaMdAe mAhaNIe jAlaMdharasagottAe kucchisi gabbhattAe vakkate taM rayaNiM ca NaM sA devANaMdA mAhaNI sayaNijjasi suttajAgarA ohIramANI ohIramANo imeyArUbe orAle kallANe sive dhanne maMgalle sassirIe coddasa mahAsumiNe pAsittA NaM paDibuddhA / taMjahA1gaya, 2vasaha, 3sIha, 4abhiseya, 5dAma, 6sasi, 7diNayara, 8 jhayaM, 9kuMbhaM / 10 paumasara, 11sAgara, 12vimANa-bhavaNa, 13 rayaNuccaya, 14sihaM ca / / tae NaM sA devANaMdA mAhaNI imetArUve orAle - jAva-sassirIe coddasa mahAsumiNe pAsittA gaM paDibuddhA samANI haTThata TucittamANaMdiyA pIimaNA paramasomaNasiyA harisavasavisappamANahiyayA dhArAhayakalaMbuyaM piva samussasiya romakUvA sumiNoggahaM karei, sumiNoggahaM karittA sayaNijjAo abbhuThei, sayaNijjAo abbhuThettA aturiyamacavalamasaMbhaMtAe rAyahaMsasarisIe gaIe jeNeva usabhadatte mAhaNe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA usabhadattaM mAhaNaM jaeNaM vijaeNaM vaddhAvei, vaddhAvittA bhaddAsaNavaragayA AsatthA vIsatthA karayalapariggahiyaM sirasAvattaM dasanahaM matthae aMjali kaTTa evaM vayAsIevaM khalu ahaM devANuppiyA ! ajja sayaNijjasi suttajAgarA ohIramANI ohIramANI ime eyArUve orAle-jAva-sassirIe coddasa mahAsumiNe pAsittA NaM paDibuddhA taM jahA-gaya-jAva-sihiM ca / / eesi NaM devANuppiyA ! orAlANaM-jAva-coddasaNhaM mahAsumiNANaM ke manne kallANe phalavittivisese bhavissai ? / tae NaM se usabhadatte mAhaNe devANaMdAe mAhaNIe aMtie eyama8 soccA nisamma haTThatuTTha-jAva-hiyae dhArAhayakalaMbuyaM piva samussasiyaromakUve sumiNoggahaM karei, karittA IhaM aNupavisai, IhaM aNupavisittA appaNo sAbhAvieNaM maipuvvaeNaM buddhi vinnANeNaM tesiM sumiNANaM atthoggahaM karei, karittA devANaMdA-mAhaNi evaM vayAsI"orAlA NaM tume devANuppie ! sumiNA diTThA, kallANA NaM tume devANuppie sumiNA diTThA evaM sivA dhannA maMgallA sassirIyA Arogga-tuTThi-dIhAu-kallANa-maMgallakAragA NaM tume devANuppie ! sumiNA diTThA / taM jahAatthalAbho devANuppie ! bhoga lAbho devANuppie ! putta lAbho devANuppie! sokkhalAbho devANuppie ! evaM khalu tumaM devANuppie ! navaNhaM mAsANaM bahupaDipunnANaM aTThamANaM rAiMdiyANaM viikkaMtANaM sukumAla-pANi-pAyaM ahINa-paDipunna-paMcidiya-sarIraM lakkhaNa-vaMjaNaguNovaveyaM mANummANa-pamANa-paDipuNNaM sujAya-savvaMga-suMdaraMga sasi-somAkAraM kaMtaM piyadaMsaNaM surUvaM devakumArovamaM dArayaM payAhisi / se vi ya NaM dArae ummukkabAlabhAve vinAyapariNayamitte jovvaNagamaNupatte 1 riuvveya, 2 jaubveya, 3 sAmaveya, 4 athavvaNaveya, itihAsapaMcamANaM, nighaMTuchaTThANaM, saMgovaMgANaM sarahassANaM cauNhaM veyANaM sArae pArae dhArae saDaMgavI sadvitaMtavisArae saMkhANe sikkhANe sikkhAkappe vAgaraNe chaMde nirute joisAmayaNe aNNesu ya bahusu baMbhannaesu parivvAyaesa naesa parinidieyAvi bhavissai / Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe taM orAlA NaM tume devANuppie ! sumiNA diTThA-jAva-Arogga-tuTThi-dIhAuya-maMgala-kallANakAragANaM tuma devANuppie ! sumiNA diTThA / " tae Na sA devANaMdA mAhaNI usabhadattassa mANassa aMtie eyamaDhaM soccA Nisamma haTThatuTTha-jAva-hiyayA karayalapariggahiyaM dasanaha sirasAvattaM matthae aMjaliM kaTu usabhadattaM mAhaNaM evaM bayAsI"evameyaM devANuppiyA ! tahameyaM devANuppiyA ! avitahameyaM devANuppiyA ! asaMdiddhameya devANuppiyA ! icchiyameyaM devANuppiyA ! paDicchiyameyaM devANuppiyA ! icchiyapaDicchiyameyaM devANuppiyA ! sacce NaM esamaThe se jaheyaM tubbhe vayaha"ttika1 te sumiNe samma paDicchai, te sumiNe samma paDicchittA usabhadatteNaM mAhaNeNa saddhi orAlAI mANussagAI bhogabhogAI bhuMjamANI viharai / / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sakke devide devarAyA vajjapANI puraMdare satakkatU sahassakkhe maghavaM pAkasAsaNe dAhiNaDDha-logAhivaI battIsavimANa-saya-sahassAhivaI erAvaNavAhaNe suriMde arayaMbara-vatthadhare AlaiyamAlamauDe navahema-cAru-cittacaMcala-kuMDalavilihijjamANagaMDe bhAmura-boMdI palaMba-vaNamAladhare sohammakappe sohammavaDisae vimANe suhammAe sabhAe sakkaMsi sIhAsaNaMsi nisaNe / / se Na tattha battosAe vimANAvAsa-sayasAhassoNaM, caurAsIe sAmANiya-sAhassINaM, tAyattIsAe tAyattIsagANaM, cauNhaM logapAlANaM, aTThaNDaM aggamahisINaM, saparivArANaM tihaM parisANaM, sattaNhaM aNiyANaM, sattaNhaM aNiyAhivaINaM, cauNhaM caurAsIe Ayarakkha-devasAhassINaM, aNNesiM ca bahuNaM sohammakappa-vAsINa vemANiyANa devANaM devINa ya AhevaccaM porevaccaM sAmittaM bhaTTittaM mahattaragattaM ANAIsaraseNAvacca kAremANe pAlemANe mahayAhaya-naTTagIya-vAiya-taMtI-tala-tAla-tuDiya-ghaNa-muiMga-paDupaDahavAiyaraveNaM divvAI bhogabhogAI bhuMjamANe viharai / / imaM ca NaM kevalakappaM jaMbuddIvaM dIvaM viuleNa ohiNA AbhoemANe 2 viharai, tattha NaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM jaMbuddIve dIvaM bhArahe vAse dAhiNaDDabharahe mAhaNakuMDaggAme nagaraM usabhadattassa mAhaNassa koDAlasagotassa bhAriyAe devANaMdAe mAhaNIe jAlaMdharasagottAe. kucchisi gabbhattAe vaktaM pAsai, pAsittA haTThatuTThacittamANaMdie Nadie paramANaMdie pIimaNe parama-somaNasie harisa-vasa-visappamANa-hiyae dhArAhaya-nIva-surahi kusuma-cacumAlaiya-UsasiyaromakUve viyasiya-vara-kamala-nayaNa-vayaNe payaliya-vara-kaDaga-tuDiya-keUra-mauDa-kuMDala-hAra-virAyaMtavacche pAlaba-palaMbamANa-dholaMta-bhUsaNadhare sasaMbhamaM turiya cavalaM suride sIhAsaNAo abbhuDhei, sIhAsaNAo abbhuTTittA pAyapIDhAo paccoruhai, paccoruhittA veruliya-variTTha-riTTha-aMjaNa-niuNoviya-misimisiMta maNi-rayaNa-maMDiyAo pAuyAto omuyai, omuittA egasADiyaM uttarAsaMgaM karei, egasADiyaM uttarAsaMga karittA aMjalimauliyaggahatthe titthayarAbhimuhe sattaTTa payAI aNugacchai, aNugacchitA vAmaM jANu aMcei, vAmaM jAguM aMcittA dAhiNa jANuM dharaNitalaMsi sAhaTTa tikkhutto muddhANaM dharaNitalaMsi nivesei, tikvatto muddhANaM dharaNitalaMsi nivesittA Isi paccuNNamai, paccuSNamittA kaDaga-tuDiya-thaMbhiyAo bhuyAo sAharai, sAharittA karayalapariggahiyaM sirasAvattaM dasanahaM matthae aMjaliM kaTTa evaM vayAsI"namotthuNaM arahaMtANaM bhagavaMtANaM, AigarANaM titthagarANaM sayaMsaMbuddhANaM purisuttamANaM purisasIhANaM purisavarapuMDariyANaM purisavaragaMdhahatthINa logattamANaM loganAhANaM logahiyANaM logapaIvANaM logapajjoyagarANaM abhayadayANaM cakkhudayANaM maggadayANaM saraNadayANaM jIvadayANaM bohidayANaM dhammadayANaM dhammadesayANaM dhammanAyagANaM dhammasArahINaM dhammavaracAuraMtacakkavaTTINaM dIvo tANaM saraNaM gaI paiTThA, (NaM) appaDihayavaranANadaMsaNadharANaM viyaTTachaumANaM jiNANaM jAvayANaM tinnANaM tArayANa buddhANaM bohayANaM muttANaM moyagANaM savvannaNaM sambadarisINaM sivamayalamaruyamaNaMtamakkhayamavvAvAhamapuNarAvitti siddhigainAmadheyaM ThANaM saMpattANa namo jiNANaM jiyabhayANaM / Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra-cariya gabbhagayassa tiNNi NANAI 270 samaNe bhagavaM mahAvIre tiNNANojagae yAvi hotthA / caissAmi tti jANai, cuemi tti jANai, cayamANe na jANei, suhume NaM se kAle paNNatte / AyA0 su0 2, a0 15, su0 989 / gabbha-sAharaNaM 271 tao NaM samaNe bhagavaM mahAvIre aNukaMpaeNaM deveNaM "jIyameyaM," ti kaTu je se vAsANaM tacce mAse, paMcame pakkhe-Asoyabahule, tassa NaM Asoyabahulassa terasIpakkhaNaM hatthuttarAhi nakkhahi jogamuvAgaeNaM bAsItihiM rAidiehiM vIikkatahiM' tesIimassa rAiMdiyassa pariyAe baTTamANe dAhiNamAhaNakuMDapura-sannivesAo uttarakhattiyakuMDapura-sannivesaMsi NAyANaM khattiyANaM siddhatthassa khattiyassa kAsavagottassa tisalAe khattiyANIe vAsiTTha-sagottAe asubhANaM puggalANaM avahAraM karettA, subhANaM puggalANaM pakkhevaM karettA kucchisi ganbhaM sAharai / je vi ya se tisalAe khattiyANIe kucchisi gambhe, taMpi ya dAhiNamAhaNakuMDapura-sannivesaMsi usabhadattassa mAhaNassa koDAla sagottarasa devANaMdAe mAhaNIe jAlaMdharAyaNa-sagottAe kucchisi sAharai / 272 samaNa bhagavaM mahAvIre tiNNANovagae yAvi hotthaa| sAharijjissAmi tti jANai, sAhariemi tti jANai, sAharijjamANe vi jANai, samaNAuso ! AyA0 su0 2, a0 15, su0 989 / 990 / namotthu NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa Adigarassa carimatitthayarassa puvatitthayaranihissa-jAva-saMpAviukAmassa, baMdAmi NaM bhagavaMtaM tatthagayaM ihagaye pAsau me bhagavaM tatthagae, ihagayaM,"-ti kaTu samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, baMdittA namaMsittA sIhAsaNavaraMsi puratthAbhimuhe sannimanne / tae NaM tassa sakkassa deviMdassa devaranno ayameyArUve ajjhathie citie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA-- -na evaM bhUyaM, na eyaM bhavvaM, na eyaM bhavissa, jaM naM arahaMtA vA, cakkavaTTI vA, baladevA vA, vAsudevA vA, aMtakulesu vA, paMtakulesu vA, tucchakulesu vA, dariddakulesu vA, kiviNakulesu vA, bhikkhAyakulesu vA, mAhaNakulesu vA, AyAiMsu vA, AyAiMti vA, AyAismaMti vA, evaM khalu arahaMtA vA, cakkavaTTI vA, baladevA vA, vAsudevA vA, uggakulesu bA, bhogakulesu vA, rAiNNakulesu vA, ikkhAgakulesu vA, khattiyakulesu vA, harivaMsakulesu vA, annataresu vA tahappagAresu visuddha-jAti-kula-vaMsesu AyAiMsu vA AyAiMti vA AyAissaMti vA / atthi pRNa ese vi bhAve logaccherayabhUe aNaMtAhi osappiNIussappiNIhiM vIikkaMtAhiM samupajjati, nAmagottassa vA kammassa akkhINassa aveiyassa aNijjiNNassa udaeNaM jannaM arahatA vA, - jAva - mAhaNakalesu vA, AyAiMsu vA AyAiMti vA AyAissaMti vA kucchisi gabbhattAe vakkamiMsu vA, vakkamati vA, vakkamissaMti bA, no ceva NaM joNIjammaNanikkhamaNeNaM nikvamisu vA, nikkhamaMti vA, nikkhamissaMti vA / ayaM ca NaM samaNe bhagava mahAvIre jaMbuddIve dIve bhArahevAse mAhaNakuMDaggAme nayare usabhadattassa mANassa koDAlasagottassa bhAriAe devANaMdAe mAhaNoe jAlaMdharasaguttAe kucchisi gabbhattAe vakkaMte / / kappa0 su0 2 / 4-19 1 sama0 sa0 82, su02| 2 sama0 sa0 83, su01| 3 ka-bhaga0 sa05, u04,mu0 76,77 / kha-taM jIyameyaM toyapaccuppaNNamaNAgayANaM sakkANaM devidANaM devarAINaM arahate bhagavaMte tahappagArehito aMtakulehito vA-jAvakiviNakulehito vA tahappagAresu uggakulesu vA- jAva -aNNataresu vA tahappagAresu vimuddhajAtikulavaMsesu vA sAharA vittae / taM seyaM khalu mama di samaNaM bhagavaM mahAvIraM carimatitthayaraM pubatitthayaraniddiTTha mAhaNakuMDaggAmAo nayarAo usabhadattassa mAhaNassa koDAlasagottassa bhAriyAe devANaMdAe mAhaNoe jAlaMdharasagotAe kucchIo khattiyakuMDaggAme nayare nAyANaM khattiyANaM siddhatthassa khattiyassa kAsavagottassa bhAriyAe tisalAe khattiyANIe vAsiTThasagottAe kucchisi gabbhattAe sAharAvittae, Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe je vi ya NaM se nisalAe khattiyAgoe gambhe taM pi ya NaM devANaMdAe mAhaNIe, jAlaMdharasagottAe kucchisi gabbhattAe sAharAvittAe tti kaTu evaM saMpehei, evaM saMpehittA hariNegamesi pAyattANiyAhivaiM devaM saddAvei, hariNegamesiM pAyattANiyAhivaI devaM saddAvittA evaM vayAsoevaM khalu devAgukhiyA ! na eyaM bhUyaM, na eyaM bhavvaM, na evaM bhavissaM, jannaM arahaMtA bA-jAva-bhikkhAgakulesu vA AyAisu vA AyAiMti vA, AyAissaMti vA / evaM khalu arahatA vA-jAva-harivaMsakulesu vA annayaresu vA tahappagAresu visuddhajAikulavaMsesu AyAiMsu vA, AyAiMti vA, AyAissaMti vA / asthi puga esa bhAve logaccherayabhUe aNaMtAhiM osappiNi-ussappiNIhiM viikkaMtAhi samuppajjati, nAmagottassa vA kammassa akkhINassa aveyassa aNijjinnasma udaeNaM jannaM arahaMtA vA- jAva-bhikkhAgakulesu vA, AyAiMsu vA, AyAiMti vA, AyAissaMti vA no ceva NaM joNIjammaNanikkhamaNeNaM nikkhamisu vA, nikkhamaMti vA, nikkhamissaMtti vA / ayaM ca NaM samaNe bhagavaM mahAvIre jaMbuddIve dIve bhArahevAse mAhaNakuMDaggAme nayare usabhadattassa mAhaNassa koDAlasagottassa bhAriyAe devANaMdAe mAhaNoe jAlaMdharasagottAe kucchisi ganbhattAe vakkate / taM jIyameyaM tIyAccuppaNNamaNAgayANaM sakANaM deviMdANaM devarAINaM arahaMte bhagavaMte tahappagArehito bA, aMtakulehito vA -jAva-harivaMsakulesu vA agNayaresu vA tahappagAresu visuddhajAtikulavaMsesu sAhAvittae / taM gaccha gaM tuma devAguniyA ! samaga bhagavaM mahAvIraM mAhaNakuMDaggAmAo nayarAo usabhadattassa mANassa koDAlasagottassa bhAriyAe devAgaMdAe mAhaNoe jAlaMdharasagottAe kucchio khattiyakuMDaggAme nayare nAyANaM khattiyANaM siddhatthassa khattiyassa kAsavasagotassa bhArivAe tisalAe khattiyANIe vAsiTThasagottAe kucchisi gambhatAe sAharAhi, sAharittA mama eyamANattiyaM vippameva paccaviNAhi / / tae NaM se hariNegamesI pAyatANiyAhivaI deve sakkeNaM devideNaM devarannA evaM vutte samANe haTTe-jAba-hayahiyae karayala-jAva-tti kaTu evaM jaM devo ANavei tti ANAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNei, vayaNaM paDisuNittA sakkassa deviMdassa devaranno aMtiyAo paDinikkhamai paDinikkhamittA uttarapuracchimadisIbhAgaM avakkamai, avakkamittA veubviyasamugghAeNaM samohaNai, veubviyasamugdhAeNaM samohaNaittA, saMkhejjAI joyaNAI daMDaM nisirai, taM jahArayaNANaM bayarANaM veruliyANaM lohiyakkhANaM masAragallANaM haMsagambhANaM pulayANaM sogaMdhiyANaM joirasANaM aMjaNANaM aMjaNapulayANaM rayayANaM jAyarUvANaM subhagANaM aMkANaM phalihANaM riTThANaM ahAbAyare poggale parisADei, parisADittA ahAsuhume poggale pariyAdiyati / pariyAdittA doccaM pi veubviyasamugdhAeNaM samohaNai, samohaNittA uttaraveubviyaM rUvaM viuvvai, uttarave ubviyaM rUvaM viuvitA tAe ukkiTThAe turiyAe cavalAe caMDAe jayaNAe uddhyAe sigdhAe divvAe devagaIe vIyIvayamANe vItIvayamANe tiriyamasaMkhejjANaM dIvasamuddANa majmajjheNaM jeNeva jaMbuddIve dIve jeNeba bhArahe vAse jeNeva mAhaNakuMDaggAme nayare jeNeva usabhadattassa mAhaNassa gihe jeNeva devANaMdA mAhaNI teNeva uvAgacchai, teNeva uvAgacchittA Aloe samaNassa bhagavao mahAvIrassa paNAmaM karei, karitA devANaMdAe mAhaNIe saparijaNAe osovaNi dalayai, osovaNi dalaittA asuhe poggale avaharaDa, avaharittA suhe poggale pakkhivai, suhe poggale pakkhivaittA 'aNujANau me bhagavaM !' ti kaTu samaNaM bhagavaM mahAvIraM avvAbAhaM avvAbAheNaM karayalasaMpuDeNaM giNhai, giNhittA jeNeva khattiyakuMDaggAme nayare, jeNeva siddhatthassa khattiyassa gihe, jeNeva tisalA khattiyANI teNeva uvAgacchai, teNeva uvAgacchittA tisalAe khattiyANIe saparijaNAe osoNi dalayai, osovaNi dalayittA asuhe poggale avaharai, asuhe poggale avaharittA suhe poggale pakkhivai, Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra-cariyaM jamma-kallANayakAlo 273 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM tisalA khattiyANI aha aNNayA kayAi NavaNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM, aTThamANaM rAiMdiyANaM bItikkaMtANaM, je se gimhANaM paDhame mAse, docce pakkhe-cettasuddhe, tassaNaM cettasuddhassa terasIpakkhaNaM, hatyuttarAhi nakkhatteNaM jogovagaeNaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM aroyA aroyaM pasUyA / / AyA0 su0 2, a0 15, su0 991 suhe poggale pakkhivaittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM avvAbAha abvAbAheNaM tisalAe khattiyANIe kucchisi gabbhattAe sAharai / je vi ya NaM te tisalAe khattiyANIe ganbhe taM pi ya NaM devANaMdAe mAhaNIe jAlaMdharasagottAe kucchisi gabbhattAe sAharai, sAharittA jAmeva disiM pAubbhUe tAmeva disi paDigae / ukkiTThAe turiyAe cavalAe jaiNAe uddhyAe sigdhAe divvAe devagaIe tiriyamasaMkhejjANaM dIvasamuddANaM majhamajjheNaM joyaNasAhassoehi viggahehiM uppayamANe 2 jeNAmeva sohamme kappe sohammavaDisae vimANe sakkaMsi sIhAsaNaMsi sakke devide devarAyA teNAmeva uvAgacchai, uvAgacchittA sakkassa deviMdassa devaranno eyamANattiyaM khippAmeva paccappiNai / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre je se vAsANaM tacce mAse paMcame pakkhe Asoyabahule tassa NaM Asoya bahulassa terasIpakkheNaM bAsIirAidiehiM viikkatehiM tesIimassa rAidiyassa aMtarA vaTTamANe hiyANukaMpaeNaM deveNaM hariNegamesiNA sakkavayaNasaMdiTTeNaM mAhaNakuMDaggAmAo nayarAo usabhadattassa mAhaNassa koDAlasagottassa bhAriyAe devANaMdAe mAhaNIe jAlaMdhara sagottAe kucchIo khattiyakuMDaggAme nayare nAyANaM khattiyANaM siddhatthassa khattiyassa kAsavasagottassa bhAriyAe tisalAe khattiyANIe vAsiddhasagottAe puvarattAvarattakAlasamayaMsi hatthuttarAhiM nakkhatteNaM jogamuvAgaeNa avvAbAhaM avvAbAheNaM kucchisi sAharie / samaNe bhagavaM mahAvIre tiNNANovagae Avi hotthA, sAharijjissAmi tti jANai, sAharijjamANe jANai, sAhariemi, tti jANai / kappa0 su0 20-31 / 1. jaM rayaNiM ca NaM samaNe bhagava mahAvIre devANaMdAe mAhaNIe jAladharasagottAe kucchoo tisalAe khattiyANIe bAsiTThasagottAe kucchisi gabbhattAe. sAharie taM rayaNi ca NaM sA devANaMdA mAhaNI sayaNijjaMsi suttajAgarA ohIramANI ohIramANI ime eyArUbe orAle-jAva-sassirIe coddasa mahAsumiNe tisalAe khattiyANIe haDe tti pAsittA NaM pddibuddhaa| jaM rayaNiM ca NaM samaNe bhagava mahAvIre devAgaMdAe mAhaNoe jAlaMdharasagottAe kucchIo tisalAe khattiyANIe vAsiTThasagottAe kucchiMsi gabbhattAe sAharie taM rayaNi ca NaM sA tisalA khattiyANI taMsi tArisagaMsi vAsagharaMsi abhitarao sacittakamme bAhirao dUmiyaghaTTamaTTha vicittaulloyatale maNi-rayaNa-paNAsiyaMdhayAre bahusama-suvibhatta-bhUmi bhAge paMcavaNNa-sarasa-surahi-mukkapuppha-puMjovayArakalie kAlAgaru-pavara-kuMdurukka-turukka-Dajjhata-dhUva-maghamagheta-gaMdhuddhayAbhirAme sugaMdhavaragaMdhagaMdhie gaMdhavaTTibhUe taMsi tArisagaMsi sayaNijjasi sAliMgaNavaTTie ubhao bibboyaNe ubhao unnaye majjhe NayagaMbhIre gaMgA-puliNa-vAlu-uddAla -sAlisae-toya-viyakhomiya-dugulla-paTTa-paDicchanne suviraiya-rayattANe rattaMsuya-saMvue suramme AyINaga-rUya-bUra-navaNIya-tUlaphAse sugaMdha-vara-kasuma-cuNNasayaNovayArakalie punarattAvaratta-kAlasamayaMsi suttajAgarA ohIramANI ohIramANI imeyArUve orAle cohasa mahAsumiNe pAsittA NaM paDibuddhA, taM jahA-- gaya-vasaha-sIha-abhiseya, dAma-sasi-diNayaraM jhayaM-kuMbhaM / paumasara-sAgara-vimANa-bhavaNa-rayaNuccaya-sihi ca / / 1 / / tae NaM sA tisalA khattiyANI tapaDhamayAe-tao ya caudaMtamUsiya-galiya-vipula-jalahara-hAra-nikara-khIrasAgara-sasaMka kiraNadagaraya-rayaya-mahAsela-paMDarataraM samAgaya-mahuyara-sugaMdha-dANavAsiya-kavolamUlaM, devarAya-kujaraM varappamANaM pecchai, sajalaghaNa-vipula -jalahara-gajjiya-gaMbhIra-cAru-ghosaM ibhaM subhaM savvalakkhaNakayaMbiyaM varoru / / tao puNo dhavala-kamalapatta-payarAiregarUvappabhaM pahAsamudaovahArehi savvao ceva dIvayaMta aisiribhara-pillaNA-visappata-kaMtasohaMta- cAru-kakuhaM taNusui-sukumAla-lomaniddhacchaviM thira-subaddha-maMsalovaciya-laTTha-suvibhatta-suMdaraMga pecchai, ghaNa-vaTTa-laTTha ukkiTTha -visiThTha-tuppagga-tikkhasiMga daMtaM sivaM samANasobhaMtasuddhadataM vasabhaM amiyaguNa-maMgalamuhaM / 2 / Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe tao puNo hAra-nikara-khIrasAgara-sasaMka-kiraNa-dagaraya-rayaya-mahAsela-paDaragoraM ramaNijja-pecchaNijjaM thira-laThTha-pauTTha vaTTa-pIvarasusiliTTha-visiTu-tikkha-dADhA-viDaMbiyamuhaM parikammiya-jacca-kamala-komala-bhAiya-sobhaMta-laTThau8 rattoppala-patta-mauya-sukumAla tAlu-nillAliyaggajIhaM mUsAgaya-pavara-kaNaga-tAviya-AvattAyaMta-vaTTa-vimala-taDisarisanayaNaM visAla-pIvara-varoruM paDipunnavimalakhaMcaM miuvisaya-suhama-lakSaNa-pasattha-vicchinna-kesarADovasohiya-Usiya-sunimmiya-sujAya-apphoDiya-naMgalaM somma sommAkAra lIlAyata nahayalAo ovayamANaM niyagavayaNamaivayaMtaM pecchai sA gADha-tikkhanahaM sIhaM vayaNasirIpallava-patta-cAru-jIhaM / 3 / tao puNo puNNacaMda-vayaNA uccAgaya-ThANa laTThasaMThiyaM pasattharUvaM supaiTThiya-kaNaga-kumbha-sarisovamANacalaNaM accunnaya-pINa-raiyamaMsala-unnaya-taNu-taba-niddhanahaM kamala-palAsa-sukumAla-kara-caraNa-komala-varaMguli kuruviMdAvatta-baTTANu-puvvajaMghaM nigUDha-jANuM gayavarakara-sarisa-povaroru cAmIkara-raiya-mehalA jutta-kaMta-vicchinna-soNi-cakkaM jaccajaNa-bhamara-jalaya-pakara-ujjuya-sama-saMhiyataNuya-Adejja-laDaha-sukumAla-mauya-ramaNijja-romarAI nAbhI-maMDala-visAla-suMdara pasattha-jaghaNaM karayalamAiya-pasattha-tivalIyamajhA nANA-maNi-rayaNa-kaNaga-vimala-mahAtavaNijjAhAraNa-bhUsaNa-virAiyaMgamaMgi hAravirAyaMta-kuMdamAla pariNaddha-jalajalitathagajuyala-vimala-kalasaM Aiya-pattiya-vibhUsieNa ya subhaga-jAlujjaleNa muttA-kalAvaeNaM urattha-dINAramAliyaviraieNaM kaMThamaNisuttaeNa ya kuMDala-juyalulla-saMta-aMsovasatta-sobhaMta sappabheNaM, sobhAguNa-samudaeNaM ANaNa-kuDubieNa kamalAmala-visAlaramaNijja loyaNaM kamala-pajjalaMta-karagahiya-mukkatoyaM lIlAvAya-kaya-pakvaeNaM suvisaya-kasiNa-dhaNa-saha-laMbaMta-kesahatthaM, paumaddahakamala-vAsiNi siriM bhagavaI picchai himavaMta-selasihare disAgaiMdoru-pIvara-karAbhisiccamANiM / 4 / tao puNo sarasa-kusuma-maMdAra-dAma-ramaNijjabhUyaM caMpagAsoga-puNNAga-nAga-piyaMgu-sirIsa- moggaraga-malliyA-jAi-jUhiyaM-kollakojja-koriMda-patta-damagaya-gavamAliya-baula-tilaya-vAsaMtiya-paumuppala-pADala-kuMdAimutta-sahakAra-surabhigaMdhiM aNuvama-maNohareNaM gaMdheNaM dasa disAo vi vAsayaMtaM sabbouya-surabhi-kusuma-malla-dhavala-vilasaMta-kaMta-bahuvanna-bhatticittaM chappaya-mahuyari-bhamaragaNagumagumAyaMta-milana-guMjaMta-desabhAgaM dAmaM pecchai nabhaMgaNa-talAo ovayaMta // 5 // sasiM ca gokhIra-pheNa-dagaraya-rayaya-kalasa-paMDaraM subhaM hiyaya-nayaNakaMtaM paDipunaM timira-nikara-ghaNagahira-vitimirakara pamANa-pakkhaMtarAya-lehaM kumuda-vaNa-vibohayaM nisAsobhagaM suparimaTTha-dappaNa-talovamaM haMsapaDuvannaM joisamuhamaMDagaM tamaripuM mayaNasarApUra samuda-dagapuragaM dummaNaM jaNaM datiyavajjiyaM pAyaehiM sosayaMtaM puNo sommacArurUvaM pecchai sA gagaNa-maMDala-visAla-sommacakammamANa-tilagaM rohiNi-maNa-hiyaya-vallahaM devI punnacaMdaM samullasaMtaM / 6 / tao puNo tamapaDalaparipphuDaM ceva teyasA pajjalaMtarUvaM rattAsoga-pagAsa-kiMsuya-suga-muha-guMjaddha-rAga-sarisaM kamalavaNAlaMkaraNaM aMkaNaM joisassa aMbaratalapaIvaM hima-paDala-galaggahaM gahagaNorunAyagaM rattiviNAsaM udayatthamaNesu muhuttasuhadasaNaM dunnirikkharUvaM rattimuddhAyataduppayAra-pamaddaNaM sIyavegamahaNaM pecchai merugiri-sayaya pariyaTTayaM visAla sUraM rassI-sahassa-payaliya-ditta-sohaM / / tao puNo jacca-kaNaga-laTThi-paiTThiyaM samUha-nIla-ratta-pIya-sukkilla-sukumAlullasiya-morapicha kayamuddhayaM dhayaM ahiyasassirIyaM phAliya saMkhaMka-kuMda-dagaraya-rayaya-kalasapaMDareNa matthayattheNa sIheNa rAyamANeNaM rAyamANaM bhenu gagaNatalamaMDalaM ceva vavasieNa pecchA siva-mauya-mAruya-layA-haya-pakaMpamANaM atippamANaM jaNapicchaNijjavaM / / tao puNo jacca-kaMcaNujjalaMtarUvaM nimmala-jala-punnamuttamaM dippamANasohaM kamala kalAvaparirAyamANaM paDipuNNa-sabvamaMgala-bheyasamAgamaM pavararayaNaparAyaMtakamalaTThiyaM nayaNa-bhUsaNakaraM pabhAsamANaM savvao ceva dIvayaMtaM somalacchI-nibhelaNaM savvapAvaparivajjiyaM subhaM bhAsuraM sikhiraM savvouya-surabhi-kusuma-Asatta-malladAmaM pecchai sA rayayapunnakalasaM / 9 / tao puNo ravikiraNa-taruNa bohiya-sahassapatta-surahitara-piMjarajalaM jalacara-pagara-parihatthaga-maccha-paribhujjamANa-jalasaMcayaM mahaMta jalaMtamiva kamala-kuvalaya-uppala-tAmarasa puMDarIya-urusappamANa-sirisamudaehiM ramaNijja-rUvasobhaM pamuiyaMta-bhamaragaNamattamahakara-gaNokkarolibbhamANa-kamala kAdaMbaga-balAhaga-cakkAka-kalahaMsa-sArasa-gavviya-sauNagaNa-mihuNa-sevijja-mANa-salilaM paumiNipattovalagga-jalabiMdumuttacittaM ca pecchai sA hiyaya-NayaNakaMtaM paumasaraM nAma saraM sararuhAbhirAmaM / 10 / tao puNo caMdakiraNarAsi-sarisa-sirivacchasohaM caugamaNa-pavaDDhamANa-jalasaMcayaM cavala-caMcaluccAyappamANa-kallola-lolaMtoyapaDupavaNAhaya cAliya-cavala-pAgaDa-taraMga-raMgata-bhaMga-khokhubbhamANa-sobhaMta-nimmala-ukkaDa-ummIsaha-saMbaMdha-dhAvamANoniyatta-bhAsuratarAbhirAmaM mahAmagara-maccha-timira-timigila-niruddha-tilitiliyAbhidhAyaM kappUra-pheNa-pasara-mahAnaI-turiyavega-samAgayabhamagaMgAvatta-gappamANuccalaMta-pacconiyatta-bhamamANa-lolasalilaM pecchai khIroya-sAgaraM saraya-rayaNikara-sommavayaNA / 11 / tao puNo taruNasUramaMDalasamayabhaM utama kaMcaNa-mahAmaNi-samUha-pavara-teya-aTThasahassa-dippaMta-nabhappaIvaM kaNaga-payara-palabamANa Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIracarivaM muttAsamujjalaM jalaMtadivvadAmaM hAmiga-usabha turaga nara-magara- vihaga vAlaga kinnara - ruru- sarabha-camara saMsatta- kuMjara - vaNalayamalaya-bhattivittaM nyavamANa saMpuSyayo ni jalapaNa-vijala-jalahara-majjiya-sahANuNAdiNA devahi-mahArarNa dhUmapamarpata-gaMvAbhirAmaM nivAlo seyaM sevapyabhaM samavi jIvana para kAlAgarupavara murakharAbhirAmaM pincha sA sAtoyabhogaM vimAnava kuMDarI // 12 // 61 tatra pugo pulaga veriMdanIla-sAsaga - kakkeyaNa lohiyakkha maragaya-masAragalla- pavAla- phaliha-sogaMdhiya-haMsagabbha- aMjaNa- caMdappabhavararayaNa-mahiyalapaTTiyaM gagaNamaMDala se pabhAsataM gaM merugiri-gA picchA sA rayaNaniyararAsi |13| sihaM sAla-piMgala-mapaya parisicyamANa- niLUna gapagAiya-jalata jAnujjalAbhirAmaM taratamajogehiM jAlapayarehiM aNNamaNamiva aNupaiNNaM pecchai jAlujjalaNagaM aMbaraM va katthaipayaMtaM aivegacaMcalaM sihiM // 14 // ] emete eyArise subhe some piyadaMsaNe surUve suviNe daTThUNa sayaNamajjhe paDibuddhA araviMdaloyaNA harisapulaiyaMgI / gAhA ee poTsa sumiNe, sabbA pAse tityayaramAyA / jaM ramaNi bakkamaI, kRSchisi mahAvato arahA // 1 // tae NaM sA dikhanA khativANI imevA orAne boTsa mahAsunine pAsitA paribuddhA samANI du-jAvayA dhArAhayaka laMbapupphagaM piva samUsasiyaromakUvA sumiNoggahaM karei, sumiNoggahaM karitA sayaNijjAo abbhuTThei, saNijjAo atA pAyapIThAto pacoruhara paccoruhitA aturiyaM acavalamasaMbhaMtAe avilaMbiyAe rAyahaMsasarisIe gaIe jeNeva saryANijje jeNeva siddhatthe khattieM teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA siddhatthaM khattiyaM tAhi iTTAhi kaMtAhi piyAhi maNunnAhi maNAmAhiM orAlAhi kallANAhi sivAhi dhannAhi maMgalAhi sassiriyAhi hiyayagamaNijjAhiM hiyaya- palhAyaNijjAhi miya-mahura-maMjulAhiM girAhi saMlavamANI saMlavamANI paDiboi / tae NaM sA tisalA khattiyANI siddhattheNaM rannA abbhaguNNAyA samANI nANAmaNi rayaNa bhatticittaMsi bhaddAsAMsi nisIyai, nisIittA AsatyA vIsatthA suhAsaNavaragayA siddhatthaM khattiyaM tAhi iTThAha - jAva -saMlavamANI saMlavamANI evaM vayAsI evaM khalu ahaM sAmI ajja haMsi tArisasi savaNijjaMsi vanao-jAvaDabuDA jahA gAhA gayavasaha jAvasihi ca / taM etesi sAmI ! orAlANaM coddasaha mahAsumiNANaM ke manne kallANe phalavittivisese bhavissai ? tae NaM se siddhatthe rAyA tisalAe khattiyANIe aMtie eyamaTThe soccA nisamma haTThatuTThacitte AnaMdie pI maNe paramasomasie harisa-yasa-visappamANa hivae bArAhya nIva surahi-kusuma-mAlaya- romakUbe te sumiNe ohiti te sumiNe ogiNhittA IhaM aNupavisai, I apavisittA appaNo sAhAvieNaM maipuvvaeNa buddhivinnANeNaM tesiM sumiNANaM atthoggahaM karei, tyahaM karitA tilAkhattiyANIM tAhi iTThAhi-jAva-maMgallAhiM miyamahurasassirIyAhi vaggUhiM saMlavamANe saMlavamANe evaM vayAsI" orAlA gaM tume devANuppie ! sumiNA diTThA, kallANA NaM tume devANuppie! sumiNA diTThA, evaM sivA dhannA maMgallA sassirIyA ArogyadIhAuya-kalyANa maMgalakArA gaM tume devApie / sumiNA diDA ! taM jahA atpalAbho devApie bhogalAmo devAnuSpie putalAmo devANumpie! soklAmo devAguthie! rajjalAbho devApie! evaM khalu tumaM devAppie ! navahaM mAsANaM bahupaDipunnANaM addhaTThamANa ya rAiMdiyANaM viikkaMtANaM amhaM kulakeuM amhaM kuladIpasya kulaDisa kulatilayaM kulakitikara kulavittikaraM kuladiNaya kulabahAra kulanaMdikaraM kulajasakara kulapAyacaM kuNakaraM sukumAyANicArya ahI saMpuna vediyasarIraM gaMja-guNoveyaM mAmmANa yamANa-parivRntasujAya savvaMga- suMdaraMga sasisomAkAraM kaMtaM piyaM sudaMsaNaM dArayaM payAhisi" / / sevi ya NaM dArae ummukkabAlabhAve vinnAyapariNayamitte jovvaNagamaNuppatte sUre vIre vikkaMte vicchinna- viula- balavAhaNe rajjavaI rAyA bhavissaDa, taM jahA orAlA paM tume devAei sumiyA didvA-jAva-do pi tacca pi aNuvRhada vANaM sA tilA khatavANI siddhatvastarazo aMtima somyAnisamma buDA jAba-hiyA karayapariyi vasanahaM Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe sirasAvattaM matthae aMjali kaTu evaM vayAsI"evameya sAmI ! tahameyaM sAmI ! avitahadeyaM sAmI ! asaMdiddhameyaM sAmI ! icchyimeyaM sAmI ! paDicchiyameyaM sAmI ! icchiyapaDicchiyameyaM sAmI! sacce NaM esama8 se jaheyaM tubbhe vayaha" ti kaTTa te sumiNe samma paDicchai / te sumiNe samma paDicchittA siddhattheNaM rannA abbhaNunnAyA samANi nANAmaNi-rayaNa-bhatticittAo bhaddAsaNAo abbhuDhei abbhuTTittA aturiyamacavalamasaMbhaMtAe avilaMbiyAe rAyahaMsa-sarisIe gaIe, jeNeva sae sayaNijje teNeva uvAgacchai teNeva uvAgacchittA evaM vayAsI"mA me te uttamA pahANA maMgalA mahAsumiNA annehiM pAvasumiNehiM paDihammissaMti" tti kaTu devaya-guru-jaNasaMbaddhAhiM pasatthAhiM maMgallAhiM dhammiyAhi laTThAhiM kahAhi sumiNajAgariyaM jAgaramANI paDijAgaramANI viharai / tae NaM siddhatthe khattie paccUsa-kAlasamayaMsi koDubiyapurise saddAvei koDubiyapurise saddAvittA evaM vayAsI"khippAmeva bho devANuppiyA ! ajja savisesa bAhirijjaM uvaTThANasAlaM gaMdhodayasitta-sammajjiovalitaM sugaMdha-vara-paMcavannapupphovayAra-kaliyaM kAlAgaru-pavara-kuMdurukka-turukka-Dajjhata-dhUva-maghamagheta-gaMdhuddhayAbhirAmaM sugadhavaragaMdhiyaM gaMdhabaTTibhUyaM kareha, kAraveha, karettA kAravettA ya sIhAsaNaM rayAveha, sIhAsaNaM rayAvittA mameyamANattiyaM khippAmeva paccappiNaha / tae NaM te kIkuMbiyapurisA siddhattheNaM raNNA evaM vuttA samANA haTTha-jAva-hiyayA karalaya-jAva-kaTu 'evaM sAmi!' ti ANAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNaMti, evaM sAmi ! ti ANAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNittA siddhatthassa khattiyassa aMtiyAo paDinikkhamaMti, paDinikkhamittA jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA teNeva uvAgacchaMti, teNeva uvAgacchittA khippAmeva savisesaM bAhiriyaM uvaTThANasAlaM gaMdhodayasitta-jAva-sIhAsaNaM rayAti, sIhAsaNa rayAvittA jeNeva siddhatthe khattie teNeva uvAgacchaMti, teNeva uvAgacchittA karayalapariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu siddhatthassa khattiyassa tamANattiyaM paccappiNaMti / tae NaM siddhatthe khattie kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe phulluppala-kamala-komalummilliyammi aha paMDare pahAe rattAsoya-pagAsakisuya-suyamuha-guMjaddha-rAga-sarise kamalAyara-saMDabohae uTThiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalaMte ya saNijjAo abbhuThei / sayaNijjAo abbhuTThittA pAyapIDhAo paccoruhai, pAyapIDhAo paccoruhittA jeNeva aTTaNasAlA teNeva uvAgacchai, teNeva uvAgacchittA aTTaNasAlaM aNupavisai, aTTaNasAlaM aNupavisittA aNega-vAyAma-joga-vaggaNavA-maddaNa-mallajuddhakaraNehiM saMte parissaMte sayapAga-sahassapAgehiM sugaMdhavaratellamAiehiM pINaNijjehiM jiMghaNijjehiM dIvaNijjehiM dappaNijjehiM mayaNijjehiM vihaNijjehi sabidiya-gAya-palhAyaNijjehiM abhaMgie samANe tellacammaMsi NiuNehi paDipunna-pANi-pAya-sukumAla-komala-talehiM purisehiM abhaMgaNa-parimaddaNuvvalaNakaraNa-guNanimmAehiM cheehi dohiM paThehi kusahiM medhAvIhiM jiyaparissamehi 1 aTTisuhAe, 2 maMsasuhAe, 3 tayAsuhAe. 4 romasuhAe, cauvihAe suhaparikammaNAe saMvAhie samANe avagayaparissane aTTaNasAlAo paDinikkhamai / aTTaNasAlAo paDinikkhamittA jeNeva majjaNaghare teNeva uvAgacchai, teNeva uvAgacchittA majjaNagharaM aNupavisai, aNuppavisittA samuttajAlakalAvAbhirAme vicitta-maNi-rayaNa-koTTimatale ramaNijje pahANamaMDavaMsi nANA-maNi-rayaNa-bhatticittaMsi pahANapIDhaMsi suhanisanne pupphodaehi ya gaMdhodaehi ya ugahodaehi ya suhodaehi ya suddhodaehi ya kallANa-karaNa-pavara-majjaNa-vihIe mjjie| tattha kouyasahiM bahuvihehiM kallANaga-pavara-majjaNAvasANe pamhala-sukumAla-gaMdha-kAsAtiya-lUhiyaMge aya-sumahagdha-dUsarayaNasusaMvue sarasa-surahi-gosIsa-caMdaNANulitta-gatte suimAlAvannagavilevaNe AviddhamaNisuvanne kappiya-hAra-ddhahAra-tisaraya-pAlaba-palaMbamANa-kaDisuttaya-kayasohe piNaddhagevijje agulijjaga-laliya-kayAbharaNe Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra-cariyaM varakaDaga-tuDiya-thaMbhiyabhue ahiyarUvasassirIe kuMDalaujjoiyANaNe mauDadittasirae hArotthayasukayaraiyavacche muddiyApiMgalaMgulIe pAlaMbapalaMbamANasukayapaDattarijje nANAmaNi-kaNaga-rayaNa-vimala-mahariha-niuNoviya-misimisiMta-viraiya-susiliTTha-visiTTha -laTTha-Aviddha-vIravalae / ki bahuNA? kapparukkhate ceva alaMkiyavibhUsie naride sakoriTamalladAmeNaM chatteNaM gharijjamANeNaM seyavaracAmarAhiM uddhavvamANIhiM maMgalajayasaddakayAloe aNega-gaNanAyaga-daMDanAyaga-rAIsara-talavara-mADaMbiya-koDuMbiya-maMti-mahAmaMti-gaNaga-dovAriyaamacca-ceDa-pIDhamadda-Nagara-nigama-seTThi-seNAvai-satthavAha-duya-saMdhipAlasaddhi saMparivuDe dhavalamahAmeha-niggae iva gahagaNadippaMtarikkha-tArAgaNANa majjhe sasi vva piyadasaNe naravaI majjaNagharAo paDinikkhamai / majjaNadharAo paDinikkhamittA jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA teNeva uvAgacchai, teNeva uvAgacchittA sIhAsaNaMsi puratthAbhimuhe nisIyai, nisIittA appaNo uttarapuratthime disIbhAe aTThabhaddAsaNAI seyavatthapaccatthuyAI siddhatthaya-kaya-maMgalovayArAI rayAvei, rayAvittA appaNo adUrasAmaMte nANAmaNi-rayaNa-maMDiyaM ahiyapecchaNijja mahagdhavara-paTTaNuggayaM sahapaTTabhattisatacittamANaM IhAmiya-usaha-turaga-nara-magara-vihaga-vAlaga-kinnara-ruru-sarabha-camara-kuMjara-vaNalaya-paumalaya-bhatticittaM abhitariyaM jabaNiyaM aMchAvei, aMchAvettA nANAmaNi-rayaNa-bhatticittaM attharayamiumasUragotthayaM seyavatthapaccatyuyaM sumauyaM aMgasuha-pharisa gaM visiTTha tisalAe khattiyANIe bhaddAsaNaM rayAvei / bhaddAsaNaM rayAvittA koDubiyapurise saddAvei, saddAvittA evaM vayAsIkhippAmeva bho devANuppiyA ! aThaMga mahAnimitta-suttatthapArae viviha-sattha-kusale suviNalakkhaNapADhae saddAveha / tae NaM te koDubiyapurisA siddhattheNaM ratnA evaM vuttA samANA haTThA-jAva-hayayiyA karayala-jAva-paDisuNeti paDisuNittA siddhatthassa khattiyassa aMtiyAo paDinikkhamaMti, paDinikkhamittA kuMDaggAmaM nagara majjhaM majjheNa jeNeva sumiNa-lakkhaNa-pADhagANaM gihAiM teNeva uvAgacchaMti, teNeva uvAgacchittA suviNa-lakkhaNa-pADhae saddAviti / tae NaM te suviNa-lakkhaNa-pADhagA siddhatthassa khattiyassa koDuMbiyapurisehiM saddAviyA samANA haTThatuTTha-jAva-yiyA vhAyA kayabalikammA kaya-kouya-maMgala-pAyacchittA suddhappAvesAiM maMgalAI vatthAI pavarAI parihiyA appa-mahagghAbharaNAlaMkiya-sarIrA siddhatthakahariyAliya kaya-maMgalamuddhANA sarahiM saehiM gehehito niggacchati / niggacchittA khattiyakuMDaggAmaM nagara majjhamajheNaM jeNeva siddhatthassa rino bhavaNa-vara-vaDisaga-paDiduvAre teNeva uvAgacchaMti, teNeva uvAgacchittA bhavaNa-vara-vaDisaga-paDiduvAre egayao milaMti, egayao milittA jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA jeNeva siddhatthe khattie teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA karatalapariggahiyaM-jAva-kaTU siddhatthaM khattiyaM jaeNa vijaeNaM vaddhAviti / tae NaM te suviNalakkhaNapADhagA siddhattheNaM rannA vaMdiya-pUiya-sakkAriya-sammANiyA samANA patteyaM patteyaM puvvaNNatthesu bhaddAsaNesu nisIyaMti / tae NaM siddhatthe khattie tisalaM khattiyANi javaNiyaMtariyaM ThAvei, ThAvittA, puppha-phala-paDipunna-hatthe pareNaM viNaeNaM te sumiNalakkhaNapADhae evaM vayAsi"evaM khalu devANuppiyA ! ajja tisalA khattiyANI taMsi tArisagaMsi-jAva-suttajAgarA ohIramANI ohIramANI imeyArUve orAle-jAva-coddasa mahAsumiNe pAsittA NaM paDibuddhA / taM jahA-gAhA-gaya usabha-jAva-sihi ca / taM etesiM codasaNhaM mahAsumiNAgaM devANuppiyA ! orAlANaM-jAva-ke maNNe kallANe phalavittivisese bhavissai ? tae NaM te sumigalakkhaNapADhagA siddhatthassa khattiyassa aMtie eyama?' soccA nisamma haTTha-jAva-hiyayA te suviNe ogiNhaMti, ogiNhittA IhaM aNupavisaMti, IhaM aNupavisittA annamaneNaM saddhiM saMlAviti, saMlAvittA tesiM suviNANaM laTThA gahiyaTThA pucchiyaTThA viNicchiyaTThA ahigayaTThA siddhatthassa ranno purao suviNasatthAI uccAremANA uccAremANA siddhatthaM khattiyaM evaM vayAsI"evaM khalu devANuppiyA ! amhaM suviNa satthe bAyAlIsaM suviNA, tIsaM mahAsuviNA, bAvari savvasuviNA diTThA, Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe tattha Na devANuppiyA ! arahaMtamAtaro vA, cakkavaTTimAyaro vA, arahataMsi vA, cakkaharasi vA, gabbhaM vakkamamANaMsi etesi tosAe mahAmuviNANaM ime coddasa mahAsuviNe pAsittA NaM paDibujjhaMti, taM jahA-gAhA- gayavasaha -jAva-sihi ca / vAsudevamAyaro vA vAsudevaMsiM ganbhaM vakkamamANaMsiM eesiM coddasaNhaM mahAsuviNANaM aNNatare satta mahAsuviNe pAsittA NaM paDibujAMti / baladevamAyaro vA, baladevaMsi gabbhaM vakkamamANaMsi eesiM coisaNha mahAsuviNANa annayare cattAri mahAsuviNe pAsittA NaM paDibujjhAMti / maMDaliyamAyaro vA maDaliyaMsi gabhaM vakte samANe eesiM coddasaNhaM mahAsuviNANaM annayara egaM mahAsuviNaM pAsittA NaM paDibujAMti / [bhaga0 sa0 16 u0 6, su0 76-90 / ] ime ya Na devANuppiyA ! tisalAe khattiyANIe suviNA diTThA,-jAva-maMgallakAragA NaM devANuppiyA ! tisalAe khattiyANIe suviNA diTThA, taM jahAatthalAbho devANuppiyA ! -jAva- sukkhalAbho devANuppiyA! rajjalAbho devANuppiyA !, evaM khalu devAguppiyA ! tisalA khattiyANI navaNhaM mAsANaM bahupaDipunnANaM addhaTThamANa ya rAiMdiyANaM viikkaMtANaM tumheM kulakeuM-jAva- dArayaM payAhii / se vi ya Na dArae ummukkabAlabhAve viNNAyapariNayamette jovvaNagamaNuppatte sure vIre vikkaMte vitthiNNa-vipula-balavAhaNe cAuraMtacakkavaTTI rajjavaI rAyA bhavissai, jiNe vA tilokkanAyae dhammavaracakkavaTTI, taM orAlA NaM devANuppiyA! tisalAe khattiyANIe sumiNA diTThA-jAva-Arogga-tuTThi-dIhAu-kallANa-maMgalakAragA NaM devANuppiyA ! tisalAe khattiyANIe sumiNA diTThA / tae NaM se siddhatthe rAyA tesi suviNalakkhaNapADhagANaM aMtie eyama8 soccA nisamma haTTata?-jAva-hiyae karayala-jAva- te suviNalakkhaNapADhage evaM vayAsI-- "evameyaM devANuppiyA ! -jAva- icchiyapaDicchiyameyaM devANuppiyA ! sacce NaM esamaThe se jaheyaM tubbhe vayaha tti" kaTTu te suviNe samma viNaeNaM paDicchai, te suviNe paDicchittA te suviNalakvaNapADhae Na viuleNaM puSpha-gaMdha-vattha-mallAlaMkAreNa sakkArei sammANei, sakkArittA sammANittA vipulaM jIviyArihaM pIidANaM dalayati, vipulaM jIviyArihaM pIidANaM dalaittA paDivisajjei / tae NaM se siddhatthe khattie sIhAsaNAo abbhuTTha i, sIhAsaNAo abbhuTTittA jeNeva tisalA khattiyANI javaNiyaMtariyA teNeva uvAgacchai, teNeva uvAgacchittA tisalaM khattiyANI evaM vayAsI-- "evaM khalu devANuppie ! suviNasatthaMsi bAyAlIsaM suviNA -jAva -egaM mahAsuviNaM suviNe pAsittA NaM paDibujjhAMti / ime ya NaM tume devANuppie ! codasa mahAsuviNA diTThA, taM jahA--gAhA-gayavasaha-jAva-sihiM ca / orAlA NaM tume-jAva-jiNe vA telokkanAyae dhammavaracakkavaTTI / / " tae NaM sA tisalA khattiyANI siddhatthassa ranno aMtie eyamaTThaM soccA nisamma haThThaluTThA-jAva-hiyayA karayala-jAva- te suviNe samma pddicchi| samma paDicchittA siddhattheNaM rannA abbhaNunnAyA samANI nANAmaNi-rayaNa bhatti-cittAo bhaddAsaNAo abbhuTTei, abbhuTTittA aturiyaM acavalaM asaMbhatAe avilaMbiyAe rAyahaMsa-sarisIe gaIe jeNeva sate bhavaNe teNeva uvAgacchai, teNeva uvAgacchittA sayaM bhavaNaM aNupaviTThA / jappabhiI ca Na samaNe bhagava mahAvIre taM nAyakulaM sAharie tappabhiyaM ca NaM bahave vesamaNakuMDadhAriNo tiriyajaMbhagA devA sakkavayaNeNaM se jAiM imAI purAporANAI mahAnihANAI bhavaMti, taM jahApahINasAmiyAI pahINaseuyAI pahINagottAgArAI ucchannasAmiyAI ucchannase ukAI ucchannagottAgArAI gAmA''gara-nagara-kheDakabbaDa-maDaMba-dogamuha-paTTaNAsama-saMvAha-sannivesesu siMghADaesu vA, tiesu bA, caukkesu bA, caccaresu vA, caummuhesu vA, mahApa hesu vA, gAmaTThANesu vA, nagaraTThAsuNe vA, gAmaniddhamaNesu bA, nagaraniddhamaNesu vA, AvaNesu vA, devakulesu vA, sabhAsu vA, pavAsu vA, ArAmesu vA, ujjANesu vA, vaNesu vA, vaNasaMDesu vA susANa-sunnAgAra-girikaMdara-saMti-selobaTThANabhavaNa-gihesu vA sannikkhittAI ciTThati tAI siddhattharAyabhavaNaMsi sAharaMti / Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra cariyaM jamma-kAle devakayojjoyAI 274 jaNaM rAI tilA khattiyANI samaNaM bhagavaM mahAvIraM aroyA aroyaM pasUyA, taNNaM rAI bhavaNavai-vANamaMtara - joisiya-vimAvAsidevehi ya devIhi ya ovayaMtehi ya uppayaMtehi ya ege mahaM divve devujjoe deva-saNNivAte devakahakka he uppijalagabhUe pAni hotyA / 65 jaM raryANi ca NaM samaNe bhagava mahAvIre nAyakulaMsi sAharie taM raryANi ca NaM nAyakulaM hiraNNeNaM vaDDhitthA, suvaNNeNaM vaDDhitthA, evaM dhaNaNaM, dhanneNaM, rajjeNaM, raTTheNaM, baleNaM, vAhaNeNaM, koseNaM, koTThAgAreNaM, pureNaM, aMteureNaM, jaNavaeNaM, jasavAeNaM visthA vipula - dhaNa - kaNaga- rayaNa-maNi-mottiya saMkha-silappavAla-rattarayaNamAieNaM pIisakkArasamudae aba aI abhivaddatthA saMtasArasAvaejjeNaM AyA0 su0 2, a0 15, su0 992 // kappa0 su0 94 / tara NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa ammApiUNaM ayameyArUve ajjhatthie citie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA - jayamiva gaM amha esa dAra kucchisi gamatA te tapyabhi caNaM amhe hiroNaM vadAmo suvaNaM ma evaM ghaNe, ghane, zeNaM, ragaM baleNaM, vAhaNeNaM, koseNaM, koTTAgAreNaM, pureNaM, aMteureNaM, jagavaNaM, jasavAeNaM vadAmo vipula-vaNa-kaNagarayaNa-maNi-mottiya saMkha sila ppavAla- rattarayaNamAieNaM saMtasArasAvaejjeNaM piisakkArasamudaeNaM atIva atIva abhivaDDhAmo / taM jayA NaM amhaM esa dArae jAe bhavissai tayA NaM amhe eyassa dAragassa eyANurUvaM gonna guNaniSpanna nAmadhijjaM karissAmo 'vaddhamANo' tti / samabhava mahAbIre mAu-aNukaMpaNAe nicale niSkaMde nirayaNaM alsINa-pallINagupte yA vihotyA / tae NaM tIse tisalAe khattiyANIe ayameyArUve ajjhatthie jAva-saMkappe samuppajjitthA - "hDe me se ganbhe, maDe meM se gabbhe, eme se galie me se esa me garbha puvvi eyati zyANi nI eyati ni" kaTTu bohatamaNasaMkaSyA citAsogasAraM saMpaviTThA karanapatyamuhI aTTajjhAgobanavA bhUmigamaviyA zivAya / taM piya siddhattharAyabhavaNaM uvaraya-muiMga-taMtI- tala-tAla- nADaijja-jaNamaNujjaM dINavimaNaM viharar3a / , taNaM samane bhagavaM mahAvIre maU avameArUpaM atyaM pariyayaM manovayaM saMppaM samupaNa vijANittA egadeseNaM epa tae NaM sA tisalA khattiyANI haTTatuTu-jAva-hiyA evaM vayAsi - - "no lugaDe-jAmo malie me ganne pucino eva vANa eva ti kaha jAva evaM viharaGga / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre gabbhatthe ceva imeyArUvaM abhiggahaM abhigiNhai "no khalu me kappada ammApiehi jIvatehi muMDe bhavittA agaravAsAno anagAriyaM pvvte"| taraNaM sA tilA yatiyANI hAvA kapabanikammA kapakouyamaMgaLapAyanttiA savvAlaMkArabhUriyA va gannAisahi nAiuNhehi nAititehi nAika ehi nAikasAiehi nAiaMbilehi nAimahurehi nAtiniddhehi nAtilukkhehiM nAtiullehi nAtikehi ubhayamANasuhiM bhoyaNa cchAyaNa-gaMdha-malleha vavagaya-roga-soga moha-bhaya-parittAsA jaM tassa gabbhassa hiyaM miyaM patthaM gabbhaposaNaM taM dete ya kAle ya AhAramAhAremANI vivittamauehi sayaNAsaNehi pairikkasuhAe maNoNukUlAe vihArabhUmIe pasatthadohalA saMpuna dohalA sammANiyadohalA avimANiyadohalA vucchinnadohalA viNIyadohalA suhaMsuheNaM Asayai sayati ciTTha nisI tu sahasaNaM taM garbha parivaha teNeM kAle te samapurNa sama bhagavaM mahAvIre ke se gihmANaM paDhane mAse docye pakse vittasuddhe tassa NaM cittamudassa terasIdivasaiMNa nayaSNaM mAsANaM bahupaDipunnANaM avadyamAna va rAhaMdiyANa vinatANa uccANate he paDhame caMdajoge somA disAvitimirAsu vimuddhAnu jatiesu savyasauNe pAhaNANukRtaMnti bhUmisampati mAdhyaMsi pAtaMsi niSpaSNamediNasi kAlaMsipamuditapakkIliesu jaNavaesa puvvarattAvarattakAlasamayaMsi hatthuttarAhi nakkhatteNaM jogamubAgaeNaM Arogga dArayaM payAyA / kappa0 su0 32-93 / Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe devakaya-amayAivAsAI 275 jaNNaM yaNi tisalA khattiyANI samagaM bhagavaM mahAvIraM aroyA aroyaM pasUyA, taNNaM raNi bahave devA ya devIo yaegaM mahaM amavAsaM ca, gaMdhavAsaM ca, cugNavAsaM ca, hiraNNavAsaM ca, rayaNavAsaM ca vAsiMsu // AyA0 su02, a0 15, su0 993 / kappa0 su0 95 // devakayatitthayarajammAbhiseo 276 jaNNaM raryAga tisalA khattiyAgo samaNaM bhagavaM mahAboraM aroyA aroyaM pasUyA, taNaM raNi bhavagavai-vANamaMtara-joisiyavimANavAsiNo devA ya devIo ya samaNassa bhagavao mahAvIrasta kougabhUikammAI titthayarAbhiseyaM ca karisu // AyA0 su0 2, a0 15, su0 993 / siddhatthakayajammussavo 277 tae NaM se siddhatthe khattie bhavaNavai-vANamantara-joisa-vemANiehi dehi titthayarajammaNAbhiseyamahimAe kayAe samANIe paccU sakAlasamayaMsi nagaraguttie saddAvei nagaraguttie saddAvittA evaM bayAsI"khippAmeva bho devANuppiyA ! kuMDapure nagare cAragasohaNaM kareha, cAragasohaNaM karitA, mAgummANabaddhaNaM kareha, mANummANavaddhaNaM karisA kuMDapuraM nagaraM sabbhitarabAhiriyaM Asiya-sammajjiyovaleviyaM sivADaga-tiya-caukka-caccara-caummuha-mahApahapahesu sittasuisambhaTTharatyaMtarAvagavIhiyaM maMcAimaMcakaliyaM nANAviharAgabhUsiyajyapaDAgamaMDiyaM lAulloiyamahiyaM gosIsa-sarasarattacaMdaNa-baddaradigNapaMcaMgulitalaM uvaciyacaMdaNakalasaM caMdaNa-ghaDa-sukaya-toraNa-paDiduvAradesabhAgaM Asattosatta-vipula-vaTTa-vagdhAriyamalladAma-kalAvaM paMcavanna-sarasa-surahi-mukka-pupphapuMjovayArakaliyaM kAlAguru-pavara-kuMdarukka-turukka-DajzaMta-dhUva-madhadhitagaMdhuddhayAbhirAmaM sugaMdhavaragaMdhiyaM gaMdhavaTTibhUyaM naDa-naTTaga-jalla-malla-muTThiya-velaMbaga-pavaga-kahaga-paDhaka-lAsaka-AiMkhaga-laMkha-maMkha-tUNaillatuMbavINiya-aNegatAlAyarANucariyaM kareha kAraveha, karettA, kAravettA ya jUyasahassaM ca, musalasahassaM ca ussaveha, ussavittA ya mama eyamANattiyaM paccappiNeha / tae NaM te NagaraguttiyA siddhattheNaM ranA evaM vuttA samANA haTutuTTha - jAba - hiyayA karayala - jAva - paDisuNittA khippAmeva kuMDapure nagare cAragasohaNaM - jAba - ussavettA jeNeva siddhatye rAyA teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA karayala - jAva - kaTu siddhatthassa ranno eyamANattiyaM paccappiNaMti / 278 tae NaM siddhatthe rAyA jeNeva aTTaNasAlA teNeva uvAgacchai, teNeva uvAgacchittA - jAva - savvoroheNaM savvapupphagaMdhavatthamallAlaMkAra vibhUsAe savvatuDiyasaddaninAeNaM mahayA iDDhoe mahayA jutIe mahayA baleNaM mahayA vAhaNeNaM mahayA samudaeNaM mahyA varatuDiyajamagasamagappavAieNaM saMkha-paNava-paDaha-bheri-jhallari-kharamuhi-huDukka-murava-muiMga-duMduhi-nigdhosaNAditaraveNaM ussukaM ukkaraM ukkiTTha adejja amejja abhaDappavesaM aDaMDakoDaMDimaM adharimaM gaNiyAvaranADaijjakaliyaM aNegatAlAyarANucariyaM aNuddhayamuiMga amilAyamalladAma pamuiyapakkIliyasapurajaNajANavayaM dasadivasaTiipaDiyaM karei / tae NaM se siddhatthe rAyA dasAhiyAe ThiipaDiyAte vaTTamANIe saie ya, sAhassie ya, sayasAhassie ya, jAe ya, dAe ya, bhAe ya, dalamANe ya, davAbamANe ya, saie ya, sAhassie ya, sayasAhassie ya, laMbhe paDicchemANe ya, paDicchAvamANe ya evaM biharai / 279 tae NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa ammApiyaro paDhame divase ThiipaDiyaM kareMti, taie divase caMdasUrassa daMsaNiyaM kariti, chaThe divase jAgariyaM kareMti, ekkArasame divase viikkate nivvattie asutijAtakammakaraNe saMpatte . Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra-cariyaM bArasAhadivase viulaM asaga-pANa-khAima-sAimaM uvakkhaDAviti, uvakkhaDAvittA mittanAiniyagasayaNasaMbaMdhiparijaNaM nAyae ya khattie ya AmaMtettA tao pacchA vhAyA kayabalikammA kayakouya-maMgala-pAyacchittA suddhappAvesAI maMgallAI vatthAI pavaraparihite bhoyaNavelAe bhoyaNamaMDavaMsi suhAsaNavaragayA teNaM mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-parijaNeNaM nAyaehi ya saddhi taM viulaM asaNaM, pANaM, khAima, sAimaM AsAemANA visAemANA pari jamANA paribhAemANA viharati / vaddhamANanAmakaraNaM 280 jimiyabhuttottarAgayA vi ya NaM samANA AyaMtA cokkhA paramasuIbhUyA taM mittanAiniyagasayaNasaMbaMdhiparijaNaM nAyae ya khattie ya viuleNaM puppha-vattha-gaMdha-mallAlaMkAreNaM sakkAreMti sammANeti sakkAritA sammANittA tasseva mittanAiniyagasayaNasaMbaMdhiparijaNassa nAyANa ya khattiyANa ya purao evaM vayAsI puTviM pi ya NaM devANuppiyA! amhaM eyaMsi dAragaMsi ganbhaM vaktaMsi samANaMsi imeyArUve abbhatthie ciNtie-jaav-smuppjjitthaa| jappabhiI ca NaM amhaM esa dArae kucchiMsi gabbhattAe vakkate tappabhiI ca NaM amhe hiraNNaNaM vaDDhAmo suvaSNaNaM dhaNeNaM dhaNNeNaM-jAva-sAvaejjeNaM pIi sakkAreNaM aIva aIva abhivaDDAmo sAmaMtarAyANo vasamAgayA ya taM jayA NaM amhaM esa dArae jAe bhavissae tayA NaM amhe eyassa dAragassaM eyANurUvaM goNNaM guNaNipphaNNaM nAmadhijjaM karissAmo baddhamANutti taM hou NaM kumAre baddhamANe nAmeNaM / / kappa0 su0 96-103 / bAlasaMvaDaDhaNaM 281 tao NaM samaNe bhagavaM mahAvIre paMcadhAtiparivuDe, taM jahA-1 khIradhAIe, 2 majjaNadhAIe, 3 maMDAvaNadhAIe, 4 khellA vaNadhAIe, 5 aMkadhAIe, aMkAo aMkaM sAharijjamANe ramme maNikoTTimatale girikaMdaramallINe va caMpayapAyave ahANupuvvIe saMbaDDai / AyA0 su02, a015, su0996| jovaNaM 282 tao NaM samaNe bhagavaM mahAvIre viNNAyapariNaye viNiyattabAla-bhAva appussuyAI urAlAI mANussagAI paMcalakkhaNAI kAmabhogAI sadda-pharisa-rasa-rUva-gaMdhAI pariyAremANe, evaM ca NaM viharai / AyA0 su02, a015, su0997 / 1. jao NaM pabhii samaNe bhagavaM mahAvIre tisalAe khattiyANIe kucchiMsi ganbhaM Ahue, tao NaM pabhii taM kulaM vipuleNaM hiraNeNaM suvaNNeNaM dhaNeNaM dhaNeNaM mANikkeNaM mottieNaM saMkha-sila-ppavAleNaM aIva-aIva parivaDDhai / / / tao NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa ammApiyaro eyamaDhaM jANettA NivattadasAhaMsi vokkatasi sucibhUyaMsi vipulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM uvakkhaDAveMti vipulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM uvakkhaDAvettA mitta-NAti-sayaNa-saMbaMdhivaggaM uvaNimaMteti, mitta-NAti-sayaNa-saMbaMdhivagaM uvaNimaMtettA bahave samaNa-mAhaNa-kivaNa-vaNimaga-bhicchuDaga-paMDaragAtINa vicchaDDeMti vigoveMti vissANeti, dAyAre (e?)su NaM dAyaM pajjabhAeMti, vicchaDDittA vigovittA vissANittA dAyAre (e ?)su Na dAyaM pajjabhAettA mitta-NAi-sayaNa-saMbaMdhivaggaM bhujAveMti, mitta-NAi-sayaNa-saMbaMdhivaggaM bhujAvettA mitta-NAi-sayaNasaMbaMdhivaggeNaM imeyArUvaM NAmadheja kAraveMti-jao NaM pabhii ime kumAre tisalAe khattiyANIe kucchiMsi gabbhe Ahue, tao NaM pabhii imaM kulaM, viuleNaM hiraNNeNaM suvaNNeNaM dhaNeNaM ghaNNeNaM mANikkeNaM mottieNaM saMkha-sila-ppavAleNaM aIva-aIva parivaDDhai, to hou NaM kumAre " vddhmaanne"| AyA0 su0 2, a0 15, su0 995 // kappa0 su0 103 / Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe tiNNi NAmAI 283 samaNe bhagavaM mahAbIre kAsavagotte / tassa NaM ime tiNNi NAmadhejjA evamAhijjaMti, taM jahA 1. ammApiusaMtie "vaddhamANe" 2. saha-sammuie "samaNe" 3. "bhImaM bhayabheravaM urAlaM acelayaM parisahaM sahai" ti kaTTa devehi se NAma kayaM "samaNe bhagavaM mhaaviire"| AyA0 su0 2, a015, su0 998 / kappa0 su0104| ammApiyarANaM devagaI 284 samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa ammApiyaro pAsAvaccijjA samaNobAsagA yAvi hotthA / te NaM bahuI vAsAI samaNovAsagapariyAgaM pAlaittA, chaNhaM jIvanikAyANaM saMrakkhaNanimittaM AloittA niMdittA garahittA paDikkamittA, ahArihaM uttaraguNaM pAyacchittaM paDivajjittA, kusasaMthAraM duruhittA bhattaM paccakkhAiMti, bhattaM paccakkhAittA apacchimAe mAraNaMtiyAe sarIra-saMlehaNAe sosiyasarIrA kAlamAse kAlaM kiccA taM sarIraM vippajahittA accue kappe devattAra uvavaNNA / tao NaM AukhaeNaM, bhavakkhaeNaM, ThiikkhaeNaM, cue caittA mahAvidehavAse carimeNaM ussAseNaM sijjhiArasaMti bujhiAssaMti maccistaMti pariNintrAissaMti savvadukkhANamaMtaM karissaMti / AyA0 su0 2, a015, su. 1002 / vaDaDhamANassa NiyagA 285 samaNassa NaM bhagavao mahAbIrassa piA kAsavagotteNaM / tassa NaM tiNNi NAmadhejjA evamAhijjaMti, taM jahA 1. siddhatthe ti vA 2. sejjase ti vA 3. jasaMse ti vA / samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa ammA vAsiTTha-sagottA / toseNaM tiNi NAmadhejjA evamAhijjati, taM jahA1. tisalA ti vA 2. videhadiNNA ti vA 3. piyakAriNI ti vA / samaNasta NaM bhagavao mahAvIrassa pittiyae 'supAse" kAsavagotteNaM / samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa jeThe bhAyA 'NaMdivaddhaNe' kAsavagotteNaM / samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa jeTThA bhaiNI 'sudaMsaNA' kAsavagotteNaM / samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa bhajjA 'jasoyA' koDiNNAgotteNaM / samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa dhUyA kAsavagotteNaM / tIse NaM do NAmadhejjA evamAhijjaMti, taM jahA1. aNojjA ti vA 2. piyadasaNA ti vA / samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa NattuI kosiyagotteNaM / tIse NaM do NAmadhejjA evamAhijjaMti, taM jahA1. sesavatI ti vA 2. jasavatI ti vA / AyA0 su02, a015, su0 999-1001 kappa0 su0 105-109 / abhiNikkhamaNAbhippAyo saMvaccharadANaM ya 286 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre NAte NAyaputte NAyakulaviNivatte videhe videhadiNNe videhajacce videhasumAle tIsaM vAsAI videhatti kaTu agAramajhe vasittA ammApiUhiM kAlagaehiM devalogamaNupattehiM samattapaiNNe ciccA hiraNNaM, ciccA suvaNNaM, ciccA balaM, ciccA vAhaNaM, ciccA dhaNa-dhaNNa-kaNaya-rayaNa-saMta-sAra-sAvadejja, vicchaDDesA vigovittA Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra-cariyaM 69 vissANittA, dAyAresu NaM 'bAyaM pajjabhAettA, saMvaccharaM dalaittA', je se hemaMtANaM paDhame mAse paDhame pakSa-maggasirabahule, tassa NaM maggasirabahulassa dasamIpakSeNaM hatthuttarAhiM NakkhatteNaM jogovagaeNaM abhiNikkhamaNAbhippAe yAvi hotthA AyA0 su0 2, a0 15, su0 1003 / devidasakkakayadevacchaMdae majjaNAiM sibiyAviuvvaNaM ya 287 tao NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa abhiNikkhamaNAbhippAyaM jANettA bhavaNavai-vANamaMtara-joisiya-vimANavAsiNo devA ya devIo ya saehiM-saehiM svehi, saehi-saehiM Nevatyehi, sarahiM-saehiM ciMdhehi, samviDDhIe samvajutIe savvabalasamudaeNaM sayAI-sayAI jANavimANAI duruhaMti, sayAI-sayAI jANavimANAI duruhitA ahAbAdarAI poggalAI parisADeti, ahAbAdarAI poggalAI parisADetA ahAsuhamAI poggalAI pariyAiMti, ahAsuhumAiM poggalAI pariyAittA uDdaM uppayaMti, uDDhaM uppaittA tAe ukkiTThAe sigvAe cavalAe turiyAe divvAe devagaIe aheNaM ovayamANA-ovayamANA tirieNaM asaMkhejjAI dIvasamuddAI bItikkamamANA-bItikkamamANA jeNeva jaMbuddIve dIve teNeva uvAgacchaMti, teNeva uvAgacchittA jeNeva uttarakhattiyakuMDapura-saNNivese teNeva uvAgacchaMti, teNeva uvAgacchittA jeNeva uttarakhattiyakuMDapura-sannivesassa uttarapurathime disIbhAe teNeva jhattivegeNa uvaTThiyA / AyA. su. 2, a0 15, su0 1010 / 288 tao NaM sakke deviMde devarAyA saNiyaM-saNiyaM jANavimANaM Thaveti, saNiya-saNiyaM jANavimANaM ThavettA saNiyaM-saNiyaM jANavimANAo paccottarati, saNiyaM-saNiyaM jANavimANAo paccottarittA egaMtamavakkameti, egaMtamabakkamettA mahayA veuvvieNaM samugdhAeNaM samohaNNati, mahayA veuvieNaM samugdhAeNaM samohaNilA ega mahaM NANAmaNikaNayarayaNabhatticittaM subhaM cArukatarUvaM devacchaMdayaM viuvvati / 289 tassa NaM devacchaMdayassa bahumajjAdesabhAe egaM mahaM sapAyapIr3ha NANAmaNikaNaya-rayaNabhatticittaM subhaM cArukatarUvaM siMhAsaNaM biubbai, viuvittA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacAprati, teNeva uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei, samagaM bhagavaM mahAvIraM tivAvutto AyAhiNaM payAhiNaM karettA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdati NamaMsati, 290 baMdittA NamaMsittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM gahAya jeNeva devacchaMdae teNeva uvAgacchati, uvAgacchittA saNiya-saNiyaM puratyAbhimuhe sIhAsaNe NisIyAvei, saNiyaM-saNiyaM puratyAbhimuhe sIhAsaNe NisIyAvettA sayapAga-sahassapAgehiM tellehiM abhaMgeti, abhaMgettA, gaMdhakasAehiM ulloleti, ullolittA suddhodaeNaM majjAvei, majjAvittA jassa jaMtapalaM sayasahasseNaMti paDolattittaeNaM sAhieNaM sotaeNaM gososa-ratta-caMdaNeNaM aNulipati, aNuliMpittA IsiNissAsavAtavo varaNagarapaTTaNuggayaM kusalaNarapasaMsitaM assalAlApelavaM cheyAyariyakaNagakhaciyaMtakamma haMsalakkhaNaM paTTajuyalaM NiyaMsAvei, 1. saMgahaNI-gAhAo [AyA0 2 a0 15 su0 747-752 / ] saMvacchareNa hohiti, abhiNikkhamaNaM tu jiNaridassa / to attha-saMpadANaM, pabvataI puvvasUrAo / / 1 / / egA hiraNakoDI, aTTeva aNUNayA sayasahassA / sUrodayamAIyaM, dijjai jA pAyarAso tti / / 2 / / Ava0 ni0 gA0 216, 217 / tiNNeva ya koDisayA, aTThAsIti ca hoti koddiio| asitiM ca sayasahassA, eyaM saMvacchare dinnnnN||3 / / / Ava0ni0 gA0 220 / vesamaNakuMDaladharA, devA logaMtiyA mahiDDhIyA / bohiMti ya titthayaraM. paNNarasasu kamma-bhUmisu / / 4 / / baMbhaMmi ya kappaMmi ya, boddhavvA kaNharAiNo majjhe / logaMtiyA vimANA, aTThasu batthA asaMkhejjA / / 5 / / ee devaNikAyA, bhagavaM bohiMti jiNavaraM vIraM / savvajaga-jIvahiyaM, arahaM titthaM pavvattehi // 6 // Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe NiyaMsAvettA hAraM addhahAraM uratthaM egAvaliM pAlaMjasutta-paTTa-mauDa-rayaNamAlAI AvidhAveti, AvidhAvettA gaMthima-veDhima-pUrima-saMdhAtimeNaM malleNaM kapparukkhamiva samAlaMketi, 291 samAlaMketA doccapi mahayA veubviyasamugdhAeNaM samohaNNai, samohaNittA egaM mahaM caMdappabhaM siviyaM sahassavAhiNi viucvai, taM jahAIhAmiya-usabha-turaga-Nara-makara-vihaga-vANara-kuMjara-ruru-sarabha-camara-sadUlasIha-vaNalaya-vicittavijjAhara-mihuNa-juyala-jaMta-jogajuttaM, accIsahassamAliNIyaM, suNirUvita-misimisiMta-rUvagasahassakaliyaM, IsibhisamANaM, bhinbhisamANaM, cakkhulloyaNalessaM, muttAhalamuttajAlaMtaroviyaM, tavaNIya-pavaralaMbUsa-palaMbaMtamuttadAma, hArahAra-bhUsaNasamoNayaM, ahiyapecchaNijja, paumalayabhatticittaM, asogalayabhatticittaM, kaMdalayabhatticittaM, NANAlayabhatti-viraiyaM subhaM cArukaMtarUvaM NANAmaNipaMcavaNNaghaMTApaDAya-parimaMDiyaggasiharaM pAsAdIyaM darisaNIyaM surUvaM / / abhiNikkhamaNaM 292 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM je se hemaMtANaM paDhame mAse paDhame pakkhe-maggasirabahule, tassa NaM maggasirabahulassa dasamIpakkhaNaM, suvvaeNaM divaseNaM, vijaeNaM muhutteNaM, 'hatyuttarAhi NakkhatteNaM' jogovagaeNaM, pAINagAmiNIe chAyAe, viyattAe porisIe, chaTheNaM bhatteNaM apANaeNaM, egasADagamAyAe, caMdappahAe siviyAe sahassavAhiNIe, sadevamaNuyAsurAe parisAe samaNijjamANesamaNijjamANe uttarakhattiyakuMDapura-saMNivesassa majjhamajhaNaM Nigacchai, NigacchittA jeNeva NAyasaMDe ujjANe teNeva uvAgacchai, ujAgacchitA IsirayaNippamANaM acchuppeNaM bhUmibhAgeNaM saNiyaM-saNiyaM caMdappabhaM siviyaM sahassavAhiNiM Thavei, ThavettA saNiyaM-saNiyaM caMdappabhAo siviyAo sahassavAhiNIo paccoyarai, paccoyarittA saNiyaM-saNiyaM puratyAbhimuhe sIhAsaNe NisIyai, AbharaNAlaMkAraM omuyai / tao gaM besamaNe deve jannubvAyapaDie samaNassa bhagavao mahAvIrassa haMsalakkhaNeNaM paDeNaM AbharaNAlaMkAraM paDicchai / paMcamuTThiloyakaraNaM 293 tao NaM samaNe bhagavaM mahAvIre dAhiNeNaM dAhiNaM vAmeNaM vAmaM paMcamuTThiyaM loyaM karei / 1. saMgahaNI-gAhAo sIyA uvaNIyA, jiNavarassa jaramaraNavippamukkassa / osattamalladAmA, jalathalayadibvakusumehiM / / siviyAe mAyAre, divvaM vararayaNasvacevaiyaM / sIhAsaNaM maharihaM, sapAdapIDhaM jiNavarassa / / AlaiyamAlamauDo, bhAsuraboMdI vraabhrnndhaarii| khomayavatthaNiyattho, jassa ya mollaM sayasahassaM / chaTheNaM u bhatteNaM, ajjhavasANeNa sohaNeNa jiNo / lesAhiM visujjhato, Aruhi uttamaM sIyaM / / / sIhAsaNe NiviTTho, sakkIsANA ya dohiM pAsehiM / vIyaMti cAmarAhiM, maNirayaNavicittadaMDAhiM / / puci ukkhittA, mANusehiM sAhaTTharomapulaehi / pacchA vahaMti devA, suraasuragarulaNAgiMdA / / purao surA vahaMti, asurA puNa dAhiMNami pAsaMmi / avare vahati garulA, NAgA puNa uttare pAse / / vaNasaMDaM va kusumiyaM, paumasaro vA jahA sarayakAle / sohai kusumabhareNaM, iya gayaNayalaM suragaNehiM / / siddhatthavaNaM va jahA, kaNiyAravaNaM va caMpagavaNaM vA / sohai kusumabhareNaM, iya gayaNayalaM suragaNehiM / varapaDahabherijhallari-saMkhasayasahassiehi tUrehiM / gayaNatale dharaNitale, tUra-NiNAo paramarammo / / tatavitataM ghaNajhusiraM, AujjaM cauvihaM bhuvihiiyN| vAyaMti tattha devA, barhi ANaTTagasaehiM / / AyA0 su0 2 a015, su0 1011 / Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra-cariya 294 tao NaM sakke devide devarAyA samaNassa bhagavao mahAvIrassa jannuvvAyapaDie vayarAmaeNaM thAleNaM kesAiM paDicchai, paDicchittA "aNajANesi bhaMte" tti kaTu khIroyasAyaraM sAharai // sAmAiyacaritta-paDivajjaNaM 295 tao NaM samaNe bhagavaM mahAvIre dAhiNaNaM dAhiNaM vAmeNaM vAmaM paMcamuTTiyaM loyaM karettA siddhANaM NamokkAraM karei, karettA, "savaM akaraNijjaM pAvakamma," ti kaTu sAmAiyaM carittaM paDivajjai', sAmAiyaM carittaM paDivajjettA devaparisaM maNuyaparisaM ca Alikkha-cittabhUyamiva Tuvei / AyA0 su0 2, a0 15, su0 1012 / 1. saMgahaNI gAhAo divyo maNussaboso, turiyaNiNAo ya sakkavayaNeNa / khippAmeva Nilukko, jAhe paDivajjai carittaM / paDivajjittu carittaM, ahoNisi sabapANabhUtahitaM / sAha?lomapulayA, payayA devA nisAmiti / / 2. samaNe bhagavaM mahAvIre dakkhe dakkha patinne paDirUve AloNe bhaddae viNIe nAe nAyaputte nAyakulacaMde videhe videhadinne videha jacce videhasUmAle tIsaM vAsAiM videhaMsi kaTu ammApiIhiM devattagahi gurumahattaraehiM abbhaNunnAe samattapainne puNaravi loyaMtiehiM jiyakappiehiM dehi tAhi iTAhi-jAva-vaggUhi aNavarayaM abhinaMdamANA ya abhithuvvamANA ya evaM vayAsI"jaya jaya naMdA! jaya jaya bhaddA ! bhadaM te jaya jaya khattiyavaravasahA ! bujjhAhi bhagavaM loganAhA ! pavattehi dhammatitthaM hiyasuhanisseyasakaraM sabaloe savvajIvANaM bhavissaI ti" kaTTa jaya jaya saha pauMjaMti / puci pi ya NaM samagassa bhagavao mahAborassa mANussAo gihatyadhammAo aNuttare Ahohie appaDivAI nANa-dasaNe hotthA / / tara NaM samaNe bhagavaM mahAbore teNaM agutareNaM AhohieNa nANa-dasaNeNaM appaNo nikkhamaNakAlaM Abhoei, appaNo nivamaNakAlaM AbhoitA ceccA hiraNaM,-jAva- dAiyANaM paribhAettA je se hemaMtANaM paDhame mAse, paDhame pakkhe, maggasirabahule tassa NaM maggasirabahulassa dasamIpakhaNaM pAINagAmiNIe chAyAe porisIe abhiniviTTAe pamANapattAe subbaeNaM divaseNaM, vijaeNaM muhutteNaM, caMdappabhAe sIyAe sadevamaNuyAsurAe parisAe samaNugammamANamagge saMkhiya-cakkiyanaMgaliya-muhamaMgaliya- baddhamANaga-pUsamANaga-dhaMTiyagaNehiM tAhiM iTThAhi-jAva-vaggUhi abhinaMdamANA abhisaMthuvamANA ya evaM vayAsI - "jaya jaya naMdA ! jaya jaya bhaddA ! bhadaM te abhaggehi NANadaMsaNacarittehiM ajiyAiM jiNAhi iMdiyAI, jiyaM ca pAlehi samaNadhamma, jiavigdho vi ya vasAhi taM deva ! siddhimajhA nihaNAhi rAgadosamalle taveNaM dhiidhaNiyabaddhakacche maddAhi aTukammasana jhANeNaM uttameNaM sukkeNaM appamatto harAhi ArAhaNapaDAgaM ca vIra ! telokkaraMgamajjhe, pAvaya vitimiramaNuttaraM kevalaM varaNANaM, gaccha ya mokkhaM paramapayaM jigavarovadiTheNaM maggeNaM akuDileNaM, haMtA parIsahacamUM / jaya jaya khattiyavaravasahA ! bahUI divasAI, bahUI pakkhAI, bahUI mAsAI, bahuI uUI, bahUI ayaNAI, bahUI saMvaccharAI, abhoe parIsahovasaggANaM khaMtikhame bhayabheravANaM dhamme te avigdhaM bhavau tti" kaTu jaya jaya saI pauMjaMti / / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIrenayaNamAlAsahassehi pecchijjamANe pecchijjamANe, vayaNamAlAsahassehiM abhithuvvamANe abhithuvvamANe, hiyayamAlAsahassehiM abhinaMdijjamANe abhinaMdijjamANe, maNorahamAlAsahassehiM vicchippamANe vicchippamANe, kaMtiruvasohaggaguNehiM patthijjamANe patthijjamANe, aMgulimAlAsahassehiM dAijjamANe dAijjamANe, dAhiNahattheNaM bahaNaM naranArisahassANaM aMjalimAlAsahassAiM paDicchamANe paDicchamANe, bhavaNapaMtisahassAI samaticchamANe samaticchamANe, taMtI-tala-tAla-tuDiya-goya-vAiyaraveNaM mahureNa ya maNahareNa jayajayasaddaghosamIsieNaM maMjumaMjuNA dhoseNa ya paDibujjhamANe paDibujjhamANe, sabbiDDIe savvajuIe sababaleNaM sabvavAhaNeNaM savvasamudaeNaM savvAdareNaM savvavibhUtIe savvavibhUsAe sabbasaMbhameNaM savvasaMgameNaM savvapagatIhi savvaNADaehi savvatAlAyarehi savvoroheNaM savva-puppha-vattha-gaMdha-mallAlaMkAra-vibhUsAe savvatuDiya Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe maNapajjavaNANoppatti 296 tao NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa sAmAiyaM khAovasamiyaM caritaM paDivanassa maNapajjavaNANe NAma NANe samuppanneaDDAijehiM dIvahiM dohi ya samuddehi saNNINaM paMceMdiyANaM pajjattANaM viyattamaNasANaM maNogayAI bhAvAI jANei // AyA 0 su02, a015, su0 1015 / terasamAsANaMtaraM acele 297 samaNe bhagavaM mahAvIre saMvaccharaM sAhiyaM mAsaM - jAva - cIvaradhArI hotthA, teNa paraM acele pANipaDiggahae / kappa0 su0 115 // aNagArarUvapasaMsaNaM 298 tae NaM samage bhagavaM mahAvIre aNagAre jAe 1 iriyAsamie, 2 bhAsAsamie, 3 esaNAsamie, 4 AyANa-bhaMDa-matta-nikkhevaNA samie, 5 uccAra-pAsavaNa-khela-siMdhANa-jalla-pAriTThAvaNiyAsamie, 6 maNasamie, 7 vaisamie, 8 kAyasamie, 1 maNagutte, 2 vayagutte, 3 kAyagutte, gutte guttidie guttabaMbhayArI akohe amANe amAe alobhe saMte pasaMte uvasaMte parinivvuDe aNAsave amame akiMcae chinnagaMthe niruvaleve, 1 vimalavarakasabhAyaNaM va mukkatoe-jAva-21 jIbo vva appaDihaya-gai tti / kappa0 su0 117 // paDibaMdhAbhAvo 299 natthi NaM tassa bhagavaMtassa katyai paDibaMdho bhavati / se ya paDibaMdhe cauThivahe paNNate, taM jahA 1 davao, 2 khetao, 3 kAlao, 4 bhaavo| 1. davvao NaM sacittAcittammIsiesu damvesu / 2. khettao NaM gAme vA -jAva - Nahe vA / / 3. kAlao NaM samae vA-jAva-aNNayare vA dohakAla saMjoge vA / 4. bhAvao NaM kohe vA-jAva-micchAdasaNasalle vA / tassa NaM bhagavaMtassa no evaM bhavai / kappa0 su0 118 / sahasaNNi NAdeNaM mahatA iDDIe mahatA jutIe mahatA baleNaM mahatA vAhaNeNaM mahatA samudaeNaM mahatA varatuDita-jamaga-samagappavAditaNaM saMkha-paNava-paDaha-bheri-jhallari-kharamuhi-haDakka-daMdubhi-nigghosa-nAdiyaraveNaM kuMDapuraM nagaraM majjhamajheNaM niggacchai., niggacchittA jeNeva NAyasaMDavaNe ujjANe jeNeva asogavarapAyave teNeva uvaagcchi| jeNeva asogavarapAyave teNeva uvAgacchittA asogavarapAyavassa ahe sIyaM ThAvei, ahe sIyaM ThAvittA sIyAo paccoruhai, sIyAo paccoruhitA sayameva AharaNamallAlaMkAraM omuyai, AharaNamallAlaMkAraM omuittA sayameva paMcamuTThiyaM loyaM karei, sayameva paMcamuTThiyaM loyaM karittA cha?NaM bhatteNaM apANaeNaM hatthuttarAhiM nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM egaM devadUsamAdAya ege abIe muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pabvaie / kappa0 su0 110-114 // 1. etesiM padANaM imAto dunni saMgaNI gAhAo 1 kase 2 saMkhe 3 jIbe, 4 gagaNe 5 vAyu ya 6 sarayasalile ya / 7 pukkharapatte 8 kumme, 9 vihage 10 khagge ya 11 bhAraMDe // 1 // 12 kuMjara 13 vasabhe 14 sIhe, 15 NagarAyA ceva 16 sAgaramakhobhe / 17 caMde 18 sUre 19 kaege, 20 vasuMdharA ceva 21 hUyavahe // 2 // Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIracariyaM mahAvIrassa abhiggaho 300 tao NaM samaNe bhagavaM mahAvIre pavvaite samANe mitta-jAti-sayaNa-saMbaMdhivaggaM paDivisajjeti, paDivisajjettA imaM eyArUvaM abhiggahaM abhigiNhai-"bArasavAsAI bosaTTakAe cattadehe je kei uvasaggA uppajjaMti, taM jahA-divA vA, -jAvapajjuvAsejja vA te savve uvasagge samuppaNNe samANe aNAile avvahite addINamANase tivihamaNavayaNakAyagutte samma sahissAmi khamissAmi ahiyAsaissAmi // " AyA0 su0 2, a0 15 mu0 1016 / mahAvIrassa vihAro 301 tao NaM samaNe bhagavaM mahAvIre imeyArUvaM abhiggahaM abhigiNhettA bosaTukAe cattadehe divase muhattasese kammAraM gAmaM samaNupatte / tao gaM samaNe bhagavaM mahAvIre vosaTTacattadehe aNuttareNaM NANeNaM jAva - aNuttareNaM caritteNaM aNuttareNaM AlaeNaM, aNuttareNaM vihAreNaM, aNuttareNaM vorieNaM aguttareNaM, saMjameNaM, aNuttareNaM paggaheNaM, aNuttareNaM saMvareNaM, aNuttareNaM taveNaM, aNuttareNaM baMbhaceravAseNaM, aNuttarAe khaMtoe, aguttarAe mottIe, aNuttarAe tuTThIe, aNuttarAe samitIe, aNuttarAe guttIe, aNuttareNaM ThANeNaM, aNuttareNaM kammeNaM, aNuttareNaM sucariyasovacaiyaphalapariNivvANamuttimaggaNaM appANaM bhAvamANe viharai / AyA0 su02, a015, su01017 / >> * parIsahajayo 302 evaM viharamANasta je kei uvasaggA samupajjisu-divvA vA-jAba-pajjuvAsejja vA te savve ubasagga samuppanne samANe aNAile avvahie adINa-mANase tivihamaNavayaNakAyagatte samma sahai khamai titikkhai ahiyAsei // AyA0 su0 2, a0 15, su0 1018 / dasasuviNANaM phalaM 303 samaNe bhagavaM mahAvIre chaumatthakAliyAe aMtimarAiyaMsi ime dasa mahAsuviNe pAsittA gaM paDibuddhe, taM jahA 1. egaM ca NaM mahaM ghorarUvadittadharaM tAlapisAyaM suviNe parAjiyaM pAsittA NaM paDibuddhe / 2. egaM ca NaM mahaM sukkilapakkhagaM puMsakoilaga suviNe pAsittA NaM paDibuddhe / 3. egaM ca NaM mahaM citsavicittapakkhagaM puMsakoilagaM suviNe pAsittA NaM paDibuddhe / egaM ca NaM mahaM dAmadugaM savvarayaNAmayaM suviNe pAsittA NaM paDibuddhe / 5. egaM ca NaM mahaM seyaM govaragaM suviNe pAsittA NaM paDibuddhe / 6. egaM ca NaM mahaM paumasaraM savvao samaMtA kusumiyaM suviNe pAsittA NaM paDibuddhe / 7. egaM ca NaM mahaM sAgaraM ummIvIyIsahassakaliyaM bhUyAhiM tiNNaM suviNe pAsittA NaM paDibuddhe / 8. egaM ca NaM mahaM diNayaraM teyasA jalaMtaM suviNe pAsittA NaM paDibuddha / 9. egaM ca NaM mahaM hariberuliyavaNNAbheNaM niyageNaM aMteNaM mANusuttaraM pavvayaM savvao samaMtA AveDhiyaM parivaDhiyaM suviNe pAsittA NaM paDibuddhe / 10. egaM ca NaM mahaM maMdare pavvae maMdaracUliyAe ubariM sIhAsagavaragayaM appANaM suviNe pAsitA NaM paDibuddhe / 304 1. jaNNaM samaNe bhagavaM mahAvIre egaM mahaM ghorarUvadittagharaM tAlapisAyaM suviNe parAjiyaM pAsittA NaM paDibuddhe, taNNaM samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM mohaNijje mUlAo ugghAie / 2. jaNNaM samaNe bhagavaM mahAvIre egaM mahaM sukkilapakkhagaM puMsakoilagaM suviNe pAsittA NaM paDibuddhe, taNNaM samaNe bhagavaM mahAvIre sukkajzANovagae viharati / 3. jaNNaM samaNe bhagavaM mahAvIre egaM mahaM cittavicittapakkhagaM puMsakoilagaM suviNe pAsittA NaM paDibuddhe, taNNaM samaNe bhagavaM mahAvIre vicittaM sasamayaparasamaiyaM duvAlasaMgaM gaNipiDagaM Aghaveti paNNaveti paraveti daMseti nidaMseti uvadaMseti, Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe taM jahA-AyAraM sUyagaDaM - jAva - vihivAyaM / 4. jaNNaM samaNe bhagavaM mahAvIre egaM mahaM dAmadugaM sabbarayagAmayaM suviNe pAsittA gaM paDibuddhe, taNNaM samaNe bhagavaM mahAvIre duvihe dhamme paNNaveti, taM jahA-agAradhamma vA, aNagAradhamma vA / 5. jagNaM samaNe bhagavaM mahAvIre egaM mahaM seyaM govaggaM suviNe pAsitA NaM paDibuddhe, taNNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa cAuThavaNNAiNNe samaNasaMghe, taM jahA-samaNA, samaNIo, sAvayA saaviyaao| 6. jaNNaM samaNe bhagavaM mahAvIre egaM mahaM paumasaraM savvao samaMtA kusumiyaM suviNe pAsittA gaM paDibuddhe, taNNaM samaNe bhagavaM mahAvIre cauvihe deve paNNaveti, taM jahA-1 bhavaNavAsI, 2 vANamaMtare, 3 jotisie, 4 vemANie / 7. jaNNaM samaNe bhagavaM mahAvIre egaM mahaM sAgaraM ummIvIyosahassakaliyaM bhUyAhi tiNaM suviNe pAsittA NaM paDibuddha, taNNaM samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM aNAdIe aNavadagge dohamaddhe cAurate saMsArakaMtAre tiNNe / 8. jaSNaM samaNe bhAgavaM mahAvIre egaM mahaM diNayaraM teyasA jalaMtaM suviNe pAsittA NaM paDibuddhe, taNNaM samaNassa bhagavao mahAvIrasta aNate aguttare nivvAbAe nirAvaraNe kasiNe paDipuNNe kevala-bara-nANa-dasaNe samuppanne / 9. jaNNaM samaNe bhagavaM mahAvIre egaM mahaM hariveruliyavaNNAbhaNaM niyageNaM aMteNaM mANusuttaraM pavvayaM savvao samaMtA AveDhiyaM pariveDhiyaM suviNe pAsittA gaM paDibuddhe, taNNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa orAlA kitti-vaNNa-saha-siloyA sadevamaNuyAsure loe paribhamaMti-iti khalu samaNe bhagavaM mahAvIre, iti khalu samaNe bhagavaM mahAvIre / 10. jaNNaM sapaNe bhagavaM mahAvIre maMdare pancae maMdaracUliyAe uvariM sohAsagavaragayaM appANaM suviNe pAsittA NaM paDibuddhe, taNNaM samaNe bhagavaM mahAvIre sadevamaguyAsurAe parisAe majhAgae kevalo dhamma Ayaveti pagNaveti parUveti daMseti nidaMseti ubadaMseti / / suviNa-phalaM 305 itthI vA purise vA suvigaMte egaM mahaM hayapatiM vA gayati vA narapaMtiM vA kinnarapaMtiM vA kipurisapaMtiM vA mahoragapaMtiM vA gaMdhavapaMtiM vA vasabhapaMtiM vA pAsamANe pAsati, QhamANe druti, dUDhamiti appANaM mannati, takkhaNAmeva bujjhAti, teNeva bhavaggahaNaNaM sijAti -jAva- savvadukkhANaM aMtaM kareti / ityo vA purise vA suviNaMte egaM mahaM dAmiNi pAINapaDiNAyataM duhao samudde puDhe pAsamANe pAsati, saMvellemANe saMvellei, saMvelliyamiti appANaM mannati, takkhaNAmeva bujAti, teNeva bhavaggahaNeNaM sijhAti -jAva- savvadukkhANaM aMtaM kareti / itthI vA purise vA suviNaMte egaM mahaM rajju pAINapaDiNAyataM duhao logate puTu pAsamANe pAsati, chidamAge chidati, chinnamiti appANaM mannati, takkhaNAmeva bujjhati, teNeva bhavaggaNeNaM sijjJati -jAva- savvadukkhANaM aMtaM kareti / ityo vA purise vA suviNaMte egaM mahaM kiNhasuttagaM vA nIlasuttagaM vA lohiyasutsagaM vA hAliddasuttagaM vA sukkilasuttagaM vA pAsamANe pAsati, uggovemANe uggoveli, uggovitamiti appANaM mannati, takkhaNAmeva bujhAti, teNeva bhavaggahaNeNaM sijjhati -jAva- savvadukkhANaM aMtaM kareti / itthI vA purise vA suviNaMte egaM mahaM aparAsiM vA taMbarAsiM vA tauyarAsiM vA sIsagarAsiM vA pAsamANe pAsati, duruhamANe duruhati, durUDhamiti appANaM mannati, takkhaNAmeva bujjhAti, docce bhavaggahaNe sijzati - jAba - savvadukkhANaM aMtaM kareti / ityo vA purise vA suviNate egaM mahaM hiraNNarAsi vA suvaNNarAsiM vA rayaNarAsiM vA vairarAsiM vA pAsamANe pAsati, duruhamANe duruhati, durUDhabhiti appANaM mannati, takkhaNAmeva bujjhAti, teNeva bhavaggahaNeNaM sivAti -jAva- savvadukkhANaM aMtaM kareti / itthI vA purise vA suviNaMte ega mahaM taNarAsiM vA kaTurAsiM vA pattarAsiM vA tayarAsiM vA tusarAsiM vA bhusarAsiM vA gomayarAsiM thA abakararAsiM vA pAsamANe pAsati, vikkhiramANe vikkhirati, vikkhiNNamiti appANaM mannati, takkhaNAmeva bujAti, teNeva bhavaggahaNaNaM sijAti - jAva - sambadukkhANaM aMtaM kareti / itthI vA purise vA suvigaMte egaM mahaM sarathaMbhaM vA vIraNathaMbha vA vaMsImUlathaMbhaM vA vallImUlathaMbhaM vA pAsamANe pAsati, 1. ThANaM a0 10, su0 750 / Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIracariyaM ummUlemANe ummUleti, ummUlitamiti appANaM mannati, takkhaNAmeva buvAti, tegeva bhavaggahaNaNaM sijzati - jAva - savvadukkhANaM aMtaM kareti / itthI vA purise vA suviNaMte egaM mahaM khIrakuMbhaM vA dadhikuMbhaM vA dhayakuMbhaM vA madhukuMbhaM vA pAsamANe pAsati, uppADemANe uppADeti uppADitamiti appANaM mannati, takkhaNAmeva bujjhAti, teNeva bhavaggahaNaNaM sijAti - jAva - savvadukkhANaM aMtaM kareti / itthI vA purise vA suviNaMte egaM mahaM surAviyaDakuMbhaM vA sovIraviyaDakuMbhaM vA tellakuMbhaM vA vasAkuMbha vA pAsamANe pAsati, bhiMdamANe bhiMdati, bhinnamiti appANaM mannati, takkhaNAmeva bujjhati, docce bhavaggahaNe siyAti - jAva - savvadukkhANaM aMtaM kareti / itthI vA purise vA suviNate egaM mahaM paumasaraM kusumiyaM pAsamANe pAsati, ogAhamANe ogAhati, ogADhamiti appANaM mannati, takkhaNAmeva bujzati, teNeva bhavaggahaNaNaM sijjhati, - jAva - savvadukkhANaM aMtaM kareti / ityo vA purise vA suviNaMte egaM mahaM sAgaraM ummIvIyosahassakaliyaM pAsamANe pAsati, taramANe tarati, tiNNamiti appANaM mannati, takkhaNAmeva bujzati, teNeva bhavaggahaNeNaM sijjhati - jAva - savvadukkhANaM aMtaM kareti / / itthI vA purise vA suviNate egaM mahaM bhavaNaM sabvarayaNAmayaM pAsamANe pAsati, aNuppavisamANe aNuppavisati, aNuppaviTThamiti appANaM mannati, takkhaNAmeva bujjhati, teNeva bhavaggahaNeNaM sidAti - jAva - savvadukkhANaM aMtaM kareti / itthI vA purise vA suviNaMte egaM mahaM vimANaM savvarayaNAmayaM pAsamANe pAsati, druhamANe druhati, dUDhamiti appANaM mannati, takkhaNAmeva bujjhati, teNeva bhavaggahaNeNaM sivAti - jAva - savvadukkhANaM aMtaM kareti / bhaga0 sa0 16, u06, su0 577 / bhagavao dIhatavo bhagavao cariyA 306 1. ahAsuyaM vadissAmi, jahA se samaNe bhagavaM uTThAya / saMkhAe taMsi hemaMte, ahuNA pavvaie rIitthA // 2. No cevimeNa vattheNa, pihissAmi taMsi hemaMte / se pArae AvakahAe, eyaM khu aNudhammiyaM tassa // 3. cattAri sAhie mAse, bahave pANa-jAiyA Agamma / abhirujjha kAyaM viharisu, ArusiyANaM tattha hiMsiMsu // 4. saMvaccharaM sAhiyaM mAsaM, jaM Na rikkAsi batthagaM bhagavaM / acelae tato cAI, taM bosajja vatthamaNagAre // 307 5. adu porisiM tiriyaM bhitti, cakkhumAsajja aMtaso jhAi / aha cakkhu-bhIyA sahiyA, taM "hatA haMtA" bahave disu // 6. sayaNehiM vitimissehi, itthIo tattha se pariSNAya / sAgAriyaM Na seve, iti se sayaM pavesiyA jhAti // 7. je ke ime agAratthA mIsobhAvaM pahAya se jhAti / puTTho vi NAbhibhAsiMsu, gacchati NAivattaI aMjU // 8. No sugarametamegesiM, NAbhibhAse abhivAyamANe / hayapuvo tattha daMDehiM, lUsiyapuvo appapuNNehiM // 9. pharasAiM duttitikkhAI, atiacca muNI parakkamamANe / AghAya-NaTTa-gItAI, daMDajudhAI muTThijuddhAI // 10. gaDhie miho-kahAsu, samayaMmi NAyasue visoge adakkhU / etAI so urAlAI, gacchai NAyaputte asaraNAe / 308 11. avi sAhie duve vAse, sItodaM abhoccA Nikkhate / egattagae piyicce, se ahiNNAyadaMsage saMte // 12. puDhaviM ca AukAyaM, teukAyaM ca vAukAyaM ca / paNagAiM bIya-hariyAI, tasakAyaM ca savvaso gaccA // 13. eyAI saMti paDilehe, cittamaMtAI se abhiNNAya / parivajjiyANa viharitthA, iti saMkhAe se mahAvIre // 309 14. adu thAvarA tasattAe, tasajIvA ya thAvarattAe / adu savvajoNiyA sattA, kammuNA kappiyA puDho bAlA // Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 dhammakahANuoge par3hamakhaMdhe 15. bhagavaM ca evaM mannesiM, sovahie hu luppatI bAle / kabhmaM ca savyaso NaccA, taM paDiyAivakhe pAvagaM bhagavaM // 16. duvihaM rUmicca mehAvI, kiriyamakkhAyaNelisi gANI / AyANa-soyamativAya-soyaM, jogaM ca savvaso pccaa|| 310 17. aivAtiyaM aNAuTTe, sayamaNNesi akaraNayAe / jassityoo pariNNAyA, savvakammAvahAo se adakkhU // 311 18. ahAkaDaM na se seve, savvaso kammuNA ya adakkhU / jaM kiMci pAvagaM bhagavaM, taM akuvvaM viyarDa bhuMjitthA // 19. No sevatI ya paravatthaM, parapAe vi se Na bhuMjitthA / parivajjiyANa omANaM, gacchati saMkhaDi asaraNAe / 20. mAyaNe asaNa-pANassa, NANugiddhe rasesu apaDiNNe / acchipi No pamajjiyA, Novi ya kaMDyaye muNI gAyaM // 312 21. appaM tiriyaM pehAe, appaM piTTao upahAe / appaM buie paDibhANI, paMthapehI care jayamANe // 22. sisiraMsi addhapaDivanne, taM bosajja vatthamaNagAre / pasArittu bAhaM parakkame, No avalaMbiyANa kaMdhaMsi // 313 23. esa vihI aNukkato, mAhaNeNa maIyA / apaDipaNega boreNa, kAsaveNa mahesiNA // -tti bemi|| AyA0 su0 1, a09, u01 / bhagavao sejjA 314 1. cariyAsaNAI sejjAo, egatiyAo jAo buiyAo / Aikkha tAI sayaNAsaNAI, jAiM sevitthA se mhaaviiro|| 2. AvesaNa-sabhA-pavAsu, paNiyasAlAsu egadA vAso / aduvA paliyaTThANesu, palAlapuMjesu egadA vAso // 3. AgaMtAre ArAmAgAre, gAme Nagare vi egadA vAso / susANe suNNagAre vA, rukkhamUle vi egadA vAso // 4. ehi muNo sayahiM, samaNe AsI paterasavAse / rAiM divaM pi jayamANe, appamatte samAhie jhAti // 315 5. NiI pi No pagAmAe, sevai bhagavaM uDhAe / jaggAvatI ya appANaM, Isi sAI yAsI apaDiNNe // 6. saMbujjhamANe puNaravi, Asisu bhagavaM uTThAe / Nikkhamma egayA rAo, bahiM caMkamiyA muhattAgaM // 316 7. sayaNehiM tassuvasaggA, bhImA AsI aNegarUbA ya / saMsappagA ya je pANA, aduvA je pakkhiNo uvacaraMti // 8. adu kucarA uvacaraMti, gAmarakkhA ya sattihatthA ya / adu gAmiyA uvasaggA, itthI egatiyA purisA ya // 9. ihaloiyAI paraloiyAI, bhImAiM agarUvAI / avi subbhi-dubbhi-gaMdhAI, saddAI aNegarUbAI // 10. ahiyAsae sayA samie, phAsAiM virUvarUvAiM / araI raiM abhibhUya, rIyaI mAhaNe abahuvAI // 11. sa joha tattha pucchisu, egacarA vi egadA raao| avvAhie kasAitthA, pehamANe samAhiM apaDiNNe // 317 12. apamaMtaraMsi ko ettha, ahamaMsi tti bhikkhU AhaTTa / ayamuttame se dhamme, tusiNIe sakasAie jhAti // 13. jaMsippege paveyaMti, sisire mArue pavAyate / tasippege aNagArA, himavAe NivAyamesaMti // 14. saMghADIo pavisistAmo, ehA ya samAdahamANA / pihiyA vA sakkhAmo, atidukkhaM himaga-saMphAsA // 15. taMsi bhagavaM apaDigNe, ahe vidhaDe ahiyAsae dvie| Nikkhamma egadA rAo, cAei bhagavaM samiyAe // 318 16. esa vihI aNukkato, mAhaNeNa maImayA / apaDiNNaNa vIreNa, kAsaveNa mahesiNA // --tti bemi // AyA0 su0 1, a0 9, u0 2 / / bhagavao parIsaha-uvasaggA 319 1. taNakAse soyaphAse ya, te ukAse ya daMsa-masage ya / ahiyAsae sayA samie, phAsAI virUvarUvAI // 2. aha duccara-lADhamacArI, vajjabhUmi ca subbhabhUmi ca / paMta sejjaM seviMsu, AsaNagANi ceva paMtAI // Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIracariyaM 77 3. lADhehiM tassubasaggA, bahave jANavayA lUsiMsu / aha lUhadesie bhatte, kukkurA tattha hiMsiMsu NivatiMsu // 4. appe jaNe NivArei, lUsaNae suNae dasamANe / chuchukAraMti AhaMtu, samaNaM kukkurA DasaMtu ti // 5. elikkhae jaNe bhujjo, bahave vajjabhUmi pharusAsI / laTThi gahAya NAlIyaM, samaNA tattha eva viharisu // 6. evaM pi tattha viharaMtA, puTapuTavA ahesi suNaehiM / saMtuMcanANA suNaehi, duccaragANi tattha lAhi // 7. nidhAya daMDaM pANehi, taM kAyaM vosajjamaNagAre / aha gAmakaMTae bhagavaM, te ahiyAsae abhisameccA / / 8. NAo saMgAmasIse vA, pArae tattha se mahAvIre / evaM pi tattha lADhehiM, aladdhapubbo vi egayA gAmo // 320 9. uvasaMkamaMtamapaDiSNaM, gAmaMtiyaM pi appattaM / paDiNimittu lUsiMsu, ettAtto paraM palehi ti // 10. hayapuTavo tattha daMDeNa, aduvA muTThiNA adu kuMtAi-phaleNaM / adu leluNA kavAleNaM, haMtA haMtA bahave disu // 11. maMsUNi chinnapubvAiM, uTThabhaMti egayA kAyaM / parIsahAI luMciMsu, ahavA paMsuNA avakirisu // 12. uccAlaiya NiNisu, aduvA AsaNAo khalaiMsu / vosaTukAe paNayAso, dukkhasahe bhagavaM apaDiNNe // 13. sUro saMgAmasIse vA, saMkhuDe tattha se mahAbIre / paDisevamANe phahasAI, acale bhagavaM roitthA / 321 14. esa vihI aNukkato, mAhaNeNa maImayA / apaDipaNeNa vIreNa, kAsaveNa mahesiNA // -tti bemi // AyA0 su0 1, a0 9, u0 3 / bhagavao tigicchAivajjaNaM 322 1. omodariyaM cAeti, apuDhe vi bhagavaM rogehi / puThe vA se apuDhe vA, No se sAtijjati teicchaM // 2. saMsohaNaM ca vamaNaM ca, gAyabhaMgaNaM siNANaM ca / saMbAhaNaM Na se kappe, daMtapakkhAlaNaM pariNAe / 3. virae gAmadhamehi, royati mAhaNe abahuvAI / sisiraMmi egadA bhagavaM, chAyAe jhAi AsI ya // bhagavao AhAra-cariyA 323 4. AyAbaI ya gimhANaM, acchai ukkuDue abhivAte / adu jAvaittha lUheNaM, oyaNa-maMthu-kummAseNaM // 5. eyANi tiNNi paDiseve, aTTha mAse ya jAvae bhagavaM / apiitya egayA bhagavaM, addhamAsaM aduvA mAsaM pi // 6. avi sAhie duve mAse, chappi mAse aduvA apivittA / rAyovarAyaM apaDiNNe, annagilAyamegayA bhuMje // 7. chaTheNaM egayA bhuMje, aduvA aTTameNa dasameNaM / duvAlasameNa egayA bhuMje, pehamANe samAhiM apaDigNe // 324 8. NaccANaM se mahAvIre, No vi ya pAvagaM symkaasii| aNNehi vi Na kAritthA, koraMtaM pi NANujANitthA // 9. gAmaM pavise Nayara, vA, dhAsamese kaDaM paraDhAe / suvisuddhamesiyA bhagavaM, Ayata-jogayAe sevitthA // 10. adu bAyasA digiMchattA, je aNNe rasesiNo sattA / ghAsesagAe ciTThate, sayayaM Nivatite ya pehAe / 11. adu mAhaNaM va samaNaM vA, gApiMDolagaM ca atihiM vA / sovAgaM mUsiyAraM vA, kukkuraM vA vi viTThiyaM purato // 12. vitticchedaM vajjato, tesappattiyaM pariharaMto / maMdaM parakkame bhagavaM, ahiMsamANo ghAsamesisthA / / (tribhiH kulakam ) 13. avi sUiyaM va sukkaM vA, soyapiMDaM purANakummAsaM / adu bakkasaM pulAgaM vA, laddhe piMDe aladdhae davie // 325 14. avi jhAti se mahAvIre, AsaNatthe akukkue jhANaM / uDDhamahe ya tiriyaM ca, pehamANe samAhimapaDiNNe // 15. akasAI vigayagehI, saddarUvesa'mucchie jhAti / chaumatthe vi parakkamamANe, No pamAyaM saI pi kuzvitthA // 16. sayameva abhisamAgamma, AyatajogamAyasohIe / abhiNibuDe amAille, AvakahaM bhagavaM samiAsI // 326 17. esa vihI aNukkato, mAhaNaNaM maImayA / apaDiNNeNa dhIreNa, kAsaveNa mahesiNA // -tti bemi AyA0 su0 1, a0 9, u04 / / Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe kevalaNANa-dasaNuppatti 327 tao NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa eeNaM vihAreNaM viharamANassa bArasavAsA vIikkaMtA, terasamassa ya vAsassa pariyAe baTTamANassa je se gimhANaM docce mAse cautthe pakkhe-vaisAhasuddhe, tassa NaM vaisAhasuddhassa dasamIpakkheNaM, sumvaeNaM divaseNaM, vijaeNaM muhutteNaM, hatthuttarAhiM NakkhatteNaM jogovagateNaM, pAINagAmiNoe chAyAe, viyattAe, porisIe, jaMbhiyagAmassa Nagarassa bahiyA NaIe ujuvAliyAe uttare kUle, sAmAgassa gAhAvaissa kaTTakaraNaMsi, veyAvattassa ceiyassa uttarapurathime disIbhAe, sAlarukkhasta adUrasAmaMte, ukkuDuyassa, godohiyAe AyAvaNAe AyAvemANassa, chaTTeNaM bhatteNaM apANaeNaM', uDDhaMjANuahosirassa, dhammajzANovagayassa, jhANakoTThovagayassa, sukkANaMtariyAe vaTTamANassa, nibvANe, kasiNe, paDipuNNe, avvAhae, NirAvaraNe, aNaMte, aNuttare, kevala-vara-NANa-daMsaNe samuppaNNe // se bhagavaM arihaM jiNe jAe, kevalI savvaNNU savvabhAvadarisI, sadevamaNuyAsurassa loyassa pajjAe jANai, taM jahAAgati - jAva - rahokamma laviyaM kahiyaM maNomANasiyaM savvaloe savvajIvANaM savvabhAvAiM jANamANe pAsamANe, evaM ca NaM viharai // AyA0 su0 2, a0 15, su. 1020 / devAgamaNaM 328 jaNaM divasaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa NivvANe kasiNe paDipuNNe avvAhae NirAvaraNe aNaMte aNuttare kevala vara-NANa dasaNe samuppaNNe taNNaM divasaM bhavaNavai-vANamaMtara-joisiya-vimANavAsidevehi ya devIhi ya ovayaMtehi ya uppayaMtehi ya ege mahaM divve devujjoe deva-saNNivAte deva-kahakkahe uppiMjalagabhUe yAvi hotthA // AyA0 su0 2, a0 15, su0 1022 // kappa0 su0 121 / bhavaNavAsI devA AgayA 329 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa bahave asurakumArA devA aMtiyaM pAunbhavitthA, kAla-mahANIla sarisa-NIla-guliyagavala-ayasikusumappagAsA viyasiyasayavattamiva pattalanimmalA Isosiya-ratta-taMbaNayaNA garulAyaya-ujjutaMgaNAsA oyaviya-silappavAla-biMbaphala-saNNibhAharoTThA paMDura-sasi-sayala-vimala-Nimmala-saMkha-gokhIra-pheNa-dagaraya-muNAliyAdhavala-daMtaseDhI huyavaha-Niddhata-dhoya-tatta-tavaNijjarattatala-tAlu-jIhA aMjaNa-ghaNa-kasiNa-ruyaga-ramaNijja-Niddha kesA vAmegakuMDaladharA addacaMdaNANulittagattA IsI-siliMdha-puppha-ppagAsAiM asaMkiliTThAI suhumAiM vatthAI pavaraparihiyA vayaM ca paDhamaM samaikkaMtA biiyaM ca asaMpattA bhadde joThavaNe vaTTamANA talabhaMgaya-tuDiya-pavara-bhUsaNa-nimmala-maNi-rayaNa-maMDiyabhuyA dasa-muddA 1. ThANaM a0 6, su0 531 / 2. tassa NaM bhagavaMtassa aNuttareNaM nANeNa, aNuttareNaM daMsaNeNaM, aNuttareNaM caritteNaM, aNutareNaM AlaeNaM, aNuttareNaM vihAreNaM, aNuttareNaM bIrieNaM, aNuttareNaM ajjaveNaM, aNuttareNaM maddaveNaM, aNuttareNaM lAghaveNaM, aNuttarAe khaMtIe, aNuttarAe muttIe, aNuttarAe guttIe, aNuttarAe tuTThIe, aNuttareNaM sacca-saMjama-tava-sucariya-sovacaiya-phalaparinivvANamaggeNaM appANaM bhAvamANassa duvAlasa saMvaccharAI viikkNtaaii| terasamassa saMbaccharassa aMtarA vaTTamANassa je se gimhANaM docce mAse cautthe pakkhe vaisAhasuddhe tassa NaM vaisAhasuddhassa dasamIeM pakkheNa pAINagAmiNIe chAyAe porisIe abhinivaTTAe pamANapattAe subbaeNaM divaseNaM vijaeNaM muhutteNaM jaMbhiyagAmassa nagarassa bahiyA ujuvAliyAe naIe tIre viyAvattassa ceIyassa adUrasAmaMte sAmAgassa gAhAvaissa kaTThakaraNaMsi sAlapAyavassa ahe godohiyAe ukkuDayanisijjAe AyAvaNAe AyAvemANassa chaTheNaM bhatteNaM apANaeNaM hatthuttarAhiM nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM jhANaMtariyAe vaTTamANassa aNate aNuttare nibvAdhAe nirAvaraNe kasiNe paDipunne kevala-vara-nANa-dasaNe samuppanne / / kappa0 su0 120 // Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIracariyaM maMDiyagga-hatyA cUlAmaNi-ciMdhagayA surUvA mahaDDiyA mahajjuiyA mahabbalA mahAyasA mahAsokkhA mahANubhAgA hAravirAiyavacchA kaDaga-tUDiya-thaMbhiya-bhuyA aMgayakuMDalamaTTagaMDatalA kaNNapavivArI vicittahatyAbharaNA vicittamAlAmaulimauDA kallANagapavara-vattha-parihiyA kallANaga-pavara-mallANulevaNA bhAsuraboMdI palaMba-vaNa-mAladharA divveNaM vaNNeNaM divveNaM gaMdheNaM divyeNaM rUveNaM evaM-phAseNaM saMghAeNaM saMThANeNaM divvAe iDDhIe juIe pabhAe chAyAe accIe diveNaM teeNaM divvAe lesAe dasa disAo ujjovemANA pabhAsemANA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM AgammAgamma rattA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNapayAhiNaM karenti karittA vaMdaMti NamasaMti vaMdittA NamaMsittA sAiM sAI NAmagoyAI sArvanti NaccAsaNNe NAidUre sussUsamANA NamaMsamANA abhimuhA viNaeNaM paMjaliuDA pajjuvAsaMti // ova0 su0 33 / 330 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNasta bhagavao mahAvIrassa bahave asuriMdavajjiyA bhavaNavAsI devA aMtiyaM pAumbhavitthA NAga paiNo suvaNNA vijjU aggI ya dIvaudahI disAkumArA ya, pavaNathaNiyA ya, bhavaNavAsI NAgaphaDA-garula-vaira-puNNa kalasaMkiNNaupphesasIha-hayavara-gayaMka-mayaraMkavara-mauDa-vaddhamANa-Nijjutta-bicitta-ciMdhagayA surUvA mahiDDhiyA sesaM taM ceva - jAva - pjjuvaasNti| ova0 su0 34 / vANamaMtarA devA AgayA 331 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa bahave vANamaMtarA devA aMtiyaM pAunbhavitthA pisAyabhayA ya jakkha-rakkhasA kinara-kipurisa-bhuyagapaiNo ya mahAkAyA gaMdhavva-NikAyagaNA NiuNa-gaMdhabva-goyaraiNo aNavaNNiyapaNavaNNiya-isivAdiya-bhUyavAdiya-kaMdiya-mahAkaMdiyA ya kuhaMDa-payayadevA caMcala-cavala-citta-kaliNa-davappiyA gaMbhIra-hasiyabhaNiya-pIya-gIya-NaccaNa-raI vaNamAlAmela-mauDa-kuMDala-sacchaMda-viuvviyAharaNa-cAru-vibhUsaNadharA sabvouya-surabhi-kusumasuraiya-palaMba-sobhaMta-kaMta-viyasaMta-citta-vaNamAla-raiya-vacchA kAmagamA kAmarUvadhArI NANAviha-vaNNarAgavara-vattha-cittacillaya-NiyaMsaNA viviha-desI-Nevaccha-gahiyavesA pamuiya-kaMdappa-kalaha-kelI-kolAhala-piyA hAsabolabahulA aNegamaNirayaNa-viviha-Nijjutta-vicittacidhagayA surUvA mahiDhDhiyA -jAva-pajjuvAsaMti / / ova0 su0 35 / joisiyA devA AgayA 332 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa (vaddhamANassa) joisiyA devA aMtiyaM pAubhavitthA, bihassatI caMba-sUra-sukka-saNiccharA rAhU dhUmaketu-buhA ya aMgArakA ya tatta-tavaNijja-kaNaga-vaNNA je ya gahA joisaMmi cAraM caraMti keU ya gairaiyA aTThAvIsativihA ya Nakkha ttadevagaNA jANAsaMThANasaMThiyAo ya paMcavaNNAo tArAo ThiyalesA cAriNo ya avissAma maMDalagaI patteyaM NAmaMka-pAgaDiya-cidhama uDA mahiDiyA-jAva-pajjuvAsaMti // ova0 su0 36 / vemANiyA devA AgayA 333 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samasta bhagavao mahAvIrasta vemANiyA devA aMtiyaM pAubhavitthA sohammIsANa-saNaMkumAra-mAhiMda baMbha-laMtaga-mahAsukka-sahassArANaya-pANayAraNa-accuyabaI pahiTThA devA jiNadaMsagussuyAgamaNa-jaNiyahAsA pAlagapupphagasomaNasasirivaccha-NaMdiyAvatta-kAmagama-pIigama-maNogama-vimala-sabvaobhadda-sarisa-NAmadhejjehi vimANehi oiNNA baMdagA jiNiMda miga-mahisa-barAha-chagala-daddara-haya-gayavaI-bhuyaga-khaga-usa kaviDima-pAgaDiya-ciMdha-mauDA pasiDhila-vara-mauDa-tiroDa-dhArI kuMDalaujjoviyANaNA mauDadittasirayA rattAmA pauma-pamhagorA seyA subhavaNNagaMdhaphAsA uttamaveuvviNo viviha-vattha-gaMdha-malla-dhArI mahiDDhiyA mahajjutiyA-jAva-paMjaliuDA pajjuvAsaMti // ova0 su0 37 / Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe 334 sAmANiya-tAvattIsa-mahiyA salogapAla-aggahisi-parisANiya-AyarohiM saMparivuDA samaNugammata-sassirIyA devasaMghajayasaddaka yAloyA miga-mahisa-varAha-chagala-dadura-haya-gayavai-bhuyaga-khagga-usabhaMka-biDima-pAgaDiya-cidhamauDA pAlaga-puSphaga-somaNasa-sisirivaccha-naMdiyAvaTTa-kAmagama-pItigama-maNogama-vimala-savvaobhadda-nAmadhejehiM vimANehiM taruNadiNayarakaraairegappanbhehiM maNi-kaNaga-rayaNa-ghaDiya-jAlujjala-hemajAla-paraMta-parigaehiM sapayaravaramuttadAmalaMbaMtabhUsaNehiM pacaliyaghaMTAvali-mahura-saha-baMsa-taMtItalatAla-gIya-vAiya-raveNaM mahureNaM maNohareNaM pUrayaMtA aMbaraM disAo ya, sobhemANA sariyaM, saMpaTThiyA thirajasA deviMdA hadutuTumaNasA, sesA vi ya kappavaravimANAhivA savimANa-vicitta-ciMdha-nAmaMka-vigaDa-pAgaDa-mauDADovasubhadaMsaNijjA samanniti, loyaMtavimANavAsiNo yAvi devasaMvA ya patteya-virAyamANa-viraiya-maNi-rayaNa-kuMDala-bhisaMta-nimmala-niyagaMkiya-vicitta-pAgaDiyamauDA dAyaMtA appaNo samudayaM, pecchaMtA vi ya parassa iDDhIo, jiNida-baMdaNa-nimitta-bhattIe coiyamaI jiNadaMsaNUsuyAgamaNajaNiyahAsA viula-balasamUha-piDiyA saMbhameNaM gagaNa-tala-vimalaviula-gagaNa-gai-cavala-caliyamaNa (pavaNa)jaiNasigyavegA NANAviha-jANavAhaNagayA UsiyavimaladhavalachattA viuvviya-jANavAhaNa-vimANa-deha-rayaNappabhAe ujjoeMtA nahaM, vitimiraM kareMtA saviDDhoe huliyaM pyaayaa| pasiDhilavaramauDatirIDadhArI mauDadittasirayA rattAbhA paumapamhagorA seyA / ova0 su0 37 / accharagaNasaMghAyA AgayA 335 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa bahave accharagaNasaMdhAyA aMtiyaM paaunbhvitthaa| tAo NaM accharAo dhaMtadhoya-kaNaga-ruyaga-sarisappabhAo samaikkaMtAo ya bAlabhAvaM aNaivarasomacArurUvAo niruvahaya-sarasa-jovaNa-kakkasataruNavayabhAvaM uvagayAo niccaM avaTThiyasahAvAo savvaMgasuMdarIo icchiya-nevaccha-raiya-ramaNijja-gahiya-vaisAo, ki te? hAraddhahAra-pAutta-rayaNa-kuMDala-vAmuttaga-hemajAla-maNijAla-kaNagajAla-suttagauritiya-kaDagakhuDDaga-egAvali-kaMThasuttamagahaga-dhara'ccha-gevejja-soNisuttaga-tilaga-phullaga-siddhatthiya-kaNNavAliya-sasi-sUra-usabha-cakkaya-talabhaMgaya-tuDiya-hatthamAlaya-harisakeUra-valaya-pAlaMba palaMba-aMgulijjagavalakkhadINAramAliyA-caMda-sUra-mAliyA-kaMcimehala-kalAva-payaraga-pariheraga-pAyajAla-ghaMTiyAkhikhigi-rayaNorujAla-khuDDiyavara-neura-calaNamAliyAkaNaga-gigalajAlaga-magaramuha-virAyamANa-neura-paliyasaddAla-bhUsaNadhAraNIo dasaddhavaNNa-rAgaraiya-rattamaNahare hayalAlApelavAirege dhavale kaNaga-khaciyaMtakamme AgAsakAliyasarisappahe aMsueNiyatthAo AyareNaM tusAra-gokkhIra-hAra-dagaraya-paMDura-dugulla-sukumAla-sukayaramaNijja-uttarijjAI pAuyAo, varacaMdaNacacciyAo varAbharaNabhUsiyAo savvouya-surabhi-kusuma-raiya-vicitta-varamalladhAriNIo sugaMdha-cuNNaMgarAga-varavAsa-puppha-pUragavirAiyAo ahiyasassirIyAo uttamavara-dhUva-dhUviyAo sirIsamANavesAo divva-kusuma-malladAma-pabhaMjalipuDAo caMdANaNAo caMdavilAsiNIo caMdaddhasamalalADAo caMdAhiya-somadaMsaNAo ukkAo viva ujjoemANAo vijjughaNamirIisUradippaMtateyaahiyatarasannigAsAo siMgArAgAracAruvesAo saMgaya-ya-hasiya-bhaNiya-ceTTiya-vilAsa-salaliya-saMlAva-niuNa-juttovayAra-kusalAo suMdara-thaNa-jaghaNa-vayaNa-karacaraNa-nayaNa-lAvaNNa-rUvajovvaNa-vilAsa-kaliyAo suravadhUo sirIsa-navaNIya-mauya-sukumAlatullaphAsAo vavagayakalikalusAo dhoyanikhaMtarayamalAo somAo kaMtAo piyadasaNAo surUvAo jiNabhattidasaNANurAgeNaM harisiyAo ovaiyAo yAvi jiNasagAsaM divveNaM sesa taM ceva navaraM ThiyAo ceva / ova0 su0 33-38 // bhagavao mahAvIrassa vaNNao 336 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre Aigare titthagare sahasaMbuddha purisuttame purisasIhe purisabarapuMDarIe purisavaragaMdhahatthI abhayadae cakkhudae maggadae saraNadae jiivde| dIvo tANaM saraNaM gaI paiTThA dhammavaracAuratacakkavaTTI appaDihaya-vara-nANa-daMsaNadhare viyaTTachaume jiNe jANae, tiNNe tArae, mutte moyae, buddhe bohae, savaNNU savvadarisI sivamayalamaruyamaNaMtamakkhayamavvAbAhamapuNarAvattagaM siddhigaiNAmadhenaM ThANaM saMpAviukAme / Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIracariyaM 337 arahA jiNe kevalI sattahatthussehe samacauraMsa-saMThANasaMThie vajjarisahanArAyasaMghayaNe aNulomavAuvege kaMkaggahaNI kavoyapari NAme sauNiposapiTThetarorupariNae, paumappala-gaMdha-sarisa-nissAsa-surabhivayaNe, chabI nirAyaMka-uttama-pasattha-aiseya-niruvamapale, jallamalla-kalaMka-seya-raya-dosa-vajjiya-sarIra-niruvaleve, chAyAujjoiyaMgamaMge ghaNa-niciya-subaddha-lakkhaNuNNaya-kUDAgAra-nibha-piMDiyaggasirae sAmali-boMDa-dhaNa-niciya-cchoDiya-miuvisaya-pasattha-suhuma-lakkhaNa-sugaMdha-suMdara-bhuyamoyaga-bhiMga-nela-kajjala-pahaTTha-bhamaragaNa-NiddhanikuruMba-niciya-kuMciya-payAhiNAvattamuddhasirae dAlimapuSpha-ppagAsa-tavaNijja-sarisa-nimmala-suNiddha-kesaMtakesabhUmI (ghaNaniciyasubaddhalakkhaNunayakUDAgAranibhapaMDiyaggasirae) chattAgAruttimaMgadese NivvaNa-samalaTTha-maTTha-caMdaddha-sama-NiDAle uDuvai-paDipuNNa-somavayaNe allINapamANajuttasavaNe sussavaNe poNamaMsalakavoladesabhAe ANAmiya-cAva-ruilakiNhanbharAi-taNu-kasiNa-Niddha-bhamuhe abadAliya-puMDarIya-NayaNe koyAsiyadhavalapattalacche garulAyaya-ujju-tuMgaNAse uvaciyasilappavAla-biMbaphala-saNNibhAharoThe paMDura-sasisayala-vimala-Nimmala-saMkha-gokkhIra-pheNa-kuMda-dagaraya-muNAliyAdhavaladaMtaseDhI, akhaMDadaMte apphuDiyadaMte aviraladaMte suNiddhadaMte sujAyadaMte egadaMtaseDhI viva aNegadaMte huyavaha-giddhata-ghoya-tatta-tavaNijja-rattatala-tAlujIhe avaTThiya-suvibhatta-cittamaMsu maMsala-saMThiya-pasatyasadUla-viula-haNue cauraMgula-sappamANa-kaMbuvara-sarisaggIve varamahisa-varAha-sIha-sadUla-usabha-nAgavara-paDipuNNa-viulakkhaMdhe jugasannibha-pINa-raiya-pIvara-pau8-susaMThiya-susilichavisiTTha-ghaNa-thira-subaddha-saMdhipuravara-phaliha-vaTTiyabhue bhupagIsara-viula-bhoga-AyANa-paliha-ucchUDha-dIhabAhU rattatalovaiya-mauya-maMsala-sujAya-lakkhaNa-pasattha-acchiddajAlapANI pIvarakomalavaraMgulI AyaMbataMbataliNasuiruilaNiddhaNakhe caMdapANilehe sUrapANilehe saMkhapANilehe cakkapANilehe disAso, yasapANilehe caMda-sUra-saMkha-cakka-disA-sotthiya-pANilehe kaNaga-silAyalujjalapasastha-samatala-uvaciya-vicchiNNa-pilavacche, sirivacchaMkkiyavacche akaraMDuya-kaNaga-ruyaya-nimmala-sujAya-niruvayadehadhArI aTThasahassa-paDipuNNa-vara-purisa-lakkhaNadhare saNNa pAse saMgayapAse suMdarapAse sujAyapAse miyamAiyapINaraiyapAse ujjuya-samasahiya-jaccataNu-kasiNa-Niddha-Aijja-laDaha-ramaNijjaromarAI sasa-vihaga-pujAya-pINa-kucchI jhasoyare suikaraNe paumaviyaDaNAbhe gaMgAvattaga-payAhiNAvatta-taraMga-bhaMgura-ravikiraNa-taruNabohiya-akosAyaMta-paumagaMbhIra-viyaDaNAbhe sAhayasoNaMdamusala-dappaNa-Nikariya-vara-kaNagaccharu-sarisavaravahara-valiyamajhe pamuiyavaraturagasIhavaravaTiyakaDI varaturagasujAyasugujjhadese Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 AiNNahauvva Niruvaleve varavAraNatulla -vikkama vilasiyagaI gaya-sasa-gujAyasannibho samugga-nimA- gUDhajANU eNIkuruvadAvatta- vaTTANupuvvajaMghe saMThisusiliTTha (viTThi) gUDhagupphe suppaiTThiyakummacArucalaNe aNupuvvasusaMyaMgulIe, ukhe rasuNyalapasamauya kumAlakomalale aTThasahassa-varapurisa lakkhaNavare, naga-nagara-magara sAgara- cakkaMka-varaMga- maMgalaMkiya-calaNe, visiTrUve, huyavaha-nidhUma - jaliyataDitaDiya taruNa-ravi-kiraNa-sarisatee 338 aNAsave amame akivaNe chinnasoe niruvaleve vavagayapemarAgadosamohe niggaMthassa pavayaNassa desae satyanAyage paiTThAvae samaNapaI samaNagaviMdaparivaDie cautIsabuddhavayaNAisesapatte paNatIsa saJcavayaNAisesa patte dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe 339 AgAsagaeNaM capaNaM, AmAsagae ise AgAsiyAhi cAmarAhi AgAsaphAliyAmaenaM sabhAyavIdenaM dhammANaM pura pakaDijamANeNaM cauddasahaM samaNasAhassIhiM chattIsAe ajiyA sAhassIhi saddhi saMpari ova0 su0 16 / mahAvIrassa aMtevAsI bahave samaNA bhagavaMto uggapavvaiyA bhogapa 340 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtevAsI bahave samaNA bhagavaMto appegaiyA rANAya koravalayipaiyA bhaDA johA seNAvaIpasatvAro seTThI ibhA an ya bahave evamAiNo uttama jAi kula -va-vijaya vigAnayaNNa-lAvaNNa-vikkama- pahANa-sobhA-kaMti juttA dhaNa-paNa NicayapariyAla-piDiyA garabaiguNAiregA bhogA saMpaliyA kiyAgaphalomaM ca muNiya virAya- sokvaM janayudhyasamAgaM kusaggajalabinducaMcalaM jIviyaM va gAUNa avamigaM zvamiva paDalayaM saMvidhuvittANaM, battA hiraNNaM, viNyA suvaNaM, vicyA dhaNaM evaM dhaSNaM vAhaNaM korsa koTThAgAraM rajje puraM taM vizvA viula-Na-kaNaga-ramana-maNi-motiya-saMla-tippavAla-rakta- raNamAyaM saMtasArasAvatejjaM, vicchaDDaittA vigovaittA dANaM ca dAiyANaM paribhAyaittA muMDA bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaiyA, appegaiyA addhamAsa pariyAyA appegaiyA mAsapariyAyA --evaM dumAsa timAsa jAva ekkArasa mAsapariyAyA appegaiyA vAsapariyAyA, duvAsa tivAsa jAva appegaiyA aNegavAsapariyAyA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANA vihati // - - ova0 341 tegaM kAleNaM teNaM samaeNaM samagassa bhagavao mahAvIrassa aMtevAsI bahave niggaMthA bhagavaMto- appegaiyA AbhiNibohiyaNANI- jAva- kevalaNANI appegaiyA maNabaliyA vayabaliyA kAyabaliyA NANabaliyA daMsaNabaliyA cArittabaliyA adhyeyA maNerNa sAvAguggahasamatthA evaM vaeNaM kAraNaM agAlosapitA evaM jallosahi vipyosahi Amosahi sayosahi 0 su0 23| avyegahayA koTThabuDI evaM bIvuDa buddhI, apyegaiyA payAsArI, adhyeyA saMbhisoyA, apyegaiyA laurAsavA appegaiyA mahavAsavA, apyegaiyA sacivAsavA appegaiyA akkhINamahA esiyA, appegaiyA ujjuna, adhyeyA vilamaI viNipittA, cAramA bijjAharA, AgAsAibAI, Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIracariyaM 342 appaigaiyA kaNagAvalitavokamma paDivaNNA evaM egAvali, appegaiyA khuDDAgasIhanikkIliyaM tavokamma paDivaNNA, appegaiyA mahAlayaM sohanikkIliyaM tavokamma paDivaNNA, evaM bhaddapaDima, mahAbhaddapaDima, savvaobhaddapaDima, AyaMbilavaddhamANaM tavokamma paDivaNNA, gaiyA mAsika sattarAIdiya bhavakhupaDimaM pAkhaDDiyaM moya viosagapaDi 343 appegaiyA mAsiyaM bhikkhupaDimaM paDivaNNA, evaM domAsiyaM, paDima, timAsiyaM paDima-jAva-sattamAsiyaM bhikhkhupaDima paDi vaNNA, appegaiyA par3hamaM sattarAIdiyaM bhikkhupaDima paDivaNNA -jAva- taccasattarAiMdiyabhikkhupaDiyaM paDivaNNA ahorAiMdiyaM bhikkhupaDima paDivaNNA, ekkarAiMdiyaM bhikkhupaDimaM paDivaNNA, sattasattamiyaM bhikkhupaDima, aTThaaTThamiyaM bhikkhupaDimaM NavaNavamiyaM bhikkhupaDimaM, dasadasamiyaM bhikkhupaDima paDivaNNA khuDDiyaM moyapaDimaM paDivaNNA, mahalliyaM moyapaDimaM paDivaNNA, javamajjJa caMdapaDima paDivaNNA, vairamajha caMdapaDimaM paDivaNNA, vivegapaDimaM viosaggapaDimaM uvahANapaDimaM paDisalINapaDimaM paDivaNNA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANA viharati / ova0 su0 24 / 344 teNaM kAleNaM teNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtevAsI bahave therA bhagavaMto jAisaMpaNNA kulasaMpaNNA balasaMpaNNA rUvasaM paNNA viNayasaMpaNNA NANasaMpaNNA dasaNasaMpaNNA carittasaMpaNNA lajjAsaMpaNNA lAghavasaMpaNNA oyaMsI teyaMsI vaccasI jasaMsI jiyakohA jiyamANA jiyamAyA jiyalobhA jiiMdiyA jiyaNiddA jiyaparIsahA jIviyAsamaraNabhayavippamukkA vayappahANA guNappahANA karaNappahANA caraNappahANA NiggahappahANA nicchayappahANA ajjavappahANA maddavappahANA lAyavappahANA khaMtippahANA muttippahANA vijjApahANA maMtappahANA veyappahANA baMbhappahANA nayappahANA niyamappahANA saccappahANA soyappahANA cAruvaNNA lajjAtavassI jiiMdiyA sohI aNiyANA apposuyA abahillesA appaDilessA susAmaNNarayA daMtA' iNameva NiggaMthaM pAvayaNaM purao kAuM viharaMti / ova0 su0 25 / 345 tesi NaM bhagavaMtANaM AyAvAyA vi viditA bhavaMti, paravAyA vi viditA bhavaMti, AyAvAyaM jamaittA nalavaNamiva mattamA taMgA acchiddapasiNavAgaraNA rayaNakaraMDagasamANA kuttiyAvaNabhUyA paravAipamaddaNA coddasapubvo' duvAlasaMgiNo samattagaNipiDagadharA sadhvakkharasaNNivAiNo savvabhAsANugAmiNo ajiNA jiNasaMkAsA, jiNA iva avitahaM vAgaramANA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANA viharati / ova0 su0 26 / 346 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtevAsI bahave aNagArA bhagavaMto iriyAsamiyA-jAva-pAriTThA vaNiyAsamiyA, 1 maNaguttA, 2 vayaguttA, 3 kAyaguttA, guttA guttidiyA guttabaMbhayArI, amamA akiMcaNA akohA amANA amAyA alobhA saMtA pasaMtA uvasaMtA pariNinvuyA aNAsavA aggaMthA chiNNaggaMthA chiNNasoyA niruvalevA vimalavarakasabhAyaNaM va mukkatoyA -jAva- jIvo vva appaDihayagaiyA ......teyasA jalaMtA / ova0 su0 27 / 347 natyi NaM tesi NaM bhagavaMtANaM katyai paDibaMdhe bhavai / se ya paDibaMdhe cauvihe paNNatte, taM jahA 1 davvao, 2 khettao, 3 kAlao, 4 bhaavo| 1 bhaddapaDimaM subhaddapaDimaM mahAbhaddapaDima sabaobhaddapaDima bhaddatarapaDima . . . pAThAntara / 2 bahUrNa AyariyA, bahUrNa uvajzAyA bahUNaM gihatthANaM pavvaiyANaM ca dIvo tANaM saraNaM gaI paiTThA / 3 paravAIhi aNoktA aNNautyiehiM aNoddhaMsijjamANA viharaMti appegaiyA AyAradharA - jAva - vivAgasuyadharA codspuvvii| Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe davvao NaM-sacittAcittamIsiesa davvesa, khettao NaM-gAme vA -jAva- Nahe vA, kAlao NaM-samae vA -jAva-aNNayare vA dohakAlasaMjoge / bhAvao NaM-kohe vA, -jAva-micchAdasaNasalleNaM-evaM tesiM Na bhavada / ova0 su0 24 / 348 te NaM bhagavaMto vAsAvAsavajjaM aTTha gimhahemaMtiyANi mAsANi gAme egarAiyA, jayare paMcarAiyA vAsocaMdaNasamANakappA samaleThThakaM vagA samasuhadukkhA ihaloga-paraloga-appaDibaddhA saMsArapAragAmI kammaNigdhAyaNaTThAe abbhuTThiyA viharati / jaM NaM jaM NaM disaM icchaMti taM NaM taM NaM viharaMti suibhUyA labhUyA aNappaggaMthA / ova0 su0 29 / 349 teNaM kAleNaM tegaM samaeNaM samagassa bhagavao mahAvIrassa bahave agagArA bhagavaMto appegaiyA AyAradharA -jAva- vivAgasuyadharA tattha tattha tahi tahiM dese dese gacchAcchi gummAgummi phaDDADi, appegaiyA vAyaMti, appegaiyA paDipucchaMti, appegaiyA pariyaTTati, appegaiyA aNuppehaMti, appegaiyA akkhevaNIo vikkhevoo saMveyaNIo NivveyaNIo bahuvihAo kahAo kahaMti, appegaiyA uDDhaMjANU ahosirA zANakoTTovagayA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANA viharati / 350 saMsArabhaumbiggA bhIyA jammaNa-jara-maraNa-karaNa-gaMbhIra-dukkha-pakkhubbhiya-paura-salilaM, saMjoga-vioga-vIi-citA-pasaMga-pasariya-vaha-baMdha-mahalla-viulakallola-kaluNa-vilaviya-lobha-kalakalaMta-bolabahulaM, avamAgaNa-kaNa-tivva-khisaNa-pulapula[paluMpaNa]ppabhUya-roga-veyaNaparibhavaviNivAya-pharusa-dharisaNA samAvaDiya-kaDhiNa-kamma-patthara-taraMgaraMgata-nicca-saccubhaya-toyapaTu kasAya-pAyAla-saMkulaM bhavasayasahassakalusa-jalasaMcayaM paibhayaM aparimiya-mahiccha-kalusamai-vAuvega-uddhamma nANa-dagaraya-rayaMdhaAra-vara-pheNa-paura-AsA-pivAsa-dhavalaM, mohamahAvatta-bhoga-bhamamANa-guppamANucchalaMta-paccoNiyatta-pANiya-pamAya-caMDa-bahuduTTha-sAvaya-samAyuddhAyamANa-pabbhAra-dhora-kaMdiya-mahAravaravaMtabheravaravaM, aNNANa-bhamaMta-macchaparihattha-aNiyidiya-mahAmagara-turiya-cariyakhokhubbhamANa-naccaMta-cavala-caMcala-calatachummata-jalasamUha, arai-bhaya-visAya-soga-micchatta-sela-saMkaDaM aNAisaMtANa-kammabaMdhaNa-kilesa-cikkhallasuduttAraM amara-Nara-tiriyaNarayagai-gamaNa-kuDila-parivattaviulavelaM caurataM mahaMtamaNavayaggaM ruMdaM saMsArasAgaraM bhImaMdarisaNijjaM taraMti / 351 ghiidhaNiyanippakapaNe turiyacavalaM saMvara-veragga-tuMga-kUvaya-susaMpautteNaM NANa-siya-vimalamUsieNaM sammatta-visuddha-laddhaNijjAmaeNaM dhIrA saMjama-poeNa solakaliyA pasatthANa-sava-vAya-paNolliya-pahAvieNaM ujjama-vavasAya-gahiya-NijjaraNa-jayaNa-uvaogaNANa-daMsaga-caritta-visuddhavayabhaMDabhariyasArA jiNavara-vayaNovadiTTha-maggeNa akuDileNa siddhimahApaTTaNAbhimuhA samaNavarasatthavAhA susuisusaMbhAsasupaNhasAsA gAme gAme egarAyaM Nagare Nagare paMcarAyaM dUijjaMtA jiiMdiyA jimbhayA gayabhayA sacittAcittamIsiesu davesu virAgayaM gayA saMjayA viratA muttA lahuyA miravakaMkhA sAhU NihuyA caraMti dhammaM / / ova0 su0 23-32 / mahAvIreNa eganisajjAe caupaNNAI vAgaraNAI 352 samaNe bhagavaM mahAvIre egadivaseNaM eganisejjAe cauppagNAI vAgaraNAI vAgaritthA / sama0 sa0 54, su0 3 / Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIracariyaM mahAvIrakayA pajjuvAsaNA 353 samaNe bhagavaM mahAvIre vAsANaM savIsairAe mAse vItikkaMte sattarie rAIdiehi sesehi vAsAvAsaM pajjosaveda // sama0 sa0 70, su0 1 vAsAvAsagaNaNA 354 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre aTThiyagAmaM nIsAe paDhama aMtarAvAsaM vAsAvAsaM uvAgae / caMpaM ca piTTicaMpaM ca nissAe tao aMtarAvAse vAsAvAsaM uvAgae / vesAli nargAra vANiyagAmaM ca nissAe duvAlasa aMtarAvAse vAsAvAsaM uvAgae / rAyagihaM nagaraM nAlaMdaM ca bAhariyaM nissAe coddasa aMtarAvAse vAsAvAsaM uvAgae / cha mmihilAe, do bhaddiyAe, egaM AlabhiyAe, egaM sAvatthIe, egaM paNIyabhUmIe, ega pAvAe majjhimAe hatthivAlasta ranno rajjugasahAe apacchima aMtarAvAsaM vAsAvAsaM uvAgae / kappa0 su0 122 / NivvANaM devehi ujjoyakaraNaM ya 355 ege samaNe bhagavaM mahAvIre imIse osappiNIe caudhvIsAe titthagarANaM caramatitthayare siddha buddha mutte aMtagaDe pariNidhvuDe savvadukkhappahINe / ThANaM0 a0 1, su0 76 // 1. tegaM kAleNaM tegaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre vAsANaM sabIsairAe mAse viikkaMte vAsAvAsa pajjosavei / se keNaTTeNaM bhaMte ! evaM vuccai-samaNe bhagavaM mahAvIre bAsANaM savIsairAe mAse viikkate vAsAvAsaM pajjosabei? jato NaM pAeNaM agArINa agArAI kaDiyAI ukkaMpiyAI channAI littAI ghaTThAI maTThAI saMpadhUmiyAI khaodagAI khAtaniddhamaNAI appaNo aTThAe kayAiM paribhottAiM pariNAmiyAI bhavaMti / se eteNa 'NaM evaM vuccai-samaNe bhagavaM mahAvIre vAsANaM savIsaharAe mAse voikkate vAsAvAsaM pajjosaveti / jahA NaM samaNe bhagavaM mahAvIre vAsANaM savIsairAe mAse voikkate vAsAvAsaM pajjosavei tahA NaM gaNaharA vi vAsANa savIsairAe mAse viikkate vAsAvAsaM pajjosaviti / jahA gaM gaNaharA vAsANaM - jAva - pajjosaveti tahA Na gaNaharasIsA vi vAsANaM - jAva - pajjosaviMti / jahA NaM gaNaharasIsA vAsANaM-jAva-pajjosaviti tahA Na therA vi vAsANaM -jAva -pajjosaviti / jahA NaM therA vAsANaM - jAva - pajjosabiti tahA NaM je ime ajjatAe samaNA niggaMthA viharaMti ee vi NaM vAsANaM - jAva - pajjosaviti / jahA NaM je ime ajjattAe samaNA niggaMthA vAsANaM sabosairAe mAse viikkaMte vAsAvAsaM pajjosaviMti tahA NaM amhaM pi AyariyauvajjhAyA vAsANaM savIsairAe mAse viikkaMte vAsAvAsaM pajjosaveti / jahA NaM amhaM Ayariya uvajzAyA bAsANaM - jAva - pajjosaveMti tahA NaM amhe vi ajjo ! vAsANaM savIsairAe mAse viikkate vAsAvAsaM pajjosavemo / aMtarA vi ya se kappai pajjosavittAe no se kappai taM rayaNiM uvAyaNAvittae / kappa0 su0 224-231 / Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe 356 tattha NaM je se pAvAe majjhimAe hatthivAlassa ranno rajjugasabhAe apacchima aMtarAvAsaM vAsAvAsaM uvAgae, tassa NaM aMtarAvAsassa je se vAsANaM cautthe mAse, sattame pakkhe, kattiyabahule tassa NaM kattiyabahulassa pannarasIpakkhaNaM jA sA carimA rayaNI taM raNi ca NaM samaNe bhagavaM mahAvIre kAlagae viikkaMte samujjAe chinna-jAi-jarA-maraNa-baMdhaNe siddha buddhe mutte aMtagaDe parinivvur3e savvadukkhapahINe, 357 caMde nAma se docce saMvacchare, potivaddhaNe mAse, naMdivaddhaNe pakkhe, aggivese nAma se divase, uvasami tti vi pabuccai, devANaMdA nAma sA rayaNI nirai ti pabuccai, acce lave, puhutte pANU, thove siddhe, nAge karaNe, sabvaTThasiddha muhutte, sAiNA nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM kAlagae viikkate-jAva-savvaduvakhappahINe / 358 jaM raNi ca NaM samaNe bhagavaM mahAvIre kAlagae -jAva- savvadukkhappahoNe sA gaM rayaNI bahUhiM dehi ya devehi ya ovayamANehi ya uppayamANehi ya ujjoviyA yAvi hotthA / jaM rayaNiM ca NaM samaNe bhagavaM mahAvIre kAlagae-jAva-savvadukkhappahINe sA gaM rayaNI bahuhiM dehi ya devIhi ya ovayamANehi ya uppayamANehi ya uppijalagamANabhUyA kahakahagabhUyA yAvi hotthA / mahAvIrassAyukAlagaNaNA aMtimovadeso ya 359 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre tIsaM vAsAI agAravAsamajhe vasittA', sAiregAI duvAlasa vAsAiM chaumatyapariyAgaM pAuNittA, desUNAI tIsaM vAsAiM kevalipariyAgaM pAuNittA, bAyAlIsaM vAsAiM sAmanna-pariyAyaM pAuNittA', bAvari vAsAI savvAuyaM pAlaittA, khINe veyaNijjAuya-nAma-gotte imIse osappiNIe dusamasusamAe samAe bahuvIikkaMtAe tihi bAsehiM addhanavamehi ya mAsehiM sesaehi pAvAe majjhiAmAe hatthipAlagassa ranno rajjugasabhAe ege abIe chaTTaNaM bhaseNaM apANaeNaM sAiNA nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM paccUsakAlasamayaMsi saMpaliyaMkanisannepaNapannaM ajjhAyaNAI kallANaphalavivAgAI paNapannaM ajjhAyaNAiM pAvaphalavivAgAI, chattIsaM ca apuTuvAgaraNAI vAgarittA paghANaM nAma aAyaNaM vibhAvemANe vibhAvemANe kAlagae vitikkate samujjAe chinna-jAi-jarA-maraNa-baMdhaNe siddha buddhe mutte aMtakaDe parinivvur3e savvadukkhappahINe / kappa0 su0 146 / goyamassa kevalaM 360 jaM raNi ca NaM bhagavaM mahAvIre kAlagae-jAva-savvadukkhappahINe taM raNi ca NaM jeTThassa goyamassa iMdabhUissa aNagArasa aMtevAsissa nAyae pejjabaMdhaNe vocchinne aNaMte aNuttare -jAva- kevala-bara-nANa-daMsaNe samuppanne / kappa. su0 126 / gaNarAyakayojjoo 361 ja rayaNiM ca NaM samaNe -jAva- savvadukkhappahINe taM raNi ca NaM nava mallaI nava licchaI kAsIkosalagA aTThArasa vi gaNarAyANo amAvasAe pArAbhoyaM posahovabAsaM paTuvaiMsu, gate se bhAvujjoe dabbujjoyaM karissAmo / kappa0 su0 127 / 1 sama0 sa0 30, su07| 2 sama0 sa0 42, su0 1 3 sama0 sa0 72, su0 3 / 4 sama0 sa0 89, su0 2 / 5 ThANaM, a0 1, su0 76 / 6 ThANaM, a0 6, su0 531 / 7 sama0 sa0 55, su0 4 / Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 87 mahAvIracariyaM nivvANANaMtaraM bhAsarAsIggaho tappabhAvA ya 362 jaM rayaNiM ca NaM samaNe-jAva-sambadukkhappahINe taM rayaNiM ca ca NaM khuDDAe bhAsarAsI mahaggahe dovAsasahassaTThiI samaNassa bhagavao mahAvIrassa jammanakkha taM saMkaMte / kappa0 su0 128 / 363 jappabhiI ca NaM se khuDDAe bhAsarAsI mahaggahe do bAsatahapaThiI samaNasta bhagavao mahAvIrassa jammanakkhattaM saMkate tappabhiiM ca NaM samaNANaM niggaMthANaM niggaMthINaM ya no udie udie payAsakkAre pavattati // kappa0 su0 129 364 jayA NaM se khuDDAe-jAva-jammanakSattAo bautikkaMte bhavissai tayA NaM samaNANaM niggaMthANaM niggaMthINa ya udie udie pUyAsakkAre pavattissati / kappa0 su0 130 // nivvANANaMtaraM saMjamadarArAhaNA 365 jaM rayaNiM ca NaM samaNe bhagavaM mahAvIre kAlagae-jAva-savvadukkhappahINe taM raNi ca NaM kuMthU aNuddharI nAma samuppannA jA ThiyA acalamANA chaumatthANaM niggaMthANaM niggaMthINa ya no cakkhuphAsaM havvamAgacchai, jA aThiyA calamANA chaumatthANaM niggaMthANaM niggaMthINa ya cakkhuphAsaM havamAgacchai, jaM pAsittA bahUhiM niggaMhiM niggaMthIhi ya bhattAI paccakkhAyAI / se kimAhu bhaMte ! ajjappabhiI durArAhae saMjame bhavissai / kappa0 su0 131-132 / mahAvIrassa samaNAisaMpayA 366 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa iMdabhUipAmokkhAo coisa samaNasAhassIo ukkosiyA samaNa-saMpayA hotthA samaNassa bhagavao mahAvIrassa ajjacaMdaNApAmokkhAo chattIsaM ajjiyAsAhassIo ukkosiyA ajjiyAsaMpayA hotyA / samaNassa bhagavao mahAvIrassa saMkha-sayagapAmokkhANaM samaNovAsagANaM egA sayasAhassI auTThi ca sahassA ukkosiyA samaNovAsayANaM saMpayA hotthA / samaNassa bhagavao mahAvIrassa sulasA-revaIpAmokkhANaM samaNovAsiyANaM tiNNi sayasAhassIo aTThArasa ya sahassA ukkosiyA samaNovAsiyANaM saMpayA hotthA / 367 samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa tinni sayA coddasapubbINaM ajiNANaM jiNa-saMkAsANaM savvakkhara-sannivAINaM jiNo viva avitahaM vAgaramANANaM ukkosiyA coddasapuvvINaM saMpayA hotthA / samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa terasa sayA ohinANINaM atisesapattANaM ukkosiyA ohinANINaM saMpayA hotthA / samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa satta sayA kevalanANINaM saMbhinna-varanANadaMsaNa-dharANaM ukkosiyA kevalanANisaMpayA hotthA 368 samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa satta sayA veuvINaM adevANaM deviDDipattANaM ukkosiyA veuvvisaMpayA hotthA / samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa paMcasayA viulamaINaM aDDhAijjesu dIvesu dosu ya samuddesu sagNINaM paMciMdiyANaM pajjattagANaM jIvANaM maNogae bhAve jANamANANaM ukkosiyA viulamaIsaMpayA hotthA / 1 sama0 sa0 14, su0 4 / 2 sama0 sa036 su03 / 3 sama0 sa0300, su04| ThANaM a0 3, u0 4, su0 230 / 4 sama0 sa0 700, su0 2 / 5 sama0 sa0 700, su0 3 / Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa cattAri sayA vAINaM sadevamaNuyAsurAe parisAe vAe aparAjiyANaM ukkosiyA vAisaMpayA hotthA / 369 samaNassa NaM bhagavao mahAvIrasta satta aMtevAsisayAI siddhAI - jAva - savvadukkhappahINAI, cauddasa ajjiyAsayAI siddhaaii| samaNassa NaM bhagavao mahAvIrasta aTTha sayA aNuttarovavAiyANaM gaikallANANaM ThiikallANANaM AgamesibhahANaM ukkosiyA aNusarovavAiyANaM saMpayA hotthA / kappa0 su0 144 // bha0 mahAvIrassa aNuttaradevaloyagAmiNo sissA 370 samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa tevanaM aNagArA saMvaccharapariyAyA paMcasu aNuttaresu mahaimahAlaesu mahAvimANesu devattAe uvavannA / sama0 sa053, su03| bha0 mahAvIrassa aMtagaDabhUmI 371 samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa duvihA aMtakaDabhUmI hotthA, taM jahAjugaMtakaDabhUmI ya pariyAyaMtakaDabhUmI ya - jAba - taccAo purisajugAo jugaMtakaDabhUmI, cauvAsapariyAe aMtamakAsI / kappa0 su0 145 / bha0 mahAvIradikkhiyarAyANo 372 samaNeNaM bhagavatA mahAvIreNaM aTTha rAyANo muMDe bhavettA agArAo aNagArita pavvAiyA, taM jahAsaMgahaNI-gAhA-vIraMgae vIrajase, saMjaya eNijjae ya rArisI / seye sive uddAyaNe, taha saMkhe kAsivaddhaNe // 1 // ThANaM a0 8, su0 621 / bha0 mahAvIratitthe titthayarakammabaMdhayA 373 samaNassa NaM bhagavato mahAvIrassa tityaMsi Nahi jIvehi titthagaraNAmagotte kamme Nivvattite, taM jahA-seNieNaM, supAseNaM, udAiNA, poTTilegaM aNagAreNaM, daDhAugA, saMkheNaM, sataegaM, sulasAe sAviyAe, revatIe // yANaM a0 9, su0 691 / mahAvIratitthe pavayaNa-niNhagA: 374 samaNassa NaM bhagavao mahAvIrasta tityasi satta pavayaNaNiNhagA paNNatA, taM jahA bahuratA, jIvapaesiyA, avattiyA, sAmuccheiyA, dokiriyA, terAsiyA, abaddhiyA // eesi NaM sataNhaM pavayaNaNiNhagANaM satta dhammAyariyA hutyA, taM jahAjamAlI, tIsagutte, AsADhe, Asamitte, gaMge, chalue, goTThAmAhile // etesi NaM sataNhaM pavayaNaNiNhagANaM satta utpattiNagarA hutyA, taM jahAsaMgahaNI-gAhA-sAvatthI usabhapuraM, seyivayA mihila ullagAtIraM / purinaMtaraMji dasapuraM, NiNhagauppattiNagarAI // 1 // TANaM, a0 7, su0 587 / 1 sama0 sa0400, su05| ThANaM0 a04, u04,su0382| 2 sama0 sa0 800, su0 3 / ThANaM, a0 8, su0 653 / Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 mahApaumacariyaM seNiyassa narakagamaNaM 375 esa NaM ajjo ! seNie rAyA bhibhisAre kAlamAse kAlaM kiccA imIse rayaNappabhAe puDhavIe sImaMtae narae caurA sIi-vAsa-sahassa-TThiiyaMsi nirayaMsi neraiyattAe uvavajjihiti / se NaM tattha neraie bhavissai kAle kAlobhAse - jAva - paramakiNhe vaNNeNaM se gaM tattha veyaNaM vedihii ujjalaM - jAva - durhiyaasN| seNiyassa narakAo AgAmi-ussappiNIe kulakaragihe jammo 376 se NaM tao narayAo uvade'ttA AgamessAe ussappiNIe iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse veyaDDhagiripAyamUle puMDesu jaNavaesu sataduvAre nayare saMmuissa kulakarassa bhaddAe bhAriyAe kucchiMsi pumattAe paccAyAhii / tae NaM sA bhaddA bhAriyA navaNhaM mAsANaM bahupar3ipuNNANaM abuTThamANa ya rAiMdiyANaM viikkaMtANaM sukumAlapANipAyaM ahINapaDipuNNapaMciMdiyasarIraM lakkhaNavaMjaNa - jAva - surUvaM dAragaM pyaahii| 377 jaM rayaNiM ca NaM se dArae payAhiI taM raNiM ca NaM sataduvAre nagare sabbhitarabAhirae bhAragaso ya kuMbhaggaso ya paumavAse ya rayaNavAse ya vAse vAsihii / mahApaumanAmakaraNaM 378 tae NaM tassa dArayassa ammApiyaro ekkArasame divase viikkate - jAva - bArasAhe divase ayameyArUvaM goNNaM gaNa NiphaNNaM nAmadhijja kAhiMti / jamhA NaM amhaM imaMsi dAragaMsi jAyaMsi samANaMsi sayaduvAre nagare sabhiMtarabAhirae bhAraggaso ya, kuMbhaggaso ya, paumavAse ya, rayaNavAse ya vAse vuThe, taM hou NaM amhaM imassa dAragassa nAmadhijjJaM mahApaume / tae NaM tassa dAragasta ammApiyaro nAmadhijja kAhiMti mahApaume tti / rajjAbhiseo 379 tae NaM mahApaumaM dAragaM ammApiyaro sAiregaM aTThavAsajAyagaM jANittA mahayA rAyAbhiseeNaM abhisiMcihiti / se NaM tattha rAyA mabissai mahatA himavaMtamahaMtamalayamaMdararAya vaNNao - jAva - rajja pasAhemANe viharissai / 380 tae NaM tassa mahApaumassa raNNo aNNayA kayAi do devA mahir3hiyA - jAva - mahesakkhA seNAkammaM kAhiti taM jahA puNNabhaddae, mANibhaddae / devaseNe ti dutIyaM nAma 381 tae NaM sataduvAre nagare bahave rAIsara-talavara-mADaMbiya-koDuMbiya-inbhaseTThi-seNAvai-satthavAhappabhiyao aNNamaNNaM saddAvehiti evaM vaissaMti / jamhA NaM devANuppiyA ! amhaM mahApaumassa raNNo do devA mahiDDhiyA - jAva - mahesakkhA seNAkammaM kareMti taM jahApuNNabhadde ya mANibhadde ya / taM hou NaM amhaM devANuppiyA ! mahApaumassa raNNo docce vi nAmadhejje devaseNe / tae NaM tassa mahApaumassa docce vi nAmadhejje bhavissai / 382 tae NaM tassa devaseNassa raNNo aNNayA kayAi seyasaMkhatalavimalasaNNikAse cauiMte hatthirayaNe samuppajjihii / tae NaM se devaseNe rAyA taM seyaM saMkhatalavimalasaNNikAsaM caudaMtaM hatthirayaNaM duruDhe samANe sataduvAraM nagaraM majjhamajheNaM abhikkhaNaM abhikkhaNaM aijjAhi ya nijjAhi ya / Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe vimalavAhaNe ti nAma 383 tae NaM sataduvAre nagare bahave rAIsaratalavara - jAva - aNNamaNNaM saddAviti evaM vaissaMti-jamhA gaM devANuppiyA ! amhaM devaseNassa raNNo see saMkhatalavimalasaNNikAse cauddete hatthirayaNe taM hou NaM amhaM devANuppiyA! devaseNassa raNNo tacce vi nAmaSejje vimalavAhaNe / tae NaM tassa devaseNassa raNNo tacce vi nAmaSejje bhavissai vimalavAhaNe / mahApaumassa pavvajjA 384 tae NaM se vimalavAhaNe rAyA tIsaM vAsAI agAravAsamajale vasittA ammApiIhiM devattagahi gurumahattaraehi abbhaNuNNAe samANe udumi sarae saMbuddha aNuttare mokkhamagge puNaravi lorAMtiehi jIyakappihiM devehiM tAhiM iTThAhiM kaMtAhiM piyAhiM maNuSNAhi maNAmAhiM urAlAhi kallANAhi ghaNNAhiM sivAhiM maMgallAhiM sassirIAhiM vaggUhi abhiNaMdijjamANe abhiyuvamANe ya bahiyA subhUmibhAge ujjANe egaM devadUsamAdAya muMDe bhavittA agArAo aNagArithaM pavvayAhii / uvasaggasahaNaM 385 tassa NaM bhagavaMtassa sAiregAI duvAlasa vAsAI niccaM vosaTTakAe ciyattadehe je kei uvasaggA uppajjissaMti taM jahA divvA vA, mANusA vA, tirikkhajoNiyA vA te uppaNNe sammaM sahissai, khamissai titikkhissai, ahiyAsissai / tae NaM se bhagavaM iriyAsamie bhAsAsamie-jAva - guttabaMbhayAri amame akiMcaNe chiNNagaMthe niruvaleve kaMsapAi va mukkatoe jahA bhAvaNAe - jAva - suhuyahuyAsaNe iva teyasA jlNte| gAhAo - kase saMkhe jIve, gagaNe vAe ya sArae salile / pukkharapatte kume, vihage khagne ya bhAraMDe // 1 // kuMjara vasahe sIhe, nagarAyA ceva sAgaramakhobhe / caMde sUre kaNage, vasuMdharA ceva suhuyahue // 2 // bhagavata gahiekavisaM paDibaMdhaviraho 386 natyi NaM tassa bhagavaMtassa katthai par3ibaMdhe bhavai / se ya par3ibaMdhe caubvihe paNNatte taM jahA - aMDaei vA, poyaei vA, uggahiei vA, pAgahiei vA / jaM NaM jaM gaM disaM icchai taM gaM taM gaM disaM apaDibaddhe sucibhUe lahubhUe aNappagaMthe saMjameNaM appANaM bhAvamANe viharissai tassa NaM bhagavaMtassa aNuttareNaM nANeNaM, aNuttareNaM daMsaNeNaM, aNuttareNaM carieNaM evaM AlaeNaM vihAreNaM ajjave maddave lAghave khaMtI muttI guttI sacca-saMjama-tava-guNasucariyasovaciyaphalaparinivvANamaggeNaM appANaM bhAvamANassa jhANaMtariyAe baTTamANassa aNaMte aNuttare nivvAdhAe - jAva - kevalavaranANadaMsaNe samuppajihiti / kevalanANaM daMsaNaM ca 387 tae NaM se bhagavaM arahA jiNe bhavissai kevalI samvaNNU savvadarisI sadevamaNuAsurassa logassa pariyAgaM jANai pAsai savvaloe savvajIvANaM AgaI gaI ThiiM cavaNaM uvavAyaM takkaM maNomANasiyaM bhuttaM kaDaM pariseviyaM AvIkammaM rahokammaM arahA arahassa bhAgI taM taM kAlaM maNasa-bayasa-kAie joge vaTTamANANaM savvaloe savvajIvANaM savvabhAve jANamANe pAsamANe viharadda / tae NaM se bhagavaM teNaM aNuttareNaM kevalavaranANa-daMsaNeNaM sadevamaNuAsuraloga abhisamiccA samaNANaM niggaMthANaM [385 tamasUtrAdArabhya 388 tamasUtragata'paMca'padaparyantapAThasandarbhasthAne vAcanAntare itthaM pATha upalabhyate-"se gaM bhagavaM jaM ceva divasaM muMDe bhavittA-jAva- pavvayAhI taM ceva divasaM sayametArUvamabhiggahaM abhigihihiti-je kei uvasaggA uppajjati taM jahAvivvA vA, mANusA vA, tirikkhajoNiyA vA te savve sammaM sahejjA, khamejjA, titikkhijjA, ahiyAsijjA tae NaM se bhagavaM aNagAre bhavissai iriyAsamie bhAsAsamie evaM jahA- vaz2amANasAmI taM ceva niravasesa - jaavavvaavaarviusjogjutte| Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahApaDama-pariyaM 288 tassa NaM bhagavaMtarasa eevaM bihAreNaM viharamAnarasa buvAlasahi saMvacharehi viksaMhi terasahiya paklerhi terasamasa saMvacharasta aMtarA baTTamANassa aNutareNaM nANeNaM jahA bhAvanAe kebalavaranA samupyajjihati jiNe bhavissA kevalI sasya samyadarisI sarae jAvapaMca"] paMca mahatvapAI sabhAvanAI chaca jIvanikAyasamma desemANe viharissaha / mahAvIrassa mahApaumassa ya desaNAsAmaNNaM 389 se jahA NAmae ajjo ! mae samaNANaM niggaMthANaM ege AraMbhaThANe paNNale, 1 evAmeva mahAcame vi arahA samaNANaM nicANaM evaM AraMbhaThANaM paNahi / . 390 se jahA nAmae ajjo ! mae samaNANaM vihe baMdhaNe paSNale taM jahA pejabaMdhaNe, dosabaMdhaNe, evAmeva mahApaune vi arahA samaNAnaM nidAnaM vihaM baMdhaNaM paNNavehi taM mahA penjabaMdhaNaM ca dosabaMdhaNaM ca / 391 se jahA NAmae ajjo ! mae samaNANaM niggaMthANaM tao daMDA paNNattA taM jahA evAmeva mahApaume vi arahA samaNANaM niggaMyANaM tao daMDe paNNavehi taM jahA 392 se jahA NAmae eeNaM abhilAveNaM cattAri kasAyA paNNattA taM jahA kohakasAe jAva lohakasAe / - 393 paMca kAmaguNe paNNatte taM jahA sadde jAva - phAse / 394 chajjIvanikAyA paNNattA taM jahA puDhavikaiyA jAva tasakAiyA, evAmeva puDhavikAiyA jAva tasakAiyA / . * 395 se jahA NAmae eeNaM abhilAveNaM satta bhayaTThANA paNNattA taM jahA - ilogabhae jaba asilogabhae, evAmeva mahApaume vi arahA samaNANaM satta bhaTTANA paNNavehiha / * 1 2 396 evaM abhavadvANe nava bhaveragusIo basavihe samajayanme evaM jAva tetIsamAsAtamA si * * - 397 se jahA NAmae ajjo ! mae samaNANaM niggaMthANaM naggabhAve, muMDabhAve, aNhANae, adaMtavaNe, acchattae, aNuvAhaNae, bhUmisejjA, phalagasejjA, kaTTasejjA, kesaloe, baMbhaceravAse, paradharapavese jAva lAvaladdhavittIo paNNattAo, evAmeva mahApaume vi arahA samaNANaM nigraMthAgaM naggabhAvaM jAva laDhAvaladdhavittIo paNNavehiha / * . * maNadaMDe jAva kAyadaMDe, maNavaMDaM jAva kAyadaMDaM / . 298 se jahA NAmae anjo bhae samaNAnaM nimArNa AdhArummieDa vA, uddesieDa thA, mIsajjAe vA ansoparavaDa yA pUie, kIe, pAmince, aNTenje, abhisi abhiDe yA saMtArabhatte vA bhiklabhate vA gilAnabhase vA baliyAmate yA pAhuNabhatte yA mUlabhovaNe yA saMdabhoSaNeha vA phalabhovaNeDa yA bIyabhovaNe vA hariyabhovaNeha vA paDisiddhe, * evAmeva mahApaume vi arahA samaNANaM AdhAkammiyaM vA jAva hariyabhoyaNaM vA paDisehissai / 299 se jahA nAmae anno bhae samagANaM paMcamahambae sapadikamaNe acela dhanmepaNale evAmeva mahApaume vi arahA samaNANaM niggaMthANaM paMcamahavvaiyaM jAva acelagaM dhammaM paNNavehida / * 400 se jahA NAmae ajjo ! mae paMcANuvvaie sattasikkhAvaie duvAlasavihe sAvagadhamme paNNatte / evAmeva mahAyaume vi arahA paMcAguvyayaM jAva sAvayadhammaM paNNavessa / Avasaggassa cautthe paDikkamaNajjhayaNe "paDikkamAmi egavihe asaMjame" eyArUvaM suttamatthi / Ava0 a0 4 su0 20-26 / * 91 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 dhammakahANuoge par3hamakhaMdhe 401 se jahA NAmae ajjo ! mae samaNANaM niggaMthANaM sejjAyapiMDei vA, rAyapiMDei vA paDisiddhe, evAmeva mahApaume vi arahA samaNANaM niggaMthANaM sejjAyapiDei vA rAyapiMDei vA par3isehissai / saMpattisAmaNNaM 402 se jahA NAmae ajjo ! mama nava gaNA, egArasa gnndhraa| evAmeva mahApaumassa vi arahao nava gaNA, egArasa gaNadharA bhavissaMti / Ayuso sAmaNNaM . 403 se jahA NAmae ajjo! ahaM tIsaM vAsAI agAravAsamajhe vasittA muMDe bhavitA - jAva - pabbaie, duvAlasa saMvaccharAI terasa pakkhA chaumatthapariyAgaM pAuNittA, terasahi pahiM uNagAI tIsaM vAsAI kevalipariyAgaM pAuNitA, bAyAlIsaM vAsAI sAmaNNapariyAgaM pAuNittA, bAvattari vAsAI savvAuyaM pAlaittA, sijjhiAssaM - jAva - savvadukkhANamaMtaM karessaM, evAmeva mahApaume vi arahA tIsaM vAsAI agArabAsamajheM vasittA - jAva - pavahii, duvAlasa saMvaccharAI - jAva - bAvattarivAsAI savvAuyaM pAlaittA sijjhihii - jAva - savvadukkhANamaMtaM kAhii gAhA-jaMsIlasamAyAro, arahA titthaMkaro mhaaviiro| tassIlasamAyAro, hoi u arahA mahApaume // 1 // ThANaM a0 9, sa0 693 / arahayA mahApaumeNa advarAyANo dikkhiyA bhavissaMti 404 arahA NaM mahApaume aTTha rAyANo muMDA bhavittA agArAo aNagAritaM pavAvessati, taM jahA - 1 paumaM, 2 paumagumma, 3 NaliNaM, 4 paliNagummaM, 5 paumaddhayaM 6 ghaNuddhayaM, 7 kaNagaraha, 8 bharahaM / ThANaM a0 9, sa0 625 / 8. titthayara-sAmaNNaM aDDhAijjesu dIvesu arahaMtAivaMsasamuppattI 405 jaMbuddIve dIve bharaheravaesu vAsesu egasamaye egajuge do arahaMtavaMsA uppajjisu vA uppajjati vA uppajjissaMti vA / 406 jaMbuddIve dIve bharaheravaesu vAsesu egasamaye egajuge do cakkavaTTivaMsA uppajjisu vA uppajjati vA uppajjissaMti vA / 407 jaMbuddIve dIve bharaheravaesu vAsesu egasamaye egajuge do basAravaMsA upajjisu vA uppajjaMti vA uppajjissaMti vA // ThANaM0 a0 2, u0 3, su0 89 / 408 jaMbuddIve dIve bharaheravaesu vAsesu egamegAe osappiNi-ussappiNIe tao vaMsA upajjisu vA uppajjaMti vA uppajjissaMti bA, taM jahA-arahaMtavaMse, cakkavaTTivaMse, dasAravaMse / 409 evaM jAva pukkharavaradIvaddhapaccatthimaddhe / ThANaM0 a0 3, u0 1, su0 143 / Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ titthayara-sAmaNaM aDDhAijjasu dIvesu arahaMtAINamuppattI 410 jaMbuddIve dIve bharaheravaesu vAsesu egasamaye egajuge do arahaMtA upajjisu vA uppajjaMti vA uppajjissaMti vA / 411 jaMbuddIve dIve bharaheravaesu vAsesu egasamaye egajuge do cakkavaTTI upajjisu vA uppajjaMti vA uppajjissaMti vA / 412 jaMbuddIve dove bharaheravaesu vAsesu egasamaye egajuge do baladevA upajjisu vA uppajjaMti vA uppajjissaMti vaa| 413 jaMbuddIve dIve bharaheravaesu vAsesu egasamaye egajuge do vAsudevA uppajjisu vA uppajjaMti vA uppajjissaMti vA / ThANaM0 a0 2, u0 3, su0 89 / 414 jaMbuddIve dIve bharaheravaesu vAsesu egamegAe osappiNI-ussappiNIe tao uttamapurisA upajjisu vA uppajaMti vA uppajjissaMti vA, taM jahA- arahaMtA, cakkavaTTI, baladevavAsudevA / 415 evaM jAva pukkharavaradIvaddhapacatthimaddhe / ThANaM0 a0 3, u0 1, su0 143 / jaMbuddIve bharaheravaesu uttamapurisA 416 jaMbuddIve dIve bhara heravaesu NaM vAsesu egamegAe osappiNoe egamegAe ussappiNIe vauppaNNaM-cauppaNNaM uttamapurisA upajjisu vA uppajjaMti vA upajjissaMti vA, taM jahA-cauvIsaM titthakarA, bArasa cakkavaTTI, nava baladevA, nava vaasudevaa| sama0 sa0 54, su0 1 / dhAyaisaMDe uttamapurisA 417 dhAyaisaMDe NaM dIve ukkosapae aTuDhi arahaMtA samupajjisu vA samuppajjeMti vA samuSpajjissaMti vA / 418 evaM cakkavaTTI baladevA vAsudevA / sama0 sa0 68, su0 1-3 / pukkharavaradIvaDr3he uttamapurisA 419 pukkharavaradIvaDDhe NaM ukkosapae aTuTThi arahaMtA samupajjisu vA samuppajjeMti vA samuppajjissaMti vA / 420 evaM cakkavaTTI baladevA vAsudevA / sama0 sa0 68, su0 4 / jaMbuddIve mahAvidehe arahaMtAINamuppattI 421 jaMbuddIve dIve mahAvidehe vAse jahaNNapae cattAri arahaMtA cattAri cakkavaTTI cattAri baladevA cattAri vAsudevA upparjajasu vA uppajjaMti vA uppajjissaMti vA / ThANaM0 a0 4, u0 2, su0 302 / 422 jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa puratthimeNaM sItAe mahANadIe uttareNaM ukkosapae aTTha arahaMtA, aTTha cakkavaTTI, aTTha baladevA, Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANaoge paDhamakhaMdhe aTTha vAsudevA upajjisu vA uppajjaMti vA uppajjissaMti vA / ThANaM0 a0 8, su0 638 / jaMbuTTIve eravae titthayarA 423 jaMbuddIve gaM dIve eravae vAse imose osappiNIe cauvIsaM titthagarA hotyA, taM jahA caMdANaNaM sucaMdaM ca, aggiseNaM ca naMdiseNaM ca / isidiNNaM vayahAriM, vaMdimo sAmacaMdaM ca // 1 // vaMdAmi juttiseNaM, ajiyaseNaM taheva sivaseNaM / buddhaM ca devasamma, sayayaM nikkhittasatyaM ca // 2 // asaMjalaM jiNavasahaM, vaMde ya aNaMtayaM amiyaNANi / uvasaMtaM ca ghuyarayaM, vaMde khalu guttiseNaM ca // 3 // atipAsaM ca supAsaM, devesaravaMdiyaM ca marudevaM / NivvANagayaM ca gharaM, khINaduhaM sAmakoTu ca // 4 // jiyarAgamaggiseNaM, vaMde khINarayamaggiuttaM ca / vokkasiyapejjadosa, ca bAriseNaM gayaM siddhi // 5 // sama0 su0 158 / jaMbuddIve eravae bhAvI titthayarA 424 jaMbuddIve NaM dIve eravae vAse AgamissAe ussappiNIe cauvIsaM titthakarA bhavissaMti taM jahA sumaMgale ya siddhatthe, NivvANe ya mahAjase / dhammajAe ya arahA, AgamissANa hokkhai // 1 // siricaMde pupphakeU, mahAcaMde ya kevalI / suyasAgare ya arahA, AgamissANa hokkhai // 2 // siddhatthe puNNadhose ya, mahAghose ya kebalI / saccaseNe ya arahA, AgamissANa hokkhai // 3 // sUraseNe ya arahA, mahAseNe ya kevalI / savvANaMde ya arahA, devautte ya hokkhai // 4 // supAse suvvae arahA, arahe ya sukosle| arahA aNaMtavijae, AgamissANa hokkhai // 5 // vimale uttare arahA, arahA ya mahAbale / devANaMde ya arahA, AgamissANa hokkhai // 6 // ee vuttA cauvvIsaM, eravayammi kevalI / AgamissANa hokkhaMti, dhammatitthassa desagA // 7 // sama0 su0 158 / jaMbuddIve titthayarA 425 jaMbuddIve NaM bhaMte ! dIve jahaNNapae vA ukkosapae vA kebaiyA titthayarA samvaggeNaM paNNattA ? goyamA! jahaNNapae cattAri, ukkosapae cottIsaM titthayarA savvaggeNaM paNNattA / jaMbu. va0 7 su0 173 / jaMbuddIvatitthayarANaM ukkiTThA saMkhA 426 jaMbuddIve NaM dIve ukkosapae cottIsaM titthaMkarA samuppajjaMti / sama0 sa0 34, su0 4 / jaMbuddIve bhArahe vAse titthayarANaM nAmAI 427 jaMbuddIve NaM bhaMte ! dIve bhArahe vAse imIse osappiNIe kati titthagarA paNNatA ? goyamA ! cauvIsaM titthagarA paNNattA, taM jhaa-usbh-ajiy-sNbhv-abhinNdnnsumti-suppbh-supaas-ssi-pupphdNt-siiyl-sejjNs-vaasupujj-viml-annNt-dhmm-sNti-kuNthu-ar-mlli-munnisuvvy-nmi-nemi-paasvddhmaannaa| bhaga0 sa0 20, u08 su0 675 / sama0 sa0 24, su0 1 / Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ titthayara-sAmaNNaM 95 piyaro 428 jaMbuddIve gaM dIve bhArahe vAse imose osappiNIe cauvIsaM titthagarANaM piyaro hotyA, taM jahAsaMgahaNIgAhAo NAbhI ya jiyasattU ya, jiyArI saMvare i ya / mehe dhare pai? ya, mahaseNe ya khattie // 1 // suggIve daDharahe viNhU, vasupujje ya khattie / kayavammA sIhaseNe ya, bhANU vissaseNe i ya // 2 // sUre sudaMsaNe kuMbhe, sumittavijae samuddavijaye ya / rAyA ya AsaseNe, siddhatthe cciya khattie // 3 // uditoditakulavaMsA, visuddhavaMsA guNehiM uvaveyA / titthappavattayANaM, ee piyaro jiNavarANaM // 4 // mAyaro 429 jaMbuddIve NaM dIve bhArahe vAse imIse osappiNIe cauvIsaM titthagarANaM mAyaro hotthA, taM jahA - saMgahaNIgAhAo marudevA vijayA segA, siddhatthA maMgalA susImA ya / puhavI lakkhaNa rAmA, naMdA viNhU jayA sAmA // 1 // sujasA subvaya airA, siriyA devI pabhAvaI / paubhA vappA sivA ya, vAmA tisalA devI ya jiNamAyA // 2 // puvvabhavA 430 eesi cauvIsAe titthagarANaM cauvIsaM puvvabhabiyA NAmadhejjA hotyA, taM jahAsaMgahaNI gAhAo paDhamettha vairaNAbhe, vimale taha vimalavAhaNe ceva / tatto ya dhammasIhe, sumitte taha dhammamitte ya // 1 // suMdarabAhU taha dIhabAhU jugabAhU laTThabAhU ya / diNNe ya iMvadatte, suMdara mAhiMdare ceva // 2 // soharahe meharahe, ruppI ya sudaMsaNe ya boddhavve / tatto ya naMdaNe khalu, sIhagirI ceva vIsaime // 3 // adINasattu saMkhe, sudaMsaNe naMdaNe ya boddhavve / osappiNIe ee, titthakarANaM tu punvabhavA // 4 // sama0 su0 157 / puvvabhavasuyaNANaM 431 jaMbuddIde gaM dIve imIse osappiNIe tevIsaM titthakarA puvvabhave ekkArasaMgiNo hotyA, taM jahA-ajie saMbhave abhiNaMdaNe sumatI paumappabhe supAse caMdappahe suvihI sotale sejjaMse vAsupujje vimale aNaMte dhamme saMtI kuMthU are mallI muNisuvvae NamI ariTuNemI pAse vaddhamANe ya / usabhe NaM arahA kosalie coddasapuvvI hotthA / puvvabhavA 432 jaMbuddIve NaM dove imose osappiNIe tevIsaM titthagarA puvvabhave maMDaliyarAyANo hotthA, taM jhaa-ajie| sumatI paumappabhe supAse caMdappahe suvihI sItale sejjaMse vAsupujje vimale aNaMte dhamme saMto kuMthU are mallI muNisunvae NamI ariTuNemI pAse baddhamANe ya / usabhe NaM arahA kosalie cakkavaTTI hotthaa| sama0 sa0 23, su0 34 / titthayarANaM vaNNo 433 do titthagarA NIluppalasamA vaNNeNaM paNNattA, taM jahA- muNisubbae ceva, ariTuNemI ceva / do titthagarA piyaMgusAmA vaNNeNaM paNNatA, taM jahA-mallI ceva, pAse cev| do titthagarA paumagorA vaNNeNaM paNNattA, taM jahA-paumappahe ceva, vAsupujje ceva / Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe do titthagarA caMdagorA vaNNeNaM paNNatA, taM jahA-caMdappabhe ceva, puSphadaMte ceva / / ThANaM0 a0 2, u0 4 su0 108 / jJAtA0 a0 8 / uccattaM 434 ajite NaM arahA addhapaMcamAiM dhaNusayAI uDDhe uccatteNaM hotthA / sama0 sa0 450, su0 1 / saMbhave gaM arahA cattAri dhaNusayAI uDDhaM uccatteNaM hotthA / sama0 sa0 400, su0 1 / abhinaMdaNe NaM arahA abuTThAI dhaNusayAI uDDhe uccatteNaM hotthA / sama0 sa0 350, su0 2 / sumaI NaM arahA tiNNi dhaNusayAI uDDhe uccatteNaM hotthA / sama0 sa0 300, su0 1 / paumappa NaM arahA aDDhAijjAiM dhaNusayAI uDDhaM uccatteNaM hotthA / sama0 sa0 250, su0 1 / supAse NaM arahA do dhaNusayAI uDDhe uccatteNaM hotthA / sama0 sa0 200, su0 1 / caMdappabhe NaM arahA divaDDha ghaNusayaM uDDhaM uccatteNaM hotthA / sama0 sa0 150, su0 1 / suvihI puSphadaMte gaM arahA egaM dhaNusayaM uDDhaM uccatteNaM hotthA / sama0 sa0 100, sU0 3 / sIyale NaM arahA nauI dhaNUI uDDhaM uccatteNaM hotthA / sama0 sa0 90, su0 1 / sejjaMse NaM arahA asIiM dhaNUI uDDhaM uccatteNaM hotthaa| sama0 sa0 80, su0 1 / vAsupujje NaM arahA sari dhaNUiM uDDhaM uccatteNaM hotthA / sama0 sa0 700, su0 3 / vimale NaM arahA saThiM dhaNUI uDDhaM uccatteNaM hotthA / sama0 sa0 60, su0 3 / aNaMte NaM arahA paNNAsaM dhaNUI uDDhaM uccatteNaM hotthA / sama0 sa0 50, su. 2 / dhamme NaM arahA paNayAlIsaM dhaNUI uDDhe uccatteNaM hotthA / sama0 sa0 45, su0 5 / saMtI NaM arahA cattAlIsaM dhaNUI uDDhe uccatteNaM hotthA / sama0 sa0 40, su0 3 / kuMthU NaM arahA paNatIsaM dhaNUI uDDhe uccatteNaM hotthA / sama0 sa0 35, su0 2 / are NaM arahA tIsaM dhaNUI uDDhe uccatteNaM hotthA / sama0 sa0 30, su0 4 / 1 pauma-vasupujjarattA, sasi-suvihi sea nemi-maNi kAlA / mallI pAso nIlA, kaNayanihA sela sesa jiNA // 1 // satta0 ThA0 46, gA0 125 / Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ titthayara-sAmaNNaM mallI gaM arahA paNavIsaM dhaNUI uDDhaM uccatteNaM hotthA / sama0 sa0 25, su0 2 / muNisuvvae NaM arahA bIsaM dhaI uDDhaM uccatteNaM hotthA / sama0 sa0 20, su0 2 / NamI NaM arahA paNNarasa dhaNUI uDalaM uccatteNaM hotthA / sama0 sa0 15, su0 2 / mI gaM arahA dasa dhaNUI uDDhaM uccatteNaM, hotyA' / ThANaM a0 10, su. 735 / pAse gaM arahA nava rayaNIo uDDhe uccatteNaM hotthA / sama0 sa0 9, su0 4 / samaNe bhagavaM mahAvIre satta rayaNIo uDDhaM uccatteNaM hotthA / sama0 sa0 7, su0 3 / agAravAso 435 usabhe gaM arahA kosalie tesII puvvasayasahassAI agAravAsamajhe vasittA muMDe bhavittA NaM agArAo aNagAriaM pvvie| sama0 sa0 83, su0 1 / ajite gaM arahA ekkasari puvvasayasahassAI agAramajhe vasittA muMDe bhavittA NaM agArAo aNagAriaM pavvaie / sama0 sa0 71, su0 3 / saMbhave gaM arahA egUNasaThiM puvvasayasahassAi agAramajhe vasittA muMDe bhavitsA gaM agArAo aNagAriaM pavvaie / sama0 sa0 59, su0 2 / sItale NaM arahA paNNari puvvasahassAI agAramajhe vasittA muMDe bhavittA gaM agArAo aNagAriaM pvvie| sama0 sa0 75, su0 2 / saMtI NaM arahA paNNatari vAsasahassAI agAravAsamajhe vasittA muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pvvie| sama0 sa0 75, su0 3 / ariThThanemI gaM arahA tiNi vAsasayAI kumAravAsamajhe vasittA muMDe bhavitsA agArAo aNagAriaM pvvie| sama0 sa0 300, su0 2 / se NaM arahA tIsaM vAsAI agAramajhe vasittA [muMDe bhavittA ?] agArAo aNagAriyaM pvvie| sama0 sa0 30, su. 6 / samaNe bhagavaM mahAvIre tIsaM vAsAI agAramA vasittA muMDe bhavittA agarAo aNagAriyaM pavvaie / sama0 sa0 30, su0 7 / kumArakAlo 436 paMca titthagarA kumAravAsamajhe vasittA muMDA bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaiyA, taM jahA-vAsupujje, mallI, ariTuNemI, pAse, viire|| ThANaM0 a0 5, u0 3, su0 471 / 1 sama0 sa0 10, su0 4 / 2 ThA0 a0 7, su0 56 / ova0 su0 16 / Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge paDhamakhaMgha agAravAsakAlo 437 egaNavIsaM titthayarA agAramajhe vasittA muMDe bhavittA NaM agArAo aNagAriaM pdhviaa| sama0 sa0 19, su0 5 / savvAyU 438 usabheNaM arahA kosalie caurAsIiM puvva-sayasahassAI savvAuyaM pAlaittA siddha buddha mutte aMtagaDe pariNigvuDe savvadukkhappahINe / sama0 sa0 84, su0 2 / caMdappabhe NaM arahA dasa-puvva-satasahassAI savvAuyaM pAlaittA siddha buddhe mutte aMtagaDe pariNivvuDe savvadukkha-ppahINe // ThANaM0 a0 10, su0 735 / sejjase arahA caurAsIiM vAsa-sayasahassAI savvAuyaM pAlaittA siddha buddhe mutte aMtagaDe pariNimvuDe samvadukkha-ppahINe / ___ sama0 sa0 84, su0 3 / mme gaM arahA dasa vAsa-sayasahassAI savvAuyaM pAlaittA siddha buddhe mutte aMtagaDe pariNivbur3e savvadukkha-ppahINe / ThANaM0, a0 10, su0 735 / kuMthU NaM arahA paMcANauI vAsa-sahassAI paramAuM pAlaittA siddhe buddhe mutte aMtagaDe pariNibuDe savvadukkha-ppahINe / sama0 sa0 95, su0 4 / 1 titthayarANaM kumArattaM rajjaM ca : gAhAo : 1 usabhassa kumArattaM, puvANaM vIsaI sayasahassA / tevaTThI rajjamI, aNupAleUNa NivakhaMto // 1 // 2 ajiassa kumArattaM, aTThArasa puvvasayasahassAI / tevaNNaM rajjamI, puvvaMgaM ceva boddhanvaM / / 2 / / paNNarasa sayasahassA, kumAravAso a saMbhavajiNassa 3 / coAlIsaM rajje, cauraMgaM ceva boddhavvaM / / 3 / / addhaterasalakkhA, puvANaM'bhiNadaNe 4 kumArattaM / chattIsA addhaM cia, aTuMgA ceva rajjaMmi / / 4 / / 5 sumaissa kumArattaM, havaMti dasa puvvasayasahassAI / auNAtIsa rajje, bArasa aMgA ya boddhabvA // 5 // 6 paumassa kumArattaM, puvANa'ddhaTThamA syshssaa| addhaM ca egavIsA, solasa aMgA ya rajjaMmi / / 6 / / puvvasaya sahassAI, paMca supAse 7 kumAravAsA u / caudasa puNa rajjamI, vIsaM aMgA ya boddhabbA / / 7 // aDDhAijjA lakkhA, kumAravAso sasippahe 8 hoi / addhaM chacciya rajje, cauvIsaMgA ya boddhavvA / / 8 / / paNaM pubbasahassA, kumAravAso u puSphadaMtassa 9 tAvai rajjamI, aTThAvIsaM ca puvvaMgA / / 9 / / paNavIsasahassAI, puvvANa sIale 10 kumArattaM / tAvaiaM pariAo, paNNAsaM ceva rajjaMmi // 10 // vAsANa kumArattaM, igavIsaM lakkha hu~ti sijjaMse 11 / tAvai pariAo, bAyAlIsaM ca rajjami / / 11 / / gihavAse aTThArasa, vAsANaM sayasahassa niameNaM / caupaNNa sayasahassA, pariAo hoi vasupujje 12 / / 12 / / paNNarasa sayasahassA, kumAravAso a tIsaI rjje| paNNarasa sayasahassA, pariAo hoi vimalassa 13 // 13 / / aTThamalakkhAI, vAsANamaNataI14 kumAratte / tAvai pariAo, rajjamI hu~ti paNNarasa / 14 / 15dhammassa kumArattaM, vAsANaDDhAiAI lakkhAI // tAvai pariAo, rajje puNa hu~ti paMcaiva / / 15 / / 16saMtissa kumArataM, maMDalia cakki pariAa causuMpi / patte patteaM, vAsasahassAiM paNavIsaM / 16 / emeva ya kuMthussa17 bi, causu vi ThANesu hu~ti patte / tevIsa sahassAI, varisANaddhaTThamasayA ya / 17 / emeva arajiNidassa18, causu bi ThANesu huMti ptte| igavIsa sahassAI, vAsANa hu~ti NAyavvA / 18 / 19mallissa vi vAsasayaM, gihavAse sesayaM tu pariAo / cauppaNNasahassAI, naba ceva sayAI puNNAI / 19 / addhaTThamA sahassA, kumAravAso u suvvaya20jiNassa / tAvai pariAo, paNNarasasahassa rajjami / 20 / namiNo21 kumAravAso, vAsa sahassAI duNNi addhaM ca / tAvai pariAo, paMcasahassAI rajjami / / 21 / / tiNNeva ya vAsasayA, kumAravAso ariTThanemissa22 / satta ya vAsasayAI, sAmaNNe hoi pariAo // 22 // pAsassa 23kumArattaM, tIsaM pariAo sattarI hoi / tIsA ya vaddhamANe 24, bAyAlIsA u pariAo // 23 // Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ titya yara sAmaNNaM mallI gaM arahA paNapaNaM vAsa saharasAI paramAuM pAlatA siddhaM buddhaM mujhe aMtaga pariNi savyaktIne / sama0 sa0 55, su. 1 / NamI NaM arahA dasa-bAsa - sahassAiM savvAuyaM pAlaittA siddhe buddhe mutte aMtagaDe pariNiThavaDe savvadukkha-ppahINe / ThANaM0 a0 10, su0 735 / mI gaM arahA isa bAsa-savAI samyAuyaM pAlatA siddhe buddhe mule aMtagaDa pariNambu samyakkhINaM / ThANaM0 a0 10, su0 735 / pAse NaM arahA purisAdANIe ekkaM vAsa sayaM sambAuyaM pAlaittA siddhe buddhe mutte aMtagaDe pariNiThavaDe savvadukkha ppahINe / sama0 su0 100, 4 su0 samaNe bhagavaM mahAvIre bAvarttAraM vAsAiM savvAuyaM pAlaittA siddhe buddhe mute aMtagaDe pariNivvaDe savvadukkha--pahINe' / sama0 72, su0 3 / caMdappabhassa chaumatthakAlo 439 caMdappa NaM arahA chammAse chaumatthe hutthA / 1 kallANagANi 440 paramapyaheNaM arahA paMcacitte hatthA, taM jahA 1. cittAhi cute caittA garbha vakkate / 2. cittAhi jAte / 3. cittAhi muMDe bhavittA agArAo aNagAritaM pavvaie / 4. cittAhi anaMte aNuttare jibbAvAe NirAvaraNe kasiNe paDipuNNe kevalavaraNANadaMsaNe samuppaNNe / 5. cittAhi pariNite / 2 puSkale gaM arahA paMcamUle hutvA taM jahA mUle te bahalA garbha baste0 // sIpale gaM arahA paMcapuvA hatvA taM jahA puNyAsAThAhi cute dattA garbhava vimaleNaM arahA uttarAbhavae hutyA taM jahA uttarAbhavayAhi te caitA garbha base0 // ate arahA paMcarelie hatyA taM jahA revatihi te bahalA garbha vakrutaM // dhambe arahA paMcapute hutyA taM jahA seNaM te vadatA garbha banate0 // 0 saMto gaM arahA paMcabharaNItaM jahA bharaNIhi cute caitA garbha vayate / kuMthU NaM arahA paMcakattie hutthA, taM jahA- kattiyAhi cute caittA gabbhaM vakkate 0 // are NaM arahA paMcarevatie hutyA, taM jahA revatihi cute caitA garbha vakkate 0 / / mumbie arahA paMcasavaNe hatyA taM jahA savarNaNaM taM baddatA garbha vakrate0 // namo gaM jarahA paMcasigIe hatyA taM jahA Asihi cute calA garbha banale0 // pemI gaM arahA paMcacitte hatyA se jahA cittAhi cuse caitA garbha vakte // pAse NaM arahA paMcavisAhe hutthA, taM jahA -visAhAhi cute caitA ganbhaM vakkate0 / / 0 99 ThANaM0 a0 6, su0 520 / titthayarANaM savvAu gAhAo / / 1 / / caurAsI 1 bisattari2 saTThI 3 paNNAsameva lakkhAI4 / cattA5 tIsA6 vIsA7 dasa do9 egaM ca puvvANaM 1 caurAsIiM11 bAvattarI 12ya saTThI ya hoi vAsAnaM 13 / / tIsA14 ya dasa 15 ya egaM ca evamee sayasahassA 16 // 2 // paMcANaui sahassA 17. caurAsII18 ya paMcapaNNA 19 ya / / tIsA20 ya dasa 21 ya egaM 22 saya 23 ca bAvattarI24 ceva / / 3 / / gAhAo - vAsasahassaM 1 bArasa2 caudasa3 aTThAra4 vIsabarisA5 ya / / mAsA6 channava7 tinniya ya mikkaga 12 dugaM 13 ca / / 1 / / tiya 14 duga 15 ikkaga 16 solasa, vAsA17 tinni 18 mAsikkArasa20 navagaM 21, capaNa digAI22 culasII 23 || 2 || pakkha'hiya saDDa bArasa24, vAsA cau9 tiga 10 duga 11 ya taheva'horattaM 19 / / chaumattha- kAla - parimANe / / Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe samaNe bhagavaM mahAvIre paMcahatyuttare hotthA, taM jahA-1. hatthusarAhi cute caittA gambhaM vkkte| 2. hatthuttarAhi gambhAo gabhaM saahrite| 3. hatyuttarAhiM jaate| 4. hatyuttarAhi muMDe bhavittA agArAo aNagAritaM pavvaie / 5, hatyuttarAhi aNaMte agattare NivAdhAe NirAbaraNe kasiNe paDipuNe kevalavaraNANadaMsaNe samuppaNNe // ThANaM0 a0 5, u0 1, su0 411 : sIyA sIyAvAhayA ya 441 eesi NaM cauvIsAe titthakarANaM caudhosaM soyAo hotthA, taM jahA soyA sudaMsaNA suppabhA yati, siddhatya suSpasiddhA ya / vijayA ya vejayaMti, jayaMti aparAjiyA ceva // 1 // aruNappabha caMdappabha, sUrappaha aggisappabhA ceva / vimalA ya paMcavaNNA, sAgaradattA ya NAgadattA ya // 2 // abhayakara NivutikarA, maNoramA taha majoharA ceva / deSakura uttarakurA, visAla caMdappabhA sIyA // 3 // eyAto sIyAo, savasi ceva jiNavariMdANaM / samvajagavacchatANaM, sabvotuyasubhAe chAyAe // 4 // pubbi ukkhitA, mANusehi sAhaduromakUvehiM / pacchA vahaMti sIyaM, asuriMdasuriMdanAgiMdA // 5 // calaghavalakuMDalavarA, sacchadaviubviyAbharaNadhArI / suraasuravaMdiyANaM, vahaMti sIyaM jiNidANaM // 6 // purao vahaMti devA, nAgA puNa dAhiNammi pAsammi / paccatthimeNa asurA, garulA puNa uttare pAse // 7 // dikkhAnagarAI 442 usamo ya viNIyAe, bAravaIe ariTuvaraNemI / avasesA tityayarA, nikkhaMtA jammabhUmIsu // 1 // dikkhAkAle egadU saM 443 samve vi egadUseNa, NiggayA jigavarA cauvvIsaM / Na ya NAma aNNaliMge ga ya gihilige kuliMge va // 1 // 1. duca uttha navama bArasa, terasa pannarasa sesa ganmaThii / mAsA aDa nava taduvari, usahAikameNime divasA // 1 // cau paNavIsaM chaddiNa, aDavIsaM chacca chacciguNavIsaM / sagachanvIsaM cha ccha ya, vIsigavIsa cha chavvIsaM / / 2 / / cha paNa aDa satta aTThaya, aTThaDaTTha cha satta huMtti gambha diNA / 2. ka gAhAo evameeNaM abhilAveNaM imAo gAhAo aNugaMtavyAo paumappabhassa cittA, mUle puNa hoi pupphadaMtassa / puvAI AsADhA, sIyalassuttara vimalassa bhaddavayA // 1 // muNisuvvayassa savaNo, AsiNi namiNo ya nemiNo cittA / pAsassa visAhAo, paMca ya hatthuttaro vIro / / 3 / / - revaiyA aNaMtajiNo, pUso dhammassa saMtiNo bhrnnii| kuMthussa kattiyAo, arassa taha revaio ya // 2 // kha uttarasADhA ? rohiNi2, miyasIsa3 puNavvasU4 mahA5 cittA6 // vaisAha 7'NurAhA8 mUla9, puvva10 savaNo11 sAsayabhisA12 ya // 1 // uttarabhaddava13 revai14, pussa 15 bharaNi16 kattiyA17 ya revai18 ya / / assiNi 19 savaNo20 assiNi21 citta22 visAhu23 ttarA24 rikkhA // 2 // 3. titthayarANaM dikkhAkAlogAhAo : usabhassa puvalakkhaM, puvaMgUNamajiassa taM ceva / cauraMgUNaM lakkhaM, puNo puNo jAva suvihitti // 1 // paNavIsaM tu sahassA, pubvANaM sIalassa priaao| lakkhAI ikkavIsaM, sijaMsa jiNassa vAsANaM // 2 / / caupaNaM paNNarasa, tatto aTThamAi lkkhaaii|, aDDAijjAI tao, vAsasahassAI paNavIsaM / / 3 / / tevIsaM ca sahassA, sayANi aTThamANi a havaMti / igavIsaM ca sahassA, bAsasaUNA ya paNapaNNA // 4 // aTThamA sahassA, aDDhAijjA ya satta ya sayAiM / sayarI bicattavAsA, dikkhAkAlo jiNiMdANaM // 5 / / Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ titthayara-sAmaNNaM sahadikkhiyANaM saMkhA 444 ekko bhagavaM vIro, pAso mallI ya tihi-tihi-saehi / bhayapi vAsupujjo, chahiM purisasahi nikkhaMto // 1 // uggANaM bhogANaM, rAiNNANaM ca khattiyANaM ca / cahiM sahassehiM usabho, sesA u sahassaparivArA // 2 // dikkhApuvvaM tavo 445 sumaittha NiccabhatteNa, Niggao vAsupujja cotyeNaM / pAso mallI vi ya., aTThameNa sesA u chaTheNaM // 1 // sama0 su0 157 / paDhamabhikkhAdAyagA / paDhamabhivakhAdAyAro hAramA taha dhammamite yAmadatta ya // 2 // 446 eesi NaM cauvosAe titthagarANaM cauvosaM paDhamabhikkhAdAyAro hotyA, taM jahA sejjaMse baMbhavatte, suriMdavatte ya iMdadatte ya / tatto ya dhammasIhe, sumitta taha dhammamitte ya // 1 // pusse puNavvasU puNNaNaMda, suNaMde jaye ya vijaye ya / paume ya somadeve, mahiMdadatte ya somabatte ya // 2 // aparAjiya vIsaseNe, vIsatime hoi usabhaseNe ya / diNNe varadatte, ghane bahule ya ANupuvvIe // 3 // ete visuddhalesA, jiNavarabhattIe paMjaliuDA ya |tN kAlaM taM samaya, paDilAbheI jiNavariMde // 4 // 447 paDhamabhikkhAkAlo saMbacchareNa bhikkhA, laddhA usabheNa logaNAheNa / sesehiM bIyadivase laddhAo paDhamabhikkhAo // 1 // usabhassa paDhamabhikkhA, khoyaraso Asi logaNAhassa / sesANaM paramaNNaM, amayarasarasovamaM Asi // 2 // sarvesi pi jiNANaM, jahiyaM laddhAo paDhamabhikkhAto / tahiyaM vasudhArAo, sarIramettIo buDhAo // 3 // ceiyarukkhA saMgahaNI gAhAoetesi NaM caubIsAe titthagarANaM cauvIsaM ceiyarukkhA hotthA, taM jahANaggoha-sattivaNNe, sAle piyae piyaMgu chttaahe| sirise ya gAgarukkhe, mAlI ya pilaMkhurukkhe ya // 1 // teMduga pADala jaMbU, Asotye khalu taheva ddhivnnnne| gaMdIrukkhe tilae aMbayarukkhe asoge ya // 2 // caMpaya baule ya tahA, veDasirukkhe ya vAyaIrukkhe / sAle ya vaDDhamANassa, ceiyarukkhA jiNavarANaM // 3 // battIsaI dhaNUI, ceiyarukkho ya vaddhamANassa / Niccougo asogo, occhaNNo sAlarukNaM // 4 // tiNNeva gAuyAI, ceiyarukkho jiNassa usabhassa / sesANaM puNa rukkhA, sarIrato bArasaguNA u // 5 // sacchattA sapaDAgA, saveiyA toraNehi uvveyaa| suraasuragahalamahiyA, ceiyarukkhA jiNavarANaM // 6 // paDhamasissA 449 etesi NaM cauvIsAe titthagarANaM cauvIsaM paDhamasIsA hotthA, taM jahA paDhametya usabhaseNe, bIe puNa hoi sohaseNe u / cArU ya vajjaNAbhe, camare taha sunvate vidagbhe // 1 // dipaNe vArAhe puNa, ANaMde gothubhe suhamme ya / maMdara jase ariThe, cakkAuha sayaMbhu kuMbhe ya // 2 // ThANaM a0 3, u0 4, su0 229 / ka. mallI NaM arahA appasattame muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pabvaie, taM jahA- mallI videharAyavarakaNNagA, paDibuddhI ikkhAgarAyA, caMdacchAye aMgarAyA, ruppI kuNAlAdhipatI, saMkhe kAsIrAyA, adINasattu kururAyA, jitasattu paMcAlarAyA / / ThANaM0 a0 7, su0 564 nAyAdhammakahAe (4) puNa advarAjakumArehi saha mallI dikkhiyati Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 dhammakahANuoge paDhamakhaMdheTa 'bhisae va iMda kuMbhe, varadatte diNNa iMdabhUtI ya / uditoditakulavaMsA, visuddhavaMsA guNehi uvaveyA / titthappabattayANaM, paDhamA sissA jiNavarANaM // 3 // paDhamasissiNIo 450 eesi NaM cauvIsAe titthagarANaM cauvIsaM paDhamasissiNIo hotyA, taM jahA baMbhI phagga sammA, atirANI kAsavI raI somA / sumaNA vAruNi sulasA, dhAriNi dharaNI ya dharaNidharA // 1 // paumA sivA suI aMjU, bhAviyappA ya rakkhiyA / baMdhU-pupphavatI ceva, ajjA dhaNilA ya AhiyA // 2 // jakkhiNI pupphacUlA ya, caMdaNa'jjA ya AhiyA / uditoditakulavaMsA, visuddhavaMsA guNehi uvaveyA / titthappavattayANaM, paDhamA sissI jiNavarANaM // 3 // sama. su. 157 / kevalanANa-dasaNoppattikAlo 451 aMbuddIve NaM dIve bhArahe vAse imIse osappiNIe tevIsAe jiNANaM sUruggamaNamuhattaMsi kevalavaranANadaMsaNe samuppaNNe // sama0 sa0 23, su0 2 / titthayarANaM atisesA 452 cottIsaM buddhAisesA paNNattA, taM jahA 1. avaTThie kesamaMsuromanahe / 2. nirAmayA niruvalevA gaayltttthii| 3. gokkhIrapaMDure maMsasoNie / 4. paumuppalagaMdhie ussAsanissAse / 5. pacchanne AhAranIhAre, ahisse maMsacakkhuNA / 6. AgAsagayaM cakkaM / 7. AgAsagayaM chattaM / 8. AgAsagayAo seyavaracAmarAo / 9. AgAsaphAliyAmayaM sapAyapIDhaM sohAsaNaM / 10. AgAsagao kuDabhIsahassaparimaMDiAbhirAmo iMdAo purao gacchada / 11. jattha jattha vi ya NaM arahaMtA bhagavaMto ciTThati vA nisIyaMti vA tattha tattha vi ya NaM takkhaNAdeva saMchannapattapupphapallava samAulo sacchatto sajjhao sayaMTo sapaDAgo asogavarapAyavo abhisaMjAyai / 12. Isi piTThao mauDaThANaMmi teyamaMDalaM abhisaMjAyai, aMdhakArevi ya NaM dasa disAo pabhAsei / 13. bahusamaramaNijje mUmibhAge / 14. ahosirA kaMTayA bhavaMti / 15. uDu vivarIyA suhaphAsA bhavati / 16. sIyaleNaM suhaphAseNaM surabhiNA mArueNaM joyaNaparimaMDalaM savao samaMtA saMpamajjijjati / 17. juttaphusieNa ya meheNa niya-raya-reNuyaM kajjai / 18. jala-thalaya-bhAsura-pabhUteNaM biTaTThAiNA dasaddhavaNeNaM kusumeNaM jANussehappamANamitte puSphovayAre kajjai / 19. amaNuNNANaM sadda-pharisa-rasa-rUva-gaMdhANaM avakariso bhavai / 20. maNuNNANaM sadda-pharisa-rasa-ruva-gaMdhANaM pAubbhAvo bhavai / 21. paccAharaovi ya NaM hiyayagamaNIo joyaNanIhArI saro / 22. bhagavaM ca NaM addhamAgahIe bhAsAe dhammamAikkhai / 23. sAvi ya NaM addhamAgahI bhAsA bhAsijjamANI tesi savesi AriyamaNAriyANaM dupaya-cauppaya-miya-pasu-pakkhi sirIsivANaM appaNo hiya-siva-suhadabhAsattAe pariNamai / Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ titthayara-sAmaNNaM 103 24. puvvabaddhaverA vi ya NaM devAsura-nAga-suvaNNa-jakkha-rakkhasa-kinnara-kiMpurisa-garula-gaMdhava-mahoragA arahao pAyamale pasaMtacittamANasA dhamma nisAmati / 25. aNNautthiya-pAvayaNiyA vi ya NamAgayA baMdaMti / 26. AgayA samANA arahao pAyamUle nippaDivayaNA havaMti / 27. jao jao vi ya NaM arahaMto bhagavaMto viharaMti tao tao vi ya NaM joyaNapaNavIsAeNaM ItI na bhavai / 28. mArI na bhavai / 29. sacakkaM na bhavai / 30. paracakkaM na bhavai / 31. aivaTThI na bhavai / 32. aNAvuTThI na bhavai / 33. dubhikkhaM na bhavai / 34. punvuppaNNAvi ya NaM upAiyA vAhI khippAmeva uvasamaMti / / / sama0 sa0 34, su0 1 / 453 paNatIsaM saccavayaNAisesA paNNattA sama0 sa0 35, su01 / cAujjAmadhammovadesagA titthayarA 454 bharaheravaesu NaM vAsemu purima-pacchima-vajjA majjhiAmagA bAvIsaM arahaMtA bhagavaMto cAujjAmaM dhamma paNNavayaMti, taM jahA savvAo pANAtivAyAo veramaNaM, savvAo musAvAyAo beramaNaM, savAo adiNNAdANAo beramaNaM, savvAo 1. cauttIsAisayagAhAo rayaroyaseyarahio, deho1 dhavalAI masa - ruhirAiM2 / AhArA nIhArA, ahissA3 surahiNo sAsA4 / / 1 / / jammAu ime cauro, ekkArasa kammakhayabhavA iNDiM / khette joyaNamette, tijayajaNo mAi bahuo'vi5 // 2 / / niyabhAsAe nara-tiri-surANa dhammAvabohayA vANI6 / punvabhavA rogA ubasamaMti7 na ya huMti verAiM8 / / 3 / / dunbhikha9 Damara10 dummAri11, Ii12 aibuTTi13 agabhivuTThIo14 / hUti na bahu jiyataraNI, pasarai bhAmaMDalujjoo15 / / 4 / / suraraiyA iguvIsA, maNimayasIhAsaNaM sapayavIDhaM 16 / chattattaya 17 iMdajjhaya18, siyacAmara 19 dhammacakkAiM20 // 5 / / saha jagaguruNA gayaNaTThiyAiM paMca vi imAI viyaraMti / pAubbhavai asoo21, ciTThai jattha ppahU tattha / / 6 / / caumuhamutticaukkaM 22, maNi-kaMcaNa-tAra-raiya-sAlatigaM23 / navakaNayapaMkayAiM24, ahomuhA kaMTayA huti25 / / 7 / / niccamavaTThiyamittA, pahuNo ciTThati kesa-roma-nahA26 / iMdiya atthA paMcavi, maNoramA27 huti chappi riU28 / 8 / / gaMdhodayassa vuTThI29, kusumANaM pacavannANaM30 / diti payAhiNa sauNA31, pahuNo pavaNo'vi aNukUlo32 // 9 // paNamaMti dumA33 vajjati duduhIo gahIraghosAo34 / cautIsAisayA NaM, savvajiNiMdANa hu~ti imA // 10 // prava0 gA0 441-450 / vayaNaguNA saga sadde, atthe aDavIsa milia paNatIsaM / tehiM guNehi maNuna, jiNANa vayaNaM kameNa imaM / / 1 / / vayaNaM sakkAra-gabhIra-dhosa-uvayArudattayAjuttaM / paDinAyakaraM dakkhinnasahiamuvaNIarAyaM ca / / 2 / / sumahatyaM avvAhayamasaMsayaM tattaniTThiaM siTTha / patthAbuciyaM paDihayaparuttaraM hiyayapIIkaraM / / 3 / / anunnasAbhikakhaM, abhijAyaM aisiNiddhamahuraM ca / sasalAhAparaniMdAvajjiamapainnapasarajuaM // 4 // payaDakkharapayavakkaM sattapahANaM ca kAragAijuaM / / ThaviavisesamuAra aNegajAI vicittaM ca / / 5 / / paramammavibbhamAIvilaMbavuccheyakheyarahiaM ca / aduaM dhammatthajuyaM, salAhaNijja ca cittakaraM // 6 // satta0 sthA0 98, gA0 203-207 / Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 bahiDAvANAoM ramaNaM // sayyeNaM mahAvidehemu arahaMtA bhagavaMto vAujjAnaM dhammaM paNNavayaMti taM jahA savvAo pANAtivAyAo veramaNaM, savvAo musAvAyAo veramaNaM, savvAo adiNNAdANAo veramaNaM, savvAo bahiddhAdANAo veramaNaM // ThANaM a0 4, u0 1, su0 266 / kaNhAibhAvItitthayarA ghAujjAmadhammovaesagA 455 esa NaM ajjo ! kaNhe vAsudeve, rAme baladeve, udae peDhAlapute, puTTile, satae gAhAvatI, dArue niyaMThe, saccaI piThIpule, sAviyayuddhe aba [mma ? ]De pariSvAyae, ajAvi NaM supAsA pAsAvabinA jAgamessAe ussappiNIe pAujjAmaM dhammaM paNavatA sijjhihiti bujjhihita muyihiti pariNivAhiti savvadustAnaM aMtaM kAhiti // ThANa 0 0 a09, su0 693 / pammakahANubhage paDamadhe AgAmi- ussappiNIe titthayarA titthayaranAmAI 456 jaMbuddIye NaM hoye bharahe vAse AgamissAe ussappiNIe caDavI titpagarA bhavitsaMti taM jahA saMgrahaNI gAhAo mahApaume sUradeve, supAse ya sayaMpabhe / udaya peDhAlaputte ya, poTTile satae ti ya amane NikkasAe ya, niSNulAe ya nimmame saMvare aNivaTTI va bijae vimaleti pa ee buttA uvI bharahe vAsammi kevalI savvANubhUI arahA, devautte ya hokkhati // 1 // / muNisuvvae ya arahA, savvabhAvavidU jiNe // 2 // citautte samAhI ya, AgamissAe hokva // 3 // devovavAe arahA, anaMtavijae ti ya // 4 // AgamesthAna hokvaMti, dhammalitvasta degA ||5 // puNyabhavanAmAI ya boddhavyA // 1 // 457 etesi NaM cauvIsAe titthagarANaM puvvabhaviyA cauvIsaM nAmavejjA bhavissaMti, saM jahA - seNiya supAsa udae, poTTila aNagAre taha daDhAU ya / kattiya saMkhe ya tahA, naMda sunaMde sata devaI veva saccaha taha vAsudeva baladeve rohiNi sulatA ceva tato khalu revaI ce ||2|| tatto havas migAlI, boddhavve khalu tahA bhayAlI ya / dIvAyaNe ya kaNhe, tatto khalu nArae ceva ||3|| aMbaDe dArumaDe ya, sAI buddhe ya hoi boddhavve / ussappiNI AgamessAe, titthagarANaM tu puvvabhavA ||4|| titthayaraammA- piyare 458 etesi NaM cauvIsAe titthagarANaM cauvIsaM piyaro bhavissaMti, cauvIsaM mAyaro bhavissaMti, cauvIsaM paDhamasIsA bhavissaMti, cavIsa paDhamasissiNIo bhavissaMti, paDhamabhikkhAdA bhavissaMti, caDavIsaM ceiyarukkhA bhavissaMti // sama0 su0 158 / tithayarassa ubadesassa duggama-sugamatA 459 paMcahi ThANaMhi purima-paNDimagANaM jiNANaM duSmaM bhavati taM jahAduA dubibhaktaM parasaMbutitikkhaM duravaraM // paMcahi ThANehi majjhimagANaM jigANaM muggamaM bhavati, taM jahAsuAikvaM suvibhajjaM, supassaM, sutitikkhaM, suraNucara // ThANaM0 a0 5 u01, su0 396 / Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ titthayara-sAmaNNaM 105 samaNa-saMpayA 460 usabhassa NaM kosaliyassa usabhaseNapAmokkhAo caurAsIiM samaNasAhassIo hotthA // sama0 sa0 84, su0 16 / vimalassa NaM arahao aTThasaTi samaNasAhassIo ukkosiyA samaNasaMpayA hotthA // sama0 sa0 68, su0 5 / pAsassa NaM arahato purisAdANIyassa solasa samaNasAhassIo ukkosiA samaNa-saMpadA hotthA // sama0 sa0 16, su0 4 / samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa cauddasa samaNasAhassIo ukkosiA samaNasaMpayA hotthA // sama0 sa0 14, su0 4 / samaNI-saMpayA 461 saMtissa NaM arahao egaNaNauI ajjAsAhassIo ukkosiyA ajjAsaMpayA hotthA / sama0 sa0 89, su0 4 / muNisuvvayassa gaM arahao paMcAsaM ajjiyAsAhassoo hotthA / sama0 sa0 50, su0 1 / namissa NaM arahao ekkacattAlIsaM ajjiyAsAhassIo hotthA // sama0 su0 41, su0 1 / arahao NaM ariTThanemissa cattAlIsaM ajjiyAsAhassIo hotyA // sama0 sa0 40, su0 1 / pAsassa NaM arahao purisAdANIyassa aTThatIsaM ajjiyAsAhassIo ukkosiyA ajjiyAsaMpA hotthA // sama0 sa0 38, su0 1 / samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa chattIsaM ajjANaM sAhassIo hotthA // sama0 sa0 36, su0 3 / gAhAoculasII ca sahassA 1, egaM ca duve3 ya tiNi lakkhAiM4 // tiNNi ya bIsahiyAI5, tosa'hiyAI6 ca tinneva7 // 1 // tini ya aDDAijjAka, duve9 ya egaM ca sayasahassAI 10 // culasII ca sahassA11, bisattari12 aTTasaTTica 13 / / 2 / / chAvaTuiM14 covardvi 15, bAva4i16 saTThimeva17 pannAsA18 / catA19 tIsA20 vIsA21, aTThArasa 22 solasa shssaa23||3|| coddasa ya sahassAiM24, jiNANa jaisIsapamANa / aTThAvIsaM lakkhA, aDayAlIsaM ca taha shssaaii| sabvesi pi jiNANaM, jaippamANaM viNidiTTa / / 1 / / gAhAotiNNeva ya lakkhAiM1, tiNNi ya tIsAiM2 tinni chttiisaa3|| tIsA ya chacca 4 paMca ya, tIsA5 cauro ya bIsAiM6 // 1 // cattAri ya tIsAiM7, tiNNi asIyA ya tiNNi mitto9 ya / bIsuttaraM10 chalahiyaM 11, ti-sahassahiyaM ca lakkha 12 c||2|| lakkhaM13 aTThasayANi ya14, bAsaTThisahassa causayasamaggA 15 / / egaTThI chacca sayA16, saTThisahassA sayA chacca 17 // 3 / / saTTi18 paNapanna 19 pannega20 catta21 cattA 22 sahadbhutIsaM23 ca / / chattIsaM ca sahassA24, ajjANaM saMgaho eso / / 4 / / ao aNaMtaraM sAvaya-saMpayAparUvigAo imAo gAhAopaDhamassa tinni lakkhA, paMcasahassA dulakkha jA saMtI (2-16) // lakkhovari aDanauI2, teNauI 3 aTThasII4 ya // 1 // egAsI5 chAvattari6, sattAvannA7 ya taha ya pannAsA8 // eguNatIsa9 navAsI10, iguNAsI11 pannarasaTTha va13 // 2 // cha cciya sahassa14 cauro, sahassa15 nauI sahassa saMtissa 16 / / tatto ego lakkho, uvari (17-24) guNasIya17 culasI18 ya // 3 // teyAso18 bAvattari20, sattari iguNattarI22 ya causaTThI23 / / eguNasaTThisahassA24, ya sAvagANaM jiNavarANaM // 4 // Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe sAviyA-saMpayA 462 pAsasta gaM arahao tiNi sayasAhassIo satAvIsaM ca sahassAI ukkosiyA sAviyA-saMpayA hotthA / sama0 su. 126 / vAi-saMpayA 463 supAsassa NaM arahao chalasII vAisayA hotthA // sama0 sa0 86, su0 2 / arahao NaM ariSTanemissa aTTha sayAI vAINaM sadevamaNuyAsurammi logammi vAe aparAjiyANaM ukkosiyA vAisaMpayA hotthA // 1 sama0 sa0 800, su0 111 / pAsassa NaM arahao cha sayA vAINaM sadevamaNuyAsure loe vAe aparAjiANaM ukkosiyA vAisaMpayA hotthA // sama0 sa0 600, su0 109 / samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa cattAri sayA vAINaM sadevamaNuyAsurammi logammi vAe aparAjiyANaM ukkosiyA vAisaMpayA hotthA // sama0 sa0 400, su0 106 / veubviya-saMpayA 464 pAsassa NaM arahao ikkArasasAyAI veubbiyANaM hotthA / sama0 sa0 1100, su0 114 / samaNassa bhagavao mahAvIrasta sata veubviyasayA hotthA / sama0 sa0 700 su0 110 / codasa-punvi-saMpayA 465 saMtissa NaM arahao teNauI cauddasapusvisayA hotthA // sama0 sa0 93, su0 2 / arahato NaM ariTThaNemissa cattAri sayA coddasapubbINamajiNANaM jiNasaMkAsANaM sambakkharasaNNivAINaM jiNo iva avitathaM vAgaramANANaM ukkosiyA cauddasapugvisaMpayA hutthA // ThANaM0 a0 4, u0 4, su0 381 / 1. ThANaM0 a0 8, su0 651 / 2. ThANaM a0 6 su0 550 / 3ka. ThANaM a0 4, u0 4, su0 38 / 3kha. gAhAo saDa cha sayA duvAlasa 1, sahassa bArasa ya cusy'bhhiyaa2| bArekkArasa-sahassA3,4, dasasahassA cha saya pannAsA5 / / 1 / / channa uI6 culasII7, chahattarI saTThi9 aTThapannA10 ya / pannAsA ya sayANaM11, sIyAlA ahava bAyAlA 12 // 2 // battosA13 batosA 14, aTThAvIsA15 sayANa cuviisaa16| bisahassA 17 solasayA 18,caudasa 19-bArasa 20ds-syaaiN21||3|| aTThasayA22 chacca sayA23, cattAri sayAI hu~ti vIrammi24 / vAimuNINa pamANaM, cauvIsAe jiNavarANaM // 4 // gAhAoveubviyaladdhINaM, vIsa-sahassA ya sayachaga'bbhahiyA1 / vIsa-sahassA causaya 2, iguNIsa-sahassa aTThasayA 3 // 1 // iguNisa-sahassa4-aTThAra, ca usayA5 sola-sahassa aTThasayA6 / satisaya-panarasa7-caudasama,terasa9-bArasa-sahasa dasame10 / / 2 / / ikkArasa11-dasa 12-nava13-aTTa14-, satta 15-cha-sahassa16, egavanna-sayA17 / satta-sahassa satisayA 18, dunni ya sahassA navasayAiM19 // 3 // dunni sahassA20paMca ya, sahassa21 panarasa sayAI nemimmi22 / ikkArasa saya pAse 23, sayAI satteva vIrajiNe 24 / / 4 / / Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ titthayara-sAmaNNaM 107 pAsassa NaM arahao purisAdANIyassa aTThayAiM coddasapuvINaM saMpayA hotthA // sama0 sa0 350 su0 105 / samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa tiNNi sayANi coddasapuvINaM hotthA // sama0 sa0 300 su0 104 / ohinANi-saMpayA 466 ajiyassa NaM arahao cauNauiM ohinANisayA hotthA // sama0 sa0 94, su0 2 / kuMthussa NaM arahao ekkANauI AhohiyasayA hotthA / sama0 sa0 91, su0 3 / mallissa NaM erahao agUNasaTuiM ohinANiyA hotthA / sama0 sa0 59, su0 3 / namissa NaM arahao agUNacattAlIsaM AhohiyasayA hotthA // sama0 sa0 39, su0 1 / maNapajjavanANi-saMpayA 467 kuMthussa NaM arahao ekkAsItiM maNapajjavanANisayA hotthA // sama0 sa0 81, su0 2 / mallissa NaM arahao sattAvaNNaM maNapajjavanANisayA hotthA // sama0 sa0 57, su0 4 / gAhAocaudasapuvvisahassA, cauro addhaTumANi ya sayANi1 / vIsa'hiya sattatIsA2, igavIsasayA ya pannAsA3 // 1 // panarasa4-cauvIsasayA5, tevIsasayA6 ya vIsasaya tIsA7 / do sahasampanarasa sayA, saya caudasa10 terasa-sayAI 11 // 2 // saya bArasa 12 ikkArasa 13, dasa 14, nava15 aTTha va16 chacca saya sayarI17 / dasa'yi chacceva sayA18, chacca sayA aTThasaTThahiyA 19 // 3 // saya paMca20 addhapaMcama21, cauro22 ahiya23 tinni ya sayAI 24 / usabhAijiNidANaM, caudasa puvINa primaannN||4|| gAhAoaha ohinANi navaI 1, caunavaI2 chaNNavai 3aTuNavaI 4ya / eyAiM sayAiM tao, igAra5 dasa6 nava7 aDasahassA // 1 // culasI9 bisayari10 saTThI,11 ca upanna 12'DayAla 13 taha ya teyAlA 14 / chattIsaM15 tIsasayA16, paNa 17 vI ___ chavvIsa 18 bAvIsA 19 // 2 // aTThAra20 sola 21 panarasa 22, caudasa 23 terasa sayA24 avadhinANI / lakveka tittisa sahasa cattAri sayAI savvaMke (133400), // 3 // gAhAobArasa-sahassa tiNhaM, sayasaDDhA satta1 paMca2 ya divaDva3 / igadasa saDa' chassaya4, dasa-sahassA causayA saDA5 / / 1 / / dasa-sahasA tini sayA6, navadivaDDha-sayA7 ya aTTha-sahassAya / paMcasaya satta-sahassA, suvihijiNe 9 sIyale 10 ceva // 2 // chasahassa doNhamitto11-12, paMca sahassA ya paMca ya sayAI13 / paMca-sahassA14 cauro, sahassa saya paMca ya'bhahiyA 15 / / 3 / / cauro sahassa16 tinni ya, tinneva sayA havaMti cAlIsA17 / sahasadugaM paMcasayA, igavannA arajiNidassa18 // 4 // sattara sayAi pannA 19, paMca dasa sayA20 ya bAra saya saTThI21 / sahaso22 saya aTThama 23, paMceva sayA u vIrassa24 / / 5 / / ..........savve maNanANi egalakkhAya // paNayAlIsa sahassA, paMcasayA iganavaiahiyA // 6 // Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe titthayarANaM jiNa-saMpayA 468 muvihissa NaM puSkadaMtassa arahao paNNatari jiNasayA hotyA // sama0 sa0 75, su0 1 / kuMthussa NaM arahao battIsahiyA battIsaM jiNasayA hotthaa|| sama0 sa0 32, su0 3 / pAsassa NaM arahao dasa sayAI jiNANaM hotthA / sa0 1000, su0 113 / samaNassa gaM bhagavao mahAvIrassa satta jiNasayA hotthA // sama0 sa0 700 su0 110 / aNutta rovavAiya-saMpayA 469 samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa aTThasayA aNuttarovAiyANaM devANaM gaikallAgANaM ThiikallANANaM AgamesibhaDANaM ukkosiA aNuttarovAiyasaMpayA hotthA // ThANaM0 a0 8, su0 653 / titthayarANamaMtarakAlo 470 usabhasirista bhagavao carimassa ya mahAvIrabaddhamANassa egA sAgarovamakoDAkoDI abAhAe aMtare pnnnntte|| sama0 sa0 agako0 su0 135 / saMbhavAo NaM arahato abhiNaMdaNe arahA dasahi sAgarovamakoDisatasahassehiM vItikkatehi samuppaNNe // ThANaM0 a0 10, su0 730 / abhiNaMdaNAo NaM arahao sumatI arahA Nahi sAgarovamakoDisayasahassehi vIikkateMhi samuppaNNe // ThANaM0 a0 9, su0 664 / dhammAo NaM arahAo saMtI arahA tihi sAgarovamehi ticaubhAgapaliovamaUNaehi votikkatehi samuppaNe // ThANaM0 a0 3, a0 4, su0 228 / usahAititthayarehito pajjosavaNAkappanijjUhaNasamayanirUvaNaM 471 usabhassa NaM arahao kosaliyarasa kAlagayassa - jAva - sambadukkhappahINassa tinni vAsA addhanavamA ya mAsA viikkaMtA, tao vi paraM egA sAgarovamakoDAkoDI tivAsaaddhanavamAsAhiehi bAyAlIsAe vAsasahassehi UNiyA vIikkatA, eyammi samae samaNe bhagavaM mahAvIre parinivvuDe, tao vi paraM nava vAsasayA vIikkaMtA, dasamassa ya vAsasayassa ayaM asIime saMvaccharakAle gacchai // gAhAovIsasahassA usahe1, bIsaM bAvIsa ahava ajiyassa2 / panarasa3 caudasa4 terasa5, bArasa6 ikkArasa7 dasevaH // 1 // aTTama9 saneva10 ya, chassaDDhA11 chacca12 paMca saDDhA ya13 ya / paMceva14 addhapaMcama 15,cau sahasA tinni ya sayA16 y||2|| battIsa sayA ahavA, bAvIsa sayAI huMti kuMthussa17 / aTThAvIsaM18 bAvIsa 19, taha ya aTThArasa sayAI20 // 3 // solasa21 pannara22 dasa saya23, satteva sayA havaMti vIrassa24 / / evaM kevalinANaM / / etto jiNaMtarAiM vocchaM kila usabhasAmiNo ajio| paNNAsakoDilakkhehi sAyarANaM samappaNNo // 1 // tIsAe saMbhavajiNo, dasahi u abhinaMdaNo jiNavariMdo / navahi u sumaijiNiMdo, uppaNNo koDilakkhehiM // 2 // 2. Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ titthayara-sAmaNNaM ajiyasma NaM - jAva - pahINassa pannAsaM sAgarobamakoDisayasahassA bIikkaMtA, sesaM jahA soyalassa, tivAsaaddhanavamAsAhiyabAyAlIsavAsasahassehiM iccAiyaM / saMbhavassa NaM arahao - jAva * ppahINassa vIsaM sAgarovamakoDisayasahassA bIikkaMtA, sesaM jahA sIyalassa, tivAsaaddhanavamAsAhiyabAyAlIsavAsasahasaihi iccAiyaM // abhinaMdaNassa NaM-jAva - ppahINassa dasa sAgarovamakoDIsayasahassA bIikkatA, sesaM jahA soyalassa, tivAsaaddhanavamAsAhiyabAyAlIsavAsasahassehi iccAiyaM // sumaissa NaM - jAva - ppahINassa ege sAgarovamakoDisayasahasse vIikkate, sesaM jahA soyalassa, tivAsaaddhanavamAsAhiyabAyAlosavAsasahassehi iccAiyaM // paumappabhassa NaM - jAva - ppahINassa dasasAgarovamakoDisahassA voikkatA, sesaM jahA soyalassa, tivAsaaddhanavamAsAhiyabAyAlIsavAsasahalaihi UNiyA vIikkaMtA iccAiyaM // supAsassa NaM - jAva - ppahINassa ege sAgarovamakoDisahasse vIikkate, sesaM jahA sIyalassa, taM ca ima-tivAsaaddhanavamAsAhiyabApAlIsavAsasahassehiM UNiyA vIikkaMtA iccAi / / caMdappahassa NaM arahao - jAva - pahoNassa egaM sAgarobamakoDisayaM vIikkataM, sesaM jahA sotalassa, taM ca ima-tivAsaaddhanabamAsAhiyabAyAlIsavAsasahassehiMUNigAmiccAi // suvihissa NaM arahao pupphadaMtassa kAla - jAva - savvadukkhappahINassa dasa sAgarovamakoDIo vIikkaMtAo, sesaM jahA soalassa, taM ca ima-tivAsaaddhanavamAsAhiabAyAlIsavAsasahassehi UNiA voikkaMtA iccAi // soyalassa gaM - jAva - ppahINassa egA sAgarovamakoDI tivAsaaDDhanavamAsAhiyabAyAlIsavAsasahassehi uNiyA boikkaMtA eyammi samae vIre nivvue, tao vi ya NaM para nava vAsasayAI vIikkaMtAI, dasamassa ya vAsasayassa ayaM asoime saMvacchare kAle gacchai // sejjaMsassa NaM arahao - jAva - pyahoNassa ege sAgarovamasae voikkate paTTi ca, sesaM jahA mallissa // vAsupujjassa NaM arahao - jAva - ppahINassa chAyAlIsaM sAgarovamAiM vIikkaMtAI, sesaM jahA mallissa // vimalassa NaM - jAva - ppahINassa solasa sAgarovamAiM vIikkatAiM paTTi ca, sesaM jahA mallisa // aNaMtassa NaM - jAhIva - ppaNassa satta sAgarovamAI vIikkatAiM paDhi ca, sesaM jahA mallirasa // dhammassa NaM arahao - jAva - ppahINassa tinni sAgarovamAI vIikkaMtAI paTTi ca, sesaM jahA mallissa // saMtissa gaM arahao - jAva - ppahINassa ege caubhAgUNe palitovame vIikkate paTTi ca, sesaM jahA mallissa // kuMthussa NaM arahao - jAva - pahINassa ege caubhAgapaliovame boikkate paMcaTuiM ca sayasahassA, sesaM jahA mallissa // arassa NaM arahao - jAva - ppahINassa ege vAsakoDisahasse vItikkate, sesaM jahA mallissa / taM ca eyaM-paMcaTThi lakkhA caurAsIisahassA vIikkaMtA tammi samae mahAvIro ninbuo, tato para nava vAsasayA vIikkaMtA, dasamassa ya vAsasayassa nauIi sahassehiM kor3INaM voliyANa paumAbho / navahiM sahassehiM tao, supAsanAmo samuppaNNo / / 3 / / koDisaehiM navahi u jAo caMdappaho jaNANaMdo / nauIe koDIhiM suvihijiNo desio samae // 4 // sIyalajiNo mahappA, tatto koDIhiM navahiM niddiTTho / koDIe seyaMso UNAi imeNa kAleNa // 5 // sAgarasaeNa egeNa, taha ya chAvaTThivarisalakkhehiM / chabbIsaisahasehiM tao puro aMtaresu ti / / 6 / / caupaNNAayarehiM vasupujjajiNo jaguttamo jAo / vimalo vimalaguNoho, tIsahi ayarehi rayarahio // 7 // navahi ayarehaNato, cauhi u dhammo u dhammapuradhavalo / tihiM UNehiM saMtI, tihi caubhArohiM paliyassa / / 8 / / bhAgehi dohiM kuMthU paliyassa aro u egabhAgeNaM / koDisahassegeNaM vAsANa jiNesaro bhaNio // 9 / / mallI tisallarahio jAo vAsANa koDisahasseNa / caupaNNavAsalakkhehi subbao subbao siddho // 10 // jAo chahiM naminAho, paMcahiM lakhehiM jiNavaro nemI / pAso aTThamasayasamahiyatesIisahasehiM / / 11 / / aDr3hAijjasaehiM gaehiM vIro jiNesaro jAo / dUsamaaidUsamANaM doNhaMpi ducattasahasehiM / / 12 / / pujjai koDAkoDI usahajiNAo imeNa kAleNa / bhaNiaM aMtaradAraM, eyaM samayANusAreNaM / / 13 / / prava0 dvA0 35, gA0 393-405 / / Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge par3hamakhaMdhe ayaM asIime saMvaccharakAle gacchai / evaM aggao - jAva - seyaMso tAva daTTavvaM // mallirasa NaM arahao - jAva - ppahINassa paTTi vAsasayasahassAI caurAsII vAsasahassAI nava ya vAsasayAI vIikkaMtAI, dasamassa ya vAsasayassa ayaM asIime saMvacchare kAle gacchai // muNisuvvayassa NaM arahao kAlagayassa - jAba - ppahINassa ekkArasa vAsasayasahassAI caurAsIiM ca vAsasahassAiM nava ya vAsasayAI vIikkaMtAI, dasamassa ya vAsasayassa ayaM asIime saMvacchare gacchai // namissa NaM arahao kAlagayassajAva - jAva - ppahINassa paMca vAsasayasahassAiM caurAsII ca vAsasayahassAI nava ya vAsasayAI viikkatAI, dasamassa ya vAsasayassa ayaM asIime saMvacchare kAle gacchaha / / arahao NaM ariThThanemissa kAlagayassa - jAva - samvadukkhappahINassa caurAsII vAsasahassAI vIikkaMtAI, paMcAsIimassa ya vAsasahassassa nava vAsasayAI vIikkatAI, dasamassa ya vAsasayassa ayaM asIime saMvaccharekAle gacchai // pAsassa NaM arahao purisAdANIyassa kAlagatassa - jAva - savvadukkhappahINassa duvAlasa vAsasayAI vIikkatAI, terasamassa ya vAsasayassa ayaM tIsaime saMvaccharakAle gacchai // samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa - jAva - savvadukkhappahINassa nava vAsasayAI vIikkaMtAI, dasamAsa ya vAsasayassa ayaM asoime aMvaccharakAle gacchai / vAyaNaMtare puNa-ayaM teNaue saMvaccharakAle gacchai iti dIsai // - kappasuttaM gaNA gaNaharA ya 472 usabhassa NaM arahao kosaliyassa caurAsIiM gaNA, caurAsIiM gaNaharA hotthA // sama0 sa0 84, su0 2 / ajiyassa gaM arahao nauI gaNA, nauI gahaNarA hotyA // sama0 sa0 90, su0 2 / supAsassa NaM arahao paMcANauI gaNA, paMcANauiM gaNaharA hotthA // sama0 sa0 95, su0 1 / caMdappahassa NaM arahao teNauI gaNA, teNauI gaNaharA hotthA // sama0 sa0 93, su0 3 / suvihissa NaM puSphavaMtassa arahao salasIiM gaNA, salasIiM gaNaharA hotthA / sama0 sa0 86, su0 // soyalassa NaM araho tesIti gaNA, tesoti gaNaharA hotthA // sama0 83 / sejjaMsassa gaM arahao chAr3hi gaNA, chAbaDhi gaNaharA hotyA // sama0 66 / vAsupujjassa NaM arahao bADhi gaNA, bADhei gaNaharA hotthA / sama0 sa0 62, su0 2 vimalassa NaM arahao chappaNNaM gaNA, chappaNNaM gaNaharA hotthA // sama0 sa0 56, su0 2 / aNaMtassa gaM arahao cauppaNNaM gaNA, cauppaNNaM gaNaharA hotthA / / sama0 sa0 54, su0 4 / dhammassa gaM arahao aDayAlIsaM gaNA, aDayAlIsaM gaNaharA hotthA / saMtissa NaM arahao nauI gaNA, nauiM gaNaharA hotthA // sama0 sa0 48, su0 2 / sama0 sa0 90, su02 / kuMthussa NaM arahao sattattIsaM gaNA, sattattIsaM gaNaharA hotthA // sama0 sa. 37, su0 1 / Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ titthayara-sAmaNNaM 111 pAsassa gaM arahao purisAdANIassa aTTha gaNA, aTTha gaNaharA hotyA, taM jahAsubhe ya subhaghose ya, vasiDhe baMbhayAri ya / some siridhare ceva, vIrabhadde jase i ya // 1 // sama0 sa0 8 su. 8 / kappa0 156 / samaNassa NaM bhagavato mahAvIrassa Nava gaNA hutthA, taM jahA- godAsagaNe, uttara-balissahagaNe, uddehagaNe, cAraNagaNe, uddavAiyagaNe, vissavAiyagaNe, kAmaDDhiyagaNe, mANavagaNe, koDiyagaNe // ThANaM a09 su0 680 / samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa ekkArasa gaNaharA hotyA, taM jahA- iMdabhUtI aggibhUtI vAyubhUtI viatte suhamme maMDie moriyaputte akaMpie ayalabhAyA metajje pabhAse // sama0 sa0 11, su0 4 / mahAvIrassa gaNA-gaNaharA ya 473 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa nava gaNA, ekkArasa gaNaharA hotthA / se keNaTThaNaM bhaMte ! evaM vuccai-samaNassa bhagavao mahAvIrassa nava gaNA, ekkArasa gaNaharA hotthA ? samaNassa bhagavao mahAvIrassa1 jeThe iMdabhUI aNagAre goyame gotteNaM paMca samaNasayAI vAei, 2 majjhime aNagAre aggibhUI nAmeNaM goyame gotteNaM paMca samaNasayAI vAei, 3 kaNIyase aNagAre vAubhUI nAmeNaM goyame gottaNaM paMca samaNasayAI vAei, 4 there ajjaviyatte bhAraddAye gotteNaM paMca samaNasayAI vAei, 5 there ajjasuhamme aggivesAyaNe gotteNaM paMca samaNasayAI vAei, 6 there maMDiyaputte vAsiDhe gottegaM aTThAI samaNasayAI bAei, 7 there moriyaputte kAsavagotteNaM adbhuTThAI samaNasayAI vAei, 8-9 there akaMpie goyame gotteNaM, there ayalabhAyA hariyAyaNe gotteNaM te dunni vi therA tinni tinni samaNasayAI vAiMti, 10-11 there meyajje, there ya pabhAse ee donni vi therA koDinnA gotteNaM tinni tinni samaNa-sayAI vAeMti, se eteNaM aTThaNaM jajjo ! evaM buccai-samaNassa bhagavao mahAvIrassa nava gaNA, ekkArasa gaNaharA hotthA / -kappa suttaM mahAvIragaNaharANaM agAravAsakAlo 474 there NaM aggibhUI sattacAlIsaM vAsAI agAramajme vasittA muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaie / sama0 sa0 47, su02 / 1. pAsassa NaM arahao parisAdANIyassa aTTha gaNA aTTha gaNahA hotthA, taM jahA-subhe, ajjaghose, vasiTTha, baMbhacArI, some, siridhare, vIrie, bhaddajase // ThANaM a0 8, su0 617 / 2. gAhAo culasIi 1 paMcanauI 2 biuttara solasuttara sayaM 3, 4, 5 ca / sattahioM 6 paNanauI 7 teNa uI 8aTThasII 9 a / / 1 / / ikkAsII 10 chAvattarI 11 a, chAvaTThi 12 sattavaNNA 13 ya / paNNA 14 teyAlIsA 15 chattIsA 16 caiva paNatIsA / / 2 / / tittIsa 18 aTThavIsA 19 aTThArasa 20 ceva tahaya sattarasa 21 / ikkArasa 22 dasa 23 navagaM 24, gaNANa mANaM jiNiMdANa 123 / / Ava. ni. gA0 266--268 / ekkArasa u gaNaharA, jiNassa vIrassa sesayANaM tu| jAvaiA jassa gaNA, tAvaiA gaNaharA tassa // 1 // Ava. ni. gA0 269 / Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe there NaM moriyaputte paNasadvivAsAI agAramajhe vasittA muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaie / sama0 sa0 65, su0 2 / maMDiyaputtassa sAmaNNapariyAo 475 there NaM maMDiyaputte tIsaM vAsAiM sAmaNNapariyAyaM pAuNittA siddha buddhe-jAva-savvadukkhappahINe // sama0 sa0 30, su0 2 / mahAvIragaNaharANaM savvAU 476 there NaM iMdabhUtI bANauI vAsAI savvAuyaM pAlaittA siddhe buddhe-jAva-savvadukkhappahINe // sama0 sa0 92, su0 2 / ghere gaM aggibhUI gaNahare covari vAsAiM savvAuyaM pAlaittA siddha buddhe-jAva-dukkhappahINe // sama0 sa0 74, su0 1 // there NaM maMDiyaputte tesIiM vAsAI savvAuyaM pAlaittA siddha buddhe-jAva-savvadukkhappahINe // sama0 sa0 83, su0 2 / there NaM moriyaputte paMcANauI vAsAI sabbAuyaM pAlaittA siddha buddhe-jAva-savvadukkhappahINe // sama0 sa0 95, su0 4 / there NaM akaMpie aTTahari vAsAI savvAuyaM pAlaittA siddha buddhe-jAva-savvaduvakhappahoNe // sama0 sa0 78, su0 2 / there NaM ayalamAyA bAvari vAsAI savvAuyaM pAlaittA siddha buddhe-jAva-savvadukkhappahINe // sama0 su0 72, su0 4 / bhagavao mahAvIrassa goyamagaNahare rAyagihe mahAvIrassAgamaNaM 477 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe nAmaM gayare hotyA, vaNNao, tassa NaM rAyagihassa Nagarassa bahiyA uttarapuracchime __ disIbhAe guNasilae NAma ujjANe hotthA, seNie rAyA, cillaNA devI // 4 // 478 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre Aigare titthagare sahasaMbuddhe purisuttame purisavarapuMDarIe purisa varagaMdhahatthIe loguttame loganAhe logappadIve logapajjoyagare abhayadae cakkhudae maggadae saraNadae [dhammadae] dhammadesae dhammasArahIe dhammavaracAura tavakkavaTTI appaDihayavaranANadaMsaNadhare viyadRchaume jiNe jAvae buddhe bohae mutte moyae savvannU savvadarisI sivamayalamakhyamaNaMtamakkhayamamvAbAhamapuNarAvattayaM siddhigainAmadheyaM ThANaM saMpAviukAme - jAva - samosaraNaM // 5 // 479 parisA niggayA, dhammo kahio, parisA paDigayA // 6 // iMdabhUtI goyamo 480 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNarasa bhagavao mahAvIrassa jeThe aMtevAsI iMcabhUtI nAma aNagAre goyamasagotteNaM sattussehe samacaurasasaMThANasaMThie vajjarisahanArAyasaMdhayaNe kaNagapulagaNighasapamhagore uggatave dittatave tattatave mahAtave orAle ghore ghoraguNe ghoratavassI ghoravaMbhaceravAsI ucchUTasarIre saMkhittaviulateyalese coddasapuvI caunANovagae savvakkharasannivAI 1. gAhAo- bANauI cauhattari sattari tatto bhave asII a / egaM ca sayaM tatto, paNanauI ceva tesII // 1 // aTTattari ca vAsA, tatto bAvattariM ca vAsAiM / bADhei cattA khalu, savvagaNaharAuyaM eyaM // 2 // Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ titthayara sAmaNNaM 113 samaNassa bhagavaoo mahAvIrassa agarasAmaMte ujANa ahosire jhANakoTobagae saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamAne viharai // 7 // 481 tae NaM se bhagavaM goyame jAyasaDDhe jAyasaMsae jAyako Uhalle uppannasaDDhe uppannasaMsae uppannakouhalle saMjAyasaDhe saMjAyasaMsae saMjAyako halle samupasa samupyannasa samuppanako mahalle uThAe uDu uDAe uThelA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre tegeva ubAgacchara ubAgacchitA samaNaM bhagava mahAvIra tikta AyAhiNapayAhi kareDa karitA baha namasada yAsa jAidUre sussamANe NamaMsamANe abhimuhe binaevaM paMjaliur3e pajjuvAsamANe evaM vayAsI / / bhagavaI za0 1 u0 1 / ova0 su0 62, 63 / namasilA ? // 2 // 482 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa nava gaNA, ikkArasa gaNaharA hutyA ||1|| 483 se keNaTuNaM bhaMte ! evaM vaccai - samaNassa bhagavao mahAvIssa nava gaNA, ikkArasa gaNaharA hutthA 484 samasta bhagavao mahAvIrassa ni babhUI aNagAre goyama ( sa ) guNaM paMca samasapAI bAda, maninae agibhUI aNagAre goyamaNaM paMca samasavAI jAe, kaNIyase aNagAre vAjabhUI nAmeNaM goyamaguNaM paMca samaNasavAI vAeda, bere ajjaviyatte bhAraddAe guNaM paMca samaNasagAI vAei, there ajjasuhamme aggivesAyaNe gutteNaM paMca samaNasayAiM vAei, there maMDiyaputtevAsiTThasagutteNaM addhuTThAI samaNasayAiM vAei, there moriyaputte kAsavaguteNaM aTThAI samaNasayAI vAei, there arkae goyamasale dhere avalabhAyA hAriyAyaNaguttegaM ee buNi vi berA tiSNi tiSNi samaNasapAI bAre ajamera-mere ajabhAse, ee dRSNi vi gherA koDiyA guNaM tiSNi tiSNi samasamA bati / 485 se teNaTuNaM ajjo ! evaM buccai- samaNassa bhagavao mahAvIrassa nava gaNA, ikkArasa gaNaharA hutyA // 3 // 486 savve vi NaM ee samaNassa bhagavao mahAvIrassa ekkArasa vi gaNaharA duvAlasaMgiNo caudasapubviNo samattagaNipiDagadhAragA rAyagihe nagare mAsieNaM bhale apAgaevaM kAlagayA jAva sanyadukkhapahINA / 487 mere bhUre ameya siddhigae mahAvIre panchA dRSNi vi berA parinibudhA me ime ajalAe samA nidhA viharati ee NaM savve ajjasuhammassa aNagArassa AvaJcijjA, avasesA gaNaharA niravaccA bucchinnA ||4|| 488 samaNe bhagavaM mahAvIre kAsava / samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa kAsavaguttassa ajjasuhamme there aMtevAsI gANa | 489 therassa NaM ajjaluhammassa aggivesAyaNaguttassa ajjajaMbUnAme there aMtevAsI kAsavagutteNaM / 490 rarasa meM ajagAmasya kAsavagatamA ajayabhaye mere aMtevAsI kaNvAyagu / 491 therassa NaM ajjappabhavassa kaccAyaNasaguttassa ajjasijjaMbhave there aMtevAsI maNagapiyA vacchasagutte / 492 therassa NaM ajJjasijjaMbhavassa maNagapiuNo vacchasaguttassa ajjajasabhadde there aMtevAsI luMgiyAyaNa ii gaNaharAitherAvalI samattA // // 5 // rUppasUta accheragA 493 dasa accheragA pa0-taM0-uvasagga gambhaharaNaM ityItityaM abhAviyA parisA, kaNhassa avarakaMkA uttaraNaM caMdasUrANaM // 1 // harivaMsakuluppattI camaruppAo ya aTThasayasiddhA, asaMjaesu pUA dasa vi anaMteNa kAlenaM 2 // 1 "amhANamaipAINAyarise ettio ceva pADho labbhai jo 'ajjabhaddabAhuNA imassa rayaNA kayA' assa puTThi kare / " iti munivaratrIpuSTabhisampAdite 'kaNyasuta' granthe Tipnakam // ThANa0 a0 10 / Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 bharahacakkavaTTicariyaM bharahacakkavaTTissa vaNNao 494 tattha NaM viNIyAe rApahANIe bharahe NAmaM rAyA cAuraMtacakkavaTTI samuppajjitthA, mahayAhimavaMta-mahaMta-malaya-maMdara - jAva - rajjaM pasAsemANe biharai / biio gamo rAyavaNNagassa imo 495 tattha asaMkhejjakAlavAsaMtareNa uppajjae jasaMsI uttame-abhijAe satta-boriya-parakkama-guNe pasatya-vaNNa-sara-sAra-saMghayaNa taNuga-buddhi-dhAraNa-mehA-saMThANa-sIlappagaI pahANa-gArava-cchAyAgaie aNega-vayaNa-ppahANe teya-Au-bala-boriyajutte ajhusiraghaNa-Niciya-loha-saMkala-NArAya-vaira-usaha-saMghayaNa-dehadhArI 1 jhAsa, 2 juga, 3 bhiMgAra, 4 baddhamANaga, 5 bhaddAsaNa, 6 saMkha, 7 chatta, 8 vIyaNi, 9 paDAga, 10 cakka, 11, jaMgala, 12 musala, 13 raha, 14 sosthiya, 15 aMkusa, 16-17 dhaMdAicca, 18 aggi, 19 jUya, 20 sAgara, 21 iMdajjhAya, 22 puhavi, 23 pauma 24 kuMjara, 25 sIhAsaNa, 26 daMDa, 27 kumbha, 28 girivara, 29 turagavara, 30 varamauDa, 31 kuMDala, 32, gaMdAvatta, 33 ghaNu, 34 koMta, 35 gAgara, 36 bhavaNavimANa-aNega-lakkhaNa-pasattha-suvibhatta-citta-kara-caraNa-desabhAe, uDDhAmuha-lomajAla-sukumAla-NiddhamauAvata-papatya-loma-viraiya-siribaccha-cchaNNa-viulavacche, desa-khetta-suvibhatta-dehadhArI taruNa-ravi-rassi-bohiya-vara-kamalavibuddha-gambhavaNe, haya-posaga-kosa-saNNibha-pasatya-piTThata-Niruvaleve, paumuppala-kuMda-jAi-jUhiyavara-caMpaga-NAgapuSpha-sAraMgatullagaMtrI chatIsAhiya-pasatya-patyitraguNehiM jutte, avvocchiNNAyavatte, pAgaDa-ubhaya-joNI, visuddha-Niyaga-kulagayaNapuNNacaMde, caMde iva somayAe NapaNa-maNa-Ninvuikare, akkhobhe sAgaro va thimie dhaNavai vva bhoga-samudaya-sahavvayAe samare aparAie parama-vikkama-guNe amaravai-samANa-sarisarUve, maNuyavaI bharahacakkavaTTI bharahaM bhuMjai paNNaTThasattU // 42 // cakkarayaNuppattI 496 tae NaM tassa bharahassa raNNo aNNayA kayAi Auha-gharasAlAe divve cakkarapaNe samuppajjitthA / tae NaM se Auha-dharie bharahassa raNNo Auha-gharasAlAe divvaM cakkarayaNaM samuppaNNaM pAsai, pAsittA haTTha-tuTThacittamANadie Nadie pIimaNe parabhasomaNassie harisa-basa-visappamANa-hiyae jeNAmeva dive cakkarayaNe teNAmeva uvAgacchai, uvAgacchittA tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karai, karittA kayala-jAva-kaTu cakkarayaNassa paraNAmaM karei, karittA Auha-rasAlAo paDiNikkhamai paDiNikkhamittA jeNAmeva bAhiriyA uvaTThANasAlA jeNAmeva bharahe rAyA teNAmeva uvAgacchai, uvAgacchittA karayala-jAva-jaeNaM vijaeNaM vaddhAvei, baddhAvittA evaM vayAsI"evaM khalu devANuppiyANa AuhayarasAlAe divve cakkarayaNe samuppaNNe taM eyaNNaM devANuppiyANaM piyaTTyAe piyaM Niveemi, piyaM bhe bhavau / " 497 tae NaM se bharahe rAyA tassa Auhariyassa aMtie eyamaDhaM soccA Nisamma haTTha-jAva-somaNassie viyasiya vara-kamala-NayaNa-vayaNe, paryAlaa-vara-kaDaga-tuDia-ke Ura- mauDa-kuMDala-hAra-virAyaMtara ia-vacche pAlaMbapalabamANagholaMtabhUsaNadhare sasaMbhamaM turiaM cavalaM Arade sohAsaNAo abbhuThei, abbhuThThittA pAyapIr3hAo paccoruhai, paccorahittA pAuAo omuai, omuittA egasADiaM uttarAsaMgaM karei, karittA aMjali-maliaggahatthe cakkarayaNAbhimuhe sattaTTapayAI aNugacchai, aNugacchittA vAmaM jANuM aMcei, aMcittA dAhiNaM jANuM dharaNitalaMsi NihaTTa karayala - jAva - aMjali kaTTa cakkarayaNassa paNAmaM karei, karitA tassa Auhayariyassa ahAmAliyaM mauDavajjaM omoyaM dalayai, dalaittA viulaM jIviyArihaM poidANaM dalayai, dalayittA sakkArei, sammANei, sakkArettA sammANittA paDivisajjei, paDiksijjittA sIhAsaNavaragae puratyAbhimuhe saNNisaNNe / Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bharahacakkavaTTicariyaM 15 cakkarayaNassa aTThAhiyamahAmahimAkaraNaM 498 tae NaM se bharahe rAyA koDuMbiyapurise saddAveha, saddAveittA evaM vayAsI "khippAmeva bho devANuppiyA ! viNIyaM rAyahANiM sambhitara-bAhiriyaM Asiya-saMmajjiya-sitta-suiga-ratyaMtara-vIhiyaM maMcAimaMcakaliyaM NANAviha-rAga-vasaga-Usiya-jhaya-paDAgAipaDAga-maMDiyaM lAulloiya-mahiyaM gosIsa-sarasa-ratta-caMdaNa-kalasaM, caMdaNa-ghaDa-mukaya - jAva - gaMdhuddhayAbhirAmaM, sugaMdhavaragaMghiyaM, gaMdhavaTTibhUyaM kareha, kArabeha, karettA kAravettA ya eyamANattiyaM paccappiNaha / " tae NaM te koDuMbiya-purisA bharaheNaM raNNA evaM vuttA samANA haTTha karayala - jAva - 'evaM sAmi tti ANAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNaMti, paDisuNittA bharahassa0 aMtiyAo paDiNikkhamaMti, paDiNikkhamittA viNIyaM rAyahANiM-jAva-karettA kAravettA ya tamANattiyaM paccappiNaMti / / 499 tae NaM se bharahe rAyA jeNeva majjagadhare teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA majjaNagharaM aNupavisai, aNupavisittA samuttajAlAkulAbhirAme vicitta-maNirayaNa-kuTTima-tale ramaNijje vhANamaMDavaMsi NANAmaNi-rayaNa-bhatti-cittaMsi NhANapIDhaMsi suhaNisaNe, suhodaehi gaMdhodahi pupphodaehiM suddhodaehi ya puNNe kallANaga-pavara-majjaNa-vihIe majjie tattha kouya-saehiM bahuvihehiM kallANaga-pavara-majjaNAvasANe pamhala-sukumAla-gaMdha-kAsAiya-lUhiyaMge, sarasa-surahi-gosIsacaMdaNANulittaMgatte, ahaya-sumahaggha-dUsa-rayaNa-susaMvuDe, suimAlAvaNNagavilevaNe Abiddha-maNi-suvaNNe kappiya-hAraddha-hAratisariya-pAlaM ba-palabamANa-kaDisutta-sukayasohe, piNaddha-vijjaga-aMgulijjaga-laliyagaya-laliya-kayAbharaNe, NANA-maNi-kaDagatuDiya-thaMbhiyabhue, ahiya-sassirIe, kuMDala-ujjoiyANaNe mauDa-dittasirae, hArotthaya-sukaya-raiya-vacche, pAlaMba palaMbamANasukaya-paDa-uttarijje, muddiyA-piMgalaMgulIe, NANA-maNi-kagaga-vimala-mahariha-NiuNoviya-misimisiMta-viraiya-susiliTThavisiTTha-laTTha-saMThiya-pasastha-Aviddha-vIrabalae / kiM bahuNA ?, kapparukkhae ceva alaMkiya-vibhUsie pariMde sakoraMTa - jAva - cau-cAmara-vAla-voiyaMge maMgala-jaya-jayasaha-kayAloe, aNega-gaNagAyaga-daMDaNAyaga - jAba - dUya-saMdhivAla-saddhiM saMparivuDe, dhavala-mahAmeha-Niggae iva - jAba - sasibba piyadaMsaNe, NarabaI dhUva-puSpha-gaMdha-malla-hatthagae majjaNa barAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamitA jeNeva AuhagharasAlA jeNeva cakkarayaNe teNAmeva pahArettha gamaNAe / 500 tae NaM tassa bharahassa raNNo bahave Isara-pabhiIo appegaiA paumahanthagayA apegaiyA uppalahatthagayA- jAva-appegaiA sayasahassa-patta-hatthagayA bharahaM rAyANaM piTThao piTThao aNugacchati / tae NaM tassa bharahassa raNNo bahuIogAhAokhujjA cilAi vAmaNibaDabhIo babbarI bausiyAo / joNiya-pahaviyAo IsiNiya-thArugiNiyAo // 1 // lAsiya-lausiya-damilo siMhali taha Arabo puliMdo ya / pakkaNi bahali muruMDI sabarIo pArasIo ya // 2 // appegaiyA baMdaNa-kalasa-hatthagayAo bhiMgAra-Adasa-yAla-pAti-supaiTThaga-vAyakaraga-rayaNakaraMDaga-puSphacaMgerI-malla-yaNNa-cuSNa-gaMdhavattha-AbharaNa-loma-hatthayacaMgerI-pupphapaDala-hatthagayAo - jAva - lomahatthagayAo appegaiAo sIhAsaNahatthagayAo chatta-cAmara-hatthagayAo tilla-samuragaya-hatthagayAo, gAhAtelle-koTTamurage, patte coe a tagara melA ya / hariAle hiMgulae, maNosilA sAsavasamurage // 1 // appegaiAo tAliaMTahatthagayAo, appe0 dhUvakkaDucchua-hatthagayAo bharahaM rAyANaM piTThao piTThao aNugacchati / 501 tae NaM se bharahe rAyA saviDDhIe savvajuIe savvabaleNaM savvasamudaeNaM sabvAyareNaM samvavibhUsAe samvavibhUIe savva-vattha-puSpha gaMdha-mallAlaMkAra-vibhUsAe savvatuDiya-sadda-saNNiNAeNaM mahayA iDDhoe - jAva - mahayA vara-tuDiya-jamagasamaga-ppavAieNaM saMkhapaNava-paDaha-bheri-mallari-kharamuhi-muraya-muiMga-duMduhi-NigghosaNAieNaM jeNeva Auha-gharasAlA teNeva uvAgacchaha, uvAgacchittA Aloe cakkarayaNarasa paNAmaM karei, karittA jeNeva cakkarayaNe teNeva uvAgacchai, uvAgacchitA lomahatthayaM parAmusai, parAmusittA cakkarayaNaM pamajjai pamajjittA divvAe udagadhArAe abbhukkhei,abbhukkhittA saraseNaM gosIsacaMdaNeNaM aNuliMpai, aNuliMpittA aggehiM varehiM gaMdhehiM mallehiM a acciNai, pupphAruhaNaM malla-gaMdha-vaNNa-cuNNa-vatthAhaNaM AbharaNAruhaNaM karei, Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 dhammakahANuogeM paDhamakhaMdhe karittA acchehi saNhehiM seehiM rapayAmarahiM accharasAtaMDulehiM cakkarayaNassa purao aTThaTThamaMgalae Alihai, taMjahA1 sotthiya, 2 sirivaccha, 3 NaMdiAvatta, 4 baddhamANaga, 5 bhaddAsaNa, 6 maccha, 7 kalasa, 8 dappaNa / aTThamaMgalae AlihitA kAUNaM karei ubayAraMti kiM te-- pADala-mallia-caMpaga-asoga-puNNAga-cUamaMjari-NavamAlia-bakula-tilaga-kaNavIra-kuMda-kojjaya-koraMTaya-patta-damaNayavara-surahi-sugaMdha-gaMdhiassa kayaggaha-gahia-karayala-pa-bhaTTha-vippamukkassa dasaddhavaNNassa kusumaNigarassa tattha cittaM jANussehappamANamittaM ohinigaraM karetA caMdappabha-vaira-verulia-vimaladaMDaM kaMcaNa-maNi-rayaNa-bhaticittaM kAlAguru-pavara-kuMdurukka-turukka-dhUvagaMdhuttamANuviddhaM ca dhUmaTTi viNimmuaMtaM veliamayaM kaDucchuaM paggahettu payate dhUvaM dahai, dahittA sattadvapayAI paccosakkai, paccosakkitA vAmaM jANuM aMcei - jAva * paNAmaM karei, karittA AuhagharasAlAo paDiNikkhamai, paDinikkhamittA cakkarayaNaM pAsai, pAsitA Auha-gharasAlAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA jeNeva sIhAsaNe tegeva uvAgacchai, uvAgacchitA sIhAsaNavaragae puratthAbhimuhe saNNisIyai, saNNisIittA aTThArasa seNippaseNIo saddAvei, saddAvittA evaM vayAsI''khippAmeva bho devANuppiyA ! ussukka ukkaraM ukkiTTha adijjaM amijaM abhaDappabesaM adaMDakodaMDimaM aparimaM gaNiyA-vara-NADaijja-kaliya agatAlAyarANucariyaM aNuddhayamuiMgaM amilAya-malladAma pamuiya-1kkoliya-sapurajaNajANavayaM vijayavejaiyaM cakkarayaNassa aTThAhiyaM mahAmahimaM kareha, karittA mameyamANattiyaM khippAmeva paccappiNaha / " / tae NaM tAo aTThArasa seNippaseNIo bharaheNaM rannA evaM vuttAo samANIo haTTha-jAva-viNaeNaM vayaNaM paDisuNeti, paDisuNittA bharahassa raNNo aMtivAo paDiNikkha meMti, paDiNikkhamittA ussukka ukkara - jAva - kareMti ya kAraveti karittA kAravitA ya jeNeva bharahe rAyA teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA tamANattiyaM paccappiNaMti // 43 // cakakarayaNassa mAgahatitthAbhimahattpayANaM 502 tae NaM se dive cakkarayaNe aThThAhiyAe mahAmahimAe NivattAe samANIe AuhabarasAlAo paDiNikbamai, paDiNikkha mittA aMtalikkhapaDivaNNe jakkha-sahassa-saMparibuDe divva-tuDiya-sadda-saNNiNAeNaM ApUrete ceva aMbaratalaM viNIyAe rAyahANIe majhamajjheNaM NiggacchA, NiggacchittA gaMgAe mahANaIe dAhiNilleNaM kUleNaM pUrasthimaM disiM mAgahatisthAbhimuhe payAe yAvi hotthA / AbhisekkahatthirayaNArUDhassa bharahassa cakkarayaNANugamaNaM 503 tae NaM se bharahe rAyA taM divvaM cakkarayaNaM gaMgAe mahANaIe dAhiNilleNaM kUleNaM purathimaM disiM mAgahatitthAbhimuha payAyaM pAsai, pAsitA haThThatuTTha - jAva - hiyae koDuMbiyapurise saddAvei, saddAvittA evaM vayAsI"khippAmeva bho devANuppiyA ! Abhisekka hatthirayaNaM paDikappeha, parikappettA haya-gaya-raha-pavara-johakaliyaM cAuraMgiNiM seNaM saNNAhettA saNNAheha, eyasANattiyaM paccappiNaha / " tae NaM te koDubiya - jAva - paccappiNaMti / tae NaM se bharahe rAyA jeNeva majjaNadhare teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA majjaNadharaM aNupavisai, aNupavisittA samutta-jAlAkulAbhirAme taheva - jAva - dhavala-mahAmeha-Niggae iva - jAva - sasiva piyadasaNe garavaI majjaNadharAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA haya-gaya-raha-pavara-vAhaNa-bhaDa-caDagara-pagara-saMkulAe seNAe pahiryAkattI jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA jeNeva Abhisekke hatthirayaNe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA aMjaNagiri-kUDa-saNNibhaM gayavaI NaravaI duruTe / 504 tae NaM se bharahAhiye ride hArotthaya-sukaya-raiya-vacche, kuMDala-ujjoiyANaNe, mauDadittasirae, NarasIhe tharavaI pariMde garavasahe maruya-rAya-vasabhakappe, abbhahiya-rAyateya-lacchoe dippamANe, pasattha-maMgala-saehiM saMthubbamANe jaya-jayasaddakayAloe hathikhaMdha-varagae sakoraMTamalladAmeNaM chatteNaM dharijjamANeNaM seyavaracAmarAhiM uddhadhvamANIhiM uddhRbvamANIhiM jakkhasahassa-saMparivuDe vesamaNe ceva dhaNavaI amaravaisaNNibhAe iDDhIe pahiyakittI gaMgAe mahANaIe dAhiNilleNaM kuleNaM gAmAgaraNagara-kheDa-kabbaDa-maDaMba-doNamuha-paTTaNAsama-saMvAha-sahassa-maMDiyaM thimiya-meiNIyaM vasuhaM abhijiNamANe abhijiNamANe aggAI varAI rayaNAI paDicchamANe paDicchamANe taM divvaM cakkarayaNaM aNugacchamANe aNugacchamANe joyaNaMtariyAhiM basahIhiM vasamANe basamANe jeNeva mAgahatitthe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA mAgahatitthassa adUrasAmaMte duvAlasa-joyaNAyAma Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 117 vopaNa-vitthiSNaM vara-nagara-saribhAI vijaya saMpAvAraNive kare, karitA baharayaNaM sahAve sahAyatA evaM bayAsIkarehi, karettA mameyamANattiyaM paccappiNAhi " cittamAgaMdie pIdamane jAya aMjalika bharacamakaTTicAriya "khippAmeva bhI devANuppiyA ! mamaM AvAsaM posahasAlaM ca tae NaM se raNe bharahenaM raNgA evaM vRtte samAne evaM sAmI | taha tti ANAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNei, paDiNittA bharahassa raNNo AvAhaM posahasAlaM ca karei, karitA eyamANattiyaM khippAmeva paJcappiNNai / bharaNa mAgahatitve aTThamabhatta-posahakaraNaM 505 tae gaM se bharahe rAyA abhisekkA hattharapaNA pohada, paccarahitA jegeva posahasAlA tegeva uvAya, upAgacchattA posahasA anupasiha, avisitA posahasA pamajjai, pamajjittA dambhasaMcAraNaM saMcara, saMparitA dambhasaMcAraNaM durUha, duruhitA mAgahatityakumAratsa devassa aTThamabhataM parimhada paginhitA posahasAlAe posahie iva baMbhayArI ummukkamaNisukSapaNe vavagayamAlAvaNNagavilevaNe Nikkhitta-satyamusale dabbhasaMthArovagae ege abIe aTThamabhattaM paDijAgaramANe paDijAgaramANe viharai / AsarahArUDhassa bharahassa lavaNasamudda e ogAhaNaM 506 tae NaM se bharahe rAyA aTThamabhattaMsi pariNamamANaMsi posahasAlAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamitA jeNeva bAhiriyA ubaTThANasAlA teNeva uvAgaccha, uvAgacchittA koDuMbiyapurise sahAvei, saddAvittA evaM vayAsI "khiyAmeva bho devAgupiyA ! hapa-yaya-raha-pavara joha-kaliyaM, cAuraMgiNa seNaM sammAha vAugya AsarahaM paTirUppeha" ti kaTTu majjanavaraM anupasiha, anupavidhittA samutaheba jAva dhavala mahAmeha-jigyae jAvarA paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA haya-gaya-raha-pavara vAhaNa jAya pahiyakitI jeNeva bAhiriyA uTThANasAlA jeNeca cAravaMTe Asarahe teNeva uvAgacchadda, uvAgacchittA cAugvaMTaM Asa rahaM durUDhe // * - - - 507 tae NaM se bharahe rAyA cAuraghaMTaM Asa-rahaM durUDhe samANe haya-gaya-raha-pavara joha - kaliyAe cAuraMgiNIe seNAe vaddhiM saMparibuDe mahyA-bhaDa-caDagara-magara-baMda-paristhite cakkarayaNa-desiyama, aga-rAya vara sahassAvAya magaM mahayA uvikaTTha-sohaNAya pazubhiya- mahAsamudra bhUyaM piva karemANe purasyima- disAbhimu he mAha-titveNaM lavaNasamudra ogAharu - jAva se rahayarassa kuSparA ullA, tara paM se bharahe rAyA turage nicinha nigiSTaittA rahe vyaM, ThavitA SaNuM parAmusa / bolakara bharahanisaTTasarassa mAgahatisthAhiba devabhavaNe nivaDaNaM 508 tae NaM taM airuggaya bAlacaMda iMda- dhaNu-saMnikAsaM, vara-mahisa-dariya-dappiya-daha ghaNa- siMga- raiya- sAraM, uragavara-pavaragavala pavaraparaya- bhamara-kula- pIli-ti-popaTa piuNIvaya- misimisinI maNi-raNa- ghaMTiyA-jAla-parikkhitaM taditaraNa-saMpigaDha kiraNa-viSaM baddara-malayagiri sihara kesara vAmara vAladdha caMdaciSaM kAla-hariya-rasa-pIya yunilla bahu-pahArAi saMpiNajIvaM jIvita karaNaM calajIvaM dhaNu gahiUNa se NaravaI, usu ca varavaira-koDiyaM vaira-sAratoMDaM, kaMcaNa-maNi-kaNagarayaNa ghoSa-sukaya-khaM, anaMga-maNi rayaNa-viviha-suviraiya-NAma viSaM vadasAhaM ThAUNa ThANaM Ayaya-kanyAyayaM ca kAUNa usumudAraM hamAI badhAI tatva bhANI se paravaI gAhAo haMdi gugaMtu bhavaMto, bAhirao an sarassa je devA - jAgAsurA yubamA lekhi khu namo paNivayAmi // 1 // // 2 // haMdi suNaMtu bhavaMto abhitarao sarassa je devA / jAgAsurA suvaNNA savve me te visayavAsI itikaTTu usuM Nisiraiti / parigaraNigariyo vAuyasobhamANakolejo vittaMga sobhae dhaNuvareNa iMdare va pacavaNaM // 3 // taM caMcalAyamANaM paMcamicaMdovamaM mahAcAvaM / chajjai vAme hatthe, NaravaiNo taMmi vijayaMmi // 4 // tae gaM se sare bharaheNaM raNNA jisaTThe samANe khiyAmeva vAlasa jovaNAI gaMtA mAgahatitvAhivaissa devassa bhavasi nivaie / Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 dharamakahANuoge paDhamakhaMdhe NAmaMkiyasara daTaThUNa mAgahatitthAhivaiNo bharahasammuhamabbhuvagamaNaM 509 tae NaM se mAgahatitthAhivaI deve bhavarNasi saraM NivaiyaM pAsai, pAsittA Asurutte ruThe caMDikkie kuvie misimisemANe tivaliyaM bhiDi NiDAle sAharai, sAharittA evaM vayAsI"kesa paM bho ! esa apatyiyapatthae duraMta-paMta-lakkhaNe hoNapugNa-cAuddase hiri-siri-parivajjie je NaM mama imAe eyANurUvAe divvAe deviDDhoe divvAe devajuIe diveNaM devANubhAveNaM laddhAe pattAe abhisamaNNAgayAe uppiM appussue bhavaNaMsi saraM Nisirai"tti kaTu sIhAsaNAo anbhuThei abbhuTTittA jeNeva se NAmAhayake sare teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA taM NAmAyaMka saraM gehai, geNhittA NAmaka aNuppavAei, NAmakaM aNuppavAemANassa ime eyArUve ajjhathie citie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA 510 "uppaNNe khalu bho ! jaMbuddIve dIve bhArahe vAse bharahe NAmaM rAyA cAuraMtacakkavaTTI taM jIyameyaM tIya-paccuppaNNa maNAgayANaM mAgaha-titthakumArANaM devANaM rAINamuvatyANiyaM karettae / taM gacchAmi NaM ahaM pi bharahassa raNNo uvatthANiyaM karemi" tti kaTTu evaM saMpehei, saMpehettA hAraM mauDaM kuMDalANi ya kaDagANi ya tuDiyANi ya vatthANi ya AbharaNANi ya saraM ca NAmAhayaka mAgahatitthodagaM ca geNhai, giNhittA tAe ukkiTThAe turiyAe cavalAe caMDAe jaiNAe sohAe sigdhAe uddhyAe divvAe devagaIe vIIvayamANe bIIvayamANe jeNeva bharahe rAyA teNeva uvAgacchai, 511 uvAgacchittA aMtalikkhapaDivaNNe sakhiMkhiNiyAiM paMcavaNNAI vatthAI pavaraparihie karayalapariggahiyaM dasaNahaM sira-jAva aMjali kaTu bharahaM rAyaM jaeNaM vijaeNaM vaddhAvei, baddhAvittA evaM vayAsI"abhijie NaM devANuppiehiM kevalakappe bharahe vAse purathimeNaM mAgahatityamerAe, taM ahaSNaM devANuppiyANaM visayavAsI, ahaNNaM devANuppiyANaM ANattIkiMkare, ahaNNaM devANuppiyANaM purathimille aMtavAle, taM paDicchaMtu NaM devANuppiyA ! mamaM imeyArUvaM pIidANaM' ti kaTu hAraM mauDaM kuMDalANi ya kaDagANi ya-jAva-mAgahatitthodagaM ca uvaNei / tae NaM se bharahe rAyA mAgahatitthakumArassa devassa imeyArUvaM pIidANaM paDicchai, paDicchittA mAgahatitthakumAraM devaM sakkArei sammANeI sakkAritA sammANittA paDivisajjei / bharahassa aTThamabhattapAraNaM mAgahatitthAhivadevamuddissa aTThAhiya-mahimakaraNAdeso ya 512 tae NaM se bharahe rAyA rahaM parAvattai, parAvattittA mAgahatittheNaM lavaNasamuddAo paccuttarai, paccuttarittA jeNeva vijaya khaMdhAvAraNivese jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA teNeva uvAcchai, uvAgacchittA turae NigiNhai, NigiNhittA rahaM Thavei, ThavittA rahAo paccoruhai, paccorahittA jeNeva majjaNaghare teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA majjaNaghare aNupavisai, aNupavisittA-jAva-sasi vva piyadasaNe NaravaI majjaNagharAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA jeNeva bhoyaNamaMDave teNeva uvAgacchai, uvAcchittA bhoyaNamaMDavaMsi suhAsaNavaragae aTThamabhattaM pArei, pArittA bhoyaNamaMDavAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA jeNeva bAhiriyA uvaThThANasAlA jeNeva sohAsaNe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA sIhAsaNavaragae puratthAbhimuhe NisIyai, NisIittA aTThArasa seNipaseNIo sahAvei, sahAvittA evaM vayAsI"khippAmeva bho devANuppiyA ! ussukkaM - ukkaraM - jAva - mAgahatitthakumArassa devassa aTThAhiyaM mahAmahimaM kareha, kritt| mama eyamANattiyaM paccappiNaha / " tae NaM tAo aTThArasa seNippaseNIo bharaheNaM raNNA evaM buttAo sabhANIo haTTha jAva kareMti, karittA eyamANattiya paccappiNaMti / cakkarayaNassa varadAmatitthAbhimahappayANaM 513 tae NaM se divve cakkarayaNe vairAmayatuMbe lohiyakkhAmayArae jaMbUNayaNemIe, NANA-maNi-khurappa-thAla-parigae, maNi-muttA jAla-bhUsie, saNaMdighose sakhiMkhiNIe divve, taruNa-ravi-maMDala-Nibhe, NANA-maNi-rayaNa-ghaMTiyAjAla-parikkhitte, samvouyasurabhi-kusuma-Asatta-malladAme aMtalikkha-paDivaNNa-jakkha-sahassa-saMparivuDe, divva-tuDiya-saha-saNNiNAeNaM, pUrate ceva aMbaratalaM Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bharahacakkavaTTicariyaM NAmeNa ya sudaMsaNe paravaissa paDhame cakkarayaNe mAgahatitthakumArassa devassa aTThAhiyAra mahAmahimAe NivattAe samANIe Auha-barasAlAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA dAhiNapaccatthimaM disi baradAmatitthAbhimuhe payAe yAbi hotthA / bharahassa varadAmatitthANugamaNAI 514 tae NaM se bharahe rAyA taM divvaM cakkarayaNaM dAhiNapaccatthimaM disiM varadAma-titthAbhimuhaM payAyaM cAvi pAsai, pAsittA haTThatuTu0 koDuMbiyapurise saddAvei, saddAvittA evaM vayAsI"khippAmeva bho devANuppiyA ! haya-gaya-raha-pavara0 cAuraMgiNiM seNaM saNNAheha, sagNAhettA AbhisekkaM hatthirayaNaM paDikappeha" tti kaTu majjaNabaraM aNupavisai, aNupavisittA teNeva kameNaM-jAva-dhavala-mahAmeha-Niggae-jAva-seyavaracAmarAhiM uddhanvamANohiM uddhRbvamANohiM mAiya-vara-phalaya-pavara-parigara-kheDaya-varavamma-kavaya-mADhI-sahassa-kalie ukkaDa-vara-mauDa-tirIDa-paDAgajhaya-vejayaMti-cAmara-calaMta-chattaMdhayAra-kalie, asikhevaNikhagga-cAva-NArAya-kaNaya-kappa-NisUla-lauDa-bhiMDimAla-dhaNuha toNa-sarapaharaNehi ya kAla-Nola-ruhira-pIya-sukilla-aNega-ciMdha-saya-saNNiviThe apfoDiya-sIhaNAya-cheliya-hayahesiya-hatthigulugulAiyaaNegaraha-sayasahassa-ghaNaghaNeta-NIhammamANa-saddasahieNa, jamagasamaga-bhaMbhA-horaMbha-kiNiMta-kharamuhi-muguMda-saMkhiya-parili-vaccagaparivAiNi-vaMsaveNu-vipaMci-mahaikacchabhirigisigiya-kalatAla-kaMsatAla-karadhANutthieNa mahayA sadda-saNiNAeNa sayalamavi jIvalogaM pUrayaMte bala-vAhaNa-samudaeNaM evaM jakkha-sahassa-parivuDe vesamaNe ceva dhaNavaI amaravai-saNNibhAe iDDhIe pahiyakittI gAmAgara-Nagara-kheDa-kabbaDa taheva sesaM - jAva - vijayakhaMdhAvAraNivesaM karei, karittA vaDDhairayaNaM saddAvei, saddAvittA evaM vayAsI "khippAmeva bho devANuppiyA ! mama AvasahaM posahasAlaM ca karehi, karettA mameyamANattiyaM paccappiNAhi" // 515 tae NaM se Asama-dogamuha-gAma-paTTaNa-puravara-khaMdhAvAra-gihAvaNa-vibhAgakusale egAsIipaesu samvesu ceva vatthUsu NegaguNa jANae paMDie vihiSNU paNayAlIsAe devayANaM vatthuparicchAe mipAsesu bhattasAlAsu koTTaNIsu ya vAsagharesu ya vibhAgakusale chajje vejjhe ya dANakamme pahANabuddhI jalayANaM bhUmiyANa ya bhAyaNe jala-thala-guhAsu jaMtasu parihAsu ya kAlanANe taheva sadde vatthuppaese pahANe gambhiNi-kaNNarukkha-valli-veDhiya-guNa-dosa-viyANa e, guNaDDhe, solasa-pAsAyakaraNakusale causaTThi-vikappa-vitthiyamaI gaMdAvate ya vaddhamANe sotthiya-ruyaga taha savvao bhaddasaNNivese ya bahuvisese uiMDiya-deva-koTTha-dAru-giri-khAya-vAhaNa-vibhAgakusale / gAhAo-iya tassa bahuguNaDDhe thavaIrayaNe pariMdacaMdassa / tavasaMjamaNiviThe 'kiM karavANI'tubaTThAI // 1 // so devakammavihiNA khaMdhAvAraM pariMdavayaNeNaM / Avasaha-bhavaNa-kaliyaM karei savvaM muhutteNaM // 2 // karettA pavaraposahagharaM karei, karittA jeNeva bharahe rAyA- jAva - eyamANattiyaM khippAmeva paccappiNai, sesaM taheva - jAvamajjaNagharAo paDiNikkhamai paDiNikkhamittA jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA jeNeva cAugghaMTe Asarahe teNeva uvaagcchi|| 516 tae NaM taM dharaNitala-gamaNalahuM tao bahulakkhaNa-pasatthaM himavaMta-kaMdaraMtara-NivAya-saMvaDhiya-citta-tiNisa-daliyaM jaMbUNaya sukayakUbaraM, kaNaya-daMDiyAraM, pulaya-variMdaNIla-sAsaga-pavAla-phaliha-vara-rayaNa-le?-maNi-vihama-vibhUsiyaM, aDayAlIsAra-raiyatavaNijja-paTTa-saMgahiya-jutta-tuMba, pasiya-pasiya-Nimmiya-Nava-paTTa-puTTha-pariNiTThiyaM, visiTha-laTTha-Nava-loha-baddhakamma, haripaharaNa-rayaNa-sarisacakkaM, kakkeyaNa-iMdaNIla-sAsaga-susamAhiya-baddhajAla-kaDagaM, pasattha-vicchiNNa-samadhuraM puravaraM ca guttaM, sukiraNatavaNijja-jutta-kaliyaM, kaMkaTaya-Nijutta-kappaNaM, paharaNANujAyaM, kheDaga-kaNaga-dhaNu-maMDalagga-varasatti-koMta-tomara-sarasayabattIsatoNa-parimaMDiyaM, kaNaga-rayaNa-cittaM, juttaM halImuha-balAga-gayadaMta-caMda-mottiya-taNa-solliya-kuMda-kuDaya-varasiMduvArakaMdala-vara-pheNa-Nigara-hArakAsappagAsa-dhavalahiM amara-maNa-bavaNa-jaiNa-cavala-sigdhagAmIhiM cauhiM cAmarA-kaNaga-vibhUsiyaMge hiM, turagehiM, sacchattaM sajjhayaM saghaMTaM sapaDAgaM sukayasaMdhikamma, susamAhiya-samara-kaNaga-gaMbhIra-tullaghosaM, varakupparaM sucakkaM varaNemImaMDalaM, baravurAtoMDaM, varavairabaddhatuMba, varacaNa-bhUsiyaM varAyariya-NimmiyaM, varaturaga-saMpauttaM, varasArahisusaMpaggahiyaM, varapurise varamahArahaM durUDhe ArUDhe pavara-rayaNa-parimaMDiyaM kaNaya-khiMkhiNIjAla-sobhiyaM, aujjhaM soyAmaNikaNaga-taviya-paMkaya-jAsuyaNa-jalaNa-jaliya-suya-to DarAgaM, guMjaddha-baMdhujIvaga-rattahiMgulaga-Nigara-siMdUra-ruila-kuMkuma-pArevaga-calaNaNayaNakoila-dasaNAvaraNa-raiyAirega-rattAsogakaNaga-kesuya-gayatAlu-suriMdagovaga-samappabhappagAsaM, biMbaphala-silappavAla-uTeiMtasUra-sarisaM, samvouya-surahi-kusuma-Asatta-malladAma, Usiya-seya-jjhayaM, mahAmaha- rasiya-gaMbhIra-Niddha-ghosaM, sattu-hiyaya-kaMpaNaM, pabhAe Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 dhammakahANuoge paDamadhe va sassirIyaM NAmeNaM puhavi vijaya-saMbhaM ti vissUyaM logavissuyajaso pAuTa AsarahaM posahie paravaI turute / tae NaM se bharahe rAyA cAugdhaMTaM AsarahaM durUDhe samANe sesaM taheva dAhiNAbhimuhe varadAmatityeNaM lavaNasamuddaM ogAhai - jAva se rahavarassa kupparA ullA jAva - pIidANaM se / NavaraM cUDAmaNiM ca divyaM uratthagevijjagaM soNiyasuttagaM esgANi ya tuDiyANi ya jAva- dAhiNille aMtavAle jAva aTThAhiyaM mahAmahimaM kareMti, karitA eyamANattiyaM paccapiNaMti / - * * - bharahassa pabhAsatitthavijayo 517 ese dive cakkarapaNe varadAmatityakumArasya devassa aTThAhiyAe mahAmahimAe jimbattAe samANIe Auha gharasAlAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA aMtalikkhapaDivaNNe- jAva pUraMte ceva aMbaratalaM uttarapaccatthimaM disiM pAsatityAbhimupadhAe pAtra hotyA / * tae NaM se bharahe rAyA taM divvaM cakkarayaNaM- jAva uttarapaccatthimaM disiM taheva jAva paccatthimadisAbhimuhe pabhAsatityeNaM lavaNasamuhaM ogAi, ogAhitA jAba se rahavarassa kupparA ullA- jAva- pIidANaM se| NavaraM mAlaM mauDiM muttAjAlaM hemajAlaM kaDagANi ya tuDiyANi ya AbharaNANi ya saraM ca NAmAhayaMkaM pabhAsatityodagaM ca ginhai, givhittA jAva - patvime panAsatiravanerAe ahamNaM devApiyANaM visavAsI jAya pacavatyamille aMtavAle se taheba jAva aTThAhiyA givvatA // 1 . - bharahassa sindhudevIkayaM uvatyANiyaM 518 tae NaM se dive cakkarapaNe pabhAsatitthakumArassa devassa aTThAhiyAe mahAmahimAe NivvattAe samANIe AuhagharasAlAo paDigiksamada, paDiNimattA jAva pUrete va aMvarata siMdhUe mahANaIe dAhimile kUleNaM puracchimaM disiM siMdhudevobhavaNAbhimu pacAe yAni hotyA / - - tae NaM bharahe rAyA taM divvaM cakkarayaNaM siMdhUe mahANaIe dAhiNilleNaM kUleNaM puratyimaM disiM siMdhUdevIbhavaNAbhimuhaM payA pAsa, pAsittA haTTatuTThacittamANaMdie taheva - jAva jeNeva siMdhUe devIe bhavaNaM teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA siMdhUe devIe bhavagasma adUrasAmaMte duvAlalajoyaNAyAmaM pavanoyapavicchiSNaM vara-nagara-sAriNyaM vijayadhAvAra-nivesa kare- jAva- siMdhudevIe aTTamabhatta pagiNhai, parihittA posahasAlAe posahie baMbhayArI - jAva dagbhasaMyArobagae aTTamabhattie siMdhudevaM manasi karemANe karemANe ciTTadda tae NaM tassa bharahassa raNNo aTTamabhattaMsi pariNamamANaMsi siMdhUe devIe AsaNaM basi pAsa pAsitA johiM paja, pajilA bharahaM rAyaM jahiNA AbhoeDa, ciMtie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA"uppaNNe khalu bho ! jaMbuddIve dobe bharahe vAse bharahe NAmaM rAyA cAuraMtacakkavaTTI, taM jIyameyaM tIyapaccuppaNNamaNAgayANaM siMdhUgaM devInaM bharahANaM rAINaM uvatyANiyaM karelae taM gacchAmi naM ahaM pi bharahasta ramNo upatyANiyaM karemi " ti kaTTu kuMbhaTTasahassaM rayaNacittaM NANA- maNi-kaNaga-rayaNa bhatti cittANi ya duve kaNaga-bhaddAsaNANi ya kaDagANi ya tuDiyANi ya jAva- AbharaNANi ya geNhas, ginhittA tAe ukkiTThAe jAva evaM vayAsI -- "abhijie gaM devAguppiehi kevalakappe bharahe bAse ahamNaM devAguppiyANaM visayavAsiNI, ahamNaM devANuppiyANaM ANasikiMkarI, taM paDicchaMtu NaM devANupiyA | mama imaM eyArUvaM pIivANaM" ti kaTTu kuMbhadrasahasraM rayaNacittaM gANAmaNikaNaga- kaDagANi ya- jAva so ceva gamo jAva paDivisajjei / - - - * * * 519 tae NaM se bharahe rAyA posahasAlAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA jeNeva majjaNadhare teNeva uvAgaccha uvAgacchittA pahAe, kayayalikamme suddhapyAvesAI maMgalAI karavAI pavaraparihie appamahanyAbharaNAlaMkiyasarIre mammaNaparAo paDiNiklama paDiNikamittA jeNeva bhoyaNamaMDave teNeva uvAgacchai, ubAgacchittA bhoyaNamaMDavaMsi suhAsaNavaragae aTThamabhattaM pariyAdiyai - jAva sIhAsaNavaragae puratyAbhimuhe NisIyai, NisIittA aTThArasa senippaseNIo saddAvei, saddAvittA jAva aTThAhiyAe mahAmahimAe tamANati pacati // calai, tae NaM sA siMdhudevI AsaNaM AbhoDatA ime eyAkhye ammathie . Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bharahacakkavaTTicariyaM 121 veyaDDhagirikumArakayA bharahassa uvaTThANiyA 520 tae NaM se divve cakkarayaNe siMdhUe devIe aTThAhiyAe mahAmahimAe NivattAe samANIe Auha-dharasAlAo taheva - jAva - uttarapuracchimaM disiM veyaDDhapavvayAbhimuhe payAe yAvi hotthA / tae NaM se bharahe rAyA -jAva - jeNeva veyar3hapavvae jeNeva veyaDDhassa pavvayassa dAhiNille NiyaMbe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA veyaDDharasa pavvayassa dAhiNille NiyaMbe duvAlasajoyaNAyAma gavajoyaNa-vicchiNNaM vara-Nagara-saricchaM vijayakhaMdhAvAraNivesaM karei, karittA-jAva-beSaDDhagirikumArassa devassa aTThamabhattaM pagiNhai, pagiNhitA posahasAlAe - jAva - aTThamabhattie veyaDDhagirikumAraM devaM maNasi karemANe karemANe ciTThai / tae NaM tassa bharahassa raNNo aTumabhattaMsi pariNamamANaMsi veyaDDhagirikumArassa devassa AsaNaM calai / evaM siMdhugamo Neyavvo pIidANaM AbhisekkaM rayaNAlaMkAraM kaDagANi ya tuDiyANi ya vatthANi ya AbharaNANi ya geNhai, giNhittA tAe ukkiTThAe-jAva- aDhAhiyaM-jAva-paccappiNaMti / timisaguhAhivaikayamAlagadevakayA bharahassa uvaTThANiyA 521 tae NaM se dive cakkarayaNe aTTAhiyAe mahAmahimAe NivattAe samANIe - jAva - paccasthimaM disi timisaguhAbhimuhe payAe yAvi hotthA / tae NaM se bharahe rAyA taM divvaM cakkarayaNaM-jAva-paccatthimaM disi timisaguhAbhimuhaM payAyaM pAsai, pAsitA hatuTucitta-mANaMdie-jAva-timisaguhAra adUrasAmaMte duvAlasajoyaNAyAmaM NavatoyaNavitthiNNaM-jAva-kayamAlassa devassa aTThama bhattaM pagiNhai, pagivhittA posahasAlAe posahie iva baMbhayArI-jAva-kayamAlagaM devaM maNasi karemANe karemANe ciTThai / tae NaM tassa bharahassa raNo aTThamabhattaMsi pariNamamANaMsi kayamAlassa devassa AsaNaM calai, taheva-jAva-veyaDDhagirikumArassa / NavaraM poidANaM hatyAraya gassa tilagacodasaM bhaMDAlaMkAraM kaDagANi ya -jAva- AbharaNANi ya geNhai, givhittA tAe ukkiTTAe-jAva-sakkArei sammANei, sakkAritA sammANittA paDibisajjei-jAva-bhoyaNamaMDave / taheva mahAmahimA kayamAlassa paccappiNaMti // bharahassa suseNaseNAvaiNA saseNa cammarayaNanAvAbhUeNa siMdhunaIsamuttIraNaM 522 tae NaM se bharahe rAyA kayamAlassa aTThAhiyAe mahAmahimAe NivattAe samANIe suseNaM seNAvaI saddAvei, saddAvittA evaM vayAsI'gacchAhi NaM bho devANuppiyA ! siMdhue mahANaIe paccatthimillaM NikkhuDaM sasiMdhu-sAgara-giri-merAgaM, sama-visama-Nikkhu DANi ya oavehi, oavettA aggAI varAI rayaNAI paDicchAhi, aggAI0 paricchittA mameyamANattiyaM paccappiNAhi / 523 tae NaM se seNAvaI balassa yA bharahe vAsaMmi vissuya-jase mahAbalaparakkame mahappA oyaMsI teya-lakkhaNajutte milakkhu-bhAsA-visArae cittacArubhAsI bharahe vAsaMmi NikkhuDANaM NiNNANa ya duggamANa ya duppavesANa ya biyANae attha-satva-kusale rayaNaM seNAvaI suseNe bharaheNaM raNNA evaM vutte samANe haTTacittamANaMdie-jAva-karayala-pariggahiyaM dasaNahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu evaM sAmI ! tahatti ANAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNei, paDisuNittA bharahassa raSNo aMtiyAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA jeNeva sae AvAse teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA koDuMbiyapurise saddAvei, saddAvittA evaM vayAsI"khippAmeva bho devANuppiyA ! AbhisekkaM hatthirayaNaM paDikappeha haya-gaya-raha-pavara-jAva-cAuraMgiNiM seNaM saNNAheha" tti kaTu jeNeva majjaNaghare teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA majjaNagharaM aNupavisai, aNupavisittA vhAe kayabilakamme kayakouamaMgalapAyacchite saNNaddha-baddhavammiyakavae uppIliyasarAsaNapaTTie, piNaddha-vijma-baddha-Aviddha-vimala-varaciMdhapaTTe gahiyAuhappaharaNe aNega-gaNaNAyaga-daMDaNAyaga-jAva-saddhiM saMparivuDe sakoraMTamalladAmeNaM chatteNaM dharijjamANeNaM maMgalajaya-jaya-saddakayAloe majjaNagharAo paDiNikkhamai, paDiNikvamittA jeNeva bAhiriyA uvaTANasAlA jeNeba Fol Private & Personal Use Only Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 Abhikke hattharayaNe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA abhisekkaM hatthirayaNaM durUDhe / tae gaM se suse seNAvaI hatyivaMdhavaragae sakoraMTamalladAmeNa chataM parijjamAne hama-gaya-raha-pavara joha-kaliyAe cAuraMgiNIe seNAe saddhiM saMpari mahayA-bhaDa khaDagara-pahagara-vaMdaparikkhite mahayA urisIhaNAya bola- kalakala-sa samudda-rava-bhUyaM piva karemANe sabbiDDIe savvazIe samyayaleNaM-jAva-niyosanAie jeNeva siMdhU mahAgAI saMvA gacchai, uvAgacchittA cammarayaNaM parAmusai / tae NaM taM sirivacchasarisarUvaM mutta-tAraddha-caMda cittaM ayalamakaMpaM abhejjakavayaM jaMtaM salilAsu sAgaresu ya uttaraNaM divvaM cammarayaNaM saNasattarasAIM savvadhaNNAI jattha rohaMti egadivaseNa vAviyAI, vAsaM NAUNa cakkavaTTiNA parAmuTaThe dive cammarayaNe duvAlasa joyaNAI tiriyaM pavitthara, tattha sAhiyAI / tae NaM se divve cammarayaNe suseNaseNAvaiNA parAmuTThe samANe khippAmeva NAvAbhUe jAe yAvi hotyA / lae NaM se suseNe seNAvaI savadhAvAra balavAhane gAvAbhUyaM cammaravaNaM durUha, buruhitA siSu mahAgAI vimalajalatuMgabII NAvAbhUSaNaM cammarayaNaM sabalavAhane sasege samuttiSNe / suseNaseNAvaddaNA siMhalAi vijayo 524 ta mahAhamuttaritu sidhu apyaDihavasAsa seNAvaI kahici gAmAgara-nagara-yatyayANi kheDa-baTa-mavANi paTTaNANi sihalae bambarae ya savvaM ca aMgaloyaM balAyAloyaM ca parama rammaM javaNadIvaM ca pavara-maNi rayaNa-kaNaga-kosAgAra samiddhaM Arae romae ya alasaMDa- visayavAsI ya pikkhure kAlamuhe joNae ya uttaraveyaDDha saMsiyAo ya mecchajAI bahuppagArA dAhiNaavareNa jAva - siMdhusAgaraMto tti savvapavarakacchaM ca oaveUNa paDiNiyatto bahusamaramaNijje ya bhUmibhAge tassa kacchassa suhaNisavaNe, tAhe te jaNavayANa NagarANa paTTaNANa ya je ya tahiM sAmiyA pabhUyA AgaravaI ya maMDalavaI ya paTTaNavaI ya savve ghettUNa pAhuDAI AbharaNANi ya bhUsaNANi rayaNANi ya vatyANi ya maharihANi aNNaM ca jaM riTTha rAyArihaM jaM ca iNDiyana evaM segAvaissa uvarNeti matyaya-kathaMjali-puDA, puNaravi kAUna aMjaliM matvayami paNayA tumhezva sAmiyA devayaM va saraNAgayA mo, tubbhaM visayavAsiNo tti vijayaM jaMpamANA seNAvaiNA jahArihaM Thaviya sakkAriya vijjiyANiyattA sagANi nagarANi paTTaNANi aNupaviTThA / paJcAgayasuseNaseNAvaikathaM bharahasamavakhaM pAhuDa'pparNa 525 tAhe segAvaI savinaya ghalUna pAhuDAI AbharaNANi bhUsaNANi ramaNANi va puNaravi taM sidhuNAmadhenaM utimye aha sAsaNa-bale, taheba bharahassa ragNo nitreei, NiveddattA ya appiNitA yA pAhur3AI sakkAriya sammANie saharise visajjie sagaM paDamaMDavamaigae / dhammakahANaoge paha tara paMgu senAvaI vhAe jimiyatsutarAgae samAne jAba sarasa-gosIsa baMda muktti gAyasarIre upi pAsAvavaragae phuTTa mAha muiMgamatyaehiM battIsaibaddhehiM NA ehiM varataruNIsaMpauttehi uvaNaccijjamANe uvaNaccijjamANe uvagijjamANe uvagijjamANe uvalAli ( labhi ) jjamANe uvalAli (labhi) jjamANe mahayA paTTA vAsaMtIlAla ya ghaNamuiMga pvAiya-raveNaM iTThe sadda-pharisa rasa rUva-gaMdhe paMcavihe mANussara kAmabhoge bhuMjamANe viharai // suseNaseNAvaikathaM timisaguhAdArugghADaNaM 526 tae NaM se bharahe rAyA aNNayA kayAi suseNaM seNAvaI saddAvei, sadAvittA evaM vayAsI ! gaccha NaM khiyAmeva bho devAnupiyA / timisaguhAe bAhiNissassa paccapigAhitti / - tara NaM se suseNe seNAvaI bharaheNaM raNNA evaM vRtte samANe hatuvittamANaMdie- jAvakarayalapariggahiyaM0 sirasAvattaM matthara aMjali 'kaTTu jAva paDisuNei, paDisuNittA bharahassa raNNo aMtiyAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamitA jeNeva sae AvAse jeNeva posahasAlA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA dabbhasaMcAragaM saMtharadda - jAva kayamAlassa devassa aTTamabhattaM vArassa kavADe vihADehi vihADitA mama eyamANaliyaM - - Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bharahacakkavaTicariyaM 123 pagiNhai posahasAlAe posahie iva baMbhayArI - jAva - aTumabhattaMsi pariNamamANaMsi posahasAlAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA jeNeva majjaNa ghare teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA hAe kayabalikamme kayakouamaMgalapAyacchitte suddhappAvesAI maMgalAI vatthAI pavaraparihie appamahA bAbharaNAlaMkiyasarIre dhUvapuSphagaMdhamallahatthagae majjaNagharAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA jeNeva timisaguhAe dAhiNillassa duvArassa kavADA teNeva pahArettha gamaNAe / tae NaM tassa suseNassa seNAvaissa bahave rAIsara-talavara-mADaMbiya - jAva - satyavAhappabhiyao appegaiA uppalahatthagayA - jAva - suseNaM seNAvaI piTuo piTuo aNugacchaMti / tae NaM tassa suseNassa seNAvaissa bahuIo khujjAo cilAiyAo - jAva - iMgiya-citiya patthiya-viyANiyAo piuNakusalAo viNIyAo - jAva - aNugacchaMti / 527 tae NaM se suseNe seNAvaI saviDDhIe sabajuIe * jAva - NigghosaNAieNaM jeNeva timiguhAe dAhiNillassa duvArassa kabADA teNeva uvAgacchai, uvAgacchitA Aloe pagAmaM karei karitA lomahatyagaM parAmusai, parAmusittA timisaguhAe dAhiNillassa duvArassa kavADe lomahattheNaM pamajjai, pamajjittA divvAe udagadhArAe abbhukkhei anbhukkhitA saraseNaM gosIsacaMdaNeNaM paMcaMgulitale caccae dalai, dalitA aggehi varehi gaMhiM a mallehi a acciNei, acciNittA pupphAruhaNaM - jAva - vatthAruhaNaM karei, karittA AsattosattavipulavaTTa - jAva - karei, karittA achehi saNhehi rayayAmaehi accharasAtaMDulehi timisaguhAe dAhiNillassa dubArassa kavADANaM purao aTThamaMgalae Alihai, taM jahA-sotthiya sirivaccha - jAva - kayaggahagahiakarayalapanbhaTTacaMdappabhavairaveruliavimaladaMDaM -jAva- dhUvaM dalayai, dalaittA vAmaM jANuM aMcei, aMcittA karayala * jAva - matthae aMjali kaTu kavADANaM paNAmaM karei, karitA daMDarayaNaM parAmusai, tae NaM taM daMDarayaNaM paMcalaiyaM vairasAramaiyaM viNAsaNaM samvasattuseNNANaM khaMdhAvAre Naravaissa gaDDa-dari-visama-pa-bhAra-girivara-pavAyANaM samIkaraNaM saMtikaraM subhakaraM hiyakaraM raNo hiya-icchiya-magoraha-pUragaM divvamappaDihayaM daMDarayaNaM gahAya sattaTTha payAI paccosakkai paccosakkittA timisaguhAe dAhiNillassa duvArassa kavADe daMDarayaNeNaM mahayA mahayA saddeNaM tikkhutto AuDei / tae NaM timisaguhAe dAhiNillassa duvArassa kavADA suseNasegAvaiNA daMDarayaNeNaM mahayA mahayA saddeNaM tikkhutto AuDiyA samANA mahayA mahayA saddeNaM koMcAravaM karemANA sarasarassa sagAI sagAI ThANAI paccosakkisthA / tae NaM se suseNe seNAvaI timisaguhAe dAhiNillassa duvArassa - kavADe vihADei, vihADittA jeNeva bharahe rAyA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA - jAva - bharahaM rAyaM karayalapariggahiyaM jaeNaM vijaeNaM vaddhAvei, baddhAvettA evaM bayAsIvihADiyA NaM devANuppiyA ! timisaguhAe dAhiNillassa duvArassa kavADA, epaNNaM devANuppiyANaM piyaM Niveemi, piyaM bhe bhvu| maNirayaNasahiyassa bharahassa timisaguhAdAre payANaM 528 tae NaM se bharahe rAyA suseNassa segAvaissa aMtie epama8 soccA nisamma hadutuTucittamANaMdie-jAva - hiyae suseNaM seNAvaI sakkArei sammANei, sakkAritA sammANitA koDuMbiyapurise saddAvei, saddAvittA evaM vayAsIkhippAmeva bho devANuppiyA ! AbhisekkaM hatthirayaNaM paDikappeha haya-gaya-raha-pavara taheva jAva aMjaNagirikRDasaNNibhaM gayavaraM NaravaI durUDhe // 529 tae NaM se bharahe rAyA maNirayaNaM parAmusai totaM cauraMgulappamANamittaM ca aNagdhaM taMsiyaM chalaMsaM aNovamajuI divvaM maNirayaNapaisamaM veruliyaM savvabhUyakaMtaM jeNa ya muddhAgaeNaM dukkhaM Na kiMci - jAva - havai Arogge ya samvakAlaM tericchiyadeva-mANusakayA ya uvasaggA savve Na karati tassa dukkhaM, saMgAme'vi asatyavajjho hoi Naro maNivaraM dhareMto ThiyajovaNakesa-avaTThiya-Naho havai ya savvabhayavippamukko / taM maNirayaNaM gahAya se NaravaI hatthirayaNassa dAhiNillAe kuMbhIe Nikkhivai / tae NaM se bharahAhive garide hArotthaya-sukaya-raiya-vacche - jAva - amaravaisaNNibhAe iDDhIe pahiyakittI maNirayaNakaujjoe cakyarayaNadesiyamagge aNegarAyasahassANuyAyamagge mahayA ukkiTThi-sIhaNAya-bola-kalakalaraveNaM samuddaravabhUyaM piva karemANe jeNeva timisaguhAe dAhiNille duvAre teNeva uvAgacchai uvAgacchitA timisaguhaM dAhiNilleNaM duvAreNaM aIi sasi vva mehNghyaarnnivh| kalaraveNa samvaramaya pica paramANa Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe kAgaNirayaNa-sahiyassa bharahassa timisaguhApaveso 530 tae NaM se bharahe rAyA chattalaM duvAlasaMsiyaM aTThakaNiyaM ahigaraNisaMThiyaM aTThasobariNayaM kAgaNirayaNaM parAmusai / / tae NaM taM cauraMgulappamANamittaM aTThasuvaNNaM ca visaharaNaM aulaM cauraMsasaMThANasaMThiyaM samatalaM mANummANajogA jao loge caraMti savvajaNapaNNavagA / Na iva caMdo Na iva tattha sUre Na iva aggI Na iva tattha maNiNo timiraM NAseMti aMdhayAre / jattha tayaM divvaM bhAvajuttaM dubAlasajoyaNAI tassa lesAo vivaDdati timira-Nigara-paDisehiyAo / rattiM ca savvakAla khaMdhAvAre karei AloyaM divasabhUyaM jassa pabhAveNa cakkavaTTI timisaguha aIi seNNasahie abhijetuM biiyamaddhabharaha rAyavare kArgAgaM gahAya timisaguhAe purathimilla-paccathimillesaM kaDaesuM joyaNaMtariyAI paMcadhaNusayavikkhaMbhAI joyaNujjoyakarAI cakkaNemIsaMThiyAI caMdamaMDala-paDiNigAsAiM egUNapaNNaM maMDalAiM AlihamANe AlihamANe aNuppavisai / tae NaM sA timisaguhA bharaheNaM raNNA tehiM joyaNaMtariehi-jAva- joyaNujjoyakarahiM egUNapaNNAe maMDahiM AlihijjamANehi AlihijjamANehi khippAmeva AlogabhUyA ujjoyabhUyA divasabhUyA jAyA yAvi hotthA // timisaguhAmajjhadese ummaggaNimaggajalAo mahANaIo 531 tIse NaM timisaguhAe bahumajhadesabhAe etya gaM ummagga-NimaggajalAo NAma duve mahANaIo paNNattAo, jAo NaM timisaguhAe purathimillAo bhittikaDagAo paDhAo samANIo paccatthimeNaM siMdhu mahANaiM samati / se keNaTheNaM bhaMte ! evaM buccai-ummagga-NimaggajalAo mahANaIo ? . "goyamA ! jaNNaM ummaggajalAe mahANaIe taNaM vA pattaM vA kaLaM vA sakkaraM vA Ase vA hatthi vA rahe vA johe vA maNusse vA pakkhippai taNNaM ummaggajalA mahANaI tikkhutto AhuNiya AhuNiya egate thalaMsi eDei / javaNaM NimaggajalAe mahANaIe taNaM vA, pattaM vA, kaTuvA, sakkaraM vA-jAva-maNusse vA pakkhippai taNNaM NimaggajalA mahANaI tikkhutto AhuNiya AhuNiya aMtojasaMsi NimajjAbei / se teNaDheNaM goyamA ! evaM vuccai-ummaggaNimaggajalAo mhaanniio|" ummagga-NimaggajalAsu mahAnaIsu vaDDhairayaNeNa suhasaMkamanimmANaM saseNassa bharahassa uttaraNaM ca 532 tae NaM se bharahe rAyA cakkarayaNa-desiyamagge aNegarAya0 mahayA ukkiTTha-sIhaNAya-jAva-karemANe siMdhUe mahANaIe puritthi milleNaM kUleNaM jeNeva ummaggajalA mahANaI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA vaDDhairayaNaM saddAvei, saddAvittA evaM vayAso"khippAmeva bho devANuppiyA ! ummagga-NimaggajalAsu mahANaIsu aNega-khaMbha-saya-saNNiviTThe ayalamakaMpe abhejjakavae sAlaMbaNabAhAe samvarayaNAmae suhasaMkame karehi, karettA mama eyamANattiyaM khippAmeva paccappiNAhi / tae NaM se vaDDhairayaNe bharaheNaM raNNA evaM vutte samANe haTThatuTThacittamANaMdie-jAva-viNaeNaM paDisuNei, paDisuNittA khippAmeva ummagga-NimaggajalAsu mahANaIsu aNega-khaMbha-saya-saNNiviThe-jAva-suhasaMkame karei, karittA jeNeva bharahe rAyA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA-jAva-eyamANattiyaM paccappiNai / tae NaM se bharahe rAyA sakhaMdhAvArabale ummagga-NimaggajalAo mahANaIo tehi aNega-khaMbha-saya-saNNiviThehi-jAvasuhasaMkamehi uttarai / timisaguhAe uttarillassa duvArassa kavADehi sayameva maggadANaM 533 tae NaM tIse timisaguhAe uttarillassa duvArassa kavADA sayameva mahayA mahayA koMcAravaM karemANA sarasarassa sagAI sagAI ThANAI paccosakkitthA // uttaraDDhabharahe suseNaseNAvaikao AvADacilAyaparAjao 534 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM utaraDDhabharahe vAse bahave AvADA NAma cilAyA parivasaMti / aDDhA dittA vittA visthiNNa 1. egamegassa NaM raNNo cAuraMtacakkavaTTissa aTThasovaNNie kAkaNirayaNe chattale duvAlasaMsie aTThakaNNie adhikaraNisaMThite ThANaM a0 8, su0 633 Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bharahacakkavaTTicariyaM 125 viula-bhavaNa-sayaNAsaNa-jANa-vAhaNAiNNA bahudhaNa-bahujAyarUvarayayA Aoga-paogasaMpauttA vicchaDDiya-paura-bhattapANA bahudAsI-dAsa-gomahisa-gavelaga-ppabhUyA bahujaNassa aparibhUyA sUrA vIrA vikkaMtA vitthiNNa-viula-balavAhaNA bahUsu samara saMparAesu laddhalakkhA yAvi hotthaa| 535 tae NaM tesimAvADacilAyANaM agNayA kayAI visayaMsi bahUI uppAiya-sayAI pAunbhavitthA, taMjahA-akAle gajjiyaM, akAle vijjayA, akAle pAyavA pupphaMti, abhikkhaNaM abhikkhaNaM AgAse devayAo NaccaMti / tae NaM te AvADacilAyA visayaMsi bahUI uppAiyasayAI pAubbhUyAI pAsaMti, pAsittA aNNamaNNaM saddAveMti, saddAvittA evaM vayAsI"evaM khalu devANuppiyA ! amhaM visayaMsi bahUI uppAiyasayAI pAunbhUyAiM taMjahAakAle gajjiyaM, akAle vijjuyA, akAle pAyavA pupphaMti, abhikkhaNaM abhikkhaNaM AgAse devayAo NaccaMti, taM Na Najjai NaM devANuppiyA ! amhaM visayassa ke manne ubaddave bhavissaI" tti kaTu ohayamaNasaMkappA ciMtAsogasAgaraM paviTThA karayala palhattha-muhA aTTajjhANovagayA bhUmigayadiThThiyA jhiyAyati / 536 tae NaM se bharahe rAyA cakkarayaNa-desiyamagge-jAva-samuddaravabhUyaM piva karemANe timisaguhAo uttarilleNaM dAreNaM NIi sasi vva mehaMdhayAraNivahA / tae NaM te AvADacilAyA bharahassa raNNo aggANIyaM ejjamANaM pAsaMti, pAsittA AsuruttA ruTThA caMDikkiyA kuviyA misimisemANA aNNamaNNaM saddAveti, saddAvittA evaM vayAsI"esa NaM devANuppiyA ! kei apatthiyapatthae duraMtapaMtalakkhaNe hINapuNNacAuddase hiri-siri-parivajjie je NaM amhaM visayassa uri virieNaM havvamAgacchada, taM tahA NaM ghattAmo devANuppiyA ! jahA NaM esa amhaM visayassa uri virieNaM No hambamAgacchaI" tti kaTu aNNamaNNassa aMtie eyamaDheM paDisuNeti, paDisuNittA saNNabaddhavammiyakavayA uppIliyasarAsaNapaTTiyA piNaddhagevijjA baddhaAviddhavimalavaraciMdhapaTTA gahiyAuhappaharaNA jeNeva bharahassa raNo aggANIyaM teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA bharahassa raNNo aggANIeNa saddhi saMpalaggA yAvi hotthaa| tae NaM te AvADacilAyA bharahassa raNNo aggANIyaM haya-mahiya-pavara-vIraghAiya-vivaDiya-cidha-ddhayapaDAgaM kicchappANovagayaM disodisi paDisehiti // 537 tae NaM se seNAbalassa yA veDho-jAva-bharahassa raNNo aggANIyaM AvADacilAehi hayamahiyapavaravIra-jAva-disodisi paDisehiyaM pAsai, pAsittA Asurutte ruThe caMDikkie kubie misimisemANe kamalAmelaM AsarayaNaM durUhai, durUhittA tae NaM asIimaMgulamUsiyaM NavaNauimaMgulapariNAhaM aTThasayamaMgulamAyayaM battIsamaMgulamUsiyasiraM cauraMgulakaNNAgaM vIsaiaMgulabAhAgaM cauraMgulajANUkaM solasaaMgulajaMghAgaM cauraMgulamUsiyakhuraM muttolIsaMvattavaliyamajjhaM Isi aMgulapaNayapaDheM saMNayapaDheM saMgayapaDheM sujAyapaTTha pasatthapaDheM visiTThapaDheM eNIjANuNNayavitthayathaddhapaDheM vittalayakasa-NivAya-aMkellaNapahAraparivajjiyaMgaM tavaNijjathAsagAhilANaM, vara-kaNaga-suphulla-thAsaga-vicita-rayaNa-rajjupAsaM, kaMcaNa-maNi-kaNaga-payaraga-NANAviha-ghaMTiyAjAlamuttiyA-jAlaehi parimaMDieNaM, paDheMNa sobhamANeNa sobhamANaM kakkayaNa-iMdaNIla-maragaya-masAragalla-muhamaMDaNa-raiyaM, AviddhamANikka-suttaga-vibhUsiyaM, kaNagAmaya-pauma-sukaya-tilayaM, devamai-vigappiyaM, suraridavAhaNajoggAvayaM surUbaM, dUijjamANa-paMcacArucAmarAmelagaM dhareMtaM aNabbhavAhaM abhelaNayaNaM kokAsiya-bahalapatta-lacchaM sayAvaraNa-NavakaNaga-taviya-tavaNijja-tAlujIhAsayaM siriAbhiseyadhoNaM pokkharapattamiva salilabidujuyaM acaMcalaM caMcalasarIra cokkhacaragaparivvAyago viva hilIyamANaM hilIyamANaM khuracalaNacaccapur3ehi dharaNiyalaM abhihaNamANaM abhihaNamANaM dovi ya calaNe jamagasamagaM muhAo viNiggamaMtaM va sigdhayAe muNAla-taMtu-udagamavi NissAe pakkamaMtaM, jAikula-rUva-paccaya-pasattha-bArasAvattaga-visuddha-lakSaNaM sukulappasUrya, mehAvibhaddayaviNIyaM, aNuya-taNuya-sukumAla-loma-NiddhacchaviM, sujAya-amara-maNa-pavaNa-garula-jaiNa-cavala-sigghagAmi isimiva khaMtikhamae susIsamiva paccakkhayAviNIyaM udaga-huyavaha-pAsANa-paMsu-kaddama-sasakkara-savAluilla-taDakaDaga-visama-panbhAragiridarI-sulaMdhaNa-pillaNa-NitthAraNAsamatthaM acaMDapADiyaM daMDayAI aNaMsupAI akAlatAluca kAlahesi jiyaNidaM gavesagaM jiyaparisahaM jaccajAIyaM mallihANiM sugapattasuvaNNakomalaM maNAbhirAmaM kamalAmelaM NAmeNaM AsarayaNaM seNAvaI kameNa samabhirUDhe kuvalayabalasAmalaM ca rayaNiyara-maMDalaNibhaM sattujaNa-viNAsaNaM kaNagarayaNadaMDaM NavamAliyapuSphasurahigaMdhi NANAmaNilayabhatticittaM ca pahoya-misimisita-tikkhadhAra divvaM khaggarayaNaM loe aNovamANaM taM ca puNo vaMsa-rukkha-siMga-TThidaMta Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe kAlAyasa-viula-lohadaMDaya-varavaira-bhayagaM -jAva- savvatthaappaDihayaM kiM puNa dehesu jaMgamANaM / gAhA-paNNAsaMguladIho, solasa se aMgulAI vitthiNNo / addhaMgulasoNIko, jeTThapamANo aso bhaNio // 1 // asirayaNaM Naravaissa hatthAo taM gahiUNa jeNeva AvADacilAyA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA AvADacilAehi saddhi saMpalagge yAvi hotthA / tae NaM se suseNe seNAvaI te AvADacilAe hayamahiyapavaravIravAiya-jAva-disodisi paDisehei / AvADacilAyapatthaNAe bharahaseNori nAgakumAradevakayaM mahAmehavarisaNaM 538 tae NaM te AvADacilAyA suseNa-seNAvaiNA hayamahiya-jAva-paDisehiyA samANA bhIyA tatthA vahiyA ubviggA saMjAyabhayA atthAmA abalA avIriyA apurisakkAraparakkamA adhAraNijjamiti kaTTa aNegAI joyaNAI avakkamaMti, abakkamittA egayao milAyaMti, milaittA jaNeva siMdhU mahANaI teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA vAluyAsaMthArae saMyareMti, saMtharitA vAluyAsaMthArae durUhaMti, durUhittA aTThamabhattAI pagiNhaMti, pagiNhittA vAluyAsaMthArovagayA uttANagA avasaNA aTThamabhattiyA je tesi kuladevayA mehamuhA NAmaM NAgakumArA devA te maNasIkaremANA maNasIkaremANA ciThThati / 539 tae NaM tesimAvADacilAyANaM aTThamabhattaMsi pariNamamANaMsi mehamuhANaM NAgakumArANaM devANaM AsaNAI calaMti, tae NaM te mehamuhA NAgakumArA devA AsaNAI caliyAI pAsaMti, pAsittA ohiM pauMjati, pauMjittA AvAcilAe ohiNA AbhoeMti, AbhoittA aNNamaNNaM sadAveMti, saddAvittA evaM vayAsI"evaM khalu devANuppiyA ! jaMbuddIve dove uttaraDDabharahe vAse AvADacilAyA siMdhUe mahANaIe vAluyAsaMthArovagayA uttANagA avasaNA aTThamabhattiyA amhe kuladevara mehamuhe NAgakumAre deve maNasIkaremANA maNasIkaremANA ciTThati, taM seyaM khalu devANuppiyA ! amhaM AvADacilAyANaM aMtie pAubhavittae" tti kaTu aNNamaNNassa aMtie eyamaDheM paDisurNeti, paDisuNettA tAe ukkiTThAe turiyAe-jAva-vIivayamANA vIivayamANA jeNeva ja buddove dIve uttaraDDhabharahe vAse jaNeva siMdhU mahANaI jeNeva AvADacilAyA teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchitA aMtalikkhapaDivaNNA sakhikhiNiyAiM paMcavaNNAiM vatthAI pavaraparihiyA ta AvADacilAe evaM vayAsI"haM bho AvADacilAyA ! jaNaM tumbhe devANuppiyA ! vAluyAsaMthArovagayA uttANagA avasaNA aTumabhattiyA amhe kuladevae mehamuhe NAgakumAre deve maNasIkaremANA maNasIkaremANA ciTThaha / tae NaM amhe mehamuhA NAgakumArA devA tubhaM kuladevayA tumhaM aMtiyaNNaM pAunbhUyA, taM vadaha NaM devANuppiyA! kiM karebho, [? ki AciTThAmo] ke va bhe mnnsaaie|" 540 tae NaM AvADacilAyA mehamuhANaM NAgakumArANaM devANaM aMtie eyamaDheM sAccA Nisamma haTTatuTThacittamANaMdiyA-jAva-hiyayA uThAe udruti, uThittA jeNeva mehamuhA NAgakumArA devA teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA karayalapariggahiyaM-jAvamatthae aMjali kaTu mehamuhe NAgakumAre deve jaeNaM vijaeNaM vaddhAti, vaddhAvittA evaM vayAsI"esa NaM devANuppiyA ! kei apatthiyapatthae duraMtapaMtalakkhaNe -jAva-hirisiriparivajjie je NaM amhaM visayassa uri virieNaM havvamAgacchai, taM tahA NaM ghatteha devANuppiyA ! jahA NaM esa amhaM visayassa uri virieNaM No havvamAgacchai / " 541 sae NaM te mehamuhA NAgakumArA devA te AvADacilAe evaM vayAsI "esa NaM bho devANuppiyA ! bharahe NAmaM rAyA cAuraMtacakkavaTTI mahiDDie mahajjuie -jAva -mahAsokkhe, No khalu esa sakko keNai deveNa vA, dANaveNa vA, kiNNareNa vA, kiMpuriseNa vA, mahorageNa vA, gaMdhabveNa vA, satthappaogeNa vA, aggippaogeNa vA, maMtappaogeNa vA, udavittae paDisehittae vA, tahA vi ya NaM tubhaM piyaTTayAe bharahassa raNNo uvasaggaM karemo" ti kaTu tesi AvADacilAyANaM aMtiyAo avakkamaMti, avakkamittA veubviyasamugdhAeNaM samohaNittA mehANIyaM viuvvaMti, viunvittA jeNeva bharahassa raNo vijayakkhaMdhAvAraNivese teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA uppi vijayakkhaMdhAvAraNivesassa khippAmeva pataNataNAyaMti, pataNataNAittA khippAmeva vijjuyAyaMti, vijjayAittA khippAmeva jugamusalamuTTippamANamettAhi dhArAhi oghameghaM sattarattaM vAsaM vAsiuM pavattA yAvi hotthA / Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bharahacakkavaTTicariyaM 127 bharaheNa chattarayaNapavittharaNaM 542 tae NaM se bharahe rAyA uppi vijayakkhaMdhAvArassa jugamusalamuTTippamANettAhi dhArAhi oghameghaM sattarattaM vAsaM vAsamANa pAsai, pAsittA cammarayaNaM parAmusai / tae NaM taM sirivacchasarisaruvaM veDho bhANiyanvo-jAva-duvAlasajoyaNAI tiriyaM pavittharai, tattha sAhiyAI / tae NaM se bharahe rAyA sakhaMdhAvArabale cammarayaNaM duruhai, durUhittA divvaM chattarayaNaM parAmusai / tae NaM NavaNaui-sahassa-kaMcaNa-salAga-parimaMDiyaM maharihaM aujjhaM NivvaNa-supasattha-visiTTha-laTTha-kaMcaNa-supuTThada, miurAyayavaTTa-laTTha-araviMda-kaNNiya-samANarUvaM, vatthipaese ya paMjaravirAiya, vivihabhatticitaM, maNi-mutta-pavAla-tattatavaNijja-paMcavaNNiyadhoya-rayaNa-rUvaraiyaM, rayaNa-marII-samoppaNAkappakAramaNuraMjielliyaM, rAya-lachicidhaM, ajjuNa-suvaNNa-paMDura-paccatthuyapaTTadesabhAgaM, taheva tavaNijja-paTTa-dhammaMta-parigayaM, ahiya-sassirIyaM sAraya-rayaNiyara-vimala-paDipuNNa-caMdamaMDala-samANarUvaM, rida-vAmappamANa-pagaivitthaDaM, kumuyasaMghadhavalaM, raNNo saMcArimaM vimANaM sUrAyavavAyabuTTidosANa ya khayakaraM tavaguNehiM laddhaM / gAhA :- ayaM bahuguNadANaM, uUNa vivarIyasuhakayacchAyaM / chattarayaNaM pahANaM, sudullahaM appapuNNANaM // 1 // pamANarAINa tavaguNANa phalegadesabhAgaM vimANavAse vi dullahataraM vagdhAriya-malla-dAma-kalAvaM sAraya-dhavala-ubharayayaNigarappagAsaM divvaM chattarayaNaM mahivaissa dharaNiyalapuNNaiMdo / tae NaM se divve chattarayaNe bharaheNaM raNNA parAmuLe samANe khippAmeva duvAlasa joyaNAI pavittharai sAhiyAI tiriyaM // tae NaM se bharahe rAyA chattarayaNaM khaMdhAvArassuri Thavei, ThavittA maNirayaNaM parAmusai veDho-jAva-chattarayaNassa vatthibhAgaMsi Thavei, tassa ya aNaivaraM cArurUvaM silaNihiatthamaMtametta-sAli-java-gohUma-mugga-mAsa-tila-kulattha-saTThiga-nipphAva-caNagakoddava-kotthubhari-kaMgu-varaga-rAlaga-aNega-dhaNNAvaraNa-hAriyaga-allaga-mUlaga-halidda-lAuya-tausa-tuMba-kAliMga-kaviTTha-aMba-aMbiliyasavvaNipphAyae sukusale gAhAvairayaNe tti savvajaNavIsuyaguNe / gAhAvairayaNakao bharahaseNAe sattadiNaNivvAho 543 tae NaM se gAhAvairayaNe bharahassa raNo taddivasa-ppaiNNa-Ni pphAiya-pUiyANaM savvadhaNNANaM aNegAI kuMbhasahassAI uvaTThavei / tae NaM se bharahe rAyA cammarayaNa-samArUr3he chattarayaNa-samocchaNNe maNirayaNa-kaujjoe samuggayabhUeNaM suhaMsuheNaM sattarattaM parivasai / gAhA :- Na vi se khuhA Na viliyaM, Neva bhayaM Neva vijjae dukkhaM / bharahAhivassa raNNo, khaMdhAvArassa vi taheva // 1 // devasahassehiM nAgakumAraM pai bharahasaraNagamaNovaeso 544 tae NaM tassa bharahassa raNo sattarataMsi pariNamamANaMsi imeyArUve ajjhathie citie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA-"kesa NaM bho ! apatthiyapatthae duraMtapaMtalakkhaNe-jAva-parivajjie je NaM mamaM imAe eyANurUvAe-jAvaabhisamaNNAgayAe uppi vijayakhaMdhAvArassa jugamusalamuTThi-jAva-vAsaM vAsai / " tae NaM tassa bharahassa raNNo imeyArUvaM ajmatthiyaM citiyaM patthiyaM maNogayaM saMkappaM samuppaNNaM jANittA solasa devasahassA saNNajjiAuM pavattA yAvi hotthA / tae NaM te devA saNNaddhabaddhavammiyakavayA-jAva-hiyAuhappaharaNA jeNeva te mehamuhA NAgakumArA devA teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA mehamuhe NAgakumAre deve evaM vayAsI"haM bho mehamuhA NAgakumArA devA ! apatthiyapatthagA-jAva-parivajjiyA kiNNaM tumbhe Na jANaha bharahaM rAyaM cAuraMtacakkavaTi mahiDDhiyaM-jAva-uddavittae vA, paDisehittae vA, tahA vi NaM tumbhe bharahassa raNNo vijayakhaMdhAvArassa uppi jugamusalamuTThippamANamittAhiM dhArAhi oghameghaM sattarattaM vAsaM vAsaha, taM evamavi gae itto khippAmeva avakkamaha, ahava NaM ajja pAsaha citaM jIvalogaM / " Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 nAgakumArovaeseNa cilAyehi bharahasaraNagamaNaM 545 ese mehamuhA mAgakumArA devA tehi dehi evaM bulA samANA bhIyA tatthA bahiyA ubigA saMjAyabhayA mehANIya paDisAharati, paDisAharittA jeNeva AvADacilAyA teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA AvADacilAe evaM vayAsI"esa NaM devANuppiyA ! bharahe rAyA mahiDDie - jAva No khalu esa sakko keNai deveNa vA jAva aggippaogeNa vA-Aba-uvittae vA paDisehilie yA tahAvi ya NaM amhehi devANupiyA ! tubhaM piTuvAe bharahAsa racNo usame kae, taM gaccha NaM tubhe devANupiyA ! vhAyA kayabalikammA kayakouyamaMgalapAyacchittA ullapaDasADagA ocUlagaNiyacchA aggAI varAI rayaNAI gahAya paMjaliuDA pAyavaDiyA bharahaM rAyANaM saraNaM uveha | paNivaiya- vacchalA khalu uttamapurisA, Natthi bhe bharahasta raNNo aMtiyAo bhayamiti kaTTu" evaM vaittA jAmeva disa pAunbhUyA tAmeva disi paDigayA / dhammakrANuoge pasaM 546 lae gaM se AbAdakhilAyA mehamuhehi gAgakumArehiM devehiM evaM buttA samANA uDAe uTTheti uDisA vhAyA ulaTasADagA ocUlaginchA jaggAI parAI ramagAI mahAva jeNeva bharahe rAyA tegaMva upAgacchati, uvAgacchittA karayala pariggahiyaM jAva - matthae aMjaliM kaTTu bharahaM rAyaM jaegaM vijaeNaM baddhAviti vaddhAvittA aggAI barAI rayaNAI uvarNeti, uvaNittA evaM vayAsI gAhAo "vahara gumahara jahara, hari-siri-yo- kitivAraya / gariva mahasyadhAraNa rAyamidaM me ciraM dhAre // 1 // hayavas gayavai Naravai NavaNihivai bharahavAsapaDhamavaI / battIsa jaNa vaya sahassa rAyasAmI ciraM jIva || 2 || paTTama-parIsara Isara hipaIsara mahiliyAsahassANaM devasayasAhasIsara posarayaNIsara jasaMsI // 3 // sAgaragirimerAnaM uttarabAINamabhijiyaM sumae tA amhe devANuppiyassa bisae parivasAmo ||4|| aho NaM devAvivAhaTI juI jase bale vIrie purisakkAraparakrame divyA devajuI divve devAbhAve laDhe pase abhisamaNNAgae / taM diTThA NaM devANuppiyANaM iDDhI evaM ceva- jAva abhisamaNNAgae, taM khAmemu NaM devANuppiyA ! khamaMtu NaM devANupiyA ! khaMtumarahaMti NaM devANuppiyA ! NAi bhujjo bhujjo evaMkaraNayAe ti" kaTTu paMjaliuDA pAyavaDiyA bharahaM rAmaM saraNaM uviMti / 547 tae NaM se bharahe rAyA tesi AvADacilAyANaM aggAI varAhaM rayaNAI paDiccha, paDicchittA te AvADacilAe evaM vayAsI gaccha bho tumane mamaM bAhuNDAyAparigvahiyA NimbhayA viruvA sumuhe parivasaha paritha meM sava bhayamatthi tti" kaTTu sakkArei sammANei, sakkAretA sammANetA paDivisajje / 54e se bharahe rAyA suveNaM seNAva sahAvada, sahAvittA evaM bayAsI gacchAhiNaM bhI devANupiyA ! doNyapi sie mahAnaIe paccatthi miksasisAgaragirimerAgaM sama-visamaNioha ovittA aggAI varAI rapaNAI paDihAhi pachi ma emANatiyaM vipyAmeva paJci jahA dAhiNillasa oavaNaM tahA savvaM bhANiyavvaM jAva- paccaNubhavamANe viharai / / cullahimavaMtagirikumAravijayo 549 tae NaM divve cakkarayaNe aNNayA kayAi AuhagharasAlAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA aMtalikkha paDivaNNe - jAva uttarapuracchimaM disi cullahimavaMtapavvayAbhimuhe payAe yAvi hotyA / tae NaM se bharahe rAyA taM divvaM cakkarayaNaM- jAva- cullahimavaMta vAsaharapavvayassa adUrasAmaMte buvAlasajoyaNAyAmaM jAvallahimavaMta-girikumArasya devarasa amana pani saheba jahA mAgahatitvassa- jAva-samudurayabhayaM piva karemA uttaradisAbhimuhe jeNeca mullahimavaMta vAsahapatyae teja upAgacchadra, uvAgaSThitA cumitAharapasvayaM tikto rahasireNaM phusai, phusittA turae NigiNhai, NigirihattA taheva jAva ApayakaNNAyayaM ca kAUNa usumudAraM imANi vayaNANi tattha bhANIa se NaravaI jAva savve me te visayavAsi tti kaTTu uDDhaM vehAsaM usuM Nisirai parigaraNigariyamajjhe -jAva tae NaM se sareM bharaheNaM raNNA uDDhaM vehAsaM NisaTThe samANe khippAmeva bAvarttAraM joyaNAI gaMtA cullahimavaMtagirikumArasta devassa merAe Nivaie / - - Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bharahacakkavaTTicariyaM 129 550 tae NaM se cullahimavaMtagirikumAre deve merAe saraM NivaiyaM pAsai, pAsittA Asurutte ruThe-jAva-pIidANaM savvosahi ca mAlaM gosIsacaMdaNaM ca kaDagANi - jAva - dahodagaM ca geNhai, giNhittA tAe ukkiTThAe-jAva-uttareNaM cullahimavaMtagirimerAe ahaNNaM devANuppiyANaM visayavAsI-jAva-ahaNNaM devANuppiyANaM uttarille aMtavAla-jAva-paDivisajjei / kAgaNirayaNaparAmusaNeNa bharaheNa cakkavaTTinAmalihaNaM 551 tae NaM se bharahe rAyA turae NigiNhai, NigiNhittA rahaM parAvattei, parAvattittA jeNeva usahakUDe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA usahakUDaM pavvayaM tikkhutto rahasireNaM phusai, phusittA turae nigiNhai, nigiNhittA rahaM Thavei, ThavittA chattalaM duvAlasaMsiyaM aTThakaNiyaM ahigaraNisaMThiyaM sAvaNiyaM kAgaNirayaNaM parAmusai, parAmusittA usabhakUDassa pavvayassa purathimillaMsi kaDagaMsi NAmagaM AuDei / gAhAo- osappiNIimIse taiyAe samAe pacchime bhAe / ahamasi cakkavaTTI bharaho iya nAmadhijjeNaM // 1 // ___ ahamaMsi paDhamarAyA ahayaM bharahAhivo nnrvriNdo| patthi mahaM paDisattU jiyaM mae bhArahaM vAsaM // 2 // ti kaTu NAmagaM AuDei / cakkANumaggeNaM bharahassa veyaDDhauttaraNiyaMbe gamaNaM 552 NAmagaM AuDittA rahaM parAvattei, parAvattittA jeNeva vijayakhaMdhAvAraNivese jeNeva bAhiriyA uvaTTANasAlA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA - jAva - cullahimavaMtagirikumArassa devassa aTThAhiyAe mahAmahimAe NivvattAe samANIe AuhagharasAlAo paDiNikkhamai paDiNikkhamittA-jAva-dAhiNadisi veyaDDhapavvayAmimuhe payAe yAvi hotthA / 553 tae NaM se bharahe rAyA taM divvaM cakkarayaNaM-jAva-bayaDDhassa pavvayassa uttarille NiyaMbe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA veyaDDhassa pavvayassa uttarille NiyaMbe duvAlasajoyaNAyAma-jAva-posahasAlaM aNupavisae-jAvaNamiviNamINaM vijjAhararAINaM aTThamabhattaM pagiNhai, pagiNhittA posahasAlAe-jAva-Nami-viNami-vijjAhararAyANo maNasI-karemANe karemANe ciTThai / vijjAhararAehi gami-viNamohiM bharahassa rayaNAi-itthirayaNa-samappaNaM 554 tae NaM tassa bharahassa raNNo aTumabhattaMsi pariNamamANaMsi Nami-viNamivijjAhararAyANo divvAe maIe coiyamaI aNNamaNNassa aMtiyaM pAunbhavaMti, pAubhavittA evaM vayAsI"uppaNNe khalu bho devANuppiyA ! jaMbuddIve dIve bharahe vAse bharahe rAyA cAuratacakkavaTTI, taM jIyameyaM tIyapaccuppaNNamaNAgayANaM vijjAhararAINaM cakkavaTTINaM uvatthANiyaM karettae, taM gacchAmo NaM devANuppiyA ! amhevi bharahassa raNNo uvatthANiyaM karemo ti" kaTTa viNamINAUNaM cakkaTTi divvAe maIe coiyamaI mANummANappamANa juttaM teyassi rUvalakkhaNajuttaM ThiyajubvaNakesavaTThiyaNahaM savvarogaNANisa balakari icchiyasIuNhaphAsajuttaM / gAhA- tisu taNuyaM tisu taMbaM tibalIgaiugNayaM tigaMbhIraM / tisu kAlaM tisu seyaM tiyAyayaM tisu ya vitthiNNaM // 1 // samasarIraM bharahe vAsaMmi savvamahilaSpahANaM suMdara-thaNa-jahaNa-vara-kara-calaNa-NayaNa-sirasija-dasaNa-jaNahiyaya - ramaNamaNahari siMgArAgAra-jAva-juttovayArakusalaM amaravahUNaM surUvaM rUveNaM aNuharaMti subhadaM bhadaMmi jovaNe vaTTamANiM itthIrayaNaM; NamI ya rayaNANi ya, kaDagANi ya, tuDiyANi ya geNhai, geNhittA tAe ukkiTThAe turiyAe-jAva-uddhyAe vijjAharagaIe jeNeva bharahe rAyA teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA evaM aMtalikkhapaDivaNNA sakhikhiNiyAiM-jAva-jaeNaM vijaeNaM baddhA ti, baddhAvittA evaM bayAsI"abhijie NaM devANuppiyA ! jAva amhe devANuppiyANaM ANattikiMkarA iti kaTu taM paDicchaMtu NaM devANuppiyA ! amha" ima-jAva-viNamI itthIrayaNaM NamI rayaNANi samappei / tae NaM se bharahe rAyA-jAva-paDivisajjei, paDivisajjittA posahasAlAo paDiNikkhamai, paDiNikkha mittA majjaNagharaM aNupavisai, aNupavisittA............bhoyaNamaMDabe-jAva-Nami-viNamINaM vijjAhararAINaM aTThAhiyamahAmahimA / Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe gaMgAdevIkayaM bharahassa kaNagasiMhAsaNajugasamappaNaM 555 tae NaM se vigve cakkarayaNe AuhabarasAlAo paDiNikkhamaI-jAva-uttarapurasthimaM disiM gaMgAdevI-bhavaNAbhimuhe payAe yAvi hotthA, sacceva savvA sidhuvattavvayA-jAva-NavaraM kuMbhaTThasahassaM rayaNacitaM NANAmaNi-kaNaga-rayaNa-bhatticittANi ya duve kaNagasIhAsaNAI sesaM taM ceva - jAva - mahima ti|| khaMDappavAyaguhAe NaTTamAlagadevaNa bharahassa pIidANaM 556 tae NaM se dibve cakkarayaNe gaMgAe devIe aTThAhiyAe mahAmahimAe NivattAe samANIe Auha-gharasAlAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA -jAva- gaMgAe mahANaIe paccatthimilleNaM kUleNaM dAhiNadisi khaMDappavAyaguhAbhimuhe payAe yAvi hotthA / tae NaM se bharahe rAyA-jAva-jeNeva khaMDappavAyaguhA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA0, savvA kayamAlagavattavyayA NeyavvA / NavaraM NaTTamAlage deve pIidANaM se AlaMkAriyabhaMDaM kaDagANi ya, sesaM savvaM taheva - jAva - aTThAhiyA mahAma0 / tae NaM se bharahe rAyA paTTamAlagassa devassa aTTAhiyAe ma0 NivattAe samANIe suseNaM seNAvaI saddAvei, saddAvittA - jAva - siMdhugamo Neyavvo - jAva - gaMgAe mahANaIe purathimillaM NikkhuDaM sagaMgAsAgaragirimerAgaM samavisamaNikkhuDANi ya oavei, oavittA aggANi varANi rayaNANi paDicchai, paDicchittA jeNeva gaMgA mahANaI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA doccaMpi sakkhaMdhAvArabale gaMgAmahANaI vimalajalatuMgavIiM NAvAbhUeNaM cammarayaNeNaM uttarai, uttarittA jeNeva bharahassa raNNo vijayakhaMdhAvAraNivese jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA teNeva uvAgacchaDa, ubAgacchittA AbhisekkAo hatthirayaNAo paccoruhai, paccoruhitA aggAI barAI rayaNAI gahAya jeNeva bharahe rAyA teNeva uvAgacchai, ubAgacchittA karayalapariggahiyaM - jAva - aMjali kaTu bharahaM rAyaM jaeNaM vijaeNaM vaddhAvei, baddhAvittA aggAI varAI rayaNAI uvaNei / suseNaseNAvaissa bharaheNa sakkAro 557 tae NaM se bharahe rAyA suseNassa seNAvaissa aggAI barAI rayaNAI paDicchai, paDipichattA suseNaM seNAvaI sakkArei sammANei, sakkAritA sammANittA paDivisajjei / tae NaM se suseNe seNAvaI bharahassa raNNo sesaM pi taheva - jAva - viharadda / ao paraM AgamaNakameNa paDigamaNaM bharahassa 558 tae NaM se bharahe rAyA aNNayA kayAi suseNaM seNAvairayaNaM saddAvei, saddAvittA evaM vayAsI gaccha NaM bho devANuppiyA ! khaMDagappavAyaguhAe uttarillassa duvArassa kavADe vihADehi, vihADittA jahA timisaguhAe tahA bhANiyavvaM - jAva - piyaM bhe bhavau / sesaM taheva - jAva- bharaho uttarilleNaM duvAreNaM aIi sasivva mehaMdhayAraNivahaM taheva pavisaMto maMDalAiM Alihai / tIse NaM khaMDagappavAyaguhAe bahumajjhadesabhAe-jAva-ummagga-NimaggajalAo NAma duve mahANaIo taheva / NavaraM paccathimillAo kaDagAo paDhAo samANIo puratyimeNaM gaMgaM mahANaI samappeti / sesaM taheva NavaraM paccatthimilleNaM kUleNaM gaMgAe saMkamavattavvayA taheva ti|| tae NaM khaMDagappavAyaguhAe bAhiNillassa duvArassa kavADA sayameva mahayA mahayA koMcAravaM karemANA sarasarassa sagAI sagAI ThANAI paccosakkitthA / tae NaM se bharahe rAyA cakkarayaNadesiyamagge-jAva-khaMDagappavAyaguhAo dakkhiNilleNaM dAreNaM NoNei sasivva mehaMghayAraNivahAo // NavaNihiuppattI 559 tae NaM se bharahe rAyA gaMgAe mahANaIe paccathimille kUle duvAlasajoyaNAyAmaM NavajoyaNavitthiNNaM-jAva-vijayakkhaMdhA vAraNivesaM karei, avasiThaM taM ceva-jAva-NihirayaNANaM aTThamabhattaM pagiNhai / Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bharahacakkavaTTicariyaM 131 tae NaM se bharahe rAyA posahasAlAe-jAva-NihirayaNe maNasi karemANe karemANe ciTThaiti / tassa ya aparimiya-rattarayaNA dhUyamakkhayamavvayA sadevA lokopacayaMkarA uvagayA Naba Nihao logavissuya-jasA taM jahAgAhAo- 1Nesappe 2paMDuyae 3piMgalae 4savvarayaNa 5mahapaume / 6kAle 7ya mahAkAle 8mANavage mahANihI 9saMkhe // 1 // sappaMmi NivesA gAmAgara-Nagara-paTTaNANaM ca / doNamuha-maDaMbANaM khaMghAvArAvaNa-gihANaM // 1 // gaNiyassa u uppatto mANummANassa jaM pamANaM ca / dhaNNassa ya bIyANa ya uppattI paMDue bhaNiyA // 2 // savvA AbharaNavihI purisANaM jA ya hoi mahilANaM / AsANa ya hatthINa ya piMgalagaNihimi sA bhaNiyA // 3 // rayaNAI savvarayaNe caudasavi varAI cakkavaTTissa / uppajjaMte egidiyAiM paMcibiyAI ca // 4 // vatthANa ya uppattI NipphattI ceva sanvabhattINaM / raMgANa ya dhovvANa ya savvAesA mahApaume // 5 // kAle kAlaNNANaM savvapurANaM ca tisu vi vaMsesu / sippasayaM kammANi ya tiNNi payAe hiyakarANi // 6 // lohassa ya uppattI hoi mahAkAle AgarANaM ca / ruppassa suvaNNassa ya maNi-mutta-silappavAlANaM // 7 // johANa sa uppattI, AvaraNANaM ca paharaNANaM ca / savvA ya juddhaNII, mANavage daMDaNII ya // 8 // paTTavihI gADagavihI, kavvassa ya cauvihassa utpattI / saMkhe mahANihimI tuDiyaMgANaM ca savasi // 9 // cakkaTTapaiTThANA aThussehA ya Nava ya vikkhaMbhA / bArasadohA maMjUsasaMThiyA jaNhabIi muhe // 10 // veruliya-maNikavADA kaNagamayA viviha-rayaNa-paDipuNNA / sasi-sUra-cakka-lakkhaNa aNusamavayaNovavattI yA // 11 // paliovamaTTiIyA NihisariNAmA ya tattha khalu devA / jesi te AvAsA akkijjA AhivaccA ya // 12 // ee Nava NihirayaNA pabhUya-dhaNa-rayaNa-saMcaya-samiddhA / je vasamuvagacchaMti bharahAhivacakkaTTINaM // 13 // tae NaM se bharahe rAyA aTThamabhattaMsi pariNamamANaMsi posahasAlAo pddinnikkhmi| evaM majjaNagharapaveso-jAva-seNi-ppaseNisaddAvaNayA-jAva-NihirayaNANaM aTThAhiyaM mahAmahimaM karei / 560 tae NaM me bharahe rAyA NihirayaNANaM aTThAhiyAe mahAmahimAe NivattAe samANIe suseNaM seNAvairayaNaM saddAvei, saddAvittA evaM vayAsI"gaccha NaM bho devANuppiyA! gaMgAmahANaIe purathimillaM NikkhuDaM duccaM pi sagaMgAsAgara-giri-merAgaM sama-visama-NikkhuDANi ya oavehi, oaittA eyamANattiyaM paccappiNAhi" ti / tae NaM se suseNe taM ceva puvvavaNiyaM bhANiyavvaM-jAva-oavittA tamANattiyaM paccappiNai......paDivisajjei-jAvabhogabhogAI bhuMjamANe viharai / viNIyaM rAyahANi paDi gamaNaM 561 tae NaM se divve cakkarayaNe annayA kayAi AuhagharasAlAo paDiNikkhamai paDiNikkhamittA aMtalikkha-paDivaNNe jaksa sahassa-saMparivuDe divvatuDiya-jAva-ApUrete ceva vijayakkhaMdhAvAra-NivesaM masaMmajasaNaM Niggacchai, NigacchittA bAhiNapaccatthima disi viNIyaM rAyahANi abhimuhe payAe pAvi hotthA / tae NaM se bharahe rAyA-jAva-pAsai, pAsittA haTThatuTTha-jAva-koDuMbiyapurise saddAvei, saddAvittA evaM vayAsIkhippAmeva bho devANuppiyA ! Abhisekka-jAva-paccappiNaMti // tae NaM se bharahe rAyA ajjiyarajjo NijjiyasattU uppaNNa-samatta-rayaNe cakkarayaNappahANe Nava-NihivaI samiddhakose battIsarAyavarasahassANuyAyamagge saTThIe varisasahassehiM kevalakappaM bharahaM vAsaM oavei, oavettA koDubiyapurise saddAi, sahAvittA evaM vayAsI 1. egamege NaM mahANihI aTTacakkavAlapatiTThANe aTThajoyaNAI uDda uccatteNaM paNNatte / egamege gaM mahANihI Nava-NavajoyaNAI vikkhaMbheNa paNNatte / egamegassa Na raNo cAuraMtacakkavaTTissa Nava mahANihio paNNatA, taM jahA-Nesappe paMDuyae jAva sabbesiM cakkavaTTINaM / / ThANaM a0 9, su0 673 / Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 dhammakahANuoge par3hamakhaMdhe "khippAmeva bho devANuppiyA ! Abhisekka hatthirayaNaM haya-gaya-raha-taheva-jAva-aMjaNagirikUDasaSNibhaM gayavaI garavaI durUDhe / " tae NaM tassa bharahassa raNNo AbhisekkaM hatthirayaNaM durUDhassa samANassa ime aTThamaMgalagA purao ahANupuvvIe saMpaTThiyA, taM jahAsotthiyasirivaccha-jAva-dappaNe / tayaNaMtaraM ca NaM puNNakalasabhiMgAra divvA ya chattapaDAgA-jAva-saMpaTThiyA / tayaNaMtaraM ca NaM beruliya-bhisaMta-bimaladaMDa-jAva-ahANupuvvIe saMpaTThiyaM / tayaNaMtaraM ca NaM satta egidiyarayaNA purao ahANupuvIe saMpaTThiyA / taM jahA- 1cakkarayaNe 2 chattarayaNe 3 cammarayaNe 4 daMDarayaNe 5 asirayaNe 6 maNirayaNe 7 kAgaNirayaNe / 562 tayaNaMtaraM ca NaM Nava mahANihio purao ahANuputhvIe saMpaTThiyA / taM jahA- sappe paMDuyae-jAva-saMkhe, tayaNaMtaraM ca NaM solasa devasahassA purao ahANupuyIe saMpaTThiyA / tayaNaMtaraM ca NaM battIsaM rAyavarasahassA purao ahANupubbIe saMpaTThiyA / tayaNaMtaraM ca NaM seNAvairayaNe purao ahANupuvIe saMpaTThie / evaM gAhAvairayaNe vaDDairayaNe purohiyarayaNe, tayaNaMtaraM ca NaM itthirayaNe purao ahANupuvIe saMpaTThie / tayaNaMtaraM ca NaM battIsaM uDukallANiyA sahassA purao ahANupubbIe saMpaTThiyA / tayaNaMtaraM ca NaM battIsaM jaNavayakallANiyA sahassA purao ahANupuvIe saMpaTThiyA / tayaNaMtaraM ca NaM battIsaM battIsaibaddhA NADaga-sahassA purao ahANupuvvIe saMpaTThiyA / tayaNaMtaraM ca NaM tiNi saTThA sUyasayA purao ahANupuvvIe saMpaTTiyA / tayaNaMtaraM ca NaM aTThArasa seNippaseNIo purao ahANupuvIe saMpaTThiyA / / tayaNaMtaraM ca NaM caurAsIiM AsasayasasahassA purao ahANupubvIe saMpaTThiyA / tayaNaMtaraM ca NaM caurAsII hatthi-sayasahassA purao ahANupuvvIe saMpaTTiyA / tayaNaMtaraM ca NaM caurAsIiM raha-sayasahassA purao ahANupuThavIe saMpaTThiyA / tayaNaMtaraM ca NaM chaNNauI maNussakoDIo purao ahANupuTavIe saMpaTThiyA / tayaNaMtaraM ca NaM bahave rAIsara-talavara-jAva-satyavAhappabhiio purao ahANupuvIe saMpaTThiyA / 563 tayaNaMtaraM ca NaM bahave asiggAhA laTTiggAhA kuMtaggAhA cAvaggAhA cAmaraggAhA pAsaggAhA phalagaggAhA parasuggAhA potthayaggAhA vINaggahA kUyaggAhA haDapphaggAhA dIviyaggAhA saehiM sahiM rUhi, evaM vesehiM cihi~ nioehiM sarahiM saehiM bathehiM purao ahANupuvIe saMpaTThiyA / 564 tayagaMtaraM ca NaM bahave daMDiNo muMDiNo sihaMDiNo jaDiNo picchiNo hAsakAragA kheDDukAragA davakAragA cADukAragA kaMdappiyA kukkuiyA mohariyA gAyaMtA ya dIvaMtA ya, vAyaMtA ya, naccaMtA ya, hasaMtA ya, ramaMtA ya, kolaMtA ya, sArsetA ya, sAtA ya, jAtA ya, rAvetA ya, sobhaitA ya, sobhAtA ya, AloyaMtA ya, jayajayasadaM ca pauMjamANA purao ahANupuvvIe saMpaTTiyA / evaM uvavAiyagameNaM - jAva - tarasa raNNo purao mahaAsA AsagharA ubhao pAsi NAgA NAgadharA piTTao rahA rahasaMgallI ahANupuTavIe saMpaTThiyA / 1 imAo aTThArasa seNi-paseNIokuMbhAra1 paTTaillA2, suvaNakArA3 ya sUvakArA ya / gaMdhavvA5 kAsavagA6, mAlAkArA7 ya kacchakarA // 1 // taMboliyA ya ee, navappayArA ya nAruA bhaNiyA / aha NaM NavappayAre, kAruavaNNe pavakkhAmi // 2 // cammayara jaMtapIlaga , gaMchiya3 chipA ya kaMsakAre ya / sIvaga6 guAra7 bhillA dhIvara9 vaNNAi aTTadasa // 3 // jambu0 va0 3, sU0 43 TIkA / Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bharahacakkavaciriyaM 565 tae NaM se bharahAhive pariMde hArottha e-sukaya- raiya-vacche-jAva- amarabai-saNNibhAe iDDhIe pahiyakittI cakkarayaNa desiyamagge aNega - rAya vara sahassANuyAya-magge jAva- samudda ravabhUyaM piva karemANe karemANe savviDDhIe sabvajjuIe-jAvajigbosaNAiya-raveNaM gAmAgara-nagara-kheDa- kabbaDa - maDaMba - jAva- joyaNaMtariyAhi vasahohiM vasamANe vasasANe jeNeva viNIyA rAyahANI teNeva uvAgacchai, uvAgacchitA viNIyAe rAyahANIe adUrasAmaMte duvAlasa-joyaNAyAmaM NavajoyaNa-vitthiSNaMjAva-khaMdhA-vAra- NivesaM karei, karitA vaDDhairayaNaM saddAvei, saddAvittA jAva - posahasAlaM aNupavisas, aNupavisittA viNIyAe rAyahANIe aTThamabhattaM pariNhai, parivhittA jAva aTThamabhataM paDijAgaramANe paDijAgaramANe viharai / 566 tae NaM se bharahe rAyA aTTamabhattaMsi pariNamamANaMsi posahasAlAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA koDuMbiyapurise saddAveda, saddAvittA taheva jAva - aMjaNagiri kUDa-saNNibhaM gayavaI NaravaI durUDhe / taM caiva savvaM jahA heTThA / NavaraM Nava mahANihao cattAri seNAo Na pavisaMti / seso so ceva gamo -jAvaNigghosaNAieNaM viNIyAe rAyahANIe majjhAM majjheNaM jeNeva sae gihe jeNeva bhavaNavara- vaDiMsagapaDiduvAre teNeva pahArettha gamaNAe / 567 tae NaM tassa bharahassa raNNo viNIyaM rAyahANi majzaMmajjheNaM aNupavisamANassa appegaiyA devA viNIyaM rAyahANiM sabhaMtarabAhiriyaM Asiya sammajjivalittaM kareMti / appegaiyA devA maMcAimaMcakaliyaM kareMti / evaM sesesu vi paesu appegayA devA NANAviha rAga- vasaNussiya-dhayapaDAgAmaMDiyabhUmiyaM kareMti / appegaiyA devA lAulloiyamahiyaM kareti, appegaiyA devA- gaMdhavaTTibhUyaM kareMti appegaiyA devA hiraNNavAsaM vAsiMti, suvaNNa-rayaNa - vaira AbharaNa- vAsaM vAseMti / 568 tae tassaM bharahassa raNNo viNIyaM rAyahANiM majjhamajmeNaM aNupavisamANassa siMghADaga- jAva - mahApahapahesu bahave athatthiyA kAmatthiyA bhogatthiyA lAbhatthiyA iddhisiyA kabbisiyA kAroDiyA kAravAhiyA saMkhiyA cakkiyA gaMgaliyA muhamaMgaliyA pUsamANayA baddhamANayA laMkha-maMkhamAiyA tAhi orAlAhi iTThAhi kaMtAhi piyAhi maNuSNAhi maNAmAhiM sivAhiM dhaNNAhi maMgallAhiM sassirIyAhi hiyaya-gamaNijjAhiM hiyaya- palhAyaNijjAhiM vaggUhiM aNavarayaM abhinaMdatA ya abhiyugaMtA ya evaM vayAsI "jaya jaya gaMdA ! jaya jaya bhaddA ! bhaddaM te ajiyaM jiNAhi, jiyaM pAlayAhi, jiyamajjhe vasAhi iMdo viva devANaM, caMdo viva tArANaM - camaro viva asurANaM, dharaNo viva nAgANaM, bahUiM puvvasayasahassAI bahuIo puvvakoDIo bahuIo puvvakoDAkoDIo viNIyAe rAyahANIe cullahimavaMta - giri-sAgara- merAgassa ya kevalakappassa bharahassa vAsassa gAmAgaraNagara-kheDa-kabbaDa-maDaMba-doNamuha-paTTaNAsama-saNNivesesu sammaM payApAlaNovajjiya-laddhajase mahayA - jAva AhebaccaM porevaccaM - jAva - viharAhi" ti kaTTu jayajayasaddaM pauMjaMti / bharaheNa devAINaM sakkAro paDivisajjaNaM ya 133 569 tae NaM se bharahe rAyA NayaNamAlAsahassehi picchijjamANe 2 vayaNamAlAsahassehiM abhithuvvamANe 2 hiyayamAlAsahassehi uNNadijjamANe 2 maNorahamAlAsahassehiM vicchippamANe 2 kaMtirUvasohaggaguNehiM picchijjamANe 2 aMgulimAlAsahassehi dAijjamANe 2 dAhiNahattheNaM bahUNaM Nara-NArI- sahassANaM aMjalimAlA - sahassAiM paDicchemANe 2 bhavaNapatIsahassAiM samaicchamANe 2 taMtI- tala-tuDiya - gIya-vAiya-raveNaM mahureNaM maNahareNaM maMjumaMjuNA ghoseNaM paDibujhAmANe2 jeNeva sae gihe jeNeva sae bhavaNavara vaDiMsayaduvAre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA abhisekkaM hatthirayaNaM Thavei, ThavittA abhisekkAo hatthirayaNAo For Private Personal Use Only Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 dhammakahANuoge padama paccatoes, paccoohittA sAlasa devasahasse sakkAres sammANei, sakkAritA sammANittA battIsa rAyasahasse sakkArei sammANe, sakkAritA sammANittA seNAvairayaNaM sakkArei sammANei, sakkAritA sammANittA evaM gAhAvairayaNaM vaDDhairayaNaM purohiyarayaNaM sakkArei sammANei, sakkAritA sammANittA tiSNi saTThe sUasae sakkA rei sammANei, sakkAritA sammAnittA aTThArasa semipyaleNIo sarakAre sammAne sarakAritA sammANitA avi bahave rAIsara-jAva-satyavAyabhi sakkAres sammANe, sakkAritA sammANittA paDivisajjei / ityatrayaNeNaM battIsAe ur3akallANiyAsahassehi battIsAe jaNavayakallANiyAsa hassehiM battIsAe battIsaibaddhehiM NADaya - sahassehi saddhi saMparivRDhe bhavaNavarasigaM na hA kubero vva devarAyA kailAsa- sihari sigabhUti taNaM se bharahe rAyA mitta-phAi-Niyaga-sayaNa-saMbaMdhipariyaNaM paccuvekkha i, paccuvekkhittA jeNeva majjaNadhare teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA jAva majjaNagharAo paDiNikkhamar3a, paDiNikkhamittA jeNeva bhoyaNamaMDave teNeva uvAgacchai, uvAgacchitA bhoyaNamaMDavaMsi suhAsaNavaragae aTThamabhattaM pArei, pArittA uppi pAsAyavaragae phuTTamAha muiMgamatthae hi battIsaha pAhi ubalAlimA uklAlitamANe uvaNavijamANe vacimANe upagamA ui jjamANe mahayA - jAva- bhuMjamANe viharai || bharassa rAyAbhiseyasaMkaSpo 570 tae NaM tassa bharahasta raNNo aSNayA kayAi rajjadhuraM ciMtemANassa imeyArUve - jAva-samuppajjitthA - "abhijie mae giyaga-balacIriya-purisakkAraparakkameNa bullahimavaMta girisAgaramerAe kevalapye bharahe bAse, taM zeyaM khalu me appANaM mahayA rAyAbhiseeNaM abhiseeNaM abhisaMcAvittae" tti kaTTu evaM saMpehada, saMpehittA kallaM pAuppabhAyA - jAva- jalate jeNeva majjaNaghare- jAva- paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA jeNeva sohAsaNe teNeva uvAgacchadda, uvAgacchittA sIhAsaNavaragae purasthAbhimuhe NisIyadda, NisIittA solasa devasahasse, battIsaM rAyavarasahasse seNAirayaNe - jAva- purohiyarayaNe tiSNi saTThe sUyasae aTThArasa seNippaseNIo aNNe ya bahave rAIsaratalavara-jAva-satyavApyabhiva sahAveda, sahAvittA evaM bayAsI 46 abhijie NaM devANuppiyA ! mae Niyaya-balavIriyajAva kevalakappe bharahe vAse taM tubbhe NaM devANuppiyA ! mamaM mahayArAyAbhisevaM viparaha " 571 tae NaM te solasa devasahassA - jAba-pabhiio bharaheNaM raNNA evaM vRttA samANA haTTatuTTha * karayala * matthae aMjali kaTTu bharahassa raNNo eyamaTThe sammaM viNaeNaM paDisurNeti / tae NaM se bharahe rAyA jeNeva posahasAlA teNeva uvAgacchadda, uvAgacchitA jAva aTTamabhattie paDijAgaramANe paDijAgaramANe viharai / - devahiM abhiseyamaMDavakaraNaM 572 tae NaM se bharahe rAyA aTTamabhattaMsi pariNamamANaMsi Abhiogie deve saddAveda, saddAvittA evaM vayAsI"vipAmeva bho devANuppiyA ! viNIyAe rAyahANIe uttarapuratthime vivvittA mama eyamANattiyaM paccappiNaha / " , tae NaM te abhiogA devA bharaheNaM raNNA evaM vRttA samANA haTTatuTTha paDhisurNeti paDiNitA viNIyAe rAhANIe uttarapuratthimaM disIbhAgaM samohaNaMti, samohaNittA saMkhijjAI joyaNAI daMDaM NisiraMti, taM jahA ramaNAnaM jAva-ridvANaM mahAdAyare pugyale parisAti, parisAhitA ahAmuhame puSNale parivAdiyaMti, parivAditA cvaMpi vedisamugdhAe jAba samohati samohaNitA bahusamaramaNilaM bhUmibhAgaM vivati / se jahANAmae - AliMgapuvakhare vA0 / tassa NaM bahusamaramabhignarasa bhUmibhAgarasa bahamajyAdetabhAe etva meM mahaM evaM abhiseyamaNDavaM vijayaMti sa saNiviTThe jAva gaMdhavaTTibhUyaM pecchAgharamaMDava-vaNNagoti / - - disIbhAe evaM mahaM abhiseyamaNDavaM vijabbeha, jAva 'evaM sAmi'tti ANAe viNaeNaM vayaNaM avakkamaMti, avakkamitA simurayAe - Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 135 bharahacakkavaTTicariyaM 573 tassa NaM abhiseyamaMDavassa bahumajjhadesabhAe ettha NaM mahaM egaM abhiseyapeDhaM viuvvaMti acchaM sahaM / tassa NaM abhiseyapeDhassa tidisi tao tisovANapaDirUbae viuvavaMti / / tesi NaM tisovANapaDirUvagANaM ayameyArUve vaNNAvAse paNNatte - jAva- toraNA / tassa NaM abhiseyapeDhassa bahusamaramaNijje bhUmibhAge paNNatte / sIhAsaNaM 574 tassa NaM bahusamaramaNijjassa bhUmibhAgassa bahumajjhadesabhAe ettha NaM mahaM egaM sohAruNaM viuvvati / tassa NaM sIhAsaNassa ayameyArUve vaNNAvAse paNNate - jAva - dAmavaSNagaM samattaM ti / tae NaM te devA abhiseyamaMDavaM viuvvaMti, viuvvittA jeNeva bharahe rAyA - jAva - paccappiNaMti / bharaheNa abhiseamaMDavapaveso 575 tae NaM se bharahe rAyA AbhiogANaM devANaM aMtie eyamaDhe soccA Nisamma haTThatuTTha-jAva-posahasAlAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA koDuMbiyapurise saddAvei, saddAvittA evaM vayAsI"khippAmeva bho devANuppiyA ! AbhisekkaM hatthirayaNaM paDikappeha, paDikappittA hayagaya-jAva - saNNAhettA eyamANattiyaM paccappiNaha-jAva-paccappiNaMti / tae NaM se bharahe rAyA majjaNagharaM aNupavisai-jAva - aMjaNagirikUDasaNNibhaM gayavaI NaravaI durUr3he / 576 tae NaM tassa bharahassa raNo AbhisekkaM hatyirayaNaM durUDhassa samANassa ime aTThaTThamaMgalA jo ceva gamo viNIyaM pavisa mANassa so ceva NikkhamamANassa vi-jAva-paDibujjhamANe paDibujjhAmANe viNIyaM rAyahANi majmajjhaNaM Niggacchai. NigacchittA jeNeva viNIyAe rAyahANIe uttarapurathime disIbhAe abhiseyamaMDave teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA abhiseyamaMDavavAre AbhisekkaM hasthirayaNaM ThAvei, ThAvittA AbhisekkAo hatthirayaNAo paccorahai, paccorahittA itthIrayaNeNaM battIsAe uDukallANiyAsahassehi, battIsAe jaNavayakallANiyAhassehi, battIsAe battIsaibaddhehiM NADagasahassehi saddhi saMparivuDe abhiseyamaMDavaM aNupavisai, aNuppavisittA jeNeva abhiseyapeDhe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA abhiseyapeDhaM aNuppayAhiNIkaremANe aNuppayAhiNIkaremANe purathimilleNaM tisovANa-paDirUvaeNaM durUhai, duhitA jeNeva sIhAsaNe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA puratthAbhimuhe saNNisaNNe / tae NaM tassa bharahassa raNNo battIsaM rAyasahassA jeNeva abhiseya-maNDave teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchitA abhiseyamaMDavaM aNupavisaMti, aNupavisittA abhiseyapeDhaM aNuppayAhiNIkaremANA aNuppayAhiNIkaremANA uttarilleNaM tisovANapaDirUvaeNaM jeNeva bharahe rAyA teNeva uvAgacchaMti uvAgacchittA karayala-jAva-aMjali kaTu bharahaM rAyANaM jaeNaM vijaeNaM vaddhAti, vaddhAvittA bharahassa raNo NaccAsaNe NAidUre sussUsamANA -jAva- pajjuvAsaMti / bharahassa mahArAyAbhiseo 577 tae NaM tassa bharahassa raNNo seNAvairayaNe-jAva-satyavAhappabhiio te vi taha ceva / NavaraM dAhiNilleNaM tisovANa paDirUvaeNaM - jAva - pajjuvAsaMti / tae NaM se bharahe rAyA Abhioge devesahAvei sahAvettA evaM bayAsI"khippAmeva bho vevANuppiyA ! mamaM mahatthaM mahagdhaM maharihaM mahArayAbhiseyaM uvaTThaveha / " tae NaM te AbhioiyA devA bharaheNaM raNNA evaM vuttA samANA haTThatuTThacitta -jAva- uttarapurasthimaM disIbhArga avakkamaMti, avakkamittA veubviyasamugyAeNaM samohaNaMti / evaM jahA vijayassa tahA itthaM pi-jAva-paMDagavaNe egao milAyaMti, egao milAittA jeNeva dAhiNaDDhabharahe vAse jeNeva viNIyA rAyahANI teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA viNIyaM rAyahANi aNuppayAhiNIkaremANA aNuppayAhiNIkaramANA jeNeba abhiseyamaMDave jeNeva bharahe rAyA teNeva uvAgacchaMti, ubAgacchittA taM mahatthaM mahagdhaM maharihaM mahArAyAbhiseyaM uvaThThati / tae NaM taM bharahaM rAyANaM battIsaM rAyasahassA sobhaNaMsi tihi-karaNa-divasa-Nakkhatta-mahattaMsi uttarapoTuvayAvijayaMsi tehi Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe sAbhAviehi ya uttaraveumviehi ya varakamalapaiTThANehi surabhi-vara-vAri-paDipuNNehiM -jAva- mahayA mahayA rAyAbhiseeNaM abhisiMcaMti, abhiseo jahA vijayassa, abhisaMcittA patteyaM patteyaM -jAva- aMjali ka1 tAhi iTAhi jahA pavisaMtassa bhaNiyA -jAva- viharAhi tti kaTu jayajayasaI pauMjaMti / nayare duvAlasasaMvacchariyapamoyaghosaNaM 578 tae NaM taM bharahaM rAyANaM seNAvairayaNe -jAva- purohiyarayaNe tiNNi ya saTTA sUyasayA aTThArasa seNippaseNIo aNNe ya bahave -jAva- satyavAhappabhiio evaM ceva abhisiMcaMti, tehi varakamalapaiTThANehiM taheva -jAva- abhithuNaMti ya solasa devasahassA evaM ceva / NavaraM pamhalasukumAlAe -jAva- mauDaM piNakheti / tayaNaMtaraM ca NaM daddaramalayasugaMdhiehiM gaMdhehiM gAyAI anbhakkheMti divvaM ca sumaNodAmaM piNakheti / ki bahuNA ?, gaMThima-beDhima -jAva- vibhUsiyaM kareMti / tae NaM se bharahe rAyA mahayA mahayA rAyAbhiseeNaM abhisiMcie samANe koDubiyapurise saddAvei, saddAvittA evaM vayAsI"khippAmeva bho devANuppiyA ! hatthikhaMdhavaragayA viNIyAe rAyahANIe siMghADaga-tiga-caukka-caccara -jAva- mahApahapahesu mahayA mahayA saddeNaM ugghosemANA ugdhosemANA ussukkaM ukkaraM ukkiTTha adijjaM amijjaM abhaDappavesaM adaMDakodaMDimaM -jAvasapurajaNa-jANavayaM duvAlasa-saMvacchariyaM pamoyaM ghoseha, ghosittA mameyamANattiyaM paccappiNaha ti|" tae NaM te koDuMbiyapurisA bharaheNaM raNNA evaM vuttA samANA haTTatuTThacittamANaMdiyA poimaNA0 harisavasavisappamANahiyayA viNaeNaM vayaNaM paDisuNiti, paDisuNittA khippAmeva hatthikhaMdhavaragayA -jAva- ghoseMti, ghosittA eyamANattiyaM paccappiNaMti / pAsAyaM paDigamaNaM 579 tae NaM se bharahe rAyA mahayA mahayA rAyAbhiseeNaM abhisitte samANe sohAsaNAo abbhuTTi, abbhuThThittA itthirayaNeNaM -jAva-NADaga-sahassehi saddhi saMparivuDe abhiseya-peDhAo purathimilleNaM tisovANapaDirUvaeNaM paccoruhai paccoruhittA abhiseyamaMDavAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA jeNeva Abhisekke hatthirayaNe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA aMjaNagirikUDa-saNNibhaM gayavaI-jAva-durUDhe / tae NaM tassa bharahassa raNNo battIsaM rAyasahassA abhiseyapeDhAo uttarilleNaM tisovANapaDirUvaeNaM paccorahaMti / tae NaM tassa bharahassa raNo seNAvairayaNe - jAva - satyavAhappabhiio abhiseyapeDhAo dAhiNilleNaM tisovANapaDirUvaeNaM paccoruhaMti / tae NaM tassa bharahassa raNNo AbhisekkaM hatthirayaNaM duruDhassa samANassa ime aTThamaMgalagA purao -jAva- saMpaThThiyA / jo vi ya aigacchamANassa gamo paDhamo kuberAvasANo so ceva ihaMpi kamo sakkArajaDho Neyatvo -jAva- kubere bva devarAyA kelAsaM siharisiMgabhUyaMti / 580 tae NaM se bharahe rAyA majjaNagharaM aNupavisai, aNupavisittA -jAva- bhoyaNamaMDavaMsi suhAsaNavaragae aTThamabhattaM pArei, pAritA bhoyaNamaMDavAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA uppi pAsAyavaragae phuTamANehi muiMgamatthaehi -jAva- bhuMjamANe vihr|| tae NaM se bharahe rAyA duvAlasa-saMvacchariyaMsi pamoyaMsi NivvattaMsi samANaMsi jeNeva majjaNadhare teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA-jAva-majjaNagharAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA-jAva-sIhAsaNavaragae puratthAbhimuhe NisIyai, NisIyittA solasa devasahasse sakkArei sammANei, sakkArettA sammANettA paDivisajjei paDivisajjettA battIsaM rAyavarasahassA sakkArei sammANei, sakkArittA sammANittA seNAvairayaNaM sakkArei sammANei, sakkArittA sammANittA-jAva-purohiyarayaNaM sakkArei sammANei, sakkAritA sammANittA evaM tiNi saTTe sUyArasae aTThArasa seNippaseNIo sakkArei sammANei, sakkAritA sammANittA aNNe ya bahave rAIsaratalavara-jAva-satyavAhappabhiio sakkArei sammANei, sakkAritA sammANittA paDivisajjei paDivisajjittA uppi pAsAyavaragae-jAva-viharai // rayaNamahANihINaM uppattiThANaM 581 bharahassa raNNo cakkarayaNe 1 daMDarayaNe 2 asirayaNe 3 chattarayaNe 4 ee NaM cattAri egidiyarayaNA AuhabarasAlAe Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bharahacakkavaTTicariyaM 137 samuppaNNA, 1 cammarayaNe 2 maNirayaNe 3 kAgaNirayaNe Nava ya mahANihao ee NaM sirigharaMsi samuppaNNA, 1 seNAvaharayaNe, 2 gAhAvaharayaNe, 3 vaDDhairayaNe, 4 purohiyarayaNe ee NaM cattAri maNuyarayaNA viNIyAe rAyahANIe samuppaNNA / 1 AsarayaNe 2 hatthirayaNe ee NaM dube paMciMdiyarayaNA veyaDDhagiripAyamUle samuppaNNA / subhaddA itthIrayaNe uttarillAe vijjAharaseDhIe samuppaNNe / bharahassa sAsaNaM 582 tae NaM se bharahe rAyA caudasaNhaM rayaNANaM, NavaNhaM mahANihoNaM, solasaNhaM devasAhassINaM, battIsAe rAyasahassANaM, battIsAe uDukallANiyAsahassANaM, battIsAe jaNavayakallANiyAsahassANaM, battIsAe battIsaibaddhANaM NADagasahassANaM, tiNhaM saTThINaM sUyAra-sayANaM, aTThArasaNhaM seNippaseNINaM, caurAsIIe AsasayasahassANaM, caurAsIIe daMtisayasahassANaM, caurAsIIe rahasayasahassANaM, chaNNauIe maNussakoDoNaM, bAvattarIe puravarasahassANaM, battIsAe jaNavayasahassANaM, chaNNauIe gAmakoDINaM NavaNauIe doNamuhasahassANaM, aDayAlIsAe paTTaNasahassANaM, cauvvIsAe kabbaDasahassANaM, cauvvIsAe maDaMbasahassANaM, vIsAe AgarasahassANaM, solasaNhaM kheDasahassANaM, caudasaNhaM saMvAhasahassANaM, chappaNNAe aMtarodagANaM, egUNapaNNAe kurajjANaM, viNIyAe rAyahANIe cullahimavaMtagirisAgaramerAgassa kevalakappassa bharahassa vAsassa aNesi ca bahaNaM rAIsara-talabara-jAva-satyavAhappabhiINaM AhebaccaM porevaccaM bhaTTitaM sAmittaM mahattaragattaM ANAIsara-seNAvaccaM kAremANe pAlemANe ohayaNihaesu kaMTaesu uddhiyamaliesu savvasattUsu Nijjiesu bharahAhive garide baracaMdaNacacciyaMge varahAraraiya-vacche, vara-mauDa-visiTThae, vara-vattha-bhUsaNa-dhare, sabvouya-surahi-kusumavara-malla-sobhiya-sire, vara-NADaga-NADaijja-varaitthigummasaddhi saMparivuDe samvosahi-savvarayaNa-savvasamiisamagge saMpuNNamaNorahe hayAmittamANamahaNe puvakaya-tabappabhAvaNiviTThasaMciyaphale bhuMjai mANussae suhe bharahe NAmadhejje tti // bharahassa AyaMsagharaMsi kevalanANaM 583 tae NaM se bharahe rAyA aNNayA kayAi jeNeva majjaNadhare teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA -jAva- sasi vva piyadasaNe NaravaI majjaNagharAo paDiNikkhamaI, paDiNikvamittA jeNeva AyaMsaghare jeNeva sohAsaNe teNeva uvAgacchada, uvAgacchittA sohAsaNavaragae puratyAbhimuhe NisIyai, NisIittA AyaMsagharaMsi attANaM dehamANe dehamANe ciTThai / / tae NaM tassa bharahassa raNNo subheNaM pariNAmeNa pasatthehi ajzavasAhiM lesAhi visujjhamANIhiM visujmANIhi IhApohamaggaNa-gavesaNaM karemANassa tayAvaraNijjANaM kammANaM khaeNaM kammarayavikiraNakaraM apuvakaraNaM paviThThassa aNaMte aNuttare nivvAghAe nirAvaraNe kasiNe paDipuNNe kevalavara-nANa-daMsaNe samuppaNNe / bharahassa aTThAvayagamaNaM tattha NivvANaM ca 584 tae NaM se bhara he kevalI sayamepAbharaNAlaMkAraM omuyai, omuittA sayameva paMcamuTThiyaM loyaM karei, karettA AyaMsagharAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA aMteuramasaMmajjhaNaM Niggacchai, NiggacchittA dasahi rAyavarasahassehiM saddhi saMparibuDe viNIyaM rAyahANi majjhamajheNaM Niggacchai, NiggacchittA majbAdese suhaMsuheNaM biharai, viharittA jeNeva aTThAvae pavvae teNeva uvAgacchada, uvAgacchittA aTThAvayaM pavvayaM saNiyaM saNiyaM durUhai, durUhittA meghaghaNasaNNigAsaM devasaNNivAyaM puDhavisilAvaTTayaM paDilehei, paDilehitA salehaNA-bhUsagA-jhUsie bhatta-pANa-paDiyAikkhie pAovagae kAlaM aNavakakhamANe aNavakakhamANe viharai / 2. sama0 96, su0 1 / 1. sama0 72, su0 6 / 3. sama0 48, su0 1 / Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe 585 tae NaM se bharahe kevalI sattattari yubbasayasahassAI kumAravAsamajhe vasittA', egaM vAsasahassaM maMDaliyarAyamajhe vasittA, cha puvvasayasahassAI vAsasahassUNagAI mahArAyamajjhe vasittA, tesoipuvvasayasahassAI agAravAsamajhe vasittA, egaM puvvasayasahassaM desUNagaM kevalipariyAyaM pAuNitA tameva bahupaDipuNNaM sAmaNNapariyAyaM pAuNittA caurAsIipuSvasayasahassAI savAuyaM pAuNittA mAsieNaM bhatteNaM apANaeNaM sabaNeNaM NakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM khINe veyaNijje Aue NAme goe kAlagae vIikkata samujjAe chiNNa-jAi-jarAmaraNa-baMdhaNe siddhe buddhe mutte paraNivvuDe aMtagaDe savvadukkhappahINe // ii bharahacakkicariyaM samataM // jaMbu0 ba0 3 bharahassa NaM raNNo cAuraMtacakkavaTTissa aTThapurisajugAI aNubaddhaM siddhAI-jAva-savvadukkhappahINAiM taM jahA-1 Aiccajase, 2 mahAsacce, 3 aibale, 4 mahAbale, 5 teyavorie 6 kittavirae / 7 daMDavIrie, 8 jalavIrie // .. ThANaM a0 8, su0 616 / / 10 cakkavaTTisAmaNNaM aDDhAijjesu dIvesu cakkavaTTivijayA 586 jaMbuddIve NaM dIve cauttIsaM cakkaTTi vijayA paNNatA, taM jahAbattIsaM mahAvidehe, do bharaheravae / sama0 sa0 34, su0 2 / 587 jaMbuddIve dIve maMdarassa pabvayasta purathine NaM sItAe mahANadIe uttare NaM aTTha cakkaTTivijayA paNNattA, taM jahA kaccha, sukacche, mahAkacche, kacchagAvatI, Avatte, maMgalAvatte, pukkhale, pukkhalAvatI / jaMbuddIve dIve maMdarassa pabvayassa purathime NaM sItAe mahANadIe dAhiNe NaM aTTha cakkaTTivijayA paNNattA, taM jahAvacche, suvacche, mahAvacche, vacchagAvato, ramma, rammage, ramaNijje, maMgalAvatI / jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa paccatthime NaM sotoyAe mahANadIe dAhiNe NaM aTTha cakkavaTTivijayA paNNattA, taM jahApamhe, supamhe, mahApamhe, pamhagAvatI, saMkhe, galiNe, kumue, salilAvatI / jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa paccatthime gaM sItoyAe mahANadIe uttare gaM aTTha cakkavaTTivijayA paNNattA, taM jahA vappe, subappe mahAvappe, vappagAvatI, vaggU, suvaggU, gaMdhille, gaMdhilAvatI / 588 jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa purathime gaM sItAe mahANadIe uttare NaM aTTha rAyahANIo paNNattAo, taM jahA khemA, khemapurI, riTThA, riThThapurI, khaggI, maMjUsA, osadhI, puMDarIgiNI / / jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa purathime NaM sItAe mahANaIe dAhiNe NaM aTTha rAyahANIo paNNattAo, taM jahAsusImA, kuMDalA, aparAjiyA, pabhaMkarA, aMkAvaI, pamhAvaI, subhA, rayaNasaMcayA / / jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa paccatyime NaM sIodAe mahANadIe dAhiNe NaM aTTha rAyahANIo paNNattAo, taM jahAAsapurA, sIhapurA, mahApurA, vijayapurA, avarAjitA, arayA, asoyA, vItasogA / jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa paccatthime NaM sotoyAe mahANaIe uttare NaM aTTha rAyahANIo paNNattAo, taM jahA 1 sama0 77 su01| 2 bharahe NaM rAyA cAuraMtacakkavaTTI cha puvvasayasahassAI mahArAyA hutthA / ThANaM0 a0 6, su0 519 / bharahe NaM rAyA cA uraMtacaTTI cha puvamayasahassAI rAyamajjhe vasittA muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaie / sama0 su0 129 / 3 sama0 83 su0 4 / 4 (ka) sama0 84, su0 2 / (kha) cakkINaM savvAu - gAhAo- caurAsItI bAvattarI ya, pubvANa sayasahassAI / paMca ya tinni ya egaM ca, sayasahassA u vAsANaM // 1 / / pacANautisahassA caurAsItI ya aTThame stttthii| tIsA ya dasa ya tinni ya, apacchime satta vAsasayA / / 2 // Ava. ni. gA0 395, 396 / Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cakkavaTTisAmaNNaM 139 vijayA, bejayaMti, jayaMtI, aparAjiyA, cakkapurA, khaggapurA, avajjhA, aujjhA / ThANaM a0 8, su0 6371, jaMbu0 va0 4 su0 93, 94, 95, 96 / , jaMba0 va0 4 su0 102 / 589 evaM dhAyaisaMDadIve vi / 590 evaM pukkharavaradIvaDDhe vi / ThANaM a0 8, su0 641 / 591 dhAyaisaMDe NaM dIve aTuDhei cakkavaTTivijayA, aTuTTi rAyahANIo pnnnnttaao| sama0 sa0 68, su0 4 / pukkharavaradIvaDDhe NaM aTThasaTTi cakkavaTTivijayA, aTThasa4i rAyahANIo pnnnnttaao| sama0 sa0 68 su0 4 / jaMbuddIve bharahavAse bArasaNhaM cakkabaTTINaM tappiu-mAu-itthirayaNANaM ca nAmAI 592 jaMbuddIde NaM dove bharahe vAse imIse osappiNIe bArasa cakkasipiyaro hotthA taM jahA 1 usameM 2 sumittavijae, 3 samuddavijae ya 4 assaseNe ya / 5 vissaseNe ya 6 sUre, 7 sudaMsaNe 8 kattavIrie y||1|| 9 paumuttare 10 mahAharI, 11 vijae rAyA taheva ya / 12 bamhe bArasame vutte, piunAmA cakkavaTTINaM // 2 // jaMbuddIve NaM dIve bharahe vAse imAe osappiNIe bArasa cakkaTTimAyaro hotthA, taM jahA1sumaMgalA 2jasavatI, 3bhaddA 4sahadevI 5aira 6siridevI / tArA 9jAlA 10merA, 11vappA 12culaNI apacchimA // 1 // 593 jaMbuddIve NaM dIve bharahe vAse imAe osappiNIe bArasa cakkavaTTI hotthA, taM jahA 1bharaho 2sagaro 3mayavaM, 4saNaMkumAro ya rAyasaGkalo / 5saMtI 6kuMthU ya 7aro, havai subhUmo ya koravo // 1 // 9navamo ya mahApaumo, 10hariseNo ceva rAyasadlo / 11jayanAmo ya naravaI, 12bArasamo baMbhadatto ya // 2 // 594 eesi NaM bArasaNhaM cakkavaTTINaM bArasa iNirayaNA hotthA, taM jahA 1paDhamA hoi subhaddA, 2bhaddA 3suNaMdA jayA4 ya 5vijayA ya / 6kaNhasirI, 7sUrasirI 8paumasirI 9vasuMdharA 10devI // 1 // 11lacchimaI 12kurumaI, itthirayaNANa nAmAI / sama0 su0 158 / jaMbuddIve bharahe vAse AgamessussappiNIe cakkavaTTinAmAI 595 jaMbuddIve NaM dIve bharahe vAse AgamessAe ustappiNIe bArasa cakkavaTTI bhavissaMti, taM jahA saMgahaNIgAhA 1bharahe ya 2dohadaMte, 3gUDhadaMte ya 4suddhadaMte ya / siriutte 6siribhUI, sirisome ya sattame // 1 // 8paume ya 9mahApaume, 10vimalavAhaNe 11vipulavAhaNe ceva / 12riThe bArasame vRtte, AgamessA bharahAhivA // 2 // 596 eesi NaM bArasaNhaM cakkavaTTINaM bArasa piyaro bhavissaMti, bArasa mAyaro bhavissaMti, bArasa itthIrayaNA bhavissaMti / sama0 ma0 158 / jambuddIve AgamessumsappiNIe eravae vAse cakkavaTTiAINaM saMkhA 597 jambuddIve eravaevAse AgamissAe ussappiNIebArasa cakkavaTTI bhavisaMsta, bArasa cakavaTTipiparo bhavissaMti, bArasa mAyaro bhavissaMti, bArasa itthIrayaNA bhavissaMti / sama0 su0 158 / jaMbuddIve cakkavaTTI-AI 598 jaMbuddIve NaM bhaMte ! kevaiA jahaNNapae vA ukkosapae vA cakkavaTTI savvaggeNaM paNNattA ? goyamA ! jahaNNapade cattAri, ukkosapade vIsaM savvaggeNaM paNNattA iti / baladevA tattiA ceva jattiyA cakkavaTTI / vAsudevA vi tattiyA ceva tti / / jaMbu0 va0 7, su0 173 / 1 ThANaM a0 3, u0 4, su0 232 / Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe tiNhaM titthayarANaM cakkavaTTittaM 599 tao titthayarA cakkavaTTI hotthA, taM jahA- saMtI, kuMthU, aro / ThANaM, a0 3, u0 4, su0 232 / subhUma-baMbhadattANaM narayagamaNaM 600 do cakkavaTTI aparicattakAmabhogA kAlamAse kAlaM kiccA ahesattamAe puDhavIe apaiTThANe garae NeraiyattAe uvavaNNA, taM jahA-subhUme ceva, baMbhadatte ceva / / ThANa, a0 2, u0 4, su0 112 / 601 jaMbuddIve dIve bharahe vAse dasa rAyahANIo paNNatAo, taM jahA gAhA- caMpA mahurA vArANasI ya, sAvatthi taha ya sAeyaM / hariNaNaura kaMpillaM, mihilA kosaMbi rAyagihaM / 602 eyAsu NaM dasasu rAyahANIsu dasa rAyANo muMDA bhavettA-jAva-pavvaiyA, taM jahA1 bharaho, 2 sagaro, 3 mavavaM, 4 saNaMkumAro, 5 saMto, 6 kuMthU, 7 are, 8 mahApaume, 9 hariseNe, 10 jamaNAme / / ThANa a0 10, su0 718 // sagaro cakkaTTI 603 evaM sagarA vi rAyA cAuraMtacakkavaTTI ekkasattari pubva-jAva-pabvaie tti // sama0 su0 71 / hariseNe cakkavaTTI 604 hariseNe gaM rAyA cAuraMtacakkavaTTI egaNanauI vAsasayAI mahArAyA hotthA / sama0 su0 89 / hariseNe NaM rAyA cAuraMtacakkavaTTI desUNAI sattANauiM vAsasayAI agAramajjhe vasittA muMDe bhavittA NaM-jAva-pamvaie // 17 // sama0 su0 97 / / bharahAINaM sarIrusseho bharahe NaM rAyA cAuratacakkavaTTI paMcadhaNusayAI uDDhaM uccatteNaM hotyA' bAhubalI NaM aNagAre evaM ceva / baMbhI gaM ajjA evaM ceva, evaM suMdarI vi|| __ThANa0 a0 5, u0 2, su0 435 / 605 sagare NaM rAyA cauraMtacakkavaTTI addhapaMcamAI dhaNusayAI uDDhe uccatteNaM hotthA / sama0 450 su0 2 / cakkavaTTissa hAre 606 sambassa vi ya NaM raNo cAuraMtavakavaTTissa causaTThilaTThIe mahagdhe muttAmaNimae hAre paNNatte / sama0 sa0 64, su0 6 cakkavaTTissa gAma-pura-paTTaNasaMkhA 607 egamegassa NaM raNo cAuraMtacakkavaTTissa chagaNauI chaNNauiM gAmakoDIo hotthA / sama0 sa0 96, su0 1 // 1 baMmadatte NaM rAyA cAuraMtacakkavaTTI satta dhaNU I uDDhe uccatteNaM sata ya vAsasayAI paramAu~ pAlaittA kAlamAse kAlaM kiccA ahesattamAe puDhabIe appatiTThANe narae ubavaNNe / ThANa, a0 7, su0 562 / 2. utta0 a0 18, gA0 38-41 // 3. ka. cakkINa usseho : gAhAo-paMca sata addhapaMcama, bAyAlA ceva addhadhaNuyaM ca / cattA divaDDhaghaNuyaM ca, cautthe paMcame cattA // 1 // paNutIsA tIsA puNa, aTThAvIsA ya vIsa ghaNuugANi / pannarasa bAraseva ya, apacchimA satta ya dhaNUNi / / 2 / / yaM ca / cattA divaDa. sama0 sa0 500 tAsA puNa, aTThAvIsA Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cakkavaTTisAmaNNaM 141 egamegassa NaM raNNo cAuraMtacakkavaTTissa bAvatari puravarasAhassIo paNNatAo / egamegassa gaM raNNo cAuraMtacakkavaTTissa aDayAlIsaM paTTaNasahassA pnnnnttaa| sama0 sa0 72, su0 6 / sama0 sa0 48, su0 11 nihirayaNA : 608 jaMbuddIve dIve kevaiyA nihirayaNA savvaggeNaM paNNatA ? goyamA ! tiNNi chaluttarA NihirayaNasayA savvaggeNaM paNNattA / jaMbuddIve dIve kevaiA NihirayaNasayA paribhogattAe habbamAgacchaMti ? goyamA ! jahaNNapae chattIsaM, ukkosapae doNi sattarA NihirayaNasayA paribhogatAe habvamAgacchati / sama0 ba0 7, su. 173 / 609 egamege NaM mahANihI aTTacakkavAlapatiDhANe aTThajoyaNAI uDDhaM uccatteNaM paNNatte / ThANa a0 8, su0 62 / egamege NaM mahANihI Nava-Nava joyaNAI vikkhaMbheNaM paNNatte / egamegassa NaM raNo cAuraMtacakkavaTTissa Nava mahANihio paNNattA / ThANaM a0 9, su0 693 / cakkavaTTissa cauddasa-rayaNAI 610 egamegassa NaM ragNo cAuraMtacakkaTTissa satta egidiyarataNA paNNattA, taM jahA 1 cakkarayaNe, 2 chattarayaNe, 3 cammarayaNe, 4 daMDarayaNe, 5 asirayaNe, 6 maNirayaNe, 7 kAkaNirayaNe / 611 egamegassa gaM raNNo cAuraMtacakkavaTTissa satta pacidiyarataNA paNNattA, taM jahA1 seNAvatirayaNe, 2 gAhAvatirayaNe, 3 vaDDhairayaNe, 4 purohitarayaNe, 5 itthirayaNe, 6 AsarayaNe, 7 hatthirayaNe / / sama0 sa0 14, su0 7 / kAkiNirayaNAgiI 612 egamegassa NaM raNNo cAuratacakkavaTTissa aTThasovaNNie kAkaNirayaNe chattale duvAlasaMsie aTThakaNNie adhikaraNisaMThite // ThANa, a0 8, su0 633 / jaMbuddIve egidiyarayaNANaM saMkhA-paribhoganirUvaNaM 613 jaMbuddIve NaM bhaMte ! dIve kevaiA egidiarayaNasayA savvaggeNaM paNNattA ? goyamA ! do dasuttarA egidiarayaNasayA savvaggeNaM paNNatA / jaMbuddIve NaM bhaMte ! dIve kevaiyA egidiyarayaNasayA, paribhogattAe havvamAgacchaMti ? goyamA ! jahaNNapae aTThAvIsaM, ukkoseNaM doNNi dasuttarA egidiarayaNasayA paribhogatAe habbamAgacchati / jaMbuddIve paMcidiyarayaNANaM saMkhA-paribhoganirUvaNaM 614 jaMbuddIve dIve kevaiyA paMcidiarayaNasayA savvaggeNaM paNNatA ? goyamA ! vo dasuttarA paMciMdiarayaNasayA savvaggeNaM paNNattA / jaMbuddIve bIve jahaNNapade vA ukkosapade vA kebaiA paMcidiarayaNasayA paribhogattAe havvamAgacchaMti ? goyamA ! jahaNNapade aTThAvIsaM, ukkosapae dANNi dasuttarA paMcidiarayaNasayA paribhogattAe habbamAgacchati / jaMbu0 va0 7, su0 173 / 1 ThANa', a0 7, su0 558 / Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 baladeva-vAsudevasAmaNNaM baladeva-vAsudevANaM piu-mAuyAi 615 jaMbuddIve NaM dIve bharahe vAse imose osappiNIe nava baladeva-vAsudevapitaro hotthA, taM jahA gAhA- payAvatI ya baMbhe rodde some sive ti ya / mahasihe aggisihe navame ya vasudeve // 1 // 616 jaMbuddIve NaM dobe bharahe vAse imIse osappiNIe Nava vAsudevamAyaro hotthA, taM jahA___ gAhA- miyAvaI umA ceva, puhavI sIyA ya ammayA / lacchimatI sesavatI, kekaI devaI i ya // 1 // 617 jaMbuddIve NaM dIve bharahe vAse imose osappiNIe Nava baladevamAyaro hotthA, taM jahA gAhA-- bhaddA taha subhaddA ya, suppabhA ya sudaMsaNA / vijayA ya vejayaMtI, jayaMtI aparAiyA // 1 // NavamiyA rohiNI, baladevANa mAyaro / 618 jaMbuddove NaM dIve bharahe vAse imAe osappiNIe nava dasAramaMDalA hotthA, taM jahA uttamapurisA majjhimapurisA pahANapurisA oyaMsI teyaMso vaccaMsI jasaMso chAyaMsI kaMtA somA subhagA piyadasaNA surUvA suhasIlA suhAbhigamA savvajaNa-NayaNa-kaMtA ohabalA atibalA mahAbalA aNihatA aparAiyA sattumaddaNA ripusahassa-mANamahaNA sANukkosA amaccharA acavalA acaMDA miyamaMjula-palAva-hasiyA gaMbhIra-madhura-paDipuNNa-saccavayaNA abbhuvagaya. vacchalA saraNNA lakkhaNa-vaMjaNa-guNovaveyA mANummANa-pamANa-paDipuNNa-sujAta-savvaMga-suMdaraMgA sasi-somAgAra-kaMta-piya-dasaNA amarisaNA payaMDadaMDappanbhArA gaMbhIra-darisaNijjA tAladdhaugviddha-garula-keU mahAdhaNu-vikaDDhagA mahAsattasAgarA duddharA dhaNuddharA dhIrapurisA juddha-kittipurisA viulakula-samunbhavA mahArayaNa-vihADagA addhabharahasAmI somA rAyakula-vaMsa-tilayA ajiyA ajiyarahA hala-musala-kaNaga-pANI saMkha-cakka-gaya-satti-naMdagadharA pavarujjala-sukkaMta-vimala-gotthubha-tirIDadhArI kuMDalaujjoiyANaNA puMDarIya-NayaNA ekAvali-kaMThalaiya-vacchA sirivaccha-sulaMchaNA barajasA savvouya-surabhi-kusuma-suraita-palaMbasobhaMta-kaMta-vikasaMta-vicitta-varamAla-raiyavacchA aTThasaya-vibhatta-lakkhaNa-pasatya-suMdara-viraiyaMgamaMgA mattagayariMda-laliya-vikkamabilasiyagaI sAraya-navathaNiyamadhura-gaMbhIra-koMcanigyosa-duMdubhisarA kaDisuttaganIla-pIya-koseyavAsasA pavaraditta-teyA narasIhA naravaI nariMdA naravasabhA maruyavasabhakappA anbhahiyaM rAya-taya-lacchIe dippamANA nIlaga-pItaga-vasaNA duve duve rAmakesavA bhAyaro hotyA, taM jahAsaMgahaNI-gAhAo-tiviThU ya duviThU ya, sayaMbhU purisuttame / purisasohe taha purisapuMDarIe, datte nArAyaNe, kaNhe // 1 // - ayale, vijae bhadde, suppabhe ya sudaMsaNe / ANaMde NaMdaNe, paume rAme yAvi apacchime // 2 // 619 etesi NaM NavaNhaM baladeva-vAsudevANaM puvvaviyA nava-nava nAmadhejjA hotyA, taM jahA vissabhUI panvayae, dhaNadatta samudatta iisivAle / piyamitta laliyamitte, puNavvasa gaMgadatte ya // 1 // eyAI nAmAI, puvabhave Asi vAsudevANaM / etto baladevANaM, jahakkama kittaissAmi // 2 // visanaMdI subaMdhU ya, sAgara datte asogalalie ya / vArAha dhammaseNe, aparAiya rAyalalie ya // 3 // 620 etesi NaM navaNhaM vAsudevANaM puvvabhaviyA nava dhammAriyA hotthA, taM jahAgAhAo-saMbhUta subhadde sudaMsaNe, ya seyaMse kaNha gaMgadatte ya / sAgarasamuddanAme, dumaseNe ya Navamae // 1 // ete dhammAyariyA, kittIpurisANa vAsudevANaM / pubvabhave AsiNhaM, jattha nidANAI kAsI ya // 2 // 621 eesi NaM navaNhaM vAsudevANaM pubvabhave nava niyANabhUmIo hotthA, taM jahA maharA ya kaNagavatthU, sAvatthI poyaNaM ca rAyagihaM / kAyaMdI kosaMbI, mihilapurI hatthiNapuraM ca // 1 // etesi NaM navaNhaM vAsudevANa niyANakAraNA hotthA, gAvI juve ya saMgAme itthI parAiyo raMge / bhajjANurAga goTThI,, parAiDDhI mAuyAi ya // 1 // Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baladeva-vAsudevasAmaNNaM 143 622 eesi NaM navaNhaM vAsudevANaM nava paDisattU hotthA, taM jahA- . assaggIve tArae, merae mahukeDhave nisuMbhe ya / bali paharAe taha rAvaNe ya navame jarAsaMdhe // 1 // ee khalu paDisattU, kittIpurisANa vAsudevANaM / samve vi cakkajohI savve vi hayA sacakrkehi // 2 // ekko ya sattamAe, paMca ya chaTThIe paMcamI ekko / ekko ya cautthIe, kaNho puNa taccapur3havIe // 1 // aNidANakaDA rAmA, savve vi ya kesavA niyANakaDA / uDDhaMgAmI rAmA, kesava samve ahogAmI // 2 // aDhatakaDA rAmA, ego puNa baMbhaloyakappaMmi / ekkA se gabbhavasahI, sijyiAssai AgamassANaM // 3 // sama0 su0 158 / jaMbuddIve AgamissussappiNIe baladeva-vAsudeve paDucca vivihaM parUvaNaM 623 jaMbuddIve NaM dIve bhAra he vAse AgamissAe ussappiNIe nava baladeva-vAsudevapiyaro bhavissati / nava vAsudevamAyaro bhavissaMti / nava baladevamAyaro bhavissati / nava dasAramaMDalA bhavissaMti, taM jahAuttamapurisA majjhiAmapurisA pahANapurisA / oyaMsI teyaMsI evaM so ceva vaNNao bhANiyabbo-jAva-nIlaga-pItagavasaNA dube duve rAma-kaisavA bhAyaro bhavissaMti, taM jahAgAhAo-naMde ya naMdamitte, dohabAhU tahA mahAbAhU / aibale mahAbale, balabhadde ya sattame // duviThU ya tiviTU ya, AgamissANa viNhuNo / jayaMte vijaye bhadde, suppabhe ya sudaMsaNe // ANaMde naMdaNe paume, saMkarisaNe ya apacchime // 624 eesi NaM navaNhaM baladeva-vAsudevANaM pukhabhaviyA Nava nAmadhejjA bhavissaMti / nava dhammAyariyA bhavissaMti / nava niyANabhUmIo bhavissaMti / nava niyANa kAraNA bhavissaMti / nava paDisattU bhavissaMti, taM jahAgAhAo-tilae ya lohajaMghe vairajaMghe, ya kesarI paharAe / aparAie ya bhIme, mahAbhIme ya suggIve // ee khalu paDisattU kittIpurisANa vAsudevANaM / sabve vi cakkajohI, hammIhitI sacakkehi // 625 jaMbuddIve NaM dIve eravae vAse AgamissAe ussappiNIe Nava baladeva-vAsudevapiyaro bhavissaMti / Nava vAsudevamAyaro bhavissaMti / Nava baladevamAyaro bhavissaMti / sa dasAramaMDalA bhavissaMti, taMjahAuttamapurisA majjhimapurisA pahANapurisA-jAva-duve duve rAma-kesavA bhAyaro bhavissaMti / Nava paDisattU bhavissaMti / Nava putvabhavaNAmadhejjA / Nava dhammAyariyA / Nava NiyANabhUmIo / Nava NiyANakAraNA / AyAe eravae AgamissAe bhANiyavvA / evaM dosu vi AgamissAe bhANiyavvA // sama0 su. 159 // baladevANamuccattaM savvAuyaM ca 626 ayale NaM baladeve asoI dhaNUI uDDhaM uccatteNaM hotthA / sama0 sa0 8, su0 3 / 627 vijae NaM baladeve tevari vAsasayasahassAI samvAuyaM pAlaittA siddha buddhe mutte aMtagaDe pariNibuDe savvadukkhappahINe / sama0 sa0 73 su0 2 / 628 suppabhe NaM baladeve ekAvaNNaM bAsasayasahassAI paramAuM pAlaittA siddha buddha mutte aMtagaDe pariNibuDe sambadukkhappahINe / / sama0 sa0 51, su0 4 / 1. ThANa0 a0 9, su0 672 / 2. aMta0 va0 5 a0 1 su0 9 / Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 629 naMdaNe NaM baladeve paNatIsaM ghaNUI uDDhaM uccattenaM hotthA / 630 rAme NaM baladeve dasa ghaNUI uDddhaM uccatteNaM hotyA / 631 rAme NaM baladeve duvAlasa vAsasayAI savvAuyaM' pAlittA devattaM gae / 632 tiviTThe meM vAsudeve asI vAsasayasaharasAI mahArAyA hotyA / vAsudeva - paSNagaM 623 tiviTThenaM vAsudeve asII dhagUI udadaM ucca hotyA / 634 tiviTThe NaM vAsudeve caurAsIiM vAsasayasahassAiM savvAuyaM pAlaittA appaiTTANe narae neraiyattAe uvavaNNe / 635 sayaMbhussa NaM vAsudevassa NauivAsAI bijae hotyA / 636 purisIttame NaM vAsudeve paNNAsaM ghaNUiM uDDhaM uccateNaM hotthA / 627 purisasIhe gaM vAsudeve dasa dAsasavarAhassA samAjyaM pAlatA paMcamAe DabIe narae neraiyattAe upaya dhammakahANuoge paDhamakhaMdhe sama0 sa0 35. su0 4 / sama0 sa0 10. su 6| sama0 sa0 12, su 5 / sama0 sa0 80, su0 4 / 1. baladevANaM savvAu : gAhAo :- paMcAsI1 paSNasarIra ma paTi3 paMcavA4 va sattarasa 5 sayasahassA, paMcamaha AuaM hor3a ||1|| paMcAsIi sahassA7, paNNaTThIya taha ya ceva paNNarasa / bArasa sayAI 9 Au, baladevANaM jahAsaMkhe ||2|| 638 purisasIhe NaM vAsudeve isa pAsasayasahassAI saccAuyaM pAlatA uTThIe samAe puDhabIe rahayasAe ubvnne| ThANa a0 10, su0 753 / paDhamo khaMdho samatto / gAhA sama0 sa0 80, su0 2 / 639 datte NaM vAsudeve paNatIsaM ghaNUiM ur3aDhaM uccatteNaM hotyA / sama0 sa0 35, su0 3 / 640 kaNhe NaM vAsudeve dasa ghaNUiM ur3a uccateNaM, dasa ya vAsasyAiM savvAuyaM pAlaittA taccAe vAluyappabhAe pur3havIe rahalAe upavaNaM / ThANaM a0 10, su0 735 / sama0 sa0 84, su0 4| sama0 sa09, su0 4 / sama0 sa0 50 su0 3 / sama0 su0 133 // 2. sama0 sa0 10, su 5 / 3. vAsudevANa savvAu gAhA caurAsI 1 bisattari2 saTThI 3 tIsA4 ya dasa ya lakkhAIM5 / paNasaTThi sahassAI 6-7 chappaNNA bArasegaM ca 8-9 vize0 paDhamo ghaNUNassII sattari saTThI a paNNa paNayAlA / auNattIsaM ca ghaNU, chathvIsA solasa daseva / / vAsudevANamuccattaM / Ava0 ni0 cU0 gA0 406, 407 / 0 bhA0 2 gA0 1762 / vize0 bhA0 2, gA0 1761 / Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dutIyo khaMdho . samaNakahANagANi ajjhayaNA 1. vimalatitthe mahabbalo 2. muNisuvvayatitthe kattiyaseTThi-AINaM kahANayaM 3. muNisuvvayatitthe gaMgadatto 4. ariTune mititthe cittasaMbhUijjakahANayaM 5. ariTTanemititthe nisaDho 6. ariTunemititthe goyamo aNNe ya 7. ariTunemititthe aNIyaso kumAro aNNe ya 8. ariTunemititthe gajasukamAlAI 9. ariTTanemititthe sumuhAikumArA 10. ariTunemititthe jAliAI samaNA 11. ariTunemititthe thAvaccAputte aNNe ya 12. ariTunemititthe rahanemisamaNassa rAjImaie samuddhAro 13. pAsatitthe aMgaI, supaiTTho, puNNabhaddAI ya 14. pAsatitthe jiyasattu-subuddhikahANayaM 15. mahAvIratitthe namirAyarisI 16. mahAvIratitthe usahadatta-devANaMdANaM cariyaM 17. mahAvIratitthe bAlatavassI moriyaputte tAmalI aNagAre 18. mahAvIratitthe addagassa aNNatitthieNa saha vAdo va. ka . 