Book Title: Trishashti Shalaka Purush Charita Mahakavyam_02
Author(s): Hemchandracharya, Charanvijay
Publisher: Atmanand Jain Sabha
Catalog link: https://jainqq.org/explore/600062/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education inter zrI jaina AtmAnaMda zatAbdi graMthamAlAyAH aSTamagranthAGka (8). kalikAla sarvajJa zrIhemacaMdrAcAryaviracitaM - zrI tripaSThizalAkA puruSa caritra mahAkAvyam / / (dvitIya, tRtIya, caturthaparvAtmakaH ) dvitIyaH vibhAgaH JAS sampAdakaH munirAjazrI puNyavijayajI mahArAja, - prakAzakaH zrI jaina AtmAnaMda sabhA - bhAvanagara, www.jage Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stain Educatio [+] [...]00 sadagatanidhinA zrI 1008 *zrImAnandamArAma mahArAja zrI mAya presa-bhAvanagara ::::::::.......... sva-parazAstraparamArthaprapaMca pravINa vRhatta pAgacchAntargata saMvignazAstrIya-AdyAcArya-paMjAbadezoddhAraka nyAyAmbhonidhi - jainAcArya zrImad vijayAnandasUrIzvarajI ( zrIAtmArAmajI mahArAja ) janma - vi0 saM0 1893 caitra sudi 1 bRhaspativAra --gAma leharA ( paMjAba ) tahasIla jIrA, jilA phirojapura, sthAnakavAsI dIkSA - vi0 saM0 1990 mAlerakoTalA (paMjAba) saMvigradIkSA vi0 saM0 1932 amadAbAda.. AcAryapada vi0 saM0 1942 pAlItANA. svargagamana vi0 saM0 1952 gujarAnavAlA ( paMjAba ) ..............+ www.janelitary.org Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAsaMgika. **** K HOM -%%AKAXXXA A bIjA bhAganA saMpAdananI prastAvanAmA huM vizeSa kazuM lakhI zakuM evI paristhitimA nathI. mAtra eTalaM ja kahIza ke A " triSaSThi zalAkApuruSa caritra" graMthay saMpAdana kArya pU. pA. AcArya bhagavAna zrI vijayavallabhasarijI mahArAjanA ziSya munizrI caraNavijayajIe zaru kayu hatuM. teno prathama bhAga sana 1936 mA patrAkAre ane pustakAkAre ema banne svarUpe prakAzita thaI cUkyo che te pachI bIjo bhAga paNa tarata prakAzita karavAno irAdo hato ja. paNa bIjA bhAganuM thoDaM kAma thayA pachI muni caraNavijayajI kAcI umare kALadharma pAmyA. evA vidvAna sAdhuno dehAMta e amArA badhA mATe ghaNAja duHkhanI vAta manAI che. emanA svargavAsa pachI A saMpAdana kArya mArI pAse AvyuM. mArI pAse bIjAM kAmo hatAM ja, chatAMya meM e svIkArI lIdhuM. paNa e pachInA varSono samaya mArA mATe saMgharSaNano | kALa pUravAra thayo che ane ghaNI aNaciMtavI ghaTanAo e samayamAM banI che. prathama to mArI bImArIja zaru thaI, je ghaNA varSoM sudhI cAlI. te daramyAna pATaNa zrI hemacaMdrAcArya jJAnamaMdiranuM kAma zaru thayu. tene vyavasthita karavAmAM keTalAka varSo gayA. te pachI pU. pA. zrImAna caturavijayajI mahArAja kALadharma pAmyA. te pachI pU. pA. zrImAna pravartakajI mahArAja kALadharma pAmyA. eTale bIjI javAbadArIo paNa AvI, evAmA prakAzananuM kAma zaru thayuM ane vihAra paNa zaru thayA.. A ghaTanAo evI satata rIte banatI raho ke prastuta graMthanA saMpAdana- kAma ThaMDe paDatuM gayu ane ThelAtuM gayuM. HARITRA 4 % Jain Education inte w .jainelibrary.org Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 2 // | paNa jyAre Agama saMpAdana- kAma zaru thayuM tyAre A kAma tarapha kAMIka upekSA paNa AvI. paNa e javAbadArIno bhAra mana upara satata rahyA karato hato eTale teno keTaloka aMza to meM taiyAra karyo paNa pAchaLathI avaziSTa bhAganuM kAma eka pachI eka judI judI vyaktione soMpavU paDayu. tenA pAThAMtaro koIe lIdhA, to TippaNo vaLI bIjAe kA. to prUpha riMDIMga vaLI trIjAe kayu. pAThAMtaro pATaNavAsI paM. amRtalAla mohanalAle lIdhA, TippaNo paM. bahecaradAsajIe taiyAra karyAM, bAkInu kAma paM. aMbAlAla zAhe kayu. eTale mArI to emAM upalakadRSTinI najara ja rahI zakI che. A rIte A bIjA bhAganA saMpAdananu kAma aneka hAthe taiyAra thayelI rasoI jetuM che. te svAdiSTa che ke asvAdiSTa che athavA ene mATe mane prasannatA che ke viSAda che e kazuM vyakta karI zakato nathI. topaNa ATalA varSo | pachIya prastuta graMthanA bIjA bhAgane vAcako samakSa rajU karI saMtoSa anubhavavAno prayatna karUM chu. A saMpAdana mArI svIkArelI jabAbadArI che. tene mArA DhaMge pUrI rIte adA nathI karI zakyo e mATe sadgatano kSamAprArthI chu. muni puNyavijaya. SERICA4%ACRECORRESCHEDOSXXX For Private & Personal use only Vijainelibrary.org, IWANT Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjaina-AtmAnanda-zatAbdi-sirIjha ECEOE pranthAGka 8 =OEO= s ysy lt mltn Hl SRI ATMARAMAJI MAHARAJ. Pomrmmrememome mnhm lllth CRLSCRECTORROCERO zrIAtmArAmajI mahArAja. memomme kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryaviracita triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvya. sampAdaka-munirAjazrI puNyavijayajI mahArAja. S CALE Jain Education Internet For Private & Personal use only Rijainelibrary.org Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // Jain Education Interna zrIjaina - AtmAnanda-zatAbdi - granthamAlA bRhattapAgacchAntargatasaM vimazAkhIya AdyAcArya-nyAyAmbhonidhi-saMvignacaDAmaNi- sva- parasiddhAntodadhipAragAbhI jainAcArya zrImadvijayAnandasUrIzvarajI prasiddhanAma zrIAtmArAmajI mahArAjake janma-zatAbdimahotsava ke cirasmaraNanimitta Apake paTTadhara, apane asAdhAraNa sadupadezake prabhAva se zrImahAvIra jaina vidyAlaya, muMbaI, zrIAtmAnaMda jaina gurukula, gujarAMvAlA, ( paMjAba ) zrIAtmAnanda-jaina hAIskUla, aMbAlAsiTI, (paMjAba) zrIpArzvanAtha jainavidyAlaya, varakANA, (mAravAr3a) zrI AtmAnanda- jaina-lAyabrarI, pUnAsiTI, ityAdi bhinna bhinna prAntoM meM vidyAlaya, chAtrAlaya, gurukula, lAyabrerI, pustakAlaya, granthAlaya, auSadhAlayAdi aneka jainasamAjopayogI dhArmika vyavahArika saMsthAoMke saMsthApaka dharmadhuraMdhara pUjyapAda zAntipriya - AcArya zrIvijaya valla masUrIzvarajI mahArAjakI AjJAse saMsthApita. - granthAMka 8 prAptisthAna zrI jaina AtmAnaMda - sabhA. bhAvanagara ( kAThiyAvADa ). [ sthApanA vikrama saMvat 1989, AtmasaMvat 38, vIrasaMvat 2459, IsvI san 1933 ] -%2%% ainelibrary.org Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Int tripaSTizalAkA puruSacaritasya prathamaH sargaH / OM arha namaH // dvi-tri- caturthaparvaNAm viSayAnukramaNikA / dvitIyam parva viSayaH pRSTham vimalavAhanasya sUrim vairAgyakAraNasya pRcchA 179/2 arindamasUreH AtmavRttAntaH / 180/1 vimalavAhanasya dIkSAgrahaNecchA / 181 / 1 maMtribhiH parAmarzaH / 181/2 kumArasaMbodhanam / 182/2 182 / 2 viSayaH vatsa vijayavarNanam / susImAnagarI svarUpam / pUrvabhave prathama zrIvimalavAhanabhavaH / vimalavAhanasya vairAgyavAsanA | arindamasUrivaMdanArthaM vimalavAhanasya udyAnagamanam / .... -959+ pRSTham 176 / 2 177/1 177/2 178 / 1 179/1 kumArasya pratyuttaraH / ---- **** . Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ % pRSTham viSayAnuH triSaSTiH zalAkApuruSacaritasya %% kramaNikA AE viSayaH pRSTam | viSayaH maMtriNaH kumAraM prati zikSApradAnam / .... 183 / 1 | ajitaprabhorgarbhAvataraNaM, vijayAdevyAH kumArasya rAjyAbhiSekaH / ... .... 183 / 2 | / svapnadarzanaJca / ... ... 188 / 2 kumAraM uddizya vimalavAhanasya shikssaavcnm| 184 / 1 svapnalakSaNapAThakAH ... .... 19012 vimlvaahn-prvjyaa-mhotsvH| ... 184 / 2 ajitaprabhorjanma.... 19122 vimalavAhanasya pnycmussttilocH| dikkumArikAkRto jinajanmotsavaH / ... 19222 ... 185 / 1 surivaryasya dezanA / .... saudharmendrAgamanam / ... 185 / 1 saudharmendreNa paJcarUpeNa prabhormerau nayanam / / vimalavAhanasya vizuddhacAritrapAlanam / .... 185 / 2 IzAnendrAgamanam / vimalavAhanasya pariSahasahanaM tIrthakRtkarmo .... ... 199 / 2 jinajanmotsavArtha catuHSaSTerindrANAmApAjenaJca / ... ... .... 1862 gamanam / .... vijayavimAne amaro jAtaH / ... ... 2011 ... 18741 meruzirasi acyutendravihitAjitajinadvitIyaH sargaH / pUjanam / .... .... 201 / 2 ajitaprabhoH cyavanam / .... ... 188 / 1 | meruzirasi saudharmendravihitAjitajinapUjanam / 2041 caturdaza svpnaaH| ..... 188 / 1 | saudharmendreNAjitaprabhoH mAtuH samIpe nayanam / 2051 %ACADOSAX // 1 // For Private & Personal use only H r .jainelibrary.org Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Kakk%%% viSayaH pRSTham | viSayaH pRSTham ajitajina-sagaracakrijanmotsavaH / ... 205 / 2 | ajitaprabhoH pratragyA / ... 2171 jitazatrurAjanirmito nAmakaraNotsavaH / 2071 | paJca divyAni .... 218 / 1 tRtIyaH srgH| ajitjinsyogvihaaritaa| .... 21802 ajitjin-sgrckrinnorkhaalyliilaa| 208 / 1 ajitaprabhostapaH / ... 21961 sagaracakriNo vidyaabhyaasH| ... .... 2082 | ajitajinasyogracaryA / ... 219/2 ajitajina-sagaracakriNoyauvanaM pANi- .... ajitaprabhoH kevalotpattiH, devendrANAmAgrahaNazca / ... ... ... 21011 | gamanaM c| ... ... .... 22011 ajitajinarAjyAbhiSeka: taptiturdIkSA c| 210 / 2 | samavasaraNam / ... . ... 22002 ajitaprabho rAjyavaibhavaH / ... 21112 | bhagavato dvAdazaparSadA, samavasaraNAntargamanazca / 22111 ajitajinasya dIkSAsaGkalpaH / 21211 | krmkssyjaastiirthkRdtishyaaH| .... 22112 sagarasya prArthanA / .... .... ..... 21361 | prabhorvandanArtha sagarasya gamanam / ... .... 222 / 1 sagarasya raajyaabhissekH| ... ..... 21332 ajitaprabhordezanA / ... .... 22331 jinasya vArSikaM dAnam / .... 21461 caturvidhaM dharmadhyAnam , AjJAvicayamapAyaajita jinapravrajyAmahotsavaH / ... 214 // 2 vicayaM ca / ..... ... ... 22312 CHCHOCHECIRCISCORRECHANCE ARSACROREKAR Jain Education in For Private & Personal use only . Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnu triSaSTizalAkA kramaNikA caritasya SARKAASHAANGAROOR viSayaH pRSTham | viSaya pRSTham vipAkavicayam , vipAkaH, aSTau karmANi / 2241 | AryAnAryadezA manuSyAzca / .... 23131 saMsthAnavicayama lokasvarUpaM c| ... 224 / 2 | antaradvIpAH / ... 23112 adholokaH, narakAH, narakAvAsA vlyaashc| 22561 | nndiishvrH| .... 232 / 1 bhavanapatayastaJcihnAni tadindrAzca / .... 225/2 karmabhUmayaH, Urdhvalokazca / ... 23312 vyantarA vAnavyantarastaccihnAni tadindrAzca / 226 / 1 | vaimaanikaaH| .... 234 / 2 jyotisskaaH| .... 226:2 | gaNabhRtAM sthApanA / ... 2361 tiyaglokaH, maruzca / ... ... 22711 2271 | baliH, gaNabhRddezanA ca / .... 23612 jambUdvIpastadvarSANi varSadharAzca / ... 22712 | shaasnaadhisstthaayk-dev--devyau| .... 2371 jambUdvIpahadAH, mahAnadyaH, videhakSetram ca | 22811 | dvijanmanA saha bhagavataH sNketvaartaa| .. 23711 vijyaaH| ... .... ... 228 / 2 | sulakSaNA-zuddhabhaTTayoH kathAnakam / ... 237 / 2 jambUdvIpasya jagatI vaitAdayagirayazca / .... 229 / 1 | samyaktva-midhvAtvayordevagurudharmaNAM ca .... lavaNAbdhiH, pAtAlakalazA velandharadevAzca / 229 / 2 svarUpam / .... ... 238 / 2 dhAtakI puSkarAddhaM tadgatA meravazca / .... 230 / 1 | samyaktvasya lkssnnaadi| .... 239 / 1 maanussottrH| ... ... .... 23012 | zuddhabhaTTasya kevlopaarjnm| ... 2401 CA%AAAAAAAACAR Jan Education Internatie For Private & Personal use only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -% 5 % % % viSayaH pRSTham | viSaya pRSTham caturthaH srgH| aSTApade jinArcanam / ... 25711 sagarasya cakraratnotpattiH, tatpUjA ca / ... 24012 sagaraputraiH aSTApadagireH prikhaavidhaanm| 258 / 1 digvijayAya pryaannkm| ... sagarAtmajAnAM nAgarAjena bhsmiikrnnm| 2591 sagarasya digvijyH| .... 242 / 1 SaSThaH srgH| sagarasya strIratnaprAptiH / .... 25112 | sagaraputramaraNe tatsainyAnAM vilaapH| .... 260 / 1 sagarasya vinItAyAM pravezaH / .... 25211 | sagaraputrANAM maraNe tadantaHpurINAM paridevanam / 26011 sagarasya cakripadAbhiSekaH / ... sAmantAdInAM zocanam / .... ... 260 / 2 paJcamaH srgH| sagaraputrAntaHpurIprabhRtInAmayodhyA prati pUrNameghasulocanayoH puurvbhvsmbndhH| ... 25312 prsthaanm| ... .... .... 26111 meghavAhanasahasrAkSayoH pUrvabhavaH / / 2541 | mumUrSaNAM teSAM aparicitena dvijena saMsthApanam / 26222 raaksssvNshH| .... ..... 254 / 2 | aparicitena dvijena svaputramaraNamiSeNa ... sagaraputrANAM dezadarzanAya prasthAnam , sagarapratibodhanam / .... ... 262 / 2 apazakunAni c| .... 2552 sagarasya vilaapH| .. 266 / 2 sagaraputraiH aSTApadagirerdarzanam / 256 / 2 | aparicitena dvijena sagarasyAzvAsanam / .... 26711 CRECROCESC4%9 %akGARH pApAta %-% % I RORE RAE% Jain Education Internal For Private & Personal use only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ E %AE% triSaSTIzalAkA. viSayAnukramaNikA 282 / 2 4%9C 283 // caritasya // 3 // viSayaH pRSTham | viSayaH pRSTham subuddhimantryuktaM tAntriko dAharapam / ... 267 / 2 | sagarasya prvrjyaa| ..... ... 28111 dvitIyamantryuktaM aparamindrajAlikodAdaraNam / 273 / 1 | sagarasya kevalajJA / gaGgApravAhaskhalanAya bhagIrathasya gmnm| 27802 ajitamvAmisagarayonirvANam / jahanuprabhRtInAM sagaraputrANAM bhagIrathasya ca ajitaprabhunirvANamahotsavaH / 28312 pUrvabhavAH / .... .... .... 28002 tRtIyam parva viSayaH pRSTham | viSayaH pRSTham prathamaH srgH| sambhavajinajanma dikkumArIkRto mahotsavazca / / 29012 smbhvjinpuurvbhvcritm| .... 285 / 2 | catuSpaSTIndra vihitaH sambhavajinajanmotsavaH / 291 / 2 durbhikssH| ... 286 / 2 catuHSaSTiH indrAH ... .... 292 / 11 sNsaarviraagtaa| 28801 | zakrendreNa kRtA prArthanA sambhavajinasya garbhAvataraNam / ... 289 / 2 sambhavanAmasthApanam / ... ... 293/2 caturdaza svpnaaH| .... 29011 | pitrA rAjyasamarpaNama 294 / 2 %EC%C4 E %E0%A4%96% 293 / 1 %C Hir.jainelibrary.org For Private & Personal use only % Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I pRSTham 305 / 1 305 / 2 306 / 1 3071 3071 30712 kvljnyaanv| .... .... viSayaH pRSTama | viSayaH sambhavajinavArSikadAnaM dIkSA c| 295/1 | vArSikadAnaM, dIkSA ca / ... shkrstutiH| ... 296 / 2 / jinkevljnyaanm| .... sambhavajinapAraNam , paJca divyAni, pIThaM azaraNabhAvanAgarbhA dezanA / kevalajJAnazca / 2971 | ykss-ykssinnyau| ... . samavasaraNaracanA / .. 2972 jinaparivArAdikam / ... anityabhAvanAgarbhitA sambhavajinadezanA / 29802 | abhinaMdanajinanirvANam / ... trimukho yakSaH, duritArizca ykssinnii| .... 300 / 1 tRtIyaH srgH| sambhavajinaparivArAdikam / .... .... 3001 | niSputratAyA duHkham / ... prbhornirvaannm| ... .... ... 300 / 2 | kuladevIvaradAnam / 300 / 2 dvitIyaH srgH| puruSasiMhanAmasthApanam / abhinandanajinapUrvabhavacaritam / ... 3011 | dazadhA ytidhrmH| abhinandanajinajanmanagarI pitarau c| ... 302 / 1 | pravrajyAyA duSkaratvam / .... caturdaza svapnAH, janmotsavazca / 303 / 1 | cAturgatikabhavapAsa duHkham / jinezvarAya rAjyasamarpaNam / .... 304 / 2 | sumatisvAmijanmapurI pitarau ca / 3081 309 / 1 3101 31111 3122 312 / 1 3122 NISAA% C3%AS Jain Education Internation For Private & Personal use only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 -%AE% viSayAnukramaNikA % triSaSTizalAkApuruSacaritasya E3 % viSayaH jinamAtrA vivAdabhaJjanam / ... jinajanmAdikam / ... sumtijindiikssaa| kevalajJAnam / ... aSTaprAtihAryagarbhitA stutiH / ekatvabhAvanAgarbhitA jinadezanA sumtijinshaasndevdevyo| jinprivaarH| ... .... jinanirvANam / ... caturthaH srgH| padmaprabhajinapUrvabhavacaritam / janmapurI pitarau ca / .... jinajanmotsavaH / ... ... padmaprabhajinasya pravrajyA / ... pRSTham 32111 32111 32221 323 / 1 323 / 2 325/1 325 / 1 325 / 1 % pRSTham | viSayaH 313 / 1 | padmaprabhajinadezanA .... 3142 | narakagatiklezasvarUpam / 315 / 1 / tiryggtiduHkhsvruupm| ... 315 / 2 | mnussygtiduHkhsvruupm| ... 31611 devgtikleshvrnnnm| .... 31631 padmaprabhasvAmizAsanadevadevyau / 3161 pdmprbhjinprivaarH| ..... 3171 | pdmprbhjinnirvaannm| ... 31711 paJcamaH srgH| supArzvajinapUrvajanmasambandhaH / ... 31861 supaarshvjinjnmaadi| ... 