1 Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19. mahAvIratitthe aimuttae kumArasamaNe 20. mahAvIratitthe alakkarAyA 21. mahAvIratitthe mehakamAre samaNe 22. mahAvIratitthe makAIAI samaNA 23. mahAvIratitthe ajjuNamAlAgAre 24. mahAvIratitthe kAsavAI samaNA 25. mahAvIratitthe seNiyaputtA jAliAI samaNA 26. mahAbIratitthe dhaNNe satthavAhaputte aNagAre 27. mahAvIratitthe suNakkhattAisamaNA 28. mahAvIratitthe sabAhukumArasamaNe 29. mahAvIratitthe bhaddanaMdIAisamaNakahANagANi 30. mahAvIratitthe seNiyanatta paumasamaNo 31. mahAvIratitthe hariesabalo 32. mahAvIratitthe aNAhI mahAniyaMTho 33. mahAvIratitthe samuddapAlIyassa kahANayaM 34. mahAvIratitthe miyAputte balasirIsamaNe 35. mahAvIratitthe saMjaya rAyA 36. mahAvIratitthe usayArarAyAI cha samaNA 37. mahAvIratitthe khaMdae parivvAyage 38. mahAvIratitthe poggalaparivvAyage 39. mahAvIratitthe sivarAyarisI 40. mahAvIratitthe uddAyaNa rAyakahANayaM 41. mahAvIratitthe / jiNapAliya-jiNa rakkhiya-NAyaM 42. mahAvIratitthe . kAlAsavesiyaputte 43. mahAvIratitthe. udae peDhAlaputte / 44. mahAvIratitthe : naMdIphalaNAyaM 45. mahAvIratitthe dhammasatthavAhakahANayaM 46. mahAvIratitthe puNDarIya-kuNDarIya-kahANayaM 47. mahAvIratitthe thavirAvalI Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vANiyagAme bhagavao mahAvIrassAgamaNaM 1 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM vANiyaggAme nAma nagare hotthA dUtipalAse ceie-- vaNNao jAva puDhavisilApaTTao / 1. vimalatitthe mahabbalo tattha NaM vANiyaggAme nagare sudaMsaNe nAmaM seTThI parivasad -- aDDhe jAva - bahujaNassa aparibhUe samaNovAsae abhigayajIvAjIve - jAva - ahAparigAhiehi tavokamme yA bhAvemAne vihr| 2 sAmI samosaDhe jAva parisA pajjuvAsai // sudaMsaNaseTThiA dhammasavarNa 3 taeSaM se susaNe seTThI hamIse kahAe laTThe samANe hAe kayayalikamme kayakouya-maMgala-pAyacchitte sabvAlaMkAravibhUsie sAo gihAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA sakoreMTamalladAmeNaM chatteNaM dharijjamANeNaM pAyavihAracAreNaM mahayApurisavaggurAparikkhitte vANiyaggAmaM nagaraM majjhamajjheNaM niggacchai, niggachittA jeNeva dUtipalAse ceie jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre leva uvAgaccha, ubAgacchittA samagaM bhagavaM mahAvIraM paMcavihe abhigamenaM abhigaccha jahA usamadatto jAva-tivihAe pajjuvAsanAe pajjuvAsai / 7 tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre sudaMsaNassa seTisa tIse ya mahatimahAliyAe parisAe dhammaM parikale jAba- AgAe ArAhara bhavai || sudaMsaNasedviNA kAlavisae pucchA 5 lae gaM se sudaMsaNe seThI samaNassa bhagavao mahAvIrasta aMtiyaM dhammaM soccA nisamma haTThe uThAe u uThetA sama bhagavaM mahAvIraM tikta AyAhi pAhaNaM kare, karelA vaMda nasa, vaMdilA nasatA evaM bavAsI- vaNNao / 6 'kativihe NaM bhaMte ! kAle paNNattaM ? sudaMsaNA ! bihe kAle paNNale taM jahA 1 pamANakAle 2 ahAunivvalikAle 3 maraNakAle 4 aDhAkAle / / ' se kiM taM pamANakAle ? 1 pamANakAle vihepaNale taM jahA-1 divasavyamANakAle 2 rAipyamANakAle pacaporisie divase cauporisiyA rAI bhavai / " unakosiyA apaMcamahattA divasAta vA rAIe vA porisI bhavada jahaNiyA timuttA divasassa vA rAIe vA porisI bhavai / / 1 ThANaM a0 4, u0 1, su0 264 / 2 utta0 a0 26, gA0 11 aura gA 17 Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge dutIyo khaMdho 8 jadA NaM bhaMte ! ukkosiyA addhapaMcamamahattA vivasassa vA rAIe vA porisI bhavai, tadA NaM katibhAgamuhattabhAgeNaM parihAyamANI parihAyamANI jahaNiyA timuhuttA vivasassa vA rAIe vA porisI bhavai? jadA NaM jahaNNiyA timuhuttA divasassa vA rAIe vA porisI bhavai, tadA NaM katibhAgamuhuttabhAgeNaM parivaDDhamANI-parivaDDhamANI ukkosiyA addhapaMcamamuhattA divasassa vA rAIe vA porisI bhavai ? sudaMsaNA! jadA NaM ukkosiyA addhapaMcamamahattA divasassa vA rAIe vA porisI bhavai, tadA NaM bAvIsasayabhAgamahattabhAgeNaM parihAyamANI-parihAyamANI jahaNiyA timahattA divasassa vA rAIe vA porisI bhvi| jadA vA jahaNiyA timuhuttA divasassa vA rAIe vA porisI bhavai, tadA NaM bAvIsasayabhAgamuhuttabhAgeNaM parivaDDhamANI-parivaDDhamANI ukkosiyA addhapaMcamamahattA divasassa vA rAIe vA porisI bhvi|| kadA NaM bhaMte ! ukkosiyA addhapaMcamamuhuttA divasassa vA rAIe vA porisI bhavai ? kadA vA jahaNiyA timuhuttA dibasassa vA rAIe vA porisI bhavai ? sudaMsaNA! jadA NaM ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai, jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai, tadA NaM ukkosiyA addhapaMcamamuhuttA divasassa porisI bhavai, jahaNiyA timahattA rAIe porisI bhavai / ' jadA NaM ukkosiyA aTThArasamuhuttiyA rAI bhavaI, jahaNNie duvAlasamuhutte divase bhavai, tadA NaM ukkosiyA addhapaMcamamuhattA rAIe porisI bhavai, jahaNiyA timuhattA divasassa porisI bhavai // 10 kadA NaM bhate ! ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai, jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavaI ? kadA vA ukkosiyA aTThArasamuhuttA rAI bhavai, jahaNNae duvAlasamuhatte divase bhavai ? sudaMsaNA! AsAdapuNNimAe ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai, jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai / posapuNNimAe NaM ukkosiyA aTThArasamuhattA rAI bhavai, jahaNNae duvAlasamuhutte divase bhavai // ' 11 atthi NaM bhaMte ! divasA ya rAIo ya samA ceva bhavaMti ? haMtA atthi // kadA NaM bhaMte ! divasA ya rAIo ya samA ceva bhavaMti ? sudaMsaNA! cettAsoyapuNimAsu, ettha NaM divasA ya rAIo ya samA ceva bhavaMti-paNNarasamuhutte divase paNNarasamuhuttA rAI bhavai / caubhAgamuhattabhAgUNA caumuhuttA divasassa vA rAIe vA porisI bhavai / se taM pamANakAle // 12 se kiM taM ahAunivvattikAle ? ahAunivvattikAle--jaNaM jeNaM neraieNa vA tirikkhajoNieNa vA maNusseNa vA deveNa vA ahAuyaM nivvattiyaM / se taM ahAu-nivvattikAle // 13 se ki taM maraNakAle ? maraNakAle--jIvo vA sarIrAo sarIraM vA jIvAo / se taM maraNakAle // 14 se ki taM addhAkAle ? addhAkAle-se NaM samayaTThayAe AvaliyaThThayAe-jAva-ussappiNITTyAe / 1 sama0 18, su0 8 / 2 sama0 12, su0 8 / 3 sama0 24, su0 4 / 27, su06 / 37 su0 5 / 36 su0 4 / 40, su0 6,7 / 4 sama0 15, su0 5 / Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vimalatitthe mahabbalo esa NaM sudaMsaNA! addhA dohArAchedeNaM chijjamANI jAhe vibhAgaM no havvamAgacchai, se taM samae samayaTThayAe / asaMkhejjANaM samayANaM samudayasamiisamAgameNaM sA egA Avaliyatti pavuccai / saMkhejjAo AvaliyAo / jahA sAliuddesae-jAva-sAgarovamassa u, egassa bhave parimANaM' 15 eehi NaM bhaMte ! paliovama-sAgarovamehi ki payoyaNaM? sudaMsaNA! eehi paliovama-sAgarovamehi neraiya-tirikkhajoNiya-maNussa-devANaM AuyAI mavijjati // 16 neraiyANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI paNNatA? . evaM ThiipadaM niravasesaM bhANiyavvaM-jAvasamvaTThagasiddhagadevANa-pajjattayANaM kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ? goyamA ! ajahaNNamaNukkoseNaM tettIsaM sAgarovamAI ThiI paNNatA // ' sudaMsaNaseTiNA paliovamAdi khayAvacayavisae pucchA 17 atthi NaM bhaMte ! eesi paliovama-sAgarovamANaM khae ti vA avacae ti vA ? haMtA atthi // bhagavayA mahAvIreNa sudaMsaNaseTThiNo punvabhavavaNNaNe mahabbala-kahA-kahaNaM 18 se keNa-NaM bhaMte ! evaM vuccai--atthi NaM eesi paliovamasAgarovamANaM 'khaeti vA' avacaeti vA ? evaM khalu sudasaNA ! teNaM kAleNa teNaM samaeNaM hatthiNApure nAmaM nagare hotthaa-vnnnno| sahassaMbavaNe ujjANe-vaNNao / tattha NaM hatthiNApure nagare bale nAma rAyA hotthaa-vnnnno| tassa NaM balassa raNNo pabhAvaI nAmaM devI hotthA-sukumAlapANipAyA-vaNNao-jAva-paMcavihe mANussae kAmabhoge paccaNubhavamANI viharai / pabhAvaI-devIe sumINe sIha-dasaNaM tae NaM sA pabhAvaI devI aNNayA kayAi taMsi tArisagaMsi vAsagharaMsi . . . addharattakAlasamayaMsi suttajAgarA ohIramANI ohIramANI ayameyArUvaM orAlaM-jAva-sassiriyaM mahA suviNaM pAsittANaM pddibuddhaa| hAra-rayaya-khIrasAgara-sasaMkakiraNa-dagaraya-rayayamahAsela-paMDura-taroru-ramaNijjaM pecchaNijjaM...nahayalAo ovayamANaM niyayavayaNamativayaM sIhaM suviNe pAsittANaM paDibuddhA / 21 tae NaM sA pabhAvatI devI ayameyArUvaM orAlaM-jAva-sassiriyaM mahAsuviNaM pAsittANaM paDibuddhA samANI haTThatuTThacittamANaMdiyA-jAvadhArAhayakalaMbagaM piva samUsiyaromakUvA taM suviNaM ogiNhai, ogiNhittA sayaNijjAo abbhuTTei, abbhuThettA aturiyamacavalamasaMbhaMtAe avilaMbiyAe rAyahaMsasarisIe gaie jeNeva balassa raNo sayaNijje teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA balaM rAyaM iTThAhi-jAva 1 ka-aNu0 su0 363-398 / kha-bhaga0 sa06, u07, su04-7 / ga-ThANaM0 a0 2, u01, su067, 74 / a02, u0 4, su0 99 / a0 8, su0 617 / gha-bhaga0 sa0 25, u05, su0 2-19 2 aNu0 su0 382 / / 3 ka-aNu0 su0 383-391 / kha-paNa0 pa0 4, su0 335-342 / Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge dutIyo khaMdho girAhi saMlavamANI saMlavamANI paDibohei, paDibohettA baleNaM raNNA abbhaNuNNAyA samANI nANAmaNirayaNabhatticittaMsi bhaddAsaNaMsi nisIyai, nisIyittA AsatthA vIsasthA suhAsaNavaragayA balaM rAyaM tAhi iTThAhi-jAva-saMlavamANI saMlavamANI evaM vayAsI"evaM khalu ahaM devANuppiyA ! ajja taMsi tArisagaMsi sayaNijjasi sAligaNavaTTie taM ceva-jAva-niyagavayaNamaivayaMtaM sohaM suviNe pAsittA gaM paDibuddhA, taNNaM devANuppiyA ! eyassa orAlassa-jAva-mahAsuviNassa ke manne kallANe phalavittivisese bhavissai ? baleNa raNA suviNaphalakahaNaM 22 tae NaM se bale rAyA pabhAvaIe devIe aMtiyaM eyamahra soccA nisamma haTThatuTThacittamANadie Nadie pIimaNe paramasomaNassie harisabasavisappamANahiyae dhArAhayanIvasurabhikusuma-caMcumAlaiyataNue UsaviyaromakUve taM suviNaM ogiNhai, ogiNhittA IhaM pavisai, pavisittA appaNo sAbhAvieNaM maipuvvaeNaM buddhiviNNANeNaM tassa suviNassa atthoggahaNaM karei, karettA pabhAvaI devi tAhi iTThAhi kaMtAhi-jAva-maMgallAhi miya-mahura-sassirIyAhi vahi saMlavamANe-saMlavamANe evaM vayAsIorAle NaM tume devI ! suviNe viDe, * * 'puttalAbho devANuppie ! rajjalAbho devANuppie ! evaM khalu tuma devANuppie ! navaNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM aTThamANa ya rAiMdiyANaM vIikkaMtANaM amhaM kulakeuM - - 'surUvaM devakumArasamappabhaM dAragaM payAhisi / se vi ya NaM dArae ummukkabAlabhAve viNNAya-pariNayamette jovvaNagamaNuppatte sUre vIre vikkate vityiNNa-viula-bala-vAhaNe rajjavaI raayaabhvissi| taM orAle NaM tume devI ! suviNe diThe-jAva-Arogga-tuTThi-dohAu-kallANa-maMgallakArae NaM tume devI ! suviNediThe tti kaTu pabhAvati devi tAhi iTThAhi-jAva-vahiM doccaM pi taccaM pi aNubahati // 24 tae NaM sA pabhAvatI devI balassa raNNo aMtiyaM eyama8 soccA nisamma haTThatuTThA karayala-pariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu evaM vayAsI-- evameyaM devANuppiyA ! - - 'se jaheyaM tubbhe vadaha tti kaTu taM suviNaM samma paDicchai, paDicchittA baleNaM raNNA anbhaNuNNAyA samANI nANAmaNirayaNabhatticittAo bhaddAsaNAo abbhuTThai, abbhuTuttA aturiyamacavalamasaMbhaMtAe avilaMbiyAe rAyahaMsasarisIe gaIe jeNeva sae saNijje teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA sayaNijjasi nisIyati, nisIyittA evaM vayAso'mA me se uttame pahANe maMgalle suviNe aNNehi pAvasumiNehi paDihammissai ti kaTTa devagurujaNasaMbaddhAhi pasatyAhi maMgallAhi 'dhammiyAhi kahAhi suviNajAgariyaM paDijAgaramANI-paDijAgaramANI viharaDa // suviNalakkhaNa-pADhahiM viNaphalakahaNaM 25 tae NaM se bale rAyA koDuMbiyapurise saddAbedda, saddAvettA evaM vayAsI-- 'khippAmeva bho devANuppiyA ! ajja savisesaM bAhiriyaM uvaTThANasAlaM-jAba-gaMdhavaTTibhUyaM kareha ya kAraveha ya, karettA ya kAravettA ya sIhAsaNaM raeha, raetA mametamANattiyaM paccappiNaha // tae NaM te koDubiyapurisA-jAva-paDisuNettA khippAmeva savisesaM bAhiriyaM uvaTThANasAlaM-jAva-gaMdhavaTTibhUyaM karettA ya kAravettA ya sIhAsaNaM raettA tamANattiyaM pccppinnNti|| 26 tae NaM se bale rAyA paccUsakAlasamayaMsi sayaNijjAo abbhuTTha i, anbhuTThattA pAyapIDhAo paccoruhai, paccoruhittA jeNeva aTTaNasAlA teNeva uvAgacchai, aTTaNasAlaM agupavisai, jahA ovavAie taheva majjaNaghare-jAva-sasivva piyadasaNe naravaI jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA sIhAsaNavaraMsi puratthAbhimuhe nisIyai, nisIyittA appaNo uttarapurathime disIbhAe aTrabhaddAsaNAI seyavasthapaccatyuyAI siddhatthagaka yamaMgalovayArAiM rayAvei, rayAvettA appaNo adUrasAmaMte nANA-maNi-rayaNa-maMDiyaM-jAvajavaNiyaM aMchAvei, aMchAvettA nANAmaNirayaNabhatticittaM - 'sumauyaM pabhAvatIra devIe bhaddAsaNaM rayAvei, rayAvettA koDabiyapurise saddAveda, saddAvettA evaM vayAsi-- khippAmeva bho devANuppiyA! aTuMgamahAnimittasuttatthadhArae vivihasatthakusale suviNalakkhaNapADhae saddAveha / Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vimalatitthe mahabbalo . tae NaM te koDubiyapurisA-jAva-paDisuNettA balassa raNNo aMtiyAo paDinikkhamaMti, paDinikkhamittA' . 'hatthiNapura nagaraM majjhaMmajheNaM jeNeva tesi suviNalakkhaNapADhagANaM gihAI teNeva uvAgacchati, uvAgacchittA te suviNalakkhaNapADhae sahAveti // tae NaM te viNalakkhaNapADhagA balassa raNNo koDubiyapurisehi saddAviyA-samANA-jAva-saehi-saehi gehehito niggacchaMti, niggacchittA itithaNapara nagara majhamajjheNaM jeNeva balassa raNNo bhavaNavaravaDeMsae teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA bhavaNavaravaDeMsagapaDiduvAraMsi egao miti, militA jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA jeNeva bale rAyA teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA karayala pariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTTa balaM rAyaM jaeNaM vijaeNaM vaddhAti / 27 tae NaM te suviNalakkhaNapADhagA baleNaM raNNA baMdiya-pUiya-sakkAriya-sammANiyA samANA patteyaM-patteyaM puvaNNatthesu bhaddAsaNesu nisIyaMti // tae Na se bale rAyA pabhAti devi javaNiyaMtariyaM ThAvei, ThAvettA puppha-phala-paDipuNNahatthe pareNaM viNaeNaM te suviNalakkhaNapADhae evaM vayAsI-- evaM khala devANappiyA ! pamAvatI devI ajja taMsi tAritagaMsi vAsagharaMsi-jAva-sIhaM suviNe pAsittA NaM paDibuddhA, taNNaM devANupiyA ! eyassa orAlassa-jAva-mahAsuviNassa ke manne kallANe phalavitti visese bhavissai ? tae NaM te saviNalakSaNapADagA balassa raNo aMtiyaM eyamaTTha soccA nisamma ' ' 'balassa raNo purao saviNasatthAI uccAremANAuccAremANA evaM vayAsI-- evaM khala devANappiyA! amha suviNa satthaMsi ' ' maMDaliyamAyaro maMDaliyaMsi garbha vakkamamANaMsi eesi NaM coddasaNhaM mahAsuviNANaM agNayara ega mahAsaviNaM pAsitA NaM paDibujhaMti / ime ya NaM devANuppiyA ! pabhAvatIe devIe ege mahAsuviNe di, taM orAle NaM devANuppiyA ! pabhAvatIe devIe suviNe diTu-jAva-Arogga-tuTThi-dIhAu-kallANa-maMgallakArae NaM devANuppiyA! pabhAvatIe devIe suviNe diTTha, atthalAbho devANuppiyA ! bhogalAbho devANuppiyA ! puttalAbho devANuppiyA ! rajjalAbho devANuppiyA ! evaM khalu devANuppiyA! pabhAvatI devI navaNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM addhaTThamANa ya rAiMdiyANaM vIikkatANaM tumheM kulake-jAva-devakumArasamappabhaM dAragaM payAhiti / se vi ya NaM dArae ummukkabAlabhAve viNNaya-pariNayamette jovvaNagamaNuppatte sUre vIre vikkate vitthiNNa-viulabala-vAhaNe rajjavaI rAyA bhavissai, aNagAre vA bhAviyappA / taM orAle NaM devANuppiyA ! pabhAbatIe devIe suviNe diTTha-jAva-Arogga-tuTThi-dIhAukallANa-maMgallakArae pabhAvatIe devIe suviNe diTTha // pabhAvaie baleNa raNNA puNo suviNaphala-kahaNaM 28 tae NaM se bale rAyA suviNalakkhaNapADhagANaM aMtie eyama? soccA nisamma haTThatuTTha karayala-pariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu te suviNalakkhaNapADhage evaM vayAsI-- evameyaM devANuppiyA-jAva-se jaheyaM tumbhe vadaha tti kaTu taM suviNaM samma paDiccha, paDicchittA suviNalakkhaNapADhae / 'paDivisajjei, paDivisajjettA sIhAsaNAo abbhuTTai, abbhuTTattA jeNeva pabhAvatI devI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA pabhAvati devi tAhi iTTAhi -jAva-miya-mahura-sassirIyAhi vahiM saMlavamANe-saMlavamANe evaM vayAsI-- evaM khala devANuppie ! * * 'ime ya NaM tume devANuppie ! ege mahAsuviNe diTTa, taM orAle NaM tume devI ! suviNe di8-jAva-rajjavaI rAyA bhavissai, aNagAre vA bhAviyappA, taM orAle NaM tume devI ! suviNe TThi-jAva-Arogga-tuTTi-dIhAu-kallANa-maMgallakArae NaM tume devI! sudiNe diTThatti kaTu pabhAvati devi tAhi iTTAhi-jAva-miya-mahura-sassirIyAhi vahiM doccaM pi taccaM pi aNubUhai / balaM paDi mahabbalassa jammaniveyaNaM 29 tae NaM sA pabhAvatI devI balassa raNNo aMtiyaM eyama8 soccA nisamma haTTatuTThA karayala pariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu evaM vayAsI-- eyameyaM devANuppiyA!-jAva-taM suviNaM sambhaM paDicchai, paDicchittA baleNaM raNNA abbhaNuNNAyA samANI nANA-maNi-rayaNa-bhatti-cittAo bhaddAsaNAo abbhuTThai, aturiyamacavalamasaMbhaMtAe avilaMbiyAe rAyahaMsasarisIe gaIe jeNeva sae bhavaNe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA sayaM bhavaNamaNupaviTThA / Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge dutIyobaMdho 30 tae NaM sA pabhAvatI devI vhAyA kayabalikammA-jAva-savvAlaMkAravibhUsiyA' taM gambhaM suhaMsuheNaM-parivahati // tae NaM sA pabhAvatI devI navaNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM aTThamANa ya rAiMbiyANaM vIikkatANaM sukumAlapANipAya ahoNapaDipuNNa-paMcidiya sarIraM lakkhaNa-vaMjaNaguNovaveyaM mANummANa-ppamANa-paDipuNNa-sujAya-savvaMgasuMdaraMgaM sasisomAkAraM kaMtaM piyadaMsaNaM suruvaM dArayaM payAyA // 31 tae NaM tIse pabhAvatIe devIe aMgapaDiyAriyAo pabhAvati devi pasUyaM jANettA jeNeva bale rAyA teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA karayala-pariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu balaM rAyaM jaeNaM vijaeNaM baddhAveti, baddhAvettA evaM vayAsI-- evaM khalu devANuppiyA ! pabhAvatI devI navaNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM-jAba-suruvaM dAragaM payAyA / taM eyaNNaM devANuppiyANaM piyaTTayAe piyaM nivedemo / piyaM bhe bhavatu // 32 tae NaM se bale rAyA aMgapaDiyAriyANaM aMtiyaM eyama soccA nisamma hadutuTTha-cittamANaMdie gaMdie pIimaNe paramasomaNassie harisavasavisappamANahiyae dhArAhayanIvasurabhikusuma-caMcamAlaiyataNue Usaviyaroma-kUve tAsi aMgapaDiyAriyANaM mauDavajja jahAmAliyaM omoyaM dalayai, dalayittA setaM rayayAmayaM vimalasalilapuNNaM bhigAraM pagiNhai, pagiNhittA matthae dhovai, dhovittA viulaM jIviyA. rihaM pIidANaM dalayai, balayittA sakkArei sammANei, sakkArettA sammANettA paDivisajjei / jammamahussavo 33 tae NaM se bale rAyA koDubiyapurise saddAveI, saddAvettA evaM bayAsI khippAmeva bho devANuppiyA ! hatyiNApure nayare cAragasohaNaM kareha, karettA mANummANavaDDhaNaM kareha, karettA hatthiNApuraM nagaraM sabhitarabAhiriyaM Asiya-saMmajjivalitaM-jAva-gaMdhavaTTibhUyaM kareha ya kAraveha ya, karetA ya kAravettA ya jUbasahassaM vA cakkasahassaM vA pUyAmahAmahimasaMjuttaM urasaveha, ussavettA mametamANattiyaM paccappiNaha // tae NaM te koDuMbiyapurisA baleNaM raNNA evaM vuttA samANA haTThatuTThA-jAva-tamANattiyaM paccappiNaMti // tae NaM se bale rAyA jeNeva aTTaNasAlA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA taM ceva-jAva-majjaNagharAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA ussukkaM ukkaraM ukkiTu adejja amejjaM abhaDappavesaM adaMDakodaMDima adharimaM gaNiyAvaranADaijjakaliyaM aNegatAlAcarANucariyaM aNuddhayamuiMga amilAyamalladAma pamuiyapakkIliyaM sapurajaNajANavayaM dasadivase ThiivaDiyaM kareti / / 34 tae NaM se bale rAyA dasAhiyAe ThiivaDiyAe vaTTamANIe sayae ya sAhassie ya sayasAhassie ya jAe ya dAe ya bhAe ya dalamANe ya davAvemANe ya, sayae ya sAhissie ya sayasAhassie ya laMbhe paDinchemANe ya paDicchAvemANe ya evaM yAvi vihri|| mahabbala ti nAmakaraNaM aNNe ya saMkhArA tae NaM tassa dAragassa ammApiyaro-jAva-ayameyArUvaM goNNaM guNanipphannaM nAmadhejja kareMti--jamhA NaM amhaM ime dArae batassa raNNo putte pabhAvatIe devIe attae, taM hou NaM amhaM imassa dAragassa nAmadhejjaM 'mahambale mahabbale' / tae NaM tassa dAragassa ammApiyaro nAma dhejjaM kareMti mahabbale ti // 36 tae NaM se mahambale dArae paMcadhAIpariggahie, evaM jahA daDhapaiNNassa-jAva-nibvAya-nivvAghAyaMsi suhaMsuheNaM parivaDdati // tae NaM tassa mahabbalassa dAragassa ammApiyaro aNupubbeNaM ThiivaDiyaM vA caMdasUradaMsAvaNiyaM vA jAgariyaM vA nAmakaraNaM vA paraMgAmaNaM vA pacaMkAmaNaM vA pajemAmaNaM vA piMDavaddhaNaM vA pajapAvaNaM vA kaNNavehaNaM vA saMvaccharapaDilehaNaM vA coloyaNagaM vA uvaNayaNaM vA, aNNANi ya bahUNi gabbhAdhANa-jammaNamAdiyAI kouyAI kareMti // sikkhAgahaNaM pANigahaNaM ya 37 tae NaM taM mahabbalaM kumAraM ammApiyaro sAtiraMgaTTavAsagaM jANittA sobhaNasi tihi-karaNa-nakkhatta-muhattaMsi kalAyariyassa uvaNeti, evaM jahA vaDhappaiNNe-jAva-alaM bhogasamatthe jAe yAvi hotthA / / 38 tae NaM taM mahabbalaM kumAraM ummukkabAlabhAvaM-jAva-alaM bhogasamatthaM vijANittA ammApiyaro aTTha pAsAyavaDeMsae kAti--abbhuggaya mUsie-pahasie iva vaNNao jahA rAyapaseNaijje-jAva-paDirUve / tesi gaM pAsAyavaDeMsagANaM bahumajmadesabhAge, ettha NaM mahegaM bhavaNaM kAreMti-aNegakhaMbhasaya saMniviTThavaNNao jahA rAyapaseNaijje pecchAgharamaMDavaMsi-jAva-paDihave // Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vimalatitthe mahabbalo tae NaM taM mahabbala kumAraM ammApiyaro aNNayA kayAi sobhaNasi tihi-karaNa-divasa-nakkhatta-mahattaMsi vhAyaM kayabalikamma kayakouyamaMgala-pAyacchittaM savvAlaMkAravibhUsiyaM pamakkhaNaga-vhANa-gIya-vAiya-pasAhaNa-aTThagatilaga-kaMkaNa-avihavabahuuvaNIyaM maMgalasujaMpiehi ya varakouyamaMgalovayAra-kayasaMtikammaM sarisiyANaM sarittayANaM sarivvayANaM sarisalAvaNNa-ruva-jovvaNaguNovaveyANaM viNIyANaM kayakouya-maMgalapAyacchittANa sarisaehi rAyakulehito ANilliyANa aTaNhaM rAyavarakannANaM egadivaseNaM pANiM giNhAvisu / 39 tae NaM tassa mahAbalassa kumArassa ammApiyaro ayameyArUvaM pIidANaM dalayaMti, taM jahA-- aTTha hiraNNakoDIo, aTTha suvaNNakoDIoaTra mauDe mauDApavare, aTTa kuMDalajoe kuMDalajoyappavare, aTTa hAre hArappavare, aTTha avahAre avahArappavare, aTTha egAvalIo egAvalippavarAo, evaM muttAvalIo, evaM kaNagAvalIo, evaM rayaNANAvalIoaTTha kaDagajoe kaDagajoyappavare, evaM tuDiyajoe / aTTha khomajuyalAI khomajuyalappavarAI / evaM vaDagajuyalAI, evaM paTTajuyalAI, evaM dugullajuyalAI / aTTa sirIo, aTTha hiriio| evaM dhiIo, kittIo, buddhIo, lcchiio| aTTha naMdAI, aTTha bhaddAI, aTTha tale talappavare savvarayaNAmae, niyagavarabhavaNakeU / aTTha jhae jhayappavare, aTTha vae vayappavare, dasagosAhassieNaM vaeNaM / aTTha nADagAI nADagappavarAI, battIsaibaddheNaM nADaeNaM / aTTha Ase Asappavare, savvarayaNAmae sirigharapaDirUvae / aTTa hatthI hatthippavare sabbarayaNAmae sirigharapaDirUvae, aTTha jANAI jANappabarAI, aTTha jugAI jugappavarAI, evaM sibiyAo, evaM saMdamANIo, evaM gillIo, thilloo| aTTa viyaDajANAI viyaDajANappavarAI, aTTha rahe pArijANie, aTTha rahe saMgAmie, aTTha Ase Asappavare, aTTa hatthI hatthippavare / aTTha gAme gAmappavare dasakulasAhassieNaM gAmeNaM / aTTha dAse dAsappavare, evaM dAsIo, evaM kiMkare, evaM kaMcuijje, evaM varisadhare, evaM mahattarae / aTTa sovaNNie olaMbaNadIve, aTTha ruppAmae olaMbaNadIve, aTTa suvaNNaruppAmae olaMbaNadIve / aTTa sovaNNie ukkaMbaNadIve, evaM ceva tiNNi vi, aTTha sovaNNie paMjaradIve, evaM ceva tiNNi vi / aTTa sovaNNie thAle, aTTha ruppAmae thAle, aTTha suvaNNaruppAmae thAle, aTTa sovaNiyAo pattIo 3, aTTha sovaNiyAI thAsagAI 3, aTTha sovaSNiyAI mallagAI 3, aTTha sovaNiyAo taliyAo 3 / aTTha sovaNiyAo kaviciyAo 3, aTTha sovaNNie avaeDae 3, aTTha sovaSNiyAo avayakkAo 3, aTTha sovaNNie pAyapIDhae 3 / aTTha sovaNiyAo bhisiyAo 3, aTTha sovaNiyAo karoDiyAo 3, aTTa sovaNNie pallaMke 3, aTTha sovaNiyAo paDisejjAo 3 / aTTa haMsAsaNAI, aTTa koMcAsaNAI, evaM garalAsaNAI, unnayAsaNAI, paNayAsaNAI, dohAsaNAI, bhaddAsaNAI, pakkhAsaNAI, magarAsaNAI, aTTa paumAsaNAI, aTTha disAsovatthiyAsaNAI / aTTa tella-samugge, jahArAyappaseNaijje aTTha koTTha-samugge, evaM patta-coyaga-tagara-ela-hariyAla-hiMgulaya-maNosila-aMjaNa-samugge, aTTha sarisava-samugge / aTTha khujjAo jahA ovavAie-jAva-aTTha pArisIo, dha0 ka02 Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge dutIyo khaMdho aTTha chatte, aTTha chattadhArIo ceDIo, aTTa cAmarAo, aTTha cAmaradhArIo ceddiio| aTTa tAliyaMTe, aTTha tAliyaMTadhArIo gheDIo, aTTha karoDiyAo, aTTha karoDiyAdhArIo ceDIo, aTTa khIradhAIo, aDha majjaNadhAIo, aTTha maMDaNadhAIo aTTha khellAvaNadhAIo, aTTha aMkadhAIo, aTTha aMgamaddiyAo, aTTha ummahiyAo aTTha pahAviyAo, aTTha pasAhiyAo, aTTha vaNNagapesIo, aTTha cuNNagapesIo, aTTha koDAgArIo, aTTha davakArIo, aTTha uvatthANiyAo, aTTha nADaijjAo, aTTha koDubiNIo, aTTha mahANasiNIo, aTTha bhaMDAgAriNIo, aTTha abbhAdhAriNIo, aTTha pupphadharaNIo, aTTha pANidharaNIo, aTTa bAhiriyAo, aTTa sejjAkArIo, aTTha abhitariyAo paDihArIo, aTTa bAhiriyAo paDihArIo, aTTha mAlAkArIo, aTTha pesaNakArIo, aNNaM vA subahuM hiraNNaM vA suvaNNaM vA kaMsa vA dUsaM vA viuladhaNaga-kaNaga-rayaNa-maNi-mottiya saMkha-sila-ppavAla-rattarayaNa-saMtasArasAvaejja,1 alAhi-jAva-AsattamAo kulavaMsAo pakAmaM dAuM, pakAmaM bhottuM, pakAmaM paribhAeuM / / 40 tae NaM se mahabbale kumAre egamegAe bhajjAe egamegaM hiraNNakoDi dalayai, egamegaM suvaNNakoDi dalayai, egamegaM mauDaM mauDappavaraM dalayai, evaM taM ceva savvaM-jAva-egamegaM pesaNakAri dalayai, aNNaM vA subaha hiraNNa vA suvaNNaM vA kaMsaM vA dUsaM vA viuladhaNakaNaga-rayaNa-maNi-mottiya-saMkha-sila-ppavAla-rattarayaNa-saMtasArasAvaejja, alAhi-jAva-AsattamAo kulavaMsAo pakAmaM dAuM, pakAmaM bhottuM, pakAmaM pribhaae| . tae NaM se mahabbale kumAre uppi pAsAyavaragae jahA jamAlI-jAva-paMcavihe mANussae kAmabhoge paccaNubbhavamANe viharai / / dhammaghosAgamaNaM 41 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM vimalassa arahao paoppae dhammaghose nAmaM aNagAre jAisaMpanne vaNNao jahA kesisAmissa-jAva-paMcahi aNagArasahi saddhi saMparivuDe puvvANupuvi caramANe gAmANuggAmaM dUijjamANe jeNeva hatthiNApure nagare, jeNeva sahasaMbavaNe ujjANe, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA ahApaDirUvaM oggahaM ogiNhai, ogiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai / / tae NaM hatthiNApure nagare siMghADaga-tiya-caukka-caccara-caummuha-mahApaha-pahesu mahayA jaNasadde i vA-jAva-parisA pjjuvaasi|| mahabbalakumAreNa dhammasavaNaM tae NaM tassa mahabbalassa kumArassa taM mahayAjaNasaI vA jagavUhaM vA-jAva-jaNasannivAyaM vA suNamANassa vA pAsamANassa vA evaM jahA jamAlo taheva citA, taheva kaMcuijja-purisaM saddAveti, saddAvettA evaM vayAsI-- kiNNaM devANuppiyA ! ajja hatthiNApure nayare iMdamahe i vA-jAva-niggacchati // tae NaM se kaMcui-purise mahabbaleNaM kumAreNaM evaM vutte samANe haThThatu? dhammaghosassa aNagArassa AgamaNagahiyaviNicchie karayalapariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu mahabbalaM kumAraM jaeNaM vijaeNaM vaddhAvei, baddhAvettA evaM vayAsI-- 42 tae 1 pIidANaM gAhAo:-aTThahiraNNa-suvannayakoDIo mauDakuMDalAhArA / aTThaTThahAra ekAvalI u, muttAvalI aTTha // 1 // kaNagAvali-rayaNAvali-kaDagajugA tuDiyajoyakhomajugA / vaDajuga-paTTajugAI, dukUlajugalAI aTTha / / 2 / / siri-hiri-dhii-kittI u, buddhI lacchI ya hoti aTTha / naMdA bhaddA ya talA, jhaya-vaya-nADAI Aseva / / 3 / / hatthI jANA juggAo, sIyA taha saMdamANI gilliio|thillii i viyaDa jANA, raha gAmA dAsa dAsIo / / 4 / / kiMkara-kaMcui-mayahara, varisadhare tiviha dIva thAle ya / pAI thAsaga pallaga, kativiya avaeDa avapakkA / / 5 / / pAvIDha bhisiya karoDiyAo pallaMkae ya paDisijjA / haMsAihi visiTTA, AsaNabheyA u aTUTU / / 6 / / haMse kuMce garuDe oNaya paNae ya dIhabhadde ya / pakkhe mayare paume, hoi disA sotthie kkAre / / 7 / / telle koTusamuggA patte coe ya tagara elA ya / hariyAle hiMgulae, maNosilA sAsavasamugge / / 8 / / khujjA cilAi vAmaNi baDabhIo babbarIo vasiyAo / joNiya palhaviyAo, isiNiyA ghoruNiyA ya / / 9 / / lAsiya lausiya damiNI, siMhalI taha Arabi puliMdI ya / pakkaNi vaNi muraMDhI, sabarIo pArasIo ya / / 10 / / chattadharI ceDIo, cAmaradhara-tAliyaMTadharIo / sakaroDiyAdharIo, khIrAti paMca dhAvIo / / 11 / / anugamaddiyAo ummaddiga-vigamaMDiyAo ya / vaNNaya-cuNNaya-pIsIya kIlAkArI ya davagArI ya / / 12 / / ucchAviyA u taha, nADailla koDubiNI mahANasiNI / bhaMDAri ajjadhAri, pupphadharI pANIyadharI ya // 13 // valakAri ya sejjAkAriyAo, abhaMtarI u bAhiriyA / paDihArI mAlArI, pesaNakArI u aTTa / / 14 / / NAyA0 su01, a0 1, sa021 TIkA / Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vimalatitthe mahabbalo no khala devANuppiyA ! ajja hatthiNApure nagare iMdamahe i vA-jAva-niggacchaMti / evaM khalu devANuppiyA ! ajja vimalassa arahao paoppae dhammaghose nAma aNagAre hathiNApurassa nagarassa bahiyA sahasaMbavaNe ujjANe ahApaDirUvaM oggahaM ogihitA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai, tae NaM ete bahave uggA, bhogA-jAva-niggacchati / / mahabbaleNa pabvajjAbhilAsakahaNaM 43 tae NaM se mahabbale kumAre taheva rahavareNaM niggacchati / dhammakahA jahA kesisaamiss| so vi taheva ammApiyaraM Apucchai, navaraM--dhammaghosassa aNagArassa aMtiyaM muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaittae / taheva vattaparivattiyA, navaraM--imAo ya te jAyA ! viularAyakulabAliyAo kalAkusalasavvakAlalAliya-suhociyAo sesaM taM caiva-jAvatAhe akAmAI ceva mahabbalakumAra evaM vayAsI-- taM icchAmo te jAyA ! egadivasamavi rajjasiri paasitte| tae NaM se mahabbale kumAre ammApiu-vayaNamaNuyattamANe tusiNIe sNcitttthi| 44 tae NaM se bale rAyA koDubiyapurise saddAvei, evaM jahA sivabhahassa taheva rAyAbhiseo bhANiyavvo-jAva abhisiMcati, karayalapariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu mahabbalaM kumAraM jaeNaM vijaeNaM vaddhAveti, vaddhAvettA evaM yavAsI-- bhaNa jAyA ! kiM demo ? kiM payacchAmo ? sesaM jahA jamAlissa taheva jAva mahabbalapavvajjA devabhavo sudaMsaNarUveNa jamma ya 45 tae NaM se mahabbale aNagAre dhammaghosassa aNagArassa aMtiyaM sAmAiyamAiyAI coddasa puvvAiM ahijjai, ahijjittA bahUhi cauttha chaTThama-dasama-duvAlasehi mAsaddha-mAsakhamaNehi vicitehiM tavokammehi appANaM bhAvemANe bahupaDipuNNAI duvAlasa-vAsAiM sAmaNNapariyAgaM pAuNai, pAuNittA mAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhUsittA, saTThi bhattAI aNasaNAe chedettA Aloiya-paDikkaMte samAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA uDDhaM caMdima-sUriya-gahagaNa-nakkhatta-tArArUvANaM bahUiM joyaNAI, bahUI joyaNasayAI, bahUI joyaNasahassAI, bahUI joyaNasayasahassAI, bahUo joyaNakoDIo, bahUo joyaNakoDAkoDIo uDDhaM dUraM uppaittA sohammIsANa-saNaMkumAra-mAhide kappe vIIvaittA baMbhaloe kappe devattAe uvavanne / tattha NaM atthegatiyANaM devANaM dasa sAgarovamAiM ThitI paNNatA / tattha NaM mahabbalassa vi devassa basa sAgarovamAI ThitI pnnnnttaa| 46 se NaM tuma sudaMsaNA ! baMbhaloge kappe dasa sAgarovamAI 'divvAI bhogabhogAI bhuMjamANe viharittA tAo ceva devalogAo AukkhaeNaM bhavakkhaeNaM ThiikkhaeNaM aNaMtaraM cayaM caittA iheva vANiyaggAmeM nagare seTikulaMsi puttattAe pccaayaae| tae NaM tume sudaMsaNA ! ummukkabAlabhAveNaM viNNAya-pariNayametteNaM jovaNagamaNuppatteNaM tahArUvANaM therANaM aMtiyaM kevalipagNatte dhamme nisaMte, sevi ya dhamme icchie, paDicchie, abhiruie| taM suTTha NaM tuma sudaMsaNA ! idANi pi karesi / 47 se teNa?NaM sudaMsaNA ! evaM vuccai--asthi NaM etesi paliovama-sAgarovamANaM khaeti vA avacaeti vA // sudaMsaNassa jAtIsaraNaM NANaM patvajjAiM ya / tae NaM tassa sudaMsaNassa seTThissa samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM eyama- soccA nisamma subheNaM ajjhavasANeNaM subheNaM pariNAmeNaM lesAhi visujjhamANIhi tayAvaraNijjANaM kammANaM khaovasameNaM IhApUha-maggaNa-gavesaNaM karemANassa saNNIpugve jAtIsaraNe samuppanna, eyama4 samma abhisameti // 49 tae NaM se sudaMsaNe seTThI samaNeNa bhagavayA mahAvIreNaM saMbhAriyaputvabhave duguNANIyasaDDhasaMvege ANaMdasupuNNanayaNe samaNaM bhagavaM mahAvIra tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI---- evameyaM bhaMte ! tahameyaM bhaMte ! avitahameyaM bhaMte ! asaMdiddhameyaM bhaMte ! icchiyameyaM bhaMte ! paDicchiyameyaM bhaMte ! icchiyapaDicchiyameyaM bhaMte !--se jaheyaM tubbhe vadaha tti kaTu uttara puratthimaM visIbhArga avakkamai, sesaM jahA usabhadattassa-jAvasavvadukkhappahINe, navaraM--coisa puvAI ahijjai, bahupaDipuNNAI duvAlasa vAsAiM sAmaNNapariyAgaM pAuNai, sesaM taM ceva / / sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ! ti / / bhaga0 sa011, u0 11 / Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. muNisuvvayatitthe kattiyaseTThiAINaM kahANayaM sakkassa mahAvIrasamosaraNe naTTavihI teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM visAhA nAma nagarI hotthA--vaNNao / bahuputtie ceie--vaNNao / sAmI samosaDhe-jAvapajjuvAsai / teNaM kAleNaM teNaM samaeNa sakke devide devarAyA vajapANI puraMdare evaM jahA solasamasae biiya uddesae taheva divveNaM jANavimANeNaM Agao / navaraM--ettha AbhiyogA vi atthi -jAva - battIsativihaM naTTavihi uvayaMseti ubadasettA-jAva-paDigae // sakkassa putvabhava-pucchA 51 bhaMte tti ! bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI-"jahA taiesae IsANassa taheva kUDAgAra-viTThato, taheva punvabhavapucchA-jAva-abhisamannAgae ?" sakkassa putvabhavo kattiya seTrI 52 goyamAdi ! samaNe bhagavaM mahAvIre bhagavaM goyama evaM bayAsI evaM khalu goyamA ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM jaMbuddIve doghe bhArahe vAse hathiNApure nAma nagare hotthA--vaNNao / sahasaMbavaNe ujjaanne-vnnnno| tattha NaM hatthiNApure nagare kattie nAma seTThI parivasati aDDhe-jAva-bahujaNassa aparibhUe negamapaDhamAsaNie, negamaTThasahassassa bahUsu kajjesu ya kAraNesu ya koDaMbesu ya-evaM jahArAyappaseNaijje citte-jAva-cakkhubhUe, negamaTTasahassassa sayassa ya kuTuMbassa AhevaccaM-jAva-kAremANe pAlemANe, samaNovAsae, ahigayajIvAjIve-jAva-ahApariggahiehi tavokammehi appANaM bhAvemANe viharai // hatthiNApure muNisuvvayAgamaNaM teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM muNisuvvae arahA Adigare jahA solasamasae taheva-jAva-samosaDhe-jAva-parisA pajjuvAsai / tae NaM se kattie seTThI imIse kahAe laDhe samANe haTTatuTTe evaM jahA ekkArasamasae sudaMsaNe taheva niggao-jAva-pajjuvAsati // tae NaM muNisuvvae arahA kattiyassa seTThissa tIse ya mahatimahAliyAe parisAe dhamma parikahei-jAva-parisA paDigayA // kattiyassa pavvajjA-saMkappo 54 tae NaM se kattie seTThI muNisuvvayassa arahao aMtiyaM dhamma soccA nisamma haTThatuThe udyAe uTheti, udvettA muNisuvvayaM arahaM vaMdai namaMsai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI-- evameyaM bhaMte ! -jAva-se jaheyaM tumbhe bavaha jaM, navaraM-devANuppiyA! negamaTThasahassaM ApucchAmi, jeTTaputtaM ca kuDuMbe ThAvemi, tae NaM ahaM devANuppiyANaM aMtiyaM pavvayAmi / ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdha kareha / tae NaM se kattie seTThI-jAva-paDinikkhamai, paDinikkhamittA jeNeva hathiNApure nagare jeNeva sae gehe, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA negamasahassaM saddAveha, saddAvettA evaM vayAsI"evaM khalu devANuppiyA ! mae muNisuvvayassa arahao aMtiyaM dhamme nisaMte, se vi ya me dhamme icchie, paDicchie, abhiruie| Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muNisubvayatitthe kattiyaseTThi AINaM kahANayaM 13 55 tae NaM ahaM devANuppiyA ! saMsArabhayuzvigge - jAva-pavvayAmi, taM tube NaM devANuppiyA! ki kareha, ki bavasaha, ki bhe hiyainchie, ki bhe sAmatthe ?" tae NaM taM negamaTThasahassaM pitaM kattiyaM seTTi evaM vayAsIjai NaM tumbhe devANuppiyA ! saMsArabhayugviggA-jAva-pavvayaha, amhaM devANuppiyA ! ke aNNe AlaMbe vA, AhAre vA, paDibaMdhe vA ? amhe vi NaM devANuppiyA ! saMsArabhayubviggA bhIyA jammaNa-maraNANaM devANuppiehi saddhi muNisubvayassa arahao aMtiyaM muMDA bhavittA agArAo aNagAriya pavvayAmo // tae NaM se kattie seTThI taM negamaTThasahassaM evaM vayAsojadi NaM devANuppiyA ! saMsArabhayubbiggA bhIyA jammaNamaraNANaM mae saddhi muNisuvvayassa arahao aMtiyaM muMDA bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvayaha, taM gacchaha NaM tumbhe devANuppiyA! saesu gihesu, vipulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM uvakkhaDAveha, mitta-nAiniyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNaM AmaMteha, taM mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNaM viuleNaM asaNa-pANa-khAima-sAimeNaM vattha-gaMdha-mallAlaMkAreNa ya sakkAreha sammANeha, tasseva mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-parijaNassa purao jeduputte kuDube ThAveha, ThAvettA taM mitta-nAiniyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNaM jeTTaputte Apucchaha, ApucchittA purisasahassavAhiNIo soyAo duruhai, duruhitA mitta-nAi-niyagasayaNa-saMbaMdhi-parijaNeNa jeTTaputtehi ya samaNugammamANamaggA sabbiDDhIe-jAva-duMduhi-nigghosanAdiyaraveNaM akAlaparihINaM ceva mama aMtiyaM pAunbhavaha // tae NaM taM negamaTThasahassaM pi kattiyassa seTThissa eyamaTTha viNaeNaM paDisuNeti, paDisuNettA jeNeva sAI-sAiM gihAI teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA vipulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM uvakkhaDAveti, uvakkhaDAvettA mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNaM viuleNaM asaNapANa-khAima-sAimeNaM vattha-gaMdha-mallAlaMkAreNa ya sakkArei sammANei, tasseva mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNassa purao jeTTaputte kuDaMbe ThAveti, ThAvettA taM mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNa jeTTaputte ya Apucchai, ApucchittA purisasahassavAhiNIo soyAo duruhati, duruhitA mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-parijaNeNaM jeTTaputtehi ya samaNugammamANamaggA saviDDhIe-jAva-duMduhi-nigghosanAdiya raveNaM akAlaparihINaM ceva kattiyassa seTissa aMtiyaM pAunbhavaMti / / 57 tae NaM se kattie seTThI vipulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM uvakkhaDAveti jahA gaMgadatto-jAva-sIyaM durUhiti, durUhittA mitta-nAi niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-parijaNeNaM jeTTaputteNaM negamaTThasahasseNa ya samaNugammamANamagge saviDDhIe-jAva-baMduhi-nigghosanAdiyaraveNaM hathiNApuraM nagaraM majhamajoNaM niggacchadda, jahA gaMgadatto-jAva-Alitte NaM bhaMte ! loe, palite NaM bhatte ! loe, Alitta-palitte NaM bhaMte ! loe-jAva-ANugAmiyattAe bhavissati, taM icchAmi NaM bhaMte ! negamaTThasahasseNa saddhi sayameva pavvAviyaM-jAva-dhammamAikkhiyaM // negamaTThasahasseNaM saddhi kattiyassa pavvajjA 58 tae NaM muNisuvvae arahA kattiyaM seTThi negamaTTasahasseNaM saddhi sayameva pavAveti-jAva-dhammamAikkhai--evaM devANuppiyA ! gaMtavvaM, evaM ciTThiyavvaM-jAva-saMjamiyavvaM // tae NaM se kattie seTThI negamaTusahasseNa saddhi muNisuvvayassa arahao imaM eyArUvaM dhammiyaM uvadesaM samma paDivajjai, tabhANAe tahA gacchati-jAva-saMjameti // tae NaM se kattie seTThI negamaTThasahasseNaM saddhi aNagAre jAe-IriyAsamie-jAva-guttabaMbhayArI // kattiyassa sakkattaM bhAvIkAle siddhI ya / tae NaM se kattie aNagAre muNisuvvayassa araho tahArUvANaM therANaM aMtiyaM sAmAiyamAiyAI coddasa puvvAiM ahijjai, ahijjitA bahUhi cauttha-chaTaTThama-dasama-duvAlasehi, mAsaddhamAsakhamaNehi vicihi tavokammehi appANaM bhAvemANe bahupaDipuNNAI duvAlasa-vAsAI sAmaNNapariyAgaM pAuNai, pAuNittA mAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhosei, jhosettA saTTi bhattAI aNasaNAe chedeti, chedettA AloiyapaDikkate samAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA sohamme kappe sohammava.sae vimANe uvavAyasabhAe devasayaNijjasi devadUsaMtarie aMgulassa asaMkhejjaibhAgamettIe ogAhaNAe sakke devidattAe uvavanne // 60 tae NaM se sakke devide devarAyA ahaNovavaNNamettae sesaM jahA gaMgavattassa-jAva-savvadukkhANaM aMtaM kAhiti, navaraM-ThitI do sAgarova mAiM, sesaM taM ceva // sevaM bhaMte ! sevaM bhatte ! ti // bhaga0 sa0 18, u02| e attANaM jhoseha, ahi appANaM bhAvamA puvAI ahijjai, ahiji Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. muNisuvvayatitthe gaMgadatto gaMgadattassa puvvabhava - pucchA 61 aho bhaMte ! gaMgadatte deve mahiDdie mahajjuie mahambale mahAyase mahesakkhe / gaMgadattaNaM bhaMte ! deveNaM sA divvA deviDDhI sA divvA devajjutI kiSNA laddhA jAva abhisamaNNAgayA ? 62 goyamAdI ! samaNe bhagavaM mahAvIre bhagavaM goyamaM evaM bayAsI -- evaM khalu goyamA ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM iheba jaMbuddIve dIve bhArahe vAse hatthiNApure nAmaM nagare hotthA -- vaNNao / sahasaMbavaNe ujjANe -- vaNNao / tattha NaM hatthiNApure nagare gaMgadatte nAma gAhAvatI parivasati-- aDDhe jAva- bahujaNassa aparibhUe / hathiNAre muNisuvvayAgamaNaM, gaMgadatteNa ya dhammasavaNaM 63 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM muNisuvvae arahA Adigare- jAva- savvaNNU savvavarisI - jAva sIsagaNasaMparivuDe puvvANupuvyi caramANe gAmANugAmaM vaijjamANe suhaMsuheNaM viharamANe jeNeva hatthiNApure nagare jeNeva sahasaMba-vaNe ujjANe - jAva- viharati / parisA niggayA- jAva- pajjuvA sati / 1 64 tae NaM se gaMgadatte gAhAvatI imIse kahAe laTThe samAne hatuTThe pahAe kayabalikamme - jAva- appamahagghAbharaNAlaMkiyasarIre sAo gihAo paDinikkhamati, paDinikkhamittA pAyavihAracAreNaM hatthiNApuraM nagaraM majjhamajjheNaM niggacchati, niggacchittA jeNeva sahasaMbavaNe ujjANe, jeNeva muNisuvvae arahA teNeva uvAgacchai, uvAgacchitA muNisuvvayaM arahaM tikkhutto AyAhiNapayAhiNaM karei-jAba - tivihAe pajjuvAsaNAe pajjuvAsati / tae NaM munisuvvae arahA gaMgadattassa gAhAvatissa tIse ya mahatimahAliyAe parisAe dhammaM parikahei - jAva-parisA paDigayA // tae NaM se gaMgadatte gAhAvatI munisuvvayassa arahao aMtiyaM dhammaM soccA nisamma haTThatuTThe uTThAe, uTTheti, uTThettA muNisuvvayaM arahaM vaMdas namasai, vaMdittA namasittA evaM vayAsI- sahAmi NaM bhaMte ! niggaMthaM pAvayaNaM- jAva se jaheyaM tubhe vadaha, jaM navaraM devANuppiyA ! jeTThaputtaM kuDuMbe ThAvemi, tae NaM ahaM devAppiyANaM aMtiyaM muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvayAmi / ahAsu devANupiyA ! mA paDibaMdhaM kareha | gaMgadattassa pavvajjA, devattaM ya 65 tae NaM se gaMgadatte gAhAbaI muNisuvvaeNaM arayA evaM vRtte samANe tuTThe muNisuvvayaM arahaM vaMdai namasai, vaMdittA namasittA muNisuvvayassa arahao aMtiyAo sahasaMbavaNAo ujjANAo paDinikkhamati, paDinikkhamittA jeNeva hatthiNApure nagare jeNeva sae gihe teva uvAgacchati, uvAgacchittA viulaM asaNa- pANa- khAima sAimaM uvakkhaDAveti, uvakkhaDAvettA mitta-nAi niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNaM AmaMteti, AmaMtettA tao pacchA vhAe jahA pUraNe jAva- jeTTaputtaM kuTuMbe ThAveti / taM mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNaM jeTThaputtaM ca Apucchara, ApucchittA purisasahassavArhANi sIyaM duruhati, duruhittA mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-parijaNeNaM jeTTaputteNa ya samaNugammamANamagge savviDDhIe - jAva- duMduhi nigghosanA ditaraveNaM hatthiNAgapuraM majjhamajjheNaM niggaccha, niggacchittA jeNeva sahasaMbavaNe ujjANe teNeva uvAgacchaDa, uvAgacchitA chattAdite titthagirAtisae pAsati / evaM jahA uddAyaNe jAva sayameva AbharaNe omuyai, For Private Personal Use Only Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ariTTanemititthe cittasaMbhUijjakahANayaM omuitA sayameva paMcamuTThiyaM loyaM kareti, karettA jeNeva muNisubdhae arahA evaM jaheva uddAyaNe taheva pavvaie, taheva ekkArasa aMgAI ahijjai-jAva-mAsiyAe saMlehaNAe attANaM sei, jhUsettA saDhi bhattAI aNasaNAe chedeti, chevettA Aloiya-paDikkate samAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA mahAsukke kappe mahAsAmANe vimANe ubavAyasabhAe devasayaNijjaMsi - jAba-gaMgadattadevattAe uvavanne / tae NaM se gaMgadattaM deve ahaNovavannamettae samANe paMcavihAe pajjattIe pajjattabhAvaM gacchati, taM jahA-- AhArapajjattIe-jAva-bhAsA-maNapajjattIe / 66 evaM khala goyamA ! gaMgadatteNaM deveNaM sA divyA deviDDhI sA divvA devajjatI se vizve devANubhAge laddhe patte abhisamaNNAgae / gaMgadattassa NaM bhaMte ! devassa kevatiyaM kAlaM Thiti paNNatA ? goyamA ! sattarasa sAgarovamAI ThitI paNNattA / gaMgadattassa siddhI 67 gaMgadatte NaM bhaMte ! deve tAo devalogAo AukkhaeNaM bhavakkhaeNaM ThiikkhaeNaM aNaMtaraM cayaM caittA kahi gacchihiti ? kahi uvavajjihiti ? goyamA ! mahAvidehe vAse sijjhihiti-jAva-savvadukkhANaM aMtaM kAhiti / sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ! tti // bhaga0 sa0 16, u0 5 4. ariTTanemititthe cittasaMbhUijjakahANayaM / baMbhadatta-citta-saMbhaANaM jammakahaNaM 68 jAIparAjio khalu, kAsi niyANaM tu hathiNapurammi / 'culaNIe baMbhadatto, uvavanno paumagummAo // 1 // kaMpille saMbhUo, citto puNa jAo purimatAlammi / seTuikulammi visAle, dhamma soUNa pavvaio // 2 // kaMpilammi cittasaMbhayANamAgAmaNaM putvabhavakahaNaM ya kaMpilammi ya nayare, samAgayA do vi cittasaMbhUyA / suha-dukkha-phalavivAgaM, kati te ekkamekkassa // 3 // cakkavaTTI mahiDDhIo, baMbhadatto mahAyaso / bhAyaraM bahumANeNaM, imaM vayaNamabbabI // 4 // AsIma bhAyarA dovi, annamannavasANugA / annamannamaNurattA, annamanna-hiesiNo // 5 // dAsA dasaNNe AsI, miyA kAliMjare nage / haMsA mayaMgatIrAe, sovAgA kAsibhUmie // 6 // devA ya devalogammi, Asi amhe mahiDDhiyA / imA No chaTThiyA jAI, annamanneNa jA viNA // 7 // 69 ra - kammaphalacitA 70 kammA niyANapayaDA, tume rAya ! vicitiyaa| tesi phalavivAgeNa, vippaogamuvAgayA // 8 // sacca-soya-ppagaDA, kammA mae purA kddaa| te ajja paribhuMjAmo, kiM nu citte vi se tahA? // 9 // savvaM suciNNaM saphalaM narANaM, kaDANa kammANa na mokkha atthi / atthehi kAmehi ya uttamehi, AyA mamaM puNNaphalovavee // 10 // jANAhi saMbhUya ! mahANubhAga, mahiDDhiyaM puNNaphalovaveyaM / cittaM pi jANAhi taheva rAyaM ! iDDhI juI tassa vi ya ppabhUyA // 11 // mahattharUvAvayaNa'ppabhUyA, gAhANugIyA narasaMghamajjhe / jaM bhikkhuNo sIlayuNovaveyA, ihajjayaMte samaNo mi jAo / 12 // va rAjA mAnava tasya vivi mama Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge dutIyo khaMdho baMbhadattaNa cittaM paDibhogAsevaNAmaMtaNaM 71 uccoyae maha kakke ya baMbhe, paveiyA AvasahA ya rammA / imaM gihaM cittadhaNappabhUyaM, pasAhi paMcAlaguNovaveyaM // 13 // nadehi gIehi ya vAiehi, nArIjaNAhiM parivArayaMto / bhuMjAhi bhogAi imAi bhikkhU ! mama royaI pavvajjA ha dukkhaM // 14 // cittamaNiNA kAmabhogassa nindaNaM 72 taM puvvaneheNa kayANurAgaM, narAhivaM kAmaguNesu giddha / dhammassio tassa hiyANupehI, citto imaM vayaNamudAharitthA // 15 // savvaM vilaviyaM goyaM, savvaM narse viDaMbiyaM / savve AbharaNA bhArA, savve kAmA duhAvahA // 16 // bAlAbhirAmesu duhAvahesu, na taM suhaM kAmaguNesu rAyaM ! viratta kAmANa tavodhaNANaM, jaM bhikkhuNa sIlaguNe rayANaM // 17 // nariMda ! jAI ahamA narANaM, sovAgajAI duhao gayANaM / jahi vayaM savvajaNassa vesA, vasIya sovAganivesaNesu // 18 // tIse a jAIi u pAviyAe, bucchAmu sovAganivesaNesu / savvassa logassa dugaMchaNijjA, ihaM tu kammAI pure kaDAiM // 19 // so dArNAisa rAya! mahANubhAgo, mahiDDhio punnnnphlovveo| caittu bhogAiM asAsayAI, AdANaheuM abhiNikkhamAhi // 20 // iha jIvie rAya ! asAsayammi, dhaNiyaM tu puNNAi akubvamANo / se soyai maccumu hovaNIe, dhamma akAUNa paraMsi loe // 21 // 'jaheha soho va miyaM gahAya', maccU naraM nei hu aNtkaale| na tassa mAyA va piyA va bhAyA, kAlammi tammaMsaharA bhavaMti // 22 // na tassa dukkhaM vibhayaMti nAio, na mittavaggA na suyA na baMdhavA / ekko sayaM paccaNuhoDa dukkha, kattAramevaM aNujAi kammaM // 23 // ciccA duppayaM ca cauppayaM ca, khettaM gihaM dhaNadhannaM ca savvaM / sakammabIo avaso payAi, paraM bhavaM suMdarapAvagaM vA // 24 // taM ekkagaM tucchasarIragaM se, ciIgayaM dahiya u pAvageNaM / bhajjA ya puttA vi ya nAyao ya, dAyAramannaM aNusaMkamaMti // 25 // uvaNijjaI jIviyamappamAyaM, vaNaM jarA harai narassa rAyaM ! paMcAlarAyA ! bayaNaM suNAhi, mA kAsi kammAi mahAlayAI // 26 // baMbhadattaNa appaNo niyANakaraNavaNNaNaM 73 ahaM pi jANAmi jahei sAhU, jaM me tuma sAhasi vakkameyaM / bhogA ime saMgakarA havaMti, je dujjayA ajja ! amhArisehi // 27 // hatthiNapurammi cittA ! daTThaNaM naravaI mahiDDhiyaM / kAmabhogesu giddheNaM, niyANamasuhaM kaDaM // 28 // tassa me appaDikaMtassa, imaM eyArisaM phalaM / jANamANo vi jaM dhamma, kAmabhogesu mucchio // 29 // "nAgo jahA" paMkajalAvasanno, dalR thalaM nAbhisamei tiirN| evaM vayaM kAmaguNesu giddhA, na bhikkhuNo maggamaNuvvayAmo // 30 // cittamaNiNA ajjakammakaraNovaeso accei kAlo tUraMti rAio, na yA vi bhogA purisANa niccA / uvicca bhogA purisaM cayaMti, durma jahA khINaphalaM va pakkhI // 31 // jaI si bhoge caiuM asatto, ajjAi kammAi karehi rAyaM ! dhamme Thio savva-payANukaMpI, to hohisi devo io viuvvI // 32 // na tujjha bhoge caiUNa buddhI, giddhosi AraMbha-pariggahesu / mohaM kao ettiu vippalAvo, gacchAmi rAyaM ! AmaMtiosi // 33 // baMbhadattassa nirayavAso 75 paMcAlarAyA vi ya baMbhadatto, sAhussa tassa vayaNaM akAuM / aNuttare bhuMjiya kAmabhoge, aNuttare so narae paviTTho // 34 // cittassa siddhI 76 citto vi kAmehi virattakAmo, udaggaca rittatavo mahesI / aNuttaraM saMjamaM pAlaittA, aNuttaraM siddhigaI gao // 35 // ||tti bemi // utta0 a013 Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. ariTThanemititthe nisaDho nisaDhAiyA duvAlasa samaNA 77 1. nisaDhe 2. mAaNi 3. vaha 4, bahe 5. pagayA 6. juttI 7. dasarahe 8. daDharahe y| 9. mahAdhaNU 10. sattadhaNU 11. dasadhaNU nAme 12. sayadhaNU y|| bAravaIe kaNho vAsudevo 78 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM bAravaI nAmaM nayarI hotthA duvAlasajoyaNAyAmA-jAva-paccakkhaM devaloyabhUyA pAsAdIyA-jAva-paDihavA // tIse gaM bAravaIe nayarIe bahiyA uttarapurasthime disIbhAe ettha NaM revae nAmaM pavvae hotyA tuGge gayaNayalamaNulihantasihare nANAviha-rukkha-guccha-gumma-layA-vallI-parigayAbhirAme haMsa-miya-mayUra-koJca-sArasa-kAga-mayaNasAlA-koila-kulovavee taDa-kaDaga-viyaraubbhara-pavAla-sihara-paure acchara-gaNa-devasaMgha-vijjAhara-mihuNa-saMniciNNe niccacchaNae basAra-vara-vIra-purisa-tellokka-balavagANaM some subhae piyavaMsaNe surUve pAsAdIe-jAva-paDirUve // tassa NaM revayagassa pavvayassa adUrasAmante ettha NaM nandaNavaNe nAmaM ujjANe hotyA savvouyapuSpha-jAva-darisaNijje // tattha NaM nandagavaNe ujjANe surappiyassa jakkhassa jakkhAyayaNe hotyA cirAIe-jAva-bahujaNo Agamma acchei surappiyaM jakkhAyayaNaM / se NaM surappie jakkhAyayaNe egaNaM mahayA vaNasaNDeNaM savvao samantA saMparikkhitte jahA punnnnbhdde-jaav-silaavtttte| tattha NaM bAravaIe nayaroe kaNhe nAmaM vAsudeve rAyA hotthA-jAva-pasAsamANe vihr|| se NaM tattha samuddavijayapAmokkhANaM dasaNhaM dasArANaM, baladevapAmokkhANaM paJcaNhaM mahAvIrANaM, uggaseNapAmokkhANaM solasaNhaM rAIsAhassINaM, pajjuNNapAmokkhANaM adhuTThANaM kumArakoDINaM, sambapAmokkhANaM saTThIe duddantasAhassINaM, vIraseNapAmokkhANaM ekkavIsAe bIrasAhassINaM, mahAseNapAmokkhANaM chappannAe balavagsAhassINaM ruppiNipAmokkhANaM solasaNhaM devIsAhassINaM, aNaGgaseNApAmokkhANaM aNegANaM gaNiyAsAhassINaM annesi ca bahuNaM rAIsara-jAva-sattha vAhappabhiINaM veyaDDhagirisAgaramerAgassa dAhiNaDDhabharahassa Ahevacca-jAva-viharai / bAravaIe baladeve rAyA 79 tattha NaM bAravaIe nayarIe baladeve nAmaM rAyA hotthA, mahayA-jAva-rajjaM pasAsemANe vihri| baladevassa revaIdevIe putto nisaDhakumAro 80 tassa NaM baladevassa rano revaI nAma devI hotthA somAlA-jAva-viharai / tae NaM sA revaI devI annayA kayAi taMsi tArisagaMsi sayaNijjaMsi-jAva-sIhaM sumiNe pAsittANaM paDibuddhA evaM sumiNadasaNaparikahaNaM, kalAo jahA mahAbalassa, pannAsao dAo, pannAsarAyakannagANaM egadivaseNaM pANiggahaNaM... navaraM nisaDhe nAma-jAva-uppi pAsAyaM viharai // dha0 ka. 3 Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge dutIyo khaMdho ariTranemititthayarAgamaNaM-kaNhassa pajjavAsaNaM ca 81 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM arahA ariDhaNemI Aigare dasa dhaNUI... vnnnno-jaav-smosrie| parisA niggayA / tae NaM se kaNhe vAsudeve imIse kahAe laTTha samANe haTutuTU koDumbiyapurisaM saddAvei saddAvittA evaM bayAsI"khippAmeva, bho devANuippiyA ! sabhAe suhammAe sAmudANiyaM bheri taalehi"| tae NaM se koDumbiyapurise-jAva-paDisuNittA jeNeva sabhAe suhammAe sAmudANiyA bherI, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA sAmudANiyaM bheri mahayA-mahayA saddeNaM taalei|| tae NaM tIse sAmudANiyAe bherIe mahayA-mahayA saddeNaM tAliyAe samANIe samuddavijayapAmokkhA dasArA, devIo bhANiyacyAo, jAva-aNaGgaseNApAmokkhA aNegA gaNiyAsahassA anne ya bahave rAIsara-jAva-satthavAhappabhiIo vhAyA-jAva-pAyacchittA savvAlaMkAravibhUsiyA jahAvibhavaiDDhIsakkArasamudaeNaM appegaiyA hayagayA-jAva-purisavaggurA-parikkhittA jeNeva kaNhe vAsudeve, teNeva uvAgacchai uvAgacchitA karayala kaNhaM vAsudevaM jaeNa vijaeNaM vaddhAvanti / / tae NaM se kaNhe vAsudeve koDumbiyapurise evaM vayAsI-"khippAmeva, bho devANuppiyA, Abhisekkahatthi kappeha hygyrhpvr"-jaavpccppinnnti| tae NaM se kaNhe vAsudeve majjaNaghare jAva durUDhe, aTTha maGgalagA, jahA kUNie, seyavaracAmarehi uddhavvamANehi uddhabvamANehi samuddavijayapAmokkheMhi dasahi dasArahi-jAva-satthavAhappabhiIhi saddhi saMparivuDe sabviDDIe-jAva-raveNaM bAravaI nari majjhamajheNaM. ....sesaM jahA kUNio-jAva-pajjuvAsai / / nisaDheNa sAvayadhammagahaNaM 83 tae NaM tassa nisaDhassa kumArassa uppi pAsAyavaragayassa taM mahayA jaNasaI ca... jahA jamAlI,-jAva-dhamma soccA nisamma vandai, namasai, baMdittA namaMsittA evaM bayAsI-"saddahAmi NaM, bhante ! nigganthaM pAvayaNaM," jahA citto-jAva-sAvagadhamma paDivajjai paDivajjittA pddige| varadattaNa nisaDhassa punvabhavapucchA-ariTTanemiNA putvabhavakahaNaM ca 84 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM arahao ariTunemissa antevAsI varadatta nAma aNagAre urAle-jAva-viharai / tae NaM se varadatte aNagAre nisalaM pAsai, jAyasaDDhe-jAva-pajjuvAsamANe evaM vayAsI"aho NaM, bhante, nisaDhe kumAre i8 iTTarUve kante kantarUve, evaM pie maNunnae, maNAme maNAmarUve some somarUve piyadaMsaNe suruuve| nisaDheNaM, bhante ! kumAreNa ayameyArUbA maNuyaiDDhI kiNA laddhA, kiNA pattA?" pucchA jahA suriyaabhss| nisaDhassa puTavabhavo-vIraMgaakumAro "evaM khalu varadattA"! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM iheva jambuddIve dIve bhArahe vAse rohIDae nAmaM nayare hotthA, riddha... / mehavaNNe ujjANe / mANidattassa jakkhassa jkkhaayynne| tattha NaM rohIDae nayare mahabbale nAma rAyA, paumAvaI nAma devI, annayA kayAi taMsi tArisagaMsi sayaNijjaMsi sIhaM sumiNe . . ., evaM jammaNaM bhANiyavvaM jahA mahAbalassa, navaraM vIragao nAmaM, battIsao dAo, battIsAe rAyavarakannagANaM pANi-jAba-ogijjamANe ogijjamANe pAusavarisArattasArayahemantagimhavasante chappi uU jahAvibhave samANe i8 sdde-jaav-vihri|| siddhatthAyariovaeseNa vIraMgaassa pavajjA baMbhaloe uppattI ya 86 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM siddhatthA nAma AyariyA jAisaMpannA. . .jahA kesI, navaraM bahussuyA bahuparivArA jeNeva rohIDae nayare, jeNeva mehavaNNe ujjANe, jeNeva mANidattassa jakkhassa jakkhAyayaNe, teNeva uvAgae. ahaapddiruuvN-jaav-vihri| parisA niggyaa| tae NaM tassa vIraGgayassa kumArassa uppi pAsAyavaragayassa taM mahayA jaNasaI...jahA jamAlI, niggo| dhamma soccA...je, navaraM, devANuppiyA ! ammApiyaro ApucchAmi jahA jamAlI, taheva nikkhanto-jAva-aNagAre jaae-jaav-guttbmbhyaarii|" Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 ariTunemititthe nisaDho 87 tae NaM se vIraMgae aNagAre siddhasthANaM AyariyANaM antie sAmAiyamAiyAI-jAva-ekkArasa aMgAI ahijjai / ahijjittA bahUI -jAva-cauttha-jAva-appANaM bhAvamANe bahupaDipuNNAI paNayAlIsavAsAI sAmaNNapariyAgaM pAuNittA domAsiyAe saMlehaNAe attANaM zUsittA savIsaM bhattasayaM aNasaNAe cheittA AloiyapaDikkante samAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA bambhaloe kappe maNorame vimANe devattAe ubvnne| tattha NaM atthegaiyANaM devANaM dasasAgarovamAI ThiI pnnttaa| tattha NaM vIraMgayassa vi devassa vi dasa sAgarovamA ThiI pannattA // 88 baMbhalogAo caittA nisaDhakumAro jAo se NaM vIraGgae deve tAo devalogAo AukkhaeNaM-jAva-aNantaraM cayaM caittA iheva bAravaIe nayarIe baladevassa ranno revaIe devIe kucchisi puttattAe uvvnne| tae NaM sA revaI devI taMsi tArisagaMsi sayaNijjaMsi sumiNadaMsaNaM,- jAva-uppiM pAsAyavaragae vihri| 89 taM evaM khalu varadattA ! nisaDheNaM kumAreNaM ayameyArUvA urAlA maNuyaiDDhI laddhA pattA abhisamaNNAgayA / 90 pabhU NaM, bhante ! nisaDhe kumAre devANuppiyANaM antie-jAva-pavvaittae?" hantA, pabhU / se evaM, bhante ! iha varadatte aNagAre-jAva-appANaM bhAvemANe vihri| 91 tae NaM arahA ariTuNemI annayA kayAi bAravaIo nayarIo-jAva-bahiyA jaNavayavihAraM viharai / nisaDhe kumAre samaNovAsae jAe abhigayajIvAjIve-jAva-viharai / / nisaDhassa ariTranemidaMsaNecchA 92 tae NaM se nisaDhe kumAre annayA kayAi jeNeva posahasAlA, teNeva uvAgacchai uvAgacchittA-jAva-dabbhasaMthArovagae viharai / tae NaM tassa nisaDhassa kumArassa puvvarattAvarattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramANassa imeyArUve ajjhathie-jAva-samuppajjitthA"dhannA NaM te gAmAgara-jAva-saMnivesA jattha NaM arahA ariTuNemI viharai / dhannA NaM te rAIsara-jAva-satyavAhappabhiIo je NaM arahaM aridami vandanti, namasanti-jAva-pajjuvAsanti / jai NaM arahA ariDhaNemI puvvANupudiva . . . nandaNavaNe viharejjA, tae NaM ahaM arahaM ariTuNemi vandijjA-jAva-pajjuvAsijjA // nisaDheccha NAUNaM ariTrane missAgamaNaM 93 tae NaM arahA ariTuNemI nisaDhassa kumArassa ayameyArUvamajjhatthiya-jAva-viyANittA aTThArasahi samaNasahassehi-jAva-nandaNavaNe smosddhe| parisA niggyaa| nisaDhassa pavvajjA samAhimaraNaM ca 94 tae NaM nisaDhe kumAre imIse kahAe laTTha samANe haTa0 cAugghaNTeNaM AsaraheNaM niggae jahA jamAlI,-jAva-ammApiyaro ApucchittA pavvaie, aNagAre jAe iriyaasmie-jaav-guttbmbhyaarii| 95 tae NaM se nisaDhe aNagAre arahao ari?Nemissa tahArUbANaM therANaM antie sAmAiyamAiyAI ekkArasa aGgAI ahijjai, ahi jittA, bahUI cauttha-cha?-jAva-vicihi tavokammehi appANaM bhAvemANe bahupaDipuNNAiM navavAsAiM sAmaNNapariyAgaM pAuNai, pAuNittA bAyAlIsaM bhattAI aNasaNAe huei, AloiyapaDikkante samAhipatte ANupubbIe kAlagae // varadattapacchieNa ariTunemiNA nisaDhassa samvadrasiddha vimANagamaNakahaNaM 96 tae NaM se baradatte aNagAre nisaDhaM aNagAraM kAlagayaM jANittA jeNeva arahA ariTuNemI, teNeva uvAgacchai, uvAgacchitA evaM vayAsI "evaM khalu devANuppiyANaM antevAsI nisaDhe nAma aNagAre pagaibhaddae-jAva-viNIe / se NaM, bhante ! nisaDhe aNagAre kAlamAse kAlaM kiccA kahiM gae, kahiM uvavanne ? // "varadattA" I arahA ariTThaNemI varadattaM aNagAraM evaM vayAsI-"evaM khalu, varadattA ! mamaM antevAsI nisaDhe nAma aNagAre pagaibhaddaejAva-viNIe mamaM tahArUvANaM therANaM antie sAmAiyamAiyAI ekkArasa aGgAiM ahijjittA bahupaDipuNNAI nava vAsAI sAmaNNapariyAgaM pAuNittA bAyAlIsaM bhattAI aNasaNAe cheittA AloiyapaDikkante samAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA uDDhe candima Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge dutIyo khaMdho sUriya-gahanANa-nakkhattatArArUvANaM sohammIsANANaM tiNi ya aTThArasuttare gevijjavimANAvAsasae vIivaittA savvadasiddhavimANe devattAe uvavanne / tattha NaM devANaM tettIsaM sAgarovamAiM ThiI pnnttaa"| tattha NaM NisaDhassa vi devassa tettIsa sAgarovamA ThiI pnnnnttaa| 97 nisaDhassa mahAvidehe siddhI bhAvi tti ariTunemikahaNaM "se NaM, bhante ! nisaDhe deve tAo devalogAo AukkhaeNaM bhavakkhaeNaM ThiikkhaeNaM aNantaraM cayaM caittA kahi gacchihii, kahi uvavajjihii?" "varadattA! iheva jambuddIve dIve mahAvidehe vAse unnAe nagare visuddhapiivaMse rAyakule puttattAe pccaayaahie| . tae NaM se ummukkabAlabhAve viNNayapariNayamette jovvaNagamaNuppatte tahArUvANaM therANaM antie kevalaMbohi bujjhittA agArAo aNagAriyaM pavvajjihii / se NaM tattha aNagAre bhavissai iriyaasmie-jaav-guttbmbhyaarii| se NaM tattha bahUiM cauttha-chaTTha-'duma-dasama-duvAlasehi mAsaddhamAsakhamaNehi vicittehi tavokammehi appANaM bhAvemANe bahUI vAsAI sAmaNNapariyAgaM pAuNissai / pAuNittA mAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhUsehii, jhUsittA TThi bhattAI agasaNAe cheihii, jassaTTAe kIrai naggabhAve muNDabhAve aNhANae adantavaNae achattae aNovAhaNae phalahasejjA kaTusejjA kesaloe bambhacera-vAse paragharapavese piNDavAuladdhAvaladdhe uccAvayA ya gAmakaNTagA ahiyAsijjati, tamaTuM ArAhei / ArAhittA carimehi ussAsanissAsehi sijjhihii-jAva-savva-dukkhANaM antaM kAhii" // vahi0 a01 gaNaM bhAvamAe-jAva-guttavavANa therANaM AtA 6. ariTThanemititthe goyamAiyA aNagArA saMgahaNI-gAhA 1. goyama 2.mudda 3. sAgara 4. gaMbhIre cena hoi 5. thimie y| 6. ayale 7. kaMpille khalu, 8. akkhobha 9. paseNaI 10. vinnh||1|| 98 bAravaIe kaNho vAsudevo teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM bAravaI nAma nayarI hotthA-duvAlasa-joyaNAyAmA navajoyaNavitthiNNA dhaNavati-mai-NimmAyA cAmIkara-pAgArA nANAmaNi-paMcavaNNa-kavisIsagamaMDiyA surammA alakApuri-saMkAsA pamudiya-pakkIliyA paccakkhaM devalogabhUyA pAsAdIyA jAva-paDi rUvA / / tIse gaM bAravaIe NayarIe bahiyA uttarapurasthime disImAe, ettha NaM revayae nAma pavvae hotthaa-vnnnno| tattha NaM revayae pavvae naMdaNavaNe nAmaM ujjANe hotthA-vaNNao // tassa NaM ujjANassa bahumajmadesabhAe surappie nAmaM jakkhAyataNe hotthA cirAie puvyapurisa-paNNatte porANe // se NaM egaNaM vaNasaMDeNa savvao samaMtA saMparikkhitte // tassa NaM vaNasaMDassa bahumajjhadesabhAe, ettha NaM mahaM ege asogavarapAyave // 100 tattha NaM bAravaIe NayarIe kaNhe nAmaM vAsudeve rAyA parivasai mahayA, rAya-vaNNao // se NaM tattha samuddavijayapAmokkhANaM dasaNhaM dasArANaM baladevapAmokkhANaM paMcaNhaM mahAvIrANaM, pajjuNNapAmokkhANaM addha dvANaM kumArakoDINaM, saMbapAmokkhANaM saTThoe duItasAhassINaM, mahAseNapAmokkhANaM chappaNNAe balavagasAhassINaM, vIraseNapAmokkhANaM egavIsAe vIrasAhassINaM, uggaseNapAmokkhANaM solasaNhaM rAyasAhassINaM, ruppiNIpAmokkhANaM 'solasaNhaM devIsAhassINaM aNaMgaseNApAmokkhANaM aNegANaM gaNiyAsAhassINaM, aNNesi ca bahUNaM, rAIsara-talavara-mADaMbiya-koDaMbiya-inbha-seTi-seNAvai-satthavAhANaM bAravaIe nayarIe addhabharahassa ya samaM tassa AhebaccaM porevaccaM sAmittaM bhaTTittaM mahattaragattaM ANAIsara-seNAvaccaM kAremANe pAlemANe vihri|| 101 tattha NaM bAravaIe nayarIe aMdhagavaNhI nAma rAyA parivasai -mahayAhimavaMta-mahaMta-malaya-maMdara-mahiMdasAre vnnnno| aMdhagavahiraNo goyamo kumAro tassa NaM aMdhagavahissa raNNo dhAriNI nAma devI hotthaa-vnnnno|| tae NaM sA dhAriNI devI aNNayA kayAi taMsi tArisagaMsi sayaNijjasi-jAva-niyagabayaNamaivayaMtaM sIhaM suviNe pAsittANaM paDibuddhA evaM jahA mahabbale, navaraM-goyamo naamennN| aDhaNhaM rAyavarakaNNANaM egadivaseNaM pANi geNhAveti / aduo daao|| Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ariTunemititthe goyamAiyA aNagArA arinemissa dhammovaeso, goyamapavvajjA ya 102 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM arahA ariTThanemI Adikare-jAva-saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai / caumvihA devA AgayA / kaNhe vi nigge|| tae NaM tassa goyamassa kumArassa taM mahAjaNasadaM ca jaNakalakalaM ca suNettA ya pAsettA ya imeyArUve ajjhathie citie patthie maNogae saMkappe smuppjjitthaa| jahA mehe tahA Niggae / dhamma soccA nisamma haTThatuTu jaM navaraM -devANuppiyA! ammApiyaro aapucchaami| tao pacchA devANuppiyANaM aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvayAmi // tae NaM se goyame kumAre evaM jahA mehe jAva aNagAre jAe-iriyAsamie jAva iNameva niggaMthaM pAvayaNaM purao kA vihri|| tae NaM se goyame aNNayA kayAi arahao ariTunemissa tahArUvANaM therANaM aMtie sAmAiyamAiyAI ekkArasa aMgAi ahijjai, ahijjittA bahUhi cauttha-chaTThaTThama-vasama-duvAlasehi mAsaddhamAsakhamaNehi vivihehiM tavokasmehi appANaM bhAvamANe vihri| goyamassa settuMje siddhI 103 'tae NaM' arahA ariTunemI aNNayA kayAi bAravaIo nayarIo naMdaNavaNAo paDiNikkhamai, bahiyA jaNavayavihAraM vihri|| tae NaM se goyame aNagAre aNNayA kayAi jeNeva arahA ariTThanemI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA arahaM ariTTanemi tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI-icchAmi NaM bhaMte! tubbhehi abbhaNuNNAe samANe mAsiyaM bhikkhupaDima uvasaMpajjittA NaM vihritte| evaM jahA khaMdao tahA bArasa bhikkhupaDimAo phaasei| guNarayaNaM pi tavokamma taheva phAsei niravasesaM / jahA khaMdao tahA citei, tahA Apucchai, tahA therehi saddhi settuMja durUhai // sN| jahA khNbaataavritte| evaM jahA khaMdAlA vayAsI-icchAmi gaM bhate ! ara tae NaM se goyame aNagAre bArasa vAsAI sAmaNNapariyAgaM pAuNittA mAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhUsittA saDhi bhattAI aNasaNAe chedittA jAba kevalavaraNANadaMsaNaM samuppADetA tao pacchA siddhe // samuddAdi 104 evaM jahA goyamo tahA sesaa| aMdhagavaNhI piyA, dhAriNI maayaa| samudde, sAgare, thamie, gaMbhIre, ayale, kaMpille, akkhobhe, paseNaI, viNha, ee egagamA // aMta0 va0 1 a0 1-10 akkhobhAi kumArA aNagArA saMgahaNI-gAhA 105 1. akkhobha 2. sAgare khalu, 3. samudda 4.himavaMta 5. acalanAme y| 6. dharaNe ya 7. pUraNe yA, 8. abhicaMde ceva aTThamae // 1 // 106 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM 'bAravaI nAmaM nayarI hotthA' / aMdhagavaNhI piyaa| dhAriNI maayaa| guNarayaNaM tavo-kammaM / solasa bAsAI priyaao| settuMje mAsiyAe saMlehaNAe siddhaa|| aMta0 va0 2, a01-8 Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. ariTunemititthe aNIyaso kumAro aNNe ya 107 1.aNIyase 2. aNaMtaseNe 3. ajiyaseNe 4. aNihayariU 5. devaseNe 6. sattuseNe 7. sAraNe 8. gae 9. samudde 10. dummuhe 11. kUvae 12. dArue 13. annaahitttthii|| bhaddilapure nAgagAhAvaI tassa ya putto aNIyaso 108 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM bhaddilapure nAma nagare hotthaa--vnnnno| tassa NaM bhaddilapurassa uttarapurathime disIbhAe sirivaNe nAmaM ujjANe hotthA-vaNNao, jiyasattU raayaa| tattha NaM bhaddilapure nayare nAge nAma gAhAvaI hotthaa--addddhe-jaav-apribhuue|| tassa NaM nAgassa gAhAvaissa sulasA nAma bhAriyA hotthaa-suumaalaa-jaav-suruuvaa|| 109 tassa NaM nAgassa gAhAvaissa putte sulasAe bhAriyAe attae aNIyase nAma kumAre hotthA--sUmAle-jAva-surUve paMcadhAiparikkhitte jahA daDhapaiNNe-jAva-girakaMdaramallINe viva caMpagavarapAyave NivvAghAyaMsi suhaMsuheNaM parivaDDhai // tae NaM taM aNIyasaM kumAraM sAtiregaaTThavAsajAyaM jANittA ammApiyaro kalAyariyassa uvaNeti-jAva-bhogasamatthe jAe yAvi hotthA / tae NaM taM aNIyasaM kumAraM ummukkabAlabhAvaM jANittA ammApiyaro sarisiyANaM sarivvayANaM sarittayANaM sarisalAvaNNa-rUva-jovvaNaguNovaveyANaM sarisaehito inbhakulehito ANielliyANaM battIsAe ibbhavarakaNNagANaM egadivaseNaM pANi geNhAveti // tae NaM se nAge gAhAvaI aNIyasassa kumArassa imaM eyArUvaM poidANaM dalayai, taM jahAbattIsa hiraNNakoDIo jahA mahabbalassa-jAva-uppi pAsAyavaragae phuTTamANehaM muiMgamattharahi bhogabhogAI bhuMjamANe vihri|| ariTTanemisakAse aNIyasapavvajjA sattuMje siddhI ya 110 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM arahA aridvanemI jeNeva bhaddilapure nayare jeNeva sirivaNe ujjANe teNeva uvAgacchai, uvAgacchitA ahA paDirUvaM oggahaM ogiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe vihri| parisA niggyaa| tae NaM tassa aNIyasassa kumArassa taM mahA jaNasadaM ca jaNakalakalaM ca suNettA ya pAsettA ya imeyArUve ajjhathie citie patthie maNogae saMkappe smuppjjitthaa| jahA goyame tahA aNagAre jAe, navaraM-sAmAiyamAiyAI coddasa-punvAiM ahijjai / bIsaM vAsAiM priyaao| sesaM taheva-jAva-settuMje pavvae mAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhUsittA saTTi bhattAI aNasaNAe chedittA jAva kevalavaraNANadaMsaNaM samuppADettA tao pacchA siddhe // aMta0 va0 3-a0 1 aNaMtaseNakumArAI aNagArA 111 evaM jahA aNIyase / evaM sesA vi / battIsao daao| vIsaM vAsA priyaao| coddasa puvvA / settuMje siddhaa| aMta0 va03, a02-6 sAraNakumArasamaNo 112 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM bAravaIe nayarIe, jahA aNIyase navaraM-vasudeve raayaa| dhAriNI devii| sIho suminne| sAraNe kumaare| . paNNAsao daao| coddasa puvA / vIsaM vAsA priyaao| sesaM jahA goyamassa-jAva-settuMje siddha / aMta0 va-3, a07 Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8. ariTTinemititthe gajasukumAlAisamaNA 113 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM bAravaIe nayarIe, arahA ariTThanemI samosaDhe // chamhaM aNagArANaM tava-saMkapyassa arinemiNA ambhaNuSNA 114 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM arahao ariTThamissa aMtevAsI cha aNagArA bhAyaro sahodarA hotthA -- sarisayA saritayA sarivvayA nIla-gula-apasakusumapyagAsA sizvinakiya-bachA kusuma-kuMDalabhaddalayA rasamAnA // tae NaM te cha aNagArA jaM ceva divasa muMDA bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaiyA, taM caiva divasa arahaM ariTThami vaMdaMti gati dittA narmasittA evaM bavAsI "icchAbho NaM bhaMte! tumbhehi abbhaNuNNAyA samANA jAvajjIvAe chaTu chaTTa eNaM aNikkhiteNaM tavokammeNaM saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANA viharitae / " ahAhaM devAvivA! mA paribaMdha kareha // tae NaM te cha aNagArA arayA ariTTaNemiNA abbhaNuNNAyA samANA jAvajjIvAe chaTTha chaTTa eNaM aNikkhitteNaM tavokammeNaM saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANA viharaMti // chahaM pi devaIe gihe kamaso paveso 115 tae NaM te cha aNagArA anyayA kayAI chakyamaNapANayaMsi paDhamAe porisIe sajjhA kareMti, bIpAe porisIe sAyaM ziyAti yAe porisIe ariyamacavalamasaMbhaMtA muhapotliyaM paDita pahilehitA bhAgavatthAI paDile paDilehitA bhAvaNAI mati pamajjitA bhASaNAI unnArhati upAhatA jeNeva arahA arinemI teNeva upAgacchati uvAgatA ahaM arinemi vaMdati nati vaMdittA namasittA evaM kyAsI- "icchAmo gaM bhaMte dukkhamaNassa pAraNa tumha amAyA samAjA tihi saMcAhi vAravaIe naparI ucca-nIya-majjhimAI kulAI gharasamudANarasa bhikhAriyAe aDie / " ahAsuhaM devAppiyA / tara te agagArA arapA arigemiyA anmaguNyAcA samANA ahaM aneimi vadati namati, vaMditA namasisA ano amira aMtiyA sahasaMbaNAo DinimaMti, paDinikyamittA tihi saMpA ariyamacavalamasaMbhaMtA jugataratoyaNAe bie purorivaM sohemANA sohemAnA jeNeva bAravaI nayarI tetheca upAgacchati upAgacchatA vAravaIe namarIe ucca-nIyamajjhimAiM kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyaM aDaMti / / tatya NaM ege saMghAie bAravaIe nagarIe ucca-nIya-majjhimAI hulAI parasamudANA bhikhAriyAe amANe vamudevarasa egmo bevaIe devIe gehe amuSyavi / / tae NaM sA devaI devI te aNagAre ejnamANe vAsaha pAsitA haddu-cittamAnaMdiyA pIdamaNA paramasomaNassiyA harisabasa-visappamAnahipayA AsaNAo ammuTTe, ag tA satapadA anugacchada, tikta ANi pAhiNaM kare, karelA vaMdanamaMsa, vaMditA namasittA jeNeva bhattagharae teNeva uvAgayA, sohakesarANaM moyagANaM thAlaM bharei, te aNagAre paDilAbhei, vaMdai namasas, vaMdittA namasittA paDivissajjei // 117 tayaNaMtaraM ca NaM donce saMghADae bAravaIe nayarIe ucca-nIya majjhimAI kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyAe aDamANe vasudevassa raNNo devaIe devIe gehe aNuSpaviTTe || Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge dutIyo khaMdho tae NaM sA devaI devI te aNagAre ejjamANe pAsai, pAsittA haTTatuTThA AsaNAo abbhuTTha i, abbhuTThattA sattaTTha padAiM aNugacchai, tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA jeNeva bhattagharae teNeva uvAgayA sIhakesarANa moyagANaM thAlaM bharei, te aNagAre paDilAbhei, vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA pddivisjjei|| 118 tayANaMtaraM ca NaM tacce saMghADae bAravaIe nagarIe ucca-nIya-majjhimAI kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyAe aDamANe vasudevassa raNNo devaIe devIe gehe annuppvitttth|| daNasya bhikhAriyAe jamANe vasudevarA devaIe egasseva puNarAgamaNasaMkA 119 tae NaM sA devaI devI te aNagAre ejjamANe pAsai, pAsittA haTThasuTThA AsaNAo abbhuTThai, abbhuTThatA sattaTTha padAiM aNugAi, tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA jeNeva bhattagharae teNeva uvAgayA sIhakesarANaM moyagANaM thAlaM bharei, te aNagAre paDilAbhei, paDilAbhattA evaM kyAsI"kiNNaM devANuppiyA ! kaNhassa vAsudevassa imIse bAravaIe nayaroe navajoyaNavitthiSNAe jAva paccakkhaM devalogabhUyAe samaNA niggaMthA ucca-nIya-majjhimAiM kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyAe aDamANA bhattapANaM no labhaMti, jaNNaM tAI ceva kulAI bhattapANAe bhujjo-bhujjo aNuppavisaMti ?" ghevaIe saMkA-samAdhANaM 120 tae NaM te aNagArA devaiM devi evaM vayAsI-- "no khalu devANuppie ! kaNhassa bAsudevassa imIse bAravaIe nayarIe jAva devaloga-bhUyAe samaNA niggaMthA ucca-nIya-majjhimAI kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyAe aDamANA bhattapANaM No labhaMti, No ceva NaM tAI ceva kulAI boccaM pi taccaM pi bhattapANAe aNupavisaMti // evaM khalu devANuppie ! amhe bhaddilapure nagare nAgassa gAhAvaissa puttA sulasAe bhAriyAe attayA cha bhAyaro sahodarA sarisayA sarittayA sarivvayA nIluppala-gavala-guliya-asikusumappagAsA sirivacchaMkiya-vacchA kusuma kuMDalabhaddalayA nalakUbara-samANA arahao ariTunemissa aMtie dhamma soccA saMsArabhaumviggA bhIyA jammaNamaraNANaM muMDA bhavittA agArAo aNagAriyaM pvviyaa| tae NaM amhe jaM ceva divasaM pavvaiA taM ceva divasaM arahaM ariTTanemi vaMdAmo namasAmo, imaM eyArUvaM abhiggahaM ogiNhAmo icchAmo NaM bhaMte! tuhi abbhaNuNNAyA samANA jAvajjIvAe chaTuMcha?NaM aNikkhatteNaM tavokammeNaM saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANA vihritte| ahAsuhaM devANuppiyA ! tae NaM amhe arahayA ariTuNemiNA abbhaNuNNAyA samANA jAvajjIvAe chaTuMcha?NaM jAba vihraamo| taM amhe ajja chaTukkhamaNapAraNayaMsi paDhamAe porisIe sajjhAyaM karettA, bIyAe porisIe jhANaM jhiyAittA, taiyAe porisIe arahayA ariTTanemiNA abbhaNuNNAyA samANA tihi saMghADaehiM bAravaIe nayarIe ucca-nIya-majjhimAiM kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyAe aDamANA tava gehaM annuppvitttthaa| taM No khalu devANuppie ! te ceva NaM amhe| amhe NaM aNNe-devaI devi evaM vadaMti, vadittA jAmeva disaM pAubbhUyA tAmeva disaM pddigyaa|" devaImaNammi aimuttakumAravayaNe saMkA 121 tae NaM tIse devaIe devIe ayameyArave ajjhathie / 'saMkappe samuppaNNe-evaM khalu ahaM polAsapure nayare atimutteNaM kumArasamaNeNaM bAlattaNe vAgariA-"tumaNNaM devANuppie ! aTTha putte payAissasi sarisae jAva nalakUbara-samANe no ceva NaM bharahe vAse aNNAo ammayAo tArisae putte payAissaMti / " taM gaM micchaa| imaM NaM paccakkhameva dissai-bharahe vAse aNNAo vi ammayAo khalu erisae putte pyaayaao| taM gacchAmi NaM arahaM ariTuNemi baMdAmi, vaMdittA imaM ca NaM eyArUvaM vAgaraNaM pucchissAmIti kaTu evaM saMpehei, saMpehettA koDuMbiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI"khippAmeva bho devANuppiyA! dhammiyaM jANappavaraM juttAmeva uvtttthveh|" te vi taheva uvaTThati / jahA devANaMdA jAva pjjuvaasi|| Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ariTTinemititthe gajasukumAlAisamaNA 25 ariSTanemiNA sulasAcariyakahaNeNa saMkA-samAdhANa 122 tae NaM arahA ariDhaNemI devaI devi evaM vayAsI "se naNaM tava devaI ! ime cha aNagAre pAsittA ayameyArUve ajjhathie / 'saMkappe samuppaNNe-"evaM khalu ahaM polAsapure nayare aimatteNaM kumArasamaNeNaM bAlattaNe vAgariA taM ceva jAva nimgacchittA mama aMtiyaM havvamAgayA / " se naNaM devaI ! aTTa sama?? haMtA atthi // evaM khalu devANuppie ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM bhaddilapure nayare nAge nAma gAhAvaI parivasai-aDDhe jAva aparibhUe / tassa NaM nAgassa gAhAvaissa sulasA nAma bhAriyA hotthA // . 123 tae NaM sA sulasA gAhAvaiNI bAlattaNe ceva nemittieNaM vAgariyA-"esa NaM dAriyA NidU bhavissai // " tae NaM sA sulasA bAlappabhiI ceva hariNegamesissa paDimaM karei, karettA kallAkalli vhAyA kayabalikammA kayakouya-maMgalapAyacchittA ullapaDa-sADayA maharihaM pupphaccaNaM karei, karetA jaNNupAyapaDiyA paNAmaM karei, karettA tao pacchA AhArei vA nIhArei vA carai vA // tae NaM tIse sulasAe gAhAvaiNIe bhattibahumANasussUsAe hariNegamesI deve ArAhie yAvi hotthA // tae NaM se hariNegamesI deve sulasAe gAhAvaiNIe aNukaMpaNaTTayAe sulasaM gAhAvaiNi tumaM ca 'do vi samauuyAo' karei / tae NaM tunbhe do vi samAmeva gambhe giNhaha, samAmeva gabhe parivahaha, samAmeSa dArae pyaayh|| tae NaM sA sulasA gAhAvaiNI viNihAyamAvaNNe dArae payAyai // 124 tae NaM se hariNegamesI deve sulasAe gAhAvaiNIe aNukaMpagaTTayAe viNihAya-mAvaNNe dArae karayala saMpuDeNaM geNhai, geNhittA taba aMtiyaM saahri| taM samayaM ca NaM tumaM pi navaNhaM mAsANaM sukumAladArae pasavasi / je vi ya NaM devANuppie ! tava puttA te vi ya tava aMtiAo karayala-saMpuDeNaM geNhai, geNhittA sulasAe gAhAvaiNIe aMtie saahri| taM tava ceva NaM devaI ! ee puttaa| No sulasAe gAhAvaiNIe // cha sahodarA aNagArA devaIe eva pRtta ti NaccA devaIe hariso 125 tae NaM sA devaI devI arahao ariTuNemissa aMtie eyama soccA nisamma haTutuddacittamANaMdiyA pIimaNA paramasomaNassiyA harisavasavisappamANahiyayA arahaM aridaNemi vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA jeNeva te cha aNagArA teNeva uvAgacchai, uvAcchittA te chappi aNagAre vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA AgayapaNhayA papphuyaloyaNA kaMcuyapaDikkhittayA dariyavalaya-bAhA dhArAhaya-kalaMbapuSphaga viva samUsasiya-romakUvA te chappi aNagAre aNimisAe viTThIe pehamANI pehamANI suciraM nirikkhai, nirikkhittA vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA jeNeva arahA ariTuNemI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA arahaM ariTumi tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA baMdai namasai, vaMdittA namaMsittA tameva dhammiyaM jANappavaraM duruhai, duhitA jeNeva bAravaI nayarI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA bAravaI nari aNuppavisai, aNuppavisittA jeNeva sae gihe jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA teNeva uvAgayA, dhammiyAo jANappavarAo paccoruhai, paccoruhitA jeNeva sae vAsaghare jeNeva sae sayaNijje teNeva uvAgayA sayaMsi saNijjaMsi nisiiyi|| devaImaNammi puttassa lAlanapAlanAbhilAso citA ya 126 tae NaM tIse devaIe devIe ayaM ajjhathie / saMkappe samuppaNNe-"evaM khalu ahaM sarisae jAva nalakUbara-samANe satta putte payAyA, no ceva NaM mae egassa vi bAlattaNae smnnubbhuue| esa vi ya NaM kaNhe vAsudeve chaha-chahaM mAsANaM mamaM aMtiyaM pAyavaMdae hvvmaagcchi| taM dhaNNAo NaM tAo ammayAo, puNNAo NaM tAo ammayAo, kayapuNNAo NaM tAo ammayAo, kayalakkhaNAo NaM tAo ammayAo, jAsi maNNe Niyaga-kucchi-saMbhUyAI thaNavuddha-lukhayAI mahura-samullAvayAI mammaNa-pajaMpiyAI thaNa-mUlAkakkhadesabhAgaM abhisaramANAI muddhayAiM puNo ya komalakamalobamehi hatthehi gihiUNa ucchaMge NivesiyAI deti samullAvae sumahure puNo-puNo maMjulappaNie / ahaM NaM adhaNNA apuNNA akayapuNNA akayalakkhaNA etto ekkataramavi Na pattA-ohayamaNasaMkappA karayalapalhatthamuhI aTTajmANovagayA jhiyaayi||" dha0 ka0 4 Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge dutIyo khaMdho kaNhassa citAkAraNapucchA 127 imaM ca NaM kaNhe vAsudeve vhAe kayabalikamme kayakouya-maMgala-pAyacchitte savvAlaMkAravibhUsie devaIe devIe pAyavaMdae havvamAgacchai // tae NaM se kaNhe vAsudeve devaI devi pAsai, pAsittA devaIe devIe pAyaggahaNaM karei, karettA devaI devi evaM vayAsI"aNNayA NaM ammo! tubbhe mamaM pAsettA havatuTThA jAva bhavaha, kiNNaM ammo ! ajja tubbhe ohayamaNasaMkappA jAva jhiyAyaha?" devaIe citAkAraNa-nivedaNaM 128 tae NaM sA devaI devI kaNhaM vAsudevaM evaM vayAsI-- evaM khalu ahaM puttA ! sarisae jAva nalakUbara-samANe satta putte payAyA, no cevaNaM mae egassa vi bAlattaNe annubbhuue| tuma pi ya NaM puttA! chaha-chaha mAsANaM mamaM aMtiyaM pAyadae havvamAgacchasi / taM dhaNNAo NaM tAo ammayAo jAva jhiyAmi / 131 kaNhassa devArAhaNaM deveNa ya kaNIyasabhAyarabhavaNakahaNaM 129 tae NaM se kaNhe vAsudeve devaI devi evaM vayAsI- . mA NaM tunbhe ammo! ohayamaNasaMkappA jAva jhiyaayh| ahaNNaM tahA ghattissAmi jahA NaM mamaM sahodare kaNIyase bhAue bhavissati tti kaTu devaI devi tAhi iTTAhi-jAva-vaggUhi samAsAsei / tao paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA jeNeva posahasAlA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA posahasAlaM pamajjai, uccArapAsavaNabhUmi paDilehei, dabbhasaMthAragaM duruhai, duhitA aTThamabhattaM pagiNhai, pagiNhittA posahasAlAe posahie baMbhayArI hariNegamesi devaM maNasIkaremANe-maNasIkaremANe citttthi|| 130 tae NaM tassa kaNhassa vAsudevassa aTThamabhatte pariNamamANe hariNegamesissa devassa AsaNaM calai jAva ahaM ihaM havvamAgae / saMdisAhi NaM devANuppiyA ! ki karemi ? kiM dalayAmi? kiM payacchAmi ? kiM vA te hiyaicchiyaM? tae NaM se kaNhe vAsudeve taM hariNegamesi devaM aMtalikkhapaDivaNNaM pAsittA haTTa posahaM pArei, pArettA karayalaparigahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu evaM vayAsI-- "icchAmi NaM devANuppiyA ! sahodaraM kaNIyasaM bhAuyaM vidigNaM // " tae NaM se hariNegamesI kaNhaM vAsudevaM evaM vayAsI-- "hohii NaM devANuppiyA! tava devaloyacue sahodare kaNIyase bhAue / se NaM ummukka bAlabhAve viSNayapariNayamette jovvaNagamaNuppatte arahao ariDaNemissa aMtiyaM muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaissai"-- kaNhaM vAsudevaM doccaM pi taccaM pi evaM vadai, badittA jAmeva disaM pAunbhUe tAmeva disaM pddige| kaNheNa devaIe AsAsaNaM 132 tae NaM se kaNhe vAsudeve posahasAlAo paDiNivattai, paDiNivattittA jeNeva devaI devI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA devaIe devIe pAyaggahaNaM karei, karettA evaM vayAsI-- "hohii NaM ammo ! mama sahodare kaNIyase bhAue tti kaTu devaI devi tAhi iTTAhi-jAva-vahi AsAsei, AsAsettA jAmeva divaM pAumbhUe tAmeva divaM pddige|" gayasukumAlassa jammo tae NaM sA devaI devI aNNayA kayAi taMsi tArisagaMsi vAsagharaMsi jAva sohaM sumiNe pAsittA paDibuddhA jAva gabbhaM privhi|| tae NaM sA devaI devI navaNhaM mAsANaM jAsumaNa-rattabaMdhujIvaya-lakkhArasa-sarasapArijAtaka-tarUNadivAyara-samappabhaM samvaNayaNakaMtasukumAlapANipAyaM jAva surUvaM gayatAlusabhANaM dArayaM pyaayaa| jammaNaM jahA mehakumAre jAva jamhA gaM ahaM ime dArae gayatAlusamANe, taM hou NaM amhaM eyassa dAragassa nAmadhejje gysukumaale|| tae NaM tassa dAragassa ammApiyare nAma kareMti--yasukumAlo tti ! sesaM jahA mehe jAva alaMbhogasamatthe jAe yAvi hotthA / Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ariTTinemititthe gajasukumAlAisamaNA gayasukumAlabhAriyA bhavissai tti somilamAhaNadhUyAe kaNNateura-pakkhevo 134 tattha NaM bAravaIe nayarIe somile nAma mAhaNe parivasai-aDDhe-jAva-aparibhUe riuvveya-jAva-baMbhaNNaesu ya satthesu supariNiTThie yAvi hotthA // tassa somila-mAhaNassa somasirI nAmaM mAhaNI hotthA--sUmAlapANipAyA-jAva-surUvA // tassa NaM somilassa dhUyA somasirIe mAhaNIe attayA somA nAma dAriyA hotthA--sUmAlapANipAyA jAva surUvA, rUveNaM jovvarNaNaM lAvaNNaNaM ukkiTThA ukkiTThasarIrA yAvi hotthaa|| tae NaM sA somA dAriyA aNNayA kayAi vhAyA jAva vibhUsiyA, bahUhi khujjAhiM jAva mahattaraviMda-parikkhittA sayAo gihAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA jeNeva rAyamagge teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA rAyamaggaMsi kaNatidUsaeNaM kIlamANI ciTThai // 135 teNaM kAleNaM teNaM sabhaeNaM arahA ariTunemI samosaDhe / parisA niggayA / tae NaM se kaNhe vAsudeve imose kahAe laddhaDhe samANe NhAe jAva vibhUsie gayasukumAleNaM kumAreNaM saddhi hatthikhaMdhavaragae sakoreMTamalladAmeNaM chatteNaM dharijjamANeNaM seyavaracAmarAhi uDubvamANIhi bAravaIe nayarIe majhamajjheNaM arahao ariTuNemissa pAyabaMdae niggacchamANe somaM dAriyaM pAsai, pAsittA somAe dAriyAe rUveNa ya jovvaNeNa ya lAvaNNeNa ya jAyavimhae koDaMbiyapurise saddAvei saddAvettA evaM vayAsI-- "gacchaha NaM tubbhe devANuppiyA ! somilaM mAhaNaM jAyittA somaM dAriyaM gehaha, gaiNhittA kapaNaMteuraMsi pakkhivaha / tae NaM esA gayasukumAlassa kumArassa bhAriyA bhavissai / " tae NaM koDuMbiyapurisA taheva pakkhivaMti // 136 tae NaM se kaNhe vAsudeve bAravaIe nayarIe majhamajhegaM niggacchai, niggacchittA jeNeva sahasaMbavaNe ujjANe jeNeva arahA ariTunemI teNeva uvAgacchai, uvAcchittA arahaM ariTanemi tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA vaMdai namasai, vaMdittA narmasittA arahao ariTTanemissa naccAsanne nAidUre sussUsamANe namasamANe paMjaliuDe abhimuhe viNaeNaM pajjuvAsai / ariTTanemiNA dhammadesaNA 137 tae NaM arahA ariTThaNemI kaNhassa vAsudevassa gayasukumAlassa kumArassa tIse ya mahatimahAliyAe mahaccaparisAe cAujjAmaM dhamma kahei, taM jahA-- savvAo pANAivAyAo veramaNaM, savvAo musAvAyAo veramaNaM, savvAo adiNNAdANAo veramaNaM, savvAo pariggahAto veramaNaM / kaNhe paDigae // gayasukumAlassa pavvajjAsaMkappo 138 tae NaM se gayasukumAle arahao ariTunemissa aMtie dhamma soccA nisamma haTThatu? arahaM ariTThanemi tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA baMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI-- "saddahAmi NaM bhaMte ! niggaMthaM pAvayaNaM, * * 'se jaheyaM tumbhe vayaha / navaraM devANuppiyA ! ammApiyaro aapucchaami| tao pacchA muMDe bhavittANaM agArAo aNagAriyaM pvvissaami|" ahAsuhaM devANappiyA ! mA paDibaMdhaM krehi| gayasukumAlassa ammApiUNaM nivedaNaM 139 tae NaM se gayasukumAle arahaM ariTTanemi vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA jeNAmeva hatthirayaNaM teNAmeva uvAgacchai, uvAgacchittA hatthikhaMdhavaragae mahayA bhaDa-caDagara-pahakareNaM bAravaIe nayaroe majjhamajheNaM jeNAmeva sae bhavaNe teNAmeva uvAgacchai, uvAgacchittA hatthikhaMdhAo paccoruhai, paccoruhitA jeNAmeva ammApiyaro teNAmeva uvAgacchae, uvAgacchittA ammApiUNaM pAyavaDaNaM karei, karettA evaM vayAsI-- Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 140 141 dhammakahANuoge gulIyo baMdha " evaM khalu ammayAo ! mae arahao ariTThanemissa aMtie dhamme nisaMte, se vi ya me dhamme icchie paDicchie abhiruie / / " tae NaM tassa gayasukumAlassa ammApiyaro evaM vayAsI- "dhanosi tumaM jAyA ! saMpuSNosi tumaM jAyA! kyAthosi tumaM jAyA! kavalakvaNosi tumaM jAyA ! jaNaM tujhe arahano ariafree ifre dhamme nisaMte se vi ya te dhamme icchie paDicchie abhiruie / / " tae se kumAle ammApiyaro doSa pi evaM vayAsI- 143 "evaM khalu amapAo mae arahana arinemissa aMkhie dhamme nisaMte, se vi ya me dhamme iNDie paDie abhie / taM icchAmi naM ammayAo tumbhehi abhAe samANe arabo aneibhilsa aMtie muMDe bhavittANaM avArAo aNagAriya pavvaittae / " devaIe sogAkuladasA tae NaM sA devaI devI taM aNi akaMtaM / appiyaM amaguNNaM amaNAmaM asuyapuvvaM pharusaM giraM soccA nisamma imeNaM eyArUveNaM maNomANalieNaM mahavA puttanuzyeNaM abhibhUyA samANI sayaMhiM dhasa si pahiyA / devaIe gayasukumAlassa ya parisaMvAdo 142 tae NaM sA devaI devI vilavamANI gayasukumAlaM kumAraM evaM vayAsI- "tuma sajAyA / amhaM ege 'pute' haTTano khalu jAyA ! amheM, icchAmo vaNamavi vippaogaM sahitae taM jAhi tAva jAyA ! vipule mANusa kAmabhoge jAva tAva varSa jIvAmo to pacchA amhehi kAlagahi pariNayavae jammi nirAkye araho arinebhissa aMtie muMDe bhavittA aMgArAo aNamAriye paJcassasi / / " yi kulataM taeSaM se kumAle ammAhi evaM vRttaM samAne ammApaya evaM kyAsI taheva NaM taM ammo ! jaheva NaM tumbhe mamaM evaM vayaha-- " tumaM si NaM jAyA ! amhaM 'ege putte' iTTha kaMte pie maNuSNe maNAme thejje durfer sammae bahumae aNumae bhaMDakaraMDagasamANe rayaNe rayaNabhUe jIviya- ussAsie hiyaya-maMdijaNaNe uMbarapupphaM va dullahe savaNayAe, miMga puNa pANayAe ? no khalu jAyA ! amhe icchAmo khaNamavi vippaogaM sahittae / taM bhuMjAhi tAva jAyA ! vipule mANussae kAmabhoge jAva tAva vayaM jIvAmo / tao pacchA amhehi kAlagaehi pariNayavae vaDDhiya kulavaMsataMtu-kajjammi nirAvayakkhe arahao ariTTanemissa aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaissasi / " evaM khalu abhmayAo ! 'mANussae bhane adhuye aNilie asAvae vasaNasa ovavAbhibhUte vilayAcaMcale ANi jalambupamANe kuzimbharAgasarise suviNadaMsaNIvame saDaNa-paNa vidvaMsaga-dhanme pacchA puraM ca avasthaviSyajahaNije ' se ke NaM jANai ammayAo ! ke puThiMva gamaNAe ke pacchA gamaNAe ? taM icchAmi NaM ammayAo ! tumbhehi abbhaNuNNAe samANe aha amara aMtie muMDe bhavitA gaM agArAoM aNagAriyaM pacae / 144 etaM gayakumA kumAraM ambApiyaro evaM bayAsI "ime ya te jAyA ! ajjaya-pajjaya-piupajjayAgae subaha hiraNNe ya suvaNNe ya kaMse ya dUse ya maNi-mottiya saMkha-sila-ppavAlarattarayaNa-saMtasAra- sAvaejje ya alAhi jAva AsattamAo kulavaMsAo pagAmaM dAu pagAmaM bhottuM pagAmaM paribhAeuM / taM aNuhohI tAva jAyA ! vipulaM mANussagaM iDDhisakkArasamudayaM / tao pacchA aNubhUyakallANe arahao ariTThanemissa aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaissasi / / " tae se yamAne ammApiyara evaM kyAsI- lava NaM taM abhmapAo ! jaM gaM me mamaM evaM vaha "ime te jAyA ! ajaga-paga piupajapAgae subaha hiraNe va suvaNe ya kaMse ya se ya maNi-mottiya saMkha-sila-ppavAla- rattarayaNa-saMtasAra-sAvaejje ya alAhi jAva AsattamAo kulavaMsAo pagAmaM dAuM pagAmaM bhottuM pagAmaM paribhAeuM / taM aNuhohI tAva jAyA ! vipulaM mANussagaM iDDhisakkA rasamudayaM / tao pacchA aNubhayakallANe amissa aMtie muMDe bhavitA agArAo aNavArivaM embs|" evaM khalu mAo hiraNyaye va jAna sAvajje va agnisAhie coralAhie rAjasAhie vAyasAhie maccasAhie, agasAmane corasAmadhye rAyasAmane bAisAmane mansAmaNe saNa paDaNa- vidvaMsanadhamme pacchA puraM caNaM avassaviSyajaNijje se keNaM Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ariTTinemititthe gajasukumAlAisamaNA 29 jANai ammayAo ! ke puvi gamaNAe ke pacchA gamaNAe ? taM icchAmi NaM ammayAo ! tuhiM abbhaNuNNAe samANe arahao ariTTanemissa aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pvitte|| tae NaM tassa gayasukumAlassa ammApiyaro jAhe no saMcAeMti gayasukumAlaM kumAraM bahUhi visayANulomAhi AghavaNAhi ya paNNavaNAhi ya saNNavaNAhi ya viNNavaNAhi ya Aghavittae vA paNNavittae vA saNNavittae vA viNNavittae vA tAhe visayapaDikUlAhiM saMjamabhaubveyakAriyAhi paNNavaNAhi paNNavemANA evaM bayAsI-- "esa NaM jAyA ! niggaMthe pAvayaNe sacce aNuttare kevalie paDipuNNe neyAue saMsuddhe sallagattaNe siddhimagge muttimagge nijjANamagge nivvANamagge savvadukkhappahINamagge, ahIva egaMtadiTThie, khuro iva egaMtadhArAe, lohamayA iva javA cAveyavvA, vAluyAkavale iva nirassAe, gaMgA iva mahAnaI paDisoyagamaNAe, mahAsamuddo iva bhuyAhi duttare, tikkhaM kamiyatvaM, garuaM laMbeyavvaM, asidhAravvayaM cariyavvaM / no khalu kappai jAyA ! samaNANaM niggaMthANaM AhAkammie vA uddesie vA koyagaDe vA Thavie vA raie vA dubhikkhabhatte vA katArabhatte vA vaddaliyAbhatte vA gilANabhatte vA malabhoyaNe vA kaMdabhoyaNe vA phalabhoyaNe vA bIyabhoyaNe vA hariyabhoyaNe vA bhottae vA pAyae vA / tumaM ca NaM jAyA ! suhasamucie no ceva NaM duhasamucie, nAlaM sIyaM nAlaM uNhaM nAlaM khuhaM nAlaM pivAsaM nAlaM vAiya-pittiya-sibhiyasannivAie vivihe rogAyaMke, uccAvae gAmakaMTae, bAvIsaM parIsahovasagge udiNNe samma ahiyAsittae / bhuMjAhi tAva jAyA ! mANussae kAmabhoge / tao pacchA bhuttabhogI arahao ariTunemissa aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaissasi // " 146 tae NaM se gayasukumAle kumAre ammApirlAha evaM vutte sumANe ammApiyaraM evaM vayAsI taheva NaM taM ammayAo ! jaM NaM tubbhe mama evaM vayaha--"esa NaM jAyA ! niggaMthe pAvayaNe sacce aNuttare kevalie paDipuNNe neyAue saMsuddha sallagattaNe siddhimagge muttimagge nijANamagge nibyANamagge savvadukkhappahINamagge, ahIva egaMtaridie, khuro iva egaMtadhArAe, lohamayA iva javA cAveyavA, vAluyAkavale iva nirastAe, gaMgA iva mahAnaI paDisoyagamaNAe, mahAsamuddo iva bhuyAhi duttare, tikkhaM kamiyabvaM, garuaM laMbeyadhvaM, asidhAravayaM cariyavvaM / no khalu kappai jAyA ! samaNANaM niggaMthANaM AhAkammie vA uddesie vA koyagaDe vA Thavie vA raie vA dubbhikkhabhatte vA katArabhatte vA vaddaliyAbhatte vA gilANabhatte vA mUlabhoyaNe vA kaMdabhoyaNe vA phalabhoyaNe vA bIyabhoyaNe vA hariyabhoyaNe vA bhottae vA pAyae vaa| tumaM ca NaM jAyA ! suhasamucie no ceva NaM duhasamucie, nAlaM sIyaM nAlaM uNhaM nAlaM khuhaM nAlaM pivAsaM nAlaM vAiya-pittiya-sibhiyasannivAie vivihe rogAyake, uccAvae gAmakaMTae bAvIsaM parIsahovasagge udiNNe samma ahiyAsittae / bhujAhi tAva jAyA ! mANussae kAmabhoge / tao pacchA bhuttabhogI arahao ariTunemissa aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pvvisssi|" evaM khalu ammayAo ! niggaMthe pAvayaNe kIvANaM kAyarANaM kApurisANaM ihalogapaDibaddhANaM paraloganippivAsANaM duraNucare pAyayajaNassa, no ceva NaM dhIrassa / nicchiyavavasiyassa ettha kiM dukkaraM karaNayAe ? taM icchAmi NaM ammayAo ! tubohaM abbhaNuNNAe samANe arahao ariTThanemissa aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pvvitte| kaNhassa gayasukumAlaM pai rajjagahaNapatthAvo 147 tae NaM se kaNhe vAsudeve imIse kahAe laTTha samANe jeNeva gayasukumAle teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA gayasukumAlaM AliMgai, AliMgittA ucchaMge nivesei, nivesettA evaM vayAsI-- 'tumaM NaM mama' sahodare kaNIyase bhaayaa| taM mA NaM tumaM devANuppiyA ! iyANi arahao ariTTanemissa aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvAhi / ahaNNaM tume bAravaIe nayarIe mahayA-mahayA rAyAbhiseeNaM abhisacissAmi / tae NaM se gayasukumAle kaNheNaM vAsudeveNaM evaM butte samANe tusiNIe saMciTThai / / tae NaM se gayasukumAle kaNhaM vAsudevaM ammApiyaro ya doccaM pi taccaM pi evaM vayAsI-- evaM khalu devANuppiyA ! mANussayA kAma bhogA asuI vaMtAsavA pittAsavA khelAsavA sukkAsavA soNiyAsavA duruya-ussAsa-nIsAsA dukhya-muttapurIsa-pUya-bahupaDipuNNA uccAra-pAsavaNa-khela-siMghANaga-vaMta-pitta-sukka-soNiyasaMbhavA adhuvA aNitiyA asAsayA saDaNapaDaNa-viddhaMsaNadhammA pacchA puraM ca NaM avassa vippjhnnijjaa| Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge dutIyo khaMdho se ke NaM jANai devANuppiyA! ke pubbi gamaNAe ke pacchA gamaNAe? taM icchAmi NaM devANuppiyA ! tu hiM abhaNaNNAe samANe arahao ariTTanemissa aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pvvitte| gayasukumAlassa egadivasarajaM tae NaM taM gayasukumAlaM kaNhe vAsudeve ammApiyaro ya jAhe no saMcAei bahuyAhi visayANulomAhi ya visayapaDikUlAhi ya AghavaNAhi ya paNNavaNAhi ya saNNavaNAhi ya viNNavaNAhi ya Aghavittae vA paNNavittae vA saNNavittae vA viNNavittae vA tAhe akAmAI ceva gayasukumAlaM kumAraM evaM vayAsI-- * icchAmo NaM te jAyA ! egadivasamavi rajjasiri pAsittae // tae NaM gayasukumAle kumAre kaNhaM vAsudevaM ammApiyaraM ca aNuvattamANe tusiNIe saMciTThai / / tae NaM kaNhe vAsudeve koDaMbiyapurise saddAvei, sahAvettA evaM vayAsI-- "khippAmeva bho devANuppiyA ! gayasukumAlassa mahatthaM mahagdhaM maharihaM viulaM rAyAbhiseyaM ubddhveh|" tae NaM te koDuMbiyapurisA gayasukumAlassa kumArassa mahatthaM mahagdhaM maharihaM viulaM rAyAbhiseyaM ubaveti / tae NaM se kaNhe vAsudeve gayasukumAlaM kumAraM mahayA-mahayA rAyAbhiseeNaM abhisiMcAi, abhisicittA karayalapariggahiyaM dasaNahaM sirasa. vattaM matthae ali kaTu evaM vayAsI-- "jaya-jaya naMdA ! jaya-jaya bhaddA ! jaya-jaya naMdA bhadaM te, ajiyaM jiNAhi, jiyaM pAlayAhi, jiyamajhe vasAhi, iMdo iva devANaM camaro iva asurANaM dharaNo iva nAgANaM caMdo iva tArANaM bharaho iva maNuyANaM bAravaIe nayarIe aNNesi ca bahUNaM gAmAgara-nagara-kheDa-kabbaDadoNamuha-maDaba-paTTaNa-Asama-nigama-saMbAha-saNNivesANaM AhevaccaM porevaccaM sAmittaM bhaTTittaM mahattaragattaM ANA-Isara-seNAvaccaM kAremANe pAlemANe mahayAhaya-naTTa-gIya-vAiya-taMtI-tala-tAla-tuDiya-ghaNa-muiMga-paDuppavAiyaraveNaM viulAI bhogabhogAI bhuMjamANe viharAhi tti kaTu jaya-jaya-sadde pauMjaMti // tae NaM se gaesukumAle rAyA jAe jAva-rajjaM pasAsemANe viharai // tae NaM taM gayasukamAla rAyaM kaNhe vAsudeve ammApiyaro ya evaM vayAsI-- "bhaNa jAyA ! ki dalayAmo ? ki payacchAmo ? kiM vA te hie-icchiya sAmatthe ?" gayasukumAlassa pabvajjA 149 tae NaM se gayasukumAle rAyA kaNhaM vAsudevaM ammApiyaro ya evaM bayAsI-- icchAmi gaM devANuppiyA ! kuttiyAvaNAo rayaharaNaM paDiggahaM ca ANiyaM kAsaviyaM ca saddAviyaM / nikkhamaNaM jahA mahabbalassa / tae NaM se gayasukumAle kumAre arahao ariTunemissa aMtie imaM eyArUvaM dhammiyaM uvaesaM samma paDivajjai--tamANAe taha gacchai, taha ciTThai, taha nisIyai, taha tuyaTTai, taha bhuMjai, taha bhAsai, taha uTThAe uTThAya pANehi bhUehiM jIhi sattehi saMjameNaM saMjamai / / tae NaM se gayasukumAle aNagAre jAe--iriyAsamie jAva guttbNbhyaarii|| tae NaM se gayasukumAle jaM ceva divasaM pavaie tasseva divasassa paccAvaraNha-kAlasamayaMsi jeNeva arahA ariTuNemI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA arahaM aridRNemi tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA vaMdai namasai, baMdittA namaMsittA evaM vayAsI-- "icchAmi NaM bhaMte ! tuhiM abbhaNuNNAe samANe mahAkAlaMsi susANaMsi egarAiyaM mahApaDimaM uvasaMpajjittANaM vihritte|" ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM karehi // gayasukumAlassa mahApaDimovasaMpajjaNaM 150 tae NaM se gayasukumAle aNagAre arahayA ariTThaNemiNA abbhaNuNNAe samANe arahaM aridvamiM baMdai namasai, vaMdittA namaMsitA arahao ari?Nemissa aMtie sahasaMbavaNAo ujjANAo paDiNikkhamai paDiNikkhamittA jeNeva mahAkAle susANe teNeva uvAgae, uvAgacchittA thaMDillaM paDilehei, paDilehettA uccArapAsavaNabhUmi paDilehei, paDilehettA Isi panbhAragaeNaM kAraNaM vagghAriyapANI aNimisanayaNe sukkapoggala-niruddhadiTTI do vi pAe sAhaTu egarAI mahApaDimaM uvasaMpajjittANaM viharai / / Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ariTTinemititthe gajasukumAlAisamaNA somilakaya-uvasaggo 151 imaM ca NaM somile mAhaNe sAmidheyassa aTThAe bAravaIo nayarIo bahiyA puvvnnigge| samihAo ya dabbhe ya kuse ya pattAmoDaM ca geNhai, geNhitA tao paDiNiyattai, paDiNiyattittA mahAkAlassa susANassa adUrasAmaMteNaM vIIvayamANe-bIIvayamANe saMjhAkAlasamayaMsi paviralamaNussaMsi gayasukumAlaM aNagAraM pAsai, pAsittA taM varaM sarai, saritA Asurutte ru? kuvie caMDikkie misimisemANe evaM bayAsI-- esa NaM bho! se gayasukumAle kumAre apatthiyapatthie, duraMta-paMta-lakkhaNe, hINapuNNacAuddasie, siri-hiri-dhii-kittiparivajjie, jeNaM mama dhUyaM somasirIe bhAriyAe attayaM somaM dAriyaM adiTThadosapattiyaM kAlavattiNi vippajahettA muMDe jAva pvvie| taM seyaM khalu mama gayasukumAlassa kumArassa venijjAyaNaM karettae----evaM saMpehei, saMpehettA disApaDilehaNaM karei, karetA sarasaM maTTiyaM geNhai, geNhittA jeNeva gayasukumAle aNagAre teNeva uvAgacchAi, uvAgacchittA gayasukumAlassa aNagArassa matthae maTTiyAe pAli baMdhai, baMdhittA jalaMtIo ciyAo phulliyakisuyasamANe khariMgAle kahalleNaM geNhai, geNhitA gayasukumAlassa aNagArassa matthae pakkhivai, pakkhivittA bhIe tatthe tasie vigge saMjAyabhae tao vippAmeva avavakamai, avakkamittA jAmeva disaM pAunbhUe tAmeva disaM pddige| gayasukumAlassa siddhI 152 tae NaM tassa gayasukumAlassa aNagArassa sarIrayaMsi veyaNA paaunbhuuyaa--ujjlaa-jaav-durhiyaasaa|| tae NaM se gayasukumAle aNagAre somilassa mAhaNassa maNasA vi appadussamANe taM ujjalaM jAva durahiyAsaM veyaNaM ahiyAsei // tae NaM tassa gayasukumAlassa aNagArassa taM ujjalaM jAva durahiyAsa veyaNaM ahiyAsemANassa subheNaM pariNAmeNaM pasatthajjhavasANeNaM tadAvaraNijjANaM kambhANaM khaeNaM kammarayavikiraNakaraM apuvvakaraNaM aNuppaviTussa agaMte aNuttare kevlvrnnaanndsnne-jaav-smuppnne| tao pacchA siddhe savva-dukkhappahINe // tattha NaM 'ahAsaMnihiehi dehi samma ArAhie' tti kaTu divve surabhigaMdhodae vuTTha, dasaddhavaNNe kusume nivADie; celukkheve kae; dibve ya gIyagaMdhavvaNiNAe kae yAvi hotthA / / kaNhaNa vuDDhassa sAhijjakaraNaM 153 tae NaM se kaNhe vAsudeve kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe jAva uTThiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalate pahAe jAva vibhUsie hatthikhaMdhavaragae sakoreMTamalladAmeNaM chatteNaM dharijjamANeNaM seyavaracAmarAhi uddhavvamANIhi mahayAbhaDa-caDagara-pahakaravaMdaparikkhitte bAravaI nari majhamajjheNaM jeNeva arahA ariTunemI teNeva pahArettha gamaNAe / tae NaM se kaNhe vAsudeve bAravaIe nayarIe majhamajheNaM niggacchamANe ekkaM purisaM--juNNaM jarA jajjariya-dehaM AuraM jhUsiyaM pivAsiyaM dubbalaM kilaMtaM mahaimahAlayAo iTTagarAsIo egamegaM iTTagaM gahAya bahiyA ratthApahAo aMtogihaM aNuppavisamANaM paasi|| tae NaM se kaNhe vAsudeve tassa purisassa aNukaMpaNaDhAe hatthikhaMdhavaragae ceva ega iTTagaM geNhai, geNhittA bahiyA ratthApahAo aMtogihaM aNuppavesei // tae NaM kaNheNaM vAsudeveNaM egAe iTTagAe gahiyAe samANIe aNegehi purisasahi se mahAlae iTTagassa rAsI bahiyA ratthApahayAo aMtogharaMsi aNuppavesie / kaNhassa gayasukumAla-daMsaNAbhilAsA 154 tae NaM se kaNhe vAsudeve bAravaIe nayarIe majjhamajheNaM niggacchai, niggacchittA jeNeva arahA aridvanemI teNeva uvAgae, uvA gacchittA arahaM ariThunemi tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA gayasukumAlaM aNagAraM apAsamANe arahaM ariTumi vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI - "kahi NaM bhaMte ! se mamaM sahodare kaNIyase bhAyA gayasukumAle aNagAre 'jaM NaM' ahaM vadAmi namasAmi ?" ariTTanemiNA gayasukumAlassa siddhIkahaNaM 155 tae NaM arahA ariTThanemI kaNhaM vAsudevaM evaM vayAsI-- Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammokahANuoge dutIyo khaMdho sAhie NaM kaNhA! gayasukumAleNaM aNagAreNaM appaNo atttth| tae NaM se kaNhe vAsudeve arahaM ariTunemi evaM vayAsI-- kahaNNaM bhaMte ! gayasUmAleNaM aNagAreNaM sAhie apaNo aTTha? tae NaM arahA ariTThanemI kaNhaM vAsudevaM evaM vayAsI-- evaM khalu kaNhA ! gayasukumAleNaM aNagAreNaM mamaM kallaM paccAvaraNhakAlasamayaMsi baMbai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI"icchAmi NaM bhaMte ! tubrbhahiM abbhaNuNNAe samANe mahAkAlaMsi susANaMsi egarAiyaM mahApaDimaM uvasaMpajjittANaM viharittae jAva egarAiyaM mahApaDima uvasaMpajjittANaM vihri|| tae NaM taM gayasukumAlaM aNaNAraM ege purise pAsai, pAsittA Asuratte gayasukumAlassa aNagArassa matthae maTTiyAe pAli baMdhai, baMdhittA jalatIo ciyayAo phulliyaryAkasuyasamANe khariMgAle kahalleNaM geNhaha, geNhitA gayasukumAlassa aNagArassa matthae pakkhivai, pakkhivittA bhIe tatthe tasie uvvigge saMjAyabhae tao khippAmeva avakkamai, avakkamittA jAmeva disaM pAuDabhae tAmeva disaM pddige| tae NaM tassa gayasukumAlassa aNagArassa sarIrayaMsi veyaNA pAumbhuA--ujjalA viulA kakkhaDA pagAhA caMDA dukkhA durhiyaasaa| tae NaM se gayasukumAle aNagAre tassa purisassa maNasA vi appadussamANe ujjalaM jAva durahiyAhasaM veyaNaM ahiyaasei| tae NaM tassa gayasukumAlassa aNagArassa taM ujjalaM jAva durahiyAsa veyaNaM ahiyAsemANassa subheNaM pariNAmeNaM pasatthajyavasANaNaM tadAvaraNijjANaM kammANaM khaeNaM kammarayavikiraNakaraM apuvakaraNaM aNuppavidussa aNaMte aNuttare nivvAdhAe nirAvaraNe kasiNe paDipuNNe kevalavaraNANadaMsaNe samuppaNNe / tao pacchA siddhe| taM evaM khalu kaNhA ! gayasukumAleNaM aNagAreNaM sAhie appaNo atttth| uvasaggasavaNeNa kaNhassa koho 156 tae NaM se kaNhe vAsudeve arahaM ariTaNemi evaM bayAsI-- "kesa NaM bhaMte ! se purise apatthiyapatthie, duraMta-paMta-lakkhaNe, hoNapuNNacAuddasie, siri-hiri-dhii-kitti-parivajjie, jeNaM mamaM sahodaraM kaNIyasaM bhAyaraM gayasukumAlaM aNagAraM akAle ceva jIviyAo vavarovei ? uvasaggakaraNeNa sAhijjameva viSNaM ti kohasamaNaM 157 tae NaM arahA ariTunemI kaNhaM vAsudevaM evaM vayAsI-- mA NaM kaNhA ! tuma tassa purisassa padosamAvajjAhi / evaM khalu kaNhA ! seNaM puriseNaM gayasukumAlassa aNagArassa sAhijje diNNe / kahaSNaM bhaMte! teNaM puriseNaM gayasukumAlassa aNagArassa sAhijje diNNe? tae NaM arahA ariTunemI kaNhaM vAsudevaM evaM vayAsI-- se nUNaM kaNhA ! tuma mamaM pAyavaMdae havvamAgacchamANe bAravaIe nayarIe egaM purisaM juNNaM jarAjajjariya-dehaM AuraM jhusiyaM pivAsiyaM dubbalaM kilaMtaM mahaimahAlayAo iTTagarAsIo egamegaM iTTagaM gahAya bahiyA ratthApahAo aMtogihaM aNuppavi samANaM pAsasi / tae NaM tumaM tassa purisassa aNukaMpaNaTThAe hatthikhaMdhavaragae ceva ega iTTagaM geNhasi, geNhittA bahiyA ratthApahAo aMtogihaM aNuppavesasi / tae NaM tume egAe iTTagAe gahiyAe samANIe aNegehiM purisasarahiM se mahAlayAe iTTagassa rAsI bahiyA ratthApahAo aMtogharaMsi annupvesie| jahA NaM kaNhA! tume tassa purisassa sAhijje diNNe, ebAmeva kaNhA ! teNaM puriseNaM gayasukumAlassa aNagArassa aNegabhava-sayasahassasaMciyaM kammaM udIremANeNaM bahukammaNijjaratthaM sAhijje digNe // uvasaggakattArassa pariNANaM kaNheNa tae NaM se kaNhe vAsudeva arahaM ariTunemi evaM bayAsI"se NaM bhaMte ! purise mae kahaM jANiyavve ?" Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arinemititthe sumuhAdakumArA 158 tae NaM arahA ariTThaNemI kaNhaM vAsudevaM evaM vayAsI- "je SaNaM kahA ! tumaM cAvaIe nae aNuSpavisamANaM pAsettA Thiyae deva bhaekA karisa, tAM tumaM jANijjAsi 'esa NaM se purise' / " tae NaM se kahe vAsudeve arahaM arinemi vaMdai nagaMsai, vaMdittA namasittA jeNeva AbhiseyaM hatthirayaNaM teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA hathigoes, duruhittA jeNeva bAravaI nayarI jeNeva sae gihe teNeva pahArettha gamaNAe / somilassa akAlamacc 159 tae NaM tassa somilamAhaNassa kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe uTThiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalate ayameyAkhve ajjha bie jAya-saMkacye samuSya evaM vasu kahe vAsudeve ahaM abhi pAyabaMdae nige| taM nAyameyaM arayA, viSNAyamevaM arahavA, suyamevaM rahA, siTumeyaM arayA bhavissaha sahassa vAsudevassa taM na najjada NaM kahe vAsudeve mamaM keNa kumAreNaM mArissa" tti kaTTu bhIe tatthe tasie ubbigge saMjAyabhae sayAo gihAo paDiNikkhamai / kaNhassa vAsudevassa bAravaI nayara aNupavimANassa pura sa sapadiditi mAga || - lae gaM se sonile grAhaka vAsudevaM sahasA pAsesA bhIe- Aja saMjAya bhae die caiva ThimevaM kAlaM karor3a, dharaNitalaMsa sayaMgeha 'sa' li sanidhi // laNaM sevAmA pAsa, pAlitA evaM payAsI "esa NaM bho! devAguniyA se somile mAhane apatvipatthae-jAya-siri-hari-dhi-phiti-parivajie, jeNaM mamaM sahAvare kaNIya se serer kumAle aNagAre akAle caiva jIviyAo vavarovie" tti kaTTu somilaM mAhaNaM pAha kaDDhAveda, kaDDhAvettA taM bhUmi pANieNaM abhokkhAvei, anbhokkhAvettA jeNeva sae gihe teNeva uvaage| sarpa gihaM aNuppaviTThe // aMta0 va0 3, a0 8 / 160 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM AravaIe nayarIe kaNhe nAma vAsudeve rAyA-jAva viharai // tatva NaM bAravaIe baladeve nAma rAvA hotyA / / 33 9. ariTThanemititthe sumuhAikumArA 60 ka05 tassa NaM baladevassa raNNo dhAriNI nAmaM devI hotthA--vaNNao // taNaM sA dhAriNI devI agNayA kayAi taMsi tArisagaMsi sayaNijjaMsi- jAva- niyagavayaNamaivayaMtaM sohaM suviNe pAsittANaM paDibuddhA / jahA goyame, navaraM - sumuhe kumaare| paNNAsaM kaNNAo / paNNAsao dAo / coddasa puvbAI ahijjai / vIsaM vAsAiM pariyAo / sesaM siddhaM // taM 161 evaMvi hUe vi tiSNi vi baladeva dhAriNI-suvA / 1 bAe evaM caiva navaraM vasudeva dhaarinnii-mue| evaM-- aNAhiTTI vi vasudeva- dhAriNI- sue / / aMta0 0 3, a0 9-13 / Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10. jAliAI samaNA gAhA-1. jAli. 2. mayAli. 3. uvayAli, 4. purisaseNe ya5. vAriseNe ya / 6. pajjunna 7. saMbaI. aniruddhe, 9 saccanemI ya 10. dahanemI // 1 // 162 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM bAravaI nyrii| tIse NaM bAravaIe-nayarIe-jAva-kaNhe vAsudeve AhevaccaM-jAva-kAremANe pAlemANe vihara // tattha NaM bAravaIe nagarIe vasudeve raayaa|dhaarinnii devI-vaNNao jahA goyamo, navaraM-jAlikumAre / paNNAsao dAo / baarsNgii| solasa vAlA pariyAo / sesaM jahA goyamassa-jAva-settuMje side|| evaM-mayAlI uvayAlI purisaseNe ya vAriseNe ya / evaM-pajjuNNa vi, navaraM-kaNhe piyA, ruppiNI mAyA / evaM-saMbe vi, navaraM-aMbavaI maayaa| evaM--aNiruddha vi, navaraM-pajjuNNe piyA, vedaGamI mAyA / evaM-saccaNemI, navaraM--samuddavijae piyA, sivA maayaa| evaM-daDhaNemI vi savve egagamA // aMta0 va0 4, a0 1-10 / 11. ariTTanemititthe thAvaccAputte aNNe ya bAravaIe kaNho vAsudevo garIe bahiyA yara-koca-sArasva tripaNe nica teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM bAravatI nAma nayarI hotthA-pAINapaDINAyayA udoNavAhiNavitthiNNA navajoyaNavitthiNNA duvAlasajoyaNAyAmA dhaNavai-mai-nimmiyA cAmIyara-pavara-pAgArA nANAmaNi-paMcavaNNakavisIsaga-sohiyA alakApuri-saMphAsA pamaiya-pakkIliyA paccakkhaM devalogabhUyA // tIse gaM bAravaIe nayarIe bahiyA uttarapuratthime disIbhAe revatage nAma panvae hotthA-suMge gagaNatalamaNulihaMtasihare nANAvihaguccha-gumma-layA-valliparigae haMsa-miga-mayUra-koMca-sArasa-cakkavAya-mayaNasAla-koilakulovavee aNegataDa-kaDaga-viyara-ujjhara-pavAyapanbhArasiharapaure accharagaNa-devasaMgha-cAraNa-vijjAharamihuNasaMviciNNe niccacchaNae dasAravara-vIrapurisa-telokka-balavagANaM, some subhage piyadasaNe suruve pAsAIe darisaNIe abhirUve paDirUve // tassa NaM revayagassa adUrasAmaMte, ettha NaM naMdaNavaNe nAmaM ujjANe hotthA-savvojya-puppha-phala-samiddhe ramme naMdaNavaNappagAse pAsAIe darisaNae abhirUve paDirUve // tassa NaM ujjANassa bahumajjhadesabhAe surappie nAmaM jakkhAyayaNe hotthA-divve vnnnno|| tattha gaM bAravaIe nayarIe kaNhe nAmaM vAsudeve rAyA parivasai / se NaM tattha samuddavijayapAmokkhANaM dasahaM dasArANaM-jAva-aNesi ca bahUNaM Isara-talavara-mADaMbiya-koDubiya-inbha-seTThi-seNAvai-satthavAhapabhiINaM, veyaDDhagiri-sAgaraperaMtassa ya zahiNaDDha-bha rahassa, bAravaIe nayarIe AhevaccaM-jAva-pAlemANe viharai // Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ariTunamititthe thAvaccAputte aNNe ya gAhAvaINI thAvaccA tIse ya putto thAvaccAputto 164 tattha NaM bAravaIe nayarIe thAvaccA nAma gAhAvaiNI parivasai-aDDhA-jAva-aparibhUyA // tose NaM thAvaccAe gAhAvaiNIe putte thAvaccAputte nAma satyavAhadArae hotthA--sukumAlapANipAe-jAva-suruve // tae NaM sA thAvaccA gAhAvaiNI taM dAragaM sAiregaaTThavAsajAyayaM jANittA sohaNaMsi tihi-karaNa-nakkhatta-muhattaMsi kalAyariyassa uvaNei-jAva-bhogasamatthaM jANittA battIsAe ibbhakulabAliyANaM egadivaseNaM pANi geNhAvei / battIsao dAo-jAva-battIe inbhakulabAliyAhiM saddhi vipule sadda-pharisa-rasa-hava-gaMdhe paMcavihe mANussae kAmabhoe bhuMjamANe viharai // ariTranemi-samavasaraNaM 165 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM arahA ariTunemI Aigare titthagare so ceva vaNNao dasadhaNussehe nIluppala-gavalaguliya ayasikusumappagAse aTThArasahi samaNa-sAhassIhi, cattAlIsAe ajjiyAsAhasIhiM saddhi saMparivuDe puvvANupuvviM caramANe gAmANugAma duijjamANe suhaMsuheNaM viharamANe jeNeva bAravatI nAma nagarI jeNeva revatagapabvae jeNeva naMdaNavaNe ujjANe jeNeva surappiyassa jakkhassa jakkhAyayaNe jeNeva asogavarapAyave teNeva uvAgacchai, uvAgapichattA sahApaDirUvaM oggahaM ogiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe vihr|| parisA niggyaa| dhammo phhio|| kaNhassa pajjuvAsaNA tae NaM se kaNhe vAsudeve imIse kahAe laTThe samANe koDuMbiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM bayAsI"khiyAmeva bho devANuppiyA ! samAe suhammAe meghogharasiyaM gaMbhIramaharasadaM komuiyaM bheri tAleha // " tae NaM te koDubiyapurisA kaNheNaM vAsudeveNaM evaM vuttA samANA hadvatuTTha-citta-mANaMdiyA-jAva-matthae aMjali kaTu evaM sAmI ! taha tti ANAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNeti, paDisuNettA kaNhassa bAsudevassa aMtiyAo paDinikkhamaMti, paDinikkhamittA jeNeva sabhA suhammA, jeNeva komuiyA bherI, teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA taM meghogharasiyaM gaMbhIramaharasaI komuiyaM bheri tAleti / tao niddha-mahuranAMbhIra-paDisueNaM piva sAraieNaM balAhaeNa aNurasiyaM bherIe // tae NaM tIse komuiyAe bherIe tAliyAe samANIe bAravaIe nayarIe navajoyaNavitthiNNAe duvAlasajoyaNAyAmAe siMghADaga-tiyacaukka-cancara-kaMdara-darI-vivara-kuhara-girisihara-nagaragoura-pAsAya-duvAra-bhavaNa-deula-paDissuyA-sayasahassasaMkulaM karemANe bAravati nari sabbhitara-bAhiriyaM savvao samaMtA sadde viSpasarityA // tae NaM bAravaIe nayarIe navajoyaNavitthiNNAe bArasajoyaNAyAmAe samuddavijayAmokkhA dasa dasArA-jAva-gaNiyAsahassAI komuiyAe bherIe saI sogcA nisamma hatu-cittamANaMdiyA-jAva-harisavasa-visampamANahiyayA vhAyA Aviddha-vagdhAriya-malladAma-kalAvA ahayavattha-caMdaNokinnagAyasarIrA appegaiyA hayagayA evaM gayagayA raha-sIyA-saMdamANIgayA appegaiyA pAyavihAracAreNaM purisavaggurAparikkhittA kaNhassa vAsudevassa aMtiyaM pAubhavisthA / tae NaM se kaNhe vAsudeve samuddavijayapAmokkhe dasa dasAre-jAva-aMtiyaM pAumbhavamANe pAsittA hadvatuTTha-cittamANaMdie-jAva-harisavasavisapamANahiyae koDuMbiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI-- khippAmeva bho devANuppiyA ! cAuraMgiNi seNaM sajjeha, vijayaM ca gaMdhahatthi jvaTThaveha tevi taha tti uvavetti // tae NaM se kaNhe vAsudeve vhAe-jAva-savvAlaMkAravibhUsie vijayaM gaMdhahatthi duruDhe samANe sakoreMTamalladAmeNaM chatteNaM dharijjamANeNaM mahayApaDa-caDagara-baMda-pariyAla-saMparivaDe bAravatIe nayarIe majhamajjhaNaM niggacchai, niggacchitsA jeNeva revatagapavvae jeNeva naMdaNavaNe ujjANe jeNeba surapiyassa jakkhassa jakkhAyayaNe jeNeva asogavara pAyave teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA arahao ariTunemissa chattAijchattaM paDAgAipaDAgaM vijjAhara-cAraNe jaMbhae ya deve ovayamANe uppayamANe pAsai, pAsittA vijayAo gaMdhahatyAo paccoruhai, pacoruhittA arahaM ariTTanemi paMcaviheNaM abhigameNaM abhigacchai...jeNAmeva arahA ariTunemI teNAmeva uvAgacchai, uvAgacchittA arahaM ariTTanemi tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, vaMdai namasai, baMdittA namaMsittA arahao ariTunemissa naccAsanne nAidUre sussUsamANe namasamANe paMjaliuDe abhimuhe viNaeNaM pajjuvAsai // Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 dhammakahANuoge dutIyo khaMdho thAvaccAputtassa pavvajjAsaMkappo 167 thAvaccAputte vi niggae / jahA mehe taheva dhamma soccA nisamma jeNeva thAvaccA gAhAvaiNI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA pAyaggahaNaM karei / jahA mehassa tahA ceva niveyaNA // tae NaM taM thAvaccAputtaM thAvaccA gAhAvaiNI jAhe no saMcAei disayANulomAhi ya visayapaDikUlAhi ya bAhiM AghavaNAhi ya paNNavaNAhi ya saNNavaNAhi ya viNNavaNAhi ya Aghavittae vA paNNavittae vA saNNavittae vA viSNavittae vA tAhe akAmiyA ceva thAvaccAputtassa dAragassa nikkhamaNamaNumannitthA // tae NaM sA thAvaccA gAhAvaiNI AsaNa o abhaTTai abbhattA mahatthaM mahagdhaM maharihaM rAyArihaM pAhuDaM geNhai, geNhittA mitta-nAiniyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNeNaM saddhi saMparivaDA jeNeva kaNhassa vAsudevassa bhavaNavarapaDiduvAra-desabhAe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA paDihAradesieNaM maggeNaM jeNeva kaNhe vAsudeve teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA karayala-pariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu jaeNaM vijaeNaM vaddhAvei, vaddhAvettA taM mahatthaM mahagdhaM maharihaM rAyArihaM pAhuDaM uvaNei, uvaNettA evaM vayAsIevaM khalu devANuppiyA ! mama ege putte yAvaccAputte nAma dArae--iThe kaMte pie maNuNNe maNAme thejje vesAsie sammae bahumae aNumae bhaMDakaraMDagasamANe rayaNe rayaNabhUe jIviyaUsAsae hiyayanaMdijaNae uMbarapuSpha piva dullahe savaNayAe, phimaMga puNa darisaNayAe ? se jahAnAmae uppale ti vA paume ti vA kumude ti vA paMke jAe jale saMvaDDhie novalipAi paMkaraeNaM novalippai jalaraeNaM, evAmeva thAvaccAputte kAmesu jAe bhogesu saMvaDhie novalippa hAmaraeNaM novalippai bhogaraeNaM / se gaM devANuppiyA ! saMsArabhauvvigge bhIe jammaNa-jara-maraNANaM icchai arahao arihanemissa aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM padaittae / ahaNNaM nikkhamaNasavakAraM karemi / taM icchAmi NaM devANuppiyA ! thAvaccAputtassa nikkhamamANassa chatta-mauDa-cAmarAo ya vidinaao| tae NaM kaNhe vAsudeve thAvaccaM gAhAvaiNi evaM vayAsI"acchAhi NaM tuma devANuppie ! sunivvuta-vIsatthA, ahaNNaM sayameva thAvaccAputtarasa dAragassa nikkhamaNasavakAraM karissAmi // " kaNhassa thAvaccAputtassa ya parisaMvAdo 168 tae NaM se kaNhe vAsudeve cAuraMgiNIe seNAe vijayaM hatthirayaNaM durUDhe samANe jeNeva thAvaccAe gAhAvaiNIe bhavaNe teNeva uvAga cchai, uvAgacchittA thAvaccAputtaM evaM vayAsI-- mA gaM tuma devANuppiyA ! muMDe bhavittA pavvayAhi, bhuMjAhi NaM devANuppiyA ! vipule mANussae kAmabhoge mama bAhucchAyapariggahie / kevalaM devANuppiyassa ahaM no saMcAemi vAukAyaM uvarimeNaM gacchamANaM nivArittae / aNNo NaM devANuppiyarasa jaM kiMci AbAhaM vA vAbAhaM vA uppAei, taM savvaM nivAremi // tae NaM se thAvaccAputte kaNheNaM vAsudeveNaM evaM vutte samANe kaNhaM vAsudevaM evaM vayAsI-- "jai NaM devANuppiyA ! mama jIviyaMtakaraM macca ejjamANaM nivAresi, jaraM vA sarIrarUva-viNAsaNi sarIraM aibayamANi nivAresi, tae NaM ahaM tava bAhucchAya-pariggahie viule mANussae kAmabhoge bhaMjamANe viharAmi // " tae NaM se kaNhe vAsudeve thAvaccAputteNaM evaM vRtte samANe thAvaccAputtaM evaM vayAsI-"ee NaM devANupSiyA buraikkamaNijjA, no khalu sakkA subalieNAvi deveNa vA dANaveNa vA nivArittae, naNNatva appaNo kammakkhaeNaM // " tae NaM se thAvaccAputte kaNhaM vAsudevaM evaM vayAsI-"jai NaM ee duraikkamaNijjA, no khalu sakkA subalieNAvi deveNa vA dANaveNa vA nivArittae, naNNattha appaNo kammakkhaeNaM / taM icchAmi NaM devANuppiyA ! aNNANa-micchatta-avirai-kasAya-saMciyassa attaNo kammakkhayaM karittae // kaNhassa jogavakhama-ghosaNA tae NaM se kaNhe vAsudeve yAvaccAputteNaM evaM vRtta samANe koDubiyapurise sahAvei, saddAvettA evaM vayAso---"gacchaha NaM devANuppiyA ! bAravaIe nayarIe siMghADaga-tiga-caukka-caccara-caummuha-mahApaha-pahesu hasthikhaMdha varagadhA mahayA-mahayA saddeNaM ugdhosemANA-ugdhosemANA ugghosaNaM kareha--evaM khalu devANuppiyA ! thAvaccAputte saMsArabhavigge bhIe jammaNa-ara-maraNANaM, icchai arahao ariTTanemissa aMtie muMDe bhavittA pavvaittae, taM jo khalu devANuppiyA ! rAyA vA jubarAyA vA devI vA kumAre vA Isare vA talavare vA koDuMbiyamADaMbiya-inbha-seTi-seNAvai-satyavAhe vA thAvaccAputtaM pavvayaMtamaNu-pabvayai, tassa NaM kaNhe vAsudeve aNujANai pacchAurassa vi ya se mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-parijaNassa jogakkhema-vaTTamANI paDivahai tti kaTu ghosaNaM ghoseha-jAva-ghosati // Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ariTTanemititthe thAvaccAputte aNNe ya 171 thAvaccAputtassa abhinikkhamaNaM 170 tae NaM thAvaccAputtassa aNurAeNaM purisasahassaM nikkhamaNAbhimuhaM vhAyaM savvAlaMkAravibhUsiyaM patteyaM-patteyaM purisasahassavAhiNIsu sibiyAsu duruDhaM samANaM mitta-nAi-parivuDaM thAvaccAputtassa aMtiyaM pAunbhUyaM // tae NaM se kaNhe vAsudeve purisasahassaM aMtiyaM pAumbhavamANaM pAsai, pAsittA koDuMbiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI-"jahA mehassa nikkhamaNAbhiseo, khippAmeva bho devANuppiyA ! aNegakhaMbha-sayasaziviTTha-jAva-sIyaM uvaTThavaha // tae NaM se thAvaccAputte bAravatIe nayarIe majhamajjhaNaM niggacchai, niggacchittA jeNeva revatagapabvae jeNeva naMdaNavaNe ujjANe jeNeva surappiyassa jakkhassa jakkhAyayaNe jeNeva asogavarapAyave teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA arahao ariTTanemissa chattAichattaM paDAgAipaDAgaM vijjAhara-cAraNe jaMbhae ya deve ovayamANe uppayamANe pAsai, pAsittA soyAo paccoruhai // sissabhikkhAdANaM tae NaM se kaNhe vAsudeve thAvaccAputtaM purao kAuM jeNeva arahA ariTunemI teNeva uvAgacchati, uvAgacchittA arahaM ariTTanemi tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM kareti, karettA vaMdati namasati, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI-esa NaM devANupiyA ! thAvaccAputte" thAvaccAe gAhAvaiNIe ege putte i8 kaMte pie maNuNNe maNAme thejje besAsie sammae bahumae aNumae bhaMDakaraMDagasamANe rayaNe rayaNabhUe jIviyaUsAsae hiyayanaMdijaNae uMbarapuppha piva dullahe savaNayAe, kimaMga puNa darisaNayAe ? se jahAnAmae uppale ti vA paume ti vA kumude ti vA paMke jAe jale saMvaDDhie novalippada paMkaraeNaM nobalippai jalaraeNaM, evAmeva thAvaccAputte kAmesu jAe bhogesu saMvaDDhie novalippai kAmaraeNaM novalippai bhogaraeNaM / esa NaM devANuppiyA ! saMsArabhavige bhIe jammaNa-jara-maraNANaM, icchai devANuppiyANaM aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaittae / amhe NaM devANuppiyANaM sissabhikkhaM dalayAmo / paDicchaMtu NaM devANuppiyA ! sissabhikkhaM" // tae NaM arahA ariTunemI kaNheNaM vAsudeveNaM evaM vutte samANe eyamaTTha samma paDisuNei // tae NaM se thAvaccAputte arahao ariTunemissa aMtiyAo uttarapuratthimaM disIbhAyaM avakkamai, sayameva AbharaNa-mallAlaMkAraM omuyi| tae NaM sA thAvaccA gAhAvaiNI haMsalakkhaNeNaM paDasADaeNaM AbharaNa-mallAlaMkAra paDicchai, hAra-vAridhAra-siMduvAra-chinnamuttAvalippagAsAI aMsUNi viNimmuyamANI-viNimmuyamANI royamANI-royamANI kaMdamANI-kaMdamANI vilavamANI-vilavamANI evaM vayAsa:"jaiyavvaM jAyA ! ghaDiyavvaM jAyA ! parakphamiyavvaM jAyA ! assiM ca NaM aTTha no pamAeyavvaM / amhaMpiNaM eseva magge bhavau tti kaTTa thAvaccA gAhAvaiNI arahaM ariTunemi vaMdati namaMsati, vaMdittA namaMsittA jAmeva disi pAunbhUyA tAmeva disi paDigayA // " thAvaccAputtassa pavvajjAgahaNaM 172 tae NaM se thAvaccAputte purisasahasseNaM saddhi sayameva paMcamuTThiyaM loyaM karei, karettA jeNAmeva arahA ariTunemI teNAmeva uvAgacchai, uvAgacchittA arahaM ariTTanemi tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA baMdai namasai-jAva-pavvaie // thAvaccAputtassa aNagAracariyA 173 tae NaM se thAvaccAputte aNagAre jAe-iriyAsamie-jAva-guttabaMbhayArI akohe-jAva-niruvaleve, kaMsapAIva mukkatoe-jAva-kammanigyA yaNaTThAe evaM ca NaM viharai // tae NaM se thAvaccAputte arahao ariTunemissa tahArUvANaM therANaM aMtie sAmAiyamAiyAiM coddasapubvAiM ahijjai, ahijjittA bahUhi cauttha-chaTThadvama-dasama-buvAlasehiM mAsaddhamAsakhamahaM appANaM bhAvemANe viharai // thAvaccAputtassa jaNavayavihAro selagapure samosaraNaM ca 174 tae NaM arahA ariTunemI thAvaccAputtassa aNagArassa taM inbhAiyaM aNagAra-sahassaM sIsattAe dalayai // tae NaM se thAvaccAputte aNNayA kayAiM arahaM ariTTanemi vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI--"icchAmi gaM bhaMte ! turbhehi abbhaNaNNAe samANe aNagArasahasseNaM saddhi bahiyA jaNavayavihAraM viharittae / Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge dutIyo khaMdho ahAsuhaM devANuppiyA! tae NaM se thAvaccAputte aNagArasahasseNaM saddhi bahiyA jaNavayavihAraM viharai / / selagarAyAgamaNaM 175 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM selagapure nAma nagare hotthaa| subhUmibhAge ujjANe / selae raayaa| paumAvaI devii| maMDue kumAre juvraayaa| tassa NaM selagassa paMthagapAmokkhA paMca maMtisayA hotthA-uppattiyAe-jAda-pAriNAmiyAe uvaveyA rajjadhuraM citayaMti // thAvaccAputte selagapure samosaDhe / rAyA nigge| selagassa gihidhamma-paDivattI 176 tae NaM se selae rAyA thAvaccAputtassa aNagArassa aMtie dhamma soccA evaM vayAsI "jahA NaM devANuppiyANaM saM aMtie bahave uggA uggaputtA muMDA bhavittANaM agArAo aNacAriyaM pabvaiyA, tahA NaM ahaM no saMcAemi-jAva-pabvaittae, ahaM NaM devANuppiyANaM aMtie paMcANuvvaiyaM-jAva-gihidhamma pddijjissaami|" ahAsuhaM devANuppiyA! mA paDibaMdha karehi // tae NaM se selae rAyA thAvaccAputtassa aNagArassa aMtie paMcANudhvaiyaM-jAva-gihidhamma uvasaMpajjai // selagassa samaNovAsaga-cariyA 177 tae NaM selae rAyA samaNovAsae jAe--abhigayajIvAjIve appANaM bhAvamANe viharaI // paMthagapAmokkhA paMca maMti-sayA samaNovAsayA jAyA // thAvaccAputte bahiyA jaNavayavihAraM viharai // sogaMdhiyAe sudaMsaNe seTThI 178 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sogaMdhiyA nAma nayarI hotthaa-vnnnno| nIlAsoe ujjaanne-vnnnno| tattha NaM sogaMdhiyAe nayarIe sudaMsaNe nAmaM nayaraseTThI parivasai, aDDhe-jAva-aparibhUe / sogaMdhiyAe suyaparivAyagAgamaNaM teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sue nAma parivvAyae hotthA--riuvaya-jajubveya-sAmaveya-athavvaNaveya-sadvitaMtakusale saMkhasamae laTTha paMcajama-paMcaniyamajuttaM soyamalayaM dasappayAraM parivvAyagadhammaM dANadhammaM ca soyadhammaM ca titthAbhiseyaM ca AghavemANe paSNavemANe dhAuratta-vattha-pavara-parihie tidaMDa-kuMDiya-chatta-chanAlaya-aMkusa-pavittaya-kesari-hatthagae parivvAyagasahasseNaM saddhi saMparivaDe jeNeva sogaMdhiyA nayarI jeNeva parivvAyagAvasahe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA parivAyagAvasahaMsi bhaMDaganikkhevaM karei, karettA saMkhasamaeNaM appANaM bhAvamANe vihri|| tae NaM sogaMdhiyAe nagarIe siMghADaga tiga-caukka-caccara-caummuha-mahApaha-pahesu bahujaNo aNNamaNNassa evamAikkhai--evaM khalu sue parivvAyae ihamAgae iha saMpatte iha samosaDhe iha ceva sogaMdhiyAe nayarIe parivvAyagAvasahaMsi rAkhasamaeNaM appANaM bhAvamANe vihri|| parisA niggayA! sudaMsaNo vi NIti // suyaparibvAyageNa soyamalaya-dhammovaeso 180 tae NaM se sue parivvAyae tIse parisAe sudaMsaNassa ya aNNesi ca bahUNaM saMkhANaM parikahei-evaM khalu sudaMsaNA! amhaM soyamUlae dhamme pnnnnte| se vi ya soe duvihe paNNatte, taM jahA-davasoe ya, bhAvasoe y| davvasoe udaeNaM maTTiyAe y| bhAvasoe dambhehi ya maMtehi y| jaM NaM amhaM devANuppiyA! kiMci asuI bhavai taM savvaM sajjo puDhavIe Alippai, tao pacchA suddhaNa bAriNA pakkhAlijjai, tao taM asuI suI bhavai / evaM khalu jIvA jalAbhiseya-pUyappANo aviggheNaM saggaM gacchati // Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arihane mititthe thAbaccAputte aNNe ya sudaMsaNassa soyamUlaya-dhammapaDivattI 181 tae NaM se sudaMsaNe suyassa aMtie dhamma soccA haTThatu8 suyassa aMtiyaM soyamUlayaM dhamma geNhai, geNhitA parivvAyae viuleNaM asaNa pANa-khAima-sAimeNaM paDilAbhamANe saMkhasamaeNaM appANaM bhAvemANe viharai // tae NaM se sue parivvAyae sogaMdhiyAo nayarIo niggacchAi, niggacchittA bahiyA jaNavayavihAra vihr|| soyamaladhammavisae thAvaccAputtassa sudaMsaNeNa saMvAdo cAujjAmiyadhammovaesoya 182 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM thAvaccAputtassa samosaraNaM / parisA niggyaa| sudaMsaNo vi nniih| thAvaccAputtaM vaMbai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI-tumhANaM kimUlae dhamme paNNate? tae NaM thAvaccAputte sudaMsaNeNaM evaM vutte samANe sudaMsaNaM evaM vayAsI-sudaMsaNA! viNayamUlae dhamme pnnnntte| se viya viNae duvihe paNNatte, taM jahA--agAra-viNae aNagA raviNae y| tattha NaM je se agAraviNae, se NaM paMca aNuvvayAI, satta sikkhAvayAiM ekkArasa uvaasgpddimaao| tattha NaM je se aNagAraviNae, se NaM cAujjAmA, taM jahA-savvAo pANAivAyAo veramaNaM, sabvAo musAvAyAo veramaNaM savvAo aviNNAdANAo beramaNaM, savvAo bahiddhAdANAo veramaNaM / icceeNaM duviheNaM viNayamUlaeNaM dhammeNaM ANupuSvaNaM aTThakammapagaDIo khabattA loyaggapaTThANA bhavaMti // 183 tae NaM thAvaccAputte sudaMsaNaM evaM vayAsI-tunbhaNNaM sudaMsaNA! kimUlae dhamme paNNatte ? amhANaM devANuppiyA! soyamalae dhamme paNNatte -jAvakhalu jIvA jalAbhiseya-pUyappANo aviggheNaM saggaM gacchati // tae NaM thAvaccAputte sudaMsaNaM evaM vayAsI"sudaMsaNA! se jahAnAmae keha purise ega mahaM ruhirakayaM vatthaM ruhireNa ceva dhovejjA, tae NaM sudaMsaNA! tassa ruhirakayassa vatyassa ruhireNa ceva pakkhAlijjamANassa asthi kAi sohI? no iNa? sm?| evAmeva sudaMsaNA! dubbhaM pi pANAivAeNaM-jAva-bahibAdANeNaM natthi sohI, jahA tassa ruhirakayassa vatthassa rahireNaM ceva pakkhAlijjamANassa natthi sohii| sudaMsaNA ! se jahAnAmae kei purise egaM mahaM ruhirakayaM vatthaM sajjiya-khAreNaM AliMpai, AliMpittA payaNaM Aruhei AruhettA uNhaM gAhei, tao pacchA suddhaNaM vAriNA dhovejjaa| se nUNaM sudaMsaNA ! tassa ruhirakayassa vatthassa sajjiya-khAreNaM aNulittassa payaNaM Aruhiyassa uNhaM gAhiyassa suddheNaM vAriNA pakkhAlijjamANassa sohI bhavai ? haMtA bhavai / evAmeva sudaMsaNA! amhaM pi pANAivAyaveramaNeNaM-jAva-bahiddhAdANaveramaNeNaM atyi sohI, jahA yA tassa ruhirakayassa vatthassa sajjiyakhAreNaM aNulittassa payaNaM Aruhiyassa uNhaM gAhiyassa suddhaNaM vAriNA pakkhAlijjamANassa atthi sohI // sudaMsaNassa viNayamUlaya-dhammapaDivattI 184 tattha NaM sudaMsaNe saMbuddhe thAvaccAputtaM vaMdai namasai, vaMvittA namaMsittA evaM vayAsI-- icchAmi NaM bhaMte ! tubhaM aMtie dhamma soccA jaannitte| tae NaM thAvaccAputte aNagAre sudaMsaNassa tose ya mahaimahAliyAe mahaccaparisAe cAujjAmaM dhammaM kahei, taM jahA-- savvAo pANAivAyAo veramaNaM, savvAo musAbAyAo veramaNaM, savvAo adiNNAdANAo veramaNaM, savvAo bahiddhAdANAo beramaNaM-jAvatae NaM se suvaMsaNe samaNovAsae jAe-abhigayajIvAjIve-jAva-samaNe niggaMthe phAsuesaNijjeNaM asaNa-pANa-khAima-sAimeNaM vatyapaDiggaha-kaMbala-pAyapuMchaNeNaM osaha-bhesajjeNaM pADihArieNa ya pIDha-phalaga-sejjA-saMthAraeNaM paDilAbhemANe viharai // suyeNa sudasaNassa paDisaMbodho 185 tae NaM tassa suyassa parivvAyagassa imose kahAe laTThassa samANassa ayameyAhave ajjhathie-jAva-saMkappe samuppajjitthA-evaM khalu sudaMsa NeNaM soyadhammaM vippajahAya viNayamUle dhamme paDivaNNe, taM seyaM khalu mama sudaMsaNasta diddhi vAmettae puNaravi soyamUlae dhamme Agha Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge dutIyo khaMdho vittae tti kaTTa evaM saMpehei, saMpehettA parivvAyagasahasseNaM saddhi jeNeva sogaMdhiyA nagarI jeNeva parivvAyagAvasahe teNeva uvAgacchaha, uvAgacchittA parivvAyagAvasahaMsi bhaMDaganikkhevaM karei, karettA dhAuratta-vattha-pavara parihie pavirala-parivvAyageNaM saddhi saMparikhuDe parivvAyagAvasahAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA sogaMdhiyAe nayarIe majasaMmajjheNaM jeNeva sudaMsaNassagihe jeNeva sudaMsaNe teNeva uvAgacchai // tae NaM se sudaMsaNe taM suyaM ejjamANaM pAsai, pAsittA no abbhuTThai na paccuggacchaI no ADhAi no baMdai tusiNIe saMciTThai / tae NaM se sue parivvAyae sudaMsaNaM aNabbhuTThiyaM pAsittA evaM vayAsItuma NaM sudaMsaNA! aNNayA mama ejjamANaM pAsittA abbhuTThasi paccuggacchasi ADhAsi vaMdasi, iyANi sudaMsaNA! tuma mama ejjamANaM pAsittA no abbhuTThasi no paccuggacchasi no ADhAsi no vaMdasi / taM kassa gaM tume sudaMsaNA! imeyArUve viNayamUle dhamme paDivaNe ? 186 tA tae NaM se sudaMsaNe sueNaM parivvAyageNaM evaM vutte samANe AsaNAo abbha Tui, abbhuTThatA karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu suyaM parivAyagaM evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA! arahao ariTTanemissa aMtevAsI thAvaccAputte nAma aNagAre puvANuputi caramANe gAmANugAmaM dUijjamANe ihamAgae iha ceva nIlAsoe ujjANe vihri| tassa NaM aMtie viNayamUle dhamme paDivaNNe // tae NaM se sue parivAyae sudaMsaNaM evaM vayAsI"taM gacchAmo NaM sudaMsaNA! tava dhammAyariyassa thAvaccAputtassa aMtiyaM pAunbhavAmo, imAiM ca NaM eyArUvAiM aTThAI heUiM pasiNAI kAraNAiM vAgaraNAI pucchaamo| taM jai me se imAiM aTThAI heUI pasiNAI kAraNAiM vAgaraNAI vAgarei, tao NaM vaMdAmi namasAmi / aha me se imAiM aTThAI heUI pasiNAiM kAraNAI vAgaraNAI no vAgarei, tao NaM ahaM eehi ceva ahiM hehi nippaTapasiNavAgaraNaM karissAmi // suyassa thAvaccAputteNa saha saMvAdo 187 tae NaM se sue parivvAyagasahasseNaM sudaMsaNeNa ya seTThiNA saddhi jeNeva nIlAsoe ujjANe jeNeva thAvaccAputte aNagAre teNeva uvA gacchai, uvAgacchittA thAvaccAputtaM evaM vayAsI"jattA te bhaMte ? javaNijjaM te (bhaMte ) ? avvAbAhaM (te bhaMte )? phAsuyaM vihAraM (te bhaMte ?)" 6e Na se thAvaccAputte aNagAre sueNaM parivvAyageNaM evaM vutte samANe suyaM parivvAyagaM evaM vayAsI-"suyA ! jattAvi me javaNijja pi meM avvAbAhaM pi me phAsuyaM vihAraM pi meN"| jattAipadavicAraNA tae NaM se sue thAvaccAputtaM evaM vayAsI--ki te bhaMte ! jattA ? suyA! jaNNaM mama nANa-dasaNa-caritta-tava-saMjamamAiehiM joehi jayaNA, se taM jttaa| se ki te bhaMte ! javaNijjaM? suyA ! javaNijje duvihe paNNatte, taM jahAiMdiyajavaNijje ya noiMdiyajavaNijje y| se ki taM iMdiyajavaNijje? suyA! jaNaM mamaM sotidiya-kkhidiya-dhANidiya-jibhidiya-phAsidiyAI niruvahayAI vase vaTuMti, se taM iNdiyjvnnijje| se ki taM noiMdiyajavaNijje? suyA! jaNNaM mama koha-mANa-mAyA-lobhA khoNA uvasaMtA no udayaMti, se taM noiNdiyjvnnijje| se ki te bhaMte ! avvAbAhaM ? suyA ! jaNNaM mama bAiya-pittiya-sibhiya-sannivAiyA vivihA rogAyaMkA no udIreMti, se taM avvAbAhaM / se ki te bhaMte! phAsuyaM bihAraM? Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ animitatve dhAvavAle aNe ya 41 suyA | jaNaM ArAmetu unhAtu delegu samAsu pacAsu itthI-pazu-paMga-vivajjiyAsu basahI pArihAriyaM pIr3a kalana- sejjAsaMdhArayaM ogiritA NaM viharAmi se taM phAlu bihAraM // sarisavANaM bhavakhAbhavattaviyAraNA 188 sarisavayA te bhaMte ! kiM bhakkhayA ? abhakkhayA ? suyA ! sarisavayA bhakkhayA fva abhakkhayA vi / se keNa NaM bhaMte! evaM vRNvada sarisavadA navayA vi amakyA vi? suyA ! sarisavayA duvihA paNNattA, taM jahA -- mittasarisavayA ya dhaNNasarisavayA ya / tattha NaM je te mittasarisavayA te tivihA paNNattA, taM jahA sahajApayA sahayayA sahIliyA, te naM samagANaM nibaMdhAnaM abhayA / tattha NaM je te dhaNNasarisavayA te dubihA paNNattA, taM jahA satyapariNayA ya asatyapariNayA the / tattha Na je te asatyapariNayA te NaM samaNANaM niggaMthANaM abhakkhayA / tattha NaM je te satyapariNayA te dubihA paNNattA, taM jahA phAsuvA ya aphAsuyA the| aphAsuyA NaM suyA ! samaNANaM niggaMthANaM no bhakyA / tattha NaM je te phAsUyA te dubihA paNNattA, taM jahA esaNijjA ya aNesaNijjA ya / tattha NaM je te aNesaNijjA te NaM samaNANaM niggaMthANaM abhakkhayA / satya se esA te duhi paNNattA, taM jahA jAiyA ya ajAiyA the / tattha NaM je te ajAiyA te NaM samagANaM nithArNa abhavakhayA / tattha NaM je te jAiyA te dubihA paNNattA, taM jahA ladvA ya aladvA ya / tattha NaM je te aladdhA te NaM samaNANaM niggaMthANaM abhakkhayA / tattha NaM je te laDhA te NaM samaNANaM niggaMthANaM bhakkhayA / eeNaM aTThaNaM suyA ! evaM vaccai -- sarisavayA bhakyA vi abhakkhayA vi // kulatthANaM bhavakhAbhavattaviyAraNA 189 kulatthA te bhaMte! ki bhakyA ? abhakyA ? suyA ! kulatthA bhakyA vi abhakkhayA vi| se keNa NaM bhaMte! evaM mucca kulatyA navakhevA vi anayA vi? suyA! kulatvA dubihAtA taM ahA- datyikulatthAya dhaSNakulavA tha tattha NaM je te itthikulatthA te tivihA paNNattA, taM jahA kulavahuyA iya kulamAuyA i ya kuladhUyA i ya / te NaM samaNANaM niggaMthANaM abhakkhayA / tattha NaM je te dhaSNakulatthA te dubihA paNNattA, taM jahA - satyapariNayA ya asatyapariNayA ya / tattha NaM je te asatyapariNayA te NaM samagANaM niggaMthANaM abhakkheyA / tattha NaM je te satyapariNayA te dubihA paNNattA, taM jahA- phAsUyA ya aphAsuyA ya / aphAsuyA NaM suyA ! samaNANaM niggaMthANaM no bhakkhayA / tattha NaM je te phAsUyA te duvihA paNNattA, taM jahA- esaNijjA ya aNesaNijjA ya / tattha NaM je te aNesaNijjA te NaM samaNANaM nigANaM abhakkhayA / tattha NaM je te esaNijjA te dubihA paNNattA, taM jahA jAiyA ya ajAiyA ya / tattha NaM je te ajAiyA te NaM samaNANaM nimgaMthANaM abhakkhayA 60 ka0 6 KH Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 190 dhammakA dutIya po tattha NaM je te jAiyA te buvihA paNNattA, taM jahA -ladvA ya aladdhA ya / sattha NaM je te aladvA te NaM samaNANaM niggaMthANaM abhakkhayA / tattha NaM je te laDhA te NaM samaNANaM niggaMthANaM bhavakhayA / 192 eevaM aguvA evaM bakulA bhAvi azyA vi // ! mAsANaM bhaSaNAbhaktavicAraNA mAsA te bhaMte! kiM bhakkhayA ? abhakkhayA ? suyA! mAsA bhakveyA vi abhavakheyA vi| se keNaTuNaM bhaMte! evaM buccai - mAsA bhakkhayA va abhavakhayA vi? suyA ! mAsA tivihA paNNattA, taM jahA-kAlamAsA ya, atthamAsA ya dhaNNamAsA ya / satya je te kAlamAtA te bubAsavihAnnatA saMhAsanavAe Asoe kalie mamAsire se mAhe phalguNe yete sAhe jeTThAmUle AsADhe / te NaM samaNANaM niggaMthANaM abhaSakheyA / tattha NaM je te atthamAsA te dubihA paNNattA, taM jahA- hiraNNamAsA ya suvaNNamAsA ya / te NaM samaNANaM nimgaMdhANaM abhakveyA / tattha NaM je te dhaNNamAsA te duvihA paNNattA, taM jahA- satyapariNayA ya asatyapariNayA / tattha NaM je te asatthapariNayA te paM samaNANaM niggaMthANaM abhakkhayA / tattha NaM je te satyapariNayA te duvihA paNNattA, taM jahA- phAsUyA va aphAsuyA meM aphAyA NaM suyA ! samaNANaM niggaMthANaM no bhakyA / tattha NaM je te phAsUyA te duvihA paSNatA, taM jahA- esaNijjA ya aNesaNijjA ya / tattha NaM je te aNesaNijjA te NaM samaNAnaM niggaMthANaM abhakkhayA / tattha gaM je te esaNijjA te dubihA paNNattA, taM jahA- jAiyA ya ajAiyA ya / tattha NaM je te ajAiyA te NaM samaNANaM niggaMthANaM abhakkhayA / tattha NaM je te jAiyA te dubihA paNNattA, taM jahA - laddhA ya aladdhAya / tattha NaM je te aladdhA te NaM samaNANaM niggaMthANaM abhakkhayA / tattha NaM je te laDhA te NaM samaNANaM niggaMthANaM bhakkhayA / eevaM anasuyA! evaM buvaha mAtA bhajeA vi amakyA di ega - akkhayAipadaviyA raNA 191 ege ? dube bhavaM ? apavAda bhayaM ? ambara] [bha] ? aTTie ? agapa-bhAva-bhavie ? supA e vi ahaM duve vivi ahaM e vi jahaM avadvae vi ahaM agabhUya-bhAva-bhavie vi yahaM / sekeTTaNaM bhaMte! ege vi ahaM ? duve vi ahaM ? akkhae vi ahaM ? avae vi ahaM ? avaTTie vi ahaM ? aga bhUya-bhAva-bhavie vi ahaM ? suyA! daNvaTTayAe ege vi ahaM, nANadaMsaNaTTayAe duve va ahaM, esaTuyAe anakhae vi ahaM, ambae vi ahaM, avaTTie vi ahaM, uvaogaTTayAe aNegabhUya-bhAva-bhavie vi ahaM // suyasta parivvAyagasahasseNa saha pavvajjA ettha NaM se sue saMbuddhe thAvaccAputaM vaMdai namasai, vaMdittA namasittA evaM kyAsI"icchAmi NaM bhaMte! tunbhaM aMtie kevalipaNNattaM dhammaM nisAmittae / " lae gaM vAvacyA anagAre suvAsa cAumA dhammaM kaheMdra / / tae NaM me sue parivyAdhae vAyarasa aMtie dhammaM socyA nisamma evaM kyAsI- icchAmi meM bhaMte parivyAsaha sa saMparivaDe devAguppiyANaM aMtie muMDe bhavittA pavvaittae / mahAdeviyA // ! taNaM se sue parivvAyae uttarapuratthime disIbhAe avakkamai, avakkamittA tidaMDayaM ca kuMDiyAo ya chattae meM channAlae ya aMkusae ya patti ya kesariyAo ya dhAurattAo ya egaMte eDeDa, sayameva siMhaM uppADeda, uppADettA jeNeva thAvaccAputte aNagAre teNeva uarccha, uvAgacchittA yAvaccAputtaM aNagAraM vaMdai namasai, vaMditA namasittA thAvaccAputtassa aNagArassa aMtie muMDe bhavitA pavvaie / sAmAipamAiyAiM coddasapuSvAiM ahijjai // Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ariTumamititthe thAvaccAputte aNNe ya suyassa jaNavayavihAro 193 tae NaM thAvaccAputte suyassa aNagArasahassaM sIsanAe viyarai / tae NaM thAvaccAputte sogaMdhiyAo navarIo nIlAsoyAo uujANAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA hiyA jaNavayavihAra vihri| thAvaccAputtassa parinivvANaM 194 tae NaM se thAvaccAputte aNagArasahasseNaM saddhi saMparivur3e jeNeva puMDarIe pazvae teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA puMDarIyaM pavvayaM saNiyaM-saNiyaM duruhaha, duruhittA meghaghaNasannigAsaM devasannivAyaM puDhavisilApaTTayaM paDilehei, paDilehettA-jAva-saMlehaNA-bhUsaNA-bhUsie bhattapANa-paDiyAikkhie pAovagamaNaM Nuvanne / tae NaM se thAvaccAputte bahUNi vAsANi sAmaNNapariyAgaM pAuNittA, mAsiyAe salehaNAe attANaM mUsittA, saTTi bhattAI aNasaNAe chedittA-jAva-kevalavaranANadaMsaNaM samuppADettA tao parachA siddha buddhe mutte aMtagaDe parinivvuDe svvdukkhpphonne|| suyassa selagapurAgamaNaM selagassa ya abhinikkhamaNAbhilAso sae NaM se sue aNNayA kayAi jeNeva selagapure nagare jeNeva subhUmibhAge ujjANe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA ahApaDirUvaM oggahaM ogihitA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe vihri| parisA niggyaa| selao niggacchai / tae NaM se selae suyassa aMtie dhamma soccA niptamma hadvatu? sudhaM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, pharetA vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI-sahAmi NaM bhaMte! niggaMthaM pAvayaNaM-jAva-navaraM devANuppiyA ! paMthagapAmokkhAI paMca maMtisayAI ApucchAmi, maMDuyaM ca kumAraM rajje tthaami| tao pacchA devANupiyANaM aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvayAmi / ahAsuhaM devaannuppiyaa|| tae NaM se selae rAyA selagapuraM nagaraM aNuppavisai, aNuppavisittA jeNeva sae gihe jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA teNeva uvAgacchai, uvAgarichattA sIhAsaNe saNNisaNNe // 196 tae NaM se selae rAyA paMthagapAmokkhe paMca maMtisae saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI "evaM khalu devANuppiyA! mae suyassa aMtie dhamme nisaMte, se vi ya me dhamme icchie paDicchie abhiruie| tae NaM ahaM devANuppiyA! saMsAra-bhauvvigge bhIe jammaNa-jara-maraNANaM suyassa aNagArassa aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pabdhayAmi / tumbhe NaM devANuppiyA! kiM kareha ? ki vavasaha ? ki bhe hiyaicchie sAmatthe ? tae NaM te paMthagamAmokkhA paMca maMtisayA selagaM rAyaM evaM vayAsI"jai NaM tumbhaM devANuppiyA ! saMsArabhaviggA-jAva-pavvayaha, amhaM NaM devANuppiyA! ke aNNe AhAre vA AlaMbe kA? amhe vi ya NaM devANuppiyA! sNsaarbhutthivggaa-jaav-pbvyaamo| jahA NaM devANuppiyA! amhaM bahUsu kajjesu ya kAraNesu ya kuDubasu ya maMtesu ya gujjhesu ya rahassesu ya nicchaesu ya ApucchaNijje paDipucchaNijje, meDhI pamANaM AhAre AlaMbaNaM cakkhU, meDhIbhUe pamANabhUe AhArabhUe AlaMbaNabhUe cavakhubhUe, tahA NaM padhvaiyANa vi samANANaM bahUsu kajjesu ya-jAva-cakkhubhUe // " tae NaM se selage paMthagapAmokkhe paMca maMtisae evaM vayAsI"ja i NaM devANuppiyA ! tumbhe saMsArabhauvviggA-jAva-pavvayaha, taM gacchaha NaM devANuppiyA ! saesu-saesa kuDaMbesu jeTTaputte kuDaMbamajjhe ThAvettA purisasahassavAhiNIo sIyAo durUr3hA samANA mama aMtiyaM pAunbhavaha" / te vi taheva pAunbhavati / / selagaputtamaMDuyassa rAyAbhiseyo 197 tae NaM se selae rAyA paMca maMtisayAI pAunbhavamANAI pAsai, pAsittA hatuTu koDaMbiyapurise saddAvei, sahAvettA evaM kyAsI khippAmeva bho devANuppiyA! maMDuyassa kumArassa mahatthaM mahagdhaM maharihaM viulaM rAyAbhiseyaM uvaTThaveha / tae NaM te koDubiyapurisA maMDuyassa kumArassa mahatthaM mahagdhaM maharihaM viulaM rAyAbhiseyaM uvaTThati / / tae NaM se selae rAyA bahUhi gaNanAyagehi ya-jAva-saMdhivAlehi ya saddhi saMparibuDe maMDuyaM kumAra-jAva-rAyAbhiseeNaM abhisiMcai / tae NaM se maMDue rAyA jAe-mahayAhimavaMta-mahaMta-malaya-maMdara-mahiMdasAre-jAva-rajjaM pasAsemANe viharai / / Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge dutIyo khaMdho selayassa pavvajjA tae NaM se selae maMDuyaM rAyaM aapucchi|| tae NaM maMDue rAyA koDaMbiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI"khippAmeva bho devANuppiyA! selagapuraM nayaraM Asiya-sitta-suiya-sammajjiovalitaM-jAva-sugaMdhavaragaMdhiyaM gaMdhavaTTibhUyaM kareha ya kAraveha ya, eyamANattiyaM paccappiNaha // " tae NaM se maMDue doccaM pi ko biyapurise evaM vayAsokhippAmeva bho devANuppiyA! selagassa raNo mahatthaM mahagdhaM maharihaM viulaM nikkhamaNAbhiseyaM kareha ? jaheva mehassa taheva navaraMpaumAvatI devI aggakese paDicchai, sacceva paDiggahaM gahAya sIyaM duruhai / avasesaM taheva-jAvatae NaM se selage paMcahi maMtisahi saddhi ? sayameva paMcamuTThiyaM loyaM karei, karetA jeNAmeva sue teNAmeva uvAgacchai, uvAgacchittA suyaM aNagAraM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA vaMdai nmsi-jaav-pvvie| tae NaM se selae aNagAre jAe-jAva-kammanigghAyaNaTThAe evaM ca NaM vihri|| tae NaM se selae suyassa tahArUvANaM therANaM aMtie sAmAiyamAiyAI ekkArasa aMgAI ahijjai, ahijjittA bahUhi cauttha-chaTuTThamadasama-duvAlasehi mAsaddhamAsakhamahi appANaM bhAvamANe vihri|| suyassa puMDarIyapavvae parinivvANaM 199 tae NaM se sue selagassa aNagArassa tAI paMthagapAmokkhAiM paMca aNagArasayAI sIsattAe viyri| tae NaM se sue aNNayA kayAi selagapurAo nagarAo subhUmibhAgAo ujjANAo paDinikkhamai, paDimikkhamittA bahiyA jaNavayavihAraM vihri|| tae NaM se sue aNagAre aNNayA kayAi teNaM aNagArasahasseNaM saddhi saMparivuDe puvANupuci caramANe gAmANugAma dUijjamANe suhaMsuheNaM viharamANe jeNeva puMDarIyapavvae-jAva-savvadukkhappahINe // 200 selagassa rogAtakA tae NaM tassa selagassa rAyarisissa tehi aMtehi ya paMtehi ya tucchehi ya lUhehi ya arasehi ya virasehi ya sIehi ya uNhehi ya kAlAikkaMtehi ya pamANAikkaMtehi ya niccaM pANabhoyaNehi ya payai-sukumAlassa suhociyassa sarIragaMsi veyaNA pAubbhUyA ujjlaa-jaavdurhiyaasaa| kaMDu-dAha-pittajjara-parigayasarIre yAvi viharai / tae NaM se selae teNaM rogAyaMkeNaM sukke bhukkhe jAe yAvi hotthA / tae NaM se selae aNNayA kayAi puvANuvvi crmaanne-jaav-vihrii|| parisA niggyaa| maMDuo vi niggao selagaM aNagAraM baMdai namasai pajjuvAsai / / 201 selagassa maMDuyakayA tigicchA tae NaM se maMDue rAyA selagassa aNagArassa sarIragaM sukka bhukkhaM savvAbAhaM sarogaM pAsai, pAsittA evaM vayAsI"ahaNaM bhaMte! tumbhaM ahApavahi tegicchiehi ahApavattaNaM osaha-bhesajja-bhattapANeNaM tegicchaM aauttttaavemi| tubha NaM bhaMte ! mama jANasAlAsu samosaraha, phAsu-esaNijjaM pIDha-phalaga-sejjA-saMthAragaM ogiNhittANaM viharaha // " tae NaM se selae aNagAre maMDuyassa raNNo eyama8 taha tti pddisunnei|| tae NaM se maMDue selagaM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA jAmeva disi pAubbhUe tAmeva disi pddige| tae NaM se selae kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe-jAva-uTTiyammi sUre sahassa-rassimmi diNayare teyasA jalate sa-bhaMDa-mattovagaraNamAyAe paMthagapAmoohi paMcahi aNagArasaehiM saddhi selagapuramaNuppavisai, aNupavisittA jeNeva maMDuyassa raNNo jANasAlA teNeva uvAgacchA, uvAgacchittA phAsu-esaNijja pIDha-phalaga-sejjA-saMthAragaM ogiNhittANaM vihr||| tae NaM se maMDue tegicchie saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI"tubbhe NaM devANuppiyA ! selagassa phAsu-esaNijjeNa osaha-bhesajja-bhattapANeNaM tegicchaM Auddeha // " Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ariTTanemititthe thAvaccAputte aNNe ya 45 tae NaM te tegicchiyA maMDueNaM raNNA evaM buttA samANA haTTatuTThA selagasta ahApavattehi osaha-bhesajja-bhattapAhi tegicchaM AuTRti, majjapANagaM ca se uvadisaMti // tae NaM tassa selagassa ahApavattehi osaha-bhesajja-bhattapANehi majjapANae ya se rogAyake uvasaMte yAvi hotthA--haDhe mallasarIre jAe vavagayarogAyaMke // selagassa pamattavihAre 202 tae NaM se selae taMsi rogAyakasi uvasaMtasi samANaMsi taMsi vipule asaNa-pANa-khAima-sAime majjapANae ya mucchie gaDhie giddhe ajjhovavane osane osanavihArI, pAsatthe pAsatyavihArI kusIle kusIlavihArI pamatte pamattavihArI saMsate saMsattavihArI uubaddhapIDha-phalaga-sejjA-saMthArae pamatte yAvi viharai, no saMcAei phAsu-esaNijjaM pIDha-phalaga-sejjA-saMthArayaM paccappiNittA maMDuyaM ca rAyaM ApucchittA bahiyA jaNavayavihAraM vihritte|| paMthagaM aNagAraM veyAvaccakara ThAvettA selagasissANaM vihAro 203 tae NaM tesi paMthagavajjANaM paMcaNhaM aNagArasayANaM aNNayA kayAi egayao sahiyANaM samuvAgayANaM saNNisaNNANaM saNNiviTThANaM puva rattAvarattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramANANaM ayameyArUve ajjhathie-jAva-samuppajjitthA evaM khalu selae rAyarisI caittA rajja -jAva-pavvaie viule asaNa-pANa-khAima-sAime majjapANae ya mucchie no saMcAei phAsu-esaNijjaM pIDha-phalaga-sejjA-saMthArayaM paccappiNittA maMDuyaM ca rAyaM ApugchichattA bahiyA jaNabapavihAraM viharittae / no khalu kappAi devANuppiyA ! samaNANaM niggaMthANaM osannANaM pAsatthANaM kusIlANaM pamattANaM saMsattANaM uu-baddha-pIDha-phalaga-sejjAsaMthArae pamatANaM vihritte| taM seyaM khalu devANuppiyA! amhaM kallaM selaga rAyarisiM ApucchitA pADihAriyaM pIDha-phalaga-sejjA-saMthArayaM paccappiNittA selagassa aNagArassa paMthayaM aNagAraM veyAvaccakaraM ThAvettA bahiyA abbhujjaeNaM jaNavayavihAreNaM viharittae- evaM saMpeheti, saMpehettA kallaM jeNeva selae rAyarisI teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA selayaM rAyarisiM ApucchittA pADihAriyaM pIDha-phalaga-sejjA-saMthArayaM paccappiNaMti, paccappiNittA paMthayaM aNagAraM veyAvaccakara ThAti, ThAvettA bahiyA jaNavayavihAraM viharati / / majjapamattassa selagassa paMthageNaM cAummAsiya-khAmaNA 204 tae NaM se paMthae selagassa sejjA-saMthAraya-uccAra-pAsavaNa-khella-siMghANamatta-osaha-bhesajja-bhattapANaeNaM agilAe viNaeNaM veyAvaDiyaM karei // tae NaM se selae aNNayA kayAi kattiya-cAummAsiyaMsi viulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM AhAramAhArie subahuM ca majjapANayaM pIe paccAvaraNhakAlasamayaMsi suhppsutte|| tae NaM se paMthae kattiya-cAummAniyaMsi kayakAussagge devasiyaM paDikkamaNaM paDikkate, cAummAsiyaM paDikkamiDakAme selagaM rAyarisi khAmaNaTThayAe sIseNaM pAesu saMghaTTei / selagassa kovo paMthaeNaM khAmaNA ya 205 tae NaM se selae paMthaeNaM sIseNaM pAesu saMghaTTie samANe Asurutte ru? kuvie caMDikkie misimisemANe uTTha'i, urduttA evaM vayAsI "se kesa NaM bho ! esa apatthiyapatthae, duraMta-paMta-lakkhaNe, hoNapuNNacAusie, siri-hiri-dhii-kitti-parivarijae, je NaM mamaM suhapasuttaM pAesu saMghaTTei?" tae NaM se paMthae selaeNaM evaM butte samANe bhIe tatthe tasie karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTTa evaM bayAsI"ahaM NaM bhaMte ! paMthae kayakAussagge devasiyaM paDikkamaNaM paDikkate, cAummAsiyaM khAmemANe devANuppiyaM vaMdamANe sIseNaM pAesu saMghaTTemi / taM khAmemi NaM tubbhe devANupiyA ! khamaMtu NaM devANu ppiyA ! khaMtumarahaMti NaM devANupiyA ! nAi bhujjo evaMkaraNayAe" tti kaTu selayaM aNagAraM eyamaTTha sammaM viNaeNaM bhujjo-bhujjo khAmei // selagassa puNo abbhujjayavihAro 206 tae NaM tassa selagassa rAyarisissa paMthaeNaM evaM vuttassa ayameyArUve ajjhathie citie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA evaM khalu ahaM caittA rajjaM-jAva-pavvaie osane osanavihArI, pAsatthe pAsatthavihArI kusIle kusIlavihArI pamatte pamattavihArI Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge dutIyo khaMdho saMsatte saMsatavihArI uubaddha-pIDha-phalaga-sejjA-saMthArae pamatte yAvi vihraami| taM no khalu kappada samaNANaM nigaMthANaM osannANaM pAsatthANaM kusIlANaM pamattANaM saMsattANaM uubaddha-pIDha-phalaga-sejjA-saMthArae pamattANaM vihritte| taM seyaM khalu me kallaM maMDuyaM rAyaM ApuchichattA pADihAriyaM pIDha-phalaga-sejjA-saMthAragaM paccappiNittA paMthaeNaM aNagAreNaM saddhi bahiyA abbhujjaeNaM jaNavayavihAreNaM viharittae-evaM saMpehei, saMpehettA kallaM maMDayaM rAyaM ApUcchittA pADihAriyaM pIDha-phalaga-sajjA-saMthAragaM paccappiNittA paMthaeNaM aNagAreNaM saddhi bahiyA abbhujjaeNaM jaNavaya-vihAreNaM viharai // selagakahovasaMhAreNovaeso 207 evAmeva samaNAuso! je niggaMthe vA niggaMthI vA osapne osantravihArI, pAsatthe pAsatthavihArI kusIle kusaulavihArI pamatte pamata vihArI saMsate saMmattavihArI uubaddha-pIDha-phalaga-sejjA-saMthArae pamatta viharai, se NaM ihaloe ceva bahaNaM samaNANaM bahaNaM samINaM bahUrNa sAvayANaM bahUNaM sAviyANa ya hIlaNijje nidaNijje khisaNijje garahaNijje paribhavaNijje, paraloe vi ya gaM Agacchai bahUNi daMDagANi ya agAdiyaM ca NaM aNavayagga-dohamaddhaM cAuraMta-saMsAra katAraM bhujjo-bhujjo aNupariyaTTissai // selagasamIve selagasissANaM puNo AgamaNaM 208 . tae NaM te paMthagavajjA paMca aNagArasayA imIse kahAe laddhaTTA samANA aNNamaNNaM saddAveti, saddAvettA evaM bayAsI "evaM khala devANupiyA! selae rAyarisI paMthaeNaM aNagAreNaM saddhi bahiyA abbhujjaeNaM jaNavayavihAreNaM viharai / taM seyaM khalu devANupiyA ! amhaM selagaM rAyarisiM upasaMpajjittANaM viharattie"-evaM saMpeheti, saMpehettA selagaM rAyarisi uvasaMpajjitANaM viharati / 209 puDarIyapavae sosi selagAINaM nivvANaM tae NaM se selae rAyarisI paMthagapAmokkhA ya paMca aNagArasayA jeNeva puMDarIe pavae teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchitA puMDarIyapadhvayaM saNiyaM-saNiyaM duruhaMti, duruhitA mevaghaNasannigAsaM devasannivAyaM puDhavisilApaTTayaM paDilehaMti, paDilehittA-jAva-saMlehaNA-jhUsaNA-jhasiyA bhattapANa-paDiyAikkhiyA pAovagamaNaM NuvannA // tae NaM se selae rAyarisI paMthagapAmokkhA ya paMca aNagArasayA bahaNi vAsANi sAmaNNapariyAgaM kAuNitA, mAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhUsitA, saTThi bhattAI aNasaNAe chedittA-jAva-kevalavaranANadaMsaNaM samuppADetA tao pacchA siddhA buddhA muttA aMtagaDA parinivaDA savvadukkhappahINA // evAmeva samaNAuso ! jo niggaMtho vA niggaMthI vA anbhujjaeNaM jaNavaya-vihAreNaM biharai, se NaM ihaloe ceva bahUNaM samaNANaM bahUNaM samaNINaM bahUNaM sAvagANaM bahaNaM sAviyANa ya accaNijje baMdaNijje namasaNijje payaNijje sakkAraNijje sammANaNijje kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM vigaeNaM pajjuvAsaNijje bhavai / paraloe viyaNaM no bahUNi hatthaccheyaNANi ya kaNNaccheyaNANi ya nAsAchayaNANi ya evaM hiyayaupAyaNANi ya vasaNuppAyaNANi ya ullaMbaNaNi ya pAvihiDa, puNo aNAiyaM ca NaM aNavadagaM dIhamaddhaM cAurataM saMsArakaMtAraM biiiiviss| vRttikRtA samuddhatA nigamanagAthA-- 210 siDhiliya-saMjama-kajjA vi hoiuM ujjamaMti jai pcchaa| saMvegAo te selao vva ArAhayA hoMti // 1 // -NAyA0 su0 1 a0 5 / Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12. rahanemisamaNassa rAjImaie samuddhAro 211 soriyapurammi nayare, Asi rAyA mahiDDhie / 'vasudeva' ti nAmeNaM, rAyalakkhaNasaMjue // 1 // tassa bhajjA dube AsI, 'rohiNI-devaI' thaa| tAsi doNhaM duve puttA, iTThA 'rAma-kesavA' // 2 // soriyapurambhi nayara, Asi rAyA mhiddddhie| 'samuddavijae' nAma, raaylkkhnnsNjue||3|| tassa bhajjA 'sivA' nAma, tIse putte mhaayse| bhagavaM 'aridvanemi' tti loganAhe damIsare // 4 // soriTTaneminAbho u, lkkhnn-ssr-sNjuo| aTThasahassa-lakkhaNadharo, goyamo kaalgcchvii||5|| bajarisaha-saMdhayaNo, samacauraMso ssodro| tassa 'rAyamaIkanna' bhajjaM jAyai kesavo // 6 // aha sA rAyabarakatA, susIlA caarpehnnii| sandha-lakSaNa-saMtrA, vijjusoyaamnnippbhaa||7|| ahAha jagao tIse, vAsudevaM mahiDDhiyaM / ihAyaccha mAro, jahA se kanaM dAmi'haM // 8 // samvosahIhiM havio, maya-ko jy-mNglo| vivajuyala-parihio, AbharaNehiM vibhUsio // 9 // mattaM ca gaMdhahatthi ca, vAsudevassa jeTTagaM / ArUDho sohae ahiyaM, sire cUDAmaNI jahA // 10 // aha UsieNa chatteNa, cAmarAhi ya sohio| dasAracakkeNa ya so, sabvao privaario||11|| cauraMgiNIe seNAe, raiyAe jhkkm| tuDiyANa saninAeNaM, divvaNaM gagaNaM phuse // 12 // 212 eyArisIe iDDhIe, juIe uttamAi y| niyagAo bhavaNAo, nijjAo vahipuMgavo // 13 // aha so tattha nijjato, dissa pANe bhayadue / vAhi paMjarehiM ca, saMniruddha sudukkhie // 14 // jIviyaMtaM tu saMpatte, maMsaTThA bhkkhiymbe| pAsittA se mahApanne, sAhiM iNamabyavI // 15 // ariTunemIkassa aTThA ime pANA, ee savve suhesinno| bAhiM paMjarehi ca, sanniruddhA ya acchiyA? // 16 // sArahIaha sArahI tao bhaNai, ee bhaddA u paanninno| tujjhaM vivAhakajjammi, bhoyAveuM bahuM jaNaM // 17 // ariTunemIsoUNa tassa vayaNaM, bahupANa-viNAsaNaM / citei se mahApatra, sANukkose jie hio // 18 // jai majjha kaarnn| ee, hammati subaha jiyA / na me eyaM tu nissesaM, paraloge bhvissii||19|| so kuMDalANa juyalaM, suttagaM ca mhaayso| AbharaNANi ya savANi, sArahissa paNAmai // 20 // magapariNAmo yakao, devA ya jahoiyaM samoiNNA saciDDhAi saparisA, nikkhamaNaM tassa kAuM je // 21 // deva-maNussaparivuDo, sibiyA-rayaNaM tao samArUDho / nikkhamiya bAragAo, revayaryAmma Thio bhagavaM // 22 // ujjANaM saMpatto, oiNNo uttamAu soyaao| sAhassIya parivuDo, aha nikkhamaI ucitAhiM // 23 // aha se sugaMdhagaMdhIe, turiyaM mauakuMcie / sayameva lucaI kese, paMcaDhAhiM samAhio // 24 // vAsudevo ya NaM bhaNai, luttakesaM jiiNdiyN| icchyimaNorahaM turiyaM, pAvasu taM dmiisraa!||25|| nANeNaM dasaNaNaM ca, caritaNa taheva ya / khaMtIe muttIe, vaDDhamANo bhavAhi ya // 26 // evaM te rAma-kesavA, dasArA ya bahU jaNA / ari?Nemi vaMdittA, aigayA bAragApuri // 27 // 213 soUNa rAyakannA, pavvajjaM sA jiNassa unIhAsA ya nirANaMdA, sogeNa u samucchiyA // 28 // rAImaI vicitei, dhiratthu mama jIviyaM / jA'haM teNaM pariccattA, seyaM pavvaiyaM mama // 29 // aha sA bhamarasannibhe, kucca-phaNaga-sAhie / sayameva luMcai kese, dhiimaMtI vavassiyA // 30 // vAsudevo ya NaM bhaNai, lutakesi jiiMdiyaM / saMsArasAgaraM ghoraM, tara kanne ! lahuM lahuM // 31 // sA pamvaiyA saMtI, pavvAvesI tahiM bahuM / sayaNaM pariyaNaM ceva, sIlavaMtA bahussuyA // 32 // Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 dhammakahANuoge dutIyo khaMdho 214 giri revayayaM jaMtI, vAseNultA u aNtraa| vAsaMte aMdhayAraMmi, aMto layaNassa sA ThiyA // 33 // cIvarAI visAraMtI, jahA jAyatti paasiyaa| rahanemI bhaggacitto, pacchA diTThoya tIi vi // 34 // bhIyA ya sA tarhi daTuM, egate saMjayaM tayaM / bAhAhi kAu saMgolpha, vevamANI nisIyaI // 35 // rahanemIaha so vi rAyaputto, samuddavijayaMgao / bhIyaM paveviyaM daTuM, imaM vakkamudAhare // 36 // 'rahanemI' ahaM bhadde !, surUve ! cAruhiNI ! / mamaM bhayAhi suyaNu, na te pIlA bhavissai // 37 // ehi tA bhuMjimo bhoe, mANussaM khu sudullahaM / bhuttabhogA puNo pacchA, jiNamaggaM carissimo // 38 // rAimaI-- daLUNa rahanemi taM, bhaggujjoya-parAjiyaM / rAImaI asaMbhaMtA, appANaM saMvare tahi // 39 // aha sA rAyavaraka trA, suTThiyA niymvve| jAI kulaM ca saulaM ca rakkhamANI tayaM vae // 40 // jai si rUveNa vesamANo, lalieNa nl-kbro| tahA vi te na icchAmi, jai si sakkhaM purNdro||41|| pakkhaMde jaliaM joI, dhamakeuM durAsayaM / neNchaMti baMtayaM bhottaM, kule jAyA agaMdhaNe / / dhiratthu tejasokAmI, jo taM jIviyakAraNA / vaMtaM icchasi AveDaM, seyaM te maraNaM bhave // 42 // ahaM ca bhogarAyassa, taM ca si aNdhgvhinno| mA kule gaMdhaNA homo, saMjamaM nihuo cara // 43 // jai taM kAhisi bhAvaM, jA jA dicchasi nArio / vAyAiddho bva haDho, adviappA bhavissasi // 44 // ' govAlo bhaMDavAlo vA, jahA tddvvnnissro| evaM aNissaro taM pi, sAmaNNama bhavissasi // 45 // kohaM mANaM nigihittA, mAyaM lobhaM ca savvaso / iMdiyAI base kAuM, apANaM uvasaMhare // rahanemI-- tIse so vayaNaM soccA, saMjayAe subhAsiyaM / aMkuseNa jahA nAgo, dhamme saMpaDivAio // 46 // 2 maNagutto vayagutto, kAyagutto jiiNdio| sAmaNNaM niccalaM phAse, jAvajjIvaM daDhavvao // 47 // uggaM tavaM carittANaM, jAyA buNNi vi kevalI / savvaM kammaM khavittANaM, siddhi pattA aNuttaraM // 4 // evaM kareMti saMbuddhA, paMDiyA paviyakkhaNA / viNiyadvRti bhogesu, jahA so purisottamo // 49 // 3 tti bemi // utta0 a0 22 / 1. dasa0 a0 2 gA0 6-9 2. dasa0 a0 2 gA0 10 3. dasa0 a0 2 gA0 11 Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13. pAsatitye aMgaI supaiTTho puNNabhaddAI ya gAhA 1 caMde, 2. sUre, 3 sukhe, 4. bahuputtiya, 5. punna, 6. mANibhadde ya / 7. datte, 8. sive, 9. bale yA, 10. aNADhie caiva boddhavve // 1 // 215 te kAle teNaM samaeNaM rAyagihe nayare / guNasilae ceie / seNie rAyA / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAmI samosaDhe, parisA niggayA / caMdeNa joisiMdeNa vaDDhamANasamavasaraNe naTTavihI 216 te kANaM teNaM samaeNaM cande joisinde joisarAyA candavaDasara vimANe sabhAe suhammAe candaMsi sIhAsaNaMsi caha sAmANiyasAhassIhi jAva- viharai / imaM ca NaM kevalakappaM jambuddIvaM dIvaM viuleNaM ohiNA AbhoemANe AbhoemANe pAsai, pAsitA samaNaM bhagavaM mahAvIraM, jahA sUriyA, Abhiogie deve saddAvei, saddAvettA - jAva-surindAbhigamaNajoggaM karettA tamANattiyaM paJcappiyanti / susarA ghaNTA - jaav-vivvnnaa| navaraM jANavimANaM joyaNasahassavitthiNNaM addhatevaTTijoyaNasamUsiyaM, mahindajAo paNuvIsaM joyaNamUsio, sesaM jahA sUriyAbhassa, jAva- Agao / naTTavihI, taheva paDigao / "bhante" tti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM0 pucchaa| sarIraM aNupaviTThA0 kUDAgArasAlA, puvvabhavo evaM khalu goyamA ! - caMdassa joisiMdassa puvvabhavavaNNaNe aMgaikahA 217 teNaM phAleNaM teNaM samaeNaM sAvatthI nAmaM nayarI hotthA / koTThae ceie| tattha NaM sAvatthIe aGgarDa nAmaM gAhAvaI hotyA aDDhe -jAva aparibhUe / tae NaM se aI gAhAvaI sAvatthIe nayarIe bahUNaM nagaranigama jahA ANando || teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM pAse NaM arahA purisAdANIe Aigare, jahA mahAvIro, navassehe solasehi samaNa - sAhassIhi aTThatIsAe ajjiyA - sahassehi, jAva-koTTae samosaDhe / parisA niggayA / / tae NaM se aI gAhAvaI imIse kahAe laTTha samANe haTTa jahA kattio seTTI tahA niggacchai jAva- pajjuvAsai dhammaM soccA nisamma, jaM navaraM, "devANuppiyA ! jeTTaputtaM kuDumbe ThAvemi / taNaM ahaM devANuppiyANaM- jAva- pavvayAmi" / jahA gaGgadatte tahA pavvae - jAva-guttabambhayArI // taNaM se aGgaI aNagAre pAsassa arahao tahArUvANaM therANaM antie sAmAiyamAiyAI ekkArasa aGgAI ahijjara, ahijjittA bahUhi cauttha- jAva-bhAvemANe bahUiM vAsAiM sAmaNNa-pariyAgaM pAuNai / pANittA addhamAsiyAe saMlehaNAe to bhattAiM aNasaNAe cheittA virAhiyasAmaNNe kAlamA se kAlaM kiccA candavaDisa vimANe uvavAiyAe sabhAe devasayaNijjaMsi devasantarie cande joisindattAe jvavanne // tae NaM se cande joisinde joisarAyA ahuNovavastre samANe paJcavihAe pattIe pajjattIbhAvaM gacchai, taM jahA - 1. AhArapajjattIe, 2. sarIrapattIe, 3. indiyapajjattIe 4. sAsosAsapajjattIe, 5. bhAsAmaNapajjattIe // caMdassa ThiI, mahAvidehe siddhI ya 218 " candassa NaM bhante ! joisindassa joisaranno ke iyaM kAlaM ThiI pannattA ?" "goyamA ! paliovamaM vAsasyasahassama bhahiyaM / evaM khalu goyamA ! candassa-jAva - joisarano sA divvA deviDhI0 / " " cande NaM bhante ! joisinde joisarAyA tAo devalogAo AukkhaeNaM bhavakkhaeNaM ThiikkhaeNaM caittA kahi gacchivi, kahi vavajjihiti ?" "goyamA ! mahAvidehe vAse sijjhihida- jAva savvadukkhANamaMtaM kAhii / / " gha0 ka0 7 For Private Personal Use Only Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge dutIyo khaMdho 222 pAsatitthe supaiTTho aNagAro vaDDhamANasamosaraNe sUreNa naTTavihI 219 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe nAma nayare / guNasilae ceie| seNie raayaa| samosaraNaM / jahA cando tahA sUro vi Agao, -jAva-naTTavihi uvadaMsittA pddigo| sUrassa putvabhavo 220 punvabhavapucchA / sAvatthI nayarI / supai8 nAma gAhAvaI hotthA aDDhe-jAva-aparibhUe jaheva aGgaI-jAva - viharai / pAso samosaDho, jahA aGgaI taheva pavvaie, taheva virAhiyasAmaNNe-jAva-mahAvidehe vAse sijjhihii-jAva-antaM karehii // puSphi0 uvaM0 3, a0 2 / puNNabhadde aNagAre puNNabhaddadeveNa vaDDhamANa-parisAe naTTavihI 221 teNaM kAleNaM teNaM samayeNaM rAyagihe nAma nayare / guNasilae ceie| seNie raayaa| sAmI samosarie / parisA niggayA / teNaM kAleNaM teNaM samayeNaM puNNabhadde deve sohamme kappe puNNabhadde vimANe sabhAe suhammAe puNNabhadaMsi sIhAsaNaMsi cahi sAmANiyasAhassIhiM, jahA sUriyAbho - jAva-battIsaivihaM naTTavihiM uvadaMsittA jAmeva disi pAubbhUe tAmeva disi paDigae / kuuddaagaarsaalaa| puNNabhaddadevassa puvvabhavo punvbhvpucchaa| "evaM khalu goyamA ! - teNaM kAleNaM teNaM samayeNaM iheva jambuddIve dIve bhArahe vAse maNivaiyA nAmaM nayarI hotthA riddhasthimiyasamiddhA-jAva-vaNNao / cando raayaa| tArAiNe ceie| tattha NaM maNivaiyAe nayarIe puNNabhadde nAma gAhAvaI parivasai addddhe-jaav-apribhuue| teNaM kAleNaM teNaM samayeNaM therA bhagavanto jAisaMpannA-jAva-jIviyAsamaraNabhayavippamukkA bahussuyA bahuparivArA pubvANupudvi-jAva-samosaDhA / parisA niggayA / tae NaM se puNNabhadde gAhAvaI imIse kahAe laTTha, haTTha-jAva-jahA paNNattIe gaGgadatte, taheva niggcchi-jaav-nikkhnlo-jaavguttbmbhyaarii|| tae NaM se puNNabhadde aNagAre therANaM bhagavantANaM antie sAmAiyamAiyAI ekkArasa aGgAiM ahijjai / ahijjittA bahUhi cautthachaTTama -jAva-bhAvittA bahUI vAsAI sAmaNNapariyAyaM paaunni| pAuNittA mAsiyAe saMlehaNAe saddhi bhattAI aNasaNAe chaittA Aloiya paDikkante samAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA sohamme kappe puNNabhadde vimANe ubavAyasabhAe devasayaNijjaMsi-jAva-bhAsAmaNapajjattIe / 223 evaM khalu goyamA ! puNNabhaddeNaM deveNaM sA divvA deviddddhii-jaav-abhismnnaagyaa"| puNNabhaddassa NaM bhante ! devassa kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA? goyamA ! do sAgarovamAI ThiI pnnttaa| puNNabhadde NaM bhante ! deve tAo devaloyAo-jAva-kahi gacchihii, kahiM uvavajjihii ? goyamA ! mahAvidehe vAse sijjhihii-jAva-savvadukkhANaM antaM kaahii|| pUpphi0 u03, a05| mANibhadde samaNe mANibhaddadeveNa vaDDhamANa-samosaraNe naTTavihI 224 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe nyre| guNasilae ceie| seNie raayaa| sAmI samosarie // teNaM kAleNaM teNaM samayeNaM mANibhadde deve sabhAe suhammAe mANibhadaMsi sIhAsaNaMsi cahi sAmANiyasAhassIhi jahA puNNabhaddI taheva AgamaNaM, naTTavihI / mANibhaddadevassa punvabhavvo 225 puvabhavapucchA / maNivaiyA nayarI, mANibhadde gAhAvaI, therANaM antie pabvajjA, ekkArasa aGgAI ahijjai, bahUI vAsAI pariyAo, mAsiyA saMlehaNA, saddhi bhattAI - mANibhadde vimANe uvavAo, ze sAgarovamAI ThiI, mahAvidehe vAse sijjhihii-jAva-savvadukkhANamaMtaM kaahii|| puSphi0 uvaM0 3, a06| dattAI aNNe aNagArA 226 7 evaM datte, 8 sive, 9 bale, 10 aNADhie, sabve jahA puNNabhadde deve / saGkesi do sAgarovamAI ThiI / vimANA devasarisanAmA / putvabhave datte candaNAnAmAe, sive mahilAe, bale hatthiNapure nayare, aNADhie kaakndiie| ceiyAI jahA sNghnniie|| puphphi0 uvaM0 3, a07-10 / Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14. jiyasattu-subuddhikahANayaM caMpAnayarIe jitasatturAyA subuddhiamacce ya 227 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM caMpA nAma nyrii| pRSNabhadde ceie| jiyasattU raayaa| dhAriNI devii| adINasattU kumAre juvarAyA vi hotyaa| subuddhI amacce-jAva-rajjadhurAcitae, samaNovAsae / pharihodagavaNNao tIse NaM caMpAe nayarIe bahiyA uttarapurasthimeNaM ege pharihodae yAvi hotthA-meya-vasA-ruhira-maMsa-pUya-paDala-poccaDe mayaga-kalevarasaMchapaNe amaNuNNa caNNaNaM amaNupaNe gaMdheNaM amaNuNNe raseNaM amaNuNNe phAseNaM, se jahAnAmae--ahimaDe i vA gomaDe i vA - jAvamaya-kuhiya-viNaDha-kimiNa-vAvaNNa-durabhigaMdhe kimijAlAule saMsate asui-vigy-biibhcch-drisnnijje| bhaveyArUve siyA ? no iga? sama8 / etto aNidvaitararAe ceva akaMtatarAe ceva appiyatarAe ceva amaNuSNatarAe ceva amaNAmatarAe ceva gaMdhaNaM paNNatte // 228 229 jiyasattuNA pANabhoyaNapasaMsA tae NaM se jiyasattU rAyA aNNayA kayAi hAe kayabalikamme-jAva-appamahagghAbharaNAlaMkiyasarIrai bahUhiM rAIsara-jAva-satyavAhapabhiIhiM saddhi bhoyaNamaMDavaMsi bhoyaNavelAe suhAsaNavaragae viulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM AsAemANe visAemANe paribhAemANe paribhuMjemANe evaM ca NaM viharai / jimiyabhuttuttarAgae vi ya NaM samANe AyaMte cokkhe paramasuibhUe tasi vipulaMsi asaNa-pANa-khAimasAimaMsi jAyavimhae te bahave rAIsara-jAva-satyavAhapabhiIo, evaM vayAsI-- aho NaM devANuppiyA ! ime maNuNNe asaNa-pANa-khAima-sAime vaNNeNaM uvavae gaMdheNaM uvavee raseNaM uvavee phAseNaM uvavee assAyaNijje visAyaNijje pINaNijje dIvaNijje dappaNijje mayaNijje bihaNijje snvidiygaay-plhaaynnijje|| tae NaM te bahave rAIsara-jAva-satyavAhapabhiIo jiyasattuM rAyaM evaM vayAsItaheva NaM sAmI ! jaNNaM tumbhe vayaha-aho NaM ime maNuNNe asaNa-pANa-khAima-sAime vaNNaNaM uvvee-jaav-svidiygaay-plhaaynnijje|| yasta rAyA muddhA ! imeNA raNA dona vimha subuddhiNA puggalassa suhAsuhapariNamaNakahaNaM 230 tae NaM jiyasattU rAyA subuddhi amaccaM evaM vayAsI aho NaM devANuppiyA subuddhI! ime maNuSNe asaNa-pANa-khAima-sAime-jAva-savidiyagAya-palhAyaNijje // tae NaM subuddhI jiyasattussa raNNo eyamaTThano ADhAi no pariyANAi tusiNIe saMciTrai / tae NaM jiyasattU rAyA subuddhi doccaM pi taccaM pi evaM vayAsI-- aho NaM devANuppiyA subuddhI ! ime maNuNNe asaNa-pANa-khAima-sAime-jAva-savidiyagAyapalhAyaNijje // tae NaM se subuddhI amacce jiyasattuNA raNNA doccaM pi taccaM pi evaM vutte samANe jiyasattuM rAyaM evaM vayAsI-'no khalusa AmI ! amhaM eyaMsi maNuNNaMsi asaNa-pANa-khAima-sAimaMsi kei vimhe| evaM khala sAmI ! subibhasahA vi poggalA dubibhasaddattAe pariNamaMti, duribhasaddA vi poggalA sunbhisaddattAe pariNamaMti / suruvA vi poggalA durUvattAe pariNamaMti, durUvA vi poggalA surUvattAe pariNamaMti / subbhigaMdhA vi poggalA dubbhigaMdhattAe pariNamaMti, dunbhigaMdhA vi poggalA subibhagaMdhattAe prinnmNti| surasA vi poggalA durasattAe pariNamaMti, durasA vi poggalA surasattAe prinnmNti| suhaphAsA vi poggalA duhaphAsattAe pariNamaMti, duhaphAsA vi poggalA suhaphAsattAe pariNamaMti, paoga-vIsasA-pariNayA vi ya NaM sAmI! poggalA pnnnnttaa||" tae NaM jiyasattU rAyA subuddhissa amaccassa evamAikkhamANassa bhAsamANassa paNNavemANassa parUvamANassa eyamaTThano ADhAi no pariyANAI tusiNIe saMciTThai / Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 231 jiyasattaNA karihodagassa garahA tara se jisa rAvA aNNayA kavAi vhAe AbaMdhabarae mahayAbhaha caDagara-AtavAhiNaAe nijAmAne taskarahodayas adUrasamaMte bII // tae niyatatt rAvA tarasa pharihoyagassa amegaM gaMdhe abhibhae samAne saevaM uttarimyameNaM Ahe, pitA etaM avakkamada, avayakamitA yahave Isara-jA-satyavApabhio evaM vavAsI - aho NaM devANuppiyA ! ime pharihodae amaNuNNe vaNNeNaM jAva amaNuSNe phAseNaM, se jahAnAmae - - ahimaDe i vA jAva amaNAmatarAe caiva gaMdheNaM paNNatte // lae seba Isara- jAva- satyavApabhaya evaM bAsI taheba NaM taM sAmI ! jaM gaM tumbhe yayaha--aho NaM ime pharihovara amaya jAva amaraNe phAseNaM, se jahAnAmae-ahimaDe i vA jAva amaNAmatarAe ceva gaMdheNaM paNNatte // tae NaM se jiyasattU rAyA subuddhi amabhvaM evaM vayAsI - aho NaM subuddhI ! ime pharihodae amaguNNe vaNNeNaM-jAva- amaNe phAseNaM, se jahAnAmae - ahimaDe i vA jAva amaNAmatarAe ceva gaMdheNaM paNNatte // subuddhiNA puNo vi puggalasahAvavaNaNaM 232lae se buddhI amace jiyassaraNI evam no AvAda mI pariyANA siNIe ci tae NaM se jiyasattU rAyA subuddhi amacaM doccaM pi taccaM pi evaM vayAsIaho NaM subuddhI! hame karihobae amaguNaM varNa-jAva-ama phAse se jahAnAmae - - ahimaDe i vA jAva amaNaH matarAe ceva gaMdheNaM paNNatte / / dhammaka hANuoge dutIyo baMdho tae NaM se subuddhI avarace pharihosa keMdra bimhae nivasatuNA raNNA doSavaM pi tacvaM pi evaM muse samANe evaM bayAsI-molU sAmI ! ahaM esi evaM khalu sAmI ! vogya satAe pariNamati-jAba-haphAsA viyogAlA guphAsattAe pariNamati / paloga-bIsattA-pariNayA viva sAmI ! poggalA paNNattA // " jiyasamA virodho 233lae jisa rAyA subuddhi ama evaM vavAsI "mANaM tumaM devAciyA! adhyA ca paraM ca bhayaM ca bahUhi va sannAbhAvAhi chatAbhiniveseNa va buggAmA budhyAemANe baharAhi" // subuddhiNA jalasodhaNaM 234lae subuddhista imevA athie-jAvaka samuyajitvA aho gaMjiyasa rAyA saMte tacetahie bhakti eNa nAye to use seyaM khalu mama jiyasatussa raraNo saMtANaM taccAnaM tahiyA avitahANaM sambhUyANaM jiNapaNNa tANaM bhAvA abhigamamavAe evama uvANAta evaM saMtApacaiehi puriseohi saddha aMtarAvanAo nae gha penTara, gehitA saMjJAkAlasarpati vinamasi nisaMta-yadinisaMtaMsi gaMgeva pharihodae teca upAgaccha uvAgacchitA taM pharihodagaM gaNhA veda, mhAvilA nava pagAla gAlAvettA navaesu ghaDae pakkhivAve, pakkhivAvettA sajjakhAraM pakkhivAvei, vAtAyimudie kArAvaM, kArAvettA satarataM parivA parivAsA do pi navae paDhae gAlAve, gAlAvetA nava pada parivAda, kkhivAvettA sajjakhAraM pakkhivAveda, Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jiyasattu-subuddhikahANayaM pakkhivAvettA laMchiya-mahie kArAvei, kArAvettA sattarattaM parivasAvei, parivasAvettA taccaM pi navaesu paDaesu gAlAvei, gAlAvettA navaesu ghaDaesu pakkhibAvei, pakkhivAvettA sajjakhAraM pakkhivAvei, pakkhivAvettA laMchiya-muddie kArAvei, kArAvettA sattarattaM saMvasAveI / evaM khalu eeNaM uvAeNaM aMtarA gAlAvemANe aMtarA pakkhivAvemANe aMtarA ya saMvasAvemANe sattasattayarAiMdiyAiM privsaavei| tae NaM se pharihodae sattamaMsi sattayaMsi pariNamamANasi udagarayaNe jAe yAvi hotthA--acche patthe jacce taNue phAliyavaNNAbhe vaNNaNaM uvavee gaMdhaNaM uvavee raseNaM uvavee phAseNaM uvavee AsAyaNijje visAyaNijje pINaNijje dIvaNijje dappaNijje mayaNijje bihaNije samvidiyagAya-palhAyaNijje / / subuddhiNA jalapesaNaM 235 tae NaM subuddhI jeNeva se udagarayaNe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA karayalaMsi AsAdei, AsAdettA taM udagarayaNaM vaNNeNaM uvaveyaM gaMdhaNaM uvaveyaM raseNaM uvaveyaM phAseNaM uvaveyaM AsAyaNijjaM bisAyaNijjaM poNaNijjaM dIvaNijjaM dappaNijjaM mayaNijjaM bihaNijjaM sasvidiyagAya-palhAyaNijjaM jANittA hadvatu? bahUhi udagasaMbhAraNijjehiM dabeMhiM saMbhArei, saMbhArettA jiyasattussa raNNo pANiyapariyaM saddAvei, saddAvettA evaM bayAsI"tuma NaM devANuppiyA! imaM udagarayaNaM geNhAhi, geNhittA jiyasattussa raNNo bhoyaNavelAe uvaNejjAsi // " jiyasattuNA udagarayaNapasaMsA 236 tae NaM se pANiya-dharie subuddhissa eyamaTTha paDisuNei, paDisuNettA taM udagarayaNaM geNhai, geNhittA jiyasattussa raNNo bhoyaNavelAe uvtttthvei|| tae NaM se jiyasattU rAyA taM vipulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM AsAemANe visAemANe paribhAemANe paribhujemANe evaM ca NaM vihri| jimiyabhuttuttarAgae vi ya gaM samANe AyaMte cokkhe paramasuibhae taMsi udagarayaNaMsi jAyavimhae te bahave rAIsara-jAva-satthavAhapabhiIo evaM vayAsI"aho NaM devANuppiyA ! ime udagarayaNe acche-jaav-snvidiygaay-plhaaynnijje|" tae NaM te bahave rAIsara-jAva-satthavAhapabhiIo evaM bayAsItaheva NaM sAmI! jaNaM tumbhe vayaha-ime udagarayaNe acche-jaav-svidiygaayplhaaynnijje|| jiyasattuNA udagANayaNapucchA 237 tae NaM jiyasattU rAyA pANiya-dhariyaM saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI "esa gaM tume devANuppiyA! udagarayaNe kao AsAdite?" tae NaM se pANiya-gharie jiyasattuM evaM vayAsI"esa NaM sAmI! mae udagarayaNe subuddhissa aMtiyAo aasaadite||" tae NaM jiyasattU subuddhi amaccaM saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI"aho NaM subuddhI! keNaM kAraNeNaM ahaM tava aNi?-jAva-amaNAme jeNaM tuma mama kallAkalli bhoyaNavelAe imaM udagarapaNaM na uvaTThavesi? taM esa gaM tume devANuppiyA ! udagarayaNe kao uvalaDhe?" subaddhiNA uttaraM 238 tae NaM subuddhI jiyasattuM evaM vayAsI-esa NaM sAmI! se phrihode| tae NaM se jiyasattU subuddhi evaM vayAsI-keNaM kAraNeNaM subuddhI! esa se pharihodae? tae NaM subuddhI jiyasattuM evaM vayAsI Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge dutIyo khaMdho "evaM khalu sAmI ! tumbhe tayA mama evamAikkhamANassa-jAva-pakhvemANassa eyama no saddahaha / tae NaM mama imeyArUve ajjhathie-jAvasaMkappe samupajjitthA--aho NaM jiyasattU rAyA saMte tacce tahie avitahe sambhUe jiNapaNNatte bhAve no saddahai no pattiyai no roei / taM seyaM khalu mama jiyasattussa raNNo saMtANaM taccANaM tahiyANaM avitahANaM sabbhUyANaM jiNapaNNattANaM bhAvANaM abhigamaNaTTayAe eyama uvAiNAvettae--evaM saMpehemi, saMpehettA taM ceva-jAva-pANiya-pariyaM sadAvemi, saddAvettA evaM vadAmi-- tumaM NaM devANuppiyA! udagarayaNaM jiyasattussa raNNo bhoyaNavelAe uvaNehi / taM eeNaM kAraNeNaM sAmI ! esa se pharihodae // " jiyasattuNA jalasodhaNaM 239 tae NaM jiyasattU rAyA subuddhissa evamAikkhamANassa-jAva-parUvemANassa eyamaTTha no sahahai no pattiyai no roei, asaddahamANe apattiyamANe aroemANe abhitaraThANijje purise saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI-- "gacchaha NaM tubbha devANuppiyA! aMtarAvaNAo navae ghaDae paDae ya geNhaha - jAva-udagasaMbhAraNijjehiM dahi sNbhaareh|" tevi taheva saMbhAreti, saMbhArettA jiyasattussa uvaNeti // jiyasattussa pucchA 240 tae NaM se jiyasata rAyA taM udagarayaNaM karayalaMsi AsAei, AsAettA AsAyaNijjaM-jAva-savidiyagAya-palhAyaNijjaM jANittA subuddhi amaccaM saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI"subuddhI! ee NaM tume saMtA taccA tahiyA avitahA sambhUyA bhAvA kao uvaladdhA?" subuddhissa uttaraM 241 tae NaM subuddhI jiyasattuM evaM vayAsI--ee NaM sAmI! mae saMtA taccA tahiyA avitahA sambhUyA bhAvA jiNavayaNAo uvaladdhA / / tae gaM jiyasattU subuddhi evaM vayAsI-taM icchAmi gaM devANuppiyA! tava aMtie jiNavayaNaM nisAmittae / jiyasattussa samaNovAsayattaM 242 tae NaM subuddhI jiyasattussa vicittaM kevalipaNNattaM cAujjAmaM dhamma prikhei| tae NaM jiyasatta subuddhissa aMtie dhamma soccA nisamma haTTatuTu subuddhi amaccaM evaM vayAsI-- "sahahAmi NaM devANuppiyA ! niggaMthaM pAvayaNaM-jAva-se jaheyaM tubhe vayaha / taM icchAmi NaM tava aMtie paMcANuvvaiyaM sasasikkhAvaiyaM uvasaMpajjittANaM vihritte|" ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM kareha // tae NaM se jiyasattU subuddhissa aMtie paMcANuvvaiyaM-jAva-duvAlasavihaM sAvayadhamma paDivajjai / / tae NaM jiyasattU samaNovAsae jAe--ahigayajIvAjIve-jAva-paDilAbhemANe viharai / / 243 jiyasattu-subuddhINaM pavvajjA teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM theraagmnnN| jiyasatU rAyA subuddhI ya niggacchai / subuddhI dhammaM soccA nisamma evaM vayAsI--jaM navaraMjiyasattuM ApucchAmi tao pacchA muMDe bhavittANaM agArAo aNagAriyaM pavvayAmi / ahAsuhaM devANuppiyA! tae NaM subuddhI jeNeba jiyasattU teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA evaM vayAsI-evaM khalu sAmI! mae therANaM aMtie dhamme nisNte| se viya dhamma icchie paDicchie abhiruie / tae NaM ahaM sAmI! saMsArabhaubvigge bhIe jammaNa-jara-maraNaNaM icchAmi NaM tuhiM abbhaNuNNAe samANe therANaM aMtie muMDe bhavittANaM agArAo aNagAriyaM panvaittae / tae NaM jiyasattU rAyA subuddhi evaM vayAsI--acchasu tAva devANuppiyA ! kaibayAI vAsAiM urAlAI mANussagAI bhogabhogAI bhujamANA tao pacchA egayao therANaM aMtie muMDe bhavittANaM agArAo aNagAriyaM pmvissaamo|| tae NaM subuddhI jiyasattussa raNNo eyamajheM pddisunneii|| tae NaM tassa jiyasattussa raNNo subuddhiNA saddhi vipulAI mANussagAI kAmabhogAI paccaNubhavamANassa duvAlasa vAsAI viiikkNtaaii|| . Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namirAyarisI 244 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM theraagmnnN| jiyasattU rAyA dhamma soccA nisamma evaM vayAsI--jaM navaraM--devANuppiyA ! subuddhi amaccaM AmaMtemi, jeTuputtaM rajje ThAvemi, tae NaM tubbhaNaM aMtie muMDe bhavittANaM agArAo aNagAriyaM pavvayAmi / ahAsuhaM devANuppiyA ! tae NaM jiyasattU rAyA jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA subuddhi saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI--evaM khalu mae therANaM aMtie dhamme nisNte-jaav-pvvyaami| tuma NaM kiM karesi? tae NaM subuddhI jiyasattuM rAyaM evaM vayAsI-jai NaM tunbhe devANuppiyA ! saMsArabhauvviggA-jAva-pavvayaha, amhaM NaM devANuppiyA ! ke aNNa AhAre vA AlaMbe vA? ahaM pi ya NaM devANuppiyA! sNsaarbhubvigge-jaav-pvvyaami| taM jai NaM devANuppiyA ! -jAva-pavvAhi / gacchaha NaM devANu ppiyA ! jeTTaputtaM kuTuMbe ThAvehi, ThAvettA purisasahassavAhiNi sIyaM duruhittA NaM mamaM aMtie pAubbhavAhi / so vi taheva pAubbhavau / tae NaM jiyasattU rAyA koDuMbiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI''gacchaha NaM tubbhe devANuppiyA! adoNasattussa kumArassa rAyAbhiseyaM uvtttthveh|" te vi taheva uvaTThaveMti-jAva-abhisiMcati -jAva pnvie|| 245 tae NaM jiyasatta rAyarisI ekkArasa aMgAI ahijjai, ahijjittA, bahUNi vAsANi sAmaNNapariyAgaM pAuNai pAuNittA, mAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhuusittaa-jaav-siddhe|| tae NaM subuddhI ekkArasa aMgAI ahijjittA, bahUNi vAsANi sAmaNNapariyAgaM pAuNittA, mAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhUsittA -jaav-svvdukkhpphiinne|| vRttikRtA samuddhatA nigamanagAthA 246 micchatta-mohiyamaNA, pAvapasattA vi pANiNo viguNA / pharihodagaM va guNiNo, havaMti varagurupasAyAo // 1 // NAyAdhammakahAo su. 1 a. 12 15. namirAyarisI mihilAe rAyA namI tassa ya abhinikkhamaNaM 247 caiUNa devalogAo, uvavanno mANusaMmi logNmi| uvasaMta-mohaNijjo, saraI porANiyaM jaaii||1|| jAiM sarittu bhayavaM, saha-saMbuddho aNuttare dhmme| puttaM Thavittu rajje, abhiNikkhamaI namI rAyA // 2 // so devalogasarise aMteura-varagao vare bhoe| bhuMjittu namI rAyA, buddho bhoge pariccayai // 3 // mihilaM sapura-jaNavayaM, balamorohaM ca pariyaNaM savvaM / ciccA abhinikkhaMto, egaMtamahiTTio bhayavaM // 4 // kolAhalagambhUyaM, AsI mihilAe pdhvyNtNmi| taiyA rAyarisimi, narmimi abhinnikkhmNtNmi||5|| 248 sakkeNa saha namirAyarisiNo saMvAdo abbhuTTiyaM rAyarisi, pavvajjAThANamuttamaM / sakko mAhaNarUveNa, imaM vayaNamabbabI // 6 // (1) kiM nu bho ajja mihilAe, kolAhalagasaMkulA / subvaMti dAruNA saddA, pAsAesu gihesu y||7|| eyamaTThaM nisAmittA, heuu-kaarnn-coio| tao namo rAyarisI, devidaM innmbbvii||8|| mihilAe ceie bacche, sIyacchAe mnnorme| patta-puppha-phalobee, bahUNaM bahuguNe sayA // 9 // Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge dutIyo khaMdho vAeNa hIramANammi, ceiyammi mnnorme| duhiyA asaraNA attA, ee kadaMti bho! khagA // 10 // eyamajheM nisAmittA, heuu-kaarnn-coio| tao nami rAyarisi, devido innmbbvii||11|| (2) esa aggI ya vAU ya, evaM Dasai maMdiraM / bhayavaM aMteurateNaM, kIsa NaM nAvapekkhaha // 12 // eyamaDheM nisAmittA, heuu-kaarnn-coio| tao namI rAyarisI, devidaM iNamabbavI // 13 // suhaM vasAmo jIvAmo, jesi mo natthi kiMcaNaM / mihilAe DajjhamANIe, na me Dajjhai kiMcaNaM // 14 // cattaputta-kalattassa, nivvAvArassa bhikkhunno| piyaM na vijjaI kiMci, appiyaM pi na vijjai // 15 // bahuM khu muNiNo bhaI, aNagArassa bhikkhunno| savvao viSpamukkassa, egNtmnnupsso||16|| eyamaTTha nisAmittA, heuu-kaarnn-coio| tao nami rAyarisiM, devido iNamabbavI // 17 // (3) pAgAraM kAraittANaM, gopuraTTAlagANi y| omUlaga-sayagghIo, tao gacchasi khattiyA! // 18 // eyamajheM nisAmittA, heuu-kaarnn-coio| tao namI rAyarisI, devidaM iNamabbavI // 19 // saddha nagaraM kiccA, tv-sNvrmgglN| khaMti niuNapAgAraM, tiguttaM duppadhaMsayaM // 20 // dhaNu parakkama kiccA, jIvaM ca iriyaM syaa| dhiiMca keyaNaM kiccA, sacceNaM palimaMthae // 21 // tava-nArAya-jutteNaM, bhittUNaM kamma-kaMcuyaM / muNI vigaya-saMgAmo, bhavAo parimuccaI // 22 // eyamaDhaM nisAmittA, heuu-kaarnn-coio| tao nami rAyarisiM, devido iNamabbavI // 23 // (4) pAsAe kAraittANaM, vaDDhamANagihANi y| vAlaggapoiyAo ya, tao gacchasi khattiyA ! // 24 // eyamaDhe nisAmittA, heuu-kaarnn-coio| tao namI rAyarisI, devidaM iNamabbavI // 25 // saMsayaM khalu so kuNai, jo magge kuNai gharaM / jattheva gaMtumicchejjA, tattha kugvijja sAsayaM // 26 // eyamalai nisAmittA, heuu-kaarnn-coio| tao nami rAyarisiM, deviMdo iNamabbavI // 27 // (5) Amose lomahAre ya, gaMThibhae ya tkkre| nagarassa khema kAUNaM, tao gacchasi khattiyA! // 28 // eyamajheM nisAmittA, heuu-kaarnn-coio| tao namI rAyarisI, devidaM iNamabbavI // 29 // asaI tu maNussehi, micchA daMDo puNje| akAriNo'ttha bajhaMti, muccae kArao jnno||30|| eyamalaiM nisAmittA, heuu-kaarnn-coio| tao nami rAyarisi, devido iNamabbavI // 31 // (6) je kei patthivA tujha, nAnamaMti narAhivA! vase te ThAvaittANaM, tao gacchasi khattiyA ! // 32 // eyamalR nisAmittA, heuu-kaarnn-coio| tao namI rAyarisI, devidaM iNamabbavI // 33 // jo sahassaM sahassANaM, saMgAme dujjae jinne| egaM jiNejja appANaM, esa se paramo jo||34|| appANameva jujjhAhi, kiM te jujjheNa bjjho| appaNA ceva appANaM, jaittA suhamehae // 35 // paMcidiyANi kohaM, mANaM mAyaM taheva lohaM ca / dujjayaM ceva appANaM, sabvamappe jie jiyaM // 36 // eyamaTTha nisAmittA, heuu-kaarnn-coio| tao nami rAyarisi, devido iNamabbabI // 37 // (7) jaittA viule janne, bhoittA smnn-maahnne| daccA bhoccA ya jaTThA ya, tao gacchasi khttiyaa!||38|| eyamaDhaM nisAmittA, heuu-kaarnn-coio| tao namI rAyarisI, devidaM iNamabbavI // 39 // jo sahassaM sahassANaM, mAse mAse gavaM de| tassAvi saMjamo seo, aditassa vi kiMcaNaM // 40 // eyamaTTha nisAmittA, heuu-kaarnn-coio| tao narmi rAyarisi, devido iNamabbavI // 41 // (8) ghorAsamaM caittANaM, annaM patthesi aasmN| iheva posaha-rao, bhavAhi maNuyAhivA! // 42 // eyamajheM nisAmittA, heuu-kaarnn-coio| tao namI rAyarisI, devidaM iNamabbavI // 43 // mAse mAse tu jo bAlo, kusaggeNaM tu bhuNje| na so sakkhAya-dhammassa, kalaM agghai solasi // 44 // eyamaDheM nisAmittA, heuu-kaarnn-coio| tao nami rAyariMsi, deviMdo iNamabbavI // 45 // (9) hiraNNa'suvaNNa maNi-muttaM, kaMsa dUsaMca vAhaNaM / kosaM vaDDhAvaittANaM, tao gacchasi khattiyA ! // 46 // eyamaDheM nisAmittA, heuu-kaarnn-coio| tao namI rAyarisI, devidaM iNamabbavI // 47 // suvaNNa-ruppassa u pavvayA bhave, siyA hu kelAsa-samA asaMkhayA / narassa luddhassa na tehi kiMci, icchA hu AgAsa-samA aNaMtiyA // 48 // Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe usahadatta-devANaMdANaM cariyaM puDhavI sAlI javA ceva, hiraNaM pasubhissaha / paDipuNNaM nAlamegassa, ii vijjA tavaM cre||49|| eyamalR nisAmittA, heuu-kaarnn-coio| tao nami rAparisiM, devido iNamabbavI // 50 // (10) accherayamanbhudae, bhoe cayasi ptthivaa| asaMte kAme patthesi, saMkappeNa vihannasi // 51 // eyamaDheM nisAmittA, heuu-kaarnn-coio| tao namI rAyarisI, devidaM iNamabbavI // 52 // sallaM kAmA visaM kAmA, kAmA aasiivisovmaa| kAme patthemANA, akAmA jaMti duggiN||53|| ahe vayai koheNaM, mANeNaM ahamA gaI / mAyA gaipaDigghAo, lohAo duhao bhayaM // 54 // 249 avaujjhiUNa mAhaNarUvaM, viuruviUNa iNdttN| vaMdai abhitthuNaMto, imAhi mahurAhi vahiM // 55 // aho te nijjio koho, aho mANo praajio| aho te nirakkiyA mAyA, aho loho vsiiko||56|| aho te ajjavaM sAhu ! aho te sAhu ! maddavaM / aho te uttamA khaMtI, aho te mutti uttamA // 7 // ihaM si uttamo bhaMte, peccA hohisi uttmo| loguttamuttamaM ThANaM, siddhi gacchasi niiro||8|| evaM abhitthuNaMto, rAyarisiM uttamAe sddhaae| payAhiNaM kareMto, puNo puNo vaMdae sakko // 59 // to baMdiUNa pAe, cakkaM-kusa-lakkhaNe munnivrss| AgAseNuppaio, lliy-cvl-kuNddl-tiriiddii||60|| namo namei appANaM, sakkhaM sakkeNa coio| caiUNa gehaM vaidehI, sAmaNNe pajjuvaTThio / / 61 // evaM kareMti saMbuddhA, paMDiyA pviykkhnnaa| viNiyaTuMti bhogesu, jahA se namI rAyarisi // 62 // ||ti bemi // utta0 a09| 16. mahAvIratitthe usahadatta-devANaMdANaM cariyaM 250 mAhaNakuMDaggAme usahadatto mAhaNo teNaM kAleNa teNaM samaeNaM mAhaNakuMDaggAme nayare hotthaa-vnnnno| bahusAlae ceie--vnnnno| tattha NaM mAhaNakuMDaggAme nayare usamadatta nAmaM mAhaNe parivasai--aDDhe-jAva-aparibhUe ribveda-jajubveda-sAmaveda-athavvaNaveda-jAva-aNNesu ya bahUsu baMbhaNNaesu nayesu supariniTThie samaNovAsae abhigayajIvAjIve uvaladdhapuNNapAve - jAva - ahA-pariggahiehi tavokammehi appANaM bhAvemANe vihri| usahadattassa bhAriyA devANaMdA tassa NaM usabhadattassa mAhaNassa devANaMdA nAma mAhaNI hotthA--sukumAlapANipAyA-jAva-piyadaMsaNA surUvA samaNovAsiyA abhigayajIvAjIvA uvaladdhapuNNapAvA-jAva-ahApariggahiehi tavokammehi appANaM bhAvamANI vihri|| usahadatta-devANaMdANaM mahAvIradasaNAbhilAso teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAmI samosaDhe / parisA pjjuvaasi|| tae NaM se usabhadatte mAhaNe imose kahAe laddhaDhe samANe haTTatuTThacittamANadie-jAva-hiyae jeNeva devANaMdA mAhaNI teNeva uvAgacchati, uvAgacchittA devANaMdaM mAhaNi evaM vayAsI"evaM khalu devANuppie ! samaNe bhagavaM mahAvIre Adigare -jAva - savvaNNU savvadarisI AgAsagaeNaM cakkeNaM-jAva-suhaMsuheNaM viharamANe bahusAlae ceie ahApaDirUvaM oggahaM ogiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe vihri| taM mahapphalaM khalu devANuppie ! tahArUvANaM arahaMtANaM bhagavaMtANaM nAmagoyassa vi savaNayAe, kimaMga puNa abhigamaNa-baMdaNa-namaMsaNapaDipucchaNa-pajjuvAsaNayAe ? egassa vi Ariyassa dhammiyassa suvayaNassa savaNayAe, kimaMga puNa viulassa aTThassa gahaNayAe ? dha0 ka06 Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 dhammakANuoge dutIyo baMdho taM gacchAmo NaM devAppie! samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdAmo- jAva- pajjuvAsamo / eyaM Ne ihabhave ya parabhave ya hiyAe suhAe khamAe nissAe ANugAmiyattAe bhavissai " // 251 esA devAgaMdA mAhaNI utsabhadatteNaM mAhaNeNaM evaM yutA samANI karayalapariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTTu usabhadattassa mAhaNassa eyamaTTha viNaNaM paDisuNei // tae NaM se usabhadatte mAhaNe koDuM biyapurise saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI tuTTa-vittamANaMdiyA jAba harisavasavisapyamANahiyavA "khippAmeva bho devANuppiyA ! lahUkaraNajutta- joiya-samakhuravAlihANa - samalihiryAsaMha, jaMbUNayAmaya kalAvajutta- pativisiTThe hiM, rayayAmayaghaMTA-suttarajjuya-pavarakaMcaNanatthapaggahoggAhiyaehi, nIluppalakayAmelaehi, pavaragoNajuvANaehi nANAmaNirayaNa-ghaMTiyAjAlaparigayaM, sujAyajuga-jottarajjuyajuga-pasatthasuviraciyanimmiyaM pavaralakkhaNovaveyaM dhammiyaM jANappavaraM juttAmeva uvaTThaveha, ubadvavettA mama etamANattiyaM paccappiNa // " tae NaM te koDuMbiyapurisA usabhadatteNaM mAhaNeNaM evaM vRttA samANA haTTutuTThacittamANaMdiyA- jAva- harisavasavisappamANahiyayA karayalaparigahi dasanahaM sirasAvataM matyae aMjali kaTTu evaM bayAsisAmI! tahattANAe biNaevaM varSaNaM paDiti, paDilA khiSNAmeva lahukaraNata jAva dhammiyaM jANaNyavaraM juttAmeva ubvetA samANaliyaM pacapiti // tae NaM se usabhadatte mAhaNe pahAe jAva appamahagghAbharaNAlaMkiyasarIre sAo gihAo paDiNikkhamati, paDiNikkhamittA jeNeva bAhiriyA ubaTTANasAlA jeNeva dhammie jANappavare teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA dhammiyaM jANappavaraM durUDhe / / taNaM sA devAcA mAhaNI vhAyA jAya- apyamahanyAbharaNAlaMkiyasarIrA yahUhi jAhiM citAtiyAhi-jAva-beDiyAcakkavAlabarisadhara-berakaMcuijja-mahattaragabaMdaparikkhittA aMtejarAja nimAcchati niggacchitA jeNeva bAhiriyA ubadvANasAlA, jeNeva dhammie jANappavare teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA dhammiyaM jANappavara durUDhA / / usahadattadevArNadANaM daMsaNatthamAgamaNaM 252 eNaM se usamadatte mAhane devANaMbAe mAhaNIe saddhi dhammiyaM jANappavaraM kuruDe samANe niyagapariyAsaMparivuDe mAhAkuMDagA nagaraM majmaNaM nigaccha, nigganchitA jeNeva bahusAlae peie teNeva upAgacchadra, uvAgacchitA chattAdIe titmakarAtisae pAsai pAsittA dhammiyaM jANappavaraM Thavei, ThavettA dhammiyAo jANappavarAo paccoruhai, paccoruhittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM paMcaviNaM abhigameNaM abhigacchati, taM jahA- saccitANaM davvANaM viosaraNayAe- jAva-tivihAe pajjuvAsaNAe pajjuvAsai / / mahAvIravaMsaNeNa pRthvaputtasiNeharAgeNa devANaMdA AgayapanhayA saMjAyA 253 sA devAnaMdA mAhaNI dhaniyA jAnavarAja pancoskRti, paracoruhitA mahi jAhi-jAva-beDiyAla parisaraberakaMyujja-mahattaragadaparittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM paMcaviNaM abhigameNaM abhigaccha va samabhavaM mahAvIre legeva uccAgaNDa, uvAgacchitA samaNaM bhagavaM mahAvIra to Ahi-yAhi kareDa, karettA baMda nasa, baMditA narmasitA usabhavasaM mAhaNaM purao kaTTu TiyA ceva saparivArA sussUsamANI narmasamANI abhimuhA viNaeNaM paMjalikaDA pajjuvAsai / / tae NaM sA devANaMdA mAhaNI AgayapaNyA pappuyaloyaNA saMvariyavalayabAhA kaMcuyaparikkhittiyA dhArAhayakalaMbagaM piva samUsaviyaromakUvA savaNaM bhagavaM mahAvIraM abhimatAeM diTThIe dehamANI-dehmANI ci / / devAdAe evaMvadaMsaNeNa goyamapaNho bha mahAvIrakayaM samAhANa ca 254 bhaMte! tti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMdittA namasittA evaM vayAsI - kiM NaM bhaMte! esA devANaMdA mAhaNI AgayapaNyA pappuyaloyaNA saMvariyavalayabAhA kaMcuyaparikkhittiyA dhArAhayakalaMbagaM piva samUsaviyaromakUvA devANuppiyaM aNimisAe diTThIe behamANI-dehamANI ciTThai ? gopamA ! ti samaNe bhagavaM mahAvIre bhagavaM godhanaM evaM bayAsI- "evaM khalu goyamA ! devANaMdA mAhaNI mamaM ammagA, ahaNNa devANaMdAe mAhaNIe attae / taNNaM esA devANaMdA mAhaNI teNaM puvvaputtasiNeharAgeNaM AgavaNyA jAva samUtaviyaromakUvA mamaM abhibhisAe diTThIe rehamAnI-dehmANI vida / / " - Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe usahadatta-devANaMdANaM cariyaM bha. mahAvIreNa dhammakahaNa 255 tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre usabhadattassa mAhaNassa devANaMdAeM mAhaNIe tIse ya matimahAliyAe isiparisAe-jAva-joyaNaNI hAriNA sareNa addhamAgahAe bhAsAe bhAsai--dhamma parikahei-jAva-parisA paDigayA / usahadattassa pavvajjAbhilAso 256 tae NaM se usabhadatte mAhaNe samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM dhamma soccA nisamma haTTatujheM uDhAe uThei, udvaittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhuto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vadAsI-- evameyaM bhaMte ! -jAva--se jaheyaM tumbhe vadaha tti kaTTa uttarapurathima disibhAgaM avakkamati, avakkamittA sayameva AbharaNamallAlaMkAraM omayai, omuittA sayameva paMcamuTTiyaM loyaM karei, karettA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA baMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI-- Alitte NaM bhaMte ! loe, palite NaM bhaMte ! loe, Alita-palite NaM bhaMte ! loe jarAe maraNeNa ya / evaM jahA khaMdao taheva pvvio|| bha. mahAvIreNa usahadattassa pavvAyaNA 257 tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre usabhadattaM mAhaNaM sayameva pavvAvei, sayameva muMDAvei, sayameva sehAvei, sayameva sikkhAvei, sayameva AyAragoyaraM viNaya-veNaiye caraNa-karaNajAyAmAyAvattiyaM dhammamAikkhai"evaM devANuppiyA gaMtavvaM, evaM ciTThiyavvaM, evaM nisIiyavvaM, evaM tuyaTTiyavvaM, evaM bhuMjiyavvaM, evaM bhAsiyavvaM evaM udyAya-udAya pAhiM bhUehi jIhi sattehi saMjameNaM saMjamiyavvaM assiM ca NaM aTThe No kiMci vi pamAiyavvaM / " 258 259 usahadattassa siddhI tae NaM se usabhadatte mAhaNe samaNassa bhagavao mahAvIrassa imaM eyArUvaM dhammiyaM uvaesaM sammaM saMpaDivajjaI - jAva - sAmAiyamAiyAI ekkArasa aMgAI ahijjai, ahijjittA bahUhi cauttha-chaTTaTThama-dasama-duvAlasehi, mAsaddhamAsakhamaNehi vicittahi tavokammehi appANaM bhAvamANe bahUI vAsAiM sAmaNNapariyAgaM pAuNai, pAuNittA mAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhUsei, jhUsettA saTTi bhattAI aNasaNAe chedei, chedettA jassaTTAe kIrati naggabhAve-jAva-tamaDheM ArAhei, ArAhettA caramehiM ussAsa-nIsAsehi siddha buddhe mukke parinivvur3e savvadukkhappahINe // devANaMdAe vi pavvajjA siddhI ya tae NaM sA devANaMdA mAhaNI samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM dhamma soccA nisamma hadvatuTThA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhatto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI-- evameyaM bhaMte ! tahameyaM bhaMte ! evaM jahA usabhadatto taheva-jAva-dhammamAikkhiyaM // tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre devANaMdaM mAhaNi sayameva pavAvei, pavvAvettA sayameva ajjacaMdaNAe ajjAe sIsiNittAe dlyi|| tae NaM sA ajjacaMdaNA ajjA devANaMdaM mAhaNi sayameva muMDAveti, sayameva sehaaveti| evaM jaheva usabhadatto taheva ajjacaMdaNAe ajjAe imaM eyArUvaM dhammiyaM ubadesaM samma saMpaDivajjai, tamANAe tahA gacchai-jAvasaMjameNaM saMjamati // tae NaM sA devANaMdA ajjA ajjacaMdaNAe ajjAe aMtiyaM sAmAiyamAiyAI ekkArasa aMgAI ahijjai, ahijjittA bahUhi cautthachaTTama-dasama-duvAlasehi, mAsaddhamAsakhamahi vicitehiM tavokammehi appANaM bhAvemANI bahUI vAsAI sAmaNNapariyAgaM pAuNai, pAuNittA mAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhUsei, jhUsettA saTThi bhattAI aNasaNAe chedei, chedettA caramehi ussAsa-nIsAsehi siddhA buddhA mukkA parininvuDA savvadukkhappahINA // bhaga0 sa-9, u0 33 Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17. bAlatavassI moriyaputte tAmalI aNagAre bha. mahAvIrasamosaraNe IsANadevideNa naTTavihI 260 tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre aNNayA kayAi moyAo nayarIo naMdaNAo ceiyAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA bahiyA jaNavaya vihAraM vihri|| teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe nAmaM nagare hotthA--vaNNao-jAva-parisA pjjuvaasi|| teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM IsANe devide devarAyA IsANe kappe IsANavaDeMsae vimANe-jAva-divvaM deviDhei divvaM devajuti divvaM devANubhAgaM divvaM battIsaibaddhaM naTTavihiM uvadaMsittA-jAba-jAmeva disi pAunbhUe, tAmeva disi paDigae / devajjutiaNupavisaNavisaye paNho samAhANaM ca 261 bhaMte ! tti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM baMdai namasai, vaMdittA nmNsittaa| evaM vadAsI-- aho gaM bhaMte ! IsANe devide devarAyA mahiDDhoe-jAva-mahANubhAge / IsANassa NaM bhaMte ! sA divvA deviDDho divvA devajjutI divve devANubhAge kahiM gate ? kahiM aNupaviThe ? goyamA ! sarIraM gate, sarIraM aNupaviThe // se keNaTThaNaM bhaMte ! evaM vuccai--sarIraM gate! sarIraM aNupaviTTha? goyamA! se jahAnAmae kUDAgArasAlA siyA duhao littA guttA guttaduvArA NivAyA nnivaaygNbhiiraa| tIse NaM kUDAgArasAlAe adUrasAmaMte, ettha NaM mahege jaNasamUhe egaM mahaM abbhavaddalaga vA vAsavaddalagaM vA mahAvAyaM vA ejjamANaM pAsati, pAsittA taM kUDAgArasAlaM aMto aNupavisittA gaM citttthi| se teNaTheNaM goyamA! evaM vuccati--sarIraM gate, sarIraM annupvitthe| IsANadevindassa pubvabhavo 262 "IsANeNaM bhaMte ! devideNaM devaraNNA sA divvA deviDDhI divvA devajjutI dibve devANubhAge kiNA laddhe ? kiNA patte ? kiNA abhisamaNNAgae? ke vA esa Asi pubvabhave ? kinAmae vA? kiMgotte vA? kayaraMsi vA gAmaMsi vA nagaraMsi vA-jAva-saNNivesaMsi vA? ki vA daccA? kiM vA bhoccA? kiM vA kiccA? kiM vA samAyarittA? kassa vA tahArUvassa samaNassa vA mAhaNassa vA aMtie egamavi AriyaM dhammiyaM suvayaNaM soccA nisamma ? jaM NaM IsANeNaM devideNaM devaraNNA sA divvA deviDDhI divvA devajjutI dibve devANubhAge laddhe patte abhisamaNNAgae ?" moriyapatte tAmalI gAhAvaI tassa ya pANAmA pavvajjAgahaNAbhilAso 263 evaM khalu goyamA ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse tAmalittI nAmaM nayarI hotthaa--vnnnno| tattha NaM tAmalittIe nayarIe tAmalI nAma moriyaputte gAhAvaI hotthA--aDDhe-jAva-aparibhUe yAvi hotthA // tae NaM tassa moriyaputtassa tAmalissa gAhAvaissa aNNayA kayAi puvvarattAvarattakAlasamayaMsi kuTuMbajAgariyaM jAgaramANassa imeyArUve ajjhathie-jAva-samuppajjitthA--"atthi tA me purA porANANaM suciNNANaM suparakkaMtANaM subhANaM kallANANaM kaDANaM kammANaM kallANaphalavittivisese, jeNAhaM hiraNNaNaM vaDDhAmi suvaNNaNaM vaDDhAmi, dhaNeNaM vaDDhAmi, dhaNNaNaM vaDDhAmi, puttehi vaDDhAmi, pasUhi vaDDhAmi, vipuladhaNa-kaNaga-rayaNa-maNi-mottiya-saMkha-sila-ppavAla-rattarayaNa-saMtasArasAvaejjeNaM atIva-atIva abhivaDDhAmi, taM kiM NaM ahaM purA porANANaM suciNNANaM suparakkaMtANaM subhANaM kallANANaM kaDANaM kammANaM egaMtasokhayaM uvehamANe viharAmi? Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAlatavassI moriyaputte tAmalI aNagAre taM-jAva-tAva ahaM hiraNNeNaM vaDDhAmi-jAva-atIva-atIva abhivaDDhAmi, jAvaM ca me mitta-nAti-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNo ADhAti pariyANAi sakkArei sammANei kallANaM maMgalaM devayaM viNaeNaM ceiyaM pajjuvAsai, tAvatA me seyaM kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe-jAvauTTiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalaMte sayameva dArumayaM paDiggahagaM karetA viulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM uvakkhaDAvettA mitta-nAi-niyaga-sayaNa, saMbaMdhi-pariyaNaM AmaMtettA, taM mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNaM viuleNaM asaNa-pANa-khAimasAimeNaM vattha-gaMdha-mallAlaMkAreNa ya sakkArettA sammANettA, tasseva mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNassa purao jeTTaputtaM kuTuMbe ThAvettA, taM mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNaM jeTTaputtaM ca ApucchittA, sayameva dArumayaM paDiggahagaM gahAya muMDe bhavittA pANAmAe pavajjAe pvvitte| pavvaie vi ya NaM samANe imaM eyArUvaM abhiggahaM abhigihissAmi--kappai me jAvajjIvAe chaThaMchaTTaiNaM aNikkhitteNaM tavokammeNaM uDDhe bAhAo pagijjhiya-pagijjhiya sUrAbhimuhassa AyAvaNabhUmIe AyAvemANassa viharittae, chaThussa vi ya NaM pAraNayaMsi AyAvaNabhUmIo paccorubhittA sayameva dArumaya paDiggahagaM gahAya tAmalittIe nayarIe ucca-nIya-majjhimAiM kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyAe aDittA suddhodaNaM paDiggAhettA taM tisattakkhutto udaeNaM pakkhAletA tao pacchA AhAraM AhArittae ti" kaTu evaM saMpehei, saMpehettA kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe-jAva-uTTiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA 'jalate sayameya dArumayaM paDiggahagaM karei, karettA viulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM uvakkhaDAvei, uvakkhaDAvettA tato pacchA vhAe kayabalikamme kayakouyamaMgala-pAyacchitte suddhappAvesAI maMgallAI vatthAI pavara parihie appamahagghAbharaNAlaMkiyasarIre bhoyaNavelAe bhoyaNamaMDavaMsi suhAsaNavaragae teNaM mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-parijaNeNaM saddhi taM viulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM AsAdemANe vIsAdemANe paribhAemANe paribhujemANe vihri| tAmaliNA pANAmApavvajjAgahaNaM jimiyabhuttuttarAgae vi ya NaM samANe AyaMte cokkhe paramasuibhUe taM mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNaM viuleNaM asaNa-pANakhAima-sAimeNaM vattha-gaMdha-mallAlaMkAreNa ya sakkArei sammANei, tasseva mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNassa purao jeTTaputtaM kuTuMbe ThAvei, ThAvettA taM mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNaM jeTTaputtaM ca Apucchai, ApucchittA muMDe bhavittA pANAmAe pavvajjAe pavvaie / pavvaie vi ya NaM samANe imaM eyArUvaM abhiggahaM abhigiNhai--"kappai me jAvajjIvAe chaThaMchaTTeNaM-jAva-AhArittae tti kaTu imaM eyArUvaM abhiggahaM abhigiNhittA jAvajjIvAe chaThaMchaTTeNaM aNikkhitteNaM tavokammeNaM uDDhaM bAhAo pagijjhiya-pagijjhiya sUrAbhimuhe AyAvaNabhUmIe AyAvemANe vihri| chaTThassa vi ya NaM pAraNayaMsi AyAvaNabhUmIo paccorubhai, paccorubhittA sayameva dArumayaM paDiggahagaM gahAya tAmalittIe nayarIe ucca-nIya-majjhimAI kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyAe aDai, aDittA suddhoyaNaM paDiggAhei, paDiggAhettA tisattakkhutto udaeNaM pakkhAlei, pakkhAlettA tao pacchA AhAraM AhArei // pANAmApavvajjAvivaraNa se keNaTheNaM bhaMte ! evaM buccai--pANAmA pacvajjA? goyamA ! pANAmAe NaM pavvajjAe pavvaie samANe jaM jattha pAsai--iMdaM vA khaMdaM vA rudaM vA sivaM vA besamaNaM vA ajjaM vA koTTakiriyaM vA rAyaM vA IsaraM vA talavaraM vA mADaMbiyaM vA koDubiyaM vA inbhaM vA seTTi seNAvaI vA satthavAhaM vA kAkaM vA sANaM vA pANaM vA--ucca pAsai ucca paNAmaM karei, nIyaM pAsai nIyaM paNAmaM karei, jaM jahA pAsai tassa tahA paNAmaM krei| se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai pANAmA pavvajjA // tAmaliNA pAovagamaNasaMlehaNAgahaNaM 266 tae NaM se tAmalI moriyaputte teNaM orAleNaM vipuleNaM payatteNaM paggahieNaM bAlatavokammeNaM sukke-jAva-dhamaNisaMtae jAe yAvi hotthaa| tae NaM tassa tAmalissa bAlatavassissa aNNayA kayAi puvvarattAvarattakAlasamayaMsi aNiccajAgariyaM jAgaramANassa imeyArave ajjhathie-jAva-samuppajjitthA--"evaM khalu ahaM imeNaM orAleNaM vipuleNaM payatteNaM paggahieNaM kallANeNaM siveNaM dhanneNaM maMgalleNaM sassirIeNaM udaggeNaM udatteNaM uttameNaM mahANubhAgeNaM tavokammeNaM sukke lukkhe-jAva-dhamaNisaMtae jAe, taM atthi jA me uTThANe kamme bale vIrie purisakkAra-parakkame tAvatA me seyaM kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe-jAva - udviyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalate tAmalittIe nagarIe diTThAbhaTThe ya pAsaMDatthe ya gihatthe ya puvvasaMgatie ya pariyAyasaMgatie ya ApucchittA tAmalittIe nagarIe majjhaMmajjhaNaM niggacchittA pAduga-kuMDiya-mAdIyaM uvagaraNaM dArumayaM ca paDiggahagaM egate eDittA tAmalittIe nagarIe uttarapurathime disimAe Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge dutIyo khaMdho NiyattaNiya-maMDalaM AlihitA saMlehaNA-asaNA-bhUsiyassa bhattapANapaDiyAikkhiyassa pAovagayassa kAlaM aNavakakhamANassa viharittae" tti kaTu evaM saMpehei, saMpehettA kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe-jAva-uTTiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalaMte tAmalittIe nagarIe diTThAbhaTThe ya pAsaMDatthe ya gihatthe ya puvvasaMgatie ya pariyAyasaMgatie ya Apucchai, ApucchittA tAmalittIe nayarIe majhamajheNaM niggacchai, niggacchittA pAduga-kuMDiya-mAdIyaM uvagaraNaM dArumayaM ca paDiggahagaM egate eDei, eDettA tAmalittIe nagarIe uttarapurathime disibhAe NiyattaNiya-maMDalaM Alihai, AlihitA saMlehaNAzasaNAjhUsie bhattapANapaDiyAikkhie pAovagamaNaM nivaNNe // balicaMcArAyahANivatthavvaasurakumAradevehiM indatthaM patthaNA tAmaliNA aniyANakaraNaM ca teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM balicaMcA rAyahANI ajiMdA apurohiyA yAvi hotthA / taeNaM te balicaMcArAyahANivatthavvayA bahave asurakumArA devAya devIo ya tAmaliM bAlatavassiM ohiNA AbhoeMti, AbhoettA aNNamaNNaM saddAveMti, saddAvettA evaM vayAsi"evaM khalu devANuppiyA ! balicaMcA rAyahANI aNidA apurohiyA, amhe ya NaM devANuppiyA ! iMdAhINA iMdAhiTThiyA iMdAhINakajjA, ayaM ca NaM devANuppiyA! tAmalI bAlatavassI tAmalittIe nagarIe bahiyA uttarapuratthime disibhAge niyattaNiya-maMDalaM AlihittA saMlehaNAjhUsaNAjhUsie bhattapANapaDiyAikkhie pAovagamaNaM nivaNe, taM seyaM khalu devANuppiyA! amhaM tAli bAlatassi balicaMcAe rAyahANIe ThitipakappaM pakarAvettae" tti kaTTa aNNamaNNassa aMtie eyamaTTapaDisuNeti, paDisuNettA balicaMcAe rAyahANIe majjhamajjheNaM niggacchaMti, niggacchittA jeNeva yAgade uppAyapavvae teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA veuvviyasamugghAeNaM samohaNNaMti, samohaNittA-jAva-uttaraveubviyAI rUvAI vikuvaMti vikunvittA tAe ukkiTThAe turiyAe cavalAe caMDAe jaiNAe cheyAe sohAe sigyAe uddhyAe divvAe devagaIe tiriyaM asaMkhejjANaM dIvasamuddANaM majhamajjhaNaM vIIvayamANA vIIvayamANA-jeNeva jaMbuddIve dIve jeNeva bhArahe vAse jeNeba tAmalittI nagarI jeNeva tAmalI moriyaputte teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA tAmalissa bAlatavassissa uppi sapakkhi sapaDidisi ThiccA divvaM deviDDhi divvaM devajjuti divvaM devANubhAgaM divvaM battIsativihaM naTTavihiM uvadaMseMti, uvadaMsettA tAli bAlatarvAssa tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM kareMti, karettA vaMdaMti namasaMti, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsIevaM khalu devANuppiyA! amhe balicaMcArAyahANIvatthavvayA bahave asurakumArA devA ya devIo ya devANuppiyaM vaMdAmo namaMsAmo sakkAremo sammANemo kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM pjjuvaasaamo| amhaNNaM devANuppiyA! balicaMcA rAyahANI aNidA apurohiyA, amhe ya NaM devANuppiyA! iMdAhINA iMdAhiTThiyA iMdAhINakajjA, taM tubbhe NaM devANuppiyA ! balicaMcaM rAyahANi ADhAha pariyANaha sumaraha, ahra baMdhaha, nidANaM pakareha, ThitipakappaM pakareha, tae NaM tumbhe kAlamAse kAlaM kiccA balicaMcAe rAyahANIe uvavajjissaha, tae NaM tubbhe amhaM iMdA bhavissaha, taeNaM tumbhe amhehiM saddhi divvAI bhogabhogAI bhuMjamANA viharissaha // tae NaM se tAmalI bAlatavassI tehiM balicaMcArAyahANivatthavvaehi bahUhi asurakumArahiM devehi devIhi ya evaM vutte samANe eyamajheM no ADhAi, no pariyANei, tusiNIe saMcii / tae NaM te balicaMcArAyahANivatthavvayA bahave asurakumArA devA ya devIo ya tAli moriyaputtaM doccaM pi taccaM pi tikkhutto AyAhiNa-payA hiNaM kareMti-jAva-amhaM ca NaM devANuppiyA! balicaMcA rAyahANI ajiMdA apurohiyA, amhe ya NaM devANuppiyA! iMdAhINA iMdAhiTThiA iMdAhINa-kajjA, taM tubbheNaM devANuppiyA! balicaMcaM rAyahANi ADhAha pariyANaha sumaraha, aTuM baMdhaha, nidANaM pakareha, ThitipakappaM pakareha-jAva-boccaM pi taccaM pi evaM vRtta samANe eyamajheM no ADhAi, no pariyANeda, tusiNIe saMciTThai // tae gaM te balicaMcArAyahANivatthavvayA bahave asurakumArA devA ya devIo ya tAmaliNA bAlatavassiNA aNADhAijjamANA apariyANijjamANA jAmeva disi pAunbhUyA tAmeva disi paDigayA / tAmalissa IsANindattaNa uvavAo 269 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM IsANe kappe aNide apurohie yAvi hotthA // tae NaM se tAmalI bAlatavassI bahupaDipuNNAI saTTi vAsasahassAI pariyAgaM pAuNittA, domAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhUsittA, savIsa bhattasayaM aNasaNAe chedittA kAlakAse kAlaM kiccA IsANa kappe IsANavaDeMsae vimANe uvavAyasabhAe debasayaNijjaMsi devadUsaMtarie aMgulassa asaMkhejjaibhAgamettIe ogAhaNAe IsANadeviMdavirahiyakAlasamayaMsi IsANadevidattAe uvavaNe // 270 tae NaM se IsANe devide devarAyA ahuNovavaNNe paMcavihAe pajjattIe pajjattibhAvaM gacchai, taM jahA-AhArapajjattIe-jAva-bhAsA-maNa pjjttiie|| IsANindattaM NaccA asurakumAradevANaM roso tAmalisarIrahIlaNaM ca 271 tae NaM te balicaMcArAyahANivatthavvayA bahave asurakumArA devA ya devIo ya tAli bAlatassi kAlagataM jANittA, IsANe ya kappe deviMda tAe uvavaNNaM pAsittA AsuruttA ruTTA kuviyA caMDikkiyA misimisemANA balicaMcAe rAyahANIe majhamajjheNaM niggacchaMti, niggacchittA devANuppiyA ! bAbAlacacaM rAyahANi ADhA pariyANei, tusiNIpa sarAvAsaNA aNADhA 268 Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAlatavastI moriyaputte tAmalI aNagAre tAe ukkiTThAe jAva-: ya- jeNeva bhArahe vAse jeNeva tAmalittI nayarI jeNeva tAmalissa bAlatavassissa sarIrae teNeva uvAgacchaMti, vAme pAe saMbaMdhati tato muniti tAmalitIe nagarIe siMghADaga-tiga-bakka-baccara-baummUha-mahApaha-pahetu AkaDa-viDa karemANA, mahayA-mahayA saddeNaM ugghosemANA - ugghosemANA evaM vayAsi kesa NaM bho ! se tAmalI bAlatavastI sayaMgahiyaliMge pANAmAe pavvajjAe pavvaie ? kesa NaM se IsANe kappe IsANe deviMde devarAyA ? tika tAmalissa vAlavasthissA sarIrayaM hIlati niyaMtita rahata ayamaNaMti sati tAleti paribarhati pacati Aka viTa kareMti, holettA niMdittA khisittA garahittA avamaNNettA tajjettA tAlettA parivahettA pabehettA AkaDDha - virkADDha karettA egaMte eDaMti, eDittA jAmeva disi pAunbhUyA tAmeva disi paDigayA / / tAmalisarIrassa holaNaM gaccA IsANindeNa balicaMcArAyahANissa vahaNaM 272 tae NaM te IsANakappavAsI bahave vaimANiyA devA ya devIo ya balicaMcArAyahANivatthavvaehi bahUhi asurakumArehi devehi devIhi ya tAmalisa bAlacarisarasa sarIravaM holijmANaM nivinamANaM khisijjamAnaM garahiyamANaM avamajamArga tannimANaM tAlejnamANaM pariyamANaM paJcanimArNa Akavi koramANaM pAsaMti, pAsitA AsustA- jAva- misimisemAnA jeNeva IsA devide devarAyA teNeva uvAgacchati, unAgahitA karapalaparignahiye usanahaM sirasAvataM matyAe aMjali kaTa jAe jiNaM baddhAti, vaddhAvettA evaM vayAsI- evaM khalu devANuppiyA ! balicaMcArAyahANivatthavvayA bahave asurakumArA devAya devIo ya devANuppie kAlagae jANittA IsAya kappe dattAe ubavaNepAselA AsustA jAegaMle eti, eDelA jAmeva disi pAThabhUyA tAmeva visi pagiyA // tae NaM IsANe devide devarAyA tesi IsANakappavAsINaM bahUNaM vemANiyANaM devANa ya devINa ya aMtie eyamaTThe soccA nisamma Asurute jAyamisamisemANe satyeva sajjavaragae tivaliya bhiDa nivAle sAha balicaMcArAmahANi ahe sapavikhaM sapadisi samabhiloe / tae NaM sA balicaMcA rAyahANI IsANeNaM devideNaM devaraNNA ahe sarpAkkha sapaDidisi samabhiloiyA samANI teNaM divvapyabhAveNaM iMgAlabbhUyA mummuranbhUyA chAriyanbhUyA tattakavellakabbhUyA tattA samajoinbhUyA jAyA yAvi hotyA // asurakumAradevehi IsANibhyapatthaNaM khamAyaNaM va 273 tae NaM te balicArAyahANivAyavyavA mahave asurakumArA devA va devIo yataM balicaMcaM rAmahANi iMgAlambhUyaM jAva- samajoignU pAsaMti, pAsitA bhoA tatthA tasiA utviggA saMjAyabhayA savvao samaMtA AdhAveMti paridhAveMti, AdhAvettA paridhAvettA aNNamaNNassa kArya samaturaMgemANA samaturaMmANA ciTThati / / taNaM te balicaMcArApahAnivatthAmA mahaye amarakumArA devA ya devIo ya IsA devi devarAyaM parikuviyaM jANilA IsANasma deviMdassa devaraNNo taM divvaM deviDDhi divvaM devajjui divvaM devANubhAgaM divvaM teyalessaM asahamANA savve sarpAkkha sarpADidisaM ThiccA karapalapariggahiyaM basanahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTTu jaena bijaNaM vaddhAveti vaDhAvelA evaM vayAsI aho! devApie divyA devido divyA devajuI divye devANubhAve saI yasa abhisamaNNAgae saMdiTThA NaM devAguppiyANaM divyA deviko divyA devantu dive devANubhAve laI pale abhisamayAgae, taM khAmemo NaM devAguppiyA! khamaMtu gaM devAnupiyA ! saMtumarihaMti NaM devAgupiyA! gAi bhulno evaM karaNayAe ti kaTTu eyamaTThe sammaM cigaevaM bhujjo - bhujjo khAmeti // tadaNaMtaraM asurakumArA IsANindassa ANAe ThiyA jAyA 63 274 lae gaM se IsA devide devarAyA tehi vaticaMcArAyahANivatthavyaehi bahUhi asurakumArehi dehi devIhi ya eyama sammaM vigaevaM bhumo-jo khAmite samANe taM divyaM deviDi-nAva-tevalessaM paDisAhara tappabhiti caNaM goyanA te baticaMcArAyahANivatyavyayA bahave asurakumArA devA ya devIo ya IsANaM devidaM devarAyaM ADhaMti pariyAgaMti sakkAraiti sammArNeti kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM viNaNaM pavAsaMti, IsAgassa ya deviMdassa devaramyo AgA- ubavAyavayaNa-nise ciTThati / evaM khala godhamA ! IsAmeNa devideNa devaraSNA sA divyA devaDI divyA devajuI dive devANubhAve laI patte abhisamayAgae / IsANindassa ThiI mahAvidehe siddhI ya 275 IsANassa NaM bhaMte! deviMdassa devaraNNo kevatiyaM kAlaM ThiI paNNattA ? goyamA ! sAtiregAI do sAgarovamAI ThiI paNNattA / / IsANe NaM bhaMte ! devide devarAyA tAo devalogAo AukkhaeNaM bhavakkhaeNaM ThiikkhaeNaM anaMtaraM cayaM caittA kahiM gacchahiti ? kahi yajjihati ? goyamA ! mahAvidehe mAse sijjhihiti bujhihati mucahiti savyayukkhANaM aMtaM kAhiti // bhaga0 sa0 3, u0 1 / Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18. addagassa aNNatitthieNa saha vAdo mahAvIracariyaM ahikicca gosAlagassa akkhevo 276 purAkaDaM adda ! imaM suNeha, egaMtacArI samaNe purAsI / se bhikkhavo uvaNettA aNege Aikkhatihi puDho vitthareNaM // 1 // sA''jIviyA paTTaviyA'thireNa sabhAgao gaNao bhikkhumajjhe / AikkhamANo bahujaNNamatthaM Na saMdhayAI avareNa puvvaM // 2 // egaMtamevaM aduvA vi iNhi do'vaNNamaNNaM Na sameti jamhA / puci ca iNhi ca aNAgayaM ca egaMtamevaM paDisaMdhayAi // 3 // addagassa uttaraM samecca logaM tasathAvarANaM khemaMkare samaNe mAhaNe vA / AikkhamANo vi sahassamajhe egaMtayaM sArayaI tahacce // 4 // dhammaM kahatassa upasthi doso khaMtassa daMtasya jiiMdiyassa / bhAsAya dose ya vivajjagassa guNe ya bhAsAya Nisevagassa // 5 // mahavvae paMca aNuvvae ya taheva paMcAsava saMvare ya / viraI ihassAmaNiyammi paNNe lavAvasakkI samaNe tti bemi // 6 // sIodagAdiseviNo Na pAvamiti gosAlo / 277 sIodagaM sevau bIyakAyaM AhAyakammaM taha itthiyaao| egaMtacArissiha amha dhamme, tavassiNo NAbhisamei pAvaM // 7 // addagassa uttaraM soodagaM vA taha bIyakArya AhAyakamma taha itthiyaao| eyAiM jANe paDisevamANA agAriNo assamaNA bhavaMti // 8 // siyA ya bIyodagaitthiyAo paDisevamANA samaNA bhavaMtu / agAriNo vi samaNA bhavaMtu sevaMti u te vi tahappagAraM // 9 // je yAvi bIodagabhoi bhikkhU bhikkha vihaM jAyai jiiviytttthii| te NAisaMjogamavippahAya kAovagA gaMtakarA bhavaMti // 10 // pAvAyANaM paropparaM nindeti gosAlagassa akkhevo 278 imaM vayaM tu tuma pAukuvvaM pAvAiNo garahasi savva eva / pAvAiNo puDho kiTTayaMtA sayaM sayaM diddhi kareMti pAuM // 11 // adda gassa uttaraM te aNNamaNNassa u garahamANA akkhaMti U samaNA mAhaNA ya / sato ya atthI asato ya NatthI garahAmo diDhi Na garahAmo kiMci // 12 // Na kiMci rUveNa'bhidhArayAmo sadiTTimaggaM tu karemo pAuM / magge ime kiTTie Ariehi aNuttare sappurisehi aMjU // 13 // uDDhe ahe ya tiriyaM disAsu tasA ya je thAvara je ya pANA / bhUyAbhisaMkAe duguMchamANe No garahai busimaM kiMci loe // 14 // mehAvipurisapaNhabhayeNa mahAvIro ArAmagihe na tidvatIti gosalo 279 AgaMtagAre ArAmagAre samaNe ubhIte Na uvei vaasN| dukkhA hu saMtI bahave maNussA UNAtirittA ya lavAlavA ya // 15 // mehAviNo sikkhiya buddhimaMtA suttehi atthehi ya NicchayaNNU / pucchisu mA Ne aNagAra aNNe iti saMkamANo Na uvei tattha // 16 // adda gassa uttaraM No kAmakiccA Na ya bAlakiccA rAyAbhiyogeNa kuo bhaeNaM? viyAgarejjA pasiNaM Na vA vi sakAmakicceNiha AriyANaM // 17 // gaMtA va tatthA aduvA agaMtA viyAgarejjA samiyAsupaNNe / aNAriyA saNao parittA iti saMkamANo Na uvei tattha // 18 // vaNiyasadiso mahAvIre tti gosAlagassa akkhevo paNNaM jahA vaNie udayaTThI Ayassa heuM pagarei saMga / taovame samaNe NAyaputte icceva me hoi maI viyakkA // 19 // Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe addagassa aNNatitthieNa saha vAdo addagassa uttaraM NavaM Na kujjA vihuNe purANaM ciccA'maI tAi ya sAha evaM / etAvatA baMbhavati tti vutte tassodayaTThI samaNe tti bemi // 20 // samArabhaMte vaNiyA bhUyagAma pariggahaM ceva mamAyamANA / te NAisaMjogamavippahAya Ayassa heuM pagareMti saMgaM // 21 // vittesiNo mehuNasaMpagADhA te bhoyaNaTThA baNiyA vayaMti / vayaM tu kAmehi ajjhovavaNNA aNAriyA pemarasesu giddhA // 22 // AraMbhagaM ceva pariggahaM ca aviussiyA Nissiya aaydNddaa| tesi ca se udae jaM vayAsI cauraMtaNaMtAya duhAya ha // 23 // gati NaccaMti vaodae se vayaMti te do vi guNodayammi / se udae sAimaNaMtapatte tamudayaM sAhayai tAi NAI // 24 // ahiMsayaM savvapayANukaMpI dhamme ThiyaM kammavivegaheuM / tamAyadaMDehi samAyaraMtA abohie te paDirUvameyaM // 25 // buddha-bhikkhUNaM hiMsA-ahiMsAvisaye mataniveyaNaM 280 piNNAgapiMDImavi viddha sUle keI paejjA purise ime tti| alAuyaM vA vi kumAraga tti sa lippaI pANivaheNa amhaM // 26 // ahavA vi viddhaNa milakkha sUle piNNAgabuddhIe NaraM paejjA / kumAragaM vA vi alAue ti Na lippaI pANibaheNa amhaM // 27 // purisaM ca viddhaNa kumAragaM vA sUlaMmi keI pae jAyatee / piNNAgapiDi saimAruhettA buddhANa taM kappai pAraNAe // 28 // siNAyagANaM tu duve sahasse je bhopae Nitie bhikkhuyArNa / te puNNakhadhaM sumaha'jjaNitA bhavaMti Aroppa mahaMtasattA // 29 // addagassa uttaraM ajogarUvaM iha saMjayANaM pAvaM tu pANANa pasajma kAuM / abohie doNha vi taM asAhu vayaMti je yAvi paDissuNaMti // 30 // uDDhaM ahe ya tiriyaM disAsu viSNAya ligaM tasathAvarANaM / bhUyAbhisaMkAe duguMchamANe vade karejjA vA kuo viha'tthi // 31 // purise tti viNNatti Na evamatthi aNArie se purise tahA hu| ko saMbhavo piNNapiDiyAe vAyA vi esA buiyA asaccA // 32 // vAyAbhiogeNa jamAvahejjA No tArisaM vAyamudAharejjA / aTThANameyaM vayaNaM guNANaNo dikkhie bUya surAlameyaM // 33 // laddhe aTThe aho eva tumbhe jIvANubhAge suvicitite ya / puvvaM samudaM avaraM ca puDhe oloie pANitalaTThie vA // 34 // jIvANubhAgaM suvicitayaMtA AhAriyA aNNavihIe sohi / Na viyAgare chaNNapaopajIvI eso'Nudhammo iha saMjayANaM // 35 // siNAyagANaM tu duve sahasse je bhoyae Nitie bhikkhuyANaM / asaMjae lohiyapANi se U NiyacchaI garahamiheva loe // 36 // thUlaM urabbhaM iha mAriyANaM uddiTThabhattaM ca pagappaettA / taM loNatelleNa uvakkhaDetA sapippalIyaM pagaraMti maMsaM // 37 // taM bhuMjamANA pisiyaM pabhUyaM No ubalippAmo vayaM raeNaM / iccevamAhaMsu aNajjadhammA aNAriyA bAla rasesu giddhA // 38 // je yAvi bhuMjaMti tahappagAra sevaMti te paavmjaannmaannaa| maNaM Na eyaM kusalA kareMti vAyA vi esA buiyA u micchA // 39 // savvesi jIvANa dayaTTayAe sAvajjadosaM parivajjayaMtA / tassaMkiNo isiNo NAyaputtA uddiTThabhattaM parivajjayaMti / / 40 // bhUyAbhisaMkAe duguMchamANA savvesi pANANa NihAya daMDaM / tamhA Na bhujaMti tahappagAraM eso'Nudhammo iha saMjayANaM // 41 // NiggaMthadhammammi imA samAhI assi suThiccA aNihe carejjA / buddhe muNI sIlaguNovavee ihaccaNaM pAuNaI silogaM // 42 // siyANagabhoyaNeNa puNNajjaNamiti veya-vAINaM mataM 281 siNAyagANaM tu duve sahasse je bhoyae Nitie mAhaNANaM / te puNNakhaMghe sumahajjaNittA bhavaMti devA ii veyavAo // 43 // agassa uttaraM siNAyagANaM tu duve sahasse je bhoyae Nitie kulAlayANaM / se gacchaI loluvasaMpagADhe tivvAbhitAvI NaragAbhisevI // 44 // dayAvaraM dhamma duguMchamANe bahAvahaM dhamma pasaMsamANe / egaM pi je bhoyayaI asIla Niho NisaM gacchadda aMtakAle // 45 // saMkha-parivvAyagANaM avvattarUvapurisavisaye mataM 282 duhaovi dhammammi samuThyiAmo assi suThiccA taha esakAlaM / AyArasIle buieha NANe Na saMparAyammi visesamatthi // 46 // avvattarUvaM purisaM mahaMta saNAtaNaM akkhayamavvayaM ca / sanvesu bhUesu vi savvao se caMdo va tArAhi samattarUve // 47 // 1. Nivo NisaM jAti kuo surehi / ii pAThaMtaraM / dha0 kaha Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge dutIyo khaMdho agassa uttaraM evaM Na mijjaMti Na saMsaraMti Na mAhaNA khttiy-ves-pesaa| koDA ya pakkhI sarIsivA ya jarA ya savve taha devalogA // 48 // logaM ayANittiha kevaleNa kahiti je dhmmmjaannmaannaa| NAseMti appANa paraM ca NaTThA saMsAra ghorammi aNorapAre // 49 // logaM vijANaMtiha kevaleNaM puNNaNa NANeNa smaahijuttaa| dhamma samattaM ca kahiti je u tAreMti appANa paraM ca tiNNA // 50 // je garahiyaM ThANamihAvasaMti je yAvi loe crnnovveyaa| udAhaDaM taM tu samaM maIe ahAuso vippariyAsameva // 51 // hatthitAvasANaM sAbhippAya-nirUvaNaM 283 saMvacchareNAvi ya egamegaM bANeNa mAreu mahAgayaM tu / sesANa jIvANa dayaTTayAe vAsaM vayaM vitti pakappayAmo // 52 // agassa uttara-padaM saMvacchareNAvi ya egamegaM pANaM haNaMtA aNiyattadosA / sesANa jIvANa vaheNa laggA siyA ya thovaM gihiNo vi tamhA // 53 // saMvacchareNAvi ya egamegaM pANaM haNaMte samaNavvate uu| AyAhie se purise aNajje Na tArisaM kevaliNo bhaNaMti // 54 // buddhassa ANAe imaM samAhi assi suThiccA tiviheNa tAI / tariuM samudaM va mahAbhavoghaM AyANavaM dhammamudAharejjAsi // 55 // --tti bemi // sUya. su. 2 a06| 16. mahAvIratitthe aimuttae kumArasamaNe polAsapuraraNNo aimuttakumAro 284 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM polAsapure nagare / sirivaNe ujjANe / / tattha NaM polAsapure nayare vijaye nAmaM rAyA hotthA / / tassa NaM vijayassa raNNo sirI nAmaM devI hotthaa--vnnnno| tassa NaM vijayassa raNNo putte sirIe devIe attae atimutte nAma kumAre hotthA--sUmAlapANipAe / 285 goyamassa bhikkhAyariyA teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre-jAva-sirivaNe ujjANe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA ahApaDirUvaM oggahaM ogiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe vihri|| teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa je? aMtevAsI iMdabhUtI aNagAre jAva-polAsapure nayare ucca-nIya-majjhimAI kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyaM aDai 286 goyama-aimuttakumAra-saMvAdo imaM ca NaM aimutte kumAre hAe-jAva-savvAlaMkAravibhUsie bahahiM dAraehi ya dAriyAhi ya Dibhaehi ya DibhiyAhi ya kumAraehi ya kumAriyAhi ya saddhi saMparivuDe sAo gihAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA jeNeva iMdaTThANe teNeva uvAgae / tehiM bahUhiM dAraehi ya saMparibuDe abhiramamANe-abhiramamANe vihri|| Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe aimuttae kumArasamaNe tae NaM bhagavaM goyame polAsapure nayare ucca-nIya-majisamAI kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyAe aDamANe iMdaTThANassa adUrasAmaMteNaM viiiivyi|| tae NaM se aimutte kumAre bhagavaM goyamaM adUrasAmaMteNaM vIIvayamANaM pAsai, pAsittA jeNeva bhagavaM goyame teNeva uvAgae bhagavaM goyamaM evaM vayAsI-- "ke NaM bhaMte ! tunbhe? kiM vA aDaha ?" tae NaM bhagavaM goyame aimuttaM kumAraM evaM vayAsI-- "amhe NaM devANuppiyA! samaNA niggaMthA iriyAsamiyA-jAva-guttabaMbhayArI ucca-nIya-majjhimAI kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyAe addaamo||" tae NaM aimutte kumAre bhagavaM goyamaM evaM vayAsI"eha NaM bhaMte ! tumbhe jA NaM ahaM tubbhaM bhikkhaM davAvemi" tti kaTu bhagavaM goyamaM aMgulIe geNhai, geNhittA jeNeva sae gihe teNeva uvaage| tae NaM sA siridevI bhagavaM goyama ejjamANaM pAsai, pAsittA haTTatuTThA AsaNAo abbhuDhei, abbhuTThattA jeNeva bhagavaM goyame teNeva uvaagyaa| bhagavaM goyamaM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA viuleNaM asaNa-pANakhAima-sAimeNaM paDilAbhei, paDilAbhettA pddivisjjei|| tae NaM se aimutte kumAre bhagavaM goyama evaM bayAsI-- "kahi NaM bhaMte ! tumbhe parivasaha ?" tae NaM se bhagavaM goyame aimuttaM kumAraM evaM bayAsI-- "evaM khalu devANuppiyA! mama dhammAyarie dhammovaesae samaNe bhagavaM mahAvIre Aigare -jAva-siddhigainAmadhenaM ThANaM saMpAviukAme iheva polAsapurassa nagarassa bahiyA sirivaNe ujjANe ahApaDirUvaM oggahaM ogiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe vihri| tattha gaM amhe parivasAmo // " aimuttakumArassa pavvajjA 287 tae NaM se aimutte kumAre bhagavaM goyama evaM vayAsI-- "gacchAmi gaM bhaMte ! ahaM tuhi saddhi samaNaM bhagavaM mahAvIraM paayvNde|" "ahAsuhaM devANuppiyA! mA paDibaMdha karehi // " / tae NaM se aimutte kumAre bhagavayA goyameNaM saddhi jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA baMdai-jAva-pajjuvAsai / / tae NaM bhagavaM goyame jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgae, uvAgacchittA samaNassa bhagavao mahAvIrassa adUrasAmaMte gamaNAgamaNAe paDikkamei, paDikkamettA esaNamaNesaNaM Aloei, AloettA bhattapANaM paDidaMsei, paDidaMsettA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe vihrii|| tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre aimuttassa kumArassa tose ya mahaimahAliyAe parisAe managae vicittaM dhammamAikkhai // tae NaM se aimutte kumAre samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhamma soccA nisamma haTThatuTTe evaM vayAsI-- "sahahAmi NaM bhaMte ! nigaMthaM pAvayaNaM-jAva-jaM navaraM-devANuppiyA! ammApiyaro ApucchAmi tae NaM ahaM devANuppiyANaM aMtie -jaav-pvvyaami|" ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdha karehi // tae NaM se aimutte kumAre jeNeva ammApiyaro teNeva uvAgae-jAva-icchAmi NaM ammayAo! tumbhehi abbhaNuNNAe samANe samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pabvaittae / tae NaM taM aimuttaM kumAraM ammApiyaro evaM bayAsI-- Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 "bAle sitAba tumaM puttA ! asaMbuddhe, kiM NaM tumaM jANasi dhammaM ?" tae NaM se aimutte kumAre ammApiyaro evaM vayAsI -- " evaM khalu ahaM ammayAo ! jaM ceva jANAmi taM caiva na jANAmi, jaM ceva na jANAmi taM caiva jANAmi / / " tae NaM taM aimuttaM kumAraM ammApiyaro evaM vayAsI- "kahaM NaM tumaM puttA ! jaM ceva jANasi taM caiva na jANasi ? jaM ceva na jANasi taM caiva jAgasi ? " tae NaM se aimule kumAre ammApiyaro evaM bayAsI -- 7 " jANAmi ahaM ammayAo! jahA jAeNaM avassa mariyadhvaM na jANAmi ahaM ammayAo ! kAhe vA kahi vA kahaM vA kiya cireNa vA ? na jANAmi gaM ammayAo! kehi kambApapaNehiM jIvA neraiya-tiriSakhajoNiya-manussa-deve upavanaMti jAnAmi NaM ambayAo ! jahA sahi kammAyayahi jIvA raya-tirivAjo niyamaNussa devaMsu uvayati / evaM khalu ahaM ammayAo ? jaM caiva jANAmi taM caiva na jANAmi, jaM ceva na jANAmi taM caiva jANAmi / taM icchAmi gaM ammayAmI ! tumehi anmAe-jAva-pavvalae / / " dhammakahANuoge vRtIyo baMdho tae se ahamu kumAraM ammApa jAhe no saMcAeM bahU AghavaNAhi va paNNavAhiya sagavagAhi va vivAha pa Attie yA paNavittae vA sampavittae vA vinavittae vA tAhe akAmakAI beva asaM kumAraM evaM bayAsI- "taM icchAmo te jAyA ! egadivasamavi rAyasiriM pAsettae / " lae gaM se ahamutte kumAre ammApitavayaNamaNyamANe tumiNIe saMciDa abhineo jahA mahatvalAsa niyamaNaM jAya-sAmA mAiyAI ekkArasa aMgAI ahirana / aMta0 0 6 a0 15 / samaNaaimutta gakumArassa kIlaNaM 288 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtevAsI ahamutte nAmaM kumAra-samaNe pagaibhaddae pagaiuvasaMte pagaipayaNukohamANamAyAlI meM miumaddayasaMpanne allINe viNIe / tae NaM se aimutte kumAra-samaNe aNNayA kayAi mahAvuTThikAryasi nivayamANaMsi kakkhapaDiggaha- rayaharaNamAyAe bahiyA saMpaTTie vihArAe // tae NaM se aimutte kumAra-samaNe vAhayaM vahamANaM pAsai, pAsittA maTTiyAe pAli baMdhai, baMdhitA NAviyA me, NAviyA me nAvio viva NAvamayaM paDiggahagaM udagaMsi pavvAhamANe- pavvAhamANe abhiramai / taM ca therA addakkhu / jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA evaM vadAsI- "evaM khalu devAnupivAnaM aMtevAsI ase nAmaM kumAra-samaNe, se NaM bhaMte amule kumAra-samane katihi ti bujjhihiti muccihiti pariNivvAhiti savvadukkhANaM aMtaM karehiti ?" 289 'ajjo ti !' samaNe bhagavaM mahAvIre te there evaM vayAsI- "evaM khalu ano ! mamaM aMtevAsI amule nAma kumAra-samaNe pagaha bhae- jAva-vinIe se bhayagyahaNaM sivijhahiti jAva aMta karehiti taM mA NaM amlo tuma amurta kumAra-sama maraNa tumbhe gaM devAviyA ! adamuttaM kumAra-samaNaM agilAe saMgiSTaha, agilAe uniharu veyAvaDiyaM kareha / aimutte NaM kumAra-samaNe aMtakare, ceva, aMtimasarIrie ceva // " tae NaM te therA bhagavaMto samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM evaM vuttA samANA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdaMti namasaMti, aimuttaM kumArasama avitAe saMvihaMti agilAe uvagirahaMta, agilAe bhattegaM pAgeNaM biga pAvahiyaM kareti // bahUI vAsAI sAmaNNapariyAgaM pAuNai, guNarayaNaM tavokammaM jAva vipule siddhe // , ahama kumAra-samaNe imeNaM seva hIle nivaha vivaha aba agilAe bhatterNa pANe die bhaga0 sa0 5 u0 4 / aMta [0 0 6 a0 15 / Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20. mahAvIratitthe alakkarAyA alakkarAyassa pavvajjA 290 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM vANArasI nayarI, kAmamahAvaNe ceie|| tatva NaM vANArasIe alakke nAma rAyA hotthA // teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre-jAva-viharai / parisA niggyaa| tae NaM alakke rAyA imIse kahAe laddhaDhe haTThatuLe jahA koNie-jAva-pajjuvAsai / dhmmkhaa| tae NaM se alakke rAyA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie jahA uddAyaNe tahA nikkhaMte, navaraM--jeTuputtaM raNje abhisiNci| ekkArasa aNgaaii| bahU vAsA pariyAo-jAva-vipule siddhe // aMta0 va0 6 a016 / 21. mahAvIratitthe mehakumArasamaNe rAyagihe seNio rAyA 291. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse dAhiNaDDhabharahe rAyagihe nAma nayare hotthaa--vnnnno|| guNasilae cetie--vnnnno|| tattha gaM rAyagihe nayare seNie nAma rAyA hotyA--mahatAhimavaMta-mahaMta-malaya-maMdara-mahiMdasAre vnnnno|| tassa NaM seNiyassa raNNo naMdA nAmaM devI hotthA--sUmAlapANipAyA vnnnno|| tassa NaM seNiyassa putte naMdAe devIe attae abhae nAma kumAre hotthA-ahINa-paDipuNNa-cibiyasarIre-jAva-seNiyassa raNNo rajja ca raTuca kosaM ca koTThAgAraM ca balaM ca vAhaNaM ca puraM ca aMteuraM ca sayameva samupekkhamANe samupekkhamANe viharai / seNiyassa dhAriNI bhAriyA 292. tassa NaM seNiyassa raNNo dhAriNI nAma devI hotthA-jAva-sukumAla-pANipAyA viharai / dhAriNIe sumiNadaMsaNaM 293 tae NaM sA dhAriNI devI aNNadA kadAi taMsi tArisagaMsi--chakkaTThaga-laTThamaTThasaMThiya-khaMbhuggaya-pavaravara-sAlabhaMjiya-ujjala-maNi-kaNaga rayaNa-thUbhiya-viDaMkajAladdhacaMda-nijjUhaMtarakaNayAlicaMdasAliyAvibhattikalie sarasacchadhAUvala-vaNNaraie bAhirao dUmiya-ghaTu-maThe abhitarao pasatta-suvilihiya-cittakamme nANAviha-paMcavaNNa-maNirayaNa-koTTimatale paumalayA-phullavalli-varapuSphajAi-ulloyacittiya-tale baMdaNa-varakaNagakalasasuNimmiya-paDipUjiya-sarasapaumasohaMtadArabhAe payaraga-laMbaMta-maNimuttadAma-suviraiyadArasohe sugaMdha-bara kusumamauya-pamhalasayaNovayAra-maNahiyayanivvuiyare kappUra-lavaMga-malaya-caMdaNa-kAlAgaru-pavarakuMdurukka-turukka-dhUva-Dajjhata-surabhi-maghamata Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge dutIo khaMdho gaMdhuddha yAbhirAme sugaMdhavaragaMdhie gaMdhavaTTibhUe maNikiraNa-paNAsiyaMdhayAre, kiMbahuNA ? juiguNehi suravaravimANa-viDaMbiyavaragharae, taMsi tArisaMgasi sayaNijjaMsi-jAva-puvvarattAvarattakAlasamayaMsi suttajAgarA ohIramANI-ohIramANIega mahaM sattussehaM rayayakUDa-sannihaM nahayalaMsi somaM somAgAraM lIlAyaMtaM jaMbhAyamANaM muhamatigayaM gayaM pAsittA NaM pddibuddhaa| seNiyassa sumiNanivedaNaM tae NaM sA dhAriNI devI ayameyArUvaM urAlaM mahAsumiNaM pAsittANaM paDibuddhA samANI haTTatuTTha-cittamANaMdiyA-jAva-avilaMbiyAe rAyahaMsasarisIe gaIe jeNAmeva se seNie rAyA teNAmeva uvAgacchai, uvAgacchittA seNiyaM rAyaM tAhiM iTrAhi-jAva-girAhi saMlavamANI-saMlavamANI paDibohei, paDibohettA seNieNaM raNNA anbhaNuNNAyA samANI nANA-maNikaNagarayaNabhatticittaMsi bhaddAsaNaMsi nisIyai, nisIittA AsatthA vIsatthA suhAsaNavaragayA karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu seNiyaM rAyaM evaM bayAsI-- "evaM khalu ahaM devANuppiyA! ajja taMsi tArisagaMsi sayaNijjaMsi sAliMgaNavaTTie-jAva-niyagavayaNamaivayaMtaM gayaM sumiNe pAsittA NaM paDibuddhA--taM eyassa NaM devANuppiyA! urAlassa-jAva-sumiNassa ke maNNe kallANe phalavittivisese bhavissai?" 294 seNieNa sumiNamahima-nidaMsaNaM 295 tae NaM se seNie rAyA dhAriNIe devIe aMtie eyama? soccA nisamma haTTatuTThacittamANadie poimaNe paramasomaNassie harisavasa visappamANahiyae dhArAhayanIvasurabhikusuma-cuMcumAlaiyataNU UsaviyaromakUve taM sumiNaM ogiNhai, ogiNhittA IhaM pavisai, pavisittA appaNo sAbhAvieNaM maipuvvaeNaM buddhiviNNANeNaM tassa sumiNassa atthoggahaM karei, karettA dhAriNi devi tAhi iTThAhi-jAva-vahi aNuvUhamANe-aNuvUhamANe evaM vayAsI"urAle NaM. tume devANuppie ! sumiNe viTTha-jAva- atthalAbho te devANuppie! puttalAbho te devANuppie! rajjalAbho te devANuppie! bhoga-sokkhalAbho te devANuppie ! evaM khalu tuma devANuppie ! navaNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM aTThamANaM rAiMdiyANaM vIikkatANaM amhaM kulakeu-jAva-surUvaM dArayaM payAhisi / se vi ya NaM dArae ummukkabAlabhAve viNNaya-pariNayamette jovvaNagamaNuppatte sUre vIre vikkate vitthiNNa-vipulabalavAhaNe rajjavaI rAyA bhvissi| taM urAle NaM tume devANuppie! sumiNe viTTha -jAva- Arogga-tuTThi-dohAuya-kallANa-maMgallakArae NaM tume devi ! sumiNe di?" ti kaTTha bhujjo-bhujjo annuvhei| dhAriNIe sumiNajAgariyA 296 tae NaM sA dhAriNI devI seNieNaM raNNA evaM buttA samANI haTTatuTa-cittamANaMdiyA-jAva-harisavasa-visappamANahiyayA karayala pariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTTa evaM vayAsI"evameyaM devANuppiyA! ...-jAva-sacce gaM esama? jaM tumbhe vayaha" ti kaTu taM sumiNaM samma paDicchai, paDicchittA seNieNaM raNNA abbhaNuNNAyA samANI nANAmaNikaNagarayaNa-bhatticittAo bhaddAsaNAo ambhuTui, anbhuThettA jeNeva sae sayaNijje teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA sayaMsi sayaNijjaMsi nisIyai, nisIittA evaM vayAso-- "mA me se uttame pahANe maMgalle sumiNe aNNehi pAvasumiNehi paDihammihi" tti kaTu devaya-gurujaNasaMbaddhAhi pasatyAhiM dhammiyAhiM kahAhi sumiNajAgariyaM paDijAgaramANI-paDijAgaramANI viharai // sumiNapADhaga-nimaMtaNaM 297 tae NaM se seNie rAyA paccUsakAlasamayaMsi koDubiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI-- "khippAmeva bho devANuppiyA ! bAhiriyaM uvaTThANasAlaM ajja savisesaM paramaramma... gaMdhavaTTibhUyaM kareha, kAraveha ya eyamANattiyaM paccappiNaha // " tae NaM te koDuMbiyapurisA seNieNaM raNNA evaM vuttA samANA haTThatuTTha-cittamANaMdiyA-jAva-tamANattiyaM paccappiNaMti // tae NaM se seNie rAyA -jAva- jeNeva aTTaNasAlA, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA aTTaNasAlaM aNupavisai / Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratittha mehakumArasamaNe aNegavAyAma-jogga-baggaNa-vAmaddaNa-mallajuddhakaraNehiM saMte parissaMte sayapAgasahassapAhiM sugaMdhavaratellamAdiehi-jAva-abbhaMgehi anbhaMgie . samANe ...--avagaya-parissame nariMde aTTaNasAlAo paDinikkhamai, paDiNikkhamittA jeNeva majjaNaghare teNeva uvAgacchadda, uvAgacchittA majjaNagharaM aNupavisai, aNupavisittA samattajAlAbhirAme vicitta-maNi-rayaNa-koTTimatale ramaNijje pahANamaMDabaMsi nANAmaNirayaNa-bhatticittaMsi NhANapIDhaMsi suhanisaNNe suhodaehi gaMdhodaehi pupphodaehi suddhodaehi ya puNo puNo kallANagapavara-majjaNavihIe majjie tattha-kouyasaehi bahuvihehi kallANaga-pavara-majjaNAvasANe pamhala-sukumAla-gaMdhakAsAi-lahiyaMge ahayasumahaggha-dUsarayaNa-susaMvue. . .-sasi vva piyadasaNe naravaI majjaNagharAo paDinikkhamaI, paDinikkhamittA jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA sohAsaNavaragae puratyAbhimuhe saNNisaNe // tae NaM se seNie rAyA appaNo adUrasAmaMte uttarapuratthime disIbhAe aTTha bhaddAsaNAI seyavastha-paccutthuyAiM siddhatthaya-maMgalokyAra-kayasaMtikammAI rayAvei, rayAvettA nANAmaNirataNamaMDiyaM...sumauyaM dhAriNIe devIe bhaddAsaNaM rayAvei, rayAvettA koDuMbiyapurise sahAvei, saddAvettA evaM vayAsI-- "khippAmeva bho devANuppiyA! aTuMgamahAnimittasuttatthapADhae vivihasatthakusale sumiNapADhae saddAveha, saddAvettA eyamANattiyaM khippAmeva paccappiNaha // " tae NaM te koDubiyapurisA seNieNaM raNNA evaM vuttA samANA haTThatuTTha-cittamANaMdiyA-jAva-harisavasa-visappamANahiyayA karayala-pariggahiyaM dasaNahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu evaM devo! taha tti ANAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNeti, paDisuNettA seNiyassa raNNo aMtiyAo paDinikkhamaMti, paDinikkhamettA rAyagihassa nagarassa majhamajjhaNaM jeNeva sumiNapADhagagihANi teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA sumiNapADhae saddAveti // seNieNa sumiNaphala-pucchA 298 tae NaM te sumiNapADhagA seNiyassa raNNo koDubiyapurisehi saddAviyA samANA hadvatuTTha-cittamANaMdiyA-jAva-harisavasa-visappamANahiyayA pahAyA kayabalikammA. . . saehi-saehi gehehito paDinikkhamaMti, paDinikkhamittA rAyagihassa nagarassa majjhamajjhaNaM jeNeva seNiyassa bhavaNavaDeMsagaduvAre, teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA egayao milaMti, milittA seNiyassa raNNo bhavaNavaDeMsagaduvAreNaM aNuppavisaMti, aNuppavisittA jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA, jeNeva seNie rAyA, teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA seNiyaM rAyaM jaeNaM vijaeNaM vaddhAti, seNieNaM raNNA acciya-vaMdiya 'pUiya-mANiya-sakkAriya-sammANiyA samANA pattayaM-pattayaM putvannatthesu bhaddAsaNesu nisIyaMti / / tae NaM se seNie rAyA javaNiyaMtariyaM dhAriNi devi Thavei, ThavettA pupphaphala-paDipuNNahatthe pareNaM viNaeNaM te sumiNapADhae evaM vayAsI'evaM khalu devAguppiyA ! dhAriNI devI ajja taMsi tArisagaMsi sayaNijjaMsi-jAva-mahAsumiNaM pAsittANaM paDibuddhA / taM eyassa NaM devANuppiyA ! urAlassa-jAva-sassirIyassa mahAsumiNassa ke maNNe kallANe phalavittivisese bhavissai ? // " sumiNaphala-kahaNaM 299 tae NaM te sumiNapADhagA seNiyassa raNNo aMtie eyama8 soccA nisamma haTThatuTTha-cittamANaMdiyA-jAva-harisavasa-visappamANahiyayA taM sumiNaM sammaM ogiNhaMti ogiNhittA IhaM aNuppavisati, aNuppavisittA aNNamaNNeNa saddhi saMcAlati, saMcAlettA tassa sumiNassa laTThA pucchiyaTThA gahiyaTThA viNicchiyaTThA abhigayaTThA seNiyassa raNNo purao sumiNasatthAI uccAremANA-uccAremANA evaM vayAsI"... ime ya sAmI ! dhAriNIe devIe ege mahAsumiNe diTu, taM urAle NaM sAmI! dhAriNIe devIe sumiNe diTu-jAvaArogya-tuTThi-dIhAuya-kallANa-maMgallakArae NaM sAmI ! dhAriNIe devIe sumiNe diTTha / atthalAbho sAmI ! puttalAbho sAmI ! rajja-lAbho sAmI ! bhogalAbho sAmI! sokkhalAbho sAmI! evaM khalu sAmI! dhAriNI devI navaNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM-jAvadAragaM pyaahii| se vi ya NaM dArae ummukkabAlabhAve viNNaya-pariNayamitte jovvaNagamaNuppatte sUre vIre vikkate vitthiNNa-vipulabalavAhaNe rajjavaI rAyA bhavissai, aNagAre bA bhAviyappA / taM urAle NaM sAmI ! dhAriNIe devIe sumiNe diTTha-jAva-Arogga-tur3hi-dIhA uya-kallANa-maMgallakArae NaM sAmI ! dhAraNIe devIe sumiNe di?" tti kaTu bhujjo-bhujjo aNuvheti // sumiNapADhaga-visajjaNaM 300 tae NaM se seNie rAyA tesiM sumiNapADhagANaM aMtie eyama? soccA nisamma haTThatuTTha-cittamANaMdie-jAva-harisavasa-visappamANahiyae karayala pariggahiyaM dasaNahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu evaM bayAsI-- Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge dutIyo khaMdho "evameyaM devANuppiyA! -jAva-jaM gaM tumbhe vayaha ti kaTTa taM sumiNaM samma paDicchai", paDicchittA te sumiNapAe vipuleNaM asaNapANa-khAima- sAimeNaM vattha-gaMdha-mallAlaMkAreNa ya sakkArei sammANeI, sakkArettA sammANettA vipulaM jIviyArihaM potidANaM valayati, dalahattA paDivisajjei // seNieNa sumiNapasaMsA 301 tae NaM se seNie rAyA sIhAsaNAo abbhuTThai, ambhuTuttA jeNeva dhAriNI devI, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA dhAriNi devi evaM vayAsI "evaM khalu devANuppie!...Arogga-tuTThi-dohAuya-kallANa-maMgalla-kArae NaM tume devi! sumiNe TThi" tti kaTu bhujjo-bhujjo aNuvUhe // dhAriNIe dohalo 302 tae NaM sA dhAriNI devI seNiyassa raNo aMtie eyama? soccA nisamma haTThatuTTha-cittamANaMdiyA-jAva-harisavasa-visappamANahiyayA taM sumiNaM samma paDicchati, paDicchittA jeNeva sae vAsaghare teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA vhAyA kayabalikammA kaya-kouya-maMgalapAyacchittA vipulAI bhogabhogAI bhuMjamANI vihrh| tae NaM tose dhAriNIe devIe dosu mAsesu vIikkatesu taie mAse vaTTamANe tassa ganbhassa dohalakAlasamayaMsi ayameyArUve akAlamehesu dohale pAunbhavitthA-- "dhaNNAo NaM tAo ammayAo, sapuSNAo NaM tAo ammayAo, kayatthAo NaM tAo ammayAo, kayapuNNAo NaM tAo ammayAo, kayalakkhaNAo NaM tAo ammayAo, kayavihavAo NaM tAo ammayAo, suladdhe NaM tAsi mANussae jammajIviyaphale, jAo NaM mehesu ambhuggaesu abbhujjaesu abbhuNNaesu abbhuTThiesu sagajjiesu savijjuesu saphusiesu sathaNiemu dhaMtadhoya-ruppapaTTa-aMka-saMkha-caMda-kuMda-sAlipiTTharAsisamappabhesu cikura-hariyAla-bhaya-caMpaga-saNa-koreMTa-sarisava-paumarayasamappabhesu lakkhArasa-sarasa-rattakiMsuya-jAsumaNa-rattabaMdhujIvagajAtihiMgulaya-sarasa-kuMkuma-urabhasasaruhira-iMdagovaga-samappabhesu barahiNa-nIla-guliya-suga-cAsapiccha-bhigapatta-sAsaga-nIluppalaniyara-navasirIsakusuma-navasaddalasamappabhesu jaccaMjaNa-bhigabheya-riTThaga-bhamarAvali-gavala-guliya-kajjalasamappabhesu phuraMta-vijjaya-sagajjiesu vAyavasavipulagagaNa-cavalaparisakkiresu, nimmala-varavAridhArA-payaliya-payaMDamAsyasamAhaya-samottharaMta-uvaruvarituriyavAsaM pavAsiesu, dhArA-pahakara-nibAya-nivvAviyameiNitale hariyagagaNakaMcue pallaviyapAyavagaNesu vallibiyANesu pasariesu unnaesu sobhaggamuvagaesu vebhAragirippavAya-taDa-kaDagavimukkesu ujjha resu, turiyapahAviya-paTTaloTTapheNAulaM sakalasaM jalaM vahatIsu girinadIsu sajjajjuNanIva-kuDaya-kaMdala-silidha-kaliesu uvavaNesu, meharasiya-haTThatuTThaciTThiya-harisavasapamukkakaMThakekAravaM muyaMtesu barahiNesu uuvasamayajaNiya-taruNasahayari-paNacciesu navasurabhi-silidha-kuDaya-kaMdala-kalaMba-gaMdhaddhaNi muyaMtesu uvavaNesu, parahuya-ruya-ribhiya-saMkulesu uddAiMta-rattaiMdagovaya-yovaya-kAruNNavilavisu oNayataNamaMDiesu dadurapayaMpiesu saMpiDiya-dariya-bhamara-mahuyaripahakara-parilitamatta-chappaya-kusumAsavalola-mahura-guMjatadesabhAesu uvavaNesu, parisAmiya-caMda-sUra-gahagaNa-paNaTunakkhattatAragapahe iMdAuha-baddhacidhapaTTammi aMbaratale uDDINabalAgapaMti-sobhaMtamehavaMde kAraMDaga-cakkavAya-kalahaMsa-ussuyakare saMpatta pAusammi kAle vhAyAo kayabalikammAo kaya-kouya-maMgala-pAyacchittAo ki te?' varapAyapattaneura-maNimehala-hAra-raiya-oviya-kaDagakhuDDaya-vicittavaravalayathaMbhiyabhuyAo kuMDalaujjoviyANaNAo rayaNabhUsiyaMgIo, nAsA-nIsAsavAya-vojjhaM cakkhuharaM vaNNapharisasaMjuttaM hayalAlApelavAireyaM dhavalakaNaya-khaciyaMtakammaM AgAsaphaliha-sarisappabhaM aMsuyaM pavaraparihiyAo, dugUlasukumAlauttarijjAo savvouya-surabhikusuma-pavaramallasobhiyasirAo kAlAgarudhUvadhUviyAo sirI-samANavesAo, seyaNaya-gaMdhahatthirayaNaM durUDhAo samANIo, sakoreMTamalladAmeNaM chatteNaM dharijjamANeNaM caMdappabha-vaiaveruliya-vimaladaMDa-saMkha-kuMda-dagarayaamaya-mahi-ya-pheNapuMjasannigAsacaucAmaravAlabIjiyaMgoo seNieNaM raNNA saddhi hatthikhaMdhavaragaeNaM piTThao-piTThao samaNugacchamANIo cAuraMgiNIe seNAe-mahayA hayANIeNaM gayANIeNaM rahANIeNaM pAyattANIeNaM-saviDDhIe savvajjuIe savvabaleNaM savvasamudaeNaM savvAdareNaM savvavibhUIe savvavibhUsAe savvasaMbhameNaM savvapupphagaMdhamallAlaMkAreNaM savvatuDiya-saha-saNNiNAeNaM mahayA iDDhIe mahayA juIe mahayA baleNaM mayA samudaeNaM mahayA varatuDiya-jamagasamaga-ppavAieNaM saMkha-paNava-paDaha-bheri-mallari-kharamuhi-huDukka-muraya-muiMga-duMduhi nigghosanAiyaraveNaM rAyagiha nayaraM siMghADaga-tiga-caukka-caccara-caummuha-mahApahapahesu Asittasitta-suiya-sammajjiovalitaM paMcavaNNa-sarasa-surabhimukka-puNphapuMjovayArakaliyaM kAlAgaru-pavarakuMdurukka-turukka-dhUva-DajhaMta-surabhi-maghamagheta-gaMdhuddhayAbhirAmaM sugaMdhavaragaMdhiyaM gaMdhavaTTibhUyaM Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe mehakumArasamaNe avaloemANIo nAgarajaNeNaM abhinaMdijjamANIo guccha-layA-rukkha-gumma-valli-gucchocchAiyaM surammaM vebhAragirikaDaga-pAyamalaM savvao samaMtA AhiMDamANIo-AhiMDamANIo dohalaM viNiti / taM jai NaM ahamavi mehesu abbhugaesu-jAva-dohalaM viNijjAmi // " dhAriNIe ciMtA 303 tae NaM sA dhAriNI devI taMsi dohalaMsi aviNijjamANaMsi asaMpattadohalA asaMpuNNadohalA asammANiyadohalA sukkA bhukkhA nimmaMsA oluggA oluggasarIrA pamailadubbalA kilaMtA omaMthiyavayaNa-nayaNakamalA paMDuiyamuhI karayalamaliya vva caMpagamAlA nittayA dINavivaNNavayaNA jahociya-puppha-gaMdha-mallAlaMkAra-hAraM aNabhilasamANI kiTAramaNakariyaM parihAvemANI doNA dummaNA nirANaMdA bhUmigayadiTThIyA ohayamaNasaMkappA karatalapalhatthamuhI aTTa jjhANovagayA jhiyAi / / paDicAriyAhiM citAkAraNapucchA 304 tae NaM tIse dhAriNIe devIe aMgapaDicAriyAo abhitariyAo dAsaceDiyAo ya dhAriNi devi oluggaM jhiyAyamANi pAsaMti, pAsittA evaM vayAsI"kiNNaM tume devANuppie ! oluggA oluggasarIrA-jAva-jhiyAyasi ?" tae NaM sA dhAriNI devI tAhiM aMgapaDicAriyAhiM abhitariyAhi dAsaceDiyAhi ya evaM vuttA sabhANI tAo dAsaveDiyAo no ADhAi no pariyANaha, aNADhAyamANI apariyANamANI tusiNIyA saMcidraha / tae NaM tAo aMgapaDicAriyAo abhitariyAo dAsaceDiyAo ya dhAriNi devi doccaM pi taccaM pi evaM vayAsI" kiNaM tume devANuppie ! oluggA olgasarIrA-jAva-jhiyAyasi ?" tae NaM sA dhAriNI devI tAhi aMgapaDicAriyAhi abhitariyAhi dAsaceDiyAhi ya doccaM pi taccaM pi evaM kuttA samANI no ADhAi no pariyANai, aNAdAyamANo apariyANamANI tusiNIyA saMciTThai / / paDicAriyAhiM seNiyassa nivednn| 305 tae NaM tAo aMgapaDicAriyAo abhitariyAo dAsaceDiyAo ya dhAriNIe devIe aNADhAijjamANIo apariyANijjamANIo taheva saMbhaMtAo samANIo dhAriNIe devIe aMtiyAo paDinikkhamaMti, paDinikkhamittA jeNeva seNie rAyA teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA karayalapariggahiyaM dasaNahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu jaeNaM vijaeNaM vaddhAti, vaddhAvettA evaM vayAsI"evaM khalu sAmI! kiMpi ajja dhAriNI devI oluggA oluggasarIrA-jAva-aTTajjhANovagayA jhiyaayi||" seNieNaM citAkAraNapucchA 306 tae NaM se seNie rAyA tAsi aMgaDacAriyANaM aMtie eyama soccA nisamma taheva saMbhate samANe sigdhaM turiyaM cavalaM veiyaM jeNeva dhAriNI devI teNeva uvAgacchaDa, uvAgacchitA dhAriNi devi oluggaM oluggasarIraM-jAva-aTTa jjhANovagayaM jhiyAyamANi pAsai, pAsittA evaM vayAsI"kiNNaM tuma devANuppie ! oluggA olugasarIrA-jAva-aTTajmANovagayA jhiyAyasi ? " tae NaM sA dhAriNI devI seNieNaM raNNA evaM vuttA samANI no ADhAi no pariyANai-jAva-tusiNIyA saMciTThai / / tae NaM se seNie rAyA dhAriNi devi doccaM pi taccaM pi evaM vayAsI"kiNNaM tuma devANuppie ! oluggA ollugasarIrA-jAva-aTTajjhANovagayA jhiyAsasi ?" / tae NaM sA dhAriNI devI seNieNaM raNNA doccaM pi taccaM pi evaM vuttA samANo no ADhAi no pariyANai-jAva-tusiNIyA sNcitttti| tae NaM se seNie rAyA dhAriNi devi savaha-sAviyaM karei, karettA evaM vayAsI-- "kiNaM devANuppie! ahameyassa aTThassa aNarihe savaNayAe? to NaM tumaM mamaM ayameyArUvaM maNomANasiyaM dukkhaM rahassIkaresi // " dhAriNIe citAkAraNanivedaNaM 307 tae gaM sA dhAriNI devI seNieNaM raNA savaha-sAviyA samANI seNiyaM rAyaM evaM vayAsI "evaM khalu sAmI! mama tassa urAlassa-jAva-mahAsumiNassa tiNhaM mAsANaM bahupaDipuSNANaM ayameyArUve akAlamehesu dohale pAumbhUeghaka010 Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 308 310 dhammakahANuoge dutIyo dho "ghaNNAjI NaM tAmo ammapAo kathAoM paM tAo jayAo-jA-bemAragirikaDaga-pAya sao sametA himAnIo-AhiGa mANIo dohalaM viNiti / taM jai NaM ahamavi mehesu abbhuggaesu jAva-dohalaM viNejjAmi / taNaM ahaM sAmI ayamevAti akAlavohati avijamAsi ogyA-jAya aAgoyA ziyAmi / " 311 seNieNaM AsAsaNaM gae gaM se selie rAjA dhAriNIe devIe aMtie eyama socA nisamma dhAriNi devi evaM vavAsI "mANaM tumaM devANuppie ! oluggA- jAva- aTTajjhANovagayA jhiyAhi / ahaM NaM taha karissAmi jahA NaM tubbhaM ayameyArUvassa akAladohasssa magorahasaMpattI bhavissa" ti dudhAriNi devi iTTAhi vamUhi samAsAha, samAsAmetA gaMgeva bAhiriyA ukANasAlA teca upAgaccha ubagaDisA sohAsagavaragae puratyAbhimu sammisandhAriNI devI evaM akAlavoha bahUhi Aehi ya uhi ya, uppasiyAhi vegaiyAhi ya kammiyAhi ya pAriNAmiyAhi pacahAhi buddhIhi anucitemANe aNucitemANe tasma dohalassa AyaM vA uvAyaM vA ThiI vA upapatti vA avidamANe ohayamaNasaMkappe - jAva-jhiyAya || abhayakumAreNa seNiyaM yaha citAkAraNapucchA 309 tayAnaMtaraM ca NaM abhae kumAre vhAe kayabalikamme kayakouya-maMgala- pAyacchite savvAlaMkAra vibhUsie pAyabaMdae pahArettha gamaNAe || tae NaM abhae kumAre jeNeva seNie rAyA teNeva ubAgacchai, uvAgacchittA seNiyaM rAyaM ohayamaNasaMkaSpaM- jAva- jhiyAyamANaM pAsai, pAsitA avamevAsye saMkape samupajjitthA - "aNNavA marma selie rAyA ennamArNa pApAsitA ADhAI parimANa sarakAraha sammANei iTThAhiM vaggUhiM Alavai saMlabai addhAsaNeNaM uvanimaMtei matthayaMsi agdhAi / iyANi mamaM seNie rAyA to ADhAi no pariyANai no sakkArei no sammANeha no iTThAhi... vaggUhi Alavai saMlavadda no addhAsaNeNaM uvanimaMtei no matyayaMsi agyAi, kipi ohamaNasaMkappe - jAva- jhiyAya / taM bhaviyavvaM NaM ettha kAraNeNaM / taM seyaM khalu mamaM seNiyaM rAyaM eyamaTTha pucchittae" -- evaM saMpehei, saMpehettA jeNAmeva seNie rAyA teNAmeva uvAgacchadda, uvAgacchitA karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTTu jalNaM vijaeNaM baDhAbaDhAvetA evaM bayAsI -- "tumbhe NaM tAo ! aSNayA mamaM ejjamANaM pAsitA ADhAha pariyANaha sakkAreha sammANeha Alavaha saMlavaha addhAsaNeNaM uvaNimaMteha matthasi agdhAya / iyANi tAo ! tubbhe mamaM no ADhAha-jAva-no matthayaMsi agghAyaha kiM pi ohayamaNasaMkappA- jAva-jhiyAyaha / taM bhaviyadhvaM NaM tAo ! ettha kAraNeNaM / tao tumbhe mama tAo! evaM kAraNaM agUhamANA asaMkamANA aniNhavamANA apacchAemANA jahAbhUtamavitahamasaMviddhaM eyamaTTha Aikkhaha / tae NaM haM tassa kAraNassa aMtagamaNaM gamissAmi / / " seNieNaM citAkAraNanivedanaM lae NaM se selie rAyA abhaeNaM kumAreNaM evaM butaM samANe amayaM kumAraM evaM kyAsI"evaM khalu guptA tava bulasamAupAe dhAriNodevIe tassa gamassa dosu mAse ayameyArUve dohale pAunbhavitthA -- dhaNNAo NaM tAo ammayAo taheva niravasesaM samatA AhiMDamANIo-AhiMDamANIo dohalaM viNiti / taM jai NaM ahamavi mehesu e ahaM pula dhAriNIe devIe tassa akAlavohalara bahUhiM Aehi va - jAva-ziyAmi, tumaM AgayaM pi na vAgAmi taM eteNaM kAraNaM ahaM puttA ! ohayamagasaMkappe jAya-nivAsi // " 1 aikkatemu tadayamAse baTTamA dohanakAlasamayasi bhANiyavvaM jAva- vaibhAragirikaDaga- pAyamUlaM savvao abbhuggaesu-jAva - dohalaM viNijjAmi / upAeha jAba- uppati avidamANe omaNasaMkalpe abhaeNa AsAsaNaM tae NaM se abhae kumAre seNiyassa raNNo aMtie eyamaTTha soccA nisamma haTThatuTThacittamANaMdie-jAva- harisavasa - visappamANahiyae seNiyaM rAyaM evaM bayAsI " mA NaM tubbhe tAo ! ohayamaNasaMkappA- jaav-jhiyaayh| ahaM NaM tahA karissAmi jahA NaM mama cullamAuyAe dhAriNIe devIe ayameyAkhvasta akAladohalassa maNorahasaMpattI bhavissai" ti kaTTu seNiyaM rAyaM tAhiM iTThAhi... vaggUhiM samAsAsei // lae gaM se segie rAyA abhaeNaM kumAreNaM evaM vule samANe tu cittamAmaMdie- jAva-harisavasa visappamApahiyae abhayaM kumAraM eters sammANes, sakkArettA sammANettA paDivisajjei // Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe mehakumArasamaNe abhaeNa devArAhaNaM 312 tae NaM se abhae kumAre sakkArie sammANie paDivisajjie samANe seNiyassa raNNo aMtiyAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA jeNAmeva sae bhavaNe, teNAmeva uvAgacchai, uvAgacchittA sIhAsaNe nisaNe // tae NaM tassa abhayassa kumArassa ayameyArUve ajjhathie-jAva-saMkappe samuppajjitthA-"no khalu sakkA mANussaeNaM uvAeNaM mama cullamAuyAe dhAriNIe devIe akAladohalamaNorahasaMpatti karittae, nannattha divveNaM uvAeNaM / atthi NaM majjha sohammakappavAsI puvvasaMgaie deve mahiDDhIe-jAva-mahAsokkhe / taM seyaM khalu mamaM posahasAlAe [posahiyassa baMbhacArissa ummukkamaNisuvaNNassa vavagayamAlAvaNNagavilevaNassa nikkhittasatthamusalasrA egassa abIyassa dabbhasaMthArovagayassa ] aTThamabhattaM pagiNhittA puvvasaMgaiyaM devaM maNasIkaremANassa viharittae / tae NaM puvvasaMgaie deve mama cullamAuyAe dhAriNIe devIe ayameyAruvaM akAla-mehesu dohalaM viNehiti"- evaM saMpehei, saMpehettA jeNeva posahasAlA teNAmeva uvAgacchai, uvagacchittA posahasAlaM pamajjai, pamajjitA uccArapAsavaNabhUmi paDilehei, paDilehettA dambha saMthAragaM paDilehei, paDilehittA. dabbhasaMthAragaM duruhai, duruhittA aTThamabhattaM pagiNhai, pagihittA posahasAlAe posahie baMbhacArI-jAva-punvasaMgaiyaM devaM maNasIkaremANe-maNasIkaremANe citttthi| devAgamaNaM 313 tae NaM tassa abhayakumArassa aTThamabhatte pariNamamANe puvvasaMgaiyarasa devassa AsaNaM calai / tae NaM se puTavasaMgaie sohammakappavAsI deve AsaNaM caliyaM pAsai, pAsittA ohi pauMjai / tae NaM tassa puvvasaMgaiyassa devassa ayameyArUve ajjhathie-jAva-saMkappe samuppajjitthA-"evaM khalu mama puzvasaMgaie jaMbuddIve dIve bhArahe vAse dAhiNaDDhabharahe rAyagihe nayare posahasAlAe posahie abhae nAma kumAre aTThamabhattaM pagiNhittA NaM mamaM maNasIkaremANemaNasIkaremANe citttthi| taM seyaM khalu bhama abhayassa kumArassa aMtie pAubhavittae"--evaM saMpehei, saMpehettA uttarapurathimaM disaubhAgaM avakkamai, avakkamittA beubviyasamugdhAeNaM samohaNNai, samohaNittA saMkhejjAI joyaNAI daMDaM nisirai, taM jahA-- rayaNANaM vairANaM beruliyANaM lohiyakkhANaM masAragallANaM haMsagambhANaM pulagANaM sogaMdhiyANaM joIrasANaM aMkANaM aMjaNANaM rayayANaM jAyarUvANaM aMjaNapulagANaM phalihANaM riTThANaM ahAbAyare poggale parisADei, parisADettA ahAsuhame poggale parigiNhai, parigiNhittA abhayakumAramaNukaMpamANe deve punvabhavajaNiya-neha-pIibahubhANajAyasoge, tao vimANavarapuMDarIyAo rayaNuttamAo dharaNiyala-gamaNaturiya-saMjaNiya-gamaNapayAro bAdhuNNiya-vimala-kaNaga-payaraga-vaDisagamauDukkaDADovadaMsaNijjo aNegamaNi-kaNagarayaNa-pahakara-parimaMDiya-bhatticitta-viNiuttaga-maNuguNajaNiyahariso dikholamANavaralaliyakuMDalujjaliya-vayaNaguNajaNiyasommarUvo udio viva komudInisAe saNiccharaMgArakujjaliyamajjhabhAgattho nayaNANaMdo sarayacaMdo divvosahipajjalujjaliyadasaNAbhirAmo udulacchisamatta-jAyasoho paiTTagaMdhuddhayAbhirAmo merU viva nagavaro vigumviyavicittaveso dovasamuddANaM asaMkhaparimANanAmadhejjANaM majhaMkAreNaM voivayamANo ujjoyaMto pabhAe vimalAe jIvaloyaM rAyagihaM puravaraM ca abhayassa pAsaM ovayai divvruuvdhaarii| tae NaM se deve aMtalikkhapaDivaNNe dasavaNNAI sakhikhiNiyAI pavaravatthAI parihie abhayaM kumAraM evaM vayAsI"ahaM gaM devANuppiyA ! puvasaMgaie sohammakappavAsI deve mahiDDhoe jaM NaM tumaM posahasAlAe aTThamabhattaM pagiNhittA NaM mama maNasIkaremANe-maNasIkaremANe ciTThasi, taM esa NaM devANuppiyA! ahaM ihaM hvvmaage| saMdisAhi NaM devANuppiyA! ki karemi? ki dalayAmi? ki payacchAmi ? kiM vA te hiyaicchiyaM?" tae NaM se abhae kumAre taM puvvasaMgaiyaM devaM aMtalikkhapaDivaNNaM pAsittA haTTatuTTha posaha pArei, pArettA karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu evaM vayAsI"evaM khalu devANuppiyA! mama cullamAuyAe dhAriNIe devIe ayameyArUve akAladohale pAunbhUe---dhannAo NaM tAo ammayAo taheva puvvagameNaM-jAva-vebhAragirikaDaga-pAyamUlaM savvao samaMtA AhiMDamANIo-AhiMDamANIo dohalaM viNiti / taM jai NaM ahamavi mehesu abbhuggaesu-jAva-dohalaM viNejjAmi--taM gaM tumaM devANuppiyA ! mama kSullamAuyAe dhAriNIe devIe ayameyArUvaM akAlavohalaM viNehi // " deveNa akAlamehaviuvvaNaM 314 tae NaM se deve abhaeNaM kumAreNaM evaM butte samANe haTThatuTTha abhayaM kumAraM evaM vayAsI "tumaM gaM devANapiyA! sunivvuya-vIsatthe acchAhi / ahaM NaM taba cullamAuyAe dhAriNIe devIe ayameyArUvaM akAladohalaM viNemi Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge butIyo khaMdho tti kaTu abhayassa kumArassa aMtiyAo, paDinikkhamai, paDinikkhamittA uttarapurathime NaM vebhArapavae veubviyasamugyAeNaM samohaNNai, samohaNittA saMkhejjAI joyaNAI daMDaM nisirai-jAva-doccaM pi veubviyasamugdhAeNaM samohaNNai, samohaNitA khippAmeva sagajjiyaM, savijjuyaM saphusiyaM paMcavaNNamehaniNAovasohiyaM divvaM pAusarsAira viubvai, viuvvittA jeNAmeva abhae kumAre teNAmeva uvAgacchai, uvAgacchittA abhayaM kumAraM evaM vayAsI"evaM khalu devANuppiyA! mae tava piyaTTayAe sagajjiyA saphusiyA savijjuyA divvA pAusasirI viuviyA, taM viNeU NaM devANuppiyA! taba cullamAuyA dhAriNI devI ayameyArUvaM akAladohalaM / / dhAriNIe dohada-pUraNaM 315 tae NaM se abhae kumAre tassa puTavasaMgaiyassa sohammakappavAsissa devassa aMtie eyama8 soccA nisamma haTutuTTha sayAo bhavaNAo paDinikkhamai, paDinivakhamittA jeNAmeba seNie rAyA teNAmeva uvAgaccha i, ubAgacchittA karayala pariggahiyaM sirasAvattaM matthara aMjali kaTu evaM vayAsI"evaM khalu tAo ! mama puvvasaMgaieNaM sohammakappavAsiNA deveNaM khippAmeva sagajjiyA savijyA paMcavaNNamehaniNAovasobhiyA divvA pAusasirI biuvviyA / taM viNeU NaM mama cullamAuyA dhAriNo devI akAladohalaM // " tae NaM se seNie rAyA abhayassa kumArassa aMtie eyama8 soccA nisamma haTThatu? koDubiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI"khippAmeva bho! devANuppiyA! rAyagihaM nagaraM siMghADaga-tiga-caukka-caccara-caummuha-mahApaha-pahesu Asitasitta-suiya-saMmajjiovalita-jAva-sugaMdhavaragaMdhiyaM gaMdhavaTTibhUyaM kareha ya kAraveha ya, karettA karavettA ya eyamANattiyaM paccappiNaha / / " tae NaM te koDuMbiyapurisA seNieNaM raNNA evaM buttA samANA haTTatuTTha-citta-mANaMdiyA pIimaNA paramasomaNassiyA harisavasavisappamANahiyayA tamANattiyaM paccappiNaMti // tae NaM se seNie rAyA doccaM pi koDubiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI"khippAmeva bho devANuppiyA! haya-gaya-raha-pavarajoha-kaliyaM cAuraMgiNi seNaM sannAheha, seyaNayaM ca gaMdhahatthiM prikppeh|" tevi taheva kareMti-jAva-paccappiNaMti / / tae NaM se seNie rAyA jeNeva dhAriNI devI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA dhAriNi devi evaM vayAsI-- "evaM khalu devANuppie! sajjiyA savijjayA saphusiyA divvA pAusasirI paauddbhuuyaa| taM gaM tuma devANuppie! evaM akAla dohalaM viNehi // " 316 tae NaM sA dhAriNI devI seNieNaM raNNA evaM vuttA samANI haTThatuTThA jeNAmeva majjaNaghare teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA majjaNagharaM aNuppavisai, aNuppavisittA aMto aMteuraMsi vhAyA kayabalikammA kaya-kouya-maMgala-pAyacchittA, ki te barapAyapattaneura-maNimehalahAra-raiya-oviya-kaDaga-khuDDaya-vicita-varavalayarthabhiyabhuyA jAva-AgAsa-phAliya-samappabhaM aMsuyaM niyatthA, seyaNayaM gaMdhahatthiM duruDhA samANI amaya-mahiya-pheNapuMja-sannigAsAhi seyacAmaravAla-vIyaNIhiM vIijjamANI-boijjamANI sNptthiyaa|| tae NaM se seNie rAyA hAe kayabalikamme-jAva-sassirie hatyikhaMdhavaragae sakoreMTamalladAmeNaM chatteNaM dharijjamANeNaM caucAmarAhi vIijjamANe dhAriNi devi piTThao aNugacchai // tae NaM sA dhAriNI devI seNieNaM raNNA hatthikhaMdhavaragaeNaM piTThao-piTuo samaNugammamANa-maggA haya-gaya-raha-pavarajohakaliyAe cAuraMgiNIe seNAe saddhi saMparibuDA mahayA bhaDa-caDagara-vaMdaparikkhitA sabbiDDhIe savvajjuIe-jAva-duMdubhinigghosanAiyaraveNaM rAyagihe nayare siMghADaga-tiga-caukka-caccara-caummuha-mahApahapahesu nAgarajaNeNaM abhinaMdijjamANI-abhinaMdijjamANI jeNAmeva vebhAragiripavvae teNAmeva uvAgacchai, uvAgacchittA vebhAragiri-kaDaga-taDapAyamUle ArAmesu ya ujjANesu ya kANaNesu ya vaNesu ya vaNasaMDesu ya rukkhesu ya gucchesu ya gummesu ya layAtsu ya vallIsu ya kaMdarAsu ya darIsu ya cuMDhIsu ya dahesu ya kacchesu ya nadIsu ya saMgamesu ya vivaraesu ya acchamANI ya pecchamANI ya majjamANI ya pattANi ya pupphANi ya phalANi ya pallavANi ya giNhamANI ya mANemANI ya agghAyamANI ya paribhuMjemANI ya paribhAemANI ya bebhAragiripAyamale dohalaM viNemANI savvao samaMtA AhiDai / tae NaM sA dhAriNI devI sammANiyadohalA viNIyadohalA saMpuNNadohalA saMpattadohalA jAyA yAvi hotthA // tae NaM sA dhAriNo devI seyaNayagaMdhahatthi durUDhA samANI seNieNaM hatthikhaMdhavaragaeNaM piTuo-piTuo samaNugammamANa-maggA haya-gayaraha-pavarajohakaliyAe-jAva-jeNeva rAyagihe nayare teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA rAgihaM nayaraM majjhamajheNaM jeNAmeva sae bhavaNe teNAmeva uvAgacchai, uvAgacchittA viulAI mANussagAI bhogabhogAI paccaNubhavamANI vihrii|| Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe mehakumArasamaNe abhaeNa devarasa paDisijaNaM 317 tae NaM se abhae kumAre jeNAmeva posahasAlA teNAmeva uvAgacchai, uvAgacchittA puvvasaMgaiyaM devaM sakkAreza sammANei, sammANetA paDivisajjer3a / / e se dekhe savaM savijyaM paMcameodasohi pAusasiri pasAra, parisAritA jAgeva disi pAue sAmeva dipiDie / dhAriNIe ganbhacariyA 318 tasA dhAriNI devI siloha visasammAnita aba parivahai || 319 320 322 77 mehassa jammavAvaNaM tae NaM sA dhAriNI devI navaghaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM addhaTTamANa ya rAiMdiyANaM voDakkaMtANaM addharattakAlasamayaMsi sukumAlapANipAya -jAya savvaMgasuMdara dAragaM payAyA || sakkAresA tae NaM tAo aMgapaDiyAriyAo dhAriNi devi navahaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM jAva savvaMgasuMdaraM dAragaM payAyaM pAsaMti, pAsitA sigdhaM riyaM vayaM va sebhie rAva uvAgacchati, uvAgaSThitA seviyaM rA jaNaM vijae baDhAveta, bahAtA rayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTTu evaM vayAsI- "evaM devAciyA dhAriNI devI va mAlA paTiyA savaMgasuMdara dAra badAyA taM NaM he devAciyANaM piyaM niveemo, piyaM meM bhavau / / " tae NaM se seNie rAyA tAsi aMgapaDiyAriyANaM aMtie eyamaTTha soccA nisamma haTTatuTTha tAo aMgapaDiyAriyAo mahurehiM vayaNehi vileya pu-gaMdha-lakAreNaM sakkAre sammA matyadhavAo kare, pusAputti viti pe kappettA pahibisane // mehassa jammurasavo 321 lagie rAyA pacasakAma korile sahAveda sahAyatA evaM vayAsI- "khippAmeva bho devANuppiyA ! rAyagihaM nagaraM Asiya sammajjiovalitaM sugaMdhavaragaMdhagaMdhiyaM gaMdhavaTTibhUyaM naDa NaTaga jalla-malla- muTThiya-kapa-lAha-maMtra-yUilla- tuMbIya-abhagatAlAvaraparigIyaM kareha, kAraveha va cArapahikare, karatA mAmANavaNaM kareha, karelA emAgatiyaM yascapiha // " tae NaM te koDuMbiyapurisA seNieNaM raNNA evaM vRttA samANA haTTatuTThai-citta-mANaMdiyA poDamaNA paramasomaNassiyA harisavasa visappamANahiyayA tamANattiyaM paJcapiSNaMti || lae gaM se segie rAyA aTThArayaSi-yasejImo sahAve sahAvettA evaM basaNaM tumbhe devANuSpiyA! rAyavihe nagare bharabAhirie utsuM unaka abhaDappavesa aDina kuDimaM adharamaM adhAraNijjaM aNuDavamuiMga amilAmA gaNivAvaratADahanakaliye agatAlA parAvariyaM paya-pakkIliyAbhirAmaM jahArihaM vayaM vasavevasi kareha, kArameha va emAla paccapiha // " tevi taheva kareMti, taheva paccappiNaMti / tae NaM se seNie rAyA bAhiriyAe ubadvANasAlAe sIhAsaNavaragae purasthAbhimuhe saNasaNe satiehi ya sAhassiehi ya sayasAhassiehi dAhimAlayamA pacchimArga-parimArNa evaM ca viharaha // mehassa nAmAdisabakAra karaNaM tae NaM tassa ammApiyaro paDhame divase ThitipaDiyaM kareMti, biti divase jAgariyaM kareMti, tatie divase caMdasUradaMsaNiyaM kareMti evAmeva nivatte asuijAyakammakaraNe saMpatte bArasAhe vipulaM asaNa- pANa- khAima sAimaM uvakkhaDAveMti, uvakkhaDAdettA mitta-nAi-niyamasaNa-saMbaMdhi-parivaNaM ca bahave gaNanAyaga-daMDanAyagarAIsara-navarA- kobiyamaMti- mahAmaMti-gaNa-dovAri-va-beDapIDhama-nagara-nigama-seTThi- seNAvai- satyavAha dUya- saMdhivAle AmaMteMti / tao pacchA pahAyA kayabalikammA kayakouya-maMgala- pAyacchittA savAlaMkAravibhUtiyA mahAmahAlayaMsi bhovaNamaMta asaNaM pANaM khAi sAimaM mila-nAhana saMbaMdhi-pariyaNehi Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 dhammakahANuoge dutoyo baMdho bale va mahahiM gaNanAyaNa daMDanAyagarAIsara talavara mADaMbiya phoTuMbiya maMti- mahAmaMti-gaNaga-dobAriya-amala-beDa-pIDa madda-nagara-nigamameDi segAva- satyavAha-dU-saMsada AsAemAgA bisAemAgA paribhAemANA parimANA evaM caNaM viharati / jimiyatattarAgayAvi ya NaM samANA AyaMtA cokkhA paramasuibhUyA taM mitta-nAi niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNaM balaM ca bahave gaNanAyaga-jAva-saMdhivAle vipulenaM puN-gaMdha-nAkAreNa sabakA sammAti sarakAralA sammAtA evaM vyAsI-"jamhA NaM amhaM imassa dAragassa gambhatthassa ceva samANassa akAlamehesu dohale pAunbhUe, taM hou NaM amhaM dArae mehe nAmeNaM / tassa dAragassa ammApiyaro ayameyArUvaM goSNaM guNanipphaNNaM nAmadhejjaM kareMti mehe i / / " mehassa lAlaNapAlaNaM 222 seme kumAre paMdhArihie aNNAhi yabahi-jAhi cilAI vAmaNIhi bamohiM babarI masIha joi yAhi palhaviyAhi IsiNiyAhi dhAraviyAhi lAsiyAhi sipAhi zamilIhi hisIhi AravIhi pulidIhi pakkaNIhi bahatIha muDIha sarIhi pArasI nAnAdesI videsaparimaMDiyAhi iMgiya citiya paricaya-vipANipAhi sasa-nevatva-gahiya-sAhi niNakusalAhiM viNIyAhi, ceDiyAcakkavAla varisadhara-kaMca ijja-mahayaraga baMda - parikkhite hatthAo hatthaM sAharijjamANe aMkAo aMka paribhujnamANe parigijjamA bAlijamA utAlimA rammaMti] maNikomilati paraMvinamANe nivA-yA girikaMdaramallINe va caMpagapAyave suhaMsuheNaM baDhai // 324 tae NaM tassa mehassa kumArassa ammApiyaro aNupuvveNaM nAmakaraNaM ca pajemaNagaM ca pacakamaNagaM ca colovaNayaM ca mahayA-mahayA haDDI-sarakAra-samudae kareM / / mehasta kalAgaNaM 327 325 e mehaM kumAraM ammApiparI sAiregabAsajAya caiva sohasi tihi karaNa-mahAparivarasa uyoMta / / tae NaM se kalAyarie mehaM kumAraM lehAiyAo gaNiyappahANAo sauNaruya pajjavasANA o bAvarttAri kalAo suttao ya atyao ya karaNao ya sehAveha sikkhAvei, taM jahA- -- 1. lehaM 2. gaNiyaM 3. rUvaM 4. naTTaM 5. gIyaM 5. vAiyaM 7. saragayaM 8. pokkharagayaM 9. samatAlaM 10. jUyaM 11. jaNavAyaM 12. pAsayaM 21. 12. aTThA 14. pore 15 16. ammavihi 17. pANavihi 18. vihi 19. vivAha 20 25 26 siloyaM 27. hiraNNajUti 28. mati 29 22. paheliyaM 22. mAhi 24 juli 30. AbharaNaviha 31. kim 32. ilinaM 33. purisalakkhaNaM 34. lavakhaNaM 35. yalamvarNa 26. gogalakkhaNaM 37. kukuDala 38. chattalakkhaNaM 39. daMDalakkhaNaM 40. asilakkhaNaM 41. maNilakkhaNaM 42. kAgaNilakkhaNaM 43. vatyuvijjaM 44, khaMdhAramANaM 45. nagaramANaM 46. vUhaM 47. paDivUhaM 48. cAraM 49. paDicAraM 50. cakkavUhaM 51. garulavUhaM 52. sagaDavUhaM 53. juddhaM 54. nijuddhaM 55. juddhAi 56. aju 57 50. bA4960. IsatyaM 61. rupavA 62. dhaNuve 62. hirA 64 NapAgaM 65. baTTakheDuM 66. suttakheDuM 67. naliyAkheDa 68. pattacchejjaM 69. kaDacchejjaM 70. sajjIvaM 71. nijjIvaM 72. sauNarutaM ti // 1 lae gaM se kalAvarie mehaM kumAraM hAivA gAAoM upapannavasANA bAvaralA to karamajI va sehAveda sikkhA, sehAvelA sikkhAsA sammAUi uvaNe / / 326 tae NaM mehassa kumArassa ammApiyaro taM kalAyariyaM mahurehiM vayaNehiM viuleNa ya vattha - gaMdha mallAlaMkAreNa sakkAreti sammArNeti, sakkArettA sammANetA viulaM jIviyArihaM pIidANaM valayaMti, dalaittA paDivisajjaiti / / tae gaM se mehe kumAre bArikApaDie nagapaDibohie, aTThArasa-vihivArabesI bhAsAvisArae govadha johI gayajohI rahajohI bAhujohI bAhuppamaddI alaMbhogasamatthe sAhasie viyAlacArI jAe yAvi hotyA / / mehassa pANiggaNaM tae NaM tassa mehassa kumArassa ammApiyaro mehaM kumAraM bAvantari kalApaMDiyaM jAva- viyAlacAri jAyaM pAsaMti, pAsittA aTTha pAsAyasa kAreti avagyapilie vica maNi-kaNa-raNa- pratinile bAuDa ya-vijaya-jayaMtI-pAna-chattAlie muMge gagagatalamabhisaMdhamANasihare jAtaMtara raNapaMjarammilie vya maNikagagabhiyA visiya sayayata-paMDarI tilayaravaNacamlie nANAmaNimayadAmAlaMkie aMto bahi ca saNhe tavaNijja haila vAluyA- patthare suhaphAse sassirIyarUve pAsAIe- jAba- paDirUve / 1 sama0 72 / / Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe mehakumArasamaNe eNaM mahaM bhavagaM kAreti--agabhasayasamivi lIlayAlamaMjiyA agavakapabaharaveyAtoraNa-vararAmaMjiyasivili-Di-satya-veliya-nANAmaNikaNagarayaNa-khamiti niciyaramaNi bhUmibhAgaM hAthiya usamaya-nara-magara biga-bAla-kira-saha-sarabha- camara-kuMjara-bagalaya- malaya-mitivi saMgraha pAparigayAbhirAmaM vijAha-jamala-jula jaMta piya accIsahastamAlIyaM sahasakaliyaM misamANaM bhinnisamArNa callopanale mahAsaM sassiyatvaM kaMcaNamabhirayaNabhUmiyAgaM nAgAviha paMcavADA-parimaMDiyamasiha dhavalamiricikavayaM vizimsAlamahA-gaMdha pAsAIyaM jAya-parUiyaM // lae lasta mehasa kumArasya ammApivaro mehaM kumAraM sohasi tihi karaNa-nala-muhAMsa sarisiyAnaM sariyAgaM sariyAgaM sarasAvaNa-vana-govA sarisahito rAyakulehito AgilliyAnaM pasAhana-maMgala pahi ahi rAmabaranAhi gA~Tha evarivase pANi giSTAvisu / / poidANaM 328 tae NaM tassa mehassa ammApiyaro imaM eyArUvaM pIidANaM dalayaMti aTTha hariNNa-koDIo aTTha suvaNNakoDIo gAhANusAreNa bhANiyavvaMjAva-pesaNakAriyAo, aNNaM ca vipulaM dhaNa-kaNaga- rayaNa-maNi-mottiya saMkha-sila-pvAla rattarayaNa-saMta-sAra-sAvaejjaM alAhi-jAvaAtmAo kulavaMsAo pakAmaM dAu pakAmaM bhotuM pakAmaM paribhAeuM // 79 mahAvIrasamavasaraNaM 329 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre puvvANupucci caramANe gAmANugAmaM vaijjamANe suhaMsuheNaM viharamANe jeNAmeva rAyagihe navare guNasilae cehae mAmeva upAgaccha, unAgacchitA ahAraDirUvaM ohaM oginhittA saMjayeNaM tavasA appAnaM bhAvemA biharaha] // 331 tae NaM se mehe kumAre egamegAe bhAriyAe egamegaM hiraNNakoDi dalayai, jAva egamegaM pesaNakAri dalayai, aNNaM ca vijalaM dhaNa kaNa- rayaNa-maNi-mottiya saMkha-sila-ppavAla- rattarayaNa-saMta-sAra- sAvaejjaM alAhi-jAva- AsattamAo kulavaMsAo pakAmaM dAu pakAmaM bhottuM pakAmaM paribhAeu dalayai / / tae NaM se mehe kumAre uppi pAsAyavaragae phuTTamANeha muiMgamattha ehi jAva- mANussae kAmabhoge paccaNubhavamANe viharai // mehassa pucchA 320 erAyamihe navare vivAha-tiga-khaDaka-bandara-badammUha mahApapahesu-mayA janasamAjAca bahave jaggA bhogA-jAbarAyagiva nagara maj-maldo egadisi egAmimahA nigacchati / imaM va gaM mehe kumAre uppi pAmAyavaragae phuTTamANehi muiMgamattha ehi jAva- mANussae kAmabhoge bhuMjamANe rAyamaggaM ca oloemANe- oloemANe evaM ca NaM viharai // tae NaM se mehe kumAre te bahave ugge bhoge jAva egadisAbhimuhe niggacchamANe pAsai, pAsittA kaMcuijjapurisaM sahAve, sahAyatA evaM vayAsI "kiNaM bho devAciyA ajja rAyagihe nagare iMdamai vA jAba- egadiemA nimnchati / / " 332 kaMcahajjapuriseNa nivedaNaM lae gaM se kaMbRhajjapurise samaNassa bhagavao mahAvIrassa gahiyAgamaNapavittIe mehaM kumAraM evaM bIlu devApiyA anna rAyagihe navare iMyama i mAnava-girijA vAjaM ee unyA bhovA- jAva- egaditi enAnimUha nimAcchati / evaM khalu devAppiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre Ahagare lityavare ihabAgae iha saMpale iha samosaThe iha beva rAyagihe nagare dusilae beie ahAharU ohaM ohitA jame tavasA appAnaM bhAvamANe viharaha / / " mehassa bhagavao samIye gamaNaM tae NaM se mehe kumAre kaMcuijjapurisassa aMtie eyamaTTha soccA nisamma haTTa koTuMbiyapurise sahAve, saddAvettA evaM vayAsIkhippAmeva bho devANuppiyA ! cAugghaMTaM AsarahaM juttAmeva udaTThabeha / tahatti uyati // tae NaM se mehe hAe jAva savvAlaMkAravibhUsie cAugghaMTaM AsarahaM durUDha samANe sakoraMTamalladAmeNaM chatteNaM dharijjamANeNaM mahayA bhaTa-Dagara-vaMda-pariyAla-parihAsanaparassamamanyegaM nigancha, nimganchitA megAmeva guNasilae beie teNAmeva Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge dutIyo khaMdho uvAgacchai, uvAgacchittA samaNassa bhagavao mahAvIrassa chattAichattaM paDAgAipaDAgaM vijjAhara-cAraNe jaMbhae ya deve ovayamANe uppayamANe pAsai, pAsittA cAugghaMTAo AsarahAo paccoruhai, paccoruhitA samaNaM bhagavaM mahAvIraM paMcaviheNaM abhigameNaM abhigcchd| jeNAmeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNAmeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA vaMdai namasai, vaMditA namaMsittA samaNassa bhagavao mahAvIrassa naccAsanne nAidUre sussUsamANe namasamANe paMjaliuDe abhimuhe viNaeNaM pjjuvaasi|| dhammadesaNA 333 tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre mehassa kumArassa tIse ya mahaimahAliyAe parisAe majhagae vicittaM dhammamAikkhai-- jaha jIvA bajhaMti, muccaMti jahA ya saMkilissaMti / dhammakahA bhANiyanvA jAva parisA pddigyaa| mehassa pavvajjAsaMkappo 334 tae NaM se mehe kumAre samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhamma soccA nisamma haTTatuTTha samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNa payAhiNaM karei, karettA vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM bayAsI-- "sadahAmi NaM bhaMte ! niggaMthaM pAvayaNaM-jAva-devANuppiyA! ammApiyaro aapucchaami| tao pacchA muMDe bhavittA NaM agArAo aNagAriyaM pvvissaami|" "ahAsuhaM devANuppiyA! mA paDibaMdhaM krehi||" 335 mehassa ammApiUNaM nivedaNaM tae NaM se mehe kumAre samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA jeNAmeva cAugghaMTe Asarahe teNAmeva uvAgacchai, uvAgacchittA cAugghaMTe AsarahaM durUhai, durUhittA mayA bhaDa-caDagara-pahakareNaM rAyagihassa nagarassa majjhamajjheNaM jeNAmeva sae bhavaNe teNAmeva uvAgacchai, uvAgacchittA cAugghaMTAo AsarahAo paccoruhai, paccorahittA jeNAmeva ammApiyaro teNAmeva uvAgacchai, uvAgacchittA ammApiUNaM pAyavaDaNaM karei, karettA evaM vayAsI-- "evaM khalu ammayAo! mae samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhamme nisaMte, se vi ya me dhamme icchie paDicchie abhiruie|" tae NaM tassa mehassa ammApiyaro evaM vayAsI-- "dhanno si tuma jAyA! saMpuNNo si tuma jAyA ! kayattho si tumaM jayA! kayalakkhaNo si tumaM jAyA! jannaM tume samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhamme nisaMte, se vi ya te dhamme icchie paDicchie abhiruie||" tae NaM se mehe kumAre ammApiyaro doccaM pi evaM vayAsI"evaM khala ammayAo ! mae samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhamme nisaMte, se vi ya me dhamme icchie paDicchie abhiruie| taM icchAmi NaM ammayAo! tuhi abbhaNaNNAe samANe samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie muMDe bhavittA NaM agArAo aNagAriyaM pvvitte||" dhAriNIe sogAkuladasA 336 tae NaM sA dhAriNI devI taM aNi? akaMtaM appiyaM amaNuNNaM amaNAmaM asuyapuvvaM pharusaM, giraM soccA nisamma imeNaM eyAraveNaM maNomANasieNaM mahayA puttadukkheNaM abhibhUyA samANI seyAgayaromakUvapagalaMta-ciliNagAyA soyabharapaveviyaMgI nitteyA dINa-vimaNavayaNA karayalamaliya vva kamalamAlA takkhaNaoluggadubbalasarIra-lAvaNNasunna-nicchAya-gayasirIyA pasiDhilabhUsaNa-paDatakhummiya-saMcuNNiyadhavalavalaya-pabbha?uttarijjA sUmAla-vikiNNa-kesahatthA mucchAvasa-naTuceya-garuI parasuniyatta vva caMpagalayA nivvattamahe vva iMdalaTTI vimukka-saMdhibaMdhaNA koTTimatalaMsi savvaMhi dhasatti pddiyaa|| dhAriNIe mehassa ya parisaMvAdo 337 tae NaM sA dhAriNI devI sasaMbhamovattiyAe turiyaM kaMcarNAbhigAramuhaviNiggaya-soyalajalavimaladhArAe parisiMcamANa-nivvA viyagAyalaTThI ukkhevaya-tAlaviTa-vIyaNaga-jaNiyavAeNaM saphusieNaM aMteura-parijagaNaM AsAsiyA samANI muttAvali-sannigAsa-pavaDaMtaaMsudhArAhi siMcamANI pohare, kaluNa-vimaNa-dINA royamANI kaMdamANI tiSpamANI soyamANI vilavamANI mehaM kumAraM evaM vayAsI"tumaM si NaM jAyA! ahaM ege pute- kate i8 pie maguNNe bhagAme thegje vesAsie sammae bahumae aNumae bhaMDakaraMDa Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe mehakumArasamaNe gasamANe rayaNe rayaNabhUe jIviya-ussAsie hiyaya-NaMdi-jaNaNe uMbarapuSpaM va dullahe savaNayAe, kimaMga puNa pAsaNayAe ? no khalu jAyA! amhe icchAmo khaNamavi vippaogaM shitte| taM bhuMjAhi tAva jAyA! vipule mANussae kAmabhoge jAva tAva vayaM jIvAmo / tao pacchA amhehi kAlagaehi pariNayavae vaDhiya-kulavaMsataMtu-kajjammi nirAvayakkhe samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pabvaissasi // " tae NaM se mehe kumAre ammApiUhiM evaM butte samANe ammApiyaro evaM bayAsI"taheba NaM taM ammatAo! jaheva NaM tumbhe mamaM evaM vayaha--'tumaM si NaM jAyA ! amhaM ege putte-jAva-pavvaissasi / ' "evaM khalu ammayAo! mANussae bhave adhube aNitie asAsae vasaNasaovaddavAbhibhUte vijjulayAcaMcale aNicce jalabubbuyasamANe kusaggajabiMdusannibhe saMjhabbharAgasarise suviNadaMsaNovame saDaNa-paDaNa-viddhasaNa-dhamme pacchA puraM ca NaM avssvippjhnnijje| se ke NaM jANai ammayAo! ke puvi gamaNAe, ke pacchA gamaNAe? taM icchAmi NaM ammayAo! tuhiM abbhaNuNNAe samANe samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie muMDe bhavittA NaM agArAo aNagAriyaM pbvitte||" tae NaM taM mehaM kumAraM ammApiyaro evaM vayAsI"imAo te jAyA! sarisiyAo sarittayAo sarivvayAo sarisalAvaNNa-rUva-jovvaNa-guNovaveyAo sarisehito rAyakulehito ANilliyAo bhaariyaao| taM bhujAhi NaM jAyA! eyAhiM saddhi viule mANussae kaambhoge| pacchA bhuttabhoge samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM panvaissasi // " tae NaM se mehe kumAre ammApiyaraM evaM bayAsI"taheva NaM taM ammayAo ! jaM gaM tumbhe mamaM evaM vayaha-'imAo te jAyA ! sarisiyAo-jAva-bhAriyAo / taM bhuMjAhi NaM jAyA! eyAhi saddhi viule mANussae kaambhoge| pacchA bhuttabhoge samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pabvaissasi / ' "evaM khalu ammayAo ! mANussagA kAmabhogA asuI vaMtAsavA pittAsavA khelAsavA sukkAsavA soNiyAsavA durussAsa-nIsAsA duruya-mutta-purIsa-pUya-bahupaDipuNNA uccAra-pAsavaNa-khela-siMghANaga-vaMta-pitta-sukka-soNiyasaMbhavA adhuvA aNitiyA asAsayA saDaNapaDaNa-viddhasaNadhammA pacchA puraM ca NaM avssvippjhnnijjaa| "se ke NaM jANai ammayAo ! ke pubvi gamaNAe, ke pacchA gamaNAe ? taM icchAmi gaM ammayAo ! tuhiM abbhaNuNNAe samANe samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie muMDe bhavittA NaM agArAo aNagAriyaM pvvitte||" tae NaM taM mehaM kumAraM ammApiyaro evaM bayAsI"ime ya te jAyA! ajjaya-pajjaya-piupajjayAgae subahU hiraNNe ya suvaNe ya kase ya dUse ya maNi-mottiya-saMkha-sila-ppavAlarattarayaNa-saMtasAra-sAvaejje ya alAhi-jAva-AsattamAo kulavaMsAo pagAmaM dAuM pagAmaM bhottuM pagAmaM paribhAeu / taM aNuhohI tAva jAyA! vipulaM mANussagaM iDDhisakkArasamudayaM / tao pacchA aNubhUyakallANe samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaissasi // " tae NaM se mehe kumAre ammApiyaraM evaM bayAsI"taheva NaM taM ammayAo! jaM NaM tumbhe mamaM evaM vayaha-'ime te jAyA ! ajjaga-pajjaga-piupajjayAgae-jAva-tao pacchA aNubhUyakallANe samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pbvisssi|' "evaM khalu ammayAo ! hiraNNe ya jAva sAbaejje ya aggisAhie corasAhie rAyasAhie dAiyasAhie maccusAhie, aggisAmaNNe -jAva- maccusAmaNNe saDaNa-paDaNa-viddhaMsaNadhamme pacchA puraM ca NaM avssvippjhnnijje| se ke NaM jANai ammayAo! ke pubdhi gamaNAe, ke pacchA gamaNAe? taM icchAmi NaM ammayAo! turbhehi abbhaNuNNAe samANe samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie maMDe bhavittA NaM agArAo aNagAriyaM pvvitte|" 338 tae NaM tassa mehassa kumArassa ammApiyaro jAhe no saMcAeMti mehaM kumAraM bahUhi visayANulomAhi AdhavaNAhi ya paNNava NAhi ya saNNavaNAhi ya viSNavaNAhi ya Adhavittae vA paNNavittae vA saNNavittae vA viSNavittae vA tAhe visayapaDikUlAhiM saMjamabhaubveyakAriyAhi paNNavaNAhi paNNavemANA evaM bayAsI dhaka011 Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge dutIyo khaMdho "esa NaM jAyA! niggaMthe pAvayaNe sacce aNuttare kevalie paDipuNNe neyAue-jAva- saMsuddhe sallagattaNe siddhimagge muttimagge nijjANamagge nivvANamagge savvadukkhappahINamagge, ahIva egaMtadiTThie, khuro iva egaMtadhArAe, lohamayA iva javA cAveyavvA, vAluyAkavale iva nirassAe, gaMgA iva mahAnaI paDisoyagamaNAe, mahAsamuddo iva bhuyAhi duttare, tikkhaM kamiyavvaM, garuaM laMbeyavvaM, asidhAravvayaM cariyavvaM / no khalu kappai jAyA! samaNANaM niggaMthANaM AhAkammie vA, uddesie vA kIyagaDe vA Thavie vA raie vA dubbhikkhabhatte vA kaMtArabhatte vA baddaliyAbhatte vA gilANabhatte vA mUlabhoyaNe vA kaMdabhoyaNe vA phalabhoyaNe vA bIyabhoyaNe vA hariyabhoyaNe vA bhottae vA pAyae vaa| "tumaM ca NaM jAyA ! suhasamucie no ceva NaM duhasamucie, nAlaM soyaM nAlaM uNhaM nAlaM khuhaM nAlaM pivAsaM nAlaM vAiya-pittiya-sibhiyasannivAie vivihe rogAyake, uccAvae gAmakaMTae, bAvIsaM parIsahovasagge udipaNe samma ahiyaasitte| bhuMjAhi tAva jAyA ! mANussae kaambhoge| tao pacchA bhuttabhogI samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie muMDe bhavittA agArAo agagAriyaM pavvaissasi // ' tae NaM se mehe kumAre ammApiUhiM evaM vutte samANe ammApiyaraM evaM bayAsI-- "taheva NaM taM ammayAo! jaMNaM tunbhe mamaM evaM vayaha--'esa NaM jAyA! niggaMthe pAvayaNe sacce puNaravi taM ceva jAba pvvisssi|' evaM khalu ammayAo! niggaMthe pAvayaNe kovANaM kAyarANaM kApurisANaM ihalogapaDibaddhANaM paraloganippivAsANaM duraNucare pAyayajaNassa, no ceva NaM dhIrassa nicchiyavavasiyassa ettha ki dukkaraM karaNayAe? "taM icchAmi NaM ammayAo tubbhehi abbhaNuNNAe samANe samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie muMDe bhavittA NaM agArAo aNagAriyaM pvvitte||" mehassa egadivasarajaM 339 tae NaM taM mehaM kumAraM ammApiyaro jAhe no saMcAeMti bahUhi visayANulomAhi ya visayapaDikUlAhi ya AghavaNAhi ya paNNavaNAhi ya saNNavaNAhi ya viSNavaNAhi ya Aghavittae vA paNNavittae vA saNNavittae vA viSaNavittae vA tAhe akAmakAI ceva mehaM kumAra evaM vayAsI-- "icchAmo tAva jAyA ! egadivasamavi te rAyasiri pAsittae // " tae NaM se mehe kumAre ammApiyaramaNuvattamANe tusiNIe sNcitttthi|| tae NaM se seNie rAyA koDubiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM bayAsI-"khippAmeva bho devANuppiyA ! mehassa kumArassa mahatthaM mahagdhaM maharihaM viulaM rAyAbhiseyaM uvaTThaveha // " tae NaM te koDubiyapurisA mehassa kumArasta mahatthaM mahagdhaM maharihaM viulaM rAyAbhiseyaM ubaTuveti // tae NaM se seNie rAyA bahUhi gaNanAyagehi ya -jAva- saMdhivAlehi ya -jAva- saMparivuDe mehaM kumAraM aTThasaeNaM sovaNiyANaM kalasANaM evaM ruppamayANaM kalasANaM maNimayANaM kalasANaM suvaNNaruppamayANaM kalasANaM, suvaNNamaNimayANaM kalasANaM ruppamaNimayANaM kalasANaM suvaNNaruppamaNimayANaM kalasANaM, bhomejjANaM kalasANaM savvodaehi savvamaTTiyAhiM savvapupphehi savvagaMdhehiM savvamallehi savvosahIhi siddhatthaehi ya savviDDhIe savvajjuIe savvabaleNaM-jAva- duMdubhi-nigghosa pAiyaraveNaM mahayA-mahayA rAyAbhiseeNaM abhisiMcai, abhisiMcittA karayalapariggahiyaM dasaNahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTTa evaM vayAsI--"jaya-jaya naMdA! jaya-jaya bhaddA ! jaya-jaya naMdA ! bhadaM te, ajiyaM jiNAhi, jiyaM pAlavAhi, jiyamajhe vasAhi, ajiyaM jiNAhi sattupakkhaM, jiyaM ca pAlehi mittapakkhaM, iMdo iva devANaM camaro iva asurANa dharaNo iva nAgANaM caMdo iva tArANaM bharaho iva maNuyANaM rAyagihassa nagarassa asi ca bahUNaM gAmAgara-nagara kheDa-kabbaDadoNamuha-maDaMba-paTTaNa-Asama-nigama-saMbAha-saNNivesANaM AhebaccaM porevaccaM sAmittaM bhaTTittaM mahattaragattaM AgA-Isara-seNAvaccaM kAremANe pAlemANe mahayAhaya-naTTa-gIya-vAiya-taMtI-tala-tAla-tuDiya-ghaNa-muiMga-paDuppavAiyaraveNaM viulAI bhogabhogAI bhuMjamANe viharAhi ti" kaTTa jaya-jaya-saI pauMjati // tae NaM se mehe rAyA jAe-mahayAhimavaMta-mahaMta-malaya-maMdara-mahiMdasAre jAva rajjaM pasAsemANe viharai / / tae NaM tassa mehassa raNo ammApiyarI evaM bayAsI--"bhaNa jAyA ! ki dalayAmo ? kiM payacchAmo? kiM vA te hiyaicchie sAmatthe?" mehassa nikkhamaNapAogga-uvagaraNaM 340 tae NaM se mehe rAyA ammApiyarI evaM vayAsI "icchAmi NaM ammayAo! kuttiyAvaNAo rayaharaNaM paDiggahaM ca ANiyaM, kAsavayaM ca saddAviyaM // " Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe mehakumArasamaNe tae NaM se seNie rAyA koDubiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI"gacchaha NaM tumbhe devANuppiyA! sirigharAo tigNi sayasahassAI gahAya dohi sapa-sahassehi kuttiyAvaNAo rayaharaNaM paDiggahaM ca uvaNeha, sayasahasseNaM kAsavayaM saddAveha / " tae NaM te koDuMbiyapurisA seNieNaM raNNA evaM vuttA samANA hatuTThA sirigharAo tiNi sayasahassAI gahAya kuttiyAvaNAo bohi sayasahassehiM rayaharaNaM paDiggahaM ca uvarNeti, sayasahasseNaM kAsavayaM saddAveti / / kAsaveNaM mehassa aggakesakappaNaM 341 tae NaM se kAsavae tehi koDuMbiyapurisehiM saddAvie samANe haTutuTu-cittamANadie -jAba-harisavasavisampamANahiyae hAe kayabalikAme kaya-kouya-maMgala-pAyacchitte suddhappAvesAI vatthAI pavaraparihie appamahagghAbharaNAlaMkiyasarIre jeNeva seNie rAyA, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA seNiyaM rAyaM karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTTa evaM vayAso-- "saMdisaha NaM devANuppiyA! jaM mae krnnijjN||" tae NaM se seNie rAyA kAsavayaM evaM vayAsI"gacchAhi gaM tubbhe devANuppiyA! surabhiNA gaMdhodaeNaM nikke hatthapAe pakkhAlehi, seyAe caupphAlAe potIe muhaM baMdhittA mehassa kumArassa cauraMgulavajje nikkhamaNapAugge aggakese kappehi // " tae NaM se kAsavae seNieNaM raNNA evaM vutte samANe haTatuTu-cittamANadie jAva harisavasa-visappamANahiyae karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu evaM sAmi ! tti ANAe viNaeNaM vayagaM paDisuNei, paDisuNetA surabhigA gaMdhodaeNaM hatthapAe pakkhAlei, pakkhA lettA suddhavattheNaM muhaM baMdhai, baMdhittA pareNaM jateNaM mehassa kumArassa cauraMgulavajje nikkhamaNapAugge aggakese kappeti // 342 tae NaM tassa mehassa kumArassa mAyA mahariheNaM haMsalakkhaNeNaM paDasADaeNaM aggakese paDicchai, paDicchittA surabhiNA gaMdhodaeNaM pakkhAlei, pavakhAlettA saraseNaM gosIsacaMdaNeNaM caccAo dalayai, dalaittA seyAe pottIe baMdhai, baMdhitA rayaNasamuggayaMsi pakkhivaha, maMjUsAe pakkhivai, hAra-vAridhAra-siMduvAra-chinnamuttAvali-ppagAsAI aMsUI viNimmuyamANI-viNimmuyamANI, royamANI-royamANI, kaMdamANI-kaMdamANI, vilavamANI-vilavamANI evaM vayAsI-- "esa NaM amhaM mehassa kumArassa abbhudaesu ya ussavesu ya padhesu ya tihIsu ya chaNesu ya jannesu ya pavvaNIsu ya--apacchime darisaNe bhavissai" ti kaTTa ussIsAmUle Thavei // mehassa alaMkaraNaM 343 tae NaM tassa mehassa kumArassa ammApiyaro uttarAvakkamaNaM sIhAsaNaM rayAti, mehaM kumAraM doccaM pi taccaM pi seyApIehi kalasehi vhAveti, vhAvettA pamhalasUmAlAe gaMdhakAsAiyAe gAyAI lUhaeNti, lUhettA saraseNaM gosIsacaMdaNeNaM gAyAI alipaMti, alipittA nAsAnIsAsavAya-bojjhaM varaNagarapaTTaNaggayaM kusalaNarapasaMsitaM assalAlApelavaM cheyAyariyakaNagakhaciyaMtakammaM haMsalakkhaNaM paDasADagaM niyaMseMti, hAraM piNaddhati, addhahAraM piNati , evaM-egAvali muttAli kaNagAvali rayaNAli pAlaMbaM pAyapalaMba kaDagAI tuDigAI keUrAI aMgayAI dasamuddiyArNatayaM kaDisuttayaM kuMDalAiM cUDAmaNi rayaNukkaDaM mauDaM-piNaddhati, piNaddhatA gaMthima-veDhima-pUrima-saMghAimeNaM caurivaheNaM malleNaM kapparukkhagaM piva alaMkiyavibhUsiyaM kareMti / mehassa abhinikkhamaNamahussava tae NaM se seNie rAyA koDuMbiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI - "khippAmeva bho devANuppiyA ! aNegakhaMbhasaya-saNNiviTTha lIlaTThiya-sAla-bhaMjiyAgaM ihAmiya-usama-turaya-nara-magara-vihaga-vAlaga-kinnararuru-sarabha-camara-kuMjara-vaNalaya-paumalaya-bhatticittaM ghaMTA-vali-mahara-maNaharasaraM subha-kaMta-darisaNijjaM niuNoviya-misimiseMta-maNirayaNaghaMTiyAjAlaparikkhittaM abbhaggaya-vairaveiyA-parigayAbhirAmaM vijjAharajamala-jaMtajuttaM piva accIsahastamAlaNIyaM rUbagasahassakaliyaM bhisamANaM bhibbhisamANaM cakkhulloyaNalessaM suhaphAsaM sassirIyarUvaM sigdhaM turiyaM cavalaM veiyaM purisasahassavAhiNIyaM sIyaM uvaTuveha // " tae NaM te koDubiyapurisA haTThA aNegakhaMbhasaya-saNNiviTTha -jAva-sIyaM uvaTThati // Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 dhammakahANuoge dutIyo khaMdho tae NaM se mehe kumAre sIyaM durUhai durUhittA sIhAsaNavaragae purasthAbhimuhe saNNisaNe / / tae NaM tassa mehassa kumArassa mAyA NhAyA kayabalikammA jAva appamahagghAbharaNAlaMkiyasarIrA sIyaM durUhai, durUhittA mehassa kumArassa dAhiNapAse bhaddAsaNaMsi nisIyaha // 345 tae NaM tassa mehassa kumArassa aMbadhAI rayaharaNaM ca paDiggahaM ca gahAya sIyaM durUhai, durUhittA mehassa kumArassa vAmapAse bhaddAsa zaMsi nisiiyi|| tae NaM tassa mehassa kumArassa piTThao egA varataruNI siMgArAgAracAruvesA saMgaya-gaya-hasiya-bhaNiya-ceTTiya-vilAsa-saMlAvullAvaniuNajuttovayArakusalA Amelagajamalajuyala-vaTTiya-abbhuNNaya-pINa-raiya-saMThiya-paoharA hima-rayaya-kuMdeMdupagAsaM sakoreMTamalladAmaM dhavalaM AyavattaM gahAya salIlaM ohAremANI ohAremANI ciTTaI / / tae NaM tassa mehassa kumArassa duve varataruNIo sigArAgAracAravesAo saMgaya-gaya-hasiya-bhaNiya-ceTThiya-vilAsa-saMlAvullAva-niuNajuttovayArakusalAo sIyaM duruhaMti, durUhittA mehassa kumArassa ubhao pAsaM nANAmaNi-kaNaga-rayaNa-maharihatavaNijjajjala-vicittadaMDAo cilliyAo suhamavaradIhavAlAo saMkha-kuMda-dagaraya-amayamahiyapheNapuMja-saNNigAsAo cAmarAo gahAya salIlaM ohAremANIo ohAremANIo ciTThaMti / tae NaM tassa mehassa kumArassa ega. varataruNI siMgArAgAracAravesA saMgaya-gaya-hasiya-bhaNiya-ceTThiya-vilAsa-saMlAvallAva-niuNajutovayArakusalA sIyaM durUhai, duhittA mehassa kumArassa purao purathimeNaM caMdappabhavahara-veruliya-vimaladaMDaM tAliyaMTa gahAya ciTThai // tae NaM tassa mehassa kumArassa egA varataruNI siMgArAgAracAruvesA saMgaya-gaya-hasiya-bhaNiya-ceTTiya-vilAsa-saMlAvullAva-niuNajuttovayArakusalA sIyaM durUhai, duhitA mehassa kumArassa puvvadakkhiNeNaM seyaM rayayAmayaM vimalasalilapuNNaM mattagaya-mahAmuhAkitisamANaM bhigAraM gahAya ciTThai / 346 tae NaM tassa mehassa kumArassa piyA koDubiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI--"khippAmeva bho devANappiyA ! sarisayANaM sarittayANaM sarivvayANaM egAbharaNa-gahiya-nijjoyANaM koDubiyavarataruNANaM sahassaM saddAveha // " tae NaM te koDuMbiyapurisA sarisayANaM sarittayANaM sarivvayANaM egAbharaNa-gahiya-nijjoyANaM koDubiyavarataruNANaM sahassaM sadAveti // tae NaM te koDuMbiyavarataruNapurisA seNiyassa raNo koDuMbiyapurisehi saddAviyA samANA haTThA vhAyA-jAva-egAbharaNa-gahiya-NijjoyA jeNAmeva seNie rAyA teNAmeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA seNiyaM rAyaM evaM vayAsI"saMdisaha NaM devANuppiyA ! jaM NaM amhehi karaNijja // " tae NaM se seNie rAyA taM koDuMbiyavarataruNasahassaM evaM bayAsI"gacchaha NaM tubbhe devANuppiyA ! mehassa kumArassa purisasahassavAhiNIyaM sIyaM parivaheha // " tae NaM taM koDubiyavarataruNasahassaM seNieNa raNNA evaM vRttaM saMtaM haTeM mehassa kumArassa purisasahassavAhiNIyaM sIyaM parivahada // tae NaM tassa mehassa kumArassa purisasahassavAhiNIyaM sIyaM duruDhassa samANassa ime aTThamaMgalayA tappaDhamayAe purao ahANapuvIe saMpatthiyA, taM jahA --sotthiya-sirivaccha-naMdiyAvata-vaddhamANaga-bhaddAsaNa-kalasa-maccha-dappaNayA-jAva-bahave atyatthiyA -jAvakAmatthiyA bhogatthiyA lAbhatthiyA kidivasiyA kAroDiyA kAravAhiyA saMkhiyA cakkiyA naMgaliyA mahamaMgaliyA baddhamANA pUsamANayA khaMDiyagaNA tAhi iTTAhi kaMtAhi piyAhi maNuNNAhi maNAmAhi maNAbhirAmAhi hiyayagamaNijjAhi vahi jayavijayamaMgalasahi aNavarayaM abhinaMdatA ya abhithaNatA ya evaM vayAsI-- "jaya-jaya naMdA ! jaya-jaya bhaddA ! jaya-jaya naMdA ! bhadaM te ajiyaM jiNAhi iMdiyAI, jiyaM ca pAlehi samaNa-dhamma, jiyavigdho viya vasAhi taM deva ! siddhimajhe, nihaNAhi rAgadosamalle taveNa dhii-dhaNiya-baddhakaccho, mahAhi ya aTTakammasatta jhANaNaM uttameNaM sukkeNaM appamatto, pAvaya vitimiramaNuttaraM kevalaM nANaM, gaccha ya mokkhaM paramaM payaM sAsayaM ca ayalaM, haMtA parIsahacaNaM', abhIo parIsahovasaggANaM, dhamme te avigdhaM bhavau" tti kaTu puNo-puNo maMgala-jayasaI pauMjaMti // tae NaM se mehe kumAre rAyagihassa nagarassa majjhamajheNaM niggacchai, niggacchittA jeNeva guNasilae ceie teNAmeva uvAgacchai, uvAgacchittA purisasahassavAhiNIo sIyAo paccorahai / / sissabhikkhAdANaM 347 tae NaM tassa mehassa kumArassa ammApiyaro mehaM kumAraM purao kaTu jeNAmeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNAmeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM kareMti, karettA vaMdaMti namasaMti, vaMdittA namaMsitA evaM vayAso--"esa NaM devANuppiyA ! Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe mehakumArasamaNe mehe kumAre amhaM ege putte iThe kaMte pie maNuNNe maNAme thejje vesAsie sammae bahumae aNumae bhaMDakaraMDagasamANe rayaNe rayaNabhUe jIviyaUsAsae hiyayaNaMdijaNae uMbarapuSpaM piva dullahe savaNayAe, kimaMga puNa darisaNayAe ? "se jahAnAmae uppale ti vA paume ti vA kumude ti vA paMke jAe jale saMvaDDhie novalippai paMkaraeNaM novalippai jalaraeNaM, evAmeva mehe kumAre kAmesu jAe bhogesu saMvaDDhie novalippai kAmaraeNaM novalippai bhogaraeNaM / esa NaM devANuppiyA! saMsArabhaumbigge bhIe jammaNa-jara-maraNANaM, icchai devANuppiyANaM aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaittae / amhe NaM devANuppiyANaM sissabhikkhaM dalayAmo / paDicchaMtu NaM devANuppiyA! sissabhikkhaM / / " tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre mehassa kumArassa ammApiUhiM evaM butte samANe eyamajheM samma paDisuNei / / 348 tae NaM se mehe kumAre samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyAo uttarapurathimaM disIbhAgaM avakkamai, sayameva AbharaNa-mallAlaMkAraM omyi| tae NaM tassa mehassa kumArassa mAyA haMsalakkhaNeNaM paDasADaeNaM AbharaNa-mallAlaMkAraM paDicchai, paDicchitA hAra-vAridhAra-siMduvArachinnamuttAvalippagAsAiM aMsUNi viNimmuyamANI viNimmuyamANI royamANI royamANI kaMdamANI kaMdamANI vilavamANI vilavamANI evaM vayAso-- "jaiyatvaM jAyA ! ghaDiyavvaM jAyA! parakkamiyavvaM jAyA! assi ca NaM aTThe no pamAeyavvaM / " 'amhaM piNaM eseva magge bhavau' ti kaTu mehassa kumArassa ammApiyaro samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdaMti namasaMti, vaMdittA namaMsittA jAmeva disaM pAunbhUyA tAmeva disaM paDigayA / mehassa pavvajjAgahaNaM 349 tae NaM se mehe kumAre sayameva paMcamuTTiyaM loyaM karei, karettA jeNAmeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNAmeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhatto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI -- "Alitte NaM bhaMte ! loe, palite NaM bhaMta! loe, Alittapalite NaM bhaMte ! loe jarAe maraNeNa y| "se jahAnAmae-kei gAhAvaI agAraMsi jhiyAyamANaMsi je tattha bhaMDe bhavai appabhAre mollagarue taM gahAya AyAe egaMtaM avakkamai-esa me nityArie samANe pacchA purA ya loe hiyAe suhAe khamAe nissesAe ANugAmiyattAe bhavissai / evAmeva mama vi ege AyAbhaMDe iThe kaMte pie maguNNe maNAme / esa me nitthArie samANe saMsAravoccheyakare bhavissai / taM icchAmi NaM devANuppiehi sayameva pavvAviyaM, sayameva muMDAviyaM, sayameva sehAviyaM, sayameva sikkhAviyaM, sayameva AyAra-goyara-viNaya-veNaiya-caraNa-karaNa-jAyAmAyAvattiyaM dhammamA ikkhiyaM // " 350 tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre mehaM kumAraM sayameva pabvAvei-jAva-dhammamAikkhai-- "evaM devANuppiyA! gaMtavvaM, evaM ciTThiyanvaM, evaM nisIyavvaM , evaM tuyaTTiyavvaM, evaM bhuMjiyadhvaM, evaM bhAsiyabvaM, evaM uThAe uTThAya pANehi -jAva-sattehi saMjameNaM saMjamiyabvaM, assi ca NaM aTThe no pamAeyavvaM // " tae NaM se mehe kumAre samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie imaM eyArUvaM dhammiyaM uvaesaM samma paDivajjai-tamANAe taha gacchai, tahaciTThai, -jAva-uTThAya pANehi-jAva-sattehi saMjameNaM saMjamai // mehassa maNo-saMkilese 351 jaddivasaM ca NaM mehe kumAre muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaie, tassa NaM divasassa paccAvaraNhakAlasamayasi samaNANaM niggaMthANaM ahArAiNiyAe sejjA saMthAraesu vibhajjamANesu mehakumArassa dAramale sejjA-saMthArae jAe yAvi hotthA // tae NaM samaNA niggaMthA punvarattAvarattakAlasamayasi vAyaNAe-jAtra-dhammANujogacitAe ya uccArasta vA pAsavaNassa vA aigacchamANA ya niggacchamANA ya appegaiyA mehaM kumAraM hatthehi saMghaTuMti-jAva-appegaiyA olaMti appegaiyA polaMDeMti appegaiyA pAya-raya-reNuguMDiyaM kareMti / emahAliyaM ca rayaNi mehe kumAre no saMcAei khaNamavi acchi nimolittae / tae NaM tassa mehassa kumArassa ayameyArUve ajjhathie-jAva-saMkappe samuppajjitthA--evaM khalu ahaM seNiyassa raNNo putte dhAriNIe devIe attae mehe i8 kaMte-jAva-uMbara-puSpaM va dullahe savaNayAe / taM jayA NaM ahaM agAramajhe AvasAmi tayA NaM mama samaNA niggaMthA ADhAyaMti pariyANaMti sakkAreMti sammAti, aTThAI heUI pasiNAI kAraNAI vAgaraNAI AikkhaMti, iTAhi kaMtAhi-jAva-vahiM Alaveti saMlaveti / jappabhiI ca NaM ahaM muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaie, tappabhiI ca NaM mama samaNA niggaMthA no ADhAyaMti-jAva Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge dutIyo khaMdho no kaMtAhi vargAha Alaveti saMlaveti / aduttaraM ca NaM mama samaNA niggaMthA rAo puvvarattAvarattakAlasamayaMsi vAyaNAe-jAva-emahAliyaM ca gaM rati ahaM no saMcAemi acchi nimIlAvettae, taM seyaM khalu majjha kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe jAva uThThiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalate samaNaM bhagavaM mahAvIraM ApucchittA puNaravi agAramajhe Avasittae ti kaTTa evaM saMpehei, saMpehettA aTTa-duhaTTa-vasaTTa-mANasagae nirayapaDirUviyaM ca NaM taM raNi khavei, khavettA kallaM pAuppabhAyAe suvimalAe rayagIe jAva udviyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalate jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tiktatto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA baMdai namasai jAva pajjuvAsai / / mehassa saMbodho 352 tae NaM mehA! isamaNe bhagavaM mahAvIre mehaM kumAraM evaM bayAsI "se nUNaM tuma mehA! rAo punvarattAvarattakAlasamayaMsi samaNehi niggaMthehi vAyaNAe-jAva-emahAliyaM ca NaM rAiM tumaM no saMcAesi muhuttamavi acchi nimiilaavette| "tae NaM tujjha mehA ! imeyArUve ajjhathie-jAva-saMkappe samuppajjitthA--jayA NaM ahaM agAramajhe AvasAmi tayA NaM mama samaNA niggaMthA ADhAyaMti iTAhi . . . vahi AlaveMti saMlaveti / jappabhiiMca NaM muMDe bhavitA agArAo aNagAriyaM pavvayAmi tappabhiI ca NaM mamaM samaNA niggaMthA no ADhAyaMti jAva no iTAhi kaMtAhi vAhi Alaveti saMlati / aduttaraM ca NaM mamaM samaNA niggaMthA rAo pumvarattAvarattakAlasamayaMsi appegaiyA jAva pAya-raya-reNu-guMDiyaM kareMti / taM seyaM khalu mama kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe-jAva-uTThiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalate samaNaM bhagavaM mahAvIraM ApucchittA puNaravi agAramajhe Avasittae tti kaTu evaM saMpehesi, saMpehettA aTTa-duhaTTavasaTTa-mANasagae nirayapaDirUviyaM ca NaM taM raNi khavesi, khavettA jeNAmeva ahaM teNAmeva hndhmaage| se nUNaM mehA ! esa atye smtthe|" "haMtA, atthe samatthe // " bhagavayA puthvabhavasumeruppabha-bhavanirUvaNaM 353 "evaM khalu mehA ! tumaM io tacce aIe bhavaggahaNe veyaDDhagiripAyamUle vaNayarehi nivvattiyanAmadhejje see saMkha-ujjala-vimala-nimmala dahighaNa-gokhIra-pheNa-rayaNiyarappayAse sattussehe navAyae dasapariNAhe sattaMgapaiTThie some sammie suruve purao udagge samUsiyasire suhAsaNe piTThao varAhe aiyAkucchI acchiddakucchI alaMbakucchI palaMbalaMbodarAharakare dhaNupaTTAgiti-visiTupuDhe alloNa-pamAgajuttavaTTiya-pIvara-gattAvare allINa-pamANajuttapucche paDipugNa-sucAru-kummacalaNe paMDura-suvisuddha-niddha-niruvaya-visatinahe chaIte sumeruppabhe nAma hatthirAyA hotthA // "tattha NaM tuma mehA ! bAhiM hatthIhi ya hatthiNiyAhi ya loTTaehi ya loTTiyAhi ya kalabhaehi ya kalabhiyAhi ya saddhi saMparivuDe hatthisahassanAyae desae pAgaTThI paTThavae jUhavaI vaMdaparivaDDhae, aNesa ca bahUNaM ekallANaM hathikalabhANaM Ahebacca-jAva-viharasi // "tae NaM tuma mehA ! niccappamatte saI palalie kaMdapparaI mohaNasIle avitaNhe kAmabhogatisie bahUhi hatthohi ya-jAva-saMparivuDe veyaDDhagiripAyamUle girosu ya darIsu ya kuharesu ya kaMdarAsu ya ujjharesu ya nijjharesu ya viyaraesu ya gaDDAsu ya pallalesu ya cillalesu ya kaDagesu ya kaDayapallalesu ya taDIsu ya viyaDIsu ya TaMkesu ya kUDesu ya siharesu ya panbhAresu ya maMsu ya mAlesu ya kAgaNesu ya vaNesu ya vaNasaMDesu ya vaNarAIsu ya nadIsu ya nadIkacchesu ya jUhesu ya saMgamesu ya vAvIsu ya pokkharaNIsu ya dIhiyAsu ya guMjAliyAsu ya saresu ya sarapaMtiyAsu ya sarasarapaMtiyAsu ya vaNayarehi dinaviyAre bahUhiM hatthohi ya jAva kalabhiyAhi ya saddhi saMparivuDe bahuvihatarupallava-paurapA NiyataNe nibhae niruvigge suhaMsuheNaM viharasi // 355 "tae NaM tuma mehA-aNNayA kayAi pAusa-barisAratta-sarada-hemaMta-vasaMtesu kameNa paMcasu uUsu samaikkatesu gimhakAlasamayaMsi jeTThAmUle mAse pAyavaghaMsasamuTThieNaM sukkataNa-patta-kayavara-mAruya-saMjogadovieNaM mahAbhayaMkareNaM huyavaheNaM vagadava-jAla-saMpalitesu vagaMtesu dhUmAulAsu disAsu mahAvAya-vegeNaM saMghaTTiesu chiNNajAlesu AvayamANesu pollarukkhesu aMto-aMto jhipAyamANesu maya-kuhiya-vigaDha-kimiya-kaddamanaIviyaragajhINapANIyaMtesu varNatesu bhiMgArakavINakaMdiya-ravesu kharapharusa-aNi?-riTTha-vAhitta-viddumaggesu dumesu taNhAvasa-mukkapakkhapAyaDiyajibbhatAluya-asaMpuDiyatuMDa-pakkhisaMghesu sasaMtesu gimhumhauNhavAya-kharapharusacaMDamAruya-sukkataNapatsakayavaravAuli-bhamaMtadittasaMbhaMtasAvayAula-migataNhAbaddhacidhapaTTesu girivaresu saMvaTTiiesu tattha-miya-pasava-sarIsivesu avadAliyavayaNavivara-nillAliyaggajIhe matataMbaiya-puNNakaNNe saMkuciya-thora-pIvara-kare Usiya-naMgUle pINAiya-virasaraDiya-saTTeNaM phoDayaMteva aMbaratalaM, pAyadaharaeNaM kaMpayaMteva meiNitalaM, viNimmuyamANe ya sIyAraM, savvao samaMtA valliviyANAI chidamANe, rukkhasahassAI tattha subahUNi nollayaMte, viNaTTaraTuvva naravaride, Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe mehakumArasamaNe vAyAiddhevva poe, maMDalavAevva paribbhamaMte, abhikkhaNaM-abhikkhaNaM liMDaniyaraM pamuMcamANe-pamuMcamANe bahUhi hatthIhi ya jAva kalabhiyAhi ya saddhi disodisi vippalAitthA / "tattha NaM tuma mehA! juNNe jarA-jajjariya-dehe Aure jhaMjhie pivAsie dubbale kilaMte naTusuie mUDhadisAe sayAo jUhAo vicahaNe vaNadavajAlAparaddhe uNheNa ya taNhAe ya chuhAe ya parabbhAhae samANe bhoe tatthe tasie uvvigge saMjAyabhae savvao samaMtA AdhAvamANe paridhAvamANe egaM ca NaM mahaM saraM appodagaM paMkabahulaM atittheNaM pANiyapAe oinnnne| "tattha NaM tuma mehA! tIramaigae pANiyaM asaMpatte aMtarA ceva seyaMsi visaNe / "tatthaM gaM tuma mehA! pANiyaM pAissAmi tti kaTu hatthaM pasAresi / se vi ya te hatthe udagaM na pAvai / tae gaM tuma mehA! puNaravi kAyaM paccurissAmi tti kaTu baliyatarAyaM paMkasi khutte // "tae NaM tuma mehA! aNNayA kayAi ege ciranijjUDhae gayavarajuvANae sagAo jUhAo kara-caraNa-daMta-musalappahArehi vipparaddhe samANe taM ceva mahaddahaM pANIyapAe smoyri| tae NaM se kalabhae tuma pAsai, pAsittA taM pubaveraM sumarai, sumarittA Asuratte-jAva-misimisemANe jeNeva tuma teNeva uvAgacchai,uvAgacchittA tumaM tihiM daMtamusalehi tikkhuto piTThao uTThabhai, uTThabhittA puvvaM veraM nijjAei, nijjAettA haTutuThe pANIyaM pibai, pibittA jAmeva disi pAunbhUe tAmeva disi pddige| "tae NaM tava mehA! sarIragaMsi veyaNA pAunbhavitthA-ujjalA-jAva-durahiyAsA / pittajjaraparigayasarIre dAhavakkaMtIe yAvi viharitthA / bhagavayA meruppabha-bhavanirUvaNaM "tae NaM tuma mehA ! taM ujjalaM-jAva-durahiyAsaM sattarAiMdiyaM veyaNaM vedesi, savosaM vAsasayaM paramAuyaM pAlaittA aTTa-duhaTTa-vasaTTe kAlamAse kAlaM kiccA iheva jaMbuddIve dove bhArahe vAse dAhiNaDDhabharahe gaMgAe mahAnaIe dAhiNe kUle vijhagiripAyamUle egeNaM mattavaragaMdhahatthiNA egAe gayavara-kareNue kucchisi gayakalabhae jagie / "tae NaM sA gayakalabhiyA navaNhaM mAsANaM vasaMtamAsaMsi tumaM payAyA // "tae gaM tuma mehA! gambhavAsAo vippamukke samANe gayakalabhae yAvi hotthA-rattuppala-rattasUmAlae jAsumaNA''rattapAliyattaya-lakkhArasasarasakuMkumasaMjhabbharAgavaNNe, iThe niyagassa jUhavaiNo, gaNiyAyAra-kareNu-kottha-hatthI aNegahatyisayasaMparivuDe rammesu girikANaNesu suhaMsuheNaM viharasi // "tae NaM tuma mehA! ummukkabAlabhAve jovaNagamaNuppatte jUhavaiNA kAladhammuNA saMjutteNaM taM jUhaM sayameva paDivajjasi // "tae NaM tuma nehA ! vagayarehi nivvattiyanAmadhejje sattussehe-jAva-paMDura-suvisuddha-niddha-niruvaya-visatinahe caudaMte meruppabhe hatthirayaNe hotyaa| tattha NaM tuma mehA! sattasaiyassa jUhassa Ahebacca-jAva-kAremANe pAlemANe abhirametthA / / 357 "tae NaM tuma mehA ! aNNayA kayAi gimhakAlasamayaMsi jeTThAmUle mAse pAyavaghaMsasamuTThieNaM sukkataNa-patta-kayavara-mAruya-saMjogadIvieNaM mahAbhayaMkareNaM hayavaheNaM vaNadava-jAlA-palittesu varNatesu dhUmAulAsu disAsu-jAva-maMDalavAevva paribhamaMte bhIe-jAva-saMjAyabhae bahUhi hatthIhi ya-jAva-saMparibuDe savvao samaMtA disodisi vippalAitthA // "tae NaM tava mehA! taM vaNadavaM pAsittA ayameyArUve ajjhathie-jAva-saMkappe samappajjitthA--'kahi NaM manne mae ayameyArUve aggisaMbhame aNUbhUyapuTave ?' "tae NaM tava mehA ! lessAhi visujjhamANohiM ajzavasANeNaM sohaNeNaM subheNaM pariNAmeNaM tayAvaraNijjANaM kammANaM khaovasameNaM IhApUha-magaNa-gavesaNaM karemANassa sannipuvve jAIsaraNe samuppajjitthA // "tae NaM tuma mehA! eyamalai samma abhisamesi--evaM khalu mayA aIe docce bhavaggahaNe iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse veyaDDhagiripAyamUle jAva sumeruppabhe nAma hatthirAyA hotthA / tattha NaM mayA ayameyArUve aggisaMbhame samaNubhUe / 'tae NaM tuma mehA! tasseva divasassa paccAvaraNhakAlasamayaMsi niyaeNaM jUheNaM saddhiM samaNNAgae yAvi hotthA // tae NaM tuma mehA! sattussehe-jAva-sannijAIsaraNe caudaMte meruppabhe nAmaM hatthI hotthA / meruppameNa maMDalanimmANa 358 "tae NaM tujhaM mehA ! ayameyArUve ajjhathie-jAva-saMkappe samuppajjitthA--seyaM khalu mama iyANi gaMgAe mahAnaIe dAhiNillaMsi kalaMsi vijhagiripAyamUle davaggisaMtANakAraNaTThA saeNaM jUheNaM mahaimahAlayaM maMDalaM ghAittae tti kaTTaTu evaM saMpehesi, saMpehettA suhasuheNaM vihrsi|| Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge dutIyo khaMdho "tae NaM tuma mehA! aNNayA kayAi paDhamapAusaMsi mahAvuTTikAyaMsi sannivayaMsi gaMgAe mahAnaIe adUrasAmaMte bahUhi hatthIhi ya-jAvakalabhiyAhi ya sattahi ya hatthisaehiM saMparivaDe egaM mahaM joyaNaparimaMDalaM mahaimahAlayaM maMDalaM ghAesi--jaM tattha taNaM vA pattaM vA kaTTha vA kaMTae vA layA vA vallI vA khANuM vA rukkhe vA khuve vA, taM savvaM tikhuto AhuNiya-AhuNiya pAeNaM uTThavesi, hattheNaM giNhasi, egate eDesi // "tae NaM tuma mehA ! tasseva maMDalassa adUrasAmaMte gaMgAe mahAnaIe dAhiNille kUle vijhagiripAyamUle girIsu ya-jAva-suhaMsuheNaM viharasi // 'tae NaM tuma mehA ! aNNayA kayAi majjhimae varisAratasi mahAvuTTikAyaMsi sannivaiyaMsi jeNeva se maMDale teNeva uvAgacchasi, uvAgacchittA doccaM pi maMDalaghAyaM karesi / "evaM-carimavarisArattaMsi mahAvuTTikAyaMsi sannivayamANaMsi jeNeva se maMDale teNeva uvAgacchasi, uvAgacchittA taccaM pi maMDalaghAyaM karesi-jAva-suhaMsuheNaM viharasi / / davaggibhItasAvayANaM meruppabhassa ya maMDalapaveso 359 "aha mehA! tumaM gaiMdabhAvammi vaTTamANo kameNaM naliNivaNavivahaNagare hemaMte kuMdaloddhauddhatatusArapaurammi atikkate ahiNave gimha samayaMsi patte viyaTTamANesu vaNesu vaNakareNuvivihadiNNakayapaMsughAo tumaM uuyakusumakayacAmarakannapUraparimaMDiyAbhirAmo mayavasavigasaMtakaDataDakilinagaMdhamadavAriNA surabhijaNiyagaMdho kareNuparivArio uusamattajaNiyasobho kAle diNayarakarapayaMDe parisosiyataravarasiharabhImataradaMsaNijje bhigAraravaMtabheravarave gANAvihapattakaTThataNakayavaruddha tapaimAruyAiddhanahyaladumagaNe vAuliyAdAruNatare taNhAvasadosadUsiyabhamaMtavivihasAvayasamAule bhImadarisaNijje vaTTate dAruNammi gimhe mArutabasapasarapasariyaviyaMbhieNaM abbhahiyabhImabheravarabappagAreNaM mahudhArApaDiyasittauddhAyamANadhagadhagadhagaMtasadda,daeNaM dittatarasaphuliMgeNaM dhUmamAlAuleNaM sAvayasayaMtakaraNeNaM anbhahiyavaNadaveNaM jAlAloviyaniruddhadhUmaMdhakAra bhIyo AyAvAloyamahaMtatuMbaiyapunnakanno AkuMciyathorapIvarakaro bhayavasabhayaMtadittanayaNo vegeNa mahAmeho vva pavaNolliyamahallarUvo jeNeva ko te purA davaggibhayabhIyahiyaeNaM avagayataNappaesarukkho rukkhoddeso davaggisaMtANakAraNaDhAe jeNeva maMDale teNeva pahArettha gamaNAe, ekko tAva esa gmo| "tae NaM tuma mehA! aNNayA kayAi kameNa paMcasu uUsu samaikkatesu gimhakAlasamayaMsi jeTThAmUle mAse pAyava-ghaMsasamuTThieNaM-jAvasaMvaTTiiesu miyapasupaMkhisarIsivesu disodisi vippalAyamANesu tehiM bahUhi hatthIhi ya-jAva-kalabhiyAhi ya saddhi jeNeva se maMDale teNeva pahArettha gmnnaae| "tattha NaM aNNe bahave sIhA ya vagghA ya vigA ya dIviyA ya acchA ya taracchA ya parAsarA ya sipAlA ya virAlA ya suNahA ya kolA ya sasA ya kokaMtiyA ya cittA ya cillalA ya puvvapaviTThA aggibhayavidyA egayao biladhammeNaM ciTThati // "tae NaM tuma mehA! jeNeva se maMDale teNeva uvAgacchasi, uvAgacchittA tehi bahi sohehi ya-jAva-cillalehi ya egayao biladhammeNaM ciTThasi // meruppabhassa pAdukkheve 360 "tae NaM tume mehA! pAeNaM gattaM kaMDUissAmI ti kaTu pAe ukkhitte / tasiM ca NaM aMtaraMsi ahiM balavaMtehiM sahiM paNoli jjamANe-paNolijjamANe sasae aNuppaviDhe // "tae NaM tume mehA! gAya kaMDUittA puNaravi pAyaM paDinikkhevissAmi tti kaTu taM sasayaM aNupaviTTha pAsasi, pAsittA pANANu kaMpayAe-jAva-sattANukaMpayAe se pAe aMtarA ceva saMdhArie, no ceva NaM nikkhitte // 361 "tae NaM tuma mehA! tAe pANANukaMpayAe-jAva-sattANukaMpayAe saMsAre parittIkae, mANussAue nibaddhe / / tae NaM se vaNadave aDDhAijjAiM rAiMdiyAI taM vaNaM jhAmei, jhAmettA niTThie uvarae uvasaMte vijjhAe yAvi hotthA / / tae NaM te bahave sIhA ya-jAva-cillalA ya taM vaNadavaM niTThiyaM uvarayaM uvasaMtaM vijjhAyaM pAsaMti, pAsittA aggibhayavippamukkA taNhAe ya chuhAe ya parabbhAhayA samANA tao maMDalAo paDinikkhamaMti, paDinikkhamittA sambao samaMtA vippsristhaa| tae NaM te bahave hatthI ya-jAva-kalabhiyA ya taM vaNadavaM niTTiyaM uvarayaM uvasaMtaM vijjhAyaM pAsaMti, pAsittA aggibhayavippamukkA taNhAe ya chuhAe ya parambhAhayA samANA tao maMDalAo paDinikkhamaMti, paDinikkhamittA disodisi vippasaritthA / Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe mehakumArasamaNe 89 "tae NaM tuma mehA! juNNe jarA-jajjariya-dehe siDhilavalitaya-piNiddhagatte dubbale kilaMte jujie pivAsie atthAme abale aparakkame acaMkamaNA vA ThANukhaMDe vegeNa vippasarissAmi tti kaTu pAe pasAremANe vijjuhae viva rayayagiri-pambhAre dharaNitalaMsi savvaM hiM snnnnivie|| "tae NaM tava mehA ! sarIragaMsi veyaNA paaunbhuuyaa--ujjlaa-jaab-durhiyaasaa| pittajjaraparigayasarIre dAhavakkaMtIe yAvi viharasi // mehabhavo tattha ya titikkhovadeso 362 "tae NaM tuma mehA! taM ujjalaM-jAva-durahiyAsaM tiNNi rAiMdiyAiM veyaNaM veemANe viharitA egaM vAsasayaM paramAuM pAlaittA iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse rAyagihe nayare seNiyassa raNo dhAriNIe devIe kucchisi kumArattAe paccAyAe / tae NaM tuma mehA! ANupuveNaM ganbhavAsAo nikkhaMte samANe ummukkabAlabhAve jovvaNagamaNuppatte mama aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pvvie| "taM jadda tAva tume mehA ! tirikkhajoNiyabhAvamuvagaeNaM apaDiladdha-sammattarayaNalaMbhaNaM se pAe pANANukaMpayAe-jAva-sattANukaMpayAe aMtarA ceva saMdhArie, no ceva NaM nikkhitte / kimaMga puNa tuma mehA ! iyANi vipulakulasamubhave NaM niruvayasarIra-daMtaladdhapaMcidie gaM evaM uTThANa-bala-vIriya-purisagAra-parakkamasaMjutte NaM mama aMtie muMDe bhavitA agArAo agagAriyaM pavvaie samANe samaNANaM niggaMthANaM rAo punvarattAvaratakAlasamayaMsi vAyaNAe-jAva-dhammANuogacitAe ya uccArasa vA pAsavaNasta vA aigacchamANANa ya niggacchamANANa ya hatthasaMghaTTaNANi ya-jAba-raya-reNu-AMDaNANi ya no sammaM sahasi khamasi titikkhasi ahiyAsesi?" mehassa jAIsaraNaM 363 tae NaM tassa mehassa aNagArassa samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie eyamaDhe soccA nisamma suhaM pariNAmehi-jAva-pasatthehi ajjhavasANehiM lesAhiM visujjhamANIhi tayAvaraNijjANaM kammANaM khaovasameNaM IhApUha-maggaNa-gavesaNaM karemANassa saNNipugve jAisaraNe samuppaNNe, eyamaDhaM samma abhisamei / / mehassa puNo pavvajjA 364 tae NaM se mehe kumAre samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM saMbhAriyapubvabhave duguNANIyasaMvege ANaMdaaMsupuNNamuhe harisavasavisappamANahiyae dhArAhayakalaMbakaM piva samUsasiyaromakUve samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI-- "ajjappabhitI NaM bhaMte ! mama do acchINi mottaNaM avasese kAe samaNANaM niggaMthANaM nisa? tti kaTu puNaravi samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM bayAsI-- "icchAmi NaM bhaMte ! iyANi doccaM pi sayameva pavvAviyaM-jAva-sayameva AyAra-goyaraM jAyAmAyAvattiyaM dhammamAikkhiyaM // " tae NaM samaNe bhagava' mahAvIre mehaM kumAraM sayameva pavvAvei -jAva-jAyAmAyAvattiyaM dhammamAikkhada "evaM devANuppiyA ! gaMtavvaM, evaM ciTTiyavvaM, evaM nisIyavvaM, evaM tuyaTTiyavvaM, evaM bhuMjiyavvaM evaM bhAsiyavvaM evaM uTThAe uTThAya pANANaM-jAva-sattANaM saMjameNaM saMjamiyavvaM // " tae NaM se mehe samaNassa bhagavao mahAvIrassa ayameyArUvaM dhammiyaM ubaesaM samma paDicchai, paDicchittA taha gacchai-jAva-saMjameNaM sNjmi|| mehassa niyaMThacariyA 365 tae NaM se mehe aNagAre jAe-iriyAsamie -jAva- iNameva niggaMthaM pAvayaNaM purao kAuM viharati / / tae NaM se mehe aNagAre samaNassa bhagavao mahAvIrassa tahArUvANaM therANaM aMtie sAmAiyamAiyAI ekkArasa aMgAI ahijjai, ahijjittA bahUhi chaTThaTThamabasamabuvAlasehiM mAsaddhamAsakhamaNehi appANaM bhAvemANe viharai / / mahAvIrassa rAyagihAo bahiyA jaNavayavihAro 366 tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre rAyagihAo nayarAo guNasilayAo ceiyAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA bahiyA jaNavayavihAraM vihrii|| dha0 ke012 Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge dutIyo khaMdho mehassa bhikkhupaDimA 367 tae NaM se mehe aNagAre aNNayA kayAi samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM bayAsI-- "icchAmi gaM bhaMte ! tubrbhahiM abbhaNuNNAe samANe mAsiyaM bhikkhupaDima uvasaMpajjittA NaM vihritte|" "ahAsuhaM devANuppiyA! mA paDibaMdhaM karehi // " tae NaM se mehe aNagAre samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM anbhaNuNNAe samANe mAsiyaM bhikkhupaDima uvasaMpajjittA NaM viharai / mAsiyaM bhikkhupaDimaM ahAsutaM ahAkappaM ahAmaggaM samma kAeNaM phAsei-jAva-kiTTei, samma kAeNaM phAsettA-jAva-kimuttA puNaravi samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai nabhaMsai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI-- "dRcchAmi NaM bhaMte ! tumha abbhaNuNNAe samANe domAsiyaM bhikkhupaDima uvasaMpajjittA gaM vihritte|" "ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdha krehi|" jahA paDhamAe abhilAvo tahA doccAe taccAe cautthAe paMcamAe chammAsiyAe sattamAsiyAe pAmasattarAIdiyAe doccasattarAIdiyAe taccasattarAiMdiyAe ahorAiyAe egarAiyAe vi|| mehassa guNarayaNasaMvaccharatavo 368 tae NaM se mehe aNagAre bArasa bhikkhapaDimAo sammaM kAraNaM phAsettA-jAva-kidRttA puNaravi vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI--"icchAmi NaM bhaMte ! tubrbhehi abbhaNuNNAe samANe guNarayaNasaMbaccharaM tavokamma' uvasaMpajjittA NaM vihritte|" / "ahAsuhaM devANuppiyA! mA paDibaMdhaM karehi // "1 . . . tae NaM se mehe aNagAre guNarayaNasaMvaccharaM tavokammaM ahAsuttaM ahAkappaM ahAmaggaM samma kAraNaM phAsei-jAva-kiTTei ahAsuttaM ahAkappaM ahAmaggaM sammaM kAeNaM phAsetA-jAva- kimuttA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA bahUhi chaTThamadasamaduvAlasehi mAsaddhamAsakhamaNehi vicittehi tavokammehi appANaM bhAvemANe viharai / mehassa sarIradasA 369 tae NaM se mehe aNagAre teNaM orAleNaM vipuleNaM sassirIeNaM payatteNaM paggahieNaM kallANeNaM siveNaM dhaneNaM maMgalleNaM udaggeNaM udAreNaM uttameNaM mahANubhAveNaM tavokammeNaM sukke lukkhe nimmaMse kiDikiDiyAbhUe advicammAvaNaddhe kise dhamaNisaMtae jAe yAvi hotthAjIvaMjIveNaM gacchada, jIvaMjIveNaM ciTThai, bhAsaM bhAsittA gilAi, bhAsaM bhAsamANe gilAi, bhAsa bhAsissAmi ti gilAi / se jahAnAmae iMgAlasagaDiyA i vA kaTThasagaDiyA i vA pattasagaDiyA i vA tilasagaDiyA i vA eraMDasagaDiyA i vA uNhe dinnA sukkA samANI sasaI gacchai, sasaI ciTThai, evAmeva mehe aNagAre sasadaM gacchai, sasaI ciTThai, ucie taveNaM, avacie maMsasoNieNaM, hayAsaNe iva bhAsarAsiparicchanne tagheNaM teeNaM tavateyasirIe aIva-aIva uvasobhemANe-uvasobhemANe cida / 370 mehassa vipulapavvae aNasaNaM teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre Aigare titthagare-jAva-puSvANupunvi caramANe gAmANugAmaM dUijjamANe suhaMsuheNaM viharamANe jeNAmeva rAyagihe nayare jeNAmeva guNasilae ceie teNAmeva uvAgacchai, uvAgacchittA ahApaDirUvaM oggahaM ogiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe viharai // tae NaM tassa mehassa aNagArassa rAo punvarattAvarattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramANassa ayameyArUve ajjhathie-jAva-samuppajjitthA-evaM khalu ahaM imeNaM orAleNa-jAva-tavokammeNaM sukke lukkhe nimmaMse kiDikiDiyAbhUe advicammAvaNaddhe kise dhamaNisaMtae jAe yAvi hotthA--jIvaMjIveNaM gacchAmi-jAva-bhAsaM bhAsissAmi tti gilAmi / taM atthi tA me uTThANe kamme bale vIrie purisakAra-parakkame saddhA-dhii-saMvege, taM jAvatA me atthi uTThANe kamme bale vIrie purisakAra-parakkame saddhA-dhii-saMvege,-jAva-ya me dhammAyarie dhammovaesae samaNe bhagavaM mahAvIre jiNe suhatthI vihara i, tAva tA me seyaM kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe-jAva-uTThiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalaMte samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdittA namaMsittA samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM abbhaNuNNAyassa samANassa sayameva paMca mahanvayAiM AruhittA goyamAdIe samaNe niggaMthe niggaMthIo ya khAmettA tahArUvehi kaDAIhi therehi saddhi viulaM pavvayaM saNiyaM-saNiyaM duruhitA sayameva mehaghaNasaNNigAsaM puDhavisilApaTTayaM paDilehittA saMlehaNA-jhUsaNA-jhUsiyassa bhattapANaettha mUlapAThagayaM guNarayaNasaMbacchAratabokammassa vaNNaNaM caraNANuogassa tavAyAre daTTavvaM / Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 91 mahAvIratitthe mehakumArasamaNe paDiyAikkhiyassa pAovagayarasa kAlaM aNavakakhamANassa viharittae-evaM saMpehei, saMpehettA kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe-jAva-uddhiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalate jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgaccha i, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNa-pAyAhiNaM karei, karettA vaMdaha namasai, baMdittA namaMsittA naccAsaNNe nAidUre sussUsamANe namasamANe abhimuhe viNaeNaM paMjaliuDe pjjubaasi|| 371 'mehA' i samaNe bhagavaM mahAvIre mehaM aNagAraM evaM vayAsI "se naNaM tava mehA! rAo puSvarattAvarattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramAgasta ayameyArUve ajjhathie-jAva-saMkappe samuppajjitthAevaM khalu ahaM imeNaM orAleNaM tavokammeNaM sukke-jAva-jeNeva ihaM teNeva hvvmaage| "se nUNaM mehA! aTTa sama? ?" "haMtA, atthi / " ''ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM karehi // " 372 tae NaM se mehe aNagAre samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM abbhaNaNNAe samANe haTThatuTTha-cittamANaMdie-jAba-harisavasa-visappamANahiyae uTTAe uTThada, uTThatA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA baMdai namasai, baMdittA namaMsittA sayameva paMca mahanvayAI Aruhei, AruhettA goyamAdIe samaNe nigAthe niggaMthoo ya khAmei, khAmettA tahArUhi kaDAdIhi therehi saddhi vipulaM pavvayaM saNiyaM-saNiyaM durUhaha, durUhittA sayameva mehaghaNasaNNigAsaM puDhavisilApaTTayaM paDilehei, paDilehetA uccArapAsavaNabhUmi paDilehei, paDilehettA dambhasaMthAragaM saMtharai, saMtharittA banbhasaMthAragaM durUhai, durUhilA puratyAbhimuhe saMpaliyaMkanisaNNe karayalaparigahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu evaM vayAsI-- "namotthu NaM arahaMtANaM-jAva-siddhigainAmadhejja ThANaM saMpattANaM / namotthu NaM gamaNassa-jAva-siddhigainAmadhejja ThANaM saMpAviukAmassa mama dhammAyariyassa / vaMdAmi NaM bhagavaMtaM tatthagayaM ihagae, pAsau ma bhagavaM tatthagae ihagayaM" ti kaTu vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI"pugvi pi ya NaM mae samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie savve pANAivAe pcckkhaae-jaav-micchaadsnnslle-pcckkhaae| "iyANi piNaM ahaM tasseba aMtie savvaM pANAivAyaM paccakkhAmi-jAva-micchAdaMsaNasallaM paccakkhAmi, savvaM asaNa-pANa-khAima-sAima caumvihaM pi AhAra paccakkhAmi jaavjjiivaae| "ja pi ya imaM sarIraM i8-jAva-vivihA rogAyaMkA parIsahovasaggA phusaMtIti kaTu evaM pi ya NaM caramehi UsAsa-nIsAsehi vosirAmi" tti kaTTa saMlehaNA-jhUsaNA-jhUsie bhattapANa-paDiyAikkhie pAovagae kAlaM aNavakakhamANe viharai // tae NaM te therA bhagavaMto mehassa aNagArassa agilAe beyAvaDiyaM kareMti // mehassa samAhimaraNaM 373 tae NaM se mehe aNagAre samaNassa bhagavao mahAvIrassa tahArUvANaM therANaM aMtie sAmAiyamAiyAI ekkArasaaMgAI ahijjittA, bahupaDi puNNAI duvAlasavarisAI sAmaNNapariyAgaM pAuNittA, mAsiyAe saMlehaNAe appANaM jhosettA, TThi bhattAI aNasagAe chaettA, AloiyapaDikkate uddhiyasalle samAhipatte aNuputveNaM kaalge| therehi mehassa AyArabhaMDasamappaNaM 374 tae NaM te therA bhagavaMto mehaM aNagAraM aNupubveNaM kAlagayaM pAsaMti, pAsittA parinevvANavattiyaM kAussagaM kareMti, karettA mehassa AyAra-gaM bhaMDagaM gehaMti, viulAo pavvayAo saNiyaM-saNiyaM paccoruhaMti, paccoruhittA jeNAmeva guNasilae ceie, jeNAmeva samaNe bhagavaM mahAvIre, teNAmeva uvAgacchaMti, uvAgacchitA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdaMti namasaMti, vaMdittA namaMsittA evaM bayAsI-- "evaM khala devANuppiyANaM aMtevAsI mehe nAmaM aNagAre pagaibhaddae-jAva-viNIe, se NaM devANuppiehi abbhaNuNNAe samANe goyamAie samaNe niggathe niggaMthIo ya khAmettA amhehi ddhi vipulaM pavvayaM saNiyaM-saNiyaM durUhai, sayamevameghaghaNasaNNigAsa puDhavisilaM paDilehei, bhattapANapaDiyAikkhie aNupuTveNaM kaalge| "esa NaM devANuppiyA! mehassa aNagArassa AyArabhaMDae // " amIra, vANiki agara kA samaya yAvara samo Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge dutIyo khaMdho goyamapucchAe bhagavao uttara 375 bhaMte ! tti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM baMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI-- "evaM khalu devANuppiyANaM aMtevAsI mehe nAmaM aNagAre se NaM bhaMte ! mehe aNagAre kAlamAse kAlaM kiccA kahi gae ? kahiM ubavaNNe ?" goyamA! isamaNe bhagavaM mahAvIre goyama evaM vasAsI-"evaM khala goyamA ! mama aMtevAsI mehe nAmaM aNagAre pagaibhaddae-jAva-viNIe, se NaM tahArUvANaM therANaM aMtie sAmAiyamAiyAI ekkArasa aMgAI ahijjittA, bArasa bhikkhupaDimAo guNarayaNa-saMbaccharaM tavokamma kAeNaM phAsettA-jAva-kiTTettA, mae abbhaNuNNAe samANe goyamAi there khAmei, khAmettA tahArUvehi kaDAdIhi therehi saddhi vipulaM pavvayaM saNiyaM-saNiyaM durUhittA, dabbhasaMthAragaM, saMtharittA dabbhasaMthArovagae sayameva paMcamahavvae uccArettA, bArasa vAsAiM sAmaNNapariyAgaM pAuNittA, mAsiyAe salehaNAe appANaM jhasittA, saTTi bhattAI aNasaNAe chadettA Aloiya-paDikkate uddhiyasalle samAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA uDDhaM caMdima-sUra-gahagaNa-nakkhatta-tArArUvANaM bahUI joyaNAI bahUI joyaNasayAI bahUI joyaNasahassAI bahUI joyaNasayasahassAI bahUo joyaNakoDIo bahUo joyaNakoDAkoDIo uDDhe dUraM uppaittA sohammIsANa-sarNakumAra-mAhida-baMbha-laMtaga-mahAsukkasahassArANaya-pANayAraNaccue tiNNi ya aTThArasuttare gevejja-vimANavAsasae vIIvaittA vijae mahAvimANe devatAe uvavaNNe / "tattha NaM atthegaiyANaM devANaM tettIsa sAgarovamAiM ThiI paNNatA / tattha NaM mehassa vi devassa tetIsaM sAgarovamAiM ThiI // " / "esa NaM bhaMte ! mehe deve tAo devaloyAo AukkhaeNaM ThiikkhaeNaM bhavakkhaeNaM aNaMtaraM cayaM caittA kahiM gacchihii ? kahi uvavajjihii?" 'goyamA ! mahAvidehe vAse sijjhihii-jAva-sabbadukkhANamaMtaM kAhii / / " --tti bemi vRttikRtA samaddhatA nigamanagAthA 376 mahurehi niuNehi, vayaNehi coyayaMti AyariyA / sIse kahiMci khalie, jaha mehamuNi mahAvIro // 1 // NAyA-a. 1 22. mahAvIratitthe makAiAI samaNA saMgahaNI-gAhA 377 1. makAi 2. kikame ceba, 3. moggarapANI ya 4. kAsave / 5. khemae 6. dhiihare ceva, 7. kelAse 8. haricaMdaNe // 1 // 9. vAratta 10. sudaMsaNa 11. puNNabhadda taha 12. sumaNabhadda 13. supaiThe / 14. mehe 15. 'timutta 16. alakke, ajjhayaNANaM tu solasayaM / / 2 / / makAI samaNe kikime ya 378 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagiha nyre| guNasilae ceie| seNie rAyA / / tattha NaM makAi nAma gAhAvaI privsi-addddhe-jaav-apribhuue| teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre Adikare guNasilae-jAva- saMjameNaM tavasA ampANaM bhAvemANe vihri| parisA niggayA / tae NaM se makAI gAhAvaI imIse kahAe laTTha jahA paNNattIe gaMgadatte taheva imo vi jeTTaputtaM kuDaMbe ThavettA purisasahassa-bAhiNIe sIyAe nikkhaMte-jAva-aNagAre jAe - iriyAsamie / tae NaM se makAI aNagAre samaNassa bhagavao mahAvIrassa tahArUvANaM therANa aMtie samAiyamAiyAI ekkArasa aMgAI ahijjai / sesaM jahA khaMdagassa guNarayaNaM tavokammaM / solasavAsAiM priyaao| taheva biule siddhe // 379 kikame vi evaM ceva-jAva-viule siddhe / Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23. mahAvIratitthe ajjuNamAlAgAre rAyagihe moggarapANijakkhAyayaNe 380 teNa kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe nayare / guNasilae ceie| seNie raayaa| cellaNA devI / / tattha NaM rAyagihe nayare ajjuNae nAma mAlAgAre parivasai--aDDhe-jAva-aparibhUe / tassa NaM ajjuNayassa mAlAyArassa baMdhumaI nAma bhAriyA hotthA--sUmAla-pANipAyA0 / / tassa NaM ajjuNayassa mAlAyArassa rAyagihassa nayarassa bahiyA, etya NaM mahaM ege puSphArAme hotthA--kiNhe-jAva-mahAmehaniuruMbabhUe dasaddhavaNNa-kusumakusumie pAsAIe-jAva-paDirUve // tassa NaM pupphArAmassa adUrasAmaMte, ettha NaM ajjuNayassa mAlAyArassa ajjayapajjaya-piipajjayAgae aNegakulapurisa-paraMparAgae moggarapANissa jakkhassa jakkhAyayaNe hotthA--porANe divve sacce jahA puNNabhadde / / tattha NaM moggarapANissa paDimA egaM mahaM palasahassaNipphaNNaM aomayaM moggaraM gahAya ciTThai / ajjuNassa jakkhapajjuvAsaNA 381 tae NaM se ajjuNae mAlAgAre bAlappabhiI ceva moggarapANi-jakkhabhatte yAvi hotthA / kallAkalli pacchiyapiDagAiM geNhai, geNhittA rAyagihAo nayarAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA jeNeva pupphArAme teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA pupphuccayaM karei, karettA aggAI varAI pupphAI gahAya, jeNeva moggarapANissa jakkhassa jakkhAyayaNe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA moggarapANissa jakkhassa maharihaM puSphaccaNaM karei, karettA jaNNupAyapaDie paNAmaM karei, tao pacchA rAyamagaMsi vitti kappemANe vihri|| goTillehi ajjuNamAlAyArabaMdhaNaM bandhumaIe saddhi aNAyAro ya 382 tattha NaM rAyagihe nayare laliyA nAma goTThI parivasai--aDDhA-jAva-aparibhUtA jaM kayasukayA yAvi hotthA / tae NaM rAyagihe nagare aNNayA kayAi pamode ghuThe yAvi hotthA // tae NaM se ajjuNae mAlAgAre kallaM pabhUyatarAehi pupphehi kajjaM iti kaTTa paccUsakAlasamayaMsi baMdhumaIe bhAriyAe saddhi pacchiyapiDayAI geNhai, geNhittA sayAo gihAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA rAyagihaM nagaraM majhamajheNaM niggacchai, niggacchittA jeNeva pupphArAme teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA baMdhumaIe bhAriyAe saddhi pupphuccayaM karei / / tae NaM tIse laliyAe goTThIe cha gohillA purisA jeNeva moggarapANissa jakkhassa jakkhAyayaNe teNeva uvAgayA abhiramamANA ciTThati / / tae NaM se ajjuNae mAlAgAre baMdhumaIe bhAriyAe saddhi pupphuccayaM karei, patthiyaM bharei, bharettA aggAI varAI puSphAiMgahAya jeNeva moggarapANissa jakkhassa jakkhAyayaNe teNeva uvAgacchai // tae NaM te cha gohillA purisA ajjuNayaM mAlAgAraM baMdhumaIe bhAriyAe saddhi ejjamANaM pAsaMti, pAsittA aNNamaNNaM evaM vayAsI-- "esa NaM devANuppiyA ! ajjuNae mAlAgAre baMdhumaIe bhAriyAe saddhi ihaM havvamAgacchai / taM seyaM khalu devANuppiyA! amhaM ajjuNayaM mAlAgAraM avaoDaya-baMdhaNayaM karettA baMdhumaIe bhAriyAe saddhi viulAI bhogabhogAI bhuMjamANANaM viharittae" tti kaTu eyamaTTha aNNamaNNassa paDisuNeti, paDisuNettA kavADaMtaresu nilukkaMti, niccalA niSphaMdA tusiNIyA pacchaNNA ciTThati // tae NaM se ajjuNae mAlAgAre baMdhumaIe bhAriyAe saddhi jeNeva moggarapANissa jakkhassa jakkhAyayaNe teNeva uvAgacchai, Aloe paNAmaM karei, maharihaM pupphaccaNaM karei, jaNNupAyapaDie paNAmaM karei / / tae NaM cha goTillA purisA davadavassa kavADaMtarahito niggacchaMti niggacchittA ajjuNayaM mAlAgAraM geNhaMti, geNhittA avaoDaya-baMdhaNaM kareMti / baMdhumaIe mAlAgArIe saddhi viulAI bhogabhogAiM bhuMjamANA viharaMti // Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge dutIyo khaMdho ajjaNassa citA tassa sarIre moggarapANipaveso ya 383 tae NaM tassa ajjuNayassa mAlAgArassa ayamajjhathie-jAva-saMkappe samuppajjitthA--"evaM khalu ahaM bAlappabhiI ceva moggarapANissa bhagavao kallAkalli-jAva-pupphaccaNaM karemi, jaNNupAyapaDie paNAmaM karemi, tao pacchA rAyamagaMsi vitti kappemANe vihraami| taM jai NaM moggarapANI jakkhe iha saNNihie hote, se NaM kiM mama eyArUvaM AvaI pAvejjamANaM pAsate ? taM natthi NaM moggarapANI jakkhe iha snnihie| suvvattaM gaM esa ktttte||" tae NaM se moggarapANI jakkhe ajjuNayasta mAlAgArassa ayameyArUvaM ajjhatthiyaM-jAva-biyANetA ajjuNayassa mAlAgArassa sarIrayaM aNuppavisai, aNuppavisittA taDataDassa baMdhAI chidai, chidittA taM palasahassaNipphaNNaM aomayaM moggaraM geNhai, geNhitA te itthisattame cha purise ghaaei|| tae NaM se ajjuNae mAlAgAre moggarapANiNA jakhaNaM aNNAiche samANe rAyagihassa nagarassa pariperaMteNaM kallAkalli itthisattame cha purise ghAemANe ghAemANe viharai // rAyagihe AtaMka 384 tae NaM rAyagihe nayare siMghADaga tiga-caukka-caccara-caummuha-mahApahapahesu bahujaNo aNNamaNNassa evamAikkhai-jAva-evaM parUvei-- "evaM khalu devANuppiyA ! ajjuNae mAlAgAre moggarapANiNA aNNAi8 samANe rAyagihe nayare bahiyA itthisattame cha purise ghAemANeghAemANe viharai // " tae NaM se seNie rAyA imIse kahAe laTTha samANe koDaMbiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM bayAsI-- "evaM khalu devANuppiyA! ajjuNae mAlAgAre-jAva-ghAemANe-ghAemANe vihri| taM mA NaM tubbhe kei kaTussa vA taNassa vA pANiyassa vA puSphaphalANaM vA aTThAe sairaM niggcchi| mA NaM tassa sarIrayassa vAvattI bhavissai ti kaTTa doccaM pi taccaM pi ghosaNayaM ghoseha, ghosettA khippAmeva mameyaM paccappiNaha // " tae NaM te koDuMbiyapurisA-jAva-paccappiNaMti / / bhagavao samosaraNaM 385 tattha NaM rAyagihe nagare suva'saNe nAmaM seTThI parivasai-aDDhe-jAva-aparibhae / tae NaM se sudaMsaNe samaNovAsae yAvi hotthaa--abhigyjiivaajiive-jaav-vihri|| teNaM kAleNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre puvvANupubvi caramANe gAmANugAma dUijjamANe suhaMsuheNaM viharamANe jeNAmeva rAyagihe nayare guNasilae ceie teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA ahApaDirUvaM oggahaM ogiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai // tae NaM rAyagihe nagare siMghADaga-tiga-caukka-caccara-caummuha-mahApahapahesu bahujaNo aNNamaNNassa evamAikkhai-jAva-kimaMga puNa vipulassa aTThassa gahaNayAe? sudaMsaNassa vaMdaNaTheM gamaNaM tae NaM tassa sudaMsaNassa bahujaNassa aMtie eyaM soccA nisamma ayaM ajjhathie citie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA--evaM khalu samaNe bhagavaM mahAvIre-jAva-viharai / taM gacchAmi NaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM vadAmi--evaM saMpehei, saMpehettA jeNeva ammApiyaro teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA karayala-pariggahiyaM dasaNahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu evaM vasAsI--"evaM khalu ammayAo! samaNe bhagavaM mahAvIre-jAva-viharai / taM gacchAmi NaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM vadAmi namasAmi sakkAremi sammAmi kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM panjuvAsAmi // " tae NaM sudaMsaNaM seTThi ammApiyaro evaM vayAsI--"evaM khalu puttA! ajjuNae mAlAgAre moggarapANiNA jakkheNaM aNNAiTThe samANe rAyagihassa nayarassa pariperaMteNaM kallAkalli bahiyA itthisattame cha purise ghAemANe-ghAemANe vihri| taM mA NaM tuma puttA ! samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdae niggacchAhi, mA NaM tava sarIrayassa vAvattI bhavissai / tumaNNaM iha gae ceva samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdAhi // " tae NaM se sudaMsaNe seTThI ammApiyaraM evaM vayAsI--"kiNNaM ahaM ammayAo! samaNaM bhagavaM mahAvIra ihamAgayaM-jAva-iha gae ceva vaMdissAmi ? taM gacchAmi NaM ahaM ammayAo! turbhehiM abbhaNuNNAe samANe samaNaM bhagavaM mahAvIraM vNde||" Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe ajjuNamAlAgAre tae NaM sudaMsaNaM seTThi ammApiyaro jAhe no saMcAeMti bahUhi AghavaNAhi paNNavaNAhi saNNavaNAhiM viNNavaNAhiM parUvaNAhiM Aghavettae paNNavettae saNNavettae viSNavettae parUvettae tAhe evaM bayAsI--"ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM karehi / / " tae NaM se sudaMsaNe ammApiIhiM abbhaNuNNAe samANe vhAe suddhappAvesAI maMgallAiM vatthAI pavaraparihie appamahagghAbharaNAlaMkiyasarIre sayAo gihAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA pAyavihAracAreNaM rAyagihaM nagaraM majhamajmeNaM niggacchaDa, niggacchitA moggarapANissa jakkhassa jakkhAyayaNassa adUrasAmaMteNaM jeNeva guNasilae ceie jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva pahArettha gamaNAe / sudaMsaNassa ajjuNakaya-uvasaggo 387 tae NaM se moggarapANI jakkhe sudaMsaNaM samaNobAsayaM adUrasAmaMteNaM voIvayamANaM-bIIvayamANaM pAsai, pAsittA Asurutte-jAva-misimisemANe taM palasahassaNipphaNNaM aomayaM moggaraM ullAlemANe-ullAlemANe jeNeva sudaMsaNe samaNovAsae teNeva pahArettha gamaNAe / tae NaM se sudaMsaNe samaNobAsae moggarapANi jakhaM ejjamANaM pAsai, pAsittA abhIe atatthe aNumbigge akkhubhie acalie asaMbhaMte vatthaMteNaM bhUmi pamajjai, pamajjitA karayalapariggahiyaM dasaNahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu evaM vayAsI"namotthu NaM arahaMtANaM-jAva-siddhigainAmadhejja ThANaM saMpattANaM / " / "namotthu NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa-jAva-siddhigainAmadhenaM ThANaM sNpaaviukaamss|" "puci piNaM mae samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie thUlae pANAivAe paccakkhAe jAvajjIvAe, thUlae musAbAe paccakkhAe jAvajjIvAe, thUlae adiNNAdANe paccakkhAe jAvajjIvAe, sadArasaMtose kae jAvajjIvAe, icchAparimANe kae jAvajjIvAe / taM idANi piNaM tasseva aMtiyaM savvaM pANAivAyaM paccakkhAmi jAvajjIvAe, musAvAyaM adattAdANaM mehuNaM pariggahaM paccakkhAmi jAvajjIvAe, savvaM kohaM-jAva-micchAdasaNasallaM paccakkhAmi jAvajjIvAe, savvaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM caumvihaM pi AhAraM paccakkhAmi jaavjjiivaae| jai NaM etto uvasagyAo muccissAmi to me kappai paarette| ahaNNaM etto uvasaggAo na muccissAmi to me tahA paccakkhAe ceva" ti kaTu sAgAraM paDimaM paDivajjai / tae NaM se moggarapANI jakkhe taM palasahassaNipphaNaM aomayaM moggaraM ullAlemANe-ullAlemANe jeNeva sudaMsaNe samaNovAsae teNava uvaage| no ceva NaM saMcAei sudaMsaNaM samaNovAsayaM teyasA samabhipaDitae / / uvasagganivAraNaM 388 tae NaM se moggarapANI jakkhe sudaMsaNaM samaNovAsayaM sambao samaMtA parigholemANe-parigholemANe jAhe no ceva NaM saMcAei sudaMsaNaM samaNo vAsayaM teyasA samabhipaDittae, tAhe sudaMsaNassa samaNovAsayassa purao sapakkhi sapaDidisi ThiccA sudaMsaNaM samaNovAsayaM aNimisAe diTThIe suciraM nirikkhai, nirikkhittA ajjuNayassa mAlAgArassa sarIraM vippajahai, vippajahittA taM palasahassaNipphaNaM aomayaM moggaraM gahAya jAmeva disaM pAunbhUe tAmeva disaM pddige| tae NaM se ajjuNae mAlAgAre moggarapANiNA jakhaNaM vippamukke samANe 'dhasa' ti dharaNiyalaMsi savvahiM nivddie|| tae NaM se sudaMsaNe samaNovAsae niruvasaggamiti kaTTa paDima pAre / sudaMsaNassa ajjuNassa ya bhagavao pajjuvAsaNA 389 tae NaM se ajjuNae mAlagAre tatto muhattaMtareNaM Asatye samANe uThei, uThettA sudaMsaNaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-- "tubbhe gaM devANuppiyA ! ke kahi vA saMpatthiyA ?" tae NaM se sudaMsaNe samaNovAsae ajjaNayaM mAlAgAraM evaM bayAsI-- "evaM khalu devANuppiyA ! ahaM sudaMsaNe nAmaM samagovAsae--abhigayajIvAjIve guNasilae ceie samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdae sNptthie|" tae NaM se ajjuNae mAlAgAre sudaMsaNaM samaNovAsayaM evaM bayAsI--"taM icchAmi NaM devANuppiyA ! ahamavi tumae saddhi samaNaM bhagavaM mahAvIra vaMdittae-jAva-pajjuvAsittae / " "ahAsuhaM devANuppiyA! mA paDibaMdha karehi // " tae NaM sudaMsaNe samaNovAsae ajjuNaeNaM mAlAgAreNaM saddhi jeNeva guNasilae ceie jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchada, uvAgacchittA ajjuNaeNaM mAlAgAreNaM saddhi samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhuto AyAhiNa-payAhiNaM karei, vaMdai nmsi-jaav-pjjuvaasi|| Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 390 391 392 dhammakahANaoge dutIyo baMdho tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre sudaMsaNassa samaNovAsagassa ajjuNayassa mAlAgArassa tIse ya mahaimahAliyAe parisAe majhagae vicittaM dhammamAiki / sudaMsaNe paDigae || ajjuNassa pavvajjA taNaM se ajjuNae mAlAgAre samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhammaM socvA nisamma hadutuTu samagaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA vaMdai namasai, vaMdittA namasitA evaM vayAsI- "saddahAmi NaM bhaMte! niggaMthaM pAvayaNaM, pattiyAmi NaM bhaMte! niggaMthaM pAvayaNaM, roemi NaM bhaMte! niggaMthaM pAvayaNaM, abbhuTTa e mi NaM bhaMte ! niggaMthaM pAvayaNaM / " "ahAsuhaM devANupiyA ! mA paDibaMdhaM karehi // " taeSaM se ajjunae mAlAgAre uttarapuratthimaM disobhAgaM avaeens, avakkamilA sapameva paMcamudriyaM lokare, karelA jAba-aNagAre jAe, se NaM vAsIcaMda samatiNamaNikaM samoga-paraloga appaviddhaM jIviya maraNa- niravace saMsArapAragAmI kammanigAyaNAe evaM ca gaM vihr| ajjuNaaNagArassa titikyA taNaM se ajjuNae aNagAre jaM ceva divasa muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaie taM caiva divasa samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMditA nasatA imaM evaM abhigya ovharakappar3a me jAvazzIvAda cha cha agikhite tavokamme adhyAgaM bhAvemA massa biharie ki apameyAsvaM abhihitA jAvajIvAda cha agivaNaM tavokamme adhyAnaM bhAvemA bihara / lae gaM se anugae aNagAre chakmaNapAraNati padamAe porisIesa kareDa bIyAe porisIe mAgaM miyAda tayAe porisIe jahA goyamasAmI- jAva- rAyagihe nagare ucca-nIya-majjhimAiM kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyaM aDai || 1 lae gataM ajuna agagAraM rAyagi navare ucca-nIya bAI kulAI gharasamudAyasta bhikvAvariyAe mArga bahane hat purisA ya DaharA ya mahallA ya juvANA ya evaM vayAsI--"imeNa me pitA mArie / imeNa me mAtA mAriyA / imeNa me bhAyA bhagiNI bhajjA putte dhUyA subhA mAriyA / imeNa me aNNayare sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNe mArie" ti kaTTu appegaiyA akkosaMti, appegaiA hoti niyaMti khititititi // tae NaM se ajjuNae aNagAre tehi bahUhiM itthIhi ya purisehi ya Daharehi ya mahallehi ya juvANaehi ya AosijjamANe jAvatAleJjamA tesi maNasA vi apaussamANe samma sahai sammaM khamai sammaM titikkha samma ahiyAseda, sammaM sahamANe sammaM khamamArga sammaM titivakhamAsamma ahiyAmAge rAga navare ucca-gIta-ma-kulAI lama to pAna labhai, aha pANaM labhai to bhattaM na labhai // tae se anue anagAre adI avima akalugAle avasAda atijogI ada atA rAmavihAo nagarAo paDiNikkhama, paDiNimAmeva guNasilae beie jegeva samabhavaM mahAvIre tegeva upAgacchaha, upAgacchatA samarasa bhagavao mahAvIrassa adUrasAmaMte gamanAgamaNAe paDikkameDa pavimetA ema AloeDa AloetA malA paDase, paDidasettA samaNeNa bhagavayA mahAvoreNaM abbhaNugNAe samANe anuchie agiddhe agaDhie agajjhovavaNNe bilamiva paNaga-bhUeNaM adhyAgeNaM samAhAraM AhAreda tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre aNNayA rAyagihAo paDiNikkhamai, paDiNisvamitA bahiyA jagavanavihAraM viharai / ajjuNa aNagArasya siddhI 39.3 se anugae aNagAre te orAlegaM vipuleNaM pale evaM mahANubhAgaNaM tavokamyeNaM adhyArtha bhAvemA chammAse sAmaNapariyAgaM pAuda, pANitA adamAniyA saMhamAe appA se, setA to bhalAI jassaTTAe kIrai naggabhAve - jAva- siddhe / / bahu galAe de detA aMtagaDa va. 6- a. 3 / Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24. mahAvIratitthe kAsavAI samaNA 394 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe nagare guNasilae ceie / segie raayaa| kAsave nAma gAhAvaI parivasai / jahA makAI / solasa vAsA pariyAo / vipule siddhe // evaM--khemae vigAhAbaI, navaraM--kAyado nayarI / solasa vAsA priyaao| vipule pabbae siddhe // evaM--dhiihare vi gAhAvaI kAyaMdIe navarIe / solasa vAsA priyaao| vipule siddhe // evaM--kelAse vi gAhAvaI, navaraM--sAee nayare / bArasa vAsAI priyaao| vipule siddha // evaM--haricaMdaNe vigAhAvaI sAee nayare / bArasa vAsA priyaao| vipule siddhe // evaM--vArattae vi gAhAvaI, navaraM--rAyagihe nagare / bArasa vAsA priyaao| vipule siddhe // evaM-sudaMsaNe vi gAhAvaI, navaraM--vANiyaggAme nayare / dUipalAsae ceie| paMca vAsA priyaao| vipule siddhe // evaM-puNNabhadde vi gAhAvaI vANiyaggAme nyre| paMcavAsA priyaao| vipule siddha // etra--sumaNabhadde bigAhAvaI sAvatthIe navarIe / bahuvAsAiM priyaao| vipule siddha / evaM--supaiThe vi gAhAvaI sAvatthIe nayarIe / sattAvIsaM vAsA priyaao| vipule siddhe // evaM--mehe vi gAhAvaI rAyagihe nayare / bahUI bAsAi priyaao| vipule siddha // ' aMtagaDa va06 a04-14 / 25. mahAvIratitthe seNiyaputtA jAlIAi-samaNA 395 saMgahaNI-gAhA 1. jAli 2. mayAli 3. uvayAlI, 4. purisaseNe ya 5. vAriseNe y| 6. dohadaMte ya 7. laTThadaMte ya, 8. vehalle 9. vehAyase 10. abhae i ya kumAre // 1 // jAli-aNagAre 396 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe naghare-riddha tyimiysmiddhe| guNasilae ceie| seNie raayaa| dhAriNI devii| sIho sumiNe / jAlI kumaaro| jahA meho| aTThao daao|| tae NaM se jAlIkumAre uppi pAsAyavaragae phuTTamArgAha muiMgamatyaehi-jAva-mANussae kAmabhoge paccaNubhavamANe vihri| sAmI samosaDhe / seNio niggo| jahA meho tahA jAlI vi niggo| taheva nikkhaMto jahA meho| ekkArasa aMgAI ahijji| guNarayaNaM tavokammaM jahA khaMdayassa / evaM jA ceva khaMdagassa battavvayA, sA ceva citaNA, aapucchnnaa| therehiM saddhi viulaM pavvayaM taheva durUhai, navaraM-solasa vAsAiM sAmaNNapariyAgaM pAuNai, pAuNittA, kAlamAse kAlaM kiccA uDDhaM caMdima-sUra-gahagaNa-nakkhattatArA-rUvANa sohammIsANa-saNaMkumAra-mAhiMda-baMbha-laMtaga-mahAsukka-sahassArANaya-pANaya-AraNaccue kappe nava ya gevejjavimANapatthaDe uDDhaM dUraM bIIvaittA vijayavimANe devattAe ubvnnnne| tae NaM te therA bhagavaMto jAli aNagAraM kAlagayaM jANitA pariNivvANavattiyaM kAussaggaM kareMti, karettA patta-cIvarAiM gehati / taheva uttaraMti-jAva-ime se aayaarbhNdde|| aimuttaakahANayaM 66 puTu dahravvaM / alakkakahANayaM ya 69 puTu daTubbaM / dha0ka013 1. Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 dhammakahANuoge dutIyo khaMdho 397 bhaMte ! ti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI "evaM khalu devANuppiyANaM aMtevAsI jAlI nAma aNagAre pgibhdde-jaav-vinnoe| se NaM jAlI aNagAre kAlagae kahiM gae? kahiM uvavaNNe?" "evaM khalu goyamA ! mamaM aMtevAsI taheva jahA khaMdayassa-jAva-kAlagae uDDhaM caMdima-sUra-gahagaNa-nakkhatta-tArArUvANaM-jAva-vijae vimANe devattAe uvavaNNe // " "jAlissa NaM bhaMte ! devassa kevaiyaM kAlaM ThiI paNNattA?" "goyamA! battIsaM sAgarovamAiM ThiI paNNatA // " "se NaM bhaMte ! tAo devaloyAo AukkhaeNaM bhavakkhaeNaM ThiikkhaeNaM kahiM gacchihii ? kahi uvavajjihii ?" goyamA ! mahAvidehe vAse sijjhihii-jAva-savvadukkhANamaMtaM kAhii / mayAlipabhiisamaNA 398 evaM sesANa vi navaNhaM bhANiyabvaM, navaraM-satta dhAriNisuA, vehalla vehAyasA cellaNAe, abhae nNdaae| savasi seNio piyaa| AillANaM paMcaNhaM solasa vAsAiM saamnnnnpriyaao| tiNhaM bArasa vaasaaii| doNhaM paMca vaasaaii| AillANaM paMcaNhaM ANupuvIe uvavAo vijae vejayaMte jayaMte aparAjie svvtttthsiddhe| dohadaMte savvaTThasiddhe ukkameNaM sesA / abhao vije| sesaM jahA paDhame / / __ aNutta0 va01, a01-10|| dohaseNAi samaNA saMgahaNI-gAhA399 1. dohaseNe 2. mahAseNe, 3. laTThadaMte ya 4. gUDhadaMte ya 5. suddhadaMte y| 6. halle 7. dume 8. dumaseNe, 9. mahAdumaseNe ya Ahie // 1 // 10. sIhe ya 11. sohaseNe ya, 12. mahAsIhaseNe ya aahie| 13. puNNaseNe ya bodhavve, terasaye hoi ajjhayaNe // 2 // 400 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe nyre| guNasilae ceie| seNie raayaa| dhAriNI devii| sIho suminne| jahA jAlI tahA jammaM bAlattaNaM kalAo, navaraM-dohaseNo kumAro sacceva vattavvayA jahA jAlissa-jAva-aMtaM kaahii| evaM terasa vi rAyagihe nayare / seNio piyaa| dhAriNI maayaa| terasaha vi solasa vAsA priyaao| ANapu-vIe vijae doNNi, vejayaMte doNNi, jayaMte doNNi, aparAjie doNNi, sesA mahAdumaseNamAdI paMca svvtttthsiddhe|| aNutta0 va, 2, a. 1-13 / 26. mahAvIratitthe satthavAhaputte dhaNNe aNagAre saMgahaNI-gAhAo 401 1.dhaNNe ya 2. suNakkhatte ya, 3. isidAse ya aahie| 4. pellae 5. rAmaputte ya, 6. caMdimA 7. piTTimA i y||1|| 8. peDhAlaputte aNagAre, navame poTTile vi ya / 10. vehalle dasame vutte, ime ya dasa AhiyA // 2 // dhaNNassa gihavAse 402 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM kAkaMdI nAma nayarI hotyaa--riddhsthimiysmiddhaa| sahasaMbavaNe ujjANe-savvouya-puppha-phala-samiddhe / jiyasattU raayaa| Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe satthavAhaputte dhaNNe aNagAre tatya NaM kAmaMdIe nayarIe mahA nAma satyavAhI parivasaha aDDA jAba- aparibhUyA // tose NaM bhaddAe satyavAhIe puse dhaNe nAmaM dAra hotyA-ahINapaDipuNa-paMcediyasarIre nAva guruce paMcadhAIparigAhie jahA mahatvo vAda-bAvara kalAo ahIe nAva alaMbhogasamatve jAe yAvi hotyA // 404 dhaNNassa pavvajjA 403 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre samosaDhe / parisA niggayA / rAyA jahA koNio tahA niggao // tae NaM tassa dhaSNassa dAragassa taM mahayA jaNasaddaM vA jAva jaNasannivAyaM vA suNamANassa vA pAsamANassa vA ayameyArUve ajjhatthie jAba-saMkape samayamA ana kALaMbIe navarIe iMdamai vA jAva vanamahe davA jaNaM ete bahane ugA bhoyA-jAyanigachaMti evaM saMpeheDa, saMpetA kaMirisaM saddAveda, sahAvettA evaM bayAsIkiyAM devAppiyA! ajma kAkaMdIe gayarIe iMdamahe i vA jAva-niggacchati ?" 405 tasA bhAsAvAhI dhaNaM dArayaM ummuzkavAlabhAvaM jAva alaMbhoga samatvaM vA va jANitA battIsa pAsAvasae kAreanbhuggayamUsie - jAva- paDirUve / tesi majjhe egaM ca NaM mahaM bhavaNaM kArei- aNegakhaMbhasayasaNNiviTTha - jAva-paruivaM // esA bhaddA satyavAhI se dhaNaM dAra battIsAe igbhavarakaNagANaM ekadivase pANi pahAve tae NaM se dhaNe dArae uppi pAsAyavaragae phuTTamANeha muiMgamatthae hijAba- viule mANussae kAmabhoge paccaNubhavamANe viharai // battIsa dAo / / 99 tae NaM se kaMcuipurise samaNassa bhagavao mahAvIrassa AgamaNagahiyaviNicchae dhaNNaM dArayaM evaM vayAsI- "evaM khalu devAguNDiyA | anna samaye bhagavaM mahAvIre kAkaMdIe naroe bahiyA sahasaMbavaNe ujAne ahApaDivaM ohaM ogihittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai, tae NaM ete bahave uggA bhogA- jAva-niggacchati // " tae NaM se dhaNNe dArae kaMcuipurisassa aMtiyaM eyamaTTha soccA nisamma haTTatuTTha - jAva-pAyacAreNaM jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhuto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA vaMdai namasai, vaMdittA namasittA tivihAe pajjuvAsaNAe pajjuvAsai // lae samaNe bhagavaM mahAvIre dhaNNassa dArayassa tIse va mahamahAliyAe itiparisAe-jAva-dhammaM parikahe / / tae NaM se dhaNe dArae samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhammaM soccA nisamma haTTa samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karetA vaMdai namasai, vaMditA namasittA evaM vayAsI- "sahAmi NaM bhaMte! nigdhapAya- jAva-ammayaM bhadaM satyavAhi ApucchAmi tae NaM ahaM devAgupiyANaM aMtiyaM muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvayAmi / " "ahAhaM devAviyA // " jahA jamAtI tahA Apunacha / tae NaM sA bhaddA satthavAhI taM aNi akaMtaM appiyaM amaguNNaM amaNAmaM asuyaduvvaM pharusaM giraM soccA nisamma dhasa tti savvagehi saMviDiyA vRttapattiyA jahA mahanyate // lae NaM taM dhaNaM dArakhaM bhaddA satyavAhI jAhe no saMcAe jAva-jiyatuM Ayucchaha- "icchAmi NaM devAnuppiyA ! dhaSNassa dAravasta nikkhamamANassa chattamauDa-cAmarAo ya vidizAo / " tae NaM jiyasattU rAyA bhaddaM satyavAhiM evaM vayAsI "acchAhi NaM tumaM devANuppie ! sunibbuta-vIsatthA, ahaSNaM sayameva dhaNNassa dArayassa nikkhamaNasakkAraM karissAmi / " sayameva jiyasattU nikkhamaNaM karei, jahA thAvaccAputtassa kaNho || tae NaM se dhaNNe dArae sayameva paMcamuTThiyaM loyaM karei-jAva-pavvaie // taeSaM se dhaNe dArae aNagAre jAe iriyAsamie bhAsAsamie esaNAsamie AyANa maMDa-maNikkhevAsamie uccAra- pAsavaNakhela-siMghANa-malla-pAriAvaNivAsamie maNasalie isalie kazyasalie maNale bagule kApagate gule gutibie guruvaM bhavArI // dhaNNassa tavacariyA tae NaM se dhaNe aNagAre jaM ceva divasa muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaie, taM caiva divasa samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMdittA namasittA evaM vayAsI Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 dhammakahANuoge dutIyo khaMdho "icchAmi NaM bhaMte ! tuhi abbhaNugNAe samANe jAvajjIvAe chaTuMcha?NaM aNikkhitteNaM AyaMbilapariggahieNaM tavokammeNaM appANaM bhAvemANe viharittae chaTussa vi ya NaM pAraNayaMsi kappai me AyaMbilaM paDigAhettae, no ceva NaM aNAyaMbilaM / taM pi ya saMsaTTa, no ceva Na' asNstttt| taM pi ya NaM ujjhiyadhammiyaM, no ceva NaM aNujjhiya-dhammiyaM / taM pi ya jaM aNNe bahave samaNa-mAhaNa-atihikivaNa-vaNImagA nAvakhaMti / " "ahAsuhaM devANuppiyA! mA paDibaMdhaM karehi // " tae NaM se dhaNNe aNagAre samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM abbhaNuNNAe samANe haTThatuTTha jAvajjIvAe chaTThacha?NaM aNikkhitteNaM AyaMbilapariggahieNaM tavokammeNaM appANaM bhAvamANe viharai / / tae NaM se dhaNe aNagAre paDhama-chaTThakhamaNapAraNayaMsi paDhamAe porisoe sajjhAyaM karei, jahA goyamasAmI taheva Apucchai,-jAvajeNeva kAkaMdI nayarI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA kAkaMdIe nayarIe ucca-nIya-majjhimAI kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyAe aDamANe AyaMbilaM paDigAheti, no ceva NaM aNAyaMbilaM / taM pi ya saMsaTuM, no ceva NaM asNsttuN| taM pi ya ujjhiyadhammiyaM, no ceva NaM aNujjhiya-dhammiyaM taM pi ya jaM aNNe bahave samaNa-mAhaNa-atihi-kivaNa-vaNImagA nAvakhaMti / tae NaM se dhaNe aNagAre tAe abbhujjayAe payayAe payattAe paggahiyAe esaNAe esamANe jai bhattaM labhai to pANaM na labhai, aha pANaM labhai to bhattaM na lbhi|| tae NaM se dhaNNe aNagAre adINe avimaNe akaluse avisAdI aparitaMta-jogI jayaNa-ghaDaNa-jogacarite ahApajjataM samudANaM paDigAhe i, paDigAhettA kAkaMdIo nayarIo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA jahA goyame-jAva-paDida sei / tae NaM se dhaNe aNagAre samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM abbhaNugNAe samANe amuchie agiddhe agaDhie aNajjhovavaraNe bilamiva paNNagabhUeNaM appANaNaM AhAraM AhArei, AhArettA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai // tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre aNNayA kayAi kAryavIo nayarIo sahasaMbavaNAo ujjANAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA bahiyA jaNavayavihAraM viharai // 408 tae NaM se dhaNNe aNagAre samaNassa bhagavao mahAvIrasta tahArUvANaM therANaM aMtie sAmAiyamAiyAI ekkArasa aMgAI ahijjai, ahijjittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe vihri|| tae NaM se dhaNe aNagAre teNaM orAleNaM viuleNaM payatteNaM paggahieNaM kallANeNaM siveNaM dhanneNaM maMgalleNaM sassirIeNaM udaggeNaM udatteNaM uttameNaM udAreNaM mahANubhAgeNaM tavokammeNaM sukke lukkhe nimmase aTThicammAvagaddhe kiDikiDiyAbhUe kise dhamaNisaMtae jAe yAvi hotthaa| jIvaMjIveNaM gacchai, jIvaMjIveNaM ciTTai, bhAsaM bhAsittA vi gilAi, bhAsaM bhAsamANe gilAi, bhAsaM bhAsissAmIti gilaai| se jahAnAmae kaTThasagaDiyA i vA pattasagaDiyA i vA patta-tila-bhaMDaga-sagaDiyA i vA eraMDakaTThasagaDiyA i vA, iMgAlasagaDiyA i vA uNhe diNNA sukkA samANI sasadaM gacchai, sasaI ciTThai, evAmeva dhaNe aNagAre sasaI gacchai, sasaI ciTui, uvacie taveNaM, avacie maMsa-soNieNaM, yAsaNe viva bhAsarAsipaDicchaNNe taveNaM, teeNaM, tava-teyasirIe atIva-atIva uvasobhemANe-ubasobhemANe citttthi|| dhaNNassa tavajaNiya-sarIralAvaNNaM 409 dhaNNassa NaM aNagArassa pAyANaM ayameyArUve tava-rUba-lAvaNNe hotthA se jahAnAmae sukkachallI i vA kaTThapAuyA i vA jaraggaovAhaNA i vA, evAmeva dhaNassa aNagArassa pAyA sukkA lukkhA nimmaMsA aTThi-camma-chirattAe paNNAyaMti, no ceva NaM mNs-sonniyttaae| dhaNNassa NaM aNagArassa pAyaMguliyANaM ayameyArUve-tavarUva-lAvaNNe hotthAse jahAnAmae kalasaMgaliyA i vA muggasaMgaliyA i vA mAsasaMgaliyA i vA taruNiyA chiNNA uNhe diNNA sukkA samANI milAyamANI-milAyamANI ciTThati, / evAmeva dhaNNasta aNagArassa pAyaMguliyAo sukkAo lukkhAo nimmaMsAo aTThi-vammachirattAe paNNAyaMti, no ceva NaM mNs-sonniyttaae|| Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe satyavAhaputte dhaNNe aNagAre 101 dhaNNassa NaM aNagArassa jaMdhANaM ayameyArUve tava-rUva-lAvaNe hotthA-- se jahAnAmae kAkajaMghA i vA kaMkajaMghA i vA DheNiyAliyAjaMdhA ivA,evAmeva dhaNNasta aNagArassa jaMghAo sukkAo lukkhAo nimmaMsAo aTThi-camma-chirasAe paNNAyaMti, no ceva NaM mNs-sonniyttaae| dhaNassa NaM aNagArassa jANUNaM ayameyArUve tava-rUva-lAvaNNe hotthA-- se jahAnAmae kAlipore i vA maUrapore i vA, DheNiyAliyApore ivA, evAmeva dhaNNassa aNagArassa jANU sukkA lakkhA nimmaMsA aTThi-camma-chirattAe paNNAyaMti, no ceva NaM mNs-sonniyttaae| dhaNNassa NaM aNagArassa UrUNaM ayameyArUve tava-rUba-lAvaNe hotthA-- se jahAnAmae sAmarille i vA borIkarille i vA sallaikarille i vA sAmalikarille i vA taruNae chiNNe uNhe diNNe sukke samANe milAyamANe milAyamANe ciTThai, evAmeva dhaNNassa aNagArassa UrU sukkA lukkhA nimmaMsA aTTi-camma-chirattAe paSaNAyaMti, no ceva NaM mNs-sonniyttaae| dhaNNassa NaM aNagArassa kaDipattassa ayameyArUve tava-rUva-lAvaNNe hotthAse jahAnAmae uTTapAde i vA jaggapAe i vA mahisapAe i vA, evAmeva dhaNNassa aNagArasta kaDipatte sukke lukkhe nimmaMse advicamma-chi rattAe paNNAyati, no ceva NaM maMsa-soNiyattAe / 410 dhaNassa NaM aNagArassa udara-bhAyaNassa ayameyArUve tava-rUva-lAvaNNe hotthA-- se jahAnAmae sukka-die i vA bhajjaNaya-kabhalle i vA kaTa-kolaMbae i vA, evAmeva dhaNassa aNagArassa udaraM sukka lukkhaM nimmaMsaM camma-chirattAe paNNAyati, no ceva NaM maMsa-soNiyattAe / dhaNNassa NaM aNagArassa pAsuliya-kaDayANaM ayameyArUve tava-rUva-lAvaNNe hotthA-- se jahAnAmae thAsayAvalI i vA pANAvalI i vA muMDAvalI i vA, evAmeva dhaNNassa aNagArassa pAsuliya-kaDayA sukkA lukkhA nimmaMsA aTThi-camma-chirattAe paNNAyaMti, no ceva NaM mNs-sonniyttaae| dhaNNassa NaM aNagArassa piTThi-karaMDayANaM ayameyArUve tava-rUva-lAvaNNe hotthA-- se jahAnAmae kaNNAvalI i vA golAvalI i vA vaTTayAvalI i vA, evAmeva dhagaNasta aNagArassa piTThi-karaMDayA sukkA lukkhA nimmaMsA aTThi-camma-chirattAe paNNAyaMti, no ceva NaM mNs-sonniyttaae| dhagNasma NaM aNagArassa ura-kaDayassa ayameyArUve tava-rUva-lAvaNNe hotthA-- se jahAnAmae cittakaTTare i vA vIyaNapatte i vA tAliyaMTapatte i vA, evAmeva dhaNNassa aNagArassa ura-kaDae sukke lukkhe nimmaMse aTThi-camma-chirattAe paNNAyati, no ceva NaM mNs-sonniyttaae| dhaNNassa NaM aNagArassa bAhANaM ayameyArUve tava-rUva-lAvaNNe hotthAse jahAnAmae samisaMgaliyA i vA vAhAyAsaMgaliyA i vA agatthiyasaMgaliyA i vA, evAmeva dhaNNassa aNagArassa bAhAo sukkAo lukkhAo nimmaMsAo aTThi-camma-chirattAe paNNAyaMti, no ceva NaM mNs-sonniyttaae|| dhaNNassa NaM aNagArassa hatthANaM ayameyArUve tava-rUva-lAvaNNe hotthAse jahAnAmae sukkachagaNiyA i vA vaDapatte i vA palAsapatte i vA, evAmeva dhaNNassa aNagArassa hatthA sukkA lukkhA nimmaMsA aTThi-camma-chirattAe paNNAyaMti, no ceva NaM mNs-sonniyttaae| dhaNNassa NaM aNagArassa hatthaMguliyANaM ayameyArUve tava-rUva-lAvaNNe hotthAse jahAnAmae kalasaMgaliyA i vA maggasaMgaliyA i vA mAsasaMgaliyA i vA taruNiyA chiNNA Ayave viNNA sukkA samANI milAyamANI milAyamANI ciTThati, evAmeva dhaNNassa aNagArassa hatthaMguliyAo sukkAo lukkhAo nimmaMsAo aTri-camma-chirattAe paNNAyaMti, no ceva NaM maMsa sonniyttaae| 411 dhaNNassa NaM aNagArassa govAe ayameyArUve tava-rUva-lAvaNe hotthA Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 dhammakahANuoge dutIyo khaMdho se jahAnAmae karagagIvA i vA kuMDiyAgovA i vA uccatthavaNae i vA, evAmeva dhaNNassa aNagArassa gIvA sukkA lukkhA nimmaMsA aTThi-camma-chirattAe paNNAyati, no ceva NaM maMsa-soNiyattAe / dhaNNassa NaM aNagArassa haNuyAe ayameyArUve tava-rUva-lAvaNNe hotthAse jahAnAmae lAuphale i vA hakuvaphale i vA aMbagaTThiyA i vA Ayave diNNA sukkA samANI milAyamANI milAyamANI ciTThai, evAmeva dhaNNassa aNagArassa haNuyA sukkA lukkhA nimmaMsA aTThi-camma-chirattAe paNNAyati, no ceva NaM mNs-sonniyttaae| dhaNNassa NaM aNagArassa uTThANaM ayameyArUve tava-rUva-lAvaNNe hotthAse jahAnAmae sukkajaloyA i vA silesa-guliyA i vA alatta-guliyA i vA, evAmeva dhaNNassa aNagArassa uTThA sukkA lukkhA nimmaMsA camma-chirattAe paNNAyaMti, no ceva NaM mNs-sonniyttaae| dhaNNassa NaM aNagArassa jibbhAe ayameyArUve tava-rUva-lAvaNNe hotthAse jahAnAmae vaDapatte i vA palAsapatte i vA sAgapatte i vA, evAmeva dhaNNassa aNagArassa jibbhA sukkA lukkhA nimmaMsA camma-chirattAe paNNAyati, no ceva NaM maMsa-soNiyattAe / dhaNNassa NaM aNagArassa nAsAe ayameyArUve tava-rUva-lAvaNNe hotthAse jahAnAmae aMbagapesiyA i vA aMbADagapesiyA i vA mAuluMgapesiyA i vA taruNiyA chiNNA Ayave diNNA sukkA samANI milAyamANI-milAyamANI ciTThai, evAmeva dhaNNassa aNagArassa nAsA sukkA lukkhA nimmaMsA aTTi-camma-chirattAe paNNAyati, no ceva NaM mNs-sonniyttaae| dhaNNassa NaM aNagArassa acchINaM ayameyArUve tava-rUva-lAvaNNe hotthAse jahAnAmae vINAchidde i vA baddhIsagachidde i vA pAbhAiyatArigA ivA, evAmeva dhaNNassa aNagArassa acchIo sukkAo lukkhAo nimmaMsAo aTThi-camma-chirattAe paNNAyaMti, no ceva NaM mNs-sonniyttaae| dhaNNassa NaM aNagArassa kaNNANaM ayameyArUve tava-rUba-lAvaNNe hotthAse jahAnAmae mUlAchalliyA i vA vAluMkachalliyA i vA kArellayachalliyA i vA, evAmeva dhaNNasa aNagArassa kaNNA sukkA lukkhA nimmaMsA camma-chirattAe paNNAyaMti, no ceva NaM mNs-sonniyttaae| dhaNNassa NaM aNagArassa sIsassa ayameyArUve tava-rUva-lAvaNNe hotthAse jahAnAmae taruNagalAue i vA taruNagaelAlue i vA siNhAlae i vA taruNae chiNNe Ayave diNNe sukke samANe milAyamANemilAyamANe ciTThai, evAmeva dhaNNassa aNagArassa sosaM sukkaM lukkhaM nimmaMsa aTThi-camma-chirattAe paNNAyai, no ceva NaM maMsa-soNiyattAe / dhaNNe NaM aNagAre sukkeNaM bhukkhaNaM pAyajaMghoruNA, vigaya-taDi-karAleNaM kaDikaDAheNaM, piTTimavassieNaM udarabhAyaNeNaM, joijjamAhi, pAsuli-kaDaehi, akkhasuttamAlA ti va gaNejjamAhiM piTTikaraMDagasaMdhIhi, gaMgAtaraMgabhUeNaM urakaDagadesabhAeNaM, sukkasappasamANAhi bAhAhi, siDhilakaDAlI vivalaMbatehi ya aggahatthehi, kaMpaNavAio viva vevamANIe sIsaghaDIe pabvAyavayaNakamale ubhaDaghaDAmahe ubbaNayaNakose jIvaMjIveNaM gacchai, jIvaMjIveNaM ciTThai, bhAsaM bhAsittA gilAi, bhAsaM bhAsamANe gilAi, bhAsaM bhAsissAmi tti gilaai| se jahAnAmae iMgAlasagaDiyA i vA kaTThasagaDiyA i vA pattasagaDiyA i vA tilaMDAsagaDiyA i vA eraMDasagaDiyA i vA uNhe diNNA sukkA samANI sasaI gacchai, sasadaM ciTThai, evAmeva dhaNNe aNagAre sasadaM gaccha i, sasadaM ciTThai, ucie taveNaM, avacie maMsasoNieNaM, huyAsaNe iva bhAsarAsipalicchaNNe taveNaM teeNaM tavateyasirIe aIva-aIva uvasobhemANe-uvasobhemANe citttthi|| 412 seNiyeNa mahAdukkarakAraya-pucchA bhagavao samAhANaM ca 413 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe nayare guNasilae ceie| seNie raayaa| teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre smosddhe| parisA niggyaa| seNie nigge| dhammakahA / parisA pddigyaa| nae NaM seNie rAyA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhamma soccA nisamma samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI-- Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe satthavAhaputte dhaNNe aNagAre 103 "imAsi NaM bhaMte! iMdamUhapAyokkhANaM coTsaSTaM samaNasAhassINaM katare agaNAre mahAdukkarakArae beva mahANijjaratarAe jeya ?" "evaM khalu seNiyA ! imAsi NaM iMdabhUipAmokkhANaM coTsahaM samaNasAhassINaM dhaNNe aNagAre mahAdukkarakArae caiva mahANijjaratarAe ceva / " " se keNaTuNaM bhaMte ! evaM buccai, imAsi NaM iMdabhUipAmokkhANaM coddasahaM samaNasAhassINaM dhaNNe aNagAre mahAdukkarakArae ceva mahANijjaratarAe ceva ?" bhagavao uttaraM 414 evaM khalu segiyA! teSaM kAle tegaM samae kAmaMdI nAma naparI hotyA dhage dArae uppi pAsAvavaDeMsae vihrd|" tae NaM ahaM aNNA kavAI pubbANapubbIe caramANe gAmAyugAmaM vRhajjamAge jeNeva kAryadI nayarI jegeva sahasaMbavaNe ujjANe teva ubaage| ahAparUiyaM ohaM ogivhitA saMjamenaM tavasA appAnaM bhAvemANe viharAmi parisA niggyaa| taheba jAba-pambaie - jAva - bilamiva paNNagabhUeNaM appANeNaM AhAraM AhArei / dhaNNassa NaM aNagArassa sarIravaNNao savvo-jAva-tavateyasirIe aIva - aba usImemANe- somA ci "se teNa NaM segiyA ! evaM buccara imAsi NaM iMipAmokkhANaM boTsahaM samaNasAhassoNaM dhaSNe aNagAre mahAbukkarakArae jeba mahANijjaratarAe ceva / / " seNieNa dhaNNassa thavaNA 415 lae NaM se segie rAyA samaNassa bhagavana mahAvIrassa aMtie evama socamA nisamma ha sama bhagavaM mahAvIraM tisvRtto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA vaMdas namasai, vaMdittA narmasittA jeNeva dhaNNe aNagAre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA dhaNaM aNagAraM tikkhutto AgrAhiNa-payAhiNaM karei, karettA baMdai namasai, vaMdittA narmasittA evaM vayAsI "dhaNe si NaM tumaM devANuppiyA ! supuNNe si NaM tumaM devANu ppiyA ! sukayatthe si NaM tumaM devANuppiyA ! kathalakkhaNe si NaM tuma devApiyA ! suddhe NaM devANuppiyA ! tava mANussae jammajIviyaphale" tti kaTTu vaMdas namasas, vaMdittA namasittA jeNeva sama bhagavaM mahAvIre teneva upAgacchaDa udAgaSThitA samayaM bhagavaM mahAvIraM tikkhuto ApAhiNa-yavAhiNaM kareDa, karetA baMda narmasaha, vaMdittA namasittA jAmeva disaM pAunbhUe, tAmeva disaM paDigae || dhaNNassa savvaTTasiddha-gamaNaM-mahAvidehe siddhI ya 416 tae NaM tassa dhaNNassa aNagArassa aNNayA kayAi puvvarattAvarattakAle dhammajAgariyaM jAgaramANassa imeyArUve ajjhathie- jAva-saMkape samujjitthA evaM khalu ahaM imeNaM jarAleNaM tavokammeNaM dharmANisaMtae jAe jahA baMda tava citA AngaM ghere isaddha bilaM pavvayaM durUhai / mAsiyA saMlehaNA / nava mAsA pariyAo - jAva - kAlamAse kAlaM kiccA uDDhaM caMdimasUra-gahagaNa-nakkhattatArAsvA jAva-nava ya gevejjavimAgapatthaDe uDheM dUraM bIIvaittA sabasi vimAne devatAe ubavaNe merA taheba oyati-jAva ise se AdhArabhaMDa | bhaMte ti ! bhagavaM gopane taheba Apucchati, jahA baMdaparasa bhagavaM vAgarei-jAva-sambaddhasiddhe vimANe ubavaNNe / / "dhaNNassa NaM bhaMte! devassa kevaiyaM kAlaM ThiI paNNattA ?" "goyamA ! tetIsaM sAgarovamAI ThiI paNNattA / / " "se gaM bhaMte! tAo devalagAo kahi galchi goyamA ! mahAvidehe vAse samada muyihi parinivyAhida samyakkhANamaMta kAhi / ? kahi vavajihida ?" aNatta0 60 3 a0 1 / Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27. mahAvIratitthe suNakkhattAisamaNA 417 teNaM kAleNaM teNaM samaeNa kAkaMdI nyrii| jiyasattU rAyA / / tattha NaM kAkaMdIe nayarIe bhaddA nAmaM satyavAhI parivasai-aDDhA-jAva-aparibhUyA // tose NaM bhaddAe satthavAhIe putte suNakkhatte nAmaM dArae hotthA-ahINa-paDipuNNa-paMceMdiyasarIre-jAva-surUve paMcadhAiparikkhitte jahA dhaNNo thev| battIsao dAo-jAva-uppi pAsAyavaDeMsae viharai / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAmI smosddhe-jaav-smosrnnN| jahA dhapaNe tahA suNakkhate vi nige| jahA thAvaccAputtassa tahA nikkhamaNaM-jAva-aNagAre jaae--iriyaasmie-jaav-guttbNbhyaarii|| tae NaM se suNakkhatte jaM ceva divasaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pamvaie taM ceva divasaM abhiggahaM taheva-jAva-bilamiva paSNagabhUeNaM appANeNaM AhAraM AhArei, AhArettA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe viharai // 418 sAmI bahiyA jagavayavihAraM viharai / ekkArasa aMgAI ahijjai, saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai / / tae NaM se suNakkhatte aNagAre teNaM orAleNaM tavokammeNaM jahA khaMdao aIva-aIva uvasobhemANe ubasobhemANe ciTThai // teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe nayare / guNasilae ceie| seNie raayaa| sAmI smosddhe| parisA niggyaa| rAyA niggo| dhmmkhaa| rAyA pddigo| parisA paDigayA / 419 tae NaM tassa suNakkhattassa aNagArassa aNNayA kayAi puvarattAvarattakAle dhammajAgariyaM jAgaramAgassa imeyArUve ajjhathie-jAva saMkappe samupyajjitthA, jahA khaMdayassa / bahU vAsA priyaao| goympucchaa| taheva kahei-jAva-sabvaTThasiddhe vimANe devattAe uvavaNNe / tetIsaM sAgarovamAI tthiii| mahAvidehe vAse sijjhihii-jAva-savva dukkhANamaMtaM kAhii // aNatta0 30 3 a02| 420 isidAsAdi-kahANayaniddeso evaM suNakkhattagameNaM sesA vi aTTha ajjhayaNA bhANiyavvA, navaraM-ANupubIe doNNi rAyagihe, doNNi sAkete, doNNi vaNiyaggAme, navamo hatthiNapure, dasamo rAyagihe / navaNhaM bhaddAo jnnnniio| navaNha vi battIsao daao| navaNhaM nikkhamaNaM thAvaccAputtassa sarisaM / vehallassa piyA krei| chammAsA vehlle| nava dhaNe / sesANaM bahU vaasaa| mAsaM sNlehnnaa| svvtttthsiddhe| savve mahAvidehe sijjhissaMti-jAva-savvadukkhANamaMtaM karissaMti / / aNutta0 103, a0 3-10 / 28. mahAvIratitthe subAhukumArasamaNe 421 subAhU bhaddanaMdI ya, sujAe ya suvaasve| taheva jiNadAse ya, dhaNavaI ya mahabbale // bhaddanaMdI mahaccaMde, varadatta taheva y||1|| subAhukumAra jamma-pariNayAI 422 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM hatthisIse nAmaM nayare hotthA-rithimiyasamiddhe / vnnnno|| tassa NaM hatthisIsassa bahiyA uttarapurathime disIbhAe, ettha NaM pupphakaraMDae nAma ujjANe hotthA--savvouya-puppha-phala-samiddhe vssnno|| Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe subAhukumArasamaNe 105 tattha NaM kayavaNamAlapiyassa jakkhassa jakkhAyayaNe hotthaa-dibve0|| tattha NaM hatthisIse nayare adoNasattU nAmaM rAyA hotthA--mahayA himavaMta-mahaMta-malaya-maMdara-mahiMdasAre, vnnnno| tassa NaM adINasattussa raNNo dhAriNIpAmokkhaM devIsahassaM orohe yAvi hotthA // tae NaM sA dhAriNI devI aNNayA kayAi taMsi tArisagaMsi vAsabhavaNaMsi sohaM sumiNe pAsai, jahA mehassa jammaNaM tahA bhANiyanvaM // tae NaM se subAhakumAre bAvattarikalApaMDie-jAva-alaMbhogasamatthe jAe yAvi hotthA // 423 tae NaM taM subAhukumAraM ammApiyaro bAvarikalApaMDiyaM-jAva-alaMbhogasamatthaM vA jANaMti, jANitA ammApiyaro paMca pAsAyava.sa. gasayAI kAreMti- abbhuggymuusiyphsiyaaii| egaM ca NaM mahaM bhavaNaM kAreMti evaM jahA mahabbalassa raNo, navaraM-yupphacUlApAmokkhANaM paMcaNhaM rAyavarakannagasayANaM egadivaseNaM pANi giNhAveti / taheva paMcasaio dAo-jAva-uppi pAsAyavaragae phUTTamANehi muiMgamattharahi -jAva- mANussae kAmabhoge paccaNubhavamANe vihri|| 424 subAhukumArassa gihidhammapaDivajjaNaM teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre smosddhe| parisA niggyaa| adINasattU jahA kUNie tahA nigge| subAhU vi jahA jamAlI tahA raheNaM niggae-jAva-dhammo khio| rAyaparisA gyaa| tae NaM se subAhukumAre samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhamma soccA nisamma haTTatuTTha uTThAe u8 i-jAva-evaM bayAsI-- "saddahAmi gaM bhaMte ! niggathaM pAvayaNaM / jahA NaM devANuppiyANaM aMtie bahave rAIsara-talavara-mADaMbiya-koDuMbiya-inbha-seTi-seNAvai satthavAhappabhiyao muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvayaMti no khalu ahaM tahA saMcAemi pavvaittae, ahaM NaM devANuppiyANaM aMtie paMcANuvvaiyaM sattasikkhAvaiyaM-duvAlasavihaM gihidhamma pddivjjaami|" "ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdha kareha // " tae NaM se subAhU samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie paMcAgubvaiyaM sattasikkhAvaiyaM-duvAlasavihaM gihidhamma paDivajjai, paDivajjitA tameva cAuraghaMTaM AsarahaM durUhai, durUhittA jAmeva disaM pAubbhae tAmeva disaM pddige| subAhuputvabhavapucchA 425 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa je? aMtevAsI iMdabhUI-jAva-evaM bayAsI-- "aho NaM bhaMte ! subAhakumAre i8 iTTarUve kate kaMtarUve pie piyarUve maNuNNe maNuNNarUve maNAme maNAmarUbe some somarUve subhage subhagarUve piyadaMsaNe suruuve| bahujaNassa vi ya NaM bhaMte! subAhukumAre i8 ittttruuve-jaav-suruve| sAhujaNassa vi ya NaM bhaMte ! subAhukumAre i8 iTarUve-jAva-suruve / subAhuNA bhaMte ! kumAreNaM imA eyArUvA urAlA mANusiDDhI kiNNA laddhA ? -jAva-abhisamaNNAgayA?" subAhussa sumuhabhava-kahANayaM 426 goyamA ! i samaNe bhagavaM mahAvIre bhagavaM goyamaM AmaMtettA evaM bayAsI evaM khalu goyamA ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM iheba jaMbuddIve dove bhArahe vAse hathiNAure nAma nayare hotthA--rithimiyasamiddhe vnnnno|| tattha NaM hatthiNAure napare sumuhe nAma gAhAvaI privsi-addddhe-jaav-apribhuue|| teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM dhammaghosA nAma therA jAisaMpaNNA-jAva-parcAha samaNasahi saddhi saMparibuDA puvvANupubbi caramANA gAmANugAmaM dUijjamANA jeNeva hathiNAure nayare jeNeva sahassaMbavaNe ujjANe teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA ahApaDirUvaM oggahaM ogiNhitsA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANA viharaMti // teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM dhammaghosANaM therANaM aMtevAsI sudatte nAma aNagAre orAle ghore ghoraguNe ghoratavassI ghorabaMbhaceravAsI ucchUDhasarIre saMkkhittaviulateyalesse mAsaMmAseNaM khamamANe viharai // tae NaM se sudatte aNagAre mAsakhamaNapAraNagaMsi paDhamAe porisIe sajmAyaM karei, jahA goyamasAmI taheva dhammaghose there aapucch| -jAva-aDamANe sumuhassa gAhAvaissa gihe aNuppaviTTha / dha0ka014 Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 427 dhammakahANuoge dutIyo khaMdho tae NaM se sumuhe gAhAvaI sudattaM aNagAraM ejjamANaM pAsai, pAsittA haTTatuTTha AsaNAo abbhuTTha i, abbhuTThattA pAyavIDhAo paccosahai, paccoruhitA pAuyAo omayai, omuittA egasADiyaM uttarAsaMgaM karei, karettA sudattaM aNagAraM sattaTTha payAI paccuggacchai, paccuggacchittA tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei, karettA vaMdai namasai, baMdittA namaMsittA jeNeva bhattaghare teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA sayahattheNaM viuleNaM asaNa-pANa-khAima-sAimeNaM paDilAbhessAmIti tuTTha paDilAbhemANe vi tuTTha paDilAbhie vi tutttth|| aNagArabhikkhAvelAe paMcadivvapAunbhavo tae NaM tassa sumuhassa gAhAvaissa teNaM davvasuddhaNaM gAhagasuddhaNaM dAyagasuddhaNaM tiviheNaM tikaraNasuddheNaM sudatte aNagAre paDilAbhie samANe saMsAre parittIkae, maNussAue nibaddhe, gehaMsi ya se imAiM paMca divvAI pAunbhuyAI, taM jahA-vasuhArA buDhA, dasaddhavaSNe kusume nivAtite, celukkheve kae, AhayAo devaduMdubhIo. aMtarA vi ya NaM AgAsaMsi 'aho dANe aho dANe ghuTu ya / hatthiNAure siMghADaga-tiga-caukka-caccara-caummuha-mahApaha-pahesu bahujago aNNamaNNassa evaM Aikkhai evaM bhAsei evaM paNNavei evaM parUveidhaNNe NaM devANuppiyA ! sumuhe gAhAbaI puNNe NaM devANuppiyA! sumuhe gAhAvaI evaM-kayatthe NaM kayalakkhaNe NaM suladdhe NaM sumuhassa gAhAvaissa jammajIviyaphale, jassa NaM imA eyArUvA urAlA mANussiDDhI laddhA pattA abhismnnnnaagyaa| taM dhaNe NaM devANuppiyA! sumuhe gAhAvaI puNNe NaM devANuppiyA! sumuhe gAhAvaI evaM-kayatthe NaM kayalakkhaNe NaM suladdhe NaM sumuhassa gAhAvaissa jammajIviyaphale, jassa NaM imA eyAruvA urAlA mANussiDDhI laddhA pattA abhismnnnnaagyaa| sumuhassa subAhubhavo tae NaM se sumuhe gAhAvaI bahUI vAsasayAI AuyaM pAlei, pAlaittA kAlamAse kAlaM kiccA iheva hatthisIse nayare adoNasattussa raNNo dhAriNIe devIe kucchisi pRttattAe uvavaNNe // tae NaM sA dhAriNI devI sayaNijjaMsi suttajAgarA ohIramANI-ohIramANI taheva sIhaM pAsai, sesaM taM ceva-jAva-uppi pAsAe vihri| taM evaM khalu goyamA ! subAhuNA imA eyArUvA urAlA mANusiDDhI laddhA pattA abhisamaNNAgayA // " 'pabhU NaM bhaMte ! subAhukumAre devANuppiyANaM aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaittae?" "haMtA, pbhuu|| tae NaM se bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe vihri|| tae NaM samaNa bhagavaM mAhavIre aNNayA kayAi hathisIsAo nayarAo pupphakaraMDayaujjANAo kayavaNamAlapiyajakkhAyayaNAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA bahiyA jaNavayavihAraM vihri|| tae NaM se subAhukumAre samaNovAsae jAe--abhigayajIvAjIve-jAva-paDilAbhemANe vihri|| tae NaM se subAhukumAre aNNayA kayAi cAuddasaTumuddiTTapuSNamAsiNIsu jeNeva posahasAlA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA posahasAlaM pamajjai, pamajjittA uccArapAsavaNabhUmi paDilehei, paDilehettA dabbhasaMthAraM saMtharai, saMtharittA dabbhasaMthAraM durUhai, durUhittA aTThamabhattaM pagiNhai, pagiNhittA posahasAlAe posahie aTThamabhattie posahaM paDijAgaramANe vihri|| subAhukumArassa pavvajjA 429 tae NaM tassa subAhussa kumArassa puvvarattAvarattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramANassa imeyArUve ajjhathie-jAva-saMkappe samuppa jjitthA-dhaNNA NaM te gAmAgara-Nayara-Nigama-rAyahANi-kheDa-kabbaDa-doNamuha-maDaba-paTTaNAsama-saMbAha-saNNivesA, jattha NaM samaNe bhagavaM mahAvIre vihri| dhaNNA NaM te rAIsara-talavara-mADaMbiya-koDuMbiya-inbha-seTThi-seNAvai-satyavAhappabhiyao, je Na samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie muMDA bhavittA agArAo aNagAriyaM pvvyNti| dhaNNA NaM te rAIsara-talabara-mADaMbiya-koDubiya-inbha-seTi-seNAvai-satthavAhappabhiyao, je NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie paMcANuvvaiyaM sattasikkhAvaiyaM-duvAlasavihaM gihidhamma paDivajjati / dhaNNA NaM te rAIsara-talavara-mADaMbiya-koDuMbiya-inbha-seTThi-seNAvai-satthavAha-ppabhiyao, je gaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhammaM sunneti| Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratA subAhukumArasama taM jaNaM samane bhagavaM mahAvIre yApuvi paramANe gAmAnugAmaM dambhamANaM imAganDejA iha samosarejjA heva hatthIsIsassa nayarasa bahiyA pupphakaraMDayaujjANe kayavaNamAlapiyassa jakkhassa jakkhAyayaNe ahApaDirUvaM oggahaM ogivhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharejjA, tae NaM ahaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie muMDe bhavitA agArAo aNagAriyaM pavvajjA // 430 tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre subAhussa kumArasta imaM eyAkhvaM ajjhatthiyaM jAva-viyANittA puvvANupuvvi caramANe gAmANugAmaM duijjamANe jeNeva hatthisIse nayare jeNeva puSphakaraMDayaujjANe jeNeva kayavaNamAlapiyassa jakkhassa jakkhAyayaNe teNeva uvAgacchara, uvAgacchittA ahApaDirUvaM oggahaM ogivhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai / parisA rAyA niggae / tae NaM tassa subAhussa kumArassa taM mahayA jaNasahaM vA jAva-janasaNNivAyaM vA suNamANassa vA pAsamA Nassa vA ayameyArUve athie citie karie gae manogae saMkape samujjitthA evaM jahA jamalI tahAna dhamma kahijo parisA rAyA paDigayA || tae NaM se subAhukumAre samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhammaM soccA nisamma haTThatuTTha e jahA meho tahA ammApiyaro Avucchacha / nikmaNAbhise taheba-jAba- aNagAre jAe iriyAsamie jAva-gulabaMbhavArI // 107 subAhukumArassa AgAmibhavA mahAvidihe siddhI ya 431 tae NaM se subAhU aNagAre samaNassa bhagavao mahAvIrassa tahArUvANaM therANaM aMtie sAmAiyamAiyAI ekkArasa aMgAI ahijjai, ahijittA mahat-mahAhi appA bhAvettA, bahUI bAsAI sAmaNNapariyAgaM pANitA, mAsivAe saMtehaNAe adhyA jhusittA, sa bhattAiM aNasaNAe cheetA AloiyapaDikkaMte samAhipatte kAlama se kAlaM kiccA sohamme kappe devatAe uvavaNNe || se NaM tao devalogAo AukkhaeNaM bhavakkhaeNaM ThiikkhaeNaM anaMtaraM cayaM caittA mANussaM viggahaM labhieis, kevalaM bohiM bujjhieis, tahAruvANaM therANaM aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagariyaM pavvaissai / / se gaM satya bahu vAsAI sAmaNNaM pAunihida AloyapaDite samAhipate kAlavae sarNakumAre kappe devatAe uhi / se NaM tAo mANussaM pavvajjA, baMbhaloe / mANussaM mahAsukke / mANussaM ANae / mANussaM, AraNe mANussaM savbaTThasiddhe / 432 setI anaMtara umbattA mahAvidehe vAse jAI kulAI bhavaMti aDhAI jahA vadapaiko simmihi sihi mulyahi su. 2.1 / pariNivAhida samyakkhaNataM kAhi / / 26. mahAvIratitthe bhaddanaMdI- AisamaNa kahANagANi bhaddanavI 433 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM usabhapure nayare / thUbhakaraMDaujjANe / dhaNNo jakkho / dhaNAvaho raayaa| sarassaI devI / sumiNadaMsaNaM, kahaNA, jammaM, bAlattaNaM kalAo ya / jovvaNaM, pANiggahaNaM, dAo, pAsAyA, bhogA ya // " jahA subAhUssa, navaraM -- bhaddanaMdI kumaare| siridevIpAmovakhANaM paMcasayANaM rAyavarakaNNayANaM pANigyahaNaM / sAmIsamosaraNaM / sAvagadhammaM puvvabhavapucchA | mahAvidehe vAse puMDarIgiNI nayarI / vijae kumaare| jugabAhU titthayare paDilAbhie / maNussAue nibaddhe / iha uppara se jahA subaha-jAva-mahAvidehe vAseAdAya sAmaMtaM kaahie| sujAe 434 vIrapuraM nayaraM / maNoramaM ujjANaM / vIrakaNhamitte raayaa| sirI devI sujAe kumaare| balasirIpAmokkhA NaM paMcasayakanA / sAmIsamosaraNaM pugvabhavapucchA / usuyAre nayare / usabhadatte gAhAvaI / pupphadaMte aNagAre paDilA bhie / maNussAue nibaddhe / ihaM uppaNNe - jAva- mahAvidehe vAse sijjhihii jAva savvadukkhANamaMtaM kAhi / Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 dhammakahANuoge dutIyo khaMdho suvAsave 435 vijayapuraM nyrN| naMdaNavaNaM ujjANaM / asogo jkkho| vAsavadatta raayaa| kaNhA devii| suvAsave kumaare| bhaddApAmokkhANaM paMcasayA0 -jAva-puvvabhave / kosaMbI nyrii| dhaNapAle rAya, / vesamaNabhadde aNagAre pddilaabhie| iha uppaNNe-jAva-mahAvidehe vAse-jAva-siddhe // jiNadAso 436 sogaMdhiyA nyrii| nIlAsogaM ujjaannN| sukAlo jkkho| appaDihao raayaa| sukaNNA devii| mahacaMde kumaare| tassa arahadattA bhaariyaa| jiNadAso putto| titthayarAgamaNaM / jinndaaspuvvbhvo| majjhamiyA nvrii| meharahe raayaa| sudhamme aNagAre paDilAbhie jAva siddhe|| dhaNavaI 437 kaNagapuraM nayaraM / seyAsoyaM ujjANaM / bIra bhaTTo jkkho| piyacaMdo raayaa| subhaddA devI / vesamaNe kumAre juvraayaa| siridevIpAmokkhA paMcasayA kannA pANiggahaNaM / titthyraagmnnN| dhaNavaI jubraayputte-jaav-putvbhvo| maNivaiyA nyrii| mitto raayaa| saMbhutivijae aNagAre pddilaabhie-jaav-siddhe|| mahabbalo 438. mahApuraM nayaraM / rattAsogaM ujjANaM / rattapAo jkkho| bale raayaa| subhaddA devii| mahabbale kumaare| rattavaIpAmokkhAo paMcasayA kannA pANiggahaNaM / titthyraagmnnN-jaav-pumvbhvo| maNipuraM nayaraM / nAgadatte gAhAvaI / iMdaputte aNagAre paDilAbhie-jAva-siddhe // bhaddanaMdI 439 sughosaM navaraM / devaramaNaM ujjANaM / vIraseNo jkkho| ajjuNo raayaa| tattavaI devii| bhaddanaMdI kumaare| siridevIpAmokkhA paMcasayA -jAva-putvabhave / mahAghose nyre| dhammaghose gaahaavii| dhammasIhe aNagAre paDilAbhie-jAva-siddhe / / mahacaMda 440 caMpA nyrii| puNNabhadde ujjaanne| puSNabhadde jkkhe| datte raayaa| rattavatI devii| mahacaMde kumAre juvraayaa| sirikatApAmokkhA NaM paMcasayA knnaa-jaav-puvvbhvo| tigichI nyrii| jiyasattU raayaa| dhammavorie aNagAre paDilAbhie-jAva-siddhe // varadatte 441 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAeyaM nAmaM nayaraM hotthaa| uttrkuruujjaanne| pAsamio jkkho| mittanaMdI raayaa| sirikatA devii| varadatte kumaare| vIraseNApAmokkhA paMca deviisyaa| titthyraagmnnN| sAvagadhammaM / punvbhvpucchaa| sayaduvAre nyre| vimalavAhaNe raayaa| dhammaruI aNagAre pddilaabhie| maNussAue nibddh| ihaM uppnnnne| sesaM jahA subAhussa kumaarss| citaa-jaav-pvvjjaa| kppNtrite-jaav-svvtttthsiddh| tao mahAvidehe jahA daDhapaiNNe-jAva-sijjhihii-jAva-savvadukkhANamaMtaM kAhii / / vivAgasuyaM su02, a02-10 / 30. mahAvIratitthe seNiyanattU paumasamaNo aNNe ya 442 gAhA-- 1 paume, 2 mahApaume, 3 bhadde, 4 subhadde, 5 pumbhdde| 6 paumaseNe, 7 paumagumme, 8 naliNigamme, 9 ANaMde, 10 naMdaNe / / paumajammaNaM 443 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM caMpA nAmaM nayarI hotthaa| puSNabhadde ceie| kUNie raayaa| paumAvaI devii| tattha NaM campAe nayarIe seNiyassa ranno bhajjA kUNiyassa ranno cullamAuyA kAlI nAma devI hotthA suumaalpaannipaayaa-jaav-suruvaa| tIse NaM kAlIe devIe putta kAle nAma kumAre hotthA suumAla-jAva-surUve / tassa NaM kAlassa kumArassa paumAvaI nAmaM devI hotthA, somAlA nAva-surUvA-jAva-vAma kumAre hotthAbhI callamAjyA kAlAbha he cehe| kUNie Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe seNiyanattU paumasamaNo aNNe ya 109 tae NaM sA paubhAvaI devI annayA kayAi taMsi tArisagaMsi vAsagharaMsi anbhintarao sacittakamme-jAva-sIhaM sumiNe pAsittANaM pddibuddhaa| evaM jammaNaM, jahA mahAbalassa,-jAva-nAmadheja-'jamhA NaM amhaM ime dArae kAlassa kumArassa putte paumAvaIe devIe attae, taM hou NaM amhaM imarasa dAragassa nAmadhejjaM paume pume"| sesaM jahA mahAbalassa / aTTao daao| -jAva-uppi pAsAyavaragae vihr|| paumapavvajjA sAmI smosrie| parisA niggyaa| kUNie nigge| paume vi jahA mahAbale, nigge| taheva ammApiiApucchaNA,-jAva-pavvaie aNagAre jAe iriyaasmie-jaav-guttbmbhyaarii|| tae NaM se paume aNagAre samaNasta bhagavao mahAvIrassa tahArUbANaM therANaM antie sAmAiyamAiyAI ekkArasa aGgAI ahijji| ahijjittA bahUhi cautthachaTTaTThama-jAva-viharai / / tae NaM se paume aNagAre teNaM orAleNaM, jahA meho, taheva dhammajAgariyA, cintaa| evaM jaheva meho taheva samaNaM bhagavaM ApucchittA viule-jAva-pAovagae samANe tahArUvANaM therANaM antie sAmAiyamAiyAiM ekkArasa aGgAI, bahupaDipuNNAI, paMca vAsAiM saamnnnnpriyaae| mAsiyAe saMlehaNAe Ti bhttaaii| ANapuvvIe kaalge| therA otinnnnaa| bhagavaM goyame pucchai, sAmI kahei,-jAva TTi bhattAI aNasaNAe cheittA AloiyapaDikkante uDDhaM candima0 sohamme kappe devatAe uvavanne / do saagraaiN|| "se NaM, bhante, paume deve tAo devalogAo aaukkhenn"| pucchaa| "goyamA, mahAvidehe vAse, jahA daDhapainno,-jAva-antaM kaahii"| kappava0 a01| mahAvIratitthe seNiyanattaNo mahApaumAisamaNA 444 teNaM kAleNaM teNaM samayeNaM campA nAmaM nayarI hotthaa| puNNabhadde ceie| kaNie raayaa| paumAvaI devii| tattha NaM campAe nayarIe seNi yassa ranno bhajjA kUNiyassa ranno cullamAuyA sukAlI nAmaM devI hotthaa| tIse NaM sukAlIe putte sukAle nAma kumaare| tassa NaM sukAlassa kumArassa mahApaumA nAma devI hotthA suumAla0 / tae NaM sA mahApaumA devI annayA kayAi taMsi tArisagasi, evaM taheva, mahApaume nAmaM dArae-jAva-sijjhihii-jAva-sabvadukkhANamaMtaM kaahii| navaraM IsANe kappe uvavAo ukkosttriiio| kappava0 a02 / 445 evaM sesA vi aTTha neyavvA / mAyAo srisnaamaao| kAlAINaM dasaNhaM puttA ANupuvvIe--. doNhaM ca paJca cattAri tiNhaM tihaM ca honti tiNNeva / doNhaM ca donni vAsA seNiyanatUNa priyaao||1|| uvavAo ANupuvvIe-paDhamo, sohamme, biio IsANe, taio saNakumAre, cauttho mAhinde paJcamo bambhaloe, chaTTho lantae, satamo mahAsukke, aTThamo sahassAre, navamo pANae, dasamo accue| savvattha ukkosaTiI bhANiyavvA / mahAvidehe siddha / kappava0 a0 3-10 / Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31. mahAvIratitthe hariesabalo jannavADe bhikkha? gamaNaM 446 sobAgakulasaMbhUo, guNuttaradharo munnii| hariesabalo nAma, AsI bhikkhU jiiNdio||1|| iri-esaNa-bhAsAe, uccArasamiIsu ya / jao AyANa-nikkheve, saMjao su-smaahio||2|| maNagutto vayagutto, kAyagutto jiiNdio| bhikkhaTTA baMbhaijjammi, jnnvaaddmuvttttio||3|| taM pAsiUNamejjataM, taveNa parisosiyaM / paMtovahi-uvagaraNaM, uvahasaMti aNAriyA // 4 // jAImaya-paDibaddhA, hiMsagA ajiiNdiyaa| abaMbhacAriNo bAlA, imaM vayaNamabbavI // 5 // hariesaM daTTaNaM mAhaNaroso 447 kayare Agacchada vittarUbe ? kAle vikarAle phokknaase| omacelae paMsupisAyabhUe, saMkara dUsaM parihariya kaMThe // 6 // kayare tuma iya adaMsaNijje ? kAe va AsA ihamAgaosi? oma-celayA paMsu-posAyabhUyA, gaccha kkhalAhi kimihaM Thio si / 7 // jakkhakayA hariesapasaMsA jakhe tahiM tiduyarukkhavAsI, aNukaMpao tassa mhaamunniss| pacchAyaittA niyagaM sarIraM, imAI vayaNAimudAharitthA // 8 // samaNo ahaM saMjao khaMbhayArI, virao dhnn-pynn-prigghaao| parappavittassa u bhikkhakAle, annassa aTThA ihamAgao mi // 9 // viyarijjai khajjai bhujjai ya, annaM pabhUyaM bhavayANameyaM / jANeha me jAyaNa-jIviNo tti, sesAvasesaM lahaU tavassI // 10 // jakkhassa mAhaNehiM saMvAdo mAhaNA-- ubakkhaDaM bhoyaNa mAhaNANaM, attaTTiyaM siddhamihegapakkhaM / naU vayaM erisamannapANaM, dAhAmu tujhaM kimihaM Thio si?||11|| jakkhothalesu bIyAi vavaMti kAsagA, taheva ninnesu ya aassaae| eyAe saddhAe dalAha masaM, ArAhae puNNamiNaM khu khittaM // 12 // mAhaNA-- khettANi amhaM viiyANi loe, jahi pakigNA virahaMti punnnnaa| je mAhaNA jAi-vijjovaveyA, tAI tu khettAI supesalAI // 13 // jakkho -- koho ya mANo ya baho ya jesi, mosaM adattaM ca pariggahaM ca / te mAhaNA jAi-vijjA-bihINA, tAI tu khettAI supAvayAI // 14 // tubbhettha bho bhAradharA girANaM, aLaM na jANAha ahijja vee| uccAvayAI muNiNo caraMti, tAI tu khettAI supesalAI // 15 // mAhaNA-- ajjhAvayANaM paDikUlabhAsI, pabhAsase kiM nu sagAsi amhaM ? avi evaM viNassau annapANaM, na ya NaM dAhAma tumaM niyaMThA ! // 16 // jakkha -- samiIhi mamaM susamAhiyassa, guttIhI guttassa jiiNdiyss| jai me na dAhitya ahesaNijjaM, kimajja janmANa lahittha lAhaM // 17 // mAhaNA-- ke ittha khattA uvajoiyA vA, ajjhAvayA vA saha khaMDihi / evaM khu daMDeNa phaleNa hatA, kaMThami ghettUNa khalejja jo NaM // 18 // kumArahiM hariesatADaNaM 450 ajjhAvayANaM vayaNaM suNettA, uddhAiyA tattha bahU kumaaraa| daMDehi vittehi kasehi caiva, samAgayA taM isi tAlayaMti // 19 // Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe hariesabalo 111 bhaddAe nivAraNaM pasaMsA ya 451 ranno tahi kosaliyassa dhUyA, 'bhadda ti' nAmeNa annidiyNgii| taM pAsiyA saMjaya hammamANaM, kuddha kumAre parinivvavei // 20 // devAbhiogeNa nioieNaM, dinnA mu rannA maNasA na jhaayaa| nariMda--devidabhivaMdieNaM, jeNamhi vaMtA isiNA sa eso // 21 // eso hu so uggatavo mahappA, jiiMdio saMjao bNbhyaarii| jo me tayA necchai dijjamANi, piuNA sayaM kosalieNa rannA // 22 // mahAjaso esa mahANubhAgo, ghorabbao ghoraparakkamo ya / mA eyaM holeha ahIlaNijjaM, mA savve teeNa bhe niddahejjA // 23 // jakhehi nivAraNaM asurehi kumAratADaNaM ya 452 eyAiM tose vayaNAI soccA, pattIi bhaddAi subhAsiyAI / isissa veyAvaDiyaTTayAe, jakkhA kumAre viNivArayati // 24 // te ghorarUvA Thiya aMtalikkhe, asurA tahiM taM jaNaM tAlayaMti / te bhinnadehe ruhiraM vamaMte, pAsittu bhaddA, iNamAhu bhujjo // 25 // bhaddAe puNo pasaMsA 453 giri nahehi khaNaha, ayaM daMtehi khAyaha / jAyateyaM pAehi haNaha, je bhikkhaM avamannaha // 26 // AsIviso uggatavo mahesI, ghoravvao ghoraparakkamo ya / aNi va pakkhaMda payaMgaseNA, je bhikkhuyaM bhatakAle baheha // 27 // sIseNa evaM saraNaM uveha, samAgayA savvajaNa tumbhe / jai icchaha jIvi vA dhaNaM vA, loga pi eso kuvio DahejjA // 28 // mAhaNeNa khamAjAyaNaM 454 avaheDiya-piTThi-sauttamaMge, pasAriyA bADu akammaceThe / nibheriyacche ruhiraM vamaMte, uddhamahe niggaya-joha--nete // 29 // te pAsiyA khaMDiyakaTThabhae, vimaNo visaNNo aha mAhaNo so| isi pasAei sabhAriyAo, hIlaM ca nidaM ca khamAha bhaMte ! // 30 // bAlehi mUDhehi ayANaehi, jaM holiyA tassa khamAha bhaMte ! mahappasAyA isiNo havaMti, na hU muNI kovaparA havaMti // 31 // muNIpuTiva ca ihi ca aNAgayaM ca, maNappaoso na me atthi koi / jakkhA hu veyAvaDiyaM kareMti, tamhA hu ee niyA kumArA // 32 // mAhaNAatthaM ca dhammaM ca viyANamANA, tubbhe na vi kuppaha bhuuipnnaa| tumbhaM tu pAe saraNaM uvemo, samAgayA savvajaNa amhe // 33 // accemu te mahAbhAga !, na te kiMci na accimo| bhuMjAhi sAlima kUra, nANA-vaMjaNa-saMjuyaM // 34 // imaM ca me atthi pabhUyamannaM, taM bhuMjasu amha annugghtttthaa| vADhaM ti paDicchai bhattapANaM, mAsassa U pAraNAe mahappA // 35 // tahiyaM gaMdhodaya-pupphavAsaM, divvA tahiM vasuhArA ya vutttthaa| pahayAo duMduhIo surehi, AgAse aho dANaM ca ghuTuM // 36 // sakkhaM khu dosai tavoviseso, na dosai jAivisesa koI / sovAgaputtaM hariesasAhuM, jasserisA iDDi mahANubhAgA // 37 // muNiNA jaNNasaruvaparUvaNaM muNIki mAhaNA ! joisamArabhaMtA, udaeNa sohi bahiyA vimagahA ? jaM maggahA bAhiriyaM visohiM, na taM sudiTTha kusalA vayaMti // 38 // kusaM ca jUvaM taNakaTTariMga, sAyaM ca pAyaM udagaM phusaMtA / pANAi bhyAi viheDayaMtA, bhujjo vi maMdA ! pagareha pAvaM // 39 // mAhaNA-- kahaM care bhikkhU ? vayaM jayAmo, pAvAi kammAi pnnullyaamo| akkhAhi Ne saMjaya ! jakkhapUiyA, kahaM sujalRkusalA vayaMti // 40 // muNIchajjIvakAe asamArabhaMtA, mosaM adattaM ca asevmaannaa| pariggahaM ithio mANa mAyaM, eyaM parinnAya caraMti daMtA // 41 // susaMvuDA paMcahi saMvarehi, iha jIviyaM annvkNkhmaannaa| vosaTTakAyA suicattadehA, mahAjayaM jayaI jannasiTuM // 42 // Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 dhammakahANuoge dutIo khaMdho mAhaNA--- ke te joI ke va te joiThANA? kA te suyA ki ca te kArisaMgaM? ehA ya te kayarA saMti bhikkhU ? kayareNa homeNa huNAsi joiM? // 43 // muNI-- tavo joI jIvo joiThANaM, jogA suyA sarIraM kaarisNg| kammaM ehA saMjamajoga saMtI, homaM huNAmi isiNaM pasatyaM // 44 // mAhaNA-- ke te harae ke ya te saMtititthe ? kahi si hAo va rayaM jahAsi? Aikkha Ne saMjaya! jakkhapUiyA, icchAmo nAuM bhavao sagAse // 45 // maNI-- dhamme harae baMbhe saMtititthe, aNAvile attapasannalese / hisi vhAo vimalo visuddho, susIibhUo pajahAmi dosaM // 46 // evaM siNANaM kusalehi diTTa, mahAsiNANaM isiNaM pasatyaM / jahisi vhAyA vimalA visudvA, mahArisI utamaM ThANa patA // 47 // tti bemi // utta0 a0 12 / 32, mahAvIratitthe aNAhI mahAniyaMTho seNieNa muNisaNaM siddhANaM namo kiccA, saMjayANaM ca bhaavo| attha-dhamma-gaI tacca aNusiTuiM suNeha me // 1 // pabhUyarayaNo rAyA, seNio mghaahivo| vihArajataM nijjAo, maMDikucchisi ceie // 2 // nANA--duma-layAiNNaM, nANA-pakkhi-niseviyaM / nANAkusuma-saMchannaM, ujjANaM naMdaNIvamaM // 3 // tattha so pAsaI sAhuM saMjayaM susamAhiyaM / nisannaM rukkhamUlammi, sukumAlaM suhoiyaM // 4 // tassa rUbaM tu pAsittA, rAiNo tammi sNje| accaMtaparamo AsI, aulo rUvavimhao // 5 // aho vaNNo aho rUvaM, aho ajjassa somayA / aho khaMtI aho muttI, aho bhoge asaMgayA // 6 // tarasa pAe u baMdittA, kAUNa ya payAhiNaM / nAidUramaNAsanne, paMjalI paDipucchai // 7 // meNiyassa muNiNA saha saMvAdo seNio-- taruNo si ajjo ! pavvaio, bhogakAlammi sNjyaa| uvaDhio hi sAmaNNe eyamaDhe suNemi taa||8|| muNI-- aNAho mi mahArAya !, nAho majjha na vijji| aNukaMpayaM suhi vA vi, kaMci nAbhisamemahaM // 9 // seNio-- tao so pahasio rAyA, seNio mghaahivo| evaM te iDDhimaM tassa, kahaM nAho na vijjai // 10 // homi nAho bhayaMtANaM, bhoge bhuMjAhi saMjayA ! mitta-nAi-parivuDo, mANussaM khu sudullahaM // 11 // muNI-- appaNA vi aNAho si, seNiyA! magahAhivA! appaNA aNAho saMto, kahaM nAho bhavissasi ! // 12 // Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratirathe aNAhI mahAnivaMDo meNio--]] evaM vRtto naradoso, susaMto suvihio japaNaM asUpapudhvaM, sAhugAva / / 13 / / assA hatthI magussA me puraM aMtetaraM ca me bhuMjAmi mANuse bhIe, ANA ispariyaM ca me / / 14 / / erise saMpayaggammi savvakAmasamappie / kahaM aNAho bhavai, mA hu bhaMte !! musaM vae // 15 // muNiNA appaNI anAhata parUvaNaM 457 na tuma jANe aNAhassa, atthaM potthaM va patthivA ! / jahA aNAho bhavai, saNAho vA narAhivA ! // 16 // suNeha me mahArAya ! avvakkhitteNa ceyasA / jahA aNAho bhavaI, jahA me ya pavattiyaM // 17 // 'kosaMbI' nAma nayarI, purANapurabheyaNI / tattha AsI piyA majjha, pabhUya-dhaNa-saMcao // 18 // paDhame vae mahArAya !, aulA me acchiveyaNA / ahotthA viulo dAho, savvagattesu patthivA // 19 // satyaM jahA paramatikkhaM, sarIra-vivaraMtare / pavisijja arI kuddho, evaM me acchiveyaNA // 20 // tiyaM me aMtaricchaM ca, uttamaMgaM ca pIDai / iMdAsaNisamA ghorA, veyaNA paramadAruNA // 21 // uDiyA meM ApariyA, bijjA-maMta-timicchayA / abIyA satyakusalA, maMtamUlavisArayA / / 22 / / metigacchaM kubbati, cAuppAyaM jahAhiyaM / na ya dukkhA vimoyaMti, esA majjha aNAyA // 23 // piyA me savvasAraM pi dijjAhi mama kAraNA / na ya dukkhA vimoei, esA majjha aNAyA ||24|| mAyA vime mahArAya ! puttasogaduhaTTiyA / na ya dukkhA vimoei, esA majjha aNAyA // 25 // bhAyarA me mahArAya ! sagA jeTu-kaNiTTagA / na ya dukkhA vimoyaMti, esA majjha aNAyA // 26 // bhaNIo me mahArAya ! sagA jeTTa kaNiTTagA / na ya dukkhA vimoyaMti, esA majjha aNAyA // 27 // bhAriyA me mahArAya ! aNurattA aNuvvayA / aMsupuSNehi nayaNeha, uraM me parisiMcai ||28|| annaM pANaM ca hANaM ca gaMdha-mallavilevaNaM / mae nAyamaNAyaM vA, sA bAlA novabhuMjai // 29 // khaNaM pi me mahArAya ! pAsAo vi na phiTTai / na ya dukkhA vimoei, esA majjha aNAyA // 30 // aNAhayaM NaccA pavvajjAsaMkappo, tao veyaNAkhayo ya 458 tao haM evamAhaMsu, dukkhamA hu puNo puNo / veyaNA aNubhavi je, saMsArammi anaMta // 31 // / khaMto daMto nirAraMbho, pavvae aNagAriyaM // 32 // parivasaMtIe rAIe, beSaNA me khayaM gayA ||33|| sa ca jai muccijjA, veyaNA viulA io evaM ca cittAnaM pattI bhi narAhiyA paravajjAgaNeNa sanAhasaM 459 to kalle panAmi, ApucchitANa baMdhave to daMto nirAraMbho patvahao aNagAriyaM // 34 // to haM nAho jAo, appaNo ya parassa ya / savrvvesa ceva bhUyANaM, tasANa thAvarANa ya // 35 // appA naI veyaraNI, appA me kUDasAmalI / appA kAmaduhA dheNU, appA me naMdaNaM vaNaM // 36 // appA katA vikatA ya, duhANa ya suhANa ya / appA mittamamittaM ca duppaTThiya supaTTio // 37 // kusIlAyaraNanirUvaNapucvaM saMjamapAlaNovaeso 460 imA hu annA vi aNAyA nivA ! tamegacitto nihuo suNehi / niyaMThadhammaM lahiyANa vI jahA, sIyaMti ege bahukAyarA narA ||38|| jo pavvANa mahatvayAI, sammaM ca no phAsayaI pamAyA / aniggahappA ya rasesu giddhe, na mUlao chinnai baMdhaNaM se / / 39 / AttA jassana atthi kAI, iriyAe bhAsAe tahesaNAe / AyANa-nikkheva dugchaNAe, na vIrajAyaM aNujAi maggaM // 40 // gha0 ka0 15 113 Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 dhammakahANuoge dutIyo khaMdho ciraM pi se muMDaruI bhavittA, athirabvae tavaniyamehi bhtttthe| ciraM pi appANa kilesaittA, na pArae hoi hu saMparAe // 41 // polle va muTThI jaha se asAre, aMyaMtie kUDa-kahAvaNe vA / rADhAmaNI veruliyappagAse, amahagghae hoi hu jANaesu // 42 // kusIliMga iha dhAraittA, isijmayaM jIviya vihaittA / asaMjae saMjaya lappamANe, viNighAyamAgacchai se ciraM pi||43|| visaM tu pIyaM jaha kAlakUDaM, haNAi satthaM jaha kuggahIyaM / eso vi dhammo visaovavanno, haNAi veyAla ivAvivanno // 44 // je lakkhaNaM suviNaM pauMjamANe, nimitt-kouuhlsNpgaa| kuheDavijjAsavadArajIvI, na gacchaI saraNaM tammi kAle // 45 / / tamaM tameNeva u je asole, sayA duhI vipriyaasuvei| saMdhAvaI naragatirikkhajoNi, moNaM virAhittu asAhurUve // 46 / / uddesiyaM kIyagaDaM niyAgaM, na muMcaI kiMci annesnnijj| aggI vivA savvabhakkhI bhavittA, itto cue gacchai kaTu pAvaM // 47 // na taM arI kaMThachettA karei, jaM se kare appaNiyA durppaa| se nAhiI maccumuhaM tu patte, pacchANutAveNa dayAvihUNe // 48 // niraTTiyA naggaruI u tassa, je uttamaThe vivajjAsamei / ime vi se natthi pare vi loe, duhao vi se jhijjai tattha loe // 49 // emeva'hAchaMdakUsIlarUve, maggaM virAhetu jiNuttamANaM / kUrarI vivA bhogarasANugiddhA, niraTusoyA paritAvamei // 50 // soccANa mehAvi! subhAsiyaM ima, aNusAsaNaM nANaguNovaveyaM / maggaM kusIlANa jahAya savvaM, mahAniyaMThANa vae paheNaM // 51 // carittamAyAraguNannie tao, aNutaraM saMjama pAliyANaM / nirAsave saMkhaviyANa kammaM, uvei ThANaM viuluttamaM dhuvaM // 52 // evuggadaMte vi mahAtavodhaNe, mahAmuNI mahApainne mahAyase / mahAniyaMThijjamiNaM mahAsurya, se kAhae mahayA vitthareNaM // 53 // 461 seNiyassa tuTTI khamAjAyaNaM ca tuTTho ya seNio rAyA, iNamudAhu kayaMjalI / aNAhattaM jahAbhUyaM, suThTha me uvadaMsiyaM // 54 // tujhaM suladdhaM khu maNussajammaM, lAbhA suladdhA ya tume mahesI! / tubha saNAhA ya sabaMdhavA ya, jaMbhe ThiyA maggi jiNuttamANaM // 5 // taM si nAho aNAhANaM, savvabhUyANa saMjayA ! / khAmemi te mahAbhAga, icchAmi aNusAsiuM // 56 // pucchiUNa mae tumbha, jhANavigyo u jo ko| nimaMtiyA ya bhogehi, taM savvaM marisehi me // 57 // evaM thuNittANa sa rAyasIho, aNagArasohaM paramAi bhattie / saoroho sapariyaNo sabaMdhavo, dhammANuratto vimaleNa ceyasA // 5 // UsasiyaromakUvo, kAUNa ya payAhiNaM / abhivaMdiUNa sirasA, aiyAo narAhivo // 59 // iyaro vi guNasamiddho, tiguttigutto tidaMDavirao ya / bihaga iva vippamukko, viharai vasuhaM vigayamoho // 60 // tti bemi // uttara0 a020| 33. mahAvIratitthe samuddapAlIyassa kahANayaM 462 capAe pAlie nAma, sAvae Asi bANie / mahAvIrassa bhagavao, sIse so u mahappaNo // 1 // niggaMthe pAvayaNe, sAvae se vi kovie / poeNa vavaharate, pihuMDaM nagaramAgae // 2 // pihuMDe vabaharaMtassa, vANio bei dhUyaraM / taM sasattaM paigijjha, sadesamaha patthio // 3 // para nigAvavipaNa, sAbae sAvi yAcie hAvAraNa apahala, sAhasa ngrmaage|" samudde jammaNaM pariNayaNAi ya 463 aha pAliyassa ghariNI, samuddammi pasavai / aha dArae hi jAe, samuddapAli tti nAmae // 4 // khemeNa Agae caMpaM, sAvae vANie gharaM / saMvaDDhaI tassa ghare, dArae se suhoie // 5 // Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe samuddapAlIyassa kahANayaM 115 bAvattarI kalAo ya, sikkhaI nIikovie / juvvaNeNa ya saMpanne, surUve piyadaMsaNe // 6 // tassa rUvavaI bhajjaM, piyA ANei rUviNi / pAsAe kolae ramme, devo doguMduo jahA // 7 // bajjhadasaNeNa veraggaM pavvajjA ya 464 aha annayA kayAI, pAsAyAloyaNe tthio| vajjhamaMDaNasobhAga, vasaM pAsai vajjhagaM // 8 // taM pAsiUNa saMviggo, samuddapAlo iNamabbabI / aho'suhANa kammANaM, nijjANaM pAvagaM imaM // 9 // saMbuddho so tahi bhayavaM, paramasaMvegamAgao / Apuccha'mmApiyaro, pabvae aNagAriyaM // 10 // jahittu saMgaM ca mahAkilesaM, mahaMtamohaM kasiNaM bhyaavhN| pariyAyadhamma ca'bhiroyaejjA, vayANi sIlANi parIsahe ya // 11 // ahiMsa saccaM ca ateNagaM ca, tatto ya baMbhaM apariggahaM ca / paDivajjiyA paMcamahanvayANi, carijja dhammaM jiNadesiyaM viU // 12 // savvehi bhUehi dayANukaMpI, khaMtikkhame saMjayabaMbhayArI / sAvajjajogaM parivajjayaMto, carijja bhikkhU susamAhiiMdie // 13 // kAleNa kAlaM viharejja raTTe, balAbalaM jANiya appaNo ya / sIho va saddeNa na saMtasenjA, vayajoga succA na asabbhamAhu // 14 // parIsahasahaNaM siddhI ya 465 uvehamANo u parivvaijjA, piyamappiyaM savva titikkhaijjA / na savva samvattha'bhiroyaijjA, na yAvi pUrya garahaM ca saMjae // 15 // aNegachaMdA iha mANahiM, je bhAvao se pagarei bhikkhU / bhayabheravA tattha uiMti bhImA, divvA maNussA aduvA tiricchA // 16 // parIsahA duvvisahA aNege, sIyaMti jatthA bahukAyarA nraa| se tattha patte na bahijja bhikkhU, saMgAmasIse iva nAgarAyA // 17 // sIosiNA baMsa-masA ya phAsA, AyaMkA vivihA phusaMti dehN| akukkuo tattha'hiyAsaejjA, rayAI khevejja purAkayAI // 18 // pahAya rAgaM ca taheva dosa, mohaM ca bhikkhU sayayaM viykkhnno| meru vva bAeNa akaMpamANo, parIsahe Ayagutte sahejjA // 19 // aNunnae nAvaNae mahesI, na yAvi pUrya garahaM ca sNje| se ujjubhAvaM paDivajja saMjae, nivvANamaggaM virae uvei // 20 // arai-raisahe pahINasaMthave, virae Ayahie pahANavaM / paramaTThapahi ciTThaI, chinnasoe amame akiMcaNe // 21 // vivittalayaNAi bhaejja tAI, nirovalevAiM asNthddaaiN| isIhiM ciNNAI mahAyasehi, kAeNa phAsejja parIsahAI // 22 // sannANanANovagae mahesI, aNuttaraM caritraM dhammasaMcayaM / aNuttare nANadhare jasaMsI, obhAsaI sUrie vaM'talikkhe // 23 // duvihaM khaveUNa ya puNNapAvaM, niraMgaNe savvao vippamukke / taritA samudaM va mahAbhavoha, samuddapAle apuNAgamaM gae // 24 // tti bemi|| uttara0 a0 21 / 34. mahAvIratitthe miyAputte balasirI samaNe 466 suggIve nayare raMme, kANaNujjANasohie / rAyA balabhadditti, miyA tassaggamahisI // 1 // tesi putte balasirI, miyAputte ti vissue / ammApiUNa daie, juvarAyA damIsare // 2 // naMdaNe so u pAsAe, kolae saha ihiM / devo doguMdugo ceva, niccaM muiya-mANaso // 3 // maNi-rayaNa-koTTimatale, pAsAyAloyaNaTThio / Aloei nagarassa, caukka-tiya-caccare // 4 // samaNaM daTTa Na jAIsaraNaM 467 aha tattha aicchataM, pAsaI samaNa-saMjayaM / tava-niyama-saMjamadharaM, sIlaDDhaM guNaAgaraM // 5 // taM pehaI miyAputte, diTThIe aNimisAe u / kahiM mannerisaM rUvaM, diTThapuvvaM mae puraa| // 6 // sAhassa darisaNe tassa, ajjhavasANammi sohnne| mohaM gayasta saMtassa, jAIsaraNaM samuppannaM // 7 // devalogacuo saMto, mANusaM bhvmaago| sanni-nANe-samuppanne, jAI sarai purANiyaM // 8 // jAIsaraNe samuppanne, miyAputte mahiDDhie / saraI porANiyaM jAI, sAmaNNaM ca purAkayaM // 9 // Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 dhammakahANuoge dutIyo khaMdho miyAputtassa pavvajjAsaMkappo ammApi upurao niveyaNaM ca 468 visaehi arajjaMto, rajjato saMjamaMmi ya / ammA-piyaramuvAgamma, imaM vayaNamabbavI // 10 // suyANi me paMca mahanvayANi, naraesu dukkhaM ca tirikkha-joNisu / niviNNakAmo mi mahaNNavAo, aNujANaha pavvaissAmi ammo! // 11 // ammatAya ! mae bhogA, bhuttA visaphalobamA / pacchA kaDuyavivAgA, aNubaMdhaduhAvahA // 12 // imaM sarIraM aNiccaM, asuI asuisNbhvN| asAsayAvAsamiNaM, dukkhakesANa bhAyaNaM // 13 // asAsae sarIraMmi, raI novalabhAmahaM / pacchA purA va caiyavve, pheNabubbayasannibhe // 14 // mANusatte asAraMmi, vAhIrogANa Alae / jarA-maraNapatthaMmi, khaNaM pi na ramAmahaM // 15 // jammaM dukkhaM jarA dukkhaM, rogA ya maraNANi ya / aho dukkho hu saMsAro, jattha kIsaMti jNtunno||16|| khettaM batthaM hiraNNaM ca, puttadAraM ca bNdhvaa| caittANaM imaM dehaM, gaMtavvamavasassa me // 17 // jahA kipAgaphalANaM, pariNAmo na suMdaro / evaM bhuttANa bhogANaM, pariNAmo na suMdaro // 18 // addhANaM jo mahaMtaM tu, apAhejjo pavajjai / gacchaMto so duhI hoi, chuhA-taNhAe piiddio||19|| evaM dhamma akAUNaM jo gacchai paraM bhavaM / gacchaMto so duhI hoi, vAhIro hi pauddio||20|| addhANaM jo mahaMtaM tu, sapAhejjo pavajjai / gacchaMto so sahI hoi, chuhAtahAvivajjio // 21 // evaM dhamma pi kAUNaM, jo gacchai paraM bhavaM / gacchaMto so suhI hoi, appakamme avayaNe // 22 // jahA gehe palitammi, tassa gehassa jo pahU / sArabhaMDANi nIi, asAraM avaijjhai // 23 // evaM loe palittammi, jarAe maraNeNa ya / appANaM tAraissAmi, tubbhehiM annumnnio||24|| sAmaNNaM dukkaraM ti ammApiyarehiM pavvajjAvAraNaM 469 taM beMta'mApiyaro, sAmaNNaM putta ! duccaraM / guNANaM tu sahassAI, dhAreyabvAiM bhikkhuNA // 25 // (1) samayA savvabhUesu, sattumittesu vA jge| pANAivAya-viraI, jAvajjIvAe dukkaraM // 26 // (2) niccakAla'ppamatteNaM, musAvAyavivajjaNaM / bhAsiyavvaM hiyaM saccaM, niccAutteNa dukkaraM // 27 // (3) daMtasohaNamAissa, adattassa vivajjaNaM / aNavajjesaNijjassa, giNhaNA avi dukkaraM // 28 // (4) viraI abaMbhacerassa, kaambhogrsnnnnaa| uggaM mahavvayaM baMbha, dhAreyabvaM sudukkaraM // 29 // (5) dhaNa-dhanna-pesavaggesu, pariggaha-vivajjaNaM / savvAraMbha-pariccAo, nimmamattaM sudukkaraM // 30 // (6) caunvihe vi AhAre, rAIbhoyaNavajjaNA / sannihI-saMcao ceva, vajjeyabvo sudukkaraM / / 31 // chuhA taNhA ya sIuNhaM, baMsa-masaaveyaNA / akkosA dukkhasejjA ya, taNaphAsA jallameva ya // 32 // tAlaNA tajjaNA ceva, vh-bNdhpriishaa| dukkhaM bhikkhAyariyA, jAyaNA ya alAbhayA // 33 // kAvoyA jA imA vittI, kesaloo ya daarunno| dukkhaM baMbhavvayaM ghoraM, dhAreu amahappaNo // 34 // suhoio tumaM puttA!, suumAlo sumjjio| na husi pabhU tumaM puttA, sAmaNNamaNupAliyA // 35 // jAvajjIvamavissAmo guNANaM tu mhbbhro| guruo lohabhAru vva, jo puttA hoi duvvaho // 36 // AgAse gaMgasou vva, paDisou vva duttro| bAhAhi sAgaro ceva, tariyadhvo guNodahI // 37 // vAluyA kavale ceva, nirassAe u saMjame / asidhArAgamaNaM ceva, dukkaraM caritraM tavo // 38 // ahIvegaMtadiTThIe, caritte putta ! dukkare / javA lohamayA ceva, cAveyavvA sudukkaraM // 39 / / jahA aggisihA dittA, pAuM hoi sudukkarA / taha dukkaraM kareuM je, tAruNNe samaNattaNaM // 40 // jahA dukkhaM bhareuM je, hoi vAyassa kotthalo / tahA dukkhaM kareuM je, kIveNaM samaNattaNaM // 41 // jahA tulAe toleu, dukkaro maMdaro girI / tahA niyanIsaMkaM, dukkaraM samaNattaNaM // 42 // jahA bhuyAhi tariU, dukkaraM rynnaayro| tahA aNuvasaMteNaM, dukkaraM dmsaagro||43|| bhuMja mANussae bhoe, paMcalakkhaNae tuma / bhuttabhogI tao jAyA! pacchA dhamma carissasi // 44 // miyAputteNa narayadukkhavaNNaNaM sAmaNNadukkarattanirAkaraNaM ca 470 so bei ammApiyaro, evameyaM jahA phuDaM / iha loe nippivAsassa, natthi kiMcivi dukkaraM // 45 // sArIra-mANasA ceva, veyaNAo annNtso| mae soDhAo bhImAo, asaI dukkhabhayANi ya // 46 // jarAmaraNakatAre, cAurate bhyaagre| mayA soDhANi bhImANi, jammANi maraNANi ya // 47 // Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe miyAputte balasirI sama / jahA ihaM agaNI unho, etto'NaMtaguNo taha / naraesu veyaNA uNhA, asAyA veiyA mae // 48 // jahA ihaM imaM sauyaM etotaguNaM hi narae vepaNA soyA, asAyA yeiyA mae / / 49 / / to kaMkuMbhIlu upAo ahosiropAsaNe jalatammi pakkapulyo ataso // 50 // mahAdavagikAse, marumi virvaalue| kalaMbavAluyAe ya daDDhapuvvo anaMtaso // 51 // rato kaMdukuMbhI uha baDho abaMdhayo / karavata-karakayAIhi chinathyo ataso / / 52 / / atikhANe, silapA khevi pAlavaNaM, kaDDokAhi dukkaraM / / 53 / / mahAjatesu ucchU vA. ArasaMto subheravaM / polio mi sammehi, pAvakammo anaMtaso // 54 // kUtI koNaehi sAmehisavalehi ya pADio phAlio chino viSphuraMto avaso / / 55 / / asahi ayasavaNNAhiM, bhallehi paTTisehiya / chinno bhinno vibhinno ya, oiNNo pAvakammuNA // 56 // avaso loharahe jutto, jalate samilAjue / coio tottajuttehi, rojjho vA jaha pADio / / 57 / / huvAsa jamma ciyA mahiyo fee | daDDI pakko va aso, pAvakamme pAvio // 58 // bAha sohahi pani viluto vilavato'haM kahi to / / 59 / / sahAkitI dhAvaMtI patI bepara naI jAti vinaMtI, khuradhArAhi vivAio / / 60 / / uhAbhitatto saMpato, asipattaM mahAvaNaM asipatteha paDatehi chinnapuvvo aNegaso // 61 // mugrehiM saMdIhi hi mulehiya gayA saMbhAga-garoha pattaM dukhaM anaMtaso // 62 // khurehi tikkhadhArAhiM, churiyA hi kappaNIhi ya / kappio phAlio chinno, ukkitto ya aNegaso // 63 // pAsehi kUDajAlehi, mio vA avaso ahaM / vAhio baddharuddho ya, bahuso ceva vivAio / / 64 / / gale magarajAhi maccho yA avaso ahaM ullio phAlio gahio mArio ya anaMtaso // 65 // bIsahi jAhi pAhi sauNo viba pahilo laggo va baddho ya, mArio va atasI // 66 // kuhADa-pharasu-mAIhiM, baDDhaIhi dumo viva / kuTTio phAlio chinno, tacchio ya anaMtaso // 67 // veda-muTTimAIhi kumArehi ayaM piba tADio kuTTima bhimro cuSNio ato / / 68 / / tattA lohA tAI, sIsavANi ya pAio kalakalaMtAI, ArasaMto sunera / 69 / / tuhaM piyAI maMsAI, khaMDAI sollagANi ya / khAvio mi sa-maMsAI, aggivaNNAI Negaso // 70 // tuhaM piyA surA sIhU, merao ya mahUNi ya / pAio mi jalatIo, vasAo ruhirANi ya / / 71 / / niccaM bhIeNa tattheNa duhieNa vahieNa ya / paramA duhasaMbaddhA veyaNA veiyA mae // 72 // vigADhAo dhorAjI adussahA mahAbhayAja bhImAo nara bedavA bhae / / 73 / / jArisA mANuse loe, tAyA ! dIsaMti veyaNA / etto anaMtaguNiyA, naraesu dukkhaveyaNA // 74 // savvabhave asAyA, veNA veiyA mae / nimesaMtaramittaM pi, jaM sAtA natthi veyaNA // 75 // ammApiyarehi sAmaNNe niSpaTikammaNaM ti kaha 471 taM biMta'mmApiyaro, chaMdeNaM putta ! pavvayA / navaraM puNa sAmaNNe, dukkhaM nippaDikammayA // 76 // miyAputtassa uttaraM 472 so bei ammApiyaro ! evamevaM jahA phuDaM / paDikammaM ko kuNai, araNNe miyapakkhiNaM // 77 // egabhUo araNe vA, jahA u carai migo / evaM dhammaM carissAmi, saMjameNa taveNa ya // 78 // jahA migasa Aryako mahAraSyami jAyada acche skkhamUlami ko NaM tAhe cigincha / / 79 // kovA se osahaM dei, ko vA se pucchai suhaM ? ko se bhattaM va pANaM vA, Aharita paNAmae ? // 80 // jayA ya se suhI hoi, tayA gacchai goyaraM / bhattapANassa aTThAe, vallarANi sarANi ya // 81 // khAittA pANiyaM pAuM, vallarehiM sarehi ya / migacAriyaM carittANaM, gacchaI migacAriyaM // 82 // 117 Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 dhammakahANuoge dutIo khaMdho evaM samuTThio bhikkhU, evameva annege| migacAriyaM carittANaM, uDDhaM pakkamaI disaM // 3 // jahA mie ega aNegacArI, aNegavAse dhuvagoyare ya / evaM muNI goyariyaM paviThe, no holae no vi ya khisaejjA // 4 // miyAputtassa pavvajjA 473 migacAriyaM carissAmi, evaM puttA! jahAsuhaM / ammApiUhi'NunnAo, jahAi uhi tao // 5 // miyacAriyaM carissAmi, savvadukkhavimorkhANa / turbhehiM aMba ! 'NunnAo, gaccha putta ! jahAsuhaM // 86 // evaM so ammApiyaro, aNumANittANa bhuvihN| mamattaM chidaI tAhe, mahAnAgo bva kaMcuyaM // 7 // iDDhI vittaM ca mitta ya, puttadAraM ca naayo| reNuyaM va par3e laggaM, niddhaNittANa niggao // 8 // paMcamahavvayajutto, paMcasamio tiguttigutto ya / sabbhiMtarabAhirae, tavokammami ujjuo||89|| nimmamo nirahaMkAro, nissaMgo cattagAravo / samo ya savvabhUesu, tasesu thAvaresu ya // 90 // lAbhAlAbhe suhe dukkhe, jIvie maraNe tahA / samo niMdA-pasaMsAsu, tahA mANAvamANao // 11 // gAravesu kasAesu, daMDa-salla-bhaesu ya / niyatto hAsasogAo, aniyANo abaMdhaNo // 92 // aNissio ihaM loe, paraloe annissio| vAsIcaMdaNakappo ya, asaNe aNasaNe tahA // 13 // appasatthehiM dArehiM savvao pihiyAsave / ajjhappa-jjhANajohi, pasattha-damasAsaNe // 14 // evaM nANeNa caraNeNa, saNeNa taveNa y| bhAvaNAhi ya suddhAhi, samma bhAvittu appayaM // 15 // bahuyANi u vAsANi, sAmaNNamaNupAliyA / mAsieNa u bhatteNa, siddhi patto aNuttaraM // 96 // evaM karaMti saMbuddhA, paMDiyA pviykkhnnaa| viNiaTuMti bhogesu, miyAputte jahA risI // 97 // mahappabhAvassa mahAjasassa, miyAiputtassa nisamma bhAsiyaM / tavappahANaM cariyaM ca uttama, gaippahANaM ca tilogavissuyaM // 9 // viyANiyA dukkha-vivaDDhaNaM dhaNaM, mamattabaMdha ca mahAbhayAvahaM / suhAvahaM dhammadhuraM aNuttaraM, dhAreha nibvANa-guNAvahaM mahaM // 99 // ti bemi|| uttara0 a0 19 / 35. mahAvIratitthe gaddabhAlI saMjayarAyA ya saMjayaraNNA muNisamIve miavaho 474 kaMpille nayare rAyA, udiNNabalavAhaNe / nAmeNaM saMjae nAma, migavvaM uvaNiggae // 1 // yANIe gayANIe, rahANIe taheva ya / pAyattANIe mahayA, savvao parivArie // 2 // mie chuhittA hayagao, kNpillujjaannkesre| bhIe saMte mie tattha, vahei, rasamucchie // 3 // aha kesarammi ujjANe, aNagAre tvodhnne| sajjhAyajjhANasaMjutte, dhammajjhANaM jhiyAyai // 4 // apphovamaMDavaMmi, jhAyai khaviyAsave / tassAgae 'mie pAsaM, bahei se narAhive // 5 // aha Asagao rAyA, khippamAgamma so tahiM / hae mie u pAsittA, aNagAraM tattha pAsai // 6 // Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe gaddabhAlI saMjayarAyA ya 119 75 saMjaeNa khamAjAyaNaM aha rAyA tattha saMbhaMto, aNagAro mnnaaho| mae u maMdapuNNeNaM, rasagiddheNa ghaMtuNA // 7 // AsaM visajjaittANaM, aNagArassa so nivo| viNaeNa vaMdae pAe, bhagavaM ! ettha me khame // 8 // aha moNeNa so bhagavaM, aNagAre jhaannmssie| rAyANaM na paDimaMtei, tao rAyA bhyduo||9|| saMjao ahamaMsIti, bhagavaM! vAharAhi me / kuddhe teeNa aNagAre, Dahejja nrkoddio||10|| gahabhAlimuNiNA uvaeso 476 abhao patthivA! tumbhaM, abhayadAyA bhavAhi ya / aNicce jIvalogaMmi, kiM hiMsAe pasajjasi ? // 11 // jayA savvaM pariccajja, gaMtavvamavasassa te / aNiccaM jIvalogaMmi, ki rajjaMmi pasajjasi? // 12 // jIviyaM ceva rUvaM ca, vijjusaMpAyacaMcalaM / jattha taM mujjhasi rAyaM ! peccatthaM nAvabujjhase // 13 // dArANi ya suyA ceva, mittA ya taha baMdhavA / jIvaMtamaNujIvaMti, mayaM nANuvayaMti ya // 14 // nIharaMti mayaM puttA, piyaraM paramadukkhiyA / piyaro vi tahA putte, baMdhU rAyaM ! taba care // 15 // tao teNajjie dave, dAre ya parirakkhie / kolaMta'nne narA rAyaM ! haTTatuTThamalaMkiyA // 16 // teNAvi jaM kayaM kamma, suhaM vA jai vA duhaM / kammuNA teNa saMjutto, gacchaI u paraM bhavaM // 17 // muNisamIve raNo pavvajjA 477 soUNa tassa so dhammaM, aNagArassa aMtie / mahayA saMveganivveyaM, samAvanno narAhivo // 18 // saMjao caiuM rajjaM, nikkhaMto jiNasAsaNe / gaddabhAlissa bhagavao, aNagArassa aMtie // 19 // khattiyamuNipaNho 478 ciccA raTuM pavvaie, khattie paribhAsai / jahA te dIsai rUvaM, pasannaM te tahA maNo // 20 // ki nAme ki gotte kassaTThAe va mAhaNe / kahaM paDiyarasi buddhe, kahaM viNIe ti vuccasi ? // 21 // saMjayamuNiNA attakahAniveyaNaM 479 saMjao nAma nAmeNaM, tahA gotteNa goyamo / gaddabhAlI mamAyariyA, bijjAcaraNapAragA // 22 // kiriyaM akiriyaM viNayaM, annANaM ca mahAmuNI / eehi cahi ThArgoha, mevanne ki pabhAsai // 23 // ii pAukare buddhe, nAyae pariNivvue / vijjA-caraNa-saMpanne, sacce saccaparakkame // 24 // paDaMti narae ghore, je narA pAvakAriNo / divvaM ca gaI gacchaMti, caritA dhammamAriyaM // 25 // mAyAvuiyameyaM tu, musA bhAsA niratthiyA / saMjamamANo vi ahaM, basAmi iriyAmi ya // 26 // savvee viiyA majhaM, micchAdiTTI annaariyaa| vijjamANe pare lora, samma jAgAmi appayaM // 27 // khattiyamuNiNA appaNo puvvabhavakahaNaM 480 ahamAsi mahApANe, juimaM vrissovme| jA sA pAli-mahApAlI, divvA varisasaovamA // 28 // se cue, baMbhalogAo, mANussaM bhavamAgae / appaNo ya paresi ca, AuM jANe jahA tahA // 29 // nANAruiM ca chaMdaM ca, parivajjejja sNje| aNaTThA je ya samvatthA, ii vijjAmagusaMvare // 30 // paDikkamAmi pasiNANaM, paramaMtehiM vA puNo / aho uTThie ahorAyaM, ii vijjA tavaM care // 31 // jaM ca me pucchasI kAle, samaM suddhaNa ceysaa| tAI pAukare buddha, taM nANaM jiNasAsaNe // 32 // kiriyaM ca royai dhIre, akiriyaM parivajjae / diTThIe didvisaMpanne, dhamma cara suduccaraM // 33 // Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 vattiyamuNiNA puvyapavvaiyabhara hAINaM nirUvaNaM 481 eyaM puNNapayaM soccA, attha - dhammovasohiyaM / bharaho vi bhArahaM vAsaM, ciccA kAmAI pavva // 34 // sagaro vi sAgaraMtaM, bharahavAsaM narAhivo / issariyaM kevalaM hiccA, dayAe parinivvuDe ||35|| caittA bhArahaM vAsaM, cakkavaTTI mahiDdio / pavvajjamabhuvagao, madhavaM nAma mahAjaso // 36 // sakumAro marNAssido, cakkavaTTI mahiDio / puttaM rajje ThaveUNaM, so vi rAyA tavaM care // 37 // caittA bhArahaM vAsaM cakkavaTTI mahiDio / saMti saMtikare loe, patto imaguttaraM // 38 // ikkhAgarAyavasabho, kuMthU nAma narIsaro / vikkhAyakittI bhagavaM patto gaimaNuttaraM // 39 // sAgaraMtaM caittANaM, bharahavAsaM naresaro / aro ya arayaM patto patto gaimaNuttaraM // 40 // caittA bhArahaM vAsaM, caittA balavAhaNaM / caittA uttame bhoe, mahApaume tavaM care // 41 // egacchattaM pasAhittA, mahi mANa- nisUraNo / hariseNo maNussido, patto gaimaNuttaraM // 42 // anio rAyasahassehi, supariccAI damaM care / jayanAmo jiNakkhAyaM, patto gaimanuttaraM // 43 // dasaNNarajjaM mudiyaM caittANaM muNI care / dasaNNabhaddo nikkhato, sakkhaM sakkeNa coio // 44 // namI namei appANaM, sakkhaM sakkeNa coio / caiUNa gehaM vaidehI, sAmaNe pajjuvaTTio // 45 // karakaMDU kaliMgesu, paMcAlesu ya dummuho / namI rAyA videhesu, gaMdhAresu ya nagaI // 46 // ee nadivasabhA, nikkhatA jiNasAsaNe / putte rajje ThaveUNaM, sAmaNNe pajjuvaTTiyA // 47 // so vIrarAyavatabho, caittANa muNI care / udAyaNo pavvaio, patto gaimaNuttaraM // 48 // taheva kAsiyA vi seo saccaparakkamo / kAmabhoge pariccajja, pahaNe kammamahAvaNaM // 49 // taheva vijao rAyA, aNaTTA kitti pavvae / rajjaM tu guNasamiddhaM parahita mahAjaso // 50 // tahevuggaM tavaM kiccA, avvakkhitteNaM ceyasA / mahabbalo rAyarisI, AdAya sirasA siriM / / 51 / / kahaM dhIro aheUha, ummato va mahi care ? ee visesamAdAya sUrA daDhaparakkamA // 52 // accataniyANakhamA, saccA me bhAsiyA vaI / atarasu taraMtege, tarissaMti aNAgayA // 53 // kahi dhIre aheUha, attAgaM pariyAvase / savvasaMga - viNimmukke, siddhe bhavai nIrae // 54 // ||ti bemi // 482 dhAge dukhaMdho uttara0 a0 16 / 36. mahAvIratitthe usudhArarAyAI cha samaNA usuyAranayare purohiyaputtAI devA bhavittANa pure bhavammi, keI cuyA egavimANavAsI / pure purANe usuyAranAme, khAe samiddhe suralogaram // 1 // sakammaseseNa purAkaeNaM, kulesudaggesu ya te pasUyA / nivviNNa saMsArabhayA jahAya, jiNidamaggaM saraNaM pavannA // 2 // pumattamAgamma kumAra do vi, purohio tassa jasA ya pattI / visAlakittI ya taho suyAro, rAya'ttha devI kamalAbAI 8 // 3 // jAIsaraNeNa purohiyaputtANaM virattI pavvajjAsaMkappo NiveyaNaM ca 483 jAI - jarA maccu - bhayAbhibhUyA, bahiM vihArAbhiniviTTa - cittA / saMsAra-cakkassa vimokkhaNaTThA, daTThUNa te kAmaguNe viratA // 4 // For Private Personal Use Only Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra titthe usuyArayAI cha samaNAM piyaputtagA dunni va mAhaNassa, sakammasIlassa purohiyassa / saritu porANiya tattha jAI, tahA suciNNaM tavasaMjamaM ca // 5 // te kAmabhoge asajjamANA, mANussaesuM je yAvi divvA / mokkhAbhikaMkhI abhijAyasaDDhA, tAyaM uvAgamma imaM udAhu // 6 // asAsayaM daTTha imaM vihAraM, bahuaMtarAyaM na ya dohamAuM / tamhA girhasi na raI lahAmo, AmaMtayAmo carissAmu moNaM // 7 // purohita vAra 484 aha tAyago tattha muNINa tesi, tavassa vAghAyakaraM vayAsI / imaM vayaM veyavio vayaMti, jahA na hoI asuyANa logo // 8 // hijja ve parivissa vippe, putte paridRSya gihaMsi jAyA ! bhoccA Na bhoe saha itthiyAhi, AraNNagA hoha muNI pasatthA // 9 // purohitA soyaggaNA AyaguNidhaNeNa, mohANilA pajjalanAhieNaM / saMtattabhAvaM paritapyamANaM, lAlappamANaM bahuhA bahuM ca // 10 // purohiyaM taM kamaso'nugataM nimaMtayaMtaM ca sue dhaNeNaM / jahakkama kAmaguNehi ceva, kumAragA te pasamikkha vakkaM // 11 // yA ahiyA na bhavati tANaM, bhuttA diyA niti tamaM tameNaM / jAyA ya pusA na havaMti tANaM, ko NAma te anumannejja evaM // 12 // makkhA kA lakkhA, pagAmanukhA adhigAmasukhA saMsAra-mossa vipakva bhUyA, khANI agatvA kAmabhogA / / 13 / / parivyayaMte aNiyattakAme, aho ya rAo paritappamANe / annappamattaM dhaNamesamANe, pappoti maccuM purise jaraM ca // 14 // imaM ca me atthi imaM ca natthi, imaM ca me kicca imaM akiccaM / taM evamevaM lAlappamANaM, harA haraMti tti kahaM mAo / / 15 / / purohiyo dhaNaM pabhUyaM saha itthiyAhiM, sayaNA tahA kAmaguNA pagAmA / tavaM kae tappa jassa logo, taM savva sAhINamiheva tubbhaM ||16|| purohitA dhaNeNa kiM dhammadhurAhigAre, sayaNeNa vA kAmaguNehi ceva / samaNA bhavissAmu guNohadhArI, bahiMvihArA abhigamma bhikkhaM / / 17 / / purohi jahA ya aggI araNI asaMto, khIre ghayaM tellamahAtilesu / emeva jAyA sarIraMsi sattA, saMmucchai nAsai nAvaciTThe // 18 // purohiaputtA no iMdiyaggejma amuttabhAvA, amuttabhAvA vi ya hoi nicco / ajjhatthaheDaM niyaya'ssa baMdho, saMsAraheuM ca vayaMti baMdhaM // 19 // jahA vayaM dhammamajANamANA, pAvaM purA kammamakAsi mohA / ombhamANA parirakkhayaMtA, taM neva bhujjo vi samAyarAmo // 20 // ammAma logammi sambao parivArie amohAhi patIhi hisina raI sa / / 21 / / - purohi hr anbhAhao logo ? keNa vA parivArio ? / kA vA amohA vRttA ? jAyA ciMtAvaro humi // 22 // purohiaputtA maNA'bhAo logo, jarAe parivArio / amohA rayaNI vuttA, evaM tAya vijANaha ||23|| jA jA vaccai rayaNI, na sA paDiniyatta / ahammaM kuNamANassa, aphalA jaMti rAio // 24 // jA jA baccai rayaNI, na sA paDiniyattai / dhammaM ca kuNamANassa, saphalA jaMti rAio / / 25 / / purohio eo saMvAiNaM o sammattasaMjaya pacchA jAyA ! damislAmo bhikkhamANA kule kule // 26 // purohitA -- jassatthi macuNA sakkhaM, jassa castthi phlAyaNaM / jo jANe na marissAmi, so hu kaMkhe sue siyA // 27 // ajjeva dhammaM paDivajjayAmo, jahi pavannA na puNabbhavAbho / aNAgayaM neva ya asthi kiMcI, saddhAkhamaM Ne viNaittu rAgaM // 28 // dha0 ka0 16 121 Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 dhammakahANuoge dutIo khaMdho bhAriyaM jasaM pai purohio485 pahINaputtassa hu natthi vAso, vAsiTTi ! bhikkhAyariyAi kaalo| sAhAhi rukkho lahae samAhi, chinnAhi sAhAhi tameva khANuM // 29 // paMkhAvihUNo va jaheva pakkhI, bhiccavvihUNo vva raNe nriNdo| vivannasAro vaNio vva poe, pahINaputto mi tahA ahaMpi // 30 // jasA-- susaMbhiyA kAmaguNe ime te, saMpiDiyA aggarasappabhUyA / bhuMjAmu tA kAmaguNe pagAmaM, pacchA gamissAmu pahANamaggaM // 31 // purohio-- bhuttA rasA bhoi ! jahAi Ne vao, na jIviyaTThA pajahAmi bhoe| lAbhaM alAbhaM ca suhaM ca dukkhaM, saMcikkhamANo carissAmi moNaM // 32 // jasA -- mA hU tumaM soyariyANa saMbhare, juNNo va haMso paDisottagAmI / bhuMjAhi bhogAI mae samANaM, dukkhaM khu bhikkhAyariyAvihAro // 33 // purohio-- jahA ya bhoI taNuyaM bhayaMgo, nimmoNi hicca palei mutto / emee jAyA payahaMti bhoe, te haiM kahaM nANugamissamekko ? // 34 // chidittu jAlaM abalaM va rohiyA, macchA jahA kAmaguNe phaae| dhoreyasIlA tavasA udArA, dhIrA hu bhikkhAyariyaM caraMti // 35 // jasA-- nahe va kuMcA samaikkamaMtA, tayANi jAlANi dalittu haMsA / paliti puttA ya paI ya majha, te haM kaha nANugamissamekkA ? // 36 // kamalAvaI rAyANaM pai-- 486 purohiyaM taM sasuyaM sadAraM, soccA'bhinikkhamma pahAya bhoe / kuTuMbasAraM viuluttamaM ca, rAyaM abhikkha samuvAya devI // 37 // vaMtAsI puriso rAyaM ! na so hoI psNsio| mAhaNeNa pariccattaM, dhaNaM AyAumicchasi // 3 // savvaM jaga jai tuhaM, savvaM vA vi dhaNaM bhave / savvaM pi te apajjataM, neva tANAya taM tava // 39 // marihisi rAyaM ! jayA tayA vA, maNorame kAmaguNe pahAya / ekko hu dhammo naradeva ! tANaM, na vijjaI annamiheha kiMci // 40 // nAhaM rame pakkhiNi paMjare vA, saMtANachinnA carissAmi moNaM / akiMcaNA ujjukaDA nirAmisA, pariggahAraMbhaniyattadosA // 41 // davaggiNA jahA raNe, ujjhamANesu jaMtusu / anne sattA pamoyaMti, rAgaddosavasaM gayA // 42 // evameva vayaM mUDhA, kAma-bhogesu mucchiyaa| ujjhamANaM na bujjhAmo, rAgaddosaggiNA jagaM // 43 // bhoge bhoccA vamittA ya, lhubhuuyvihaarinno| AmoyamANA gacchaMti, diyA kAmakamA iva // 44 // ime ya baddhA phaMdaMti, mama hatthAjjamAgayA / vayaM ca sattA kAmesu, bhavissAmo jahA ime // 45 // sAmisaM kulalaM dissa, bajjhamANaM nirAmisaM / AmisaM savvamujjhittA, viharissAmi nirAmisA // 46 // giddhovamA u naccANaM, kAme saMsAravaDDhaNe / urago suvaNNapAse vva, saMkamANo taNuM care // 47 / / nAgo vva baMdhaNaM chittA, appaNo vasahiM ve| eyaM patthaM mahArAyaM, ussuyAri ti me suyaM // 4 // rAyAINaM pavvajjA 487 caittA viulaM rajjaM, kAmabhoge ya duccae / nivisayA nirAmisA, ninnehA nippariggahA // 49 // sammaM dhamma viyANittA, ciccA kAmaguNe vare / tavaM pagijjha'hakkhAyaM, ghoraM ghoraparakkamA // 50 // evaM te kamaso buddhA, savve dhammaparAyaNA / jamma-maccu-bhauviggA, dukkhassaMtagavesiNo // 51 // sAsaNe vigayamohANaM, puvi bhAvaNabhAviyA / acireNeva kAleNaM, dukkhasaMtamuvAgayA // 52 // rAyA saha devIe, mAhaNo ya purohio / mAhaNI dAragA ceva. savve te parinivvuDA // 53 // ||tti bemi // uttara0 a0 14 / Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 488 lae 490 kayaMgalAe mahAvIrasamosaraNaM 37. mahAvIratitve baMdae parivA samaNe bhagavaM mahAvIre rAyagihAo nagarAo guNasitAo behajAo paDinikkhama, paDinimittA bahiyA jaNavapavihAra bihara // sAvatthIe khaMdae parivvAyage 489 tose gaM kapaMgalA navarI adurasAmaMte sArI nAma navarI hotyA vaNo // tatva gaM sAvatmIe navarIe pArasa aMtevAsI baMdae nAma kaNvAvaNasamose parivvAyaye parivasa- ribveda-jajuveda sAmaveda-ahalyaNavedaitihAsa - paMcamANaM nighaMTu chaTThANaM- cauNhaM vedANaM saMgovaMgANaM sarahassANaM sArae dhArae pArae saDaMgavI saTThitaMtavisArae, saMkhANe sikkhA - kappe vAgaraNe chaMde nirutte jotisAmayaNe, aNNesu ya bahasu baMbhaNNaesu parivvAyaesa ya nayesu supariniTThie yAvi hotyA // 493 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM kathaMgalA nAmaM nagarI hotthA -- vaNNao // tIse NaM kathaMgalAe naparIe bahiyA uttarapuratvime visobhAe chattapanAsae nAma ceie hotyA / / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre uppannanANadaMsaNadhare jAva samosaraNaM / parisA niggacchai / / piMgaleNa logAivisae paNhAIM tatva NaM sAvatvoe navarI lie nAma ni sAlisAe parijana / / tae NaM se piMgalae nAmaM niyaMThe vesAliyasAvae aNNayA kathAi jeNeva khaMdae kaccAyaNasagote teNeva uvAgacchai, ubAgacchittA khaMdagaM kaccAyaNasagottaM iNamayaM pucche --- mAgahA ! 1. ki saaMte loe ? agaMte loe ? 2. saaMte jIve ? agaMne jIve ? 3. saaMtA siddhI ? agaMtA siddhI ? 4. saaMte siddhe ? ate siddhe ? 5. keNa vA maraNaM maramANe jIveti vA, hApati vA ? etA tAva AisyAhi yucvamANe evaM // khaMdaassa uttaradANe asAmatthaM 491 lae Na se khaMdae kalyANasayola piMgalae niyaMDe besAlisAvaevaM iNamakvevaM puchie samANe kie kaMcie vitimicchie bhedasamAyanaM kallusasamAvanaM jo saMcAe pigalayassa niyaMThassa vesAlivAvayas kici vi pamonakhamakhAi, siNoe saMvida / / taeSaM se piMgalae niyaM vesAliyAvae dayaM kaccAyaNagota donvaM pi tavaM pi iNamaklevaM pucche -- mAgahA ! 1. kiM saaMte loe ? anaMte loe ? - jAva 5. keNa vA maraNeNaM maramANe jIve vaDDhati vA, hAyati vA ? -- etAvaM tAva AikkhAhi vuccamANe evaM // tae NaM se khaMdae kaccAyaNasagotte piMgalaeNaM niyaMTheNaM vesAliyasAvaeNaM doccaM pi tacvaM pi iNamakkhevaM pucchie samANe saMkie kakhie vitininchie bhedasamAyanaM kalusasamAja bhI saMcAe viMgatarasa niyaMTassa sAlisAyarasa kici vi pokharA, tusiNIe saMciTThai // bahujaNassa kavaMgalaM pada gamaNaM 492 tae NaM sAvatthIe nayarIe siMghADaga-jAva- mahApahesu mahayA jaNasaMmadde i vA jaNavU he i-vA / parisA niggacchati // khaMdaassa mahAvIradaMsaNaTTha' kayaMga lAgamaNaM tae NaM tassa khaMdayassa kaccAyaNasagottassa bahujaNassa aMtie eyamaTThe soccA nisamma imeyArUce ajjhatthie citie patthie maNogae saM kappe samupajjitthA - 'evaM khalu samaNe bhagavaM mahAvIre kathaMgalAe nayarIe bahiyA chattapalAsae ceie saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 dhammakahANuoge dutIo baMdho viharai / taM gacchAmi NaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdAmi nama'sAmi / seyaM khalu me samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdittA, namasittA sakkArettA sammAtA kalyANaM maMgalaM devavaM ceyaM pavAsitA imAI epAravAI aTThAI hekaTaM pasigAI kArabhAI vAgaraNAI pucchita ti kaTa evaM saMpe, saMpelA jeNeva parinyAyagAvasaha tetheca ucAvaccha, uvAyacchitA diMDe va kuMDiyaM ca vaNi ca karoDiyaM ca miliya kesariyaM ca chaNNAlayaM ca aMkusayaM ca pavittayaM ca gaNettiyaM ca chattayaM ca uvAhNAo ya pAuyAo ya dhAurattAo ya geNhai, gevhittA parivvAhAmida, parinimitA diMDa-kuMDiya-kaMpaniya-karoDiya misiya-kesariyaNNAlaya- aMkurUpa pavitayagaNepitya chatavANasaM dhAttavatthaparihie sAvatcIe naparIe mama nimAccha, nignacchittA jeNeva kathaMgalA nagarI, jeNeva chattalAsae ceie, jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre, teNeva pahArettha gamaNAe || mahAvIreNa goyamaM pai khaMdaya AgamaNa niddeso 494 goyamA ! i samaNe bhagavaM mahAvIre bhagavaM goyamaM evaM bayAsI- "dacchisi NaM goyamA ! puvvasaMgaiyaM / " kaM bhaMte ! ? khaMdayaM nAma / se kAhe vA ? kiha vA ? kevaccireNa vA ? evaM khala goyamA ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAvatthI nAmaM nagarI hotthA -- vaNNao / tatva NaM sAvatthIe naparIe gaddabhAlassa aMtevAsI baMdae nAma kaccAyaNasapotaM parivyApae parivasad taM deva-jAva-zeva mamaM aMtie, teNeva pahArettha gamaNAe / se adUrAgate bahusaMpatte addhANapaDivaNNe aMtarA pahe baTTai / ajjeva NaM dacchisi goyamA ! bhaMte! tti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vadAsI- pahUNaM bhaMte! baMdae kaccApanasago devAciyANaM aMtie muMDe bhavitA avArAo anagAriya pambalae? haMtA pabhU // jAvaM ca NaM samaNe bhagavaM mahAvIre bhagavao goyamassa eyamaTTha parikahei, tAvaM ca NaM se khaMdae kaccAyaNasagote taM besaM havvamAgae // gomayaM khaMdayasusAgayaM AgamaNakAraNakahaNaM ca 495 tae NaM bhagavaM goyame khaMdayaM kaccAyaNasagottaM adUrAgataM jANittA khippAmeva abbhuTTha eti, abbhuTTa e tA khippAmeva paccuvagacchai, jeNeva khaMdae kaccAyaNasagote teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA khaMdayaM kaccAyaNasagotaM evaM vayAsI 496 "he saMdayA ! sAmayaM dayA! subhAgapaM caMdayA! anurAga caMdayA! sAgayamagurAma caMdayA! se nRNaM tumaM cNdyaa| sAvatbIenapIe piMgalaeNaM niyaMTheNaM vesAliyasAvaeNaM iNamakkhevaM pucchie--mAgahA ! ki saaMte loge ? anaMte loge ? evaM taM ceva-jAva- jeNeva ihaM vahanyabhAga se mUgaM khaMdayA! aTThe samaTThe ?" haMtA asthi / / mahAvIrassa nANavisae baMdayassa acchariyaM tae NaM se khaMdae kaccAyaNasagottaM bhagavaM goyamaM evaM vayAsI- "se kesa NaM goyamA ! tahArUve nANI vA tavassI vA, jeNaM tava esa aTThe mama tAva rahassakaDe havvamakkhAe, jao gaM tumaM jANasi ? " tae NaM se bhagavaM goyame khaMdayaM kaccAyaNasagotaM evaM vayAsI- -- "evaM khalu khaMdA ! mamaM dhammArie dhammovadesae samayaM bhagavaM mahAvIre uSNanAmadhare arahA jise kevalI tIyapakuppanamaNAgaviyANae savvaNNU savvadarisI jeNaM mama esa aTThe tava tAva rahassakaDe halvamakkhAe, jao NaM ahaM jANAmi khaMdayA ! " tae NaM se khaMdae kaccAyaNasagota bhagavaM goyamaM evaM vayAsI- "gacchAmo NaM goyamA ! tava dhammAyariyaM dhammovadesayaM samaNaM bhagavaM mahAvIra vaMdAmo namasAmo sakkAremo sammANemo kallANaM maMgalaM devayaM ceyaM pjjuvaasaamo|" ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDivaMdhaM kareha // taNaM se bhagavaM goyame khaMbaeNaM kaccAyaNasagoteNaM saddhi jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva pahArettha gamaNAe / dayarasa mahAvIrapajjuvAsabhA 497 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre viyaTTabhoI yAvi hotthA / / Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe khaMdae parivvAyage tae NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa viyaTTabhoissa sarIrayaM orAlaM sigAraM kallANaM sivaM dhannaM maMgallaM aNalaMkiyavibhUsiyaM lakkhaNajayaguNave sirIe atIva-atIva uvasomamANaM virai // 498 tae NaM se khaMdae kaccAyaNasagote samaNassa bhagavao mahAvIrassa viyaTTabhoissa sarIrayaM orAlaM-jAva-atIva atIva uvasobhemANaM pAsas, pAsittA hatucittamANaMdie die pIimaNe paramasomaNassie harisavasavisappamANahiyae jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhuto AyAhiNa-payAhiNaM karei-jAva-pajjuvAsai // mahAvIreNa khaMdayassa maNogayassa kahaNaM khaMdayA ! ti samaNe bhagavaM mahAvIre khaMdayaM kaccAyaNasagottaM evaM vayAsI- "se nUNaM tumaM khaMbayA ! sAvatthIe nayanee piMgalaeNaM niyaMTheNaM vesAliyasAvaevaM iNamakkhevaM pucchie-mAgahA ! 1. ki saaMte loe ? anaMte loe ? evaM taM ceva-jAva- jeNeva mamaM aMtie teNeva havvamAgae / se nUNaM khaMdayA ! aTThe samaTThe ?" haMtA asthi / mahAvIreNa cauvvihaloya parUpaNaM 499 jeviya se caMdA apamepAve janmathie citie patthae maNogae kappe samuparityA ki sate loe ? anaMte loe ? tara viyAM ayama evaM khalu mae baMdanA! ca loe pate taM jahA dao o kAlo bhAvo / -- 125 davvao NaM ege loe] saaMte / khettao NaM loe asaMkhejjAo joyaNakoDA kIDIo AyAma vikkhabheNaM, asaMkhejjAo joyaNakoDAkoDIo parikkheveNaM paNNatte, atthi puNa se aMte / kAlao NaM loe na kayAi na AsI, na kayAi na bhavai, na kayAi na bhavissas - bhavisu ya, bhavati ya, bhavissai ya-- dhuve free free ray avvae avaTTie nicce, natthi puNa se aMte / bhAvao NaM loe anaMtA vaNNapajjavA, anaMtA gaMdhapajjavA, anaMtA rasapajjavA, aNatA phAsapajjavA, anaMtA saMThANapajjavA, anaMtA garuyala huyapajjavA, anaMtA agaruyalahuyapajjavA, natthi ! puNa se aMte / setaM khaMdagA ! davvao loe saaMte, khettao loe saaMte, kAlao loe aNaMte, bhAvao loe anaMte // cavijIvaparUvaNaM 500 meM viyate caMdA ayamevAtei cilie parivAe manogae saMkara samaya- kiM saaMte jIve ? aNate jIve ? tassa vi ya NaM ayamaTThe-- evaM khalu mae khaMdayA ! cauvvihe jIve paNNatte, taM jahA- davvao, khettao, kAlao, bhAvao / davvao NaM ege jIve saaMte / khetI gaM jIve asaMkhepae lie, asaMkheesogADe, asthipuga se aMte / / kAlao NaM jIve na kayAi na AsI, na kayAi na bhavai, na kayAi na bhavissairbhAvasu ya, bhavati ya, bhavissai ya-- dhuve niyae sAsae akkhae anvara avaTThie nicce, natthi puNa se aMte / bhAvao NaM jIve anaMtA nANapajjavA, anaMtA daMsaNapajjavA, anaMtA cAritapajjavA, anaMtA garuyala huyapajjavA, anaMtA agaruyala huyapajjavA puNa se aMte / settaM khaMdagA ! davvao jIve saaMte, khettao jIve saaMte, kAlao jIve aNaMte, bhAvao jIve anaMte // Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 dhammakahANuoge dutIo khaMdho caunvihasiddhiparUvaNaM 501 je vi ya te khaMdayA ! ayameyArUve ajjhathie citie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA-- kiM saaMtA siddhI ? aNaMtA siddhI ? tarasa vi ya NaM aymtthe| evaM khalu mae khaMdayA! caumvihA siddhI paNNatA, taM jahA-- davvao, khettao, kAlao, bhaavo| davvao NaM egA siddhI saaMtA / khettao NaM siddhI paNayAlIsaM joyaNasayasahassAI AyAmavikkhaMbheNaM, egA joyaNakoDI bAyAlIsaM ca sayasahassAI tIsaM ca sahassAI doSiNa ya auNApannajoyaNasae kiMci visesAhie parikkheveNaM paNNatA, atthi puNa se aMte / kAlao NaM siddhI na kayAi na AsI, na kayAi na bhavai na kayAi na bhavissai--bhavisu ya, bhavati ya, bhavissai ya--dhuvA niyayA sAsayA akkhayA avvayA avaThThiyA niccA, natthi puNa se aMte / bhAvao NaM siddhIe aNaMtA vaNNapajjavA, aNaMtA gaMdhapajjavA, agaMtA rasapajjavA, aNaMtA phAsapajjavA, aNaMtA saMThANapajjavA, aNaMtA garuyalayapajjavA, aNaMtA agaruyalahayapajjavA, natthi pUNa se aMte / settaM khaMdayA! davvao siddhI saaMtA, khettao siddhI saaMtA, kAlao siddhI aNaMtA, bhAvao siddhI aNaMtA // caunvihasiddha-parUvaNaM je vi ya te khaMdayA ! ayameyArUve ajjhathie citie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA-- ki saaMte siddha ? aNate siddha ? tassa vi ya NaM ayamaDhe--evaM khalu mae khaMdayA ! caumbihe siddha paNNatte, taM jahA-- davvao, khettao, kAlao, bhaavo| davvao NaM ege siddhe saNte| khettao NaM siddhe asaMkhejjapaesie, asaMkhejjapaesogADhe, atthi puNa se aMte / kAlao NaM siddhe sAdIe, apajjavasie, natthi puNa se aNte| bhAvao NaM siddhe aNaMtA nANapajjavA, aNaMtA baMsaNapajjavA, aNaMtA agarayalahuyapajjavA, nasthi puNa se aMte / settaM khaMdayA! davvao siddha saaMte, khettao siddhe saaMte, kAlao siddhe aNaMte, bhAvao siddhe aNate / / 502 maraNaparUvaNaM je vi ya te khaMdayA ! imeyArUve ajJathie citie-patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA-- keNa vA maraNeNaM maramANe jIve baDDhati bA, hAyati vA ? tassa vi ya NaM ayamaThe-evaM khalu khaMdayA! mae duvihe maraNe paNNate, taM jahA-- bAlamaraNe ya, paMDiyamaraNe y| se ki taM bAlamaraNe? bAlamaraNe duvAlasavihe paNNatte, taM jahA1. valayamaraNe 2. vasaTramaraNe 3. aMtosallamaraNe 4. tabbhavamaraNa 5. giripaDaNe 6. tarupaDaNe 7. jalappavese 8. jalagappavese 9. visa-bhakkhaNe 10. satthovADaNe 11. vehANase 12. giddhapa? -- icceteNaM khaMdayA ! duvAlasaviheNaM bAlamaraNeNaM maramANe jIve aNaMtehi neraiyabhavaggahahi appANaM saMjoei, aNatehiM tiriyabhavaggahahiM appANaM saMjoei, aNaMtehi maNuyabhavaggahaDhi appANaM saMjoei, arNatehiM devabhavaggaNehi appANaM saMjoei, aNAiyaM ca NaM agavadaggaM dIhamaddhaM cAurataM saMsArakaMtAraM annupriytttti| settaM maramANe bddddhi-vddddhii| settaM bAlamaraNe / Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe khaMdae parivvAyage 127 se ki taM paMDiyamaraNe? paMDiyamaraNe duvihe paNNatte, taM jahA-pAovagamaNe ya, bhattapaccakkhANe y| se ki taM pAovagamaNe? pAovagamaNe duvihe paNNatte, taM jahA-nIhArime ya, anIhArime y| niyamA appaDikamme / settaM paaovgmnne| se ki taM bhattapaccakkhANe? bhattapaccakkhANe duvihe paNNatte, taM jahA-nIhArime ya, anIhArime y| niyamA sapaDikamme / settaM bhttpcckkhaanne| icceteNaM khaMdayA! duviheNaM paMDiyamaraNeNaM maramANe jIve aNaMtehi neraiyabhavaggahaNehi appANaM visaMjoei, aNaMtehi tiriyabhavaggahaNehi appANaM visaMjoei, aNaMtehi maNuyabhavaggahaNehi appANaM visaMjoei, agaMtehiM devabhavaggaNehiM appANaM visaMjoei, agAiyaM ca NaM aNavadaggaM dIhamaddhaM cAuraMtaM saMsArakaMtAraM vIIvayai / settaM maramANe haayi-haayi| settaM pNddiymrnne| icceeNaM khaMdayA ! duviheNaM maraNeNaM maramANe jIve vaDDhai vA, hAyai vaa|| khaMdayassa dhammasavaNaM 503 ettha NaM se khaMdae kaccAyaNasagote saMbuddhe samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI-icchAmi gaM bhaMte ! tumbhaM aMtie kevalipaNNattaM dhamma nisaamitte| ahAsuhaM devANuppiyA! mA paDibaMdha kareha // tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre khaMdayassa kaccAyaNasagotassa, tIse ya mahaimahAliyAe parisAe dhamma parikahei / dhammakahA bhANiyavvA // khaMdayassa pavvajjA tae NaM se khaMdae kaccAyaNasagotte samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhamma soccA nisamma haTThatuTTha cittamANadie NaMdie poimaNe paramasomaNassie harisavasavisappamANahiyae uTThAe uThei, udvaittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsIsaddahAmi NaM bhaMte ! niggaMthaM pAvayaNaM, -jAva-se jaheyaM tunbhe vadaha ti kaTTa samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA uttarapuratthimaM disIbhAyaM avakkamai, avakkamittA tidaMDaM ca kuMDiyaM ca-jAva-dhAurattAo ya egate eDei, eDetA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvA-gacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI"Alitte NaM bhatte ! loe, palite NaM bhaMte ! loe, Alitta-palite NaM bhaMte ! loe jarAe maraNeNa ya / se jahAnAmae kei gAhAvaI agAraMsi jhiyAyamANaMsi je se tattha bhaMDe bhavai appabhAre mollagarue, taM gahAya AyAe egaMtamaMtaM avakkamai / esa me nitthArie samANe pacchA purA ya hiyAe suhAe khamAe nisseyasAe ANugAmiyattAe bhavissai / evAmeva devANuppiyA! majjha vi AyA ege bhaMDe iThe kaMte pie maNuNNe maNAme thejje vessAsie sammae bahumae aNumae bhaMDakaraDagasamANe, mA NaM sIyaM, mA NaM uNhaM, mA NaM khuhA, mA NaM pivAsA, mA NaM corA, mA NaM vAlA, mA NaM daMsA, mA NaM masayA, mA gaM vAiya-pittiya-sebhiya-sannivAiya-vivihA rogAyaMkA parIsahovasaggA phusaMtu tti kaTu esa me nitthArie samANe paraloyassa hiyAe suhAe khamAe nIsesAe ANugAmiyattAe bhvissi| taM icchAmi gaM devANuppiyA ! sayameva pavvAviyaM, sayameva muMDAviyaM, sayameva sehAviyaM, sayameva sikkhAviyaM, sayameva AyAra-goyaraM viNaya-veNaiya-caraNa-karaNa-jAyAmAyAvattiyaM dhammamAikkhiyaM // " tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre khaMdayaM kaccAyaNasagottaM sayameva pavAvei-jAva-dhammamAikkhai Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 dhammakahANuoge dutIo khaMdho evaM devANuppiyA! gaMtavvaM, evaM ciThThiyavvaM, evaM nisIiyavvaM, evaM tuyaTTiyabvaM, evaM bhuMjiyavvaM, evaM bhAsiyavvaM, evaM uTThAya-uTThAya pANehi bhaehi jIvehiM sahiM saMjameNaM saMjamiyavvaM, assi ca NaM aTThe No kiMci vi pamAiyavvaM // tae NaM se khaMdae kaccAyaNasagotte samaNassa bhagavao mahAvIrassa imaM eyArUvaM dhammiyaM uvaesaM sammaM saMpaDivajjai-tamANAe taha gacchai, taha ciTThai, taha nisIyai, taha tuyaTTai, taha bhuMjai, taha bhAsai, taha uTThAya-uTThAya pANehi bhUehi jIhi sattehi saMjameNaM saMjamei, assiM ca NaM aTThe No pamAyai // tae NaM se khaMdae kaccAyaNasagotte aNagAre jAte-iriyAsamie -jAva- guttabaMbhayArI cAI lajjU dhanne khaMtikhame jiiMdie sohie aniyANe appussue abahillese susAmaNNarae daMte iNameva niggaMthaM pAvayaNaM purao kaauNvihri|| mahAvIrassa jaNavayavihAro 505 tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre kayaMgalAo nayarIo chattapalAsAo ceiyAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA bahiyA jaNavayavihAraM vihri|| khaMdaeNa bhikkhupaDimAgahaNaM 506 tae NaM se khaMdae aNagAre samaNassa bhagavao mahAvIrassa tahArUvANaM therANaM aMtie sAmAiyamAiyAI ekkArasa aMgAI ahijjai, ahijjittA, jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchitA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vadAsIicchAmi gaM bhaMte ! tubbhehi abbhaNuNNAe samANe mAsiyaM bhikkhupaDima uvasaMpajjittANaM vihritte| ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdha kareha // tae NaM se khaMdae aNagAre samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM anbhaNuNNAe samANe haTTe-jAva-namaMsittA mAsiyaM bhikkhupaDima uvasaMpajjittANaM vihrii|| tae NaM se khaMdae aNagAre mAsiyaM bhikkhupaDimaM ahAsuttaM ahAkappaM ahAmaggaM ahAtacca ahAsamma sammaM kAeNa phAsei pAlei sobhei tIrei pUrei kiTTei aNupAlei ANAe ArAhei, samma kAeNa phAsettA pAlettA sobhattA tIrettA pUrettA kimuttA aNupAlettA ANAe ArAhettA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI"icchAmi gaM bhaMte ! turbhehi abbhaNuNNAe samANe domAsiyaM bhikkhupaDima uvasaMpajjittANaM bihritte|" ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM / taM ceva // evaM temAsiyaM, cAummAsiya, paMcamAsiyaM, chammAsiyaM, sattamAsiya, paDhamasattarAtidiyaM, doccasattarAtidiyaM, taccasattarAtidiyaM, rAtidiyaM, egarAtiyaM // tae NaM se khaMdae aNagAre egarAtiyaM bhikkhupaDimaM ahAsutta-jAva-ArAhettA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM baMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM bayAsI khaMdaeNa guNarayaNasaMvaccharatavovasaMpajjaNaM 507 icchAmi gaM bhaMte! tuhi abbhaNuNNAe samANe guNarayaNasaMvaccharaM tavokamma uvasaMpajjittANaM viharittae / ahAsuhaM devANuppiyA! mA paDibaMdhaM kareha // tae NaM se khaMdae aNagAre samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM abbhaNuNNAe samANe haTThatuThe-jAva-namaMsittA guNarayaNasaMvaccharaM tavokamma uvasaMpajjittANaM viharati / tae NaM se khaMdae aNagAre guNarayaNasaMvaccharaM tavokammaM ahAsuttaM ahAkappaM-jAva-ArAhettA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchada, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA bahUhiM cauttha-chaThThaTThama-dasama-duvAlasehi, mAsaddhamAsakhamaNehi vicittehiM tavokammehi appANaM bhAvemANe viharai / Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe khaMdae parivAyage 129 tae NaM se khaMdae aNagAre teNaM orAleNaM viuleNaM payatteNaM paggahieNaM kallANeNaM siveNaM dhanneNaM maMgalleNaM sassirIeNaM udaggeNaM udatteNaM uttameNaM udAreNaM mahANubhAgeNaM tavokammeNaM sukke lukkhe nimmaMse aTThi-cammAvaNaddhe kiDikiDiyAbhUe kise dhamaNisaMtae jAe yAvi hotthaa| jIvaMjIveNaM gacchai, jIvaMjIveNaM ciTThai, bhAsaM bhAsittA vi gilAi, bhAsaM bhAsamANe gilAi, bhAsaM bhAsissAmIti gilAi / se jahAnAmae kaTThasagaDiyA i vA, pattasagaDiyA ivA, patta-tila-bhaMDagasagaDiyA i vA, eraMDakaTThasagaDiyA i vA, iMgAlasagaDiyA i vA-uNhe diNNA sukkA samANI sasaI gacchai, sasaI, ciTThai, evAmeva khaMdae aNagAre sasadaM gacchai, sasaI ciTThai, ucie taveNaM avacie maMsa-soNieNaM, huyAsaNe viva bhAsarAsipaDicchaNNe taveNaM teeNaM sava-teyasirIe atIva-atIva uvasobhemANe-ubasobhemANe citttth||| 508 rAyagihe mahAvIrasamosaraNa khaMdayassa samAhimaraNe saMkappo ya teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe nagare-jAva-samosaraNaM jAva parisA paDigayA / tae NaM tassa khaMdayassa aNagArassa aNNayA kayAi puvvarattAvarattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramANassa imeyArUve ajjhathie -jAva-samuppajjitthA-- "evaM khalu ahaM imeNaM eyArUveNaM orAleNaM-jAva-kise dhamaNisaMtae jaae| jIvaMjIveNaM gacchAmi-jAba-evAmeva ahaM pi sasadaM gacchAmi, sasaI citttthaami| taM asthi tA me uTThANe kamme bale vIrie purisakkAra-parakkame, taM jAvatA me atthi uTTANe kamme bale vIrie purisakkAra-parakkame -jAva- ya me dhammArie dhammovadesae samaNe bhagavaM mahAvIre jiNe suhatthI viharai, tAvatA me seyaM kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe, phulluppalakamalakomalummiliyAmma ahapaMDure pabhAe, rattAsoyappakAse, kisuya-sudhamuha-guMjaddharAgasarise, kamalAgarasaMDabohae uTThiyammi sUre sahassarassimmi digayare teyasA jalaMte samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMditA namaMsittA paccAsanne NAtidUre sussUsamANe abhimuhe viNaeNaM paMjaliNDe pajjuvAsittA samajeNaM bhagavayA mahAvIreNaM abbhaNuNNAe samANe sayameva paMca mahavvayANi ArovettA, samaNA ya samaNIo ya khAmettA tahArUhi therehiM kaDAIhiM saddhi vipulaM pavvayaM saNiyaM-saNiyaM durUhittA mehaghaNasaMnigAsa devasannivAtaM puDhavIsilApaTTayaM paDilehitA, dabbhasaMthAragaM saMyarittA dabbhasaMthArovagayassa saMlehaNAjhUsaNAjhasiyassa bhattapANapaDiyAikkhiyassa pAovagayassa kAlaM aNavakaMkhamANassa viharittae" ti kaTu evaM saMpehei, saMpehettA kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe-jAva-uTThiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalate jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNapayAhiNaM karei, karettA vaMdai namaMsai, vaMdittA namaMsittA paccAsanne NAtidUre sussUsamANe NamasamANe abhimuhe viNaeNaM paMjaliyaDe pjjuvaasi|| khaMdayA ! i samaNe bhagavaM mahAvIre khaMdayaM aNagAraM evaM bayAsI-"se nUNaM tava khaMdayA ! pubvarattAvarattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramAgassa imeyArUve ajjhathie-jAva-samuppajjitthA-evaM khalu ahaM imeNaM eyArUveNaM taveNaM orAleNaM viuleNaM taM ceva-jAvakAlaM aNavakaMkhamANassa viharittae tti kaTu evaM saMpehesi, saMpehettA kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe-jAva-uTThiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalaMte' jeNeva mamaM aMtie teNeva hvvmaage| se nUNaM khaMdayA! aDhe samaThe ?" haMtA asthi / ahAsuhaM devANuppiyA! mA paDibaMdha kareha // 509 khdayassa saMlahaNA tae NaM se khaMdae aNagAre samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM abbhaNuNNAe samANe haTThatuTThacittamANadie Nadie poimaNe paramasomaNassie harisavasavisappamANahiyae uTThAe uThei, uThettA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karetA vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA sayameva paMca mahabvayAI Aruhei, AruhettA samaNA ya samaNIo ya khAmei, khAmettA tahAroha therehi kaDAIhiM saddhi vipulaM pabvayaM saNiyaM-saNiyaM durUhai, durUhittA mehaghaNasannigAsaM devasannivAtaM puDhavisilApaTTayaM paDilehei, paDilehettA uccArapAsavaNabhUmi paDilehei, paDilehetA dabbhasaMthAragaM saMtharai, saMtharitA puratyAbhimuhe saMpaliyaMkanisaNe karayalapariggahiyaM basanahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu evaM vayAsI-- "namotthu NaM arahaMtANaM bhagavaMtANaM-jAva-siddhigatinAmadheyaM ThANaM saMpattANaM / namotthu NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa-jAva-siddhigatinAmadheyaM ThANaM saMpAviukAmassa / dha0 ka017 Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 dhammakahANuoge dutIo khaMdho vaMdAmi gaM bhagavaMtaM tatthagayaM ihagae, pAsau me bhagavaM tatthagae ihagaya" ti kaTu vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAso"puvi pi mae samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie sabve pANAivAe paccakkhAe jAvajjIvAe-jAva-micchAdasaNasalle paccakkhAe jaavjjiivaae| iyANi pi ya gaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie savvaM pANAivAyaM paccakkhAmi jAvajjIvAe-jAva-micchAdasaNasallaM paccakkhAmi jAvajjIvAe evaM savvaM asaNa-pANa-khAima-sAima-caunvihaM pi AhAraM paccakkhAmi jaavjjiivaae| jaM pi ya imaM sarIraM iTTha kaMtaM piyaM-jAva-mA NaM vAiya-pittiya-seMbhiya-sannivAiyavivihA rogAyaMkA parIsahovasaggA phusaMtu ti kaTTa evaM piNaM carimehi ussAsa-nIsAsehi vosirAmi" tti kaTu saMlehaNAjhUsaNAjhUsie bhattapANapaDiyAikkhie pAovagae kAlaM aNavakaMkhamANe vihri|| tae NaM se khaMdae aNagAre samaNassa bhagavao mahAvIrassa tahArUvANaM therANaM aMtie sAmAiyamAiyAI ekkArasa aMgAI ahijjittA, bahupaDipuNNAI duvAlasavAsAiM sAmaNNapariyAgaM pAuNittA mAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhUsittA, saTThi bhattAI aNasaNAe chedetA Aloiya-paDikkate samAhipatte ANupuvIe kaalge| 510 khaMdayassa patta-cIvarasamANayaNaM tae NaM te therA bhagavaMto khaMdayaM aNagAraM kAlagayaM jANittA parinivvANavattiyaM kAusaggaM kareMti, karetA patta-cIvarANi geNhaMti, geNhittA vipulAo pavvayAo saNiyaM-saNiyaM paccoehati, paccoruhittA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vadaMti namasaMti, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI-"evaM khalu devANuppiyANaM aMtevAsI khaMdae nAmaM aNagAre pagaibhaddae pagaiuvasaMte pagaipayaNukohamANamAyAlobhe miumaddavasaMpanne allINe viNIe / se NaM devANuppiehi abbhaNuNNAe samANe sayameva paMca mahavvayANi AruhettA, samaNA ya samaNIo ya khAmettA, amheMhiM saddhi vipulaM pavvayaM saNiyaM-saNiyaM duruhitA-jAvamAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhUsittA, sarddhi bhattAI aNasaNAe chedetA Aloiya-paDikkate samAhipatte ANupubbIe kaalge| ime ya se aayaarbhNdde||" khaMdaassa accuyakappe uvavAo mahAvidehe siddhI ya 511 bhaMte ! tti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI "evaM khalu devANuppiyANaM aMtevAsI khaMdae nAma aNagAre kAlamAse kAlaM kiccA kahiM gae? kahiM uvavaNNe?" goyamA! isamaNe bhagavaM mahAvIre bhagavaM goyama evaM vadAsI-- "evaM khalu goyamA! mama aMtevAsI khaMdae nAmaM aNagAre pagaibhaddae pagaiuvasaMte pagaipayaNukohamANamAyAlobhe miumaddavasaMpaNNe allINe viNIe, se NaM mae abbhaNuNNAe samANe sayameva paMca mahavvayAiM AruhetA-jAva-mAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhusittA, saTThi bhattAI aNasaNAe chedettA Aloiya-paDikkaMte samAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA accue kappe devattAe uvavaNNe // tattha NaM atthegaiyANaM devANaM bAvIsaM sAgarovamAiM ThiI pnnnnttaa|tty NaM khaMdayassa vi devassa bAvIsaM sAgarovamAiM ThiI pnnnnttaa||" se NaM bhatte ! khaMdae deve tAo devaloyAo AukkhaeNaM bhavakkhaeNaM ThiikkhaeNaM aNaMtaraM cayaM caittA kahiM gacchihiti ? kahiM uvavajjihiti? goyamA! mahAvidehe vAse sijyihiti-jAva-savvadukkhANaM aMtaM karehiti / / bhaga0 sa0 2, u01|| Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38. mahAvIratitthe moggalaparivvAyage AlabhiyAe moggala-parivvAyago 512 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM AlabhiyA nAma nagarI hotthaa-vnnnno| tattha NaM saMkhavaNe nAmaM ceie hotthaa-vnnnno| tassa NaM saMkha vaNassa ceiyassa adUrasAmaMte moggale nAma parivvAyae-riuvveda-jajubveda-jAva-baMbhaNNaesu parivvAyaesu ya naesu supariniTThie cha8cha?NaM aNikkhitteNaM tavokammeNaM uDDhaM bAhAo pagijmiya-pagijjhiya sUrAbhimuhe AyAvaNabhUmIe AyAvemANe viharai // moggalassa vibhaMganANaM 513 tae NaM tassa moggalasta paribvAyagassa chaTuMcha?NaM aNikkhi teNaM tabokammeNaM uDDhaM bAhAo pagijjhiya-pagijjhiya sUrAbhimuhe AyAvaNa bhUmIe AyAvemANassa pagaibhaddayAe pagaiuvasaMtayAe pagaipayaNukohamANamAyAlobhAe miumaddavasaMpannayAe allINayAe viNIyayAe aNNayA kayAi tayAvaraNijjANaM kammANaM khaovasameNaM IhApUha-maggaNa-gavesaNaM karemANassa vibhaMge nAma nANe samuppanne / se NaM teNaM vibhaMgeNaM nANeNaM samuppannaNaM baMbhaloe kappe devANaM Thiti jaanni-paasi|| devaThiivisae moggalassa vibhaMganANa 514 tae NaM tassa moggalassa parivAyagassa ayameyArUve ajjhathie-jAva-saMkappe samuSpajjitthA-atthi NaM mamaM atisese nANadaMsaNe samuppanne devaloesu NaM devANaM jahaNNeNaM dasa vAsasahassAI ThitI paNNattA, teNa paraM samayAhiyA, dusamayAhiyA-jAva-asaMkhejjasamayAhiyA, ukkoseNaM dasasAgarovamAI ThitI pnnnntaa| teNa paraM vocchiNNA devA ya devalogA ya--evaM saMpehei, saMpehettA AyAvaNabhUmIo paccoruhai, paccoruhitA, tivaMDaM ca kuMDiyaM ca-jAva-dhAurattAo ya geNhai, geNhittA jeNeva AlabhiyA nagarI, jeNeva parivvAyagAvasahe, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA bhaMDanikkhevaM karei, karetA AlabhiyAe nagarIe siMghADaga-tiga-caukka-caccara-caummuhamahApaha-pahesu aNNamaNNassa evamAikkhai-jAva-parUvei-asthi NaM devANuppiyA! mamaM atisese nANadasaNe samuppanne, devaloesu NaM devANaM jahaNNaNaM dasavAsasahassAI ThitI paNNattA, teNa paraM samayAhiyA, dusamayAhiyA,-jAva-asaMkhejjasamayAhiyA, ukkoseNaM dasasAgarovamAI ThitI pnnnntaa| teNa paraM vocchiNNA devA ya devalogA y|| . tae NaM moggalassa parivvAyagassa aMtiyaM eyamaTTa soccA nisamma AlabhiyAe nagarIe siMghADaga-tiga-caukka-caccara-caummuha-mahApahapahesu bahujaNo aNNamaNNassa evamAikkhai-jAva-parUvei-evaM khalu devANuppiyA! moggale parivvAyae evamAikkha i-jAva-parUvei-asthi NaM devANuppiyA ! mamaM atisese nANadaMsaNe samuppanne, evaM khalu devaloesu NaM devANaM jahaNNaNaM dasavAsasahassAI ThitI paNNatA, teNa paraM samayAhiyA, dusamayAhiyA-jAva-asaMkhejjasamayAhiyA, ukkoseNaM dasasAgarovamAI ThitI pnnnnttaa| teNa paraM vocchiNNA devA ya devalogA ya / se kahameyaM manne evaM? mahAvIrasamosaraNaM devaThi ivisae jahatthakahaNaM ca 515 sAmI samosaDhe, parisA niggyaa| dhammo kahio, parisA pddigyaa| bhagavaM goyame taheva bhikkhAyariyAe taheva bahujaNasaI nisAmei, nisAmettA taheva savvaM bhANiyagvaM-jAva-ahaM puNa goyamA! evamAikkhAmi, evaM bhAsAmi-jAva-parUvemi-devaloesu NaM devANaM jahaNNeNaM dasa vAsasahassAI ThitI paNNatA, teNa paraM samayAhiyA, dusamayAhiyA-jAva-asaMkhejjasamayAhiyA, ukkoseNaM tettIsaM sAgarovamAI ThitI pnnnnttaa| teNa paraM vocchiNNA devA ya devalogA y|| asthi NaM bhaMte! sohamme kappe davvAiM-savaNNAI pi avaNNAI pi, sagaMdhAI pi agaMdhAI pi, sarasAI pi arasAI pi, saphAsAI pi aphAsAiM pi aNNamaNNabaddhAI aNNamaNNapuTThAI aNNamaNNabaddhapuTThAI aNNamaNNaghaDatAe ciTThati ? haMtA asthi / evaM IsANe vi, evaM jAva accue, evaM gevejjavimANesu, aNuttaravimANesu vi, IsipabbhArAe vi-jAva-? haMtA asthi // tae NaM sA mahatimahAliyA parisA-jAva-jAmeva disi pAubbhUyA tAmeva disi paDigayA / Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 dhammakahANuoge dutIyo khaMdho tae NaM AlabhiyAe nagarIe siMghADaga-tiga-caukka-caccara-caummuha-mahApaha-pahesu bahujaNo aNNamaNNassa evamAikkhai-jAva-parUvei "jaNNaM devANuppiyA! moggale parivvAyae evamAikkhai-jAva-paravei-asthi NaM devANuppiyA! mamaM atisese nANadaMsaNe samuppanne, evaM khalu devaloesu NaM devANaM jahaNNaNaM dasa vAsasahassAI ThitI paNNattA, teNa paraM samayAhiyA, dusamayAhiyA-jAva-asaMkhejjasamayAhiyA, ukkoseNaM dasasAgarovamAI ThitI paNNattA / teNa paraM vocchiNNA devA ya devalogA ya / taM no iNa8 sm| samaNe bhagavaM mahAvIre evamAikkhai-jAva-devaloesu NaM devANaM jahaNNaNaM dasa vAsasahassAI ThitI paNNattA, teNa paraM samayAhiyA, dusamayAhiyA-jAva-asaMkhejjasamayAhiyA, ukkoseNaM tettIsaM sAgarovamAI ThitI pnnnnttaa| teNa paraM vocchiNNA devA ya devalogA ya" // 516 moggalassa vibhaMganANapaDaNaM mahAvIrasamIve gamaNaM ca tae NaM se moggale parivvAyae bahujaNassa aMtiyaM eyamaDhe soccA nisamma saMkie kaMkhie vitigicchie bhedasamAvanne kalusasamAvanne jAe yAvi hotthaa| tae NaM tassa moggalassa parivvAyagassa saMkiyassa kaMkhiyassa vitigicchiyassa bhedasamAvannassa kalusasamAvannassa se vibhaMge nANe khippAmeva paDivaDie / tae NaM tassa moggalassa parivvAyagassa ayameyArUve ajjhathie-jAva-saMkappe samuppajjitthA-"evaM khalu samaNe bhagavaM mahAvIre Adigare titthagare-jAva-sabvaNNU savvadarisI AgAsagaeNaM cakkeNaM-jAva-saMkhavaNe ceie ahApaDirUvaM oggahaM ogimhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai, taM mahapphalaM khalu tahArUvANaM arahaMtANaM bhagavaMtANaM nAmagoyassa vi savaNayAe, kimaMga puNa abhigamaNavaMdaNa-namasaNa-paDipucchaNa-pajjuvAsaNayAe ? egassa vi Ariyassa dhammiyassa suvayaNassa savaNayAe, kimaMga puNa viulassa aTThassa gahaNayAe ? taM gacchAmi NaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM vadAmi-jAva-pajjuvAsAmi, eyaM Ne ihabhave ya parabhave ya hiyAe suhAe khamAe nisseyasAe ANugAmiyattAe bhavissaI" tti kaTu evaM saMpehei, saMpehettA jeNeva parivvAyagAvasahe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA parivvAyagAvasahaM aNuppavisai, aNuppavisittA tidaMDaM ca kuMDiyaM ca-jAva-dhAurattAo ya geNhai, geNhittA parivvAyagAvasahAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA paDivaDiyavibhaMge AlabhiyaM nAra majhamajheNaM niggacchai, niggacchittA jeNeva saMkhavaNe ceie, jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgaccha i, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA naccAsanne nAtidUre sussUsamANe namasamANe abhimuhe viNaeNaM paMjalikaDe pjjuvaasi|| moggalassa pavvajjA 517 tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre moggalassa parivvAyagassa tIse ya mahatimahAliyAe parisAe dharma parikahei-jAva-ANAe ArAhae bhv| tae NaM se moggale parivvAyae samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM dhamma soccA nisamma jahA khaMdao-jAva-uttarapurasthimaM disIbhAgaM avakkamai, avakkamittA tidaMDaM ca kuMDiyaM ca-jAva-dhAurattAo ya egate eDei, eDettA sayameva paMcamuTThiyaM loyaM karei, karettA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karaittA vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM jaheva usabhadatto taheva pavvaio, taheva ekkArasa aMgAI ahijjai, taheva savvaM-jAva-savvadukkhappahINe // goyamassa sijjhamANassa saMghayaNAipaNhA 518 bhaMte ! tti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI-jIvA NaM bhaMte ! sijjhamANassa kayarammi saMghayaNa sijhaMti? goyamA ! vairosabhaNArAyasaMghayaNe sijhaMti, evaM jaheba ovabAie taheva / saMghayaNaM saMThANaM, uccattaM AuyaM ca privsnnaa| evaM siddhigaMDiyA niravasesA bhANiyavvA-jAva-- avvAbAhaM sokkhaM, aNuhaMtI sAsayaM siddhaa|| sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ! ti // .. . .. . bhaga0 za0 11, u0 12 / Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39. mahAvIratitthe sivarAyarisI hatthiNApure sivarAyA 519 tegaM kAleNaM teNaM samaeNaM hatthiNApure nAma nagare hotthaa-vnnnno| tassa NaM hatthiNApurassa nagarassa bahiyA uttarapurasthime disIbhAge, ettha NaM sahasaMbavaNe nAma ujjANe hotthA-savvouya-puSpha-phalasamiddhe ramme gaMdaNavaNasannibhappagAse suhasItalacchAe maNorame sAdupphale akaMTae, pAsAdIe-jAva-paDirUve // tattha NaM hatthiNApure nagare sive nAmaM rAyA hotthaa-mhyaahimvNt-mhNt-mly-mNdr-mhiNdsaare-vnnnno| tassa gaM sivassa raNo dhAriNI nAmaM devI hotyaa-sukumaalpaannipaayaa-vgnno| tassa NaM sivassa raNNo pute dhAriNIe atae sivabhadde nAma kumAre hotthAsukumAlapANipAe, jahA sUriyakate-jAva-rajjaM ca raTuM ca balaM ca vAhaNaM ca kosaM ca koTThAgAraM ca puraM ca aMteuraM ca sayameva paccuvekkhamANe-paccuvekkhamANe vihri|| sivassa disApokkhiya-tAvasapavvajjAsaMkappo 520 tae NaM tassa sivassa raNNo aSNayA kayAi puvvarattAvarattakAlasamayaMsi rajjadhuraM citemANassa ayameyArUve ajjhathie-jAva-saMkappe samuppajjitthA-"asthi tA me purA porANANaM suciNNANaM suparakkaMtANaM subhANaM kallANANaM kaDANaM kammANaM kallANaphalavittivisese, jeNAhaM hiraNNeNaM vaDDhAmi, suvaNNeNaM vaDDhAmi, dhaNeNaM vaDDhAmi, dhaNNaNaM vaDDhAmi, puttehi vaDDhAmi, pasUhi vaDDhAmi, rajjeNaM vaDDhAmi, evaM raTTeNaM baleNaM vAhaNaNaM koseNaM koTThAgAreNaM pureNaM aMteureNaM vaDDhAmi, vipuladhaNa-kaNaga-rayaNa-maNi-mottiya-saMkhasilappabAla-rattarayaNasaMtasArasAvaejjeNaM atIva-atIva abhivaDDhAmi, taM kiM NaM ahaM purA porANANaM suciNNANaM suparakkaMtANaM subhANaM kallANANaM kaDANaM THA kammANaM egaMtaso khayaM uvehamANe viharAmi? taM jAva tAva ahaM hiraNNaNaM vaDDhAmi-jAva-atIva-atIva abhivaDDhAmi-jAva-me N suciNNANa suparakatANa subhASa sAmaMtararAyANo vi vase vaTuMti, tAvatA me seyaM kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe-jAva-uTThiyammi sUre sahassa-rassimmi diNayare teyasA jalate subahuM lohI-lohakaDAha-kaDacchuyaM taMbiyaM tAvasabhaMDagaM ghaDAvettA sivabhaI kumAraM rajje ThAvettA taM subahuM lohI-lohakaDAha-kar3acchyaM taMbiyaM tAvasabhaMDagaM gahAya je ime gaMgAkule vANapatthA tAvasA bhavaMti, taM jahA-hottiyA pottiyA kottiyA jahA ovavAie -jAva-AyAvaNAhi paMcaggitAhiM iMgAlasolliyaM kaMdusolliyaM kaTTasolliyaM piva appANaM karemANA viharaMti tattha NaM je te disApokkhiyatAvasA tesi aMtiyaM muMDe bhavittA disAyokkhiyatAvasattAe pavvaittae, pavvaite vi ya NaM samANe ayameyArUvaM abhiggahaM abhigihissAmi-kappai me jAvajjIvAe chaTuMchaTheNaM aNikkhitteNaM disAcakkavAleNaM tavokammeNaM uDDhaM bAhAo pagijjhiya-pagijjhiya sUrAbhimuhassa AyAvaNabhUmIe AyAvemANassa viharittae", ti kaTTa evaM saMpehei, saMpehettA kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe-jAva-uTThiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalate subahuM lohIlohakaDAha-kaDacchuyaM taMbiyaM tAvasabhaMDagaM ghaDAvettA koDubiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI"khippAmeva bho! devANuppiyA ! hatthiNApura nagaraM sabbhitarabAhiriyaM Asiya-sammajjiovalitaM-jAva-sugaMdhavaragaMdhiyaM gaMdhavaTTibhayaM kareha ya kAraveha ya, karettA ya kAravettA ya eyamANattiyaM pccppinnh|" te vi tamANattiyaM paccappiNati // sivabhaddakumArassa rajjAbhiseo 521 tae NaM se sive rAyA doccaM pi koDuMbiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI-- khippAmeva bho! devANuppiyA ! sivamaddassa kumArassa mahatthaM mahagdhaM maharihaM viulaM rAyAbhiseyaM uvtttthveh| tae NaM te koDuMbiyapurisA taheva uvaTThati // tae NaM se sive rAyA agagaganAyaga-daMDanAyaga-rAIsara-talavara-mADaMbiya-koDuMbiya-inbha-seTThi-seNAvai-satyavAha-dUdha-saMdhiyAla-saddhi saMparibuDe sivabhaI kumAraM sIhAsaNavaraMsi puratyAbhimuhaM, nisiyAveda, nisiyAvettA aTThasaeNaM sovaNNipANaM kalasANaM-jAva-aTThasaeNaM bhomejjAgaM kalasANaM sabbiDDIe-jAva-daMduhi-NigghosaNAiyaraveNaM mahayA-mahayA rAyAbhisegeNaM abhisiMcai, abhisicittA pamhalasukumAlAe surabhIe gaMdhakAsAIe gAyAI luheti, lUhettA saraseNaM gosIsacaMdaNeNaM gAyAI aNulipati evaM jaheva jamAlissa alaMkAro . Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 dhammakahANuoge dutIyo khaMdho taheva-jAva-kapparukkhagaM piva alaMkiya-vibhUsiyaM karei, karettA karayalapariggahiyaM dasanaha sirasAvattaM matthae aMjali kaTu sivabhaI kumAraM jaeNaM vijaeNaM vaddhAvei, baddhAvettA tAhi iTAhi-jAva-vagnahi jayavijayamaMgalasaehi aNavarayaM abhiNaMdato ya abhitthuNaMto ya evaM vayAsI"jaya-jaya naMdA! jaya-jaya bhaddA ! bhadaM te, ajiyaM jiNAhi, jiyaM pAlayAhi, jiyamajhe basAhi / iMdo iva devANaM, camaro iva asurANaM, dharaNo iva nAgANaM, caMdo iva tArANaM, bharaho iva maNuyANaM bahUI vAsAI bahUI vAsasayAI bahUI vAsasahassAI bahUI vAsasayasahassAI aNahasamaggo haTTatuTTho paramAuM pAlayAhi, iTThajaNasaMparivuDe hatthiNApurassa nagarassa, aNNesi ca bahUNaM gAmAgara-nagara-kheDa-kabbaDadoNamuha-maDaMba-paTTaNa-Asama-nigama-saMvAha-saNNivesANaM AhevaccaM porevaccaM sAmittaM bhaTTittaM mahattaragattaM ANA-Isara-seNAvaccaM kAremANe pAlemANe mahayAhaya-naTTa-gIya-vAiya-taMtI-tala-tAla-tuDiya-ghaNa-muiMga-paDuppavAiyaraveNaM viulAI bhogabhogAI bhuMjamANe biharAhi" ti kaTu jayajayasaI pauMjati // tae NaM se sivabhadde kumAre rAyA jAte-mahayA himavaMta-mahaMta-malaya-maMdara-mahiMdasAre, vaNNao-jAva-rajjaM pasAsemANe vihri|| sivassa disApokkhiyatAvasapavvajjA 522 tae NaM se sive rAyA aNNayA kayAi sobhaNaMsi tihi-karaNa-divasa-mahatta-nakkhattaMsi vipulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM uvakkhaDAveti, uvakkhaDAvettA mittanAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-parijaNaM rAyANo ya khattie ya AmaMteti, AmaMtettA tao pacchA bahAe kayabalikamme kayakouya-maMgala-pAyacchitte suddhappAvesAI maMgallAI vatthAI pavara parihie appamahagghAbharaNAlaMkiyasarIre bhoyaNavelAe bhoyaNamaMDavaMsi suhAsaNavaragae teNaM mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-parijaNaNaM rAehi ya khattiehi saddhi vipUlaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM AsAdemANe vIsAdemANe paribhAemANe paribhujemANe vihri| jimiyabhutturAgae vi ya NaM samANe AyaMte cokkhe paramasuibhae taM mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-parijaNaM viuleNaM asaNa-pANa-khAimasAimeNaM vattha-gaMdha-mallAlaMkAreNa ya sakkArei sammANei, sakkArettA sammANettA taM mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-parijaNaM rAyANo ya khattie ya sivabhaI ca rAyANaM Apucchai, ApucchittA subahuM lohI-lohakaDAha-kaDacchuyaM taMbiyaM tAvasabhaMDagaM gahAya je ime gaMgAkUlagA vANapatthA tAbasA bhavaMti, taM ceva-jAva-tesi aMtiyaM muMDe bhavittA disApokkhiyatAvasattAe pavvaie, pavvaie vi ya NaM samANe ayameyArUvaM abhiggahaM abhigihati-'kappai me jAvajjIvAe chaTuMchaTTaNaM aNikkhitteNaM disAcakkavAleNaM tavokammeNaM uDDhaM bAhAo pagijjhiya-pagijjhiya viharittae'-ayameyArUvaM abhiggahaM abhigiNhittA paDhama chaTukkhamaNaM uvasaMpajjittANaM vihri|| 523 tae NaM se sive rAyarisI paDhamachaTTakkhamaNapAraNagaMsi AyAvaNabhUmIo paccoruhai, paccoruhittA vAgalavatthaniyatthe jeNeva sae uDae teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA kiDhiNa-saMkAiyagaM giNhai, giNhittA puratthimaM disaM pokkhei, purathimAe disAe some mahArAyA patthANe patthiyaM abhirakkhau sivaM rAyarisi-abhirakkhau sivaM rAyarisi, jANi ya tattha kaMdANi ya mUlANi ya tayANi ya pattANi ya pupphANi ya phalANi ya bIyANi ya hariyANi ya tANi aNujANau tti kaTTa puratthimaM disaM pasarai, pasaritA jANi ya tattha kaMdANi ya-jAva-hariyANi ya tAI gaNhai, gemhittA kiDhiNa-saMkAiyagaM bharei, bharettA danbhe ya kuse ya samihAo ya pattAmoDaM ca giNhai, giNhittA jeNeva sae uDae teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA kiDhiNa-saMkAiyagaM Thavei, ThavettA di vaDhDhei, vaDDhettA uvalevaNasaMmajjaNaM karei, karettA dabbhakalasAhatthagae jeNeva gaMgA mahAnadI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA gaMgaM mahAnadi ogAhei, ogAhettA jala-majjaNaM karei, karettA jalakIDaM karei, karettA jalAbhiseyaM karei, karettA AyaMte cokkhe paramasuibhUe devaya-piti-kayakajje dabbhakalasAhatyagae gaMgAo mahAnadIo paccuttarai, paccuttarittA jeNeva sae uDae teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA dabbhehi ya kusehi ya vAluyAe ya vedi raeti, raettA saraeNaM araNi mahei, mahettA aggi pADei, pADetA aggi saMdhukkei, saMdhukkettA samihAkaTThAI pakkhivai, pakkhivittA aggi ujjAlei, ujjAlettA "aggissa dAhiNe pAse, sattaMgAI samAdahe", taM jahAsakahaM vakkalaM ThANaM, sijjAbhaMDaM kmNddluN| daMDadArUM tahappANaM, ahetAI samAdahe // 1 // mahuNA ya ghaeNa ya taMdulehi ya aggi huNai, huNittA caruM sAhei, sAhettA bali-vaissadevaM karei, karettA atihipUyaM karei, karettA tao pacchA appaNA AhAra mAhAreti // tae NaM se sive rAyarisI doccaM chaTukkhamaNaM uvasaMpajjittANaM viharai // tae NaM se sive rAyarisI docce chaTThakkhamaNapAraNagaMsi AyAvaNabhUmIo paccoruhai, paccoruhitA vAgalavathaniyatthe jeNeva sae uDae teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA kiDhiNa-saMkAiyagaM giNhai, giNhittA dAhiNagaM disaM pokkhei, dAhiNAe disAe jame mahArAyA patthANe patthiyaM abhirakkhau sivaM rAyarisi, sesaM taM ceva-jAva-tao pacchA appaNA AhAramAhArei // tae NaM se sive rAyarisI taccaM chaTukkhamaNaM uvasaMpajjittANaM vihri|| hattA vAgalavatthaniyatrI yarisiM, sesaMha, giNhittA dAhiNa Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe sivarAyarisI 135 tae NaM se sive rAyarisI tacce chaTTakkhamaNapAraNagaMsi AyAvaNabhUmIo paccorahai, paccoruhittA vAgalabatthaniyatthe jeNeva sae uDae teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA kiDhiNa-saMkAiyagaM giNhai, givhittA paccatthimaM disaM pokkhei, paccatthimAe disAe varuNe mahArAyA patthANe patthiyaM abhirakkhau sivaM rAyarisi, sesaM taM caiva-jAva-tao pacchA appaNA aahaarmaahaarei|| tae NaM se sive rAyarisI cautthaM chaTukkhamaNaM uvasaMpajjittANaM vihri|| tae NaM se sive rAyarisI cautthe chaTTakkhamaNapAraNagaMsi AyAvaNabhUmIo paccoruhai, paccoruhitA vAgalavatthaniyatthe jeNeva sae uDae teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA kiDhiNa-saMkAiyagaM giNhai, giNhittA uttaradisaM pokkhei, uttarAe disAe vesamaNe mahArAyA patyANe patthiyaM abhirakkhau sivaM rAyarisi, sesaM taM ceva-jAva-tao pacchA appaNA AhAramAhArei / / sivassa vibhaMganANaM sattadIvavisayaM 524 tae NaM tassa sivassa rAyarisissa chaThaMchaTTeNaM aNikkhitteNaM disAcakkavAleNaM tavokammeNaM uDDhaM bAhAo pagijjhiya-pagijhiya sUrAbhimuhassa AyAvaNabhUmIe AyAvemANassa pagaibhaddayAe pagaiuvasaMtayAe pagaipayaNukohamANa-mAyAlobhayAe miumaddavasaMpannayAe alloNayAe viNIyayAe aNNayA kayAi tayAvaraNijjANaM kammANaM khaovasameNaM IhApUhamaggaNagavesaNaM karemANassa vibhaMge nAmaM nANe samuppanne / se NaM teNaM vinbhaMganANeNaM samuppanneNaM pAsati assi loe satta dIve satta samudde, teNa paraM na jANai, na pAsai // tae NaM tassa sivassa rAyarisissa ayameyArUve ajjhathie-jAva-saMkappe samuppajjitthA-atthi NaM mamaM atisese nANadaMsaNe samuppanne, evaM khalu assi loe satta dIvA satta samuddA, teNa paraM vocchinnA dIvA ya samuddA ya-evaM saMpehei, saMpehettA AyAvaNabhUmIo paccoruhai, paccoruhittA vAgalavatthaniyatthe jeNeva sae uDae teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA subahuM lohI-lohakaDAha-kaDacchuya-taMbiyaM tAvasabhaMDagaM kiDhiNa-saMkAiyagaM ca geNhai, geNhittA jeNeva hatthiNApure nagare jeNeva tAvasAvasahe teNeva uvAgaccha i, uvAgacchittA bhaMDanikkhevaM karei, karettA hathiNApure nagare siMghADaga-tiga-caukka-caccara-caummaha-mahApaha-pahesu bahujaNassa ebamAikkha i-jAva-evaM parUvei-asthi NaM devANuppiyA! mamaM atisese nANadaMsaNe samuppanne, evaM khalu assi loe-satta dIvA ya satta samuddA, teNa paraM vocchinnA dIvA ya samuddA y|| 525 tae NaM tassa sivassa rAyarisissa aMtiyaM eyama soccA nisamma hathiNApure nagare siMghADaga-tiga-caukka-caccara-caummuha-mahApaha pahesu bahujaNo aNNamaNNassa evamAikkhai-jAva-parUvei-"evaM khalu devANuppiyA! sive rAyarisI evamAikkhai jAva parUvei-asthi NaM devANuppiyA! mamaM atisese nANadaMsaNe samuppanne, evaM khalu assi loe satta dIvA ya satta samuddA, teNa paraM vocchinnA dIvA ya samuddA y| se kahameyaM manne evaM ?" gaNhaha, gahitA uDae teNeva uvAgacchAdI ya-evaM saMpehei, saMpe. mahAvIrasamosaraNe sivavibhaMganANavisae paNhottarAI 526 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAmI samosaDhe, prisaa-niggyaa| dhammo kahio, parisA paDigayA / teNaM kAleNa teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa jeThe aMtevAsI iMdabhUI nAma aNagAre jahA bitiyasae niyaMThuddesae-jAvagharasamudANassa bhikkhAyariyAe aDamANe bahujaNasaI nisAmei, bahujaNo aNNamaNNassa evamAikkhai-jAva-evaM parUvei-evaM khalu devANuppiyA! sive rAyarisI evamAikkhai-jAva-evaM parUvei-atthi NaM devANuppiyA! mamaM atisese nANadaMsaNe samuppanne, evaM khalu assi loe satta dIvA ya satta samuddA, teNa paraM vocchinnA dovA ya samuddA ya / se kahameyaM manne evaM ? tae NaM bhagavaM goyame bahujaNassa aMtiyaM eyamalR soccA nisamma jAyasaDDhe -jAva- samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, baMdittA namaMsittA evaM vadAsI"evaM khalu bhaMte ! ahaM tubha abbhaNuNNAe samANe hatthiNApure nayare ucca-nIya-majimamANi kulANi gharasamudANassa bhikkhAyariyAe aDamANe bahujaNasaI nisAmemi-evaM khalu devANuppiyA ! sive rAyarisI evamAikkhai-jAva-parUvei-asthi NaM devANuppiyA! mamaM atisese nANadaMsaNe samuppanne, evaM khalu assi loe satta dIvA ya satta samuddA, teNa paraM vocchinnA dIvA ya samuddA ya / se kahameyaM bhaMte ! evaM?" | goyamA ! di samaNe bhagavaM mahAvIre bhagavaM goyama evaM vayAsI"jaNNaM goyamA! evaM khalu eyassa sivassa rAyarisissa chaThaMchaTTaiNaM aNikkhiteNaM disAcakkavAleNaM tavokammeNaM uDDhe bAhAo pagijjhiyapagijjhiya sUrAbhimuhassa AyAvaNabhUmIe AyAvemANassa pagaibhaddayAe pagaiuvasaMtayAe pagaipayaNukohamANamAyAlobhayAe miumaddavasaMpannayAe allINayAe viNIyayAe aNNayA kayAi tayAvaraNijjANaM kammANaM khaovasameNaM IhApUhamaggaNagavesaNaM karemANassa vibhaMge nAma Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 dhammakahANuoge dutIyo khaMdho nANe samuppanne / taM ceva savvaM bhANiyavvaM-jAva-bhaMDanikkhevaM karei, karetA hathiNApure nagare siMghADaga-tiga-caukka-caccara-caummuhamahApaha-pahesu bahujaNassa evamA ikkhai-jAva-evaM parUvei-asthi NaM devANuppiyA ! mamaM atisese nANadaMsaNe samuppanne, evaM khalu assi loe satta dIvA ya satta samuddA, teNa paraM vocchinnA dIvA ya sasuddA y| mahAvIreNa asaMkhejja-dIvasamuddaparUvarNa 527 tae NaM tassa sivassa rAyarisissa aMtie eyama(c) soccA nisamma hatthiNApure nagare siMghADaga-tiga-caukka-caccara-caummuha-mahApaha pahesu bahujaNo aNNamaNNassa evamAikkhai-jAva-parUvei-''evaM khalu devANuppiyA! sive rAyarisI evamAikkhai-jAva-parUvei-asthi NaM devANuppiyA! mamaM atisese nANasaNe samuppanne, evaM khala asti loe satta dIvA ya satta samuddA, teNa paraM bocchinnA dIvA ya samuddA ya, taNaM micchA! ahaM puNa goyamA ! evamAikkhAmi-jAva-parUvemi-evaM khalu jaMbuddIvAdIyA dIvA, lavaNAdIyA samuddA saMThANao egavihivihANA, vitthArao. aNegavihivihANA evaM jahAM jIvAbhigame,-jAva-sayaMbharamaNapajjavasANA assi tiriyaloe asaMkhejjA dovasamuddA paNNatA samaNAuso!" atthi NaM bhaMte ! jaMbahIve dIve davAI-savaNNAI pi avaNNAI pi, sagaMdhAI pi agaMdhAI pi, sarasAI pi arasAI pi, saphAsAI pi aphAsAI pi, aNNamaNNabaddhAI aNNamaNNapuDhAI aNNamaNNabaddhapuTThAI aNNamaNNaghaDatAe ciTThati ? haMtA atthi // asthi NaM bhaMte ! lavaNasamudde davvAI-savaNNAI pi avaNNAI pi, sagaMdhAI pi agaMdhAI pi, sarasAI pi arasAI pi, sakAsAI pi aphAsAI pi aNNamaNNabaddhAI aNNamaNNapuTAI aNNamaNNabaddhapuDhAI aNNamaNNaghaDattAe ciTThati? haMtA asthi / / asthi NaM bhaMte ! dhAyaisaMDe dIve davvAiM savaNNAI pi avaNNAiM pi, sagaMdhAI pi agaMdhAiM pi, sarasAI pi arasAI pi, saphAsAI pi aphAsAI pi aNNamaNNabaddhAiM aNNamaNNapadAiM aNNamaNNabaddhapadrAI aNNamaNNaghaDattAe ciTThati ? haMtA asthi / evaM-jAva-- atthi NaM bhaMte ! sayaMbhUramaNasamudde davvAiM--savaNNAI pi avaNNAI pi, sagaMdhAI pi, agaMdhAI pi, sarasAiM pi, arasAI pi, saphAsAI pi, aphAsAI pi, aNNamaNNabaddhAiM aNNamaNNapuTThAI aNNamaNNabaddhapuTThAI aNNamaNNaghaDattAe ciTThati ? haMtA atthi // tae NaM sA mahatimahAliyA mahaccaparisA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie eyama8 soccA nisamma haTThatuTThA samaNaM bhagavaM mahAvIra vaMda namasai, vaMdittA namaMsittA jAmeva disaM pAubbhUyA tAmeva disaM paDigayA / 528 tae NaM hasthiNApure nagare siMghADaga-tiga-caukka-caccara-caummaha-mahApaha-pahesu bahujaNo aNNamaNNasta evamAikkhai jAva parUveI "jaNNaM devANuppiyA ! sive rAyarisI evamAikkhai jAva paravei--atthi NaM devANuppiyA ! mamaM atisese nANadaMsaNe samuppanne, evaM khalu assi loe satta dIvA ya satta samuddA, teNaM paraM vocchinnA dIvA ya samuddA y| taM no iNa8 smtttth| samaNe bhagavaM mahAvIre evamAikkhai jAva parUvei--evaM khalu eyassa sivassa rAyarisissa chadaichaTeNaM0 taM ceva-jAva-bhaMDanikkhevaM karei, karettA hatthiNApure nagare siMghADaga-tiga-caukka-caccara-caummaha-mahApaha-pahesu bahujaNassa evamAikkhai jAva evaM parUvei--atthi NaM devANuppiyA! mamaM atisese nANadaMsaNe samappanne, evaM khalu assiM loe satta dIvA ya satta samuddA, teNa paraM vocchinnA dIvA ya samuddA ya / tae NaM tassa sivassa rAyarisissa aMtiyaM eyama soccA nisamma jAva teNa paraM vocchinnA dIvA ya samuddA ya taNNaM micchA, samaNe bhagavaM mahAvIre evamAikkhai--evaM khalu jaMbaddIvAdIyA dIvA lavaNAdIyA samuhA0, taM ceva jAva asaMkhejjA dIvasamuddA paNNattA samaNAuso !" 529 sivassa appaNo nANe saMkA mahAvIrapajjavAsaNaM ca tae NaM se sive rAyarisI bahujaNassa aMtiyaM eyama soccA nisamma saMkie kaMkhie vitigicchie bhedasamAvanne kalusasamAvanne jAe yAvi hotthaa| tae NaM tassa sivassa rAyarisissa saMkiyassa kaMkhiyassa vitigicchiyassa bhedasamAvannassa kalusasamAvannassa se vibhaMge nANe khippAmeva privddie|| tae NaM tassa sivassa rAyarisissa ayameyArUve ajjhathie -jAva-saMkappe samuppajjitthA--"evaM khalu samaNe bhagavaM mahAvIre titthagare Adigare jAva-savvaSNU savvadarisI AgAsagaeNaM cakkeNaM jAva sahasaMbavaNe ujjANe ahApaDirUvaM oggahaM ogiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai, taM mahapphalaM khalu tahArUvANaM arahaMtANaM bhagavaMtANaM nAmagoyassa vi savaNayAe, kimaMga puNa abhigamaNa-baMdaNa-namaMsaNapaDipucchaNa-pajjuvAsagayAe ? egassa vi Ariyassa dhammiyassa suvayaNassa savaNayAe, kimaMga puNa viulassa aTThassa gahaNayAe ? taM gacchAmi NaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM vadAmi jAva pajjavAsAmi, eyaM Ne ihabhave ya parabhave ya hiyAe suhAe khabhAe nisseyasAe ANugAmiyattAe bhavissaI" tti kaTu evaM saMpehei, saMpehettA jeNeva tAvasAvasahe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA tAbasAvasahaM aNuppavisai, aNuppavisittA Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe uddAyaNarAyakahANayaM 137 subaha lohI-lohakaDAha-kaDacchuyaM taMbiyaM tAvabhaMDagaM kiDhiNa-saMkAiyagaM ca geNhai, geNhittA tAvasAvasahAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA paDivaDiyavibhaMge hathiNApura nagaraM majjhamajheNaM niggacchai, niggacchittA jeNeva sahasaMbavaNe ujjANe, jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA naccAsanne nAtidUre sussUsamANe namasamANe abhimuhe viNaeNaM paMjalikaDe pajjuvAsai / / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre sivassa rAyarisissa tIse ya mahatimahAliyAe parisAe dhamma parikahei jAva ANAe ArAhae bhavai / / sivassa pavvajjA nivvANagamaNaM ca 530 tae NaM se sive rAyarisI samaNasta bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM dhamma soccA nisamma jahA khaMdao-jAva-uttarapuratthimaM disaubhAgaM avakkamai, avakkamittA subahu lohI-lohakaDAha-kaDacchuyaM taMbiyaM tAvasabhaMDagaM kiDhiNa-saMkAiyagaM ca egate eDei, eDetA sayameva paMcamuTTiyaM loyaM karei, karetA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM jahaba usamadatto taheva pavvaio, taheva ekkArasa aMgAI ahijjai, taheva savvaM-jAva-savvadukkhappahINe / / bhaga0 za0 11, u09| 40. mahAvIratitthe uddAyaNarAyakahANayaM capAe mahAvIrasamosaraNaM 531 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM caMpA nAma nayarI hotthaa--vnnnno| puNNabhadde ceie--vnnnno| tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre aNNadA kadAi puvANupuci caramANe gAmANugAmaM dUijjamANe suhaMsuheNaM viharamANe jeNeva caMpA nagarI jeNeva puNNabhadde ceie teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA ahApaDirUvaM oggahaM ogiNhai, ogiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai / vItIbhae uddAyaNarAyA 532 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM siMdhUsovIresu jaNavaesu vItIbhae nAma nagare hotthaa--vnnnno| tassa NaM vItIbhayassa nagarassa bahiyA uttarapurathime disIbhAe, ettha NaM miyavaNe nAmaM ujjANe hotthA--savvouya-puppha-phalasamiddhe--vaNNao / tattha NaM vItIbhae nagare uddAyaNe nAmaM rAyA hotthA--mahayA himvNt-mhNt-mly-mNdr-mhiNdsaare-vnnnno| taspa NaM uddAyaNassa paumAvatI nAmaM devI hotthA-sakumAla0 vaNNaau / tassa NaM uddAyaNassa raNNo pabhAvatI nAmaM devI hotthA-sukumAla paannipaayaa--vnnnno| tassa NaM uddAyaNassa raNo putte pabhAvatIe devIe attae abhIyo nAma kumAre hotthA--sukumAlapANipAe ahINa-paDipuNNa-paMcidiyasarIre lakkhaNa-vaMjaNa-guNovavee mANummANa-pamANa-paDipuNNa-sujAyasavvaMga-suMdaraMge sasisomAkAre kaMte piyadasaNe surUve paDirUve / seNaM abhIyI kumAre juvarAyA vi hotthA--uddAyaNassa raphNo-rajjaM ca ra?' ca balaM ca vAhaNaM ca kosaM ca koTThAgAraM ca puraM ca aMteuraM ca sayameva paccuvekkhamANe-paccuvekkhamANe vihri| tassa NaM uddAyaNassa raNNo niyae bhAiNejje kesI nAma kumAre hotthA-sukumAlapANipAe-jAva-surUve / se NaM uddAyaNe rAyA siMdhUsovIrappA-mokkhANaM solasaNhaM jaNavayANaM, vItIbhayappAmokkhANaM tiNhaM tesaTThINaM nagarAgarasayANaM, mahaseNappAmovakhANaM dasaNhaM rAINaM baddhamauDANaM vidinnachatta-cAmara-vAlavIyaNANaM, asaM ca bahUNaM rAIsara-talavara-mADaMbiya-koDubiya-ibbha-seTTiseNAvai-satthavAhappabhiINaM AhevaccaM porevaccaM sAmittaM bhaTTittaM ANA-Isara-seNAvaccaM kAremANe pAlemANe samaNovAsae abhigayajIvAjIvejAva-ahApariggahiehi tavokammehi appANaM bhAvemANe vihri|| dha0 ka0 18 Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge dutIyo khaMdho tae NaM se uhAyaNe rAyA aNNayA kayAi jeNeva posahasAlA teNeva uvAgacchai, jahA saMkhe-jAva-posahie baMbhacArI omukkamaNisuvaNe vavagayamAlA-vaNNagavilevaNe nikkhittasattha-musale ege abiie danbhasaMthArovagae pakkhiyaM posaha paDijAgaramANe vihri| uddAyaNassa mahAvIravaMdaNAimmi ahilAso 533 tae NaM tassa uhAyaNassa raNo punvarattAvarattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramANassa ayameyArUve ajjhathie-jAva-saMkappe samuppa jjitthA--"dhannA NaM te gAmAgara-nagara-kheDa-kabbaDa-maDaMba-doNamuha-paTTaNAsama-saMvAhasaNNivesA jattha NaM samaNe bhagavaM mahAvIre viharai, dhannA NaM te rAIsara-talavara-mADaMbiya-koDaMbiya-ibbha-seTThi-seNAvai-satyavAhappabhitayo je NaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM vadati namasaMti-jAvapajjuvAsaMti / jai NaM samaNe bhagavaM mahAvIre puvvANupudvi caramANe gAmANugAmaM dUijjamANe suhaMsuheNaM viharamANe ihamAgacchejjA, iha samosarejjA, iheba bItIbhayassa nagarassa bahiyA miyavaNe ujjANe ahApaDirUvaM oggahaM ogiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharejjA, to NaM ahaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdejjA namasejjA-jAva-pajjuvAsejjA // " mahAvIreNa ahilAsaviyANaNA 534 tae NaM samaNe bhagavaM mahavIre uddAyaNassa raNo ayameyArUvaM ajjhatthiyaM jAva-saMkappaM samuppannaM viyANittA caMpAo nagarIo puNNabhaddAo ceiyAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA puvvANapudvi caramANe gAmANugAma dUijjamANe suhaMsuheNaM viharamANe jeNeva siMdhUsovIre jaNavae jeNeva bItIbhaye nagare, jeNeva miyavaNe ujjANe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA-jAva-saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe vihri| vItIbhae samosaraNa 535 tae NaM bItIbhaye nagare siMghADaga-tiga-caukka-caccara-caummuha-mahApaha-pahesu-jAva-parisA pajjuvAsai // tae NaM se uddAyaNe rAyA imIse kahAe laTTha samANe haTTatuLe koDuMbiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI-- khippAmeva bho devANappiyA! bIyobhayaM nagaraM sabbhitarabAhiriyaM-jAva-pajjavAsai / paumAvatIpAmokkhAo devIo thev-jaav-pjjuvaasNti| dhammakahA // uddAyaNassa pavvajjAsaMkappo 536 tae NaM se uddAyaNe rAyA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM dhamma soccA nisamma haTTatuThe uTThAe uThei, uThettA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto-jAva-namaMsittA evaM bayAsI-- evameyaM bhaMte !-jAva-se jaheyaM tunbhe vadaha tti kaTu jaM navaraM----devANuppiyA ! abhIyikumAraM rajje ThAvemi, tae NaM ahaM devANuppiyANaM aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM padhvayAmi / ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM kareha // tae NaM se uddAyaNe rAyA samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM evaM vutte samANe haTThatuTu0 samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA tameva AbhisekkaM hatthi durUhai. durUhittA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyAo miyavaNAo ujjANAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA jeNeva vItIbhaye nagare teNeva pahArettha gamaNAe / abhIyIkumAra niyaputtaM hiccA kesIkumArassa rajjAbhiseo 537 tae NaM tassa uddAyaNassa raNNo ayameyArUve ajjhatthie-jAva-saMkappe samuppajjitthA--evaM khalu abhIyokumAre mamaM ege putte iThe kaMte pie maNuNNe maNAme thejje vesAsie saMmae bahumae aNumae bhaMDakaraMDagasamANe rayaNe rayaNabhUe jIviUsavie hiyayanaMdijaNaNe uMbarapuppha piva dullabhe savaNayAe, kimaMga puNa pAsaNayAe ? taM jadi NaM ahaM abhIyIkumAraM rajje ThAvettA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM panvayAmi, toNaM abhIyIkumAre rajje ya raThe ya bale vAhaNe ya kose ya koTAgAre ya pure ya aMteure ya jaNavae ya mANussaesu ya kAmabhogesu mucchie giddha gaDhie ajjhovavanne aNAdIyaM aNavadaggaM bIhamaddhaM cAuraMtasaMsArakatAraM aNupariyaTTissai, taM no khalu me seyaM abhIyIkumAraM rajje ThAvettA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaittae, seyaM khalu me niyagaM bhAiNejjaM kesi kumAraM rajje ThAvettA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaittae-evaM saMpehei, saMpehettA jeNeva vIyobhaye nagare teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA vIyobhayaM nagaraM majhamajjhaNaM0 jeNeva sae gehe jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA, AbhisekkaM hatthi Thavei, ThavettA AbhisekkAo hatthIo paccorubhai, Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe uddAyaNarAyakahANayaM 139 paccorubhittA jeNeva sIhAsaNe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA sIhAsaNavaraMsi puratthAbhimuhe nisIyati, nisIittA koDaMbiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM vayAso-- khippAmeva bho devANuppiyA ! vIyobhayaM nagaraM sabbhitarabAhiriyaM AsiyasamajjiovalitaM-jAva-sugaMdhivaragaMdha gaMdhiyaMgaMdhavaTTibhayaM kareha ya kAraveha ya, karettA ya kAravettA ya eyamANattiyaM pccppinnh| te vi tamANattiyaM paccappiNaMti // tae NaM se uddAyaNe rAyA doccaM pi koDuMbiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI -- khippAmeva bho devANuppiyA ! kesissa kumArassa mahatthaM mahagdhaM maharihaM viulaM evaM rAyAbhiseo-jAva-paramAuM pAlayAhi, iTThajaNasaMparivaDe siMdhUsovIrapAmokkhANaM solasaNhaM jaNavayANaM vIyobhayapA.mokkhANaM tiNi tesaTThINaM nagarAgarasayANaM mahaseNapAmokkhANa dasaNhaM rAINaM, aNNesi ca bahUNaM rAIsara-talavara-mADaMbiya-koDubiya-inbha-seTTi-seNAvai-satthavAhappabhiINaM AhevaccaM porevaccaM sAmittaM bhaTTittaM ANA-IsaraseNAvaccaM kAremANe, pAlemANe viharAhi tti kaTu jayajayasaI pauMjaMti // tae NaM se kesI kumAre rAyA jAe--mahayAhimavaMta-mahaMta-malaya-maMdara-mahiMdasAre-jAva-rajjaM pasAsemANe viharai / uddAyaNassa pavvajjA 538 tae NaM se uddAyaNe rAyA kesi rAyANaM Apucchai // tae NaM se kesI rAyA koDuMbiyapurise saddAvei--evaM jahA jamAlissa taheva sabbhitarabAhiriyaM taheva-jAva-nikkhamaNAbhiseyaM uvaTThati / / tae NaM se kesI rAyA aNegagaNanAyaga-daMDanAyaga-rAIsara-talavara-mADaMbiya-koDuMbiya-inbha-seTi-seNAvai-satthavAha-dUya-saMdhipAla-saddhisaMparivuDe uddAyaNaM rAyaM sIhAsaNavaraMsi puratyAbhimuhe nisIyAveti, nisIyAvettA aTThasaeNaM sovaNNiyANaM kalasANaM evaM jahA jamAlissa -jAva-mahayA-mahayA nikkhamaNAbhisegaNaM abhisiMcati, abhisiMcittA karayalapariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaTu jaeNaM vijaeNaM baddhAveti, baddhAvettA evaM vayAsI-- bhaNa sAmI! ki demo ? kiM payacchAmo ? kiNA vA te aTTho? tae NaM se uddAyaNe rAyA kesi rAyaM evaM vayAsI-- icchAmi gaM devANuppiyA ! kuttiyAvaNAo rayaharaNaM ca paDiggahaM ca ANiyaM, kAsavagaM ca saddAviyaM---evaM jahA jamAlissa, navaraMpaumAvatI aggakese paDicchai piyavippayogadUsahA // tae NaM se kesI rAyA doccaM pi uttarAvakkamaNaM sIhAsaNaM rayAveti, rayAvettA uddAyaNaM rAyaM sevA-pItahi kalasehiM NhAveti, pahAvettA sesaM jahA jamAlissa-jAva-cauviheNaM alaMkAreNaM alaMkArie samANe paDipugNAlaMkAre sIhAsaNAo abbhu?I, abbhattA sIyaM aNuppadAhiNIkaremANe sIyaM duruhai, duhitA sIhAsaNavaraMsi puratthAbhimuhe saNNisagNe, taheva ammadhAtI, navaraM paumAvatI haMsalakkhaNaM paDasADagaM gahAya sIyaM aNuppadAhiNIkaremANI sIyaM duruhai, duruhittA uddAyaNassa raNNo dAhiNe pAse bhaddAsaNavaraMsi saNNisaNNA sesaM taM ceva-jAva-chattAdIe titthagarAtisae pAsai, pAsittA purisasahassavAhiNi sIyaM Thavei, purisasahassavAhiNIo sIyAo paccorubhai, paccorubhittA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA uttarapurathimaM disobhAgaM avakkamai, avakkamittA sayameva AbharaNamallAlaMkAraM omuyi|| tae NaM sA paumAvatI devI haMsalakkhaNeNaM paDasADaeNaM AbharaNamallAlaMkAraM paDicchai, paDicchittA hAra-vAridhAra-siMduvAra-chinna-muttAlippagAsAiM aMsUNi viNimmuyamANI-viNimmuyamANI uddAyaNaM rAyaM evaM vayAsI-- jaiyavvaM sAmI ! ghaDiyavvaM sAmI ! parakkamiyavvaM sAmI ! assi ca NaM aTTha no pamAdeyavvaM tti kaTu kesI rAyA paumAvatI ya samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdaMti namasaMti, vaMdittA namaMsittA jAmeva disaM pAunbhuyA tAmeva disaM paDigayA // tae NaM se uddAyaNe rAyA samayeva paMcamuTThiyaM loyaM karei sesaM jahA usabhadattassa-jAva-savvadukkhappahINe // abhIyIkumArassa uddAyaNaM pai verabhAvaNA kUNiyasamIvagamaNaM ya tae NaM tassa abhIyossa kumArassa aNNadA kadAi puvarattAvarattakAlasamayaMsi kuDuMbajAgariyaM jAgaramANassa ayameyArUve ajjhathie -jAva-saMkappe samuppajjitthA--evaM khalu ahaM uddAyaNassa putte pabhAvatIe devIe attae, tae NaM se uddAyaNe rAyA mamaM avahAya niyagaM bhAiNejjaM kesi kumAraM rajje ThAvettA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaie-imeNaM eyArUveNaM mahayA appattieNaM maNomANasieNaM dukkhaNaM abhibhUe samANe aMteurapariyAlasaMparivuDe sabhaMDamattovagaraNamAyAe vItIbhayAo nayarAo niggacchai, Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge dutIyo khaMdho niggacchittA punvANupuTiva caramANe gAmANugAma dUijz2amANe jeNeva caMpA naparI, jeNeva kUNie rAyA, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA kaNiyaM rAyaM uvasaMpajjittANaM viharai / tattha viNaM se viulabhogasamitisamannAgae yAvi hotthaa| tae NaM se abhIyIkumAre samaNovAsae yAvi hotthA--abhigayajIvAjIve-jAva-ahApariggahiehi tavokammehi appANaM bhAvemANe viharai, uddAyaNammi rAyarisimmi samaNubaddhavere yAvi hotthA // 540 abhIyIkumArassa asuradevesu uppattI teNaM kAleNa teNaM samaeNaM imIse rayaNappabhAe puDhavIe nirayaparisAmaMtesu coTThi asurakumArAvAsasayasahassA paNNatA / tae NaM se abhIyIkumAre bahUI vAsaI samaNovAsagapariyAgaM pAuNai, pAuNittA addhamAsiyAe saMlehaNAe tIsaM bhattAI aNasaNAe chaei, cheettA tassa ThANassa aNAloiyapaDikkaMte kAlamAse kAlaM kiccA imIse rayaNappabhAe puDhavIe nirayaparisAmaMtesu coyaTTIe AyAvAasurakumArAvAsasayasahassesu aNNayaraMsi AyAvAasurakumArAvAsaMsi AyAvAasurakumAradevattAe uvavaNNe / tattha NaM atthegatiyANaM AyAvagANaM asurakumArANaM devANaM egaM paliovamaM ThiI paNNattA, tattha NaM abhIyossa vi devassa egaM paliovamaM ThiI pnnnnttaa| se NaM bhaMte! abhIyodeve tAo devalogAo AukkhaeNaM bhavakkhaeNaM ThiikkhaeNaM aNaMtaraM unvaTTittA kahi gacchihiti ? kahi uvavajjihiti? goyamA! mahAvidehe vAse sijjhihiti-jAva-savvadukkhANaM aMtaM kAhiti // sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ! ti|| bhaga0 sa0 13, u06 / 41. mahAvIratitthe jiNapAliya-jiNarakkhiyaNAyaM caMpAe mAyaMdIsatthavAhadArayA 541 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM capA nAmaM nyrii| pugNabhadde ceie| tattha NaM mAyaMdI nAma satthavAhe parivasai-aDDhe - jAva - apribhuue| tassa NaM bhaddA nAma bhaariyaa| tose gaM bhaddAe attayA duve satthavAhadArayA hotthA, taM jahA--jiNapAlie ya jiNarakkhie y|| jiNapAliyajiNarakkhiyANaM samuddajattA 542 tae NaM tesiM mAgaMdiya-dAragANaM aNNayA kayAi egayao sahiyANaM imeyArUbe mihokahAsamullAve samuppajjitthA- "evaM khalu amhe lavaNa samudaM poyavahaNaNaM ekkArasavArAo ogADhA / savvattha vi ya NaM laTThA kayakajjA aNahasamaggA puNaravi niyadharaM havvamAgayA / taM seyaM khalu amhaM devANuppiyA ! duvAlasamaMpi lavaNasamudaM poyavahaNeNaM ogAhittae" tti kaTu aNNamaNNassa eyamaTTha paDisuNeti, paDisuNettA jeNeva ammApiyaro teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA evaM vayAsI-- evaM khalu amhe ammayAo! lavaNasamudaM poyavahaNeNaM ekkArasavA rAo ogaaddhaa| savvattha vi ya NaM laddhaTThA kayakajjA aNahasamaggA puNaravi niyagharaM hvvmaagyaa| taM icchAmo NaM ammayAo! tubrbhahiM abbhaNuNNAyA samANA duvAlasamaMpi lavaNasamudaM poyavahaNeNaM ogAhittae / tae NaM te mAgaMdiya-dArae ammApiyaro evaM vayAsI Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe jiNapAliya-jiNarakkhiyaNAyaM 141 "ime bhe jAyA! ajjaya-pajjaya-piupajjayAgae subahu hiraNNe ya suvaNNe ya kaMse ya dUse ya maNimottiya-saMkha-sila-ppavAla-rattarayaNa-saMtasArasAvaejje ya alAhi-jAva-AsattamAo kulavaMsAo pagAmaM dAuM pagAmaM bhottuM pagAmaM paribhAe / taM aNuhoha tAva jAyA ! vipule mANussae iDDhIsakkArasamudae / ki bhe sapaccavAeNaM nirAlaMbaNeNaM lavaNasamuddottAreNaM? evaM khala puttA ! duvAlasamI jattA sovasaggA yAvi bhavai / taM mA NaM tubbhe duve puttA duvAlasamaMpi lavaNa samudaM poyavahaNaNaM ogaaheh| mA hu tubbhaM sarIrassa vAvattI bhavistai // " tae NaM te mAgaMdiya-dAragA ammApiyaro doccaM pi taccaM pi evaM vayAsI--"evaM khalu amhe ammayAo ! ekkArasavArAo lavaNasamuI poyavahaNeNaM ogADhA / savvattha vi ya NaM laTThA kavakajjA aNahasamaggA puNaravi niyadharaM havvamAgayA / taM seyaM khalu amhaM ammavAo! duvAlasaM pi lavaNasamudaM poyavahaNaNaM ogaahitte"| tae NaM te mAgaMdiya-dArae ammApiyaro jAhe no saMcAeMti bahUhi AghavaNAhi ya paNNavaNAhi ya Adhavittae vA paNNavittae vA tAhe akAmA ceva eyama8 aNumaNNitthA / / tae NaM te mAgaMdiya dAraNA ammApiUhi abbhaNuNNAyA samANA gaNimaM ca dharimaM ca mejjaM ca pAricchejjaM ca bhaMDagaM gaNhaMti jahA arahannagasta -jAva-lavaNasamuI bahUI joyaNasayAI ogADhA / nAvA-bhaMgo 543 tae NaM tesi mAgaMdiya-dAragANaM lavaNasamadaM aNegAiM joyaNasayAI ogADhANaM samANANaM aNegAI uppAiyasayAI pAunbhuyAI, taM jahA--akAle gajjie akAle vijjue akAle thaNiyasadde kAliyavAe-tattha-samaTThie // tae NaM sA nAvA teNaM kAliyavAeNaM AhuNijjamANI-AhuNijjamANI saMcAlijjamANI-saMcAlijjanANI saMkhobhijjamANI-saMkhobhijjamANI salila-tikkha-vehiM AyaTTijjanAgI-AyaTTijjamANI koTTimaMsi karatalAhate viva tidUsae tasyeva-tattheva ovayamANI ya uppayamANI ya, uppayamANI viva dharaNIyalAo siddhavijjA vijjAharakannagA, ovayamANI viva gagaNatalAo bhaTuvijjA vijjAharakannagA, vipalAyamANI viva mahAgarula-vega-vittAsiyayA bhuyagavarakannagA, dhAvamANI viva mahAjaNa-rasiyasadda-vittatthA ThANabhaTThA AsakisorI, niguMjamANI viva gurujaNa-diTThAvarAhA sujaNakulakannagA, ghummamANI viva bIci-pahAra-saya-tAliyA, galiya-laMbaNA viva gagaNatalAo, royamANI viva salilagaMthivippairamANa-thoraMsuvAehi navavahU uvarayabhattuyA, vilavamANI viva paracakkarAyAbhirohiyA paramamahabbhayAbhidyA mahApuravarI, jhAyamANI viva kavaDa-cchoma-ppaogajuttA jogaparivAiyA, nIsasamANI viva mahAkaMtAra-viNiggaya-parissaMtA pariNayavayA ammayA, soyamANI viba taba-caraNa-khINa-paribhogA cavaNakAle devavaravahU, saMcuNNiyakaTTha-kUvarA, bhaggameDhi-moDiya-sahassamAlA, sUlAiya-vaMkaparimAsA, phalahaMtara-taDataDeMta-phuTuMta-saMdhiviyalaMta-lohakoliyA, savvaMgaviyaMbhiyA, parisaDiyarajjuvisaraMtasavvagattA, AmagamallagabhUyA, akayapuNNa-jaNamaNoraho viva citijjamANaguruI hAhAkkaya-kaNNadhAranAviya-vANiyagajaNa-kammakara-viliviyA nANAviha-rayaNa-paNiya-saMpuNNA bahiM purisasaehi royamANehi-jAva-vilavamAhiM egaM mahaM aMto jalagayaM girisiharamAsAittA saMbhaggakUvatoraNA moDiyajjhayadaMDA valayasayakhaMDiyA karakarassa tattheva viddavaM uvagayA / tae NaM tIe nAvAe bhijjamANIe te bahave purisA vipula-paNiya-bhaMDamAyAe aMtojalaMmi nimajjAviyA yAvi hotthA // mAgaMdiyadArayA phalagakhaMDAsAdaNeNa rayaNadIve saMpattA tae NaM te mAgaMdiya-dAragA cheyA dakkhA pattaTTA kusalA mehAvI niuNasippovagayA bahUsu poyavahaNa-saMparAesu kayakaraNA laddhavijayA amUr3hA amUDhahatthA egaM mahaM phalagakhaMDaM AsAdeti // jaMsi ca NaM paesaMsi se poyavahaNe vivaNNe taMsi ca NaM paesaMsi ege mahaM rayaNadIve nAma dIve hotthA--aNegAiM joyaNAI AyAmavikkhaMbheNaM aNegAI joyaNAI parikkheveNaM nANAdumasaMDa-maMDiuddese sassirIe pAsAIe-jAva-paDirUve / Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 dhammakahANuoge dutIyo khaMdho tassa bahumajjhadesabhAe, ettha NaM mahaM ege pAsAyaba.sae yAvi hotthA--abbhuggayamUsiya-pahasie-jAva-sassirIyarUve pAsAIe-jAva-paDirUve / tattha NaM pAsAyava.sae rayaNadIva-devayA nAmaM devayA parivasai--pAvA caMDA ruddA khuddA saahssiyaa| tassa NaM pAsAyavaDeMsayassa cauddisi cattAri vaNasaMDA--kiNhA kiNhobhAsA // tae Na te mAkaMdiya-dAragA teNaM phalayakhaMDeNaM ovujjhamANA-ovujjhamANA rayaNadIvaMteNaM saMbUDhA yAvi hotthA / tae NaM te mAgaMdiya-dAragA thAhaM labhaMti, 2 mahattaMtaraM AsasaMti, 2 phalagakhaMDa visajjeMti, 2 rayaNadIvaM uttaraMti, 2 phalANaM maggaNa-gavesaNaM kareMti, 2 phalAiM AhAreMti, 2 nAlierANaM maggaNa-gavesaNaM kareMti, 2 nAlierAI phoDeMti, 2 nAlieratelleNaM aNNamaNNassa gAyAI abbhaMgeti, 2 pokkhara-NIo ogAheMti, 2 jalamajjaNaM kareMti, 2 pokkharaNIo paccuttaraMti, 2 puDhavisilAvaTTayaMsi nisIyaMti, nisIittA AsatthA vIsatthA suhAsaNa-varagayA caMpaM nAra ammApiuApucchaNaM ca lavaNa-samuddottAraNaM ca kAliyavAyasammucchaNaM ca poyavahaNavitti ca phalayakhaMDassAsAyaNaM ca rayaNa-dIvottAraM ca aNucitemANA-acitemANA ohayamaNasaMkappA karatalapalhatyamuhA aTTajjhANovagayA jhiyAyaMti // rayaNadovadevayAe saddhi bhogabhujaNaM 545 tae NaM sA rayaNadIvadevayA te mAgaMdiya-dArae ohiNA Abhoei, asi-phaDaga-vagga-hatthA sattadvatalappamANaM uDDhaM vehAsaM uppayai, uppaittA tAe ukkiTTAe-jAva-devagaIe vIIvayamANI-vIIvayamANI jeNeva mAgaMdiya-dArayA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA AsurattA te mAgaMdiya-dArae khara-pharusa-niThuravayaNehiM evaM vayAsI"haMbho mAgaMdiya-dArayA ! apatthiyapatthiyA! jai NaM tubbhe mae saddhi viulAI bhogabhogAiM bhuMjamANA viharaha, to bhe atthi jobiyaM; ahaNNaM tumbhe mae saddhi viulAI bhogabhogAiM bhujamANA no viharaha to bhe imeNaM nIluppala-gavalaguliya-ayasikusumappagAseNaM khuradhAreNaM asiNA rattagaMDamaMsuyAI mAuAhi uvasohiyAI tAlaphalANi va sIsAiM egate eDemi // tae NaM te mAgaMdiya-dAragA rayaNadIvadevayAe aMtie eyama soccA nisamma bhIyA karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu evaM vayAsI''jaNNaM devANuppiyA vaissasi tassa ANA-uvavAya-vayaNa-niddese ciTThissAmo // " tae NaM sA rayaNadIvadevayA te mAgaMdiya-dArae geNhai, 2 jeNeva pAsAyava.sae teNeva uvAgacchai, 2 asubhapoggalAvahAraM karei, 2 subhapoggalapakkhevaM karei, tao pacchA tehiM saddhi viulAI bhogabhogAI bhuMjamANI viharai, kallAkalli ca amayaphalAI uvaNei / / rayaNadIvadevayAe lavaNasamuddasacchIkaraNatthaM gamaNaM vaNasaMDe ramaNAdeso ya 546 tae NaM sA rayaNadIvadevayA sakkavayaNa-saMdeseNaM sUTrieNaM lavaNAhivaiNA lavaNa-samudde tisattakhuto aNupariyaTTyabve ti jaM kiMci tattha taNaM vA pattaM vA kaLaM vA kayavaraM vA asui pUiyaM durabhigaMdhamacokkhaM, taM savvaM AhuNiya-AhuNiya tisattakhutto egate eDeyavvaM ti kaTTa niuttaa|| tae NaM sA rayaNadIvadevayA te mAgaMdiya-dArae evaM vayAsI-- "evaM khalu ahaM devANuppiyA ! sakkavayaNa-saMdeseNaM suTTieNaM lavaNAhivaiNA taM ceva-jAva-niuttA / taM-jAva-ahaM devANuppiyA ! lavaNasamudde tisattakhutto aNupariyaTTitAjaM kiMci tattha taNaM vA pattaM vA kaLaM vA kayavaraM vA asui pUiyaM durabhigaMdhamacokkhaM, taM savvaM AhuNiyaAhuNiya tisattakhutto egate eDemi tAva tubbhe iheva pAsAyavaDeMsae suhaMsuheNaM abhiramamANA ciTThaha / jai NaM tubbhe eyaMsi aMtaraMsi uvviggA vA ussuyA vA uppuyA vA bhavejjAha to gaM tunbhe purathimillaM vaNasaMDaM gacchejjAha / tattha NaM do uU sayA sAhINA, taM jahA--pAuse ya vAsAratte y| gAhA-- tattha u--kaMdala-silidha-daMto, niura-varapuSphapIvarakaro / kuDayajjuNa-nIva-surabhidANo, pAusauU gayavaro saahiinno||1|| tattha ya--suragovamaNi-vicitto, daddurakularasiya-ujjhararavo / barahiNavaMda-pariNaddhasiharo, vAsArattauU pavao sAhoNo // 2 // tattha NaM tubbhe devANuppiyA! bahUsu vAvIsu ya-jAva-sarasarapaMtiyAsu ya bahUsu AlIgharaesu ya mAlIgharaesu ya-jAva-kusumagharaesu ya suhaMsuheNaM abhiramamANA-abhiramamANA viharijjAha / jai NaM tubbhe tattha vi ubviggA vA ussuyA vA uppuyA vA bhavejjAha to gaM tubbhe uttarillaM vaNasaMDaM gacchejjAha / tattha NaM do uU sayA sAhINA, taM jahA--sarado ya hemaMto ya / gAhA-- tattha u--saNa-sattivANa-kauho, niiluppl-pum-nlinn-siNgo| sArasa-cakkAya-raviyaghoso, sarayauU govaI sAhINo // 3 // tattha ya--siyakuMda-dhavalajoNho, kusumiy-loddhvnnsNdd-mNddltlo| tusAra-dagadhAra-pIvarakaro, hemaMtauU sasI sayA sAhINo // 4 // Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe jiNapAliya-jiNarakkhiyaNAyaM 143 tattha NaM tubbhe devANuppiyA ! bahUsu bAvIsu ya-jAva-sarasarapaMtiyAsu ya bahasu AlIgharaesu ya mAlIgharaesu ya-jAva-kusumagharaesu ya suhaMsuheNaM abhiramamANA-abhiramamANA vihrijjaah| jai NaM tunbhe tattha vi ubviggA vA ussuyA vA uppuyA vA bhavejjAha to gaM tubbhe avarillaM vagasaMDaM gacchejjAha / tattha NaM do uU sayA sAhINA taM jahA--vasaMte ya gimhe ya / gAhA-- tattha u--sahakAra-cAruhAro, kisuya-kaNiyArAmogamauDo / Usiyatilaga-bakulAyavatto, vasaMtauU naravaI sAhINo // 5 // tattha ya--pADala-sirIsa-salilo, mlliyaa-vaasNtiy-dhvlvelo| soyalasurabhi-nila-magaracario, gimhauU sAgaro saahiinno||6|| tattha bahUsu vAvIsu ya-jAva-sarasarapaMtiyAsu ya bahusu Alogharaesu ya mAlIgharaesu ya-jAva-kusumagharaesu ya suhaMsuheNaM abhiramamANAabhiramamANA vihrejjaah| rayaNadIvadevayAe mAMgadIputtANaM daTTIvisasappasamIve gamaNaniseho 547 jai NaM tumbhe devANuppiyA! tattha vi ubviggA vA ussuyA vA uppuyA vA bhavejjAha tao tubbhe jeNeva pAsAyavaDeMsae teNeva uvAgacchejjAha mamaM paDivAlemANA-paDivAlemANA ciTThajjAha, mA gaM tumbhe dakkhiNillaM vaNasaMDaM gacchejjAha / tattha NaM mahaM ege uggavise caMDavise ghoravise mahAvise aikAe mahAkAe jahA tepanisaggemasi-mahisa-masA-kAlae nayaNavisarosapugNe aMjaNapuMja-niyarappagAse rattacche jamala-juyala-caMcala calaMtajohe dharaNitala-NibhUe ukkaDa-phuDa-kuDila-jaDula-kakkhaDa-viyaDa-phaDADova-karaNadacche lohAgara-dhammamANa-dhamadhametaghose aNAgaliya caMDa-tivvarose samuhiya-turiya-cavalaM dhamadhamaMte diTThIvise sappe parivasai / mA NaM tubbhaM sarIragassa vAvattI bhavissaI"-te mAnadiya-dArae doccaM pi taccaM pi evaM vadati, badittA veubviyasamugdhAeNaM samohaNNai, samohaNittA tAe ukkiTThAe devagaIe lavaNasamuI tisattakhutto aNupariyaTTeuM payattA yAvi hotthA // mAgaMdiyaputtANaM vaNasaMDagamaNaM 548 tae NaM te mAgaMdiya-dArayA tao mahattaMtaralsa pAsAyavaDeMsae saI vA raiMvA dhiI vA alabhamANA aNNamaNNaM evaM vayAsI-- evaM khalu devANuppiyA! rayaNadIvadevayA amhe evaM vayAsI-- evaM khalu ahaM sakkavayaNa-saMdeseNaM suTTieNaM lavaNAhivaiNA niuttA-jAva-mA NaM tumbhaM sarIragarasa vAvattI bhvissi| taM seyaM khalu amhaM devANuppiyA! purathimillaM vaNasaMDaM gamittae-aNNamaNNassa eyama paDisuNeti, paDisuNettA jeNeva purathimille vaNasaMDe teNeva uvAgacchaMti, 2 tattha NaM vAvIsa ya-jAva-AlIgharaesu ya-jAva-suhaMsuheNaM abhiramamANA-abhiramamANA viharaMti // tae NaM te mAgaMdiya-dAragA tattha vi saI vA raI va dhiI vA alabhamANA jeNeva uttarille vaNasaMDe teNeva uvAgacchaMti, 2 tattha NaM vAvIsu ya-jAva-AlIgharaesu ya suhaMsuheNaM abhiramamANA-abhiramamANA viharaMti // tae NaM te mAgaMdiya-dAragA tattha vi saI vA raiM vA dhiI vA alabhamANA jeNeva paccasthimille vaNasaMDe teNeva uvAgacchaMti, 2 tattha NaM vAvIsu ya-jAva-AlIgharaesu ya suhaMsuheNaM abhiramamANA-abhiramamANA viharaMti // 549 mAgaMdiyaputtANaM devayAnisiddhaTThANe gamaNaM tae NaM te mAgaMdiya-dAragA tattha vi saiMvA raiMvA dhiI vA alabhamANA aNNamaNNaM evaM vayAsI-- evaM khalu devANuppiyA! amhe rayaNadIvadevayA evaM bayAsIevaM khalu ahaM devANuppiyA ! sakkavayaNa-saMdeseNaM suTieNaM lavaNAhivaiNA niuttA-jAva-mA NaM tumbhaM sarIragassa vAvattI bhbissi| taM bhaviyavvaM ettha kAraNeNaM / seyaM khalu amhaM dakkhiNillaM vaNasaMDaM gamittae tti kaTu aNNamaNNassa eyama4 paDisuNeti, paDisuNettA jeNeva dakkhiNille vaNasaMDe teNeva pahArettha gmnnaae| tao NaM gaMdhe niddhAi, se jahAnAmae--ahimaDe i vA-jAva-aNiTutarAe ceva / / vaNasaMDe devayAkayasUlAiyapurisadasaNaM tae NaM te mAgaMdiya-dAragA teNaM asubheNaM gaMdheNaM abhibhUyA samANA saehi-saehi uttarijjehi AsAiM piheMti, pihettA jeNeva dakkhiNille vaNasaMDe teNeva uvaagyaa| tattha NaM mahaM erga AghayaNaM pAsaMti-aTThiyarAsi-saya-saMkulaM bhiim-drisnnijj| egaM ca tattha sUlAiyaM purisaM kaluNAI kaTThAI vissarAI kUbamANaM pAsaMti, bhIyA tatthA tasiyA ubviggA saMjAyabhayA jeNeva se sUlAie purise teNeva uvAgacchaMti Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 mahANuoge dutIya khaMdho udAratA se sulAi purisa evaM basI-esa devAzupiyA ! karasAghava ? tumaMca ke ? kama yA dahaM hayama gae? vA imerUvaM AvaI pAvie ? 551 lae selAie purise se mArgaviyara evaM bayAsI esa NaM devAzyiya ! zvaNadIvadevyAe AdhapaNe ahaM yaM devAzuppiyA ! jaMbUhavAo] davAoM bhArahao vAsAokAda AsavAbhie vipulaM paNiyamaMDa mAyAe popavahaNaM samu odhAe evaM ahaM poSaNa-vivasIe biTTa-bhaMDAre evaM phalagavaMDe AtAemi tae ahaM obujjhamANe ovanamANe raNadIvaMsena saMvRDhe e sArayaNadIvadevayA mamaM ohiNA pAsai, pAsittA mamaM geNhai, geNhittA mae saddhi vijalAI bhogabhogAI bhuMjamANI viharai / tae NaM sA raNadIva-deva anyayA kayAi ahAlasasa avarAhaMsi parikRviyA samANI marma evAyaM AvaI pAveda taM na najai NaM devApiH ! tubbhaM pi imesi sarIragANaM kA maNNe AvaI bhavissa ? / mAyaMdiyadAragehi nitthArapucchA tae NaM te mAgaMdiya-dAragA tassa sUlAigassa aMtie eyamaTTha soccA nisamma baliyataraM bhIyA tatthA tasiyA udhviggA saMjAyabhayA sUlAiyaM purisaM evaM vayAsI- "kahaNaM devANupiyA ! amhe rayaNadIvadevayAe hatthAo sAhatthi nittharejjAmo ?" tae NaM se sulAie purise te mAgaMdiya dArage evaM vayAsI -- "esa NaM devANuppiyA ! puratthimille vaNasaMDe selagassa jakkhassa jakkhAyayaNe selae nAma AsarUvadhArI jakkhe parivasai / tae NaM se selae jacAusamaddhipRSNamAsinI Agayasamae pattasamae mahayA mayA sa evaM dakaM tArayAmi ? pAlayAmi ? taM devAppiyA ! purathimillaM vayasaM selagassa ksa maharihaM puSkaracaNiyaM kareha, karelA jannupAyavaDiyA paMjaliuDA viNaNaM pajjuvAsamANA viharaha / jAhe NaM se selae jakkhe Agayasamae pattasamae evaM vaejjAkaM tArayAmi ? kaM pAlayAmi ? tAhe evaM vadaha--amhe tAravAhi amhe pAlapAhi selae meM jale paraM raNadIvadevayAe hatyAo sAhatya nityAjyA ahA bhena yANAmi imesi sarIragANaM kA maNNe AvaI bhavissai ? " mAdiya dAraehi selagajakhajuvAsaNA 552 sa te bhAdivAraNA tarata lAiyara purisarasa aMtie eyama soccA nisamma sindhaM caMDavalaM turiyaM vedayaM jeNeva purasthi mile pokyariNI teNeva uvAgacchati, uvAganchittA pokkhariNi ogArhati ovAlA jalamajjagaM kareti, karelA jAI tattha uppalAI jAva-tAI geohaMti, gevhittA jeNeva selagassa jakkhassa jakkhAyayaNe teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA Aloe paNAmaM kareMti, karelA mahahiM puSpacagi kati karetA jannupAyavaDiyA musamAnA namasamAnA pajuvAti / / tae NaM se selae jakkhe Agaya samae pattasamae evaM vyAsI-kaM tArayAmi ? kaM pAlayAmi ? tae NaM te mAgaMdiya-dAragA uTThAe uTThati, uTThatA karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTTu evaM vyAsI -- "amhe tArayAhi amhe pAlapAhi / / " selagajavaNa rakkhaNovAkaNaM 552 lae gaM se selAe java te mArgadiya dArae evaM kyAsI- "evaM khalu devAppiyA! tumaM mae sadi lavaNasamudaM mandamandaNaM bIIyamANANaM sA rayaNadIvadevayA pAyA paMDA rahA khuddA sAhasiyA bahUhi rahiya mahiya anulomehi pa paDilomehi ya liMgA rehiya kahi ubala ucala karehi taM va devApiyA ! rayaNadIvadevayA e eyana ADhAha vA pariyAgaha vA avayavaha yA to me yahaM paTTAo vissaami| aha NaM madovAe eTTa no AvAhano parivAha to avayavaha to meM ramaNadIvadevapAe hatyAo sAhatya nityAmi / / tae NaM te mArgadiya dAraMgA selagaM jakkhaM evaM vayAsI--jaM NaM devANuppiyA vaissaMti tassa NaM ANA uvavAya vayaNa- nidde se ciTThissAmo / tae se selae janale uttarapurathinaM disImArga avakkamada, avaramitA deuvviyasamunyAeNaM samohaNa samohaNitA saMgrenAI jADasara, dostaM pilapinsamugdhAgaM samohana, samohaNitA evaM mahaM AsavaM vizva vivitA mAgaMdiva dArae evaM vayAsI--haM bho mAgaMdiya-dArayA ! Aruhaha NaM devANuppiyA ! mama piTThasi // - Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe jiNapAliya-jiNarakkhiyaNAyaM 145 . mAgaMdiyadAragANaM selagapaTThArohaNaM 554 tae NaM te mAgaMdiya-dArayA haTTa selagassa jakkhassa paNAmaM kareMti, karettA selagasta piTu durUDhA // tae NaM se selae te mAMgadiya-dArae piTTha duhaDhe jANitA sattaTutalappamANamettAI uDDhaM vehAsaM uppayai, uppaittA tAe ukkiTThAe turiyAe cavalAe caMDAe divAe devagaIe lavaNasamuI majjhamajjheNaM jeNeva jaMbuddIve dIve jeNeva bhArahe vAse jeNeva caMpA nayarI tegeva pahArettha gmnnaae| rayaNadIvadevayAkayA paDilomA uvasaggA 555 tae NaM sA rayaNadIvadevayA lavaNasamaI tisattakhutto aNupariyaTTai, jaM tattha taNaM vA-jAva-egate eDei, jeNeva pAsAyava.sae teNeva uvA gacchai, uvAgacchittA te mAgaMdiya-dArae pAsAyava.sae apAsamANI jeNeva purathimille vaNasaMDe teNeva uvAgacchai-jAva-savvao samaMtA maggaNa-gavesaNaM karei, karettA tesi mAgaMdiya-dAragANaM katthai suI vA khuI vA patti vA alabhamANI jeNeva uttarille, evaM ceva paccathimille vi jAva apAsamANI ohi pauMjai, te mAgaMdiya-dArae selaeNaM saddhi lavaNasamuI majjhamajheNaM voIvayamANe pAsai, pAsittA AsuruttA asikheDagaM geNhai, geNhittA sattaTutalappamANamettAI uDaDhaM vehAsaM uppayai, uppaittA tAe ukkiTThAe devagaIe jeNeva mArgadiya-dArayA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA evaM bayAsI-- "haMbho mAgaMdiya-dAragA ! apatthiyapatthayA ! kiNaM tubbhe jANaha mamaM vippajahAya selaeNaM jakkheNaM saddhi lavaNasamuI majjhaMmajjheNaM bIIvayamANA? taM evamavi gae jai NaM tunbhe mamaM avayakkhaha to bhe atthi jIviyaM / aha NaM nAvayakkhaha to bhe imeNaM nIluppalagavalaguliya-ayasikusumappagAseNaM khuradhAreNaM asiNA rattagaMDamaMsuyAI mAuAhi avasohiyAI tAlaphalANi va sosAI egaMte eddemi"| tae NaM te mAgaMdiya-dAragA rayaNadIvadevayAe aMtie eyamaTTa soccA nisamma abhIyA atatyA aNubbiggA akkhubhiyA asaMbhaMtA rayaNadIvadevayAe eyama? no Adati no pariyANaMti no avayakkhaMti aNADhAmANA apariyANamANA aNavayakkhamANA selaeNaM jakkheNaM saddhi labaNasamudaM majjhamajjheNaM vIIvayaMti // rayaNadIvadevayAkayA aNakalA uvasaggA 556 tae NaM sA rayaNadIvadevayA te mAgaMdiya-dArae jAhe no saMcAei bahUhiM paDilomehi uvasarahiM cAlittae vA lobhittae vA khobhittae vA vipariNAmittae vA, tAhe mahurehi siMgArehi ya kaluNehi ya uvasaggehi uvasaggeuM payattA yAvi hotthA--haMbho mAgaMdiya-dAragA! jai NaM turbhehi devANuppiyA! mae saddhi hasiyANi ya ramiyANi ya laliyANi ya kIliyANi ya hiMDiyANi ya mohiyANi ya tAhe NaM tunbhe sabvAI agaNemANA mamaM vippajahAya selaeNaM saddhi lavaNasamuhUM majhamajheNaM vIIvayaha ! // tae NaM sA rayaNadIvadevayA jiNarakkhiyassa maNaM ohiNA Abhoei, AbhoettA evaM vayAsI-- "niccaM pi ya NaM ahaM jiNapAliyassa aNiTTA arkatA appiyA amaNuNNA amnnaamaa| niccaM mama jiNapAlie aNi? akate appie amaNaNNe amnnaame| niccaM pi ya NaM ahaM jiNarakkhiyassa iTTA kaMtA piyA maNuNNA mnnaamaa| niccaM pi ya NaM mamaM jiNarakkhie i8 kaMte pie maNuNNe mnnaame| jai NaM mamaM jiNapAlie royamANi kaMdamANi soyamANi tippamANi vilavamANi nAvayakkhai, kiNNaM tumaM pi jiNarakkhiyA! mama royamANi kaMdamANi soyamANi tippamANi vilavamANi nAvayakkhasi ? tae NaM-sA pavararayaNadIvassa devayA ohiNA u jiNarakkhiyassa maNaM nAUNa uri mAgaMdiyadAragANaM doNhaM pi dosakaliyA salaliya NANAvihacuNNavAsamIsaM (vAsiyaM) divvaM ghANamaNanivvuikaraM savvouyasurabhikusumaTTi pamuMcamANI NANAmaNikaNagarayaNaghaMTikhikhiNiNeUramehalabhUsaNaraveNaM disAo vidisAo pUrayaMtI, vayaNamiNaM beti sA sakalusA-- "hola! vasula ! gola ! NAha ! daita ! piya ! ramaNa ! kaMta ! sAmiya ! nigghiNa ! Nitthakka ! chiNNa ! nikkiya ! akayaNNuya ! siDhilabhAva ! nillajja ! lukkha ! akaluNa! jiNarakkhiya ! ajhaM hiyayarakkhagA!, "Na hu jujjasi ekkiyaM aNAhaM abaMdhavaM tujma calaNaovAyakAriyaM ujhiuM ahaNNaM, "guNasaMkara ! ahaM tume viNA Na samatthA vi jIviu khaNaM pi, imassa u aNega jhasa-magara-vividhasAvayasayAuladharassa rayaNAgarassa majjhe appANaM vahemi tujha purao, 10016 Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 dhammakahANuoge dutIyo khaMdho "ehi NiyattAhi, jai si kuvio khamAhi ekkAvarAhaM me, "tujjha ya vigayaghaNavimalasasimaMDalAgArasassirIyaM sArayanaya kamalakumadakuvalayavimaladalanikarasarisanibhaM nayaNaM vayaNaM pivAsAgayAe saddhA meM pecchiuM je, avaloehi tA io mamaM NAha! jA te pecchAmi vayaNakamalaM" evaM sappaNayasaralamaharAiM puNo puNo kaluNAI kyaNAI jaMpamANI sA pAvA maggao samaNNei paavhiyyaa| jiNarakkhiyavivattI 557 tae NaM se jiNarakkhie calamaNe teNeva bhUsaNaraveNaM kaNNasuhamaNahareNaM tehi ya sappaNaya-sarala-mahura-bhaNiehi saMjAya-viuNa-rAe rayaNa dIvassa devayAe tIse suMdarathaNa-jahaNa-vayaNa-kara-caraNa-nayaNa-lAvaNNa-rUva-jovaNNasiriM ca divvaM sarabhasa-uvagahiyAI bibboya-vilasiyANi ya vihasiya-sakaDakkhadidi-nissasiya-maliya-uvalaliya-thiya-gamaNa-paNayakhijjiya-pasAiyANi ya saramANe rAgamohiyamatI avase kammavasagae avayakkhai maggato saviliyaM // tae NaM jiNarakkhiyaM samuppaNNakaluNabhAvaM maccu-galatthalla-NolliyamaI avayakvaMtaM taheva javakhe u selae jANiUNa saNiyaM-saNiyaM uvihada niyagapiTThAhi vigayasattha / / tae NaM sA rayaNadIvadevayA nissaMsA kaluNaM jiNarakkhiyaM sakalasA selagapiTTAhi ovayaMta--'dAsa ! mao' si tti jaMpamANI apattaM sAgarasalilaM geNhiya bAhAhi ArasaMtaM, ur3adaM umvihai aMbaratale, ovayamANaM ca maMDalaggeNa paDicchittA nIlappala-gavalagaliya-ayasikusumappagAseNa asivareNa khaMDAkhaMDi karei, kaMrettA tattheva vilavamANaM tassa ya sarasa-vahiyassa ghettUNaM aMgamaMgAI saruhirAI ukkhittabali cauddisi karei, sA paMjalI pahiTThA // evAmeva samaNAuso ! jo amhaM niggaMtho vA niggaMthI vA Ayariya-uvajjhAyANaM aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaie samANe puNaravi mANussae kAmabhoge AsAyai patthayai pohei abhilassai, se NaM ihabhave ceva bahUNaM samaNANaM bahUNaM samaNINaM bahUNaM sAvayANaM bahUNaM sAviyANa ya holaNijje-jAva-cAurataM saMsArakatAraM bhujjo-bhujjo aNapariyaTrissai--jahA va se jinnrkkhie| gAhA chalio avayakkhaMto, nirAvayakkho gao abiggheNaM / tamhA pavayaNasAre, nirAvayakheNa bhaviyavvaM // 1 // bhoge avayakkhaMtA, paDaMti saMsArasAgare ghore| bhohiM niravayakkhA, taraMti saMsArakaMtAraM // 2 // jiNapAliyassa caMpAgamaNaM 558 tae NaM sA rayaNadIvadevayA jeNeva jiNapAlie teNeva uvAgacchai, bahUhi aNulomehi ya paDilomehi ya kharaehi ya mahurehi ya siMgArehi ya kaluNehi ya uvasaggehi jAhe no saMcAei cAlittae vA khobhittae vA vipariNAmittae vA tAhe saMtA taMtA paritaMtA niviNNA samANA jAmeva disi pAunbhUyA tAmeva disi paDigayA / / tae NaM se selae jakkhe jiNapAlieNa saddhi lavaNasamuI majhamajheNaM bIIvayai, vIIvaittA jeNeva caMpA nayarI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA caMpAe nayarIe aggujjANaMsi jiNapAliyaM par3hAo oyArei, oyAretA evaM vayAsI--esa NaM devANuppiyA! caMpA nayarI dIsai tti kaTu jiNapAliyaM Apucchai, ApucchittA jAmeva disi pAunbhUe tAmeva disi paDigae // tae NaM se jiNapAlie caMpaM nayari aNupavisai, aNupavisittA jeNeva sae gihe jeNeva ammApiyaro teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA ammApiUNaM royamANe kaMdamANe soyamANe tippamANe vilabamANe jiNarakkhiya-vAtti nivedei / tae NaM jiNapAlie ammApiyaro mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNeNa sa royamANA kaMdamANA soyamANA tippamANA vilavamANA bahUI loiyAI mayakiccAI kareMti, karetA kAleNaM vigayasoyA jAyA / tae NaM jiNapAliyaM aNNayA kayAi suhAsaNavaragayaM ammApiyaro evaM vayAsI--kahaNNaM puttA! jiNarakkhie kAlagae ? tae NaM se jiNapAlie ammApiUNaM lavaNasamuddotAraM ca kAliyavAya-saMmucchaNaM ca poyavahaNa-vittiM ca phalahakhaMDa-AsAyaNaM ca rayaNadIvuttAraM ca rayaNadIvadevayAgiNhaNaM ca bhogavibhUiMca rayaNadIvadevayA-AghayaNaM ca sUlAiyapurisadarisaNaM ca selagajakkha-AruhaNaM ca rayaNadIvadevayA-uvasaggaM ca jiNarakkhiyavAttiM ca lavaNasamuddauttaraNaM ca caMpAgamaNaM ca selagajakkhaApucchaNaM ca jahAbhUyamavitahamasaMdiddhaM parikahei // tae NaM se jiNapAlie appasoge-jAe-jAva-vipulAI bhogabhogAiM bhuMjamANe viharai // Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe kAlasadhesiyapute 147 559 jiNapAliyassa pavvajjA teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre samausaDhe / jiNapAlie dhamma soccA pabvaie / egaarsNgvii| mAsiyAe saMlehaNAe appANaM jhosettA, Taii bhattAI aNasaNAe cheettA kAlamAse kAlaM kiccA sohamme kappe devattAe uvavaraNe / do sAgarovamAI tthiii| mahAvidehe vAse sijjhihii -jAva-savvadukkhANamaMtaM kaahii|| evAmeva samaNAuso ! jo amha niggaMtho vA niggaMthI vA Ayariya-uvajhAyANaM aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pamvaie samANe mANassae kAmabhoge no puNaravi AsAyai patthayai pohei, se NaM ihabhave ceva bahUNaM samagANaM bahUNaM samaNoNaM bahUNaM sAvayANaM bahUNaM sAvidhANa ya accaNijje-jAva-cAurataM saMsArakatAraM boIvaissai--jahA va se jinnpaalie||' NAyAdhammAkahAo su0 1 a-9 / 42. mahAvIratitthe kAlasavesiyaputte kAlAsavesiyassa cAujjAmadhammAo paMcamahavvaiyadhammauvasaMpajjaNA 560 tae NaM te the| bhagavaMto kAlAsabesiyaputtaM aNagAraM evaM vayAsI--sahAhi ajjo ! pattiyAhi ajjo ! roehi ajjo! se jaheyaM amhe vyaamo|| tae NaM se kAlAsavesiyaputte aNagAre there bhagavaMte baMdai namasai, vaMdittA, namaMsittA evaM vadAsI-icchAmi gaM bhaMte ! tumbhaM aMtie cAujjAmAo dhammAo paMca-mahabvaiyaM sapaDikkamaNaM dhamma uvasaMpajjitANaM vihritte| ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM kareha // tae NaM se kAlAsavesiyaputte aNagAre there bhagavate vaMdai nasai, vaMdittA namaMsittA cAujjAmAo dhammAo paMcamahavvaiyaM sapaDikkamaNaM dhamma uvasaMpajjittANaM viharati / tae NaM se kAlAsavesiyaputte aNagAre bahUNi vAsANi sAmaNNapariyAgaM pAuNai, pAuNittA jassaTTAe korai naggabhAva muMDabhAve aNhANayaM adaMtavaNayaM acchattayaM aNovAhaNayaM bhUmisejjA phalagasejjA kaTThasejjA kesaloo baMbhaceravAso paragharappaveso laddhAvaladdhI uccAvayA gAmakaMTagA bAvIsaM parisahovasaggA ahiyAsijjati, tamaTTha ArAhei, ArAhettA caramehi ussAsa-nIsAsehi siddha buddhe bhukke parinivvuDe savvadukkhappahINe // 561 bhaga0 za01, u09| 1. vRttikRtA samuddhatA nigamanagAthA jaha rayaNadIvadevI, taha etthaM aviraI mahApAvA / jaha lAhatthI vaNiyA, taha suhakAmA ihaM jIvA / / 1 / / jaha tehi bhIehi, diTTho AghAyamaMDale puriso / saMsAradukkhabhIyA, pAsaMti taheva dhammakahaM / / 2 / / jaha teNa tesi kahiyA, devI dukkhANa kAraNaM ghoraM / tatto ciya nitthAro, selagajakkhAu nannato / / 3 / / taha dhammakahI bhavvANa, sAhae diTThaaviraisahAvA / heubhUyA, visayA virayaMti jIvANaM / / 4 / / sattANa duhattANaM saraNaM caraNaM jiNidapaNNattaM / ANaMdarUba-nivvANa-sAhaNaM taha ya daMsei / / 5 / / jaha tesi tariyabvo, ruhasamado taheva saMsAro / jaha tesi sagihagamaNaM, nivvANagamo tahA ettha / / 6 / / jaha selagapaTThAo, bhaTTho devIe mohiyamaI u / sAvaya-sahassapaurammi, sAyare pAvio nihaNaM / / 7 / / taha aviraIi naDio, caraNacuo dukkhsaavyaainnnno| nivaDai agAha-saMsAra-sAgaraM zaMtamavi kAlaM / / 8 / / jaha devIe akkhoho, patto saTThANa-jIviyasuhAI / taha caraNaThio sAhU, akkhoho jAi nimbANaM / / 9 / / Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43. mahAvIratitthe udae peDhAlaputte nAlaMdAe leve samaNovAsae 562 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe NAma Nayare hotthA--rithimiyasamiddhe, vaNNao-jAva-paDirUve // tassa NaM rAyagihassa Nayarassa bahiyA uttarapurathime disIbhAe, ettha NaM NAlaMdA NAmaM bAhiriyA hotthA--aNegabhavaNasayasaNNiviTThA pAsAdoyA-jAva-paDirUvA // tattha NaM NAlaMdAe bAhiriyAe leve NAmaM gAhAvaI hotthA--aDDhe-jAva-aparibhUe yAvi hotthA // se NaM leve NAma gAhAvaI samaNovAsae yAvi hotthA--abhigayajIvAjIve-jAva-NiggaMthie pAvayaNe hissaMkie NikkaMkhie Nivvitigicche laddhaTTha gahiya? pucchyi ? viNicchiyaTTha abhigayaTTha addhimijapemmANurAgaratte "ayamAuso ! NiggaMthe pAvayaNe aTTha ayaM parama? sese aNa?" Usiyaphalihe avaMguyaduvAre ciyattaMteura-paragharadArappavese cAuddasaTTamuddiTTapuNNamAsiNIsu paDipuNNaM posahaM samma aNupAlemANe samaNe NiggaMthe phAsuesaNijjeNaM asaNa-pANa-khAima-sAimeNa vattha-paDiggaha-kaMbala-pAyapuMchaNaNaM osahabhesajjeNaM pIDha-phalagasejjAsaMthAraeNaM paDilAbhamANe bahUhi sIlavvaya-guNa-veramaNa-paccakkhANa-posahovavAsehiM ahApariggahiehiM tavokammehi appANaM bhAvamANe vihri|| levassa udagasAlAe samIve goyamavihAro 563 tassa NaM levassa gAhAvaissa NAlaMdAe bAhiriyAe uttarapurathime disibhAe, ettha NaM sesadaviyA NAma udagasAlA hotthA--aNega khaMbhasayasaNNiviTThA pAsAdIyA-jAva-paDirUvA // tIse NaM sesadaviyAe udagasAlAe uttarapurathime disibhAe, ettha NaM hatthijAme NAma vaNasaMDe hotthA--kiNhe0, vaNNao vaNasaMDassa // tassi ca NaM gihapadesaMsi bhagavaM goyame viharai, bhagavaM ca NaM ahe ArAmaMsi / / udagapeDhAlaputtassa paNhatthaM goyamasasIve AgamaNaM ahe NaM udae peDhAlaputte bhagavaM pAsAvaccijje NiyaMThe medajje gotteNaM jeNeva bhagavaM goyame teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA bhagavaM goyamaM evaM vayANI--"AusaMto! goyamA ! atthi khalu me kei padese pucchiyabve, taM ca me Auso ! ahAsuyaM ahAdarisiyameva viyAgarehi // " savAyaM bhagavaM goyame udayaM peDhAlaputtaM evaM vayAsI--"aviyAi Auso! soccA Nisamma jaannissaamo||" udagapeDhAlaputtassa samaNovAsagapaccakkhANavisae poho 565 savAyaM udae peDhAlaputte bhagavaM goyama evaM vayAsI-- "AusaMto! goyamA! atthi khala kammAraputtiyA NAma samaNA NiggaMthA tumhAgaM pavayaNaM pavayamANA gAhAvaI samaNovAsagaM uvasaMpaNNaM evaM paccakkhAti--'NaNNattha abhijogaNaM, gAhAvai-coraggahaNa-vimokkhaNayAe tasehiM pANehi NihAya daMDaM / ' evaM NhaM paccakkhaMtANaM duppaccakkhAyaM bhavai / evaM NhaM paccakkhAvemANANaM dupaccakkhAviyaM bhavai / evaM te paraM paccavakhAvemANA aiyaraMti sayaM paiNNaM / kassa NaM taM he| saMsAriyA khalu pANA-- thAvarA vi pANA tasattAe paccAyati / tasA vi pANA thAvarattAe paccAyati / thAvarakAyAo bippamuccamANA tasakAyaMsi uvavajjaMti / tasakAyAo vippamuccamANA thAvarakAyaMsi uvavajjati / Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe udae peDhAlaputte 149 tesi ca NaM thAvarakAsi uvavaNNANaM ThANameyaM ghattaM / evaM NhaM paccakkhatANaM supaccakkhAyaM bhvi| evaM haM paccakkhAvemANANaM supaccakkhAviyaM bhavai / evaM te paraM paccakkhAvemANA NAiyaraMti sayaM paiNNaM--'NaNNattha abhijogaNaM, gAhAvai-coraggahaNa-vimokkhaNayAe tasabhUehi pAhi NihAya dNddN|' evaM sai bhAsAe parikamme vijjamANe je te kohA vA lohA vA paraM paccakkhAvaiti / ayaM pi No uvaese ki No NeyAue bhavai? avi yAiM Auso! goyamA! tubbhaM pi eyaM evaM roya?" bhagavao goyamassa uttaraM 566 savAyaM bhagavaM goyame udayaM peDhAlaputtaM evaM vayAsI--"AusaMto! udagA ! No khalu amhaM eyaM evaM royai-je te samaNA vA mAhaNA vA evamAikkhaMti, evaM bhAseMti, evaM paNNaveti, evaM parUveti No khalu te samaNA vA NiggaMthA vA bhAsaM bhAsaMti, aNutAviyaM khalu te bhAsaM bhAsaMti, abbhAikkhaMti khalu te samaNe samaNovAsae vaa| jehiM vi aNNehi pANehi-jAva-sattehi saMjamayaMti tANi vi te anbhaaikkhNti| kassa gaM taM he? saMsAriyA khalu pANA-- tasA vi pANA thAvarattAe paccAyati / thAvarA vi pANA tasattAe paccAyati / tasakAyAo vippamuccamANA thAvarakAyaMsi uvavajjati / thAvarakAyAo vippamuccamANA tasakAryasi uvavajjati / tesi ca NaM tasakAyaMsi uvavaNNANaM ThANameyaM adhattaM // " udagapeDhAlaputtassa paDipaNho 567 savAyaM udae peDhAlaputte bhagavaM goyama evaM vayAsI--"kayare khalu AusaMto! goyamA ! tubbhe vayaha tasapANA tasA Au aNNahA ?" 'tasabhUyA pANA tasA tasA pANA tase' tti ekaTraiti goyamavayaNaM 568 savAyaM bhagavaM goyame udayaM peDhAlaputtaM evaM vayAso--"AusaMto ! udagA ! je tubbhe vayaha tasabhUyA pANA tasA te vayaM vadAmo tasA pANA tasA / je vayaM vayAmo tasA pANA tasA te tubbhe vadaha tasabhUyA pANA tasA / ee saMti duve ThANA tullA egtttthaa| kimAuso! ime bhe suppaNIyatarAe bhavai--tasabhUyA pANA tasA? ime bhe duppaNIyatarAe bhavai--tasA pANA tasA? tao egamAuso! palikosaha, ekkaM abhiNaMdaha / ayaM pi bhe uvaese No NeyAue bhavai / bhagavaM ca NaM udAhu--saMtegaiyA maNussA bhavaMti, tesi ca NaM evaM vRttapuvvaM bhavai--No khalu vayaM saMcAemo muMDA bhavittA aga.rAo aNagAriyaM pavvaittae / vayaM NaM aNupuTavaNaM gottassa lississAmo / te evaM saMkhasAti-"NaNNattha abhijogeNaM gAhAvai-coragahaNa-vimokkhaNayAe tasehi pAhi NihAya daMDaM" / taM pi tesiM kusalameva bhavai / / tasA vi vuccaMti tasA tasasaMbhArakaDeNaM kammuNA, NAmaM ca NaM abbhuvagayaM bhavai / tasAuyaM ca NaM palikkhINaM bhavai, tasakAyaTThiiyA te te tao AuyaM vippajahaMti, te tao AuyaM vippajahittA thAvarattAe paccAyati / thAvarA vi buccaMti thAvarA thAvarasaMbhArakaDeNaM kammaNA, NAmaM ca NaM abbhutagayaM bhavai / thAvarAuyaM ca NaM palikkhINaM bhavai, thAvarakAyaTTiiyA te tao AuyaM vippajahaMti, te tao AuyaM vippajahittA bhujjo pAraloiyattAe paJcAyati / te pANA vi buccaMti, te tasA vi vuccaMti, te mahAkAyA, te ciraTThiiyA / / udagapeDhAlaputtassa sapakkha-ThAvaNA savAyaM udae peDhAlaputte bhayavaM goyama evaM vayAsI-'AusaMto! goyamA ! Natthi NaM se kei pariyAe jaMsi samaNovAsagassa 'egapANAe vi daMDe nnikkhite| kassa NaM taM heGa ? saMsAriyA khalu pANA-- thAvarA vi pANA tasattAe paccAyati / Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 dhammakahANuoge dutIyo baMdhI tasA vi pANA thAvarattAe paccAyati / thAvarakAyAo vippamuccamANA savve tasakAryasi uvavajjati / tasakAyAo vippamuccamANA sabve thAvarakAyaMsi uvavajjati / tesi ca NaM thAvarakAyaMsi uvavaNNANaM ThANameyaM dhattaM // ' 570 bhagavao goyamassa paccuttaraM savAyaM bhagavaM goyame udayaM peDhAlaputtaM evaM vayAsI--'No khalu Auso! asmAka vattabvaeNaM tubhaM ceva aNuppavAeNaM atthi NaM se pariyAe je NaM samaNovAsagassa savvapANehi-jAva-savvasattehi daMDe Nikkhitte bhavai / kassa NaM taM heuM? saMsAriyA khalu pANA-- tasA vi pANA thAvarattAe paccAyati / thAvarA vi pANA tasattAe paccAyati / tasakAyAo vippamuccamANA savve thAvarakAyaMsi uvavajjaMti / thAvarakAyAo vippamuccamANA savve tasakAyaMsi uvavajjati / tesi ca NaM tasakAyaMsi uvavaNNANaM ThANameyaM aghattaM / te pANA vi vuccaMti, te tasA vi vuccaMti, te mahAkAyA, te ciradviiyA / te bahuyaragA pANA jehi samaNovArAgarasa supaccakkhAyaM bhavada / te appayaragA pANA hi samaNovAsagassa apaccakkhAyaM bhavai / se mahayA tasakAyAo uvasaMtassa uvaTTiyassa paDivirayassa jaMNaM tunne vA aNNo vA evaM vayaha--'Natthi NaM se kei pariyAe jaMsi jaMsi samaNovAsagassa egapANAe vi daMDe nnikkhiteN'| ayaM pi bhe udaese No NeyAue bhavai / 571 samaNadiLaMto bhagavaM ca NaM udAhu NiyaMThA khalu pucchyivvA--AusaMto! NiyaMThA ! iha khalu saMtegaiyA maNussA bhavaMti / tesi ca NaM evaM vRttapuvvaM bhavai--je ime muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaittA, eesi NaM AmaraNaMtAe daMDe Nikkhitte / je ime agAramAvasaMti, eesi NaM AmaraNaMtAe daMDe No Nikkhitte / keI ca NaM samaNe-jAva-vAsAI caupaMcamAiM chahasamAI appayaro vA bhujjayaro vA desaM dUijjittA agAraM vaejjA? haMtA vaejjA / tassa NaM tamagAratthaM vahamANassa se paccakkhANe bhagge bhavai ? No iNa? smtttth| evameva samaNovAsagassa vi tasehi pAhi daMDe Nikkhite, thAvarehi pANehi daMDe No Nikkhitte / tassa NaM taM thAvarakAyaM vahamANassa se paccakkhANe No bhagge bhavai / sevamAyANaha NiyaMThA ! sevamAyANiyavvaM / / 572 bhagavaM ca NaM udAhu NiyaMThA khalu pucchiyavvA--AusaMto! NiyaMThA ! iha khalu gAhAvaiNo vA gAhAvaiputtA vA tahappagArehi kulehi Agamma dhammassavaNavattiyaM uvasaMkamejjA ? haMtA uvasaMkamajjA / tesi ca NaM tahappagArANaM dhamme Aikkhiyavve ? haMtA Aikkhiyabve / ki te tahappagAraM dhamma soccA Nisamma evaM vaejjA--iNameva NiggaMthaM pAvayaNaM saccaM aNutaraM kevaliyaM paDipuNNa NeyAuyaM saMsuvaM sallakattaNaM siddhimaggaM muttimaggaM NijjANamaggaM NivvANamaggaM avitahaM asaMdiddhaM savvadukkhappahINamaggaM / ettha ThiyA jIvA sijhaMti bumati muccaMti pariNivvaMti sabvadukkhANamaMtaM kareMti / imANAe tahA gacchAmo tahA ciTThAmo tahA NisIyAmo tahA tuyaTTAmo tahA bhuMjAmo tahA bhAsAmo tahA abbhuTTha mo tahA uTThAe udRttA pANANaM-jAva-sattANaM saMjameNaM saMjamAmo ti vaejjA? haMtA vaejjA / ki te tahappagArA kappaMti pavAvettae ? haMtA kappati / Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe udaya peDhAlaputte kiM te tahappagArA kappaMti muMDAvettae ? haMtA kappaMti / ki te hatyArA kati velae? haMtA kati kiM te tahappagArA kaMppaMti ubaTTAvettae ? haMtA kappaMti / sesiNaM sahayagArANaM savyAhi-jAte ? haMtA / leNaM eyAye vihAreNaM viharamANA - jAva- vAsAI capaMcamAI chaTsamAI vA apyavaro vA bhujjavaro vA desaMjitA agAraM vaejjA ? haMtA vaejjA / tarasaNaM savvapANehiM savvasatteha daMDe Nikkhite ? No iNaTThe samaTThe / 1 se je se jIve jassa pareNaM savvapANehi-jAba-sambasaha baMDe No nidhi se je se jIye jasta AreNaM savvapApaha jAyasava sarlAhi daMDe No nikle se je se jobe jassa dANi savvapANehi jAya savvataroha baMDe jo Nikkhite bhavai pareNa assaMjae, ANaM jae, vaannije| assaMjayatsa NaM savvapAhi jAya-sayasahi yaMNo cikkhise bhaya sevamAyAha niyaMhA NiyaH // sevamAyA 573 bhagavaM ca NaM udAhu NiyaMThA khalu pucchyivvA -- AusaMto ! niyaMThA ! iha khalu parivvAyayA vA parivvAiyAo vA aNNayare hito tityatahata Agamma dhammassavaNavattiyaM uvasaMkamejjA ? haMtA uvasaMka mejjA / kiM tesi tahappagArANaM dhamme Aikkhiyavve ? haMtA Aikkhiyavve / kiM te tahapagAraM dhammaM soccA Nisamma evaM vaejjA -- iNameva NiggaMtha pAvayaNaM saccaM aNuttaraM kevaliyaM paDipuNNaM NeyAuyaM saMsuddhaM sallaka taNaM siddhimatiyAM pijjANamana gilvANama avitahaM asaMdiddhaM sabakyappaNama / etya diyA jovA siti bujAMti mucvaMti pariNiti savvANamaMta kareti / imAgAe tahA gacchAmo sahA vidvAmo tahA jisIyAmo tahA tupaTTAmo lahA muMjAmo tahA bhAtAmo tahA amo tahA uDAe utA pANAnaM bhUSANaM jIvANaM satANaM saMgameNaM saMjamAma liyA? haMtA bnaa| kiM te tahappagArA kappaMti pavvAvettae ? haMtA kappaMti / ki te tahaNaNArA paMti muMDAveta ? haMtA kati ki te tayavArA kati sikkhAveta ? haMtA kyNti| ki te hayagArA kAMti udvAveta ? haMtAka kiM te tahappagArA kappaMti saMbhuMjittae ? haMtA kappaMti / 151 te NaM eyArUveNaM vihAreNaM viharamANA - jAva- vAsAI caupaMcamAI chaddasamAI vA appayaro vA bhujjayaro vA desaM dUijjitA agAraM vaejjA ? haMtA vaejjA / te NaM tapagArA kappaMti sabhuMjittae ? No iNa sama / sejese jIne pare mo kampyaMti saMbhuMjitae / se je se jIve je AreNaM kappaMti saMbhuMjittae / se je se jIne je imANi No kappaMti sNbhujie| pareNaM assama, AreNaM samaNe, ivANi astamaNe asamagaM saddhi No kappaMti samA nimArNa saMjita sevamAvAha niyaMA sevamAyANipathyaM / / paccakkhANassa visaya uvadaMsaNaM 574 bhagavaM ca NaM udAhu-- niyaMThA khalu pucchiyavvA -- AusaMto ! NiyaMThA ! iha khalu saMtegaiyA samaNovAsagA bhavaMti / tesi ca NaM evaM vRttapukhaM bhavaigo khalu vayaM saMcAemo muMDA bhavitA agArAo aNagAriyaM pavvaittae vayaM NaM cAumuddiSNamAsinI paDipuS posahaM sammaM anupAlemANA viharissAmo dhUlagaM pANAivAvaM paccarakhA islAmo-jAda pUla pariyahaM paccakhAistA mo icchAparimANaM karismAbho duvihaM tiviheNaM / mA khalu mamaTThAe kiMci vi kareha vA kAraveha vA tattha vi paccakkhAi sAmo / te NaM abhoccA apiccA asiittA AsaMdI peDhayAo paccoruhittA te taha kAlagayA ki vattavvaM siyA ? sammaM kAlagaya tti vattadhvaM siyA / Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 dhammAge dutIyo vI te pANA vi vuccaMti, te tasA vi buccaMti, te mahAkAyA, te ciradviiyA / te bahutaragA pANA jahiM samaNovAsagassa supaccakhAyaM bhavai / te apparagA pANA jahi samaNobAsagassa apaccakkhAyaM bhavai / se mahayA tasakAyAo uvasaMtassa uvaTTiyassa paDivirayassa jaM NaM tumbhe vA aNNo vA evaM vayaha-- " Natthi NaM se kei pariyAe jaMsi samaNobAsagassa egapANAe vi daMDe Nikkhitte / " ayaM pi bhe ubaese No yAue bhavai / / - 575 bhagavaM ca NaM udAhu niyaMThA khalu pucchiyavvA -- AusaMto ! niyaMThA ! iha khalu saMtegaiyA samaNovAsagA bhavaMti / tesi ca NaM evaM vuttapuSyaM bhavado varSa saMcAeko muMDA bhavitA avArA agagAriyaM pacAemo sAunamA sinI paDipuNNaM posahaM sammaM aNupAlemANA viharittae / vayaM NaM apacchimamA raNaMtiyasaMlehaNa jhUsaNAjhUsiyA bhattapANapaDiyAikkhiyA kAlaM traikhamANA viharistAma / savvaM pANAivAyaM paccakkhAissAmo, evaM savvaM musAvAyaM savvaM adiNNAdANaM savvaM mehuNaM savvaM pariggahaM pacakhAissamo tivihaM tivimA khalu mamA kici vi kareha yA kAraveha thA karate samajANeha vA tatva vi paccakhAissAmA / te NaM abhoccA apiccA asiNAittA AsaMdIpeDhiyAo paccoruhittA te taha kAlagayA ki vattavvaM siyA ? sammaM kAlagaya tti vattavvaM siyA / te pANA vi buccaMti, te tasA vi buccaMti, te mahAkAyA, te ciraTTiiyA / te bahutaragA pANA jehiM samaNovAsagassa supaccakkhAyaM bhavai / te appayaragA pANA jehiM samaNovAsagassa apaccakkhAyaM bhavai / se mahayA tasakAyAo uvasaMtassa uvaTThiyassa paDivirayassa jaM NaM tubbhe vA aNNo vA evaM vayaha-- " Natthi NaM se kei pariyAe jaMsi samaNovAsagasta egapANAe vi daMDe Nikkhitte / " ayaM pi bhe uvaese No yAue bhavai || -- 576 magaca udAhuyA mastA bhavaMti taM jahA- mahinchA mahAraMbhA mahAparivahA ahammiyA-jAya-adhameNa caiva diti kappemANA viharati, 'haNa' 'chiMda' 'bhida' vigatagA lohiyapANI caMDA ruddA khuddA sAhassiyA ukkaMcaNa-vaMcaNa mAyA jiyaDi-kUDa kavaDa- sAipaolA dussIlA duyayA paDivAgaMdA asA savAo pANAdavAyAo appaDiviravA jAvannIvAe saparAo appaDivirayA jAvajjIvAe, jehiM samaNovAsagassa AyANaso AmaraNaMtAe daMDe Nikkhite, te tao AugaM vippajahaMti, vippajahittA bhujjo sagamAdAe doggaigAmiNo bhavaMti / te pANA vi buccaMti, te tasA yi buccaMti, te mahAkAyA, te ciraTTiiyA / te bahutaragA pANA jehi samaNovAsagassa supaccakkhAyaM bhavai / te appayaragA pANA jehiM samaNovAsagassa apaccakkhAyaM bhavai / se mahayA tasakAyAo uvasaMtassa uvadviyassa paDivirayassa jaM NaM tumbhe vA agyo vA evaM vaya-"pari NaM se keMdra parivAra jaMti samAsasya egapAgAe jite" ayaM pi me ubaese yo vAue bhavai / / 577 bhagavaM ca NaM udAhu-- saMtegaiyA maNussA bhavaMti taM jahA -- aNAraMbhA apariggahA dhammiyA- jAva-dhammeNa caiva vitti kappemANA viharaMti susIlA suvvA supaDiyANaMdA susAhU / savvAo pANAivAyAo paDivirayA jAvajjIvAe jAva-savvAo pariggahAo paDivirayA jAe, hi samanovAgassa AyANato AmaraNaMtAe baMDe gitivii sagamAyAe soggaigAmiNo bhavaMti / paNa tasA vi yuvaMti te mahAkAvA, te viradivA te bahutaramA pAgA jehi samaNobAsagarasa suparacA va 2 te apayaragA pANA jehi samaNovAsagassa apaccakkhAyaM bhavai / se mahayA tasakAyAo uvasaMtassa uvaTTiyassa paDivirayassa jaM NaM tumbhe vA aNNo vA evaM vayaha-- " Natthi NaM se kei pariyAe jaMsi samaNovAsagassa egapANAe vi daMDe Nikkhitte / " ayaM pi me uvaese No yAue bhavai / / 578 bhagavaM ca NaM udAhu -- saMtegaiyA manussA bhavaMti taM jahA -- appicchA appAraMbhA appapariggahA dhammiyA- jAva-dhammeNa caiva vitti kappebhASA vihati susIlA sunyA suppaDiyAdA musAhU egaccAo pANAibAbAo paDidirayA jAvajjIvAe, egacAo aDiriyA / -jAegA parihAo pativiravAjAvarajIvAe emAo] apadiviramA jehi samAsadasya AyANasI AmaraNaMtAe te to Aja vihati vihitA te tI jI sagamAdAe somAigrAmiNo bhavati / daMDe te pANAviti te tathAvi vaMti te mahAkAyA, te cir3iyA te bahutaragA pANA jehi samayocAsaha sucavA] bhava / te appayaragA pANA jehiM samaNovAsagassa apaccakkhAyaM bhavai / se mahayA tasakAyAo uvasaMtassa uvadviyassa paDivirayassa jaM NaM tubhe vA aNNo vA evaM vayaha-- " Natthi NaM se kei pariyAe jaMsi samaNovAsagassa egapANAe vi daMDe Nikkhite / " ayaM pi bhe ubaese No NeyAue bhavai || Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe udaya peDhAlaputte 153 579 bhagavaM ca NaM udAhu-saMtegaiyA maNussA bhavaMti, taM jahA--AraNiyA AvasahiyA gAmaMtiyA kaNhuIrahassiyA--jehi samaNovAsagassa AyANaso AmaraNaMtAe daMDe Nikkhitte bhavai--No bahusaMjayA No bahupaDivirayA savvapANabhUyajIvasattehi appaNA saccAmosAiM evaM biuMjaMti--ahaM Na hatabbo aNNe hatabvA, ahaM Na ajjAveyavvo aNNe ajjAveyavvA, ahaM Na parighetavvo aNNe parighetabvA, ahaMNa paritAveyavvo aNNe paritAveyavvA, ahaM Na uddaveyavvo aNNe uddveyvvaa| evAmeva te itthikAmehi macchiyA giddhA gaDhiyA ajjhovavaNNA -jAva-vAsAI caupaMcamAiM chahasamAI appayaro vA bhujjayaro vA bhujitu bhogabhogAI kAlamAse kAlaM kiccA aNNayarAiM AsuriyAI kibbisiyAiM ThANAI uvavattAro bhavaMti / tao vi vippamuccamANA bhujjo elabhUyattAe tamorUvattAe paccAyati / te pANA vi vuccaMti, te tasA vi vuccaMti, te mahAkAyA, te ciraTTiiyA / te bahutaragA pANA jehiM samaNovAsagassa supaccakkhAyaM bhavai / te appayaragA pANA jehi samaNovAsagassa apaccakkhAyaM bhavai / se mahayA tasakAyAo uvasaMtassa uvaTThiyassa paDivirayasta jaMNaM tumbhe vA aNNo vA evaM vayaha--"Natthi NaM se kei pariyAe jaMsi samaNovAsagassa egapANAe vi daMDe nnikkhitte"| ayaM pi bhe uvaese No NeyAue bhvi|| bhagavaM ca NaM udAhu--saMtegaiyA pANA dIhAuyA, jehi samaNovAsagassa AyANaso AmaraNaMtAe daMDe Nikkhitte bhavai / te puvAmeva kAlaM kareMti, karettA pAraloiyattAe paccAyati / te pANA vi vuccaMti, te tasA vi vuccaMti, te mahAkAyA, te ciriTTiiyA, te dohaauyaa| te bahuyaragA pANA jehi samaNovAsagassa supaccakkhAyaM bhavai / te appayaragA pANA jehi samaNovAsagassa apaccakkhAyaM bhavai / se mahayA tasakAyAo uvasaMtassa uvaTTiyassa paDivirayassa jaMNaM tubbhe vA aNNo vA evaM vayaha--"Natthi NaM se kei pariyAe jaMsi samaNovAsagassa egapANAe vi daMDe nnikkhitte|" ayaM pi bhe uvaese No NeyAue bhavai // 581 bhagavaM ca NaM udAhu--saMtegaiyA pANA samAuyA, hiM samaNovAsagassa AyANaso AmaraNaMtAe daMDe Nikkhitte bhavai / te samameva kAlaM kareMti, karettA pAraloiyattAe paccAyati / te pANA vi vuccaMti, te tasA vi vuccaMti, te mahAkAyA, te samAuyA / te bahuyaragA pANA jehi samaNovAsagassa supaccakkhAyaM bhavai / te appayaragA pANA jehi samaNovAsagassa apaccakkhAyaM bhavai / se mahayA tasakAyAo uvasaMtassa uvaTThiyassa paDivirayassa jaM NaM tumbhe vA aNNo vA evaM vayaha-"Natthi NaM se kei pariyAe jaMsi samaNovAsagassa egapANAe vi daMDe nnikkhitte|" ayaM pi bhe uvaese No NayAue bhavai // 582 bhagavaM ca NaM udAhu--saMtegaiyA pANA appAuyA, jehi samaNovAsagassa AyANaso AmaraNaMtAe daMDe Nikkhitte bhvi| te puvAmeva kAlaM kareMti, karetA pAraloiyattAe paccAyati / te pANA vi vuccaMti, te tasA vi vuccaMti, te mahAkAyA, te appAuyA / te bahuyaragA pANA jehi samaNovAsagassa supaccakkhAyaM bhavai / te appayaragA pANA jehi samaNovAsagassa apaccakkhAyaM bhavai / se mahayA tasakAyAo uvasaMtassa uvaTTiyassa paDivirayassa ja NaM tumbhe vA aNNo vA evaM vayaha--"Natthi NaM se kei pariyAe jaMsi samaNovAsagassa egapANAe vi daMDe nnikkhitte|" ayaM pi bhe ubaese No NeyAue bhvii|| 583 NavabhaMgehiM paccakkhANassa visaya-uvadasaNaM bhagavaM ca NaM udAhu--saMtegaiyA samaNovAsagA bhavaMti / tesi ca NaM evaM vRttapudhvaM bhavai-- No khalu vayaM saMcAebho muMDA bhavittA agArAo aNagAriyaM pvvitte| No khalu vayaM saMcAemo cAuddasaTTamuddiTThapuNNamAsiNIsu paDipuNNaM posahaM aNupAlittae / No khala vayaM saMcAemo apacchimamAraNaMtiyasaMlehaNAbhUsaNAjhUsiyA bhattapANapaDiyAikkhiyA kAlaM aNavakaMkhamANA bihritte| vayaM gaM sAmAiyaM desAvagAsiyaM--puratyA pAINaM paDINaM dAhiNaM udINaM etAvatAva savvapANehi-jAva-savvasattehiM daMDe Nikkhitte pANabhayajIvasahi khemaMkare ahmNsi| ghaka020 Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 dhammakahANuoge dutIyo khaMdho 1. tattha AreNaM je tasA pANA, jehi samaNovAsagassa AyANaso AmaraNatAe daMDe Nikkhitte, te tao Au vippajahaMti, vippajahitA tattha AreNaM ceva je tasA pANA, jehiM samaNovAsagassa AyANaso AmaraNaMtAe daMDe Nikkhitte, tesu paccAyaMti tehi samaNovAsagassa supaccakkhAyaM bhvi| te pANA vi vuccaMti, te tasA vi vuccaMti, te mahAkAyA, te cirttttiiyaa| te bahutaragA pANA jehi samaNovAsagassa supaccakkhAyaM bhavai / te appayaragA pANA jehi samaNovAsagassa apaccakkhAyaM bhavai / se mahayA tasakAyAo uvasaMtassa uvaTTiyassa paDivirayasta jaMNaM tumbhe vA aNNo vA evaM vayaha-"Natthi NaM se kei pariyAe jaMsi samaNovAsagassa egapANAe vi daMDe nnikkhitte|" ayaM pi bhe uvaese No NeyAue bhvi| 2. tattha AreNaM je tasA pANA, jehi samaNovAsagassa AyANaso AmaraNaMtAe daMDe Nikkhitte, te tao AuM vippajahaMti, vippajahittA tattha AreNaM ceva je thAvarA pANA, jehi samaNovAsagassa aTThAe daMDe aNikkhitte, aNaTThAe daMDe Nikkhite, tesu paccAyati / tehi samaNovAsagassa aTThAe daMDe aNikkhitte aNaTThAe daMDe nnikkhite| te pANA vi vuccaMti, te tasA vi vuccaMti, te mahAkAyA, te cirraattuiyaa| te bahutaragA pANA jehi samagovAsagassa supaccakkhAyaM bhavai / te appayaragA pANA jehi samaNovAsagassa apaccakkhAyaM bhavai / se mahayA tasakAyAo uvasaMtaspta uvaTThiyassa paDivirayassa jaMNaM tumbhe vA aNNo vA evaM vayaha-"Natthi NaM se kei pariyAe jaMsi samaNovAsagasta egapANAe vi daMDe Nikkhitte / " ayaM pi bhe uvaese No NeyAue bhvi| 3. tatya AreNaM je tasA pANA, jehi samaNovAsagassa AyANaso AmaraNaMtAe daMDe Nikkhitte, te tao AuM vippajahaMti vippajahitA tattha pareNaM ceva je tasA thAvarA pANA, jehi samaNobAsagassa AyANaso AmaraNaMtAe daMDe Nikkhitte, tesu paccAyati / tehi samagovAsagassa supaccakkhAyaM bhvi| te pANA vi vuccaMti, te tasA vi buccaMti, mahAkAyA, te ciraTTiiyA / te bahutaragA pANA jehi samaNovAsagassa supaccakkhAyaM bhvh| te appayaragA pANA jehi samaNovAsagasta apaccakkhAyaM bhavai / se mahayA tasakAyAo uvasaMtassa uvaTTiyassa paDivirayassa jaNaM tumbhe vA aNNo vA evaM vayaha--"Natthi NaM se kei pariyAe jaMsi samaNovAsagassa egapANAe vi daMDe nnikkhitte|" ayaM pi bhe uvaese No NeyAue bhavai / / 4. tattha AreNa je thAvarA pANA, jehi samaNovAsagassa aTThAe daMDe aNikkhitte aNaTThAe daMDe Nikkhite, te tao AuM vippajahaMti, vippajahittA tattha AreNaM ceva je tasA pANA, jehiM samaNovAsagassa AyANaso AmaraNaMtae daMDe Nikkhitte, tesu paccAyati / tehi samaNovAsagassa supaccakkhAyaM bhavai / te pANA vi buccaMti, te tasA vi vuccaMti, se mahAkAyA, te ciraTiiyA / te bahuyaragA pANA jehi samaNovAsagassa supaccakkhAyaM bhavai / te appayaragA pANA jehi samaNovAsagassa apaccakkhAyaM bhvi| se mahayA tasakAyAo uvasaMtassa uvaTTiyassa paDivirayassa jaMNaM tunbhe vA aNNo vA evaM vayaha--"Natthi NaM se kei pariyAe jaMsi samaNovAsagassa egapANAe vi daMDe nnikkhitte|" ayaM pi bhe uvaese No NeyAue bhbi| 5. tattha AreNaM je thAvarA pANA, jehi samaNovAsagassa aTThAe daMDe aNikkhitte aNaTTAe daMDe Nikkhite, te tao Au vippajahaMti, vippajahitA te tattha AreNaM ceva je thAvarA pANA, jehi samaNovAsagasta aTThAe daMDe aNikkhitte aNaTThAe daMDe Nikkhitte, tesu paccAyati / tehi samaNovAsagassa aTThAe daMDe aNikkhite aNaTThAe daMDe nnikkhitte| te pANA vi vaccaMti, te tasA vi vuccaMti, te mahAkAyA, te ciradiiyA / te bahuyaragA pANA jehi samaNovAsagassa supaccakkhAyaM bhavai / te appayaragA pANA jehi samaNovAsagassa apaccakkhAyaM bhavai / se mahayA tasakAyAo uvasaMtassa ubaTThiyassa paDivirayassa jaM NaM tubbhe vA aNNo vA evaM vayaha--"Natthi NaM se kei pariyAe jaMsi samaNovAsagassa egapANAe vi daMDe nnikkhitte|" ayaM pi bhe ubaese No NeyAue bhavai / 6. tattha pareNaM je thAvarA pANA, jehi samaNovAsagassa aTTAe daMDe aNikkhitte aNaTThAe daMDe Nikkhitte, te tao AuM viSpajahaMti, vippajahittA tattha pareNaM ceva je tasA thAvarA pANA, jehi samaNovAsagasta AyANaso AmaraNaMtAe daMDe Nikkhitte, tesu paccAyati / tehi samaNovAsagassa supaccakkhAyaM bhavai / te pANA vi buccaMti, te tasA vi vuccaMti, te mahAkAyA, te ciraTTiiyA / te bahuyaragA pANA jehi samaNovAsagassa supaccakkhAyaM bhavai / te appayaragA pANA jehi samaNovAsagassa apaccakkhAyaM bhavai / se mahayA tasakAyAo uvasaMtassa uTTiyassa paDivirayassa Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe udaya peDhAlaputte 155 jaMNaM tubbhe vA aNNo vA evaM vayaha-- " Natthi NaM se kei pariyAe jaMsi samovAgassa egapANAe vi daMDe Nikkhitte / " ayaM pi bha uvaese No NeyAue bhavai / 7. tattha pareNaM je tasthAvarA pANA, jehiM samaNovAsagassa AyANaso AmaraNaMtAe daMDe Nikkhitte, te tao AuM vippajahaMti, vippajahittA tattha AreNaM je tasA pANA, jahi samaNovAsagassa AyANaso AmaraNaMtAe daMDe Nikkhitte, tesu paccAyaMti / tehi samaNovAsagasta supaccavakhAyaM bhavai / 585 te pANAvi buccati, te tasA vi buccaMti, te mahAkAyA, te ciraTThiiyA / te bahuyaragA pANA jehiM samaNovAsagasta supaccakkhAyaM bhavai / te appayaragA pANA jahi samaNovAsagassa apaccakkhAyaM bhavai / se mahayA tasakAyAo uvasaMtassa uvadviyassa paDivirayassa jaM gaM tumbhe vA aNNo vA evaM vayaha-- " Natthi NaM se kei pariyAe jaMsi samaNovAsagassa egapANAe vi daMDe Nikkhitte / " ayaM pi uvaese No NeyAue bhavai / 8. tattha pareNaM je tasathAvarA pANA jehiM samaNovAsagassa AyANaso AmaraNaMtAe daMDe Nikkhitte, te tao AuM vippajahaMti, vippajahitA tatya AreNaM jaM bhAyarA pANA, jahi samagovAsagassa aTThAe daMDe agikhite agadvAe daMDe nikkhile, te pacAyati / tehi samaNobAsassA bhava / te pANA vi vaccaMti, te tasA vi vaccaMti, te mahAkAyA, te ciraTThiiyA / te bahuyaragA pANA jahi samaNovAsagasta supaccakkhAyaM bhavai / te apparagA pANA jehiM samaNovAsagassa apaccakkhAyaM bhavai / se mahayA tasakAyAo uvasaMtassa uvadviyassa paDivirayassa jaM NaM tunbhe vA aNNo vA evaM vayaha-- " Natthi NaM se kei pariyAe jaMsi samaNovAsagassa egapANAe vi daMDe Nikkhite / "ayaM pi bhe uvaese No NeyAue bhavai / 9. tattha pareNaM je tasathAvarA pANA, jehiM samaNovAsagassa AyANaso AmaraNaMtAe daMDe Nikkhite, te tao AuM vippajahaMti, vippajahittA te tattha pareNaM ceva je tasathAvarA pANA, jehiM samaNovAsagassa AyANaso AmaraNaMtAe daMDe Nikkhite, tesu paccAyati / tehiM samaNovAsagassa supaccavakhAyaM bhavai / te pANA vi cvaMti se tasA vi cvaMti se mahAkAyA, te ciraDihavA se bahuvarayA pANA jehiM samagovAsagasva supavyavakhAyaM bhavai / te appayaragA pANA jehi samaNovAsagassa apaccakkhAyaM bhavai / se mahayA tasakAyAo uvasaMtasta uvaTThiyassa paDivirayassa jaM NaM tumbhe vA aNNo vA evaM vayaha-- " Natthi NaM se kei pariyAe jaMsi samaNovA sagassa egapANAe vi daMDe Nikkhite / " ayaM pi bha uvaese No NeyAue bhavai / / tasa-yAvara pANANaM avvocchittI 584 bhagavaM ca NaM udAhu--Na eyaM bhUyaM Na eyaM bhavvaM Na evaM bhavissaM jagaNaM--tasA pANA vocchijjihati thAvarA pANA bhavissaMti / thAvarA pANA vocchijjihati tasA pANA bhavissaMti / avocchiSNehi tasthAvarehi pANehi jaNNaM tubbhe vA aNNo vA evaM vadaha-" Natthi NaM se kei pariyAe jaMsi samaNovAsagassa egapANAe vi daMDe Nikkhitte / " ayaM pi me ubaese No NeyAue bhavai / / upasaMhAro bhagavaM ca NaM udAhu-- AusaMto ! udagA ! je khalu samaNaM vA mAhaNaM vA paribhAsai mitti maNNai AgamittA NANaM, AgamitA daMsaNaM, AgamittA caritaM pAvAnaM kammANaM akarAe se khalu paralogapatitAe ci je samaNaM vA mAhaNaM vA No paribhAsai mitti maNNai AgamittA NANaM, AgamittA daMsaNaM, AgamittA caritaM pAvANaM kammANaM akarAe se paralogavisuddhIe ci // tae NaM se udae peDhAlaputte bhagavaM goyamaM aNADhAyamANe jAmeva disi pAunbhUe tAmeva disi pahArettha gamaNAe || bhagavaM ca NaM udAha--AusaMto ! udagA ! je khalu tahArUvasta samaNassa vA mAhaNassa vA aMtie egamavi AriyaM dhammiyaM suvayaNaM soyA jisamma apaNo deva gumAe paDilehAe anuttaraM jogamapa bhie samANe so vi tAvataM AdAda parijAne baMba ries arers sammANei kalyANaM maMgalaM devayaM ceiyaM pajjuvAsai // Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 506 dhammakahANuoge dutIyo baMdho dAla bhaga godhanaM evaM vayAsI "eesi NaM bhaMte! padANaM pRthvi aNNAnavAe asvaNayAe abohIe ana bhigameNaM adidvANaM asnupAnaM amuvAnaM aviNNAyANaM aNindAnaM abogaDANaM ayogAnaM aNisidvAnaM abhivRdvANaM aNuvahAripANaM eyama go sahahi No pattiyaM No rohaye / eesi NaM bhaMte ! padANaM ehi jANayAe savaNayAe bohIe abhigameNaM diTThANaM suyANaM muyANaM viSNAyANaM NijjUDhANaM vogaDANaM bomA misidvANaM NivRdvANaM unadhAriyAgaM eyama sahAmi pattiyAmi roema evamevaM jahA gaM, tumbhe vadaha'" tae NaM bhagavaM goyame udagaM peDhAlaputtaM evaM vayAsI -- "saddahAhi NaM ajjo ! pattiyAhi NaM ajjo ! roehi NaM ajjo / evameyaM jahA NaM amhe vayAmo // " udayarasa cAjjAmadhammAo paMcamahavayagahanaM 587 se upara peDhAla bhagavaM gopamaM evaM bayAsI-icchAmi gaM bhaMte! tumaM aMtie pAuAmA dhammAo paMcamaha sakkimaNaM dhammaM uvasaMpajjittANaM viharitae // tae NaM bhagavaM goyame udagaM peDhAlaputtaM gahAya jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai / tae NaM se udae peDhAlaputte samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA baMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA evaM vayAsI -- "icchAmi NaM bhaMte ! tummaM aMtie bAunnamAja dhammAo paMcamahavayaM sapaDiskamaNaM dhammaM upasaMpajjittANaM bihrie|" ahAmuhaM devANupiyA ! mA padhiM karehi // tae NaM se udae peDhAlaputte samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie cAujjAmAo dhammAo paMcamahavvaiyaM sapaDikkamaNaM dhammaM uccasaMpavitANaM vihr| 44. mahAvIratitthe naMdIphalaNArya caMpAe dhaNatvAho 588 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM caMpA nAma nayarI hotthA / puNNabhadde ceie / jiyasattU rAyA // tatya NaM pAe naparIe dharma nAma thavA hotyA ajAba-aparie / sose NaM paMpAe navarIe uttarapuratvime disobhAe ahichatA nAma navarI hotyA-risthiniya samiAvaSNo // tatya NaM ahichatAe naparI kaNakeU nAma rAyA hotyA mayA0 baSNao // -- --tti bemi // sUya0 su0 2, a0 7 / dhaNassa ahicchattagamaNa ghosaNA 589 taeM NaM tassa dhaNassa satyavAhassa aNNayA kayAi puvvarattAvaratakAlasamayaMsi imeyArUve ajjhatthie- jAva-saMkappe samuppajjitthA -- seyaM khalu mama vipulaM paniyahavAe ahicchataM napari vANijjAe gamitae evaM saMpeheDa, saMpetA maNimaM ca dharimaM pAriSTha hiMhitA sagar3I-sAgaDaM sajje, sajjetA sagar3I-sAgaDaM bhare bharelA koyipura sadAve sahAvetA evaM vavAsI- Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe naMdIphalaNAyaM 157 "gacchaha NaM tubbhe devANuppiyA! caMpAe nayarIe siMghADaga-jAva-mahApahapahesu ugghosemANA-ugghosemANA evaM vayaha-evaM khalu devANuppiyA! dhaNe satyavAhe vipulaM paNiyaM AdAya icchai ahicchattaM nari vANijjAe gamittae, taM jo gaM devANuppiyA ! carae vA cIrie vA cammakhaMDie vA bhicchaMDe vA paMDuraMge vA goyame vA govvatie vA gihidhamme vA dhamacitae vA aviruddha-viruddha-buDDhasAvaga-rattapaDa-niggaMthappabhiI pAsaMDatthe vA gihatthe vA dhaNeNaM satthavAheNaM saddhi ahicchattaM nari gacchaDa, tassa NaM dhaNe satthavAhe acchattagassa chattagaM dalayai, aNuvAhaNassa uvAhaNAo dalayai, akuMDiyassa kuMDiyaM dalayai, apatthayaNassa patthayaNaM dalayai, apakkhevagassa pakkhevaM dalayai, aMtarA vi ya se paDiyassa vA bhaggaluggassa sAhejjaM dalayai, suhaMsuheNa ya ahicchattaM saMpAvei 'tti kaTu doccaM pi taccaM pi ghosaNaM ghoseha, ghosettA mama eyamANattiyaM paccappiNaha / / tae NaM te koDuMbiyapurisA dhaNeNaM satthavAheNaM evaM vuttA samANA haTTatuTThA caMpAe nayarIe siMghADaga-jAva-mahApahapahesu evaM vayAsI-- haMdi suNaMtu bhagavaMto ! caMpAnayarIvatthavvA ! bahave caragA ! vA-jAva-gihatthA ! vA, jo NaM dhaNeNaM sasthavAheNaM saddhi ahicchattaM nayari gacchai, tassa NaM dhaNe satyavAhe acchattagassa chattagaM dalayai-jAva-suhaMsuheNa ya ahicchattaM saMpAvei tti kaTu doccaM pi taccaM pi ghosaNaM ghosettA tamANattiyaM paccappiNaMti // tae NaM tesi koDuMbiyapurisANaM aMtie eyamaDheM soccA caMpAe nayarIe bahave caragA ya-jAva-gihatthA ya jeNeva dhaNe satyavAhe teNeva uvAgacchati // tae NaM dhaNe satthavAhe tesi caragANa ya-jAva-gihatthANa ya acchattagassa chattaM dalayai-jAva-apatthayaNassa patthayaNaM dalayai, dalayittA evaM vayAsI--gacchaha NaM tubbha devANuppiyA ! caMpAe nayaroe bahiyA aggujjANaMsi mamaM paDivAlemANA-paDivAlemANA ciTThaha // tae NaM te caragA ya-jAva-gihatthA ya dhaNeNaM satyavAheNaM evaM vuttA samANA caMpAe nayarIe bahiyA aggujjANaMsi dhaNaM satyavAhaM paDivAlemANA-paDivAlemANA ciTThati / / dhaNakao naMdIphalarukkhovabhoganiseho 590 tae NaM dhaNe satyavAhe sohaNaMsi tihi-karaNa-nakkhattaMsi viulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM ubakkhaDAvei, uvakkhaDAvettA mitta-nAi niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNaM AmaMtei, AmaMtettA bhoyaNaM bhoyAvei, bhoyAvettA Apucchai, ApucchittA sagaDI-sAgaDaM joyAvei, joyAvettA caMpAo nayarIo niggacchai, niggacchittA nAivippagiTThahi addhANehi vasamANe-vasamANe suhehi vasahi-pAyarA-sehi aMgaM jaNavayaM majhamajheNaM jeNeva desaggaM teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA sagaDI-sAgaDaM moyAvei, satthanivesaM karei, karettA koDaMbiyapurise saddAvei, saddAvettA eyaM vayAsI-- tumbha NaM devANuppiyA ! mama satyanivasaMsi mahayA-mahayA saddeNaM ugghosemANA-ugchosemANA evaM vayaha--"evaM khalu devANuppiyA ! imose AgAmiyAe chiNNAvAyAe dohamaddhAe aDavIe bahumajjhadesabhAe, ettha NaM bahave naMdiphalA nAma rukkhA--kiNhA-jAva-pattiyA puphiyA phaliyA hariyA rerijjamANA sirIe aIva-aIva uvasobhemANA ciTThati--maNuNNA vaNNeNaM maNuNNA gaMdheNaM maNuNNA raseNaM maNuNNA phAseNaM maNuNNA chaayaae| taM jo gaM devANuppiyA ! tesi naMdiphalANaM rukkhANaM mUlANi vA kaMdANi vA tayANi vA pattANi vA puSpANi vA phalANi vA boyANi vA hariyANi vA AhArei, chAyAe vA vIsamai, tassa NaM AvAe bhaddae bhavai, tao pacchA pariNamamANA-pariNamamANA akAle ceva jIviyAo vavaroti / taM mA NaM devANuppiyA ! kei tesi naMdiphalANaM mUlANi vA-jAva-hariyANi vA Aharau, chAyAe vA vIsamau, mA NaM se vi akAle ceva jIviyAo vvrovijjissu| tubbhe NaM devANuppiyA ! aNesa rukkhANaM mUlANi ya-jAva-hariyANi ya AhAreha, chAyAsu vIsamaha" tti ghosaNaM ghoseha, ghosettA mama eyamANattiyaM paccappiNaha / te vi taheva ghosaNaM ghosettA tamANattiyaM paccappiNaMti / tae NaM dhaNe satthavAhe sagaDI-sAgaDaM joei, joetA jeNeva naMdiphalA rukkhA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA tesi naMdiphalANaM adUrasAmaMte satthanivesaM karei, karettA doccaM pi taccaM pi koDaMbiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI-- tumbhe NaM devANuppiyA ! mama satthanivesaMsi mahayA-mahayA saddeNaM ugdhosemANA-ugdhosemANA evaM vayaha--"ee NaM devANuppiyA! te naMdiphalA rukkhA kiNhA-jAva-maNuNNA chaayaae| taM jo NaM devANuppiyA ! eesi naMdiphalANaM rukkhANaM mUlANi vA kaMdANi vA tayANi vA pattANi vA pupphANi vA phalANi vA bIyANi vA hariyANi vA AhArei-jAva-akAle ceva jIviyAo vavarovei / taM mA gaM tubbhe tesi naMdiphalANaM mUlANi vA-jAva Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoga dutIyo khaMdho AhAreha, chAyAe vA vIsamaha, mA NaM akAle ceva jIviyAo vavarovijjissaha, aNNesi rukkhANaM mUlANi ya-jAva-AhAreha, chAyAe vA vIsamaha tti kaTu ghosaNaM ghoseha, ghosetA mama eyamANattiyaM paccappiNaha " / te vi taheva ghosaNaM ghosettA tamANattiyaM paccappiNaMti // nisehAnusaraNassa phalaM 591 tattha NaM atthegaiyA purisA dhaNassa satthavAhassa eyamaThaM saddahati pattiyaMti royaMti, eyama9 saddahamANA pattiyamANA royamANA tesi naMdiphalANaM dUraMdUreNaM pariharamANA-pariharamANA aNesi rukkhANaM mUlANi ya-jAva-AhAraMti, chAyAsu vIsamaMti / / tesi NaM AvAe nobhaddae bhavai, tao pacchA pariNamamANA-pariNamamANA subharUvattAe subhagaMdhattAe subharasattAe subhakAsattAe subhachAyattAe bhujjo-bhujjo prinnmNti|| evAmeva samaNAuso ! jo amhaM niggaMtho vA niggaMthI vA Ayariya-uvajjhAyANaM aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaie samANe paMcasu kAmaguNesu no sajjai no rajjai no gijjhai no mujjhai no ajjhokvajjai, se NaM ihabhave ceva bahUNaM samaNANaM bahUNaM samaNINaM bahUNaM sAvagANaM bahUNaM sAviyANa ya accaNijje bhavai, paraloe vi ya NaM no bahUNi hatthacheyaNANi ya kaNNacheyaNANi ya nAsALyaNANi ya evaMhiyaya uppAyaNANi ya vasaNuppAyaNANi ullaMbaNANi ya pAvihii, puNo aNAiyaM ca NaM aNavadaggaM dohamaddhaM cAuraMtaM saMsArakaMtAraM vIIvaissai--jahA va te purisA / nisehApAlaNe vipattI 592 tattha NaM appegaiyA purisA dhaNassa eyamaTThano saddahati no pattiyaMti no royaMti , dhaNassa, eyamaDhe asaddahamANA apattiyamANA aroyamANA jeNeva te naMdiphalA teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA tesi naMdiphalANaM mUlANi ya-jAva-AhAraMti, chAyAsu vIsamaMti tesi NaM AvAe bhaddae bhavai, tao pacchA pariNamamANA-parigamamANA akAle ceva jIviyAo bavaroti / / 593 evAmeva samaNAuso ! jo amhaM niggaMtho vA niggaMthI vA Ayariya-uvajjhAyANaM aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaie-samANe paMcasu kAmaguNesu sajjai rajjai gijjhai mujjhai ajjhobavajjai, se gaM ihabhave-jAva-aNAdiyaM ca NaM aNavayaggaM dohamaddhaM saMsArakaMtAraM bhujjo aNupariyaTTissai--jahA va te purisA // dhaNassa ahicchattAgamaNaM 594 taeNaM se dhaNe satyavAhe sagaDI-sAgaDaM joyAvei, joyAvettA jeNeva ahicchattA nayarI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA ahicchattAe nayarIe bahiyA aggujjANe satyanivesaM karei, karettA sagaDI-sAgaDaM moyAvei // tae NaM se dhaNe satthavAhe mahatthaM mahagdhaM maharihaM rAyArihaM pAhuDaM geNhai, geNhittA bahupurisehi saddhi saMparivur3e ahicchattaM nara majhamajjhaNaM aNuppavisai, aNuppavisittA jeNeva kaNagakeU rAyA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu jaeNaM vijaeNaM vaddhAvei, baddhAvettA taM mahatthaM mahagdhaM maharihaM rAyArihaM pAhuDaM uvaNei // tae NaM le kaNagakeU rAyA hadvatu? dhaNassa satthavAhassa taM mahatthaM mahagdhaM maharihaM rAyArihaM pAhuDaM paDicchii, paDicchattA dhaNaM satyavAha sakkArei sammANei, sakkArettA sammANettA ussukkaM viyarai, viryArattA paDivisajjei, bhaMDaviNimayaM karei, karettA paDibhaMDaM geNhai, gemihattA suhaMsuheNaM jeNeva caMpA nayarI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-parivaNeNaM saddhi abhisamaNNAgae vipulAI mANussagAI bhogabhogAI paccaNubhavamANe vihri|| dhaNassa pavvajjA 595 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM therAgamaNaM // dhaNe satyavAhe dhamma soccA jeTTaputtaM kuDaMbe ThAvettA pavvaie sAmAiyamAiyAI ekkArasa aMgAI ahijjittA, bahUNi vAsANi sAmaNNapariyAgaM pAuNittA, mAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhUsettA, aNNayaresu devaloesu devattAe uvavaNNe / mahA videhe vAse sijjhihii bujhihii muccihii parinivvAhii savvadukkhANamaMtaM karehii // ' NAyAdhammakahAo su01 a015 1. vRttikatA samuddhatA nigamanagAthA-- caMpA iva maNuyagaI, dhaNovva bhayavaM jiNo dekkrso| ahicchatAnayarisamaM, iha nivvANaM muNeyavvaM / / 1 / / ghosaNayA iva titthaMkarassa sivamaggadesaNamahagdhaM / caragAiNo vva etthaM, sivasahakAmA jiyA bahave / / 2 / / naMdiphalAi vva ihaM, sivapahapaDipaNNagANa visayA u / tabbhakkhaNAo maraNaM, jaha taha bisaehi saMsAro // 3 / / tavvakhjaNeNa jaha iTTapuragamo visayavajjaNeNa tahA / paramAnaMdanibaMdhaNa-sivapuragamaNaM muNeyavvaM / / 4 / / Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45. dhaNasatthavAhakahANayaM rAyagihedhaNasatthavAhadAriyA susumA 596 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe nAmaM nayare hotthaa--vssnno|| tattha NaM dhaNe nAmaM styvaahe| bhaddA bhAriyA // tassa NaM dhaNasta satyavAhassa puttA bhaddAe attayA paMca satyavAhadAragA hotthA, taM jahA-dhaNe dhaNapAle dhaNadevedhaNagove dhaNarakkhie / tassa NaM dhaNassa satyavAhassa dhUyA bhaddAe attayA paMcaNhaM puttANaM aNumaggajAiyA saMsumA nAma dAriyA hotthaa-suumaalpaannipaayaa0|| cilAya-dAsaceDeNa kumAra-kumArINaM koDaNakAle tajjaNaM 597 tAsa NaM dhaNassa satthavAhassa cilAe nAma dAsaceDe hotthA--ahoNacidiyasarIre maMsovacie bAlakolAvaNakusale yAvi hotthA // tae NaM se dAsaceDe suMsumAe dAriyAe bAlaggAhe jAe yAvi hotthA, susumaM dAriyaM kaDIe giNhai, gihitA bahuhi dAraehi ya dAriyAhi ya Dibhaehi ya DibhiyAhi ya kumAraehi ya kumAriyAhi ya saddhi abhiramamANe-abhiramamANe vihri|| tae NaM se cilAe dAsaceDe tesi bahaNaM dArayANa ya vAriyANa ya DibhayANa ya DibhiyANa ya kumArayANa ya kumAriyANa ya appegaiyANaM khullae avaharai, appegaiyANaM vaTTae avaharai, appegaiyANaM ADoliyAo avaharai, appegaiyANaM tidUsae avaharai, appegaiyANaM potta llae avaharai, appegaiyANaM sADollae avaharai, appegaiyANaM AbharaNamallAlaMkAraM avahara i, appegaie Ausai avahasai nicchoDei ninbhacchei tajjeDa tAlei // 598 tae NaM te bahave dAragA ya dAriyA ya DibhayA ya DibhiyA ya kumArayA ya kumAriyA ya royamANA ya kaMdamANA ya soyamANA ya tippamANA ya bilabamANA ya sANaM mANaM ammApiUNaM nivedeti // cilAyassa gihAo nikkAsaNaM tae NaM tesi bahUNaM dArayANa ya dAriyANa ya DibhayANa ya DibhiyANa kumArayANa ya kumAriyANa ya ammApiyaro jeNeva dhaNe satyavAhe teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA dhaNaM satyavAhaM bahUhi khijjaNiyAhi ya ruMTaNAhi ya uvalaMbhaNAhi ya khijjamANA ya ruMTamANA ya uvalaMbhamANA ya dhaNassa satthavAhassa eyama8 nivedeti // tae NaM se dhaNe satthavAhe cilAyaM dAsaceDaM eyamaTTabhujjo-bhujjo nivArei, no cevaNaM cilAe dAsaceDe uvaramai // tae NaM se cilAe dAsaceDe tesi bahUNaM dArayANa ya dAriyANa ya DibhayANa ya DibhiyANa ya kumArayANa ya kumAriyANa ya appegaiyANaM khullae avaharai appegaiyANaM vaTTae avaharai, appegaiyANaM ADoliyAo avaharai, appegaiyANaM tidUsae avaharai, appegaiyANaM pottullae avaharai, appegaiyANaM sADollae avaharai, appegaiyANaM AbharaNamallAlaMkAraM avaharai, appegaie Ausai avahasai nicchoDei nibheccheda tajjei taalei|| tae NaM te bahave dAragA ya dAriyA ya DiMbhayA ya DibhiyA ya kumArayA ya kumAriyA ya royamANA ya kaMdamANA ya soyamANA va tippamANA ya vilavamANA ya sANaM sANaM ammApiUNaM nivedeti // tae NaM te AsuruttA ruTTA kuviyA caMDikkayA misimisemANA jeNeva dhaNe satyavAhe teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA bahuhi khijjaNAhiya ruMTaNAhi ya uvalaMbhaNAhi ya khijjamANA ya ruMTamANA ya uvalaMbhamANA ya dhaNassa satthAvAhassa eyamaTTha nivedeti // tae NaM se dhaNe satthavAhe bahUNaM dAragANaM dAriyANaM DibhayANaM DibhiyANaM kumArayANaM kumAriyANaM ammApiUNaM aMtie eyamaDhe soccA Asurutte ru? kuvie caMDikkie misimisemANe cilAyaM dAsaceDaM uccAvayAhi AusaNAhi Ausai uddhaMsai ninbhacchei nicchoDeha tajjei uccAvayAhi tAlaNAhiM tAlei sAo gihAo nicchbhi|| Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 dhammakahANuoge dutIyo khaMdho cilAyassa duvvasaNa-pavattI 600 tae NaM cilAe dAsaceDe sAo gihAo nicchuDhe samANe rAyagihe nayare siMghADaga-tiga-caukka-caccara-caummuha-mahApaha-pahesu devakulesu ya sabhAsu ya pavAsu ya jayakhalaesu ya vasAdharaesu ya pANagharaesu ya suhaMsuheNaM privtttti| tae NaM se cilAe dAsaceDe aNohaTTie aNivArie sacchaMdamaI sairappayArI, majjappasaMgI cojjappasaMgI jayappasaMgI besappasaMgI paradArappasaMgI jAe yAvi hotthA // rAyagihasamIve corapallI tattha ya vijae coraseNAvaI 601 tae NaM rAyagihassa nayarassa adUrasAmaMta dAhiNapurathime disIbhAe sohaguhA nAma corapallI hotthA--visama-girikaDaga-kolaMba-saNNi biTTA baMsIkalaMkapAgAra-parikkhittA chiNNasela-visamappavAya-pharihovagUDhA egaduvArA aNegakhaMDI viditajaNa-niggamappavesA adhibhatarapANiyA sudullabhajala-peraMtA subahussa vi kUviyabalassa Agayassa duppahaMsA yAvi hotthA // 602 tattha NaM sohaguhAe corapallIe vijae nAmaM coraseNAbaI parivasaI--ahammie ahammi? ahammakkhAI ahammANue ahammapaloI aha mmasIlasamudAyAre ahammeNa ceva vitti kappemANe biharai / haNa-chida-bhida-viyattae lohiyapANI caMDe rudde khudde sAharisae ukkaMcaNavaMcaNa-mAyA-niyaDi-kavaDa-kuDa-sAi-saMpaoga-bahale nissIle nivvae nigguNe nippaccakkhANaposahovavAse bahUNaM dupaya-cauppaya-miyapasu-pakkhi-sarisivANaM ghAyAe vahAe ucchAyaNayAe ahammake U samuTTie bahanagara-niggaya-jase sUre daDhappahArI sAhasiee sddvehii|| se gaM tattha sohaguhAe corapallIe paMcaNhaM corasapANaM AhebaccaM porevaccaM sAmittaM bhaTTittaM mahattaragattaM ANA-Isara-seNAvaccaM kAremANe pAlemANe vihri|| 603 tae NaM se vijae takkara-seNAvaI bahUNaM corANa ya pAradAriyANa ya gaMThibheyagANa ya saMdhiccheyagANa ya khattakhaNagANa ya rAyAva gArINa ya aNadhAragANa ya bAlaghAyagANa ya vIsaMbhadhAyagANa ya jayakArANa ya khaMDarakkhANa ya aNNesi ca bahUNaM chiNNa-bhiNNabAhirAhayANaM kuDaMge yAvi hotthaa|| tae NaM se vijae coraseNAvaI rAyagihassa dAhiNapurathima jaNavayaM bahUhi gAmaghAehi ya nagaraghAehi ya gogaNehi ya baMdiggahaNehi ... ya paMthakuTTaNehi ya khattakhaNaNehi ya ovIlemANe-ovIlemANe viddhaMsemANe-viddhaMsemANe nitthANaM niddhaNaM karemANe viharai // cilAyassa corapallI-gamaNaM coraseNAvaiNA vijayaNa coriyavijjAe sikkhA ya 604 tae NaM se cilAe dAsaceDae rAyagihe bahuhiM atthAbhisaMkohi ya cojjAbhisaMkIhi ya dArAbhisaMkohi ya dhaNiehi ya jUyakarehi ya parabbhavamANe-parabbhavamANe rAyagihAo nagarAo niggacchai, niggacchittA jeNeva sohaguhA corapallI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA vijayaM, coraseNAvaI uvasaMpajjittANaM viharai // tae NaM se cilAe dAsaceDe vijayassa coraseNAbaissa agga-asilaDhiggAhe jAe yAvi hotthA / jAhe vi ya NaM se vijae coraseNAvaI gAmaghAyaM vA nagaraghAyaM vA gogahaNaM vA baMdiggahaNaM vA paMthakoTiM vA kAuM vaccai tAhe vi ya NaM se cilAe dAsaceDe subahu pi kuviyabalaM haya-mahiyapavaravIraghAiya-vivaDiyacidha-dhaya-paDAgaM kicchovagayapANaM disodisi paDisehei, paDisehetA puNaravi laddhaThe kayakajje aNahasamagge sohaguhaM corapalli hvvmaagcchi| tae NaM se vijae coraseNAvaI cilAyaM takkara bahUo coravijjAo ya coramaMte ya coramAyAo ya coranigaDIo ya sikkhAve // coraseNAvaissa vijayassa maccU 605 tae NaM se vijae coraseNAvaI aNNayA kayAi kAladhammuNA saMjutte yAvi hotthaa|| tae gaM tAI paMcacorasayAI vijayassa coraseNAvaissa mahayA-mahayA iDDhIsakkAra-samudaeNaM noharaNaM kareMti, karettA, bahUI loiyAI " mayakiccAI kareMti, karettA kAleNaM vigayasoyA jAyA yAvi hotthA / / cilAyasya coraseNAvaittaM 606 tae NaM tAI paMca corasayAI aNNamaNNaM saddAvati, saddAvettA evaM vayAsI--"evaM khalu amhaM devANuppiyA! vijae coraseNAvaI kAladhammuNA sNjutte| ayaM ca NaM cilAe takkare vijaeNaM coraseNAvaiNA bahUo coravijjAo ya coramaMte ya coramAyAo ya Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe ghaNasatyavAhakahANayaM 161 coranigaDIo ya sikkhaabie| taM seyaM khalu amhaM devANuppiyA ! cilAyaM takkaraM sohaguhAe corapallIe coraseNAvaittAe abhisiMcittae" tti kaTu aNNamaNNassa eyamaTTha paDisuNeti, paDisuNettA cilAyaM sohaguhAe corapallIe coraseNAvaittAe abhisiMcaMti // tae NaM se cilAe coraseNAvaI jAe--ahammie ahammiThe ahammakkhAI ahammANue ahammapaloI ahammapalajjaNe ahammasIlasamudAyAre ahammeNa ceva vitti kappemANe viharai // tae NaM se cilAe coraseNAvaI coranAyage bahUNaM corANa ya pAradAriyANa ya gaMThibheyagANa ya saMdhiccheyagANa ya khattakhaNagANa ya rAyAvagArINa ya aNadhAragANa ya bAlaghAyagANa ya vIsaMbhaghAyagANa ya jayakArANa ya khaMDarakkhANa ya aNNesi ca bahUNaM chiNNabhiNNa-bAhirAhayANaM kuDaMge yAvi hotthaa|| se NaM tattha sohagahAe corapallIe paMcaNhaM corasayANaM AhevaccaM porevaccaM sAmittaM bhaTTisaM mahattaragattaM ANA-Isara-seNAvaccaM kAremANe pAlemANe vihri|| tae NaM se cilAe coraseNAvaI rAyagihassa nayarassa dAhiNapurathimilla jaNavayaM bahUhi gAmaghAehi ya nagaradhAehi ya gogahaNehi ya baMdiggahaNehi ya paMthakuTTaNehi ya khattakhaNaNehi ya ovIlemANe-ovIlemANe viddhaMsemANe-viddhasemANe nitthANaM niddhaNaM karemANe vihr|| cilAyassa dhaNasatyavAhagihaviluMpaNaM sunsumadAriyAharaNaM ca 607 tae NaM se cilAe coraseNAvaI aNNayA kayAi vipulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM uvakkhaDAvettA te paMca corasae AmaMtei / tao pacchA vhAe kayabalikamme bhoyaNamaMDavaMsi tehi paMhi corasaehi saddhi vipulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM suraM ca majjaM caM maMsaM ca sIdhaM ca pasannaM ca AsAemANe vIsAemANe paribhAemANe pari jemANe viharai / jimiyabhuttuttarAgae te paMca corasae vipuleNaM dhUvapuppha-gaMdha-mallAlaMkAreNaM sakkArei sammANei, sakkArettA sammANettA evaM vayAso-"evaM khalu devANuppiyA ! 