3182 jinasya dIkSA kevalajJAnaM ca / 339 / 1 | supArzvajinadezanA / 32011 | jinasya ykss-ykssinnyo| .... %A8-%A4%AACAOM % % 326 / 1 327 / 1 3281 3291 % // 4 // 301 % Jain Education Inter For Private & Personal use only % Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayaH supArzvajina parivAraH / jinanirvANam / ... .... .... SaSThaH sargaH / candraprabhajina pUrva bhava sambandhaH ... candraprabhaparivAraH / candraprabhanirvANam / candraprabhajinajanma | candraprabhajinasya pravrajyAdi / ... candraprabhajinasya dezanA / candraprabhajinayakSa-yakSiNyau / ... .... saptamaH sargaH / suvidhijinapUrvabhava sambandhaH / suvidhijinajanmAdi / suvidhi jina dIkSAdi / ... :: *** ... .... .... pRSTham viSayaH 330|1| aSTakarmottara prakRtyAzravasvarUpajJApikA suvidhi 330/2 ... 331/1 332 / 1 333 / 1 334 / 2 335/1 335/1 335/9 .... svAmidezanA / suvidhijinazAsana- deva-devyau / suvidhijinaparivAraH / suvidhijinanirvANam / aSTajinAntare tIrthocchedana ... aSTamaH sargaH / 336 / 1 337/1 338|1 .... .... ... zItala jina pUrvabhava sambandhaH / zItalajinajanmAdi / zItalajinapravrajyAdi / Azrava-saMvarasvarUpagarbhA zItalajinadezanA / zItalajina yakSa-yakSiNyau parivArAdi ca / zItala jinanirvANam / ... .... ... .... **** ... pRSTham 339 / 1 341 / 1 341 / 1 341 / 2 341 / 2 342/2 343/2 344 / 2 345/2 346 / 2 347/1 ainelibrary.org Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CAR viSayAnu kramaNikA triSaSTiH zalAkA puruSa caritasya %E4%AC -% caturtha parva viSayaH pRSTam | viSayaH pRSTham prathamaH srgH| jinasya nivANam / .... .... 38111 zreyAMsajinapUrvabhavasambandhaH / tripRSThasya narakagamanam / .... 3482 ... 38211 shreyaaNsjingrbhaavtaarH| ... acalabaladevasya siddhigamanam / 382 / 2 ... 349 / 2 zreyAMsajinajanmAdi / ... ... 350 / 1 dvitIyaH srgH| jinapravrajyAdi / 352 / 1 / zrIvAsupUjyapUrvabhavasambandhaH / 38311 tripRSThavAsudeva-acalabaladevAdInAM caritam / 35212 | vAsupUjyajinajanmotsavavarNanam / 38401 zreyAMsajinasya kevalajJAnam / 3781 zakrastutiH / ... samavasaraNam / .... 37802 pANigrahaNArtha pituraajnyaa| .... 38631 jinasya devtaakRtstutiH| ... .... 379 / 2 vAsupUjyasya prtyuttrH| 386 / 2 zreyAMsajinasya deshnaa| . 371 / 2 vAsupUjyasya diikssaa| 3872 nirjarAsvarUpagarbhA zreyAMsajinadezanA / .... 3801 dvipRSThavAsudevasya vijayabaladevasya ca vRttaantH| 38712 jinasya parivArAdi / 381 / 2 | vAsupUjyasya samavasaraNam / ... ... 393 / 2 3842 Jain Education Internationelle For Private & Personal use only , Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTham viSayAnuH triSaSTiH zalAkA kramaNikA 4262 43111 43101 caritasya viSayaH pRSTham / viSayaH paJcamaH srgH| dharmanAtha jinasya dharmadezanA / ... dharmanAthajinasya pUrvabhavasambandhaH / ... 417 / 1 dharmanAtha jinasya privaarH| ... dhrmnaathjinjnm| ... ... 419 / 1 prabhoH nirvANam / ... .... jinprtrjyaa| .... .... ... 42011 ___SaSThaH srgH| puruSasiMhavAsudevasya sudarzanabaladevasya ca ... maghavacakravarticaritam / .... vRttAntaH / .... ... ... 42012 saptamaH srgH| dharmanAtha jinasya kaivalyaM samavasaraNaM ca / ... 425/1 sanatkumAracakricaritam / ... ..... 432 / 1 .... 434 // 2 RANSAC4%%AA%CKS Jain Education Internation1 For Private & Personal use only , Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S'ri-Jaina-Atmananda-S'atabdi Series; No. VIII. THE TRISHASHTIS'ALAKAPURUSHACHARITRAM-MAHAKAVYAM BY S'RI-HEMACHANDRA-ACHARYA Parvan Second, Third, Forth-( Part Second,) (describing the noble deeds of Ajitaswami to Dharmanatha, and Chakravartin Etc.) ORIGINALLY EDITED BY (First Parvan) MUNI CHARANAVIJAYA, the disciple of Acharya Sri-VIJAYAVALLABHA-Suri, Pattadhara of Nyayambhonidhi Sri-VIJAYANADA-Sari, the First Acharya of the BRIHAT-TAPAGACHCHHA-SAMVIGNA-S'AKHA. PUBLISHED BY First editiion: S'ri-JAINA-ATMANADA-SABHA, BHAVNAGAR. Price Rs. 10-0-0 Vira-Samvat 2476, 1250 Copies Vikrama-Samvat 2006, Atma-Samvat 55, 1950 A. C. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * *% *% * **% S'ri-Jaina-Atmananda-S'atabdi Series; Vol. VIII. This Series is started to comnemmorate the Birth-cencenary of the great S'vertambara Acharya Sri-Vijayananda-Suri generally known by the name of Sri Atmaramji, who was the First Acharya of the Samvigna-S'e kha of the Brihat-Tapa gachchha, by his worthy Pattadhara Acharya-Sri-Vijayavallabha-Suri, the founder of Sri-Mabavira-Jaina-Vidyalaya, Bombay, Sri-Atmananda-Jaina-Gurukul, Gujranwala, (Punjab ), S'ri-Atmananda-Jaina High-School, Ambala City, (Punjab ), S'riPars'vanatha-Jaina-Vidyalaya, Varkana, (Marwar ) S'ri-Atmananda-Jaina Library, Poopa City, etc. NUMBER 8 *% %**% * * %* %**% %*%** To BX HAD FROM Sri-Jaina-Atmanand-Sabha, Bhavnagar (Kathiawad) Founded in V. S 1989, Atma-Samvat 38, Vira-Samvat 2459, 1933 A. C. % For Private & Personal use only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hHao Hao Hao Hao Hao Hao Hao Hao Hao Hao Hao Hao Hao Hao Hao Hao Hao Kua Hao Hao Hao Hao Hao Hao Hao Hao Hao Hao Hao Hao Hao Hao Hao Hao Hao zrIjana-AramAnanda-zatAbdi-granthamAlAyAH aSTama granthAGkaH [4] / kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryasanhabdhaM triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / tasyAyaM pAThAntarAdisamalaGkataH ajitasvAmyAdi-dharmanAthaparyantajinAdicaritagarbhaH dvitIya tRtIya-caturtha parvAtmakaH dvitIyo vibhAgaH / mUla (prathama vibhAga.) sampAdakaH saMzodhakazca, sva-parasiddhAntaparamArthaprapazcapravINa-bRhattapAgacchantaragatasaMvignazAkhIya-AdyAcArya-nyAyAmbhonidhi-jainAcArya zrImadavijayAnanda sUrIzvara( prasiddhanAma-zrIAtmArAmajImahArAja )paTTadharAcAyazrIvijayavallabhasUrIzamukhyaratnataponidhi-zrIvivekavijayasuziSyAcAryapadopazobhitazrIvijayomaGgasUrivinayazcaraNavijayaH / prakAzayitrI-zrIjaina-AtmAnandasabhA, bhAvanagara ( kAThiyAvADa) [pratayaH 1250] vIrasaMvat 2476, vikramasaMvat 2006, AtmasaMvat 55, IsvI san 1950. HESENSSSSSSSSSSSSSSSSS S SSSSSSSSSS Bu Di 9Hao Hao Hao Hao Hao Hao Hao Hao Hao Hao Hao Hao Hao Hao Hao Hao 5Hao Hao Hao Hao Hao Hao Hao Hao Hao Hao Hao Hao Hao Hao Hao Hao Bu For Private & Personal use only . Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 8 // toctoCHCO idaM pustakaM mumbayyAM kAlabAdevIroDa-kolabhATavIthyAM 26-28 tame gRhe nirNayasAgaramudraNAlaye rAmacandra yesU zeDagedvArA mudrApitam prathamAvRttiH 1250 (prata tathA bukAkAre.) / :::::::EEL pratAkAre daza rupIyA (bukAkAre ATha rupIyA ane posTeja alaga. E % BEE % % prakAzitaM ca tat "vallabhadAsa tribhuvanadAsa gAMdhI, ( sAhitya bhUSaNa) sekreTarI zrIjaina-AtmAnanda sabhA, bhAvanagara ( kAThiyAvADa)" ityanena. % % Jain Education Inten For Private & Personal use only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ C prakAzaka- nivedana. 4% AGRA% kalikAlasarvajJa parama pUjya zrIhemacaMdrAcAryakRta zrI triSaSThizlAkA puruSa caritra mULa graMthanuM bIjaM, trIjuM ane cothu (traNa parva ) bIjo graMtha ( vibhAga ) pratAkAre ane pustakAkAre zrI jaina AtmAnaMda zatAbdinA AThamA puSpa tarIke pragaTa karavAmAM Avela che. nyAyAMbhonidhi zrImadvijayAnaMdasUrIzvarajI ( AtmArAmajI ) mahArAjanI janmajayaMti zrI vaDodarA zaheramA AcArya mahArAjazrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAja sAhebanA adhyakSapaNA nIce samArohapUrvaka ujavANI hatI; te parama gurubhakti ane zatAbdina cirasmaraNa jaLavAI rahe te mATe pUjya AcArya mahArAjanA vidvAna pra. ziSyazrI caraNavijayajI mahArAjane te kArya suprata karavAmAM AveluM hatuM. ane krame krame AtmAnaMda zatAbdi sirijhanI pAchaLa ApavAmAM Avela sAta graMtho prakaTa thayA hatA. daramyAna vidvAna munirAjazrI caraNavijayajI mahArAjano acAnaka svargavAsa thayo. AvA vidvAna munivara mATe AkhA parivAranI jema ja A sabhAne paNa te duHkhano viSaya banela che. ___tyArabAda A kArya keTaloka vakhata sudhI mulatavI rahyaM hatuM, paraMtu triSaSThizlAkA puruSa caritra jevA mahAmUlA vyAkhyAna upayogI kathA ane kAvya sAhityanA apUrva graMthay bAkI- prakAzana kArya pUrNa tharbu joIe, tema AcAryazrI vijayaballabhasUrIzvarajI mahArAjanI icchA thatAM sAkSara ziromaNi pUjya zrI puNyavijayajI mahArAjane te kArya suprata kayu. parama pUjyazrI puNyavijayajI mahArAjazrIe pATaNa jJAnamaMdira ane bhaMDAronI vyavasthA karyA pachI Agamo %EC%ERes-4 AF% % %A For Private & Personal use only Marw.jainelibrary.org Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 10 // bagerenA saMpAdananuM mahAn kArya teo ghaNA parizramavaDe karI rahyA hatA. samaya paNa bIjA kAryo mATe nahoto tema chatAM hAthamAM ladhuM ane teo kRpALuzrIe A graMthamAM Apela prAsaMgika vivecanamAM jaNAvyA pramANe A graMthanuM suMdara saMzodhana karI A sabhAne prakAzana kArya suprata kathuM, je mATe vidvAna munirAjazrI puNyavijayajI mahArAjano A sabhA parama upakAra mAne che. kRpALu zrI puNyavijayajI mahArAje A kArya hAthamAM levAthI ja A bIjuM pustaka ATalA vakhate paNa prakAzana thavA pAmyuM che. je mATe sabhA potAno AnaMda vyakta kare che. chApakAma, kAgaLo vagere tenA tamAma kAryonI hajI sudhInI sakhta vadhatI jatI moMghavArIne laine A graMthamAM ghaNo mhoTo kharca thayo che. pUjyapAda AcArya mahArAjazrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAjanAM upadezathI nIce mujaba madada maLI che. je mATe A sabhA aMtaHkaraNapUrvaka AbhAra mAne che. ru. 2000) zrI AtmAnaMda janma zatAbdi baoNrDa muMbaI. ru. 1000) zrI gujarAnavAlA ( paMjAba ) jaina saMgha. ru. 501 ) zAha premacaMda maNilAlanI vidhavA bAI maNivhena pATaNa. ru. 3501) ukta traNe sahAyakone kharA aMtaHkaraNathI dhanyavAda ApavAmAM Ave che. zrI AtmAnaMda bhavana - bhAvanagara. dhanaterasa saM. 2006 gAMdhI vallabhadAsa tribhuvanadAsa. ( sAhitya bhUSaNa. ) Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // / 11 // Jain Education Inter zrIjaina-AtmAnanda-zatAbdi -granthamAlA mudritagranthAH " 1 zrIvItarAga - mahAdevastotram - kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcAryapraNItam x2 prAkRtavyAkaraNam - (aSTamAdhyAyasUtrapATho dhAtupAThasahitazca ) *3 zrIvItarAga - mahAdevastotram - ( gUrjarabhASayA sahitam ) 4 nyAyAmbhonidhi- jainAcArya zrIvijayAnandasUrIzvara ( prasiddhanAmadheya zrI AtmArAmajI )sya jIvanacaritam (gUrjara girAyAm ) 39 5 navasmaraNAdistotra sandohaH 6 cAritra pUjAditrayIsaGgrahaH - AcArya zrIvijayavallabha sUriracitaH *7 triSaSTizalAkA puruSa caritamahAkAvyam - prathamaM parva, kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItam pratAkAra ru. 6, bukAkAra ru. 6 8 triSaSTizalAkA puruSacaritamahAkAvyam - bIjuM, trIjuM, cothuM parva zrI kalikAla sarvajJa zrI hemacandrAcArya praNitam pratAkAre ru. 10, bukAkAre ru. 8 * A nizAnIvALA prantho maLatA nathI. mUlyam 01210 -8-0 0 - 8. 0-8 60-0 1000 posTeja alaga. ) . Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ www.janelibrary.org For Private & Personal use only *9 ******* * ******** ***** II P11 Jain Education Inter Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // aham // // namaH prathamAnuyogapraNetRbhyaH shriikaalkaaryebhyH|| nyAyAmbhonidhi-jainAcArya-zrIvijayAnandasUrIzvarapaTTAlaGkAra-zrIvijayavallabhasUribhyo namaH // ___kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryavinirmitaM ASSES triSaSTizalAkApuruSacaritam / triSaSTi. 31 For Private & Personal use only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite dvitIya parva prathama: sargaH // 176 // ajitanAthacaritam / SAMODALAMOROSCAMESSAGACAD ajitasvAmi sagaracakravartipratibaddhaM dvitIyaM parva / __ prathamaH sargaH jayantyajitanAthasya, jitazoNamaNizriyaH / narendravadanAdarzAH, paadpdmdvyiinkhaaH||1|| kAhipAzanirNAzajAGgalImantrasannibham / ajitasvAmidevasya, caritaM prastavImyataH // 2 // nAbhIsanAmepAnAM, jambUdvIpasya madhyagam / duHpamasuSamAprAyaM, videhakSetramasti tat // 3 // asti tatra mahAnadyAH, sItAyA dakSiNe taTe / vijayo vatsa ityAkhyAvikhyAto vipularddhikaH // 4 // ekadeza iva svargapradezasya bhuvaM gataH / abhrAjiSTa sa vibhrANo, rAmaNIyakamadbhutam // 5 // tatroparyupari grAma, grAmairatha puraM puraiH / nivasadbhiryadi paraM, nabhasyevaM hi zUnyatA // 6 // sampadA nirvizeSANAM, parasparamatucchayA / pUrnAmANAM tatra bhedo, rAjAzrayakRto yadi // 7 // svacchakhAdujalAstatra, mahAvApyaH pade pade / kSIrAmbhonidhinirgacchatsirAbhirikha pUritAH // 8 // tatra cA'labdhamadhyAni, svacchAni ca mahAnti ca / sthAne sthAne taDAgAni, manAMsIva mahAtmanAm // 9 // tatrA''rdravallIbahalA, ArAmAzca pade pade / tanvanti medinIdevyAzcitrapatralatAbhramam // 10 // grAme grAme cehUMvATAstatra pAnthatpAcchidaH / mahekSubhiH zobhamAnA, rasAmbhaskumbhasannibhaiH // 11 // 1 pdmraagmnniH| 2 karmanAgapAzanAze jAGgulImanasamam / * myaham la // 3 nAbhisadRzasya / degvA'sti zU khaMtA // 4 ikssukssetraanni| CARE pUrvabhavacarite prathamo vimlvaahnbhvH| // 176 // For Private & Personal use only . Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tatrA'nugokulaM gAvaH, plAvayanti mahItalam / kSIranadya ivA'GginyaH, prakSaratkSIranirjharAH // 12 // tatrA''sInaiH pathi pathi, pAnthadvandvaiH phaladrumAH / virAjante yugalibhiH, kurukalpadrumA iva // 13 // taminnavanyAstilakasanAbhiH sampadAM nidhiH / yathArthanAmA nagarI, susImetyasti vizrutA // 14 // asAdhAraNayA RddhyA, purIranaM cakAsti tat / AvirbhUtaM bhuvo madhyAt , kizcit puramivA''suram // 15 // tatraikAkinyo'pi nAryaH, saJcarantyo gRhaantre| satsakhIkA ivA''bhAnti, saGkrAntA ratnabhittiSu // 16 // prikhaambhodhipridhishcitrrtnshilaamyH| jagatyAM jagatIvoccaiH, prAkArastatra zobhate // 17 // *saJcaradbhirgajaistatra, prakSaranmadavAribhiH / prazAntapAMsavo rathyA, nityaM varSAjalairiva // 18 // nIraGgISu kulastrINAM, kumudinyudareSviva / labhante yaMtra sUryotA, nA'vakAzaM manAgapi // 19 // rAjante tatra caityepu, caladdhajapaTAJcalAH / mA gAzcaityoparItyarka, niSedhanta ivA'sakRt // 20 // zyAmIkRtanabhAMsyambhAplatabhUmIni bhUrizaH / udyAnAni mahIlagnameghasadhyazci tatra ca // 21 // svarNaratnamayAstatra, krIDAzailAH shsrshH| ArAmaramyakaTakA, meroriva kumaarkaaH||22|| sA ca dharmArthakAmAnAM, yugapat suhRdAmiva / krIDArthamekasaGketaniketanamivoccakaiH // 23 // bhogAvatyamarAvatyoradhaUrdhvasthayoH puroH| soryavA'ntare jAtA, sA saMdhIcI maharddhibhiH // 24 // nagaryAmabhavat tasyAM, rAjA vimalavAhanaH / vimalAtmA'tivimalairguNozcandramA iva // 25 // 1 tilksdRshH| 2 asurasambandhi / *saMvahadbhirga khaMtA // 3 lajAvasneSu / tatra paa|| 4 sUryakiraNAH / tA5 sadRzAni / 6 samo madhyapradezaH / 7 bhaginIva / 8 tulyaa| vimalAGgo'tila // For Private & Personal use only . Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite // 177 // Jain Education Internatio prapuSNan lAlayan vRddhiM prApayan lambhayan guNaiH / sa prajAH pAlayAmAsa, svApatyAnIva vatsalaH // 26 // dvitIyaM parva anyAyaM sa nijasyAspi na sehe nyAyaniSThuraH / cikitsyate hi nipuNairaGgodbhavamapi vraNam // 27 // lIlayaiva mahaujaskaH, sa vivegavanIbhujAm / zirAMsi namayAmAsa, samIra iva bhUruhAm // 28 // trivarga pAlayAmAsa, parasparamabAdhitam / nAnAvidhaM prANigaNaM, mahAtmeva tapodhanaH // 29 // audArya -- gAmbhIrya kSAntiprabhRtayo guNAH / tasyA'nyo'nyamabhUSyantopavanasyeva pAdapAH // 30 // sarpanto guNAstasya, saubhAgyaikadhurandharAH / kasya na hyalagan kaNThe, cirAyAtavayasyavat 1 // 31 // parvatAraNyadurgAdidezeSvapi mahaujasaH / sadAgateriva gatiH, zAsanaM tasya nA'skhalat // 32 // AkrAntAzeSadikasya, prasaracaNDatejasaH / luluThurbhUbhRtAM mUrdhni, pAdAstasya kheriva // 33 // sarvajJo bhagavAn svAmI, yathA tasya mahAmateH / bhrUbhujAmapi sarveSAM sa evaikastathA'bhavat // 34 // visUtritAmitravalaH, sutrAmevaikavikramaH / sAdhubhya eva sa ziro, namayAmAsa bAlyataH // 35 // yathA tasyAstulA zaktirbAhyAnAM dviSatAM jaye / AntarANAmapi tathA, vabhUvaikavivekinaH || 36 || durdamaM damayAmAsa, balAdutpathagatvaram / yathebha-vAjiprabhRti, sa indriyagaNaM tathA // 37 // sa dadau dAnazIlo'pi, pAtra eva yathAvidhi / pAtre bahuphalaM taddhi, zuktAvambhodavArivat // 38 // vidadhAnaH pairapurapravezamiva sarvataH / prajAH pravarttayAmAsa, dharmye'dhvani sa dharmavit // 39 // caritreNa pavitreNa, so'vAsayadidaM jagat / malayovIM parimaleneva candanapAdapaH // 40 // 1 sarvatra / 2 pavanasya / 3 indraH / 4 krodhAdInAm / 5 parakAyApravezamiva / prathamaH sargaH ajita nAtha caritam / pUrvabhavacarite prathamo vimalavAhanabhavaH / // 177 // . Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijayAdAturatrANAdarthisamprINanAdapi / yuddhavIro dayAvIrastyAgavIrazca so'bhavat // 41 // sa evaM rAjadharmasthaH, sthiradhIrapramadvaraH / ciraM rarakSa vasudhAM, sudhAmiva phaNIzvaraH // 42 // kRtyAkRtyavidastasya, sArAsAraM viviJcataH / anyeyurevamutpede, bhavavairAgyavAsanA // 43 // yonilakSamahAvartanipAtaklezabhISaNaH / pArAvAra ivA'pAraH, saMsAro dhigsaavho!||44|| ihendrajAlavat svapmajAlavacca bhave hahA! / kSaNAd dRSTaiH kSaNAnaSTairathaidyanti jantavaH // 45 // yauvanaM pavanoddhRtapatAkAJcalacaJcalam / AyuH kuzAgravizrAntajalabinducalAcalam // 46 // amuSyA'pyAyuSo garbhavAse narakavAsavat / atyantaduHkhAd gacchanti, mAsAH palyopamopamAH // 47 // atha jAtasya bAlatve'pyAyurbhAgaH kiyAnapi / parapraNeyasya sato, mudhA'ndhasyeva gacchati // 48 // indriyArtharasakhAdurasAsvAdena yauvane / mattasyeva vRthA gacchatyAyuraMzaH kiyAnapi // 49 // trivargasAdhanAzaktavapuSazca vapuSmataH / AyuH zeSaM vRthA yAti, prasuptasyeva vAIke // 50 // itthaM vidannapi bhavI, bhavAyaiva viceSTate / kAmaM rogIva rogAya, viSayAsvAdalampaTaH // 51 // yauvane viSayebhyo'sau, yathA dyuttiSThate bhavI / tathottiSTheta cenmuktyai, kiM hi nyUnaM tadA bhavet ? / / 52 // khayaGkataiH karmapAzaiH, khaM bhavI vessttytyho| skhalAlAtantusantatyA, jAlakAra iva kRmiH // 53 // ambhodhau yugazamilApravezanyAyato bhave / kathazcinmAnuSaM janma, labhyate puNyayogataH // 54 // tatrApi cA''ryadezeSu, janmino janma jAyate / mahatazca kulasyA''ptiH, sevA gurukulasya ca // 55 // 1 arijayAt / 2 praapekssaarhitH| 3 smudrH| 4 parAdhInasya / 5 AtmAnam / For Private & Personal use only How.jainelibrary.org. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite // 178 // Jain Education Internatio iti prApyA'pi sAmagrI, zivAya yatate na yaH / sampannAyAM rasavatyAM sa tiSThati bubhukSitaH // 56 // ubhayorapi cordhvA'dhogatyoH svAyattayoriha / dhAvatyadhomukhaM prAyo, jaDadhIrjalavajjanaH // 57 // samaye sAdhayiSyAmi, svArthamityAzayaM vahan / prApyate'rvAg yamadUtairaraNye taskarairitra // 58 // kRtvA'ghamapi yAn puSyet, teSAmutpazyatAmapi / atrANo raGkavajantuH, kRSTvA kAlena nIyate // 59 // tatazca nIto narake, labhate'nantavedanAH / janmAntarAnudhAvIni karmANi RNavannRNAm // 60 // mAtA'sau me pitA cA'sau, bhrAtA'sAvaGgabhUrasau / iti khabuddhirmithyaiva, zarIramapi na svakam // 61 // eSAM pRthak pRthak sthAnAderyupAmiha kevalam / ekatrA'vasthitiH sthAne, pakSiNAmiva pAdape // 62 // tato'pyanyatra gacchanti, pRthak sthAneSu dehinaH / naktamekatra zayitAH, pAnthA iva nizAtyaye // 63 // araghaTTaghaTInyAyenaihireyAMhirAmiha / kurvatAM dehinAM hanta !, kaH svakaH ? kaH paro'thavA ? // 64 // tat tyaktavyaM kuTumbAdi, tyaktavyaM purato'pyadaH / svArthAyaiva yatitavyaM, svArthabhraMzo hi mUrkhatA // 65 // ekAntAnantasukhadaH, svArtho nirvANalakSaNaH / mUlottaraguNaiH sa syAt, prakAzorkakarairiva // 66 // iti cintayato rAjJazcintAmaNiriva svayam / zrImAnarindamo nAmodyAne sUriH samAyayau // 67 // tadAgamanavArtA ca, samAkarNya mahIpatiH / pItapIyUSagaNDUpa, iva harSaM samAsadat // 68 // taM vanditumathA''nandAdacAlIdacalApatiH / mAyUrapatrAtapatraiH kurvan sAbdamivA'mbaram // 69 // 1 svAdhInayoH / 2 bandhUnAm / * rAnubandhIni khaMtA // 3 putraH / 4 AgavAnAm / 5 gamanAgamanam / 6 mokSalakSaNaH / 7 rAjA / 8 meghasahitam / dvitIyaM parva prathamaH sargaH ajita nAtha caritam / pUrvabhavacarite prathamo vimalavAhanabhavaH / // 178 // . Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Internal lakSmIdevyA nipatayAM, kaTAkSAbhyAmivoccakaiH / spRzyamAnazcAmarAbhyAmubhayorapi pArzvayoH / / 70 / / turaGgaiH svarNasannAhaiH, svarNapakSaiH khagairiva / vegibhirvijitazvAsai rundhAnaH kakubho'khilAH // 71 // aJjanAcalacUlAbhirjaGgamAbhirivA'bhitaH / mahAstamberamairbhArAnyaJcaiyannavanItalam // 72 // svayaM samantAt sAmantairbhaktitaH parivAritaH / nijasvAmimanojJAnAnmanaH paryayikairiva // 73 // bandikolAhalasparddhAdiva prasRmarairdivi / nAdairmaGgalatUryANAM dUrAt pizunitAgamaH // 74 // kareNukAdhirUDhAbhirvArastrIbhiH sahasrazaH / zRGgArarasavApIbhiH paritaH parivAritaH // 75 // sindhuraskandhamArUDhazchAyAkulainiketanam / udyAnaM nandanaprAyaM prApa tad bhUmivAsavaH // 76 // [ saptabhiH kulakam ] uttIrya kuJjaraskandhAdavanIpatikuJjaraH / praviveza tadudyAnaM siMho giriguhAmiva // 77 // vajrasaMvarmitamivA'bhedyaM manmathapatriNAm / rAgarogAgardaiGkAraM, dveSadveSidviSantapam // 78 // krodhAnalanavAmbhodaM, maandrummhaagjm| mAyoragIgarutmantaM, lobhazailamahAzanim // 79 // mohAndhakArartaraNiM, tapastejo'nalAraNim / kSamAsarvasvadharaNiM, bodhivIjAmbusAraNim // 80 // ArAmamiva dharmadrorAtmArAmaM mahAmunim / ArAdarindamAcAryamadrAkSIt tatra pArthivaH // 81 // [ caturbhiH kalApakam ] 1 mahAgajaiH / 2 namrIkurvan / 3 manaH paryAyajJAnibhiH / 4 sUcitAgamanaH / 5 chAyAvyAptasthAnam / 6 kAmavANAnAm / vaidyam / 8 sUryam / . Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1-86 triSaSTizalAkApuruSacarite // 179 // dvitIyaM parva prathamaH sargaH ajitanAthacaritam / kAMzcidutkaTikAsInAn, kAMzcit padmAsanasthitAn / godohikAsanAn kAMzcit, kAMzcid vIrAsanAsitAn // vajrAsanajuSaH kAMzcita, kAMzcidbhadrAsanasthitAn / kAMzcid daNDAsanAsInAn, kAMzcid valgulikAsanAn // kAMzcit krauJcaniSadanAn, kAMzciddhasAsanasthitAn / paryaGkAsaninaH kAMzcita, kAMzciduSTrAsanasthitAn // 84 // kAMzcita tAkSyosanAn kAMzcita, kapAlIkaraNasthitAn / AmrakubjAsanAn kAMzcit, kAMzcana svastikAsanAn // daNDapadmAsanAn kAMzcit, kAMzcita sopAzrayAsanAn / kAyotsargasthitAn kAMzcit, kAMzcidukSAsanasthitAn / / nirapekSAn zarIre'pi, niyUMDhakhapratizravAn / vividheSapasargeSu, samareSu bhaTAniva // 87 // antaraGgAnarIn jiSNUn , sahiSNUMzca parISahAn / tapodhyAnaralambhUSNUn , sAdhUnapi dadarza sH||88|| upetyA'rindamAcAryAn , vavande medinIpatiH / vibhrANaH pulakavyAjAd, bhaktimaGkuritAmiva // 89 // sUrivaryo'pyupamukhaM, vinyastamukhavatrikaH / dharmalAbhAziSamadAt , sarvakalyANamAtaram // 9 // narezvaro'pi vinayAt , tanuM saGkocya kUrmavat / avagrahabhuvaM muktvA, niSasAda kRtAJjaliH // 91 // zuzrAva dezanAM tasmAdAcAryAdavanIpatiH / aikatAnamanAstIrthakarAdiva purandaraH // 92 // rAjJastadbhavavairAgya, dharmadezanayA tayA / vyaziSyatA'vadAtatvaM, zaradeva himazruteH // 93 // AcAryapAdAn vanditvA, racitAJjalisampuTaH / girA vinayagarbhiNyetyabhyadhAd vasudhAdhavaH // 94 // anantaduHkharUpANi, phalAnyanubhavannapi / saMsAraviSavRkSasya, jano vairAgyabhAg na hi // 95 // kathaM saMsAravairAgyaM, jAtaM bhagavatAmiha / AlambanavibhAvena, bhavitavyaM hi kenacit // 96 // nirvAhitasvapratijJAn / 2 ekAgracittaH / 3 indraH / * degyA'nayA la // 4 vizeSaM jAtam / 5 ujvalatvam / 6 candrasya / pUrvabhavacarite prathamo vimlvaahnbhvH| // 179 // Jain Education inte Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ MOREOSECORRCESSORSEASES dantAMzujyotsnayA vyomatalaM dhavalayannatha / evamAcAryacandro'pi, saprasAdamabhASata / / 97 // saMsAre dhImatAM sarvamapi vairAgyakAraNam / vizeSatastu vairAgyahetuH kasyApi kazcana // 98 // ahaM hi gRhavAsasthaH, purA digjayahetave / hastyazva-ratha pAdAtacamUbhiH sahito'calam // 99 // mArgAntarAle satatasnigdhacchAyAmanoramam / jagaddhamaNakhinnAyA, vizrAmauka iva zriyaH // 10 // nRtyantamiva kaGkellilolapallavapANibhiH / hasantamiva vihasanmallikAstavakotkaraiH // 101 // romAzcitamivodazcatkadambakusumoccayaiH / vIkSyamANamiva meraketakIkusumekSaNaiH // 102 // santApinastapanAMzUna , durAdApatato'pi hi / saal-taalgumbhujainidhntmivocchritH||103|| dattagupyadgurumivA'dhvagArtha vaTapAdapaiH / sajIkRtapAdyamiva, sAraNIbhiH pade pade // 104 // zRGalitAmbhodamiva, mahadbhiraraghaTTakaiH / guJjanmadhukarArAvairAhvayantamivA'dhvagAn // 105 // tmaal-taal-hintaal-cndnairmdhyvrtibhiH| divAkarakaratrAsAta , timirairiva sevitam // 106 // cuut-cmpk-punnaag-naag-kesrkesraiH| jagatyekAtapatratvaM, tanvAnaM saurabhaizriyaH // 107 // tAmbUlI-labalI-drAkSAvitAnairatisantataiH / pAnthayanAM vinA yatnaM, tanvantaM ratimaNDapAn // 108 // bhadrazAlamivA''yAtaM, meruzailatalAvaneH / bhRzAbhirAmamArAma, tadA'drAkSamahaM vrajan // 109 // cireNa digjayaM kRtvA, nivRttaH punarapyaham / ArAmasyA'ntike tasya, saha cambA samAgamam // 11 // uttIrya vAhanebhyo'haM, kautukAt saparicchadaH / tadantaH pravizannanyAdRkSamadrAkSamagrataH // 111 // vizrAmasthAnam / 2 unnataiH / 3 kssudrndiibhiH| 4 sugandhalakSmyAH / Jain Education Internator For Private & Personal use only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite // 18 // dvitIyaM parva prathamaH sargaH ajitanAtha caritam / iti cAcintayamahaM, bhrAnto'nyatra kimAgamam / idaM kiMvA parAvRttamindrajAlamathedRzam // 112 // yat kva patralatA sA'rkakaraprasaravAraNI? / kva vA'sAvAtapassaikAtapatratvamapatratA // 113 // kka sA kuJjeSu vizrAntaramaNIramaNIyatA ? / nidrAyamANAjagaradAruNatvamidaM kva ca // 114 // kailApikalakaNThAdimadhurAlApitA kva sA? / vilolakAkolakularolaeNvyAkulatA kva ca ? // 115 // pralambalambamAnAzimbIbahalatA va sA? / kva caiSA zuSkazAkhAgradolAyitabhujaGgatA // 116 // kva ca sA kusumaamodsurbhiikRtdiktaa| cillI-kapota-dhvAGgAdiviSTAdurgandhatA va ca? // 117 // prasUnarasanissandastImitAvanitA va saa| ka jvaladdhASTrasikatAtulyasantApapAMsutA // 118 // phalaprAgbhArabhArAvanamrapAdapatA kva sA? / mUlopadehikAgrastapatitadrumatA va c?|| 119 // anekavallIvalayalaTabhA vRtayaH kva tAH / kva caitAH sarpanimuktAstokanirmokadAruNAH // 120 // tale tarUNAM pracuraH, prasUnaprakaraH kva saH? / udbhUtasthalazRGgATakaNTakA utkaTAH kva ca // 121 // manye yathA'yamArAmo, jajJe smprtytaadRshH| tathA saMsAriNaH sarve, saMsArasthitirIdRzI // 122 // saundaryeNa svakIyena, ya eva madanAyate / yasto rogeNa ghoreNa, kaGkAlati sa eva hi // 123 // ya eva chekatAmAjA, vAcA vAcaspatIyate / kAlAnmuhuHskhalajihvaH, so'pi mukAyatetarAm // 124 // cArucaGkramaNazaktyA, yo jAtyaturagAyate / vAtAdibhanagamanaH, paGgayate sa eva hi // 125 // patrarAhityam / 2 mayUrakokilAdi / 3 kAkapakSivizeSaH / 4 kaThoradhvaniH / 5 kAkaH / 6 ArdrabhUmitA / 7 kITavizeSaH / mnohraaH| 9 sarpakacakaH / 10 knnttkvRkssvishessH| 11 asthipaJjarazeSavapuriva bhvti| 12 cAturyayuktayA / 13 vAtaroganaSTapAdaH / pUrvabhavacarite prathamo vimlvaahnbhvH| // 18 // TU Jan Education International For Private & Personal use only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Intern hastenaujAyamAnena, hastimallAyate ca yaH / rogAdyakSamahastatvAt sa eva hi kuNIyate // 126 // dUradarzanazaktyA ca gRdhrAyeta ya eva hi / puro'pi darzanAzakterandhAyeta sa eva hi // 127 // kSaNAd ramyamaramyaM ca, kSaNAcca kSamamakSamam | kSaNAd dRSTamadRSTaM ca, prANinAM vapurapyaho ! // 128 // iti cintayato dhArAdhirUDhamabhavat tadA / mama saMsAravairAgyaM, japato matrazaktivat // 129 // mahAmunInAmabhyarNe, karmakSahutAzanam / nirvANacintAmANikyaM tato'haM vratamAttavAn // 130 // punaH praNamya zirasA''cAryavaryamarindamam / vivekavAn mahIpAlo, bhaktimAnabhyadhAditi // 131 // nirIhA nirmamAH santaH, pUjyapAdA abhI imAm / puNyairasmAdRzAmeva, viharante vasundharAm // 132 // hAtighore saMsAre, jano vaiSayikaiH sukhaiH / andhakUpe taTatRNaizchanne patati gauriva // 133 // tasmAcca prANinastrAtuM, vidhatte bhagavAniha / kAruNyavAna haiMrahaghoSaNAmiva dezanAm // 134 // na zriyo na kalatrANi, na putrA na ca bAndhavAH / asminnasAre saMsAre, sAraM gurugiraH param // 135 // paryAptaM sampadA tanme, vidyullekhAvilolayA / kRtamA pAtamadhurairviSayairviSasannibhaiH // 136 // kalatra-putra- mitrAdyairiha lokasakhairalam / bhavAbdhitAraNatarI, dehi dIkSAM prasIda me // 137 // yAvat kumAraM sve rAjye, sthApayitvA'bhyupaimyaham | alaGkAryamidaM sthAnaM, tAvat pUjyaiH kRpAparaiH // 138 // AcAryo'pyAlalApaivaM, protsAhanakRtA girA / icchA tava mahecchasya, bhUpate ! sAdhu sAdhvasau // 139 // rAjan ! prAgjanmasaMskArAjjJAtatattvaH purA'pyasi / hastAlambo dRDhasyeva hetumAtraM tu dezanA // 140 // 1 kuNThitakaro bhavati / 2 karmavaneSu vahnisamam / 3 nirantaram / Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite dvitIya parva prathamaH sargaH ajitanAthacaritam / // 181 // pravrajyA tvAdRzairAttA, phltyaatiirthkRcchriyH| gauH pAlakavizeSeNa, kAmaM dugdhe viziSyate // 141 // sthAsyAmo vayamatraiva, tvadIhitacikIrSayA / viharAmo vayaM bhavyopakArAyaiva kevalam // 142 / / udIrite sUriNaivaM, nRpasUraH praNamya tam / uttasthau nizcite kArye, nAlasanti manakhinaH // 143 // pArthivorindamAcAryapAdalagnasya cetasaH / haThAdapi yayau vezma, durbhagAM gRhiNImiva // 144 // siMhAsane niSadyA'tha, samAhUya ca matriNaH / svarAjyabhavanastambhAnityabhASiSTa bhUpatiH // 145 // bho bho! gRhe'tra rAjAno, vayamAmnAyato yathA / matriNo'pi tathA yUyaM, svAmyarthaikamahAvratAH // 146 // yuSmanmatrabalenaipA'sAdhi vidyeva medinI / nimittamAtraM tatrA'bhUt , dorbalopakramastu naH // 147 // bhavanto vibharAJcakrubhUmibhAraM purA'pi me / ghanavAta-ghanAmbhodhi-tanuvAtA ivA'bhitaH // 148 // ahaM tu vividhakrIDArasamagno divAnizam / atiSThaM viSayAsaktyA, suparveva pramadvaraH // 149 // mayA'dya tu pramAdo'yamanantabhavaduHkhadaH / guruprasAdenA'jJAyi, nizi dIpena garttavat // 150 // ajJAnAd vaJcito'smAbhizciramAtmA''tmanaiva hi / cakSuSmAnapi kiM kuryAdandhakAre prasRtvare ? // 151 // aho! vayamiyatkAlamadAntairebhirindriyaiH / utpathenaiva nItAH smaH, zUkalairiva vAjibhiH // 152 // mayA viSayaseveyaM, pariNatyAmanarthadA / kRtA vibhItakatarucchAyAseveva durdhiyA / / 153 // mayA digjayayAtrAyAmanyavIryAsahiSNunA / gajA gandhagajeneva, hatAH mApA nirAgasaH // 154 // mama sandhyAdipAguNyaM, prayuJjAnasya rAjasu / kiyatyavitathA vANI, chAyA tAlatarorikha // 155 // 1 rAjA / 2 kulprmpraatH| 3 devaH / 4 prmttH| 5 avazIkRtaiHH / 6 udvataiH / pUrvabhavacarite prathamo vimala| vaahnbhvH| SROSCUSSIOSURG // 18 // Jain Education Internation For Private & Personal use only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcchindatA ca rAjyAni, prasahyA'nyamahIbhujAm / adattAdAnamevaikamAjanmA'caritaM mayA // 156 // ratisAgaramadhyAvagADhena ca nirantaram / ziSyeNeva manmathasthA'brahmaivA'nuSThitaM mayA // 157 / / prAptairathairatRptasyA'prApyAnarthAn jighRkSataH / iyatkAlamaho! mohAnmUrchA me'bhUd balIyasI // 158 / / hiMsAdInAmekatamo'pi hi durgatikAraNam / spRSTa eko'pi caNDAlaH, syAdaspRzyatvakArakaH // 159 // tataH prANAtipAtAdipaJcakAt sakalAdapi / viratiM pratipatsye'dya, vairAgyAd gurusannidhau // 16 // kumAre kavacahare, rAjyabhAramimaM punaH / nidhAsyAmi nijaM tejo, vahnau sAyamivAryamA / / 161 // bhAvyaM mayIva yuSmAbhiH, kumAre'pyurubhaktibhiH / anayA zikSayA'laM vA, jAtyAnAM zIlamapyadaH // 162 // __ athaivaM matriNo'pyUcuH, svAminnevaMvidhA dhiyaH / na banAsannamokSANAM, bhavanti bhavinAM kvacit // 163 // yuSmAkaM pUrvajanmAno'pyAjamAkhaNDazAsanAH / avanIM sAdhayAmAsurbiDausa ivaujasA // 164 // rAjyamutsRjya niSThyUtamivA'niSThitazaktayaH / vratamAdadire sarve, ratnatrayapavitritam // 165 // imaM devo'pi bhUbhAraM, babhAra svabhujaujasA / zobhAbhUtA vayaM tatra, rambhAstambhA ivaukasi // 166 // idaM devasya sAmrAjyaM, yathAkramasamAgatam / sAvadAnaM nirnidAna, vratAdAnamidaM tathA // 167 // lIlAkamalavad voDhuM, kSamAmAramasau kSamaH / kumAro'pi hi devasya, dvitIya iva cetanaH / / 168 // yadi gRhNAti gRhNAtu, dIkSAM mokSaphalAM vibhuH / ArohatyuccakaiH kASThAM, svAminyasAkamutsavaH // 169 // nizAtanyAyaniSThena, sacazauNDIryazAlinA / deveneva kumAraNA'pyastu rAjanvatI mahI / / 170 // 1suuryH| 2 puurvjaaH| 3 indraaH| 4 saparAkramam / 5 nidAnarahitam / 6 aatmaa| . tIkSNaH / trivaTi. 