'rAyagihe nayare dhaNe nAma satthavAhe aDDhe / tassa NaM dhUyA bhaddAe attayA paMcaNhaM puttANaM aNumaggajAiyA suMsumA nAmaM daariyaa---ahonnaa-jaav-suruuvaa| taM gacchAmo NaM devANuppiyA! dhaNassa satthavAhassa gihaM vilupAmo / tumbhaM vipule dhaNa-kaNaga-rayaNa-maNi-mottiya-saMkha-sila-ppavAle mamaM susumA dAriyA // " tae NaM te paMca corasayA cilAyassa [eyamalaiM?] paDisurNeti // 608 tae NaM te cilAe coraseNAvaI tehiM paMcahi corasaehi saddhi allaM camma duruhai, durahittA pazcAvaraNha-kAlasamayaMsi paMcahi cora sahi saddhi saNNaddha-baddha-vammiya-kavae uppoliya-sarAsaNapaTTie piNaddha-vijje Aviddha-vimalavacidhapaTTe gahiyAuha-paharaNe mAiyagomuhiehi phalaehi, nikkiTThAhi asilaTThIhi, aMsagaehi toha, sajjohiM dhahiM, samukkhihiM sarehiM, samullAliyAhiM dAhAhi, osAriyAhiM UrughaMTiyAhiM, chippatUrehiM vajjamAhiM mahayA-mahayA ukkiTTha-sIhanAya-bola-kalakalaravaNaM pakkhubhiya-mahAsamuddaravabhUyaM piva karemANe sohaguhAo corapallIo paDinikkhamati, paDinikkhamittA jeNeva rAyagihe nayare teNeva uvAgacchati, uvAgacchittA rAyagihassa adUrasAmaMte egaM mahaM gahaNaM aNuppavisati, aNuppavisittA divasaM khavemANe ciTThati // tae NaM se cilAe coraseNAvaI addharatta-kAlasamayaMsi nisaMta-paDinisaMtasi paMcahi corasahi saddhi mAiya-gomuhiehi phalaehi -jAva-muiyAhiM UrughaMTiyAhi jeNeva rAyagihe nayare purathimille duvAre teNeva uvAgacchai, udagavatthi parAmusai AyaMte cokkhe parama suibhUe tAlugghADaNi vijja AvAhei, AvAhettA rAyagihassa duvArakavADe udaeNaM acchoDei, acchoDettA kavADaM vihADei, vihADetA rAyagiha aNuppavisai, aNuppavisittA mahayA-mahayA saddeNaM ugghosemANe-ugghosemANe evaM vayAsI--"evaM khalu ahaM devANuppiyA ! cilAe nAmaM coraseNAvaI paMcahi corasaehiM saddhi sIhaguhAo corapallIo ihaM havvamAgae dhaNassa satthavAhassa gihaM ghaaukaame| taM je NaM naviyAe mAuyAe duddhaM pAukAme, se gaM niggacchau" ti kaTTa jeNeva dhaNassa satthavAhassa gihe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA dhaNassa gihaM vihADei // 609 tae NaM se dhaNe cilAeNaM coraseNAvaiNA paMcahi corasaehiM saddhi gihaM ghAijjamANaM pAsai, pAsittA bhIe tatthe tasie uvvigge saMjAyabhae paMcahi puttehiM saddhi egaMtaM avakkamai // tae NaM se cilAe coraseNAvaI dhaNassa satthavAhassa gihaM ghAei, ghAettA subaI dhaNa-kaNaga-rayaNa-maNi-mottiya-saMkha-sila-ppavAlarattarayaNa-saMta-sAra-sAvaejja susumaM ca dAriyaM geNhai, geNhittA rAyagihAo paDinikkhamaI, paDinikkhamittA jeNeva sohaguhA teNeva pahArettha gmnnaae|| dha0 ka0 21 Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 dhammakahANuoge dutIo khaMdho nagaraguttiehiM coraniggaho 610 tae NaM se dhaNe satyavAhe jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA subahuM dhaNa-kaNagaM susumaM ca dAriyaM avahariyaM jANittA mahatthaM mahagdhaM maharihaM pAhuDaM gahAya jeNeva nagaraguttiyA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA taM mahatthaM mahagdhaM maharihaM pAhuDaM uvaNei, uvaNettA evaM vayAsI--"evaM khalu devANuppiyA! cilAe coraseNAvaI sohaguhAo corapallIo ihaM havvamAgamma paMcarcAha corasaehi saddhi mama gihaM ghAettA subahuM dhaNa-kaNagaM susumaM ca dAriyaM gahAya rAyagihAo paDinikkhamittA jeNeva sIhaguhA teNeva pddige| taM icchAmo NaM devANuppiyA ! suMsumAe dAriyAe kUvaM gamittae / tubbhaM NaM devANuppiyA ! se vipule dhaNa-kaNage, mamaM suMsumA dAriyA // " tae NaM te nagaraguttiyA dhaNassa eyamajhaiM paDisuNeti, paDisuNettA saNNaddha-baddha-vammiya-kavayA jAva gahiyAuhapaharaNA mahayA-mahayA ukkiTTha-sIhanAya-bola-kalakalaraveNaM pakkhubhiya-mahAsamudda-ravabhUyaM piva karemANA rAyagihAo niggacchaMti, niggacchittA jeNeva cilAe coraseNAvaI teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA cilAeNaM coraseNAvaiNA saddhi saMpalaggA yAvi hotthaa|| tae NaM te nagaraguttiyA cilAyaM coraseNAvaI haya-mahiya-pavaravIra-ghAiya-vivaDiyacidha-dhaya-paDAgaM kicchovagayapANaM disodisi paDiseheti // tae NaM te paMca corasayA nagaraguttiehiM haya-mahiya-pavaravIra-ghAiya-vivaDiyacidha-dhaya-paDAgA kicchovagayapANA disodisi paDisehiyA samANA taM vipulaM dhaNa-kaNagaM vicchaDamANA ya vippakiramANA ya savvao samaMtA vipplaaitthaa|| tae NaM te nagaraguttiyA taM vipulaM dhaNa-kaNagaM geNhaMti, geNhittA jeNeva rAyagihe nagare teNeva uvAgacchati // cilAyassa corapallIto susamAsaddhi palAyaNaM saMsamAmAraNaM ca 611 tae NaM se cilAe taM corasennaM tehi nagaraguttiehi haya-mahiya-pavara-vIra-dhAiya-vivaDiyacidha-dhaya-paDAga kicchovagayapANaM disodisi paDisehiyaM [pAsittA ?] bhIe tatthe susumaM dAriyaM gahAya egaM mahaM agAmiyaM dohamaddhaM avi aNuppaviThe // . tae NaM se dhaNe satthavAhe susumaM dAriyaM cilAeNaM aDavImuhi avahIramANi pAsittANaM paMcahi puttehi saddhi appachaThe saNNaddhabaddha-vammiya-kavae cilAyassa payamaggavihi aNugacchamANe abhigajjate hakkAremANe pukkAremANe abhitajjemANe abhitAsemANe piTThao aNugacchai // 612 tae NaM se cilAe taM dhaNaM satthavAhaM paMcahi puttehi saddhi appacha8 saNNaddha-baddha-vammiya-kavayaM samaNugacchamANaM pAsai, pAsittA atthAme abale avIrie apurisakkAraparakkame jAhe no saMcAei susumaM dAriyaM nivvAhittae tAhe saMte taMte paritaMte nIluppala-gavalaguliyaayasikusumappagAsaM khuradhAraM asi parAmusai, parAmusittA suMsumAe dAriyAe uttamaMgaM chidai, chidittA taM gahAya taM agAmiya avi annuppvitttth|| 613 tae NaM se cilAe tIse agAmiyAe aDavIe taNhAe [chuhAe ? ] abhibhUe samANe pamhaTu-disAbhAe sohaguhaM corapalli asaMpatte aMtarA ceva kaalge|| nigamaNapadaM evAmeva samaNAuso ! jo amhaM niggaMtho vA niggaMthI vA Ayariya-uvajjhAyANaM aMtie muMDe bhavitA agArAo aNagAriyaM pabvaie samANe imassa orAliyasarIrassa vaMtAsavassa pittAsavassa khelAsavassa sukkAsavassa soNiyAsavassa duruya-ussAsa-nissAsassa duruya-muta-purIsa-pUya-bahupaDipuNNassa uccAra-pAsavaNa-khela-siMghANaga-vaMta-pitta-sukka-soNiyasaMbhavassa adhuvassa aNitiyassa asAsayassa saDaNa-paDaNa-viddhaMsaNadhammassa pacchA puraM ca NaM avassavippajahaNijjassa vaNNaheuM vA rUvaheuM vA balaheuM vA visayaheuM vA AhAra AhArei, seNaM ihaloe ceva bahUNaM samaNANaM bahUNaM samaNINaM bahUNaM sAvayANaM bahUNa sAviyANa ya holaNijje jAva cAuraMtaM saMsArakatAraM aNupariyaTTissai--jahA va se cilAe takkare // dhaNassa susumAkae kaMdaNaM 615 tae NaM se dhaNe satthavAhe paMhiM puhi (saddhi ?) appacha? cilAyaM tIse agAmiyAe aDavIe savvao samaMtA paridhADemANe-pari dhADemANe saMte taMte paritaMte no saMcAei cilAyaM coraseNAvaI sAhatthi gihite| se NaM tao paDiniyattai, paDiniyattittA jeNeva sA suMsumA cilAeNaM jIviyAo babaroviyA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA susumaM dAriyaM cilAeNaM jIviyAo vavaroviyaM pAsai, pAsittA parasuniyatte bva caMpagapAyave nivvattamahe bva iMdalaTThI vimukka-saMdhibaMdhaNe dharaNitalaMsi savvaMhiM dhasatti paDie / tae NaM se dhaNe satthavAhe [paMcahi puttehi saddhi ?] appacha? Asatthe kUvamANe kaMdamANe vilabamANe mahayA-mahayA saddeNaM kuhukuhussa parunne sucirakAlaM bAhappamokkhaM karei / Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra tithe dhaNasatyavAhakahANa aDavipatehi dhanAhi hAbhibhUehi sumsumA-maMsasoNiyAhAro 616 sevA hitaMhi [saddhi ?] appacha cilAvaM tIce anAnivAe aDavIesa samatA paridhAmA lahAe hAe ya parambhAhate samANe tIse agAmiyAe aDavIe savvao samaMtA udagassa maggaNa - gavesaNaM karemANe saMte taMte paritaMte nivviNNe tIse agAmiyA aDavIe udagaM aNAsAemANe jeNeva suMsumA jIviyAo vavarovielliyA teNeva uvAgaccha, uvAgacchittA jeTTha puttaM dhaNaM sahAve sahAyatA evaM kyAsI evaM khalu puttA! gumAe dAriyAe aTThAe dilAyeM taskaraM sa samatA paridhADemANA tavhAe chuhAe ya abhibhUyA samANA imIse agAmiyAe aDavIe udagassa maggaNagavesaNaM karemANA nI ceva NaM udagaM AsAdemo / tae NaM udagaM aNAsAemANAno saMcAemo rAyagaMhaM saMpAvittae / taSNaM tubbhe mamaM devANuppiyA ! jIviyAo vavaroveha, mama maMsaM ca soNiyaM ca AhAreha, teNaM AhAreNaM avathaddhA samANA tao pacchA imaM agAmiyaM aDava nittharihiha, rAyagihaM ca saMpAvehiha, mitta-nAi niyagasayaNa saMbaMdhi- pariyaNaM abhisamAgacchahiha, atthassa ya dhammassa ya puNNassa ya AbhAgI bhavissaha // " 617 tae NaM se jeTTe putte dhaNeNaM satthavAheNaM evaM vutte samANe dhaNaM satyavAhaM evaM vayAsI -- "tubbhe NaM tAo ! amhaM piyA gurujaNayA devayabhUyA ThakkA paTThavakA saMrakkhagA saMgovagA / taM kahaNaNaM amhe tAo / ! tubbhe jIviyAo vavarovemo, tubbhaM NaM maMsaM ca soNiyaM ca AhAremo ? taM tu taao| mamaM jIbiyAo kyaroha maMsaMca sociye ca AhAreha, agAmiyaM ava nityarihi rAhiMca saMpAvehiha, mitta-nAi niyaga-sayaNa saMbaMdhi-pariyaNaM abhisamAgacchahiha, atthassa ya dhammassa ya puNNassa ya AbhAgI bhavissaha ||" 618 620 taeva doSace putte evaM bavAsImA tAo amhe je bhAvaraM gurudevayaM jIviyAo babarobemo tassa NaM maMsaM soNiyaM ca AhAremo / taM tubbhe NaM tAo / ! mamaM jIviyAo vavazeveha, maMsaM ca soNiyaM ca AhAreha, agAmiyaM arDAvaM nittharihiha, rAyagiha ca saMpAvehiha, mitta-nAi niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNaM abhisamAgacchahiha, atthassa ya dhammassa ya puNNassa ya AbhAgI bhavissaha / " evaM jAva paMcame putte // tae NaM se dhaNe satyavAhe paMcANaM hi rovemo / esa NaM susumAe dAriyAe sarIre [ca] sonica AhArelae lae NaM amhe te tae NaM te paMcaputtA dhaNeNaM satthavAheNa evaM vRttA samANA eyamaTTha paDisurNeti // 163 jANatA te paMcapute evaM bAsImA NaM amhe pusA ! enamani jIvivAo ba nippANe nicce jIvavippajaDhe / ta seyaM khalu puttA ! amhaM suMsumAe dAriyAe maMsaM AhAreNaM avathA samAjA rAyahiM saMpAdassimo // " 619 tae NaM dhaNe satyavAhe paMca hi sA~Da ani kare, karelA satvaM hare, karelA saraevaM aNi maheda, mahattA pA pADetA araMga saMdhukkei saMdhukkettA dAruyAiM pakkhivai, pakkhivittA agga pajjAlei, suMsumAe dAriyAe maMsaM ca soNiyaM ca AhArei / teNaM AhAreNaM avathaddhA samANA rAyagihaM nayaraM saMpattA mitta-nAi niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNaM abhisamaNNAgayA, tassa ya viulassa dhaNa-kaNagarayaNa-maNi- mottiya saMkha-sila-ppavAla-rattarayaNa-saMta-sAra- sAvaejjassa AbhAgI jAyA // tae NaM se dhaNe satthavAhe suMsumAe dAriyAe bahUI loiyAiM mayakiccAI kares, karettA kAleNaM vigayasoe jAe yAvi hotthA || dhaNassa pavvajjA 621 te kA te samaevaM samaNe bhagavaM mahAvIre rAyagihe navare guNasilae ve samo tatvasapute dhammaM socA paie ekkArasaMgavI sihi / / nigamaNaM "jahA viSa naMbU ! dhaNaM satyavAgaM no vaNavA vo saba vA no balavAno vihe vA suMmumAe dAriyAe maMsasogie AhArie, namratva egAe rAhi-saMpAvagaTTayAe / mAliyAe saMdehaNAe sohamme kappe udabamme / mahAvidehe bA evAmeva samagAuso ! jo ahaM niyo vA nidhI vA Avariva-uparAyANaM aMtie muMDe bhavitA agArAo agagAriyaM paJcaie samANe imasa orAliyarIrasya tAvatsa pittAtavasta (sAsavasta ? sukkAsavarasa sogivAsavasya duSya ustAta nistAttatsa dukhya-mutta-purI- bahupaDimasta uccArakhesiyAga-ta-pitta-ka-soyisaMbhavasta adhayassa ativaraNa asAsavassa saNa-vana-viddhaMsasamma pacchA puraM ca naM avassapiriyano bamhe bAno rUpaDaM vA to balavAno bisayahe vA AhA AhAre, natha evAe siddhigamaga-saMpAvaNaTTayAe se paM ihanane caiva bahUNaM samagANaM bahUNaM samanI basAvayA bahU sAviyANa va accami jAba cA saMsArakatA bIca jahA va se saputte dhaNe satyavAhe // " -- Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 dhammakahANuoge dutIyo khaMdho evaM khalu jaMbU ! samaNeNa bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM aTThArasamassa nAyajjhayaNassa ayama? pnnnntte|| tti bemi|| NAyAdhammakahAo su. 1 a. 18 / 622 aMgavaMsAo NaM stthttri| rAyANo muMDe-jAva-pavvaiyA / sama0 77 su0 155 / 46. kAlodAikahANayaM rAyagihaTThiyANaM kAlodAiAINaM asthikAyavisaye saMdeho 623 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe nAma nagare hotthA bnno| guNasilae ceie- vnno,-jaav-puddhvisilaaptttte-dnnnno| tassa gaM guNasilayassa ujjANassa adUrasAmaMte bahave annautthiyA parivasaMti, taM jahA-kAlodAI selodAI sevAlodAI udae nAmudae nammadae annavAlae selavAlae saMkhavAlae suhatthI gAhAvaI, 624 tae NaM tesi annautthiyANaM annayA kayAI egayao samuvAgayANaM sanniviTThANaM sannisanANaM ayameyArUve miho kahAsamullAve samuppajjitthA "evaM khalu samaNe nAyaputte paMca asthikAe pannavei, taM jahA-dhammatthikAyaM-jAva-AgAsatthikAyaM, tattha NaM samaNe nAyaputte cattAri asthikAe ajIvakAe pannavei, taM jahA-dhammatthikAyaM adhammatthikArya AgAsatthikAya poggalatthikAyaM, egaM ca NaM samaNe NAyaputte jIvatthikAyaM arUvikAyaM jIvakAyaM pannavei / tattha NaM samaNe nAyaputte cattAri atthikAe arUvikAe pannavei, taM jahA-dhammatthikAyaM adhammatthikArya AgAsatyikAyaM jIvatthikAyaM, egaM ca NaM samaNa NAyaputta poggalatthikAyaM rUvikAyaM ajIvakAyaM pannavei, se kahameyaM manne evaM ?" kAlodAiAINaM goyamaM pai asthikAyasaMkAnirUvaNaM 625 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre-jAva-guNasilae ceie samosaDhe-jAva-parisA pddigyaa| teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa jeThe aMtevAsI iMdabhaI NAma aNagAre goyamagotteNaM evaM jahA biiyasae niyaMThaddesae-jAva-bhikkhAyariyAe aDamANe ahApajjataM bhattapANaM paDigAhittA rAyagihAo-jAva-aturiyamacavalamasaMbhaMta-jAva-riyaM sohemANe sohemANe tesi annautthiyANaM adUrasAmaMteNaM viiivyi| tae NaM te annautthiyA bhagavaM goyama adUrasAmaMteNaM vIivayamANaM pAsaMti pAsettA annamannaM saddAveti annamannaM saddAvettA evaM vayAso-- "evaM khalu devANuppiyA ! amhaM imA kahA aviSpakaDA ayaM ca NaM goyame amhaM adUrasAmaMteNaM vIivayai ta seyaM khalu devANuppiyA ! amhaM goyama eyamaTTha pucchittae" tti kaTTa annamannassa aMtie eyamalaiM paDisuNeti, paDisuNettA jeNeva bhagavaM goyame teNeva uvAgacchaMti, teNeva uvAgacchittA te bhagavaM goyama evaM kyAsI-- 1 vRttikRtA samuddha tA nigamanagAthA-- jaha so cilAiputto susumagiddho akajja-paDibaddho / dhaNa-pAraddho patto, mahADavi vasaNa-sayakaliyaM / / 1 / / taha jIvo visaya-suhe, luddho kAUNa pAvakiriyAvo / kammavaseNaM pAvai, bhavADavIe mahAdukkhaM // 2 // dhaNaseTThI viva guruNo, puttA iva sAhavo bhavo aDavI / suyamaMsamivAhAro, rAyagihaM iha sivaM neyaM // 3 / / jaha aDavi-niyara-nittharaNa-pAvaNatthaM taehi suyamaMsaM / bhuttaM taheha sAhU, gurUNa ANAi AhAraM / / 4 / / bhava-laMghaNa-siva-sAhaNaheu bhujaMti Na gehIe / vaNNa-balarUva-heu, ca bhAviyappA mahAsattA / / 5 / / Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitve kAlodAiruhANa 165 "evaM khalu goyamA ! tava dhammAyarie dhammovaesae samaNe NAyaputtaM paMca atthikAe panaves, taM jahA dhammatthikArya- jAva- AgAsatthi - kAyaM taM cetra - jAva - rUvikAyaM ajIvakAyaM pannaveda se kahameyaM bhaMte! goyamA ! evaM ? " goyamakayaM kAloyAiAINaM saMkAe samAhANaM 626e se bhagavate thie evaM davAsI-"to va vayaM devApiyA ! atyacArtha tviti kyAmarA asthi ti vayAmo, amhe gaM devApiyA ! savaM asthibhAvaM asthi ti kyAmo samyaM natvabhAvaM natviti kyAmo saMcepasA khalu tumbhe devANupiyA ! eyamaTThe sayameva paccuvekkhaha" ti kaTTu te annautthie evaM vadati, evaM vadittA jeNeva guNasilae ceie jeva sama bhagavaM mahAbIre evaM jahA niyaMsae-jAya bhattapANaM paDiyaMse, bhatapANaM paDiselA samaNaM bhagavaM mahAvIraM baMda namasa vaMdittA namasittA maccAsanne jAva- pajjuvAsai / navarssure paMcatthikAya saMbaMdhivivihapucchAe jAtaputtakayaM samAhANaM 627 teNaM kAleNaM tegaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre mahAkahApaDibanne yAvi hotyA / kAlodAI ya taM detaM havvamAgae / kAlodAI ti samaNe bhagavaM mahAvIre kAlodAI evaM vyAsI- se nUNaM kAlodAI / anayA kayAi egayao sahiyANaM samuvAgayANaM sannividvANaM taheva jAva se kahameyaM majhe evaM ? se nUNaM kAlodAI ! aTThe samaTThe ? haMtA ! asthi / saM samaye esama kAlodAI! ahaM paMcatvikArya padmavega taM jahA dhammatkiArya-jAya-yogalatmikArya tatva NaM ahaM cattAri aAe abhIvatAe paNa taba-jA-evaM caNaM yogyatyakA vikArya paSNayemi / 628 lae paM se phAlodAI samaNaM bhagavaM mahAvIraM evaM bayAsI- eyaMsi NaM bhaMte! dhammatthikAyaMsi adhammatthikAyaMsi AgAsatthikAyaMsi arUvikAryasi ajIvakAryasi cakkiyA kei Asaittae vA salae vA ciekA nisIhattae vA sie vA ? mo timaTThe sama kAlodAI ! egaMsi NaM poggalatthikAyaMsi rUvikAryasi ajIvakAryasi cakkiyA kei Asaittae vA saittae vA jAva tuyaTTittae vA / esi NaM bhaMte! polasthikA paMsi rUvikAsi ajIvakAryasi jIvANaM pAvA kammA pAvakammaphalavivAgasaMjuttA kati ? jo iNaTThe samaTThe kAlodAI ! 629 eyaMsi NaM jIvatthikAryasi arUvikAryasi jIvANaM pAvA kammA pAvaphalavivAgasaMjuttA kajjaMti ? haMtA ! kajjaMti / kAlodAissa niggaMthapavajjAgahaNaM viharaNaM ca 630 ettha NaM se kAlodAI saMbuddhe samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMdittA namasittA evaM vayAsI- iNiM bhaMte! tumaM aMtiyaM dhammaM nisAmettae evaM jahA khaMdae taheva pavvaie taheva ekkArasa aMgAI - jAva-viharai // bhagavao mahAvIrassa jaNavayavihAro 631 tae NaM samaNe bhagavaM mahAbIre annayA kayAi rAyagihAo nagarAo guNasilayAo ceiyAo paDinikkhamai paDinikkhamittA bahiyA jagavihAraM viharai / kAlodAikamAe pAvakamma- kallANakammaphala vivAgapucchAe bhagavao samAhANaM 632 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe nAma nagare guNasilae ceie| tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre annayA kayAi- jAva- samosaDhe / parisA paDigayA / 633 "lae NaM se kAlodAI aNagAre annayA kayAi jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai uvAgacchitA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdas namasas, vaMdittA namasittA evaM vayAsI- asthi NaM bhaMte! jIvANaM pAvA kammA pAvaphalavivAgasaMjuttA kajjaMti ? haMtA ! atthi / Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoga dutIyo khaMdho 634 635 kahANaM bhaMte ! jIvANaM pAvA kammA pAvaphalavivAgasaMjuttA kajjati ? kAlodAI ! se jahAnAmae kei purise maNunnaM thAlIpAgasuddhaM aTThArasavaMjaNAulaM visasaMmissaM bhoyaNaM bhuMjejjA, tassa NaM bhoyaNassa AvAe bhaddae bhavai, tao pacchA pariNamamANe pariNamamANe durUvattAe dugaMdhattAe jahA mahAsavae-jAva-bhujjo bhujjo pariNamai, evAmeva kAlodAI ! jIvANaM pANAivAe-jAva-micchAdasaNasalle tassa NaM AvAe bhaddae bhavai, tao pacchA pariNamamANa pariNamamANe durUvattAe-jAva-bhujjo bhujjo pariNamaha, evaM khala kAlodAI ! jIvANaM pAvA kammA pAvaphalavivAgasaMjattA kjjti| kallANakammavisaye paNhottaraM atthi NaM bhaMte! jIvANaM kallANA kammA kallANaphalavivAgasaMjuttA kajjaMti ? haMtA ! asthi / kahanaM bhaMte ! jIvANaM kallANA kammA jAva kajjaMti ? kAlodAI ! se jahAnAmae kei purise maNunnaM thAlIpAgasuddhaM aTThArasavaMjaNAulaM osahamissaM bhoyaNaM bhuMjejjA, tassa NaM bhoyaNassa AvAe no bhaddae bhavai, tao pacchA pariNamamANe pariNamamANa surUvattAe suvannattAe-jAva-suhattAe no dukkhattAe bhujjo bhujjo pariNamai, evAmeva kAlodAI ! jIvANaM pANAivAyaveramaNe-jAva-pariggahaveramaNe kohavivege-jAva-micchAdasaNasallavivege tassa NaM AvAe no bhaddae bhavai, tao pacchA pariNamamANe pariNamamANe surUvattAe-jAva-no dukkhattAe bhujjo bhujjo pariNamai, evaM khalu kAlodAI ! jIvANaM kallANA kammA-jAva-kajjati // kAlodAikayAe agaNikAyasamArabhaNa-nivvAvaNasaMbaMdhiyakammabaMdhapucchAe bhagavao samAhANaM do bhaMte ! purisA sarisayA-jAva-sarisabhaMDamattovagaraNA anamaneNaM saddhi agaNikAyaM samAraMbhaMti tattha NaM ege purise agaNikAyaM ujjAlei, ege purise agaNikAyaM nivvAvei, eesi NaM bhaMte ! doNhaM purisANaM kayare purise mahAkammatarAe ceva mahAkiriyatarAe ceva mahAsavatarAe ceva mahAveyaNatarAe ceva, kayare vA purise appakammatarAe ceva-jAva-appaveyaNatarAe ceva, je vA se purise agaNikAyaM ujjAlei, je vA se purise agaNikAyaM nivAvei ? kAlodAI ! tattha NaM je se purise agaNikAyaM ujjAlei se NaM purise mahAkammatarAe ceva-jAva-mahAveyaNatarAe ceva, tattha NaM je se purise agaNikAyaM nivvAvei se NaM purise appakammatarAe ceva -jAva-appaveyaNatarAe cev| se keNaTheNaM bhaMte ! evaM vuccai-tattha NaM jaM se purise-jAva-appaveyaNatarAe ceva? kAlodAI ! tattha NaM je se purise agaNikAyaM ujjAlei se NaM purise bahutarAgaM puDhavikAyaM samArabhai, bahutarAgaM AuvakArya samArabhai, appatarAyaM teukAyaM samArabhai, bahutarAgaM bAukAyaM samArabhai, bahutarAyaM vaNassaikAyaM samArabhai, bahutarAgaM tasakAyaM samArabhai tattha NaM je se purise agaNikAyaM nivvAvei se NaM purise appatarAyaM puDhavikkAyaM samArabhai, appatarAgaM AuvakAyaM samArabhai, bahutarAgaM teukkAyaM samArabhai, appatarAgaM vAuvakAyaM samArabhai, appatarAgaM vaNassaikAyaM samAra bhai, appatarAgaM tasakAya samArabhada; se teNaTheNaM kAlodAI ! -jAva-appaveyaNatarAe ceva // kAlodaikayAe acittapoggalAvabhAsaNa-ujjovaNasaMbaMdhiyapucchAe bhagavao samAhANaM 636 asthi NaM bhaMte ! acittA vi poggalA obhAsaMti ujjoveti taveMti pabhAseMti ? haMtA ! atthi| kayare NaM bhaMte ! acittA vi poggalA obhAsaMti-jAva-pabhAseMti ? kAlodAI ! kuddhassa aNagArassa teyalessA nisaTTA samANI dUraM gaMtA dUraM nivayai, desaM gaMtA desaM nivayai, jahi jahi ca NaM sA nivayai tahi tahiM ca NaM te acittA vi poggalA obhAsaMti-jAva-pabhAsaMti, eeNaM kAlodAI ! te acittA vi poggalA obhAsaMti jAva-pabhAseMti // kAlodAissa nivvANagamaNaM 637 tae NaM se kAlodAI aNagAre samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA bahUhi cautthachaTTama-jAva-appANaM bhAvemANe jahA paDhamasae kaalaasvesiyputte-jaav-svvdukkhpphiinne| sevaM bhaMte! sevaM bhaMte ! ti|| bhagavaI za. 7 u.10 / Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47. puMDarIya-kaMDarIyakahANayaM / mahAvidehe puNDarIgiNI nagarIe rAyaputtA puNDarIya-kaMDarIyA 638 tegaM kAleNaM teNaM samaeNaM iheva jaMbuddIve dove puvvavidehe, soyAe mahAnaIe uttarille kUle, nIlavaMtassa vAsaharapavvayassa dAhiNeNaM, uttarillasta sI muhaNasaMDassa paccatthimeNaM, egaselagassa vakkhArapavvayassa puratthimeNaM, ettha NaM pukkhalAvaI nAma vijae paNNatte // tattha NaM puMDarIgiNI nAmaM rAyahANI paNNattA -- navajoyaNavitthiNNA dubAlasa joyaNAyAmA jAva paccakkhaM devalogabhUyA pAsAIyA darisaNIyA abhiruvA paDirUvA // tIse NaM puMDarIgiNIe nayarIe uttarapurasthime disIbhAe naliNivaNe nAmaM ujjANe // tattha NaM puMDarIgigIe rAyahANIe mahApaume nAmaM rAyA hotthA / / tassa NaM paumAvaI nAmaM devI hotthA / / tassa NaM mahApaumassa raNNo puttA paumAvaIe devIe atayA duve kumArA hotthA, taM jahA -- puMDarIe ya, kaMDarIe ya-sukumAlapANipAyA / puMDarIe juvarAyA || mahApaumaraNo pavvajjA puMDarIyAbhiseo ya 639 teNaM kAlenaM teNaM samaeNaM therAgamaNaM / mahApaume rAyA niggae / dhammaM soccA puMDarIyaM rajje ThavettA pavvaie / puMDarIe rAyA jAe, kaMDarIe juvarAyA | mahApaume aNagAre coTsapuvvAiM ahijjai / tae NaM therA bahiyA jaNavayavihAraM viharati // tae NaM se mahApaume bahUNi vAsANi sAmaNNapariyAgaM pAuNittA- jAva-siddhe / taNaM therA aNNA kayAi puNaravi puMDarIgiNIe rAyahANIe naliNIvaNe ujjANe samosar3hA / puMDarIe rAyA niggae / kaMDarIe mahAjata soccA jahA mahAbalo jAva pajjuvAsai / therA dhammaM parikarhati / puMDarIe samaNovAsae jAe jAva pddige| tae NaM kaMDarIe therANaM atie dhammaM soccA nisamma haTutuTThe uTThAe uTThei, uTThettA there tikkhuto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA vaMdas namasai, vaMditA nasittA evaM vayAsI "sahAmi NaM bhaMte! niggaMthaM pAvayaNaM jAva se jaheyaM tumbhe vayaha / jaM naMbaraM puMDarIyaM rAyaM ApucchAmi / tao pacchA muMDe bhavitA NaM agArAo agagAriyaM pavvayAmi / " ahAsuhaM devANupiyA ! tae NaM sekaMDarIe there baMdara namasai, vaMdittA namasittA therANaM aMtiyAo paDinikkhamai, tameva cAugghaMTaM AsarahaM duruhai mahayAbhaDa caDagara pahakareNa puMDarIgiNIe nayarIe majjhamajjheNaM jeNAmeva sae bhavaNe teNAmeva uvAgaccha, uvAgacchittA cAuraghaMTAo AsarahAo paoatoes, paccaruhitA jeNeva puMDarIe rAyA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA karayala pariggahiyaM dasaNahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTTu evaM vayAsI "evaM khalu devANuppiyA ! mae therANaM aMtie dhamme nisaMte, se vi ya me dhamme icchie paDicchie abhiruie / taM icchAmi gaM devAppiyA! tubhehi anbhanuSNAe samANe therANaM aMtie muMDe bhavittA NaM agArAo aNagAriyaM pavvaittae / " kaMDarIyassa pavvajjA 640 tae NaM se puMDarIe rAyA kaMDarIyaM evaM vayAsI " mA NaM tumaM bhAuyA ! iyANi muMDe bhavittA NaM aMgArAo aNagAriyaM pavvayAhi / ahaM NaM tumaM mahArAyAbhiseeNaM abhisicAmi // " tae NaM sekaMDarIe puMDarIyassa raNNo eyamaTTha no ADhAi no pariyANAi tusiNIe saMciTThai / For Private Personal Use Only Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 dhammakahANuoge dutIyo khaMdhI tae NaM se puMDarIe rAyA kaMDarIyaM doccaMpi taccapi evaM vayAsI -"mA NaM tumaM bhAuyA ! iyANi muMDe bhavittA NaM agArAo aNagAriyaM pabvayAhi / ahaM gaM tumaM mahArAyAbhiseeNaM abhisiMcAmi // " tae NaM se kaMDarIe puMDarIyassa raNNo eyamadvaM no ADhAi no pariyANAi tusiNIe sNcitttthi| tae NaM puMDarIe kaMDarIyakumAra jAhe no saMcAei bahUhi AghavaNAhi ya paNNavaNAhi ya-jAva-tAhe akAmae ceva epamaTheM aNamannitthA jAva-nikkhamaNAbhiseeNaM abhisiMcai jAva therANaM sIsabhikkhaM dalayai / panvaie / aNagAre jaae| ekkaarsNgvii| tae NaM therA bhagavaMto aNNayA kayAi puMDarogiNIo nayarIo naliNivaNAo ujjANAo paDinikkhamaMti, bahiyA jagavavihAraM vihrNti|| kaMDarIyassa veyaNA 641 tae NaM tassa kaMDarIyassa aNagArassa tehiM aMtehi ya paMtehi ya-jAva-dAhavakkaMtIe yAvi viharai / tae NaM therA aNNayA kayAi jeNeva poMDarIgiNI nayarI teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA naliNIvaNe sabhosar3hA / puMDarIe nigge| dhamma sunnei|| kaMDarIyassa tigicchA 642 tae NaM puMDarIe rAyA dhamma soccA jeNeva kaMDarIe aNagAre teNeva uvAgacchAi, uvAgacchittA kaMDarIyaM vaMdai namasai, baMdittA namaMsitA kaMDarIyassa aNagArassa sarIragaM savvAbAhaM sarogaM pAsai, pAsittA jeNeva therA bhagavaMto teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA there bhagavaMte vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI"ahaNaNaM bhaMte ! kaMDarIyassa aNagArassa ahApavattehiM osaha-bhesajja-bhatta- pAhi tegicchaM aauttaami| taM tumbhe NaM bhaMte ! mama jANasAlAsu samosaraha // " tae NaM therA bhagavaMto puMDarIyassa eyamaDhaM paDisuNeti, paDisuNettA jeNeva puMDarIyassa raNNo jANasAlA teNeva uvAgacchaMti, uvAgacichattA phAsuesaNijjaM pIDha-phalaga-sejjA-saMthAragaM uvasaMpajjittA NaM viharaMti // tae NaM puMDarIe rAyA tegicchie saddAvei, saddAvetA evaM vayAsI-- "tubbha Na devANuppiyA! kaMDarIyassa phAsu-esaNijjeNaM osaha-bhesajja-bhatta-pANeNaM tegicchaM AuTTeha // " tae NaM te tegicchiyA puMDarIeNaM raNNA evaM vuttA samANA haTThatuTThA kaMDarIyassa ahApavattehi osaha-bhesajja-bhatta-pANehi tegicchaM Auddeti, majjapANagaM ca se uvavisaMti // tae NaM tassa kaMDarIyassa ahApavasehi osaha-bhesajja-bhatta-pAhi majjapANaeNa ya se rogAyake uvasaMte yAvi hotthA---haDhe baliyasarIre jAe vvgyrogaayNke| kaMDarIyassa pamattavihAro 643 tae NaM therA bhagavaMto puMDarIyaM rAyaM Apucchati, ApucchittA bahiyA jaNavayavihAraM viharaMti // tae NaM se kaMDarIe tAo royAyaMkAo vippamukke samANe taMsi maNuNNaMsi asaNapANa-khAima-sAimaMsi mucchie giddha gaDhie ajvavaNNe no saMcAei puMDarIyaM ApucichattA bahiyA ambhujjaeNaM jaNavayavihAreNaM viharittae tattheva osane jaae| puMDarIeNa paDiboho 644 tae NaM se puMDarIe imIse kahAe laddhaDhe samANe vhAe aMteura-pariyAla-saMparivaDe jeNeva kaMDarIe aNagAre teNeva uvAcchada, uvA gacchittA kaMDarIyaM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karetA vaMdai, namasai, vaMdittA, namaMsittA evaM vayAsI -- "dhanne si NaM tuma devANuppiyA ! kayatthe kayapuNNa kylkkhnne| suladdhe NaM devANuppiyA! tava mANussae jamma-jIviyaphale je gaM tuma rajjaM ca raThaM ca kosaM ca koTThAgAraM ca balaM ca vAhaNaM ca puraM ca aMteuraM ca vichaDDuttA vigovaittA, dANaM ca dAiyANaM paribhAyaittA, muMDe bhavittA agArAo aNagAriya panvaie, ahaNNaM adhanne ajjhovavaNNe no saMcAemi jAva pavvaittae / taM dhanne si NaM tuma devaannuppiyaa| kayatthe kayapuNNe kylkkhnne| suladdha gaM devANuppiyA ! tava mANussae jammajIviyaphale // tae NaM se kaMDarIe aNagAre puMDarIyassa eyamalaiM no ADAi no pariyANAi tusiNIe sNcii|| Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puMDarIpa-kaMdarI kahANa tae NaM sekaMDarIe aNagAre poMDarIeNaM doncaMpi taccapi evaM vRttaM samANe akAmae avasavase lajjAe gAraveNa va puMDarIyaM Apucchai ApucchittA thehi saddhi bahiyA jaNavayavihAraM viharai // kaMDarIyassa pavvajjA - pariccAyo 645 tae NaM se kaMDarIe therehi saddhi kaMci kAlaM uggaMuggeNaM viharitA tao pacchA samaNattaNa-paritaMte samaNattaNa- nivviNNe samaNattaNafreefochae samaguNa- mukkajogI therANaM aMtiyAo saniyaM-saNiyaM paccIsakkar3a, paccosakkittA jeNeva puMDarogiNI nayarI jeNeva puMDarIyassa bhavaNe teNeva uvAgacchai, uvAgacchitA asogaNiyAe asogavaraSAyavassa ahe puDhavisilApaTTagaMsi nisIyaha, nIsIittA ohmaNasaMye karatalatthamuhe aTTahANocagae ziyAmAge saMvida / / 169 tae NaM tassa puMDarIyassa ammadhAI jeNeva asogavaNiyA teNeva ubAgacchai, uvAgacchitA kaMDarIyaM aNagAraM asogavarapAyavassa ahe visilANDusi jayamaNasaMrUpaM jAva zivAyamANaM pAsa pAsitA jeNeva puMDarIe rAmA va upAgacchadra, uvAgacchitA paMDarI rAyaM evaM bayAsI- "evaM khalu devApiyA! taba vibhAu kaMDarIe aNagAre asogabagiyAe asogavarapAvavatsa Ahe puravilApaTTe ohamaNaka jAva jhiyAya / / " tae NaM se puMDarIe ammadhAIe eyamaTThe soccA nisamma taheba saMbhaMte samANe uTThAe uTThei, uTThetA aMteura pariyAla saMparivaDe jeNeva asogaNiyA teva uvAgaDa upAgacchatA kaMDarI agavAraM tatto ANi yAhi kare karelA baMdaddanamaMsaha baMditA namasittA evaM vayAsI- "dhante sa tu devAguniyA ruvAve kayapurNa kamalakhaNe mula devAgupiyA ! taba mANussae jamma jIvivaphale jAva agArAo agagAriyaM pavvaie, ahaM NaM adhanne akayatthe akayapuNNe akayalakkhaNe jAva no saMcAemi pavvaittae / taM dhanesi NaM tumaM devApiyAjAla devApiyA! taba mAgussAe jamma jiivi||" tae NaM kaMDarIe puMDarIeNaM evaM vutte samANe tusigIe saMciTThai / docvaMpi tacvaMpi puMDarIeNaM evaM butte samANe tusiNIe saMciTThae / lae puMDarIkaMDarI evaM bayAsI mate bho? haMsA! aTho tae NaM se muMDarIe rAyA koDuMbiyapurise sahAvei, sahAvettA evaM vayAsI -- khippAmeva bho devANuppiyA ! kaMDarIyassa mahatthaM rAyAbhiseyaM ubaTUveha jAva rAyAbhiseeNa abhisiMcati // puMDarIyarasa pavvajjA 646 tae NaM se puMDarIe sayameva paMcamuTThiyaM loyaM karei, sabameva cAjjAmaM dhammaM paDivajjai, paDivajjitA kaMDarIyassa saMtiyaM AyAramaMDagaM geha, gaoihattA imaM eyArUvaM abhiggahaM abhigiha- "kappar3a meM there vaMdittA namasittA yerANa aMtie bAujjAma dhammaM uvasaMpajjittA NaM tao pacchA AhAraM AhAritae ti kaTTu imaM evaM abhivAhaM abhivihitAnaM puMDarImiNIe paDiNiskhama, paDiNizvamitA pudhvANaputra caramANe gAmANuvAmaM ijjANe jeNeva merA bhagavaMto teva pahArettha gamaNAe / kaMDarAyasa ma 647 tae NaM tassa kaMDarIyassa raNNo taM paNIyaM pANabhoyaNaM AhAriyassa samANassa aijAgaraeNa ya aibhoya-ppasaMgeNa ya se AhAre no samma pariNamai // tae NaM tassa kaMDarIyassa raNNo taMsi AhAraMsi apariNamamANaMsi puvvarattAvarattakAlasamayaMsi sarIragaMsi veyaNA pAunbhUyA -- ujjalA vilA khaDA pagADhA caMDA dukkhA durahiyAsA / pittajjara-pariNaya-sarIre bAhyaktIe yAni viharaha / / tae NaM se kaDarIe rAyA rajje ya raTThe ya aMteure ya mANussaes ya kAmabhogesu muchie giddhe gaDhie ajjhovavaNNe aTTaduhaTTavasaTTe akAmae avasavase kAlamAse kA kivA aherAlamAe puibIe ukkosakAlayati marayasi raitAe / dha0 ka 22 Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 nigamaNaM 648 evAmeva samaNAuso ! jo ahaM niggaMtho vA niggaMdhI vA AyariyauvajjhAyANaM aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaie samANe puNariva mANussara kAmabhoe AsAei patthayai pIheI abhilasai, se NaM iha bhave ceva bahUNaM samaNANa bahUNa samaNINaM bahUNaM sApA bahUNaM sAvipANa ya holaNije nidaNijje siNijne garahaNije paribhavaNijje, paraloe vi ya NaM Agaccha bi daMDaNANi ya muMDaNANi ya sammaNANi vanAni va jAva cAuraMtaM saMsArakaMtAraM bhujo bhujo aNuparihisAva se kaMDarIe rAyA // puMDarIyarasa ArAhaNA 649 tae NaM se puMDarIe aNagAre jeNeva therA bhagavaMto teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA there bhagavaMte baMdai namasai, vaMdittA namasittA merA aMti doSa ghAumA dhammaM paDivajaha, dukkhamaNapAraNagaMti padamAe porisIe samjhAyaM karei, bIpAe porisIe zANaM zivA, taiyAe porisIe nAva ucca-nIya-majjhimAI phulAI gharasamudANassa bhikvApariyaM aDamANe sIyalakkhaM pANabhopaNaM paDivAi paDigAlA ahApajjattamiti kaTTupaDinivaDa, jeNeva verA bhagavaMto teNeva uvAgacchaDa, upAgacchatA bhattavAnaM paDivaM patti mere bhagavaMtehi amaguNAe samAne amuchie jAva vilamiva paNyagabhUSaNaM adhyANaM taM phAmu-esagijjaM asaNa-pANa- khAima-sAi sarIrako pahi // tae NaM tassa puMDarIyassa aNagArassa taM kAlAikkataM arasaM virasaM sIyalukkhaM pANabhoyaNaM AhAriyassa samANassa puNvarattAvarattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramANassa se AhAre no sammaM pariNamai // dhammahANuoge to baMdho tae NaM tassa puMDarIyassa aNagArassa saroragaMsi veyaNA [pAunbhUyA ujjalA viulA kakkhaDA pagADhA caMDA dukkhA durahiyAsA / pittajjara-parigava- sarIre dAvatI virai // tae NaM se puMDarIe aNagAre atthAme abale avorie apurisakkAraparakkame karayalapariggahiyaM dasaNahaM sirasAvattaM matthae aMjala kaTT evaM vayAsI "namotyu NaM arahaMtANaM bhagavaMtANaM jAva siddhigaNAmadhejjaM ThANaM saMpattANaM / namotthu NaM therANaM bhagavaMtANaM mama dhammAyariyANaM dhammocayANaM puNyapi ya bhae perANaM aMtie samye pANAiyAe pacakhAe jAya bahirANe pacakhAe, iyANi piNaM ahaM tasi ceva aMtie sabhvaM pANAivAyaM paccakkhAmi jAva bahiddhAdANaM paJcavakhAmi / savvaM asaNa- pANa- khAima - sAimaM paJcakkhAmi cavvihaM pi AhAraM paccakkhAmi jAvajjIvAe / jaMpi ya imaM sarIraM iTThe kaMtaM taM pi ya NaM carimehi ussAsanIsAsehi vosirAmi" tti kaTTu Aloiya-paDikkate kAlamAse kAlaM kiccA savvaTTasiddhe uvavaNNe / tao aNaMtaraM ubvaTTittA mahAvidehe vAse sijjhihi bujjhihi muccihi parinivvAhi savvadukkhANamaMtaM kAhii // nigamaNaM 650 evAmeva samAso ! jo ahaM niggaMyo vA niAMcI vA Avariya uvajjhAyANaM aMtie muMDe bhavitA agArAja anagAriyaM isamAne mANusmahi kAmamohi no sajja no rajjadda no vivAha no mun no anlobalAi no vivyavidyAyamAdannaI, se NaM ihabhave caiva bahUNaM samaNANaM bahUNaM samaNINaM bahUNaM sAvagANaM bahUNaM sAviyANa ya accaNijje vaMdaNijje namasaNijjaM pUryANijje sakkAraNijje sammANaNijje kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM viNaeNaM pajjuvAsaNijje bhavai / paraloe vi ya NaM no Agacchai bahUNi daMDaNANi ya muMDaNANi ya tajjaNANi ya tAlaNANi ya jAva cAuraMtaM saMsArakaMtAraM vIIvaissai -- jahA va se puMDarIe aNagAre || 1 1. vRttikRtA samRddhatA nigamanagAthA- bAsasahasapi jai kALaNaM saMjama suvicalaMpi aMte kiliTTabhAvo na visumai kaMDarI apeNa vi kAle, keI jahA gahima sIla- sAmaNNA | sAhati niyaya NAyA. su. 1, a. 19 / vva / / 1 / / puMDarIva mahAribhi va jahA // 2 // Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48. mahAvIratitthe thavirAvalI 651 savve ee samaNassa bhagavao mahAvIrassa ekkArasa vi gaNaharA duvAlasaMgiNo coddasapugviNo samattagaNipiDagadharA rAyagihe nagare mAsieNaM bhattieNaM apANaeNaM kAlagayA-jAva-savvadukkhappahINA / there iMdabhUI, yere ajjasuhamme siddhi gae mahAvIre pacchA donni vi pariniyA // samaNaniggaMthANaM ajjasuhammAvaccijjattaM 652 je ime ajjatAte samaNA niggaMthA viharaMti ee NaM samve ajjasuhammassa aNagArassa AvaccijjA, avasesA gaNaharA niravaccA vocchinnA // ajjasuhammamArabbha ajjajasabhaddapajjaMtA therAvalI 653 samaNe bhagavaM mahAvIre kAsavagotteNaM / samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa kAsavagottassa ajja suhamme there antevAsI aggivesAyaNagotte / therassa NaM ajjasuhammassa aggivasAyaNasagottassa ajjajaMbanAme there aMtevAsI kaasvgotte| . therassa NaM ajjajaMbunAmassa kAsavagottassa ajjappabhave there aMtevAsI kccaaynnsgotte| therassa NaM ajjappabhavassa kaccAyaNasagottassa ajjasejjaMbhava there aMtevAsI maNagapiyA vcchsgote| therassa NaM ajjasejjaMbhavassa maNagapiuNo vacchasagottassa ajjajasabhadde there aMtevAsI tuNgiyaaynnsgote|| ajjajasabhahamArambha saMkhittatharAvalI 654 saMkhittavAyaNAe ajjajasabhaddAo aggao evaM therAvalI bhaNiyA, taM jahA-- therassa NaM ajjajasabhaddassa tuMgiyAyaNasagottassa aMtevAsI duve therA--there ajjasaMbhUyavijae mADharasagotte; there ajjabhaddabAhU paainnsgotte| therassa NaM ajjasaMbhUyavijayassa mADharasagottassa aMtevAsI there ajjathUlabhadde goymsgotte| therassa NaM ajjathUlabhaddassa goyamasagottassa aMtevAsI duve therA--there ajjamahAgirI elAvacchasagotte / therassa NaM ajjasuhatthissa vAsiddhasagottassa aMtevAsI duve therA suTThiyasupaDibuddhA koDiyakAkaMdagA vgyaavccsgottaa| .. therANaM suTTisupaDibuddhANaM koDiyakAkaMdagANaM vagghAvaccasagottANaM aMtevAsI there ajjaiMdadinne kosiygotte| . therassa NaM ajjaiMdadinnassa kosiyagottassa aMtevAsI there ajjadinne goymsgote| therassa NaM ajjadinnassa goyamasagottassa aMtevAsI there ajjasohagirI jAissare kosiygotte| therassa NaM ajjasIhagirissa jAtissarassa kosiyagottassa aMtevAsI there ajjavaire goymsgote| therassa NaM ajjavairassa goyamasagottassa aMtevAsI cattAri therA 1 there ajjanAile,2 there ajjapogile, 3 there ajjajayaMte,4 there ajjtaavse| therAo ajjanAilAo ajjanAilA sAhA niggayA, therAo ajjapogilAo ajjapogilA sAhA niggayA, therAo ajjajayaMtAo ajjajayaMtI sAhA niggayA, therAo ajjatAvasAo ajjatAvasI sAhA niggayA iti // 1. parininbuyA gaNaharA, jIvaMte nAyae nava jaNAo / iMdabhUi suhammo ya, rAyagihai nivvue vIre // 1 // 2. ka-paMcaNhaM paMcasayA adbhuTThasayA ya hoMti doNha gaNNA / doNha tu juyalayANaM, tisayo tisayo havai gaccho / / titthaM ca suhammAto, nirapaccA gaNaharA sesA / / kha-sama. su. 157 / Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 dhammakahANuoge dutIyo khaMdho 655 ajjajasabhaddamAribha vitthiNNA therAvalI vittharavAyaNAe puNa ajjajasamaddAo parao therAvalI evaM paloijjai, taM jahA-- therassa NaM ajjajasabhaddassa ime do therA aMtevAsI ahAvaccA abhinnAyA hotthA, taM jahA--there ajjabhaddabAhU pAINasagotte, there ajja saMbhUyavijaye maaddhrsgotte| therassa NaM ajjabhaddabAhussa pAINagottassa ime cattAri therA aMtevAsI ahAvaccA abhiNNAyA hotthA, taM jahA-- yere godAse there aggidatte there japaNadatta there somadatte kAsavagotte the| therehito gaM godAsehito kAsavagottehito ettha NaM godAsagaNe nAma gaNe niggae, tassa gaM imAo cattAri sAhAo evamAhijjaMti, taM jahA-- tAmalittiyA koDIvarisiyA poMDavaddhaNiyA daasiikhnvddiyaa| berassa NaM ajjasaMbhUyavijayassa mADharasagottassa ime duvAlasa therA aMtevAsI ahAvaccA abhiNNAyA hotyA, taM jahA-- gAhAo-naMdaNabhadde uvanaMdabhadda taha tIsamadda jsmdde| there ya sumiNabhadde maNibhadde ya punnabhadde ya // 1 // there ya yUlabhadde ujjamatI jaMbunAmadheje y| there ya dohabhadde there taha paMDubhadde y||2|| therassa NaM ajjasaMbhUivijayassa mADarasagottassa imAo satta aMtevAsiNIo ahAvaccAo abhinnatAo hotthA, taM jahA-- gAhA-jakkhA ya jakkhadinnA bhUyA taha hoi bhUyavinA ya / seNA veNA reNA bhagiNIo thUlabhaddassa // 1 // therassa NaM ajjathUlabhaddassa goyamasagottassa ime do gherA ahAvaccA abhinnAyA hotyA, taM jahA-- there ajjamahAgirI elAvacchasagote, mere ajja suhatthI vaasiddhsgotte| yerassa NaM ajjamahAgirissa elAvacchasagottassa ime aTa aMtevAsI ahAvaccA abhinnAyA hotyA, taM jahA-- 1 yere uttare, 2 there balissahe, 3 there dhaNaDDhe, 4 there koDinne, 5 yere nAge, 6 there nAgamitte, 7 dhere chalue, 8 rohagutte kosie gotennN| therehito gaM chaluehito rohaguttehito kosiyagohito tattha NaM terAsiyA maggayA / therehito NaM uttarabalissahehito tattha NaM utarabalissahagaNe nAmaM gaNe nigge| tassa NaM imAo cattAri sAhAo evamAhijjaMti, taM jahA-1 kosaMbiyA, 2 sotittiyA, 3 koDavANI, 4 cNdnaagrii|| therassa NaM ajjasuhatthissa vAsiTusagottassa ime ghuSAlasa therA aMtevAsI ahAvaccA abhinnAyA hotyA, taM jahA-- gAhAo-there stha ajjarohaNa, bhaddajase mehagaNI ya kaamiddddhii| suTTiyasuppaDibuddhe, rakkhiya taha rohagutte y||1|| isigutte sirigutte, gaNI ya baMbhe gaNI ya taha some| dasa do ya gaNaharA, khalu ee sIsA suhatthissa // 2 // therehito NaM ajjarohaNehito kAsavaguttehito tatya NaM uddehagaNe nAmaM gaNe nigge| sassimAo cattAri sAhAo niggayAo chacca kulAI evmaahijjeti| se ki taM sAhAo? sAhAo evamAhijjaMti,-1 uqbarijjiyA, 2 mAsapUriyA, 3 matipattiyA, 4 suvannapattiyA, settaM saahaao| se ki taM kulAI? kulAI evamAhijjati, taM jahA-- gAhAo-paDhamaM ca nAgabhUyaM, bIyaM puNa somabhUiyaM hoi / aha ullagaccha taiyaM, cautthayaM hathilijjaM tu // 1 // paMcamagaM naMdijja, chaTheM puNa pArihAsiyaM hoi| uddehagaNassete, chacca kulA hoMti nAyabvA // 2 // therehito gaM siriguhito gaM haariysgolohito etya NaM cAraNagaNe nAmaM gaNe nigge| tassa NaM imAo pattAri sAhAo, sata ya kulAI evamAhiti / se ki taM sAhAto? sAhAo evamAhijjaMti, taM jahA-- 1hAriyamAlAgArI, 2 saMkAsiyA, 3 gavedhUyA, 4 bajjanAgarI, se taM sAhAo / se kiM taM kulAiM? kulAI evamAhijjaMti, taM jahA-- gAhAo-paDhamettha vacchalijja, bIyaM puNa vocidhammaka hoi / taiyaM puNa hAlijjaM, cautthagaM pUsamittejjaM // 1 // paMcamagaM mAlijjaM, chaThaM puNa ajjaceDayaM hoi| sattamagaM kaNhasaha, satta kulA cAraNagaNassa // 2 // therehito bhaddajasehito bhAraddAyasagohito ettha NaM uDuvADiyagaNe nAma gaNe nigge| Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratAthe pavirAvala tassa NaM imAo calArisAhA, tipriya kulAI evamAhijjeti / se kiM taM sAhAo ? sAhAo evamAhijjaMti, taM jahA-1 caMpijjiyA, 2 bhaddijjiyA, 3 kAkaMdiyA mehalijjiyA, se taM sAhAo / se ki bulAI? kulAI evamAhijjeti vAhA-bhajasi taha bhadgutiyaM taddayaM ca hoi jasama berehito NaM kAmiddIhito kuMDilohito ettha meM tasya NaM imAo basAri sAhAo, cattAri va kulAI evamAhijjeti / se ki eyAI uDavADiyagaNassa, tinneva ya kulAI || 1 || savADiyavaNe nAmaM gaNe nimmae / sAhAo ? sAhAo evamAhiti sAvariyA rajavAliyA antarijiyA baMgaliyA se se sAhAo / se kiM taM kulAI ? kulAI evamAhitvaMti- gAhA gaNiyaM mehi kAma, taha ho ra ca evAI besavADiyagaNassa battAri u kulAi // / 1 // yehito isahito gaM dahito vAsigolahito ettha NaM mAnavagaNe mAgaNe nigae / tasya NaM imAo balArisAhAo liviMga va kulAI evamAhiti / ---- sekase sAhAo ? sahAo evamAhijjeti - 1 kAsavijjiyA, 2 goyamijjiyA, 3 vAsiTThiyA, 4 soraTTiyA se laM sAhAo / se kiM taM kulAI ? kulAI evamAhijjaMti, taM jahA- gAhA - isigottiyatthapaDhamaM, biiyaM isivattiyaM muNeyabvaM / taiyaM va abhijasaMtaM, tini kulA mAnavagaNassa || 1 || therehito NaM suTTiyapaDibuddhe hito koDiyakA diehito vagdhAvaccasago tehito ettha NaM koDiyagaNe nAmaM gaNe nigae / tassa jaM imAo cattAri sAhAo cattAri kulAI evamAhijjeti / se ki taM sAhAo ? sAhAo evamAhiti taM jahA--- gAhA uccAnAgari bimArI baharI mAmalA koDiyagaNassa eyA, havaMti catAri pAhA // 1 // se ki kulAI ? kulAI evamAhiti taM jahA gAhA - paDhamettha baMbhalijjaM, bitiyaM nAmeNa vacchalijjaM tu / tatiyaM puNa vANijjaM vautthayaM padmavAhaNayaM // 1 // supADiyAdA vanyAvayagotA ime paMca gherA aMtevAsI mahAbaccA abhiprAyA hotyA, merA mere adi mere ne mere binAharagovAle kAsavagole gaM mere isase mere arabale berehito gaM pivahito eva 1 verehito gaM annasaMtigiehito gaM mAdarasagolahito ettha meM uccAnAgarI sAhA milaayaa| therassa NaM ajjasaMtiseNiyassa mADharasagottassa ime cattAri merA aMtevAsI ahAvaccA abhinnAyA hotthA, taM jahA NaM majhamA sAhA nigamA berehito bijjAharagovAhito satya NaM vinAharI saahaaniyaa| therassa NaM ajjaiMdadinnassa kAsavagottassa ajjadine there aMtevAsI goyamasagotte / therassa NaM ajjavinassa goyamasagottassa ime do therA aMtevAsI ahAvaccA abhinnAyA vi hotyA, taM jahA- mere amjasaMtiNie mArago mere ajasohagirI jAhastare koyagote / mere e mere aba mere are mere asAlate / atihito ettha anaroNiyA saahaaniyaa| merehito perehito NaM azvakurehito ettha NaM abhyakuberA sAhAniyA yerehito gaM anasipAlahito etya NaM ajjaitivAliyA sAhA nigyaa| therassa NaM ajjasIhagirissa jAtIsarassa kosiyagottassa ime cattAri merA aMtevAsI ahAbaccA abhiNNAyA hotthA, taM jahAmere dharI re ajabahare mere samie mere aravi perehito gaM asamiti etva meM baMbhadevoyA sAhA nigyaa| perehito 173 avahito gopagote to ettha meM ajavArA sAhA nigyA -- Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 dhammakahANuoge dutIyo khaMdho therassa NaM ajjavairassa gotamasagottassa ime tini therA antevAsI ahAvaccA abhinnAyA hotyA, taM jahAthere ajjavairaseNie there ajjapaume there ajjrhe| therehito NaM ajjavairaseNiehito ettha NaM ajjanAilI sAhA niggyaa| therehito NaM ajjapaumehito ettha NaM ajjapaumA sAhA niggyaa| therehito NaM ajjarahehito ettha NaM ajjajayaMtI sAhA niggyaa| therassa NaM ajjarahassa bacchasagottassa ajjapusagirI there aMtevAsI kosiyagotte / therassa NaM ajjapUsagirissa kosiyagottassa ajjaphaggumitte there aMtevAsI goyamasagutte / / gAhAo-vaMdAmi phAgumittaM ca goyamaMdhaNagiriM ca vAsiTu / kocchi sivabhUI pi ya, kosiya dojjitakaMTe ya // 1 // taM vaMdiUNa sirasA cittaM vadAmi kAsavaM gottaM / NakkhaM kAsavagottaM rakkhaM pi ya kAsavaM vaMde // 2 // vaMdAmi ajjanAgaM ca goyama jehilaM ca vaasitttt| viNDaM mADharagottaM kAlagamavi goyamaM vaMde // 3 // goyamagottamabhAraM sappalayaM taha ya bhayaM vNde| theraM ca saMghavAliyakAsavagottaM paNivayAmi // 4 // vaMdAmi ajjahatthi ca kAsavaM khaMtisAgaraM dhIraM / gimhANa paDhamamAse kAlagayaM cettasuddhassa // 5 // vaMdAmi ajjadhammaM ca suvvayaM sIsaladdhisaMpannaM / jassa nikkhamaNe devo chattaM varamuttamaM vahai // 6 // hatthaM kAsavagottaM dhammaM sivasAhagaM paNivayAmi / sIhaM kAsavagottaM dhamma pi ya kAsavaM vaMde // 7 // suttattharayaNabharie khamadamamaddavaguhiM saMpanne / deviDhikhamAsamaNe kAsavagotte paNivayAmi // 8 // -kalpasUtra 1. ato'nantaragatagAthAyAH pUrvamarvAcInAsu pratiSu nimnoddha to'dhikaH pATha upalabhyate therassa NaM ajjaphaggumittassa goyamasaguttassa / ajjadhaNagirI there aMtevAsI vAsiTThasagotte / / 3 / / therassa NaM ajjadhaNagirisma vAsiTTasagottassa / ajjasivabhUI there aMtevAsI kucchasagotte / / 4 / / therassa NaM ajjasivabhUissa kucchasagottassa / ajjabhadde there antevAsI kAsavagutte / / 5 / / therassa NaM ajjabhaddassa kaasvguttss| ajjanakkhate there antevAsI kAsavagutte / / 6 / / therassa NaM ajjanakkhattassa kaasvguttss| ajjarakkhe there antevAsI kAsavagutte / / 7 / / therassa NaM ajjarakkhassa kAsavaguttassa / ajjanAge there antevAsI goyamasagotte / / 8 / / therassa NaM ajjanAgassa goyamasaguttassa / ajjajehile there antevAsI vAsiTTasagutte / / 9 / / therassa NaM ajjajehilassa vAsiTThasaguttassa / ajjaviNhU there antevAsI mADharasagotte / / 10 / / therassa NaM ajjaviNhassa mADharassaguttassa / ajjakAlae there antevAsI goyamasagotte / / 11 / / therassa NaM ajjakAlagassa goymsguttss| ime dube therA antevAsI goyamasagottA there ajjasaMpalie there ajjabhadde / / 12 / / eesi daNha vi therANaM goymsguttaannN| ajjavuDDhe there antevAsI goyamasagutte / / 13 / / therassa NaM ajjavuDDhassa goyamasagottassa / ajjasaMghapAlie there antevAsI goyamasagotte / / 14 / / therassa NaM ajjasaMghapAliyassa goyamasagottassa / ajjahatthI there antevAsI kAsavagutte / / 15 / / therassa NaM ajjahatthissa kAsavagattassa / ajjadhamme there antevAsI sUvvayagotte / / 16 / / therassa- NaM ajjadhammassa suvvayagottassa / ajjasIhe there antevAsI kAsavagutte / / 17 / / therassa NaM ajjasIhassa kaasvguttss| ajjadhamme there antevAsI kAsavagutte / / 18 / / therassa NaM ajjadhammassa kaasvguttss| ajjasaMDille there antevAsI / / 19 / / --arvAcInAsu pratiSu pAThaH / 2. goyamagottakumAraM-goyamagottamamAraM itikalyANavijaya--paTTAvalIparAge pR. 29 / goyamagottabhabhAraM, goyamagottamamAraM' iti pratyantaradvayam / / 3. theraM ca ajjuvuDDhe, goyamaguttaM namasAmi / / 4 / / taM vaMdiUNa sirasA thirsttcrittnaannsNpnnN| theraM ca saMghavAliya goyamaguttaM paNivayAmi / / 5 / / vaMdAmi ajjahatthi ca kAsavaM khaMtisAgaraM dhIraM / gimhANapaDhamamAse kAlagayaM ceva suddhassa / / 6 / / baMdAmi ajjadhamma ca suvvayaM sIlaladdhisaMpannaM / jassa nikkhamaNe devo chattaM varamuttamaM vahai / / 7 / / hatthi kAsavaguttaM dhamma sivasAhagaM pnnivyaami| sIhaM kAsavagattaM dhamma pi a kAsavaM vaMde / / 8 / / taM vaMdiUNa sirasA thirasattacarittanANasaMpanna / theraM ca ajjajaMbU goamaguttaM namasAmi / / 9 / / milamadavasaMpanna uvauttaM naanndNsnncritte| theraM ca naMdiaMpi ya kAsavaguttaM paNivayAmi / / 10 / / tatto a thiracaritaM uttamasammattasattasaMjuttaM / desigaNikhamAsamaNaM mADharaguttaM. namasAmi / / 11 / / tatto aNaogadharaM dhIraM maisAgaraM mahAsattaM / thiragattakhamAsamaNaM vacchasagattaM paNivayAmi / / 12 / / tatto ya nANadaMsaNacarittatavasuTUiaM gunnmhNtN| theraM kumAradhamma vaMdAmi gaNi guNoveyaM / / 13 / / suttattharayaNabharie, khamadamamaddavaguNehi saMpanne / deviDDikhamAmamaNe kAsavagutte paNivayAmi / / 14 / / --arvAcInAsu pratiSu pAThaH / Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe bhavirAvalI naMditA berAvalI 656 ham agivetAnaM, jaMbUnAmaM ca kAsavaM jasa tu baMde, saMbhU deva mAhare elAvaNyasaMgo vaMdAmi mahAgiri hariya ca tatto kosiyagottaM bahulassa sarivyaM vaMde // 27 // hAriyaguttaM sAiM ca, baMdimo hAriyaM ca sAmajjaM / vaMde kosiyagottaM saMDillaM ajjajIyadharaM // 28 // ti samuha khAkiti, dIvasamuddesu gahiya-peyAvaM vaMde anjasamudra, abhiya-samud-gaMbhIraM / / 29 / / bhagaM karagaM jharagaM, pabhAvagaM NANa daMsaNaguNANaM / vaMdAmi ajjamaMguM suyasAgarapAragaM dhIraM // 30 // 1 * vaMdAmi ajjadhammaM tatto vaMde ya bhaddaguttaM ca / tatto ya ajjavairaM tava niyama-guNehiM vairasamaM // 31 // *vaMdAmi ajarasya khacaNaM zakya-cArita satyasse ravaNakaraMgabhUja, aNuogo rakkhi jahi // 32 // nAmi daMsaNaMmiya, tava - viNae NiccakAlamujjuttaM / ajjaM naMdila khavaNaM, sirasA vaMde pasannamaNaM / / 33 / yada vApasI jasavaMtI ajjanAgahatbINaM / jAgaraNa karaNa-bhaMgiya, rUmmapavaDIpahANANaM / / 34 / / jaccajaNa dhAusanappahANaM muddIya- kuvalayanihANaM / vaDdau vAyagavaMso, revai-nakkhattanAmANaM // 35 // ayalapurA nikkhate, kAliyasua-ANuogie dhIre / baMbhaddIvaga-sIhe, vAyagapayamuttamaM patte // 36 // jasa imo aNuogo para ajAvi jayabharahaMni bahunaparanigAyajase te baMde khaMdilAcayarie // 37 // tato himavaMta-mahaMta-vikame, dhiparakkamamaNaM sAyamadhare, himayaMte baMdimo sirasA // 38 // kAliya-su-aNuogasa dhArae, dhArae ya puvvANaM / himavaMtakhamAsamaNe, vaMde NAgajjuNAyarie || 39 // mimaddavasaMpanne, aNupuvvi vAyagataMNaM patte / ohasuyasamAyAre, nAgajjuNavAyae vaMde ||40|| * yovidApi namo aNuone vijaladhAraNivANaM vizvaM divANaM, garuvaNe sabhANaM / / 41 / / "tatto bhUyadinaM nicvaM tava-saMjame aniSNiM paMDijaNatAmanaM, baMdAmo saMjamaviSNuM // 42 // vara-kaNaga-tavitha-caMpaga-vimaula-vara-kamalagabhasarivanne / bhaviyajaNahiyayadaiya, dayAguNavisArae dhIre ||43|| aDhabha rahappahANe, bahuviha-sajjhAya- sumuNiyapahANe / aNeogiyavaravasame, nAilakulavaMsanaMdikare // 44 // bhUyahiyayapaganbhe, vaMde 'haM bhUyadina mArie / bhavabhayavuccheyakare, sIse nAgajjurisINaM // 45 // sumunAni sumuNiyasutatvadhArayaM vaMde sambhAvubhAvaNyA, tatvaM lohicca gAmANaM / / 46 // asthamahatyAkkhANi susamaNazvANanimyANi papaIe maharavANi payalo paNamAmi sarvAMga / / 47 // * taba niyama- sacca- saMjama viNayajjava khaMti-maddavarayANaM / sIlaguNagaddiyANaM, aNuogajugappahANA NaM // 48 // sukumAlakomalatale, tesa paNamAmi lakkhaNapasatve pAe pAvavaNINaM pApacchiyasahi paNivahae // 49 // je ane bhagavaMte, kAliyasuya ANuogie dhIre / te paNamiUNa sirasA, nANassa parUvaNaM vocchaM // 50 // 1 1. virAvalI--]] 1 pamayaM kaccAyaNaM vaMde, vacchaM sijyaMbhavaM tahA / / 25 / bhavA capAi dhUla va govamaM / / 26 / / --naMdI / sUri balissaha sAI, sAmajjo saMDilo ya jIyadharo / ajjasamuddo maMgU, naMdillo nAgahatthI ya / / rebaIsaha baMdila, himavaM nAgavA ya goviMdA siribhUidinna lohicca sapiNo va devaDI / / yuttatva-rayaNabharie, bama-dama-mavaguroha saMpanne devaddviyamAsamaNe, kAsava paNisyAmi // etAdRcihnAGkitaM gAthA paJcakaM vyAkhyA grantheSu nopalabhyate // 1 175 Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 ka0 23 taIo khaMdho samaNIkahANagANi 1. arinemititthe 2. ariTTanemititthe 3. 4. pAsanAhatitthe 5. pAsanAhatitthe 6. pAsanA hatitthe 7. pAsanAhatitthe 8. mahAvIratitthe 9. mahAvIratitthe ajjhayaNA dovaIkahANa paumAvaI - AINaM samaNINaM kahANagANi poTTalA kahANa samaNINaM kAlI- AINaM kahANagANi rAI - AINa kahANagANi samaNINaM bhUyAINaM kahANagANi samaNI subhaddA kahANa naMdAI kahANagANi jayantIkahANa For Private Personal Use Only Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. ariTThanemititthe dovaIkahANayaM dovaIpuvvabhavA 1 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM caMpA nAma nayarI hotyA / / tIse NaM caMpAe nayarIe bahiyA uttarapurathime disobhAe subhUmibhAge nAmaM ujjANe hotthA // nAgasirI-kahANagaM ___ tattha NaM caMpAe nayarIe tao mAhaNA bhAyaro parivasaMti, taM jahA-- some somadatte somabhUI-aDDhA-jAva-aparibhUyA riuvveya-jaubveya-sAmaveya-athavvaNaveya-jAva-baMbhaSaNaesu ya satyesu suprinittttiyaa|| tesi NaM mAhaNANaM tao bhAriyAo hotthA, taM jahA-- nAgasirI bhUyasirI jakkhasirI--sukumAlapANipAyAo-jAva-tesi NaM mAhaNANaM iTAo, tehiM mAhahiM saddhi viule mANussae kAmabhoe paccagubhavamANIo viharaMti // nAgasirIe tittAlAuyassa uvakkhaDaNaM egate govaNaM ca 3 tae NaM tesi mAhaNANaM aNNayA kayAi egayao samuvAgayANaM-jAva-imeyArUve mihokahA-samullAve samuppajjitthA-evaM khalu devANu ppiyA ! amhaM ime viule dhaNa-kaNaga-rayaNa-maNi-mottiya-saMkha-sila-ppavAla-rattarayaNa-saMta-sAra-sAvaejje, alAhi-jAva-AsattamAo kulavaMsAo pakAmaM dAuM pakAmaM bhottaM pakAmaM paribhAeuM; taM seyaM khalu amhaM devANuppiyA! aNNamaNNassa gihesu kallAkalli vipulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM uvakkhaDe paribhuMjamANANaM viharittae / aNNamaNNassa eyamaTTha paDisurNeti, kallAkalli aNNamaNNassa gihesu vipulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM uvakkhaDAveMti, paribhuMjemANA viharaMti // 4 tae NaM tIse nAgasirIe mAhaNIe aNNayA kayAi bhoyaNavArae jAe yAvi hotthA / tae NaM sA nAgasirI vipulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM uvakkhaDei, egaM mahaM sAlaiyaM tittAlAuyaM bahusaMbhArasaMjuttaM nehAvagADhaM uvakkhaDei, ega biMduyaM karayalaMsi AsAei, taM khAraM kaDuyaM akhajjaM visabhUyaM jANittA evaM vayAsI"dhiratthu NaM mama nAgasirIe adhanAe apugNAe dUbhagAe dUbhagasattAe dUbhaganiboliyAe, jAe NaM mae sAlaie titAlAue bahasaMbhArasaMbhie nehAvagADhe uvakkhaDie, subahudavvakkhae nehakkhae ya ke| taM jai NaM mamaM jAuyAo jANissaMti to NaM mama khisissaMti / taM-jAva-mamaM jAuyAo na jANaMti tAva mama seyaM eyaM sAlaiyaM tittAlAuyaM bahusaMbhArasaMbhiyaM nehAvagADhaM egate govittae, aNNaM sAlaiyaM mahurAlAuyaM bahusaMbhArasaMbhiyaM nehAvagADhaM uvakkhaDittae" / evaM saMpehei, saMpehettA taM sAlaiyaM tittAlAuyaM bahusaMbhArasaMbhiyaM nehAvagADhaM egate govei, govetA aNNaM sAlaiyaM mahurAlAuyaM bahusaMbhArasaMbhiyaM nehAvagADhaM uvakkhaDei, uvakkhaDatA tesi mAhaNANaM pahAyANaM bhoyaNamaMDavaMsi suhAsaNavaragayANaM taM vipulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM parivesei // tae NaM te mAhaNA jimiyabhutturAgayA samANA AyaMtA cokkhA paramasuibhUyA sakammasaMpauttA jAyA yAvi hotthA / tae NaM tAo mAhaNIo vhAyAo-jAva-vibhUsiyAo taM vipulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM AhArati, jeNeva sayAI gihAI teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA sakammasaMpauttAo jaayaao|| dhammaruissa tittAlAuya-dANaM 5 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM dhammaghosA nAma therA-jAva-bahuparivArA jeNeva caMpA nayarI jeNeva subhUmibhAge ujjANe teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA ahApaDirUvaM oggahaM ogiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANA viharati / parisA niggyaa| dhammo khio| parisA pddigyaa| Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 dhammakahANuoge taIo khaMdho tae NaM tesi dhammaghosANaM therANaM aMtevAsI dhammaruI nAma aNagAre orAle ghore ghoraguNe ghoratavassI ghorabaMbhaceravAsI ucchRDhasarIre saMkhitta-viula-teyalesse mAsaMmAseNaM khamamANe vihri|| 6 tae NaM se dhammaruI aNagAre mAsakhamaNapAraNagaMsi paDhamAe porisIe sajjhAyaM karei, bIyAe porisIe jhANaM ziyAi, evaM jahA goyamasAmI taheva bhAyaNAI ogAhei, taheva dhammaghosa theraM Apucchai-jAva-caMpAe nayarIe ucca-nIa-majjhimAI kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyAe aDamANe jeNeva nAgasirIe mAhaNIe gihe teNeva aNupaviDhe // tae NaM sA nAgasirI mAhaNI dhammaruI ejjamANaM pAsai, pAsittA tassa sAlaiyassa tittAlAuyassa bahusaMbhArasaMbhiyassa nehAvagADhassa eDaNaTThayAe haTThatuTThA uTThAe u8 i, udRttA jeNeva bhattaghare teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA taM sAlaiyaM tittAlAuyaM bahusaMbhAra saMbhiyaM nehAvagADhaM dhammaruissa aNagArassa paDiggahaMsi savvameva nisiri|| 7 tae NaM se dhammaruI aNagAre ahApajjattamiti kaTTha nAgasirIe mAhaNIe gihAo paDinikkhamai, paDinivakhamittA capAe nayaroe majhamajheNaM paDinikkhamai, paDinikkhamittA jeNeva subhUmibhAge ujjANe jeNeva dhammaghosA therA teNeva uvAgacchai, dhammaghosassa adUrasAmaMte annapANaM paDilehei, paDilehettA annapANaM karayalaMsi paDisei / / dhammAiNA tittAlAuya-pariTrAvaNaM pipIligAmaraNaM ya tae NaM dhammaghosA therA tassa sAlaiyassa tittAlAuyassa bahusaMbhArasaMbhiyassa nehAvagADhassa gaMdheNaM abhibhUyA samANA tao sAlaiyAo tittAlAuyAo bahusaMbhArasaMbhiyAo nehAvagADhAo egaM biduyaM gahAya karayalaMsi AsAti, tittagaM khAraM kaDuyaM akhajjaM abhojnaM visabhUyaM jANittA dhammaruI aNagAraM evaM vayAsI-- "jai NaM tuma devANuppiyA! evaM sAlaiyaM tittAlAuyaM bahusaMbhArasaMbhiyaM nehAvagADhaM AhAresi to gaM tuma akAle ceva jIviyAo vavarovijjasi / taM mA NaM tuma devANuppiyA! imaM sAlaiyaM tittAlAuyaM bahusaMbhArasaMbhiyaM nehAvagADhaM AhAresi, mA NaM tumaM akAle ceva jIviyAo vavarovijjasi / taM gacchaha NaM tuma devANuppiyA! imaM sAlaiyaM tittAlAuyaM bahusaMbhArasaMbhiyaM nehAvagADhaM egaMtamaNAvAe acitta thaMDile parivehi, aNNaM phAsuyaM esaNijja asaNa-pANa-khAima-sAimaM paDigAhettA AhAraM aahaarehi|" tae NaM se dhammaruI aNagAre dhammaghoseNaM thereNaM evaM vutta samANe dhammaghosassa therassa aMtiyAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA subhUmibhAgAo ujjANAo adUrasAmaMte thaMDilaM paDilehei, paDilehettA tao sAlaiyAo tittAlAuyAo bahusaMbhArasaMbhiyAo nehAvagADhAo egaM biMdugaM gahAya thaMDilaMsi nisiri|| sae NaM tassa sAlaiyassa tittAlAuyassa bahusaMbhArasaMbhiyassa nehAvagADhassa gaMdheNaM bahUNi pipIligAsahassANi pAumbhUyANi / jA jahA ya NaM pipIligA AhArei, sA tahA akAle ceva jIviyAo vavarovijjaha // ahiMsaThThadhammaruiNA tittAlAuya-bhakkhaNaM 10 tae NaM tassa dhammaruissa aNagArassa imeyArUve ajjhathie-jAva-saMkappe samuppajjitthA--jai tAva imassa sAlaiyassa tittAlAuyassa bahusaMbhArasaMbhiyassa egami bidugaMmi pakkhittaMmi aNagAiM pipIligAsahassAiM vavarovijaMti, taM jai NaM ahaM eyaM sAlaiyaM titAlAuyaM bahusaMbhArasaMbhiyaM nehAvagADhaM thaMDilaMsi savvaM nisirAmi to gaM bahUNaM pANANaM-jAva-sattANaM vahakaraNaM bhavissai / taM seyaM khalu mameyaM sAlaiyaM tittAlAuyaM bahusaMbhArasaMbhiyaM nehAvagADhaM sayameva AhArittae, mamaM ceva eeNaM sarIraeNaM nijjAu tti kaTu evaM saMpehei saMpehettA muhapotiyaM paDilehei, sasIsovariyaM kArya pamajjei, taM sAlaiyaM tittAlAuyaM bahusaMbhArasaMbhiyaM nehAvagADhaM bilamiva pannagabhUeNaM appANaNaM savvaM sarIrakoTugaMsi pakkhivaha // dhammaruissa samAhimaraNaM 11 tae NaM tassa dhammaruissa taM sAlaiyaM tittAlAuyaM bahusaMbhArasaMbhiyaM nehAvagADhaM AhAriyassa samANassa muhattaMtareNaM pariNamamANaMsi sarIragaMsi vaiyaNA paaunbhuuyaa--ujjlaa-jaav-durhiyaasaa|| tae NaM se dhammaruI aNagAre athAme abale avIrie apurisavakAraparakkame adhAraNijjamiti kaTu AyArabhaMDagaM egate Thavei, thaMDilaM paDilehei, dabbhasaMthAragaM saMtharei, dambhasaMthAragaM durUhai, puratthAbhimuhe saMpaliyaMkabhisaNNe karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthara aMjali kaTu evaM vayAsI-- "namotthu NaM arahatANaM-jAva-siddhigainAmadhenaM ThANaM saMpattANaM / namotthu NaM dhammaghosANaM therANaM mama dhammAyariyANaM dhammovaesagANaM / puvvi piNaM mae dhammaghosANaM therANaM aMtie savve pANAivAe paccakkhAe jAvajjIvAe-jAva-bahiddhAdANe, iyANi pi NaM ahaM tesi ceva Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ariTTanemititthe dovaIkahANayaM 181 ... ......NAsa sAlaiyassa tittAlAuyassa bahusaMbhArasaMbhiyam - bhagavaMtANaM aMtiyaM savvaM pANAivAyaM paJcakkhAmi-jAva-bahiddhAdANaM paccakkhAmi jAvajjIvAe jahA khaMdao-jAva-carimehi ussAsehi vosirAmi" ti kaTu Aloiya-paDikkate samAhipatte kaalge|| sAhUhiM dhammaru issa gavasaNA 12 tae NaM te dhammaghosA therA dhammaruI aNagAraM ciragayaM jANittA samaNe niggathe saddAveMti, saddAvettA evaM vayAsI--evaM khalu devANu ppiyA! dhammaruI aNagAre mAsakkhamaNapAraNagaMsi sAlaiyassa titAlAuyassa bahusaMbhArasaMbhiyassa nehAvagADhassa nisiraNaTTayAe bahiyA niggae ciraavei| taM gacchaha NaM tumbhe devANuppiyA! dhammaruissa aNagArassa savvao samaMtA maggaNa-gavesaNaM kareha // sAhUhi dhammaruissa samAhimaraNa-nivedaNaM / 13 tae NaM te samaNA niggaMthA dhammaghosANaM therANaM-jAva-tahatti ANAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNeti, paDisuNettA dhammaghosANaM therANaM aMtiyAo paDinikkhamaMti, paDinikkhamittA dhammaruissa aNagArassa savvao samaMtA maggaNa-gavesaNaM karemANA jeNeva thaMDile teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA dhammaruissa aNagArassa sarIragaM nippANaM niccejhaiM jIvavippajaDhaM pAsaMti, pAsittA hA hA aho ! akajjamiti kaTu dhammaruissa aNagArassa parinivvANavattiyaM kAussaggaM kareMti, dhammaruissa AyArabhaMDagaM gehaMti, geNhittA jeNeva dhammaghosA therA teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA gamaNAgamaNaM paDikkamaMti, paDikkamittA evaM vayAsI"evaM khalu amhe tumbhaM aMtiyAo paDinikkhamAmo, subhUmibhAgassa ujjANassa pariperaMteNaM dhammaruissa aNagArassa savvao samaMtA maggaNa-gavesaNaM karemANA jeNeva thaMDile teNeva uvAgacchAmo-jAva-ihaM havvamAgayA / taM kAlagae NaM bhaMte ! dhammaruI anngaare| ime se aayaarbhNdde||" dhammaruissa aNuttaradevatteNa uvavAo nAgasirigarahA ya 14 tae NaM te dhammaghosA therA punvagae uvaogaM gacchaMti, samaNe niggathe niggaMdhIo ya saddAveti, saddAvettA evaM vayAsI "evaM khalu ajjo! mama aMtevAsI dhammaruI nAma aNagAre pagaibhaddae-jAva-viNIe mAsaMmAseNaM aNikkhitteNaM tavokammeNaM appANaM bhAvamANe-jAva-nAgasirIe mAhaNIe giha agupvitthe| tae NaM sA nAgasirI mAhaNI-jAva-taM sAlaiyaM tittAlAuyaM bahusaMbhArasaMbhiyaM nehAvagADhaM dhammaruissa aNagArassa paDiggahaMsi savvameva nisiri| tae NaM se dhammaruI aNagAre ahApajjattamiti kaTu nAgasirIe mAhaNIe gihAo paDinikkhamai-jAva-samAhipatte kaalge| se gaM dhammaruI aNagAre bahUNi vAsANi sAmaNNapariyAgaM pAuNittA AloiyapaDikkate samAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA uDDhe -jAva-savvaTThasiddhe mahAvimANe devatAe uvavaNe / tattha NaM ajahannamaNukkoseNaM tettIsaM sAgarovamAiM ThiI papNattA / tattha NaM dhammaruissa vi devassa tettIsaM sAgarovamAI ThiI pnnnnttaa| se NaM dhammaruI deve tAo devalogAo AukkhaeNaM ThiikkhaeNaM bhavakkhaeNaM aNaMtaraM cayaM caittA mahAvidehe vAse sijjhihii-jAva-savvadukkhANamaMtaM kAhii // 15 taM dhiratthu NaM ajjo ! nAgasirIe mAhaNIe adhannAe apuNNAe dUbhagAe dUbhagasattAe dUbhaniMboliyAe, jAe NaM tahArUve sAhU sAhurUve dhammaruI aNagAre mAsakkhamaNapAraNagaMsi sAlaieNaM tittAlAueNaM bahusaMbhArasaMbhieNaM nehAvagADheNaM akAle ceva jIviyAo vvrovie||" tae NaM te samaNA niggaMthA dhammaghosANaM therANaM aMtie eyamalaiM soccA nisamma caMpAe siMghADaga-tiga-caukka-caccara-caummuhamahApahapahesu bahujaNassa evamAikkhaMti evaM bhAsaMti evaM paNNaveMti evaM paruti--"dhiratyu NaM devANuppiyA! nAgasirIe-jAva-dUbhaniboliyAe, jAe NaM tahArUve sAhU sAhurUve dhammaruI aNagAre sAlaieNaM tittAlAueNaM bahusaMbhArasaMbhieNaM nehAvagADheNaM akAle ceva jIviyAo vavarovie // " tae NaM tesi samaNANaM aMtie eyamaDhe soccA nisamma bahujaNo aNNamaNNassa evamAikkhai evaM bhAsai evaM paNNavei evaM paravei "dhiratyu NaM nAgasirIe mAhaNIe-jAva-jIviyAo vavarovie // " nAgasirIe gihanivvAsaNaM 16 tae NaM te mAhaNA caMpAe nayarIe bahujaNassa aMtie eyamaDheM soccA nisamma AsuruttA-jAva-misimisemANA jeNeva nAgasirI mAhaNI teNeva uvAgacchaMti uvAgacchittA nAgasiri mAhA~Na evaM vayAsI-- "haMbho nAgasirI! apatthiyapatthie ! duraMtapaMtalakkhaNe! hINapuNNacAuddase ! siri-hiri-dhii-kittiparivajjie dhiratthu NaM tava adhannAe apugNAe dUbhagAe dUbhagasattAe dUbhaInaboliyAe, jAe NaM tume tahArUve sAhU sAhurUve dhammaruI aNagAre mAsakhamaNapAraNagaMsi Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 dhammakahANuoge taIo khaMdho sAlaieNaM tittAlAueNaM-jAva-jIviyAo vvrovie|" uccAvayAhiM akkosaNAhiM akkosaMti, uccAvayAhiM uddhaMsaNAhiM uddhaMseMti, uccAvayAhiM nibhacchaNAhiM nibhaMccheti, uccAvayAhiM nicchoDaNAhi nicchoDeMti, tajjeMti tAleMti, tajjittA tAlittA sayAo gihAo nicchubhaMti // 17 tae NaM sA nAgasirI sayAo gihAo nicchUDhA samANI caMpAe nayarIe siMghADaga-tiya-caukka-caccara-caummaha-mahApahapahesu bahujaNeNaM holijjamANI khisijjamANI nidijjamANI garahijjamANI tajjijjamANI pavahijjamANI dhikkArijjamANI thukkArijjamANI katthai ThANaM vA nilayaM vA alabhamANI daMDIkhaMDa-nivasaNA khaMDamallaya-khaMDadhaDaga-hatthagayA phuTTa-haDAhaDa-sIsA macchiyAcaDagareNaM annijjamANamaggA gehaMgeheNaM dehabaliyAe vitti kappemANI viharai // nAgasirIe bhavabhamaNaM 18 tae NaM tIse nAgasirIe mAhaNIe tabbhavaMsi ceva solasa rogAyaMkA paaunbhuuyaa| taM jahA-- sAse kAse jare dAhe, joNisUle bhgNdre| arisA ajIrae diTThI-muddhasUle akaare|| acchiveyaNA kaNNaveyaNA kaMDU daudare koDhe // 1 // 19 tae NaM sA nAgasirI mAhaNI solasehiM rogAyaMkehiM abhibhUyA samANI aTTa-duhaTTa-vasaTTA kAlamAse kAlaM kiccA chaTThAe puDhavIe ukkosaM bAvIsasAgarovamaTTiiesu naraesu neraiyattAe uvvnnnnaa| sA gaM tao aNaMtaraM uvvaTTittA macchesu uvavaNNA / tattha NaM satthavajjhA dAhavakkaMtIe kAlamAse kAlaM kiccA ahesattamAe puDhavIe ukkosaM tettIsasAgarovamaTTiIesu neraiesu neraiyattAe uvavaNNA / sA NaM taoNaMtaraM uvvaTTittA doccaM pi macchesu uvavajjai / tattha vi ya NaM satthavajjhA dAhabakkaMtIe kAlamAse kAlaM kiccA doccaMpi ahesattamAe puDhavIe ukkosaM tettIsasAgarovamaTThiiesu neraiesu neraiyattAe uvavajjai / sA NaM taohito unvaTTittA taccaM pi macchesu uvvnnnnaa| tattha vi ya NaM satthavajjhA dAhavakkaMtIe kAlamAse kAlaM kiccA doccaMpi chaTAe puDhavIe ukkosaM bAvIsasAgarobamaTTiiesu neraiesu neraiyattAe uvvnnnnaa| taoNaMtaraM uvvaTTitA uragesu evaM jahA gosAle tahA neyavva-jAva-rayaNappabhAo puDhavIo ubaTTittA saNNIsu uvavaNNA / tao uThavaTTittA asaNNIsu ubavaNNA / tattha vi ya NaM satthavajjhA dAhavakkaMtIe kAlamAse kAlaM kiccA doccaM pi rayaNappabhAe puDhavIe paliovamasta asaMkhejjaibhAgaTThiiesu neraiesu neraiyattAe ubavaNNA / tao ujvaTTittA jAiM imAI khahayaravihANAI--jAva-aduttaraM ca kharabAyarapuDhavikAiyattAe, tesu annegsyshsskhutto| nAgasirIe samAliyA bhavo sANaM taoNaMtaraM uvvaTTittA iheba jaMbuddIve dIve bhArahe vAse caMpAe nayaroe sAgaradattassa satthavAhassa bhaddAe bhAriyAe kucchiMsi dAriyattAe pccaayaayaa| tae NaM sA bhaddA satthavAhI navaNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM dAriyaM payAyA--sukumAlakomaliyaM gayatAluyasamANaM / tae NaM tose NaM dAriyAe nivvattabArasAhiyAe ammApiyaro imaM eyArUvaM goNNaM guNaniSphaNNaM nAmadheja kareMti--jamhA NaM amhaM esA dAriyA sukumAlakomaliyA gayatAluyasamANA, taM hou NaM amhaM imIse dAriyAe nAmadhejjaM sukumAliyA-sukumAliyA / tae NaM tIse dAriyAe ammApiyaro nAmadheja kareMti sUmAliya ti|| tae NaM sA sUmAliyA dAriyA paMcadhAIpariggahiyA aMkAo aMkaM sAharijjamANI ramme maNikoTTimatale girikaMdaramallINA iva caMpagalayA nivAya-nivAghAyaMsi suhaMsuheNaM parivaDDhai // sUmAliyAe sAgareNa saddhi vivAho 21 tae NaM sA sUmAliyA dAriyA ummukkabAlabhAvA viNNaya-pariNayamettA jovvaNagamaNupattA rUveNa ya jovaNeNa ya lAvaNNeNa ya ukkiThThA ukkiTThasarorA jAyA yAvi hotthA / 22 tattha NaM capAe nayarIe jiNadatte nAma satthavAhe--aDDhe-jAva-aparibhUe / tassa NaM jiNadattassa bhaddA bhAriyA--sUmAlA iTThA mANussae kAmabhoge paccaNubbhavamANA viharai // 20 Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ariTunemititthe dovaIkahANayaM 183 . tassa gaM jigadatassa pute bhaddAe bhAriyAe atae sAgarae nAma daare--sukumaalpaannipaae-jaav-suruve|| 23 tae NaM se jiNadattaM satyavAhe aNNayA kayAi sayAo gihAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA sAgaradattassa satthavAhassa adUrasAmaMteNaM vIIvayai / imaM ca NaM sUmAliyA dAriyA vhAyA ceDiyA-cakkavAla-saMparikhuDA uppi AgAsatalagaMsi kaNaga-tidUsaeNaM kolamANIkolamANI vihri| tae NaM se jiNadate satthavAhe sUmAliyaM dAriyaM pAsai, pAsittA sUmAliyAe dAriyAe rUve ya jovaNe ya lAvaNNe ya jAyavimhae koDaMbipapurise saddAveda, saddAvettA evaM bayAsI-- "esa NaM devANuppiyA ! kassa dArivA ? kiM vA nAmadhejjaM se ?" tae NaM te koDaMbiyapurisA jiNadateNaM satyavAheNaM evaM vRttA samANA haTTatuTThA karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu evaM vayAsI-- "esa NaM devANuppiyA! sAgaradattassa satyavAhassa dhUyA bhaddAe bhAriyAe attayA sUmAliyA nAmaM dAriyA--sukumAlapANipAyA -jAba-rUveNa ya jovaNeNa ya lAvaNNeNa ya ukkiTThA // " 24 tae NaM jiNadatte satyavAhe tesi koDuMbiyANaM aMtie eyamaTTha soccA jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA hAe mitta nAi-paribuDe caMpAe nayaroe majhamajJaNa jeNeva sAgaradattassa gihe teNeva uvaage| tae Na se sAgaradatta satyavAhe jiNadattaM satyavAhaM ejjamANaM pAsai, pAsittA AsaNAo abbhuThei, abbhuThettA AsaNeNaM uvanimaMtei, uvanimaMtetA AsatyaM vosatthaM suhAsaNavaragayaM evaM vayAso--"bhaNa devANuppiyA! kimAgamaNapaoyaNaM?" tae Na se jiNadate sAgaradattaM evaM vadhAsI--"evaM khalu ahaM devANuppiyA ! tava dhUyaM bhaddAe attiyaM sUmAliyaM sAgarassa bhAriyattAe varemi / jai NaM jANaha devANuppiyA ! juttaM vA pattaM vA salAhaNijjaM vA sariso vA saMjogo, tA dijjau NaM sUmAliyA saagrdaargss| tae paM devaannuppiyaa| bhaNa kiM dalayAmo sukaM sUmAliyAe ?" tae NaM se sAgaradatte satthavAhe jiNadattaM satthavAhaM evaM vayAsI-- "evaM khalu devANuppiyA ! sUmAliyA dAriyA egA egajAyA iTThA-jAva-maNAmA-jAva-uMbarapuSpaM va dullahA savaNayAe, kimaMga puNa pAsaNathAe? taM no khalu ahaM icchAmi sUmAliyAe dAriyAe khaNamavi vippogN| taM jai NaM devANuppiyA ! sAgarae dArae mama gharajAmAue bhavai, to NaM ahaM sAgarassa sUmAliyaM dalayAmi / " 25 tae Na se jigadate satyavAhe sAgaradatteNaM satyavAheNaM evaM vutte samANe jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA sAgaragaM dAragaM saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI"evaM khalu puttA ! sAgaradatte satyavAhe mamaM evaM vayAsI--evaM khalu devANuppiyA ! sUmAliyA dAriyA-iTThA-jAva-maNAmA-jAvauMbarapupphaM va dullahA savaNavAe, kimaMga puNa pAsaNayAe? taM no khalu ahaM icchAmi sUmAliyAe dAriyAe khaNamavi vippogN| taM jai NaM sAgarae dArae mama dharajAmAue bhavai, to gaM dlyaami|" tae NaM se sAgarae dArae jiNadatteNaM satyavAheNaM evaM vutte samANe tusiNIe [saMciTThai] // tae NaM jiNadatte satthavAhe aNNayA kayAi sohaNaMsi tihi-karaNa-nakkhatta-mahattaMsi vipulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM uvakkhaDAvei, uvakkhaDAvettA mittanAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNaM AmaMtei,-jAva-sakkArettA sammANettA sAgaraM dAragaM hAyaM-jAva-savvAlaMkAravibhUsiyaM karei, karetA purisasahassavAhiNIyaM sIyaM durUhAvei, mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNeNaM saddhi parivaDe saviDDhIe sayAo gihAo niggacchai, niggacchitA caMpaM napari masaMmajjheNaM jeNeva sAgaradattassa gihe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA sIyAo paccorahai, paccoruhitA sAgaragaM dAragaM sAgaradattassa satthavAhassa uvnnei| tae NaM se sAgaradatte satthavAhe vipulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM uvakkhaDAvei, uvakkhaDAvettA-jAva-sammANettA sAgaragaM dAragaM sUmAliyAe dAriyAe saddhi paTTayaM durUhAvei, durUhAvettA seyApIehi kalasehiM majjAvei, majjAvettA aggihomaM karAvei, karAvettA sAgaragaM dArayaM sUmAliyAe dAriyAe pANi geNhAvei // sAgarassa palAyaNaM 27 tae NaM sAgarae sUmAliyAe dAriyAe imaM eyArUvaM pANiphAsa paDisaMvedei, se jahAnAmae--asipatte i vA karapatte i vA khurapatte i vA kalaMbacorigApatte i vA sattiagge i vA kotagge i vA tomaragge i vA bhiDimAlagge i vA sUcikalAvae i vA vicchyaDake i vA kavikacchU i vA iMgAle i vA mummure i vA accI i vA jAle i vA alAe i vA suddhAgaNI i vA bhave eyArave? 26 Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 dhammakahANuoge taIo khaMdho no iNaLe smtthe| etto aNidvatarAegaceva akaMtatarAegaM ceva appiyatarAgaM ceva amaNugNatarAgaM gheva amaNAmatarAgaM ceva pANiphAsaM sNvedei| tae NaM se sAgarae akAmae avasavase muhuttamattaM sNcitttthi| tae NaM sAgaradatte satthavAhe sAgarassa ammApiyaro mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNaM vipuleNaM asaNa-pANa-khAima-sAimeNaM puSpha vatya-gaMdha-mallAlaMkAreNa ya sakkArettA sammANettA paDivisajjei // 28 tae NaM sAgarae sUmAliyAe saddhi jeNeva vAsaghare teNeva uvAgacchai, uvAgapichattA sUmAliyAe dAriyAe saddhi talimaMsi nivajjai / tae NaM se sAgarae vArae sUmAliyAe dAriyAe imaM eyArUvaM aMgaphAsaM paDisaMvedei, se jahAnAmae--asipatte i vA-jAva-etto amaNAmatarAgaM ceva aMgaphAsaM paccaNubhavamANe vihri| tae NaM se sAgarae dArae sUmAliyAe dAriyAe aMgaphAsaM asahamANe avasavase muhuttamettaM sNcitttthi| 29 tae NaM se sAgaradArae sUmAliyaM dAriyaM suhapasuttaM jANittA sUmAliyAe dAriyAe pAsAo uThei, udvettA jeNeva sae sayaNijje teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA sayaNijjasi nivjji|| tae NaM sA sUmAliyA dAriyA tao muhattaMtarassa paDibuddhA samANI paivvayA paimaNurattA paI pAse apassamANI talimAo u8'i, udduttA jeNeva se sayaNijje teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA sAgarassa pAse nnuvjji|| tae NaM se sAgaradArae sUmAliyAe dAriyAe doccaM pi imaM eyArUvaM aMgaphAsaM paDisaMvedei-jAva-akAmae avasavase muhuttamettaM sNcitttthi|| 30 tae NaM se sAgaradArae sUmAliyaM dAriyaM suhapasuttaM jANittA sayaNijjAo uThei, uThettA vAsagharassa dAraM vihADei, vihADettA mArAmukke viva kAe jAmeva disi pAunbhUe tAmeva disi pddige| sUmAliyAe ciMtA 31 tae NaM sA sUmAliyA bAriyA tao muhattaMtarassa paDibuddhA pativvayA paimaNurattA paI pAse apAsamANI sayaNijjAo uThei, sAgarassa dAragassa samvao samaMtA maggaNa-gavesaNaM karemANI-karemANI vAsagharassa dAraM vihADiyaM pAsai, pAsittA evaM bayAsI-gae NaM se sAgarae tti kaTTa ohayamaNasaMkappA karatalapalhatthamuhI aTTajmANovagayA jhiyaayi|| 32 tae NaM sA bhaddA satyavAhI kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe uTThiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalate dAsaceDi saddAvei, saddAvettA evaM bayAsI"gacchaha NaM tuma devANuppie! vahUvarassa muhadhovaNiyaM uvaNehi // " tae NaM sA dAsaceDI bhaddAe satthavAhIe evaM buttA samANI eyamaTTha tahaM ti paDisuNei, paDisuNettA mahadhovaNiyaM geNhai, geNhittA jeNeva vAsaghare teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA sUmAliyaM dAriyaM ohayamaNasaMkappaM karatalapalhatthamuhiM aTTajjhANovagayaM jhiyAyamANi pAsai, pAsittA evaM vayAsI"kiNNaM tumaM devANuppie! ohayamaNasaMkappA karatalapalhatthamuhI aTTajmANovagayA jhiyAhisi ?" tae NaM sA sUmAliyA dAriyA taM dAsaceDiM evaM vayAsI"evaM khalu devANuppie! sAgarae dArae mamaM suhapasuttaM jANittA mama pAsAo uThei, uThettA vAsagharaduvAraM avaMguNei avaMguNettA mArAmukke viva kAe jAmeva disi pAumbhUe tAmeva disi paDigae / tae NaM ahaM tao muttaMtarassa paDibuddhA pativvayA paimaNurattA paI pAse apAsamANI sayaNijjAo uThemi sAgarassa dAragassa savvao samaMtA maggaNa-gavesaNaM karemANI karemANI vAsagharassa dAraM vihADiyaM pAsAmi, pAsittA gae NaM se sAgarae ti kaTTa ohyamaNasaMkappA karatalapalhatthamuhI aTTajmANovagayA jhiyAyAmi // " tae NaM sA dAsaceDI sUmAliyAe dAriyAe eyamajheM soccA jeNeva sAgaradatte satyavAhe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA sAgarabattassa eyamajheM nivevei sAgaradatteNa jiNadattassa uvAlaMbhaNaM 33 tae NaM se sAgaradatte dAsaceDIe aMtie eyamaDhaM soccA nisamma Asurutte-jAva-misimisemANe jeNeva jiNadattassa satthavAhassa gihe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA jiNadattaM satthavAhaM evaM vayAsI-- "kiNNaM devANuppiyA! evaM juttaM vA pattaM vA kulANurUvaM vA kulasarisaM vA jaNNaM sAgarae dArae sUmAliyaM dAriyaM adiDhadosavaDiyaM painvayaM vippajahAya ihamAgae ?" bahahiM khijjaNiyAhi ya ruMTaNiyAhi ya uvaalbhi| Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ afgafter dovaI kahAnayaM jaNaovarohe vi sAgarassa samAliyA sahavAsaniseho 34 tae NaM jiNadatte sAgaradattassa satthavAhassa eyamaTThe soccA jeNeva sAgarae teNeva uvAgacchadda, uvAgacchittA sAgarayaM vArayaM evaM bapAsI putA ! tume kathaM sAgaradatassa gihAo ihaM havamAgacchaMteNaM saM gaccha NaM tumaM pustA ! evamavi gae sAgaradattassa gihe / - 185 tae NaM se sAgarae dArae jiNadarza satthavAhaM evaM vayAsI--' "avi yAiM ahaM tAo ! giripaDaNaM vA tarupaDaNaM vA maruSpavAyaM vA jalappavesaM vA jalaNappavesaM vA visabhakkhaNaM vA satthovaDaNaM vA behANasaM thApa thApa vA videsana vA ambhuvagacchejjAmi, mo tu ahaM sAgaravatastahiM jaami||" mAliyAe damageNa saddhi puNavivAho 35 tara gaM se sAgaradale satyavAriyAe sAgarasta evama nisAne nisAmelA lajie vilIe yi nigadattassa satyavAhassa mahAo pani paDinimittA jeNeva sae gihe va ubAgacchaha, upAgacchattA mukumAli zariyaM sahAve sahAvetA aMke nibeseDa, nivettA evaM vavAsI- "kiSNaM tava puttA! sAgaraeNaM dAraeNaM ? ahaM paM tumaM tassa dAhAmi jassa gaM tumaM iTTA-jAba-maNAmA bhavissasi" ti samAliya vAriyaM tAhiM iTTA hi jAva vaggUhiM samAsAsei, samAsAsettA paDivisajjei / / 36 tae se sAgarale sarathavAhe aNNA uppa AgArAtasamuhanisa rAyamagaM oloemA oloemA cidvaha / tae NaM se sAgaradatte egaM mahaM damagapurisaM pAsai -- iMDikhaMDa - nivasaNaM khaMDamallaga khaMDaghaDaga- hasthagayaM phuTTa haDAhaDa-sI macchiyA sahasseha anmijjamANamaggaM / tae se sAgara satyavArise sahAve sahAvettA evaM vyAsI- "tubhe NaM devANuppiyA ! evaM damanapurisaM vipulegaM asaNa-pAna-khAima sAimeNaM palobheha, gihaM aNuSpaveseha, aNuppavesettA khaMDamallAgaM DaDa se egaMle eDeha, eDelA alaMkArikam kare pahAvaM kayabalikammaM kaya-koya-maMgala-pAyacchataM savvAkAravibhUlivaM kareha karelA manuSNaM asaNa-dAna- sAima sAimaM bhodhAve dhAtA mama aMtiyaM ukSameha / / " 37 tae NaM te koDuMbiyapurisA - jAva- paDisurNeti, paDisuNettA jeNeva se damagapurise teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchitA taM damagaM asagapANa- khAima sAimeNaM udanyatobheti uppalotA sayaM hiM aNuSpavesaMti, aNUpyarvasettA ca tassa - purisassa egaMte eDeMti / tae NaM se dama taMsi khaMDamallagaMsi khaMDaghaDagaMsi ya eDijjamAnaMsi mahayA-mahayA saddeNaM Arasai / tae NaM se sAgarale satyavAhe tassa bamapurisasta taM mahavA mahayA Arasiyasa socdA misamma kobiyapurise evaM kyAsI-"kinnaM devApiyA | esa damapura mahayA mayA deNaM ArasA ?" tae NaM te koDaMbiyarisA evaM vayaMti - "esa NaM sAmI ! taMsi khaMDamallagaMsi khaMDaghaDAMsi ya eDijjamAnaMsi mahayA-mahayA sadde Arasai // " 38 taeSaM se sAgarayate satvA te kopura evaM bayAsI- "mANaM tubhe devANupiyA eyarasa damagasta taM khaMDa malla khaMDaDagaM ca evaM eDeha pAle se ubeha jahA apaliyaM na bhavadda " vi taba uti utA tarasa damasta alaMkAriyakammaM kareMti, karetA sAhasapAhi tellehi abhaMgati abhaMgae samAne surabhiNA gaMdhavaTTaeNaM gAyeM unnati, unbaTTettA usigodana - gaMdhodaeNaM vhArNeti, sIodageNaM NhANeMti, pamhala- sukumAlAie gaMdhakAsAIe gAjAI luti, jUtA haMsavanaM paDatADagaM pariheti savyAlaMkAravibhUtiyaM karoti, vipulaM asaNa-pANa-sAima- sAimaM bhoyAveta, bhoyAvettA sAgaradattassa uvarNeti / taeSaM se sAgarale satyavAhe sumAli bAriyaM vhAyaM jAva savyAlaMkAravibhUtiyaM karelA se damanapurisa evaM kyAsI"esa NaM devApivA mama yA dvA-jAya-maNAmA evaM gaM ahaM tava bhAritA itadhAmi bhahiyAe bhayo bhjaami||" damayassa vipalAyaNaM 39 tae NaM se manasei sAgarakSattassa eyamaTaThaM paDisuNei, paDisuNettA sumAliyAe dAriyAe saddhi vAsagharaM aNupavisada, sUmAliyAe dAriyAe saddhi talimaMsi nivajjai / 40 ka0 24 Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 dhammakahANuoge taIo khaMdho tae NaM se dhamagapurise sUmAliyAe imeyArUvaM aMgaphAsaM paDi saMvedei, se jahAnAmae--asipatte i vA-jAva-etto amaNAmatarAgaM ceva aMgaphAsaM paccaNubhavamANe vihri|| tae NaM se dhamagapurise sUmAliyAe dAriyAe aMgaphAsaM asahamANe avasavase muhattamettaM sNcitttthi| tae NaM se ghamApurise sUmAliyaM dAriyaM suhapasuttaM jANittA sUmAliyAe dhAriyAe pAsAo uThei, urdUttA jeNeva sae sayaNijje teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA sathaNijjaMsi nivajjai / 40 tae NaM sA sUmAliyA dhAriyA tao muhuttarassa paDibuddhA samANI pahabvayA paimaNuratA paI pAse apassamANI talimAo ucher3a, uThettA jeNeva se sayaNijje teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA damagapurisassa pAse nnuvjji| tae NaM se damagapurise sUmAliyAe dAriyAe doccaMpi imaM ethArUvaM aMgaphAsaM paDisaMvedei-jAva-akAmae avasavase muhuttamettaM saMciDhai / / 41 tae NaM se damanapurise sUvAliyaM dAriyaM suhapasuttaM jANittA sayaNijjAo abbhuDhei, abbhuThettA vAsagharAo niggacchai, niggacchittA khaMDamallagaM khaMDaghaDagaM ca gahAya mArAmukke viva kAe jAmeva disi pAubhae tAmeva disi pddige| sUmAliyAe puNo citA 42 tae NaM sA sUmAliyA dAriyA tao muhattatarassa paDibuddhA pativvayA paimaNurattA paI pAse apAsamANI sayaNijjAo uThei, damagapurisassa savvao samaMtA maggaga-gavesaNaM karemANI-karemANI vAsagharassa dAraM vihADiyaM pAsaha, pAsittA evaM bayAsI--.'gae gaM se damagapurise' ti kaTu ohayamaNasaMkappA karatalapalhatthamuhI aTTajjhANovagayA jhithaayi|| 43 tae NaM sA bhaddA phallaM pAuppabhAyAe rayaNIe uTThiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalate dhAsaDi saddAvei, sadAvattA evaM kyAsI--cchaha NaM tuma devANuppie! vahUvarassa muhadhovaNiyaM uvaNehi / tae NaM sA dAsaceDI bhaddAe satthavAhIe evaM vuttA samANI eyamaDheM taha ti paDisuNei, paDisUNettA muhadhovaNiyaM geNhai, geNhittA jeNeva pAsaghare teNeva uvAgacchaI, uvAgacchittA sUmAliyaMdAriyaM ohayamaNasaMkalpaM karatalapalhatyahi aTTajjhANovagayaM jhiyAyamANi pAsai, pAsittA evaM vayAsI"kiNNaM tuma devANuppie ! ohayamaNasaMkappA karatalapalhatthamuhI aTTajjhANovagayA jhiyAhi ?" tae NaM sA sUmAliyA bAriyA taM dAsa.Di evaM bayAsI-- "evaM khalu devANuppie ! damagapurise mamaM suhapasutaM jANitA mama pAlAo uTheMDa, urdUttA vAsagharaduvAraM avaMguNei, avaMguNettA mArAmako viva kAe jAmeva disi pAunbhUe tAmeva disi pddige| tae NaM haM tao muhuttarassa paDibuddhA patibbayA paimaNurattA paI pAse apAsamANI sayaNijjAo uThemi, damagapurisassa savvao samaMtA maggaNa-gavesaNaM karemAgI-karemANI vAsagharassa dAraM vihADiyaM pAsAmi, pAsittA gae NaM se damagapurise ti kaTTa ohayamaNasaMkappA karatalapalhatthamuhI aTTajjhANovagayA jhiyaayaami"| tae NaM sA dAsaveDI sUmAliyAe dAriyAe eyama soccA jeNeva sAgaradatte satthavAhe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA sAgaradattassa eyamajheM nidei // sUmAliyAe dANasAlAnimmANaM 44 tae NaM se sAgaradatte taheva saMbhaMte samANe jeNeva vAsaghare teNava uvAgacchai, uvAgacchittA sUmAliyaM dAriyaM aMke nivesei, nivesettA evaM vayAsI-- "aho NaM tuma puttA! purAporANANaM ducciNNANaM dupparakkaMtANaM kaDANaM pAvANaM kammANaM pAvagaM phalavittivisesa pakSaNubbhavamANI viharasi / taM mA NaM tumaM puttA! ohayamaNasaMkappA karatalapalhatthamuhI aTTajjhANovagayA jhiyAhi / tumaM NaM puttA ! mama mahANasaMsi vipulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM uvakkhaDAvehi, uvakkhaDAvettA bahUNaM samaNa-mAhaNa-atihi-kivaNa-vaNImagANaM deyamANI ya davAvemANI ya paribhAemANI vihraahi"| tae NaM sA sUmAliyA dAriyA eyamaTTha paDisuNai, paDisuNettA kallAkalli mahANasaMsi vipulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM uvakkhaDAvei, uvakkhaDAvettA bahUNaM samaNa-mAhaNa-atihi-kivaNa-vaNImagANaM deyamANI ya devAvemANI ya paribhAemANI viharai / ajjA-saMghADagassa bhikkhAyariyAe sAgaradattagihAgamaNaM 45 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM govAliyAo ajjAo bahussuyAo bahuparivArAo puTavANupuci caramANIo jeNeva caMpA nayarI teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA ahApaDirUvaM oggahaM ogiNhaMti, ogiNihattA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANIo viharati / Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ariTunemititthe bovaI kahANayaM 187 tae NaM tAsi govAliyANaM ajjANa ega saMghADae jeNeva govAliyAo ajjAo teNeva uvAgacchai, uvAgachittA govAliyAo ajjAo baMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI-- "icchAmo NaM tu hi abbhaNuNNAe caMpAe nayarIe ucca-nIya-majjhimAI kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyAe additte"| "ahAsuhaM devANuppiyA! mA paDibaMdhaM karehi / " tae NaM tAo ajjAo govAliyAhiM ajjAhi abbhaNuNNAyAo samANoo bhikkhAyariyaM aDamANoo sAgaradattassa giha annuppvitttthaao| samAliyAe sAgarapasAyovAya-pucchA 46 tae NaM sUmAliyA tAo ajjAo ejjamANIo pAsai, pAsittA haTTatuTThA AsaNAo ambhuDhei, vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA vipuleNaM asaNa-pANa-khAima-sAimeNaM paDilAbhei, paDilAbhettA evaM vayAsI-- "evaM khalu ajjAo! ahaM sAgarassa aNiTThA-jAva-amaNAmA! necchai NaM sAgarae dArae mama nAma goyamavi savaNayAe, ki puNa dasaNaM vA paribhogaM vA? jassa-jassa vi ya NaM dejjAmi tassa-tassa vi ya Na aNiTThA-jAva-amaNAmA bhavAmi / tubbhe ya NaM ajjAo ! bahunAyAo bahusikkhiyAo bahupaDhiyAo bahUNi gAmAgara-Nagara-kheDa-kabbaDa-doNamuha-maDaba-paTTaNa-Asama-nigamasaMbAha-saNNivesAI AhiMDaha, bahUNaM rAIsara-talavara-mADaMbiya-koDubiya-inbha-seTThi-seNAvai-satyavAhapabhiINaM gihAI annupvish| taM atthi yAI bhe ajjAo! kei kahici cuNNajoe vA maMtajoge vA kammaNajoe va kammajoe vA hiyauDDAvaNe vA kAuDDAvaNe vA Abhiogie vA vasIkaraNe vA kouyakamme vA bhUikamme vA mUle vA kaMde vA challI vallI siliyA vA guliyA vA osahe vA bhesajje vA uvaladdhapugve, jeNaM ahaM sAgarassa dAragassa iTThA kaMtA-jAva-maNAmA bhavejjAmi?" ajjA-saMghADageNa dhammovaeso 47 tae NaM tAo ajjAo sUmAliyAe evaM kuttAo samANoo dovi kaNNa ThaeMti, ThaetA sUmAliyaM evaM vayAso-- "amhe NaM devANu ppie ! samaNIo niggaMthIo-jAva-guttabaMbhacAriNoo no khalu kappai amhaM eyappagAraM kaNNehi vi nisAmittae, kimaMga puNa uvadaMsittae vA Ayarittae vA amhe NaM tava devANuppie ! vicittaM kevalipaNNattaM dhamma prikhijjaamo|" tae NaM sA sUmAliyA tAo ajjAo evaM vayAsI--"icchAmi NaM ajjAo! tunbhaM aMtie kevalipaNNattaM dhamma nisaamitte|" tae NaM tAo ajjAo sUmAliyAe vicittaM kevalipaNNattaM dhamma parikahati // sUmAliyAe samaNovAsiyattaM 48 tae NaM sA sUmAliyA dhamma soccA nisamma haTThA evaM bayAsI--- "sahahAmi NaM ajjAo! niggaMthaM pAvayaNaM-jAva-se jaheyaM tubbhe vayaha / icchAmi NaM ahaM tumbhaM aMtie paMcANuvvaiyaM satta-sikkhAvaiyaM duvAlasavihaM gihidhamma pddijjitte|" "ahAsuhaM devANuppie !" tae NaM sA sUmAliyA tAsi ajjANaM aMtie paMcANuvvaiyaM-jAva-gihidhamma paDivajjai, tAo ajjAo vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA pddivisjjei|| tae NaM sA sUmAliyA samaNovAsiyA jAyA-jAva-samaNe niggaMthe phAsueNaM esaNijjeNaM asaNa-pANa-khAima-sAimeNaM vattha-paDiggaha-kaMbalapAyapuMchaNaNaM osahabhesajjeNaM pADihArieNa ya pIDha-phalaga-sejjA-saMthAraeNaM paDilAbhamANI viharai / sUmAliyAe pavvajjApaDivajjaNaM tae NaM tIse sUnAliyAe aNNayA kayAi puvvarattAvarattakAlasamayaMsi kuDuMbajAgariyaM jAgaramANIe ayameyArUve ajjhathie-jAva-saMkappe samuppajjitthA--"evaM khalu ahaM sAgarassa pudiva iTThA-jAva-maNAmA Asi, iyANi annitttthaa-jaav-amnnaamaa| necchai NaM sAgarae mama nAmagoyamavi savaNayAe, kiM puNa daMsaNaM vA paribhogaM vA? jassa-jassa vi ya NaM dejjAmi tassa-tassa vi ya NaM aNiTrA-jAva Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 dhammakahANuoge taIo khaMdho amaNAmA bhavAmi / taM seyaM khalu mamaM govAliyANaM ajjANaM aMtie pavvaittae"--evaM saMpehei, saMpehettA kallaM pAuppabhAyAe rayaNIejAva-uTriyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalaMte jeNeva sAgaradatte teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA karayalapariggahiyaM sirasAvataM matthae aMjali kaTu evaM kyAsI-- "evaM khalu devANuppiyA ! mae govAliyANaM ajANaM aMtie dhamme nisaMte, se vi ya me dhamme icchie paDicchie abhiruie| taM icchAmi gaM tuhaM ammaNuNNAyA pavvaittae-jAva-govAliyANaM ajjANaM aMtie panvaiyA / tae NaM sA sUmAliyA ajjA jAyA--iriyAsamiyA-jAva-guttabaMbhayAriNI bahUhiM cauttha-chaTThaTThama-dasama-duvAlasehi mAsaddhamAsakhamaNehi appANaM bhAvemANI viharai // sUmAliyAe caMpAnayarIe bahi AtAvaNA tae NaM sA sUmAliyA ajjA aNNayA kayAi jeNeva govAliyAo ajjAo teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM payAsI-- "icchAmi gaM ajjAo! turbhehiM albhaNuNNAyA samANI caMpAe nayarIe bAhiM subhUmibhAgassa ujjANassa adUrasAmaMte chaThaMchaTTeNaM aNikkhitteNaM tavokammeNaM sUrAbhimuhI AyAvemANI vihritte|" tae NaM tAo govAliyAo ajjAo sUmAliyaM ajja evaM kyAsI-- "amhe NaM ajje! samaNIo niggaMthIo iriyaasmiyaao-jaav-guttbNbhcaarinniio| no khalu amhaM kappai bahiyA gAmassa vA-jAvasaNNivesassa vA chaLaMchaTheNaM aNikkhitteNaM tavokammeNaM sUrAbhimuhINaM AyAvemANINaM vihritte| kappai NaM amhaM aMtouvassayassa vaiparikkhittassa saMghADibaddhiyAe NaM samatalapaiyAe aayaavette||" tae NaM sA sUmAliyA govAliyAe eyamadvaM no saddahai no pattiyai no roei, eyamaDheM asaddahamANI apattiyamANo aroyamANI subhUmibhAgassa ujjANassa adUrasAmaMte chaThaMchadreNaM aNikkhitteNaM tavokammeNaM surAbhimuhI AyAvemANI vihrh| samAliyAe gaNiyAbhogaM daNa niyANaM tattha NaM caMpAe laliyA nAma goTThI parivasaha naravai-dinna-payArA ammApii-niyaga-nippivAsA vesavihAra-kaya-nikeyA nANAvihaaviNayappahANA aDDhA-jAva-bahujaNassa apribhuuyaa| tattha NaM caMpAe devadattA nAmaM gaNiyA hotthA--sUmAlA jahA aMDa-nAe / tae NaM tIse laliyAe goTThIe aNNayA kayAi paMca gohillagapurisA devadattAe gaNiyAe saddhi subhUmibhAgassa ujjANassa ujjANasiri paccaNubbhavamANA vihrNti|| tatya gaM ege gohillagapurise devadattaM gaNiyaM ucchaMge dharei, ege piTTao AyavattaM dharei, ege puSphapUragaM raei, ege pAe raei, ege cAmarukkhevaM krei|| 52 tae NaM sA sUmAliyA ajjA devadattaM gaNiyaM tehiM paMcahi goDhillapurisehi saddhi urAlAI mANussagAI bhogabhogAI bhuMjamANi pAsai, pAsittA imeyArUve saMkappe samuppajjitthA--aho NaM imA itthiyA purAporANANaM suciNNANaM suparakkaMtANaM kaDANaM kallANANaM kammANaM kallANaM phalavittivisesaM paccaNubbhavamANI viharai / taM jai NaM kei imassa sucariyassa tava-niyamabaMbhaceravAsassa kallANe phalavittivisese atthi, to NaM ahamavi AgamisseNaM bhavaggahaNaNaM imeyArUvAiM urAlAI mANussagAI bhogabhogAI bhuMjamANI viharijjAmi tti kaTTa niyANaM karei, karettA AyAvaNabhUmIo paccorubhA // 51 sUmAliyAe bausaniyaMThittaM tae NaM sA sUmAliyA ajjA sarIrabAusiyA jAyA yAvi hotyA--abhikkhaNaM-abhikkhaNaM hatthe dhovei, pAe dhovei, sIsaM dhovei, muhaM dhovei, thaNaMtarAiM dhovei, kakkhaMtarAiM dhovei, gujjhatarAI dhovei, jattha NaM ThANaM vA sejjaM vA nisIhiyaM vA ceei, tattha vi yaNaM puvAmeva udaeNaM anbhukkhettA tao pacchA ThANaM vA sejjaM vA nisIhiyaM vA ceei // 54 tae the tAo govAliyAo ajjAo sUmAliyaM ajjaM evaM bayAsI-- "evaM khalu ajje! amhe samaNIo niggaMthIo iriyaasmiyaao-jaav-bNbhcerdhaarinniio| no khalu kappai amhaM sarIrabAusiyAe hotte| tumaM ca NaM ajje! sarIrabAusiyA abhikkhaNaM-abhikkhaNaM hatthe dhovesi, pAe dhovesi, sosaM dhovesi, muhaM dhovesi, thaNaMtarAI Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ariTTanemititthe dovaI kahANayaM 159 dhovesi, kakkhaMtarAiM dhovesi, gujjhaMtarAiM dhovesi, jattha NaM ThANaM vA sejja vA nisIhiyaM vA gheesi tattha vi ya NaM puvAmeva udaeNaM anbhukkhettA tao pacchA ThANaM vA sejjaM vA nisIhiyaM vA ceesi / taM tumaM gaM devANuppie ! eyassa ThANassa Aloehi-jAvaakaraNayAe anbhuThehi, ahArihaM tavokammaM pAyacchittaM pddivjjaahi"| tae NaM sA sUmAliyA govAliyANaM ajjANaM eyamajheM no ADhAi no pariyANAi, aNADhAyamANI apariyANamANI viharai / tae gaM tao ajjAo sUmAliyaM ajjaM abhikkhaNaM-abhikkhaNaM holaeNti niveti khiseMti garihaMti paribhavaMti, abhikkhaNaM-abhikSaNaM eyamaTTha nivAreMti // sUmAliyAe puDhovihAro devaloguppAo ya 55 tae NaM tose sUmAliyAe samaNIhi niggaMthIhi holijjamANIe-jAva-nivArijjamANIe imeyAsave ajjhathie-jAva-saMkappe samuppajjitthA --"jayA NaM ahaM agAramajjhe vasAmi, tayA NaM ahaM appavasA / jayA NaM ahaM muMDA bhavittA pamvaiyA, tayA NaM ahaM paravasA / puyi ca gaM mamaM samaNIo Adati parijANaMti, iyANi No Adati no parijANaMti / taM seyaM khalu mama kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe uThThiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalate govAliyANaM ajjANaM aMtiyAo paDinikkha mittA pADiekkaM uvassayaM uvasaMpajjittA NaM viharittae" tti kaTaTu evaM saMpehei, saMpehettA kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe uTThiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalaMte govAliyANaM ajjANaM aMtiyAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA pADiekkaM uvassayaM uvasaMpajjittA NaM vihri|| tae NaM sA sUmAliyA ajjA aNohaTTiyA anivAriyA sacchaMdamaI abhikkhaNaM-abhikkhaNaM hatthe dhovei-jAva-jastha gaM ThANaM vA sejja vA nisIhiyaM vA ceei, tattha vi ya NaM puvAmeva udaeNaM anmukkhettA tao pacchA ThANaM vA sejja vA nisIhiyaM vA ceei| tattha vi ya gaM pAsatthA pAsatyavihAriNI osannA osannavihAriNI kusIlA kusIlavihAriNI saMsattA saMsattavihAriNI bahuNi vAsANi sAmaNNapariyAgaM pAuNai, pAuNittA addhamAsiyAe saMlehaNAe appANaM mosettA, tIsaM bhattAI aNasaNAe cheettA, tassa ThANassa aNAloiyapaDikkaMtA kAlamAse kAlaM kiccA IsANe kappe aNNayaraMsi vimANaMsi devagaNiyattAe uvvnnnnaa| tatthegaiyANaM devINaM navapaliovamAI ThiI pnnnnttaa| tattha NaM sUmAliyAe devIe navapaliovamAI ThiI pnnnnttaa| 56 dovaIbhavakahANage dovaIe tAruNNabhAvo teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse paMcAlesu jaNavaesu kaMpillapure nAma nayare hotthaa--vnnnno| tattha NaM duvae nAma rAyA hotthaa--vnnnno| tassa NaM culaNI devii| dhaTujjuNe kumAre juvraayaa| tae gaM sA sUmAliyA devI tAo devalogAo AukkhaeNaM ThiikkhaeNaM bhavakkhaeNaM aNaMtaraM cayaM caittA iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse paMcAlesu jaNavaesu kaMpillapure nayare duvayassa raNNo culaNIe devIe kucchisi dAriyattAe pccaayaayaa| tae NaM sA culaNI devI navaNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM aTThamANa ya rAiMdiyANaM vIikkaMtANaM sukumAla-pANipAyaM-jAva-dAriyaM pyaayaa| tae NaM tose dAriyAe nivvattabArasAhiyAe imaM eyArUvaM nAma-jamhA NaM esA dAriyA dupayassa raNNo dhUyA culagIe devIe attayA, taM hou NaM amhaM imose dAriyAe nAmadhejje dovii| tae gaM tIse ammApiyaro imaM eyArUvaM goNNaM guNanipphannaM nAmadhejjaM kreNti--dobii-dovii| tae NaM sA dovaI dAriyA paMcadhAIpariggahiyA-jAva-girikaMdaramallINA iva caMpagalayA nivAya-nivvAghAyaMsi suhaMsuheNaM parivaDDhai // 58 tae NaM sA dovaI rAyavarakaNNA ummukkabAlabhAvA viNNaya-pariNayamettA jovvaNagamaNupattA rUveNa ya jobvaNeNa ya lAvaNNaNa ya ukkiTThA ukkiTTasarIrA jAyA yAvi hotthA / tae NaM taM dovaI rAyavarakaNaM aNNayA kayAi aMteuriyAo pahAya--jAva--savvAlaMkAravibhUsiyaM kareMti, karettA duvayassa rapaNo pAyabaMdiyaM peseti / tae NaM sA dovaI rAyavarakaNNA jeNeva dubae rAyA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA duvayassa raNNo pAyaggahaNaM karei / duvayaraNNA dovaIe sayaMvarasaMkappo 59 tae NaM se duvae rAyA dovaI dAriyaM aMke nivesei, nivesettA dovaIe rAyavarakaNNAe rUve ya jovaNNe ya lAvaNe ya jAyavimhae dobaI rAyavarakaNNaM evaM kyAsI-- Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge taIo khaMdho "jassa NaM ahaM tumaM puttA ! rAyassa vA juvarAyassa vA bhAriyattAe sayameva dalaissAmi, tattha NaM tuma suhiyA vA duhiyA vA bhavejjAsi / tae NaM mama-jAvajjIvAe hiyayadAhe bhavissai / taM gaM ahaM tava puttA ! ajjayAe sayaMvaraM viyarAmi / ajjaAe NaM tuma dinnasayaMvarA / jaM NaM tuma sayameva rAyaM vA juvarAyaM vA varehisi, se NaM tava bhatAre bhavissaI" tti kaTu tAhi ivAhi-jAva-vahi AsAsei, AsAsettA pddivisjjei|| bAravaIe dUyapesaNaM tae NaM se duvae rAyA dUyaM saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI--- "gacchaha gaM tumaM devAguppiyA ! bAravaI nAra / tattha NaM tuma kaNhaM vAsudevaM samuddavijayapAmokkhe dasa dasAre, baladevapAmokkhe paMca mahAvore, uggaseNapAmokhe solasa rAyattahasse, pajjunnapAmokkhAo adbhuTAo kumArakoDIo, saMbapAmokkhAo saTThi duiMtasAhassIo, vIraseNapAmokkhAo ekkavIsaM vIrapurisasAhassoo, mahAseNapAmokkhAo chappannaM balavagasAhassIo, aNNe ya bahave rAIsara-talavaramADaMviba-koDubiya-ibbha-seTThi-seNAvai-satthavAhapabhiIo karayalapariggahiyaM dasanahaM sarisAvattaM matthae aMjali kaTu jaeNaM vijaeNaM yaddhAvehi, baddhAvetA evaM vayAhi-evaM khalu devANuppiyA! kaMpillapure nayare duvayassa raNo dhUyAe, culaNIe attayAe, dhaTThajjuNakumArassa bhaiNIe, dovaIe rAyavarakaNNAe sayaMvare bhavissai / taM gaM tubbhe duvayaM rAyaM aNugiNhemANA akAlaparihINaM ceva kaMpillapure nayare smosrh|" tae NaM se dUra karayalapariggahiyaM dasaNahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu duvayassa raNNo eyama paDisuNei, paDisuNettA jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA koDuMbiyapurise saddAvei, saddAvetA evaM vayAsI--- "khippAmeva bho devANu ppiyA! cAugdhaMTa AsarahaM juttAmeva ubttuveh|" te vi taheva uvaTThati / tae NaM se dUe hAe-jAba-appahagdhAbharaNAlaMkiyasarIre cAugghaMTaM AsarahaM duruhai, duruhitA bahUhi purisehi-taNNaddha-baddha-vammiya-kavaehi uppIliya-sarAsaNa-paTTiehiM pigaddha-gevijjehiM Aviddha-vimala-varaciMdha-paTTehi gahiyAuhapaharaNehi--saddhi saMparivuDe kaMpillapuraM nayaraM majhamajjhaNaM niggacchai, paMcAla jaNavaparUpa majjhamajheNaM jeNeva desappaMte teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA suraTThAjaNavayassa majjhamajheNaM jeNeva bAravaI nayarI teNeva uvAgacchaha, uvAgacchittA vAravaI nari majjhamajheNaM aNuppavisai, aNuppavisattA jeNeva kaNhassa vAsudevassa bAhiriyA uvaTThANasAlA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA cAugghaMTaM AsarahaM ThAvei, ThAvettA rahAo paccoruhai, paccoruhitA maNussavaggurAparikkhitte pAyacAravihAreNaM jeNeva kaNhe vAsudeve teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA kaNhaM vAsudevaM, samuddavijayapAmokhe ya dapsa dasAre-jAva-'chappannaM balavagasAhassIo karayalapariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu jaeNaM vijaeNaM vaDAvei, va dvAvetA evaM vayai--"evaM khalu devANuppiyA! kaMpillapure nayare duvayassa raNNo dhUyAe, culaNIe attayAe, dhaTThajjuNakumArasta bhaiNoe, dovaIe rAyavarakaNNAe sayaMvare asthi / taM gaM tubha duvayaM rAyaM aNugiNhemANA akAlaparihINaM ceva kaMpillapure nayare smosrh||" 61 tae NaM se kaNhe vAsudeve tassa dUyassa aMtie eyama soccA nisamma haTTatuTTha-cittamANadie-jAva-hiyae taM dUyaM sakkArei sammANei, sakkAretA sammANettA paDivisajjei / / kaNhassa patthANaM 62 tae NaM se kaNhe vAsudeve koDuMbiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM kyAsI--"gacchaha NaM tuma devANuppiyA! sabhAe suhammAe sAmudAiya bheri tAleha // " tae NaM koDaMpiyapurise karayalapariggahivaM dasaNahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTTa kaNhassa vAsudevassa eyama?' paDisuNei, paDisuNettA jegeva sabhAe suhammAe sAmudAiyA bherI tegeva uvAgacchai, uvAgacchittA sAmudAiyaM bheri mahayA-mahayA saddeNaM tAlati / tara NaM tAe 'sAnudAiyAe bherIe tAliyAe samANIe samuddavijayapAmokkhA dasa dasArA-jAva-'mahAseNapAmokkhAo chappannaM balavagasAhassIo pahAvA-jAva-savvAlaMkAravibhUsiyA jahAvibhava iDDisakkArasamudaeNaM appegaiyA hayagayA evaM gayagayA raha-sIyA-saMdamANIgayA appegaiyA / pAyavihAracAreNaM jeNeva kaNhe vAsudeve teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchitA karayalapariggahiyaM dasaNahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTTa kaNhaM vAsudevaM jaeNaM vijaeNaM baddhAti // 63 tae NaM se kaNhe vAsudeve koDuMbiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI---- Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arinemititthe dovaI kahANayaM "khiyAmeva bho devAliyA abhisekzaM harivarayaNaM paDika para parajaharUli cAuraMgiNa se jyA eyamAgata phi|" te viSa pacati / lae gaM se kahe vAsudeve jeNeva mare te ugaDada, unAgaritA samalajAlAkulAbhirAme vicittamaNi- ramaNakuTTimatale mahimaMDasa pANAmaNi- zyaNa bali-visa pahANapoIsi suhagarA muhobaehi gaMdhoehi puSphodahi suddho hi puNopuNo kalA-para-majjajavihIe majjie-jA-aMjaNagirisannibhaM gava naravaI duru tae NaM se kahe vAsudeve samuvijayapAmokkhahiM dasa-dasArehiM jAva aNaMga seNApAmokkhAhiM aNegAhiM gaNiyAsAhassohi saddhi saMparivaDe saviDDhIe-jAba-duduhinigghosana (iyaraveNaM bArabaraM nayara majjhamajjheNaM niggacchai, niggacchittA suraTThAjaNavayasta majjhamajjheNaM jeNeva desappaMte teNeva uvAgacchai, uvAgacchitA paMcAla jaNavayassa majjhaM majjhaNaM jaNeva kaMpillapure nayare teNeva pahArettha gamaNAe || 191 hariyaNAure pesaNaM 64 tae NaM se duvae rAyA docvaM dUyaM saddAveda, saddAvettA evaM vyAsI--- "gaNaM tu devAciyA harivaNAraM nayaraM tattha tumaM parAvaM juhiTTilaM bhImasena saha moha bhAisaya- samaggaM, gaMgeyaM viduraM doNaM jayaddahaM saNa kIvaM AsatthAmaM karayalapariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTTu jaeNaM jie baDAvehi, baDAvetA evaM rAha evaM devApare napare parasa raNNodhUyAe, culIe alavAe dhaTTaNakumArassa mahaNIe dobaI rAyavaraNa sabare bhavissa taM tu yaM rAmaM aNugiSmAcA akAlaparihINaM deva kaMpillapure nayare samosaraha " // 65 ese hue vAure napare jaMva paMhucA legeca upAgaccha ugaThita paMrA samuhadvalaM bhImaseNaM a naulaM sahadevaM dujjohaNaM bhAisaya-samaggaM, gaMgeyaM viduraM doNaM jayaddahaM saNa kIvaM AsatyAmaM evaM vayai - "evaM khalu devANupiyA ! kaMpillapure nayare duvayassa raNo dhUyAe, culaNIe attavAe, dhaTujjuNakumArassa bhaiNIe dovaIe rAyavarakaNNAe sayaMvare atthi, taM NaM tumbhe duvayaM rAyaM aNuviSmANA aparihI ye kaMpillapure napare samosaraha / " tae se maMDarAyA jahA vAsudeve navaraM merI nAva va phalapure navare teneva pahAretya gamanAe / caMpAinapare yaNaM 66 eeNeva kameNaM- saccaM dUyaM evaM bavAsI "gacchatuma devAsuviyA / baM nayati tattu kavaNaM aMgarA, maMdirAvaM evaM pAhi nayare samosaraha / " cautthaM dUyaM evaM vayAsI -- "gacchaha NaM tuma devANappiyA ! sottimahaM nayariM / tatya NaM tumaM sisupAlaM damaghorasuyaM paMcabhAisaya- saMparivuDa evaM vayAhi-- kaMpillapure nayare samosaraha / " paMcamaM dUyaM evaM bavAsI" tumaM devApiyA | hariyasIsa gari satya tu damavaMta rAya evaM bAhi napare samosaraha / " evaM kyAsIgaNaM tu devANupiyA maharaM nayatitva gaM tuma gharaM rAmaM evaM yAhi-dillapure napare samosaraha / " sattamaM yaM evaM bavAsI gachaha naM tumaM devAgupiyA ! rAmahiM naya tatva gaM tumaM sahadevaM jarAsaMdha evaM yAhi kaMpamapure napare samosaraha / " -- aTTamaM dUyaM evaM vayAsI -- " gacchaha NaM tumaM devANuppiyA ! koDiNNaM nayaraM / tattha NaM tumaM ruppi bhesagasuyaM evaM vayAhi -- kaMpillapure nayare samosaraha / " navamaM dUrva evaM bAsIgaha NaM tumaM devApiyA | birATa nagaraM tat kIma bhAjaya rAma evaM yAhi pure samora / " dasa dUyaM evaM badAmI gaM tumaM deza ! asesu gAvAgara-nagaresu / tattha meM tumaM anegAI rAjasaharasAI evaM vayAhi-kaMpillapure navare samosaraha / " -- rAyasaharasANaM patthANaM lae NaM se mahave rAyasahassA lete hAvA sambaddha-yami-vayA hatyasaMdharA hama-gaya-ra-parajohakaliyAe pAu Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 dhammakahANuoge taIo khaMdho raMgiNIe seNAe saddhi saMpariDA mahayA bhaDa-caDagara-raha-pahakara-viMdaparikkhissA saehi-saehi magarehito abhiniggacchaMti, abhiniggakichattA jeNeva paMcAle jaNavae teNeva pahArettha gmnnaae| duvayakayo vAsudevAINaM sakkAro 68 tae NaM se duvae rAyA koDaMbiyapurise saddAveda, saddAvetA evaM bayAsI-cchaha gaM tumaM devANuppiyA! kaMpillapure nayare bahiyA gaMgAe mahAnaIe adUrasAmaMte egaM mahaM sayaMvaramaMDavaM kareha-aNegakhaMbha-sayasanniviTTha lolaTThiya-sAlabhaMjiyAgaM-jAva-pAsAIyaM darisaNijjaM abhiruvaM paDirUvaM karetA eyamANattiyaM paJcappiNaha / te vi taheva paccappiNaMti / tae NaM se duvae rAyA koDubiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM bayAsI--khippAmeva bho vevANuppiyA ! vAsudevapAmokkhANaM bahaNaM rAyasahassANaM AvAse kareha, karettA eyamANattiyaM paccappiNaha / te vi taheva paccappiNati / tae NaM se duvae rAyA vAsudevapAmokkhAgaM bahUNaM rAyasahassANaM AgamaNaM jANettA patteyaM-patteyaM hatthikhaMdhavaragae sakoreMTamalladAmeNaM chatteNaM dharijjamANeNaM seyavaracAmarAhi vIijjamANe haya-gaya-raha-pavarajohakaliyAe cAuraMgiNIe seNAe saddhi saMparivuDe mahayA bhaDa-caDagara-rahapahakara-vivaparikkhitte agdhaM ca pajjaMca gahAya saviDDhIe kaMpillapurAo niggacchai, niggacchittA jeNeva te vAsudevapAmokkhA bahave rAyasahassA teNeva uvAgacchai, uvAgacichattA tAI vAsudevapAmokkhAI aggheNa ya pajjeNa ya sakkArei sammANei, sakkArettA sammANettA tesi vAsudevapAmokkhANaM patteyaM-patteyaM AvAse viyr| tae NaM te vAsudevapAmokkhA jeNeva sayA-sayA AvAsA teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA hatthikhaMhito paccoruhaMti, paccoruhittA patteyaMpatteyaM khaMdhAvAranivesaM kareMti, karettA saesu-saesu AvAsesu aNuppavisaMti, aNuSpavisittA saesu-saesu AvAsesu AsaNesu ya sayaNesu ya sannisaNNA ya saMtuyaTTA ya bahUhiM gaMdhavvehi ya nADaehi ya uvagijjamANA ya uvanaccijjamANA ya viharaMti / tae NaM se duvae rAyA kaMpillapuraM nayaraM aNuppavisai, aNuppavisittA vipulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM uvakkhaDAvei, uvakkhaDAvettA koDuMbiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI-- "gapachaha NaM tumbhe devANuppiyA ! vipulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM suraM ca majjaM camaMsaMca sIdhaM ca pasannaM ca subahuM puSpha-vatya-gaMdha-mallAlaMkAraM ca vAsudevapAmokkhANaM rAyasahassANaM AvAsesu saahrh|" te vi sAharaMti / tae NaM te vAsudevapAmokkhA taM vipulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM suraM ca majjaM ca maMsaM ca sodhuM ca pasannaM ca AsAemANA visAdemANA paribhAemANA paribhujemANA viharati / jimiyamuttattarAgayA vi ya gaM samANA AyaMtA cokkhA paramasuibhUyA suhAsaNavaragayA bahUhiM gaMdhavvehi ya nADaehi ya uvagijjamANA ya uvanaccijjamANA ya viharaMti // dovaIe sayaMvaro 70 tae NaM se duvae rAyA paccAvaraNha-kAlasamayaMsi koDaMbiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM bayAsI--"gacchaha NaM tumbhe devANuppiyA ! kaMpillapure siMghADaga-tiga-caukka-caccara-caummuha-mahApaha-pahesu vAsudevapAmokkhANaM rAyasahassANaM AvAsesu hatthikhaMdhavaragayA mahayAmahayA saddeNaM ugdhosemANA evaM vayaha--evaM khalu devANuppiyA ! kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe uTThiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalaMte duvayassa raNNo dhUpAe, culaNIe devIe attayAe, ThujjuNassa bhagiNIe, dovaIe rAyavarakaNNAe sayaMvare bhvissi| taM numbhe gaM devAguppiyA ! duvayaM rAyANaM aNugiNhemANA vhAyA-jAva-savvAlaMkAravibhUsiyA hatthikhaMdhavaragayA sakoreMTamalladAmeNaM chatteNaM dharijjamANeNaM seyavaracAmarAhiM bIijjamANA haya-ya-raha-pavarajohakaliyAe cAuraMgiNIe seNAe saddhi saMparivaDA mahayAbhaDa-caDagararaha-pahakara-viMdaparikkhittA jeNeva sayaMvara-maMDave teNeva uvAgacchaha, uvAgacchittA patteyaM-patteyaM nAmaMkiesu AsaNesu nisIyaha, nisIittA bovaI rAyavarakaNNaM paDivAlemANA-paDivAlemANA ciTThaha tti ghosaNaM ghoseha, ghosettA mama eyamANattiyaM pccppinnh|" tae NaM te koDuMbiyapurisA taheva-jAva-paccappiNaMti // 71 tae NaM se duvae rAyA koDuMbiyapurise saddAvei, sahAvettA evaM vayAsI-- "gacchaha NaM tumbhe devANuppiyA! sayaMvaramaMDavaM Asiya-samajjiovalitaM paMcavaNNapupphovayArakaliyaM kAlAgaru-pavarakuMduruSaka-turukkadhUba-DajhaMta-surabhimaghamagheta-gaMdhuddhayAbhirAmaM sugaMdhavaragaMdhagaMdhiyaM gaMdhavaTTi bhUyaM maMcAimaMcakaliyaM kareha kAraveha, karetA kAravettA bAsudevapAmokkhANaM bahUrNa rAyasahassANaM patteyaM-patteyaM nAmaMkiyAI AsaNAI atthuyapaccatthuyAI raeDa, raettA eyamANattiyaM paccappiNaha / te vi -jAva-paccappiNaMti // Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arinemititthe dovaIkahANa tae NaM te vAsudevapAyokkhA bahuye rAvasahastA kal pAuppanAyAe zvaNoe udviyammi sUre sahasarassimma vijayare vAjate vhAyA - jAva- savvAlaMkAravibhUsiyA hatthikhaMdhavaragayA sakoreMTamalladAmeNaM chatteNaM dharijjamANeNaM seyavaracAmarAhiM bIijjamAnA hayaga-raha-pavarajoha kaliyAe cAuraMgiNIe seNAe saddhi saMparivuDA mahayAbhaDa - caDagara raha pahakara vidaparikkhittA savviDDhIe-jAvaiMduhi-niyosa-nAiyaraveNaM jaMva savarAmaM teca ubAgacchati upAgacchatA anupavisaMti, aguNyavisittA patte-nA kie AsaNe masIti dovaI rAyabarakaNaM paDiyAlemAmA pddiyaalemaannaaviti|| 73 e e rAmA kara pAuppabhASAe ramaNIe uTTiyama pUre sahatsarastimmi diyare vasA jalate rahAe-jAvakAra vibhUsie hatyivaMdhara gae sakoraMDamalladAmegaM chaleNaM dharivamANeSaM sepavaracAmarAhiM yojyamANe hRda-gaya-raha-pavara johaka liyAe cAuraMgiNIe pAe sahi saMpari mahayAbhaDa-caDagara-raha-pahakara vikaMpillaraMga ya sarvavamaMDave jeNeva vAsudevapAyokkhA bahane rAmasahassA leneya upAgacchadra uvAgasi si vAsudevapAmokhANaM karayala-pariha dahaM sirasA ekaTa evaM vijaevaM baDhAveda, mahAve kassa vAsudevarasa sevavazcAmaraM mahApathIyamANe ciTui // * tae NaM sA dovaI rAyavarakaSNA kallaM pAuppabhAyAe rathaNIe udviyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalate jeNeva majjaNaghare teya uvAga uvAgaSThitA manapara anupasiha, anupavisitA vhAyA kapabalikammA kapa-koya-maMgala-pAtA yAve sAI maMgalAI vatthAI pavara parihiyA majjaNagharAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA jeNeva jiNaghare teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA jiNaparaM aNupavisada anupavisittA jiNaparimANaM avarNa kareDa, karetA jigarA paDinikkhama, paDimiyamalA jeNeva aMtere teNeva uvAgacchai // 75 tae NaM taM dobaI rAyavarakaNNaM aMteuriyAo savvAlaMkAravibhUsiyaM kareMti / ki te ? varapAyapattaneurA jAva ceDiyA-cakkavAla- mahayaragavida-parikkhittA aMtaurAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA jeNeva cAughaMTe Asarahe teNeva uvAgacchas, uvAgacchattA kiDDAviyAe lehiyAe saddhi cAugghaMTaM AsarahaM durUhai / lae NaM se dhaNe kumAre dovaIe rAyavarakaSNAe sAratvaM kareha / 77 193 tae NaM sA dovaI rAyavarakaNNA kaMpillapura nayaraM majjhamajjheNaM jeNeva sayaMvarAmaMDave teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA rahaM Thave, rahAo pacora, payodahitA kiDADiyAe lehiyAe sahi savarAmaM anupavisa aNupavisittA karavaparigahiyaM haM sirasAvataM matthae aMjali kaTTu tesa vAsudevapAmopakhAnaM bahUNaM rAyavarasahastANaM paNAmaM karei // 76 tae NaM sA dovaI rAyavarakaNNA egaM mahaM siridAmagaMDa- ki te ? pADalamalliya-caMpaya- jAva sattacchyAIhi gaMdhaddhaNi muyaMtaM paramasuhaphAsaM darisaNijjaM geNhai / taNaM sA kiDAviyA mukhyA sAbhAviyasaM vohajaNassa ussukaraM vitta-raNa-barahaM vAmahasveSaM cilla daparNa gaUNa samaliyaM daNNasaMviva-saMbaMsiepa se dAhiNaM darilae pavararAyasI viddhiribhiya-gaMbhIra-maharamaNiyA sA sisa parivavANaM ammApitavaMsa tattasAmatya-gotta-viskati-kati baviAgama-mAhatya - kulasajANivA kittaNaM karei paDhamaM tAva vahipuMgavAsAvara vIrapurisa- lopalagANaM, satu-sabahasa-mANAvamaddagANaM bhavasiddhiya-varapuMDarIyAnaM cillavANaM bala-vIriyarajovaNa-guNa-lAvaNyakatiyA kittaNaM kareha / tao puNo unnagasegavAI jAvavANaM bhaga-soharU lie vareha varapurisagaMdhahatvoNaM jo hu te hoI piya dovaIe paMDavavaraNa tae NaM sA dobaI rAyavarakaNagA bahUNaM rAyavarasahassANaM majjhamajjheNaM samaicchamANI- samaicchamANI puvvakayaniyANeNaM coijjamANIcoijmANI jeNeva paMca paMDavA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA te paMca paMDave teNaM vasaddha-vaNNeNaM kusumadAmeNaM AveDhiya-pariveDhie karedra, karelA evaM vAsI eemae paMca paMDavA dariyA / 0 ka 0-25 -- lae lAI bAsudevapAmokhAI baNi rAyasahasvANi mahavA mahayA sagaM undhImAgAI umghonAmAI evaM varpatiriyaM khalu bho ! dovaIe rAyavarakaNNAe tti kaTTu sayaMvaramaMDavAo paDinikkhamaMti, paDinikkhamittA jeNeva sayA sayA-AvAsA teNeva uvAgacchati / Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 dhammakahANuoge taIo khaMdho tae NaM dhaTujjuNe kumAre paMca paMDave dovaiM ca rAyavarakaNNaM cAugghaMTa AsarahaM duruhAvei, duruhAvettA kaMpillapuraM nayaraM mAjhaMmajaNaM uvAgacchai, uvAgacchitA sayaM bhavaNaM aNupavisai / pANiggahaNaM 78 tae NaM se duvae rAyA paMca paMDave dovaI ca rAyavarakaNNaM paTTayaM duruhAvei, duruhAvettA seyApIyahi kalasehi majjAvei, majjAvettA aggihomaM karAvei, paMcaNhaM paMDavANaM dovaIe ya pANiggahaNaM kArAvei / tae NaM se duvae rAyA dovaIe rAyavarakaSNAe imaM eyArUvaM pIidANaM dalayai, taM jahA--aTTha hiraNNakoDoo-jAva-pesaNakArIo dAsaceDIo, aNNaM ca vipulaM dhaNa-kaNaga-rayaNa-maNi-mottiya-saMkha-sila-ppavAla-rattarayaNa-saMta-sArasAvaejja alAhi-jAva-AsattamAo kulavaMsAo pakAmaM dAuM pakAmaM bhottuM pakAma paribhAeu dalayai / tae NaM se duvae rAyA tAI vAsudevapAmokkhAI bahUI rAyasahassAI vipuleNaM asaNa-pANa-khAima-sAimeNaM pupapha-vattha-gaMdha-mallAlaMkAreNaM sarakArei sammANei, sakkArettA sammANettA pddivisjjei|| paMDurAyakayaM vAsudevAinimaMtaNaM ! 79 tae NaM se paMDU rAyA tesi vAsudevapAmokkhANaM bahUNaM rAyasahassANaM karayalaparigahiyaM dasaNahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA! hatthiNAure nayare paMcaNhaM paMDavANaM dovaIe ya devIe kallANakAre bhavissai, taM tubbhe NaM devANu ppiyA ! mamaM aNugiNhamANA akAlaparihINaM ceva samosaraha / / 80 tae NaM te vAsudevapAmokkhA bahave rAyasahassA patteyaM-pattayaM ghAyA saNNaddha-baddha-vammiya-kavayA hatthikhaMdhavaragayA-jAva-jeNeva hatthiNAure nayare teNeva pahArettha gmnnaae| pAMDakao vAsUdevAINaM sakkAro : 81 tae NaM se paMDU rAyA koDuMbiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM bayAsI-gacchaha gaM tumbhe devANuppiyA / hatthiNAure nayare paMcaNhaM paMDavANaM paMca pAsAyaDisae kAreha-abbha ggymuusiy-jaav-pddiruuve| tae NaM te koDaMbiyapurisA paDisuNeti-jAva-kAravati / tae NaM se paMDU rAyA paMcarcAha paMDavehi dovaIe devIe saddhi haya-gaya-raha-pavara-johakaliyAe cAuraMgiNIe seNAe saddhi saMparivuDe mahayAbhaDacaDagara-raha-pahakara-vidaparikkhitte kaMpillapurAo paDinivakhamai, paDinikkha mittA jeNeva hatthiNAure teNeva uvaage| tae NaM se paMr3a rAyA tesi vAsudevapAmokkhANaM AgamaNaM jANittA koDubiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI--gacchaha gaM tumbhe devANuppiyA! hathiNAurassa nayarassa bahiyA pAsudevapAmokkhANaM bahUNaM rAyasahassANaM AvAse-aNegakhaMbhasayasaNNiviTThe kAreha, kArettA eyamANattiyaM pccppinnh| te vi taheva paccappiNaMti / / 82 tae NaM vAsudevapAmokkhA bahave rAyasahassA jeNeva hatthiNAure teNeva uvaage| tae NaM se paMDU rAyA te vAsudevapAmokkhe bahave rAyasahasse uvAgae jANittA hatujhe vhAe kayabalikamme jahA duvae-jAva-jahArihaM AvAse dalayai / tae NaM te vAsudevapAmokkhA bahave rAyasahassA jeNeva sayA-sayA AvAsA teNeva uvAgacchati thev-jaav-vihrNti|| tae NaM se paMDa rAyA hathiNAuraM nayaraM aNupavisai, aNupavisittA koDuMbiyapurise saddAveda, saddAvettA evaM vayAsI--tumbha NaM devANuppiyA ! vipulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM AvAsesu uvaNeha / tevi taheva uvaNeti / tae NaM te vAsudevapAmokkhA bahave rAyasahassA vhAyA kayabalikammA kayakouya-maMgala-pAyacchittA taM vipulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaAsAemANA taheba-jAva-viharaMti // kallANakArussavo 83 tae NaM se paMDU rAyA te paMca paMDave dovaI ca devi paTTayaM duruhAvei, duruhAvettA seyApIehi kalasehi vhAvei, pahAvettA kallANakAraM karei, karetA te vAsudevapAmokkhe bahave rAyasahasse vipuleNaM asaNa-pANa-khAima-sAimeNaM puppha-vattha-gaMdha-mallAlaMkAreNa ya sakkArei sammANei sakkArettA sammANettA pddivisjjei| Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ariTunemititthe dovaIkahANayaM 195 tae NaM tAI vAsudevapAmokkhAI bahaI rAyasahassAI paMDueNaM raNNA visajjiyA samANA jeNeva sAI-sAI rajjAI jeNeva sAiM-sAI nagarAiM teNeva pddigyaaiN| tae NaM te paMca paMDavA dovaIe devIe saddhi kallAkalli vAraMvAreNaM urAlAI bhogabhogAI bhuMjamANA viharaMti // nAradassa AgamaNaM 84 tae NaM se paMDU rAyA aNNayA kayAI paMcahiM paMDavehi koMtIe devIe dovaIe ya saddhi aMto aMteurapariyAlasaddhi saMparibuDe sohAsaNa varagae yAvi vihri| imaM ca NaM kacchullanArae-dasaNeNaM aibhaddae viNIe aMtoM-aMto ya kalusahiyae majjhattha uvasthie ya allINa-somapiyadaMsaNe suruve amaila-sagalaparihie kAlamiyacamma-uttarAsaMga-raiyavacche daMDa-kamaMDalu-hatthe jaDAmauDadittasirae jannovaiya-gaNettiya-muMjamehalA-bAgaladhare hatthakaya-kacchabhIe piyagaMdhavve dharaNigoyarappahANe saMvaraNAvaraNi-ovayaNuppayaNi-lesaNIsu ya saMkAmaNi-Abhiogi-paNNatti-gamaNiyaMbhiNIsu ya bahUsu vijjAharIsu vijjAsu vissuyajase iThe rAmassa ya kesavassa ya pajjumna-paIva-saMba-aniruddha-nisaDha-ummaya-sAraNagaya-sumuha-dummuhAINa jAyavANaM adbhuTThANa va kumArakoDINaM hiyaya-daie saMthavae kalaha-juddha-kolAhalappie bhaMDaNAbhilAsI bahUsu ya samarasayasaMparAesu daMsaNarae samaMtao kalahaM sadakkhiNaM aNugavesamANe asamAhikare dasAravara-vIrapurisa-telokkabalavagANaM AmaMteUNa taM bhagavaI pakkaNi gagaNagamaNadacchaM uppaio gagaNamabhilaMghayaMto gAmAgara-nagara-kheDa-kabbaDa-maDaMba-doNamuha-paTTaNa-saMbAha-sahassamaMDiyaM thimiyameiNIyaM nibbhara-jaNapadaM vasuhaM oloiMte rammaM hatthiNAraM uvAgae paMDurAyabhavaNaMsi jhatti-begeNa smovie| tae NaM se paMDU rAyA kacchullanArayaM ejjamANaM pAsai, pAsittA paMcahi paMDavehi kuMtIe ya devIe saddhi AsaNAo abbhuTThaI, anbhu ThettA kacchullanArayaM sattaTupayAI paccuggacchai, paccuggacchittA tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA baMdai namasai, vaMdittA nimaMsittA mahariheNaM aggheNaM pajjeNaM AsaNeNa ya uvanimaMtei / tae NaM se kacchullanArae udagapariphosiyAe dababhovaripaccatyuyAe bhisiyAe nisIyai, nisIittA paMDurAyaM rajje ya raThe ya kose ya koTThAgAre ya bale ya vAhaNe ya pure ya aMteure ya kusalodaMtaM pucchi| tae NaM se paMDU rAyA koMtI devI paMca ya paMDavA kacchullanArayaM Ar3hati pariyANaMti abbhuti pajjuvAsaMti / 85 dovaIe nArayaM pai aNAyaro 86 tae NaM sA dovaI devI kacchullanArayaM assaMjayaM avirayaM appaDihayapaccakhAya-pAvakammati kaTu no ADhAi no pariyANai no abbhuTTe no pjjvaasi| tae NaM tassa kacchullanArayassa imeyArUve apajhathie citie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA-"aho NaM dovaI devI rUveNa ya jovvaNeNa ya lAvaNNeNa ya paMcahi paMDavehi avatthaddhA samANI mamaM no ADhAi no pariyANai no abbhuTTeDa no pajjuvAsai, taM seyaM khala mana dobaIe devIe vippiyaM karettae" tti kaTu evaM saMpehei, saMpehetA paMDurAyaM Apucchai, ApucchittA uppaNi vijjaM AvAhei, AvAhettA tAe ukkiThAe turiyAe cavalAe caMDAe sindhAe uddhyAe jaiNAe chayAe vijjAharagaIe lavaNasamuI majhamasraNaM puratyAbhimuhe vIIvaiuM payatte yAvi hotthaa| nAradassa avarakaMkA-gamaNaM paumanAbharaNNA milaNaM ca 87 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM dhAyaisaMDe dIve purasthimaddha-dAhiNaDDa-bharahavAse avarakakA nAma rAyahANI hotthA / tattha NaM avarakaMkAe rAyahANIe paumanAbhe nAma rAyA hotthA-mahayAhimavaMta-mahaMta-malaya-maMdara-mahiMdasAre vnnnno| tassa NaM paumanAbhassa raNNo satta devIsayAI orohe hotthaa| tassa NaM paumanAbhassa raNNo sunAbhe nAmaM putte juvarAyA vi hotthaa| tae NaM se paumanAbhe rAyA aMtoaMteuraMsi oroha-saMparivuDe sIhAsaNavaragae viharai // 88 tae NaM se kacchullanArae jeNeva avarakakA rAyahANI jeNeva paumanAbhassa bhavaNe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA paumanAbhassa raNo bhavaNaMsi jhatti-vegeNa smovie| Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 dhammakahANuoge taIo khaMdho tae NaM se paumanAbhe rAyA kacchullanArayaM ejjamANaM pAsai, pAsittA AsaNAo abbhuDhei, abbhuTTevettA aggheNaM pajjeNaM AsaNeNaM uvnimNtei| tae NaM se kacchullanArae udagapariphosiyAe dababhovaripaccatyuyAe bhisiyAe nisIyai, nisIittA paumanAbhaM rAyaM rajje ya raTTe ya kose ya koTThAgAre ya bale ya vAhaNe va pure ya aMteure ya kusalodaMtaM aapucchi|| paumaNAbhassa niyaorohavisao gavvo tae NaM se paumanAbhe rAyA niyagaorohe jAyavimhae kacchullanArayaM evaM bayAsItuma devANuppiyA ! baNi gAmAgara-nagara-kheDa-kabbaDa-doNamuha-maDaMba-paTTaNa-Asama-nigama-saMbAha-saNNivesAI AhiMDasi, bahUNa ya rAIsaratalavara-mAMDaMbiya koDubiva-inbha-seTThiHse gAvaisatthavAhapabhiINaM gihAI aNupavisasi, taM asthi yAI te kahici devANuppiyA! erisae orohe diTThapubve, jArisae NaM mama orohe ? kavaduradiTuMtakahaNapuvvaM nAradakayA dovaIrUvapasaMsA tae NaM se kacchullanArae paumanAbheNaM evaM butte samANe Isa vihasiyaM karei, karetA evaM vayAsI-- sarise NaM tuma paumanAbhA! tassa agdddddurss| ke NaM devANuppiyA ! se agaDadaddure? paumanAbhA! se jahAnAmae agaDadaddure siyaa| se NaM tattha jAe tattheva vuDDha aNNaM agaDaM vA talAgaM vA dahaM vA saraM vA sAgara vA apAsamANe maNNai---ayaM ceva agaDe vA talAge vA dahe vA sare vA sAgare vaa| tae NaM taM kUvaM aNNe sAmuddae dadure hvymaage| tae NaM se kUvadadure taM sAmuddayaM daduraM evaM vayAsI--"se ke tuma devANuppiyA! katto vA iha havvamAgae?" tae NaM se sAmuddae dadure taM kUbadaduraM evaM vayAsI--evaM khalu devANuppiyA! ahaM sAmuddae ddure| tae NaM se kUvadure taM sAmuddayaM dadaduraM evaM vayAsI--kemahAlae NaM devANuppiyA! se samudde ? tae NaM se sAmuddae dadadure taM kUvabaduraM evaM vayAsI--mahAlae NaM devANuppiyA! samudde / tae NaM se kUvaghadure pAeNaM lIhaM kaDDhei, kaDDhettA evaM vayAsI-emahAlae NaM devANuppiyA! se samudde ? no iNaThe smtthe| mahAlae NaM se samudde / tae NaM se kavadaradure purathimillAo tIrAo uphphiDittA NaM paccasthimillaM tIraM gacchai, gacchittA evaM vayAsI-emahAlae NaM devANuppiyA ! se samudde ? no iNaTaThe smjheN| evAmeva tuma pi paumanAbhA! asaM bahUNaM rAIsara-jAva-satthavAhappabhiINaM bhajja vA bhagiNi vA dhUyaM vA suNDaM vA apAsamANe jANasi jArisae mama ceva NaM orohe, tArisae No asi|| 91 evaM khalu devANuppiyA! jaMbuddIve dIve bhArahe vAse hathiNAure napare dupayassa raNNo dhUyA, culaNIe devIe attayA, paMDussa suNhA paMcaNDaM paMDavANaM bhAriyA dovaI nAmaM devI rUveNa ya jovaNNaNa ya lAvaNNaNa 5 ukkiTThA ukkitttthsriiraa| dovaIe NaM devIe chinna sa vi pAyaMguTThassa ayaM tava orohe sayaM pi kalaM na agghai tti kaTu paumanAbhaM Apucchai ApucchittA jAmeva disi pAunbhUe tAmeva disi pddige| paumaNAbhaTTa dovaIe devakayaM sAharaNaM tae NaM se paumanAbhe rAyA kacchallanArayassa aMtie eyamaDhe soccA nisamma dovaIe devIe rUve ya jovaNNe ya lAvaNe ya mucchie gaDie giddhe ajnIvavaNNe jeNeva posahasAlA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA posahasAlaM aNuppavisai, aNuppavisittA puvvasaMgaiyaM devaM maNasIkaremANe-maNasIkaremANe citttthi| tae NaM paumanAbhassa rapaNo aTTamabhattaMsi pariNamamANaMsi puvvasaMgaio devo-jaav-aago| bhaNaMtu NaM devANuppiyA! jaM mae kAyanvaM // tae NaM se paumanAbhe putvasaMgaiyaM devaM evaM vayAsI-- "evaM khalu devANuppiyA! jaMbuddIve dIve bhArahe vAse hathiNAure nayare dupayassa raNNo dhyA culaNIe devIe attayA paMDussa suNhA paMcaNDaM paMDavANaM bhAriyA dovaI nAma devI rUveNa ya jovaNNaNa ya lAvaNeNa ya ukkiTThA ukkittttsriiraa| taM icchAmi gaM devANuppiyA! dovaI devi iha hvvmaanniiyN"| Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ariSTanemititthe dovaIkahANayaM 197 93 tae NaM se puvvasaMgaie deve paumanAbhaM evaM vayAsI-- "no khalu devaannuppiyaa| evaM bhUyaM vA bhavvaM vA bhavissaM vA jaNNaM dovaI devI paMca paMDave mottuNaM aNNaNaM puriseNaM saddhi urAlAI mANussagAI bhogabhogAiM bhujamANI vihristi| tahA vi ya NaM ahaM tava piyaTTayAe dovaI devi ihaM havvamANemi" ti kaTu paumanAbhaM Apucchai, ApucchittA tAe ukkiTThAe-jAva-devagaIe lavaNasamuI majjhamajjheNaM jeNeva hatthiNAure navare teNeva pahArettha gmnnaae| teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM hasthiNAure navare juhiTille rAyA dovaIe devIe saddhi uppi AgAsatalagaMsi suhappasutte yAvi hotthaa| tae NaM se puvvasaMgaie deve jeNeva juhiDille rAyA jeNeva dovaI devI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA dovaIe devIe osoNi dalayai, dalaittA dovaI devi giNhada, giNhitA tAe ukkiTThAe-jAva-devAIe jeNeva avarakaMkA jeNeva paumanAbhassa bhavaNe teNeva uvAgacchada, uvAgacchittA paumanAbhassa bhavaNaMsi asogavaNiyAe dovaI devi ThAvei, ThAvettA osovaNi avaharai, avaharitA jeNeva paumanAbhe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA evaM vayAsI"esa NaM devANuppiyA! mae hathiNAurAo dovaI devI ihaM havvamANIyA tava asogavaNiyAe ciTThai / ao paraM tuma jANasi" tti kaTTa jAmeva disi pAunbhUe tAmeva disi pddige| dovaIe citA 25 tae NaM sA dovaI devI tao muhattaMtarasta paDibuddhA samANI taM bhavaNaM asogavaNiyaM ca apaccabhijANamANI evaM bayAsI "no khalu amhaM ese sae bhavaNe, no khalu esA amhaM sagA asogvnniyaa| taM na majjai NaM ahaM keNai deveNa vA dANaveNa vA kiNNareNa vA kiMpuriseNa vA mahorageNa vA gaMdhabveNa vA aNNassa raNNo asogavaNiyaM sAhariya" tti kaTTa ohayamaNasaMkappA karatalapalhatthamuhI aTTajjhANovagayA jhiyAyai / paumanAbhaNa AsAsaNaM 96 tae NaM se paumanAbhe rAyA hAe-jAva-savvAlaMkAravibhUsie aMteura-pariyAla-saMparibuDe jeNeva asogavaNiyA jeNeva dovaI devI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA dovaI devi ohayamaNasaMkappaM karatalapalhatthamuhi aTTajmANovaga jhigAyanANi pAtai, pAsittA evaM vayAsI"kinnaM tuma devANuppie ! ohayamaNasaMkappA karatalapalhatyamuhI aTTaramANovagayA jhiyAhi ? evaM khalu tuma devANuppie ! mama puvvasaMgaieNaM deveNaM jaMbuddovAo dovAo bhArahAo vAsAo hatthiNAurAo naparAo juhiTThilassa raNo bhavaNAo saahriyaa| taM mA NaM tumaM devANuppiyA! ohayamaNasaMkappA karatalapalhatthamuhI aTTajmANovagayA jhiyAhi / tuma NaM mae saddhi vipulAI bhogabhogAI bhuMjamANI viharAhi // " 97 tae NaM sA dovaI devI paumanAbhaM evaM vayAsI-- "evaM khalu devANuppiyA! jaMbuddIve dIve bhArahe vAse bAravaIe nayarIe kaNhe nAma vAsudeve mama piyabhAue privsi| taM jai NaM se chaNhaM mAsANaM mama kUvaM no habvamAgacchai, tae NaM ahaM devANuppiyA! jaM tumaM vadasi tassa ANA-ovAya-varaNaniddese citttthissaami| tae NaM se paumanAbhe dovaIe devIe eyamaTTha paDisuNei paDisuNettA dovaI devi kaNNateure uvei / tae NaM sA dovaI devI chaThaMchaTheNaM aNikkhitteNaM AyaMbila-pariggahieNaM tavo-kammeNaM apANaM bhAvamANI viharai / / juhiTThileNa paMDurAyaM pai dovaIavaharaNanirUvaNaM 98 tae NaM se juhiTThille rAyA tao muhuttaMtarassa paDibuddha samANe dovaI devi pAse apAsamANe sayaNiujAo uThei, udvaittA dovaIe devIe savvao samaMtA maggaNagavesaNaM karei, karettA dovaIe devIe katthai suI vA khuiM vA patti vA alabhamANe jeNeva paMDU rAyA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA paMDu rAyaM evaM vayAsI-- "evaM khalu tAo ! mama AgAsatalagaMsi suhapasuttassa pAsAo dovaI devI na najjai keNai deveNa vA dANaveNa vA kiNNareNa vA kiMpuriseNa vA mahorageNa vA gaMdhavveNa vA hiyA vA nIyA vA avakkhittA vaa| taM icchAmi NaM tAo! dovaIe devIe savvao samaMtA maggaNa-gavesaNaM karittae / " tae NaM se paMDu rAyA koDaMbiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 dhammakahANuoge taIo khaMdhI "gacchaha NaM tubbhe devANuppiyA! hathiNAure nayare siMghADaga-tiga-caukka-caccara-caummuha-mahApahapahesu mahayA-mahayA saddeNaM ugghosemANA ugghosenANA evaM vayaha--evaM khala devANuppiyA! juhiTThilassa raNNo AgAsatalagaMsi suhapasuttassa pAsAo dovaI devI na najjai keNai deveNa vA dANaveNa vA kiNNareNa vA kiMpuriseNa vA mahorageNa vA gaMdhavveNa vA hiyA vA nIyA vA avavikhattA vaa| taM jo NaM devANuppiyA! dovaIe devIe suI vA khuI vA pati vA parikahei, tassa NaM paMDU rAyA viulaM atthasaMpayANaM valayai ti kaTTa ghosaNaM ghosAveha, ghosAvettA eyamANattiyaM paccappiNaha // " tae NaM te koDaMbiyapurisA-jAva-paccappiNaMti // paMDurAyapesiyAe koMtIe kaNhaM pai dobaiannesaNathanirUvaNaM 99 tae NaM se paMDU rAyA dovaIe devIe katyai suI vA khuI vA patti vA alabhamANe koMti devi saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI "gacchaha NaM tuma devANu ppie ! bAravaI nAra kaNhassa vAsudevassa eyamaDheM nivedehi--kaNhe NaM vAsudeve dovaIe maggaNa-gavesaNaM karejjA, agNahA na najjai dovaIe devIe suI vA khuI vA pavattI vaa|| tae NaM sA koMtI devI paMDuNA evaM vuttA samANI-jAva-paDisuNei, paDisuNettA NhAyA kayabalikammA hatthikhaMdhavaragayA hathiNAraM nayaraM majhamajhegaM nigaccha, nigacchitA kurujaNavayasma majhamajjheNaM jeNeva suraTThAjaNavae jeNeva bAravaI nayarI jeNeva aggajjANe teNeva uvAgacchadda, uvAgacchittA hatthikhaMdhAo paccoruhai, paccoruhittA koDubiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI-- "gacchaha gaM tumbhe devANuppiyA! bAravaI nayariM, jeNeva kaNhassa vAsudevassa gihe teNeva aNupavisaha, aNupavisittA kaNhaM vAsudevaM karayalapariggahiyaM dasaNahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu evaM vayaha--evaM khalu sAmI ! tumbhaM piucchA koMtI devI hatthiNAurAo nayarAo ihaM havvamAgayA tumbha basaNaM kNkhi||" tae NaM te kodduNbiypurisaa-jaav-kheNti| tae NaM kaNhe vAsudeve koDuMbiyapurisANaM aMtie eyamaDhe soccA nisamma haTThatulai hatthikhaMdhavaragae bAravaIe nayarIe majhamajheNaM jeNeva koMtI devI teNeva uvAgamachai, uvAgacchittA hatthikhaMdhAo paccoruhai, paccorahittA koMtIe devIe pAyaggahaNaM karei, karettA koMtIe devIe saddhi hatthikhadhaM duruhai, duruhittA bAravaIe nayarIe majhamajheNaM jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA sayaM gihaM aNuppavisai // 101 tae NaM se kaNhe vAsudeva koMti devi vhAyaM kayabalikamma jimiyabhuttuttarAgayaM vi ya NaM samANi AyaMtaM cokkhaM paramasuibhUyaM suhAsaNavaragayaM evaM bayAsI-- saMghisau NaM piucchA! kimAgamagapaoyaNaM? tae NaM sA koMtI devI kaNhaM vAsudevaM evaM vayAsI-evaM khalu puttA! hatthiNAure nayare juhiTThilassa raNNo AgAsatalae suhappasuttassa pAsAo dovaI devI na najjai keNai avahiyA niyA avakkhittA vaa| taM icchAmi NaM puttA! dovaIe devIe savvao samaMtA maggaNa-gavesaNaM kyN| tae NaM se kaNhe vAsudeve koMti piuccha evaM vayAsI-"jaM mavaraM-piucchA! dovaIe devIe katthai suI vA khuI vA patti vA labhAmi, to NaM ahaM pAyAlAo vA bhavagAo vA addhabharahAo vA samaMtao dovaI devi sAhatthi uvaNemi" tti kaTTa koMti piuccha sarakArei sammAgei, sakkAratA sammANettA paDivisajjei / tae NaM sA koMtI devI kaNheNaM vAsudeveNaM paDivisajjiyA samANI jAmeva disi pAunbhUyA tAmeva disi pddigyaa| kaNhassa dovaIgavasaNAeso 102 tae NaM se kaNhe vAsudeve kokuMbiyapurise sadAbei. sadAvettA evaM vayAsI-- "gacchaha gaM tubha devANuppiyA! bAravaIe nayarIe siMghADaga-tiga-caukka-caccara-caummaha-mahApahapahesu mahayA-mahayA saddeNaM ugdhosemAgA-ugdho senAgA evaM vayaha-evaM khalu devANuppiyA! jahiTThilassa raNo AgAsatalagaMsi suhapasuttassa pAsAo dovaI devI na najai keNai deveNa vA dANaveNa vA kigareNa vA kiMpuriseNa vA mahorageNa vA gaMdhabveNa vA hiyA vA niyA vA avakkhittA vaa| taM jo NaM devANuppiyA! dovaIe devIe suI vA khuI vA patti vA parikahei, tassa NaM kaNhe vAsudeve viulaM atthasaMpayANaM ilayai tti kaTu ghosaNaM gholAveha, ghosAvettA eyamANattiyaM pccppinnh|" tae NaM te ko DuMbiyapurisA-jAva-paccappiNaMti / tae NaM se kaNhe vAsudeve aNNayA aMtoaMteuragae oroha-saMparibuDe sIhAsaNavaragae vihri|| Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ afgafter atakahA NayaM nArayAo dovaI udaMtalaMbho 103 imaM caNaM kacchullanArae - jAva jhatti-vegeNa samovaie / tae NaM se kahe vAsudeve kacchullanArayaM ejjamANaM pAsai, pAsittA AsaNAo abbhuTThei abbhuTThattA aggheNaM pajjeNaM AsaNeNaM nimaMte / 199 tae NaM kacchullAnArae udagapariphosivAe dabhovaripacvatthuyAe bhisiyAe nisIyai, nitIittA kaNhaM vAsudevaM kusalodaMtaM pucchai / taNaM se kahe vAsudeve kacchullanArayaM evaM vavAsI--tumaM NaM devANupiyA ! bahUNi gAmAgara jAva- gihAI aNupavisasi taM asthi yA te kahici dovaIe devIe suI vA khuI vA pavittI vA uvaladdhA ? tae NaM se kacchullanArae kaNhaM vAsudevaM evaM kyAsI -- "evaM khalu devApiyA ! aNNayA ghAyaisaMDadIve puratthima dAhiNaDDha-bharahavAsaM avarakaMkA - rAyahANi ge| tattha NaM mae pakanAbhasta raNNo bhavasi dovaI - devI-jArisiyA diTThapuvvA yAvi hotyA / " taNaM kaNhe vAsudeve kacchullanArayaM evaM vayAsI -- "tubbhaM ceva NaM devANuppiyA ! evaM puvvakammaM / " tae NaM se kacchullatArae kaNhegaM vAsudeveNaM evaM vute samANe upayaNa vijjaM AvAheda, AvAhettA jAmeva disi pAubabhUe tAmeva disi paDigae / sapaMDavassa kavharasa dovaIANayaNaTTha dhAyaisaMDaM par3a pANaM 104 tae NaM se kahe vAsudeve dUyaM saddAvei, sahAvettA evaM vayAsI -- gacchaha NaM tumaM devANuppiyA ! hatthiNAuraM nayaraM paMDusta pNo eyamaTTha niveehi -- evaM khalu devANuppiyA ! dhAyaisaMDadIve puratthimaddhe dAhigaDDha-bharahavAse avarakaMkAe rAyahANIe pajmana, bhabhavaife dovaIe devIe pautI uvaladdhA, taM gacchaMtu paMca paMDavA cAuraMgiNIe seNAe saddhi saMparivuDA puratthima-veyAlIe mamaM paDiyAle - mANA cichaMtu / tae NaM se dUe bhaNai-jAva- paDivAlemANA ciTThaha / tevi jAva- ciTThati / tae NaM se kahe vAsudeve koDuMbiyapurise sahAveda, saddAvettA evaM vayAsI -- gacchaha NaM tubbhe devANupiyA ! sannAhiyaM bhari tAleha / tevi tArleti / tae NaM tIe sannAhiyAe bherIe sadaM soccA samuddavijayapAmokkhA dasa dasArA jAva - chappannaM balavagasAhassIo saNNaddha-baddha-vammiyakavayA uppIliya- sarAsaNa-paTTiyA piNaddha-gavijjA Aviddha-vimala-varAMcadha-paTTA gahiyAuhapaharaNA appegaiyA hayagayA appegaiyA gayagayA - jAva- purisavaggurAparikkhittA jeNeva sabhA suhammA jeNeva kaNhe vAsudeve teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTT jaeNaM vijaeNaM vaddhAvati // kavharasa devA rAhaNaM 105 tae NaM se kahe vAsudeve hatthibaMdhavaragae sakoreMTamalladAmeNaM chatteNaM dharijjamANeNaM sezvaracAmarAhi vIijjamANe haya-gaya-rahapavarajohakaliyAe cAuraMgiNIe seNAe saddhi saMparibuDe mahayAbhaDa caDagara-raha-pahakara - vidaparikkhitte bAravaIe nayarIe majjhamajjheNaM nigaccha, nigacchattA jeNeva puratthimaveyAlI tegeva uvAgacchai, uvAgacchittA paMcahi paMDavehi saddhi egayao milai, milittA baMdhAvAranivesa karei, karetA posahasAlaM aNuppavisai, aNuppavisittA suTTiyaM devaM maNasIka remANe - maNasIkaremANe ciTThai / taNaM kaNhata vAsudevassa aTTamabhattaMsi pariNamamANaMsi suTThio-jAva-Agao - "bhaNaMtu NaM devANuppiyA ! jaM mae kAyavvaM / " kaNhaniddeseNa suTThiyadevakao lavaNasamuddamajjhamaggo 106 tae se kahe vAsudeve suTThiyaM devaM evaM vayAsI evaM khalu devANuppiyA ! dovaI devI dhApaIsaMDadIve puratthimaddhe dAhiNaDDha-bharahavAse avarakaMkAe rAyahANIe paumanAbhabhavaNaMsi sAhiyA, taNNaM tumaM devANuppiyA ! mama paMcahi paMDaveMhi saddhi appachaTussa chahaM rahANaM lavaNasamudde maggaM viyarAhi, jeNAhaM avarakaMkaM rAyahANi dovaIe kUvaM gacchAmi / tae NaM se suTThie deve kaNhaM vAsudevaM evaM vayAsI -- kiSNaM devANuppiyA ! jahA ceva paumanAbhassa raNNo puvvasaMgaieNaM deveNaM dovaI devI jaMbuddIvAo dIvAo bhArahAo vAsAo hasthiNAurAo nayarAo juhiTThilassa raNNo bhavaNAo sAhiyA, tahA ceva dovaI For Private Personal Use Only Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 dhammakahANuoge taIo khaMdho devi dhAyaIsaMDAo dIvAo bhArahAo vAsAo avarakaMkAo rAyahANIo paumanAbhassa raNNo bhavaNAo hathiNAraM sAharAmi ? udAhu-paumanAbhaM rAyaM sapurabalavAhaNaM lavaNasamudde pakkhivAmi ? 107 tae NaM se kaNhe vAsudeve suTThiyaM devaM evaM vayAsI-mA gaM tuma devANuppiyA ! jahA ceva paumanAbhassa raNo puvvasaMgaieNaM deveNa dovaI devI jaMbuddIvAo dIvAo bhArahAo vAsAo hatthiNAurAo nayarAo juhiTThilassa raNNo bhavaNAo sAhiyA, tahA ceva dovaI devi dhAyaIsaMDAo dIvAo bhArahAo vAsAo avarakaMkAo rAyahANIo paumanAbhassa raNo bhavaNAo hatthiNAuraM sAharAhi / tuma devANuppiyA! mama lavaNamudde paMcahiM paMDavehiM saddhi appachaTThassa chagahaM rahANaM maggaM viyarAhi / sayameva NaM ahaM dovaIe kUvaM gcchaami| tae NaM se suTie deve kaNhaM vAsudevaM evaM vayAsI-evaM hou| paMcahi paMDavehi saddhi appachaTussa chaNhaM rahANaM lavaNasamudde mAgaM viyarai // paumanAbhasamIve kaNheNa dUyapesaNaM tae NaM se kaNhe vAsudeve cAuraMgiNi seNaM paDivisajjei, paDivisajjattA paMcahi paMDavehi saddhi appachaThe chahi rahehi lavaNasamuI majhamajleNaM bIIvayai, vIIvaittA jeNeva avarakaMkA rAyahANI jeNeva avarakaMkAe rAyahANIe aggujjANe teNeva uvAgacchai, uvAgacchitA rahaM Thavei, ThavettA dAruyaM sArahiM saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI--"gacchaha NaM tumaM devANuppiyA ! avarakaMka rAyahANi aNuppavisAhi, aNuppavisittA paumanAbhassa raNo vAmeNaM pAeNaM pAyapIDhaM akkamittA kuMtaggeNaM lehaM paNAmehi, paNAmettA tivaliyaM bhiDi niDAle sAhaTTa Asurutte ruThe kuvie caMDikkie misimisemANe evaM vayAhi--haMbho paumanAbhA ! apatthiyapatthiyA ! duraMtapaMtalakkhaNA! hINapugNacAuddasA ! siri-hiri-dhii-kitti-parivajjiyA ! ajja na bhavasi / kiNNaM tuma na yANasi kaNhassa vAsudevassa bhagiNa dobaI devi iha~ havvamANemANe ? taM evamavi gae paccappiNAhi NaM tumaM dovaI devi kaNhassa vAsudevassa, ahava NaM juddha sajje niggacchAhi / esa NaM kaNhe vAsudeve paMcahi paMDahiM saddhi appachaThe dovaIe devIe kUvaM hvvmaage|| 109 tae NaM se dArue sArahI kaNheNaM vAsudeveNaM evaM vuttaM samANe hadvatuLe paDisuNei, paDisuNettA avarakaMka rAyahANi aNupavisai, agupavititA jeNeva paumanAbhe tegeva uvAgacchai, uvAgacchittA karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTTa jaeNaM vijaeNaM vaDAi, baddhAvettA evaM vadhAsI--esa NaM sAmI ! mama viNayapaDivattI, imA aNNA mama sAmissa samuhANatti tti kaTu Asurutte vAmapAeNaM pAyapIDhaM akkamai, akkamittA kuMtaggeNaM lehaM paNAmei, paNAmettA tivaliyaM bhiuDi niDAle sAhaTTa Asurutte ruThe kuvie caMDikkie miptimisemANe evaM vayAsI-haMbho paumanAbhA ! apatthiyapatthiyA! duraMtapaMtalakkhaNA! hINapuNNacAuddasA! siri-hiridhii-kitti-parivajjiyA ! ajja na bhavasi / kiSNaM tumaM na yANAsi kaNhassa vAsudevassa bhagiNa dovaI devi ihaM havvamANamANe? taM evamavi gae paccappiNAhi NaM tuma dovaI devi kaNhassa vAsudevassa, ahava NaM juddhasajje niggacchAhi / esa NaM kaNhe vAsudete paMcahi paMDahiM saddhi appachaThe dovaIe devIe kUvaM htvmaage|| paumanAbheNa dUyassa avamANaNaM 110 tae NaM se paumanAbhe dArueNaM sArahiNA evaM vutte samANe Asurutte ruThe kuvie caMDikkie misimisemANe tili bhiDi niDAle sAhaTTa evaM bayAsI"NappiNAmi NaM ahaM devANuppiyA ! kaNhassa vAsudevassa dovii| esa NaM ahaM sayameva jujjhasajje niggacchAmi" tti kaTu dAruyaM sArahiM evaM vayAsI"kevalaM bho! rAyasatyesu dUe avajjhe"-tti kaTTa asakkAriya asammANiya avadAreNaM nicchubhAvei // 111 dUyassa kaNhasamIve AgamaNaM tae NaM se dArue sArahI paumanAbheNaM raNNA asakkAriya asammANiya avadAreNaM nicchUDhe samANe jeNeva kaNhe vAsudeve teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA karayalapariggahiyaM dasaNahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTTa jaeNaM vijaeNaM vadAvei, baddhAvettA kaNhaM vAsudevaM evaM vayAsI-- evaM khalu ahaM sAmI! tubhaM vayaNeNaM avarakaMkaM rAyahANi gae-jAva-avadAreNaM nicchubhaaveh|| Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ariTunemititthe dovaIkahANayaM 201 paumanAbhassa paMDahiM juddhaM 112 tae NaM se paumanAbhe balavAuyaM saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI-"khippAmeva bho devANuppiyA! AbhisekkaM hatthirayaNaM pddikppeh|" tayANaMtaraM ca NaM cheyAyariya-uvadesa-mai-kappaNA-vikappehi suNiuNehiM ujjala-Nevatthi-hatya-parivatthiyaM susajja-jAva-AbhisekkaM hatthirayaNaM paDikappei, paDikappettA uvaNeti // tae NaM se paumanAhe saNNaddha-baddha-vammiya-kavae -jAva-AbhisekkaM hatthirayaNaM duruhai, duruhitA haya-gaya-raha-pavarajohakaliyAe cAu raMgiNIe segAe saddhi saMparivaDe mahayAbhaDa-caDagara-raha-pahakara-vidaparikkhitte jeNeva kaNhe vAsudeve teNeva pahArettha gmnnaae| 113 tae NaM se kaNhe vAsudeve paumanAbhaM rAyaM ejjamANaM pAsai, pAsittA te paMca paMDave evaM vayAsI--haMbho dAragA! kiNNaM tunbhe paumanAbheNaM saddhi jujjhihiha udAhu pecchihiha ? tae NaM te paMca paMDavA kamhaM vAsudevaM evaM vayAsI--amhe gaM sAmI ! jumAmo, tubbhe pecchaha // tae NaM te paMca paMDavA saNNaddha-baddha-vammiya-kavayA-jAva-paharaNA rahe duruhaMti, duruhittA jeNeva paumanAbhe rAyA teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA evaM vayAsI--amhe vA, paumanAme vA rAya ti kaTTa paumanAbheNaM saddhi saMpalaggA yAvi hotthA // paMDavANaM parAjao 114 tae NaM se paumanAbhe rAyA te paMca paMDave khippAmeva haya-mahiya-pavara-vIra-dhAiya-vivaDiyacidha-dhaya-paDAge kicchovagayapANe disodisi pddisehei| tae NaM te paMca paMDavA paumanAbheNaM raNNA haya-mahiya-pavara-vIra-ghAiya-vivaDiya-ciMdha-dhaya-paDAgA kicchovagayapANA disodisi paDisehiyA samANA atthAmA abalA avIriyA apurisakkAraparakkamA adhAraNijjamiti kaTu jeNeva kaNhe vAsudeve teNeva uvAgacchaMti // kaNheNa parAjaya-heu-kahaNapuvvaM jujjhaM 115 tae NaM se kaNhe vAsudeve te paMca-paMDave evaM vayAsI--kahaNaM tubbha devANuppiyA! paumanAbheNaM raNNA saddhi saMpalaggA? tae NaM te paMca paMDavA kaNhaM vAsudevaM evaM vayAsI--"evaM khalu devANuppiyA! amhe tuhiM abbhaNugNAyA samANA saNNaddha-baddhavammiya-kavayA-jAva-rahe duruhAmo, duruhettA jeNeva paumanAbhe teNeva uvAgacchAmo, uvAgacchittA evaM vayAmo--amhe vA paumanAbhe vA rAyatti kaTu paumanAbheNaM saddhi sNplggaa| tae NaM se paumanAbhe rAyA amhaM khippAmeva haya-mahiya-pavaravIra-ghAiya-vivaDiyacidha dhaya-paDAge kicchovagavapANe disodisi pddisehei|| 116 tae NaM se kaNhe vAsudeve te paMca paMDave evaM vadhAsI--"jai NaM tubbhe devANuppiyA! evaM vayaMtA-amhe, No paumanAbhe rAyatti kaTTa paumanAbheNaM saddhi saMpalaggaMtA to NaM tubbhe no paumanAbhe haya-mahiya-pavara-vIra-ghAiya-vivaDayacidha-dhaya-paDAge kicchovagayapANe disodisi pddisehitthaa| taM pecchaha NaM tubhe devANuppiyA! ahaM, No paumanAbhe rAyatti kaTaTu paumanAbheNaM raNNA saddhi jujjhaami|" tti rahaM duruhai, duruhitA jeNeva paumanAbhe rAyA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA seyaM gokhIrahAra-dhavalaM taNasolliya-siMduvAra. kuMdeMdu-saNNigAsaM niyayassa balassa harisa-jaNaNaM riuseNNa-viNAsaNakaraM paMcajaNaM saMkha parAmusai, parAmusittA muhavAyapUriyaM krei| tae NaM tassa paumanAbhassa teNaM saMkhasaddeNaM bala-tibhAe haya-mahiya-pavaravIra-ghAiya-vivaDiyaciMdha-dhaya-paDAge kicchovagayapANe diso disi pddisehie| 117 tae NaM se kaNhe vAsudeve-- airugNayabAlacanda-iMdadhaNu-saNNigAsa, varamahisa-dariya-dappiya-daDhaghasiMgaggaraiyasAraM, uragavara-pavaragavala-pavaraparahuya-bhamarakula-nIli-niddha-dhaMta-dhoya-paTTe, niuNoviya-misimisiMta-maNirayaNa-ghaMTiyAjAlaparikkhittaM, taDitaruNakiraNa-tavaNijjabacidhaM, daddaramalayagirisihara-kesaracAmaravAla-addhacaMdacidhaM, kAla-hariya-ratta-pIya-sukkila-bahuNhAruNi-saMpiNaddhajIvaM, jIviyaMtakaraM dhaNu parAmusai, parAmusittA dhaNuM pUrei, pUrettA dhaNusadaM kroi| gha00--26 Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 dhammakahANuoge taIo khaMdho tae NaM tassa paumanAbhassa docce bala-tibhAe teNaM dhaNusaddeNaM haya-mahiya-pavaravIra-ghAiya-vivaDiyacidha-dhaya-paDAge kicchovagayapANe disodisi pddisehie| paumanAbhassa palAyaNaM 118 tae NaM se paumanAbhe rAyA tibhAgabalAvasese atthAme abale avIrie apurisakkAraparakkame adhAraNijjamiti kaTu sigdhaM turiyaM cavalaM caMDaM jaiNaM veiyaM jeNeva avarakaMkA teNeva uvAgacchai, uvAgacchitA avarakaMka rAyahANi aNupavisai, aNupavisittA bArAI pihei, pihettA rohAsajje citttthi|| kaNhassa narasiMharUvaviuvvarNa 119 tae NaM se kaNhe vAsudeve jeNeva avarakaMkA teNeva uvAgacchai, uvAgacichattA rahaM Thavei, ThavettA rahAo paccoruhaha, paccorahittA veubviyasamugghAega samohagNai egaM mahaM narasIha-rUvaM viuvvai, viuvvittA mahayA-mahayA saddeNaM pAyadaddariyaM karei / tae NaM kaNheNaM vAsudeveNaM mahayA-mahayA saddeNaM pAyadaddaraeNaM kaeNaM samANeNaM avarakaMkA rAyahANI saMbhagga-pAgAra-gourATTAlaya-cariyatoraNa-palhatthiya-pavarabhavaNa-siridharA sarasarassa dharaNiyale saNNivahayA // paumanAbhassa kaNhasaraNapaDivattI 120 tae NaM se paumanAbhe rAyA avarakaMkaM rAyahANi saMbhagga-pAgAra-gourATTAlaya-cariya-toraNa-palhatthiyapavarabhavaNa-sirigharaM sarasarassa dharaNiyale saNNivaiyaM pAsittA bhIe dovaI devi saraNaM ubei| tae NaM sA dovaI devI paumanAbhaM rAyaM evaM vayAsI-- "kiNNaM tuma devANuppiyA ! na jANasi kaNhassa vAsudevassa uttamapurisassa vippiyaM karemANe mama ihaM havvamANemANe? taM evamavi gae gaccha NaM tumaM devANuppiyA! pahAe ullapaDa-sADae ocUlagavatthaniyatthe aMteura-pariyAlasaMparivuDe aggAI barAI rayaNAI gahAya mamaM purao kAuM kaNhaM vAsudevaM karayalapariggahiyaM basaNahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTTha pAyavaDie saraNaM ubehi / paNivaiya vacchalA gaM devANuppiyA ! uttmpurisaa||" 121 tae NaM se paumanAbhe dovaIe devIe evaM vutte samANe vhAe ullapaDasADae ocUlagavatthaniyatthe aMteura-pariyAlasaMparivuDe aggAI varAI rayaNAI gahAya dovaI devi purao kAuM kaNhaM vAsudevaM karayalapariggahiyaM dasaNahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTTha pAyavaDie saraNaM ubei, uvettA evaM vayAsI--"viTThA NaM devANuppiyANaM iDDhI juI jaso balaM bIriyaM purisakkAra-parakkame / taM khAmemi NaM devANuppiyA! khamaMtu NaM devANuppiyA! khaMtumarahaMti NaM devANuppiyA ! nAi bhujjo evaMkaraNayAe" ti kaTTa paMjaliuDe pAyavaDie kaNhassa vAsudevassa dovaI devi sAhatthi uvnneii|| sadovai-paMDavassa kaNhassa paDiAgamaNaM 122 tae NaM se kaNhe vAsudeve paumanAbhaM evaM vayAsI-"haMbho paumanAbhA! apatthiyapatthiyA! duraMtapaMtalakkhaNA! hoNapuNNacAuddasA! siri-hiri-dhii-kitti-parivajjiyA ! kiNNaM tuma na jANasi mama bhagiNa dovaI devi ihaM havvamANemANe ? taM evamavi gae natthi te mamAhito iyANi bhayamatthi" ti kaTTha paumanAbhaM paDivisajjei, dovaI devi geNhai, geNhitA rahaM duruhei, duruhittA jeNeva paMca paMDavA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA paMcaNhaM paMDavANaM dovaI devi sAhatyi uvnnei| tae NaM se kaNhe vAsudeve paMcahi paMDavehi saddhi appachaThe chahi rahehiM lavaNasamudaM majhamajjhaNaM jeNeva jaMbuddIve dove jeNeva bhArahe vAse teNeva pahArettha gmnnaae|| dhAyaisaMDilla-bharahakhettillassa kavila-kaNha-vAsudevajuyalassa saMkhasaddeNaM milaNaM 123 tegaM kAlegaM teNaM sanaeNaM dhAyaisaMDe dIve puratyimaddha bhArahe vAse caMpA nAma naparI hotthaa| puNNabhadde ceie| tattha NaM caMpAe nayarIe kavile nAmaM vAsudeva rAyA hotthA--mahatAhimavaMta-mahaMta-malaya-maMdara-mahiMdasAre vnnnno| teNaM kAleNaM tegaM samaeNaM muNisubbae arahA caMpAe pugNabhadde ceie samosaDhe / kavile vAsudeve dhamma suNei // 124 tae NaM se kavile vAsudeva muNisuvvayassa arahao aMtie dhamma suNemANe kaNhassa vAsudevassa saMkhasaI sunnei|| Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ariTunemititthe dovaIkahANayaM 125 tae NaM tassa kavilassa vAsudevassa imeyArUbe ajjhathie citie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA--ki maNNe dhAyaisaMDe dIve bhArahe vAse docce vAsudeve samuppaNNe, jassa NaM ayaM saMkhasadde mamaM piva muhavAyapUrie viyaMbhai ? kavile bAsudeve saddAiM sunnei| muNisuvbae arahA kavilaM vAsudevaM evaM vayAsI--se nUNaM kavilA vAsudevA ! mamaM aMtie dhamma nisAmemANassa [te?] saMkhasaha AkaNNitA imeyArUve ajjhathie citie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA--kimaNNe dhAyaisaMDe dIve bhArahe vAse docce vAsudeve samuppaNNe, jassa NaM ayaM saMkhasadde mama piva muhavAyapUrie viyaMbhai ? se nUNaM kavilA vAsudevA ! advai samaThe ? haMtA ! atthi| taM no khalu kavilA! evaM bhUyaM vA bhavvaM vA bhavissaM vA aNNaM egakhete egajuge egasamae NaM duve arahaMtA vA thakavaTTI vA baladevA vA vAsudevA vA upajjisu vA uppajjaMti vA uppajjissaMti vaa| evaM khalu vAsudevA ! jaMbuddIvAo dIvAo bhArahAo vAsAo hatthiNAurAo nayarAo paMDussa raNNo suvhA paMcAhaM paMvANaM bhAriyA dovaI devI tava paumanAbhasta raNNo puvvasaMgaieNaM deveNaM avarakaMkaM nari saahriyaa| tae NaM se kaNhe vAsudeve paMcahi paMDavehiM saddhi appachaThe hi rahehi avarakaMka rAyahANi dovaIe devIe kUvaM hvmaage| tae NaM tassa kaNhassa vAsudevassa paumanAbheNaM raNNA saddhi saMgAmaM saMgAmemANassa ayaM saMkhasadde tava muhavAyapUrie iva viyaMbhai / / 126 tae NaM se kavile vAsudeve muNisuvvayaM arahaM baMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM bayAsI--gacchAmi gaM ahaM bhaMte ! kaNhaM vAsudevaM uttamapurisaM sarisapurisaM pAsAmi / / tae NaM muNisuvvae arahA kavilaM vAsudevaM evaM vayAso--no khalu devANuppiyA! evaM bhUyaM vA bhagvaM vA bhavissaM vA jaNNaM arahatA vA arahaMtaM pAsaMti, cakkavaTTI vA cakkaTTi pAsaMti, baladevA vA baladevaM pAsaMti, vAsudevA vA vAsudevaM pAsaMti / tahavi ya NaM tumaM kaNhassa vAsudevassa lavaNasamudaM majhamajjheNaM vIIvayamANassa seyApIyAI dhayaggAI pAsihisi / 127 tae NaM se kavile vAsudeva muNisubvayaM arahaM baMdai namasai, vaMdittA namaMsittA hatthikhaMdha duruhai, duruhittA sigdhaM turiyaM cavalaM caMDaM jaiNaM veiyaM jeNeva velAule teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA kaNhassa bAsudevassa lavaNasamudaM majhamajhaNaM boIvayamANassa seyApoyAiM dhayaggAI pAsai, pAsittA evaM vayai--esa NaM mama sarisapurise uttamapurise kaNhe vAsudeve lavaNasamuI majjhamajjheNaM vIIvayai ti kaTu paMcayaNNaM saMkhaM parAmusai, parAmusittA muhavAyapUriyaM krei| tae NaM se kaNhe vAsudeve kavilassa vAsudevassa saMkhasa AyaNNei, AyapaNetA paMcayaNNaM saMkhaM parAmusai, parAmusittA muhavAyapUriyaM karei / tae NaM dovi vAsudevA saMkhasaha-sAmAyAri kareMti // kavileNa paumanAbhassa nivvAsaNaM 128 tae NaM se kavile vAsudeve jeNeva avarakaMkA rAyahANI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA avarakaMka rAyahANi saMbhagga-pAgAra-goura TTAlaya-cariya-toraNa-palhatthiyapavara-bhavaNa-sirigharaM sarasarassa dharaNiyale saNNivaiyaM pAsai, pAsittA paumanAbhaM evaM bayAsI--kiNNaM devANuppiyA ! esA avarakaMkA rAyahANI saMbhagga-pAgAra-gouraTTAlaya-cariya-toraNa-palhatthiyapavarabhavaNa-sirigharA sarasarassa dharaNiyale saNNivaiyA? tae NaM se paumanAbhe kavilaM vAsudevaM evaM vayAso--evaM khalu sAmI ! jaMbuddIvAo dIvAo bhArahAo vAsAo ihaM handamAgamma kaNheNaM vAsudeveNaM tubha paribhUya avarakakA rAyahANI saMbhagga-gouraTTAlaya-cariya-toraNa-palhatthiya-pavarabhavaNa-sirigharA sarasarassa dharaNiyale spinnvaaddiyaa| tae NaM se kavile vAsudeve paumanAbhassa aMtie eyamahra soccA paumanAbhaM evaM vayANI-haMbho paumanAbhA ! apatthiyapatthiyA ! duraMtapaMtalakkhaNA! hINa-puNNacAuddasA! siri-hiri-dhii-kitti-parivajjiyA! kiNNaM tuma na jANasi mama sarisapurisassa kaNhassa vAsudevassa vippiyaM karemANe?--Asurutte ruThe kuvie caMDikkie misimisemANe tivaliyaM bhiuDi nilADe sAhaTTa paumanAbhaM nivvisayaM ANavei, paumanAbhassa puttaM avarakaMkAe rAyahANIe mahayA-mahayA rAyAbhiseeNaM abhisiMcai, abhisiMcittA jAmeva disiM pAunbhUe tAmeva disi pddige| Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge saIo khaMdho aparikkhaNIyakaNhassa paMDavakayA parikkhA 129 tae NaM se kaNhe vAsudevaM lavaNasamuI majnaMmajjheNaM voIvayamANe-bIIvayamANe gaMgaM uvAgae te paMca paMDave evaM vayAso--gacchaha gaM tumbhe devANuppiyA! gaMgaM mahAnaI uttaraha-jAva-tAva ahaM suTThiyaM lavaNAhivaI paasaami| tae NaM te paMca paMDavA kaNheNaM vAsudeveNaM evaM buttA samANA jeNeva gaMgA mahAnadI teNeva ubAgacchaMti, uvAgacchittA egaTTiyAe maggaNa-gavesaNaM kareMti, karettA egaTThiyAe gaMgaM mahAnaI uttaraMti, uttarittA aNNamaNNaM evaM vayaMti--pahU gaM devANuppiyA! kaNhe vAsudeve gaMgaM mahAnaI bAhAhi uttarittae, udAhU no pahU utarittae? tti kaTu egaTThiyaM NUti, mettA kaNhaM vAsudevaM paDivAlemANA-paDivAlemANA ciTThati // 130 tae NaM se kaNhe vAsudeve suTThiyaM lavaNAhivaI pAsai, pAsittA jeNeva gaMgaM mahAnaI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA egaTThiyAe samvao samaMtA maggaNa-gavesaNaM karei, karettA egaTThiyaM apAsamANe egAe bAhAe rahaM saturagaM sasArahiM geNhai, egAe bAhAe gaMgaM mahAnaI bADhi joyaNAI addhajoyaNaM ca vitthiNNaM uttariu payatte yAvi hotthA / tae NaM se kaNhe vAsudeve gaMgAe mahAnaIe bahumajjhadesabhAe saMpatte samANe saMte taMte paritaMte baddhasee jAe yAvi hotthaa|| 131 tae NaM tassa kaNhassa vAsudevassa imeyArUve ajjhathie-jAva-samuppajjitthA--aho NaM paMca paMDavA mahAbalavagA jehiM gaMgA mahAnaI bATTi joyaNAI addhajoyaNaM ca vitthiNNA bAhAhi uttinnnnaa| icchaMtaehiM NaM paMha paMDahiM paumanAbhe haya-mahiya-pavaravIra-ghAiyaviviDiya-ciMdha-dhaya-paDAge kicchovagayapANe disodisi no pddisehie| tae NaM gaMgAdevI kaNhassa bAsudevassa imaM eyAhavaM ajjhatthiyaM-jAva-jANittA thAhaM viyri| tae NaM se kaNhe vAsudeve muhutaMtaraM samAsAsei, samAsAsettA gaMgaM mahAnadi bATTi joyaNAiM addhajoyaNaM ca vitthiNNaM bAhAe uttaraha uttarittA jeNeva paMca paMDadA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA paMca paMDave evaM kyAsI--aho NaM tubbhe devANuppiyA ! mahAbalavagA, jehiM NaM tunbheMhi gaMgA mahAnaI bATTi joyaNAI addhajoyaNaM ca vitthiNNA bAhAhi uttiNNA / icchaMtaehi NaM tumbhehi paumanAhe hayamahiya-pavaravIra-dhAiya-vivaDiyacidha-dhaya-paDAge kicchovagayapANe disodisi no pddisehie| 132 tae NaM te paMca paMDavA kaNheNaM vAsudeveNaM evaM vuttA samANA kaNhaM vAsudevaM evaM vayAsI-- "evaM khalu devANuppiyA! amhe tubbhehiM visajjiyA samANA jeNeva gaMgA mahAnaI teNeva uvAgacchAmo, uvAgacchittA egaTTiyAe maggaNagavesaNaM karemo, karettA egaTTiyAe gaMgaM mahAnaiM utaremo, uttarettA aNNamaNNaM evaM vayAmo-pahU gaM devANappiyA ! kaNhe vAsudeve gaMgaM mahAnaI bAhAhi uttarittae, udAhu no pahU uttarittae? ti kaTu egaTThiyaM NUmemo, tumbhe paDivAlemANA ciTThAmo // " kaNheNa paMDavANaM nivvAsaNaM 133 tae NaM se kaNhe vAsudeve tesi paMcapaMDavANaM eyama8 soccA nisamma Asurutte-jAva-misimisemANe tivaliyaM bhiDi niDAle sAhaTu evaM vayAsI'aho NaM jayA mae lavaNasamudaM duve joyaNa payasahassavityaNNaM voIvaittA paumanAbhaM haya-mahiya-pavaravIra-ghAiya-viDiyacidha-dhaya paDAgaM kicchovagayapANaM disodisi paDisehitA avarakaMkA saMbhamgA, dovaI sAhatthi uvaNIyA, tayA NaM tubbhehiM mama mAhappaM na viNNAyaM, iyANi jANissaha tti kaTTa lohadaMDaM parAmusai, parAmusitA paMcaNhaM paMDavANaM rahe cUrei, cUrettA paMca paMDave nivisae ANavei / tattha NaM rahamaddaNe nAmaM koTThaTTha nivitttth|| tae NaM se kaNhe vAsudeve jeNeva sae khaMdhAvAre teNeva uvAgacchai, uvAgacchitA saeNaM khaMdhAvAreNaM saddhi abhisamaNNAgae yAvi hotthA / tae NaM se kaNhe vAsudeve jeNeva bAravaI nayarI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA aNuppavisai / / 134 tae NaM te paMca paMDavA jeNeva hatthiNAure nayare teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA jeNeva paMDU rAyA teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA karayalapariggahiyaM isaNahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu evaM vayAsI-evaM khalu tAo! amhe kaNheNaM nivvisayA aannttaa| tae NaM paMDU rAyA te paMca paMDave evaM vayAsI--"kahaNNaM puttA! tubbhe kaNheNaM vAsudeveNaM nivisayA ANatA?" Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ariTunemititthe dovaIkahANayaM 205 tae NaM te paMca paMDavA paMDurAyaM evaM vayAsI--"evaM khalu tAo ! amhe avarakaMphAo paDiniyattA lavaNasamudaM doNi joyaNasayasahassAI vIIvaitthA / tae NaM se kaNhe vAsudeve amhe evaM vaya i--cchaha NaM tumbhe devANuppiyA ! gaMgaM mahAnaiM uttaraha-jAva-tAva ahaM suTThiyaM lavaNAhivaI pAsAmi, evaM thev-jaav-citttthaamo| tae NaM se kaNhe vAsudeve suTTiyaM lavaNAhibaI baNa jeNeva gaMgA mahAnaI teNeva udAgacchai taM cevaM savaM navaraM kaNhassa citA na bujhai-jAva-nivisae ANavei // " 135 tae NaM se paMDU rAyA te paMca paMDave evaM vayAsI--"duTaThu NaM puttA! kayaM kaNhassa vAsudevassa vippiyaM karemANehiM / " tae NaM se paMDurAyA koMti devi saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI"gacchaha gaM tuma devANuppie! bAravaI nariM kaNhassa bAsudevassa evaM niveehi-evaM khalu devANuppiyA ! tume paMca paMDavA nisvisyA ANatA / tumaM ca NaM devANuppiyA ! dAhiNabharahassa saamii| taM saMdhisaMtu NaM devaannuppiyaa| te paMca paMDavA kayaraM besaM vA disaM vA vidisaMvA gacchaMtu? 136 taeNaM sA koMtI paMDuNA evaM vuttA samANI hasthikhadhaM durahai, jahA heTThA-jAva-saMdisaMtu NaM piucchA! kimAgamaNapaoyaNaM ? taeNaM sA koMtI devI kaNhaM vAsudevaM evaM kyAsI-evaM khala tume puttA! paMcapaMDayA nivvisayA ANattA / tumaM ca gaM bAhiNaDDhabharahassa saamii| taM saMdisaMtuNaM devANuppiyA! te paMca paMDavA kayaraM desaM vA viditi vA gacchaMtu ? 137 tae NaM se kaNhe vAsudeve koMti devi evaM vayAsI "apUivayaNA NaM piucchA! uttamapurisA-vAsudevA baladevA ckkvttttii| taM gacchaMtu NaM paMca paMDavA pAhiNillaM vayAli tattha paMDumahuraM nivasaMtu, mamaM adhiTusevagA bhavaMtu" ti kaTTa koMti devi sakkArei samlANei, sakkArettA sammANetA paDivisajjei / tae NaM sA koMtI devI jeNeva hatthiNAure navare teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA paMDussa eyabhaTTa nibeei / tae NaM paMDU rAyA paMca paMDave sadAvei, saddAvettA evaM vayAsI--"gacchaha NaM tumbhe puttA ! dAhiNillaM yAli / tattha tumbhe paMDamaharaM niveseha // " paMDumaharA-nivesaNaM 138 tae NaM te paMca paMDavA paMDussa raNNo eyama tahatti paDisurNeti, paDisuNettA sabalavAhaNA haya-gaya-raha-pavarajohakaliyAe cAuraMgiNIe seNAe saddhi saMparibuDA mahayAbhaDa-caDagara-raha-pahakara-vidaparikkhittA hatthiNAurAo paDinikkhamaMti, paDinikkhamittAjeNeva davikhaNille vepAlI teNeva uvAgacchati, uvAgacchittA paMDamaharaM nagari nivesaMti / tattha viNaM te vipulabhoga-samiti-samaNNAgayA yAci hotthA / / paMDuseNajamma 139 tae NaM sA dovaI devI aNNayA kayAi AvaNNasattA jAyA yAvi hotthaa| tae NaM sA dovaI devI navaNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM-jAva-suruvaM dAragaM payAyA-sUmAlakomalayaM gayatAluyasamANaM / tae NaM tassa NaM dAragassa nivvattabArasAhassa ammApiyaro imaM eyArUvaM goNNaM guNaniSphaNNaM nAmadheja karaiMti jamhA NaM amhaM esa dArae paMcaNhaM paMDavANaM putte dovaie devIe attae, taM hou NaM imassa NaM dAragassa nAmadhejja 'pNddsenne-pNddusenne'| tae NaM tassa dAragassa ammApiyaro nAmadhejjaM kareMti pNddusenntti| tae NaM taM paMDuseNaM dArayaM ammApiyaro sAiregaTThavAsajAyagaM ceva sohaNaMsi tihi-karaNa-muhattaMsi kalAyariyassa uvaNeti / tae NaM se kalAyarie paMDuseNaM kumAraM lehAiyAo gaNiyappahANAo saNasya-pajjavasANAo bAvari kalAo muttao ya atthao ya karaNao ya sehAvei sikkhAvei-jAva-alaMbhogasamatthe jaae| juvraayaa-jaav-vihri|| 140 paMDavANaM dovaIe ya pavvajjA teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM therA samosanA / parisA niggyaa| paMDavA niggyaa| dhamma soccA evaM vayAsI-jaM navaradevANappiyA ! dovaiM devi aapucchaamo| paMDuseNaM ca kumAra rajje ThAbemo / tao pacchA devANuppiyANaM aMtie muMDe bhavisA NaM agArAo aNagAriyaM pnvyaamo| ahAsuhaM devANuppiyA! Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 lae NaM te paMca paMDavA jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchati, upAgacchattA dobaI dekhi sahAveti sahAyatA evaM kyAsI--- "evaM khalu devAppie! amhehi verANaM aMtie dhame nisate jAya-pavyAmo tumaM NaM devApieka karesa ?" tae gaM sAdoI se paMca paMDavaM evaM bAsI "jaiNaM tubhe devANupiyA ! saMsAra bhaugviggA jAva-pavvayaha, mama ke aNNe AlaMbe vA AhAre vA paDibaMdhe vA bhavissai ? ahaM piya NaM saMsArabhAi devAsa pacastAmi / / " mahANuoge taIo baMdho 141 e se paMca paMDavA korile sahAve sahAyatA evaM bI "khine bho devAnikA paMDusegasa kumArasta mahatvaM mahatvaM maharihaM vi rAdhAbhisehaM upadraveha" paMr3asemala abhiseo-jAbarAyA jAe- jAva- rajjaM pasAhemANe viharai || tae NaM te paMca paMDavA dovaI ya devI aNNayA kayAi daMDuseNaM rAyANaM Apucchati / tae NaM se paMDuseNe rAdhA koDuMbiyapurise saddAveda, sahAvettA evaM kyAsI- "viSNAmeva bho devAsuvidhA / vizvamaNAbhiseyaM kareha-jAva-puritatahasta vAhiNIo nividAo ubaTUveha" nAva- sivivAo pacco berA bhagavaMto teca ugata ugatA beraM bhagavaMtaM zvitto AhiNapANiM kareti, karelA nimaMti namasalA evaM upAsI mAlile bhane! toe-jAva-samaNA jAvA, posta puNyAI ajiMti, ahijittA baNi sAma mAhimAlamA tamaNehi utpAnaM bhAvamANAviharati / tae NaM sA doI devI sIdhAo pacora jAva-pavyaiyA mukhyavAe ajamAe sisiniyatAe balayaMti ekkArasa aMgAI ahi bahUni vAlA masAlAmAla appANaM bhAvamANI viharada / tae NaM te yerA bhagavaMto aSNayA kayAi paMDumaharAo mayarIo sahassaMbavaNAo ujjANAo paDinikkhamaMti, paDinikkha mitA bahiyA jaNavayavihAraM viharati // arinemissa nivvANaM 142 kAle te samaeNaM bharA arinemI jegeva suradvAjaNavae teja uvAgandA ucAyitA suradvAjaNavayaMsi saMjameNaM tasA appANaM bhAvemANe viharai / tara bahujaNI aNNamasta eksAiklaDa bhAsa paNNavaM paveda evaM devAciyA arahA aridunemI suradvAjaNae saMja tavasA appANaM bhAvemANe viharai / / 143 lae NaM te dvipAmo paMca anngaar| bahuta aMtie ekma socvA aSNamaNaM sahAveti sahAyatA evaM "evaM khalu devANuppiyA ! arahA ariTThanemI puvvA Nupuvvi caramANe gAmANugAmaM vuijjamANe suhaMsuheNaM viharamANe suraTThAjaNavae saMjameNaM tavasA amANaM bhAvemANe viharai / taM seyaM khalu amhaM there bhagavaMte ApucchitaH arahaM ariTurnAma vaMdanAe gamittae / " aNNamaNNassa eyamaTTha paDisurNeti, paDisuNelA jeNeva therA bhagavaMto teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA there bhagavaMte vaMdati mamasaMti, vaMdittA namasittA evaM vAsI- "ambhaNuSNAyA samAnA bharahaM arinemi vaMdanAe gmite|" ahAsuhaM devAviyA ! tae NaM te juhiTThilapAmokkhA paMca aNagArA therehiM anbhaNuSNAyA samANA there bhagavaMte baMdaMti narmasaMti, vaMditA namasittA therANaM aMtiyAo pati panimittA mAmA api tavokamyeNaM gAmAgAma bhASA suguNaM viharamANA va hatthaka napare va upAgacchati upAgatA tyakanyasta bahiyA sahasAMgaNe umANe saMjaNaM tavasA javA bhAmANAviharati / tae NaM te juhiTThilavajjA cattAri aNagArA mAsakkhamaNapAraNae paDhamAe porisIe sajjhAyaM kareMti, bIyAe jhANaM jhAyaMti evaM jahA gomasAmI, navaraM hiTTitaM Apucchati jAba-aDamAnA bahujanala nisAmeti evaM khalu devANupiyA | arahA arinemI ujjataselasihare mAsievaM bhatte apANaevaM paMcahi chattIsaha anagarasahi saddhi kAlagae-jAva-sampahI // Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ariThunemititthe dovaIkahANayaM 207 paMDavANaM nivvANaM 144 tae te juhiTThilavajjA catAri aNagArA bahujaNassa aMtie eyamaThTha soccA nisamma hatthakappAo nayarAo paDinikkhamaMti, paDi nikkhamittA jeNeva sahassaMbavaNe ujjANe. jeNeva juhiTThile aNagAre teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA bhattapANaM paccuvekkhaMti, paccubekkhitA gamaNAgamaNassa paDikkamaMti, paDikkamitA esaNamaNesaNa AloeMti, AloettA bhattapANaM paDiseMti, paDidaMsettA evaM bayAsI"evaM khala devANuppiyA! arahA ariTunemI ujjaMtaselasihare mAsieNa bhatteNaM apANaeNaM paMcahi chattIsehi aNagArasaehi saddhi kaalge| taM seyaM khalu amhaM devANuppiyA! imaM puvvagahiyaM bhattapANaM paridvavettA settujja pavvayaM saNi-saNiyaM duruhittae, salehaNA-asaNA-jhosiyANaM kAla aNavekkhamANANaM viharittae ti" kaTu aNNamaNNassa eyamaTTha paDisuNeti, paDisuNettA taM puvvagahiyaM bhattapANaM egaMte pariTThaveti, parivettA jeNeva settujje pavvae teNeva uvAgacchaMti, uvAgachittA setujja pavvayaM saNiyaM-saNiyaM duruhaMti duruhitA saMlehaNAasaNA-jhosiyA kAlaM aNavakaMkhamANA viharaMti / tae NaM te juhiTThilapAmokkhA paMca aNagArA sAmAiyamAiyAI coddasapubbAI ahijjittA, bahUNi vAsANi sAmaNNapariyAgaM pAuNittA, domAsiyAe saMlehaNAe atANaM jhosettA jassaTThAe korai naggabhAve-jAva-tamaTThamArAheMti, ArAhettA aNataM kevalavaranANadaMsaNaM samuppADetA tao pacchA siddhA-jAva-savvadukkhappahINA // dovaIe devagaI 145 tae NaM sA dovaI ajjA suvvayANaM ajjiyANaM aMtie sAmAiyamAiyAI ekkArasa aMgAI ahijjitA bahUNi vAsANi sAmaNNapariyAgaM pAuNittA mAsiyAe salehaNAe attANaM jhosetA Aloiya-paDikkaMtA kAlamAse kAlaM kiccA baMbhaloe uvavaNNA / tattha NaM atthegaiyANaM devANaM dasa sAgarovamAI ThiI pnnnnttaa| tattha NaM duvayassa vi devassa dasasAgarovamAI tthiii| 146 se NaM bhaMte! duvae deve tAo devalogAo AukkhaeNaM ThiikkhaeNaM bhavakkhaeNaM aNaMtaraM cayaM caittA-Ava-mahAvibehe vAse sijinahihajAva-savvadukhakhANamaMtaMkAhii / ' NAyA. su. 1, a. 16 / 1. vRttikRtA samuddhatA nigamanagAthA-- subahU vi tava-kileso, niyANa-doseNa dUsio sNto| na sivAya dovaIe, jaha kila sUmAliyA-jamme / / 1 / / athavA-- amaNuNNamabhattIe, pate dANaM bhave aNatthAya / jaha kaDuya-tuMba-dANaM, nAgasiri-bhavammi dovaIe // 2 // Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 147 2. arinemititthe paumAvaI-AINaM samaNINaM kahANagANi saMgahaNI - gAhA 1. paumAvaI ya 2. gorI, 3. gaMdhArI, 4. lakkhaNA, 5. susImA ya / 6. jaMbavaDa, 7. saccabhAnA, 8. rudhviNI, 9. mUlasiri, 10. mUladattA vi // 1 // kahavAsudevassa devI paumAvaI te kAlenaM teNaM samaeNaM bAravaI nagarI / hot vAsudeve AhebacvaM jAva kAremANe pAlemANe viharai / tassa NaM kaNhalsa vAsudevassa paumAI nAma devI hotthA -- vaNNao // arahayA ariTTanemiNA catujjAmadhammadesaNA 148 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM arahA aridvarNamI samosaDhe jAva-saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai / kaNhe vAsudeve niggae-jAbapajjuvAsai / taNaM sA mAvaI devI imIse kahAe laTThA samANI haTTatuTThA jahA devaI devI jAva-pajjuvAsaha || tae NaM arahA ariNemI kaNharUpa vAsudevassa paumAvaIe ya devIe tIse mahati mahAliyAe mahaccaparisAe cAujjAmaM dhammaM kahe, taM jahA -- savvAo pANAivAyAo veramaNaM, savvAo musAvAyAo veramaNaM, savvAo adiNNAdANAo veramaNaM, savvAo pariggahAto veramaNaM / parisA paDigayA || 151 kaNheNa bAravaI viNA sakAraNa pucchA 149 tae NaM kaNhe vAsudeve arahaM aridvarNoma vaMdai namasai, vaMdittA namasittA evaM vayAsI- "imose NaM bhaMte! bAravaIe nagarIe navayojanaviyiNNA - jAva- deva logabhUyAe kimUlAe viNAse bhavissa ?" kahA ! I arahA ariduNemI kaNhaM vAsudevaM evaM vayAsI -- "evaM khalu kaNhA ! imIse bAravaIe nayarIe navajoyarNAvitthiSNAe-jAvadevalogabhUyAe suraggidIvAyaNamUlAe viNAse bhavissai // kaNhata bAravaiviNAsasavaNeNa ciMtA 150 kaNhassa vAsudevassa arahao ariTuNemista aMtie evaM soccA nisamma ayaM ajjhatthie - jAva-saMkaSpe samuppajjitthA -- dhaNNA NaM te jAlimayAli uvayAli - purisaseNa vA riseNa-pajjuSNa-saMba-aNiraddha-dadaNemi saccaNemi-ppabhiyao kumArA jeNaM cattA hiraNNaM-jAvadANaM dAiyANaM paribhAetA arahao ariTTaNemissa aMtiyaM muMDA bhavitA agArAo aNagAriyaM pavvaiyA / ahaNaNaM adhaSNe akaya puNe rajjeya ra ya kose ya koTTAgAre ya bale ya vAhaNe ya pure ya aMtaMure ya mANusvaesu ya kAmabhogesu mucchie jAva- ajjhovavaNNe no saMcAmi arahao ariTTaNemissa aMtie muMDe bhavitA agArAo aNagAriyaM pavvaittae / nidANa karaNegaM savveMsi vAsudevANaM Na pavvajjetti phuDIkaraNaM kahA ! I arahA ariTThaNemI kaNhaM vAsudevaM evaM vayAsI -- " se nUNaM kaNhA ! tava ayaM ajjhatthie- jAva-saMkadhye samuppajjitthA -- dhaNNA NaM te jAlippabhikumArA- jAva-pavvaiyA, aharaNaM adhaNNe- jAva-no saMcAemi arahao ariTThanemissa aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvattae / se tUNaM kaNhA ! atthe samatthe ? haMtA asthi / taM to khalu kaNhA ! evaM bhUtaM vA bhavvaM vA bhavissai vA jaNNaM vAsudevA caittA hiraNNaM jAva-pavvaissaMti / sekeNaNaM bhaMte! evaM buccai 'na etaM bhUtaM vA bhavvaM vA bhavissai vA jaNNaM vAsudevA caittA hiraNNaM- jAba-pavvaissaMti ? For Private Personal Use Only Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aridvanemititthe paumAvaI-AisamaNINaM kahANagANi 209 kaNhA! I arahA ariTuNemI kaNhaM vAsudevaM evaM vayAsI-"evaM khalu kaNhA! savve vi ya NaM vAsudevA puvvabhave nidaannkddaa| se eteNa?NaM kaNhA ! evaM buccai na etaM bhUtaM vA bhavvaM vA bhavissai vA jaNaM vAsudevA caittA hiraNNaM-ja va-pacvaissaMti // kaNhassa aNaMtarabhave nirayagaI 152 taeNaM se kaNhe vAsudeve arahaM ariTami evaM vayAsI "ahaM NaM bhaMte ! ito kAlamAse kAlaM kiccA kahiM gamissAmi ? kahi uvavajjissAmi?" tae NaM arahA ariDhaNemI kaNhaM vAsudevaM evaM vayAsI-- "evaM khalu kaNhA ! tumaM bAravaIe nayarIe suraggi-dIvAyaNa-kova-nidaDDhAe ammApii-niyaga-vippahUNe rAmeNa baladeveNa saddhi dAhiNaveyAli abhimuhe juhiTThilapAmokkhANaM paMcaNhaM paMDavANaM paMDurAyaputtANaM pAsaM paMDumaharaM saMpatthie kosaMbavaNakANaNe naggohavarapAyavassa ahe puDhavisilApaTTae pIyavastha-pacchAiya-sarore jarAkumAreNaM tikkhaNaM kodaMDa-viSpamukkeNaM usuNA vAme pAde viddha samANe kAlamAse kAlaM kiccA taccAe vAluyappabhAe puDhavIe ujjalie narae neraiyattAe uvvjjihisi|" tae NaM se kaNhe vAsudeve arahao ariDhaNemissa aMtie eyama8 soccA misamma ohayamaNasaMkappe karatalapalhatthamuhe aTTajmANovagae jhiyAi // kaNhassa AgAmiNIe ussappiNIe amamabhave titthayarattaM 153 kaNhA ! I arahA ariTThaNemI kaNhaM vAsudevaM evaM kyAsI--"mA NaM tuma devANuppiyA ! ohayamaNasaMkappe-jAva-jhiyAha / evaM khalu tuma devANuppiyA! taccAo puDhavIo ujjaliyAo narayAo aNaMtaraM uvvaTTittA iheba jaMbuddIve dove bhArahe vAse AgamesAe ussappiNIe paMDesu jaNavaesu sayaduvAre nagare bArasame amame nAmaM arahA bhavissasi / tattha tuma bahUI vAsAI kevalipariyAgaM pAuNettA sijjhihisi. jAva-savvadukkhANaM aMtaM kAhisi // " kaNheNa aNNesi pavvajjAgahaNe sahAyaghosaNaM 154 tae NaM se kaNhe vAsudeve arahao aridRNemissa aMtie eyama8 soccA nisamma haTThatuTTha-jAva-apphoDei, aphoDettA vaggai, vaggittA tivaI chidai, chidittA sIhaNAyaM karei, karetA arahaM ariTThaNemi baMdai namasai, baMdittA namaMsittA tameva AbhisekkaM hatthi duruhai, durUhittA jeNeva bAravaI navarojeNeva sae gihe teNeva uvaage| AbhiseyahatthirayaNAo paccoruhai, paccoruhitA jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA jeNeva sae sIhAsaNe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA sIhAsaNavaraMsi puratyAbhimuhe nisIyati, nisIittA koDuMbiyapurise saddAvei, sahAvettA evaM vayAsI"gacchaha NaM tumbhe devANuppiyA! bAravaIe nayarIe siMghADaga tiga-caukka-caccara-caummuha-mahApahapahesu hitthikhaMdhavaragayA mahayAmahayA saheNaM ugdhosemANA-ugdhosemANA evaM kyaha-evaM khalu devANuppiyA ! bAravaIe nayarIe navajoyaNavicchiNNAe-jAva-devalogabhUyAe suraggi-dIvAyaNamUlAe viNAse bhavissai taM jo NaM devANuppiyA ! icchai vAravaIe nayarIe rAyA vA juvarAyA vA Isare vA talavare vA mADaMbiya-koDuMbiya-ibbha-seTThI vA devI vA kumAro vA kumArI vA arahao ariTThaNemissa aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvAitae, taMNaM kaNhe vAsudeve visjjei| pacchAturassa vi ya se ahApavittaM vitti aNujANai / mahayA iDhisakkArasamudaeNaya se nikkhamaNaM krei| boccaM pi taccaM pi ghosaNayaM ghoseha, ghosettA mama evaM pccppinnh|" tae NaM te koDuMbiyA-jAva-paccappiNaMti // paumAvaIdevIe pavvajjAsaMkappo 155 tae NaM sA paumAvaI devI arahao ariTunemissa aMtie dhamma soccA nisamma haTThatuTTha-cittamANaMdiyA-jAva-harisavasa-visappamANahiyayA arahaM ari?Nemi vaMdai namasai, vaMcitA namaMsittA evaM vayAsI-"sahahAmi NaM bhaMte ! niggaMthaM pAvayaNaM, se jaheyaM tubbhe vayaha / jaM navaraMdevANuppiyA! kaNhaM vAsudevaM ApucchAmi / tae NaM ahaM devANuppiyANaM aMtie muMDA bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvayAmi / " ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdha karehi / tae NaM sA paumAvaI devI dhammiyaM jANappavaraM durUhai, duruhitA jeNeva bAravaI nayarI jeNeva saMe gihe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA dhammiyAo jANappavarAo paccoruhai, paccoruhitA jeNeva kaNhe vAsudeve teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA karayalapariggahiyaM dasaNahaM dha0 ka027 Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 dhammakahANuoge taIo khaMdho sirasAvattaM matthae aMjali kaTu kaNhaM vAsudevaM evaM vayAsI-"icchAmi gaM devANuppiyA ! tuhiM ambhaNuNNAyA samANA arahao ariTTanemissa aMtie muMDA bhavittA agArAo aNagAriyaM pvvitte|" ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM karehi / tae NaM se kaNhe vAsudeve koDuMbiyapurise sahAvei, saddAvettA evaM kyAsI-"khippAmeva bho devANuppiyA ! paumAvaIe devIe mahatthaM mahagdhaM maharihaM nikkhamaNAbhiseyaM uvaTThaveha, uvaTuvettA epamANattiyaM pccppinnh|" taeNaM te koDa biyapurisA-jAva-tamANattiyaM paccappiNaMti / / paumAvaIpavvajjA 156 tae NaM se kaNhe vAsudeve paumAvaI devi paTTayaM duruhei, aTThasaeNaM sovaSNakalasANaM-jAva-mahANikkhamaNAbhiseeNaM abhisiMcai, abhisiMcittA savAlaMkAravibhUsiya karei, karetA purisasahassavAhiNi sibiyaM duruhAvei, duruhAvettA bAradaIe nayarIe majjhamajheNaM niggacchai, niggacchittA jeNeva revayae pacae jeNeva sahasaMbavaNe ujjANe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA sIyaM Thavei, paumAvaI devi sIyAo paccosahai, paccoruhitA jeNeva arahA aridvaNemI teNeva uvAgacchai, uvAgacchitA arahaM ariTThaNemi tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA baMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM kyAsI-"esa NaM bhaMte ! mama aggamahisI paumAvaI nAma devI iTThA-jAva-maNAbhirAmA -jAva-uMbarapuSkaM piva dullahA savaNayAe, kimaMgapuNa pAsaNayAe ? tagNaM ahaM devANupiyA! sissiNibhikkhaM dalayAmi / paDicchaMtu NaM devANuppiyA! sissiNibhikkhaM / " ahAsuhaM devANuppiyA! mA paDibaMdhaM kreh| tae NaM sA paumAvaI uttarapurathimaM disaubhAgaM avakkamai, avakkamittA sayameva AbharaNAlaMkAraM omuyai, omuyittA sayameva paMcamuTTiyaM loyaM karei karettA jeNeva arahA ariTuNemI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA arahaM aridvami vaMcai namasaha, vaMcittA namaMsittA evaM vayAsI--"Alite NaM bhaMte ! loe-jAva-taM icchAmi gaM devANuppiehi dhammamAikkhiyaM // " 157 taeNaM arahA ariTuNemI paumAvaiM devi sayameva pavvAvei, pavvAvettA sayameva jakkhiNIe ajjAe sissiNittAe dalayai / tae NaM sA jakkhiNI ajjA paumAvaI devi sayameva pavvAvei sayameva muMDAvei sayameva sehAveti dhammamAikkhai--evaM devANuppie ! gaMtavvaM-jAva-saMjameNaM saMjamiyavyaM / tae NaM sA paumAvaI devI tamANAe taha ciTThai-jAva-saMjameNaM saMjamai / tae NaM sA paumAvaI ajjA jAyA / iriyaasmiyaa-jaav-guttbNbhyaarinnii| tae NaM sA paumAvaI ajjA jakkhiNIe ajjAe aMtie sAmAiyamAiyAI ekkArasa aMgAI ahijjai, bahUhi cauttha-chaTThaTThama-dasamaduvAlasehi mAsaddhamAsakhamaNehi vivihehi tavokammehi appANaM bhAvamANI viharai // paumAvaIe siddhI 158 tae NaM sA paumAvaI aujA bahupaDipuNNAI vIsaM vAsAI sAmaNNapariyAgaM pAuNai, pAuNittA mAsiyAe saMlehaNAe apANaM jhUsei, jhUsetA TThi bhattAI aNasaNAe chedei, chedettA jassaTThAe kIrai naggabhAve muMDabhAve-jAva-tama8 ArAhei, carimussAsehiM siddhA-jAva-savva. dukkhappahINA // goripabhitINaM kahANagasaMkhevo 159 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM bAravaI nyrii| revayae pvve| ujjANe naMdaNavaNe / tattha NaM bAravaIe navarIe kaNhe vAsudeve / tassa NaM kaNhassa bAsudevassa gorI devii-vnnnno| arahA samosaDhe / kaNhe Nigae / gorI jahA paumAvaI tahA niggyaa| dhmmkhaa| parisA pddigyaa| kaNhe vi / tae NaM sA gorI jahA paumAvaI tahA nikvaMtA-jAva-siddhA-jAva-savva dukkhappahINA / Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arinemititthe paumAvaI-AisamaNINaM kahANagANi 211 evaM--gandhArI, lakSaNA, susImA, jaMbavaI, saccabhAmA, rupiNI / aTTha vi pumaaviisrisaao|| mUlasirImUladattANaM kahANagAI 160 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM bAravaIe mayarIe revayae pavvae naMdaNavaNe ujjANe kaNhe vAsudeve / tattha NaM bAravaIe nayarIe kaNhassa vAsudevassa putte jaMbavaIe devIe attae saMbe nAma kumAre hotthaa--ahiinnpddipunnnnpNceNdiysriire| tassa NaM saMbassa kumArassa mUlasirI nAmaM bhAriyA hotthaa-vnnnno|| arahA smosddhe| kaNhe nigge| mUlasirI vi niggayA, jahA pumaavii| jaM navaraM--devANuppiyA ! kaNhaM vAsudevaM aapucchaami-jaavsiddhaa-jaav-svvdukkhphiinnaa| evaM mUladattA vi| aMta0 va0 5, a0 1-10 / 3. poTTilAkahANayaM teyalipure teyaliputte amacce 161 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM teyalipure nAma nayare hotthaa| tassa NaM teyalipurassa bahiyA uttarapurathime disibhAe ettha gaM pamayavaNe nAma ujjANe hotthaa| tattha NaM teyalipure Nayare kaNagarahaNAma rAyA hotthA / tassa NaM kaNagarahassa raNNo paumAvaINAmaM devI hotthA / tassa NaM kaNagarahassa raNo teyaliputte nAma amacne-sAma-daMDa-bheya- ukppayANa-nIti-supautta-nayavihaNNU viharai / tattha NaM teyalipure kalAde nAma mUsiyAradArae hotthA---aDDhe-jAva-aparibhUe / tassa NaM bhaddA nAma bhAriyA hotyA / 162 kalAyassa puttI poTTilA tassa NaM kalAyassa mUsiyAradAragassa dhUyA bhaddAe attayA poTTilA nAma dAriyA hotthA--saveNa ya jovvaNeNa ya lAvaNNaNa ya ukkiTThA ukkitttthsriiraa| tae NaM sA poTTilA dAriyA aNNayA kayAi hAyA savAlaMkAribhUriyA ceDiyA-cakkavAla-saMerivuDA upi pAsAyavaragayA AgAsatalagaMsi kaNatidUsaeNaM kolamANI-kolamANI viharai / 1. kaNha-aggamahiso kaNhassa NaM vAsudevassa aTTa aggamahisIo arahato Na aridRNemissa aMtite muMDA bhavettA agArAo aNagArita pavvaiyA siddhAo buddhAo muttAo aMtagaDAo pariNibuDAo savvadukkhappahINAo, taM jahA-- saMgahaNI-gAhA paumAvatI ya gorI, gaMdhArI lakkhaNA susImA ya / jaMbavatI saccabhAmA, ruppiNI aggmhisiio||1|| ThANaM0 a08, su0626 / Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 dhammakahANuoge taIo khaMdho teyaliputtassa poTTilAe AsattI 163 imaM ca NaM teyaliputte amacce hAe AsakhaMdhavaragae mahayA-bhaDa-caDagara-AsavAhaNiyAe nijjAyamANe kalAyassa musiyAradAragassa gihassa adUrasAmaMteNaM vIIvayAi / tae NaM se tethaliputte amacce mUsiyAradAragassa gihassa adUrasAmaMteNaM vIIkyamANe-vIIvayamANe poTTilaM dAriyaM uppi pAsAyavaragayaM AgAsatalagaMsi kaNaga-tidUsaeNaM kIlamANi pAsai, pAsittA poTTilAe dAriyAe rUve ya jovvaNe ya lAvaNNe ya-jAva-ajjhovavaNNe koDuMbiyapurise sadAvei, saddAvettA evaM vayAsI-- "esa NaM devANuppiyA! kassa dAriyA kiM nAmadhejjA vA?" tae NaM koDubiyapurisA teyaliputtaM evaM kyAsI---"esa NaM sAmI! kalA yassa mUsiyAradArayassa dhUyA bhaddAe attayA poTTilA nAma dAriyA-rUbeNa ya jotvaNeNa ya lAvaNNaNa ya ukkiTThA ukkittusriiraa||" 164 poTTilAe varaNaM tae NaM se teyaliputte AsavAhagiyAo paDiNiyatte samANe abhitaraThANijje purise saddAvei, saddAvettA evaM kyAsI--"gacchaha NaM tubbhe devANuppiyA! kalAyassa mUsiyAradArayassa dhUyaM bhaddAe attayaM poTTilaM dAriyaM mama bhAriyattAe vreh|" tae NaM te abhitaraThANijjA purisA teyaliNA evaM vuttA samANA hadvatuTThA-jAva-karayala pariggahiyaM dasaNahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu evaM sAmI! taha ti ANAe viNaeNaM kyaNaM paDisuti, paTisuNettA teyalissa aMtiyAo paDinikkhamaMti, paDinikkhamittA jeNe kalAyasta mUsiyAradArayassa gihe teNeva uvaagyaa| tae NaM se kalAe mUsiyAradArae te purise egjamANe pAsai, pAsittA haTThatuDhe AsaNAo abbhuTTeDa, abbhaTaThettA sattaTupayAI aNugacchai, aNugacchittA AsaNeNaM uvaNimaMtei, uvaNimaMtettA Asatthe vIsa the suhAsaNavaragae evaM kyAsI--"saMdisaMtuNaM devANuppiyA ! kimAgamaNapaoyaNaM?" tae NaM te abhitaraThANijjA purisA kalAyaM mUsiyAradArayaM evaM kyAsI--"amhe NaM devANuppiyA! tava dhUyaM bhaddAe attayaM poTTilaM dAriyaM teyaliputtassa bhAriyattAe premo| taM jANaM jANasi devANuppiyA! juttaM vA pattaM vA salAhaNijjaM vA sariso vA saMjogo vA dijjau NaM poTTilA dAriyA teyliputtss| to bhaNa devANuppiyA! kiM dalAmo sukaM // " tae NaM kalAe musiyAradArae te abhitaraThANije purise evaM kyAsI-"esa ceva NaM devANuppiyA! mama suMjhe jaNNaM teyaliputta mama dAriyAnimitteNaM aNuggahaM krei|" te abhitaraThANijje purise vipuleNaM asaNa-pANa-khAi-sAimeNaM puppha-vattha-gaMdha mallAlaMkAreNa sakkArei sammANei, sakkArettA sammANettA paDivisaNjei / / 166 tae gaM te abhitaraThANijjA purisA kalAyassa mUsiyAradArayassa gihAo paDiniyataMti, jeNeva teyaliputte amacce teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA teyaliputtaM amaccaM eyamThaM niveiMti / / poTTilAe pANiggahaNaM 167 tae NaM kalAe musiyAradArae aNNayA kayAi sohaNaMsi tihi-karaNa-nakkhatta-muhattaMsi poTTilaM dAriyaM vhAyaM savvAlaMkAravibhasiyaM sIyaM duruhettA mitta-nAi-niyagA-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNeNaM saddhi saMparivuDe sAo gihAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA saviDaDIe teyalipuraM nayaraM majjhamajjheNaM jeNeva telissa gihe teNeva uvAgacchai, poTTilaM dAriyaM teyaliputtassa sayameva bhAriyattAe dlyaa| tae NaM teyaliputte poTTilaM dAriyaM bhAriyattAe uvaNIyaM pAsai, pAsittA haTTatuLe poTTilAe saddhi paTTayaM duruhaDa, duruhittA seyApIehi kalasehi appANaM majjAvei, maU jAvettA aggihoma kArei, kArettA pANiggahaNaM karei, karetA poTTilAe bhAriyAe mitta-nAIniyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNaM viuleNaM asaNa-pANa-khAima-sAimeNaM puSpha-vattha-gaMdha-mallAlaMkAreNaM sarakArei sammANei, sarakAratA sammANettA pddivisjjei| tae NaM se tevaliputte poTilAe bhAriyAe aNuratte aviratte urAlAI mANussagAI bhogabhogAI bhujamANe viharadda / / kaNagarahassa rajjAsattI puttaMgachayaNaM ca 168 tae NaM se kaNagarahe rAyA rajje ya raThe va bale ya vAhaNe ya kose ya koTThAgAre ya pure ya aMteure 4 mucchie gaTie giddhe ajjho vaNNe jAe jAe putte diyaMge i-apegaiyANaM hatthaMga liyAo chivaha, appegaiyAga hatthaMguTTae chidai, appegaiyANaM pAyaMguliyAo chidAi. appegaiyANaM pAyaMguTTae chidai appegaiyANaM kaNNasakkulIo chicai, appegaiyANaM nAsApuDAI phAlei, appegaiyANaM aMgovaMgAI viyattei // Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pohilA mahAga 169 paumAbaddala saMrakkhaNatthaM tayaliputtassa aNumaI tae NaM tose pamAvaIe devIe anyathA kamAi puvvattAvattakAlasamasa ayamevAce asthi-jAya saMkalye samupakriyA evaM maga he rAyA rajje va raTThe va bane va cAhane va kose va koNAre va pure va atiure va muchie gae giddhe azovabaNe jAe jAe te viyaM-- apyevANaM hatyaguliyAoM va apeyANaM tvaM hi apyeyAnaM pAyaguliyAo chipAe divANI va yA nAsADAI phAle, avadhANaM aMgAI pi taM ja NaM ahaM dArayaM pApAni seyaM khalu mama taM dAraNaM kaNagarahasya rahastiyayaM netra sArakkhamANIe saMgoyemANIe vihatie" ti evaM saM saMpetA teliama sahAve sahAvettA evaM vAsI- "evaM sa devApiyA! kaNagarahe rAyA rajje va raTThe ya ba ya jAhaNe ya kose va koThAgAre va pUre va aMtare va muchie maDie giddhe azovavaNe jAe jAe putte viyaMgei- appegaiyA gaM hatthaMguliyAo chidai, appegaiyANaM hatthaMguTThae chidai appegaiyANaM pAyaMguliyAo chidai, apegaiyANaM pAyaMguTue chiMda, appegaiyANaM kaNNasakkuloo chidai, adhyegaiyANaM nAsADAI phAlei appegaiyANaM aMgovaMgAI vitte / taM jai NaM ahaM devAguppiyA ! dAragaM payAyAmi, tae NaM tumaM kaNagarahasta rahastiyayaM caiva aNupuvveNaM sArakkhamANe saMgo saMdeha tae NaM se dArae umbukAlabhAve viSaya-pariNayate jagamagupte tava mamaya bhiklAbhAya bhavissa" tae NaM se teyaliputte amacce paumAvaIe devIe eyamaTThe paDisuNei, paDisuNettA paDigae / paumAvadAraga- poTTilAdAriyANaM jammANaMtaraM paropparaM parAvattaNa 213 170 tae NaM paumAvaI devI poTTilA ya amaccI samameva ganbhaM gevhaMti, samameva ganbhaM parivahaMti samameva ganbhaM parivaTTheti / tae NaM sA pamAvaI devI navaNhaM mAsANaM bahupa DipuNNANaM- jAva-piyadaMsaNaM surUvaM dAragaM payAyA / jaM raryANi ca NaM paumAbAI devI dArayaM payAyA taM raryANi ca NaM poTTilA vi amaccI navahaM mAsANaM viNihAyamAvantaM dAriyaM payAyA / tae NaM sA paumAvaI devI ammadhAI saddAveda, sahAvettA evaM kyAsI -- "gacchaha NaM tumaM ammo ! teyaliputtaM rahastiyayaM ceva shaavehi|" tae NaM sA ammadhAI taha ti paDisuNe, paDisuNettA aMteurasta avadAraNaM niggacchas, niggacchittA jeNeva teyalissa gihe jeNeva teyaliputte teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTTu evaM vayAsI--"evaM khalu devA - piyA paumAvaI devI shaave|" tae NaM teli annacAIe aMtie ema soyA nisamma ammAIe sahi sAmAna nagara, niti ateurassa avadAraNaM rahassiyayaM caiva anupyadisaha, anuvyavasittA jeNeva paramAbAI devI tethe upAgancha, uyAgacchitA karaNa parimAhiyaM sirasAvataM evaM vAsI saMdituNaM devAgthie mae kAya-" - 6 lae pajamAI devI tevatiyutaM evaM bayAsI evaM kaNagarahe rAyA-jAyate viyNge| ahaM NaM devAvivA! dAra paayaa| taM tumaM NaM devAppiyA ! evaM dAra gevhA hi-nAva- tava mama yamivAbhAvaNe bhavissada tti" kaddU telaputtassa hatye vasa tae gaM teyaliputte paDamA hatyAoM dAra gevhaDa, uttarijje vihe aMterasta rahastiyaM avadAreNa nicha, niyacchitA ega va poTTala bhAriyA negeva upAgacchadra, ujaganchisA pohilaM evaM vayAsI- "evaM devApie! kaNagarahe rAyA jaba vine ayaM dAra kaNagarahassa pute paramavaIe asaesanaM tumaM devaagthie| imaM dAra kaNagarahasa rahasya veda azuputreNaM sArasvAhi ya saMgoyehi ya saMdeha ya tae NaM esa dArae ummukkAmAve tara ya mama ya paDaNAnaIe ya AhAre bhavita" ki poTTikAe pAse nikviDa, nikhitA dolAe pAsAo taM vinihAya mAvaNiyaM dAriyaM geDa, hittA uttariNaM picheda, pihelA aMtaurassa avadAreNaM aNupyavisaha, aNuSvapisittA jeNeva paumAvaI devI teNeva uvAuvAgapichalA paumAvaIe debIe pAse DAve-ba-dinae / 1 dAriyAe mayaki e to pAIe devIe aMgapaDiyAriyAoM paramAvaI devi vihAvamAvaNiyaM ca dAriva pacA pAsati pAsitA jeNeva kanagara yA tena ucAvacchati ubAganditA karayA parigyahi sirasAvataM matyae aMjali kaTTu evaM vAsI evaM khalu sAmI ! paumAvaI devI maelliyaM dAriyaM payAyA / / " taNaM kamanarahe rAyA tIse malavAe dAriyAe noharaNaM kareha bahu lagAI macAI kareha, karetA kA bo 3 jAe // Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 dhammakahANuoge taIo khaMdho amaccaputtassa jammussavo kaNagajjhayanAmakaraNaM ya 172 tae NaM se taiyaliputte kallaM koDuMbiyapurise saddAveha, saddAvettA evaM kyAsI-"khippAmeva bhI devANuppiyA! cAragasohaNaM kareha -jAva-ThiipaDiyaM rasadevasiyaM kareha, kAraveha ya, eyamANattiyaM prcppinnh|" tevi taheva kareMti, taheva pccppinnNti| jamhA NaM amhaM esa dArae kaNagarahassa rajje jAe taM hou gaM dArae nAmeNaM kaNagajhae-jAva-alaMbhogasamatthe jaae| amaccassa poTTilaM pai virAgo 173 tae NaM sA poTTilA aNNayA kayAi teyaliputtassa aNiTThA akaMtA appiyA amaNuNNA amaNAmA jAyA yAvi hotthA-necchai gaM teyaliputte poTTilAe nAmagoyamavi savaNayAe, kiM puNa saNaM vA paribhogaM vA? tae NaM tIse poTTilAe aNNayA kayAi punvarattAvarattakAlasamayaMsi imeyArUve ajjhathie citie patthie maNogae saMkappe samuppauijatthA--"evaM khalu ahaM teyaliputtassa pubdhi iTThA kaMtA piyA maNuNNA maNAmA Asi, iyANi aNiTThA akaMtA appiyA amaNuNNA amaNAmA jaayaa| necchai NaM teyaliputte mama nAma goyamavi savaNayAe, ki puNa daMsaNaM vA paribhogaM vA ?" (ti kaTTa?) ohayamaNasaMkappA pharatalapalhatthamuhI aTTajmANovagayA jhiyAyai / / poTTilAe dANasAlAkaraNaM 174 tae NaM teyaliputte poTTilaM ohayaNasaMkappaM karatalapalhatthamuhi aTTajmANovagayaM jhiyAyamANi pAsai, pAsittA evaM kyAsI-"mA gaM tuma devANuppie! ohayamaNasaMkappA karatalapalhatyamuhI aTTajmANovagayA jhiyaahi| tumaM NaM mama mahANasaMsi vipulaM asaNa-pANakhAima-sAimaM ukkhaDAvehi, uvakkhaDAvettA bahUNaM samaNa-mAhaNa-atihi-kivaNa-vaNImagANaM deyamANI ya davAvemANI ya vihraahi|" tae NaM sA poTTilA teyaliputteNaM amacceNaM evaM vuttA samANI haTTha tuTThA teyaliputtarasa eyamadvaM paDisuNei, paDisuNettA kallAkalli mahANasaMsi vipulaM asaNapANa-khAima-sAimaM uvakkhaDAvei, uvakkhaDAvettA bahUNaM samaNa-mAhaNa-atihi kivaNa-vaNImagANaM deyamANI ya pavAvemANI ya viharai // ajjA-saMghADagassa bhikkhAyariyAe AgamaNaM 175 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM suvvayAo nAma ajjAo iriyAsamiyAo-jAva-guttabaMbhacAriNIo bahussuyAo bahuparivArAo puSvANu puci caramANIo jaNAmeva teyalipure nayare teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA ahApaDirUvaM oggahaM ogiNhaMti, ogiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANIo viharaMti / tae NaM tAsi suvvayANaM ajjANaM ege saMghADae paDhamAe porisIe samAya-jAva-karei / aDamANIo teyalissa gihaM aNupakTThiAo // poTTilAe amaccapasAyovAya-pucchA 176 tae NaM sA poTTilA tAo ajjAo ejjamANIo pAsai, pAsittA haTTatuTThA AsaNAo abbhuThei, vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA vipuleNaM asaNa-pANa-khAima-sAimeNaM paDilAbhei, paDilAbhettA evaM kyAsI"evaM khalu ahaM ajjAo! teyaliputtassa amaccassa punvi iTTA-jAva-maNAmA Asi, iyANi aNiTThA-jAva-amaNAmA jaayaa| necchA NaM teyalIputte mama nAmagoyamavi savaNayAe, kiM puNa daMsaNaM vA paribhogaM vA? taM tubbhe gaM ajjAo bahunAyAo bahusikkhiyAo bahupaDhiyAo bahUNi-gAmAgara-jAva-AhiMDaha, bahUNaM rAIsara-jAva-gihAI aNupavisaha / taM atthi yAI bhe ajjAo ! kei kahici cuNNajoe vA maMtajoge vA kammaNajoe vA hiyauDDAvaNe vA kAuDDAvaNe vA Abhiogie vA vasIkaraNe vA kouvakamme vA bhUikamme vA mUle vA kaMde vA challI vallI siliyA vA guliyA vA osahe vA bhesajje vA uvaladdhapuvve, jeNAhaM teyaliputtassa puNaravi iTThA-jAva-maNAmA bhavejjAmi?" ajjA-saMghADageNa dhammovaeso 177 tae NaM tAo ajAo poTTilAe evaM vuttAo samANIo dovi kaNNe ThaeMti, ThavettA poTTilaM evaM vayAsI-"amhe NaM devANuppie ! samaNIo niggNthiio-jaav-guttbNbhcaarinniio| no khalu kappai amhaM eyappagAraM kaNehi vi nisAmittae, kimaMga puNa uvadaMsittae vA Ayarittae vA? amhe NaM tava devANuppie! vicittaM kevalipaNNattaM dhamma prikhijjaamo||" Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ poTTilA kahANa 215 tae NaM sA poTTilA tAo ajjAo evaM vyAsI --" icchAmi NaM ajjAo ! tubbhaM aMtie kevalipaNNattaM dhammaM nisAmittae / " tae NaM tAo ajjAo poTTilAe vicittaM kevalipaNNattaM dhammaM parikarhati // pohilAe sAviyAdhammagrahaNaM 178 tae NaM sA poTTilA dhammaM soccA nisamma haTThA tuTThA evaM vayAsI -- "saddahAmi NaM ajjAo ! niggaMthaM pAvayaNaM- jAva se jaheyaM tumbhe vayaha icchAmi NaM ahaM zubhaM aMtie paMcANuvvaiyaM sattasizvAvadayaM-sahaM gihiSammaM vijitAe / ahA devAppie / tasA pahilA tAsa ajA aMtie paMcANupaM jAva-gimmiM pahicana, lAo ajAo caMdra namasaha baMditA maM sittA paDivisajjei / tae NaM sA poTTilA samaNovAsiyA jAyA jAva - paDilA bhemANI viharai // poTTalAe pavvajjAgahaNa saMkalpo 189 tae NaM tIse poTTilAe aNNayA kayAi puvvaratAva rattakAlasamayaMsi kuTuMbajAgariyaM jAgaramANIe ayameyArUve ajjhatthie- jAva-saMkappe samupajjatthA -- evaM khalu ahaM teyaliputtassa puvvi iTThA- jAva-maNAmA Asi, iyANi aNiTThA - jAva amaNAmA jAyA / necchai NaM telIputte mama nAmagoyamavi savagayAe ki puNa daMsaNaM vA paribhogaM vA ? taM seyaM khalu mamaM suvvayANaM ajjANaM aMtie pavvaittae - - evaM saM saMpetA pAupyabhAvAe ravaNIe-jAva-TTiyamya pUre sahasvarastimmi diNayare teyasA jalate jevateyaliputte teva uvAgacchaha, uvAgacchitA karabala-parimahiSaM sirasAvataM matthae aMjali kaTTu evaM kyAsI evaM khalu devAnuvidhA ! mae suvvANaM ajjANaM aMtie dhanme nisaMte, se vi ya me dhamme icchie paDicchie abhiruie / taM icchAmi NaM turbheha anbhaNuSNAyA pacaittae / " 7 taMliputtaM para dhammabohkaraNapaDibaDhAe poTTilAe pavvajjAgaNaM vedaloguvabAo ya 160 eSaM te poTTi evaM kyAsI- "evaM khalu tumaM devApie! muMDA paNyaiyA samANI kAlamA kAlA aNayaraMtu devasoe devatA upajihiMsi taM jaha gaM tumaM devAppie / marma tAo devalogAlI Agamma kevalipaNale dhamme bohehi to'haM jisase aha NaM tumaM mamaM na saMbohesi to te na visajeomi // " tae NaM sA poTTilA teyaliputtassa eyamaTTha paDisuNei // 101 tara te vilaM asaNaM pAnaM vAimaM sAimaM ukhaDAve, ukhaDAvelA mila-mAi-niyama-sayaNa saMbaMdhi-parivaNaM AmaMtejavAre sammANeha pakkAretA sammAtA poTTi vhAye savAlaMkAravibhUsiyaM purisasaha vAhiNIyaM sIyaM duhitAmisanAi - niyaga-saya-saMbaMdhi-pariyaNeNaM saddhi saMparivuDe savviDDhIe-jAva- duMduhinigdhosanAiya-raveNaM teyalipuraM majjhamajjheNaM jeNeva suvvayANaM uarer teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA soyAo paccorahai, bacco ruhittA poTTilaM purao kaTTu jeNeva suvvayA ajjA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA vaMdai namasai, vaMdittA namasittA evaM vayAsI- "evaM khalu devANuppiyA ! mama poTTilA bhAriyA iTThA - jAva-maNAmA / esa NaM saMsArabhauvviggA bhoyA jammaNa jara maraNANaM icchai detrANuppiyANaM aMtie muMDA bhavitA agArAo aNavAriyaM pavva paDitu devApiyA sismiNibhi N / " mahA mA pahiyaM krehi| 182 taeSaM sA pahilA subvavAhi ajjA hi evaM vRttA samANo haDDA utarapurazIthamaM disImAgaM avakkama. avakkamitA sadameva AbharaNamalAkAra omada, omadattA sayameva paMcamuTThiyaM khoyaM kare, jeNeva sunvavAo anAo teNeva uvAgacchada udAgaNThita baMda ave dAsatA evaM kyAsI ANiM abhnA ! soe evaM jahA devANaMdAjAva-ekkArasa aMgAI ahijjada, yahUNi vAsAgi sAmaNNapariyAgaM kAugaha pAugittA mAsiyAe saMtehaNAe atAgaM jhoselA saha bhalAI agasaNaM etA AloyapaDatA samAhitA kalamAse kA silvA agnayaresu devasoe devatAe ubavaNNA / / kaNagarahassa maccU tae NaM se kaNagarahe rAyA aNNayA kayAi kAladhampuNA saMjutte yAvi hotthA // Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 dhammakahANuoge taIo khaMdho tae NaM te rAIsara-jAva-nIharaNaM kareMti, karettA aNNamaNNaM evaM kyAsI-"evaM khalu devANuppiyA ! kaNagarahe rAyA rajje ya-jAvamucchie putte viyNgityaa| amhe NaM devANuppiyA! rAyAhINA rAyAhiTThiyA raayaahiinnkjjaa| ayaM ca NaM teyalI amacce kaNagarahassa raNo savvaTThANesu savvabhUmiyAsu laddhapaccae dinnakyiAre savvakajjavaDDhAvae yAvi hotthA / taM seyaM khalu amhaM teyaliputtaM amaccaM kumAraM jAittae" ti kaTu aNNamaNNassa eyama paDisuNeti, paDisuNettA jeNeva teyaliputte amacce teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA teyaliputtaM evaM kyAsI-"evaM khalu devANuppiyA! kaNagarahe rAyA rajje ya-jAva-mucchie puttaM viyNgityaa| amhe NaM devANuppiyA ! rAthAhoNA rAyAhiTThiyA raayaahiinnkjjaa| tuma ca NaM devANuppiyA! kaNagarahassa raNNo savaThANesu savvabhUmiyAsu laddhapaccae dinakyiAre rajadhurAcitae hotthaa| taM jai NaM devANupiyA! atthi kei kumAre rAyalakkhaNasaMpaNNe abhiseyArihe taNaM tuma amhaM dalAhi jaNaM amhe mahayA-mahayA rAyAbhiseeNaM abhisiNcaamo|" kaNagajjhayassa rAyAbhiseo 183 tae NaM teyaliputte tesi IsarapabhiINaM eyamaTTha paDisuNei, paDisuNettA kaNagajjhayaM kumAraM vhAyaM-jAva-sassirIyaM karei, karettA tesi IsarapabhiINaM uvaNei, uvaNettA evaM vayAsI--"esa NaM devANuppiyA! kaNagarahassa raNNo putte paumAvaIe devIe attae kaNagajjhae nAma kumAre abhiseyArihe rAyalakkhaNasaMpaNNe, mae kaNagarahassa raNNo rahassiyayaM saMvaDDhie / eyaM NaM tubbhe mahayA-mahayA rAyAbhiseeNaM abhisiMcaha / " savvaM ca se uTThANapariyAvaNiyaM parikahei / tae NaM te Isarapabhiio kaNagajhayaM kumAraM mahayA-mahayA rAyAbhiseeNaM abhisiMcaMti / / tae NaM se kaNagajjhae kumAre rAyA jAe-mahayAhimavaMta-mahaMta-malaya-maMdara-mahiMdasAra-jAva-rajjaM pasAsemANe viharai // teyaliputtassa sammANaM 184 tae NaM sA paumAvaI devI kaNagajjhayaM rAyaM saddAvei, saddAvettA evaM kyAso--"esa NaM puttA! tava rajje ya raThe ya bale ya vAhaNe va kose 4 koTThAgAre ya pure ya aMteure ya, tumaM ca teyaliputtassa amaccassa pabhAveNaM / taM tuma NaM teyaliputtaM amaccaM ADhAhi parijANAhi sakkArehi sammANehi, iMtaM abbhuThehi, ThiyaM pajjuvAsehi, vaccaMtaM paDisaMsAhehi, addhAsaNeNaM ubaNimaMtehi, bhogaM ca se annuvddddhehi|" tae NaM se kaNagajjhae paumAvaIe tahatti vayaNaM paDisuNei, paDisuNettA teyaliputtaM amaccaM ADhAi parijANAi sakkArei sammANei, iMtaM anbhuTTeDa, ThiyaM pajjuvAsei, baccaMtaM paDisaMsAhei, addhAsaNeNaM uvaNimaMtei, bhogaM ca se aNuvaDDhei // teyaliputtassa poTTiladevakao dhammasaMbohovAo 185 tae NaM se poTTile deve teyaliputtaM abhikkhaNaM-abhikkhaNaM kevalipaNNatte dhamme saMbohei, no ceva NaM se teliputte saMbujjhai / tae gaM tassa poTTiladevassa imeyArUve ajjhatthie-jAva-saMkappe samuppajjitthA-"evaM khalu kaNagajjhae rAyA teyaliputtaM ADhAi-jAvabhogaM ca se aNuvaDDhai, tae NaM se teyaliputte abhikkhaNaM-abhikkhaNaM saMbohijjamANe vi dhamme no saMbujjhai / taM seyaM khalu masaM kaNagapajhayaM teyaliputtAo vippariNAmittae" tti kaTu evaM saMpehei, saMpehettA kaNagajjhayaM teyaliputtAo vipprinnaamei| tae NaM teyaliputte kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe-jAva-uTThiyammi sUre sahassa-rassimmi diNayare teyasA jalaMte vhAe kayabalikamme kayakouya-maMgala-pAyacchitte AsakhaMdhavaragae bAhiM purisehiM saddhi saMpAravur3e sAo gihAo niggacchai, nimgacchittA jeNeva kaNagajjhae rAyA teNeva pahArettha gmnnaae| tae NaM teyaliputtaM amaccaM je jahA bahave rAIsara-talavara-mADaMbiya-koDubiya-ibbha-seTi-seNAdai-satthavAhapabhiyao pAsaMti te taheva ADhAyAMta pariyANaMti abbhuTThati, aMjalipaggahaM kareMti, iTAhi kaMtAhi-jAva-vAhi AlavamANA ya saMlavamANA ya purao ya piTThao ya pAsao ya maggato ya samaNugacchaMti // 186 tae NaM se teyaliputte jeNeva kaNagajjhae teNeva uvaagcchd| tae NaM se kaNagajjae teyaliputtaM ejjamANaM pAsai, pAsittA no ADhAi no pariyANAi no abbhuThei, aNADhAyamANe apariyANamANe aNabbhuTThamANe parammuhe sNcitttthi| tae NaM se teyaliputte amacce kaNagajjhayassa rapaNo aMjali krei| tao yaNaM se kaNagajjhae rAyA aNADhAyamANe apariyANamANe aNabbhuTThamANe tusiNIe parammuhe sNcitttthi| Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ polikAyaM saMjJAyAe evaM vayAsI" NaM mama tara NaM tepalite kaNavatyaM rAdhe vipariNayaM jANita bhae tatthe tasie kaNagajjhae rAdhA / hoge NaM mama kaNagajjhae rAyA / avajjhAe NaM mama kaNagajjhae rAyA / taM na najjar3a NaM mama keNai kumAreNa mArehii" tti kaTTu bhIe tatthe jAva-saNiyaM-saNiyaM paccIsakkaDa, paccosakkittA tameva AsabaMdhaM durUhai durUhittA teyalipuraM majhaMgeva sae gihe te pahAresya gmgaae| tara NaM teyaliputtaM je jahA Isara - jAva-satthavAhapabhiyao pAsaMti te tahA no ADhAyaMti no pariyANaMti no abbhuTTheti no aMjali - paga kareMti, iTThAI jAva-vaggUhiM no AlavaMti no saMlavaMti no purao va piTuo ya pAsao ya maggao ya samanugacchati / tae NaM teyaliputte amacce jeNeva sae gihe teNeva uvAgae / jA vi ya se tattha bAhiriyA parisA bhavai, taM jahA- vAse i vA pese ivA bhAilae ivA, sAvi ya NaM no ADhAi no pariyANAi no abbhuTThei / jA vi ya se abhitariyA parisA bhavai, taM jahA -- piyA i vA mAyA i vA bhAyA ivA bhagiNI ivA bhajjA i vA puttA i vA dhUyA i vA suNhA i vA sA vi ya NaM no AhAra to parivANA moTThe // teliyaputtassa maraNaceTThAe bilIkaraNaM 187 tae NaM se teyaliputte jeNeva vAsadhare jeNeva syaNijje teNeva uvAgacchadda, udAgacchittA sarvANijjaMsi nisIyai, nisIittA evaM vayAsI--"evaM khalu ahaM sayAo gihAo nimgacchAmi taM ceva-jAva-abhitariyA parisA no ADhAi no pariyANA no ragi / taM seyaM khalu mama appANaM jIvidhAo vavarovittae" tti kaTTu evaM saMpehei, saMpehettA tAlauDa visaM AsagaMsi pakkhiva / se ya vise no kamai / 217 tae NaM se teyaliputte amacce nIluppala-gavalaguliya-ayasikusumApagAsaM khuradhAraM asi khaMdhesi oharai / tattha vi ya se dhArA oelA / tae NaM se tela jeNeva asogaNiyA teNeva uyAganachaDa udAgacchitA samaM govAe baMdha, baMdhita vakvaM duruha duhitA pAsagaM rukkhe baMdha i, baMdhittA adhyANaM muyai / tattha vi ya se rajjU chinnA / tae NaM se teyaliputte mahaimahAliyaM silaM govAe baMdhada, baMdhittA atthAmatArama porisIyaMsi udagaMsi adANaM muyai / tattha vi se thAhe jAe || tae NaM se teyaliputte sukkaMsi taNakUDaMsi agaNikArya pakkhivaha, pakkhivittA appANaM muyai / tattha vi ya se agaNikAe vijjhaae| tayaliputtassa vimpakaraNaM 188 tae NaM se teyaliputte evaM kyAsI--"saddheyaM khalu bho ! samaNA vayaMti saddheyaM khalu bho ! mAhaNA vyNti| saddheyaM khalu bho ! samaNa - mANA vati / ahaM ego asaddheyaM vayAmi / evaM khalu -- ahaM saha putehi apute / ko medaM saddahissai ? saha mittahi advitte / ko medaM saddahissai ? saha attheNaM aNatthe / ko medaM saddahissai ? saha dAreNaM adAre / ko medaM saddahissai ? saha dAsahi adAse / ko medaM saddahissai ? saha pesehi apese / ko medaM sahahissai ? saha pari aNeNaM aparajaNe / ko medaM saddahissai ? 1 evaM khalu neyaliputteNaM amacceNaM kaNagajjhaeNaM ragNA avajjhAeNaM samANeNaM tAlapuDage vise AsagaMsi pakkhitte se vi ya no kamai / kome hissa? tethalIyavalaya-abhimAne khuradhAre asI khaMta haritatva se dhArA oellA / ko meyaM saddahissai ? yasale pAsa garAe baMcitAsvaMdu vAruNeAya mukke tattha viya se rajjU dizA ko mehi? teliNaM mahadamahAlaya liMgobAe baMdhilA AvAhanatAramaporisovaMsi udagaMta appA mukke tattha vi ya NaM se cAhe jAe | ko me sahita ? dha0 ka0 28 Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 dhammakahANuoge taIo khaMdho teyaliputteNaM sukkaMsi taNakUDaMsi agaNikAyaM pakkhivitA appA mukke| tattha viya se aggI vijjhAe / ko meyaM sadRhissai ?" -ohayamaNasaMkappe karatalapalhatyamuhe aTTajjhANokgae jhiyAyai // poTTiladevassa saMvAdo 189 tae NaM se poTTile deve poTTilArUvaM viuvvai, viuvittA tepaliputtassa adUra-sAmaMte ThiccA evaM kyAsI "haM bho teyaliputtA! purao pavAe, piTTao hatthibhayaM duhao acakkhuphAse, mase sarANi varisaMti / gAme palite raNe jhiyAi. raNe palite gAme jhiyAi / Auso teyaliputtA ! kao vayAmo?" tae NaM se teyaliputte poTTilaM devaM evaM vayAsI-bhIyassa khalu bho! pavvajjA saraNaM, ukkaMTThiyassa sadesagamaNaM, chahiyassa annaM, tisiyassa pANaM, Aurarasa bhesajja, mAiyassa rahassaM, abhijuttassa paccayakaraNaM, addhANaparisaMtassa vAhaNagamaNaM, tariukAmassa pavahaNakiccaM, paraM abhiuMjiukAmassa sahAyakiccaM / khaMtassa daMtassa jiiMdiyassa etto egamavi na bhavai // " tae NaM se poTTile deve teyaliputtaM amaccaM evaM vayAsI"suThu NaM tuma teyaliputA! eyamajheM AyANAhi" tti kaTu doccapi taccapi evaM kyai, vaittA jAmeva disi pAumbhUe tAmeva disi pddige| teyaliputtassa jAIsaraNANaMtaraM pavvajjAgahaNaM 190 tae NaM tassa teyaliputtassa subheNaM pariNAmeNaM jAIsaraNe samuppanne / tae NaM teyaliputtassa ayameyArUce ajjhathie-jAva-saMkappe samuppajjitthA--"evaM khalu ahaM iheva jaMbuddIve dIve mahAvidehe vAse pokkhalAvaIe vijae poMDarIgiNIe rAyahANIe mahApaume nAma rAyA hotthaa| tae NaM haM therANaM aMtie muMDe bhavittA pamvaie sAmAiyamAiyAI coddasapunvAiM ahijjittA bahUNi vAsANi sAmaNNapariyAgaM pAuNittA mAsiyAe saMlehaNAe mahAsukke kappe devattAe uvvssnne| tae NaM haM tAo devalogAo AukkhaeNaM bhavakkhaeNaM ThiikkhaeNaM aNaMtaraM cayaM caittA iheva teyalipure teyalissa amaccassa bhaddAe bhAriyAe dAragattAe paccAyAe / taM seyaM khalu mama puvuddiTThAI mahanvayAI sayameva uvasaMpajjittA NaM viharittae"-evaM saMpeheI saMpehettA sayameva mahavvayAiM Aruhei AruhettA jeNeva pamayavaNe ujjANe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA asogavarapAyavassa ahe puDhavisilA paTTayati suhanisaNNassa aNucitemANassa puzvAhIyAI sAmAiyamAiyAI coddasapuvAI sayameva abhismnnnnaagyaaii| teyaliputtANagArassa kevalaNANaM 191 tae NaM tassa teyaliputtassa aNagArassa subheNaM pariNAmeNaM pasattheNaM ajJavasANeNaM lesAhiM visujnamANIhi tayAvaraNijjANaM kammANaM khaovasameNaM kammarayavikaraNakaraM apuvakaraNaM paviTThassa kevalavaranANadaMsaNe samuppaNNe / tae NaM teyalipure nayare ahAsannihiehi vANamaMtarehi dehi devIhi ya devadaMduhIo samAhayAo, dasaddhavaNe kusume nivAie, celukkheve divve gIyagaMdhavvaninAe kae yAdhi hotthA // kaNagajjhayassa sAvagadhamma-gahaNaM 192 tae NaM se kaNagajhae rAyA imIse kahAe laddhaThe samANe evaM kyAsI-"evaM khalu teyaliputte mae avajjhAe muMDe bhavittA pvvie| taM gacchAmi NaM teyaliputaM aNagAraM vadAmi namasAmi, vaMdittA namasittA eyamaTTa viNaeNaM bhujjo-bhujjo khAmemi"--evaM saMpehei saMpehettA hAe cAuraMgiNIe seNAe saddhi jeNeva pamayavaNe ujjANe jeNeva tethaliputte aNagAre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA teyaliputtaM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA eyamaTTha ca NaM viNaeNaM bhujo bhujjo khAmei, khAmettA nccaasnne-jaav-pjjuvaasi| tae NaM se teyaliputte aNagAre kaNagajmayassa raNNo tIse ya mahaimahAliyAe parisAe dhamma prikhei| tae NaM se kaNagajjhae rAyA teyaliputtassa kevalissa aMtie dhamma soccA nisamma paMcANuvvaiyaM sattasikkhAvaiyaM---duvAlasavihaM sAvadhamma paDivajjai, paDivajjittA samaNovAsae jAe-abhigayajIvAjIve // teyalipattakevalissa siddhigamaNaM 193 tae NaM teyaliputte kevalI bahUNi vAsANi kevalipariyAgaM pAuNittA-jAva-siddha // 1 NAyA0 su0 1, a014 / 1. vRttikRtA samuddhatA nigamanagAthA jAva na dukkhaM pattA, mANabhaMsaM ca pANiNo pAyaM / tAva na dhammaM geNhaMti bhAvao teyalisuya vy||1|| Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. pAsanAhatitthe samaNIe kAlIe kahANagaM 194 samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM-jAva-saMpatteNaM dhammakahANaM basa vaggA paNNattA taM jahA-- camarassa aggamahisINaM paDhame vgge| balissa vairoNidassa vairoyaNaraNNo aggahisINaM bIe bgge| asuriMdavajjiyANaM dAhiNillANaM iMdANaM agamahisINaM taIe vagge / uttarillANaM asuriMdavajjiyANaM bhavaNavAsi iMdANaM aggamahisINaM cautthe bgge| dAhiNillANaM vANamaMtarANaM iMdANaM aggahisINaM paMcame vgge| uttarillANaM vANamaMtarANaM iMdANaM aggamahisINaM chaThe bgge| caMdassa aggamahisINaM sattame vge| sUrasta aggamahisINaM aTThame vge| sakkassa aggamahisINaM navame vgge| IsANassa ya aggamahisINaM dasame vgge| 195 tegaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe nayare guNasilae ceie| seNie raayaa| cellaNA devii| sAmI samosaDhe / parisA niggayA-jAva parisA pjjuvaasi|| camaracaMcAe kAlIdevI 196 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM kAlI devI camaracaMcAe rAyahANIe kAlivaDeMsagabhavaNe kAlaMsi sIhAsaNasi cahi sAmANiyasAhassIhi cAhiM mahayariyAhiM saparivArAhi, tihiM parisAhiM satahiM aNiehi sattahi aNiyAhivahiM solasahi AyarakkhadevasAhassIhi apNehi ya bahuhi kAliDisaya-bhavaNavAsIhi asurakumAhi dehiM devIhi ya saddhi saMparivuDA mahayAhaya-naTTa-gIya-vAiya-taMtI-jala-tAla-tuDiyaghaNa-muiMga-paDuppavAdiyaraveNaM divvAiM bhogabhogAI bhuMjamANI vihri| imaM ca NaM kevalakappaM jaMbuddIvaM dIvaM viuleNaM ohiNA AbhoemANI-AbhoemANI pAsai / kAlIdevIe bhagavao mahAvIrassa samIve naTTavihI 197 ettha samaNaM bhagavaM mahAvIraM jaMbuddIve dIve bhArahe vAse rAyagihe nayare guNasilae ceie ahApaDirUvaM oggahaM ogiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANaM pAsai, pAsittA haTTatuTTha-cittamANaMdiyA pIimaNA paramasomaNassiyA harisavasa-visappamANa-hiyayA sIhAsaNAo anbhuDhei, abbhuThettA pAyapIDhAo paccoruhai, paccoruhittA pAuyAo omuyai, obhuittA titthagarAbhimuhI sattaTTa payAI aNugacchai, aNugacchittA vAmaM jANu aMcei, aMcettA dAhiNaM jANu dharaNiyalaMsi nihaTTa tikkhutto muddhANaM dharaNiyalaMsi nivesei, Isi paccunnamai, paccunnamittA kaDaga-tuDiya-thaMbhiyAo bhuyAo sAharai, sAharittA karayala pariggahiyaM dasaNahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu evaM vayAsI"namottha NaM arahatANaM bhagavaMtANaM-jAva-siddhigainAmadhejjaM ThANaM saMpattANaM / namotthu NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa-jAva-siddhigainAmadhenaM ThANaM sNpaaviukaamss| vaMdAmi NaM bhagavaMtaM tatthagayaM ihagayA, pAsau me samaNe bhagavaM mahAvIre tatthagae ihagayaM" ti kaTu vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA sIhAsaNavaraMsi puratthAbhimuhA nisaNNA / 198 tae NaM tIse kAlIe devIe imeyArUve ajjhathie-jAva-saMkappa samuppajjitthA--'seyaM khalu me samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdittae namaMsittae sakkArittae sammANittae kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM pajjuvAsittae' tti kaTu evaM saMpehei, saMpehettA Abhiogie deve Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 dhammakahANuoge taIo khaMdho saddAvei, sahAvettA evaM vayAsI--"evaM khalu devANuppiyA! samaNe bhagavaM mahAvIre viharai evaM jahA sUriyAbho taheva ANattiyaM dei-jAva-divvaM suravarAbhigamaNajoggaM kareha ya kAraveha ya, karetA ya phAravettA va khippAmeva eyamANattiyaM pccppinnh|" te vi taheva karettA-jAva-paccappiNaMti, navaraM--joyaNasahassa-vitthiNNaM jaannN| sesaM thev| taheva nAmagoyaM sAhei, taheva nadRvihi uvadaMse i-jaav-pddigyaa| goyameNa kAlIdevIe puvvabhavapucchA 199 bhaMte ! tti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, baMdittA namaMsittA evaM kyAsI--- "kAlIe NaM bhaMte ! devIe sA divvA deviDDhI divvA devajjuI divve devANubhAge kahiM gae? kahi aNuppaviTa?" goyamA! sarIraM gae sarIraM annuppvitthtth| kUDAgArasAlA dileNto| aho NaM bhaMte ! kAlI devI mahiDDhiyA mahajjuiyA mahabbalA mahAyasA mahAsokkhA mhaannubhaagaa| kAlIe NaM bhaMte ! devIe sA divvA deviDDhI divvA devajjuI divve devANubhAge kiNNA laDhe ? kiNNA patte ? bhiNNA abhilamagNAgae? kAlIdevIe punvabhavo kAlInAmeNaM 200 goyamA! ti samaNe bhagavaM mahAvIre bhagavaM goyama AmaMtettA evaM kyAsI-evaM khalu goyamA ! teNaM phAleNaM teNaM samaeNaM iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse AmalakappA nAma nayarI hotthaa-vnnnno| aMbasAlavaNe ceie / jiyasattU rAyA / tattha NaM AmalakappAe nayarIe kAle nAma gAhAvaI hotthaa---addddhe-jaav-apribhuue| tassa NaM kAlassa gAhAvaissa kAlasirI nAma bhAriyA hotthaa-sukumaalpaannipaayaa-jaav-suruuvaa| tassa NaM kAlassa gAhAvaissa dhUyA kAlasirIe bhAriyAe attayA kAlI nAma dAriyA hotthA--vaDDA baDukumArI juNNA juNNakumArI paDiyapuyatthaNI niviNNavarA varagaparivajjiyA vi hotthA / kAlIe pAsadasaNaM dhammasavaNaM ya 201 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM pAse arahA purisAdANIe Aigare titthagare sahasaMbuddhe purisottame purisasIhe purisavarapuMDarIe purisa varagaMdhahatthI abhayadae cakkhudae maggadae saraNadae jIvadae dIvo tANaM saraNaM gaI paiTThA dhammavaracAuraMta-cavakavaTTI appaDiya-varanANasaNadhare viyaTTachaume arahA jiNe kevalI jiNe jANae tiSNe tArae mutte moyae buddhe bohae savvaSNU savvadarisI navahatthussehe samacauraMsasaMThANasaMThie vajjarisahanArAyasaMghayaNe jallamallakalaMkaseyarahiyasarIre sivamayalamaruyamaNaMtamakkhayamavvAbAhamapuNarAvattagaM siddhigaiNAmadhejja ThANaM saMpAviukAme solasahi samaNasAhassIhi aTuttIsAe ajjiyAsAhassIhiM saddhi saMparibuDe pudhANupuci caramANe gAmANugAmaM dUijjamANe suhaMsuheNaM viharamANe AmalakappAe nayarIe bahiyA aMbasAlavaNe samosate / parisA niggayA-jAva-pajjuvAsai / 202 tae NaM sA kAlI dAriyA imIse kahAe laTThA samANI haTTha-tuTTha-cittamANaMdiyA pIimaNA paramasomaNassiyA harisavasa-visappamANa hiyayA jeNeva ammApiyaro teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA karayalapariggahiyaM dasaNahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu evaM kyAsI--"evaM khalu ammayAo! pAse arahA purisAdANIe Aigare titthagare ihamAgae iha saMpatte iha samosaDhe iha ceva AmalakappAe nayarIe aMbasAlavaNe ahApaDirUvaM oggahaM ogiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe vihri| taM icchAmi NaM ammayAo! tuhi abbhaNuNNAyA samANI pAsassa NaM arahao purisAdANIyassa pAyabaMdiyA gmitte|" ahAsuhaM devANuppie ! mA paDibaMdhaM karehi / tae NaM sA kAlI dAriyA ammApiIhi abbhaNuNNAyA samANI haTTha-tuTTha-citta-mANaMdiyA pIimaNA paramasomaNassiyA harisavasaksippamANa hiyayA vhAyA kayabalikammA kayakouya-maMgala-pAyacchittA suddhappAvesAI maMgallAI vatthAI pavaraparihiyA appamahagghAbharaNAlaMkiyasarIrA ceDiyA-cakkavAla-parikiNNA sAo gihAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA jeNeca bAhiriyA uvaDhANasAlA jaNeva dhammie jANappavare teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA dhammiyaM jANapavaraM durUDhA ! tae NaM sA kAlI dAriyA dhammiyaM jANappavaraM durUDhA samANI evaM jahA devaI tahA pajjuvAsai / tae NaM pAse arahA purisAdANIe kAlIe dArivAe tIse ya mahaimahAliyAe parisAe dhammaM khei| kAlIe pavvajjAsaMkappo 203 tae NaM sA kAlI dAriyA pAsassa arahao purisAdANIyassa aMtie dhamma soccA nisamma haTTha-tuTTha-cittamANaMdiyA-jAva-hiyayA pAsaM arahaM purisAdANIyaM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI--"sadahAmi chai, uvAgacchitA va jahA devaI taha kahei / / Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAsanAhatitthe samaNIe kAlIkahANagaM 221 NaM bhaMte ! nigaMthaM pAvayaNaM,-jAva-se jaheyaM tumbhe vyh| jaM navaraM-devANuppiyA ! ammApiyaro ApucchAmi, tae NaM ahaM devANuppiyANaM aMtie muMDA bhavittANaM agArAo aNagAriyaM pnvyaami|" ahAsuhaM devANuppie! tae NaM sA kAlI dAriyA pAseNaM arahayA purisAdANIeNaM evaM vuttA samANI haTTa-tuTTha-cittamANaMdiyA-jAva-hiyayA pAsaM arahaM vaMdai namasaha, vaMdittA namaMsittA tameva dhammiyaM jANappavaraM duruhai, duruhittA pAsassa arahao purisAdANIyassa aMtiyAo aMbasAlavaNAo ceiyAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA jeNeva AmalakappA nayarI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA AmalakappaM nari majjhamajjheNaM jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA dhammiyaM jANappavaraM Thavei, uvettA dhammiyAo jANappavarAo paccoruhai, paccoruhitA jeNeva ammApiyaro teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA karayalapariggahiyaM dasagaha sirasAvattaM matthae aMjali kaTu evaM vayAsI-- "evaM khalu ammayAo! mae pAsassa arahao aMtie dhamme nisNte| se vi ya dhamme icchie paDicchie abhiruie| tae NaM ahaM ammayAo! saMsArabhauvviggA bhIyA jammaNa-maraNANaM icchAmi gaM tuhi abbhaNuNNAyA samANI pAsassa arahao aMtie muMDA bhavittA agArAo aNagAriyaM pvvitte| ahAsuhaM devANuppie! mA paDibaMdhaM krehi| kAlIpavvajjA 204 tae NaM se kAle gAhAvaI viulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM uvakkhADAvei, uvakkhaDAvettA mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNaM AmaMteda, AmaMtettA tao pacchA vhAe-jAva-vipuleNaM puSpha-vattha-gaMdha-mallAlaMkAreNaM sakkArei sammANei, sakkAretA sammANettA tasseva mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNassa purao kAliM dAriyaM seyApIehi kalasehi vhAvei, vhAvettA savvAlaMkAra-vibhUtiyaM karei, karettA purisasahassavAhiNi sIyaM durUhei, duruhettA mittanAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNaNaM saddhi saMparivaDe saviDaDhIe-jAva-daM duhi-nigdhosa-nAiyaraveNaM AmalakappaM nari masaMmajjheNaM niggacchA, niggacchittA jeNeva aMbasAlavaNe ceie teNeva uvAgacchai, uvAgacichattA chattAIe titthagarAisae pAsai, pAsittA sIyaM Thavei, ThavettA kAliM dAriyaM sIyAo pccorhei| tae gaM taM kAli dAriyaM ammApiyaro purao kAuM jeNeva pAse arahA purisA-dANIe teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA vadaMti namasaMti, baMdittA namaMsittA evaM kyAsI--"evaM khalu devANuppiyA! kAlI dAriyA amhaM dhUyA iTThA katA-jAva-uMbarapuSpha pika dullahA savaNayAe, kimaMga puNa pAsaNayAe? esa NaM devANuppiyA! saMsArabhaudviggA icchai devANuppiyANaM aMtie muMDA bhavittANaM agArAo aNagAriyaM pavvaittae / taM eyaM NaM devANuppiyANaM sissiNibhikkhaM dalayAmo / paDicchaMtu NaM devANuppiyA! sissiNibhikkhaM / " ahAsuhaM devANuppiyA! mA paDibaMdhaM krehi| tae NaM sA kAlI kumArI pAsaM arahaM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA uttarapurathimaM disIbhAgaM avakkamai, avakkamittA sayameva AbharaNamallAlaMkAra omuyai, omuittA sayameva loyaM karei, . karettA jeNeva pAse arahA purisAdANIe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA pAsaM arahaM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA baMdai namasai, Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 dhammakahANuoge taIo khaMdho devANuppie mAsiNIyA sonati aba vaMdittA namaMsittA evaM vayAso--"Alitte NaM bhate ! loe-jAva-taM icchAmi NaM devANuppiehi sayameya pacyAviya-jAva-dhamma mAikkhiyaM / tae NaM pAse arahA purisAdANIe kAli sayameva pupphacalAe ajjAe sissiNiyattAe dlyi| tae NaM sA puSphacUlA ajjA kAli kumAri sayameva pvvaavei-jaav-dhmmmaaikkhi| tae NaM sA kAlI puSphacUlAe ajjAe aMtie imaM eyArUvaM dhammiyaM uvaesaM samma uvasaMpajjittANaM vihri| tae NaM sA kAlI ajA jaayaa-iriyaasmiyaa-jaav-guttbNbhyaarinnii| tae NaM sA kAlI ajjA puSphacalAe ajAe aMtie sAmAiyamAiyAI ekkArasa aMgAI ahijjai, bahUhi cauttha-chaTThaTThama-dasamaduvAlasehi mAsaddhamAsakhamaNehi appANaM bhAvemANI viharai / kAlIe bAusiyattaM 205 tae NaM sA kAlI ajjA aNNayA kayAi sarIrabAusiyA jAyA yAvi hotthA / abhikkhaNaM-abhikkhaNaM hatthe dhovai, pAe dhovei, sIsaM dhovei, muhaM dhovei, thaNaMtarANi dhovei, kakkhaMtarANi dhovei, gujjhaMtarANi dhovei, jattha-jattha vi ya gaM TharaNaM vA sejjaM vA nisIhiyaM vA ceei, taM putvAmeva ambhukkhittA tao pacchA Asayai vA, sayai vA // tae NaM sA pupphacUlA ajjA kAliM ajjaM evaM kyAsI--"no khalu kappai devANuppie! samaNINaM niggaMthINaM sarIrabAusiyANaM hotte| tumaM ca NaM devANuppie ! sarIrabAusiyA jAyA abhikkhaNaM-abhikkhaNaM hatthe dhovasi, pAe dhovasi, sIsaM dhovasi, muhaM dhovasi, thaNaMtarANi dhovasi, kakkhaMtarANi dhovasi, gurajhaMtarANi dhovasi, jattha-jattha vi ya NaM ThANaM vA sejja vA nisIhiyaM vA ceesi, taM puvAmeva abbhukkhittA tao pacchA Asayasi vA sayasi vA / taM tuma devANuppie! eyassa ThANassa Aloehi-jAva-pAyacchittaM pddivjjaahi"| tae NaM sA kAlI ajjA puSphacalAe ajjAe eyamajheM no ADhAi no pariyANAi tusiNIyA sNcitttthi| tae NaM tAo pupphacalAo apajAo kAli ajjaM abhikkhaNaM-abhikkhaNaM hIti nidaMti khisaMti garahaMti avamannati abhikkhaNaMabhikkhaNaM eyamajheM nivAreti // kAlIe puDhovihAro 206 tae NaM tIse kAlIe ajAe samaNIhi niggaMthIhi abhikkhaNaM-abhikkhaNaM holijjamANIe-jAva-nivArijjamANIe imeyArUve ajjha thie-jAva-samuSpajjitthA--"jayA NaM ahaM agAramajjhe vasitthA tayA NaM ahaM sayaMvasA, jappabhiI ca NaM ahaM muMDA bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaiyA tappabhiI ca NaM ahaM paravasA jaayaa| taM seyaM khalu mama kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe, uTTiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalate pADikkayaM uvassayaM uksaMpajjittANaM viharittae" tti kaTu evaM saMpehei, saMpehettA kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe, uTThiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalate pADikkayaM ukssayaM gnnhi| tattha NaM aNivAriyA aNohaTThiyA sacchaMdamaI abhikkhaNaM-abhikkhaNaM hatthe dhovei, pAe dhovei, sIsaM dhovei, muhaM dhovei, thaNaMtarANi dhovei, phakkhatarANi dhovei, gujjhaMtarANi dhovei, jattha jattha vi ya gaM ThANaM vA sejjaM vA nisIhiyaM vA ceei, taM puvAmeva abbhukkhittA tao pacchA Asayai vA sayai vaa|| kAlIe maccU devItaM ca 207 tae NaM sA kAlI ajjA pAsatthA pAsasthavihArI osannA osannavihArI kusIlA kusIlavihArI ahAchaMdA ahAchaMdavihArI saMsattA saMsattavihArI bahUNi vAsANi sAmaNNapariyAgaM pAuNai, pAuNittA addhamAsiyAe saMlehaNAe appANaM sei, jhUsettA tIsaM bhattAI aNasaNAe chaei, chaettA tassa ThANassa aNAloiyaDikkatA kAlamAse kAlaM kiccA camaracaMcAe rAyahANIe kAliDisae bhavaNe uvavAyasabhAe devasayaNijjaMsi devadUsaMtariyA aMgulassa asaMkheujAibhAgamettAe ogAhaNAe kAlIdevittAe ubavaNNA / tae NaM sA kAlI devI ahuNokvaNNA samANI paMcavihAe pajjattIe pajjattabhAvaM gcchti| tae NaM sA kAlI devI cauNhaM sAmANiya-sAhassINaM-jAva-solasaNhaM Ayarakkha-devasAhassINaM aNNesi ca bahUNaM kAlivaDeMsagabhavaNavAsINaM asurakumArANaM devANa ya devINa ya AhevaccaM kaaremaannii-jaav-vihri| evaM khalu goyamA! kAlIe devIe sA divyA deviDDhI divyA devajjuI divve devANubhAve laddhe patte abhisamaNNa ge| kAlIdevIe ThiI siddhI ya 208 kAlIe NaM bhaMte ! devIe kevaiyaM kAlaM ThiI paNNatA? goyamA! aDDhAijjAI paliovamAiM ThiI pnnnnttaa| kAlI gaM bhaMte ! devI tAo devalogAo aNaMtaraM uvvaTTittA kahiM gacchihii ? kahiM uvavajjihii ? goyamA ! mahAvidehe vAse sijjhihii-jAva-savvadukkhANaM aMtaM kaahii|| NAyA0 su02, va0 1, a01| Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. pAsanAhatitthe rAI-AINaM kahANagANi rAIkahANage rAIdevIe naTuM 209 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe nayare guNasilae ceie| sAmI smosddhe| parisA niggayA-jAva-pajjuvAsai / __ teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAI devI camaracaMcAe rAyahANIe evaM jahA kAlI taheva AgayA, naTTavihi uvadaMsittA pddigyaa| rAIdevIe punvabhavo 210 bhaMte ! ti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA punvbhvpucchaa| goyamA ! ti samaNe bhagavaM mahAvIre bhagavaM goyamaM AmatettA evaM vayAsI-"evaM khalu goyamA! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM AmalakappA nayarI aMbasAlavaNe ceie| jiyasattU raayaa| rAI gaahaavii| rAisirI bhaariyaa| rAI daariyaa| pAsassa smosrnnN| rAI dAriyA jaheba kAlI taheva nikkhtaa| tae NaM sA rAI ajjA jaayaa| tae NaM sA rAI aujA puSphacUlAe ajjAe aMtie sAmAiyamAiyAI ekkArasa aMgAI ahijji| tae NaM sA rAi ajjA aNNayA kayAi sarIrabAusiyA jAyA yA vi hotyaa| tae NaM sA rAI ajjA pAsasthA tassa ThANassa aNAloiyapaDikkaMtA kAlamAse kAlaM kiccA camaracaMcAe rAyahANIe rAyaDisae bhavaNe uvavAyasabhAe devasayaNijjaMsi devadUsaMtariyA aMgulassa asaMkhejjAe bhAgamettAe ogAhaNAe rAIdevittAe uvavaNNA-jAvaaMtaM kaahii|| NAyA0 su0 2 va0 1 a0 2 / rayaNIkahANagaM 211 rAyagihe nyre| guNasilae ceie| sAmI samosaDhe / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rayaNI devI camaracaMcAe rAyahANIe / AgayA / bhaMte ! ti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA putvbhvpucchaa| goyamA ! ti samaNe bhagavaM mahAvIre bhagavaM goyamaM AmaMtettA evaM kyAsI-evaM khalu goyamA! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM AmalakappA nayarI aMbasAlavaNe ceie| jiyasatU raayaa| rayaNe gaahaavii| rayaNasirI bhaariyaa| rayaNI daariyaa| sesaM taheva-jAvaaMtaM kaahii|| NAyA0 su. 2 0 1 ga0 3 / vijjUkahANagaM 212 evaM vijjU vi-AmalakappA nyrii| vijjU gaahaavii| vijjUsirI bhaariyaa| vijjU daariyaa| sesaM taheva // NAyA0 su0 2 va0 1 0 4 / mahAkahANagaM 213 evaM mehA vi--AmalakappAe nayarIe mehe gaahaavii| mehasirI bhaariyaa| mehA dAriyA / sesaM taheva / NAyA0 su0 2 0 1 a0 5 / suMbhAkahANayaM 214 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe nvre| guNasilae ceie| sAmI smosddhe| parisA nigayA-jAva-pajjavAsai / Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 dhammakahANuoge taIo khaMdho teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM suMbhA devI balicaMcAe rAyahANIe saMbhavaDeMsae bhavaNe saMbhaMsi sIhAraNasi viharai / kAlI gamaeNaMjAva-naTTavihiM uvadaMsettA pddigyaa| punvbhvpucchaa| sAvatthI nvrii| koTThae ceie| jiyasattU raayaa| suMbhe gaahaavii| suMbhasirI bhaariyaa| suMbhA daariyaa| sesaM jahA kAlIe navaraM adbhuTThAI paliovamAI tthiii|| NAyA0 su0 2 va0 2 a0 1 / nisaMbhA-raMbhA-niraMbhA-mayaNA kahANagANi 215 evaM---sesA vi cattAri ajjhynnaa| saavtthiie| navaraM--mAyA piyA dhUyA-sarinAmayA // NAyA0 su0 2 0 2 a02-5 / alAkahANagaM 216 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe nyre| guNasilae ceie| sAmI smosddhe| parisA niggayA-jAva-pajjuvAsai / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM alA devI dharaNAe rAyahANIe. alAvaDeMsae bhavaNe alaMsi sIhAsaNaMsi evaM kAlIgamaeNa-pAva-naTTavihi uvadaMsettA pddigyaa| punvbhvpucchaa| vANArasIe nayarIe kAmamahAvaNe cehe| ale gaahaavii| alasirI bhaariyaa| alA daariyaa| sesaM jahA kAlIe, navaraM--dharaNaaggamahisittAe uvvaao| sAiregaM addhapaliovamaM tthiii| sesaM taheva / / NAyA0 su0 2 va0 3 a0 1 / kamAsaterA-soyAmaNI-iMdA-dhaNabijjayANaM kahANagANi 217 evaM--kamA, saterA, soyAmaNI, iMdA, ghaNavijayA vi sadhAo eyAo dharaNassa aggmhisiio| NAyA0 su02 va0 3 a02-6 / sesadAhiNillaiMdaaggamahisIkahANagasUyaNA 218 ee cha ajjhayaNA veNudevassa vi avisesiyA bhANiyavvA / NAyA0 su0 2 va0 3 a0 7-12 / 219 evaM--harissa aggisihassa puNNassa jalakaMtassa amiyagatissa velaMbassa ghosassa vi ee ceva cha-cha ajjhynnaa| evamete dAhiNillANaM caupagaNaM ajjhayaNA bhvNti| savvAo vi vANArasIe kAmamahAvaNe ceie| NAyA0 su02303 a013-54 / rUyAINaM uttarillaiMda'ggamahisINaM kahANagAI 220 teNa kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe samosaraNaM-jAva-parilA pajjuvAsai / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM jyA devI rUyANaMdA rAyahANI, rUyagavaDeMsae bhavaNe rUyagaMsi sIhAsaNaMsi jahA kAlIe tahA, nadaraM-- punvabhave caMpAe pugNabhadde ceie rUyagagAhAvaI khyagasirI bhAriyA rUyA dAriyA / sesaM taheva, navaraM--bhayANadaaggamAhisittAe uvvaao| desUrNa paliovabhaM tthiii| NAyA0 su02 va0 4 0 1 / / 221 evaM--surUyAvi, rUyaMsA vi, rUyagAvaI vi, rUyakatA vi, rUyappabhA vi|| 222 eyAo ceva uttarillANaM iMzANaM veNudAlissa harissahalsa aggimANavassa visiTussa jalappabhassa amitavAhaNassa pabhaMjaNassa mahAghosassa bhaanniyvyaao| NAyA0 su02 va0 4 a02-54 / Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAsanAhatitthe rAI-AINaM kahANagANi 225 . dAhiNillapisAyakumAridaggamahisoNaM kamalAINaM kahANagANi 223 gAhAo-- kamalA kamalappabhA ceva, uppalA 5 sudNsnnaa| rUvavaI bahuruvA, surUbA subhagA vi ya // 1 // puNNA bahuputtiyA ceba, uttamA bhAriyA vi yApaumA vasumatI ceva, kaNagA kaNagappabhA // 2 // vaDeMsA keumaI ceva, bairaseNA rippiyaa| rohiNI navamiyA ceva, hirIpupphavatI ti y||3|| bhuyagA bhuyagavaI ceva, mahAkacchA'para ithaa| sughosA vimalA ceva, sussarA ya sarassaI // 4 // NAyA0 su0 2 ba0 5 a0 32 / 224 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe samosaraNaM-jAva-parisA pajjuvAsai / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM kamalA devI kamalAe rAyahANIe kamalavaDeMsae bhavaNe kamalasi sIhAsaNaMsi sesaM jahA kAlIe taheva, navaraM--punvabhave nAgapure nayare sahasaMbavaNe ujANe kamalassa gAhAvaissa kamalasirIe bhAriyAe kamalA dAriyA pAsassa aMtie nikkhtaa| kAlassa pisAyakumAridassa amgmhisii| addhapaliovamaM tthiii| NAyA0 su0 2 va0 5 a0 1 / 225 evaM sesA vi ajjhayaNA dAhiNillANaM vANamaMtariMdANaM / bhANiyavvAo savvAo nAgapure sahasaMbavaNe ujjANe / mAyApiyaro dhuuyaa-srisnaamyaa| ThiI addhapaliovamaM / NAyA0 su02 va0 5 a02-32 / mahAkAlAi-uttarillapisAya-iMdaggamahisoNaM kahANagANi 226 chaTTho vi vaggo paMcamavagga-sariso, navaraM--mahAkAlAINaM uttarillANaM iMdANaM agghisiio| puvvabhave / sAgee ngre| uttrkuruujaanne| mAvApiyaro dhyaa--srinaamyaa| sesaM taM ceva / / NAyA0 su0 2 va0 6 a0 1-32 / sUra'ggamahisoNaM kahANagANi 227 teNaM phAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe samosaraNaM-jAva-parisA pajjuvAsai / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sUrappabhA devI sUraMsi vimANaMsi sUrappabhaMsi sIhAsaNaMsi / sesaM jahA kAlIe tahA, navaraM-puvvabhavo arakrIe nayarIe sUrappabhassa gAhAvaissa sUrasirIe bhAriyAe sUrappabhA daariyaa| sUrassa aggmhisii| ThiI addhapaliovarma paMcahi vAsasahi abhhiyN| sesaM jahA kAlIe / / NAyA0 su02 va07 a0 1 / 228 evaM--AyavA, accimAlI, pbhNkraa| savvAo arakcurIe nyriie|| NAyA0 su0 2 va0 7 a0 2-4 / caMda'ggamahisINaM kahANagANi 229 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe samosaraNaM-jAva-parisA pajjuvAsai / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM caMdapabhA devI caMdappabhaMsi vimANaMsi caMdappabhaMsi sIhAsaNaMsi / sesaM jahA kAlIe, navaraM-puvvabhavo mahurAe nayaroe caMdavaDeMsae ujaanne| caMdappabhe gAhAvaI / caMdapirI bhaariyaa| caMdappabhA daariyaa| caMdassa aggmhisii| ThiI addhapaliovamaM paNNAsavAsasahassehi anbhahiyaM / / sesaM jahA kAlIe / NAyA0 su0 2 va0 8 a0 1 / 230 evaM--dosiNAbhA, accimAlI, pabhaMkarA / mahurAe nyriie| mAyApiyaro dhUyA-sarisanAmA // NAyA0 su0 2 va0 8 a0 2-4 / paumAvaiAINaM sakka'ggamahisINaM kahANagAI 231 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe samosaraNaM-jAva-parisA pajjuvAsai / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM paumAvaI devI sohamme kappe paumavaDeMsae vimANe sabhAe suhammAe paumaMsi sIhAsaNaMsi jahA kaaliie| dha0 026 Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 dhammakahANuoge taIo khaMdho evaM aTTha vi ajmayaNA kAlI-gamaeNaM nAyavvA, navaraM-sAvatthIe do jnniio| hatthiNAure do jnniio| kaMpillapure do jnniio| sAee do jnniio| paume piyaro vijayA maayraao| sabyAo vi pAsassa aMtiyaM pvviyaao| sakkassa aggamahisAo / ThiI satta pliovmaaii| mahAvidehe vAse aMtaM kAhiti // NAyA0 su0 2 va0 9 a0 1-8 / kaNhAAINaM IsANa'ggamahisINaM kahANagANi 232 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe samosaraNaM-jAva-parisA pajjuvAsai / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM kaNhA devI IsANe kappe kaNhavaDeMsae vimANe sabhAe suhammAe kahaMsi sIhAsaNaMsi, sesaM jahA kaaliie| evaM aTTha vi ajjhayaNA kAlI-gamaeNaM nAyavvA, navaraM--puvvabhavo vANArasIe nayarIe do jnnoo| rAyagihe nayare do jjoo| sAvatthIe nayarIe do jnnoo| kosaMbIe nayarIe do jnniio| rAme piyA dhammA mASA / savvAo vi pAsassa arahao aMtie pvviyaao| puSphacUlAe ajjAe sissinniyttaae| IsANassa aggamahisIo / ThiI navapaliovamAiM / mahAvidehe vAse simihiti bujimAhiti mucihiti savvadukkhANaM aMtaM kAhiti // 233 gAhA-- kaNhA ya kaNharAI, rAmA taha rAmarakkhiyA / vasUyA vasuguptA vasumittA, vasuMdharA cetra IsANe // 1 // NAyA0 su0 2 va0 10 a0 1-8 / 6. pAsanAhatitthe bhUyAINaM samaNINaM kahANagANi / 234 1 siri 2 hiri 3 dhii 4 kittIo 5 buddhI 6 lacchI, ya hoi boddhvvaa| 7 ilAdevI 8 surAdevI 9 rasadevI 10 gaMdhadevI y|| . mahAvIrasamosaraNe siridevIe naTTavihI 235 teNaM kAneNaM teNaM samaeNaM rAyagihe nayare, guNasilae ceie, seNie raayaa| sAmI samosaDhe, parisA niggyaa| teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM siridevI sohamme kappe siriDisae vimANe sabhAe suhammAe sirisi sIhAsaNaMsi cahi sAmANiyasAhassAhi cahi mahattariyAhi, saparivArAhi jahA bahuputtiyA,-jAva-naTTavihiM ubadaMsattiA pddigyaa| navaraM dAriyAo ntthi| puttvbhvpucch|| siridevIpuvvabhave bhUyAkahANagaM 236 teNaM kAleNaM teNaM samayeNaM rAyagihe nayare, guNasilae ceie, jiyasattU raayaa| tattha NaM rAyagihe nayare sudaMsaNo nAma gAhAvaI parivasai adddde-gaav-apribhuue| tassa NaM sudaMsaNassa gAhAvaissa piyA nAma bhAriyA hotthA somaalaa| tassa NaM sudaMsaNassa gAhAvaissa dhUyA, pivAe gAhAvayaNIe attiyA bhUyA nAma dAriyA hotthA, buDDhA buDDhakumArI juNNA juSNakumArI paDiyapuyathaNI varagaparivajjiyA yAvi hotthaa|| bhUyAe pAsasamosaraNe gamaNaM 237 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM pAse arahA purisAdANIe-jAva-navarayaNIe vaNNao so ceva / smosrnnN| parisA niggyaa| tae NaM sA bhUyA dAriyA imIse kahAe laTThA samANI haTThatuvA jeNeva ammApiyaro, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA evaM kyAsI"evaM khalu, ammatAo pAse arahA purisAvANIe puvvANupuci caramANe-jAva-gaNaparibuDe viharai / taM icchAmi NaM, ammatAo, subbhehiM anbhaNunnAyA samANI pAsassa arahao purisAdANIyassa pAyavandiyA gmitte|" "ahAsuha, devANuppie !, mA paDibandhaM kreh"| tae NaM sA bhUyA dAriyA vhAyA-jAva-sarIrA ceDIcakkavAlaparikiNNA sAo gihAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA teNeva uvAgacchai, uvAgacchitA, dhammiyaM jANappavaraM dukhtaa| Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAsanAhatisthe bhUyAINaM samaNINaM kahANagANi 227 tae NaM sA bhUyA dAriyA niyayaparivAraparivuDA rAyagihaM nayaraM majhamajhaNaM niggacchai, niggacchittA-jeNeva guNasilae ceie teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA chattAIe titthayarAtisae pAsai, pAsittA dhammiyAo jANappavarAo paccorubhitA ceDIcakkavAlaparikiNNA jeNeva pAse arahA purisAdANIe, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA tikkhutto-jaav-pjjuvaash|| tae NaM pAse arahA purisAdANIe bhayAe hAriyAe ya mhi....| dhmmkhaa| dhamma soccA nisamma haTu0 bandai namasai, vaMdittA. namaMsittA evaM vayAsI"saddahAmi NaM, bhante nigganthaM pAkyaNaM,-jAva-abbhuTThami NaM, bhante nigganthaM pAvayaNaM, se jaheyaM tunbhe vayaha, jaM navaraM, bhante ! ammApiyaro ApucchAmi, tae NaM ahN-jaav-pnvitte"| "ahAsuhaM devaannuppie"| bhUyAe pavvajjA 238 tae NaM sA bhUyA dAriyA tameva dhammiyaM jANappavaraM-jAva-duruhai, duruhitA jeNeva rAyagihe nayare, teNeva uvaagyaa| rAyagiha nayaraM majjhamoNaM jeNeva sae gihe, teNeva uvaagyaa| rahAo paccoruhitA jeNeva ammApiyaro teNeva uvaagyaa| karayala0 jahA jamAlI, aapucchi| "ahAsuhaM. devANuppie!" tae NaM se sudaMsaNe gAhAvaI viulaM asaNaM-jAva-sAimaM uvakkhaDAvei, mittanAi Amantei, AmantittA-jAva-jimiyabhuttuttarakAle suibhae nikkhamaNamANettA koDumbiyapurise saddAvei, sahAvittA evaM kyAsI-"khippAmeva, bho devANuppiyA, bhUyAdAriyAe purisasahassavAhiNIyaM sIyaM uvaTThaveha-jAva-uvaTThavitA pccppinnh"| tae NaM te-jAva-paccappiNanti / tae NaM se sudaMsaNe gAhAvaI bhUyaM dAriyaM vhAyaM vibhUsiyasarIraM purisasahassavAhiNi sIyaM duruhai, duruhitaa| mittamAi-jAva-raveNaM rAyagihaM nayaraM majhamajjheNaM, jeNeva guNasilae ceie, teNeva uvAgae chattAIe titthayarAisae pAsai, pAritA sIyaM ThAvei, ThavittA bhUyaM dAriyaM sIyAo pccorhei| tae NaM taM bhUyaM dAriyaM ammApiyaro purao kAuM jeNeva pAse arahA purisAdANIe, teNeva uvAgae tikkhutto vandai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vAsI--"evaM khalu devANuppiyA! bhUyA dAriyA amhaM egA dhUyA itttthaa| esa NaM, devANuppiyA! saMsArabhauvviggA bhIyA-jAva-devANuppiyANaM antie munnddaa-jaav-pcvyaai| taM eyaM NaM, devANappiyANaM sissiNibhikkhaM dlyaamo| paDicchantu NaM devANuppiyA! sistinnibhikkhN"| ahAsuha, devANuppiyA! mA paDibaMdha kreh"| tae NaM sA bhUyA dAriyA pAseNaM arahayA...evaM vuttA samANI haTThA uttarapurasthima sayameva AbharaNamallAlaMkAraM ummayai, jahA devANandA, pupphacUlANaM antie-jaav-guttbmbhyaarinnii|| bhUyAe niggaMthiNIe sarIrapAosiyattaM 239 tae NaM sA bhUyA ajjA annayA kayAi sarIrapAosiyA jAyA yAvi hotthaa| abhikkhaNaM 2 hatye dhovai, pAe dhovai, evaM sIsaM dhovai, muhaM dhovai, thaNagantarAI dhovai, kavakhantarAI dhobai, gujjhantarAI dhobai, jattha jattha vi ya gaM ThANaM vA sejja vA nisIhiyaM vA ceei, tattha tattha vi ya gaM puvAmeva pANaeNaM abbhukkhai, tao pacchA ThANaM vA sejjaM vA nisIhiyaM vA ceei| tae NaM tAo pupphacUlAo ajAo bhUyaM ajjaM evaM kyAsI--"amhe NaM, devANu pae, samaNIo nigganthIo iriyaasmiyaao-jaavguttbmbhvaarinniio| no khalu kappai amhaM sarIrapAosiyANaM hotte| tuma ca NaM, devANuppie ! sarIrapAosiyA abhikkhaNaM 2 hatthe dhovasi-jAva-nisIhiyaM ceesi| taM gaM tuma, devANuppie! eyassa ThANassa Aloehi" tti| sesaM jahA subhaddAe,-jAva-pADiekkaM uvasmayaM uvasaMpajjittANaM viharai / tae NaM sA bhUyA aujA aNohaTTiyA aNivAriyA sacchandamaI abhikkhaNaM 2 hatthe dhovi-jaav-ceei|| bhUyAe devittaM 240 tae NaM sA bhUyA ajjA bahuhi cautthachaTTa0 bahuI vAsAiM sAmaNNapariyAyaM pAuNittA tassa ThANassa aNAloiyapaDikkantA kAlamAse Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 dhammakahANuoge taIo khaMdho kAlaM kiccA sohamme kappe siriDisae vimANe uvavAyasabhAe devasayaNijjaMsi-jAva-ogAhaNAe siridevitAe uvavannA paMca vihAe pajjatIe-jAva-bhAsAmaNapajjattIe pajjattA / evaM khalu, goyamA ! sirI e devIe esA dithyA deviDDhI laddhA pattA / ega paliovamaM tthiii| "pirI NaM, bhante, devI-jAva-kahiM gacchihii ?" "mahA videhevAse sijjhihii-jAva-savvadukkhANamaMtaM kaahii|" puSphacUliyAo a0 1 / pAsassa samaNINaM hiri-AINaM kahANagANi 241 evaM sesANa vinavaNhaM bhANiyavvaM / sarisanAmA bimaannaa| sohamme kppe| puTavabhavo nayaraceiyapiyamAINaM appaNo ya nAmAdi jahA sNghnniie| savvA pAsassa antie nikkhntaa| tAo pupphaculANaM sissiNIyAo, sarIrapAosiyAo savvAo aNantaraM cayaM caittA mahAvidehe vAse sijjhihinti-jAva-savvadukkhANamaMtaM kAhiti / pupphacUliyAo a0 2-10 nta-jAva-savvadukkhANamata kA katlANaM sissiNIyAo, saraspAyapiyamAINaM appaNo ya na 7. pAsatthAe samaNIsubhaddAe kahANayaM mahAvIrasamosaraNe bahuputtiyAdevIe naTTavihI 242 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe nAmaM nyre| guNasilae ceie| seNie raayaa| sAmI smosddhe| parisA niggyaa| teNaM kAleNa teNaM samaeNaM bahuputtiyA devI sohamme kappe bahuputtie vimANe sabhAe suhammAe bahuputtiyaMsi sohAsaNaMsi cahi sAmANiyasAhassIhiM cahi mahattariyAhiM, jahA sUriyAbhe,-jAva-bhujjamANI viharai, imaM ca NaM kevalakappaM jambuddIvaM dIvaM viuleNaM ohiNA AbhoemANI 2 pAsai, pAsittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM, jahA sUriyAbho-jAva-namaMsittA sIhAsaNavaraMsi puratthAbhimuhA sNnisnnnnaa| AbhiyogA jahA sUriyAbhassa, sUsarA ghaMTA, AbhiyogiyaM devaM sddaavei| jANavimANaM joynnshssvitthissnnN| jaannvimaannvssnno| -jAva-uttarilleNaM niujAmaggeNa joyaNasAhassiehi viggahehiM AgayA, jahA sUriyAbhe / dhammakahA sammattA / tae NaM sA bahuputtiyA devI dAhiNaM bhayaM pasArei, pasAretA devakumArANaM aTThasayaM devakumAriyANa ya vAmAo bhuyAo aTThasayaM, tayaNantaraM ca NaM bahave dAragA ya dAriyAo 4 Dimbhae ya DimbhiyAo ya viuvvii| naTTavihi, jahA sUriyAbho, uvadaMsittA pddige| bahaputtiyAdevIputvabhavarUvaM subhaddAkahANayaM 243 "bhante" tti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM bandai nmsi| kuddaagaarsaalaa| "bahuputtiyAe NaM, bhante ! devIe sA divyA deviDDhI'....pucchA, "-jAva-abhisamannAgayA?" "evaM khalu, goyamA ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM vANArasI nAma nayarI, ambasAlavaNe ceie| tattha NaM vANArasIe nayarIe bhadde nAma satthavAhe hotthA addddhe-jaav-apribhuue| tassa NaM bha6ssa subhadA nAmaM bhAriyA suumAlA vaMjhA aviyAurI jANukopparamAyA yAvi hotthaa|| subhaddAe appaNo vajhatte citA 244 tae NaM tIse subhadAe satyavAhIe annayA kayAi punvarattAvarattakAle kuDambajAgariyaM jAgaramANIe imeyArUve-jAva-saMkappe samuppa jitthA--"evaM khalu ahaM bhaddeNaM satthavAheNaM saddhi viulAI bhogabhogAI bhuMjamANI viharAmi, no ceva NaM ahaM dAragaM vA dAriyaM vA pyaayaa| taM dhannAo NaM tAo ammathAo-jAva-suladdhe NaM tAsi ammayANaM maNuyajammajIviyaphale, jAsi manne niyakucchisaMbhUyagAI thaNaduddhaluddhagAI mahurasamullAbagANi mammaNappajampiyANi thaNamUlakakkhadesabhAgaM abhisaramANagANi paNhayanti, puNo ya komalakamalovamehi hatthehi gihiUNaM ucchazanivesiyANi denti, samullAvae sumahure puNo puNo mammaNappaNie / ahaM paM adhannA apuNNA etto egamavi na pttaa|" ohy-jaav-jhiyaai| Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAsatthAe samaNosubhaddAe kahANayaM 229 ajjAsamove puttovAyapucchA 245 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM suvvayAo ajjAo iriyAsamiyAo-jAva-guttabambhayAriNIo bahussuyAo bahuparivArAo puvANupuTiva caramANIo gAmANugAma dUijjamANIo jeNeva vANArasI nayarI, teNeva uvaagyaao| uvAgacchittA ahApaDirUvaM uggahaM ogiNhittA saMjameNaM tavasA viharanti / tae NaM tAsi suvvayANaM ajjANaM ege saMghADae vANArasInayarIe uccanIyamajjhimAI kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyAe aDamANe bhaddassa satthavAhassa gihaM annupvitthe| tae NaM subhaddA satthavAhI tAo ajjAo ekjamANIo pAsai, paasittaa| haha"khippAmeva AsaNAo abbhuThei, abbhudvittA sattaTTha payAI aNugacchai, aNugacchittA vandai, namasai, vaMditA namaMsittA viuleNaM asaNapANakhAimasAimeNaM paDilAbhettA evaM vadhAsI--"evaM khalu ahaM, ajjAo, bhaddeNaM satthavAheNaM saddhi vijalAI bhogabhogAiM bhaMjamANI viharAmi, no ceva NaM ahaM dAragaM vA dAriyaM vA pyaayaami| taM dhannAo NaM tAo ammayAo-jAva-etto egamavi na pttaa| taM tumbhe, ajjAo, bahuNAyAo bahupaDhiyAo bahUNi gAmAgaranagara-jAva-saMnivesAI AhiNDaha, bahUNaM rAIsaratalavara-jAva-satthavAhappabhiINaM gihAI aNupaksiha, atthi se kei kahici vijjApaoe vA mantappaoe vA vamaNaM vA virevaNaM vA batthikammaM vA osahe vA bhesajje vA uvalaDhe, jeNaM ahaM dAragaM vA dAriyaM vA payAjjA ?" ajjAhiM dhammakahaNaM 246 tae NaM tAo ajjAo subhaI satthavAhiM evaM vayAsI-"amhe NaM, devANuppie, samaNIo nigganthIo iriyAsamiyAo-jAvAtta bmbhyaariio| no khalu kappai amhaM eyamaDheM kaNNehi vi nisAmettae phimaMga puNa uddisittae vA samAyarittae vaa| amhe NaM, devANuppie! navaraM tava vicittaM kevalipannattaM dhamma prikhemo"| subhaddAe gihidhammagahaNaM 247 tae NaM sA subhaddA satthavAhI tAsi ajjANaM antie dhamma soccA nisamma hadvatuTThA tAo ajjAo tikkhutto bandai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM kyAsI--"sadahAmi NaM ajjAo! nigganthaM pAvayaNaM, pattiyAmi roemi NaM ajjAo niggathaM pAvayaNaM evamayaM tahameyaM aktihamayaM"-jAva-sAvagadhamma pddivjji| "ahAsuhaM, devANuppie, mA paDibaMdha kareha" / tae NaM sA subhaddA satthavAhI tAsi ajjANaM antie-jAva-paDivajjai, paDivajjittA tAo ajjAo vandai namasai, vaMdittA namaMsittA paDivisajjai / tae NaM sA subhaddA satthavAhI samaNovAsiyA jaayaa-jaav-vihri|| subhaddAe pavvajjAsaMkappo 248 tae NaM tIse subhadAe samaNovAsiyAe annayA kayAi puvvarattAvarattakAlasamayaMsi kuDumbajAgariyaM jAgaramANIe ayameyArUve ajjha thie-jAva-saMkappe samuppajjitthA-"evaM khalu ahaM bhaddeNaM satthavAheNaM viulAI bhogabhogAI-jAva-viharAmi, no ceva NaM ahaM dAragaM vaa....| taM seyaM mama khalu mamaM kallaM-jAva-jalante bhaddassa ApucchittA suvvayANaM ajjANaM antie ajjA bhavittA agArAo-jAva-pavvaittae," evaM saMpehei, saMhitA jeNeva bhadde satthavAhe teNeva uvAgayA karayala-jAva-evaM vayAsI-"evaM khalu ahaM, devANuppiyA ! tubaha saddhi bahUhi vAsAI viulAI bhogabhogAI-jAva-viharAmi, no ceva NaM dAragaM vA dAriyaM vA payAyAmi / taM icchAmi gaM, devANuppiyA! tu haM anbhaNunAyA samANI sudhvayANaM ajjaannN-jaav-pvvitte"| tae NaM se bhadde satyavAhe subhaI satthavAhi evaM bayAsI--"mA NaM tuma, devANuppie, muNDA-jAva-pavvayAhi / bhuMjAhi tAva, devANuppie! mae saddhi viulAI bhogabhogAI, tao pacchA bhuttabhoI suvvayANaM ajjaannN-jaav-pvvyaahi"| tae NaM subhaddA satthavAhI bhaddassa eyamadvaM no priyaanni| doccaM pi tacca pi subhaddA satthavAhI bhaI satthavAhaM evaM vayAsI-- "icchAmi NaM devANuppiyA ! tuhi anbhaNunnAyA smaannii-jaav-pvvitte|" tae NaM se bhadde sasthavAhe, jAhe no saMcAei bahUhi AghavaNAhi ya, evaM pannavaNAhi ya sannavaNAhi ya vinavaNAhi ya Aghavittae vA-jAva-vinavittae vA, tAhe akAmae ceva subhaddAe nikkhamaNaM annumnnitthaa|| subhaddAe pavvajjA 249 tae NaM se bhadde satthavAhe viulaM asaNaM-jAva-sAimaM uvkkhddaavei| mittanAi...tao pacchA bhoyaNavelAe-jAva-mittanAisakkArei sNmaannei| subhadaM satthavAhi vhAyaM-jAva-pAyacchittaM savvAlaMkAravibhUsiyaM purisasahassavAhiNi sIyaM duruhei / tao sA subhaddA sattha Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 dhammakAoge saIo baMdho vAhI milanA-jAva-saMbandhisaMparibuddhA tanbiDDIe-jAya-raveNaM vANArasInaparIe mamayogaM jeNeva suvvANaM ajjAnaM ubassae geva gacAgacchattA purisasahastvAhiNi sIyaM veda, subhaddaM sarathavAhi sImAo pancorahe / / taNaM bhadde satthavAhe subhaddaM satyavAhi purao kAuM jeNeva suvvayA ajjA, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA suvvayAo ajjAo vandai namasai, vaMdittA namasittA evaM vayAsI -- "evaM khalu, devANuppiyA, subhaddA satyavAhI mamaM bhAriyA iTTA kantA - jAvamA gaM vAivA pattiyA simbhavA saMnivAiyA vivihA ropAtaMkA kumantu esa gaM. devANupiyA saMtAra- bhariyA, bhImA jammamaraNANaM, devApiyA antie muNDA bhavitA jAva - pankyAi / taM evaM ahaM devANuppiyANaM sIsiNibhikkhaM halayAmi / paricchantu NaM, devANuppiyA! sIsiNibhikvaM" "ahAsuyaM devAguppiyA mA paribandhaM kareha" / taeSaM sA subhaddA satyavAhI suvvayAhi jagvAhi evaM vRttA samAthI hAtyameva AbharaNamallAlaMkAra omuyada, omuddatA saghameva paMcamudriyaM toyaM kare karitA jeNeva suvAno agnAna, tegeva upAgacchadra, upAdayitA sunyavAo annAo jiyAhiNapayAhiNeNaM vandai namasai, vaMdittA namasittA evaM vayAsI -- "Alitte NaM bhaMte ?" jahA devANandA tahA pavvaiyA - jAva-ajjA jAyA guttabambhavAriNI / / bAla AsattAe subhaddAe nimbaMdhiNIe vivipayAreNa bAlakIlAvaNaM lae NaM sA subhadA annA anayA kyAi bahujaNassa ceDarUvaM saMmuNDiyA jAya-asocA bhaTTa va phAyAgaM ca attagaM ca kaMkaNANi ya aMjaNaM ca vaNNagaM ca cuNNagaM ca khellaNagANi ya khajja lagANi ya khIraM ca pupphANi ya gavesa, gamitA bahujaNassa bArae vA dariyAoM vA kumAre va kumAriyAoM va Dimbae DimbhayAo pAo acchegavAo evaM kAnuyapANaevaM vhAveda, pAe rakhaDa, oTThe yaha acchI anaMda, umue kareda, lilae karor3a, didila kareDa, pantiyAo kare, dijAI kare evaM samAlabha, buNaevaM samAlabha, gAI, gAI pa saurabhoSaNaM bhuMjAveda, puNphAI obukDa pAe ubeDa, jaMghAlu kareDa, evaM Usyu ucchaDaye kaDIe piThe urasi khamye sIse yalapuceNaM gahAya halaulemANI 2 AgayamANI 2 parihAramAnI puttapivAsaM ca dhUpapivAsaM ca matyapivAsaM ca natipipAsa pa bhavamANI viharada kara ajjANaM sumahaM para bAlakIlAvaNanisehakaraNaM 251 taeSaM tAo sunvadhAo ajAo subhadaM ajaM evaM vapAsI" amhe gaM devAguppie, samaNIo nidhIo iriyAsamivAo-jAva guttavanbhavAriNI / no khalu ahaM kappa jAtakakammaM karata tumaM ca gaM devAppie / bahujaNassa peDarUyesu mur3iyA- jAva azovavannA abbhaGgaNaM- jAva-nattipivAsaM vA paJcaNubhavamANI viharasi / taM NaM tumaM, devANuppie, eyassa ThANassa Aloehi jAvapacchittaM paDivanAhi" // tae NaM sA subhaddA ajjA suvvayANaM ajANaM eyamaTThe no ADhAi, no parijANai, aNADhAyamANI aparijANamANI viharai / lae gaM tAo samaNIo niyanbIo subha a holenti nindanti, sinti garahanti, abhistaNaM 2 eyama nivArenti // subhaddA puDhovAso 252 tae NaM tIe subhaddAe agjAe samaNIhi nigandhIhi holimANIe nAva abhivaNaM 2 ema nivArijmANIe ayameyArUye athie-jAvakaye samupyanitthA-"jaya maM ahaM agAravA vasAmi tathA gaM ahaM avasA jayabhica ahaM muNDA bhavitA agArAo aNagAriyaM pavvaiyA, tappabhidaM ca NaM ahaM paravasA puvvi ca samaNIo nimganthIo ADhenti, parijAnenti, iANino ADhAenti na parijAnanti taM seyaM khalu me kallaM jAva-jalante suvvavAgaM ajANaM antiyAsa paDinimittA pADiekkaM uvastayaM uvasaMpajjittANaM viharittae," evaM saMpehei, saMpehittA kallaM - jAva- jalante suvvayANaM ajjANaM antiyAo paDinikkhamai, pATinikvamitA pADieva uvastapaM upasaMpatti viraha lae sA subhadA aglA aglAha amohar3iyA aNivAriyA sada maI bahujaNassa ceDa mubhiGgaNaMca jAvannatipivAsa paNubhavANI bihrh|| subhaddAe saMlehaNA bahuputtiyAdevIveNa uvavAdo 253 tae NaM sA subhaddA pAsatyA pAstyavihArI osannA osannavihArI kusIlA kusIlavihArI saMsattA saMsata vihArI ahAchandA ahAchandavihArI bahUI vAsAI sAmaNNa-pariyAgaM pAuNai pAuNittA addhamAsiyAe saMlehagAe attANaM. tIsaM bhattAiM aNasaNeNaM chettA Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAsatthAe samaNIsubhaddAe kahANayaM 231 tassa ThANassa aNAloiyapaDikkantA kAlamAse kAlaM kiccA sohamme kappe bahuputtiyAvimANe ukvAyasabhAe devasayaNijjaMsi devadUsantariyA aMgulassa asaMkhejjabhAgamettAe ogAhaNAe bahuputtiyadevittAe uvvnnaa| tae NaM sA bahuputtiyA devI ahuNovavannamettA samANI paJcavihAe pajjattoe..."