32 For Private & Personal use only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA dvitIyaM parva prathamaH sarga: ajita puruSacarite // 182 // nAtha caritam / __anujJAvacanaisteSAM, mudito medinIpatiH / zIghramAhvAyayAmAsa, kumAraM vetradhAriNA // 171 // salIlacaraNanyAsaM, kurvANo rAjahaMsavat / mUrtyA devo mAra iva, kumAro'pi samAyayau // 172 // praNamya nRpatiM bhaktyA, sa pattiparamANuvat / niSasAda yathAsthAnaM, tasthau ca racitAJjaliH // 173 // abhiSiJcanniva dRzA, pIyUparasasArayA / pazyan kumAraM sAnandaM, vyAjahAreti bhUpatiH // 174 // - asmadvaMzyA nRpAH pUrve'pyurvImetAmapAlayan / aMgRnavo dayAbuddhyA, gAmivaikAkinI vane // 175 // kSamIbhUteSu putreSu, kSamAbhAraM krameNa te / svayamAropayAmAsudhaureyavRSabheSviva // 176 // AtiSThamAnAH sakalamapyanityaM jagatraye / uttasthire svayaM tasai, zAzvatAya padAya te // 177 // iyatkAlaM na ko'pyasthAd , gRhavAse'ssadAdimaH / aho ! gArhasthyamUDhasya, pramAdo'bhUt kiyaanmm?||178|| rAjyabhAraM gRhANemaM, grahISyAmo vayaM vratam / bhavAmbhodhiM tariSyAmo, nirbhArA bhavatA kRtAH // 179 // tayA nRpagirA mlAyana , himenA'mbhojakozavata / udasranetrakamalaH, kumAro'pyevamabravIt // 18 // akANDe'pyaprasAdo'yaM, deva ! kenA''gasA mama / padAtimAnini mayi, svAmin ! yadidamAdizaH // 18 // aparAdhaH kRtaH ko'pi, kiMvA vasudhayA'nayA ? / ciratrAtApi tRNavad , yadiyaM tyajyate'dhunA // 182 // tAtapAdevinA tAta!, rAjyenA'pi kRtaM mama / pUrNenA'pyabjahInena, sarasA bhramarasya kim // 183 // pratikUlamaho! devamaho! me mandabhAgyatA / tAto yadAdizatyevaM, tyajan mAmiha loSThavat // 184 // ahametAM grahISyAmi, kathazcidapi no mahIm / prAyazcittaM cariSyAmi, gurvAdezavyatikrame // 185 // kAmadevaH / 2 anaasktaaH| 3 gurvAjJAyA ullaGghane / pUrvabhavacArate prathamo vimaka| vaahnbhvH| // 182 // Jain Education Internation For Private & Personal use only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Internation norA tayA svAjJAlopinyA savasArayA / viSaNNava prasannazva, jagAdeti mahIpatiH // 186 // matputro'si samartho'si, vidvAnasi vivekyasi / kintvajJAnAt snehamUlAdavicAyaivamabhyadhAH // 187 // gurvAjJA hi kulInAnAM, vicAramapi nArhati / yuktiyukteti madvANI, vicAryApi vidhIyatAm // 188 // bhAraM voDhuM kSame putre, nirAbhAraH pitA nanu / vAle'pi hi sute hanta !, siMhI svapiti nirbharam // 189 // kiJca tvAmapyanApRcchaya, mokSakAmaH kSamAmimAm / mokSyAmi yadahaM vatsa !, paratantrastvayA na hi // 190 // vilulantImanAthAM kSmAM, tato'pi tvaM dhariSyasi / atiriktaM tu te bhAvi, madAjJAlaGghanAdadham // 199 // evaM vatsa ! vicAreNA'vicAreNA'pi madvacaH / anuSTheyaM tvayA bhaktiniSThena sukhadaM mama // 992 // jagadurmatriNo'pyevaM, nisargeNa vivekinaH / devakIyakumArasya, samIcInamidaM vacaH // 193 // tathApi devapAdA yadAdizanti tadAcara / gurvAjJAkaraNaM sarvaguNebhyo hyatiricyate // 194 // devenA'pi pitRvacaH kRtaM jAnImahe vayam / pitRtaH kaH paro loke'nullaGghayavacano bhavet 1 // 195 // evaM matribhirapyuktaH, kumAro gadgadakharam / svAmyAdezo me pramANamityUce netakandharaH // 196 // kumudaM kaumudI nAvAneva barhiNaH / kumAreNA''dezakartrA mahIpatiramodata // 197 // atha bhUmipatiH prItaH, svayamAdAya pANinA / kumAramAsayAmAsA'bhiSekA nijAsane // 198 // pavitrANi pavitrANi, dharitrIbharturAjJayA / Aninyire tIrthapAthAMsyandairiva niyogibhiH // 199 // vAdyamAneSu maGgalyatUryeSUccaiHkhareSvatha / mUrdhni mUrdhAbhiSiktena, kumAraH siSice svayam // 200 // 1 svabhAvena / 2 namragrIvaH / 3 candreNa / 4 meghena / 5 tIrthajalAni / 6 adhikAribhiH / 7 rAjJA / . Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite Brot dvitIyaM parva prathamaH sage: ajitanAthacaritam / // 183 // utpatyotpatya rAjAno'bhyaSiJcanapare'pi tam / navodayamivA''dityaM, namazcakrazca bhaktitaH // 201 // nRpAdezena sadazAnyaMzukAni sa paryadhAta / taizcA'datraiH zAradApraiH, zubhrargiririvA''babhau // 202 // gozIrSacandanastasyA'GgarAgaM vArayoSitaH / sarvAGgINaM vidadhire, jyotsnApUraikhiA'malaiH // 203 // muktAmayAni sarvAGgaM, bhUSaNAni sa paryadhAta / nirmitAni divaH kRSTA, protairuIMgaNairiva / / 204 / / jvalanmANikyatejaskaM, kirITaM tasya mUrdhani / khayaM nyavezayad rAjA, skhaM pratApamivorjitam / / 205 // tasya mUrdhni dharAdhIzo, dhArayAmAsa nirmalam / sitacchatraM yaza iva, prAdurbhUtaM kSaNAdapi // 206 // pArzvato vAranArIbhiravIjyata sa cAmaraiH / rAjyasampallatodbhutaprasUnastabakairiva // 207 // candanena svayaM bhUpastadbhAle tilakaM vyadhAt / udayAcalacUlAsthanizAkaraviDambinam / / 208 // rAjA rAjye nivezyaivaM, kumAraM parayA mudA / lakSmyA rakSAmantramiva, samyaka zikSAM dadAviti / / 209 // kSiterasi tvamAdhArastavA''dhAro na ko'pi tat / tyaktvA pramAdamAtmAnamAtmanA vatsa dhArayaH / / 210 / / bhrazyatyAdhArazaithilyAdAdheyaM nanu sarvathA / viSayAtiprasaGgotthaM, zaithilyaM tassa rakSa tat // 211 // yauvanaM vibhavo rUpaM, khAmyamekaikamapyataH / pramAdakAraNaM viddhi, buddhimatkAryasiddhibhit / / 212 // kulakramAgatA'pyeSA, lakSmIzchalagavepiNI / durArAdhA chalayati, rAkSasIva pramadvaram / / 213 // ciravAsabhavasneho, nA'syAH sthairyAya kintvasau / prayAti labdhAvasarA, zArikevA'nyato drutam / / 214 / kulaTevA'pavAdebhyo, bhIrutAmadadhatyasau / suptavaJjAgratamapi, pramattaM patimujjhati / / 215 // vanaprAntasahitAni / 2 sarvAGgabyAptam / 3nksstrsmuuhH| 4 svAmitA / 5 chidrAnveSiNI / 6 pramAdinam / pUrvabhavacarite prathamo vimkvaainbhvH| nost // 183 // Jain Education Internet For Private & Personal use only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Internation dAkSiNyaM rakSaNabhavaM, naitasyA jAtu jAyate / kintu kSaNAt plavaGgIvotplutya yAtyAzrayAntaram // 216 // nirlajjatA capalatA, niHsnehatvamathA'pare / doSAH prakRtirevA'syA, nIcairyAnamivA'mbhasaH // 217 // niHzeSadoSamayyA'pi, sarvaH ko'pi zriyaidhate / zakro'pi hi zriyA zaktaH, kiM punarmAnavo janaH 1 // 218 // tasyAH prAhaeNrika iva, sthirIkaraNakarmaNi / naya vikramasampanno, jAgarUkaH sadA bhaveH // 219 // zrIkAGkSiNA'pi bhavatA, bhUH pAlyeyamagRnunA / agRnoranugA lakSmyaH, subhagasyeva yoSitaH // 220 // ati caNDatvamAlambya nidAghasya ivAryamA / tvaM duHsahakarAkrAntAM pRthivIM jAtu mA kRthAH / / 221 / / ekadA'pi kRtAnyAyaM janaM nijamapi tyajeH / tyajyate vairavAso'pi, manAgapyanidUSitam // 222 // mRgayA- dyUta-pAnAni vArayeH sarvato'pi yat / tatpApAnAM nRpo bhAgI, tapasvitapasAmiva // 223 // antaraGgAn jayeH zatrUMsteSAmavijaye sati / jitA apyajitA eva, zatravo yad bahirbhavAH // 224 // dharmamarthaM ca kAmaM ca parasparamabAdhayA / yathAkAlaM niSevethAH, patnInetevaM dakSiNaH / / 225 / / tathA bhajetrIn pumarthAn, yathA hi samaye sati / puruSArthe caturthe'pi, notsAho hIyate tatra // 226 // abhidhAyeti tUSNIkIbhUte vimalavAhane / baddhAJjaliH kumArastat, tatheti pratyapadyata // 227 // siMhAsanAdathotthAya, vinItaH prAgvadeva saH / uttiSThAsovratakRte, hastAlambaM dadau pituH // 228 // dattahastaH sa putreNa, vetrito'pyalpamAninA / jagAma svapanAgAraM bhUribhRGgArabhUSitam / / 229 // 1 vAnarIva 2 adhogamanam / 3 yAmikaH / 4 anusAriNyaH / 5 zreSThavastram / 6 surApAnam / 7 nAyaka iva / 8 vinayavAn / 9 utthAtumiccho: / 10 bahukalaza bhUSitam / . Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite dvitIyaM parva prathama: sage ajitanAthacaritam / // 184 // SCSCARRAGE makarAnanasauvarNabhRGgAraluThadambubhiH / jImUtadhArAbhiriva, sa sasno bhUbhRtAM varaH // 230 // komalena dukUlenonmRSTAGgo nRpatistataH / sarvAGgamapi gozIrSacandanena vyalipyata // 231 // nIlotpaladalazyAmaH, zazigarbha ivA'mbudaH / puSpagarbhaH kezapAzo, rAjJastahararacyata // 232 // vizAle nirmale svacche, manoharaguNe khaivat / saMvivyAyA'tha bhUnAtho, maGgalye divyavAsasI / / 233 // tataH putropanItaM sa, narendramukuTAyitaH / mANikyavarNamukuTa, dhArayAmAsa mUrdhani // 234 // hAra-keyUra-tADaGkaprabhRtInyaparANyapi / sa sarvAGgaM bhRSaNAni, paryadhAd guNabhUSaNaH // 235 // ratnakAJcanarUpyANi, vastrANyanyadapIpsitam / arthibhyaH sa dadau tatra, kalpadruma ivA'paraH // 236 // tato narazatodvAhyAM, zivikAM narakuJjaraH / Arohat puSpakamiva, vimAnaM naravAhanaH // 237 // rAjan zvetAtapatreNa, cAmarAbhyAM ca tatkSaNAt / sAkSAd ratnatrayeNevA'bhyAgatena niSevitaH / / 238 // bandikolAhalenocaistAratUryaraveNa ca / suhRjhAmiva milayAM, mudamudbodhayan nRNAm // 239 // zrImadbhirnRpasAmantaiH, pRSThataH pArzvato'grataH / ApatadbhiH zobhamAno, graharIjo grahairikha / / 240 // . AvRttavRntapadmAbhavaladIveNa sUnunA / AdezakAviNA dvAsthenevAgrasthena zobhitaH // 241 // sampUrNapAtrakumbhAbhirnAgarIbhiH pade pade / maGgalAni kriyamANAnIkSamANo yathAkramam // 242 // citramaJcazatAkINa, patAkAmAlabhAriNam / pavitrayan rAjamArga, yakSakardamapaGkilam // 243 // mazce mazce ca gandharvavargasaGgItapUrvakam / pratIcchan paNyavanitAkRtArAtrikamaGgalam / / 244 // 1 meghaH / 2 kezapAzavidhijJaiH / 3 Atmavat / 4 shobhmaanH| 5 suuryH| 6 sugndhidrvyvishessH| 7 gRhan / | pUrvabhavacarite prathamo bimaka| vaahnbhvH| // 184 // For Private & Personal use only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education In adRSTapUrvavad dUrAt, paurairutphullalocanaiH / AlokyamAno nispandairAlekhyalikhitairiva // 245 // lokairmantrabalAkRSTairava kArmaNitairiva / vAgbaddhairiva parito'nvIyamAno bhRzAyitaiH // 246 // udyAne'rindamAcAryapAdapadmapavitrite / jagAma dhAma puNyAnAM, rAjA vimalavAhanaH // 247 // [ dazabhiH kulakam ] zibikAtaH samuttIrya, pAdAbhyAM medinIpatiH / tatra prAvizadudyAne, manasIva tapasvinAm // 248 // athA''bharaNasambhAraM vizvaM vizvambharApatiH / aGgAduttArayAmAsa, dharAbhAraM bhujAdiva // 249 // kandarpazAsanamiva, cirAya zirasA dhRtam / ujjhAJcakAra sragdAma, sadyo vasumatIpatiH // 250 // AcAryavAmapArzvasthaH, sa kRtvA caityavandanAm / tadattamAdatta rajoharaNAdi RSidhvajam || 251 // kezAnutpATayAmAsa, muSTibhiH paJcabhirnRpaH / sAvadyaM sakalaM yogaM pratyAkhyAmItyudIrayan // 252 // tatkAlamapyupAttena, vratiliGgena tena tu / AvAlyatratadhArIva, zuzubhe sa mahAmanAH // 253 // pradakSiNAtrIpUrva, vidhAya guruvandanAm / sthite tasmin gururevaM, vidadhe dharmadezanAm // 254 // asminnapAre saMsAre, kathaJcijjanma mAnuSam / avApyate payorAzau, dakSiNAvartazaGkhavat // 255 // mAnuSyake'pi samprApte, bodhibIjaM sudurlabham / tatrApi puNyayogena, parivrajyo palabhyate // 256 // tAvad bhruvo'rkasantApo, na yAvat prAvRDambudaH / bhaGgo vanasya hastibhyastAvad yAvanna kesarI // 257 // tamobhirAndhyaM jagatastAvad yAvanna bhAskaraH / dehinAM pannagabhayaM tAvad yAvanna pakSirAd // 258 // * ayamarddhazlokaH khaMtApustake patitaH // 1 atizayena sammilitaiH / %%** . Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite // 185 // Jain Education Inter suratvaM dAridryaM prANinAM tAvanna yAvat kalpapAdapaH / bhavinAM bhavabhIstAvad yAvannaivA''pyate vratam // 259 // dvitIyaM parva ArogyaM rUpalAvaNye, dIrghAyuSyaM maharddhitA / AjJaizvaryaM pratApitvaM, sAmrAjyaM cakravartitA // 260 // sAmAnikatvamindratvamahamindratA | siddhatvaM tIrthanAthatvaM, sarva vrataphalaM hyadaH // 261 // ekAhamapi nirmohaH, pratrajyAparipAlakaH / na cenmokSamavApnoti, tathApi svargabhAg bhavet // 262 // kiM punaH sa mahAbhAgastyaktvA tRNamiva zriyam / yo gRhNAti parivrajyAM, suciraM pAlayatyapi / / 263 / / vidhAya dezanAmevamarindamamahAmuniH / vihartumanyato'cAlIt, tiSThantyekatra narSayaH // 264 // tato grAma-purAraNyAkara-droNamukhAdiSu / sa vyahArSIdavicchinnaM, chAyeva guruNA saha // 265 // lokAkrAnte'rkabhAspRSTe, janturakSAkRte pathi / yugamAtradattadRSTiH, so'gAdIryAvicakSaNaH // 266 // niravadyAM mitAM sarvajanInAM bhAratIM ca saH / mahAmunirabhASiSTa, bhASAsamitikovidaH // 267 // dvicatvAriMzatA bhikSAdoSairaparidUSitam / pAraNeSvAdade piNDameSaNAnipuNo hi saH / / 268 // AsanAdIni saMvIkSya, yatnataH pratilikhya ca / agrahInyakSipaccA'pi sa audAnavizAradaH / / 269 / / kapha-mUtra - malaprAyaM, nirjantujagatItale / utsasarja mahAsAdhuH, sa prANikaruNAparaH // 270 // vimuktakalpanAjAlaM, samatve supratiSThitam / sa guNakSmAruhArAma, AtmArAmaM mano vyadhAt // 279 // mauna tasthau sa prAyaH saMjJAdiparihArataH / anugrAhyoparodhena yadyavocat tadA mitam // 272 // stambhabuddhayA mahiSAdyaiH, skandhakaNDUyanecchubhiH / bADhamuddhRSyamANo'pi, kAyotsarga jahau na saH // 273 // 1 sUryakiraNaiH spRSTe / 2 sarvajanahitAm / 3 AdAnanikSepaNAsamitivizAradaH / 4 guNavRkSodyAnaH / prathamaH sargaH ajita nAtha caritam / pUrvabhavacarite prathamo vimala vAhanabhavaH / // 185 // . Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zayanAsananikSepAdAnacaGkamaNAdiSu / sthAne ca ceSTAniyama, sa cakAra mahAmanAH // 274 // itthaM cAritragAtrasya, jananatrANazodhanaH / mAtRbhUtAH sa samitiguptIraSTA'pyadhArayat // 275 // kSudhAtaH zaktisampanna, eSaNAmavilayan / so'dInovihvalo vidvAn , yAtrAmAtrodyato'carat // 276 // pipAsitaH pathistho'pi, tattvavid dainyavarjitaH / naicchacchItodakaM kintu, jagrAha prAsukodakam // 277 // mAdhyamAno'pi zItena, tvagvastratrANavarjitaH / *vAso'kalpyaM nA''dade sojvAlayajvalanaM na ca // 278 // uSNena tapto nA'nindaduSNaM chAyAM ca nA'smarat / vIjanaM majanaM gAtrAbhiSekAdi ca nA'karot // 279 // daSTo'pi daMzairmazakaiH, sarveSAM bhojyalaulyavit / vAsaM dveSaM nirAsaM sa, na cakre'sthAdupekSayA // 28 // nAsti vAso'zubhaM caitanneyeSobhayathA'pi tat / sa nAmnyabAdhito jAnan , lAbhAlAmavicitratAm // 281 // na kadApyaratiM cakre, dharmArAmaratiryatiH / gacchaMstiSThannathA''sInaH, svAsthyameva sa zizriye // 282 // durdhAvasaGgapaGkAzca, mokSadvArArgalAH striyaH / nAcintayadasau tA hi, dharmanAzAya cintitAH // 283 // prAmAdhaniyatasthAyI, sthAnAbandhavivarjitaH / caryAmeko'pi cakre sa, vividhAbhigrahairyutaH // 284 // AsanAdau niSadyAyAM, syAdikaNTakavarjite / iSTAniSTAnupasargAn , sa sehe niHspRho'bhayaH // 285 // . zubhAzubhAyAM zayyAyAM, sa viSehe sukhAsukhe / rAgadveSAvakurvANaH, prAtastyAjyeti cintayan // 286 // AkruSTo'pi sa nA'krozat , kSamAzramaNatAM vidan / kintu pratyuta mene'sAvAkoSTaryupakAritAm // 287 // 1 paJca samitayaH tisro guptayaH militvA bhaSTau bhavanti / * vAso'kalpaM khaMtA, la // 2 amim / 3 khAnam / durvArasa khaMtA // 4 duHzAlasaMsargakardamAH / SASAGOTAGORECHO For Private & Personal use only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite dvitIyaM parva prathamaH sargaH ajita // 186 // SOLUSIC critm| viSehe hanyamAno'pi, na tu pratijaghAna sH| jIvAnAzAt krudho dauSTyAt , kSamayA ca guNArjanAt // 288 // nAdhyAcitaM yatInAM yat, paradattopajIvinAm / yAjjAduHkhaM na cakre tanneyeSa gRhitAM ca sH||289|| parAt parArtha khArtha vA, sa lebhe'nnAdikaM na vA / lAbhe'mAdyanna nA'lAbhe'nindat svamathavA param // 29 // sa rogebhyo nodvivije, na cakAGkSa cikitsitam / zarIrAdAtmabhedajJo'sahatA'dInamAnasaH // 291 // . amRtAlpANucelatve, saMstRteSu tRNAdiSu / sehe tatsparzajaM duHkhamiyeSa na ca tAn mRdUna // 292 // grISmAtapapariklinnAt , sarvAGgINamalAdapi / na sa udvivije snAtuM, naicchannA' pyudavarttayat // 293 // abhyutthAne'rcane dAne, na so'bhUdabhilASukaH / na vyaSIdadasatkAre, satkAre'pi jaharSa na // 294 // prajJA prajJAvatAM pazyannAtmanyaprajJatAM vidan / na vyaSIdanna cA'mAvata, prajJotkarSamupAgataH // 295 // jJAna-cAritrayukto'smi, cchamastho'haM tathApi hi / ityajJAnaM viSehe sa, jJAnasya kramalAbhavit // 296 // jinAstaduktaM jIvo vA, dharmAdhauM bhavAntaram / parokSatvAnmRSA naiva, sa mene zuddhadarzanaH // 297 / / zArIrAn mAnasAnevaM, svaparapreritAn muniH / parISahAn viSehe sa, vAkAyamanasAM vshii|| 298 // dhyAnakatAnaH satataM, svAminAM zrImadarhatAm / cakre caityAyamAnaM sa, cetaH sthirataraM nijam / / 299 // siddheSu guruSu bahuzruteSu sthavireSu ca / tapasviSu zrutajJAne, saGgha cA'bhUt sa bhaktimAn // 30 // evaM ca tIrthakRtkarmopArjanAnyaparANyapi / sthAnakAni siSeve'sau, durlabhAnyamahAtmanAm / / 301 // tapa ekAvaliM ratnAvaliM ca kanakAvalim / siMhaniHkrIDitaM jyeSThaM, kaniSThaM ca cakAra sH||302||* mAsopavAsAdArabhya, sa kartuM karmanirjarAm / aSTamAsopavAsAntamupavAsatapo vyadhAt // 303 // pUrvabhavacarita prathamo vimaka vaahnbhvH| // 186 // For Private & Personal use only . Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrvabhavacarite dvitIko devbhvH| evaM tIvra tapastatvA, kRtvA saMlekhanAdvayam / cakArA'nazanaM prAnte, smtaikpraaynnH||304|| saran paJcaparameSThinamaskAraM samAhitaH / sa dehatyAgamakaronilayatyAgalIlayA // 305 // anuttaravimAneSu, vimAne vijayAbhidhe / trayastriMzatsAgarAyuH, so'maraH samajAyata // 306 // hastamAtratanustatra, nizAkarakarojvalaH / ahamindro'nahaGkArazcArubhUSaNabhUSitaH // 307 // sarvadA niHpratIkAraH, sukhazayyAmadhiSThitaH / sthAnAntaramagAmI caa'nirmitottrvaikriyH|| 308 // AlokapaeNllokanAlimavadhijJAnasampadA / nirvANasukhadezIyaM, so'nvabhUt sukhamuttamam // 309 // [trimivizeSakam ] AMyuHsAgarasaGkhyaiH sa, pakSainiHzvasitaM vyadhAt / samAsahasrastAvadbhirvidadhe bhakSyakAmanAm // 310 / / AyuHzeSa mAsaSave, na moho'paradevavat / pratyutAsannapuNyatvAt , tasya tejo vyavardhata // 311 // sa evamadvaitasukhaprapaJce, sudhAide haMsa ivA'vagADhaH / AyustrayastriMzatamamburAzInekAhavanirgamayAmbabhUva // 312 // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye dvitIye parvaNi zrIajitakhAmipUrvabhavavarNano nAma prathamaH srgH|| mokSasukhAdIpacyUnam / 2 trayastriMzatA pakSaiH / 3 trystriNshdvrssshstraiH| 4 bhojanecchAm / 5 ekadinavat / Jain Education Internet For Private & Personal use only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite dvitIya parva | dvitIyaH sargaH ajitnaathcritm| // 187 // dvitIyaH srgH| ito'sya jambUdvIpasya, dvIpasya bharate purI / asti nAmnA vinIteti, ziromaNirivA'vaneH // 1 // tasyAM ca trijagadbharturAditIrthakRtaH prbhoH| RSabhakhAmidevasya, mokSakAlAdanantaram // 2 // siddhiM sarvArthasiddhaM ca, niravacchinnabhAvataH / gateSvikSvAkuvaMzyeSu, saGkhyAtIteSu rAjasu // 3 // abhUdikSvAkuvaMzasya, vittcchtrsnnibhH| vizvasantApaharaNo, jitshtrurmhiiptiH||4|| [vibhirvizeSakam ] yazasA vizadenocaistasyotsAhAdayo gunnaaH| prapedire sanAthatvaM, dhiSNyAnIva himAMzunA // 5 // so'labdhamadhyo'bdhiriva, zazIvA''pyAyako dRzAm / vaukaH zaraNecchUnA, zrIvallImaNDapo'bhavat // 6 // sa sarvanaradevAnAM, hRdayeSu padaM dadhat / eko'pyanekatAM prApa, jaleSviva nizAkaraH // 7 // abhUdAkrAntadikcastejobhiratiduHsahaiH / jagato'pi sa mUrdhanyo, mAdhyAhika ivAryamA // 8 // vasudhAM zAsatastasya, zAsanaM vasudhAdhavAH / anizaM dhArayAmAsuH, kirITamiva mUrdhani // 9 // vasudhAyA vasunyuccairAdade ca dade ca sH| vizvalokopakArAya, salilAnIva vAridaH // 10 // dharmAyA'cintayannityaM, sa dharmAya jagAda ca / dharmAya vyacarat tasya, sarva dharmanibandhanam // 11 // tasyA'nujanmA nRpaterasAdhAraNavikramaH / sumitravijayo nAma, yauvarAjyagharo'bhavat // 12 // ajitaprabhojanma / // 187 // 1 nakSatrANIca / 2 AhlAdakaH / Jain Education Internation For Private & Personal use only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturdaza svmaaH| sadharmacAriNI cA''sIjitazatrumahIpateH / zrImatI vijayAdevI, devIva bhuvamAgatA // 13 // pANibhyAM caraNAbhyAM ca, netrAbhyAM ca mukhena ca | cakAsAmAsa vikacAmbhojakhaNDamayIva sA // 14 // pRthivyA bhUSaNaM sA'bhUt , tasyAH zIlaM tu bhUSaNam / anyabhUpaNabhArastu, prakriyAmAnahetukaH // 15 // / kalAkalApakalanAd , vizvazobhAnibandhanAt / devI sarasvatI vA sAvatIrNA kamalA'thavA // 16 // sa narepUttamo rAjA, sA nArISu ziromaNiH / sadRgyogastayorAsId , gaGgAsAgarayoriva // 17 // itazca vijayAcyutvA, jIvo vimlbhuubhujH| tasyAH zrIvijayAdevyAH, kukSau ratnakhanAviva // 18 // rAdhazuklatrayodazyAM, rohiNIdhiSNyage vidhau / jJAnatrayadharaH putraratnatvenodapadyata // 19 // prabhAvAt svAminastasya, garbhavAsamupeyuSaH / kSaNaM sukhaM samutpede, nArakaprANinAmapi // 20 // tasyA eva hi yAminyAsturye yAme'tipAvane / devyA vijayayA svamA, adRzyanta caturdaza // 21 // Adau tatra madAmodabhramadbhamaramaNDalaH / garjitenA'tiparjanyo, gajaH suragajopamaH // 22 // uttuGgazRGgaruciraH, zaradambhodapANDuraH / ramyapAdo'tha vRSabhaH, kailAsa iva jaGgamaH // 23 // nakhairindukalAvaratikukumakesaraiH / kesaraizca bhrAjamAnaH, paJcAnanayuvApi ca // 24 // udastapUrNakumbhAbhyAM, kumbhibhyAM pArzvayordvayoH / kriyamANAbhiSekA ca, kamalA kamalAsanA // 25 // vikAsikusumAmodAdhivAsitadigantaram / divo graiveyakamika, puSpadAma divi sthitam // 26 // sampUrNamaNDalatvenA'kANDe rAkAM pradarzayan / jyotsnAtaraGgitavyomA, zItadhAmA tataH param // 27 // 1 ptnii| *vA'sAvuttIrNA saMtA, pAta. // 2 vaishaakhH| 3 rohiNI nksstrsthite| / raatraiH| 5 siNhH| / hastibhyAm / 7 pUrNimAm / triSaSTi, 33 Jain Education Internationa For Private & Personal use only . Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 188 // dvitIyaM parva dvitIya sargaH ajitanAthacaritam / dhvastAndhakArapaTalaH, prasaradbhirmarIcibhiH / rajanyAmapi tanvAno, dinaM dinamaNistataH // 28 // zAkhA kalpadrumasyeva, zRGgaM ratnagirerikha / abhraMlihapatAkAGkastathA rtnmydhvjH||29|| vikasvaranavazvetasarojapihitAnanaH / maGgalasyaikanilayaH, pUrNakumbho'tizobhanaH // 30 // paGkajairaGkito vizvak, zrIdevyA viSTaraikhi / padmAkaro'tha svacchAmbholaharIbhirmanoharaH // 31 // uparyupari kallolaM, kallolairambudhistathA / nabhaHsthitaM candramasamAliGgitumanA iva // 32 // anuttaravimAnebhya, ivaikatamadAgatam / vicitraratnaracitaM, vimAnapravaraM tathA // 33 // kharatnasarvasvamiva, prasUtaM ratnagarbhayA / atyadbhutaprabhApuJjo, ratnapuJjastathoccakaiH // 34 // tejasvinAmazeSANAM, trailokyodaravartinAm / tejaHpuJja ivaikatrA''hRto nidhUmapAvakaH // 35 // ete ca vijayAdevyA, paripATyA'nayA nije / pravizanto mukhAmbhoje'dRzyanta bhramarA iva // 36 // ___ siMhAsanaprakampo'bhUta , tadAnIM ca divaspateH / cakSuHsahasrAdadhikaM, cakSuH prAyukta so'vadhim // 37 // avadhijJAnato'jJAsIta , tIrthakRdgarbhasambhavam / romAzcitavapuzcaivaM, cintayAmAsa vAsavaH / / 38 // asAvidAnI vijayAdanuttaravimAnataH / acyoSTa jagadAnandanidAnaM paramezvaraH // 39 // tatazca jambUdvIpAbhidhAne dvIpavare'dhunA / yaumyabhAratavarSArdhamadhyakhaNDasya mdhytH||40|| vinItAyAM mahApuyA~, jitazatrormahIpateH / bhAryAyA vijayAdevyAH, kukSau samavatIrNavAna // 41 // etasthAmavasarpiNyAM, krunnaarssaagrH| bhagavAMstIrthanAtho'yaM, dvitIyIko bhaviSyati // 42 // 1 Asanairiva / * ita Arabhya 33 paryantaM pAThaH khaMtApustake patitaH // 2 indrasya / 3 dakSiNam / * dvitI khaMtA // % ga ajitaprabhorgarbhAvataraNa, vijayAde vyAH svapnadarzanaM c| // 188 // Jan Education International For Private&Personal use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cetasA cintayitvaivaM, zunAsIraH sasambhramam / siMhAsanaM pAdapIThaM, pAduke api cA'tyajat // 43 // gatvA padAni saptA'STAnyunmukhaM tIrthakRdizaH / sadyaH kRtottarAsaGgo, devarAjastato bhuvi // 44 // vinyasya dakSiNaM jAneM, vAmaM ca nyazya kizcana / namazcakre ziraHpANisaMspRSTavasudhAtalaH // 45 // [yugmam]| avandiSTa jinaM zakraH, zakrastavapuraHsaram / jagAma ca vinItAyAM, jitazatrunRpaukasi // 46 // jJAtvA'rhato'vatAraM ca, tadaivA''sanakampataH / bhaktyA samAyayustatrA'pare'pi hi purndraaH||47|| tatra cA''malakasthUlairamalaiH smvrtulaiH| anadhyamauktikagaNavinyastasvastikAjiram // 48 // zAkumbhamayaiH stambhainIlapAJcAlikAGkitaH / patraimarakatamayedvAre racitatoraNam // 49 // parito racitollocamakhaNDaiH sUkSmatantubhiH / divyAMzukaiH paJcavarNaiH, sandhyAmedhairivA'mbaram // 50 // suvarNadhUpaghaTikAyatrodyaddhamavartibhiH / sthApatyayaSTibhirivodyatAbhiH parizobhitam // 51 // khAminyA vijayAdevyAH, zayyAsadanamuccakaiH / kalyANIbhaktayo'bhyeyurindrAH zakrAdayo'tha te // 52 // [paJcabhiH kulakam ] unnate pArzvataH kiJcit , kiJcinnine ca madhyataH / haMsaromalatAtUlapUrNocchIrSakazAlini // 53 // vizadAcchAdanAstINe, tatra talpe manorame / dadRzuH svAminI gaGgApuline haMsikAmiva // 54 // [yugmam ] AtmAnaM jJApayitvA te, natvA ca vyAcacakSire / vijayAyai svamaphalaM, tIrthajanmalakSaNam // 55 // Adideza tataH zakro, dhanadaM yadiyaM tvayA / RSabhakhAmirAjyAdau, ratnAdyaiH pUrapUryata // 56 // * * tveti la // 1 indrH| 2 suvarNamayaiH / 3 puttalikA / 4 antaHpurarakSakaH / Jain Education in For Private & Personal use only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite NCCASS // 189 // nAtha navIkuru purImetAM, nUtanastadgRhAdibhiH / madhumAsa ivodyAnaM, pratyagraiH pallavAdibhiH // 57 // dvitIyaM parva ratnaiH svarNairdhanairdhAnyairvAsobhizca samantataH / pUrayemA purIM pRthvI, jalairiva balAhakaH // 58 // dvitIyaH ityuktvA so'pare'pIndrA, madhyenandIzvaraM ttH| gatvA cakruH zAzvatAhatpratimASTAhnikotsavam // 59 // | sargaH tato nijanijaM sthAnaM, yayuH sarve'pi vAsavAH / yakSo'pi kRtvendrAdiSTaM, tatpuryAH svapurIM yayau // 6 // ajitavarNarAzibhiruttuGgaH, zRGgairmerugireriva / kaladhotoccayairuccaivaitAbyazikharariva // 61 // ratnAkarasya sarvakheneva ratnotkarairapi / dhAnyaizca saptadazabhirvIjairiva jaganmudaH // 62 // caritam / vAsobhiH kalpavRkSebhyaH, sarvato'pyAhRtairiva / jyotiSkANAmiva sthairvAhanaizcA'tisundaraiH // 63 // navIkRtA pratigRha, pratyApaNacatuppatham / alakApatinA pUrNA, sA'lakeva purI babhau // 64 // _ [caturbhiH kalApakam ] ajitaprabhorgasumitrasyApi gRhiNI, svamAMstAneva tanizi / vaijayantI niraikSiSTa, yazomatyaparAbhidhA // 65 // rbhAvataraNaM, tatastadrajanIzeSaM, kumudinyAvivonmudau / vijayA-vaijayantyau te, jAgratyAveva ninyatuH // 66 // ICE | vijayAdevyAH vijayA svAminI prAtastAna svamAn jitshtrve| AcacakSe vaijayantI, sumitravijayAya tu||67|| tAn skhamAn vijayAdevyA, vicArya manasarjunA / AkhyAti ma svamaphalamevaM vasumatIpatiH // 18 // ebhiH khanairmahAdevi, yazovRddhirguNairiva / vizeSajJAnasampattirAgamAbhyasanairiva // 69 // jagaduyotanamiva, pradyotanamarIcibhiH / tava trijagadutkRSTo, nUnaM sUnurbhaviSyati // 7 // // 189 // evaM khamaphalaM rAjJo, yathAprajJaM viviJcataH / sumitravijayo'bhyAgAt , pratIhArIniveditaH // 71 // 1 ruupyraashibhiH| * kaladhUto khaMtA // idaM nAsti pAta, khaMtApustake // 2 sUryakiraNaiH / Jan Education inte For Private & Personal use only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturdaza khamAH / nRdevaM devavannatvA, paJcAGgaspRSTabhUtalaH / niSasAda yathAsthAnaM, sumitrvijysttH||72|| kSaNaM sthitvA punarnatvA, bhaktito vasudhApatim / evaM vijJapayAmAsa, kumAro racitAJjaliH // 73 / / yuSmadvadhvA vaijayantyA, prahare'dya nizo'ntime / nirIkSAzcakrire svapne'mI mukhAbjapravezinaH // 74 // tatrA''dau gaja UrjasvI, garjinirjitadiggajaH / nadannuttuGgakakudaH, kekumAn vizadAkRtiH // 75 // utkesaratatiAttAnanaH paJcAnano'pi ca / kriyamANAbhiSekA zrIhastibhyAM pArzvayordvayoH // 76 // paJcavarNa ca sumanodAmaindramiva kArmukam / sudhAkuNDamivA''pUrNa, zazI sampUrNamaNDalaH // 77 // vizvasyA'pyAhRta iva, pratApastapanastataH / divyaratnamayaH preGkhatpatAkazca mhaadhvjH||78|| pUrNakumbho navazvetAmbhoruhacchAditAnanaH / sahasrAkSamiva smeraiH, pauH padmasaro'pi ca // 79 // ApiplAvaiyiSuriva, dhaampyuumibhirmbudhiH| sAmAnikavimAnAbha, vimAnaM ca maharddhikam // 8 // sAraM ratnAcalasyeva, ratnapuJjaH sphuratprabhaH / dhUmadhvajazca nidhUmaH, zikhApallavitAmbaraH // 81 // ete dadRzire svamAH, phalameSAM tu tattvataH / deva eva hi jAnAti, phalabhAg deva eva ca / / 82 // rAjA'pyuvAcA'mI svamA, devyA vijayayA'pi hi / adyaiva yAme yAminyAsturye dadRzire sphuttaaH||83 yadyapyete mahAsvamAH, sAmAnyena mahAphalAH / AnandakAriNo rAkAnizAkarakarA iva // 84 // tathApi tajjJAH praSTavyAH, phalaM jJAtuM vizeSataH / amISAM kumudAnandakRttvaM zazirucAmiva // 85 // Amityukte kumAreNa, rAjJA saadrmiiritH| AjuhAva pratIhAraH, svamazAstravicakSaNAn // 86 // 1 mama pakSyA / 2 vRssbhH| 3 plAvayitumicchuH / 4 preritH| Jain Education a l For Private & Personal use only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 19 // dvitIyaM parva dvitIya sargaH ajitanAthacaritam / te dhautazvetavasanAvRtAH snAnAmalatviSaH / pArvaNoDupatijyotsnAcchAditAstArakA iva // 87 // dUrvAGkaraiH zironyastairavataMsadharA iva / sapuSpakezA nadyodhAH, sahasendIvarA iva // 88 // gorocanAcUrNakRtaistilakairalikasthitaiH / avimlAnajJAnadIpazikhAbhiriva zobhitAH // 89 // anagraMkhalparucirAlaGkArAGkitavigrahAH / sugandhistokakusumA, iva caitramukhadrumAH // 9 // naimittikAH puro rAjJo, vijJaptA vetradhAriNA / sAkSAdiva jJAnazAstrarahasyAni samAyayuH // 91 // te matrAnAryavedoktAn , vizvakalyANakArakAn / pratyekaM yugapadapi, peThuragre mahIpateH // 92 // kSemaGkaraM kSitipatermUrdhni durvAkSatAdikam / pracikSipuste kusumAnyudyAnapavanA iva // 93 // bhadrAsaneSu ramyeSu, dvAHsthasandarziteSu te / athA''sAJcakrire haMsAH, paminIcchadaneSviva // 94 // jAyAM vadhUM ca tadanu, rAjA yavanikAntare / AsayAmAsa zazaMbhRllekhAmiva dhanAntare // 95 // sAkSAt svamaphalamivA'Jjalau puSpaphale dadhat / jaayaavdhvormhaasvmaaNstessaamkthynnRpH||96|| ___ janAntikena tatraiva, paryAlocya parasparam / svamazAstrAnusArAt te, svamArtha vyAcacakSire // 97 // deva! dvAsaptatiH svabhAH, svamazAstre prkiirtitaaH| teSu ca triMzadutkRSTA, jyotiSkeSu grahA iva // 98 // svamAnAM triMzatasteSAM, madhyAdete caturdaza / udIyante mahAsvamAH, svmshaastrvishaardaiH|| 99 // etAn garbhasthite tIrthakare cakradhare'pi ca / tanmAtA kramazo rAtrituryayAme nirIkSate // 10 // madhyAdamISAM svamAnAM, sapta mAtekSate hareH / caturaH sIriNo mAtA, mAtaikaM maNDalezituH // 101 // pUrNimAcandraH / 2hNs-kmlshitaaH| 3 llaattsthitaiH| 4 kamalinIdaleSu / 5 candra lekhAmiva / 6 ekAnte / . vAsudevasya / 8 baladevasya / paatthkaaH| | // 19 // Jain Education in For Private & Personal use only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na dvau yugapadarhantau, yugapaJcakriNau na ca / ekasyAstIrthakRta sUnuranyasyAzcakrabhRt ttH||102|| RSabhe bharatazcakrI, saumitriH sagaro'jite / jitazatrusute tIrthaGkara ityahedAgamAt // 103 // jJAtavyo vijayAdevyAH, sUnustIrthakaraH khalu / SaTkhaNDabharatAdhIzo, vaijayantyAstu nndnH||104|| parituSTastatasteSAM, nRpatiH pAritoSikam / pradadau grAmakheTAdi, vastrAlaGkaraNAdi ca // 105 // Ajanmadausthyamagamat , teSAM tajjanmazaMsanAt / mahApumAMso garbhasthA, api lokopakAriNaH // 106 // vastrAlaGkaraNaiH kalpadrumA iva virAjinaH / te rAjAnujJayA jagmustataH khaM khaM niketanam // 107 // vijayA-vaijayantyau ca, vAsAgAraM nijaM nijam / jagmaturmudite gaGgA-sindhU iva payonidhim // 108 // tataH purandarAdezAnnityaM devaasurstriyH| sevituM vijayAdevImevamArebhire bhRzam // 109 // vAminIsadanAt pAMmutRNakASThAdi sarvataH / sadA'paninyire vAyukumAraramaNIjanAH // 110 // gandhodakena siSicustadvezmAGgaNabhUmikAm / bhujissyaajnvnmesskumaarkmRgiidRshH||111|| vavRSuH paJcavarNAni, puSpANi RtudevatAH / prabhorgarbhasthitasyApi, dAtumarghamivodyatAH // 112 // prakAzamupaninyuzca, jyotiSkANAM purandhrayaH / yathAsukhaM yathAkAlaM, svAminyA bhaavvedikaaH||113 // vanadevyo dAsya iva, cakrire toraNAdikam / tA mAgadhastriya iva, tuSTuvuzca surastriyaH // 114 // devatAbhiriti svAdhidevateva tato'pi vA / adhikeva pratidinaM, vijayAdevyasevyata / / 115 // kAlikevAzumajhimba, nidhAnamiva medinI / vijayA vaijayantI ca, devI garbhamadhArayat // 116 // 1 AjanmadAriyam / 2 dAsIjanavat / 3 meghmaalaa| Jain Education Inter For Private & Personal use only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite dvitIyaM parva dvitIyaH sargaH ajitanAthacaritam / // 19 // nisargeNApi rAjantyau, te garbhaNA'tirejatuH / sarasthAviva sampUrNa, madhye svarNAmbujanmanA // 117 // varNaprabhAgauramapi, tayorvadanapaGkajam / pANDimAnaM dadhau dantidantacchedacchavispRzam // 118 // tayoH karNAntavizrAnte, svabhAvAdapi locane / adhikaM savikAse cA'jAyetAM zaradabjavat // 119 // tayorlavaNimA tAgavardhiSTAdhikAdhikam / sadyo mArjitayoH kAntiQmyoriva shlaakyoH||120|| agre'pi mantharaM yAntyau, vizeSAdatimantharam / devyau sazceratU rAjahaMsyAviva mdaalse|| 121 // atigUDhaM vavRdhAte, tayogIM sukhapradau / nalinInAlavannadyoH, zuktyomauktikaratnavat // 122 // tato navasu mAseSu, dineSvardhASTameSu ca / gateSu mAghamAsasya, zuklASTamyAM zubhekSaNe // 123 // graheSaJcasthiteSvRkSe, rohiNyAM gajalAJchanam / asUta vijayA sUnuM, puNyaM sUnRtavAgiva / / 124 // prasUtiduHkhaM no devyA, na sUnorapyajAyata / sa eSa tIrthanAthAnAM, prabhAvo hi svabhAvajaH // 125 // jajJe tadAnImuyotaH, kSaNaM tribhuvane'pi hi / akaannddodbhuutnirmeghvidyudyotsodrH|| 126 // nArakANAmapi sukhaM, tadA kSaNamajAyata / abhracchAyAsukhabhiva, pAnthAnAM zaradAgame // 127 // zaradyapAmiva tadA, prasAdaH kakubhAmabhUt / atyullAsazca lokAnAM, kamalAnAmivopasi // 128 // pradakSiNo'nukUlaca, bhUmisapI ca maarutH| mandaM mandaM vavau sadyo, bhUtalAdudbhavanniva // 129 // saJjajJire samantAca, zakunAH zubhasUcakAH / sarva hi zubhameva sthAjanmato'pi zubhAtmanAm // 130 / / tadA ca dikkumArINAmAsanAni cakampire / unmanAMsIvotpatituM, jinAntikayiyAsayA // 131 // 1 lAvaNyam / * tu la. pA // 2 nakSatre / 3 utsukAnIva / 4 jinasamIpaM jigmissyaa| ajitprbhojnm| RANGACASEARCRAC // 19 // Jain Education Internet For Private & Personal use only , Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education cArucUDAmaNiruciprasaravyapadezataH / racitodAttakausumbhavastranIraGgikA iva // 132 // zobhitAH svaprabhApUrNAntarairmauktikakuNDalaiH / sudhAkuNDairiva jhalajjhalAyitasudhormibhiH // 133 // graiveyakaiH zobhamAnA, vicitramaNinirmitaiH / kuNDalIkRtasutrAmaMkodaNDazrIviDambibhiH // 134 // adhistanataTAmuktairmuktAhArairmanoharAH / ratnazailataTIcaJcannirjhara zrImalimlucaiH / / 135 / / mANikyacUDAvalayairvirAjadbhujavallayaH / nyAsIkRtairanaGgena, nipaGgairiva cArubhiH // 136 // anarghyaratnaracitAM dadhAnA rasanAlatAm / jagajigISoH pazceSoH kRte jyAmitra saJjitAm // 137 // aGgAMzunirjitaiH sarvajyotiSkANAmivA'MzubhiH / lagnaizcaraNapadmeSu, zobhitA ratnanUpuraiH // 138 // kAzvinIlAGgarucayaH, priyaGgulatikA iva / kAcit svabhAbhistanvantyastAlIvanamivAmbare / / 139 // vikirantyo rucIH kAzcid, bAlAruNarucIriva / snapayantyo rucA kAzcit sitayA jyotsrayeva kham // 140 // kAzcid dadatyaH kanakasUtrANIva dizAM rucA / kAcicca kAntyA vairatnapAJcAlikA iva // 141 // sarvAH kucAbhyAM vRttAbhyAM saMcakrA iva nimnagAH / sarvAH salIlagAminyo, rAjahaMsAGganA iva // 142 // sapallavA iva latAH sarvAH komalapANayaH / unnidrapadmAH padminya iva sarvAH sulocanAH // 143 // sarvA lAvaNyapUreNa, sajalA iva dIrghikAH / sarvAH saundaryazAlinyo, manmathasyeva devatAH || 144 // saJjAtAsssanakampena, kimetaditi sambhramAt / SaTpaJcAzadapi hi tAH sadyaH prAyuJjatA'vadhim // 145 // [ paJcadazabhiH kulakam ] 1 indradhanuH / 2 karakaGkaNaiH / 3 tUNIraiH / 4 kaTimekhalAm / 5 kAmadevasya / 6 cakravAkasahitAH / Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite dvitIya parva dvitIyaH sargaH // 192 // ajitanAthacaritam / tatkAlamavadhijJAnAd , yugapad dikumArikAH / vividurvijayAdevyA, tIrthakRJjanma pAvanam // 146 // evaM ca cintayAmAsurjambUdvIpa ihaiva hi / yAmyabhAratavarSArdhamadhyakhaNDasya mdhytH||147|| vinItAyAM mahApuryAmikSvAkukulajanmanaH / vijayAyAM dharmapanyAM, jitshtrumhiipteH||148|| etasyAmavasarpiNyAM, bhagavAneSa tIrthakRt / jJAnatrayadharaH zrImAn , dvitIya udapadyata // 149 // vimRzyaivaM samutthAyA''sanebhyastAH sasammadAH / daduH padAni saptA'STAnyunmukhaM tIrthakRddizaH // 150 // puraskRtyeva manasA, namaskRtya jinezvaram / zakrastavena tAH sarvA, avndntorubhktyH||151|| valitvA punaradhyAsya, ratnasiMhAsanAni tAH / ityAdizannijanijAnamarAnAbhiyogikAna // 152 // haho! gantavyamasmAbhirbharatArdhe'dya dakSiNe / samutpannadvitIyArhatsUtikAkarmahetave // 153 // tato vitaMtagarbhANi, nAnAmaNimayAni ca / vikurudhvaM vimAnAni, mahAmAnAni naH kRte // 154 // danturANi tataH kumbhaiH, zAtakaumbhaiH sahasrazaH / vaimAnikavimAnAnAmutpatrANIva ketubhiH // 155 // rucirANi maNistambhaiH, zAlabhaJjIvirAjitaiH / tANDavazramavizrAntanartakInicayairiva // 156 // stambaramAnukArINi, ghaNTAnirghoSaDambaraiH / prakvaNatkiGkiNIjAlairvAcAlAni nirantaram // 157 // ramyANi vajravedIbhiH, zriyAmiva mahAsanaiH / ruksahasraiH sahasrAMzubimbAnIva prasAribhiH // 158 // IhAmRgai ratnamayaipabhaisturagainaraiH / rurubhirmakarairhasaiH, zarabhaizcamarairgajaiH // 159 // kinnarairvanalatAbhistathA padmalatoccayaH / aGkitAnyabhito bhittivalabhIstambhamUrdhasu // 160 // * degdevyAstI khaMtA // / vistRtamadhyabhAgAni / 2 hastisadRzAni / 3 vRSabhaiH / 4 mRgaiH / 5 aSTApadaiH / SSSSSSSSSS dikumArikA kRto jina| jnmotsvH| // 192 // Jan Education in Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Adezena samaM tAsAM, te devA AbhiyogikAH / vikRtya drshyaamaasurvimaanaanyurushktyH||161 // [saptabhiH kulakam ] athA'dholokavAstavyAstAsvaSTau dikumArikAH / devadRSyanivasanAH, puSpAlaGkRtakuntalAH // 162 // bhogaGkarA bhogavatI, subhogA bhogmaalinii| toyadhArA vicitrAca, puSpamAlA'pyaninditA pratyekaM ca sAmAnikIcatvAriMzacchatAvRtAH / mahattarAbhiH pratyekaM, tathA catasRbhiryutAH // 164 // pratyekaM ca mahAnIkaiH, saptabhiH parivAritAH / anIkAdhipatibhizca, pratyekamapi saptabhiH // 165 // AtmarakSIsahasraizcakaikA poDazabhiryutAH / anyaizca vyantarairdevairdevIbhizca mhrddhibhiH|| 166 // vimAnAni samAruhya, gItanRttamanoharam / prati pUrvottaradizaM, sotknntthmupckrmuH||167|| atha kRtvA samuddhAtaM, vaikriyaM tAH kSaNAdapi / yojanAnyarpasaGkhyAni, yAvad daNDaM vicakrire // 168 // ratna-vaiDUrya-vajrANAM, lohitAkSAGkayorapi / aJjanAJjanapulaka-pulakAnAM tathaiva ca // 169 // jyotIrasa-saugandhika-riSTAnAM sphaTikAzmanAm / jAtarUpahaMsagarbharatnAnAmapi sarvataH // 170 // tathA masAragallAnAM, maNInAM sthUlapudgalAn / paritaH zAtayAmAsurjagRhuzcA'NupudgalAn // 171 // tatazca cakrire khaM svaM, rUpamuttarakriyam / devatAnAM janmasiddhAH, khalu vaikriyalabdhayaH // 172 // utkRSTayA tvaritayA, calayA caNDayA'pi ca / siMhoddhatAbhyAM patanAcchekAbhyAmatha divyayA // 173 // devagatyA tathA sarvaRddhyA sarvabalena ca / yayuH puryAmayodhyAyAM, jitazatrunRpaukasi // 174 // 1aizAnIm / 2 asaGkhyAtAni / Jain Education into For Private & Personal use only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite dvitIya parva dvitIyaH sagaH ajitanAtha // 193 // critm| tato mahAvimAnaiH svairyotISIvA'marAcalam / tAstriH pradakSiNIcakrustIrthakRtsUtikAgRham // 175 // caturaGgulamAtreNA'saMspRzantyo mahItalam / asthApayan vimAnAni, pUrvodIcyAM tatazca tAH // 176 // pravizya sUtikAgAraM, jinendraM jinamAtaram / tristAH pradakSiNIkRtya, baddhAJjalyevamUcire // 177 // namastubhyaM jaganmAtaH!, kukSiNA ratnadhAriNi / sarvanArIsArabhUte!, jagaddIpapradAyini! // 178 // tvaM dhanyA'si pavitrAsi, tvaM cA'si jagaduttamA / manuSyaloke caitasmin , janmedaM saphalaM tava // 179 // yat tvaM puruSaratnasya, kaarunnykssiirniirdheH| trailokyavandanIyasya, svAmino dharmacakriNaH // 180 // jagadgarojagadvandhorvizvAnugrahakAriNaH / dvitIyasyA'vasarpiNyAM, jinendrasya jananyasi // 181 // mAtarvayamadholokavAstavyA dikkumaarikaaH| kartuM tIrthakRto janmamahimAnamihA''gatAH // 182 // tad yuSmAbhirna bhetavyamityudIrya praNamya ca / pUrvottarasyAM kakubhi, tatra tA vypckrmuH||183|| vaikriyeNa samudghAtenA'tha tAH zaktisampadA / vAtaM saMvartakaM nAma, kSaNenA'pi vicakrire // 184 // zivena mRduzItena, tena tiryakpravAyinA / sarvatakusumAbhogagandhasarvasvavAhinA // 185 // marutA sUtikAgAraM, parito yojanAvadhi / apanIya tRNAdhuccaizcokSIcakruH kSamAtalam // 186 // bhagavadbhagavanmAtroradevIyasi tAstataH / maGgalyagItaM gAyantyo, harSavatyo'vatasthire // 187 // ___ atho rucakasaMsthA, nndnodyaankuuttgaaH| divyAlaGkAradhAriNya, ityaSTau dikkumArikAH // 188 // meghaGkarA meghavatI, sumeghA meghmaalinii| suvatsA vatsamitrA ca, vAriSeNA blaahkaa||189|| 1 merum / 2 antiduure| dikkumArikAkRto jinjnmotsvH| // 193 // Jain Education Intern For Private&Personal use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahattarAbhiH sAmAnikyaGgarakSIbhireva ca / anIkAnIkapatibhiH, pUrvavat parivAritAH // 19 // eyustat sUtikAvezma, svAmijanmapavitritam / trizca pradakSiNIcakrurjinendra-jinamAtarau // 191 // pUrvavajjJApayitvA khaM, vijayAyai praNamya ca / abhiSTutya ca tatrocairvicakrurmeghadurdinam // 192 // tatazca bhagavajanmabhavanAd yojanAvadhi / nA'tistokAM nAtibahrIM, vRSTiM gandhodakairvyadhuH // 193 // tapasevA'haMsAM rAkAjyotsnayA tamasAmiva / tayA ca rajasAM zAntiAg vRSTayA samajAyata // 194 // tato vicitramunnidraM, puSpaprakaramAzu taaH| tatra raGgAvanau raGgAcAryA iva vicakrire // 195 // ghanasArAgurupAyadhUpadhUmena coccakaiH / tAM bhuvaM vAsayAmAsurvAsAgAramiva zriyaH // 196 // tIrthakRttIrthakunmAtroranatyAsannadUrataH / athA'malAn svAmiguNAMstA gAyantyo'vatasthire // 197 // ___ atha pUrvarucakAdrivAstavyA dikkumArikAH / sahitAH sarvayA RddhyA, sakalena balena ca // 198 // tatra nandottarAnande, AnandAnandavardhane / vijayA vaijayantI ca, jayantI caa'praajitaa||1995 pUrvavat saparIvArAstadeyuH sUtikAgRham / trizca pradakSiNIcakustAH khAmi-khAmimAtarau // 20 // khaM jJApayitvA svAminyai, natvA stutvA ca pUrvavat / tatpUrvato'sthurgAyantyo, ratnadarpaNapANayaH // 201 // apAcyarucakazailavAstavyAzcArubhUSaNAH / sragviNyo divyavasanA, ityaSTau dikkumaarikaaH||202|| samahArA supradattA, suprabuddhA yazodharA / lakSmIvatI zeSavatI, citraguptA vasundharA // 203 // prAgvat paricchadabhRtastasinnabhyetya vezmani / natvA pradakSiNApUrva, svAminyai skhamajijJapan // 204 // 1 pApAnAm / 2 vikasitam / 3 suutrdhaaraaH| 4 dAkSiNAtyaH / triSaSTi. 34 Jain Education For Private & Personal use only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6456 triSaSTizalAkApuruSacarite // 194 // dvitIya parva dvitIyaH sargaH ajitanAthacaritam / jinendra-jinajananyordakSiNena kailkhnaaH| tA maGgalAni gaayntyststhurbhRnggaarpaannyH|| 205 // tathA pratyagrucakAdivAstavyA dikkumaarikaaH| pUrvavajjJApayitvA khaM, tAvanmAtraparicchadAH // 206 // ilAdevI surAdevI, pRthivI padmavatyapi / ekanAsA navamikA, bhadrA sItA ca naamtH||207|| kRtvA pradakSiNApUrva, netiM jina-jinAmbayoH / gAyantyaH pazcimenA'sthuzvAruvyajanapANayaH // 208 // // tathodagrucakazailavAstavyA dikumaarikaaH| nivedya prAgvadAtmAnaM, tathaiva spricchdaaH||209|| alambusA mizrakezI, puNDarIkA ca vaarunnii| hAsA sarvaprabhA caiva, hI zrIriti ca naamtH||210 natvA pradakSiNApUrva, pAdAn jina-jinAmbayoH / gAyantya uttareNA'sthuzvArucAmarapANayaH // 211 // vidigrucakavAstavyAzcatasro dikkumaarikaaH| citrA citrakanakA saterA sautrAmaNI tathA // 212 // etya pradakSiNApUrva, namaskAraM vidhAya ca / jinasya jinamAtuzca, svamAyAtaM nyavedayan // 213 // khAminaH svAmimAtuzca, gAyantyo vipulAn guNAn / dIpikApANayastasthuraizAnyAdividikSu taaH||214|| rucakadvIpamadhyasthAzcatasro dikkumaarikaaH| rUpA rUpAMzikA caiva, surUpA ruupkaavtii||215|| pratyeka pUrvavat sarvaparivAravirAjitAH / mahAvimAnAnyAruhyA'rhajanmagRhamAyayuH // 216 // tat triH pradakSiNIcakrurvimAneSveva tAH sthitAH / asthApayan vimAnAni, deze samucite tataH // 217 // tatazcaraNacAriNyo, jinendra-jinamAtarau / bhaktyA pradakSiNIkRtya, natvA caivaM babhASire // 218 // jaya jIva ciraM nanda, vishvaanndnnndne!| sumuhUrta jaganmAtaradya tvaddazenena naH // 219 // 1 madhurasvarAH / 2 namaskAram / dikumArikAkRto jinjnmotsvH| // 194 // Jain Education inte For Private & Personal use only . Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ratnAkaro ratnazailo, ratnagarbhA mudhA hyamI / tvamekA ratnabhUH putraratnaM yat sUtavatyadaH // 220 // vayaM hi rucakadvIpamadhyasthA dikumArikAH / arhato janmakRtyAni, kartumatra smaagtaaH||221 / / bhavatyA tanna bhetavyamityuktvA paramezituH / caturaGgulavarja tA, nAbhinAlamakalpayan // 222 // khanitvA vidaraM tatra, nAlaM nidhimiva nydhuH| vidaraM pUrayAmAsa , ratnairvajaizca taM tataH // 223 // babandhustatra pIThaM tAH, sadyaH prodbhUtadUrvayA / apyudyAnAnyudbhavanti, devatAnAM prabhAvataH // 224 // sUtikAvezmanastasya, kakupsu tisRSu kSaNAt / vikurvanti sa kadalIgRhANi zrIgRhANi taaH||225 // pratyekamekaM tanmadhye, catuHzAlaM vicakrire / madhye ca teSAmekaikaM, ratnasiMhAsanaM mahat // 226 // tatazca jagRhustIrthakaraM karatalena tAH / svAminI ca bhuje ninyuzcA'pAcyakadalIgRhe // 227 // tatra cA'ntazcatuHzAlaM, ratnasiMhAsanottame / tAH sukhaM svAminaM svAmimAtaraM ca nyavezayan // 228 // khayaM saMvAhikIbhRya, pANinyAsairyathAsukhaiH / zatapAkAdibhistailairabhyaGgaM ca tayorvyadhuH // 229 // gandhadravyaiH surabhibhiH, sUkSmapiSTaiH kSaNena tAH / udvarttanaM vidadhire, ratnadarpaNavat tayoH // 230 // jinendraM karatalena, jinendrajananI bhuje / gRhItvA ninyire tAca, paurastye kadalIgRhe // 231 // tatra madhye catuHzAlaM, ratnasiMhAsanottame / AsayAmAsuratha tA, jinendra-jinamAtarau / / 232 // tAzca gandhodakaiH puSpodakaiH zuddhodakairapi / dvAvapi snpyaamaasustdivaa''jnmshikssitaaH||233|| +vivaraM la, pAta // 1 gatam / vivaraM pAta // 2 dikssu| 3 dakSiNakadalIgRhe / 4 dAsIbhUya / 5 pUrvadiksambandhini / / jammata bhAramya zikSitA iva / CRACKAGRA C Jain Education Inter . Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 195 // dvitIyaM parva dvitIyaH / sargaH ajitanAthacaritam / vicitraratnAlaGkArAMstAstAbhyAM paryadhApayan / cirAt svazaktestAdRzyA, manyamAnAH kRtArthatAm // 234 // jinendra-vijayAdevyau, devyo'thA''dAya pUrvavat / manohAriNi tA jagmurudIcye kadalIgRhe // 235 // tatrA''sayaMzcatuHzAlamadhyasiMhAsane ca tAH / tau gRhNantau nagAsInasiMhItatsutayoH zriyam // 236 // kSaNAdAnAyayAmAsustridazairAbhiyogikaiH / gozIrSacandanaidhAMsi, tAH kSudrahimavadgireH // 237 // pAvakaM pAtayAmAsurmathitvA'raNidAruNI / jAyate ghRSyamANAddhi, dehanazcandanAdapi // 238 // samidhIkRtya gozIrSacandanAni samantataH / edhayAmAsuragniM taM, devyastA AhitAgnivat // 239 // tatastenA'gnihomena, bhUtikarma vidhAya tAH / rakSAgranthi jinendrasya, babandhubhaktivandhurAH // 240 // parvatAyurbhavetyuccairvadantyo jinakarNayoH / mitha AsphAlayAmAsU , ratnapASANagolakau // 241 // tIrthaGkaraM karatalenA''dAya vijayAM bhuje / tAH sUtikAgRhe ninyuH, zayyAyAM cA'dhyaropayan // 242 // tatazca svAminaH khAmijananyAzcojvalAn guNAn / gAyantyo maJju taaststhurntyaasnnduurtH||243 // __ tadAnImeva saudharme, kalpe'lpetaravaibhavaH / AvRto devakoTIbhirapsarobhizca koTizaH // 244 // koTizazcAraNavaraiH, stUyamAnaparAkramaH / gandharvavargeNA'kharva, gIyamAnaguNoccayaH // 245 // pArzvato vAranArIbhirvIjyamAnazca cAmaraiH / mUrdhni zvetAtapatreNa, rAjamAno'tihAriNA // 246 // dattAsthAnaH sudharmAyAmAsthAnyAM prAmukhaH sukham / zakro yAvaniSaNNo'sthAcakampe tAvadAsanam // 24 // [caturbhiH kalApakam ] 1 prvtopvissttsiNhiitrputryoH| 2 agniH| 3 prbhuutvaibhvH| 4 sabhAyAm / | dikumArikA kRto jina| jnmotsvH| // 195 // Jain Education For Private & Personal use only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Int tena cAsssanakampena, kopATopavisaMsthulaH / kampamAnAdharadalaH, sphurajvAla ivA'nalaH // 248 // utkaTabhrakuTIbhImo, vyomevoddhUmaketukam / AtAmrIbhUtavadano, madAviSTa iva dvipaH // 249 // uttaraGga ivA'mbhodhistrivalIlAJchitAlikaH / vajramAlokayAmAsa, vajrabhRd vairighAtakam // 250 // [ tribhirvizeSakam ] tatkopamupalakSyetthamutthAyA'gre kRtAJjaliH / camUpatinaigameSI, proce prAcInaM barhiSam / / 251 // * kaM prati svayamAvezo, mayyapyAdezakAriNi / surAsuramanuSyeSu, nA'dhiko na samazca te / / 252 // heturAsanakampasya, yaste sampratyajAyata / vimRzyA''jJApaya svAmiMstatra mAM daNDaikAriNam // 253 // evaM ca senApatinA'bhihito diviSaitpatiH / kRtvA'vadhAnamavadhijJAnaM prAyuGga tatkSaNAt // 254 // jainapravacaneneva, dharma dIpena vastviva / dvitIyatIrthakRjjanmA'jJAsIdavadhinA hariH / / 255 // sadadhyau cetyaho ! jambUdvIpe varSe ca bhArate / vinItAyAM mahApuryAM jitazatrormahIpateH / / 256 / / jAyAyA vijayAdevyAH, sampratyayamajAyata / etasyAmavasarpiNyAM, dvaitIyIko jinezvaraH / / 257|| [ yugmam ] tena cAsssanakampo'yaM, dhig dhig duzcintitaM mayA / aizvaryeNonmadiSNorme, mithyAduSkRtamastu tat // 258 // cetasA cintayitvaivaM, ratnasiMhAsanaM nijam / pAdapIThaM pAduke ca, tyaktvottasthau purandaraH / / 259 / / sasambhramaH zartamakho'bhimukhaM tIrthakRdizaH / dadau padAni katicit, prasthAnamiva sAdhayan // 260 // nyasyorvyA dakSiNaM jAnumanyaM nyazya ca kiJcana / kSmAM spRzan pANizIrSeNa, nanAma khAmine hariH || 261 1 lalATam / 2 indram / 3 daNDakArakam / 4 indraH / 5 mattasya / 6 indraH / Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya parva dvitIya triSaSTizalAkApuruSacarite // 196 // sargaH ajitanAthacaritam / zakrastavena vanditvA, svAminaM pAkazAsanaH / velAnivRtto'bdhiriva, bheje bhUyaH svabhUmikAm // 262 // atha tat tIrthajanma, sarvAn jJApayituM surAn / tadutsavAya cA''hvAtuM, gRhasthaH khajanAniva // 263 // sadyo romAJcitavapurvapuSmAniva sammadaH / Adideza zunAsIraH, senAnyaM naigameSiNam // 264 // [yugmam] sAdaraM zirasA''dAya, pAkazAsanazAsanam / senAnIrapacakrAma, pItvA'mbhaH pipAsitaH // 265 // sudharmApariSadgavyAH, kaNThaghaNTAmivodbhaTAm / so'tADayat sughoSAM virghaNTAM yojanamaNDalAm // 266 // tasyAzca tADyamAnAyA, vizvakarNapathAtithiH / samuttasthau mahAn nAdo, madhyamAnAmbudheriva // 267 // ekonadvAtriMzallakSA, ghaNTA anyA api sphuTam / praNeduratha tannAdAd, gonAdAdiva terNakAH // 268 // tAsAM zabdena ghaNTAnAM, jRmbhamANena bhUyasA / saudharmakalpaH sarvo'pi, zabdAdvaitamayo'bhavat // 269 // nityapramAdinasteSu, vimAneSu divaukasaH / nAdena tenA'budhyanta, siMhA iva guhAzayAH // 270 // AjJayA dhusadAMrAjJo, manye kenApi naakinaa| ghoSaNAnATyanAndIyaM, sughoSA vAditA'dhunA // 271 / / zrotavyA ghoSaNA'vazyaM, vAsavAjJAprakAzinI / ityAzayAd dattakarNamavAtiSThanta naakinH||272|| [yugmam ] zAnte sughoSAni?Se, kaNThanAdena bhUyasA / purandarasya senAnIzcakArA''ghoSaNAmiti // 273 // bho bhoH! zRNvantu gIrvANAH!, saudhrmsvrgvaasinH| samAdizati vaH sarvAnasau diviSadAMpatiH // 274 // jambUdvIpasya bharate'yodhyAyAM puri bhuupteH| jitazatroH sadharmiNyAM, vijayAyAM jgdguruH||275|| bhAgyodayena vizvasya, vishvaanugrhkaarkH| dvitIyastIrthanAtho'dya, prabhuH samudapadyata // 276 // / sudharmAkhyasabhAgavyAH / 2 vtsaaH| 3 he devAH ! / *ATSASTUSOHO saudhrmendraagmnm| // 196 // Jain Education in For Private & Personal use only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tat pAvayitumAtmAnamasmAbhiH spricchdaiH| jinajanmAbhiSekAya, gantavyaM tatra samprati // 277 // bhavadbhirapi sarvA , sarvaiH sarvabalena ca / tatra gantuM mayA sArddhamAgantavyamiha drutam // 278 // tasyaivamAdhoSaNayA, staniteneva kekinaH / kalayAmAsurAnandamamandaM tridivaukasaH // 279 // sadyo vimAnAnyAruhya,potAniva divaukasaH / AkrAmanto nabhombhodhimAjagmuH zakrasannidhau // 28 // antike svAmino gantuM, vimAnaM kriyatAmiti / Adizat pAlakaM nAmA''bhiyogikasuraM hriH||281 udvidrumamivA'mbhodhi, ratnabhittimarIcibhiH / zAtakumbhamayaiH kumbhairutpadmamiva mAnasam // 282 // sarvAGgINaM tilakitamiva dIrthairdhvajAMzukaiH / vicitrai ratnazikharairucchekharamivocchritaiH // 283 // ratnastambhaiH zrIkareNorivA''lAnairmanoramam / zAla~bhaJjIbhiranyAbhirapsarobhirivA''zritam // 284 // AttatAlaM naTamiva, *kiGkaNIjAlamaNDitam / sanakSatraM viyadiva, mauktikasvastikAGkitam // 285 // IhAmRgAzvavRSabhainarakinnarakuJjaraiH / haMsairvanalatApamalatAbhizca manoramam // 286 / / lakSayojanavistIrNa, jambUdvIpamivA'param / paJcayojanazatyuccaM, vimAnaM vicakAra sH|| 287 // [patiH kulakam ] tisRSvAzAsu tasyA''saMstisraH sopAnapatayaH / mahAgirevatarannijharormya ivA''yatAH // 288 // agre sopAnapatInAmabhUvana ratnatoraNAH / akhaNDAkhaNDaladhanuHzreNizrIsodarA iva // 289 // 1 meghagarjitena / 2 myuuraaH| 3 yAnapAtrANi / 4 suvarNamayaiH / 5 lkssmiihstinyaaH| 6 bndhnstmbhaiH| * ghuslikaabhiH| *kiGkiNI pAta // Jain Education Inter2 For Private & Personal use only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite dvitIyaM parva dvitIyaH sargaH ajita // 197 // nAtha caritam / AliGgipuSkaramukhAdarzadIpakamallivat / madhyabhAgaH samatalastasya mAMsRNyabhAgabhUt // 290 // suspazaiMH suprabhaiH paJcavarNaizcitravicitritaH / kekiparivA''stIrNo, bhUmibhAgo rAja saH // 291 // abhavanmadhyatastasyaikaH prekssaagRhmnnddpH| krIDAvezma zriyAmantanagaryA rAjavezmavat // 292 // madhye ca tasya viSkambhAyAmAbhyAmaSTayojanA / caturyojanavAhalyA, babhUva maNipIThikA // 293 // tasyA uparyekamAsId, ratnasiMhAsanottamam / mahanmahatyaGgulIye, mANikyamiva pAvanam // 294 // . __ tasyopariSTAdulloco, rAjato'rAjatojjvalaH / styAMnIbhUtazarajyotsnAprasarabhramadAyakaH // 295 // tanmadhye lambamAno'bhUdeko vjrmyo'ngkshH| tatra pralambyabhUdekaM, muktAdAmaikakumbhikam // 296 // tasyA'nujanmAna iva, kakupsu catasRSvapi / ardhakumbhapramaimuktAphalaihArasrajo'bhavan / 297 // / mandamandolyamAnAste, vAtena mRdunA'dyutan / zunAsIrazriyo lIlAdolAlakSmImalimlucAH // 298 // mahatastasya zAkrasya, ratnasiMhAsanasya tu / pUrvodIcyAmudIcyAM cA'parodIcyAM tathA dizi // 299 // caturazItisahasrasAmAnikadivaukasAm / bhadrAsanAni tAvanti, ratnaramyANi jajJire // 30 // tatrA'STAnAmindrANInAM, prAcyAmaSTA''sanAni ca / kamalAkelimANikyavedikAsanibhAnyabhAn // 301 // dizi dakSiNapUrvasyAM, tatrA'bhyantaraparSadaH / devadvAdazasaharuyA, abhavannAsanAni tu // 302 // dakSiNasyAM dizyabhUvan , madhyAyAH zakraparSadaH / caturdazAmarasahasyAsanAni nirantaram // 303 // dizi yAmyapratIcyAM ca, babhUvurbAhyaparSadaH / SoDazAnAM sahasrANAmAsanAni divaukasAm // 304 // 1 mRdutAbhAk / 2 myuurpicchaiH| 3 mahatyAM mudrikAyAm / 4 ghanIbhUtaH / saudhrmendraagmnm| AUGUSTUSSUUS // 197 // Jain Education Inter For Private & Personal use only . Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zakrasiMhAsanasocaistasya pazcimato'bhavan / saptAnAmapyanIkAdhipatInAmAsanAni tu // 305 // zakrAsanasya pratyekaM, kakupsu catasRSvapi / caturazItyAtmarakSasaharuyA AsanAni tu // 306 // IdRg vimAnaM zakrAjJAsamakAlamajAyata / niSpadyante sumanasAM, manasA hiissttsiddhyH|| 307 // saGkandano vicake ca, jinAbhigamanotsukaH / vicitrabhUSaNadharaM, rUpamuttaravaikriyam // 308 // lAvaNyAmRtavallIbhirmahiSIbhiH sahA'STabhiH / nATyAnIkena gandharvAnIkena ca mahIyasA // 309 // hRSTaH pradakSiNIkRtya, tad vimAnavaraM hariH / adhyAruroha pUrveNa, ratnasopAnavartmanA // 31 // [yugmam ]| ratnasiMhAsane pUrvAbhimukhastatra vAsavaH / AsAJcakre zailacUlAzilAyAmiva kesarI // 311 // svAnyAsanAnyalacakrurmahiSyo'pi biDaujasaH / yathAkrama kamalinIdalAnIva marAlikAH // 312 // caturazItiH sahasrAH, sAmAnikadivaukasAm / adhyArohana vimAnaM tadudaksopAnavartmanA // 313 // tatrA''sAzcakrire sveSu, kheSu bhadrAsaneSu te / rUpadheyAntarANIvA'pratirUpANi vajriNaH // 314 // anye'pi devA devyazcA'pAcyasopAnavartmanA / tad vimAnaM samArohana, niSeduzca yathAsanam // 315 // hareH siMhAsanasthasya, puro'bhUdaSTamaGgalI / patnIbhiraSTAbhirivaikaikamaGgalakalpanAt // 316 // tadanu cchatra-bhRGgAra-pUrNakumbhAdayo'bhavan / te hi svArAjyacihnAni, cchAyAvat sahacAriNaH // 317 // shsryojnotsedhstdgre'bhuunmhaadhvjH| yuto laghudhvajazataiH, pallavairiva pAdapaH // 318 // tadane cA'bhavan paJcA'nIkAdhipatayo hreH| AbhiyogikadevAzca, svaadhikaaraaprmaadinH|| 319 // 1 indrH| 2 dakSiNasopAnamArgeNa / 3 unnataH / Jain Education Intel For Private & Personal use only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 198 // nAtha itthaM maharddhibhiH zakraH, surakoTIbhirAvRtaH / caturaizcAraNagaNaiH, stUyamAnamaharddhikaH // 320 // 18 dvitIyaM parva nATyAnIkena gandharvAnIkena ca nirantaram / prkraantnaattyaabhinysnggiitkkutuuhlH|| 321 // dvitIyaH anIkaiH paJcabhizcA'gre, kRSyamANamahAdhvajaH / purastUryaninAdena, brahmANDaM sphoTayanbhiva // 322 // sargaH saudharmadevalokasyodIcIne tiryagadhvani / tenA''yayau vimAnenA'vatitIrghamahItale // 323 // ajita [caturbhiH kalApakam ] ApUrNo devakoTIbhirakharohana vyarAjata / bimAnaH pAlakaH kalpaH, saudharma iva jnggmH|| 324 // | critm| dvIpAmbhodhInasaGkhyAtAnalaviSTa kSaNAdapi / tad vimAnavaraM divyaM, vegenA'timanogati // 325 // / saudharmamiva bhUmiSTha, devakrIDAniketanam / nandIzvaramahAdvIpaM, tad vimAnamathA''sadat / / 326 // saudharmendrAtatra dakSiNapUrvasmin , zaile ratikarAbhidhe / gatvA purandaro vegAt , tad vimAnaM samekSipata // 327 // / gamanam / savipan savipannevaM, vimAnaM kramazo hriH| jambUdvIpasya bharate, vinItAmAyayau purIm // 328 // tatra tena vimAnena, svAminaH sUtikAgRham / sa triH pradakSiNIcakre, khAmivat svAmibhUmyapi // 329 // tasyodakpUrvakakubhi, sa vimAnamatiSThipat / haribhrAd yAnamiva, sAmanto rAjavezmani / / 330 // // 198 // prAvizat sUtikAvezma, svAmino'tha purandaraH / kulInakarmakaravad, bhaktitaH sngghcttnuH|| 331 // tIrthakRtIrthakRnmAtrorapyAlokitamAtrayoH / praNanAma sahasrAkSo, dhanyamAnI svacakSuSAm // 332 // tatra pradakSiNIkRtya, svAminaM vijayAM ca sH| namaskRtya ca vanditvA, caivamUce kRtaanyjliH||333|| - saGkSiptamakarot / 2 kulavAn kikkara iva / Jain Education into For Private & Personal use only . Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Intern namaste kukSiNA ratnadhArike ! vizvapAvani ! | jaganmAtaH ! sadAlokajagaddIpapradAyini ! // 334 // mAtastvamekA dhanyA'si, dvitIyastIrthakRd yayA / vizvopakArI suSuve, pRthivyA kalpavRkSavat // 335 // ahaM hi saudharmapatiH, svAmijanma mahotsavam / kartumatrA''gamaM mAtarna bhetavyamatastvayA // 336 // ityudIrya sahasrAkSastadA'pakhApanIM dadau / vikRtya tIrthakRdrUpaM, devyAH pArzve nyadhatta ca // 337 // tataH zakraH kSaNAcchakrAn, vicakre caa''tmpnycmaan| ekadhA'nekadhA ca syuH, kAmarUpA divaukasaH // 338 // ekaH surapatisteSu, prodbhinnapulakAGkuraH / manaseva zucirbhUtvA, zarIreNA'pi bhaktitaH // 339 // namaskRtyA'nujAnIhItyabhidhAya jinezvaram / gozIrSarasaliptAbhyAM karAbjAbhyAmupAdade || 340 || [ yugmam ] dvitIyaH pRSThataH sthitvA''tapatraM svAmimUrdhani / adhArayad giriziraH sthitarIkenduvibhramam // 349 // virAJcaturubhau, pArzvatazcAmare harI / svAmidarzanataH sAkSAdAttau puNyacayAviva // 342 // eka ullAlayan vajraM, pratIhAra ivA'grataH / sasarpa svAminaM pazyan kiJcid valitakandharaH || 343 // sAmAnikAH pAriSadyAkhAyastriMzAstathA'pare / parivatrurdiviSedaH, prabhuM padmamivA'layaH || 344 // bhuvanasvAminaM yatnAt, pANibhyAM dhArayan hariH / meruzailaM pratyacAlIjanmotsavavidhitsayA / / 345 // anuvAmi dadhAve'tha, paryasyadbhiH parasparam | ahampUrvikayA devairanugItaM mRgairiva // 346 // svAminaM pazyatAM dUrAd, dRSTipAtairdivaukasAm / phullanIlotpalavanAkIrNena dyaurajAyata / / 347 // bhUyo bhUyo bhagavantamupetyopetya dUrataH / nirIkSAJcakrire devAH, svadhanaM tarddhanA iva // 348 // 1 pUrNimA | 2 devAH / 3 bhramarAH / 4 kRpaNAH / saudharmendreNa paJcarUpeNa prabhormerau nayanam // . Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite dvitIyaM parva dvitIyaH sarga: ajitanAtha // 199 // caritam / samApatanto yugapat , sammardaina divaukasaH / anyo'nyamAsphalanti sma, taraGgA iva vAridhaH // 349 // gagane zakrayAnena, gacchataH khAminaH puraH / puSpaprakaratAM bhejurgrh-nksstr-taarkaaH|| 350 // puruhUto muhUrtAntarmerumUrdhni yayau zilAm / atipANDukambalAkhyAM, cUlAdakSiNataH sthitAm / / 351 // ratnasiMhAsanotsaGge, khotsnggsthaapitprbhuH| tatra copAvizat pUrvAbhimukhaH pUrvadikpatiH // 352 // tadaivaizAnakalpendro'pyudbhatAsanakampataH / ajJAsIdavadhijJAnAcchrImatsarvajJajanma tat // 353 // zakravat so'pi santyajya, ratnasiMhAsanAdikam / dattvA padAni saptA'STAnyanamajjagadIzvaram // 354 // tasyA''jJayA ca senAnIrnAmnA'laghuparAkramaH / ghaNTAmAsphAlayAmAsa, mahAghoSAM mahAsvanAm // 355 // vimAnalakSAstannAdo'STAviMzatimapUri saH / udvelajaladhidhvAnastaTAcaladarIriva // 356 // devAsteSAM vimAnAnAM, tanninAdena cA'budhan / prabhAtazaGkhadhvaninA, prasuptA iva bhUbhujaH // 357 // zAnte tasmin mahAghoSAghaNTAghoSe cmptiH| parjanyadhIradhvanitaH, sa evaM ghoSaNAM vyadhAt // 358 // jambUdvIpasya bharate, vinItAyAM puri prbhuH| vijayA-jitazatvostu, dvitIyo'jani tIrthakRt // 359 // tasya janmAbhiSekAya, merau yAsyati vaH prbhuH| tatsamaM svAminA gantuM, tvaracaM he divauksH!||360|| ityuccakai?SaNayA, sarve devAstadaiva hi / matrAkRSTA ivA''jagmuraizAnapatisannidhau // 361 // zUlapANirathezAna, uttarArdhadivaspatiH / ratnabhUSaNabhRd ratnasAnumAniva jaGgamaH // 362 // zvetAmbaradharaH sragvI, mahAvRSabhavAhanaH / sAmAnikAdibhirdevaiH, koTizaH parivAritaH // 363 // 1 zakravAhanena / 2 indrH| 3 giriguhA iva / 4 ratnagiririva / IzAnendrAgamanam / // 199 // Jain Education in For Private & Personal use only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vimAnaM puSpakaM nAmA'dhyAruhya saparicchadaH / dakSiNenaizAnakalpasyA'dhvanA niragAd drutam // 364 // [tribhirvizeSakam ]. asaGkhyAtAn samullaJcaya, dvIpA-'mbhodhIna kSaNAdapi / nandIzvaramahAdvIpaM, prApaizAnasurezvaraH // 365 // tatra cottarapUrvamin, zaile ratikare nijam / saJcikSepa vimAnAdi, hemanta iva vAsaram // 366 // krameNa savipastat tadakAlakSepato yayau / sumerAvantavAsIva, pAdAntaM jgdiishituH||367 // sanatkumArobrahmA ca, zukrazca praanntHsuraiH| ghaNTAM sughoSAmAsphAlya, bodhitrnaigmessinnaa||368 zakravad vartmanodIcA, nandIzvaramupetya ca / apAkpUrve ratikare, vimAnAdi samakSipan // 369 // yayuzca meruzirasi, zakrotsaGge nissedussH| sannidhAne bhagavato, nakSatrANi vidhoriva // 370 // mahendro lAntakazcApi, sahasrAro'cyuto'pi ca / mahAghoSA'laghuparAkramAbhyAM bodhitAmarAH 371 IzAnavad dakSiNena, pathA nandIzvaraM yayuH / udakpUrve ratikare, vimAnAdi smkssipn||372 yugmam adhisvAmi tato jagmuH, kAzcanAcalamUrdhani / pathikA iva sAnandaM, vane'dhiphalapAdapam // 373 // puyAM camaracazcAyAM, dakSiNazreNibhUSaNe / sudharmAyAM cakampe ca, camarasyA''sanaM tadA // 374 / / so'pi jJAtvA'vadhijJAnAta, tIrthajanma pAvanam / gatvA padAni saptASTAnyAnanAma jinezvaram // 375 // AjJayA tasya sadyo'pi, pttyniikptirdumH| ghaNTAmoghakharAM nAmA''sphAlayAmAsa sukharAm / / 376 // zAnte caughakharAghoSa, tena cA''ghoSaNe kRte / asurAzcamaraM bhejuH, sAyaM drumiva pakSiNaH // 377 // | 1 kAlakSepaM vinaa| 2 ziSya iva / * mAhendrosaGgha 3 sNtaa0|| 3 adhikAni phalAni yatretAdRzaM pAdapaM prati / nAmnA''deg snggh|| ajitajinajanmotsavArtha catuHSaSTerindrANAmAgamanam triSaSTi. 