-jAva-bhAsAmaNapajjatIe / evaM khalu, goyamA ! bahuputtidAe devIe sA dilyA deviddddhii-jaav-abhismnnaagyaa| bahaputtiyatti NAmarahassaM 254 "se keNaTThaNaM, bhante, evaM buccai bahuputtiyA devI 2?" goyamA! bahuputtiyA NaM devI jAhe jAhe sakkassa devindassa devarano uvatthANiyaNaM karei, tAhe 2 bahave dArae yavAriyAo ya Dimbhae DimbhiyAo ya viuvvai, viuvdhittA jeNeva sakke devinde devarAyA, teNeva uvAgacchada, uvAgacchittA sakkassa devindassa devarano rivvaM deviDDi divvaM devajjuI divvaM devANubhAvaM uvadasei / se teNaTheNaM, goyamA! evaM vuccai bahuputtiyA devI 2" // bahuputtiyA devIThiikahaNaM bhAvIjammakahaNaM ya 255 bahuputtiyANaM, bhante! devINaM kevaiyaM kAlaM ThiI pannatA?" "goyamA catAri paliovamAiM ThiI pnnttaa"| "bahuputtiyA gaM bhante ! devI tAo devalogAo AukkhaeNaM ThiikkhaeNaM bhavakkhaeNaM aNantaraM cayaM caittA kahi gacchihiha, kahi uvavajjihii?" "goyamA, iheva jambuddIve dIve bhArahe vAse vigiripAyamale vebhelasaMnivese mAhaNakulaMsi dAriyattAe pccaayaahiii"| bahuputtiyAdevIe somAbhavo 256 tae NaM tIse dAriyAe ammApiyaro ekkArasame vivase vIikkate-jAva-bArasehi divasehiM vIikkatehi ayameyArUvaM nAmadhenaM kareMti-- "hou NaM amhaM imIse dAriyAe nAmadhejjaM somA" // tae NaM somA ummukabAlabhAvA vinayapariNayamettA jovvaNagamaNuphtA rUveNa ya jovaNeNa ya lAvaNNaNa ya ukkiTThA ukkittusriiraa-jaav-bhvissi| tae NaM taM somaM dAriyaM ammApiyaro ummukkabAlabhAvaM vinayapariNayamettaM jovvaNagamaNuppattaM paDirUvieNaM suMkeNaM paDirUvaeNa niyagassa bhAiNejjassa raTukuDassa bhAriyattAe dlyissi| sA gaM tassa bhAriyA bhavissai iTThA kantA-jAva-bhaMDakaraNDagasamANA tellakelA iva susaMgoviyA celapeDA iva susaMparihiyA rayaNakaraNDago viya susArakkhiyA susaMgoviyA, mA NaM sIyaM-jAva-vivihA rogAtakA phusNtu|| battIsadAragakAraNA somAe maNopIDA 257 tae NaM sA somA mAhaNI raTukaDeNaM saddhi viulAI bhogabhogAI bhuMjamANI saMvacchare 2 juyalagaM payAyamANI solasehi saMvaccharehi battIsaM dAragarUve pyaayi| tae NaM somA mAhaNI tehi bahuhiM dAragehi ya dAriyAhi ya kumArehi ya kumAriyAhi ya Dimbhaehi ya DimbhiyAhi ya appegaiehi uttANasejjaehi ya appegaiehi thaNiyAehi, appegaiehiM pohagapAehi appegaiehi paraMgaNaehi, appagaiehi parakkamamArgoha, appegaiehi pakkholaNahi appegaiehi thaNaM maggamArgoha, appegaiehi khIraM maggamAhiM, appegaiehi khellaNayaM maggamArgoha, appegaiehi khajjagaM maggamAhi appegaiehi kUraM maggamAha, evaM pANiyaM maggamANehi hasamAhiM rUsamANehi akkosamANehiM akkussamAha haNamArgoha vippalAyamAhi aNugammamANehi rovamANehi kaMdamArgoha vilavamANehiM kUdamANehi ukkUvamAhi nidAyamANehi palavamAhi dahamANehi vamamANehiM charamArNohi suttamAhiM muttapurIsavamiyasulittovalittA mailavasaNapuTavaDA-jAva-aisubIbhacchA paramaduggandhA no saMcAei raTukuDeNaM saddhi viulAI bhogabhogAiM bhuMjamANI vihrite| somAe vajhattapasaMsA 258 tae gaM tIse somAe mAhaNIe annayA kayAi puSvarattAvarattakAlasamayaMsi kuDumbajAgariyaM jAgariyamANIe ayameyArUve-jAva-samuppa jjitthA--"evaM khalu ahaM imehi bahuhi vAragehi ya-jAva-DimbhiyAhi ya appegaiehi uttANasejjaehi ya-jAva-appegaiehi suttamAhiM dujjAehi dujjammaehi hayavippahayabhaggehiM egappahArapaDiehi jeNaM muttapurIsavamiyasulitovalitA-jAva-paramadubhigandhA no saMcAemi raTukaDeNaM saddhi-jAva-bhuMjamANI viharittae / taM dhannAo NaM tAo ammayAo-jAva-jIviyaphale jAo NaM vaMjhAo aviyAurIo jANukopparamAyAo surabhisugaMdhagaMdhiyAo viulAI mANussagAI bhoga bhogAI bhuMjamANIo viharaMti / ahaM gaM adhannA apuNNA akayapuNNA no saMcAemi raTukUDeNaM saddhi viulAI-jAva-viharittae" // Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 somA dhammasavaNaM 259 teNaM kANaM teNaM samaeNaM suvvavAo nAma ajjAo iriyAsamiyAo - jAva - bahuparivArAo puvvANupuvijeNeva vebhele saMnive jahAhiMjAba-viharati taetAni mukhyANaM jANaM evaM saMghale saMnivese uccanIya-jA-aDavA - rasa vihaM aNupi tata tovA mAhaNI tAna aztAo enamANIo pAsa pAtitA haTThe-jAya-viSyAmeva AsaNAo agnu ahitA sataha pAI anugacchada atA maMditA narmasitA vivegaM apanA evaM kyAsI- " evaM khalu ahaM, ajAo raTThakUDeNaM saddhi vijalAI jAva-saMvacchare 2 jugalaM payAmi, solasaha saMvaccha rehi battIsaM dAragarUve payAyA / tae NaM ahaM tehi bahUhi dAraehi ya-jAva-DimbhiyAhi ya appegaiehi uttANasejjaehi jAva- suttamANeha dujjA ehi jAva-no saMcAemi ....viharie / taM icchAmi NaM Ahe, annAo, tumhaM antie dhammaM nisaamette"| tae NaM tAo ajAo somAe mAhaNIe prataM dhammaM parichati // dhammapAoge Io baMdho somAe pavvajjAsaMkappo 260 tae NaM sA somA mAhaNI tAsi ajjANaM antie dhammaM soccA nisamma haTThe-jAva-hiyayA tAo ajjAo vaMdara, namasada, vaMditA namasitA evaM vayAsI -- "saddahAmi NaM, ajjAo, niggaMthaM pAvavaNaM jAva-abbhuTThemi NaM, ajjAo, niggaMthaM pAvayaNaM, evameyaM, ajjAojAba se jahetu vaha jaMgavara ajAo, DukUDhaM ApunadAmi tae NaM ahaM devAvivANaM aMtie jAva-muNDA pakyAmi" / "ahAsuhaM, devANuppie ! mA paDibaMdhaM kareha" / lae NaM sA somA mAhaNI tAo ajAo baMda, namasada, vaMditA narmasattA paDivisa TukUDeNa pathvajjAniho 261 lae sA somA mAhaNI jeNeva rakuDe, teNeva uvAgayA karayala.... evaM kyAsI- "evaM khalu mae devApiyA! ajANaM aMtie patre niyaMte se viNaM dhamme ihiejAva-abhiSae tae NaM ahaM devANupiyA tumbhehi abhAyA subayANaM ajA-jAya-padaddattae" / / tae NaM se raTUkUDe somaM mAhaNa evaM vayAsI -- " mA NaM tumaM, devANuppie, iyANi muNDA bhavittA- jAva-pavvayAhi / bhuMjAhi tAva devApie, mae saddhi vijalAI bhogabhogAI tao pacchA bhuttabhoI subvayANaM ajjANaM aMtie muNDA jAva - pavvayAhi" / / somAe sAvagadhammagaNaM 262 tasA somA mAhaNI pahANA-va-sarIrA peDiyA cakkAlaparikimmA sAo pAo pani niklamilA bemela saMnive majmajjheNaM jeNeva suvvANaM ajjANaM uvassae, teNeva uvAgacchai uvAgacchittA sunvayAo ajjAo baMdai, namaMsai pajjuvAsai / tae NaM tAo suvvathAo ajjAo somAe mAhaNIe vicittaM kevalipannattaM dhammaM parikarhati jahA jIvA bajjhanti / lae thA somA mAhaNI subayANaM ajANaM aMtie AvAsavihaM sAvadhammaM parivada paDiyajitA mukhyapAna agnAo maMda, narmasa dilA nasatA jAmeva disi pAyA tAmeva dipiDiyA lae NaM sA somA mAhaNI samagovAsiyA jAyA abhigaya-jAva appANaM bhAvemANI viharai / gae NaM tAo vAo azA anayA kamAi velAo givesAo paDinimaMti yahiyA jaNavayavihAraM viharati / / somAe pavvajjA 263 eSaM tAo suvadhAoM ajAo anya kathA puNyApucci - jAtha vihati tae NaM sA somA mAhanI imIse kahAe saTTA samAnI haTTa vhAyA taba jAvayanda, nala vaMditA narmasattA dhammaM socA nAva-navaraM "TuDaM ApucchAmi, tara pAthi" "ahAnuhaM / " *** Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe navAINaM kahANagANi 233 tae NaM sA somA mAhaNI suvvayaM ajjaM vandai namasai, vaMdittA mamaMsittA sudhayANaM antiyAo paDinikkhamai paDiNikkhamitA jeNeva sae gihe jeNeva raTukaDe, teNeva uvAgacchai, uvAgachittA karayala taheva aapucchi-jaav-pvvitte| "ahAsuha, devANuppie ! mA paDibaMdha kareha" / tae NaM raTukaDe viulaM asagaM, taheva-jAva-puTavabhave subhaddA-jAva-ajjA jAyA irithaasmiyaajaav-gRttbmbhyaarinnii|| somAe devattaM tayaNaMtaraM siddhI ya 264 tae NaM sA somA ajA suvvayANaM ajajANaM aMtie sAmAiyamAiyAI ekkArasa aMgAI ahijjai ahijjittA bahuI chaTThamadasama duvAlasa-jAva-bhAvamANI bahUI vAsAiM sAmagNapariyAgaM pAuNai pAuNittA mAsiyAe saMlehaNAe saddhi bhattAI aNasaNAe cheittA AloiyapaDikkatA samAhipattA kAlamAse kAlaM kicahA sakkassa devidassa deva ranno sAmANiyadevattAe uvvjjihii| nattha NaM atthegaiyANaM devANaM do sAgarokmAI ThiI pnnttaa| tattha NaM somasta vi devassa do sAgarokmAI liI pnnttaa| 'se NaM, bhante. some deve tao devalogAo AukhaeNaM-jAva-cayaM caittA kahiM gacchihii. kahi uvavajjihii ?" "goyamA! mahAvidehe vAse-jAva-antaM kaahihi"| puphiyAo a0 4 / 8. mahAvIratitthe naMdAINaM kahANagANi saMgahaNI gAhAdugaM 265 1. naMdA taha 2. naMdavaI, 3. naMduttara 4. diseNiyA ceva / 5. marutA 6. sumarutA 7. mahamarutA 8. marudevA ya aTThamA // 1 // 9. bhaddA ya 10. subhadA ya, 11. sujAyA 12. sumaNAiyA / 13. bhUyadiNNA ya bodhavyA seNiyabhajjANa nAmAI // 2 // seNiyaraNNo naMdAidevINaM samaNitaM siddhI ya 266 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe nyre| guNasilae cehe| seNie raayaa--vnnnno| tassa NaM seNiyassa raNNo naMdA nAma devI hotthaa--vnnnno| sAmI smosddhe| parisA niggyaa| tae NaM sA naMdA devI imose kahAe laTThA haTTatuTThA koTuMbiyapurise saddAvei, sahAvettA jANaM duruhai, jahA paumAvaI-jAva-ekkArasa aMgAI ahijjittA vIsaM vAsAI priyaao-jaav-siddhaa-jaav-svvdukkhpphiinnaa| evaM terasa vi devIo nakSagame, neyavAo / / aMta0 va0 7, a0 1-13 / gha. ka030 Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9. mahAvIratitthe kAlIAisamaNINaM kahANagANi saMgrahaNI-gAhA 267 1. kAlI 2. sukAlI 3. mahAkAlI, 4. kaNhA 5. sukaNhA 6. mahAkaNhA / 7. vIrakanhA tha bodhavvA, 8. rAmakaNhA taheva ya 1 9. piuseNakaNhA navamI, dasamI 10. mahaseNakavhA ya // 1 // koNissa raNNo cullamAuyA kAlI 268 te kANaM tegaM samaevaM caMpA nAma gayarI horathA puSNabhadde hae / tatya meM caMpAe navarIe kocie raamaanno| tattha NaM caMpAe nayarIe seNiyassa raNNo bhajjA, koNiyassa raNNo cullamAjyA, kAlI nAmaM devI hotthA --vnnnno| kAlIe pavvajjA rayaNAvalI tayo va 269 jahA naMdA jAya-sAmAiyamAiyAI ekkArata aMgAI ali bahistha-ma-sama-yuvAsahi mAsadmA sama lokamehi appA bhAvemANI vihr| tae NaM sA kAlI ajjA aNNayA kayAi jeNeva ajjacaMdaNA ajjA teNeva uvAgayA, uvAgacchittA evaM vyAsI--" icchAmi gaM ajAo! tumhI anbhaNuSNAyA samANI rayaNAvalaM tavaM uvasaMpajjittANaM viharitae / ahAsuhaM devANuppie! mA paDibaMdhaM karehi / taNaM sA kAlI ajjA ajjacaMdaNAe anbhaNuSNAyA samANI rayaNArvAla' tavaM uvasaMpajjittANaM viharai / lae NaM sA kAlI amarAvatI-paMcahi saMvadahi dohi va mAsehi aTThAvIsAe va divasehi ahAmu-jAva-ArAhatA jeNeva ajjacaMdaNA ajjA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA ajjacaMdaNaM ajaM vaMdai namasai, vaMdittA namasittA bahUhi cauttha- jAvaappA bhAvemAnI biharaha tae NaM sA kAlI ajjA teNaM orAleNa vijaleNaM payateNaM paggahieNaM kallANeNaM siveNaM dhaNNeNaM maMgalleNaM sassieNa udaggeNaM upataMga uttamegaM udAreNa mahANubhAyeNaM tavokammeNaM sukkA sukkhA nimmaMsA avimAyaNA kiTikiDiyA kisA dhamaNisaMtA jAyA yAtri hotthA, jIvaMjIveNa gacchai jAva- suhayahayAsaNe iva bhAsarA sipalicchaNNA taveNaM, teeNaM, tavateyasirIe aI aIva uvasomANI somANI ciTTha // kAlIe saMlekhaNA siddhI ya 270 taeSaM tIse kAlIe apanAe anyayA kayAha puNbaratAva rattakAle apamAtei-jA-saMkape samupAthA, jahA dayassa citAjAva-ari uANe kamme bane pIrie purisakkAra-parakkame tAvatA me seyaM rUpaM pApabhASAe pIe-jA-uDiyama re sahasa rassamma diyare vasA jalate ajavaNaM ajaM AtA jAe agnyApAe samANIe nehAlA jhUsiyAe bhattapANa -paDiyAikkhiyAe kAla aNavakakhamANIe viharitae ti kaTTu evaM saMpehei, saMpehettA kallaM jeNeva ajjacaMdaNA ajjA teNeva uvAgacchara, uvAgacchittA ajjacaMdaNa ajjaM vaMdai namasai, vaMdittA namasittA evaM kyAsI- "icchAmi NaM ajjo ! tumha bhaguNAyA samAgI saMtehA saNA-suvidhAe bhattANa-parivAra kiyAekA agavalamANIe vihrie|" ahAsuraM / 1. rayaNAvaliAitavavisesANaM vittharo caraNANuoge daduvvo / - Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe kAlIAi samaNINa kahANagANi tae NaM sA kAlI ajjA aAjacaMdaNAe ambhaNuNNAyA samANA sNlehnnaa-bhuusnnaa-bhuusiyaa-jaav-vihri| tae NaM sA kAlI ajA ajjacaMdaNAe aMtie sAmAiyamAiyAI ekkArasa aMgAI ahijjittA bahupaDipugNAiM aTTha saMvaccharAiM sAmaNNapariyAgaM pAuNitA, mAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhUsittA, saTTi bhattAI aNasaNAe cheditA, jassaTThAe kIrai naggabhAve-jAvacarimussAsehi siddhA-jAva-savvadukkhappahINA / aMta0 va08, a0 1 / sukAlIe kaNagAvalitavo siddhI ya 271 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM caMpA nAma nyrii| puNNabhadde ceie| koNie raayaa| tattha NaM seNiyassa raNo bhajjA, koNidhassa rapNo cullamAuyA. sukAlI nAmaM devI hotthaa| jahA kAlI tahA sukAlI vi nikkhaMtAjAva-bahUhi-jAva-tavokammehi appANaM bhAvamANI vihri| tae NaM sA sukAlI ajjA aNNayA kayAi jeNeva ajjacaMdaNA ajjA teNeva uvAgayA, uvAgacchittA evaM kyAsI-- "icchAmi gaM ajAo! tumbhehiM anbhaNuNNAyA samANI kaNagAvalI-tavokamma uvasaMpajjittANaM vihritte| nava vAsA paricAo-jAva-siddhA-jAvasavvavukkhappahINA // aMta0 ba08, a02| mahAkAlIe khaDAgasIhanikkoliyatavo siddhI ya 272 evaM-mahAkAlI pi, navaraM-khuDDAgaM sIhanikkIliyaM tabokamma uvasaMpajjittANaM vihri| sesaM thev-jaav-siddhaa-jaav-smvdukkhphiinnaa| aMta0 va0 8, a0 3 / kaNhAe mahAsIhanikkIliyatabo siddhI ya 273 evaM-kaNhA vi, navaraM-mahAsIhanikkIliyaM tavokamma uvasaMpajittANaM viharai / sesaM thev-jaav-siddhaa-jaav-svvdukkhpphiinnaa| aMta0 va08, a0 4 / sukaNhAe bhikkhupaDimA siddhI ya 274 evaM-sukaNhA vi, navaraM--sattasattamiyaM bhikkhupaDima uvasaMpajjittANaM vihri|' evaM khalu dasadasamiyaM bhikkhupaDima ekkeNaM rAI diyasaeNaM addhachaThehi ya bhikkhAsaehi ahAsutaM-jAva-ArAhei, ArAhettA bahUhiM cauttha-chaTTaTThama-dasama-duvAla sehi mAsaDhamAsakhamahi vivihehi tavokammehi appANaM bhAvamANI viharai / / 275 tae NaM sA sukaNhA ajjA teNaM orAleNaM tvokmmennN-jaav-siddhaa-jaav-svvdukkhpphiinn|| aMta0 va08, a0 5 / mahAkaNhAe khuDDAgasavvaobhaddapaDimA siddhI ya 276 evaM-mahAkaNhA vi, navaraM--khuDDAgaM savvaobhaI paDima uksaMpajjittANaM vihri| sesaM thev-jaav-siddhaa-jaav-svvdukkhpphiinnaa| aMta0 va08, a06| vIrakaNhAe mahAlayasavvaobhaddapaDimA siddhI ya 277 evaM-vIrakaNhA vi, navaraM--mahAlayaM savvaobhadraM tavokamma uvasaMpajjitANaM viharai, sesaM taheva-jAva-siddhA-jAva-savva dukkhpphiinnaa| aMta0 va08, a07| rAmakaNhAe bhaddottarapaDimA siddhI ya 278 evaM--rAmakaNhA vi, navaraM--bhaddottarapaDima uvasaMpajjittANaM viharai, sesN-jaav-siddhaa-jaav-svvdukkhpphonnaa| aMta0 va0 8, a0 8 / 1. caraNANuoge paDimAvittharo dduvvo| Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 dhammakahANuoge taIo khaMdho piuseNakaNhAe muttAvalitavo siddhI ya 279 evaM-piuse gakaNhA vi, navaraM-muttAvAla tavokA upasaMpajjitA NaM viharai, sesN-jaav-siddhaa-jaav-svvdukkhpphiinnaa| aMta0 va0 8, a09| mahAseNakaNhAe AyaMbilavaDDhamANatavo siddhI ya 280 evaM--mahAseNakaNhA vi, navaraM----AyaMbilavaDDamANaM tayophamma uksaMpajjittANaM vihri| tae NaM sA mahAseNakaNhA ajajA AyaMbilavaDDhamANaM tavokammaM coihi vAsehi tihi gha mAsehi vIsahi ya ahorahiM ahAsutaMjAva-ArAhettA jeNeva ajjacaMdaNA ajamA teNeva uvAgayA, uvAgacchittA vaMdai namasai, baMditA namaMsittA bahuhiM cauttha-chaTTaTThamadasama-duvAlasehi mAsadamAsakhamahi vivihehiM tavokadehi appANaM bhAvemANI vihri| tae NaM sA mahAseNakaNhA ajA teNaM orAleNaM-jAva-saveNaM teeNaM tavateya-sirIe aIva-aIva uvasohemANI citttthi| tae NaM tose mahAseNakaNhAe ajAe agNayA kayAi puvvarattAvarattakAle citA jahA khaMdayassa-jAva-ajjacaMdaNaM ajja aapucchi| tae NaM sA mahAseNakaNhA ajjA ajjacaMdaNAe ajjAe abbhaNuNNAyA samANI saMlehaNA-jhUsaNA-jhUsiyA bhattapANa-paDiyAikkhiyA kAlaM aNavakaMkhamANI vihrii| tae NaM sA mahAseNakaNhA ajjA ajacaMdaNAe ajjAe aMtie sAmAiyamAiyAI ekkArasa aMgAI ahijjittA, bahupaDipuNNAI sattarasa vAsAI pariyAyaM pAlaittA, mAsiyAe saMlehaNAe appANaM jhUsittA, TThi bhattAI aNasaNAe chedittA jassaTTAe kIrai naggabhAve-jAva-lamaTTha ArAhei, ArAhettA carimaussAsanissAsehi siddhA-jAva-savvadukkhappahINA // saMgahaNI-gAhA 281 aTTa ya vAsA AI, ekkottryaae-jaav-sttrs| eso khalu pariyAo, seNiyabhajjANa nAyanvo // 1 // aMta0 va. 8, a0 1 / 10. mahAvIratitthe jayantIkahAraNayaM kosaMbIe udayaNAdoNaM dhammasavaNaM 282 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM kosaMbI nAma nagarI hotyaa---vnnnno| caMdovataraNe ceie--vnnnno| tattha NaM kosaMvIe nagarIe sahastANIyassa raNNo pote, sabANIpassa raNo putte, ceDagassa rapaNo nattue, migAvatIe devIe attae, jayaMtIe samaNovAsivAe bhattijjae udayaNe nAmaM rAyA hotthaa--vnnnno| tattha NaM kosaMbIe navarIe sahassANIyassa raNNo suNhA, sayANIyassa raNo bhajjA, ceDagassa raNNo dhUyA, udayaNassa raNo mAyA, jayaMtIe samaNovAsiyAe bhAujjA migAvatI nAmaM devI hotyA vaNNao--sukumAlapANipAyA-jAva-surUvA samaNovAsiyA abhigayajIvAjIvA-jAva-ahAparigahiehiM tavokamahi appANaM bhAvamANI vihri| tattha NaM kosaMbIe nagarIe sahassANIyassa raNo dhUyA, sathANIyassa raNo bhagiNI, udayaNasta raNo piucchA, migAvatIe devIe naNaMdA, vesAliyasAvayANaM arahatANaM puthvasejjAtarI jayaMtI nAma samaNovAsiyA hotthA--sukumAlapANipAyA-jAva-surUvA abhigayajIvAjIvA-jAva-ahApariggahiehiM tadokammehi appANaM bhAvemANI viharai // Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe jayantI kahANayaM 237 283 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAbhI samosaDhe-jAva-parisA pajjuvAsai / tae NaM se udayaNa rAyA imIse kahAe laTTha samANe hadvatuLe koDuMbiyapurise saddAvei, sahAvettA evaM kyAsI--"khippAmeva bho devANuppiyA! kosaMbi nagari sabhiMtara-bAhiriyaM Asitta-sammajjiovalitaM karettA ya kAravettA ya eyamANattiyaM pccppinnh|" evaM jahA kUNio taheva savvaM-jAva-pajjuvAsai / / 284 tae NaM sA jayaMtI samaNovAsiyA imIse kahAe laTThA samANI haTThatuTThA jeNeva migAvatI devI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA migAvati devi evaM vayAsI---"evaM khalu devANuppie ! samaNe bhagavaM mahAvIre Adigare-jAva-savvaNNU savvadarisI AgAsagaeNaM cakkeNaM -jAva-suhaMsuheNaM viharamANe caMdovataraNe ceie ahApaDirUvaM oggahaM ogiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai / taM mahapphalaM khalu devANuppie ! tahArUvANaM arahatANaM bhagavaMtANaM nAmagoyassa vi savadhAe-jAya-e Ne ihamave ya, parabhave ya hiyAe suhAe khamAe nissesAe ANugAmiyattAe bhvissi"| tae NaM sA migAvatI devI jayaMtIe samaNovAsiyAe evaM vuttA samANo haTThatuvittamANaMdiyA pIimaNA paramasomaNassiyA harisavasavisappamANahiyayA karathalapariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTaTu jayaMtIe samaNovAsiyAe eyamaDheM viNaeNaM pddisunnei| tae NaM sA migAvatI devI koDubiyapurise sahAvei, saddAvettA evaM kyAsI--"khiyyAmeva bho devANuppiyA ! lahukaraNajutta-joiya -jAva-dhammiyaM jANappavaraM juttAmeva uvaTuveha uvavettA mama eyamANattiyaM pccppinnh||" tae NaM te koDuMbiyapurisA migAvatIe devIe evaM vuttA samANA dhammiyaM jANappavaraM juttAmeva uvaTThaveMti, uvadvavettA tamANattiyaM pccppinnNti|| tae NaM sA migAvatI devI jayaMtIe samaNovAsiyAe saddhi vhAyA kayabalikammA-jAva-appamahAyAbharaNAlaMkiyasarIrA bahUhi khujjAhi -jAva-ceDiyAcakkavAlavarisadhara-therakaMcuijja-mahattaragavaMdaparikkhittA aMteurAo niggacchai, niggacchittA jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA jeNeva dhammie jANappavare teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA dhammiyaM jANappavaraM duruuhaa| tae NaM sA migAvatI devI jayaMtIe samaNovAsiyAe saddhi dhammiyaM jANappavaraM duruDhA samANI niyagapariyAlasaMparivuDA jahA usabhadatto-jAva-dhammiyAo jANappavarAo pccoruhh| tae NaM sA migAvatI devI jayaMtIe samaNovAsiyAe saddhi bahahiM jahA devANaMdA-jAva-vaMdaha namasai, vaMdittA namaMsittA udayaNaM rAyaM purao kaTu ThiyA ceva saparivArA sussUsamANI namasamANI abhimuhA viNaeNaM paMjalikaDA pajjuvAsai / 285 tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre udayaNassa raNNo migAvatIe devIe jayaMtIe samaNovAsiyAe tIse ya mahatimahaliyAe parisAe jAva-dhamma parikahei-jAva-parisA paDigayA, udayaNe paDigae, nigAvatI vi paDigayA / jayaMtIpaNhasamAhANaM 286 tae NaM sA jayaMtI samaNovAsiyA samaNassa bhagavao mahAvIrassA aMtiyaM dhamma soccA nisamma hahatuTThA samaNaM bhagavaM mahAvIra vaMdAi namasai, vaMdittA namaMsittA evaM bayAsI--"kahaNaM bhaMte ! jIvA gAyattaM havamAgacchati?" jayaMtI! pANAivAeNaM-jAva-micchAdasaNasalleNaM--evaM khalu jayaMtI ! jIvA gasyattaM havamAgacchati / / 287 kahaNNaM bhaMte ! jIvA lahuyattaM havamAgacchaMti ? jayaMtI ! pANAivAyaveramaNeNaM-jAva-micchAdasaNasallaveramaNeNaM--evaM khalu jayaMtI ! jIdA lahuyattaM havvamAgacchaMti // 288 kahaNNaM bhaMte ! jIvA saMsAraM AulIkareMti ? jayaMtI! pANAivAeNaM-jAva-micchAdasaNasalleNaM--evaM khala jayaMtI ! jIvA saMsAraM aauliikreNti| kahaNaM bhate ! jIvA saMsAraM parittIphareMti ? jayaMtI! pANAivAyaveramaNeNaM-jAva-micchAdasaNasalladeramaNeNaM--evaM khala jayaMtI! jIvA saMsAraM parittIkareMti / kahaNNaM bhaMte ! jIvA saMsAraM dohokareMti ? jayaMtI! pANAivAeNaM-jAva-micchAdasaNalleNaM---evaM khalu jayaMtI ! jIvA saMsAra dohokareti / Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 kaNNaM bhaMte! jIvA saMsAraM hrassIkareMti ? jayaMtI ! pANAivAyaveramaNeNaM-jAva-micchAdaMsaNasallave ramaNeNaM-- evaM khalu jayaMtI ! jIvA saMsAraM hrassIkareti / kaNNaM bhaMte! jIvA saMcAra aNuparivati ? jayaMtI! pANAdavAe-mA-mANasaNaM evaM khalu jayaMtI jIvA saMsAra aNuparicati / / 289 kahaNNaM bhaMte! jIvA saMsAraM vItivayaMti ? jayaMtI vADhavAyaramanaM jAya-micchAdana 291 - 290 bhavasiddhiyattaNaM bhaMte! jIvANaM kiM sabhAvao ? pariNAmao ? jayaMtI ! sabhAvao, no pariNAmao / savve vi NaM bhaMte ! bhavasiddhiyA jIvA sijjhissaMti ? haMtA jayaMtI ! savvevi NaM bhavasiddhiyA jIvA sijjhissaMti || jahaNaM te sa bhavamiDiyA jIvA viti tamhA gaM bhavasiddhiyavirahie loe bhavissa ? no iTThe sama se keNaM khAiNaM aTTheNaM bhaMte! evaM buccai - - sattrevi NaM bhavasiddhiyA jIvA sijjhissaMti, no ceva NaM bhavasiddhiyavirahie loe bhavissai ? dhammakahANuoge taIo khaMdho veramaNaM evaM jayaMtI jovA saMsAra bItata jayaMti ! se jahAnAmae satyAgAseDhI siyA-- aNAdIyA aNavadaggA paritA parivuDA, sA NaM paramANuyoggala metehi khaMDehi samaesamae ahIrANI-ahIramAnI aNatAhi opiNI ussappiNIhi avaharati no ceca avahiyA siyA se tegaTTheSAM jayaMtI | evaM buccai - savvevi NaM bhavasiddhiyA jIvA sijjhissaMti, no ceva NaM bhavasiddhiavirahie loe bhavissa / / -- 292 te pAhU? jAgaritaM vAhU? jayaMtI ! atthegatiyANaM jIvANaM suttataM sAhU, atyegativANaM jIvANaM jAgariyataM sAhU / se kemadveSaNaM bhaMte evaM budda avaliyA jIvANaM muttataM sAhU AyegalayA jIvANaM jAgara sAhU ? jayaMtI ! je ise jIvA ahamiyA ahamtA ahamiTThA ahammaralAI ahamploI ahammata devaviti mAviharati eeti NaM jIvA mulA ee NaM jIvA suttaH samAyA to sattAdhAribhAvanAe baTTeti ee gaM jIvA muttA mANA appA vA paraM vA yAhi saMjoyaNAhi saMjoettAro bhavaMti eesi NaM jIvANaM suttataM sAhU | ahamya samudAyArA ahamme baNaM pANaNaM bhUSaNaM jIvA bhayaM vA no yaha ahamma jayaMtI! je hame jIvA pammiyA-rAya-yamme deva viti kappemAmA vihati eesa meM jIvANaM jAgaritaM sa ee jIvA jAgarA samANa: bahUNaM pANANaM jAva-sattANaM aduvakhaNathAe jAva apariyAvaNayAe baTTeti / ee NaM jIvA jAgarA samANaH appANaM vA paraM vA tadubhayaM vA bahUhiM dhammiyAhiM saMjoyaNa hi saMjoettAro bhavaMti / ee NaM jIvA jAgarA samANaH dhammajAgariyAe appANaM jAgaraittAro bhavaMti / eesi NaM jIvANaM jAgarithataM sAhU / se teNaTTheNaM jayaMtI / evaM vuccai - asthetithANaM jIvANaM suttattaM sAhU, atyegatiyANaM jIvANaM jAgariyataM sAhU || -- 293 baliyataM bhaMte! sAhU ? dubbaliyattaM sAhU ? jayaMtI ! atyetiyA jIvANaM balivataM sAhU, atyetiyA jIvANaM duvyaniyataM sAhU ee se keNaTTheNa bhaMte! evaM buccai - atthegatiyANaM jIvANaM baliyataM sAhU, atthegatiyANaM jIvANaM dubbaliyattaM sAhU ? jayaMtI meM ime jIvA janmiyA jAna ahameva diti kanyemANA viharaMti, eesa meM jIvANaM duniyA jIvA baliyA samAnA to bahu pANa-jANaM dukhayAe-jAva-pariyANA bahuti ee gaM jIvA puliyA kSamANA appAnaM vA paraM vA tadubhayaM vA no bahUhi ahammiyAhi saMjoyaNAhi saMjoetAro bhavaMti / eesi NaM jIvANaM dumbaliyataM sAhU / Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe jayantIkahANaya 239 jayaMtI! je ime jIvA dhammiyA-jAva-dhammeNaM ceva vitti kappemANA viharaMti, eesi NaM jIvANaM baliyattaM saahuu| ee NaM jIvA baliyA samANA bahUNaM pANANaM-jAva-sattANaM adukkhaNayAe-jAva-apariyAvaNayAe vtttthti| ee NaM jIvA baliyA samANA appANaM vA paraM vA tadubhayaM vA bahUhi dhammiyAhiM saMjoyaNAhiM saMjoettAro bhavaMti / eesi NaM jIvANaM baliyataM sAhU / se teNaTTeNaM jayaMtI! evaM vuccai--atyegatiyANaM jIvANaM baliyattaM sAhU, atthegatiyANaM jIvANaM dulbaliyattaM sAhU / / 294 dakkhattaM bhaMte! sAhU ? AlasiyattaM sAhU ? jayaMtI! atyaMgatiyANaM jIvANaM dakkhattaM sAhU, atthegatiyANaM jIvANaM AlasiyattaM saahuu| se keNaTheNaM bhaMte ! evaM vuccai---atyaMgatiyANaM jIvANaM davakhattaM sAhU, atyaMgatiyANaM jIvANaM AlasiyattaM sAhU ? jyNtii| je ime jIvA ahammiyA-jAva-ahammeNaM ceva vitti kappamANA viharaMti, eesi NaM jIvANaM AlasiyattaM saahuu| ee NaM jIvA AlasA samANA no bahUNaM pANANaM bhUyANaM jIvANaM sattANaM dukkhaNayAe-jAva-pariyAvaNayAe vada'ti / ee NaM jIvA alasA samANA appANaM vA paraM vA tadubhayaM vA no bahUhiM ahammiyAhiM saMjoyaNAhiM saMjoettAro bhavaMti / eesi NaM jIvANaM AlasiyattaM saahuu| jayaMti ! je ime jIvA dhammiyA-jAva-dhampreNaM ceva vitti kappemANA viharaMti, eesi NaM jIvANaM dakkhattaM saahuu| ee NaM jIvA dakkhA samANA bahUrNa pANANaM-jAva-sattANaM adukkhaNayAe-jAva-apariyAvaNayAe vada'ti / ee NaM jIvA dakkhA samANA appANaM vA para vA tadubhayaM vA bahUhi dhammiyAhiM saMjoyaNAhiM saMjoettAro bhvNti| ee NaM jIvA dakkhA samANA bahi AyariyavayAvaccehi uvajjhAyaveyAvaccehi theraveyAvaccehi tavassiveyAvaccehi gilANaveyAvaccehi sehavayAvaccehi kulaveyAvaccehi gaNaveyAvaccehi saMghaveyAvaccehi sAhammiyaveyAvaccehi attANaM saMjoetAro bhavaMti, eesi NaM jIvANaM dakkhattaM saahuu| se teNaTheNaM jayaMtI! evaM vuccai --atthegatiyANaM jIvANaM dakkhattaM sAhU, atthegatiyANaM jIvANaM AlasiyattaM sAha / 295 soiMdiyavasaTTe NaM bhaMte ! jIve kiM baMdhai ? ki pakarei ? kiM ciNAi ? kiM ubaciNAi ? jayaMtI! soiMdiyavasaTTe NaM jIve AuyavAjAo satta kammapagaDIo siDhilabaMdhaNabaddhAo dhaNiyabaMdhaNabaddhAo pakarei, hassakAlaThiiyAo dohakAlaThiiyAo pakarei, maMdANubhAvAo tivvANubhAvAo pakarei, appapaesaggAo bahuppae saggAo pakarei, AuyaM ca NaM kamma siya baMdhai, siya no baMdhai, assAyAveyaNijjaM ca NaM kammaM bhujjo-bhujjo uvaciNAi, aNAiyaM ca NaM aNavadaggaM dohamaddhaM cAurataM saMsArakaMtAraM annupriytttti| cakkhidiyavasaTTe NaM bhaMte ! jIve ki baMdhai ? ki pakarei ? kiM ciNAi ? ki uvaciNAi ? evaM cev-jaav-annupriytttti| ghANidiyavasa? NaM bhaMte ! jIve ki baMdhai? kiM pakarei ? ki ciNAi ? ki uvaciNAi? evaM cev-jaav-annupriyttri| jibhidiyavasaTTe NaM bhaMte ! jIve kiM baMdhai ? kiM pakarei ? kiM ciNAi ? kiM uvaciNAi? evaM ceva-jAva-aNupariyaTrai / / phAsidiyavasaTreNaM bhaMte! jIve ki baMdhai? kiM pakarei? ki ciNAi ? kiM uciNAI? evaM cek-jaav-annupriytttti|| tae NaM sA jayaMtI samaNovAsiyA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM eyamaTTha soccA nisamma haTThatuTThA sesaM jahA devANaMdA taheba pavvaiyA-jAva-savvadukkhappahINA / / sevaM bhaMte! sevaM bhaMte ! ti|| bhaga0 sa0 12, u02| Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. pAsatitthe 2. pAsatitthe 3. mahAvIra titthe 4. mahAvIratitthe 5. mahAvIra titthe 6. mahAvIratitthe 7. mahAvIratitthe 8. mahAvIratitthe 9. mahAvIratitthe 10. mahAvIra titthe 11. mahAvIra titthe 12. mahAvIra titthe 13. mahAvIratitthe 14. mahAvIra titthe 15. mahAvIratitthe 16. mahAvIratitthe 17. mahAvIratitthe 18. mahAvIratitthe 19. mahAvIra titthe 20. mahAvIra titthe 21. mahAvIra titthe 22. mahAvIra titthe 23. mahAvIratitthe dhaM0 ka0 31 cauttho khaMdho samaNovAsaga kahANagANi ajjhayaNA somilamA haNa kahANagaM pae si kahANagaM tuMgiyA garinivAsiNo samaNovAsagA naMdamaNiyA kahANagaM AnaMdagAhAvaikahANagaM kAmadevagAhA vaikahANagaM culaNIpiyagAhA va kahANagaM surAdevagAhAvaikahANagaM cullasayayagAhAvaikahANagaM kuMDa koliyagAhAvaikahANagaM saddAlaputta-kuMbhakAra kahANagaM mahAsatayagA hAvai kahANagaM naMdiNIpiyagAhAvai kahANagaM letiyApiyagAhA va kahANagaM ibhi puttANo samaNovAsagA saMkhe pokkhalI ya samaNovAsagA varuNe - nAganattue samaNovAsae somilamAhaNe samaNovAsae bhagavao mahAvIrassa samaNovAsagANaM devalogaTTiIe parUvaNaM kUNiyassa mahAvIrasamosa raNagamaNa dhammasavaNapasaMgo ammaDa parivvA yaga kANayaM udAI bhUyANaMde yahatthirAyA madusamaNovAsayakahA For Private Personal Use Only Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. pAsatitthe somilamAhaNa kahANagaM sukka mahaggahadeveNa mahAvIrasamosaraNe naTTavihI 1 rAyagihe nayare / guNasilae ceie| seNie rAyA / sAmI samosaDhe / parisA niggayA / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sukke mahaggahe sukkavaDasa vimANe sukkaMsi sIhAsaNaMsi cauha sAmANiyasAhassIhi jaheva cando taheva Agao, naTTavihi uvadaMsittA paDigao / "bhante" ti0 / kUDAgArasAlA0 / puvvabhavapucchA / evaM khalu goyamA sukkadeva puSvabhavavaNaNe somilamAhaNa kahANagaM 2 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM vANArasI nAmaM nayarI hotyA / tattha NaM vANArasI nayarIe somile nAma mAhaNe parivasai aDDhe jAvaaparibhUe riubveya- jAva- supariniTThie / pAse samosaDhe / parisA pajjuvAsai / pAsanAhasamIve somilassa sAvagadhammagahaNaM 3 tae NaM tassa somilassa mAhaNassa imIse kahAe laddhaTThassa samANassa ime eyArUve ajjhatthie - jAva- saMkappe samuppajjitthA " evaM pAse arahA purisAdANIe puvvANupuvvi-jAya- ambasAlavaNe viharai / taM gacchAmi NaM pAsassa arahao antie pAubbhavAmi, imAI caNaM eyArUbAI aTThAI heUiM0" jahA paNNattIe / somilo niggao khaNDiyavihuNo- jAva evaM vayAsI- "jattA te, bhante ? javaNijjaM ca te ?" pucchA "sarisavayA, mAsA, kulatthA, ege bhavaM ? " - jAva-saMbuddhe sAvagadhammaM paDivajjittA paDigae / somilassa micchattaM 4 tae NaM pAse NaM arahA annayA kayAi vANArasIo nayarIo ambasAlavaNAo ceiyAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA bahiyA jaNavaya-vihAraM viharai / tae NaM se somile mAhaNe annayA kayAi asAhudaMsaNeNa ya apajjuvAsaNayAe ya micchattapajjavaha parivaDDhamANeha parivaDDhamANeha sammattapajjavaha parihAyamANeha parihAyamANeha micchattaM ca paDivanne // somileNa ambArAmAi nimmANaM 5 tae NaM tassa somilassa mAhaNassa annayA kayAi puvvarattAvarattakAlasamayaMsi kuDumbajAgariyaM jAgaramANassa ayameyArUve ajjhatthiejAva-saMkappe samuppajjitthA -- " evaM khalu ahaM vANArasIe nayarIe somile nAmaM mAhaNe accantamAhaNakulappasUe / tae NaM mae vayAI ciNNAI, veyA ya ahIyA, dArA AhuyA, puttA jaNiyA, iDhDhIo samANIyAo, pasubandhA kayA, jannA jaTThA, dakkhiNA vinA, atihI pUiyA, aggI hUyA, jUvA nikkhittA / taM seyaM khalu mama iyANi kallaM jAva- jalante vANArasIe nayarIe bahiyA bahave ambArAmA rovAvittae evaM mAuliGgA billA kaviTThA ciccA phupphArAmA rovAvittae" evaM saMpehei / saMpehittA kallaM jAva - jalante vANArasIe nayarIe bahiyA ambArAma jAva- pupphArAme ya rovAvei / tae NaM bahave ambArAmA ya - jAva - pupphArAmA ya aNupuvveNaM sArakkhijjamANA saMgovijjamANA saMvaDDhijjamANA ArAmA jAyA kivhA kiNho bhAsA - jAva - rammA mahAmehanikurambabhUyA pattiyA puphiyA phaliyA hariyagarerijjamANA sassirIyA sirIe aIva aIva uvasobhemANA uvasobhemANA ciTThanti // nANAvihatA vasavaNNao somilassa ya disApokkhiyatAvasattaM 6 tae NaM tassa somilassa mAhaNassa annayA kayAi puvvarattAvarattakAlasamayaMsi kuDumbajAgariyaM jAgaramANassa ayameyArUve ajjhatthie - jAva-saMkappe samupajjitthA -- " evaM khalu ahaM vANArasIe nayarIe somile nAma mAhaNe accantamAhaNakulappasUe / tae NaM mae vayAiM ciNNAI - jAva- jUvA nikkhittA / tae NaM mae vANArasIe nayarIe bahiyA bahave ambArAmA - jAva - pupphArAmA ya rovAviyA / For Private Personal Use Only Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 7 dhammakahANuoge cauttho khaMdho taM seyaM khalu mamaM iyANi kallaM - jAva-calante subahu lohakaDAhakaDucchyaM tambiyaM tAvasabhaNDaM ghaDAvettA viulaM asaNaM pANaM khAima sAimaM.... milanAi0 AmalesA taM milanA-niyana vizlegaM asaNa-jAba-saMmANetA tasseva mila jAva me bemetA taM minAI jAya puSThitA subaha lohakaDAkaNyaM sambiyaM tAvasa bhaNDagaM gahAya je ine gaMgAkUlA bANapatthA tAvA bhavanti, taM jahA - hottiyA pottiyA kottiyA jannaI saDDhaI thAlaI humbauTThA dantukkha liyA ummajjagA saMmajjagA nimajjagA saMpakkhAlagA daviNakulA uttarakulA saMkhadhamA kuladhamA milA harithatAyasA uDaMDA disApokviNo vakkavAsiNo bilavAsiyoM jalavAsiNo mUliyA ammaNi vAyubhaviNo sevAmaNi mUlAhArA kandAhArA tayAhArA palAhArA puSkAhArA phalAhArA bIbAhArA parisaDiyakandamUlatayapalapuSpaphalAhArA janAbhiseyakaTinagApabhUvA AyAvagAhi paMcayitAvehi iGgAlasolliyaM rundusolliyaM piva aari karemANA viharanti / tattha NaM je te disApokkhiyA tAvasA tesi antie disApokkhiyattAe pavvaittae, pavvaie vi ya NaM samANe imaM eyArUvaM abhigAhaM abhiginhislAmi" kappar3a me jAvajjIvAe chaTTheNaM aNivatteNaM disAcakkavAleNaM tavokamme ur3a bAhAo parijjhiya pariziya sUrAbhimuhassa AyAvaNabhUmIe AyAvemANassa viharittae" tti kaTTu evaM saMpehei saMpehittA kallaM- jAva - jalante subahu loha-jAva- disApokkhiyatAvasattAe pavvaie / pavvaie vi ya NaM samANe imaM eyArUvaM abhiggahaM- jAva abhiginhittA paDhamaM chaTukkhamaNaM uvasaMpajjittANaM viharai / disApakkhiyatAvasacariyA tae NaM somile mAhaNe risI padamachakyamaNapArasi AyAvaNabhUmIo paccIrahadda paccoruhitA vAgalavatvaniyatve jeNeva sae uDAe, teNeva upAgacchad uvAganchitA kiDiNasaMkAiyaM geNi, givhilA purarithamaM disi pupakheDa, "puramAe disAe some mahArANA patyAne patthiyaM abhirakkhau, somilaM mAhaNarisi abhirakkhau / jANi ya tattha kandANi ya mUlANi ya tayANi ya pattANi ya kAni phalAni va boyANi ya hariyANi va tANi aNujA" ti kaTTu puratthi disi pasarar3a, pasaritA jANi ca tattha kandANi ya-jAba-hariyANi yatAI gevha mahilA phiDiyasaMkAya bhare bharitA me ya kuse ya pattAmodaM ca samihAo kadrANi geha, gahitA jegeva sae uDae, tegeva ucAvaccha ubAgaDitA kiTinasakAiyAM uveda ThavitA yeI veda vA uvale saMmajjaNaM karei, karittA dabbhakalasahatthagae jeNeva gaMgA mahANaI, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA gaMgaM mahANaI ogAhai, ogAhitA jalamaNaM kare, karitA jalakiddhaM kare karitA jalAmise kare, karitA Ayante cokkhe paramatuhame devapi kakara damakalasahAvagae gaMgAo mahAgAIo pathyusara, pacdusaritA jageva sa u tetheca ubAgacchada upAgacchatA ba ya kuse ya vAluyAe ya veI raei, raittA sarayaM karei, karitA araNi karei, karitA saraeNaM aNi mahei, mahilA ariMga pADe, pADitA raMga saMdhuSa, saMdhuSitA samihAdvANi pakva, pazkhivittA agga ujjAle ujjalitA aggissa dAhine pAye sattaMgAI samAvahe / taM jahA -- sakathaM yakkalaM ThANaM sejjabhaNDaM kamaNDaluM daMDadA sahayANaM aha lAI samAvahe || 1 || mahaNA va dhana tanduhi va ga Na tao pacchA appaNA AhAraM AhArei / 1 haNitA ca sAhe sAhitA bali bahasadeva kare, karitA atihiyaM kare, karitA lae NaM somile mAharisI boccaM chakvamaNa uvasaMpajjittANaM vihr| tae paM somile mAharisI dove chakkhamaNapAraNagaMsi taM caiva savvaM bhAgivvaM jAva-AhAra AhAre navare imaM mANasaM "dAhiNAe dikhAe jame mahArAyA patthANe patciyaM abhirakpa somilaM mAhaNarisi, jAgi ya tattha kalyANiya- jAva-aNujANa" ti kaTTu bAhiNaM visi pasara evaM paccatthimeNaM varuNe mahArAyA- jAva- paccatthimaM disi pasarai / uttareNaM vesamaNe mahArAyA- jAva- uttaraM disi pasarai / puvvadisAgameNaM cattAri vi disAo bhANiyavvAo - jAva-AhAraM AhArei / somilassa kaTTamuddAe muhabaMdhaNeNa mahApatthANaM 8 tae NaM tassa somilamAhaNarisissa annayA kayAi puvvarattAvarattakAlasamayaMsi aNiccajAgariyaM jAgaramANassa ayameyArUve ajjhatthie -jAva-kappe samupajjitvA "evaM khalu ahaM bANArasIe navarIe somile nAma mAhArisI avantamAhaNakulappae / tae e vayAI vigAI jAvajUdA vittAta NaM mama bANArasIe-jAva-gulphArAmA rokiyaa| taba loha-jA-ghaDAvettA -jAvataM velA-va- AtA subaha lohagAva hAya muMDe jaav-paavhe| paie viya samA -jaav-bihrie| taM tu marmANi kallaM jAva-jalate bahave tAvate diTThAbhaTThe va puNyasaMgaie va pariyAyasaMgaie ya ApuSThitA Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAsatitthe somilamAhaNakahANagaM 245 AsamasaMsiyANi ya bahUI sattasayAI aNumANaittA vAgalavatthaniyatthassa kiDhiNasaMkAiyagahiyasabhaMDovagaraNassa kaTThamuddAe muhaM bandhittA uttaradisAe uttarAbhimuhassa mahApatthANaM patthAvettae" evaM saMpehei, saMpehittA kallaM-jAva-jalante bahave tAvase ya diTThAbhaLe ya pubvasaMgaie ya, taM ceva-jAva-kaTThamuddAe muhaM bndhi| muhaM baMdhittA ayameyArUvaM abhiggahaM abhigiNhai--"jattheva NaM amhaM jalaMsi vA evaM thalaMsi vA duggaMsi vA ninnaMsi vA pavvataMsi vA visamaMsi vA gaDDAe vA darIe vA pakkhalijja vA pabaDijja vA, no khalu me kappai paccadvittae" tti ayameyArUvaM abhiggahaM abhiginnhii| uttarAe disAe uttarAbhimuhapatthANaM patthie se somile mAhaNarisI puvvAvaraNhakAlasamayaMsi jeNeva asogavarapAyave teNeva uvAgae, asogavarapAyavassa ahe kiDhiNasaMkAiyaM Thavei, ThavittA veI vaDDhei, baDDhittA uvalevaNasaMmajjaNaM karei, karitA dabbhakalasahatthagae jeNeva gaMgA mahANaI, jahA sivo-jAva-gaMgAo mahANaIo paccuttarai / jeNeva asogavarapAyave, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA danbhehi ya kusehi ya bAluyAe veI raei, rayittA saragaM karei, karitA-jAva-baliM vaissadevaM karei, karittA kaTThamuddAe muhaM bndhi| muhaMbaMdhittA tusiNIe sNcitttthi|| 'te pavvajjA duppavvajjA' iti devakahaNe vi somilassa asaMboho / 9 tae NaM tassa somilamAhaNarisissa puvvarattAvaratta-kAlasamayasi ege deve antiyaM paaunbhuue| tae NaM se deve somilamAhaNaM evaM vayAso--"haMbho somilamAhaNA! pavvaiyA ! duppavvaiyaM te"| tae NaM se somile tassa devassa doccaM pi taccaM pi vayamANassa eyamadvaM no ADhAi, no parijANAi,-jAva-tusiNIe sNcitttti| tae NaM se deve somileNaM mAhaNarisiNA aNADhAijjamANe jAmeva disi pAunbhUe taamev-jaav-pddige| tae NaM se somile kallaM -jAva-jalante vAgalavatthaniyatthe kiDhiNasaMkAiyagahiyaggihottabhaNDovagaraNe kaTThamuddAe muhaM bandhai, muhaM baMdhittA uttarAbhimuhe saMpatthie / tae NaM se somile biiyadivasammi puvvAvaraNhakAlasamayaMsi jeNeva sattivaNNe teNeva uvAgae, sattivaNNassa ahe kiDhiNasaMkAiyaM Thavei, ThavittA veI vaDDhei, vaDDhittA jahA asogavarapAyave-jAva-aggi huNai, kaTThamuddAe muhaM bandhai, tusiNIe sNcitttthi| tae NaM tassa somilassa puvvarattAvarattakAlasamayaMsi ege deve antiyaM paaubbhuue| tae NaM se deve antalikkhapaDivanne jahA asogvrpaayve-jaav-pddige| tae NaM se somile kallaM-jAva-jalante vAgalavatthaniyatthe kiDhiNasaMkAiyaM geNhai, giNhittA kaTThamuddAe muhaM bandhai, muhaM baMdhittA uttaradisAe uttarAbhimuhe saMpatthie / tae NaM se somile taiyadivasammi puvvAvaraNhakAlasamayaMsi jeNeva asogavarapAyave teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA asogavarapAyavassa ahe kiDhiNasaMkAiyaM Thavei, ThavittA veiM vaDThei-jAva-gaMgaM mahANaiM paccuttarai, paccuttarittA jeNeva asogavarapAyave teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA asogavarapAyavassa ahe kiDhiNasaMkAiyaM Thavei, ThavittA veiM raei, rayitA kaTThamuddAe mahaM bandhai, muMha baMdhitA tusiNIe saMciTThai / tae NaM tassa somilassa punvarattAvarattakAle ege deve antiyaM pAumbhavitthA, taM ceva bhaNai-jAva-paDigae / tae NaM se somile-jAva-jalante vAgala-vatthaniyatthe kiDhiNasaMkAiyaM-jAva-kaTThamuddAe muhaM bandhai, muhaM baMdhittA uttarAe disAe uttarAbhimuhe saMpatthie / deveNa puNo puNo saMbohaNe somileNa aNuvvayAigahaNaM tae NaM se somile cautthadivasammi puvvAvaraNhakAlasamayaMsi jeNeva vaDapAyave teNeva uvAgae, vaDapAyavassa ahe kiDhiNasaMkAiyaM saMThavei, saMThavittA veI vaDDhei, vaDDhettA uvalevasaMmajjaNaM karei,-jAva-kaTThamuddAe muhaM bandhai, tusiNIe saMciTThai / tae NaM tassa somilassa puvvarattAvaratakAle ege deve antiyaM pAubhavitthA, taM ceva bhaNai-jAva-paDigae / tae NaM se somile-jAva-jalante vAgalavatthaniyatthe kiDhiNa-saMkAiyaM,-jAva-kaTThamuddAe muhaM bandhai,... uttarAe uttarAbhimuhe sNptthie| tae NaM se somile paMcamadivasammi puvvAvaraNhakAlasamayaMsi jeNeva umbarapAyave, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA umbarapAyavassa ahe kiDhiNasaMkAiyaM Thavei, ThavittA veiM vaDDhei-jAva-kaTTamuddAe muhaM bandhai-jAva-tusiNIe saMciTui / tae NaM tassa somilamAhaNassa puvvarattAvarattakAle ege deve,-jAva-evaM vayAsI--"habho somilA ! pavvaiyA, duppavvaiyaM te," paDhama bhaNai, taheva tusiNIe saMciTThai / devo doccaM pi taccaM pi vayai--"somilA! pavvaiyA ! duppavvaiyaM te|" somilassa saMboho 10 tae NaM se somile teNaM deveNaM doccaM pi taccaM pi evaM vutte samANe taM devaM evaM vayAsI-"kaha NaM, devANuppiyA ! mama duppavvaiyaM ? " tae NaM se deve somilaM mAhaNaM evaM vayAsI--"evaM khalu, devANuppiyA! tuma pAsassa arahao purisAdANIyassa antiyaM paMcANuvvae sattasikkhAvae duvAla Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 dhammakahANuoge cauttho khaMdho savihe sAvayadhamme paDivanne / tae NaM tava annayA kayAi puvvarattAvarattakAlasamayaMsi kuDambajAgariyaM...-jAva-puvacintiyaM devo uccAreijAva-jeNeba asogavarapAyave teNeva uvAgacchasi, uvAgacchittA kiDhiNasaMkAiyaM-jAva-tusiNIe saMciTThasi / tae NaM puvvarattAvarattakAle tava antiyaM pAunbhavAmi, 'haMbho somilA ! pavvaiyA ! duppavvaiyaM te,' taha ceva devo niyavayaNaM bhaNai-jAva-paMcamadivasammi puTavAvaraNha kAlasamayaMsi jeNeva umbarapAyave, teNeva uvAgae kiDhiNasaMkAiyaM Thavesi veI vaDDhesi, uvalevaNaM karesi karitA kaTThamuddAe muhaM bandhaisi, muhaM baMdhitA tusiNIe saMciTThasi / taM evaM khalu devANuppiyA, tava duppabvaiyaM / " tae NaM se somile taM devaM evaM vayAsI-"kahaM NaM, devANuppiyA, mama supavvaiyaM ?" tae NaM se deve somilaM evaM vayAso-"jai NaM tuma, devANuppiyA, iyANi puvapaDivannAiM paMca aNuvvayAI sayameva uvasaMpajjittANaM viharasi, to gaM tujjha iyANi supavvaiyaM bhavejjA / " tae NaM se deve somilaM vandai namasai, vaMdittA namaMsittA jAmeva disi pAunbhUe tAmeva disi pddige| tae NaM somile mAhaNarisI teNaM deveNaM evaM vRtte samANe punvapaDivannAI paMca aNuvvayAI sayameva uvasaMpajjittANaM viharaI / / somilassa saMlehaNA, sukkamahAgahadevattaM 11 tae NaM se somile bahuhiM cautthachaTThama-jAva-mAsaddhamAsakhamaNehiM vicittehiM tavovahANehi appANaM bhAvemANe bahUI vAsAI samaNo vAsagapariyAgaM pAuNai, pAuNittA addhamAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhUsei, jhUsittA tIsaM bhattAI aNasaNAe chaei, cheittA tassa ThANassa aNAloiyapaDikkante virAhiyasammatte kAlamAse kAlaM kiccA sukkaDisae vimANe uvavAyasabhAe devasayaNijjaMsi-jAvaogAhaNAe sukkamahaggahattAe uvvnne| sukkadevalogacavaNANaMtaraM somilajIvassa siddhigamaNaparUvaNaM 12 tae NaM se sukke mahaggahe ahuNovavanne samANe-jAva-bhAsAmaNapajjattIe..... / "evaM khalu, goyamA ! sukkeNaM sA divvA-jAva-abhisama naagyaa| ega paliovamaM tthiii|" "sukke NaM, bhante, mahaggahe tao devalogAo AukkhaeNaM0 kahiM gacchihii ?" "goyamA, mahAvidehe bAse sijjhihii-jAva-savvadukkhANamaMtaM kAhiI // " puphiyA a03 / 2. pAsatitthe paesikahANagaM AmalakappAe mahAvIrasamosaraNaM 13 teNaM kAleNaM, teNaM samaeNaM AmalakappA nAma nayarI hotthA, riddha-sthimiya-samiddhA-jAva-pAsAdIyA, darisaNijjA, abhiruvA, paDirUvA / / tIse NaM AmalakappAe nayarIe bahiyA uttara-purathime disI-bhAe ambasAlavaNe nAmaM ceie hotthA, cirAtIte-jAva-paDirUve // asoyavarapAyave-puDhavisilApaTTayavattavvayA uvavAiya-gameNaM neyA // seo rAyA, dhAriNI devI, sAmI samosaDhe, parisA niggayA-jAva-rAyA pjjuvaasi|| sUriyAbhadevassa mahAvIrabaMdaNatthaM saMkappo, uciyakajjakaraNaTTha AbhiogiyadevapesaNaM ca 14 teNaM kAleNaM, teNaM samaeNaM sUriyAbhe deve sohamme kappe, sUriyAbhe vimANe, sabhAe suhammAe, sUriyAbhaMsi siMhAsaNaMsi cahi sAmANiya sAhassIhi, cauhi agga-mahisohi sa-parivArAhi, tihiM parisAhi, sattahiM aNiehi, satahi aNiyAhivaIhi, solasahi Ayarakkhadeva-sAhassIhi, annehi bahUhi sUriyAbha-vimANa-vAsIhiM vemANiehi dehiM devIhi ya saddhi saMparivuDe, mahayA''haya-naTTa-gIya-vAiyataMtI-tala-tAla-tuDiya-ghaNa-muiMga-paDu-ppavAiya-raveNaM divvAiM bhoga-bhogAI bhuMjamANe viharai, imaM ca NaM kevala-kappaM jaMbuddIvaM dIvaM viuleNaM ohiNA AbhoemANe AbhoemANe pAsai / Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAsatitthe paesikahANagaM tat samarNa bhagavaM mahAvIraM jaMbUddIye dIve, bhArahe bAse, AmalakappAe nayarIe, bahiyA, ambasAlavaNe cehae ahA-paDievaM ugA ugatA jameNaM tavasA agvANaM bhAvemArga pAsa pAsitA haTTa - cilamArgadie, pIi-maNe, paraNa- somaNassie, haritavatavisappamANa-hiya, vivasiya vara kamala-jayaNe, paryAlaya varakaDa tuDiya- keUra mauDa0 kuDala-hAra- virAyaMta rayacche, pAlaMbalaMbamANaghotaMta bhUsaNa- ghare sasaMbhramaM turiya-bavalaM suravare sohAsaNAo agnu, ammuTThitA pAyapITAo paccIrahaDa paccIvahitA, pAThavAla omuyaha, omuilA ega sADiyaM uttarAsaMga kare, karitA tityavarAbhimukhatadu-pavAI anugacchadda, aNugacchitA vAmaM jANuM aMbe, aMcitA dAhiNaM jANuM dharaNi-talati mihaTTa tikto mudrANaM dharaNi-tasi nimeha, nimittA Isi pancupramada paccunamittA kaya-Di-bhaya-bhuyAo sAhara sAharitA karavala-pariggahiyaM basa-haM, sirasAvataM matvae aMjali kaTTu evaM bayAsI- "gamotyu naM arihaMtANaM, jAva-siddhigai-nAmadheyaM ThANaM saMpattANaM, namo'tyu NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa- jAva - saMpAviu - kAmassa, vaMdAmi gaM bhagavantaM tatthagayaM iha-gae, pAsai me bhagavaM tattha gae iha-gayaM ti kaTTu vaMdai, NamaMsai, vaMdittA, NamaMsittA sIhAsaNavaragae puvvAbhimuhaM saNNisaNNe || 15 tae NaM tassa sUriyAbhassa ime eyArUve ajjhatthie jAva saMkappe samuppajjitthA / 'evaM khalu-samaNe bhagavaM mahAvIre jaMbuddIve, dIve, bhArahe vAse, AmalakappANayarIe bahiyA, aMbasAlavaNe ujjANe ahApaDirUvaM uggahaM uggahattA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai / taM mahAphalaM khalu tahA-rUvANaM bhagavaMtANaM NAma- goyassa vi savaNayAe, kimaMga puNa abhigamaNa-vaMdaNa - NamaMsaNa- paMDipucchaNa- pajjuvAsaNayAe ? ; egassa vi Ariyassa dhammiyassa suvayaNassa savaNayAe; kimaMga puNa viulassa assa gahaNavAe ? taM gacchAmi, NaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdAmi jAva-pajjuvAsAmi evaM me peccA hiyAe-jAvaAgAmiyattAe bhavissa-sika evaM saMpeheda evaM saMhitA Ami-oge deve sahAveda, sadAvittA evaM kyAsI 247 ' evaM khalu devANuppiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre jaMbuddIve dIve, bhArahe vAse, AmalakappAe nayarIe bahiyA, ambasAlavaNe ceie ahA- parUivaM uggahaM uggihittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai / taM gacchha NaM tume devANuppiyA ! jaMbuddIvaM dIvaM, bhArahaM vAsaM, AmalakappaM gavara, aMbasAlavaNaM vedayaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikta AyAhiNa-yayAhiNa kareha, karetA baMdaha NamaMsaha, vaMdittA gaMmasitA sAI-sAiM nAma goyAiM sAheha, sAhittA samaNassa bhagavao mahAvIrassa savvao samaMtA joyaNa-parimaMDalaM jaM kiMci taNaM yA pataM yA kaTu yA sakkaraM vA asuI acokyaM vA pUiaM dubhigaMdhaM taM savvaM ANi aniya ete eDeha, eDettA paccodagaM, imaTTiyaM pavirala- paSphusiyaM, raya-reNu-viNAsaNaM, divvaM surabhigaMdhodayavAsaM vAsaha, vAsittA Nihaya-rayaM, NaTTa-rayaM, bhaTTa-rayaM, uvasaMta-rayaM, pasaMta-rayaM kareha, karitA, jala-thalaya bhAsura - ppabhUyassa, biTa-TThAissa, dasaddha-vaNNassa kusumassa jANusseha - pamANamittaM ohi vAsaM vAsaha, vAsitAkAlAguru-pavara-kuMvaraka-dhruva-mayamaghaMta-gaMdhuduvAbhirAmaM sugaMdha-yara-gaMdhiyaM gaMdhavaddhi-bhUyaM divyaM suravarAbhigamaNa jogA kareha kAraneha ya, karitA va kAravetA va khiyAmeva mama eyamANattiyaM paJcaSpiNa' / abhiogiyadevakayaM mahAvIravaMdaNAda kaTTu, tti 16 ete bhiogiyA devA sUriyAgaM deveNaM evaM buttA samAgA, haddu-jAva-hiyA, karavala-pariggaviM dasa-haM sirasAvalaM mate aMjali evaM devo saha ti ANAe viSaevaM vapanaM paDinuSaMti, 'evaM devo taha' tti ANAe viSaevaM vayaNaM paDitA uttara- puracchimaM disi bhAgaM avakkamaMti, uttara-puraNTimaM disibhAgaM avavakamittA veDabbiya-samunyAeNaM samohati samohaNittA - jjAI joyaNAI daMDaM nisiranti taM jahA rayaNANaM, vayarANaM, veruliyANaM, lohiyakkhANaM, masAragallANaM, haMsagabbhANaM, pulagANaM, sogaMdhiyANaM, joirasANaM, aMjaNANaM, aMjaNapulagANaM, rayaNANaM, jAyakhvANaM, aMkANaM, phalihANaM, riTThANaM ahA- bAyare puggale parisAti, parisADitA ahA- hame puggale pariyAyaMti, pariyAittA doccaMpi veDavivvaya- samugdhAeNaM samohaNaMti, samohaNittA uttara- veubviyAI ruvAI viuvvaMti, viuvvittA tAe ukkiTThAe jAva divvAe devagaIe tiriyamasaMkhejjANaM dIva-samuddANaM majjhamajjheNaM vIIvayamANA vIIvayamANA jevAyeM do jeNeva bhArahe vAse, jeNeva AmalakappA gayarI, jeNeva aMbasAlavaNe beie, jeNeva samaNe bhagavaM mahAbIre, teva uvAgacchaMti, teNeva uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AgrAhiNapayAhiNaM kareMti, karittA baMdaMti, namasaMti, vaMdittA, narmalA evaM bAsI 'amhe NaM bhaMte yUriyAmarasa devarasa abhiogA devA devAppiyAnaM vaMdAmo, NarmasAmo, sakkAremo, sammAnemo, kallA, maMgalaM, devayaM, ceiyaM pajjuvAsAmo ' // 17 devA ! samaNe bhagavaM mahAvIre se deve evaM bayAsI 1 'porANameyaM devA, jIyame devA! kiyameyaM devA !, karaNinnameyaM devA ! AiprameyaM devA, ammaguNNAyameyaM devA ! jayaM bhavaNavA vANamaMtara joisiya-bemAniyA devA arahaMte bhagavaMte vadati, narmasaMti, vaMditA, namasitA to sAI-sAI nAmagoyAI sAdhiti ! taM porANameyaM devA jAya-agmanAyameyaM devA / / Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 abhiogiyadevakayaM mahAvIrasamosaraNabhUmisaMpamajjaNAi 18 tae NaM te AbhiogiyA devA samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM evaM vRttA samANA, haTTha- jAva- hiyayA, samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdaMti, NamaMsaMti, vaMdittA, NamaMsittA uttara-puratthimaM disI bhAgaM avakkamaMti, avakkamittA veubviya-samugdhAeNaM samohaNaMti, samohaNittA saMkhejjAI joyaNAI daMDaM nisiraMti, taMjahA - rayaNANaM- jAva- riTThANaM ahA- bAyare poggale parisADaMti, parisADitA doccaM pi afar - samugdhAeNaM samohaNaMti, samohaNittA, saMvaTTaya-vAe viubvaMti se jahA - nAmae bhaiya-dArae siyA taruNe, balavaM, jugavaM juvANe appAyaMke, thira-saMghayaNe, thiraggahatthe, daDha-pANi-pAya-piTTha taroru-saMghAya pariNae, ghaNa-niciya-valiya- vaTTa khaMdhe, cammeTThaga-dughaNa-muTThiyasamAhaya gatte, urassa-bala- samannAgae, tala-jamala- juyala-phaliha-nibha- bAhU, laMghaNa-pavaNa-javaNa-pamaddaNa-samatthe, chee, dakkhe, paTu, kusale, mehAvI, NiuNa-sippovagae egaM mahaM salAgA - hatthagaM vA daMDa-saMpucchaNa vA veNu- salAiyaM vA gahAya, rAyaMgaNaM vA rAyaMteuraM vA devakulaM vA sabhaM vA parva vA ArAmaM vA ujjANaM vA aturiyamacavalamasaMbhaMte niraMtaraM suniuNaM savvao samaMtA saMpamajjejjA, evAmeva te'vi sUriyAbhassa devassa AbhiogiyA devA saMvaTTaya-vAe viuvvaMti, viuvvittA samaNassa bhagavao mahAvIrassa savvao samaMtA joyaNa-parimaNDalaM jaM kiMci taNaM vA pattaM vA taheva savvaM AhuNiya AhuNiya egaMte eDeMti eDittA khippAmeva uvasamaMti-uvasamettA doccaM piveubviya- samugdhAeNaM samohaNaMti, samohaNittA abbha-baddalae viuvvaMti / dhammakahANuoge cautyo baMdho se jahA - NAmae bhaiga- vArae siyA, taruNe - jAva-sippovagae, egaM mahaM vaga-vAragaM vAdaga-kubhagaM vA dagathAlagaM vA daga kalasagaM vA gahAya, ArAmaM vA jAva-pavaM vA aturiya- jAva-savvao samaMtA AvarisejjA, evAmeva te'vi sUriyAbhassa devassa AbhiogiyA devA ambhavaddalae viuvvaMti, viuvvittA khippAmeva pataNataNAyanti pataNataNAyittA khippAmeva vijjuyAyaMti, vijjuyAyittA samaNassa bhagavao mahAvIrassa savvao samaMtA joyaNa-parimaMDalaM NaccodagaM, NAimaTTiyaM taM pavirala-papphusiyaM, raya-reNuviNAsaNaM, divvaM, surabhi-gaMdhodagaM vAsaM vAsaMti, vAsettA Nihaya-rayaM NaTTharayaM, bhaTTharayaM, uvasaMta-rayaM pasaMta-rayaM kareMti, karitA khippAmeva uvasAmaMti / uvasAmettA pupphaccarisaNaM dhUvoddha vaNaM ca taccaM pi beubviya samugdhAeNaM samohaNaMti, samohaNittA puppha- baddalae viuvvaMti / se jahA - NAmae mAlAgAra-bArae siyA taruNe - jAva- sippobagae, evaM mahaM puppha-chajjiyaM vA puSka- paDalagaM vA puppha caMgeriyaM vA gahAya rAyaMgaNaM vA jAva-savvao samaMtA kayaggaha-gahiya-karayala-paDhabhaTTa-vipyamukkeNaM dasaddha-vaneNaM kusumeNaM mukka- puppha- pujovayAra kaliyaM karejjA, evAmeva te sUriyAbhassa devassa AbhiogiyA devA puppha-baddalae viuvvaMti, viuvvittA khippAmeva pataNataNAyanti- jAva - joyaNa-parimaNDalaM jala-thalaya bhAsura - pyabhUyassa biTa-TThAissa dasaddha vanna - kusumassa jANusseha-pramANa-meti ohi vAsaM vAsaMti vAsittA kAlAguru-pavara-kuMdurukkaturukka-dhUva-maghamaghaMta-gaMdhuddhayAbhirAmaM, sugaMdha-vara-gaMdhiyaM, gaMdhaviTTa-bhUyaM, divvaM, suravarAbhigamaNa joggaM karaMti kArayaMti, karettA ya kAravettA ya khippAmeva uvasAmaMti / jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre, teNeva uvAgacchaMti, teNeva uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto-jAva-vaMdittA namasittA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyAo ambasAlavaNAo ceiyAo paDinikkhamaMti, paDinikkhamittA tAe ukkiTThAe jAva-vIivayamANA vIDavathamANA jeNeva sohamme kappe, jeNeva sUriyAbhe vimANe, jeNeva sabhA suhammA, jeNeva sUriyAbhe deve, teNeva uvAgacchaMti / sUriyAbhaM devaM karayala - pariggahiyaM sirasAvattaM matyae aMjali kaTTu jaeNaM vijaeNaM baddhAveti vaddhAvittA tamANatiyaM paJcappiNaMti / / sUriyAbhadevAveseNaM tavvimANavAsideva-devINaM tassaMtiyamAgamaNaM 19 tae NaM se sUriyAne deve tesi AbhiogiyANaM devANaM aMtie eyamaTTha soccA, nisamma haTThatuTTha-jAva- hiyae pAyattANiyAhivadaM devaM saddAve sahAvettA evaM vayAsI "khippAmeva bho devANuppiyA ! sUriyAbhe vimANe, sabhAe suhammAe, meghogha- rasiya-gaMbhIra-mahura-saddaM joyaNa-parimaMDalaM susara-ghaMTaM tikkhuto ullAlemANe ullAlemANe mahayA mahayA saddeNaM ugghosemANe ugghosemANe evaM vayAhi-ANaveda NaM bho sUriyAbhe deve, gacchai NaM mo sUriyA deve jaMbuddIve dIve, bhArahe vAse, AmalakappAe NayarIe, aMbasAlavaNe batie samaNaM bhagavaM mahAvIraM abhivaMdae / tubbhe'vi NaM bho bevANuppiyA ! savviDDhIe-jAva NAiya-raveNaM, niyaga-parivAla-saddhi saMparivuDA, sAiM-sAiM-jANa-vimANAI durUDhA samANA akAla-parihINaM caiva sUriyAbhassa devassa aMtiyaM paaubbhvh|" tae NaM se pAyattANiyAhivaI deve sUriyAbheNaM deveNaM evaM butte samANe haTTatuTTa- jAva- hiyae 'evaM devA ! taha tti ANAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNes, paDiNittA jeNeva sUriyAbhe vimANe, jeNeva sabhA suhammA, jeNeva meghogha- rasiya-gaMbhIra-mahura-saddA, joyaNa-parimaMDalA, su-sarA ghaMTA, teNeva uvAgacchadda uvAgacchittA taM meghogha rasiya-gaMbhIra-mahara-saddaM, joyaNa-parimaMDalaM, su-ssaraM ghaMTaM tikhutto ullAlei / For Private Personal Use Only Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAsatitthe paesikahANagaM 249 tae NaM tIse meghogha- rasiya-gaMbhIra-mahura-saddAe, joyaNa-parimaMDalAe, su-ssarAe ghaMTAe tikkhutto ullAliyAe samANIe se sUriyAbhe vimANe pAsAyavimANApi sad-ghaMTA paDalyAsaya hasta-saMkule jAe pAvi hotyA / lae NaM tesi sUriyAna- vimANa-vAsI bahU begAvAnaM devA va devoNa ya evaMta-i-pasala-ni-yama-visaya-ha-muDiyA mussaratAraya-vila-bola turiya-cala-paDibohaNe kae samANe, ghosaNa-kohala-dina- emA-cisa uvausa mANasAnaM se pAyatANayAhivaI deve sa paMTA-vaMsita-pataM mahayA-mahayA sagaM ugghosemANe ucghosemANe evaM bayAsI 'haMta suNaMtu bhavaMto sUriyAbhavimANavAsiNo bahave vemANiyA devA ya devIo ya sUriyAbha vimANa- vaiNo vayaNaM hiya-suhatthaM ANaveda NaM bho ! sUriyAbhe deve, gacchai NaM bho sUriyAbhe deve jaMbuddIvaM dIvaM, bhArahaM vAsaM, AmalakappaM nayari, aMbasAlavaNaM ceiyaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM abhivaMdae / taM tumbhe'vi NaM devANuppiyA ! savviDDhIe akAla-parihINA ceva sUriyAbhassa devassa aMtiyaM pAunbhavaha' // tae NaM te sUriyA-vimAna-vAsiNo bahane vaimAniyA devA devIo ya pAyalANiyAhibassa bebassa aMtie emma soccA, jisamma, ha--nAya-hiyA appevaiyA baMdaNa valipAe appegaiyA nasaNa-valiyAe, apyegaiyA sakkAra batiyAe evaM saMmANaca liyAe, kohala batiyAe, appe0 'asuyAI suNislAmo supAI aTThAI, hekaI, pasinAI, kAraNAI vAgaraNAI puNThissAmo adhyegaiyA sUriyAbhasta devassa vavaNamaNuvatsamANA appemayA assubAI sugessAmo appegaiyA sudhA nissaMkiyAI karissAmo apyegaiyA annamannamaNuyattamANA, appegaiyA jiNa bhatti-rAgeNaM, appegaiyA dhammo tti appegaiyA jIyameyaM ti kaTTu sabviDDhIe-jAva- akAlaparihINA ceva sUriyAbhassa devassa aMtiyaM pAunbhavaMti / sUriyAbhadevAeNaM abhiogipadevakathaM divvajANavimANanimmANaM, divvajANavimANavaNNao ya 20 lae NaM se suriyAne deve te sUriyAma-vimAna-yAsino bahane bemAniye deve ya devIo ya akAla-parihoNe peva aMtiyaM pAunbhavamANe pAsa pAsitA -- jAva-hivae abhiviyaM devaM sahAve sahAyitA evaM bayAsI 'khippAmeva bho devANuppiyA ! aNega-khaMbha-saya-saMniviTTha, lIla-TThiya-sAlabhaMjiyAgaM, IhAmiya-usabha turaga-nara-magara- vihaga vAlaga-kiMnararuru-sarama-camara-kuMjara-vagalaya paumalaya-mati-citaM khaMbhuggagaya-bara-bara bevA parivapAbhirAmaM bijjAhara-jamala-jula jaMta--piva accI - sahassa-mAliNIyaM, rUvaga-sahassa - kaliyaM, misamANaM, bhibbhisamANaM cakkhulloyaNa-lesaM, suha-phAsaM, sassirIya-rUvaM, ghaMTAvali - caliya-mahura-maNahara-saraM, guhaM taM darisaNijjaM Niupociva- misimisita maNi-raNa- ghaMTiyA-jAla-parikkhitaM, jovana-saya-sahas vitviggaM divyaM gamaNa-sajje, sigdyanamanaM nAma dilaM jANa-vimANaM vivAha vijavitA khiyAmeva epamANatiyaM pancaSpiNAhi // tae NaM se Abhiogie deve sUriyAbheNaM deveNaM evaM vutte samANe haTTu-jAva- hiyae, karayala-pariggahiyaM jAva- paDisuNei, paDisuNetA uttara- puracchimaM disI- bhAgaM avakkamai, avakkamittA veuvviya-samugdhAeNaM samohaNai, samohaNittA saMkhejjAI joyaNAI - jAva- ahAbAyare poggale parisADei, parisADittA ahAsuhame poggale pariyAera pariyAittA doccaM pi veubviya-samugdhAeNaM samohaNittA aNega-khaMbha-sayasanivi-jAya-divyaM jAga-vimAgaM biuvi pavale yAvi hotyA / tae NaM se Abhiogie deve tassa divvassa jANa - vimANassa ti-disi ti-sovANa -paDirUvae viuvvai, taM jahA puracchimeNaM dAhiNeNaM uttareNaM, tesi ti-sovANa- paDirUvagANaM ime eyArUve vaNNAvAse paNNatte, taM jahA vairAmayA NimmA, riTThAmayA paTThANA, veruliyAmayA khaMbhA, suvaNNa-ruppamayA phalagA, lohiyakkhamaIo sUIo, vayarAmayA saMdhI, NANAmaNimayA avalaMbaNA avalaMbaNabAhAo ya pAsAdIyA- jAvapaDiruvA / tesi NaM ti-sovANa-parisvagANaM purao patteyaM yatte toraNaM paNataM / tesi NaM toraNA ime epAve vagAvAse paSNale taM jahA toraNA gANA-maNimayA, NANA- maNimae khaMbhe upanivi-saMniviviviha-muttaM tarArUvovaciyA, viviha-tArArUvovaciyA- jAva- paDirUvA / tesi NaM toraNANaM upi aTu-maMgalagA paNNattA, taM jahAsotthiya-siricaNDa-maMdivAyatta yamANaga-mahAsaNa-kalasa-manTa-vappaNA-jAva paDirUvA / saca toraNA upi bahane kiScAmarajyAe- jAva-mukkillacAmarajjhae acche-jaav-privehi| tesi NaM toraNANaM uppi bahave chattAicchatte, paDAgAipaDAge, ghaMTAjuyale, uppalahatthae, kumuya NaliNa-subhaga-sogaMdhiya-poMDarIya-mahApoMDarIya-sayapatta-sahassapatta hatthae, savva rayaNAmae, acche-jAva - paDiruve viuvva / dha0 ka0 32 Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 dhammakahANuoge cauttho khaMdho tae NaM se Abhiogie deve tassa divvassa jANa-vimANassa aMto bahu-sama-ramaNijjaM bhUmi-bhAgaM viubvai / se jahA-NAmae AliMgapukkhare i vA muiMga-pukkhare-i vA sara-tale i vA sara-tale i vA caMda-maMDale i vA sUra-maMDale i vA AyaMsa-maMDale i vA urabha-camme i vA vasaha-camme i vA varAha-camme i vA soha-camme i vA vaggha-camme i vA chagala-camme i vA dIviya-camme i vA aNegasaMku-kIlaga-sahassaviyae, NANAviha-paMca-vannehi maNIhi uvasobhie, AvaDa-paccAvaDa-seDhi-paseDhi-sotthiya-sovatthiya-pUsamANaga-vaddhamANaga-macchaMDaga-magaraMDaga-jAra-mAra-phullAvali-paumapatta-sAgarataraMga-vasaMtalaya-paumalaya-bhatti-cihi, sacchAehi, sapparhi, samarIiehi, saujjoehi, NANAviha-paMcavaNehi maNIhi uvasobhie, taM jahAkiNhehi, Nolehi, lohiehi, hAliddehi, sukkillehi tattha NaM je te kiNhA maNI tesi NaM maNINaM ime eyArave vaNNAvAse paNNatte se jahA-nAmae jImUtae i vA aMjaNe i vA khaMjaNe i vA kajjale i vA gavale i vA gavala-guliyA i vA bhamare i vA bhamarAvaliyA i vA bhamara-pataMga-sAre i vA jaMbU-phale i vA addAriThe i vA parahue i vA gae i vA gaya-kalabhe i vA kiNha-sappe i vA kiNha-kesare i vAM AgAsa-thiggale i vA kiNhAsoe i vA kiNha-kaNavIre i vA kiNha-baMdhujIve i bA, bhave eyArUve siyA? No iNaThe smtthe| ovammaM samaNAuso! te NaM kiNhA maNI itto iTTatarAe ceva kaMtatarAe ceva maNuNNatarAe ceva maNAmatarAe ceva vaNNaNaM paNNatA / tattha NaM je te nIlA maNI tesi NaM maNINaM ime eyArUve vaNNAvAse paNNatte, se jahA-nAmae bhige i vA bhiMga-patte i vA sue i vA suya-picche i vA cAse i vA cAsa-picche i vA NIlI i vA NolI-bhae i vA NolI-guliyA i vA sAmA i vA uccantage i vA vaNarAI i vA haladhara-vasaNe i vA moraggIvA i vA ayasi-kusume i vA bANa-kusume i vA aMjaNakesiyA-kusume i vA nIluppale i vA NIlAsoge i vA NIla-baMdhujIve i vA gola-kaNavIre i vA, bhaveyArUve siyA ? No iNThe samajheM / te NaM NIlA maNI etto iTutarAe ceva-jAva-vaNNeNaM pnnnnttaa| tatya gaM je te lohiyagA maNI tesi NaM maNINaM imeyArUve vaNNAbAse paNNatte, sa jahA-NAmae urabha-ruhire i vA sasa-ruhire ivA nara-ruhire i vA varAha-ruhire i vA mahisa-ruhire i vA bAliMdagove i vA bAla-divAyare i vA saMjhabbha-rAge i vA guMjaddha-rAge i vA jAsumaNa-kusume i vA kisuya-kusume i vA pAliyAya-kusume i vA jAi-hiMgulae i vA sila-ppavAle i vA pacAla-aMkure i vA lohiyakkha-maNI i vA lakkhA-rasage i vA kimi-rAga-kaMbale i vA cINa-piTTharAsI i vA rattuppale i vA rattA soge i vA ratta-kaNavIre i vA ratta-baMdhujIve i vA, bhaveyArUve siyA? No iNaDhe smjheN| te NaM lohiyA maNI itto iTThatarAe ceva-jAvavaNNeNaM pnnnnttaa| tattha NaM je te hAliddA maNI tesi NaM maNINaM imeyArave vaNNAvAse paNNatte-se jahA-NAmae caMpae i vA caMpa-challI i vA caMpagabhae i vA haliddA i vA haliddA-bhee i vA haliddA-guliyA i vA hariyAliyA i vA hariyAla-bhee i vA hariyAla-guliyA i vA ciure i vA ciuraMgarAe i vA vara-kaNage i vA vara-kaNaga-nighase i vA [ suvaNNa-sippAe 3 vA] vara-purisa-vasaNe i vA allaIkusume i vA caMpA-kusume i vA kuhaMDiyA-kusume i vA taDa-vaDA-kusume i vA ghoseDiyA-kusume i vA suvaNNa-jUhiyA-kusume i vA suhiraNNa-kusume i vA koraMTaga-vara-malla-dAme i vA bIyaya-kusume i vA pIyAsoge i vA pIya-kaNavIre i vA pIya-baMdhujIve i vA, bhaveyArUve siyA? No iNaThe smjheN| te NaM hAliddA maNI etto iTTatarAe ceva-jAba-vaNNeNaM pnnnnttaa| tattha NaM je te sukkillA maNI tesi NaM maNINaM imeyArUve vaNNAbAse pnnnntte| se jahA-nAmae aMke i vA saMkhe i vA caMde i vA kumudodaka-dagaraya-dahi-ghaNakkhIra-kkhIrapUre i vA koMcAvalI i vA hArAvalI i vA haMsAvalI i vA balAgAvalI i vA caMdAvalI i vA sAraiya-balAhae i vA dhaMta-dhoya-ruppa-paTTe i vA sAli-piTTha-rAsI i vA kuMda-puppha-rAsI i vA kumuya-rAsI i vA sukka-cchivADI i vA pihuNa-mijiyA i vA bhise i vA muNAliyA i vA gaya-daMte i vA lavaMga-dalae i vA poMDariya-dalae i vA seyAsoge i vA seya-kaNavIre i vA seya-bandhujIve i vA, bhaveyArUve siyA? No iNaThe samaThe / te NaM sukkillA maNI etto iTThatarAe ceva-jAva-vanneNaM paNNattA / tesi NaM maNoNaM imeyArave gaMdhe paNNatte, se jahA-nAmae koTTa-puDANa vA tagara-puDANa vA elA-puDANa vA coya-puDANa vA caMpApuDANa vA damaNA-puDANa vA kuMkuma-puDANa vA caMdaNa-puDANa vA usIra-puDANa vA maruA-puDANa vA jAti-puDANa vA jUhiyA-puDANa vA malliyA-puDANa vA NhANa-malliyA-puDANa vA keyai-puDANa vA pADali-puDANa vA NomAliyA-puDANa vA aguru-puDANa vA lavaMgapuDANa vA vAsa-puDANa vA kappUra-puDANa vA aNuvAyaMsi vA obhijjamANANa vA kuTTijjamANANa vA bhaMjijjamANANa vA ukkirijjamANANa vA vikkirijjamANANa vA paribhujjamANANa vA paribhAijjamANANa vA bhaMDAo bhaMDaM sAharijjamANANa vA orAlA, Page #506 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAsatitthe paesikahANagaM 251 maNuNNA, maNaharA ghANa-maNa-nivvui-karA, savvao samaMtA gaMdhA abhinissavaMti, bhaveyArUve siyA ? No iNaThe samaThe / te NaM maNI etto iTThatarAe ceva gaMdheNaM pannattA / tesi NaM maNINaM imeyArUve phAse paNNatte, se jahA-nAmae AiNei vA rUe i vA bUre i vA NavaNIe i vA haMsa-gabbha-tUliyA i vA sirIsa-kusuma-nicae i vA bAla-kumuya-patta-rAsI i vA, bhaveyArUve siyA? jo iNaThe samaThe / te NaM maNI etto iTTatarAe ceva-jAva-phAseNaM pnnttaa| tae NaM se Abhiogie deve tassa divvassa jANa-vimANassa bahu-majma-desa-bhAge ettha NaM mahaM picchAghara-maMDavaM viubvai-aNegakhaMbha-saya-saMniviThaM abbhuggaya-sukaya-vara-veiyA-toraNa-vara-raiya-sAlabhaMjiyAgaM, susiliTTha-visiTTha-la?-saMThiya-pasattha-veruliya-vimala-khaMbha, NANAmaNi-kaNaga-rayaNa-khaciya-ujjala-bahu-sama-suvibhatta-bhUmibhAga, IhAmiya-usabha-turaga-nara-magara-vihaga-vAlaga-kinnara-ruru-sarabha-camarakuMjara-vaNalaya-paumalaya-bhatti-cittaM, khaMbhuggayavaravairaveiyAparigayAbhirAma, vijjAhara-jamala-juyala-jata-juttaM piva accIsahassa mAlaNIyaM rUvagasahassa-kaliyaM bhisamANaM bhibbhisamANaM cakkhulloyaNalesaM suhaphAsa sassirIyarUvaM kaMcaNa-maNi-rayaNa-thubhiyAgaM, NANAvihapaMcavaNNa-ghaMTA-paDAga-pari-maMDiyagga-siharaM, cavalaM, marIi-kavayaM viNimmuyaMtaM, lAulloiyamahiyaM, gosIsa-sarasa-rattacaMdaNa-daddara-dinnapaMcaMguli-talaM, uvaciya-caMdaNa-kalasaM, caMdaNa-ghaDa-sukaya-toraNa-paDiduvAra-desa-bhAga, Asattosatta-viula-vaTTa-vagdhAriya-malla-dAma-kalAvaM, paMcavaNNa-sarasa-surabhi-mukka-puppha-puMjo vayAra-kaliyaM, kAlAguru-pavara-kuMdarukka-turukka-dhUva-maghamaghaMta-gaMdhuddhayAbhirAmaM, sugaMdha-vara-gaMdhiyaM, gaMdhavaTTi-bhUyaM, acchara-gaNa-saMgha-saMvikiNNaM, divvaM, tuDiya-sadda-saMpaNAiyaM, acchaM-jAva-paDirUvaM / tassa NaM picchAghara-maMDavassa aMto bahu-sama-ra-maNijja-bhUmibhAga viuvvai-jAva-maNINaM phAso / tassa NaM pecchAghara-maMDavassa ulloyaM viuvvai paumalaya-bhatti-citta-jAva-paDirUvaM / tassa NaM bahu-sama-ramaNijassa bhUmibhAgassa bahu-majma-desa-bhAe ettha NaM ega mahaM bairAmayaM akkhADagaM viuvvavai / tassa NaM akkhADayassa bahu-majha-desa-bhAge ettha NaM mahegaM maNipeDhiyaM viuvvai--aTTa joyaNAiM AyAma-vikkhaMbheNaM, cattAri joyaNAI bAhalleNaM, savva-maNimayaM, acchaM, sahaM-jAva-paDirUvaM / tose NaM maNipeDhiyAe uri ettha NaM mahegaM siMhAsaNaM viubvai, tassa NaM sohAsaNassa imeyArUve vaNNAvAse paNNatte-tavaNijjamayA cakkalA, rayayAmayA sIhA, sovaNNiyA pAyA, NANA-maNimayAiM pAyasIsagAI, jaMbUNayamayAiM gattAI, baharAmayA saMdhI, NANA-maNimae vecce / se NaM sIhAsaNe IhAmiya-usabha-turaga-nara-magara-vihaga-vAlaga-kinnara-ruru-sarabha-camara-kuMjara-vaNalaya-paumalaya-bhati-cittaM [saM ]sAra-sArovaciyamaNi-rayaNa-pAyavoDhe, aheraga-miu-masUraga-Nava-tayakusaMta-limba-kesara-paccatthuyAbhirAme, AINaga-rUya-bUra-NavaNIya-tUla-phAsa-maue, suviraiya-rayattANe, uvaciya-khoma-dugulla-paTTa-paDicchAyaNe, rattaMsuya-saMbue, suramme, paasaaiie-jaav-pddiruuve| tassa Na siMhAsaNassa uri ettha NaM mahegaM vijaya-dUsaM viubbai-saMkhaka-kuMda-dagaraya-amaya- mahiya-pheNa-puMja -saMnigAsaM, savva-rayaNAmayaM, acchaM, sahaM, pAsAdIyaM, darisaNijja, abhirUvaM paDirUvaM / tasNa NaM sohAsaNassa uri vijaya-dUsassa ya bahu-majjha-desa-bhAge ettha NaM mahaM egaM bayarAmayaM aMkusaM viuvvai / tassi ca NaM vayarAmayaMsi aMkusaMsi kuMbhikkaM muttA-dAmaM viuvvai / se NaM kuMbhikke muttA-dAme annahi cahi addha-kuMbhikkehi muttA-dAmehi tadaddhaccatta-pamAhiM savvao samaMtA saMparikhitte / te NaM dAmA tavaNijjalaMbUsagA, suvaNNa-payaraga-maMDiyaggA, NANA-maNi-rayaNa vivihahAradvahAra-uvasobhiya-samudayA Isi aNNamaNamasaMpattA, vArahiM puTavAvara-dAhiNutarAgaehi maMdAyaM-maMdAyaM eijjamANANi, eijjamANANi, palaMbamANANi palaMbamANANi, vaMdamANANi vaMdamANANi, urAleNaM, maNunneNaM, maNahareNaM, kaNNa-maNa-Nivvui-kareNaM saddeNaM te paese savvao samaMtA ApUremANA ApUremANA sirIe aIva aIva uvasobhemANA ciTThati / tae NaM se Abhiogie deve tassa siMhAsaNassa avaruttareNaM uttareNaM uttara-puracchimeNaM ettha NaM sUriyAbhassa-devassa cauNhaM sAmANiya-sAhassoNaM cattAri bhaddAsaNa-sAhassIo viunvai / tassa NaM sIhAsaNassa puracchimeNaM ettha NaM sUriyAbhassa devassa cauNhaM agga-mahisINaM saparivArANaM cattAri bhaddAsaNa-sAhassIo viuvvai / tassa NaM sohAsaNassa dAhiNa-puracchimeNaM ettha NaM sUriyAbhassa devassa abhitaraparisAe aTThaNhaM deva-sAhasINaM aTTha bhaddAsaNasAhassIo viuvvi| evaM dAhiNaNaM majjhima-parisAe dasaNhaM deva-sAhassINaM dasa bhaddAsaNa-sAhassIo viuvvai / dAhiNa-paccatthimeNaM bAhira-parisAe bArasaNhaM deva-sAhassINaM vArasa bhaddAsaNa-sAhassIo viuvvai / Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252 dhammakahANuoge cauttho khaMdhI paccatthimeNaM sattaNhaM aNiyAhibaINaM satta bhaddAsaNe viuvvai / tassa NaM sohAsaNassa cau-disi ettha NaM sUriyAbhassa devassa solasaNhaM Ayarakkha-deva-sAhassINaM solasa bhaddAsaNa-sAhassIo viuvvai, taM jahApuracchimeNaM cattAri sAhassIo, dAhiNaNaM cattAri sAhassIo, paccatthimeNaM cattAri sAhassIo, uttareNaM cattAri saahssiio| tassa divvassa jANa-vimANassa imeyArUve vaNNAvAse paNNatte-se jahA-nAmae airuggayassa vA hemaMtiya-bAliya-sUriyassa vA kharigAlANa vA ratti pajjaliyANa vA javA-kusuma-vaNassa vA kiMsuya-vaNassa vA pAriyAya-vaNassa vA savvao samaMtA saMkusumiyassa, bhaveyAsve siyA ? No iNa? sama? ? tassa NaM divvassa jANavimANassa etto iTTatarAe ceva-jAva-vaNeNaM paNNate, gaMdho ya phAso ya jahA mnnonnN| tae NaM se Abhiogie deve divvaM jANa-vimANaM viuvvai, viunvittA jeNeva sUriyAbhe deve teNeva uvAgacchai uvAgacchittA sUriyAbhaM devaM karayala-pariggahiya-jAva-paccappiNai // sariyAbhassa mahAvIrasamIvamAgamaNaM, divvavimANArahaNAivaNNao ya 21 tae NaM se sUriyA deve Abhiogassa devassa aMtie eyama soccA nisamma haTTha-jAva-hiyae divvaM jiNivAbhigamaNa-joggaM uttara veuvviya-rUvaM viuvvai, viuvvittA cahi agga-mahisohi saparivArAhi, dohi aNoehi, taM jahAgaMdhavvANIeNa ya gaTTANIeNa ya saddhi saMparibuDe taM divvaM jANavimANaM aNupayAhiNIkaremANe purathimilleNaM ti-sovANa-paDirUvaeNaM durUhai, durUhittA jeNeva sIhAsaNe, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA sIhAsaNa-vara-gae puratyAbhimuhe saNNisaNe / tae NaM tassa sUriyAbhassa devassa cattAri sAmANiya-sAhassIo taM divvaM jANa-vimANaM aNupayAhiNIkaremANA uttarilleNaM ti-sovANapaDirUvaeNaM durUhaMti, durUhittA patteyaM-patteyaM punva-Natthehi bhaddAsahi NisIyaMti, avasesA devA ya devIo ya taM divvaM jANa-vimANaM-jAvadAhiNilleNaM ti-sovANa-paDirUvaeNaM durUhaMti, durUhittA patteyaM-patteyaM puvva-Natthehi bhaddAsaNehi nisIyaMti / tae NaM tassa sUriyAbhassa devassa taM divvaM jANa-vimANaM durUDhassa samANassa aTThaTTha maGgalagA purao ahANupuvIe saMpatthiyA, taM jahAsotthiya-sirivaccha-jAva--dappaNA / tayaNaMtaraM ca NaM puNNa-kalasa-bhiMgArA divyA ya chatta-paDAgA, sacAmarA daMsaNa-raiyA, Aloya-darisaNijjA, vAuddhaya-vijaya-vejayaMtI-paDAgA UsiyA, gagaNa-talamaNulihantI purao ahANupuvvIe saMpatthiyA / tayaNaMtaraM ca NaM veruliya-bhisaMta-vimala-daNDaM, palamba-koraMTa-malla-dAmovasobhiyaM, caMda-maMDala-nibhaM, samussiyaM, vimalamAyavattaM pavara-sohAsaNaM ca maNi-rayaNa-bhatti-cittaM, sapAyapIDhaM, sapAuyA-joya-samAuttaM, bahu-kikarAmara-pariggahiyaM purao ahANupuvvIe saMpatthiyaM / tayaNaMtaraM ca NaM vairAmaya-vaTTa-laTTha-saMThiya-susiliTTha-parighaTTha-maTTha-supaiTThie, visiTTha, aNega-vara-paMcavaNNa-kuDabhIsahassussie, parimaMDiyAbhirAme, vAuddhaya-vijaya-vejayaMtI-paDAga-cchattAicchatta-kalie, tuMge, gagaNatalamaNulihaMta-sihare, joyaNa-sahassamUsie, mahai-mahAlae mahiMda-jjhae purao ahANupubbIe sNptthie| tayaNaMtaraM ca NaM surUva-Nevattha-parikacchiyA, susajjA, savvAlaMkAra-bhUsiyA, mahayA bhaDa-caDagara-pahagareNaM paMca aNIyAhivaiNo purao ahANapuvvIe sNptthiyaa| tayaNaMtaraM ca NaM bahave abhiogiyA devA devIo ya sahi-saehi svehi, saehi-saehi visesehi, sahi saehi videhi, sahi sahi jjAehi, saehi saehiM NevatthehiM purao ahANupuTavIe sNptthiyaa| tayaNaMtaraM ca NaM sUriyAbha-vimANa-vAsiNo bahave vemANiyA devA ya devIo ya sabviDDhIe-jAva-raveNaM sUriyAbhaM devaM purao pAsao ya maggao ya samaNugacchaMti // tae NaM se sUriyAbhe deve teNaM paMcANIya-parikhittaNaM, vairAmaya-vaTTa-la?-saMThieNaM-jAva-joyaNa-sahassamUsieNaM, mahai-mahAlaeNaM mahiMdajjhaeNaM purao kaDDhijjamANeNaM, cahiM sAmANiya-sahassehi-jAva-solasahiM Ayarakkha-devasAhassohi, annehi ya bahUhi sUriyAbha-vimANa-vAsIhi vemANiehi, devehi devIhi ya saddhi saMparivuDe, savviDDhIe-jAva-raveNaM, sohammassa kappassa majjhamajjheNaM, taM divvaM deviDDhi, divvaM devajuI, divvaM devANubhAva uvalAlemANe-uvalAlemANe, uvadaMsemANe-uvadaMsemANe, paDijAgaremANe-paDijAgaremANe, jeNeva sohammassa kappassa uttarille NijjANamagge, teNeva uvAgacchada, joyaNa-saya-sAhassiehi viggahehiM ovayamANe, vIIvayamANe tAe ukkiTThAe-jAva-tiriyaM asaMkhijjANaM dIva-samuhANaM majhamajheNaM bIivayamANe-vIivayamANe, jeNeva naMdIsaravare dIve, jeNeva dAhiNa-purathimille ratikara-pavvae, teNeva uvAgacchai, uvAgacchitA taM divvaM deviDDhei-jAva-divvaM devANubhAvaM paDisAharemANe paDisAharemANe, paDisaMkhevemANe paDisaMkhevemANe, jeNeba Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAsatitthe paesikahANagaM 253 jambuddIve dIve, jeNeva bhArahe vAse, jeNeva AmalakappA nayarI, jeNeva ambasAlavaNaM ceie, jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre, teNeva uvAgacchada, uvAgacchittA samaNaM bhagavantaM mahAvIraM teNaM divveNaM jANa-vimANeNaM tikkhutto AyAhiNaM, payAhiNaM karei, karittA samaNassa bhagavao mahAvIrassa uttara-purathime disi-bhAe taM divvaM jANa-vimANaM isi cauraMgulamasaMpattaM dharaNi-talaMsi Thavei, ThavittA cahiM agga-mahisohi saparivArAhi, dohi aNIehi-taM jahAgaMdhavANieNa ya NaTTANieNa ya, saddhi saMparibuDe tAo divvAo jANa-vimANAo purathimilleNaM ti-sovANa-paDirUbaeNaM paccoruhai / tae NaM tassa sUriyAbhassa devassa cattAri sAmANiya-sAhassIo tAo divvAo jANa-vimANAo uttarilleNaM ti-sovANa-paDirUvaeNaM paccoruhaMti / avasesA devA yA devIo ya tAo divvAo jANa-vimANAo dAhiNilleNaM ti-sovANa-paDirUbaeNaM paccoruhanti / tae NaM se sUriyAbhe deve cahi aggamahisohi-jAva-solasahi Ayarakkha-deva-sAhassIhi, aNNehi ya bahUhi sUriyAbha-vimANavAsohi vemANiehi, devehi devIhi ya saddhi saMparivuDe, samviDDhIe-jAva-NAiyaraveNaM jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karittA baMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM bayAsI--'ahaM NaM bhatte ! suriyAbhe deve devANuppiyANaM vaMdAmi, namasAmi-jAva-pajjuvAsAmi' / sUriyAbhA! i samaNe bhagavaM mahAvIre sUriyAbhaM devaM evaM vayAsI-'porANameyaM sUriyAbhA! jIyameyaM sUriyAmA ! kiccameyaM sUriyAmA ! karaNijjameyaM sUriyAmA ! AiNNameyaM sUriyAmA ! abbhuNuNNAyameyaM sUriyAmA ! jaM NaM bhavaNavai-vANamaMtara-joisa-vemANiyA devA arahate bhagavaMte vaMdaMti, namasaMti, vaMdittA namaMsittA tao pacchA sAiM-sAiM nAma-gottAI sAhiti, taM porANameyaM sUriyAmA !-jAva-abbhaNuNNAyameyaM sUriyAmA !' tae NaM se sUriyAbhe deve samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM evaM vutte samANe haTTha-jAva-samaNaM bhagavaM mahAvIraM baMdai namasai, vaMdittA namaMsittA naccAsaNe, nAidUre sussUsamANe , NamaMsamANe, abhimuhe, viNaeNaM paMjaliuDe pajjuvAsai / / sUriyAbheNa naTTavihissa uvadaMsaNaM 22 tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre sUriyAbhassa devassa tIse ya mahai-mahAliyAe parisAe-jAva-parisA jAmeva disi pAunbhUyA, tAmeva disi paDigayA // tae NaM se sUriyAbhe deve samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhamma soccA, nisamma-haTTha-tuTTha-jAva-hayahiyae uTThAe uTTha i, udvittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai, namasai, vaMdittA namaMsittA evaM bayAsI'ahaM NaM bhatte ! sUriyAbhe deve kiM bhava-siddhie, abhava-siddhie ? samma-diTThI, micchA-diTThI ? paritta-saMsArie, aNaMtasaMsArie ? sulabhabohie, dullabha-bohie ? ArAhae virAhae ? carime acarime ?' // sUriyAbhAi samaNe bhagavaM mahAvIre sUriyAbhaM devaM evaM vayAsIsUriyAmA ! tuma NaM bhava-siddhie, no abhava-siddhie,-jAva-carime, No acrime| tae NaM se sUriyAbhe deve samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM evaM vutte samANe haTu-tuTTha-cittamANadie parama-somaNassie, samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI-- 'tubbhe NaM bhaMte ! savvaM jANaha, savvaM pAsaha, savvao jANaha, savvao pAsaha, savvaM kAlaM jANaha, savvaM kAlaM pAsaha, savve bhAve jANaha, savve bhAve pAsaha / jANaMti NaM devANuppiyA ! mama puTiva vA pacchA vA mama eyA-rUvaM divvaM deviDDiM, divvaM devajuI, divvaM devANubhAvaM laddhaM, pattaM abhisamaNNAgayaM ti / taM icchAmi NaM devANuppiyANaM-bhatti-puvvagaM, goyamAiyANaM samaNANaM, niggaMthANaM divvaM deviDDhi, divvaM devajuI, divvaM devANubhAvaM, divvaM battIsai-baddhaM naTTavihiM uvadaMsittae' // tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre sUriyAbheNaM deveNaM evaM vutte samANe, sUriyAbhassa devassa eyamajheM No ADhAi, No pariyANai, tusiNIe sNcitttthi| tae NaM se sUriyAbhe deve samaNaM bhagavaMtaM mahAvIraM doccaM pi taccaM pi evaM vayAsI'tunbhe NaM bhaMte! savvaM jANaha-jAva-uvadaMsittae tti kaTu samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karittA vaMdai namaMsai, vaMdittA namaMsittA uttara-purasthimaM disI-bhAgaM avakkamai, avakkamittA veunviya-samugghAeNaM samohaNai, samohaNittA saMkhijjAiM joyaNAI daNDaM nisirai, nisiritA ahA-bAyare-puggale parisADaMti parisADittA-ahAsuhame puggale pariyAyaMti, pariyAittA / Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 dhammakahANuoge utthodhI yo pi vyiya-samupAevaM jAya bahu-sama-ramaNijjaM bhUmibhAgaM vivada se jahAnAgae AliMga-revA-jAva-manI kAro tassa bahu-rAma-ramaNijjarasa bhUmi-bhAgassa bahu-mA-yesa-mAge picchAramaNDavaM vimbai-aga-bha-saya-saMnivi vaggaja anto bahU samaramaNi bhUmi-bhAgaM ulloyaM, askhA ca maNi-DipaM ca viuba 1 tose thaM maNi-peTivAe upari sohAsaNaM saparivAraM jAva-dAmA ciTThanti / tae NaM se sUriyA deve samaNassa bhagavao mahAvIrassa Aloe paNAmaM karei, karitA 'aNujANau me bhagavaM ti' kaTTu sIhAsaNavaragae titrAbhimu saMNisa / taeSaM se suriyA deve tappaTamavAe mAnA- maNikapaNa-ravaNa-vimala-mahariha-niuNoviyamisimisita viraiya- mahAbharaNa- kaDaga-luDiya vara-bhUsajjanaM, pIvaraM, palambaM dAhiNaM bhUyaM pasAre, to sarisavANaM, sarilayANaM, sarivyavANaM, sarisa lAvaNNa-va-jogagovA egAbharaNa--yasa-gahiya-piNaM, saMveliyasya pityAnaM Aviddha-vimeAgaM piSiddha-vijayAgaM uppIliya-citta-paTTa pariyara-sapheNagAvatta- raiya-saMgaya- palaMba-vatthaMta-citta-cillalaga-niyaMsaNANaM, egAvali-kaNTha- raiya-sobhaMta vaccha-parihattha bhUsaNANaM, aTTha-sayaM NaTTa-sajjANaM deva kumArANaM Niggacchai / sapanaMtara nAnA- maNi-jAva-pIvaraM, palaMbe vAmaM bhUyaM pasAredra tamo naM sariyA, saritayANaM, sarivyayAgaM sarisa-lAvaNyarUva-jovvaNa-guNovaveyANaM, egAbharaNa vasaNa- gahia - NijjoANaM, duhao saMvelliyaggaNiyatthANaM Aviddha-tilayAmelANaM, piNaddhagavejjakuMcuINaM, nAnA- maNi rayaNa-bhUsaNa-virAiyaMgamaMgANaM, caMdANaNANaM, caMbaddha-sama-nilADANaM, caMdAhiya-soma daMsaNANaM, ukkA iva ujjovemANINaM, sigArA-gAracAsvetANaM hasiyamaNiya-ciTThiya-vilAsa-liyana niuNa-jutovavAra kusalAgaM gahiyAujjANaM aTTha-sAyaM na-sajjA deva-kumAriyANaM nigada tae se sUriyA deve a-sarva saMcANaM vizva a-sarpa saMkhavAyAgaM vimba asa siMgANaM va asa sagavAyA vivva, asayaM saMkhiyANaM viuvvara, aTThasayaM saMkhiya-vAyANaM viuvvai, aTThasayaM kharamuhINaM viuvvai, aTThasayaM kharamuhivAyANaM viubvada, asa peyANaM vivva, aTThasayaM peyA vAyagANaM viubvai, aTThasayaM piripiriyANaM viubvai, aTThasayaM piripiriyA- vAyagANaM viuvvada / evamAiyAI egUNapaNNaM Aujja-vihANAI biubvai / tae se bahane deva-kumArA va deva-kumAriyAoM va sahAve tanaM te bahute devakumArAya deva-kumArImo va sUriyAgaM deveNaM sahAyiyA samAgA, du-jAva-zevariyA deve teca uga teNeva upAgacchatA sUriyA devaM karayala-parigahi-jAya baddhAvitA evaM vayAsI 'saMdisaMtu NaM devANuppiyA ! jaM amhehi kAyavvaM / tae gaM se sUriyA deve te have deva-kumAre va devakumArIo ya evaM vAsI 'gacchahaNaM tu devAppiyA! samayaM bhagavaMtaM mahAvIraM titto AvAhi-yavAhiNaM kareha, karitA baMdaha nagaMsaha, baMditA nasatA gomAyANaM samagANaM nidhAnaM taM divyaM devi deva divvaM devANubhAvaM divvaM battIsaha baddhaM gaTTa-vihi use ba sitA khiyAmeva evamAnattiyaM paJcappiyahaM / TTa vihiSNao 23 tae NaM te bahave deva kumArA deva kumArIo ya sUriyAbheNaM deveNaM evaM vRttA samAjA haTu-jAva karayala jAva- paDisugaMti, paDiNittA jeNeva samane bhagavaM mahAvIre, tetheva uvAgaNThati, upAgacchatA samaNaM bhagavaM mahAvIraM jAya-namaMsittA jegeva govamAiyA samaNA niggaMthA, teNeva uvAgacchati / tae NaM te bahave deva kumArA deva kumArIo ya samAmeva samosaraNaM kareMti, karitA samAmeva avaNamaMti, avagamittA samAmeva umaMti evaM sahiyAmeva onamaMti evaM sahiyAmeva unnamaMti, sahiyAmeva umgamittA saMgayAmeva onamaMti, saMgayAmeva unnamaMti, unnamittA thimiyAmeva oNamaMti, thimiyAmeva unnamaMti, samAmeva pasaraMti, pasaritA samAmeva AujjavihANA mhaMta, samAmeva pacAeM pagAI, parNAsva ki te ? 1 ureNaM maMda, sireNa tAraM, kaMTheNa vitAraM ti-vihaM, ti-samaya-reyaga-raiyaM, guMjA'vaMka -kuharovagUDhaM, rattaM ti-ThANa karaNa-suddhaM, sakuhara-guMjatavaMsa-taMtI - tala-tAla-laya-gaha susaMpauttaM, mahuraM, samaM, salaliyaM, maNoharaM, miu-ribhiya-paya-saMcAra, surai-suNai vara cAru rUvaM divvaM NaTTasajjaM geyaM pagIyA vi hotthA / ki te ? Page #510 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 255 pAsatitthe paesikahANagaM uddhamaMtANaM saMkhANaM, siMgANaM, saMkhiyANaM, kharamuhINaM, peyANaM, piripiriyANaM; AhammaMtANa paNavANaM, paDahANaM; apphAlijjamANANaM bhaMbhANaM, horaMbhANaM; tAlijjaMtANaM bherINaM, jhallaroNaM, duMduhINaM; AlavaMtANaM murayANaM, muiMgANaM, naMdImuiMgANaM; uttAlijjatANaM AligANaM, kuMtuMbANaM, gomuhINaM, maddalANaM; mucchijjatANaM vINANaM, vipaMcINaM, vallaINaM; kuTTijaMtANaM mahaMtINaM, kacchabhINaM, cittavINANaM; sArijjaMtANaM baddhIsANaM, sughosANaM; naMdighosANaM; kuTTijjaMtINaM bhAmarINaM, chabbhAmarINaM, parivAyaNINaM; chippaMtINaM tUNANaM, tuMbavINANaM; AmoDijjaMtANaM AmoyANaM, jhaMjhANaM, naulANaM; acchijjaMtINaM muguMdANaM, huDukkoNaM, vicikkINaM; bAijjaMtANaM karaDANaM, DiDimANaM, kiNiyANaM, kaDambANaM; tADijjatANaM daddarigANaM, daddaragANaM, kutuMbANaM, kalasiyANaM, maDayANaM; AtADijjaMtANaM talANaM, tAlANaM, kaMsatAlANaM; ghaTTijjaMtANaM rigirisiyANaM, lattiyANaM, magariyANaM, suMsumAriyANaM; phUmijjaMtANaM vaMsANaM, velUNaM, vAlINaM, parilloNaM, bddhgaannN| tae NaM se divve gIe, divve vAie, dive naTTe evaM anbhue, siMgAre, urAle, maNunne, maNahare gIe, maNahare naTTe, maNahare vAie, uppijalabhUe, kahakahabhUe divve, deva-ramaNe pavatte yAvi hotthaa| tae NaM te bahave deva-kumArA ya deva-kumArIo ya samaNassa bhagavao mahAvIrassa sotthiya-sirivaccha-naMdiyAvatta-vaddhamANaga-bhaddAsaNakalasa-maccha-dappaNa-maMgalla-bhatti-cittaM NAmaM divvaM naTTa-vihiM uvadaMseMti // 1 // tae NaM te bahave deva-kumArA ya deva-kumArIo ya samameva samosaraNaM kareMti, karittA taM ceva bhANiyavvaM-jAva-divve devaramaNe pavatte yAvi hotthaa| tae NaM te bahave deva-kumArA ya deva-kumArIo ya samaNassa bhagavao mahAvIrassa AvaDa-paccAvaDa-seDhi-paseDhi sotthiya-sovatthiyapUsamANava-vaddhamANaga-macchaNDa-magaraMDajAra-mAra-phullAvali-pauma-patta-sAgara-taraMga-vasaMtalayA-paumalaya-bhatticittaM gAma divvaM NaTTavihi uvadaMseMti // 2 // evaM ca ekkikkiyAe NaTTavihIe samosaraNAiyA esA vattavvayA-jAva-dibve devaramaNe pavatta yAvi hotthaa| tae NaM te bahave deva-kumArA deva-kumAriyAo ya samaNassa bhagavao mahAvIrassa IhAmiya-usabha-turaga-nara-magara-vihaga-vAlaga-kinnara-haru-sarabha-camara-kuMjara-vaNalayapaumalaya-bhatti-cittaM NAmaM divvaM NaTTa-vihiM uvadaMseMti // 3 // egao vaMkaM, duhao vaMka, egao khuha, duhao khuha, egao cakkavAlaM, duhao cakkavAlaM, cakkaddhacakkavAlaM NAmaM divvaM NaTTa-vihi uvadaMsaMti // 4 // cadAvali-pavitti ca, sUrAvali-pavitti ca, baliyAvali-pavitti ca, haMsAvali-pavirbhAta ca, egAvali-pavitti ca, tArAvalipavitti ca, muttAvali-pavirbhAta ca, kaNagAvali-pavibhatti ca, rayaNAvali-pavitti ca, NAmaM divvaM NaTTavihiM uvadaMseMti // 5 // caMduggamaNa-pavitti ca, surUggamaNa-pavitti ca, uggamaNuggamaNa-pavittiM ca NAmaM divvaM paTTavihi uvadaMseti // 6 // caMdAgamaNa-pavittiM ca, sUrAgamaNa-pavitti ca, AgamaNAgamaNa-pavittiM ca NAmaM divvaM paTTavihiM uvadaMseMti // 7 // caMdAvaraNa-pavibhatti ca, sUrAvaraNa-pavitti ca, AvaraNAvaraNa-pavitti ca NAmaM divvaM NaTTavihiM uvadaMseMti // 8 // caMdatthamaNa-pavitti ca, sUratthamaNa-pavitti ca, asthamaNa-utthamaNa-pavitti ca NAmaM divvaM NaTTavihi uvadaMseMti // 9 // caMdamaMDala-pavitti ca, sUramaMDala-pavittiM ca nAgamaMDala-pavitti ca, jakkhamaMDala-pavitti ca, bhUtamaMDala-pavitti ca, rakkhasa-mahoragagaMdhavvamaMDala-pavittiM ca, maMDala-maMDala-pavittiM ca NAmaM divvaM paTTavihiM uvadaMseMti // 10 // usabhamaMDala-pavitti ca, sIhamaMDala-pavitti ca, haya-vilaMbiyaM, gaya-vilaMbiyaM, haya-vilasiyaM, gaya-vilasiyaM mattaya-vilasiyaM, mattagayavilasiyaM, mattahaya-vilaMbitaM, mattagaya-vilaMbiyaM, duya-vilaMbiyaM NAmaM divvaM naTTavihiM uvadaMseMti // 11 // sAgara-pavitti ca, nAgara-pavitti ca, sAgara-nAgara-pavibhatti ca NAmaM divvaM gaTTavihiM uvadaMseti // 12 // gaMdA-pavibhatti ca, caMpA-pavitti ca, naMdA-caMpA-pavitti ca NAmaM divvaM paTTavihiM uvadaMseMti // 13 // macchaMDA-pavibhatti ca, mayaraMDA-pavibhatti ca, jAra-pavirbhAtta ca, mAra-pavibhatta ca, macchaMDA-mayaraMDA-jArA-mArA-pavibhatti ca NAmaM divvaM gaTTavihiM uvadaMseMti // 14 // 'ka' ti kakAra-pavitti ca, 'kha' ti khakAra-pavitti ca, 'ga' tti gakAra-pavitti ca, 'gha' tti ghakAra-pavitti ca, 'Da' ti kAra-pavitti ca, kakAra-khakAra-gakAra-ghakAra-kAra-pavitti ca NAmaM divvaM NaTTavihiM uvadaMseMti // 15 // evaM cakAravaggo'pi // 16 // Page #511 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 dhammakahANuoge cauttho khaMdho TakAra-vaggo'pi // 17 // takAra-vaggo'pi // 18 // pakAra-vaggo'pi // 19 // asoya-pallava-pavirbhAta ca, aMba-pallava-pavibhatti ca, jaMbU-palvava-pavibhatti ca, kosaMba-pallava-pavitti ca, pallavapavibhatti ca NAmaM divvaM paTTavihiM uvadaMseMti // 20 // paumalayA-pavibhatti ca-jAva-sAmalayA-pavibhatti ca layA-pavibhatti ca NAmaM divvaM NaTTavihiM uvadaMseMti // 21 // duya-NAmaM divvaM gaTTavihiM ubadaMseMti // 22 // vilaMbiya-NAmaM divvaM paTTavihiM uvadaMseMti // 23 // duya-vilaMbiyaM NAmaM divvaM NaTTavihiM uvadaMseMti // 24 // aMciyaM NAmaM divvaM NaTTavihi uvadaMseMti // 25 // ribhiyaM NAma divvaM NaTTavihi uvadaMseMti // 26 // aMciya-ribhiyaM NAmaM divvaM gaTTavihiM uvadaMseMti // 27 // ArabhaDaM NAmaM divvaM gaTTavihi uvadaMseMti // 28 // bhasolaM NAma divvaM gaTTavihiM ubadaMseMti // 29 // ArabhaDa-bhasolaM NAmaM divvaM gaTTavihiM uvadaMseMti // 30 // uppaya-nivaya-pavattaM, saMkuciyaM, pasAriyaM, rayAraiyaM bhaMtaM saMbhaMtaM NAmaM divvaM gaTTavihiM uvadaMseMti // 31 // tae NaM te bahave deva-kumArA ya deva-kumArIo ya samAmeva samosaraNaM kareMti-jAva-divve devaramaNe pavatte yAvi hotthaa| tae NaM te bahave deva-kumArA ya deva-kumArIo ya samaNassa bhagavao mahAvIrassa pubva-bhava-cariya-NibaddhaM ca cavaNa-cariya-NibaddhaM ca saMharaNa-cariya-nibaddhaM ca jammaNa-cariya-nibaddhaM ca abhiseya-cariya-nibaddhaM ca bAla-bhAva-cariya-nibaddhaM ca jovaNa-cariya-nibaddhaM ca kAma-bhoga-cariya-nibaddhaM ca nikkhamaNa-cariya-nibaddhaM ca tava-caraNa-cariya-nibaddhaM ca NANuppAya-cariya-nibaddhaM ca tittha-pavattaNa-cariyaparinivvANa-cariya-nibaddhaM ca carima-cariya-nibaddhaM NAmaM divvaM NaTTavihiM uvadaMseMti // 32 // nADayassa samattI, suriyAbhassa paDigamaNaM ca 24 tae NaM te bahave deva-kumArA ya deva-kumArIo ya caubvihaM vAittaM vAeMti / taM jahA-tataM, vitataM, ghaNaM, jhusiraM / tae NaM te bahave deva-kumArA ya deva-kumAriyAo ya caunvihaM geyaM gAyati / taMjahA-ukkhittaM, pAyataM, maMdAya, roiyAvasANaM ca / tae NaM te bahave deva-kumArA ya deva-kumAriyAo ya caumvihaM NaTTavihiM uvadaMsaMti / taMjahA-aMciyaM, ribhiyaM, ArabhaDaM, bhasolaM ca / tae NaM te bahave deva-kumArA ya deva-kumAriyAo ya caunvihaM abhiNayaM abhiNaeMti / taMjahA-dihratiyaM, pADitiyaM, sAmannoviNivAiyaM, aMtomajjhAvasANiyaM ca / / tae NaM te bahave deva-kumArA ya deva-kumAriyAo ya goyamAiyANaM samaNANaM niggaMthANaM divvaM deviDDhi, divvaM devajuI, divvaM devANubhAvaM, divvaM battIsaibaddhaM nADayaM uvadaMsittA, samaNaM bhagavaMtaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM kareMti, karittA vaMdaMti namasaMti, vaMdittA namaMsittA jeNeva sUriyAbhe deve, teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA sUriyAbhaM devaM karayala-pariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu, jaeNaM, vijaeNaM vadvAti, baddhAvittA evaM ANattiyaM paccappiNaMti // tae NaM se sUriyA deve taM divvaM deviDi, divvaM devajuI, divvaM devANubhAvaMpaDisAharai, paDisAharettA khaNeNaM jAe ege egbhuue| tae NaM se sUriyAbhe deve samaNaM bhagavaMtaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA vaMdai namasai, vaMdittA, namaMsittA niyaga-parivAla-saddhi saMparibuDe tameva divvaM jANa-vimANaM duruhai, durUhitA jAmeva disi pAunbhUe, tAmeva disi paDigae // sariyAbhadevassa deviDiDhaAINaM sarIraMtaggayattanirUvaNaM 25 bhaMte ! tti bhayavaM goyame samaNaM bhagavaMtaM mahAvIraM baMdai, namasai, baMdittA, namaMsittA evaM bayAsI 'sUriyAbhassa NaM bhaMte ! devassa esA divvA devir3hi, divvA devajjui, divve devANubhAve, kahiM gae, kahiM aNuppaviThe ? Page #512 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAsatitye pAsikA goyamA ! sarIraM gae, sarIraM aNuppaviTThe / se keNATTheSAM bhate ! evaM buccai sarIraM gae sarIraM aguppaviTThe ? goyamA ! se jahA nAmae kUDAgAra-sAlA siyA duhao littA, guttA, gutta-duvArA, NivAyA, NivAya gaMbhIrA / tIse NaM kUDAgAra - sAlAe adUra-sAmaMte ettha NaM mahaMge jana-samUha bi tae NaM se jana-samUha evaM mahaM amma baddala vA vAsa baddala yA mahAnyAyaM vA ejamANaM pAsa pAsitA taM kUDAgAra-sAla aMto aNupyavisittA NaM ci se teNaTTheNaM govamA ! evaM bucca zarIraM aNupyaviTThe / 257 sUriyAbhavimANassa ThANAInaM vizvarao nirUvaNaM 26 bhite pUriyAmarasa devarasa sUriyA nAma vimAne pahate ? gomA ! jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa dAhiNeNaM imIse rayaNappabhAe puDhavIe bahusamaramaNijjAo bhUmi-bhAgAo uDM caMdimasUriyagahagaNanakkha tatArArUvANaM bahUiM joyaNAI bahUiM joyaNasayAI evaM sahassAiM sayasahassAI bahuIo joyaNakoDoo joyaNasayakoDIo joyaNa - sahassakoDIo bahuIo joyaNasayasahassakoDIo bahuIo joyaNakoDAkoDIo uDDhaM dUraM vIIvaittA ettha NaM sohamme nAmaM kappe panate pAIpaNAvara udIrNadAhiNavitvam aDhacaMdaThANasaMThie acimAlibhAtarAviNAre asaMkhejjAo joyaNakoTAkoDIo AyAmavivaNaM asaMkhejjAo joyaNakoDAkoDIo parikSeNaM ettha NaM sohammANaM devANaM battIsaM vimANAvAtasaya saharasAI bhavatIti makkhAyaM / te NaM vimANA savvarayaNAmayA acchA-jAva- paDiruvA / siNaM vimANANaM bahumajjhadesabhAe paMca vaDisayA pannatA taMjahA -- asogarvADasae sattavaNNarvADasae caMpagarvADasae cUyarvADisae majhe sohammaDae / te NaM vaDisagA savvarayaNAmayA acchA-jAva paDirUvA / tassa NaM sohammarvADasagassa mahAvimANassa puratthimeNaM tiriyaM asaMkhejjAI jopaNasapasahassA bIsA ettha NaM turiyAmassa devasta sUriyAne jAmaM vimANe paNNale aDaterasajoyaNasayasahassA AyAmavizvaMbhe auNayAlIsa ca sayasahassAI bAvanaM ca sahassAiM a ya aDAlajovaNasAe parivazeveNaM / seNaM vimANe egeNaM pAgAreNaM savvao samaMtA saMparikkhite / se NaM pAgAre tiNNi joyaNasayAI uDDhaM uccatteNaM, mUle evaM joyaNasayaM vikkhaMbheNaM, majjhe pannAsaM joyaNAI vikkhaMbheNaM uppi paNavIsaM joyaNAI vikkhaMbheNaM / mUle vitthiSNe majjhe saMkhite uppi taNue gopuccha ThANasaMThie sambaraNAmae acche-jA se NaM pAgAre NANAvihapaMcavarNoha kavisIsaehiM uvasobhie taM jahA - kaNhehi ya nIlehi ya lohiehi hAlideha sukkillehiM kavisIsaehi / t te NaM kavisIsagA egaM joyaNaM AyAmeNaM addhajoyaNaM vikkhaMbheNaM desUNaM joyaNaM uddhaM uccatteNaM savvarayaNAmayA acchA- jAva- paDirUvA / riyAnA NaM vimANassa evamenAe bAhAe dAraharaNaM dArahastaM bhavatIti makvAyaM te gaM dArA paMca jovaNasavAI uD uccaleNaM aDhAilAI jovanasayA vizvaMbhe tAvadvayaM caiva paveseNaM sevA varakagagabUbhiyAgA hAmiya-usa-turaMga-para-magara- vihaga vAlagakinara dara sarabha- camara-kuMjara-laya-malaya aticitA baMbhugAya-vara-bayara beiyA-parigavAbhirAmA vinnAha-jamala-julatA viva accIsahassamAlaNIyA rUvagasahassakaliyA bhisamANA bhinbhisamANA cakbulloyaNalesA suhaphAsA sassirIyarUvA / vanno dArANaM lesi hoi jahA- baddarAmayA gimmA riTThAmayA paTTANA vedaliyanayA khaMbhA jAyakhyovaciyapavarapaMcavapramaNirayaNakoTTimatalA haMsaganbhamayA eluyA gomejjamayA iMdakIlA lohiyakkhamaIo ceDAo joIrasamayA uttaraMgA lohiyakkhamaIo sUIo vayarAmayA saMdhI nANAmaNimayA samuggayA vayarAmayA aggalA aggalapAsAyA rayayAmayAo AvattaNapeDhiyAo aMkuttarapAsagA niraMtariyaghaNakavADA bhittI caiva bhittiguliyA chappannA tiSNi hoMti gomANasiyA tattiyA NANAmaNirayaNavAlarUvagalolaTThiyasAlabhaMjiyAgA vayarAmayA kUDA ravapAmayA ussehA satavajjiyA ulloyA NANAmaNiravaNajAtapaMjaramaNivaMsagalokyapaDiyaMsagarayavabhomA aMkAmayA pakkhA pAhAo joIrasamayA vaMsA vaMsakaveyAo rAmaIo paTTiyAo jApazyamaIo ohANIo vadarAmaIo upariNIo savvaseyarayayAmae chAyaNe aMkamayakaNagakUDatavaNijjayUbhiyAgA seyA saMkhatalavimalanimmaladahighaNagokhIrapheNarayayaNigarappagAsA tilagarayaNacaMdacitA nANAmaNidAmAlaMkiyA to vaha ca sahA tababhijavAyApatthaDA muhaphAsA sarisarIvaruvA pAsAIyA pariNinA abhiruvA paDirUvA // tesi NaM dArANaM ubhao pAse duhao nisIhiyAe solasa solasa caMdaNakalasaparivADoo pannattAo / te NaM caMdaNakalasA varakamalapaTTANA surabhivaravAripaDipuNNA caMdaNakayacaccAgA AviddhakaMTheguNA paumuppalapihANA savvarayaNAmayA acchA-jAva- paDirUvA mahayA mahayA iMdakuMbhasamANA pannattA samaNAuso || dha0 ka0 33 Page #513 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 dhammakahANuoge cauttho khaMdho tesiM NaM dArANaM ubhao pAse duhao NisIhiyAe solasa solasa NAgadantaparivADIo pannattAo / te NaM NAgadaMtA muttAjAlaMtarusiyahemajAlagavakkhajAlakhikhiNIghaMTAjAlaparikkhittA abbhuggayA abhiNisiTThA tiriyasusaMpariggahiyA ahepannagaddharUvA pannagaddhasaMThANasaMThiyA savvavayarAmayA acchA-jAva-paDirUvA mahayA mahayA gayabaMtasamANA pannattA samaNAuso // tesu NaM NAgadaMtaesu bahave kiNhasuttabaddhA vagdhAriyamalladAmakalAvA NIla. lohiya hAlidda0 sukkillasuttabaddhA vgdhaariymlldaamklaavaa| te NaM dAmA tavaNijjalaMbUsagA suvannapayaragamaMDiyA nANAvihamaNirayaNavivihahArauvasobhiyasamudayA-jAva-sirIe aIva aIva uvasobhemANA citttthti| tesi NaM NAgadaMtANaM uri annAo solasa solasa nAgadaMtaparivADIo pannattA te NaM NAgadaMtA taM ceva-jAva-gayadaMtasamANA pannattA samaNAuso // tesu NaM NAgadaMtaesu bahave rayayAmayA sikkagA pannattA, tesu NaM rayayAmaesu sikkaesu bahave veruliyAmaIo dhUvaghaDIo pnnttaao| tAo NaM dhUvaghaDIo kAlAgurupavarakuMdurukkaturukkadhUvamaghamaghaMtagaMdhuddhayAbhirAmAo sugaMdhavaragaMdhiyAo gaMdhavaTTibhUyAo orAleNaM maNuNNeNaM maNahareNaM ghANamaNaNivvuikareNaM gaMdheNaM te paese savvao samaMtA ApUremANA aapuuremaannaa-jaav-citttthti| tesi NaM dArANaM ubhao pAse duhao NisIhiyAe solasa solasa sAlabhaMjiyAparivADIo pannattAo, tAo NaM sAlabhaMjiyAo lIlaTThiyAo supaiTThiyAo sualaMkiyAo NANAviharAgavasaNAo NANAmallapiNaddhAo muTThigijjhasumajjhAo Amelagajamalajuyalava TTiyaabbhunnayapINaraiyasaMThiyapIvarapaoharAo rattAvaMgAo asiyakesIo miuvisayapasatthalakkhaNasaMvelliyaggasirayAo Isi asogavarapAyavasamuTThiyAo vAmahattharagAhayaggasAlAo Isi addhacchikaDakkhaciTThieNaM lUsamANIo viva cakkhulloyaNalesehi ya annamannaM khijjamANIo viva puDhavipariNAmAo sAsayabhAvamuvagayAo candANaNAo caMdavilAsiNIo caMdaddhasamaNiDAlAo caMdAhiyasomadaMsaNAo ukkA viva ujjovemANAo vijjughaNamiriyasUradippaMtateyaahiyayarasannigAsAo siMgArAgAracAruvesAo paasaaiyaao-jaav-citttthti| tesi NaM dArANaM ubhao pAse duhao NisIhiyAe solasa solasa jAlakaDagaparivADIo pnnttaao| te NaM jAlakaDagagA savvarayaNAmayA acchaa-jaav-pddiruuvaa| tesi NaM dArANaM ubhao pAse duhao nisIhiyAe solasa solasa ghaMTAparivADIo pnntaao| tAsi NaM ghaMTANaM imeyArUve vannAvAse pannatte, taMjahA-jaMbUNayAmaIo ghaMTAo vayarAmayAo lAlAo gANAmaNimayA ghaMTApAsA tavaNijjamaiyAo saMkhalAo rayayAmayAo rjjuuo| tAo NaM ghaMTAo ohassarAo mehassarAo haMsassarAo kuMcassarAo sohassarAo duMduhissarAo gaMdissarAo gaMdighosAo maMjussarAo maMjughosAo sussarAo sussaraghosAo urAleNaM maNunneNaM maNahareNaM kannamaNanibyuikareNaM saddeNaM te paese savvao samaMtA ApUremANAo ApUremANAo-jAva-ciTThati / tesi NaM dArANaM ubhao pAse duhao NisIhiyAe solasa solasa vaNamAlAparivADIo pnnttaao| tAo paM vaNamAlAo NANAmaNimayadumalayakisalayapallavasamAulAo chappayaparibhujjamANasohaMtasassirIyAo paasaaiiyaao| tesi NaM dArANaM ubhao pAse duhao NisIhiyAe solasa solasa pagaMThagA pnnttaa| te NaM pagaMThagA aDDhAijjAI joyaNasayAI AyAmavikkhaMbheNaM paNavIsaM joyaNasayaM bAhalleNaM savvavayarAmayA acchaa-jaav-pddiruuvaa| tesi NaM pagaMThagANaM uri patteyaM patteyaM pAsAyavaDeMsagA pannattA, te NaM pAsAyavaDeMsagA aDDhAijjAI joyaNasayAI uDDhe uccatteNaM paNavIsaM joyaNasayaM vikkhaMbheNaM anbhuggayamUsiyapahasiyA viva vivihamaNirayaNabhatticittA vAuddayavijayavejayaMtapaDAgacchattAicchattakaliyA tuMgA gagaNatalamaNulihaMtasiharA jAlaMtararayaNapaMjarummiliya vva maNikaNagathUbhiyAgA viyasiyasayavattapoMDarIyatilagarayaNaddhacaMdacittA NANAmaNidAmAlaMkiyA aMto bahiM ca sahA tavaNijjavAluyApatthaDA suhaphAsA sassirIyasvA pAsAIyA drisnnijjaa-jaav-daamaa| tesi NaM dArANaM ubhao pAse solasa solasa toraNA pannatA, NANAmaNimayA NANAmaNimaesu khaMbhesu uvnnivitttthsnnivitttthaa-jaav-pumhtthgaa| tesi NaM toraNANaM patteyaM purao do do sAlabhaMjiyAo pannattAo, jahA heTThA taheva / tesi NaM toraNANaM purao nAgadaMtA pannattA jahA heTThA -jaav-daamaa| tesi NaM toraNANaM purao do do hayasaMghADA gayasaMghADA narasaMghADA kinnarasaMghAr3A purisasaMghADA mahoragasaMghADA gaMdhavvasaMghADA usabhasaMghADA savvarayaNAmayA acchA-jAva-paDirUvA, evaM paMtIo vIhI mihuNAI |tesi NaM toraNANaM purao do do paumalayAo-jAva-sAmalayAo NiccaM kusumiyAo satvarayaNAmayA acchaa-jaav-pddiruuvaa| tesiM gaM toraNANaM purao do do disAsovatthiyA pannattA savvarayaNAmayA acchaa-jaav-pddiruuvaa| tesiM gaM toraNANaM purao do do caMdaNakalasA pnnttaa| te NaM caMdaNakalasA varakamalapaiTThANA taheva / tesi NaM toraNANaM purao do do bhigArA paNNattA, te NaM bhigArA varakamalapaiTThANA-jAva-mahayA mattagayamuhAgiisamANA pnnttaa| smnnaauso!| tesi NaM toraNANaM purao do do AyaMsA pannattA tesi NaM AyaMsANaM imeyArUve vannAvAse pannate, taMjahAtavaNijjamayA pagaMThagA aMkamayA maMDalA aNugdhasiyanimmalAe chAyAe samaNubaddhA caMdamaMDalapaDiNikAsA mayA mahayA addhakAyasamANA pannattA samaNAuso! tesiM gaM toraNANaM purao do do vairanAbhathAlA pannattA acchaticchaDiyasAlitaMdulaNahasaMdiTTapaDipunnA iva ciTThati savva Page #514 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAsatitthe paesikahANagaM 259 jaMbUNayamayA-jAva-paDirUbA mahayA mahayA rahacakkavAlasamANA pannattA samaNAuso ! / tesiM the toraNANaM purao do do pAIo pnntaao| tAo NaM pAIo sacchodagaparihatthAo gANAvihassa phalahariyagassa bahupaDipunnAo viva ciTThati savvarayaNAmaIo acchAo -jAva-paDirUvAo mahayA mahayA gokaliMjaracakkasamANIo pannattAo samaNAuso ! / tesi NaM toraNANaM purao do do supaiTThA pannattA NANAvihabhaMDaviraiyA iva ciTThati savvarayaNAmayA acchaa-jaav-pddiruuvaa| tesi NaM toraNANaM purao do do maNoguliyAo pnntaao| tAsu NaM maNoguliyAsu bahave suvannaruppamayA phalagA pannattA / tesu NaM suvannaruppamaesu phalagesu bahave vayarAmayA nAgadaMtayA pnnttaa| tesu NaM bayarAmaesu NAgadaMtaesu bahave vayarAmayA sikkagA pnnttaa| tesu NaM vayarAmaesu sikkagesu kiNhasuttasikkagavacchiyA NIlasuttasikkagabacchiyA lohiyasuttasikkagavacchiyA hAlihasuttasikkagavacchiyA sukkilla-suttasikkagavacchiyA bahave vAyakaragA pannattA savvaveruliyamayA acchaa-jaav-pddiruuvaa| tesiM gaM toraNANaM purao do do cittA rayaNakaraMDagA pannattA, se jahA NAmae rano cAuraMtacakkavaTTissa citte rayaNakaraMDae veruliyamaNiphalihapaDalapaccoyaDe sAe pahAe te paese savvao samaMtA obhAsai ujjovei tavai pabhAsai evAmeva te vi cittA rayaNakaraMDagA sAe pabhAe te paese sambao samaMtA obhAsaMti ujjoti tavaMti pabhAsaMti / tesi NaM toraNANaM purao do do hayakaMThA gayakaMThA narakaMThA kinnarakaMThA kiMpurisakaMThA mahoragakaMThA gaMdhavvakaMThA usabhakaMThA savvarayaNAmayA acchaa-jaav-pddiruuvaa| tesi NaM toraNANaM purao do do puSphacaMgerIo mallacaMgerIo cunnacaMgerIo gaMdhacaMgerIo vatthacaMgerIo AbharaNacaMgerIo siddhatthacaMgerIo pannattAo, savvarayaNAmayAo acchAo-jAva-paDirUvAo / tAsu NaM puSphacaMgeriyAsu-jAva-siddhatthacaMgerIsu do do puSphapaDalagAI-jAva-siddhatthapaDalagAI savvarayaNAmayAI acchAI-jAva-paDirUvAI / tesi NaM toraNANaM purao do do sohAsaNA pnnnnttaa| tesi NaM sIhAsaNANaM vnnnno-jaav-daamaa| tesi NaM toraNANaM purao do do ruppamayA chattA pannattA / te NaM chattA veruliyavimaladaMDA jaMbUNayakanniyA vairasaMdhI muttAjAlaparigayA aTThasahassavarakaMcaNasalAgA baddaramalayasugaMdhisavvouyasurabhisIyalacchAyA maMgalabhatticittA cNdaagaarovmaa| tesi NaM toraNANaM purao do do cAmarAo pnnttaao| tAo NaM cAmarAo caMdappabhaveruliyavayaranAnAmaNirayaNakhaciyacittadaNDAo suhumarayayadohavAlAo saMkhaMkakuMdadagarayaamayamahiyapheNapuMjasannigAsAo savvarayaNAmayAo acchaao-jaav-pddiruvaao| tesi NaM toraNANaM purao do do tellasamuggA koTusamuggA pattasamuggA coyagasamuggA tagarasamuggA elAsamuggA hariyAlasamuggA hiMgulayasamuggA maNosilAsamuggA aMjaNasamuggA samvaraNAmayA acchA-jAva-paDirUvA // sUriyAbhe NaM vimANe egamege dAre aTThasayaM cakkajjhayANaM aTThasaya migajjhayANaM garUDajhayANaM chattajjhayANaM picchajjhayANaM sauNijjhayANaM sohajjhayANaM usabhajjhayANaM aTThasayaM seyANaM cauvisANANaM nAgavarakeUNaM evAmeva sapuvvAvareNaM sUriyAbhe vimANe egamege dAre asIyaM asIyaM keusahassaM bhavatIti makkhAyaM / tesiM NaM dArANaM egamege dAre paTThi paTTi bhomA pnnttaa| tesi NaM bhomANaM bhUmibhAgA ulloyA ya bhANiyavvA / tesi NaM bhomANaM bahumajjhadesabhAge patteyaM patteyaM sohAsaNe, sIhAsaNavannao saparivAro, avasesesu bhomesu patteyaM patteyaM bhaddAsaNA pnnttaa| tesi NaM dArANaM uttamAgArA solasavihehi rayaNehiM uvasohiyA, taMjahA-rayahi-jAva-rihi / tesi NaM dArANaM uSpi aTThaTTha maMgalagA sajjhayA-jAva-chattAichattA evAmeva sapuvvAvareNaM sUriyAbhe vimANe cattAri dArasahassA bhavaMtIti mkkhaayN| sUriyAbhassa vimANassa cauddisi paMca joyaNasayAI abAhAe cattAri vaNasaMDA pannattA, taMjahA-asogavaNe, sattivanavaNe, caMpagavaNe, cUyagavaNe purathimeNaM asogavaNe dAhiNeNaM sattivannavaNe paccatthimeNaM caMpagavaNe uttareNaM cuuygvnne| te NaM vaNakhaMDA sAiregAI addhaterasajoyaNasayasahassAI AyAmeNaM paMca joyaNasayAI vikkhaMbheNaM patteyaM patteyaM pAgAraparikhittA kiNhA kiNhobhAsA nIlA nIlobhAsA hariyA hario0 sIyA sIo0 niddhA niddho0 tivvA tivvo0 kiNhA kiNhacchAyA nIlA nI0 hariyA ha. sIyA sI0 niddhA ni0 ghaNakaDitaDiyacchAyA rammA mahAmehaniuraMbabhUyA / te NaM pAyavA mUlamaMto vnno|| tesiM NaM vaNasaMDANaM aMto bahusamaramaNijjA bhUmibhAgA paNNattA se jahA nAmae AliMgapukkhare i vA-jAva-NANAvihapaMcavarNohiM maNIhi ya taNehi ya uvasohiyA, tesi NaM gaMdho phAso yabvo jahakkama / tesi NaM bhaMte ! taNANa ya maNINa ya puvvAvaradAhiNuttarAgaehi vAhi maMdAyaM maMdAyaM eiyANaM veiyANaM kaMpiyANaM cAliyANaM phaMdiyANaM ghaTTiyANaM khobhiyANaM udIriyANaM kerisae sadde bhavai ? goyamA ! se jahAnAmae sIyAe vA saMdamANIe vA rahassa vA sacchattassa sajjhayassa saghaMTassa sapaDAgassa satoraNavarassa sanaMdighosassa sakhikhiNihemajAlaparikhittassa hemavayacittatiNisakaNagaNijjuttadAruyAyassa susaMpiNaddhacakkamaMDaladhurAgassa kAlAyasasukayaNemijaMtakammassa AiNNabaraturagasusaMpauttassa kusalaNaraccheyasArahisusaMpariggahiyassa sarasayabattIsatoNaparimaMDiyassa sakaMkaDAvayaMsagassa sacAvasarapaharaNaAvaraNabhariyajohajujjhasajjassa rAyaMgaNaMsi vA rAyaMteuraMsi vA rammaMsi vA maNikuTTimatalaMsi abhikkhaNaM abhikkhaNaM abhighaTTijjamANassa vA niyaTTijjamANassa vA orAlA maNuNNA maNoharA kaNNamaNanivvuikarA saddA savvao samaMtA abhiNissavaMti, bhaveyArUvesiyA ? No iNaThe samaDhe / se jahA NAmae veyAliyavINAe uttaramaMdAmucchiyAe aMke supaiTThiyAe kusalanaranArisusaMpariggahiyAe caMdaNasAranimmiyakoNaparighaTTiyAe puvvarattAvarattakAlasamayaMmi maMdAyaM maMdAyaM veiyAe paveiyAe cAliyAe ghaTTiyAe khobhiyAe udIriyAe Page #515 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 dhammakahANuoge cauttho khaMdho orAlA maNuNNA maNaharA kaNNamaNanibbuikarA saddA savvao samaMtA abhinissavaMti, bhaveyArUbe siyA ? No iNaTThe samaTTha / se jahA nAma kinnarANa vA kiMpurisANa vA mahoragANa vA gaMdhavvANa vA bhaddasAlavaNagayANa vA naMdaNavaNagayANa vA somaNasavaNagANa vA paMDagavaNagayANaM vA himavaMtamalayamaMdaragiriguhAsamannAgayANa vA egao sannihiyANaM samAgayANaM sannisannANaM samuvavidvANaM pamuiyapakkIliyANaM gIyaradhadhvahasiyamaNANaM gajjaM para kara gaye pavaI pAvavaddhaM uktaM pAtaM maMdA roiyAvasANaM satasarasamannAgayaM chaddosavippamukkaM ekkArasAlaMkAraM aTThaguNovaveyaM, guMjAjvaMkakuharovagUDhaM rattaM tiTTANakaraNasuddhaM pagIyANaM bhaveyArUve ? haMtA siyA / / siNaM vagaDANaM tat satya dese dese taha taha huI chuTTAyAma vAviyA pucAriNoo dohiyAo guMjAliyAoM sarapaMtiyAo sarasarapaMtiyAo bilapatiyAo acchAo saNhAo rayayAmayakUlAo samatIrAo vayarAmayapAsANAo tavaNijjatalAo suvaNNasujjharayayavAluyAo veraliyamaNiphAliyapaDalapaccoyaDAo suhoyArasuuttArAo NANAmaNititthasubaddhAo caukkoNAo ANupuvvasujAyavappagaMbhIrasIyalajalAo saMchannapattabhisamuNAlAo bahuuppalakumuyanaliNasubhagasaugaMdhiyapoMDarIyasayavattasahassapattakesaraphullo vaciyAo chappayaparibhujjamANakamalAo acchavimalasalilapuSNAo parihatthabhamaMtamacchakacchabhaaNegasa uNamihuNagapavicariyAo patteyaM patteyaM paramavaraveiyAparikkhittAo patteyaM patteyaM vaNasaMDaparikhittAo appegaiyAo AsavoyagAo appegaiyAo vAruNoyagAo appe gaiyAo khIroyagAo appegaiyAo ghaoyagAo appegaiyAo khodoyagAo appegaiyAo pagaIe uyagaraseNaM paNNattAo pAsAiyAo darisaNijjAo abhiruvAo paDirUvAo / tAsi NaM vAvINaM- jAva- bilapaMtINaM patteyaM patteyaM cauddisa cattAri tisoANapaDirUvagA paNNattA, tesi NaM tisovANapaDirUvagANaM ayameyArUve vaNNAvAse paNNatte taMjahA -- vairAmayA nemA0, toraNANaM jhayA chattAichattA ya NeyavvA / tAsi NaM khuDDAkhuDDiyANaM vAvINaM - jAva - bilapatiyANaM tattha tattha dese dese tahiM tahiM bahade uppAdhapavvayagA niyaipavvayagA jagaIpavvayagA dAruijjapavvayagA dagamaMDavA dagamaMcagA dagamAlagA dagapAsAyagA usaDDA khuDakhuDugA aMdolagA pakkhaMdolagA savvarayaNAmayA acchA-jAva- paDirUvA / tegu NaM uppAvapavya-jAva-caMdolAe yahaI haMsAsagAI kocAsaNAI galAtAI umnavAsaNAI paNayAsamAI dohAsaNAI bhaddAsaNAI pakkhAsaNAI magarAsaNAI usabhAsaNAI sIhAsaNAI paumAsaNAI disAsovatthiyAiM savvarayaNAmayAI acchAI-jAva- paDivAI / tesu NaM vaNasaMDesu tattha tattha dese dese tahi tahi bahave AliyagharagA mAliyagharagA kayaligharagA layAgharagA acchaNagharagA picchaNagharagA majjaNagharagA pasAhaNagharagA ganbhagharagA mohaNagharagA sAlagharagA jAlagharagA kusumagharagA cittagharagA gaMdhavvagharagA AyaMsagharagA savvarayaNAmayA acchA jAva paDirUvA / te gaM Aliyagharagesu jAva-AyaMsaghara sahi tahi parae vaha haMsAsanAI jAva- disAsotthi AsaNAraM svvrynnaambaaii-jaavprivaaii| tesu NaM vaNasaMDesu tattha tattha dese dese tahiM tahi bahave jAimaMDavagA jUhiyAmaMDavagA malliyAmaMDavagA NavamAliyAmaMDavagA vAsaMtimaMDavagA dahiyApamaMDavagA sUriliyamaMDavagA taMbolimaMDagA muddiyAmaMDavagA nAgalavAmaMDavagA aimupalavAmaMDavanA anphopAmaMDavagA mAlayAmaMDavagA acchA savvarayaNAmayA- jAva- paDirUvA / tesu NaM jAimaNDavasu-jAva - mAluyAmaMDavasu bahave puDhavisilApaTTagA haMsAsaNasaMThiyA - jAva - disAsovatthiyAsaNasaMThiyA aNNe ya bahave - varasayaNAsaNavisiddha ThANasaMThiyA puDhavisilApaTTagA paNNattA samaNAuso ! AINagaruyayUraNavaNItulaphAsA satvarayAmayA acchA-jAva pahilyA satya NaM bahave bemANiyA devA ya devIo ya Asayati sarpati viTTheti nisIpati tuyati rameti lalati kaulati kiti moti purA porANANaM suciNNANa suparikkaMtANa subhANa kaDANa kammANa kallANANa kallANaM phalavivAgaM paccaNubhavamANA viharati // tesi NaM vaNaDANaM mahamajyasabhAe patte patteya pAsAyacA paNNattA / te gaM pAsAyacaDesanA paMca jopaNasavAI uI uccattarNa aDDhAijjAI joyaNasayAI vikkhaMbheNaM abbhuggayamUsiyapahasiyA iva taheva bahusamaramaNijjabhUmibhAgo ulloo sIhAsaNaM saparivAraM / tatva NaM cattAri devA mahiDiyA jAya-patiomaDiyA parivartati saMhA- asoe sattapaNe baMpara pUe / sUriyAbhassa NaM devavimANassa aMto bahusamaramaNijje bhUmibhAge paNNatte, taMjahA- vaNasaMDavihUNe- -jAva-bahave bemANiyA devA ya devIo ya Asayati jAya-viharati tassa NaM bahusamaramaNijassa bhUmibhAgassa bahumajjhadese etya NaM maheMge uvagAriyAlavaNe patte evaM joyaNasyasahassaM AyAmavikkhaMbheNaM tiNi joyaNasayasahassAiM solasa sahassAiM doNNi ya sattAvIsaM joyaNasae timi ya kose aTThAvIsaM ca dhaNusa terasa ya aMgulAI arddhagulaM ca kicivisesUNaM parikkheveNaM, joyaNaM bAhalleNaM, savvajaMbUNayAmae acche-jAva-parUi || se NaM egAe paumavaraveiyAe egeNa ya vaNasaMDeNaM savvao samaMtA saMparikhitte / sA NaM paumavaraveiyA addhajoyaNaM uDDhaM uccatteNaM paMca dhaNusavAI vizvaMbheNaM upapAripalegatamA pariSadyavegaM tIse NaM paumavaravezyAe imepAdaye vaNNAvAse pampale jahA-vayarAmayA0 1 Page #516 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAsatitthe paesikahANagaM 261 suvaNNaruppamayA phalayA nANAmaNimayA kalevarA NANAmaNimayA kalevara-saMghADagA NANAmaNimayA rUvA NANAmaNimayA rUvasaMghADagA aMkAmayA0 uvaripuJchaNI savvarayaNAmae acchaaynne| sA NaM paumavaraveiyA egamegaNaM hemajAleNaM, egamegeNaM gavakkhajAleNaM, e. khikhiNIjAleNaM, e. ghaMTAjAleNaM, e0 muttAjAleNaM, e0 maNijAleNaM, e0 kaNagajAleNaM, e0 rayaNajAleNaM, e. paumajAleNaM, savvao samaMtA sNprikhittaa| te NaM jAlA tvnnijjlNbuusgaa-jaav-citttthti| tIse NaM paumavaraveiyAe tattha tattha dese dese tahi tahiM bahave hayasaMghADA-jAva-usabhasaMghADA savvarayaNAmayA acchA-jAva-paDirUvA pAsAIyA-jAva-vIhIo paMtoo mihuNANi lyaao| se keNadveNaM bhaMte ! evaM vuccai-paumavaraveiyA paumavaraveiyA? goyamA ! paumavaraveiyAe NaM tattha tattha dese dese tahi tahiM veiyAsu veiyAbAhAsu ya veiyAphalaesu ya veiyApuDataresu ya, khaMbhesu khaMbhabAhAsu khaMbhasIsesu khaMbhapuDataresu, sUIsu sUImuhesu sUIphalaesu sUIpuDaMtaresu, pakkhesu pakkhabAhAsu pakkhaperaMtesu pakkhapuDaMtaresu bahuyAiM uppalAI paumAiM kumuyAI galiNAI subhagAI sogaMdhiyAiM puMDarIyAI mahApuMDarIyAI sayavattAiM sahassavattAI savvarayaNAmayAiM acchAiM0 paDirUvAI mahayA vAsikkachattasamANAI paNNattAI samaNAuso ! se eeNaM aTThaNaM goyamA ! evaM vuccai-paumavaraveiyA paumabaraveiyA / paumavaraveiyA NaM bhaMte ! ki sAsayA asAsayA ? goyamA! siya sAsayA siya asaasyaa| se keNaDheNaM bhaMte ! evaM vuccai-siya sAsayA siya asAsayA ? goyamA ! davvaTThayAe sAsayA, vannapajjahiM gaMdhapajjarvehi rasapajjahiM phAsapajjahiM asAsayA, se eeNadveNaM goyamA ! evaM vuccai siya sAsayA siya asAsayA / paumavaraveiyA NaM bhaMte ! kAlao kevacciraM hoi ? goyamA! Na kayAvi NAsi Na kayAvi Natthi Na kayAvi na bhavissai, bhuvi ca bhavai ya bhavissai ya, dhuvA NiyayA sAsayA akkhayA avvayA avaTThiyA NiccA paumavaraveiyA / sA NaM paumavarabeiyA egeNaM vaNasaMDeNaM savvao samaMtA saMparikkhitA / se NaM vaNasaMDe desUNAI do joyaNAI cakkavAlavikkhaMbheNaM uvayAriyAleNasame parikkhebeNaM vaNasaMDavaNNao bhANiyabbo-jAva-viharati / tassa NaM uvayAriyAleNassa cauddisi cattAri tisovANapaDirUvagA paNNattA, vaNNao, toraNA jhayA chattAicchttA / tassa NaM uvayAriyAlayaNassa uri bahusamaramaNijje bhUmibhAge paNNatte-jAva-maNINaM phaaso|| tassa NaM bahusamaramaNijjassa bhUmibhAgassa bahumajjhadesabhAe ettha NaM mahege mUlapAsAyava.sae paNNatte / se NaM mUlapAsAyaDisae paMca joyaNasayAI uDDhaM uccatteNaM aDDhAijjAI joyaNasayAI vikkhaMbheNaM anbhuggayamUsiya0 vaNNao, bhUmibhAgo ulloo sIhAsaNaM saparivAraM bhANiyavvaM, aTThaTTha maMgalagA jhayA chttaaicchttaa| se gaM mUlapAsAyavaDeMsage aNehi cahiM pAsAyavaDeMsaehi tayaddhaccattappamANamehi savvao samaMtA sNprikhitte| te NaM pAsAyavaDeMsagA aDDhAijjAiM joyaNasayAI uDDhe uccatteNaM paNavIsaM joyaNasayaM vikkhNbhennN-jaav-vnnnno| te NaM pAsAyaDisayA aNNehi cahiM pAsAyaDisaehi tayaddhaccattappamANamehi savvao samaMtA sNprikhittaa| te NaM pAsAyavaDeMsayA paNavIsaM joyaNasayaM uDDhaM uccatteNaM, bADhi joyaNAI addhajoyaNaM ca vikkhaMbheNaM, abbhuggayamUsiya0 vaNNao, bhUmibhAgo ulloo sIhAsaNaM saparivAraM bhANiyabvaM, aTTha maMgalagA jhayA chattAicchattA / te NaM pAsAyavaDeMsagA aNNehi cahiM pAsAyavaDeMsaehi tayaddhaccattapamANamehi savvao samaMtA sNprikkhittaa| te NaM pAsAyavaDeMsagA bAsaTTi joyaNAiM addhajoyaNaM ca uDDhe uccatteNaM, ekkatIsaM joyaNAI kosaM ca vikkhaMbheNaM, vaNNao, ulloo sohAsaNaM saparivAra pAsAya0 uri aTTha maMgalagA jhayA chttaaichttaa|| tassa gaMmUlapAsAyavaDeMsayassa uttarapurasthimeNaM ettha NaM sabhA suhammA paNNattA, ega joyaNasayaM AyAmeNaM, paNNAsaM joyaNAI vikkhambheNaM, bAvari joyaNAI uDDhaM uccatteNaM aNegakhambha-jAva-accharagaNa0 paasaaiiyaa| sabhAe NaM suhammAe tidisi tao dArA paNNatA, taMjahA-purathimeNaM dAhiNeNaM uttareNaM te NaM dArA solasa joyaNAI uDDhaM uccattaNaM, aTTa joyaNAI vikkhambheNaM, tAvaiyaM ceva paveseNaM, seyA varakaNagabhiyAgA jAva vaNamAlAo, tesi NaM dArANaM uri aTUTa maGgalagA jhayA chattAichattA) tesi NaM dArANaM purao patteyaM patteyaM muhabhaNDave paNNatte / te NaM muhamaNDavA ega joyaNasayaM AyAmeNaM, paNNAsaM joyaNAI vikkhaMbheNaM, sAiregAiM solasa joyaNAI uDDhaM uccatteNaM, vaNNao, sabhAe sariso, [tesi NaM muhamaNDavANaM tidisi tao dArA paNNattA, taMjahA-purathimeNaM dAhiNaNaM uttareNaM, te NaM dArA solasa joyaNAI uDDhaM uccatteNaM aTTha joyaNAI vikkhaMbheNaM tAvaiyaM ceva paveseNaM seyA varakaNagathUbhiyAgA jAva vnnmaalaao| tesi NaM muhamaMDavANaM bhUmibhAgA ulloyA, tesi NaM muhamaMDavANaM uri aTTha maGgalagA jhayA chttaaicchttaa|] tesi NaM muhamaMDavANaM purao patteyaM patteyaM pecchAgharamaMDave paNNatte, muhamaMDavavattavvayA-jAva-dArA bhUmibhAgA ulloyaa| Page #517 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 dhammakahANuoge cauttho khaMdho tesi NaM bahusamaramaNijjANaM bhUmibhAgANaM bahumajjhadesabhAe patteyaM patteyaM vairAmae akkhADae paNNatte / tesi NaM vayarAmayANaM akkhADagANaM bahumajjhadesabhAe patteyaM patteyaM maNipeDhiyA pnnnnttaa| tAo NaM maNipeDhiyAo aTTa joyaNAI AyAmavikkhaMbheNaM, cattAri joyaNAI bAhalleNaM, savvamaNimaIo acchaao-jaav-pddiruuvaao| tAsi NaM maNipeDhiyANaM uri patteyaM patteyaM sIhAsaNe paNNatte, sIhAsaNavaNNao saparivAro, tesi NaM pecchAgharamaMDavANaM uri aTuTTha maMgalagA jhayA chttaaichttaa| tesi NaM pecchAgharamaMDavANaM purao patteyaM patteyaM maNipeDhiyAo pnnnntaao| tAo NaM maNipeDiyAo aTTa joyaNAI AyAmavikkhaMbheNaM, cattAri joyaNAI bAhalleNaM savvamaNimaIo acchAo jAva pddiruuvaao| tAsi NaM maNipeDhiyANaM uri patteyaM patteyaM mahiMdajjhayA paNNattA / te NaM mahiMdajjhayA saTTi joyaNAI uDDhaM uccatteNaM, addhakosaM uvveheNaM, addhakosaM vikkhaMbheNaM, vairAmaya * siharA pAsAdIyA 4 / tesiM gaM mahiMdajjhayANaM uri aTuTTha maMgalagA jhayA chttaaichttaa| tesi NaM mahiMdajjhayANa purao patteyaM patteyaM naMdA pukkhariNIo pnnnnttaao| tAo NaM pukkhariNIo egaM joyaNasayaM AyAmeNaM, paNNAsaM joyaNAI vikkhaMbheNaM, dasa joyaNAI uvveheNaM, acchAo-jAva-vaNNao, egaiyAo udagaraseNaM paNNatAo, patteyaM patteyaM paumavaraveiyAparikhittAo patteyaM patteyaM vnnsNddprikkhitaao| tAsi NaM NaMdANaM pukkhariNINaM tidisi tisovANapaDirUvagA paNNattA, tisovANapaDirUvagANaM vaNNao, toraNA jhayA chttaaichttaa| sabhAe NaM suhammAe aDayAlIsaM maNoguliyA-sAhassIo paNNattAo, taMjahA-purathimeNaM solasasAhassIo, paccatthimeNaM solasasAhassIo, dAhiNeNaM aTThasAhassIo, uttareNaM atttthsaahssiio| tAsu NaM maNoguliyAsu bahave suvaNNaruppamayA phalagA pnnnnttaa| tesu NaM suvannaruppamaesu phalagesu bahave vairAmayA gAgadaMtA paNNatA / tesu NaM vairAmaesu NAgadaMtaesu kiNhasuttavaTTavagdhAriyamalladAmakalAvA ciTThati / sabhAe NaM suhammAe aDayAlIsaM gomANasiyAsAhassIo pannattAo, jahA mnnoguliyaa-jaav-nnaagdNtgaa| tesu NaM NAgadaMtaesu bahave rayayAmayA sikkagA pnnnnttaa| tesu NaM rayayAmaesu sikkagesu bahave veruliyAmaiyAo dhUvaghaDiyAo pnnnnttaao| tAo NaM dhUvaghaDiyAo kaalaagurupvr-jaav-citttthti| sabhAe NaM suhammAe aMto bahusamaramaNijje bhUmibhAge paNNatte-jAva-maNIhi uvasobhie, maNiphAso ya ulloo y| tassa NaM bahusamaramaNijjassa bhUmibhAgassa bahumajhadesabhAe ettha NaM mahegA maNipeDhiyA paNNattA, aTTha joyaNAI AyAmavikkhaMbheNaM, cattAri joyaNAI bAhalleNaM, savvamaNimaI acchaa-jaav-pddiruuvaa| tIse NaM maNipeDhiyAe uri ettha NaM mahege sIhAsaNe paNNatte, sIhAsaNavaNNao sprivaaro| tIse NaM vidisAe ettha NaM mahegA maNipeDhiyA paNNattA, adu joyaNAI AyAmavikkhaMbheNaM, cattAri joyaNAI bAhalleNaM, savvamaNimayA acchA jAva pddiruuvaa| tIse gaM maNipeDhiyAe uri ettha NaM mahaMge devasayaNijje paNNatte / tassa NaM devasaNijjassa imeyArUve vaNNAvAse paNNatte, taMjahA-NANAmaNimayA paDipAyA sovanniyA pAyA jANAmaNimayAiM pAyasIsagAI jaMbUNayAmayAiM gattagAI vairAmayA saMdhI NANAmaNimae vicce rayayAmaI tUlI lohiyakkhamayA vibboyaNA tavaNijjamayA gNddovhaannyaa| se NaM sayaNijje sAliMgaNavaTTie ubhao bibboyaNe duhao uNNae majjhe NayagaMbhIre gaMgApuliNavAluyAuddAlasAlisae suviraiyarayattANe uvaciyakhomadugullapaTTapaDicchAyaNe AINagarUyabUraNavaNIya-tUlaphAsamaue rattaMsuyasaMvue suramme pAsAdIe0 paDirUva // tassa NaM devasayaNijjassa uttarapuratthimeNaM mahegA maNipeDhiyA paNNatA, aTTha joyaNAI AyAmavikkhaMbheNaM, cattAri joyaNAI bAhalleNaM, savvamaNimaI-jAva-paDirUvA, tIse gaM maNipeDhiyAe uri ettha NaM mahege khuDDae mahiMdajjhae paNNatte, saDhi joyaNAI uDDhaM uccatteNaM, joyaNaM vikkhaMbheNaM, vairAmae vaTTalaTThasaMThiyasusiliTTha-jAva-paDirUve, uri aTThaTTha maMgalagA jhayA chattAicchattA / tassa NaM khuDDAgamahiMdajjhayassa paccatthimeNaM ettha NaM sUriyAbhassa devassa coppAle nAma paharaNakose pannatte savvavairAmae acche-jaavpddiruuve| tattha NaM sUriyAbhassa devassa phlihrynnkhgggyaadhnnuppmuh| bahave paharaNarayaNA saMnikhittA ciTThati, ujjalA nisiyA sutikkhadhArA pAsAdIyA0 sabhAe NaM suhammAe urvari aTThaTTha maMgalagA jhayA chttaaicchttaa|| sabhAe NaM suhammAe uttarapurathimeNaM ettha NaM mahegA uvavAyasabhA paNNattA0 jahA sabhAe suhammAe taheva-jAva-maNipeDhiyA, aTTha joyaNAI0 devasayaNijja, taheva sayaNijjavaNNao, aTTha maMgalagA jhayA chttaaichttaa| Page #518 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAsatitthe paesikahANagaM 263 tose NaM uvavAyasabhAe uttarapurathimeNaM ettha NaM mahaMge harae paNNatte, ega joyaNasayaM AyAmeNaM, paNNAsaM joyaNAI vikkhaMbheNaM, dasa joyaNAI uvveheNaM, thev| se gaM harae egAe paumavaraveiyAe egeNa vaNasaMDeNaM savvao samaMtA sNprikkhitte| tassa NaM harayassa tidisaM tisovANapaDirUvagA pnnttaa| tassa NaM harayassa uttarapurathimeNaM ettha NaM mahegA abhisegasabhA paNNattA, suhammAgamaeNaM-jAva-gomANasiyAo maNipeDhiyA sIhAsaNaM saparivAra-jAva-dAmA ciTThati / tattha NaM sUriyAbhassa devassa subahu abhiseyabhaMDe saMnikhitte ciTThai, aTThaTTha maMgalagA taheva / tIse NaM abhisegasabhAe uttarapurathimeNaM ettha NaM alaMkAriyasabhA paNNatA, jahA sabhA suhammA, maNipeDhiyA aTTa joyaNAI sIhAsaNaM sprivaarN| tattha NaM sUriyAbhassa devassa subahu alaMkAriyabhaMDe saMnikhitte ciTThai, sesaM taheva / tIse gaM alaMkAriyasabhAe uttarapurathimeNaM etya NaM mahegA vavasAyasabhA paNNattA, jahA uvavAyasabhA-jAva-sIhAsaNaM saparivAraM maNipeDhiyA aTTha maMgalagA0 / tattha NaM sUriyAbhassa devassa etya mahege potthayarayaNe sannikkhitte citttthi| tassa gaM potthayarayaNassa imeyArUve vaNNAvAse paNNatte, taMjahAridvAmaIo kaMbiyAo tavaNijjamae dore nANAmaNimae gaMThI rayaNAmayAiM pattagAI veruliyamae lippAsaNe riTThAmae chAdaNe tavaNijjamaI saMkalA riTThAmaI masI vairAmaI lehaNI riTThAmayAiM akkharAiM dhammie lekhe / vavasAyasabhAe NaM uri aTuTTha maMgalagA, tIse NaM vavasAyasabhAe uttarapurathimeNaM ettha NaM naMdA pukkhariNI paNNattA harayasarisA / sariyAbhadevassa vittharao abhiseyavaNNaNAi 27 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sUriyA deve ahuNovavaNNamittae ceva samANe paMcavihAe pajjattIe pajjattIbhAvaM gacchai, taMjahA-AhAra pajjattIe sarIrapajjattIe iMdiyapajjattIe ANapANapajjattIe bhaasaamnnpjjttiie| tae NaM se sUriyA deve sayaNijjAo abbhuDhei, abbhuTThattA uvavAyasabhAo purathimilleNaM dAreNaM niggcchi| jeNeva harae teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA harayaM aNupayAhiNIkaremANe aNupayAhiNIkaremANe purathimilleNaM toraNeNaM aNupavisai, aNupavisittA puratthimilleNaM tiso vANapaDirUvaeNaM paccoruii, paccoruhitA jalAvagAhaM jalamajjaNaM karei, karettA jalakiDaM karei, karettA jalAbhiseyaM karei karettA AyaMte cokkhe paramasuIbhUe harayAo paccottarai, paccorahittA jeNeva abhiseyasabhA teNeva uvAgacchai, teNeva uvAgacchittA abhiseya-sabhaM aNupayAhiNIkaremANe aNupayAhiNIkaremANe purathimilleNaM dAreNaM aNupavisai, aNupavisittA jeNeva sohAsaNe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA sohAsaNavaragae puratthAbhimuhe snnisnne| tae NaM sUriyAbhassa devassa sAmANiyaparisovavannagA devA Abhiogie deve saddAveti, saddAvittA evaM vayAsI-khippAmeva bho ! devANu ppiyA! sUriyAbhassa devassa mahatthaM mahagdhaM maharihaM viulaM iMdAbhiseyaM ubtttthveh| tae NaM te AbhiogiyA devA sAmANiyaparisovavahi dehi evaM vuttA samANA haTu-jAva-hiyayA karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTTa 'evaM devo! taha tti ANAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNaMti, paDisuNittA uttarapurathimaM disIbhAgaM avakkamaMti, uttarapuratthimaM disIbhAgaM avakkamittA veubviyasamugdhAeNaM samohaNaMti, samohaNittA saMkhejjAiM joyaNAI-jAva-doccaM pi veubbiyasamugghAeNaM samohaNittA aTusahassaM sovaniyANaM kalasANaM, aTusahassaM ruppamayANaM kalasANaM, aTusahassaM maNimayANaM kalasANaM, aTTasahassaM suvaNNaruppamayANaM kalasANaM, aTThasahassaM suvannamaNimayANaM kalasANaM, aTThasahassaM ruppamaNimayANaM kalasANaM, aTusahassaM suvaNNaruppamaNimayANaM kalasANaM, aTThasahassaM bhomijjANaM kalasANaM, evaM bhigArANaM AyaMsANaM thAlANaM pAINaM supaiTThANaM vAyakaragANaM rayaNakaraMDagANaM sIhAsaNANaM chattANaM cAmarANaM tellasamuggANaM-jAva-aMjaNasamuggANaM, prayANaM viuvvaMti, biubvittA te sAbhAvie ya veuvie ya kalase ya-jAva-jhae ya giNhaMti, giNhittA sUriyAbhAo vimANAo paDinikkhamaMti, paDinikkhamittA tAe ukkiTThAe cavalAe -jAva-tiriyamasaMkhejjANaM-jAva-bIivayamANA bIivayamANA jeNeba khIrodayasamudde teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA khIroyagaM giNhaMti, giNhittA jAI tatyuppalAiM-jAva-sayasahassapattAI tAiM giNhaMti, giNhittA jeNeva pukkharodae samudde teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA pukkharodayaM geNhaMti giNhittA jAI tatthuppalAiM-jAva-sayasahassapattAI tAI giNhaMti, giNhittA jeNeva samayakhette jeNeva bharaheravayAI bAsAI jeNeva mAgahavaradAmapabhAsAiM titthAI teNeva uvAgacchaMti, teNeva uvAgacchittA titthodagaM gehaMti, geNhettA titthamaTTiyaM geNhaMti, geNhittA jeNeva gaMgAsiMdhuratArattavaIo mahAnaIo teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA salilodagaM gehaMti salilodagaM geNhittA ubhaokUlamaTTiyaM geNhaMti, maTTiyaM geNhittA jeNeva cullahimavaMtasiharIvAsaharapavvayA teNeva uvAgacchaMti, teNeva uvAgacchittA dagaM gehaMti0 savvatUyare savvapupphe savvagaMdhe savvamalle savvosahisiddhatthae giNhaMti, giNhittA jeNeva paumapuMDarIyabahe teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA dahodagaM geNhaMti, geNhittA jAI tattha uppalAiM-jAva-sayasahassapattAI tAI gehaMti, geNhittA jeNeva hemavayaeravayAI vAsAI jeNeva rohiyarohiyaMsAsuvaNNakUlaruppakUlAo mahANaIo teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA salilodagaM rupamA suvaNNaruppamayANaM kalasahassaM sovanniyANaM kamAeNaM samohaNaMti, Page #519 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 dhammakahANuoge cauttho khaMdho geNhaMti, geNhittA ubhaokUlamaTTiyaM givhaMti, giNhittA jeNeva saddAvaiviyaDAvaipariyAgA vaTTaveyaDDhapavvayA teNeba uvAgacchanti, uvAgacchittA savvatUyare taheva jeNeva mahAhimavaMtaruppivAsaharapavvayA teNeva uvAgacchanti, taheva jeNeva mahApaumamahApuMDarIyaddahA teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA dahodagaM giNhanti, taheva jeNeva harivAsarammagavAsAI jeNeva harikaMtanArikatAo mahANaIo teNeva uvAgacchaMti0 taheva, jeNeva gaMdhAvaimAlavaMtapariyAyA vaTTaveyaDDhapavvayA teNeva0 taheva, jeNeva NisaDhaNIlavaMtavAsadharapavvayA0 taheva, jeNeva tigicchikesariddahAo teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA taheva jeNeva mahAvidehe vAse jeNeva sIyAsIoyAo mahANaIo teNeva0 taheva, jeNeva savvacakkabaTTivijayA jeNeva sabvamAgahavaradAmapabhAsAI titthAI teNeva uvAgacchaMti, teNeva uvAgacchittA titthodagaM geNhaMti, geNhittA savvaMtaraNaIo jeNeva savvavakkhArapadhvayA teNeva uvAgacchaMti0 savvatUyare taheva, jeNeva maMdare pavvae jeNeva bhaddasAlavaNe teNeva uvAgacchaMti0 savvatUyare savvapupphe savvamalle savvosahisiddhatthae ya geShaMti, geNhittA jeNeva NaMdaNavaNe teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA savvatUyare-jAva-savvosahisiddhatthae ya sarasagosIsacaMdaNaM giNhaMti, giNhittA jeNeva somaNasavaNe teNeva uvAgacchaMti0 sabbatUyare-jAva-savvosahisiddhatthae ya sarasagosIsacaMdaNaM ca divvaM ca sumaNadAmaM giNhaMti, giNhittA jeNeva paMDagavaNe teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA sambatUyare-jAva-savvosahisiddhatthae ya sarasaM ca gosIsacaMdaNaM divvaM ca sumaNadAmaM daddaramalayasugaMdhiyagandhe giNhanti, giNhittA egao milAyaMti, milAittA tAe ukkiTThAe-jAva-jeNeva sohamme kappe jeNeva sUriyAbhe vimANe jeNeva abhiseyasabhA jeNeva sUriyAbhe deve teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA sUriyAbhaM devaM karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu jaeNaM vijaeNaM vaddhAviti, baddhAvittA taM mahatthaM mahagdhaM maharihaM viulaM iMdAbhiseyaM uvtttthti| tae NaM taM sUriyAbhaM devaM cattAri sAmANiyasAhassIo, cattAri aggamahisoo saparivArAo, tinni parisAo, satta aNiyAhivaiNo -jAva-anne vi bahave sUriyAbhavimANavAsiNo devA ya devIo ya tehiM sAbhAviehi ya veuviehi ya varakamalapaiTThANehi ya surabhivaravAripaDipunnehi caMdaNakayacacciehiM AviddhakaMTheguNehi paumuppalapihANehiM sukumAlakomalakarayalapariggahiehi aTThasahasseNaM sovaniyANaM kalasANaM-jAva-aTusahasseNaM bhomijjANaM kalasANaM savvodaehi savvamaTTiyAhi savvatUyarehi-jAva-savvosahisiddhatthaehi ya savviDDhIe-jAva-vAieNaM mahayA mahayA iMdAbhiseeNaM abhisiMcaMti / tae NaM tassa sUriyAbhassa devassa mahayA mahayA iMdAbhisee vaTTamANe appegaiyA devA sUriyAbhaM vimANaM naccoyayaM nAimaTTiyaM paviralaphusiyareNuviNAsaNaM divvaM surabhigandhodagaM vAsaM vAsaMti, appegaiyA devA hayarayaM naTUrayaM bhaTTarayaM uvasaMtarayaM pasaMtarayaM kareMti, appegaiyA devA sUriyAbhaM vimANaM AsiyasaMmajjiovalittaM suisaMmaTTharatyaMtarAvaNavIhiyaM kareMti, appegaiyA devA sUriyAbhaM vimANaM maMcAimaMcakaliyaM kareMti, appegaiyA devA sUriyAbhaM vimANaM NANAbiharAgosiyaM jhayapaDAgAipaDAgamaMDiyaM kareMti, appegaiyA devA sUriyAbhaM vimANaM lAulloiyamahiyaM gosIsasarasarattacaMdaNadaddaradiNNapaMcaMgulitalaM kareMti, appegaiyA devA sUriyAbhaM vimANaM uvaciyacaMdaNakalasaM caMdaNaghaDasukayatoraNapaDiduvAradesabhAgaM kareMti, appegaiyA devA sUriyAbhaM vimANaM AsattosattaviulavaTTavagdhAriyamalladAmakalAvaM kareMti, appegaiyA devA sUriyAbhaM vimANaM paMcavaNNasurabhimukkapupphapuMjovayArakaliyaM kareMti, appegaiyA devA sUriyAbhaM vimANaM kAlAgurupavarakuMdurukkaturukkadhUvamaghamaghaMtagaMdhuddhayAbhirAmaM kareMti, appegaiyA devA sUriyAbhaM vimANaM sugaMdhavaragaMdhiyaM gaMdhavaTTibhUyaM kareMti, appegaiyA devA hiraNNavAsaM vAsaMti, suvaNNavAsa vAsaMti, rayayavAsaM vAsaMti, vairavAsaM0, pupphavAsaM0, phalavAsaM0, mallavAsaM0, gaMdhavAsaM0, cuNNavAsaM0, AbharaNavAsaM vAsaMti, appegaiyA devA hiraNNavihiM bhAeMti, evaM suvannavihiM bhAeMti, rayaNavihi0, pupphavihi0, phalavihi0, mallavihi0, caNNavihiM0, vatthavihi0, gaMdhavihi0, tattha appegaiyA devA AbharaNavihiM bhAeMti, appegaiyA caunvihaM bAittaM vAiMti taM jahA-tataM vitataM ghaNaM jhusiraM, appegaiyA devA caumvihaM geyaM gAyaMti, taM jahA-ukkhittAyaM pAyattAyaM maMdAyaM roiyAvasANaM, appegaiyA devA duyaM naTTavihi uvasiti appegaiyA vilaMbiyaM paTTavihiM uvadaMseMti appegaiyA devA duyavilaMbiyaM NaTTavihi uvadaMseMti, evaM appegaiyA aMciyaM naTTavihi uvadaMseMti, appegaiyA devA ArabhaDaM bhasolaM ArabhaDabhasolaM uppAyanivAyapavattaM saMkuciyapasAriyaM riyAriyaM bhaMtasaMbhaMtaNAmaM divvaM paTTavihiM uvadaMti, appegaiyA devA caunvihaM abhiNayaM abhiNayaMti, taM jahA-dihratiyaM pADaMtiyaM sAmaMtovaNivAiyaM logaaMtomajjhAvasANiya, appegaiyA devA bukkAreMti, appegaiyA devA poNeti, appegaiyA0 lAseMti, appegaiyA0 hakkAreMti, appegaiyA0 viNaMti, taMDaveMti, appegaiyA vaggaMti apphoDeMti, appegaiyA0 apphoDeMti vaggaMti, appe0 tivaI chidaMti, appegaiyA0 hayahesiyaM kareMti, appegaiyA0 hatthigulagulAiyaM kareMti, appegaiyA0 rahaghaNa-ghaNAiyaM kareMti, appegaiyA0, hayahesiyahatthigulagulAiyarahaghaNaghaNAiyaM kareMti, appegaiyA0 ucchaleti, appegaiyA0 pocchaleMti, appegaiyA0 ukkiTTiyaM kareMti, a0 ucchalaiMti pocchaleMti, appegaiyA0 tinni vi, appegaiyA0 ovayaMti, appegaiyA0 uppayaMti, appegaiyA0 parivayaMti, appegaiyA0 tinni vi, appegaiyA0 sohanAyaMti, appegaiyA0 daddarayaM kareMti, appegaiyA0 bhUmicaveDaM dalayaMti, appe0 tinni vi, appegaiyA0 gajjaMti, appegaiyA. vijjuyAyaMti, appegaiyA. vAsaM vAsaMti, appegaiyA0 tinni vi kareMti, appegaiyA0 jalaMti, appegaiyA0 tavaMti, appegaiyA0 patati, appegaiyA0 tinni vi, appegaiyA0 hakkAreMti, appegaiyA0 thukkAreMti, appegaiyA0 dhakkAreMti, appegaiyA0 sAiM sAiM nAmAI sAheti, appegaiyA0 cattAri vi, appegaiyA devA devasannivAyaM kareMti, appegaiyA0 devujjoyaM kareMti, Page #520 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAsatitthe paesikahANagaM 265 appegaiyA0 devukkaliyaM kareMti, appegaiyA0 devA kahakahagaM kareMti, appegaiyA devA duhaduhagaM kareMti, appegaiyA0 celukkhevaM kareMti, appegaiyA0 devasannivAyaM devujjoyaM devukkaliyaM devakahakahagaM devaduhaduhagaM celukkhevaM kareMti, appegaiyA0 uppalahatthagayA-jAva-sayasahassapattahatthagayA, appegaiyA0 kalasahatthagayA-jAva-jhayahatthagayA haTTatuTTha-jAva-hiyayA savvao samaMtA AhAvaMti pridhaavNti| tae NaM taM suriyAbhaM devaM cattAri sAmANiyasAhassIo-jAva-solasa AyarakkhadevasAhassIo aNNe ya bahave sUriyAbharAyahANivatthavvA devA ya devIo ya mahayA mahayA iMdAbhisegeNaM abhisiMcaMtti abhisiMcitA patteyaM patteyaM karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu evaM vayAsI-"jaya jaya naMdA! jaya jaya bhaddA! jaya jaya naMdA! bhadaM te, ajiyaM jiNAhi, jiyaM ca pAlehi, jiyamajjhe vasAhi iMdo iva devANaM, caMdo iva tArANaM, camaro iva asurANaM, dharaNo iva nAgANaM, bharaho iva maNuyANaM, bahUI paliovamAI bahUI sAgarovamAI bahUI paliovama-sAgarovamAI cauNhaM sAmANiyasAhassoNaM-jAva-AyarakkhadevasAhassINaM sUriyAbhassa vimANassa annesiM ca bahUNaM sUriyAbhadimANavAsINaM devANa ya devINa ya AhevaccaM-jAva-mayA mahayA kAremANe pAlemANe viharAhi" tti kaTTa jaya jaya saI puNjNti| tae NaM se sUriyAbhe deve mahyA mayA iMdAbhisegeNaM abhisitte samANe abhiseyasabhAo purathimilleNaM dAreNaM niggacchai, niggacchittA jeNeva alaMkAriyasabhA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA alaMkAriyasabhaM aNuppayAhiNIkaremANe aNuppayAhiNIkaremANe alaMkAriyasabhaM purathimilleNaM dAreNaM aNupavisai, aNupavisittA jeNeva sIhAsaNe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA sIhAsaNavaragae puratthAbhimuhe snnisnne| tae NaM tassa sUriyAbhassa devassa sAmANiyaparisovavannagA alaMkAriyabhaMDaM uvtttthti|| tae NaM se sUriyA deve tappaDhamayAe pamhalasUmAlAe surabhIe gaMdhakAsAIe gAyAI lUhei, lUhittA saraseNaM gosIsacaMdaNeNaM gAyAI aNulipai, aNulipittA nAsAnIsAsavAyavojjhaM cakkhuharaM vannapharisajuttaM hayalAlApelavAiregaM dhavalaM kaNagakhaciyantakammaM AgAsaphAliyasamappabhaM divvaM devadUsajuyalaM niyaMsei, niyaMsettA hAraM piNaddhei, piNaddhattA addhahAraM piNaddhei, piNaddhittA egAvali piNaddhei, piNaddhittA muttAvali piNaddhei, piNaddhittA rayaNAvali piNaddhei, piNaddhittA evaM aMgayAiM keUrAI kaDagAI tuDiyAI kaDisuttagaM dasamuddANaMtagaM vacchasuttagaM muravi kaMThamuravi pAlaMbaM kuMDalAiM cUDAmaNi mauDaM piNaddhei, piddhittA gaMthimaveDhimapUrimasaMghAimeNaM caubviheNaM malleNaM kapparakkhagaM piva appANaM alaMkiyavibhUsiyaM karei, karittA daddaramalayasugaMdhagaMdhihi gAyAI bhukhaMDei divvaM ca sumaNadAma pinnddhei| tae NaM se sUriyAbhe deve kesAlaMkAreNaM mallAlaMkAreNaM AbharaNAlaMkAreNaM vatthAlaMkAreNa caunviheNa alaMkAreNa alaMkiyavibhUsie samANe paDipuNNAlaMkAre sIhAsaNAo abbhuDhei, abbhuTTittA alaMkAriyasabhAo purathimilleNaM dAreNaM paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA jeNeva vavasAyasabhA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA vavasAyasabhaM aNupayAhiNIkaremANe aNupayAhiNIkaremANe purathimilleNaM dAreNaM aNupavisai, aNupavisittA jeNeva siihaasnnvre-jaav-snnisnne| tae NaM tassa sUriyAbhassa devassa sAmANiyaparisovabannagA devA potthayarayaNaM uvaNeti / / tae NaM se sUriyA deve potthayarayaNaM giNhai, gihittA potthayarayaNaM muyai, muittA potthayarayaNaM vihADei, vihADittA potthayarayaNaM vAei, potthayarayaNaM vAettA dhammiyaM vavasAyaM vavasai, vavasaittA potthayarayaNaM paDinikkhivai, paDinikkhivittA sIhAsaNAo abbhuTThai, anbhuThettA vavasAyasabhAo puratthimilleNa dAreNaM paDinikkhamai, paDinikkhamittA jeNeva naMdA pukkharaNI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA gaMdApukkhariNi purathimilleNaM toraNeNaM tisovANapaDirUvaeNaM paccoruhai, paccoruhittA hatyapAdaM pakkhAleti, pakkhAlittA AyaMte cokkhe paramasUibhUe egaM mahaM seyaM rayayAmayaM vimalaM salilapuNNaM mattagayamuhAgitikuMbhasamANaM bhiMgAraM pageNhati, pageNhittA jAI tattha uppalAiM-jAva-satasahassapattAI tAI geNhati, geNhittA gaMdAto puvakhariNIto paccuttarati, paccuttarittA jeNeva siddhAyataNe teNeva pahArettha gmnnaae| tae NaM taM sUriyAbhaM devaM cattAri sAmANiyasAhassIo-jAva-solasa AyarakkhadevasAhassIo anne ya bahave sUriyAbhavimANavAsiNo-jAvadevIo ya, appegatiyA devA uppalahatthagA-jAva-sayasahassapattahatthagA sUriyAbhaM devaM piTThato piTThato samaNugacchaMti / tae NaM taM sUriyAbhaM devaM, bahave AbhiogiyA devA ya devIo ya, appegatiyA kalasahatthagA-jAva-appegatiyA dhUvakaDucchayahatthagA haTThatuTTha-jAva-sUriyAbhaM devaM piTThato smnnugcchNti| tae NaM se sUriyA deve cahiM sAmANiyasAhassIhi-jAva-annehi ya bahUhiM sUriyAbhavimANavAsIhiM devehi ya devIhi saddhiM saMparivuDe savviDDhIe-jAva-NAtiyaraveNaM jeNeva siddhAyataNe teNeva uvAgacchati, uvAgacchittA siddhAyataNaM purathimilleNaM dAreNaM aNupavisati, aNupavisittA jeNeva devacchaMdae jeNeva jiNapaDimAo teNeva uvAgacchati, uvAgacchittA jiNapaDimANaM Aloe paNAmaM kareti, karettA lomahatthagaM giNhati, giNhittA jiNapaDimAo lomahatthaeNaM pamajjai, pamajjittA jiNapaDimAo surabhiNA gaMdhodaeNaM NhANei, hANittA saraseNaM gosIsacaMdaNeNaM aNulipai, aNulipittA surabhigaMdhakAsAieNaM gAyANiM lahei, lUhitA jiNapaDimANaM ahayAI devadUsajuyalAI niyaMsei, niyaMsittA puSphAruhaNaM mallAruhaNaM gaMdhAruhaNaM cuNNAruhaNaM vannAruhaNaM vatthAruhaNaM AbharaNAruhaNaM karei, karittA AsattosattaviulavaTTavagyAdha0 ka0 34 Page #521 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266 dhammavANuoge cAtyo saMdhI kusumenaM mukkapuMjobAra rimlAmA kare, malamalA karelA kayagmamahirUrayalapavipyamuSaNaM dasa kaliyaM kareti karitA viparimANaM purato andehi samhehi rAmaehi abhrAtaMhi addu maMgale Ahi taM jahA soviya - jAva- dappaNaM / tayaNaMtaraM ca NaM caMdappabha - vaira-veruliyavimaladaMDaM kaMcaNa-maNi rayaNabhatticittaM kAlAguru-pavarakuMdurukka turukka dhUvamaghamaghaMtagaM dhuttamANuviddhaM vadhUva vigamyaM vesiyamayaM kanyaM paramapi patte dhUvaM bAUNa niNayarANaM asapavica Atyahi ahi mahAvittahiM saMyuga saMbuNilA sata payAI paccIsakkar3a, paccosavikattA vAnaM jANuM aMbeDa, aMcitA dAhiNaM jANaM dharaNitalaMsa niha tito muddhA dharaNitalaMsa nivADe, nivAlA piSNama, pacnamittA karayaparigahi sirasAvataM satyae aMjali kaTTu evaM vayAsI "namojaNaM arahaMtANaM bhagavaMtANaM AdigarANaM titvagarANaM sayaMsaMbudANaM purimuttamANaM purisasIhA purisavarapuMDarIvANaM purisavaragaMdhahatthINaM loguttamANaM loganAhANaM logahiANaM logapaIvANaM logapajjoagarANaM abhayadayANaM cakkhudayANaM maggadayANaM saraNadayANaM bodiyANaM dhammadavANaM dhammadesayAgaM dhammanAyamANaM dhammasArahINaM dhammavaracAuraMtakavINaM apavaranAtha-daMsaNadharANaM vijaTTa chamANaM jiNANaM jAvayANaM tiSNANaM tArayANaM buddhANaM boyANaM muttANaM moyagANaM sacvannRNaM savvadarisINaM simalamaramatamatrayamavAgrAhamaNarAvitti siddhigainAmadheyaM ThANaM sNpttaannN|" vaMdanasaha, vaMditA narmasattA jegeva devacchaMdae jemeva siddhAyatapAsa bahumajjAsabhAe teneva upAgacchacha, uvAgaDita lomahatva parAmukha, parAmasittA siddhAyatanasta bahumajjhabesabhAgaM lomahatyegaM pamajjaha, pamajjitA divyAe bagadhArAeM anubhUi saraseNaM gosIsacaMdaNeNaM paMcalita maMDala Adi lihitA kayamahiya jAba-jovapArakaliyaM kare, karitA dhUrva balava basatA jeNeva siddhAya hi dAre va upAgacchadra, uvAgacchatA lomahatva parAmugraha, parAmumitA dAropasA maMjiyAo va bAlavaya lomahatvapUrNa pamanna, pamajjitA divvAe bagadhArAe ambhukcheda, azvittA, saraseNaM gosIsamaMdaNaM caccae balayai, dalaittA puSphAruhaNaM mallA0 - jAva - AbharaNAruhaNaM karei, karettA Asattosatta0 - jAva-dhUvaM dalayai, dalaittA jeNeva dAhiNile dAre muhamaMDave jeNeva dAhiNillassa muhamaMDavassa bahumajjhadesabhAe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA lomahatthagaM parAmasai, parAmusitA bahumAdesa bhAgaM lomahatyevaM pama, pamajjitA divvAe dagadhArAe anukche, akkhitA saraseNaM gosIsacaMda paMcalita maMDala Adi lihitA kapamahAhiya0 jAba-dhUvaM dala, dattA va vAhiNirasa muhamaMDavassa pati milla dAre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA lomahatthagaM parAmusai, parAmusittA dAraceDIo ya sAlabhaMjiyAo ya vAlarUvae ya lomahatthaeNaM pamajjai, pamajjittA divvAe dagadhArAe0 saraseNaM gosIsacaMdaNeNaM caccae dalayai, dalaittA pupphArahaNaM jAva-AbharaNArahaNaM karei, karitA Asattosatta0 kayaggahagahiya0 dhUvaM dalayai, dalaittA jeNeva dAhiNillamuhamaMDavassa uttarillA khaMbhapaMtI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA lomahatthagaM parAmusai, parAmasittA thaMbhe ya sAlabhaMjiyAo ya vAlarUvae ya lomahatthaevaM pamajjai, pamajjittA jahA ceva paccatthimillassa dArassa- jAva-dhUvaM dalayai, dalaittA jeNeva dAhiNillassa muhamaMDavassa puratthimille dAre teNeva uvAgaccha, uvAgacchittA lomahatthagaM parAmusai, parAmusittA dAraceDIo0 taM caiva savvaM / jeNeva dAhiNillassa muhamaMDavassa dAhipillaM dAre va upAgancha, upAgacchatA dAraceDIo va0 taM deva savaM jeNeva dAte pecchAparamaMDave jeNeva dAhigillassa pecchAgharamaMDavassa mahumajjhadesabhAge jeNeva vairAmae akkhADae jeNeva maNipeDhiyA jeNeva sIhAsaNe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA lomahatyagaM parAmusada, parAmusittA akhADagaM ca maNipeDiyaM ca sIhAsaNaMca lomahatyA pamamjada, pamanittA divyAe bagadhArAe0, saraseNaM gosIsacaMdaNeNaM caccae dalayai, dalaittA pupphArahaNaM0 Asattosatta0 - jAva-dhUvaM dalayai, dalaittA jeNeva dAhiNillassa pecchAgharamaMDavassa paccatthimille dAre0 / uttarille dAre taM caiva jaM ceva purathimille dAre taM ceva, dAhiNe dAre taM ceva / jeNeva dAhiNille ceiyathUbhe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA0 thUbhaM maNipeDhiyaM ca divvAe dagadhArAe abbhu0 saraseNaM gosIsacaMdaNeNaM caccae dalayai, dalaittA pupphAru0 Asatto0 - jAva-dhUvaM dalei, dalittA jeNeva paccatthimillA maNipeDhiyA jeNeva paccatthimillA jiNapaDimA0 taM caiva / jeNeva uttarillA maNipeDhiyA jeNeva uttarillA jiNapaDimA taM caiva savvaM / jeNeva puratthimillA maNipeDhiyA jeNeva purathimillA jiNapaDimA teNeva uvAgacchai0 taM ceva / dAhiNillA maNipeDhiyA dAhiNillA jiNapaDimA0 taM caiva / jeNeva dAhaNille ceiyarukkhe teNeva uvAgacchai0 taM ceva / jeNeva mahiMdajjhae jeNeva dAhiNillA naMdA pukkhariNI teNeva uvAgacchai, uvAgacchattA lomahatyagaM parAmusadda, parAmusitA toraNe va tisovANapaDirupae va sAlabhaMjiyAo va bAlasvae ya somahatvae majada pamajjittA divvAe dagadhArAe anbhu0 saraseNaM gosIsacaMdaNeNaM0 pupphArahaNaM0 Asattosatta0 dhUvaM dalayai, dalaittA siddhAyayaNaM aNupayAhiNIkaremANe jeNeva uttarillA gaMdA pukkhariNI teNeva uvAgacchati 0 taM ceva / jeNeva uttarille ceiyarukkhe teNeva uvAgacchati 0 / jeNeva uttarille ceiyathUbhe0 taheva / jeNeva paccatthimillA peDhiyA0 / jeNeva paccatthimillA jiNapaDimA0 taM ceva / uttarille pecchAgharamaMDave teNeva upAgacchati / jA va dAhittivattanvayA sA caiva dhanyA purathimile dAre dAhiNillA saMmatI taM caiva savvaM / jeNeva / 0 1 0 Page #522 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAsatitthe paesikahANagaM 267 1 uttarille muhamaMDave jeNeva uttarillAsa muhamaMDavasta bahumajjanasabhAe taM caiva savvaM paccatthimile dAre tegeva uttarale dAre dAhilA bhI taM devasameva siddhAyatanassa uttarille dAre0 taM beva jeNeva siddhAvatanAsa purathimile hAre leNeca uvAgacchataM caiva jeNeva purathimile mahamaMdave jeNeva purathimilarasa muhamaMDavasta bahumansavesabhAe tegeva uvAgaDa0 taM kSetra puravimisa muhamaMDayarasa vAhiNile vAre paccatnimillA khaMbhapatI uttarille vAre taM caiva purathimile dAre0 taM deva / jeNeva purathimille pecchAgharamaMDave / evaM thUbhe jiNapaDimAo ceiyarukkhA mahiMdajjhayA gaMdA pukkhariNI0 taM caiva jAva-dhUvaM dalayai0 / jeNeva sabhA suhammA teNeva uvAgacchati, uvAgacchittA sabhaM suhammaM puratthimilleNaM dAreNaM aNupavisada, aNupavisittA jeNeva mANavae ceyavaM jeNeva barAmae bolabaTTasamugge teNeva uvAgancha, upAyacchittA lomahatva parAmusada, parAmusittA vairAmae golava samugyAe pama pamasjitA baharAe bolabaTTasamuggae vihADe, vihADetA jipasahAo lomahatvapUrNa pamannai, pamajjittA surabhiNA gaMdhodaeNaM pakkhAlei, pakkhAlettA aggehi varehiM gaMdhehi ya mallehi ya accei, accaittA dhUvaM dalayai, dalaittA jiNasakahAo baharAmae golavaTTasamuggae paDinikkhiva paDinikthiyittA mANakagaM ceyanaM lomahatvaevaM pamajjada, pabajjittA divyA bagadhArAe0 saraseNaM gosIsacaMdaNeNaM caccae dalabadalalA puSkAra jAba-dhUvaM dala, dalaittA jeNeva sIhAsaNe0 se ceva / jeNeva devasayaNijje0 taM ceva / jeNeva khuDDAgamahaMdajjhae0 taM caiva / jeNeva paharaNakose coppAlae teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA lomahatthagaM parAmusai, parAmusittA paharaNakosaM coppAlaM lomahatthaeNaM pamajjai, pamajjittA divvAe dagadhArAe0 saraseNaM gosIsacaMdaNeNaM caccae dalayai, dalaittA pupphArahaNaM0 Asattosatta0 dhUvaM dalayai, dalaittA jeNeva sabhAe suhammAe bahumajjhadesabhAe jeNeva maNipeDhiyA jeNeva devasayaNijje teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA lomahatthagaM parAmusai, parAmusittA devasayaNijjaM ca maNipeDhiyaM ca lomahatthaeNaM pamajjai, pamajjittA- jAva-dhUvaM dalaya, dalaittA jeNeva uvavAyasabhAe dAhiNille dAre0 taheva abhiseyasabhAsarisaM jAva-puratthimillA NaMdA pukkhariNI jeNeva harae teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA toraNe ya tisovANe ya sAlabhaMjiyAo ya vAlarUvae ya0 taheva / jeNeva abhiseyasabhA teNeva uvAgacchai0 taheva sIhAsaNaM ca maNipeDhiyaM ca0 sesaM taheva AyayaNasarisaM - - jAva - purathimillA gaMdA pukkhariNI, jeNeva alaMkAriyasabhA teNeva uvAgacchai0 jahA abhiseyasabhA taheva savvaM / jeNeva vavasAyasabhA teNeva uvAgacchai0 taheva lomahatthagaM parAmusati, parAmusittA potthayarayaNaM lomahatthaeNaM pamajjai, pamajjitA divvAe dagadhArAe0 aggehi varehi gaMdhehi ya mallehi ya acceti0 maNipeDhiyaM sIhAsaNaM ca0 sesaM taM ceva / puratthimillA naMdA pukkhariNI jeNeva harae teNeva uvAgaccha, uvAgacchittA toraNe ya tisovANe ya sAlabhaMjiyAo ya vAlarUbae ya0 taheva / jeNeva balipIDhaM teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA balivaNaM kareti, karelA bhogie deve sahAve sahAvetA evaM bAsI- "khippAmeva bho devANuppiyA ! sUriyAbhe vimANe siMghADaesu tiesu caukkesu caccaresu caumuhesu mahApahesu pAgAresu aTTAlaesu cariyAsu dAresu gopuresu toraNesu arAmesu ujjANesu vaNesu vaNarAIsu kANaNesu vaNasaMDesu accaNiyaM kareha, accaNiyaM karettA evamANattiyaM viSyAmeva pccppiyh|" e sebhiyA devA sUriyAmenaM deveNaM evaM bulA samAgA- jAva-hitA sUriyAne vimAne sivAe lie pa caccaresu caumuhesu mahApahesu pAgAresu aTTAlaesu cariyAsu dAresu gopuresu toraNesu ArAmesu ujjANesu vaNesu vaNarAIsu kANaNesu vaNasaMDesu accaNiyaM kareMti, accaNiyaM karettA jeNeva sUriyAne deve- jAva-paccappiNaMti / tae NaM se sUriyAbhe deve jeNeva naMdA pukkhariNI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA naMdApukkhariNi puratthimilleNaM tisovANapaDirUvaeNaM paccoruhati, paccoruhittA hatthapAe pakkhAleti, pakkhAlettA NaMdAo pukkhariNIo paccuttarai, paccuttarittA jeNeva sabhA suhammA teNeva pahAretva gamagAe / tae NaM se sUriyA devaM cahiM sAmANiyasAhassIhi-jAva-solasaha AyarakkhadevasAhassohi annehi ya bahUha sUriyAbhavimANavAsIhi mANiehiM vevehiya devIhi yasaddha saMpariDe savvidIe-jAva-nAiyaraveNaM jeNeva sabhA suhamyA teneva uvAnaNcha vAtA uvAgacchattA sabhaM suhammaM purathimile vAre anupasiha, aNuvisittA jaMgeva sIhAsane teNeva uvAgacchadra ubAgacchitA sIhAsanavaragae puratyAbhimu sine / taNaM tassa mUriyAmarasa devarasa avastareNa uttarapuratthimevaM disibhASaNaM pattAri sAmANipasAhasIo caTa mahAsaNasAhasI nisIyaMti / tae NaM tassa sUriyAbhassa bebarasa purathimillegaM cattAri agAmahisIo causu mahAsaNesu nisIti / lae NaM tassa sUriyAmarasa devarasa dAhiNapuratthimenaM agbhitariyaparisAe addu devasAhassIo adbhu bhaTTArAgasAhastI nisIti / tae NaM tassa sUriyAbhassa devassa dAhiNeNaM majjhimAe parisAe dasa devasAhassIo dasasu bhaddAsaNasAhassIsu nisIyaMti / tae NaM tatsariyAbharata devassa dAhiNapaccatthiyeNaM bAhiriyAe parisAe vArasa devasAhassIo bArasasu mahAsagasAhassI Page #523 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 nisIyaMti / lae NaM tassa sUriyAmasta devarasa paccatyimeNaM satta aNiyAhivaiNo satahi bhaddAsaha visIti / tae NaM tarasa sUriyAbhassa devassa cauddisi solasa AyarakkhadevasAhassIo solasaha bhaddAsaNasAhassIhi NisIyaMti, taMjahA-purasthi millegaM cattAri sAhasIo0 te NaM AvarakvA savavammiyakA upapIlipasarAsaNapaTTiyA viSameviyA AvidvavimalavaracipaTTA gahiyAuhapaharaNA tiSyANi siMdhiyAI parAyakoDINi dhanU paginsa paDivAiDakAyA gItapANiNo pIvapANigo rattapANiNo cAvapANiNo cArupANiNo cammapANiNo daMDapANiNo khaggapANiNo pAsapANiNo nIlapIyarattacAvacArucammadaMDakhaggapAsadharA AparakyA khobamA guttA gurapAliyA juttA juttapAliyA patte patte samaya va phikarabhUSA vidvanti // sUriyAbhadeva tassAmANiyadevadviddaparUvaNaM 28 sUriyA NaM bhaMte! devassa kevaiyaM kAlaM ThiI paNNattA ? goyamA cattAri palio mAI ThiI paNNattA / sUriyAbhassa NaM bhaMte! devassa sAmANiyaparisovavaNNagANaM devANaM kevaiyaM kAlaM ThiI paNNattA ? goyamA ! cattAri paliovamAI ThiI paNNattA / dhammakAoge tyo baMdha mahiDdie mahajjuie mahabbale mahAyase mahAsokkhe mahANubhAge sUriyAbhe deve, aho NaM bhaMte ! sUriyA deve mahiDDie-jAvamahANubhAge / pae sirAya daDapatiSNacariyaMsuriyAbhadevassa puvyabhava-aNaMtarabhavaparUvaNaM pae sirAya-sUriyakaMtA devI sUriyakaMtakumAracittasArahi nAmanirUvaNaM 29 " sUriyA bhante deNaM sA divyA devI sA divyA devajuI se dilve devANubhAve kiNA tase kiyA pase kiyA abhi samannAgae ? puvvabhave ke AsI ? kinAmae vA ko vA gotteNaM ? kayaraMsi vA gAmaMsi vA jAva saMnivesaMsi vA? kiM vA daccA kiM vA bhoccA kiM vA kiccA kiM vA samAyarittA ? kassa vA tahArUvassa samaNassa vA mAhaNassa vA antie egamavi AriyaM dhammiyaM suvaNaM socA nisamma jaM NaM sUriyAbheNaM deveNaM sA divyA devI jAvadevAnAvelAI pase abhisamajhAgae ?" / "goyamA" i samaNa bhagavaM mahAvIre bhagavaM goyamaM AmantettA evaM bayAsI- " evaM khalu goyamA ! teNaM kAleNaM, teNaM samaeNaM, iheva jambuddIve dIve, bhArahe vAse, keiyaa nAmaM jaNavae hotthA, riddha-tthimiyasamiddhe / sajyouphalasamiddhaM rame naMdagavaNa-vyavAse pAlAIe jaaye| tattha NaM keiyaaddhe jaNavae seyaviyA nAmaM nayarI hotthA, riddha-tthimiya- samiddhA - jAva- paDivA / tIse NaM seviyAe naparIe bahiyA uttarapurasthi visobhAe ettha meM bhigavaNe nAma ummA hotthA rAmme, nandA sambo -pha-phala-sami, subha-surabhi soyalAe chapAe saccao deva samabaDe, pAsAdIe-jAba pa tattha NaM seyaviyAe nayarIe paesI nAmaM rAyA hotyA, mahayA himavanta- jAva viharai, adhammie, adhammiTThe, adhamma-kkhAI, adhammAgue, adhamma-paloI, adhamma- pajaNaNe, adhamma-sIla-samudAvAre, adhammeNa cediti kappemAne, hama-chinda- bhinda-pavattae, pAne, caNDe, rudde, khudde, lohiyAnI, sAhasie, unakaMcaNa-yaMtraNa-mAyA-nivaDa-kUDa-vaDa- sAI saMpaloga bahule, nissIle nizvara, miguNe, nimmere, nippanakhANa-pohocavAse, bahUNaM dupava-vauppaya miya-pazu-pakkhi-sirIsivANaM pAyAe, bahAe, uccheSaNAe adhamma-U samuTTie, gurUNaM no abbhuTThei, no viNayaM pauJjai, samaNamAhaNANaM no viNayaM paujJjai, sayassa vi ya NaM jaNavayassa no sammaM kara bhara - viti pavattei / tarasa NaM paesissa rano sUriyakantA nAthaM devI hotyA sukumAla pANi pAyA dhAriNIo pakSiNA rA sa agurattA, aviratA, isa evaM jAva-viharada tassa NaM paesisa rakho jepute, sUriyakantAe devIe attae sUriyante nAmaM kumAre hotyA sukumAla pAnipAe - jaav-pruive| se paM yUriyante kumAre varAyA vihotyA, paesissa rano rajjaM ca taM ca vAhaNaM ca korsa va koTTAgAraM puraM va anteuraM ca jaNavayaM ca sayameva paccuvekkhamANe paccuvekkhamANe viharai // Page #524 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAsatitthe paesikahANagaM 269 tassa NaM paesissa ranno jeThe bhAuya-vayaMsae citte nAma sArahI hotthA, aDDhe-jAva-bahu-jaNassa aparibhUe, sAma-daNDa-bheya-uvappayANaatthasattha-IhA-mai-bisArae, uppattiyAe-jAva-pAriNAmiyAe-cauvihAe buddhIe uvavee, paesissa ranno bahUsu kajjesu ya-jAvavavahAresu ya ApucchaNijje, paDipucchaNijje meDhI, pamANaM-jAva-rajja-dhurA-cintae yAvi hotthA // pae sirannA jiyasatturAyasamIve cittasArahipesaNaM 30 teNaM kAleNaM, teNaM samaeNaM kuNAlA nAma jaNavae hotthA, riddha-tthi-miya-samiddhe-jAva-paDirUve / tattha NaM kuNAlAe jaNavae sAvatthI nAma nayarI hotthA, riddh-tthi-miy-smiddhaa-jaav-pddiruuvaa| tIse NaM sAvatthIe nayarIe bahiyA uttara-purathime disI-bhAe koDhae nAma ceIe hotthA, poraanne-jaav-pddiruuve| tattha NaM sAvatthIe nayarIe paesissa ranno antevAsI jiyasattU nAma rAyA hotthA, mahayA himvnt-jaav-vihri| tae NaM se paesI rAyA annayA kayAi mahatthaM mahagdhaM, maharihaM, viulaM, rAyArihaM pAhuDaM sajjAvei, sajjAvittA cittaM sArahi saddAvei, saddAvittA evaM vayAsI-- "gaccha gaM cittA ! tuma sAtthi nari / jiyasattussa ranno imaM mahatthaM-jAva-pAhuDaM uvaNehi / jAiM tattha rAya-kajjANi ya rAya-kiccANi ya rAya-nIIo ya rAya-vavahArA ya tAI jiyasattuNA saddhi sayameva paccuvekkhamANe viharAhi" tti kaTu visajjie / tae NaM se cite sArahI paesiNA rannA evaM vutte samANe, haTTha-jAva-paDisuNettA, taM mahatthaM-jAva-pAhuDaM geNhai, gihittA paesissa ranno-jAva-paDinikkhamai, paDinikkhamittA seyaviyaM nara majhamajjhaNaM jeNeva sae gihe, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA taM mahatthaM -jAva-pAhuDaM Thavei, ThavittA koDumbiya-purise saddAvei, saddAvittA evaM vayAsI-- "khippAmeva bho devANuppiyA! sacchattaM-jAva-cAu-gghaNTaM AsarahaM juttAmeva uvdvveh-jaav-pccppinnh"| tae NaM te koDumbiya-purisA taheva paDisuNittA khippAmeva sacchattaM-jAva-juddha-sajja cAu-ghaNTaM AsarahaM juttAmeva uvaTThaventi, tamANattiyaM pccppinnnti| tae NaM se citte sArahI koDumbiya-purisANaM antie eyamaTTha-jAva-hiyae hAe kayabalikamme kaya-kouya-maMgala-pAyacchitte saMnaddha-baddhavammiya-kavae, uppIliya-sarAsaNa-paTTie, piNaddha-gevejje, baddha-Aviddha-vimala-vara-cidha-paTTe, gahiyAuha-paharaNe, taM mahatthaM-jAva-pAhuDaM geNhai, giNhittA jeNeva cAu-gghaNTe Asarahe, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA cAu-gghaSTaM AsarahaM duruhai, duruhittA bahUhiM purisehi saMnaddha-jAva-gahiyAuha-paharaNehi saddhi saMparibuDe, sakoriNTa-malla-dAmeNaM chatteNaM dharijjamANaNaM dharijjamANeNaM, mahayA, bhaDa-caDagararaha-pahakara-vinda-parikkhitte / sAo gihAo niggacchai, niggacchittA seyaviyaM nara majhamajjheNaM niggacchai, niggacchittA suhehi vAsehi, pAyarAsehi, nAivikiThehi antarAvAsehi vasamANe vasamANe keiyaaddhassa jaNavayassa majjhamajjheNaM, jeNeva kuNAlA jaNavae, jeNeva sAvatthI nayarI, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA sAvatthIe nayarIe majjhamajheNaM aNupavisai, aNupavisittA jeNeva jiyasattassa ranno gihe, jeNeva bAhiriyA uvaTThANa-sAlA, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA turae nigiNhai, nigihittA rahaM Thavei, ThavittA rahAo paccoruhai, paccoruhitA taM mahatthaM-jAva-pAhuDaM giNhai, giNhittA jeNeva abbhantariyA uvaTThANa-sAlA, jeNeva jiyasattU rAyA, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA jiyasattuM rAyaM karayala-pariggahiyaM-jAva-kaTu, jaeNaM, vijaeNaM vaddhAvei, baddhAvettA taM mahatthaMjAva-pAhuDaM uvnneh| tae NaM se jiyasatta rAyA cittassa sArahissa taM mahatthaM-jAva-pAhaDaM paDicchai, paDicchitA cittaM sArahiM sakkArei, saMmANei, sakkArettA sammANettA paDivisajjei, rAyamaggamogADhaM ca se AvAsaM dlyi| tae NaM se citte sArahI visajjie samANe, jiyasattussa ranno antiyAo paDinikkhamai, jeNeva bAhiriyA ubaDhANa-sAlA, jeNeva cAugghaNTe Asa-rahe, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA paDinikkhamittA cAu-gghaNTaM Asa-rahaM duruhai, duruhitA sAtthi nari majjhaM-majjheNaM, jeNeva rAyamaggamogADhe AvAse, teNeva uvAgacchai uvAgacchittA turae nigiNhai, nigiNhittA rahaM Thavei, ThavettA rahAo paccoruhai, paccoruhitA hAe kayabalikamme, kaya-kouya-maMgala-pAyacchitte, suddha-ppAvesAI maMgallAiM vatthAI pavara-parihie, appamahagghAbharaNAlaMkiya-sarIre, jimiya-bhuttuttarAgae vi ya NaM samANe, puvAvaraNha-kAla-samayaMsi gandhabvehi ya nADagehi ya uvanaccijjamANe uvanaccijjamANe, uvagAijjamANe uvagAijjamANe uvalAlijjamANe uvalAlijjamANe, iThe sadda-pharisa-rasa-rUva-gandhe paJcavihe mANussae kAma-bhoe paccaNubhavamANe vihri| Page #525 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 dhammakahANuoge cauttho khaMdho sAvatthinayarIe kesikamArasamaNAgamaNaM 31 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM pAsAvaccijje kesI nAma kumAra-samaNe jAi-saMpanne, kula-saMpanne, bala-saMpanne, ruva-saMpanne, viNaya-saMpanne, nANa saMpanne, daMsaNa-saMpanne, caritta-saMpanne, lajjA-saMpanne, lAghava-saMpanne, lajjA-lAghava-saMpanne, oyaMsI, teyaMsI, baccasI, jasaMsI jiya-kohe jiya-mANe jiya-mAe, jiya-lohe, jiya-nidde, jiindie, jiya-parIsahe, jIviyAsa-maraNabhaya-vippamukke, tava-ppahANe, guNa-ppahANe, karaNa-ppahANe, caraNa-ppahANe, niggaha-ppahANe, nicchaya-ppahANe, ajjava-ppahANe, maddava-ppahANe, lAghava-ppahANe, khanti-ppahANe, guttippahANe, mutti-ppahANe, vijja-ppahANe, manta-ppahANe, bambha-ppahANe, veya-ppahANe, naya-ppahANe, niyama-ppahANe, sacca-ppahANe, soya-ppahANe, nANa-ppahANe, saNa-ppahANe, caritta-ppahANe orAle ghore ghoraguNe ghoratabassI ghorabaMbhaceravAsI ucchUDhasarIre saMkhitta-viula-teyalesse caudasa-pubbI, cau-nANovagae, pahiM aNagAra-sahi saddhi saMparibuDe, puvvANupudvi caramANe, gAmANugAma dUijjamANe, suhaM-suheNaM viharamANe, jeNeva sAvatthI nayarI, jeNeva koTThae ceie, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA sAvatthIe nayarIe bahiyA koTTae ceie ahA-paDirUvaM uggahaM uggiNhai, uggiNhitA saMjameNaM, tavasA appANaM bhAvamANe vihri|| vinnAyavRttaMtassa cittasArahissa kesikumArasamaNavaMdaNaTTA gamaNaM, dhammasavaNaM, gihatthadhammapaDivattIya 32 tae NaM sAvatthIe nayarIe siMghADaga tiga-caukka-caccara-caumuha-mahApaha-pahesu mahayA jaNa-sadde i vA jaNa-vUhe i vA jaNa-kalakale i vA jaNa-bole i vA jaNa-ummI i vA jaNa-ukkaliyA i vA jaNa-saMnivAe i vA-jAva-parisA pjjuvaasi| tae NaM tassa sArahissa taM mahA-jaNa-sadaM ca jaNa-kalakalaM ca suNettA ya pAsittA ya imeyArUve ajjhathie-jAva-samuppajjitthA / ki NaM ajja sAvatthIe nayarIe inda-mahe i vA khanda-mahe i vA rudda-mahe i vA maunda-mahe i vA sivamahe i vA vesamaNa-mahe i vA nAga-mahe i vA bhUya-mahe i vA jakkha-mahe i vA dhUma-mahe i vA ceiyamahe i vA rukkha-mahe i vA giri-mahe i vA dari-mahe i vA agaDa-mahe i vA naI-mahe i vA sara-mahe i vA sAgara-mahe i vA, jaM NaM ime bahave uggA, bhogA, rAinnA, ikkhAgA, khattiyA, nAyA, koravvA-jAva-ibbhA, inbhaputtA pahAyA, jahovavAie-jAva-appegaiyA haya-gayA, appegaiyA gaya-gayA, raha-gayA siviyA-gayA saMdamANiyA-gayA, appegaiyA, pAya-cAra-vihAreNaM mahayA mahayA vandAvandahi niggacchanti evaM saMpehei, saMpehitA kaJcuijja-purisaM saddAvei, saddAvittA evaM vayAsI"ki NaM devANuppiyA ! ajja sAvatthiIe nayarIe inda-mahe i vA-jAva-sAgara-mahe i vA jeNaM ime bahave uggA bhogA-jAvaniggacchanti"? tae NaM se kaMcuijjapurise kesissa kumAra-samaNassa AgamaNa-gahiya-viNicchae cittaM sArahi karayala-pariggahiyaM-jAva-vaddhAvettA evaM vayAsI-- "no khalu devANuppiyA! ajja sAvatthIe nayarIe inda-mahe i vA-jAva-sAgara-mahe i vA, jeNaM ime bahave-jAva-vandAvandaehi niggacchanti / evaM khalu bho devANuppiyA! pAsAvaccijje kesI nAma kumAra-samaNe jAi-saMpanne-jAva-dUijjamANe ihamAgae-jAva-viharai, teNaM ajja sAvatthIe nayarIe bahave uggA-jAva-ibbhA, ibbhaputtA appegaiyA vandaNavattiyAe-jAva-mayA bandAvandaehi niggcchnti"| 33 tae NaM se citte sArahI kaMcuijja-purisassa antie eyamahra soccA, nisamma haTTha-tuTTha-jAva-hiyae koDumbiya-purise saddAvei, saddAvittA evaM bayAsI"khippAmeva bho devANuppiyA ! cAu-ghaNTaM Asa-rahaM juttAmeva uvaTaveha" -jAva-sacchattaM ubaTuventi / tae NaM se citte sArahI vhAe, suddha-ppAvesAI maMgallAI vatthAI pavaraparihie, appa-mahagghAbharaNAlaMkiya-sarIre, jeNeva cAu-ghaNTe Asa-rahe, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA cAu-ghaNTaM Asa-rahaM duruhai, duruhittA sakoriNTa-malla-dAmeNaM chatteNaM dharijjamANeNaM, mahayA bhaDacaDagaravindaparikkhitte, sAvatthI-nayarIe masaM-masraNaM niggacchai, niggacchittA jeNeva koTThae ujjANe, jeNeva kesI kumAra-samaNe, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA kesi-kumAra-samaNassa adUrasAmante turae nigiNhai, nigiNhittA rahaM Thavei, ThavittA rahAo paccoruhai, paccoruhitA jeNeva kesI kumAra-samaNe, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA kesi kumAra-samaNaM tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei, karittA vandai, namasai, vaMdittA namaMsittA, naccAsanne, nAidUre sussUsamANe, namasamANe, abhimuhe, paMjaliuDe viNaeNaM pjjuvaasi| 34 tae NaM se kesI kumAra-samaNe cittassa sArahissa tIse ya mahai-mahAliyAe mahacca-parisAe cAu-jjAmaM dhamma parikahei / taM jahA-- savvAo pANAivAyAo beramaNaM, savAo masAvAyAo beramaNaM, savvAo adinAdANAo beramaNaM, savvAo bahiddhAdANAo vermnnN| Page #526 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAsatisthe paesikahANagaM 271 masiNIsu paDipuNNaM pAhAyapUchaNeNaM, osahamaNi ya-jAva-rAya-vabahAra tae NaM sA mahai-mahAliyA mahaccaparisA kesissa kumAra-samaNassa antie dhamma soccA nisamma, jAmeva disi pAunbhUyA, tAmeva disi pddigyaa| tae NaM se citte sArahI kesissa kumAra-samaNassa antie dhamma soccA, nisamma haTTha-jAva-hiyae uTThAe uThei, uTTittA kesi kumAra-samaNaM tikkhutto AyAhiNaM, payAhiNaM karei, karittA vandai, namasai, baMdittA namaMsittA evaM vayAsI-- "saddahAmi NaM bhante ! nigganthaM pAvayaNaM-jAva-sacce NaM esamaThe jaM NaM tumbhe vayaha" tti kaTu vandai, namasai, vaMdittA namaMsittA, evaM bayAsI-- "jahA Na devANuppiyANaM antie bahave uggA, bhogA-jAva-inbhA, ibbhaputtA ciccA hiraNNaM, ciccA suvaNNaM, evaM dhannaM, dhaNaM, balaM, vAhaNaM, kosaM, koDAgAraM, puraM, anteuraM, ciccA, viulaM dhaNa-kaNaga-rayaNa-maNi-mottiya-saMkha-sila-ppadAla-santa-sAra-sAvaejja, vicchahuittA, vigovaittA, dANaM dAiyANaM paribhAittA, muNDA bhavittA, agArAo aNagAriyaM pavvayanti, no khalu ahaM tA saMcAemi ciccA hiraNNaM taM ceva-jAva-panvaittae / ahaM NaM devANuppiyANaM antie paMcANuvva iyaM satta-sikkhAvaiyaM duvAlasa-vihaM gihi-dhamma......." pddivjjitte"| "ahAsuhaM devANuppiyA! mA paDibandhaM krehi"| tae NaM se citte sArahI kesissa kumAra-samaNassa antie paJcANuvvaiyaM-jAva-gihi-dhamma uvasaMpajjittANaM viharai / tae NaM se citte sArahI kesi kumAra-samaNaM vandai, namasai, vaMdittA namaMsittA, jeNeva cAu-gghaNTa Asa-rahe, teNava pahArettha gmnnaae| cAu-ghaNTaM Asa-rahaM duruhai, duruhittA jAmeva disi pAunbhUe, tAmeva disi pddige| tae NaM se citte sArahI samaNovAsae jAe ahigaya-jIvAjIve, uvaladdha-puNNa-pAve, Asava-saMvara-nijjara-kiriyAhigaraNa-bandha-mokkhakusale, asahijje devAsura-nAga-suvaNNa-jakkha-rakkhasa-kinara-kiMpurisa-garula-gandhavva-mahoragAIhiM devagaNehiM nigganthAo pAvayaNAo aNaikkamaNijje, nigganthe pAvayaNe nissaMkie, nikkaMkhie, nimvitigicche, laddhaThe, gahiyaThe, pucchiyo, ahigayaThe, viNicchyiThe, aTThi-mija-pemmANurAgaratte, 'ayamAuso! nigganthe pAvayaNe aTTe, ayaM paramaThe, sese aNaThe', Usiya-phalihe avaMguya-duvAre ciyattanteura-ghara-ppavese, cAuddasaTTamuddiThTha-puNNamAsiNIsu paDipuNNaM posahaM samma aNupAlemANe, samaNe, nigganthe, phAsuesaNijjeNaM asaNapANa-khAima-sAimeNaM, pIDha-phalaga-sejjA-saMthAreNaM, vattha-paDiggaha-kambala-pAyapuJchaNaNaM, osahabhesajjeNaM paDilAbhamANe paDilAbhemANe, bahUhi soladhvaya-guNa-veramaNa-paccakkhANa-posahovavAsehi ya appANaM bhAvamANe, jAiM tattha rAya-kajjANi ya-jAva-rAya-vavahArANi ya tAI jiyasattuNA rannA saddhi sayameva paccuvekkhamANe paccuvekkhamANe viharai // seyaviyaM nari gacchaMteNaM cittasArahiNA kesikamArasamaNaM pai seyaviyAnayariAgamaNapatthaNA, kesikumAra samaNANumaI ya 36 tae NaM se jiyasattu-rAyA annayA kayAi mahatthaM-jAva-pAhuDaM sajjei, cittaM sAhiM saddAvei, saddAvittA evaM vayAsI--"gacchAhi NaM tumaM cittA! seyaviyaM naar| paesissa ranno imaM mahatthaM-jAva-pAhuDaM uvnnehi| mama pAuggaM ca NaM jahAbhaNiyaM avitahamasaMdiddhaM kyaNaM vinnavehi" tti kaTu visjjie| tae NaM se citte sArahI jiyasattuNA rannA visajjie samANe, taM mahatthaM-jAva-giNhai-jAva-jiyasattussa ranno aMtiyAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA sAvatthI-nayarIe majhaM-majjhaNaM niggacchai, niggacchittA jeNeva rAyamaggamogADhe AvAse, teNava uvAgacchai, uvAgacchittA taM mahatthaM-jAva--Thavei / NhAe-jAva-sarore, sakoreNTamalladAmeNaM chattaNaM dharijjamANeNaM mahayA bhaDacaDagaraM-viMdaparikkhitte pAyacAra-vihAreNaM, mahayA purisa-vaggurA-parikkhitte rAyamaggamogADhAo AvAsAo niggacchai, niggacchittA sAvatthI-nayarIe majhamajjheNaM niggacchai, niggacchittA jeNeva koTThae ceie, jeNeva kesI-kumAra-samaNe, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA kesi-kumAra-samaNassa antie dhamma soccA-jAva--haTTha-jAva-uTThAe-jAva evaM vayAsI-- "evaM khalu ahaM bhaMte ! jiyasattuNA ranA paesissa ranno imaM mahatthaM-jAva-uvaNehi ti kaTTa visjjie| taM gacchAmi NaM ahaM bhaMte ! seyaviyaM naar| pAsAdIyA NaM bhaMte ! seyaviyA nyrii| darisaNijjA NaM bhaMte ! seyaviyA nayarI / abhirUvA gaM bhaMte! seyaviyA nyrii| paDirUvA NaM bhaMte ! seyaviyA nyrii| samosaraha NaM bhaMte ! seyaviyaM nriN"| tae NaM se kesI kumAra-samaNe citteNaM sArahiNA evaM vutte samANe cittassa sArahissa eyamadvaM no ADhAi, no parijANAi, tusiNIe sNcitttthi| tae NaM se citte sArahI kesi kumAra-samaNaM doccaM pi taccaM pi evaM vayAsI-- Page #527 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 dhammakahANuoge cauttho khaMdho "evaM khala ahaM bhaMte ! jiyasattuNA ranA paesissa ranno imaM mahatthaM-jAva-visajjie taM ceva-jAva-samosaraha NaM bhaMte ! tubbhe seyaviyaM nyriN"| tae NaM kesI kumAra-samaNe citteNaM sArahiNA doccaM pi taccaM pi evaM vutte samANe cittaM sArahiM evaM vayAsI-- "cittA! se jahA-nAmae vaNa-saNDe siyA kiNhe, kiNhobhAse-jAva-paDihave / se nUNaM cittA ! se vaNa-saNDe bahUNaM dupaya-cauppayamiya-pasu-pavikha-sarosivANaM abhigamaNijje?" "haMtA abhigmnnijjeN"| taMsi ca NaM cittA! vaNa-saMDasi bahave bhilaMgA nAma pAva-sauNA parivasanti, je NaM tesi bahUrNa dupaya-ca uppaya-miya-pasu-pakkhisirIsivANaM ThiyANaM ceva maMsa-soNiyaM AhArenti / se nUNaM cittA! se vaNa-saMDe tesi NaM bahUNaM dupaya-jAva-sirosivANaM abhigamaNijje?" "no tiNaThe smjheN|" "kamhA NaM?" "bhaMte! sovsmge"| "evAmeva cittA! tubbhaM pi seyaviyAe nayarIe paesI nAma rAyA parivasai, ahammie-jAva-no sammaM kara-bhara-vitti pvttei| taM phahaM NaM ahaM cittA! seyaviyAe nayarIe samosarissAmi?" tae NaM se citte sArahI kesi kumAra-samaNaM evaM vayAsI-- "ki NaM bhaMte! tubbhaM paesiNA rannA kAyavvaM? atthi NaM bhaMte ! seyaviyAe nayarIe anne bahave Isara-talavara-jAva-satthavAha-ppabhiio, je NaM devANuppiyaM baMdissaMti-jAva-pajjuvAsissaMti, viulaM asaNaM, pANaM, khAimaM, sAimaM paDilAbhesaMti, pADihArieNa poDhaphalaga-sejjAsaMthAreNaM uvnimntissnti"| tae NaM se kesI kumArasamaNe cittaM sArahiM evaM vayAsI-- "avi yAi cittA! samosarissAmo" / cittasArahissa seyaviyAnagariAgamaNaM 37 tae NaM se citte sArahI kesi kumAra-samaNaM vaMdai, namasai, vaMdittA namaMsittA kesissa kumAra-samaNassa aMtiyAo, koTThayAo ceiyAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA jeNeva sAvatthi NayarI jeNeva rAyamaggamogADhe AvAse, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA koDaMbiyapurise saddAvei, saddAvittA evaM vayAsI"khippAmeva bho devANuppiyA ! cAu-ghaMTe Asa-rahaM jutAmeva uvaTTaveha" / jahA seyaviyAe nayarIe niggacchai taheva-jAva-vasamANe vasamANe kuNAlAjaNavayassa majjhaM-majjheNaM, jeNeva keiyaaddhe jaNavae, jeNeva seyaviyA nayarI, jeNeva miyavaNe ujjANe, teNeva uvAgacchada, uvAgacchittA ujjANa-pAlae saddAvei, saddAvittA evaM vayAsI-- "jayA NaM devANuppiyA! pAsAvaccijje kesI nAma kumAra-samaNe punvANupubvi caramANe, gAmANugAma dUijjamANe ihamAgacchijjA, tayA NaM tubhe devANuppiyA! kesi kumAra-samaNaM vaMdijjAha, namaMsijjAha, vaMdittA namaMsittA ahA-paDirUvaM uggahaM annujaannejjaah| pADihArieNaM piiddh-phlg-jaav-uvnimNtejjaah| eyamANattiyaM khippAmeva pccppinnejjaah"| tae NaM te ujjANa-pAlagA citteNa sArahiNA evaM vuttA samANA haTTatuTa-jAva-hiyayA karayala-pariggahiyaM-jAva-evaM vayAsI--"taha" tti| ANAe, viNaeNaM vayaNaM paDisuNaMti // 38 tae NaM se citte sArahI jeNeva seyaviyA nayarI, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA seyaviyaM nari majjhaM-majjheNaM aNupavisai, aNu pavisittA jeNeva paesissa ranno gihe, jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA turae nigiNhai, nigihittA rahaM Thavei, ThavittA rahAo paccorahai, paccoruhitA taM mahatthaM-jAva-gevhai, geNhittA jeNeva paesI rAyA, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA paesi rAyaM karayala-jAva-baddhAvettA taM mhtthN-jaav-uvnnei| tae NaM se paesI rAyA cittassa sArahissa taM mahatthaM-jAva-paDicchai, paDicchittA cittaM sArahiM sakkArei, saMmANei, sakkArettA sammANettA paDivisajjei / Page #528 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAsatitthe paesikahANagaM 273 tae NaM se cite sArahI paesiNA rannA visajjie samANe haTTa-jAva-hiyae, paesissa ranno aMtiyAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA jeNeva cAugghaMTe Asa-rahe teNeva uvAgacchai, cAuMgghaMTaM Asa-rahaM duruhai seyaviyaM nAra majjhamajjheNaM jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchai turae nigiNhai rahaM Thavei, rahAo paccoruhai, hAe-jAva-uppi pAsAya-vara-gae phuTTamANehi muiMgamattharahi battIsai-baddhaehiM nADaehi vara-taruNI-saMpauttehi uvanaccijjamANe uvagAijjamANe, uvalAlijjamANe, i8 sdd-phris-jaav-vihri| ujjANapAlaniveiyavRttatANusAreNaM cittasArahissa kesikumArasamaNavaMdaNaTThA gamaNaM dhammasavaNaM ca 39 tae NaM kesI-kumAra-samaNe annayA kayAi pADihAriyaM pIDha-phalaga-sejjA-saMthAragaM paccappiNai, paccappiNittA sAvatthIo nayarIo, koDhagAo ujjANAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA pahi aNagArasaehi-jAva-viharamANe, jeNeva keiyaaddhe jaNavae, jeNeva seyaviyA nayarI, jeNeva miyavaNe ujjANe, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA ahA-paDirUvaM uggahaM uggiNhittA, saMjameNaM, tavasA appANaM bhAvemANe vihri| 40 tae NaM seyaviyAe nayarIe siMghADaga-tiya-caukka-caccara-caummaha-mahApahesu mahayA jaNasadde i vA-jAva-parisA niggcchi| tae NaM te ujjANapAlagA imIse kahAe laTThA samANA, haTThatuTTha-jAva-hiyayA, jeNeva kesI kumAra-samaNe, teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA kesi kumArasamaNaM baMdaMti, namasaMti, vaMdittA namaMsittA, ahA-paDirUvaM uggahaM aNujANaMti, pADihArieNaM-jAva-saMthAraeNa uvanimaMtenti, nA goyaM pucchaMti, odhAreMti, egantaM avakkamanti, annamannaM evaM vayAsI-- "jassa NaM devANuppiyA! citte sArahI daMsaNaM kaMkhai-jAva-daMsaNaM abhilasai jassa NaM nAma-goyassa vi savaNayAe haTTha-tuTu-jAva-hiyaebhavai, se NaM esa kesI kumAra-samaNe pubvANapuTiva caramANe, gAmANugAma dUijjamANe, ihamAgae, iha saMpatte, iha samosaDhe, iheva seyaviyAe nayarIe bahiyA miyavaNe ujjANe ahaa-pddiruuvN-jaav-vihri| taM gacchAmo NaM devANuppiyA! cittassa sArahissa eyamajheM piyaM nivaemo, piyaM se bhvu"| annamannassa antie eyamaLaM paDisuNati / jeNeva seyaviyA nayarI, jeNeva cittassa sArahissa gihe, jeNeva citte sArahI teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA cittaM sArahiM karayala-jAva-baddhAvati, evaM vayAsI-- "jassa NaM devANuppiyA! dasaNaM kaMkhaMti-jAva-abhilasaMti, jassa NaM nAma-goyassa vi savaNayAe haTu-jAva-bhavaha, se NaM ayaM kesI kumAra-samaNe puvANupubbi caramANe gAmANugAma dUijjamANe iheva miavaNe ujjANe smosddhe-jaav-vihri||" tae NaM se citte sArahI tesi ujjANa-pAlagANaM aMtie eyamaThe soccA nisamma haTTha-tuTTha-jAva-AsaNAo abbhuThei , pAyapIDhAo paccoruhai, paccoruhittA pAuyAo omayai, omuittA ega-sADiyaM uttarAsaGgaM karei / aMjali-mauliyaggahatthe kesikumArasamaNAbhimuhe sattaTTa payAI aNugacchai, aNugacchittA karayala-pariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu evaM vayAsI-"namotthu NaM arahaMtANaM -jaav-sNpttaannN| namotthu NaM kesissa kumAra-samaNassa mama dhammAyariyassa dhmmovesgss| vaMdAmi NaM bhagavaMtaM tattha-gayaM ihge| pAsau maM bhagavaM tatthagae ihagayaM" ti kaTTa baMdai, nmsi| te ujjANa-pAlae viuleNaM vattha-gaMdha-mallAlaMkAreNaM sakkArei, saMmANei, sakkArettA sammANettA viulaM jIviyArihaM poi-dANaM dalayai, dalaittA paDivisajjei, paDivisajjitA koDuMbiya-purise saddAveda, saddAvittA evaM vayAso-- "khippAmeva bho devANuppiyA! cAugghaMTa Asa-rahaM juttAmeva uvtttthveh-jaav-pccppinnh"| tae NaM te koDuMbiyapurisA-jAva-khippAmeva sacchattaM, sajjhayaM-jAva-uvaTThavittA tamANattiyaM paccappiNaMti / tae NaM se citte sArahI koDubiya-purisANaM aMtie eyamaDhaM soccA, nisamma, haTTha-tuTu-jAva-hiyae, vhAe kayabalikammeNa sarIre, jeNeva cAugghaMTe-jAva-duruhittA, sakoraMTamalladAmeNaM chatteNaM dharijjamANeNaM mahayA bhaDacaDagareNaM taM ceva-cAva-pajjuvAsai dhamma-kahA-jAvatae NaM se citte sArahI kesissa kumAra-samaNassa aMtie dhamma soccA nisamma haTThatuTTha uTThAe taheva evaM vayAsI-- "evaM khalu bhaMte ! amhaM paesI rAyA adhammie-jAva-sayassa vi NaM jaNavayassa no samma kara-bhara-vitti pavattei / taM jai NaM devANappiyA! paesissa ranno dhammamAikkhejjA bahuguNataraM khalu hojjA paesissa ranno, tesiM ca bahUNaM dupaya-cauppaya-miya-pasu-pakkhisirosivANaM, tesi ca bahaNaM samaNa-mAhaNa-bhikkhuyANaM / taM jai NaM devANuppiyA ! 0 paesissa bahuguNataraM hojjA, sayassa vi ya NaM jnnvyss"| dha0 ka035 Page #529 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 dhammakahANuoge cauttho khaMdho dhammassa alAbha-lAbhavisayAiM cattAri ThANAI 42 tae NaM kesI kumArasamaNe cittaM sAhiM evaM bayAsI-- "evaM khalu cahi ThANehiM cittA ! jIve kevalipannattaM dhammaM no labhejjA savaNayAe / taM jahA-ArAma-gayaM vA ujjANa-gayaM vA samaNaM vA mAhaNaM vA no abhigacchai, no vaMdai, no namasai, no sakkArei, no saMmANei, no kallANaM, maGgalaM, devayaM, ceiyaM pajjuvAsei, no aTThAI, heUI pasiNAI, kAraNAI, vAgaraNAI pucchi| eeNaM ThANeNaM cittA! jove kevali-pannattaM dhammaM no labhai savaNayAe // 1 // uvassaya-gayaM samaNaM vA taM ceva-jAva-eeNa vi ThANeNaM cittA! jIve kevali-pannattaM dhammaM no labhai savaNayAe // 2 // goyaragga-gayaM samaNaM vA mAhaNaM vA-jAva-no pajjuvAsai, no viuleNaM asaNa-pANa-khAima-sAimeNaM paDilAbhei, no aTThAI-jAva-pucchai, eeNaM ThANeNaM cittA! jIve kevali-pannattaM dhammaM no labhai svnnyaae||3|| jattha vi ya NaM samaNeNa vA mAhaNeNa vA saddhi abhisamAgacchai, tattha vi ya NaM hatyeNa vA battheNa vA chatteNa vA appANaM AvaritA ciTThai, no aTThAI-jAva-pucchai, eeNa vi ThANeNaM cittA! jIve kevali-pannataM dhammaM no labhai savaNayAe // 4 // eehi ca NaM cittA! cauhi ThANehi jIve kevali-pannattaM dhamma no labhai svnnyaae|| cahiM ThANehiM cittA! jIve kevalI-pannattaM dhamma labhai svnnyaae| taM jahA-ArAma-gayaM vA ujjANa-gayaM vA samaNaM vA mAhaNaM vA vaMdai, namasai,-jAva-pajjuvAsai, aTThAI-jAva-pucchai, eeNa-jAva-labhai savaNayAe / evaM uvassaya-gayaM goyaragga-gayaM samaNaM vA-jAva-pajjuvAsai viuleNaM-jAva-paDilAbhei aTThAiM-jAva-pucchai, eeNa vi-jAva-labhai svnnyaae| jattha vi ya NaM samaNeNa vA mAhaNeNa vA saddhi abhi-samAgacchai tattha vi ya NaM no hatyeNa vA-jAva-AvarettA NaM ciTTai, eeNa vi ThANeNaM cittA! jIva kevalipannattaM dhamma labhai svnnyaae| tujhaM ca NaM cittA! paesI rAyA ArAma-gayaM vA taM ceva savvaM bhANiyavvaM AillaeNaM gamaeNaM-jAva-appANaM AvarettA citttti| taM kahaM NaM cittA! paesissa ranno dhammamAikkhissAmo?" tae NaM se citte sArahI kesi kumArasamaNaM evaM vayAsI-- "evaM khalu bhaMte ! annayA kayAi kaMboehi cattAri AsA uvaNayaM uvnniiyaa| te mae paesissa ranno annayA ceva uvnneyaa| taM eeNaM khalu bhaMte! kAraNeNaM ahaM parasiM rAyaM devANuppiyANaM aMtie hvvmaannessaabhi| taM mA NaM devANuppiyA ! tubbhe paesissa ranno dhammamAikkhamANA gilaaejjaah| agilAe NaM bhaMte ! tumbhe paesissa ranno dhammamAikkhejjAha, chaMdeNaM bhaMte ! tubbhe paesissa raNNo dhmmmaaikkhejjaah"| tae NaM se kesI kumAra-samaNe cittaM sArahiM evaM vayAsI-- "avi yAi cittA! jaannissaamo"|| tae NaM se citte sArahI kesi kumAra-samaNaM baMdai, namasai, baMdittA namasittA jeNeva cAu-ghaMTe Asa-rahe, teNeva uvAgacchapa, uvAgacchittA cAu-ghaMTaM Asa-rahaM duruhai, duruhitA jAmeva disi pAunbhUe, tAmeva disi pddige| AsaparikkhaTuM niggayassa cittasArahisahiyassa paesirano kesikumArasamaNasamIvAgamaNaM 43 tae NaM se citte sArahI kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe, phulluppala-kamala komalummiliyammi ahApaNDure pabhAe kaya-niyamAvassae sahassarassimi diNayare teyasA jalante, sAo gihAo niggacchai, niggacchittA jeNeva paesissa ranno gihe, jeNeva paesI rAyA, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA paesi rAyaM karayala-jAva-kaTu jaeNaM, vijaeNaM vaddhAvei, vaddhAvettA evaM vayAsI"evaM khalu devANuppiyANaM kamboehi cattAri AsA uvaNayaM uvnniiyaa| te ya mae devANuppiyANaM annayA ceva vinniyaa| taM eha NaM sAmI! te Ase ciThaM paash|" tae NaM se paesI rAyA cittaM sArahiM evaM bayAsI"gacchAhi NaM tuma cittA! tehiM ceva cAhiM AsehiM Asa-rahaM juttAmeva uvaTThavehi-jAva-paccappiNAhi" / tae NaM se citte sArahI paesiNA raNNA evaM vutte samANe haTatuTTha-jAva-hiyae uvaTThavei uvaTThavettA eyamANattiyaM pccppinni| tae NaM se paesI rAyA cittassa sArahissa aMtie eyama? soccA, nisamma haTThatuTTha-jAva-appa-mahagyAbharaNAlaMkiya-sarIre sAo Page #530 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAsatitthe paesikahANagaM 275 gihAo nigaccha, niggacchittA jeNAmeva cAu - gghaNTe Asa rahe teNAmeva uvAgacchai, uvAgacchittA cAu - gghaNTaM Asa rahaM duruhai duruhitA seviyA navarI-maNaM nimgancha / 44 tae NaM se citte sArahI taM rahaM NegAI joyaNAI ubhAmei / tae NaM se paesI rAyA uNheNa ya taNhAe ya raha-vAeNaM parikilaMte samANe cittaM sArahi evaM kyAsI "cittA parikilate me sarIre parAvatehi rahaM / " tae NaM se citte sArahI rahaM parAvattei, jeNeva miyavaNe ujjANe, teNeva uvAgacchai, uvAgacchitA paesa rAyaM evaM vayAsI "esa NaM sAmI ! miyavaNe ujjANe, ettha NaM AsANaM samaM, kilAmaM sammaM avaNemo" / tae NaM se paesI rAyA cittaM sAhiM evaM vayAsI- "evaM hou cittA ! " tae NaM se citte sArahI jeNeva miyavaNe ujjANe, jeNeva kesissa kumAra-samaNassa adUrasAmaMte, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA hue nindi, nigihitA rahaM veda, uvettA rahAo pancoruhaha, paccorahitA turae moeda, moetA paesa rAyaM evaM bayAsI"eha NaM sAmI ! AsANaM samaM, kilAmaM sammaM avaNemo / " tae NaM se paesI rAyA rahAo paccoruhai / citteNa sArahiNA saddhi AsANaM samaM, kilAmaM sammaM avaNemANe pAsai jattha kesI kumAra - samaNe mahai - mahAliyAe mahaccaparisAe majjha gae mahayA mahayA saddeNaM dhammamAikkhamANaM / pAsittA imeyArUve ajjhatthie -jAva-samupyajitvA- "jaTTA tu bhoja panuvAti muMDA khalu bho muMDaM pajjuvAsaMti mUDhA khalu bho mUDhaM pajjuvAsaMti, apeDiyA khalu bho apreMDiyaM pajjuvAsaMti, nivvinnANA khalu bho nivvannANaM pajjuvAsaMti se kIsa NaM esa purise jaDDe, muMDe, mUDhe, apaMDie, nivvinnANe, sirIe hirIe uvagae, uttappasarIre / esa NaM purise kimAhAramAhAreDa, ki pariNAmeDa, ki khAda, ki piyai ki dala, ki pada, je gaM emahAliyAe magustaparisAe majjha gae mahayA mayA saddeNaM buyAe ?" evaM saMpeheDa, saMhitA cisaM sArAha evaM bayAsI "cittA ! jaDDA khalu bho jahuM pajjuvAsaMti- jAva-buyAe / sAe vi ya NaM ujjANa bhUmIe no saMcAemi sammaM pakAmaM pviyritte"| tae NaM se citte sArahI paesI-rAyaM evaM vayAsI " esa NaM sAmI ! pAsAvacije kesI nAma kumAra-samaNe jAi saMpale jAva-va-nAgovana Ahohie anna-jIvI / " tae NaM se paesI rAyA cittaM sArahi evaM vayAsI "AhohiyaM NaM vayAsi cittA ! anna jIviyaM ca NaM vayAsi cittA ?" "hantA sAmI AhohiyaM NaM vayAmi, annajIviyaM ca NaM vayAmi " / " abhigamaNijje NaM cittA ! ahaM esa purise ?" "haMtA sAmI! abhigama " abhigacchAmo NaM cittA ! amhe evaM purisaM ?" "haMtA sAmI ! abhigacchAmo" // pasarApaDiyo ke simuNiparUvaNAe paMcavinANanirUvarNa tae NaM se paesI rAyA citteNa sArahiNA saddhi jeNeva kesI kumAra-samaNe, teNeva uvAgacchai uvAgacchittA kesissa kumAra - samaNassa adUra sAmante ThiccA evaM vayAsI "tumbhe NaM bhante ! AhohiyA, anna-jIviyA ?" nae NaM kesI kumAra-samaNe pasarAvaM evaM kyAsI "paesI ! se jahA - nAmae aMkavANiyA i vA saMkha-vANiyA ivA danta-vANiyA i vA sukaM bhaMsiuM-kAmA no sammaM paMthaM pucchara, evameva paesI ! tumbhevi viNayaM bhaMseja- kAmo no sammaM pucchasi / se nUNaM tava paesI ! mamaM pAsittA ayameyArUve ajjhatthie -jAva- samupajjatvA "jaDA khalu bhoja parajavAsaMti- jAvayavivaritae" se nUNaM paesI! asama ?" "haMtA a"i / tae NaM se paesI rAyA kesi kumAra-samaNaM evaM vayAsI - Page #531 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 dhammakahANuoge cauttho khaMdho "se keNaTheNaM bhaMte ! tujjha nANe vA daMsaNe vA jeNaM tumbhe mama eyA-rUvaM ajjhatthiyaM-jAva-saMkappaM samuppannaM jANaha, pAsaha ?" tae NaM se kesI kumAra-samaNe paesi rAyaM evaM vayAsI"evaM khalu paesI ! amhaM samaNANaM niggaMthANaM paMcavihe nANe pa0 taM jahA-AbhiNibohiya-nANe, suya-nANe, ohi-nANe, maNapajjavanANe, kevl-naanne| se ki taM AbhiNibohiya-nANe? AbhiNibohiya-nANe cau-bihe pannatte, taM jahA-uggaho, IhA, avAe, dhaarnnaa| se ki taM uggahe ? uggahe du-vihe pannatte jahA naMdIe-jAva-se taM AbhiNibohiyanANe / se kiM taM suya-nAge? suya-nANe du-vihe paNNatte taM jahA-aGgapaviThaM ca aGga-bAhiraM ca, savvaM bhaanniyvvN-jaav-didivaao| ohi-nANaM bhava-paccaiyaM khaodasamiyaM jahA naMdIe / maNapajjava-nANe du-vihe paNNate taM jahA-ujjumaI ya viulamaI y| taheva kevala-nANaM savvaM bhANiyadhvaM / tattha NaM je se AbhiNibohiyanANe se NaM mamaM atthi| tattha NaM se je suya-nANe se vi ya mamaM atthi / tattha NaM je se ohi-nANe se vi ya mamaM asthi / tattha NaM je se maNapajjava-nANe se vi ya mamaM atthi| tattha NaM je se kevala-nANe se NaM mama natthi, se NaM arihaMtANaM bhgvntaannN| icceeNaM paesI! ahaM tava cau-viheNaM chaumattheNaM NANeNa imeyArUvaM ajjhatthiyaM-jAva-samappannaM jANAmi paasaami"| kesikumArasamaNavattavve jIva-sarIrANaM annattaparUvaNaM 1. ahuNovavanna meraiyassa maNussalogAgamaNavisae nisehaparUvagAiM cattAri ThANAI 45 tae NaM se paesI rAyA kesi kumAra-samaNaM evaM vayAsI "ahaM NaM bhaMte ! ihaM uvavisAmi?" "paesI ! eyAe ujjANa-bhUmIe tuma si ceva jaanne"| tae NaM se paesI rAyA cittaNaM sArahiNA saddhi kesissa kumAra-samaNassa adUra-sAmante uvavisai, uvavisittA kesi kumAra-samaNaM evaM vayAtI"tumbhaM NaM bhaMte ! samaNANaM nigganthANaM esA sannA, esA painnA, esA diTThI, esA raI, esa heU, esa uvaese, esa saMkappe, esA tulA, esa mANe, esa pamANe, esa samosaraNe, jahA anno jIvo, annaM sarIraM, no taM jovo taM sarIraM?" tae NaM kesI kumAra-samaNe paesi rAyaM evaM vayAsI"paesI! amhaM samaNANaM nigganthANaM esA sannA-jAva-esa samosaraNe, jahA anno jIvo, annaM sarIraM no, taM jIvo no, taM sriirN"| tae NaM se paesI rAyA kesi kumAra-samaNaM evaM vayAsI"jai NaM bhaMte! tumbhaM samaNANaM, niggaMthANaM esA sannA-jAva-samosaraNe, jahA anno jIvo, annaM sarIraM, no taM jIvo, no taM sriirN| evaM khalu mamaM ajjae hotthA, iheva jambuddIve dIve, seyaviyAe nayarIe, adhammie-jAva-sayassa vi ya NaM jaNavayassa no sammaM karabhara-vitti pavattei / se NaM tumbhaM vattavvayAe subahuM pAvaM kammaM kali-kalusaM samajjiNittA, kAla-mAse kAlaM kiccA, annayaresu naraesu neraiyattAe uvvnne| tassa NaM ajjagassa ahaM nattue hotthA iTTe, kaMte, pie, maNunne, thejje, vesAsie, saMpae, bahumae, aNumae, rayaNa-karaNDaga-samANe, jIviussavie, hiyaya-nandi-jaNaNe, uMbarapuSpha piva dullabhe, savaNayAe, kimaMga puNa paasnnyaae| taM jai NaM se ajjae mamaM AgaMtu vaejjA-evaM khalu nattuyA ! ahaM tava ajjae hotthA, iheva seyaviyAe nayarIe adhammie-jAvano sammaM kara-bhara-vitti pvttemi| tae NaM ahaM subahuM pAvaM kammaM kali-kalusaM samajjiNittA naraesu udbnne| taM mA NaM nattuyA ! tuma pi bhavAhi adhammie-jAva-no sammaM kara-bhara-vitti pvtehi| mA NaM tuma pi evaM ceva subahuM paav-kmm-jaav-uvvjjihisi| taM jai NaM se ajjae mamaM AgantaM evaM vaejjA, to NaM ahaM saddahejjA, pattiejjA, roejjA, jahA anno jIvo, annaM sarIraM, no taM jIvo, taM sriirN| jamhA NaM se ajjae mamaM AgantuM no evaM vayAsI, tamhA supaiDiyA mama painnA samaNAuso! jahA taM jIvo, taM sriirN"| Page #532 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAsatitthe paesikahANagaM 277 tae NaM kesI kumArasamaNe pasi rAyaM evaM vayAsI'atthi NaM paesI! tava sUriyakatA nAmaM devI ?" "haMtA asthi"| "jai NaM tumaM paesI ! taM sUriyakantaM devi vhAyaM-jAva-savvAlaMkAra-vibhUsiyaM keNai puriseNaM savvAlaMkAra-vibhUsieNaM saddhi iThe saha-pharisa-rasa-rUva-gaMdhe paJcavihe mANussae kAmabhoge paccaNubhavamANi pAsijjasi, tassa NaM tuma paesI! purisassa ke DaMDaM nivvatejjAsi?" "ahaM NaM bhante ! taM purisaM hattha-cchinnagaM vA pAyacchinnagaM vA sUlAiyaM vA sUla-bhinnagaM vA egAhaccha, kuDAhaccaM jIviyAo vvrovejjaa"| "aha NaM paeso! se purise tuma evaM vaejjA--"mA tAva me sAmI! muhattagaM hattha-cchinnagaM-jAva-jIviyAo vavarovehi-jAva-tAvAhaM mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbandhi-parijaNaM evaM vayAmi-"evaM khalu devANuppiyA! pAvAI kammAiM samAyarittA imeyArUvaM AvaI pAvijjAmi, taM mA NaM devANuppiyA! tumbhe vi kei pAvAI kammAiM samAyarau, bhA NaM se vi evaM ceva AvaI pAvijjihii jahA gaM ahN"| tassa NaM tumaM paesI! purisasta khaNamavi eyamaTTha paDisuNejjAsi ?" "no iNaThe smjheN"| "kamhA NaM?" "jamhA NaM bhante ! avarAhI NaM se purise"| "evAmeva paesI! tava vi ajjae hotthA iheva sevaviyAe nayarIe adhammie-jAva-no samma kara-bhara-vitti pvttei| se NaM amhaM vattavvayAe subhuN-jaav-uvvnno| tassa NaM ajjagassa tuma nattue hotthA iThe, kante-jAva-pAsaNayAe / se NaM icchai mANusaM loga hanvamAgacchittae, no ceva NaM saMcAei hvvmaagcchitte| cahi ThANehi paesI ! ahuNovavannae naraesu, neraie icchai mANusaM logaM havvamAgacchittae, no ceva NaM saMcAei ahuNovavannae naraesu neraie-se NaM tattha mahabbhUyaM veyaNaM veemANe icchejjA mANusaM logaM havamAgacchittae no ceva NaM saMcAie havvamAgacchittae1 / ahuNovavannae naraesu neraie naraya-pAlehi bhujjo bhujjo samahiTThijjamANe icchai mANusaM logaM havamAgacchittae no ceva NaM saMcAei havvamAgacchittae 2 / ahuNovavannae naraesu neraie nirayaveyaNijjasi kammaMsi akkhINasi, aveiyaMsi, anijjiNNasi icchai mANusaM logaM havvamAgacchittae no ceva NaM saMcAei havvamAgacchittae 3 / evaM naraie nirayAuyaMsi kammaMsi akkhINaMsi, aveiyaMsi, anijjiNNaMsi icchai mANusaM logaM havvamAgacchittae no ceva NaM saMcAei havvamAgacchittae 4 / ihiM cahi ThANehi paesI ! ahuNovavanne naraesu neraie icchai mANusaM logaM havvamAgacchittae, no ceva NaM saMcAei hvvmaagcchitte| taM saddahAhi NaM paesI ! jahA anno jIvo, annaM sarIraM, no taM jIvo, taM sarIraM" // 1 // 2.ahugovavanadevassa maNussalonAgamaNavisae nisehanirU vagAiM cattAri ThANAI 46 tae NaM se paesI rAyA kesi kumAra-samaNaM evaM vayAsI "atthi NaM bhaMte ! esA pannA uvamA, imeNa puNa kAraNeNaM no uvAgacchai evaM khalu bhaMte ! mama ajjiyA hotthA iheva seyaviyAe nayarIe dhammiyA-jAva-vitti kappemANI samaNovAsiyA abhigaya-jIvAjIvA savvo vaNNao-jAva-appANaM bhAvamANI vihri| sA NaM tujhaM vattavvayAe subahuM puNNova vayaM samajjiNittA kAla-mAse kAlaM kiccA annayaresu devaloesu devattAe uvvnnaa| tIse NaM ajjiyAe ahaM nattue hotthA iThe, kNte0-jaav-paasnnyaae| taM jai NaM sA ajjiyA mamaM AgantuM evaM vaejjA-'evaM khalu nattuyA ! ahaM tava ajjiyA hotthA iheva seyaviyAe nayarIe dhammiyA-jAva-vitti kappemANI smnnovaasiyaa-jaav-vihraami| tae NaM ahaM subahuM puNNovacayaM samajjiNittA-jAva-devaloesu uvvnnaa| taM tumaM pi nattuyA! bhavAhi dhammie-jAva-viharAhi / tae NaM tumaM pi evaM ceva subahuM puNNovacayaM samajjiNittA-jAva-uvavajjihisi / taM jai NaM sA ajjiyA mama AgaMtuM evaM vaejjA, to NaM ahaM saddahejjA, pattiejjA, roejjA, jahA anno jIvo, annaM sarIraM, no taM jIvo, taM sriirN| jamhA sA ajjiyA mamaM AgaMtuM no evaM vayAsI, tamhA supaiTThiyA me painnA, jahA taM jIvo, taM sarIraM, no anno jIvo, annaM sriirN"| Page #533 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 dhammakahANuoge cauttho khaMdho tae NaM kesI kumAra-samaNe paesI-rAyaM evaM vayAsI"jai NaM tumaM paesI! vhAyaM, kayabalikammaM kayakougamaMgalapAyacchittaM ulla-paDa-sADaga, bhiMgAra-kaDucchya-hattha-gaya, devakulamaNupavisamANaM kei purise vacca-gharaMsi ThiccA evaM vaejjA-eha tAva sAmI ! iha muhuttagaM Asayaha vA ciTThaha vA nisIyaha vA tuyaha vaa| tassa NaM tuma paesI! purisassa khaNamavi eyamajheM paDisuNijjAsi ?" "no tiNaThe smtthe|" "kamhA gaM?" "bhaMte! asui asui saamnto"| "evAmeva paesI! tava vi ajjiyA hotthA iheva seyaviyAe nayaroe dhmmiyaa-jaav-vihri| sA NaM amhaM vattavvayAe subahu-jAvauvavannA, tose NaM ajjiyAe tuma nattue hotthA iThe-jAva-kimaMgapuNa paasnnyaae| sA NaM icchai mANusaM logaM havamAgacchittae, no ceva NaM saMcAei hnvmaagcchitte| cahi ThANehi paesI! ahuNovavanne deve deva-loesu icchejjA mANusaM logaM havvamAgacchittae, no ceva NaM saMcAei havvamAgacchittae ahaNovavanne deve deva-loesa dihiM kAma-bhohi mucchie, giddhe, gaDhie, ajjhovavanne, se NaM mANuse bhoge no ADhAi, no parijANAi, se NaM icchijja mANusaM logaM havvamAgacchittae, no ceva NaM saMcAei havvamAgacchittae 1 / ahaNovavannae deve deva-loesu dirvehi kAma-bhohi mucchie-jAva-ajjhovavanne, tassa NaM mANusse pemme vocchinnae bhavai, dive pemme saMkate bhavai, se NaM icchejjA mANusaM loga havvamAgacchittae, no ceva NaM saMcAei havvamAgacchitae 2 / ahaNovavanne deve divehi kAma-bhogehi mucchie-jAva-ajjhovavanne, tassa NaM evaM bhavai-iyANi gacchaM, muhuttaM gacchaM-jAva-iha appAuyA narA kAla-dhammuNA saMjuttA bhavaMti, se gaM icchejjA mANusaM loga havvamAgacchittae no ceva NaM saMcAei havvamAgacchittae 3 / ahaNovavanne deve divehi-jAva-ajjhovavanne tassa mANussae urAle, duggaMdhe, paDikUle, paDilome bhavai, uDDa pi ya NaM cattAri paMca joyaNa-sayAI asubhe mANussae gaMdhe abhisamAgacchai, se NaM icchejjA mANusaM logaM havamAgacchittae, no ceva NaM saMcAei havvamAgacchittae 4 / iccaehi cahi ThANehi paesI! ahuNovavanne deve deva-loesu icchejjA mANusaM logaM havvamAgacchittae, no ceva NaM saMcAei hnvmaagcchitte| taM saddahAhi NaM tuma paesI! jahA anno jIvo, annaM sarIraM, no taM jIvo, taM sarIraM" // 2 // 3-4. phesikumArasamaNavattabve jIvassa appaDiyahayagaIe samatthaNaM 47 tae NaM se paeso rAyA kesi kumAra-samaNaM evaM vayAsI "atthi NaM bhaMte! esA pannA uvmaa| imeNaM puNa kAraNeNaM no uvaagcchi| evaM khalu bhaMte ! ahaM annayA kayAi bAhiriyAe uvaTThANa-sAlAe aNega-gaNanAyaga-daNDanAyaga-rAIsara-talavara-mADaMbiya-koDubiya-inbha-seTThi-seNAvai-satthavAha-maMti-mahAmaMti-gaNaga-dovAriyaamacca-ceDa-pIDhamadda-nagara-nigama-dUya-saMdhivAlehiM saddhi saMparivuDe viharAmi / tae NaM mama nagara-guttiyA sasakkhaM saloiM sagevejjaM avaoDaya-bandhaNa-baddhaM coraM uvrnnnti| tae NaM ahaM taM purisaM jIvaMtaM ceva aokuMbhIe pakkhivAvemi, aomaeNaM pihANaeNaM pihAvemi, aeNa ya taueNa ya AyAmi, Aya-paccaiyaehi purisehiM rakkhAmi / tae NaM ahaM annayA kayAi jeNAmeva sA aokuMbhI, teNAmeva uvAgacchAmi, uvAgacchittA taM aokuMbha uggalacchAmi, uggalacchAvittA, taM purisaM sayameva pAsAmi / no ceva NaM tIse aokuMbhIe kei chiDDe i vA vivare i vA aMtare i vA rAI i vA jao NaM se jIve aMtohito bahiyA nigge| jai NaM bhaMte ! tIse aokuMbhIe hojjA kei chiDDe vA-jAva-rAI vA jao NaM se jIve aMtohito bahiyA niggae, to NaM ahaM saddahejjA, pattiejjA, roejjA, jahA anno jIvo, annaM sarIraM, no taM jIvo, taM sarIraM / jamhA NaM bhaMte ! tIse aokuMbhIe natthi kei chiDDe vA-jAva-niggae, tamhA supaiTThiyA me painnA, jahA taM jIvo, taM sarIraM, no anno jIvo, annaM sriirN"| tae NaM kesI kumAra-samaNe paesi rAyaM evaM vayAsI-- "paesI! se jahA-nAmae kUDA-gAra-sAlA siyA, duhao-littA guttA gutta-duvArA nivAya-gambhIrA / aha NaM kei purise ra ca daMDaM ca gahAya kUDAgAra-sAlAe aMto aMto aNupavisai, aNupavisittA tIse kUDAgAra-sAlAe savvao, samantA ghaNa-niciya-nirantaranicchiDDAI duvAra-vayaNAI pihei| tIse kUDAgAra-sAlAe bahu-majjha-desa-bhAe ThiccA taM bheri daMDaeNaM mahayA mahayA saddeNaM taalejjaa|| Page #534 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAsatitthe paesikahANagaM se nRNaM paesI ! se NaM he aMtohita bahiyA cha?" "haMtA nigcch"| "apiesI tIse kUDAgArasAlA ke chiDe bAjArAI vA jala se sataha bahiyA nie ?" "no idra sama" / " evAmeva paesI ! jIve vi appaDiya-gaI puDhavi bhiccA, silaM bhiccA, pavvayaM bhiccA, aMtohito bahiyA niggacchai / taM sAhi NaM tumaM paesI ! anno jIvo, taM ceva" // 3 // 48 tae NaM paesI rAyA kesi kumAra-samaNaM evaM vayAsI "atthi NaM bhaMte! esA pannA uvamA imeNa puNa kAraNeNaM no uvAgacchai / evaM khalu bhaMte ! ahaM annayA kayAi bAhiriyAe uTThANa - sAlAe - jAva- viharAmi / tae NaM mamaM nagara-guttiyA sasakkhaM jAva uvarNeti / tae NaM ahaM taM purisaM jIviyAo vavarovemi, babarovettA akuMbhI pakvAni amaeNaM pihANaevaM pihAvebhi-jAva-paccaiehi purisehi rakkhAmi ta anyA kapAi jeNeva sA kuMbhI teNeva uvAgacchAmi, taM au kuMbhi uggalacchAvemi / taM aukuMbhi kimi kuMbhi piva pAsAmi | no ceva NaM tIse aTha-kuMbhIe bAjA-rAI vA jao se jIvA bahiyAhito aMto aNupaviTThA na tI a-kuMbhIe hojja keda chiDDe jAva aNupaviTThA, tae NaM ahaM sahahejjA jahA anno jIvo taM ceva / jamhA NaM tIse au kuMbhIe natthi kei chiDDe vA jAvaaNupaviTThA tamhA supaTTiyA me par3anA, jahA taM jIvo, taM sarIraM taM deva" // tae NaM kesI kumAra-samaNe paesa rAmaM evaM vayAsI- " atthi NaM tume paesI ! kayAi ae dhaMta-puvve vA dhamAviya-pubve vA ?" "haMtA asthi"| "se nUNaM paesI ! ae dhaMte samANe savve agaNi-pariNae bhavai ?" "haMtA bhavai" / "atthi NaM paesI ! tassa ayassa kei chiDDe vA jAva rAI i vA, jeNaM se joI bahiyAhito aMto aNupaviTThe ?" "no sm"| 279 -- " evAmeva parasI jIvo biapa gaI vibhiyA sile bihipAhato to apacisa taM saddahAhi SaM tumaM paesI ! taheva" // 4 // 56. kesi kumArasamajavatavye jIva-sarIrANaM annata samatyaNe apajjatovagaraNa he univarNa 49 tae NaM paesI rAyA kesi kumAra-samaNaM evaM vayAsI- " atthi NaM bhaMte! esA pannA uvamA / imeNa puNa me kAraNeNaM no uvAgacchai / atthi NaM bhaMte! se jahA - nAmae kei purise- taruNe - jAva - sippovagae pabhU paMca-kaMDagaM nisittie ?" "haMtA pabhU" / "jai NaM bhaMte! so ceva purise bAle jAva maMda-vinnANe pabhU hojjA paMca-kuMDagaM nisirittae, to NaM ahaM saddahejjA, jahA anno jIvo taM caiva / jamhA NaM bhaMte! sa ceva se purise jAva-maMda-vinnANe no pabhU paMca-kaMDagaM nisiritae, tamhA supaiTTiyA meM painnA, jahA taM jIvo taM ceva" // tae kesI kumAra-samartha paesa rAmaM evaM bavAsI- " se jahA - nAmae kei purise taruNe - jAva- sippovagae navaeNaM dhaNuNA, naviyAe jIvAe, navaeNaM usuNA pabhU paMca-kaMDagaM nisirittae ?" "haMtA pabhU" / "so ceva NaM purise taruNe - jAva - niuNa- sippovagae korillieNaM dhaNuNA, korilliyAe jIvAe, korilieNaM usuNA pabhU paMcakaMDagaM nisirittae ?" "jo isama "kamhA?" Page #535 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge cauttho khaMdho 50 "bhaMte! tassa purisassa apajjatAI uvagaraNAiM hvNti"| "evAmeva paesI! se ceva purise bAle-jAva-maMda-vinnANe apajjattovagaraNe, no pabhU paMca-kaMDagaM nisiritte| taM saddahAhi NaM tuma paeso! jahA anno jIvo taM ceva" // 5 // tae NaM paesI rAyA kesi kumAra-samaNaM evaM vayAsI"asthi NaM bhaMte ! esA pannA uvamA, imeNa puNa kAraNeNaM no uvaagcchi| bhaMte ! se jahA-nAmae kei purise taruNe-jAva-sippovagae pabhU egaM mahaM aya-bhAragaM vA tauya-bhAragaM vA sIsaga-bhAragaM vA parivahittae ?" "haMtA pbhuu"| "so ceva NaM bhaMte ! purise juNNe, jarA-jajjariya-dehe, siDhila-valita-yAvi-Na?-gatte, daNDa-pariggahiyaggahatthe, pavirala-parisaDiya-daMta-seDhI, Aure, kisie, pivAsie, dubbale, kilaMte, no pabhU egaM mahaM aya-bhAragaM vaa-jaav-privhitte| jai NaM bhaMte ! se ceva purise juNNe jarA-jajjariya-dehe-jAva-parikilate pabhU egaM mahaM aya-bhAraM vA-jAva-parivahitae, to NaM ahaM saddahejjA0, taheva / jamhA NaM bhaMte / se ceva purise juNNe-jAva-kilaMte no pabhU egaM mahaM aya-bhAraM vA-jAva-parivahittae, tamhA supaiTThiyA me painnA0, taheva" // tae NaM kesI kumAra-samaNe paesi rAyaM evaM vayAso-- "se jahA-nAmae kei purise taruNe-jAva-sippovagae, naviyAe vihaMgiyAe, navahi sikkarahiM navahiM patthiya-piDAha paha egaM mahaM aya-bhAraM-jAva-parivahittae?" "haMtA pbhuu"| "paesI ! se ceva NaM purise taruNe-jAva-sippovagae, juNNiyAe, dubbaliyAe, ghuNa-kkhaiyAe vihaMgiyAe, dukhalaehi, juNNaehi, ghuNNa-kkhaiehi, siDhila-tayA-piNaddhahi sikkarahi. jugNaehi, dubbalaehi, ghugakkhaiehi, patthiya-piDaehi pabhU egaM mahaM aya-bhAraM vA-jAva-parivahittae ?" "no iNaThe smtthe"| "kamhA gaM?" "bhaMte ! tassa purisassa juNNAI uvagaraNAI hvNti"| "paeso! se ceva se purise junne-jAva-kilaMte juNNovagaraNe no pabhU egaM mahaM aya-bhAraM vaa-jaav-privhitte| taM saddahAhi NaM tuma paeso! jahA anno jIvo, annaM saroraM" // 6 // purisa jIvaMtagaM ceva tumi vA tuliyassa kei ANate vA nAlayasa kei annate vA-jAvalAyaANate vA lahuyatte vA tamhA 7. kesikumArasamaNavattave jIvassa agurulahuyattaM 51 tae NaM se paesI rAyA kesi kumAra-samaNaM evaM vayAsI-- "atthi NaM bhaMte ! -jAva-no uvaagcchi| evaM khalu bhaMte ! -jaav-vihraami| tae NaM mama nagara-guttiyA coraM uvaNeti / tae NaM ahaM taM parisaM jIvaMtagaM ceva tulemi| tulettA chavi-ccheyaM akubvamANe jIviyAo vavarovemi, mayaM tulemi| no ceva NaM tassa purisassa jIvaMtassa vA tuliyassa, muyassa vA tuliyassa kei ANatte vA nANatte vA omatte vA tucchatte vA guruyatte vA lahuyatte vaa| jai NaM bhaMte! tassa purisassa jIvaMtassa vA tuliyassa muyassa vA tuliyassa kei annate vA-jAva-lahuyatte vA to gaM ahaM saddahejjA, taM ceva / jamhA NaM bhaMte ! tassa purisassa jIvaM-tassa vA tuliyassa muyassa vA tuliyassa natthi kei ANate vA lahuyatte vA tamhA supaiTThiyA me painnA jahA taM jIvo, taM cev"| tae NaM kesI kumAra-samaNe pasi rAyaM evaM bayAsI"atthi gaM paesI! tume kayAi batthI dhaMta-puvve vA dhamAviya-puvve vA?" "haMtA atthi"| "atthi NaM paesI! tassa batthissa puNNassa vA tuliyassa apuNNassa vA tuliyassa kei annatte vA-jAva-lahuyatte vA?" "no iNaThe smlaiN"| "evAmeva paesI ! jIvassa aguru-laghuyattaM paDucca jIvaMtassa vA tuliyassa muyassa vA tuliyassa natthi kei ANate vA-jAva-lahayatte vaa| taM saddahAhi NaM tumaM paesI! taM ceva" // 7 // Page #536 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAsapisihANagaM 8. ke sikumArasamaNa vattakhe kaTTagaya agaNiviTThaleNa jIvarasa asaNIvataM 52 eesI rAyA kesi kumAra-sama evaM vAsI "atthi NaM bhaMte! esA jAva-no uvAgacchai / evaM khalu bhaMte ! ahaM annayA jAva coraM uvarNeti / tae NaM ahaM taM purisaM savvao, samantA samabhiloemi / no ceva NaM tattha jIvaM pAsAmi / tae NaM ahaM taM purisaM duhA- phAliyaM karemi karitA savvao, samantA samabhiloemi / no ceva NaM tattha jIva pAsAmi / evaM tihA, cauhA saMkhejjakAliyaM karomi, no ceva NaM tattha jIvaM pAsAmi / jaNaM bhaMte! ahaM tammi purisammi hA vA lihA vA cauhA yA saMjjA vA phAliyana jIvaM pAsaMto, to ahaM sahejA no0 taM ceva / jamhA NaM bhaMte! ahaM taMsi duhA vA tihA vA cauhA vA saMkhejjahA vA phAliyammi jIvaM na pAsAmi, tamhA supaTTiyA meM pannA, jahA taM jIvo taM sarIraM0, taM ceva" / / tae NaM kesI kumAra-sama pasarAvaM evaM bI--]] "tarA tu paesI tAo tucchatarAo" / "ke NaM bhaMte! tucchatarAe ?" "paesI se jahAnAmA keI purisA vacatthI banavajIvo yaNa-yAe jo do bhAvaNaM na gAva dvANaM avi annupvitttthaa| tae NaM te purisA tIse agAmiyAe- jAva-kici desaM aNuppattA samANA egaM purisaM evaM vayAsI-"amhe devAgupiyA! kANaM ani pavisAmo elo gaM tujhaM joha-mAyaNAo joI gahAya ahaM asaNaM sAhejjAsi aha taM jo bhAva joI bAvejA eto gaM tumaM kaTTAo joI hAya mhaM avanaM sAhejjAsi ta kaTTu kA aNuviTThA taeSaM se purise to mahattarassa tesi purisANaM asaNaM sAheni ti kaTTa jeNeva jor3a bhAge va upAgaccha jor3a-bhAi jo vijjhAyameva paas| tae NaM se purise jeNeva se kaTTheteNeva uvAgacchi, uvAgacchitA taM kaTThe savvao samaMtA samabhiloei, no ceva NaM tattha jo pAsai / lae paM se purise pariyaraM baMdha, pharasaM hi taM kahA phAli kare savya samantA samo naI pAsai / evaM jAva-saMkhejja- phAliyaM karei, savvao samaMtA samabhiloei no ceva NaM tattha joI pAsai / tae NaM se purise taMsi phAlie vA joI apAsamA saMte, saMte patitena samAne para evaM eDeDa pariya sahA phAlie bAjA mupa, evaM payAsI- "aho mae tesi purisANaM asaNe mo sAhie" tti kaTTu ohaya-maNa-saMkalpe, cintAsoga-sAgara - saMpaviTThe karayala- palhatya-muhe, aTTapovAra, bhUmi-gaya-viTTie siyAha / 281 tae NaM te purisA kaTTAI chivaMti, jeNeva se purise, teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchitA taM purisaM ohaya-maNa-saMkalpaM jAva-jhiyAyamANaM pAsaMti, evaM vayAsI- "kaNaM tumaM devAdiyA! oha-maNa-saMkAya ?" eNaM se purise evaM bayAsI "sunne thaM devAsuvidhA kaTTANaM aDavi aNupavisamAyA mamaM evaM vayAsI- "amhe NaM devAzuppiyA ! kaTThANaM aDava-jAva- pvitttthaa| tae NaM ahaM tatto muhuttaMtarassa tujjhaM asaNaM sAhemi tti kaTTu jeNeva joI - jAva- jhiyAmi" / tae NaM tesi purisANaM ege purise chee, dakkhe pattaTThe jAva uvaesaladdhe, te purise evaM vyAsI- "gacchatu devAguthiyA ! vhAyA havyamA jANaM ahaM asaNaM sAheni / " 40 ka0 36 ti kaTT pariyadhA, baMdhitA parasuM givhada, saraM kare, sareNa aNi maheda, jo pADe, joIsi purisAgaM asaNaM sAheta purisA vhAvA, jeNeva se rile, teca ugacchati / tae se rile teti purisANaM gRhAvara gayAgaM taM vilaM asaNaM, pANaM, khAimaM sAimaM uvaNei / tae NaM te purisA taM viulaM asaNaM jAva- sAimaM AsAemANA, bIsAemANA- jAva-vihati / jimiyA vi ya NaM samANA AtA, cokkhA, parama-mudda-bhUvA taM purisaM evaM vavAsI- Page #537 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 dhammakahANuoge cauttho khaMdho 'aho NaM tuma devANuppiyA! jaDDe mUDhe, apaMDie nimvinnANe, aNuvaesa-laddhe, je NaM tuma icchasi kaTThasi duhA-phAliyaMsi vA0 joI paasitte| se eeNa-NaM paesI! evaM buccai mUDhatarAe NaM tumaM paeso tAo tucchatarAo" // 8 // kesikumArasamaNaniddineM paesiranno vavahArittaNaM 53 tae NaM paesI rAyA kesi kumAra-samaNaM evaM bayAsI "juttae NaM bhaMte! tumhaM iya chayANaM, dakkhANaM, buddhANaM, kusalANaM, mahA-maINaM, viNIyANaM, vinnANa-pattANaM, uvaesaladdhANaM ahaM imIsAe mahAliyAe mahaccaparisAe majjhe uccAvahi Ausehi Ausittae, uccAvayAhiM uddhaMsaNAhiM uddhaMsittae, evaM uccAvayAhi nibhaMchaNAhi nibhacchittae uccAvayAhiM nicchoDaNAhiM nicchoDittae?" tae NaM kesI kumAra-samaNe paesi rAyaM evaM bayAsI-- "jANAsi NaM tumaM paesI! kai parisAo pannattAo?" "bhaMte! jANAmi, cattAri parisAo pnnttaa| taM jahA-khattiya-parisA, gAhAvai-parisA, mAhaNa-parisA, isi-prisaa"| "jANAsi NaM tuma paesI rAyA ! eyAsi cauNhaM parisANaM kassa kA daNDa-noI pannattA?" "haMtA jANAmi / jeNaM khattiya-parisAe avarajjhai se NaM hattha-cchinnae vA pAya-cchinnae vA sIsa-cchinnae vA sUlAie vA egAhacce kuDAhacce jIviyAo vavarovijjai / je gaM gAhAvai-parisAe avarajjhai se gaM taeNa vA veDheNa vA palAleNa vA veDhittA agaNi-kAeNaM jhaamijji| je gaM mAhaNa-parisAe avarajjhai se NaM aNivAhi arkatAhi-jAva-amaNAmAhi, vahiM uvAlaMbhittA kuMDiyA-laMchaNae vA suNaga-laMchaNae vA korai, nivvisae vA aannvijji|| je NaM isi-parisAe avarajjhai se NaM nAi-aNivAhi-jAva-nAi-amaNAmAhi, vahiM ubaalbbhii"| "evaM ca tAva paesI ! tuma jANAsi, tahA vi NaM tuma mamaM vAma-vAmeNaM daMDa-daMDeNaM, paDikUla-paDikUleNaM, paDiloma-paDilomeNaM vivaccAsaM-vivaccAseNaM bttttsi"| tae NaM paeso rAyA kesi kumAra-samaNaM evaM bayAsI-- "evaM khalu ahaM devANuppiehi paDhamillaeNaM ceva vAgaraNeNaM sNlte| tae NaM mama imeyArUve ajjhathie-jAva-saMkappe samuppajjitthAjahA-jahA NaM eyassa purisassa vAma-vAmeNaM-jAva-vivaccAsaM-vivaccAseNaM vaTTissAmi, tahA-tahA NaM ahaM nANaM ca nANovalambhaM ca karaNaM ca karaNovalambhaM ca daMsaNaM ca saNovalambhaM ca jIvaM ca jIvovalambhaM ca uvalabhissAmi / taM eeNaM kAraNeNaM ahaM devANuppiyANaM vAmavAmeNaM-jAva-vivaccA-saMvivaccAseNaM bttttie"| tae NaM kesI kumAra-samaNe paesorAyaM evaM vayAsI-- "jANAsi NaM tumaM pesii| kai vavahAragA pannattA?" "haMtA jANAmi, cattAri vavahAragA pannattA-dei nAmege, no sannavei; sannavei, nAmege no dei; ege dei vi, sannavei vi; ege no dei, no snnveii"| "jANAsi NaM tumaM paesI! eesi cauNhaM purisANaM ke bavahArI, ke avvavahArI ?" "haMtA jANAmi, tattha NaM je se purise dei, no sannavei, se NaM purise vavahArI; tattha NaM je se purise no dei, sannavei, se NaM purise vavahArI; tattha NaM je se purise dei vi, sannavei vi se NaM purise vavahArI; tattha NaM je se purise no dei, no sannavei, se NaM avvhaaro"| "evAmeva tumaM pi vavahArI, no ceva NaM tuma paesI! avavahArI" // kesikamAranihiThaM jIvasya aMdasaNIyattaM 54 tae NaM paesI rAyA kesi kumAra-samaNaM evaM vayAsI "tubbha NaM bhaMte ! iya chayA, dkkhaa-jaav-uveslddhaa| samatthA NaM bhaMte ! mamaM karayalaMsi vA AmalayaM jIvaM sarIrAo abhinivaTTitANaM uvadaMsittae?" Page #538 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAsatitthe paesikahANagaM 283 teNaM kAleNaM, teNaM samaeNaM paesissa ranno adUra-sAmaMte bAu-kAe saMvatte, taNa-vaNassai-kAe eyai, veyai, calai, phaMdai, ghaTTai, udIrai, taM taM bhAvaM prinnmi| tae NaM kesI kumArasamaNe pasi rAyaM evaM vayAsI-- "pAsasi NaM tuma paesI rAyA! evaM taNa-vaNassaI eyaMta-jAva-taM taM bhAvaM pariNamaMte ?" "haMtA paasaami"| "jANAsi NaM tumaM paesI! eyaM taNa-vaNassai-kAyaM ki devo cAlei, asuro vA cAlei, nAgo vA kinnaro vA cAlei, kiMpuriso vA cAlei, mahorago vA cAlei, gaMdhavvo vA cAlei ?" "haMtA jANAmi, no devo cAlei-jAva-no gaMdhavvo vA cAlei, vAu-kAe caalei"| "pAsasi gaM tuma paesI! eyassa vAu-kAyassa sarUvissa, sakAmassa sarAgassa, samohassa, saveyassa salesassa, sasarIrassa evaM" ? "no iNaThe smlaiN"| "jai NaM tumaM paesI rAyA ! eyassa vAukAyassa sarUvissa-jAva-sasarIrassa rUvaM na pAsasi, taM kahaM NaM paesI! tava karayalaMsi vA AmalagaM jIvaM uvadaMsissAmi?" evaM khalu paesI! dasa-ThANAI chaumatthe maNusse savva-bhAveNaM na jANai, na pAsai, taM jahA-dhammatthikAyaM 1, adhammatthikAyaM 2, AgAsatthikAyaM 3, jIvaM asarIrabaddhaM 4, paramANupoggalaM 5, saI 6, gandhaM 7, vAyaM 8, ayaM jiNe bhavissai no vA bhavissai 9, ayaM savva-dukkhANaM aMtaM karissai vA no vA karissai 10 / / eyANi ceva uppanna-nANa-dasaNa-dhare arahA jiNe kevalI savva-bhAveNaM jANai, paasi| taM jahA-dhammatthikAyaM-jAva-no vA krissi| taM saddahAhi NaM tumaM paesI! jahA anno jIvo0, taM ceva" // kesikumArasamaNaniddiva jIvapaesANaM sarIrapamANAvagAhittaM 55 tae NaM se paesI rAyA kesi kumAra-samaNaM evaM vayAsI-- "se nUNaM bhaMte ! hatthissa kuMthussa ya same ceva jIve ?" "haMtA paesI! hatthissa ya kuMthussa ya same ceva jIve" / "se nUNaM bhaMte! hatthIo kuMthU appa-kammatarAe ceva appa-kiriyatarAe ceva appAsavatarAe ceva, evaM AhAra-nihAra-ussAsanIsAsaiDDhIe appatarAe ceva, evaM ca kuMthuo hatthI mahA-kammatarAe ceva mahAkiriya0 tarAe ceva ?" "haMtA paesI! hatthIo kuMthU appa-kammatarAe ceva0, kuMthuo vA hatthI mahA-kammatarAe ceva0 taM ceva" / "kamhA NaM bhaMte ! hatthissa ya kuMthussa ya same ceva jIve?" "paesI se jahA-nAmae kUDAgAra-sAlA siyaa-jaav-gmbhiiraa| aha NaM kei purise joI vA dIvaM vA gahAya taM kUDAgAra-sAlaM aMto aMto annupvisi| tIse kUDAgAra-sAlAe savvao samaMtA ghaNa-niciya-niraMtara-nicchiDDAI duvAra-vayaNAI pihei, pihettA tIse kUDAgAra-sAlAe bahu-majjha-desa-bhAe taM paIvaM pliivejjaa| tae NaM se paIve taM kaDAgAra-sAlaM aMto aMto obhAsai, ujjovei, tavai, pabhAsei, no ceva NaM baahiN| aha NaM se purise taM paIvaM iDDaraeNaM pihejjA, tae NaM se paIve taM iDDarayaM aMto aMto obhAsei -jAva-pabhAsai, no ceva NaM iDDaragassa bAhi, no ceva NaM kUDAgAra-sAlAe bAhiM / evaM kilijeNaM, gaMDamANiyAe, patthiya-piDaeNaM, ADhaeNaM, addhADhaeNaM, patthaeNaM, addha-patthaeNaM, kulavaNaM, addha-kulaveNaM, cAu-bhAiyAe, aTTha-bhAiyAe, solasiyAe aMto battIsiyAe. causaTThiyAe, diiv-cNpennN| tae NaM se paIve dIva-caMpagassa aMto aMto obhAsai-jAva-pabhAsai, no ceva NaM dIva-caMpagassa bAhiM, no ceva NaM causaTThiyAe bAhi, no ceva NaM kUDAgAra-sAlaM, no ceva NaM kUDAgAra-sAlAe baahiN| evAmeva paesI! jIve vi jaM jArisayaM puvva-kamma-nibaddhaM boMdi nivvattei, taM asaMkhehiM jIva-paesehiM sacittaM karei khuDDiyaM vA mahAliyaM vaa| taM saddahAhi NaM tumaM paesI ! jahA anno jIvo0, taM ceva" // kesikumArasamaNavattave ayahArayadiLaMteNa pacchANutAvanisahaparUvaNaM 56 tae NaM paesI rAyA kesi kumAra-samaNaM evaM vayAsI-- Page #539 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 dhammakahANuoge cauttho khaMdho "evaM khalu bhaMte ! mama ajjagassa esA sannA-jAva-samosaraNe, jahA taM jIvo, taM sarIraM, no anno jIvo, annaM sarIraM / tayaNaMtaraM ca NaM mamaM piuNo vi esA snnaa| tayaNaMtaraM mama vi esA sannA-jAva-samosaraNe / taM no khalu ahaM bahu-purisa-paraMparAgayaM kulanissiyaM diTTi chNddssaami"| tae NaM kesI kumAra-samaNe paesi rAyaM evaM vayAsI"mA tuma paesI! pacchANutAvie bhavejjAsi jahA va se purise ay-haare"| "ke NaM bhaMte ! se aya-hArae ?" "paesI! se jahA-nAmae keI purisA atthatthI, attha-gavesI, attha-luddhagA, attha-kaMkhiyA, attha-pivAsiyA, attha-gavesaNayAe viulaM paNiya-bhaMDamAyAe subahuM bhatta-pANa-patthayaNaM gahAya, egaM mahaM agAmiyaM, chinnAvAyaM, dIhamaddhaM aDavi annu-pvittaa| tae NaM te purisA tose agAmiyAe aDavIe kaMci desaM aNuppattA samANA, egaM mahaM ayAgaraM pAsaMti, aeNaM savvao samaMtA AiNNaM, visthigNaM, sacchaDaM, uvacchaDaM, phuDaM, gADhaM, avagADhaM, pAsaMti, pAsittA haTTha-tuTTha-jAva-hiyayA annamannaM sahAveti, sahAvittA evaM vayAsI-- "esa NaM devANuppiyA! aya-bhaMDe iTTe, kNte-jaav-mnnaame| taM seyaM khalu devANuppiyA! amhaM aya-bhArae baMdhittae" tti kaTTa annamannassa eyamaLaM paDisuNeti, paDisuNettA aya-bhAraM baMdhaMti, baMdhittA ahANupuvIe sNptthiyaa| tae NaM te purisA tIse agAmiyAe-jAva-aDavIe kaMci desaM aNuppattA samANA egaM mahaM tauAgaraM pAsaMti, taueNaM AiNNaM taM ceva-jAva-saddAvettA evaM vayAsI-- "esa NaM devANu ppiyA! tuy-bhNdde-jaav-mnnaame| appeNaM ceva taueNaM subahu ae lmbhi| taM seyaM khalu devANuppiyA ! aya-bhArae chaDDettA tauya-bhArae bNdhitte"| tti kaTu annamannassa aMtie eyamaDheM paDisuNeti, aya-bhAraM chaDDenti, tajya-bhAraM baMdhati / tattha NaM ege purise no saMcAei aya-bhAraM chaDDittae, tauya-bhAraM bNdhitte| tae NaM te purisA taM purisaM evaM vayAsI-- "esa NaM devANuppiyA! tauya-bhaMDe-jAva-subahuM ae lbbhi| taM chahehi NaM devANappiyA! aya-bhAragaM, taupa-bhAragaM bNdhaahi| tae NaM se purise evaM vayAso-- 'dUrAhaDe me devANuppiyA ! ae; cirAhaDe me devANuppiyA ! ae; ai-gADha-baMdhaNa-baddhe me devANuppiyA ! ae; asiliTTha-baMdhaNabaddha me devANuppiyA ! ae; dhaNiya-baMdhaNa-baddhe me devANuppiyA ! ae; no saMcAemi aya-bhAragaM chaDDettA, tauya-bhAragaM bNdhitte| tae NaM te purisA taM purisaM jAhe no saMcAeMti bahUhiM AghavaNAhi ya pannavaNAhi ya Aghavittae vA panavittae vA, tayA ahANupuvIe sNptthiyaa| evaM taMbAgaraM, ruppAgaraM, suvaNNAgaraM, rayaNAgaraM, bairAgaraM / tae Na te purisA jeNeva sayA sayA jaNavayA, jeNeva sAiM sAI nayarAiM, teNeva uvAgacchanti, uvAgacchittA baira-vikkayaNaM kareMti, karettA subahu-dAsI-dAsa-go-mahisa-gavelagaM givhaMti, geNhittA aTTha-talamUsiya-baDisage kArAveti / vhAyA kayabalikammA uppi pAsAyavara-gayA, phuTTamArNoha muiMga-matthaehi, battIsai-baddhahi nADaehi bara-taruNI-saMpauttehi uvanaccijjamANA, ubalAlijjamANA, iTTe sddphris-jaav-vihrNti|| tae NaM se purise aya-bhAreNa jeNeva sae nayare teNeva uvaagcchd| aya-vikkigaNaM karei, karettA taMsi appa-mollaMsi nihiyaMsi jhINa-parivae te purise uppi pAsAya-vara-gae-jAva-viharamANe pAsai, pAsittA evaM vayAsI-- 'aho NaM ahaM adhanne, apuNNe, akayatthe akaya-lakkhaNe, hiri-siri-vajjie, hoNa-puNNa-cAuddase, duraMta-paMta-lakkhaNe / jai NaM ahaM mittANa vA nAINa vA niyagANa vA suNetao, to gaM ahaM pi evaM ceva uppi paasaay-vr-ge-jaav-vihrNto'| se teNaTheNaM paesI! evaM vuccai-"mA NaM tumaM paeso! pacchANutAvie bhavejjAsi jahA va se purise ay-haare"| paesiranno gihidhammapaDivattI, ramaNijja-aramaNijjavisae vaNasaMDAidiTThatA ya 57 ettha NaM se paesI rAyA saMbuddhe kesi kumAra-samaNaM baMdai evaM vayAsI-- "no khalu bhaMte! ahaM pacchANutAvie bhavissAmi jahA va se purise ayahArae / taM icchAmi NaM devANuppiyANaM aMtie kevali-pannattaM dhamma nisaamitte"| Page #540 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAsatitthe paesikahANagaM 285 "ahAsuhaM devANuppiyA! mA paDibaMdha krehi"| dhammakahA jahA cittassa, taheva gihi-dhamma paDivajjai, paDibajjittA jeNeva seyaviyA nayarI, teNeva pahArettha gmnnaae| tae NaM kesI kumAra-samaNe parasi rAyaM evaM vayAsI"jANasi tumaM paesI! kai AyariyA pannattA?" "haMtA jANAbhi, tao AyariyA pnntaa| taM jahA-kalAyarie, sippAyarie, dhmmaayrie|" "jANAsi NaM tuma paesI! tesi tiNhaM AyariyANaM kassa kA viNaya-paDivattI pauMjjiyavvA ?" "haMtA jANAmi, kalAyariyassa sippAyariyassa uvalevaNaM saMmajjaNaM vA karejjA, purao pupphANi vA ANavejjA, majjAvejjA, maMDAvejjA, bhoyAvejjA vA, viulaM jIviyArihaM poi-dANaM dalaejjA, puttANuputtiyaM vitti kppejjaa| jattheva dhammAyariyaM pAsijjA, tattheva vaMdejjA, namasejjA, sakkArejjA, saMbhANejjA, kallANaM, maGgalaM, devayaM, ceiyaM pajjuvAsejjA, phAsuesaNijjaNaM asaNa-pANa-khAima-sAimeNaM paDilAbhejjA, pADihArieNaM pIDhaphalaga-sejjA-saMthAraeNaM uvanimaMtejjA / " "evaM ca tAva tumaM paesI! evaM jANAsi, tahA viNaM tuma mamaM vAma-vAmeNaM-jAva-baTTittA mamaM eyama8 akkhAmittA jeNeva seyaviyA nayarI teNeva pahArettha gmnnaaeN"| tae NaM se paesI rAyA kesi kumAra-samaNaM evaM vayAsI"evaM khalu bhaMte ! mama eyA-rUbe ajjhathie-jAva-samuppajjitthA"evaM khalu ahaM devANuppiyANaM vAma-vAmeNaM-jAva-vaTTie, taM seyaM khalu me kallaM pAu-pyabhAyAe rayaNIe-jAva-teyasA jalate, aMteurapariyAla-saddhi saMparivaDassa devANuppie vaMdittae, namaMsittae, eyamaTTha bhujjo bhujjo sammaM vigaeNaM khAmittae" tti kaTu jAmeva disi pAunbhae, tAmeva disi pddige| 58 tae NaM se paesI rAyA kallaM pAu-ppabhAyAe rayaNIe-jAva-teyasA jalaMte, hatuTTa-jAva-hiyae, jaheva kUNie taheva niggacchai, aMteura-pariyAla-saddhi saMparibuDe paMcaviheNaM abhigameNaM vaMdai, namasai, eyama bhujjo bhujjo sammaM viNaeNaM khAmei // tae NaM kesI kumAra-samaNe paesissa ranno, sUriyakanta-ppamuhANaM devINaM, tIse ya mahaimahAliyAe mahaccaparisAe-jAva-dhamma parikahei / tae NaM paesI rAyA dhamma soccA, nisamma uTTAe uThei, udvittA kesi kumAra-samaNaM baMdai, namasai, vaMdittA namaMsittA jeNeva seyaviyA nayarI, teNeva pahArettha gmnnaae| tae NaM kesI kumAra-samaNe pasi rAyaM evaM vayAsI"mA NaM tuma paesI ! puci ramaNijje bhavittA, pacchA aramaNijje bhavijjAsi, jahA se vaNa-saMDe i vA naTTa-sAlA i vA ikkhuvADae i vA khala-vADae i vaa"| "kahaM NaM bhaMte ?" 'jayA NaM vaNa-saMDe pattie, puppie, phalie, hariyaga-rerijjamANe, sirIe aIva aIva avasobhemANe ciTui, tayA NaM vaNa-saMDe ramaNijje bhavai / jayA NaM vaga-saMDe no pattie, no puphie, no phalie, no hariyaga-rerijjamANe, no sirIe aIya aIva uvasobhemANe ciTThai, tayA NaM juNNe, jhaDe, parisaDiya-paMDu-patte, sukka-rukkhe iva milAyamANe ciTThai, tayA NaM vaNa-saMDe no ramaNijje bhavai / jayA NaM naTTa-sAlA vi gijjai, vAijjai, naccijjai, hasijjai, ramijjai, tayA NaM naTTa-sAlA ramaNijjA bhavai / jayA NaM naTTasAlA no gijjai-jAva-no ramijjai, tayA NaM naTTa-sAlA arabhaNijjA bhavai / jayA NaM ikkhu-vADe chijjai, bhijjai, sijjai, pijjai, dijjai. tayA NaM ikkhu-vADe ramaNijje bhvi| jayA NaM ikkhu-vADe no chijjai-jAva-tayA NaM ikkhu-vADe aramaNijje bhv| jayA NaM khala-vADe ucchuubhai, uDuijjai, malaijjai, muNijjai, khajjai, pijjai dijjai, tayA NaM khala-vADe ramaNijje bhavai / jayA NaM khala-bADe no ucchukabhai-jAva-aramaNijje bhavai / se teNaTheNaM paesI! evaM vuccai, mA NaM tumaM paesI ! pudvi ramaNijje bhavittA, pacchA aramaNijje bhavijjAsi, jahA se vaNasaMDe i vaa|" tae NaM paesI rAyA kesi kumAra-samaNaM evaM bayAsI Page #541 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge cauttho khaMdho "no khalu bhaMte! ahaM pubdhi ramaNijje bhavittA, pacchA aramaNijje bhavissAmi, jahA se vaNa-saMDe i vA-jAva-khala-vADe i vaa| ahaM NaM seyaviyA-nayarI-pAmokkhAI satta gAma-sahassAI cattAri bhAge karissAmi / egaM bhAgaM balavAhaNassa dalaissAmi, egaM bhAgaM koTThAgAre chubhissAmi, evaM bhAgaM aMte-urassa dalaissAmi, egeNaM bhAgeNaM mahai-mahAlayaM kUDAgAra-sAlaM karissAmi / tattha NaM bahUhiM purisehi dinna-bhai-bhatta-veyahi viulaM asaNaM-jAva-sAima-ubakkhaDAvettA, bahUNaM, samaNa-mAhaNa-bhikkhuyANaM panthiya-pahiyANaM paribhAemANe paribhAemANe bahUhi solnvy-gunnnvy-vermnn-pcckkhaann-poshovvaasss-jaav-vihrissaami"| tti kaTu jAmeva disi, pAubbhUe tAmeva disi pddige|| tae NaM se paesI rAyA kallaM-jAva-teyasA jalate seyaviyA-pAmokkhAI satta gAma-sahassAI cattAri bhAe karei / egaM bhAgaM balavAhaNassa dalai-jAva-kUDAgAra-sAlaM karei, tattha NaM bahUhi purasehi-jAba-uvakkhaDAvettA bahUNaM samaNa-jAva-paribhAemANe viharai / sUriyatAkayavisappaogo, paesissa samAhimaraNaM, sariyAbhadevatteNa uvavAo ya tae NaM se paesI rAyA samaNovAsae jAe abhigaya-jIvAjIve-jAva-viharai / jappabhiI ca NaM paesI rAyA samaNovAsae jAe tappabhiI ca NaM rajjaM ca raTuM ca balaM ca vAhaNaM ca kosaM ca koTThAgAraM ca puraM ca aMteuraM ca jaNavayaM ca aNADhAyamANe yAvi viharai / tae NaM tIse sUriyakatAe devIe imeyArUve ajjhathie-jAva-samuppajjitthA"jappabhidaM ca NaM paesI rAyA samaNovAsae jAe, tappabhiI ca NaM rajjaM ca raTuM ca -jAva-aMteuraM ca mamaM ca jaNavayaM ca aNADhAyamANe vihri| taM seyaM khalu me pasi rAyaM keNa vi sattha-paogeNa vA aggi-paogeNa vA manta-ppaogeNa vA visa-ppaogeNa vA uddavettA, sUriyakaMta kumAraM rajje ThavittA, sayameva rajja-siri kAremANIe, pAlemANIe viharittae"tti kaTu evaM saMpehei, saMpehettA sUriyakaMtaM kumAraM saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI"jappabhiI ca NaM paesI rAyA samaNovAsae jAe, tappabhiI ca NaM rajjaM ca -jAba-aMteuraM ca mamaM ca jaNavayaM ca mANussae ya kAmabhoge aNADhAyamANe viharai / taM seyaM khalu tava puttA ! parasi rAyaM keNai sattha-ppaogeNa vA-jAva-uddavittA sayameva rajja-siri kAremANe, pAlemANe viharittae" / tae NaM sUriyakaMte kumAre sUriyakatAe devIe evaM vutte samANe sUriyakatAe devIe eyama8 no ADhAi, no pariyANAi, tusiNIe sNcitttthi| tae NaM tose sUriyakatAe devIe imeyArUve ajjhatthie-jAva- samuppajjitthA"mA NaM sUriyakaMte kumAre paesissa ranno imaM mamaM rahassa-bheyaM karissaI" tti kaTu paesissa ranno chiddANi ya mammANi ya rahassANi ya vivarANi ya aMtararANi ya paDijAgaramANI paDijAgaramANI viharai / tae NaM sUriyakatA devI annayA kayAi paesissa ranno aMtaraM jANai, jANittA asaNaM-jAva-sAimaM savva-vattha-gaMdha-mallAlaMkAraM visappaogaM pujji| paesissa ranno hAyassa, suhAsaNa-vara-gayassa taM visa-saMjuttaM asaNaM-jAva-sAimaM vatthaM -jAva-alaMkAraM nisirei, ghaayi| tae NaM tassa paesissa ranno taM visa-saMjuttaM asaNaM-jAva-sAimaM AhAremANassa sarIragammi veyaNA pAunbhUyA ujjalA, viulA pagADhA, kakkasA. kaDuyA, pharusA, giThTharA, caMDA, tivvA, dukkhA, duggA, durahiyAsA, pitta-jara-parigaya-sarIre dAhavakkantie yAvi vihri|| 60 tae NaM se paesI rAyA sUriyakatAe devIe attANaM saMpaladdhaM jANittA, sUriyakatAe devIe magasA vi aNpadussamANe jeNeva posaha sAlA, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA posaha-sAlaM pamajjai, pamajjitA uccArapA-savaNa-bhUmi paDilehei, paDilehittA danbha-saMthAragaM saMyarei, saMyarettA danbha-saMthAragaM duruhai, duruhittA puratthAbhimuhe saMpaliya-nisaNe, karayala-pariggahiyaM sirasAvataM aJjali matthae kaTTa evaM kyAsI-- 'namotthu NaM arhNtaannN-jaav-sNpttaannN| namotthu NaM kesissa kumAra-samaNassa mama dhammovaesagassa, dhmmaayriyss| vaMdAmi NaM bhagavaMtaM tattha-gayaM ihge| pAsau maM bhagavaM tattha-gae iha-gayaM" ti kaTu vaMdai, nmsi| "pudiva pi NaM mae kesissa kumAra-samaNassa aMtie thUla-pANAivAe paccakkhAe-jAva-pariggahe / taM iyANi piNaM tasseva bhagavao aMtie savvaM pANAivAyaM paccakkhAmi-jAva-pariggahaM, savvaM kohaM-jAva-micchA-daMsaNa-sallaM, akaraNijjaM jogaM paccakkhAmi, cauvihaM pi AhAraM jAvajjIvAe paccakkhAmi, jaM pi ya me sarIraM i8-jAva-phusaMtu ti evaM pi ya NaM carimehi UsAsa-nissAsehi vosirAmi" Page #542 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAsatitthe paesikahANagaM 287 tti kaTu Aloiya-paDikkate, samAhipatte, kAla-mAse kAlaM kiccA sohamme kappe, sUriyAbhe vimANe uvavAya-sabhAe-jAva-ubavaNNo / tae NaM se sUriyAbhe deve ahuNovavannae ceva samANe paJcavihAe pajjattIe pajjattibhAvaM gacchai / taM jahA-AhAra-pajjattIe sarIrapajjattIe indiya-pajjattIe ANa-pANa-pajjattIe bhAsA-maNa pjjttiie| taM evaM khalu bho sUriyAbheNaM deveNaM sA divvA deviDDhI, divvA deva-juI, divve devANubhAve laddhe, patte, abhisamannAgae" / sUriyAbhadevabhavANaMtaraM paesirAyajIvassa daDhapainnabhave mokkhagamaNanirUvaNaM "sUriyAbhassa NaM bhaMte ! devassa kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?" "goyamA ! cattAri paliovamAI ThiI pnntaa"| "se NaM sUriyA deva tAo deva-logAo Au-kkhaeNaM, bhava-kkhaeNaM, Thii-kkhaeNaM aNaMtaraM cayaM caittA kahiM gamihii, kahiM uvavajjihii?" goyamA ! mahAvidehe vAse jANi imANi kulANi bhavaMti, taM jahA-aDDhAI, dittAI, viulAI, vitthiNNa-vipula-bhavaNa-sayagAsaNajANa-vAhaNAI, bahudhaNa-bahujAyarUva-rayayAI, Aoga-paoga-saMpauttAI, vicchaDDiya-paura-bhatta-pANAI, bahu-dAsI-dAsa-go-mahisagavelaga-ppabhUyAI, bahu-jagassa aparibhUyAI, tattha annayaresu kulesu puttattAe pccaayaaissi| tae NaM taMsi dAragaMsi gabhagayaMsi ceva samANaMsi ammA-piUNaM dhamme daDhA painnA bhvissi| tae NaM tassa dAragassa navaNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM, aTThamANa rAiMdiyAgaM, vIikkaMtANaM, sukumAla-pANipAya, ahINa-paDipuNNapaMcidiya-saroraM, lakkhaNa-vaMjaNa-guNovaveyaM, mAgummANa-pamANa-paDipuNNa-sujAya-savvaGga-suMdaraM, sasi-somAkAraM, kaMtaM, piya-daMsaNaM, suruvaM dArayaM pyaahii| tae Na tassa dAragassa ammA-piyaro paDhame divase Thii-vaDiyaM karehiti / taiya-divase caMda-sUra-dasaNagaM karissanti / chaThe divase jAgariyaM jAgaristati / ekkArasame divase vIikkate, saMpatte, bArasAhe divase, nivitte, asui-jAya-kamma-karaNe, cokkhe, saMmajjiovalite, viulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM uvakkhaDA vespati, mitta-nAi-niyaga-sabaga-saMbaMdhi-pariyaNaM AmaMtettA, tao pacchA vhAyA kayabalikammA-jAva-alaMkiyA, bhoyaNa-maMDavaMsi suhAsaNa-vara-gayA, teNa mitta-nAi-jAva-parijaNeNa saddhi viulaM asaNaM-jAva-sAimaM AsAemANA, visAemANA, paribhujemANA, paribhAemANA evaM ceva NaM viharissaMti / jimiya-bhuttattarAgayA vi ya NaM samANA AyaMtA, cokkhA, parama-sui-bhUyA taM mitta-nAi-jAva-pariyaNaM viuleNaM vattha-gandha-mallAlaMkAreNaM sakkAressaMti, saMmANissanti, tasseva mitta -jAva-pariyaNassa purao evaM vaissaMtijamhA NaM devANuppiyA ! imaMsi dAragaMsi gambhagayaMsi ceva samANaMsi dhamme daDhA painnA jAyA, taM hou NaM amhaM eyassa dArayassa daDhapainne nAmeNaM / tae NaM tassa daDhapainnassa dAragassa ammA-piyaro nAmadhejja karissaMti-daDhapainno ya daDhapainno ya / tae NaM tassa ammA-piyaro aNupuvveNaM Thii-vaDiyaM ca caMda-sUriya-darisaNaM ca dhamma-jAgariyaM ca nAmadhejja-karaNaM ca pajemaNagaM ca pajapaNagaM ca paDivaddhAvaNagaM ca pacaMkamaNagaM ca kaNNa-vehaNaM ca saMvacchara-paDilehaNagaM ca cUlovaNayaM ca annANi ya bahUNi ganbhAhANajammaNAiyAiM mahayA iDDhIsakkAra-samudaeNaM karissaMti // tae NaM se daDhapainne dArae paMca-dhAI-parikkhite-khIra-dhAIe, majjaNa-dhAIe, maMDaNa-dhAIe, aMka-dhAIe, kIlAvaNadhAIe, annAhi ya bahUhi khujjAhi, cilAiyAhiM, vAmaNiyAhiM, vaDabhiyAhi, babarIhi, bausiyAhi, joNhiyAhiM, pagNaviyAhi, IsigiNiyAhiM, vAruNiyAhiM, lAsiyAhi, lausiyAhiM, damilIhi, siMhalIhi, Arabohi, pulidohi, pakkaNIhi, bahalohiM, muraMDohi, sabarIhi, pArasIhi, nANAdesI-videsa-parimaMDiyAhiM, sadesa-nevattha-gahiya-vesAhi, iMgiya-citiya-patthiya-viyANAhi, niuNa-kusalAhiM, viNIyAhiM ceDiyA-cakkavAla-taruNi-baMda-pariyAla-parivuDe, varisadhara-kaMcui-mahayara-vaMdaparikkhitte, hatthAo hatthaM sAharijjamANe, sAharijjamANe uvanaccijjamANe uvanaccijjamANe aMkAo aMka paribhujjamANe paribhujjamANe uvagijjhamANe uvagijjhamANe uvalAlijjamANe uvalAlijjamANe uvagahijjamANe uvagRhijjamANe, avayAsijjamANe avayAsijjamAge pariyaMdijjamANe pariyaMdijjamANe, paricuMbijjamANe paricuMbijjamANe, rammesu maNi-koTTima-talesu paraMgamANe paraMgamANe, giri-kaMdaramallINe viva caMpaga-vara-pAyave, nivAya-nivvAghAyaMsi suha-suheNaM privddhissi| tae NaM taM daDhapainnaM dAragaM ammA-piyaro sAirega-aTTha-vAsa-jAyagaM jANittA sobhaNaMsi tihi-karaNa-nakkhatta-muhuttaMsi hAyaM savvAlaMkAra-vibhUsiyaM karettA, mahayA iDDhI-sakkAra-samudaeNaM kalAyariyassa uvaNehiti / Page #543 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 dhammakahANuoge cauttho khaMdhI tae NaM se kalAyarie taM daDhapainnaM dAragaM lehAiyAo gaNiya- pahANAo sauNasya- pajjavasANAo bAvarttAra kalAo suttao ya atthao ya gaMthao ya karaNao ya pasikkhAvehii ya sehAvehii ya / taM jahA -- haMgaNI vAraMvaM pokkhara gayaM sama-tAla, sUrya, agavAyeM pAsa, aTThAvayaM porekacaM gamayaM agravihi pANa-vihi batya-vihi vizeSaNavihi-vihi annaM, paheliyaM, mAnahi [nidAi] mA gaiyaM siloga hirA suNa-guli, SNa-juta AbharaNa-vihi taruNI-paDirUmmaM isthi-savaNaM, purisa-savaNaM, lakhana-lakkhaNaM, yoga-lavarNa, kukuDavaNaM chatta-savarNa daNDa- lakkhaNaM, asi-lakkhaNaM, maNi-lavaNaM, kAryANi savaNaM, barava-virajaM nagara-mANaM, bandhAvAraM, cAraM parivAra va pavigarha juni judA --- savA-ju IsAcaM, rupyavArtha, dhavyaM, hiraNyA-pA, suvaraNa-pAgaM sukhe khe nAliyA-khe patto kI nijI sauNa ruyamiti / taNaM se kalArie taM daDhapannaM dAragaM lehAiyAo gaNiya-ppahANAo sauNaruya pajjavasANAo bAvarttAra kalAo suttao ya atthao ya gaMthao ya karaNao ya sikkhAvettA, sehAvettA ammA-piUNaM uvaNehi / tae NaM tassa daDhapannassa dAragassa ammA- piyaro taM kalAyariyaM vijaleNaM asaNa-pANa- khAima - sAimeNaM vatya-gaMdha-mallAlaMkAreNaM sakkArisaMti, saMmANirasaMti jIvArihaM poivANaM dalaissaMti, paDisinhati // taeSaM se padAra unmukkAmAne viprayapariNaya- mete, jovaNa-gamanuSyate, bAbara kalA-paNDie advArasa- bidesi pagArabhAsA-visAra, navaGga-mutta-paDiyohae, gIya-raI, gaMdhavya-naTTa-kusale, sinArAgAra cArAvese saMgaya-gaya- siya-giya-ciTThiya-vilAsasaMvAda-ni-tovavAra-kurule, johI-joho raha-mohI, bAhujIhI, bAhu-yamadI, alaM-bhoga-samasye, sAhasie, vAla-vArI yAvi bhavissas | tae NaM taM daDhapannaM dAragaM ammA-pitharo ummukka-bAlabhAvaM jAva-viyAla cAri ca viyANittA, viulehi anna-bhogehi ya pANa- bhogehi ya lega bIhiya vatva-bhogehi samabhogehi va upani matahiti / tae se baDhadAra tehi vilehi mahinAka sohi mo sajjihi no gahiro Dino asoja / se jahA - nAma pamuppale i vA paume i vA jAva-saya-sahasya - patte i vA paMke jAe, jale saMbuDDhe novalippara paMkaraeNaM, novalippai jala-raeNaM, evAmeva daDhapanne vi dArae kAmeha jAe, bhogehi saMvaDdie, novalippihii kAmaraeNaM0 mitta-nAi niyaga-sayaNa-saMbaMdhiparijaNeNaM / se NaM tahA-khvANaM yerANaM aMtie kevalaM bohi bujjhihii, bujjhittA muMDe bhavittA, agArAo anagAriyaM pavvaissai / se NaM aNagAre bhavissai, iriyAsamie-jAva- suhuya-huyAsaNe iva teyasA jalate / tasya NaM bhagaya anuttareNaM nANaM evaM daMsaNaM, carileNaM, AlaeNaM, vihAreNaM attareNaM sadhya-saMba-nAmage appA bhAvemANassa, anaMte kevala-vara-nANa-daMsaNe samuppajjihii / tae NaM se agavaM arahA, jiNe, kevalI bhavissai, sadeva maNuyAsurassa logassa pariyAgaM jANihi / taM jahA - AgaI gaI, ThiI, aaj, uvA, tarka, kaI, magomAgatiyaM khayaM bhutaM, pahilediyaM, AvokammaM, rahokammaM arahA araharasanAyI, taM taM maya-vayakAya-joge vaTTamANANaM savya- loe savva jIvANaM savva-bhAve jANamANe, pAsamAne viharissai / vegaM madhye lAvegaM baMtIe, guttIe, mutIe, aNutare, kasiNe, paDaNe, nirAvaraNe, dhAe 2 ekevalI eyA-yeNaM vihAreNaM viharamANe bahUI bAlAI kevala pariyAgaM pANitA, apano use AbhoelA, bahUI malAI pacakhAirasada, bahUI bhalAI agasagAe cheissada, jassAe koraDa jiga-kapa-nAye pera-kapa-nA-muDabhAve, kesa-loe, bambhacera-vAse aNhANagaM, adaMtavaNaM, aNuvahANagaM, bhUmi-sajjA, phalaha-sejjA, paraghara-paveso, laDhAvaladvAI, mANAvamANAI, paresi holaNAo, niragAo, sijAo, tajjaNAo tADaNAo, varahagAo, uccAvayA viruvasvA bAvIsa poragA, gAma-kaMTagA ahipAsiti tama Ahe AhetA parimehiM ustAsa nissAsahi sijjhihida, buvA, musbihi pariniSyAdi sAmaMta karehiha" / / "sevaM bhaMte! sevaM bhaMte " tti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai, namasai, vaMdittA namasittA saMjameNaM tavasA appA bhAvemANe viharai // rAyapa0 / Page #544 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. mahAvIratitye tuMgiyANagarInivAsiNo samaNovAsagA samaNovAsagavaNNao 62 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM tuMgiyA nAmaM nayarI hotyA- vaNNao / tIse NaM tuMgiyAe nayarIe bahiyA uttarapuratthime disIbhAge pupphavatie nAmaM ceie hotthA-vaNNao / tattha NaM tuMgiyAe nayarIe bahave samaNovAsayA parivasaMti-aDDhA dittA vityiNNavipulabhavaNa-sayaNAsaNa- jAgavAhaNAdaNNA bahudhaNabahujAyarUva- rayayA Ayoga-payogasaMpattA vicchaDiyavipulabhattapANA bahudAsI dAsa-go-mahisa-gavela yappabhUyA bahujaNassa aparibhUyA abhigayajIvAjIvA uvaladvapuNNa-pAvA Asava-saMvara-nijjara-kirivAhikaraNabaMdha - mokkhakusalA asa hejja devAsura-nAga suvaNNa-jakkha-rakkhasafree fayrisa garula-gaMdhavva-mahoragAdiehiM devagaNeha nigayAo pAvayaNAo aNatikkamaNijjA, niggaMthe pAvayaNe nissaMkiyA nikkaMkhiyA nivvitimicchA laTThA gahiyaTThA pucchiyaTThA abhigayaTThA viNicchiyaTThA aTThimijapemmANurAgarattA 'ayamAuso ! niggaMthe pAvaNe aTThe ayaM paramaTThe sese aNaTThe', UsiyaphalihA avaMguyaduvArA ciyattaMteura-gharappavesA cAuddasamuddiTThapuNNamAsiNIsu paDipuNNaM posahaM sammaM aNupAlemANA, samaNe niggaMthe phAsU-esaNijjeNaM asaNa- pANa- khAima- sAimeNaM vattha paDiggaha-kaMbala - pAyapuMchaNeNaM pIDha-phala-sajjA-saMthAraeNaM osaha-bhe sajjeNaM paDilAbhamANA bahUhi sIlavvaya-guNa- veramaNa- pacanakkhANa-posahovavAsehi ahApariggahiehi tavokammehi appANaM bhAvemANA vihati / tu giyAe pAsAvaJcijjatherAgamaNaM 63 tenaM kAleNaM teNaM samaeNaM pAsAvaccijjA yerA bhagavaMto jAtisaMpannA kulasaMpannA balasaMpannA svasaMpannA vijayasaMpannA nANasaMpannA daMsaNasaMpannA carittasaMpannA lajjAsaMpannA lAghavasaMpannA oyaMsI teyaMsI vaccaMsI jasaMsI jiyakohA jiyamANA jiyamAyA jiyalobhA jiyaniddA jiiMdiyA jiyaparIsahA jIviyAsa-maraNa-bhayavipyamukkA tavappahANA guNappahANA karaNappahANA caraNappahANA niggahappahANA nicchayappahANA maddavappahANA ajjavappahANA lAghavappahANA khaMtippahANA muttippahANA vijjApahANA saMtappahANA veyappahANA baMbhappahANA nayANA niyamapahANA saccappahANA soyappahANA cArupaNNA sohI aNiyANA appussuyA abahillesA susAmaNNarayA acchiddapa sivAgaraNA kuttiyAvaNabhUyA bahussuyA bahuparivArA paMcaha aNagArasaehi saddha saMparivuDA ahANupuvvi caramANA gAmANugAmaM dRijjamAgA suhaMsuheNaM viharamANA jeNeva tuMgiyA nagarI jejeva puSphavaie ceie teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA ahApaDirUvaM oggahaM ogivhittANaM saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANA vihati / therANaM samaNovAsagehaM pajjuvAsaNA 64 tae NaM tuMgiyAe nayarIe siMghADaga-tiga- caukka-caccara-caummuha-mahApaha- pahesu jAva egadisAbhimuhA nijjAyaMti / tae NaM te samaNovAsayA imIse kahAe laTThA samANA haTThatuTThacittagANaMdiyA naMdiyA pIimaNA paramasomaNassiyA harisavasavippamANahiyA aNNamaNNaM saddAveti, sahAvettA evaM vayAsI -- " evaM khalu devANuppiyA ! pAsAvaccijjA therA bhagavaMto jAtisaMpannA -jAva - ahApaDirUvaM oggahaM ogivhittANaM saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANAM viharati / taM mahAphalaM khalu devaguppiyA ! tahArUvANaM therANaM bhagavaMtANaM nAmagoyassa vi savaNayAe, kimaMga puNa abhigamaNa-vaMdaNa-namaMsaNa-paDipucchaNapajjuvAsaNayAe ? egassa vi Ariyassa dhammiyassa suvayaNassa savaNayAe, kimaMga puNa vijalasya aTThassa gahaNayAe ? taM gacchAmo NaM devAppiyA ! there bhagavaMte vaMdAmo namasAmo sakkAremo sammANemo kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM pajjuvAsAmo / eyaM Ne peccabhave ihabhave ya hiyAe suhAe khamAe nisseyasAe ANugAmiyattAe bhavissati" iti kaTTu aNNamaNNassa aMtie eyamaTTha paDisurNeti, paDisuNettA jeNeva sayAI-sayAI gihAI teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA vhAyA kayabalikammA kayakouya-maMgala- pAyacchittA suddhappAvesAI maMgalalAI vatthAI pavara-parihiyA appamahagghAbharaNAlaMkiyasarIrA sahi saha gihito paDinikkhamaMti, paDinikkhamittA egayao bhaka0 37 For Private Personal Use Only Page #545 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 dhammakahANuoge cauttho khaMdho melAyaMti, melAyitA pAyavihAra-cAreNaM tuMgiyAe nayarIe majjhamajjheNaM niggacchati, niggacchittA jeNeva pupphavatie ceie teNeva uvAgacchati, uvAgacchittA there bhagavaMte paMcaviheNaM abhigameNaM abhigacchati, taM jahA-- 1. saccittANaM dadhvANaM viosaraNayAe 2. acittANaM davvANaM aviosaraNayAe 3. egasADieNaM uttarAsaMga karaNeNaM 4. cakkhupphAse aMjalippaggaheNaM 5. maNaso egattIkaraNeNaM; jeNeva therA bhagavaMto teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA tikkhutto AgrAhiNa-payAhiNaM kareMti, karettA vaMdaMti namasaMti, vaMdittA namasittA tivihAe pajjuvAsaNAe pajjuvAsaMti / 4. mahAvIra titthe naMdamaNiyArakahANagaM / dadduradeveNa mahAvIrasamosaraNe naTTavihI 65 teNa kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe nayare / guNasilae ceie| samosaraNaM / parisA niggayA / te kANaM teNaM samaeNaM sohamme kappe daduravADasae vimANe sabhAe suhammAe daduraMsi sIhAsaNaMsi daddure deve cauhiM sAmANiyasAhassIhi caha aggamahisIhi saparisAhi evaM jahA sUriyAma jAva divvAI bhogabhogAI bhuMjamANe viharai / imaM ca NaM kevalakappaM jaMbuddIvaM dIvaM viuleNaM ohiNA AbhoemANe - jAva-naTTavihi uvadaMsittA paDigae, jahA sUriyAbhe / gomassa pucchAe bhagavaMmahAvIraparUviyaM dadduradevapuvva bhavanibaddhaM naMdamaNiyArakahANayaM 66 'bhaMte! ' tti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMdittA namasittA evaM vayAsI - "aho NaM bhaMte! daddure deve mahiDhie mahajjuIe mahabbale mahAyase mahAsokkhe mahANubhAge / bhaga0 sa0 2 u05. daddurasta NaM bhaMte! devarasa yA divyA deviDDhiI divvA devajjutI divbe devANubhAve kahi gae ? kahi aNupaviTThe ?" "goyamA ! sarIraM gae sarIraM aNupaviTThe / kUDAgAradiTThato / " 67 " dadureNa bhaMte! deveNaM sA divvA deviDDhI divyA devajjutI divve devANubhAve kiNA laddha ? kiNA patte ? kiNA abhisamaNNAgae ?" "evaM khalu goyamA ! iheva jaMbuddIve dove bhArahe vAse rAyagihe nayare / guNasilae ceie| seNie rAyA // tattha NaM rAyagihe naMde nAmaM maNiyAraseTThI -- aDDhe ditte jAva aparibhUe / naMdassa dhammapaDivattI 68 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM ahaM goyamA ! samosaDhe / parisA niggayA / seNie vi niggae / taNaM se maMde maNiyAraseTThI imose kahAe laTThe samANe pAyavihAracAreNaM jAva-pajjuvAsaha / naMde maNiyAraseTThI dhammaM soccA samaNovAsae jAe / tae NaM ahaM rAyagihAo paDinikkhate bahiyA jaNavayavihAreNaM viharAmi / maMdassa micchattapaDivattI 69 tae NaM se naMde maNiyAraseTThI aNNayA kayAi asAhavaMsaNeNa ya apajjuvAsaNAe ya aNaNusAsaNAe ya asussUsaNAe ya sammattapajjahiM parihAyamANehi parihAya-mANeha micchattapajjavaha parivaDDhamANehi parivadamANeha micchattaM vipaDivaNe jAe yAvi hotthA / tae NaM naMde maNiyAraseTThI aNNayA kayAi gimhakAlasamayaMsi jeTThAmUlaMsi mAsaMsi aTThamabhattaM parigenhai, parigeNhittA posahasAlAe posahie baMbhacArI umukka-maNi- suvaNNe vavagayamAlA vaNNaga- vilevaNe nikkhittasattha-musale ege abIe danmasaMthArovagae viharai / 1. tuMgiyAsamaNovAsAgANaM pAsavaJcijjehi therehi saha paNhuttarAI saMjAtAI / tadaTTha davvo caraNANuyogo dadubvA ya bhagavaI sa02, 305. For Private Personal Use Only Page #546 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe naMdamaNiyArakahANagaM 70 naMde pokkhariNI-nimmANa lae NaM naMdassa amamasaMsi pariNamamAsi tamhAe hAe ya abhibhUyassa samANassa imevAkhye apie-jaba saMkape samayajjitthA 'paNA NaM teIsarabhi saM NaM te Isarapabhiyatra kayatvA gaM te Isarabhitra kayapunnA se Isapi kalakkhamA NaM te Isatpabhiyao kadavibhavA NaM te Isarapani jela meM rAmagirasa bahiyA bahUo bAvIo poSakhariNIo dIhiyAo guMjAlAo sarapaMtiyAo sarasarapaMtiyAo, jatya NaM bahujano vhAi ya piya va pANi ca saMhataM seyaM khalu mama kal pApamApAe raNIe bhAva udviyammi sUre sahasArassimmi vijavare tejasA jalate seNivaM rAvaM AyucchittA rAmahissa bahiyA uttaraputthiye disImAge bevArapancapAsa adUrasAmaMte vatyupAga roDasi bhUmimAsi naMda poriNi khaNAvelae' ti kaTTu evaM saMperU, saMttA kallaM pAupyanApAe rapathIe-jAva-udviyammi sUre sahassarassimmi digavare tapasA jalate posahaM pAredra pArelA hAe kalikamme milanA-na-saya-saMdhi-pariyaNaM saddhi saMparivu mahatvaM mahatvaM mahahiM haM pAhatA jeNeva seNie rAyA teNeva uvAgacchai jAva pAhuDaM uvaduvei, ubaTuvettA evaM vayAsI- 'icchAmi NaM sAmo ! tumehiM abbhaNuSNAe samANe rAyagihasta bahiyA uttarapuratvime disomAne ke cArapanyA adUrasAmaMte batbupADhaga rohayaMsi bhUmibhAgaMsi naMdaM pokcariMga maale| 291 'mahAguha devAgupiyA !" taeSaM se naMde maNiyAraseTThI lie raNNA amAe samAye hara rAmahiM nagaraM mama nimnagA vatyupAya roiyaMsi bhUminAgaMsi naMdaM pokcariMga gAve papa bAni hotyA / / tae NaM sA naMdA pokkharaNI aNupuvveNaM khammamANA khammamANA pokkharaNI jAyA yAvi hotthA -- cAukkoNA samatIrA aNupuvvaM sujAyavappa sIyalajalA saMchanna-patta-bhisamugAlA bahuuppala-pauma- kumuda-naliNa-subhaga-sogaMdhiya- puMDarIya mahApuMDarIya sayapatta- sahastapatta - pamphulla kesarovaveyA parihattha bhamaMta-mattachappaya agega saugagaNa-mihuNa-viyariya- saddunnaiya- maharasaranAiyA pAsAIyA - jAva paDivA / naMdeNa vaNasaMDanimmANaM 71 lae se naMde maNiyAraseTThI naMdAe pokkhariNIe caudisi calAri vaNasaM rovAve / lae gaM te vaNasaMDA agupuveNaM sAravinamANA govinamANA saMvaddinnamAnA bagaDA jAnA kinhA- jAva-mahAmeha-niraMbabhUSA pattiyA puphiyA phaliyA hariyaga-rarijjamANA sirIe aIva uvasobhemANA-uvasobhamANA ciTThati / maMdeza cittasabhA nimmANaM 72 lae NaM naMde maNiyAraseTThI puratthimille vaNasaMDe evaM mahaM cittasamaM kArAvei- aNegakhaMbhasayasaNNiviTThe pAsAIyaM jAva-paruivaM / tattha bahUni kivhANa va jAda-virulAgi ya kaTukammANi ya potmakammANi ya citta-vya-mi-beDima pUrima saMghAimAI upasi mAnAI-ubasinjAI ciTTheti / satya NaM mahaNi AsanAni ya sayagANi ya atyadhancanumAI ciTTheti / satya NaM bahave naDAya hAya jalla-malla-muTThiya-yetaMyaga-ma-pa-lAla-Ai kkha-kha-maM-guNaila boNiyA vizrama-bhatabedhayA tAlAvara kAma karemAnA-haremANA viharati / rAyagiviNiggao ettha NaM bahujago tesu puvvannatthesu AsaNa-sayaNesu saSNi-saNNo ya saMtuyaTTo ya suyamANo ya pecchamANo ya sAhemANo va muhaM viharaNa naMdeNaM mahANasasAlA nimmANaM 72 enaM maniyArale dAhine evaM mahaM mahANasasAla kArAveha--agegabhayasAhitya meM bahuye purisA viprabha-bhata-vepaNA diula asaNa-bANa- khAima- sAimaM upakhati bahU samaNa-mAhaNa-atihi-kivaNa-vaNImANaM pari bhASamANA - paribhASamANA vihti| Page #547 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 dhammakahANuoge cautyo khaMgho naMdeNa tigicchiyasAlAnimmANaM 74 tae NaM naMde maNiyAraseTThI paccathimille vaNasaMDe ega mahaM tigicchiyasAlaM kArAvei--aNegakhaMbhasayasagNiviThTha-jAva-paDirUvaM! tattha NaM bahave vejjA ya vejjaputtA ya jANuyA ya jANuyaputtA ya kusalA ya kusalaputtA ya dinnabhai-bhatta-veyaNA bahUNaM vAhiyANa jaya gilANANa ya rogiyANa ya dubbalANa ya teicchakama karemANA-karemANA viharaMti / aNNe ya ettha bahave purisA dinabhai-bhatta-veyaNA tesi bahaNaM vAhiyANa ya gilANANa ya rogiyANa ya dubbalANa ya osaha-bhesajja-bhattapANeNaM paDiyArakammaM karemANA viharati / / naMdeNa alaMkAriyasabhAnimmANaM 75 tae NaM naMde maNiyAraseTThI uttarille vaNasaMDe egaM mahaM alaMkAriyasabhaM kArAvei-aNegakhaMbhasayasaNNivirse-jAva-paDirUvaM / tattha bahave alaMkAriya-maNussA dinnabhai-bhatta-veyaNA bahUNaM samaNANa ya aNAhANa ya gilANANa 4 rogiyANa ya dubbalANa ya alaMkAriyakammaM karemANA-karemANA viharati / bahajaNakayA naMdassa pasaMsA naMdassa pamoo ya 76 tae NaM toe naMdAe pokkhariNIe bahave saNAhA ya aNAhA ya paMthiyA ya pahiyA ya karoDiyA ya taNahArA ya pattahArA ya kaTTahArA ya-appegaiyA vhAyaMti appegaiyA pANiyaM piyaMti appegaiyA pANiyaM saMvahaMti appegaiyA visajjiyaseya-jalla-mala-parissama-niTTakhuppivAsA suhaMsuheNaM viharati / rAyagihaviNiggao vi yatya bahujaNo 'kiM te jalaramaNa-vivihamajjaNa-kayalilayAharaya-kusuma-sattharayaaNegasauNagaNa-ruyaribhiyasaMkulesu suhaMsuheNaM abhiramamANo-abhiramamANo vihri| tae NaM naMdAe pokkhariNIe bahujaNo NhAyamANo ya piyamANo ya pANiyaM ca saMvahamANo ya aNNamaNNaM evaM vayAso-'ghaNNe NaM devANuppiyA! naMde maNiyAra-seTThI, kayatthe NaM devANuppiyA! naMde maNiyAraseTThI, kayalakkhaNe NaM devANuppiyA! naMde maNiyAraseTaThI, kayapuNNe, NaM devANuppiyA! naMde maNiyAraseTThI, kayA NaM loyA! suladdhe mANussae jammajIviyaphale naMdassa maNiyArassa? jassa gaM imeyArUvA naMdA pokkhariNI cAukkoNA-jAva-paDirUvA-jAva-rAyagihaviNiggao jattha bahujaNo AsaNesu ya sayaNesu ya saNNisaNNo ya saMtuyaTTo ya pecchamANo ya sAhemANo ya suhaMsuheNaM viharai / taM dhanne NaM devANuppiyA! naMde maNiyAraseTThI, kayatthe NaM devANappiyA! naMde maNiyAraseTThI, kayalakkhaNe NaM devANuppiyA! naMde maNiyAraseTThI, kayapuNNe NaM devANuppiyA! naMde maNiyAraseTThI, kayA NaM loyA! suladdhe mANussae jammajIviyaphale naMdassa mnniyaarss'| tae NaM rAyagihe siMghADaga tiga-caukka-caccara-caummuha-mahApaha-pahesu bahujaNo aNNamaNNassa evamAikkhai evaM bhAsai evaM paNNavei evaM paravei dhanne NaM devANuppiyA! naMde maNiyAraseTThI so ceva gamao-jAva-suhaMsuheNaM vihri| tae NaM se naMde maNiyAraseTThI bahujaNassa aMtie eyamaTTha soccA nisamma haTThatuDhe dhArAhata-kalaMbagaM viva samUsaviyaromakUve paraM sAyAsokkhamaNubhavamANe vihri| naMdassa rogappattI 77 tae NaM tassa naMdassa maNiyAraseTThissa aNNayA kayAi sarIragaMsi solasa rogAyaMkA paaunbhuuyaa| taM jahA sAse kAse jare dAhe, kucchisUle bhgNdre| arisA ajIrae diTThI-muddhasUle akaare|| acchiveyaNA kaNNaveyaNA kaMDU baudare koDhe // 1 // naMdarogANaM vejjakayatigicchAe vi niSphalataM 78 tae NaM se naMde maNiyAraseTThI solasahi royAyaMkehi abhibhUe samANe koDuMbiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI--gacchaha NaM tumbhe devANuppiyA! rAyagihe nayare siMghADaga-tiga-caukka-caccara-caummuha-mahApaha-pahesu mahayA-mahayA saddeNaM ugghosemANA-ugghosemANA evaM vayaha-evaM khalu devANuppiyA! naMdassa maNiyArassa sarIragaMsi solasa royAyaMkA pAunbhUyA / taM jahA-sAse-jAva-koDhe / taM jo NaM icchai devANuppiyA! vijjo thA vijjaputto vA jANuo vA jANuaputto vA kusalo vA kusalaputto vA naMdassa maNiyArassa tesi ca NaM solasaNhaM rogAyaMkANaM egamavi rogAyaka uvasAmittae, tassa NaM naMde maNiyAraseTThI viulaM atthasaMpayANaM dalayai tti kaTu doccaMpi taccapi ghosaNaM ghoseha, ghosettA eyamANattiyaM paccappiNaha / tevi taheva pccppinnNti| Page #548 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe naMdamaNiyArakahANagaM 293 tae NaM rAyagihe nagare imeyArUvaM ghosaNaM soccA nisamma bahave vejjA ya vejjaputtA ya jANuyA ya jANyaputtA ya kusalA ya kusalaputtA ya satyakosahatthagayA ya siliyAhatthagayA ya guliyAhatthagayA ya osaha-bhesajjahatthagayA ya sarahiMsaehiM gihehito nikkhamaMti, nikkhamittA rAyagiha majjhamajheNaM jeNeva naMdassa maNiyAraseTThissa gihe teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA naMdassa maNiyArasedvissa sarIraM pAsaMti, pAsittA tesi rogAyaMkANaM niyANaM pucchaMti, pucchittA naMdassa maNiyAraseTThissa bahUhiM uvvalaNehi ya uvvaTTaNehi ya siNehapANehi ya vamaNehi ya vireyaNehi ya seyaNehi ya avadahaNehi ya avaNhAvaNehi ya aNuvAsaNAhi ya vatthikammehi ya nirUhehi ya sirAvehehi ya tacchaNAhi ya pacchaNAhi ya sirAvatthIhi ya tappaNAhi ya puDavAehi ya challIhi ya vallIhi ya mUlehi ya kaMdehi ya pattehi ya pupphehi ya phalehi ya bIehi ya siliyAhi ya guliyAhi ya osahehi ya bhesajjehi ya icchaMti tesi solasaNhaM rogAyaMkANaM egamavi rogAyaka uvasAmittae, no ceva NaM saMcAeMti uvsaamette| tae NaM te bahave vejjA ya vejjaputtA ya jANuyA ya jANuyaputtA ya kusalA ya kusalaputtA ya jAhe no saMcAeMti tesi solasaNhaM rogAyaMkANaM egamavi rogAyaMkaM uvasAmittae, tAhe saMtA taMtA paritaMtA niviNNA samAgA jAmeva disaM pAumbhUyA tAmeva disaM pddigyaa| naMdamaNiyArassa dadurabhavo 79 tae NaM naMde maNiyAraseTThI tehiM solasehi rogAyakehi abhibhUe samANe naMdAe pukkhariNIe mucchie gaDhie giddhe ajjhovavaNNe tirikkhajoNiehi nibaddhAue baddhapae sie aTTa-duhaTTa-vasaTTe kAlamAse kAlaM kiccA naMdAe pokkhariNIe dadurIe kucchisi daddurattAe uvvnnnne| tae NaM naMde daddure gabbhAo viNimukke samANe ummukkabAlabhAve viNNayapariNayamitte jovvaNagamaNuppatte naMdAe pokkhariNIe abhiramamANe-abhiramamANe vihri| tae NaM naMdAe pokkhariNIe bahujaNo vhAyamANo ya piyamANo ya pANiyaM ca saMvahamANo ya aNNamaNNaM evamAikkhai evaM bhAsai evaM paNNavei evaM parUvei--dhanna NaM devANuppiyA! naMde maNiyAre, jassa NaM imeyArUvA naMdA pukkhrinnii-caaukkonnaa-jaav-pddisvaa| badurassa jAissaraNaM sAvagavayapAlaNaM ca 80 tae NaM tassa dadurassa taM abhikkhaNaM-abhikkhaNaM bahujaNassa aMtie eyamalai soccA nisamma imeyArUve ajjhathie-jAva-saMkappe samuppajjitthA-'kahiM manne mae imeyArUbe sadde nisaMtapuThaveM ti kaTTa subheNaM pariNAmeNaM pasatyeNaM ajJavasANeNaM lesAhiM visujjamANIhi tayAvaraNijjANaM kammANaM khaovasameNaM IhApUha-maggaNa-gavesaNaM karemANassa saNNipuvve jAIsaraNe samuppaNNe, puvvajAI samma smaagcchi| tae NaM tassa daddurassa imeyArUve ajjhathie-jAva-saMkappe samuppajjitthA-'evaM khalu ahaM iheva rAyagihe nayare naMde nAma maNiyAreaDDhe-jAva-aparibhU e, teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre samosaDhe / tae NaM mae samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie paMcANuvvaie sattasikkhAvaie-duvAlasavihe gihidhamme paDivaNNe / tae NaM ahaM aNNayA kayAi asAhudaMsaNeNa ya-jAva-micchattaM vippddivnnnne| 'tae NaM ahaM aNNayA kayAI gimhakAlasamayaMsi-jAva-posaha uvasaMpajjittANaM viharAmi / evaM jaheva citaa| ApucchaNA / nNdaapukkhrinnii| vnnsNddaa| sbhaao| taM ceva savvaM-jAva-naMdAe dabudurattAe uvavaSNe / taM aho NaM ahaM adhaNNe apuNNe akayapuNNe niggaMthAo pAvayaNAo nache bhaTThe pribhtttthe| taM seyaM khalu mama sayameva puvapaDivaNNAiM paMcANuvvayAI uvasaMpajjittANaM vihritte|' evaM saMpehei, saMpehettA puvvapaDivaNNAI paMcANuTavayAI Aruhei, AlhettA imeyArUvaM abhiggahaM abhigiNhai-kappai me jAvajjIvaM chaThaMchaTTeNaM aNikkhitteNaM tavokammeNaM appANaM bhAvamANassa viharittae, chaTussa vi ya NaM pAraNagaMsi kappar3a me naMdAe pokkhariNIe pariperatesu phAsueNaM NhAgodaeNaM ummaddaNAloliyAhi ya vitti kappemAgassa viharittae--imeyArUvaM abhiggahaM abhigeNhai, jAvajjIvAe chaTheMchaTheNaM aNikkhitteNaM tavokammeNaM appANaM bhAvemANe vihri| bhagavao rAyagihe samavasaraNaM teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM ahaM goyamA! guNasilae samosaDhe / parisA niggyaa| tae NaM naMdAe pokkhariNIe bahujaNo NhAyamANo ya piyamANo ya pANiyaM ca saMvahamANo ya aNNamaNNaM evamAikkhai-evaM khalu samaNe bhagavaM mahAvIre iheva guNasilae ceie smosddhe| taM gacchAmo gaM devANuppiyA! samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdAmo NamaMsAmo sakkAremo sammANemo kallANaM maMgala devayaM ceiyaM pjjvaasaamo| eyaM Ne ihabhave parabhave ya hiyAe-jAva-ANugAmiyattAe bhavissai / Page #549 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 dhammakahANuoge cautyo khaMdho 82 dadurassa samavasaraNaM pai gamaNaM tae NaM tassa daddurassa bahujaNassa aMtie eyamajheM soccA nisamma ayameyArUve ajjhathie-jAva-saMkappe samuppajjitthA-"evaM khalu, samaNe bhagavaM mahAvIre samosaDhe / taM gacchAmi gaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM vdaami'| evaM saMpehei, saMpehettA naMdAo pokkhariNIo saNiyaMsaNiyaM paccuttarei, paccuttarittA jeNeva rAyamagge teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA tAe ukkiTThAe daduragaIe vIIvayamANe-vIIvayamANe jeNeva mamaM aMtie teNeva pahArettha gmnnaae| imaM ca Na seNie rAyA bhaMbhasAre NhAe-jAva-savvAlaMkAravibhUsie hatthikhaMdhavaragae sakoreMTamalladAmeNaM chatteNaM dharijjamANeNaM seyavaracAmarehi ya u bvamANehiM mayAhaya-gaya-raha-bhaDa-caDagara-kaliyAe cAuraMgiNIe seNAe saddhi saMparivur3e mama pAyavaMdae havvamAgacchai / dadurassa mahavvayagahaNasaMkappo 83 tae NaM se daddure seNiyassa raNNo egeNaM AsakisoraeNaM vAmapAraeNaM akkaMte samANe aMtanigghAie kae yAvi hotthA / tae NaM se dadure athAme abale avIrie apurisakkAraparakkame adhAraNijjamiti kaTu egaMtamavakkamai, karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTTa evaM vayAsI--"namotthu NaM arahaMtANaM-jAva-siddhigainAmadhejjaM ThANaM saMpattANaM / namotthu NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa-jAva-siddhigainAmadhenaM ThANaM saMpAviukAmassa / pubvi pi ya NaM mae samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie thUlae pANAivAe paccakkhAe-jAva-thUlae pariggahe pcckkhaae| taM iyANi pi tasseva aMtie savvaM pANAivAyaM paccakkhAmi-jAva-savvaM pariggahaM paccakkhAmi jAvajjIvaM, savvaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM paccakkhAmi jaavjjiivN| jaM pi ya imaM sarIra kaMtaM-jAva-mA NaM vivihA rogAyaMkA parosahovasaggA phusaMtu evaM pi ya NaM carimehiM UsAsehi vosirAmi tti kaTu / dadurassa devattaM tae NaM se dadure kAlamAse kAlaM kiccA-jAva-sohamme kappe daduraDisae vimANe uvavAyasabhAe daduradevattAe uvavaNNe / evaM khalu goyamA! daddureNaM sA divvA deviDDhI laddhA pattA abhismnnnnaagyaa"| daddurassa NaM bhaMte! devassa kevaiyaM kAlaM ThiI paNNatA? goyamA! cattAri paliovamAI ThiI pnnnnttaa| se gaM daddure deve tAo devalogAo kahiM gae ? kahiM uvavanne ? goyamA ! mahAvidehe vAse sijjhihii bujjhihii muccihii parinivAhii savvadukkhANaM aMtaM karehii / / 1. vRttikRtA samuddhatA nigamanagAthA saMpannaguNo vi jao, susAhu-saMsaggavajjio pAyaM / pAvai guNaparihANi, dadurajIvo vva maNiyAro // 1 // athavAtitthayara-vaMdaNatthaM, calio bhAvega pAvara saggaM / jaha daduradeveNaM, pattaM vemANiya-surattaM / / 2 / / NAyA0 su-1 a013| Page #550 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. mahAvIratitthe ANaMdagAhAvaikahANagaM / saMgahaNI gAhA ANaMde kAmadeve ya, gAhAvati culgiipitaa| surAdeve cullasayae, gAhAvaikuMDakolie // saddAlaputte mahAsatae, naMdiNIpiyA leiyApitA // 1 // vANiyagAme ANaMdo gAhAvaI 84 teNaM kAlegaM teNaM samaeNaM vANiyagAme nAma nayare hotthaa-vnnnno| tassa vAgiyagAmassa nayarassa bahiyA uttarapurathime disIbhAe, ettha NaM dUipalAsae nAmaM ceie hotthA / tattha NaM vANiyagAme nayare jiyasatU rAyA hotthaa--vnnnno| tattha NaM vANiyagAme nayare ANaMde nAma gAhAvaI privsi--addddhe-jaav-apribhuue| tassa NaM ANaMdassa gAhAvaissa cattAri hiraNNakoDIo nihANapauttAo, cattAri hiraNNakoDIo vaDhipauttAo, cattAri hiraNNakoDIo pavittharapauttAo, cattAri vayA dasagosAhassieNaM vaeNaM hotthaa| se NaM AgaMde gAhAvaI bahUNaM rAIsara talavara-mADaMbiya-koDubiya-inbha-seTThi-seNAvai-satthavAhANaM bahUsu kajjesu ya kAraNesu ya kuDaMbesu ya maMtesu ya gujjhesu ya rahassesu ya nicchaesu ya vavahAresu ya ApucchaNijje paDipucchaNijje, sayassa vi ya NaM kuDubassa meDhI pamANaM AhAre AlaMbaNaM cakkhU, meDhIbhUe pamANabhUe AhArabhUe AlaMbaNabhUe cakkhubhUe savvakajjavaDDhAvae yAvi hotthA // tassa NaM ANaMdassa gAhAvaissa sivaNaMdA nAma bhAriyA hotthA-ahINa-jAva-surUvA, ANaMdassa gAhAvaissa iTThA, ANaMdeNaM gAhAvaiNA saddhi aNuratA avirattA, iThe sadda-pharisa-rasa-rUva-gaMdhe paMcavihe mANussae kAmabhoe paccaNubhavamANI vihri|| tassa NaM vANiyagAmassa nayarassa bahiyA uttarapurityame disaubhAe, ettha NaM kollAe nAma saNNivese hotthaa--riddhtthimie-jaavpaasaadie-jaav-pddiruuve| tattha NaM kollAe saNNivese ANaMdassa gAhAvaissa bahave mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-parijaNe parivasai-aDDhe-jAva-bahujaNassa apribhuue| mahAvIra-samavasaraNaM teNaM kAlegaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre-jAva-jeNeva vANiyagAme nayare jeNeva dUipalAsae ceie teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA ahApaDirUvaM oggahaM ogiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe vihri| parisA niggyaa| kUNie rAyA jahA, tahA jiyasattU niggacchai-jAva-pajjuvAsaha // - ANaMdassa samavasaraNe gamaNaM dhammasavaNaM ca 86 tae NaM se ANaMde gAhAvaI imose kahAe laDhe samANe-"evaM khalu samaNe bhagavaM mahAvIre punvANupuci caramANe gAmAgugAma dUijjamANe ihamAgae iha saMpatte iha samosaDhe iheva vANiyagAmassa nayarassa bahiyA dUipalAsae ceie ahApaDirUva oggahaM ogiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe vihri| taM mahapphalaM-jAva-taM gacchAmi NaM devANupipyA! samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdAmi-jAvapajjuvAsAmi"--evaM saMpehei, saMpehittA vhAe-jAva-suddhappAvesAI maMgallAI vatthAI pavaraparihie appamahagghA-bharaNAlaMkiyasarIre Page #551 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge cauttho khaMdho sayAo gihAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA sakoraTamalladAmeNaM chatteNaM dharijjamANeNaM maNussavaggurAparikhitte pAdavihAracAreNaM vANiyagAma nayaraM majhamajjheNaM niggacchai, niggacchittA jeNAmeva dUipalAsae ceie, jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA vaMdai NamaMsai-jAva-pajjuvAsai / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre ANaMdassa gAhAvaissa tose ya mahaimahAliyAe parisAe-jAva-dhamma prikhei| parisA paDigayA, rAyA ya ge| ANaMdassa gihidhamma-paDivattI tae NaM se ANaMde gAhAvaI samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhamma soccA nisamma hadutuTu-cittamANaMdie-jAva-evaM vayAsI-- "saddahAmi gaM bhaMte ! niragaMthaM pAvayaNaM-jAva-jaheyaM tumbhe vadaha / jahA NaM devANuppiyANaM aMtie bahave rAIsara-talavara-mAMDabiya-koDuMbiyainbha-seTi-seNAvai-satyavAhappabhiiyA muMDA bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaiyA, no khulu ahaM tahA saMcAemi muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pvvitte| ahaM NaM devANuppiyANaM aMtie paMcANuvvaiyaM sattasikkhAvaiyaM--duvAlasavihaM sAvagadhamma pddivjjissaami"| ahAsuhaM devANuppiyA! mA paDibaMdhaM krehi| ANaMdagAhAvaigahiyassa sAvagadhammassa vivaraNaM 88 tae NaM se ANaMde gAhAvaI samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie tapaDhamayAe thUlayaM pANAivAyaM paccakkhAi jAvajjIvAe duvihaM tiviheNaM-na pharemi na kAravemi, maNasA vayasA kaaysaa| tayANaMtaraM ca NaM thUlayaM musAvAyaM paccakkhAi jAvajjIvAe duvihaM tiviheNaM-na karemi na kAravemi maNasA vayasA kAyasA / tayANaMtaraM ca NaM thUlaya adiNNAdANaM paccakkhAi jAvajjIvAe duvihaM tiviheNaM--na karemi na kAravemi, maNasA vayasA kAyasA / tayAgaMtaraM ca NaM sadArasaMtosIe parimANaM kareDa-jannattha ekkAe sivanaMdAe bhAriyAe, avasesaM savvaM mehuNavihiM pcckkhaai| tayANaMtaraM ca NaM icchAparimANaM karemANe-- (1) hiraNNa-suvaNNavihiparimANaM karei--nannatya cauhi hiraNNakoDIhiM nihANapauttAhi, cauhi vuDDhipauttAhi, cahiM pavitthara pauttAhi avasesaM savvaM hiraNNa-suvaNNavihiM pcckkhaai| (2) tayANaMtaraM ca NaM cauppayavihiparimANaM karei-nannatya cauhi vahi dasagosAhassieNaM vaeNaM, avasesaM savvaM cauppayavihi pcckkhaai| (3) tayANaMtaraM ca NaM khetta-vatthuvihiparimANaM karei-nannatya paMcahi halasahi niyattaNasatieNaM haleNaM, avasesaM savvaM khetta vatyuvihiM pcckkhaai| (4) tayANaMtaraM ca NaM sagaDavihiparimANaM karei--nannattha paMcahi sagaDasahi disAyattiehi, paMcahi sagaDasaehi saMvahaNiehi, avasesaM savvaM sagaDavihiM pcckkhaai| (5) tayANaMtaraM ca NaM vAhaNavihiparimANaM karei-nannatya cahi vAhaNehiM disAyattiehi, cahi vAhaNehi saMvahaNiehi, avasesaM savvaM vAhaNavihiM pcckkhaai| tayAgaMtaraM ca NaM uvabhoga-paribhogavihiM paccakkhAyamANe(1) ullaNiyAvihiparimANaM kareinannatya egAe gaMdhakAsAIe, avasesaM savvaM ullaNiyAvihiM pcckkhaai| (2) tayANaMtaraM ca NaM daMtavaNavihiparimANaM karei-nannattha egaNaM allalaThThImahueNaM, avasesaM savvaM daMtavaNavihiM pcckkhaai| (3) tayANaMtaraM ca NaM phalavihiparimANaM karei-nannattha egeNaM khIrAmalaeNaM, avasesaM savvaM phalavihiM pcckkhaai| (4) tayANaMtaraM ca NaM abhaMgavihiparimANaM karei--nannattha sayapAgasahassa-pAhi tellehi, avasesaM savvaM anbhaMgaNavihiM pcckkhaai| (5) tayANaMtaraM ca NaM unvaTTaNAvihiparimANaM karei--nannatya egeNaM surabhiNA gaMdhaTTaeNaM, avasesaM savvaM unvaTTaNAvihiM pcckkhaai| (6) tayANaMtaraM ca NaM majjaNavihiparimANaM karei-nannattha ahi uTTiehi udagassa ghaDehi, avasesaM savvaM majjaNavihiM pcckkhaai| Page #552 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe ANaMdagAhAvaikahANagaM 297 (7) tayANaMtaraM ca NaM vatthavihiparimANaM karei--nannattha egaNaM khomajuyaleNaM, avasesaM savvaM vatthavihi paccakkhAi / (8) tayANaMtaraM ca NaM vilevaNavihiparimANaM karei-nannatya agaru-kuMkuma-caMdaNamAdiehi, avasesaM savvaM vilevaNavihiM pcckkhaai| (9) tayANaMtaraM ca NaM puSphavihiparimANaM kareinannatya egeNaM suddhapaumeNaM mAlaikusumadAmeNa vA, avasesaM savvaM puSphavihi pcckkhaai| (10) tayANaMtaraM ca NaM AbharaNavihiparimANaM karei--nannatya maTThakaNNejjaehiM nAmamuddAe ya, avasesaM savvaM AbharaNavihiM pcckkhaai| (11) tayANaMtaraM ca gaM dhUvaNavihiparimANaM karei-nannatya agaru-turukka-dhUvamAdiehi, avasesa savvaM dhUvaNavihiM pcckkhaai| (12) tayANaMtaraM ca NaM bhoyaNavihiparimANaM karemANe (ka) pejja-vihiparimANaM karei-nannattha egAe kaTupejjAe, avasesaM savvaM pejjavihiM pcckkhaai| (kha) tayANaMtaraM ca NaM bhakkhavihiparimANaM karei--nannattha egehi dhayapuNNehi khaMDakhajjaehi vA, avasesaM savvaM bhakkhavihiM pcckkhaai| (ga) tayANaMtaraM ca NaM odaNavihiparimANaM karei-nannatya kalamasAliodaNeNaM, avasesaM savvaM odaNavihiM pcckkhaai| (gha) tayANaMtaraM ca NaM sUvavihiparimANaM karei--nannatya kalAyasUtreNa vA muggasUveNa vA mAsasUveNa vA, avasesaM savvaM sUvavihiM pcckkhaai| (Ga) tayANaMtaraM ca gaM ghayavihiparimANaM karei--nannatya sAradieNaM godhaya-maMDeNaM, avasesaM savvaM dhayavihiM pcckkhaai| (ca) tayANaMtaraM ca NaM sAgavihiparimANaM karei-nannatya vatthusAeNa vA tuMbasAeNa vA sutthiyasAeNa vA maMDukkiyasAeNa vA, avasesaM savvaM sAgavihiM pcckkhaai| (cha) tayANaMtaraM ca NaM mAhurayavihiparimANaM karei-nannatya egeNaM pAlaMkAmAhuraeNaM, avasesaM savvaM mAhurayavihiM pcckkhaai| (ja) tayANaMtaraM ca NaM temaNavihiparimANaM karei--jannattha sehaMbadAliyaMha avasesaM savvaM temaNavihiM paccakkhAi / (jha) tayANaMtaraM ca NaM pANiyavihiparimANaM kareinannatya egeNaM aMtalikkhodaeNaM, avasesaM savvaM pANiyavihiM pcckkhaai| (ja) tayANaMtaraM ca NaM muhavAsavihiparimANaM karei--nannatya paMcasogaMdhieNaM taMboleNaM, avasesaM savvaM muhavAsavihiM paccakkhAi / tayANaMtaraM ca NaM caumvihaM aNaTThAdaMDaM paccakkhAi, taM jahA-1. avajjhANAcaritaM 2. pamAyAcaritaM 3. hiMsappayANaM 4. paav-kmmovdese| 8. sammattAINaM aiyArA ANaMdA ! i samaNe bhagavaM mahAvIre ANaMdaM sabhaNovAsagaM evaM kyAsI"evaM khalu ANaMdA! samaNovAsaeNaM abhigayajIvAjIveNaM uvaladdhapuNNapAvaNaM Asava-saMvara-nijjara-kiriyA-ahigaraNa-baMdhamokkhakusaleNaM asahejjeNaM, devAsura-NAga-suvaNNa-jakkha-rakkhasa-kiNNara-kiMpurisa-garula-gaMdhavva-mahoragAiehiM devagaNehiM niggaMthAo pAkyaNAo aNaikkamaNijjeNaM sammattassa paMca atiyArA peyAlA jANiyanvA, na samAyariyavvA taM jahA-1. saMkA 2. kaMkhA 3. vitigicchA 4. parapAsaMDapasaMsA 5. prpaasNddsNthvo|| tayANaMtaraM ca NaM thUlayassa pANAivAyaveramaNassa samaNovAsaeNaM paMca atiyArA peyAlA jANiyabvA, na samAyariyavvA, taM jahA-1. baMdhe 2. vahe 3. chavicchede 4. atibhAre 5. bhttpaannvocchede| tayANaMtaraM ca Na thUlayassa musAvAyaveramaNassa samaNovAsaeNaM paMca atiyArA jANiyanvA na samAyariyavvA, taM jahA--1. sahasAbhakkhANe 2. rahassabbhakkhANe 3. sadAramaMtabhae 4. mosovaese 5. kUDalehakaraNe / tayANaMtaraM ca NaM thUlayassa adiNNAdANaveramaNassa samaNovAsaeNaM paMca atiyArA jANiyavvA, na samAyariyAvA, taM jahA-1. teNAhar3e 2. takkarappaoge 3. viruddharajjAtikkame 4. kUDatula-kUDamANe 5. tppddiruuvgvvhaare| ... tayANataraM ca NaM sadArasaMtosIe samaNovAsaeNaM paMca atiyArA jANiyavvA, na samAyariyavvA, taM jahA--1. ittariyapariggahiyAgamaNe 2. apariggahiyAgamaNe 3. aNaMgakiDDA 4. paravIvAhakaraNe 5. kAmabhoge tivvaabhilaase| gha0 ka038 Page #553 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 dhammakahANuoga cauttho khaMdho tayANaMtaraM ca NaM icchAparimANassa samaNovAsaeNaM paMca atiyArA jANiyavvA, na samAyariyanvA, taM jahA-1. khettavatthupamANAtikkame 2. hiraNNa-suvaNNa-pamANAtikkame 3. dhaNa-dhaNNapamANAtikkame 4. dupayacauppayapamANAtikkame 5. kuviyapamANAtikkame / tayANaMtaraM ca NaM disivayassa samaNovAsaeNaM paMca atiyArA jANiyavvA, na samAyariyanvA, taM jahA--1. uDDhadisipamANAtikkame 2. ahodisipamANAtikkame 3. tiridisipamANAtikkame 4. khettavuDDhI 5. stiaNtrddhaa| tayANaMtaraM ca NaM uvabhogaparibhoge duvihe paNNate, taM jahA--bhoyaNao kammao y| bhoyaNao samaNovAsaeNaM paMca atiyArA jANiyavvA, na samAyariyavvA, taM jahA--1. sacittAhAre 2. sacittapaDibaddhAhAre 3. appauliosahimakkhaNayA 4. duppauliosahibhakkhaNayA 5. tucchoshibhkkhnnyaa| kammao NaM samaNovAsaeNaM paNNarasa kammAdANAI jANiyabvAiM, na samAyariyabvAiM, taM jahA--1. iMgAlakamme 2. vaNakamme 3. sADIkamme 4.bhADIkamme 5. phoDIkamme 6. daMtavANijje 7. lakkhavANijje 8. rasavANijje 9. visavANijje 10. kesavANijje 11. jaMtapolaNakamme 12. nillaMchaNakamme 13. davaggidAvaNayA 14. saradahatalAgaparisosaNayA 15. asatIjaNaposaNayA / tayANaMtaraM ca NaM aNadvAdaMDaveramaNassa samaNovAsaeNaM paMca atiyArA jANiyavvA, na samAyariyanvA, taM jahA--1. kaMdappe 2. kukkuie 3. moharie 4. saMjuttAhikaraNe 5. uvbhogpribhogaatiritte| tayAgaMtaraM ca NaM sAmAiyassa samaNovAsaegaM paMca atiyArA jANiyavvA, na samAyariyavvA, taM jahA--1. maNaduppaNihANe 2. vaiduppaNihANe 3. kAyaduppaNihANe 4. sAmAiyassa satiakaraNayA 5. sAmAiyassa aNavaTThiyassa krnnyaa| tayANaMtaraM ca NaM desAvagAsiyassa samaNovAsaeNaM paMca atiyArA jANiyabvA, na samAyariyanvA, taM jahA-1. ANavaNappaoge 2. pesavagappaoge 3. saddANuvAe 4. rUvANuvAe 5. bhiyaapogglpkkheve| tayANaMtaraM ca NaM posahovavAsassa samaNovAsaeNaM paMca atiyArA jANiyavvA, na samAyariyavvA, taM jahA---1. appaDilehiya-duSpaDilehiya-sijjAsaMthAre 2. appamajjiya-duppamajjiya-sijjAsaMthAre 3. appaDilehiya-duSpaDilehiya-uccArapAsavaNabhUmI 4. appamajjiyaduppamajjiya-uccArapAsavaNabhUmI 5. posahovavAsassa samma aNaNupAlaNayA / tayANaMtaraM ca NaM ahAsaMvibhAgassa samaNovAsaeNaM paMca atiyArA jANiyavvA, na samAyariyanvA, taM jahA--1. sacittanikkhevaNayA 2. sacittapihaNayA 3. kAlAtikkame 4. paravavadese 5. macchariyayA / tayANaMtaraM ca NaM apacchimamAraNaMtiyasalehaNAjhUsaNArAhaNAe, paMca atiyArA jANiyabvA, na samAyariyavvA, taM jahA--1. ihalogAsaMsappaoge 2. paralogAsaMsappaoge 3. jIviyAsaMsappaoge 4. maraNAsaMsappaoge 5. kaambhogaasNsppoge| ANaMdassa abhiggahe, sivaNaMdaM pai gihidhammANapAlaNAvisaiyA peraNA ya tae NaM se ANaMde gAhAvaI samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie paMcANubvaiyaM sattasikkhAvaiyaM--duvAlasavihaM sAvayadhamma paDivajjati, paDijjittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA evaM vayAsI"no khalu me bhaMte ! kappai ajjappabhiI aNNautthie vA aNNautthiya-devayANi vA aNNautthiya-pariggahiyANi vA arahaMtaceiyAI baMdittae vA namaMsittae vA, pubdhi aNAlateNaM Alavittae vA saMlavittae vA, tesi asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA dAuM vA aNuppadAuM vA, nannattha rAyAbhiogeNaM gaNAbhiogeNaM balAbhiogeNaM devayAbhiogeNaM guruniggaheNaM vittikatAreNaM / kappai me samaNe niggaye phAsu-esaNijjeNaM asaNa-pANa-khAima-sAimeNaM vattha-paDiggaha-kaMbala-pAyapuMchaNeNaM pIDha-phalaga-sejjA-saMthAraeNaM osaha-bhesajjeNa ya paDilAbhamANassa viharittae"--tti kaTu imaM eyArUvaM abhiggahaM abhigiNhai, abhigiNhittA pasiNAI pucchai, pucchittA aTThAI Adiyai, AdittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto vaMdai NamaMsai, vadittA NamaMsittA, samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyAo dUipalAsAo ceiyAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA jeNeva vANiyagAme nayare, jeNeva sae gihe jeNeva sivaNaMdA bhAriyA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA sivarNadaM bhAriyaM evaM vayAsI-- "evaM khalu devANuppie ! mae samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhamme nisNte| se vi ya dhamme me icchie paDicchie abhiruie| taM gacchAhi NaM tuma devANuppie ! samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdAhi NamaMsAhi sakkArehi sammANehi kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM pajjuvAsAhi, samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie paMcANubvaiyaM sattasikkhAvaiyaM-duvAlasavihaM gihidhamma paDivajjAhi / Page #554 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitve AnaMdagAhAba kahANa sivaNaMdAe bhagavaMtavaMdaNaTThagamaNaM dhammasavaNaM ca 91 tae NaM sA sivanaMdA bhAriyA ANaMdeNaM samaNovAsaevaM evaM vRttA samANA haTThatuTTha-cittamANaMdiyA- jAva-hiyayA karayala pariggahiyaM sirasAvataM matthae aMjali kaTTu 'evaM sAmi !' tti AnaMdassa samaNovAsagassa eyamaTTha viNaeNaM paDisuNei / 299 tae NaM se AnaMde samaNovAsae koDuMbiyapurise saddAveda, sahAvettA evaM vayAsI- " khippAmeva bho ! devANuppiyA ! lahukaraNajutta- joiyaM samakhuravAlihANa sama - lihiryAsaMgaehi jaMbUNayAmayakalAvaju ttapaivisidva ha rAmaghaMTa-murajju-parakaMcanacaciyatyaya mAhomAhiyaehi nIluSpalAla pavaragoyavANaehiM nAgAmaNikaNana-iMDiyAjAlapariyaM jAyata-m-yasatvamuviraiya-nimmiyaM pavaralabdhagoyaveyaM juttAmeva dhammiyaM jAgaNyavaraM ubaveha unDubelA mama evamAgatayaM paJcaviha" / tara te korisA AnaMdeNaM samagovAsa evaM buttA samAyA hunuhu-cisamAdiyA pomaNA paramasomamassiyA harisabasaniyamAhiyA kAlaparihi sirasAvataM matyae aMjali kaTTu evaM sAmi ti AnAe bigae varNa parimuti, paDinetA viSyAmeva karaNa johanA-mayaM jANaNyavaraM udadvavettA tamAmati paJcavviti / gae gaM sA sigaMda bhAriyA vhAyA kapabalikammA kasakoupamaMgalapApacchittA supyAvesAI maMgalAI katthAI pavaraparihiyA appamahanyAbharaNAyisarIrA peDiyAcarasvAnaparikinmA dhammiyaM jAgapavaraM pura, durahitA vANiyagAmaM nagaraM mama nimnancha, nigaDitA jeNeva palAsae beDae leNeya upAgacchada upAgatA dhammiyAo jANaNyavarAo paccaruha, pacacIruhittA ceDiyAcakkavAlaparikiNNA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA tikkhutto AgrAhiNa-payAhiNaM karei, karelA baMda garmasa, dattA narmasitA paNyAsa pAire susamAnA parmasamANA abhimuhe vigaevaM paMjalivaDA pajjuvAsa / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre sivaNaMdAe tIse ya mahaimahAliyAe parisAe-jAva-dhammaM parikahei / sivadAe gimmi paDivatI 92 tae NaM sA sivaNaMdA bhAriyA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhammaM soccA nisamma hadutuTTha-cittamANaMdiyA pIDamaNA paramasomaNastriyA harisava-visamyamANahiyA ugAe uTThe, utA samanaM bhagavaM mahAvIra tikyuto ApAhaNapavAhiNaM kareha, karelA baMda garmasa, vaMditA garmatittA evaM bapAtI " sahAmi NaM bhaMte! niggaMthaM pAvayaNaM, pattiyAmi NaM bhaMte! niggaMthaM pAvayaNaM, roemi NaM bhaMte! niggaMthaM pAvayaNaM, abbhuTThemi NaM bhaMte ! nigaM paavy| evamevaM bhaMte sahamevaM bhaMte! avitamevaM bhaviyaMmaMte ! iNDiyamevaM bhaMte! paDiyameyaM bhaMte ! icchi-pasicchiyameyaM bhaMte! se jaheyaM tumbhe vadaha / jahA NaM devANuppiyANaM aMtie bahave rAIsara - talavara - mADaMbiya koDuMbiya inbha-seTThiseNAvada-satvavAhayabhiyA muMDA bhavitA agArAo agavAriyaM payvaiyA mo khalu ahaM hA saMcAmi muMDA bhavittA anArAjI agagAricaM pattae ahaM naM devAviyANaM aMtie paMcAgubvaivaM satasiyAvAsavihaM vidhimmaM paDivajjisAmi / 'ahAsudevANupiyA ! mA paribaMdha krehi'| tae NaM sivaNaMdA bhAriyA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie paMcANuvvaiyaM sattasikkhAvaiyaM - duvAlasavihaM gihidhammaM paDivajjai, paDivajjittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM baMdas NamaMsada, vaMdittA NamaMsittA tameva dhammiyaM jANappavaraM duruhai, duruhittA jAmeva visaM pAunbhUyA, tAmeva disaM pddigyaa| AnaMdapavAgaNavisae goyamapucchAe bhagavao samAhANaM 93 ''viyaM gopame samartha bhagavaM mahAvIraM baMda NamaMsada, baMditA narmasattA evaM bavAsI" pahU meM bhaMte! AnaMde samaNovAsae devAvivANaM aMtie muMDe bhavitA avArAjI aNagAriyaM pambatlae? no iNaTThe samaTThe / godhamA ! ANaMdeNaM samovAsa bahare pAsA samagovAsanapariyAgaM pAugihiti pANitA-jA-sohana kappe araNAme vimANe devattAe uvavajjihiti / tattha NaM atyegaiyANaM devANaM cattAri paliodamAI ThiI paNNattA / tattha NaM ANaMdassa vi samaNovAsagassa cattAri paliovamAI ThiI paNNattA / Page #555 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 dhammakahANuoge cauttho khaMdho bhagavao jaNavayavihAro 94 tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre aNNadA kadAi vANiyagAmAo nayarAo dUipalAsAo ceiyAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA bahiyA jaNavayavihAraM vihri| ANaMdassa samaNovAsaga-cariyA 95 tae NaM se ANaMde samaNovAsae jAe--abhigayajIvAjIve-jAva-samaNe niggaMthe phAsuesaNijjeNaM asaNa-pANa-khAima-sAimeNaM vattha paDiggaha-kaMbala-pAyapuMchaNeNaM osaha-bhesajjeNaM pADihArieNa ya pIDha-phalaga-sejjA-saMthAraeNaM paDilAbhemANe vihri| sivaNaMdAe samaNovAsiya-cariyA 96 tae NaM sA sivaNaMdA bhAriyA samagovAsiyA jAyA-jAva-samaNe niggaMthe phAsu-esaNijjeNaM asaNa-pANa-khAima-sAimeNaM vattha-paDiggaha. kaMbala-pAyapuMchaNeNaM osaha-bhesajjeNaM pADihArieNa ya poDha-phalaga-sejjA-saMthAraeNaM paDilAbhamANI viharai / rattae" evAra saNNivese nAyakulamilAimaM uvakkhaDAvattA seyaM khala mama kalla saMbaMdhi-parijaNaha, saMpehettA kalla jAhasAlaM paDilehitA, mahAparaNo-jAva-jeduputta kA udviyammi sUre sAmaNasta bhagavao maha ANaMdassa dhammajAgariyA gihivAvAracAgo ya tae NaM tassa ANaMdassa samaNovAsagassa uccAvahiM sola-vvaya-guNa-bairamaNa-paccakkhANa-posahovavAsehi appANaM bhAvamANassa coddasa saMvaccharAI viiikkNtaaii| paNNarasamassa saMvaccharassa aMtarA vaTTamANassa aNNadA kadAi puvvarattAvarattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramANassa imeyArave ajjhathie-jAva-samuppajjitthA--"evaM khalu ahaM vANiyagAme nayare bahUNaM rAIsara-jAva-sayassa vi ya gaM kuDuMbassa-jAva-AhArabhUe AlaMbaNabhUe cakkhubhUe savvakajjavaDDhAvae. taM eteNaM vakkhevaNaM ahaM no saMcAemi samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM dhammapatti uvasaMpajjittANaM viharittae / taM seyaM khalu mamaM kallaM-jAva-uTThiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalate vipulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM uvakkhaDAvettA, jahApUraNo-jAva-jeTTaputaM kuDube ThavettA, taM mitta-jAva-jeTThaputaM ca ApucchittA, kollAe saNNivese nAyakulaMsi posahasAlaM paDilehitA, samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM dhammapatti upasaMpajjittANaM viharittae" evaM saMpehei, saMpehettA kallaM-jAva-jalate vipulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM uvakkhaDAvei, uvakkhaDAvettA mitta-nAi-niyagasayaNa-saMbaMdhi-parijaNaM Amatei, AmaMtettA tato pacchA vhAe-jAva-appamahagyAbharaNAlaMkiyasarIre bhoyaNavelAe bhoyaNamaMDavaMsi suhAsaNavaragae, teNaM mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-parijaNaM saddhi taM vipulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM AsAdemANe visAdemANe paribhAemANe paribhuMjemANe vihri| jimiyabhuttuttarAgae NaM AyaMte cokkha paramasuinbhUe, taM mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-parijaNaM vipuleNaM asaNapANa-khAima-sAimeNaM vattha-gaMdhamallAlaMkAreNa ya sakkArei sammANei, tasseva mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-parijaNassa purao jeTuputtaM saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI-- "evaM khalu puttA! ahaM vANiyagAme nayare bahUNaM-jAva-ApucchaNijje paDipucchaNijje, sayassa vi ya NaM kuDuMbassa meDhI-jAva-savvakajjavaDDhAvae, taM eteNaM vakkhaveNaM ahaM no saMcAemi samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM dhamma-paNNatti uvasaMpajjittA gaM viharittae / taM seyaM khalu mama idANi tumaM sayassa kuDuMbarasa meDhi pamANaM AhAraM AlaMbaNaM cakkhuMThAvettA, taM mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-parijaNaM tumaM ca ApucchittA kollAe saNNivese nAyakulaMsi posahasAlaM paDilehittA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM dhammapatti uvasaMpajjittANaM vihritte"| tae NaM se jeTTaputte ANaMdassa samaNovAsagassa 'taha' tti eyamalai viNaeNaM paDisuNeti / 98 tae NaM se ANaMde samaNobAsae tasseva mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-parijaNassa purao jeTTaputtaM kuTuMbe ThAveti, ThAvettA evaM vayAsI --"mA NaM devANuppiyA! tubbhe ajjappabhiI kei mamaM bahUsu kajjesu ya kAraNesu ya maMtesu ya kuDuMbesu ya gujjhesu ya rahassesu ya nicchaesu ya vavahAresu ya Apucchau vA paDipucchau vA, mamaM aTThAe asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA uvakkhaDeu vA uvakkareu vaa"| 99 tae NaM se ANaMde samaNovAsae jeTTaputtaM mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-parijaNaM ca Apucchai, ApucchittA sayAo gihAo paDi Nikkhamai, paDiNikkhamittA vANiyagAmaM nayaraM majhamajhaNaM niggacchai, niggacchittA jeNeva kollAe saNNivese, jeNeva nAyakule, jeNeva posahasAlA, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA posahasAlaM pamajjai, pamajjittA uccAra-pAsavaNabhUmi paDilehei, paDilehettA dambhasaMthArayaM saMtharei, saMtharettA dambhasaMthArayaM duruhai, duruhittA posahasAlAe posahie baMbhayArI ummukkamaNisuvaNe vavagayamAlAvaNNagavilevaNe nikkhittasatyamusale ege abIe dambhasaMthArovagae samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM dhammapaNNatti uvasaMpajjittANaM vihrh| . Page #556 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe ANaMdagAhAvaikahANagaM ANaMdassa uvAsagapaDimA paDivattI 100 tae NaM se ANaMde samaNovAsae padama uvAsagapaDima uvasaMpajjittANaM vihrh| paDhama uvAsagapaDimaM ahAsuttaM ahAkappaM ahAmaggaM ahAtacca sammaM kAraNaM phAsei pAlei sohei tIrei kittei aaraahei| tae NaM se ANaMde samaNovAsae docca uvAsagapaDima, evaM taccaM cautthaM, paMcama, chaTheM, sattamaM, aTumaM, navamaM, dasama, ekkArasama uvAsagapaDima ahAsuttaM ahAkappaM ahAmagaM ahAtaccaM sammaM kAeNaM kAsei pAlei sohei tIrei kittei aaraahei| tae NaM se ANaMde samaNovAsae imeNaM eyAraveNaM orAleNaM viuleNaM payatteNaM paggahieNaM tavokammeNaM sukke lukkhe nimmaMse aTThicammAvaNaddhe kiDikiDiyAbhae kise dhamaNisaMtae jaae| 101 ANaMdassa aNasaNaM tae NaM tassa ANaMdassa samaNovAsagassa aNNadA kadAi puvvarattAvarattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramANassa ayaM ajjhathie citie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA--"evaM khalu ahaM imeNaM eyAraveNaM orAleNaM viuleNaM payatteNaM paggahieNaM tavokammeNaM sukke lukkhe nimmaMse aTuicammAvaNadhe kaDikiDiyAbhUe kise dhammaNisaMtae jAe / taM asthi tA me uTThANe kamme bale vaurie purisakkAra-parakkame saddhA-dhii-saMvege, taM jAvatA me atthi uTThANe kamme bale borie purisakkAra-parakkame saddhA-dhii-saMvege-jAvaya me dhammAyarie dhammovaesae samaNe bhagavaM mahAvIre jiNe suhatthI viharai, tAvatA me sayaM kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe-jAvauTTiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA-jalate apacchimamAraNaMtiyasalehaNA-jhUsaNA-jhUsiyassa bhattapANa-paDiyAikkhiyassa, kAlaM aNavakaMkhamANassa viharittae" --evaM saMpehei, saMpehettA kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe-jAva-udviyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalaMte apacchimamAraNaMtiyasalehaNA-jhUsaNA-sie bhattapANa-paDiyAikkhie kAlaM aNavakaMkhamANe vihri| pArasakkAra-parakkame saddhA-dhiima bhagavaM mahAvIre jiNe suhatyA niyasalehaNA-jhUsaNA-jhUsiyassa ma 102 ANaMdassa ohinANuppattI tae NaM tassa ANaMdassa samaNovAsagassa aNNadA kadAi subheNaM ajjhaksANeNaM, subheNaM pariNAmeNaM, lesAhiM visujjhamANIhi, tadAvaraNijjANaM kammANaM khaovasameNaM ohiNANe samuppaNNe--purathimeNaM lavaNasamudde paMcajoyaNasayAI khetaM jANai paasi| dakkhiNeNaM lavaNasamudde paMcajoyaNasayAI khettaM jANai pAsai / paccatthimeNaM lavaNasamudde paMcajoyaNasayAI khetta jANai pAsai / uttareNaM-jAva-cullahimavaMtaM vAsadharapavvayaM jANai pAsai / uDDhaM-jAva-sohammaM kappaM jANaDa pAsai / ahe-jAva-imIse rayaNappabhAi puDhavIe loluyacutaM narayaM caurAsItivAsasahassadvitiyaM jANai paasi| goyaracariyAniggayassa goyamassa ANaMdasamakkhaM gamaNaM 103 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre smosrie| parisA niggyaa-jaav-pddigyaa| teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa jeThe aMtevAsI iMdabhUI nAma aNagAre goyamasagotteNaM sattussehe samacauraMsasaMThANasaMThie vajjarisahanArAyasaMghayaNe kaNagapulaganighasapamhagore uggatave dittatave tattatave mahAtave orAle ghore ghoraguNe ghoratavassI ghorabaMbhaceravAsI ucchUDhasarIre saMkhitta-viulateyalesse chaLaMchaTTeNaM aNikkhiteNaM tavokammeNaM saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe vihri| tae NaM se bhagavaM goyame chaTukkhamaNapAraNagaMsi paDhamAe porisIe sajjhAyaM karei, biiyAe porisIe jhANaM jhiyAi, taiyAe porisIe aturiyamacavalamasaMbhaMte muhapottiyaM paDilehei, paDilehettA bhAyaNavatthAI, paDilehei paDilehettA bhAyaNAI pamajjai, pamajjittA bhAyaNAI uggAhei, uggAhettA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA evaM bayAsI--"icchAmi NaM bhaMte! turbhehiM abbhaNuNNAe [samANe?] chaTThakkhamaNapAraNagaMsi vANiyagAme nayare uccanIca-majhimAI kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyAe additte"| "ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdha kreh"| tae NaM bhagavaM goyame samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM abbhaNuNNAe samANe samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyAo duipalAsAo ceiyAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA aturiyamacavalamasaMbhaMte jugaMtarapaloyaNAe diTThIe purao riyaM sohemANe-sohemANe jeNeva vANiyagAme nayare, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA vANiyagAme nayare ucca-nIya-majjhimAI kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyaM adddd| Page #557 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 dhammakahANuoge cauttho khaMdho tae NaM se bhagavaM goyame vANiyagAme nayare ucca-nIya-majjhimAiM kulAiM gharasamudANassa bhikkhAyariyAe aDamANe ahApajjataM bhattapANaM paDiggAhei, paDiggAhettA vANiyagAmAo nayarAo paDiNiggacchai, paDiNiggacchittA kollAyassa saNNivesassa adUrasAmaMteNaM vIIvayamANe bahujaNasaI nisAmei / bahujago aNNamaNNassa evamAikkhai, evaM bhAsai, evaM paNNavei, evaM parUbei--"evaM khalu devANuppiyA ! samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtevAsI ANaMde nAma samaNovAsae posahasAlAe apacchima-mAraNaMtiya-saMlehaNA-jhUsaNA-jhUsie, bhattapANapaDiyAikkhie kAlaM aNavakaMkhamANe vihri"| tae NaM tassa goyamassa bahujaNassa aMtie eyamaLaM soccA nisamma ayameyArUva ajjhathie citie patthira maNogae saMkappe samuppajjitthA--"taM gacchAmi NaM ANaMdaM samaNovAsayaM paasaami"| evaM saMpehei, saMpehettA jeNeva kollAe saNNivese jeNeva posahasAlA, jeNeva ANaMde samaNovAsae, teNeva uvaagcchi| tae NaM se ANaMde samaNovAsae bhagavaM goyama ejjamANaM pAsai, pAsittA haTTatuTThacittamANadie poimaNe paramasomaNassie harisavasavisappamANa-hiyae bhagavaM goyamaM vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA evaM vayAsI-"evaM khalu bhaMte ! ahaM imeNaM orAleNaM viuleNaM payatteNaM paggahieNaM tavokammeNaM sukke lukkhe nimmaMse aTThicammAvaNaH kiDikiDiyAbhUe kise dhamaNisaMtae jAe, No saMcAemi devANuppiyassa aMtiyaM pAubhavitANaM tikkhutto muddhANeNaM pAde abhivaMdittae / tunbhe NaM bhaMte! icchAkkAreNaM aNabhioeNaM io ceva eha, jeNaM devANuppiyANaM tikkhutto muddhANeNaM pAdesu vadAmi nnmNsaami"| tae NaM se bhagavaM goyame jeNeva ANaMde samaNovAsae, teNeva uvAgacchai / pAsai, pAsittA hasa evaM khalu bhatemasaMtae jAe, jo goyama vaMdai Namasainase aTTicammAvaNavattae / tubbhe gaM avahivisae ANaMda-goyama-saMvAdo 104 tae NaM se ANaMde samaNovAsae bhagavao goyamassa tikkhutto muddhANeNaM pAdesu vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsitA evaM vayAsI-"atyi NaM bhaMte ! gihiNo gihamajjhAvasaMtassa ohiNANe samuppajjai ? " "haMtA atthi|" "jai NaM bhaMte ! gihiNo gihamajhAvasaMtassa ohiNANe samuppajjai, evaM khalu bhaMte ! mama vi gihiNo gihamajjhAvasaMtassa ohiNANe samuppaNNe--purathimeNaM lavaNasamudde paMca joyaNasayAI-jAva-loluyaccutaM narayaM jANAmi paasaami"| tae NaM se bhagavaM goyame ANaMda samaNovAsayaM evaM vayAsI--"atyi NaM ANaMdA ! gihiNo gihamajjhAvasaMta ohiNANe samussapajjai / no ceva NaM emhaale| taM gaM tuma ANaMdA ! eyassa ThANassa Aloehi paDikkamAhi nidAhi garihAhi viuTTAhi visohehi akaraNAe abhaTThAhi ahArihaM pAyacchittaM tavokamma pddivjjaahi"| tae NaM se ANaMde samaNovAsae bhagavaM goyama evaM vayAsI--"atthi NaM bhaMte ! jiNavayaNe saMtANaM taccANaM tahiyANaM sanbhUyANaM bhAvANaM Aloijjai nidijjai garihijjai viuTTijjai visohijjai akaraNayAe anbhuTThijjai paDikkamijjai ahArihaM pAyacchittaM tavokamma paDivajjijjai? "no iNa- smtthe"| "jai NaM bhaMte ! jiNavayaNe saMtANaM taccANaM tahiyANaM sambhUyANaM bhAvANaM no Aloijjai-jAva-tavokammaM no paDijjijjai, taM gaM bhaMte ! tumbha ceva eyassa ThANassa Aloeha paDikkameha nideha gariheha viuddeha visoheha akaraNAe abbhuTheha ahArihaM pAyacchittaM tavokamma paDivajjeha" / bhagavayA goyamassa saMkAnirAkaraNaM 105 tae NaM se bhagavaM goyame ANaMdeNaM samagovAsaeNaM evaM vutte samANe saMkie kaMkhie vitigicchasamAvaNNe ANaMdassa samaNovAsagassa aMtiyAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA jeNeva dUipalAse ceie, jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNassa bhagavao mahAvIrassa adUrasAmaMte gamaNAgamaNAe paDikkamai, paDikkamittA esaNamaNesaNaM Aloei, AloettA, bhattapANaM paDidaMsei, paDidaMsittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA evaM vayAsI-- "evaM khalu bhaMte! ahaM tumbhehiM ambhaNuNNAe samANe vANiyagAme nayare bhikkhAyariyAe aDamANe ahApajjataM bhattapANaM paDiggAhemi, paDiggAhettA vANiyagAmAo nayarAo paDiNiggacchAmi, paDiNiggacchittA kollAyassa saNNivesassa adUrasAmaMteNaM vIIvayamANe bahujaNasaha nisaamemi| bahujaNo aNNamaNNassa evamAikkhai, evaM bhAsai, evaM paNNavei, evaM parUvei--'evaM khala devANuppiyA ! samaNasma Page #558 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIratitthe ANaMdagAhAvaikahANagaM 303 bhagavao mahAvIrassa aMtevAsI ANaMde nAma samaNovAsae posahasAlAe apacchimamAraNaMtiyasalehaNA-jhUsaNA-jhUsie-bhattapANa-paDiyAikkhie kAla aNavakaMkhamANe vihrii'| tae NaM mama bahujaNassa aMtie eyamajheM soccA nisamma ayameyArUvaM ajjhathie citie patthie maNogae saMkappe samuSpajjitthA-- taM gacchAmi NaM ANaMda samaNovAsayaM pAsAmi-evaM saMpehemi, saMpehettA jeNeva kollAe saNNivese, jeNeva posahasAlA, jeNeva ANaMde samaNovAsae teNeva uvaagcchaami| tae NaM se ANaMde samaNovAsae mama ejjamANaM pAsai, pAsittA haTTatuTThacittamANadie poimaNe paramasomaNassie harisavasa-visappamANahiyae mamaM vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA evaM vayAsI-evaM khalu bhaMte ! ahaM imeNaM orAleNaM viuleNaM payatteNaM paggahieNaM tavokammeNaM sukke lukkhe nimmaMse aTThicammAvaNaddhe kiDikiDiyAbhUe kise dhamaNisaMtae jAe, No saMcAemi devANuppiyassa aMtiyaM pAunbhavittA NaM tikkhutto muddhANeNaM pAde abhivNditte| tumbhe gaM bhaMte ! icchakkAreNaM abhiogeNaM io ceva eha, jeNaM devANuppiyANaM tikkhutto muddhANeNaM pAdesu vaMdAmi nnmNsaami'| tae NaM ahaM jeNeva ANaMde samaNovAsae, teNeva uvAgacchAmi / tae NaM se ANaMde samaNovAsae mamaM tikkhutto muddhANeNaM pAdesu vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA evaM vayAsI-'atthi NaM bhaMte ! gihiNo gihamajjhAvasaMtassa ohiNANe samuppajjai ?' 'haMtA atthi'| 'jai NaM bhaMte ! gihiNo gihamajjhAvasaMtassa ohiNANe samuppajjai, evaM khalu bhaMte ! mama vi gihiNo gihamajjhAvasaMtassa ohiNANe samuppaNNe--purathimeNaM lavaNasamudde paMcajoyaNasayAI khettaM jANAmi pAsAmi / dakkhiNeNaM lavaNasamudde paMca joyaNasayAI khettaM jANAmi paasaami| paccatyimeNaM lavaNasamudde paMca joyaNasayAI khettaM jANAmi pAsAmi / uttareNaM-jAva-cullahimavaMtaM vAsadharapavvayaM jANAmi paasaami| uDDhaM-jAva-sohammaM kappaM jANAmi pAsAmi / ahe-jAva-imose rayaNappabhAe puDhavIe loluyaccuyaM narayaM caurAsItivAsasahassaTThitiyaM jANAmi paasaami| tae NaM ahaM ANaMdaM samaNovAsayaM evaM vaitthA-'atthi NaM ANaMdA! gihiNo gihamajjhAvasaMtassa ohiNANe samuppajjai / no ceva NaM emhaale| taM gaM tumaM ANaMdA! eyassa ThANassa Aloehi-jAva-ahArihaM pAyacchittaM tavokamma pddivjjaahiN'| tae NaM se ANaMde mamaM evaM vayAsI-'atthi NaM bhaMte ! jiNavayaraNa saMtANaM taccANaM tahiyANaM sabbhUyANaM bhAvANaM Aloijjai-jAvaahArihaM pAyacchittaM tabokamma paDivajjijjai ?' 'no iNa? sama?' / 'jai NaM bhaMte! jiNavayaNe saMtANaM taccANaM tahiyANaM sanbhUyANaM bhAvANaM no Aloijjai-jAva-ahArihaM pAyacchittaM tavokammaM no paDivajjijjai, taM gaM bhaMte! tubbhe ceva eyassa ThANassa Aloeha-jAva-ahArihaM pAyacchittaM tavokarma paDivajjeha' / tae NaM ahaM ANaMdeNaM samaNovAsaeNaM evaM vutte samANe saMkie kaMkhie vitigicchasamAvaNNe ANaMdassa samaNovAsagassa aMtiyAo paDiNikkhamAmi, paDiNikkhamittA jeNeva ihaM teNeva hvvmaage| taM gaM bhaMte ! ki ANaMdeNaM samaNovAsaeNaM tassa ThANassa AloeyavvaM paDikkameyavvaM nidevavvaM gariheyavvaM viuTTeyavvaM visoheyavvaM akaraNayAe anbhuTTyavvaM ahArihaM pAyacchittaM tavokammaM paDivajjayavvaM? udAhu mae ? goyamA ! i samaNe bhagavaM mahAvIre bhagavaM goyama eva vayAso--"goyamA ! tuma ceva NaM tassa ThANassa Aloehi-jAva-ahArihaM pAyacchittaM tavokamma paDivajjAhi, ANaMdaM ca samaNovAsayaM eyamaTTha khAmehi / " goyamassa khamaNA tae NaM se bhagavaM goyame samaNassa bhagavao mahAvIrassa 'taha' ti eyamaTTha viNaeNaM paDisuNei, paDisuNettA tassa ThANassa olAei paDikkamai nidai garihai viuTTai visohai akaraNayAe abbhuTui ahArihaM pAyacchittaM tavokamma paDivajjai, ANaMdaM ca samaNovAsayaM eyamaDheM khAmei / bhagavao jaNavayavihAro 107 tae NaM samaNe bhagavaM mahAbIre aNNadA kadAi bahiyA jaNavayavihAra vihr|| Page #559 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 AnaMdassa samAhimaraNaM devalomutpattI tayaNaMtaraM siddhigamaNa nirUvaNaM ca 108 tae NaM se ANaMde samaNovAsae bahUhiM sIla-vyaya-guNa- veramaNa-paccakkhANa -posahovavAsahi appANaM bhAvetA, vIsaM vAsAI samaNovAsa - pariyAgaM pAuNittA, ekkArasa ya uvAsagapaDimAo sammaM kAeNaM phAsittA, mAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhUsittA, saha bhattAI agasanAe chadetA Aloiya-paDiskaMte samAhipate, kAlamAse kAlaM kiccA, sohamme kappe sohammavaDeMsagassa mahAvimANassa uttarapuratthime NaM aruNAbha vimANe devattAe uvavaNNe / tattha NaM atyegaiyANaM devANaM cattAri paliodamAI ThiI paNNattA / tattha NaM AnaMdassa vi devassa cattAri paliodamAI ThiI paNNattA / AnaMde NaM bhaMte! deve tAo devalagAo AunakhaNaM bhavakhaNaM ThievaM anaMtaraM vayaM vahatA kahi pachi ? kahi upajihi ? goSamA! mahAvidehe bAle sisihi zihida muccihi sAmaMta kAha uvAsagadasAo a0 1 / 6. kAmadevagAhAvaikahANagaM / caMpAe kAmadeve gAhAvaI 109 te kAle teNaM samaeNaM caMpA nAma nayarI / puNNabhadde ceie| jiyasattU rAyA / tattha NaM caMpAe nayarIe kAmadeve nAmaM gAhAvaI parivasai -- aDDhe jAva - bahujaNassa aparibhUe / taraNaM kAmadevasa gAhAbahassa cha hiraNakoDolI nihAya uttAo cha hiraNyakoDIo vaDiuttAo, cha hiraNNakoDoo pavityautA pAisagosAhasie vaerNa hotyA / dhammaruhANuoge cautyo baMdho se NaM kAmadeve gAhAvaI bahUNaM- jAva- ApucchaNijje, paDipucchaNijje sayassa vi ya NaM kuTuMbassa meDhI - jAva- savvakajjavaDDhAvae yAvi hotyA / tarasa NaM kAmadevarasa gAhAbadasta bhaddA nAma bhAriyA hotyA- ahINa-paripuSpa- pA~cadiyasarIrA jAva-mAssae kAmamoe paccaNubhavamANI viharai / mahAvIrasamavasaraNaM 110 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM ahAparUivaM ogyahaM ogitA me parisA niggayA / kUNiyarAyA jahA tahA jiyasattU nimncha-Aba-pajjuvAsada mahAvIre - jAva- jeNeva caMpA nayarI, jeNeva puNNabhadde ceie, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA basA appA bhAvemA biharaha kAmadevarasa samavasaraNe gamaNaM dhammasavaNaM ca 111lae se kAmadeve mahAvaI imIse kahAe laTThe samAne "evaM khalu samane bhagavaM mahAvIre puvANupudi caramANe gAmAnugAma ijjamANe ihamA gae iha saMpatte iha samosaDhe iheva caMpAe nayarIe bahiyA puNNabhadde ceie ahApaDirUvaM oggahaM ogivhittA saMjameNaM tavasA appAnaM bhAvemANe viharai / taM mahaSphalaM khalu bho ! devANuppiyA ! tahArUvANaM arahaMtANaM bhagavaMtANaM NAmagoyalsa vi savagayA, kimaMga puNa abhigamana-vaMdana-vaMsaga paDhipucchaNa- pajjuvAsaNayAe ? egalsa vi Arivatsa dhambipassa suvayaNassa savaNapAe, kimaMga puNa bilalsa assa gahaNavAe ? taM gacchAmi gaM yevANuSpiyA ! samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdAmi garmasAmi sarakAremi Page #560 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAmadevagAhAvaikahANagaM 305 sammANami kallANaM maMgala devayaM ceiyaM pajjuvAsAmi"--evaM saMpehei, saMpehettA pahAe kayabalikamme kaya-kouya-maMgala-pAyacchitte suddhappAvesAI maMgallAI vatthAI pavara parihie appamahagghAbharaNAlaMkiyasarIre sayAo gihAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA sakoreMTamalla-dAmeNaM chatteNaM dharijjamANeNaM maNussavaggurAparikhitte pAdavihAracAreNaM caMpaM nAra majjhamajheNaM nigacchai niggacchittA jeNAmeva puNNabhadde ceie, jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA vaMdai NamaMsai, vadittA NamaMsittA paccAsaNNe NAidUre sussUsamANe NamaMsamANe abhimuhe viNaeNaM paMjaliuDe pjjuvaasi| tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre kAmadevassa gAhAvaissa tIse ya mahaimahAliyAe parisAe-jAva-dhamma parikahei / parisA paDigayA, rAyA ya gae / bhagavaM mahAmaNassavagurAparikhimaraNAlaMkiyasarIre mAtA hAe kayabAlA kAmadevassa gihidhamma-paDivattI 112 tae gaM kAmadeve gAhAvaI samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhamma soccA nisamma haTatuTTha-cittamANadie poimaNe paramasomaNassie harisavasa-visappamANahiyae uTThAe uThei, uThettA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA evaM vayAsI-- "saddahAmi NaM bhaMte ! niggaMthaM pAvayaNaM, pattiyAmi NaM bhaMte ! niggaMthaM pAvayaNaM, roemi NaM bhaMte! niggaMthaM pAvayaNaM, abbhuTemi gaM bhaMte! niggaMthaM pAvayaNaM / evameyaM bhaMte ! tahameyaM bhaMte ! avitahameyaM bhaMte ! asaMdiddhameyaM bhaMte ! icchiyameyaM bhaMte ! paDicchiyameyaM bhaMte ! icchiya-paDicchiyameyaM bhaMte ! se jaheyaM tubbhe vadaha / jahA NaM devANuppiyANaM aMtie bahave rAIsara-talavara-mADaMbiya-koDuMbiyainbha-seTThi-seNAvai-satyavAhappabhiiyA muMDA bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaiyA, no khalu ahaM tahA saMcAemi muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pvvitte| ahaM gaM devANuppiyANaM aMtie paMcANuvvaiyaM sattasikkhAvaiyaM-duvAlasavihaM sAvagadhamma pddivjjissaami"| "ahAsuhaM devANuppiyA! mA paDibaMdhaM krehi"| tae NaM se kAmadeve gAhAvaI samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie sAvayadhamma paDivajjai / bhagavao jaNavayavihAro 113 tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre aNNadA kadAi caMpAe nayarIe puNNabhaddAo ceiyAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA bahiyA jaNavaya vihAraM vihri| kAmadevassa samaNovAsaga-cariyA 114 tae NaM se kAmadeve samaNovAsae jAe-abhigayajIvAjIva-jAva-samaNe niggaMthe phAsu-esaNijjeNaM asaNa-pANa-khAima-sAimeNaM vattha paDiggaha-kaMbala-pAyapuMchaNaNaM osaha-bhesajjeNaM pADihArieNa ya pIDha-phalaga-sejjA-saMthAraeNaM paDilAbhemANe viharai / bhaddAe samaNovAsiyAcariyA 115 tae NaM sA bhaddA bhAriyA samaNovAsiyA jAyA-abhigayajIvAjIvA-jAva-samaNe niggaMthe phAsu-esaNijjaNaM asaNa-pANa-khAima sAimeNaM vattha-paDiggaha-kaMbala-pAyapuMchaNaNaM osaha-bhesajjeNaM pADihArieNa ya pIDha-phalaga-sejjA-saMthAra eNaM paDilAbhamANI vihri| kAmadevassa dhammajAgariyA gihivAvAracAgo ya 116 tae NaM tassa kAmadevassa samaNovAsagassa uccAvahi sIla-vaya-guNa-veramaNa-paccakkhANa-posahovavAsehi appANaM bhAvamANassa coddasa saMvaccharAI viiikkNtaaii| paNNarasamassa saMvaccharassa aMtarA vaTTamANassa aNNadA kadAi punvaratAvarattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramANassa imeyArUve ajjhathie citie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA--"evaM khalu ahaM caMpAe nayarIe bahUNaM-jAvaApucchaNijje paDipucchaNijje, sayassa vi ya NaM kuTuMbassa meDhI-jAva-savvakajjavaDDhAvae, taM eteNaM vakkheveNaM ahaM no saMcAemi samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM dhammapatti uvasaMpajjittANaM vihritte"| tae NaM se kAmadeve samaNovAsae jeTTaputtaM mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-parijaNaM ca Apucchaha, ApucchittA sayAo gihAo paDi dha0ka036 Page #561 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge cauttho khaMdho Nikkhamai, paDiNikkhamittA caMpaM nAra majhamajheNaM niggacchai, niggacchittA jeNeva posahasAlA, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA posahasAlaM pamajjai, pamajjittA uccAra-pAsavaNabhUmi paDilehei, paDilehettA dambhasaMthArayaM saMtharei, saMtharettA dabbhasaMthArayaM duruhai, duruhittA posahasAlAe posahie baMbhayArI ummukkamaNi-suvaNNe vavagayamAlAvaNNagavilevaNe nikkhittasatthamusale ege abIe dambhasaMthArovagae samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM dhammapatti uvasaMpajjittANaM vihri| kAmadevassa pisAyarUva-kaya-mAraNaMtiya-uvasaggassa samma ahiyAsaNaM 117 tae NaM tassa kAmadevassa samaNovAsagassa puvvarattAvarattakAlasamayaMsi ege deve mAyI micchadiTThI aMtiyaM paaunbhuue| tae NaM se deve egaM mahaM pisAyarUvaM viuvvai / tassa NaM divvassa pisAyaruvassa ime eyArUve vaNNAvAse paNNatte-sIsaM se gokilaMjasaMThANa-saMThiyaM, sAlibhasella-sarisA se kesA kavilateeNaM dippamANA uTTiyA, kabhalla-saMThANa-saMThiyaM niDAlaM, maMgusapucchaM va tassa bhumakAo phuggaphuggAo vigaya-bIbhaccha-dasaNAo, sIsaghaDiviNiggayAiM acchINi vigaya-bIbhaccha-daMsaNAI, kaNNA jaha suppa-kattaraM ceva vigaya-bIbhaccha-daMsaNijjA, urabbhapuDasaMnibhA se nAsA, jhusirA jamala-cullI-saMThANa-saMThiyA do vi tassa nAsApuDayA, ghoDayapucchaM va tassa maMsUI kavila-kavilAI vigaya-bIbhaccha-dasaNAi, uTThA uTTassa ceva laMbA, phAlasarisA se daMtA, jinbhA jaha suppa-kattaraM ceva vigaya-bIbhatsa-dasaNijjA, hala-kuDDAla-saMThiyA se haNuyA, galla-kaDillaM va tassa khaDDe phuTuM kavilaM pharUsaM mahallaM, muiMgAkArovame se khaMdhe, puravarakavADovame se vacche, koTTiyA-saMThANa-saMThiyA do vi tassa bAhA, nisApAhANa-saMThANa-saMThiyA do vi tassa aggahatthA, nisAloDhasaMThANa-saMThiyAo hatthesu aMgulIo, sippi-puDaga-saMThiyA se nakhA, hAviya-pasevao vva urammi laMbaMti do vi tassa thaNayA, poTTe ayakoTTao va baTuM, pANa-kalaMda-sarisA se nAhI, sikkaga-saMThANa-saMThie se nette, kiNNapuDa-saMThANa-saMThiyA do vi tassa basaNA, jamalakoTTiyA-saMThANa-saMThiyA do vi tassa UrU, ajjuNa-guThaM va tassa jANUI kuDila-kuDilAI vigaya-bIbhatsa-dasaNAI, jaMghAo kakkhaDIo lomehi uvaciyAo , aharI-saMThANa-saMThiyA do vi tassa pAyA, aharI-loDha-saMThANa-saMThiyAo pAesu aMgulIo, sippi-puDasaMThiyA se nkhaa| laDaha-maDaha-jANue, vigaya-bhagga-bhugga-bhumae, avadAliya-vayaNa-vivara-nillAliyaggajIhe, saraDa-kayamAliyAe uMduramAlA-pariNaddhasukaryAcadhe, naula-kayakaNNapUre, sappa-kayavegacche, apphoDate, abhigajjate, bhIma-mukkaTTahAse, nANAviha-paMcavaNehi lomehi uvacie, egaM mahaM nIluppala-gavalaguliya-ayasikusumappagAsaM khuradhAraM asi gahAya jeNeva posahasAlA, jeNeva kAmadeve samaNovAsae, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA Asuratte ru? kuviyacaMDikkie misimisIyamANe kAmadevaM samaNovAsAyaM evaM vayAsI"haMbho! kAmadevA! samaNovAsayA ! appatthiyapatthiyA! duraMta-paMta-lakkhaNA! hoNapuNNacAuddasiyA! siri-hiri-dhii-kitti-parivajjiyA! dhammakAmayA! puNNakAmayA! saggakAmayA! mokkhakAmayA! dhammakaMkhiyA ! puNNakaMkhiyA! saggakaMkhiyA ! mokkhakaMkhiyA! dhammapivAsiyA ! puNNapivAsiyA! saggapivAsiyA! mokkhapivAsiyA! no khalu kappai taba devANuppiyA ! solAI vayAI veramaNAI paccakkhANAI posahovavAsAiM cAlittae vA khobhittae vA khaMDittae vA bhaMjittae vA ujjhittae vA pariccaittae vA, taM jai NaM tuma ajja sIlAI vayAI veramaNAi paccakkhANAI posahovavAsAiM na chaDDesi na bhaMjesi, to taM ahaM ajja imeNaM nIluppala-gavalaguliya-ayasikusumappagAseNa khuradhAreNa asiNA khaMDAkhaMDiM karemi, jahA NaM tumaM devANuppiyA ! aTTa-duhaTTa-vasaTTe akAle ceva jIviyAo vvrovijjsi"| tae NaM se kAmadeve samaNovAsae teNaM divveNaM pisAyarUveNaM evaM vutte samANe abhIe atatthe aNumbigge akhubhie acalie asaMbhaMte tusiNIe dhammajmANovagae vihri| tae NaM se dive pisAyarUve kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM atatthaM aNuviragaM akhubhiyaM acaliyaM asaMbhaMtaM tusiNIyaM dhammajjhANovagayaM viharamANaM, pAsai, pAsitA doccaM pi taccaM pi kAmadevaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-"haMbho ! kAmadevA ! samaNovAsayA! -jAvajai NaM tumaM ajja solAiM vayAI veramaNAI, paccakkhANAI posahovavAsAiM na chaDDesi na bhaMjesi, to taM ahaM ajja imeNaM noluppala-gavalaguliya-ayasikusumappagAseNa khuradhAreNa asiNA khaMDAkhaMDi karemi, jahA NaM tumaM devANuppiyA ! aTTa-duhaTTa-vasaTTe akAle ceva jIviyAo vvrovijjsi|" tae NaM se kAmadeve samaNovAsae teNaM divveNaM pisAyaraveNaM doccaM pi taccaM pi evaM vutte samANe abhiie-jaav-vihri| tae NaM se divve pisAyarUve kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva-pAsai, pAsittA Asuratte ruThe kuvie caMDikkie misimisIyamANe tivaliyaM bhiDi niDAle sAhaTTa kAmadevaM samaNovAsayaM nIlappala-gavalaguliya-ayasikusumappagAseNa khuradhAreNa asiNA khaMDAkhaMDi krei| tae NaM se kAmadeve samaNovAsae taM ujjalaM viulaM kakkasaM pagADhaM caMDaM dukkhaM durahiyAsaM veyaNaM samma sahai khamai titikkhai ahiyaasei| Page #562 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAmadevagAhAbaikahANagaM 307 kAmadevassa hatthirUva-kaya-uvasaggassa samma ahiyAsaNaM 118 tae NaM se divve pisAyarUve kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM atatthaM aNuvviggaM akhubhiyaM acaliyaM asaMbhaMtaM tusiNIyaM dhammajjhANovagayaM viharamANaM pAsai, pAsittA jAhe no saMcAei kAmadevaM samaNovAsayaM niggaMthAo pAvayaNAo cAlittae vA khobhittae vA vipariNAmittae vA, tAhe saMte taMte paritaMte saNiyaM saNiyaM paccosakkai, paccosavikattA, posahasAlAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA divvaM pisAyarUvaM vippajahai, vippajahittA egaM mahaM divvaM hatthirUvaM viuvvai-sattaMgapaiTThiyaM samma saMThiyaM sujAtaM purato udaggaM piTThato varAhaM ayAcchi alaMbakucchi palaMba-laMbodarAdharakara anbhuggaya-maula-malliyA-vimala-dhavaladaMtaM kaMcaNakosI-paviThThadaMtaM ANAmiya-cAva-laliyasaMvelliyagga-soMDaM kumma-paDipuNNacalaNaM vIsatinakhaM allINa-pamANajuttapucchaM mattaM mehamiva guluguletaM maNa-pavaNa-jaiNavegaM, divvaM hatyirUvaM viuvvittA jeNeva posahasAlA, jeNeva kAmadeve samaNovAsae, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA kAmadevaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-- "haMbho! kAmadevA ! samaNovAsagA!-jAva-na bhaMjesi, to taM ahaM ajja soMDAe geNhAmi, geNhittA posahasAlAo nINemi, noNettA uDDhaM vehAsa umvihAmi, unvihitA tirkhehiM daMtamusalehiM paDicchAmi, paDicchittA ahe dharaNitalaMsi tikkhutto pAesu lolemi, jahA NaM tumaM devANuppiyA ! aTTa-duhaTTa-vasaTTe akAle ceva jIviyAo vavarovijjasi / " tae NaM se kAmadeve samaNovAsae teNaM divveNaM hatthirUveNaM evaM vutte samANe abhIe atatthe aNuvvigge akhubhie acalie asaMbhaMte tusiNIe dhammajjhANovagae vihri|| tae NaM se divve hatthirUve kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM atatthaM aNuvviggaM akhubhiyaM acaliyaM asaMbhaMtaM tusiNIyaM dhammajjhANovagayaM viharamANaM pAsai, pAsittA, doccapi tacca pi kAmadevaM samaNovAsayaM evaM vayAsI--"haMbho ! kAmadevA ! samaNovAsayA ! -jAvajai NaM tumaM ajja sIlAI vayAI veramaNAI paccakkhANAI posahovavAsAiM na chaDDesi na bhaMjesi, to taM ajja ahaM soMDAe geNhAmi, geNhettA posahasAlAo nomi, nINettA uDDhaM vehAsa umvihAmi, uvihittA tikhehi daMtamusalehi paDicchAmi, paDicchettA ahe dharaNitalaMsi tikhutto pAesu lolemi, jahA NaM tuma devANuppiyA! aTTa-duhaTTa-vasaTTe akAle ceva jIviyAo vavarovijjasi / " tae NaM se kAmadeve samaNovAsae teNaM divveNaM hatthirUvaNaM doccaM pi tacca pi evaM vutte samANe abhIe-jAva-viharai / tae NaM se divve hatthirUve kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM-jAva-pAsai, pAsittA Asuratte ruThe kuvie caMDikkie misimisIyamANa kAmadevaM samaNovAsayaM soMDAe geNheti, geNhittA, uDDhaM behAsaM umvihai, uvihitA tirkhahaM daMtamusalehi paDicchai, paDicchittA ahe dharaNitalaMsi tikkhutto pAesu lolei| tae NaM se kAmadeve samaNovAsae taM ujjalaM viulaM kakkasaM pagADhaM caMDaM dukkhaM durahiyAsaM veyaNaM samma sahai khamai titikkhai ahiyAsei / kAmadevassa sapparUva-kaya-uvasaggassa samma ahiyAsaNaM 119 tae NaM se dive hatthirUve kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM atatthaM aNuzviggaM akhabhiyaM acaliyaM asaMbhaMtaM tusiNIyaM dhammajjhANovagayaM viharamANaM pAsai, pAsittA jAhe no saMcAei-jAva-saNiyaM-saNiyaM paccosakkai, paccosakkittA posahasAlAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA divvaM hatthirUvaM vippajahai, vippajahitA egaM mahaM divvaM sapparUvaM viuvvai-- uggavisaM caMDavisaM ghoravisaM mahAkAyaM masImUsAkAlagaM nayaNavisarosapuNNaM aMjaNapuMja-nigarappagAsaM rattacchaM lohiyaloyaNaM jamalajuyalacaMcalacalaMtajIhaM dharaNIyalaveNibhUyaM ukkaDa-phuDa-kuDila-jaDila-kakkasa-viyaDa-phaDADovakaraNadacchaM lohAgara-dhammamANa-dhamadhameMtaghosaM aNAgaliyadivvapacaMDarosaM divvaM sapparUvaM viuvvittA jeNeva posahasAlA, jeNeva kAmadeve samaNovAsae, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA kAmadevaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-- "haMbho! kAmadevA ! -jAva-na bhaMjesi, to te ajjeva ahaM sarasarassa kAyaM duruhAmi, duruhitA pacchimeNaM bhAeNaM tikkhuto gIvaM veDhemi, veDhittA tikkhAhi visaparigatAhi dADhAhiM uraMsi ceva nikuThUmi, jahA NaM tuma devANuppiyA! aTTa-duhaTTa-vasaTTe akAle ceva jIviyAo vvrovijjsi|" tae NaM se kAmadeve samaNovAsae teNaM divveNaM sapparUdeNaM evaM vutte samANe abhiie-jaab-vihri| tae NaM se divve sapparUve kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM atatthaM aNugviggaM akhubhiyaM acaliyaM asaMbhaMtaM tusiNIyaM dhammajjhANovagayaM viharamANaM pAsai, pAsittA doccaM pi taccaM pi evaM vayAsI-- "habho ! kAmadevA! samaNovAsayA! -jAva-jai NaM tuma ajja sIlAI vayAI beramaNAI paccakkhANAI posahobavAsAI na chaDDesi na bhaMjesi, to te ajjeva ahaM sarasa rassa kArya duruhAmi, duruhitA pacchimeNaM bhAeNaM tikkhutto gIvaM veDhemi, veDhittA tikkhAhi visaparigatAhi dADhAhiM uraMsi ceva nikaTTemi, jahA NaM tuma devANuppiyA! aTTa-duhaTTa-vasaTTe akAle ceva jIviyAo bvrovijjsi|" Page #563 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 dhammakahANuoge cauttho khaMdho tae NaM se kAmadeve samaNovAsae teNaM divveNaM sapparUbeNaM doccaM pi evaM vRtta samANa abhIe-jAva-viharai / tae NaM se dive sapparUve kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM -jAva- pAsai, pAsittA Asuratte ruThe kuvie caMDikkie misimisIyamANe kAmadevassa sarasarassa kAyaM duruhai, duruhitA pacchimeNaM bhAeNaM tikkhutto gauvaM veDhei, veDhittA tikkhAhi visaparigatAhiM dADhAhiM uraMsi ceva nikuttttei| tae NaM se kAmadeve samaNovAsae taM ujjalaM viulaM kakkasaM pagADhaM caMDaM dukkhaM durayiAsaM veyaNaM samma sahai khamai titikkhai ahiyAsei / kayasAbhAviyarUvadevakayA kAmadevassa pasaMsA khAmaNA ya 120 tae NaM se divve sapparUve kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM-jAva-pAsai, pAsittA jAhe no saMcAei kAmadevaM samaNovAsayaM niggaMthAo pAvayaNAo cAlittae vA khobhittae vA vipariNAmettae vA, tAhe saMte taMte paritaMte saNiyaM-saNiyaM paccosakkai. paccosakkittA posahasAlAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA dinvaM sapparUvaM vippajahai, vippajahittA egaM mahaM divvaM devarUvaM viuvvaihAra-virAiya-vacchaM kaDaga-tuDiya-thaMbhiyabhuyaM aMgaya-kuMDala-maTTha-gaMDa-kaNNapIDhadhAri vicittahatthAbharaNaM vicittamAlA-mauli-mauDa kallANagapavaravatthaparihiyaM kallANagapavaramallANulevaNaM bhAsuraboMdi palaMbavaNamAladharaM dinveNaM vaNNeNaM divveNaM gaMdheNaM divveNaM rUveNaM divveNaM phAseNaM divveNaM saMghAeNaM divveNaM saMThANeNaM divvAe iDDhIe divvAe juIe divvAe pabhAe divvAe chAyAe divvAe accIe divveNaM teeNaM divvAe lesAe dasadisAo ujjovemANaM pabhAsemANaM pAsAIyaM darisaNijjaM abhirUvaM paDirUvaM, divvaM devarUvaM viunvittA kAmadevassa samaNovAsayassa posahasAlaM aNuppavisai, aNuppavisittA aMtalikkhapaDivaNNe sakhikhiNiyAI paMcavaNNAI vatthAI pavaraparihie kAmadevaM samaNovAsayaM evaM vayAsI"haMbho! kAmadevA samaNovAsayA! dhaNNe si NaM tuma devANuppiyA ! puNNe si NaM tuma devANuppiyA! kayatthe si NaM tumaM devANuppiyA ! kayalakkhaNe si NaM tuma devANuppiyA! suladdhe NaM tava devANuppiyA! mANussae jammajIviyaphale, jassa NaM tava niggaMthe pAvayaNe imeyArUvA paDivattI laddhA pattA abhisamaNNAgayA / evaM khalu devANuppiyA! sakke devide devarAyA vajjapANI puraMdare sayakkaU sahassakkhe maghavaM pAgasAsaNe dAhiNaDDhalogAhivaI battIsavimANa-sayasahassAhivaI erAvaNavAhaNe suriMde arayaMbara-vatyadhare Alaiya-mAlamauDe nava-hema-cAru-citta-caMcala-kuMDala-vilihijjamANagaMDe bhAsuraboMdI palaMbavaNamAle sohamme kappe sohammavaDeMsae vimANe sabhAe sohammAe sakkaMsi sIhAsaNaMsi caurAsIIe sAmANiyasAhassINaM, tAyattIsAe tAvattIsagANaM, cauNhaM logapAlANaM, aTThaNhaM aggamahisoNaM saparivArANaM, tiNhaM parisANaM, sattaNhaM aNiyANaM, sattaNhaM aNiyAhivaINaM, cauNhaM caurAsoNaM Ayarakkha-devasAhassoNaM, aNNesi ca bahUNaM devANa ya devINa ya majjhagae evamAikkhai, evaM bhAsai, evaM paNNavei, evaM parUvei--'evaM khalu devA ! jaMbuddIve dIve bhArahe vAse caMpAe nayarIe kAmadeve samaNovAsae posahasAlAe posahie baMbhacArI ummukka-maNisuvaNNe vavagayamAlAvaNNagavilevaNe nikkhittasatthamusale ege abIe dambhasaMthArovagae samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM dhammapaNNatti uvasaMpajjittANaM viharai / no khalu se sakke kaNai deveNa vA dANaveNa vA jakkheNa vA rakkhaseNa vA kinnareNa vA kiMpuriseNa vA mahorageNa vA gaMdhavveNa vA niggaMthAo pAvayaNAo cAlittae vA khobhittae vA vipariNAmettae vaa'| tae NaM ahaM sakkassa deviMdassa devaraNNo eyamalai asaddahamANe apattiyamANe aroemANe ihaM hvvmaage| "taM aho NaM devANuppiyANaM iDDhI juI jaso balaM vIriyaM purisakkAra-parakkame laddhe patte abhismnnnnaage"| taM viTThA NaM devANuppiyANaM iDDhI juI jaso balaM vIriyaM purisakkAra-parakkame laddhe patte abhismnnnnaage| taM khAmemi NaM devANuppiyA! khamaMtu NaM devANuppiyA! khaMtumarihaMti NaM devANuppiyA ! nAI bhujjo karaNayAe" tti kaTu pAyavaDie paMjaliuDe eyamaTThe bhujjo-bhujjo khAmei, khAmettA jAmeva disaM pAunbhUe, tAmeva disaM pddige| kAmadevassa paDimA-pAraNaM 121 tae NaM se kAmadeve samaNovAsae niruvasaggamiti kaTTa paDima paarei| kAmadevakayaM bhagavao pajjuvAsaNaM 122 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre-jAva-jeNeva caMpA nayarI, jeNava puNNabhadde ceie, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA ahApaDirUvaM oggahaM ogiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe vihr|| Page #564 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAmadevagAhAvaikahANagaM tae NaM se kAmadeve samaNovAsae imIse kahAe laddhaThe samANe-'evaM khalu samaNe bhagavaM mahAvIre puvvANupuTiva caramANe, gAmANugAmaM dUijjamANe, ihamAgae iha saMpatte iha samosaDhe iheva caMpAe nayarIe bahiyA puNNabhadde ceie ahApaDirUvaM oggahaM ogiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe vihri|' taM seyaM khalu mama samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdittA namaMsittA tato paDiNiyattassa posahaM pArettae tti kaTu evaM saMpehei, saMpehettA suddhappAvesAI maMgallAiM vatthAI pavaraparihie maNussavaggurAparikkhitte sayAo gihAo paDiNikkhamittA caMpaM nari majhamajmeNaM niggacchai, niggacchittA jeNeva puNNabhadde ceie, jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA tikkhutto AyAhiNapayAhiNaM karei, karettA baMdai namasai, vaMdittA namaMsittA tivihAe pajjuvAsaNAe pjjuvaasi| tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre kAmadevassa samaNovAsayassa tIse ya mahaimahAliyAe parisAe-jAva-dhamma parikahei / bhagavayA kAmadevassa uvasagga-vAgaraNaM 123 kAmadevA! i samaNe bhagavaM mahAvIre kAmadevaM samaNovAsayaM evaM vayAsI "se nUNaM kAmadevA! tubbhaM puvvarattAvarattakAlasamayaMsi ege deve aMtiyaM paaunbhuue| tae NaM se deve egaM mahaM divvaM pisAyarUvaM viubvai, viuvvittA Asuratte ruThe kuvie caMDikkie misimisIyamANe egaM mahaM nIluppala-gavalaguliya-ayasikusumappagAsaM khuradhAraM asi gahAya tumaM evaM vayAsI-'haMbho ! kAmadevA ! samaNovAsayA! -jAva-jai NaM tuma ajja sIlAI vayAI veramaNAI paccakkhANAI posahovavAsAI na chaDDesi na bhaMjesi, to taM ajja ahaM imeNaM nIluppala-gavalaguliyaayasikusumappagAseNa khuradhAreNa asiNA khaMDA<Page #565 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 dhammakahANuoge cauttho khaMdho tae NaM tume teNaM divveNaM hatthirUveNaM doccaM pi taccaM pi evaM vutte samANe abhiie-jaav-vihrsi| tae NaM se divve hatthirUva tuma abhIyaM-jAva- pAsai, pAsittA Asuratte ruThe kuvie caMDikkie misimisIyamANe tuma soMDAe geNhati, geNhittA uDDhaM vehAsaM uvvihai, uvihittA tikhehi daMtamusalehi paDicchai, paDicchittA ahe dharaNitalaMsi tikkhutto pAesu lolei| tae NaM tume taM ujjala -jAva- veyaNaM sammaM sahasi khamasi titikkhasi ahiyAsesi / tae NaM se divbe hathiruve tuma abhIyaM-jAva-pAsai, pAsittA jAhe no saMcAeti niggaMyAo pAvayaNAo cAlittae vA khobhittae vA vipariNAmittae vA, tAhe saMte taMte paritaMte saNiyaM-saNiyaM paccosakkai, paccosakkittA posahasAlAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamitA divvaM hatthirUvaM vippajahai, viSpajahittA egaM mahaM divvaM sapparUvaM viubvai, viuvvittA jeNeva posahasAlA, jeNeva tuma, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA tumaM evaM vayAsI-haMbho! kAmadevA! samaNovAsayA! -jAba- jai NaM tuma ajja sIlAI vayAI veramaNAI paccakkhANAI posahovavAsAiM na chaDDesi na bhaMjesi, to te ajjeva ahaM sarasarassa kAyaM duruhAmi, duruhittA pacchimeNaM bhAeNaM tikkhutto gauvaM veDhemi, veDhittA tikkhAhi visaparigatAhi dADhAhiM uraMsi ceva nikudRmi, jahA NaM tuma devANuppiyA! aTTaduhaTTa-basaTTe akAle ceva jIviyAo vvrovijjsi|' tae NaM tume teNaM divveNaM sapparUveNaM evaM vutte samANe abhIe -jAva- viharasi / tae NaM se divve sapparUve tumaM abhIyaM -jAva- pAsai, pAsittA doccaM pi taccaM pi tuma evaM vAsI-haMbho! kAmadevA! samaNovAsayA! -jAva- jai NaM tumaM ajja sIlAI vayAI veramaNAI paccakkhANAI posahovavAsAI na chaDDesi na bhaMjesi, to te ajjava ahaM sarasarassa kArya duruhAmi, duruhittA pacchimeNaM bhAeNaM tikkhutto gIvaM veDhemi, veDhittA tikkhAhiM visaparigatAhi dADhAhi uraMsi ceva nikudRmi, jahA gaM tuma aTTa-duhaTTa-vasaTTe akAle ceva jIviyAo vvrovijjsi|' tae NaM tume teNaM divveNaM sapparUvaNaM doccaM pi taccaM pi evaM vutte samANe abhIe -jaav-vihrsi| tae NaM se divve sapparUve tuma abhIyaM-jAva-pAsai, pAsittA Asuratte ruThe kuvie caMDikkie misimisIyamANe tumbhaM sarasarassa kAyaM duruhai, duruhittA pacchimeNaM bhAeNaM tikkhutto govaM veDhei, veDhettA tikkhAhiM visaparigatAhi dAdAhiM uraMsi ceva nikuTTei / tae NaM tume taM ujjalaM-jAva-veyaNaM samma sahasi khamasi titikkhasi ahiyaasesi| tae NaM se divve sapparUve tuma abhIyaM-jAva-pAsai, pAsittA jAhe no saMcAei tumaM niggaMthAo pAvayaNAo cAlitae vA khobhittae vA vipariNAmettae vA, tAhe saMte taMte paritaMte saNiyaM-saMNiyaM paccosakkai, paccosakkittA posahasAlAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA divvaM sapparUvaM vippajahai, viSpajahittA egaM mahaM divvaM devarUvaM viubvai, viuvittA posahasAlaM aNuppavisai, aNuppavisitA aMtalikkhapaDivaNNe sakhikhiNiyAiM paMcavaNNAI vatthAI pavara parihie tuma evaM vayAso-'habho! kAmadevA ! samaNovAsayA ! dhaNNe si NaM tuma devANuppiyA ! puNNe si NaM tumaM devANuppiyA ! kayatthe si NaM tuma devANuppiyA ! kayalakkhaNe si NaM tuma devANuppiyA ! suladdhe NaM tava devANuppiyA ! mANussae jammajIviyaphale, jassa NaM tava niggaMthe pAvayaNe imeyArUvA paDibattI laddhA pattA abhismnnnnaagyaa| evaM khalu devANuppiyA ! sakke devide devarAyA-jAva-evamAikkhai, evaM bhAsai, evaM pagNavei, evaM parUvei 'evaM khalu devA ! jaMbuddIve dIve bhArahe vAse caMpAe nayaroe kAmadeve samaNovAsae posahasAlAe posahie baMbhacArI ummukkamaNi-suvaNNe vagayamAlAvaNNagavilevaNe nikkhittasatthamusale ege abIe danbhasaMthArovagae samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM dhammapatti upasaMpajjittANaM vihri| no khalu se sakke keNai deveNa vA dANaveNa vA jakkheNa vA rakkhaseNa vA kinnareNa vA kiMpuriseNa vA mahorageNa vA gaMdhavveNa vA niggaMthAo pAvayaNAo cAlittae vA khobhittae vA vipariNAmettae vaa|' tae NaM ahaM sakkassa devidassa devaraNNo eyamajheM asaddahamANe apattiyamANe aroemANe ihaM hvvmaage| taM aho NaM devANuppiyANaM iDDhI juI jaso balaM vIriyaM purisakkAra-parakkame laddhe patte abhisamaNNAgae / taM diTThA NaM devANuppiyANaM iDDhI juI jaso balaM bIriyaM purisakkAra-parakkame laddhe patte abhismnnnnaage| taM khAmemi NaM devANuppiyA ! khamaMtu NaM devANuppiyA ! khaMtumarihaMti NaM devANuppiyA ! nAiM bhujjo karaNayAe tti kaTu pAyavaDie paMjaliuDe eyamaThaM bhujjo-bhujjo khAmei, khAmettA jAmeva disaM pAunbhUe, tAmeva disaM pddige| se nUNaM kAmadevA ! aDhe samaThe ?" "haMtA atthi" // bhagavayA kAmadevassa pasaMsA 124 ajjo ! ti samaNe bhagavaM mahAvIre bahave samaNe niggaMthe ya niggaMthIo ya AmaMtettA evaM vayAsI--"ja tAva ajjo! samaNovAsagA gihiNo gihamajjhAvasaMtA divva-mANusa-tirikkhajoNie uvasagge sammaM sahaMti khamaMti titikkhaMti ahiyAseMti, sakkA puNAI ajjo! Page #566 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAmadevagA hA kahANa samagrahaM nimha duvAsaMgaM gaNipiDagaM ahijjamAnahi divya mANUsa-tirikkhajogie usame sammaM sahittae khamitae titiklie ahiyAsittae / " tato te bahane samaNA nibaMdhA va nimaMbIo va samaNassa bhagavao mahAvIrassa taha ti evamaTThe nae pati / kAmadevassa paDigamaNaM 125 e se kAmadevaM samovAsa TuTucittamAmaMdie pIdamaNe paramasomallie harisabasa-vittappamAgahivara samartha bhagavaM mahAvIra pasinA puchada amAdiva samanaM bhagavaM mahAvIraM tikcuto ApAhiNa pAhaNaM kare, karetA baMda NamaMsaha baMditA garmasattA jAmeva disaM pAe, tAmeva disaM pddige| bhagavao jaNavayavihAro 126 e NaM samaNe bhagavaM mahAvIre anyadA kadAi caMpAo navarIo pariNitvama, paDiNikkhamittA dahiyA jagavayavihAraM viharadda / kAmadevarasa uvAsa gapaDimA pavittI 127ta se kAmadeva samagovAlae paDhamaM uvAsagapaDimaM uvasaMpavitANaM viharada / tae se kAmadeva samagovAsae padamaM udAsagapaDimaM ahAsutaM ahAkaNaM ahAmaNaM ahAtacaM sammaM kAraNaM phAseda pAle soheDa tIreDa kileDa ArAhe / 128 311 J tae NaM se kAmadeva samagocAsae docca uvAsagapaDimaM evaM tavaM catvaM paMcamaM cha, sattamaM adrumaM navamaM usameM ekkArasamaM uvAsagapaDimaM ahAsutaM ahAkappaM ahAmaggaM ahAtaccaM sammaM kAraNaM phAsei pAlei sohei tIrei kittei ArAhei / tae gaM se kAmadeve samaNovAsae imeNaM epAvegaM orAleNaM vileNaM payaleNaM pahieNaM tavokammeNaM sabake lukche nimmaMse adricammANa kiDakiDiyAbhUe kise dharmANisaMtae jaae| kAmadeyassa aNasaNaM tae NaM tassa kAmadevassa samaNovAsayassa aNNadA kadAi puvvarattAvarattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramANassa ayaM ajjhatthie citie patthie maNogae saMkaSye samujjitthA evaM khalu ahaM imeNaM eyANaM orAleyaM vileNaM payale pahiegaMlokamme ke kle nimmaMse ammANa kiDakiDipAe kise dharmANisaMtae jAe taM atthitA me udvANe kamme bale vorie purisakkAra-parakkame sadvA-siMvege taM jAvatA me asthi uDAne kamme bale vIrie purisakkAra-parakkame saDA-dhi-saMvege jAyanya me dhamArie dhammovaesae samaNe bhagavaM mahAvIre ji hatthI viharada, tAvatA me seyaM balla pAuppabhAvAe gae-jAva-udvipamma sUre lahassa rassimmi digayare teyasA jalaMte apacchimamAraNaMtiya saMlehaNA-jhUsaNA-jhUsiyassa bhattapANa -paDiyAikkhiyassa kAlaM aNavakakha prANassa hirie evaM saMpe, saMpesA kallaM pAupabhASAe rakhanIe-jAba- udviyammi sUre sahasarassimmi digayare teyasA jalate apachimamAraNaMtiyasalehaNA-saNA-jhUsie bhattapANa-paDiyAikkhii kAlaM aNavakaMkhamANe viharai / kAmadevasta samAhimaraNaM devaloguppattI tayaNaMtaraM siddhigaNanirUpaNaM ca 129 eSaM se kAmadeve samorAsae bahUhi sola-ya-guNa- veramaNa-paccaklAna- posahocavAsehi appAnaM bhAvelA jIva vAsAI samagovAsapariyAgaM pANitA, ekkArasa ya uvAsagapaDimAo sammaM kAraNaM kAsitA, mAsivAe saMlehaNAe attAnaM brUhitA sa bhattAI agasaNAevettA Aloya-paDikkate, samAhipate, kAlamAse kAle kiccA, sohamme kappe sohammasassa mahAvimANassa uttarapuratthi me NaM aruNAbhe vimANe devattAe ubavaNNe / tattha NaM atthegaiyANaM devANaM cattAri paliovamAI ThiI paNNattA / kAmadevassa vi devassa cattAri paliovamAI ThiI paNNattA / " se NaM bhaMte! kAmadeve tAo devalogAo AukkhaeNaM bhavakkhaeNaM ThiikkhaeNaM anaMtaraM cayaM caittA kahi gamihii ? kahi uvavarija?" "goyamA ! mahAvidehe vAse sijjhihii bujjhihii muccihii savvadukkhANamaMtaM kAhii / " uvAsagadasAo a0 2 ! Page #567 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. culaNIpiyagAhAvaikahANagaM vArANasIe culaNIpiyA gAhAvaI 130 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM vANArasI nAma nayarI / koTThae ceie / jiyasattU rAyA / tatya NaM vANArasIe nayarIe culaNIpitA nAma gAhAvaI parivasai--aDDhe-jAva-bahujaNassa aparibhUe / tassa NaM culaNIpiyassa gAhAvaissa aTTha hiraNNakoDIo nihANapauttAo, aTTha hiraNNakoDIo vaDhipauttAo, aTTha hiraNNakoDoo pavittharapauttAo, aTTha vayA dasagosAhassieNaM vaeNaM hotthA / se NaM culaNIpitA gAhAvaI bahUNaM-jAva-ApucchaNijje, paDipucchaNijje sayassa vi ya NaM kuDubassa meDhI-jAva-savvakajjavaDDhAvae yAvi hotthA / tassa gaM culaNIpiyassa gAhAvaissa sAmA nAma bhAriyA hotthA-ahINa-paDipuNNa-paMciMdiyasarIrA-jAva-mANussae kAmabhoe paccaNubhavamANI vihri| bhagavao mahAvIrassa samavasaraNaM 131 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre-jAva-jeNeva vANArasI nayarI jeNeva kodae ceie teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA ahApaDirUvaM oggahaM ogiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai / parisA niggyaa| kUNie rAyA jahA, tahA jiyasattU niggacchai-jAva-pajjuvAsai / culaNIpiyassa gAhAvaissa samavasaraNa gamaNaM dhammasavaNaM ca 132 tae NaM se culaNIpiyA gAhAvaI imose kahAe laDhe samANe-"evaM khalu samaNe bhagavaM mahAvIre puSvANupudvi caramANe gAmANugAmaM dUijjamANe ihamAgae iha saMpatte iha samosaDhe iheva vANArasIe nayarIe bahiyA koTThae ceie ahApaDirUvaM oggahaM ogiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai / " taM mahapphalaM khalu bho ! devANuppiyA ! tahArUvANaM arahaMtANaM bhagavaMtANaM NAmagoyassa vi savaNayAe, kimaMga puNa abhigamaNavaMdaNa-NamaMsaNa-paDipucchaNa-pajjuvAsaNayAe ? egassa vi Ariyassa dhammiyassa suvayaNassa savaNayAe, kimaMga puNa viulassa aTThassa gahaNayAe ? taM gacchAmi NaM devANuppiyA ! samaNaM bhagavaM mahAvIraM vadAmi NamaMsAmi sakkAremi sammAmi kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM pajjuvAsAmi-evaM saMpehei, saMpehettA hAe kayabalikamme kaya-kouya-maMgala-pAyacchitte suddhappAvesAI maMgallAI vatthAI pavaraparihie appamahagghAbharaNAlaMkiyasarIre sayAo gihAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA sakoreMTamalladAmeNaM chatteNaM dharijjamANeNaM maNussavaggurAparikhite pAdavihAracAreNaM vANArasi nari majhamajheNaM nigacchai , niggacchittA jeNAmeva koTThae ceie, jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karetA vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA paccAsaNNe NAidUre sussUsamANe NamaMsamANe abhimuhe viNaeNaM paMjaliuDe pajjuvAsai / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre culaNIpiyassa gAhAvaissa tIse ya mahaimahAliyAe parisAe-jAva-dhamma parikahei / parisA paDigayA, rAyA ya gae / culaNIpiyassa gihidhamma-paDivattI 133 tae NaM se culaNopitA gAhAvaI samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhamma soccA nisamma haTTatuTTha-cittamANaMdie pIimaNe parama somaNassie harisavasa-visappamANahiyae uTThAe uTThai udruttA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA baMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA evaM vayAsI-"saddahAmi NaM bhaMte ! niggaMthaM pAvayaNaM, pattiyAmi gaM bhaMte ! niggaMthaM pAvayaNaM, roemi Page #568 -------------------------------------------------------------------------- ________________ calaNIpiyagAhAvai kahANagaM 313 NaM maMte / nirNavaM pAvaparNa, abbhuTThema NaM bhaMte! niggaMtha pAvaNaM / evameyaM bhaMte! tahameyaM bhaMte! avitameyaM bhata ! asaMdiddhameyaM bhaMte ! icchiyameyaM bhaMte! paDicchiyameyaM bhaMte ! icchiya-paDicchiyameyaM bhaMte! se jaheyaM tumbhe vadaha / jahA NaM devApiyA aMtie bahave rAIsara- salavara mAviya ko vidha-ya-seTThi segAva-satcavAhapamiiyA muMDA bhavitA ayArAja anagAriyaM pavvaiyA, no khalu ahaM tahA saMcAemi muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaittae / ahaM NaM devANuppiyANaM aMtie paMcAyyaM sattasikkhA bahAlahiM sAvagadhammaM paDivajjisAmi / " "ahaM devAppiyA mA paDibaMdhaM karehi " gae Na se culagIpitA mahAvaI samassa bhagavao mahAvIrassa aMtie sAvadha pavinna / bhagavao jaNavayavihAro 134 tae NaM samaNe bhavayaM mahAbIre aNNadA dAha vANArasIe nayarIe kopAla vedayAo paDiNikkhamada, paDiNimattA bahiyA jagadavihAraM vihr| culaNIpiyarasa samaNovAsaga-bariyA 125 tae NaM se culagIpitA samaNovAsae jAe- abhigayajIvAjIye- jAva- samaNe nimgaMce phAmu-esaNijjeNaM asaNayANa- khAhamasAhame yatva pahi-kaMbala pAya osaha sajjeNa pADihArieNa ya pIr3a-phala-sajjA-saMcAraeNaM pahilAmemANe viharaH / sAmAe samaNovAsiyA-cariyA 126 lae sA sAmA mAriyA samanovAsiyA jAyA- abhigayajIvAjIvA jAya-samaNe nigge phAsU-esapijjeNaM asaNa-pAya-khAima sAimeNaM vattha paDiggaha- kaMbala - pAyapu chaNeNaM Asaha-bhesajjeNaM pADihArieNa ya pIDha-phalaga-sejjA-saMthAraeNaM paDilAbhamANI viharai / culagI piyasta dhammajAgariyA gihivAbAracAgo ya 137 tae NaM tassa culaNIpiyassa samaNovAsagassa uccAvahiM sIla-vvaya-guNa- veramaNa-paccakkhANa-posaho vavAsehi appANaM bhAvemANassa coddasa saMvaccharAI vIikkatAI / paNNarasamasta saMvaccharassa aMtarA paTTamANassa aNNadA kadAi puvvastAvatta- kAlasamayaMsi dhammajAgarivaM jAgaramAgassa imeyAve azavie citie patcie magoga saMkane samupyajjiyA evaM ahaM vANArasIe nayarIe bahU-jAba ANi paripRcchaNijje, sassa vi ya NaM kuTuMbassa meDI- jAva- savyajjavahAvae taM ete vakveNaM ahaM no saMcAmi samasta bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM dhammapaNNatti ucataMpajitANaM viharitae / ' tae NaM se culaNIpitA samaNovAsae jeTThaputtaM mitta-nAi niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-parijaNaM ca Apucchai, ApucchittA sayAo gihAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA vANAsi nayara majjhamajjheNaM niggaccha, niggachittA jeNeva posahasAlA, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA posahasAla' pamajjai, pamajjittA uccAra- pAsavaNabhUmi paDilehei, paDilehettA dambhasaMthArayaM saMtharei, saMtharettA dambhasaMthArayaM dudha, duruhitA posahasAlAe posahie baMgavArI ummukkamaNivaNe vagayamAtAvaNamavilevaNe niktisatyamusale ege abIe dasaMvAe samassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM dhammapannati uvasapajjittANaM viharada / calanIpiyarasa devakayaniyajedRputtamAraNa hava uvasaggassa samma ahiyAsaNaM 138 tae NaM tassa culaNISiyassa samagovAkhyasta puvvarattAvarasakAlasamasi ege deve aMtiya pAue / gae NAM se yethe evaM mahaM nIpala lagulipa-apasakusumabhyagAsaM khuradhAraM asi mahAya culagIpayaM samaNovAsa evaM kyAsI'ho ! lopitA ! samaNovAsA ! aparivariyA jAna maMje to te haM anna jedutaM sAma hima nIma, nINettA tava aggao ghAemi, ghAetA tao maMsasolle karemi, karettA AdANabhariyaMsi kaDAhasi ahemi, addahettA tava gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AiMcAmi jahA NaM tumaM aTTa-duhaTTa-vasaTTe akAle ceva jIviyAo vabarovijjasi / ' 1. etthasaMbaMdhANusaMdhANaM ANaMdagAhAvaikahANayAo geyaM / 2. jAva' saddaniddiTTha aNusaMdhANaM kAmadevakahANagAo NeyaM / 60 ka0 40 Page #569 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 dhammakahANuoge cauttho khaMgho tae NaM se culaNIpitA samaNovAsae teNaM deveNaM evaM vutte samANe abhIe-jAva-viharaha / tae NaM se deve culaNIpiyaM samaNovAsayaM abhIyaM-jAva-viharamANaM pAsai, pAsittA doccaM pi tacca pi culagIpiyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI--'haMbho! culaNIpiyA ! samaNIvAsayA ! -jAva-jai NaM tuma ajja sIlAI-jAva-jIviyAo vavarovijjasi / ' tae NaM se culaNIpitA samaNovAsae teNaM deveNaM doccaM pi taccaM pi evaM vutte samANe abhIe jAva vihri| tae NaM se deve culaNopiyaM samaNovAsayaM abhIyaM-jAva-pAsai, pAsittA Asuratte ruThe kuvie caMDikkie misimisIyamANe culINIpiyassa samaNovAsayassa jeTTaputtaM gihAo nINei, nINettA amgao ghAei, ghAettA tao maMsasolle karei, karettA AdANabhariyaMsi kaDAhayaMsi addahei, addahettA culaNIpiyassa samaNovAsayassa gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AiMcai / tae NaM se culaNIpitA samaNovAsae taM ujjalaM viulaM kakkasaM pagADhaM caMDaM dukkhaM durahiyAsaM veyaNaM samma sahai khamai titikkhai ahiyaasei| culaNIpiyassa devakayaniyamajjhimaputtamAraNarUvauvasaggassa samma ahiyAsaNaM 139 tae NaM se deve culaNopiyaM samaNovAsayaM abhIyaM-jAva-pAsai, pAsittA culaNIpiyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI--'haMbho ! culaNIpitA! samaNovAsayA !-jAva-jai NaM tuma ajja solAiM veyAI veramaNAI paccakkhANAI posahovavAsAI na chuDDesi na bhaMjasi, to te ahaM ajja majjhimaM puttaM sAo gihAo nomi, nINettA tava aggao ghAemi, ghAettA-jAva-(su. 138) jIviyAo vavarovijjasi / ' tae NaM se culaNIpitA samaNovAsae teNaM deveNaM evaM vutte samANe abhiie-jaav-vihri| tae NaM se deve culaNIpiyaM samaNovAsayaM abhIyaM-jAva-pAsai, pAsittA doccaM pi tacca pi culaNIpiyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI'haMbho ! culaNIpiyA ! samaNovAsayA !-jAva-(su. 139) jIviyAo vavarovijjasi / ' tae NaM se culaNopiyA samaNovAsae teNaM deveNaM doccaM pi taccaM pi evaM vutte samANe abhIe-jAva-viharai / tae NaM se deve culaNIpiyaM samaNovAsayaM abhIyaM-jAva-pAsai, pAsittA Asuratte ruThe kuvie caMDikkie misimisIyamANe culaNIpiyassa samaNovAsayassa majjhimaM puttaM gihAo nINei, nINettA aggao ghAei, ghAettA tao maMsasolle karei, karettA AdANabhariyasi kaDAhayaMsi addahei, aihettA culaNIpiyassa samaNovAsayassa gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AiMcai / tae NaM se culaNIpitA samaNovAsae taM ujjalaM-jAva-veyaNaM samma sahai khamai titikkhai ahiyAsei / calaNIpiyassa devakayaniyakaNIyasaputtamAraNarUvauvasaggassa samma ahiyAsaNaM 140 tae NaM se deve culaNIpiyaM samaNovAsayaM abhIyaM-jAva-pAsai, pAsittA culaNIpiyaM samaNovAsayaM evaM vayAso--'haMbho ! culaNIpitA ! samaNovAsayA !-jAva-jai NaM tuma ajja solAI vayAI veramaNAI paccakkhANAI posahovavAsAI na chaDDesi na bhaMjasi, to te ahaM ajja kaNIyasaM puttaM sAo gihAo nImi, nINettA tava aggao ghAemi, ghAettA tao maMsasolle karemi, karettA AdANabhariyasi kaDAhayaMsi addahemi, addahettA tava gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AiMcAmi, jahA NaM tuma aTTa-duhaTTa-vasaTTe akAle ceva jIviyAo vavarovijjasi / ' tae NaM se culaNIpitA samaNovAsae teNaM deveNaM evaM vutte samANe abhIe-jAva-viharai / tae NaM se deve culaNIpiyaM samaNovAsayaM abhIyaM-jAva-pAsai, pAsittA doccaM pi taccaM pi culaNIpiyaM samaNovAsayaM evaM vayAso-'haMbho! culaNIpitA ! samaNovAsayA !-jAva-jai NaM tumaM ajja solAiM vayAI veramaNAI paccakkhANAiM posahovavAsAiM na chaDDesi na bhaMjesi, to te ahaM ajja kaNIyasaM puttaM sAo gihAo nomi, nINettA tava aggao ghAemi, ghAettA tao maMsasolle karemi, karettA AdANabhariyasi kaDAhayaMsi addahemi, addahettA tava gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AiMcAmi, jahA gaM tuma aTTa-duhaTTa-vasaTTe akAle ceva jIviyAo vavarovijjasi / ' tae NaM se culaNIpitA samaNovAsae teNaM deveNaM boccaM pi taccaM pi evaM vutte samANe abhIe-jAva-viharai / tae NaM se deve culaNIpiyaM samaNovAsayaM abhIyaM-jAva-pAsai, pAsittA Asuratte ruTai kuvie caMDikkie misimisIyamANe culaNIpiyassa samaNovAsayassa kaNIyasaM putaM gihAo nINei, nINetA aggao ghAei, ghAettA tao maMsasolle karei, karettA AdANabhariyasi kaDAhayaMsi addahei, addahettA culaNIpiyassa samaNovAsayassa gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AIcai / tae NaM se culaNIpitA samaNovAsae taM ujjalaM-jAva-veyaNaM sammaM sahai khamai titikkhai ahiyAsei / Page #570 -------------------------------------------------------------------------- ________________ culaNIpiyagAhAvaikahANagaM 315 141 culaNIpiyarasa devakahiyaniyamAyAbhaddAmAraNavayaNasavaNa uvasaggassa asahaNe kolAhalakaraNaM, mAyAvikunvayadevassa AgAse uppayaNaM ca tae NaM se deve culaNIpiyaM samaNovAsayaM abhIyaM-jAva-pAsai, pAsittA cautthaM pi culaNopiyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI--'haMbho! culaNIpiyA ! samaNovAsayA!-jAva-jai NaM tuma-jAva-na bhaMjesi, to te ahaM ajja jA imA mAyA bhaddA satthavAhI devataM gurujaNaNI dukkara-dukkarakAriyA taM sAo gihAo nomi, nINettA tava aggao ghAemi, ghAettA tao maMsasolle karemi, karettA AdANabhariyasi kaDAhayaMsi addahemi, addahettA tava gAyaM maMseNaM ya soNieNa ya AiMcAmi, jahA NaM tuma aTTa-duhaTTa-vasaTTe akAle ceva jIviyAo vvrovijjsi|' tae NaM se culaNIpitA samaNovAsae teNaM deveNaM evaM vutte samANe abhiie-jaav-vihri| tae NaM se deve culaNopiyaM samaNovAsayaM abhIyaM-jAva-pAsai, pAsittA doccaM pi taccaM pi culaNIpiyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-- 'habho! culaNIpitA! samaNovAsayA ! -jAva-vavarovijjasi / ' tae NaM tassa culaNIpiyassa samaNovAsayassa teNaM deveNaM doccaM pi taccaM pi evaM vuttassa samANassa imeyArUve ajjhathie citie patthie maNogae saMkappe samutpajjitthA--"aho NaM ime purise aNArie aNAriyabuddhI aNAriyAI pAvAI kammAiM samAcarati, je NaM mama jeThaM puttaM sAo gihAo noNei, nINettA mama aggao ghAei, ghAettA tao maMsasolle karei, karettA AdANa-bhariyaMsi, kaDAyaMsi addahei, ahahettA mamaM gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AiMcai, je NaM mamaM majjhimaM puttaM sAo gihAo nINei, nINettA mama aggao ghAei, ghAettA tao maMsasolle karei, karettA AdANabhariyasi kaDAhayaMsi addahei, ahahettA mamaM gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AiMcai, je NaM mama kaNIyasaM putaM sAo gihAo noNei, nINettA mama aggao ghAei, ghAettA tao maMsasolle karei karettA AdANabhariyaMsi kaDAhayaMsi addahei, addahettA mamaM gAyaM maseNa ya soNieNa ya AiMcai, jA vi yaNaM imA mamaM mAyA bhaddA satthavAhI devataM guru-jaNaNI dukkara-dukkarakAriyA, taM pi ya NaM icchai sAo gihAo nINettA mama aggao ghAettae-taM seyaM khalu mamaM evaM purisaM giNhittae" ti kaTu uddhAvie, se vi ya AgAse uppaie, teNaM ca khaMbhe AsAie, mahayA-mahayA saddeNaM kolAhale ke| bhadAe pasiNo 142 tae NaM sA bhaddA satthavAhI taM kolAhalasaiM soccA nisamma jeNeva culaNIpiyA samaNovAsae, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA culaNIpiyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI--"kiNNaM puttA! tume mahayA-mahayA saddeNaM kolAhale kae ?" 143 culaNIpiyassa uttaraM tae NaM se culaNopiyA samaNovAsae ammayaM bhaI satthavAhi evaM vayAso-'evaM khalu ammo! na yANAmi ke vi purise Asuratte ruThe kuvie caMDikkie misimisIyamANe egaM mahaM nIluppala-gavalaguliya-ayasikusumappagAsaM khura-dhAraM asiM gahAya mamaM evaM vayAsI-- 'haMbho! culaNIpiyA ! samaNovAsayA! -jAva-jai NaM tum-jaav-bvrovijjsi|' / tae NaM ahaM teNaM puriseNaM evaM butte samANe abhiie-jaav-vihraami| tae NaM se purise mamaM abhIyaM-jAva-pAsai, pAsittA mamaM doccaM pi tacca pi evaM bayAsI--haMbho ! culaNIpiyA! samaNovAsayA ! -jaav-vvrovijjsi| tae NaM ahaM teNaM puriseNaM doccaM pi taccaM pi evaM vutte samANe abhiie-jaav-vihraami| tae NaM se purise mamaM abhIyaM-jAva-pAsai, pAsittA Asuratte ruThe kuvie caMDikkie misimisIyamANe mamaM jeTThaputtaM gihAo noNei, nINettA mama aggao ghAei, ghAettA tao maMsasolle karei, karettA AdANabhariyasi kaDAhayaMsi addahei, ahahettA mamaM gAyaM maMseNa ya soNieNa ya aaiNc|| tae NaM ahaM taM ujjalaM-jAva-veyaNaM samma sahAmi khamAmi titikkhAmi ahiyaasemi| evaM majjhima puttaM-jAva-veyaNaM sammaM sahAmi khamAmi titikkhAmi ahiyaasemi| . evaM kaNIyasaM puttaM-jAva-veyaNaM sammaM sahAmi khamAmi titikkhAmi ahiyAsemi / tae NaM se purise mamaM abhIyaM-jAva-pAsai, pAsittA, mamaM cautthaM pi evaM vayAsI--haMbho! culaNIpiyA ! samaNovAsayA !-jAva-na bhaMjesi, to te ahaM ajja jA imA mAyA devataM guru-jaNaNI-jAva-vavarovijjasi / Page #571 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 tae NaM ahaM teNaM puriseNaM evaM vRtte samANe abhIe - jAva- viharAmi / tae gaM se purise mamaM abhIyaM jAya-pAsa pAsitA doNvaM pi tacca pi mamaM evaM bayAsI bho| gopiyA ! samavAyA ! - jAva-vavarovijjasi / dhammakA upabaMdho taeSaM tegaM puriseNaM doccaM pi tacca pi mamaM evaM buttassa samANassa imevAra agamavie citie patthie maNogae saMkaSye samuSyajjitthA 'aho NaM hame purile anArie-jAba- samAcarati meM NaM mamaM taM sAo gihAo jAba-AiMca, tumbhe vi va gaM icchai sAo gihAo noNettA mama aggao ghAettae, taM seyaM khalu mamaM evaM purisaM givhittae" tti kaTTu uddhAvie / seviya AgAse uppaie mae vi ya khaMbhe AsAie, mahayA-mahayA saddeNaM kolAhale kae / ' calaNIpiyarasa pAyacchitakaraNaM 144 tae NaM sA bhaddA satyavAhI culaNIpiyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI -- "no khalu kei purise tava jeTThaputtaM sAo gihAo nINei, bhottA tava anya dhAe no calu kei purise taya mamaM taM sAo gihAjo nIgeDa, nISettA taba aggao dhAe, gokhala kedra purise taba kaNIyataM putaM sAo gihAo noNei, noNesA tava aggao pAeDa esa NaM keMdra purise taba ucalaNaM kare, esa NaM tume vidarisaNe diTThe / taM NaM tumaM iyANi bhaggavae bhagganiyame bhaggaposahe viharasi / taM NaM tumaM puttA ! eyassa ThANa Aloehi pakkimAhi nidAhi garihAhi biuTTAhi vilohehi akaraNayAe annadrAhi ahArihaM pApacchitaM tavokammaM pAhi / " tae NaM se culaNIpitA samaNovAsae ammAe bhahAe satyavAhIe 'taha' tti eyamaTTha viNaeNaM paDisuNei, paDisuNettA tassa TANassa Aloe paDikkama nivai garihada viuTTada visoheDa akaraNayAe jaya hArihaM pAThitaM tayokammaM parivaJja / calaNIpiyassa uvAsa gapaDimA paDivI 145 tae NaM se culaNIpitA samaNovAsae paDhamaM udAsagapaDimaM uvasaMpajjittANaM viharai / tae NaM se culanIpitA samaNobAtae paDhamaM uvAsamapatrimaM ahAsutaM ahAkappaM mahAmArga ahAtacaM sammaM kAraNaM phAse pAle sohe tIrei kitteha ArAheda / lae se culapitA samaNovAsae docyaM udAsagapaDimaM evaM tacyaM catyaM paMcamaM cha, sattamaM adrumaM navamaM, isameM ekkArasamaM ubAlagapaDimaM ahA ahAkappaM ahAmagaM ahAtacyaM sammaM kAraNaM phAse pAle sohei tore kileda Ahe / saraNaM se ghulagIpitA samaNovAsa te orAle diuneNaM payateNaM pammahieNaM tavokamyeNaM sukke lukche nimmaMse ambAvaNa feffeDiyAe kise dhamaNisaMtae jAe / culaNIpiyassa asaNaM 146 tae NaM tassa culaNIpiyassa samaNovAsagassa aNNadA kadAi puvvarattAvarattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramANassa ayaM ajjhathie citie parivae magogae saMkadhye samupyajjitthA evaM ahaM yeNaM eAruvegaM orAleyaM vileNaM payale pAthahieNaM tavokammeNaM sukke nimmaMse aTTammAdama kiDikaDiyAe kise dhamaNisaMtae jAe taM matthitA me uTTA kamme bala bIrie purisarakAra- parakkame saddhA-dhi-saMvege taM jAvatA me asthi uDDANe kamme bale vIrie purisakkAra-parakkame saddhA-dhi-saMvege, jAva-ya me dhammArie dhammIyaesae samaNe bhagavaM mahAvIre jise muhatyI viharada, tAvatA me seyaM kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe-jAva-uDiyasa sUre sahassarassimmi viSaya tevasA jalate apacchimamAraNaMtiyasanenA-bhUsaNA-sUsiyasa bhattapANa-paDiyAivijayatsa, kAlaM aNavakhamANassa vihrie"| evaM saMpeheDa, saMdehetA kallaM pAuppabhASAe ramaNIe - jAva-udviyammi pUre sahassarassimmi diyare teyasA jalate apacchimamAraNaMtiyasaMlehaNA-jhUsaNA-jhUsie bhattapANa -paDiyAikkhie kAlaM aNavakakhamANe viharai / culajI piyassa samAhimaraNaM devaloguppattI tayaNaMtaraM ca siddhigamaNanirUvaNaM 147 tae NaM se culaNIpitA samaNovAsae bahUhi sIla-dhvaya-guNa- veramaNa-paccakkhANa-posaha vavAsehi appANaM bhAvettA, vIsaM vAsAI samaNobAsagapariyAgaM pANitA, ekkArasa va uccAsanapahimAo sambhaM kAraNaM phAsitA, mAsivAe saMtehamAe attANaM sittA, rAdvi bhattAI aNasaNAe detA AlohapaDikkate samAhipate kAlamAse kAlaM kinvA sohamme kappe sohammadaDisagalsa mahAvimANasta uttara . puratthimeNaM aruNappame vimANe devatAe uvavaNe cattAri palizoSanAI ThiI paNNattA mahAvidehe vAse sijmahi mujjhihida mui hida savvANamaMta kAhi / uvAsagadasAo a0 3 / Page #572 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8. surAdevagAhAvaikahANagaM vArANasIe surAdeve gAhAvaI 148 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM vANArasI nAmaM nayarI / koTThae ceie| jiyasattU rAyA / tattha NaM vANArasIe nayarIe surAdeve nAmaM gAhAvai parisavaDa -- aDDhe jAva - bahujaNassa aparibhUe / tassa NaM surAdevassa gAhAvaissa cha hiraNNakoDoo nihANapauttAo, cha hiraNNakoDIo vaDhipattAo, cha hiraNNakoDIo pavittharapattAo, cha vvayA dasagosAhassieNaM vaeNaM hotthA / se NaM surAdeve gAhAvaI bahUNaM jAva ApucchaNijje paDipucchaNijje, sayassa vi ya NaM kuTuMbassa meDhI- jAva-sadhdakajjavaDDhAvae yAvi hosthaa| tassa NaM surAdevassa gAhAvaissa dhannA nAmaM bhAriyA hotyA -- ahINa- paDipuNNa-paMcidiyasarIrA jAva - mANussae kAmabhoe paccaNubhava - mANI viharai / bhagavao mahAvIrassa samavasaraNaM 149 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre jAtha jeNeva vANArasI nayarI jeNeva koTThae ceie teNeva uvAgacchai, uvAgacchitA ahApaDivaM ogyahaM omihitA saMjameNaM tavasA appArNa bhAvemANe vihr| parisA niggayA / kUNie rAyA jahA, tahA jiyasattU niggacchai - jAva - pajjuvAsa / surAdevassa gAhAvaissa samavasaraNe gamaNaM dhammasavaNaM ca 150 lae gaM se gurAdevaM gAhAvaI imose bahAe laTThe samAne evaM khalu samane bhagavaM mahAvIre puruSApuvi caramANe gAmAzugAma mANe ihamAgae iha saMpatte iha samosaDhe iheva vANArasIe nayarIe bahiyA koTThae ceie ahApaDirUvaM oggahaM ogiNhittA saMjameNaM tavasA appANa bhAvemANe viharai / taM mahatphalaM khalu bho! devAnuppiyA tahAkhyAnaM arahaMtANaM bhagavaMtANaM gAmavoyarasa vi savaNapAe, kimaMga puNa abhigamana-vaMdanamaMsaNa- paDipucchaNa - pajjuvA saNayAe ? egassa vi Ariyassa dhammiyassa suvayaNassa savaNayAe, kimaMga puNa viulassa aTThassa gahaNyAe ? taM gacchAmi NaM devANupiyA ! samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdAmi NamaMsAmi sakkAremi sammANemi kallANaM maMgalaM devayaM vedavaM pajjuvAsAmi" / evaM saMpehei saMpetA vhAe kaghabalirumme kayakouva-maMgalapAyacchate suSpAvesAI maMgaslAI batthAI pavaraparihie appamahagyAbharaNAsakiya zarIre sayAo mihAo paDiNizvamada, paDiNikyamitA sakoreMTamalladAmeNaM uttaNaM dharimANaM paricite pAdavihAra-vAreNaM vANArasi nayara mamazeSaM niyaccha, nimyacchitA jaMNAmeva kohue beie, jeNeva sama bhagavaM mahAvIre teNeva upAgacchada, unAgacchitA samanaM bhagavaM mahAvIraM tikyutto ApAhiNa-yAhiNaM kareDa, karetA baMda garma paMDitA maMsitA gaNyAsaNe gAidUre sussusamANe narmasamAne abhimu dinaevaM paMjali paas| rAe NaM samaye bhagavaM mahAvIre murAdevasta mAhAbahasa tose va mahahamahAliyAe parisAe-jAva-dhammaM parika parisA paDigayA, rAyA ya ge| surAdevasta mihidhammapaDivatI 151lae se surA gAhAvaI samaNassa bhagapao mahAvIrastA aMtie dhammaM socA nisamma du-vittanAdie pomaNe paramasomaNa lie harisavala visapyamAna- hiyae uDAe uI uTThelA samaNaM bhagavaM mahAvIraM timbutto AgrAhiNa-payAhiNaM kare karetA baha Page #573 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge cautyo khaMdho NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA evaM vayAsI--"saddahAmi NaM bhaMte ! niggaMthaM pAvayaNaM, pattiyAmi gaM bhaMte ! niggaMthaM pAvayaNaM, roemi NaM bhaMte! niggaMthaM pAvayaNaM, agbhuThemi NaM bhaMte ! niggaMthaM pAvayaNaM / evameyaM bhaMte ! tahameyaM bhaMte ! avitahameyaM bhaMte! asaMdiddhameyaM bhaMte ! icchiyameyaM bhaMte ! paDicchiyameyaM bhNte| icchiya-paDicchiyameyaM bhaMte ! se jaheyaM tubha vadaha / jahA NaM devANuppiyANaM aMtie bahave rAIsara-talavara-mADaMbiya-koDubiya-inbha-seTThi-seNAvai-satthavAhappabhiiyA muMDA bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaiyA, no khalu ahaM tahA saMcAemi muDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pvvitte| ahaM NaM devANuppiyANaM aMtie paMcANubvaiyaM sattasikkhAvaiyaM-- duvAlasavihaM sAvagadhamma pddivjjissaami"| "ahAsuhaM devANuppiyA! mA paDibaMdha karehi" / tae NaM se surAdeve gAhAvaI samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie sAvayadhamma pddivjji| bhagavao jaNavayavihAro 152 tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre aNNadA kadAi vANArasIe nayaroe koTThayAo ceiyAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA bahiyA jaNavayavihAraM vihri| surAdevassa samaNovAsagariyA 153 tae NaM se surAdeva samaNovAsae jAe-abhigayajIvAjIva-jAva-samaNe niggaMthe phAsu-esaNijjeNaM asaNa-pANa-khAima-sAimeNaM vattha paDiggaha-kaMbala-pAyapuMchaNeNaM osaha-bhesajjeNaM pADihArieNa ya pIDha-phalaga-sejjA-saMthAraeNaM paDilAbhemANe vihri| dhannAe samaNovAsiyAcariyA 154 tae NaM sA dhannA bhAriyA samaNovAsiyA jAyA--abhigayajIvAjIvA-jAva-samaNe niggaMthe phAsu-esaNijjeNaM asaNapANa-khAima-sAimeNaM vattha-paDiggaha-kaMbala-pAyapuMchaNaNaM osaha-bhesajjeNaM pADihArieNa ya pIDha-phalaga-sejjA-saMthAraeNaM paDilAbhamANI vihri| 155 tAna surAdevassa dhammajAgariyA gihivAvAracAgo ya tae NaM tassa surAdevassa samaNovAsagassa uccAvahiM sIla-vvaya-guNa-veramaNa-paccakkhANa-posahovavAsehi appANaM bhAvamANassa coddasa saMvaccharAI voikkNtaaii| paNNarasamassa saMvaccharassa aMtarA vaTTamANassa aNNadA kadAi puvvaratAvarattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramANassa imeyArUve ajjhathie citie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA--"evaM khalu ahaM vANArasIe nayarIe bahUrNajAva-ApucchaNijje paDipucchaNijje, sayassa vi ya NaM kuDuMbassa meDhI-jAva-savvakajjavaDDhAvae, taM eteNaM vakkheveNaM ahaM no saMcAemi samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM dhammapaNNatti uvasaMpajjittANaM vihritte0'| tae NaM surAdeve samaNovAsae jeTTaputtaM mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-parijaNaM ca Apucchai, ApucchittA sayAo gihAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA vANArasi nari majhamajjheNaM niggacchai, niggacchittA jeNeva posahasAlA, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA posahasAlaM pamajjai, pamajjitA uccArapAsavaNabhUmi paDilehei, paDilehitA dambhasaMthArayaM saMtharei, saMtharettA dabbhasaMthArayaM duruhai, duruhittA posahasAlAe posahie baMbhayArI ummukkamaNisuvaNNe vavagayamAlAvaNNagavilevaNe nikkhittasatthamusale ege abIe dabbhasaMthArovagae samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM dhammapaNNatti uvasaMpajjittANaM vihri| surAdevassa devakayaniyajeTThaputtamAraNarUvauvasaggassa samma ahiyAsaNaM 156 tae NaM tassa surAdevassa samaNovAsayassa puvvarattAvarattakAlasamayaMsi ege deve aMtiyaM paaubhvisthaa| tae NaM se deve egaM mahaM nIluppalagavalaguliya-ayasikusumappagAsaM khuradhAraM asi gahAya surAdevaM samaNovAsayaM evaM vayAso--"haMbho ! surAdevA! samaNovAsayA ! appatthiyapatthiyA ! duraMta-paMta-lakkhaNA! hINapuNNacAuddasiyA ! siri-hiri-dhii-kitti-parivajjiyA! dhamma kAmayA ! puNNakAmayA ! saggakAmayA! mokkha kAmayA ! dhammakaMkhiyA ! puNNakaMkhiyA ! saggakaMkhiyA ! mokkhakaMkhiyA ! dhammapivAsiyA ! puNNapivAsiyA ! saggapivAsiyA ! mokkhapivAsiyA ! no khalu kappai tava devANuppiyA ! solAI vayAI veramaNAI paccakkhANAI posahovavAsAI cAlittae vA khobhittae vA khaMDittae vA bhaMjittae vA ujjhittae vA pariccaittae vA, taM jai NaM tuma ajja solAiM-jAva-na chaDDesi na bhaMjesi, to te ahaM ajja jeTuputaM sAo gihAo noNemi, nINettA tava aggAo ghAemi, 1. ettha saMbaMdhANusaMdhANaM ANaMdagAhAvaikahANagAo NeyaM / khiyA ! puNNAvA tava devANavA pariccAo Page #574 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surAdevagAhAva kahANagaM pAelA paMcamaMsalolle karemi karelA AdANariyaMsi kAsi ahemi, ahetA taya gAvaM maMsena va sogieNa va AIcAmi jahA NaM tumaM aTTa duhaTTavasaTTe akAle ceva jIviyAo vavarovijjasi" / tae gaM se surAdevaM samaNovAsa te devegaM evaM mujhe samAne abhIe asatve agavya asunie lie asaM sIemabiha 319 tae NaM se deve surAdevaM samaNovAsayaM abhIyaM atatthaM aNuvviggaM abhiyaM acaliyaM asaMbhaMtaM tusiNIyaM dhammajjhANovagayaM viharamANaM pAsai, pAsittA doccaM pi taccaM pi surAdevaM samaNovAsayaM evaM vayAsI -- "haMbho ! surAdevA ! samaNovAsayA ! -jAva- jai NaM tumaM ajja solAI kyAI veramaNAI paccakkhANAI posahovavAsAiM na chaDDesi na bhaMjesi, to te ahaM ajja jeTThaputtaM sAo gihAo nIma nolA taba agalI dhAemi, pAesA paMca maMsasolle karemi karelA AdANamariyati kaDAhasi ahemi, ahettA tatha gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AiMcAmi, jahA NaM tumaM aTTa duhaTTa basaTTe akAle caiva jIviyAo vavarovijjasi" / tae NaM se surAdeve samaNovAsae teNaM deveNaM doccaM pi taccaM pi evaM vRtte samANe abhIe - jAva viharai / lae gaM se deve surAdevaM samanovAsayaM abhIyaM- jAba-pAsaha pAsitA Asura ru kuvie Diskie milimitIyamANe surAvasa samaNovAsayassa jeTThaputtaM gihAo nINei, nINettA aggao ghAeDa ghAetA paMca maMsasolle karei, karesA AdANabhariyaMsi kaDAhasi Ahe, asA surAdevassa samovAyarasa gAvaM maMvega va soNiena AIca tae NaM se surAdeve samaNovAsae taM ujjalaM viulaM kakkasaM pagADhaM caMDaM dukkhaM durahiyAsaM veyaNaM sammaM sahai khamai titikkhai ahiyAse / surAdevassa devkyniymjjhimputtm| raNarUnauvasagsagassa sammaM ahiyAsaNaM 157 lae se ye surAdevaM samaNovAsayaM abhIyaM- jAva pAsa pAsitA surAdevaM samagovAsayaM evaM bAsI bho ! surAdevA ! samaNIvAsayA ! - jAva- jai NaM tumaM ajja solAI vayAI veramaNAI paccakkhANAI posahovavAsAiM na chaDDesi na bhaMjesi, to te ahaM ajja matimaM taM sAo gihAo nIrNemi nItA taba aggaja pAemi pAetA paMca maMsalolle karemi karetA AyANamariyasi kaDAhasilA taba gAyaM maMseNa ya sogieNa va AIcAmi jahA aTTahAsa babadinati" / tae NaM se surAdeve samaNovAsae teNaM deveNaM evaM vRtte samANe abhIe-jAva-viharai / tae NaM se deve surAdevaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva- pAsai, pAsittA doccaM pi taccaM pi surAdevaM samaNovAsayaM evaM vayAsI - "haMbho ! surAdevA ! samaNovAsayA ! -jAva- jai gaM tumaM ajja sIlAI vayAI veramaNAI paccakkhANAI posahovavAsAiM na chaDDesi na bhajesi, to te ahaM anna majjhimaM puttaM sAo bihAo nIrNemi nISesA taba aglo pAmi pAesA paMca maMsalolle karemi karelA AdANariyaMsi kAyaMsi ahemi, addahettA tava gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AiMcAmi, jahA NaM tumaM aTTa-duhaTTa-vasaTTe akAle caiva jIviyAo vavarovijjasi" / lae gaM se surAdeve samaNovAsae tegaM deveNaM donyaM pi tatvaM pi evaM ise samAne abhIe-jAya-viharadda / / tae NaM se deve surAdevaM samaNovAsayaM abhIyaM- jAva- pAsai, pAsitA Asurate ruTThe kuvie caMDikkie misimisIyamANe surAdevassa samaNIvAssa mamaM taM gihAo nIgaMDa, noNesA angao pAeDa pAetA paMca maMsalolle kareDa karelA AdANanariyaMsi sida atA murAdevatA samagovAsayassa gAvaM maMseNa va soNieNa AIca / tae gaM se surAdeva samaNIyAsae taM ujjalaM - jAva-veyaNaM sammaM sahai khamai titikkhai ahiyAsei / surAdevassa devakayaniyakaNIyasaputtamAraNarUvauvasaggassa sammaM ahiyAsaNaM 158 tae NaM se deve surAdevaM samaNovAsayaM abhIyaM- jAva- pAsai, pAsittA surAdevaM samaNovAsayaM evaM vayAsI -- "haMbho ! surAdevA ! samaNovAsayA ! - jAva- jai gaM tumaM ajja sIlAI vayAI veramaNAI paccakkhANAI posahovavAsAI na chaDDesi na bhaMjesi, to te ahaM ajja kaNIsaM taM sAo gihAo naumi nItA taba angao dhAmi ghAtA paMcamaMsasolle karemi karettA AdANariti kaDAhasa ahemi atA tava pArtha maNa va sogieNa va AIcAmi jahA SaM tumaM aTTaha-baTTe akAle veba jIviovaro vijjasi " / tae gaM se surAdeva samaNobA teNaM deveNaM evaM te samANe abhiie-jaay-vihrh| Page #575 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320 dhammakahANuoge cautyo khaMdho tae NaM se deve surAdevaM samaNovAsayaM abhIyaM-jAva-pAsai, pAsittA doccaM pi taccaM pi surAdevaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-"haMbho ! surAdevA ! samaNovAsayA ! -jAva-jai NaM tuma ajja solAI kyAI veramaNAI paccakkhANAI posahovavAsAI na chaDDesi na bhaMjesi, to te ahaM ajja kaNIyasaM puttaM sAo gihAo nomi, nINettA tava aggao ghAemi, ghAetA paMca maMsasolle karemi, karettA AdANabhariyaMsi kaDAhayaMsi addahemi, ahahettA tava gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AiMcAmi, jahA NaM tumaM aTTa-duhaTTa-vasaTTe akAle ceva jIviyAo vavarovijjasi / " tae NaM se surAdeve samaNovAsae teNaM deveNaM doccaM pi taccaM pi evaM vutte samANe abhiie-jaav-vihri| tae NaM se deve surAdevaM samaNovAsayaM abhIyaM-jAva-pAsai, pAsittA Asuratte ruThe kuvie caMDikkie misimisIyamANe surAdevassa samaNovAsayassa kaNIyasaM puttaM gihAo nINei, nINettA aggao ghAei, ghAettA paMca maMsasolle karei, karettA AdANabhariyasi kaDAhayaMsi addahei, addahettA surAdevassa samaNovAsayassa gAyaM maMseNa ya soNieNa ya aaiNc|| tae NaM se surAdeve samaNovAsae taM ujjalaM-jAva-vayaNaM samma sahai khamai titikkhai ahiyAsei / 159 surAdevassa devakahiyarogAyaMkauvasaggassa asahaNe kolAhalakaraNaM, mAyAvikumvayadevassa ya AgAse uppayaNaM tae NaM se deve surAdevaM samaNovAsayaM abhIyaM-jAva-pAsai, pAsittA cautthaM pi surAdevaM samaNovAsayaM evaM vayAsI--"haMbho ! surAdevA ! samaNovAsayA !-jAva-jai NaM tumaM ajja sIlAI vayAI veramaNAI paccakkhANAI posahovavAsAI na chaDDesi na bhaMjesi, to te ahaM ajja sarIraMsi jamagasamagameva solasa rogAyaMke pakkhivAmi, taM jahA--1. sAse 2. kAse 3. jare 4. dAhe 5. kucchisUle 6. bhagaMdare 7. arisae 8. ajIrae 9. didvisUle 10. muddhasUle 11. akArie 12. acchiveyaNA 13. kaNNaveyaNA 14. kaDue 15. udare 16. koDhe / jahA gaM tumaM aTTa-duhaTTa-vasaTTe akAle ceva jIviyAo vavarovijjasi / " tae NaM se surAdeve samaNovAsae teNaM deveNaM evaM vutte samANe abhIe-jAva-viharai / tae NaM se deve surAdevaM samaNovAsayaM abhIyaM-jAva-pAsai, pAsittA doccaM pi taccaM pi surAdevaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-"haMbho! surAdevA ! samaNovAsayA !-jAva-jai NaM tumaM ajja solAiM vayAI veramaNAI paccakkhANAI posahovavAsAiM na chaDDesi na bhaMjesi, to te ahaM ajja sarIraMsi jamagasamagameva solasa rogAyaMke pakkhivAmi-jAva-jahA NaM tumaM aTTa-duhaTTa-vasaTTe akAle ceva jIviyAo vavarovijjasi " tae NaM tassa surAdevassa samagovAsayasa teNaM deveNaM docca pi tacca pi evaM vuttassa samANassa imeyArUve ajjhathie citie patthie magogae saMkappe samuppajjitthA--"aho NaM ime purise aNArie aNAriyabuddhI aNAriyAI pAvAI kammAI samAcarati, je NaM mama jeTuputtaM sAo gihAo noNei, nINettA mama aggao ghAei, ghAettA paMca maMsasolle karei, karettA AdANabhariyasi kaDAhayaMsi addahei, addahetA mamaM gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AiMcai, jeNaM mamaM majjhimaM puttaM sAo gihAo noNei, nINettA mama angao ghAei, ghAettA paMca maMsasolle karei, karettA AdANabhariyasi kaDAhayaMsi addahei, addahettA mamaM gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AiMcai je NaM mamaM kaNIyasaM puttaM sAo gihAo noNei, nINettA mama aggao ghAei, ghAetA paMca maMsa solle karei, karettA AdANabhariyasi kaDAhayaMsi, aihe i, aihettA mamaM gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AiMcai, je vi ya ime solasa rogAyaMkA, te vi ya icchai mama saroraMsi pakkhivitae, taM seyaM khalu mamaM evaM purisaM giNhittae"tti kaTTa uddhAvie, se vi ya AgAse uppaie, teNa ya khaMbhe AsAie, mahayA-mahayA saddeNaM kolAhale kae / dhannAe pasiNo 160 tae NaM sA dhannA bhAriyA kolAhalasaI soccA nisamma jeNeva surAdeve samaNovAsae, teNava uvAgacchai, uvAgacchittA evaM vayAsI "kiNNaM devANuppiyA ! tunbhe gaM mahayA-mahayA saddeNaM kolAhale kae ? " surAdavassa uttaraM tae NaM se surAdeve samaNovAsae dhannaM bhAriyaM evaM vayAsI-evaM khalu devANuppie ! na yANAmi ke vi purise Asuratte ruThe kuvie caMDikkae misimisIyamANe egaM mahaM nIluppala-gavalaguliya-ayasikusumappagAsaM khuradhAraM asi gahAya mamaM evaM vayAsI--"haMbho! surAdevA ! samaNovAsayA !-jaoNba-jai NaM tumaM ajja sIlAI vayAI veramaNAI paccakkhANAI na posahovavAsAI na chaDDesi na bhaMjesi, to te ahaM ajja jeTTaputtaM sAo gihAo nANemi, nINettA tava aggao ghAemi, ghAettA paMca maMsasolle karemi, karettA 161 Page #576 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surAdevagAhAvaikahANagaM 321 AdANabhariyasi kaDAhayaMsi addahemi, ahahettA tava gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AiMcAmi, jahA gaM tumaM aTTa-duhaTTa-vasaTTe akAle ceva jIviyAo vvrovijjsi"| tae NaM ahaM teNaM puriseNaM evaM dhutte samANe abhIe-jAva-biharAmi / tae NaM se purise mamaM abhIyaM-jAva-pAsai, pAsittA mamaM doccaM pi taccaM pi evaM vayAsI-haMbho ! surAdevA ! -jAva-na chaDesi na bhaMjesi, to-jAva-tumaM aTTa-duhaTTa-vasaTTe akAle ceva jIviyAo vavarovijjasi" / tae NaM ahaM teNa puriseNaM doccaM pi taccaM pi evaM vutte samANe abhIe-jAdha-viharAmi / tae NaM se purise mamaM abhIyaM-jAva-pAsai, pAsittA Asuratte ruThe kuvie caMDikkie misimisIyamANe mamaM jeTuputtaM gihAo nINei, nINettA mama aggao ghAei, ghAettA paMca maMsasolle karei, karettA AdANabhariyaMsi kaDAhayaMsi addahei, addahettA mamaM gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AiMcai / tae NaM ahaM taM ujjalaM-jAva-veyaNaM sammaM sahAmi khamAmi titikkhAmi ahiyAsemi / evaM majjhimaM putta-jAva-veyaNaM sammaM sahAmi khamAmi titikkhAmi ahiyAsemi / evaM kaNIyassaM putta-jAva-veyaNaM sammaM sahAmi khamAmi titikkhAmi ahiyAsemi / tae NaM se purise mamaM abhIyaM-jAva-pAsai, pAsittA mamaM cautthaM pi evaM vayAsI--"haMbho ! surAdevA ! samaNovAsayA !-jAva-jai NaM tumaM ajja solAiM-jAva-na chaDDesi na bhaMjesi, to te ahaM ajja sarIraMsi jamagasamagameva solasa rogAyaMke pakkhivAmi-jAvajahA NaM tumaM aTTa-duhaTTa-vasaTTe akAle ceva jIviyAo vvrovijjsi"| tae NaM ahaM teNaM puriseNaM evaM vutte samANe abhIe-jAva-viharAmi / tae NaM se purise mamaM abhIyaM-jAva-pAsai, pAsittA doccaM pi taccaM pi mamaM evaM vayAsI-"haMbho ! surAdevA ! samaNovAsayA ! -jAva-jai NaM tuma anja solAiM-jAva-na chaDesi na bhaMjesi, to te ahaM ajja sarIraMsi jamagasamagameva solasa rogAyaMke pakkhivAmi -jAva-jahA NaM tuma aTTa-duhaTTa-vasaTTe akAle ceva jIviyAo vavarovijjasi / " tae NaM teNaM puriseNaM doccaM pi tacca pi mamaM evaM vuttassa samANassa imeyArUve ajjhathie citie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA--aho NaM ime purise aNArie-jAva-taM seyaM khalu mamaM evaM purisaM gihittae tti kaTTa uddhAvie, se vi ya AgAse uppaie, mae vi ya khaMbhe AsAie, mayA-mahayA saddeNaM kolAhale kae / surAdevassa pAyacchittakaraNaM 162 tae NaM sA dhannA bhAriyA surAdevaM samaNovAsayaM evaM vayAso-"no khalu kei purise tava jeTTaputtaM sAo gihAo nINei, nINettA tava aggao ghAei, no khalu kei purise tava majjhima puttaM sAo gihAo noNei, nINettA tava aggao ghAei, no khalu kei purise tava kaNoyasaM putaM sAo gihAo noNei, nINettA tava aggao ghAei, no khalu devANuppiyA ! tumbhaM ke vi purise sarIraMsi jamagasamagaM solasa rogAyaMke pakkhivai, esa NaM ke vi purise tumbhaM uvasaggaM karei, esa NaM tume vidarisaNe diLeM / taM gaM tuma iyANi bhaggavae bhagganiyame bhaggaposahe viharasi / taM NaM tuma devANuppiyA! eyassa ThANassa Aloehi paDikkamAhi niMdAhi garihAhi viuTTAhi visohehi akaraNayAe abbhuTThAhi ahArihaM pAyacchittaM tavokammaM pddivjjaahi"| tae NaM se surAdeve samaNovAsae dhannAe bhAriyAe 'taha ti eyamaTTa viNaeNaM paDisuNei, paDisuNettA tassa ThANassa Aloei paDikkamai nidai garihai viuTTai visohei akaraNayAe anbhuThei ahArihaM pAyacchittaM tavokamma paDivajjai / surAdevassa uvAsagapaDimApaDivattI 163 tae NaM se surAdeve samaNovAsae paDhama uvAsagapaDima uvasaMpajjittA NaM viharai / tae NaM se surAdeve samaNovAsae paDhama uvAsagapaDimaM ahAsuttaM ahAkappaM ahAmaggaM ahAtacca sammaM kAraNaM phAsei pAlei sohei tIrei kittei ArAhei / tae NaM se surAdeve samaNovAsae doccaM uvAsagapaDima, evaM taccaM, cautthaM, paMcama, chaTheM, sattama, aTThama, navamaM, dasama, ekkArasaM uvAsagapaDimaM ahAsutaM ahAkappaM ahAmaggaM ahAtaccaM samma kAeNaM phAsei pAlei sohei tIrei kittei ArAhei / tae NaM se surAdeve samaNovAsae teNaM orAleNaM viuleNaM payatteNaM paggahieNaM tavokammeNaM sukke lukkhe nimmaMse aTThicammAvaNaddhe kiDikiDiyAbhUe kise dhamaNisaMtae jAe / dha0 ka041 Page #577 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 dhammakahANuoge cauttho khaMdho surAdevassa aNasaNaM tae NaM tassa surAdevassa samaNoSAsagassa aNNadA kadAi punvarattAvarattakAla-samayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramANassa ayaM ajjhathie citie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA--"evaM khalu ahaM imeNaM eyAraveNaM orAleNaM viuleNaM payatteNaM paggahieNaM tavokammeNaM sukke lukkhe nimmaMse aTThicammAvaNaddhe kiDikiDiyAbhUe kise dhamaNisaMtae jAe / taM atyi tA me uTThANe kamme bale vIrie purisakkAraparakkame saddhA-dhii-saMvege. taM jAvatA me asthi uTTANe kamme bale vIrie purisakkAra-parakkame saddhA-dhii-saMvege, jAvaya me dhammAyarie dhammovaesae samaNe bhagavaM mahAvIre jiNe suhatthI viharai, tAvatA me seyaM kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe-jAvauTThiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalate apacchimamAraNaMtiyasalehaNA-bhUsaNA-bhUsiyassa bhattapANa-paDiyAikkhiyassa, kAlaM aNavakaMkhamANassa viharittae" / evaM saMpehei, saMpehettA kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe-jAva-uTTiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalaMte apacchimamAraNaMtiyasalehaNA-jhUsaNA-jhUsie bhattapANa-paDiyAikkhie kAlaM aNadhakhamANe viharai / surAdevassa samAhimaraNaM devalogappattI tayaNaMtaraM siddhigamaNanirUvaNaM ca 165 tae NaM se surAdeve samaNovAsae bahUhi sIla-dhvaya-guNa-veramaNa-paccakkhANa-posahovavAsehi appANaM mAvettA, vosaM vAsAI samaNovAsa gapariyAgaM pAuNittA, ekkArasa ya uvAsagapaDimAo samma kAeNaM phAsittA, mAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhUsittA, saTTi bhattAI aNasaNAe chedettA, Aloiya-paDikkaMte samAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA sohamme kappe araNakaMte vimANe uvavaNNe / cattAri paliovamAiM ThiI / mahAvidehe vAse sijjhihii bujjhihii maccihii savvadukkhANamaMtaM kAhiha / uvAsagadasAo a04| 6. cullasayayagAhAvaIkahANagaM AlabhiyAe cullasayae gAhAvaI 166 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM AlabhiyA mAma mayarI / saMkhavaNe ujjANe / jiyasattU rAyA / tattha NaM AlabhiyAe nayaroe cullasayae nAma gAhAvaI parivasai-aDhe-jAva-bahujaNassa apribhuue| tassa NaM cullasayayassa gAhAvaissa cha hiraNNakoDIo nihANapauttAo, cha hiraNNakosIo baDhipauttAo, cha hiraNNakoDIo pavittharapauttAo, cha vvayA vasagosAhassieNaM vaeNaM hotyA / se gaM cullasayae gAhAvaI bahUNaM-jAva-ApucchaNijje paripucchaNijje, mayassa vi ya gaM kuDaMbassa meDhI-jAva-savvakajjavaDDhAvae yAvi hotthaa| tassa NaM cullasayayassa gAhAvaissa bahulA nAma bhAriyA hotthA--ahINa-paDipuNNa-paMciMdiyasarIrA-jAva-mANussae kAmabhoe paccaNubhavamANI viharai / bhagavao mahAvIrassa-samavasaraNaM 167 teNaM kAleNaM teNaM samAeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre-jAva-jeNeva AlabhiyA nayarI jeNeva saMkhavaNe ujjANe teNeva uvAgacchai, uvAga cchittA ahApaDirUvaM oggahaM ogihittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai / parisA niggyaa| kuNie rAyA jahA, sahA jiyasattU niggacchai-jAva-pajjuvAsai / Page #578 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khullasayayagAhavaIkahANagaM cullasayayassa samavasaraNe gamaNaM dhammasavaNaM ca 168 tae NaM se cullasayae gAhAvaI imIse kahAe laddhaDhe samANe-"evaM khalu samaNe bhagavaM mahAvIre puvvANupuci caramANe gAmANugAma dUijjamANe ihamAgae iha saMpatte iha samosaDhe iheva AlabhiyAe nayarIe bahiyA saMkhavaNe ujjANe ahApaDirUvaM oggahaM ogiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai / " taM mahapphalaM khalu bho ! devANuppiyA ! tahArUvANaM arahaMtANaM bhagavaMtANaM NAmagoyassa vi savaNayAe, kimaMga puNa abhigamaNa-baMdaNa-NamaMsaNa-paDipucchaNa-pajjuvAsaNayAe ? egassa vi Ariyassa dhammiyassa suvayaNassa savaNayAe, kimaMga puNa viulassa aTussa gahaNayAe ? taM gacchAmi gaM devANuppiyA ! samaNaM bhagavaM mahAvIraM vadAmi NamaMsAmi sakkAremi sammAmi kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM pajjuvAsAmi--evaM saMpehei, sapehettA hAe kayabalikamme kaya-kouya-maMgalapAyacchitte suddhappAvesAI maMgallAI vatthAI pavaraparihie appa-mahagdhAbharaNAlaMkiyasarIre sayAo gihAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA sakoreMTamalladAmeNaM chatteNaM dharijjamANeNaM maNussavaggurAparikkhitte pAdavihAracAreNaM AlabhiyaM mari majhamajhaNaM niggacchai, niggacchitA jaNAmeva saMkhavaNe ujjANe jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA paccAsaNNe NAidUre sussUsamANe NamaMsamANe abhimuhe viNaeNaM paMjaliuDe pjjuvaasi| tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre cullasayayassa gAhAvaissa tIse ya mahaimahAliyAe parisAe-jAva-dhamma parikahei / parisA paDigayA, rAyA ya gae / 169 cullasayayassa gihidhamma-paDivattI tae NaM cullasayae gAhAvaI samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhamma soccA nisamma haTTatuTTha-cittamANaMdie poimaNe paramasomaNassie harisavasa-visappamANahiyae uDhAe uThei, uThettA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA evaM kyAsI--"saddahAmi gaM bhaMte ! niggaMthaM pAkyaNaM, pattiyAmi NaM bhaMte ! niggaMthaM pAvayaNaM, roemi NaM bhaMte ! niggaMthaM pAvayaNaM, abbha Themi NaM bhaMte ! niggaMthaM pAvayaNaM / evameyaM bhaMte ! tahameyaM bhaMte ! avitahameyaM bhatte ! asaMdiddhameyaM bhaMte ! icchiyameyaM bhatte ! paDicchiyameyaM bhatte ! icchiya-paDicchiyameyaM bhatte ! se jaheyaM tubha vadaha / jahA NaM devANuppiyANaM aMtie bahave rAIsara-talavara-mAiMbiya-koDuMbiya-inbha-seTTi-seNAvai satyavAhappabhiiyA muMDA bhavittA agArAo aNagAriyaM, pavvaiyA, no khalu ahaM tahA saMcAemi muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaittae / ahaM gaM devANuppiyANaM aMtie paMcANuvvaiyaM sattasikkhAvaiyaM-duvAlasavihaM sAvagadhamma paDivajjissAmi" / "ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdha karehi" / tae NaM se cullasayae gAhAvaI samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie sAvayadhamma paDivajjai / bhagavao jaNavayavihAro 170 tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre aNNadA kadAi AlabhiyAe nayarIe saMkhavaNAo ujjANAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA bahiyA . jaNavayavihAraM viharai / cullasayayassa samaNovAsaga-cariyA 171 tae NaM se cullasayae samaNovAsae jAe-abhigayajIvAjIve-jAva-samaNe niggaMthe phAsu-esaNijjaNaM asaNa-pANa-khAima-sAimeNaM vattha paDiggaha-kaMbala-pAyapuMchaNaNaM osaha-bhesajjeNaM pADihArieNa ya pIDha-phalaga-sejjA-saMthAraeNaM paDilAbhamANe viharai / bahulAe samaNovAsiyA-cariyA 172 tae NaM sA bahulA bhAriyA samaNovAsiyA jAyA-abhigayajIvAjIvA-jAva-samaNe niggaMthe phAsu-esaNijjeNaM asaNa-pANa-khAima sAimeNaM vatya-paDiggaha-kaMbala-pAyapuMchaNaNaM osaha-bhesajjaNaM pADihArieNa ya pIDha-phalaga-sejjA-saMthAraeNaM paDilAbhamANI viharaha / cullasayaya-dhammajAgariyA 173 tae NaM tassa cullasayayassa samaNovAsagassa uccAvahiM sIla-vvaya-guNa-veramaNa-paccakkhANa-posahovavAsehi appANaM bhAvemANassa coddasa saMvaccharAI viiikkNtaaii| paNNarasamassa saMvaccharassa aMtarA vaTTamANassa aNNadA kadAi puvvarattAvarattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM Page #579 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 jAgaraNa mevA janAtthie citie patthie maNogae kappe samupyajitvA evaM jANije paripuNThaNije samasta vipaNaM kuTuMbasa meDhI- jAva- sajjaDAvae samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM dhammaparNAtta uvasaMpajjittA NaM viharittae / 174 tae NaM se bulAe samaNobAsae jedutaM mila-mAi-niyaNa-sayaNa-saMbaMdhi-parijaNaM ca Ayuccha paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA AlabhiyaM nayara majjhamajjheNaM niggaccha, niggacchittA jeNeva posahasAlA teNeva jvAgacchai, uvAgacchittA posahasAlaM pamajjai, pamajjitA uccAra pAsavaNabhUmi paDilehei, paDilehettA dambhasaMthArayaM saMtharei, saMtharetA dambhasaMthArayaM hada, puruhitA posahasAlAe posahie baMgadArI ummukkamaNisuvane vanagapamA lAvaNyagaviNe satyamale e jIe saMthAro gae samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM dhammaparNAta uvasaMpajjittA NaM viharai / ApUritA sayAo gihAo dhammahANuoge cattha khaMdho ahaM AbhiyAe marIe bahuetena saMghAema cullasayagassa devakayaniyajedruvuttamAraNaruvauvasaggassa samma ahiyAsaNaM 175 tae NaM tassa cullasayagassa samaNovAsayassa puvvarattAvaratakAlasamarthasi ege deve aMtiyaM pAubbhUe / tae se deve evaM mahaMgI-laya-ayasikusumapAkhuradhAraM asi mahAna evaM samagovAsA jAba-sInA-e-jA-parivvata vA taM jaNaM tu ana sIlAina ajja jeTThaputtaM sAo gihAo nINemi nINettA tava aggao ghAemi, ghAetA satta maMsasolle karemi, karettA AdANabhariyaMsi kAsi amitA va gArya maMsena va sociega va AIcAmi jahA paM tumaM basa akA vavarovijjasi / tae NaM se cullasayae samaNodAsae teNaM deveNaM evaM vRtte samANe abhIe-jAva- dhammajjhANovagae viharai / tae NaM se deve cullasyagaM samaNovAsayaM abhIyaM- jAva- dhammajjhANovagadaM viharamANaM pAsai, pAsitA doghacaM pi taccaM pi cullasayayaM samaNovAsaya evaM vAsI-haMgI | lA ! samagovAyA jAya- paM tumaM janma sIlAI java ! anja jedRttaM sAno gihAo nIma- jAnavarobijjati / to haM ! lagA ! tote ( ? ) cullasaya lae gaM se cullasavara samaNovAsae leNaM deveNaM yogyaM pita pi evaM putte nAthe abhIe-jAya-vihara / tae gaM se dene culataya samaNojAsa abhI-gAva-pAsa pAsitA Aturate uTThe kulie kie misimisIyamA gassa samaNovAsayassa jeTuputtaM gihAo nINei nINettA aggao ghAei, ghAetA satta maMsasolle karei, karettA AdANabhariyaMsi astrife aes, addahettA cullasayagassa samaNovAsayassa gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AiMcai / taseca samaNovAsae taM ujjalaM bilaM kakkasaM gADaM caM chaM durahiyAsa vedhaNaM sanmaM sahai khamai silikkha ahiyA / culla sayayassa devakavaniyamajjhimaputtamA raNarUvauvasaggassa samma ahiyAsaNaM tae se deve samAsa abhIvaM-jAvayAsada, pAsitA julatayagaM samagovAsa evaM vasIma! tamagAyA jAyaja sIlAI jAya maMjesa to te ahaM jamataM sAo vihAnImanIsA tava aggao ghAemi, jAva-jIviyAo vavarovijjasi / , lae gaM se culata samajAsa te deve evaM base samAne abhiie-jaav-vihr| taNaM se deve jalamaya samaNovAsa amI-pApAsitA doSyaM pita pitta samAsa evaM vAsIhaMbho ! cullasayayA ! samaNovAsayA ! - jAva-jaha NaM tumaM ajja sIlAI jAva-nIrNemi, nINettA tava aggao ghAemi, jAva-jIvidhAo vavarovijjasi / tae NaM se cullasayae samaNovAsae teNaM deveNaM doccaM pi taccaM pi evaM vRtte samANe abhIe-jAva- viharai / tae se devegaM samaNobAsa abhIpaMjAba-pAsa pAsitA Arase kulie caMdikkie matimatIyamANe lasayagassa samaNovAsavasya mamaM taM mahAo nI, nItA agao pAeda pAelA sala maMsasolle kare, karelA ANabhariti DAsa ahe attA cullatayagarasa samaNovAyarasa gAyaM masena va sogiena ma AiMca | tae NaM se cullasayae samaNovAsae taM ujjalaM jAva-veyaNaM sammaM sahai khamai titikkhaDa ahiyAsei / Page #580 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hA kahANa culla sayayassa devakapaniyakaNIya saputtamAraNarUbauvasaggassa samma ahipAsaNaM 107 taNaM se deve sarva samaNovAsa amI-jaya-pAsa pAsitA pullayAgaM samaNovAsavaM evaM vayAsI haMno ! gulasayA ! samaNovAsanA ! jAya-jaya paM tumaM aja ! sIlAI jAnna bhanesi to te ahaM nIgettA tava aggao ghAemi jAva-jIviyAo vavarovijjasi / jIvapulaM sAo gihAo nIgemi taseca samovAsa te devenaM evaM yase samANe abhiie-jaay-vihr| samAjamanAdAsaha pAsitA boravaM pi tavaM pi cullasavarga samaNovAsa evaM kyAsIhaMbho ! cullasagA ! samaNovAsathA ! jAva-jai NaM tumaM ajja sIlAiM-jAba-na bhaMjesi to te ahaM ajja kaNIyasaM puttaM sAo gihAo noNemi noNettA tava aggao ghAemi-jAva-jIviyAo vakrovijjasi / eNaM se deve 325 tae NaM se cullalae samaNovAsae teNaM devegaM doccaM pi taccaM pi evaM vRtte samANe abhIe-jAva-viharai / eNaM se deve jusamA amAnyAta pAsitA Aturate ruTThe kulie caMDikkie misImitIyamANe cullasayagassa sara hits pugihAo bhIge nItA agao pAe pAetA satta maMsasolle kare, karelA AdANamariyati kAsi Ahe, asA bulla yassa samovAyarasa gArya maMga va soNieNa va A taeSaM se samaNovAsa taM ujjala-Aba-veSaNaM samma sahai khamai titikya ahiyAse / callasapassa devakahiniya samvahiraNyakoDi viSpakIraNarUyauvasaggarasa asaNe kolAhalakaraNaM mAyAvikuvyayadevarasa ya AgAse uppayaNaM 100 lae se deve va samovAsavaM amI-ja-pAsa pAsitA ca pi cullasavarga samanojAsarva evaM zvAsa ! cullatayagA ! samaNovAsayA ! -jAva-jai NaM tumaM ajja sIlAI jAva-na bhaMjesi, to te ahaM ajja jAo imAo cha hiraNa koDIo siMhANautAo cha hiraNakoDIo vAo, chahirampakoDIo pavitrayauttAo, tAo sAo gihAlI mominItA Ala bhiyAe nae siMghADaga-tiya- caukka- caccara-caummuha- mahApaha-pahesu saccao samaMtA vipvairAmi, jahA NaM tumaM aTTa duhaTTa-vasaTTe akAle ceva jIviyAo vavarovijjasi / tae se lalae samovAsa tegaM deveNaM evaM kutte samAge abhIe-jAba-bihAra tase devegaM samoza anI jaba pAsa pAsilA yogyaM pitavaM pi evaM davAsI-haMgo ! jullasapaNA ! samosA jAba- gaM tumaM janma sIlAI jAnna maMsi to te ahaM jAo imAo cha hirAkoDIo nihANapattAo cha hiraNyakoDIo pAo, cha hiraNyakoDoo pavitrapauttAno tasA hAo bhIgemi, nItA AlabhipAe gae vighADa-tiya-bakka baccara-ummuha mahAsao samatA vippaharAmi jahA paM tumaM aTTa-suhaTTa basaTTe akAle ceva jIviyAo babarovijjasi / - tae NaM tassa cullasayagassa samaNovAsayassa teNaM devaNaM doccaM pi taccaM pi evaM vuttassa samANassa ayameyArUve ajjhatthie citie patthae magogae saMkaSye samuparijAyA"aho hame purise ajArie anAriyabuddhI aNAriyAI pacAI kammA samAcarati, je mamaM jeTThe putaM sAo gihAo nIda bhIgettA mama agao dhAeDa dhAetA satta maMsasole kareDa karetA AdANabhariyaMsi sife aes, addahettA mamaM gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AiMcai, je NaM mamaM majjhimaM puttaM sAo gihAo nINettA- jAvasoNieNa ya AiMcai, je NaM mamaM kaNIyasaM putaM sAo gihAo nINei, nINettA, soNieNa ya AiMcai, jAo vi ya NaM imAo mamaM cha hiraNNakoDoo nihANapauttAo, cha hiraNNakoDIo va DhipautAo, cha hiraNNakoDIo pavittharapauttAo, tAo vi gaM inchanamaM sAo mihAo nItA AbhiyAe nagarIe sighADaga-tiya-ghaDanaka caNcara bammUha-mahAmahe samajo samaMtA vippairittae, taM sevaM khalu mamaM eyaM purisa givhittae" tti kaTTu uddhAvie, se vi ya AgAse uppaie, teNa ya khaMbhe AsAie, mahA-mahayAsa kolAhale kae / bahulAe pasiyo 179 tabahulA bhAriyA taM kolAhalasa socyA misamma jeNeva lasae samaNIvAsae tegeva udAgacchad ujAgatA cullasapa samaNovAsa evaM bayAsI kiSNaM devAgupiyA ! tumbhe SaM mahayA-mahayA sagaM kolAhale kae ? Page #581 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326 dhammakahANuoge cautyo khaMdho cullasayagassa uttaraM 180 tae NaM cullasayae samaNovAsae bahulaM bhAriyaM evaM kyAsI--evaM khalu bahule ! na yANAmi ke vi purise Asuratte ruThe kuvie caMDi kkie misimisIyamANe egaM mahaM nIluppala-gavalaguliya-ayasikusumappagAsaM khuradhAraM asi gahAya mamaM evaM bayAsI-"haMbho ! cullasayagA ! samaNovAsayA ! -jAva-jai NaM tuma ajja sIlAI-jAva-na bhaMjesi, to te ahaM ajja jeTTaputtaM sAo gihAo nINemi, nItA-jAva-jIviyAo vavarovijjasi / "tae NaM ahaM teNaM puriseNaM evaM vutte samANe abhIe-jAva-viharAmi / "tae NaM se purise mamaM abhIyaM-jAva-pAsai, pAsittA mamaM doccaM pi tacca pi evaM vayAsI--habho ! cullasayagA ! samaNovAsayA !-jAva-jai NaM tuma ajja sIlAiM-jAva-na bhaMjesi, to-jAva-tuma aTTa-duhaTTa-casaTTe akAle ceva jIviyAo vavarovijjasi / "tae NaM ahaM teNaM puriseNaM doccaM pi taccaM pi evaM vutte samANe abhIe-jAva-viharAmi / "tae NaM se purise mamaM abhIyaM-jAva-pAsai, pAsittA Asuratte ruThe kuvie caMDikkie misimisIyamANe mamaM jeTTaputtaM gihAo nINei, nINettA mama aggao ghAei, dhAetA satta maMsasolle karei, karetA AdANabhariyasi kaDAhayaMsi addahei, ahahettA mamaM gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AiMcai / "tae Na ahaM taM ujjalaM-jAva-vevaNaM sammaM sahAmi khamAmi titikkhAmi ahiyAsemi / "evaM majjhima putta-jAva-veyaNaM samma sahAmi khamAmi titikkhAmi ahiyAsemi / evaM kaNIyasaM putta-jAva-veyaNaM samma sahAmi khamAmi titikkhAmi ahiyAsemi / tae NaM se purise mamaM abhIyaM-jAva-pAsai, pAsittA mamaM cautthaM pi evaM kyAsI-haMbho ! cullasayagA! samaNovAsayA ! -jAva-jai NaM tuma ajja sIlAiM-jAva-na bhaMjesi, to te ahaM ajja jAo imAo cha hiraNNakoDIo nihANapauttAo, cha hiraNNakoDIo vaDhipauttAo, cha hiraNNakoDIo pavittharapauttAo, tAo sAo gihAo nImi, nINettA AlabhiyAe nayarIe siMghADaga-tiya-caukka-caccara-caummaha-mahApahapahesu savvao samaMtA vippairAmi, jahA NaM tumaM aTTa-duhaTTa-vasaTTe akAle ceva jIviyAo vavarovijjasi / "tae NaM ahaM teNaM deveNaM evaM vutte samANe abhIe-jAva-viharAmi / "tae NaM se purise mamaM abhIyaM-jAva-pAsai, pAsittA doccaM pi taccaM pi mamaM evaM kyAsI--haMbho ! cullasayagA ! samaNovAsayA ! -jAva-jai NaM tuma ajja sIlAI-jAva-na bhaMjesi to-jAva-tumaM aTTa-duhaTTa-vasaTTe akAle ceva jIviyAo vavarovijjasi / "tae NaM teNaM puriseNaM doccaM pi taccaM pi mamaM evaM vuttassa samANassa ayameyArUve azathie citie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA-'aho NaM ime purise-jAva-eyaM purisaM giNhittae' tti kaTu uddhAvie, se vi ya AgAse uppaie, mae vi ya khaMbhe AsAie, mahayA-mahayA saddeNaM kolAhale kae" / cullasayagakayapAyacchittaM 181 tae NaM sA bahulA bhAriyA cullasayagaM samaNovAsayaM evaM kyAsI-"no khalu kei purise tava jeTThaputtaM sAo gihAo nINai, nINettA tava aggao ghAei, no khalu kei purise tava majjhimaM puttaM sAo gihAo nINei, nINettA tava aggao ghAei, no khalu kei purise tava kaNIyasaM puttaM sAo gihAo nINeI, nINettA tava aggao ghAei, no khalu devANa ppiyA ! tumbhaM ke vi purise taba cha hiraNNakoDIo nihANapauttAo, cha hiraNNakoDIo vaDDhipautAo, cha hiraNNakoDoo pavittharapauttAo, sAo gihAo nINettA AlabhiyAe nayarIe siMghADaga-tiya-caukka-caccara-caumbhuha-mahApahapahesu sancao samaMtA vippairai, esa NaM kei purise tava uvasaggaM karei, esa NaM tume vidarisaNe diThe, taM gaM tuma iyANi bhaggavae bhagganiyame bhaggaposahe viharasi / taM gaM tuma devANuppiyA! eyarasa ThANasNa Aloehi paDikkamAhi niMdAhi garihAhi viuTTAhi visohehi akaraNayAe abbhuTThAhi ahArihaM pAyacchittaM tavokamma paDivajjAhi" / tae NaM se cullasayae samaNovAsae bahulAe bhAriyAe 'taha' ti eyamaTheM viNaeNaM paDisuNei, paDisuNettA tassa ThANassa Aloei paDikkamai nidai garihai viuTTai visohei akaraNayAe anbhuTThaI ahArihaM pAyacchittaM tavokamma pddivjji| cullasayagassa uvAsagapaDimA paDivattI 182 tae NaM se cullasayae samaNovAsae paDhama uvAsagapaDimaM uvasaMpajjittA gaM viharai / tae NaM se cullasayae samaNovAsae paDhama uvAsagapaDimaM ahAsuttaM ahAkappaM ahAmaggaM ahAtaccaM sammaM kAeNaM phAsei pAlei sohei tIrei kittai aaraahei| Page #582 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'Dakoliya gAhAvaI kahANayaM tae NaM se cullasayae samaNovAsae boccaM uvA sagapaDimaM, evaM taccaM cautthaM, paMcamaM, chaTTha, sattamaM, aTTamaM, navamaM, dasamaM, ekkArasamaM uvAsagapaDimaM ahAsuttaM mahAkappaM ahAmaggaM ahAtanvaM sammaM kAraNaM phAsei pAleda sohei tIrei kittei ArAhe / tae NaM se cullasayae samaNovAsae teNaM orAleNaM viuleNaM payatteNaM paggahieNaM tavokammeNaM sukke lakkhe nimmaMse aTThicammAvaNaddhe fafsfofserbhUe kise dhamaNisaMtae jAe / cullasayagassa aNasaNaM 183 tae NaM tassa cullasayagassa samaNovAsagassa kSaNNavA kavAi pugvarattAvaratakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramANassa ayaM ajjhatthie citie patthie maNogae saMkappe samuppajjityA -- "evaM khalu ahaM imeNaM ethAruveNaM orAleNaM viuleNaM payatteNaM paggahieNaM tavokammeNaM sukke lakkhe nimmaMse aTThiyammAvaNa phiDiphiDiyAbhUe kise dhamaNisaMtae jAe / taM atthi tA me uTThANe kamme bale vIrie purisakkAra- parakkame saddhA-dhi-saMvege, taM jAvatA me atthi uTThANe kamme bale vIrie purisakkA ra parakkame saddhA-dhi-saMvege, jAvaya me dhammAyarie dhammovaesae samaNe bhagavaM mahAvIre jiNe suhatthI viharadda, tAvatA me seyaM kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe-jAvaumma sUre sahassarastimmi viNayare teyasA jalate apacchimamAraNaMtiyasaMlehaNA asaNA-hUsiyassa bhattapANa -paDiyA ikkhiyassa kAlaM rajamANasa viharitae" evaM saMpehei, saMpehettA kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe-jAva-uTThiyammi sUre sahassarassimmi viyare teyasA jalate apacchimamA raNaMtiyasaMlehaNA asaNA-sie mattapANa-paDiyA ikkhie kAlaM aNavakakhamANe viharadda | 327 cullasayayassa samAhimaraNaM devaloguppattI tayaNaMtaraM siddhigamaNa nirUvaNaM ca 184 tae NaM se cullasayae samaNovAsae bahUha sIla-vvaya-guNa- veramaNa-paccakkhANa-posahovavAsahi appANaM bhAvettA, vIsaM vAsAI samaNovAsagapariyAgaM pANittA, ekkArasa ya uvAsagapaDimAo, sammaM kAraNaM phAsittA, mAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhUsittA, sadvi bhattAI aNasaNAe chedettA, Aloiya-paDikkaMte, samAhipatte, kAlamAse kAlaM kiccA sohamme kappe aruNasiddhe vimANe devattAe uvavaNNe / tattha NaM atthegaiyANaM devANaM cattAri paliokmAI ThiI paNNattA / cullasayagassa vi devassa cattAri paliovamAI ThiI paNNattA / "se NaM bhaMte ! cullasayae tAo devalogAo AukkhaeNaM bhavakkhaeNaM ThiikkhaeNaM anaMtaraM cayaM cattA kahi gamihii ? kahi jvavajjieis ?" "goyamA ! mahAvidehe vAse sijjhihida bujjhihi muccihi savvadukkhANamaMtaM kAhi // 10. kuMDa koliyagAhAvaI kahANa yaM kaMpillapure kuMDakolie gAhAvAI 185 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM kaMpillapure nayare / sahassaMbavaNe ujjANe / jiyasattU rAyA tattha NaM kaMpillapure nayare kuMDakolie nAma gAhAvaI parivasadda - aTThe-jAva- bahujaNassa aparibhUe / tassa NaM kuMDakoliyassa gAhAvaissa cha hiraNNakoDIo nihANapauttAo, cha hiraNNakoDIo vaDhipattAo, cha hiraNNakoDIo pavitrapauttAo, chandayA vasagosAhassieNaM vaeNaM hotyA / " uvAsagadasAo a0 5 / se NaM kuMDakolie gAhAvaI bahUNaM- jAva-ApucchaNijje paDipucchaNijje, sayassa vi ya NaM kuTuMbassa meDhI-jAva savvakajjava DDhAvae yAvi hotyA / tassa NaM phuMDakoliyassa gAhAbahassa pUsA nAma bhAriyA hotthA - ahINaparipuNNa-paciviyasarIrA jAva - mANussae kAmabhoe paccaNubhavamANI viharaha / For Private Personal Use Only Page #583 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328 dhammakahANuoge cauttho khaMdho bhagavao mahAvIrassa samavasaraNaM 186 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre-jAva-jeNeva kaMpillapure nayare jeNeva sahassaMbavaNe ujjANe teNeva uvAgacchada, uvAga cchittA ahApaDirUvaM oggahaM oggaNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai / parisA niggayA / kUNie rAyA jahA, tahA jiyasattU niggacchai-jAva-pajjuvAsai / 187 kuDakoliyassa gAhAvaissa samavasaraNe gamaNaM dhammasavaNaM ca tae NaM se kuMDakolie gAhAvaI imIse kahAe laddhaThe samANe--"evaM khalu samaNe bhagavaM mahAvIre puvANupuTiva caramANe gAmANugAma dUijjamANe ihamAgae iha saMpatte iha samosaDhe iheva kaMpillapurassa nayarassa bahiyA sahassaMbavaNe ujjANe ahApaDirUvaM oggahaM ogiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe viharai / " taM mahapphalaM khalu bho ! devANuppiyA ! tahArUvANaM arahaMtANaM bhagavaMtANaM NAmagoyassa vi savaNayAe, kimaMga puNa abhigamaNa-baMdaNaNamaMsaNa-paDipucchaNa-pajjuvAsaNayAe ? egassa vi Ariyassa dhammiyassa sukyaNassa savaNayAe. kimaMga puNa viulassa aTThassa gahaNayAe ? taM gacchAmi NaM devANuppiyA ! samaNaM bhagavaM-mahAvIraM vadAmi NamaMsAmi sakkAremi sammAmi kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM pajjuvAsAmi--evaM saMpehei, saMpehettA hAe kayabalikamme kaya-kouya-maMgala-pAyacchitte suddhappAvesAI maMgallAI vatthAI pavaraparihie appamahagdhA-bharaNAlaMkiyasarIre sayAo gihAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA sakoreTamallayAmeNaM chattaNaM dharijjamANeNaM maNussavagurAparikkhitte pAdavihAracAreNaM kaMpillapuraM nayaraM majjhamajjheNaM niggacchai, niggacchittA jeNAmeva sahassaMbavaNe ujjANe, jeNeva, samaNe bhagavaM mahAvIre, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA vaMdai NamaMsai, vaMditA maMsittA paccAsaNNe NAidUre sussUsamANe NamaMsamANe abhimuhe viNaeNaM paMjaliuDe pajjuvAsai / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre kuMDakoliyassa gAhAvaissa tIse ya mahaimahAliyAe parisAe-jAva-dhamma parikahei / parisA paDigayA, rAyA ya ge| 188 kuMDakoliyassa gihidhammapaDivattI tae NaM kuMDakolie gAhAvaI samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhamma soccA nisamma haTutuTu-cittamANadie pIimaNe paramasomaNassie harisavasa-visappamANahiyae uTThAe uThei, uThettA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNapayAhiNaM karei, karetA vaMdai Namasai, baMdittA NamaMsittA evaM vayAsI--"sahAmi gaM bhaMte ! niggaMthaM pAvayaNaM, pattiyAmi NaM bhaMte ! niggaMthaM pAvaNaM, roemi gaM bhaMte ! niggaMthaM pAvayaNaM, abbhuThemi NaM bhate ! niggaMthaM pAvayaNaM / evameyaM bhaMte ! tahameyaM, bhaMte ! avitahameyaM bhaMte ! asaMdiddhameyaM bhaMte ! icchiyameyaM bhaMte ! paDicchiyameyaM bhaMte ! icchiya-paDicchiyameyaM bhaMte ! se jaheyaM tumbha vadaha / jahA NaM devANuppiyANaM aMtie bahave rAIsara-talavara-mADaMbiya-koDuMbiya-inbha-seTi-seNAvai-satyavAhappabhiiyA muMDA bhavittA agAzao agagAriyaM pavvaiyA, no khalu ahaM tahA saMcAemi muMDe bhavittA agArAoM agagAriyaM pbvitte| ahaM NaM devANuppiyANaM aMtie paMcANubvaiyaM sattasikkhAva iyaM--duvAlasavihaM sAvaga-dhamma paDivajjissAmi / " "ahAsuhaM devaNuAppiyA ! mA paDibaMdhaM krehi"| tae NaM se kuMDakolie gAhAvaI samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie sAvayadhamma paDivajjai / bhagavao jaNavayavihAro 189 tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre aNNadA kadAi kaMpillapurAo nayarAo sahassaMbavaNAo ujjANAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA bahiyA jaNakyavihAraM viharai / kuMDakoliyassa samaNovAsaga-cariyA 190 tae NaM se kuMDakolie samaNovAsae jAe--abhigayajIvAjIve-jAva-samaNe niggaMthe phAsu-esaNijjeNaM asaNa-pANa-khAima-sAimeNaM vattha paDiggaha-kaMbala-pAyachaNaNaM osahabhesajjeNaM pADihArieNa ya pIDha-phalaga-sejjA-saMthAraeNaM paDilAbhemANe viharai / Page #584 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuMDakoliyagAhAvaIkahANayaM 329 pUsAe samaNovAsiyA-cariyA 191 tae NaM sA pUsA bhAriyA samaNovAsiyA jAyA--abhigayajIvAjIvA-jAva-samaNe niggaMthe phAsu-esaNijjeNaM asaNa-pANa-khAima-sAimeNaM kthapaDiggaha-kaMbala-pAyapuMchaNaNaM osaha-bhesajjeNaM pADihArieNa ya pIDha-phalaga-sejjA-saMthAraeNaM paDilAbhamANI viharai / deveNa niyativAda-samatthaNaM 192 tae NaM se kuMDakolie samaNovAsae aNNadA kadAi paccAvaraNahakAlasamayaMsi jeNeva asogavaNiyA, jeNeva puDhavisilApaTTae, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA nAmamuddage ca uttarijjagaM ca puDhavisilApaTTae Thavei, ThavettA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM dhammapaNNatti uvasaMpajjittA NaM viharai / tae NaM tassa kuMDakoliyassa samaNovAsayassa ege deve aMtiyaM pAubhavisthA / tae NaM se deve nAmamuddagaM ca uttarijjagaM ca puDhavisilApaTTayAo geNhai, geNhittA aMtalikkhapaDivaNe sakhikhiNiyAI paMcavaNNAI vatthAI pavara parihie kuMDakoliyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-"habho ! kuMDakoliyA ! samaNovAsayA ! suMdarI NaM devANuppiyA ! gosAlassa maMkhaliputtassa dhammapaNNattI--natthi uDhANe i vA kamme i vA bale i vA vIrie i vA purisakkAra-parakkame i vA, niyatA savvabhAvA; maMgalI NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa dhammapaNNattI-asthi uTANe i vA kamme i vA bale i vA borie i vA purisakkAra--parakkame i vA, aNiyatA sbvbhaavaa"| kuDakolieNa niyativAda-nirasaNaM 193 tae NaM se kuMDakolie samaNovAsae taM devaM evaM kyAsI--"jai NaM devANuppiyA ! suMdarI NaM gosAlassa maMkhaliputtassa dhammapaNNattI 'nathi uTThANe i vA kambhe, i vA bale i vA vorie i vA purisakkAra-parakkame i vA, niyatA savvabhAvA'; maMgulI NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa dhammaparaNattI 'atthi uTThANe i vA kamme ivA bale i vA bIrie i vA purisakkAra-parakkame i vA, aNiyatA savabhAvA'; tume gaM devANuppiyA ! imA eyArUvA divyA deviDhDI divvA devajjuI divve devANubhAve kiNA laddhe ? kiNA patte ? kiNA abhisamaNNAgae ? ki uTThANeNaM kammeNaM baleNaM vIrieNaM purisakkAra-parakkameNaM ? udAhu aNuTTANaNaM akammeNaM abaleNaM avIrieNaM apurisakkAraparakkameNaM ?" deveNa niyativAda-samatthaNaM 194 tae NaM se deve kuDakoliya samaNovAsayaM evaM vayAsI--" evaM khalu devANuppiyA ! mae imA eyArUvA divA deviDDhI divvA devajjuI digve devANubhAve aguTThANeNaM akammeNaM abaleNaM avIrieNaM apuri sakkAraparakkameNaM laddhe patte abhisamaSNAgae" // . kaMDakolieNa niyativAda-nirasaNaM 195 tae NaM se kuMDakolie samaNovAsae taM devaM evaM kyAsI-jai NaM devANuppiyA ! tume imA eyArUvA divyA deviDDhI dilyA devajjuI divve devANubhAve aNuTTANaNaM akammeNaM abaleNaM avIrieNaM apurisakkAraparakkameNaM laddhe patte abhisamaNNAgae, jesi NaM jIvANaM natthi uTThANe i vA kamme i vA bale i vA vIrie i vA purisakkAra-parakkame i vA, te ki na devA ? 'aha tumbhe imA eyAruvA divyA deviDDhI divvA devajjuI divve devANubhAve uTTANeNaM kammeNaM baleNaM vIrieNaM purisakkAraparakkameNaM laddhe patte abhisamaNNAgae, to jaM vadasi, sudarI NaM gosAlassa maMkhaliputtassa dhammapaNNattI-matthi uTThANe i vA kamme i vA bale i vA vIrie i vA purisakkAra-parakkame i vA, NiyatA savvabhAvA, maMgulI gaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa dhammapaNNattI asthi uTANe i vA kamme i vA bale i vA vIrie i vA purisakkAra-parakkame i vA aNiyatA savvabhAvA; taM te micchaa| devassa paDigamaNaM 196 tae NaM deve kuMDakolieNaM samaNovAsaeNaM evaM vutte samANe saMkie kaMkhie vitigicchAsamAvaNNe kalusasamAvaNNe no saMcAei kuMDakoliyassa samaNovAsayassa kiMci pamokkhamAikkhittae, nAmamuddagaM ca uttarijjayaM ca puDhavisilApaTTae Thavei, ThavettA jAmeva disaM pAunbhUe, tAmeva disaM paDigae / dha0 ka042 Page #585 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 dhammakahANuoge cauttho khaMdhoM mahAvIra-samavasaraNe kuDakoliyassa gamaNaM dhammasavaNaM ca 197 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAmI samosaDhe / tae NaM se kuMDakolie samaNovAsae imIse kahAe laddha? samANe--"evaM khalu samaNe bhagavaM mahAvIre puvvANupuci caramANe gAmANugAmaM dUijjamANe ihamAgae iha saMpatte iha samosaDhe iheva kaMpillapurassa nayarassa bahiyA sahassaMbavaNe ujjANe ahApaDirUvaM oggahaM ogiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai / " taM seyaM khalu mama samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdittA NamaMsittA tato paDiNiyattassa posahaM pArettae ti kaTTa evaM saMpehei, saMpehettA [posahasAlAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA ?] suddhappAvesAI maMgallAiM vatthAI pavara parihie maNussavagurAparikkhitte sayAo gihAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA kapillapuraM nayaraM majhamajhaNaM niggacchai, niggacchittA jeNeva sahassaMbavaNe ujjANe, jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre, teNeva uvAgacchada, uvAgapichattA tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karetA vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA tivihAe pajjuvAsaNAe pajjavAsai / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre kuMDakoliyassa samaNovAsayassa tIse ya mahaimahAliyAe parisAe-jAva-dhamma parikahei / mahAvIreNa puvavRttaMta-parUvaNaM 198 kuMDakoliyA ! i samaNe bhagavaM mahAvIre kuMDakoliyaM samaNovAsayaM evaM kyAsI--"se nUNaM kuMDakoliyA ! kallaM tumbhaM paccAvaraha kAlasamayaMsi asogavaNiyAe ege deve aMtiyaM pAunbhavitthA / "tae NaM se deve nAmamu dRgaM ca uttarijjagaM ca puDhavisilApaTTayAo geNhai, geNhittA aMtalikkhapaDivaNe sakhikhiNiyAI paMcavaNNAi vatthAI pavaraparihie tuma evaM vayAsI 'haMbho ! kuMDakoliyA ! samaNovAsayA ! sudarI NaM devANu ppiyA ! gosAlassa maMkhaliputtassa dhammapaNNattI-asthi uTANe i vA kamme i vA bale i vA vIrie i vA purisakkAra-parakkame ivA niyatA savvabhAvA, maMgulI NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa dhammapaNNattI--asthi uTThANe i vA kamme i vA bale i vA vIrie i vA purisakkAra-parakkame i vA aNiyatA savvabhAvA' / "tae NaM tumaM taM devaM evaM kyAsI-'jai NaM devANuppiyA ! sudarI NaM gosAlassa maMkhaliputtassa dhammapaNNattI--natthi udANe i vA -jAva-purisakkAra-parakamme i vA niyatA savvabhAvA, maMgulI NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa dhammapaNNattI asthi uDhANe i vAjAva-pUrisakkAra-parakkame i vA aNiyatA savdhabhAvA, tume NaM devANuppiyA ! imA eyAruvA divyA deviDDhI divyA devajjuI divve devANabhAve kiNA ladhe ? kiNA pate ? kiNA abhisamaNNAgae ? kiM uTThANeNaM-jAdha-purisakkAra-parakkameNaM ? udAhu aNuTThANaNaM-jAva-apurisakkAra-parakammeNaM ?' "tae NaM se deve tuma evaM kyAsI evaM khalu devANuppiyA ! mae imA eyAruvA divyA deviDDhI divyA devajjuI dibbe devANubhAve aNuTThANeNaM-jAva-ayurisakkAra-parakkameNaM ladhe patte abhismnnnnaage'| "tae NaM tumaM taM devaM evaM vayAsI 'jai NaM devANuppiyA ! tume imA eyAkhyA divyA deviDDhI divyA devijjuI divve devANubhAve aNuTrANeNaM-jAva-apurisakkAra-parakkameNaM laddhe patte abhisamaNNAgae, jesi NaM jIvANaM natthi uTTANe i vA-jAva-parakkame ivA, te ki na devA ? aha tumbhe imA eyArUvA divyA deviDDhi divyA devajjuI divve devANubhAve uThANaNaM-jAva-parakkameNaM laddhe patte abhisamaNNAgae, to jaM vadasi sudarI gaM gosAlassa maMkhaliputtassa dhammapaNNattI natthi uTThANe i vA-jAva-niyatA savvabhAvA, maMgulI NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa dhammapaNNattI atthi uTThANe i vA-jAva-aNiyatA savvabhAvA, taM te micchaa'| "tae NaM se deve tumaM evaM vutte samANe saMkie kaMkhie vitigicchAsamAvaNNe kalusasamAvaNNe no saMcAei tubbhe kiMci pamokkhamAikkhittae, nAmamuddagaM ca uttarijjayaM ca puDhavisilApaTTae Thavei, ThavettA jAmeva visaM pAunbhUe, tAmeva disaM paDigae / se nUNaM kuMDakoliyA ! advai samaThe ?" "haMtA atthi" // mahAvIreNa kuMDakoliyassa pasaMsA ajjo ! samaNe bhagavaM mahAvIre samaNA niggaMthA ya niggaMthIo ya AmaMtetA evaM vayAsI-"jai tAva ajjo ! gihiNo gihimajjhAvasaMtA aNNautthie aThehi ya heUhi ya pasiNehi ya kAraNehi ya vAgaraNehi ya nippaTTa-pasiNavAgaraNe kareMti, sakkA puNAI ajjo ! samahaM niggaMthehi duvAlasaMga gaNipiDagaM ahijjamANehi aNNautthiyA bhaTThahi ya heUhi ya pasiNehi ya kAraNehi ya vAgaraNehi ya nippaTu-pasiNavAgaraNA karettae" / 199 Page #586 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuMDakoliyagAhAvaIkahANayaM tae NaM samaNA niggaMthA ya niggaMdhIo ya samaNassa bhagavao mahAvIrassa 'taha' ti eyamaTTa viNaeNaM paDisuNeti / tae NaM se kuMDakolie samaNovAsae samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA pasiNAI pucchai, pucchittA aTThamAdivai, aTThamAdittA jAmeva disaM pAumbhUe tAmeva disaM paDigae / bhagavao jaNavayavihAro 200 sAmI bahiyA jaNakyavihAraM viharai / kuMDakoliyassa dhammajAgariyA 201 tae NaM tassa kuMDakoliyassa samaNovAsayassa bahUhi sola-caya-guNa-veramaNa-paccakkhANa-posahopavAsehi appANaM bhAvemANarasa coisa saMvaccharAI bIikkatAI / paNNarasamasa saMvaccharassa aMtarA vaTTamANassa aNNadA kadAi pukharatAvarattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramANassa imeyArUve ajjhathie citie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA-"evaM khalu ahaM kaMpillapure nayare bahUNaM-jAvaApucchaNijje paDipucchaNijje, sabassa vi ya NaM kuDuMbassa meDhI -jAva- saccaphajjavaDDhAdhae, taM eteNaM vakkhaveNaM ahaM no saMcAemi samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM dhammapatti uvasaMpajjittA NaM viharittae" / tae NaM se kuMDakolie samaNovAsae jeTTaputtaM mitta-mAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-parijaNaM ca ApucchA, ApucchittA sayAo gihAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA kaMpallipuraM nayaraM majhamajjheNaM niggacchai niggacchittA jeNeva posahasAlA, teNeva uvAgacchai uvAgicchattA posahasAlaM pamajjai, pamajjittA uccAra-pAsavaNabhUmi paDilehei, paDilehettA dambhasaMthArayaM saMtharei, saMtharettA datbhasaMthArayaM durUhai, duruhittA posahasAlAe posahie baMbhayArI ummukkamaNi-suvaNe avagayamAlAvaNNagavilevaNe nikkhittasatthamusale ege abIe dambhasaMthA rovagae samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM dhammapaNNatti uvasaMpajjittA NaM viharai / kuDakoliyassa uvAsagapaDimApaDivattI 202 tae NaM se kuMDakolie samaNovAsae paDhama uvAsagapaDima uvasaMpajjitANaM viharai / tae NaM se kuMDakolie samagovAsae paDhama uvAsagapaDimaM ahAsuttaM ahAkappaM ahAmaggaM ahAtacca samma kAeNaM phAsei pAlei sohei torei kittei aaraahei| tae NaM se kuMDakolie samaNovAsae doccaM uvAsagapaDima, evaM taccaM, cautthaM, paMcama, chaTTa, sattama, aTThama, navama, basama, ekkArasama uvAsagapaDimaM ahAsuttaM ahAkappaM ahAmaggaM ahAtacca sammaM kAeNaM phAsei pAlei sohei tIrei kittai ArAhei / tae NaM se kuMDakolie samaNovAsae imeNaM eyAraveNaM orAleNaM viuleNaM payatteNaM paggahieNaM tavokammeNaM sukke lukkhe nimmaMse advicammAvaNaddhe kiDikiDiyAbhUe kise dhamaNisaMtae jAe / kuMDakoliyassa aNasaNaM 203 tae NaM tassa kuMDakoliyasa samaNovAsagassa aNNadA kadAi pujvarattAvarattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramANassa ayaM ajjhasthie citie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA--"evaM khalu ahaM imeNaM eyAraveNaM orAleNaM viuleNaM payatteNaM paggahieNaM tavokammeNaM sukke lukkhe nimmaMse advicammAvaNaddha kiDikiDiyAbhUe kise dhamaNisaMtae jAe / taM atthi tA me uTTANe kamme bale vIrie purisakkAra-parakkame saddhA-dhii-saMvege, taM jAvatA me uTThANe kamme bale vIrie purisakkAra-parakkame sadA-dhii-saMvege, -jAva- ya me dhammAyarie dhammovaesae samaNe bhagavaM mahAvire jiNe suhatthI viharai, tAvatA me seyaM kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe-jAva-uTTiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalate apacchimamAraNaMtiyasalehaNA-jhUsaNA-jhUsiyassa bhattapANa-paDiyAikkhiyassa kAlaM aNavakaMkhamANassa viharittae" / evaM saMpehei, saMpehettA kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe-jAva-uTTiyammi sUre sahassarassimmi viNayare teyasA jalaMte apacchimamAraNaMtiyasalehaNA-jhUsaNA-jhU sie bhattapANa-paDiyAikkhie kAlaM aNavakaMkhamANe vihrh| kaMDakoliyassa samAhimaraNaM devaloguppattI tayaNaMtaraM siddhigamaNanirUvaNaM ca . tae NaM se kuMDakolie samaNovAsae bahUhi sIla-vyaya-guNa-veramaNa-paccakkhANa-posahovavAsehiM appANaM bhAvettA, vIsaM vAsAI samaNovAsagapariyAgaM pAuNittA, ekkArasa ya uvAsagapaDimAo samma kAeNaM phAsittA, mAsiyAe saMlehaNAe atANaM jhUsittA, sardvi bhattAI aNasaNAe chedetA, Aloiya-paDikkate, samAhipatte, kAlamAse kAlaM kiccA, sohamme kappe sohammavaDisagassa mahAvimANassa uttarapurathimeNaM aruNajjhae vimANe devattAe uvavaNNe / tattha NaM atyegaiyANaM devANaM cattAri paliovamAiM ThiI paNNattA / "se NaM bhaMte ! kuMDakolie tAo devalAgAo AukkhaeNaM bhavakkhaeNaM ThiikkhaeNaM aNaMtaraM cayaM caittA kahiM gamihii ? kahi uvavajjihi ?" goyamA ! mahAvidehe vAse sijjhihii bujjhihii mucicAhii savvadukkhANamaMtaM kAhii / uvAsa gadasAo a06| parie dhamAkame saddhA-dhi-samAvaNa kiDikiDiyA Page #587 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11. saddAlaputte-kuMbhakArakahANagaM polAsapure saddAlaputo 205 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM polAsapuraM mAmaM nayaraM / sahassaMbavaNaM ujjANaM / jiyasattU rAyA / tattha NaM polAsapure nayare saddAlaputte nAmaM kuMbhakAre AjIviovAsae privsi| AjIviSasamayaMsi laThe gahiyaTTha pucchiyaThe viNicchiyache abhigayaThe aTThimijapemANurAgarate / "avamAuso ! AjIviyasamae aDhe ayaM paramaThe sese aNaTeM" ti AjIviyasamaeNaM appANaM bhAvemANe viharai / / tassa NaM saddAlaputtassa AjIviovAsagassa ekkA hiraNNakoDI nihANapauttAo ekkA hiraNNakoDI vaDDhipauttAo, ekkA hiraNNakoDI pavittharapauttAo, ekke vae dasagosAhassieNaM vaeNaM / tassa NaM saddAlaputtassa AjIviovAsagassa aggimittA nAma bhAriyA hotthA / tassa NaM saddAlaputtassa AjIviovAsagassa polAsapurassa nagarassa bahiyA paMca kuMbhArAvaNasayA hotthA / tassa NaM bahave purisA digNa-bhai-bhattaveyaNA kallAkalliM bahave karae ya vArae ya pihaDae ya ghaDae ya addhaghaDae ya kalasae ya alijarae ya jaMbUlae ya uTTiyAo ya kareMti / aNNe ya se bahave purisA diNNa-bhai-bhattaveyaNA kallAkali tehi bahUhi karaehi ya vAraehi ya pihaDaehi ya ghaDaehi ya addhaghaDaehi ya kalasaehi ya aliMjaraehi ya jaMbUlaehi ya uTTiyAhi ya rAyamaggaMsi vitti kappemANA viharati / saddAlaputtapurao devakayA mahAvIrapasaMsA 206 tae NaM se saddAlaputte AjIviovAsae aNNadA kadAi paccAvaraNhakAlasamayaMsi jeNeva asogavaNiyA, teNeva uvAgacchai, uvAga cchittA gosAlassa maMkhaliputtassa aMtiyaM dhammapatti upasaMpajjitA NaM viharai / tae NaM tassa saddAlaputtassa AjIviovAsagassa ekke deve aMtiyaM pAunbhavitthA / tae NaM se deve aMtalikkhapaDivaNe sakhikhiNiyAI paMcavaNNAI vatthAI pavara parihie saddAlaputtaM AjIviovAsayaM evaM vayAsI-- "ehii NaM devANuppiyA! kallaM ihaM mahAmAhaNe uppaNNaNANadaMsaNadhare tIyappaDupaNNANAgayajANae arahA jiNe kevalI savaNNU savvadarisI telokkacahiya-mahiya-pUie sadevamaNuyAsurassa logassa accaNijje pUNijje vaMdaNijje NamaMsaNijje sakkAraNijje sammANaNijje kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM pajjuvAsaNijje tacca-kammasaMpayAsaMpautte / taM gaM tumaM vaMdejjAhi NamaMsejjAhi sakkArejjAhi sammANejjAhi kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM pajjuvAsejjAhi, pADihArieNaM pIDha-phalaga-sejjA-saMthAraeNaM uvanimaMtejjAhi" / doccaM pi taccaM pi evaM vayai, vaittA jAmeva disaM pAunbhUe, tAmeva disaM paDigae / saddAlaputtassa gosAlayavaMdaNasaMkappo . 207 tae NaM tassa saddAlaputtassa AjIviovAsagassa teNaM .deveNaM evaM vuttassa samANassa imeyArUve ajjhathie citie patthie maNogae saMkappe samuppaNNe--"evaM khalu mamaM dhammAyarie dhammovaesae gosAle maMkhaliputte, se NaM mahAmAhaNe uppaNNa-NANasaNadhare tIyappaDupaNNANAgayajANae arahA jiNe kevalI savvaNNU savvadarisI telokkahiya-mahiya-pUie sadevamaNuyAsurassa logassa accaNijje pUyaNijje vaMdaNijje NamaMsaNijje sakkAraNijje sammANaNijje kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM pajjuvAsaNijje tacca-kammasaMpayA-saMpautte, se NaM kallaM iha havvamAgacchissati / tae NaM taM ahaM baMdissAmi NamaMsismAmi sakkAressAmi sammANassAmi kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM pajjuvAsissAmi pADihArieNaM pIDha-phalaga-sejjA-saMthAraeNaM uvanimaMtissAmi / " bhagavao mahAvIrassa samavasaraNaM saddAlaputtassa dhammasavaNaM ca 208 tae NaM kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe phulluppalakamalakomalummiliyaMmi ahapaMDure pahAe rattAsogappagAsa-kisuya-suyamuha-gujaddharAgasarise kamalAgarasaMDabohae uTThiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalate samaNe bhagavaM mahAvIre-jAva-jeNeva polAsapUre Page #588 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saddAlaputte-kuMbhakArakahANagaM nayare jeNeva sahassaMbavaNe ujjANe teNeva uvAgacchai, uvAgacchitA ahApaDirUvaM oggahaM ogiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe vihri| parisA niggayA / kUNie rAyA jahA, tahA jiyasattU niggacchai-jAva-pajjuvAsai / tae NaM se saddAlaputte AjIviovAsae imose kahAe laTTha samANe--"evaM khalu samaNe bhagavaM mahAvIre puvANupudi caramANa gAmANugAmaM dUijjamANe ihamAgae iha saMpatte iha samosaDhe iheva polApurassa nayarassa bahiyA sahassaMbavaNe ujjANe ahApaDirUvaM oggahaM ogivhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe vihri|" taM gacchAmi gaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM vadAmi NamaMsAmi sakkAremi sammAmi kallANaM maMgala devayaM ceiyaM pajjuvAsAmi--evaM saMpehei, saMpehettA hAe kayabalikamme kaya-kouya-maMgalapAyacchitte suddhappAvesAI maMgallAI vatthAI pavaraparihie appamahagyAbharaNAlaMkiyasarIre maNussavaggurAparigae sAo gihAo paDiNikkha mai, paDiNikkha mittA polAsapuraM nayaraM majjhamajjhaNaM niggacchai, niggacchittA jeNeva sahassaMbavaNe ujjANe, jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA vaMdai NamaMsai, vaMdittA gamaMsittA paccAsaNNe gAidUre sussUsamANe NamaMsamANe abhima he viNaeNaM paMjaliuDe pajja vAsai / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre saddAlaputtassa Aja viovAsagassa tIse ya mahaimahAliyAe parisAe-jAva-dharamaM parikahei / mahAvIreNa devakayapasaMsAnirUvaNaM 209 saddAlaputtA ! i samaNe bhagavaM mahAvIre saddAlaputtaM AjIviovAsayaM evaM kyAsI--"se nUNaM saddAlaputtA ! kallaM tuma paccAvaraNha kAlasamayaMsi jeNeva asogavaNiyA, teNeva uvAgacchasi, uvAgacchittA gosAlassa maMkhaliputtassa aMtiyaM dhammapaNNatti uvasaMpajjitANaM0 viharasi / tae NaM tubhaM ege deve aMtiyaM pAubhavitthA / "tae NaM se deve aMtalikkhapaDivaNNe sakhikhiNiyAI paMcavaNNAI vatthAI pavara parihie tuma evaM kyAsI--haMbho ! saddAlaputtA ! ehii NaM devANuppiyA ! kallaM ihaM mahAmAhaNe-jAva-tacca-kammasaMpayA-saMpautte / taM gaM tuma vaMdejjAhi NamaMsejjAhi sakkAre jAhi sammAjjAhi kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM pajjudhAsejjAhi, pADihArieNaM pIDha-phalaga-sejjA-saMthAraeNaM uvanimatejjAhi' / doccaM pi. taccaM pi evaM vayai, vaittA jAmeva disaM pAunbhUe tAmeva disaM paDigae / "tae NaM tubhaM teNaM deveNaM evaM buttassa samANassa imeyArUve ajjhathie citie patthie maNogae saMkappe samuppaNNe-"evaM khalu mama dhammAyarie dhammovaesae gosAle maMkhaliputte, se NaM mahAmAhaNe-jAva-tacca-kammasaMpayA-saMpautte, se gaM kallaM iha havvamAgacchissati / tae NaM taM ahaM baMdissAmi NamaMsissAmi sakkAressAmi sammANassAmi kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM pajjuvAsissAmi, pADihArieNa pIDha-phalaga-sejjA-saMthAraeNaM uvanimaMtissAmi' / se naNaM saddAlaputtA ! aTTha sama??" "haMtA atthi" / taM no khalu saddAlaputtA ! teNaM deveNaM gosAlaM maMkhaliputtaM paNihAya evaM vutte / saddAlaputtassa nivedaNaM tae NaM tassa saddAlaputtassa AjIviovAsayassa samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM evaM buttassa samANassa imAyArUve ajjhathie citie patthie maNogae saMkappe samuppaNe-"esa NaM samaNe bhagavaM mahAvIre mahAmAhaNe uppaNNaNANadaMsaNadhare tIyappaDupaNNANAgayajANae arahA jiNe revalI savvaSNU savvadarisI telokkacahiya-mahiya-pUie sadevamaNuyAsurassa logassa accaNijje pUyaNijje vaMdaNijje NamaMsaNijje sakkAraNijje sammANaNijje kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM pajjuvAsaNijje tacca-kammasaMpayA-saMpautte / taM seyaM khalu mama samaNaM bhagavaM mahAvIraM baMbittA NamaMsittA pADihArieNaM pIta-phalaga-sejjA-saMthA eNaM uvanimaMtettae" / evaM saMpehei, saMpehettA uTThAe uThei, uThettA samaNaM mahAvIraM vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA evaM vayAsI--"evaM khalu bhaMte ! mama polAsapurassa nayarassa bahiyA paMca kuMbhArAvaNasayA / tattha NaM tumbhe pADihAriyaM pIDha-phalaga-sajjA-saMthArayaM ogihittANaM viharaha" // mahAvIreNa saddAlaputta-saMbodhaNaM 211 tae NaM se samaNe bhagavaM mahAvIre saddAlaputtassa ajIviovAsagassa eyama paDisuNei, paDisuNettA saddAlaputtassa AjIviovAsagassa paMcasu kuMbhArAvaNasaesu phAsu-esaNijjaM pADihAriyaM pIDha-phalaga-sejjA-saMthArayaM ogiNhittANaM viharai / : 210 Page #589 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 dhammakahANuoge cauttho khaMdho tae NaM se saddAlaputte AjIviovAsae aNNadA kadAi vAtAhatayaM kolAlabhaMDaM aMto sAlahito bahiyA nINei, nINettA Ayasi dalayai / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre saddAlaputtaM AjIviovAsayaM evaM kyAsI-"saddAlaputtA ! esa NaM kolAlabhaMDo kahaM kato ?" tae NaM se saddAlaputta AjIviovAsae samaNaM bhagavaM mahAvIraM evaM kyAsI--"esa NaM bhaMte ! puci maTTiyA AsI, tao pacchA udaeNaM timmijjai, timmijjittA chAreNa ya kariseNa ya egayao mIsijjai, mIsijjittA cakke Arubhijjati, tao bahave karagA ya vAraNA ya pihaDagA ya ghaDagA ya addhaghaDagA ya kalasagA ya alijaragA ya jaMbUlagA ya uTTiyAo ya kajjjati" / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre saddAlaputtaM AjIviovAsayaM evaM kyAsI--"saddAlaputtA ! esa NaM kolAlabhaMDe ki udrANeNaM kammeNa baleNaM vIrieNaM purisakkAra-parakkameNaM kajjaMti, udAhu aNuTTANeNaM akammeNaM abaleNaM avIrieNaM aparisakkAraparakkameNaM kati ?" tae NaM se saddAlaputte AjIviovAsae samaNaM bhagavaM mahAvIraM evaM vayAso--"bhaMte ! aNuTANeNaM akammeNaM abaleNaM avIrieNaM apurisakkAraparakkameNaM / matyi uTANe i vA kamme i vA bale i vA vIrie i vA purisakkAra-parakamme i vA, niyatA savvabhAvA / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre saddAlaputtaM AjIviovAsayaM evaM kyAsI--"saddAlaputtA ! jai NaM tumbhaM kei purise vAtAhataM vA pakkellayaM vA kolAlabhaMDaM avaharejja vA vikkhi rejja vA bhidejja vA acchidejja vA parivejja vA, aggimittAe vA bhAriyAe saddhi viulAI bhogabhogAI bhujamANe viharejjA, tassa NaM tumaM purisassa kaM daMDaM vattejjAsi ?" "bhaMte ! ahaM NaM taM purisaM Aosejja vA haNejja vA baMdhejja vA mahejja vA tajjejja vA tAlejja vA nicchoDejja vA ninbhacchejja vA, akAle ceva jIviyAo kvarovejjA" // "saddAlaputtA ! no khalu tunbhaM ke purise vAtAhataM vA pakkellayaM vA kolAlabhaMDaM avaharai vA vikkhirai vA bhidai vA acchidai vA pariTravei vA; aggimittAe mAriyAe saddhi viulAI bhogabhogAI bhujamANe vihara; no vA tumaM taM purisaM Aosesi vA haNesi vA baMdhesi vA mahesi vA tajjesi vA tAlesi vA nicchoDesi vA nibbhacchesi vA akAle ceva jIviyAo vavarovesi, jai nathi uThANe i vA kamme ivA bale i vA vIrie i vA purisakkAra-parakkame i vA, niyatA savvabhAvA / aha NaM tumbhaM kei purise vAtAhataM vA pakkellayaM vA kolAlabhaMDaM avaharei vA vikkhirei vA bhidei vA acchidei vA pariTTavei vA aggimittAe vA bhAriyAe saddhi viulAI bhogabhogAI muMjamANe viharai, tuma vA taM purisaM Aosesi vA haNesi vA baMdhesi vA mahesi vA tajjesi vA tAlesi vA nicchoDesi vA nimbhacchesi vA, akAle ceva jIviyAo vavarovesi, to jaM vadasi nathi uThANe i vA kamme i vA bale i vA vIrie ivA purisakkAra-parakkame ivA, niyatA sayvabhAvA, taM te micchaa"| estha NaM se saddAlaputte AjIviovAsae saMbuddhe / saddAlaputtassa gihidhamma-paDivattI 212 tae NaM se saddAlaputte AjIviovAsae samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA evaM kyAsI-icchAmi NaM bhaMte ! tubha aMtie dhamma nisAmettae / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre saddAlaputtassa AjIviovAsagassa tIse ya mahaimahAliyAe parisAe-jAva-dhamma parikahei / tae NaM se saddAlaputte AjIviovAsae samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhamma soccA nisamma haTThatuTTha-cittamANadie poimaNe paramasomaNassie harisavasa-visappamANahiyae uTTAe, u8 i, urduttA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA evaM vayAsI--"saddahAmi gaM bhaMte ! niggaMthaM pAvayaNaM, pattiyAmi gaM bhaMte ! niggaMthaM pAvayaNaM, roemi NaM bhaMte ! niggaMthaM pAvayaNaM, abbhumi NaM bhaMte ! niggaMthaM pAcayaNaM / evameyaM bhaMte ! tahameyaM bhaMte ! avitahameyaM bhaMte ! asaMdiddhameyaM bhaMte ! icchiyameyaM bhaMte ! paDicchiyameyaM bhaMte ! icchiya-paDicchiyameyaM bhaMte ! se jaheyaM tubbhe vadaha / jahA NaM devANuppiyANaM aMtie bahave rAIsara-talavara-mADaMbiya-koDubiya-inbha-seTi-seNAvai-satthavAhappabhiiyA muMDA bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaiyA, no khalu ahaM tahA saMcAemi muMDe bhavittA AgArAo aNagAriya pavvaittae / ahaM gaM devANuppiyANaM aMtie paMcANumvaiyaM sattasikkhAvaiyaM-buvAlasavihaM sAvagadhamma paDivajjissAmi" / Page #590 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saddAlaputte - kuMbhakArakahANagaM "ahAmuhaM devApiyA mA paDiyaMdha karehi" / tae gaM se saddAlale samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie paMcAgubvaiyaM sattasiyAvAlasavihaM sAvagadhammaM parivajja paDivajjittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA jeNeva polAsapure nayare, jeNeva sae gihe, jeNeva aggimittA bhAriyA, teNeva uvAgacchara, uvAgacchittA aggimittaM bhAriyaM evaM vayAsI -- "evaM khalu devANupie ! mae samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhana se dhame me icchie paDinchie abhiruie| taM gacchAhiNaM tumaM samayaM bhagavaM mahAvIraM vaMdAhi sAhi sakArehi sammAhi kaltANaM maMgalaM devayaM ceyaM pacAsAhi samaNassa bhagAo mahAvIrarasa aMtie paMcAga salamA ati - duvAlasahiM gihidhammaM parivajjAhi / 1 tae NaM sA aggimittA bhAriyA saddAlaputtassa samaNovA sagasta 'taha' tti eyamaTTha viNaeNaM paDisuNei / aggimilAe mahAvIravaMdaNaTTA gamaNaM dhammasavaNaM ca 213 tae NaM se saddAlaputte samaNovAsae koDa biyapurise saddAveda, saddAvettA evaM kyAsI- "khippAmeva bho ! devANuppiyA ! lahukaraNajutta-joiyaM sama vAlihANa - samalihi saMgaehiM jaMbUNayA mayakalAva jutta-paivisiTTaehi rayayAmayaghaMTa- suttarajjuga varakaM caNakha ciya-natthadaggahoggAhiyaehi nIluSpalakathA melahi paragaNanuvANaehi nANAmaNiruNa- ghaMTiyAjAlapariyaM jAyata ugAca vira juttAmeva dhammiyaM jANavaraM uduveha ubavettA mama eyamAnatiyaM pacaviha" / parakho taeSaM te kopurisA sahAlapurogaM samaNovAsaevaM evaM bulA samANA haTTatugu-cittamANaMdiyA pIhamaNA paramasomaNa kiyA harisayata visappamA mahiyA karaparihi sirasAvataM matthae aMjali kaTa evaM sAmiti ANAe biga pattA khippAmeva lahukaraNajutta- joiyaM jAva- dhammiyaM nAgappavaraM ubaTUvettA tamANattiyaM paJcappiNaMti / baNaM parisuti 335 tae NaM sA aggimittA bhAriyA vhAyA kayabalikammA kaya- kouya-maMgala- pAyacchittA suddhappAvesAI maMgallAI vatthAI pavara parihiyA appamahagghA bharaNAlaMkiyasarIrA ceDiyAcakkavAlaparikiNNA dhammiyaM jANappavaraM subahai, duruhitA polAsapuraM nayaraM majjhamajjheNaM niggaccha, niggacchittA jeNeva sahassaMbavaNe ujjANe, teNeva uvAgacchadda, uvAgacchittA dhammiyAo jANappavarAo paccoruhai, paccoruhitA veDiyAcakAlapariziSaNA jeNeva samabhavaM mAhAvIre, tegeva upAgacchaDa, ubAgapichalA tikyuto yAhiNAre karelA baNamaMsa, vaMditA sitA paNyAsaNe NAhatUre sussusamANA NamaMsamANA abhimu vigaevaM paMjaliyADA ThiyA deva pajjavAsai / taNaM samaNe bhagavaM mahAvIre agnimittAe tIse ya mahaimahAliyAe parisAe- jAva dhammaM parikahei // agnimittAe mahidhamma- paDivattI 214 tae NaM sA aggimittA bhAriyA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhammaM soccA nisamma haTThatuTTha cittamANaMdiyA pIimaNA paramasomaNassiyA harisavasa visappamANahiyayA uTThAe uTThai, uTThetA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhuto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karetA baMda maMgraha, baMditA nasatA evaM kyAsI" sahAmi bhaMte navavAhe tumme vadaha jahA paM devApiyANaM aMtie bahave uggA bhogA rAiNNA khattiyA mAhaNA bhaDA johA pasatthAro mallaI lecchaI aNNe ya bahave rAIsaratalavara-mAiMbiya - koDuMbiya inbha seTTi seNAvai- satthavAhappabhiiyA muMDA bhavittA agArAo aNagariyaM pavvaiyA, no khalu ahaM tahA saMcArami devAppiyANaM aMtie muMDA bhavittA agArAo agagAriyaM pavvaittae / ahaM gaM devANuppiyANaM aMtie paMcANuvaiyaM sattasikkhAvaiyaMbAlahiM gimmiM parivajjAmi" / "ahAsU devApiyA mA paDiyaMdhaM karehi" / tae gaM sA agnimittA bhAriyA samaNarasa bhagavajo mahAvIrassa aMtie paMcAdhvaiyaM sattasikhAvaiyaM vidhimaM parivajjai, paDivajjitA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA tameva dhammiyaM jANappavaraM duruhadda, duruhittA jAmeva disaM pAunbhUyA, tAmeva disaM paDigayA / bhagavao jaNavayavihAro 215 taNaM samaNe bhagavaM mahAvIre adhyakSA rudAi polAsapurAo nagarAo sahasvavagAo ujjANAo paDiNiyama pariNitA bahiyA vihAraM vihr| - Page #591 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge cautyo khaMdho saddAlaputtarasa samaNovAsaga cariyA / 216 tae NaM se saddAlaputte samaNovAsae jAe--abhigayajIvAjIve-jAva-samaNe niggaMthe phAsu-esaNijjaNaM asaNa-pANa-khAima-sAimeNaM vattha paDiggaha-kaMbala-pAyapuMchaNeNaM osaha-bhesajjeNaM pADihArieNa ya pIDha-phalaga-sajjA-saMthAraeNaM parilAbhemANe viharai / aggimittAe samaNovAsiya-cariyA 217 tae NaM sA aggimittA bhAriyA samovAsiyA jAyA--abhigayajIvAjIvA-jAva-samaNe niggaMthe phAsu-esaNijjeNaM asaNa-pANa-khAima sAimeNaM vattha-paDiggaha-kaMbala-pAyapuMchaNeNaM osaha-bhesajjeNaM pADihArieNa ya pIDha-phalaga-sajjA-saMthAraeNaM paDilAbhamANI viharai / gosAlassa AgamaNaM 218 tae NaM se gosAle maMkhaliputte imIse kahAe laTTha samANe-"evaM khalu saddAlaputte AjIviyasamayaM vamittA samaNANaM niggaMthANaM diTTi pavaNNe, taM gacchAmi NaM saddAlaputtaM AjIviovAsayaM samaNANaM niggaMthANaM diTTi vAmetA puNaravi AjIviyadiTTi geNhAvittae" ti kaTu--evaM saMpehei, saMpehettA AjIviyasaMgha-parivuDe jeNeva polAsapure nayare, jeNeva AjIviyasabhA, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA bhaMDaganikkhevaM karei, karettA kativahi AjIviehi saddhi jeNeva saddAlaputte samaNovAsae, teNeva uvAgacchai / tae NaM se saddAlayutte samaNovAsae gosAlaM maMkhaliputtaM ejjamANaM pAsai, pAsittA no ADhAti no parijANati, aNADhAmANe aparijANamANe tusiNIe saMciTThai / gosAleNa mahAvIrassa guNakittaNaM tae NaM se gosAle maMkhaliputte saddAlaputtaNaM samaNovAsaeNaM aNADhijjamANe aparijANijjamANe pIDha-phalaga-sejjA-saMthAraTTayAe samaNassa bhagavao mahAvIrassa guNakittaNaM karei--"AgaeNaM devANuppiyA ! ihaM mahAmAhaNe ?" tae NaM se saddAlaputte samaNovAsae gosAlaM maMkhaliputtaM evaM kyAsI-"ke devANu ppiyA ! mahAmAhaNe ?" tae NaM se gosAle maMkhaliputte saddAlaputtaM samaNovAsayaM evaM kyAsI--"samaNe bhagavaM mahAvIre mahAmAhaNe / " "se keNaTuNaM devANuppiyA ! evaM vuccai-samaNe bhagavaM mahAvIre mahAmAhaNaNe ?" evaM khalu saddAlaputtA ! samaNe bhagavaM mahAvIre mahAmAhaNe uppaNNaNANadaMsaNadhare tIyappaDupaNNANAgayajANae arahA jiNe kevalI savvaNNU savvadarisI telokka-cahiya-mahiya-pUie sadevamaNayAsurassa logassa accaNijje pUyaNijje vaMdaNijje namasaNijje sakkAraNijje sammANaNijje kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM pajjuvAsaNijje tacca-kammasaMSayA-saMpautte / se teNa?NaM devANuppiyA ! evaM vuccai--samaNe bhagavaM mahAvIre mahAmAhaNe" / "Agae NaM devANu ppiyA ! ihaM mahAgove ?" "ke gaM devANuppiyA ! mahAgove ?" "samaNe bhagavaM mahAvIre mahAgove" / se veNa?NaM devANuppiyA ! evaM vuccai-samaNe bhagavaM mahAvIre mahAgove ? evaM khalu devANuppiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre saMsArADavIe bahave jIve nassamANe viNassamANe khajjamANe chijjamANe bhijjamANe luppamANe viluppamANe dhammamaeNaM daMDeNaM sArakkhamANe saMgovemANe nivvANamahAvADaM sAhatthi saMpAvei / se teNa?NaM saddAlaputtA ! evaM vuccai--samaNe bhagavaM mahAvIre mahAgove" / "Agae NaM devANu ppiyA ! ihaM mahAsatthavAhe ?" "ke gaM devANu ppiyA ! mahAsatthavAhe ?" "saddAlaputtA ! samaNe bhagavaM mahAvIre mahAsatthavAhe" / se pheNa?NaM devANu ppiyA ! evaM duccai-samaNe bhagavaM mahAvIre mahAsatthavAhe ? evaM khalu devANuppiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre saMsArADavIe bahave jIve nassamANe viNassamANe khajjamANe chijjamANe bhijjamANe luppamANe viluppamANe ummaggapaDidhaNNe dhammamaeNaM paMtheNaM sArakkhamANe nivANamahApaTTaNe sAhatthi saMpAvei / se teNa?NaM saddAlaputtA ! evaM buccai--samaNe bhagavaM mahAvIre mhaastthvaahe"| "Agae NaM devANuppiyA ! ihaM mahAdhammakahI ?" "ke gaM devANu ppiyA ! mahAdhammakahI ?" Page #592 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saddAlapule - kuMbhakArakahANagaM "samaNe bhagavaM mahAvIre mahAdhammakahI / " "se keNaTuNaM devANuppiyA ! evaM vaccai- samaNe bhagavaM mahAvIre mahAdhammakahI ?" " evaM khalu devANupiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre mahaimahAlayaMsi saMsAraMsi bahave jIve nassamANe viNassamANe khajjamANe chijjamANe bhijjamANe luppamANe viluppamANe ummaggapaDivaNNe sappahavippaNaTThe micchattabalAbhibhUe aTTavihakamma-tamapaDala-paDocchaNNe bahUhi ahi ya Uhi ya pasiNehi ya kAraNehi ya vAgaraNehi ya nippaTu-pasiNavAgaraNehi ya cAuraMtAo saMsArakaMtArAo sAhatthi nityAre / se teNa NaM devANu piyA ! evaM buccai- samaNe bhagavaM mahAvIre mahAdhammakahIM" / "Agae NaM devAppiyA ! ihaM mahAnijjAmae ?" "ke NaM devANuppiyA ! mahAnijjAmae ?" " samaNe bhagavaM mahAvIre mahAnijjAmae " / "se keNaTTheNaM devANuppiyA ! evaM vuccai- samaNe bhagavaM mahAvIre mahAnijjAmae ?" 337 " evaM khalu devANuppiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre saMsAramahAsamudde bahave jIve nassamANe viNassamANe khajjamANe chijjamANe bhijjamANe luppamANe viluppamANe buhumANe nibuDumANe uppiyamANe dhammamaIe nAvAe nivvANatIrAbhimuhe sAhitthi saMpAvei / se teNa eNa devANupiyA ! evaM buccai -- samaNe bhagavaM mahAvIre mahAnijjAmae" / mahAvIreNa saha vivAdakaraNe gosAlassa asAmatthaM paDigamaNaM ca - 220 tae gaM se saddAlaputte samaNovAsae gosAlaM maMkhaliputtaM evaM vayAsI -- "tunbhe NaM devANuppiyA ! iyacchyA iyadacchA iyapaTTA iyaniuNA iyanayavAdI iyauvaesaladdhA iyaviNNANapattA / pabhU NaM tumme mama dhammAyarieNaM dhammovaesaeNaM samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM saddhi vivAdaM karettae ?" "no iTThe samaTTe" / "se keNaTTaNaM devAppiyA ! evaM buccai - "no khalu pabhU tumme mama dhammAyarieNaM dhammovaesaeNaM samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM saddhi vivAdaM karettae ? " "saddAlaputtA ! se jahAnAmae kei purise taruNe jugavaM balavaM adhyAyaMke thiraggahatthe paDipuNNapANi pAe piTThata rorusaMghAya pariNae ghaNaniciyavaTTavaliyakhaMdhe laMghaNa vaggaNa-jayaNa-vAyAma-samatthe cammedR-dughaNa-muTThiya-samAhaya-niciyagatte urassabalasamannAgae tAlajamalajuyalabAhU chee dakkhe pattaTThe niuNasippovagae egaM mahaM ayaM vA elayaM vA sUyaraM vA kukkuDaM vA tittaraM thA vaTTayaM vA lAvayaM vA koyaM vA kavijalaM vA vAyasaM vA seNayaM vA, hatyaMsi vA pAyaMsi vA khuraMsi vA pucchaMsi vA picchaMsi vA siMgaMsi vA visANaMsi vA romaMsi vA jahi-jaha giraha, taha-taha niJcalaM niSkaMda karei, evAmeva samaNe bhagavaM mahAvIre mamaM bahUhi aTThehi ya hekahi ya parihi ya kAraNehi ya vAgaraNehi ya jahi jahi giNhas, tAha-tAha nippaTU-pasiNavAgaraNaM karei / se teNaTuNaM saddAlaputtA ! evaM buccaino khalu pabhU ahaM tava dhammAyarieNaM dhammovaesaeNaM samaNe NaM bhagavayA mahAvIreNaM saddhi vivAdaM karettae " / tae NaM se saddAlaputte ! samaNovAsae gosAlaM maMkhaliputtaM evaM vayAsI -- "jamhA NaM devANuppiyA ! tumbhe mama dhammAyarissa dhammo - vaesagassa samaNassa bhagavao mahAvIrassa saMtehi taccehi tahiehi sanmaehi bhAvehi guNakittaNaM kareha, tamhA NaM ahaM tumme pADihArieNaM pIDha-phalaga - sejjA- saMthAraeNaM uvanimaMtemi, no ceva NaM 'dhammo ti vA tavo tti vA / taM gacchaha NaM tubbhe mama kuMbhArAvaNesu pADihAriyaM pIDha-phalaga sejjA- saMthArayaM ogivhittA NaM viharaha" / tae NaM se gosAle maMkhaliputte saddAlaputtassa samaNovAsayassa eyamaTTha paDisuNei, paDisuNettA kuMbhArAvaNesu pADihAriyaM poDha-phalagasejjA - saMthArayaM ogiNhittANaM viharadda / tae NaM se gosAle maMkhalipute saddAlaputtaM samaNovAsayaM jAhe no saMcAei bahUhi AghavaNAhi ya paNNavaNAhi ya saNNavaNAhi ya vivAha ya nithAo pAvayaNAo cAlittae vA khobhittae vA vipariNAmetae vA, tAhe saMte taMte paritaMte polAsapurAo nayarAo paDiNikkhama, paDiNikkhamittA bahiyA jaNavayavihAraM viharai / 0 ka0 43 For Private Personal Use Only Page #593 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 dhammakahANuoge cautyo khaMdho 221 saddAlaputtassa dhammajAgariyA tae NaM tassa saddAlaputtassa samaNovAsayassa bahahiM saulavyaya-guNa-vairamaNa-paccakkhANa-posahovavAsehi appANaM bhAvamANasya coisa saMvaccharA vIikkatA / paNNarasamassa saMvaccharassa aMtarA vaTTamANassa aNNadA kadAi puvyarattAvarattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramANassa imeyArUve amathie citie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA-"evaM khalu ahaM polAsapure nayare bahUNaM-jAva-ApucchaNijje paDipucchaNijje, sayassa vi ya gaM kuTuMbassa meDhI-jAva-savvakajjavaDDhAvae, taM eteNaM vakkheveNaM ahaM no saMcAemi samaNasassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM dhammapatti uksaMpajjitA gaM vihritte"| tae NaM se saddAlaputte samaNodhAsae jeTTaputtaM mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-parijaNaM ca Apucchai ApucchittA sayAo gihAo paDiNikkhamai paDiNikkhamittA polAsapuraM nayaraM majhamajhaNaM niggacchai, niggacchittA jeNeva posahasAlA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA posahasAlaM pamajjai, pamajjittA uccAra-pAsavaNabhUmi paDilehei, paDilehettA, dambhasaMthArayaM saMtharei, saMtharettA danbhasaMthArayaM durahai, duruhitA posahasAlAe posahie baMbhayArI ummukkamaNisuvaNe vavagayamAlA-vaNNagavilevaNe nikkhittasatthamusale ege abIe dambhasaMthArokgae samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM dhammapatti uvasaMpajjittANaM viharai / sahAlaputtassa vevarUvakayaniyajeTTapattamAraNovasaggassa samma ahiyAsaNaM 222 tae NaM tassa saddAlaputtassa samaNovAsayassa puvvarattAvarattakAle ege deve aMtiyaM pAubhavitthA / tae NaM se deve egaM mahaM nIluppala-gavalaguliya-ayasikusumappAgAsaM khuradhAraM asi gahAya saddAlaputtaM samaNovAsayaM evaM vayAsI"haMbho ! saddAlaputtA ! samaNovAsayA ! appatthiyapatthiyA ! duraMta-paMta-lakkhaNA! hINapuNNacAuddasiyA ! siri-hiri-dhii-kittiparivajjiyA ! dhammakAmayA ! puNNakAmayA ! saggakAmayA ! mokkhakAmayA ! dhammakaMkhiyA ! puNNakaMkhiyA ! saggakaMkhiyA ! mokkhakaMkhiyA ! dhammapivAsiyA ! puNNapivAsiyA ! saggapivAsiyA ! mokkhapivAsiyA ! no khalu kappai tava devANuppiyA ! sIlAI kyAI veramaNAI paccakkhANAI posahovavAsAI cAlitae vA khomittae vA khaMDittae vA bhaMjittae vA ujjhittae vA pariccaittae vA, taM jai NaM tuma ajja sIlAI-jAva-posahovavAsAI na chaDDesi na bhaMjesi, to te ahaM ajja jeTTaputtaM sAo gihAo nIrNami, nINettA tava aggao ghAemi, ghAettA nava maMsasolle karemi, karettA AdANabhariyasi kaDAhayaMsi addahemi, ahahettA tava gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AiMcAmi, jahA NaM tuma aTTa-duhaTTa-vasaTTe akAle ceva jIviyAo vvrovijjsi"| tae NaM se saddAlaputte samaNovAsae teNaM deveNaM evaM vRtte samANe abhIe atatthe aNuvvigge akhubhie acalie asaMbhaMte tusiNIe dhammajmANovagae vihrh| tae NaM se deve saddAlaputtaM samaNovAsayaM abhIyaM atatthaM aNuvviggaM abhiyaM acaliyaM asaMbhaMtaM tusiNIyaM dhammajhANovagayaM viharamANaM pAsai, pAsittA doccaM pi taccaM pi saddAlaputtaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-"haMbho! saddAlaputtA! samaNovAsayA !-jAva-jai NaM tuma ajja sIlAI-jAva-posahovavAsAiM na chaDDesi na bhaMjesi, to te ahaM ajja jeTTaputtaM sAo gihAo nINemi-jAva-ceva jIviyAo vavarovijjasi / tae NaM se saddAlaputte samaNovAsae teNaM deveNaM doccaM pi taccaM pi evaM vRtte samANe abhIe-jAva-viharai / tae NaM se deve saddAlaputtaM samaNovAsayaM abhIyaM-jAva-pAsai, pAsittA Asuratte ru? kuvie caMDikkie misimisIyamANe saddAlaputtassa samaNovAsayassa jeTTaputtaM gihAo nINei, nINettA aggao ghAei, ghAettA nava maMsasolle karei, karettA AdANabhariyasi kaDAyaMsi addahei, addahettA saddAlaputtassa samaNIvAsayassa gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AiMcai / tae NaM se saddAlaputte samaNovAsae taM ujjalaM viulaM kakkasaM pagADhaM caMDaM dukkhaM durahiyAsaM veyaNaM sammaM sahai khamai titikkhai ahiyAsei / saddAlaputtassa devakayaniyamajjhimaputtamAraNarUvauvasaggassa samma ahiyAsaNaM 223 tae NaM se deve saddAlaputtaM samaNovAsayaM abhIyaM-jAva-pAsai, pAsittA saddAlaputtaM samaNovAsayaM evaM kyAsI--"haMbho ! saddAlaputtA! samaNovAsayA !-jAva-jai NaM tuma ajja sIlAI-jAva-na chaDDesi na bhaMjesi, to te ahaM ajja majjhimaM puttaM sAo gihAo nImi, nINettA tava aggao ghAemi-jAva-jIviyAo vavarovijjasi" / tae NaM se saddAlaputte samaNovAsae teNaM deveNaM evaM buttaM samANe abhIe-jAva-viharai / Page #594 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saddAlaputte - kuMbhakArakahANagaM lae NaM se deve sahAlaputtaM samagovAsayaM abhIyaM jAva-yAsaha pAsitA hovaM pi tavaM vi sahAlaputaM samaNovAsavaM evaM kyAsI-"haMbho ! saddAlaputtA ! samaNovAsayA ! - jAba-jai NaM tumaM ajja sIlAI-jAva-na chaDDesi na bhajesi, to te ahaM ajja majjhimaM putaM sAo mihAo nIma, nItA taba agalI pAemi-jAya jIvidhAo baharovijjasi" / taNaM se saddAlaputte samaNovAsae teNaM deveNaM doccaM pi taccaM pi evaM vRtte samANe abhIe-jAva viharai / tae NaM se deve saddAlaputtaM samovAlayaM amIyaM- jAvayAsaha pAsitA hArate ruTu kuvie caMDiskie misimisIyamANe saddAlaputtarasa samaNovAsayassa majjhimaM puttaM gihAo nINei, noNettA aggao ghAei, ghAettA nava maMsasolle karei, karettA AdANabhariyaMsi ziada ahetA sahAlaputtassa samovArAyasta gAyaM maMseNa va sopiena pa AIca / tae se sahAlale samagovAsa se ujja-jAva-veda samma saha khamai titikkhada ahiyAse 339 saddAlaputtassa devakayaniyakaNIsaputtamAraNarUvauvasamAssa sammaM ahiyAsaNaM 224 tae NaM se deve saddAlaputtaM samaNovAsayaM abhIyaM- jAva- pAsai, pAsisA saddAlaputtaM samaNovAsayaM evaM vayAsI--"haMbho ! saddAlaputtA ! samaNovAsayA ! - jAva jai NaM tumaM ajja sIlAI-jAva-na chaDDesi na bhaMjesi, to te ahaM ajja kaNIyasaM puttaM sAo gihAo nINemi, nosA tava agao pAemijAjIviyA payaroviyasi / tae NaM se sAla movA te devenaM evaM khule samAne abhIe-jAya-biharaha tae NaM se deve saddAlaputtaM samaNovAsayaM abhIyaM- jAba-pAsai, pAsitAH doccaM pi taccaM pi saddAlaputtaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-- "bho ! saddAlaputtA ! samaNovAsayA ! - jAva-jada Na tumaM ajja sIlAI-jAva-na chaDDesi na bhaMjesi, to te ahaM ajja kaNIyasaM putaM sAo gihAo noNemi, noNettA tava aggao ghAemi, -jAva-jIviyAo vavarovijjasi" / tae NaM se saddAlaputte samaNovAsae teNaM deveNaM doccapi taccaM pi evaM vRtte samANe abhIe-jAva-viharai / tae NaM se deve sahAla movAsa abhIyaM- jAvayAsaha pAsitA Aturate va kulie paMDivika milImilIyamANe saddAlaputtassa samaNovAsavasta kaNIyasaM putaM gihAo nI nItA jagalo pAe pAetA nava maMsasolle kare, karetA AdANabhariyaMsi seife aes, attA saddAlaputtassa samaNovAsayassa goyaM maMseNa ya soNieNa ya AiMcai / taeSaM se saddAtapute samaNovAsae taM ujjalaM jAva-vepaNaM samma sahaha khamaha titikya ahiyAse / saddAlaputtassa devakayiniyabhajjAmAraNarUvauvasaggassa asaNe kolAhala karaNaM, mAyAvikubbiyavevarasa ya AgAse uppayaNaM 225 tae NaM se deve saddAlaputtaM samaNovAsayaM abhIyaM- jAva- pAsai, pAsittA cautthaM pi saddAlaputtaM samaNovAsayaM evaM vayAsI - "haMbho ! saddAlaputtA ! samaNovAsayA ! -jAva-jai NaM tumaM ajja sIlAI-jAvana chaDesi na bhaMjesi, to te ahaM ajja jA imA aggimittA mAriyA dhammasahAiyA dhammavidajjiyA dhammApurAvaratA samamuhadukkhasAiyA taM sAno gihAmI nImi nISettA tava aggao dhAmi jAva - jIviyAo vavarovijjasi / tae NaM se saddAlaputte samaNovAsae teNaM deveNaM evaM vRtte samANe abhIe- jAva-viharai / lae se deve sahAlaputaM samaNovAsavaM amIpaM jAva-yAsaha pAtitA bocaM pi tacvaM pi sahAlaputaM samaNovAsavaM evaM bavAsI "haMgo ! sahAlapulA ! samaNovAsapA jAyaja gaM tumaM jasolAI jAnna chasi na bhajesi, to te ahaM anna jA imA aggimittA bhAriyA dhammasahAiyA dhammaviijjiyA dhammANurAgaratA samasuhadukkhasahAiyA, taM sAo gihAo, nIrNemi, nINettA tava aggao ghAemi- jAva-jIviyAo dhavarovijjasi / tae NaM tassa saddAlaputtassa samaNovAsayassa teNaM deveNaM voccaM pi taccaM pi evaM vRttassa samANassa ayaM ajjhatthie citie patthie magogae saMkaSye samupyajjitthA - "aho NaM ime purise mArie gAripabuddhI aNAriyAI pAvAI kammAI samAcarati, jeNaM mamaM je puNaM mamaM mama puttaM, je mamaM kaNIyasaM putaM sAo gihAo mINeda, nItA mama amAno dhAera pAesA na solle kare, karetA AdANariti kaDA he atA mamaM gAyaM maMsena va soNiega va AI, jAvidha mamaM imA aggimittA bhAriyA dhammasahAiyA dhammabiijjiyA dhammANurAgaratA samasuhadukkhasahAiyA, taM pi ya icchai sAo gihAo nINettA mamaM aggao ghAettae / taM seyaM khalu mamaM evaM purisaM givhittae" ti kaTTu uddhAvie, se vi ya AgAse uppaie, sAie, mahayA mayA saha kolAhale ke| te Page #595 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340 dhammakahANuoge cautyo baMdhI aggimittAe pasiNo 226 tae NaM sA aggimittA bhAriyA taM kolAhalasadaM soccA nisamma jeNeva saddAlaputte samaNovAsae, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA saddAlaputtaM samaNovAsayaM evaM vayAsI--"kiNNaM devANuppiyA ! tumbhe gaM mahayA-mahayA saddeNaM kolAhale kae ?" saddAlaputtassa uttaraM 227 tae NaM se saddAlaputte samaNovAsae aggimitaM bhAriyaM evaM kyAsI-"evaM khalu devANuppie ! na yANAmi ke vi purise Asuratte ru? kuvie caMDikkie misimisIyamANe egaM mahaM nIluppala-gavalaguliya-ayasikusumappagAsa khuradhAraM asi gahAya mamaM evaM vayAsIhaMbho ! saddAlaputtA ! samaNovAsayA !-jAva-jai NaM tumaM ajja solAiM-jAva-na chaDesi na bhaMjesi, to te ahaM ajja jeTTaputtaM sAo gihAo nomi noNettA tava aggao ghAemi, ghAettA nava maMsasolle karemi karetA AdANabhariyasi kaDAhayaMsi addahemi, addahettA tava gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AiMcAmi, jahA NaM tuma aTTa-duhaTTa-saTTe akAle ceva jIviyAo vavarovijjasi / sae NaM ahaM teNaM puriseNaM evaM vutte samANe abhIe-jAva-viharAmi / tae NaM se purise mamaM abhIyaM-jAva-pAsai, pAsittA mamaM doccaM pi taccaM pi evaM kyAsI-"haMbho ! saddAlaputtA ! samaNovAsayA !-jAva-jai NaM tumaM ajja sIlAI-jAva-na chaDDesi na bhaMjasi, to te ahaM ajja jeTTaputtaM sAo gihAo nomi, nINettA tava aggao ghAemi, ghAettA nava maMsasolle karemi, karettA AdANabhariyasi kaDAhayaMsi ahahemi, addahettA tava gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AiMcAmi, jahA NaM tumaM aTTa-duhaTTa-vasaTTe akAle ceva jIviyAo vavarovijjasi / tae NaM ahaM teNaM puriseNaM doccaM pi taccaM pi evaM vutte samANe abhIe-jAva-viharAmi / tae NaM se purise mamaM abhIyaM-jAva-pAsai, pAsittA Asuratte ? kuvie caMDikkie misimisIyamANe mamaM jeTTaputtaM gihAo noNei, nINettA mama aggao ghAei, ghAettA naba maMsasolle kareDa, karesA AdANabhAriyasi kaDAhayaMsi addahei, addahettA mamaM gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AiMcai / tae NaM ahaM taM ujjalaM-jAva-vepaNaM sammaM sahAmi khamAmi titikkhAmi ahiyAsemi / evaM majjhimaM puttaM-jAva-veyaNaM sammaM sahAmi khamAmi titikkhAmi ahiyAsemi / evaM kaNIyasaM puttaM-jAva-veyaNaM samma sahAmi khamAmi titikkhAmi ahiyAsemi / tae NaM se purise masaM abhIyaM-jAva-prAsai, pAsittA mamaM cautthaM pi evaM kyAsI-haMbho ! saddAlaputtA! samaNovAsayA !-jAva-jai NaM tumaM ajja sIlAiM-jAva-na chaDesi na bhaMjesi, to te ahaM ajja jA imA aggimittA bhAriyA dhammasahAiyA dhammabiijjiyA dhammANurAgarattA samasuhadukkhasahAiyA taM sAo gihAo nImi, nINettA tava aggao ghAemi, ghAettA nava maMsasolle karemi karettA AdANabhariyasi kaDAhayaMsi addahemi, ahahettA tava gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AiMcAmi, jahA gaM tumaM aTTa-duhaTTa-vasaTTa akAle ceva jIviyAo vavarovijjasi / tae NaM ahaM teNaM puriseNaM evaM vutte samANe abhIe-jAva-viharAmi / tae NaM se purise mamaM abhIyaM-jAva-doccaM pi taccaM pi mamaM kyAsI-haMbho ! saddAlaputtA! samaNovAsayA!-jAva-jaiNaM tuma ajja sIlAiM-jAva-na chaDDesi na bhaMjesi, to-jAva-tumaM aTTa-duhaTTa-vasaTTe akAle ceva jIviyAo vavarovijjasi / / tae NaM teNaM puriseNaM doccaM pi tacca pi mama evaM vRttassa samANassa imeyArUve ajjhathie citie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA-aho gaM ime purise aNArie aNAriyabuddhI aNAriyAI pAvAI kammAiM samAcarati, je NaM mamaM jeTTaputtaM, je gaM mama majjhimayaM puttaM je NaM mamaM kaNIyasaM puttaM sAo gihAo mINai nINettA mama aggao ghAei ghAettA nava maMsasolle karei karettA AdANabhariyasi kaDAhayaMsi addahei, aihettA mamaM gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AiMcai, tumaM pi ya NaM icchai sAo gihAo nINettA mama aggao dhAettae, taM seyaM khala mamaM evaM purisaM giNhittae ti kaTTa uddhAvie, se vi ya AgAse uppaie, mae vi ya khaMbhe AsAie, mahayA-mahayA saddeNaM kolAhale kae / saddAlaputtakayapAyacchittaM 228 tae NaM sA aggimittA bhAriyA saddAlataM samaNovAsayaM evaM payAsI-"no khala kei purise tava jeTTaputtaM sAo gihAo, nINei, nINettA tava aggao ghAei, no khalu kei purise tava majiAmayaM putaM sAo gihAo nINei, nINettA tava amgao ghAei, no khalu kei purise tava kaNIyasaM puttaM sAo gihAo nINei, nINettA taba aggao ghAei, esa gaM kei purise tava uvasaggaM karei, esa gaM tumaM vidarisaNe di? / taM gaM tuma iyANi bhagavae bhagganiyame bhaggaposahe viharasi / taM gaM tuma piyA ! eyarasa ThANassa Aloehi paDikkamAhi nidAhi garihAhi viuTTAhi visohehi akaraNayAe anbhuTAhi ahArihaM pAyacchittaM tavokamma paDivajjAhi" / Page #596 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saddAlaputte-kuMbhakArakahANagaM tae NaM se saddAlaputte samaNovAsae aggimittAe bhAriyAe 'taha' ti eyama? viNaeNaM paDisuNei, paDisuNettA tassa ThANassa Aloei paDikkamai nidai garihai viuTTai visohei akaraNayAe abhaTThaI ahArihaM pAyacchittaM tavokamma paDivajjai / saddAlaputtassa uvAsagapaDimApaDivattI 229 tae NaM se saddAlapute samaNovAsae paDhama uvAsagapaDima uvasaMpajjittANaM vihrh| tae NaM se saddAlaputte samaNovAsae paDhama uvAsagapaDima ahAsuttaM ahAkappaM ahAmaggaM ahAtaccaM sammaM kAeNaM phAsei pAleha sohei tIrei kittei ArAhei / tae NaM se saddAlaputte samaNovAsae doccaM uvAsagapaDimaM, evaM taccaM, cautthaM, paMcama, chaTuM, sattama, aTTama, navama, vasamaM, ekkArasamaM uvAsagapaDimaM ahAsuttaM ahAkappaM ahAmaggaM ahAtacca samma kAeNaM phAsei pAlei sohei tIrei kittei arAhei / tae NaM se saddAlaputte samaNovAsae teNaM orAleNaM viuleNaM payatteNaM paggahieNaM tavokammeNaM sukke lukkhe nimmaMse aTTicammAvaNave kiDikiDiyAbhUe kise dhamaNisaMtae jaae| saddAlaputtassa aNasaNaM 230 tae NaM tassa saddAlaputtassa samaNovAsayassa aNNadA kadAi, puvvarattAvarattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramANassa ayaM ajamathie citie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA--"evaM khalu ahaM imeNaM eyArUveNaM orAleNaM viuleNaM payatteNaM paggahieNaM tavokammeNaM sukke lukkhe nimmaMse aTThicammAvaNaddhe kiDikiDiyAbhUe kise dhamaNisaMtae jaae| taM atthi tA me uTThANe kamme bale vIrie purisakkAra-parakkame saddhA-dhii-saMvege, taM jAvatA me atthi uTThANe kamme bale vIrie purisakkAra-parakkame saddhA-dhii-saMvege, jAva ya me dhammAyarie dhammovaesae samaNe bhagavaM mahAvIre jiNe suhatthI vihara i, tAvatA me seyaM kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe-jAva-uTThiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalate apacchimamAraNaMtiyasalehaNA-jhUsaNA-mUsiyassa bhattapANapaDiyAivikhayassa, kAlaM aNavakaMkhamANassa vihritte"| evaM saMpehei, saMpehettA kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe-jAva-uTThiyammi sUre sahassarassimmi viNayare teyasA jalate apacchimamAraNaMtiya-saMlehaNA-jhUsaNA-jhUsie bhattapANa-paDiyAikkhie kAlaM aNavakaMkhamANe viharaI / sahAlaputtassa samAhimaraNaM devalogappattI tayaNaMtaraM siddhigamaNanirUvaNaM ca 231 tae NaM se saddAlaputte samaNovAsae bahUhi sIla-vyaya-guNa-veramaNa-paccakkhANa-posahovavAsehi appANaM bhAvettA-vIsaM vAsAI-samaNovAsaga pariyAgaM pAuNittA, ekkArasa ya uvAsagapaDimAo samma kAeNaM phAsittA, mAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhUsittA, Taii bhattAI aNasaNAe chedettA, Aloiya-paDikkate samAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA sohamme kappe aruNaccae vimANe devattAe ubavaNNe / cattAri paliovamAI ThiI paNNattA / mahAvivehe vAse sijjhihii bujhihii muccihii savyadukkhANamaMtaM kAhida / uvAsagadasAo a07| Page #597 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12. mahAsatayagAhAvaikahANagaM rAyagihe mahAsatae gAhAvaI 232 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe nayare / guNasilae ceie / seNie rAyA / tattha NaM rAyagihe nayare mahAsatae nAma gAhAvaI parivasai--aDDhe-jAva-bahujaNassa aparibhae / tassa NaM mahAsatayassa gAhAvaissa aTTha hiraNNakoDoo sakaMsAo nihANapauttAo, aTTha hiraNNakoDIo sakaMsAo baDhipauttAo, aTTha hiraNNakoDIo sakaMsAo pavittharapauttAo, aTTha kyA dasagosAhassieNaM vaeNaM hotthA / se NaM mahAsatae gAhAvaI bahUNaM-jAva-ApucchaNijje paDipucchaNijje, sayassa vi ya NaM kuTuMbassa meDhI-jAva-savvakajjavaDDhAvae yAvi hotthaa| tassa NaM mahAsatayassa gAhAvaissa revatIpAmokkhAo terasa bhAriyAo hotthA-ahINa-paDipuNNa-paMciMdiyasarIrAo-jAva-mANussae kAmamoe paccaNubhakmANIo viharaMti / tassa NaM mahAsatayassa revatIe bhAriyAe kolahariyAo aTTa hiraNNakoDIo, aTTha kyA dasagosAhassieNaM vaeNaM hotyA / avasesANaM duvAlasaNhaM bhAriyANaM kolahariyA egamegA hiraNNakoDI, egamege ya vae dasagosAhassieNaM vaeNaM hotthA / bhagavao mahAvIrassa samavasaraNaM 233 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAmI samosaDhe / parisA niggyaa| kUNie rAyA jahA, tahA seNio niggacchai-jAva-pajjuvAsai / 234 mahAsatayassa samavasaraNe gamaNaM dhammasavaNaM ca tae NaM se mahAsatae gAhAvaI imose kahAe la samANa-"evaM khalu samaNe bhagavaM mahAvIre puSvANupundhi caramANe gAmANugAmaM dUijjamANe ihamAgae iha saMpatte iha samosaDhe iheva rAyagihasya nayarassa bahiyA guNasilae ceie ahApaDirUvaM oggahaM ogiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe vihri|" "taM mahapphalaM khalu bho ! devANuppiyA! tahArUvANaM arahaMtANaM bhagavaMtANaM NAmagoyassa vi savaNayAe, kimaMga puNa abhigamaNa-baMdaNa-NamaMsaNa-paDipucchaNa-pajjuvAsaNayAe ? egassa vi Ariyassa dhammiyassa suvayaNassa savaNayAe, kimaMga puNa viulassa aTThassa gahaNayAe ? taM gacchAmi gaM devANuppiyA ! samaNaM bhagavaM mahAvIraM vadAmi NamaMsAmi sakkAremi sammAmi kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM pajjuvAsAmi"-evaM saMpehei, saMpehettA hAe kayabalikamme kaya-kouya-maMgalapAyacchitte suddhappAvesAI maMgallAiM vatthAI pavara parihie appamahagyA bharaNAlaMkiyasarIre sayAo gihAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA sakoreMTamalladAmeNaM chatteNaM dharijjamANeNaM maNussavagurAparikhitte pAdavihAracAreNaM rAyagiha nayaraM majhamajjheNaM niggacchA, niggacchittA jeNAmeva guNasilae ceie, jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIra, tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA vaMdai gamaMsai, vaMdittA maMsittA paccAsaNNe NAidUre sussUsamANe NamaMsamANe abhimuhe viNaeNaM paMjaliuDe pajjavAsai / tae gaM samaNe bhagavaM mahAvIre mahAsatayassa gAhAvaissa tIse ya mahaimahAliyAe parisAe-jAva-dhamma parikahei / parisA paDigayA, rAyA ya ge| mahAsatayassa gihidhamma-paDivattI 235 tae NaM mahAsatae gAhAvaI samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhamma soccA nisamma haTatuTTha-cittamANadie pIimaNe paramasomaNassie harisavasa-visappamANa-hiyae uTThAe urdui, uTThattA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA vaMdai NamaMsada, Page #598 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAsahAyahakAmagaM 343 vaMditA gamasilA evaM vAsI "sahAmi gaM bhaMte ! nigAMvaM pAvayaNaM pattiyAmi bhaM bhaM / nigyaMyaM pAvavaNaM, roema paM bhaMte! ni pAvayamimaM nidAna evameyaM bhaMte / sahameyaM bhaMte / avitahame saMviddhameyaM bhaMte! iyameyaM bhaMte! paDicchiyameyaM bhaMte! iya-paDiyameyaM bhaMte! se jaheyaM tugne vadaha / jahA NaM devAguppiyA aMtie bahave rAIsara-talava ra mAvi kobiyama-meTriseNAya satyavApyabhiiyA muMDA bhavitA avArAo aNavAriya pavbaiyA, mokha ahaM hA saMcAemi muMDe bhavitA aMgArAma anagAriyaM pacahattara deviyA aMtie paMcAvyayaM sattaviyA asi -- duvAlasavihaM sAvagadhammaM paDivajjissAmi" / "hAdevApiyA ! mA pahimaM karehi" / hiraNyakoDIo skNsaao| taepa se mahAsatae mAhA samaNassa bhagava mahAvIrassa aMtie sAdayadhammaM parivajjA, navaraM aTTha vayA / revatIpAmokkhAhi terasaha bhAriyAhi aksesaM mehaNavihiM paJcakakhAi / imaM ca NaM eyArUvaM abhiggahaM abhihatikallA kalli caNaM kappar3a me bedoNiyAe kaMsapAIe hiraNNamariyAe saMvavahatie / mahAsatayassa samaNovAsaga cariyA 236 ta mahAsatae samagovAsae jAe abhigayajIvAjIva jAya-samane nigAMce phAsU-esapijjeNaM asaNa-pAna-masAhameNaM satyapahilA osahame sajje pArihArieNa ya poDa-phala-sevA-saMbhAraevaM parilAbhaMgA biha bhogAbhilAsiNIe revatIe ciMtA 237 revatIe mAhAbadaNIe aggadA kadAi puNyarattAvaratakAlasamasi kunAdarivaM jAvaramANIe imepAsye athie citie pathie maNogae saMkappe samuppajjitthA -- "evaM khalu ahaM imAsi duvAlasahaM sapattINaM vighAteNaM no saMcAemi mahAsataeNaM samaNovAsaevaM saddhi oyalAI mANusavAI bhogamonAI bhuMjamANI viharilae taM seyaM khalu mamaM eyAo kalasa vi sabasIo aggiyogeNa vA satyayayogeNa vA visappaogeNa vA jIviyAo vavazevittA etAsi egamegaM himakoTi egamegaM vayaM sayameva uvasaMpajjittANaM mahAsataeNaM samaNovAsaeNaM saddhi orAlAI mANussayAI bhogabhogAI bhuMjamANIe viharittae" / evaM saMpehei, saMpetA tAsi vAlasahaM savattINaM aMtarANi ye chiddANi ya virahANi ya paDijAgaramANI-paDijAgaramANI viharai / 238 bhagavao jaNavayavihAro tara NaM samaNe bhagavaM mahAvIre bahiyA jaNavayavihAraM viharai / 240 revatIe savattI uddavaNaM tae NaM sA revatI gAhAvaiNI aNNavA kadAi tAsi duvAlasaNhaM savattINaM aMtaraM jANittA cha savattIo satyappaogeNaM uddavedha, cha sasIo visappaoyeNaM udavedda ubelA tAsi bAlasanhaM sakSasINaM koladhariyaM egamegaM hiraNyakoDi, egamegaM vayaM sayameva parivajjitA mahAsataevaM samaNobAsa saddhi orAlAI mANustavAI bhoga bhogAI muMjamANI viharadra / revatIe maMsa-majjA''sevaNaM 239 esA revatI gAhAbI loyA maMsamucchiyA sagaDiyA maMsagiddhA maMsaazocavaNNA bahuvihitehi sohi hi ya bhajjiehi ya suraM ca mahuM ca meragaM ca majjaM ca sIdhuM ca pasaNNaM ca AsAemANI visAemANI paribhAemANI paribhujemANI viharada amAghAyaghosaNAe vi revatIe maMsa-majjA''sevaNaM tae NaM rAyagihe nayare aNNadA kabAi amAghAe ghuTTha yAvi hotyA / tae NaM sA revatI gAhAvaiNI maMsaloluyA maMsamucchiyA maMsagaDhiyA maMsagiddhA maMsaajjhovavaNNA kolagharie purise sahAve sahAvettA evaM vayAsI -- "tubhe devANupiyA ! mamaM kolahariehito vaehito kallA kalli duve-huve goNapoyae, uddaveha. uddavettA mamaM uSaNeha" / taeSaM te kopariyA purisA revatIe vAhAvaiNIe 'taha' li evama vigaeNaM pariNati, parimunilA revatIe gAhAbahaNIe kolahariehito vahito kallA kalli duve-dube goNapoyae barheti, vahettA revatIe gAhAbaiNIe uvarNeti / Page #599 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344 dhammakahANuoge cauttho baMdho tae NaM sA revatI gAhAvaiNI tehi goNamaMsehiM sollehi ya taliehi ya majjiehi suraM ca mahuM ca meragaM ca majjaM ca sIdhaM ca pasaNNaM ca AsAemANI visAemANI paribhAemANI parimaMjemANI viharai / mahAsatagassa dhammajAgariyA tae gaM tassa mahAsatagassa samaNovAsagassa bahUhi sola-vvaya-guNa-veramaNa-paccakkhANa-posahovavAsehi appANaM bhAvamANassa coddasa saMvaccharA vIikkaMtA / paNNarasamassa saMvaccharassa aMtarA vaTTamANassa aNNadA kadAi puvvarattAvarattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramANassa imeyArUve ajjhathie citie patthie maNogae saMkappe samupajjitthA--"evaM khalu ahaM rAyagihe nayare bahUNaM-jAva-ApucchaNijje paDipucchaNijje, sayassa vi ya NaM kur3abassa meDhI-jAva-savvakajjavaDDhAvae, taM eteNaM vakkheveNaM ahaM no saMcAemi samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM dhammapatti uvasaMpajjittA NaM vihritte"| tae NaM se mahAsatae samaNovAsae jeTuputtaM mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-parijaNaM ca Apucchai, ApucchittA sayAo gihAo paDiNikkhimai, paDiNikkhamittA rAyagihaM nayaraM masaMmajmaNaM niggacchai, niggacchittA jeNeva posahasAlA, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA posahasAlaM pamajjai, pamajjittA uccArapAsavaNabhUmi paDilehei, paDilehettA datmasaMthArayaM saMtharei, saMparetA danbhasaMthArayaM duruhai, duruhitA, posahasAlAe posahie baMbhayArI ummukkamaNi-sukNNe kvagayamAlA-vaNNaga-vilevaNe nikkhittasatthamusale ege abIe dabbhasaMthArovagae samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM dhammapaNNatti upasaMpajjittANaM viharai / mahAsatagassa aNukalo revatIkao uvasaggo 242 tara NaM sA revatI gAhAvaiNI mattA luliyA viiNNakesI uttarijjayaM vikaTamANI-vikaDDhamANI jeNeva posahasAlA jaNava mahAsatae samaNovAsae, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA mohummAyajaNaNAI siMgAriNaI itthibhAvAiM uvadaMsemANI-uvadaMsemANI mahAsatayaM samaNovAsayaM evaM kyAsI-"haMbho ! mahAsatayA ! samaNovAsayA ! dhammakAmayA ! puSNakAmayA ! saggakAmayA! mokkhakAmayA! dhammakaMkhiyA ! puNNakaMkhiyA ! saggakaMkhiyA ! mokkhakaMkhiyA ! dhammapivAsiyA ! puNNapivAsiyA ! saggapivAsiyA ! mokkhapivAsiyA ! ki NaM tumbhaM devANuppiyA ! dhammeNa vA puNNaNa vA saggeNa vA mokkhaNa vA, jaM NaM tuma mae saddhi orAlAI mANussayAI bhogabhogAiM bhujamANe no viharasi ?" tae NaM se mahAsatae samaNovAsae revatIe gAhAvaiNIe eyamaTuM no ADhAi no pariyANAi, aNADhAyamANe apariyAmANe tusiNIe dhammajjhANovagae viharai / tae NaM sA revatI gAhAvaiNI mahAsatayaM samaNovAsayaM doccaM pi taccaM pi evaM vayAsI-"haMbho ! mahAsatayA ! samaNovAsayA ! ki NaM tumbhaM devANu ppiyA ! dhammeNa vA puNNaNa vA saggeNa vA mokkheNa vA, jaM NaM tuma mae saddhi ogalAI mANussayAI bhogabhogAiM bhujamANe no viharasi ?" tae NaM se mahAsatae samaNovAsae revatIe gAhAvaiNIe voccaM pi taccaM pi evaM butte samANe eyamaTThano ADhAi no pariyANAi, aNADhAyamANe apariyANamANe viharai / tae NaM sA revatI gAhAvaiNI mahAsataeNaM samaNovAsaeNaM aNADhAijjamANI apariyANijjamANI jAmeva disaM pAunbhUyA tAmeva visaM pddigyaa| mahAsatagassa uvAsagapaDimA-paDivattI 243 tae NaM se mahAsatae samaNovAsae paDhama uvAsagapaDima uvasaMpajjittANaM viharai / tae NaM se mahAsatae samaNovAsae paDhama uvAsagapaDimaM ahAsuttaM ahAphappaM ahAmaggaM ahAtaccaM samma kAeNaM phAsei pAlei sohei torei kittei aaraahei| tae NaM se mahAsatae samaNovAsae doccaM uvAsagapaDima, evaM taccaM, cautthaM, paMcama, chaTuM, sattama, aTThamaM, navama, vasamaM, ekkArasamaM uvAsagapaDimaM ahAsuttaM mahAkappaM ahAmaggaM ahAtacca samma kAeNaM phAsei pAlei sohei tIrei kittei ArAhei / tae NaM se mahAsatae samaNovAsae teNaM orAleNaM viuleNaM payataNaM paggahieNaM tavokammeNaM sukke lukkhe nimmaMse advicammAvaNa kiDikiDiyAbhUe kise dhamaNisaMtae jaae| Page #600 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAsatayamAhAvaikahANagaM mahAsatagassa aNasaNaM 244 tae NaM tassa mahAsatagassa samaNovAsayagassa aNNadA kadAi puvyarattAvarattakAle dhammajAgariyaM jAgaramANassa ayaM ajjhathie citie pathie maNogae saMkappe samuppajjitthA--"evaM khalu ahaM imaNaM orAleNaM viuleNaM payattaNaM paggahieNaM tavokammeNaM sukke lukkhe nimmaMse advicammAvaNaddhe kiDikiDiyAbhUe kise dhamaNisaMtae jaae| taM asthi tA me uDhANe kamme bale vIrie purisakkAra-parakamme saddhAdhii-saMvege, taM jAvatA meM asthi uDhANe kamme bale vIrie purisakkAra-parakkame saddhA-dhii-saMvege,-jAva-ya me dhammAyarie dhammovaesae samaNe bhagavaM mahAvIre jiNe suhatthI viharai, tAvatA me seyaM kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe-jAva-uTTiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalate apacchimamAraNaMtiyasalehaNAlasaNA-musiyassa bhattapANa-paDiyAikkhiyassa, kAlaM aNavakaMkhamANassa viharittae" / evaM saMpehei, saMpehettA kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe uTThiyammi sUre sahassarassimmi viNayare teyasA jalate apacchimamAraNaMtiyasaMlehaNA-jhasaNAmUsie bhattapANa-paDiyAikkhie kAlaM aNavakaMkhamANe vihrh| mahAsatagassa ohinANuppattI 245 tae gaM tassa mahAsatagassa samaNovAsagassa subheNaM ajamavasANaNaM subheNaM pariNAmeNaM lesAhiM visujjhamANIhi, tadAvaraNijjANaM kammANaM khopasameNaM ohiNANe samuppaNNe puratthimeNaM lavaNasamudde joyaNasAhassiyaM khettaM jANai pAsai, dakkhiNaNaM lavaNasamudde joyaNasAhassiyaM khetaM jANai pAsai, paccatthimeNaM lavaNasamudde joyaNasAhassiyaM khettaM jANai pAsai uttareNaM-jAva-cullahimavaMtaM vAsaharapavvayaM pavvayaM jANai, pAsai [uDDhaM jAva sohammaM kappaM jANai pAsai ?] ahe imIse rayaNappabhAe puDhavIe loluyaccuyaM narayaM caurAsIivAsasahassadviiyaM jaannipaas| mahAsatagassa puNaravi revatIkao aNukUlo uvasaggo 246 tae NaM sA revatI gAhAvANI aNNadA kadAi mattA luliyA viiNNakesI uttarijjayaM vikaDDhamANI-vikaDDhamANI jeNeva posahasAlA, jeNeva mahAsatae samaNovAsae, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA mahAsatayaM samaNovAsayaM evaM bayAsI--"haMbho ! mahAsatayA ! samaNovAsayA ! kiM gaM tumbhaM devANuppiyA ! dhammeNa vA puNNeNa vA saggeNa vA mokkheNa vA, jaM NaM tuma mae saddhi orAlAI mANussayAI bhogabhogAI bhaMjamANe no viharasi ?" tae NaM semahAsatae samaNovAsae revatIe gAhAvaiNIe eyama8 no ADhAi no pariyANAi, aNADhAyamANe apariyANamANe tusiNIe dhammajmANovagae viharai / tae NaM sA revatI gAhAvaiNI mahAsatayaM samaNovAsayaM boccaM pi taccaM pi evaM kyAsI-"hamo ! mahAsatayA ! samaNovAsayA"! kiMjaM tubbhaM devANuppiyA ! dhammeNa vA pugmeNa yA saggeNa vA mokkhaNa thA, jaM gaM tuma mae saddhi orAlAI mANussayAI bhogamomAI bhujamANe no viharasi ?" / mahAsatagassa vikkhevo teNa ya revatIe maraNANaMtaraM narayagamaNa kahaNaM 247 tae NaM se mahAsatae samaNovAsae revatIe gAhAvaiNIe doccaM pi taccaM pi evaM vutte samANe Asuratte ru? kuvie caMDikkie misimisIyamANe ohiM pauMjai, pauMjittA ohiNA Amoei, AbhoettA revati gAhAvaiNi evaM vayAsI-"haMbho ! revatI ! appatthiyapatthie ! turaMta-paMta-lakkhaNe ! hoNapugNacAuddatie ! siri-hiri-dhii-kitti-parivajjie ! evaM khalu tuma aMto sattarattassa alasaeNaM vAhiNA abhibhUyA samANI aTTa-duhaTTa-casaTTA asamAhipattA kAlamAse kAlaM kiccA ahe imIse rayaNappabhAe puDhavIe loluyaccue narae caurAsItivAsasahassaTiiesu neraiesu nera iyattAe uvvjjihisi"| tae NaM sA revatI gAhAvaiNI mahAsataeNaM samaNovAsaeNaM evaM vuttA samANI-"ru? NaM mamaM mahAsatae samaNovAsae ! hoNe gaM mama mahAsatae samaNovAsae ! avajhAyA gaM ahaM mahAsataeNaM samayovAsaeNaM, na najjai NaM ahaM keNAvi ku-mAreNaM mArijjissAmi"-tti kaTu bhIyA tatthA tasiyA uciggA saMjAyabhayA saNiyaM-saNiyaM paccosakkai, paccosakkittA jeNeva sae gihe, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA ohayamaNasaMkappA ciMtAsogasAgarasaMpaviTThA karayalapalhatthamuhA aTTajjhANovagayA bhUmigayadiTThiyA jhiyAi / tae NaM sA revatI gAhAvaiNI aMto sattarattassa alasaeNaM vAhiNA abhibhUyA aTTa-duhaTTa-vasaTTA kAlamAse kAlaM kiccA imIse rayaNappabhAe puDhavIe lolu yaccue narae caurAsItivAsasahassadiiesu neraiesu neraiyattAe uvavaNNA / paka04 Page #601 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 346 dhammakahANuoge cautyo baMdho bhagavao mahAvIrassa samavasaraNaM 248 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre samosarie / parisA paDigayA / 249 mahAsatagassa aMtie gotama-pesaNaM goyamA ! i samaNe bhagavaM mahAvIre bhagavaM goyama evaM kyAsI--"evaM khalu goyamA ! iheSa rAyagihe nayare mamaM aMtevAsI mahAsatae nAma samaNovAsae posahasAlAe apacchimamAraNaMtiyasalehaNAe jhUsiyasarIre bhattapANa-paDiyAikkhie, kAlaM aNavakakhamANe vihri| tae NaM tassa mahAsatagassa samaNovAsagassa revatI gAhAvaiNI mattA luliyA viiNNakesI uttarijjayaM vikaDDhamANI-vikaDDhamANI jeNeva posahasAlA, jeNeva mahAsatae samaNovAsae, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA mohammAyajaNaNAI siMgAriyAI itthibhAvAI uvadaMsemANI-uvadaMsemANI mahAsatayaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-haMbho ! mahAsatayA ! samaNovAsayA ! ki NaM tubhaM devANuppiyA / dhammeNa vA puNNaNa vA saggeNa vA mokkheNa vA, jaM gaM tuma mae saddhi orAlAI mANussayAI bhogabhogAI bhuMjamANe no viharasi ? tae NaM se mahAsatae samaNovAsae revatIe gAhAvaiNIe eyamaTuMno ADhAi no pariyANAi, aNADhAyamANe apariyANamANe tusiNIe dhammajmANovagae viharai / / tae NaM sA revatI gAhAvaiNI mahAsatayaM samaNovAsayaM doccaM pi taccaM pi evaM kyAsI0 / / tae NaM se mahAsatae samaNovAsae revatIe gAhAvaiNoe doccaM pi taccaM pi evaM vutte samANe Asuratte ru? kuvie caMDikkie misimisIyamANe ohiM pauMjai, pauMjittA ohiNA Abhoei, AbhoettA revati gAhAvaiNi evaM vayAsI--haMbho ! revatI ! appatthiyapatthie ! puraMta-paMta-lakkhaNe ! hINapuNNacAuddasie ! siri-hiri-dhii-kitti-parivajjie ! evaM khalu tumaM aMto sattarattassa alasaeNaM vAhiNA abhibhUyA samANI aTTa-duhaTTa-vasaTTA asamAhipattA kAlamAse kAlaM kiccA ahe imIse rayaNappabhAe puDhavIe loluyaccue narae caurAsItivAsasahassaTiiesu neraiesu neraiyattAe uvavajjihisi / no khalu kappada goyamA ! samaNovAsagassa apacchimamAraNaMtiyasalehaNA-sUsaNA-sUsiyassa bhattapANa-paDiyAikkhiyassa paro saMtehiM taccehi tahiehi sanbhUehi aNi?hiM akaMtehi appiehi amaNuNehi amaNAmehi vAgaraNehi vAgarittae / taM gaccha NaM devANu ppiyA ! tuma mahAsatayaM samaNovAsayaM evaM vayAhi-no khalu devANuppiyA ! kappai samaNovAsagassa apacchima mAraNaMtiya-saMlehaNA-sUsaNA-musiyassa mattapANa-paDiyAikkhiyassa paro saMtehiM taccehi tahirahiM sambhUehi aNi? hiM akaMtehi appiehi amaNuNehi amaNAmehi vAgaraNehi vAgarittae tume ya NaM devANuppiyA ! revatI gAhAvaiNI saMtehiM taccehi tahiehi sambhaehi aNi?hi akatehiM appiehiM amaNuNehi amaNAmehi vAgaraNehi vAgariyA / taM gaM tuma eyassa ThANassa Aloehi paDikkamAhi nidAhi garihAhi viuTTAhi visohehi akaraNayAe anbhaTThAhi ahArihaM pAyacchittaM tavokamma paDivajjAhi / " gotamassa mahAsatayapurao AgamaNaM 250 tae NaM se bhagavaM goyame samagassa bhagavao mahAvIrassa 'taha ti eyamaTTa viNaeNaM paDisuNei, paDisuNettA tao paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA rAyagihaM nayaraM majhamajheNaM aNuppavisai, aNuppavisittA jeNeva mahAsatagassa samaNovAsagassa gihe jeNeva mahAsatae samaNovAsae, teNeva uvAgacchada / mahAsatayakayaM goyamavaMdaNaM 251 tae NaM se mahAsatae samaNovAsae bhagavaM goyama ejjamANaM pAsai, pAsittA haTU-tudra-cittamANadie pIhamaNe paramasomaNassie harisavasa visappamANa-hiyae bhagavaM goyamaM vaMdaha namasai / mahAsatayapurao goyamassa pAyacchittakaraNarUvaM bhagavaMtakahaNanirUvaNaM 252 tae NaM se bhagavaM goyame mahAsatayaM samaNovAsayaM evaM kyAsI--"evaM khalu devANuppiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre evaM AikkhAi bhAsai paNNavei parUvei--no khalu kappai devANuppiyA ! samaNovAsagassa apacchimamAraNaMtiyasalehaNA-yUsaNA-mUsiyassa bhattapANapaDiyAikkhiyassa paro saMtehi taccehi tahiehi sambhUehi, aNihi akaMtehiM appiehi amaNuNehi amaNAmehi vAgaraNehaM vAgari Page #602 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAsatayagAhAvaikahANagaM 347 tae / tume gaM devANuppiyA ! revatI gAhAvaiNI saMtehiM taccehi tahiehi sanbhUehiM aNihiM akatehi appiehi amaNuoha amaNAmehiM vAgaraNehi vaagriyaa| taM gaM tuma devaannuppiyaa| eyassa ThANassa Aloehi paDikkamAhi niMdAhi garihAhi viuTTAhi visohehi akaraNayAe anbhuTThAhi ahArihaM pAyacchittaM tavokamma paDivajjAhi" // mahAsatagassa pAyacchittakaraNaM 253 tae NaM se mahAsatae samaNovAsae bhagavao goyamassa 'taha' tti eyamaDheM viNaeNaM paDisuNei, paDisuNettA tassa ThANassa Aloei paDikkamai nidai garihai viuTTai visohei akaraNayAe abbhuTTei ahArihaM pAyacchittaM tavokamma pddivjji| goyamassa paDiNikkhamaNaM 254 tae NaM se bhagavaM goyame mahAsatagassa samaNovAsagassa aMtiyAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA rAyagihaM nayaraM majhamajjheNaM niggacchai, niggacchittA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe vihri| bhagavao jaNavayavihAro 255 tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre aNNadA kadAi rAyagihAo nayarAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA bahiyA jaNavayavihAraM vihri| mahAsatagassa devalogappattI tayaNaMtaraM siddhigamaNanirUvaNaM ca 256 tae NaM se mahAsatae samaNovAsae bahUhi sIla-vaya-guNa-veramaNa-paccakkhANa-posahoyavAsehi appANaM bhAvettA bosaM vAsAI samaNo vAsagapariyAyaM pAuNittA ekkArasa ya uvAsagapaDimAo samma kAeNaM phAsittA, mAsiyAe saMlehaNAe appANaM jhUsittA, sarddhi bhattAI aNasaNAe chedettA, Aloiya-paDikkate samAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA sohamme kappe aruNava.sae vimANe devattAe uvavaNNe / cattAri paliovamAI ThiI pnnnnttaa| mahAvidehe vAse sijjhihii bujhihii muccihii savvadukkhANamaMtaM kaahii| uvAsagadasAo a08. 13. naMdiNIpiyAgAhAvaikahANagaM sAvatthIe nandiNIpiyA gAhAvaI 257 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAvatthI nyrii| koTThae ceie| jiyasattU raayaa| tattha NaM sAvatthIe nayarIe naMdiNIpiyA nAma gAhApAI pariksai--aDDhe-jAva-bahujaNassa aparibhUe / tassa NaM naMdiNIpiyassa gAhAvaissa cattAri hiraNNakoDIo nihANapauttAo, cattAri hiraNNakoDIo vaDhipauttAo, cattAri hiraNNakoDIo pavittharapauttAo, cattAri vayA dasagosAhassieNaM vaeNaM hotthaa| se NaM naMdiNIpiyA gAhAvaI bahUNaM-jAva-ApucchaNijje paDipucchaNijje, sayassa vi ya NaM kuTuMbassa meDhI-jAva-savvakajjavaDDhAvae yAvi hotthaa| tassa gaM naMdiNIpiyassa gAhAvaissa assiNI nAmaM bhAriyA hotthA-ahINapaDipuNNa-paMcidiyasarIrA-jAva-mANussae kAmabhoe paccagubhavamANI vihri| Page #603 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348 dhammakahANuoge cauttho khaMdho mahAvIra tikkha to AppAjalauDa pajjavAsai / prikhedd| bhagavao mahAvIrassa samavasaraNaM 258 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAmI smosddhe| parisA niggyaa| kUNie rAyA jahA, tahA jiyasattU niggcchi-jaav-pjjuvaasi| maMdiNIpiyassa samavasaraNe gamaNaM dhammasavaNaM ca 259 tae NaM se naMdiNIpiyA gAhAvaI imIse kahAe laddhaThe samANe--"evaM khalu samaNe bhagavaM mahAvIre puvvANupuyi caramANe gAmANugAmaM duijjamANe ihamAgae iha saMpatte iha samosaDhe iheva sAvatthIe nayarIe bahiyA koTThae ceie ahApaDirUvaM oggahaM ogiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe vihri|" taM mahapphalaM khalu bho ! devANuppiyA! tahArUvANaM arahaMtANaM bhagavaMtANaM NAmagoyassa vi savaNayAe, kimaMga puNa abhigamaNa-vaMdaNaNamaMsaNa-paDipucchaNapajjuvAsaNayAe ? egassa vi Ariyassa dhammiyassa sukyaNassa savaNayAe, kimaMga puNa viulassa aTThassa gahaNayAe ? taM gacchAmi gaM devANuppiyA ! samaNaM bhagavaM mahAvIraM vadAmi NamaMsAmi sakkAremi sammANemi kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM pajjavAsAmi-evaM saMpehei, saMpehetA vhAe kayabalikamme kaya-kouya-maMgala-pAyacchitte suddhappAvesAI maMgallAI vatthAI pavaraparihie appamahagyAbharaNAlaMkiyasarIre sayAo gihAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA sakoreMTa-malladAmeNaM chattaNaM dharijjamANaNaM maNussavaggurAparikhitte pAdavihAracAreNaM sAtthi nari majjhamajheNaM niggacchai, niggacchittA jeNAmeva koTThae ceie, jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA paccAsaNNe gAidUre sussUsamANe NamaMsamANe abhimuhe viNaeNaM paMjaliuDe pjjuvaasi| tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre naMdiNIpiyassa gAhAvaissa tIse ya mahaimahAliyAe parisAe-jAva-dhamma prikhei| parisA paDigayA, rAyA ya ge| maMdiNIpiyassa gihidhamma-paDivattI 260 tae NaM se naMdiNIpiyA gAhAvaI samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhamma soccA nisamma haTatuTTha-cittamANaMdie poimaNe parama somaNassie harisavasa-visappamANahiyae uDhAe uThei, uThettA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA evaM kyAsI-"saddahAmi NaM bhaMte ! niggaMthaM pAvayaNaM, pattiyAmi NaM bhaMte ! niggaMthaM pAvayaNaM, roemi NaM bhaMte! niggaMthaM pAvayaNaM, abbhuThemi NaM bhaMte! niggaMthaM pAvayaNaM / evameyaM bhaMte! tahameyaM bhaMte ! avitahameyaM bhaMte ! asaMdiddhameyaM bhaMte! icchiyameyaM bhaMte ! paDicchiyameyaM bhNte| icchiya-paDicchiyameyaM bhaMte ! se jaheyaM tumbhe vadaha / jahA NaM devANuppiyANaM aMtie bahave rAIsara-talavara-mADaMbiya-koDuMbiya-inbha-seTThi-seNAvai-satthavAhappabhiiyA muMDA bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaiyA, no khalu ahaM tahA saMcAemi muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pvvitte| ahaM NaM devANuppiyANaM aMtie paMcANuvvaiyaM sattasikkhAvaiyaM-duvAlasavihaM sAvagadhamma pddivjjissaami"| "ahAsuhaM devANuppiyA! mA paDibaMdhaM krehi"| tae NaM se naMdiNIpiyA gAhAvaI samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie sAvayadhamma paDivajjaha / bhagavao jaNavayavihAro 261 tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre aNNadA kadAi sAvatthIe nayaroe koTThayAo ceiyAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA bahiyA jaNa vayavihAraM viharai / maMdiNopiyassa samaNovAsagacariyA 262 tae NaM se naMdiNIpiyA samaNovAsae jAe-abhigayajIvAjIve-jAva-samaNe niggaMthe phAsu-esaNijjeNaM asaNa-pANa-khAima-sAimeNaM vattha-paDiggaha-kaMbala-pAyapuchaNaNaM osaha-bhesajjeNaM pADihArieNa ya pIDha-phalaga-sejjA-saMthAraeNaM paDilAbhemANe viharaI / assiNIe samaNovAsiyAcariyA 263 tae NaM sA assiNI bhAriyA samaNovAsiyA jAyA--abhigayajIvAjIvA-jAva-samaNe niggaMthe phAsu-esaNijjeNaM asaNa-pANa-khAima sAimeNaM vatya-paDiggaha-kaMbala-pAyapuchaNeNaM osaha-mesajjeNaM pADihArieNa ya pITa-phalaga-sejjA-saMthAraeNaM paDilAbhamANI viharaha / Page #604 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naMdiNIpiyagAhAvaikahANagaM 349 naMdiNIpiyassa dhammajAgariyA 264 tae NaM tassa naMdiNIpiyassa samaNovAsagassa bahUhiM sIla-vvaya-guNa-veramaNa-paccakkhANa-posahovavAsehiM appANaM bhAvamANassa coddasa saMvaccharAI voikkaMtAI, paNNarasamassa saMvaccharassa aMtarA vaTTamANassa aNNadA kadAi puvvarattAvarattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramANassa imeyArUve ajjhathie citie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA-"evaM khalu ahaM sAvatthIe nayarIe bahUNaM-jAvaApucchaNijje paDipucchaNijje, sayassa vi ya NaM kuDaMbassa meDhI-jAva-savvakajjavaDDhAvae, taM eteNa vakkheveNaM ahaM no saMcAemi samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM dhammapaNNatti uvasaMpajjittA NaM vihritte| 265 tae NaM se naMdiNIpiyA samaNovAsae jeTTaputtaM mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhiparijaNaM ca Apucchai, ApucchittA sayAo gihAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA sAtthi nari majjhamajheNaM nigacchai, niggacchittA jeNeva posahasAlA, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA posahasAlaM pamajjai, pamajjittA uccArapAsavaNabhUmi paDilehei, paDilehettA dabbhasaMthArayaM saMtharei, saMtharettA dabbhasaMthArayaM duruhai, duruhittA posahasAlAe posahie baMbhayArI ummukkamaNisuvaNe vavagayamAlAvaNNagavilevaNe nikkhittasatthamusale ege abIe danbhasaMthArovagae samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM dhammapatti upasaMpajjittA gaM viharar3a / 266 maMdiNIpiyassa uvAsagapaDimApaDivattI tae NaM se naMdiNIpiyA samaNovAsae paDhama uvAsagapaDimaM uvasaMpajjittANaM viharai / tae NaM se naMdiNIpiyA samaNovAsae paDhama uvAsagapaDima ahAsuttaM ahAkappaM ahAmaggaM ahAtacca samma kAeNaM phAsei pAlei sohei tIrei kittei ArAhei / tae NaM se naMdiNIpiyA samaNovAsae doccaM uvAsagapaDima, evaM taccaM, cautthaM, paMcama, chaTu, sattama, aTThamaM, navamaM, dasamaM, ekkArasamaM uvAsagapaDimaM ahAsuttaM ahAkappaM ahAmaggaM ahAtaccaM sammaM kAeNaM phAsei pAlei sohei tIrei kittei ArAhei / tae NaM se naMdiNIpiyA samaNovAsae teNaM orAleNaM viuleNaM payatteNaM paggahieNaM tavokammeNaM sukke lukkhe nimmaMse advicammAvaNade kiDikiDiyAbhUe kise dhamaNisaMtae jAe / naMdaNopiyassa aNasaNaM 267 tae NaM tassa naMdiNIpiyassa samaNobAsagassa aNNadA kadAi puvvarattAvarattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramANasassa ayaM ajjhatyie citie patthie maNogae saMkappe samuSpajjitthA-"evaM khalu ahaM imeNaM eyArUveNaM orAleNaM viuleNaM payatteNaM paggahieNaM tavokammeNaM sukke lukkhe nimmaMse advicammAvaNaddhe kiDikiDiyAbhUe kise dhamaNisaMtae jAe / taM atthi tA me uDhANe kamme bale vIrie purisakkAra-parakkame saddhA-dhii-saMvege, taM jAvatA me atthi uTThANe kamme bale vorie purisakkAra-parakkame saddhA-dhii-saMvege,-jAva-ya me dhammAyarie dhammovaesae samaNe bhagavaM mahAvIre jiNe suhatthI viharai, tAvatA me seyaM kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe-jAva-uTThiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalate apacchimamAraNaMtiyasalehaNA-asaNA-jhUsiyassa bhattapANa-paDiyAikkhiyassa, kAlaM aNavakaMkhamANassa viharittae" / evaM saMpehei, saMpehettA kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe-jAva-uTTiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalate apacchimamAraNaMtiyasaMlehaNA-jhUsaNA-jhUsie bhattapANa-paDiyAikkhie kAlaM aNavakaMkhamANe viharai / 268 maMdaNIpiyassa samAhimaraNaM devaloguppattI tayaNaMtaraM siddhigamaNanirUvaNaM ca tae NaM naMdiNIpiyA samaNovAsae bahuhiM sIla-vyaya-guNa-veramaNa-paccakkhANa-posahovavAsehi appANaM bhAvettA, vIsaM vAsAI samaNovAsagapariyAyaM pAuNittA, ekkArasa ya uvAsagapaDimAo samma kAraNa phAsittA, mAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhUsittA, saddhi bhattAI aNasaNAe chedettA, Aloiya-paDikkate samAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA sohamme kappe aruNagave vimANe devatAe uvavaNe / tattha NaM atthegaiyANaM devANaM cattAri paliovamAI ThiI paNNatA / naMdiNIpiyassa vi devassa cattAri paliovamAiM ThiI paNNattA / "se NaM bhaMte ! naMdiNIpiyA tAo devalogAo AukkhaeNaM bhavakkhaeNaM ThiikkhaeNaM aNaMtaraM cayaM caittA kahiM gamihii ? kahi uvavajjihii ?" "goyamA ! mahAvidehe dAse sijjhihii bujjhihii muccihii savvadukkhANamaMtaM kAhii / uvAsagadasAo a09| Page #605 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14. gANagaM sAvatthIe letiyApiyA gAhAvaI 269 kAle leNaM samaevaM sAtvI navarI koe vedae / nivasatU raayaa| tatya NaM sAtvI navarIe letiyApitA nAma mAhAva parivarAha aDDhe nAva bahujaNassa aparie / tassa vApisa pAhAvaissa cattAri hiraNyakoDIo nihANapattAo, cattAri hiraNNakoDoo batAo, pattA, hiraNnakoDIo pathirapaDattAo, cattAri kyA dasamosAhassie varNa hotyA / se NaM leiyApitA gAhAvaI bahUNaM jAva ApucchaNijbha paDipucchaNijje, sayassa vi ya NaM kuDaMbassa meDhI jAva savvakajjavaDDhAvae yAvi hotyA / tassa NaM letiyApiyassa gAhAvaissa phagguNI nAmaM bhAriyA hotyA -- ahINa- paDipuNNa-paMcidiyasarIrA - jAva - mANussae kAmabhoe paJcaNubhavamANI viharas | bhagavao mahAvIrassa samavasaraNaM 270 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAmI samosaDhe / parisA niggayA / kUNie rAyA jahA, tahA jiyasattU niggacchai - jAva- pajjuvAsai / setiyApiyassa samavasaraNe gamaNaM dhammasavarNa ca 271 lae se letivApitA vAhAvaI imIse kahAe laDha samAne evaM khalu samane bhagavaM mahAvIra puNyAci caramANe gAmANumA ijamANe mAgae iha saMpale iha samosaDhe heca sAvatbIe nayarIe bahiyA koTue cehae ahApaDiyaM ogyahaM omihitA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai / " taM mahAphalaM tu bho devAppiyA ! lahAkhyAnaM arahaMtANaM bhagavaMtAnaM nAmagopassa vi saNayAe, kimaMga guNa abhigamana-vaMdaNanamaMtraNa-paNa-pajjubANapAe ? egalsa vi AriyA pammiyassa subayaNAsa rAvaNapAe, kimaMga puNa viulassa asta grahaNayAe ? taM gacchAmi gaM devApiyA ! samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdAmi NamasAmi sakkAremi sammAmi kallANaM maMgala deva cehara pajjavAsAmi -- evaM saMpehei, saMpehettA hAe kayabalikamme kaya- kouya-maMgala- pAyacchite suddhappAvesAI maMgallAI vatthAI pavaraparihie appamahanyAbharaNAnaMkiyasarIre savAla gihAo pani paDiNikyamitA saphoreMTa malladA megaM gaM parijjamAnaM maNussa myurAparicitte pAdavihAracAreNa sAvatthi nayara manmayogaM nignancha, nigmanchitA jeNAmeva koe ceie, jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre, tegeva upAgaccha, upAgatA samayaM bhagavaM mahAvIraM tikta AyAhi pAhi kare, karetA baMda NamaMsada, vaMditA maMkhittA pacAsa pAire sussamANe parmasamAne abhimuhe viSaevaM paMjaliuDe pajjuvAsa / laNaM samane bhagavaM mahAbIre letiyAciyassa gAhAvaissa tIse va mahadamahAliyAe parisAe-jAya dhammaM pariko / parisA paDigayA, rAyA ya gae / letiyApiyassa mihidhamma-paDivattI 272 tae NaM se letiyApiyA gAhAvaI samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhammaM soccA nisamma haTTatuTTha-cittamANaMdie pIimaNa paramasomaNassie harisasavitapyamANahie uTThAe uTThade, utA, samaNaM bhagavaM mahAbIraM titto pAhiNa-yAhi kare, karelA vaMda NamaMsada, vaMditA navaMsittA evaM badhAsI" sahAmi NaM maMte ! nimgaMcaM pAvayaNaM pattiyAmi NaM maMte ! nigyaM pAcaparNa roemi NaM bhatte ! niggaMthaM pAvayaNaM, anbhuTThami NaM bhaMte ! niggaMthaM pAvayaNaM / evameyaM bhaMte ! tahameyaM bhaMte ! avitahameyaM Page #606 -------------------------------------------------------------------------- ________________ letiyApiyAgAhAvaikahANagaM 351 bhaMte ! asaMdiddhameyaM bhaMte ! icchiyameyaM bhaMte ! paDicchiyameyaM bhaMte ! icchiya-paDipichayameyaM bhaMte ! se jaheyaM tumbhe vadaha / jahA gaM devANuppiyANaM aMtie bahave rAIsara-talavara-mADaMbiya-koDubiya-inbha-seTThi-seNAvai-satthavAhappabhiiyA muDA bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaiyA, no khalu ahaM tahA saMcAemi muDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaittae / ahaM NaM devANuppiyANaM aMtie paMcANubvaiyaM sattasikkhAvaiyaM-duvAlasavihaM sAvagadhamma paDivajjissAmi" / "ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM karehi" / tae NaM se letiyApitA gAhAvaI samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie sAvayadhamma paDivajjai / bhagavao jaNavayavihAro 273 tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre aNNadA kadAi sAvatthoe nayarIe koTTayAo ceiyAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA bahiyA jaNava yavihAraM viharai / letiyApiyassa sAmaNovAsaga-cariyA 274 tae NaM se letiyApitA samaNovAsae jAe--abhigayajIvAjIve-jAva-samaNe niggaMthe phAsu-esaNijjeNaM asaNa-pANa-khAima-sAimeNaM vattha paDiggaha-kaMbala-pAyapuchaNeNaM osaha-bhesajjeNaM pADihArieNaM ya pIDha-phalaga-sejjA-saMthAraeNaM paDilAbhemANe viharai / phagguNIe samaNovAsiyA-cariyA 275 tae NaM sA phagguNI bhAriyA samaNovAsiyA jAyA--abhigayajIvAjIvA-jAva-samaNe niggaMthe phAsu-esaNijjeNaM asaNa-pANa-khAima sAimeNaM vattha-paDiggaha-kaMbala-pAyachaNeNaM osaha-bhesajjeNaM pADihArieNa ya pIDha-phalaga-sejjA-saMthAraeNaM paDilAbhamANI viharai / 276 letiyApiyassa dhammajAgariyA tae NaM tassa letiyApiyassa samaNovAsagassa bahUhi sIla-vvaya-guNa-veramaNa-paccakkhANa-posahovavAsehi appANaM bhAvemANassa coisa saMvaccharAI vIikkaMtAI paNNarasamassa saMvaccharassa aMtarA vaTTamANassa aNNadA kadAi puTavarattAvarattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramANassa imeyArUve ajjhathie citie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA--"evaM khalu ahaM sAvatthIe nayarIe bahUNaM-jAvaApucchaNijje paDipucchaNijje sayassa vi ya NaM kuDaMbassa meDhI-jAva-savvakajjavaDDhAvae, taM eteNaM vakkheveNaM ahaM no saMcAemi samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM dhammapatti uvasaMpajjittANaM viharittae"0 / tae NaM se letiyApitA samaNovAsae jeTTaputtaM mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-parijaNaM ca Apucchai, ApucchittA sayAo gihAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA sAtthi nari majhamajJaNaM niggacchai, niggacchittA jeNeva posahasAlA, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA posahasAlaM pamanjai, pamajjittA uccAra-pAsavaNabhUmi paDilehei, paDilehettA dabbhasaMthArayaM saMtharei, saMtharettA danbhasaMthArayaM duruhai, duruhittA posahasAlAe posahie baMbhayArI ummukkamaNisuvaNNe vavagayamAlA-vaNNaga-vilevaNe nikkhittasatthamusale ege abIe dabbhasaMthArovagae samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM dhammapaNNatti uvasaMpajjittANaM viharai / letiyApiyassa uvAsagapaDimApaDivattI 277 tae NaM se letiyApitA samaNovAsae paDhama uvAsagapaDimaM uvasaMpajjittANaM viharai / tae NaM se letiyApitA samaNovAsae paDhama uvAsagapaDimaM ahAsuttaM ahAkappaM ahAmaggaM ahAtaccaM samma kAeNaM phAsei pAlei sohei torei kittai ArAhei / / tae NaM se letiyApitA samaNovAsae doccaM uvAsagapaDima, evaM taccaM, cautthaM, paMcama, chaTTa', sattama, aTThamaM, navama, dasama, ekkArasama uvAsagapaDimaM ahAsuttaM ahAkappaM ahAmaggaM ahAtaccaM samma kAeNaM phAsei pAlei sohei torei kittei ArAhei / / tae NaM se letiyApitA samaNovAsae teNaM orAleNaM viuleNaM payatteNaM paggahieNaM tavokammeNaM sukke lukkhe nimmaMse aTThicammAvaNaddhe kiDi-kiDiyAbhUe kise dhamaNisaMtae jaae| Page #607 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 352 dhammakahANumoye cautyo baMdhI letiyApiyassa aNasaNaM 278 tae NaM tassa letiyApiyassa samaNovAsagassa aNNadA kadAi puvvarattAvarattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramANassa ayaM ajAsthie citie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA--"evaM khalu ahaM imeNaM eyArUveNaM orAleNaM viuleNaM payatteNaM pagahieNaM tavokammeNaM sukke lukke nimmaMse aTThicammAvaNaddhe kiDikiDiyAbhUe kise dhamaNisaMtae jAe / taM atthi tA me uTThANe kamme bale borie purisakkAra-parakkame saddhA-dhii-saMvege, taM jAvatA me atthi uTThANe kamme bale vIrie purisakkAra-parakkame saddhA-dhii-saMvege,-jAva-ya me dhammAyarie dhammovaesae samaNe bhagavaM mahAvIre jiNe suhatthI viharai, tAvatA me seyaM kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe-jAvauTThiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalaMte apacchimamAraNaMtiyasaMlehaNA-jhUsaNA-jhUsiyassa bhattapANa-paDiyAikkhiyassa, kAlaM aNavakaMkhamANassa, viharittae" / evaM saMpehei, saMpehettA kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe uTThiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalate apacchimamAraNaMtiyasalehaNA-jhUsaNA-bhUsie bhattapANa-paDiyAikkhie kAlaM aNavakaMkhamANe viharai / letiyApiyassa samAhimaraNaM devalogappattI tayaNaMtaraM ca siddhigamaNanirUvaNaM 279 tae NaM se letiyApitA samaNovAsae bahUhi sIla-vvaya-guNa-veramaNa-paccakkhANa-posahovavAsehi appANaM bhAvettA, bosaM vAsAI samaNo vAsagapariyAyaM pAuNitA, ekkArasa ya uvAsagapaDimAo sammaM kAeNaM phAsittA, mAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhUsittA, saTTi bhattAI aNasaNAe chedattA, Aloiya-paDikkate samAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA sohamme kappe aruNakIle vimANe devattAe uvavaNe / tatya NaM atthegaiyANaM devANaM cattAri paliovamAI ThiI paNNattA / letiyApiyassa vi devassa cattAri paliovamAiM ThiI pnnnnttaa| "se NaM bhaMte ! letiyApitA tAo devalogAo AukkhaeNaM bhavakkhaeNaM ThiikkhaeNaM aNaMtaraM cayaM caittA kahiM gimihii ? kahiM uvavajjihii ?" "goyamA ! mahAvidehe vAse sijnihii bujjhihii muccihii suvvadukkhANamaMtaM kAhii" / uvA. a010 / 15. isibhaddaputtAiNo samaNovAsagA AlabhiyAe isibhaddaputtAI samaNovAsagA 280 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM AlabhiyA nAma nagarI hotyA--yaNNao / saMkhavaNe ceie-vaNNao / tattha NaM AlabhiyAe nagarIe bahave isibhaddaputapAmokkhA samaNovAsayA parivasaMti--aDDhA-jAva-bahujaNassa aparibhUyA abhigayajIvA jIvA-jAva-ahApariggahiehi tavokammehi appANaM bhAvamANA viharati / devaThiivisae vivAdo 281 tae NaM tesi samaNovAsayANaM aNNayA kayAi egayao samuvAgayANaM sahiyANaM saNNiviTThANaM saNisaNNANaM ayameyArave mihokahAsa mullAve samuppajjitthA--"devalogesu NaM ajjo ! devANaM kevatiyaM kAlaM ThitI paNNattA ?" tae NaM se isibhaddaputte samaNovAsae devaTTitI-gahiya? te samaNovAsae evaM kyAsI"devaloesu NaM ajjo ! devANaM jahaNaNaM dasavAsasahassAI ThitI paNNattA, teNa paraM samayAhiyA, dusamayAhiyA, tisamayAhiyA-jAvadasasamayAhiyA, saMkhejjasamayAhiyA, asaMkhejjasamayAhiyA, ukkoseNaM tettIsaM sAgarovamAiM ThitI paNNatA / teNa paraM bocchiNNA devA ya devalogA ya" / tae NaM te samaNovAsayA isimaddaputtassa samaNovAsagassa evamAikkhamANassa-jAva-evaM palvemANassa eyama8 no saddahaMti no pattiyaMti no royaMti, eyama8 asaddahamANA apattiyamANA aroyamANA jAmeva disaM pAunbhUyA tAmeva disaM paDigayA / Page #608 -------------------------------------------------------------------------- ________________ isibhaddaputtAiNo samaNovAsanA 353 bhagavao mahAvIrassa samosaraNaM 282 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre-jAva-samosaDhe-jAva-parisA pajjuvAsai / tae NaM te samaNovAsayA imIse kahAe laTThA samANA, haTThatuTThA aNNamaNNaM saddAveti, saddAvettA evaM dhayAsI"evaM khalu devANuppiyA samaNe bhagavaM mahAvIre-jAva-AlabhiyAe nagarIe ahApaDirUvaM oggahaM ogiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe viharai / " taM mahapphalaM khalu bho devANuppiyA ! tahArUvANaM arahaMtANaM bhagavaMtANaM nAmagoyassa vi savaNayAe, kimaMga puNa abhigamaNa-vaMdaNanamaMsaNa-paDipucchaNa-pajjuvAsaNAe ? egassa vi Ariyassa dhammiyassa suSayaNassa savaNayAe, kimaMga puNa viulassa aTThassa gaNayAe? taM gacchAmo NaM devANuppiyA ! samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdAmo namaMsAmo sakkAremo sammANamo kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM pjjuvaasaamo| eyaM Ne peccabhave ihabhave ya hiyAe suhAe khamAe nisseyasAe ANugAmiyattAe bhavissai tti kaTu aNNamaNNassa aMtie eyama8 paDisuNati, paDisuNettA, jeNeva sayAI-sayAI gihAI teNeva uvAgacchaMti, udhAgacchittA bahAyA kayabalikammA kayakouya-maMgala-pAyacchittA suddhappAvesAI maMgallAI vatthAI pavaraparihiyA appamahagghAbharaNAlaMkiyasarIrA saehiM saehi giheMhito paDinikkhamaMti, paDinikkha mittA egayao melAyaMti, melAyittA pAyavihAracAreNaM AlabhiyAe nagarIe majjhamajjhaNaM niggacchaMti, niggacchittA jeNeva saMkhavaNe ceie, jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre, teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM-jAva-tivihAe pajjuvAsaNAe evaM jahA tuMgi uddesae (bhaga. za. 2, u. 5)-jAva-pajjuvAsaMti / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre tesi samaNovAsagANaM tIse ya mahatimahAliyAe parisAe dhamma parikahei-jAva-ANAe ArAhae bhavai / mahAvIreNa samAhANaM 283 tae NaM te samaNovAsayA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM dhamma soccA nisamma hahatuTThA uDhAe uTThati, uTThattA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vadaMti namasaMti, vaMdittA namaMsittA evaM vadAsI-- "evaM khalu bhaMte ! isibhaddaputte samaNovAsae amhaM evamAikkhai-jAdha-parUvei--devaloesu Ne anjo ! devANaM jahaNaNaM dasa vAsasahassAI ThitI paNNattA, teNaM paraM samayAhiyA-jAva-teNa paraM vocchiNNA devA ya devalogA ya / se kahameyaM bhaMte ! evaM ?" ajjo ! ti samaNe bhagavaM mahAvIre te samaNovAsae evaM kyAsI-- "jaNaM ajjo ! isibhaddaputte samaNovAsae tumbhaM evamAikkhai-jAva-paravei--devaloesu NaM devANaM jahaNaNaM dasa vAsasahassAI ThitI paNNatA, teNa paraM samayAhiyA-jAva-teNa paraM vocchiNNA devA ya devalogA ya-sacce gaM esamaTTha / ahaM pi NaM ajjo ! evamAikkhAmi-jAva-parUvemi-devaloesu NaM ajjo ! devANaM jahaNaNaM dasa vAsasahassAiM ThitI paNNatA, teNa paraM samayAhiyA, dusamayAhiyA, tisasamayAhiyA-jAva-dasasamiyAhiyA, saMkhejjasamayAhiyA, asaMkhejjasamayAhiyA, ukkoseNaM tettIsaM sAgarovamAI ThitI paNNattA / teNa paraM vocchiNNA devA ya devalogA ya-sacce NaM esamaTTha / tae NaM te samaNovAsagA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM eyama soccA nisamma samaNaM bhagavaM mahAvIraM vadaMti namasaMti, vaMdittA namaMsittA jeNeva isibhaddaputte samaNovAsae teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA isibhaddaputtaM samaNovAsagaM vaMdaMti maMsaMti, vaMdittA namaMsittA eyamaTThasamma viNaeNaM bhujjo bhujjo khAmeti / tae NaM te samaNovAsayA pasiNAI pucchaMti, pucchittA aTThAiM pariyAdiyaMti, pariyAdiyittA samagaM bhagavaM mahAvIraM vadati namasaMti, baMdittA namaMsittA jAmeva disaM pAunbhUyA tAmeva disaM paDigayA / isibharaputtavisae goyamapaNho mahAvIrassa uttaraM ya . 284 bhaMte ! tti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM kyAsI ___ "pabhU NaM bhaMte ! isibhaddaputte samaNovAsae devANuppiyANaM aMtiye muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pacvaittae ?" dha0 ka. 45 Page #609 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 dhammakahANuoge cauttho khaMdho "no iNa? sama8 goyamA ! isibhaddaputte samaNovAsae bahahi sIlavyaya-guNa-veramaNa-paccakkhANa-posahovavAsehi ahApariggahiehi tavokammehi apANaM bhAvenANe bahUI vAsAI samaNovAsagapariyAgaM pAuNihiti, pAuNittA mAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhusehiti, jhUsetA saTThi bhattAI agasaNAe chedehiti, chadettA Aloiya-paDikkate-samAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA sohamme kappe aruNAbhe vimANe devatAe uvavajjihiti / tattha NaM atyaMgatiyANaM devANaM cattAri paliovamAI ThitI paNNattA / tattha NaM isibhaddaputtassa vi devasta cattAri paliovamAI ThitI bhavissati / "se gaM bhaMte ! isibhaddaputte deve tAo deva logAo AukkhaeNaM bhavakkhaeNaM ThiikkhaeNaM agaMtaraM cayaM caittA kahiM gacchihiti ? kahiM upavajjihiti ?" goyamA ! mahAvidehe cAse sijjhihiti-jAva-savyadukkhANaM aMtaM kAhiti / sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ! tti bhagavaM goyame-jAva-appANaM bhAvemANe viharai / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre aNNayA kayAi AlabhiyAo nagarIo saMkhaghaNAo ceiyAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA bahiyA jaNavAvihAraM vihri| bhaga0 sa011, u012 / 16. saMkhe pokkhalI ya samaNovAsayA sAvatthIe saMkhe, pokkhalI ya 285 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAvatthI nAma nagarI hotthaa--pnnnno| koTThae ceie-vnnnno| tattha NaM sAvatthIe nagarIe bahave saMkhappAmokkhA samaNodhAsayA pariSasaMti-aDDhA-jAva-bahujaNassa aparibhUyA, abhigayajIvAjIyA -jAva-ahAparigahiehiM tavokammehi appANaM bhAvemANA viharati / / tassa NaM saMkhassa samaNovAsagassa uppalA nAma bhAriyA hotthA-sukumAlapANipAyA-jAva-suruvA, samaNovAsiyA abhigayajIvAjIvA -jAva-ahApariggahiehi tavokahi appANaM bhAvemANI vihri| tattha NaM sAvatthIe nagarIe pokkhalI nAma samaNovAsae parivasai-aDDhe, abhigayajIvAjIve-jAva-ahApariggahiehiM tavokammehi appANaM bhAvemANe vihri| bhagavao mahAvIrassa samosaraNaM 286 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAmI smosddhe| parisA-jAva-pajjavAsai / tae NaM te samaNovAsagA imIse kahAe laTThA samANA jahA AlabhiyAe-(bhaga0 sa011-u0 12)-jAva-pajjavAsaMti / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre tesi samaNovAsagANaM tIse ya mahatimahAliyAe parisAe dhamma parikahei-jAva-parisA pddigyaa| tae NaM te samaNovAsagA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM dhamma soccA nisamma haDatuTThA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vadaMti namasaMti, vaMdittA namaMsittA pasiNAI pucchaMti, pucchittA aTrAiM pariyAdiyaMti, pariyAdiyittA uTThAe, uThTeMti, uThettA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyAo koTTayAo ceiyAo paDinikkhamaMti, paDinikkhamittA jeNeva sAvatthI nagarI teNeva pahArettha gmnnaae| saMkhassa posaho 287 tae NaM se saMkhe samaNovAsae te samaNovAsae evaM dhayAsI Page #610 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkhe pokkhalI ya samaNovAsAya 355 "tubbhe NaM devANuppiyA ! vipulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM uvakkhaDAveha / tae NaM amhe taM vipulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM assAemAH vissAemANA paribhAemANA paribhujaMgANA pakviyaM posahaM paDijAgaramAlA vihArassAmo / tae NaM te samaNopAsanA saMca samagovAsagalsa evamaTThe viSaeNaM paDiti / tae NaM tassa saMkhassa samaNovAsagassa ayameyArUve ajjhatthie - jAva - saMkappe samuppajjitthA -- "no khalu me seyaM taM vipulaM asaNaM -jAba-sAimaM assAemANassa bissAemANassa paribhAemANassa paribhuMje mANasa patviyaM pora DijAgaramANassa bihArie, seyaM khalu me porasAlAe posisa bhacArilA omuktamaNi-suSaNNatsavamAna-ba-dileSaNassa nikkhisasatya-musalassa eyarasa abiiyassa dabhasaMthA rovagayassa pakkhiyaM posahaM paDijAgaramANassa viharittae" tti kaTTu evaM saMpehei saMpehettA jeNeva sAvatthI nagarI, jeNeva sae gihe, jeNeva uppalA samaNovAsiyA, teNeva ughAgacchi, uvAgacchittA uppalaM samaNovAsiyaM Apucchai, ApucchittA jeNeva porAsAlA tetha uvAgancha, prAdhitA posahasA aNupavilaha, aNupavisitA posahasA majja, pamanitA uccAraNa bhUmi paDile paDalelA dagbhasaMcAra saMvarada, saMcaritA saMcAraNaM puruhRda, duruhitA posTahasAlA posAhie baMbhacArI -jA- posahaM pahijAgarama se vihrdd| saMkhakahaNANusAreNaM sAvatthIsamaNovAsaehi posahatyaM viulaasaNAINaM karaNaM 288 e se samosA jeNeva sAvatvI nagarI jaMgeva sAI-sahA te sAimaM upakhaDAta upakhaDAvettA aNNamaNa sahAveti sahAyatA evaM bayAsI- "evaM khalu devANupiyA ! amhehi se viule asaNa- pANa- khAima- sAime uvakkhaDAvie, saMkhe ya NaM samaNovAsae no havvamAgaccha, taM sevaM khalu devANupiyA ! amhaM saMkhaM samagodAsa sahAvettae / asaNAibhogatvaM pokkhaliNA saMkhanimaMtaNaM 289 tae NaM se pokkhalI samaNovAsae te samaNovAsae evaM kyAsI- "agaM tu devANupiyA! suni-bosatyA ahaM NaM saMvaM samagovAsa sahAvemi" ti kaTTu tesi samagovAsavANaM aMtivAo pasinikkhama, paDinikkhamittA sAvatthoe nagarIe majsaMmajjheNaM jeNeva saMkhassa samaNovAsagassa gihe, teNeva ucAgaccha, uvAgacchittA saMkhassa samaNovAsagassa gihaM aNupaviTThe / tae NaM sA uppalA samaNovAsiyA pokrkhAla samaNovAsayaM ejjamANaM pAsai, pAsitA haTTatuTThA AsaNAo abbhuTThei, abbhuTThettA sattaTThapayAI anugacchi, aNugacchittA pokrkhAla samaNovAsagaM vaMdati nama'sati, vaMdittA namasittA AsaNeNaM uvanimaMtei, uvanimaMtettA evaM vayAsI upAgacchati upAgacchatA vipulaM asaNaM pAnaM cAima ---- "saMdistu NaM devANuppiyA ! kimAgamaNappayoyaNaM ?" tae NaM se pokkhalI samaNopAsae uppalaM samaNovAsiyaM evaM vayAsI- "kahiNaM devANuppiyA ! saMkhe samaNovAsae ?" tae NaM sA uppalA samaNovAsiyA pokrkhAla samaNovAsayaM evaM vayAsI- "evaM devaayaa| saMce samagovAlae posahazAlAe posAhie bNbhcaarii-jaa-vihr| tae NaM se pokkhalI samaNovAsae jeNeva posahasAlA, jeNeva saMkhe samaNovAsae, teNeva uvAgaccha, uvAgacchittA gamaNAgamaNAe pakkima, paDikkamittA saMkhaM samaNovAsagaM vaMdai namasai, vaMdittA namasittA evaM vayAsI "evaM khalu devANuppiyA ! amhehi se viule asaNe jAva- sAime ucakkhaDAvie, taM gacchAmo NaM devANupiyA ! taM vilaM asaNaM-jA-sAimaM assAmANA-jAda paricaya posahaM paDijAgaramAnA hirAmo saMkheNa nivAraNaM 290 tae NaM se saMkhe samaNovAsae pokkhali samaNovAsagaM evaM vyAsI- "no khalu kapas devANuppiyA ! taM viulaM asaNaM- jAva- sAimaM assAemANassa - jAva pakkhiyaM posahaM paDijAgaramANassa viharitae, kampa me posahasAlAe posahiyarasa jAya-pakkhiyaM posahaM paDilAramAmAsa viharie taM saMvegaM devApiyA tumace taM balaM asaNaMjAva- sAimaM assAemANA- jAva- pakkhiyaM posahaM paDijAgaramANA vihrh| Page #611 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge cautyo khaMdho aNNe hi samaNovAsaehi posaha asaNAINaM bhogo 291 tae NaM se pokkhalI samaNovAsae saMkhassa samaNodhAsagassa aMtiyAo posahasAlAo paDinikkhamai, paDinikvamittA sAtthi nara majhamajheNaM jeNeSa te samaNopAsaNA teNeSa udhAgacchai, uvApacchittA te samaNovAsae evaM payAsI"evaM khalu devANuppiyA! saMkhe samaNopAsae posahasAlAe posahie-jAva-viharai, taM chaMdeNaM devANuppiyA ! tumbhe viulaM asaNaM-jAthasAimaM assAemANA-jAva-pakkhiyaM posahaM paDijAgaramANA viharaha, saMkhe NaM samaNodhAsae no hvdhmaaggchii"| tae NaM te samaNodhAsagA taM viulaM asaNaM-jAdha-sAimaM assaaemaannaa-jaav-vihrNti| saMkheNa pAraNaTTha mahAvIrapajjuvAsaNaM 292 tae NaM tassa saMkhassa samaNovAsagassa puvvaratAparattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramANassa ayameyArave-jAva-saMkappe samuppajjitthA-- "seyaM khalu me kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe-jAva-udviyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalate samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdittA namaMsitA-jAva-pajjuvAsitA tao paDiniyattassa pakkhiyaM posahaM pArittae" tti phaTu evaM saMpehei, saMpehettA kallaM pAuppabhAyae rayaNoe-jAva-uTThiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalate posahasAlAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA suddhappAvesAI maMgallAI vatthAI pavaraparihie sAo gihAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA pAyavihAracAreNaM sAtthi nari majjhamajJaNaM niggagchai, niggacchitA jeNeva koTue ceie, jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre, teNeSa uvAgagchai, uvAgacchitA tikkhutto AyAhiNapayAhiNaM karei, karetA vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA tivihAe pajjudhAsaNAe pjjuvaasti| tae NaM te samagovAsagA kallaM pAuppamAyAe rayaNIe-jAgha-uTTiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalate vhAyA kayabalikammA-jAca-appamahagghAbharaNAlaMkiyasarIrA saehi-saehi gihehito paDinikkhamaMti, paDinikkhamittA egayao melAyaMti, melAyittA pAyavihAracAreNaM sAvatthIe nagarIe majhamajjhaNaM nigacchaMti, niggacchittA jeNeva koTThae, ceie, jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre, teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchitA samaNaM bhagavaM mahAvIra-jAva-tidhihAe pajjuvAsaNAe pjjuvaasNti| tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre tesi samaNodhAsagANaM tIse ya mahatimahAliyAe parisAe dhamma parikahei-jAgha-ANAe ArAhae bhaSai / samaNovAsaehi saMkhahIlaNA 293 tae NaM te samaNovAsagA samaNassa bhagavao mahAvIrasta aMtiyaM dhamma soccA nisamma hadvatuTTA uTThAe uTThati, udvetA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdaMti namasaMti, vaMdittA namaMsittA jeNeva saMkhe samaNovAsae, teNeva uvAgacchaMti, uvAmacchittA saMkhaM samaNovAsayaM evaM vayAso"tumaM NaM devANupiyA! hijjo amhe appaNA ceva evaM vayAsI-tumhe NaM devANuppiyA! viulaM asaNaM-jAva-sAimaM uvkkhddaaveh-jaavpribhujemaann| pakkhiyaM posahaM paDijAgaramANA viharissAmo / tae NaM tumaM posahasAlAe-jAva-pakSiyaM posahaM paDijAgaramANe viharie, taM suTTha NaM tuma devANappiyA! amhe holsi|" 294 mahAvIreNa saMkhahIlaNAnivAraNaM ajjo ! ti samaNe bhagavaM mahAvIre te samaNovAsae evaM kyAsI-- "mA NaM ajjo! tumbhe saMkhaM samaNovAsagaM holaha nidaha khisaha garahaha avamaNNaha / saMkhe NaM samaNovAsae piyadhamme ceva, dadhamme ceva, sudakkhujAgariyaM jaagrie|" mahAvIrakayaM jAgariyAvivaraNaM 295 bhaMte ! ti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI--"kativihA NaM bhaMte ! jAgariyA paNNatA?" "goyamA! tivihA jAgariyA paNNattA, taM jahA--buddhajAgariyA, abuddhajAgariyA, sudkkhujaagriyaa| "keNaTTeNaM bhaMte ! evaM buccai-tivihA jAgariyA paNNatA, taM jahA--buddha jAgariyA, abuddhajAgariyA, sudakkhu jAgariyA ?" . Page #612 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkhe pokkhalI ya samaNovAsAyA "goyamA! je ime arahaMtA bhagavaMto uppagNanANadasaNadharA arahA jiNe kevalI tIyapaccuppannamaNAgayaviyANae savvaSNU savvadarisI ee NaM buddhA buddhajAgariyaM jAgaraMti / "je ime aNagArA bhagavaMto riyAsamiyA-jAva-guttabaMbhacArI-- ee NaM abuddhA abuddhajAgariyaM jaagrNti| "ja ime samaNovAsagA abhigayajIvAjIvA-jAdha-ahApariggahiehi tavokammehi appANaM bhAvamANA viharaMti--ee NaM sudakkhujAgariyaM jAgaraMti / se teNaTheNaM goyamA! evaM vuccai-tivihA jAgariyApaNNattA, taM jahA-buddhajAgariyA, abuddhajAgariyA, sudkkhujaagriyaa|" kasAyaphalaM kammabaMdhaNaM jANittA samaNovAsayANaM saMkhaM pai khamAvaNI 296 tae NaM se saMkhe samaNovAsae samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM bayAsI kohavasa? NaM bhaMte ! jIve ki baMdhai ? ki pakarei ? ki ciNAi ? ki uciNAi ?" . ''saMkhA! kohavasaTTeNaM jIve AuyavajjAo satta kammapagaDIo siDhilabaMdhaNabaddhAo dhaNiyabaMdhaNabaddhAo pakarei hassakAlaThiiyAo dohakAlaThiiyAo pakarei maMdANubhAvAo tivvANubhAvAo pakarei, appapaesaggAo bahuppaesaggAo pakarei, AuyaM ca NaM kammaM siya baMdhai, siya no baMdhai, aspAyAveyaNijjaM ca NaM kammaM bhajjo-bhajjo uciNAi, aNAiyaM ca NaM aNavadaggaM dohamaddhaM cAurataM saMsArakaMtAraM annupriyttttii"| "mANavasaTTe NaM bhaMte ! jIve ki baMdhai? ki pakarei ? ki ciNAi ? ki uvaciNAI" ? "evaM ceva -jAva- aNupariyaTTaI"," "mAyaksaTTe NaM bhaMte ! jIve ki baMdhai ? kiM pakarei ? kiM ciNAi? ki uvaciNAI"? evaM cev-jaav-agupriyttttii"| "lobhavasaTTe NaM bhaMte ! jIve kiM baMdhai ? ki pakarei ? kiM ciNAi ? ki uvaciNAI" ? "evaM cev-jaav-annupriyttttii"| tae NaM te samaNovAsagA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM eyamaTTa soccA nisamma bhIyA tatthA tasiyA saMsArabhauvviggA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasaMi, baMditA namaMsittA jeNeva saMkhe samaNovAsae teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA saMkhaM samaNovAsagaM vaMdaMti namasaMti, vaMdittA namaMsittA eyama8 sammaM viNaeNaM bhujjo-bhujjo khAmeti / tae gaM te samaNovAsagA pasiNAI pucchaMti, pucchittA aDhAI pariyAdiyaMti, pariyAdiyittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdaMti namasaMti, vaMdittA namaMsittA jAmeva disaM pAunbhUyA tAmeva disaM pddigyaa| saMkhassa devagaI siddhI ya297 bhaMte ! ti bhagavaM goyame samaNaM bhagava mahAvIraM vaMdai namasai, vaMdittA mamaMsittA evaM payAsI "pabhU NaM bhaMte ! saMkhe rAmaNocAsae devANuppiyANaM aMtiyaM muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaittae ? sesaM jahA (bhaga0 sa011 u0 13) isibhaddaputtassa -jAva-savvadukkhANaM aMtaM kAhiti / " sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ! ti-jaav-vihri|" bhaga0 sa0 12, u01| Page #613 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17. varuNe nAganattue samaNovAsae saMgAme maraNe devattavisae goyamapaNho 298 "bahujaNe NaM bhaMte ! aNNamaNNassa eSamAikkhai-jAva-parUvei-evaM khalu bahave maNussA aNNayaresu uccAyaesu saMgAmesu abhimuhA ceva pahayA samANA kAlamAse kAlaM kiccA aNNayaresu devaloesu devattAe ubavattAro bhavaMti, se kahameyaM bhaMte ! evaM ?" mahAvIrassa uttare varuNakahANayaM "goyamA ! jaNaM se bahujaNe aNNamaNNassa evamAikkhai-jAva-paruvei-evaM khalu bahave maNussA-jAdha-devaloesu devattAe uvavattAro bhavaMti, je te evamAhaMsu miccha te evmaahNsu| ahaM puNa goyamA ! evamAikkhAmi-jAva-parUvemievaM khalu goyamA ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM besAlI nAma nagarI hotyaa-vnnnno| tattha NaM vesAlIe nagarIe varUNe nAmaM nAganattue paravasai-aDDhe-jAva-aparibhUe, samaNovAsae, abhigayajIvAjIve-jAva-samaNe niggaMthe phAsu-esaNijjeNaM asaNa-pANa-khAima-sAimeNaM vattha-paDiggaha- kaMbala-pAyapuchaNeNaM pIDha-phalaga-sejjA-saMthAraeNaM osaha-bhesajjeNaM paDilAbhemANe chaTTaNTeNaM aNikhitteNaM tavokammeNaM appANaM bhAvemANe viharati / varuNassa rahamusalasaMgAme gamaNaM tae NaM se varuNe nAganattue aNNayA phayAi rAyAbhiogaNaM, gaNAbhiogeNaM, balAbhiogeNaM rahamusale saMgAme ANatte samANe chaTThabhattie amamataM aNuvaTTeti, aNuvaTTattA koDuMbiyapurise saddAvei, sahAvettA evaM vayAso-"khippAmeva bho devANuppiyA ! cAugghaMTaM AsarahaM juttAmeva uvadAveha, haya-gaya-raha-pavara-johakaliyaM cAuraMgiNi seNaM saNNAheha, saNNAhettA mama eyamANattiyaM pccppinnh|" tae NaM te koDaMbiyapurisA-jAva-paDisuNettA khippAmeva sacchattaM sajjhayaM-jAva-cAugghaMTa AsarahaM juttAmeva uvaTThAveti, haya-ya-rahapavarajohaphaliyaM cAuraM giNi seNaM saNNAti, saNNAhettA jeNeva varuNe nAganattue teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA-jAva-tamANattiyaM pccppinnNti| tae NaM se varuNe nAganattue jeNeva majjaNaghare teNeva uvAgacchati, uvAgacchittA majjaNagharaM aNuppavisai, aNuppavisittA hAe kayabalikamme kayakouya-maMgala-pAyacchitte savvAlaMkAravibhUsie saNNaddha-baddha-vammiyakavae sakoreTamalladAmeNaM chatteNaM dharijjamANeNaM, aNegagaganAyaga-daMDanAyaga-rAIsara-talavara-mADaMbiya-koDuMbiya-inbha-seTThi-seNAvai-satyavAha-dUya-saMdhipAlasaddhi saMparivuDe majjaNagharAo paDinikkhamati, paDinikkhamittA jeNeva bAhiriyA uvaTTANasAlA, jeNeva cAugghaMTe Asarahe teNeva uvAgacchai, udhAgarichattA cAugghaMTe AsarahaM duruhai, duruhitA haya-gaya-raha-pavarajohakaliyAe cAuraMgiNIe seNAe saddhi saMparivaDe, mahayAbhaDacaDagaraviMdaparikkhitte jeNeva rahamusale saMgAme teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA rahamusalaM saMgAma oyaae| saMgAme varuNassa abhiggaho tae NaM se varuNe nAganattue rahamusalaM saMgAmaM oyAe samANe ayameyArUvaM abhiggahaM abhigeNhai--"kappati me rahamusalaM saMgAma saMgAmemANassa je pubdhi pahaNai se paDihaNittae, avasese no kappatIti; ayameyArUvaM abhiggahaM abhigeNhai abhigeNhettA rahamusalaM saMgAmaM . sNgaameti| tae NaM tassa varuNassa nAganattuyassa rahamusalaM saMgAma saMgAmemANassa ege purise sarisae sarittae sarinvae sarisabhaMDamattovagaraNe raheNaM paDirahaM hvvmaage| Page #614 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varUNe nAganattue samaNovAsAe 359 tae NaM se purise varuNaM nAganattuyaM evaM vadAsI-pahaNa bho varUNA! nAganattuyA ! pahaNa bho dharuNA ! nAganattuyA ! tae NaM se varuNe nAganattue taM purisaM evaM vadAso-no khalu me kappai devANuppiyA ! pundhi ayassa pahaNittae, tuma ceva NaM pubdhi phnnaahi| tae NaM se purise varUNaNaM nAganattueNaM evaM vutte samANe Asurute ruSTu kuvie caMDikkie misimisemANe dhaNU parAmusai, parAmasittA usu parAmusai, parAmusittA ThANaM ThAti, ThiccA AyayakaNNAyayaM usaM karei, karettA gharuNaM nAganattuyaM gaaddhpphaariikrei|| tae NaM se varuNe nAganattue teNaM puriseNaM gADhappahArIkae samANe Asurutte chuTTai kuvie caMDikkie misimisemANe dhaNuM parAmusai, parAmusittA usu parAmutai, parAmusittA AyayakaNNAyayaM usuM karei, karettA taM purisaM egAhaccaM kUDAhaccaM jIviyAo vvrovei| varuNakayaM saMlehaNaM tae NaM se varuNe nAganatue teNaM puriseNaM gADhappahArIkae samANe atthAme abale avIrie adhurisakkAraparakkame adhAraNijjamiti kaTu turae nigiNhai, nigiNihattA rahaM parAkttei parAvattettA rahamusalAo saMgAmAo paDinikkhamati, paDinivakhamittA egaMtamaMtaM avakkamai avakkamittA turae nigiNhai nigihitA rahaM Thavei, ThavettA rahAo paccorahai, paccoruhittA turae moei, moettA turae visajjei, visajjettA dabhasaMthAragaM saMtharai, saMtharittA dabbhasaMthAragaM duruhai, duruhittA puratyAbhimuhe saMpaliyaMkanisaNe karayalapariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTTa evaM vyAsI-"motthu NaM arahaMtANaM bhagavaMtANaM-jAva-siddhigatikAmadheyaM ThANaM saMpattANaM, namotthu NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa Adigarassa-jAva-siddhigatinAmadheyaM ThANaM saMpAviukAmassa mama dhammAyariyassa dhammovadesagassa, vaMdAmi gaM bhagavaMtaM tatthagayaM ihagae, pAsau me se bhagavaM tatthagae ihagayaM" ti kaTu vaMdai namasai, vaMdittA kamaMsittA evaM kyAsI--"puvi pi NaM mae samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie thUlae pANAivAe paccakkhAe jAvajjIvAe, evaM-jAva-thUlae pariggahe paccakkhAe jAvajjIvAe, iyANi piNaM ahaM tasseva bhagavao mahAvIrassa aMtie savvaM pANAivAyaM paccakkhAmi jAvajjIvAe-jAva-micchAdasaNasallaM paccakkhAmi jAyajjIvAe / savvaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM--cavyihaM pi AhAraM pcckkhaamijaayjjiivaae| jaM pi ya imaM sarIraM i8 kaMtaM piyaM-jAva-mA NaM vAiyapittiya-sabhiya-saNNivAiya vivihA rogAyaMkA parIsahovasaggA phusaMtu tti kaTu eyaM piNaM carimehi UsAsa-nIsAsehiM vosirissAmi"tti kaTTa saNNAhapaDheM mayai, muittA salladdharaNaM karei, karettA Aloitha-paDikkate samAhipatte ANupuvvIe kaalge| varuNanAganattuya-mittassa vi varuNAnusaraNaM tae NaM tassa varuNassa dAganatuyassa ege piyabAlavayaMsae rahamusalaM saMgAma saMgAmemANe egaNaM puriseNaM gADhappahArIkae samANe atyAme abale avIrie ayurisakkAraparakkame adhAraNijjamiti kaTTa varuNaM bhAganattuyaM rahamusalAo saMgAmAo paDinikkhamamANaM pAsai, pAsittA turae nigiNhai, nigihittA jahA varuNe-jAva-turae visajeti, paDasaMthAragaM duruhai, duruhitA puratthAbhimuhe saMpaliyaMkanisaNNe karayalapariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTTa evaM bavAsI-"jAI gaM bhaMte ! mama piyabAlavayaMsassa varuNassa nAganattayassa sIlAI vayAI guNAI beramaNAI paccakkhANa-posahovavAsAI, tAi NaM mama pi bhavaMtu" tti kaTu saNNAhapaDheM muyai, muittA salluddharaNaM karei, karettA ANupugvIe kaalge| varuNamaraNe devakayavuThaTaM tae NaM taM varuNaM nAganattuyaM kAlagayaM jANittA ahAsannihiehiM vANamaMtarahiM dehi divve surabhigaMdhodagavAse vuThe, dasavaNNe kusume nivAtie, dive ya goya-gaMdhavvaninAda kae yAvi hotthaa| tae NaM tassa varuNassa nAganattuyassa taM divvaM deviDDhi divvaM devajjuti divvaM devANubhAgaM suNittA ya pAsittA ya bahumaNo aNNamaNNassa evamAikkhai -jAva- paravei--evaM khalu devANuppiyA ! bahave maNussA aNNayaresu uccAvaesu saMgAmesu abhimuhA ceva pahayA samANA kAlamAse kAlaM kiccA aNNayaresu devaloesu devattAe uvavattAro bhvNti|" varuNassa devaloguppattI tayaNaMtaraM siddhigainirUvaNaM ca . 299 "varuNe NaM bhaMte! nAganattue kAlamAse kAlaM kiccA kahiM gae? kahi uvavanne ?" "goyamA! sohamme kappe, aruNAbhe vimANe Page #615 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 dhammakahANuoge cauttho khaMdho devatAe jvavanne / tattha NaM atthegatiyANaM devANaM cattAri paliovamAI ThitI paNNattA / tattha NaM varuNassa vi devassa cattAri paliovamAI ThitI pnnnnttaa"| "se gaM bhaMte ! varuNe deve tAo devalogAo AukkhaeNaM bhaSakkhaeNaM ThiikkhaeNaM aNaMtaraM cayaM caittA kahiM gacchihiti? kahi uvavajjihiti ?" "goyamA ! mahAvidehe vAse sijjhihiti bujjhihiti muccihiti pariNivAhiti savyadukkhANaM aMtaM karehiti / 300 varuNamittassavi sukuluppattiAi varuNassa gaM bhaMte ! nAganattayassa piyabAlavayaMsae kAlamAse kAlaM kiccA kahiM gae? kahi uvavanne ? goyamA! sukule paccAyAte / se NaM bhaMte ! taohito aNaMtaraM ubvaTTittA kahiM gacchihiti ? kahi uvavajjihiti ? goyamA ! mahAvidehe vAse sijjhihiti-jAva-aMtaM kaahiti| sevaM bhaMte! sevaM bhaMte! ti| bhaga0 za07, u09| 18. somilamAhaNe samaNovAsae vANiyagAme somilamAhaNe bha. mahAvIrassa samosaraNaM ca teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM vANiyagAme nAma nagare hosthaa-vnnnno| dUtipalAsae ceie-vnnnno| tattha NaM vANiyagAme nagare somile nAmaM mAhaNe parivasati aDDhe-jAva-bahujaNassa aparibhUe, rivveda-jAva-supariniTThie, paMcaNhaM khaMDiyasayANaM, sayassa ya kuDaMbassa AhebaccaM porevaccaM sAmittaM bhaTTittaM ANA-Isara-seNAvaccaM kAremANe pAlemANe vihri| tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre-jAva-samosaDhe-jAva-parisA pajjuvAsati / somilamAhaNassa samavasaraNe gamaNaM 302 tae NaM tassa somilassa mAhaNassa imIse kahAe laTThassa samANassa ayameyArUbe ajjhatthie citie patthie maNogae saMkappe samuppa jjitthA--"evaM khala samaNe nAyaputte pujvANupubdhi paramANe gAmANugAmaM dUijjamANe suhaMsuheNaM viharamANe ihamAgae ihasaMpatte ihasamosaDhe iheva vANiyagAme nagare dUtipalAsae ceie ahApaDirUvaM oggahaM ogiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe vihri| taM gacchAmi NaM samaNassa nAyaputtassa aMtiyaM pAunbhavAmi, imAiM ca NaM eyAravAI aTThAI heUI pasiNAI kAraNAI vAgaraNAI pucchissAmi, taM jai me se imAI eyAravAI aTThAI-jAva-vAgaraNAI vAgarehiti tato NaM vaMdIhAmi namasIhAmi-jAva-pajjuvAsIhAmi, aha me se imAiM aTThAI jAva vAgaraNAI no vAgarehiti to gaM eehi ceva aTThahi ya-jAva-vAgaraNehi ya nippaTupasiNavAgaraNaM karessAmi" ti kaTu evaM saMpehei, saMpehettA bahAe-jAva-appamahagyAbharaNAlaMkiyasarIre sAo gihAo paDinikkhamati, paDinikkhamittA pAyavihAracAreNaM egaNaM khaMDiyasaeNaM saddhi saMparivur3e vANiyagAmaM nagaraM majhamajheNaM niggacchai niggacchittA jeNeva dUtipalAsae ceie, jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNassa bhagavao mahAvIrassa adUrasAmaMte ThiccA samaNaM bhagavaM mahAvIraM evaM vayAsI-- Page #616 -------------------------------------------------------------------------- ________________ somilamAhaNe samaNovAsae 361 somilassa jattAipaNhANaM bhagavao samAhANaM 303 jatA te bhaMte ? jabaNijja (te bhaMte ?) ? avvAbAhaM (te bhaMte ? ) ? phAsuyavihAraM (te bhaMte ?) somilA! jattA vi me, javaNija pi me, avvAbAhaM pi me, phAsuyavihAraM pi me| ki te bhaMte ! jattA? somilA! jaM me tava-niyama-saMjaya-sajjhAya-mANAvassagamAdIesu jogesu jayaNA, settaM jttaa| kiM te bhaMte! javaNijjaM? somilA! javaNijje dubihe paNNate, taM jahA-iMdiyajavaNijje ya, noiMdiya-javaNijje y| se kiM taM iMdiyajavaNijje ? iMdiyajavaNijje--jaM me soiMdiya-kkhidiya-dhANidiya-jibhidiya-phAsidiyAI niruvahayAI vase vaTuMti, settaM iNdiyjvnnijje| se ki taM noiMdiyajavaNijje? noiMdiyajavaNijje-jaM meM koha-mANa-mAyA-lobhA vocchiNNA no udIreMti, settaM noiMdiyajavaNijje / settaM javaNijje / ki te bhaMte ! avvAbAhaM ? somilA! jaM me vAtiya-pittiya-saMbhiya-sannivAiyA vivihA rogAyaMkA sarIragayA dosA uvasaMtA no udIreMti settaM avvAbAhaM / ki te bhaMte ! phAsuyavihAraM? somilA ! jaNNaM ArAmesu ujjANesu devakulesu sabhAsu pavAsu itthI-pasu-paMDagavivajjiyAsu vasahIsu phAsu-esaNijjaM pIDha-phalagasajjA-saMthAragaM upasaMpajjittANaM viharAmi, settaM phaasuyvihaarN| sarisavA te bhaMte ! ki bhakkheyA ? abhakkhayA ? somilA ! sarisavA meM bhakkhayA vi abhakkhayA vi / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai-sarisavA meM bhakkheyA vi abhakkhayA vi? se naNaM bhe somilA! baMbhaNNaesu naesu duvihA sarisavA paNNattA taM jahA--mittasarisavA ya, dhannasarisavA y| tastha NaM je te mittasarisavA te tivihA paNNattA taM jahA--sahajAyayA, sahavaDhiyayA, sahapaMsukIliyayA, te NaM samaNANaM niggaMthANaM abhkkheyaa| tattha NaM je te dhannasarisavA te duvihA paNNattA, taM jahA--satthapariNayA ya, asatthapariNayA y| tattha NaM je te asatthapariNayA te NaM samaNANaM niggaMthANaM abhkkheyaa| tattha NaM je te satthapariNayA te duvihA paNNattA, taM jahA--esaNijjA ya, aNesaNijjA ya / tatya NaM je te aNesaNijjA te samaNANaM niggaMthANaM abhkkheyaa| tattha NaM je te esaNijjA te duvihA paNNattA, taM jahA-jAiyA ya, ajAiyA ya / tattha paM je te ajAiyA te NaM samaNANaM niggaMthANaM abhkkhyaa| tattha NaM je te jAiyA te duvihA paNNattA, taM jahA--laddhA ya, aladdhA ya tattha NaM je te aladvA te NaM samaNANaM niggaMthAgaM abhkkheyaa| tattha NaM je te laddhA te NaM samaNANaM niggaMthANaM bhkkhyaa| se teNaTheNaM somilA ! evaM vuccai--sarisavA me bhakkhayA vi abhakkheyA vi| mAsA te bhaMte ! ki bhakkhayA? abhakkhayA? somilA ! mAsA me bhakkhayA vi, abhakkhayA vi| se pheNaTheNaM bhaMte ! evaM buccai--mAsA me bhakkheyA vi abhakkheyA vi? se nUNaM bhe somilA ! baMbhaNNaesu naesu duvihA mAsA paNNattA, taM jahA--davvamAsA ya, kAlamAsA ya / tattha NaM je te kAlamAsA te NaM sAvaNAdIyA AsADhapajjavasANA duvAlasa paNNattA, taM jahA--sAvaNe, bhaddavae, Asoe, kattie, maggasire, pose, mAhe, phagguNe, cette, vaisAhe, jaTAmUle, aasaaddhe| te NaM samaNANaM niggaMthANaM abhkkhyaa| tattha gaM je te dadhamAsA te duvihA paNNatA, taM jahA--asthamAsA ya, dhaNNamAsA ya / dha0ka0 46 Page #617 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362 dhammakahANuoge cautyo khaMdho tattha NaM je te asthamAsA te duvihA paNNatA, taM jahA--suvaNNamAsA ya, ruppamAsA y| te NaM samaNANaM niggaMthANaM abhkkhyaa| tattha NaM je te dhaNNamAsA te duvihA paNNattA, taM jahA--satthapariNayA ya, asatthapariNayA ya / evaM jahA dhaNNasarisavA-jAva-se teNaTheNaM-jAva-abhakkhayA vi| kulatthA te bhaMte ! ki bhakkhayA ? abhakkhayA ? somilA ! kulatthA me bhakkheyA vi abhakkheyA vi| se keNaDheNaM-jAva-abhakkheyA vi? se nUNaM bhe somilA! baMbhaNNaesu naesu duvihA kulatthA paNNattA, taM jahA--itthikulatthA ya, dhaNNakulatthA y| tattha NaM je te itthikulatthA te tivihA paNNattA, taM jahA--kulavadhuyA i vA, kulamAuyA i vA, kuladhuyA i vaa| te NaM samaNANaM niggaMthAgaM abhkkhyaa| tatya NaM je te dhaNNakulasthA, evaM jahA dhaNNasarisavA / se teNaTheNaM-jAva-abhakkheyA vi| ege bhavaM ? duve bhavaM? akkhae bhavaM? avvae bhavaM ? avaTThie bhavaM? aNegabhUyabhAva-bhavie bhavaM ? somilA! ege vi ahaM-jAva-aNegabhUya-bhAva-bhavie vi ahN| se keNaTheNaM bhaMte ! evaM vuccai --ege vi ahaM---jAva-aNegabhUya-bhAva-bhavie vi ahaM ? somilA ! dabaTTayAe ege ahaM, mANadaMsaNaTTayAe duvihe ahaM, paesaTTayAe akkhae vi ahaM, avyae vi ahaM, avaTThie vi ahaM, uvayogaTThayAe aNegabhUya-bhAva-bhavie vi ahN| se teNaTheNaM-jAva-agabhUya-bhAva-bhavie vi ahaM / somilassa sAvagadhammapaDivattI ettha NaM se somile mAhaNe saMbuddhe samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM kyAsI--jahA khaMdao-jAva-se jaheyaM tubbhevadaha / jahA NaM devANupiyANaM aMtie bahave rAIsara-talavara-mADaMbiya-koDubiya-inbhaseTThi-seNAvai-satyavAhappabhitao muMDA bhavittANaM agArAo aNagAriyaM pacvayaMti, no khalu ahaM tahA saMcAemi, ahaM NaM devANuppiyANaM aMtie duvAlasavihaM sAvagadhamma paDijjissAmijAva-duvAlasavihaM sAvagadhamma paDivajjati, paDivajjitA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vadati namasati, vaMdittA namaMsittA jAmeva disaM pAunbhUe tAmeva disaM pddige| tae NaM se somile mAhaNe samaNovAsae jAe--abhigayajIvAjIve-jAva-ahApariggahiehiM tavokammehi appANaM bhAvamANe viharai / somilassa devagai-siddhigamaNaniddeso 304 bhaMte ! ti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdati namasati, vaMdittA namaMsittA evaM kyAsI-pabhU NaM bhaMte ! somile mAhaNe devANuppiyANaM aMtie muDe bhavittA AgArAoM aNagAriyaM pavvaittae ? no iNaThe samaDhe jaheva saMkhe taheva niravasesaM-jAva-savvadukkhANaM aMtaM kAhiti / sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ! tti-jaav-vihri| bhaga0 sa018, u010| 16. bhagavao mahAvIrassa samaNovAsagANaM devalogaTThiIe parUvaNaM samaNovAsagANaM sohamme kappe ThiI 305 samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa samaNovAsagANaM sohamme kappe aruNAbhe vimANe cattAri paliovamAiM ThiI 10 // ThANa a04 u03| Page #618 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20. kUNiyassa mahAvIrasamavasaraNagamaNa-dhammasavaNapasaMgo caMpAnayarI 306 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM caMpA nAma nayarI hotthA riddhatyimiyasamiddhA pamuiyajaNajANavayA AiSNajaNamaNUsA halasayasahassasaMkiTTavikiTra laTThapaNNattaseusImA kukkuDasaMDeyagAmapaurA ucchujavasAlikaliyA go-mahisa-gavelaga-ppabhUyA AyAravaMtaceiyajuvaivivihasaNNiviTThabahulA ukkoDiyagAyagaThibheyaga-bhaDa-takkara-khaMDarakkharahiyA khemA NisvadavA subhikkhA vIsatthasuhAvAsA aNegakoDikuTuMbiyAiNNaNidhvayasuhA NaDa-NaTTaga-jalla-malla-muTTiya-velaMbaga-kahaga-pavaga-lAsaga-Aikkhaga-maMkha-laMkha-tUNailla-tuMbavINiya-agatAlAyarANucariyA ArAmajjANaagaDa-talAga-dIhiya-vappiNaguNokveyA naMdaNavaNasannibhappagAsA unviddhaviulagaMbhIrakhAyaphalihA cakka-gaya-musu Dhi-oroha-sayagghi-jamalakavADa-ghaNaduSpavetA dhagukuDilavaMkapAgAraparikkhittA kavisIsagavaTTaraiyasaMThiyavirAyamANA aTTAlaya-cariya-dAra-gopura-toraNa-samaNNayasuvibhatta-rAyamaggA cheyAyariyaraiyadaDhaphalihaiMdakIlA vivaNivaNichittasippiyAiNNaNivvuyasuhA siMghADaga-tiga-caukka-caccara-paNiyAvaNavivihavatyuparimaMDiyA surammA maravaipaviiNNamahivaipahA aNegavaraturaga-mattakuMjara-rahapahakara-sIya-saMdamANI-AiNNa-jANa-jaggA vimaula-NavaNaliNisobhiyajalA paMDaravarabhavaNasaNNimahiyA uttANaNayaNapecchaNijjA pAsAdIyA darisaNijjA abhirUvA pddiruuvaa| puNNabhadde ceie 307 tose NaM caMpAe NayarIe bahiyA uttarapurasthime disIbhAe puSNabhadde nAma ceie hotthA, cirAIe puvapurisapaNNatte porANe sahie vittie (pAThAntare-'kittie') NAe sacchatte sajjhae saghaMTe sapaDAge paDAgAipaDAgamaMDie salomahatthe kayaveyaDDie lAjalloiyamahie gosIsasarasarattacaMdaNadaddaradiNNapaMcaMgulitale uvaciyacaMdaNakalase caMdaNaghaDasukayatoraNapaDiduvAradesabhAe AsattosattaviulavaTTavAghAriyamalladAmakalAve paMcavaNNasarasasurabhimukkapuSphapujokyArakalie kAlAgurupavarakuMdarukkaturukkadhUvamaghamaghaMtagaMdhuddhayAbhirAme sugaMdhavaragaMdhagaMdhie gaMdhavaTTibhUe NaDa-gaTTaga-jalla-malla-muTThiya-velaMbaga-pavaga-kahaga-lAsaga-Aikkhaga-laMkha-maMkha-tUNailla-tuMbavINiya-bhuyaga-mAgahaparigae bahujaNajANavayasta vissuyakittie bahujaNassa Ahussa AhuNijje pAhuNijje accaNijje vaMdaNijje namasaNijje pUNijje sakkAraNijje sammANaNijje kallANaM maMgala devayaM ceiyaM viNaeNaM pajjuvAsaNijje divve sacce saccovAe saNihiyapADihere jAgasahassabhAgapaDicchae bahujago accei Agamma puNNabhaddaceiyaM puNNabhaddaceiyaM / vaNasaMDo 308 se NaM puNNabhadde ceie ekvANaM mahayA vaNasaMDeNaM savvao samatA parikkhitte, se NaM vaNasaMDe kiNhe kiNhobhAse nIle nIlobhAse harie hariobhAse sIe sIobhAse giddhe giddhobhAse tibve tibbobhAse kiNhe kiNhacchAe nIle nIlacchAe harie hariyacchAe sIe sIyanchAe Niddhe NiddhacchAe tivve tivvacchAe ghaNakaDiakaDicchAe ramme mhaamehnnikurNbbhuue| te NaM pAyavA mUlamaMto kaMdamaMto khaMdhamato tayAmaMto sAlamaMto pavAlamaMto pattamaMto puppharmato phalamaMto bIyamaMto aNupuvvasujAyaruilavaTTabhAvapariNayA ekkakhaMdhA agasAlA agasAhappasAhaviDimA aNeganaravAmasuppasAriyaaggejjhaghaNaviulabaddhakhaMdhA [vAcanAntare adhikAni padAni-pAINapaDINAyayasAlA udINadAhiNavicchiNNA oNayanayapaNayavippahAiyaolaMbapalaMbalaMbasAhappasAhaviDimA avAINapattA aNuiNNapattA ] acchiddapattA avAINapattA avAIyapattA niyajaraDhapaMDupattA NavahariyabhisaMtapattabhAraMdhayAragaMbhIradarisaNijjA uvaNiggayaNavataruNapattapallavakomalaujjalacalaMtakisalayasukumAlapavAlasohiyavaraMkuraggasiharA NiccaM kusumiyA NiccaM mAiyA NiccaM lavaiyA NicaM thavaiyA NiccaM gulaiyA NicvaM gocchiyA NiccaM jamaliyA NiccaM juvaliyA NiccaM viNamiyA NiccaM paNamiyA NiccaM kusumiyamAiyalavaiyathavaiyagulaiyagocchiyajamaliyajuvaliyaviNamiyapaNamiyasuvibhattapiMDamaMjarivaDisayadharA suya-barahiNa--mayaNasAla-koila kobhagaka-bhigAraga-koMDalaga--jIvaMjIvaga-NaMdImuha-kavila-piMgalakkhaga-kAraMDa-cakkavAya--kalahaMsa--sArasa- aNegasauNagaNamihuNaviraiyasahuNNaiyaharasaraNAie suramme saMpiDiyadariyabhamaramahuyaripahakaraparilitamattachappayakusumAsaklolamahuragumagumaMtaguMjatadesabhAe abhitara puphphahale bAhirapattocchaNNe pattehi ya puSphehi ya ochannapaDivalicchate sAuphale niroyae akaMTae NANAvihaguccha-gumma-maMDavaga-rammaso. Page #619 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 364 dhammakahANuoge cauttho khaMdho hie vicittasuhakeubhUe vAvI-pukkhariNI-dIhiyAsu ya sunivesiyarammajAlaharae piDimaNIhArimaM sugaMdhi suhasurAbhimaNaharaM ca mahayA gaMdhaddhANi muyaMtA NANAvihaguccha-gumma-maMDakgagharagasuhaseukeubahulA agarahajANajuggasibiyapavimoyaNA surammA pAsAdIyA darisaNijjA abhirUvA pddiruuvaa| asogavarapAyave 309 tassa NaM vaNasaMDassa bahumajjhadesabhAe ettha NaM mahaM ekke asogavarapAyave paNNatte, [vAcanAntare adhikaH pAThaH --dUrovagayakaMdamUlavaTTala TusaMThiyasiliTTha-ghaNamasiNaniddhasujAyaniruvahayudhviddhapavarakhaMdhI aNeganarapavarabhuyAgejjhe kusumabharasamoNamaMtapattalavisAlasAle mahuyaribhamaragaNagumagumAiyanilitaDitasassirIe NANAsauNagaNamihuNasumahurakaNNasuhapalattasahamahure ] kusa-vikusavisuddha rukkhamUle mUlamaMte kaMdamaMte -jAva-parimoyaNe suramme pAsAdIe darisaNijje abhiruve pddiruuve| se NaM asogavarapAyave aNehi bahUhiM tilaehi lauhi chattovehi sirIsesi sattavaNehi dahivaNehi lohi dhavehi caMda hiM ajjaNehiM Novehi kuDaehi kalaMhiM sanvehi phaNasehi dAlimehiM sAlehi tAlehiM tamAlehi piyaehi piyaMgUhiM purovahi rAyarohiM gaMdirohiM savao samaMtA saMparikkhite / te NaM tilayA lauyA-jAva-NaMdirukkhA kusacikusavisuddharukkhamUlA mUlamaMto kaMdamaMto, eesi vaNNao bhANiyanvo-jAva-siviyaparimoyaNA surammA pAsAdIyA darisaNijjA abhirUvA paDirUvA / te NaM tilayA-jAva-NaMdirukhkhA aNNehiM bahUhi paumalayAhiM NAgalayAhi asoalayAhi caMpagalayAhiM cUyalayAhiM vaNalayAhi vAsaMtiyalayAhiM aimuttayalayAhiM kuMdalayAhiM sAmalayAhi savvao samaMtA sNprikkhittaa| tAo NaM paumalayAo NiccaM kusumiyAo-jAva-vaDisayadharAo pAsAdIyAo darisaNijjAo abhiruvAo pddiruuvaao| [pustakAntaragato'dhikaH pATaH-tassa NaM asogavarapAyavassa uri bahave aTTa aTTha maMgalayA paNNattA / taM jahA-1. sotthiya-2. sirivaccha-3. naMdiyAvatta-4. baddhamANaga-5. bhaddAsaNa-6. kalasa-7. maccha-8 dappaNA sandharayaNAmayA acchA saNhA maNhA ghaTThA maTThA norayA nimmalA nippaMkA nikkaMka DacchAyA sappahA samiriyA saujjoyA pAsAdIyA darisaNijjA abhirUSA pddiruuvaa| tassa NaM asogavarapAyavassa uri bahave kiNhacAmarajyA nolacAmarajjhayA lohiyacAmarajjhayA sukkilacAmarajjhayA hAliddacAmarajjhayA acchA saNhA ruppapaTTA vayarAmayadaMDA jalayAmalagaMdhiyA surammA pAsAdIyA darisaNijjA abhiruvA pddiruuvaa| tassa NaM asogavarapAyavassa uri bahave chattAicchattA paDAmAipaDAgA ghaMTAjuyalA cAmarajuyalA uppalahatthagA paumahatthagA kumuyahatthagA kusumahatthagA naligahatthagA subhagahatthagA sogaMdhivahatthagA puMDarIyahatthagA mahApuMDarIyahatthA sayavattahatthA sahassapattahatthA savvarayaNAmayA acchaa-jaav-pddiruuvaa|] puDhavisilApaTTao 310 tassa NaM asogavarapAyavassa heTThA Isi khaMdhasamalloNe ettha NaM mahaM ekke puDhavisilApaTTae paNNate, vikkhaMbhAyAmaussehasuppamANe kiNhe aMjaNaga-ghaNa-kuvalaya halaharakosejjA-''gAsa--kesa-kajjalaMgo-khaMjaNa--siMgabheda-riTThaya-jaMbUphalaasaNaga-saNabaMdhaNaNIluppalapattanikara-ayasikusumappagAse maraNaya-masAra-kalita-NayaNakoyarAsivaNNe NiddhaghaNe aTThasire AyaMsayatalovame suramme IhAmiya-usabha-turaga-gara-magaravihaga-vAlagakiNNara-ruru-sarabha-camara-kuMjara-vaNalaya-paumalaya-bhatticitte AINagarUya-bUra-NavaNIya-tUla-pharise sohAsaNasaMThie pAsAdIe darisaNijje abhiruve pddiruuve| [vAcanAntarapATha:--aMjaNaga-ghaNa-kuvalaya-halaharakosejja-sarise AgAsa-kesa-kajjala-kakkeyaNa-iMdaNIla-ayasikusuma-ppagAse bhigaMjaNasiMgabheya-riTuga-nola-guliyA-gavalAirega-bhamara-nikurUMbabhUe jaMbUphala-saNa--kusumabaMdhananolumpalapatta-nigaramaragayA-''sAsaga-nayaNakoyArAsivaNNe niddhe ghaNe ajhusire rUvagapaDirUvadarisaNijje AyaMsagatalovame suramme sohAsaNasaMThie surUve muttAjAlakhaiyaMtakamme AINagarUya-bUra-navaNIyatUlakAse savvarayaNAmae acche-jAva-paDirUve / / caMpAe koNie rAyA 311 tattha NaM caMpAe NayarIe koNie NAma rAyA parivasai, mahayAhimavaMtamahaMtamalayamaMdaramahiMdasAre accaMtavisuddhadoharAyakulavaMsasuppasUe piraMtaraM rAthalakkhaNavirAiyaMgamaMge bahujagabahumANapUie savvaguNasamiddhe khattie muie muddhAhisitte mAupiusujAe dayapatte sImaMkare Jain-Education-international Page #620 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kUNiyassa mahAvIra samavasaraNagamaNa-dhammasavaNapasaMgo 365 somaMdhare khemaMkare khemaMdhare maNusside jaNavayapiyA jaNavayapAle jaNavayapurohie seukare keukare Narapavare purisavare purisasohe purisabagghe purisAsauvise purisapuMDarIe purisavaragaMdhahatthI aDDhe ditte vitta vitthiNNaviulabhavaNasayaNAsaNajANavAhaNAiNNe bahudhaNa-bahujAyasva-rayae AogapaogasaMpautte vicchaDDiyapaurabhattapANe bahudAso-dAsa-go-mahisa-gavelaga-ppabhUe paDipuNNajaMtakosakoTThAgArAudhAgAre balavaM dubbalapaccAmitte ohayakaMTayaM nihayakaMTayaM maliyakaMTayaM uddhiyakaMTayaM akaMTayaM ohayasattuM nihayasattuM maliyasattuM uddhiyasattuM nijjiyasatuM parAiyasattaM dhavagayadubhikkhaM mAri-bhayavippamukkaM khemaM sirva subhikkhaM pasaMtaDiba-imara rajjaM pasAsemANe vihrh| koNiyassa dhAriNI devI / 312 tassa NaM koNiyassa raNNo dhAriNI NAmaM devI hotthA, sukamAlapANipAyA ahoNapaDipuNNapaMcidiyasarIrA lakkhaNavaMjaNaguNovaveyA mANu mANappamANapaDipuNgasujAyasavbaMgasaMdaraMgI sasisomAMkArakaMtapiyadaMsaNA surUvA karayalaparimiyapasatthativalIvaliyamajzA kuMDalullihiyagaMDalehA komuiyarayaNiyaravimalapaDipuNNasomavayaNA siMgArAgAracAruvesA saMgaya-gaya-hasiya-bhaNiya-vihiya-vilAsa-salaliyasalAvaNiuNajuttoSavArakusalA pratyantarapAThaH-suMdarathaNa-jaghaNa-vayaNa-kara-caraNa-nayaNa-lAvaNNa-vilAsakaliyA] pAsAdIyA darisaNijjA abhiruvA paDisvA, koNieNaM raNNA bhaMbhasAraputteNa saddhi agurattA avirattA iTTe sadapharisarasarUvagadhe paMcavihe mANussae kAmabhoe paccaNubhavamANI vidhdd| koNiyassa niraMtaraM bhagavatapavittiniveyayapurise 313 tassa NaM koNiyasta raNo ekke purise viulakayavittie bhagavao pavittivAue bhagavao taddevasiyaM pavitti Nivedei / tassa NaM purisassa bahave aNNe purisA diNNabhatibhattavedaNA bhagavao pavittivAuyA bhagavao taddevasiyaM pavitti Nivedeti / koNiyassa suhaviharaNaM 314 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM koNie rAyA bhaMbhasAraputte bAhiriyAe uvaThANasAlAe aNegagaNaNAyaga-daMDaNAyaga-rAIsara-talavara-mADaMbiya koDubidha-maMti-mahAmaMti-gaNaga dovAriya-amacca-ceDa-pIDhamadda-nagara-nigama-seTThi-seNAvai-satyavAha-dUyasaMdhivAlasaddhi saMparivuDe viharai / 315 bhagavaMtapavittivAvaDapuriseNa koNiyasamakkhaM mahAvIrassa caMpAe AgamaNaniveyaNaM / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre Aigare titthagare-jAva'-dhammajjhaeNaM purao pakaDDhijjamANeNaM cauddasahi samaNasAhassohi chattIsAe ajjiyAsAhassIhi saddhi saMparibuDe puvvANupubdhi caramANe gAmANuggAmaM dUijjamANe suhaMsuheNaM viharamANe caMpAe nayarIe bahiyA uvaNagaraggAmaM uvAgae caMpaM nAraM puNNabhadaM ceiyaM smosriukaame| tae NaM se pavittivAue imIse kahAe laDhe samANe haTTatuTThacittamANadie pIimaNe paramasomaNassie harisavasavisappamANahiyae hAe kayabalikamme kayakouyamaMgalapAyachitte suddhappAvasAI maMgallAI vatthAI pavaraparihie appamahagghAbharaNAlaMkiyasarIre sayAo gihAo paDiNikkha mai, sayAo gihAo paDiNikkhamittA capAe NayarIe majhamajjheNaM jeNeva koNiyasta raNNo gihe jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA jeNeva koNie rAyA bhibhasAraputte teNeva uvAgacchai, teNeva uvAgacchittA karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu jaeNaM vijaeNaM vaddhAvei, baddhAvettA evaM kyAsI"jassa NaM devANuppiyA saNaM kaMkhaMti, jassa NaM devANa ppiyA daMsaNaM pIhaMti, jassa devANappiyA saNaM patthaMti, jassa NaM devANuppiyA dasaNaM abhilasaMti jasta NaM devANappiyA NAmagoyassa vi savaNayAe hadratadra-jAva-hiyayA bhavati, se NaM samaNe bhagavaM mahAvIre puvvANavi caramANe gAmANaggAmaM dUijjamANe caMpAe NayarIe uvaNagaraggAmaM uvAgae caMpaM Nari puNNabhadde ceiyaM smosaarukaame| taM evaM devANuppiyANaM piyaTTayAe piyaM Nivedemi, piyaM te bhavau / bhagavaMtaM pai koNiyassa namokkArAi 316 tae NaM se kUNie rAyA bhibhasAraputte tassa pavittivAuyassa aMtie eyamaTTa soccA Nisamma haTTatuTTha-jAva-hiyae dhArAhayanIva surahikusumaM va caMcumAlaiyaUsaviyaromakUrva viyasiyavarakamalaNayaNa-kyaNe payaliyavarakaDaga-tuDiya-keUra-mauDa-kuMDala-hAra-virAyaMtarai1. yAvatkaraNAt sUcitaH pATha aupapAtikasUtrAdavagantavyaH / Page #621 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 366 dhammakahANuoge cauttho khaMdho yavacche pAlaMbapalabamANagholaMtabhUsaNadhare sasaMbhamaM turiyaM cavalaM naride sohAsaNAo abbhuTTei, abbhuThettA pAyapIDhAo paccoruhai, paccorahittA veruliyavariTuriTuaMjaNaniuNoviyamisimisitamaNirayaNamaMDiyAo pAuyAo omuyai, omuittA avahaTTa paMca rAyakakuhAI taMjahA--1 khaggaM 2 chattaM 3 upphesaM 4 vAhaNAo 5 vAlabIyaNaM, egasADiyaM uttarAsaMgaM karei karettA AyaMte cokkhe paramasuibhUe aMjalimauliyahatthe titthagarAbhimuhe sattaTu payAI aNugacchai, sattaTTha payAi aNugacchittA vAmaM jANuM aMcei, vAmaM jAeM aMcettA dAhiNaM jANuM dharaNitalaMsi sAhaTu tikkhutto muddhANaM dharaNitalaMsi nivesei, nivesittA IsiM paccuNNamai, paccuNNamittA kaDaga-tuDiyathaMbhiyAo bhuyAo paDisAharai, paDisAharittA karayala-jAva-kaTu evaM bayAsI"motthu NaM arahatANaM bhagavaMtANaM AigarANaM titthagarANaM sayaMsaMbuddhANaM purisuttamANaM purisasIhANaM purisavarapuMDarIyANaM purisavaragaMdhahatthoNaM loguttamANaM loganAhANaM logahiyANaM logapaIvANaM logapajjoyagarANaM abhayadayANaM cakkhudayANaM maggadayANaM saraNadayANaM jIvadayANaM bohidayANaM dhammadayANaM dhammadesayANaM dhammanAyagANaM dhammasArahINaM dhammavaracAuraMtacakkavaTTINaM dIvo tANaM saraNaM gaI paiTThA appaDihayavaranANa-daMsaNadharANaM viyadRchaumANaM jiNANaM jAvayANaM tiNNANaM tArayANa buddhANaM bohayANaM muttANaM moyagANaM savvaNNUNaM savvadarisINaM sivamayalamaruyamaNaMtamakkhayamavvAbAhamapuNarAvattagaM siddhigaiNAmadhejjaM ThANaM saMpattANaM, namo'tyu NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa Adigarassa titthagarassa-jAva-saMpAviukAmassa mama dhammAyariyassa dhammovadesagassa, baMdAmi gaM bhagavaMtaM tattha gayaM ihagae, pAsau me bhagavaM tatthagae ihagayaM" ti kaTTa vaMdai NamaMsai, vaMdittA gamaMsittA sIhAsaNavaragae puratyAbhimuhe nisIyai, nisIittA tassa pavittivAuyassa aThThattaraM sayasahassaM pIidANaM dalayai, dalaittA sakkArei, sammANei sakkAritA sammANittA evaM vayAsI"jayA NaM devANuppiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre ihamAgacchejjA, iha samosarijjA, iheva caMpAe gayarIe bahiyA puNNabhadde ceie ahApaDirUvaM oggahaM ogiNhittA arahA jiNe kevalI samaNagaNaparivuDe saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe viharejjA tayA gaM tuma mama eyamaTTha nivedijjAsi"tti kaTu visjjie| caMpAe bha0 mahAvIrassa samosaraNaM 317 tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe phulluppalakamalakomalummiliyaMmi ahapaMDure pahAe ratAsogappagAsa-kisuya suya muha-guMjaddharAgasarise kamalAgarasaMDabohae uTTiyammi sUre sahassarassimi diNayare teyasA jalate AgAsagaeNaM cakkeNaM-jAva-suhaMsuheNaM viharamANe jeNeva caMpA gayarI, jeNeva puNNabhadde ceie, jeNeva vaNasaMDe, jeNeva asogavarapAyave, jeNeva puDhavisilApaTTae, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA ahApaDirUvaM oggahaM ogiNhittA asogavarapAyavassa ahe puDhavisilAvaTTagaMsi puratthAbhimuhe paliyaMkanisanne arahA jiNe kevalI samaNagaNaparivuDe saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe viharai / ' caMpAnayarInivAsijaNANaM samavasaraNagamaNaM pajjavAsaNA ya 318 tae NaM caMpAe NayarIe siMghADaga-tiga-caukka-caccara-caummuha-mahApaha-pahesu mahayA jaNasadde i vA [kvadit-bahujaNasadde i vA jaNavAe i vA jagullAve i vA] jaNavUhe i vA jaNabole ivA jaNakalakale i vA jaNummIi vA jaNukkaliyA i vA jaNasaSNivAe i vA bahujago aNNamaNNasta eva mAikkhai evaM bhAsai evaM paNNavei evaM parUvei-"evaM khalu devANuppiyA! samaNe bhagavaM mahAvIre Aigare titthagare sayaMsaMbuddhe purisuttame-jAva-saMpAviukAme puvvANupuvvi caramANe gAmANuggAmaM dUijjamANe ihamAgae, iha saMpatte, iha samosaDhe, iheva caMpAe NayarIe bahi puNNabhadde ceie ahApaDirUvaM uggahaM uggiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe vihri| taM mahapphalaM khalu bho devANu ppiyA! tahArUvANaM arahaMtANaM bhagavaMtANaM NAma-goyassa vi savaNayAe, kimaMga uNa abhigamaNa-vaMdaNa-NamaMsaNa-paDipucchaNapajjuvA saNapAe? egassa vi Ariyassa dhammiyassa suvayaNassa savaNayAe, kimaMga puNa viulassa adussa gahaNayAe? taM gacchAmo NaM devANuppiyA! samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdAmo NamaMsAmo sakkAremo sammANe mo kallANaM maMgallaM devayaM ceiyaM viNaeNaM pajjuvAsAmo, eyaM Ne peccabhave ihabhave ya hiyAe suhAe khamAe nisseyasAe ANugAmiyattAe bhavissai"tti kaTTa bahave uggA uggaputtA bhogA bhogaputtA evaM dupaDodhAreNaM rAiNNA [kvacit-ikkhAgA nAyA koravvA] khattiyA mAhaNA bhaDA johA pasatthAro mallaI lecchaI lecchaIyutA aNNe ya bahave rAIsara-talavara-mADaMbiya-koDuMbiya-inbha-seTThi-seNAvai-satyavAhappabhitayo, apegaiyA vaMdaNavittayaM, appegaiyA pUSaNavattiyaM, evaM sakkAravattiyaM sammANavattiyaM daMsaNavattiyaM koUhalavattiyaM, appegaiyA aTThaviNicchayaheuM-assuyAiM suNassAmo, suyAI nissaMkiyAI karistAmo; appegaiyA aTThAI heUI kAraNAI vAgaraNAiM pucchissAmo, appegaiyA savvao samaMtA muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pabvaissAmo, paMcANuvvaiyaM sattasikkhAvaiyaM-duvAlasavihaM gihidhamma paDivajjissAmo, appegaiyA jiNabhattirAgaNaM, appegaiyA jIyameyaMti kaTTa bahAyA kayabalikammA kayakouyamaMgalapAyacchittA kvicit-uccholaNapaghoyA] sirasA kaMThe mAlakaDA 1. etadanantaragato vistRto granthasandarbha aupapAtikasUtrAdavagantavyaH / Page #622 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kUNiyassa mahAvIra samavasaraNagamaNa-dhammasavaNapasaMgo AviddhamaNisuvaNNA kappiyahAra-ddhahAra-tisara-pAlaba-palabamANakaDisuttasukayasohAbharaNA payara vatthaparihiyA [vAcanAntare-jANagayA juggagayA gilligayA thilligayA pavahaNagayA caMdaNolitagAyasarIrA , appegaiyA hayagayA, evaM gayagayA rahagayA sibiyAgayA saMdamANiyAgayA appegaiyA pAyavihAracAreNaM purisavagurAparikkhittA [kvacit-vaggAdhaggi gummAgummi] mahayA ukkiTThisIhaNAyabolakalakalaraveNaM pakkhubbhiyamahAsamuddaravabhUyaM piva karemANA [kvicit-pAyadaddareNa bhUmi kaMpemANA, aMbaratalaM piva phoDemANA egadisi egAbhimuhA] caMpAe NayarIe majjhamajjhaNaM NiggacchaMti, niggacchittA jeNeva puNNabhadde ceie teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA samaNassa bhagavao mahAvIrassa adUrasAmaMte chattAdIe titthayarAisese pAsaMti, pAsittA jANavAhaNAI ThAvayaMti, [kvacit-viTThabhaMti], ThAvaittA jANa-vAhaNehito paccoruhaMti, paccoruhittA [vAcanAntare-jANAI mayaMti, vAhaNAI visajjeti, puppha-tabolAiyaM AuhamAiyaM sacittAlaMkAraM pAhaNAo ya visarjeti, egasADiyaM uttarAsaMgaM kareMti, AyaMtA cokkhA parasuibhUyA abhigameNaM abhigacchaMti, cakkhuphAse egattIbhAvakaraNeNaM] jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchitA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM kareMti, karitA vaMdaMti NamassaMti, vaMdittA NamassittA paccAsaNe NAidUre sussUsamANA NamaMsamANA abhimuhA viNaeNaM paMjaliuDA pajjuvAsaMti / vAcanAntare-tivihAe pajjuvAsaNAe pajjuvAsaMti, kAiyAe susamAhiyapasaMtasAhariyapANi pAyA aMjalimaulibahatthA, vAiyAe evameyaM bhaMte, avitahameyaM asaMdiddhameyaM, icchiyameyaM, paDicchiyameyaM icchiyapaDicchiyameyaM, sacce NaM esa ache, mANasiyAe--taccittA tammaNA tallesA tadajhavasiyA tattivyajjhavasANA tadappiyakaraNA taTThovauttA tabbhAvaNAbhAviyA egamaNA avimaNA aNaNNamaNA jiNavayaNadhammANurAgarattamaNA viyasiyavarakamalanayaNa-vayaNA pajjuvAsaMti / samosaraNAI gavesaha AgaMtAresu vA ArAmAgAresu vA AesaNesu vA Avasahesu vA paNiyagehesu vA paNiyasAlAsu vA jANagihesu vA jANasAlAsu vA koTThAgAresu vA susANesu vA suNNAgAresu vA parihiMDamANA prigholemaannaa|] bhagavaMtapavittivAvaDapuriseNa koNiyassa purao bhagavao AgamaNassa niveyaNaM 319 tae NaM se pavittivAue imIse kahAe laddhaThe samANe hadvatuTTha-jAva-hiyae hAe-jAva-appamahagghAbharaNAlaMkiyasarIre sayAo gihAo paDiNikkhamai, sayAo gihAo paDiNikkhamittA caMpANayari masaMmajjheNaM 0, jeNeva bAhiriyA, sA ceva heTThillA battanvayA-jAthaNisIyai, NisIittA tassa pavittivAuyassa addhatterasa sayasahassAI pIidANaM dalayaha, dalaittA sakkArei sammANeDa, sakkAritA sammANettA pddivisjjei| koNiyassa mahAvIradasaNaThaM saMkappo saviDiDhae samavasaraNe gamaNaM patthANaM ca 320 tae NaM se kUNie rAyA bhabhasAraputte balavAuyaM AmaMtei AmaMtettA evaM vayAsi--"khippAmava bho devANappiyA ! AbhisekkaM hatthi rayaNaM paDikappehi, haya-gaya-rahapavarajohakaliyaM ca cAuraMgiNi seNaM saNNAhehi, subhaddApamuhANa ya devINaM bAhiriyAe uvaTThANasAlAe pADiyakkapADiyakkAI jattAbhimuhAI juttAI jANAI uvaTTavehi, caM ca Nari sabbhitarabAhiriyaM [phavacit--AsiyasammajjiovalitaM siMghADagatiyacaukkacaccaracaummuhamahApahapahesu] Asitta-sitta-suisammaTTharatyaMtarA-''vaNa-vIhiyaM maMcA maMcakaliyaM NANAviharAgaucchiyajjhayapaDAgAipaDAgamaMDiyaM lAulloiyamahiyaM gosIsasarasarattacaMdaNa-jAva-gaMdhavaTTibhUyaM karehi ya kAravehi ya, karettA ya kAravettA ya eyamANattiyaM paccappiNAhi / NijjAhissAmi samaNaM bhagavaM mahAvIraM abhivNdie|" tae NaM se balavAue kUNieNaM raNA evaM vRtte samANe haddatuTTha-jAva-hiyae karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu 'evaM sAmi'tti ANAe vigaeNaM vayaNaM paDisuNei, paDisuNettA evaM hatthivAuyaM AmaMtei AmaMtettA evaM kyAsi--"khippAmeva bho devANuppiyA! kUNiyassa raNNo bhaMbhasAraputtassa AbhisekkaM hatthirayaNaM paDikappehi haya-ya-raha-pavarajohakaliyaM cAuraMgiNi seNaM saNNAhehi saNNAhettA eyamANattiyaM pccppinnaahi"| tae NaM se hatthivAue balavAuyassa epamahra soccA ANAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNei paDisuNittA cheyApariyauvae-samaikappaNAvikappehi suNiuNehiM ujjalagevatthahatthaparivatthiyaM susajjaM dhammiyasaNNaddhabaddhakavaiyaupoliyakacchavacchageveyabaddhagalavarabhUsaNavirAyaMtaM agginaneyajuttaM salaliyavarakaNNapUravirAiyaM palaMbaocUlamayara kayaMdhayAraM cittapariccheyapacchyaM paharaNAvaraNabhariyajuddhasajjaM sacchattaM sajjhayaM saghaMTe sapaDAgaM paMcAmelayaparimaMDiyAbhirAmaM osAriyajamalajuyalaghaMTa, vijjupiNaddhaM va kAlameha, uppAiyapavyayaM va caMkamaMtaM, mattaM gulagulaMtaM maNapavaNajaiNavegaM bhImaM saMgAmiyAojjaM AbhisekkaM hasthirayaNaM paDikappe, paDikappettA haya-ya-raha-pavarajohakaliyaM cAuraMgiNi seNaM saNNA hei, saNNAhittA jeNeva balavAue teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA eyamANattiyaM paccappiNai / tae NaM se balabAue jANasAliyaM saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI--"khippAmeva bho devANuppiyA! subhaddApamuhANaM devINaM bAhiriyAe uvaTThANasAlAe pADiyakkapADiyakkAiM jattAbhimuhAIjuttAIjANAI ucaTTavehi, ubaTTavettA eyamANattiyaM prcppinnaahi|" Page #623 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368 dhammakahANuoge cauttho khaMdho tae NaM se jANasAlie balavAuyassa eyamaLa ANAe viNaeNaM dhayaNaM paDisuNei, paDisuNetto jeNeva jANasAlA teNeva uvAgacchai, teNeva uvAgacchittA jANAI paccuvekkhei, paccuvekkhittA jANAI saMpamajjei, saMpamajjittA jANAI saMvaI, saMvaTThittA jANAiM jINei, NINettA jANANaM dUse pavINei, pavINaittA jANAI samalaMkareiM, samalaMkaritA jANAI varabhaMDagamaMDiyAI karei karettA jeNeva vAhaNasAlA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA vAhaNasAlaM aNupavisai, aNupavisittA vAhaNAI paccuvekkhei, paccuvekkhittA vAhaNAI saMpamajjai, saMpamajjittA vAhaNAI NoNei, NoNettA vAhaNAI, apphAlei, apphAletA dUse pavINei, pavINaittA vAhaNAI samalaMkarei, samalaMkarittA vAhaNAI varabhaMDamaMDiyAI karei, karettA vAhaNAI jANAI joei, joettA paoyalaTThi paoyadharae ya samaM ADahai, ADahettA vaTTamaggaM gAhei; gAhettA jeNeva balavAue teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA balavAuyassa eyamANattiyaM paccapiSNai / tae NaM se balavAue NayaraguttiyaM Amatei, amaMtettA evaM vayAsI--'khippAmeva bho devANuppiyA ! caMpaM Nari sabbhitarabAhiriyaM Asitta-jAva-kAravettA eyamANattiyaM pccppinnaahi"| tae NaM se Nayaraguttie balavAuyassa eyamaDhaM ANAe viNaeNaM paDisuNei, paDisuNittA caMpaM Nari sabhitarabAhiriyaM Asitta-jAvakAravettA ya jeNeva balavAue teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA eyamANattiyaM pccppinni| tae NaM se balavAue koNiyassa raNNo bhaMbhasAraputtassa AbhisekkaM hatthirayaNaM paDikappiyaM pAsai hayagaya-jAva-saNNAhiyaM pAsai, subhaddApamuhANaM devoNaM paDijANAiM ubaTTaviyAiM pAsai, caMpaM Nari sambhitara-jAva-gaMdhavaTTibhUyaM kayaM pAsaha, pAsittA hatuddhacittamANaM die die poimaNe-jAva-hie jeNeva kUNie rAyA bhaMbhasAraputte teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA karayala-jAva-evaM payAsI--"kappie NaM devANuppiyANaM Abhisekke hatthirayaNe, hayagaya-jAva-pavarajohakaliyA ya cAuraMgiNI seNA saNNAhiyA, subhaddApamuhANaM ca devINaM bAhiriyAe uvANasAlAe pADiyakkapADiyakkAiM jattAbhimuhAI juttAI jANAI uvaTAviyAI caMpANayarI sabbhitarabAhiriyA Asitta-jAva-gaMdha-vaTTibhUyA kayA, taM NijjaMtu NaM devANuppiyA! samaNaM bhagavaM mahAvIraM abhivNdyaa| tae NaM se kUNie rAyA bhaMbhasAraputte balavAuyassa aMtie eyabhaTThe soccA Nisamma haTThatuTu-jAva-hiyae jeNeva aTTaNasAlA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA aTTaNasAlaM aNupavisai, aNupaSisittA aNegavAyAmajogga-vaggaNa-vAmaddaNa-mallajuddhakaraNehiM saMte parissaMte / sayapAgasahassapAhiM sugaMdhatellamAiehi pINaNijjehiM dappaNijjehiM mayaNijjehiM vihaNijehi savidiyagAyapalhAyaNijjehi abhihiM abhaMgie samANe tellacammaMsi paDipuNNapANi-pAyasuumAlakomalatalehi purisehiM cheehiM dakhehiM paThehiM kusalehiM mehAvIhiM niuNasippovagaehi abbhaMgaNa-parimaddaNuvvalaNa-karaNaguNaNimmAehi aTThisuhAe maMsasuhAe tayAsuhAe romasuhAe cauvihAe saMbAhaNAe saMbAhie samANe avagayakheyaparissame aTTaNasAlAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA jeNeva majjaNaghare teNeva uvAgacchai, uvAgacchitA majjaNagharaM aNupavisai, aNupavisittA samuttajAlAulAbhirAme vicittamaNirayaNakuTTimayale ramaNijje hANamaMDavaMsi NANAmaNi-rayaNabhatticittaMsi vhANapoDhaMsi suhaNisaNNe suddhodaehiM gaMdhodaehiM pupphodaehi suhodaehi puNo puNo kallANagapavaramajjaNavihIe majjie / tattha kouyasahi bahuvihehi kallANagapavaramajjaNAvasANe pamhalasukumAlagaMdhakAsAiyalUhiyaMge sarasasurahigosIsacaMdaNANulittagate ahyasumahagghadUsarayaNasusaMvue suimAlAvaNNagavilevaNe ya AviddhamaNisuvaNNe kappiyahArahAra-tisaraya-pAlaba-palaMbamANakaDisutta-sukayasobhe piNaddhagevijja-aMgulijjaga-laliyaMgayalaliyakayAbharaNe varakaDaga-tuDiyathaMbhiyabhue ahiyaruvasassigee muddiyapiMgalaMguloe kuMDalaujjoviyANaNe mauDadittasirae hArotthayasukayaraiyavacche pAlaMbapalaMbamANapaDasukayauttarijje NANAmaNi-kaNaga-rayaNavimalamaharihaNiuNoviyamisimisaMtaviraiyasusiliTThavisiTThala?AviddhavIravalae, ki bahuNA ? kapparakkhae ceva alaMkiyavibhUsie NaravaI sakoraMTamalladAmeNaM [vAcanAntare-"abbhapaDalapiMgalujjaleNaM aviralasamasahiyacaMdamaMDalasamappabheNaM maMgalasayabhatticcheyacitti yakhikhiNimaNihemajAlavira iyaparigayaperaMtakaNagaghaMTiyapayaliya kiNikiNitasuisuhasumahurasaddAlasohieNaM sappayaravaramuttadAmalaMbaMtabhUsaNaNaM nariMdavAmappamANarUMdaparimaMDaleNa soyAyavavAyavarisavisadosanAsaNaNaM hamarayamalabahalapaDalavADaNapabhAkareNaM uDusuhasivachAyasamaNubaddhaNaM verUliyadaMDasajjieNaM vairAmayavasthiniuNajoiyaaTTasahassavaracaNasalAganimmieNaM suNimmalarayayasucchaeNaM niuNoviyamisimisaMtamaNirayaNasUramaMDalavitimirakaraniggayaggapaDihayapuNaravipaccApaDatacaMcalamiriikavayaM viNimayaM. teNaM sapaDidaMDeNaM gharijjamANeNaM AyavataNaM virAyate"] chattaNaM dharijjamANeNaM caucAmaravAlavIiyaMge [vAcanAntare-"cauhi ya pavaragirikuharavicaraNasamuiyanirUvahayacamarapacchimasarIrasaMjAyasaMgayAhi amaliyasiyakamalavimalujjaliyarayayagirisiharavimalasasikiraNa--sarisa kaladhonimmalAhiM pavagAyacavalalaliyataraMgahatthanaccatavIipasariyakhIrodagapavarasAgaruppUracaMcalAhi mANasasaraparisarapariciyAvAsavisayavesAhiM kaNagagirisiharasaMsiyAhiM ovaiyauppaiyaturiyacavalajaiNasigdhavegAhiM haMsavadhUyAhiM ceva kalie, NANAmaNikaNagaravaNavimalamaharihatavaNijjujjalavicittadaMDAhiM cilliyAhiM naravaisirisamudayapagAsaNakarohiM varapaTTaNuggayAhiM samiddharAyakulaseviyAhiM kAlAgurupavarakuMdurukkavaravaNNavAsagandhuddhayAbhirAmAhiM salaliyAhiM ubhaopAsaM ukkhippamANAhi cAmarAhiM kalie suhasIyalavAya Page #624 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kUNiyassa mahAvIrasamavasaraNagamaNa-dhammasavaNapasaMgo vIiyaMge] maMgalajayasahakayAloe majjaNagharAo paDiNikkhamai, paDinikkhamittA aNegagaNanAyaga-daMDanAyaga-rAIsara-talavara-mAiMbiyakoDubiya-inbha-seTThi-seNAvai-satthavAha-dUya-saMdhivAlasaddhi saMparivuDe dhavalamahAmehANiggae iva gahagaNadippaMtarikkhatArAgaNANa majjhe sasi vva piadaMsaNe NaravaI jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA jeNeva Abhisekke hatthirayaNe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA aMjaNagirikUDasaNNibhaM gayavaiM garavaI duruutthe| kuNiyassa samavasaraNaM pai payANaM 321 tae NaM tassa kUNiyassa raNNo bhaMbhasAraputtassa AbhisekkaM hatthirayaNaM duruDhassa samANassa tappaDhamayAe ime aTThaTTha maMgalayA purao ahANupuDhavIe sNpttttiyaa| taM jhaa-sovtthiy-sirivcch-nnNdiyaavtt-vddhmaanng-bhddaasnn-kls-mcch-dppnnaa| tayANaMtaraM ca NaM puNNakalasabhigAraM divvA ya chattapaDAgA sacAmarA dasaNaraiyaAloyadarisaNijjA vAudghayavijayavejayaMtI ya UsiyA gagaNatalamaNulihaMtI purao ahANupuTavIe sNpttttiyaa| tayANaMtaraM ca NaM veruliyabhisaMtavimaladaMDaM palaMbakoraMTamalladAmovasobhiyaM caMdamaNDalaNibhaM samUsiyaM vimalaM AyaktaM pavaraM sIhAsaNaM varamaNirayaNapAdapIDhaM sapAuyAjoyasamAuttaM bahukiMkarakammakara-purisapAyattaparikkhittaM purao ahANupuvIe saMpaTThiyaM / tayANaMtaraM ca NaM bahave laTThiggAhA kuMtaggAhA cAvaggAhA cAmaraggAhA pAsaggAhA potthayaggAhA phalagaggAhA pIDhaggAhA vINaggAhA kUvaggAhA haDappayaggAhA purao ahANupuvvIe sNpttttiyaa| tayANaMtaraM ca NaM bahave daMDiNo maMDiyo siMhaDiNo jaDiNo picchiNo hAsakarA DamarakarA cADakarA vAdakarA kaMdappakarA bavakarA kokkuiyA kiDukarA ya vAyaMtA ya gAyaMtA ya hasaMtA ya NaccaMtA ya bhAsaMtA ya sAveMtA ya rakkhaMtA ya [kvacit-"ratA ya"] AloyaM ca karemANA jayasadaM pauMjamANA purao ahANupuvIe sNptttthiyaa| [saMgrahagAthAzca kvacit-- asilaTrikuMtacAve cAmarapAse ya phalagapotthe y| vINAkUyaggAhe tatto ya haDappagAhe y||1|| daMDI muMDi sihaMDI picchI jaDiNo ya hAsakiDDA ya / davakArA caDukArA kaMdappiyakukkuIgA ya // 2 // gAyaMtA vAyaMtA naccaMtA taha hasaMta hAseMtA / sAtA rAvetA AloyajayaM pauMjaMti // 3 // ] tayANaMtaraM ca NaM jaccANaM taramallihAyaNANaM harimelAmaula-malliyacchANaM caMcucciyalalipapuliyacalacavalacaMcalagaINaM laMghaNavaggaNadhAvaNa-ghoraNa-tivaI-jaiNasikkhiyagaINaM lalaMta-lAma-galalAya-varabhUsaNANaM muhabhaMDaga-ocUlaga-thAsamihilANacAmaragaMDaparimaMDiyakaDINaM kiMkaravarataruNapariggahiyANaM aTThasaya varaturagANaM purao ahANupuvIe saMpaTThiyaM / tayANaMtaraM ca NaM IsIdaMtANaM IsImattANaM IsItuMgANaM IsIucchaMgavisAladhavaladaMtANaM kaMcaNakosIpaviTThadaMtANaM kaMcaNamaNi-rayaNabhUsiyANaM varapurisArohagasaMpauttANaM aTThasayaM gayANaM purao ahANupuSvIe saMpaTTiyaM / tayANaMtaraM ca NaM sacchattANaM sajjhayANaM saghaMTANaM sapaDAgANaM satoraNavarANaM saMNadighosANaM sakhikhiNIjAla-parikkhittANaM hemavayacittatiNisakaNagaNijjuttadAruyANaM kAlayasasukayaNemijaMtakammANaM susiliTravattamaMDaladhurANaM AiNNavaraturagasusaMpauttANaM kusalanaraccheyasArahisusaMpaggAhiyANaM (kvacit-"hemajAlagavakkhajAkhikhiNIghaMTajAlaparikkhattANaM"] battIsatoNaparimaMDiyANaM sakaMkaDavaDeMsagANaM sacAvasarapaharaNAvaraNabhariyajuddhasajjANaM aTThasaghaM rahANaM purao ahANupubbIe saMpaTTiyaM / tayANaMtaraM ca NaM asisatikuMta-tomara-sUla-laula-bhiDimAla-dhaNupANisajjaM pAyattANIyaM ["sannaddhavaddhavammiyakabayANaM uppIliyasarAsaNavaTTiyANaM piNaddhagevejjavimalavarabaddhaciMdhapatANaM gahiyA uhappaharaNANaM"] purao ahANupuvIe saMpaTThiyaM / ] tae NaM se kUNie rAyA hArotthayasukayaraiyavacche kuMDalaujjoviyANaNe mauDadittasirae NarasIhe garavaI ride Naravasahe maNuyarAyavasabhakappe anbhahiyaM rAyateyalacchIe dippamANe hatthikkhaMdhavaragae sakoreMTamalladAmeNaM chatteNaM dharijjamANeNaM seyavaracAmarAhiM uddhRvvamANIhiM uddha vvamANIhiM vesamaNe ceva NaravaI amaravaisaNNibhAe iDDhIe pahiyakittI haya-gaya-raha-pavarajohakaliyAe cAuraMgiNIe seNAe samaNugammamANamagge jeNeva puNNabhadde ceie teNeva pahArettha gamaNAe / tae NaM tassa kUNiyassa raNNo bhaMbhasAraputtassa purao mahaMAsA AsavarA ubhao pAsi jAgA NAgavarA piTuo rahasaMgalli / tae NaM se kUNie rAyA bhaMbhasAraputta abbhuggabhiMgAre paggahiyatAlayaMTe Usaviyaseyacchatte pavIiyavAlavIyaNIe savviDDhIe savvajutIe savvabaleNaM sambasamudaeNaM samvAdareNaM savvavibhUIe samvavibhUsAe saba saMbhamegaM [kvacit-"pagaIhi NAyahi talAyarehi savvorohehi") dha0 ka07 meM se kUNie rAyA hArotthayasukaparaiyAna hatthakvaMdhavaragae sakoreMTamalladAmeNaM hayagaya-raha-pavarajohakaliyAra Page #625 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 370 dhammakahANuoge cauttho khaMdho savva puSphagaMdhamallAlaMkAreNaM savvatuDiyasaddasaNiNAeNaM mahayA iDDhoe mahayA juIe mahayA baleNaM mahayA samudaeNaM mahayA varatuDiyajamagasamagappavAieNaM saMkha-paNava-paDaha-bheri-jhallari-kharamuhi-haDukka-murava-muaMga-duMduhi-NigghosaNAiyaraveNaM caMpAe NayarIe majjhamajjhaNaM nniggcchi| tae NaM tasta kUNiyasta raNo caMpAe NayarIe majjhamajheNaM niggacchamANassa bahave atyatthiyA kAmatthiyA bhogatthiyA lAbhatthiyA kidivasiyA karoDiyA kAravAhiyA saMkhiyA cakkiyA naMgaliyA muhamaMgaliyA baddhamANA pUsamANayA khaMDiyagaNA tAhi iTAhi kaMtAhi piyAhiM maNuNNAhiM maNAmAhi maNAbhirAmAhi [vAcanAntare-"urAlAhiM kallANAhiM sivAhi dhaNNAhi maMgallAhiM sassirIyAhiM hiyayagamaNijjAhi hiyayapalhAyaNijjAhi miyamaharagaMbhIragAhiyAhi aTTasaiyAhiM apuNaruttAhi"] hiyayagamaNijjAhi vAhi jayavijayamaMgala paehi aNavarayaM abhiNaMdaMtA ya abhitthuNaMtA ya evaM vayAsI-"jaya jaya gaMdA! jaya jaya bhaddA! bhadaM te ajiyaM jiNAhi, jiyaM ca pAlehi, jipamajhe vsaahi| iMdo iva devANaM camaro iva asurANaM dharaNo iva nAgANaM caMdo iva tArANaM bharaho iva maNa pANaM bahUIvAsAI bahUI vAsasayAI bahUI vAsasahassAI bahuI vAsasayasahassAI aNahasamaggo haTThatu? paramAuM pAlayAhi iTThajaNasaMparivuDo caMpAe NayarIe aNasiM ca bahUNaM gAmA gara-Nayara-kheDa-kabbaDa-doNamaha-maDaba-paTTaNa-Asama-nigama-saMvAha-saMnivesANaM AhevaccaM porevaccaM sAmittaM bhaTTittaM mahattaragataM ANAIsaraseNAvaccaM kAremANe pAlemANe mahayAhaya-naTTa-gIya-vAiya-taMtI-tala-tAla-tuDiya-ghaNabhuMiMga-paDuppavAiyaraveNaM viulAI bhogabhogAI bhuMjamANe viharAhi" ti kaTTa, jaya jaya sadde pauMjaMti / 322 kuNiyassa samosaraNe AgamaNaM pajjuvAsaNA ya tae NaM se kuNie rAyA bhaMbhapAraputte nayaNamAlAsahaspehi pecchijjamANe pecchijjamANe hiyayamAlAsahassehi abhiNaMdijjamANe abhinaMdijjamANe [kvacit-"unnaijjamANe"maNorahanmAlAsahassehiM vicchippamANe vicchippamANe vayaNamAlAsahassehi abhithuvvamANe abhithuvvabhANe kaMtisohagagurjAhaM patthijjamANe patthijjamANe bahUNaM naranArisahassANaM dAhiNahattheNaM aMjalimAlAsahassAI paDicchamANe paDicchamANe maMjumaMjuNA dhoseNaM paDiburajhamANe paDivujjhamANe bhavagapaMtisahassAI samaicchamANe samaicchamANe [vAcanAntare "saMtItalatAlatuDipagIyavAiyaraveNaM mahareNaM mahareNaM jayapaddaghosavisaeNaM maMjamaMjuNA dhoseNaM paDibujjhapANe paDibujnamANe kaMdaragirivivarakuharagirivarapAsAduDDhaghaNabhavaNedeva-kulasiMghADagatigacaccaracaukkaArAmujjANakANaNasamappavappadesabhAge paDiyAsayasahassasaMkulaM karate hayahepiya-hatthigulagalAiya-rahaghaNa-ghaNasahamIsaeNaM mahayA kalakalaraveNa ya jaNassa mahureNaM pUra paMte sugaMdhavarakusumacuNNaunviddhavAsareNukavilaM nabhaM karate kAlAgurukuMdurUkkaturukkadhUvanivaheNaM jIvalogamiva vAsayaMte samaMtao khubhiyacakkavAlaM paurajaNabAlavuDDhayapamuiyaturiyapahAviyaviulAulabolabahalaM nabhaM karate"] caMpAe nayarIe majhamajheNaM niggacchai, niggacchitA jeNeva puNNabhade ceie teNeva uvAgacchai, uvAgacchitA samaNassa bhagavo mahAvIrasta adUrasAmaMte chatAIe titthayarAisese pAsai, pAsitA AbhisekkaM hatthirayaNaM Thavei, ThavitA Abhi sekaphAo hatthirayaNAo paccoruhai, paccoruhitA avahaTTa, paMca rAyakauhAI, taM jahA-khaggaM chattaM upphesaM vAhaNAo vAlavIyaryANa, jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAboraM paMcaviheNaM abhigameNaM abhigacchaDa, taM jahA-1 sacitANaM davANaM vibhosaraNayAe 2 acittANaM davANaM aviosaraNayAe 3 ekasADiyaM uttarAsaMgakaraNeNaM 4 cakkhuephAse aMjalipaggaheNaM [hatthikhaMdhavichaMbhaNayAe] 5 maNaso egatabhAvakaraNeNaM; samaNaM bhagavaM mahAtroraM tikkhutto AcAhiNapayAhiNaM karei, karettA vaMdai namasai, vaMdittA namaMsitA tivihAe pajjuvAsaNayAe pajjuvApai, taM jahA-kAiyAe vAiyAe maannsiyaae| kAiyAe-tAva saMkuiyagnahatthapAe sussUsamANe NamaMsamANe abhimuhe viNaeNaM paMjaliuDe pajjuvA pi| vAipAe-jaM jaM bhagavaM vAgarei 'evameyaM bhaMte ! tahameyaM bhaMte ! avitahameyaM bhNte| asaMdiddhameyaM bhaMte ! icchiyameyaM bhaMte! paDicchiyameyaM bhaMte ! icchiyapaDicchiyameyaM bhaMte ! se jaheyaM tunbhe vadaha apaDikUlamANe pjjuvaasi| mANasiyAe-mahayAsaMvegaM jaNaittA tivvadhammANurAgarate pajjuvAsai / : subhaddAikaNiyabhajjANaM samosaraNe AgamaNaM pajjavAsaNA ya 323 tae NaM tAo subhaddAmarAo devIo aMtoaMteuraMsi vhAyAo-jAva-pAyacchittAo savvAlaMkAravibhUsiyAo [vAcanAntare-"vAhu yasubhagasovatthi baddhamANagapUpamANagajaya vijayamaMgalasaehi abhiyanvamANAo kappAcheyAyariyaraiyasirasAo mahayAgaMdhaddhaNi muyaMtIo] bahurhi khujjAhiM cilAIhiM vAmaNIhi vaDabhIhiM babbarIhiM pausiyAhi joNiyAhiM palhaviyAhiM IsiNiyAhiM cAruiNiyAhiM lAsiyAhiM laliyAhi hilohi damilIhi ArabIhiM puliMdIhi pakkaNIhiM bahalAhiM maruMDIhiM sabarohiM pArasIhi NANAdesIhi videsaparimaMDiyAhi iMgimliyapatthi vivANiyAhiM sadesaNavatthaggahiyavasAhi ceDiyAcakkavAlavarisadharakaM cuijjamahattarabaMdaparikkhittAo aMteurAo NiggacchaMti, niggacchittA jeNeva pADiyakkajANAI teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA pADiyakkapADiyakkAI jattAbhimuhAI juttAI jANAI Page #626 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kUNiyassa mahAvIrasamavasaraNagamaNa-dhammasavaNapasaMgo 371 chattA samaNaM bhagavaM mahAvANayAe gAyalaTThIe 4 caklupphAse ma ta maMsittA kUNiyarAyaM duruhaMti, durUhittA NiyagapariyAlasaddhi saMparibuDAo caMpAe NayarIe majjhamajjheNaM NiggacchaMti, NiggacchittA jeNeva puNNabhadde ceie teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA samaNassa bhagavao mahAvIrassa adUrasAmaMte chattAdIe titthayarAisese pAsaMti, pAsittA pADiyakkapADiyakkAiM jANAI Thaveti, ThavittA jAhito paccoruhaMti, paccoruhittA bahUhiM khujjAhi-jAva-parikkhittAo jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM paMcaviheNaM abhigameNaM abhigacchati / taM jahA-1 sacittANaM davvANaM viosaraNayAe 2 acittANaM davvANaM aviosaraNayAe 3 viNaoNayAe gAyalaTThIe 4 cakkhupphAse aMjalipaggaheNaM 5 maNaso eMgattibhAvakaraNeNaM; samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AdAhiNapayAhiNaM kareMti, karettA vaMdati NamaMsaMti, vaMdittA NamaMsittA kUNiyarAyaM puraokaTu ThiiyAo ceva saparivArAo abhimuhAo viNaeNaM paMjalikaDAo pajjuvAsaMti / bhagavao mahAvIrassa dhammadesaNA 324 tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre kUNiyassa raNNo bhaMbhasAraputtasssa subhaddApamuhANaM devINaM tose ya mahatimahAliyAe parisAe isi parisAe muNiparisAe jaiparisAe devaparisAe aNegasayAe aNegasayavaMdAe aNega sayavaMdaparivArAe ohabale aibale mahabbale aparimiyabalaboriyateyamAhappatijutte sArayaNavatthaNiyamahuragaMbhorakoMcaNigghosaduMdubhissare ure vitthaDAe kaMThe vaTTiyAe sire samAiNNAe agaralAe amammaNAe suvvattakkharasaNNivAiyAe puNNaratAe savvabhAsANugAmiNoe sarassaIe joyaNagohAriNA sareNaM addhamAgahAe bhAsAe bhAsai arihA dhamma prikhei| tesi samvesi AriyamaNAriyANaM agilAe dhamma aaikkhi| sAvi ya NaM addhamAgahA bhAsA tesi savvesi AriyamaNAriyANaM apaNo sabhAsAe pariNAmeNaM pariNamai / taM jahA-atthi loe, atthi aloe, evaM jIvA ajIvA baMdhe mokkhe puNNe pAve Asave saMvare veyaNA NijjarA arihaMtA cakkavaTTo baladevA vAsudevA naragA raiyA tirikkhajoNiyA tirikkhajoNiNIo mAyA piyA risao devA devaloyA siddhI siddhA pariNinvANe pariNinvayA asthi pANAivAe-jAva-'ANAe ArAhae bhavati / parisAe dhammapaDivattI, sagihagamaNaM ca 325 tae NaM sA mahatimahAliyA maNUsaparisA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhamma soccA Nisamma haTTatuTTha-jAva-hiyayA uTThAe u8 i, udvittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei, karettA vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA atthegaiyA muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaiyA, atthegaiyA paMcANuvvaiyaM sattasikkhAvaiyaM-duvAlasavihaM gihidhamma paDivaNNA / avasesA NaM parisA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai gamaMsai, vaMdittA NamaMsittA evaM kyAsI-"suakkhAe te bhaMte ! niggaMthe pAkyaNe evaM supaNNatte subhAsie suviNIe subhAcie, aguttare te bhaMte ! niggaMthe pAvayaNe, dhamma NaM AikkhamANA tunbhe uvasamaM Aikkhaha, uvasamaM AikkhamANA vivegaM Aikkhaha, vivegaM AikkhamANA veramaNaM Aikkhaha, veramaNaM AikkhamANA akaraNaM pAvANaM kammANaM Aikkhaha, Natthi NaM aNNe kei samaNe vA mAhaNe vA je erisaM dhammamAikkhittae, kimaMga puNa etto uttarataraM?" evaM vadittA jAmeva disaM pAunbhUyA tAmeva disaM pddigyaa| kaNiyakayadhammadesaNapasaMsA sagihagamaNaM ca 326 tae NaM se kUNie rAyA bhaMbhasAraputte samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhamma soccA Nisamma haTThatuTTha-jAva-hiyae uTThAe uThei, uTTittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei, karettA vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA evaM vayAsI-"suyakkhAe te bhaMte ! niggaMthe pAvayaNe-jAva-kimaMga puNa etto uttarataraM?" evaM vadittA jAmeva disaM pAunbhUe tAmeva disaM pddige| subhaddAINaM kuNiyabhajjANaM dhammadesaNApasaMsA sagihagamaNaM ca 327 tae NaM tAo subhaddApamuhAo devIo samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhamma soccA Nisamma havatudva-jAva-hiyayAo uDhAe uTheti uThettA samaNaM bhagavaM nahAvIraM tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM kareMti, karettA vaMdaMti NamaMsaMti, vaMdittA NamaMsittA evaM kyAsI"suyakkhAe NaM bhaMte ! niggaMthe pAvayaNe-jAba-kimaMga puNa etto uttarataraM ?," evaM vadittA jAmeva disi pAunbhUyAo tAmeva disi pddigyaao| ova0 su0 1-37 / 1. yAvatkaraNAnirdiSTo granthasandarbha aupapAtikasUtrAdavagantavyaH / Page #627 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21. ammaDaparivvAyagakahANayaM bhagavaisuttammi ammaDaparivAyaganiheso 328 tegaM kAleNaM teNaM samaeNaM ammaDassa parivvAyagassa satta aMtevAsIsayA gimhakAlasamayaMsi evaM jahA uvavAie-jAva-ArAhagA / bahujaNe NaM bhaMte ! annamannassa evamAikkhai-jAva-evaM paravei-"evaM khalu ammaDe parivvAyage kaMpillapure nayare gharasae0 evaM jahA uvavAie ammaDassa vattavvayA-jAba-baDhappaiNNo aMtaM kaahh| bhagavaI za014 u08| ko ceva NaM avahamANe, se vinara bahuppasaNe No ceva NaM abahappaNA diNa No cevaNaM adiNe, ambaDa-antevAsikahANayaM tesi NaM parivAyagANaM kappai mAgahae patthae jalasta paDiggAhittae se vi ya bahamANe No ceva NaM avahamANe, se vi ya thimi odae No ceva NaM kaddamodae, se viya bahappasaNe No ceva NaM abahappasaNe, se viya paripUe No ceva NaM aparipae, se viya gaM diNNe No cevaNaM adiNNe, se vi ya vivitae No ceva NaM hatthapAyacarucamasapakkhAlaNaThAe siNAittae vA / tesi gaM parivvAyagANaM kappA magahae ADhae jalassa paDiggAhittae, se vi ya vahamANe No ceva NaM avahamANe-jAvaNaM adiNNe, se vi ya hatthapAyacascamasapakkhAlaNaThyAe No ceva NaM pibittae siNAittae thaa| te NaM paricAyagA eyArUveNaM vihAreNaM viharamANA bahUI vAsAI pariyAya pAuNaMti, pAuNittA kAlamAse kAlaM kiccA ukkoseNaM baMbhaloe kappe devattAe ukvatAro bhavaMti, tahi tesiM gaI tahi tesi ThiI dasa sAgarovamAI ThiI paNNattA, sesaM taM ceva / sattaNhaM sayANaM ammaDasissANaM aDavIe saMgahiyaudagakkhao 329 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM ammaDassa parivAyagasta satta aMtevAsisayAI gimhakAlaptamayaMsi jeTThAmalamAsaMmi gaMgAe mahAnaIe ubhao kUleNaM kaMpillapurAo jayarAo purimatAlaM jayaraM saMpaTThiyA vihArAe / tae NaM tesi parivvAcagANaM tIse agAmiyAe chiNNovAyAe dohamadvAe aDavIe kaMci desaMtaramaNupattANaM se puvvaggahie udae aNupuvveNaM paribhujamANe jhoNe / adattaagahaNavayaM pAlayANaM sattasayANaM parivvAyagANaM saMlahaNApuvvaM samAhimaraNaM devalogappattI ya 330 tae NaM te parivAyA jhoNodagA samANA taNhAe pArambhamANA pArabbhamANA udagadAtAramapastamANA aNNamaNNaM saddAveti, saddAvettA evaM vayAsI"evaM khalu devaNuppiyA! amha imIse agAmi.e-jAva-aDavIe kaMci desaMtaramaNupattANaM se udae-jAva-jhoNe, taM seyaM khalu devANuppiyA! amhaM imIle agAmiyAe-jAva-aDavIe udagadAtArassa savvao samaMtA maggaNagavesaNaM karittae"tti kaTTa araNamaNNassa aMtie eyamajheM paDisuNeti, paDisuNettA tIse agAmiyAe-jAva-aDavIe udagadAtA rassa savao samaMtA maggaNagavesaNaM kareMti karetA udagadAtA malabhanANA doccaMpi aNNamaNNaM saddavetti rUdAvettA evaM kyAsI"ihaNNaM devANuppiyA! udagadAtAro Natthi, taM No khala kappai, amha adiNNaM giNhittae, [kvacit-adiNNaM bhuMjitae] adiNNaM sAijjitae, taM mA NaM amhe iNi AvaikAlaM pi adipaNaM giNhAmo adiNNaM sAijjAmo, mA NaM amhaM tavalove bhvissi| taM seyaM khala amhaM devANuppi ! diMDayaM puDi o ya kaMcaNiyAo ya karoDiyAo ya bhisiyAo chaNNAlae ya aMkusae ya kesariyAo ya pavitae ya gaNetti o ya chattae ya vAhaNAo ya pAuyAo ya dhAurattAo egate eDittA gaMgaM mahANaiM ogAhittA vAluyAsaMthA e saMyattiA saMlehaNAjhUsiyANaM bhattapANapaDiyAikkhiyANaM pAovagayANaM kAlaM aNavakakhamANANaM viharittae"tti kaTu, aNNamaNNassa aMlie enTuM paDisuNeti, paDisuNettA tidaMDae ya-jAva-egaMte eDeti, eDetA gaMgaM mahANaI ogAheMti ogAhittA vAluAsaMthArae saMtharaMti, sarthA ttA vAlu-saMthA yaM duhiti, duruhittA puratyAbhimuhA saMpaliyaMkanisaNNA karayala -jAva-kaTu evaM kyAsI-- Page #628 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ammaDaparivAyA kahANayaM 373 "namo tyu NaM arahaMtANaM-jAva-saMpattANaM, namo tyu NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa-jAva-saMpAviukAmassa, namo sthu NaM ammaDassa parivvAyagassa amhaM dhammAyariyassa dhmmovdesgss| puci NaM amhehi ammaDassa parivvAyagassa aMtie thUlagapANAivAe paccakkhAe jAvajjIvAe, musAvAe adiNNAdANe paccakkhAe jAvajjIvAe, savve mehuNe paccakkhAe jAvajjIvAe, thUlae pariggahe paccakkhAe jAvajjIvAe, iyANi amhe samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie savvaM pANAivAyaM paccakkhAmo jAvajjIvae, evaM-jAva-savvaM pariggahaM paccakkhAmo jAvajjIvAe, savvaM kohaM mANaM mAyaM lohaM pejjaM dosaM kalahaM abhakkhANaM pesuNNaM paraparivAyaM arairaI mAyAmosaM micchAdasaNasallaM akaraNijjaM jogaM paccakkhAmo jAvajjIvAe, savvaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM caumvihaM pi AhAraM paccakkhAmo jaavjjiivaae| jaM pi ya imaM sarIraM iThe kaMtaM piyaM maNuNNaM maNANaM pejjaM thejjaM vesAsiyaM saMmayaM bahumayaM aNumayaM bhaMDakaraMDagasamANaM mA NaM sIyaM mA NaM unhaM mA NaM khuhA mA NaM pivAsA mA NaM vAlA mA NaM corA mA NaM baMsA mA NaM masagA mA NaM vAiyapittiyasibhiyasaMnivAiyavivihA rogAyaMkA parIsahovasaggA phusaMtu-tti kaTu eyaMpi NaM caramehiM UsAsaNIsAsahi vosirAmi" tti kaTu saMlehaNAjhUsaNAjhUsiyA bhattapANapaDiyAikkhiyA pAovagayA kAlaM aNavakakhamANA vihrNti|| tae NaM te parivAyA bahUI bhattAI aNasaNAe chedeti chedittA AloiyapaDikkatA samAhipattA kAlamAse kAlaM kiccA baMbhaloe kappe devattAe uvavaNNA / tahi tesi gaI dasasAgarovamAI ThiI paNNattA, paralogassa ArAhagA, sesaM taM ceva / ammaDassa gharasayavasahi-AhAranirUvaNaM 331 bahujaNe NaM bhaMte ! aNNamaNNassa evamAikkhai evaM bhAsai evaM parUvei-- "evaM khalu ammaDe parivAyae kaMpillapure Nayare gharasae AhAramAharei, gharasae vasahi uvei, se kahameyaM bhaMte ! evaM"! "goyamA! jaM NaM se bahujaNe aNNamaNNassa evamAikkhai-jAva-evaM paruvei-'evaM khalu ammaDe parivvAyae kaMpillapure-jAva-gharasae vasahi uveI, sacce NaM esamaThe ahaM piNaM goyamA! evamAikkhAmi-jAva-evaM parUvemi evaM khalu ammaDe parivvAyae-jAva-vasahi uvei|" "se keNaTheNaM bhaMte ! evaM vuccai-ammaDe parivvAyae-jAva-vasahi uvei ?" "goyamA! ammaDassa gaM parivvAyagassa pagaibhaddayAe-jAva-viNIyayAe chaThaMchaMTheNaM anikkhitteNaM tavokammeNaM uDDhe bAhAo pagijniya pagijjhiya sUrAbhimuhassa AyAvaNabhUmIe AyAvemANassa subheNaM pariNAmeNaM pasatthehi ajjhavasANehi pasatyAhiM lesAhi visujamamANIhi annayA kayAi tadAvaraNijjANaM kammANaM khaovasameNaM IhAvUhAmaggaNagavesaNaM karemANassa vIriyaladdhIe veviyaladdhIe ohiNANaladdhIe samuppaNNAe jaNavimhAvaNaheuM kaMpillapure Nagare gharasae-jAva-vasahi uvei, se teNaTheNaM goyamA! evaM vRccAIammaDe parivAyae kapillapure Nayare gharasae-jAva-vasahi uvei"| ammaDassa samaNovAsayattaM 332 paha NaM bhaMte ! ammaDe parivAyae devANuppiyANaM aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaittae ? No iNaThe samaThe, goyamA ! ammaDe NaM parivAyae samaNovAsae abhigayajIvAjIve-jAva-appANaM bhAvamANe viharai, NavaraM 'Usiyaphalihe avaMguduvAre ciyattaMteuragharadArapavesI [kvacit-ciyattagharateurapaveso]' eyaM NaM vucci| ammaDassa NaM parivvAyagassa thUlae pANAivAe paccakkhAe jAvajjIvAe-jAva-pariggahe gavaraM savve mehuNe paccakkhAe jaavjjiive| ammaDassa NaM parivAyagassa No kappai akkhasoyappamANamettaM pi jalaM sayarAhaM uttarittae, NaNNattha addhANagamaNeNaM / ammaDassa NaM No kappai sagaDaM vA, evaM taM ceva bhANiyavvaM-jAva-NaNNattha egAe gaMgAmaTTiyAe / ammaDassa gaM parivAyagassa No kappai AhAkammie vA uddesie vA mIsajAe i vA ajjhoyarae i vA pUikamme i vA kIyagaDe i vA pAmicce i vA aNisiTTe i vA abhihaDe i vA Thaittae vA raittae vA kaMtArabhatte i vA dunbhikkhabhatte i vA gilANabhatte i vA vaddaliyAbhatte i vA pAhuNagabhatte i vA bhottae vA pAittae vaa| ammaDassa NaM parivvAyagassa No kappai mUlabhoyaNe vA-jAva-bIyabhoyaNe vA bhottae vA pAittae vaa| ammaDassa gaM paribvAyagassa caubdhihe aNaTAdaMDe paccakkhAe jAvajjIvAe / taM jahA--avajjhANAyarie pamAyAyarie hiMsappayANe paavkmmovese| ammaDassa kappai mAgahae addhADhae jalassa paDiggAhittae-se vi ya vahamANae, No ceva NaM avahamANae-jAva-se vi ya paripUe, jo - ceva NaM aparipUe; se vi ya 'sAvajje' tti kAUM No ceva NaM aNavajje, se vi ye 'jIvA' ti kAuM No ceva NaM ajIva, se vi - ya "diNNe' No ceva NaM aviSNe, se vi ya hatthapAyacarucamasapakkhAlaNaTayAe pibittae vA, No ceva NaM sinnaaitte| ammaDassa kappar3a Page #629 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 374 dhammakahANuoge cautyo khaMdho mAgahae ya ADhae jalassa paDiggAhittae, se vi ya vahamANae-jAva-No ceva NaM adiSNe, se viya siNAittae No cevaNaM hatyapAyacarucamasapakkhAlaNaTThayAe pivittae vaa| ammaDassa No kappai aNNausthiyA vA aNNautthiyadevayANi vA aNNautthiyapariggahiyANi vA ceiyAI baMdittae vA NabhaMsittae vA -jAva-pajjuvAsittae vA, NaNNattha arihaMte vA arihaMtaceiyAI vaa| ammaDassa devabhavo 333 "ammaDe NaM bhaMte ! parivvAyae kAlamAse kAlaM kiccA kahiM garichahiti ? kahi uvavajjihiti ?" "goyamA! ammaDe NaM parivvAyae uccAvahiM sIlavvaya-guNa-veramaNa-paccakkhANaposahovavAsehi appANaM bhAvamANe bahUI vAsAI samaNovAsayapariyAyaM pAuNihiti, pAuNittA mAsiyAe salehaNAe appANaM jhUsittA saMDhi bhattAI aNasaNAe chedittA AloiyapaDikkate samAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA baMbhaloe kappe devattAe ukvajjihiti / tattha NaM atthegaiyANaM devANaM dasa sAgarovamAI ThiI pnnnnttaa| tattha NaM ammaDassa vi devassa dasa sAgarovamAI tthiii| ammaDassa daDhappaiNNabhavanirUvaNe daDhappaiNNassa jammo 334 "se NaM bhaMte ! ammaDe deve tAo devalogAo AukkhaeNaM bhavakkhaeNaM ThiikkhaeNaM aNaMtaraM cayaM cahattA kahi gacchihiti kahi uva vajjihiti ?" ammaDassa daDhapaiNNabhavo goyamA ! mahAvidehe vAse jAI kulAI bhavaMti aDhAI dittAI vittAI vitthigNaviulabhavaNasayaNAsaNajANavAhaNAI bahudhaNajAyarUvarayayAI AogapaogaMsapauttAI vicchaDDiyapaurabhattapANAI bahudAsIdAsagomahisagavelagappabhUyAI bahujaNassa aparibhUyAI tahappagorasu kulesu pumattAe paccAyAhiti / tae NaM tassa dAragassa gabbhatthassa ceva samANassa ammApiINaM dhamme daDhA paiNNA bhvissi| se NaM tattha NavaNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM addhamANaM rAiMdiyANaM vIikkaMtANaM sukumAlapANipAe-jAva-sasisomAkAre te piyadasaNe suruve dArae payAhiti / tae NaM tassa dAragassa ammApiyaro paDhame divase ThiivaDiyaM kAhiti, biiyadivase caMdasUradaMsaNiyaM kAhiMti, chaThe divase jAgariyaM kAhiti, ekkArasame divase vIikkate Nivatte asuijAyakammakaraNe saMpatte bArasAhe divase ammApiyaro imaM eyArUvaM goNaM guNaNi(phaNNaM NAmadhejja kAhiti--'jamhA NaM amhaM imaMsi dAragaMsi gabbhatthaMsi ceva samANaMsi dhamme daDhapaiNNA taM hou NaM amhaM dArae daDhapaiNNe gaamennN'| tae NaM tassa dAragassa ammApiyaro NAmadheja karehiti 'daDhapaiNNe' ti| [pustakAntaragato'dhikaH pAThaH-tae NaM tassa daDhapaiNNassa ammApiyaro aNupuveNaM ThiivaDiyaM caMdasUradarisaNaM ca jAgariyaM nAmadhejjakaraNaM paraMgamaNaM ca pacaMkamaNagaM ca paccakkhANagaM ca jemaNagaM ca piMDavaddhAvaNaM ca pajaMpAvaNaM ca kaNNavehaNagaM ca saMvaccharapaDilehaNagaM ca colovaNayaNaM ca uvaNayaNaM ca aNNANi ya bahUNi gabbhAdANajammaNamAiyAiM kouyAI mahayA iDDhisakkArasamudaeNaM krissNti| tae NaM se daDhapaiNNe dArae paMcadhAiparikkhitte, taM jahA--khIradhAIe majjaNadhAIe maMDaNadhAIe aMkadhAIe kIlAvaNadhAIe aNNAhi ya bahUhiM khujjAhiM cilAiyAhi videsaparimaMDiyAhiM sadesanevacchagahiyavesAhi viNIyAhiM iMgiyacitiyapatthiyakyiANiyAhiM niuNakusalAhiM ceDiyAcakkAvAlavarataruNivaMdapariyAlasaMparivuDe varisadharakaMcuijjamahattaragavaMdaparikkhite hatthAo hatthaM sAharijjamANe sAharijjamANe, aMkAo aMkaM paribhujjamANe paribhujjamANe uvanaccijjamANe uvanaccijjamANe uvagAijjamANe uvagAijjamANe uklAlijjamANe uvalAlijjamANe uvagahijjamANe uvagahijjamANe avayAsijjamANe avayAsijjamANe pariyaMdijjamANe pariyaMdijjamANe paricu bijjamANe paricuMbijjamANe rammasu maNikuTTimatalesu paraMgijjamANe paraMgijjamANe girikaMdaramallINe viva caMpagavarapAyave nivAyanivvAdhAyaM suhaMsuheNaM privddhissi|] vaDhappainnassa kalAgahaNaM 335 taM daDhapaiNNaM dAragaM ammApiyaro sAiregaTThavAsajAyagaM jANitA sobhagaMsi tihikaraNadivasaNakkhattamuhattaMpti kalAyariyassa uvahiti / tae NaM se kalAyarie taM daDhapaiNNaM dAragaM lehAiyAo gaNiyappahANAo sauNaruyapajjavasANAo vAvattarikalAo suttao ya atthao ya karaNao ya sehAvihiti sikkhAvihiti, taM jahA--lehaM gaNiyaM rUvaM NaTuM gIyaM vAiyaM saragayaM pukkharagayaM samatAlaM jUyaM jaNavAyaM Page #630 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amgaDaparivvAyaga kahANayaM pAsagaM aTThAkyaM porekaccaM dagamaTTiyaM aNNavihiM pANavihiM [vatthavihiM vilevaNavihiM] sayaNavihiM ajjaM paheliyaM mAgahiyaM gAhaM gIiyaM siloyaM hiraNNajuttI suvaNNajuttI gaMdhajuttI cuNNajuttI AbharaNavihI taruNIpaDikamma ithilakkhaNaM purisalakkhaNaM hayalakkhaNaM gayalakkhaNaM goNalakkhaNaM kukkuDalakkhaNaM cakkalakkhaNaM chattalakkhaNaM cammalakkhaNaM daMDalakkhaNaM asilakkhaNaM maNilakkhaNaM kAgaNilakkhaNaM vatthuvijjaM khaMdhAramANaM nagaramANaM vatthunivesaNaM vUhaM paDivUhaM cAraM paDicAraM cakkavahaM garulavUhaM sagaDavUhaM juddhaM nijuddhaM juddhAijuddhaM muTThijuddhaM bAhujuddhaM layAjuddhaM IsatthaM charuppavAhaM dhaNuvveyaM hiraNNapAgaM suvaNNapAgaM vaTTakheDDa muttAkheDaM NAliyAkheDaM pattacchejjaM kaDagacchejjaM sajjIvaM nijjIvaM sauNazyamiti bAvattarikalAo sehAvittA sikkhAvettA ammApiINaM uvnnehiti| tae NaM tassa daDhapaiNNassa dAragassa ammApiyaro taM kalAyariyaM viuleNaM asaNapANakhAimasAimeNaM vatthagaMdhamallAlaMkAreNa ya sakkArehiti sammAhiti, sammANittA viulaM jIviyArihaM pIidANaM dalaissaMti, dalaittA paDivisahiti / pattajubvaNassa daDhapainnassa veraggaM 336 tae NaM se daDhapaiNNe dArae bAvattarikalApaMDie navaMgasuttapaDibohie aTTArasadesIbhAsAvisArae gIyara I gaMdhavvaNaTTakusale hayajohI gaya johI rahajohI bAhujohI bAhuppamaddI viyAlacArI sAhasie alaMbhogasamatthe yAvi bhavissai / tae NaM daDhapaiNNaM dAragaM ammApiyaro bAvattarikalApaMDiyaM-jAva-alaMbhogasamatthaM viyANittA viulehi aNNabhohi pANabhorgoha leNabhohiM vatthabhogehi sayaNabhohiM kAmabhohiM uvaNimaMtehiti / tae NaM se daDhapaiNNe dArae tehiM viulehi aNNabhohi-jAva-sayaNabhohi No sajjihiti No rajjihiti No gijhihiti No mujjhihiti No ajjhokvajjihiti / se jahA NAmae uppale i vA paume i vA kusume i vA naliNe i vA subhage i vA sugaMdhe i vA poMDarIe i vA mahApoMDarIe i vA sayapatte i vA sahassapatte i vA sayasahassapatte i vA paMke jAe jale saMvuDDhe govalippai paMkaraeNaM Novalippai jalaraeNaM, evAmeva daDhapaiNNe vidArae kAmehi jAe bhohi saMvuDDhe Novalippihiti kAmaraeNaM Novalippihiti bhogaraeNaM Novalipihiti mittnnaainniygsynnsNbNdhiprijnnennN| 337 daDhappainnassa pavvajjA-siddhigamaNanirUvaNaM se NaM tahArUvANaM therANaM aMtie kevalaM bohi bujhihiti, bujhihittA agArAo aNagAriyaM pavvaihiti / se NaM bhavissai aNagAre bhagavaMte iiriyaasmie-jaav-guttbNbhyaarii| tassa NaM bhagavaMtassa eeNaM vihAreNaM viharamANassa aNate aNuttare NivvAghAe nirAvaraNe kasiNe paDipuNNe kevalavaraNANadaMsaNe smuppjjhiti| tae NaM se bhagavaM arahA jiNe kevalI bhavissai, sadevamaNuyAsurassa logassa pariyAgaM jANihiti pAsihiti, taM jahA--AgaI gaI ThiI cavaNaM uvavAyaM takkaM pacchAkaDaM purekaDaM maNo mANasiyaM khaiyaM bhuttaM kaDaM paDiseviyaM AvIkammaM rahokammaM arahA arahassa bhAgI taM taM kAlaM maNokyakAyajoga vaTTamANANaM savvaloe savvajIvANa savvabhAve jANamANe pAsamANe viharissai / tae NaM se daDhapaiNNe kevalI bahUI vAsAiM kevalipariyAgaM pAuNihiti, pAuNittA mAsiyAe saMlehaNAe appANaM jhUsittA sahi bhattAI aNasaNAe chedittA jassaTAe korai naggabhAve muMDabhAve aNhANae adaMtavaNae kesaloe baMbhaceravAse acchattagaM aNovAhaNagaM bhUmisejjA phalahasejjA kaTThasejjA paragharapaveso laddhAvaladdhaM [vittIe mANAvamANaNAo] parehi hIlaNAo khisaNAo niMdaNAo garahaNAo tAlaNAo tajjaNAo paribhavaNAo pavvahaNAo uccAvayA gAmakaMTagA bAvIsaM parIsahovasaggA ahiyAsijjati tamaTThamArAhittA carimehi ussAsaNissAsehi sijjhihiti bujhihiti muccihiti pariNivyAhiti samvaduvakhANamaMtaM karehiti / ova0 su0 39-40 / Page #631 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22. udAyI hasthirAyA bhUyANaMde ya rAyagihe udAyI, hatthirAyA bhUyANaMde ya 338 rAyagihe-jAva-evaM kyAsI---udAyI NaM bhaMte ! hasthirAyA kaohito aNaMtaraM uvvadvittA udAyihatthirAyattAe uvavanne? goyamA ! asurakumArehito devehito aNaMtaraM uvvaTTitA udAyihatthirAyattAe uvavanne / udAyI NaM bhaMte ! hatthirAyA kAlamAse kAlaM kiccA kahiM gacchihiti? kahi uvavajjihiti? goyamA! imIse rayaNappabhAe puDhavIe ukkosasAgarovamadvitiyaMsi nirayAvAsaMsi neraiyattAe uvavajjihiti / se gaM bhaMte ! taohito aNaMtaraM ubvaTTittA kahi gacchihiti ? kahi ukvajjihiti ? goyamA ! mahAvibehe vAse sijjhihiti-jAva-savvadukkhANaM aMtaM kAhiti / hatthirAyA bhUyANaMde bhUyANaMde NaM bhaMte ! hatthirAyA kaohito aNaMtaraM udhvaTTittA bhUyANaMde hatthirAyattAe uvavanne ? evaM jaheva udAyI-jAva-aMtaM kaahiti| 23. madaduyasamaNovAsayakahA rAyagihe annautthiyA maduo samaNovAsao ya 340 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe nAmaM nayare hotthA-vaNNao guNasilae ceie, vnno-jaav-puddhvisilaaptttto| tassa NaM guNasilayassa cetiyassa adUrasAmaMte bahave annautthiyA parivasaMti, taM jahA-kAlodAI selodAI evaM jahA sattamasae annautthiuddesae-jAva-se kahameyaM manne evaM? bhagavao mahAvIrassa rAyagihe samosaraNaM 341 tattha gaM rAyagihe nayare madda e nAma samovAsae parivasai, aDDhe-jAva-aparibhUe abhigayajIvAjIve-jAva-viharai / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre annayA kayAi / puSvANupuci caramANe-jAva-samosaDhe, parisA-jAva-pajjuvAsai / samavasaraNe gacchamANassa mayassa annautthiehi saha asthikAyavisao saMlAvo 342 tae NaM madudue samaNovAsae imose kahAe laddhaThe samANe hadvatuha-jAva-hiyae hAe-jAva-sarIre sAo gihAo paDinikkhamai, sao gihAo paDinikkhamittA pAyavihAracAreNaM rAyagihaM nayaraM-jAva-niggacchai, nigacchittA tesi annautthiyANaM adUrasAmaMteNaM viiiivyi| tae NaM te annautthiyA maduyaM samamovAsayaM adUrasAmaMteNaM vIIvayamANaM pAsaMti, pAsittA annamannaM saddAveti, saddAvettA evaM vayAsI"evaM khalu devANuppiyA! amhaM imA kahA aviuppakaDA imaM ca NaM madadue samaNovAsae amhaM adUrasAmaMteNaM vIIvayai, taM seyaM khalu devANuppiyA! amhaM maduyaM samaNovAsagaM eyamalaiM pucchittae" tti kaTTa annamannassa aMtiyaM eyamalaiM paDisuNeti, annamannassa eyamaDheM paDisuNettA jeNeva maDhue samaNovAsae teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA madaduyaM samaNovAsagaM evaM vayAsI-- evaM khalu maduyA ! tava dhammAyarie dhammovaesae samaNe NAyaputte paMca atthikAe pannavei jahA sattame sae annautthiyauddesae-jAvase kahameyaM mayA ! evaM ? tae NaM se madadue samaNovAsae te annautthie evaM kyAsI-jai kajja kajjai jANAmo pAsAmo, aha kajjaM na kajjai na jANAmo na paasaamo| Page #632 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madyasamaNovAsayakahA tae NaM te annautthiyA madyaM samaNovAsayaM evaM kyAsI-kesa NaM tuma madayA! samaNovAsagANaM bhavasi, je gaM tuma eyamaDheM na jANasi na pAsasi? tae NaM se madadue samaNovAsae te annautthie evaM kyAsI--asthi NaM Auso! bAuyAe vAi? haMtA maduA! vAi / tumbhe NaM Auso! vAuyAyassa vAyamANassa rUvaM pAsaha ? No iNaThe smjheN| asthi NaM Auso! ghANasahagayA poggalA? haMtA asthi, tubbha NaM Auso! ghANasahagayANaM poggalANaM rUvaM pAsaha ? No iNaThe smtthe| asthi NaM Auso! araNisahagae agaNikAe ? haMtA asthi, tumbha NaM Auso ! araNisahagayassa agaNikAyassa evaM pAsaha ? No iNaThe smtthe| asthi NaM Auso! samudassa pAragayAI ruvAI? haMtA atthi, tumbhe NaM Auso! samuhassa pAragayAI rUvAiM pAsaha ? No iNaDhe samaThe, asthi NaM Auso! devalogagayAI rUvAI? haMtA asthi, tubbha NaM aauso| devalogagayAI ruvAI pAsaha ? No iNaThe samaThe, evAmeva aauso| ahaM vA tumbha vA anno vA chaumattho jai jo jaM na jANaina pAsai taM savvaM meM bhavai evaM bhe subahae loe Na bhavissatIti kaTTa te annautthie evaM paDihaNai, evaM paDihaNitA jeNeva guNasilae ujjANe jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM paMcaviheNaM abhigmennN-jaav-pjjuvaasi| bhagavayA mahAvIraNa maddayapasaMsAkaraNAi 343 mahayA ! 'di samaNe bhagavaM mahAvIre maha yaM samaNovAsayaM evaM bayAsI-suThTha NaM maddayA ! tumaM te annausthie evaM kyAsI, sAhuNaM maha yA! tumaM te annautthie evaM kyAsI, je NaM madda yaa| ahra vA hevA pasiNaM vA vAgaraNaM vA annAyaM adiLeM assuyaM amayaM aviNNAyaM bahujaNamajhe Aghavei panavei-jAva-uvadaMsei, se NaM arihaMtANaM AsAyaNAe vaTTai, arihaMtapannattassa dhammassa AsAyaNAe vaTTai, kevalINaM AsAyaNAe vaTTai, kevalipannattassa dhammassa AsAyaNAe vaTTai, taM suThTha NaM tumaM mavaduyA ! te annautthie evaM kyAsI, sAhu NaM tuma maduyA ! -jAva-evaM kyaasii| tae NaM madadue samaNovAsae samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM evaM vutte samANe hadvatuDhe samaNaM bhagavaM mahAvIraM baMdai namasai, baMdittA namaMsittA nnccaasnne-jaav-pjjuvaasi| 344 tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre mayassa samaNovAsagassa tIse ya -jAva-parisA pddigyaa| 345 tae NaM madadue samaNovAsae samaNassa bhagavao mahAvIrassa-jAva-nisamma haTThatuThe pasiNAI pucchai, pasiNAI pucchittA aTThAiM pariyAdiyaha, pariyAdiittA uTThAe uThei udvittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMditA namasittA-jAva-paDigae / mayassa aNaMtarabhavanirUvaNaM 346 'bhaMte !'tti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM kyAsI-pabhU NaM bhaMte / madue samaNovAsae devANuppiyANaM aMtiyaM-jAva-pavva ittae? No iNaThe, samaThe evaM jaheva saMkhe taheva aruNAbhe-jAva-aMtaM kAhii / bhagavaI0 za018 u07 / gha.ka. 48 Page #633 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #634 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcamI khaMdho frugakahANagANi ajjhayaNA 1. sattahaM pavayaNa niNhavANaM nAma-dhammAyariya-nagaraniddeso 2. jamAliniNhava kahA NayaM 3. AjIviyatitthayara - gosAlaya niNhava kahANayaM For Private Personal Use Only Page #635 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #636 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. sattaNhaM pavayaNaniNhavANaM nAma-dhammAyariya-nagaraniddeso samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa titthaMsi sasa pavayaNaniNhavA pannattA, taM jahA-1 bahuratA 2 jIvapaesiyA 3 avattitA 4 sAmucchehatA 5 dokiritA 6 terAsitA 7 abaddhitA / eesi NaM sattaNhaM pavayaNaniNhagANaM satta dhammAyariyA hutthA, taM jahA- 1 jamAlI 2 tIsagutte 3 AsADhe 4 Asamite 5 gaMge 6 chalue 7 gotttthaamaahile| eesi NaM sattaNhaM pavayaNaniNhagANaM sattuppattinagarA hotthA, taM jahA1 sAvatthI 2 usamapura 3 setavitA 4-5 mihilamullagAtIraM 6 purimaMtaraMji 7 vasapura NihagauppattinagarAI // 1 // (ThANaMgasutta-sattamaM ThANaM) 2. jamAliniNhavakahANayaM khattiyakuMDe jamAlikumAro 2 tassa gaM mAhaNakuMDaggAmassa nagarassa paccatthime gaM ettha gaM khattiyakuMDaggAme nAmaM nayare hotthA-vaNao / tattha NaM khattivakuMDaggAme nayare jamAlI nAma khattiyakumAre parivasai--aDDhe ditte-jAva-bahujaNassa aparibhUte, uppi pAsAyavaragae phuTTamANehiM muiMgamastharahi battIsatibaddhehi NADaehi varataruNIsaMpauttehi uvanaccijjamANe-uvanaccijjamANe, uvagijjamANe-uvagijjamANe, uvalAlijjamANeuvalAlijjamANe, pAusa-vAsAratta-sarada-hemaMta-vasaMta-gimhapajjate chappi u jahAvibhaveNaM mANemANe, kAlaM gAlemANe, iTTha sadda-pharisarasa-rUba-gaMdhe paMcavihe mANussae kAmabhoge paccaNubhavamANe viharai / mAhaNakuMDe mhaaviirvihaaro| 3 tae NaM khattiyakuNDaggAme nayare siMghADaga-tika-caukka-caccara-caummuha-mahApaha-pahesu [mahayA jaNasadde i vA jaNavahe i vA jaNabole i vA jaNakalakale i vA jagummI i vA jaNukkaliyA i vA jaNasazNivAe i vA] bahujago agNamaNNassa evamAikkhai evaM bhAsai0, evaM paNNavei, evaM parUvei, evaM khalu devANuppiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre Adigare-jAva-sabvaSNU savvadarisI mAhaNakuMDaggAmassa nagarassa bahiyA bahusAlae ceie ahApaDirUvaM oggahaM ogiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai / / taM mahAphalaM khalu devANuppiyA ! tahAlvANaM arahatANaM bhagavaMtANaM nAmagoyassa vi savaNayAe jahA okvAie-jAva-egAbhimuhe khattiyakuNDaggAmaM nayaraM majhamajjhaNaM niggacchaMti, niggacchittA jeNeva mAhaNakuMDaggAme nayare jeNeva bahusAlae ceie, teNeva uvAgacchaMti evaM jahA ovavAie-jAva-tivihAe pajjuvAsaNayAe pajjuvAsaMti / 4 tae NaM tassa jamAlissa khattiyakumArassa taM mahayA jaNasaI vA jAva jaNasannivAyaM vA suNamANassa vA pAsamANassa vA apameyAhave ajmathie-jAya-saMkappe samuppajjitthA--kipaNaM ajja khattiyakuMDaggAme nayare iMdamahe / vA, khaMdamahe ivA, mumubamaheSA , nAgamahe Page #637 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382 dhammakahANuoge paMcamo khaMdho ivA, jakkhamahe i vA, bhUyamahe i vA, kUvamahe i vA, taDAgamahe i vA , naImahe i vA, dahamahe i vA, pabvayamahe i vA, rUkkhamahe ivA, ceiyamahe ika, thUbhamahe i vA, jagNaM ete bahave, uggA, bhogA, rAiNNA, ikkhAgA, NAyA, koravA, khattiyA, khattiyaputtA, bhaDA, bhaDaputtA, johA pasatyAro mallaI lecchaI lecchaIputtA agge ya bahave rAIsara-talavara-mADaMbiya-koDuMbiya-inbha-seTi-segAvaiseNAvaiputtA-satyavAhappabhitayo vhAyA karabalikammA jahA okvAie-jAva-khattiyakuMDaggAme nayare majhamajheNaM niggachaMti ?-evaM saMpehei, saMpehetA kaMcui-purasaM sadAvei, saddAvettA evaM vadAsI-kiNNaM devANuppiyA ! ajja khattiyakuMDaggAme nayare iMdamahe i vA -jAva-niggacchati ? - tae NaM se kaMcui-purise jamAligA khattiyakumAreNaM evaM butte samANe haTTatuTTha samaNassa bhagavao mahAvIrassa AgamaNagahiyaviNicchae karayala pariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae ali kaTTa jamAli khattiyakumAraM jaeNaM vijaeNaM baddhAvei, baddhAvetA evaM vadhAsIno khalu devANuppiyA ! ajja khattiyakuMDaggAme navare iMdamahe i vA-jAva-niggacchati / evaM khalu devANuppiyA ! ajja samaNe bhagavaM mahAvIre Adigare-jAva-savvagNU savadarisI mAhaNakuMDaggAmassa naparaspa bahiyA bahusAlae ceie ahApaDirUvaM oggaha ogihittA saMjameNaM tavasA apANaM bhAvemANe viharai, tae NaM ete bahave uggA, bhogA-jAva-niggacchati / jamAlikumArassa mahAvIrapajjuvAsaNA .. tae NaM se jamAlI khattiyakumAre kaMcui-purisassa aMtiyaM eyamaDheM soccA nisamma haTThatuLe koDaMbiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM kyAsIkhippAmeva bhI devANuppiyA ! cAuraghaMTa AsarahaM juttAmeva uvaDhaveha, uvaTThavettA mama eyamANattiyaM pacappiNaha / / tae NaM te koDaMbiyapurisA jamAliNA khattiyakumAreNaM evaM vuttA samANA cAugghaMTa AsarahaM juttAmeva uvaTThati, uvaTThavetA tamANattiya pccppinnNti| tae NaM se jamAlI khattiyakumAre jeNeva majjagadhare teNeva uvAgacchai, uvAgacchitA vhAe kayabalikamme-jAva-caMdaNukkhittagAyasarIre savAlaMkAravibhUpie majjaNagharAo paDinikkhamai, paDinimittA jegetra bAhiriyA ubaDhANasAlA, jemeva cAugghaMTe Asarahe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA cAugghaMTa AsarahaM duru hai, duruhitA sakoreMTamalladA neNaM chatteNaM dharijjamANeNaM, mahayA bhaDacaDakarapahakarabaMdaparikkhitte khattirakuMDaggAma nagaraM majhamameNaM nigganchai, nigacchitA jeNeva mAhaNakuMDaggAme nayare, jeNeva bahusAlae ceie teNeva uvAgacchai, uvAgarichattA turae nigiNhei, nigiNhetA rahaM Thavei, ThavettA rahAo paccoruhati, paccoruhitA pupphataMbolAuhamAdiyaM pAhaNAo ya visajjeti, visajjetA egalADiyaM uttarAsaMgaM karei, karetA AyaMte cokkhe paramasuinbhUe aMjalimauliyahatthe jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA saNaM bhAvaM mahAboraM tito ApAhiNa-payAhiNaM karei, karetA vaMdai nama i, vaMdittA namaMsittA tivihAe pajja vAsaNAe pajjuvAsai / mahAvIrassa dhammakahA tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre jamAlispa khattiyakumArassa, tose ya mahatimahAliyAe isipa rasAe [muNiparisAe jaiparisAe devaparisAe agasayAe aNegasabavaMdAe aNegasa pavaMdapariyAlAe ohabale aibale mahabbale aparimiyabalavIriya-teya-mAhappa-kaMti-jutte sAraya-navayaNiya-praharagaMbhIra-kocaNigdhosa-daMdubhissara ure vitthaDAe kaMThe vaTTiyAe sire sanA iggAe agaralAe amammaNAe subattakkharasaNNivAiyAe puNNa rattAe savabhAsANagAmiNIe sarassaIe joyaNaNohAriNA saraNaM addhabhAgahAe bhAsAe bhAsai) dhamma parikahei -jAva-parisA paDigayA / pA jamAlikamArassa pabvajjAsaMkappo tae NaM se jamAlI khattiyakumAre samaNassa bhagavao mahAvIraspa aMtie dhAma soccA nisamma haTutucitamANaMdie [gaMdie poimaNe paramasomaNassie harisabasavisappamANa] hiyae uTThAe udui, urduttA samagaM bhagavaM mahAvIraM tibuto AyAhiNa-payAhiNaM karei, krett| vaMdai namasai, vaMditA namaMsitA evaM vadhAsI--"sahAmi NaM bhaMte ! yiM pAvaNaM, pattiyAmi NaM bhaMte ! niggaMthaM pAvayagaM, roemi gaM bhate ! niggaMthaM pAvaNaM, abbhumi gaM bhaMte ! nigaMthaM pAvayaNaM, evameyaM bhaMte ! tahameyaM bhaMte ! aktihameyaM bhaMte ! asaMdidvameyaM bhaMte ! icchipameyaM bhaMte ! paDimichapameyaM bhaMte ! icchiya-paDicchipameyaM bhaMte ! ]--se jaheyaM tunbhe vadaha, jaM navaraM--devANupiyA ! ammApiyarI ApucchAmi, tae NaM ahaM devANupiyANaM aMtiyaM muMDe bhavitA agArAo aNagAriyaM pavvayAmi / ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM kareha / / bhate ! yi paNa, abbhumi gaM bhaMte dvameyaM bhaMte ! Page #638 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jamAliniNhavakahANagaM tae NaM se jamAlI khattiyakumAre samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM evaM vRtte samANe hadrataTU samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNapayAhiNaM karei, karettA vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA tameva cAugghaMTa AsarahaM duruhai, duruhitA samaNassa bhagavaoM mahAvIrassa aMtiyAo bahusAlAo ceiyAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA sakoreMTa malladA meNaM chatteNaM dharijjamANeNaM mahayA bhaDacaDagarapahakaravaMda parikkhitte, jeNeva khattiyakuMDaggAme nayare teNeva uvAganchai, uvAgavichattA khattiyakuMDaggAmaM nayaraM majhamajjheNaM jeNeva sae gehe jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA turae nigihai, nigihittA rahaM Thavei, ThavettA rahAo paccoru hada, paccoruhittA jeNeva abhitariyA uvaTThANasAlA, jeNeva ammApiyaro teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA ammA piyaro jaeNaM vijaeNaM vaddhAvei, baddhAvettA evaM vayAsI--evaM khalu ammatAo ! mae samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM dhamme nisaMte, se vi 5 me dhamme icchie, paDicchie abhiruie| tae NaM taM jamAli khattiyakumAra ammApiyaro evaM kyAsI-dhanne si NaM tuma jAyA ! kayatthe si NaM tuma jAyA ! kayapuNNe si gaM tuma jAyA ! kayalakkhaNe si NaM tuma jAyA ! jaNa tume samaNassa bhagavao mahAvIrasta aMtiyaM dhamme nisaMte, se vi ya te dhamme icchie, paDicchie abhiruie / tae Na se jamAlI khattiyakumAre ammApiyaro docvaM pi evaM kyAsI--evaM khalu mae ammatAo ! samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhamme nisaMte, se vi ya me dhamme icchie, paDicchie, abhiruie / tae NaM ahaM ammatAo ! saMsArabhauvigge, bhIte jammaNa-maraNeNaM, taM icchAmi NaM ammatAo ! tubrbhehiM abbhaguNNAe samANe samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaittae / ammApiyarehi pavvajjAgahaNaNivAraNaM jamAliNA ya samatthaNaM tae NaM sA jamAlisa khattiyakumArassa mAtA taM aNiTheM akaMtaM appiyaM amaNuNNaM amaNAmaM assuyaputvaM giraM soccA nisamma seyAgayaromakUvapagalaMtaciliNagattA, sogabharapavediyaMgamaMgI nittayA doNavimaNavayaNA, karayalamaliya vva kamalamAlA, takkhaNaoluggadubbala sarIralAyaNNasunnanicchAyA, gasirIyA pasiDhila mUsApaDaM khuSNiyasaMvRSNiyadhavalavalaya-pabbha?uttarijjA, mujchAvasaNa?cetagaruI, sukumAlavikiNNakesahatthA, parasuNiyatta va caMpagalayA, nivvattamahe va iMdalaTThI, vimukkasaMdhibaMdhaNA koTTimatalaMsi dhasatti savvaMhiM saMnivaDiyA / tae Na sA jamAlissa khattiyakumArassa mAyA sasaMbhamovattiyAe turiyaM kaMcabhiMgAramuhaviNiggaya-sIyalajala-vimaladhAra-parisiccamANanivvAviyagAyalaTThI, ukkhevaya-tAliyaMTa-vIyaNagajaNiyavAeNaM, saphusieNaM aMtauraparaparijaNa AsAsiyA samANI royamANI kaMdamANI soyamANI vilavamANI jamAlikhattiyakumAraM evaM vayAsI--"tumaM si NaM jAyA ! amhaM ege putte iThe kaMte pie maNuNe maNAme theja vesAsie saMmae bahumae agumae bhaMDakaraMDagasamANe rayaNe rayaNanbhUe jIviUsavie hiyayanaMdijaNaNe uMbarapuppha piva dullabhe savaNayAe, kimaMga ! puNa pAsaNayAe ? taM no khalu jAyA ! amhe icchAmo tubhaM khaNamavi vippayogaM, taM acchAhi tAva jAyA ! -jAva-tAva amhe jIvAmo tao pacchA ammehi kAlagahi samANehi pariNayavae vaDhiyakulavaMsataMtukajjammi niravayakkhe samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM muMDe bhavittA agArAoM aNagAriyaM pavvaihisi / tae NaM se jamAlI khattiyakumAre ammApiyaro evaM vyAsI--"tahA vi NaM taM ammatAo ! jaNaM tubbhe mama evaM vavaha-tumaM si NaM jAyA ! amhaM ege putte iThe kate taM ceva-jAva-pavvaihisi, evaM khala ammatAo ! mANussae bhave aNegajAi-jarA-maraNa-rogasArIramANasapakAmadukkhaveyaNa-vasaNasatokdavAbhibhUe adhuve aNitie asAsae saMjhanbharAgasarise jalabubbudasamANe kusaggajabiMdusannibhe suviNadasaNovame vijjulayAcaMcale aNicce saDaNa-paDaNa-viddhasaNadhamme, puci vA pacchA vA avastaviyajahiyavve bhavissai, se kesa NaM jANai ammatAo ! ke pubdhi gamaNayAe, ke pacchA gamaNayAe ? taM icchAmi NaM ammatAo ! tuhi abbhaNuNNAe samANe samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pacvaittae / tae NaM taM jamAli khattiyakumAraM ammApiyarI evaM kyAsI--"imaM ca te jAyA ! surIragaM pavisiTurUvaM lakkhaNa-vaMjaNa-guNovaveyaM uttamabala-boriyasattajutta viSNANaviyakkhaNaM sasohaggaguNasamUsiyaM abhijAyamahakkhamaM vivihavAhi-rogarahiyaM, niruvaya-udatta-laTThapaMciMdiyapaDu paDhamajovaNatthaM aNega uttamagurlAha saMjuttaM, taM agahohi tAva jAyA ! niyagasarorarUva-sohagga-jodhaNaguNe, tao pacchA aNubhUya niyagasarIrarUva-sohagga-jovaNaguNa amhehi kAlagaehi samAhiM pariNayavae vaDhiyakulavaMsataMtukajjammi nirakyakkhe samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM muMDe bhakttiA agArAo aNagAriyaM pavva ihisi / Page #639 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 384 dhammakahANuoge paMcamo khaMdho tae NaM se jamAlI khattiyakumAre ammApiyaro evaM vyAsI--tahA vi NaM taM ammatAo ! jaNaM tumbhe mamaM evaM vadaha---imaM ca gaM te jAyA ! sarIragaM taM caiva-jAva-pavvaihisi, evaM khalu ammatAo ! mANussagaM sarIraM dukkhAyayaNaM, vivihavAhisayasaMniketaM, aTThiyakaTTiyaM, chirANhArujAla-oNaddhasaMpiNaddhaM, maTTiyabhaMDaM va dubbalaM, asuisaMkiliTuM, aNiTukyi-savva kAlasaMThappayaM, jarA kuNimajajjaragharaM va saDaNa-paDaNa-viddhaMsaNadhamma, puTiva vA pacchA vA avassavippajahiyadhvaM bhavissai / se kesa Na jANai ammatAo ! ke puvi gamaNayAe, ke pacchA gamaNayAe ? taM icchAmi gaM ammatAo ! tubbhehi anbhaNuNNAe samANe samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM maMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavya ittae / 10 tae gaM taM jamAli khattiyakumAraM ammApiyaro evaM vayAsI--imAo ya te jAyA ! vipulakulabAliyAo kalAkusala-savya kAlalAliya-suhociyAo, maddavaguNajutta-niuNaviNaovayArapaMDiya-diyakkhaNAo, maMjulamiyamahurabhaNiya-vihasiya-vippekkhiya-gati-vilAsa zAo majalAmiyamaharabhaNayamavahA~saya vipakSiya-mAtabhavalAsaciTThiyavisAradAo, avikalakula-sIlasAliNIo, visuddhakulavaMsasaMtANataMtuvaddhaNa-pagabbhavayabhAviNIo, maNANukUlahiyaicchiyAo, aTTha tujjha guNavallahAo uttamAo, niccaM bhaavaannurttsvvNgsuNdriio| taM bhuMjAhi tAva jAyA ! etAhiM saddhi viule mANussae kAmabhoge, tao pacchA bhuttabhogI visaya-vigayavocchiSNa-kouhalle amhehiM kAlagaehiM samAhiM pariNayavae vaDhiyakulavaMsataMtukajjammi niravayakkhe samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM muMDe bhakttiA agArAo aNagAriyaM pavva ihisi / tae NaM se jamAlI khattiyakumAre ammApiyaro evaM kyAsI--tahA vi NaM taM ammatAo ! jaNNaM tubbhe mama eyaM badaha--imAo te jAyA ! vipulakulabAliyAo-jAva-pavvaihisi, evaM khalu ammatAo ! mANussagA kAmabhogA uccAra-pAsavaNa-khela-siMghANagavaMta-pitta-yUya-sukka-soNiya-samunbhavA, amaNuNNaduruya-mutta-pUiya-purIsapuNNA, mayagaMdhussAsa-asubhanissAsaubveyaNagA, bIbhacchA, appakAliyA, lahusagA, kalamalAhivAsadukkhA bahujaNasAhAraNA, parikilesakicchadukkhasajjhA, abuhajaNaNiseviyA, sadA sAhugarahaNijjA, aNaMtasaMsAravaddhaNA, kaDugaphalavivAgA cuDalli vva amuccamANA, dukkhANubaMdhiNo, siddhigamaNavigghA / se kesa NaM jANai ammatAo! ke puvi gamaNayAe ? ke pacchA gamaNa yAe ? taM icchAmi NaM ammalAo ! turbhehiM abbhaNuNNAe samANe samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM muDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pacvaittae / hae NaM taM jamAli khattiyakumAraM ammApiyaro evaM kyAsI--ime ya te jAyA ! ajjaya-pajjaya-piupajjayAgae subahU hiraNNe ya, suvaNe ya, kaMse ya, dUse ya, viuladhaNa-kaNaga-rayaNa-maNi-mottiya-saMkha-sila-ppavAla-rattarayaNa-saMtasAra-sAvaejja, alAhita-jAva-AsatamAo kulavaMsAo pakAmaM dAuM, pakAma bhottu pakAmaM paribhAeuM, taM aNuhohi tAva jAyA ! viule mANussae iDDhi-sakkArasamudae, tao pacchA aNahayakallANe, vaDhiyakulavaMsa taMtukajjammi niravayakkhe samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiya muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaihisi / hae NaM se jamAlI khattiyakumAre ammApiyaro evaM kyAsI-tahA vi NaM taM ammatAo ! jaNNaM tumbhe mamaM evaM vadaha--imaM ca te jAyA ! ajjaya-pajjaya-piupajjayA gae-jAva-padhvaihisi, evaM khalu ammatAo ! hiraNNe ya, suvaSNe ya-jAva-sAvaejje aggisAhie, corasAhie, rAyasAhie, macca sAhie, dAiyasAhie, aggisAmaNe, corasANe, rAyasAmaNNe, maccasAmaNNe, dAiyasAmaNNe, adhuve, aNitie, asAsae, pubvi vA pacchA vA avassaviSpajahiyave bhavissai, se kesa NaM jANai ammatAo ! ke puvvi gamaNayAe, ke pacchA gamaNayAe ? taM icchAmi gaM ammatAo ! tuhi anbhaNuSNAe samANe samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMniyaM ma bhakttiA agArAo aNagAriyaM padhvaittae / 12 tae NaM taM jamAli khattiyakumAraM ammatAo jAhe no saMcAeMti visayANulomAhi bahUhi AghavaNAhi ya paNNavaNAhi ya saNNavaNAhi ya viNNavaNAhi ya, Adhavettae vA paNNavettae vA saNNavettae vA viNNavettae vA, tAhe visaya paDikUlAhi saMjamabhayubveSaNakarohiM paNNavaNAhiM paNNavemANA evaM kyAsI-- evaM khalu jAyA ! niggaMthe pAvayaNe sacce aNuttare kevale paDipuNNe neyAue saMsuddhe sallagattaNe siddhimagge muttimagge nijjANamagge nivvANamagge amtihe avisaMdhi sambadukkhappahINamagge, etyaM ThiyA jIvA sijhaMti bujhaMti muccaMti parinivAyaMti savvadukkhANaM aMtaM kareMti / ahIva egaMtabiTThIe, khuro iva egaMtadhArAe, lohamayA javA cAveyavvA, vAluyAkavale iva nissAe, gaMgA vA mahAnadI paDisoya. gamaNayAe, mahAsamuddo vA bhuyAhi duttaro, tikkhaM kamiyavvaM, garuyaM laMbeyasvaM, asidhAragaM vayaM cariyavvaM / Page #640 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jamAliniNhavakahANagaM 385 no khalu kappai jAyA ! samaNANaM niggaMthANaM AhAkammie i vA, uddesie i vA, missajAe ivA, ajhoyarae ivA, pUie i vA, kote i dA, pAmicce i vA, acchejje, ivA, aNisa? i vA, abhihalei vA, katArabhatte i vA, duDibhakkhabhatte i vA, gilANabhatte i vA, vaddaliyAbhatte i vA, pAhuNagabhatte i vA, sejjAyarapiMDe i vA, rAyapiDe ivA, mUlabhoyaNe i vA, kaMdabhoyaNe i vA, phalabhoyaNe i vA, bIyabhoyaNe i vA, hariyabhoyaNe ivA, bhottae vA pAyae vA / tuma si ca NaM jAyA ! suhasamucie no ceda NaM duhasamucie, nAlaM sIyaM, nAlaM uNhaM, nAlaM khuhA, nAlaM pivAsA, nAlaM corA, nAlaM kalA, nAlaMdaMsA, nAlaM masagA, nAlaM vAiya-pittiya-sebhiya-sannivAie vivihe rogAyaMke, parissahovasagge udiSNe ahiyAsettae / taM no khala jAyA ! aghe icchAmo tumbhaM khaNamavi vipayogaM taM acchAhi tAva jAyA !-jAva-tAva amhe jIvAmo tao pacchA amhehi kAlagaehi samAhiM pariNayavae, vaDhiyakulavaMsataMtukajjabhima nirakyakkhe samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiya muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaihisi / tae NaM se jamAlI khattiyakumAre ammApiyaro evaM vayAsI--tahA vi NaM taM ammatAo ! jaNaM tumbhe mamaM evaM vadaha-evaM khalu jAyA ! niggaMthe pAvaNe sacce aNuttare kevale taM ceta-jAva-pavvaihisi, evaM khalu ammatAo ! niggaMthe pAkyaNe kIvANaM kAyarANaM kApurisANaM ihalogapaDibaddhANaM paralogaparaMmuhANaM visayatisiyANaM duraNucare pAgayajaNassa, dhIrassa nicchiyassa vavasiyassa no khalu etthaM kiMci vi dukkaraM karaNayAe, taM icchAmi NaM ammatAo ! tubrbhehi abbhaNuNNAe samANe samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM muDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaittae / ammApiyarehi pavvajjANumoyaNaM 13 tae NaM taM jamAli khattiyakumAraM ammApiyaro jAhe no saMcAeMti visayANulomAhi ya, vimayapaDikUlAhi ya bahUhi AghavaNAhi ya paNNavaNAhi ya saNNavaNAhi ya viSNavaNAhi ya Aghavettae vA paNNavettae vA saNNavettae vA viSNavettae vA, tAhe akAmAI ceva jamAlissa khattiyakumArassa nikkhamaNaM aNumaNNitthA / pavvajjApuvakiccaM 14 tae NaM tassa jamAlissa khattiyakumArassa piyA koDubiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM kyAsI--khippAmeva bho devANuppiyA ! khattiyakuMDaggAmaM nayaraM sabbhitarabAhiriyaM Asiya-sammajjiolitaM jahA ovakAie-jAva-sugaMdhavaragaMdhagaMdhiyaM gaMdhavaTTibhUyaM kareha ya kAraveha ya, karetA ya kAravettA ya eyamANattiyaM paccappiNaha / te vi taheva paccappiNaMti / tae NaM se jamAlissa khattiyakumArassa piyA doccaM pi koDubiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM kyAsI-khippAmeva bho devANuppiyA ! jamAlissa khattiyakumArassa mahatthaM mahagdhaM maharihaM vipulaM nikkhamaNAbhiseyaM uvaTThaveha / tae NaM te koDubiyapurisA taheva -jAva-uvaTThati / tae NaM taM jamAli khattiyakumAraM ammApiyaro sohAsaNavaraMsi puratthAbhimuhaM nisIyAti, nisIyAvettA aTThasaeNaM sovaNiyANaM kalasANaM, aTusaeNaM rASpamayANaM kalasANaM, aTTasaeNaM maNimayANaM kalasANaM, aTThasaeNaM suvaNNaruppAmayANaM kalasANaM, aTThasaeNaM suvaNNamaNiyamayANaM kalasANaM, aTThasaeNaM ruppamaNimayANaM kalasANaM, aTThasaeNaM suvaNNaruppamaNimayANaM kalasANaM, aTThasaeNaM bhomejjANaM kalasANaM savviDDhIe savvajutIe savvabaleNaM savvasamudaeNaM savvAdareNaM sarvavibhUIe savavibhUsAe savvasaMbhameNaM savvapuSphagaMdhamallAlaMkAreNaM savvatuDiyasadda-saNNiNAeNaM mahayA iDDhIe mahayA juIe mahayA baleNaM mahayA samudaeNaM mahayA varatuDiya-jamagasamaga-ppavAieNaM saMkha-paNava-paDaha-bheri-jhallarikharamuhihaDukka-muraya-muiMga-duMduhi-NigghosaNAiyaraveNaM mahayA-mahayA nikkhamaNAbhisegeNaM abhisicaMti abhisiMcittA karayalapariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matyae aMjali kaTTa jaeNaM vijaeNaM vaddhAti, vadAvettA evaM kyAsI-bhaNa jAyA ! kiM demo ? kiM paya cchAmo ? kiNA va te aTTho ? 15 tae NaM se jamAlI khattiyakumAre ammApiyaro evaM kyAsI--icchAmi NaM ammatAo ! kuttiyAvaNAo rayaharaNaM ca paDiggahaM ca ANiya, kAsavagaM ca saddAviyaM / ... tae NaM se jamAlissa khattiyakumArassa pitA koDubiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI--khippAmeva bho devANuppiyA ! sirigharAo tiNi sayasahassAI gahAya dohiM sabasahassehi kuttiyAvaNAo rayaharaNaM ca paDiggahaM ca ANeha, sayasahasseNaM kAsavagaM ... saddAveha / 50 ka046 Page #641 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 386 dhammakANuoge paMcamI dho tae NaM te koDu biyapurisA jamAlissa khattiyakumArassa piuNA evaM vRttA samANA haTTatuTThA karayalapariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjalikaTTU evaM sAmI tahasANAe binaevaM capaNaM paDisuNeti parisutA khiyAmeva siridharAjo tiSNi sayasahassAI hiMti, gihitA dohi sayasahassehiM kuttiyAvaNAo rayaharaNaM ca paDiggahaM ca ANeMti, sayasahasseNaM kAsavarga sahAveti / 16 tae NaM se kAsava jamAlisa pratiyakumArassa piThaNA koyipurisehi sahAvie samAge na hAe kalikamme kaya-koyamaMgalASpadesAI maMgalAI sthAI para parihie apyamahanyAbharaNAkiTasarI, jeNeva jAtiyakumArassa piyA teva bAga ujAgatikarasaparimahi dasanahaM sirasAvalaM satya aMka mAlisa pratiyakumArasta vivaraM jaega vijaeNaM vaddhAve, vaddhAvattA evaM vyAsI--saMdisaMtu NaM devANuppiyA ! jaM mae karaNijjaM ? tae NaM se jamAlisa pratikumArarasa piyA taM kAsava evaM kyAsI tumaM devAviyA ! jamAlisa pratiyakumArassa pare jase cauraMgutavajje miNapAoge agakese kappehi / tae gaM se kAsava pratikumArarasa piNA evaM vRttaM samANe hatu karayaparimAhiyaM isa sirasA matcae aMjali kaTTu evaM sAmI ! tahattaraNAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNei, paDisuNettA surabhiNA gaMdhodaeNaM hatthapAde pakkhAles, pakkhAletA guDAe apanAe polI haMbaMdha baMdhita jamAlisa khatiyakumArasA pare ase raMga kapper3a | 17 tae NaM sA jamAlisma khattiyakumArassa mAyA haMsalakkhaNeNaM paDasADaeNaM aggake se paricchai, paDicchittA surabhiNA gaMdhodaNaM pakkhAles, pakhAlA ahaM vaha gaMdhehi mallehi acceti, acvetA suddhe varace baMdha baMdhitA ramaNakaraMDatiparita parivavitA hAravAridhAra - siMduvAra chiSNamuttA valippagAsAI suyaviyogadUsahAI aMsUiM viNimmuyamANI - viNimmuyamANI evaM kyAsI -- esa NaM amhaM jamAlisa khattiyakumArassa bahUsu tihIsu ya pavvaNIsu ya ussavesu ya jaNNesu ya chaNesu ya apacchime darisaNe bhavistatIti kaddU kasasagamUle haveti / 18 tae NaM tassa jamAlissa khattiyakumArassa ammApiyaro doccaM pi uttarAvakkamaNaM sohAsaNaM rayAvaiti, rAvettA jamAlisa khattiya - kumArastavApahi phalatehi vhAveta vhAvettA pahalasukumAlAe surabhIe gaMdhakAsAIe gAyA heti tatA sara gosIsacaMdaNaM gAyAI aNulipati, karNAlapittA nAsA nissAsavAyavojjhaM cakkhuharaM vaNNa- pharimajuttaM hayalAlApelavAtiregaM dhavalaM kammaM maharihaM haMsaNapADagaM parihiti parihitA hAra niti piNadesA ahAraM piti pitA emAla piddhati, pittA muttArvAla piNoMti, piNaddhettA rayaNAvali piNaddheti, piNaddhetA evaM aMgathAI keyUrAI kaDagAI tuDiyAI kaDittagaM dattamuddAtayaM chatamaM muvi kaMThamuvi pAlavaM kuMDalA cUDAmaNi citaM rayaNasaMkaTaM mau paddhati ki bahuNA ? - vedima yUrina saMghAtineNaM caNiM malle kampaeer [fer alaMkiya-vibhUtiyaM kareti / 19 tae se amAlisa khaliyakumArassa piyA ko biyapurise sahAve sahAvettA evaM udAsI khiyAmeva bho devApiyA ! akhaMbhasayasa NiviTTha, lIlaTThiyasAlabhaMjiyAgaM jahA rAyappaseNaijje vimANavaNNao-jAva-maNirayaNaghaMTiyAjA parikkhittaM purisasahasvANi sIyaM uTThabeha, uvavettA mama eyamANattiyaM paJcacaNiha / tae NaM te koDuMbiyapurisA- jAva-paccapinaMti / 20 se jAlI khattiyakumAre kesAlaMkArenaM basthAlaMkAreNaM, mallAlaMkAreNaM, AbharaNAlaMkAreNaM-caDalihe alaMkAreNa alaMkArie samApaNikAre sIhAsAoM an asA sIpaM aguppadA hiNIkaremANe sIyaM duruha duruhitA sIhAsavaraMsi puratyAbhimu sasi / 21 sa NaM tassa jamA sissa khattikkumArasta mAtA vhAyA kayayalikammA-sAya-adhyamahanyAbharaNAkivarI haMsalavaNaM paDasAda gahAya sIyaM aNugbhyaH hiNIkaremANI sIyaM puruhada, duruhitA jamA sissa khaliyakumArasta dAhiNe pAse bhaddAtavavaraMsi sagviNNA / lae NaM sarasa nAsti vattiyakumArasta anyadhAtI vhAyA kathayanikammA-sA-nayAbharaNAlakiyatarIza tyaharaNaM paDi cApa so aguppadA hiNIkaramANI soyaM dudha duhitA jamAlisa khatiyakumArassa vAle pAse mahAsavaraMsi sabsimA / Page #642 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jamAliniSkANarya 22 tara tasa jamAlisma pattiyakumArassa piTuo emA vataruNI siMgArAgAracAsA saMgaya-gaya- hasiya-bhaNiya beTTiya-vilAsa salaliya saMlA niuNajuttova yAra kusalA suMdarathaNa-jaghaNa-vayaNa-kara-caraNa-nayaNa- lAvaNNa-rUva-jonvaNa-vilAsakaliyA saradambha-hima- rayaya-kumudakuThepaNA soreMTamalladA ghavanaM AvattaM mahAya salIlaM odharemANI-odharemANI vidvati / tae NaM tassa jamAlista [khattikumArassa] umao pAsi durva varataraNIo siMgArAgAracAravesAo saMgaya-gaya- hasiya-bhaNiya- beTThiyavilAsa - salaliya--saMlAva - niuNajuttovayArakusalAo suMdarathaNa- jaghaNa-vayaNa-kara-caraNa- nayaNa- lAvaNNa-rUtra jovvaNa--vilAsa- kaliyAo gANAmaNi kaNama rayaNa-vimala maharihaNiviDio calAo, saMka-kuMda-Dagara-aya-mahi-kaMga samikAsAo dhanAo cAmarAja gahAva salIla bIyamANamI-bIyamANIo citi / tae NaM tassa jamAnitsa patipakumArasA uttarapuratyime evA aerent fieArAgAravAlA saMga-gaya-- hasiya-maNiya veTThiya-vilAsa-laya-tAya-utAra kusalA suMdaravaNajaghaNa-vaNa-kara-caraNa-nayaNa- lAvaNNa-rUva jovvaNa- vilAsa kaliyA setaM rayayAmayaM vimalasalilapuSNaM mattagayamahAmu hAkitisamANaM bhigAraM gahAya ciTThai / - taNaM tasa jamAlisa pratiyakumArassa dAhiNapuravimeNaM egA karasaraNI sigArAgAracArayetA saMgaya-gaya-hariya-maNiya-vedriya-vilAsasalilAva - niu juttovayArakusalA sudarathaNa-jaghaNa-trayaNa-kara-caraNa-nayaNa-lAvaraNa-rUva-jonvaNa-vilAsa kaliyA cittakaNagadaMDa tAlaveMTa gahAya ciTThai / 387 taNaM tasya jamAlisa khayikumArassa piyA ko biyapurise sahAve sahAvettA evaM kyAsI vivyAmeTa bho dezappiyA ! sarisavaM sarilayaM sari sari-va-ja-gove egAbharaNaraNa mahipanijjIvaM koDa bilarataruNa sahara sahAveha tae NaM te koDa biyapurisA- jAva paDisu-NettA khippAmeva sarisayaM saritayaM sarivvayaM sarisalAvaNNa-rUva-jogvaNa- guNoyaveyaM egAbharaNasaNa- gahiyanijjoyaM koDa biyavarataruNasahassaM saddAveti / " taeSaM se koI pitaruNapurisA jamAlirasa pattiyakumArasta piuNA ko viyapurisehi sahAviyA samANA hA vhAyA kapali kammA koya-maMgala-pAyacchitA eka bharaNarANa- mahipanijjoyA geya jamAnisa khattiyakumArasta piyA te upAgacchati, udANDittA karayaparigahiyaM dasanahaM sirasAvataM matyae aMjali kaTTu jae vijaevaM baddhAveti baDhAvetA evaM kyAsI-saMdi saMtuNaM devApiyA | amhehi karaNijjaM / eNaM se anAlikumAra piyA taM ko vitaraNasahasse evaM vavAsIrane deshvivaa| mahAyA kapabalikammA kavako maMgala yati evAmaraNavasaNa-mahipanijjoyA jamAlisa vattiyakumArassa sIyaM pariha / tae NaM te koDuMbiyavarataruNapurisA jamAlissa khattiyakumArassa piuNA evaM vRttA samANA jAva paDisuNettA vhAyA jAva-egAbharaNavasaNa- gahinijjogA jamAlissa khattiyakumArassa sIyaM parivahati / 24 ta NaM tassa jamAlissa khatiyakumArassa purisasahassavAhiNi soyaM durUDhassa samANassa tappaDhamayAe ime aTThaTThamaMgalagA purao ahANupuvIe saMpaTTiyA, taM jahA -- sotthiya sirivaccha-NaMdiyAvata vaddhamANaga-bhaddA saNa- kalasa-maccha dappaNA / tadaNaMtaraM ca NaM puNNakalasabhiMgAraM divyAya chattapaDAgA sacAmarA daMsaNa-ra-Aloya-darimaNijjA, vAuya vijayazyatIya UsiyA mahitI purano ahANupuvIe saMpaTTiyA | taM paraM sahAsanaM tadanaMtaraca velava-bhata-vimala pavakoraMDamallavA moksobhayaM caMdamaMDalamirca samukhiyaM vimalaM varamaNiramaNapAdapIThaM sapApAjavasamA bahukakara kammakara-parisa-pAta-parikhilaM purano ahANupubbIe saMpaTTi / tadanaMtaraM ca NaM bahave laTThiggAhA kuMtaggAhA cAmaraggAhA pAsaggAhA cAvaggAhA potthayaggAhA phalagaggAhA pIDhaggAhA vINaggAhA kUvagyAhA happaragAhA purao ahANapuvIe saMpaTTiyA / tadanaMtaraM ca NaM bahave daMDiNo muMDiNo sihaMDiNo jaDiNo piMchiNo hAsakarA umarakarA davakarA cADukarA kaMdappiyA kokkuiyA kiDukarA ya vAyaMtA ya gAyaMtA ya NacvaMtA ya hasaMtA ya bhAsatA ya sAsaMtA ya sAveMtA ya rakkhatA ya AloyaM ca karemANA jaya jayasaddaM pauMjamANA purao ahANupuvIe saMpaTTiyA / Page #643 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 388 dhammakahANuoge paMcamo khaMdho tadaNaMtaraM ca NaM bahave uggA bhogA khattiyA ikkhAgA nAyA koravvA jahA ovavAie-jAva-mahApurisavaggurAparikkhittA jamAlissa khattiyakumArassa purao ya maggato ya pAsao ya ahANupubbIe saMpadviyA / 25 tae NaM se jamAlissa khattiyakumArassa piyA NhAe kayabalikamme kayakouya-maMgala-pAyacchitte savvAlaMkAra vibhusie hasthikkhaMdhavaragae sakoreMTamalladAmeNaM chatteNa dharijjamANeNaM seyavaracAmarAhi uddhavvamANIhi-uddhabdhamANIhi haya-gaya-raha-pavarajohakaliyAe cAuraMgiNIe seNAe saddhi saMparibuDe mahayA bhaDacaDagaraviMdaparikkhitte jamAli khattiyakumAraM piTuo aNugacchai / tae NaM tassa jamAlissa khattiyakumArassa purao mahaM AsA AsavarA, ubhao pAsiM nAgA nAgavarA, piTThao rahA, rhsNgellii| tae NaM se jamAlI khattiyakumAre abbhuggabhiMgAre pariggahiyatAliyaMTe asaviyasetachatte pavIiyasetacAmarabAlavIyaNIe, saviDDhoe -jAva-dudahi-NigghosaNAditaraveNaM khattiyakuMDaggAmaM nayaraM majhamajheNaM jeNeva mAhaNakuMDaggAme nayare, jeNeva bahusAlae ceie, jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva pAhArettha gmnnaae| tae NaM tassa jamAlista khattiyakumArassa khattiyakuMDaggAmaM nayaraM majjhamajheNaM niggacchamANassa siMghADaga-tiya-caukka-caccara-caummuhamahApahapahesu bahave atyatthiyA kAmatthiyA bhogatthiyA lAbhatthiyA kivisiyA kAroDiyA kAravAhiyA saMkhiyA cakkiyA naMgaliyA muhamaMgaliyA baddhamANA pUsamANayA khaMDiyagaNA tAhiM iTAhi kaMtAhiM piyAhiM maNuNNAhi maNAmAhi maNAbhirAmAhi hiyayagamaNijjAhi vahiM jayavijayamaMgalasaehi aNavarayaM abhinaMdaMtA ya abhitthuNaMtA ya evaM kyAsI-jaya-jaya naMdA ! dhammeNaM, jaya-jaya naMdA! taveNaM, jaya-jaya naMdA! bhaI te abhaggehiM nANa-daMsaNa-carittehimuttamehi, ajiyAI jiNAhi iMdiyAI, jiyaM pAlehi samaNadhamma, jiyavigyo vi ya vasAhi taM deva ! siddhimajjhe, nihaNAhi ya rAgadosamalle taveNaM dhitidhaNiyabaddhakacche, mahAhi ya aTTha kammasattU jhANeNaM uttameNaM sukkeNaM, appamatto harAhi ArAhaNapaDAgaM ca dhIra ! telokkaraMgamajjhe, pAkya vitimiramaNuttaraM kevalaM ca nANaM, gaccha ya mokkhaM paraM padaM jiNavarovadiGeNaM siddhimaggeNaM akuDileNaM haMtA parIsahacamU , abhibhaviya' gAmakaMTakoksaggA NaM, dhamme te avigdhamatthu tti kaTu abhinaMdaMti ya abhithuNaMti ya / tae NaM se jamAlI khattiyakumAre nayaNamAlAsahassehi pecchijjamANe-pecchijjamANe, hiyayamAlAsahassehi abhiNaMdijjamANe-abhiNaMdijjamANe, maNorahamAlAsahassehiM vicchippamANe-vicchippamANe, vayaNamAlAsahassehiM abhithuvvamANe-abhithuvvamANe, kaMtimohaggaguNehiM patthijjamANepatthijjamANe, bahUNaM naranArisahassANaM dAhiNahattheNaM aMjalimAlAsahassAiM paDicchamANe-maMju-maMjuNA ghoseNaM ApaDipucchamANeApaDipucchamANe, bhavaNapaMtisahassAI samaicchamANe-samaicchamANe khattiyakuMDaggAme nayare majjhamajheNaM niggacchai, niggacchittA jeNeva mAhaNakuMDaggAme nayare jeNeva bahusAlae ceie teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA chattAdIe titthagarAtisae pAsai, pAsittA purisasahassavAhiNi sIyaM Thavei, purisasahassavAhiNIo sIyAo pccoruhi| 26 ammApiyarehi bhagavao mahAvIrassa sissabhikkhAdANaM tae NaM taM jamAli khattiyakumAraM ammApiyaro purao kAuM jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM kareMti, karettA vaMdati nabhaMsaMti, vaMdittA namaMsittA evaM vayAso-evaM khalu bhaMte ! jamAlI khattiyakumAre amhaM ege putte iThe kaMte pie maNuNNe maNAme thejje vesAsie saMmae bahumae aNumae bhaMDakaraMDagasamANe rayaNe rayaNabhUe jIviUsadie hiyayanaMdijaNaNe uMbarapuSpha piva dullabhe savaNayAe, kimaMga ! puNa pAsaNayAe ? se jahAnAmae uppale i vA paume i vA-jAva-sahassapatte i vA paMke Ae jale saMvuDe novalippati paMkaraeNaM, novalippati jalaraeNaM, evAmeva jamAlI vi khattiyakumAre kAmehiM jAe, bhohiM saMvuDDhe novalippati kAmaraeNaM, novalippati bhogaraeNaM, novalippati mitta-NAi-Niyaga-sayaNasaMbaMdhi-parijagaNaM / esa NaM devANu ppiyA ! saMsArabhayudhigge bhIe jammaNa-maraNeNaM, icchai devANupiyANaM aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaittae / taM eyaM NaM devANuppiyANaM amhe sIsabhikkhaM dalayAmo, paDicchaMtu NaM devANuppiyA ! sIsabhikkhaM / jamAlissa pabvajjA 27 tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre jamAli khattiyakumAraM evaM kyAsI--ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdha / tae NaM se jamAlI khattiyaphumAre samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM evaM vutte samANe hadvatu? samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNa Page #644 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jamAliniNhavakahANayaM 389 payAhiNaM karei, karettA vaMdai namasai, baMdittA namaMsittA uttarapurasthimaM disibhAgaM avakkamai, avakkamitA sayameva AbharaNamallAlaMkAraM omuyi| tae NaM sA jamAlissa khattiyakumArassa mAyA haMsalakkhaNeNaM paDasADaeNaM AbharaNamallAlaMkAraM paDicchai, paDicchittA hAra-vAridhAra-siMduvAra chinnamuttAvalippaggAsAI aMsUNi viNimma yamANI-viNimmuyamANI jamAli khattiyaphumAraM evaM bayAsI-jaiyavvaM jAyA ! ghaDiyavvaM jAyA ! parakkamiyadhvaM jAyA ! assi ca NaM aTTha No pamAetavvaM ti kaTu jamAlissa khattiyakumArassa ammApiyaro samaNaM bhagavaM mahAvIraM vadati namasaMti, vaMdittA namaMsittA jAmeva disaM pAunbhUyA tAmeva disaM paDigayA / tae NaM se jamAlI khattiyakumAre sayameva paMcamuTTiyaM loyaM karei, karetA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkSutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA vaMdai namaMsai vaMdittA namaMsittA evaM kyAsI--"Alitte NaM bhaMte ! loe, palite NaM bhaMte ! loe, Alitta-palite NaM bhaMte ! loe jarAe maraNeNa ya / se jahAnAmae kei gAhAvaI agAraMsi jhiyAyamANaMsi je se tattha bhaMDe bhavai appabhAre mollagarue, taM gahAya AyAe egaMtamaMtaM avakkamai / esa me nitthArie samANe pacchA purA ya hiyAe suhAe khamAe nisseyasAe ANugAmiyattAe bhavissai / evAmeva devANuppiyA ! majjhavi AyA ege bhaMDe iThe kaMte pie maNuSNe maNAme yejje vessAsie sammae bahumae aNumae bhaMDakaraMDagasamANe, mA NaM sIyaM, mA NaM uNha, mA NaM khuhA, mA NaM pivAsA, mA NaM corA, mA NaM vAlA, mA NaM daMsA, mA NaM masayA, mA NaM vAiya-pittiya-seMbhiya-sannivAiyavivihA rogAyaMkA parIsahovasaggA phusaMtu ti kaTu esa me nitthArie samANe paraloyassa hiyAe suhAe khamAe nausesAe ANugAmiyattAe bhavissai / taM icchAmi NaM devANuppiyA ! sayameva pavvAviyaM, sayameva muMDAviyaM, sayameva sehAviyaM, sayameva sikkhAviyaM, sayameva AyAragoyaraM viNaya-veNaiya-caraNa-karaNa-jAyAmAyAvattiyaM dhammamAikkhiyaM / 28 tae NaM bhagavaM mahAvIre jamAli khattiyakumAraM paMcarcAha purisasahi saddhi sayameva pavvAbei-jAva-sAmA iyamAiyAI ekkArasa aMgAI ahijjai, ahijjittA bahUhi cauttha-chaTThaTThama-dasama-duvAlasehi mAsaddha-mAsakhamaNehi vicitahiM tavokammehi appANaM bhAvemANe viharai / jamAliNA jaNapayavihArapatthaNA bhagavao mahAvIrassa moNaM 29 tae NaM se jamAlI aNagAre aNNayA kayAi jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIra vaMdai namasai, vaMdittA namaMsitA evaM vAsI-icchAmi NaM bhaMte ! tuhi abbhaNuNNAe samANe paMcarcAha aNagArasahiM saddhi bahiyA jaNavavihAraM vihritte| tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre jamAlissa aNagArassa eyamaDheM no ADhAi, no parijANai, tusiNIe saMciTThai / tae NaM se jamAlI aNagAre samaNaM bhagavaM mahAvIraM doccaM pi taccaM pi evaM kyAsI-icchAmi NaM bhaMte ! tuhi abbhaNuNNAe samANe paMcahi aNagArasahi saddhi bahiyA jagavayavihAraM viharittae / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre jamAlissa aNagArassa doccaM pi, taccaM pi, eyamaTTha no ADhAi, no parijANai, tusiNIe saMciTThai / jamAlissa jaNavayavihAro sAvatthI-AgamaNaM ca 30 tae NaM se jamAlI aNagAre samagaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyAo bahusAlAo ceiyAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA paMcahi aNagArasahiM saddhi bahiyA jaNavayavihAraM viharai / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAvatthI nAma nayarI hotyA-vaNNao, koTue ceie--vagNao -jaav-vnnsNddss| teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM caMpA nAma nayarI hotthA--vaNNao / puNNabhadde ceie--vaSNao-jAva-puDhavisilApaTTao / tae NaM se jamAlI aNagAre aNNayA kayAi paMcahi aNagArasaehi saddhi saMparivuDe punvANupuci caramANe gAmANuggAma duijjamANe jeNeva sAvatthI nayarI jeNeva koTue ceie teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA ahApaDirUvaM oggahaM ogiNhai, ogiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe vihri| Page #645 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge paMcamo khaMdho bhagavao mahAvIrassa caMpAe AgamaNaM 31 tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre agNayA kayAi puvvANu pubdhi caramANe gAmANuggAmaM duijjamANe suhaMsuheNaM biharamANe jeNeva caMpA nayarI jeNeva puNNabhadde ceie teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA ahApaDirUvaM oggahaM ogiNhai, ogiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe vihri| jamAlissa rogAtaMkapoDA sejjAsaMtharaNe ANA ya 32 tae NaM tassa jamAlissa aNagArassa tehi arasehi ya, virasehi ya aMtehi ya, paMtehi ya, lUhehi ya, tucchehi ya, kAlAikkatehi ya, pamANAikkatehi ya pANabhoyaNehi aNNayA kayAi sarIragasi viule rogAtake pAunbhUe--ujjale biule pagADhe kakkase kaDue caMDe dukkhe dugge tibve durahiyAse / pittajjaraparigatasarIre, dAhavakkaMtie yAvi viharai / tae NaM se jamAlI aNagAre veyaNAe abhibhUe samANe samaNe niggaMthe saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI--tumbhe gaM devaNuippiyA ! mama sejjA-saMthAragaM saMtharaha / tae Na te samaNA niggaMthA jamAlissa aNagArassa etamaTuM viNaeNaM paDisuti, paDisuNettA jamAlissa aNagArassa sejjA-saMthAragaM saMtharaMti / jamAli-tassissANaM sejjAkaraNe 'kaDa-kajjamANa'-visae pAhattaraM 33 tae NaM se jamAlI aNagAre baliyataraM vedaNAe abhibhUe samANe doccaM pi samaNe niggaMthe saddAvei, saddAvettA evaM kyAsI--mamaM NaM devANu ppiyA ! sejjAsaMthArae ki kaDe ? kajjA ? tate NaM te samaNA niggaMthA jamAli aNagAraM evaM vayAsI--no khalu devANuppiyANaM sejjA-saMthArae kaDe, kajjai / 'calamANe calie' iccAibhagavaMtaparUvaNAe jamAlissa vipariNAmaNA 34 tae NaM tassa jamAlissa aNagArassa ayameyArUve ajjhathie citie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA--jaNNaM samaNe bhagavaM mahAvIre evamAikkhai-jAva-evaM parUvei--evaM khalu calamANe calie, udIrijjamANe udIrie, vedijjamANe vedie, pahijjamANe pahINe, chijjamANe chiNNe, bhijjamANe bhiNNe, DajjhamANe DaDDhe, mijjamANe mae, nijjarijjamANe nijjiNNe, taNNaM micchA / imaM ca NaM paccakkhameva dosai sejjA-saMthArae kajjamANe akaDe, saMtharijjamANe asaMtharie / jamhA NaM sejjA-saMthArae kajjamANe akaDe, saMtharijjamANe asaMtharie tamhA calamANe vi acalie-jAva-nijjarijjamANe vi anijjiNNe--evaM saMpehei, saMpehettA samaNe niggaMthe saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI--jaNNaM devANuppiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre evamAikkhai-jAva-pasvei--evaM khalu calamANe calie-jAva-nijarijjamANe nijjiNNe, taNNaM micchA / imaM ca NaM paccakkhameva dIsai sejjA-saMthArae kajjamANe akaDe, saMtharijjamANe asaMtharie / jamhA NaM sejjA-saMthArae kajjamANe akaDe , saMtharijjamANe asaMtharie tamhA calamANe vi acalie-jAbanijjarijjamANe vi anijjiNNe / jamAliparUvaNaM asaddahamANANaM kesiMci samaNANaM bhagavaMtasamIvAgamaNaM 35 tae NaM tassa jamAlissa aNagArassa evamAikkhamANassa-jAba-parUvemANassa aMtthegatiyA samaNA nigaMthA eyama saddahati pattiyaMti royaMti, atthegatiyA samaNA niggaMthA eyamaDheM no saddahati no pattiyaMti no royaMti / tattha NaM je te samaNA niggaMthA jamAlissa aNagArassa eyamalaiM saddahati pattiyaMti royaMti, te NaM jamAli ceva aNagAraM uvasaMpajjittA NaM viharati / tattha NaM je te samaNA niggaMthA jamAlissa aNagArassa eyamaTheM no saddahati no pattiyaMti no royaMti, te NaM jamAlissa aNagArassa aMtiyAo koTagAo ceiyAo paDinikkhamaMti, paDinikkhamittA puvvANupugvi caramANA gAmANuggAmaM dUijmANA jeNeva caMpA nayarI, jeNeva puNNabhadde ceie, jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM kareMti, karettA baMdaMti namasaMti, vaMdittA namaMsittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM uvasaMpajjittA NaM viharaMti / jamAliNA caMpAe mahAvIrasamakkha appaNo kevalittaghosaNaM 36 tae NaM se jamAlI aNagAre aNNayA kayAi tAo rogAyaMkAo vippamukke ha? jAe, aroe baliyasarIre sAvatthIo nayarIo koDhagAo ceiyAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA puSvANupuTiva caramANe, gAmANuggAmaM dUijjamANe jeNeva caMpA gayarI, jeNeva . Page #646 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jamAliniNhavakahANaya puNNabhadde ceie, jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNassa bhagavao mahAvIrasta adurasAmaMte ThiccA samagaM bhagavaM mahAvIraM evaM vAsI--jahA paM devANuppiyANaM bahave aMtevAsI samaNA niggaMthA chaumatthAvakkamaNeNaM avakaMtA, no khalu ahaM tahA chaumatthAvakkamaNeNaM avakkate, ahaM NaM uppannanANa-dasaNadhara arahA jiNe kevalI bhavittA kevaliavakkamaNaNaM avakkate / goyamakae loga-jIvavisae paNhe jamAlissa tasiNIyattaM 37 tae NaM bhagavaM goyame jamAli agagAraM evaM kyAsI-no khalu jamAlI ! kevalissa nANe vA dasaNe vA selasi vA thaMbhaMsi vA thUbhaMsi vA Avarijjai vA nivArijjai vA, jadi NaM tumaM jamAlI ! uppannanANa-dasaNadhare arahA jiNe kevali bhavittA kevaliavakkamaNeNaM avakkate, to NaM imAI do vAgaraNAI vAgarehi-sAsae loe jamAlI ! asAsae loe jamAlI ? sAsae jIve jamAlI ! asAsae jIve jamAlI ? tae NaM se jamAlI agagAre bhagavayA gopameNaM evaM butte samANe saMkie kaMkhie vitigicchie bhedasamAvaNe kalusasamAvaNNe jAe yAvi hotyA, no saMcAeti bhagavao goyamassa kiMci vi pabhokkhamAikkhittae, tusiNIe saMciTThai / 38 bhagavaMtaparUviyaM loga-jIvANaM sAsayatta-asAsayattaM jamAlIti ! samaNe bhagavaM mahAvIre jamAli agagAraM evaM bavAsI--"asthi NaM jamAlI ! mamaM bahave aMtevAsI samaNA niggaMthA chaumatthA, je NaM pabhU evaM vAgaraNaM vAgarittae, jahA NaM ahaM, no ceva NaM etappagAraM bhAsaM bhAsitae, jahA gaM tumaM / "sAsae loe jamAlI ! jaM, kayAi nAsi, , kayAe meM bhavai, na kayAi na bhavissai-bhuvi ca, bhavai ya, bhavissai yadhuve, nitie sAsae, akkhae, avvae, avaTThie nicce / " "asAsae loe jamAlI ! jaM osappiNI bhavitA ussappiNI bhavai, ussappiNI bhakttiA osappiNI bhavai / " sAsae jIve jamAlI ! jaM , kayAi mAsi, na kayAi na bhavai, na kayAi na bhavissai--bhuvi ca, bhavai ya, bhavissai ya-- dhube, nitie, sAsae, akkhae, abbae, avaTThie nicce / "asAsae jIve jamAlI ! jaNNaM neraie bhavittA tirikkhajogie bhavai, tirikkhajogie bhavitA magusse bhavai, magusse bhavittA deve bhavai / " jamAlissa asaddhahaNaM, maraNaMte ya laMtae devakibbisiyattaM 39 tae NaM se jamAlo aNagAre samagassa bhagadao mahAvIrassa evamAikkhamANaspta-jAva-evaM parUvemANassa etamaTThano saddahai no pattayai no roei, etamaTTha asahamANe apattiyamANe aroemANe doccaM pi samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyAo AyAe avakkamai, avakkamittA bahUhi asabbhAvubhAvaNAhi micchattAbhiNivesehi ya apANaM ca paraM ca tadubhayaM ca buggAhemANe vuppAemANe bahUI vAsAI sAmaNNapariyAgaM pAuNai, pAuNittA addhamAsiyAe saMlehaNAe atAgaM jhUsei, jhUsettA tIsaM bhattAI agasaNAe chedei, chedettA tassa ThANasta aNAloiyapaDikkate kAlamAse kAlaM kiccA laMtae kappe terasasAgarovamaThitIesu devakibbisiesu devesu devakibbisiyattAe uvavanne / 40 tae NaM bhagavaM goyame jamAli agagAraM kAlaga ja.NittA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchaDa, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMditA namaMsitA evaM kyAso--evaM khalu devANuppiyANaM aMtevAsI kusisse jamAlI nAma agagAre se gaM bhaMte ! jamAlI aNagAre kAlamAse kAlaM kiccA kahiM gae ? kahi uvavanne ? goyamA! do samaNe bhagavaM mahAvIre bhagavaM goyanaM evaM kyAsI-evaM khalu goyamA ! mamaM aMtevAsI kusisse jamAlI nAma agagAre, se NaM tadA mamaM evamAikkhamANassa evaM bhAsamANassa evaM paNNavemANassa evaM parUvemANasta etamaDheM no saddahai no pattiyai no roei, etamaDhaM asaddahamANe apattiyamANe aroemANe, doccaM pi mamaM aMtiyAo ApAe avakkamai, avakkamitA bahUhi asabbhAvubbhAvaNAhi micchattAbhiNivesehi ya appANaM ca paraM ca tadubhayaM ca vuggAhemANe vuppAemANe bahUI vAsAI sAmaNNapariyAgaM pAuNittA, addhamAsivAe saMlehaNAe attANaM jhUsettA, tIsaM bhattAI agasaNAe chedettA tassa ThANassa aNAloiyapaDikkate kAlamAse kAlaM kiccA Page #647 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 392 dhammakahANuoge paMcamo khaMdho buppAemANA bahUI vAsAI sAmaNNapariyAgaM pAuNaMti, pAuNittA tassa ThANassa aNAloiyapaDikkatA kAlamAte kAlaM kiccA laMtae kappe terasasAgarovamaThitIesu devakibisiesu devesu devakibisiyattAe uvvne| devakidivasiyabheyAinirUvarNa 41 kativihA NaM bhaMte ! devakimbisiyA paNNatA ? goyamA ! tivihA devakigvisiyA paNNattA, taM jahA-tipaliovamaTTiiyA, tisAgaroMvamaTThiiyA, terasasAgarovamaTTiiyA / kahi NaM bhaMte ? tipaliovamaTTiiyA devakinvisiyA parivasaMti / goyamA ! uppi joisiyANaM, heTThi sohammIsANesu kappesu, ettha NaM tipaliovamaTTiiyA devakibbisiyA parivasati / kahi NaM bhaMte ! tisAgarovamaTThiiyA devakibbisiyA parivasaMti ? goyamA ! uppi sohammosANANaM kappANaM, heTThi saNaMkumAra-mAhidesu kappesu, ettha NaM tisAgarovamaTTiiyA devakibbisiyA parivasati / kahiM NaM bhaMte ! terasasAgarovamaTTiiyA devakibbisiyA parivasaMti ? goyamA ! uppi baMbhalogassa kappassa, heTThi laMtae kappe, ettha NaM terasasAgarovamaTTiiyA devakibbisiyA devA parivasaMti / devakibbisiyA NaM bhaMte ! kesu kammAdANesu devakibbisiyattAe uvavattAro bhavaMti ? goyamA ! je ime jIvA AyariyapaDiNIyA, uvajjhAyapaDiNIyA, kulapaDiNIyA, gaNapaDiNIyA, saMghapaDiNIyA, Ayariya-uvajjhAyANaM ayasakArA avaNNakArA akittikArA, bahUhi asanbhAvubbhAvaNAhi, micchattAbhinivesehi ya appANaM paraM ca tadubhayaM ca buggAhemANA vuppAemANA bahUI vAsAI sAmaNNapariyAgaM pAuNaMti, pAuNittA tassa ThANassa aNAloiyapaDikkaMtA kAlamAse kAlaM kiccA aNNayaresu devakibbisiesu devakibbisiyattAe uvavattAro bhavaMti, taM jahA--tipaliovamaTTitiesu vA, tisAgarovamaTTitiesu vA, terasasAgarovamaTThitiesu vA / devakibbisiyA NaM bhaMte ! tAo devalogAo AukkhaeNaM, bhavakkhaeNaM, ThitikkhaeNaM aNaMtaraM cayaM caittA kahiM gacchaMti ? kahi uvavajjaMti ? goyamA !-jAva-cattAri paMca neraiya-tirikkhajoNiya-maNussa-devabhavaggahaNAI saMsAraM aNupariyaTTittA tAo pacchA sijhaMti bujhaMti muccaMti pariNivvAyaMti savvadukkhANaM aMtaM kareMti, atthegatiyA aNAdIyaM aNavadaggaM dIhamaddhaM cAurataM saMsArakatAraM aNupariyaTRti // 42 jamAlI NaM bhaMte ! agagAre arasAhAre virasAhAre aMtAhAre paMtAhAre lUhAhAre tucchAhAre arasajIvI virasajIvI aMtajIvI paMtajIvI lUhajIvI tucchajIvI uvasaMtajIvI pasaMtajIvI vivittajIvI ? hatA goyamA ! jamAlI NaM aNagAre arasAhAre virasAhAre-jAva-vivittajIvI / jati NaM bhaMte ! jamAlI aNagAre arasAhAre virasAhAre-jAva-vivittajIvI kamhA NaM bhaMte ! jamAlI aNagAre kAlamAse kAlaM kiccA laMtae kappe terasasAgarovamaTThitiesu devakibbisiesu devesu devakibbisiyattAe uvavanne ? goyamA ! jamAlI gaM aNagAre AyariyapaDiNIe, uvajjhAyapaDigoe, AyariyauvajjhAyANaM ayasakArae avaNNakArae akittikArae, bahahiM asambhAvumbhAvaNAhi micachattAbhinivesehi ya appANaM paraM ca tadubhayaM ca vuggAhemANe vuppAemANe bahUI vAsAiM sAmaNNapariyAgaM pAuNittA, addhamAsiyAe saMlehaNAe tIsaM bhattAI agasaNAe chedettA tassa ThANassa aNAloiyapaDikkate kAlamAse kAlaM kiccA laMtae kappe terasasAgarovamaTThitiesu devakibbisiesu devesu devakidibasiyattAe uvavanne / jamAlissa aNNe bhavA siddhI ya 43 jamAlI gaM bhaMte ! deve tAo devalogAo AukhaeNaM bhavakkhaeNaM ThiikkhaeNaM aNataraM cayaM caittA kahiM gacchihiti ? kahiM uvavajjihiti ? goyamA ! cattAri paMca tirikkhajoNiya-maNussa-devabhavaggahaNAI saMsAraM aNupariyaTTittA tao pacchA sijjhihiti bujhihiti muccihiti pariNivAhiti savvadukkhANaM aMtaM kAhiti / sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ! ti / bhaga0 sa0 9, u0 33 / Page #648 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. AjIviyatitthayara-gosAlayakahANayaM sAvatthIe hAlAhalAe kuMbhakArAvaNaMsi gosAlo 4 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAvatthI nAma nagarI hotthaa--vnnnno| tIse NaM sAvatthIe nagarIe bahiyA uttarapurathime disIbhAe, tattha NaM koTThae nAma ceie hotthA--vaNNao / tattha NaM sAvatyoe nagarIe hAlAhalA nAma kuMbhakArI AjIviovAsiyA parivasati--aDDhA-jAva-bahujaNassa aparibhUyA, AjIviyasamayaMsi laTThA gahiyaTThA pucchiyaTThA viNicchyiTThA addhimijapemmANurAgarattA, ayamAuso ! AjIviyasamaye aDhe, ayaM paramaThe, sese aNe? tti AjIviyasamaeNaM appANaM bhAvemANI viharai / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM gosAle maMkhaliputte cauvvIsavAsapariyAe hAlAhalAe kuMbhakArIe kuMbhakArAvaNaMsi AjIviyasaMghasaMparibuDe AjIviyasamaeNaM appANaM bhAvemANe viharai / disAcarANaM puvvagayanijjUhaNaM 45 tae NaM tassa gosAlassa maMkhaliputtassa aNNadaH kadAyi ime cha disAcarA aMtiyaM pAunbhavitthA, taM jahA-sANe, kalaMde, kaNiyAre, acchide, aggivesAyaNe ajjuNe gomAyuputte / tae NaM te cha disAcarA aTTavihaM puvagayaM maggadasamaM saehi-saehiM matidasaNehiM nijjUhaMti, nijjUhittA gosAlaM makhaliputtaM uvtttthaaiisu| gosAlakayaM cha aNaikkamaNAINaM parUvaNaM 46 tae NaM se gosAle maMkhaliputte teNaM alaiMgassa mahAnimittassa keNai ulloyametteNaM savvesi pANANaM, savvesi bhUyANaM, savvesi jIvANaM, sanvesi sattANaM imAI cha aNaikkamaNijjAI vAgaraNAI vAgareti, taM jahA-- lAbhaM alAbhaM suhaM dukkhaM, jIviyaM maraNaM tahA // gosAlassa jiNataM 47 tae NaM se gosAle maMkhaliputte teNaM alaiMgassa mahAnimittassa keNai ulloyametteNaM sAvatthIe nagarIe ajiNe jiNappalAvI, aNarahA arahappalAvI, akevalI kevalippalAvI, asavaNNU savvaNNuppalAvI, ajiNe jiNasaI pagAsemANe viharai / tae NaM sAvatthIe nagarIe siMghADaga-tiga-caukka-caccara-caummaha-mahApahapahesu bahujaNo aNNamaNNassa evamAikkhai, evaM bhAsai, evaM paNNavei evaM parUvei--"evaM khalu devANuppiyA ! gosAle maMkhaliputte jiNe jiNappalAvI, arahA arahappalAvI, kevalI kevalippalAvI, savvaSNU santraNNuppalAvI, jiNe jiNasaI pagAsemANe viharai / se kahameyaM manne evaM ?" bhagavao mahAvIrasamosaraNaM, goyamassa goyaracariyAgamaNaM ca 48 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAmI samosaDhe-jAva-parisA paDigayA / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa jeThe aMtevAsI iMdabhUtI nAma aNagAre goyame goteNaM sattussehe samacauraMsasaMThANasaMThie vajjarisabhanArAyasaMghayaNe kaNagapulaganighasapamhagore uggatave dittatave tattatave mahAtave orAle ghore ghoragaNe ghoratavassI ghorabaMbhaceravAsI ucchRDhasarIre saMkhittaviulateyalesse chaThaMchadreNaM aNikkhitteNaM tavokammeNaM saMjameNaM taksA apANaM bhAvemANe vihr| va0ka0 50 Page #649 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge paMcamo khaMdho tae NaM bhagavaM goyame cha?kkhamaNapAraNagaMsi paDhamAe porisIe sajjhAyaM karei, bIyAe porisIe jhANaM jhiyAI, taiyAe porisIe aturiyamacavalamasaMbhaMte muhapottiyaM paDilehei, paDilehettA bhAvaNavatthAI paDilehei, paDilehettA bhAyaNAI pamajjai, pamajjitA bhAvaNAI uggAhei, uggAhettA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI--"icchAmi gaM bhaMte ! tuhiM abhaNugNAe samANe chaTukkhamaNapAraNagaMsi sAvatthIe nagarIe ucca-nIyamajjhimAiM kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyAe aDittae" / "ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM / " tae NaM bhagavaM goyame samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM abbhaNu NNAe samANe samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyAo koTTayAo ceiyAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA aturiyamacavalamasaMbhaMte jugaMtarapaloyaNAe diTThIe purao riyaM sohemANe-sohemANe jeNeva sAvatthI nagarI teNeva uvAgacchai, uvAgacchitA sAvatthIe nagarIe ucca-nIya-majjhimAI kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyaM aDai / nae NaM bhagavaM goyame sAvatthIe nagarIe ucca-nIya-majjhimAiM kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyAe aDamANe bahujaNasaI nisAmeDa, bahujaNo aNNamapNassa evamAivakhai evaM bhAsai-jAva-parUvei--evaM khalu devANuppiyA ! gosAle maMkhaliputte jiNe jiNappalAvI-jAvajiNe jiNasadaM pagAsemANe viharai / se kahameyaM manne evaM ? 49 goyamassa gosAlacariyajANaNatthaM patthaNA tae NaM bhagavaM goyame bahujaNassa aMtiyaM eyamajheM soccA nisamma jAyasaDDhe-jAva-samuppannakouhalle ahApajjattaM samudANaM geNhai, geNhittA -jAva-jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre tegeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNassa bhagavao mahAvIrassa adUrasAmaMte gamaNAgamaNAe paDikkamai, paDikkamittA esaNamaNesaNaM Aloei, AloettA bhattapANaM paDisei, paDisettA samaNaM bhagavaM mahAvIraM baMbai namasai, vaMdittA namaMsittA paccAsanne NAtidUre sussUsamANe mamaMsamANe abhimuhe viNaeNaM paMjaliyaDe, pajjuvAsamANe evaM kyAsI--evaM khalu ahaM bhaMte! chaTukkhamaNapAraNagaMsi tuhiM abbhaNuNNAe samANe sAvatthIe nagarIe ucca-nIya-majjhimANi kulANi gharasamudANassa bhikkhayariyAe aDamANe bahujaNasa nisAmemi, bahujaNo aNNamaNNassa evamAikkhai evaM bhAsai-jAva-parUvei--evaM khalu devANuppiyA ! gosAle maMkhaliputte jiNe jiNappalAvI-jAba-jiNe jiNasadaM pagAsemANe viharai / se kahameyaM bhaMte ! evaM ? taM icchAmi gaM bhaMte ! gosAlassa maMkhaliputtassa uTThANapAriyANiyaM parikahiyaM / mahAvIreNa goyamacariyavaNNaNaM, gosAlacariyapuvvabhAgo, maMkhalissa bhaddAe bhAriyAe gunviNitaM 50 goyamA ! dI samaNe bhagavaM mahAvIre bhagavaM goyama evaM kyAsI--jaNaM goyamA ! se bahujaNo aNNamaNNassa evamAikkhai evaM bhAsai evaM paNNavei evaM parUvei--evaM khalu gosAle maMkhaliputte jiNe jiNappalAvI-jAva-jiNe jigasaI pagAsamANe viharai / taNNaM micchA / ahaM puNa goyamA ! evamAikkhAmi-jAva-paravemi--evaM khalu eyassa gosAlassa maMkhalIputtassa maMkhalI nAma maMkhe pitA hotthA / tassa gaM maMkhalissa makhassa bhaddA nAma bhAriyA hotthA--sukumAlapANipAyA-jAva-paDirUvA / tae NaM sA bhaTTA bhAriyA aNNadA kadAyi gunviNI yAvi hotthA / maMkhali-bhaddANaM gosAlAe nivAso 51 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM saravaNe nAmaM saNNivese hotthA--risthimiyasamiddhe-jAva-naMdaNavaNa-sannibhappagAse, pAsAdoe darisaNijje abhirUve paDirUve / tattha NaM saravaNe saNNivese gaubahule nAma mANe parivasai--aDDhe-jAva-bahujaNassa aparibhae, riumveda-jAvabaMbhaNNaesu parinvAyaesu ya nayesu supariniTThie yAvi hotthA / tassa NaM gobahulassa mAhaNassa gosAlA yAvi hotthA / tae NaM se maMkhalI maMkhe aNNayA kadAyi bhaddAe bhAriyAe gunviNAe saddhi cittaphalagahatthagae maMkhattaNeNaM appANaM bhAvemANe puvANupubvi caramANe gAmANugAmaM dUijjamANe jeNeva saravaNe saNNivese jeNeva gobahulassa mAhaNassa gosAlA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA gobahulassa mAhaNassa gosAlAe egadesaMsi bhaMDanikkhevaM karei, karettA saravaNe saNNivese ucca-nIya-majjhimAI kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyAe aDamANe vasahIe savvao samaMtA maggaNa-gavesaNaM karei, vasahIe savvao samaMtA maggaNa-gavesaNaM karemANe aNattha vasahi alabhamANe tasseva gobahulassa mAhaNassa gosAlAe egadesaMsi vAsAvAsaM uvaage| Page #650 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjIviyatitthayara-gosAlayakahANayaM 395 maMkhali-bhadAhi niyaputtassa 'gosAla'nAmakaraNaM 52 tae NaM sA bhaddA bhAriyA mavaNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM aTThamANa ya rAiMdiyANaM vItikkaMtANaM sukumAlapANipAyaM-jAva-paDirUvarga dAragaM pyaayaa| tae NaM tassa dAragassa ammApiyaro ekkArasame divase bItikkate-jAva-bArasame divase ayameyArUvaM goNNaM guNanipphannaM nAmadhejaM kareMti--jamhA NaM amhaM ime dArae gobahulassa mAhaNassa gosAlAe jAe taM hou NaM amhaM imassa dAragassa nAmadhejjaM gosAlegosAle tti| tae NaM tassa dAragassa ammApitaro nAmadhejja kareMti gosAle tti / gosAlassa maMkhacariyA 53 tae NaM se gosAle dArae ummakkabAlabhAve vigNaya-pariNayamette jovaNagamaNuppatte sayameva pADiekkaM cittaphalagaM karei, karettA cittaphalagahatthagae makhattaNeNaM appANaM bhAvemANe viharai / bhagavao nAlaMdAe taMtusAlAe viharaNaM 54 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM ahaM goyamA ! tIsaM vAsAI agAravAsamajhe vasittA ammA-piIhiM devattagaehi samattapaiNNe evaM jahA bhAvaNAe-jAva-egaM devadUsamAdAya muDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pbvie| tae NaM ahaM goyamA ! paDhamaM vAsaM addhamAsaM addhamAseNaM khamamANe aTThiyagAmaM nissAe paDhamaM aMtaravAsaM vAsAvAsaM uvaage| doccaM vAsaM mAsaMmAseNaM khamamANe puvvANupuvi caramANe gAmANu gAmaM dUijjamANe jeNeva rAyagihe nagare, jeNeva nAlaMdA bAhiriyA, jeNeva taMtuvAyasAlA, teNeva uvAgacchAmi, uvAgacchittA ahApaDirUvaM oggahaM ogiNhAmi, ogiNhittA taMtuvAyasAlAe egadesaMsi vAsAvAsaM uvaage| tae NaM ahaM goyamA ! paDhama mAsakhamaNaM uvasaMpajjitANaM viharAmi / gosalassa vi taMtusAlAe AgamaNaM tae NaM se gosAle maMkhaliputte cittaphalagahatthagae maMkhattaNeNaM appANaM bhAvemANe puvANupubvi caramANe gAmANugAmaM dUijjamANe jeNeva rAyagihe nagare, jeNeva nAlaMdA bAhiriyA, jeNeva taMtuvAyasAlA, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA taMtuvAyasAlAe egadesaMsi bhaMDanikkhevaM karei, karetA rAyagihe nagare uccanIya-majjhimAI kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyAe aDamANe vasahIe savvao samaMtA maggaNa-gavesaNaM karei, vasahIe savvao samaMtA maggaNa-gavesaNaM karemANe aNNattha kattha vi vasahiM alabhamANe tIse ya taMtuvAyasAlAe egadesaMsi vAsAvAsaM uvAgae, jattheva NaM ahaM goyamA ! bhagavao paDhamamAsakhamaNapAraNe paMca divvAiM 56 tae NaM ahaM goyamA ! paDhama-mAsakkhamaNapAraNagaMsi taMtuvAyasAlAo paDinikkhamAmi, paDinikkha mittA nAlaMdaM bAhiriyaM majhamajheNaM niggacchAmi, niggacchittA jeNeva rAyagihe nagare teNeva uvAgacchAmi, uvAgacchittA rAyagihe nagare ucca-nIya-ghara-jAva-aDamANe vijayassa gAhAvaissa gihaM aNupaviche / tae NaM se vijae gAhAvaI mama ejjamANaM pAsai, pAsittA haTThatuTTha-jAva-hiyae khippAmeva AsaNAo abbhuTTei, abbhuTetA pAyapIDhAo paccoruhai, paccoruhitA pAuyAo omuyai, omaittA egasADiyaM uttarAsaMga, kareDa, karetA aMjalimauliyahatthe mamaM sattaTapayAI aNu gacchai, aNugacchittA mamaM tikkhu tto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA mamaM baMdai namasai, baMdittA namasittA mamaM viuleNaM asaNa-pANa-khAima-sAimeNaM paDilAbhessAmitti tuThe, paDilAbhemANe vi tujhe, paDilAbhite vi tutthe| tae NaM tassa vijayassa gAhAvaissa teNaM davvasuddhaNaM dAyagasuddhaNaM paDigAhagasuddhaNaM tiviheNaM tikaraNasuddhaNaM dANeNaM mae paDilAbhie samANe devAue nibaddhe, saMsAre parittIkae, gihaMsi ya se imAI paMca divvAI pAunbhUyAI, taM jahA--vasudhArA vuDhA, dasaddhavaNe kusume nivAtie, celukkheve kae, AyAo devaduMdubhIo, aMtarA vi ya gaM AgAse 'aho dANe aho dANe' tti ghutthe| Page #651 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 396 dhammakahANuoga paMcamo khaMdho tae NaM rAyagihe nagare siMghADaga -jAva-pahesu bahujaNo aNNamaNNassa evamAikkhai-jAva-paNNavei evaM paravei--dhanne NaM devANuppiyA ! vijaye gAhAvaI, kayatthe NaM vevANu ppiyA ! vijaye gAhAvaI kayapuNNe NaM devANuppiyA ! vijaye gAhAvaI kayalakkhaNe NaM devANuppiyA! vijaye gAhAvaI, kayA NaM loyA devANuppiyA! vijayassa gAhAvaissa, suladdhe gaM devANuppiyA ! mANussae jammajIviyaphale vijayassa gAhAvaissa, jassa gihaMsi tahArUve sAdhU sAdhurUve paDilAbhie samANe imAI, paMca divvAiM pAunbhUyAI, taM jahA-- vasudhArA vuDhA-jAva-aho 'dANe aho dANe' ti ghuThe, taM dhanne kayatthe kayapugNe kayalakkhaNe, kayA NaM loyA, suladdhe mANussae jammajIviyaphale vijayassa gAhAvaissa, vijayassa gaahaaviss| gosAlakayAe sissattapatthaNAe bhagavao udAsINayA tae NaM se gosAle maMkhaliputte bahujaNassa aMtie eyamaDhe soccA nisamma samuppannasaMsae samuppannakouhalle jeNeva vijayassa gAhAvaissa gihe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA pAsai vijayassa gAhAvaissa gihaMsi vasuhAraM vuThaM, dasaddhavaNaM kusumaM nivaDiyaM, mamaM ca Na vijayassa gAhAvaissa gihAo paDinikkhamamANaM pAsai, pAsittA haTutuLe jeNeva mamaM aMtie teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA mamaM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA mamaM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA mamaM evaM vayAsI--tubbhe gaM bhaMte! mama dhammAyariyA, ahaNNaM tumbhaM dhmmNtevaasii| tae NaM ahaM goyamA! gosAlassa maMkhaliputtassa eyamaDheM no ADhAmi, no parijANAmi, tusiNIe saMciTThAmi / 58 bhagavao doccamAsakhamaNapAraNe paMcadivvAI tae NaM ahaM goyamA! rAyagihAo nagarAo paDinikkhamAmi, paDinikkhamittA nAlaMdaM bAhiriyaM majjhamajhaMNa niggacchAmi, niggacchittA jeNeva taMtuvAyasAlA, teNeva uvAgacchAmi, uvAgacchittA doccaM mAsakhamaNaM uvasaMpajjittANaM viharAmi / tae NaM ahaM goyamA! docca-mAsakhamaNapAraNagaMsi taMtuvAyasAlAo paDinikkhamAmi, paDinikkhamittA nAlaMdaM bAhiriyaM majhamajhaNaM niggacchAmi, niggacchittA jeNeva rAyagihe nagare-jAva--aDamANe ANaMdassa gAhAvaissa gihaM annuppvitthe| tae NaM se ANaMde gAhAvaI mamaM ejjamANaM pAsai, evaM jaheva vijayassa (su. 56)-jAva-vaMdittA namaMsittA mamaM viulAe khajjagavihIe paDilAbhessAmitti tuDe, paDilAbhemANe vi tuThe, paDilAbhitte vi tutthe| tae NaM tassa ANaMdassa gAhAvaissa teNaM davvasuddhaNaM-jAva-(su.56) parUbei-dhanne NaM devANuppiyA! ANaMde gAhAvaI, kayatthe NaM devANappiyA! ANaMde gAhAvaI, kayapuNNe NaM devANuppiyA! ANaMde gAhAvaI, kayalakkhaNe NaM devANuppiyA! ANaMde gAhAvaI, kayA NaM loyA devANuppiyA! ANaMdassa gAhAvaissa, suladdhe NaM devANuppiyA! mANussae jammajIviyaphale ANaMdassa gAhAvaissa, jassa NaM gihaMsi tahArUve sAdhU sAdhurUve paDilAbhie samANe imAiM paMca divvAiM pAunbhUyAI, taM jahA vasudhArA vuTThA-jAva-aho dANe, aho dANe tti ghuLe, taM dhanne kayatthe kayapuNNa kayalakkhaNe, kayA NaM loyA, suladdhe mANussae jammajIviyaphale ANaMdassa gAhAvaissa, aNaMdassa gaahaaviss| puNo vi gosAlakayAe sissattapatthagAe bhagavao udAsINayA 59 tae NaM se gosAle maMkhaliputte-jAva-(su. 57) jeNeva ANaMdassa gAhAvaissa gihe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA pAsai ANaMdassa gAhAvaissa gihaMsi vasuhAraM vujheM dasaddhavaNaM kusumaM nivaDiyaM, mamaM ca NaM ANaMdassa gAhAvaissa-jAva-(su. 57) tusiNIe saMciTThAmi / bhagavao taccamAsakhamaNapAraNe paMcadivvAI 60 tae NaM ahaM goyamA ! rAyagihAo nagarAo paDinikkhamAmi,-jAva-(su.58) uvAgakhchittA taccaM mAsakhamaNaM uvasaMpajjittANaM viharAmi / . tae NaM ahaM goyamA! tacca-mAsakhamaNapAraNagaMsi taMtuvAyasAlAo paDinikkhamAmi, paDinikkhamittA-jAva-(su.56) bhikkhAyariyAe aDamANe suNaMdassa gAhAvaissa gihaM annupvitthe| tae NaM se suNaMde gAhAvaI mamaM ejjamANaM pAsai, evaM jaheva vijayassa (su. 56)-jAva-vaMdittA namaMsittA mamaM viuleNaM savvakAmaguNieNaM bhoyaNeNaM paDilAbhessAmitti tujheM, paDilAbhemANe vi tujheM, paDilAbhite vi tujheN| tae NaM tassa suNaMdassa gAhAvaissa teNaM davvasuddheNaM-jAva-(su. 56) parUvei--dhanne NaM devANuppiyA ! suNaMde gAhAvaI, kayatthe NaM devANuppiyA! suNaMde gAhAvaI, kayapuNNe NaM devANuppiyA! suNaMde gAhAvaI, kayalakkhaNe NaM devANuppiyA ! suNaMde gAhAvaI, kayA NaM loyA devANuppiyA! suNaMdassa gAhAvaissa, suladdhe NaM devANuppiyA! mANussae jammajIviyaphale suNaMdassa gAhAvaissa, jassa NaM Page #652 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjIviyatitthara-gosAlakahANayaM gihaMsi tahArave sAdhU sAdhurUve paDilAbhie samANe imAI paMca divvAiM pAunbhUyAI, taM jahA--vasudhArA buDhA-jAva-aho dANe, aho dANe ti ghuThe, taM dhanne kayatthe kayapuNNe kayalakkhaNe, kayA NaM loyA, suladdhe mANussae jammajIviyaphale suNaMdassa gAhAvaissa, suNaMdassa gaahaaviss| 61 puNo vi gosAlakayAe sissattapatthaNAe bhagavao udAsINayA tae NaM se gosAle maMkhaliputte-jAva-(su. 57) jeNeva suNaMdassa gAhAvaissa gihe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA pAsai--suNaMdassa gAhAvaissa gihaMsi vasuhAraM bur3he dasaddha kusumaM nivaDiyaM, mamaM ca NaM suNaMdassa gAhAvaissa gihAo paDinikkhamamANaM pAsai, pAsittA haTTatuThe jeNeva mamaM aMtie teNeva uvAgacchada, uvAgacchittA mamaM tikkhuto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA mamaM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA mama evaM bayAsI tubbhe NaM bhNte| mamaM dhammAyariyA, ahaNNaM tubbhaM dhammaMtevAsI-jAva- (su. 57) tusiNIe saMciTThAmi / bhagavao cautthamAsakhamaNa pAraNe paMcadivvAiM 62 tae NaM ahaM goyamA! rAyagihAo nagarAo paDinikkhamAmi-jAva-(su. 58) uvAgacchitA cautthaM mAsakhamaNaM uvasaMpajjittANaM vihraami| tIse gaM nAlaMdAe bAhiriyAe adUrasAmaMte, ettha NaM kollAe nAmaM saNNivese hotthaa--snnnnivesvnnnno| tattha NaM kollAe saNNivese bahule nAmaM mAhaNe parivasai--aDDhe-jAva-bahujaNassa aparibhUe, riubveya-jAva-baMbhaNNaesu paribvAyaesu ya nayesu supariniTThie yAvi hotthaa| tae NaM se bahule mAhaNe kattiyacAummAsiyapADivagaMsi viuleNaM mahughayasaMjutteNaM paramaNNeNaM mAhaNe aayaametthaa| tae NaM ahaM goyamA! cauttha-mAsakhamaNapAraNagaMsi taMtuvAyasAlAo paDinikkhimAmi, paDinikkhamittA nAlaMdaM bAhiriyaM majhamajjheNaM niggacchAmi, niggacchittA jeNeva kollAe saNNivese teNeva uvAgacchAmi, uvAgacchittA kollAe saNNivese ucca-nIya-jAva-(su.56) aDamANe bahulassa mAhaNassa gihaM annuppbitthe| tae NaM se bahule mAhaNe mamaM ejjamANaM pAsai taheva (su.56)-jAva-vaMditA namaMsittA mamaM viuleNaM mahughayasaMjutteNaM paramaNNaNaM paDilAbhessAmitti tuTTe, paDilAbhemANe vi tu The, paDilAbhite vi tutthe| tae NaM tassa bahulassa mAhaNassa teNaM davvasuddheNaM-jAva-(su. 56) paravei-dhanne NaM devANuppiyA! bahule mAhaNe, kayatthe NaM devANupipyA! bahule mAhaNe, kayapuNNe NaM devANuppiyA! bahule mAhaNe, kayalakkhaNe gaM devANuppiyA! bahule mAhaNe, kA gaM loyA, davANuppiyA! bahulassa mAhaNassa, suladdhe NaM devANuppiyA! mANussae jammajIviyaphale bahulassa mAhaNassa, jassa gaM gihaMsi tahAlva mAdhU sAdhusve paDilAbhie samANe imAiM paMca divvAI pAunbhUyAI, taM jahA-vasudhArA buDhA-jAva-aho dANe, aho dANe ti ghuThe, taM dhanne kayatthe kayapuNNe kayalakkhaNe, kayA NaM loyA, suladdhe mANussae jammajIviyaphale bahulassa mAhaNassa, bahulassa maahnnss| puNo vi gosAlakayAe sissattapatthaNAe bhagavao aNamaI, gosAleNa ya saha viharaNaM 63 tae NaM se gosAle maMkhaliputte mamaM taMtuvAyasAlAe apAsamANe rAyagihe nagare sabbhitarabAhiriyAe mamaM savvao samaMtA maggaNa gavasaNaM krei| mamaM kattha vi suti vA khuti vA patti vA alabhamANe jeNeva taMtuvAyasAlA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA sADiyAo ya pADiyAo ya kuMDiyAo ya vAhaNAo ya cittaphalagaM ca mAhaNa AyAmei, AyAmettA sauttaroThaM bhaMDaM kArei, kArettA taMtuvAyasAlAo paDinivakhamai, paDinikkhamittA nAlaMda bAhiriyaM majhamajheNaM niggacchai, niggacchittA jeNeva kollAe saNNivese teNeva uvaagcchaa| tae NaM tassa kollAgassa saNNivesassa bahiyA bahujaNo aNNamaNNassa evamAikkhai-jAva-parUvei--dhanne NaM devANuppiyA! bahule mAhaNe, -jAva-(su. 62) jIviyaphale bahulassa mAhaNassa, bahulassa maahnnss| tae NaM tassa gosAlassa maMkhaliputtassa bahujaNassa aMtiyaM eyamaDhaM soccA nisamma ayameyArUve ajjhathie-jAva-samuppajjitthA"jArisiyA NaM mamaM dhammAyariyassa dhammovadesagassa samaNassa bhagavao mahAvIrassa iDDhI jutI jase bale vIrie purisakkAra-parakkame laddhe patte abhisamaNNAgae, no khalu atthi tArisiyA aNNassa kassai tahAruvassa samaNassa vA mAhaNassa vA iDDhI jutI jase bale vorie purisakkAraparakkame laddhe patte abhisamaNNAgae, taM nissaMdiddhaM NaM ettha mamaM dhammAyarie dhammovadesae samaNe bhagavaM mahAvIre Page #653 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 398 dhammakahANuoge paMcamo khaMdho bhavissatIti kaTu kollAe saNNivese sabibhatarabAhirie mamaM savvao samaMtA maggaNa-gavesaNaM karei, mamaM sabvao samaMtA maggaNagavasaNaM karemANe kollAgassa saNNivesassa bahiyA paNiyabhUmIe mae saddhi abhismnnnnaage| tae NaM se gosAle maMkhaliputte haTTatuThe mama tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA mamaM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI--"tunbhe gaM bhaMte ! mama dhammAyariyA, ahaNNaM tubbhaM aNtevaasii"| tae NaM ahaM goyamA! gosAlassa maMkhaliputtassa eyamahra pddisunnemi| tae NaM ahaM goyamA! gosAleNaM makhaliputteNaM saddhi paNiyabhUmIe chavvAsAI lAbhaM alAbhaM suhaM dukkhaM sakkAramasakkAraM paccaNubbhavamANe aNiccajAgariyaM viharitthA / tilathaMbhayaniSphattivisae bhagavao vayaNe gosAlassa assaddhA 64 tae NaM ahaM goyamA! aNNayA kadAyi paDhamasaradakAlasamayaMsi appaTTikAyaMsi gosAleNaM maMkhaliputteNaM saddhi siddhatthagAmAo nagarAo kummagAma nagaraM saMpaTThie vihaaraae| tassa NaM middhatthagAmassa nagarassa kummagAmassa nagarassa ya aMtarA, ettha NaM mahaM ege tilathaMbhae pattie pupphie hariyagarerijjamANe sirIe atIva-atIva uvasobhemANe-uvasobhemANe citttti| tae gaM se gosAle maMkhaliputte taM tilathaMbhaga pAsai, pAsittA mamaM vaMdrai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAtI--"esa NaM bhaMte ! tilathaMbhae ki nipphajjissai no nipphajjissai ? ee ya satta tilapuSphajIvA uddAittA-uddAittA kahi gachihiti ? kahi uvavajihiti?" tae NaM ahaM goyamA! gosAlaM makhaliputtaM evaM vayAsI--"gosAlA! esa NaM tilathaMbhae nipphajjissai, no na nipphjjissi| ete ya sattatilapupphajIvA uddAittA-uddAittA eyassa ceva tilathaMbhagassa egAe tilasaMgaliyAe satta tilA pccaayaaissNti| tae NaM se gosAle maMkhaliputte mamaM evaM AikkhamANassa eyamaDheM no saddahai, no pattiyai, no roei, eyamaTheM asaddahamANe, apattiyamANe, aroemANe, mamaM paNihAe 'ayaM NaM micchAvAdI bhava' tti kaTu mamaM aMtiyAo saNiyaM-saNiyaM paccosakkai, paccosakkittA jeNeva se tilathaMbhae teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA taM tilathaMbhagaM saleTThayAyaM ceva uppADei, uppADettA egate eddei| takkhaNamettaM ca gaM goyamA! dibve abbhavaddalae paaunbhe| tae NaM se divve abhavaddalae khippAmeva pataNataNAti, khippAmeva pavijjayAti, khippAmeva naccodagaM NAtimaTTiyaM paviralapaphusiyaM rayareNuviNAsaNaM divvaM salilodagaM vAsaM vAsati, jeNa se tilayaMbhae Asatthe paccAyAte baddhamUle, tattheva ptittttie| te ya satta tilapupphajIvA uddAittA-uddAittA tasseva tilathaMbhagassa egAe tilasaMgaliyAe satta tilA pccaayaataa| gosAlavayaNakuddhaNa vesiyAyaNabAlatavassiNA gosAlassuvari teyalessAnisiraNaM 65 tae NaM ahaM goyamA! gosAleNaM maMkhaliputteNaM saddhi jeNeva kummaggAme nagare teNeva uvAgacchAmi / tae NaM tassa kummaggAmassa nagarassa bahiyA vesiyAyaNe nAmaM bAlatavassI chaLaMdreNaM aNikkhitteNaM tavokammeNaM uDDhaM bAhAo pagijimaya pagijjhiya sUrAbhimuhe AyAvaNabhUmIe AyAvemANe vihri| AiccateyataviyAo ya se chappadIo satvao samaMtA abhinissavaMti, pANa-bhUya-jIva-sattadayaTThayAe ca NaM paDiyAo-paDiyAo tattheva-tattheva bhujjo-bhujjo pccoruubhei| tae NaM se gosAle maMkhaliputte besiyAyaNaM bAlatassi pAsai, pAsittA mamaM aMtiyAo saNiyaM-saNiyaM paccosakkai, paccosakkittA jeNava vesiyAyaNe bAlatavassI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA vesiyAyaNaM bAlatassi evaM vayAsI--"ki bhavaM muNI? maNie ? udAhu jayAsejjAyarae?" tae NaM se vesiyAyaNe bAlatavassI gosAlassa maMkhaliputtassa eyamaTheM no ADhAti, no pariyANati, tusiNIe sNcih| taeNaM se gosAle maMkhaliputte vesiyAyaNaM bAlatavassi doccaM pi tacca pi evaM vayAsI-"kiM bhavaM muNI? muNie ? udAha jayAsejjAyarae ?" tae NaM se besiyAyaNe bAlatabassI gosAleNaM maMkhaliputteNaM doccaM pi taccaM pi evaM butte samANe Asurutte gThe kuvie caMDikkie misimisemANe AyAvaNabhUmIo paccorubhai, paccorubhittA teyAsamugdhAeNaM samohaNNai, samohapiNattA sattaTupayAI paccosakkai, paccIsakkittA gosAlassa maMkhaliputtassa vahAe sarIragaMsi teyaM nisiri| Page #654 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjIviyatitthara-gosAlavakahANayaM 399 mahAvIreNa gosAlarakkhaNatthaM sIyalessAnisiraNaM tae Na ahaM goyamA! gosAlassa maMkhaliputtassa aNukaMpaNaTTayAe vesiyAyaNassa bAlatavassissa usiNateyapaDisAharaNaTThayAe ettha gaM aMtarA soyaliyaM teyalessaM nisirAmi, jAe sA mamaM soyaliyAe teyalessAe vesiyAyaNassa bAlatavassissa usiNA teyalessA pddihyaa| nae gaM se desiyAyaNe bAlatavassI mamaM soyaliyAe teyalessAe sAusiNaM teyalessaM paDihayaM jANittA gosAlassa maMkhaliputtassa sarIragassa kici AbAdaM vA vAbAhaM vA chavicchedaM vA akIramANaM pAsittA sAusiNaM teyalessaM paDisAharai, paDisAharitA mamaM evaM Na tA gosAlassa maMkhaliputtassa sarIra. vaya vA akIramANaM pAsittA sASA vayAsI-"se gatameyaM bhagavaM! muNie ? udAha mAlA ! vesiyAmA tuma doccaM pitA! tava aNukapaNAe teyalessAe vAyalessaM paDihara AAti, nA va vaya tae NaM gosAle maMkhaliputte mamaM evaM vayAsI--"kiM NaM bhaMte ! esa jayAsijjAyarae tunbhe evaM vayAsI--se gatameyaM bhagavaM! gatagatameyaM bhagavaM?" tae NaM ahaM goyamA! gosAlaM maMkhaliputtaM evaM vayAsI--'tumaM NaM gosAlA! vesiyAyaNaM bAlatavassi pAsasi, pAsittA mamaM aMtiyAo saNiyaM-saNiyaM paccosakkasi, jeNeva vesiyAyaNe bAlatavassI teNeva uvAgacchasi, uvAgacchittA vesiyAyaNaM bAlatassi evaM vayAsIkiM bhavaM muNI? muNie? udAhu jayAsejjAyarae? tae NaM se besiyAyaNe bAlatavassI tava eyamajheM no ADhAti, no parijANati, tusiNIe saMciTThai / tae NaM tuma gosAlA ! vesiyAyaNaM bAlatavassi doccaM pi taccaM pi evaM vayAsI--kiM bhavaM maNI? muNie ? udAhu jayAsejjAyarae? tae NaM se vesiyAyaNe bAlatavassI tuma doccaM pi taccaM pi evaM vutte samANe Asuratte-jAva-paccosakkati, paccIsakkittA tava vahAe sarIragaMsi teyalessaM nissiri| tae NaM ahaM gosAlA ! tava aNukaMpaNaTTayAe vesiyAyaNassa bAlatavassissa usiNateyapaDisAharaNaTTayAe ettha NaM aMtarA soyaliyaM teyalessa nisirAmi, jAe sA mamaM soyaliyAe teyalessAe vesiyAyaNassa bAlatavassissa usiNA teyalessA pddihyaa| tae NaM se vesiyAyaNe bAlatavassI mamaM soyaliyAe teyalessAe sAusiNaM teyalessaM paDihayaM jANittA tava ya sarIragassa kiMci AbAhaM vA vAbAhaM vA chavicchedaM vA akIramANaM pAsittA sAusiNaM teyalessaM paDisAharati, paDisAharittA mamaM evaM vayAsI--se gatameyaM bhagavaM! gata-gatamayaM bhagavaM!" ahaM gosAya pi evaM vRtta evaM vayAsI teulessAsaMpAdaNovAyA 67 tae NaM se gosAle maMkhaliputte mamaM aMtiyAo eyama soccA nisamma bhIe tatthe tasie udvigge saMjAyabhae mamaM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI--"kahaNNaM bhaMte ! saMkhittaviulateyalesse bhavati ?" tae NaM ahaM goyamA! gosAlaM maMkhaliputtaM evaM vayAsI--jeNaM gosAlA! egAe saNahAe kummAsapiDiyAe egeNa ya viyaDAsaeNaM ThaLaMchaTheNaM aNikkhitteNaM tavokammeNaM uDDhe bAhAo pagijjhiya-pagijimaya sUrAbhimuhe AyAvaNabhUmIe AyAvemANe vihrii| se NaM aMto chaha mAsANaM saMkhittaviulateyalesse bhvi| tae NaM se gosAle maMkhaliputta mamaM eyamaDhaM sammaM viNaeNaM paDisuNeti / mahAvIrakahiyaM tilathaMbhaya-nitti jANiUNa gosAlassa avakkamaNaM tae NaM ahaM goyamA ! aNNadA kadAyi gosAleNaM makhaliputteNaM saddhi kummaggAmAo nagarAo siddhatthaggAmaM nagaraM saMpaDhie vihArAe / jAhe ya mo taM desaM hanvamAgayA jattha NaM se tilarthabhae, tae NaM se gosAle maMkhaliputte mamaM evaM vayAsI--"tubbhe gaM bhaMte ! tadA mama evamAikkhaha-jAva-parUveha--'gosAlA! esa NaM tilathaMbhae niSphajjissai, no na nipphajjissai / ete ya satta tilapupphajIvA uddAittA-uddAittA eyassa ceva tilathaMbhagassa egAe tilasaMgaliyAe satta tilA paccAyAissaMti' taNNaM micchaa| imaM ca NaM paccakkhameva dIsaha--esa NaM se tilathaMbhae no nipphanne, annipphannameva / te ya satta tilapuSphajIvA uddAittA-uddAittA no eyassa ceva tilathaMbhagassa egAe tilasaMgaliyAe satta tilA pccaayaayaa|" tae NaM ahaM goyamA ! gosAlaM maMkhaliputtaM evaM vayAsI--"tuma NaM gosAlA ! tadA mama evamAikkhamANassa-jAva-parUvamANassa eyamajheM no saddahasi, no pattiyasi, no roesi, eyamaDheM asaddahamANe, apattiyamANe, aroemANe, mamaM paNihAe 'ayaNNaM micchAvAdI bhavau' tti kaTu mamaM aMtiyAo saNiyaM-saNiyaM paccosakkasi, paccosakkittA jeNeva se tilathaMbhae teNeva uvAgacchasi, uvAgacchittA taM tilathaMbhagaM saleTThayAyaM ceva uppADesi, uppADettA egaMtamaMte eDesi / takkhaNamettaM gosAlA ! divve abbhavaddalae pAunbhUe / tae NaM se dive abbhavalae khippAmeva pataNataNAti, khippAmeva pavijjayAti, khippAmeva naccodagaM NAtimaTTiyaM paviralapaphusiyaM rayareNuviNAsaNaM divvaM salilodagaM vAsaM vAsaMti, jeNa se tilathaMbhae Asatthe paccAyAte baddhabhUle, tattheva patidie / te ya satta tilapuSphajIvA uddAittA Page #655 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge paMcamo khaMdho uddAittA tassa ceva tilathaMbhagassa egAe tilasaMgaliyAe satta tilA pccaayaayaa| taM esa NaM gosAlA ! se tilarthabhae niSphanne, no aniSphannameva / te ya satta tilapuSphajIvA udAittA-uddAittA eyassa ceva tilathaMbhayassa egAe tilasaMgaliyAe satta tilA pccaayaayaa| evaM khalu gosAlA! vaNassaikAiyA pauTTaparihAraM prihrNti"| tae NaM se gosAle maMkhaliputte mama evamAikkhamANassa-jAva-parUvemANassa eyamajheM no saddahai, no pattiyai, no roei, eyamaDheM asahahamANe apattiyamANe aroemANe jeNeva se tilathaMbhae teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA tAo tilathaMbhayAo taM tilasaMgaliyaM khuDDA, khuDittA karayalaMsi satta tile papphoDe / tae NaM tassa gosAlassa maMkhaliputtassa te satta tile gaNamANassa ayameyArUve ajjhathie citie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA-evaM khala savvajIvA vi pauTTaparihAraM pariharaMti--esa gaM goyamA! gosAlassa maMkhaliputtassa paune, esa NaM goyamA ! gosAlassa maMkhaliputtassa mamaM aMtiyAo AyAe avakkamaNe paNNatte / gosAlassa teyalessAsaMpattI tae NaM se gosAle maMkhaliputte egAe saNahAe kummAsapiDiyAe egeNa ya viyaDAsaeNaM chaThechaTTeNaM aNikkhitteNaM tavokammeNaM uDDhe bAhAo pagijjhiyapagijjhiya sUrAbhimuhe AyAvaNabhUmIe AyAvemANe biharai / tae NaM se gosAle maMkhaliputte aMtoM chaNhaM mAsANaM saMkhittaviulateyalese jaae| savyesi bhUyANaM, sabAta ubddhaaiNsu| tae disAcarA avihaM meM mahAvIrakahiyaM gosAlassa ajiNattaM tae NaM tassa gosAlassa maMkhaliputtassa aNNadA kadAyi ime cha disAcarA aMtiyaM pAubhavitthA, taM jahA-sANe, kalaMde, kaNiyAre, acchide, aggivesAyaNe, ajjuNe, gomAyuputte / tae NaM taM cha disAcarA aTTavihaM puvvagayaM maggadasamaM sahi-saehi matidasaNehiM nijjUhaMti, nijjUhittA gosAlaM maMkhaliputtaM ubaDhAiMsu / tae NaM se gosAle maMkhaliputte teNaM alaiMgassa mahAnimittassa keNai ulloyametteNaM samvesi pANANaM, saGkesi bhUyANaM, sarvesi jIvANaM, sasi sattANaM imAI cha aNaikkamaNijjAiM vAgaraNAI vAgareti, taM jahA-- lAbhaM alAbhaM suhaM dukkhaM, jIviyaM maraNaM thaa| tae NaM se gosAle maMkhaliputte teNaM aTuMgassa mahAnimittassa keNai ulloyametteNaM sAvatthIe nagarIe ajiNe jiNappalAbI, aNarahA arahappalAvI, akevalI kevalippalAvI, asavvaNNU savvaNNuppalAvI, ajiNe jiNasaI pagAsemANe viharai, taM no khalu goyamA! gosAle maMkhaliputte jiNe jiNappalAvI, arahA arahappalAvI, kevalI kevalippalAvI, savvaNNa savvaNNuppalAvI, jiNe jiNasaI pagAsemANe viharai, gosAle NaM maMkhaliputte ajiNe jiNappalAvI, aNarahA arahappalAvI, akevalI kevalippalAvI, asavaNNU savvaNNuppalAvI, ajiNe jiNasaI pagAsemANe vihri| tae NaM sA mahatimahAlayA mahaccaparisA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie eyamaDhaM soccA nisamma haTThatuTThA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA jAmeva disaM pAumbhUyA tAmeva disaM pddigyaa| happalAvI, akevalappalAvI, arahA jiNappalAvI, gosAlassa amariso 71. tae NaM sAvatthoe nagarIe siMghADaga-tiga-caukka-caccara-caummuha-mahApahapahesu bahujaNo aNNamaNNassa evamAikkhai-jAva-parUvei-- jaNNaM devANuppiyA! gosAle maMkhaliputte jiNe jiNappalAvI-jAva-jiNe jiNasaI pagAsemANe viharai taM micchA / samaNe bhagavaM mahAvIre evamAikkhai-jAva-paravei--evaM khalu tassa gosAlassa maMkhaliputtassa maMkhalo nAma maMkhe pitA hotthaa| tae NaM tassa maMkhassa evaM ceva taM savvaM bhANiyavvaM-jAva-ajiNe jiNasaI pagAsemANe viharai, taM no khalu gosAle maMkhaliputte jiNe jiNappalAvI-jAvaviharai, gosAle maMkhaliputte ajiNe jiNappalAvI-jAva-viharai, samaNe bhagavaM mahAvIre jiNe jiNappalAvI-jAva-jiNasaI pagAsemANe vihr| tae NaM se gosAle maMkhaliputte bahujaNassa aMtiyaM eyamaDheM soccA nisamma Asurute ruThe kuvie caMDikkie misimisemANe AyAvaNabhUmIo paccoruhai, paccoruhittA sAtthi nara majjhamajheNaM jeNeva hAlAhalAe kuMbhakArIe kuMbhakArAvaNe teNeva uvAgacchada, uvAgacchittA hAlAhalAe kuMbhakArIe kuMbhakArAvaNaMsi AjIviyasaMghasaMparibuDe mahayA amarisaM vahamANe evaM vAvi viharai / Page #656 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjIviyatitthara-gosAlavakahANayaM 401 gosAlassa ANaMdatherasamakkhaM atyaladdhavaNiyaditakahaNapuvaM akkosapadaMsaNaM teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavAo mahAvIrassa aMtevAsI ANaMde nAma there pagaibhaddae-jAva-viNIe chaThaMchaTTeNaM aNikkhiteNaM tavokammeNaM saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe vihri| tae NaM se ANaMde there chaTukkhamaNapAraNagaMsi paDhamAe porisIe evaM jahA goyamasAmI taheba Apucchai, taheva-jAva-ucca-nIya-majjhimAI kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyAe aDamANe hAlAhalAe kuMbhakArIe kuMbhakArAvaNassa adUrasAmaMte boivayai / tae NaM se gosAle maMkhaliputte ANaMdaM theraM hAlAhalAe kuMbhakArIe kuMbhakArAvaNassa adUrasAmaMteNaM vIivayamANaM pAsai, pAsittA evaM vayAsI-"ehi tAva ANaMdA ! io egaM mahaM ovamiyaM nisaamehi| tae NaM se ANaMde there gosAleNaM maMkhaliputteNaM evaM vutte samANe jeNeva hAlAhalAe kuMbhakArIe kuMbhakArAvaNe, jeNeva gosAle maMkhaliputte teNeva uvAgacchai / 73 tae NaM se gosAle makhaliputte ANaMdaM theraM evaM vayAsI-evaM khalu ANaMdA ! itto cirAtIyAe addhAe kei uccAvayA vaNiyA atthatthI atthaluddhA atyagavesI atyakaMkhiyA athapivAsA atthagavesaNayAe nANAvihaviulapaNiyabhaMDamAyAe sagaDIsAgaDeNaM subahuM bhattapANaM patthayaNaM gahAya egaM mahaM agAmiyaM aNohiyaM chinnAvAyaM dohamaddhaM aDavi annuppvitttthaa| tae NaM tesi vaNiyANaM tIse agAmiyAe aNohiyAe chinnAvAyAe dohamaddhAe aDavIe kiMci desaM aNuppattANaM samANANaM se puvvagahie udae aNupubveNaM paribhujjamANe-paribhujjamANe jhINe / tae NaM te vaNiyA jhINodagA samANA tahAe paranbhamamANA aNNamaNNe saddAveti, saddAvettA evaM vayAsI-'evaM khalu devANuppiyA ! amhaM imose agAmiyAe aNohiyAe chinnAvAyAe dIhamaddhAe aDavIe kiMci desaM aNuppattANaM samANANaM se puvagahie udae aNupuvveNaM paribhujjamANe-paribhujjamANe jhoNe, taM seyaM khalu devANuppiyA ! amhaM imIse agAmiyAe-jAva-aDavIe udagassa savvao vA kA desANapattANaM samANANaM se puvvagahie ubae aNusamaMtA maggaNa-gavesaNaM karettae' tti kaTu aNNamaNNassa aMtie eyamaDheM paDisuNeti, paDisuNettA tose NaM agAmiyAe-jAva-aDavIe udagassa savvao samaMtA maggaNa-gavesaNaM kareMti, udagassa savvao samaMtA maggaNa-gavesaNaM karemANA egaM mahaM vaNasaMDaM AsAti-kiNhaM kiNhobhAsaM-jAva-mahAmehanikuraMbabhUyaM pAsAdIyaM darisaNijja abhirUvaM paDirUvaM / "tassa NaM vaNasaMDassa bahumajjhadesabhAe, ettha NaM mahaMgaM vammIyaM AsAdeti / tassa NaM vammIyassa cattAri vappUo anbhuggayAo, abhinisaDhAo, tiriyaM susaMpaggahiyAo, ahe pannagaddharUvAo, pannagaddhasaMThANasaMThiyAo, pAsAdiyAo darisaNijjAo abhiruvAo pddiruubaao| "tae NaM te vaNiyA haTThatuTThA aNNamaNNaM saddAveti, saddAvettA evaM vayAsI--'evaM khalu devANuppiyA ! amhe imIse agAmiyAe -jAva-aDavIe udagassa savvao samaMtA maggaNa-gavesaNaM karemAhi ime vaNasaMDe AsAdie--kiNhe kiNhobhAse / imassa NaM vaNasaMDassa bahumajjhadesabhAe ime vammIe aasaadie| imassa NaM vammIyassa cattAri vappUo abbhuggayAo, abhinisaDhAo-jAva-paDirUvAo, taM seyaM khalu devANuppiyA! amhaM imassa bammIyassa paDhamaM vappu bhiMdittae, avi yAI orAlaM udagarayaNaM assaadessaamo|' "tae NaM te vaNiyA aNNamaNNassa aMtiyaM eyamaTTha paDisuNeti, paDisuNettA tassa vammIyassa paDhamaM vappaM bhidNti| te NaM tattha acche patthaM jacca taNuyaM phAliyavaNNAbhaM orAlaM udagarayaNaM aasaati| tae NaM te vaNiyA hadvatuvA pANiyaM pibaMti, pibittA vAhaNAI pajjeMti pajjettA bhAyaNAI bhareti, bharettA doccaM pi aNNamaNNaM evaM vadAsI--'evaM khalu devANuppiyA! amhehi imassa vammIyassa paDhamAe vappae bhinnAe orAle udagaraNaye assAdIe, taM seyaM khalu devANappiyA! amhaM imassa bammIyassa doccaM pi vappu bhidittae, avi yAI ettha orAlaM savaNNarayaNaM assaadessaamo|' "tae NaM te vaNiyA aNNamaNNassa aMtiyaM eyamaDhaM paDisuNeti, paDisuNettA tassa vammIyassa doccaM pi vappu bhidaMti / te NaM tattha acchaM jaccaM tAvaNijjaM mahatthaM mahagdhaM maharihaM orAla suvaNNarayaNaM assAdeti / tae NaM te vaNiyA haTTatuTThA bhAyaNAI bhareMti, bharettA pavahaNAI bhareMti, bharettA taccaM pi aNNamaNaM evaM vayAsI--evaM khalu devANa ppiyA ! amhe imassa vammIyassa paDhamAe vappUe bhinnAe orAle udagarayaNe assAdie, doccAe bappUe bhinnAe orAle suvaNNagha. ka051 Page #657 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 402 dhammakahANuoge paMcamo khaMdho rayaNe assAdie, taM seyaM khalu devANuppiyA ! amhaM imassa vammIyassa tacca pi vappu bhidittae, avi yAI etthaM orAlaM maNirayaNaM assaadessaamo| tae NaM te vaNiyA aNNamaNNassa aMtiyaM eyamajheM paDisuNeti, paDisuNettA tassa vammIyassa taccaM pi vappaM bhidaMti / te NaM tattha vimalaM nimmalaM nittalaM nikkalaM mahatthaM mahagdhaM maharihaM orAlaM maNirayaNaM assAdeti / tae NaM te vaNiyA haTTatuTTA bhAyaNAiM bhareMti, bharettA pavahaNAiM bhareMti, bharettA cautthaM pi aNNamaNNaM evaM vayAsI--'evaM khalu devANuppiyA ! amhe imassa vammIyassa paDhamAe vappUe bhinnAe orAle udagarayaNe assAdie, doccAe vappUe bhinnAe orAle suvaNNarayaNe assAdie, taccAe vappUe bhinnAe orAle maNirayaNe assAdie, taM seyaM khalu devANuppi! amhaM imassa vammIyassa yA cautthaM pi vappu bhidittae, avi yAI uttamaM mahagdhaM maharihaM orAlaM vairarayaNaM assaadessaamo|' "tae NaM tesi vaNiyANaM ege vaNie hiyakAmae suhakAmae patthakAmae ANukaMpie nissesie hiya-suha-nissesakAmae te vaNie evaM vayAsI--'evaM khalu devANuppiyA ! amhe imassa vammIyassa paDhamAe vappUe bhinnAe orAle udagarayaNe assAdie, doccAe vappUe bhinnAe orAle suvaNNarayaNe assAdie, taccAe vappUe bhinnAe orAle maNirayaNe aslAdie, taM hou alAhi pajjataM Ne esA cautthI vappU mA bhijjau, cautthI NaM vappU sauvasaggA yAbi hotthA / ' "tae NaM te vaNiyA tassa vaNiyassa hiyakAmagassa suhakAmagassa patthakAmagassa ANukaMpiyasta nissesiyassa hiya-suha-nissesakAmagassa evamAikkhamANassa-jAva-parUvemANassa eyama8 no saddahaMti, no pattiyaMti, no royaMti, eSamaTTha asaddahamANA apattiyamANA aroemANA tassa vammIyassa cautthaM pi vappu bhidaMti / te NaM tattha uggavisaM caMDavisaM ghoravisaM mahAvisaM atikAyaM mahAkAyaM masimUsAkAlagaM nayaNavisarosapuNNaM aMjaNapuMja-nigarappagAsaM rattacche jamalajuyalacaMcalacalaMtajIhaM dharaNitalaveNibhUyaM ukkaDa-phuDa-kuDila-jaDula-kakkhaDa-vikaDa-phaDADovakaraNadacchaM lohAgara-dhammamANadhamadhametaghosaM aNAgaliyacaMDativvarosaM samuhaM turiyaM cavalaM dharmataM diTThIvisaM sappaM saMghaTeti / "tae NaM se diTThIvise sappe tehiM baNihi saMghaTTie samANe Asurute ruThe kuvie caMDikkie misimisemANe saNiyaM-saNiyaM udvei, uThettA sarasarasarassa vammIyassa siharatalaM duhati, druhitA AdiccaM nijjhAti, nijjhAittA te vaNie aNimisAe diTThIe savvao samaMtA smbhiloeti| tae NaM te baNiyA teNaM diTThIviseNaM sappeNaM aNimisAe diTThIe savvao samaMtA samabhiloiyA samANA khippAmeva sabhaMDamattovagaraNamAyAe egAhaccaM kUDAhaccaM bhAsarAsI kayA yAvi hotthaa| tattha NaM je se vaNie taisi vaNiyANaM hiyakAmae suhakAmae patthakAmae ANukaMpie nissesie hiya-suha-nissesakAmae se NaM ANukaMpiyAe devayAe sabhaMDamattovagaraNamAyAe niyagaM nagaraM saahie| 74 "evAmeva ANaMdA! tava vi dhammAyarieNaM dhammovaesaeNaM samaNeNaM nAyaputteNaM orAle pariyAe assAdie, orAlA kitti-vaNNa-saha silogA sadevamaNuyAsure loe puvbaMti, guvvaMti, thuvvaMti--iti khalu samaNe bhagavaM mahAvIre, iti khalu samaNe bhagavaM mahAvIre / taM jadi me se ajja kiMci vi vadati to NaM taveNaM teeNaM egAhaccaM kUDAhaccaM bhAsarAsi karemi, jahA vA vAleNaM te vnniyaa| tumaM ca NaM ANaMdA! sArakkhAmi saMgovAmi jahA vA se vaNie tesi vaNiyANaM hiyakAmae-jAva-nissesakAmae ANukaMpiyAe devayAe sabhaMDa mattobagaraNamAyAe niyagaM nagaraM sAhie / taM gaccha gaM tuma ANaMdA ! tava dhammAyariyassa dhammovaesagasta samaNassa nAyaputtassa eyamaTTha prikhehi"| ANaMdatherassa bhagavao samakkhaM gosAlavayaNanivedaNaM bhagavao ya samAhANaM tae NaM se ANaMde there gosAleNaM maMkhaliputteNaM evaM vRtta samANe bhIe-jAva-saMjAyabhae gosAlassa maMkhaliputtassa aMtiyAo hAlAhalAe kuMbhakArIe kuMbhakArAvaNAo paDinikkhamati, paDinikkhamittA sigdhaM turiyaM sAtthi nara majjhamajameNaM niggacchai, niggacchittA jeNeva koTTae ceie, jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA vaMdai namasai, vaMdittA namaMsitA evaM bayAsI--"evaM khalu ahaM bhaMte ! chaTTakkhamaNapAraNagaMsi turbhehi abbhaNuNNAe samANe sAvatthIe nagarIe ucca-nIya-jAva-aDamANe hAlAhalAe kuMbhakArIe kuMbhakArAvaNassa adUrasAmaMte vIivayAmi, tae NaM gosAle maMkhaliputte mamaM hAlAhalAe kuMbhakArIe kuMbhakArAvaNassa adUrasAmaMteNaM vIivayamANaM pAsittA evaM vayAsI--ehi tAva ANaMdA ! io egaM mahaM ovamiyaM nisAmehi / " Page #658 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 403 AjIviyatitthara - gosAlakahANIyaM "lae NaM ahaM bolaleNaM maMkhalileNaM evaM vRttaM samANe jeNeva hAlAhalAe kuMbhakArIe kuMbhakArAvaNe jeNeva mosAle maMkhalite teva uvAgacchAmi / "tae NaM se gosAle maMkhaliputte mamaM evaM vayAsI -- evaM khalu ANaMdA ! io cirAtIyAe addhAe kei uccAvayA vaNiyA evaM taM caiva savvaM niravasesaM bhANiyavvaM jAva-niyagaM nagaraM saahie| taM gaccha NaM tumaM ANaMdA ! tava dhammAyariyassa dhammovaesagassa samaparasa nAyaputtassa evama parikahi " 77 "taM pabhU NaM bhaMte! gosAle maMkhaliputte taveNaM teeNaM egAhaccaM kUDAhaccaM bhAsarAsi karettae ? visae NaM bhaMte ! gosAlassa maMkhaliputtassa tavegaM teegaM evAhavaM kUDAvaM bhAsarAti karela ? samasye NaM bhaMte! gosAle maMDala taveNaM evaM emAhavaM ku bhAsarAsi karettae" ? "vaNaM AnaMdA! gosAle pani taverNa evaM eAtvaM kUDAhavaM bhAsarAsi krele| bisae NaM AnaMdA gosAlasa maMDali puttassa taveNaM teeNaM egAhaccaM kUDAhaccaM bhAsarAsa karettae / samatthe NaM ANaMdA ! gosAle maMkhaliputte taveNaM teeNaM egAhaccaM kUDAhaccaM bhAsarAsi karettae, no ceva NaM arahaMte bhagavaMte, pAriyAvaNiyaM puNa karejjA" / "jAvatie NaM AnaMdA! gotAlA maMliputtarasa sabe tee, eto anaMtaguNavisitarAe veba tave tee aNagArAgaM bhagavaMtANaM, khaMtikhamA puNa aNagArA bhagavaMto" / "jAvaie NaM ANaMdA ! aNagArANaM bhagavaMtANa tave tee eto anaMtaguNavisiTTatarAe caiva tave tee therANaM bhagavaMtANaM, khaMtikhamA puNa therA bhagavaMto" / "jAvatie NaM AnaMdA bhagavaMta e eto anaMtaguNavisitarAe caiva tave tee arahaMtANaM bhagavaMtAgaM pratiyamA puna arahaMtA bhagavaMto" / "taM pabhU NaM ANaMdA ! gosAle maMkhaliputte taveNaM teeNaM egAhaccaM kUDAhaccaM bhAsarAsi karettae, visae NaM ANaMdA ! gosAlassa maMkhaliputtassa taveNaM teevaM egAhaccaM kUDAhaccaM bhAsarAsi karettae samatthe NaM ANaMdA ! gosAle maMkhaliputte taveNaM teevaM egAhacca kUDAhaccaM bhAsarAsi karettae, no ceva NaM arahaMte bhagavaMte, pAriyAdaviMga krejjaa"| "taM gaccha NaM tumaM AnaMdA! goyamAINaM samaNANaM nibhANaM eyama parikahi--' mA NaM ajjo ! tumaM keI gosAlaM maMkhalitaM dhammiyAe paDicovaNAe paTicoeu, dhammiyAe paDisAraNAe paDisAreu, dhammie paDhopAreNaM paDoyAreu gosAle NaM maMkhalipule samaNeha niggaMthehi micchaM vippaDivanne" / mahAvIrasaio gosAlapaTipapaNAni ho 76 "tae NaM se ANaMde there samaNeNaM bhagavyA mahAvIreNaM evaM vRtte samANe samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA jeNeva goyamAdI samaNA niggaMthA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA goyamA dI samaNe niggaMthe AmaMteti, AmaMtettA evaM bayAsI -- "evaM khalu amo ! chaTThakkhamaNapAraNamaMsi samaNeNa bhagavayA mahAbIreNaM ammaguNNAe samAne sAvatmI nagarIe ucca-nIya-majjhimAI kulAI saM caiva savvaM jAva-goyamANaM samamANaM nidhAnaM evama parikahi taM mA NaM aso ! tuma keI gosAla maMDala miyAe pi boe paDie dhammiyAe parisAraNayAe paDisAreu, dhammievaM paDoyAre paDoyAreDa, gosAle NaM maMcalite samaNehi nig hama vipyavi" / gosAlassa bhagavaMtaM paha apakopuyaM sasiddhaMtanivarNa jAvaMca AnaMde mere goyamANaM samaNANaM nirNacANaM eyama parikatA se gosAle maMkhalite hAlAhalAe kuMbhakArIe kuMbhakArAvaNAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA AjIviyasaMghasaMparivuDe mahayA amarisaM vahamANe sigdhaM turiyaM sArvAttha nagara majjhamajjheNaM niggacchai, niggacchittA jeNeva koTThae ceie, jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgaccha, uvAgacchittA samaNassa bhagavao mahAvIrasya adUrasAmaMte ThisvA samaNaM bhagavaM mahAboraM evaM badAsI--mu NaM Auso kAsayA ! mamaM evaM vayAsI, sAhU Auso kAlavA ! mamaM evaM bayAsI" gosAle maMkhalite mamaM dhammaMtevAsI, gosAle maMkhalile mamaM dhammaMtevAsI" / Page #659 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 404 dhammakahANuoge paMcamo khaMdho "je NaM se gosAle maMkhaliputte tava dhammaMtevAsI se NaM sukke sukkAbhijAie bhavittA kAlamAse kAlaM kiccA aNNayaresu devaloesu devattAe uvavanne, ahaNaM udAI nAmaM kuMDiyAyaNIe ajjuNassa goyamaputtassa sarIragaM viSpajahAmi, vippajahittA gosAlassa maMkhaliputtassa sarIragaM aNuppavisAmi, aNuppavisittA imaM sattamaM pauTTaparihAraM pariharAmi" / "je vi AI Auso kAsavA ! amhaM samayaMsi kei sijhiMsu vA sijhaMti vA sijjhissaMti vA savve te caurAsIti mahAkappasaya ahasAsa kA sahassAiM, satta dibve, satta saMjUhe, satta saNNigabbhe, satta paTTaparihAre, paMca kammaNisayasahassAI saDhi ca sahassAI chacca sae tiNNi ya kammaMse aNupuvveNaM khavaittA tao pacchA sijhaMti bujhaMti muccaMti parinibvAyaMti savvadukkhANamaMtaM kareMsu vA kareMti vA karissaMti vaa"| "se jahA vA gaMgA mahAnadI jao pavUThA, jahi vA pajjuvatthiyA, esa NaM addhA paMcajoyaNasayAI AyAmeNaM, addhajoyaNaM vikkhaMbheNaM, paMca dhaNusayAI uvveheNaM / eeNaM gaMgApamANeNaM satta gaMgAo sA egA mhaagNgaa| satta mahAgaMgAo sA egA sAdINagaMgA / satta sAdINagaMgAo sA egA mdugNgaa| satta madugaMgAo sA egA lohiygNgaa| satta lohiyagaMgAo sA egA AvatIgaMgA / satta AvatIgaMgAo sA egA prmaavtii| evAmeva sapuvvAvareNaM egaM gaMgAsayasahassaM sattarasa ya sahassA chacca aguNapannaM gaMgAsayA bhavaMtIti mkkhaayaa|" "tAsi duvihe uddhAre paNNatte, taM jahA-suhumaboMdikalevare ceva, bAyaraboMdikalevare cev"| "tattha NaM je se suhamaboMdikalevare se Thappe" / "tattha NaM je se bAyaraboMdikalevare tao NaM vAsasae gae, vAsasae gae egamegaM gaMgAvAlayaM avahAya jAvatieNaM kAleNaM se koThe khINe NIrae nilleve niTThie bhavati settaM sare sarappamANe" / eeNaM sarappamANeNaM tiNNi sarasayasAhassoo se ege mahAkappe, caurAsIti mahAkappasayasahassAI se ege mahAmANase / "1. aNaMtAo saMjahAo jIve cayaM caittA uvarille mANase saMjUhe deve uvavajjati / se NaM tattha divvAI bhogabhogAI bhuMjamANe viharai, viharittA tAo devalogAo AukkhaeNaM bhavakkhaeNaM ThiikkhaeNaM aNaMtaraM cayaM caittA paDhame saNNiganbhe jIve pccaayaati"| "2. se NaM taohito aNaMtaraM unvaTTittA majjhille mANase saMjUhe deve uvavajjai / se NaM tattha divvAiM bhogabhogAI bhuMjamANe viharai, viharitA tAo devalogAo AukkhaeNaM bhavakkhaeNaM ThiikkhaeNaM aNaMtaraM cayaM caittA docce saNNigabbhe jove paccAyAti / " "3. se NaM taohito aNaMtaraM uvvaTTittA heTThille mANase saMjUhe deve uvavajjai / se NaM tatya divvAiM bhogabhogAI-jAva-caittA tacce saNNigabbhe jIve pccaayaati"| "4. se NaM taohito-jAva-uvvaTTittA uvarille mANusuttare saMjahe deve uvavajjai / se NaM tattha divvAiM bhogabhogAI-jAva-caittA cautthe saNNiganbhe jIve pccaayaati"| "5. se NaM taohito aNaMtaraM udhvaTTittA majjhille mANusuttare saMjUhe deve uvavajjai / se NaM tattha divvAiM bhogabhogAI-jAvacaittA paMcame saNNiganbhe jIve pccaayaati"| "6. se NaM taohito aNaMtaraM uvvaTTittA hiTThille mANusuttare saMjUhe deve uvavajjai / se NaM tattha divvAiM bhogabhogAI-jAva-caittA chaThe saNNiganbhe jIve pccaayaati"| "7. se NaM taohito aNaMtaraM uvvaTTittA--baMbhaloge nAma se kappe paNNatte--pAINapaDINAyate udoNadAhiNavicchiNNe, jahA ThANapade -jAva-paMca vaDeMsagA paNNattA, taM jahA--asogavaDeMsae-jAva-paDirUvA--se NaM tattha deve uvavajjai / se NaM tattha dasa sAgarovamAI divvAI bhogabhogAI-jAva-caittA sattame saNNigabbhe jIve paccAyAti" / "se gaM tattha navaNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM aTThamANaM rAiMdiyANaM votikkaMtANaM sukumAlagabhaddalae miu-kuMDalakuMciya-kesae maTThagaMDatala-kaNNapIDhae devakumArasappabhae dArae payAti" / "se NaM ahaM kAsavA! tae NaM ahaM Auso kAsavA! komAriyapavvajjAe komAraeNaM baMbhaceravAseNaM aviddhakaNNae ceva saMkhANaM paDilabhAmi, paDilabhittA ime satta pauTTaparihAre pariharAmi, taM jahA--1. eNajjassa 2. mallarAmassa 3. maMDiyassa 4. rohassa 5. bhAraddAissa 6. ajjuNagassa goyamaputtassa 7. gosAlassa maMkhaliputtassa" / "tattha NaM je se paDhame pauTTaparihAre se NaM rAyagihassa nagarassa bahiyA maMDikucchisi ceiyaMsi udAissa kuMDiyAyaNassa saroraM viSpajahAmi, vippajahitA eNejjagassa sarIragaM aNuppavisAmi, aNuppavisittA bAvIsaM vAsAI paDhama pauTTaparihAraM prihraami"| dinvAI bhoga pccaayaati"| racayaM caitA Page #660 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjIviyatitthara-gosAlakahANayaM 405 "tattha NaM je se docce pauTTaparihAre se NaM uddaDapurassa nagarassa bahiyA caMdoyaraNaMsi ceiyaMsi eNejjagassa sarIragaM vippajahAmi, vippajahittA mallarAmassa saroragaM aNuppavisAmi, aNuppavisittA ekavIsaM vAsAiM doccaM pauTTaparihAraM prihraami"| "tattha NaM je se tacce pauTTaparihAre se NaM caMpAe nagarIe bahiyA aMgamaMdiraMsi ceiyaMsi mallarAmassa sarIragaM vippajahAmi, vippajahitA maMDiyassa sarIragaM aNuppavisAmi, aNuppavisittA vIsaM vAsAiM taccaM pauTTaparihAraM prihraami"| "tattha NaM je se cautthe pauTTaparihAre se NaM vANArasIe nagarIe bahiyA kAmamahAvaNaMsi ceiyaMsi maMDiyassa sarIragaM vippajahAmi, vippajahitA rohassa sarIragaM aNuppavisAmi, aNuppavisittA ekUNavIsaM vAsAI cautthaM pauTTaparihAraM prihraami"| "tattha NaM je se paMcame pauTTaparihAre se NaM AlabhiyAe nagarIe bahiyA pattakAlagaMsi ceiyaMsi rohassa saroragaM vippajahAmi, vippajahitA bhAraddAissa sarIragaM aNuppavisAmi, aNuppavisittA aTThArasa vAsAiM paMcamaM pauTTaparihAraM prihraami"| "tattha NaM je se chaThe pauTTaparihAre se NaM vesAlIe nagarIe bahiyA koMDiyAyaNaMsi ceiyaMsi bhAraddAissa sarIraM vippajahAmi, vippajahitA ajjuNagassa goyamaputtassa sarIragaM aNuppavisAmi, aNuppavisittA sattarasa vAsAiM chaTheM pauTTaparihAraM pariharAmi" / "tattha NaM je se sattame pauTTaparihAre se NaM iheva sAvatthIe nagarIe hAlAhalAe kuMbhakArIe kuMbhakArAvaNaMsi ajjuNagassa goyamaputtassa sarIragaM vippajahAmi, vippajahittA gosAlassa maMkhaliputtassa saroragaM alaM thiraM dhuvaM dhAraNijjaM sIyasahaM uNhasahaM khuhAsaha vivihadaMsamasagaparIsahovasaggasahaM thirasaMghayaNaM ti kaTTa taM aNuppavisAmi, aNuppavisittA solasa vAsAI imaM sattamaM pauTTaparihAraM prihraami"| "evAmeva Auso kAsavA! egeNaM tettIseNaM vAsasaeNaM satta pauTTaparihArA parihariyA bhavaMtIti makkhAyA" / "taM suThu NaM Auso kAsavA! mamaM evaM vayAsI--sAhU NaM Auso kAsavA ! mamaM evaM vayAsI--gosAle maMkhaliputte mama dhammaMtevAsI, gosAle maMkhaliputte mamaM dhmmNtevaasii"| bhagavayA gosAlagavayaNassa paDiyAro 78 tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre gosAlaM maMkhaliputtaM evaM bayAsI--"gosAlA ! se jahAnAmae teNae siyA, gAmellaehi parabbhamANe parabbhamANe kathayi gaDDaM vA dari vA duggaM vA NiNNaM vA pavvayaM visamaM vA aNassAdemANe egeNaM mahaM uNNAlomeNa vA saNalomeNa vA kappAsapamheNa vA taNasUeNa vA attANaM AvaretANaM ciTThajjA, se NaM aNAvarie Avariyamiti appANaM maNNai, appacchaNNe ya pacchaNNamiti appANaM maNNai aNilukke Nilukkamiti appANaM maNNai, apalAe palAyamiti appANaM maNNai, evAmeva tumaM pi gosAlA! aNaNNe saMte aNNamiti appANaM upalabhasi, taM mA evaM gosAlA! nArihasi gosAlA! sacceva te sA chAyA no annnnaa"| bhagavaMtaM pai gosAlassa puNo vi akkoso 79 tae NaM se gosAle maMkhaliputte samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM evaM vutte samANe Asurutte ruThe kuvie caMDikkie misimisemANe samaNaM bhagavaM mahAvIraM uccAvayAhiM AosaNAhiM Aosai, uccAvayAhiM uddhaMsaNAhiM uddhaMseti, uccAvayAhi nimbhacchaNAhiM nimbhaccheti, uccAvayAhi nicchoDaNAhi nicchoDeti, nicchoDettA evaM vayAsI-"naDhe si kadAi, viNaThe si kadAi, bhaTThe si kadAi, naTTha-viNa?-bhaTThe si kadAi, ajja na bhavasi, nAhi te mamAhito suhmtthi"| gosAleNa savvANubhUtimaNissa bhAsarAsIkaraNaM 80 teNaM kAleNaM teNa samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtevAsI pAINajANavae savvANubhUtI nAma aNagAre pagaibhaddae pagaiuvasaMte pagaipayaNukoha-mANa-mAyA-lobhe miumaddavasaMpanne allINe viNIe dhammAyariyANurAgaNaM eyamaDheM asaddahamANe uTThAe uThei, udvettA jeNeva gosAle maMkhaliputte teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA gosAlaM maMkhaliputte evaM vayAso-"je vi tAva gosAlA! tahArUvassa samaNassa vA mAhaNassa vA aMtiyaM egamavi AriyaM dhammiyaM suvayaNaM nisAmeti, se vi tAva vaMdati namaMsati sakkAreti sammAti kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM pajjuvAsati, kimaMga puNa tumaM gosAlA ! bhagavayA ceva pavvAvie, bhagavayA ceva muMDAvie, bhagavayA ceva sehAvie, bhagavayA ceva sikkhAvie, bhagavayA ceva bahussutIkae, bhagavao ceva micchaM vippaDivanne? taM mA evaM gosAlA! nArihasi gosAlA! sacceva te sA chAyA no annnnaa"| 81 tae NaM se gosAle maMkhaliputte savvANubhUtiNA aNagAreNaM evaM vutte samANe Asurutte ruThe kuvie caMDikkie misimisemANe savvANu bhUti aNagAraM taveNaM teeNaM egAhaccaM kUDAhacca bhAsarAsi kareti / Page #661 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge paMcamo khaMdho tae NaM se gosAle maMkhaliputte savvANubhUti aNagAraM taveNaM teeNaM egAhaccaM kUDAhaccaM bhAsarAsi karettA doccaM pi samaNaM bhagavaM mahAvIraM uccAvayAhiM AosaNAhiM Aosai,-jAva-(su.79) suhamatthi / gosAleNa sunakkhattamaNissa paritAvaNaM 82 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtevAsI kosalajANavae sunakkhatte nAma aNagAre pagaibhaddae-jAva-viNIe dhammAyariyANurAgeNaM-jAva-(su. 80) sacceva te sA chAyA no annnnaa| tae NaM se gosAle maMkhaliputta sunakkhatteNaM aNagAreNaM evaM butte samANe Asurutte ruThe kuvie caMDikkie misimisemANe sunakkhattaM aNagAraM teveNaM teeNaM pritaavei| tae NaM se sunakkhatte aNagAre gosAleNaM maMkhaliputteNaM taveNaM teeNaM paritAvie samANe jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto vaMdai, namasai vaMdittA namaMsittA sayameva paMca mahanvayAI Arabheti, ArubhattA samaNA ya samaNIo ya khAmei, khAmettA Aloiya-paDikkaMte samAhipatte ANupuvvIe kaalge| gosAlaM pai bhagavao aNusaTThI, paDikuddhagosAlamukkeNa ya niSphaleNa teeNa gosAlasseva aNuDahaNaM 83 tae NaM se gosAle maMkhaliputte sunakkhattaM aNagAraM taveNaM teeNaM paritAvettA taccaM pi samaNaM bhagavaM mahAvIraM uccAvayAhi Aosa NAhi Aosai,-jAva-(su. 79) suhmtthi| tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre gosAlaM maMkhaliputtaM evaM vayAsI--"je vi tAva gosAlA! tahAruvassa samaNassa vA mAhaNassa vA aMtiyaM egamavi AriyaM dhammiyaM suvayaNaM nisAmeti, se vi tAva vaMdati namaMsati sakkAreti sammANeti kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM pajjuvAsati, kimaMga puNa gosAlA! tuma mae ceba pavvAvie, mae ceva muMDAvie, mae ceva sehAvie, mae ceva sikkhAvie, mae ceva bahussutIkae, mamaM ceva micchaM vippaDivanne? taM mA evaM gosAlA! nArihasi gosAlA! sacceva te sA chAyA no annnnaa"| tae NaM se gosAle maMkhaliputte samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM evaM vutte samANe Asurutte ruThe kuvie caMDikkie misimisemANe teyAsamugghAeNaM samohaNNai, samohaNitA sattaTu payAI paccIsakkai; paccosakkittA samaNassa bhagavao mahAvIrassa vahAe sarIragaMsi teyaM nisirati--se jahAnAmae vAkkaliyA i vA vAyamaMDaliyA i vA selasi vA kuTuMsi vA thaMbhaMsi vA thUbhaMsi vA AvArijjamANI vA nivArijjamANI vA sA NaM tattha no kamati no pakkamati evAmeva gosAlassa vi maMkhaliputtassa tave tee samaNassa bhagavao mahAvIrassa vahAe sarIragaMsi nisiThe samANe se NaM tattha no kamati no pakkamati aMciyaMci kareti, karettA AyAhiNa-payAhiNaM kareti, karettA uDDhaM vehAsaM uppaie, se NaM tao paDihae paDiniyattamANe tameva gosAlassa maMkhaliputtassa sarIragaM aNuDahamANeaNuDahamANe aMto-aMto annuppvitthe| taM mA evaM gomA caiva muMDAvie, mae cabamANeti kallANaM maMgala dAsa vA gosAla-mahAvIrANaM paroppara maraNakAlamajjAyAnirUvaNaM 84 tae NaM se gosAle maMkhaliputte saeNaM teeNaM aNNAiTThe samANe samaNaM bhagavaM mahAvIraM evaM vayAsI--tumaM NaM Auso kAsavA! mama taveNaM teeNaM aNNAi8 samANe aMto chaNhaM mAsANaM pittajjaraparigayasarIre dAhavakkaMtIe chaumatthe ceva kAlaM karessasi / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre gosAlaM makhaliputtaM evaM vayAsI-no khalu ahaM gosAlA! taba taveNaM teeNaM aNNAiTThe samANe aMto chaNhaM mAsANaM pittajjaraparigayasarIre dAhavakkaMtIe chaumatthe ceva kAlaM karessAmi, ahaM NNaM aNNAI solasa vAsAI jiNe suhatthI vihrissaami| tumaM NaM gosAlA! appaNA ceva saeNaM teeNaM aNNAiTThe samANe aMto sattarattassa pittajjaraparigayasarIre dAhavakkaMtIe chaumatthe ceva kAlaM karessasi / sAvatthIe jaNapavAdo tae NaM sAvatthIe nagaroe siMghADaga-tiga-caukka-caccara-caummuha-mahApahapahesu bahujaNo aNNamaNNassa evamAikkhai-jAva-evaM parUvei-- "evaM khalu devANuppiyA! sAvatthIe nagarIe bahiyA koTThae ceie duve jiNA saMlavaMti--ege vadati tumaM pubdhi kAlaM karessasi, ege vadati tumaM pubbi kAlaM karessasi / tattha NaM ke puNa sammAvAdI? ke micchAvAdI ?" tattha NaM je se ahappahANe jaNe se vadati--"samaNe bhagavaM mahAvIre sammAvAdI, gosAle maMkhaliputte micchaavaadii"| Page #662 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjIviyatitthayara-gosAlakahANayaM 407 86 bhAvaMtA''diduniggathehiM gosAlaM pai paDicoyaNA ajjo ! ti samaNe bhagavaM mahAvIre samaNe niggaMthe AmaMtettA evaM vayAsI--"ajjo ! se jahAnAmae taNarAsI i vA kaTurAsI i vA pattarAsI i vA tayArAsI i vA tusarAsI i vA bhusarAsI i vA gomayarAsI i vA avakararAsI i vA agaNijhAmie agaNijhUsie agaNipariNAmie hayatee gayatee naTutee bhaTThatee luttatee viNadvatee jAe, evAmeva gosAle maMkhaliputte mamaM vahAe sarIragaMsi teyaM nisirittA hayatee gayatee naTTatee bhaTThatee luttatee, viNaTThatee jAe, taM chaMdeNaM ajjo ! tubbhe gosAlaM maMkhaliputtaM dhammiyAe paDicoyaNAe paDicoeha, dhammiyAe paDisAraNAe paDisAreha, dhammieNaM paDoyAreNaM paDoyAreha, achehi ya heUhi ya pasiNehi ya vAgaraNehi ya kAraNehi ya nippaTTapasiNavAgaraNaM kreh"| tae NaM te samaNA niggaMthA samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM evaM vuttA samANA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vadati namasaMti, vaMdittA namaMsittA jeNeva gosAle maMkhaliputte teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA gosAlaM maMkhaliputtaM dhammiyAe paDicoyaNAe paDicoeMti, dhammiyAe paDisAraNAe paDisAreti, dhammieNaM paDoyAreNaM paDoyAreti, advehi ya heUhi ya kAraNehi ya nippaTupasiNavAgaraNaM kreNti| tae NaM se gosAle maMkhaliputte samaNehi niragaMthehi dhammiyAe paDicoyaNAe paDicoijjamANe, dhammiyAe paDisAraNAe paDisArijja- . mANe, dhammieNaM paDoyAreNa ya paDoyArejjamANe, aThehi ya heUhi ya pasiNehi ya vAgaraNehi ya kAraNehi ya niSpaTTapasiNavAgaraNe koramANe Asurutte ruThe kuvie caMDikkie misimisemANe no saMcAeti samaNANaM niggaMthANaM sarIragassa kiMci AbAhaM vA vAbAhaM vA uppAettae, chavicchedaM vA krette| gosAlasaMghassa bhedo 87 tae NaM te AjIviyA therA gosAlaM makhaliputtaM samarNehi niggaMthehi dhammiyAe paDicoyaNAe paDicoejjamANaM, dhammiyAe paDisAraNAe paDisArijjamANaM, dhammieNaM paDoyAreNa ya paDoyArejjamANaM, advehi ya heUhi ya pasiNehi ya vAgaraNehi ya kAraNehi ya nippaTapasiNavAgaraNaM kIramANaM, AsuruttaM ruLaM kuviyaM caMDikkiyaM misimisemANaM samaNANaM niggaMthANaM sarIragassa kici AbAhaM vA vAbAhaM vA chavicchedaM vA akaremANaM pAsaMti, pAsittA gosAlassa maMkhaliputtassa aMtiyAo AyAe avakkamaMti, avakkamittA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM kareMti, karettA vaMdati namasaMti, vaMdittA namaMsittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM uvasaMpajjittANaM vihrNti| atthegatiyA AjIviyA therA gosAlaM ceva maMkhaliputtaM uvasaMpajjittANaM biharaMti / aMtosamabhUyaDAhassa gosAlassa majjapANAiyAo ceThAo 88 tae NaM se gosAle maMkhaliputte jassaTTAe havvamAgae tamaLaM asAhemANe, ruMdAI paloemANa, dohuNhAiM nIsasamANe, dADiyAe lomAI luMcamANe avaDaM kaMDUyamANe, puli papphoDemANe, hatthe viNiddhaNamANe, dohi vi pAehi bhUmi koTTemANe hA hA aho ! haohamassi ti kaTu samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyAo koTTayAo ceiyAo paDinikkhamati, paDinikkhamittA jeNeva sAvatthI nagarI, jeNeva hAlAhalAe kuMbhakAroe kuMbhakArAvaNe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA hAlAhalAe kuMbhakArIe kuMbhakArAvaNaMsi aMbakUNagahatthagae, majjapANagaM piyamANe, abhikkhaNaM gAyamANe, abhikkhaNaM naccamANe, abhikkhaNaM hAlAhalAe kuMbhakArIe aMjalikammaM karemANe, sIyalaeNaM maTTiyApANaeNaM AyaMciNa-udaeNaM gAyAiM parisiMcamANe viharai / 89 bhagavaMtaparUviyaM gosAlateyalessAsAmathapavvaM gosAlasiddhatasarUvaM ajjoti ! ti samaNe bhagavaM mahAvIre samaNe niggaMthe AmaMtettA evaM vayAso-"jAvatie NaM ajjo ! gosAleNaM makhaliputteNaM mamaM vahAe sarIragaMsi teye nisaTTe se NaM alAhi pajjate solasaNhaM jaNavayANaM, taM jahA--1. aMgANaM 2. vaMgANaM 3. magahANaM 4. malayANaM 5. mAlavagANaM 6. acchANaM 7. vacchANaM 8. koTThANaM 9. pADhANaM 10. lADhANaM 11. vajjINaM 12. molINaM 13. kAsINaM 14. kosalANaM 15. avAhANaM 16. suMbhuttarANaM ghAtAe vahAe ucchAdaNayAe bhaasiikrnnyaae"| "ja pi ya ajjo! gosAle maMkhaliputte hAlAhalAe kuMbhakAroe kuMbhakArAvaNaMsi aMbakUNagahatthagae, majjapANaM piyamANe, abhikkhaNaM gAyamANe, abhikkhaNaM naccamANe, abhikkhaNaM hAlAhalAe kuMbhakArIe aMjalikammaM karemANe viharai, tassa vi ya NaM vajjassa pacchAdaNaTTayAe imAiM aTTha carimAiM paNNavei, taM jahA--1. carime pANe 2. carime geye 3. carime naTTe 4. carime aMjalikamme Page #663 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 408 dhammakahANuoge paMcamo khaMdho . 5. carime pokkhalasaMvaTTae mahAmehe 6. carime seyaNae gaMdhahatthI 7. carime mahAsilAkaMTae saMgAme 8. ahaM ca NaM imIse osappiNisamAe caubIsAe titthagarANaM carime titthagare sijjhissaM-jAva-aMtaM kress"| "jaM pi ya ajjo! gosAle maMkhaliputte sIyalaeNaM maTTiyApANaeNaM AyaMcaNi udaeNaM gAyAiM parisiMcamANe viharai, tassa vi NaM bajjassa pacchAdaNaTTayAe imAiM cattAri pANagAiM cattAri apANagAiM pnnnnveti"| "se ki taM pANae" ? "pANae cauvihe paNNatte, taM jahA--1. gopuTue 2. hatthamaddiyae 3. Atavatattae 4. silApabbhaTTae / settaM paanne"| "se ki taM apANae" ? "apANae cauvihe paNNatte, taM jahA--1. thAlapANae 2. tathApANae 3. sibalipANae 4. suddhpaanne"| se ki taM thAlapANae"? "thAlapANae--je NaM dAthAlagaM vA dAvAragaM vA dAkuMbhagaM vA dAkalasaM vA sItalagaM ullagaM hatthehi parAmusai, na ya pANiyaM piyai / settaM thaalpaanne"| "se ki taM tayApANae" ? "tayApANae-je gaM aMbaM vA aMbADagaM vA jahA paogapade-jAva-boraM vA teMduruyaM vA taruNagaM AmagaM AsagaMsi AvIleti vA pavIleti vA, na ya pANiyaM piyi| settaM tyaapaanne"| "se ki taM sibalipANae" ? "sibalipANae-je NaM kalasaMgaliyaM vA muggasaMgaliyaM vA mAsasaMgaliyaM vA sibalisaMgaliyaM vA taruNiyaM AmiyaM AsagaMsi AvIleti vA pavIleti vA, na ya pANiyaM piyati / settaM siNblipaanne"| "se ki taM suddhapANae" ? "suddhapANae--je NaM chammAse suddhakhAimaM khAi-do mAse puDhavisaMthArovagae, do mAse kaTTasaMthArovagae, do mAse dabbhasaMthArovagae; tassa NaM bahupaDipuNNANaM chaNhaM mAsANaM aMtimarAIe ime do devA mahiDDhiyA-jAba-mahesakkhA aMtiyaM pAubbhavaMti, taM jahA--puNNabhadde ya mANibhadde y| tae NaM te devA sIyalaehi ullaehi hatyehi gAyAI parAmasaMti, je NaM te deve sAijjati, se NaM AsIvisattAe, kamma pakareti, je NaM te deve no sAijjati tassa NaM saMsi sarIragaMsi agaNikAe saMbhavati, se NaM saeNaM teeNaM saroragaM jhAmeti, jhAmettA tao pacchA sijjhati-jAva-aMtaM kareti / settaM suddhpaanne"| 90 AjIviyatherehi ayaMpulassa AjIviyauvAsagatte thirIkaraNaM ayaMpule-AjIviovAsae tattha NaM sAvatthIe nayarIe ayaMpule nAma AjIviovAsae parivasai--aDDhe, jahA hAlAhalA-jAva-AjIviyasamaeNaM appANaM bhAvemANe vihri| tae NaM tassa ayaM pulassa AjIviovAsagassa aNNayA kadAyi puvvarattAvarattakAlasamayaMsi kuDuMbajAgariyaM jAgaramANassa ayameyArUve ajamathie-jAva-saMkappe samuppajjitthA--"kisaMThiyA NaM hallA paNNattA?" tae NaM tassa ayaMpulassa AjIviovAsagassa doccaM pi ayameyArave ajjhathie-jAva-saMkappe samuppajjitthA-"evaM khalu mamaM dhammAyarie dhammovadesae gosAle maMkhaliputte uppannanA padasaNadhare jiNe arahA kevalI savvaNNU savvadarisI iheba sAvatthIe nagarIe hAlAhalAe kuMbhakArIe kuMbhakArAvaNaMsi AjIviyasaMghasaMparibuDe AjIviyasamaeNaM appANaM bhAvemANe viharai, taM seyaM khalu me kallaM pAuppabhAe rayaNIe-jAva-uTThiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalate gosAlaM maMkhaliputtaM vaMdittA-jAba-pajjuvAsittA imaM eyArUvaM vAgaraNaM vAgarittae" tti kaTu evaM saMpeheti, saMpehettA kallaM pAuppabhAe rayaNIe-jAva-uTTiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalate pahAe kayabalikamme-jAva-appamahagghAbharaNAlaMkiyasarIre sAo gihAo paDinikkhamati, paDinikkhamittA pAyavihAracAreNaM sAtthi nari majhamajjhaNaM jeNeva hAlAhalAe kuMbhakArIe kuMbhakArAvaNe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA gosAlaM maMkhaliputtaM hAlAhalAe kuMbhakArIe kuMbhakArAvaNaMsi aMbakUNagahatthagayaM majjapANagaM pIyamANaM abhikkhaNaM gAyamANaM, abhikkhaNaM naccamANaM, abhikkhaNaM hAlAhalAe kuMbhakArIe aMjalikammaM karemANaM sIyalaeNaM maTTiyApANaeNaM AyaMcaNi-udaeNaM gAyAI parisiMcamANaM pAsai, pAsittA lajjie vilie viDDe saNiyaM-saNiyaM paccosakkai" // Page #664 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 409 AjIviyatitthayara-gosAlaka hANa yaM 91 ete AjIviyA berAjapUtaM AjIviyovAsagaM lajjiyaM jAva-paccIsavakamArga pAsaMti, pAsitA evaM kyAsI "ehi tAva apulA ! is"| lae NaM' se apule AjIviyovAsa AjIvi evaM vRttaM samANe jeNeva AjIviyA berA tegeva uvAgancha, uvAgaDitA AjIvie mere danamaMsa, vaMditA namasitA nacAsane jAva-pajjuvAsa / ayaMpulA ti AjIviyA merA apulaM AjIviyovAsagaM evaM kyAsI "se nUNaM te apulA ! puccarattAvaratakAlasamati kuTuMbajAgarivaM jAgaramANassa ayameyAsve ajmatlie vitie patthie maNogae saMkaSye samupyajjitthA kisaThiyA NaM hallA paNNattA" ? "tae NaM tava ayaMpulA ! doccaM pi ayameyArUve taM caiva savvaM bhANiyavvaM jAva sAvaraMtha nagara majjhamajjheNaM jeNeva hAlAhalAe kuMbhakArIe kuMbhakArAvaNe, jeNeva ihaM teNeva hvvmaage| se nUNaM te ayaMpulA ! aTThe samaTThe" ? "haMtA asthi"| "jaM pi ya ayaMpulA ! tava dhammAyarie dhammovadesae gosAle maMkhaliputte hAlAhalAe kuMbhakArIe kuMbhakArAvaNaMsi aMbakUNagahatthagae- jAvakaremANe vihara, tattha viSaM bhagavaM imAI aTTa carimAI paNNaveti taM jahA -- carime pANe jAva aMtaM karessati" / "pi ya apulA taba dhammAvarie dhammopadesa gosAle maMkhalite sIyalaerNa maTTiyA pANae ANi udae gAvA parisiMcamANe vihara, tattha vi NaM bhagavaM imAI cattAri pANagAI, cattAri apANagAiM paNNaveti" / "se kiM taM pANae ? pANae-jAva-tao pacchA sijjhati- - jAva aMtaM kareti" / "taM gaccha NaM tumaM ayaMpulA ! esa caiva tava dhammAyarie dhammovadesae gosAle maMkhaliputte imaM eyArUvaM vAgaraNaM vAgarehiti" / tae NaM se ayaMpule AjIviovAsae AjIviehi therehiM evaM vRtte samANe haTTatuTThe uTThAe uTThei, uTThettA jeNeva gosAle maMkhaliputte teNeva pahArettha gamaNAe / tae paM te AjIviyA berA mosAla maMliputtassa aMga-eDAyanapAe etamaMte saMgAraM kuvvaMti / taNaM se gosAle maMkhaliputte AjIviyANaM therANaM saMgAraM paDicchai, paDicchittA aMbakUNagaM egaMtamaMte eDei / 92 tae NaM se ayaMpule AjIviyovAsae jeNeva gosAle maMkhaliputtaM teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA gosAlaM maMkhaliputtaM tikkhutto- jAvapajjuvAsati / puvvarattAvarattakAlasamayaMsi - jAva- jeNeva ayaMgulA ! digosAle maMkhaliputte ayaMpulaM AjIviyovAsagaM evaM vayAsI - " se nUNaM ayaMpulA ! mamaM aMtiyaM teNeva hvvmaage| se nUNaM ayaMpulA ! aTThe samaTThe " ? "haMtA asthi"| "taM no khalu esa aMbakUNae, aMbacoyae NaM ese / kiMsaMThiyA hallA paNNattA ? vaMsImUlasaMThiyA hallA paNNattA / vINaM vAehi re vIragA ! bINaM vAehi re vIragA " ! 93 tae NaM se ayaMpule AjIviyovAsae gosAleNaM maMkhaliputteNaM imaM eyArUvaM vAgaraNaM vAgarie samANe haTTatuTTha ve cittamAnaMdie maMdie pIimaNe paramasomaNassie harisavasavisappamANahiyae gosAlaM maMkhaliputtaM vaMdai namasai, vaMdittA namasittA pariNAM pucchai, pucchittA aTThAI pariyAdiyas, pariyAdiittA uTThAe uTThei, uTThettA gosAlaM maMkhaliputtaM vaMdai namasa, vaMdittA namasittA jAmeva disaM pAunbhUe tAmeva dipddige"| gosAlarasa apaNo maraNAnaMtara moharaNanihaMso 94 semosAle maMkhalite appaNI maraNaM AbhoeDa, AbholA AjIvie mere sahAve sahAvettA evaM kyAsI"tubhe devAgupiyA ! mamaM kAlavaM jANitA surabhiNA madhobahANe vhAvetA pamhalasukumAlAe gaMdhakAsAIe gAyAI sUha, sA saraseNaM mosIsabaMdaNaM gAyAI ali alipitA maharihaM haMsalakhaNaM paDasAdayaM niyaMseha niyaMtA savAlaMkAravimUsiyaM kareha karelA purisasaharasavAhiNi sIyaM duraheha rahesA sAvatbIe nayarIe siMghADa-gatiga-ca-caccara- ummuha-mahApa-pahe mahayA mahayA samaM ughosemANA upolemAnA evaM vaha evaM khalu devADiyA ! gosAle maMjaliputte jithe NippalAbI, arahA araNalAbI, 40 ka0 52 Page #665 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 410 dhammakahANuoge paMcamo khaMdhA kevalI kevalippalAvI, savvaNNU savvaNNuppalAvI, jiNe jiNasaI pagAsemANe viharitA imIse osappiNIe caubIsAe tityagarANaM carime titthagare, siddhe-jAva-savvadukkhappahINe--iDDhisakkArasamudaeNaM mama sarIragassa nIharaNaM kareha" / tae NaM te AjIviyA therA gosAlassa maMkhaliputtassa eyamaTaThaM viNaeNaM paDisuNeti / gosAlassa sammattapariNAmavvaM kAladhamme 95 tae NaM tassa gosAlassa maMkhaliputtassa sattarataMsi pariNamamANaMsi paDiladdha-sammattassa ayameyArUve ajjhathie-jAva-saMkappe samuppa jjitthA--"no khalu ahaM jiNe jiNappalAvI, arahA arahappalAvI, kevalI kevalippalAvI, savvaNNU savvaNNuppalAvI, jiNe jiNasaI pagAsemANe viharite ahaM NaM gosAle ceva maMkhaliputte samaNaghAyae samaNamArae samaNapaDiNIe Ayariya-uvajjhAyANaM ayasakArae avaNNakArae akittikArae bahUhi asanbhAvubbhAvaNAhi micchattAbhinivesehi ya appANaM vA paraM vA tadubhayaM vA vuggAhemANe vuppAemANe viharittA saeNaM teeNaM aNNAiTThe samANe aMto sattarattassa pittajjaraparigayasarIre dAhavakkaMtIe chaumatthe ceva kAlaM karessaM / samaNe bhagavaM mahAvIre jiNe jiNappalAvI, arahA arahappalAdI, kevalI kebalippalAvI, savvaNNU savvaNNuppalAvI jiNe jiNasaI pagAsemANe vihri|" evaM saMpeheti, saMpehettA AjIvie there saddAvei, saddAvettA uccAvaya-savaha-sAviyae pakareti, pakarettA evaM vayAsI-"no khalu ahaM jiNe jiNappalAvI-jAva-pagAsemANe viharie / ahaM gaM gosAle ceva maMkhaliputte samaNaghAyae-jAva-dAhavakkatoe chaumatthe ceva kAlaM karessaM / samaNe bhagavaM mahAvIre jiNe jiNappalAvI-jAva-jiNasaha pagAsemANa viharai, taM tumbhaM NaM devANuppiyA ! mamaM kAlagayaM jANittA vAme pAe suMbeNaM baMdheha, baMdhettA tikkhutto muhe uThubheha, uTThabhetA sAvatthIe nagarIe siMghADaga-tiga-caukka-caccara-caummuhamahApaha-pahesu AkaDDha-virkADDha karemANA mahayA-mahayA saddeNaM ugghosemANA-ugghosebhANA evaM vadaha--'no khalu devANuppiyA ! gosAle maMkhaliputte jiNe jinnpplaavii-jaav-bihrie| esa NaM gosAle ceva maMkhaliputte samaNadhAyae-jAva-chaumatthe ceva kAlagae / samaNe bhagavaM mahAvIre jiNe jinnpplaavii-jaav-vihrii'| mahayA aNiDDhI-asakkArasamudaeNaM mama sarIragassa nIharaNaM karejjAha"--evaM vadittA kaalge| gosAlasarIrassa nIharaNaM 96 tae NaM AjIviyA therA gosAlaM maMkhaliputtaM kAlagayaM jANittA hAlAhalAe kuMbhakArIe kuMbhakArAvaNassa duvArAI piheMti, pihettA hAlAhalAe kuMbhakArIe kuMbhakArAvaNassa bahumajradesabhAe sAtthi nara AlihaMti, AlihittA gosAlassa maMkhaliputtassa sarIragaM bAme pade saMbeNaM baMdhaMti, baMdhittA tikkhutto muhe uTThabhaMti, uTThabhittA sAvatthIe nagarIe siMghADaga-tiga-caukka-caccara-caummuhamahApaha-pahesu AkaDDhaviDDhi karemANA NIyaM-NIyaM saddeNaM ugghosemANA ugdhosemANA evaM vayAsI--"no khalu devANuppiyA ! gosAle maMkhaliputta jiNe jiNappalAvI-jAva-viharie / esa NaM gosAle ceva maMkhaliputte samaNaghAyae-jAva-chaumatthe ceva kAlagae / samaNe bhagavaM mahAvIre jiNe jiNappalAvI-jAva-viharai " savaha-paDimokkhaNagaM kareMti, karettA doccaM pi pUyA-sakkAra-thirIkaraNaTTayAe gosAlassa maMkhaliputtassa vAmAo pAdAo suMbaM muyaMti, muittA hAlAhalAe kuMbhakArIe kuMbhakArAvaNassa duvAra-vayaNAI avaguNaMti, avaMguNittA gosAlassa maMkhaliputtassa sarIragaM surabhiNA gaMdhodaeNaM NhANeti, taM ceva-jAva-mahayA iDDi sakkArasamudaeNaM gosAlassa maMkhaliputtassa sarIragassa noharaNaM kareMti / bhagavao dehe rogAyaMka-pAubbhavo 97 tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre aNNayA kadAyi sAvatthIo nagarIo koTThayAo ceiyAo paDinikkhamati, paDinikkhamittA vahiyA jaNavayavihAraM vihri| teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM meMDhiyAgAme nAma nagare hotthaa--vnnnno| tassa NaM meMDhiyagAmassa nagarassa bahiyA uttarapurathime disIbhAe, ettha NaM sANakoTThae nAma ceie hotthaa--vnnnno-jaav-puddhvisilaaptttto| tassa gaM sANakoDhagassa ceiyassa adUrasAmaMte, ettha NaM mahege mAluyAkacchae yAvi hotthA-kiNheM kiNhobhAse-jAva-mahAmehanikuraMbabhae pattie pupphie phalie hariyagarerijjamANe sirIe atIva-atIva ubasobhemANe ciTThati / tattha NaM meMDhiyAgAme nagare revatI nAma gAhAvaiNI parivasati--aDDhA-jAva-bahujaNassa apribhuuyaa| Page #666 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjIviyatitthayara-gosAlakahANayaM 411 tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre aNNadA kadAyi pubvANupubbi caramANe gAmANugAma dUijjamANe suhaMsuheNaM viharamANe jeNeva meMDhiyagAme nagare jeNeva sANakoTThae ceie teNeva uvAgacchai-jAva-parisA pddigyaa| tae NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa sarIragaMsi vipule rogAyake pAubbhUe--ujjale viule pagADhe kakkase kaDue caMDe dukkhe dugge tivve, durahiyAse, pittajjaraparigayasarIre dAhavakkatie yAvi viharati, avi yAiM lohiya-baccAI pi pakarei, cAuvaNNaM ca NaM vAgareti--"evaM khalu samaNe bhagavaM mahAvIre gosAlassa maMkhaliputtassa taveNaM teeNaM aNNAiTThe samANe aMtoM chaNhaM mAsANaM pittajjaraparigayasarIre dAhavakkaMtie chaumatthe ceva kAlaM karessati / " sohamuNissa mANasiyaM dukkhaM 98 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtevAsI sIhe nAma aNagAre--pagaibhaddae-jAva-viNIe mAluyAkacchagassa adUrasAmaMte chaThaMchaTheNaM aNikkhitteNaM tavokammeNaM uDDhe bAhAo pagijjhiya-pagijjhiya sUrAbhimuhe AyAvaNabhUmIe AyAvemANe vihrti| tae NaM tassa sohassa aNagArassa jhANaMtariyAe vaTTamANassa ayameyArUve ajjhathie-jAva-saMkappe samuppajjitthA--"evaM khalu mamaM dhammAyariyassa dhammovadesagassa samaNassa bhagavao mahAvIrassa sarIragaMsi viule rogAyaMke pAunbhUe--ujjale-jAva-chaumatthe ceva kAlaM karessati, vadissaMti ya NaM aNNatithiyA--chaumatthe ceva kaalge"| imeNaM eyAraveNaM mahayA maNomANasieNaM dukkhaNaM abhibhUe samANe AyAvaNabhUmIo paccorubhai, paccorubhittA jeNeva mAluyAkacchae teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA mAluyAkacchagaM aMto-aMto aNupavisai, aNupavisittA mayA-mayA saddeNaM kuhukuhussa paruSNe / bhagavayA sohassa AsAsaNaM 99 ajjo ! ti samaNe bhagavaM mahAvIre samaNe niggaMthe AmaMteti, AmaMtettA evaM vayAsI-"evaM khalu ajjo! mamaM aMtevAsI sIhe nAmaM aNagAre pagaibhaddae -jAva-viNIe mAluyAkacchagassa adUrasAmaMte chaThaMchaTheNaM aNikkhitteNaM tabokammeNaM uDDhe bAhAo pagijjhiya-pagijjhiya sUrAbhimuhe AyAvaNabhUmIe AyAvemANe viharati / tae NaM tassa sIhassa aNagArassa jhANaMtariyAe vaTTamANassa ayameyArUve ajjhathie -jAva-saMkappe samuppajjitthA--evaM khalu mamaM dhammAyariyassa dhammovadesagassa mAluyAkacchae teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA mAluyAkacchagaM aMto-aMto-jAva-kuhukuhussa paruNNe / taM gacchaha NaM ajjo ! tubbhe sIhaM aNagAraM sddaah"| tae NaM te samaNA niggaMthA samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM evaM buttA samANA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vadati namasaMti, baMdittA namaMsittA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyAo sANakoTagAo ceiyAo paDinikkhamaMti, paDinikkhamittA jeNeva mAluyAkacchae, jeNeva sIhe aNagAre teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA sohaM aNagAraM evaM vayAso--"sIhA! dhammAyariyA sddaaveNti"| tae NaM se sIhe aNagAre samaNehi niggaMthehiM saddhi mAluyAkacchagAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA jeNeva sANakoTue ceie, jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre, teNeva uvAgacchada, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNapayAhiNaM-jAva-pajjuvAsati / 100 sIhA ! di samaNe bhagavaM mahAvIre sohaM aNagAraM evaM vayAsI--"se nUNaM te sohA ! jhANaMtariyAe vaTTamANassa ayameyArUve ajjhathie -jAva-kuhakuhassa paruNNe / se nUNaM te sIhA! ache samaThe?" "haMtA atthi / " "taM no khalu ahaM sohA! gosAlassa maMkhaliputtassa taveNaM teeNaM aNNAiTThe samANe aMto chaNhaM mAsANaM pittajjaraparigayasarIre dAhavakkatie chaumatthe ceva kAlaM karessaM ahaM gaM addha solasa vAsAiM jiNe suhatthI viharissAmi, taM gaccha NaM tumaM sIhA! meMDhiyagAma nagaraM, revatIe gAhAvatiNIe giha, tattha NaM revatIe gAhAvatiNIe mamaM aTThAe duve kavoya-sarIrA uvakkhaDiyA, te hi no aTho; atthi se aNNe pAriyAsie majjArakaDae kukkuDamaMsae, tamAharAhi, eeNaM attttho"| sohamaNiNA revaisayAo bhesajjANayaNaM 101 tae NaM se sohe aNagAre samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM evaM butte samANe haTTatuTTha-jAva-hiyae samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, baMdittA namaMsittA aturiyamacavalamasaMbhaMtaM muhapotiyaM paDileheti, paDilehettA bhAyaNavatthAiM paDileheti, paDilehettA bhAyaNAI pamajjai, parmAjjatA bhAyaNAI uggAhei, uggAhettA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM baMdai Page #667 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge paMcamo khaMdho ma aNamAhassa aMtiyaM NayamavAsoccA, citamamA hasatA zeNeva bhattApare teNe mahAgaDa namasai, vaMdittA namaMsittA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyAo sANakoDhagAo ceiyAo paDinikkhamati, paDinikkhamittA aturiyamacavalamasaMbhaMtaM jugaMtarapaloyaNAe diTThIe purao riyaM sohemANe-sohemANe jeNeva maMdiyagAme nagare teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA meMDhiyagAma nagaraM majhamajheNaM jeNeva revatIe gAhAvaiNIe gihe teNeva uvAgacchai, uvAcchittA revatIe gAhAvatiNIe gihaM aNuppaviTTe / 102 tae NaM sA revatI gAhAvatiNI sIhaM aNagAraM ejjamANaM pAsati, pAsittA haTThatuTThA khippAmeva AsaNAo abbhuTTeDa, ambhuThettA sohaM aNagAraM sattaTTa payAiM aNugacchaDa, aNugacchittA tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM kareti, karetA baMdati namasati, vaMdittA namaMsittA evaM bayAsI--"saMdisaMtu NaM devANuppiyA ! kimAgamaNappayoyaNaM?" tae NaM se sohe aNagAre revati gAhAvaiNi evaM vayAsI--"evaM khalu tume devANuppie ! samaNassa bhagavao mahAvIrassa aTTAe duve kavoya-sarIrA uvakhaDiyA, tehi no aTTho, atthi te aNNe pAriyAsie majjArakaDae kukkuDamaMsae eyamAharAhi, teNaM attttho"| tae NaM sA revatI gAhAvaiNI sIhaM aNagAraM evaM vayAsI--"kesa NaM sohaa| se nANI vA tavassI vA, jeNaM taba esa ache mama tAba rahassakaDe havvamakkhAe, jao NaM tumaM jANAsi" ? tae NaM se sIhe aNagAre revaI gAhAvaiNi evaM vayAso-"evaM khalu revaI ! mamaM dhammArie dhammobadesae samaNe bhagavaM mahAvIre uppaNNanANa-daMsaNadhare arahA jiNe kevalI tIyapaccuppannamaNAgaviyANae sabvaNNU savvadarisI jeNaM mama esa aTTe taba tAva rahassakaDe havvamakkhAe, jao NaM ahaM jANAmi / tae NaM sA revatI gAhAvatiNI sIhassa aNagArassa aMtiyaM eyamalaiM soccA nisamma haTTatuTThA jeNeva bhattaghare teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA pattagaM moeti, moettA jeNeva sohe aNagAre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA sIhassa aNagArassa paDiggahagaMsi taM savvaM samma nisirti| tae NaM toe revatIe gAhAvatiNIe teNaM davvasuddheNaM dAyagasuddhaNaM paDigAhagasuddhaNaM tiviheNaM tikaraNasuddhaNaM dANeNaM sIhe aNagAre paDi. lAbhie samANe devAue nibaddhe, saMsAre parittIkae, gihaMsi ya se imAI paMca divvAI pAumbhUyAI, taM jahA--vasudhArA buDhA dasaddhavaNe kusume nivAtie, celukkheve kae, AhayAo devaduMdubhIo, aMtarA vi pa NaM AgAse aho dANe, aho dANe tti ghaTaThe / tae NaM rAyagihe nagare siMghADaga-tiga-caukka-caccara-caummuha-mahApaha-pahesu bahujaNo aNNamaNNassa evamAikkhai evaM bhAsai evaM paNNavei evaM parUvei--"dhannA NaM devANuppiyA! revaI gAhAvaiNI, kayatthA NaM devANuppiyA! revaI gAhAvaiNI, kayapuNNA NaM devANuppiyA! revaI gAhAvaiNI, kayalakkhaNA NaM devANuppiyA! revaI gAhAvaiNI, kayA NaM loyA devANuppiyA ! revatIe gAhAvatiNIe suladdhe NaM devANuppiyA! mANussae jammajIviyaphale revatIe gAhAvatiNIe, jassa NaM gihaMsi tahArUve sAdhU sAdhurUve paDilAbhie samANe imAI paMca divvAI pAunbhUyAI, taM jahA--vasudhArA vuDhA-jAva-aho dANe, aho dANe ti ghuThe, taM dhannA kayatthA kayapuNNA kayalakkhaNA, kayA NaM loyA, suladdhe mANussae jammajIviyaphale revatIe gAhAvatiNIe, revatIe gaahaavtinniie"| 104 tae NaM se sIhe aNagAre revatIe gAhAvatiNIe gihAo paDinikkhamati, paDinikkhamittA meMDhiyagAma nagaraM majhamajheNaM niggacchai, niggacchittA jahA goyamasAmI-jAva-bhattapANaM paDidaMseti, paDidaMsettA samaNassa bhagavao mahAvIrassa pANisi taM savvaM samma nissirati // bhagavao AroggaM 105 tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre amucchie agiddhe agaDhie aNajjhovavanne bilamiva pannagabhUeNaM appANeNaM tamAhAraM sarIrakoTugaMsi pkkhivti| tae NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa tamAhAraM AhAriyassa samANassa se vipule rogAyake khippAmeva uvasaMte, haThe jAe, aroge, baliyasarIre / tuTThA samaNA, tuTThAo samaNIo, tuTThA sAvayA, tuTThAo sAviyAo, tuTThA devA, tuTThAo devIo, sadevamaNuyAsure loe tuThe-haThe jAe samaNe bhagavaM mahAvIre, haDhe jAe samaNe bhagavaM mhaaviire| savvANabhati-sunakkhattamaNINaM devalogappattI tayaNaMtaraM siddhigamaNanirUvaNaM ca bhaMte ! ti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdati namaMsati, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI--"evaM khalu devANuppiyANaM aMtevAsI pAINajANavae savvANubhatI nAmaM aNagAre pagaibhaddae-jAva-viNIe, se gaM bhaMte ! tadA gosAleNaM maMkhaliputteNaM taveNaM teeNaM bhAsarAsIkae samANe kahiM gae? kahiM uvavanne ?" nAgane ji devANupiyA ! revaI gAhAtvavAhAvaiNI, kayA NaM loyA dehAya sAdhU sAdhurUve paDila 106 Page #668 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjIviyatitthayara-gosAlakahANaya 413 "evaM khalu goyamA! mamaM aMtevAsI pAIgajANavae savvANubhUtI nAma aNagAre pagaibhaddae-jAva-viNIe, se NaM tadA gosAleNaM maMkhaliputteNaM taveNaM teeNaM bhAsarAsIkae samANe uDDhaM caMdima-sUriya-jAva-baMbha-laMtaka-mahAsukke kappe vIivaittA sahassAre kappe devattAe uvabanne / tattha NaM atyaMgatiyANaM devANaM aTThArasa sAgarovamAI ThitI paNNattA / tattha NaM savvANubhUtissa vi devassa aTThArasa sAgarovamAI ThitI pnnnnttaa"| "se NaM bhaMte ! savvANubhUtI deve tAo devalogAo AukkhaeNaM bhavakkhaeNaM ThiikkhaeNaM aNaMtaraM cayaM caittA kahi gacchihiti ? kahi uvavajjihiti" ? "goyamA! mahAvidehe vAse sijjhihiti-jAva-savvadukkhANaM aMtaM karehiti" / 107 "evaM khalu devANuppiyANaM aMtevAsI kosalajANavae sunakkhatte nAma aNagAre pgibhdde-jaav-vinnoe| se NaM bhaMte ! tadA gosAleNaM maMkhaliputteNaM taveNaM teeNaM paritAvie samANe kAlamAse kAlaM kiccA kahi gae ? kahiM uvavanne?" "evaM khalu goyamA ! mamaM aMtevAsI sunakkhatte nAma aNagAre pagaibhaddae-jAva-viNIe, se NaM tadA gosAleNaM maMkhaliputteNaM taveNaM teeNaM paritAvie samANe jeNeva mamaM aMtie teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA vaMdati, namaMsati baMdittA namaMsittA sayameva paMca mahavvayAI Arubheti, ArubhettA samaNA ya samaNIo ya khAmeti, khAmetA Aloiya-paDikkate samAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA uDDhaM caMdimasUriya-jAva-ANaya-pANayAraNe kappe vIivaittA accue kappe devattAe uvavanne / tattha NaM atyaMgatiyANaM devANaM bAvIsaM sAgarovamAI ThitI pnnnnttaa| tattha NaM sunakkhattassa vi devassa bAbIsaM sAgarovamAiM ThitI pnnnntaa"| "se NaM bhaMte ! sunakkhatte deve tAo devalogAo AukkhaeNaM bhavakkhaeNaM ThiikkhaeNaM aNaMtaraM ca caittA kahiM gacchihiti ? kahi uvavajjihiti" ? "goyamA ! mahAvidehe vAse sijjhihiti-jAva-savvadukkhANaM aMtaM kaahiti"| gosAlajIvassa devalogappattI 108 "evaM khalu devANuppiyANaM aMtevAsI kusisse gosAle nAma maMkhaliputte se NaM bhaMte ! gosAle maMkhaliputte kAlamAse kAlaM kiccA kahiM gae? kahi uvavanne"? "evaM khalu goyamA ! mamaM aMtevAsI kusisse gosAle nAma maMkhaliputte samaNaghAyae-jAva-chaumatthe ceva kAlamAse kAlaM kiccA uDDhaM caMdima-sUriya-jAva-accue kappe devatAe uvbnne| tattha NaM atthegatiyANaM devANaM bAvIsaM sAgarovamAI ThitI pnnnnttaa| tattha NaM gosAlassa vi devassa bAvIsaM sAgarovamAI ThitI pnnnntaa"| gosAlassa mahApaumabhave-jammo rajjAbhiseo ya 109 "se NaM bhaMte ! gosAle deve tAo devalogAo AukkhaeNaM bhavakkhaeNaM ThiikkhaeNaM aNaMtaraM cayaM caittA kahiM gacchihiti ? kahi uvavajjihiti" ? "goyamA ! iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse vijhagiripAyamUle puMDesu jaNavaesu sayaduvAre nagare saMmutissa raNNo bhaddAe bhAriyAe kucchisi puttattAe paccAyAhiti / se NaM tattha navaNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM addhaTumANa ya rAiMdiyANaM vIikkaMtANaM-jAva-surUve dArae pyaahiti"| . jaM raryANa ca NaM se dArae jAihiti, taM raNi ca NaM sayaduvAre nagare sabhitarabAhirie bhAraggaso ya kuMbhaggaso ya paumavAse ya rayaNavAse ya vAse vaasihiti| tae NaM tassa dAragassa ammApiyaro ekkArasame divase vIikkate nivvatte asuijAyakammakaraNe saMpatte bArasame dibase ayameyArUvaM goNNaM guNanipphannaM nAmadhenaM kAhiti-jamhA NaM amhaM imaMsi dAragaMsi jAyaMsi samANaMsi sayaduvAre nagare sabhitarabAhirie bhAragasso ya kuMbhaggaso ya paumavAse ya rayaNavAse vuThe, taM hou NaM amhaM imassa dAragasta nAmadhenaM mahApaume-mahApaume / tae NaM tassa dAragassa ammApiyaro nAmadhejjaM karehiti mahApaume tti / tae NaM taM mahApaumaM dAragaM ammApiyaro sAtiregaTThavAsajAyagaM jANittA sobhaNaMsi tihi-karaNa-divasa-nakkhatta-mahattaMsi mahayA-mahayA rAyAbhisegeNaM abhisicehiti / se NaM tatya rAyA bhavissati-mahayA himavaMta-mahaMta-malaya-maMdara-mahiMdasAre vssnno-jaav-vihrissi| Page #669 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge paMcamo khaMdho mahApaumassa devaseNa-vimalavAhaNAbhidhANaM nAmadugaM 110 tae NaM tassa mahApaumassa raNNo aNNadA kadAyi do devA mahiDDhiyA-jAva-mahesakkhA seNAkammaM kAhiti, taM jahA--puNNabhadde ya mANibhadde y| tae NaM sayaduvAre nagare bahave rAIsara-talavara-mADaMbiya-koDubiya-inbha-seTi-seNAvai-satyavAhappabhitao aNNamaNaM saddAvehiti, saddAvettA evaM vadehiti - "jamhA NaM devANuppiyA! mahApaumassa raNNo do devA mahiDDhiyA-jAva-mahesakkhA seNAkammaM kareMti, taMjahA--puNNabhadde ya mANibhadde ya, taM hou NaM devANuppiyA ! amhaM mahApaumassa raNNo docce nAmadhejje vi devaseNe-devaseNe / tae NaM tassa mahApaumassa raNNo docce vi nAmadhejje bhavissati devaseNe ti| 111 tae NaM tassa devaseNassa raNNo aNNayA kayAi sete saMkhatala-vimala-sannigAse caur3ate hatthirayaNe samuppajjissai / tae NaM se devaseNe rAyA taM seyaM saMkhatala-vimala-sannigAsaM cauddataM hatthirayaNaM DhU~Dhe samANe sayaduvAraM nagaraM majhamajjheNaM abhikkhaNaM-abhikkhaNaM atijAhiti ya nijjAhiti ya / tae NaM sayaduvAre nagare bahave rAIsara-talavara-mAMDaMbiya-koDuMbiya-ibbha-seTThi-peNAvai, satyavAhappabhitao aNNamaNNaM saddAhiti, sahAvettA vahiti--jamhA NaM devANuppiyA ! amhaM devaseNasya raNo sete saMkhatala-vimala-sannigAme caur3ate hatthirayaNe samuppanne, taM hou NaM devANuppiyA | amhaM devaseNassa raNNo tacce vi nAmadhejje vimalavAhaNe vimalavAhaNe / tae NaM tassa devaseNassa raNNo tacce vi nAmadhejje bhavissati vimalavAhaNe ti|| 112 vimalavAhaNassa niggaMtha-paDikalAcaraNaM tae NaM se vimalavAhaNe rAyA aNNayA kadAyi samahaM niggaMthehi micchaM vippaDivajjihiti-appegatie Aosehiti, appegatie avahasihiti, appegatie nicchoDehiti, appegatie ninbhacchehiti, appegatie baMdhehiti, appegatie niraMbhehiti, appegatiyANaM chavicchedaM karehiti, appegatie pamArehiti, appagatie uddavehiti, appegatiyANaM vatthaM paDiggahaM kaMbalaM pAyapuMchaNaM AcchiMdihiti vicchidihiti bhidihiti avaharihiti, appegatiyANaM bhattapANaM vocchidihiti, appegatie ninnagare karehiti, appegatie nivisae krehiti| tae NaM sayaduvAre nagare bahave rAIsara-talavara-mADaMbiya-koDuMbiya-inbha-seTThi-seNAvai-satyavAhappabhitao aNNamaNNaM saddAvehiti, saddAvettA evaM vadihiti-"evaM khalu devANuppiyA! vimalavAhaNe rAyA sama!ha niggaMthehi micchaM vippaDivanne-appegatie Aosati-jAva-nivvisae kareti, taM no khalu devANuppiyA! evaM amhaM seyaM, no khalu evaM vimalavAhaNassa raNNo seyaM, no khalu evaM rajjassa vA raTussa vA balassa vA vAhaNassa vA purassa vA aMteurassa vA jaNavayassa vA seyaM, jaNNaM vimalavAhaNe rAyA samarhi niggaMthehi micchaM vippaDivanne / ta seyaM khalu devANuppiyA! amhaM vimalavAhaNaM rAyaM eyamadvaM viSNavettae" tikaTu aNNamaNNassa aMtiyaM eyamaDheM paDisuluhiti, paDisuNettA jeNeva vimalavAhaNe rAyA teNeva uvAgachihiti, uvAgacchittA karayalapariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu vimalavAhaNaM rAyaM jaeNaM vijaeNaM vadAhiti, vadAvettA evaM vadihiti--evaM khalu devANuppiyA ! samaNehi niggaMthehi micchaM vippaDivannA appegatie AosaMti-jAva-appegatie nivisae kareMti, taM no khalu evaM devANuppiyANaM seyaM, no khalu evaM amhaM seyaM, no khalu eyaM rajjassa vA-jAva-jaNavayassa vA seyaM, jaNNaM devANuppiyA! samaNehiM niggaMthehi micchaM vippaDivannA, taM viramaMtu NaM devANuppiyA! eyassa aTThassa akrnnyaae"| tae NaM se bimalavAhaNe rAyA tehiM bahUhi rAIsara-talavara-mAiMbiya-koDubiya-inbha-seTThi-seNAvai-satyavAhappabhiIhiM eyamaTTha viNNatte samANe no dhammo tti no tavo tti, micchA-viNaeNaM eyamalaiM paDisuNehiti / vimalavAhaNakao sumaMgalaaNagArauvasaggo 113 tassa NaM sayaduvArassa nagarassa bahiyA uttarapurathime disIbhAge, ettha NaM subhUmibhAge nAma ujjANe bhavistai--savvouya-puSka phalasamiddhe, vnnnno| teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM vimalassa arahao paoppae sumaMgale nAma aNagAre jAisaMpanne, jahA dhammaghosassa baNNao-jAva-saMkhittaviulateyalesse tinnANovagae subhUmibhAgassa ujjANassa adUrasAmaMte chaTheMchaTTeNaM aNikkhitteNaM tavokammeNaM uDDhe bAhAo pagijjhiya-pagijjhiya sUrAbhimuhe AyAvaNabhUmIe AyAvemANe viharissati / tae NaM se vimalavAhaNe rAyA aNNadA kadAyi rahacariyaM kAuMnijjAhiti / Page #670 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjIviyatitthara-gosAlavakahANayaM 415 tae NaM se vimalavAhaNe rAyA subhUmibhAgassa ujjANassa adUrasAmaMte rahacariyaM karemANe sumaMgalaM aNagAraM chaThaMchaTTeNaM aNikkhitteNaM tavokammeNaM uDDhaM bAhAo pagijjhiya-pagijjhiya sUrAbhimuhaM AyAvaNabhUmIe AyAvemANaM pAsihiti, pAsittA Asurutte ruThe kuvie caMDikkie misimisemANe sumaMgalaM aNagAraM rahasireNaM nollaavehiti| tae NaM se sumaMgale aNagAre vimalavAhaNeNaM raNNA rahasireNaM nollAvie samANe saNiyaM-saNiyaM uTheheti, uThettA doccaM pi uDDhe bAhAo pagijjhiya-pagijjhiya sUrAbhimuhe AyAvaNabhUmIe AyAvemANe viharissati / tae NaM se vimalavAhaNe rAyA sumaMgalaM aNagAraM doccaM pi rahasireNaM nollAvehiti / tae NaM se sumaMgale aNagAre vimalavAhaNeNaM raNNA doccaM pi rahasireNaM nollAvie samANe saNiyaM-saNiyaM uThehiti, uThettA ohi pajehiti, pauMjittA vimalavAhaNassa raNNo tItaddhaM Abhoehiti, AbhoettA vimalavAhaNaM rAyaM evaM vaihiti--"no khalu tumaM vimalavAhaNe rAyA, no khalu tumaM devaseNe rAyA, no khalu tumaM mahApaume rAyA, tumaM NaM io tacce bhavaggahaNe gosAle nAmaM maMkhaliputte hotthA--samaNaghAyae-jAva-chaumatthe ceva kAlagae, taM jai te tadA savvANubhUtiNA aNagAreNaM pabhuNA vi hoUNaM samma sahiyaM khamiyaM titikkhiyaM ahiyAsiyaM, jai te tadA sunakkhatteNaM aNagAreNaM pabhuNA vi hoUNaM samma sahiyaM khamiyaM titikkhiyaM ahiyAsiyaM, jai te tadA samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM pabhuNA vi hoUNaM sammaM sahiyaM khamiyaM titikkhiyaM ahiyAsiyaM, taM no khalu te ahaM tahA sammaM sahissaM khamissaM titikkhissaM, ahiyAsissaM ahaM te navaraM--sahayaM sarahaM sasArahiyaM taveNaM teeNaM egAhaccaM kUDAhaccaM bhAsarAsi krejjaami| tae NaM se vimalavAhaNe rAyA sumaMgaleNaM aNagAreNaM evaM vutte samANe Asurute ruTTha kuvie caMDikkie misimisemANe sumaMgalaM aNagAraM taccaM pi rahasireNaM nollAhiti / sumaMgalamuNiteeNa vimalavAhaNassa maraNa 114 tae NaM se sumaMgale aNagAre vimalavAhaNeNaM raNNA taccaM pi rahasireNaM nollAvie samANe Asurutte-jAva-misimisemANe AyAvaNa bhUmIo paccorubhai, paccorubhittA teyAsamugghAeNaM samohaNihiti, samohaNNittA sattaTTa payAI paccosakkihiti, paccosakkittA vimalavAhaNaM rAyaM sahayaM sarahaM sasArahiyaM taveNaM teeNaM egAhaccaM kUDAhaccaM bhAsarAsi karehiti / sumaMgalamaNissa devaloga-siddhigamaNanirUvaNaM 115 "sumaMgale NaM bhaMte ! aNagAre vimalavAhaNaM rAyaM sahayaM-jAva-bhAsarAsi karetA kahi gacchihiti ? kahi uvavajjihiti" ? 'goyamA ! sumaMgale aNagAre vimalavAhaNaM rAyaM sahayaM-jAva-bhAsarAsiM karettA bahUhi chaTaTThama-dasama-duvAlasehi mAsaddhamAsakhamahi, vicitehiM tavokammehi appANaM bhAvemANe bahUI vAsAiM sAmaNNapariyAgaM pAuNehiti, pAuNittA mAsiyAe saMlehaNAe attANaM asittA, saTThi bhattAI aNasaNAe chedettA AloiyapaDikkate samAhipate uDdaM caMdima-jAva-vijjavimANAvAsasayaM vIivaittA savvaTusiddhe mahAvimANe devattAe uvavajjihiti / tattha NaM devANaM ajahannamaNukkoseNaM tettIsaM sAgarovamAI ThitI paNNatA / tattha NaM sumaMgalassa vi devassa ajahannamaNukkoseNaM tettIsaM sAgarovamAI ThitI paNNattA" / "se NaM bhaMte ! sumaMgale deve tAo devalogAo AukkhaeNaM bhavakkhagaNaM ThiikkhaeNaM aNaMtaraM cayaM caitA kahi gacchihiti ? kahi uvavajjihiti"? goyamA ! mahAvidehe vAse sijjhihiti-jAva-savvadukkhANaM aMtaM kAhiti / gosAlajIvassa vimalavAhaNassa aNagA dukkhapaurA bhavA, tayaNaMtaraM devabhavA ya vimalavAhaNe NaM bhaMte ! rAyA sumaMgaleNaM aNagAreNaM sahaye-jAva-bhAsarAsIkae samANe kahi gacchihiti ? kahiM uvavajjihiti" ? goyamA! vimalavAhaNe NaM rAyA sumaMgaleNaM aNagAreNaM sahaye-jAva-bhAsarAsIkae samANa ahesattamAe puDhavIe ukkosakAladiiyaMsi narayaMsi neraiyattAe ubabajjihiti / se NaM tato aNaMtaraM uvvaTTittA macchesu uvavajjihiti / tattha vi NaM satthavajjha dAhavakkaMtIe kAlamAse kAlaM kiccA doccaM pi ahesattamAe pur3havIe ukkosakAlaTTiiyaMsi narayaMsi neraiyattAe uvabajjihiti / Page #671 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 416 dhammakahANuoge paMcamo khaMdho se NaM taoNaMtaraM ubvaTTittA doccaM pi macchesu uvavajjihiti / tattha vi NaM satthavajjhe dAhavakkatIe kAlamAse kAlaM kiccA chaTAe tamAe puDhavIe ukkosakAlaTThiiyaMsi naragaMsi neraiyattAe uvavajjihiti / se NaM taohito aNaMtaraM uvvaTTittA itthiyAsu uvavajjihiti / tattha vi NaM satthavajjhe dAha vakratIe kAlamAse kAlaM kiccA doccaM pi chaTThAe tamAe puDhavIe ukkosakAlaTThiiyaMsi naragaMsi neraiyattAe ubavajjihiti / se NaM taohito aNaMtaraM uvvaTTittA doccaM pi itthiyAsu uvavajjihiti / tattha vi NaM satthavajjhe dAhavakkaMtIe kAlamAse kAlaM kiccA paMcamAe dhUmappabhAe puDhavIe ukkosakAlaTThiiyaMsi naragaMsi neraiyattAe uvavajjihiti / se NaM tato aNaMtaraM uvvaTTittA uraesu uvvjjihiti| tattha vi NaM satthavajjhe dAhavakkatoe kAlamAse kAlaM kiccA doccaM pi paMcamAe dhUmappabhAe puDhavIe ukkosakAlaTThiiyaMsi naragaMsi neraiyattAe uvavajjihiti / se NaM taohito aNaMtaraM uvvaTTittA doccaM pi uraesu uvavajjihiti / tattha vi NaM satthavajjhe dAhavakkaMtIe kAlamAse kAlaM kiccA cautthIe paMkappabhAe puDhavIe ukkosakAlaTThiiyaMsi naragaMsi neraiyattAe uvavajjihiti / se NaM tato aNaMtaraM uvvaTTittA sohesu uvavajjihiti / tattha vi NaM satthavajjhe dAhavakkaMtIe kAlamAse kAlaM kiccA doccaM pi cautthIe paMkappabhAe puDhavIe ukkosakAlaTThiiyaMsi naragaMsi neraiyattAe uvvjihiti| se NaM taohito aNaMtaraM uvvaTTittA doccaM pi sohesu uvavajjihiti / tattha vi NaM satyavajhe dAhavakkaMtIe kAlamAse kAlaM kiccA taccAe vAluyappabhAe puDhavIe ukkosakAlaTThiiyaMsi naragaMsi neraiyattAe uvavajjihiti / se NaM tato aNaMtaraM ubaTTittA pakkhIsu ubavajjihiti / tattha vi NaM satthavajhe dAhabakkatIe kAlamAse kAlaM kiccA doccaM pi taccAe vAluyappabhAe puDhavIe ukkosakAlaTThiiyaMsi naragaMsi neraiyattAe uvvjjihiti| se NaM taoNaMtaraM udhvaTTittA doccaM pi pakkhIsu uvavajjihiti / tattha vi NaM satthavajhe dAhavakkaMtIe kAlamAse kAlaM kiccA doccAe sakkarappabhAe puDhavIe ukkosakAlaTThiiyaMsi naragaMsi neraiyattAe uvavajjihiti / se NaM tato aNaMtaraM uvvaTTittA sirIsavesu uvvjjihiti| tattha vi NaM satthavajjhe dAhavakkaMtIe kAlamAse kAlaM kiccA doccaM pi doccAe sakkarappabhAe puDhavIe ukkosakAlaTThiiyaMsi naragaMsi neraiyattAe uvavajjihiti / se NaM taoNaMtaraM uvvaTTittA doccaM pi sirIsavesu uvavajjihiti / tattha vi NaM satthavajjhe dAhavakkaMtIe kAlamAse kAlaM kiccA imIse rayaNappabhAe puDhavIe ukkosakAlaTThiiyaMsi naragaMsi neraiyattAe ubvjjihiti| se NaM tato aNaMtaraM uvvaTTittA saNNIsu uvavajjihiti / tattha vi NaM satthavajhe dAhavakkatIe kAlamAse kAlaM kiccA asaNNIsu uvavajjihiti / tattha vi NaM satthavajjhe dAhavakkaMtIe kAlamAse kAlaM kiccA doccaM pi imIse rayaNappabhAe puDhavIe paliovamassa asaMkhejjaibhAgaDhiiyaMsi naragaMsi neraiyattAe uvavajjihiti / se NaM tato aNaMtaraM uvvaTTittA jAI imAI khahayaravihANAI bhavaMti, taM jahA--cammapakkhINaM, lomapakkhINaM, samuggapakkhINaM, viyayapakkhINaM, tesu aNegasayasahassakhutto uddAittA-uddAittA tattheva-tattheva bhujjo-bhujjo paccAyAhiti / sanvattha vi NaM satthavajjhe dAhavakkaMtIe kAlamAse kAlaM kiccA jAI imAI bhuyaparisappavihANAI bhavaMti, taM jahA--gohANaM, naulANaM, jahA paNNavaNApae-jAva-jAhagANaM cauppAiyANaM, tesu aNegasayasahassakhutto udAittA-uddAittA tattheva-tatyeva bhujjo-bhujjo paccAyAhiti / savvattha vi NaM satthavajjhe dAhavakkaMtIe kAlamAse kAlaM kiccA jAiM imAiM uraparisappavihANAI bhavaMti, taM jahA--ahINaM, ayagarANaM, AsAliyANaM, mahoragANaM, tesu aNegasayasahassakhutto uddAittA-uddAittA tattheva-tattheva bhujjo-bhujjo paccAyAhiti / savvattha vi NaM satthavajjhe dAhavakkaMtIe kAlamAse kAlaM kiccA jAiM imAiM cauppadavihANAI bhavaMti, taM jahA--egakhurANaM, dukhurANaM, gaMDIpadANaM, saNahappadANaM, tesu aNegasayasahassakhutto uddAittA-uddAittA tattheba-tattheva bhujjo-bhujjo paccAyAhiti / savvattha vi NaM satthavajjhe dAhavakkaMtIe kAlamAse kAlaM kiccA jAI imAiM jalayaravihANAI bhavaMti, taM jahA--macchANaM, kacchabhANaM-jAvasuMsumArANaM, tesu aNegasayasahassakhutto uddAittA-uddAittA tattheva-tattheva bhujjo-bhujjo paccAyAhiti / savvattha vi NaM satthavajjhe dAhavakkaMtIe kAlamAse kAlaM kiccA jAiM imAiM caridiyavihANAI bhavaMti, taM jahA--aMdhiyANaM, pottiyANaM, jahA paNNavaNApade-jAva-gomayakIDANaM, tesu aNegasaya sahassakhutto uddAittA-uddAittA tattheva-tattheva bhujjo-bhujjo paccAyAhiti / Page #672 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAjIviyatisthayara-gosAlakahANaya 417 samvattha vi NaM satthavajjhe vAhavakkaMtIe kAlamAse kAlaM kiccA jAI imAI teiMdiyavihANAI bhavaMti, taM jahA--uvaciyANaM-jAvahatthisoMDANaM, tesu aNegasayasahassakhutto uddAittA-uddAittA tattheva-tattheva bhujjo-bhujjo paccAyAhiti / savvattha vi NaM satthavajjhe dAhavakkatIe kAlamAse kAlaM kiccA jAI imAI beiMdiyavihANAI bhavaMti, taM jahA--pulAkimiyANaM-jAvasamuddalikkhANaM, tesu aNegasayasahassakhutto uddAittA-uddAittA tattheva-tattheva bhujjo-bhujjo paccAyAhiti / sanvattha vi NaM satthavajme dAhavakkaMtIe kAlamAse kAlaM kiccA jAI imAI vaNassaivihANAI bhavaMti, taM jahA--rukkhANaM, gucchANaM -jAva-kuhaNANaM, tesu aNegasayasahassakhutto uddAittA-uddAittA tattheva-tattheva bhujjo-bhujjo paccAyAissai--ussannaM ca NaM kaDuyarukkhesu, kdduyvlliisu| savvattha vi NaM satthavajjhe dAhavakkaMtIe kAlamAse kAlaM kiccA jAI imAiM vAukkAiyavihANAI bhavaMti, taM jahA--pAINavAyANaM -jAva-suddhavAyANaM tesu aNegasayasahassakhutto uddAittA-uddAittA tattheva-tattheva bhujjo-bhujjo paccAyAhiti / savvatya vi NaM satthavajjhe vAhavakkaMtIe kAlamAse kAlaM kiccA jAI imAI teukkAiyavihANAI bhavaMti, taM jahA-iMgAlANaM -jAva-sUrakaMtamaNinissiyANaM, tesu aNegasayasahassakhutto uddAittA-uddAittA tattheva-tattheva bhujjo-bhujjo pccaayaahiti| savvattha vi NaM satthavajjhe dAhavakkaMtIe kAlamAse kAlaM kiccA jAiM imAiM AukkAiyavihANAI bhavaMti, taM jahA-osANaM-jAvakhAtodagANaM, tesu aNegasayasahassakhutto uddAittA-uddAittA tattheva-tattheva bhujjo-bhujjo paccAyA issai--ussannaM ca NaM khArodaesu khttodesu| savvattha vi NaM satthavajjhe dAhavakkaMtIe kAlamAse kAlaM kiccA jAI imAiM puDhavikkAiyavihANAiM bhavaMti, taM jahA--puDhavINaM, sakkarANaM-jAva-sUrakaMtANaM, tesu aNegasayasahassakhutto uddAittA-uddAittA tattheva-tattheva bhujjo-bhujjo paccAyAhiti--ussannaM ca NaM khrbaayrpuddhvikkaaiesu| savvattha vi NaM satthavajjhe dAhavakkaMtIe kAlamAse kAlaM kiccA rAyagihe nagare bAhiM khariyattAe uvavajjihiti / tattha viNaM satthavajhe dAhavakkaMtIe kAlamAse kAlaM kiccA doccaM pi rAyagihe nagare aMto khariyatAe uvavajjihiti / tattha vi NaM satthavajjhe dAhavakkatIe kAlamAse kAlaM kiccA iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse vijhagiripAyamale bebhele saNNivese mAhaNakulaMsi dAriyattAe paccAyAhiti / tae NaM taM dAriyaM ammApiyaro ummukkabAlabhAvaM jovvaNagamaNuppattaM paDirUvaeNaM sukeNaM, paDirUvaeNaM viNaeNaM, paDirUvayassa bhattArassa bhAriyattAe dalaissaMti / sA NaM tassa bhAriyA bhavissati--iTThA kaMtA-jAva-aNumayA, bhaMDakaraMDagasamANA tellakelA iva susaMgoviyA, celapeDA iva susaMpariggahiyA, rayaNakaraMDao viva susArakkhiyA, susaMgoviyA, mA NaM sIyaM, mA NaM uNhaM-jAva-parisahovasaggA phusNtu| tae NaM sA dAriyA aNNadA kadAyi guThivaNI sasurakulAo kulagharaM nijjamANI aMtarA davaggijAlAbhihayA kAlamAse kAlaM kiccA dAhiNillesu aggikumAresu devesu devattAe uvavajjihiti / / se NaM taohito aNaMtaraM uvvaTTittA mANussaM viggahaM labhihiti, labhittA kevalaM bohi bujhihiti, bujjhittA muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaihiti / tattha vi ya NaM virAhiyasAmaNNe kAlamAse kAlaM kiccA dAhiNillesu asurakumAresu devesu devattAe uvavajjihiti / se NaM taohito aNaMtaraM udhvaTTittA mANusaM viggahaM labhihiti, labhittA kevalaM bohi bujmihiti, bujjhittA muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaihiti / tattha vi ya NaM virAhiyasAmaNNe kAlamAse kAlaM kiccA dAhiNillesu nAgakumAresu devesu devattAe uvvjjihiti| se NaM taohito aNaMtaraM evaM eeNaM abhilAveNaM dAhiNillesu suvaNNakumAresu, evaM vijjukumAresu, evaM aggikumAravajja-jAva-dAhiNillesu thnniykumaaresu| se NaM taohito aNaMtaraM uvvaTTittA mANussaM viggahaM labhihiti, labhittA kevalaM bohiM bujhihiti, bujjhittA muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaihiti / tattha vi ya NaM virAhiyasAmaNNe joisiesu devesu uvavajihiti / se NaM taohito aNaMtaraM cayaM caittA mANussaM viggahaM labhihiti, labhittA kevalaM bohiM bujjhihiti, bujjhittA muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaihiti / tattha vi ya NaM avirAhiyasAmaNNe kAlamAse kAlaM kiccA sohamme kappe devattAe uvavajjihiti / dha0 ka0 53 Page #673 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 418 dhammakahANuoge paMcamoM khaMdhoM se NaM taohito aNaMtaraM cayaM caittA mANussaM viggahaM labhihiti / tattha vi NaM avirAhiyasAmaNNe kAlamAse kAlaM kiccA saNaMkumAre kappe devattAe uvvjjihiti| se NaM taohito evaM jahA saNaMkumAre tahA baMbhaloe, mahAsukke, ANae, AraNe / se NaM taohito aNaMtaraM cayaM caittA mANussaM viggahaM labhihiti, labhittA kevalaM bohi bujhihiti, bujjhittA muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaihiti / tattha vi ya NaM avirAhiyasAmaNNe kAlamAse kAlaM kiccA sambaTusiddhe mahAvimANe devattAe uvavajjihiti / gosAlajIvassa daDhapaiNNabhave siddhigamaNanirUvaNaM 117 se NaM taohito aNaMtaraM cayaM caitA mahAvidehe vAse jAI imAI kulAI bhavaMti--aDDhAI-jAva-aparibhUyAI, tahappagAresu kulesu puttattAe paccAyAhiti, evaM jahA ovavAie daDhappaiNNavattathvayA sacceva vattavvayA niravasesA bhANiyavvA-jAva-kevalavaranANa-dasaNe smuppjjihiti| tae NaM se daDhappaiNNe kevalI appaNo tItaddhaM Abhoehii, AbhoettA samaNe niggathe saddAvehiti, saddAvettA evaM vadihii--evaM khalu ahaM ajjo! io cirAtIyAe addhAe gosAle nAma maMkhaliputte hotthA--samaNaghAyae-jAva-chaumatthe ceva kAlagae, tammUlagaM ca NaM ahaM ajjo aNAdIyaM aNavadaggaM dohamaddhaM cAuraMtasaMsArakatAraM aNupariyaTTie, taM mA NaM ajjo ! tubbhaM keyi bhavatu Ayari paDiNIe uvajjhAyapaDiNIe Ayariya-uvajjhAyANaM ayasakArae avaNNakArae akittikArae, mA NaM se vi evaM ceva aNAdIyaM aNa-ya daggaM bIhamaddhaM cAuraMtasaMsArakatAraM aNupariyaTTihiti, jahA NaM ahaM / tae NaM te samaNA niggaMthA daDhappaiNNassa kevalissa aMtiyaM eyamaDhaM soccA nisamma bhIyA tatthA tasiyA saMsArabhauviggA daDhappaiNNaM keli vaMdihiMti namaMsihiti, vaMdittA namaMsittA tassa ThANassa Aloehiti paDikkamihiMti nidihiti-jAva-ahAriyaM pAyacchittaM tavokammaM pddivjihiti| tae NaM se daDhappaiNNe kevalI bahUI vAsAiM kevalipariyAgaM pAuNihiti, pAuNittA appaNo AusesaM jANettA bhattaM paccakkhAhiti, evaM jahA ovavAie-jAva-savvadukkhANamaMtaM kAhiti / sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ! tti-jAva-viharai / bhaga0 za015 / Page #674 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaTTho khaMdho dhammakahANuoge paiNNayakahANagANi 1 mahAvIratitthe 2 mahAvIratitthe 3 mahAvIratitthe 4. mahAvIratitthe 5. mahAvIratitthe 6. mahAvIratitthe 7. mahAvIratitthe 8. mahAvIratitthe 9. mahAvIratitthe 10. mahAvIratitthe 11. mahAvIratitthe 12. mahAvIratitthe 13. mahAvIratitthe 14. mahAvIratitthe 15. mahAvIratitthe 16. mahAvIratitthe 17. mahAvIratitthe 18. mahAvIratitthe 19. mahAvIratitthe 20. mahAvIratitthe 21. mahAvIratitthe seNiya-cellaNAvaloyaNeNa sAhu-sAhuNIkayaniyANapasaMgo rahamusalasaMgAmo rahamasalasaMgAme kAlAi maraNakahA mahAsilAkaMTayasaMgAmakahANaya vijayatakkaraNAyaM mayUrIaMDaNAyaM kummaNAyaM rohiNINAyaM AsaNAyaM miyAputtakahANayaM ujjhiyayakahANayaM abhaggaseNakahANayaM sagaDakahANayaM bahassaidattakahANayaM naMdivaddhaNakumArakahANayaM ubaradattakahANayaM soriyadattakahANayaM devadattAkahANayaM aMjUkahANayaM pUraNabAlatavassikahANayaM mahAsukkadevANaM bhagavao mahAvIrassa samIve AgamaNapasaMgo . Page #675 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #676 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. seNiya-cellaNAvaloyaNeNa sAhu-sAhuNIkayaniyANakaraNapasaMgo rAyagihe seNiyarAyA 1 teNaM kAleNaM, teNaM samaeNaM rAyagihe nAmaM nayare hotthA / vaNNao / guNasilae ceie / vnnnno| rAyagihe nayare seNie rAyA hotyaa| rAyavaNNao jahA uvavAie-jAva-celaNAe saddhi0 [bhoge bhuMjamANe] viharai / bhagavaMtamahAvIrAgamaNavuttaMtajANaNaTThA seNiyassa koDubiyapurise pai Aeso tae NaM se seNie rAyA aNNayA kayAi vhAe, kaya-balikamme, kayakouya-maMgala-pAyacchitte, sirasA vhAe, kaMThe mAlakaDe, AviddhamaNisuvaNNe, kaviya-hAraddhahAra-tisaraya-pAlaba-palaMbamANa-kaDisuttaya-sukayasobhe, piNaddha-gavejja-aMgulijjage-jAva-kapparukkhae ceva sualaMkiyavibhUsie ride| sakoraMTa-malla-dAmeNaM chattaNaM dharijjamANeNaM-jAva-sasi vva piyadasaNe naravaI jeNeva vahiriyA uvaTThANasAlA, jeNeva siMhAsaNe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA siMhAsaNavaraMsi puratthAbhimuhe nisIyai, nisIittA koDumbiyapurise saddAvei, saddAvittA evaM vayAsI-- "gacchaha NaM tumhe devANuppiyA! jAiM imAI rAyagihassa Nayarassa bahiyA ArAmANi ya, ujjANANi ya AesaNANi ya, AyataNANi ya devakulANi ya, sabhAo ya pavAo ya paNiyagihANi ya, paNiyasAlAo ya chuhA-kammaMtANi ya, vaNiyakammaMtANi ya kaTakammaMtANi ya, iMgAlakamaMtANi ya vaNakammaMtANi ya, dambhakammaMtANi ya je tattheva mahattaragA ANattA ciTThati te evaM vadaha--evaM khalu devANuppiyA ! seNie rAyA bhaMbhasAre ANavei-jadA NaM samaNe bhagavaM mahAvIre, Adigare, titthayare-jAva-saMpAviukAme puvvANupudvi caremANe, gAmANugAmaM dUijjamANe, suhaM suheNa viharamANe, saMjameNa tavasA appANaM bhAvemANe ihamAgacchejjA, tayA NaM tumhe bhagavao mahAvIrassa ahApaDirUvaM uggahaM aNujANaha, ahApaDirUvaM uggahaM aNujANettA seNiyassa raNNo bhaMbhasArassa eyamaTheM piyaM Nivedaha / " tae NaM te koDubiya-purise seNieNaM rannA bhaMbhasAreNaM evaM vRttA samANA hadvatuTTha-jAva-hiyayA-jAva-"evaM sAmI! taha" tti ANAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNeti, paDisuNittA seNiyassa rano aMtiyAo paDinikkhamaMti, paDinikkhamittA rAyagihaM nayaraM majjhaMmajmeNa niggacchaMti, niggacchittA jAI imAiM rAyagihassa bahiyA ArAmANi vA-jAva-je tattha mahattaragA ANattA ciTThati, te evaM vayaMti-jAva-'seNiyassa ranno eyamajheM piyaM nivedejjA, piyaM bhe bhavatu' doccaMpi taccapi evaM vadaMti, vaittA-jAvajAmeva disaM pAumbhUyA tAmeva disaM pddigyaa| bhagavAo mahAvIrassa samosaraNaM / 4 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre Aigare titthayare-jAva-gAmANuggAmaM dUijjamANe-jAva-appANaM bhAvamANe viharai / tae NaM rAyagihe nayare siMghADaga-tiya-caukka-caccara-evaM-jAva-parisA niggayA,-jAva-pajjuvAsai / mahattaraehiM seNiyasamakkhaM bhagavaMtaAgamaNaniveyaNaM 5 tae NaM mahattaragA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto vaMdati namasaMti, vaMdittA, namaMsittA nAma-goyaM pucchaMti, nAma-goyaM pucchittA nAma-goyaM padhAreMti, padhArittA egao milaMti, egao milittA egaMtamavakkamaMti, egaMtamavakkamittA evaM vayAsI-- "jassa NaM vevANuppiyA! seNie rAyA bhaMbhasAre daMsaNaM kaMkhati, jassa NaM devANuppiyA! seNie rAyA baMsaNaM pIheti, jassa NaM devANuppiyA! seNie rAyA saNaM pattheti, jassa NaM devANuppiyA! seNie rAyA saNaM abhilasati, jassa NaM devANuppiyA ! seNie rAyA nAmagottassa vi savaNayAe hadvatuThe-jAva-bhavati, se NaM samaNe bhagavaM mahAvIre Adigare titthayare-jAva-savvaNNU savvadaMsI, puvvANupunvi caramANe, gAmANugAmaM dUijjamANe suhaMsuheNa viharamANe iha Agae, iha samosaDhe, iha saMpatte-jAva-appANaM bhAvemANe samma viharati / taM gacchAmo NaM devANuppiyA ! seNiyassa raNNo eyamaDheM nivedemo--piyaM bhe bhavatu" ti kaTu aNNamannassa vayaNaM Page #677 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 422 dhammakahANuoga chaTTho khaMdho paDisuNaMti, paDisuNittA jeNeva rAyagihe Nayare teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA rAyagiha-nagaraM majjhamAjheNa jeNeva seNiyassa rano gihe, jeNeva seNie rAyA, teNeva uvaagcchNti| udhAgacchittA seNiyaM rAyaM karayalapariggahiyaM-jAva-jaeNaM vijaeNaM vddhaaveti| baddhAvittA evaM vayAsI-- "jassa NaM sAmI! daMsaNaM kaMkhati-jAva-se NaM samaNa bhagavaM mahAvIre guNasile ceie-jAva-viharati / tassa NaM devANuppiyA! piyaM nivedemo| piyaM bhe bhavatu / " seNiyassa rAyagihanagarasobhAkaraNA''eso, jANAiANayaNAesoya 6 tae NaM se seNie rAyA tesiM purisANaM aMtie eyamalaiM soccA nisamma hadvatuTTha-jAva-hiyae sIhAsaNAo abbhuTTeDa, anbhuTTittA vaMdati namasai; vaMdittA namaMsittA- te purise sakkArei sammANei, sakkAritA sammANittA viulaM jIviyArihaM pIidANaM dalai, dalaittA paDivisajjeti / paDivisajjittA nagaraguttiyaM saddAvei saddAvettA evaM vayAsI-- "khippAmeva bho devANuppiyA! rAyagihaM nagaraM sambhitara-bAhiriyaM Asiya-saMmajjiyovalitaM"-jAva-karittA paccappiNaMtitae NaM se seNie rAyA balavAuyaM saddAvei-saddAvettA evaM vayAsI-- "khippAmeva bho devANuppiyA! haya-gaya-raha-joha kaliyaM cAuraMgiNi seNaM snnnnaaheh|" -jAva--se vi pccppinni| tae NaM se seNie rAyA jANa-sAliyaM saddAvei-jAva-jANa-sAliyaM saddAvittA evaM vayAsI-- "bho devANuppiyA! khippAmeva dhammiyaM jANa-pavaraM juttAmeva uvaTThaveha, ubaTuvittA mama eyamANattiyaM paccappiNAhi / " tae NaM se jANasAlie seNiyaramnA evaM vutte samANe hadvatuTTha-jAva-hiyae jeNeva jANasAlA teNeva uvAgacchai; uvAgacchittA jANa-sAlaM aNuppavisai; aNuppavisittA jANagaM paccuvekkhai; paccuvekkhittA jANaM paccorubhati, paccorubhittA jANagaM saMpamajjati, saMpamajjittA jANagaM NoNei, NINettA jANagaM saMvaTeti, saMvaTTattA dUsaM pavINeti, pavINettA jANagaM samalaMkarei, jANagaM samalaMkaritA jANagaM varamaMDiyaM karei, karittA jeNeva vAhaNa-sAlA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA vAhaNa-sAlaM aNuppavisai, aNuppavisittA vAhaNAI paccuvekkhai, paccuvekkhittA vAhaNAI saMpamajjai, saMpamajjittA vAhaNAI apphAlei, apphAlettA vAhaNAI NoNei, NoNeittA dUse pavINei, pavINettA vAhaNAiM samalaMkarei, samalaMkarittA varAbharaNamaMDiyAI karei, karettA vAhaNAI jANagaM joei, joettA vaTTamaggaM gAhei, gAhittA paoda-laTThi paoda-dhare a sammaM Arohei, ArohaittA jeNeva seNie rAyA teNeva uvAgacchai / uvAgacchittA tae NaM karayalaM jAva evaM vayAsI-- "jutte te sAmI! dhammie jANa-pavare AdiDheM, bhadaM tava, AruhAhi / " cellaNAsahiyassa seNiyassa samavasaraNe gamaNaM bhagavaMtapajjuvAsaNA ya 7 tae NaM seNie rAyA bhaMbhasAre jANasAliyassa aMtie eyamaTTha soccA nisamma haTThatuThe-jAva-majjaNagharaM aNupavisai, aNupavisittA -jAva-kapparukkhe ceva alaMkie vibhUsie paride-jAba-majjaNa-gharAo paDinikkhamai paDinikkhamittA jeNeva cellaNA devI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA cellaNAdevi evaM vayAsI-- "evaM khalu devANuppie! samaNe bhagavaM mahAvIre Aigare titthayare-jAva-puvvANuvdhi caremANe-jAva-saMjameNa tavasA aNpANaM bhAve mANe viharai / taM mahapphalaM devANuppie! tahArUvANaM arahaMtANaM jAva-taM gacchAmo devANuppie ! samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdAmo, namasAmo, sakkAremo, sammANemo, kallANaM, maMgalaM, devayaM, ceiyaM pajjuvAsAmo / etaM gaM ihabhave ya parabhave ya hiyAe, suhAe, khamAe nisseyasAe-jAva-aNugAmiyattAe bhavissati / " 8 tae NaM sA cellaNA devI seNiyassa rano aMtie eyama soccA nisamma hatuvA-jAva-paDisuNei, paDisuNittA jeNeva majjaNa ghare teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA vhAyA, kayabalikammA, kaya-kouya-maMgala-pAyacchittA, ki te ? vara-pAya-patta-neurA, maNimekhalA-hAra-raiya-uvaciya-kar3aga-khaDDuga-egAvali-kaMThasutta-maragaya-tisaraya-varavalaya-hemasuttaya-kuMDala-ujjoiyANaNA, rayaNa-vibhUsiyaMgI, cINaMsuya-vattha-pavaraparihiyA, dugulla-sukumAla-kaMta-ramaNijja-uttarijjA, savvouya-surabhi-kusuma-suMdara-racita-palaMba-sohaNa-kaMta-vikasaMtacittamAlA, vara-caMdaNa-cacciyA, varAbharaNa-vibhUsiyaMgI, kAlAguru-dhUva-dhaviyA, siri-samANa-vesA, bahuhiM khujjAhi cilAtiyAhi-jAvamahattara-gaviMdaparikkhittA, jeNeva bAhiriyA uvaTThANa-sAlA, jeNeva seNiyarAyA, teNeva uvAgacchai / Page #678 -------------------------------------------------------------------------- ________________ seNiya-cellaNAvaloyaNeNa sAha-sAThaNokayaniyANakaraNapasaMgo 423 9 tae NaM se seNie rAyA cellaNAdevIe saddhi dhammiyaM jANapavaraM duruhai, durahittA sakoreMTa-malla-dAmeNaM chatteNaM dharijjamANeNaM, ubavAiga meNaM nneyvyN-jaav-pjjuvaasi| evaM cellaNAdevI-jAva-mahattaraga-parikkhittA, jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdati-namaMsati, vaMdittA namaMsittA seNiyaM rAyaM purao kAuM ThitiyA ceva-jAva-pajjuvAsati / bhagavao dhammadesaNA seNiyAiparisApaDigamaNaM ca 10 tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre seNiyassa raNNo bhaMbhasArassa, cellaNAdevIe, tIse mahai-mahAlayAe parisAe, isi-parisAe, jai-parisAe, muNi-parisAe, maNussa-parisAe, devaparisAe, aNega-sayAe-jAva-dhammo kahio / parisA paDigayA / seNiyarAyA pddigo| sAhu-sAhuNINaM niyANakaraNaM 11 tatthegaiyANaM niggaMthANaM niggaMthINaM ya seNiyaM rAyaM cellaNaM ca devi pAsittA NaM ime eyArUve ajjhathie-jAva-saMkappe samuppajjitthA "aho NaM seNie rAyA mahaDDhie jAva--mahAsukkhe jaM NaM NhAe, kayabali-kamme, kaya-kouya-maMgala-pAyacchitte, savvAlaMkAravibhUsie, cellaNA devIe saddhi urAlAI mANusagAI bhogabhogAI bhuMjamANe vihrti| na me diTThA devA devalogaMsi, sakkhaM khalu ayaM deve| jai imassa sucariyassa tava-niyama-baMbhacera-guttivAsassa kallANe phala-vitti-visese asthi, tayA vayamavi AgamessAI imAI tAI urAlAI eyArUvAI mANusagAI bhogabhogAI bhuMjamANA bihraamo|" se taM sAhU / "aho NaM cellaNAdevI mahiDDhiyA jAva-mahAsukkhA jA NaM vhAyA, kaya-balikammA-jAva-kayakouya-maMgalapAyacchittA-jAvasavvAlaMkAra vibhUsiyA, seNieNaM raNNA saddhi urAlAI-jAva-mANusagAI bhogabhogAI bhuMjamANI vihri| na me viTThAo devIo devalogaMsi, sakkhA khala imA devI / jai imassa sucariyassa tava-niyama-baMbhaceravAsassa kallANe phalavitti-visese asthi, vayamavi AgamissAI imAiM eyAravAI uraalaaii-jaav-vihraamo|" se taM sAhuNI / bhagavao nidANakaraNaniseharUvaM uvaesaM soccA sAhu-sAhUNoNaM pAyacchittAikaraNaM 12 'ajjo' tti samaNe bhagavaM mahAvIre te bahave niggaMthA niggaMthIo ya AmaMtettA evaM vayAsI-- "seNiyaM rAyaM cellaNAdevi pAsittA imeyArave ajjhathie-jAva-samupajjityA-aho NaM seNie rAyA mahiDDhie-jAva-se taM sAhU; aho NaM cellaNA devI mahiDDhiyA suNdraa-jaav-saahuunnii| se NUNaM ajjo! atthe samaThe ?" "haMtA, atthi|" "evaM khalu samaNAuso! mae dhamme pannate, taM jahA--'jAva-evaM khalu samaNAuso! tassa aNidANassa imeyArUve kallANaphalavivAge jaM teNeva bhavaggahaNeNaM sijjhati-jAva-savvadukkhANaM aMtaM karei / " 13 tae NaM te bahave niggaMthA ya niggaMthIo ya samaNassa bhagavao aMtie eyamajheM soccA nisamma samaNaM bhagavaM mahAvIraM baMdati namasaMti, vaMdittA, namaMsittA tassa ThANassa AloeMti paDikkamaMti-jAva-ahArihaM pAyacchittaM tavokammaM paDivajjaMti // dasAsuya 10 / 1 'jAva' icceeNa nihiThaM niyANabheyAinirUvagaM bhagavaMtavayaNaM dasAsuyakkhaMdhAo avagaMtavvaM, ettha AgamaaNuogagatacaraNANuoge vi nidANabheyAi jANiyavvaM / Page #679 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. rahamusalasaMgAmo rahamusale bajjINaM 'jao' tti nirUvaNaM 14 nAyameyaM arahayA, suyameyaM arahayA, viNNAyameyaM arahayA--rahamusale sNgaame| rahamusale NaM bhaMte ! saMgAme vaTTamANe ke jaitthA ? ke parAjaitthA? goyamA ! vajjI, videhaputte, camare asurine asurakumArarAyA jaitthA; nava mallaI, nava lecchaI praajitthaa| kUNiyassa juddhapatthANaM 15 tae NaM se kUNie rAyA rahamusalaM saMgAma uvaTThiyaM jANittA koDubiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM bayAsI-"khippAmeva bho devANu ppiyA! bhUyANaMdaM hatthirAyaM paDikappeha, haya-gaya-raha-pavarajohakaliyaM cAuraMgiNa seNaM saNNAheha, saNNAhettA mama eyamANattiya khippAmeva pccppinnh|" tae NaM te koDuMbiyapurisA koNieNaM raNNA evaM vuttA samANA hudatucittamANaMdiyA-jAva-matthae aMjali kaTu 'evaM sAmI ! taha' tti ANAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNaMti, paDisuNittA khippAmeva cheyAyariyobaesa-mati-kappaNA-vikappehi suniuhi ujjalaNevatthahavvaparivacchiyaM susajja-jAva-bhImaM siMgAmiyaM aojhaM bhUyANaMdaM hatthirAyaM paDikappeMti, haya-gaya-raha-pavarajohakaliyaM cAuraMgiNi seNaM saNNAti, saNNAhettA jeNeva kUNie rAyA teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA karayalapariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTTa kUNiyassa raNo tamANattiyaM paccappiNaMti / e rAyA hArotthaya-sukaya-raiyavacchaNApArakhitte jeNeva rahamusale saMgAme vaNavattANa citti| maggao tae NaM se kUNie rAyA jeNeva majjaNagharaM teNeva uvAgacchati, uvAgacchittA majjaNagharaM aNuppavisai, aNuppavisittA hAe kayabalikamme kayakouya-maMgala-pAyacchitte savvAlaMkAravibhUsie saNNaddha-baddha-vammiyakavae uppIliyasarAsaNapaTTie piNaddhagevejja-vimalavarabaddhacidhapaTTe gahiyAuhappaharaNe sakoreMTamalladAmeNaM chatteNaM dharijjamANeNaM caucAmaravAlabIjiyaMge, maMgalajayasaddakayAloe-jAva-jeNeva bhUyANaMde hatthirAyA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA bhUyANaMdaM hatthirAyaM duruutthe| kUNiyassa iMdasAhejja 16 tae NaM se kUNie rAyA hArotthaya-sukaya-raiyavacche-jAva-seyavaracAmarAhi uddhvamANIhi-uddhavamANIhi haya-gaya-raha-pavarajohakaliyAe cAuraMgiNIe seNAe saddhi saMparivuDe mahayAbhaDacaDagaraviMdaparikkhitte jeNeva rahamusale saMgAme teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA rahamusalaM saMgAmaM oyAe / purao ya se sakke devide devarAyA egaM mahaM abhejjakabayaM vairapaDikhvagaM viunvittANaM citttthi| maggao ya se camare asuriMde asurakumArarAyA egaM mahaM Ayasa kiDhiNapaDirUpagaM viuvvittANaM ciTThai / evaM khalu tao iMdA saMgAmaM saMgAmeMti, taM jahA-- devide ya, maNuIde ya, asuriMde y| egahatthiNA vi NaM pabhU kaNie rAyA praajinnitte| kUNiyajayo 17 tae NaM se kUNie rAyA rahamusalaM saMgAma saMgAmemANe nava mallaI, nava lecchaI-kAsI-kosalagA aTThArasa vi gaNarAyANo haya mahiya-pabaravIra-dhAiya-vivaDiyacidhaddhayapaDAge kicchapANagae disodisi pddisehitthaa| rahamusalasaMgAmasarUvaM 18 se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai--rahamusale saMgAme, rahamusale saMgAme ? goyamA! rahamusale NaM saMgAme vaTTamANe ege rahe aNAsae, asArahie, aNArohae, samusale mahayA jaNakkhayaM, jaNavahaM, jaNappamaI, jaNasaMbaTTakappaM ruhirakaddamaM karemANe savvao samaMtA pridhaavitthaa| se teNaTheNaM goyamA! evaM vuccai-rahamusale saMgAme0 / Page #680 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahamumalasaMgAmo 425 saMgAme maNuyANaM maraNasaMkhA gaI ya 19 rahamusale NaM bhaMte ! saMgAme vaTTamANe kati jaNasayasAhassIo vahiyAo? goyamA! chaNNauti jaNasayasAhassIo vhiyaao| te NaM bhaMte ! maNuyA nissIlA nigguNA nimmerA nippaccakkhANaposahovavAsA ruTTA parikuviyA samaravahiyA aNuvasaMtA kAlamAse kAlaM kiccA kahiM gayA? kahi uvavannA? goyamA ! tattha NaM dasasAhassIo egAe macchiyAe kucchisi uvvnnaao| ege devalogesu uvvnne| ege sukule pccaayaae| avasesA ussaNNaM naraga-tirikkhajoNiesu uvvnnaa| kUNiyassa iMdasAhejje heU 20 kamhA NaM bhaMte ! sakke devide devarAyA, camare ya asuriMde asurakumArarAyA kUNiyassa raNNo sAheNjaM dalaitthA ? goyamA! sakke devide devarAyA puvvasaMgatie, camare asuriMde asurakumArarAyA priyaaysNgtie| evaM khalu goyamA! sakke devide devarAyA, camare ya asuriMde asurakumArarAyA kUNiyassa raNNo sAhejja dlitthaa| bhagavaI za0 7 u09| 3. rahamusalasaMgAme kAlAimaraNakahA kAlAINaM dasaNhaM nAmuddeso 21 kAle sukAle mahAkAle kaNhe sukaNhe tahA mahAkaNhe vIrakaNhe ya boddhagve / rAmakaNhe taheva ya piuseNakaNhe navame, dasame mahAseNakaNhe u" // | caMpAe seNiyaputte kAle 22 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM iheva jambu hove dIve bhArahe vAse campA nAma nayarI hotthA, riddh0| puNNabhadde cehe| tattha gaM campAe nayarIe seNiyassa ranno putta cellaNAe devIe attae kUNie nAmaM rAyA hotthA, mhyaa| tassa NaM kUNiyassa rano paumAvaI nAmaM devI hotthA, somaal-jaav-vihri| tattha NaM campAe nayarIe seNiyassa ranno bhajjA kUNiyassa rano cullamAuyA kAlI nAma devI hotthA, somAla jaav-suruuvaa| tIse NaM kAlIe devIe putte kAle nAmaM kumAre hotthA, somAla-jAva-suruve / / kUNiyasahiyassa kAlassa rahamusalasaMgAmagamaNaM 23 tae NaM se kAle kumAre annayA kayAi tihiM daMtisahassehi, tihi rahasahassehi, tihi Asasahassehi, tihi maNuyakoDIhi, garulavUhe ekkArasameNaM khaMDeNaM kaNieNaM rannA saddhi rahamusalaM saMgAma oyaae| mahAvIrasamosaraNe kAlIe pucchA 24 tae NaM tIse kAlIe devIe annayA kayAi kuTuMbajAgariyaM jAgaramANIe ayameyArUve ajmasthie-jAva-samuppajjitthA--"evaM khalu mama putte kAlakumAre tihi vNtishssehi-jaav-oyaae| se, manne, ki jaissai ? no jaissai? jIvissai? no jIvissaha? parAjiNissai ? no parAjiNissai ? kAle NaM kumAre ahaM jIvamANaM pAsijjA?" ohymnn-jaav-jhiyaai| dha0 ka054 Page #681 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 426 dhammakahANuoge chaTTho khaMdho 25 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre samosarie / parisA niggyaa| tae NaM tIse kAlIe devIe imIse kahAe laTThAe samANIe ayameyArUve ajjhathie,-jAva-samuppajjitthA-"evaM khalu, samaNe bhagavaM0 puvvaannupuvvi-jaav-vihri| taM mahAphalaM khalu tahArUvaNaM-jAva-viulassa aTThassa ghnnyaae| taM gacchAmi NaM samaNaM-jAva-pajjuvAsAmi, imaM ca NaM eyArUvaM vAgaraNaM pucchissAmi" ti kaTTa evaM saMpehei, saMpehettA koDuMbiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI-"khippAmeva bho devANuppiyA, dhammiyaM, jANappavaraM jutAmeva uvtttthveh"| uvaTThavittA-jAva-paccappiNaMti / tae NaM sA kAlI devI vhAyA kayabalikammA-jAva-appamahagghAbharaNAlaMkiyasarIrA bahUhi khujjAhi-jAva-mahattaraviMdaparikkhittA aMteurAo niggacchai, niggacchittA jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA, jeNeva dhammie jANappavare teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA dhammiyaM jANappavaraM duruhai, duruhitA, niyagapariyAlasaMparivuDA caMpaM nara majjhamajheNaM niggacchai, niggacchittA jeNeva puNNabhadde ceie, teNeva uvAgacchai / chattAIe-jAva-dhammiyaM jANappavaraM Thavei, ThavettA dhammiyAo jANappavarAo paccoruhai, paccorahittA bahUhi khujjAhiM -jAva-viMdaparikkhittA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto bNdi| ThiyA ceva saparivArA sussUsamANA namasamANA abhimuhA viNaeNaM paMjaliuDA pjjuvaasi| 26 tae NaM samaNe bhagavaM-jAva-kAlIe devIe tIse ya mahaimahAliyAe0, dhammakahA bhANiyavvA, jAva-samaNovAsae vA samaNovAsiyA vA viharamANA ANAe ArAhae bhvi| kAlipucchAe bhagavayA nirUviyaM kAlIputta-kAlakumArassa maraNaM, kAlIe saTThANagamaNaM ca 27 tae NaM sA kAlI devI samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM dhamma soccA nisamma-jAva-hiyayA samaNaM bhagavaM0 tikkhutto-jAva-evaM vayAsI--"evaM khalu, bhaMte, mama putte kAle kumAre tihiM dantisahassehi-jAva-rahamusalaM saMmAma oyAe, se NaM, bhaMte, kiM jaissai ? no mA tikkhutto-jAva-evaM dAntasahassehi-jAva-rahamusalaM saMmAma 199ijAva-kAle NaM kumAre ahaM jIvamApA 27 "kAlo" i samaNe bhagavaM kAli devi evaM vayAsI--"evaM khalu kAlI! tava putte kAle kumAre tihi dantisahassehi-jAva-kRNieNaM ranA saddhi rahamasalaM saMgAmaM saMgAmemANe hayamahiyapavaravIraghAiyaNivaDiryAcadhajjhayapaDAge nirAloyAo disAo karemANe ceDagassa ranno sapakkhaM sapaDidisi raheNaM paDirahaM hvvmaage| tae NaM se ceDae rAyA kAlaM kumAraM ejjamANaM pAsai, pAsittA AsurUtejAva-misimisemANe dhaNuM parAmusai, parAmusittA usu parAmusai, parAmusittA vaisAhaM ThANaM ThAi, ThAittA, AyayakaNNAyayaM usuM karei, karittA kAlaM kumAraM egAhaccaM kUDAhaccaM jIviyAo vvrovei| taM kAlagae NaM, kAlI, kAle kumAre, no ceva NaM tumaM kAlaM kumAraM jIvamANaM paasihisi"|| 28 tae NaM sA kAlI devI samaNassa bhagavao aMtiyaM eyamaTTa soccA nisamma mahayA puttasoeNaM apphunnA samANI parasuniyattA viva campagalayA dhasa ti dharaNIyalaMsi savvaMhiM sNnivddiyaa| tae NaM sA kAlI devI muhattaMtareNa AsatthA samANI uDAe uTTha'i, uTThattA samaNaM bhagavaM vaMdai, namasai, vaMditA namaMsittA evaM vayAsI"evameyaM bhaMte, tahameyaM bhaMte, avitahameyaM bhaMte, asaMdiddhameya bhaMte, sacce gaM bhaMte, esama8, jaheya tumbhe vayaha" tti kaTu samaNaM bhagavaM vaMbai namasai, vaMdittA namaMsittA tameva dhammiyaM jANappavaraM duruhai, duruhitA jAmeva disi pAunbhUyA tAmeva disi paDigayA / 29 kAlassa narayagaI bhaMte" ! ti bhagavaM goyame-jAva-baMdai namasai, baMditA namaMsittA evaM bayAsI--"kAle NaM, bhaMte, kumAre tihi daMtisahassehi-jAvarahamusalaM saMgAmaM saMgAmemANe veDaeNaM rannA egAhacca kUDAhaccaM jIviyAo vavarovie samANe kAlamAse kAlaM kiccA kahiM gae, kahiM uvvnne?"| "goyamA !" isamaNe bhagavaM mahAvIre goyama evaM bayAsI--"evaM khalu, goyamA, kAle kumAre tihi dantisahassehi jIviyAo vavarovie samANe kAlamAse kAlaM kiccA cautthIe paMkappabhAe puDhabIe hemAbhe narage dasasAgarovamaThiiesu neraiesu neraiyattAe uvvnne"| "kAle NaM, bhante, kumAre kerisaehi bhohiM kerisaehi Arambhehi kerisaehi samArambhehi kerisaehi ArambhasamArambhehi kerisaehi saMbhohi kerisaehi bhogasaMbhohi keriseNa vA asubhakaDakammapambhAreNaM kAlamAse kAlaM kiccA cautthIe paMkappabhAe puDhavIe-jAvaneraiyattAe uvavanne?" "evaM khalu, goyamA ! Page #682 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahamusalasaMgAme kA lAima raNakahA kAlakumAranarayagagamaNa heu nirUva kUNiyacariyaMtabhgayaM bhagavao parUvaNaM 30 teNaM kAle teNaM samaeNaM rAyagihe nAmaM nayare hotthA, riddhatthi miyasamiddhe 0 / tattha NaM rAyagihe nayare sejie nAma rAyA hotthA, mahayA0 / tassa NaM seNiyassa rano naMdA nAmaM devI hotthA, somAlA 0 - jAva- viharai / " tarasa NaM segiyassa rano naMdAe devIe asae abhae nAma kumAre hotyA, somAle jAva surUbe, sAma-dAma-pa-caNDa0 mahA-cilo-jAba- rajjapurAe citae yAdi hotyA tassa NaM seNiyassa rano cellaNA nAmaM devI hotyA, somAlA jAva-viharai / cellaNAe seNiyamaMsabhakkhaNadohale seNiyassa ciMtA 31 tae NaM sA cellaNA devI annayA kayAi taMsi tArisayasi vAsagharaMsi jAva sIhaM sumiNe pAsittANaM paDibuddhA, sumiNapADhagA paDivisajjiyA - jAva- cellaNA se vayaNaM paDicchittA jeNeva sae bhavaNe, teNeva aNupaviTThA / tae NaM tose bellAe devIe anayA kyAi tiSTaM mAsANaM bahupaDipuNANaM ayameyArUye bole pAe ammayAo- jAva- jammajIvile jAlo NaM seNiyassa rano uparavatImaMsehi sollehi va taliehi va bhajiehi panca AsAemANIo-jAva- paribhAemANIo dohalaM paviNeti" / 427 jahA pabhAvaI, jAva taNaM sA cellaNA devI taMsi dohalaMsi aviNijjamAnaMsi sukkA bhukkhA nimmaMsA oluggA oluggasarIrA nitteyA dINavimaNavayaNA yahI maMciyanayaNavayaNakamalA jahociyaM puSphaklyagandhamAlaMkAra aparibhujamANI karatalamaliya yya kamalamAlA ohmaNasaMkappA - jAva- jhiyAi / "nAo gaM tAo muraM ca jAya lae NaM tIse bellaNAe devIe aMgapaDiyAriyAoM ke devi subakaM bhukhaM jAya-jhiyAyamANi pAsaMti, pAsitA jeNeva segie rAyA teNeva uvAgacchati, uvAgacchittA karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTTu seNiyaM rAyaM evaM vayAsI -- "evaM khalu, sAmI, ceraNA devI, na yANAmo keNai kAraNeNaM sukkA bhuvakhA jAva-liyA" / tae NaM se seNie rAyA tAsi aMgapaDiyAriyANaM aMtie eyamaTTha soccA nisamma taheva saMbhaMte samANe jeNeva cellaNA devI, teNeva uvAgacchatA bellaNaM devi subakaM bhUSaNaM jAva-miyAyamANi pAsitA evaM vayAsI ki gaM tumaM devApie, mukkA va-jhiyAsi ?" vAga bhukkhA - jAva tae NaM sA cellaNA devI seNiyassa rannA eyamaTTha no ADhAi, no pariyANAi, tusiNIyA saMciTThai / tae NaM se seNie rAyA cellaNaM devi doccaM pi taccaM pi evaM vayAsI- 'kiM NaM ahaM devANuppie, eyamaTThassa no arihe savaNayAe, jaM gaM tumaM eyamaTTha rahassI karesi ? " tae NaM sA cellaNA devI seNieNaM rannA boccaM pi taccaM pi evaM buttA samANI seNiyaM rAyaM evaM vayAsI- 'natthi NaM, sAmI ! se hs aTTha, jassa NaM tumbhe aNarihA savaNayAe, no ceva NaM imassa aTThassa savaNayAe / evaM khalu sAmI ! mamaM tassa orAlassa nAva- mahAmumiNassa tiSTaM mAsA bahupaNAnaM avamevAhale dohale pAuenAo NaM tAo ammayAo, jAo NaM tum uparavalimahi soehi bajAya dohataM vizeti tae NaM ahaM sAmI saMsi mohati abhimAnaMsi mukkA mukkhA-jAbajhiyAmi' / tae NaM se seNie rAyA cellaNaM devi evaM vayAsI--' mA NaM tumaM, devANuppie, ohaya0 - jAva-jhiyAhi / ahaM NaM tahA jattihAmi jahA NaM taba dohanarasa saMpattI bhavarasa' tala devi tAhi idvAhi kantAhi vivAha maNugrAhi magAmAhi orAlAhi kallAhiM sivAha dhannAhiM maMgallAhi miyamahurasassirIyAhi vaggUhi samAsAsei, samAsAsettA cellaNAe devIe aMtiyAo DiNikkhamai, paDinikkhamittA jeNeva bAhiriyA uvadvANasAlA, jeNeva sIhAsaNe, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA sIhAsaNavaraMsi puratyAmihe nisIya, tassa dohalassa saMpattinimittaM bahUhi Aehi uvAehi ya, upapattiyAe pa veNahayAe va kammiyAe ya pAriNAmivAe ya pariNAmemANe pariNAmemANe tassa dohalassa AyaM vA uvAyaM vA ThiDaM vA aviMdamANe ohayamaNasaMkappe - jAva-jhiyAi / Page #683 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 428 abhayakumArajutIe cellaNAdohavapUraNaM 22 maMca abhae kumAre vhAe-jAva- sarIre sayAo gihAo paDimiyama, paDinimittA jeNeva bAhiriyA ubaTThANasAlA, jeNeva seNie rAyA, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA seNiyaM rAyaM ohaya jAva-jhiyAyamANaM pAsai, pAsittA evaM vayAsI -- 'annayA NaM, tAo tumbhe mamaM pAsitA haTTa jAva-hivayA bhavaha, ki paM tAo, anja tugne oha-jAva- miyAha ? taM ja NaM ahaM tAo ! eyamasta arisAe, to tumbhe mama evama jahAbhUyamavita saMviddhaM parita jANaM ahaM tassa assa aMtagamaNaM karemi / dhammahAoge cho baMdhI tae NaM se seNie rAyA abhayaM kumAraM evaM vayAsI- 'natthi NaM, puttA, se kei aTTha, jassa NaM tumaM aNarihe svnnyaae| evaM khalu, putA / taba lamApAe belagAe debIe tassa orAlA jAva mahAmumiNarasa tinhaM mAsAnaM bahu-paDipuSyANaM jAva jAmo naM mama uparaklImaMsehi sohi jAdahalaM vimeti tae NaM sA cellamA devI taMsi dohati aviNijjamAnaMsi sunakA jAbalie ahaM pusA! tassa dohalassa saMpattinimitta bahaha Aehi ya-jAya diI vA vidamANe ahava0 jAva zivAmi / taNaM se abhae kumAre seNiyaM rAyaM evaM vayAsI'mA NaM, tAo ! tubme ohahya0 - jAva-jhiyAha, ahaM NaM, tahA jattihAmi, jahA NaM mama cullamAupAe lagAe devIe tarasa dohalassa saMpattI bhavissa si kaTTu seNiyaM rAyaM tAhi idvAhi-jAvasamAsAsei, samAsAselA jeNeva sae mihe, te ugacchada uvAgatA amitarae rahasyae hAmile puriye sahAveda, sahAvettA evaM vAsI'gacchaha NaM tumbhe, devANuppiyA, sUNAo allaM maMsaM ruhiraM batthipuDagaM ca ginhaha / tae NaM te ThANijjA purisA abhaeNaM kumAreNaM evaM buttA samANA haTTatuTTha-jAva- paDisuNettA abhayassa kumArassa aMtiyAo paDiNikkhamaMti, parinimittA jeNeva guNA teNeva upAgacchati uvAgacchitA allaM maMsaM ruhiraM batcipudavaM ca hita mehatA jeva amara kumAre, teNeva upAgacchati, upAgacchattA karavala se allaM maMsaM hi uyati / tae NaM se abhae kumAre taM allaM maMsaM ruhiraM appakappiyaM karei, karettA jeNeva seNie rAyA teNeva uvAgaccha, uvAgacchittA seNiyaM rAvaM rahassimayaM samapisi uttApayaM nivajjAveda, nivannAvaittA seNiyassa ubaravatIsutaM allaM maMsaM ruhiraM viraveda, viravitA evaM veda, beThelA sarvatIkaraNa karer3a, karelA cellaNaM devi upi pAsAe abalovaNavaraNayaM ThavAveda, uvAvittA cellaNAe devIe ahe sapakkhaM sapaDidisi seNiyaM rAyaM sayaNijjaMsi uttANagaM nivajjAveda, seNiyassa rano uyaravalimasAI kappaNikappiyAI kares, karettA se ya bhAyaNaMsi pakkhivai / e se senie rAyA aliyamucchyiM karedra, karetA mutatareNa annamane sadi saMvamANe ci / 21 taeNa se abhayakumAre seniyassa rano uparacalisAI minheDa, gehitA jeNeva vellaNA devI, teNeva uvAgacchana, unAgacchitA cellaNAe devIe uvaNei / eNaM sA cellamA devI seniyasa ramro tehi uparavalimaMsehi sollehi-jAva-dohalaM vimeda tasA cellamA devI saMpuSpadohalA evaM saMmANipahalA vivihalA taMga haMsuNaM privhd| cellaNAe gambha pADaNapayate niSphalAdhyAso 33 tae NaM tIse cellaNAe devIe annayA kayAi pudhvarattAvarattakAlasamayaMsi ayameyArUve - jAva-samuppajjitthA - " jai tAva imeNaM dAraeNaM gabhagaeNaM caiva piuno uparabanimaMsAni khAdayAmi taM seyaM khalu bhae evaM gandhaM sAhittae vA pADitae vA gAtie vA visilae vA" evaM saMpeda saMhitA bahU gammatAyagehi gamapADaNehi gamyamANehi ya gammaviddhasahi garbha sADitae vA pADittae vA gAlittae vA viddhaMsitae vA, no ceva NaM se gaDhabhe saDai vA paDai vA galai vA viddhaMsai vA / tae gaM sA bellamA devI taMga jAhe to saMcAeda bahUhi gammasAiehi bajAva-gamavidaMsahi va sAhitae vA jAya-viddhasie vA, tAhe saMtA taMtA paritaMtA nivviNNA samANI akAmiyA avasavasA aTTabasaTTaduhaTTA taM gandhaM parivahaha / cellaNAe ukkuruDiyAe dAraya-ujjhaNaM 34 tae NaM sA cellaNA devI navahaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM jAva-somAlaM surUvaM dAragaM payAyA / tae NaM tIse cellAe devIe ime eyArUve - jAva- samuppajjitthA - "jaha tAva imeNaM dAraeNaM ganbhagaeNaM ceva piuNo uparavalimasAiM khAiyAI, taM na najjai NaM esa bArae saMvaDhamANe amhaM kulassa aMtakare bhavissai / taM seyaM khalu amhaM eyaM dAragaM egaMte ukkuruDa Page #684 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahamusalasaMgAme kAlAimaraNakahA 429 yAe ujjhAvittae" evaM sapehei saMpehittA dAsaceDiM saddAvei, sahAvettA evaM vayAsI--"gacchaha NaM tumaM, devANuppie, eyaM dAragaM egate ukkuruDiyAe ujjhaahi"| tae NaM sA dAsaceDI cellaNAe devIe evaM vuttA samANI karayala0-jAva-kaTu cellaNAe devIe eyama8 viNaeNaM paDisuNei, paDisuNettA taM dAragaM karayalapuDeNaM giNhai, geNhittA jeNeva asogavaNiyA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA taM dAragaM egate ukkuruDiyAe ujjhaai| tae NaM teNaM dArageNaM egate ukkuruDiyAe ujjhieNaM samANeNaM sA asogavaNiyA ujjoviyA yAvi hotthaa| seNiyauvAlaMbhiyAe cellaNAe niyaputtasArakkhaNaM 35 tae NaM se seNie rAyA imIse kahAe laddha? samANe, jeNeva zrasogavaNiyA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA taM dAragaM egate ukkuruDiyAe ujjhiyaM pAsei, pAsittA Asurutte-jAva-misimisemANe taM dAragaM karayalapuDeNaM giNhai, geNhittA jeNeva cellaNA devI, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA cellaNaM devi uccAvayAhi AosaNAhiM Aosai, AosettA uccAvayAhiM nibhacchaNAhi nibbhacchei, evaM uddhaMsaNAhiM uddhaMsei, uddhaMsettA evaM vayAsI--"kissa gaM tuma mama puttaM egate ukkuruDiyAe ujjhAvesi ?" tti kaTTa cellaNaM devi uccAvayasavahasAviyaM karei, karettA evaM vayAsI--"tumaM NaM, devANuppie ! evaM dAragaM aNupuvveNaM sArakkhamANo saMgovemANI sNvddddhehi"| tae NaM sA cellaNA devI seNieNaM rannA evaM vuttA samANI lajjiyA viliyA viDDA karayalapariggahiyaM seNiyassa ranno viNaeNaM eyamaTTa paDisuNei, paDisuNettA taM dAragaM aNupubveNaM sArakkhamANI saMgovemANI saMvaDDhei / seNieNadArayassa veyaNAnivAraNaM 36 tae NaM tassa dAragassa egate ukkuruDiyAe ujjhijjamANassa aggaMguliyA kukkuDapicchaeNa dUmiyA yAvi hotthA, abhikkhaNaM abhikkhaNaM pUyaM ca soNiyaM ca abhinissaavei| tae NaM se dArae veyaNAbhibhUe samANe mahayA mahayA saddeNa aarsi| tae NaM seNie rAyA tassa dAragassa Arasiyasaha soccA nisamma jeNeva se dArae, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA taM dAragaM karayalapuDeNaM giNhai, giNhittA aggaMguliyaM AsayaMsi pakkhivai, pakkhivittA pUyaM ca soNiyaM ca AsaeNaM aamusei|| tae NaM se dArae nivvue nivveyaNe tusiNIe sNcitttti| jAhe vi ya NaM se dArae veyaNAe abhibhUe samANe mahayA mahayA saddeNaM Arasai, tAhe vi ya NaM seNie rAyA, jeNeva se dArae, teNeva uvAgacchai, uvAgacchitA taM dAragaM karayalapuDeNaM giNhai, taM ceva-jAva-nivveyaNe tusiNIe saMciTThai / dArayassa 'kUNiya' nAmakaraNaM, kUNiyassa tAruNNAi ya 37 tae NaM tassa dAragassa ammApiyaro taie divase candasUradarisaNiyaM kAreMti-jAva-saMpatte bArasAhe divase ayameyArUvaM guNanipphannaM nAmadhenaM kareMti--"jahA NaM amhaM imassa dAragassa egate ukkuruDiyAe ujjhijjamANassa aMguliyA kukkuDapicchaeNaM dUmiyA, taM hou NaM amhaM imassa dAragassa nAmadhejjaM kUNie kuunnie"| tae NaM tassa bAragassa ammApiyaro nAmadhejja kareMti 'kuNiya' ti| tae NaM tassa kuNiyassa ANupuvveNaM ThiivaDiyaM ca, jahA mehassa-jAva-uppi pAsAyavaragae vihri| aTuo daao| seNiyaM guttibaMdhaNaM karettA kaNiyassa rajjasirIsaMpattI 38 tae NaM tassa kUNiyassa kumArassa annayA puvvarattA-jAva-samuppajjitthA-"evaM khalu ahaM seNiyassa ranno vAghAeNaM no saMcAemi sayameva rajjasiri karemANe pAlemANe viharittae, taM seyaM khalu mama seNiyaM rAyaM niyalabaMdhaNaM karettA appANaM mahayA mahayA rAyAbhiseeNaM abhisiMcAvittae" tti kaTTa evaM saMpehei, saMpehettA seNiyassa rano aMtarANi ya chiDDANi ya virahANi ya paDijAgaramANa vihri| tae NaM se kUNie kumAre seNiyassa ranno aMtaraM vA-jAva-mamma vA alabhamANaM annayA kayAi kAlAIe dasa kumAre niyaghare saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI--"evaM khalu, devANuppiyA ! amhe seNiyassa ranno vAghAeNaM no saMcAemo sayameva rajjasari karemANA pAlemANA viharittae, taM seyaM khalu devANuppiyA! amhaM seNiyaM rAyaM niyalabaMdhaNaM karettA rajjaM ca raTTa ca balaM ca vAhaNaM ca kosaM ca koTThAgAraM ca jaNavayaM ca ekkArasabhAe viracittA sayameva rajjasiri karemANANaM paalemaannaannN-jaav-vihritte"| amhe seNiyassa ranno vANa karatA rajjaM ca nAva-viharitae" / Page #685 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 430 dhammakahANuoge chaTTho khaMdho tae NaM te kAlAIyA dasa kumArA kuNiyassa kumArassa eyama- viNaeNaM paDisugaMti / tae NaM se kUNie kumAre annayA kayAi segiyassa rano antaraM jANai, jANittA seNiyaM rAyaM niyalabaMdhaNaM karei, karetA appANaM mahayA mahayA rAyAbhiseeNaM abhisiMcAvei / tae NaM se kuNie kumAre rAyA jAe mayA mayA / kuNiyassa cellaNAsayAsAo appANaM pai seNiyassa siNehAvagamo 39 tae NaM se kUNie rAyA annayA kayAi vhAe-jAva-savvAlaMkAravibhUsie cellagAe devIe pAyavaMdae havvamAgacchai tae NaM se kUNie rAya, cellaNaM devi ohaya-jAva-jhiyAyamANi pAsai, pAsitA cellaNase devIe pAyaggahaNaM karei, karettA cellaNaM devi evaM bayAsI"kiM NaM, ammo ! tumhaM na tuTThI vA na Usae vA na harise vA na ANaMde vA, jaM NaM ahaM sayameva rajjasiri-jAva-viharAmi ?" tae NaM sA cellaNA devI kuNiyaM rAya evaM vayAsI--"kahaM NaM, puttA! mamaM tuTTI vA Usae vA harise vA ANaMde vA bhavissai, jaM gaM tumaM seNiyaM rAyaM piyaM devayaM gurujaNagaM accaMtanehANurAgarataM niyalabaMdhaNaM karittA appANaM mahayA rAyAbhiseeNaM abhisiMcAvesi ?" tae NaM se kuNie rAyA cellaNaM devi vayAso-"dhAeukAme NaM, ammo? mama seNie rAyA, evaM mAreu0 baMdhiu0 nicchubhiukAbhe NaM ammo ! mamaM seNie raayaa| taM kahaM NaM, ammo ! mamaM seNie rAyA accaMtanehANurAgaratte?" tae NaM sA cellaNA devI kuNiyaM kumAra evaM vayAsI--"evaM khala, puttA / tumaMsi mamaM gambhe AbhUe samANe tiNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM mamaM ayameyArUve dohale pAumbhae "dhannAo jaM tAo ammayAo-jAva-aMkapaDicAriyAo, niravasesaM bhANiyavvaM-jAva-jAhe vi ya NaM tuma veyaNAe abhibhUe, mahayA-jAva-tusiNIe saMciTThasi / evaM khalu, puttA! seNie rAyA accNtnehaannuraagrte|" kaNiyassa seNiyabaMdhaNacheyaNatthaM gamaNaM 40 tae NaM se kUNie rAyA cellaNAe devIe aMtie eyamalai soccA nisamma cellaNaM devi evaM vayAsI-"duTu NaM, ammo! mae kayaM seNiyaM rAyaM piyaM devayaM gurujaNagaM accaMtanehANurAgarattaM niyalabaMdhaNaM karateNaM / taM gacchAmi NaM seNiyassa rano sayameva niyalANi chindAmi" ti kaTTa parasuhatthagae jeNeva cAragasAlA teNeSa pahArettha gmnnaae| seNiyassa tAlapaDavisabhakkhaNaM maraNaM ca 41 tae NaM seNie rAyA kUNiyaM kumAraM parasuhatthagayaM ejjamANaM pAsai, evaM bayAsI--"esa NaM kaNie kumAre apatthiyapatthie-jAvA sirihiriparivajjie parasuhatthagae iha havvamAgacchai / taM na najjai NaM mamaM keNai kumAreNaM mArissaI" tti kaTu bhIe-jAvasaMjAyabhae tAlapuDagaM visaM AsagaMsi pakkhivai / tae NaM se seNie rAyA tAlapuDagavisaMsi AsagaMsi pakkhitte samANe muhuttaMtareNa pariNamamANaMsi nippANe nicceThe jIvavippajaDhe oiNNe / kuNiyassa sogo sogAvagamo niyabhAuesu rajjavibhayaNaM ca 42 tae NaM se kRNie kumAre jeNeva cAragasAlA teNeva uvAgae, uvAgacchittA seNiyaM rAyaM nippANaM nicceTu jIvavippajaDhaM oiNNa pAsai, pAsittA mahayA piisoeNaM apphuNNe samANe parasuniyatte viva caMpagavarapAyave dhasa ti dharaNIyalaMsi savvaMhiM saMnivaDie / tae NaM se kRNie kumAre mahattaMtareNa Asatye samANe royamANe kaMdamANe soyamANe vilavamANe evaM vayAso--"aho NaM mae adhanneNaM apuNNaNaM akayapugNaNaM duThThakayaM seNiyaM rAyaM piyaM devayaM accaMtanehANurAgarataM niyalabaMdhaNaM karateNaM / mamamUlAgaM ceva NaM seNie rAyA kAlagae" tti kaTu Isaratalavara-jAva-saMdhivAlasaddhi saMparivuDe royamANe 3 mahayA iDDhIsakkArasamudaeNaM seNiyassa ranno nIharaNaM krei| tae NaM se kUNie kumAre eeNaM mahayA maNomANasieNaM dukkheNaM abhibhUe samANe annayA kayAi aMteurapariyAlasaMparivur3e sabhaMDamatovagaraNamAyAe rAyagihAo paDinikkhamai, jeNeva caMpAnayarI, teNeva uvAgacchai, tattha vi NaM viulabhogaptamiisamannAe gae kAleNaM appasoe jAe yAvi hotthA / Page #686 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahamusalasaMgAme kAlAimaraNakahA 431 tae NaM se kUNie rAyA annayA kayAi kAlAIe dasa kumAre saddAvei, saddAvettA rajjaM ca-jAva-jaNavayaM ca ekkArasabhAe viriMcai, viricittA sayameva rajjasiri karemANe pAlemANe vihri| kUNiyasahoyarassa vehallassa seyaNayagaMdhahatyikolAe vaNNavAo 43 tattha NaM caMpAe nayarIe seNiyassa rano putte cellaNAe devIe attae kUNiyassa ranno sahoyare kaNIyase bhAyA vehalle nAma kumAre hotthA, somaale-jaav-suruuve| tae NaM tassa vehallassa kumArassa seNieNaM rannA jIvaMtaeNaM ceva seyaNae gandhahatthI aTThArasavaMke hAre puvadinne / tae NaM se behalle kumAre seyaNaeNaM gaMdhahatthiNA aMteurapariyAlasaMparivuDe caMpaM nari majhamajheNaM niggacchai, niggacchitA abhikkhaNaM abhikkhaNaM gaMgaM mahANaI majjaNayaM oyri| tae NaM seyaNae gaMdhahatthI devIo soMDAe giNhai, geNhittA appegaiyAo puDhe Thavei, appegaiyAo khaMdhe Thavei, evaM kumbhe Thavei, sose Thavei, daMtamusale Thavei, appegaiyAo soMDAgayAo aMdolAvei, appegaiyAo daMtaMtaresu nINeDa, appegaiyAo sIbhareNaM NhANei, appegaiyAo aNe!ha kolAvaNehi kolAvei / tae NaM caMpAe nayarIe siMghADagatigacaupakacaracaramahApahapahesu bahujaNo annamannassa evamAikkhai-jAva-parUvei--"evaM khalu, devANuppiyA! vehalle kumAre seyaNaeNaM gaMdhahatthiNA anteura0 taM ceva-jAva-aNehi kolAvaNaehi kiilaavei| taM esa NaM vehalle kumAre rajjasiriphalaM paccaNubhavamANe viharaDa, no kUNie raayaa|" / niyabhajjApaumAvaiaNurohaNa kaNiyassa vehallasamakkhaM puNo puNo hatthImagaraNaM hAramaggaNaM ca 44 tae NaM tIse paumAvaIe devIe imose kahAe laTThAe samANIe ayameyArUbe-jAva-samuppajjitthA--"evaM khalu vehalle kumAre seyaNaeNaM gaMdhahatthiNA-jAva-aNegehi kolAvaNaehi kolAvei / taM esa NaM vehalle kumAre rajjasiriphalaM paccaNubhavamANe viharai, no kUNie raayaa| taM kiM NaM amhaM rajjeNa vA-jAva-jaNavaeNa vA, jaI NaM amhaM seyaNage gaMdhahatthI natthi, taM seyaM khalu mamaM kuNiyaM rAyaM eyamaTuM vinavittae" tti kaTu evaM saMpehei saMpehettA jeNeva kaNie rAyA, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA karayala-jAva-evaM vayAsI--"evaM khala, sAmI! vehalle kumAre seyaNaeNa gaMdhahatthiNA-jAva-aNehiM kolAvaNaehiM kiilaavei| taM ki NaM amhaM rajjaNa vA-jAva-jaNavaeNa vA, jai NaM amhaM seyaNae gaMdhahatthI natthi ?' tae NaM se kUNie rAyA paumAvaIe eyamaDheM no ADhAi, no pariyANAi, tusiNIe saMciTThai / tae NaM sA paumAvaI devI abhikkhaNaM abhikkhaNaM kRNiyaM rAyaM eyamajheM vinvei| tae NaM se kUNie rAyA paumAvaIe devIe abhikkhaNaM abhikkhaNaM eyamaTTha vighnavijjamANe annayA kayAi vehallaM kumAraM saddAvei, saddAvettA seyaNagaM gaMdhahatyi aTThArasarvakaM ca hAraM jAyai / tae NaM se vehalle kumAre kuNiyaM rAyaM evaM vayAsI--"evaM khalu sAmI ! seNieNaM rannA jIvaMteNaM ceva seyaNae gaMdhahatthI aTTArasarvake ya hAre dinne / taM jai NaM, sAmI ! tumbhe mamaM rajjassa ya-jAva-jaNavayassa ya addhaM dalayaha, to NaM ahaM tunbhaM seyaNagaM gaMdhahatthi aTThArasarvakaM ca hAraM dalayAmi / " tae NaM se kuNie rAyA vehallassa kumArassa epamaTheM no ADhAi, no parijANai, abhikkhaNaM abhikkhaNaM seyaNagaM gaMdhahatthi aTThArasarvakaM ca hAraM jAyai / kaNiyabhIyassa vehallassa cer3aganissAe vesAlIe avatthANaM 45 tae NaM tassa vehallassa kumArassa kaNieNaM rannA abhikkhaNaM abhikkhaNaM seyaNagaM gaMdhahatthi aTTArasavaMkaM ca hAraM0 / evaM akkhiviu kAme NaM, gihiukAme NaM, uddAleukAme NaM mamaM kaNie rAyA seyaNagaM gaMdhahatthi aTThArasavaMkaM ca hAraM / taM-jAva-na uddAlei mamaM kUNie rAyA, tAva seyaNagaM gaMdhahatthi aTThArasavaMkaM ca hAraM gahAya aMteurapariyAlasaMparivuDassa sabhaMDamattovagaraNamAyAe caMpAo Page #687 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 432 dhammakahANuoge chaTTho khaMdhoM nayarIo paDinikkhamittA besAlIe nayarIe ajjagaM ceDayaM rAyaM uvasaMpajjitANaM viharittae- evaM saMpehei, saMpehetA kUNiyassa ranno aMtarANi-jAva-paDijAgaramANe paDijAgaramANe viharai / tae NaM se vehalle kumAre annayA kayAi kUNiyassa ranno aMtaraM jANai, seyaNagaM gaMdhahatyi aTThArasavaMkaM ca hAraM gahAya aMteurapariyAlasaMparivuDe sabhaMDamattovagaraNamAyAe caMpAo nayarIo paDinikkhamai, paDinikkhamittA jaNeva vesAlI naparI, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA vesAlIe nayarIe ajjagaM ceDayaM uvasaMpajjittANaM vihri| kuNiaiNa ceDagasamIve seyaNayagaMdhahathiAipesaNatthaM dayapesaNaM 46 tae NaM se kUNie rAyA imose kahAe laddhaThe samANe "evaM khalu vehalle kumAre mamaM asaMvidieNaM seyaNagaM gaMdhahatthi aTThArasarvaka ca hAraM gahAya aMteurapariyAlasaMparivuDe-jAva-ajjagaM ceDayaM rAyaM uvasaMpajjittANaM viharai / taM seyaM khalu seyaNagaM gaMdhahatthi aTThArasarvakaM ca hAraM ANe dUyaM pesittae" evaM saMpehei, saMpehittA dUyaM saddAveda, saddAvittA evaM vayAso--"gacchaha NaM tuma, devANuppiyA, vesAli naryAraM / tattha NaM tuma mama ajja ceDaga rAyaM karayala0 vaddhAvettA evaM vayAsI--"evaM khalu, sAmI ! kUNie rAyA vinavei-esa NaM vehalle kumAre kUNiyassa ranno asaMvidieNaM seyaNagaM aTThArasarvakaM ca hAraM gahAya hvvmaage| tae gaM tubbha sAmI! kUNiyaM rAyaM aNugiNhamANA seyaNagaM aTThArasarvakaM ca hAraM kUNiyassa ranno paccappiNaha, vehallaM kumAraM ca pesaha / " 47 tae NaM se dUe kaNieNaM0 karayala-jAva-paDisuNittA jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA jahA-citto-jAva-vaddhAvettA evaM vayAsI--"evaM khalu, sAmI! kuNie rAyA vinnavei--"esa gaM vehalle kumAre, taheva bhANiyavvaM-jAva-vehallaM kumAraM pesaha / " ceDaeNa vahellaTTha addharajjamaggaNaM 48 tae NaM se ceDae rAyA taM yaM evaM vayAsI--"jaha ceva NaM, devANuppiyA ! kUNie rAyA seNiyassa ranno putte cellaNAe devIe attae mama nattue, taheva NaM vehalle vi kumAre seNiyassa ranno putte cellaNAe devIe attae mamaM nttue| seNieNaM rannA jIvaMteNaM ceva vehallassa kumArassa seyaNage gaMdhahatthI aTThArasarvake ya hAre puSvaviiNNe / taM jai NaM kUNie rAyA vehallassa rajjassa ya jaNavayassa ya addha dalayai, to NaM ahaM seyaNagaM aTThArasarvaka hAraM ca kaNiyassa rano paccappiNAmi, vehallaM ca kumAraM pesemi|" taM dUyaM sakkArei saMmANei paDivisajjei / tae NaM se dUe ceDaeNaM ranA paDivisajjie samANe jeNeva cAugghaMTe Asarahe, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA cAugghaMTa AsarahaM duruhai, duruhitA besAli nAraM majhamajhaNaM niggacchai, niggacchittA suhiM vasahohiM pAyarAsehi-jAva-vaddhAvettA evaM vayAsI-- "evaM khalu, sAmI! ceDae rAyA ANavei-'jaha ceva NaM kaNie raayaa| seNiyassa ranno putte cellaNAe devIe attae mamaM nattue, taM ceva bhANiyavvaM-jAva-vehallaM ca kumAraM pesimi'|tN na dei NaM sAmI ! ceDae rAyA seyaNagaM aTThArasarvaka hAraM ca, vehallaM ca no pesei"| kUNieNa pUNo dUyapesaNaM tae NaM se kUNie rAyA docvaM pi dUyaM saddAvettA evaM bayAsI-"gacchaha NaM tuma devANuppiyA ! vesAli naryAraM / tattha NaM tuma mama ajjagaM ceDagaM rAyaM-jAva-evaM vayAsI--"evaM khalu sAmI! kaNie rAyA vinavei--"jANi kANi rayaNANi samuppajjanti, savvANi tANi rAyakulagAmINi / seNiyassa ranno rajjasiri karemANassa pAlemANassa duve rayaNA samuppannA, taM jahA--seyaNae gaMdhahatthI, aTThArasavaMke ya haare| taM gaM tumbhe, sAmI! rAyakulaparaMparAgayaM ThiiyaM alovemANA seyaNagaM gaMdhahatthi aTThArasarvakaM ca hAraM kaNiyassa rano paccappiNaha, vehallaM ca kumAraM peseh"| 50 ceDageNa puNo vi addharajjamaggaNaM tae NaM se dUe kuNiyassa rano, taheva-jAva-vaddhAvettA evaM vayAsI--"evaM khalu sAmI! kUNie rAyA vinavei-jANi kANi-jAvavehallaM kumAraM peseh"| tae NaM se ceDae rAyA taM dUyaM evaM vayAsI--"jaha ceva NaM, devANuppiyA, kaNie rAyA seNiyassa ranno putte cellaNAe devIe attae, jahA paDhama-jAva-vehallaM ca kumAraM pesemi"| taM dUyaM sakkArei saMmANei pddivisjjei| tae NaM se dUe-jAva-kUNiyassa rano baddhAvettA evaM bayAsI--"ceDae rAyA ANavei-'jaha ceva NaM, devANuppiyA ! kUNie rAyA seNiyassa ranno putte cellaNAe devIe attae-jAva-vehallaM kumAraM pesemi / ' taM na de NaM, sAmI! ceDae rAyA seyaNagaM gaMdhahatthi aTThArasarvakaM ca hAraM, behallaM kumAraM no pesei"| Page #688 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahamusalasaMgAme kAlAimaraNakahA 433 saMgAmatthaM kUNieNa puNo dUyapesaNaM tae NaM se kuNie rAyA tassa dUyassa aMtie eyamalai soccA nisamma Asurutte-jAva-misimisemANe taccaM dUyaM saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI--"gacchaha NaM tuma devANuppiyA ! besAlIe nayarIe ceDagassa rano vAmeNa pAeNaM pAyavIDhaM akkamAhi, akkamettA kuMtaggeNaM lehaM paNAvehi, paNAvittA Asurutte-jAva-misimisemANe tivaliye bhiDi niDAle sAhaTTa ceDagaM rAyaM evaM vayAsI--'haMbho! ceDagarAyA! apatthiyapatthiyA, duranta jAva-parivajjiyA esa NaM kuNie rAyA ANavei-paccappiNAhi NaM kuNiyassa ranno seyaNagaM aTThArasavaMka ca hAraM, behallaM ca kumAraM pesehi, ahaba juddhasajjo ciTThAhi / esa NaM kuNie rAyA sabale savAhaNe sakhaMdhAvAre NaM juddhasajje hbvmaagcchii"| tae NaM se dUe karayala0 taheva-jAva-jeNeva ceDae teNeva uvAgacchai, uvAcchittA karayala0-jAva-vaddhAvettA evaM bayAsI--"esa NaM, sAmI! mamaM vinnypddivttii| 'iyANi kaNiyassa ranno ANa' ti ceDagassa ranno vAmeNaM pAeNaM pAyavIDhaM akkamai, akkamittA Asurutte kuMtaggeNa lehaM paNAvei, taM ceva sabalakhaMdhAvAre NaM iha hvvmaagcchii"| ceDayassa jujjhasajjattaM tae NaM se ceDae rAyA tassa dUyassa aMtie eyamaDheM soccA nimassa Asurutte-jAva-sAhaTTa evaM vayAsI-"na appiNAmi gaM kuNiyassa rano seyaNagaM aTThArasarvaka hAra, behallaM ca kumAraM no pesemi, esa NaM juddhasajje ciTThAmi" taM dUyaM asakkAriyaM asamANiyaM avaddAreNaM nicchuhaavei| kaNiyAivANaM kAlAikamArANaM saMgAmatthaM sammIlaNaM 53 tae NaM se kaNie rAyA tassa dUyassa aMtie eyamahra soccA nisamma Asarutte kAlAIe dasa kumAre saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI--"evaM khalu devANuppiyA ! vehalle kumAre mamaM asaMvidieNa seyaNagaM gaMdhahatthi aTThArasavaMka hAraM aMteura sabhaNDaM ca gahAya caMpAo nikkhamai, nikkhamittA vesAli ajjagaM-jAva-uvasaMpajjittANaM viharai / tae NaM mae seyaNagassa gandhahatthissa aTThArasavaMkassa aTTAe dUyA pesiyA / te ya ceDaeNa rannA imeNaM kAraNeNaM paDisehittA aduttaraM ca NaM mamaM tacce dUe asakkArie asaMmANie abadAreNaM nicchuhAvei / taM seyaM khalu devANuppiyA! amhaM ceDagassa ranno juttaM ginnhitte"| tae NaM kAlaIyA dasa kumArA kuNiyassa ranno eyamalai viNaeNaM pddisunneti|| tae NaM se kuNie rAyA kAlAIe dasa kumAre evaM vayAso-"gacchaha gaM tumbhe devANuppiyA! saesu saesu rajjesu patteyaM patteyaM vhAyA -jAva-pAyacchittA hatthikhaMdhavaragayA patteyaM patteyaM tihi daMtisahassehiM evaM tihi rahasahassehiM tihi Asasahassehi tihi maNussakoDIhi saddhi saMparivuDA savvIDDhie-jAva-raveNaM sahito sahito nayarahito paDinikkhamaha, paDinikkhamittA mamaM aMtiyaM paaubbhvh"| tae NaM te kAlAIyA dasa kumArA kuNiyassa ranno eyamaTTha soccA saesu saesu rajjesu patteyaM patteyaM vhAyA-jAva-tihi maNussakoDohiM saddhi saMparibuDA savviDDhIe-jAva-raveNaM sahito sahitoM nayarehito paDinikkhamaMti, paDinikkhamittA jeNeva aMgA jaNavae, jeNeva caMpA nayarI, jeNeva kuNie rAyA, teNeva uvAgayA karayala-jAva-baddhAti / kAlAikumArasahiyasma kUNiyassa jujjha8 vesAli pai patthANaM 55 tae NaM se kuNie rAyA kauTuMbiyapurise saddAvei, sahAvettA evaM vayAsI-"khippAmeva bho devANuppiyA! AbhisekkaM hatthirayaNaM paDikappeha, haya-gaya-raha-joha-cAuraMgiNa seNaM saMnAheha, saMnAhaittA mamaM eyamANattiyaM paccappiNaha,"-jAva-paccappiNaMtti / tae NaM se kaNie rAyA jeNeva majjaNaghare teNeva uvAgacchai,-jAva-paDiniggacchitA jeNeva bAhiriyA ubaDhANasAlA-jAva-naravaI durUDhe / tae NaM se kUNie rAyA tihi daMtisahassehi-jAva-raveNaM caMpaM nAra majhamajhaNaM nigacchai, niggacchittA jeNeva kAlAIyA dasa kumArA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA kAlAIehi dasahi kumArahiM saddhi egao melAyati / tae NaM se kuNie rAyA tettIsAe daMtisahassehi, tettIsAe Asatahastehi, tetIsAe rahasahassehi, tettIsAe magussakoDIhi saddhi saMparibuDe savviDDhIe-jAva-raveNaM su ha~ basahIhi suhaM pAyarAsehiM nAivigihiM aMtarAvAsehiM basamANe vasamANe aMgajaNavayassa majhamajheNaM jeNeva videhe jaNavae, jeNeva vesAlI nayarI tegeva pahAretya gmgaae| dha0 ke0 55 Page #689 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 434 dhammakahANuoge chaTTho khaMdho mallai-lecchaiAisahiyassa ceDayassa jujjhaTTha nIyadesasImAe avasthANaM' 56 tae NaM se ceDae rAyA imIse kahAe laThe samANe nava mallaI nava lecchaI kAsI-kosalagA aTThArasa vi gaNarAyANo saddAvei, evaM vayAsI--"evaM khalu devANuppiyA ! vehalle kumAre kuNiyassa ranno asaMvidieNaM seyaNagaM aTThArasavaMkaM ca hAraM gahAya ihaM havvamAgae / tae NaM kuNieNaM seyaNagassa aTThArasavaMkassa ya aTThAe tao dUyA pesiyA / te ya mae imeNaM kAraNeNaM pddisehiyaa| tae NaM se kuNie mamaM eyamajheM apaDisuNamANe cAuraMgiNIe seNAe saddhi saMpariDe juddhasajje ihaM havvamAgaccha / taM ki NaM devANu ppiyA! seyaNagaM aTThArasarvakaM kuNiyassa ranno paccappiNAmo? vehallaM kumAraM pesemo? udAhu jujjhitthA ?" / 57 tae NaM nava mallaI nava lecchaI kAsI-kosalagA aTThArasa vi gaNarAyANo ceDagaM rAyaM evaM vayAsI--"na eyaM, sAmI ! juttaM vA pattaM vA rAyasarisaM vA, jaM NaM seyaNagaM aTThArasavaMka kuNiyassa ranno paJcappiNijjai, vehalle ya kumAre saraNAgae pesijjai / taM jai kUNie rAyA cAuraMgiNIe seNAe saddhi saMparivuDe juddhasajje ihaM havvamAgacchai, tae NaM amhe kuNieNaM rannA saddhi jujjhAmo / " tae NaM se ceDae rAyA te nava mallaI nava lecchaI kAsI-kosalagA aTThArasa vi gaNarAyANo evaM vayAsI--"jai NaM devANuppiyA ! tumbhe kUNieNaM ramnA saddhi jujjhaha, taM gacchaha NaM devANuppiyA ! saesu saesu rajjesu vhAyA, jahA kAlAIyA-jAva-jaeNaM vijaeNaM vaddhAti / tae NaM se ceDae rAyA koDubiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI--AbhisekkaM, jahA kUNie-jAva-duruDhe / 58 tae NaM se ceDae rAyA tihiM daMtisahassehi, jahA kuNie-jAva-vesAli nari majhamajheNaM nigacchai, niggacchittA jeNeva te nava mallaI nava lecchaI kAsI-kosalagA aTThArasa vi gaNarAyANo, teNeva uvaagcchii| tae NaM se ceDae rAyA sattAbanAe vaMtisahassehi, sattAvanAe Asasahassehi, sattAvanAe rahassehi, sattAvanAe maNussakoDohiM saddhi saMparivaDe saviDDhIe-jAva-raveNaM subhehi vasahIhiM pAyarAsehiM nAivigiThehi aMtarehi vasamANe vasamANe videhaM jaNavayaM majjhamajaNaM jeNeva desapaMte, teNeva ubAgacchai, uvAgacchittA khaMdhAvAra-nivesaNaM karei, karettA kuNiyaM rAyaM paDivAlemANe juddhasajje cittui| kuNiya-ceDagANaM saMgAmo 59 tae NaM se kaNie rAyA sabbiDDhIe-jAva-raveNaM jeNeva desapaMte teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA ceDayassa ranno joyaNaMtariyaM khaMdhAvAra nivesaM karei / tae NaM te donni vi rAyANo raNabhUmi sajjAventi, sajjAvittA raNabhUmi jayaMti / tae NaM se kaNie rAyA tettIsAe daMtisahassehi-jAva-maNussakoDIhiM garulavUhaM raei, raittA garulavUheNaM rahamusalaM saMgAmaM uvAyAe / tae NaM se ceDage rAyA sattAvannAe daMtisahassehi-jAva-sattAvannAe maNussakoDIhiM sagaDavUhaM raei, raittA sagaDavUheNaM rahamusalaM saMgAmaM uvaayaae| tae NaM se doNha vi rAINaM aNIyA saMnaddha-jAva-gahiyAuhapaharaNA maMgatiehi phalaehi nikaTTAhi asohi aMsAgahi toNehi sajIvehi dhahiM samukkhittehiM sarehiM samullAliyAhiM DAvAhi osAriyAhiM UrughaMTAhiM chippatUreNaM vajjamANeNaM mahayA ukkiTasohanAyabolakalakalaraveNaM samuddaravabhUyaM piva karemANA savviDDhIe-jAva-raveNa hayagayA hayagaehi, gayagayA gayagaehi, rahagayA rahagaehi, pAyattiyA pAyattiehi, annamahiM saddhi saMpalaggA yAvi hotthA / tae NaM te doNha vi rAyANaM aNIyA niyagasAmIsAsaNANurattA mahayA jaNakkhayaM jaNavahaM jaNappamaI jaNasaMvaTTakappaM naccaMtakabaMdhavArabhIma ruhirakaddamaM karemANA annamannaNaM saddhi jujhaMti / saMgAme kAlamaraNaM 61 tae NaM se kAle kumAre tihi daMtisahassehi-jAva-maNUsakoDIhiM garulavUheNaM ekkArasameNaM khaMdheNaM kRNieNaM rannA saddhi rahamusalaM saMgAma saMgAmemANe hayamahiya0, jahA bhagavayA kAlIe devIe parikahiyaM-jAva-jIviyAo vavarovei / Page #690 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .mahAsilAkaMTayasaMgAma kahANayaM 435 62 narayabhavANaMtaraM kAlassa siddhigamaNanirUvaNaM "taM evaM khalu goyamA, ! kAle kumAre erisaehi Arambhehi-jAva-erisaeNaM asubhakaDakammapanbhAreNaM kAlamAse kAlaM kiccA cautthIe paMkappabhAe puDhavIe hemAbhe narae neraiyattAe uvvnne"| "kAle NaM bhante ! kumAre cautthIe puDhavIe...aNaMtara uvvaTTittA kahiM gacchihii ? kahi uvavajjihii ?" / "goyamA, mahAvidehe vAse jAiM kulAiM bhavanti aDDhAiM, jahA daDhapainno-jAva-sijjhihii bujjhihii -jAva-antaM kaahii"| kAlANusAreNaM sukAlAINaM NavaNhaM vattavvayAniddeso 63 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM caMpA nAma nayarI hotthA / puNNabhadde ceie / kaNie raayaa| paumAvaI devii| tattha NaM caMpAe nayarIe seNiyassa ranno bhajjA kuNiyassa ranno cullamAuyA sukAlI nAmaM devI hotthA, sukumAlA / tIse NaM sukAlIe devIe putte sukAle nAma kumAre hotthA sukumAle0 / tae NaM se sukAle kumAre annayA kayAi tihi vaMtisahassehi. jahA kAlo kumArI, niravasesaM taM ceva bhANiyavvaM-jAva-mahAvidehe vAse.....aMtaM kaahii| 64 evaM sesA vi aTTha ajjhayaNA neyavvA paDhamasarisA, NavaraM mAyAo srisnaamaao| nira0 a0 2-10 / 4. mahAsilAkaMTayasaMgAmakahANayaM bhagavayA parUvio krUNiyassa jao 65 nAyameyaM arahayA, suyameyaM arahayA, viNNAyameyaM arahayA--mahAsilAkaMTae saMgAme / mahAsilAkaMTae NaM bhaMte ! saMgAme vaTTamANe ke jaitthA ? ke parAjaitthA ? goyamA ! vajjI videhaputte jaitthA, nava mallaI, nava lecchaI--kAsI-kosalagA aTThArasa vi gaNarAyANo parAjaitthA / sakkasahiyassa kaNiyassa saMgAme AgamaNaM 66 tae NaM se koNie rAyA mahAsilAkaMTagaM saMgAma uvaTThiyaM jANittA koDubiyapurise saddAvei, sahAvettA evaM vayAsI--khippAmeva bho devANuppiyA! udAiM hatthirAyaM paDikappeha, haya-gaya-raha-pavarajohakaliyaM cAuraMgiNi seNaM saNNAheha, saNNAhettA mama eyamANattiyaM khippAmeva pccppinnh| tae NaM te koDubiyapurisA koNieNaM raNNA evaM vuttA samANA haTThatuTThacittamANaMdiyA-jAva-matthae aMjali 'kaTu evaM sAmI ! tahatti ANAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNaMti, paDisuNitA khippAmeva chayAyariyovaesa-mati-kappaNA-vikappehi suniuNehi ujjalaNevattha-havvaparivacchiyaM susajja-jAva-bhImaM saMgAmiyaM aojhaM udAiM hatthirAyaM paDikapyeti, haya-gaya-raha-pavarajohakaliyaM cAuraMgiNi seNaM saNNAti, saNNAhettA jeNeva kUNie rAyA teNeba uvAgacchaMti, uvAgacchitA karayalapariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu kUNiyassa raNNo tamANattiyaM paccappiNaMti / tae NaM se kRNie rAyA jeNeva majjaNagharaM teNeva uvAgacchati, uvAgacchittA majjaNagharaM aNuppavisai, aNuppavisittA bahAe kayabalikamme kayakouya-bhaMgalapAyacchitte sabbAlaMkAravibhUsie saNNaddha-baddha-vammiyakavae uppIliyasarAsaNapaTTie piNaddhagevejja-vimalavarabacidhapaTTe gahiyAuhappaharaNe sakoreMTamalladAmeNaM chatteNaM dharijjamANeNaM caucAmaravAlavIjiyaMge maMgalajayasaddakayAloe-jAva-jeNeva udAI hatthirAyA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA udAiM hatthirAyaM duruDhe / Page #691 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge chaTTho khaMdho tae NaM se kUNie rAyA hArotthaya-sukaya-raiyavacche-jAva-seyavaracAmarAhi umbamANIhi-ukhuzvamANIhi haya-gaya-raha-pavarajohakaliyAe cAuraMgiNIe seNAe saddhi saMpariDe mahayAbhaDacaDagaraviMdaparikkhitte jeNeba mahAsilAkaMTae saMgAme teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA mahAsilAkaMTagaM saMgAmaM oyaae| purao ya se sakke devide devarAyA egaM mahaM abhejjakavayaM vairapaDirUvagaM viuvvittANaM ciTui / evaM khalu do iMdA saMgAma saMgAmeMti, taM jahA-devide ya, maNuiMde ya / egahatthiNA vi NaM pabhU kUNie rAyA jaittae, egahatthiNA vi NaM pabhU kuNie rAyA parAjiNittae / mallaI-leccha INaM parAjayo 68 tae NaM se kUNie rAyA mahAsilAkaMTagaM saMgAma saMgAmemANe nava mallaI nava lecchaI-kAsI-kosalagA aTThArasa vi gaNarAyANo haya-mahiya-pavaravIra-ghAie-vivaDicidha-ddhayapaDAge kicchapANagae disodisi pddisehitthaa| mahAsilAkaMTayasaMgAmassa sahattho, saMgAmanihayamaNussANaM gaI ya 69 se keNaTuNaM bhaMte ! evaM buccai--mahAsilAkaMTae saMgAme, mahAsilAkaMTae saMgAme ? goyamA ! mahAsilAkaMTae NaM saMgAme vaTTamANe je tattha Ase vA hatthI vA johe vA sArahI vA taNeNa vA kaTTaNa vA patteNa vA sakkarAe vA abhihammati, savve se jANei mahAsilAe ahaM abhihe| se teNa?NaM goyamA! evaM vuccai--mahAsilAkaMTae saMgAme / 70 mahAsilAkaMTae NaM bhaMte ! saMgAme badramANe kati jaNasayasAhassIo bahiyAo? goyamA ! caurAsoI jaNasayasAhassIo bhiyaao| te NaM bhaMte ! maNuyA nissIlA nigguNA nimmerA nippaccakkhANaposahovavAsA ruTThA parikuviyA samaravahiyA aNubasaMtA kAlamAse kAlaM kiccA kahiM gayA ? kahi ubavaNNA ? goyamA ! ussaNNaM naraga-tirikkhajoNiesu ubavaNNA / bhagavaI za0 7 u0 9 / 5. vijayatakkaraNAyaM rAyagihe dhaNasatyavAhe bhaddA ya bhAriyA 71 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe nAma nayare hotthaa-vnnnno| tassa NaM rAyagihassa nayarassa bahiyA uttarapurathime disIbhAe guNasilae nAma ceie hotthaa--vnnnno| tassa NaM guNasilayassa ceiyassa adUrasAmaMte, ettha NaM mahaM egaM jiNNujjANe yAvi hotthA-viNaTudevaula-parisaDiyatoraNaghare nANAvihaguccha-gumma-layA-valli-vacchacchAie aNega-vAlasaya-saMkaNijje yAvi hotthaa| tassa NaM jiNNujjANassa bahumajjhadesabhAe, ettha NaM mahaM ege bhaggakUve yAvi hotthaa| tassa NaM bhaggakavassa adUrasAmaMte, ettha NaM mahaM ege mAluyAkacchae yAvi hotthA-kiNhe kiNhobhAse-jAva-ramme mahAmehaniuruMbabhUe bahahiM rukkhehi ya gucchehi ya gummehi ya layAhi ya vallIhi ya taNehi ya kusehi ya khANuehi ya saMchaNNe palicchaNNe aMto jhusire bAhiM gaMbhIre aNega-vAlasaya-saMkaNijje yAvi hotthaa| 72 tattha NaM rAyagihe nayare dhaNe nAmaM satthavAhe--aDDhe ditte vitthiNNa-viula-bhavaNa-sapaNAsaNa-jANa-vAhaNAiNNe bahudAsI-dAsa-go__mahisa-gabelagappabhUe bahudhaNa-bahujAvarUvarayae Aoga-paoga-saMpaute vicchaDDima-viula-bhattapANe / Page #692 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijayatakka raNAya tassa NaM dhaNassa sasthavAhassa bhaddA nAma bhAriyA hotyA-mukumAlapANipAyA ahANapaNa paMcidivasarorA lavaNa-vaMjaNa-guNovaveyA mAgummANa-pyamANa-paripuSNa-sujAva savaMgasuMdaraMgI sasisomAgAra kaMta-piyadaMsaNA mukhyA karayala-parimiya-tiyaliya-yasiyA kuMDaligaMDA komuha-raNiyara-paripuSNa-somavayaNA-siMgArAgAra-cAruvesA saMgaya-gaya- hasiya-maNiya-vihiya-vilAsa-salaliya saMlAbanizutovavAra-kusalA pAsAdIyA parisaNijmA abhikhyA paDilvA vaMzA adhiyAurI jANukopparamAyA yAvi hotyA / tarasaNaM dhanasta satyavahasta paMcae nAma dAsaveDe hotyA savaMgasuMdaraMge maMsocie bAlIlA yA hotyA / tae NaM se dhaNe satyavAhe rAyagihe nayare bahUNaM nagara-nigama-seTThi-satyavAhANaM aTThArasaha ya seNipyaseNINaM bahUsu kajjesu ya kuDuMbesu yamaMte va jAva-cambhUe yAni hotyA niyagarasa viNaM kuTuMbAsa bahu kanle pa-jAba-vakcue yAci hotyA / 73 -- rAhagihe vijayatakkare satya NaM rAmagihe napare vijae nAma takkare hotyA-pAvacaMDAla ve bhImatara ruTkamme Arusiya- disa rasanavaNa kharapharasa-mahalla-vigayazrImacchadAdie asaMpuNitaMsamukha namara-rAhUyaNaM niraNukkose niraNutAve vAgaNe padabhae nisaMsaie niraNukaMpe aho evaM surekha evaMtadhArA nimitala, agnimiva sambhavakhI, jalamiva savvagvAhI upacaNacaNa mAyAniyati-kUTa-kava-saha-saMpabhoga-bahule ciranagaraviNaTTa -TusIlAvAracarite yapasaMgI majjappasaMgI bhojnapyasaMgI maMsapasaMgI dAruNe himavadArae sAhasie saMdhiNDeyae ubahie vitsaMbadhAI AlIbaga nityameva-lahahatyasaMpale parassa davvaharaNami nitvaM aNubaDe, tibbavere rAyagihassa nagarassa bahUNi aigamaNANi ya niggamaNANi ya bArANi ya avabArANi ya chiMDIo ya khaMDIo ya nagaranimaNANi ya saMkNAni va niSpaTTaNANi va jUyakhalavANi va pANAgArANi ya besAvArANi va taskaradvANANi ya takradharANi ya siMghADagANi ya tigANi ya caukkANi ya caccarANi ya nAgagharANi ya bhUyagharANi ya jakkhadeulANi ya sabhANi ya pavANi ya paNiyasAlANi ya sunadharANi ya AmoemANe mAmANe pavesamANe, bahujaNassa hindegu ya bisametu ya bihare va basaNe va abhudaesu ya utsavesu ya pasavesu ya tihIsu ya chaNesu ya jaNNesu ya pavvaNIsu ya mattapamasassa ya vakkhittassa ya vAulassa ya suhiyassa ya duhiyassa videtyasya vivasiyassa ya maggaM ca chiddaM ca virahaM ca aMtaraM ca maggamANe gavesamANe evaM ca NaM viharai / bahiyA viya NaM rAyagihassa nagarassa ArAmesu va ujmANe va vAviyokvAriNi dahiya guMjAliya- sara-sarapaMtiya- sarasarapaMtivA va jijjANesu bhagnadeva mAnuvAccha va susAne ya girikaMdare va leNe va ubadvANegu ya bahujaNassa chitu banAva-aMtaca magyamANe gavesamANe evaM caNaM viharai / 437 bhaddAe saMtANa saMpattimaNoraho 74 tae NaM tose bhaddAe bhAriyAe angayA kayAha pumbarattAvaratakAlasamarthasi kuTuMbajAgariyaM jAgaramAnIe avamevAsye athie cilie patcie manogae saMkaye samupajjatvA- "ahaM dhameNaM satyabAheNaM saddhi bahUNi vAsANi saha-pharisa-rasa-gaMdha-vANi mAthuralagAI kAmabhogAI panvaNubhavamApI bihAmi, mo ceva NaM ahaM dAragaM vA dAriyaM vA payAmi / taM dhaNNAo NaM tAo ammayAo, saMpuNNAo NaM tAo ammayAo, kayatthAo NaM tAjI ammayAo pAo lAmo ammapAla, kapalavakhaNAo NaM tAo ammayAoM, rUpavihavAo meM tAo ammA, tula mANussae janmanIviyaphale tAsi ammayANaM jAsi maNNe niyagakucchibhyAI bhaNadRddha-luTayAI maharasamullAbAI mammapapiyAI yaNamUlA kakvadesabhA abhisaramAgAI muDhayAI vaNarya piryati ta ya komalakamalovamehiM tyehi ganDiMga-nivekhiyANi deti samullAvae pie sumahure puNo- puNo maMjulappabhaNie / taM NaM ahaM adhaNNA apuNNA akayalakkhaNA etto egamavi na pattA / taM seyaM mama kallaM pAuppabhAe ramaNIe-jAva-udviyammi sUre sahassara svimmi viSaya tepasA jalate dhaNaM satyavAhaM pucchittA dha satyavAheNaM ammaguSNAyA samAjI subaha vipulaM asaNaM pAnaM bAhamaM sAimaM ubakkhaDAvettA subaha puNpha-vatya-gaMdha-mallAlaMkAraM mahAya bahUhiM mitta-nAi - niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNa-mahilAhiM saddhi saMparivuDA jAI imAI rAyagihassa nayarassa bahiyA nAgANi ya bhUyANi ya jakkhANi ya iMdANi ya khaMdANi ya ruddANi ya sivANi ya vesamaNANi ya, tattha NaM bahUNaM nAgapaDimANa ya-jAva-vesamaNapaDimA ya maharihaM puSkarucayiM karetA janupAdhapaDiyAe evaM vaittae-jahaM devAvyiyA ! vAranaM vA dAri vA pAi to NaM ahaM tubbhaM jAyaM ca dAyaM ca bhAyaM ca akkhayahiM ca aNuvaDDhemi tti kaTTu uvAiyaM uvAittae / evaM saMpehei, saMpehettA kala pAuppabhAe rakhanoe-jAva-udviyami pUre sahassarassimmi diNayare tevasA jalate jeNAmeva dhaNe satyavAhe leNAmeva uvAgaNDada uvAgacchittA evaM vayAsI- Page #693 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 438 dhammakahANuoge chaTTho khaMdho evaM khalu ahaM devANuppiyA! tuhiM saddhi bahUI vAsAiM-jAva-deti samullAvae sumahure pie puNo-puNo mNjulppnnie| taM NaM ahaM ahaNNA apuNNA akayalakkhaNA etto egamavi na pttaa| taM icchAmi gaM devANuppiyA! turbhehi abbhaNuNNAyA samANI vipulaM asaNaM -jAva-aNuvaDDhemi uvAiyaM karittae / tae NaM dhaNe satyavAhe bhadaM bhAriyaM evaM vayAsI--mama pi ya NaM devANuppie ! esa ceva maNorahe--"kahaM gaM tuma dAragaM vA dAriyaM vA payAejjAsi ?"-bhaddAe satthavAhIe eyama4 annujaanni| bhaddAkayA nAgAINaM pUyA 75 tae NaM sA bhaddA satyavAhI dhaNeNaM satthavAheNaM abbhaNuSNAyA samANI hatacittamANaMdiyA-jAva-harisavasa-visappamANa-hiyayA vipulaM asaNa-pANa-khAima-sAima uvakkhaDAvei, uvakkhaDAvettA subahuM puppha-vattha-gaMdhamallAlaMkAraM geNhai, geNhittA sayAo gihAo niggacchai, niggacchittA rAyagihaM nayaraM majhamajheNaM niggacchai, niggacchittA jeNeva pokkhariNI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA pukkhariNIe tIre subahuM puppha-vattha-gaMdha-mallAlaMkAraM Thavei, ThavettA pukkhariNi ogAhei, ogAhittA jalamajjaNaM karei, karettA jalakoDaM karei, karettA vhAyA kayabalikammA ullapaDasADigA jAI tattha uppalAI paumAI kumuyAI galiNAI subhagAiM sogaMdhiyAI poMDarIyAI mahApoMDarIyAI sayavattAI sahassapattAI tAI giNhai, giNhittA pukkhariNIo paccorahai, paccorahittA taM puSpha-vattha-gaMdha-mallaM geNhai, geNhittA jeNAmeva nAgadharae ya-jAva-vesamaNagharae ya teNAmeva uvAgacchai, uvAgacchittA tattha NaM nAgapaDimANa ya-jAva-vesamaNapaDimANa ya Aloe paNAmaM karei, Isi paccuNNamai, paccuNNamittA lomahatthagaM parAmusai, parAmusittA nAgapaDimAo ya-jAva-vesamaNapaDimAo ya lomahatthaeNaM pamajjai, pamajjittA udagadhArAe anbhukkhei, abbhukkhettA pamhala-sUmAlAe gaMdhakAsAIe gAyAI lUhei, lUhettA maharihaM vatthAruhaNaM ca mallAruhaNaM ca gaMdhArahaNaM ca vaNNArahaNaM ca karei, karettA dhUvaM Dahai, DahittA jannupAyapaDiyA paMjaliuDA evaM vayAsI"jai NaM ahaM dAragaM vA dAriyaM vA payAmi to NaM ahaM jAyaM ca dAyaM ca bhAyaM ca avakhayaNihi ca aNuvaDDha mi" tti kaTu uvAiyaM karei, karettA jeNeva pokkhariNI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA taM vipulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM AsAemANI visAemANI paribhAemANI paribhujemANI evaM ca NaM viharai / jimiya bhuttuttarAgayA vi ya NaM samANA AyaMtA cokkhA parama-suibhUyA jeNeva sae gihe teNeva uvaagyaa| aduttaraM ca Na bhaddA satthavAhI cAuddasaTThamuddiTThapuNNamAsiNIsu vipulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM uvakkhaDei, uvakkhaDetA bahave nAgA ya-jAva-vesamaNA ya uvAyamANI namasamANI-jAva-evaM ca NaM viharai / bhaddAe dohalapUraNaM 76 tae NaM sA bhaddA satthavAhI aNNayA kayAi keNai kAlaMtareNaM AvaSNasattA jAyA yAvi hothaa| tae NaM tose bhaddAe satthavAhIe dosu mAsesu vIikkatesu taie mAse vaTTamANe imeyArave dohale pAunbhUe-- dhaNNAo NaM tAo ammayAo -jAva-kayalakkhaNAo NaM sAo ammayAo, jAo NaM viulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM subahuyaM pupphabattha-gaMdha-mallAlaMkAraM gahAya mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNa-mahiliyAhi saddhi saMparibuDAo rAyagihaM nayaraM majhamajheNaM niggacchaMti, niggacchittA jeNeva pukkhariNI teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA pokkhariNi ogAheti, ogAhittA bahAyAo kayabalikammAo savvAlaMkAra-vibhUsiyAo vipulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM AsAemANIo visAemANIo paribhAemANIo paribhujemANIo dohalaM viti|" evaM saMpehei, saMpehettA kallaM pAuppabhAe rayaNIe-jAva-uTTiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalate jeNeva dhaNe satyavAhe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA dhaNaM satthavAhaM evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA ! mama tassa gabbhassa dosu mAsesu vIikkatesu taie mAse vaTTamANe imeyArUve dohale pAunbhUe-"dhaNNAo NaM tAo ammayAo-jAva-dohalaM viNeti / taM icchAmi NaM devANuppiyA! tumbhehi anbhaNuNNAyA samANI viulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM subahayaM puppha-vastha-gaMdha-mallAlaMkAraM gahAya-jAba-dohalaM vinnitte|" "ahAsuhaM devANuppie ! mA paDibaMdhaM krehi|" Page #694 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijayatakkaraNAyaM 439 77 tae NaM sA bhaddA dhaNeNaM satyavAheNaM abbhaguNNAyA samANI haTTatuTu-citamANaMdiyA-jAva-harisavasa-visappamANahiyayA vipulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM uvakkhaDAbei, uvakkhaDAvettA-jAva-dhUvaM karei, karettA jeNeva pokkhariNI teNeva uvAgacchai / tae NaM tAo mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNa-nagaramahilAo bhadaM satyavAhiM sabbAlaMkAravibhUsiyaM kareMti / tae NaM sA bhaddA satthavAhI tAhi mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNa-nagaramahiliyAhi saddhi taM vipulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM AsAemANI visAemANI paribhAemANI paribhujemANI dohalaM viNei, viNettA jAmeva disa pAunbhUyA tAmeva disaM pddigyaa| tae NaM sA bhaddA satthavAhI saMpuNNadohallA-jAva-taM gabbhaM suhaMsuheNaM parivahai / puttajammaNaM devadinne ti nAmakaraNaM ya 78 tae NaM sA bhaddA satyavAhI navaNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM addhaThamANa ya rAiMdiyANaM vIikkaMtANaM sukumAlapANipAya-jAva-dAragaM pyaayaa| tae NaM tassa dAragassa ammApiyaro paDhame divase jAyakammaM kareMti, taheva-jAva-vipulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM uvakkhaDAti, taheva mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNaM bhoyAvettA ayameyArUvaM goNaM guNanipphaNNaM nAmadheja kareMti--jamhA NaM amhaM ime dArae bahUNaM nAgapaDimANa ya-jAva-vesamaNapaDimANa ya uvAiyaladdhe, taM hou NaM amhaM ime dArae devadinne nAmeNaM / tae NaM tassa dAragassa ammApiyaro nAmadhejja kareMti devadinne ti| tae NaM tassa dAragassa ammApiyaro jAyaM ca dAyaM ca bhAyaM ca akkhayanihiM ca aNuvaDDeti / devadinnassa kIDA 79 tae NaM se paMthae dAsaceDae devadinnassa dAragassa bAlaggAhI jAe, devadinnaM dAragaM kaDIe geNhai, geNhittA bahUhi Dibhaehi ya Dibhi yAhi ya dAraehi ya dAriyAhi ya kumAraehi ya kumAriyAhi ya saddhi saMparivuDe abhirmi| tae gaM sA bhaddA sasthavAhI aNNayA kayAi devadinnaM dArayaM vhAyaM kayabalikammaM kaya-kouya-maMgala-pAyacchittaM savvAlaMkAravibhusiyaM karei, karettA paMthayassa dAsaveDagassa hatthayaMsi dalayai / tae NaM se paMthae dAsaceDae bhaddAe satyavAhIe hatyAo devadinnaM dAragaM kaDIe gehai, geNhittA sayAo gihAo paDinikkhamai, bahi Dibhaehi ya-jAva-kumAriyAhi ya saddhi saMparibuDe jeNeva rAyamagge teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA devadinnaM dAragaM egate ThAvei, ThAvettA bahUhi Dibhaehi ya-jAva-kumAriyAhi ya saddhi saMparibuDe pamatte yAvi viharai / 80 devadinnassa apahAro vijayatakkaraNa imaM ca NaM vijae takkare rAyagihassa nagarassa bahUNi [aigamaNANi ya niggamaNANi ya?] vArANi ya avavArANi ya taheva -jAva-sunnagharANi ya AbhoemANe maggemANe gavesamANe jeNeva devadinne dArae teNeva uvAgacchai, uvAgacchitA devadinnaM dAragaM savvAlaMkAravibhUsiyaM pAsai, pAsittA devadinnassa dAragassa AbharaNAlaMkAresu mucchie gaDhie giddhe ajjhovavaNNe paMthayaM dAsaceDayaM pamattaM pAsai, pAsittA disAloyaM karei, karettA devadinnaM dAragaM geNhai, geNhitA kakkhaMsi alliyAvei, alliyAvettA uttarijjeNaM pihei, pihettA sigdhaM turiyaM cavalaM veiyaM rAyagihassa nagarassa avaddAreNa niggacchai, niggacchittA jeNeva jiSNujjANe jeNeva bhaggakavae teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA devavinnaM vArayaM jIviyAo vavarovei, vavarovettA AbharaNAlaMkAraM geNhai, geNhittA devavinnassa dAragassa sarIraM niSpANaM nicce? jIvavippajaDhaM bhaggakUvae pakkhivai, pakkhivittA jeNeva mAluyAkacchae teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA mAlayAkacchayaM aNuppavisai, aNuppavisittA niccale nipphaMde tusiNIe divasa khavemANe cidrh| devadinnassa gavesaNA 81 tae NaM se paMthae dAsaceDae tao muhattaMtarassa jeNeva devadine dArae Thavie teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA devadinnaM dAragaM taMsi ThANaMsi apAsamANe royamANe kaMdamANe vilavamANe devadinnassa dAragassa savvao samaMtA maggaNa-gavesaNaM karei / devavinnassa dAragassa Page #695 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 440 dhammaMzANuoge ho baMdhI katthaI suI vA duI vA patti vA alabhamANe jeNeva sae gihe jeNeva dhaNe satthavAhe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA dhaNaM satyavAhaM evaM bayAsI" evaM sAmI cahA satyavAhI devadinaM vArayaM paMjAba-satyAlaMkAravibhasiyaM mama hRtyaMsi bala ahaM devavi bAra kaDIe givhAma, mahilA savAo gihAo panimAni bahUhi Diehi ya DibhivAhi va bAraha bArayAhi ya kumAraehi va kumAriyAhi va saddhi saMparivRDhe jeNeva rAyamANe teNeva uvAgacchAmi, uvAgaDitA devaniM dAraNaM e ThAvemi, ThAvetA hiDimaehi bajAya kumArivAhi saha saMparibuDe pamate yAni viharAmi / tae NaM 83 tae NaM ahaM tao muhutaMtarassa jeNeva devadine dArae Thavie teNeva uvAgacchAmi, uvAgacchittA devadinaM dAragaM taMsi ThANaMsi apAsamANe royamANe kaMdamANe vilavamANe devadinnassa dAragassa savvao samaMtA maggaNa-gavesaNaM karemi / taM na najjai NaM sAmI ! devadine dArae keNai nIte vA avahite vA akkhitte vA " -- pAyavaDie dhaNassa satyavAhassa eyamaTTha nivedei / tae NaM se dhaNe satthavAhe paMthayassa dAsaceDagassa eyamaTTha soccA nisamma teNa ya mahayA puttasoeNAbhibhUe samANe parasu-niyatte [va] pAya ghasala dharaNIyasi sambaMhi savie / 82 tae NaM se dhaNe satthavAhe tao mahattaMtarassa Asatthe pazcAgayapANe devavinarasa dAragarasa sadao samaMtA maggaNa-gaveruNaM kare devadinnassa dAragassa katthai suI vA khuI vA pata vA alabhamANe jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchaDa, uvAgacchittA mahatthaM pAhuDaM mahilA nagaramuttiyA teneva ubAgaccha, uvAgacchitA taM mahArtha pAhaNe, ubaNettA evaM vayAsI- "evaM devAyiyA mama puse bhaddAe bhAriyA asae devadidhe nAma dArae -jA-bara dulhe saNavAra, kimaMga puNa pAsavAe ? taeSaM sA bhaddA devadinaM vhAvaM savyAlaMkAravibhUtiyaM baMdhagasta hatyelA jAvAyavaDie taM mama nivede taM icchAmi NaM devANuppiyA ! devadinnassa dAragarasa sadao samatA maggaNa-gavesaNaM kathaM / " ! 1 tae NaM te nagaragottiyA dhaNeNaM satyavAheNaM evaM vRttA samANA saNaddha-baddha-vagmiya kavayA uppIliya- sarAsaNa-paTTiyA piNaddha-gavijjA Aviddha-vimala-dhi-paTTA gahiyAuha-paharaNA dharSaNaM satyavAheNaM saddhi rAyagihassa nagarassa bAsu aigamaNe va jAva-pavAsu va magaNa-gavesaNaM karemAnA rAmagihA nagarAo paDinisvamaMti, paDinimitta jeNeva purANe jeNeva bhagyarUpae meva unAgacchaMti, uvAgacchittA devadinnassa dAragassa sarIragaM nippANaM nicceTTha jIvavippajaDhaM pAsaMti, pAsittA hA hA aho ! akajjamiti / kaTTu devadinaM dAragaM bhaggakUvAo uttArati dhassa satyavAhassa hatthe balayaMti / vijayalakkarassa niggaho 84 tae NaM te nagaraguttiyA vijayassa tavakarassa payamaggamaNugaccha mANA jeNeva mAluyAkacchae teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA mAluyAayaviti, anuyavititA vijaya sosave jIvagyASTrati, pehitA ahi-muTThi-jAkopparapahAra-saMbhAga- mahiya yati karelA kareti, karelA devavijharasa dAramarasa AbharaNaM mehati vhittA vijayatsa takkarassa gobAe baMdhaMti, baMdhittA mAluyAkacchagAo paDiNivakhamaMti, paDiNikkhamittA jeNeva zayagihe nayare teNeva uvAgacchaMti, uvAgapichalA rAyaniyara aNuNyavisaMti, aNuSyavisitA rAyagi napare sidhA-lie-unaka-caccara-jammU-mahAgurusahAre va DivApahAre va savApahAre va nivAmAnA-nivAemANA hAraM ca dhUli ca rUpavaraM ca upari parimANA-pakiramANA mahayA-mahavA saNaM udyosemANA evaM vayaMti-"esa NaM devAyiyA vijara nAma takkare pAcacaMDAlazve bhImataTrakamme Arusiyadittaratanayana kharapharUsa-mahatla-vigaya-bImArie asaMputriyau udayapaNa-saMtamu bhamara-rAhuvange niranukkose niraNutAve dAruNe paie nisaMsaie nirazukaMpe ahI etadiTThIe bureba egaMtadhArAe giddheba Amisaliche agnimiva satyabhakkhI bAlapAe bAla-mArae / taM no khalu devANuppiyA! eyassa kei rAyA vA rAyamacce vA avarajjhai, namnattha appaNo sayAI kammAI avarajyaMti" tti kaTTu jeNAmeva pAragasAlA teSAmeva upAgacchati upAgacchatA haribaMdha kareti, karelA bhatapANanirohaM kareti, karelA tisappahAre ya chivApahAre ya layApahAre ya nivAemANA viharati / devadinnassa moharaNaM 85 tae NaM se dhaNe satyavAhe mitta-nAi niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNaM saddhi royamANe kaMdamANe vilavamANe devadinnassa dAragassa sarIrassa mahayA iddIsavakAra-samudaNaM mIharaNaM kareti, karelA bahuI loiyAI mayagakislAI kareti, karelA kegaDa kAlaMtareNaM avagayasIe jAe yAfva hotyA / Page #696 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijayataSakaraNArya dhaNassa nimgaho 86 tae NaM se dhaNe satthavAhe aSNayA kyAI lahasyaMsi rAyAvarAhaMsi saMpalitte jAe yAvi hotthA / tae NaM te nagaraguttiyA dhaNaM satyavAhaM gevhaMti, gaNhitA jeNeva cArae teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA cAragaM aNuSpavesaMti, aNuppavesittA vijaeNaM tavakareNaM saddhi egayao haDibaMdhaNaM kareMti / dhaNassa gharAo AhArANayaNaM 87 taNaM sA bhaddA bhAriyA kahalaM pAuyabhAe ramaNIe-jAba- udviyammi sUre sahassarassimmi vijayare teyasA jalate vipulaM asaNaM pANa sAimaM sAimaM upabhoga kareDa, karelA, bhoyaNA pazcivaDa, Diyamuda kare, karetA evaM ca surabhi[vara]vAripasipuNNaM dagavArayaM karei, karettA paMthayaM dAsaceDayaM saddAveda, sahAvettA evaM vayAsI- - " gacchaha NaM tumaM devANuppiyA ! imaM vipulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM gahAya cAragasAlAe dhaNassa satyavAhassa uvaNehi / " 88 441 tae NaM se paMthae bhaddAe satyavAhIe evaM vRtte samANe haTTatuTThe taM bhoyaNapiDayaM taM ca surabhivaravAripaDipuNNaM dagavArayaM geNha, siyAo mahApariNamama pariNivakhamilA rAhaNaM va cAragatAlA jeNeva dhaNe satthavAhe teNeva uvAgacchaGa, uvAgacchittA bhoyaNapiDayaM Thavei, ThavettA ullaMchei, ullaMchettA bhoyaNaM geNhai, gevhittA bhAyaNAiM ThAveDa, ThAfvattA hatthasoyaM dalayai, dalaittA dhaNaM satyavAhaM teNaM dipuleNaM asaNa pANakhAima sAimeNaM pariveseDa / vijayatakkareNa saMvibhAgamAnaM tae NaM se vijae takkare dhaNaM satyavAhaM evaM vayAsI -- "tumbhe NaM devANuppiyA ! mamaM eyAo vipulAo asaNa- pANakhAima sAimAo saMvibhAgaM krehi|" dhaNassa tamniSedho 89 tae NaM se dhaNe satthavAhe vijayaM tavakaraM evaM vayAsI -- " avi yAiM ahaM vijayA ! evaM vipulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM kAyANa vA suNagANa vA balaejjA, ukkuruDiyAe vA NaM char3aDejjA, no ceva NaM tava puttadhAyagassa puttamAragassa arissa veriyassa paDaNIyassa paccAmittassa elo vipulAo asaNa- pANakhAima sAimAo saMvibhAgaM karejjAmi / " tae NaM se dhaNe satthavAhe taM vipulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM AhArei, taM paMthayaM paDivisajjei / tae NaM se paMthae dAsaceDae taM bhoyaNapiDagaM giNhai, givhittA jAmeva disi pAuDabhUe tAmeva visi paDigae / AbAdhitassa dhaNassa vijayatakkarAvekyA 90 tae NaM tassa dhaNassa satyavAhassa taM vipulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM AhAriyassa samANassa uccAra pAsavaNe NaM ubvAhitthA / taNaM se dhaNe satyavAhe vijayaM lavakara evaM kyAsI "ehi tAva vijayA etamayakamAma ahaM upacAra pAsava ! jeNaM parivemi" / vijayatakkareNa tannisedho ! 91lae jie kare dhaNaM satyavAhaM evaM bayAsI "tu devANuppiyA vipulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM AhAriyAsa atitha uccAre vA pAsavaNe vA mamaM NaM devApiyA imehi bahuhi sampahArehi va zivApahArehi ya samApahArehi ya tamhAe ya parajjhamANassa natthi kei uccAre vA pAsavaNe vA / taM chaMdeNaM tumaM devANuppiyA ! egaMte avakkamittA uccAra pAsavaNaM paridvavehi / " taNaM se dhaNe satthavAhe vijaeNaM takkareNaM evaM butte samANe tusiNIe saMciTThai / hAe dhaNeNa puNo kathite vijaeNa saMvibhAgamAgaNaM lae NaM se dharma satyavAhe muhatatarassa baliyatarAgaM uccAra pAsavaNeNaM ujyAhimnamANe vijayaM taskaraM evaM bayAsI" ehi tAba vijayA ! erNatamavakamAma jeNaM ahaM upacAra pAsavanaM parimi" / [Sa0 ka0 56 Page #697 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge chaTTho khaMdho tae NaM se vijae takkare dhaNaM satthavAhaM evaM vayAso--"jai NaM tuma devANuppiyA! tAo vipulAo asaNa-pANa-khAima-sAimAo saMvibhAga karehi, tao haM tumahiM saddhi egaMta avkkmaami"| tae NaM se dhaNe satyavAhe vijayaM takkaraM evaM vayAso-"ahaM NaM tubhaM tAo vipulAo asaNa-pANa-khAima-sAimAo saMvibhAgaM krissaami"| tae NaM se vijae takkare dhaNassa satthavAhassa eyama paDisuNei / tae NaM se dhaNe satthavAhe vijaeNa takkareNa saddhi egate avakkamai, uccArapAsavaNaM parivei, AyaMte cokkhe paramasuibhUe tameva ThANaM uvasaMkamittANaM viharai / dhaNeNa vijayassa saMvibhAgadANaM 93 tae NaM sA bhaddA kallaM pAuppabhAe rayaNIe-jAva-uTTiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalaMte vipulaM asaNaM pANaM khAima sAimaM uvakkhaDei, jAva-dhaNaM satthavAhaM teNaM vipuleNaM asaNa-pANa-khAima-sAimeNaM privesei| tae NaM se dhaNe satthavAhe vijayassa takkarassa tAo vipulAo asaNa-pANa-khAima-sAimAo saMvibhAgaM krei| paMthagaNa bhaddAe tannivedaNaM 94 tae NaM se dhaNe satthavAhe paMthagaM dAsaceDayaM visajjei / tae NaM se paMthae bhoyaNapiDayaM gahAya cAragAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA rAyagihaM nayaraM majjhamajheNaM jeNeva sae gihe jeNeva bhaTTA satthavAhI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA bhaI [satyavAhi ?] evaM vayAsI--evaM khalu devANuppie! dhaNe satthavAhe tava puttaghAyagassa puttamAragassa arissa veriyassa paDaNIyassa paccAmittassa tAo vipulAo asaNa-pANa-khAima-sAimAo saMvibhAgaM karei / bhaddAe kovo tae NaM sA bhaddA satthavAhI paMthagassa dAsaceDagassa aMtie eyama8 soccA AsuruttA ruTTA kuviyA caMDikkiyA misimisemANI dhaNassa satthavAhassa posmaavjji| 96 dhaNassa cAramutto tae NaM se dhaNe sasthavAhe aNNayA kayAi mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNeNaM saeNa ya asthasAreNaM rAyakajjAo appANaM moyAvei, moyAvettA cAragasAlAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA jeNeva alaMkAriyasabhA teNeva uvAgacchada, uvAgacchittA alaMkAriyakamma kAravei, kAravettA jeNeva pokkhariNI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA ahadhoyamaTTiyaM geNhai, geNhittA pokkhariNIM ogAhai, ogAhitA jalamajjaNaM karei, karetA pahAe kayabalikamme kaya-kouya-maMgala-pAyacchitte savvAlaMkAravibhUsie rAyagihaM nagaraM aNuppavisai, aNuppavisittA rAyagihassa nagarassa majhamajheNaM jeNeva sae gihe teNeba pahAretya gamaNAe / dhaNassa sammANaM 97 tae NaM taM dhaNaM satthavAhaM ejjamANaM pAsittA rAyagihe nayare bahave nagara-nigama-seTThi-satthavAha-pabhiio Adati parijANaMti sakkAreMti sammANeti abbhuTThati sarIrakusalaM pucchati / tae NaM se dhaNe satthavAhe jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchai / jA vi ya se tattha bAhiriyA parisA bhavai, taMjahA--dAsA i vA pessA i vA bhayagA i vA bhAillagA i vA, sA vi ya gaM dhaNaM satthavAhaM ejjamANaM pAsai, pAyavaDiyA khemakusalaM pucch| jA vi ya se tattha abhaMtariyA parisA bhavai, taMjahA--mAyA i vA piyA i vA bhAyA i vA bhaiNI i vA, sA vi ya NaM dhaNaM satyavAhaM ejjamANa pAsai, AsaNAo abbhuTTha i, kaMThAkaMThiyaM avayAsiya bAha-ppamokkhaNaM karei / bhahAe kovovasamapuvvaM sammANaM 98 tae NaM se dhaNe satthavAhe jeNeva bhaddA bhAriyA teNeva uvAgacchai / Page #698 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijayatakaraNAya 443 tae NaM sA bhaddA dhaNaM sasthavAha ejjamANaM pAsai, pAsittA no ADhAi no parijANai, aNADhAyamANI aparijANamANI tusiNIyA parammuhI sNcitttti| 99 tae NaM se dhaNe satthavAhe bhaI bhAriya evaM vayAsI--"kiSNaM tujhaM devANuppie ! na tuTTI vA na hariso vA nANaMdo vA, jaM mae saeNaM atthasAreNaM rAyakajjAo appA vimoie"| tae NaM sA bhaddA dhaNaM satthavAhaM evaM vayAsI--"kahaM NaM devANuppiyA! mama tuTThI vA hariso vA ANaMdo vA bhavissai? jaNaM tumaM mama puttaghAyagassa puttamAragassa arissa veriyassa paDaNIyassa paccAmittassa tAo vipulAo asaNa-pANa-khAima-sAimAo saMvibhAgaM kresi"| tae NaM se dhaNe satthavAhe bhaI bhAriyaM evaM vayAsI-"no khalu devANuppie ! dhammo tti vA tavo tti vA kaya-paDikayA i vA logajattA i vA nAyae i vA ghADiyae i vA sahAe ivA suhi tti vA [vijayassa takkarassa? ] tAo bipulAo asaNapANa-khAima-sAimAo saMvibhAge kae, naSNattha sriircitaae| tae NaM sA bhaddA dhaNeNaM satthavAheNaM evaM vuttA samANI haTTatuTTha-cittamANaMdiyA-jAva-harisavasa-visappamANahiyayA AsaNAo abbhuTaTheDa, abbhuttA kaMThAkaMThi avayAsei khemakusalaM pucchai, pucchittA pahAyA kayabalikammA kaya-kouya-maMgala-pAyacchittA vipulAiM bhogabhogAI bhuMjamANI viharai / 100 vijaya-NAyassa nigamaNaM tae NaM se vijae tabakare cAragasAlAe tehi baMdhahi ya bahehi ya kasappahArehi ya chivApahArehi ya layApahArehi ya taNhAe ya chahAe ya parajjhamANe kAlamAse kAlaM kiccA naraesu neraiyattAe ubavaNe / se gaM tattha neraie jAe kAle kAlobhAse gaMbhIralomaharise bhIme uttAsaNae paramakaNhe vaNNeNaM / se NaM tattha niccaM bhIe niccaM tatthe niccaM tasie niccaM parama'suhasaMbaddha naragagativeyaNaM paccaNubbhavamANe vihri| se gaM tAo uTTittA aNAdIyaM aNavadaggaM dohamaddhaM cAurataM saMsArakatAraM annupriyttttissi| dhaNanAyassa nigamaNaM 101 evAmeva jaMbU ! jo NaM amhaM niggaMtho vA niggaMthI vA Ayariya-uvajjhAyANaM aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaie samANe vipulamaNimottiya-dhaNa-kaNaga-rayaNasAreNaM lumbhai, so vi evaM ceSa / 102 rAyagihe therAgamaNaM teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM therA bhagavaMto jAisaMpaNNA-jAva-puSvANupuTiva caramANA gAmANugAmaM dUijjamANA suhaMsuheNaM viharamANA, jeNeva rAyagihe nayare jeNeva guNasilae ceie teNAmeva uvAgacchati, uvAgacchittA ahApaDirUvaM oggahaM ogiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANA vihrNti| parisA niggayA dhammo khio| dhaNassa pavvajjA . . 103 tae NaM tassa dhaNassa satyavAhassa bahujaNassa aMtie eyamaTTa soccA nisamma imeyArUve ajjhathie citie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA--"evaM khala therA bhagavaMto jAisaMpaNNA ihamAgayA ihsNpttaa| taM gacchAmi? NaM there bhagavaMte vadAmi namasAmi" [evaM saMpehei, saMpehettA? ] hAe kayabalikamme kaya-kouya-maMgala-pAyacchitte suddhappAvesAI maMgallAI vatthAI pavara parihie pAyavihAracAreNaM jeNeva guNasilae ceie jeNeva therA bhagavaMto teNeva uvAgacchittA vaMdai nmsi| tae NaM therA bhagavaMto dhaNassa vicittaM dhammamAikkhaMti / tae NaM se dhaNe satyavAhe dhamma soccA evaM vayAsI-- "sahahAmi NaM bhaMte ! niggaMthaM pAvayaNaM / pattiyAmi NaM bhaMte ! niggaMthaM paavynnN| roemi NaM bhaMte! niggaMthaM pAvayaNaM / anbhuTemi NaM bhaMte! nigaMthaM pAvayaNaM / evameyaM bhaMte ! tahameyaM bhaMte! avitahameyaM bhaMte ! icchiyameyaM bhaMte! paDicchiyameyaM bhaMte ! icchiya-paDi Page #699 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge chaTTho khaMdho cchiyameyaM bhaMte ! se jaheyaM tumbhe vayaha" ti kaTTa there bhagavate vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA-jAva-pavvaie-jAva-bahUNi vAsANi sAmaNNapariyAgaM pAuNittA bhattaM paccakkhAittA, mAsiyAe saMlehaNAe [appANaM jhosettA? ], sarddhi bhattAI aNasaNAe chedittA kAlamAse kAlaM kiccA sohamme kappe devattAe ubavaNNe / tattha NaM atthegaiyANaM devANaM cattAri paliovamAI ThiI pnnnnttaa| tassa NaM dhaNassa devassa cattAri paliovamAiM tthiii| dhaNassa mahAvidehe siddhI 104 se gaM dhaNe deve tAo devalogAo AukkhaeNaM ThiikkhaeNaM bhavakkhaeNaM aNaMtaraM cayaM caitA mahAvidehe vAse sijjhihii-jAva-savva dukkhANamaMta krehii| dhaNaNAyassa puNonigamaNaM 105 jahA NaM jaMbU ! dhaNeNa satthavAheNaM no dhammo ti bA tavo ti bA kayapaDikayA i vA logajattA i vA nAyae i vA ghADiyae i vA sahAe i vA suhi tti vA vijayassa takkarassa tAo vipulAo asaNa-pANa-khAima-sAimAo saMvibhAge kae, naNNattha sarIrasArakkhaNaTTAe / evAmeva jaMbU ! je NaM amhaM niggaMthe vA niggaMthI vA Ayariya-uvajjhAyANaM aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pamvaie samANe vavagaya-hANumaddaNa-puppha-gaMdha-mallAlaMkAra-vibhUse imassa orAliya-sarIrassa no vaNNahe vA no rUbaheDa vA no balaheuvA no visayaheuM vA taM vipulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM AhAramAhArei, naNNattha nANadasaNacaritANaM vahaNaTThayAe, se gaM ihaloe ceva bahUNaM samaNANaM bahUNaM samaNINaM bahUNaM sAvagANaM bahUNaM sAviyANa ya accaNijje vaMdaNijje namasaNijje pUNijje sakkAraNijje sammANijje kallANaM maMgala devayaM ceiyaM viNaeNaM pajjuvAsaNijje bhavai / / paraloe vi ya zaM no bahUNi hatyaccheyaNANi ya kaNNaccheyaNANi ya nAsAcheyaNANi ya evaM hiyaya uppAyaNANi ya vasaNuppAyaNANi ya ullaMbaNANi ya pAvihii, puNo aNAiyaM ca NaM aNavadaggaM dohamaddhaM cAurataM saMsArakatAraM voIvaissai-jahA va se dhaNe satyavAhe / ' NAyAdhammakahAo su0 1, a0 2 / 6. mayUrIaMDaNAyaM caMpAe mayUrIe aMDasevaNaM 106 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM caMpA nAmaM nayarI hotthaa--vnnnno| tose NaM caMpAe nayarIe bahiyA uttarapurathime disIbhAe subhUmibhAge nAma ujjANe--savvouya-puppha-phala-samiddhe suramme naMdaNavaNe iva suha-surabhisIyalacchAyAe smnnubddh| tassa NaM subhUmibhAgasta ujjANassa uttarao egadesammi mAluyAkacchae hotthaa--vgnno| tastha NaM egA baNamayUrI do puTTha pariyAgae piTuMDI-paMDure nivvaNe niruvahae bhiNNamuTTippamANe mayUrI-aMDae pasavai, pasavittA saeNaM pakkhavAeNaM sArakkhamANI saMgovemANI saMviTTha mANI vihrh| 1 vRttikRtA samuddhRtA nigamanagAthA sivasAhaNesu AhAra-virahiyo jaM na vaTTae deho / tamhA dhaNo bva vijayaM, sAhU taM teNa posejjA // 1 // NAyAdhammakahAo su0 1 a0 2 / Page #700 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mayUrIaMDaNAyaM 445 caMpAe jiNadattasAgaradattA satthavAhadAragA 107 tattha NaM caMpAe nayarIe duve satthavAhadAragA parivasaMti, taM jahA--jiNadattaputte ya sAgaradattaputte ya-sahajAyayA sahavaDDhiyayA sahapaMsukIliyayA sahadAradarisI aNNamaNNamaNurattayA aNNamaNNamaNuvvayayA aNNamaNNacchaMdANuvattayA aNNamaNNahiya-icchiyakArayA aNNamaNNesu gihesu kikSacAI kararNA jjAI paccaNubhavamANA viharaMti / tae NaM tesi satthavAhadAragANaM aNNayA kayAi egayao sahiyANaM samuvAgayANaM saNNisaNNANaM saNNiviTThANaM imeyArUve mihokahAsamullAve samuppajjitthA--'jaNNaM devANuppiyA! amhaM suhaM vA dukkhaM vA pavvajjA vA videsagamaNaM vA samuppajjai, taNaM amhehi egayao sameccA nitthariyavvaM' ti kaTu aNNamaNNameyAsvaM saMgAraM paDisuNeti, paDisuNettA sakammasaMpauttA jAyA yAvi hotthaa| caMpAe devadattA gaNiyA 108 tatthaM NaM caMpAe nayarIe devadattA nAmaM gaNiyA parivasai--aDDhA dittA vittA vitthiNNa-viula-bhavaNa-sayaNAsaNa-jANa-vAhaNA bahudhaNa jAyasva-rayayA Aoga-paoga-saMpauttA vicchaDDiya-paura-bhattapANA causaTikalApaMDiyA causaTTi-gaNiyAguNovaveyA auNattIsaM visese ramamANI ekkavIsa-rahaguNappahANA battIsa-purisovayArakusalA navaMgasuttapaDibohiyA aTThArasadesIbhAsAvisArayA siMgArA gAracAruvesA saMgaya-gaya-hasiya-bhaNiya-ceTThiya-vilAsasalAvullAva-niuNa-juttovayArakusalA UsiyajjhayA sahassalamA vidiNNachatta-cAmara-bAlavIyaNiyA kaNNIrahappayAyA vi hotthaa| bahUNaM gaNiyAsahassANaM AhevaccaM porevaccaM sAmittaM bhaTTittaM mahattaragata ANA-Isara-seNAbaccaM kAremANI pAlemANI mahayA'haya-naTTagIya-vAiya-taMtI-tala-tAla-tuDiya-ghaNa-muiMga-paDuppavAiyaraveNaM viulAI bhogabhogAiM bhuMjamANI viharai / 109 Deha, ubAlate kobiyApama paDisujAtAe gaNiyAe satthavAhadAragANaM gaNiyAe saha ujjANakIDA tae NaM tesi satthavAhadAragANaM aNNayA kayAi puvyAvaraNhakAlasamayaMsi jimiyabhuttattarAgayANaM samANANaM AyaMtANaM cokkhANaM paramasuibhUyANaM suhAsaNavaragayANaM imeyArUve mihokahAsamullAve samuppajtyiA --'seyaM khalu amhaM devANuppiyA ! kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe -jAva-uTThiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalate vipulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM uvakkhaDAvettA taM vipulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM dhUva-puppha-gaMdha-vattha-mallAlaMkAraM gahAya devadattAe gaNiyAe saddhi subhUmibhAgassa ujjANassa ujjANasiri paccaNubhavamANANaM viharittae' ti kaTTa aNNamaNNassa eyamaDhe paDisuNeti, paDisuNettA kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe-jAva-uTTiyammi sUre sahassasarassimmi diNayare teyasA jalaM koDaMbiyapurise saddAveMti, saddAvettA evaM vayAso--"gacchaha NaM devANuppiyA! vipulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM uvakkhaDeha, uvakkhaDetA taM vipulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM dhUva-puSpha-gaMdha-vattha-mallAlaMkAraM gahAya jeNeva subhUmibhAge ujjANe jeNeva naMdA pukkhariNI teNeva uvAgacchaha, uvAgacchittA naMdAe, pokkhariNIe adUrasAmate thUNAmaMDavaM AhaNahaAsiyasammajjiovalitaM paMcavaNNa-sarasasurabhi-mukka-pupphapuMjovayArakaliyaM kAlAgaru-pavarakuMdurukka-turukka-dhUva-DajhaMta-surabhi-maghamata gaMdhuddhayAbhirAmaM sugaMdhavara-gaMdhagaMdhiya gaMdhavaTTi bhUyaM kareha, karettA amhe paDivAlemANA-paDivAlemANA citttth"-jaav-citttthti| 110 tae gaM te satyavAhadAragA doccaM pi koDuMbiyapurise saddAvati, sahAvettA evaM vayAsI--khippAmeva [bho devANuppiyA! ?] lahukaraNa jutta-joiyaM samakhura-vAlihANa-samalihiya-tikkhaggasiMgahi rayayAmaya-ghaMTa-suttarajju-pavarakaMcaNa-khaciya-natthapaggahoggahiyaehi nIluppalakayAmelaehi pavara-goNa-juvANaehiM nAnA-maNi-rayaNa-kaMcaNa-ghaMTiyAjAlaparikkhittaM pavaralakkhaNovaveyaM juttAmeva pavahaNaM uvaNeha / te vi taheva uvaNeti / tae gaM te satyavAhadAraNA vhAyA kayabalikammA kaya-kouya-maMgala-pAyacchittA appamahagyAbharaNAlaMkiyasarIrA pavahaNaM duruhaMti, duruhitA jeNeva devadattAe gaNiyAe gihe teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA pavahaNAo paccoruhaMti, paccoruhittA devadattAe gaNiyAe gihaM aNuppavisaMti / 111 tae NaM sA devadattA gaNiyA te satthavAhadArae ejjamANe pAsai, pAsittA haTTatuTThA AsaNAo abbhuThei, abbhuThettA sattaTupayAI aNugacchai, aNugacchittA te satyavAhadArae evaM bayAsI-"saMdisaMtu NaM devANuppiyA! kimihAgamaNappaoyaNaM?" tae NaM te satyavAhadAragA devadattaM gaNiyaM evaM vayAsI--"icchAmo gaM devANuppie ! tume saddhi subhUmibhAgassa ujjANassa ujjANasiri paccaNubhavamANA vihritte|" Page #701 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge chaTTho khaMdho tae NaM sA devadattA tesi satyavAhadAragANaM eyamaTuM paDisuI, paDisugetA vhAyA kapalikammA-jAva-sirI-samANavesA jeNeva satya vAhadAragA teNeva uvaagyaa| 112 tae NaM te satyavAhadAragA devattAe gaNiyAe saddhi jANaM duruhaMti, duruhitA caMpAe nayarIe majjhamajheNaM jeNeva subhUmibhAge ujjANe jeNeva naMdA pokhariNI teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchitA pavahaNAo pacoruiMti, pancoruhitA naMdaM pokkhariNi ogAti ogAhettA jalamajjaNaM kareMti, karetA jalakiDDaM kareMti, karettA hAyA devadattAe saddhi [naMdAo pokkhariNIo?] pancuttaraMti, jeNeva thUNAmaMDave teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchitA [thaNAmaMDavaM ? ] aNuppavisaMti, aNuppavisitA savvAlaMkArabhUsiyA AsatthA vIsasthA suhAsaNavaragayA devadattAe saddhi taM vipulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM dhRva-puppha-vastha-gaMdha-mallAlaMkAraM AsAemANA visAemANA paribhAemANA pari jemANA evaM ca NaM viharati / jimiyabhuttuttarAgayA vi ya NaM samANA devadattAe saddhi vipulAI kAmamogAI bhuMjamANA viharati / tae NaM te satyavAhadAragA puvvAvaraNhakAlasamayaMsi devadattAe gaNiyAe saddhi thagAmaMDavAo paDimikkhamaMti, paDiNikkhamitA hatthasaMgallIe subhUmibhAge ujjANe bahasu Aligharaesu ya kayaligharaesu ya latAdharaesu ya acchagavaraesu ya pecchaNadharaesu ya pasAhaNagharaesu ya mohaNagharaesu ya sAlagharaesu ya jAlagharaesu ya kusumadharaesu ya ujjANasiri paccaNubhavamANA viharaMti / satthavAhadArahiM mayUrIaMDagANayaNaM tae NaM te satthavAhadAragA jeNeva se mAluyAkacchae teNeva pahArettha gmnnaae| tae NaM sA vaNamayUrI te satthavAhadArae ejjamANe pAsai, pAsittA bhIyA tatthA mahayA-mahayA saddeNaM kekAravaM viNimmuyamANIviNimmuyamANI mAluyAkacchAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA egaMsi rakkhaDAlayaMsi ThiccA te satthavAhadArae mAluyAkacchagaM ca aNimisAe diTTIe pecchamANI citttthi| tae NaM te satthavAhadAragA aNNamaNNaM saddAveMti, saddAvettA evaM vayAso--"jahA NaM devANuppiyA! esA vaNamayUrI amhe ejjamANe pAsittA bhIyA tatthA tasiyA ubiggA palAyA mahayA-mahayA saddeNaM kekArava-jAva-rukkhaDAlayaMsi ThiccA amhe mAluyAkacchayaM ca [ aNimisAe diDhoe ? ] pecchamANI ciTThai, taM bhaviyanvametya kAraNeNaM" ti kaTu mAluyAkacchayaM aMto aNuppavisaMti / tatya gaM do puDhe pariyAgae-jAva-mayUrI-aMDae pAsittA aNNamaNNaM saddAveMti, sahAvettA evaM bayAsI--"seyaM khalu devANuppiyA ! amhaM ime vaNamayUrI-aMDae sANaM jAtimaMtANaM kukkuDiyANaM aMDaesu pkkhivaavitte| tae NaM tAo jAtimaMtAo kukkuDiyAo ee aMDae sae ya aMDae saeNaM paMkhavAeNaM sArakkhamANIo saMgovemANIo viharissaMti / tae NaM amhaM etthaM do kolAvaNagA mayUrI-poyagA bhavissaMti" tti kaTu aNNamaNNassa eyama paDisuNeti, paDisuNettA sae sae dAsaceDae saddAveti, saddAvettA evaM bayAsI--"gacchaha NaM tubbhe devANuppiyA! ime aMDae gahAya sagANaM jAtimaMtANaM kukkuDINaM aMDaesu pakkhiyaha"-jAva-te vi pakkhiveti / / 114 tae NaM te satthavAhadAragA devadattAe gaNiyAe saddhi subhumibhAgassa ujjANassa ujjANasiri paccaNubhavamANA viharittA tameva jANaM durUDhA samANA jeNeva caMpA nayarI jeNeva devadattAe gaNiyAe gihe teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA devadattAe gihaM aNuppavisaMti, aNuppavisittA devadattAe gaNiyAe viulaM jIviyArihaM pIidANaM dalayaMti, dalaittA sakkAreMti sammANeti, sakkArettA sammANettA devadattAe gihAo paDimikkhamaMti, paDiNikkhamittA jeNeva sAI sAiM gihAI teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA sakammasaMpattA jAyA yAvi hotthaa| sAgaradattapatteNa saMdehevaseNa aMDayaviNAso uvaNao ya 115 tattha NaM je se sAgaradattaputte satyavAhadArae se gaM kallaM pAuppabhAyAe rayagIe-jAva-uTTiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalate jeNeva se vaNamayUrI-aMDae teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA taMsi mayUrI-aMDayaMsi saMkie kaMkhie vitigichasamAvaNNe bheyasamAvaNNe kalusasamAvaNNe kiNNaM mamaM ettha kolAvaNae mayUrI-poyae bhavissai udAhu no bhavissai ? ti kaTu taM mayUrI-aMDayaM abhikkhaNaMabhikkhaNaM uvvattei pariyattei AsArei saMsAreDa cAlei phaMdei ghaTTei khobhei abhikkhaNaM-abhikkhaNaM kaNNamUlaMsi ttittttiyaavei| tae NaM se mayUrI-aMDae abhikkhaNaM-abhikkhaNaM uvvattijjamANe pariyattijjamANe AsArijjamANe saMsArijjamANe cAlijjamANe phaidijjamANe ghaTTijjamANe khobhijjamANe abhikkhaNaM-abhikkhaNaM kaNNamUlaMsi TiTTiyAvejjamANe poccaDe jAe yAvi hotthaa| tae NaM se sAgaradattaputte satthavAhadArae aNNayA kayAi jeNeva se mayUrI-aMDae teNeva uvAgacchai, ubAgacchittA taM mayUrI-aMDayaM poccaDameva pAsai, 'aho NaM mama ettha kIlAvaNae mayUrI-poyae na jAe' tti kaTu ohayamaNasaMkappe karatalapalhatthamuhe aTTajjhANovagae jhiyaai| Page #702 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mayUrI aMDaNAyaM 117 evAmeva samaNAuso ! jo amhaM niggaMtho vA niggaMthI vA Ayariya-uvajjhAyANaM aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaie samANe paMcamahatvaesu chajjIvanikAesu niggaMthe pAvayaNe saMkie kaMkhie vitigichasamAvaNNe bheyasamAvaNNe kalusasamAvaNe, se NaM ihabhave deva samagA bahU samaNI bahu sAvagANaM bahUNaM sAviyANa va hala girahaNije paribhavaNij paraloe vi ya NaM Agacchai bahUNi daMDaNANi ya bahUNi muMDaNANi ya bahUNi tajjaNANi ya bahUNi tAlaNANi ya bahUNi aMdubaMdhaNANi ya bahUNi gholaNANi ya bahUNi mAimaraNANi ya bahUNi piimaraNANi ya bahUNi bhAimaraNANi ya bahUNi bhagiNImaraNANi ya bahUNi bhajjAmaraNANi ya bahUni pulamaraNAni va bahaNi dhUyamaraNANi va bahUNi suNhAmaraNANi ma bahUNaM vArihANaM mahaNaM dohagANaM bahUNaM apiyasaMvAsA bahUNaM pipaviNyaogANaM bahUNaM dukha-domaNarasANaM abhAgI bhavissati, anAdiyaM ca aNayayagaM vohama cAuraMta saMsArakaMtAraM bhujjo - bhujjo aNupariyaTTissai / sAjutassa jiNadatta puttassa mayUrasaMpattI uvaNao ya 118 tae NaM se jiNadattapute jeNeva se mayUrI aMDae teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA taMsi mayUrI aMDayaMsi nissaMkie [ nikkaMkhie nivvitiviche ?] mukhyattae mama ettha kIlAvaNae mayUrIya bhavissa si mayUrI-aMDa abhi-abhago utte no pariyate no AsArei no saMsArei no cAlei to phaMdei no ghaTTei no khobhei abhikkhaNaM abhikkhaNaM kaNNamUlaMsi no TiTTiyAvei / taeSaM se mapUrI-aMDayama- jAva-aTiTTiyA vijamANe kAle samaeNaM ummi mayUrI poya ettha jaae| lae se jinadattapu taM mayUrI-yo pAsa pAsitA haTTa yomaesa sahAyatA evaM bayAsI "devANupiyA ! hama mayUra-yo mayUra-posaNa- pAohi dahi apuNaM sAravakhamANA saMgamANA saMvaha naTulsa sikhaa"| tae NaM te mayUra - posagA jiNadattaputtassa eyamaTTha paDisurNeti taM mayUra - poyagaM gaNhaMti, jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchaMti, taM mayUrapoya bahUhi mapUra-posaNa-yAhi dahi aNupuSyeNaM sArayamANA saMgovemANA saMbaddeti dullaca sikhAta tae NaM se mayUra - poyae ummuvakabAlabhAve viSNaya-pariNayamette jovvaNagamaNupatte lakkhaNa- vaMjaNa-guNovavee mANummANa-ppamANapaDipuNNapakkhapeNakalAve vicittapicchasatacaMdae nIlakaMThae naccaNasiIlae egAe cappuDiyAe kayAe samANIe aNegAI naTullagasayAI kekAiyasayANi ya karemANe viharadda / lae NaM te mayUraposanAtaM mapUra-yogaM ummunakAlabhAva-jAba ke kAiyavANiya karemAnaM pAsitAnaM taM mayUra-yogaM gati jiNadattaputtassa uvarNeti / 119 tase nigadattapute satyavAhavArae mayUra-yogaM ummukkabAlabhAva ke kAiyasapANi ya karemANaM pAlisA haTTarAI lekhi vipulaM jIviyArihaM poidANaM dasa basattA paDivisale / && 447 tae se mapUra-poSaNe nagarasapurNa egAe puDiyAe pAe samAnIe maMgolA-bhaMga-sirodhare sevAvaMge bhavAriya-paNapakhe uklidakAiya-kalAve kevakAiyasavANi muMcamANe macca / lae gaM se dattaputtaM te mayUroena pAe navarIe siMghADaga-tiga-caunaka-caccara-caummUha mahApapahe saehi ya sAhassiehi yasayatAhattiehi pani jayaM karemAne vihr| 121 evAmeva samaNAuso ! jo ahaM niggaMtho vA niggaMdhI vA Ayariya uvajjhAyANaM aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM paThAie samANe paMcamahatvasu chajjIvanikAesu niggaMthe pAvayaNe nissakie nikkaMkhie nivvitigiche se NaM ihabhave ceva bahUNaM samaNANaM bahUNaM samaNINaM bahUNaM sAvagANaM bahUNaM sAviyANa ya accaNijje vaMdaNijje namasaNijje pUryANijje sakkAraNijje sammANaNijje kallANaM maMgalaM devayaM ceyaM viSaevaM pajjuvAsaNijme bhava paraloe vipanaM no bahUNi hatyaccheyANi ya kangacchepramANi ya nAsAyANi ya evaM hiyayauppAvaNANi va basaNuSvAyaNANi ya ullaMbaNANi ya pAvihii, puNo aNAiyaM ca NaM aNavadaggaM dIhamaddhaM cAuraMta saMsArakaMtAraM bIIvaissai / " NAyAdhammakahAo su0 1 a0 3 / 1. vRttitA samuddhatA nigamanagAthA J jiNavarabhAsiyabhAve bhAvasacce bhAvao madamaM no kulmA saMdehaM saMdeho' Narathaheu ti / / 1 / / nissaMdehataM puNa, guNaheDaM jaM tatra tayaM kajjaM / evaM da seTThiyA, aMDayAhI udAharaNaM / / 2 / / satya mahaduvyaleNa tavihAyariyavirahao vA vi nevamahaNatarpaNa mANAvaraNodayeNaM ca // 3 // UdAharaNAsaMbhave va sadasu na yujjjA savvamayamati tahAni i citae maha // 4 // aNuvaka parANuggaha-parAyaNA jaM jiNA jagappavarA jiya-rAga-dosa- mohA, ya nannahA vAiNo teNa ||5|| J Page #703 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. kummaNAyaM vArANasIe mayaMgatIraddahasamIve mAlayAkacchatore pAvasiyAlagA 122 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM vANArasI nAmaM nayarI hotthA--vaNNao / tIse NaM vANArasIe nayaroe uttarapurathime disIbhAe gaMgAe mahAnaIe mayaMga-tIraddahe nAma dahe hotthA---aNupuSvasujAyavappa-gaMbhIrasIyalajale accha-vimala-salila-palicchaNNe saMchaNNa-patta-puppha-palAse bahuuppala-pauma-kumuya-naliNa-subhaga-sogaMdhiya-puMDarIya-mahApuMDarIya sayapatta-sahassapatta-kesarapupphovacie pAsAIe darisaNijje abhirUve paDirUve / tattha NaM bahUNaM macchANa ya kacchamANa ya gAhANa ya magarANa ya saMsumArANa ya sayANi ya sahassANi ya sayasahassANi ya jUhAI nimbhayAI niruvviggAiM suhaMsuheNaM abhiramamANAI-abhiramamANAI vihrNti| tassa NaM mayaMgatIraddahassa adUrasAmaMte, ettha NaM mahaM ege mAluyAkacchae hotthaa--vnnnno| tattha NaM duve pAvasiyAlagA parivasaMti--pAvA caMDA ruddA tallicchA sAhasiyA lohiyapANI AmisatthI AmisAhArA AmisappiyA AmisalolA AmisaM gabesamANA rattiviyAlacAriNo viyA pacchannaM cAvi ciTThati / mayaMgatIre kumma 124 tae NaM sAo mapaMgatIraddahAo aNNayA kayAI sUriyasi ciratyamiyaMsi luliyAe saMmabhAe paviralamANusaMsi nisaMta-paDinisaMtasi samANaMsi duve kummagA AhAratthI AhAraM gavesamANA saNiyaM-saNiyaM uttaraMti, tasseva mayaMgatIraddahassa pariperaMteNaM savvao samaMtA parigholamANA-parigholamANA vitti kappemANA viharaMti / 123 pAvasiyAlagANaM AhAragavesaNaM 125 tayANaMtaraM ca NaM te pAvasiyAlagA AhAratthI AhAraM gavesamANA mAluyAkacchagAo paDiNikkhamaMti, paDiNikkhamittA jeNeva mayaMgatI raddahe teNava uvAgacchaMti, uvAgacchittA tasseva mayaMgatIraddahassa pariperateNaM parigholamANA-parigholamANA vitti kappemANA viharati / tae NaM te pAvasiyAlagA te kummae pAsaMti, pAsittA jeNeva te kummae teNeva pahArettha gmnnaae| siyAlagaM daTTaNaM kummANaM kAyasaMharaNaM 126 tae NaM te kummagA te pAvasiyAlae ejjamANe pAsaMti, pAsittA bhIyA tatthA tasiyA umviggA saMjAyabhayA hatthe ya pAe ya govAo ya sahi-saehi kAehi sAharaMti, sAharittA niccalA niSphaMdA tusiNIyA saMciTThati / tae NaM te pAbasiyAlagA jeNeva te kummagA teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA te kummae savvao samaMtA uvvatteti pariyateMti AsAreMti saMsAreMti cAleMti ghaTTeti phaMdeti kho ti nahehi AlupaMti daMtehi ya akkhoDeMti, no ceva NaM saMcAeMti tesi kummagANaM sarIrassa kiMci AbAhaM vA bAbAhaM vA uppAittae chaviccheyaM vA karettae / tae NaM te pAvasiyAlagA te kummae doccaM pi taccaM pi sabao samaMtA ubvatteti-jAva-karettae, tAhe saMtA taMtA paritaMtA niviNNA samANA saNiyaM-saNiyaM paccosakkaMti, egatamavakkamaMti, niccalA niSphaMdA tusiNIyA saMciTThati / siyAlahi agutta-kummassa mAraNaM 127 tae NaM ege kummae te pAvasiyAlae ciragae dUraMgae jANittA saNiyaM-saNiyaM egaM pAyaM nicchubhai / tae NaM te pAvasiyAlagA teNaM kummaeNaM saNiya-saNiyaM egaM pAyaM nINiyaM pAsaMti, pAsittA sigdhaM turiyaM cavalaM caMDaM jaiNaM vegiyaM jeNeva se kummae teNeva uvAgacchati, uvAgarichattA tassa NaM kummagassa taM pAyaM nohi AlupaMti baMtehi avakho.ti, tao pacchA maMsaM Page #704 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kummaNAyaM 449 128 ca soNiyaM ca AhAraiti, AhArettA taM kummagaM savvao samaMtA ubvati-jAva-no ceva NaM saMcAeMti tassa kummagassa sarIrassa kiMci AbAhaM vA vAbAhaM vA uppAittae chaviccheyaM vA krette| tae NaM te pAvasiyAlagA taM kummayaM doccaM pi pacca pi savvao samaMtA uvvatteti-jAva-chaviccheyaM vA karettae, tAhe saMtA taMtA paritaMtA niviNNA samANA saNiyaM-saNiyaM paccosakkaMti, doccaM pi egNtmbkkmNti| evaM cattAri vi paayaa| tae NaM se kummae te pAvasiyAlae ciragae dUraMgae jANittA saNiyaM-saNiyaM gauvaM niinnei| tae NaM te pAvasiyAlagA teNaM kummaeNaM [saNiyaM saNiyaM] govaM nINiyaM pAsaMti, pAsittA sigghaM turiyaM cavalaM caMDaM jaiNaM vegiyaM jeNeva se kummae teNava uvAgacchaMti, uvAgacchittA tassa gaM kummagassa taM gIvaM nahehi [AluMpaMti], daMtehi kavAlaM vihADeMti, vihADetA taM kummagaM jIviyAo vavaroti, vavarovettA maMsaM ca soNiyaM ca AhAreti / aguttAmma paDucca uvaNao evAmeva samaNAuso! jo amhaM niggaMtho vA niggaMthI vA Ayariya-uvajjhAyANaM aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaie samANe, paMca ya se iMdiyA aguttA bhavaMti, se NaM ihabhave ceva bahUNaM samaNANaM bahUNaM samaNINaM bahUNaM sAvagANaM bahUNaM sAviyANa ya holaNijje niMdaNijje khisaNijje garahaNijje paribhavaNijje, paraloe vi ya NaM Agacchai--bahUNi daMDaNANi ya bahUNi muMDaNANi ya bahuNi tajjaNANi ya bahUNi tAlaNANi ya bahUNi aMdubaMdhaNANi ya bahUNi gholaNANi ya bahUNi mAimaraNANi ya bahUNi piimaraNANi ya bahUNi bhAimaraNANi ya bahUNi bhagiNImaraNANi ya bahUNi bhajjAmaraNANi ya bahUNi puttamaraNANi ya bahUNi dhUyamaraNANi ya bahUNi suNhAmaraNANi ya, bahUNaM dAridANaM bahUNaM dohaggANaM bahUNaM appiyasaMvAsANaM bahUNaM piyavippaogANaM bahUNaM dukkha-domaNassANaM AbhAgI bhavissati, aNAdiyaM ca NaM aNavayaggaM dohamaddhaM cAuraMtaM saMsArakaMtAraM bhujjo-bhujjo aNupariyaTTissai-jahA va se kummae aguttidie| guttakummassa sokkhaM 130 tae NaM te pAvasiyAlagA jeNeva se docce kummae teNeva uvAgachaMti, uvAgacchittA taM kummagaM savvao samaMtA uvvatteti-jAva chaviccheyaM vA krette| tae gaM te pAvasiyAlagA taM kummagaM docca pi taccaM pi uvvaseMti-jAva-no ceva NaM saMcAyati tassa kummagassa sarIrassa kiMci AbAhaM vA bAbAhaM vA uppAittae chaviccheyaM vA karettae, tAhe saMtA taMtA paritaMtA niviNNA samANA jAmeva disaM pAunbhayA tAmeva disaM pddigyaa| tae NaM se kummae te pAbasiyAlae ciragae dUraMgae jANittA saNiya-saNiyaM govaM noNei, nINettA visAvaloyaM karei, karettA jamagasamaga cattAri vi pAe nINeI, nINettA tAe ukkiTThAe turiyAe cavalAe caMDAe sigdhAe uddhRyAe jaiNAe chayAe kummagaIe vIIvayamANe-vIIvayamANe jeNeva mayaMgatIraddahe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNeNaM saddhi abhisamaNNAgae yAvi hotthaa| guttakumma paDucca uvaNao 131 evAmeva samaNAuso ! jo amhaM samaNo vA samaNI vA Ayariya-uvajjhAyANaM aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaie samANe paMca ya se iMdiyAiM guttAI bhavaMti, se NaM ihabhave ceva bahUrNa samaNANaM bahUNaM samaNINaM bahUNaM sAvagANaM bahaNaM sAviyANa ya accaNijje baMdaNijje namasaNijje pUyaNijje sakkAraNijje sammANaNijje kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM viNaeNaM pajjuvAsaNijje bhavai, paraloe vi ya NaM no bahUNi hatthaccheyaNANi ya kaNNaccheyaNANi ya nAsAcheyaNANi ya evaM hiyayauppAyaNANi ya basaNuppAyaNANi ya ullaMbaNANi ya pAvihii, puNo aNAiyaM ca NaM aNavadaggaM dohamaddhaM cAurataM saMsArakatAraM vIIvaissai-jahA va se kummae guttidie / ' NAyAdhammakahAo su0 1 a0 4 / 1. vRttikRtA samaddhatA nigamanagAthA visaesu idiyAI, rubhaMtA rAga-dosa-nimmukkA / pAveMti nivvuisuha, kummovva mayaMgadahasokkhaM // 1 // ihare u aNattha-paraMparAo pAveMti pAvakammavasA / saMsAra-sAgaragayA, gomAuggasiyakummovva // 2 // dha0057 Page #705 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8. rohiNINAyaM rAhagihe dhaNasatthavAho 132 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe nAmaM nayare hotthaa| subhUmimAge ujjANe / tattha NaM rAyagihe nayare dhaNe nAmaM satyavAhe privsi--addddhe-jaav-apribhuue| bhaddA bhaariyaa-ahiinnpNcidiysriiraa-jaavsuruvaa| tassa NaM dhaNassa satyavAhassa puttA bhaddAe bhAriyAe attayA cattAri satthavAhadAragA hotthA, taM jahA--dhaNapAle dhaNadeve dhaNagove dhnnrkkhie| tassa NaM dhaNassa satyavAhassa cauNhaM puttANaM bhAriyAo cattAri suNhAo hotyA, taM jahA--ujjhiyA bhogavaiyA rakkhiyA rohinniyaa| dhaNasatyavAkayA ca uNhaM suNhANa parikkhA 133 tae NaM tassa dhaNassa satthavAhassa aNNayA kayAi puvvaratAvarattakAlasamayaMsi imeyArave ajjhatyie citie patthie maNogae saMkapye samuppajjitthA--"evaM khalu ahaM rAyagihe nayare bahUNaM Isara-talavara-mADaMbiya-koDaMbiya-inbha-seTThi-seNAvai-sasthavAhapabhitINaM sayassa ya kuDuMbassa bahUsu kajjesu ya kAraNesu ya koDubesu ya maMtesu ya gujjhesu ya rahassesu ya nicchaesu ya vavahAresu ya ApucchaNijje paDipucchaNijje, meDhI pamANaM AhAre AlaMbaNe cakkhU, meDhIbhUte pamANabhUte AhArabhUte AlaMbaNabhUte cakkhUbhUe savvakajjavaDDhAvae, taM na najjai NaM mae gayaMsi vA cuyaMsi vA mayaMsi vA bhaggaMsi vA luggaMsi vA saDiyaMsi vA paDiyaMsi vA videsatthaMsi vA vippavasiyaMsi vA imassa kuDuMbassa ke manne AhAre vA AlaMbe vA paDibaMdhe vA bhavissai?, taM seyaM khalu mama kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe-jAva-uTThiyammi sUre sahassa-rassimmi diNayare teyasA jalate vipulaM asaNaM pANaM khAima sAimaM uvakkhaDAvettA mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNaM, cauNha ya suNhANaM kulagharavaggaM AmaMtettA taM mitta-nAi-niyaga-sayaNasaMbaMdhi-pariyaNaM cauNha ya suNhANaM kulagharavagaM vipuleNaM asaNa-pANa-khAima-sAimeNaM dhUva-puSpha-vattha-gaMdha-mallAlaMkAreNa ya sakkArettA sammANettA tasseva mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNassa, cauNha ya suNhANaM kulagharavaggassa purao cauNhaM suNhANaM parikkhaNaTThayAe paMca-paMca sAliakkhae dalaittA jANAmi tAva kA kiha vA sArakkhei vA? saMgovei vA ? saMvaDDhei vA? evaM saMpehei, saMpehettA kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe-jAva-uTThiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalaMte vipulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM uvakkhaDAvei, mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNaM, cauNha ya suNhANaM kulagharavaggaM AmaMtei, tao pacchA vhAe bhoyaNamaMDavaMsi suhAsaNavaragae teNaM mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNeNaM cauNha ya suNhANaM kulagharavaggeNaM saddhi taM vipulaM asaNaM pAgaM khAimaM sAima AsAdemANe jAva-sakkArei, sakArettA tasseva mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNassa cauNha ya suNhANaM kulagharavaggassa purao paMca sAliakkhae geNhai, geNhittA jeThaM suNDaM ujjhiyaM saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI--"tumaM gaM puttA! mama hatthAo ime paMca sAliakkhae geNhAhi, aNupubveNaM sArakkhamANI saMgovemANI viharAhi / jayA NaM ahaM puttA! tuma ime paMca sAliakkhae jAejjA, tayA NaM tuma mama ime paMca sAliakkhae paDinijjAejjAsi" ti kaTu suNhAe hatthe dalayai, dalaittA paDivisajjei / ujjhiyAe sAlINaM ujjhaNaM 134 tae NaM sA ujhiyA dhaNassa 'taha tti eyamalai paDisuNei, paDisuNettA dhaNassa satthavAhassa hatthAo te paMca sAliakkhae gehaI' geNhittA egaMtamavakkamai, egaMtamavakkamiyAe imeyArUve ajjhathie citie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA--"evaM khalu tAyANaM koTrAgAraMsi bahave pallA sAloNaM paDipuNNA ciThThati, taM jayA NaM mama tAo ime paMca sAliakkhae jAesai, tayA NaM ahaM pallaMtarAo aNNe paMca sAliakkhae gahAya dAhAmi" tti kaTu evaM saMpehei, saMpehettA te paMca sAliakkhae egaMte eDei, sakammasaMjuttA jAyA yAvi hotthaa| Page #706 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rohiNINArya bhogavAe sAlINaM bhogo 135 evaM bhogavAe vi navaraM-sA hone, chollettA anila, aNugilitA sammasaMjuttA jAyA yAni hotyA / rakkhiyAe sAlIrakkhaNaM ! 136 evaM ravivAe vi navaraM nhitA evaMtamavamaha, etamavakkamiyAe hamepAve anyAtthie citie patthie manogae saMkalye samuNyatvA evaM khalu mamaM tAja imasa mila-nAi-niyama- saNa-saMbaMdhi-pariyagarasa caunha va suShANaM kuladharavagvasta purao sahAvettA evaM bayAsI tumaM maM putA mama hatyAo ime paMca sAlikvae geShAhi, aNupuveNaM sArankhamANI saMgovemANI viharAhi / jayA meM ahaM putA! tumaM ithe paMca sAlikvae jAejA tayA NaM tu mama ime paMca sAlimasyAe parinijjAnAsi ti kaTTu mama hatthaMsi paMca sAliakkhae dalayai / taM bhaviyavvamettha kAraNeNaM" ti kaTTu evaM saMpehei saMpehettA te paMca sAliakkhae suddhe vasthe baMdha, baMdhittA rayaNakaraMDiyAe pakkhibai, pakkhivittA usIsAmUle ThAvei, ThAvettA tisaMjJaM paDijAgaramANI-paDijAgaramANI viharada / rohiNIe sAlIrohaNaM vaDhaNaM ca NaM ! 137 se dhaNe satyavAhe taba mitta-nAi-niyama-sana-saMbaMdhi-pariyaNassa canha pa muNhANaM kulagharavAsa purao paMca sAlie hara geSTitA, catvaM rohiNIyaM suSTaM sahAve sahAvettA evaM vAso tumaM puttA! mama hatyAoM ime paMca sAlie mahAhi jAyageSTitA evaMtamacama evaMtamavanivAe mevAlaye asathie cilie parivAe maNogae saMkalpe samupajjitthA "evaM khalu na tAo imarasa misa-nAda-ni-saMbaMdhi-parivaNassa unha va suvhANaM kuladharavAssa purama sahAvetA evaM bayAsI tu putA mama hatyAo ime paMca sAlikkhA hAhi apurNa sArakhakhamANI saMgomAgI biharAhi jayA ahaM puttA ! tumaM ime paMca sAliavakhae jAejjA, tayA NaM tumaM bhrama ime paMca sAliakkhae paDinijjArajjAsi' tti kaTTu mama hatyaMsi paMca sAliakkhae dalai / taM bhaviyatvaM ettha kAraNeNaM / taM seyaM khalu mama ee paMca sAliakkhae sArakkhamANIe saMgovemANIe saMbaddemANI" sika evaM saMpepelA kuladhara-purise sahAve sahAvettA evaM vavAsI " tumme NaM devANupiyA ! ee paMca sAlie geSTada, gevhittA padamapAusaMsi mahAbudvikAsi niSayaMsi samAti paTTA kevAeM suparikammiyaM kare, karetA ime ca sAlie yAveha, vAvettA docyaM pi rAjyaM pikcaya-nihAe kareha, karelA vApi kareha, karetA sArakkhamANA saMgovemANA ANupuveNaM saMvaDDheha -- 138 ---- kobiyA rohiNIe evama parirNeti te paMca sAlikyae gevhaMta, aNupuSyeNaM sArakyati, saMgoyiti / lae kobiyA padamapAusasi mahAbudvikAsa nivaiti samAsa khANaM keyAraM suparikammiyaM kareti te paMca sAlie vaMta, do pipi ukya-nihAe kareti bADiparikvevaM kareti, aNupubvegaM sArapremANA saMgovemANA saMbaddemANA biharati / 129 sAlI aNuputreNa sArakhinnamANA saMgovijjamAnA saMbadinamANA sAlI jAyA kinhA kilho mAtA nIlA naulomAsA hariyA harilobhAsA sIyA sIoobhAsA giddhA NiDomAsA tisvA tibbomAsA kilhA kinhacchAyA malA mIlacchAyA hariyA hariyA sImA sImacchAyA middhA picchAyA tivvA tibvacchAyA ghaNa-kaDiyakavicchAyA rammA mahAmehaniuraMbabhUvA pAsAIyA darisaNijjA abhiruvA paDihavA / tae 140 451 taNaM te sAlI pattiyA battiyA ganbhiyA pasUiyA AgayagaMdhA khIrAiyA baddhaphalA pakkA pariyAgayA sallaiya- pattaiyA hariya-pheraMDA jAyA yAvi hotthA / tase biyA te sAlI palie balie ganie pasUie AgayagaMdhe khIrAie bahakale pakke pariyAgae satya-tsaie jAnatA tikkhahi navapajjaNaehi asiehi luNaMti, luNittA karayalamalie kareMti, karetA purNati / tattha NaM cokkhANaM sUiyANaM akhaMDAnaM aphuDiyANaM chaDachaDApUyANa sAlINaM mAgahae patthae jAe / tae NaM te koDuMbiyA te sAlI navaesu ghaDaesu pakkhivaMti pakkhivittA oliMpati, oliMpittA lachiya-muddie kareMtti, karetA koTThAgArassa egadesaMsi ThAveMti, ThAvettA sArakkhamANA saMgovemANA viharaMti / lae NaM te yA donyaMsi vAsAratasi padamapAusi mahAbudvikAryasi nivaiyaMsi (samAsi ? buTTA keyAraM suparikammiyaM kati te sAlIta, dostvaM pi ukvAya-pihae kareti jAba-asiehi luNaMti lugitA calaNatalamalie kareti karelA purNati / tattha NaM sAlINaM bahave kuDavA jAyA / Page #707 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 452 dhammahAgu cho dho lae NaM te kobiyA se sAlI nava paDae viMti parivattA oliyaMti oliMpittA maMei-muhie kareMti, karetA koTTAgArassa egadesaMsi ThAveti, ThAvettA sArakkhamANA saMgovemANA vihati / 141 biyA tapasi bAsArasi mahAbudvikAsa niyaMta[samAsi ?] kevAre suparikammie kareMti-jAti, tulA saMhitA khala kareti mati, purNati tatya NaM sAlINaM bahane kuMbhA jAyA / 142 taNaM te koTuMbiyA te sAlI koTThAgAraMsi pallaMsi pakkhivaMti, pakkhivittA oliMpati, olipittA laMchiya muddie kareMti, karetA sArakkhamANA saMgovemANA vihati / cautthe vAsArate bahave kuMbhasayA jAyA / paMcavarANaMtaraM dhaNeNa sAlImaggaNaM tae NaM tassa dhaNassa paMcamayaMsi saMvaccharaMsi pariNamamANaMsi puvvarattAvarattakAla - samayaMsi imeyArUve ajjhatthie citie patthie maNogae saMkalye samuSyajjitvA -- "evaM khala bhae hao atIte paMcame saMvare unhaM suhANaM parizkhapAe te paMca-paMca sAlikkhayA hatye dinA / taM seyaM khalu mama kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe jAva-uTThiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalate paMca sAliakkhae parijAittae-jAva-jANAmi tAva kAe kiha sArakkhiyA vA saMgoviyA vA saMvaDDhiyA va" tti kaTTu evaM saMpehei, saMpehettA kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe - jAva uTThiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalate vipulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM uvakkhaDAvettA misa nAi-niyama- saNa-saMbaMdhi-parivarNa ca ya muShANaM kuladharavaNaM jAva- sammANitA tasseva mitta-nAi-niyaga-savaNa-saMbaMdhi-pariyaNassa vaha yamupahANaM kuladhararasapura ujjhi sahAve sahAvetA evaM bayAsI evaM khalu ahaM puttA imo a paMcamammi saMvacchare imassa mitta-nAi - niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNassa cauNha ya suNhANaM kulagharavaggassa ya purao tava hatyaMsi paMca sAliakkhae dalayAmi / jayA NaM ahaM puttA ! ee paMca sAliakkhae jAejjA tayA NaM tumaM mama ime paMca sAliakkhae paDinijjAsi / se nUNaM puttA ! aTTha e samaTTha ?" "haMtA atthi " / "taM NaM tumaM puttA ! mama te sAliakkhae paDinijjAesi" // ujhiyAe bAhira pesaNakajjakaraNAeso 143 tae NaM sA ujjhiyA eyamaTTha dhaNassa satyavAhassa paDisuNei, paDisuNettA jaMNeva koTThAgAraM teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA pallAo paMca sAhida, gahilA jeNeva dhaNe satyabAhe teNeva upAgacchaDa, ubAgaDitA dhanaM satyavAha evaM kyAsI- " ee NaM tAo ! paMca sAliakkhae" ti kaTTu dhaNassa hatyaMsi te paMca sAliakkhae dalayai / lae dhaNe satyavAhe ujjiyaM savaha sAviyaM karei, karelA evaM vavAsI- "kiSNaM pulA! te caiva paMca sAlikyae udAha age ?" tae NaM uziyA dhaNaM satyavAhaM evaM bayAsI evaM khalu tumme tAo hama atIe paMcame saMbanchare imassa mila-nAha-niyamasaNa-saMbaMdhi-parijaNassa uSha va suvhANaM kulagharava gassa purao paMca sAlikkhae veSTaha, geSTitA mamaM sadAviha sahAyatA evaM vayAsI -- tumaM NaM puttA ! mama hatyAo ime paMca sAliakkhae gehAhi, aNupuvveNaM sArakkhamANI saMgovemANI viharAhi / tae gaM ahaM tumbhaM eyamaTTha paDisuNemi te paMca sAliakkhae geNhAmi, egaMtamavakkamAmi / - tae NaM mama imeAha ajjhathie-jAvakaye samutpatitthA evaM khalu tAtANaM koTTAgAraMsi bahave pallA sAlINaM paThiSNA viti taM jayA NaM mama tAo ime paMca sAliakkhae jAesai, tayA NaM ahaM pallaMtarAo aNNe paMca sAliakkhae gahAya dAhAmiti kaTTu evaM saMpehemi, saMpehettA te paMca sAliakkhae egaMte eDemi, sakammasaMjuttA yAvi bhavAmi / taM no khalu tAo ! te ceva paMca sAlie ee NaM ano|" 144 tae se dhaNe satyavAhe ujhiyAe aMtie eyama socyA nisammA Asusta- jAva- misimisemANe uhi tarasa mitta-nAi-niyamasayaNa saMbaMdhi-pariyaNassa uSTaM suNhANaM kulagharavAssa va purao tasta kuladharassa chAnichAni ca yavarujyaM ca saMdhiyaM sammajjiyaM ca pAobadAiyaM cavhANobA cabAhira-pesaNakAriyaM ca veda / Page #708 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rohiNINAya 453 ujjhiyaM paDucca uvaNao 145 evAmeva samaNAuso! jo amhaM niggaMtho vA niggaMthI vA Ayariya-uvajjhAyANaM aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaie, paMca ya se mahavvayAI ujjhiyAI bhavaMti, se NaM ihabhave ceva bahUNaM samaNANaM bahUNaM samaNINaM bahUNaM sAvayANaM bahUNaM sAviyANa ya hIlaNijje-jAva-cAuraMta-saMsAra-katAraM bhujjo-bhujjo aNupariyaTTissai-jahA sA ujjhiyaa| 146 bhogavaie abhiMtarapesaNakajjakaraNAeso evaM bhogavaiyA vi, navaraM--chollemi, chollittA aNugilemi, aNugilittA sakammasaMjuttA yAvi bhavAmi / taM no khalu tAo ! te ceva paMca sAliakkhae, ee NaM aNNe / tae NaM se dhaNe satthavAhe bhogavaiyAe aMtie eyamaDheM soccA nisamma Asurutte-jAva-misimisemANe bhogavaI tassa mitta-nAi-niyagasayaNa-saMbaMdhi-pariyaNassa cauNhaM suNhANaM kulagharavaggassa ya purao tassa kulagharassa kaMDitiyaM ca koTeMtiyaM ca pIsaMtiyaM ca evaM-- ruMdhatiyaM raMdhatiyaM parivesaMtiyaM paribhAyaMtiyaM abhitariya pesaNakAri mahANasiNi tthvei| bhogavaI paDucca uvaNao 147 evAmeva samaNAuso! jo amhaM niggaMtho vA niggaMthI vA Ayariya-uvajjhAyANaM aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pabvaie, paMca ya se mahavvayAI phAliyAI bhavaMti, se NaM ihabhave ceva bahUNaM samaNANaM bahUNaM samaNINaM bahUNaM sAvayANaM bahUNaM sAviyANa ya holaNijje-jAva-cAuraMta-saMsAra-katAraM bhujjo-bhujjo aNupariyaTTissai--jahA va sA bhogavaiyA / rakkhiyAe bhaMDAgArarakkhaNAeso 148 evaM ravikhayAvi, navaraM-jeNeva vAsaghare teNeva ubAgacchai, uvAgacchittA maMjUsaM vihADei, bihADetA rayaNakaraMDagAo te paMca sAli akkhae gehai, geNhittA jeNeva dhaNe satthavAhe teNeva uvAgacchai, uvAgacchitA paMca sAliakkhae dhaNassa hatthe dlyi| tae NaM se dhaNe satthavAhe rakkhiyaM evaM vayAsI--"ki NaM puttA! te ceva ee paMca sAliakkhae udAha aNNe ?" tae NaM rakkhiyA dhaNaM satthavAhaM evaM vayAsI-"te ceva tAo! ee paMca sAliakkhae, no annnne"| "kahaNNaM? puttA!" evaM khala tAo! tumbhe io atIte paMcame saMvacchare imassa mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNassa cauNha ya suNhANaM kulagharavaggassa purao paMca sAliakkhae geNhaha, geNhittA mamaM saddAveha, saddAvettA mamaM evaM bayAsI-'tuma NaM puttA! mama hatthAo ime paMca sAliakkhae gihAhi, aNupubveNaM sArakkhamANI saMgovemANI vihraahi| jayA NaM ahaM puttA! tuma ime paMca sAliakkhae jAejjA, tayA NaM tumaM mama ime paMca sAliakkhae paDinijjAejjAsi' tti kaTu mama hatthaMsi paMca sAliakkhae dlyh| taM bhaviyavvaM ettha kAraNeNaM ti kaTTa te paMca sAliakkhae suddhe vatthe baMdhemi, baMdhittA rayaNakaraMDiyAe pakkhivemi, pakkhivittA usIsAmale ThAvemi, ThAvettA tisaMjhaM paDijAgaramANI yAvi bihraami| tao eeNaM kAraNeNaM tAo! te ceva paMca sAliakkhae, no annnne"| 149 tae NaM se dhaNe satthavAhe rakkhiyAe aMtiyaM eyamaThe soccA haTThatuThe tassa kula-gharassa hiraNNassa ya kaMsa-dUsa-vipula-dhaNa-kaNaga rayaNa-maNi-mottiya-saMkha-sila-ppavAla-rattarayaNa-saMta-sAra-sAvaejjassa ya bhaMDAgAriNI tthvei| rakkhiyaM paDucca uvaNao 150 evAmeva samaNAuso! jo amhaM niggaMtho vA niggaMthI vA Ayariya-uvajjhAyANaM aMtie muDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaie, paMca ya se mahavvayAI rakkhiyAiM bhavaMti, se NaM ihabhave ceva bahUNaM samaNANaM bahUNaM samaNINaM bahUNaM sAvagANaM bahUNaM sAviyANa ya accaNijje-jAva-cAurataM saMsArakaMtAraM vIIvaissai--jahA va sA rkkhiyaa| rohiNIe savvAhigArakaraNAeso 151 rohiNIyA vi evaM ceva, navaraM--tubbhe tAo! mama subahuyaM sagaDi-sAgaDaM dalAha, jA NaM ahaM tumbha te paMca sAliakkhae paDi nijjaaemi| Page #709 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge chaTTho khaMdho tae NaM se dhaNe satthavAhe rohiNi evaM vayAsI-"kahaM gaM tuma puttA ! te paMca sAliakkhae sagaDi-sAgaDeNaM nijjAissasi ?" tae NaM sA rohiNI dhaNaM satthavAhaM evaM vayAsI-"evaM khalu tAo ! tumbhe io atIte paMcame saMvacchare imassa mitta-nAi-niyaga-sayaNasaMbaMdhi-pariyaNassa cauNha ya suNhANaM kulagharavaggassa purao paMca sAliakkhae geNhaha, geNhittA mamaM saddAveha, saddAvettA evaM bayAsI-- 'tumaM NaM puttA mama hatthAo ime paMca sAliakkhae geNhAhi, aNupubveNaM sArakkhamANI saMgovemANI vihraahi| jayA NaM ahaM puttA ! tuma ime paMca sAliakkhae jAejjA tayA NaM tuma mama ime paMca sAliakkhae paDinijjAejjAsi' tti kaTu mama hatthaMsi paMca sAliakkhae dlyh| taM bhaviyavvaM ettha kAraNeNaM / taM seyaM khalu mama ee paMca sAliakkhae sArakkhamANIe saMgovemANIe saMvaDDhemANIe-jAva-bahave kuMbhasayA jAyA teNeva kameNa / evaM khalu tAo! tubbhe te paMca sAliakkhae sagaDi-sAgaDeNaM nijjAemi / tae NaM se dhaNe satthavAhe rohiNIyAe subahuyaM sagaDi-sAgaDaM dlaati| tae NaM se rohiNI subahu sagaDi-sAgaDaM gahAya jeNeva sae kulaghare teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA koTThAgAre vihADei, vihADittA palle ubhidai, ubhidittA sagaDi-sAgaDaM bharei, bharetA rAyagiha nagaraM majhamajheNaM jeNeva sae gihe jeNeva dhaNe satyavAhe teNeva uvaagcchi| tae NaM rAyagihe nayare siMghADaga-tiga-caukka-caccara-caummUha-mahApaha-pahesu bahujaNo aNNamaNNaM evamAikkhai--dhaNNe NaM devANuppiyA! dhaNe satyavAhe, jassa NaM rohiNIyA suNhA paMca sAliakkhae sAgaDi-sAgaDeNaM nijjaaei| 152 tae NaM se dhaNe satyavAhe te paMca sAliakkhae sagaDi-sAgaDeNaM nijjAie pAsai, pAsittA hatuDhe paDicchai, paDicchittA tasseva mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNassa cauNha ya suNhANaM kulagharavamgassa purao rohiNIyaM suNhaM tassa kulagharassa bahUsu kajjesu ya kAraNesu ya kuDubesu ya maMtesu ya gujjhesu ya rahassesu ya ApucchaNijjaM paDipucchaNijja meDhi pamANaM AhAraM AlaMbaNaM cakkhU, meDhIbhUyaM pamANabhUyaM AhArabhUyaM AlaMbaNabhUyaM cakkhubhUyaM savvakajja vaDDhAviyaM pamANabhUyaM tthvei| rohiNi paDucca uvaNao 153 evAmeva samaNAuso! jo amhaM niggaMtho vA niggaMthI vA Ayariya-uvamAyANaM aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaie, paMca se mahavvayA saMvaDhiyA bhavaMti, se NaM ihabhave ceva bahUNaM samaNANaM bahUNaM samaNINaM bahUNaM sAvagANaM bahUNaM sAviyANa ya accaNijjejAva-cAurataM saMsArakatAraM vIIvaissai--jahA va sA rohiNIyA / ' NAyAdhammakahAo su0 1 a07 / 1 vRttikRtA samuddhatA nigamanagAthA jaha seTThI taha guruNo, jaha nAi-jaNo tahA smnnsNgho| jaha bahuyA taha bhavvA, jaha sAlikaNA taha byaaii||1|| ujjhiyA jaha sA ujjhiyanAmA, ujjhiyasAlI jhtthmbhihaannaa| pesaNagAritteNaM, asaMkhadukkhakkhaNI jAyA // 2 // taha bhavo jo koI, saMghasamakkhaM [ca] guru-vidinnnnaaii| paDibajjiuM samujjhai, mahabbayAI mahAmohA // 3 // so iha ceva bhavammi, jaNANa dhikkAra-bhAyaNaM hoi| paraloe u duhatto, nANA-joNIsu saMcarai // 4 // bhogavatI jaha vA bhogavatI, jahatthanAmovabhuttasAlikaNA / pesaNavisesakArittaNeNa pattA duhaM ceva // 5 // taha jo mahavvayAI, uvabhuMjai jIviya tti paalito| AhArAisu satto, catto sivasAhaNicchAe // 6 // so etya jahicchAe, pAvai AhAramAi liNgittaa| biusANa nAipujjo, paraloyaMsI duhI ceva // 7 // rakkhiyA jaha vA rakkhiyavahuyA, rakkhiyasAlIkaNA jhtthkkhaa| parijaNamaNNA jAyA, bhogasuhAiM ca saMpattA // 8 // taha jo jIvo sammaM, paDivajjittA mahavvae paMca / pAlei niraiyAre, pamAya-lesaM pi vjjto||9|| so appahiekkaraI, ihaloyammi vi vihiM pnnypo| egaMtasuhI jAyai, parammi mokkhaM pi pAvei // 10 // rohiNI jaha rohiNI u suNhA, roviyasAlI jhtthmbhihaannaa| vaDhittA sAlikaNe, pattA savvassa sAmittaM // 11 // taha jo bhabvo pAviya, vayAi pAlei appaNA smm| aNNesi vi bhavvANaM, dei aNegesi hiyaheuM // 12 // so isa saMghapahANo, jugappahANo ti lahai saMsadaM / appapareMsi kallANa-kArao goyamapahu vva // 13 // titthassa buDDhikArI, akkhevaNao kutitthiyaaiinnN| viusa-naraseviya-kamo, kameNa siddhi pi pAvei // 14 // NAyAdhammakahAo su0 1 a07 / Page #710 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6. AsaNAyaM hatyisIsanagare saMjatA nAvAvaNiyA 154 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM hatthisIse nAmaM nayare hotthA-- vaNNao / tattha NaM kaNagakeU nAmaM rAyA hotthA--vaNNao / tattha NaM hatthisIse nayare bahave saMjattA nAvAvANiyagA parivasaMti-- aDDhA - jAva - bahujaNassa aparibhUyA yAvi hotyA / saMjatA nAvAvaNiyANaM samuddamajjhe ubaddayo 155 lae paMsi saMjatA nAvAvANiyagANaM aSNayA kamAi egayao sahiyANaM imeyArUye mihokahA-samullAce samupyajjitthA - "seyaM khalu amhaM gaNimaM ca dharimaM ca mejjaM ca paricchejjaM ca bhaMDagaM gahAya lavaNasamudde poyavahaNeNaM ogAhettae" tti kaTTu jahA arahannae- jAba- lavaNasamudda aNegAI joyaNasayAI ogADhA yAvi hotthA / tae paMsi saMjatA nAvAvANiyagANaM lavaNasamuhaM agaMgAI jovaNatapAI ogADAnaM samAjANaM bahUNi uppAyasamAI pAubvAI, taM jahA-akAle gajie akAle bijjue akAle paNiyasa kAliyavAe va samutthie / lae sA nAvA teNaM kAliyavAeNaM ANijyamANI AtugijnamANI saMcAlijjamANI-saMcAlijjamANI saMkhojimAcI saMkhohina mANI tattheva paribhamai / nAvAnijjAmayarasa mUDhalaM lasantaM ca 156 tae NaM se nijjAmae naTumaIe naTTasuIe naTusaNNe mUDhadisAbhAe jAe yAvi hotthA--na jANai kayara desaM vA disaM vA vidisaM vA poyavahaNe avahie ti kaTTu ohayamaNasaMkappe karatalapalhatthamuhe aTTajjhANovagae jhiyAyai / tae gaM se bahane kucchadhArA va kaSNadhArA va gAya saMjatAnAvA yANiyagA ya jeNeva se nimnAmae tetheca upAgacchati, uvAgacchittA evaM vayAsI -- "kiNNaM tumaM devANuppiyA ! ohayamaNasaMkarape karatalapalhatthamuhe aTTajjhANovagae jhiyAyasi ? " tae NaM se nijjAmae te bahave kucchidhArA ya kaNNadhArA ya ganbhellagA ya saMjattA nAvAvANiyagA ya evaM vayAsI - "evaM khalu ahaM bevANupiyA naDumaIe naI nasaNe mUDhadisAmAe jAe yAvi hotyA jAgAmi paradesavA diyA vidisaM vA pohaNe avahie ki ta omaNarUpye karatalapatyamuhe attttaanovgeshiyaami|" tae NaM se kucchidhArA ya kaNNadhArA ya ganbhellagA ya saMjattA nAvAvANiyagA ya tassa nijjAmayatsaMtie eyamaTTha soccA nisamma bhIyA tathA uvviggA ubviggamaNA vhAyA kayabalikammA karayalapariggahiyaM dasaNahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTTu bahUNaM iMdANa ya khaMdhANa ya ruddANa ya sivANa ya vesamaNANa ya nAgANa ya bhUyANa ya jakkhANa ya ajja koTTakiriyANa ya bahUNi uvAiya-sayANi vAyamANA uvAyamANA ciTThati / lae NaM se nijjAmae to muhatarassa lamaIesaIe lahasane amUDhadisAmAe jAe yAdi hotyA / 157 taeNa se nijjAmae te bahave kucchidhArA ya kaSNadhArA ya gabhellagA ya saMjattAnAvAvANiyagA ya evaM vayAsI -- " evaM khalu ahaM devAppiyA ! laddhamaIe laddhasuIe laddhasaNNe amUDhadisAbhAe jaae| amhe NaM devANuppiyA ! kAliyadIvaMteNaM saMbUDhA / esa NaM kAliyadove aal"| saMjatAnAvAvaNiyANaM kAliyadIve Asa-peccharNa 158 tae NaM te kucchidhArA ya kaNNadhArA ya ganbhellagA ya saMjattA nAvAvANiyagA ya tassa nijjAmagassa aMtie eyamaTTha soccA haTTA pakkhiNANukUleNaM vANaM jeNeva kAliyadIve teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA poyavahaNaM laMbeMti, laMbettA egaTTiyAhi kAliyadIva uttarati / tattha NaM bahave hiraNNAgare ya suvaNNAgare ya rayaNAgare ya vairAgare ya, bahave tattha Ase pAsaMti, kiM te ?. Page #711 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge cha8o khaMdho harireNu-soNisuttaga-sakavila-majjAra-pAyakukkuDa-voMDasamuggayasAmavaNNA / gohUmagoraMga-gorapADala-gorA, pavAlavaNNA ya dhUmavaNNA ya kei| talapatta-riTThavaNNA ya, sAlivaNNA ya bhAsavaNNA ya kei / jaMpiya-tila-koDagA ya, soloya-riTugA ya puMDa-paiyA ya kaNagapiTTA ya kei / cakkAgapiTThavaNNA, sArasavaNNA ya haMsavaNNA ya kei| keittha ambhavaNNA, pakkatala-meghavaNNA ya bAhuvaNNA kei| saMjhANurAgasarisA, suyamuha-guMjaddharAga-sarisattha kei / elApADala-gorA, sAmalayA gavalasAmalA puNo kei| bahave aNNe aNiddesA, sAmA kAsIsarattapIyA, accaMtavisuddhA vi ya NaM AiNNaga-jAi-kula-viNIya-gayamaccharA / hayavarA jahovaesa-kammavAhiNo vi ya nnN| sikkhA viNIyaviNayA, laMghaNa-vaggaNa-dhAvaNa-dhoraNa-tivaI jaINa-sikkhiya-gaI // 1 // ki te? maNasA vi uvvihaMtAI aNegAiM AsasayAI pAsaMti / 159 tae NaM te AsA vANiyae pAsaMti, tesi gaMdha AghAyaMti, AghAittA bhIyA tatthA ubbiggA ubiragamaNA tao aNagAI joyaNAI unbhmNti| te NaM tastha paura-goyarA paura-taNapANiyA ninbhayA nirunviggA suhaMsuheNaM viharaMti / 160 saMjattiyANaM vaNiyANaM puNarAgamaNaM tae NaM te saMjattA-nAvAvANiyagA aNNamaNNaM evaM bayAsI-"kiNNaM amhaM devANuppiyA! Asehi ? ime gaM bahave hiraNNAgarA ya savaNNAgarA ya rayaNAgarA ya vairAgarA ya / taM seyaM khala amhaM hiraNassa ya savaNNassa ya rayaNassa ya vaDarassa ya poyavahaNaM bharittae" tti kaTTa aNNamaNNassa eyamaTTha paDisuNeti, paDisuNettA hiraNNassa ya suvaNNassa ya rayaNassa ya vairassa ya taNassa ya kaTThassa ya annassa ya pANiyassa ya poyavahaNaM bhareMti, bharettA payakkhiNANukUleNaM bAeNaM jeNeva gaMbhIrae poyapaTTaNe teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA poyavahaNaM laMbeti, laMbettA sagaDI-sAgaDaM sajjeMti, sajjettA taM hiraNNaM ca suvaNaM ca rayaNaM ca varaM ca egaTThiyAhiM poyavahaNAo saMcAraiti, saMcArettA sagaDI-sAgaDaM saMjoeMti, jeNeva hatthisIsae nayare teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA hathisIsayassa nayarassa bahiyA aggujjANe satthanivasaM kareMti, karettA sagaDI-sAgaDaM moeMti, moettA mahatthaM mahagdhaM maharihaM viulaM rAyArihaM pAhuDaM geNhaMti, geNhittA hatthisIsayaM nayaraM aNuppavisaMti, aNuppavisittA jeNeva se kaNagaU rAyA teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA taM mahatthaM mahagghaM maharihaM viulaM rAyArihaM pAhuDaM uvaNeti / kaNagakeuAeseNa AsANa ANayaNaM 161 tae NaM se kaNagakeU rAyA tesi saMjattA-nAbAvANiyagANaM taM mahatthaM mahagdhaM maharihaM viulaM rAyArihaM pAhuDaM paDicchai, paDicchittA te saMjattA-nAvA-vANiyage evaM vayAsI--"tumbhe gaM devANuppiyA! gAmAgara-nagara-kheDa-kabbaDa-doNamuha-maDaMba-paTTaNa-Asama-nigama-saMbAhasaNNivesAI AhiMDaha, lavaNasamudaM ca abhikkhaNaM-abhikkhaNaM poyavahaNeNaM ogAheha / taM atthi yAI ca kei bhe kahici accherae viTThapuve?" tae NaM te saMjattA-nAvAvANiyagA kaNagakeuM evaM vayAsI-"evaM khalu amhe devANuppiyA ! iheva hatthisIse nayare parivasAmo taM ceva-jAva-kAliyadIvaMteNaM saMbUDhA / tattha NaM bahave hiraNNAgare ya suvaNNAgare ya rayaNAgare ya vairAgare ya, bahave tattha Ase paasaamo| ki te? harireNu-jAva-amhaM gaMdha AghAyaMti, AghAittA bhIyA tatthA ubviggA ubviggamaNA tao aNegAI joyaNAI umbhamaMti / tae NaM sAmI! amhehi kAliyadIve te AsA accherae ditttthpukheN"| 162 tae NaM se kaNagakeU tesi saMjatA-nAvAvANiyagANaM aMtie eyamaTTa soccA nisamma te saMjattA-nAvAvANiyae evaM vayAsI--"gacchaha NaM tumbhe devANuppiyA ! mama koDuMbiyapurisehi saddhi kAliyadIvAo te Ase aanneh"|| tae NaM te saMjattA-nAvAvANiyagA 'evaM sAmi!' ti ANAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNeti / tae NaM se kaNagakeU koDuMbiyapurise saddAvei saddAvettA evaM vayAsI--"gacchaha NaM tumbhe devANuppiyA ! saMjattA-nAvAvANiyaehi saddhi kAliyadIvAo mama Ase ANeha / te vi paDisuNeti / tae NaM te koDuMbiyapurisA sagaDI-sAgaDaM sajjeMti, sajjatA tattha NaM bahUNaM vINANa ya ballakoNa ya bhAmaroNa ya kacchabhINa ya bhaMbhANa ya chambhAmarINa ya cittavINANa ya aNNesi ca bahUNaM soiMdiya-pAuggANaM davANaM sagaDI-sAgaDaM bhareMti / bahUNaM kiNhANa ya nIlANa ya lohiyANa ya hAlihANa ya sukkilANa ya kaTTakammANa ya cittakammANa ya potthakammANa ya leppakammANa ya gaMthimANa ya veDhimANa ya pUrimANa ya saMghAimANa ya aNesi ca bahUNaM cakkhidiya-pAuggANaM davvANaM sagaDI-sAgaDaM bhreti| bahUrNa koTTapuDANa ya pattapuDANa ya coyapuDANa ya tagarapuDANa ya elApuDANa ya hiriverapuDANa ya usIrapuDANa ya caMpagapuDANa ya maruyagapuDANa ya damagapuDANa ya jAtipuDANa ya juhiyApuDANa ya malliyApuDANa ya vAsaMtiyApuDANa ya keyaipuDANa ya kappUrapuDANa ya pADalapuDANa ya Page #712 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AsaNAya aNNesi ca bahaNaM ghANidiya-pAuggANaM davvANaM sagaDI-sAgaDaM bhareti / bahussa khaMDassa ya gulassa ya sakkarAe ya macchaMDiyAe ya pupphuttarapaumuttarAe aNNesi ca jibhidiya-pAuggANaM dabvANaM sagaDI-sAgaDaM bhareti / bahUNaM koyavANa ya kaMbalANa ya pAvArANa ya navatayANa ya malayANa ya masUrANa ya silAvaTTANa ya-jAva-haMsaganmANa ya anusi ca phAsidiya-pAuggANaM davANaM sagaDI-sAMgaDaM bhareMti, bharettA sagaDI-sAgaDaM joyaMti, joittA jaNeva gabhorae poyaTThANe teNeva uvAgacchaMti, sagaDI-sAgaDaM moeMti, moettA poyavahaNaM sajjeMti, sajjettA tesi uvikaTThANaM sadda-pharisa-rasa-rUva gaMdhANaM kaThussa ya taNassa ya pANiyassa ya taMdulANa ya samiyarasa ya gorasassa ya-jAva-anusi ca bahUNaM poyavahaNapAugANaM poyavahaNaM bhareMti, bharettA dakkhiNANukaleNaM vAeNaM jeNeva kAliyadIve teNeva uvAgacchaMti, uvAgachittA poyavahaNaM laMbeti, laMbettA tAI ukkiTThAI sadda-pharisa-rasa-rUba-gaMdhAI, eTTiyAhi kAliyadIvaM uttreNti|| hi-hi ca NaM te AsA AsayaMti vA sayaMti vA ciTThati vA tuyaTuMti vA tahi-tahi ca NaM te koDuMbiyapurisA tAo vINAo ya-jAva-cittavINAo ya aNNANi ya bahUNi soiMdiya-pAuggANi ya davvANi samudIramANA-samudIremANA Thati, tesi ca pariperaMteNaM pAsae ThaveMti, ThavettA niccalA niSphaMdA tusiNIyA citttthti| jattha-jattha te AsA AsayaMti vA sayaMti vA ciTThati vA tuyaTTati vA tattha-tattha NaM te koDubiyapurisA bahUNi kiNhANi ya nIlANi ya lohiyANi ya hAliddANi ya sukkilANi ya kaTTakammANi ya-jAva-saMghAimANi ya aNNANi ya bahUNi cakkhidiya-pAuggANi ya davvANi Thati, tesi pariperaMteNaM pAsae Thaveti, ThavettA niccalA niSphaMdA tusiNIyA ciTThati / jattha-jattha te AsA AsayaMti vA sayaMti vA ciTThati vA tuyaTuMti vA tattha-tatya gaM te koDubiyapurisA tesi bahUNaM koTapuDANa ya -jAva-pADalapuDANa ya aNNesi ca bahUNaM dhANidiya-pAuggANaM davvANaM puMje ya niyare ya kareMti, karettA tesi pariperaMteNaM pAsae Thati, ThavettA niccalA niSphaMdA tusiNIyA citttthti|| jattha-jattha te AsA AsayaMti vA sayaMti vA ciTThati vA tuyaTuMti vA tattha-tattha NaM te koDuMbiyapurisA gulassa-jAva-pupphuttarapaumattarAe aNNesi ca bahaNaM jibhidiyapAuggANaM davvANaM puMje ya niyare ya kareMti, karettA viyarae khaNaMti, khaNittA galapANagassa khaMDapANagassa borapANagassa aNesi ca bahUNaM pANagANaM viyarae bhareti, bharettA tesi pariperaMteNaM pAsae ThaveMti, ThavettA niccalA nipphaMdA tusiNIyA citttthti| hi-jahi ca NaM te AsA AsayaMti vA sayaMti vA ciTThati vA tuyaTRti vA tahi-tahi ca NaM te koDuMbiyapurisA bahave koyavayA -jAva-silAvaTTayA aNNANi ya phAsidiya-pAuggAI atthaya-paccatthuyAI Thati, ThavettA tesi pariperaMteNaM pAsae ThaveMti, ThavettA niccalA nipphaMdA tusiNIyA ciTThati / tae NaM te AsA jeNeva te ukkiTThA sadda-pharisa-rasa-ruva-gaMdhA teNeva uvAgacchati / amacchiya-AsANaM sAyatta-vihAro 164 tattha NaM atthegaiyA AsA apuvvA NaM ime sadda-pharisa-rasa-rUva-gaMdha tti kaTTa tesu ukkiTTha su sadda-pharisa-rasa-ruva-gaMdhesu amucchiyA agaDhiyA agiddhA aNajjhovavaNNA tesi ukkiTTANaM sadda-pharisa-rasa-ruva-gaMdhANaM dUraMdUreNaM avakkamaMti / te NaM tattha paura-goyarA paurataNapANiyA ninbhayA niruvyiggA suhasuheNaM viharati / / amucchiyaAse paDucca uvaNao 165 evAmeva samaNAuso! jo amhaM niggaMtho vA niggaMthI vA AyariyauvajjhAyANaM aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaie samANe sadda-pharisa-rasa-rUva-gaMdhesu no sajjai no rajjai no gijjhai no mujjhai no ajjhovavajjhai, se NaM ihaloe ceva bahUNaM samaNANaM bahUNaM samaNINaM bahUNaM sAvayANaM bahUNaM sAviyANa 7 accaNijje-jAva-cAurataM saMsArakatAraM vIIvaissai / mucchiya-AsANaM parAyatta vihAro 166 tattha NaM atthegaiyA AsA jeNeva ukkiTThA sadda-pharisa-rasa-rUba-gaMdhA teNeva uvaagcchNti| tesu ukkiTThasu sadda-pharisa-rasa-rUba-gaMdhesu mucchiyA gaDhiyA giddhA ajjhovavaNNA AseviDaM payattA yAvi hotthaa| tae NaM te AsA te ukkiTTha sadda-pharisa-rasa-sva-gaMdhe AsevamANA tehiM bahUhi kUDehi ya pAsehi ya galaesu ya pAesu va bajhaMti / tae NaM te koDuMbiyapurisA te Ase giNhaMti, giNhittA egaTThiyAhiM poyavahaNe saMcAreMti, kaTussa ya taNassa ya pANiyassa ya taMdulANa ya samiyassa ya gorasassa ya-jAva-asi ca bahUNaM poyavahaNapAuggANaM poyavahaNaM bhareti / dha0 ka0 58 Page #713 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 458 dhammakahANuoge chaTTho khaMdho 167 tae NaM te saMjattA-nAvAvANiyagA dakkhiNANukUleNaM bAeNaM jeNeva gaMbhIrae poyapaTTaNe teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA poyavahaNaM laMbeti, laMbettA te Ase uttAreti, uttArettA jeNeva hatthisIse nayare jeNeva kaNagakeU rAyA teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA karayala pariggahiyaM dasaNahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu jaeNaM vijaeNaM baddhAti te Ase uvnneti| 168 tae NaM se kaNagakeU rAyA tesi saMjattA-nAbAvANiyagANaM ussukaM viyarai, sakkArei sammANei, sakkArettA sammANettA pddivisjjei| tae NaM se kaNagakeU rAyA koDuMbiyapurise saddAvei, saddAvettA sakkArei sammANei, sakkArettA sammANettA paDivisajjei / 169 tae NaM se kaNagakeU rAyA Asamaddae saddAvei, saddAvettA evaM kyAsI--"tumbhe NaM devANuppiyA! mama Ase vinneh"| tae NaM te AsamaddagA 'taha' ti paDisuNeti, paDisuNettA te Ase bahUhi muhabaMdhehi ya kaNNabaMdhehi ya nAsAbaMdhehi ya vAlabaMdhehi ya khurabaMdhehi ya kaDagabaMdhehi ya khaliNabaMdhehi ya ovIlaNAhi ya paDayANehi ya aMkaNAhi ya vettappahArehi ya layappahArehi ya kasappahArehi ya chivappahArehi ya viNayaMti, viNaittA kaNagakeussa raNo uvaNeti / tae NaM se kaNagakeU rAyA te Asamaddae sakkArei sammANei, sakkArettA sammANettA paDivisajjei / 170 tae NaM te AsA bAhiM muhabaMdhehi ya-jAva-chivappahArehi ya bahUNi sArIra-mANasAI dukkhAiM pArvati / mucchiyaAse paDucca uvaNao 171 evAmeva samaNAuso! jo amhaM niggaMtho vA niggaMthI vA Ayariya-uvajjhAyANaM aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pabvaie samANe i8su sadda-pharisa-rasa-rUva-gaMdhesu sajjai rajjai gijmai mujjhai ajhovavajjhai, se NaM ihaloe ceva bahUNaM samaNANaM bahUNaM samaNINaM bahUNaM sAvagANaM bahUNaM sAviyANa ya holaNijje-jAva-cAuraMtaM saMsArakatAraM bhujjo-bhujjo aNupariyaTTissai / samaggadidaMtassa uvaNayagAhAo 172 kl-ribhiy-mhur-tNtii-tl-taal-vNs-kuhaabhiraamesu| saddesu rajjamANA, ramaMti soiMbiya-vasaTTA // 1 // soiMdiya-duddatattaNassa aha ettio havai doso| dIviga-ruyamasahato, vahabaMdhaM tittiro patto // 2 // yaNa-jahaNa-vayaNa-kara-caraNa-nayaNa-gavviya-vilAsiyagaIsu / ruvesu rajjamANA, ramaMti cakkhidiya-vasaTTA // 3 // cakkhiMdiya-duItattaNassa aha ettio havai doso| jaM jalazUmi jalate, paDai payaMgo abuddhIo // 4 // agaruvara-pavaradhUvaNa-uuyamallANulevaNavihIsu / gaMdhesu rajjamANA, ramaMti, dhANidiya-vasaTTA // 5 // ghANidiya-duItattaNassa aha ettio havai doso| jaM osahigaMdheNaM, bilAo niddhAvaI urgo||6|| titta-kaDuyaM kasAyaM, mahuraM bahukhajja-pejja-lejmesu / AsAyaMmi u giddhA, ramaMti jibhidiya-vasaTTA // 7 // jibhidiya-duiMtattaNassa aha ettio havai doso| jaM galalaggukkhitto, phurai thalavirellio maccho // 8 // uu-bhayamANasuhesu ya, savibhava-hiyayamaNa-nivvuikaresu / phAsesu rajjamANA, ramaMti phAsidiya-vasaTTA // 9 // phAsidiya-duddatattaNassa aha etio havai doso| jaM khaNai matthayaM kuMjarassa lohaMkuso tikkho||10|| kala-ribhiya-mahura-taMtI-tala-tAla-vaMsa-kauhAbhirAmesu / saddesu je na giddhA, vasaTTamaraNaM na te marae // 11 // thaNa-jahaNa-vayaNa-kara-caraNa-nayaNa-gabbiya-vilAsiyagaIsu / ruvesu je na rattA, vasaTTamaraNaM na te marae // 12 // agaruvara-pavara-dhUvaNa-uuyamallANulevaNavihIsu / gaMdhesu je na giddhA, vasaTTamaraNaM na te marae // 13 // titta-kaDuyaM kasAyaM mahuraM bhukhjj-pejj-lejhesu| AsAyaMmi na giddhA, vasaTTamaraNaM na te marae // 14 // uu-bhayamANasuhesu ya, savibhava-hiyayamaNa-nivvuikaresu / phAsesu je na giddhA, vasaTTamaraNaM na te marae // 15 // saddesu ya bhaddaya-pAvaesu soyvisymuvgesu| tuTThaNa va ru?Na va, samaNeNa sayA na hoyavvaM // 16 // rubesu ya bhaddaya-pAvaesu ckkhuvisymvgesu| tu?Na va ru?Na va, samaNeNa sayA na hoyabvaM // 17 // Page #714 -------------------------------------------------------------------------- ________________ miyAputtakahANayaM gaMdhesu ya bhaya-pAvaesu ghANavisayamavagaesu / tuTThaNa va ru?Na va, samaNeNa sayA na hoyadhvaM // 18 // rasesu ya bhaddaya-pAvaesu jibhvisymuvge| tu?Na va ru?Na ba, samaNeNa sayA na hoyadhvaM // 19 // phAsesu ya bhaddaya-pAvaesu kAyavisayamavagaesu / tu?Na va ru?Na ba, samaNeNa sayA na hoyavvaM // 20 // 173 evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM-jAva-saMpatteNaM sattarasamasa nAyajjhayaNassa ayama? paNNatte / ' ---tti bemi|| NAyAdhammakahAo su0 1 a0 17 / 1. vRttikRtA samuddhatA nigamanagAthAjaha so kAliyadIvo, aNuvamasokkho taheva ji-dhmmo| jaha AsA taha sAhU, baNiya vva'NukalakArijaNA // 1 // jaha saddAi-agiddhA, pattA no pAsabaMdhaNaM aasaa| taha visaesu agiddhA, bajhaMti na kammaNA sAhU // 2 // jaha sacchaMdavihAro, AsANaM taha ihaM varamuNINaM / jara-maraNAi-vivajjiya sAyattANaMdanivvANaM // 3 // jaha saddAisu giddhA, baddhA AsA taheva visayarayA / pArveti kammabaMdha, paramAsuha-kAraNaM ghoraM // 4 // jaha te kAliyadIvA, NIyA aNNastha duhagaNaM pattA / taha dhamma-parinbhaTThA, adhammapattA ihaM jIvA // 5 // pArveti kamma-naravai-vasayA saMsAravAhiyAlIe / Asappamaddaehi va, neraDyAIhi dukkhAI // 6 // 10. miyAputtakahANayaM miyaggAme vijayarAjaputte miyAputte 174 samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM-jAba-saMpatteNaM duhavivAgANaM dasa ajjhayaNA paNNasA, taM jahA-- saMgahaNI-gAhA 1. miyautte ya 2. ujjhiyae, 3. abhagga 4. sagaDe 5. bahassaI 6. mNdii| 7. ubara 8. soriyadatte ya, 9. devadattA ya 10. aMjU ya // 1 // 175 tae NaM se suhamme aNagAre jaMbU-aNagAraM evaM vayAsI--evaM khalu jaMbU! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM miyaggAme nAmaM nayare hotthA-- vnnnno| tassa NaM miyaggAmassa nayarassa bahiyA uttarapurathime disIbhAe caMdaNaSAyave nAma ujjANe hotthA--savvouya-puppha-phala-samiddhe-- vnnnno| tattha NaM suhammassa jakkhassa jakkhAyayaNe hotthA--cirAie jahA puNNabhadde / tattha NaM miyaggAme nayare vijae nAma khattie rAyA privsi--vnnnno| tassa NaM vijayassa khattiyassa miyA nAma devI hotthaa--ahiinn-pddipunnnn-pNcidiysriiraa--vnnnno| miyAputtassa jAtiaMdhaAittaM 176 tassa NaM vijayassa khattiyassa putte miyAe devIe attae miyAputte nAma bArae hotthA--jAtiaMdhe jAtimUe jAtibahire jAtipaMgule haMDe ya vAyabve / nasthi NaM tassa dAragassa hatthA vA pAyA vA kaNNA vA acchI bA nAsA vaa| kevalaM se tesi aMgobaMgANaM AgitI aagitimette| Page #715 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahANuoge chaTTho khaMdho tae NaM sA miyAdevI taM miyAputtaM dAragaM rahassiyaMsi bhUmidharaMsi rahassieNaM bhattApANeNaM paDijAgaramANI-paDijAgaramANI viharaI / mahAvIrasamosaraNe goyamassa jAiaMdhapurisavisae pucchA 177 tattha NaM miyaggAme nayare ege jAiaMdhe purise parivasai / se NaM egeNaM sacakkhueNaM puriseNaM purao daMDaeNaM pakaDhijjamANe-pakaDhijja mANe phuTTa-haDAhaDa-sIse macchiyA-caDagara-pahakareNaM aNijjamANamagge miyaggAmeM nayare gehe-gehe koluNa-vaDiyAe vitti kappemANe vihri| 178 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre puvvANupudvi caramANe gAmANugAmaM dUijjamANe suhaMsuheNaM viharamANe miyaggAme nayare caMdaNapAyave ujjANe smosrie| parisA niggyaa| tae NaM se vijae khattie imIse kahAe laTTha samANe jahA kUNie tahA niggae-jAva-pajjuvAsai / 179 tae NaM se jAiaMdhe purise taM mahayAjaNasadaM ca jaNavUha e jaNabolaM ca jaNakalakalaM ca suNettA taM purisaM evaM vayAsI--"kiNNaM devANuppiyA! ajja miyaggAme nayare iMdamahe i vA khaMdamahe i vA ujjANa-girijattA i vA, jao NaM bahave uggA bhogA egadisi egAbhimuhA niggacchaMti ?" tae NaM se purise taM jAiaMdhaM purisaM evaM vayAsI-no khalu devANuppiyA! ajja miyaggAme nayare iMdamahe i vA-jAva-girijattA i vA, jao NaM bahave uggA bhogA egadisi egAbhimuhA niggacchati / evaM khalu devANuppiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre Aigare titthagare ihamAgae iha saMpatte iha samosaDhe iha ceva miyaggAme nayare caMdaNapAyave ujjANe ahApaDirUvaM oggahaM ogiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe vihri| tae NaM ee-jAva-niggacchati / 180 tae NaM se aMdhe purise taM purisaM evaM vayAsI-gacchAmo NaM devANuppiyA! amhe vi samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdAmo NamaMsAmo sakkA remo sammANemo kallANaM maMgala devayaM ceiyaM pajjuvAsAmo / tae NaM se jAiaMdhe purise teNaM purao daMDaeNaM puriseNaM pakaDhijjamANe-pakaDDhijjamANe jeNeba samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvA-' gacchai, uvAgacchittA tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, vaMdai namasai-jAva-pajjuvAsai / 181 tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre vijayassa raNNo tIse ya mahaimahAliyAe parisAe majjhagae vicittaM dhammamAikkhai / parisA paDigayA vijae vi ge| teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa je? aMtevAsI iMdabhUI nAmaM aNagAre-jAva-saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe vihri| tae NaM se bhagavaM goyame taM jAiaMdhaM purisaM pAsai, pAsittA jAyasaDDhe jAya-saMsae jAyakouhalle, uppaNNasaDDhe uppaNNasaMsae uppaNNakouhalle, saMjAyasaDDhe saMjAyasaMsae saMjAyakouhalle, samuppaNNasaDDhe samuppaNNasaMsae samuppaNNakouhalle uTThAe uTTha i, uTThattA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA naccAsaNNe nAidUre sussUsamANe NamaMsamANe abhimuhe viNaeNaM paMjaliuDe pajjuvAsamANe evaM vayAsI"atthi NaM bhaMte ! kei purise jAiaMdhe jAyaaMdhArUve ?" "haMtA atthi"|| bhagavayA miyAputtasarUvanirUvaNaM 182 "kaha NaM bhaMte ! se purise jAiaMdhe jAyaaMdhArUve?" "evaM khalu goyamA ! iheva miyaggAme nayare vijayassa khattiyassa putte miyAdevIe attae miyAputte nAma dArae jAiaMdhe jAyaaMdhArUve / natthi NaM tassa bAragassa hatthA vA pAyA vA kaNNA vA acchI bA nAsA vA kevalaM se tesi aMgovaMgANaM AgitI aagitimete| tae NaM sA miyAdevI taM miyAputtaM bAragaM rahassiyaMsi bhUmigharaMsi rahassieNaM bhattapANaNaM paDijAgaramANI-paDijAgaramANI vihri| goyamassa miyAputtadasaNaM, 183 tae NaM se bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI-"icchAmi NaM bhaMte ! ahaM turbhehi abbhaNuNNAe samANe miyAputtaM dAragaM paasitte|" Page #716 -------------------------------------------------------------------------- ________________ miyAputtakahANayaM 461 "ahAsuhaM devANuppiyA !" 184 tae NaM se bhagavaM goyame samaNeNa bhagavayA mahAvIreNaM abbhaNuNNAe samANe hadutuTu samaNassa bhagabao mahAvIrassa aMtiyAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA aturiya macavalamasaMbhaMte jugaMtarapaloyaNAe diTThIe purao riyaM sohemANe-sohemANe jeNeva miyaggAme nayare teNeva uvAgacchaDa, uvAgacchittA miyaggAmaM nayaraM majhamajjheNaM jeNeva miyAdevIe gihe teNeva uvAgacchai / 185 tae NaM sA miyAdevI bhagavaM goyama ejjamANaM pAsai, pAsittA haTTatuTThacittamANaMdiyA poimaNA paramasomaNassiyA harisavasa-visappamANa hiyayA AsaNAo abbhu? i, abbhuTTattA sattaTupayAI aNugacchai, aNugacchittA tikkhutto AyAhiNapayAhiNaM karei, karettA vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI--"saMdisaMtu NaM devANuppiyA ! kimAgamaNappagaoyaNaM?" tae NaM se bhagavaM goyame miyaM devi evaM vayAsI--"ahaM NaM devANuppie! tava puttaM pAsiu hvvmaage|" tae NaM sA miyAdevI miyAputtassa dAragassa aNumaggajAyae cattAri putte savvAlaMkAravibhUsie karei, karettA bhagavao goyamassa pAesu pADei, pADettA evaM vayAsI--"ee NaM bhaMte ! mama putte paash"| 186 tae NaM se bhagavaM goyame miyaM devi evaM vayAsI--"no khalu devANuppie ! ahaM ee tava putte pAsiuM hvvmaage| tattha NaM je se taba jeThe putte miyAputte dArae jAiaMdhe jAyaaMdhArUve, jaM NaM tuma rahassiyaMsi bhUmigharaMsi rahassieNaM bhattapANeNaM paDijAgaramANI-paDijAgaramANI viharasi, taM NaM ahaM pAsiu hbbmaage|" tae NaM sA miyAdevI bhagavaM goyama evaM vayAsI--"se ke NaM goyamA ! se tahArUve nANI vA tavassI vA, jeNaM esamaDhe mama tAva rahassIkae tubbhaM havvamakkhAe, jao gaM tumbhe jANaha ?" 187 tae NaM bhagavaM goyame miyaM devi evaM vayAsI--"evaM khalu devANuppie ! mama dhammAyarie samaNe bhagavaM mahAvIre tahArUve nANI vA tabassI vA, jeNaM esamaThe tava tAva rahassIkae mama havvamakkhAte, jao NaM ahaM jaannaami"| jAvaM ca NaM miyAdevI bhagavayA goyameNa saddhi eyamaDheM saMlavai, tAvaM ca NaM miyAputtassa dAragassa bhattavelA jAyA yAvi hotthA / 188 tae NaM sA miyAdevI bhagavaM goyama evaM bayAsI-"tubbhe NaM bhaMte ! 'ehaM ceva' ciTThaha, jA NaM ahaM tubhaM miyAputtaM dAragaM uvadaMsemi" tti kaTTa jeNeva bhattagharae teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA vatthapariyaTTayaM karei, karettA kaTusagaDiyaM giNhai, giNhittA viulassa asaNa-pANa-khAima-sAimassa bharei, bharetA taM kaTTasagaDiya aNukaDDhamANI-aNukaDDhamANI jeNeva bhagavaM goyame teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA bhagavaM goyama evaM vayAsI-"eha NaM bhaMte ! tubbhe mae saddhi aNugacchai , jA NaM ahaM tumbhaM miyAputtaM dAragaM uvadaMsemi" / tae NaM se bhagavaM goyame miyaM devi piTTao smnnugcchi| tae NaM sA miyAdevI taM kaTThasagaDiyaM aNukaDDhamANI-aNukaDDhamANI jeNeva bhUmigharae teNeva uvAgacchada, uvAgacchittA cauppuDeNaM vattheNaM muhaM baMdhamANI bhagavaM goyamaM evaM vayAsI--"tubbhe vi NaM bhaMte ! muhapottiyAe muhaM bNdhi"| tae NaM se bhagavaM goyame miyAdevIe evaM vutte samANe muhapottiyAe muhaM baMdhei / tae NaM sA miyAdevI paraMmuhI bhUmigharassa duvAraM vihADei / tae NaM gaMdhe niggacchai / jahAnAmae--ahimaDe i vA gomaDe i vA suNamaDe i vA majjAramaDe vA maNussamaDe i vA mahisamaDei vA mUsagamaDe i vA AsamaDe i vA hatthimaDe i vA sohamaDe i vA vagghamaDe i vA vigamaDe i vA dIvigamaDe i vA maya-kuhiya-viNa?-durabhivAvaNNa-dubhigaMdhe kimijAlAulasaMsatte / asui-vilINa-vagayabIbhatsadarisaNijje bhaveyAra ve siyA? no iNaThe samaThe / etto aNi?tarAe ceva akaMtatarAe ceva appiyatarAe caiva amaNuNNatarAe ceva amaNAmatarAe ceva gaMdhe paNNatte / 190 tae NaM se miyAputte dArae tassa viulassa asaNa-pANa-khAima-sAimassa gaMdhaNaM abhibhUe samANe taMsi viulaMsi asaNa-pANa-khAima sAimaMsi mucchie gaDhie giddhe ajjhovavaNNe taM viulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM AsaeNaM AhArei, AhArettA khippAmeva viddhaMsei, viddhaMsettA tao pacchA pUyattAe ya soNiyattAe ya pAriNAmei, taM pi ya NaM pUrya ca soNiyaM ca AhArecha / goyameNa miyAputtassa punvabhavapucchA 191 tae NaM bhagavao goyamassa taM miyAputtaM dAragaM pAsittA ayameyAkhve ajjhathie citie kappie patthie maNogae saMkappe samuppa jjitthA--"aho NaM ime dArae purA porANANaM ducciNNANaM duppaDikkaMtANaM asubhANaM pAvANaM kaDANaM kammANaM pAvagaM phalavittivisesaM paccaNubhavamANe viharai / na me viTThA naragA vA neraiyA thaa| paccakkhaM khalu ayaM purise nirayapaDirUviyaM veyaNaM vediti' Page #717 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 dhammakahANuoge chaTTho khaMdho tti kaTTa miyaM devi Apucchai, ApucchittA miyAe devIe gihAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA miyaggAmaM nayaraM majhamajheNaM niggacchai, niggacchittA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, ubAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNapayAhiNaM karei, karettA baMdai namasai, baMdittA namaMsittA evaM vayAsI-- "evaM khalu ahaM tumbhehi anbhaNuNNAe samANe miyaggAmaM nayaraM majAmajheNaM aNuppavisAmi, jeNeva miyAe devIe gihe teNeva uvAgae / tae NaM sA miyAdevI mama ejjamANaM pAsai, pAsittA haTThA, taM ceva savva-jAva-pUyaM ca soNiyaM ca AhArei / tae NaM mama imeyArUve ajjhathie citie kappie patthie maNogae saMkappe samuppajjityA--aho NaM ime dArae purA porANAgaM ducciNNANaM duppaDikkaMtANaM asubhANaM pAvANaM kaDANaM kammAgaM pAvagaM phalavitisaM pacvagubhavamANe vihri| se gaM bhaMte ! purise puvvabhave ke Asi ? kiM nAmae vA kiM gote vA ? kaparaMsi gAmaMsi vA nayaraMsi vA? kiM vA daccA ki vA bhoccA kiM vA samAyarittA, kesi vA purA porANAgaM ducciNNANaM duppaDikkaMtAgaM asubhANaM pAvANaM kaDANaM kammANaM pAvagaM phalavittibisesaM paccaNubhavamANe viharai ?" miyAputtassa ekkAinAmaraTukaDakahA 192 goyamA ! i samaNe bhagavaM mahAvIre bhagavaM goyama evaM vayAso--"evaM khalu goyamA ! tegaM kAleNaM teNaM samaeNaM iheba jaMbuddIve dIve bhArahe vAse sayaduvAre nAmaM nayare hotthA--risthimiyasamiddhe vnnnno| tattha NaM sayaduvAre nayare dhaNavaI nAma rAyA hotthaa--vnnnno| tassa NaM sayaduvAraspta nayarassa adUrasAmate dAhiNapurasthime disobhAe vijayavaddhamANe nAmaM kheDe hotthA--riddhatthimiyasamiddhe / tasta NaM vijayavaddhamANassa kheDassa paMca gAmasayAI Abhoe yAvi hotthaa| tattha NaM vijayavaddhamANe kheDe ekkAI nAma raTukaDe hotyA-ahammie adhammANue adhammiTU adhammakkhAI adhammapaloI adhammapalajjaNe adhammasamudAcAre adhammeNaM ceva vitti kappemANe dussIle duvvae duppaDiyANaMde / se gaM ekkAI raTukaDe vijayavaddhamANassa kheDassa paMcaNhaM gAmasayANaM Ahevaccha porevacvaM sAmittaM bhaTTittaM mahattaragataM ANA-IsaraseNAvaccaM kAremANe pAlemANe viharai / ikkAinAmassa raTTakaDassa payApoDaNaM 193 tae NaM se ekkAI raTukaDe vijayavaddhamANassa kheDassa paMca gAmasayAI bahahi karehi ya bharehi ya viddhIhi ya ukkoDAhi ya parAbhavehi ya dejjehi ya bhejjehi ya kuMtehi ya laMchaposehi ya AlovaNehi ya paMthakoddehi ya ovIlemANe-obolemANe vihammemANe-vihammmemANe tajjemANe-tajjemANe tAlemANe-tAlemANe niddhaNe karemANe-karemANe vihri| tae NaM se ekkAI raTTakaDe vijayavaddhamANassa kheDassa bahUNaM rAIsara-talavara-mAiMbiya-koDuMbiya-inbha-seTi-segAvai-satthavAhANaM, aNesa ca bahUNaM gAmellagapurisANaM bahUsu kajjesu ya kAraNesu ya maMtesu ya gujjhaesu ya nicchaesu ya vavahAresu ya suNamANe bhaNai 'na suNemi', asuNamANe bhaNai 'suNemi', passamANe bhaNai 'na pAsemi', apassamANe bhaNai 'pAsemi', bhAsamANe bhaNai 'na bhAsemi / ' abhAsamANe bhaNai 'bhAsemi', giNhamANe, bhagai 'na giNhemi', agiNhamANe bhaNai 'giNhemi', jANamANe bhaNai 'na jANemi', ajANamANe bhaNai 'jaannemi'| tae NaM se ekkAI raTTakaDe eyakamme eyappahANe eyavijje eyasamAyAre subahuM pAvaM kamma kalikalusaM samajjiNamANe viharai / ikkAissa asajjharogAyaMkA 194 tae NaM tassa ekkAissa raTukUDassa aNNayA kathAi sarIragaMsi jamagasamagameva solasa rogAyaMkA pAunbhUyA, taM jahA-- sAse kAse jare dAhe, kucchisUle bhagaMdale / arisA ajIrae diTThI-muddhasUle akArae / acchiveSaNA kaNNaveyaNA kaMDU udare koTe // 1 // tae NaM se ekkAI raTukaDe solasahi rogAyaMkehi abhibhUe samANe koDubiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI-"gacchaha NaM tubbhe devANuppiyA! vijayavaddhamANe kheDe siMghADaga-tiga-caukka-caccara-caummuha-mahApahapahesu mahayA-mahayA saddeNaM ugrosemANA-ugghosemANA evaM vayaha--ihaM khalu devANuppiyA ! ekkAissa raTukUDassa sarIragaMsi solasa rogAyaMkA pAumbhUyA, taM jahA---sAse-jAva koDhe, taM jo NaM icchai devANuppiyA! vejjo vA bejjaputto vA jANuo vA jANuyaputto vA tegicchio vA tegicchyiputto vA ekkAissa Page #718 -------------------------------------------------------------------------- ________________ miyAputtakahANayaM raTukaDassa tesi solasAha rogAyaMkANaM egamavi rogAyaka uvasAmittae, tassa NaM ekkAI raTukaDe viulaM atthasaMpayANaM dlyi| docca pi taccaM pi ugdhoseha, ugghosettA eyamANattiyaM pccppinnh| tae NaM te koDuMbiyapurisA-jAva-tamANattiyaM paccappiNaMti / 195 tae NaM vijayavaddhamANe kheDe imaM eyArUvaM ugghosaNaM soccA nisamma bahave vejjA ya vejjaputtA ya jANuyA ya jANuyaputtA ya tegi cchiyA ya tegicchayaputtA ya satthakosahatthagayA saehi-saehi gihehito paDinikkhamaMti, paDinikkhamittA vijayavaddhamANassa kheDassa majjhaMmajjheNaM jeNeva ekkAI-TukaDassa gihe teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA ekkAI-raTukaDassa sarIragaM parAmusaMti, parAmusittA tesi rogAyaMkANaM nidANaM pucchaMti, pucchittA ekkAI-raTukUDassa bahUhiM abbhaMgehi ya uvvaTTaNAhi ya siNehapANehi ya vamaNehi ya vireyaNehi ya seyaNehi ya avaddahaNAhi ya avaNhANehi ya aNuvAsaNAhi ya batthikammehi ya nirUhehi ya sirAvehehi ya tacchaNehi ya pacchaNehi ya sirabatthIhi ya tappaNAhi ya puDapAgehi ya challIhi ya vallIhi ya mUlehi ya kaMdehi ya pattehi ya pupphehi ya phalehi ya bIehi ya siliyAhi ya guliyAhi ya osahehi ya bhesajjehi ya icchaMti tesi solasaNhaM rogAyaMkANaM egamavi rogAyakaM uvasAmittae, no ceva NaM saMcAeMti uvsaamitte| tae NaM te bahave vejjA ya vejjaputtA ya jANuyA ya jANuyaputtA ya tegicchiyA ya tegicchiyaputtA ya jAhe no saMcAeMti tesi solasaNhaM rogAyaMkANaM egamavi rogAyaMkaM uvasAmittAe, tAhe saMtA taMtA paritaMtA jAmeva disaM pAunbhUyA tAmeva disaM paDigayA / 196 tae Na ikkAissa nirayagamaNaM tae NaM ekkAI raTukaDe bejja-paDiyAikkhie pariyAragaparicatte niviNNosahabhesajje solasarogAyaMkehi abhibhUe samANe rajje ya ra? ya kose ya koTThAgAre ya bale ya vAhaNe ya, pure ya aMtaure ya mucchie gaDhie giddhe ajjhovavaNNe rajjaM ca raTuM ca kosaM ca koTAgAraM ca balaM ca vAhaNaM ca puraM ca aMteuraM ca AsAemANe patthemANe pIhemANe abhilasamANe aTTaduhaTTavasaTTe aDDhAijjAiM vAsasayAI paramAuM pAlaittA kAlamAse kAlaM kiccA imIse rayaNappabhAe puDhavIe ukkoseNaM sAgarovamaTTiiesu neraiesu neraiyattAe uvavaNNe / miyAputtassa vattamANabhava-vaNNaNe miyAedevIe veyaNA gabbhasADaNaviyAraNA ya 197 se NaM tao aNaMtaraM unvaTTittA iheva miyaggAme nayare vijayassa khattiyassa miyAe devIe kucchisi puttattAe ubvnnnne| tae NaM tIse miyAe devIe sarIre veyaNA pAunbhUyA ujjalA viulA kakkasA pagADhA caMDA dukkhA tivvA durayiAsA, jappabhiI ca gaM miyAputte dArae miyAe devIe kucchisi gabbhattAe uvavaNNe, tappabhiI ca NaM miyAdevI vijayassa khattiyassa aNiTThA akaMtA appiyA amaNuNNA amaNAmA jAyA yAvi hotthA / 198 tae NaM tIse miyAe devIe aNNayA kayAi pu.varattAvarattakAlasamayaMsi kuDuMbajAgariyAe jAgaramANIe ime eyArUve ajjhathie ciMtie kappie patthie maNogae saMkappe samuppaNNe--"evaM khalu ahaM vijayassa khattiyassa pudiva iTThA kaMtA piyA maNuNNA maNAmA dhejjA vesAsiyA aNumayA Asi / jappabhiI ca NaM mama ime gambhe kucchisi gambhattAe uvavaNNe tappabhiI ca NaM ahaM vijayassa khattiyassa aNiTTA akaMtA appiyA amaNuNNA amaNAmA jAyA yAvi hotthaa| necchai NaM vijae khattie mama nAma vA goyaM vA giNhittae, kimaMga puNa daMsaNaM vA paribhoga vA? taM seyaM khalu mama eyaM gambhaM bahUhi gambhasADaNAhi ya pADaNAhi ya gAlaNAhi ya mAraNAhi ya sADittae vA pADittae vA gAlittae vA mArittae vA"--evaM saMpehei, saMpehettA bahUNi khArANi ya kaDuyANi ya tUvarANi ya ganbhasADaNANi ya pADaNANi ya gAlaNANi ya mAraNANi ya khAyamANI ya piyamANI ya icchai taM gambhaM sADittae vA pADittae vA gAlittae vA mArittae vA, no ceva NaM se ganbhe saDai vA paDai vA galai vA marai vA / tae NaM sA miyAdevI jAhe no saMcAei taM gambhaM sADittae vA pADittae vA gAlittae vA mArittae vA tAhe saMtA taMtA paritaMtA akAmiyA asayaMvasA taM gambhaM duhaMduheNaM parivahaha / 199 gabbhagayassa miyAputtassa rogAyaMkA tassa NaM dAragassa gambhagayassa ceva aTTha nAlIo abhitarappavahAo, aTTha nAloo bAhirappavahAo, aTTha pUyappavahAo, aTTha soNiyappavahAo, duve duve kaNNaMtaresu, duve duve apichaaMtaresu, dube duve nakkaMtaresu, dube duve dhamaNiaMtaresu abhikkhaNaM-abhikkhaNaM pUyaM ca soNiyaM ca parisavamANIo-parisavamANIo ceva ciTThati / Page #719 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 464 dhammakahANuoge chaTTho khaMdho tassa NaM dAragassa gambhagayassa ceva aggie nAma vAhI paaunbhe| jeNaM se dArae AhAreDa, se NaM khippAmeva viddhaMsamAgacchai, pUyattAe 5 soNiyattAe ya pariNamaDa, taM pi ya se pUyaM ca soNiyaM ca AhAre / 200 miyAputtassa jAtiaMdhAirUvaM pAsittA miyAvaIe ukkuru DiyAe ujmaNa-saMkappo tae NaM sA miyAdevI aNNayA kayAi navaNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM dAragaM payAyA--jAtiaMdhe jAtimae jAtibahire jAtipaMgule huMDe ya vAyavve / natthi NaM tassa dAragassa hatthA vA pAyA vA kaNNA vA acchI vA nAsA vaa| kevalaM se tesi aMgovaMgANaM AgitI aagitimtte| tae NaM sA miyAdevI taM dAragaM huMDaM aMdhArUvaM pAsai, pAsittA bhIyA tatthA tasiyA ubviggA saMjAyabhayA ammadhAI saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI--gacchaha NaM devANuppiyA! tuma eyaM dAragaM egate ukkuruDiyAe ujjhaahi| tae NaM sA ammadhAI miyAdevIe 'tahatti eyama paDisuNei, paDisuNettA jeNeva vijae khattie teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTa evaM vayAsI--"evaM khalu sAmI! miyAdevI navaNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM dAragaM payAyA--jAtiaMdhe jAtimae jAtibahire jAtipaMgule huMDe ya vAyavve / natthi NaM tassa dAragassa hatthA vA pAyA vA kaNNA vA acchI vA nAsA vaa| kevalaM se tesi aMgovaMgANaM AgitI aagitimete|| tae NaM sA miyAdevI taM dAragaM huMDaM aMdhArUvaM pAsai, pAsittA bhIyA tatthA tasiyA ubvigA saMjAyabhayA mamaM saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI--gacchaha NaM tuma devANuppiyA! eyaM dAragaM egate ukkuruDiyAe ujjhaahi| taM saMdisaha NaM sAmI! taM dAragaM ahaM egate ujjhAmi, udAhu mA?" 201 miyAputtassa bhUmighare ThAvaNaM 202 tae NaM se vijae khattie tIse ammadhAIe aMtie eyama soccA taheva saMbhaMte uTTAe uTThai, uTThatA jeNeva miyAdevI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA miyaM devi evaM vayAsI-"devANuppie! tumbhaM paDhame gmbhe| taM jai NaM tumaM evaM egate ukkuruDiyAe ujjhasi, to NaM tubhaM payA no thirA bhavissai, to NaM tuma evaM dAragaM rahassigaMsi bhUmigharaMsi rahassieNaM bhattapANeNaM paDijAgaramANI-paDijAgaramANI viharAhi, to NaM tumbhaM payA thirA bhvissi| tae NaM sA miyAdevI vijayassa khattiyassa 'taha' ti eyamaTTa viNaeNaM paDisuNei, paDisuNettA taM dAragaM rahassiyaMsi bhUmigharaMsi rahassieNaM bhattapANeNaM paDijAgaramANI-paDijAgaramANI vihri| 203 evaM khalu goyamA ! miyAputte dArae purA porANANaM ducciNNANaM duppaDikkaMtANaM asubhANaM pAvANaM kaDANaM kammANaM pAvagaM phalavitti visesaM paccaNubhavamANe viharai / 204 miyAputtassa AgAmibhava-vaNNaNaM "miyAputte NaM bhaMte ! dArae io kAlamAse kAlaM kiccA kahiM gamihii ? kahiM uvavajjihii ?" "goyamA! miyAputte dArae chabbIsa vAsAI paramAuM pAlaittA kAlamAse kAlaM kiccA iheba jaMbuddIve dIve bhArahe vAse veyaDDhagiripAyamUle sohakulaMsi sIhattAe pccaayaahie| se NaM tattha sIhe bhavissai-ahammie bahunagaraniggayajase sUre daDhappahArI sAhasie subahuM pAvaM kammaM kalikalusaM samajjiNai, samajjiNittA kAlamAse kAlaM kiccA imIse rayaNappabhAe puDhavIe ukkosasAgarovamaTTiiesu neraiesu neraiyattAe uvavajjihii / se gaM taoM' aNaMtaraM uvvaTTittA sirIsavesu uvvjjihii| tattha NaM kAlaM kiccA doccAe puDhavIe ukkoseNaM tiNi sAgarovamaTThiiesu neraiesu neraittAe uvavajjihii / se gaM tao aNaMtaraM udhvaTTittA pakkhIsu uvjjihii| tattha vi kAlaM kiccA taccAe puTavIe satta sAgarovama diiesu neraiesu neraiyattAe uvvjjihii| se NaM tao sIhesu tuyANaMtaraM cotthIe, urago, paMcamIe, itthIo, chaThIe, maNuo, ahesattamAe / tao aNaMtaraM uvvaTTittA se jAiM imAiM jalayarapaMcidiyatirikkhajoNiyANaM maccha-kacchabha-gAha-magara-suMsumArAINaM aDDhaterasa jAikulakoDijoNipamuhasayasahassAiM, tattha NaM egamegaMsi joNivihANaMsi aNegasayasahassakhutto uddAittA-uddAittA tattheva bhujjo-bhujjo pccaayaaissi| Page #720 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ujjhiyayakahANayaM 465 se NaM tao aNaMtaraM uvvaTTittA caupaesu uraparisappesu bhuyaparisappesu khahayaresu caridiesu teiMdiesu beiMdiesu vaNapphai-kaDuyarukkhesu kaDuyaduddhiesu vAu-teu-Au-puDhavIsu aNegasayasahassakhutto uddAittA-uddAittA tattheva bhujjo-bhujjo pccaayaaissi|| se NaM tao aNaMtaraM uvvaTTittA supaiTThapure nayare goNattAe pccaayaahii| se NaM tattha ummakabAlabhAve aNNayA kayAi paDhamapAusasi gaMgAe mahAnaIe khalINamaTTiyaM khaNamANe taDIe pellie samANe kAlagae tattheva supaiTThapure nayare seTThikulaMsi puttattAe pccaayaaissi| se NaM tattha ummukkabAlabhAve viNNaya-pariNayamette jovvaNagamaNuppatte tahArUvANaM therANaM aMtie dhamma soccA nisamma muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pvvissi| se NaM tattha aNagAre bhavissai--iriyAsamie bhAsAsamie esaNAsamie AyANa-bhaMDa-matta-nikkhevaNAsamie uccAra-pAsavaNa-khelasiMghANa-jalla-pAriTThAvaNiyAsamie maNagutte vayagutte kAyagutte gutte guttidie guttbNbhyaarii| se NaM tattha bahUI vAsAI sAmaNNapariyAgaM pAuNittA Aloiya-paDikkate samAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA sohamme kappe devattAe uvvvjjihii| se gaM tao aNaMtaraM cayaM caittA mahAvidehe vAse jAiM kulAiM bhavaMti--aDDhAI aparibhUyAI, tahappagAresu kulesu pumattAe paccAyAhiti / jahA baDhapaiNNe-jAva-sijjhihii bujjhihii muccihii pariNivvAhii savvadukkhANamaMtaM kAhii / vivAga0 a0 1 11. ujjhiyayakahANayaM vANiyagAme satthavAhapatto ujjhiyao 205 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM vANiyagAme nAma nayare hotthA--riddhatthimiyasamiddhe / tassa NaM vANiyagAmassa uttarapurathime disIbhAe dUipalAse nAma ujjANe hotthaa| tattha NaM dUipalAse suhammassa jakkhassa jakkhAyayaNe hotthaa| tattha NaM vANiyagAme nayare mitta nAma rAyA hotthaa--vnnnno| tassa NaM mittassa raNNo sirI nAmaM devI hotthaa--vnnnno| 206 tattha NaM bANiyagAme kAmajnayA nAma gaNiyA hotthA--ahINa-paDipuNNapaMcidiyasarIrA lakkhaNa-vaMjaNa-guNovaveyA mANummANa-ppamANa paDipuNNa-sujAya-savvaMgasuMdaraMgI sasisomAkAra-kaMta-piya-dasaNA surUvA bAvattarikalApaMDiyA causaTTigaNiyAguNovaveyA egaNatIsavisese ramamANI ekkavIsaraiguNappahANA battIsapurisovayArakusalA navaMgasuttapaDibohiyA aTThArasadesIbhAsAvisArayA siMgArAgAracAruvesA gIyaraigaMdhavvaNaTTakusalA saMgaya-gaya-bhaNiya-hasiya-vihiya-vilAsa-salaliya-saMlAva-niuNajuttovayArakusalA suMdarathaNa-jahaNa-vayaNa-karacaraNa-nayaNa-lAvaNNa-vilAsakaliyA UsiyajjhayA sahassalaMbhA vidiNNachatta-cAmara-bAlavIyaNIyA kaNNIrahappayAyA yAvi hotthaa| bahUNaM gaNiyAsahassANaM AhebaccaM porevaccaM sAmitta bhaTTittaM mahattaragataM ANA-Isara-seNAvaccaM kAremANI pAlemANI vihri| 207 tattha NaM vANiyagAme vijayamitte nAma satthavAhe parivasai--aDDhe / tassa NaM vijayamittassa subhaddA nAma bhAriyA hotthA / tassa NaM vijayamittassa putte subhaddAe bhAriyAe attae ujjhiyae nAmaM dArae hotthA--ahINa-paDipuNNa-paMcidiya-sarIre lakkhaNa vaMjaNa-guNovavee mANummANappamANa-paDipuNNa-sujAya-savvaMgasuMdaraMge sasisomAkAre kaMte piyadasaNe suruve / dha.ka. 56 Page #721 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 466 dhammakahANuoge chaTTho baMdho 208 bhagavao mahAvIrassa samosaraNaM teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre samosaDhe parisA niggyaa| rAyA niggao, jahA kUNio niggo| dhammo khio| parisA paDigayA rAyA ya go| 209 goyameNa ujjhiyayassa punvabhavapucchA teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa je? aMtevAsI iMdabhUI nAma aNagAre goyamagotteNaM-jAva-saMkhittaviulateyalese chaTTachaTTaNaM aNikkhitteNaM tavokammeNaM saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe vihara tae NaM bhagavaM goyame chaTukkhamaNapAraNagaMsi paDhamAe porisIe sajjhAyaM karei, boyAe porisIe jhANaM jhiyAi, taiyAe porisIe aturiyamacavalamasaMbhaMte muhapottiyaM paDilehei, paDilehettA bhAyaNavatthAI paDilehei, paDilehettA bhAyaNAI pamajjai, pamajjittA bhAyaNAI uggAhei, uggAhettA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, baMdittA namaMsittA evaM vayAsI--"icchAmi NaM bhaMte ! tuhaM anbhaNuNNAe samANe chaTTakkhamaNapAraNagaMsi vANiyagAme nayare ucca-nIya-majjhimAI kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyAe additte"| "ahAsuhaM devANuppiyA! mA pribNdhN"| tae NaM bhagavaM goyame samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM abbhaNuNNAe samANe samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyAo duipalAsAo ujjANAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA aturiyamacavalamasaMbhaMte jugaMtarapaloyaNAe diTTIe purao riyaM sohemANe-sohemANe jeNeva vANiyagAme nayare teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA vANiyagAme nayare ucca-nIya-majjhimAI kulAI gharasamudANasta bhikkhAyariyAe aDamANe jeNeva rAyamagge teNeva ogADhe / tattha NaM bahave hatthI pAsai--saNNaddha-baddhavammiya-guDie uppIliyakacche uddAmiyaghaMTe nANAmaNirayaNa-viviha-gevejjauttarakuMcuijja paDikappie jhayapaDAgavara-paMcAmela-ArUDhahatyArohe gahiyAuhappaharaNe / aNNe ya tattha bahave Ase pAsai-saNNaddha-baddhavammiya-guDie AviddhaguDe osAriyapakkhare uttarakaMcuiya-ocUlAmuhacaMDAdhara-cAmarathAsaga-parimaMDiya-kaDIe ArUDhaassArohe ghiyaauhpphrnne| aNNe ya tattha bahave purise pAsai-saNNaddha-baddhavammiyakavae uppIliyasarAsaNapaTTIe piNaddhagevejje vimalavarabaddha-cidhapaTTe gahiyAuhappaharaNe / tesi ca NaM purisANaM majjhagayaM egaM purisaM pAsai avaoDayabaMdhaNaM ukkhittakaNNanAsaM nehatuppiyagattaM vajjha-karakaDi-juyaniyacchaM kaMTheguNaratta-malladAmaM cuNNaguMDiyagAtaM cuNNayaM vajjhapANapIyaM tila-tilaM ceva chijjamANaM kAgaNimasAI khAviyaMta pAvaM khakkharagasaehi hammamANaM aNeganara-nArI-saMparivarDa caccare-caccare khaMDapaDahaeNaM ugdhosijjamANaM imaM ca NaM eyArUvaM ugghosaNaM suNei--no khalu devANuppiyA! ujjhiyagassa dAragassa kei rAyA vA rAyaputto vA avarajjhai, appaNo se sayAI kammAI abrmNti| tae NaM bhagavao goyamassa taM purisaM pAsittA ayameyArUve ajjhathie citie kappie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA-- "aho NaM ime purise purA porANANaM ducciNNANaM duppaDikkaMtANaM asubhANaM pAvANaM kaDANaM kammANaM pAvagaM phalavittivisesaM paccaNubhavamANe vihri| na me diTThA naragA vA neraiyA vaa| paccakkhaM khalu ayaM purise nirayapaDirUviyaM veyaNaM veei" ti kaTu vANiyagAme nayare ucca-nIya-majjhima-kulAiM aDamANe ahApajjattaM samudANaM giNhai, giNhitA vANiyagAme nayare majhamajjheNaM paDinikkhamai, aturiyamacavalamasaM bhaMte jugaMtarapayaloyaNAe diTTIe purao riyaM sohemANe-sohemANe jeNeva dUipalAsae ujjANe beNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNassa bhagavao mahAvIrassa adUrasAmaMte gamaNAgamaNAe paDikkamai, paDikkamittA esaNamaNesaNaM Aloei, AloettA bhattapANaM paDidaMsei, paDidaMsettA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai, namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI--"evaM khalu ahaM bhaMte ! tuhiM abbhaNuNNAe samANe bANiyagAme nayare-jAva-taheva savvaM niveei| se NaM bhaMte ! purise puvvabhave ke Asi? ki nAmae vA ki gotte vA? kayaraMsi gAmaMsi vA nayaraMsi vA? kiM vA daccA ki vA bhoccA kiM vA samAyarittA, kesi vA purA porANANaM ducciNNANaM duppaDikkaMtANaM asubhANaM pAvANaM kaDANaM kammANaM pAvagaM phalavittivisesaM paccaNubhavamANe viharai?" 211 ujjhiyayassa gottAsabhavakahANagaM 212 evaM khalu goyamA! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM iheba jaMbuddIve dIve bhArahe vAse hathiNAure nAma nayare hotthA-riddhatthimiyasamiddhe / tattha NaM hatthiNAure nayare sunaMde nAma rAyA hotthaa--mhyaahimvNt-mhNt-mly-mNdr-mhiNdsaare| Page #722 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ujimayayakahANayaM 467 tattha NaM hatthiNAure nayare bahumajjhadesabhAe, ettha NaM mahaM ege gomaMDave hotthA--aNegakhaMbhasayasanibiTu pAsAIe darisaNijje abhiruve pddiruuve| tattha NaM bahave nagaragoruvA saNAhA ya aNAhA ya nagaragAvIo ya nagarabalIvahA ya nagarapaDDiyAo ya nagaravasabhA ya paurataNapANiyA nibbhayA niruvibhgA suhaMsuheNaM parivasaMti / hatthiNAure bhIme kUDaggAhe 213 tattha NaM hatthiNAure nayare bhIme nAma kUDaggAhe hotthA--ahammie-jAva-duppaDiyANaMde / 214 tassa NaM bhImassa kUDaggAhassa uppalA nAma bhAriyA hotthaa--ahonn-pddipunnnn-pNcidiysriiraa| tae NaM sA uppalA kUDaggAhiNI aNNadA kayAi AvaNNasattA jAyA yAvi hotthA / nagaragorUvANa saNAtAo hi ya oTTAhANa ya Utehi ya va bhImassa bhAriyAe uppalAe maMsabhakkhaNadohalo 215 tae NaM tIse uppalAe kUDaggAhiNIe tiNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM ayameyArUve dohale pAunbhUe--"dhaNNAo NaM tAo ammayAo, saMpuNNAo gaM tAo ammayAo, kayatthAo gaM tAo ammayAo, kayapuNNAo NaM tAo ammayAo, kayalakkhaNAo NaM tAo ammayAo, kayavihavAo NaM tAo ammayAo, suladdhe NaM tAsi mANussae jammajIviyaphale, jAo NaM bahUNaM nagaragorUvANaM saNAhANa ya aNAhANa ya nagaragAviyANa ya nagarabalIvadANa ya nagarapaDDiyANa ya nagaravasabhANa ya Uhehi ya thaNehi ya vasahi ya chappAhi ya kakuhehi ya vahehi ya kaNNehi ya acchIhi ya nAsAhi ya jibbhAhi ya oThehi ya kaMbalehi ya sollehi ya taliehi ya bhajjiehi ya parisukkehi ya lAvaNehi ya suraM ca mahuM ca meragaM ca jAiM ca sIdhaM ca pasaNNa ca AsAemANIo vIsAemANIo paribhAemANIo paribhujemANIo dohalaM viNeti / taM jai NaM ahamavi bahUNaM nagaragorUvANaM-jAva-ca pasaNaM ca AsAemANI vIsAemANI paribhAemANI paribhuMjemANI dohalaM viNijjAmi" tti kaTTa taMsi dohalaMsi aviNijjamANaMsi sukkA bhukkhA nimmaMsA oluggA oluggasarIrA nittayA dINavimaNavayaNA paMDullaiyamahI omaMthiya-nayaNavadaNakamalA jahoiyaM puSpha-battha-gaMdha-mallAlaMkArAhAraM apari bhuMjamANI karayalamaliya bva kamalamAlA ohayamaNasaMkappA karatalapallahatthamuhI aTTajjhANovagayA bhUmigayadiTThIyA jhiyaai| 216 imaM ca NaM bhIme kUDaggAhe jeNeva uppalA kUDaggAhiNI jeNeva uvAgacchai, uvAgacchittA [uppalaM kUDaggAhiNi ?] ohayamaNasaMkappaM karatalapalhasthamuhi aTTajjhANobagayaM bhUmigayadiTThIyaM jhiyAyamANiM pAsai, pAsittA evaM bayAsI--"ki NaM tuma devANuppie ! ohayamaNasaMkappA karatalapalhatthamuhI aTTajmANovagayA bhUmigayadiTThIyA miyAsi ?" sae NaM sA uppalA bhAriyA bhImaM kUDaggAhaM evaM vayAsI-"evaM khalu devANuppiyA ! mamaM tiNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM dohale pAumbhU e--dhaNNAo NaM tAo ammayAo-jAva-parisukkehi ya lAvaNehi ya suraM ca mahuM ca meragaM ca jAiM ca sIdhuM ca pasaNaM ca AsAemANIo vIsAemANIo paribhAemANIo paribhuMjemANIo dohalaM viNeti / tae NaM ahaM devANuppiyA! taMsi dohalaMsi aviNijjamANaMsi sukkA bhukkhA nimmaMsA oluggA olaggasarIrA nittayA dINavimaNavayaNA paMDullaiyamahI omaMthiya-nayaNavadaNakamalA jahoiyaM puppha-vattha-gaMdha-mallAlaMkArAhAraM aparibhaMjamANI karayalamaliya vva kamalamAlA ohayamaNasaMkappA karatalapalhatthamuhI aTTajjhANovagayA bhUmigayabiTThIyA jhiyAmi / " bhImeNa dohalapUraNaM 217 tae NaM se bhIme kUDaggAhe uppalaM bhAriyaM evaM vayAsI--"mA NaM tuma devANuppiyA ! ohayamaNasaMkappA karatalapalhatthamuhI aTTajmA NovagayA bhUmigayabiTThIyA jhiyAhi / ahaM NaM tahA karissAmi jahA NaM tava dohalassa saMpattI bhvissi"| tAhi iTAhi kaMtAhi piyAhi maNuNNAhi maNAmAhi vahi smaasaasei| tae NaM se bhIme ka DaggAhe addharattakAlasamayaMsi ege abIe saNNaddha-baddhavammiyakavae uppIliyasarAsaNapaTTIe piNaddhagevejje vimalavarabaddha-ciMdhapaTTe gahiyAuhappaharaNe sAo gihAo niggacchai, niggacchittA hatthiNAraM nayaraM majhamajhaNaM jeNeva gomaMDave teNeva uvAgae bahUNaM nagaragorUvANaM sagAhANa ya aNAhANa ya nagaragAviyANa ya nagarabalIvahANa ya nagarapaDDiyANa ya nagaravasabhANa ya-appegaiyANaM Uhe chidai, appegaiyANaM thaNe chidai, appegaiyANaM vasaNe chidai, appegaiyANaM chappA chivai, appegaiyANaM kakuhe chidai, vahe appegaiyANaM chidai, appegaiyANaM kaNNe chidai, appegaiyANaM nAsA chidai, appegaiyANaM jimmA chidai, appegaiyANaM oDhe Page #723 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 468 dhambhakahANuoge chaTTho khaMdho chidai, appegaiyANaM kaMbalae chidai, appegaiyANaM aNNamaNNAI aMgovaMgAI viyaMgei, viyaMgettA jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA uppalAe kaDaggAhiNIe uvnnei| tae NaM sA upalA bhAriyA tehiM bahahiM gomaMsehi sollehi ya taliehi ya bhajjiehi ya parisukkehi ya lAvaNehi ya suraM ca mahaM ca meragaM ca jAI ca sIdhaM ca pasaNNaM ca AsAemANI vIsAemANI paribhAemANI paribhajeANI taM dohalaM viNei / tae NaM sA uppalA kUDaggAhiNI saMpugNadohallA saMmANiyadohalA viNIyadohalA vicchiNNadohalA saMpaNNadohalA taM gambhaM sUhasUheNaM parivahai / dArayassa jammo 218 tae NaM sA uppalA kUDaggAhiNI aNNayA kayAi navaNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM dAragaM paayaayaa| tae NaM teNaM dAraeNaM jAyametteNaM ceva mahayA-mahayA [ciccI ?] saddeNaM vigha? vissare Arasie / tae NaM tassa dAragassa ArasiyasaI soccA nisamma hatthiNAure nayare bahave nagaragoruvA saNAhA ya aNAhA ya nagaragAvIo ya nagarabalIvaddA ya nagarapaDDiyAo ya nagaravasabhA ya bhIyA tatthA tasiyA ubviggA saMjAyabhayA savvao samaMtA viplaaitthaa| dArayassa gottAsanAmakaraNaM 219 tae NaM tassa dAragassa ammApiyaro ayameyArUvaM nAmadhenaM kareMti--jamhA NaM amhaM imeNaM dAraeNaM jAyametteNaM ceva mhyaa-mhy| ciccIsaddeNaM vidhu? vissare Arasie, tae NaM eyassa dAragassa ArasiyasaI soccA nisamma hatthiNAure nayare bahave nagaragoruvA -jAva-nagaravasabhA ya bhIyA tatthA tasiyA ubviggA saMjAyabhayA sabbao samaMtA vipalAitthA, tamhA NaM hou amhaM dArae gottAse nAmeNaM / tae NaM se gottAse dArae ummukkabAlabhAve jAe yAvi hotthaa| bhImamaraNANaMtaraM gottAsassa kUDaggAhattaM 220 tae NaM se bhIme kUDaggAhe aNNayA kayAi kAladhammaNA sNjutte| tae NaM se gottAse dArae bahUNaM mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNeNaM saddhi saMparivur3e royamANe kaMdamANe bilabamANe bhImassa kUDaggAhassa nIharaNaM karei, karetA bahUI loiyamayakiccAI krei| tae NaM se sunaMde rAyA gottAsaM dArayaM aNNayA kayAi sayameva kUDaggAhattAe tthvei| tae NaM se gottAse dArae kUDaggAhe jAe yAvi hotthaa--ahmmie-jaav-duppddiyaannNde| gottAsassa maMsAsaNaM narayAibhavA ya 221 tae NaM se gottAse kaDaggAhe kallAkalli addharattakAlasamayaMsi ege abIe saNNaddha-baddhavammiyakavae-jAva-gahiyAuhappaharaNe sAo gihAo nijjAi, nijjAittA jeNeva gomaMDave teNeva uvAgacchaDa, uvAgacchitA bahUNaM nagaragorUvANaM saNAhANa ya aNAhANa ya-jAvaviyaMgei, viyaMgettA jeNeva sae gehe teNeva uvaage| tae NaM gottAse kUDaggAhe tehiM bahUhiM gomaMsehi sollehi ya taliehi ya bhajjiehi ya parisukkehi ya lAvaNehi ya suraM ca mahaM ca meragaM ca jAiM ca sIdhaM ca pasaNNaM ca AsAemANe vIsAemANe paribhAemANe paribhaMjemANe vihri| tae NaM se gottAse kUDaggAhe eyakamme eyappahANe eyavijje eyasamAyAre subaha pAvakammaM samajjigittA paMcavAsasayAI paramAuM pAlaittA aduhabovagae kAlamAse kAlaM kiccA doccAe puDhavIe ukkosaM tisAgarovamadiiesu neraiesu neraiyattAe uvavaNe / ujjhiyayassa vattamANabhava-vaNNaNaM 222 tae NaM sA vijayamittassa satthavAhassa subhaddA nAma bhAriyA jAryAnaduyA yAvi hotthA--jAyA-jAyA dAragA viNihAyamAbajaMti / Page #724 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ujjhiyayakahANayaM 469 tae NaM se gottAse kUDaggAhe doccAe puDhavIe aNaMtaraM uvaTTittA iheva vANiyagAme nayare vijayamittassa satthavAhassa subhaddAe bhAriyAe kucchisi puttattAe uvvnnnne| tae NaM sA subhaddA satthavAhI aNNayA kayAi navaNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM dAragaM pyaayaa| dArayassa ujjhiyaya nAmakaraNaM 223 tae NaM sA subhaddA satthavAhI taM dAragaM jAyamettayaM ceva egate ukkuruDiyAe ujjhAvei, ujjhAvettA doccaM pi giNhAvei, giNhAvettA aNupuveNaM sArakkhamANI saMgomANI sNvddddhei| tae NaM tassa dAragassa ammApiyaro ThiivaDiyaM ca caMdasUradasaNaM ca jAgariyaM ca mahayA iDDhIsakkArasamudaeNaM kreNti| tae NaM tassa dAragassa ammApiyaro ekkArasame divase nivvatte saMpatte bArasAhe ayameyArUvaM goNaM guNanipphaNNaM nAmadhejjaM kareMtijamhA NaM amhaM ime dArae jAyamettae ceva egate ukkuruDiyAe ujjhie, tamhA NaM hou amhaM dArae ujjhiyae naamennN| tae NaM se ujjhiyae dArae paMcadhAIpariggahie, taM jahA--khIradhAIe majjaNadhAIe maMDaNadhAIe kIlAvaNadhAIe aMkadhAIe, jahA daDhapaiNNe-jAva-nivvAya-nivvAghAya-girikaMdaramallINe vva caMpagapAyave suhaMsuheNaM vihri| vijayamittassa lavaNasamudde maraNaM 224 tae NaM se vijayamitte satyavAhe aNNayA kayAi gaNimaM ca dharimaM ca mejjaM ca pAricchejjaM ca-cauvvihaM bhaMDaM gahAya lavaNasamuI poyavahaNeNa uvaage| tae NaM se vijayamitte tattha lavaNasamudde poyavivattIe nimbuDDabhaMDasAre attANe asaraNe kAladhammaNA saMjutte / tae NaM taM vijayamittaM satthavAhaM je jahA bahave Isara-talavara-mADaMbiya-koDaMbiya-inbha-seTThi-satthavAhA lavaNasamuddapoyabivattiyaM nimbuDubhaMDasAraM kAladhammuNA saMjuttaM suNeti, te tahA hatyanikkhevaM ca bAhirabhaMDasAraM ca gahAya egaMtaM avkkmNti| tae NaM sA subhaddA satyavAhI vijayamittaM satthavAhaM lavaNasamuddapoyavivattiyaM nibbuDabhaMDasAraM kAladhammuNA saMjuttaM suNei, suNettA mahayA paisoeNaM apphuNNA samANI parasuniyattA iva caMpagalayA 'dhasa' tti dharaNIyalaMsi savvaMhiM snnivddiyaa| tae NaM sA subhaddA satyavAhI muhattaMtareNaM AsatthA samANI bahUhi mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNehi saddhi parivuDA royamANI kaMdamANI vilabamANI vijayamittassa satthavAhassa loiyAiM mayakiccAI karei / tae NaM sA subhaddA satyavAhI aNNayA kayAi lavaNasamuddottaraNaM ca satyaviNAsaM ca poyaviNAsaM ca paimaraNaM ca aNucitemANIaNucitemANI kAladhammuNA sNjuttaa| sumahAsatyavAhI maraNe ujjhiyayassa gihAo nikkAsaNaM 225 tae NaM te nagaraguttiyA subhadaM satyavAhi kAlagayaM jANittA ujjhiyagaM dAragaM sAo gihAo nicchu:ti, nicchubhettA taM gihaM aNNassa dalayaMti / tae NaM se ujjhiyae dArae sAo gihAo nicchuDhe samANe vANiyagAme nagare siMghADaga-tiga-caukka-caccara-caummuha-mahApahapahesu jayakhalaesu vesagharaesu pANAgAresu ya suhaMsuheNaM parivaDDhai / tae NaM se ujjhiyae dArae aNohaTTae aNibArie sacchaMdamaI sairappayAre majjappasaMgo cora-jUya-basa-dArappasaMgI Ae yAvi hotthaa| ujjhiyassa gaNiyAsahavAso 226 tae NaM se ujjhiyae aNNayA kayAi kAmajjhayAe gaNiyAe saddhi saMpalagge jAe yAvi hotthA, kAmajjhayAe gaNiyAe saddhi urAlAI mANussagAI bhogabhogAI bhuMjamANe viharai / tae NaM tassa mittassa raNo aNNayA kayAi sirIe devIe joNisUle pAunmae yAbi hotthA, no saMcAei mite rAyA sirIe devIe saddhi urAlAI mANussagAI bhogabhogAiM bhuMjamANe vihritte| gaNiyAsatteNaM mittanAmeNaM raNNA kayA ujjhiyayaviDaMbaNA 227 tae NaM se mitte rAyA aNNayA kayAi ujjhiyae dArae kAmajjhayAe gaNiyAe gihAo nicchubhAvei, nicchubhAvettA kAmajjhayaM gaNiyaM abhitariyaM Thavei ThavettA kAmajjhayAe gaNiyAe saddhi urAlAI mANussagAI bhogabhogAI bhuMjamANe vihri| Page #725 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 470 dhammahAoge chaTho bo tae NaM se ujjhie dArae kAmajjhayAe gaNiyAe gihAo nicchubhemANe kAmajjhayAe gaNiyAe mucchie giddhe gaDhie ajjhovavaNe torte katthaI suI ca raDaM ca dhiI ca avidamANe taccitte tammaNe tallesse tadajjhavasaraNe tadaTThovautte tayappiyakaraNe tabbhAvaNAbhAvie kAmajvAe gaNiyAe bahUni aMtarANi yachidrANi ya vivarANi ya paDijAgaramANe DijAgaramAne vihrh| tae gaM se ulie bArae aSNayA kayAi kAmayA gaNiyA aMtaraM lameha labhetA kAmayA gaNiyAe hiM rahasi amuSyavisa, aNuvisitA kAmAyA gaNiyA saha urAlAI mANussagAI bhoga bhogAI bhuMjamA biharaha imaM Na NaM mile rAyA hAe kamme kakoDa-maMgala-vAnchitaM savyAlaMkAravibhUlie manurasavapurAparicile je kamAe gihe leNeva prajAgacchaDa, unAgaSThitA tatva usiyagaM dAragaM kAmayavAe gaNiyAe sAMDa urAlAI mAlustagAI bhoga bhogAI bhujamANaM pAsa pAsitA Anurule sTaTThe kuthie caMDikkie misimisemA nirvAla miniDAle sAha ujmiyagaM bAra purisehi divhAve, viSahAtA advi-buddhi-jAgu-kopparapahAra-bhaya-mahiyagataM kare, karelA abaloDa kare, karetA eevaM bihA vajhaM ANavei / upasaMhAro 228 evaM khalu goyamA ! ujjhiyae dArae purA porANANaM ducciNNANaM duppaDikkaMtANaM asubhANaM pAvANaM kaDANaM kammANaM pAvagaM phalavittivisesaM pacanubhavamANe vihr| uyiyassa AgAmibhava-tragaNaM 229 u NaM bhaMte! dArae isa kAlamAse kAlaM kiyA kahi gachihida ? kahi uma? gomA u bArae pazucIsaM bAtAI paramAuM pAlatA ava tibhAgAvasese divase mUlamiSNe kae samANe kAlamA kAla fever imIse rayaNaSpabhAe puDhavIe neraiesa neraiyattAe uvavajjihii / se NaM tao anaMtaraM unbaTTittA iheba jaMbuddIve dIve bhArahe vAse veyaDDhagiripAyamUle vANarakulaMsi vANarattAe uvavajjihii / 230 se NaM tastha myukbAlabhAve tiriyo muchie giddhe paDie avaNe jAe jAe vANarapellae baheda / taM evakamme eyappahANe evavi evasamAyAre kAlamAse kAlaM philyA iheba jaMbudvI dIve bhArahe vAse iMdapure napare niyati puttAe paJcAgrAhiha lae NaM taM vA ammAyaro jAyamekaM vahiti napuMsakam sikkhAhiti tae NaM tassa dArayassa ammApiyaro nivvattavArasAhassa imaM eyArUvaM nAmadhejjaM karehiti hou NaM ahaM ime dArae piyaseNe nAma napuMsae / tae NaM se piyaseNe napuMsae ummukkabAlabhAve viNNayapariNamette jovvaNagamaNuppatte rUveNa ya jovtraNeNa ya lAvaNNeNa va ukkiTThe ukkasarIre bhavi tae NaM se piyaseNe napuMsae iMdapure nayare bahave rAIsara-talavara- mADaMbiya koDUMbiya ibbha-seTThi-segAvai- satyavAhapabhiyao bahUhi ya vijjApaohi ya maMtapaohi ya cuNNapaogehi ya hiyauDDAvaNehi ya niNhavaNehi ya paNhavaNehi ya vasIkaraNehi ya Abhiogieha AbhiyogitA urAlAI mAgurusavAI bhoga bhogAImA biharissa 231 tae gaM se piyase napuMsae eka eppahANaM evavi eyasamAyAre subahaM pAvakammaM samajjinittA ekkavIsa vAsasavaM paramA pAlaittA kAlamAse kAlaM kiccA imIse rayaNappabhAe puDhavIe neraiesu neraiyattAe uvavajjihi / tato sirIsivesu, saMsAro taheba jahA paTAvA-le-Au-puDavI anaMga to udAitA udAisA tatyeva bhujI bhujjo pacAyAissa se gaM to anaMta janmahitA he jaMbI dIve bhAra vAle pAe namarIe mahisattAe paccAmAdi se NaM taratha aNNayA kA lie jIvidhAo yavarovie samAne tatva pAe navarIe meTrikulasi puttatAe pazcAvAhi se NaM tattha ummukkabAlabhAve tahArUvANaM therANaM aMtie kevalaM bohi bujjhihii, aNagAre bhavissai, sohamme kappe, jahA paDhame - jAvaaMtaM kAhi / vivAgasuyaM su0 1 0 2 / Page #726 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12. abhaggaseNakahANayaM purimatAle coraseNAvaI-vijayapatte abhaggasaNe 232 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM purimatAle nAma nayare hotthaa--riddhthimiysmiddhe| tassa NaM purimatAlassa nayarassa uttarapurasthime disIbhAe, ettha NaM amohadaMsI ujjANe / tattha NaM amohadaMsissa jakkhassa AyayaNe hotthA / tattha NaM purimatAle nayare mahabbale nAma rAyA hotthaa| tassa NaM purimatAlassa nayarassa uttarapuratyime disIbhAe desappaMte aDavi-saMsiyA, estha NaM sAlADavI nAmaM corapallI hotthA-- visamagirikaMdara-kolaMba-saMniviTThA baMsIkalaMka-pAgAraparikkhittA chiNNasela-visamappavAya-pharihovagaDhA abhitarapANIyA sudullabhajala peraMtA aNegakhaMDI vidiyajaNadina-niggamappavesA subahussa vi kuviyajaNassa duppahaMsA yAvi hotthaa| 233 tattha NaM sAlADavIe corapallIe vijae nAma coraseNAvaI parivasai--ahammie ahammiTThe ahammakkhAI adhammANue adhammapaloi adhammapalajjaNe adhammasIla-samudAyAre adhammeNa ceva vitti kappemANe viharai--haNa-chida-bhida-viyattae lohiyapANI bahunayara niggayajase sUre daDhappahAre sAhasie sahavehI asi-ltttthi-pddhmmlle| se NaM tattha sAlADavIe corapallIe paMcaNhaM corasayANaM AhevaccaM porevaccaM sAmittaM bhaTTittaM mahattaragattaM ANA-Isara-seNAvaccaM kAremANe pAlemANe vihri|| tae NaM se vijae coraseNAvaI bahUNaM corANa ya pAradAriyANa ya gaMThibheyagANa ya saMdhiccheyagANa ya khaMDapaTTANa ya, aNNesi ca bahUNaM chiNNa-bhiNNa-bAhirAhiyANaM kuDaMge yAvi hotthaa| tae NaM se vijae coraseNAvaI purimatAlassa nayarassa uttarapurathimillaM jaNavayaM bahUhi gAmaghAehi ya nagaraghAehi ya gogahaNehi ya baMdiggahaNehi ya paMthakoTTehi ya khattakhaNaNehi ya ovIlemANe-ovIlemANe vihammemANe-vihammemANe tajjemANe-tajjemANe tAlemANe tAlemANe nitthANe niddhaNe nikkaNe karemANe viharai, mahabbalassa raNNo abhikkhaNaM-abhikkhaNaM kappAyaM geNhai / 234 tarasa NaM vijayassa coraseNAvaissa khaMdasirI nAma bhAriyA hotthaa--ahiinnpddipunnnn-pNcidiysriiraa| tassa NaM vijayassa coraseNAvaissa putte khaMdasirIe bhAriyAe attae abhaggaseNe nAmaM dArae hotthA--ahINapaDipuNNa-paMcidiyasarIre / 235 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre purimatAle nayare smosddhe| parisA niggyaa| rAyA niggo| dhammo khio| parisA rAyA ya go| mahAvIrasamosaraNe goyameNa abhaggaseNassa puvvabhavapucchA 236 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa jeThe aMtevAsI goyame-jAva-rAyamagaMsi ogADhe, tattha gaM bahave hatthI pAsai, aNNe ya tattha bahave Ase pAsai, aNNe ya tattha bahave purise paasi-snnnnddh-bddhvmmiykve| tesi ca NaM purisANaM mazagayaM egaM purisaM pAsai--avaoDaya baMdhaNaM uvikhatta-kaNNa-nAsaM nehatuppiyagattaM vajjhakarakaDi-juyaniyacchaM kaMTheguNaratta-malladAma cuNNaguMDiyagAtaM cuNNayaM vajjhapANapIyaM tila-tilaM ceva chijjamANaM kAgaNimasAI khAviyaMtaM pAvaM khakkharasahi hammamANaM aNeganara-nArI-saMparivuDaM caccare-caccare khaMDapaDahaeNaM ugdhosijjamANaM [imaM ca NaM eyArUvaM ugghosaNaM suNei--no khalu devANuppiyA! abhaggaseNassa coraseNAvaissa kei rAyA vA rAyaputto vA avarajjhai, appaNo se sayAI kammAiM avarajjhaMti ?] / tae NaM taM purisaM rAyapurisA paDhamaMsi caccaraMsi nisiyAti, nisiyAvettA aTTa culappiue aggao dhAeMti, ghAettA kasappahArehi tAsemANA-tAsemANA kaluNaM kAkaNimasAI khAveti, ruhirapANaM ca pAeMti / tayANaMtaraM ca NaM doccaMsi caccaraMsi aTTa cullamAuyAo aggao ghAeMti, ghAettA kasappahArehi tAsemANA tAsemANA-kaluNaM kAkaNimaMsAI khAveti, ruhirapANaM ca pAeMti / Page #727 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 472 dhammakahANuoge chaTTho khaMdho evaM tacce caccare aTTha mahApiue, cautthe aTTha mahAmAuthAo, paMcame putte, chaThe suhAo, sattame jAma.uyA, aTTame dhUyAo, navame nalayA, dasame nattu Io, ekkArasame nattuyAvaI, bArasame nattuigIo, terasame piussiyapaiyA, coddasame piussiyAo, paNNarasame mAussiyApaiyA, solasame mAussiyAo, sattarasame mAmiyAo, aTThArasame avasesaM mitta-nAi-niyaga-sayaNasaMbaMdhi-pariyaNaM aggao ghAeMti, ghAettA kasappahArehi tAsemANA-tAsemANA kaluNaM kAkaNimasAI khAti, ruhirapANaM ca pAeMti / 237 tae NaM bhagavao goyamassa taM purisaM pAsittA ayameyArUve ajjhathie citie kappie patthie maNogae saMkappe samuppaNNe--"aho NaM ime purise purA porANANaM ducciNNANaM duppaDikkaMtANaM asubhANaM pAvANaM kaDANaM kammANaM pAvagaM phalavittivisesaM paccaNubhavamANe vihri| na me hiTThA naragA vA neraiyA vaa| paccakkhaM khalu ayaM purise nirayapaDirUviyaM veyaNaM veei" tti kaTu purimatAle nayare ucca-nIya-majjhima-kulAiM aDamANe ahApajjattaM samudANaM giNhai, giNhittA purimatAle nayare majjhamajheNaM paDinikkhamai-jAva-samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, baMdittA namaMsittA evaM vayAsI--evaM khalu ahaM bhaMte ! tuhi abbhaNuNNAe samANe purimatAle nayare -jAva-taheva savvaM niveei| abhaggaseNasa ninnayabhavakahA 238 se NaM bhaMte ! purise puvvabhave ke AsI? ki nAmae vA ki gotte vA? kayaraMsi gAmaMsi vA nayaraMsi vA? kiM vA daccA ki vA bhoccA ki vA samAyarittA, kesi vA purA porANANaM ducciNNANaM duppaDikaMtANaM asubhANaM pAvANaM kaDANaM kammANaM pAvagaM phalavittivisesaM paccaNubhavamANe viharai ?" 239 evaM khalu goyamA! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse purimatAle nAma nayare hotthaa--riddhsthimiysmiddhe| tattha NaM purimatAle nayare udiodie nAma rAyA hotthaa--myaahimvNt-mhNt-mly-mNdr-mhiNdsaare| tattha NaM purimatAle nimnae nAma aMDaya-vANiyae hotthA--aDDhe-jAva-aparibhae, ahammie adhammANue adhammiTaThe adhammakkhAI adhammapaloI adhammapalajjaNe adhammasamudAcAre adhammeNaM ceva vitti kappemANe dussIle duvvae duppaDiyANaMde / 240 ninnayassa aMDavANijja aMDAiasaNaM nirayovavAo ya tassa NaM ninnayassa aMDaya-vANiyassa bahave purisA diNNabhai-bhatta-veyaNA kallAlli kuhAliyAo ya patthiyapiDae ya giNhaMti, giNhittA purimatAlassa nayarassa pariperaMtesu bahave kAiaMDae ya ghuiaMDae ya pArevaiaMDae ya TiTTibhiaMDae ya bagiaMDae ya mayUriaMDae ya kukkuDiaMDae ya, aNNesi ca bahUNaM jalayara-thalayara-khahayaramAINaM aMDAiM gehaMti, geNhittA patthiyapiDagAI bhati, bharettA jeNeva ninnae aMDavANiyae teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA nimnayassa aMDavANiyassa uvaNeti / tae NaM tassa ninnayassa aMDavANiyagassa bahave purisA diNNabhai-bhatta-veyaNA bahave kAiaMDae ya-jAva-kukkuDiaMDae ya, aNNesi ca bahUNaM jalayara-thalayara-khahayaramAINaM aMDae tabaesu ya kaballIsu ya kaMDasu ya bhajjaNaemu ya iMgAlesu ya talati bhajeti solleti, taletA bhajjetA sollettA ya rAyamagge aMtarAvarNasi aMDayapaNieNaM vitti kappemANA vihrNti| appaNA vi NaM se ninnayae aMDavANivae tehi bahi kAiaMDaehi ya-jAva-kukkuDiaMDaehi ya sollehi ya taliehi ya bhajjiehi ya suraM ca mahuM ca meragaM ca jAiM ca sIdhuM ca pasaNNaM ca AsAemANe bIsAemANe paribhAemANe paribhuMjemANe viharai / tae NaM se ninnae aMDavANiyae eyakamme eyappahANe eyavijje eyasamAyAre subahuM pAvakammaM samajjigittA egaM vAsasahassa paramAuM pAlaittA kAlamAse kAlaM kiccA taccAe puDhavIe ukkoseNaM sattasAgarovamaThiiesu naraesu neraiyattAe uvavaNNe / abhaggasegassa vattamANabhava-baNNaNaM 241 se NaM tao aNaMtaraM uvvaTTittA iheba sAlADavIe corapallIe vijayasta coraseNAvaista khaMdasirIe bhAriyAe kucchisi putatAe uvavaNNe / 242 khaMdasirIe dohalo tae NaM tose khaMdasiroe bhAriyAe aNNayA kayAi tihaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM ime eyArUve dohale pAunbhUe-"dhaNNAo NaM tAo ammayAo jAo NaM bahUhi mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNamahilAhiM, aNNAhi ya coramahilAhiM saddhi saMparibuDA vhAyA kayabalikammA kayakouya-maMgala-pAyacchitA savvAlaMkAravibhasiyA viulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM suraM ca mahuM ca meragaM ca jAI Page #728 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amaggaseNakahANayaM 473 ca sIdhaM ca pasaNNaM ca AsAemANI vIsAemANI paribhAemANI paribhuMjemANI viharati / jimiyabhuttuttarAgayA purisanevatthA saNNaddhabaddhavammiyakavaiyA uppIliyasarAsaNapaTTIyA piNaddhagevejjA vimalavarabaddha-cidhapaTTA gahiyAuhappa haraNAvaraNA bhariehi, phalarahi, nikkadAhiM asIhi, aMsAgaehi toNehi, sajjIvehi aMsAgarahi dhahi, samukkhihiM sarehi, samullAliyAhi dAmAhi, osAriyAhiM UrughaMTAhi, chippatUreNaM vajjamANeNaM mahayA ukkiTTisohaNAya-bola-kalakala-raveNaM pakkhubhiyamahAsamuddaravabhUyaM piva karemANIo sAlADavIe corapallIe savvao samaMtA oloemANIo-oloemANIo AhiMDamANIo-AhiMDamANIo dohalaM viNeti / taM jai ahaM pi-jAvadohala vigiejjAmi" tti kaTu taMsi dohalaMsi aviNijjamANaMsi sukkA bhukkhA-jAva-aTTajjhANovagayA bhUmigadiTThIyA jhiyaai| vijaeNa dohalapUraNaM 243 tae NaM se vijae coraseNAvaI khaMdasiribhAriyaM ohayamaNasaMkappaM-jAva-jhiyAya mANi pAsai, pAsittA evaM vayAsI--ki NaM tuma devANuppie! ohayamaNasaMkappA-jAva-bhUmigayadiTThIyA jhiyAsi ? tae NaM sA khaMdasirI vijayaM coraseNAvaI evaM vayAsI--evaM khalu devANuppiyA ! mama tiNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM dohale pAunbhae -jAva-bhUmigayadiTThIyA jhiyAmi / tae NaM se vijae coraseNAvaI khaMdasirIe bhAriyAe aMtie eyamaDheM soccA nisamma khaMdasiribhAriyaM evaM vayAsI--'ahAsuhaM devANuppie !' ti eyamajheM paDisuNei / tae NaM sA khaMdasiribhAriyA vijaeNaM coraseNAvaiNA abbhaNuNNAyA samANI haTThatuTTA bahUhi mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNamahilAhiM, aNNAhi ya bahUhi coramahilAhiM saddhi saMparivuDA vhAyA-jAva-vibhUsiyA viulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM suraM ca mahuM ca meragaM ca jAiM ca sIdhuM ca pasaNNaM ca AsAemANI vIsAemANI paribhAemANI paribhujemANI viharai / jimiyabhuttattarAgayA purisanevatthA saNNaddha-baddhavammiyakavaiyA-jAva-AhiMDamANI dohalaM viNei / / tae NaM sA khaMdasiribhAriyA saMpuNNadohalA saMmANiyadohalA viNIyadohalA vicchiNNadohalA saMpaNNadohalA taM gambhaM suhaMsuheNaM parivahai / 244 tae NaM khaMdasirI coraseNAvaiNI navaNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM dAragaM payAyA / tae NaM se vijae coraseNAvaI tassa dAragassa mahayA iDDhIsakkArasamudaeNaM dasarattaM ThiivaDiyaM karei / dArayassa abhaggaseNa-nAmakaraNaM jovvaNaM ca 245 tae NaM se vijae coraseNAvaI tassa dAragassa ekkArasame divase viulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM uvakkhaDAvei, uvakkhaDAvettA mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi pariyaNaM AmaMtei, AmaMtettA-jAva-tasseva mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNassa purao evaM vayAsI-- jamhA NaM amhaM imaMsi dAragaMsi gabhagayaMsi samANaMsi ime eyArUve dohale pAunbhUe, tamhA NaM hou amhaM dArae abhaggaseNe nAmeNaM / tae NaM se abhaggaseNe kumAre paMcadhAIpariggahie-jAva-parivaDDhai / tae NaM se abhaggaseNe kumAre ummukkabAlabhAve yAvi hotthA / aDha dAriyAo-jAva-aTThao dAo / uppi0 bhujai / vijayamaraNe abhaggaseNassa coraseNAvaittaM 246 tae NaM se vijae coraseNAvaI aNNayA kayAi kAladhammaNA saMjutte / tae NaM se abhaggaseNe kumAre paMhi corasaehi saddhi saMpariNDe royamANe kaMdamANe vilavamANe vijayassa coraseNAvaissa mahayA iDDhIsakkArasamudaeNaM noharaNaM karei, karettA bahUI loiyAI mayakiccAI karei, karettA keNai kAleNaM appasoe jAe yAvi hotthA / tae NaM tAI paMca corasayAI aNNayA kayAi abhaggaseNaM kumAraM sAlADavIe corapallIe mahayA-mahayA coraseNAvaittAe abhisiMcati / tae NaM se abhaggaseNe kumAre coraseNAvaI jAe ahammie-jAva-mahabbalassa raNNo abhikkhaNaM-abhikkhaNaM kappAyaM giNhai / tae NaM te jANavayA purisA abhaggaseNeNaM coraseNAvaiNA bahugAmaghAyaNAhi tAviyA samANA aNNamaNNaM sahAti, saddAvettA evaM vayAsI--"evaM khalu devANuppiyA ! abhaggaseNe coraseNAvaI purimatAlassa nayarassa uttarillaM jaNavayaM bahUhi gAmaghAehi-jAva-niddhaNaM karemANe viharai / taM seyaM khalu devANuppiyA ! purimatAle nayare mahabbalassa raNNo eyamaTTa viNNavittae" / dha0 kA 60 Page #729 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 474 dhammakahANuoge chaTTho khaMdho vigAhaM geNhAhi, gecchiha gaM tuma devANaghaDikkie misimise mahabbalaraNNo abhaggaseNajIvaggAhagahaNe ANA 47 tae NaM te jANavayA purisA eyamalai aNNamaNNaNaM paDisuNeti, paDisuNetA mahatthaM mahandhaM maharihaM rAyArihaM pAhuDaM giNhaMti, giNhittA jeNeva purimatAle nayare teNeva uvAgayA mahabbalassa raNo taM mahatthaM-jAva-pAhuDaM uvaNeti. uvaNettA karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTTha mahabbalaM rAyaM evaM vayAsI-"evaM khalu sAmo ! sAlADavoe corapallIe abhaggaseNe coraseNAbaI amhe bahUhi gAmaghAehi ya-jAva-niddhaNe karamANe viharai / taM icchAmo NaM sAmI! tujhaM bAhucchAyApariggahiyA nibbhayA niruzviggA suhaMsuheNaM parivasittae" tti kaTu pAyavaDiyA paMjaliuDA mahabbalaM rAyaM eyamaTheM viNNaveti / tae NaM se mahabbale rAyA tesi jANavayANaM purisANaM aMtie eyamajheM soccA nisamma Asurutte ruThe kuvie caMDikkie misimisemANe tiliya bhiDi niDAle sAhaTu daMDaM saddAvei, saddAvettA evaM vayAso-"gacchaha NaM tuma devANuppiyA ! sAlADavi corapalli vilupAhi, vilupittA abhaggaseNaM coraseNAvaI jIva-gAhaM geNhAhi, geNhittA mamaM uvnnehi"| tae NaM se daMDe 'taha' tti eyamaDheM paDisuNei / 248 tae NaM se daMDe bahUhi purisehi saNNaddha-baddhavammiyakavahi-jAva-gahiyAuha-paharahiM saddhi saMparibuDe magaihi phalarahi, nikkaTThAhi asIhi, aMsAgaha tohiM, sajjIvehi aMsAgaehiM dharhi, samukkhihi sarehi, samullAliyAhiM dAmAhi, osAriyAhiM UrughaMTAhi, chippatUreNaM vajjamANeNaM mahayA ukkiTThi-sIhaNAya-bola-kalakala-raveNaM pakkhubhiyamahAsamuddaravabhUyaM piva karemANe purimatAlaM nayaraM majhamajheNaM nigacchai, niggacchittA jeNeva sAlADavI corapallI teNeva pahAretya gmnnaae| 249 tae NaM tassa abhaggaseNassa coraseNAvaissa cArapurisA imose kahAe laTThA samANA jeNeva sAlADavI corapallI, jeNeva abhaggaseNe coraseNAvaI teNeva uvAgayA karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu abhaggaseNaM coraseNAvaI evaM vayAso--"evaM khalu devANuppiyA ! purimatAle nayare mahabbaleNaM raNNA mahayAbhaDacaDagareNaM daMDe ANate--gacchaha NaM tumaM devANuppiyA ! sAlADavi corapalli vilaMpAhi, abhaggaseNaM coraseNAvaI jIvaggAhaM gelhAhi, geNhittA mamaM uvaNehi tae NaM se daMDe mahayAbhaDacaDagareNaM jeNeva sAlADavI corapallI teNeva pahArettha gmnnaae"| tae NaM se abhaggaseNe coraseNAvaI tesi cArapurisANaM aMtie eyama8 soccA nisamma paMca corasayAI saddAvei, sahAvettA evaM vayAsI-"evaM khalu devANuppiyA! purimatAle nayare mahabbaleNaM raNNA mahayAbhaDacaDagareNaM baMDe ANatte-jAva-teNeba pahArettha gmnnaae| taM seyaM khalu devANuppiyA! amhaM taM daMDaM sAlAvi corapalli asaMpattaM aMtarA ceva pddisehitte"| tae NaM tAI paMca corasayAI abhaggaseNassa coraseNAvaissa 'tahatti eyamaDheM pddisunneti|| 250 tae NaM se abhaggaseNe coraseNAvaI viulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM uvakkhaDAvei, uvakkhaDAvettA paMcahi corasaehi saddhi vhAe kayabalikkame kayakouya-maMgala-pAyacchitte bhoyaNamaMDavaMsi taM viulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM suraM ca mahuM ca meragaM ca jAiM ca sIdhaM ca pasaNNaM ca AsAemANe vIsAemANe paribhAemANe pari jamANe bihrii| jimiyabhutturAgae viya samANe AyaMte cokkhe paramasuibhUe paMhi corasahi saddhi allaM camma duruhai, duruhittA saNNaddha-baddhavammiyakavaha uppIliyasarAsaNapaTTIehi piNaddhagevejjehiM vimalavarabaddha-cidhapaTTehi gahiyAuhapaharaNehaM magaiehi-jAva-ukkiTThi-sohanAya-bola-kalakalaraveNaM paccAvaraNhakAlasamayaMsi sAlADavIo corapallIo nigacchai, niggacchittA visamaduggagahaNaM Thie gahiyabhattapANie taM daMDaM paDivAlemANe-paDivAlemANe citttti| abhaggaseNeNa rAyaseNAnivAraNaM 251 tae NaM se daMDe jeNeva abhaggaseNe coraseNAvaI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA abhaggaseNeNaM coraseNAvaiNA saddhi saMpalagge yAvi hotthaa| tae NaM se abhaggaseNe coraseNAvaI taM daMDaM khippAmeva haya-mahiya-pavaravIra-ghAiya-vivaDiyacadhadhayapaDAgaM disodisi paDiseheti / / tae NaM se daMDe abhaggaseNeNaM coraseNAvaiNA haya-mahiya-pavaravIra-ghAiya-vivaDiyacidhadhayapaDAge disodisi paDisehie samANe athAme abale avIrie apurisakkAraparakkame adhAraNijjamiti kaTu jeNeva purimatAle nayare, jeNeba mahabbale rAyA, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu mahabbalaM rAyaM evaM bayAsI--"evaM khalu sAmI ! abhaggaseNe coraseNAvaI visamaduggagahaNaM Thie gahiyabhattapANie, no khalu se sakkA keNa vi subahueNa vi AsabaleNa vA hathibaleNa vA johabaleNa vA rahabaleNa vA cAuraMgaNaM pi [seNNabaleNaM?] uraMureNaM giNhittae / tAhe sAmeNa ya bhaeNa ya uvappayANeNa ya vissaMbhamANe Page #730 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhagga se kahAryaM pavatte yAvi hotyA / je vi ya se abhitaragA sIsagabhamA, mitta-nAiniyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNaM ca viuleNaM dhaNa-kaNaga-rayaNasaMtasAra-sAvarNa bhivada, abhaggaNassa ya corameNAvairasa abhivaNaM abhirakSaNaM mahatvAda mahatvAI maharihAI rAvArihAI pAhuDAI pesei, abhaggaseNaM coraseNAvaI vIsaMbhamANei " / 475 tae gaM se mahambale rAyA aSNayA kayAi purimatAle namare evaM mahaM mahaddamahAliyaM kUDAgArasAla kAre--aNegakhaM bhasavasanivi pAsAIyaM darisaNijjaM abhiruvaM paDivaM / raNNA isaratapamoyaghosaNaM 252 se mahambale rAyA aNNayA kayAi puzmitAle napare ussukkaM ukkara abhaya amimaM adharimaM adhAraNinaM aDamuga amitAyamAladAmaM gaNiyAvaranAijnakaliye agatAlAca rANucariyaM pamuiyaparakauliyA bhirAmaM jahArihaM dasarataM mI unghosAne, uposAvelA kopurise sahAve sahAvetA evaM kyAsI" gachaha NaM tumme devAgupiyA ! sAlADavIe corapalloe / tatya NaM tu abhAseNaM coraseNAvaI karayalaparigahiyaM sirasAvattaM matthAe aMjali kaTTu evaM vayahaevaM khalu devANuppiyA ! purimatAle naya mambalarasaraNI ussubake jAva-isarate moe umpokhie taM ki NaM devAppiyA / vilaM asaNaM pANaM khAda sAimaM puSka-bAya-gaMdha-mAlAlaMkAre ya ihaM hanyamAjji udAha sabameva gAthA ?" tae NaM te koDuMbiyapurisA mahabbalassa raNNo karayalaparigAhiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTTu evaM sAmi !' ti ANAe viNaeNaM vayaNaM paDaNeMti, paDisuNettA purimatAlAo nayarAo paDinikkhamaMti, paDinikkhamittA nAivikiTThehi addhANehiM suhehiM basa hipAyarAsahi jeNeva sAlADavI boravalI teNeva upAgacchati, unAgaritA abhagyaleNaM boraseNAya karayalaparimAhiyaM virasAvataM matyae aMjali kaTTu evaM kyAsI -- " evaM khalu devANuppiyA ! purimatAle nayare mahabbalassa raNNo ussukke-jAva-dasaratte pamoe ugghosie / se ki devAviyA bila asaNaM pANaM khAhamaM sAimaM puSka-sva-gaMdha-mahalAlaMkAre mAgi udAharUyameva gacchatthA ?" tae gaM se abhaya corasegAva te koTuMbiyapurise evaM vyAsI--"ahaM NaM devAnyiyA ! purimatAla navaraM savameva gcchaami| te kopurisakkAreDa sammANe pavi abhayaseNassa purimatAle rAyaatihileNa gamaNaM 253 e se abhose corasegAva hi vitta-lAina-savaNa-saMbaMdhi-parivaha sa parivRDhe pahAe kapala komaMgala-pApachi savyAlaMkAravibhUsie sAlAbIo corapallIo paDiniyama, parinimittA jeNeva purimatAle navare, jeva mahabbale rAyA, teNeva uvAgacchaDa, uvAgacchittA karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTTu mahabbalaM rAyaM jaeNaM vijaeNaM baDhAve, baDhAvettA mahatvaM mahatvaM maharihaM rAmArihaM pAhU uvaNe / lae gaM se mahatvale rAmrA abhayavegassa boraseNAvaissa taM mahatyaM mahatvaM maharihaM vArihaM pAha pachi abhAgasenaM corasepAvaI sakkAreDa sammAne bisajje, kUDAgArasA ca se jAvasahi balapa tae NaM se abhaggaseNe coraseNAvaI mahabbaleNaM raNNA visajjie samANe jeNeva kUDAgArasAlA teNeva uvAgacchai / lae NaM se mahabbale rAyA kobiyarise sahAve sahAvettA evaM vavAsI "gacchahaNaM tumne devAzuppiyA ! bijalaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM uvakkhaDAveha, uvakkhaDAvettA taM viulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM suraM ca mahaM ca meragaM ca jAI ca sIdhuM ca pasaNaM subaha puNyastha-gaMdha-mallAsakAra va abhagyaleNAssa coraseNAvaisa kUDAgArasAlAe uvnneh|" tae NaM te koTuMbiya purisA karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matyae aMjali kaTTu jAva uvarNeti / tae gaM se abhAge coragAva bahU milanA-niyama-vana-saMbaMdhi-parivarNAhi saddhi saMpari hAe-jAvakAravibhUsie taM vasAnaM bAra sAha muraM ca mahaM ca me va jAI va sIdhuM va pasaNNaM va AsAemANe bIsAemANe paribhAemANe paribhujemAge pamase biha raNNA jIvaggAhaM abhaggaseNagahaNaM 254 sae se mahambale rAmrA koSapurise sahAve sahAvettA evaM vyAsI "gaNaM tumbhe devAviyA ! purimatAlassa navarassa duvArA hi pittA abhAse coraNAvaI jIvamyAhaM ginha, givhilA mamaM upaha" // Page #731 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 476 dhammakahANuoge chaTTho khaMdho tae NaM te koDubiyapurisA karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu 'evaM sAmi !' ti ANAe viNaeNaM bayaNaM paDisuNeti, paDisuNettA purimatAlassa nayarassa duvArAI piheMti, abhaggaseNaM coraseNAvaI jIvaggAhaM giNhaMti, giNhittA mahabbalassa raNo uvaNeti / 255 tae NaM se mahabbale rAyA abhaggaseNaM coraseNAvaI eeNaM vihANeNaM vajhaM ANavei / uvasaMhAro 256 evaM khalu goyamA ! abhaggaseNe coraseNAvaI purA porANANaM ducciNNANaM duppaDikkaMtANaM asubhANaM pAvANaM kaDANaM kammANaM pAvagaM phalavittivisesaM paccaNubhavamANe viharai / abhaggaseNassa AgAmibhavakahA 257 abhaggaseNe NaM bhaMte ! coraseNAvaI kAlamAse kAlaM kiccA kahiM gacchahii ? kahi uvavAjahii ? goyamA! amAgaNe coraseNAvaI sattatIsaM vAsAI paramAuM pAla ittA ajjeva tibhAgAvase divase sUlabhiNNe kae samANe kAlamAse kAlaM kiccA imose rayaNappabhAe puDhavIe ukkosasAgarovamaTTiiesu neraiesu neraiyattAe uvavajjihii / se NaM tao aNaMtaraM ubaTTittA, evaM saMsAro jahA paDhame-jAva-vAu-teu-Au-puDhavIsu aNegasayasahassakhutto uddAittA-uddAittA tattheva bhujjo-bhujjo paccAyAissai / tao unvaTTittA vANArasIe nayarIe sUyarattAe pccaayaahiii| se NaM tattha soyariehiM jIviyAo vavarovie samANe tattheva vANArasIe nayarIe seTTikulaMsi puttattAe paccAyAhii / se gaM tattha ummukkabAlabhAvo, evaM jahA paDhame-jAva-aMtaM kAhii / vivAgasuyaM a0 3 / 13. sagaDakahANayaM sAhaMjaNIe satthavAhaputto sagaDo 258 teNaM kAleNaM teNaM samaeNa sAhaMjaNI nAma nayarI hotthaa--riddhsthimiysmiddhaa| tIse NaM sAhaMjaNIe nayarIe bahiyA uttarapurasthime disIbhAe devaramaNe nAmaM ujjANe hotthA / tattha NaM amohassa jakkhassa jakkhAyayaNe hotthaa--poraanne|| tattha NaM sAhaMjaNIe nayarIe mahacaMde nAma rAyA hotthA--mahayA himayaMta-mahaMta-malaya-maMdara-mahiMdasAre / tassa NaM mahacaMdassa raNNo suseNe nAmaM amacce hotthA--sAma-bheya-daMDa-uvappayANanIti-suppautta-nayavihiNNU / tattha NaM sAhaMjaNIe nayarIe sudarisaNA nAma gaNiyA hotthaa--vnnnno| tattha NaM sAhaMjaNIe nayarIe subhadde nAmaM satthavAhe hotthA--aDDhe / tassa NaM subhaddassa satthavAhassa bhaddA nAma bhAriyA hotthaa--ahiinn-pddipunnnn-pNcidiysriiraa0| tassa NaM subhaddassa satthavAhassa putte bhaddAe bhAriyAe attae sagaDe nAmaM dArae hotthA-ahINa-paDipuNNa-paMcidiyasarIre / mahAvIrasamosaraNe sagaDassa punvabhavakahA 259 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre smosrie| parisA rAyA ya nigge| dhammo khio| parisA gyaa| teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa je? aMtevAsI-jAva-rAyamaggaM ogaaddhe| tattha NaM hatthI, Ase, aNNa ya Page #732 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sagaDakahANayaM 477 bahave purise pAsai / tesi ca NaM purisANaM majhagayaM pAsai egaM saitthiyaM purisaM avaoDayabaMdhaNaM ukkhitta-kaNNanAsaM-jAva-khaMDapaDaheNa ugghosijjamANaM imaM ca NaM eyArUvaM ugghosaNaM suNei--no khalu devANuppiyA! sagaDassa dAragassa kei rAyA vA rAyaputto vA avarajmai, appaNo se sayAI kammAI avarajhaMti / sagaDassa channiyachAgaliyabhavavaNNaNaM 260 tae NaM bhagavao goyamassa citA taheva-jAva-bhagavaM vAgarei--evaM khalu goyamA ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse chagalapure nAmaM nayare hotthaa| tattha NaM sIhagirI nAmaM rAyA hotthA-mahayAhimavaMta-mahaMta-malaya-maMdara-mahiMdasAre / 261 tattha NaM chagalapure nayare chanie nAma chAgalie parivasai--aDDhe-jAva-aparibhae, ahammie-jAva-duppaDiyANaMde / _tassa NaM channiyassa chAgaliyassa bahave ayANa ya elayANa ya rojjhANa ya vasabhANa ya sasayANa ya sUyarANa ya pasayANa ya siMhANa ya hariNANa ya mayUrANa ya mahisANa ya sayabaddhANi sahassabaddhANi ya jUhANi bADagaMsi saMniruddhAiM citttthti| .. aNNe ya tattha bahabe purisA diNNabhai-bhatta-veyaNA bahave ae ya-jAva-mahise ya sArakkhamANA saMgovemANA ciTThati / channiyassa maMsAsaNaM, maMsavANijya aNNe ya se bahave purisA diNNabhai-bhatta-veyaNA bahave ae ya-jAva-mahise ya jIviyAo bavaroveti, vavarovettA maMsAI kappaNIkappiyAiM kareMti, karettA channiyassa chAgaliyassa uvaNeti / aNNe ya se bahave purisA tAI bahuyAI ayamaMsAI-jAva-mahisamasAi ya tavaesu ya kavallIsu ya kaMdusu ya bhajjaNesu ya iMgAlesu ya taleMti ya bhajjeMti ya solleMti ya, taletA ya bhajjettA ya sollettA ya tao rAyamagaMsi vitti kappemANA viharati / appaNA vi ya NaM se chanie chAgalie tehi bahi ayamaMsehi ya-jAva-mahisa-maMsehi ya sollehi ya taliehi ya bhajjiehi ya suraM ca mahuM ca meragaM ca jAI ca sIdhaM ca pasaNNaM ca AsAemANe vIsAemANe paribhAemANe paribhuMjemANe viharai / channayassa maraNaM nirayovavAo ya 263 tae Na se channie chAgalie eyakamme eyappahANe eyavijje eyasamAyAre subahuM pAvakammaM kalikalusaM samajjiNittA satta vAsasayAI paramAuM pAlaittA kAlamAse kAlaM kiccA cotthIe puDhavIe ukkoseNaM dasasAgarovamaThiiesu neraiesu neraiyattAe ubavaNNe / sagaDassa vttmaannbhvkhaa| 264 tae NaM sA subhaddassa satthavAhassa bhaddA bhAriyA jAryAnaduyA yAvi hotthA--jAyA-jAyA dAragA vinnihaaymaavjNti| tae NaM se channie chAgalie cotthIe pur3havIe aNaMtaraM uccaTTittA iheva sAhaMjaNIe nayarIe subhaddassa satthavAhassa bhaddAe bhAriyAe kucchisi puttattAe ubavaNNe / tae NaM sA bhaddA satthavAhI aNNayA kayAi navaNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM dAragaM pyaayaa| dArayassa sagaDanAmakaraNaM gihAo niddhADaNaM vesAi vasaNittaM ca 265 tae NaM taM dAragaM ammApiyaro jAyamettaM ceva sagaDassa heTuo Thaveti, doccaM pi giNhAveti, aNupuvveNaM sArakkhaMti saMgoti saMvaDDeti, jahA ujjhiyae-jAva-jamhA gaM amhaM ime dArae jAyamettae ceva sagaDassa heTuo Thavie, tamhA NaM hou amhaM dArae sagaDe nAmeNaM / sesaM jahA ujjhiye| subhadde lavaNasamudde kAlagae, mAyA vi kaalgyaa| se vi sAo gihAo nicchUDhe / 266 tae NaM se sagaDe dArae sAo gihAo nicchuDhe samANe sAhaMjaNIe nayarIe siMghADaga-tiga-caukka-caccara-caummuha-mahApahapahesu jUya khalaesa vesagharaesu pANAgAresu ya suhaMsuheNaM parivaDDhai / / tae NaM se sagaDe dArae aNohaTTae aNivArie sacchaMdamaI sairappayAre majjappasaMgI cora-jaya-vesa-dArappasaMgI jAe yAvi hotthA / tae NaM se sagaDe aNNayA kayAi surisaNAe gaNiyAe saddhi saMpalagge yAvi hotthA / Page #733 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 478 dhammakahANuoge chaTTho khaMdho tae NaM se suseNe amacce taM sagaDaM dAragaM aNNayA kayAi sudarisaNAe gaNiyAe gihAo nicchubhAvei, nicchubhAvettA sudarisaNaM gaNiyaM abhitariyaM Thavei, ThavettA sudarisaNAe gaNiyAe saddhi urAlAI mANussagAI bhogabhogAI bhuMjamANe vihri| . gaNiyAgihAo niddhADiyassa sagaDassa amaccakayA viDaMbaNA 267 tae NaM se sagaDe dArae sudarisaNAe gaNiyAe gihAo nicchubhemANe sudarisaNAe gaNiyAe mucchie giddhe gar3hie ajjhobavaNNe aNNattha katthai suI ca raiMca dhiiMca alabhamANe taccitte tammaNe tallesse tavajyavasANe tabaTTovautte tayappiyakaraNe tabbhAvaNAbhAvie suvarisaNAe gaNiyAe bahUNi aMtarANi ya chiddANi ya vivarANi ya paDijAgaramANe-paDijAgaramANe vihrh| tae NaM se sagaDe bArae aNNayA kayAi sudarisaNAe gaNiyAe aMtaraM labhei, labhettA suvarisaNAe gaNiyAe giha rahasiyaM aNuppa visai, aNuppavisittA sudarisaNAe saddhi urAlAI mANussagAI bhogabhogAI bhuMjamANe vihrh| 268 imaM ca NaM suseNe amacce NhAe-jAva-vibhUsie maNussavaNurAparikkhitte jeNeva sudarisaNAe gaNiyAe gihe teNeva uvAgacchai. uvAga cchittA sagaDaM dArayaM sudarisaNAe guNiyAe saddhi urAlAI bhogabhogAI bhuMjamANaM pAsai, pAsittA Asurutte-jAva-misimisemANe tivaliyaM bhiDi niDAle sAhaTTa sagaDa dArayaM purisehiM giNhAveI, giNhAvettA aTThi-muTThi-jANu-koppara-pahArasaMbhaggaM mahiyagattaM karei, karettA avaoDayabaMdhaNaM karei, karetA jeNeva mahacaMde rAyA teNeva uvAgacchaDa, uvAgacchittA karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTTa mahacaMdaM rAyaM evaM vayAsI--"evaM khalu sAmI! sagaDe dArae mamaM aMteuraMsi avr?"| 269 tae NaM se mahacaMde rAyA suseNaM amaccaM evaM vayAsI--tuma ceva NaM devANuppiyA! sagaDassa dAragassa daMDaM battehi / tae NaM se suseNe amacce mahacaMdeNaM raNNA abbhaNuSNAe samANe sagaDaM dArayaM sudarisaNaM ca gaNiyaM eeNaM bihANeNaM vajjhaM ANavei / uvasaMhAro 270 taM evaM khalu goyamA! sagaDe dArae purA porANANaM duciNNANaM duppaDikkaMtANaM asubhANaM pAvANaM kaDANaM kammANaM pAvagaM phalavitti bisesa eccaNubhavamANe viharai / 271 sagaDassa AgAmibhavakahA sagaDe NaM bhaMte ! dArae kAlagae kahiM gacchihii ? kahiM uvavajjihii ? goyamA! sagaDe NaM dArae satAvaNNaM vAsAI paramAuM pAlaittA ajjeva tibhAgAvasese divase egaM mahaM ayomayaM tattaM samajoibhayaM itthipaDima avatAsAvie samANe kAlamAse kAlaM kiccA imIse rayaNappabhAe puDhavIe neraiyattAe uvavajjihii / se gaM tao aNaMtaraM uvvaTTittA rAyagihe nayare mAtaMgakulaMsi jamalattAe paccAyAhie / tae NaM tassa dAragasta ammApiyaro nivvattabArasAhasta imaM eyArUvaM nAmadhejjaM karissaMti--taM hou NaM dArae sagaDe nAmeNaM, hou NaM dAriyA suDarisaNA nAmeNaM / tae NaM se sagaDe dArae ummukkabAlabhAve viSNaya-pariNayamette jovvaNagamaNuppatte bhavissai / tae NaM sA sudarisaNA vi dAriyA ummukkabAlabhAvA viNNaya-pariNayamettA jovvaNagamaNuppattA sveNa ya jovvarNaNa ya lAvaNNeNa ya ukkiTThA ukkiTusarIrA bhavissai / tae NaM se sagar3e dArae sudarisaNAe sveNa ya jovvarNaNa ya lAvaNNeNa ya mucchie giddhe gaDhie ajjhovavaNNe sudarisaNAe bhaiNIe saddhi urAlAI mANussagAI bhogabhogAI bhuMjamANe viharissai / tae NaM se sagaDe dArae aNNayA kayAi sayameva kUDaggAhattaM uvasaMpajjittANaM viharissai / / tae NaM se sagaDe dArae kUDaggAhe bhavissai-ahammie-jAva-duppaDiyANaMde, eyakamme eyappahANe eyavijje eyasamAyAre subahuM pAvakamma samajjiNittA kAlamAse kAlaM kiccA imose rayaNappabhAe puDhavIe neraiesu neraiyattAe uvavajjihii, saMsAro taheva-jAva-vAu-teuAu-puDhavIsu aNegasayasahassa-khutto uddAittA-uddAittA tattheva bhujjo-bhujjo pccaayaaissi| se NaM tao aNaMtaraM uvvaTTittA vANArasIe nayarIe macchattAe uvvjjihii| se NaM tattha macchabaMdhiehi vahie tatyeva vANArasIe nayarIe seTrikulaMsi puttattAe paccAyAhii / bohi, pavvajjA, sohamme kappe, mahAvidehe vAse sijjhihii / vivAgasuyaM su0 1 0 4 / Page #734 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14. bahassaidattakahANayaM kosaMbIe purohiyaputte bahassaidatte 272 teNaM kAleNa teNaM samaeNaM kosaMbI nAma nayarI hotthaa--riddhtthimiysmiddhaa0| bAhiM caMdotaraNe ujjANe / seyabhadde javakhe / tattha NaM kosaMbIe nayarIe sayANie nAma rAyA hotthaa--mhyaahimvNt-mhNt-mly-mNdr-mhiNdsaare| miyAvaI devii| tassa NaM sayANiyassa putte miyAdevIe attae udayaNe nAmaM kumAre hotthA--ahINa-paDipuNNa-ciMdiyasarIre juvraayaa| tassa NaM udayaNassa kumArassa paumAvaI nAmaM devI hotthA / tassa NaM sayANiyassa somadatte nAma purohie hotthaa--riunvey-yjjugvey-saamvey-athvvnnveykusle| tassa NaM somadattassa purohiyassa vasudattA nAma bhAriyA hotthA / tassa NaM somadattassa putte vasudattAe attae bahassaidatte nAmaM dArae hotthA--ahINa-paDipuNNa-ciMdiyasarIre / 'mahAvIrasamorasaNe goyameNa bahassaidattassa putvabhavapucchA 273 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre samosaDhe / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM bhagavaM goyame taheva-jAba-rAyamaggamogADhe taheva pAsai hatthI, Ase, purisamajjhe purisaM / cittaa| taheva pucchai puthvabhavaM / bhagavaM vAgarei-- bahassaidattassa mahesaradattabhavakahA 274 evaM khalu goyamA! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM iheba jaMbuddIve dove bhArahevAse savvaobhadde nAmaM nayare hotthaa--riddhsthimiysmiddh0| tatya NaM sabbaobhadde nayare jiyasattU nAma rAyA hotthaa| tassa NaM jiyasattassa raNo mahesaradatte nAma purohie hotthA--riuvveya-yajjuvveya-sAmaveya-athavvaNaveyakusale yAvi hotthaa| mahesaradattakayA saMtihome mAhaNAdidArayANaM hiMsA 275 tae NaM se mahesaradatte purohie jiyasattussa raNo rajjabalavivaDDhaNaTuyAe kallAkalli egamegaM mAhaNadArayaM, egamegaM khattiyadArayaM, egamegaM vaissadArayaM, egamegaM suddadArayaM giNhAvei, giNhAvettA tesi jIvaMtagANaM ceva hiyayauMDae giNhAvei, giNhAvettA jiyasattussa raNNo saMtihomaM karei / / tae NaM se mahesaradatte purohie aTumocAuddasIsu duve-dube mAhaNa-khattiya-vaissa-sudde, cauNhaM mAsANaM cattAri-cattAri, chaha mAsANaM aTTha-aTTha, saMvaccharassa solasa-solasa / jAhe-jAhe vi ya NaM jiyasatta rAyA parabaleNaM abhijajjai, tAhe-tAhe vi ya NaM se mahesaradate purohie aTThasayaM mAhaNadAragANaM, aTThasayaM khattiyadAragANaM, aTThasayaM vaissadAragANaM, aTusayaM suddadAragANaM purisehi giNhAvei, giNhAvettA tesi jIvaMtagANaM ceva hiyayauMDiyAo giNhAvei, giNhAvettA jiyasattussa raNNo saMtihoma kareI / tae NaM se parabale khippAmeva viddhaMsei vA paDisehijjai vaa| mahesaradattassa nirayauvavAo 276 tae NaM se mahesaradatte purohie eyakamme eyappahANe eyavijje eyasamAyare subahuM pAvakamma samajjiNittA tIsaM vAsasayAiM paramAuM pAlaittA kAlamAse kAlaM kiccA paMcamAe puDhavIe ukkoseNaM sattarasasAgarovamaTThiie narage uvavaNNe / Page #735 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 480 bahassadvattassa vattamANabhavavaNNaNaM 277 se NaM tao anaMtaraM uvaTTittA iheva kosaMbIe nayarIe somadattassa purohiyassa vasudattAe bhAriyAe puttattAe ubavaNNe / tae NaM tassa dAragassa ammApiyaro nivvattabArasAhassa imaM eyArUvaM nAmadhejjaM kareMti--jamhA NaM amhaM ime dArae somadattassa purohiyassa putte vasudattAe attae, tamhA NaM hou amhaM dArae bahassaidatte nAmeNaM / tae NaM se bahassaidatte dArae paMcadhAIpariggahie- jAva-parivaDDhai / 278 tae NaM se bahassaitte dArae ummukkabAlabhAve viNNaya-pariNayamette jovvaNagamaNuppatte hotthA se NaM udayaNassa kumArassa piyabAlavayaMsae yAvi hotyA sahajAyae sahavaDDhiyae sahapaMsukIliyae / dhammakrANuoge dho tae NaM se sayANie rAyA aNNayA kayAi kAladhammuNA saMjutte / tae NaM se udayaNe kumAre bahUhi rAIsara talavara-mAiMbiya koTuMbiya inbha seTThi seNAvai-satthavAhappabhiIhi saddhi saMparivuDe royamANe kaMdamANe faran sANiyassa raNNo mahayA iDDhIsakkArasamudaeNaM noharaNaM karei, karettA bahUI loiyAI mayakiccAI karei / tae NaM te bahave rAIsara-talavara-mAiMbiya koTuMbiya inbha-seTThi seNAvai-satthavAhappabhitao udayaNaM kumAraM mahayA mayA rAyAbhiseeNaM abhisicaMti / saNaM se udaya kumAre rAyA jAe mahayAhimavaMta-mahaMta malaya-maMdara-mahidasAre0 / ---- bahassaidattassa udayaNarANNo rAyamahisIe bhogabhujaNaM tae NaM se bahassaidattaM dArae udayaNassa raNNo purohiyakammaM karemANe savbaTThANesu savvabhUmiyAsu aMteure ya diNNaviyAre jAe yAvi hotyA / lae NaM se bahasale purohie udayaNassa raSNo aMDara velA va avelA va kAle va aAle parAjaya viAne va pavisamANe aNNayA kamAi paumAvaIe devIe saddhi saMpalaNe yAni hotyA / paumAvaIe devIe sAMDa urAlAI mAssAI bhogabhogAI bhujamANe vihr| rAyakayA bahassaidatta viDaMbanA 279 imaM ca NaM udayaNe rAyA hAe jAva-vibhUsie jeNeva paumAvaI devI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA bahassaidattaM purohiyaM paumAvaIe devIe saddhi urAlAI mANusamA bhoga bhogAI bhujamANaM pAsaha, pAsitA Amuste tiliya miniDAle sAha mahatsaidalaM purohiya purisehi givhAve, giShAvettA aTTha- muTThi-jANu kopparapahAra saMbhava-mahiyagataM kareha, karelA avaoDagabaMdhaNaM kares, karetA eeNaM vihANeNaM bajjhaM ANavei / uvasaMhAro 280 evaM khalu goyamA ! bahassaidatte purohie purA porANANaM ducciNNANaM duSpa DikkaMtANaM asubhANaM pAvANaM kaDANaM kammANaM pAvagaM phalavitividhi parabhavamANe biharaha bahastaivattassa AgAmibhavakahA 281 bahasaitte NaM bhaMte! purohie isa kAlagAe samA kahi gachihi ? kahi upaja ? goyamA ! bahassaidale gaM purohie cosa vAsAI paramAuM pAlatA ava timANAvasese divase mUlabhiNNe kae samAne kAlamAse kAlaM ki imIseravaNapyabhAe puDavIe ukkosasAgarovamadRiesa neraiesa neraiyalAe uvajihida / se NaM tao anaMtaraM ubvaTTittA evaM saMsAro jahA paDhame-jA va vAu-teu Au - puDhavIsu aNegasayasa hassabutto uddAittA- uddAittA tattheva bhujjo - bhujjo paccAyAissai / tao hatthiNAure nayare miyattAe paccAyAissara / se NaM tattha vAuriehi bahie samANe tattheva hatthiNAure nayare seTThikulasi pulalA paJcAyAhira kohi sohamme mahAvidehe vAse sidi vivAga 0 0 5 / Page #736 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15. naMdivaddhaNakumArakahANayaM maharAe naMdivaddhaNe kumAre 282 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM mahurA nAma nyrii| bhaMDIre ujjANe / sudarisaNe jakkhe / siridAme raayaa| baMdhusirI bhaariyaa| putte naMdibaddhaNe kumAre--ahINapaDi-puNNa-cidiyasarIre juvraayaa| tassa siridAmassa subaMdhU nAma amacce hotyA--sAma-daMDa-bheya-uvappayANanIti-suppautta-nayavihiNNU / tassa NaM subaMdhussa amaccassa bahumittaputte nAma dArae hotthA--ahINa-paDipuNNa paMcidiyasarIre / tassa NaM siridAmassa raNo citta nAma alaMkArie hotthA--siridAmassa raNo cittaM bahuvihaM alaMkAriyakammaM karemANe sanvaTThANesu ya savva bhUmiyAsu ya aMteure ya diNNaviyAre yAvi hotthA / bhagavao mahAvIrassa samavasaraNe goyamaNa naMdivaddhaNassa putvabhavapucchA 283 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAmI samosaDhe / parisA niggayA, rAyA niggao jAva parisA pddigyaa| teNaM kAleNaM tegaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa je? aNtevaasii-jaav-raaymggmogaaddhe| taheva hatthI, Ase, purise pAsai / tesi ca NaM purisANaM majjhagayaM egaM purisaM pAsai-jAva-nara-nArIsaMparivuDaM / tae NaM taM purisaM rAyapurisA caccaraMsi tattasi ayomayaMsi samajoibhayaMsi sIhAsaNaMsi nivesAveti / tayANaMtaraM ca NaM purisANaM majjhagayaM bahi ayakalasehi tahi samajoibhUehi, appegaiyA taMbabhariehi, appegaiyA tauyabhariehi, appegaiyA sosagabhariepahi, appegaiyA kalakalabhariehi, appegaiyA khAratellabhariehi mahayA-mahayA rAyAbhiseeNaM abhisiMcaMti / tayANaMtaraM ca tattaM ayomayaM samajoibhayaM ayomayaM saMDAsagaM gahAya hAraM piNaddhati / tayANaMtaraM ca NaM addhahAraM piNaddhati, tisariyaM piNa<Page #737 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 482 dhammakahANuoge chaTTho khaMdho tassa NaM dujjohaNassa cAragapAlassa bahave veNulayANa ya vettalayANa ya cicAlayANa ya chiyANa ya kasANa ya vAyarAsINa ya paMjA ya nigarA ya saMnikkhittA ciTThati / tassa NaM dujjohaNassa cAragapAlassa bahave silANa ya lauDANa ya moggarANa ya kaNaMgarANa ya paMjA ya nigarA ya saMnikkhittA ciTThati / tassa NaM dujjohaNassa cAragapAlassa bahave taMtINa ya varattANa ya vAgarajjUNa ya vAlayasuttarajjUNa ya puMjA ya nigarA ya saMnikkhittA ciTThati / tassa NaM dujjohaNassa cAragapAlassa bahave asipattANa ya karapattANa ya khurapattANa ya kalaMbacIrapattANa ya puMjA ya nigarA ya saMnikkhitA ciThThati / tassa NaM dujjohaNassa cAragapAlassa bahave lohakholANa ya kaDasakkarANa ya cammapaTTANa ya alIpaTTANa ya puMjA ya nigarA ya saMnikkhittA ciTThati / tassa NaM dujjohaNassa cAragapAlassa bahave sUINa ya DaMbhaNANa ya koTTillANa ya puMjA ya nigarA ya saMnikkhittA ciTThati / tassa gaM dujjohaNassa cAragapAlassa bahave satthANa ya pippalANa ya kuhADANa ya nahaccheyaNANa ya dabbhANa ya puMjA ya nigarA ya saMnikkhittA ciThThati / dujjohaNassa cariyA 286 tae NaM se dujjohaNe cAragapAle sohahassa raNNo bahave core ya pAradArie ya gaMThibhae ya rAyAvakArI ya aNahArae ya bAlaghAyae ya vissaMbhaghAyae ya jUigare ya saMDapaTTe ya purisehiM giNhAvei, giNhAvettA utANae pADei, lohadaMDeNaM muhaM vihADei, vihADettA appegaie tattataMbaM pajjei, appegaie tauyaM pajjei, appegaie sIsagaM pajjei, appegaie kalakalaM pajjei, appegaie khAratellaM pajjei, appegaiyANaM teNaM ceva abhisegaM karei / appegaie uttANae pADei, pADettA AsamuttaM pajjei, appegaie hatyimuttaM pajjei, appegaie uTTamuttaM pajjei, appegaie gomuttaM pajjei, appegaie mahisamuttaM pajjei, appegaie ayamuttaM pajjei, appegaie elamuttaM pajjei / appegaie heDhAmuhae pADei chaDachaDassa vammAvei, vammAvettA appegaie teNaM ceva ovIlaM dalayai / appegaie hatthaMyAI baMdhAvei, appegaie pAyaMDue baMdhAvei, appegaie haribaMdhaNaM karei, appegaie niyalabaMdhaNaM karei, appegaie saMkoDiyamoDiyae karei, appegaie saMkalabaMdhaNaM karei, appegaie hatthacchiNNae karei, appegaie pAyacchiNNae karei, appegaie nakkachiNNae karei, appegaie uchiNNae karei, apyegaie jibbhachiNNae karei, appegaie sIsachiNNae karei, appegaie satthovADiyae kare / appegaie veNulayAhi ya, appegaie vettalayAhi ya, appegaie cicAlayAhi ya, appegaie chiyAhi ya, appegaie kasAhi ya, appegaie vAyarAsohi ya haNAvei / appegaie uttANae kAravei, kAravettA ure silaM dalAvei, dalAvettA tao lauDaM chuhAvei, chuhAvettA purisehi ukkNpaavei0|| appegaie taMtIhi ya, appegaie varattAhi ya, appegaie vAgarajjUhi ya, appegaie vAlayasuttarajjUhi ya hatthesu ya pAesu ya baMdhAvei, agaDaMsi ocUlaM bolaga pjjei| appegaie asipattehi ya, appegaie karapattehi ya, appegaie khurapattehi ya appegaie kalaMbacIrapattehi ya pacchAveda, pacchAvettA khAratelleNaM abhaMgAvei / appegaiyANaM nilADesu ya avasu ya kopparesu ya jANUsu ya khaluesu ya lohakIlae ya kaDasakkarAo ya bavAvei alie bhaMjAvei / appegaie sUIo ya DaMbhaNANi ya hatthaMguliyAsu ya pAyaMguliyAsu ya koTTillaehi AuDAvei, AuDAvettA bhUmi kNdduyaavei| appegaie satthehi ya, appegaie pippalehi ya, appegaie kuhADehi ya, appegaie nahaccheyaNehi ya aMga pacchAvei, dambhehi ya kusuhi ya ullavaddhehi ya veDhAvei, AyavaMsi dalayai, dalaittA sukke samANe caDacaDassa uppADei / tae NaM se dujjohaNe cAragapAle eyakamme eyappahANe eyavijje eyasamAyAre subahuM pAvakammaM samajjiNittA egatIsaM vAsasayAI paramAuM pAlaittA kAlamAse kAlaM kiccA chaTThIe puDhavIe ukkoseNaM bAvIsasAgarovamaThiiesu neraiesu neraiyattAe uvavaNNe / Page #738 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naMdivakhaNakusArakahANayaM 483 naMdivaddhaNassa vattamANabhavakahA 287 se gaM tao aNaMtaraM umvaTTittA iheva mahurAe nayarIe siridAmassa raNNo baMdhusirIe devIe kucchisi puttattAe ubavaNNe / tae NaM baMdhusirI navaNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM-jAva-dAragaM pyaayaa| tae NaM tassa dAragassa ammApiyaro nivvattabArasAhe imaM eyArUvaM nAmadhejjaM kareMti--hou NaM amhaM vArage nadibaddhaNe nAmeNaM / tae NaM se naMdivaddhaNe kumAre pNcdhaaiiprivudde-jaav-privddddhi| tae NaM se naMdivaddhaNe kumAre ummukkabAlabhAve viNNaya-pariNayamette jobvaNagamaNuppatte viharai-jAva-juvarAyA jAe yAvi hotthaa| naMdivaddhaNassa piumAraNe saMkappo 288 tae NaM se naMdivaddhaNe kumAre rajje ya-jAva-aMteure ya mucchie giddhe gaDhie ajhovavaNNe icchai siridAma rAya jIviyAo vavarovettA sayameva rajjasari kAremANe pAlemANe vihritte| tae NaM se naMdivaddhaNe kumAre siridAmassa raNNo bahUNi aMtarANi ya chiddANi ya virahANi ya paDijAgaramANe vihri|| tae NaM se naMdivaddhaNe kumAre siridAmassa raNo aMtaraM alabhamANe aNNayA kayAi cittaM alaMkAriyaM saddAvei, saddAvettA evaM bayAsI"tumaM NaM devANuppiyA! siridAmassa raNNo savvaTThANesu ya savvabhUmiyAsu ya aMteure ya diNNaviyAre siridAmassa raNo abhikkhaNaM abhikkhaNaM alaMkAriyaM kammaM karemANe viharasi, taM gaM tuma devANuppiyA ! siridAmassa raNNo alaMkAriyaM kammaM karemANe govAe khuraM nivesehi| to NaM ahaM tuma addharajjiyaM krissaami| tuma amhehiM saddhi urAlAI bhogabhogAiM bhuMjamANe vihrisssi"| tae NaM se citte alaMkArie naMdivaddhaNassa kumArassa vayaNaM eyamaTTha pddisunnei| tae NaM tassa cittassa alaMkAriyassa imeyArUve ajjhatthie citie kappie pasthie maNogae saMkappe samuppajjitthA--"jai NaM mama siridAme rAyA eyamaTTha Agamei, tae NaM mama na najjai keNai asubheNaM ku-mAreNaM mArissaI" ti kaTTa bhIe tatthe tasie uThivarga saMjAyabhae jeNeva siridAme rAyA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA siridAmaM rAyaM rahassiyagaM karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu evaM vayAsI-"evaM khalu sAmI! naMdivaddhaNe kumAre rajje ya jAva-aMteure mucchie giddhe gaDhie ajjhovavaNNe icchAi, tumbhe jIviyAo vavarovittA sayameva rajjasiri kAremANe pAlemANe bihritte"| raNNA jaMdivaddhaNassa daMDo 289 tae NaM se siridAme rAyA cittassa alaMkAriyassa aMtie eyamaTTa soccA nisamma Asurutte sDhe kuvie caMDikkie misimisemANe tili bhiDiM niDAle sAha1 naMdivaddhaNaM kumAra purisehi giNhAvei, givhAvettA eeNaM vihANeNaM vanaM aannvei| uvasaMhAro 290 taM evaM khalu goyamA! naMdivaddhaNe kumAre purA porANANaM ducciNNANaM duppaDikkaMtANaM asubhANaM pAvANaM kaDANaM kammANaM pAvagaM phala vittivisesaM paccaNubhavamANe viharai / maMdivaddhaNassa AgAmibhavaparUvaNaM 291 naMdivaddhaNe kumAre io cue kAlamAse kAlaM kiccA kahiM gacchihii ? kahi uvavajjihii? . goyamA! naMdivaddhaNe kumAre saTTi vAsAI paramAuM pAlaittA kAlamAse kAlaM kiccA imIse rayaNappabhAe puDhavIe ukkosasAgaroSamaTThiiesu neraiesu neraiyattAe uvvjjihii| saMsAroM taheva / tao hasthiNAure nayare macchatAe uvvjjihie| se NaM tattha macchiehiM vahie samANe tattheva seTTikule putattAe pccaayaahii| bohI, sohamme kappe, mahAvidehe vAse sijjhihiha bumihii muccihii parinivvAhii savvadukkhANaM aMtaM karehii / vipAka0 a06| Page #739 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16. umbaradattakahANayaM pADalisaMDe uMbaradatto 292 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM pADalisaMDe nyre| vaNasaMDe ujjANe / 'ubaradatta jkkheN'| tattha NaM pADalisaMDe nayare siddhatthe raayaa| tattha NaM pADalisaMDe nayare sAgaradatte satthabAhe hotthA--aDDhe / gaMgadattA bhaariyaa| tassa NaM sAgaradattassa putte gaMgadattAe bhAriyAe attae uMbaradatte nAma dArae hotthA--ahINa-paDipuNNa-paMcidiyasarIre / bhagavao mahAvIrassa samosaraNe goyameNa uMbaradattassa puvabhavapucchA ... 293 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samosaraNaM-jAba-parisA paDigayA / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM bhagavaM goyame taheva jeNeva pADalisaMDe nayare teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA pAlisaMDaM nayaraM puratthimilleNaM duvAreNaM aNuppavisai, aNuppavisittA tattha NaM pAsai egaM purisaM--kacchulla koDhiyaM dAoriyaM bhagaMdaliyaM arisillaM kAsillaM sAsillaM sogilaM sUyamuhaM sUyahatthaM sUyapAyaM saDiyahatthaMguliyaM saDiyapAyaMguliyaM saDiyakaNNanAsiyaM rasiyAe ya pUeNa ya thiviiivataM vaNamuhakimiuttuyaMta-pagalaMtatapUyaruhiraM lAlApagalaMtakaNNanAsaM abhikkhaNaM-abhikkhaNaM pUyakavale ya ruhirakavale ya kimiyakavale ya vamamANaM kaTThAI kaluNAI vIsarAI kUvamANaM macchiyAcaDagarapahakareNaM aNNijjamANamaggaM phuTTahaDAhaDasIsaM daMDikhaMDavasaNaM khaMDamallakhaMDaghaDahatthagayaM gehe-gehe dehabaliyAe vitti kappemANaM pAsai / tayA bhagavaM goyame ! ucca-nIya-majjhima-kulAI aDamANe ahApajjataM samudANaM giNhai pADalisaMDAo nayarAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA bhattapANaM Aloei, bhattapANaM paDidaMsei, samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM anbhaNuNNAe samANe amacchie agiddhe agaDhie aNajjhovavaNe bilamiva paNNagabhUte appANaNaM AhAramAhArei, saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe vihri| 294 tae NaM se bhagavaM goyame doccaM pi chaTukkhamaNapAraNagaMsi paDhamAe porisIe sajjhAyaM karei-jAva-pADalisaMDaM nayaraM dAhiNilleNaM duvAreNaM aguSpavisai, taM ceva purisaM pAsai--kacchullaM taheva-jAva-saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai / 295 tae NaM se bhagavaM goyame taccaM pi chaTukkhamaNapAraNagaMsi taheva-jAva-pADalisaMDaM nayara paccathimilleNaM duvAreNaM azupavisamANe taM ceva purisaM pAsai--kacchullaM0 / 296 tae NaM se goyame cautthaM pichaTTakkhamaNapAraNagaMsi taheva-jAva-pADalisaMDaM nayaraM uttareNaM duvAreNaM aNupavisamANe taM caiva purisaM pAsai kcchullN0| 297 tae NaM bhagavao goyamassa taM purisaM pAsitA imeyArUve ajjhathie citie kappie patthie maNogae saMkappe samuppaNNe--ahoNaM ime purise purA porANANaM ducciNNANaM duppaDikkaMtANaM asubhANaM pAvANaM kaDANaM kammANaM pAvagaM phalavittivisesa paccaNubhavamANe vihri| na me diTThA naragA vA neraiyA vaa| paccakkhaM khalu ayaM purise nirayapaDirUviyaM veyaNaM veei tti kaTu-jAva-samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAso--"evaM khalu ahaM bhaMte ! chaTukkhamaNapAraNagaMsi-jAva-riyaMte jeNeva pADalisaMDe nayare teNeva uvAgacchAmi, uvAgacchitA pAlisaMDaM nayaraM purathimilleNaM duvAreNaM annupvitthe| tattha NaM egaM purisaM pAsAmi kacchullaM-jAva-dehaMbaliyAe vitti kappemANaM / tae NaM ahaM doccachaTukkhamaNapAraNagaMsi dAhiNilleNaM dubAreNaM taheva / tacca TukkhamaNapAraNagaMsi paccathimilleNaM duvAreNaM thev|| tae NaM ahaM cotthachaTTakkhamaNapAraNagaMsi uttaraduvAreNaM aNuppavisAmi, taM caiva purisaM pAsAmi kacchulla-jAva-dehaMbaliyAe vitti kappemANaM / citA mamaM / Page #740 -------------------------------------------------------------------------- ________________ umbaradattakahANayaM 485 se NaM bhaMte ! purise puzvabhave ke Asi ? ki nAmae vA kiM gotte vA ? kayaraMsi gAmasi vA nayaraMsi vA? kiM vA daccA ki vA bhoccA kiM vA samAyarittA, kesi vA purA porANANaM ducciNNANaM duSpaDikkaMtANaM asubhANaM pAvANaM kaDANaM kammANaM pAvagaM phalavittivisesaM paccaNubhavamANe viharai?" 298 ubaradattassa dhaNNaMtarivejjabhavakahA goyamA ! isamaNe bhagavaM mahAvIre bhagavaM goyama evaM vayAsI--evaM khalu goyamA! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM iheva jaMbuddIve dIve bhArahe bAse vijayapure nAma nayare hotthA--riddhatthimiyasamiddhe0 / tattha NaM vijayapure nayare kaNagarahe nAmaM rAyA hotthaa| tassa NaM kaNagarahassa raNNo dhaNNaMtarI nAmaM vejje hotthA--aTuMgAunveyapADhae, taM jahA--1. kumArabhiccaM 2. sAlAge 3. sallahatte 4. kAyatigicchA 5. jaMgole 6. bhUvijje 7. rasAyaNe 8. vAjIkaraNe, sivahatthe suhahatthe lhuhtthe| 299 dhaNNaMtarivejjeNa maMsAsaNategiccha / tae NaM se dhaNNaMtarI vejje vijayapure nayare kaNagarahassa raNNo aMtaure ya, aNesa ca bahUNaM rAIsara-talavara-mAiMbiya-koDubiya-inbhaseTi-seNAvai-satthavAhANaM, aNNesi ca bahUNaM dubalANa ya gilANANa ya vAhiyANa ya rogiyANa ya saNAhANa ya aNAhANa ya samaNANa ya mAhaNANa ya bhikkhagANa ya karoDiyANa ya kappaDiyANa ya AurANa ya--appegaiyANaM macchamaMsAI uvadisai, appegaiyANaM kacchabhamaMsAI, appegaiyANaM gAhamaMsAI, appegaiyANaM magaramasAI, appegaiyANaM suMsumAramaMsAI, appegaiyANaM ayamaMsAiM, evaM--elaya-rojjhasUyara-miga-sasaya-go-mahisamasAI uvadisai, appegaiyANaM tittiramaMsAI uvadisai, appegaiyANaM vaTTaka-lAvaka-kavoya-kukkuDa-mayUramaMsAiM ubadisai, aNNesi ca bahUNaM jalayara-thalayara-khahayaramAINaM maMsAI udisi| appaNA vi NaM se dhaNaMtarI vejje tehi bahi macchamaMsehi ya-jAva-mayUramaMsehi ya, aNNehi ya bahUhi jalayara-thalayara-khahayara-maMsehi ya, maccharasaehi ya-jAva-mayUrarasaehi ya sollehi ya taliehi ya bhajjiehi ya suraM ca mahuM ca meragaM ca jAiM ca sIdhuM ca pasaNNaM ca AsAemANe vIsAemANe paribhAemANe paribhuMjemANe vihri| nirayovavAo 300 tae NaM se dhaNNaMtarI vejje eyakamme eyappahANe evavijje evasamAyAre subahaM pAvaM kamma samajjigittA battIsaM vAsasayAI paramAuM pAlaittA kAlamAse kAlaM kiccA chaTThIe puDhavIe ukkoseNaM bAvIsasAgarovamaTTiiesu neraiesu neraiyattAe uvavaNNe / 301 uMbaradattassa vattamANabhavakahA tae NaM sA gaMgadattA bhAriyA jAnibuyA yAvi hotthA--jAyA-jAyA dAragA viNighAyamAvati / tae NaM tIse gaMgadattAe satthavAhIe aNNayA kayAi puvvarattAvarattakAlasamayaMsi kuMDubajAgariyaM jAgaramANIe ayaM ajjhathie citie kappie patthie maNogae saMkappe samuppaNe---"evaM khalu ahaM sAgaradatteNaM satthavAheNaM saddhi bahUI vAsAI urAlAI mANussagAI bhogabhogAI bhuMjamANI viharAmi, no ceva NaM ahaM dAraga vA dAriyaM vA pyaami| taM dhaNNAo NaM tAo ammayAo, saMpuNNAo gaM tAo ammayAo, kayatthAo NaM tAo ammayAo, kayapuNNAo NaM tAo ammayAo, kayalakkhaNAo NaM tAo ammayAo, kayavihavAo NaM tAo ammayAo, suladdhe NaM tAsi ammayANaM mANussae jammajIviyaphale, jAsiM maNNe niyagakucchisaMbhUyagAI thaNavuddhaluddhayAI mahurasamullAvagAI mammaNapajaMpiyAI thaNamUlA kakkhadesabhAgaM abhisaramANayAI muddhayAI puNo ya komalakamalobamehi haha givhiUNa ulchaMge nivesiyAI deti samullAvae sumahure puNo-puNo mNjulppnnie| ahaM NaM adhaNNA apuNNA akayapUNNA eso egataramavina psaa| taM seyaM khala mama kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe-jAva-uTTiyAmma sUra sahassarassimmi diNayare teyasA jalaMte sAgaradattaM satthavAhaM ApucchittA subaha puppha-vattha-gaMdha-mallAlaMkAraM gahAya bahUhi mitta-nAi-niyagasayaNa-saMbaMdhi-pariyaNamahilAhiM saddhi pADalisaMDAo naparAo paDinikkhamittA bahiyA jeNeva uMbaradattassa jakkhassa jakkhAyayaNe teNava uvAgacchittA, tattha NaM uMbaradattassa jakkhassa maharihaM puSphaccaNaM karettA jANupAyapaDiyAe oyAittae--jai NaM ahaM devaannuppiyaa| dAragaM vA dAriyaM vA payAmi, to NaM ahaM tumbhaM jAyaM ca dAyaM ca bhAyaM ca akkhayanihiM ca aNuvaDhissAmi tti kaTu ovAiyaM ovAiNittae"--evaM saMpehei, saMpehettA kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe-jAva-uTThiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalaMte Page #741 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 486 dhammakahANuoge chaTTho khaMdho jeNeva sAgaradatte satthavAhe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA sAgaradattaM satthavAhaM evaM vayAsI--"evaM khalu ahaM devANuppiyA! tumbhehi saddhi bahaI vAsAiM urAlAI mANussagAI bhogabhogAI bhuMjamANI-jAva-etto egamavi na pttaa| taM icchAmi gaM devANuppiyA ! tumbhehi abbhnnunnnnaayaa-jaav-ovaainnitte|| tae NaM se sAgaradatte satthavAhe gaMgadattaM bhAriyaM evaM bayAsI-mama pi NaM devANuppie! esa ceva maNorahe kahaM gaM tuma dAragaM vA dAriyaM vA payAejjAsi ? gaMgadattAe bhAriyAe eyamajheM aNujANai / gaMgadattAe ubaradattajakkhapUyA 302 tae NaM sA gaMgadattA bhAriyA sAgaradattasatthavAheNaM eyamajheM abbhaNuNNAyA samANI subahuM puppha-vattha-gaMdha-mallAlaMkAraM gahAya bahUhi mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNamahilAhiM saddhi sayAo gihAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA pAlisaMDaM nayaraM majhamajheNaM, niggacchai, niggacchittA jeNeva pukkhariNI teNeva uvAgacchai, uvAgacchitA pukkhariNIe tore subahuM puppha-vattha-gaMdha-mallAlaMkAraM Thavei, ThavettA pukkhariNi ogAhei, ogAhettA jalamajjaNaM karei, karettA jalakiDDe karei, karettA vhAyA kayabalikammA kayakouya-maMgalapAyacchittA ullapaDasADiyA pukkhariNIo paccuttarai, paccuttarittA taM puSpha-vattha-gaMdha-mallAlaMkAra geNhai, geNhittA jeNeva uMbaradattassa jakkhassa jakkhAyayaNe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA uMbaradattassa jakkhassa Aloe paNAmaM karei, karettA lomahatthayaM parAmusai, parAmusittA uMbaradattaM jakkhaM lomahatthaeNaM pamajjai, pamajjittA dagadhArAe abbhukkhei, abbhukhettA pamhala-sukumAla-gaMdhakAsAiyAe gAyalaTThI ola hai, olUhittA seyAI vatthAI parihei, parihettA maharihaM pupphAruhaNaM mallAruhaNaM gaMdhArahaNaM cuNNArahaNaM karei, karettA dhUvaM Dahai, DahittA jaNNupAyavaDiyA evaM vayai--"jai NaM ahaM devANuppiyA! dAragaM vA dAriyaM vA payAmi, to NaM ahaM tumbhaM jAyaM ca dArya ca bhAyaM ca akkhayanihiM ca aNuvaDhissAmi" ti kaTTa ovAiyaM ovAiNai, ovAiNittA jAmeva disaM pAumbhUyA tAmeva disaM pddigyaa| tae NaM se dhaNNaMtarI vejje tao narayAo aNaMtaraM uvvadvittA iheva jaMbadadIve dIve pADalisaMDe nayare gaMgadatAe bhAriyAe kucchisi puttattAe uvvnnnne| gaMgadattAe dohalo 303 tae NaM tIse gaMgadattAe bhAriyAe tiNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM ayameyArUve dohale pAumbhUe--"dhaNNAo NaM tAo ammayAo, saMpuNNAo NaM tAo ammayAo, kayatthAo NaM tAo ammayAo, kayapuNNAo NaM tAo ammayAo, kayalakkhaNAo NaM tAo ammayAo, kayavihavAo NaM tAo ammayAo, suladdhe NaM tAsi ammayANaM mANussae jammajIviyaphale, jAo NaM viulaM asaNaM pANaM khAiiM sAimaM uvakkhaDAveti, uvakkhaDAvettA bahUhi mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNamahilAhi saddhi parivuDAo taM viulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM suraM ca mahuM ca meragaM ca jAiM ca sIdhuM ca pasaNaM ca puppha-vattha-gaMdha-mallAlaMkAraM gahAya pADalisaMDaM nayaraM majhaMmajjheNaM paDinikkhamaMti, paDinikkhamittA jeNeva pukhariNI teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA pukkhariNi ogAheMti, ogAhettA vhAyAo kayabalikammAo kayakouya-maMgala-pAyacchittAo taM viulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM bahUhi mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNamahilAhi saddhi AsAeMti vIsAeMti paribhAeMti paribhujeMti, dohalaM viNeti"--evaM saMpehei, saMpehettA kallaM pAuppayabhAyAe rayaNIe -jAva-uTTiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teyasA jalaMte jeNeva sAgaradatte satthavAhe teNeva uvAgacchada, uvAgarichattA sAgaradattaM satthavAhaM evaM vayAsI--"dhaNNAo NaM tAo ammayAo-jAva-dohalaM viNeti, taM icchAmi NaM devANuppiyA ! tuhi anbhaNuNNAyA -jAva-dohalaM vinnitte"| tae NaM se sAgaradatte satthavAhe gaMgabatAe bhAriyAe eyamaTTha aNujANai / tae sA gaMgadattA sAgaravatteNaM satyavAheNaM abbhaNuNNAyA samANI viulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM uvakkhaDAveda, uvakkhaDAvettA taM viulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM suraM ca mahuM ca meragaM ca jAiM ca sIdhuM ca pasaNNaM ca subahuM puppha-vastha-gaMdha-mallAlaMkAraM parigeNDAvei, parigeNhAvettA bahUhi mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNamahilAhiM saddhi vhAyA kayabalikammA kayakouya-maMgala-pAyacchittA jeNeva uMbaravattassa jakkhassa jakkhAyayaNe teNeva uvAgacchai-jAva-dhUvaM Dahei, DahettA jeNeva pukkhariNI teNeva uvAgacchai / tae NaM tAo mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNamahilAo gaMgadattaM satthavAhi savvAlaMkAravibhUsiyaM kareMti / tae NaM sA gaMgadattA bhAriyA tAhi mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNa-mahilAhiM, aNNAhi ya bahUhi nagaramahilAhi saddhi taM viulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM suraM ca mahuM ca meragaM ca jAI ca sIdhuM ca pasaNNaM ca AsAemANI vIsAemANI paribhAemANI paribhuMjamANI dohalaM viNei, viNettA jAmeva disaM pAunbhayA tAmeva disaM pddigyaa| Page #742 -------------------------------------------------------------------------- ________________ umbaradattakahANayaM 487 tae NaM sA gaMgadattA satthavAhI saMpuNNadohalA taM gambhaM suhaMsuheNaM parivahai / dArayassa uMbaradatta-nAmakaraNaM jovvaNaM ca 305 tae NaM sA gaMgadattA bhAriyA navaNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM dAragaM pyaayaa| ThiivaDiyA-jAva-jamhA NaM amhaM ime dArae uMbaradattassa jakkhassa ovAiyaladdhae taM hou NaM dArae uMbaradatte nAmeNaM / tae NaM se ubaradatte paMcadhAIpariggahie parivaDar3hae / 306 pii-mAimaraNANaMtaraM ubaradattassa gihAo niddhADaNaM tae NaM se sAgaradatte satyavAhe aNNayA kayAi gaNimaM ca dharimaM ca mejjaM ca pAricchejjaM ca-cauvvihaM bhaMDaM gahAya lavaNasamuI poyavahaNeNa uvaage| tae NaM se sAgaradatte tattha lavaNasamudde poyavivattIe nimbuDDabhaMDasAre attANe asaraNe kAladhammuNA sNjutte| tae NaM sA gaMgadattA satthavAhI aNNayA kayAi lavaNasamuddottaraNaM ca satthaviNAsaM ca poyaviNAsaM ca paimaraNaM ca aNucitemANIaNucitemANI kAladhammaNA saMjuttA / tae gaM te nagaraguttiyA gaMgadattaM satyavAhi kAlagayaM jANittA uMbaradattaM dAragaM sAo gihAo nicchu.ti, nicchubhettA taM gihaM aNNassa dalayaMti / tae NaM tassa uMbaradattassa dAragassa aNNayA kayAi sarIragaMsi jamagasamagameba solasa rogAyaMkA pAumbhUyA, taM jahA--sAse kAse -jAba-koDhe / tae NaM se ubaradatte dArae solasahi rogAyakehi abhibhUe samANe kacchulle-jAva-dehaMbaliyAe vitti kappemANe vihri| uvasaMhAro 307 evaM khalu goyamA ! ubaradatte dArae purA porANANaM ducciSNANaM duppaDivakatANaM asubhANaM pAvANaM kaDANaM kammANaM pAvagaM phala vittivisesaM paccaNubhavamANe viharai / ubaradattassa AgAmibhavaparUvaNaM 308 uMbaradatte NaM bhaMte ! dArae kAlamAse kAlaM kiccA kahi gacchihii? kahi ubavajjihii ? goyamA ! uMbaradatte dArae bAvaratari vAsAI paramAuM pAlaittA kAlamAse kAlaM kiccA imIse rayaNappabhAe puDhavIe neraie neraiyattAe ubavajjihii / saMsAro taheva / tao hatthiNAure nayare kukkuDattAe paccAyAhii / se NaM gohillaehi bahie tattheva hatthiNAure nayare seTTikulaMsi uvvjjihii| bohii| sohamme kappe / mahAvidehe vAse sijjhihii / vivAgasuyaM su0 1 a07| Page #743 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17. soriyadattakahANayaM soriyapure soriyadatte 309 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM soriyapuraM nayaraM / soriyava.sagaM ujjANaM / sorio jkkho| soriyadatte rAya. . tassa NaM soriyapurassa nayarassa bahiyA uttarapurathime disIbhAe, ettha NaM ege macchaMdhapADae hotthA / tattha NaM samuddadatte nAmaM macchaMdhe parivasai--ahammie-jAva-duppaDiyANaMde / tassa NaM samuddadattassa samuddadattA nAma bhAriyA hotthaa--ahiinn-pddipunnnnpNcidiysriiraa0|| tassa Na samuddadattassa macchaMdhassa putte samuddadattAe bhAriyAe attae soriyadatte nAma dArae hotthA--ahINa-paDipuNNa-paMcidiyasarIre0 / bhagavao mahAvIrassa samosaraNe goyameNa soriyadattassa pusvabhavapucchA 310 teNa kAleNaM teNaM samaeNaM sAmI samosaDhe-jAva-parisA pddigyaa| teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa je? sose-jAva-soriyapure nayare ucca-nIya-majjhimAI kulAI [aDamANe ?] ahApajjataM samudANaM gahAya soriyapurAo nayarAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA tassa macchaMdhapADagassa adUrasAmaMteNaM vIIvayamANe mahaimahAliyAe maNussaparisAe majhagayaM pAsai egaM purisaM--sukka bhukkhaM nimmaMsaM advicammAvaNaddhaM kiDikiDiyAbhayaM nIlasADaganiyatthaM macchakaMTaeNaM galae aNulaggeNaM kaTThAI kaluNAI vIsarAI ukkUvamANaM abhikkhaNaM-abhikkhaNaM pUyakavale ya ruhirakavale ya kimiyakavale ya vamamANaM pAsai, pAsittA imeyArUve ajjhathie citie kappie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA--"aho NaM ime purise purA porANANaM ducciNNANaM duppaDikkaMtANaM asubhANaM pAvANaM kaDANaM kammANaM pAvagaM phalavittivisesaM paccaNubhavamANe viharaI'-evaM saMpehei, saMpehettA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai / puvvabhavapucchA-jAva-vAgaraNaM / soriyadattassa sirIyabhavakahA 311 evaM khalu goyamA! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM iheva jaMbuddIve dove bhArahe vAse naMdipure nAma nayare hotthaa| mitte rAyA / tassa NaM mittassa raNNo sirIe nAma mahANasie hotyaa-ahmmie-jaav-duppddiyaannNde| 312 tassa gaM sirIyassa mahANasiyassa bahave macchiyA ya vAguriyA ya sAuNiyA ya diNNabhai-bhatta-beyaNA kallAkalli bahave sohamacchA ya-jAva-paDAgAipaDAge ya, ae ya-jAva-mahise ya, tittire ya-jAva-mayUre ya jIvayAo vavaroti, vavarovettA sirIyassa mahANasiyassa uvaNeti, aNNe ya se bahave tittirA ya-jAva-mayUrA ya paMjaraMsi saMniraddhA ciTThati, aNNe ya bahave purisA diNNabhai-bhatta veyaNA te bahave tittire ya-jAva-mayUre ya jIvaMtae ceva nippakcheti, nippakkhettA sirIyassa mahANasiyassa uvaNeti / 313 tae NaM se sirIe mahANasie bahUNaM jalayara-thalayara-khahayarANaM maMsAI kappaNI-kappiyAI karei, taM jahA--saNhakhaMDiyANi ya vaTTakhaMDi yANi ya dIhakhaMDiyANi ya rahassakhaMDiyANi ya, himapakkANi ya jammapakkANi ya dhammapakkANi ya mAruyapakkANi ya kAlANi ya heraMgANi ya mahiTThANi ya AmalarasiyANi ya muddiyArasiyANi ya kaviTarasiyANi ya dAlimarasiyANi ya maccharasiyANi ya taliyANi ya bhajjiyANi ya solliyANi ya uvakkhaDAveti, uvakkhaDAvettA aNNe ya bahave maccharasae ya eNejjarasae ya tittirarasae ya-jAvamayUrarasae ya, aNNaM ca viulaM hariyasAgaM uvakkhaDAveti, uvakkhaDAvettA mittassa raNNo bhoyaNamaMDavaMsi bhoyaNavelAe uvnneti| appaNA vi NaM se sirIe mahANasie tesi ca bahUhi jalayara-thalayara-khahayaramaMsehiM ca rasiehi ya hariyasAgehi ya sollehi ya taliehi ya bhajjiehi ya suraM ca mahuM ca meragaM ca jAiM ca sIdhuM ca pasaNNaM ca AsAemANe vIsAemANe paribhAemANe paribhuje mANe viharai / 314 tae NaM se sirIe mahANasie eyakamme eyappahANe eyavijje eyasamAyAre subahuM pAvaM kamma kalikalusaM samajjiNittA tettIsaM bAsa sayAI paramAuM pAlaittA kAlamAse kAlaM kiccA chaThThIe puDhavIe ubavaNNe / Page #744 -------------------------------------------------------------------------- ________________ soriyavattakahANaya 489 soriyadattassa vattamANabhavakahA 315 tae NaM sA samuddadattA bhAriyA nidU yAvi hotthA--jAyA-jAyA dAragA viNi ghAyamAvati / jahA gaMgadattAe citA, ApucchaNA, ovAiyaM, dohalo-jAva-dAragaM payAyA-jAva-jamhA NaM amhaM ime dArae soriyassa jakkhassa ovAiyaladdhae, tamhA NaM hou amhaM dArae soriyadatte naamennN| tae NaM se soriyavatta vArae paMcadhAIpariggahie-jAva-ummukkabAlabhAve viNNayapariNayamette joThavaNagamaNuppatte yAvi hotthaa| tae NaM se samuddabatte aNNayA kayAi kAladhammuNA sNjutte| tae NaM se soriyadatte dArae bahUhi mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyahi saddhi saMparivuDe royamANe kaMdamANe vilavamANe samuddadattassa nIharaNaM karei, karettA bahUI loiyAiM mayakiccAI karei, aNNayA kayAi sayameva macchaMdhamahattaragattaM uvasaMpajjittANaM vihri| tae NaM se soriyadatte dArae macchaMdhe jAe ahmmie-jaav-dusspddiyaannNde| soriyadattassa duccariyA 316 tae NaM tassa soriyadattassa macchaMdhassa bahave purisA diNNabhai-bhatta-veyaNA kallAkalli egaTTiyAhiM jauNaM mahANaI ogAheMti, ogA hettA bahUhi dahagalaNehi ya dahamalaNehi ya dahamaddaNehi ya dahamahaNehi ya dahavahaNehi ya dahapavahaNehi ya macchaMdhulehi ya payaMculehi ya paMcapulehi ya jaMbhAhi ya tisarAhi ya bhisarAhi ya ghisarAhi ya visarAhi ya hillirIhi ya bhillirIhi ya gillirIhi ya jhillirIhi ya jAlehi ya galehi ya kUDapAsehi ya vakkabaMdhehi ya suttabaMdhehi ya bAlabaMdhehi ya bahave sahamacche-jAva-paDAgAipaDAge ya geNhaMti egaTThiyAo bhareMti, bharettA kUlaM gAheti, gAhettA macchakhalae kareMti, karettA AyavaMsi dlyNti| aNNe ya se bahave purisA diNNabhai-bhatta-veyaNA Ayava-tattaehi machehi sollehi ya taliehi ya bhajjiehi ya rAyamagaMsi vitti kappemANA viharati / appaNA vi NaM se soriyadatte bahUhi sohamacchehi ya-jAva-paDAgAipaDAgehi ya sollehi ya taliehi ya bhajjiehi ya suraM ca mahuM ca meragaM ca jAiM ca sIdhuM ca pasaNNaM ca AsAemANe vIsAemANe paribhAemANe paribhujemANe vihrh| 317 tae NaM tassa soriyavattassa macchaMdhassa aNNayA kayAi te macche solle ya talie ya bhajjie ya AhAremANassa macchakaMTae galae lagge yAvi hotthaa| tae NaM se soriyadatte macchaMdhe mahayAe veyaNAe abhibhae samANe koDubiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI--gacchaha gaM tumbhe devANuppiyA! soriyapure nayare siMghADaga-tiga-caukka-caccara-caummuha-mahApaha-pahesu ya mahayA-mahayA saddeNaM ugghosemANA evaM vayaha"evaM khalu devANuppiyA! soriyadattassa macchakaMTae gale lagge / taM jo NaM icchai vejjo vA vejjaputto vA jANuo vA jANuyaputto vA tegicchio vA tegicchiyaputto vA soriyavattassa macchiyassa macchakaMTayaM galAo nIharittae, tassa NaM soriyadatte viulaM asthasaMpayANaM dlyii"| tae NaM te koDuMbiyapurisA-jAva-ugghosaMti / tae NaM te bahave vejjA ya vejjaputtA ya jANuyA ya jANuyaputtA ya tegicchiyA ya tegicchiyaputtA ya imaM eyArUvaM ugghosaNaM nisAmeMti, nisAmettA jeNeva soriyadattassa gehe jeNeva soriyadatta macchaMdhe teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA bahUhi uppattiyAhi ya veNaiyAhi ya kammiyAhi ya pAriNAmiyAhi ya buddhIhi pariNAmemANA-pariNAmemANA bamaNehi ya chaDDaNehi ya ovIlaNehi ya kavalaggAhehi ya salluddharaNehi ya visallakaraNehi ya icchaMti soriyadattassa macchaMdhassa macchakaMTayaM galAo nIharittae, no saMcAeMti nIharittae vA visohittae vaa| tae NaM te bahave vejjA ya vejjaputtA ya jANuyA ya jANuyaputtA ya tegicchiyA ya tegicchiyaputtA ya jAhe no saMcAeMti soriyavattassa macchaMdhassa macchakaMTagaM galAo nIharittae, tAhe saMtA taMtA paritaMtA jAmeva visaM pAumbhUyA tAmeva disaM pddigyaa| dha. ka. 62 Page #745 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 490 dhammakahANuoge chaTTho khaMdho tae NaM se soriyadatte macchaMdhe vejjapaDiyAikkhie pariyAragaparicatte niviNNosahabhesajje teNaM dukkhaNaM abhibhae samANe sukke bhukkhe -jAva-kimiyakavale ya vamamANe viharai / uvasaMhAro 318 evaM khalu goyamA soriyadatte purA porANANaM ducciNNANaM duSpaDikkatANaM asubhANaM pAvANaM kaDANaM kammANaM pAvagaM phalavittivisesaM paccaNubhavamANe vihri| soriyadattassa AgAmibhavaparUvaNaM 319 soriyadatte NaM bhaMte ! macchaMdhe io kAlamAse kAlaM kiccA kahiM gacchihii ? kahiM uvavajjihii ? goyamA! sattara vAsAiM paramAuM pAlaittA kAlamAse kAlaM kiccA imIse rayaNappabhAe puDhavIe neraiesu neraiyattAe uvavajjihii / saMsAro taheva / hatthiNAure nayare macchattAe uvvjjihii| se NaM tao macchiehi jIviyAo vavarovie tattheva seTThikulasi uvavajjihii / bohii| sohamme kppe| mahAvidehe vAse sijjhihii| vivAgasuyaM su01 a0 8 / 18. devadattAkahANayaM rohIDae devadattA 320 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rohIDae nAma nayare hotthA-riddhatyimiyasamiddhe / puDhavIvaDeMsae ujjANe / dharaNo jkkho| vesamaNadatte raayaa| sirI devI / pUsanaMdI kumAre juvraayaa| tattha NaM rohIDae nayare datte nAma gAhAvaI parivasai-aDDhe / kaNhasirI bhaariyaa| tassa gaM dattassa dhUyA kaNhasirIe attayA devadattA nAma dAriyA hotthA--ahINa-paDipuNNa-paMcidiyasarIrA0 / bhagavao mahAvIrassa samosaraNe goyameNa devadattAe puvvabhavapucchA 321 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAmo samosaDhe-jAva-parisA pddigyaa| teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAbIrassa jeThe aMtevAsI cha?kkhamaNapAraNagaMsi taheva-jAva-rAyamaggamogADhe hatthI Ase purise pAsai / tesi purisANaM majhagayaM pAsai ega itthiyaM--avaoDayabaMdhaNaM ukkhitta-kaNNanAsaM nehatuppiyagattaM bajma-karakaDi-juyaniyacchaM kaMTheguNaratta-malladAmaM cuNNaguMDiyagAtaM cuNNayaM vajhapANapoyaM sUle bhijjamANaM pAsai, pAsittA bhagavao goyamassa imeyArUve ajjhathie citie kappie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA, taheva niggae-jAva-evaM vayAsI--"esa NaM bhaMte ! itthiyA puNyabhave kA Asi.?" devadattAe sIhaseNabhavakahA322 evaM khalu goyamA! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse supai8 nAmaM nayare hotthaa--riddhsthimiysmiddhe| mahAseNe raayaa| Page #746 -------------------------------------------------------------------------- ________________ veSadatsAkahANayaM 491 tassa NaM mahAseNasma raNNo dhAriNIpAmokkhaM devIsahassaM orohe yAvi hotthA / tassa NaM mahAseNassa raNNo putte dhAriNIe devIe attae sohaseNe nAmaM kumAre hotthA-ahINa-paDipuNNa-paMcidiyasarIre juvraayaa| tae NaM tassa sohaseNassa kumArassa ammApiyaro aNNayA kayAi paMca pAsAyavaDeMsayasayAI kareMti--abbhuggayamUsiyAI0 / tae NaM tassa sIhaseNassa kumArassa ammApiyaro aNNayA kayAi sAmApAmokkhANaM paMcaNhaM rAyavarakannagasayANaM egadivase pANi giNhAvasu / paMcasao daao| tae NaM se sohaseNe kumAre sAmApAmo?hi paMcahi devIsaehi saddhi uppi pAsAyavaragae-jAva-viharai / tae NaM se mahAseNe rAyA aNNayA kayAi kAladhammuNA saMjutte / nohrnnN| rAyA jaae| sIhaseNarAyassa sAmAe mucchA 323 tae NaM se sohaseNe rAyA sAmAe devIe mucchie giddha gaDhie ajjhovavaNNe avasesAo devIo no ADhAi no parijANai, aNADhAyamANe aparijANamANe viharai / tae NaM tAsi egaNagANaM paMcaNhaM devIsayANaM egaNAiM paMcamAisayAiM imIse kahAe laddhaTThAisavaNayAe--"evaM khalu sIheseNe rAyA sAmAe devIe mucchie giddhe gaDhie ajjhovavaNNe amhaM dhUyAo no ADhAi no parijANai, aNADhAyamANe aparijANamANe vaharai / taM seyaM khalu amhaM sAmaM devi aggipaogeNa vA visappaogeNa vA satthappaogeNa vA jIviyAo vavarovittae"-evaM saMpeheMti, saMpehettA sAmAe devIe aMtarANi ya chiddANi ya vivarANi ya paDijAgaramANIo-paDijAgaramANIo viharati / 324 sAmAe kovaghara-paveso tae NaM sA sAmA devI imIse kahAe laTThA savaNayAe--"evaM khalu mamaM [egUNagANaM ?] paMcaNhaM savattIsayANaM [egUNAI?] paMcamAisayAI imose kahAe laTThAiM savaNayAe aNNamaNNaM evaM vayAsI--evaM khalu sohaseNe rAyA sAmAe devIe mucchie-jAvapaDijAgaramANIo viharaMti" taM na najjai NaM mamaM keNai ku-mAreNaM mArissaMtI ti kaTTa bhIyA tatthA tasiyA ubviggA saMjAyabhayA jeNeva kovaghare teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA ohayamaNasaMkappA karatalapalhatthamuhI aTTajjhANovagayA bhUmigayadiTThIyA jhiyAi / tae NaM se sohaseNe rAyA imIse kahAe laddhaThe samANe jeNeva kovagharae, jeNeva sAmA devI, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA sAmaM devi ohayamaNasaMkappaM karatalapalhatthamuhi aTTajjhANovagayaM bhUmigayadiTThI jhiyAyamANi pAsai, pAsittA evaM vayAsI--ki NaM tuma devANuppie ! ohayamaNasaMkappA karatalapalhatthamuhI aTTajjhANovagayA bhUmigayadiTThIyA jhiyAsi ? tae NaM sA sAmA devI sohaseNeNaM raNNA evaM buttA samANA uppheNauppheNiyaM sohaseNaM rAyaM evaM vayAsI--evaM khalu sAmI ! mamaM egaNagANaM paMca savattIsayANaM egaNAI paMca mAiMsayAI imIse kahAe laddhaTThAI savaNayAe aNNamaNNaM saddAvettA evaM vayAsI--"evaM khalu sohaseNe rAyA sAmAe devIe mucchie giddhe gaDhie ajjhovavaNNe amhaM dhUyAo no ADhAi no parijANai-jAva-aMtarANi ya chiddANi ya vivarANi ya paDijAgaramANIo-paDijAgaramANIo viharati / taM na najjai NaM sAmI ! mamaM keNai ku-mAreNaM mArissaMti kaTTa bhIyA-jAva-jhiyAmi / " sohaseNeNa sAmAsavattIsayamAINaM aggiNA vaho 325 tae NaM se sohaseNe rAyA sAmaM devi evaM vayAsI-"mA NaM tuma devANuppiyA ! ohayamaNasaMkappA-jAva-jhiyAhi / ahaM gaM taha ghattihAmi jahA NaM tava nasthi katto vi sarIrassa AbAhe vA pabAhe vA bhavissaI" tti kaTu tAhi iTAhi kaMtAhi piyAhi maNuNNAhiM maNAmAhi vahi samAsAsei, samAsAsettA tao paDinikkhamai, paDinikkhamittA koDuMbiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI-- gacchaha NaM tumbhe devANuppiyA! supaiTThassa nayarassa bahiyA egaM mahaM kUDAgArasAlaM--aNegakkhaMbhasayasaMniviTTha pAsAdIyaM darisaNijjaM abhirUvaM paDirUvaM kareha mamaM eyamANattiyaM pccppinnh|| tae NaM se koDubiyapurisA karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTTa evaM sAmi !' tti ANAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNeti, paDisuNettA supaiTThanayarassa bahiyA paccatthime disIbhAe eNaM mahaM kUDAgArasAlaM--aNegakkhaMbhasayasaMniviTTha pAsAdIyaM darisaNijjaM abhirUvaM paDirUvaM kareMti, jeNeva sIhaseNe rAyA teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA tamANattiyaM paccappiNaMti / tae NaM se sIhaseNe rAyA aNNayA kayAi egUNagANaM paMcaNhaM devIsayANaM egUNAI paMca mAisayAI Amatei / Page #747 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 492 dhammakahANuoge chaTTho dho tae NaM tAsi egUjagANaM paMca devIsayANaM egUNAI paMca mAisayAI sohaseNeNaM raNNA AmaMtiyAi samANAI sabvAlaMkAravibhUsiyAI jahAvibhaveNaM jeNeva supaTTa e nayare, jeNeva sohaseNe rAyA teNeva uveMti / tae gaM se sIhamene rAyA egUNapaMcanhaM devIsavANaM evanagANaM paMca mAisayANaM kUDAgArasAlaM AvAsaM dalaba tae NaM se sIhaseNe rAyA koDuMbiyapurise sahAvei, sahAvettA evaM vayAsI -- gacchaha NaM tumbhe devANuppiyA ! viDalaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM uvaNeha, subahuM puppha-vattha-gaMdha-mallAlaMkAraM ca kUDAgArasAlaM sAharaha / tae NaM te koDuMbiyapurisA taheva jAva- sAharati / tae NaM tAsi eguNagANaM paMcanhaM devIsayANaM egUNAI paMca mAisayAI savvAlaMkAravibhUsiyAiM taM viDalaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM suraM ca mahaM ca meragaM ca jAI ca sIdhuM ca pasaNNaM ca AsAemANAI vIsAemANAI paribhAemANAiM paribhuMjemANAI gaMdhavvehi ya nADaehi ya uvagIyamANAiM-uvagIyamANAiM viharati / tae NaM se sIhaseNe rAyA adaratakAlasamayasi bahUhi purisehi saddhi saMparibuDe jeNeva kUDAgArasAlA teneva upAgacchaha, upAgacchatA kUDAgArasAlA dudhArAI piheDa, pitA kuDAgArasAlAe saccI samaMtA agaNikAryadala lae NaM tAsi eguNagANaM paMcataM devIsapANaM eguNagAI paMca mAisayAI sIhamenaM ranmA AlIbiyAI samAgAI royamANAI kaMdanAlAI dimAgAI bhattAlAI asaragAI kAladhammunA sNjutaaii| sIhaseNassa nirayojanAo 326 tae se sohaneNe rAyA evakamme evappahANaM eyavijje eyasamApAre subaha pAvaM kamma kalikasaM samajjanittA cottI bA sayAI paramAuM pAlaittA kAlamAse kAlaM kiccA chaTThIe puDhavIe ukkoseNaM bAvIsasAgarovamaTThiiesa neraiesa neraiyattAe uvavaNNe / devadattAveNa battamANa bhavo 327 se NaM tao anaMtaraM ubvaTTittA iheva rohIDae nayare dattasta satthavAhassa kavhasirIe bhAriyAe kucchisi vAriyatAe ubavaNNe / tae NaM sA kaNhasirI navagrahaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM dAriyaM payAyA-sumAla surUvaM0 / lae tIse dAriyAe sammAviva nivyasavArasAhiyAe viu asaNaM pAnaM cAimaM sAimaM ukhaDAyata, ukhaDAvettA jAbamitta-nAi - niyaga-sayaNa saMbaMdhi- pariyaNassa purao nAmadhejjaM kareMti --hou NaM bAriyA devadattA nAmeNaM / tae NaM sA devadattA dAriyA paMcadhAIpariggahiyA- jAva-parivaDDhai / lae sA devadatta dAriyA ummurUvAlabhAvA viSNaya-pariNayamettA jokhaNagamanuSyattA rUpeNa jomyaNeNa lAvammeNa ava-aIva ukkiTThA udusarIrA jAvA yAvi hotyA / taNaM sA devadattA dAriyA aNNayA kayAi vhAyA - jAva-vibhUsiyA bahUhi khujjAhi-jAva-parikkhittA uppi AgAsatalagaMsi kaNargAtadUsaeNaM kIlamANI viharai / vesamaNadattaraNNA juvarAjatvaM devadattAmaggaNaM 328 imaM NaM samanase rAyA vhAe- jAva-vibhUlie AsaM duhati duhitA mahi purisehi saddhi saMparibuDe AsavAhAniyAe nimnAya mANe dattassa mahAvaissa hissA anurasAmaMta bIIya tae NaM se vesamaNe rAyA dattassa gAhAvaissa gihassa adUrasAmaMteNaM bIIvayamANe devadattaM dAriyaM uppi AgAsatalagaMsi kaNagataMsaeNaM kIlamaNi pAsas, pAsitA devadattAe dAriyAe rUve ya jovvaNe ya lAvaNNe ya jAyavimhae koDuMbiyapurise sahAve, saddAvettA evaM bayAsI kassa NaM devANubviyA / esA dAriyA ? ki ca nAma ? -- taeSaM se koviyapuriyA besamaNarA karayataparigahiyaM sirasAvattaM matvae aMjali katu evaM bayAsI esa sAmI dasarasa satyavAha ghUyA kanhasirIe nAriyAe alavA devatA nAma dAriyA rUpeNa ya jokhaNe va lAvaNgeNa ya unikaTThA dusarIrA 329 tae se besamaNe rAyA AsavAhaNiyAo paDiniyale samAnege amitarAbhijne purise sahAve sahAvettA evaM bayAsI gaccha gaM tumbhe devANuppiyA ! dattassa dhUyaM kaNhasiroe bhAriyAe attayaM devadattaM dAriyaM pUsanaMdissa juvaraNNo bhAriyattAe vareha, jai viya sA sayarajjakA / Page #748 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devavattAkahANayaM tae NaM te abhitaraThANijjA purisA vesamaNeNaM raNNA evaM vuttA samANA hadvatuTThA karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu evaM sAmi !' ti ANAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNeti, paDisuNettA vhAyA-jAva-suddhappAvesAI maMgalAI vatthAI pavara parihiyA saMparibuDA jeNeva dattassa gihe teNeva uvaagyaa| tae NaM se datte satyavAhe te abhitaraThANijje purise ejjamANe pAsai, pAsittA haTThatuThe AsaNAo abbhuTTi abbhattA sattadra payAI paccaggae AsaNeNaM uvanimaMtei, uvanimaMtettA te purise Asatthe bIsatthe suhAsaNavaragae evaM vayAsI-saMvisaMtu NaM devaannppiyaa| ki AgamaNappaoyaNaM? tae NaM te rAyapurisA dattaM satthavAha evaM vayAsI--"amhe NaM devANuppiyA ! tava dhUrya kaNhasirIe attayaM devadattaM dAriyaM pUsanaMdissa juvaraNo bhAriyattAe vremo| taM jai NaM jANasi devANuppiyA ! juttaM vA pattaM vA salAhaNijjaM vA, sariso vA saMjogo, dijjau NaM devadattA vAriyA pUsanaMdissa juvaraNNo / bhaNa devANuppiyA ! ki dalayAmo sukaM?" tae NaM se datte te abhitaraThANijje purise evaM bayAsI--evaM ceva NaM devANuppiyA ! mamaM sukaM jaM NaM vesamaNe rAyA mama bAriyAnimittaNaM aNagiNhai / te abhitaraThANijje purise viuleNaM puppha-vattha-gaMdha-mallAlaMkAreNaM sakkArei sammANei, sakkArettA sammANettA pddivisjjei| tae NaM te bhitaraThANijjA purisA jeNeva vesamaNe rAyA teNeva uvAgacchaMti, vesamaNassa raNNo eyamajheM niveti / tae NaM se datte gAhAvaI aNNayA kayAi sobhaNaMsi tihi-karaNa-divasa-nakkhatta-mahattaMsi viulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM uvakkhaDAveDa, uvakkhaDAvettA mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNaM AmaMtei, hAe kayabalikamme kayakouyamaMgala-pAyacchitte suhAsaNavaragaeNaM mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNeNaM saddhi saMparivuDe taM viulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM AsAemANe vIsAemANe paribhAemANe pari jamANe evaM ca NaM vihrh| jimiyabhuttuttarAgae vi ya NaM AyaMte cokkhe paramasuibhae taM mitta-nAi-niyagasayaNa-saMbaMdhi pariyaNaM viuleNaM puSpha-vattha-gaMdha-mallAlaMkAreNaM sakkArei sammANei, sakkArettA sammANettA devadattaM dAriyaM vhAyaM-jAvasavvAlaMkAravibhUsiyasarIraM purisasahassavAhiNi sIyaM duruhei, duruhettA subahumitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNeNaM saddhi saMparivuDe savviDDhIe-jAva-duMduhinigyosa-nAiyaraveNaM rohIDayaM nayaraM majjhaM-majjheNaM jeNeva vesamaNaraNNo gihe, jeNeva vesamaNe rAyA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA karayalaparigahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu vesamaNaM rAyaM jaeNaM vijaeNaM vaddhAvei vaddhAvettA vesamaNassa raNNo devavattaM vAriyaM uvaNei / devadattA-pUsanaMdijuvarAyANaM pANiggahaNaM 331 tae NaM se besamaNe rAyA devadattaM dAriyaM uvaNIyaM pAsai, pAsittA hadutuThe viulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM uvakkhaDAvei, uvakkhaDA vettA mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNaM AmaMtei-jAva-sakkArei sammANei, sakkArettA sammANettA pUsanaMdi kumAraM devadattaM ca dAriyaM paTTayaM duruhei, duruhettA seyApIehi kalasehi majjAvei, majjAvettA varanevatthAI karei, karettA aggihomaM karei, karettA pUsanaMdi kumAra devadattAe dAriyAe pANi giNhAvei / tae NaM se vesamaNadatte rAyA pUsanaMdikumArassa devadattaM dAriyaM savviDDhIe-jAva-duMduhinigghosa-nAiyaraveNaM mahayA iDDhIsakkArasamudaeNaM pANiggahaNaM kArei, kArettA devadattAe dAriyAe ammApiyaro mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNaM ca viuleNaM asaNa-pANa-khAimasAimeNaM puppha-vattha-gaMdha-mallAlaMkAreNa ya sakkArei sammANei, sakkArettA sammANettA paDivisajjei / tae NaM se pUsanaMdI kumAre devadattAe bhAriyAe saddhi uppi pAsAyavaragae phuTTamANehiM muiMgamattharahiM battIsaibaddhanADaehi uvagijjamANe uvagijjamANe ubalAlijjamANe ubalAlijjamANe iThe sadda-pharisa-rasa-rUva-gaMdhe biule mANussae kAmabhoge paccaNubhavamANe viharai / piuNo maraNaM pUsanaMdiNo ya rajjaM 332 tae NaM se vesamaNe rAyA aNNayA kayAi kAladhammuNA saMjutte / nIharaNaM-jAba-rAyA jAe puusnNdii| tae NaM se pUsanaMdI rAyA sirIe devIe mAibhatte yAvi hotthA / kallAkalli jeNeva sirI devI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA sirIe devIe pAyavaDaNaM karei, karettA sayapAga-sahassapAhi tellehi abbhaMgAvei, aTThisuhAe maMsasuhAe tayAsuhAe romasuhAe-- cauvihAe saMvAhaNAe saMvAhAvei, saMvAhAvettA surabhiNA gaMdhaTTaeNaM ubvaTTAvei, uvvaTTAvettA tihi udaehi majjAvei, taM jahA-usiNo Page #749 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 494 dhammakahANuoga chaTTho khaMdho nANaM tose nae saMkappe sArAlAI mANustI vavarove daeNaM sIodaeNaM gaMdhodaeNaM viulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM bhoyAvei, bhoyAvettA sirIe devIe pahAyAe kayabalikammAe kayakouya-maMgalaM-pAyacchittAe jimiyabhuttuttarAgayAe tao pacchA pahAi vA bhuMjai vA, urAlAI mANussagAI bhogabhogAI bhuMjamANe vihrii| devadattAe pUsanaMdimAuNo mAraNaM 333 tae NaM tose devadattAe devIe aNNayA kayAi puvyarattAvarattakAlasamayaMsi kuDuMbajAgariyaM jAgaramANIe imeyArUbe ajjhathie citie kappie patthie maNogae saMkappe samuppaNNe--"evaM khalu pUsanaMdI rAyA sirIe devIe maaibhtte-jaav-vihri| taM eeNaM vakkheveNaM no saMcAemi ahaM pUsanaMdiNA raNNA saddhi urAlAI mANussagAI bhogabhogAiM bhuMjamANI viharittae / taM seyaM khalu mamaM sirideviM aggipaogeNa vA satthappaogeNa vA visappaogeNa bA jIviyAo vavarovettA pUsanaMdiNA raNNA saddhi urAlAI mANussagAI bhogabhogAI bhuMjamANIe viharittae"-evaM saMpehei, saMpehettA sirIe devIe aMtarANi ya chiddANi ya vivarANi ya paDijAgaramANI vihri| tae NaM sA sirI devI aNNayA kayAi majjAiyA virahiyasayaNijjaMsi suhapasuttA jAyA yAvi hotthaa| imaM ca NaM devadattA devI jeNeva sirI devI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA siri devi majjAiyaM virahiyasaNijjaMsi suhapasuttaM pAsai, pAsitA disAloyaM karei, karettA jeNeva bhattaghare teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA lohadaMDa parAmasai, parAmasittA lohadaMDa tAvei, tattaM samajoibhUyaM phullakisuyasamANaM saMDAsaeNaM gahAya jeNeva sirI devI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA sirIe devIe avANasi pkkhivi| tae NaM sA sirI devI mahayA-mahayA saddeNaM ArasittA kAladhammaNA sNjuttaa| tae NaM tIse sirIe devIe dAsaceDIo ArasiyasaI soccA nisamma jeNeva sirI devI teNeva uvAgacchaMti, uvAcchittA devadattaM devi tao avakkamamANi pAsaMti, pAsittA jeNeva sirI devI teNeva uvAgacchaMti, uvAganichattA siri devi nippANaM niccejeM jIviyavippajaDhaM pAsaMti, pAsittA, hA hA! aho! akajjamiti kaTu royamANIo kaMdamANIo vilabamANIo jeNeva pUsanaMdI rAyA teNeva uvAgacchati, uvAgacchittA pUsanaMdi rAyaM evaM bayAsI--evaM khalu sAmI! sirI devI devadattAe devIe akAle ceva jIviyAo vvroviyaa| tae NaM se pUsanaMdI rAyA tAsi dAsaceDINaM aMtie eyamaDhe soccA nisamma mahayA mAisoeNaM apphuNNe samANe parasuniyatte viva caMpagavarapAyave dhasa tti dharaNIyalaMsi savvaMhi saMnivaDie / pUsanaMdikao devadattAdaMDo tae NaM se pUsanaMdI rAyA muhattaMtareNa Asatthe samANe bahUhi rAIsara-talavara-mAiMbiya-koDubiya-inbha-seTi-seNAvai-satyavAhehi mittanAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNeNa ya saddhi royamANe kaMdamANe bilavamANe sirIe devIe mahayA iDDhIe noharaNaM karei, karettA Asurutte ruThe kuvie caMDikkie misimisemANe devadattaM devi purisehi givhAvei, eeNaM vihANeNaM vanaM aannvei| uvasaMhAro 335 taM evaM khalu goyamA! devadattA devI purA porANANaM ducciNNANaM duppaDikkatANaM asubhANaM pAvANaM kaDANaM kammANaM pAvagaM phala vittivisesaM paccaNubhavamANI vihrh| devadattAe AgAmibhava parUvaNaM 336 devadattA NaM bhaMte ! devI io kAlamAse kAlaM kiccA kahiM gamihii ? kahiM uvbjjihih| goyamA ! asII vAsAI paramAuM pAlaittA kAlamAse kAlaM kiccA imIse rayaNappabhAe puDhavIe neraiesu neraiyattAe uvvjjihii| saMsAro [taheva-jAva-?] vaNassaI / tao aNaMtaraM uvvaTTittA gaMgapure nayare haMsattAe paccAyAhiha / se NaM tattha sAuNiehi vahie samANe tattheva gaMgapure nayare seTTikulaMsi uvjjihii| bohii| sohamme / mahAvidehe vAse sijimahii / vivAgasuyaM su0 1 a0 9 / 334 Page #750 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16. aMjUkahANayaM vaDDhamANapure aMjU 337 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM vaDDhamANapure nAmaM nayare hotthA / vijayavaDDhamANe ujjANe / mANibhadde jakkhe / bijayamitta raayaa| tattha NaM dhaNadeve nAma satthavAhe hotthA--aDDhe / piyaMgU nAma bhaariyaa| aMjU dAriyA-jAva ukkiTThasarIrA / samosaraNaM prisaa-jaavgyaa| aMjUe punvabhavapucchA 338 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa jeThe aMtevAsI-jAva-aDamANe vijayamittassa raNNo gihassa asogavaNiyAe adUrasAmaMteNaM vIIvayamANe pAsai egaM itthiyaM--sukkaM bhukkhaM nimmaMsa kiDikiDiyAbhUyaM aTThicammAvaNaddhaM nIlasADaganiyatthaM kaTAI kaluNAI vIsarAI kUvamANi pAsai, pAsittA citA taheva-jAva-evaM vayAsI--sA NaM bhaMte ! itthiyA putvabhave kA Asi? vAgaraNaM / aMjUe puDhavisirIbhavakahA 339 evaM khalu goyamA ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM iheva jaMbuddIve dIve bhArahe baase| iMdapure mAmaM nayare holthA / tattha NaM iMvavatta raayaa| puDhavisirI nAmaM gaNiyA hosthaa-vnnnno| tae NaM sA puDhavisirI gaNiyA iMdapure nayare bahave rAIsara-talavara-mADaMbiya-koDuMbiya-inbha-seTi-seNAvai-satthavAhappabhiyao bahahi ya vijjApaogehi ya maMtapaogehi ya cuNNappaogehi ya hiyauDDAvaNehi ya niNhavaNehi ya paNhavaNehi ya vasIkaraNehi ya Abhiogiehi AbhiogittA urAlAI mANussagAI bhogabhogAI bhuMjamANI vihri| tae NaM sA puDhavisirI gaNiyA eyakammA eyappahANA eyavijjA eyasamAyArA subahu pAvaM kammaM kalikalusaM samajjiNittA paNavIsaM vAsasayAI paramAuM pAlaittA kAlamAse kAlaM kiccA chaTThIe puDhavIe ukkoseNaM bAvIsaM sAgarovamaTThiesu nera iesu neraiyattAe uvavaNNA / aMjae vattamANasavakahA 340 sANaM tao aNaMtaraM ubaTTittA iheva ghaDDhamANapure nayare dhaNadevassa sasthavAhassa piyaMgubhAriyAe kucchisi dAriyattAe uvvnnnnaa| tae NaM sA piyaMgubhAriyA navaNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM dAriyaM pyaayaa| nAma aMjU / sesaM jahA devdttaae| tae NaM se vijae rAyA AsavAhaNiyAe nijjAyamANe jahA vesamaNadatte tahA aMju pAsai, navaraM--appaNo aTTAe varei jahA teyalI -jAva-aMjUe bhAriyAe saddhi uppi pAsAyavaragae-jAva-viule mANussae kAmabhoge paccaNubhavamANe viharai / 341 tae NaM tIse aMjUe devIe aNNayA kayAi joNisUle pAunbhUe yAvi hotthA / tae NaM se vijae rAyA koDuMbiyapurise saddAdei, saddAvettA evaM bayAsI-"gacchaha NaM tuma devANuppiyA! vaDDhamANapure nayare siMghADagatiga-caukka-caccara-caummuha-mahApaha-pahesu mayA-mahayA saddeNaM ugghosemANA-ugghosemANA evaM vayaha--evaM khalu devANuppiyA! vijayassa raNo aMjUe devIe joNisUle paaunbhuue| taM jo NaM icchai vejjo vA bejjaputto vA jANuo vA jANuyaputto vA tegicchio vA tegicchiyaputto vA aMjUe debIe joNIsUle uvasAmittae tassa NaM vesamaNadatte rAyA viulaM atthasaMpayANaM dlyii"| tae NaM te koDuMbiyapurisA-jAva-ugdhoseti / tae NaM te bahave vejjA ya vejjaputtA ya jANuyA ya jANuyaputtA ya tegicchiyA ya tegicchiyaputtA ya imaM eyArUvaM ugghosaNaM soccA nisamma jeNeva vijae rAyA teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA uppattiyAhi veNaiyAhi kammiyAhi pAriNAmiyAhi buddhIhiM pariNAmemANA icchaMti aMjUe devIe joNisUlaM uvasAmittae, no saMcAeMti uvasAmittae / Page #751 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 496 dhammakahANuoge chaTTho khaMdho tae NaM te bahave vejjA ya vejjaputtA ya jANuyA ya jANuyaputtA ya tegicchiyA ya tegicchiyaputtA ya jAhe no saMcAeMti aMjUe devIe joNisUla uvasAmittae, tAhe saMtA taMtA paritaMtA jAmeva disaM pAunbhUyA tAmeva disaM pddigyaa| tae NaM sA aMjU devI tAe veyaNAe abhibhUyA samANI sukkA bhukkhA nimmaMsA kaTThAI kaluNAI vIsarAI vilavai / uvasaMhAro 342 evaM khalu goyamA ! aMjU devI purA porANANaM ducciNNANaM duppaDikkaMtANaM asubhANaM pAvANaM kaDANaM kammANaM pAvagaM phalavitivisesaM paccaNubhavamANI vihri|| aMjae AgAmibhavaparUvaNaM ! 343 aMjU NaM bhaMte ! devI io kAlamAse kAlaM kiccA kahi gacchihii ? kahi uvavajjihii ? goyamA ! aMjU NaM devI nauI vAsAiM paramAuM pAlaittA kAlamAse kAlaM kiccA imose rayaNappabhAe puDhavIe neraiesu neraiyattAe uvavajjihii / evaM saMsAro jahA paDhame tahA neyavvaM-jAva-vaNassaI / sA NaM tao aNaMtaraM uvvaTTittA savvaobhadde nayare mayUrattAe pccaayaahie| se NaM tattha sAuNiehi vahie samANe tastheva savvaobhadde nayare seTTikulaMsi puttattAe paccAyAhii / se NaM tattha ummukkabAlabhAva tahArUvANaM therANaM aMtie pavvaissai / kevalaM bohi bujjhihii| pvvjjaa| sohamme / se NaM tao devalogAo AukkhaeNaM bhavakkhaeNaM ThiikkhaeNaM kahi gacchihii ? kahi uvajihii ? goyamA! mahAvidehe vAse jahA paDhame-jAva-sijjhihii bujhihii muccihii pariNivvAhii sambadukkhANamaMtaM kAhii / vivA0 a010| 20. pUraNabAlatavassikahANayaM bemelasaNNivese pUraNe gAhAvaI 344 camareNaM bhaMte ! asurideNaM asurarapNA sA divyA deviDDhI divyA devajjutI divve devANubhAge kiNA laddhe ? patte ? abhisamaNNAgae ? evaM khala goyamA! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM iheva jaMbudIve dIve bhArahe vAse vijhagiripAyamale bebhele nAmaM saNNivese hotthA-- vnnnno| tattha NaM bebhele saNNivese pUraNe nAma gAhAvaI parivasai--aDDhe ditte-jAva-bahujaNassa aparibhUe yAvi hotthaa| paraNassa dANAmA pavajjA . 345 tae NaM tassa pUraNassa gAhAvaissa aNNayA kayAi puSvarattAvarattakAlasamayaMsi kuDubajAgariyaM jAgaramANassa imeyArUve ajjhathie citie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA asthi tA me purA porANANaM suciNNANaM suparakkaMtANaM subhANaM kallANANaM kaDANaM kammANaM kallANe phalavittivisese, jeNAhaM hiraNNaNaM vaDDhAmi, suvaNNeNaM vaDDhAmi, dhaNeNaM vaDDhAmi, dhaNNeNaM vaDDhAmi, puhi baDDhAmi, pasUhi vaDDhAmi, vipuladhaNa-kaNaga-rayaNa-maNi-mottiya-saMkha-silappavAla-rattarayaNa-saMtasArasAvaejjeNaM atIva-atIva abhivaDDhAmi, taM ki NaM ahaM purA porANANaM suciNNANaM-jAva-kaDANaM kammANaM egaMtasokkhayaM uvehamANe viharAmi? taM jAva tAva ahaM hiraNNeNaM vaDDhAmi-jAva-atIva-atIva abhivaDDhAmi, jAvaM ca NaM me mitta-nAti-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNo ADhAti pariyANAi sakkArei sammANei kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM viNaeNaM pajjuvAsai, tAvatA me seyaM kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe-jAva Page #752 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puraNabAlakiNayaM 497 " udviyammisure sahasrassimmidiyareteyasA jalate sabameva udayaM dArAma pariha karettA, bilaM asaNa-pAna-khAima- sAimaM uvakkhaDAvettA, mitta-nAi niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNaM AmaMtettA, taM mitta-nAi niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNaM viuleNaM asaNa-pANa khAima- sAimeNaM, vAca-gaMdha-mAlAlaMkAreNa ya sarakArelA sammANetA, tasseva mila-nAi-ni-ya-saMbaMdha-pariyaNassa purao keMdraputtaM kuTuMbe ThAvettA, taM mitta-nAi niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNaM jeTThaputtaM ca ApucchittA0, sayameva cauppuDayaM dArumayaM paDiggahagaM gahAya muMDe bhavitA dANAmAe pavvajjAe pavvaittae / pavvaie vi ya NaM samANe imaM eyArUvaM abhiggahaM abhigihissAmi-- kappar3a me jAvajjIvAega aNikhiNaM tavokamme uI bAhAo paniliya-pagiyi surAbhihassa AvAvaNabhUmIe AvAvemANassa bihAralae, chassa vivaNaM pAraNaMsi AyAvaNabhUmIo pazcorabhittA sayameva pazyaM dArumayaM pavigaha gahAya bemele sajgivese uccanIya-majjhimAiM kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyAe aDittA jaM me pahame puDae paDai, kappai me taM paMthe pahiyANaM dalaittae / jaM me docce puDae paDai, kappai me taM kAga-suNayANaM dalaittae / jaM me tacce puDae paDai, kappar3a me taM maccha- kacchabhANaM bala ittae / jaM me upadra, ruppa me taM apanA AhAra AhArelae kaTTu evaM saMpela kara pAuyabhAyAe ramaNIe taM caiva niravasesa jAva-jaM se cautthe vuDae paDai, taM appaNA AhAraM AhArei / tae NaM se pUraNe bAlatavastI tegaM orAleNaM vilena pacaNaM pagmalieNaM bAlakamme ke nimmaMse acammAyaNa faisiefsurae kise dhamaNisaMtae jAe yAvi hotyA / -- pUraNassa saMlehaNA 346 tae NaM tassa pUraNassa bAlatavassissa aNNayA kayAi puvvarattAvarattakAlasamayaMsi aNiccajAgariyaM jAgaramANassa imeyArUve ajjhatthie citie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA -- evaM khalu ahaM imeNaM orAleNaM vipuleNaM payatteNaM paggahieNaM kallANeNaM siveNaM dhaneNaM maMgalleNaM sassirIeNaM udaggeNaM udatteNaM uttameNaM mahANubhAgeNaM tavokammeNaM sukke bhukkhe- jAva-dhamaNisaMtae jAe, taM atthi jA me uTThA kamme bale vIrie purisakkAra-parakkame tAvatA me seyaM kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe - jAva- uTThiyammi sUre sahassarassimmi vijayare teyasA jalate bebhelassa saNNivesassa diTThA bhaTTha ya pAsaMDatthe ya gihatthe ya puvvasaMgatie ya pariyAyasaMgatie ya ApucchittA bebhelassa savera majma nigaDitA, pAga-kuDiya mAdIyaM ubagaraNaM pappuSyaM ca dAma paDimA egaMle eDilA bemelassa saNavesara zahiNapuratyaye disImA aniyatajiya-maMDalaM AlihitA saMhanA asaNA-susiyasa bhattapANapaDiyAkkhiyassa pAocagayassa kAlaM aNavaruMkhamANassa biharilae lika evaM saMpe saMpelA kallaM pAjapya bhASAe rayaNIe jAya-uTThiyammi sUre sahassa rassimma diryare teyasA jalate bebhele saNNivese viTTAbhaTTa ya pAsaMsthe ya gihatthe ya puvvasaMgatie ya pariyAyasaMgatie ya Apucchai, ApucchittA bebhelassa saNNivesalsa majjhamajjheNaM niggacchai, niggacchittA pAduga-kuMDiya mAbIyaM uvagaraNaM dArumayaM ca paDiggahagaM eMgate eDeDa elAbhera saSNivesalsa grAhiNapurasthi visaubhAge aniyattayimaMDalaM AlihitA saMhanA-mUsa nAbhUsie bhattapANapahiyAie pAmavagamaNaM nivaNe | mahAvIrassa chaumatthakAle suMsumArapure vihAro 347 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM ahaM goyamA ! chaumatthakAliyAe ekkArasavAsapariyAe chaTu chaTuNaM aNikkhitteNaM tavokammeNaM saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe puvvANupuvvi caramANe gAmANugAmaM ijjamANe jeNeva suMsumArapure nagare jeNeva asoyavaNasaMDe ujjANe jeNeva asoyavarapAyave jeNeva puDhavIsilAvaTTae teNeva uvAgacchAmi, uvAgacchittA asogavarapAyavassa heTThA puDhavIsilAvaTTayaMsi aTThamabhataM parihAmi, do vi pAe sAhaTTu vagghAriyapANI egapoggalaniviTThadiTThI aNimisaNayaNe IsipambhAragaeNa kAeNaM, ahApaNihiehi gatehi, savvadihi guha egarAiyaM mahApaDimaM uvasaMpajjettANaM viharAmi / pUraNassa camaracaMcAe asuridattAe uvavAo 348 le lete samae camaravaMcA rAmahAvo agidA apurohiyA bAni hotyA / taeSaM se pUraNe bAlatavastI bahuparipuNAI bAlasavAlAI pariyAgaM pANitA, mAsiyA saMnehagAe attAnaM bhUtA sa bhattAI aNasagAe detA kAlamAse kAlaM kiccA bamarapaMcAe rAmahAnIe uvavAyasabhAe jAva-vatAe / lae gaM se camare asuride asurarAyA anubhavavaNe paMcavihAe pajjatIe pajjattibhAvaM vaccha, taM jahA mahArapannattoe-nAyabhAsa-maNapajjIttIe / cha0 ka0 062 Page #753 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 498 dhammakahANuoge chaTTho khaMdho caridassa sakkidabhogadaMsaNeNa amariso 349 tae NaM se camare asuriMde asurarAyA paMcavihAe pajjattIe pajjattibhAvaM gae samANe uDDhaM vIsasAe ohiNA Abhoei-jAva-sohammo kappo, pAsai ya tattha--sakkaM devidaM devarAya, maghavaM pAkasAsaNaM / sayakkatuM sahassakkhaM, vajjapANi puraMdaraM-jAva-dasa disAo ujjovemANaM pabhAsemANaM sohamme kappe sohammava.sae vimANe sabhAe suhammAe sakkaMsi sohAsaNaMsi-jAva-divvAI bhogabhogAiM bhujamANaM pAsai, pAsittA imeyArave ajjhathie-jAva-samuppajjitthA--kesa NaM esa apatthiyapatthae duraMtapaMtalakkhaNe hirisiriparivajjie hoNapuNNacAuddase ja NaM mamaM imAe eyAravAe divvAe deviDDhIe divvAe devajjutIe divve devANubhAve laddha patte abhisamaNNAgae uppi appussue divAI bhogabhogAI bhuMjamANe viharai--evaM saMpehei, saMpehettA sAmANiyaparisovavaNNae deve saddAvei, sahAvettA evaM vayAsI"kesa NaM esa devANuppiyA! apatthiyapatthae-jAva-divvAiM bhogabhogAI bhuMjamANe viharai ?" tae Na te sAmANiyaparisobavaNNagA devA camareNaM asurideNaM asuraraNNA evaM buttA samANA haTutuTucittamANaMdiyA zaMdiyA poimaNA paramasomaNassiyA harisavasavisappamANahiyayA karayalapariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTTa jaeNaM vijaeNaM vaddhAti, vaddhAvettA evaM vayAsI--esa Na devANuppiyA! sakke devide devarAyA-jAva-vivvAI bhogabhogAI bhuMjamANe vihr|| tae NaM se camare asuriMde asurarAyA tesi sAmANiyaparisovavaNNagANaM devANaM aMtie eyamaTTa soccA nisamma Asurutte ruThe kuvie caMDikkie misimisemANe te sAmANiyaparisobavaNNo debe evaM bayAsI-- aNNe khalu bho! se sakke devide devarAyA, aNNe khalu bho! se camare asuriMde asurarAyA, mahiDDIe khalu bho! se sakke devide devarAyA, appiDDhIe khalu bho! se camare asurive asurarAyA, taM icchAmi gaM devANuppiyA! sakkaM vidaM devarAyaM sayameva accAsAittae ti kaTu usiNe usiNambhae jAe yAvi hotthA / caridassa mahAvIranissAe sakkindaaccAsAyaNAkaraNaM 350 tae NaM se camare asuriMde asurarAyA ohi pauMjai, pauMjittA mamaM ohiNA Abhoei, AbhoetA imeyArUve ajjhathie-jAva samuppajjitthA--evaM khalu samaNe bhagavaM mahAvIre jaMbuddIve dove bhArahe vAse susumArapure nayare asogavaNasaMDe ujjANe asogavarapAyavassa ahe puDhavisilAvaTTayaMsi aTThamabhattaM pagihittA egarAiyaM mahApaDima uvasaMpajjittA NaM viharati, taM seyaM khalu me samaNaM bhagava mahAvIraM NIsAe sakkaM devida devarAyaM sayameva accAsAittae tti kaTTa evaM saMpehei, saMpehettA sayaNijjAo ambhuTTaI, ambhuTThatA devadUsaM parihei, parihetA jeNeva sabhA suhammA jeNeba coppAle paharaNakose teNeva uvAgacchai, ubAgacchittA phaliharayaNaM parAmusai, parAmusittA ege abIe phaliharayaNamAyAe mahayA amarisaM vahamANe camaracaMcAe rAyahANIe majjhamajheNaM Niggacchai, NigacchittA jeNeva tigichikUDe uppAyapavvae teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA veubviyasamugdhAeNaM samohaNNai, samohaNittA-jAva-uttaraveuvviyaM rUvaM vikuvvai, vikuvittA tAe ukkiTThAe-jAva-jeNeva puDhavisilAvaTTae jeNeva mamaM aMtie teNeva uvAgacchai, uvAgacchitA mamaM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA-jAva-namaMsittA evaM vayAsI--icchAmi NaM bhaMte ! tumbhaM nIsAe sakkaM devidaM devarAyaM sayameva accAsAittae tti kaTTa uttarapuratthimaM disaubhAgaM avakkamei, avakkamittA veubviyasamugghAeNaM samohaNNati, samohaNitA-jAvadoccaM pi veuvviyasamugghAeNaM samohaNNai egaM mahaM ghoraM ghorAgAraM bhImaM bhImAgAraM bhAsuraM bhayANIyaM gaMbhIraM uttAsaNayaM kAlaDDharattamAsa-rAsisaMkAmaM joyaNasaya-sAhassIyaM mahAboMdi viubbai, viuvvittA apphoDei vaggai gajjai, hayahesiyaM karei, hatthigulagulAiyaM karei, rahaghaNaghaNAiyaM karei, pAyadaddaragaM karei, bhUmicaveDayaM dalayai, sIhaNAdaM nadai, uccholei paccholei, titi chidai, vAma bhuyaM Usavei, dAhiNahatthapadesiNIe aMguTThaNaheNa ya vitiricchaM muhaM viDaMvei, mahayA-mahayA saddeNa kalakalaravaM karei ege abIe phaliharayaNamAyAe uDDhaM behAsaM uppaie-khobhaMte ceva aheloyaM kaMpemANe va meiNItalaM sAkaDr3hate va tiriyaloyaM, phoDemANe va aMbaratalaM, katthai gajjate, katthai vijjuyAyaMte, katthai vAsaM vAsamANe, katthai, rayugghAyaM pakaremANe, katthai tamukkAyaM pakaremANe, vANamaMtare deve vittAsemANe-vittAsemANe, joisie deve duhA vibhayamANe-vibhayamANe, Ayarakkhe deve vipalAyamANe-vipalAyamANe, phaliharayaNaM aMbaratalaMsi viyaTTamANe-viyaTTamANe. viumbhAemANe-viumbhAemANe tAe ukkiTThAe-jAva-divvAe devagaIe tiriyamasaMkhejjANaM dIva-samuddANaM majhamajjhaNaM vIIvayamANe-vIIvayamANe jeNeva sohamme kappe, jeNeva sohammava.sae vimANe, jeNeva sabhA suhammA teNeva uvAgacchai, ega pAyaM paumavaraveiyAe karei, ega pAyaM sabhAe suhammAe karei, phaliharayaNeNaM mahayA-mahayA saddeNaM tikkhutto iMdakolaM AuDei, AuDetA evaM vayAsI-- "kahi NaM bho! sakke devide vevarAyA? phasavei, dAhityihAsa uppaie-bobhate vaivAsa bAsamANe, katthA, Ayaravale deva vipalAyamANe vitariyamasaMkhejjANaM bIca-samajhADa, Page #754 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUraNabAlatavasmikahaNayaM 499 kahi NaM tAo caurAsoisAmANiyasAhassIo? kahi NaM te tAyattIsayatAvattIsagA ? kahiNaM te cattAri logapAlA? kahi Na tAo aTU aggamahisIo saparivArAo? kahi NaM tAo tiNNi parisAo ? kahi NaM te satsa aNiyA? kahi NaM te satta aNiyAhibaI ? kahi NaM tAo cattAri caurAsIIo AyarakkhadevasAhassIo? kahi NaM tAo aNegAo accharAkoDIo ? ajja haNAmi, ajja mahemi, ajja vahemi, ajja mamaM avasAo accharAo vasamuvaNamaMtu"tti kaTu taM aNiLaM akaMtaM appiyaM asubhaM amaNuNNaM amaNAmaM pharusaM giraM nisiri| 351 jAva camara asuridaM asurarAma puNacAuddasA ! anya viNimmuyamANa-vivididvi sakkeNa vajja-NisiraNaM tae NaM se sakke devide devarAyA taM aNi8-jAva-amaNAmaM assuyapuvvaM pharusaM giraM soccA nisassa Asurutte ru8 kuvie caMDikkie misimisemANe tivaliyaM bhiDi niDAle sAhaTTa camaraM asurida asurarAyaM evaM vadAsi--"haM bho ! camarA! asuriMdA! asurarAyA! apatthiyapatthayA! duraMtapaMtalakkhaNA! hirisiriparivajjiyA! hINapuNNacAuddasA! ajja na bhavasi, nAhi te suhamatthIti kaTu tattheva sIhAsaNavaragae bajja parAmusai, parAmusittA taM jalaMtaM phuDataM taDataDataM ukkAsahassAI viNimmuyamANaM-viNimmuyamANaM, jAlAsahassAI pa{camANaM-pamuMcamANaM, iMgAlasahassAI pavikkhiramANaM-pavikkhiramANaM, phuliMgajAlAmAlAsahassehi cakkhuvikkhevadiTThipaDighAta pi pakaremANaM hayavahaairegateyadipaMta jaiNavegaM phullakisuyasamANaM mahambhayaM bhayaMkara camarassa asuriMdassa asuraNNo vahAe vaja nisiri| caridassa bhagavaMtamahAvIrapAdapaDaNaM 352 tae NaM se camare asuride asurarAyA taM jalataM-jAva-bhayaMkara vajjamabhimuhaM AvayamANaM pAsaiM, pAsittA jhiyAi .pihAi, pihAi miyAi, jhiyAyittA pihAittA taheva saMbhaggamauDavir3ave sAlaMbahatyAbharaNe uDDhapAe ahosire kakkhAgayaseyaM piva viNimmuyamANe-viNimmayamANe tAe ukkiTThAe-jAva-tiriyamasaMkhejjANaM dIva-samuddANaM majhamajheNaM bIIvayamANe-vIIvayamANe jeNeva jaMbudIve dIve-jAva-jeNeva asogavarapAyave jeNeva mamaM aMtie teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA bhIe bhayagaggarasare 'bhagavaM saraNaM' iti buyamANe mamaM doNha vi pAyANaM aMtaraMsi jhatti vegeNaM smoddie| sakkidassa vi bhayavaMtamahAvIrasamIve AgamaNaM vajjapaDisAharaNaM ya 353 tae NaM tassa sakkassa devidassa devaraNNo imeyArUve ajjhatyie-jAva-saMkappe samuppajjitthA--"no khalu pabhU camare asuride asura rAyA, no khalu samatthe camare asuriMde asurarAyA, no khalu visae camarassa asuridassa asuraraNo appaNo nissAe uDDhaM uppaittA-jAva-sohammo kappo, na'NNattha arahaMte vA, arahaMtaceiyANi vA, aNagAre vA bhAviappaNo nIsAe uDDhe uppayai-jAvasohammo kappo, taM mahAdukkhaM khalu tahAsvANaM arahaMtANaM bhagavaMtANaM aNagArANa ya accAsAyaNAe" ti kaTu ohi pauMjai, mama ohiNA Abhoei, AbhoettA 'hA! hA! aho ! hato ahamaMsi' tti kaTTha tAe ukkiTThAe-jAva-divvAe devagaIe vajjassa vIhi aNugacchamANe-aNugacchamANe tiriyamasaMkhejjANaM dIva-samuddANaM majhamajheNaM-jAva-jeNeva asogavarapAyave, jeNeva mamaM aMtie teNeva uvAgacchada', uvAgacchitA mamaM cauraMgulamasaMpattaM vajjaM paDisAharai, avi yAiM me goyamA ! muTThivAeNaM kesagge vIitthA / sakkideNa khamAjAyaNaM asuriMdanibbhayakaraNaM ya 354 tae NaM se sakke devide devarAyA vajja paDisAharittA mamaM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsi--evaM khalu bhaMte ! ahaM tumbhaM nIsAe camareNaM asurideNaM asuraraNA sayameva accaasaaie| tae NaM mae parikuvieNaM samANeNaM camarassa asuriMdassa asuraraNNo bahAe vajje nistthe| tae NaM mama imeyArUve ajjhathie citie patthie maNogae saMkappe Page #755 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 500 dhammakahANuoga chaTThI baMdho ! ! samupajjatthA - no khalu pabhU camare asuriMde asurarAyA, no khalu samatthe camare asurive asurarAyA, no khalu visae camarassa asuridassa asuraraNo apyaNo nissAe u upahattA-jAya sohammo rUppo, manmatha arahaMte yA arahaMtaceyANi vA aNagAre vA bhAviappANI nIsAe uDDhaM uppaittA- jAva-sohammo kappo, taM mahAdukkhaM khalu tahArUvANaM arahaMtANaM bhagavaMtANaM aNagArANa ya accAsAyaNAe li kaTTa ohi pajAmi, devApie ohiNA Amoemi, AbhoettA hA hA aho to ahamasi ti kaTTu lAe ukkie - jAva- jeNeva devANuppie teNeva uvAgacchAmi, devANuppiyANaM cauraMgulamasaMpattaM vajjaM paDisAharAmi, vajjapaDisAharaNaTTayAe NaM ihamAgae iha samosaDhe iha saMpatte iheba ajja uvasaMpajjittANaM viharAmi / taM khAmemi NaM devANuppiyA ! khamaMtu NaM devANuppiyA ! khaMtumarihaMti gaM devAguthiyA nAimujjo evaM karaNavAe ti mamaM baMda narmasaha baMditA namasittA uttarapuratthi disImArga ava reas, vAmeNaM pAdeNaM tikkhutto bhUmiM vidalei, vidalettA camaraM asuridaM asurarAyaM evaM vadAsi -- bhukko si NaM bho camarA ! amuridA ! amurarAyA! samaNassa bhagavao mahAvIrasya pacAveNaM nAhi te dANi mamAto bhayamasthi ti kaTTa jAmeva vii pAe sAmeva diti pddige| ! sakkAigaha visayANaM goyamapahANaM bhagavayA samAhANaM 355 bhaMte bhiga goyame samaNaM bhagavaM mahAbIra baMda, nasa, baMditA namasattA evaM badAsI -devenaM te mahiDIe-jAbamahANubhAge pugvAmeva poggalaM khivittA pabhU tamevaM aNupariyaTTittANaM hittae ? haMtA pabhU / sekeNaTThaNaM bhaMte! evaM buccai - - deve NaM mahiDDhIe- jAva- mahANubhAge puvvAmeva poggalaM khivittA pabhU tameva aNupariyaTTittA jaM e? gomA poleNaM khise samANe puNyAmeva sindhagaI bhavitA tato pacchA maMdagatI bhavati deve NaM mahiddIe-jA-mahANubhAge pudhi pi pacchA vi sIhe sohagatI ceva turie turiyagatI ceva / se teNa NaM- jAva- pabhU gevhittae / jai NaM bhaMte! deve mahiDhIe- jAva-pabhU tameva aNupariyaTTittANaM geNhitae, kamhA NaM bhaMte! sakkeNaM veviveNaM devaraNNA camare asuriMde asurarAyA to saMcAie sAhatya lie? goyamA ! asurakumArANaM devANaM Ahe gaivisae sIhe-sIhe caiva turie-turie ceva, uDDhaM, gaivisae appe appe ceva maMda-maMde ceva / bemANiyANaM devANaM uDDhaM gaivisae sIhe-sIhe ceva turie-turie ceva, ahe gaivisae appe appe ceva maMde-maMve caiva / jAvati samake devi devarAyA uTaM uppama ekkeNaM samae sakkarasa devidarasa devaraNo uDhalopaDae, aheloyakaMDa saMkhege / jAvatiyaM khetaM camare asurive asurarAyA ahe ovayai ekkeNaM samaeNaM, taM sakke dohi, jaM sabake dohi, taM vajje tIhi / savvatyove camarassa asuvissa asuraraNNo aheloyakaMDae, uDDhaloyakaMDae saMkhejjuguNe / evaM khalu gopamA ! sakkeNaM devideNaM devaracyA camare asuvei asurarAyA no saMcAi saahie| ne do baje camare tihi savvatthove saksa NaM bhaMte! sAhie thA? goSamA ! samvatyovaM sabake devide devarAyA Ahe jovaya ekkeNaM samae tiriyaM saMkhene bhAge gacchada ur3a bhAge gacchai / deviMdassa devaraNNo uDTaM ahe tiriyaM ca gaivisayassa kayare kayarehito appe vA ? bahue vA ? tulle vA ? camarassa NaM bhaMte! asuridassa asuraraNNo uD ahe tiriyaM ca gaivisayassa kayare kayarehito appe vA ? bahue vA ? tulle yA ? bisesAhie bA ? goyamA samvatvaM khe camare aride asurarAmA u upapada ekkeNaM samaerNa tiriyaM bhAge Ahe bhAge gacchai / ahe tiriyaM ca bajjalsa NaM bhaMte! visayasa kamare kamarehito appe vA ? bahue vA ? tulle yA ? visesAhie thA? goyamA ! savvatthovaM khettaM vajje ahe ovayai ekkeNaM samaeNaM, tiriyaM visesAhie bhAge gacchai, ur3aDhaM visesAhie bhAge gacchai / sakkalsa NaM bhaMte! deviMdassa devaraNNo ovayaNakAlassa ya, uppayaNakAlassa ya kayare kayarehito appe vA ? bahue vA ? tulle vA ? visesAhie vA ? Page #756 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUraNa bAsavastikANayaM gopamA ! sambatyo sakkara devidasya devarajyo upayanakAte, ovapagakAle sNkhejjgnne| camarasa va jahA sakkassa, navaraM - - savvatthove ovayaNakAle, uppayaNakAle saMkhejjaguNe / vajjassa pucchA / goyamA ! savvatthove uppayaNakAle, ovayaNakAle visesAhie / eyassa NaM bhaMte! vajjassa, vajjAhivaissa, camarassa ya asurivassa asuraraNNo ovayaNakAlassa ya, uppayaNakAlassa ya kayare rUparehito aye yA? bahue bA ? tulle vA ? bisesAhie vA ? goyamA ! sakkkassa ya uppayaNakAle, camarassa ya ovayaNakAle-- ee NaM doNNi vi tullA savvatthovA / sakkarasa ya ovayaNakAle, vajjassa ya uppaNakAle --esa NaM doNha vi tulle saMkhejjaguNe / camarassa ya uppayaNakAle, vajjassa ya ovayaNakAle-- esa NaM donha ville visesaahie| camarabassa bhagavaMtamahAvIrasamIve punarAgamaNaM 356 tae NaM se camare asuriMde asurarAyA vajjabhayavipyamukke, sakkeNaM devideNaM, vevaraNNA mahayA avamANeNaM avamANie samANe camarapaMcAe rAhANIe samAe muhammAe camaraMti sohAsavaMti omaNasaMkaSye vitAsoyasAgarasaMpavi kavalapattyamuhe aTTajjhANovagae bhUmiNayavieziyAti / 501 lae camaraM asura asurarAyaM sAmANiyaparisovA devA ohmaNasaMka- jAva-ziyAyamANaM pAsaMti, pAsitA karamalaparimahi dasanahaM sirasAvataM matvae aMjali kaTTu jaeNaM bijae bahAveti baDhAvetA evaM bayAsI ki gaM devAviyA ! ohayamaNasaMkappA citAsoyasAgarasaMpaviTThA karayalapalhatthamuhA aTTajjhANovagayA bhUmigapadiTThIyA jhiyAyaha ? taNaM se camare asuriye asurarAyA te sAmANiyaparisovavaraNa deve evaM bayAsI- "evaM khalu devAciyA mae samarNa bhagavaM mahAvIraM nIsAe sakke deviMde devarAyA sayameva accAsAie / tae NaM teNaM parikuvieNaM samANeNaM mamaM bahAe vajje nisaTThe / taM bhaTTaNaM bhavatu devApiyA! samagassa bhagavaoo mahAvIrassa jarasamhi pabhAveNa aphiTaTThe amyahie aparitArie imAgae daha samosa iha saMpatte iheva ajja uvasaMpijjattANaM viharAmi / taM gacchAmo NaM devANuppiyA / samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdAmo nama'sAmo-jAvapajjuvAsAmo" ti kaTTu causaTThIe sAmANiyasAhassIhiM jAva- sambiDDhIe- jAva- jeNeva asogavarapAyave, jeNeva mamaM aMtie teNeva uyAgancha, upAgacchattA mamaM tikyuto yAhi vAhi karelA vaMdetA namasitA evaM bayAsi evaM khabhate bhae tumasAe sakke devi devarAyA rUpameva accAsAie lae gaM teNaM parikuvieNaM samAnenaM mamaM bahAe vaje nisa taM bhaTTaSNaM bhavatu devANupiyANaM jassamhi pabhAveNaM akiTThe avvahie aparitAvira ihamAgae iha samosaDhe iha saMpatte iha ajja uvasaMpajjittANaM viharAmi / taM khAminaM devApiyA ! khamaMtu devAnuyiyA / saMtumarihaMti NaM devAnuppiyA ! nAimunjo evaM karaNavAe" lika marma baMda nasa, baMditA narmasattA uttarapuratyimaM disImArga avaskamara, avakkamilA- jAva- battIsaba navihi unase use jAmeva bisi pAue tAmeva disi pddige| 357 evaM khalu goyamA ! camareNaM asuriMdeNaM asuraraNNA sA divyA deviDDhI divvA devajjutI divve devANubhAge laDhe patte abhisamaNNAgae / ThiI sAgarovamaM mahAvidehe vAle sAhida-jAvataM kAhi / 258 -- -- bhaMte asurakumArA devA u upayaMti-jA-sohammo rUppo ? gopamA tesi me devANaM aNopayA yA carima bhavatyAga yA imemAeye amathie-jAva-saMkapaNe samupyazjada aho mhehi divyA devI jAva-abhisamayAgae, jArisiyANaM amhe divA dI jAva abhisamammAgae, tArisiyA meM sabake devivegaM devaraNNA divyA devddddii-jaay-abhismnnaage| jArisiyA sabake devideNaM devaraNA-jAva-abhisamaNNAgae, tArisiyA NaM amhehi vijAya abhisamaNNAgaetaM gacchAmo sakkarasa deviMdassa devaraNNo aMtiyaM pAunbhavAmo pAsAmo tAva sakkassa deviMdassa devaraNNo divvaM deviDDhi jAva abhisamaNNAgayaM, pAsau tAva amha vi sakke deviMde devarAyA divvaM veviDDhi jAva-abhisamaNNAgayaM / taM jANAmo tAva sakkassa deviMdassa devaraNNo divaM devatA-abhimanyAgaNaM, jAgara tAva amha vi sabake devide devarAyA divaM devata-jAva-abhirAmaNNAgayaM / evaM khalu goyamA asurakumArA devA u upayaMti-jA-sohammo kapo sevaM bhaMte! sevaM bhaMte! ti / bhagavaI sa0 3 u0 2 / Page #757 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21. mahAsukkadevANaM bhagavao mahAvIrassa samIve AgamaNapasaMgo 360 devANaM maNasA paNho mahAvIreNa ya maNasA usaraM 359 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM mahAsukkAo kappAo mahAsAmANA vimANAo do devA mahiDDhiyA-jAva-mahANubhAgA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM pAumbhUyA, tae NaM te devA samaNaM bhagavaM mahAvIraM maNasA ceva baMdaMti namasaMti vaMditA namaMsittA maNasA ceva imaM eyArUvaM vAgaraNaM pucchaMtikai NaM bhaMte! devANuppiyANaM aMtevAsisayAI sijjhihiti-jAva-aMtaM karehiti? tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre tehiM devehi maNasA puDhe tesiM devANaM maNasA ceva imaM eyAravaM vAgaraNaM vAgaire-evaM khalu devANuppiyA! mama satta aMtevAsisayAI simihiti-jAva-aMtaM karehiti, tae NaM te devA samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM maNasA puDheNaM maNasA ceva imaM eyAruvaM vAgaraNaM vAgariyA samANA haTTatuTThA-jAvahayahiyayA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vadaMti NamaMsaMti vaMdittA NamaMsittA maNasA ceva sussUsamANA NamaMsamANA abhimuhA-jAva-pajjuvAsaMti / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM goyamakoUhalaM samagassa bhagavao mahAvIrassa jeThe aMtevAsI iMdabhaI NAmaM aNagAre-jAva-adUrasAmaMte uDDhaMjANU-jAva-viharaha, tae NaM tassa bhagavao goyamassa jhANaMtariyAe vaTTamANassa imeyArave ajjhathie-jAva-samuppajjisthA--"evaM khalu do devA mahiDDhiyA -jAva-mahANubhAgA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM pAumbhUyA taM no khalu ahaM te deve jANAmi kayarAo kappAo vA saggAo vA vimANAo vA kassa vA atthassa aTTAe ihaM havvamAgayA? taM gacchAmi NaM bhagavaM mahAvIraM vadAmi NamaMsAmi-jAva-pajjuvAsAmi imAiM ca NaM eyAkhvAiM vAgaraNAiM pucchissAmi" ti kaTu evaM saMpehei saMpehitA uTThAe uTThai udvittA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre-jAva-pajjuvAsai / mahAvIreNa goyamamaNo gayakahaNaM samaNe bhagavaM mahAvIre bhagavaM goyama evaM vadAsI-se NaNaM tava goyamA! jhANaMtariyAe vaTTamANassa imeyArUve ajjhathie-jAva-jeNeva mama aMtie teNeva havvamAgae se pUrNa goyamA! atthe samatthe ? hatA! atthi, taM gacchAhi NaM goyamA ! ee ceva devA imAI eyAravAI vAgaraNAI vAgarehiti / goyamassa devasamIve gamaNaM 361 tae NaM bhagavaM goyame samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM anbhaNunAe samANe samaNaM bhagavaM mahAvIraM baMdai NamaMsai vaMdittA namaMsittA jeNeva te devA teNeva pahArettha gmnnaae| tae NaM te devA bhagavaM goyama ejjamANaM pAsaMti pAsittA haTThA-jAva-hayahiyayA khippAmeva abbhuTThati abbhuTTittA khippAmeva paccuvAgacchaMti paccuvAgacchittA jeNeva bhagavaM goyame teNeva uvAgacchaMti uvAgacchittA-jAva-NamaMsittA evaM bayAsI-evaM khala bhaMte! amhe mahAsukkAo kappAo mahAsAmANAo vimANAo do devA mahiDDhiyayA-jAva-pAumbhUA tae NaM amhe samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdAmo NamasAmo vaMdittA namaMsittA maNasA ceva imAI eyArUvAI vAgaraNAI pucchAmokai NaM bhaMte ! devANuppiyANaM aMtevAsisayAI silihiti-jAva-aMtaM karehiti ? tae NaM samaNa bhagavaM mahAvIre amhehi maNasA puDhe amhaM maNasA ceva imaM eyArUvaM vAgaraNaM vAgarei-evaM khalu devANuppiyA ! mama sata aMtevAsisayAI-jAva-aMtaM karohiti tae NaM amhe samarNaNaM bhagavayA mahAvIreNaM mnns| ceva puDheNaM maNasA ceva imaM eyAsvaM vAgaraNaM vAgariyA samANA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdAmo namasAmo vaMvittA namaMsittA-jAva-pajjavAsAmo tti kaTu bhagavaM goyamaM vadati namasaMti baMbittA namaMsittA jAmeva disi pAunbhayA tAmeva disi paDigayA / bhagavaI za0 5 u04 / Page #758 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa (zabda sUcI) Page #759 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #760 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabda - sUcI (a) aibala 1.138,1.143 aimutta 2.66, 2.67, 2.68 aimuttayalayAmaMDabaga 4.260 aira 1.139 airA 1.95 aujjhA 1.139 aokuMbhI 4.278,4.279 aMkadhAI 1.67,4.287, 4.374 aMkavANiya 4.275 aMkAvaI 1.138 aMkusa 1.114 aMga 1.30, 2.78,5.407, 6.433 aMgajaNavaya 6.433 aMgamaMdira 5.405 aMgarAya 1.27, 1.28, 1.31, 1.34, 1.101, 3.191 aMgaloya 1.122 aMgavaMsa 2.164 aMgAraka 1.79 aMciya 1.17 aMjaNagapavvaya 1.25 aMjaNagiri 1.116, 1.191 aMjaNagirikDa 1.123, 1.132, 1.133, 1.135, 1.136 aMjU 1.102, 6.459, 6.495-496 aMDaa 1.90 aMtakADabhUmI 1.50, 1.53, 1.88 aMtakarabhUmI 1.23, 1.48 aMtakula 1.57, 1.58 aMtagaDa 1.85, 1.86 aMtajIvI 5.392 aMtaraMji 1.88 aMtAhAra 5.392 aMtosallamaraNa 2.126 aMdolaga 4.260 aMdhagavaNhi 2.20,2.21, 2.48 aMbaDa 1.104 aMbayarukkha 1.101 aMbasAlavaNa 3.220, 3.221, 3.223, 3.228, 3.243, 4.246, 4.248, 4.249, 4.253 akaMpiya 1.111, 1.112, 1.113 akkhINamahANasiya 1.82 akkhevaNI 1.84 akkhobha 2.20, 2.21 agaDadadura 1.40 agaDamaha 4.270 agaNikAya 124, 1.25,2.166, 3.217, 3.218 agAradhamma 1.74 aggamahisI 1.10, 1.12, 1.13, 1.15, 1.56, 1.80, 4.246 4.251.4.252.4.253, 4.264, 4.267 aggi 1.114 aggiutta 1.94 aggikumAra 1.24, 1.25, 5.417 aggidatta 2.172 aggippaoga 1.126, 1.128 aggibhUI 1.111, 1.112, 1.113 aggibhUtI 1.111 aggimANaba 3.224 aggimittA 4.332, 4.335, 4.336 4.339, 4.340 aggivesa 1.86, 2.175 aggivesAyaNa 1.111, 1.113, 5.393 aggivesAyaNagotta 2.171 aggisappabha 1.100 aggisiha 1.142, 3.224 aggiseNa 1.94 aggI 1.15, 1.79 aggujjANa 6.456 aggujjANa 6.345 aghAkammia 1.91 aGgaI 2.49, 2.50 aGgapaviTTha 4.276 aGgabAhira 4.276 acala 1.21 acela 1.72, 1.75 acelaa 1.20,1.91 acelaga 1.91 acca 1.86 Page #761 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakathAnuyoga accimAlI 3.225 accuiMda 1.17 accuya 1.16, 1.24, 1.68,2.92, 2.97, 2.109, 2.130, 2.131, 5.413 accuyaga 1.15 accayavaI 1.79 accha 5.407 acchaNagharaga 4.260 acchara 1.80 acchida 5.393 acchajja 1.91 5.385 accheraga 1.113 ajiNa 1.22, 150, 152,183, 187,1106 ajita 196-97 ajitaseNa 1.4 ajiya 1.94-95, 1.98, 1.107-110 jajiyaseNa 1.94,2.22 ajIvakAya 2.164-165 ajIvatthikAya 2.165 ajja 2.61, 2.78, 4.375 ajjaisipAliya 2.173 ajjakubera 2.173 ajjakoTTakiriya 1.32 ajjaghosa 1.52, 1.111 ajjaceDaya 2.172 ajjajayaMtI 2.171 ajjatAvasI 2.171 ajjadiSNa 1.52 ajjanAila 2.171 ajjapogila 2.171 ajjavahara 2.173 ajjaseNiya 2.173 ajjasaMpayA 1.105 ajjiyAsaMpadA 1.52 ajjiyAsaMpayA 1.22, 1.47,1.87 ajjuNa 2.94, 2.108, 3.191, 5.393, 5.404 ajuNaga 5.404-405 ajjuNaya 2.93-86 ajjhoyaraya 1.91, 4.373, 5.385 aTTaNasAlA 1.62, 1.66,26 aLaMgamahAnimitta 2.6 aTThakammapagaDI 2-39 aTThakammasattU 2-84 aTThacakkavAlepatiTThANa 1.131, 1.141 aTThamaMgala 1-46 aTTaTThamaMgalaga 4-249 aTThaNasAlA 2.8, 4.368 aTThabhatta 149,1117 aTThamaMgala 1.116, 1.123, 1-135 aTThamaMgalaga 1-132, 1.136 aTThamabhatta 1-21-22, 1.47, 1,118, 1.120-123 1.126, 1.128-131, 1.133-134 1.136 2.26, 2.75, 2.106, 3.196, 3.199 aTThamabhatti 1.134 aTThamabhattiya 2.106 aTThAvaya 1.137 2.78 4.375 aTThAhiya 1.25 1.47-48. 1.115-116, 1.118 1.120-121, 1.129. 1.131 aTThAhiyA 1.119-121, 1.129-131 aTThijuddha aTThiyagAma 1.85 aTThisuha 1.62 aDDhabharaha 2.175 aNaMgaseNa 2.17-18, 2.20 aNaMta 1.94-96, 1.98-100, 1.109-110 aNaMtaya 1.94 aNaMtavijaya 1.94, 1.104 aNaMtaseNa 1.4 2.22 aNagAraciigA 1.24-25 aNagAradhamma 1.74 aNavaNNiya 1.79 aNADhiya 2.49-50 aNAhiTThI 2.22 aNidiya 1.6-7 aNiya 1.10, 1.15-16, 1.45, 1.56, 1.80, 4.246 aNiyaTTI 1.104 aNiyaNa 1.4 aNiyAhivai 1.6, 1.10, 1.13, 1.15-16, 1.45, 1.56, 3.219, 4.246, 4.252, 4.264, 4.268, 6.499 aNiruddha 3.208 aNisiTTha 1.91 4.373, 5.385 aNihayariu 2.22 arNayasa 2.22 aNuttara 1.88 Page #762 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabda-sUcI abaddhiya 1.88 abhitaraparisA 4.251 abhakkheya 2.41-42 abhagga 6.459 abhaggaseNa 6.471-476 abhaya 2.69, 2.76-77, 2.97,-98, 6.427 abhayakara 1.100 abhayakumAra 2.74-75, 6.428 abhayadaya 1.10, 1.56, 1.80, 1.112, 3.220, 8.266, aNuttaravimANa 2.131 aNuttarovavAiyaM 1.22, 1.47, 1.50, 1.53, 1.88, 1.108 aNuttarovavA iyasaMpayA 1.22, 1.108 aNuddharI 1.87 aNurAhA 1.100 aNuloma 1.20, 1.52 aNuvvaya 1,91,2.39, 2.64, 4.246 aNojjakojjaya 1.28 aNojjA 1.68 aNNaliMga 1.100 aNNavihi 278, 4.375 atipAsa 1.94 atimutta 2.66, 2.92 atiyAra 4.297-298 atirANI 1.102 atisesa 1.102 atthikAya 2.164-165 athavvaNaveda 2.57 athavvaNaveya 1.55, 2.38, 3.179 6.479 adiNNadANa 1.103-104 adoNasattu 1.27-28 1-37-39 1.95, 1.101, 2.51, 2,55, 2.105-106 aga 2-64-66 addhabharaha 2.20, 3.198 addhamAgaha 4.371 addhamAgahI 1.102 adhammatthikAya 2.164-165 aniruddha 2.34, 3.195 anIhArima 2.127 antarijjiyA 2.173 annautthiya 2.164-165 annavAlaya 2.164 apaiTTANa 1.140,1.144 aparAiya 1.142-143 aparAiyA 1.142, 3.225 / / aparAjiya 1.48, 1.101, 2.98 aparAjiyA 1.7,1.100,1.138-139 apuTuvAgaraNa 1.86 appaDihayavaranANadasaNadhara 1.10, 1.56, 1.80, 1.112, abhii 1.23 abhiggaha 1.73, 1.90 abhicanda 1.4, 1.21, 1.26 abhijasaMta 2.173 abhiNaMdaNa 1.108 abhiNaya 1.17, 4.256, 4.264 abhinaMdaNa 1.94-96, 1.98, 1.109 abhisegasabhA 4.263 abhiseya 1.55, 1.59 abhiseyasabhA 4.264-265, 4.267 abhihaDa 1.91, 4.373, 5.385 abhIi 1.5 abhIyikumAra 2.138, 2.140 abhIyI 2.137 abhIyIdeva 2.140 amacca 4.278,4.365 amama 1.104, 3.209 amayarasa 1.101 amaravai 1.47 amaraseNa 1.47 amalakappA 3.221 amitavAhaNa 3.224 amiyagati 3.224 abhiyaNANi 1.94 amoha 6.476 amohadaMsI 6.471 ambubhakkhI 4.244 ammaDa 4.372-374 ammayA 1.142 ayaMpula 5.407 ayala 1.26, 1.142-143, 2.20-29 ayalapura 2.175 ayalabhAyA 1.111-113 apphoyAmaMDavaga 4.260 abaddhita 4.381 Page #763 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakathAnuyoga ara 1.94-96 1.98-100,1109,1.139-140 arakkhurIya 3.225 arayA 1.138 arasajIvI 5.392 arasAhAra 5.392 arahaMta 1.27, 1.32, 1.44-45, 1.56-58, 1.64, 1.93,, 1.103, 2.57, 2.91, 2.95, 2.129, 2.132, 2.136, 2.170, 3.180, 3.203, 3219, 4.266, 4.366 arahaMtamAtara 1.64 arahaMtavaMsa 1.92 arahaNNaga 1.31, 1.33-34 arahaNNaya 132-33 arahadatta 2.173 arahadattA 2.1108 arahadinna 2.173 ariTTha 1.101 ariTThaNemi 2.18-19,2.23-27,2.30-33, 2.47,3.208 209 bhariTTanemi 1.49-50, 1.95, 1.97-98, 1.105-106, 1.110, 2.15, 2,17-23, 2.25, 2.27-37, 2.40, 2.47-48, 3,179, 3.206, 3.208, 3.210 ariTTanemicariya 1.48 ariTavaraNemi 1.100 arihaMta 1.3, 1.10, 4.247. 4.371 aruNakIla 4.352 aruNajjhaa 4.331 aruNappabha 1.100, 4.316 aruNavaDeMsaa 4.347 aruNAbha 4.304, 4.311, 4.354, 4.359, 4.362, 4.377 aruvikAya 2.164-165 alaMkAriyasabhA 4.263, 4.265, 4.267 alaMbusA 1.8 alakApurI 2.20 alakka 2.69, 2.92 alasaMDa 1.122 alasirI 3.224 alA 3.224 alAvaDeMsatha 3.224 avajjhA 1.139 avatitta 4.381 avattiya 1.88 avadhinANI 1.107 avarakaMkA 1.113, 3.195, 3.199-200.3.202-203, 3.205 avaravidehavAsa 1.43 avarAjitA 1.138 avAya 4.276 avAha 5.407 avvattarUbapurisa 2.65 avvAbAha 2.40, 2.45 asaMjaa 1.113 asaMjala 1.94 asaha 1.23 asiNI 1.99 asirayaNa 1.126, 1.132,1.136, 1.141 asilakkhaNa 2.78, 4.375 asilogabhaya 1.91 asutijAtakamma 1.66 asura 1.15, 1.45, 1.70, 1.100, 1.133, 2.30, 2.82, 2.82, 2.14, 4.283 asurakannA 1.34, 1.37, 1.41 asurakumAra 1.78, 2.62-63, 2.140, 3.219, 3.222, 5.417, 6.424-425, 6.500-501 asuravajja 1.15 asuriMda 1.15, 1.25, 1.46, 1.79, 3.219, 6.424-425, 6.499-500 asoga 1.17, 1.20, 1.28, 1.47, 1.49, 1.52, 1.60, 1.72, 1.101-102, 2.20, 2.35, 2.37, 2.108, 4.245-246, 4.364, 4.366 asogalaliya 1.142 asogaDisaya 4.257 asogavaNa 4.259 asogavaNasaMDa 6.498 asogavaNiyA 1.28, 2.169, 3.197, 3.217, 4.329, 4.332, 6.429, 6.495 asoya 4.246, 6.497 asoyavaNasaMDa 6.497 asoyA 1.138 assagIva 1.143 assaseNa 1.139 assiNI 1.28, 1.47, 4.347 assIyabahula 1.49 ahavvaNaveda 1.39, 2.123 ahAchaMda 3.222 Page #764 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabda-sUcI ahicchattA 2.156, 2.158 ahibhaDa 1.29, 1.43, 2.51-52, 2.143, 6.461 ahesattamA 1.140, 3.182 (A) Aigara 1.10-11, 1.56, 1.80, 1.112, 2.18, 2.35, 2.49, 2.67, 2.79, 2.90, 3.220, 4.366 Aicca 1.45, 1.114 Aiccajasa 1.138 AukAya 1.75, 1.166 AuhagharasAlA 1.114-116, 1.119-121, 1.128-131, 1.136 AgaMtagAra 2.64 AgaMtAra 1.76 Agara 6.456 AgArabhAva 1.39 AgAsatthikAya' 2.164-165 ANaMda 1.101, 1.142-143, 2.108, 4.295-304, 5.396, 5.401-403 ANaMdA 1.7 ANaya 1.79, 2.92, 2.97, 2.107, 5.418 ANayapANakappa 1.14 ANuogiya 2.175 Adikara 2.21, 2.92 Adigara 1.57,2.12,2.14, 2.57,2.132,2.136, 3.237, 4.266, 5.381 AvADa 1.124 AbharaNavihi 2.78,4.375 Abhioga 1.16, 1.18-19, 1.24, 1.135 Abhiogia 1.6, 1.11, 1.13, 1.46, 1.134, 2.49, 3.187, 3.214, 3.219, 4.247-252, 4.267 AbhiNiboyinANa 4.276 Abhiyoga 1.6, 1.9, 2.12, 3.228 Amalakappa4.249 AmalakappA 3.220, 3.223, 4.246-248, 4.253 Abhosahi 1.82 AyaMbila 2.100 AyaMbilavaDDhamANa 3.236 AyaMbilavaddhamANa 1.83 AyaMsaghara 1.137 AyaMsadharaga 4.260 AyarakUva 1.10, 1.56, 1.80, 3.222, 4.252 Ayarakkhadeva 1.6, 1.13, 1.15-16, 1.24, 1.45, 3.219, 4.246, 4.252-253, 4.265, 4.267-268, 6.499 AyarakkhA 1.15 Ayariya 1.3, 1.83, 1.85, 2.170 AyavA 3.225 AyANabhaMDamattaNikkheNAsamiya 2.99 AyAra 1.73 AyAraghara 1.84 AyAvaNabhUmi 2.61, 2.131, 2.133-135, 4.244 AyAvaNA 4.244 AyAvAasurakumAra 2.140 AyAvAya 1.83 AraNa 1.79, 2.92, 2.97, 2.107, 5.418 AraNiyA 2.153 Araba 1.122 ArabI 1.115 ArabhaDa 1.17 ArAmagAra 1.76, 2.64 AlaMbhiyA 1,85, 2.131-132 AlamiyA 4.322-324, 4.352-354, 5.405 Aliyadharaga 4.260 Avatta 1.138 AvasahiyA 2.153 AvADacilAya 1.125-126, 1.128 AvIkamma 1.90 AvesaNasabhApava 1.76 AsakisorI 2.141 Asapura 1.138 Asama 6.456 AsamaDa 1.29, 6.461 Asamapatha 1.52 Asabhitta 1.88, 5.381 AsarayaNa 1.125, 1.137, 1.141 Asaraha 2.19, 2.79-80, 2.105, 3.190, 3.193-194, 4.269-275 Asava 4.271 AsaseNa 1.51, 1.95 AsA 1.8 AsADha 1.50, 1.54-55, 1.88, 2.42, 4.361, 4.381 AsADhapuNNimA 2.4 AsADhabahula 1.5 AsADhA 1.5 1.20 1.22 1.100 AsAtaNA 1.91 AsiNI 1.100 Asottha 1.101 Page #765 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 Asoya 2.42, 4.361 Asoya bahula 1.57 1.59 AhAkammiya 2.29 2.82, 4.373, 9.385 AhAyakamma 2.64 (Da) iMda 1.15, 1.32, 1.44, 1.102.1.133, 2.30, 2.61, 2.82, 2.134, 3.224 iMdakuMbha 1.26 iMdajjhaya 1.102, 1.114 iMdadatta 1.95, 1.101, 6.495 iMdadina 2.171 2.173 iMdapurA 2.108 iMdapura 2.173, 6.470,6.495 iMdabhUi 1.86-87, 1.111, 1.113,2.103, 2.105, 2.135, 2.164, 2.171, 4.301, 6.460, 6.502, iMdabhUti 1.102, 1.111-112, 2.66, 5.393 iMdamaha 2.10-11, 2.99, 4.270, 5.381, 6.460 ikkhAga 4.270, 5.382, 5.388 ikkhAgakula 1.55, 1.57 ikkhAgabhUmi 1.5 ikkhAgarAya 1.27-30, 1.101, 2.120 ikkhuvADa 4.285 iGgalasolliya 4.244 itihAsa 1.39, 1.55, 2.123 itthinAmagoya 1.27 itthirayaNa 1.132, 1.139, 1.141 ithilakkhaNa 2.78, 4.375 itthItittha 1.113 inAmI 1.43 itthIrayaNa 1.129, 1.134-135, 1.137 ibbha 2.61, 2.105-106, 2.133, 2.137-139, 3.187, 3.190, 3.196, 2.216, 4.278, 4.295 - 296, 4.299, 4.313, 4.318, 4.323, 4.328, 4.334-335, 4.343, 4.348, 4.351, 4.358, 4.362, 4.369, 5.382, 5.414, 6.450, 6.469 - 470, 6.480, 6.494-495 iriyAsamii 1.52, 1.72, 1.90 iriyAsamiya 1.83, 2.13, 2.19-20, 2.22, 2.30, 2.37, 2.67, 2.89, 2.92, 2.104, 2.107, 2.109, 2.128, 3.188, 3.210, 3.214, 3.222, 3.227, 3.229, 3.230, 3.232-233, 4.288 ilAdevI 1.8 3.226 isa 2.173 sigutta 2.172 isigottiya 2.173 isidatta 2.173 isidattiya 2.173 isidAsa 2.98 2.104 isidiNNa 1.94 isirisA 4.282, 6.423 isipAlita 2.173 isibhaddaputta 4.352-354 isivAdiya 1.79 isivAna 1.142 homa 1.91 ihApUha 1.44 (I) IriyAsahi 1.20, 2.99 Isattha 2.78 Isara 2.61, 4.272, 4.375, 6.450, 6.469 IsANa 1.14, 1.18, 1.24-25, 1.46, 1.79, 2.11-12, 2.20, 2.60, 2.62-63, 2.92, 2.97, 2.109, 2.131, 3.189, 3.219, 3.226, 5.392 IsANakappa 2.63 IsAga 1.15 IsANadeviMda 2.62 IsANavaDeMsaya 2.60, 2.62 IsAdi 2.62-63 IsiNiya 1. 115 IhA 4.276 (u) uMbara 6.459 uMbaradatta 6.484 - 487 ukkhitta 1.17 ugga 4.270 - 271, 5.382, 5.388, 6.460 uggakula 1.57 uggaseNa 2.17, 2.20 3.190, 3.193 uggaha 4.276 uggahaa 1.90 uccAnAgarI 2.173 ucca dharmavAnuyoga 2.99 ujjuvAliyA 1.78 usesara 3206-207 ujjAliya 3 209 pANaja jalaparidvAvami1.72 Page #766 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabda-sUcI ujjitasela sihara 1.49-50 ujjumai 1.82, 4.276 ujjumati 2.172 ujjhiyaa6.459, 6.465-466, 6.468-470 ujjhiyA 6.450 6.452-454 uDukallANiya 1.132, 1.135, 1.137 uDuvADiyagaNa 2.173 ugNayAsaNa 4.260 uttamapurisa 1.93 uttamA 3.225 uttara 1.94, 1.172 uttarakurA 1.49, 1.100 uttarakuru 1.16, 3.225 uttarakuruujjANa 2.108 uttarakula 4.244 uttarakhattiyakuMDapurasannivesa 1.57, 1.69-70 uttaraDDhamaraha 1.124, 1.126 uttaraThalogAhibai 1.14,1.24 uttarabalissagaNa 2.172 uttarabhaddava 1.100 uttaraveuvviya 1.13, 1.33, 1.45, 1.58, 1.136, 2.62, 4.247 uttaraveyaDTha 1.122 uttarA1.8 uttarAbhaddavayA 1.99 uttarAsaMga 4.247 uttarAsADhA 1.5, 1.21,1.100 udaga 2.148, 2.155,2.163 udagarayaNa 2.54 udagasAlA 2.148 udaya 1.104, 2.148-150, 2.155-156, 2.164 udayaNa 3.236-237, 6.479-480 udaha 1.79 udahI 1.15 udAi 1.88, 5.404, 6.435 udAyaNa 2.120 udApi 4.376 udiodiya 6.472 uditoditakulavaMsa 1.95, 1.102 uduMbarijjiyA 2.172 udaMDa 4.244 udaMDapura 5.405 uddavAiyagaNa 1.111 uddAyaNa 1.88, 2.14-15, 2.69, 2.137-39 uddesiya 1.91, 2.29, 2.82, 2.114, 4.373, 5.385 uddehagaNa 1.111, 2.172 unnA 2.20 uppattiNagara 1.88 uppaya nibaya 1.17 uppala 1.60 uppalA 3.225, 4.354-355, 6.467-468 uppAyapavvayaga 4.260 umA 1.142 umbarapAyava 4.245 ummaggajalA 1.124 ummagganimaggajalA 1.130 ummuya 3.195 ullagaccha 2.172 ullagA 1.88 ullagAtIra 5.381 uvajjhAya 1.3, 1.85 uvaTThANasAlA 1.114, 1.116-119, 1.121, 1.129-130, 1.134,1.136, 2.6-7,2.25,2.43, 2.58,2.70-71, 2.74, 2.77, 2.138, 3.190, 3.193, 3.209, 3.220-221, 3.226, 3.237, 4.269, 4.272, 4.358, 4.365, 4.367, 4.368-69, 5.383, 6.421, 6.426 428, 6.433 uvanaMdabhadda 2.172 uvayAli 2.34,2.97 uvaladdhapuvva 3.187 uvavAyasabhA 2.15, 3.223, 2.228, 3.231, 4.246, 4.263, 4.267, 4.287, 4.294, 6.497 uvasaMtajIvI 5.392 uvasagga 1.20, 1.32, 1.52, 1.76-77, 1.90, 1.113, 2.127 uvahANapaDimA 1.83 uvAsagapaDimA 2.39 usaDDa 4.260 usabha 1.4-5, 1.19-20, 1.22-23, 1.94, 1.97-98, 1.100-101, 1.105, 1.107-108, 1.110, 1.139 usabhadatta 1.55-59, 2.3, 2.11 2.56. 2.58-59, 2.107, 2.132, 2.139, 3.237 usabhapura 1.88,2.107, 5381 usabhasiri 1.108 usabhaseNa 1.101 1.105 Page #767 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakathAnuyoga usabhAsaNa 4.260 usaha 1.5 usahakUDa 1.129 usahacariya 1.5 usahatitthayara 1.48 usahadatta 2.57 usuyAra 2.107 2.120 ussapiNI 1.3-4, ussappiNI 1.57-58, 1.89, 1.92-94, 1.104, 1.139, 1.143, 3.209 egaselaga 2.167 egidiyarataNa 1.141 egidiyarayaNa 1.132, 1.136, 1.141 eNijya 1.88 eNejja 5.404 eravaya 1.4, 1.92-93, 1.94, 1.103, 1.138-39, 1.143, 4.263 erAvaNa 1.10, 1.56 erAvaNavAhaNa 4.308 elAvacca 2.175 / elAvaccha 2.171-172 emaNAsamii 1.72, 2.99 (o) odhassara 1.15 ovavAiya 2.132 osatta 1.70 osadhI 1.138 osanna 3.222 osappiNI 1.3-4,1.22 1.50, 1.53-551.57-58,1.85 -86 1.92-95, 1.102, 1.129, 1.139, 1.142 osaha 3.187, 3.214, 3.229 ohiNANi 1.22 ohiNANi saMpayA 1.22 ohinANa 4.276 IhinANi 1.47, 1.50, 1.52, 1.87, 1.107 ohinANiya 1.107 ohinANiya 1.107 ohinANisaMpayA 1.107 kaMDarIu 2.170 kaMDarIya 1.167-69 kaMtArabhatta 1.91, 2.29, 2.82, 4.373, 5.385 kaMda 3.187, 3.214 kaMdabhoyaNa 1.91, 2.29, 2.82, 3.85 kaMdiya 1.79 kaMpilla 1.140, 2.15, 2.20-21, 2.118 kaMpillapura 1.39-40, 3.189-194, 3.226, 4.327-328, 4.330, 4.372-373 kaMsakAra 1.132 kakkaseNa 1.4 kaccAyaNa 1.113, 2.123-125, 2.127-128, 2.171, 2.175 kaccha 1.122, 1.138 kacchakara 1.132 kacchagAvatI 1.138 kacchullanAraya 3.195-196, 3.199 kaThUmuddA 4.245-246 kaDagachejja 4.375 kaDacchejja 2.78 kaNagakeU 2.156, 2.158, 6.455-456, 6.458 kaNagajAla 4.261 kaNagajjhaya 3.216-218 kaNagapura 2.108 kaNagappabhA 3.225 kaNagaraha 1.92, 3.211-216, 6.485 kaNagavatthu 1.142 kaNagA 3.225 kaNagAvalitavokamma 1.73 kaNavIra 1.17, 1.116 kaNiyAra 5.393 kaNiyAravaNa 1.70 kaNNa 3.191 kaNha 1.104, 1.113, 1.142-144, 2.17-18, 2.20,2.24 27, 2.29, 2.31-37, 3.190-191, 3.197-205, 3.208-211, 3.226, 6.425 kaNharAi 3.226 kaNhavaDeMsaya 3.226 kaNhasaha 2.172 kaNhasiri 1.139 6.490 6.492-493 kaNhA 2.108 3.226 3.234-235 kaNhairahassiyA 2.153 kaMcuijjapurisa 4.270 kaMcuipurisa 2.99 Page #768 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabda-sUcI kattavariya 1.139 kattiya 1.104 2.12-13, 2.42, 4.361 1.48 1.86 kattiyA 1.99-100 kandAhAra 4.244 kandusolliya 4.244 kapparukkha 1.4 1.63, 1.70, 1.115 kapparukkhaga 1.17 kabbaDa 6.456 kamala 1.60, 3.225 kamalappabhA 3.225 kamalavaDeMsaya 3.225 kamalasirI 3.225 kamalA 3.225 kalAvai 2.120 kamA 3.224 kamma 1.19 kammajoya 3.187 kammaNajoya 3. 187, 3.214 kammebhU1.69 kammAra 1.73 puttiya 2.148 kamaMgala 2.128 kayaMgalA 2.123 - 124 kayamAla 1.121-122 kayamAlaga 1.130 kalidharaga 4.260 hara 1.9 araNamAlapiya 2.105 traNamAlapiyajakkhAyaNa 2.116 kayavammA 1.95 karakaMDa 2.120 kalaMda 5.393 kalasa 1.116, 4.263 kalahaMsa 1.60 kalA 1.19, 2.78, 2.99, 2.115 kalApaMDiya 2.78 kalAya 3.211-212 kalAyariya 2.8, 2.22, 2.78 3.205, 4.285, 4.287-288 kaliMga 2.120 kallANa 4.247, 4.274, 4.285 kallANaphalavivAga 1.86 kavila 1.54, 3.202-203 kasAya 1.91 kahaNNa 3.238 kahA 1.84 kAuDDAvaNa 3.187, 3.214 kAusagga 2.45 kAussagga 2.91, 2.97 kAkaMda 2.173 kAkaMda 2.171 kAkaMdaya 2.173 kAkaMdiyA 2.173 kAkaMdI 2.98 - 100, 2.50, 2.104 kAka 2.61 kAkaNirayaNa 1.124, 1.141 kAgaMdaya 2.144 kAgaNirayaNa 1.124, 1.129, 1.132, 1.137 kAgaNilakkhaNa 2.87, 4.375 kAdaMbaga 1.60 kAmagama 1.14, 1.79-80 kAmaguNa 1.91 kAmajjhayA 6.465, 6.469-470 kAmaDDhaya 2.173 kAmaNa 1-111 kAmadeva 4.295, 4.304-311 kAmamahAvaNa 2.69, 3.224, 5.405 kAmiDhI 2.172 - 173 kAyaMdI 1.142, 2.97, 2.103 kAyagutta 1.20 1.72, 1.83, 2.48, 2.110 kAyadaMDa 1.91 kAya liya 1.82 kAyasamii 1.20 1.72, 2.99 kAruraNNa 1.132 kAla 1.131, 2.3, 2.108 - 109, 3.220-221, 3.225, 6.425-426, 6.429-431, 6.433, 6.435 kAlakumAra 6.425, 6.427 kAlakUDa 2.114 kAlaga 2.174 kAlamuha 1.122 kAlasiri 3.320 kAlAyita 2.147 2.166 kAliMjara 2.15 kAliyadIva 6.455-456, 6.459 kAla 2.175 3.219, 3.222 Page #769 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakathAnuyoga kAlivaDeMsaga 3.219, 3.222 kAlI 2.108, 3.219-226, 3.234-235, 6.425-426, 6.434 kAlodAI 2.164-166, 4.376 kAmava 1.5, 1.55, 1.56-59, 1.68, 1.76-77, 1.111, 1.113, 2.83, 2.92, 2.97, 2.171-175 kAsava 2.83 kAsavaga 1.132 kAsasijjiyA 2.173 kAsavI 1.102 kAsibhUmi 2.15 kAsirAya 1.27-28 kAsivaddhaNa 1.88 kAsirAya 2.120 kAsI 1.36, 1.86, 5.407, 6.624, 6.434-436 kAsIrAya 1.36, 1.101 kiMkama 2.92 kiMpurisa 1.32, 1.39, 1.79, 1.103, 1.126, 3.197-198, 4.260, 4.271, 4.283, 4.308 kiMsuya 1.60 kiDDiviyA 3.193 viDhiNasaMkAiya 4.246 kiDhiNasaMkAiyaga 4.244 kiDiNasaMkAiyaga 4.244 kiDhiNasaMkAiyagahiyasabhaMDovagaraNa 4.245 kiNNara 1.126, 3.197-198 kittaviraya 1.138 kittI 3.226 kinnara 1.32-33, 1.39, 1.79, 1.103, 4.260, 4.271, 4.283, 4.308 kiviNakula 1.57 kisuya 1.62 kI 1.91 kIta 5.385 kIyaga 3.191 kIyagaDa 2.29, 2.82, 2.114,4.373 kIlAvaNadhAi 4.287, 4.374 kIva 3.191 kuMjara 1.114 kuMDakolika 4.295 kuMDakoliya 4.327-331 kuMDaggAma 1.54, 1.63 kuMDapura 1.66, 1.72 kuMDala 1.114 kuMDalA 1.138 kuMDiyAyaNa 5.404 kuMDila 2.173 kuMtI 3.195 kuthu 1.87, 1.94-100, 1.107-110, 1.139-140, 2.120 kuMda 1.17, 1.116 kuMdAimutta 1.60 kuMbha 1.28, 1.34, 1.36-37, 1.41, 1.44, 1.45-47, 1.55, 1.59, 1.95, 1.101-102, 1.114 kuMbhakAravaNa 5.407, 5.409-410 kuMbhaga 1.34-35, 1.37-39, 1.41-44, 1.46-47 kuMbhagAma 5.398 kuMbhaya 1.30 kuMbhAra 1.132 kukkuDalakkhaNa 2.78, 4.375 kucara 1.76 kujjaka 1.17 kUDAgArasAlA 3.228 kuNAlA 1.35, 4.269, 4.272 kuNAlAdhipati 1.101 kuNAlAhivai 1.27-28, 1.35 kuttiyAvaNa 2.30, 2.82-83, 2.139 kubera 1.136, 2.173 kumAradhamma 2.174 kumArasamaNa 4.270-286 kumua1.138 kurujaNavaya 1.38,3.198 kurumai 1.139 kururAya 1.27-28, 1.101 kulakara 1.4, 1.89 kulagara 1.3-5 kulagaraitthI 1.4 kuladhara 6.454 kulattha 2.41-42 kuvadevayA 1.126 kuladhama 4.244 kUliga 1.100 kuvalaya 1.60 kusIla 3.222 kusumagharaga 4.260 Page #770 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabda-sUcI 1.79 kuDAgAra 2.12 kUDAgArasAlA 2.49-50. 2.60, 3.220, 4.243, 4.257, 4.278-79, 4.283, 4.2866.475, 6.491-792 kUNiya 2.18, 2.105, 2108 - 109, 2.139, 2,140, 4.295, 4.304, 4.317, 4.322, 4.328, 4.333, 4.342, 4.350, 4.363, 4.369-371, 6.424-425, 6.429436, 6.466 kuvaddadura 1.40 kuvamaha 5.382 kUvaya 2.22, 2.33 ke addha 4.268- 269, 4.272 - 273 kemai 3.225 kekar3a 1.142 kelAsa 1.136, 2.92, 2.97 kevala 1.47, 2.66, 2.84 kevalakappa 1.56, 1.118, 1.120, 1.131, 1.134, 1.137, 2.49, 3.219, 3.228, 4.290 kevalaNANa 1.78 kevalaNANI 1.82 kevalanANa 1.52, 1.90, 1.102, 4.276 kevalanANisaMpayA 1.87 kevalanANI 1.47, 1.50, 1.52, 1.87 kevala varaNANadaMsaNa 1.78, 2.21-22, 2.31-32 kevalavaranA NadaMsaNa 1.5, 1.21,1.47, 1.51-52, 1.54, 1.74, 1.86, 1.90-91, 199-100, 1.102, 1.137, 2.43, 2.46, 3.207, 3.218 kevali 1.3 1.21, 1.74, 1.78, 1.81, 1.90-91 1.94, 1.104, 1.137-138, 2.29 2.48, 2.66, 2.82, 2.124, 3.218, 4.283, 4.288, 4.357, 4.366, 4.375, 4.391, 4.393, 5.408, 5.410, 5.412, 5.418 kevalinANa 1.108 kevalipaNNatta 2.11 2.42, 2.54, 2.127, 3.187, 3.214 216, 3.229 kevalipannatta 3.232, 4.274, 4.284 kevalipariyAga 1.50 1.86, 1.92, 3.209, 4.288, 4.375 kevalipariyAya 1.23, 1.53, 1.138 kevaliya 2.150 - 151 kesara 2.118 kesari 1.143, 4.264 kesaloya 1.91, 2.20 2.116, 2.147, 4.288, 4.375 kesava 1.143, 2.47, 3.195 kesi 2.10-11, 2.18, 2.137, 4.270-286 koMDiyAyaNa 5.405 ko 1.66 kokam 3. 188, 3.214 kouyamaMgala 2.47 kouyamaMgalapAyacchatta 1.42 1.43 1.63, 1.65, 1.67, 1.121,1.123, 1.128 2.3 2.9, 2.25, 2.26, 2.61, 2.72, 2.74, 2.76 - 77, 2.83, 2.134, 3.185, 3.193 - 194, 3.216, 3.220, 4.269, 4.278 koMcassara 1.15 koMcAsaNa 4.260 koMta 1.114 koMtI 3.195, 3.198, 3.205 kocchi 2.174 11 kojja 1.60 kojjaya 1.116 kora 2.61 koNI 1.119 koTTha 5.407 koNa 4.273 ko 1.82 koTThaya 2.49, 3.224, 4.269, 4.271, 4.312 - 313, 4.317 - 318, 4.347-348, 4.350, 4.354 4.356, 4.389, 5.393, 5.402, 5.406-407 koTThAgAra 2.168 3.195-196, 3.208, 3.212-213, 3.216, 4.268, 4.271, 4.286 koDavANI 2.172 koDAla 1.55-59 koDiNNa 1.68, 3.191 koDina 1.111 1.113, 2.172 koDiya 2.171 koDiyagaNa 1.111, 2.173 koDivarisiyA 2.172 koDuMbiya 2.61, 2.105 - 106, 2.133, 2.137-139, 3.187, 3.190, 3.196, 3.216, 4.287, 4.295-296, 4.299, 4.313, 4.318, 4.323, 4.328, 4.334, 4.348, 4.351, 4.358, 4.362, 4.365, 4.369, 5.382, 5.414, 6.450, 6.470, 6.480, 6.494-495 koNiya 2.69, 2.99, 3.234-235, 4.264-265, 4.267 268 kottiya 4.244 koraMTaka 1.17 koravva 1.139, 4.270, 5.382, 5.388 Page #771 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakathAnuyoga khIrAsava 1.82 khIrodagasamudda 1.24 khIrodayasamudda 4.263 khIroyasAyara 1.71 khujjA 1.115 khuDDaga 4.260 khuDAga sIhanikkIliya 1.83 kheDa 6.456 khemaMkara 1.4 khemaMdhara 1.4 khemapurI 1.138 khemaya 2.92, 2.97 khemalijjiyA 2.173 khemA 1.138 khelosahi 1.82 khellAvaNadhAi 1.67 khIyarasa 1.101 koriTa 1.60, 1.63 kolla 1.60 kollAa 4.295,4.303, 5.397-398 kosaMbavaNa 3.209 kosaMbiyA 2.172 kosaMbI 1.140, 1.142, 2.108, 2.113, 3.226, 3.236 237, 6.479-480 kosala 1.86, 5.407, 6.424, 6.434-436 kosalajaNavaa 5.406, 5.413 kosalA 1.29 kosaliya 1.19, 1.22-23, 1.97-98, 1.105, 1.108, 1.110-111 kosiya 1.68, 2.171-175 kohakasAya 1.91 (kha) khaMDappavAyagRhA 1.130 khaMda 1.32, 2.61 khaMdaga 2.92, 2.97 khaMdamaha 4.270, 5.381, 6.460 khaMdaya 2.97-98, 2.103, 2.123-130, 2.137 2.165, 3.181, 3.236 khaMdasirI 6.471-473 khaMdila 2.175 khaMdilAyayariya 2.175 khaMdhAramANa 2.78,4.375 khaggapANi 4.268 khaggapura 1.139 khaggarayaNa 1.125 khaggI 1.138 khattiya 1.6, 1.20, 1.47-59, 1.61-63, 1.66, 1.95, 1.101, 2.66, 4.270, 5.382 khattiyakuMDa 5.381 khattiya kuMDaggAma 1.57-59, 1.63, 5.381-383, 5.385, 5.388 khattiyaputta 5.382 khattiyakula 1.57 khattiyaparisA 4.282 khattiyANI1.57-59,1.61, 1.63-67 khalavADa 4.285 khikhiNIjAla 4.261 khINaratha 1.94 khIradhAi 1.67. 4.287, 4.374 gaikalyANa 1.22 gaMga 1.88 gaMgadatta 1.142, 2.14-15, 2.92 gaMgadattA 6.484-487, 6.489 gaMgapura 6.494 gaMgA 1.59, 1.116, 1.130-131, 2.29, 2.82, 2.87-88, 2.134, 3.192, 3.204-205, 4.244-245, 4.263, 4.372, 5.381, 5.384, 5.404, 6.448, 6.465 gaMgAdevIbhavaNa 1.130 gaMgeya 3.191 gaMchiya 1.132 gaMdhajuttI 4.375 gaMdhadevI 3.226 gaMdhava 1.39 gaMdhavva 1.32-33, 1.103, 1.126, 1.132, 3.197-198, 4.260 4.271, 4.283, 4.308 gaMdhavvakannA 1.34, 1.37, 1.41 gaMdhavvadharaga 4.260 gaMdhavvaNikAyagaNa 1.79 gadhAra 2.120 gaMdhArI 3.208 gaMdhAvai 4.264 gaMdhilAvatI 1.138 gaMdhilla 1.138 . gaMbhIra 2.20-21 Page #772 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabda-sUcI gaGgadatta 2.49-50 gaja 3.195 gajasukumAla 2.23 gaNa 1.47, 1.52,1.111,2.20 gaNaga 4.278, 4.365 gaNadhara 1.92 gaNanAyaga 2.133, 2.139, 4.278, 4.358, 4.365, 4.369 gaNarAya 1.86, 6.424, 6.434, 6.436 gaNahara 1.22,2.24-25, 1.47, 1.49, 1.52,1.85,1.111 113, 2.171 gaNipiMDagadhAraga 1.113 gaNiya 2.78,2.173, 4.374 gaddatoyA 1.45 gaddabhAla 2.123-124 gaddabhAli 2.118-119 gandhavvANI 1.13 gandhArI 3.111 gabbhaghara 1.29 gabbhagharaga 4.260 gabbhaharaNa 1.113 gaya 1.55, 1.59, 2.22 gayalakkhaNa 2.78, 4.375 gayasukumAra 2.26-33 garula 1.70, 1.100, 1.103, 4.271 garulavUha 2.78,4.375 garulAsaNa 4.260 gavakkhajAla 4.261 gavedhUyA 2.172 gaha 1.79, 2.11, 2.20, 2.92, 2.97-98 gahaggaMha 4.246 gAgara 1.114 gAma 6.456 gAmaMtiya 2.153 gAcitaga 1.54 gAmarakkha 1.76 gAha 2.78, 2.103, 4.375 gAhAvai 2.164 gAhAvaiparisA 4.282 gAhAvairayaNa 1.127,1.132, 1.134, 1.137 gAhAvati 1.104 gAhAvatirayaNa 1.141 giddhapaTTha 2.126 giripaDaNa 2.126 girimaha 4.270 girivara 1.114 gilANabhatta 1.91,2.29, 2.82, 4.373, 5.385 gihatthadhamma 1.52, 1.71 gihidhamma 4.285, 4.293, 4.366, 4.371 gihiliMga 1.100 gIiya 2.78,4.375 gItha 2.78,4.374 guAra 1.132 gaNarayaNa 2.21 guNasila 6.422 guNasilaya 1.112, 2.49, 2.69, 2.79, 2.84, 2.89,-98, 2.102, 2.104, 2.123, 2.163-165, 3.219, 3.223-224, 3.226-228, 3.233, 4.243, 4.290, 4.342, 4.376, 6.421, 6.436, 6.443 guNahamaDa 6.461 guNiparisA 6.423 gutta 1.20, 1.72, 1.83, 2.99, 2.110, 4.268 guttapAliya 4.268 guttabaMbhacAriNI 3.187, 3.214, 3.227 guttabaMbhayAri 1.20, 1.72, 1.83. 1.90, 2.13, 2.18-20, 2.30, 2.37, 2.49-50, 2.67, 2.99, 2.104, 2.107, 2.109, 2.128 guttabaMbhayAriNI 3.188, 3.210, 3.222, 3.229-230, 3.233 guttidiya 1.72, 1.83, 2.99 gutti 1.21, 1.73, 1.90 muttiseNa 1.94 guliyA 3.187, 3.214 gUDhaDhaMta 1.139, 2.98 geya 1.17, 4.256, 4.264 gevejjavibhANa 2.20, 2.92, 2.97, 2.103, 2.131 goTThAmAhila 1.88 5.381 goNalakkhaNa 2.78, 4.375 gotama 1.55, 2.174, 4.346 gothuma 1.101 godAsa 2.172 godAsagaNa 1.111,2.172 godohiyA 1.78 gobahula 5.394 gomaDa 1.29, 2.51, 6.461 gomAyuputta 5.393 Page #773 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 goyama 1.86 1.111-113, 1139, 1.141, 2.5, 2,12, 2.14-15, 2.20 22 2.33-34, 2.49-50, 2.58, 2.60, 2.66-67, 2.91-92, 2.98, 2.100, 2.103-106, 2.109 2.119, 2.124, 2.130-132, 2.135, 2.140, 2.148-150, 2.155-156, 2.164 165, 2.171-175, 3.180, 3.206, 3.220, 3.222-223, 3.228, 3.231, 4.246, 4.253, 4.256, 4.257, 4.261, 4.268, 4.287-288, 4.290, 4.293 294, 4.299, 4.301, 4.302, 4.304, 4.346-347, 4.353, 4.356360, 4.374, 4.376-377, 5.391-395, 5.397398, 5.400 401, 5.413, 6.424, 6.426, 6.435, 6.460-463, 6.466, 6.471-72, 6.476-77, 6.47980, 6.484, 6.488, 6.490 6.494-96, 6.500502, goyamagottakumAra 2.174 gomata 5.404-405 goyamijjiyA 2.173 gorI 3.208, 3.210 govagga 1.73-74 govAliyA 3.986-189 goviMda 2.175 gosAla 3.1820 4.329-330, 4.332-333, 4.336, 337, 3-3930 5.404, 5.406-411, 5.413, 5.415, 5.418 gosAlaga 2.64 (gha) ghaMTA 3.228, 4.249, 4.258 ghaMTAjAla 4.261 ghaNa 1.17 3.224 ghaNilA 1.102 zuddha 1.92 ghaNTA 1.14-15, 2.49 ghosa 3.224 (ca) 1.22.1.113 savvisaMpayA 1.22, 1.106 cauraMgiNI 2.47 caMda 1.79, 1.86, 1.113, 1.114, 2.30, 2.49-50, 2.82, 2.134, 3.219, 3.225, 4.370 caMdakatA 1.4 caMdakalasa 1.16 caMdacchAya 1.27-28, 1.30, 1.34-35, 1.101 caMdajasa 1.4 caMdaNakalasa 4.257 caMdaNapAyava 6.459-460 caMdanA 1.87 1102, 2.50, 2.59, 3.234-236 caMdanAgarI 2.172 caMdapaDimA 1.83 caMdappabha 1.96, 1.98-100, 3.225 caMdappA 1.70-71, 1.100, 3.225 caMdappaha 1.95, 1.109-110 caMdappA 1.70 caMdavaDasaya 2.49 caMdavaDeMsaya 3.225 caMdANaNa 1.94 caMdAya 1.4 caMdasirI 3.225 caMdima 2.11 2.19, 2.92, 2.97 98 2.103, 2.109 caMdimA 2.98 caMdotaraNa 6.479 caMdovataraNa 3.236-237 caMdocaraNa 5.405 dharmakathAnuyoga caMpaga 1.17, 1.28, 1.60 1.116, 2.22 caMpagavaDasaya 4.257 caMpagavaNa 1.70, 4.259 caMpaya 1.101 caMpA 1.30-31, 1.33-34, 1.85, 1.140, 2.51, 2.108109, 2.114, 2.137-138, 2.140, 2.142, 2.145146, 2.156-158, 3.179-183, 3.186-188, 3.191, 3.202, 3.224, 3.234-235, 4.304-305, 4.308, 4.310-311, 4.363-368, 4.370 371, 5.389390, 5.405, 6.425, 6.430-433, 6.435, 6.444447, 6.470 caMpijjiyA 2.173 cakka 1.114 cakkapura 1.139 cakkarayaNa 1.114-121, 1.123-125, 1.128-133, 1.136, 1.141 cakkalakkhaNa 4.375 cakkavaTTi 1.57, 1.93, 1.95, 1.124, 1.131, 1.139, 141, 2.15, 2.120, 3.203, 3.205, 4.371 1.139 cakkavaTTimAyara 1.63, 1.139 1.92 Page #774 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabda-sUcI cakkavaTTivijaya 1.16, 1.138 cakkavaha 4.375 cakkavUha 2.78 cakkahara 1.64 cakkAuha 1.101 cakkAga 1.60 cakkitta 1.54 cakkhukaMtA 1.4 cakkhu daya 1.10, 1.56, 1.80,1.112, 3.220, 4.366 cakkha ma 1.4 camara 1.15, 1.25, 1.46, 1.101, 1.133, 2.30, 2.82, 2.134, 3.219, 4.265, 4.370, 6.424-425, 6.497-501 camaracaMcA 1:15, 3.219, 3.222-223, 6.497, 6.501 camaruppAa1.113 cammApANi 4.268 cammayara 1.132 cammarayaNa 1.127, 1.130, 1.132,1.137,1.141 cammalakkhaNa 4.375 caraNANuoga 3.234 caramatitthayara 1.57,1.85 cAujjAma 1.103-104, 2.27,2.42, 2.54, 2.169-170, 2.208, 4.270 cAujjAmadhamma 2.147, 2.156 cAuraMta 1.74 cAuraMta cakkavaTTi 1.64, 1.114, 1.118, 1.120, 1.124, 1.126-127, 1.129, 1.131, 1.138, 1.140-141 cAubvaNNa 1.74 cAussAla 1.9 cAussAlaga 1.9 cAmarUkkha 1.18 cAra 2.78,4.375 cAraa1.4 cAragasAlA 6.430 6.440-443 cAraNa 1.82 cAraNagaNa 1.111 2.172 cArittabaliya 1.82 cArupANi 4.268 cAvapANi 4.268 citta 1.100 2.15-16, 2.174, 4.269, 4.270-276, 4.285, 6.481, 6.483 cittautta 1.104 cittaMga 1.4 cittakaNagA 1.8 cittagara seNi 1.37-38 cittaguttA 1.8 cittadharaga 4.260 cittabahula 1.5, 1.19, 1.51-62 cittarasa 1.4 cittA 1.8, 1.49-50, 1.99-100 cittAhi 1.49 cilAiputta 2.164 cilAya 1.124,2.159,2.160-163 cillaNA 1.112 cuamaMjari 1.17 cuNNajutti 2.78, 4.375 cuNNajoya 3.187, 3.214 culaNI 1.139, 2.15, 3.189-192, 3.186 culaNIpitA 4.313-316 kulaNIpiyA 4.295, 4.312 cullasayaga 4.324, 4.326-327 cullasayaya 4.295, 4.322-323, 4.325 cullahimavaMtagiri 1.129, 1.133-134, 1.137 cullahimasaMtagirikumAra 1.128-129 cullAhimavaMta pavvaya 1.128 cUamaMjarI 1.116 cUyagavaNa 5.259 cUyaDisaya 4.257 ceiya 1.78 ceiyamaha 4.270, 5.382 ceiya rUkkha 1.101,1.104 ceDa 4.278,4.365 ceDaga 3.236, 6.433 ceDaya 6.426, 6.432, 6.434 cetta 1.59, 2.42,2.48, 4.361 cettasuddha 2.174 cettAsoyapuNNimA 2.4 celaNA 6.421 cellaNA 2.93, 2.98, 3.219, 6.422-423, 6.425, 6.427-432 cokkhA 1.39-40 coddasapuva 2.22, 2.37, 3.218 Page #775 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakathAnuyoga coddasapubvi 1.47, 1.50, 1.52, 1.83, 1.87 1.106-107, 1.212, 2.171 coddasamayatta 1.23 coddasarayaNIsara 1.128 coppAla 4.262 corapallI 2.160-162, 6.471, 6.473, -475 coraseNAvai 2.160-162 (cha) chaumatthapariyAga 1.50,1.86, 1.92 chaumatthapariyAya 1.23, 1.53 chaMda 2.123 chagalapura 6.477 chaTThakkhamaNa 4.244 chaTTabhatta 1.20, 1.49, 1.52, 1.70, 1.72, 1.78, 1.86 chatta 1.114 chattaggA 1.54 chattapalAsa 2.128 chattapalAsaya 2.123-124 chattarayaNa 1.127, 1.132, 1.136, 1.141 chattalakkhaNa 2.78,4.375 chattAha 1.101 channiya 6.477 charUppavAya 2.78 chaluya 1.88, 2.172, 5.381 challI 3.187, 3.214 chaviccheda 1.4 chipa 1.132 3.199-200, 3.202-203, 3.209, 3.218-220, 3.228, 3.231, 4.246-249, 4.253, 4.257, 4.268, 4.276, 4.290, 4.308, 4.310, 5.413, 5.417, 6.425, 6.462, 6.464, 6.466, 6.470, 6.472, 6.477, 6.479, 6.481, 6.485, 6.488, 6-490, 6.495-96, 6.498 jaMbasirI 6.483 jaMbhaga 1.19, 1.45-46 jaMbhiyagAma 1.78 jakkha 1.32-33, 1.39, 1.79, 1.103, 2.17-18, 2.35, 2.37, 2.93-95, 2.105, 2.107-108, 2.110-112, 2.144-146, 4271, 4.308 jakkhakannA 134,137.141 jakkhadinnA 2.172 jakhamaha 4.270, 5.382 jakkhA 2.172 jakkhAyataNa 2.20 jakkhAyayaNa 2.17, 2.18, 2.34-35, 2.37, 2.93, 2.95, 2.105,2.107,2.144 jakkhasirI 3.179 jakSiNI 1.50,1.102, 3.210 jagaIpabvayaga 4.260 jajubveda 2.57, 2.123, 2.131 jajabveya2.38 jaTThAmUla 4.361 jaNavayakallANiya 1.132,1.135, 1.137 jaNavAya 2.78, 4.374 jaNNa 5.382 jaNNadatta 2.172 jattA 2.40 jannaI 4.244 jama 1.140, 2.134, 4.244 jamAli 1.88, 2.10-11, 2.18-19, 2.99, 2.105, 2.139 3.227, 5.381,-387,5.389-392 jayaMta 1.27, 1.143, 2.298, 2.171 jayaMti 1.7, 1.100, 1.139, 1.142, 2.174, 3.236-239 jaya 1.101, 1.139, 2.120 jayaddaha 3.191 jayA 1.95, 1.139 jarAsaMdha 1.143 jarAsaMghasuya 3.191 jalakaMta 3.224 jaiparisA 6.423 jauvveMya 1.55,3.179 jaMtapIlaga 1.132 jaMbavaI 2.34, 3.208, 3.211 jaMbu 1.101, 1.113, 2.163-164, 2.171-172, 2.174 175, 6.459, 6.443-444 jaMbuddIva 1.3-6, 1.11,1.23, 1.26-28,1.33, 1.43-451.48 1.51, 1.54-58 1.69, 1.89, 1.92-95, 1.102, 1.104, 1.118, 1.120, 1.126, 1.129, 1.138143, 2.12, 2.14, 2.18, 2.20, 2.49, 2.50, 2.60, 2.62, 2.69, 2.75, 2.87, 2.89, 2.105, 2.136, 2.144-145, 2.167, 3.182, 3.189, 3.196-197, Page #776 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabda-sUcI jalaNappavesa 2.126 jalappabha 3.224 jalavAsI 4.244 jalavIriya 1.138 jalAbhiseyakaThiNagAbhUya 4.244 jallosahi 1.82 javaNadIva 1.122 javaNijja 2.40 jasaMsa1.68 jasa 1.52, 1.101 1.111 jasama 1.4 jagabhaTTa 1.113, 2.171-173, 2.175 jasavaMsa2.175 jamavatI 1.68,1.139 jasA 2.120 jasoyA 1.68 jasoharA 1.8 jAi1.60 jAimaMDavaga 4.260 jAisaraNa 1.44, 2.89 jAissara 2.171, 2.173 jAIsaraNa 2.87,2.115, 2.120 jANavimANa 4.249-253, 4.256 jANasAlA 2.44, 2.168, 4.368, 6.422 jAtakammeM 3.230 jAtIsaraNa 2.11 jAyakammeM 1.28 jAlaMdhara 1.55-59 jAlaMdharAyaNa 1.55, 1.57 jaladharaga 4.260 jAlagharaya 1.29 jAlA 1.139 jAli 2.34, 2.97-98, 3.208 jAlIkumAra 2.98 jAvaya 4.266 jiNa 1.10, 1.21-22, 1.50, 1.52, 1.54, 1.56, 1.78, 1.80-81, 1.83, 1.87, 1.90, 1.98, 1.101, 1.104, 1.106, 1.108, 1.111, 1.112, 2.124, 4.266, 4.288 jiNadhara 3.193 jiNadhadatta 3.182-185 jiNadattaputta 6.445, 6.447 jiNadAsa 2.104, 2.108 jiNapaDimA 4.265-267 jiNapAliya 2.140, 2.146-147 jiNamAyA 1.95 jiNarakkhiya 2.140, 2.145-146 jiNavara 1.69-70, 1.95, 1.100-102 jiNavariMda 1.100-101, 1.108 jiNavasaha 1.94 jiNasAsaNa 2.119 jiNida 1.98, 1.100, 1.108 jiNidapaNNata 2.147 jiNjjANa 6.436, 4.439-440 jiNesara 1.109 jiyakappiya 1.51, 1.71 jiyabhaya 1.10.1.56 jiyazaga 1.94 jiyasattu 1.27-28, 1.39-44, 1.47, 1.95, 1.101, 2.22, 2.51-55, 2.98,-99,2.104, 2.108, 2.156, 3.220, 3.233-224, 3.226, 4.269, 4.271-272, 4.295, 4.304, 4.312, .317, 4.322, 4.327-328, 4.332 333, 4.347-348, 4.350, 6.479 jiyArI 1.95 jIyakappita 1.90 jIyakappiya 1.49 jiyadhara 2.175 jIva 2.125, 3.238-239 jIvakAya 2.164 jIvaNikAya 1.22, 2.164 jIvadaya 1.10, 1.56, 1.80, 3.220, 4.366 jIvanikAya 1.68, 1.91 jIvanikAya dhamma 1.91 jIvapaesiya 1.88, 5.381 juga 1.114 jugaMtakaDabhUmi 1.50, 1.88 jugaMtakarabhUmi 1.23, 1.48 jugabAhu 1.95, 2.107 juNNakumArI 3.220, 3.226 jutta 4.268 jutapAliya 4.268 juttiseNa 1.94 juttI 2.17 Page #777 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakathAnuyoga juddha 2.78, 4.375 juddhAijuddha 2.78, 4.375 juyaMtakaDabhUmi 1.53 juhiThilla 3.191, 3.198, 3.200, 3.206-207, 3.209, jUya 1.114, 2.78, 4.374 jUhiya 1.60 jUhiyAmaMDavaga 4.260 jeTThAmUla 2.42, 2.86-88 jehila 2.174 joisa 1.14, 1.19, 1.28, 4.253 joisarAya 2.49 joisiya 1.15, 1.18, 1.24, 1.47, 1.65-66, 1.69, 1.78-79, 2.247 joNaya 1.122 joNiya 1.115 jotisAmayaNa 2.123 jotisiya 1.74 joha 5.382 jhaya 1.55, 1.59 jhasa 1.114 jhusira 1.17 NaMduttarA 1.7 Nakkha 2.174 NakkhattadevagaNa 1.79 Naggoha 1.101 NaTTa 1.17, 4.374 NaTTamAlaga 1.130 NaDAvihi 1.17,1.131, 4.254-256, 4.264 NandAvattA 1.17 Nami 1.95, 1.97, 1.99, 1.129 NamokAra 1.3 pariMdacaMda 1.119 NaliNa 1.92, 1.138 galiNagumma 1.92 NavaNihi 1.130 NavaNi hivada 1.131 NavamAliya 1.17, 1.60, 1.116, 1.125 NavamAliyAmaMDavaga 4.260 / gavamiyA 1.8 NAga 1.15, 1.70 NAgakumAra 1.126-128 NAgajuNAyariya 2.175 NAgadaMta 4.258 NAgadattA 1.100 NAgapaha1.79 NAgarukkha 1.101 NAgalayAmaMDavaga 4.260 NAgAsura 1.117 NANida 1.70 NADaga 1.132,1135, 1.137 NADagavihi 1.131 NANabaliya 1.82 NAbhi 1.4, 1.5, 1.9, 1.95 NAmaMkiyasa ra 1.118 NAmeMhiyaMka 1.118,1.120 NAyakulaviNikvatta 1.68 NAyaputta 1.68, 2.64, 2.165 NAyasaMDa 1.70 NAyasaMDavaNa 1.72 NAyA 5.382 NAyAdham kahA 6.444, 6.447, 6.449, 6.459 NAlaMdA 2.148 NAliyAkheDDu 4.375 Thaittaya 4.373 Thaviya 2.29, 2.82 ThikallANa 1.22 (Na) NaMgala 1.114 NaMdaNa 1.142 NaMdaNavaNa 1.16, 1.24, 4.264 NaMdA 1.7,4.262 NaMdApukkhariNi 4.265 NaMdAvatta 1.114, 1.119 NaMdighosa 1.15 NaMdiyAvatta 1.14,1.79, 1.116 NadivaddhaNa 1.68 NaMdivaddhaNA 1.7 NaMdissara 1.15 gaMdIsakkha 1.101 gaMdIsakhara 1.13, 1.25 Page #778 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabda-sUcI NikkasA 1.104 Niggoha 1.21 NiNhaga 1.88 NimegmajalA 1.124 NiyaMTha 1.104 NiyaMThIputta 1.104 NivvattikarA 1.100 NivveyaNI 1.84 NisaTha 2.20, 4.264 NissaMga 1.17 NihirayaNa 1.130-131, 1.141 NIraya 1.17 NIlapANi 4.268 NIlavaMta 4.264 mipAsa 1.119 meM 1.97-99 sappa 1.131-132 (ta) taMtuvAyasAlA 5.395-397 taMbolimaMDavaga 4.260 taMboliya 1.132 taccA 6.464 taDAgameMha 5.382 tata 1.17 tattavai 2.108 tmeN| 1.144 tathAsuhA 1.62 tayAhAra 4.244 taruNIpaDikammeM 2.78, 4.375 taruNapaDaNa 2.126 talavara 2.61, 2.105-106, 2.133, 2.137-139, 3.187, 3.190, 3.196, 3.216, 4.272, 4.278, 4.295, 4.296, 4.299, 4.313, 4.318, 4.323, 4.328, 4.334-335, 4.343, 4.351, 4.358 4.362, 4.365, 4.369 5.382 5.414 6.450 6.469-470 6.480, 6.494-495 tavabhavameMraNa 2.126 tavasIlavvayaguNaverameNapaccakkhANa 1.33 tasa 2.64-65, 2.113, 2.118, 2.148-150, 2.152, 2.154-155 tasakAiya 1.91 tasakAya 1.75, 2.153, 2.166 tasajIva 1.75 tAmarasa 1.60 tAmali 2.60-63 tAmalittiyA 2.172 tAmalittI 2.60-63 tAyattIsa 1.15-16, 1.24, 4.308, 6.499 tAyattIsaga 1.10,1.56 tAraya 1.10, 1.56, 1.80, 1.143, 4.266 tArA 1.79, 1.139, 2.11, 2.20, 2.30, 2.82, 2.92, 2.97-98,2.103,2.134 tArAiNa 2.50 tAlapisAya 1.31, 1.73 tAlapisAyarUva 1.32 tAlapuDavisa 6.430 tAvattIsa 1.80 tAvasa 2.171,2.173 tigiccha 4.264 tigichI 2.108 tiguttigutta 2.114, 2.118 tiSNa 1.10, 1.80, 4.266 titAlAuya 3.179-182 tittha 1.69, 1.88, 1.95 titthaMkara 1.92 titthakara 1.55, 1.93-95, 1.100 titthakarAtisaya 2.58 titthagara 1.6-7, 1.24, 1.54, 1.56, 1.80, 1.85, 1.94 95, 1.101-102, 1.104, 1.112, 2.35, 2.79. 2.90, 2.132, 2.136, 3.219, 3.220, 4.266 titthagaraciigA 1.24-25 titthagaraNAmagotta 1.88 titthagarAisaya 2.14,2.139, 3.221, 3.227 titthappavattaya 1.102 titthayara 1.6-11, 1.13-14, 1.18-19, 1.23, 1.24, 1.27-28, 1.55-56, 1.69, 1.92, 1.94, 1.98, 1.100, 1.102-103, 1.108, 1.140, 2.107-108, titthayArajanmAbhiseyamahimA 1.28 titthayarajammaNAbhiseya 1.66 titthayaranAmagotha 1.27 titthayAranAmabaMdha 1.48 titthayaramAyA 1.6-9, 1.13, 1.61 titthaya rAmimuha 4.247, 4.254 titthayarAbhiseya 1.16, 1.18, 1.46, 1.66 Page #779 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 dharmakathAnuyoga thAvaccAputta 2.34, 2.40, 2.42-43, 2.99, 2.104 thAvara 1.75, 2.64-65, 2.113, 2.118, 2.148-150, 2.154-155 thimi 2.20 viraguttakhamAsakhamaNa 2.174 thUbhamaha 2.99, 5.382 thUbhakaraMDaujjANa 2.107 thUlabhadda 2.171-172, 2.175 therAvalI 2.171-172 thova 1.86 titthAbhiseya 1.39-40 titthAhivatta 1.54 tidaMDivaya 1.54 tinna 1.56 timisaguhA 1.121-125, 1.130 tirikkhajoNiya 1.52,1.90 tirithajaMbhaga 1.64 tilaga 1.116 tilaya 1.17, 1.60,1.101,1.143 tiviTTha 1.144 tiviThTha 1.142-143 tisalA 1.57-59, 1.61, 1.63-68, 1.95 tIsagutta 1.88, 5.381 tIsabha6 2.172 tugiya 2.175, 4.289-290 tuMgiyAyaNa 1.113, 2.171 tucchakula 1.57 tucchajIvI 5.392 tucchAhAra 5.392 turagavara 1.114 tusiyA 1.45 teukAya 1.75, 2.166 teulessA 5.399 teMduga 1.101 tethali 3.213, 3.216, 6.495 teyaliputta 3.212-218 teyalipura 3.211-212, 3.214, 3.217-218 tethalessA 2.166 teyavIriya 1.138 terAsita 5.381 terAsiya 1.88 teliyApiyA 4.350 toadhArA 1.18 toyadhArA 1.6-7,1.18 toraNa 4.249, 4.258-259 thaNiya 1.15, 1.79 daMDa 1.29, 1.91, 1.114, 4.269, 6.427, 6.481 daMDanAyaga 2.133, 2.139, 4.278, 4.358, 4.365, 4.369 daMDanIti 1.4 daMDapANi 4.268 daMDarayaNa 1.123, 1.132, 1.136, 1.141 daMDalakkhaNa 2.78, 4.375 daMDavIriya 1.138 dasaNabaliya 1.82 dakkha 1.15 dakkhiNakula 4.244 dagapAsAyaga 4.260 dagamaMcaga4.260 dagamaMDava 4.260 dagamaTriya 2.78, 4.375 dagamAlaga 4.260 daTTI visasappa 2.143 dabadhaNu 1.4 daDhanemi 2.34, 3.208 daDhapainna 4.288 daDharaha 1.4,1.95, 2.17 daDhAU 1.104 datta 1.4, 1.142, 1.144.2.49-50, 2.108, 6.490, 6.492-493 thamia 2.21 thavaI rayaNa 1.119 thArugiNiyA 1.115 thAlAI 4.244 thAvaccA 2.35, 2.36-37 dadradukhaDisaya 4.290, 4.294 dadhivaNNa 1.101 dantavANiya 4.275 dantukkhAliya 4.244 dappaNa 1.17, 1.116 dama gapurisa 3.185-186 damaghosasuya 3.191 Page #780 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabda-sUcI damaNaga 1.17, 1.28 damaNaya 1.60 damadata 3.191 damilI 1.115 daridradakula 1.57 darimaha 4.270 davasoya 2.38 dasaNNa 2.15, 2.120 dasaNNabhadda 2.120 dasadhaNu 1.4, 2.17 dasapura 1.88, 5.381 dasaraha 1.4, 2.17 dasAra 2.17, 2.20, 2.34-35, 2.47, 3.190, 3.191, 3.193, 3.195, 3.199 dasAracakka 2.47 dasAramaDala 1.142-143 dasAravaMsa 1.92 dahamaha 5.382 dahimuhaga 1.25 dahimuhagapavvaya 1.25 dahivAsuyamaMDavaga 4.260 dANadhamma 1.39-40, 2.38 dANava 1.32-33, 1.39, 1.45, 1.126, 3.197-198, diNNa 1.95, 1.101-102 dinna 2.171, 2.173 divba 2.52, 1.90 disA 1.15 disAkumAra 1.79 disAkumArI 1.6-10, 1.14, 1.28 disApokkhiyatAvasa 4.243 disApokkhI 4.244 disAsovatthiya 1.54 dIva 1.15, 1.79 dIvAyaNa 1.104, 3.209 dIvigamaDa 1.29, 6.461 dIhadaMta 1139, 2.97-98 dIhabAhu 1.95 dIhamadda 2.172 dIhaseNa 2.98 dIhAsaNa 4.260 duAukkha 1.104 dujjohaNa 3191, 6.481-482 dutitikkha 1.104 dupaya 3.196 dupassa 1.104 dubbhikkhabhatta 1.91, 2.29, 2.82, 4.373, 5.385 duma 2.98 dumaseNa 1.142, 2.98 dummuha 2.22, 2.33, 2.120, 3.195 duya 1.17 duraNucara 1.104 duvaya 3.189-194. 3.207 duviThTha 1.142-143 dubvibhajja 1.104 dusamadusamA 1.50, 1.86 dusamasusamA 1.54 dussamasusamA 1.55 dUipalAsaya 2.97, 2.95'4.299, 4.300, 6.465 dUtipalAsa 2.3, 4.360 dUya 2.133, 4.278, 4.358, 4.369 dUyasadhivAla 4.365 dUsagaNi 2.175 dUsamasUsamA 1.153 deva 1.32, 1.39, 1.45, 1.100, 1.126, 1.128, 3.197 198, 4.283, 4.308 dANavida 1.46, 1.95, 1.143 dANasAlA 3.186 dAma 6.427 dAmaduga 1.73-74 dArua1.104, 2.22, 2.33 dAruijjapavvayaga 4.260 dArumaDa 1.104 dAsIkhavvaDiyA 2.172 dAhiDDhabharaha 2.69, 2.87 dAhiNaDDhabharaha 1.54, 1.56, 1.135, 2.17, 2.34, 2.75, dAhiNaDDhabharahavAsa 3.195, 3.199 dAhiDDhalogAhibai 1.10, 1.56, 4.308 dAhiNadhabharaha 1.55 dAhiNamAhaNakuMDapurasaMnivesa 1.54, 1.57 dAhiNaveyAvali 3.209 diLaMtiya 1.17 diNayara 1.55, 1.59, 1.73-74 Page #781 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakathAnuyoga devaI 1.104, 1.142, 2.23-26, 2.28, 2.47, 3.208 devautta 1.94, 1.104 devakannA 1.34, 1.37, 1.41 devakumAra 3.228,4.254-256 devakumAriyA 4.254 devakumArI 4.255-256 devagurU 1.100 devakUla 1.64 devaDhiravamAsamaNa 2.174, 2.175 devaNikAya 1.69 devadattA 3.188, 6.445-446, 6.459, 6.490, 6.492 494 devadinna 6.439-440 devadUsa 1.20, 1.24, 1.49, 1.52,1.72, 1.90,2.13, 2.49, 2.62, 3.222-223, 3.231, 4.265 devaparisA 1.7156.423 devaramaNa 2.108, 6.476 devasamma 1.94 devasarisa 2.50 devaseNa 1.89-90,2.22, 5.414 devANaMda 1.94 devANadA 1.55-59,1.86,2.24, 2.57-59, 3.215, 3.227, 3.237, 3.239 devAsura 1.103, 4.271 deviMda 1.46, 1.80, 6.425, 6.436 devI 1.95 devesara 1.94 devovavAya 1.104 desaNA 1.91 desAvagAsiya 2.153 desigaNikhamAsamaNa 2.174 dekirita 5.381 dokiriya 1.88 doccA 6.464, 6.469 doNa 3.191 doNamuha 6.456 dovaI 3.179, 3.189-196, 3.198-200, 3.202-203, 3.205-207 dovAriya 4.278, 4.365 dosabaMdhaNa 1.91 dosiNAbhA 3.225 (dha) dhaTujjuNa 3.199, 3.192, 3.194 ghaTTajjuNakumAra 3.190-191 dhaNa 2.156-159, 2.161-164, 6.436, 6.438-444, 6.450, 6.452, 6.454 dhaNagiri 2.173-174 dhaNagova 2.159, 6.450 dhaNaDUDha 2.172 dhaNadetta 1.142 dhaNadeva 2.159, 6.450, 6.495 dhaNapAla 2.108, 2.159, 6.450 dhaNarakkhiya 1.159, 6.450 dhaNavai 2.104, 2.108, 6.362 dhaNAvaha 2.107 dhaNa 1.114 dhaNuveya 2.78 dhaNavveya 4.375 dhaNNa 2.98-104, 2.106 dhaNNaMtarI 6.485 dhanna 1.101 dhannA 4.317-318,4.320-321 dhamma 1.3 1.22 1.94-96 1.98-100 1.103-104 1.112 2.3 2.11-12 2.16 2.18 2.21, 2.24 2.27, 2.35-36, 2.38-40, 2.42-43, 2.4849, 2.54-55, 2.59, 2.64-68, 2.80, 2.96, 2.99, 2.102, 2.105, 2.107-111, 2.114, 2.121, 2.127, 2.131-132, 2.135, 2.137, 2.150-151, 2.158, 2.163, 2.165, 2.167-169, 2.174,-175, 3.214 216, 3.229, 3.232, 4.270, 4.274, 4.284,-285 dhammakahA 2.11, 2.69, 2.80, 2.102, 2.104, 2.127, 2.138, 3.219, 3.227-228, 4.285 dhammaghosa 2.10-11, 2.105, 2.108, 3.179-181 dhammajjhaya 1.94 dhammaNAyaga 1.10 dhazmatittha 1.46, 1.71, 1.104 dhammatthikAya 2.164-165 dhammadaya 1.10, 1.56, 4.266, 4.366 dhammadesaya 1.10,1.56, 1.112, 4.266, 4.366 . dhammanAyaga 1.56, 4.266, 4.366 dhammamitta 1.95, 1.101 dhammarayaNa 1.122 dhammaruda 2.108, 3.179-181 dhammavaracakkavaTTi 1.64 dhammavaracAuratacakkavaTTi 1.10,1.17, 1.56 1.80, 1.112, 3.220, 4.266, 4.366 dhammavIriya 2.108 Page #782 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabda-sUcI dhammasArahi 1.10, 1.56, 1.112, 4.266, 4.366 dhammasIha 1.95, 1-01, 2.108 dhammaseNa 1.142 dhammA 3.226 dhammAyariya 1.88, 1.142-143, 2.165, 2.170, 4.273, 4.285-286 dhammiyA 3.237 dhara 1.94-95, 3.191 dharaNa 126, 1133, 2.21, 2.30, 3.224, 4.265 4.370, 6.490 dharaNi 1.102, 2.82, 2.134 dharaNidharA 1.102 dhAiyaUkkha 1.101 dhAyaisaMDa 1.93, 2.136. 3.195, 3.200, 3.202-2.3 dhAyaisaMDadIva 1.139, 3.199 dhAyati 1.52 dhAraNA 4.286 dhAriNI 1.26, 1.39, 1.102.2.20-21, 2.33-34, 2.51, 2-69-77, 2.80, 2.85, 2.89, 2.97-98, 2.105. 106, 2.133 4.246, 4.365, 6.491 dhii 3.226 dhiDahara 2.92, 2.97 dhikkAra 1.4 dhIvara 1.132 dhamaketu 1.79 dhUmappabhA 5.416 dhUmamaha 4.270 naMdipura 6.488 naMdiphala 2.157-158 naMdimitta 1:47 naMdiyAvada 1.80 naMdiyAvatta 2.84 naMdigaya 3.181 naMdilakhavaNa 2.175 naMdilla 2.175 naMdivaddhaNa 1.86, 6.481, 6.483 naMdisutta 2.185 naMdiseNa 1.94 naMdiseNiyA 3.233 naMdI 4.276, 6.459 naMdIsara 1.47-48 naMdIsaravara 1.25, 4.252 naMdIsaravaradIva 1.28 naMduttara 3.233 nakkhatta 2.11, 2.20, 2.92, 2.97-98, 1.103, 2.174-175 nagara 4.278, 4.365, 6.442 nagaraguttiya 2.162, 4.278-280, 6.440-441 nagaramANa 2.78, 4.375 naggaI 2.120 naggoha 1.22 naTTa 2.78 naTTavihi 2.12, 2.49, 2.50, 2.260. 2.62. 3.226, 3.228, 4.243, 4.253, 4.164, 6.501 naTTasAlA 4.285 nami 1.94, 1.100, 1.105 1.107, 1.110, 2.55-57, 2.120 naminAha 1.109 nammudaya 2.164 naranAhatta 1.54 nariMda 1.45, 1.63 nalavaNa 1.83 naliNivaNa 2.167-168 naliNIgumma 2.108 naliyAkheDDu 2.78 navamiyA 3.225 nAila 2.171 mAilakUla 2.175 nAilI 2.174 nAga1.28, 1.32, 1.60, 1.86, 1.100, 1.103, 1.133, 2.22, 2.24, 2.25, 2.30, 2.82, 2.134, 2.172, 2.174, 4.271, 4.283 naImaha 4.270, 5.382 naula 3.191 naMda 1.47, 1.50, 1.104, 1.143, 4.290, 4.292-293 naMdaNa 1.54, 1.95, 1.143-144, 2.60, 2.108, 2.113 naMdaNabhadda 2.172 naMdaNavaNa 2.17, 2.19, 2.20-21, 2.34-35, 2.37, 2.108, 3.210-211, 4260, 4268 naMda,mana 1.143 naMdavaI 3.233 naMdA 1.95, 2.69, 2.98,3.233-234, 4.262-263, 4.266, 4.291-294, 6.427, 6.445-446 naMdApukkhariNi 4.267 naMdijja 2.172 naMdiNIpiyA 4.295, 4,347-349 Page #783 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 dharmakathAnuyoga niyANabhUmi 1.142-143 niraMbhA 3.224 nirutta 2.123 nivayauppaya 1.17 nisaDha 1.26, 2.17-19, 3.195 nisuMbha 1.143 nisuMbhA 3.224 nIti 1.29 nIlavaMta 2.167 nIlAsoga 2.108 nIlAsoya 2.38, 2.40, 2.43 nIhArima 2.127 nemi 1.94, 1.100, 1.109 nAgakannA 1.34, 1.37, 1.41 nAgaghara 1.29-30 nAgajaNaya 1.29 nAgajjuNa 2.175 nAgadatta 2.108 nAgapura 3.225 nAgabhUya 2.172 nAgamaha 4.270, 5.381 nAgamitta 2.172 nAgasirI 3.179-182, 3.207 nAgahatthi 2.175 nAgida 1.46 nAbhi 1.4-5 nAmakaraNa 1.28 nAmudaya 2.164 nAya 4.270, 5.388 nAyakumAra 1.47 nAyakula 1.64-65 nAyakulacaMda 1.71 nAyaputta 1.71, 2.164, 4.360, 5.403 nAraya 1.104 nArAyaNa 1.142 nArikatA 4.264 nArUa 1.132 nAlaMdA 1.85, 5.395-97 nikkhittasattha 1.94 nigama 4.278,4.365, 6.442 nigaMtha 1.22, 1.26, 1.32-33, 1.82, 1.85, 1.87, 1.90 92 niggaMthA 1.22, 1.87 nighaMTa 1.39, 1.55, 2.123 nijuddha 2.78,4.375 nijjara 4.271 nijjIva 2.78, 4.375 ninnaya 6.472 nippulA 1.104 nibbuhubhaMDasAra 6.469 nimajjaga 4.244 nimmama 1.104 niyaipavvayaga 4.260 niyativAda 4.329 niyAga 2.114 niyANakAraNa 1.142-143 paiTTa 1.95 paIva 3.195 pauma 1.91, 1.98, 1.101, 1.114, 1.139, 1.142, -143, 2.108-109, 2.174, 3.226, 4.263 paumagamma 1.92, 2.108 paumajAla 4.261 paumaddhaya 1-92 paumanAbha 3.195, 3.196-197, 3.199-203 paumanAha 3.204 paumapabha 1.95-96, 1.100,1.109 paumappaha 1.98 paumabhaTTa 2.108 paumavaDesaya 3.225 paumasara 1.55, 1.59, 1.70, 1.73-74 paumasirI 1.139 paumaseNa 2.108 paumA 1.95, 1.102, 2.174, 3.225 paumAvaI 1.8, 1.29-30, 2.18, 2.38, 2.108-109, 2.167, 3.208-211, 3.213, 3.216, 3.225, 3.233, 6.425, 6.431, 6.435, 6.479-480 paumAvatI 2.44, 2.137-139 paumAsaNa 4.260 paumuttara 1.139 paumuppala 1.60 paumappalapihANA 1.29, 1.43 paura 1.28 pae si 4.268-269, 4.271-286 paoppaa 5.414 paMkappabhA 5.416, 6.426, 6.435 Page #784 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabda-sUcI paMcajama 2.38 paMcatithakAya 2.165 paMcaniyama 2.38 paMcamahavvaya 2.92, 2.115, 2.118, 2.147, 2.156, 6.447 paMcamaTTi loya 1.70 paMcavaNNa 1.100 paMcasamia 2.118 paMcANubbaya 2.38, 2.54, 2.105-106, 3.187, 3.215, 3.218, 4.245, 4.293, 4.296, 4.298, 4.313, 4.323, 4.328, 4.334-335, 4.348, 4.351, 4.366, 4.371 paMcAla 1.39, 2.16,2.120, 3.189 paMcAlajaNavaya 3.190-191 paMcAlarAya 1.101, 2.16 paMcAlAhivai 1.27-28, 1.39 paMcAsava 2.64 paMcidiyarayaNa 1.137 paMDa 3.209 paMDagavaNa 1.16, 1.135, 4.260 paMDava 3.193-196, 3.199-207, 3.209 paMDiyamaraNa 2.126 paMDu 3.194, 3.195, 3.197-198, 3.199, 3.203 paMDubhadda 2.172 paMDumahara 3.209 paMDumaharA 3.205-206 paMDuya 1.31, 1.132 paMDurAya 3.191, 3.205 paMDurAyaputta 3209 paMDuseNa 3.205-206 paMtakula 1.57 paMtajIvI 5.392 paMtAhAra 5.392 paMthaga 2.38, 2.43-46 pathaya 2.45-46, 6.437, 6.439-41 pakkaNi 1.115 pakkhaMdolaga 4.260 pakkhAsaNa 4.260 pagaya 2.17 pagAsa 1.60, 1.62 pajjatI 4.263 pajjattI 2.15, 2.49, 4.287 pajjuSaNa 217, 2.20, 3.208 pajjunna 2.34, 3.190, 3.195 pailla 1.132 paTTaNa 6.456 paDabuddhi 1.82 paDAga 1.114 paDicAra 2.78,4.375 paDibaMdha 1.21, 1.72, 1.83, 1.90 paDibuddha 1.27 paDibuddhi 1.28, 1.30, 1.101 paDimA 1.43, 1.83, 2.95 paDirUva 1.4 paDiloma 120, 152 paDivUha 2,78, 4-375 paDisaMloNapaDimA 183 paDisattu 1.143 paDisuta 1.4 paDisUi 1.4 paDissui 1.4 paDhamakevali 1.5 DhimayajaNa 1.5 paDhamaNarIsara 1.128 paDhamatitthayara 1.5 paDhamadhammavaracAuratacakkavaTTi 1.5 paDhamabhikkhA 1.101 paDhamabhikkhAcara 1.5 paDhamabhikkhAdAyAra 1.101 paDhamarAya 1.5, 1.129 paDhamasissiNI 1.102, 1.104 paDhamasIsa 1.101 paDhamasIsA 1.104 paNayAsaNa 4.260 paNavaNNiya 1.79 paNiyasAlA 1.76 paNIyabhUmi 1.85 patta 1.17, 1.60 pattacchejja 2.78, 4,375 pattAhAra 4.244 patthivaguNa 1.114 padhANa 1.86 patnavAhaNaya 2.173 pabhaMkarA 1.138, 3.225 pabhaMjaNa 3.224 pabhava 1.113, 2.171, 2.175 Page #785 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakathAnuyoga pabhAvaI 1.28, 1.30,1.35-36, 1.37, 1.38, 1.41, 1.44 45, 1.47, 1.95, 2.5-6 pabhAvatI 1.28, 2.5-8, 2.137, 2.139 pabhAsa 1.111, 4.263 pabhAsatittha 1.120 pabhAsatitthodaga 1.120 pamayavaNa 3.211, 3.218 pamha 1.138 pamhagAvatI 1.138 pamhAvaI 1.138 payANumArI 1.82 payAvatI 1.142 paravAya 1.83 pariNivvaNa 1.25, 1.48 parinivvANamahima 1.24 paribhAsa 1.4 pariyAaMtakarabhUmi 1.23 pariyAMtakaDabhUmi 1.88 pariyAyaMtakaDabhUmi 1.50, 1.53 pariyAyatakarabhUmi 1.48 pariyAyadhamma 2.115 parivvAiga 1.39 parivvajhya 1.39-40 parivvAyagadhamma 2.38 parisaDiyakandamUlatayapattapupphaphalAhAra 4.244 parisA 1.15, 1.16, 1.20, 1.26, 1.45, 1.47-49, 1.52, 1.56, 1.70-71, 1.80, 1.88, 1.112, 2.3, 2.10, 2.12, 2.14, 2.18-19, 2.22, 2.27, 2.38, 2.39, 2.43-44, 2.47, 2.49-50, 2.57, 2.60, 2.67, 2.69, 2.80,2.92, 2.96, 2.99, 2.102-105,2.107, 2.109, 2.123, 2.127, 2.129, 2.131, -132, 2.135, 2.137, 2.164, 2.179, 3.205, 3.210, 3.217-220, 3.223-226, 3.228, 3.233, 3.237, 4.243, 4.246, 4.253, 4.267, 4.270-271, 4.275, 4.282, 4.285, 6.423, 6.426, 6.442, 6.460, 6.476, 6.484, 6.495 parIsaha 1.20, 1.54, 1.76-77, 2.115, 2.127 palAlapuMja 1.76 palAsa 1.60 paliyaTThANa 1.76 palhaviyA 1.115 paNa 1.79 pavayaNaNiNhaga 1.88 pavayaNaniNhavaa 5.381 pavara 1.54-55 pabvavayamaha 5.382 pavvayaa 1.142 pasaMtajIvI 5.392 pasatthAra 5.382 pasAhaNagharaga 4.260 pasisA 1.10, 4.246 paseNai 1.4, 2.20-21 paharAya 1.143 paheliya 2.78, 4.375 pAiNa 2.171-172 pAittaa 4.373 pAinna 2.175 pAovagamana 2.127 pAkasAsaNa 1.56 pAgasAsaNa 1.10 pAgahiya 1.90 pADala 1.17, 1.28, 1.60, 1.101,1.116 pADalisaMDa 6.484 pADibuddhi 1.29 pADissuiya 1.17 pADha 4.407 pANa 2.61 pANaga 1.15 pANaya 1.79, 2.92, 2.97, 2.109 pANayakappa 1.54 pANavihi 2.78,4.375 pANAivAya 1.39 pANAtivAya 1.103-104 pANAmA 2.61 pANu 1.86 pAmicca 1.91, 4.373, 5.385 pAyaa 5.385 pAyatta 1.17 pAyattANiyA hivai 1.14, 1.58, 4.248-249 pAyattANIyAhivai 1.11,1.15 pArasI 1.115 pAriTThAvaNiAsamii 1.20,1.83 pArihAsiya 2.172 pAlaga 1.79-80 pAlaya 1.14 Page #786 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabda-sUcI 27 pItivaddhaNa 1.86 pIyapANi 4.268 pAlayadeva 1.12 pAli 2.119 pAliya 2.114 pAvaphalavivAga 1.86 pAvA 1.85-86 pAsa 1.51-53, 1.94-95, 1.97-101, 1.105-111, 2.49-50, 3.209, 3.220-223, 3.225-228, 4.243, 4.245 pAsaga 4.375 pAsacariya 1.51 pAsatatha 4.268 pAsapANi 4.268 pAsamia 2.108 pAsaya 2.78 pAsAyava.saga 4.261 pAsAvaccijja 1.68, 1.104, 4.289 pAhaNagamatta 1.91, 4.373, 4.385 piuseNakaNha 6.425 piuseNakaNhA 3.234, 3.236 piMgala 1.1317 piMgalaya 2.123, 2.125 pikkhura 1.122 picchaNadharaga 4.260 piciMpA 1.85 piThimA 2.98 piyaa1.101 piyaMgu 1.60, 1.101, 6.495 piyakAriNI 1.68 piyagaMtha 2.173 piyacaMda 2.108 piyadasaNA 1-68 piyamitta 1.54,1.142 piyA 3.226 pilakhurukkha 1.101 pilaMgu 1.48 pisAya 1.79 pisAyakumAriMda 3.225 pisAyarUva 1.33 pIigama 1.14, 1.79 pIidANa 2.9-10,3.194 pIThabhadda 4.365 pIThamaha 4.278 pItigama 1.80 puMDa 1.89,5.413 puMDarigiNI 2.107 puMDarIgiNI 1.138, 2.167, 2.169 puMDarIya 1.54-55, 1.60, 2.43, 2.167-170, 4.263 puMDarIyapavvaya 2.44,2.46 pusakoilaga 1.73 pukkharagaya 4.374 pukkharodaya 4.263 pukkhala 1.138 pukkhalAvaI 2.167 pukkhalAvatI 1.138 pukkharavaradIva 1.92-93, 1.139 puggala 1.57, 1.134, 4.247, 4.253 puTTila 1.104 puDhavi 1.75 puDhavikAiya 1.91 puDhavikAya 2.166 puDhavisirI 6.495 puDhavisilApaTTa 1.47,1.137 puDhavI 1.89 puDhavIvaDeMsaya 6.490 puNabvasu 1.100-101, 1.142 puNDarIyA 1.8 puNNa 3.224 puNNaghosa 1.94 puNNacaMda 1.101 puNNajaNa 2.65 puNNabhadda 1.89, 2.17, 2.49-51, 2.92-93, 2.97, 2.108 109, 2.137-138, 2.140, 2.156, 3.202, 3.224, 3.235, 4.304-305, 4.308, 4.363, 4.365-367, 4.371, 5.389-391, 5.414, 6.425-426, 6.435 puNNabhaddadeva 2.50 puNNabhaddA 3.234 puNNaseNa 2.98 puNNA 3.225 puNNAga 1.60, 1.116 punna 2.49 punnabhadda 2.172 punnAga 1.17,1.28 puppha 1.14 Page #787 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 pupphakaraMDaya 2.104, 2.106 u puSpa 1.94 pupphaga 1.79-80 pupphacUlA 1.52, 1.102, 2.105 3.222-223, 3.226--228 puSpadaMta 194, 1.96, 198-100 2 107-109 phalakam 1.31 2.101-107 pupphamAlA 1.6-7 pupphavatia 4.289-290 pupphArAma 2.93 pupphAhAra 4.244 puSsara 1.54-55 puraMdara 1.10.1.56, 2.12, 2.48 puti 5.381 puSmitAla 1.21-22 2.15, 4.372, 6.471-475 purisapuMDarIya 1.142 purisalakkhaNa 2.78, 4.375 purisavaragaMdhahatthi 1.10 1.56, 1.80 1.112, 3.220, 4.266, 4.366 purisavarapuMDarIya 1.10 1.56, 1.80, 1.112, 3.220, 4.266, 4.366 purisasIha 110, 1.56, 1.80, 1.142, 1.144, 3.220, 4.266 purisaseNa 2.34, 2.97, 3.208 purimAdANIya 1.51-53 1.99, 1.105, 1.107, 1.111, 2.49 1 purisuttama 1.10 1.56, 1.80 1.122, 142, 4.266, 4.366 purisottama 1.144 2.220 purohitarayaNa 1.141 purohiyarayaNa 1.132, 1.134, 1.136- 37 purisottama 1.144, 3.220 puliMdI 1.115 puSa 1.110 puvvatityayara 1.57 puSpavideha 2.167 puvvAsADhA 1.99 pusa 1.100-101 puTTI 1.8, 1.42, 1.95, 1.114 pUia 1.91, 5.385 puraNa 1.26, 2.21, 6.496-497 pUsa 1.99-100 pUsanaMdi 6.490, 6.493-494 giri 2.174 2-172 pUsA 4.327, 4.329 pecchAgharamaMDava 4.261-262, 4.266 pejjabaMdhaNa 1.86, 1.91 peDhAlaputta 1.104, 2.98, 2.148-150, 2.2155-156 pellayaM 298 pesa 2.66 poDarigI 1.8 poMDarIgiNI 2.168, 3.218 poMDarI 2.169 poMDavaddhiNiyA 2.172 pokkharagaye 2.78 pokkhalAvaI 3.218 pokkhalI 4.354-356 poli 2.101 poggala 1.58, 1.59, 1.69 2.52, 2.55, 4.249, 4.377 poggalatthakAya 2.164-165 poggala pariNAma 1.43 poTTala 1.54, 1.88, 1.104, 2.98, 3.218 poTTilA 3.211-215 poTTilla 1.104 3.216 pottiya 4.244 poyaja 1.90 poSaNa 1.142 1.54 porekacca 4.375 pore 2.78 dharmakathAnuyoga polAsapura 2.24-25, 2.66-67, 4.332-333, 4.335, 4.338 posa 1.47, 2.42, 4.361 2.4 pola 1.51-52 posahasAlA 1.117 1.120-123, 1.129, 1.131, 1.133 134, 2.19 2.26 2.75, 2.77, 2.106, 2.138, 3.196, 3.199, 4.303, 4.306, 4.308-310, 4.313, 4.318, 4.324, 4.338, 4.344, 4.346, 4.349, 4.351, 4.355-356 pIsopavAsa 1.32-33, 1.86 (pha) phaggu 1.102 phagguNa 1.28, 2.42, 4.261 phagguNa bahala 1.21-22 Page #788 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabda-sUcI phagguNI 4.350-351 phaggumitta 2.174 pharihodaga 2.52 2.55 pharihodaya 2.51-52 phalabhoyaNa 1.91, 2.29, 2.82, 5.385 phalAhAra 4.244 phAsa 1.91 baula 1.17,1.101 baMdha 4.271 baMdhaNa 1.91 baMdhumaI 1.47, 2.93 baMdhusirI 6.481 baMdhU pupphavatI 1.102 baMma 1.79 1.1422.92, 2.97, 2.172 baMmacArI 1.111 baMmaceragutti 1.191 baMmadatta 1.101,1.139, -140, 2.15-16 baMmadevIthA 2.173 baMmaddIvaga 2.175 baMmayAri 1.52, 1.111 baMmalijja 2.173 baMmaloga 2.119, 5.392 baMmaloya 1.45, 2.11, 2.18-19, 2.107, 2.109, 2.131, balasirI 2.107, 2.115 balAyAloya 1.122 balAhaga 1.60 balAhagA 1.6-7 bali 1.15, 1.25, 1.46, 1.143, 3.219 balikamma 1.42-43, 1.65, 1.67, 1.120-121, 1.123, 1.128, 2.3, 2.8-9, 2.14, 2.25-26, 2.51, 2.61, 2.72, 2.74, 2.76-77, 2.83-84, 2.134, 2.161, 3.185, 3.193-194, 3.198, 3.216, 3.220, 3.237, 4.269, 4.273, 4.278, 4.284, 4.287 bali caMcA 2.62-63, 3.224 balissaha 2.172 2.175 bahali 1.115 bahassai 6.459 bahassaidatta 6.479-480 bahiddhAdANa 1.104 bahaputtiya 2.49 3.228 bahuputtiyA 3.225.3.228.3.231 bahumittaputta 6.481 bahurata 1.88,5.381 bahurUvA 3.225 bahula 1.101,1.175, 5.397 bahulA 4.322-323, 4.325 bahusAlaya 2.57-58, 5.382, 5.388 bahusAlA 5.383 bANamaMtara 1.28 bANamaMtarida 3.225 bAramA 2.47 bAragApuri 2.47 bAravaI 1.49, 1.100, 2.17-25, 2.27, 2.29, 2.30-31, 2.33-36, 3.190-191, 3.197-199, 3.204-205, 3.208-211 bAravatI 2.34-35, 2.37 bAlatavassi 2.60-63, 6.497 bAlatavokamma 2.61 bAlamaraNa 2.126 bAvattarikalA 4.375 bAvattarikalApaMDiya 2.105 bAhiraparisA 4.251 bAhujuddha 2.78, 4.375 bAhabali 1.140 bilavAsi 4.244 bIyamoyaNa 1.91, 2.29, 2.82, 5.385 baMmaloMyaga 1.15 baMmI 1.22, 1.102, 1.140 bakula 1.116 battIsavimANAvAsasayasahassAhivAi 1.10 babbara 1.122 babbarI 1.115 bamha 1.139 bala 1.26 1.121 2.5-6, 2.8, 2.11 2.49 2.108 baladeva 1.57 1.64 1.93, 1.104 1.139, 1.143-144, 2.17, 2.19-20, 2.33, 3.190, 3.203, 3.205, 3.209, 4.371 baladevamAu 1.142-143 baladevamAyara 1.64 baladevabAsudevapiu 1.142-143 balabhadda 1.26, 1.143, 2.115 balamitta 147 balavAhaNa 4.286 Page #789 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakathAnuyoga bIyAhAra 4.244 buDaDhakumArI 3.226 buddha 1.10, 1.17, 1.23, 1.56, 1.80, 1.85-86, 1.94, 1.104, 1.112, 2.66, 4.266 buddhabhikkhu 2.65 buddhavaraNa 1.82 buddhAisesa 1.102 buddhi 3.226 buha 1.79 bemela 5.417, 6.496-497 bohaya 1.10, 1.56, 1.80,1.112,4.266 bohidaya 1.10, 4.266, 4.366 (bha) bhaMDIra 6.481 bhaMbhasAra 6.421 bhaMbhasAraputta 4.365,4.367-369,4.371 bhakkheya 2.41-42 bhagavaI 6.436 bhagavata 1.10, 1.32, 1.56, 2.129, 2.132, 2.136, 2.170, 3.181, 4.266, 4.366 bhaDa 5.382 bhaDaputta 5.382 bhatta 1.27, 1.32, 1.68 bhattaghara 2.23-24.2.106, 3.180 bhattapaccakkhANa 2.127 bhattasAlA 1.119 bhadda 1.142-143.2.108,3.228-230 bhaddagutta 2.175 bhaddaguttiya 2.173 bhaddaguttiya 2.173 bhaddajasa 1.111, 2.172 bhaddajasiya 2.173 bhaddatarapaDimA 1.83 bhaddanaMdi 2.104, 2.107-108 bhaddapaDimA 1.83 bhaddabAhu 2.171-72,2.175 bhaddaya 2.174 bhaddavaya 2.42, 4.361 bhaddavayA 1.100 bhaddasaNNivesa 1.119 bhaddasAlavaNa 1.16,4.260,4.264, bhaMddaseNa 1.15 bhaddA 1.8, 1.89, 1.139, 1.142, 2.99, 2.104, 2.108, 2.111, 2.140, 2.159, 2.161, 3.182-184, 3.186, 3.211-212, 3.218, 3.223, 4.305, 4.315-316, 5.394-395, 5.413, 5.437-443, 6.450, 6.476-- 477 bhaddAsaNa 1.17, 1.114,1.116,4.260 bhaddijjiyA 2.173 bhaddiyA 1.85 bhaddilapura 2.22, 2.24-25 bhaddottarapaDimA 3.235 bhayANa 1.91 bhayAlI 1104 bharaNi 1.48 1.99-100 bharaha 1.23 1.92-93,1.103-104, 1.1114-117, 1.119 131, 1.133-140, 1.142, 2.24, 2.30, 282, 2.120, 2.134, 4.265, 4.370 bharacakkavaSTi 1.54, 1.114 bharahacakkavaTTicariya 1.114 bharahavAsa 1.149, 2.120 bharahavAsapaDhamavai 1.128 bharahAhiva 1.123, 1.129,1.133, 1.137, 1.139 bharahAhivacakkaTTi 1.131 bhavaNavai 1.6, 1.14, 1.18-19, 1.24-25, 1.28, 1.47, 1.65-66, 1.69,1.78,4.247,4.253 bhavaNavAsi 1.24, 1.74, 1.79, 3.219, 3.222 bhavaNavAsiiMda 1.15 bhavagavimANa 1.114 bhasola 1.17 bhANu 1.95 bhANumitta 1.47 bhArata 1.27 bhAradAya 1.111, 1.113, 2.172, 5.404-405 bhAraha 1.3-5, 1.28, 1.33, 1.44-45, 1.48, 1.51, 1.54, 1.55-58, 1.89, 1.94-95, 1.102, 1.118, 1.129, 1.143, 2.12, 2.14, 2.18, 2.50, 2.60, 2.62-63, 2.69, 2.75, 2.87, 2.89, 2.105, 2.120, 2.144, 2.145, 3.182, 3.189, 3.196-97, 3.199-200, 3.202-203, 3.209, 3.219-20, 4.247-49, 4.253, 4.268, 4.308, 4310, 5.417, 6.425, 6.462, 6.464, 6.466, 6.470, 6.472, 6 477, 6 481, 6.485, 6.488, 6.490, 6.495,-496, 6.498 Page #790 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabda-sUcI bhogavatI 6.454 bhottA 4.373, 5.385 bhArahavAsa 1.57-58, 6.479 bhAvasoya 2.38 bhAviyappA 1.102 bhAsAsamii 1.72.1.90.299 bhigA14 bhiMgAra 1.114 bhibhisAra 1.89 bhikkhAyakula 1.57-58 bhikkhupaDimA 1.83, 2.21, 2.90, 2.92, 2.128, 3.235 bhilaMgA 4.272 bhilla 1.132 bhisaga 1.47 bhisaya 1.102 bhisiyA 1.36, 1.39-40 bhIma 1.143, 6.467-468 bhImaseNa 1.4, 3.191 bhuttAvali 3.236 bhayagapai 1.79 bhuyagavai 3.225 bhuyagavarakannagA 2.141 bhuyagA 3.225 bhusala 1.114 bhaikamma 1.9,3.187, 3.214 bhUmighara 6.461 bhUya 1.32, 1.79 bhUya diNNA 3.233 bhUyArdanna 2.175 bhUyArdannA 2.172 bhUyamaha 4.270, 5.382 bhUyavAdiya 1.79 bhUyasirI 3.179 bhUyA 2.172, 3.226-227 bhUyANaMda 4.376, 6.424 bheya 1.29, 4.269, 6.427, 6.481 bherI 2.18,2.35 bhesagasuya 3.191 bhesajja 3.187, 3.214, 3.229 bhoga 4.270-271, 5.382, 5.388, 6.460 bhogaMkarA 1.6 bhogakula 1.57 bhogamAliNI 1.6 bhogavaiyA 6.450-51 bhogavaI 1.6, 6.453 madamaha 4.270 maMravali 5.395, 5.400 maMkhaliputta 4.329-330, 4.332-333, 4.336-337, 5.393-404, 5.406, 5.408-411, 5.413, 5.415. 5.418 maMgalaga 1.17, 4.252, 4.261-262 maMgalasutta 1.3 maMgalA 1.95 maMgalAvatI 1.138 maMgalAvata 1.138 maMgalovayAra 1.63 maMgu 2.175 maMjughosa 2.15 maMjummara 1.15 maMjUmA 1.138 maMDaNadhAI 4.287, 4.374 maMDalabaMdha 1.4 maMDaliya 1.64,2.7 maMDaliyamAyara 1.64,2.7 maMDaliyarAya 1.95,1.138 maMDAvaNadhAI 1.67 maMDikaccha 1.111 maMDiya 1.111, 5.404-405 maMDiyaputta 1.112-113 maMDuya 2.38,2.43-46 maMtajoga 3.187, 3.214 maMtappaoga1.126 maMtappaoya 3.229 maMti 4.278, 4.365 maMdara 1.14-17, 1.73-74, 1.93, 1.101, 1.138, 2.20, 2.43, 2.69, 2.82, 2.105, 2.116 2133-134, 2.137, 2.139, 3.187, 3.195, 3.202, 3.216, 4.257,4.264 maMdAra 1.60 maMsasuhA 1.62 makAi 2.92,2.97 makkAra 1.4 magarAsaNa 4.260 magaha 5.407 magahAhiva 2112 Page #791 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakathAnayoga maggadaya 1.10,1.56, 1.80, 1.112, 3,220,4.266, 4.3660 maggasara 1.28 maggasira 2.42, 4.361 maggasirabahula 1.69-71 maghava 1.10, 1.56, 1.139, 140; 2.120 maccha 1.17, 2.116 majjaNadhara 1.115-121, 1.123, 1.129, 1.131, 1.134 137, 2.18, 2.71, 2.76, 3.191, 3.193, 6.422, 6.424, 6.433, 6.435 majjaNagharaga 4.260 majjaNadhAI 1.67, 4.287,4.374 majjAramaDa 1.29, 6.461 majjhamiyA 2.108 majjhimarisA 4.251 majjhimA 1.85-86 majjhi millA 2.173 maDaMba 6.456 maNaga 2.171 maNagapiyA 1-113 maNagutta 120, 1.72,1.83,2.48, 2.99, 2.110 maNadaMDa 1.91 maNapajjavaNANa 1.47, 1.72 maNapajjavanANa 4.276 maNapajjavanANi 1.47, 1.107 maNabaliya1.82 maNasamii 1.20,1.72, 2.99 maNi 4.250 maNijAla 4.261 maNipura 2.108 maNipeDhiya 1.29 maNibhadda 2.172 maNiyaMga 1.4 maNirakSaNa 1.123,1.127.1.1321.137,1.141 maNilakkhaNa 2.78,4.375 maNivaiyA 2.50,2.108 maNuiMda 6.424, 6.436 maNuyaparisA 1.71 maNuvarayaNa 1.137 maNussaparisA 6.423 maNussamaDa 1.29, 6.461 maNo ma 1.79-80 maNorama 1.14,2.19,2.107 maNoramA 1.100 maNoharA 1.100 mataMgaya 1.4 matipattiyA 2.172 maduya 4.376-377 mananANi 1.107 mayaMga 2.15 mayaMgatIraddaha 6.448-49 mayaNA 3.224 mayAli 2.34, 2.97, 3.208 maraNa 2.126 marutA 3.223 marudeva 1.4,1.94 marudevA 1.95,3.233 marudevI 1.4-5 mamyaga 1.28 malaya 1.16, 2.20, 2.43, 2.69, 2.82, 2.105, 2.133 134, 2.137, 2.139, 3.195, 3.202, 3.216, 5.407 malla 1.30, 1.63, 1.70,1.116 mallaI 1.86, 5.382, 6.424. 6.434-436 malladinna 1.37 mallarAma 5404-405 malli 1.28, 1.30, 1.34-45, 1.47-48, 1.94-95, 1.97, 1.99, 1.101, 1.107, 1.109-110 mallicariya 1.26 mallidinna 1.38-39 malliya 1.17, 1.28, 1.116 malliyA 1.60 malliyAmaMDavaga 4.260 mahaMta 3.216 maharagaha 4.243 mahacaMda 2.108, 6.476 mahaccaMda 2.104 mahAuma 1.131 mahabbba la 1.26-28,1.43-44, 2.3, 2.7-11, 2.18,2.20, mahabbala 1.26-28, 1.43-44, 2.3, 2.7-11, 2.18, 2.20, 2.22, 2.30, 2.68, 2.99, 2.104-105, 2.108, 2.120,6.471, 6.473-476 mahabbalakahA 2.5 mahamarutA 3.233 mahavvaya 1.22, 1.91, 2.64, 2.90-91, 2.113, 2.116, 2.129-130, 5.413, 6.453-454 mahasiha 1.142 mahaseNa 1.47, 1.95 Page #792 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabda-sUcI 4.347, 4.349, 4.352, 4.454, 4.360, 4.374, 4.376, 5.413, 5.415, 6.444 6.465, 6.478, 6.480, 6.483, 6.487, 6.480, 6.494, 6.496, mahaseNakaNhA 3.234 mahA 1.100 mahAohassara 1.15 mahAkaMdiya 1.79 mahAkaccha 1.138,3.225 mahAkaNha 6.425 mahAkaNhA 3.234-235 mahAkAla 1.131, 2.30-31, 3.225, 6.425 mahAkAlI 3.234-235 mahAgiri 2.171-172, 2.175 mahAghosa 1.3.1.14,1.94,2.108, 3.224 mahAcaMda 1.194 mahAjasa 1.94 mahANasasAlA 1.45 mahANihaa 1.133, 1.137 mahANihi 1.131, 1.132, 1.137, 1.141 mahAdumaseNa 2.98 mahAdhaNu 2.17 mahApa uma 1.89-82, 1.104, 1.131, 1.139, 2.108, 2.120, 2.167, 3.218, 4.264, 5.414,5.415 mahApaumacariya 1.89 mahApaumA 2.109 mahApamha 1.138 mahApAli 2.119 mahApuMDarIya 4.264 mahApura 1.138, 2.108 mahAbala 1.48, 1.94, 1.138, 1.143, 2.17-18, 2.109, 2.167 mahAbAhu 1.143 mahAbhaddhapaDimA 1.83 mahAmIma 1.143 mahAbhImaseNa 1.4 mahAmaMti 4.278,4.365 mahAyasa 2.47 mahAvaccha 1.138 mahAvappa 1.138 mahAvijaya 1.54-55 mahAvideha 1.26, 1.93, 1.104,1.138, 2.15, 2.20, 2.48-- 50, 2.63, 2.92,2.98,2.103, 2.104, 2.107-109, 2.130,2.140, 2.147, 2.163, 2.167, 2.170, 3.181,3.207, 3.218, 3.222, 3.225-226, 3.228, 3.233, 4.246, 4.264 4.287, 4.304, 4.311, 4.313, 4.316, 4.327, 4.331, 4.335, 4,341, mahAvidehavAsa 1.68 mahAvIra 1.54-59, 1.64--74, 1.77-80, 1.82-88, 1.91-92, 1.97, 1.99-100, 1.105-111 2.3, 2.5, 2.11-12, 2.14, 2.49, 2.57-60, 2.66-69, 2.79-82, 2.84-86, 2.89-100, 2.102-109, 2.112-115, 2.120, 2.123-125, 2.127-133, 2.136-138, 2.140, 2.147-148, 2.156, 2.163166, 2.171, 3.219-220, 3.223, 3.228, 3.237, 4.247-249, 4.253-256, 4.268, 4.288, 4.290, 4.293-296, 4.298-301, 4.303-305, 4.308312, 4.317-318, 4.322-324, 4.327-338, 4.342-344, 4.346-351, 4.353-354, 4.356360, 4.262-363, 4.365-366, 4.368, 4.370371, 4.373, 4.376-377, 5.381-385, 5.388391, 5.393-394, 5.397, 5.399-403, 5.405407, 5.410-412, 6.421, 6.423, 6.425-426, 6.459-462, 6.466, 6.471, 6.476, 6.479, 6.484, 6.488, 6.490, 6.495, 6.497-500, 6.502 mahAvIracariya 1.54, 2.64 mahAvIratiththa 4.289-290, 4.295 mahAvIravaddhamANa 1.108 mahAvIrasamavasaraNa 2.79 mahAvIrasamosaraNa 2.12, 2.60, 2.123, 2.131, 2.135, 2.137, 3.226, 3.228, 4.246, 4.248 mahAvIrasacca 1.138 / mahAsataga 4.344-347 mahAsataya 4.295, 4.342-443 mahAsatayapura 4.346 mahAsAmANa 2.15 mahAsilAsaMkaTasaMgAma 6.435 mahAsIhanikkIliya 3.235 mahAsIhaseNa 2.98 mahAsukka 1.79,2.15, 2.92, 2.97, 2.107, 2.109, 3.218, 5.418 mahAsukkaya 1.15 mahAsumiNa 1.28, 1.55, 1.59, 1.61-64, 1.73 mahAsuvvayA 1.50 mahAseNa 1.94, 2.17, 2.20, 2.98, 2.137, 3.190, 6.490 Page #793 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakathAnuyoga mahAseNakaNha 6.425 mahAseNakaNhA 3.236, mahAhari 1.139 mahAhimaMta 4.264 mahiMdajjhaa 2.49 mahiMdajya 1.15, 4.262, 4.266-267 mahiMdadatta 1.101 mahiMdasAra 2.20, 2.43, 2.69, 2.82, 2.105, 2.133-134, 2.137, 2.139, 2.195, 3.202, 3.216 mahiya 1.80 mahilAguNa 1.19 mahisamaDa 1.29, 6.461 mahakeDhava 1.143 mahu~yAsava 1.82 mahurassara 1.15 mahurA 1.140, 1.142, 3.191, 3.225, 6.481, 6.483 mahesaradatta 6.479 mahesi 1.76-77 mahoraga 1.32-33, 1.39, 1.103, 1.126, 3.197-198, 4.260, 4.271, 4.283, 4.308 mAaNi 2.17 mAkaMdiyadAraga 2.141-142, 2.144 mAgaMdiyadAraya 2.143, 2.145 mAgaha 1.45, 4.263-264, 4.372, 4.374 mAgahatitya 1.116-118, 1.128 mAgahatitthakumAra 1.117-119 mAgahatitthAhivaDa 1.117-118 mAgahatitthodaga 1.119 mAgahiya 2.78,4.375 mAiMbiya 2.61,2.105-106, 2.133,2.137-139, 3.187, 3.190, 3.196, 3.216, 4.278,4.295-296,4.299, 4.313, 4.318,4.323, 4.328,4.334-335, 4.342, 4.348,4.351, 4.358-359,4.362,4365,5382, 5.414, 6.450, 6.469-470, 6.480, 6.494-495 mATara 2.171-175 mANavaga 1.131 mANavagaNa 1.111,1.173 maNidatta 2.18 mANimadda 1.89, 2.49-50, 5.414, 6.495 mANimaddadeva 2.50 mANusa 1.52, 1.90 mANusadhamma 1.47 mANusattura 1.73-74 mAtaMgakula 6.478 mAyaMdI 2.140 mArUya 1.76 mAlavaMta 4.264 mAlavaga 5.407 mAlAkAra 1.132 mAlAgAra 1.29, 2.93-96 mAlAyAra 2.93 mAlijja 2.172 mAliyagharaga 4.260 mAlI 1.101 mAluyAkaccha 6.448 mAluyAkacchaya 5.411, 6.436, 6.439-440, 6.444-446 mAzayAmaiDavaga 4.260 mAsa 2.42 mAsakhamaNapAraNaga 2.105 mAsaddhamAsakhamaNa 1.26-27, 2.11, 2.13, 2.20-21, 2.37, 2.44, 2.59, 2.89-90, 2.128, 3.188, 3.206, 3.210, 3.222, 3.234-236, 4.246 mAsapariyAya 1.23 mAsapUriyA 2.172 mAsiabhatta 1.26 mAha 2.42, 4.361 mAhaNa 1.55-59, 1.67, 1.76-77, 2.27, 2.31, 2.57 mAhaNakuMDa 5.381 mAhaNakuMDaggAma 1.55, 1.56-59, 2.57-58, 5.381-382, 5.388 mAhaNakula 1.57, 5.417 mAhaNaparisA 4.282 mAhaNarisi 4.245-246 mAhaNI 1.55-59, 2.27, 2.57-58, 3.180-182 mAhabahula 1.23 mAhiMda 1.15, 1.79, 2.11, 2.92, 2.97, 2.109, 5.392 mAhiMdara 1.95 migAlI 1.104 migAvatI 3.236-237 micchAdasaNasalla 1.39, 1.72 mitakesI 1.8 mitta 6.465, 6.488 mittadAma 1.3 mittanaMdi 1.108 Page #794 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabda-sUcI mittavAhaNa 1.4 mittI 2.108 miyautta 6.459 miyaggAma 6.459-463 miyaluddhaya 4.244 miyavaNa 2.137-138,4.272-273, 4.275 miyasIsa 1.100 miyA 6.459 miyAdevI 6.460-464 miyAputta 2.115-118,6.459-464 miyAvaI 1.142, 6.479 mirii 1.54 missakesi 1.8 missajAa 5.385 mihilapurI 1.142 mihilA 1.28, 1.30, 1.34, 1.36-43, 1.45-46, 1.85, 1.88, 1.140, 2.50, 2.55-56, 5.381 mIsajaa 4.373 mIsajjAya 1.91 bhugudamaha 5.381 muTThijuddha 2.78, 4.375 muNisuvvaya 1.94-95, 1.97, 1.99-100, 1.104-105, 1.110, 2.12-15, 3.202-203 mutta 1.10, 1.56, 1.80, 1.85-86, 1.112, 4.266 muttakhaMDa 4.375 muttAjAla 4.261 mutti 1.21, 1.90 mudda 2.20 muddiyAmaMDavaga 4.260 murUMDI 1.115 musAvApa 1.103 muhamaMDava 4.261, 4.266-267 mUyA 1.54 mUla 1.99-100, 3.187, 3.214 bhUladattA 3.208 mUlabhoyaNa 1.91, 2.29,2.82, 5.385 bhUlasisira 3.208, 3.211 mUlAhAra 4.244 mUsagamaDa 1.29, 6.461 mUsiyAra 3.111, 3.212 meMDhiyagAma 5.410-412 meghamAliNI 1.7 meghassara 1.15 mecchajAI 1.122 metajja 1.111 meratha 1.143 merU 2.75 merU giri 1.60-61 meruppabha 2.87-88 meha 1.95, 2.21, 1.36-37, 2.44, 2.77-84, 2.86-92, 2.97, 2.105, 2.109, 3.223 mehaMkarA 1.7 mehakumAra 1.25-26, 2.69, 2.85 mehagaNi 2.172 mehamAliNI 1.7 mehamuha 1.126-128 meharaha 1.95, 2.108 mehalijjiyA 2.173 mehavaI 1.7 mehavANa 2.18 mehasirI 3.223 mehA 3.223 mehiya 2.173 yokkhamagga 1.22 moggaraga 1.60 moggarapANi 2.92-95 moggala 2.131-132 motti 1.73 moyaga 1.10,1.56,4.266 moyapaDimA 1.83 moyaya 1.80,1.112 moyA 2.60 moriyaputta 1.111-113, 2.60-62 . moli 5.407 mohaNadhara 1.28 mohaNadharaga 4.260 yajuvaveda 1.39 yajjubveya 6.479 rai 1.102 raikaragapavvaya 1.14-15 raittaa 4.373 raippiyA 3.225 raiya 2.29, 2.82 Page #795 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakathAnuyoga rabhA 3.224 rakkha 2.174 rakkhasa 1.32-33, 1.39, 1.79, 1.103, 4.171 rakkhaseNa 4.308 rakkhiya 2.172,2.175 rakkhiyA 2.102, 6.450-451, 6.453-454 rakkhovaga 4.268 rajjapAliya 2.173 rajjapAliya 2.173 rajjugasabhA 1.86 rajjugasahA 1.85 raTukUDa 3.232-233, 6.462-463 ratikarapavvaya 4.252 rattapAa 2.108 rattapaNi 4.268 rattarayaNa 1.131 rattavaI 2.108 4.263 rattavatI 2.108 rattA 4.263 rattAsoga 1.60 2.108 rattAsoya 1-62 ramaNijja 1.138 ramma 1.138 rabhmaga 1-138 rayaNa 3.223 rayaNajAla 4.261 rayaNadIva 2.141 2.144 rayaNadIvadevayA 2.142-146 rayaNadIvadevI 2.147 rayaNappabhA 1.89 2.140 3.182. 4.257, 5.416, 6.464, 6.470, 6.476, 6.478, 6.480, 6.483, 6.487, 6.490, 6.494, 6.496 rayaNasaMcayA 1.138 rayaNasirI 3.223 rayaNI 3.223 rayaNuccaya 1.55, 1.59 rayayakUDa 2.70 rayayagiri 2.89 rasadevI 3.226 raha 1.114, 2.174 rahanemi 2.47-48 rahamasala 6.438 rahamuhalasaMgAma 4.358, 6.424-425 rahokamma 1.90 rAiNNa 5.382 rAiNNakula 1.57 rAinna 4.270 rAisirI 3.223 rAI 3.223 rAImaI 2.47-48 rAIsara 2.105--106, 2.133, 2.137-139, 3.187, 3.190, 3.196, 3.216, 4.278, 4.295-296, 4.299, 4.313, 4.318, 4.328, 4.334-335, 4.343, 4.348, 4.351 4.358, 4.362, 4.365, 4.369, 5.382, 5.414, 6.470, 6.480, 6.494-495 rAjImaI 2.47 rADhAmaNi 2.114 rAma 1.104, 1.142-144, 2.247, 3.195, 3.209, 3.226 rAmakaNha 6.425 rAmakaNhA 3.234-235 rAmaputta 2.98 rAmarakkhiyA 3.226 rAmA 1.95,3.226 rAya 1.95, 2.61 rAyakannA 1.34, 1.37, 1.41 rAyakUla 1.27 rAyagiha 1.85, 1.112-113, 1.140, 1.142, 2.49-50, 2.60, 2.69, 2.71, 2.75-77, 2.79, 2.82, 2.84, 2.89-90, 2.92-95, 2.97-98, 2.102, 2.104, 2.123, 2.129, 2.148, 2.159-165, 2.171, 3.191, 3.219, 3.223-228, 3.233, 4.243, 4.290-293, 4.342-344, 4.346-347, 4.376, 5.395-396, 5.404, 5.417, 6.421-422, 6.427, 6.430, 6.436, 6.438-440, 6.442-443, 6.450, 6.454, 6.478 rAyaggiha 1.54 rAyapaseNaijja 2.8, 2.12 rAyappaseNai 1.12 rAyapiDa 1.92, 5.385 rAyamai 2.47 rAyarisi 1.88 rAyalaliya 1.142 rAyaDisaya 3.223 rAvaNa 1.143 rAhu 1.79 Page #796 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabda-sUcI riumaI 1.53 riuvaveda 2.131, 5.394 riuvveya 1.39, 1.55, 2.27, 2.38, 3.179, 4.243, 5.397, revatagapapvaya 2.35, 2.37 revatI 1.88,1.99, 4.342--387, 5.410-412 revaya 2.17 revaya ujjANa 1.49 revayava 2.20, 2.47-48, 3.210-211 roDyAvaNasANa 1.17 rAha1.142 romaya 1.122 romasuhA 1.62 roha 5.404-405 rohagutta 2.172 rohaNa 2.172 rohinniy| 6.450 rohiNI 1.100, 1.104, 1.142, 2.47, 3.225, 6451, 6.453-354 rohiya 4.263 rohiyaMsA 4.263 rohIDaa 2.18, 6.490, 6.492 rikkhA 1.100 riTTha 1.45, 1.139 riThThapurI 1.138 riTThA 1.45, 1.138 rivveda 2.57,2.123 rukkhamaha 4.270, 5.382 rukkhamUla 1.76 rukkhamUliya 4.244 rudda 1.32, 2.61 ruddamaha 4.270 ruddasamuda 2.147 ruppakUlA 4.263 ruppi 1.27, 1.28, 1.35, 1.95, 1.101.3.191, 4.264 ruppiNi 2.17, 2.20, 2.34, 3.208, 3.211 ruyaga1.7-20 ruyogada 2.62 rUAsiyA 1.9 rUya 4.375 rUyaMsA 3.224 khyakatA 3.224 rUyaga 3.224 rUyagasirI 3.224 rUyaviI 1.9 khyappabhA 3.224 syavaDeMsaya 3.224 khyA 1.9, 3.224 rUyANaMdA 3.224 rUva 2.78, 4.374 rUvaMsA 1.9 1.9 khvakatA 1.9 rUvappabhA 1.9 svavaI 1.9, 3.225 rUvA 1.2 rUvikAya 2.164-165 reNA 2.172 revaiyA 1.100 revaI 1.87,1.100, 1.104, 2.17, 2.19, 2.175 revataga 2.34 lausiya 1.115 laMtaa 2.109, 5.391-392 laMtaga 1.15, 1.79, 2.92,2.97 lakkhaNA 1.95, 3.208, 3.211 lacchimaI 1.8, 1.139 lacchimatI 1.142 lacchI 3.226 ladaMta 2.97-98 laTThabAhu 1.95 lapAdharaga 4.260 layAjuddha 2.78, 4.375 laliyamitta 1.142 laliyA 2.93, 3.188 lavaNasamudda 1.1.26, 1.31, 1.33-34, 1.117-118, 1.120, 2.136, 2.140-145, 3.195, 3.197, 3.199-200, 3.202-205, 6.455-356, 6.469, 6.477, 6.487 lavaNAhivai 2.142-143, 3.204-205 lAda 1.76-77, 5.407 lAsiya 1.115 licchaI 1.86 lUhajIvI 5.392 lahAhAra 5.392 leiyApitA 4.295 Page #797 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 dharmakathAnuyoga lecchaI 5.382, 6.424, 6.434-436 lecchaIputta 5.382 letiyApitA 4.351-352 leva 2.148 leha 1.19, 2.78, 4.374 logaMtiya 1.45-46, 1.69, 1.71, 1.90 logaNAha 1.10,1.56 loganAha 1.112, 4.266, 4.366 logapaIva 1.10, 1.56, 4.266, 4.366 logapajjoagara 4.266 logapajjoyagara 1.10, 1.56,1.112, 4.366, logapAla 1.10, 1.15-16, 1.24-25, 1.56, 1.80, 4.308. logappadIva 1.112 logamajjhAvasANiya 1.17 logahiya 1.10, 1.56, 4.266, 4.366 loguttama 1.3, 1.6, 1.10, 1.56, 1.112, 4,266, 4.366 loya 1.20, 1.47, 1.49, 1.52, 1.70-72, 1.137, 2.15 2.37, 2.44, 2.59, 2.85, 2.96, 2.99, 2.125, 2.132, 2.137, 2.139, 2.169, 3.210, 3.215, 3.221, 3.230 loyaMta 1.80 loyaMtiya 1.49, 1.51 lohakasAya 1.91 lohajaMgha 1.143 lohicca 2.175 vakkavAsI 4.244 vagga 1.138 vagghamaDa 1.29, 6.461 vagyAvacca 2.171, 2.173 vaccha 1.113, 1.138, 2.171, 2.175, 5.407 vacThagAvatI 1.138 bacchamittA 1.6-7 vacchalijja 2.172--173 vajja 1.17 vajjaNAbha 1.101 vajjanAgarI 2.172 vajjapANi 1.10, 1.18, 1.56, 2.12 vajjabhUmi 1.76-77 vajarisahanArAyaNasaMghayaNa 1.23, 1.48, 1.81, 1.112, 3.220 vajjarisahasaMghavaNa 2.47 bajjasUlapANi 1.16 vajjI 5.407, 6.424 vaTa 4.264 vaTTakheDDu 2.78 vaDapAdapa 1.49 paDapAthava 4.245 vaDamI 1.115 vaDaisA 3.225 vaDukumArI 3.220 vaDDhairayaNa 1.117,1.124, 1.133-134, 1.141 vaDDhamANa 1.101 vaDDhamANaparisA 2.50 vaDmANapura 6.495 vaDDhamANasamosaraNa 2.50 vaDDharayaNa 1.132, 1.137 vaNamAlA 4.258 vaNasaMDa 1.70, 6.484 vaNassaikAya 2.166 vaNiyagAma 1.85 vaNiyaggAma 2.104 vahi 1.45 vatthavihi 2.78, 4.375 vatthunivesaNa 4.375 vatthuvijja 2.78,4.375 vaddaliyAbhatta 1.91, 2.29, 2.82, 4.373, 5.385 vaddhamANa 1.17, 1.54, 1.67-68, 1.90, 1.94,-95 1.98,1.119 vaigutta 2.99 vaira 2.171, 2.173-175 vairajaMbha 1.143 vAraNAbha 1.95 vairaseNA 3.225 vaDaraseNiya 2.174 vairI 2.173 vairoyaNa 3.219 vairoyaNida 3.219 vairosabhaNArAyaNasaMghayaNa 2.132 vaisamiDa 2.99 vaisAha 1.78, 1.100, 2.42, 4.361 vaula 1.60 vaubviya 1.53 vausiyA 1.115 baMga 5.407 Page #798 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabda-sUcI vaddhamANaga 1.114, 1.116 vappa 1.138 vappagAvatI 1.138 vappA 1.95, 1.139 vamaNa 3.229 vammA 1.51 vayagutta 1.72, 1.83, 2.48, 2.110 vayabaliya 1.82 vayasamii 1.20, 1.72 vayahAri 1.94 varakalasa 1.17 baradatta 1.49, 1.101-102, 2.18-19, 2.104. 2.108 varadAma 4.263-364 varadAmatitthakumAra 1.120 varadAmatittha 1.119-120 varamauDa 1.114 varisaghara 1.35 varuNa 1.45, 2.135, 4.244, 4.358--360 valayamaraNa 2.126 vallI 3.187, 3.214 vavasAyasabhA 4.263, 4.267 vavahArAga 4.282 vasaTTamaraNa 2.126 vasaha 1.55, 1.59 vasiTTa 1.52,1.111 vasIkaraNa 3.187, 3.214 vasu 1.26 vasudharA 1.8,1.139,3.266 vasuguttA 3.226 vasudattA 6.479-480 vasudeva 1.142, 2.22-24, 2.33-34 2.47 vasupujja 1.95, 1.98, 1.109 vasumatI 3.225 vasumittA 3.226 vasUyA 3.225 vaha 2.17 vAukumAra 1.25 vAukkAya 1.25 vAubhUi 1.111, 1.113 vAgaraNa 2.123 vAgalavatthaniyattha 4.245 vANapattha 4.244 vANamaMtara 1.6, 1.14-15, 1.18, 1.19, 1.24-25, 1.47, 1.65-66, 1.69, 1.74, 1.78-79, 3.219, 4.247, 4.253 bANArasI 1.36, 1.51, 1.52,2.69, 3.224,3.226,3.228 230, 4.243-244, 5.405, 6.476, 6.478. vANijya 2.173 vANiyagAma 4.295, 4.299-302, 4.360, 6.465-466, 6.469 vANiyaggAma 2.3, 2.11, 2.97 vAmaNi 1.115 bAmA 1.95 vAyagavaMsI 2.175 vAyubhakkhI 4.244 vAyumati 1.111 vAratta 2.92 vArattaa 2.97 vArANasI 1.140, 4.312-313, 34.317-318, 6.448 vArAha 1.101, 1.142 vAriNI 1.35 vAriseNa 1.94, 2.34, 2.97, 3.208 vAriseNA 1.6-7 vAsaNi 1.8,1.102 bAluyappabhA 1.144, 3.209, 5.416 vAsaMtimaMDavaga 4.260-2 vAsaMtiya 1.60 vAsadhara 1.119 vAsavadatta 2.108 vAsiTTha 1.56-59, 1.68, 1.111, 1.113 2.122, 2.171, 2.172-174 vAsiThiyA 2.173 vAsudeva 1.57, 1.64, 1.93-94, 1.104, 1.139, 1.143 144, 2.17-18, 2.20, 2.24-27, 2.29, 2.31--37, 2.47, 3.190-195, 3.197-205, 3.208-211, 4.371 vAsudevatta 1.54 vAsudevamAu 1.142-1433 vAsudevamAyara 1.64 vAsupujja 1.94-97, 1.101, 1.109-110 vAi 1.47, 1.50, 1.53, 1.88.1.106 vAitta 4.256, 4.264 vAiya 2.78, 4.374 vAisaMpayA 1.88,1.106 vAu 1.25 vAukAya 1.75, 2.36, 2.166 Page #799 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 vAhaNasAlA 6.422 aTTama 4.266 viatta 1.111 viulamai 1.22, 1.53, 1.82, 1.87, 4.276 viulama saMpayA 1.87 viulamati 1.50 1.81 fararipaDimA 1.83 vijhagiri 2.87-88, 5.413 vizagiripAya 5.417, 6.496 vikkhevaNI 1.84 bigamaDa 1.29, 6.461 vicittA 1.6-7 vijaya 1.70-71, 1.78, 1.101. 1.104, 1.135-136, 1.139, 1.142-143, 2.66, 2.98, 2.107, 2.120, 2.160, 5.395-396, 6.436, 6.439, 6.437, 6.439444, 6.459-460 6.463-464 6.471-473, 6.495 vijayaputta 6.471 vijayapura 2.108, 2.138, 6.485 vijayamitta 6.465, 6.469, 6.495 vijayamANa 6.495 vijayavaddhamANa 6.462-463 vijayavimANa 2.97 vijayA 1.7, 1.95, 1.100, 1139, 1.142, 3.226 vijjakumAra 5.417 2.229 vijjAhara 1.82 2.17 vijjAharakannagA 2.141 vijjAharagai 1.129 vijrAharagovAla 2.173 vijjAharacAraNa 2.35, 2.37, 2.80 vijjAhararAi 1.129 vijjAhararAya 1.129 vAhara seThi 1.127 vijjAharI 2.173, 3.195 vijju 1.79, 3.223 viNa 1.15 vijjU sirI 3.223 vigami 1.129 viSaya 2.39 2.40 viNIyA 1.20 1.100, 1.114- 116. 1.123, 1.131, 1.133-137 viSNa 1.101 viha 1.95, 2.20 21 2.174 vitata 1.17 vidanbha 1.101 vidizA 4.262 vidura 3.191 videha 1.38, 1.68, 1.71, 6.433-434 1.68 1.71 veNa 1.30, 1.42 videhaviNa 1.68 videhavigA 1.68 vide1i.71 videhaputta 6.424, 6.435 videharakaraNamA 1.101 videharAyavarakannA 1.28, 1.30, 1.35, 1.37-44 videhavara rAyannA 1.34,1.36 1.68 1.71 1.129 vipposahi 1.82 vibhaMganANa 2.131-132, 2.135 vimala 1.14, 1.79-80, 194-96 1.98 1.100, 1.104105 1.109-110, 2.3 2.10-11, 5.414 vimalosa 1.3 vimalavAhaNa 1.4 1.90, 1.95, 1139, 2.108, 5.414 - 415 vimalA 1.100, 3.225 vimANakAri 1.14-15 vimANabhavaNa 1.55,1.59 vimANavAsi 1.66, 1.69,1.80 vimANavAsideva 1.65,1.68 1.10 1.56 1.80 1.112 viDAvai 4.264 vitta 1.113 viramajIvI 5.392 virasAhAra 5.392 virATa 3.191 vireNa 3.229 vilAi 1.115 vilevaNavihi 2.78, 4.375 1.84 vivittajIvI 5.392 vivegapaDimA 1.83 vimanaMdi 1.942 dharmako Page #800 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabda-sUcI visabhakkhaNa 2.126 visAla 1.100 visAlakitti 2.120 visAhA 1.51-53, 1.99-100, 2.. visAhu 1.100 visiTra 3.224 visuddhajAtikulavaMsa 1.57-58 visuddhapiimAIvaMsa 1.27 visuddhavaMsa 1.95, 1.102 vistabhUi 1.54,1.142 vissavAiyagaNa 1.111 vissaseNa 1.95, 1.139 vihAra 2.40-41 vIcidhammaka 2.172 vItasogA 1.138 vItIbhaya 2.137-139 vIyaNi 1.114 vIyabuddhi 1.82 vIvasogA 1.26 vIyItraya 2.139 vIra 1.69, 1.76-77, 1.97,1.100, 1.108-109, 1.111 vIraMgaya 1.88,2.18-19 vIrakaNha 6.425 vIrakaNhamitta 2.107 vIrakaNhA 3.234-235 vIrajasa1.88 vIrapura 2.107 vIrabhadda 1.52,1.111, 2.108 vIraseNa 2.17,2.20, 2.108 vIriya 1.111 vIsatima 1.101 vIsayogA 1.43 vIsaseNa 1.101 vuDDha 2.174 vaha 2.78,4.375 veuvijja 1.16 veuvviya 1.22, 1.47, 1.50, 1.106 veubviyasaMpayA 1.22, 1.106 veubbiyasamagdhAya 1.7, 1.12, 1.16, 1.45-46, 1.58, 1.69 -70, 1.126, 1.134-135, 2.62, 2.75, 2.143 . -144, 3.202, 4.247-249, 4.253-254, 4.263 . veuvvisapayA 1.87 vejayata 2.98 vejayatI 1.7, 1.100, 1.138, 1.142 veDasirukkha 1.101 veNA 2.172 veNudAli 3.224 veNudeva 3.224 veda 2.123 vedabbhI 2.34 vetrArAgiri 2.73-76 vemANiya 1.10, 1.14, 1.18-19, 1.24-25, 1.28, 1.47, 1.56, 1.66, 1.74, 4.246-247, 4.249, 4.252-253, 4.260, 4.267 vemANiyadeva 1.11 veyaDDha 1.121, 4.264 veyaDaDhagiri 1.89, 1.137, 2.17, 2.34, 2.86-87, 6.464 veyaDDhagirikumAra 1.121 veyaDDhapavvaya 1.121, 1.129 veyaNijjAuyanAmagotta 1.50,1.53 veyavAi 2.65 veyAvatta 1.78 velaMva 3.224 vesa 2.66 vesamaNa 1.18-19,1.26, 1.32,1.45, 2.61, 2.108,2.135, 2.244, 6.493 vesamaNakuMDadhArI 1.64 vesamaNakuMDaladhara 1.69 vesamaNadatta 6.490, 6.492-493, 6.495 vemamaNabhadda 2.108 vesamaNamaha 4.270 vesavADiyagaNa 2.173 vesAliyasAvaya 2.123-125 vesAlI 1.85, 4.358,5.405, 6.431-434 vesiyAyaNa 5.398-399 vehalla 2.97-98,2.104, 6.431-434 vehANasa 2.126 vehAyasa 2.97-98 / vehAsa 2.145 vokkAsiyadosa 1.94 sauNa 4.375 sauNarUta 2.78 sauNi 3.191 saerA 1.8 saMkariNa 1.143 Page #801 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakathAnuyoga saMkuciyapasAriya 1.17 saMkha 1.27-28, 1.36-37, 1.87-88, 1.95, 1.101, 1.104, 1.114, 1.131-132, 1.138, 2.38, 2.123, 2.138, 4.354-357 saMkhadhama 4.244 saMkhaparivvAyaga 2.65 saMkhavaNa 2.131-132, 4.322-323, 4.352-354 saMkhavANiya 4.275 saMkhavAlaya 2.164 saMkhasamaya 2.38 saMghapAliya 2.174 saMghavAliya 2.174 saMjaya 1.88, 2.111-112, 2.118-119 saMDilla 2.174-175 saMti 1.94, 1.95-97, 1.98-100, 1.105-106, 1.108, 1.109-110, 1.139-140, 2.112, 2.120 saMtikampa 2.9 saMtiseNiya 2.173 saMdhipAla 2.133, 4.358 saMdhivAla 4.278,4.369 saMpakkhAlaga 4.244 saMba2.17, 2.20, 2.34, 3.195, 3.208, 3.211 saMbAha 6456 saMbhava 1.94-98, 1.108-109 saMbhinnasoya 1.82 saMbhUta 1.142 sabhUtivijaya 2.108 saMbhUya 2.15, 2.175 saMbhUyavijaya 2.171-172 saMmui 1.4, 1.89 saMmuti 1.4, 5.413 saMlehaNA 1.27, 1.137, 2.11, 2.13, 2.15, 2.19-22, 2.43, 2.46, 2.49-50, 2.55, 2.59, 2.62, 2.9092, 2.96, 2.103-104, 2.107, 2.109, 2.129130, 2.140, 2.147,2.153, 2.163, 3.189, 3207, 3.215, 3.218, 3.222, 3.230, 3.233-3236, 4.246, 4.304, 4.316, 4.322, 4.327, 4.331, 4.341, 4.347, 4.349, 4.352, 4.354 4.372, 4.374-375, 5.391, 5.415, 6.444, 6.497 saMvara 1.95, 1.104,2.64, 4.271 saMveyaNI 1.84 saMsatta3.222 saMsArakatAra 1.74 sakka 1.10,1.15,1.18-19, 1.23-25, 1.32-33, 1.44 46, 1.56-59, 1.64, 1.69, 1.71, 1.126, 2.12-13, 2.36,2.55, 2.75, 2.120, 3.3.219, 3.226, 3.231, 3.233, 4.308, 6.425, 6.499, 6.501 sakkarappabhA 5.416 sakkavajjA 1.15 sakkida 6.498 sagaDa 6.459, 6.476-478 sagaDamuha 1.21-22 sagaDavaha 2.78,4.375 magara 1.139-140 sacittakamma 1.59 maccai 1.104 saccami 2.34,3.208 saccabhAmA 3.208,3.211 saccavayaNAisesa 1.103 saccaseNa 1.94 sajjIva 2.78, 4.375 saThitaMta 2.38, 2.123 saDaMga 2.123 saDDhaI 4.244 saNaMkumAra 1.79, 1.139-140, 2.11, 2.92, 2.97, 2.107, 2.109, 2.120, 5.392, 5.418 saNaMkumAraga 1.15 maNicchara 1.79 saNNivesa 6.456 sataa 1.88, 1.104 satakkatu 1.56 sataduvAra 1.89-90 satadhaNu 1.4 saterA 1.8, 3.224 sattadhaNu 2.17 sattavaNNavaDisaya 4.257 sattasikkhAvaya 2.54, 2.105-106, 3.187, 3.215, 3.218, 4.245, 4.293, 4.296, 4.298, 4.305, 4.313, 4.323, 4.334-335, 4.343, 4.348, 4.351, 4.366, 4.371 sattivaSNa 1.101 sattivannavaNa 4.259 sattihattha 1.96 mattaseNa 2.22 satthanAyaga 1.82 matthappaoga 1.126 Page #802 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabda-sUcI satthavAha 2.61, 2.105-106, 2.133, 2.137-140, 3.187, 3.190, 3.196, 3.216, 4.272, 4.278,4.295-296, 4.299, 4.313, 4.318, 4.323, 4.328, 4.334-435, 4.343, 4.348, 4.351, 4.358, 4.362, 4.365, 4.369, 5.382, 5.414, 6.442, 6.450, 6.469 470, 6.480, 6.494--495 matthavAhaputta 2.98 satyavAhI 2.99, 2.104 sadda 1.91 maddAlaputta 4.295, 4.332-341 sadAvaha 4.264 sappalaya 2.174 sappiyAsava1.82 sabarI 1.115 samajjaga 4.244 samaNa1.17, 1.20, 1.22-23, 1.67-68, 1.74, 1.77, 1.87, 1.90-92 samaNadhamma 1.71, 1.91, 2.84 samaNapai 1.80 samaNasaMgha 1.74 samaNasaMpayA 1.22, 1.47, 1.49, 1.52, 1.87,1.105 samaNovAsaga 1.22, 1.33, 1.50, 1.52, 1.68, 1.87 samaNovAsagapariyAga 1.68, 2.140, 4.246 samaNovAsagasaMpayA 1.22, 1.50, 1.52 samaNovAsaya 1.31-33, 1.47 samaNovAsigA 1.52 samaNovAsiyA 1.22, 1.87 samaNovAsiyAsaMpayA 1.22 samatAla 27.8,4.374 samavasaraNa 2.35, 4.317, 4.322-323, 4.328, 4.330, 4.342, 4.346, 4.348, 4.350, 4.363, 4.369 samANia 1.31 samAhAra 1.8 mamAhi 1.104 samAhimaraNa 3.180-181, 4.327, 4.331, 4.341, 4.349. 4.372 samii 1.73 samiya 2.173 samudda 1.142, 2.21, 2.22, 2.175 samuddadatta 1.142, 6.488-489 samuddadattA 6.488-489 samuddapAla 2.114-115 samuddavijaya 1.48, 1.95, 1.139, 2.17-18, 2.20, 2.34 35, 2.47-48, 3.190-191 samosaraNa 1.15, 2.50, 2.94, 2.104, 2.107, 2.123, 2.129, 2.131, 4.254-255, 4.284, 4.353-354, 4.360, 4.366, 4.370, 4.376, 5.393, 6.421, 6.425, 6.460, 6.466, 6.471, 6.476, 6.479, 6.479, 6.484, 6.488, 6.490 mammA 1.102 sammeya 1.48 sammeyaselasihara 1.53 sayajala 1.4 sayapabha 1.3-4,1.104 sayaMbhU 1.101, 1.142, 1.144 sayaMbhUramaNasamuha 2.136 sayaMsaMbuddha 1.10, 1.56, 4.266 sayaNavihi 2.78,4.375 sayaduvAra 2.108, 3.209, 5.413-414, 6.462 sayadhaNu 1.4,2.17 sayaya 1.94 saya raha 1.4 sayAu 1.4 sayANIya 3.236, 6.479-480 saragaya 2.78,4.374 saraNa 1.3 maraNadaya 1.10,1.56, 1.80, 1.112, 3.220, 4.266, . saramaha 4.270 saravaNa 5.394 sarassaI 2.107, 3.225 sarisa 1.79, 3.228 sarIrasaMlehaNA 1.68 salilAvaI 1.26 salilAvatI 1.43, 1.138 salla 3.191 savaTTha 1.54 savaNa 1.99, 1.138 savaNI 1.100 savvaobhadda 1.14, 1.79-80, 3.225, 6.479, 6.496 avvaobhaddapaDibhA 1.83 mavvakkharasannivAi 1.87, 1.112 savvagA 1.8 manvaTThasiddha 1.5, 1.86, 2.98, 2.103-104,2.107, 3.181.5.418 Page #803 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakathAnuyoga savvaTThasiddhavimANa 2.20 savvaNNU 1.10, 1.87, 1.80,1.90-91, 2.14, 2.57,2.124, 2.132, 2.136, 3.220, 3.237, 4.366 savvadarisI 1.10, 1.21, 1.56, 1.80, 1.90-91, 1.112, 2.14, 2.57, 2.124, 2.132, 2.136, 3.220, 3.237, sAmajja 2.175 sAmagNapariyAga 1.27, 1.54, 1.92, 2.11, 2.13, 2.20-21, 2.43, 2.46, 2.49, 2.55, 2.59, 2.68, 2.91-92, 2.96-97, 2.107, 2.147, 2.158, 2.167, 3.189, 3.207, 3.210, 3.215, 3.218, 3.222, 3.230, 3.233, 3.235, 5.392, 5.415, 6.464 sAmagNapariyAya 1.23, 1.112, 1.138, 2.27, 2.50, 2.98, savvannU 1.21, 1.56, 1.112, 4.266 savvabhAvadarisI 1.78 savvarayaNa 1.131 savvANaMda 1.94 savvANubhUi 1.104 savvANubhUti 5.405, 5.412-413 sadhvosahi 1.82 sasi 1.55, 1.59, 1.94 sasippaha 1.98 sahakAra 1.60 sahadeva 3.191 sahadevI 1.139 tahasaMbavaNa 2.10 -12, 2.14, 2.23, 2.27,2.30, 2.98-100, 2.103, 2.133, 2.136-137, 3.210, 3.225 sahasaMbuddha 1.80, 1.112, 3.220 sahassaMbavaNa 1.47, 2.5, 2.105, 3.206-207, 4.327 328, 4.330, 4.332-333, 4.335 sahassakkha 1.10, 1.56 sahassANIya 3.236 sahassAra 1.15, 1.54, 1.78, 2.92, 2.97, 2.109, 5.413 sAi 1.86, 1.104, 2.175 sAeya 1.140, 2.97,2.108, 3.226 sAketa 2.104 sAgara 1.55, 1.59, 1.73-74, 1.114, 1.142, 2.20-21 sAgaradatta 3.182-188, 6.445, 6.484-486 sAgaradattapatta 6.445-446 sAgaradattA 1.100 sAgaramaha 4.270 sAgaraya 3.183-185, 3.187 sAgAra 1.32, 1.75 sAgeya1.29-30, 3.225 sANa 2.61,5.393 sANako?a 5.410-411 sANakoTTaga 5.412 sAma 1.29, 4.269, 6.427, 6.481 mAmakoTTha 1.94 sAmacaMda 1.94 sAmaNovaNivAiya 1.17 sAmannapariyAga 1.50, 1.86 sAmannapariyAya 1.53 sAmaveda 1.39, 2.57, 2.123 sAmaveya 1.55, 2.38, 3.179, 6.479 sAmA 1.95, 4.312,6.491 sAmAiya 1.71-72, 2.11, 2.13, 2.19, 2.21-22, 2.37, 2.42, 2.44, 2.49-50, 2.59. 2.68, 2.89, 2.9192,2.100, 2.107, 2.109, 2.128,2.153, 2.158, 3.207, 3.210, 3.218, 3.222-223, 3.233-236 sAmAzya caritta 1.47, 1.71 sAmAga 1.78 sAmANiya 1.6-7, 1.10, 1.12-16, 1.18, 1.24, 1.45, 1.56, 1.80, 2.49-50, 3.219, 3.222, 3.226, 3.228,3.233, 4.243, 4.246, 4.251-253, 4.264 265, 4.267, 4.290, 4.308, 6.498-499 mAmANiyaparisovavaNNaga 4.268 mAmANiyaparipovavannaga 8.265 sAmuccheita 5.381 mAmaccheiya 1.88 mAmuddadadura 1.40 sAmavijaya 3.199 mAraNa 2.22, 3.195 sArasa 1.60 sArassaya 1.45 sArahi 4.271 sAla 1.101 sAladharaga 4.260 sAlabhaMjiyA 4.258 sAlarukkha 1.78 sAlADavI 6.471, 6.473-475 sAvagadhamma 1.91, 2.18, 2.107-109, 3.218, 4.243, 4.296, 4.298, 4.305, 4.313, 4.323, 4.328, 4.334-335, 4.343, 4.348, 4.351, 4.362 sAvajja 4.373 Page #804 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabda-sUcI sAvaNa 1.49, 1.53, 2.42, 4.361 sAvatthiyA 2 2.173 sAvatthI 1.35 1.85, 1.88, 1.140, 1.142, 2.49-50, 2.97, 2.123-125, 3.224, 3.226, 4.269-270, 4.272-273, 4.347-351, 4.354-356, 5.381, 5.389, 5.393-394, 5.400, 5.405-408, 5.410 sAvaya 1.47 mAvayadhamma 2.18, 2.54, 4.246 1.104 sAviyA 1.74, 1.88 sAviyAsaMpayA 1.106 sAsaryAbhisA 1.100 sAhaMjaNa 6.476 sAhaMjaNI 6.484 mAhU 1.3 siMdhu 1.120-122, 1.124, 1.126, 1.128, 1.130, 4.263 siMdhu devIbhavaNa 1.120 siMdhu sAgaraMta 1.122 siMdhu sovIra 2.137-139 hila 1.122 1.115 sikkhAkappa 2.123 sikhAvaya 1.91, 2.2.39, 4.328 sijjaMbhava 1.113, 2.175 sijjaMsa 1.98 siNAyaga 2.65 siddha 1.3, 1.17, 1.23, 1.27, 1.47, 1.71, 1.8586, 2.112, 2.126 siddhattha 1.16 1.54, 1.57- 59, 1.61-64, 1.66, 1.68, 1.94-95, 1.100, 2.18, 6.484 siddhatthagAma 5.398 1.54 siddhatthavaNa 1.20 1.70 siddhatthA 1.95 siddhAyataNa 4.266-267 siddhAyatana 4.265 siddhi 2.126 sippa 1.19 sippAyaraya 4.285 sibiyA 3.210 sibiyArayaNa 2.47 siyA 2.60 siyANagabhoyaNa 2.65 siri 1.8, 2.107, 3.226 siriutta 1.139 sirikatA 1.4 1.108 2.172 sirighara 1.137 siricaMda 1.94 siridAma 6.481, 6.483 siridevI 1.139, 2.107-108 3.226 mirighara 1.111 samUha 1.139 miriyA 1.95 sirivaccha 1.14 1.79-80 1.116, 1.123, 2.23-24, 2.84 miti 1.10 siviDisa 3.226, 3.228 sirivaNa 2.22, 2.66-67 sirisa 1.101 sirisoma 1.139 sirihara 1.52 sirI 2.66, 6.465, 6.469, 6.488, 6.490, 6.493-494 sirIsa 1.60 siliyA 3.187, 3.214 siloya 2.78, 4.375 siva 1.32, 1.88, 1.142, 2.49-50, 2.61, 2.133-137 sivaNaMdA 4.295, 4.299-300 sidda 2.11 2.133-134 vii 2.174 sivamaha 4.270 sivaseNa 1.94 45 sivA 1.48, 1.95, 1.102, 2.34, 2.47 siviyA 1.24 9.52 1.70 2.37 sisupAla 3. 191 siMha 1.55 siharI 4.263 sihi 1.59 sIala 1.98 sIodA 1.26 sIoyA 4.264 sItala 1.95 1.97 sItA 1.93 1.138 sItoyA 1.138 sItthiya 1.114 sIkara 1.4 sImata 1.89 Page #805 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 dharmakathAnuyoga sImaMdhara 1.4 sIyala 1.94 1.96 1.99-100 1.109-110 sIyA 1.8 1.20 1.26 1.46-47 1.49 1.52 1.70-72 1.100 1.142, 2.13-14, 2.2.37 2.43-44, 2.47, 2.55, 2.83-84, 2.92, 2.167, 3.183, 3.206, 3.210, 3.212, 3.215, 3.230 sIyAmaha 2.167 sIlavvaya guNaveramaNapaccakkhANa 1.32-33 sIvaga 1.132 sIha 1.55, 1.59, 1.98, 2.174-175, 5.411-412 sIhagiri 1.95, 2.171, 2.173, 6.477 mIhaguhA 2.160-162 sIhanikakIliya 1.27, 1.83, 3.235 vIhapura 1.138, 6.481 sIhamaDa 1.29, 6.461 sIharaha 1.95, 6.481 sIhaseNa 1.95, 1.101, 2.98, 6.491-492 sIhAsaNa 9.114, 4.260 suAikkha 1.104 suI 1.102 suMdara 1.95 suMdarabAhu 1.95 suMdarI 1.22, 1.140 suMbha 1.52, 3.224 suMbhavaDeMsaya 3.224 suMbhasarI 3.224 suMbhA 3.223-224 suMbhuttara 5.407 susuma 2.164 suMsumA 2.159, 2.161-163 susumArapura 6.497-498 sukaccha 1.138 sukaNNA 2.108 sukaNha 6.425 suka hA 3.234-235 sukAla 2.108-109, 6.425, 6.435 sukAlI 2.101,3.234-235, 6.435 sukosala 1.94 sukka 1.79,2.49, 4.243, 4.246 sukkavaDisaya 4.243, 4.246 suggIva 1.95, 1.143,2.115 sughosa 1.3, 1.15, 2.108 suSomA 3.225 sucaMda 1.94 sujaNatulakannagA 2.141 sujasA 1.95 sujAya 2.104, 2.107 sujAyA 3.233 suTTiya 2.171-173, 3.200 suTThiyadeva 3.199 suNaMda 1.101, 5.396-397 suNadA 1.139 suNakkhatta 2.98,2.104 suNahmaDa 1.29 suNNagAra 1.76 sutitikkha 1.104 sutta 2.78 suttakhaMDa 2.78 sudaMsaNa 1.16, 1.95, 1.119, 1.139, 1.142-143, 2.3, 2.5, 2.11-12, 2.38-40, 2.92, 2.94-97, 3.3.227, 227 sudaMsaNA 1.20, 1.68,1.100, 1.142, 3.225 sudatta 2.105-106 sUdarisaNa 6.481 sudarimaNA 6.476, 6.478 sudAma 1.3 suddhadaMta 1.139, 2.98 sudhanma 2.108 sunaMda 1.52,1.104, 6.466, 6.468 sunaMdA 1.52 sunavakhatta 5.406, 5.412-13 sunAbha 3.195 supaiTTha 2.49-50, 2.92, 2.97, 6.490, 6.492 supaiTTapura 6.465 supaDibaddha 2.171 supamha 1.138 supassa 1.104 supAsa 1.3, 1.68, 1.88, 1.94-96, 1.98, 1.104, 1.106, 1.109-110 suppaiSNA 1.8 suppaDibuddha 2.172-173 muppabuddhA 1.8 suppabha 1.4, 1.94, 1.142-143 suppabhA 1.100, 1.142 suppasiddhA 1.100 subaMdhu 1.4, 1.142, 6.481 Page #806 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabda-sUcI subAhu 1.35, 2.108 subAhakumAra 2.104-107 mubuddhi 1.29, 1.30, 2.51-55 subbhabhUmi 1.76 . subha 1.111 subhagA 3.225 subhaghosa 1.111 subhadda 1.142, 2.108, 6.476-477 subhaddapaDimA 1.83 subhaddA 1.22, 1.137, 1.139, 1.142, 2.108, 3.227, 230, 3.233, 4.368, 4.370-371, 6.465, 6.468 subhA 1.138 subhUma 1.4, 1.139-140 subhUmibhAga 1.90, 2.38, 2.43-44, 3.179-181, 3.188, 5.414-415, 6.444-446, 6.450 subhogA 1.6 sumai 1.4, 1.96, 1.98, 1.101, 1.108-109 sumaMgala 1.94, 5.414-415 sumaMgalA 1.139 sumaNadAma 1.16 sumaNabhadda 2.92, 2.97 sumaNA 1.102 sumaNAiyA 3.233 sumati 1.94-95, 1.108 sumarutA 3.233 sumiNabhadda 2.172 sumitta 1.47, 1.95, 1.101 / sumittavijaya 1.95, 1.139 sumuha 2.33, 2.105-106, 3.195 sumeghA 1.7 sumeruppabha 2.86-87 sumeh| 1.7 suya 2.38-40, 2.42-43 suyanANa 4.276 suyasAgara 1.94 sura 1.45, 1.70, 1.95 suraggi 3.209 suradvAjaNavaya 3.190-191, 3.198, 3.206 suraNucara 1.104 surappiya 2.17, 2.20, 2.34-35, 2.37 surAdeva 4.295,4.317-321 surAdevI 1.8, 3.226 surida 1.10,1.14, 1.24, 1.46, 1.56, 2.49 suriMdadatta 1.101 suriMdavajjiya 1.15 suriyAbha 2.18, 4.290 surUA 1.9 surUva 1.4 surUvA 1.9, 3.225 sulasA 1.87-88, 1.102, 1.104, 2.22, 2.24-25 sulasAcariya 2.25 suvaggu 1.138 suvaccha 1.138 suvacchA 1.6-7 suvaNNa 1.15, 1.79, 1.103, 1.117, 4.271 suvaSNakAra 1.132 suvaSNakumAra 5.417 suvnnnnkuul| 4.263 suvaNagAraseNi 1.35-36 suvaSNajutti 2.78, 4.375 suvaNNapAga 2.78, 4.375 suvannapattiyA 2.172 suvappa 1.138 suvAsava 2.104, 2.108 suvibhajja 1.104 suvihi 1.95-96, 1.108-110 sunvata 1.101 sucaya 1.94, 1.98,1.109,2.174 subdhayA 1.95 susamadusamA 1.23, 1.54 susamasusamA 1.54-55 susamA 1.55 susaraghaMTA 4.248 susANa 1.76 susANa 1.76 susImA 1.95, 1.138, 3.208, 3.211 suseNa 1.121-123, 1.126, 1.128, 1.130-131, 6.476, sussara 1.15, 3.225 sussaraNigghosa 1.15 suhatthi 2.164, 2.171, 2.175 suhaparikammaNA 1.62 suhamma 1.101, 1.111, 1.113, 2.171, 2.175, 6.459 Page #807 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 dharmakathAnuyoga seNAvai 2.61, 2.105-106, 2.133, 2.137 139, 3.187, 3.190, 3.196, 3.216, 4.278, 4.295-296, 4.299, 4.313, 4.318, 4.323, 4.328,4.334-335, 4.343, 4.348, 4.351, 4.358, 4.362, 4.365, 4.369, 5.382, 5.414, 6.450, 6.470, 6.480, 6.494, seNAvaiputta 5.382 seNAvairayaNa 1.131,1.134-137 seNAvatirayaNa 1.141 seNi 1.35-38 seNipaseNi 1.132 seNippaseNi 1.46, 1.116, 1.120, 1.118, 1.132, 1.134, 1.136-137, 2.77 seNiya 1.88-89 1.104 1.112 2.49-50, 2.69-77, 2.82-85, 2.89, 2.92-94, 2.97--98,2.102-104, 2.108-109, 2.112-114, 2.173, 3.219, 3.226, 3.228, 3.233, 3.235, 4.243, 4.290:291, 4.294, 4.342, 6.421-423, 6.425, 6.427, 6.427, 6.430 suhammA 1.10-11, 1.15, 1.25, 1.33, 1.56, 2.18, 2.35, 2.49-50, 3.190, 3.225-226, 3.228, 4.246, 4.248,4.261-263, 4.267,4.290, 6.498, 6.501 suhAvaha 1.26 suhama 1.4 sUmAliyA 3.182-189, 3.207 sUya 1.132, 1.136 sUyagaDa 1.73 sUyAra1.137 sUra 1.79, 1.113, 1.139, 2.49-50, 2.92, 2.97-98, 2.103, 3.219, 3.225 sUradeva 1.104 sUrappabha 3.225 surappabhA 3.225 sUrappaha 1.100 sUrasirI 1.139, 3.225 sUraseNa 1.94 . sUriya 2.11, 2.20 sUriyakaMta 4.268, 4.286 sUriyakatA 4.268, 4.277, 4.285-286 suriyAbha 2.49-50, 3.200, 3.228,4.246-249, 4.251 254, 4.256-257, 4.259-260, 4.262-265, 4.267-268, 4.287 sUriyAbhavimANavAsi 4.252, 4.264, 4.267 sUriyAbharAyahANi 4.265 sUrilliyamaMDavaga 4.260 sUlapANi 1.14, 1.18, 1.24 sUvakAra 1.132 susarA 2.49, 3.228 secaNaya 6.431 sejjasa 1.22, 1.68, 1.94-96 1.98, 1.101, 1.109 110, 2.171 sejjAyarapiMDa 1.92, 5.385 seTTi 2.61, 2.105-106, 2.133, 2.137-139, 3.187, 3.190, 3.196, 3.216, 4.278, 4.295-296, 4.299, 4.313, 4.318, 4.323, 4.328, 4.334-335, 4.343, 4.348, 4.351, 4.358, 4.362, 4.365, 4.369, 5.382, 5.414, 6.442, 6.450, 6.469, 6.470, 6.480, 6.494-495 meNA 1.30, 1.35, 1.41, 1.95, 1.116-117, 1.119, 1.121-122, 2.35-36,2.47,2.76, 2.172, 3.191194, 3.199-201, 3.205, 3.218 setavita 5.381 settaMja 2.21-22, 2.33-34, 3.207 senA 1.42 seya 1.88 seyaMsa 1.109, 1.142 seyaNaga 6.432, 6.434 seyabhadda6.479 selaga 2.43, 2.45-46, 2.144-147 selagapura 2.38, 2.43-44 selaya 2.38, 2.43-46, 2.144 selavAlaya 2.164 selodAi 2.164, 4.376 sevAlabhakkhi 4.244 sevAlodAi 2.164 sesadaviyA 2.148 sesavaI 1.8 sesavatI 1.68,1.142 sesaviyA 1.88, 4.268-269, 4.271-273, 4.275-78, 4.285-286 sogaMdhiyA 2.38-40,2.43,2.108 sotittiyA 2.172 sottimaI 3.191 sotthiya 1.17, 1.116, 1.123 sodAmiNi 1.8 Page #808 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabda-sUcI soma 1.52, 1.111, 1.142, 2.31, 2.134, 1.172, 2.179 somaNavaNa 4.264 somaNasa 1.14, 1.16, 1.79-80 somaNasavaNa 4.260 somadatta 1.101, 2.172, 3.179, 6.479-480 momadeva 1.101 somabhUi 3.179 somabhUiya 2.172 somasirI 2.27, 2.31 somA 1.102, 2.27, 3.231-233 somila 2.27, 2.31, 2.33, 4.243-246, 4.360-362 soya 2.38 soyadhamya 1.39-40, 2.38--39 soyamUlaya 2.38-39 soyAmaNi 1.8, 3.224 soyAsoya 2.108 soraThiyA 2.173 soriya 6.488 soriyadata 6.459, 6.488-490 soriyapura 1.48, 2.47, 6.488 soriyavaDasaga 6.488 sovagNiyakalasa 1.16 sovAgakula 2.110 sovIrarAya 2.120 sosalia 1.20 sohamma 1.10-11, 1.13, 1.33, 1.59, 1.79, 2.11, 2.13, 2.20, 2.50, 2.92, 2.97, 2.107, 2.109, 2.131, 2.147, 2.163, 3.225-226, 3.228, 3.231, 4.246, 4.248, 4.252, 4.264, 4.287, 4.290, 4.294, 4.304, 4.308, 4.311, 4.316, 4:322, 4.331, 4.347, 4.352, 4.354, 4.359, 4.362, 5.392, 5.417, 6.465, 6.470, 6.480, 6.483, 6.487, 6.490, 6.494, 6.496, 6.498, 6.500 sohammakappa 1.56, 2.75 sohammakappavAsi 1.10,1.24, 1.56, 2.76 sohammaga 1.15 sohammabaDisaga 4.311, 4.316, 4.331 sohammavaDisaya 1.10, 1.33, 1.56, 4.257 sohammavaDeMsaga 4.304 sohammavaDeMsaya 2.13, 4.308, 6.498 sohammaviDisa 1.59 iMsalakkhaNa 1.47, 1.70, 2.37, 2.83, 2.852.139 iMsassara 1.15 iMsAsaNa 4.260 hakkAra 1.4 hattha 2.174 hatthakappa3.206-207 hatthi 2.174 hatthijAya 2.148 hatthiNaura 1.140 hatthiNapura 1.142, 2.7, 2.15-16, 2.50, 2.104 hatthiNAura 1.37-38, 2.105-106, 3.191, 3.183-195, 3.197-200, 3.203-205, 3.226, 6.466-6.480, 6.483, 6.487, 6.490 hatthiNApura 2.5, 2.8, 2.10-14, 2.133-137 hatthitAvasa 4.244 hatthimaDa 1.29, 6.461 hatthirayaNa 1.89-90, 1.116-117, 1.119, 1.121-123, 1.130, 1.132-133, 1.135-137, 1.141, 2.27, 2.33, 2.36, 2.87, 3.191, 3.201 hatthirAya 2.86-87, 4.376 hatthilijja 2.172 hatthivAla 1.85-86 hatthisIsa 2.104-106, 2.107, 3.191, 6.455-456, 6.458 hatyuttarA 1.54-55, 1.57, 1.59, 1.65, 1.69-70, 1.72, 1.78, 1.100 hambauTTa 4.244 hayalakkhaNa 2.78,4.375 hari 3.224 hariesa 2.110 hariesabala 2.110 harikatA 4.264 haricaMdaNa 2.92, 2.97 hariNegamesi 1.11, 1.15, 1.59, 1.59, 2.25-26 hariyabhoyaNa 1.91.2.29, 2.82, 5.385 hariyAyaNa 1.111, 1.113 harivaMsakula 1.55, 1.57-58,1.113 hariseNa 1.139-140, 2.120 harissaha 3.224 halla 2.98 hAriya 2.172, 2.175 hAriyamAgalArI 2.172 Page #809 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 hAlAhalA 5.393, 5.400-403, 5.405, 5.407-410 hAlijja 2.172 hAsA 1.8 himava 2.175 himavaMta 2.20 - 21 2.43, 2.69, 2.82, 2.105, 2.133134, 2.137, 2. 139, 3.195, 3.202, 3.216, 4.260, 4.268-269 himavAya 1.76 hiuDDAvaNa 3.187, 3.214 hiraNNajutti 2.78, 4.375 hiraNNapAga 2.78, 4.375 hiri 1.8, 3.226 hiripupphavatI 3.225 hemajAla 4.261 hemavaya 4.263 hottiya 4.244 dharmakathAnuyoga Page #810 -------------------------------------------------------------------------- ________________ D dharmakathAnuyoga--una viziSTa puruSoM kI jIvana-kathA, caritra tathA sAdhanA kA varNanA tmaka saMkalana hai, jinake jIvana meM dharma sAkAra rUpa meM pratiSThita huaa| tapa, tyAga, dhyAna, titikSA, sevA, samatA, karuNA evaM niSpRhatA Adi uttama guNa jinake caritra meM pratibimbita the| 0 jaina AgamoM meM yatra-tatra vikIrNa rUpa se aise saikar3oM caritra aMkita haiM, jinakA adhyayana-anuzIlana karane ke lie pAThaka ko aneka AgamoM kA anusaMdhAna karanA par3atA hai, jo bahuta hI durUha aura duHzakya kArya hai| 0 Agama-gata una samasta caritroM kA vargIkaraNa kara ekatrapustakAkAra prakAzita karane kI yaha yojanA-dharmakathAnuyoga nAma se pAThakoM ke hAthoM meM prastuta hai| o Agama anuyoga kA yaha durUha, atyadhika zramasAdhya, mAnasika ekAgratA tathA bauddhika parizrama kA kArya karane meM saMkalpazIla hai-- jJAnayogI muni zrI kanhaiyA lAla jI ma0 "kamala" / 9 mani zrI jaina Agama, TIkA, caNi bhASya, Adi ke gahana abhyAsI, zodhana tathA vivecanA meM atyanta sadakSa haiN| samyag jJAnArAdhanA hI Apake jIvana kA viziSTa eka lakSya hai / AgamoM kI prAcIna anuyoga zailI ko vartamAna meM sarva sulabha karane hetu Apa zrI dharmakathAnuyoga (prastuta,) gaNitAnuyoga (prakAzita), dravyAnuyoga (kAryAdhIna) evaM caraNAnuyoga (kAryAdhIna) meM kramazaH samasta Agama sAhitya ko navIna zailI meM prastuta karane hetu aharniza saMlagna haiM / isa mahAn kArya meM sahayogI haiM-suprasiddha manISI, bhAratIya tatvavidyA ke gahana abhyAsI zrI dalasukhabhAI mAlavaNiyA, jinako vidvattA, taTastha dRSTi tathA maulika sUjha-bUjha deza-videza meM suvikhyAta hai| 0 Agama anuyoga TrasTa, ahamadAbAda (paMjIkRta) isa mahAna jJAnarAzi ko prakAzita, mudrita kara alpa mUlya meM jijJAsujanoM ko sulabha karAne ke lie prayatnazIla hai / 0 yadi pAThaka eka-eka svatantra grantha kharIde to sambhavataH yaha pUrA seTa 1200/-rupaye yA 1500/-rupaye mUlya se bhI maMhagA pdd'egaa| kintu Agama anuyoga TrasTa ne una jijJAsuoM ko kama mUlya meM sulabhatA se prApta karAne ke lie agrima sadasyatA yojanA banAI hai| 500/-rupae dekara jo vyakti sadasyatA grahaNa kareMge unako kramaza: prakAzita hone vAle sabhI Agama grantha ni:zulka diye jAyeMge / hindI, gujarAtI tathA aMgrejI-tIna bhASAoM meM alaga-alaga anuvAda ke sAtha prakAzita hone vAle kisI bhI bhASA kA eka seTa, Apa apanI ruci ke anusAra sarakSita kara sakate haiN| samparka kareM:Agama anuyoga TrasTa mantrI-zrI himmatalAla esa0 zAha amara nivAsa, soharAbajI kampAuNDa vAr3aja, ahamadAbAda--13 kalAMka evaM AvaraNa pRSTha ke mudrakaH 'kuladIpa presa' AgarA