35 Jain Education Inter For Private & Personal use only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trissssttishlaakaapurusscrite| // 20 // dvitIyaM parva dvitIyaH sarga: ajitasagaracaritam / Abhiyogikadevazca, camarendrasya zAsanAt / yojanArdhalakSamAna, vimAnaM vyakarota kSaNAta // 378 // paJcayojanazatyuccamahendradhvajamaNDitam / potaH sakUpaka iva, tad vimAnamarAjata // 379 // catuHSaSTisahasraiH sa, samaM sAmAnikAsuraiH / trystriNshitraaystriNshaishcturbhirlokpaalkaiH|| 38 // parivArasametAbhirmahiSIbhizca paJcabhiH / tisRbhiH pariSadbhizca, mahAnIkaizca saptabhiH // 381 // saptabhizcAnIkanAthaiH, sAmAnikacaturguNaiH / AtmarakSaistathA'nyairapyasurANAM kumArakaiH // 382 // tad vimAnaM samAruhya, kSaNAnandIzvaraM yayau / vimAnaM khe ratikare, sazcikSepa ca zakravat // 383 // pravAha iva jAhnavyA, vegAt pUrvapayonidhim / sa yayau svAmipAdAntaM, meruparvatamardhani // 384 // . nagaryA balicaJcAyAmuttarazreNimaNDane / balizcA''sanakampenA'hajanmA'vadhinAbudhata // 385 // tasyA''dezAt pattyanIkapatirnAmnA mahAdrumaH / drAg mahoghakharAM nAma, ghaNTA triHparyatADayata // 386 // ghaNTAnAde ca vizrAnte, prAgvadAghoSaNAmasau / akArSIdesurazrotrasudhAzrotaHsahodarAm / / 387 // tayA ghoSaNayA'bhyeyuH, sarvato'pyasurA balim / ambudasyeva nAdena, mAnasaM mAnasaukasaH // 388 // pUrvasaGkhyairmahiSyAdhairyuktaH sAmAnikaiH punaH / SaSTisahasrestebhyazcA''tmarakSaistu caturguNaiH // 389 // prAgmAnena vimAnena, prAgvadindradhvajena ca / gatvA nandIzvararatikaraM meruzirasyagAta // 390 // gharaNendroharirveNudevazcA'gnizikhastathA / velamba-sughoSa-jalakAntAH pUrNo'mito'pi ca // 39 // nAga-vidyut-suparNA-'gni-vAyu-megha-sarasvatAm / dvIpAnAM ca dizAMcendrA, dakSiNazreNigAH kramAt / / . sevakasthAnIyo devaH / 2 asurakarNAmRtapravAhasadRzAm / 3 haMsAH / 4 paJcabhiH / EXERCACANASANSAR ajitajinajanmotsavArtha catuHSaSTerindrANAmAgamanam // 20 // Jain Education Inter For Private & Personal use only. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S ARALA udakzreNestvamI bhUtAnando harizikhastathA / veNudArI tathA cA'gnimANavazva prbhnyjnH||393|| mahAghoSo jalaprabho, vaziSTho'mitavAhanaH / sarve'pyAsanakampenA'rhajanmA'vadhinAbudhana // 394 // tatazca dharaNAdInAM, bhadrasenaizcamadhavaiH / bhUtAnandAdInAM dakSAbhidhairghaNTAstrirAhatAH // 395 // tatra meghakharA krauJca-haMsa-ma kharAstathA / nandikharA nandighoSA, sukharA madhuravarA // 396 // maghoSA ceti ghaNTA, nedusteSAM yathAkramam / nAgAdikAnAM bhavanapatInAM pkssyordvyoH|| 397 // dvayorapi tataH zreNyoH, sarve nAgAdayaH kSaNAt / khaM svamindraM samAjagmuH, khasthAnamiva vaajinH||398|| teSAmapyAjJayA khe khe, tridazA AbhiyogikAH / ratna-svarNavicitrANi, vimAnAni tadaiva hi // 399 // yojanAnAM pazcaviMzisahasrAna vistRtAni ca / sArdhadviyojanazatendradhvajAni vicakrire // 40 // pratyekaM mahiSIbhiste, padbhiH sAmAnikaistathA / SaTsahasraizca tebhyazcA'GgarakSaistu caturguNaiH // 401 // anyaizcamara-balivata , trAyastriMzAdibhirvRtAH / vimAnAni samAruhya, merI khAmyantike yayuH // 402 // pizAcAnAM ca bhUtAnAM,yakSANAM rksssaampi| kinnr-kimpurussaa-hi-gndhrvaannaamdhiishvraaH||403 kAlaH surUpo'tha pUrNabhadro bhImazca kinnrH| satpuruSazcA'tikAyo, nAmnAgItaratistathA // 404 // dakSiNazreNigA ete, ghuttrshrennigaastvmii| mahAkAlopratirUpo, mANibhadrAbhidho'pi ca // 405 // mahAbhImaH kimpuruSo, mahApuruSa eva ca / mahAkAyo gItayazA, dvaye'pyAsanakampataH // 406 // jJAtvA'rhajanma te khaiH khaiH, sanyanAthairnijAM nijAm / ma svarAMmaJjughoSAM, ghaNTAmAsphAlayan kramAt 407| [paJcabhiH kulakam ] * senAnAthai saddha / / Jan Education Intern For Private & Personal use only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite // 201 // Jain Education In zAnte nAde ca ghaNTAnAM senAnyA ghoSaNe kRte / vyantarAste pizAcAdyA, eyurindrAnijAnnijAn // 408 // indrAH parivRtA devairatrAyastriMza-lokapaiH / trAyastriMza-lokapA hi, naiSAM candrA-rkayoriva // 409 // sAmAnikasahasraistu, te caturbhiH pRthak pRthak / sahasrairAtmarakSANAM vRtAH SoDazabhistathA // 410 // vikRtAni vimAnAni, khairdevairAbhiyogikaiH / te'dhiruhya samAjagmumairau bhagavadantike // 411 // tathA'NapannikAdInAM dakSiNazreNivartinAm / uttarazreNibhAjAM ca pizAcAdisurendravat ||412 // vyantarASTanikAyAnAM, suranAthAzca SoDaza / prAgvadAsanakampena, jJAtvA janma jinezituH // 413 // maJjusvarAM maJjughoSAM, pRthagAsphAlya sainyapaiH / ghoSaNAM kArayitvA ca, svaiH svaizca vyantarairyutAH // 414 // adhiruhya vimAnAni, vikRtAnyAbhiyogikaiH / sAmAnikAdibhiH prAgvat, sambhUyaiyurjinAntikam // 415 / / [ caturbhiH kalApakam ] candrA - ssdityAvasaGkhyAtau tadvadAttaparicchadau / AjagmaturjinaM merau, pitaraM tanayAviva / / 416 / / evamindrAzcatuHSaSTiH, svatantrAH paratantravat / bhaktyA samApatanti sma, svAmijanmotsavecchayA // 417 // ekAdaza-dvAdazayoH, kalpayoratha vAsavaH / snAtropakaraNAyA''bhiyogikAnAdizat surAn // 418 // tairdizyuttarapUrvasyAmapakramyA''bhiyogikaiH / vidhAyoccaiH samuddhAtamevaM kumbhA vicakrire / / 419 // sauvarNA rAjatA rAtnAH, svarNarUpyamayA api / svarNaratnamayAzcApi rUpyaratnamayA api // 420 // svarNarUpyaratnamayAstathA mRtsnAmayA api / aSTAdhikAni pratyekaM zatAni daza saGkhyayA / / 421 / / 1 senApatibhiH / 2 mRNmayAH / dvitIyaM parva dvitIyaH sargaH ajita sagara caritam / meruzirasi acyutendra vihitama jitajina pUjanam // 201 // . Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ etAvantazca bhRGgArA, darpaNA bhAjanAni ca / pAtryazca supratiSThAzca, tathA rtnkrnnddkaaH||422|| puSpacaGgerikAzcApi, pratyekaM tairvicakrire / akAlakSepataH kozAgArAdiva smaahRtaaH|| 423 // AdAya tAMzca te devAH, kalasAnalasetarAH / sarasIvA'mbuhAriNyo, yayuH kSIrodasAgare // 424 // udbudbudaravaiH kumbhairunmaGgalaravairiva / khairaM kSIrodakaM tatra, te'gRhNan jaladA iva // 425 // puNDarIkANi padmAni, kumudAnyutpalAni ca / sahasrapatrANi zatapatrANyAdadire ca te // 426 // upetya puSkarode'pi, te'mbudhau puSkarAdikam / bhRzAyamAnA jagRhurtIpe sAMyAtrikA iva // 427 // bharatairavatakSetravartinAmudakAdikam / tIrthAnAM mAgadhAdInAmapyupAdadire surAH // 428 // gaGgAdiSu idinISu, padmAdiSu ideSu ca / mRdambhojAni jagRhuH, santaptAH pathikA iva / / 429 // sarvataH kulazailebhyo, vaitAkhyebhyazca sarvataH / sarvato vijayebhyazca, vakSArebhyazca srvtH|| 430 // devottarakurubhyazca, sumeruparidhisthitAt / bhadrazAlAnnandanAcca, saumanasAcca pANDakAt // 431 // parvatebhyazca malaya-dardurAdibhya oSadhIH / gandhAna puSpANi siddhArthAste'gRhaMstuvarANi ca // 432 // [tribhirvizeSakam ] tAni dravyANi sarvANi, melayanti sma naakinH| bheSajAnIva bhipajo, gandhAniva ca gAndhikAH // 433 // tadupAdAya te sarvamupasvAmi samAyayuH / acyutendrasya manasA, sparddhamAnA ivA''darAt // 434 // tatazca bhaktibhAgindra, aarnnaa-'cyutklpyoH| vRtaH sahasrardazabhiH, sAmAnikadivaukasAm // 435 // 1 aprmaadinH| 2 nauvyApAriNaH / Jain Education in For Private & Personal use only Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 202 // dvitIyaM parva dvitIyaH sargaH ajitasagaracaritam / RESSOURCES ACROSTICHES trayastriMzatrAyastriMzaizcaturbhirlokapAlakaiH / parSadbhistisRbhiH sainyaiH, sainyanAthaizca sptbhiH||436 // catvAriMzatA sahasraizcA''tmarakSadivaukasAm / uttarAsaGgavAnagre, vimucya kusumAJjalim // 437 // / kRtacarcAzcandanena, serAbjapihitAnanAn / aSTottaraM sahasraM sa, kumbhAn devaiH sahA'grahIt // 438 / / tAn kumbhAn loThayAmAsa, svaamimuurdhnythaa'cyutH| bhaktiprakarSataH kurvannAtmavannamitAnanAn // 439 // khAmisaGgAt tadambho'gAta, puNyamapyatipuNyatAm / tApanIye balaGkAre, sutarAM dyotate mnniH||440|| pAnIyadhArodgiraNAnnadantaH kalasAzca te / svAminAvavidhau matrAn , paThanta iva rejire // 441 // kumbhebhyo nipataMstebhyo'mbhaHpravAho mahAMstadA / svAmilAvaNyasaritAveNIsaGgamatAM yayau // 442 // aGgeSu svAminaH svarNagaureSu prasarat payaH / tad gAGgamiva haimeSu, padmakhaNDeSvarAjata // 443 // A sarvAGgaM prasaratA, nirmalenA'tihAriNA / vAriNA zuzubhe tena, saMsaMvyAna iva prbhuH|| 444 // tatrendrebhyaH surebhyazca, kepi bhaktibharAkulAH / utkSipya snapayitRbhyaH, pUrNakumbhAnupAnayan // 445 // tasthuzyAkarAH kecit , keciccAmarapANayaH / uddhRpadahanAH kecit , puSpagandhabhRto'pare // 446 // peThuH svAtravidhi kepi, kepi cakrurjayAravam / kecicca tADayAmAsurdundubhIn koNapANayaH // 447 // ke'pyutphullakapolA-''syAstAraM zaGkhAnapUrayan / mitha AsphAlayAmAsuH, kAMsyatAlAnathA'pare // 448 // AjaghnurjhallarIH kepi, ratnadaNDairakhaNDitaiH / kecidunnAdacaNDirano, DiNDimAn paryatADayan // 449 // vikasitakamalAcchAditamukhAn / 2 sauvarNe / 3 shbdaaymaanaaH| 4 suvarNakamaleSu gnggaavaariiv| 5 uttarIyeNa sahita iva / 6 chatradhAriNaH / 7 yaSTipANayaH / meruvirasi bhavyutendra vihitamajitajinapUjanam // 202 // Jain Education Intel For Private & Personal use only . Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nartakIvat ke'pyanRtyannuccaistAlalayAnugam / nanRturvikRtaM ke'pi, hAsyAya viTaceTavat // 450 // gAyanIvat ke'pyagAyan , prabandhaiH karaNAdibhiH / jagurgopAlavat keciducchRGkhalagalasvaram // 451 // dvAtriMzatpAtrakaM kepi, nATakAbhinayaM vyadhuH / kecidapyutpatanti sma, nipatanti sma kecana // 452 // ralAni vavRSuH kepi, vapuH ke'pi kAJcanam / avarSan bhUSaNAnyeke'varSazcUrNAni kecana // 453 // vavRSuH kepi mAlyAni, puSpANi ca phalAni ca / vavalguzcaturaM kecit , kecit kSveDoM ca ckrire||454|| heSAM vidadhire ke'pi, cakrire ke'pi hitam / sthaghoSaM vyadhuH kepi, nAdAstrIn kepi cakrire // 455 // kepi cAcAlayan pArdadardarairmandarAcalam / medinI dalayAmAsuzcapeTAbhizca kecana // 456 // kecidAnandabahalaM, muhuH kolAhalaM vyadhuH / bhramanto maNDalIbhUya, jaguH kepi ca rAsakAn // 457 // kRtrimaM jajvaluH kepi, praNeduH kepi kautukAt / agajeMrjitaM kepi, vidyut kecidadyutan // 458 // " evaM vicitramAnandAcceSTamAneSu nAkiSu / acyutendro bhagavato'bhiSekamakaronmudA // 459 // zirasyaJjalimuttaMsasannibhaM viracayya sH| vyAjahAra jaya jayetyuccairavyAjabhaktibhAk // 460 // vastreNa devadUSyeNa, mamArja svAminastanum / dakSasaMvAhaka iva, sukhasparzena pANinA // 461 // AnandaM nATayannuccai vyaM naTa ivA'cyutaH / puratastrijagadbharturabhyanaiSIt sahAmaraiH // 462 // mozIrSacandanarasaiH, svAmino'tha vilepanam / divyabhaumaizca kusumairacI ca viddhe'cyutH|| 463 // 1 hAsyakArakanaTavat / 2 gAyakIvat / 3 siNhnaadm| 4 ashvnaadm| 5 hastinAdam / 6 paaddhaataiH| krtlghaatH| zirobhUSaNasadRzam / 9 aGgasaMvAhanakarmaNi caturaH sevaka iva / Jain Education Intern For Private & Personal use only Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite dvitIyaM parva dvitIyaH sargaH // 203 // ajitasagaracaritam / kumbho bhadrAsanA-''dI, zrIvatsa-khastikAvapi / nandyAvoM vardhamAno, matsya ityaSTamaGgalIm // 464 // atyacchai rajatamayairakhaNDairatha tnnddulaiH| AraNA-'cyutakalpendra, aalilekhaa'grtHprbhoH||465|| yugmam ]] bhaktinighno jAnudapnaM, kusumaprakaraM ttH| amuzcat paJcavarNa sa, sandhyAbhrakaNikopamam // 466 // uttoraNAmiva divaM, kurvANo dhUmavartibhiH / urdUpadahano dhuupmdhuupaaydthaa'cyutH||467|| utkSipyamANe dhUpe ca, vAdyamAnA'marottamaiH / saGkSiseva mahAghoSA, ghaNTA tArasvarA babhau // 468 // hariruttArayAmAsA''rAtrikaM svAmine svayam / ucchikhAmaNDalaM jyotirmaNDalazrIviDambakam // 469 // tataH padAni saptASTAnyapakramya praNamya ca / romAJcito'cyutapatiH, stotumevaM pracakrame // 470 // jAtyajAmbUnadacchedacchavicchannanabhastala! prabho! tavAdhautazuciH, kAyaH kamiva naa''kssipet||471|| mandAradAmavannityamavAsitasugandhini / tavA'Gge bhRGgatAM yAnti, netrANi surayoSitAm // 472 // . divyAmRtarasAsvAdapoSapratihatA iva / samAvizanti te nAtha !, nA'Gge rogorgvrjaaH|| 473 // tvyyodrshtlaaliinprtimaaprtiruupke / kSaratsvedavilInatvakathA'pi vapuSaH kutaH 1 // 474 // na kevalaM rAgamuktaM, vItarAga! manastava / vapuHsthitaM raktamapi, kSIradhArAsahodaram // 475 // jagadvilakSaNaM kiM vA, tavA'nyad vaktumIzmahe ? / yadavipremabIbhatsaM, zubhraM mAMsamapi prabho! // 476 // jala-sthalasamudbhUtAH, santyajya sumanaHsrajaH / tava niHzvAsasaurabhyamanuyAnti madhuvratAH // 477 // , atisvcchaiH| 2 jAnupramANam / * uddhRtadahano saGgha 1 // 3 suvarNam / 4 AdarzatalaprativimbitapratimAsadRze / 5 dugdhadhArAsadRzam / 6 durgandharahitam / 7 kusumamAlAH / meruzirasi acyutendra vihitamajitajinapUjanam OSTOSKORO // 20 // Jain Education a l For Private & Personal use only . Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Int lokottaracamatkArakarI tava bhavasthitiH / yato nA''hAra-nIhArau, gocarazcarmacakSuSAm // 478 // iti stutvA prabhuM kiJcidapakramya kRtAJjaliH / zuzrUSAtatparastasthAvacyuto 'cyutabhaktibhAk // 479 // indrA dvASaSTiranye'pi, krameNa saparicchadAH / abhiSekaM jagadbhartuzcakruracyutanAthavat // 480 // tadvat stutvA namaskRtyA'pakramya ca kRtAJjali / upAsAJcakrire nAthaM, tatparAH kiGkarA iva // 481 // atha saudharmakalpendra, iva drAgatibhaktitaH / vicakre paJcadhA''tmAnaM, dvitIyasvargavAsavaH // 482 // atipANDukambalAyAmardhacandrasamAkRtau / aizAnakalpavat siMhAsanameko'tha zizriye // 483 // zakrotsaGgAnijotsaGga, rathAdiva rathAntaram / sa samAropayAmAsa, yatamAno jagadgurum // 484 // AtapatraM dadhAraiko vizadaM svAmimUrdhani / dhArayAmAsatuzcAnyau, cAmare prabhupArzvayoH // 485 / / paJcamaH zUlapANiH san, purastasthau jagatpateH / pratIhAra ivodAreNA''kAreNa manoramaH // 486 // tataH saudharmakalpendro'pyamarairAbhiyogikaiH / abhiSekopakaraNadravyANyAnAyayad drutam // 487 // dikSu prabhovatasRSu, sphaTikAdrI nivA'parAn / sphATikAn so'ticaturacaturo vyakarod vRSAn // 488 // teSAM vRSANAM zRGgebhyo'STabhya utpeturujvalAH / aSTAmbudhArA dhavalA, razmidaNDA ivaindavAH // 489 // samutpatya milanti sma, puro nadya ivaikataH / nipatanti sma payasAM, paityAviva jagatpatau / / 490 // abhiSekaM jagadbharturevaGkAraM cakAra saH / bhaGgyantareNa kavivacchaktAH khaM jJApayanti hi // 491 // mArSTi vilepanaM pUjAmaSTamaGgalikAmapi / ArAtrikaM ca vidhinA, vidadhe so'cyutendravat // 492 // 1 atidakSaH / 2 samudre | 3 mArjanam / meruzirasa saudharmendra vihitama jitajinapUjanam Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite dvitIyaM parva dvitIyaH sargaH // 204 // zakrastavena vanditvA, praNamya ca jagatpatim / harSagadgadayA vAcA, sa stotuM prAstavIditi // 493 // - jaya tribhuvanAdhIza !, jaya vizvakavatsala ! / jaya puNyalatodbhedanavAmbuda ! jagatprabho! // 494 // svAmin ! vimAnAd vijayAdavatIrNo'si bhUtale / idaM jagat prINayituM, saridogha ivAcalAt // 495 // bIjaM mokSadrumasyeva, jJAnatritayamujvalam / svAminnAjanmasiddhaM te, shiitltvmivaambhsH|| 496 / / ye tvAM tribhuvanAdhIza, dhArayanti sadA hRdi / sammukhInAH zriyasteSAmAdarzapratibimbavat // 497 // ulvaNairbAdhyamAnAnAM, karmarogaiH zarIriNAm / diSTyA tvamagadaGkArapratIkArakaro'bhavaH // 498 // tvaddarzanasudhAsArAsvAdasya trijagatpate / marupAnthA iva vayaM, na tRpyAmo manAgapi // 499 // rathaH sArathinevA'dya, karNadhAreNa nauriva / pathA bajatu loko'yaM, tvayA netrA jagatpate ! // 500 // tvatpAdapadmazuzrUSAsamayAdhigamena naH / bhagavannidamaizvarya, kRtArthamadhunA'bhavat // 501 // stutvaivamAdibhiH zlokairaSTottarazatena tam / vicake paJcadhA rUpaM, prAgvat prAcInabarhipA // 502 // nAthameko'grahIcchatrameko dvAvatha cAmare / vajrapANiH purastasthAvekaH zakrastu pUrvavat // 503 // tato manovat sa yathAkAmInaH saparicchadaH / vinItAtmA vinItAyAM, jitazatrugRhaM yayau // 504 // tIrthakRtpratirUpaM sa, saMvatre tatra tatkSaNAta / vijayAvAminIpArzve, tIrthanArtha nyadhatta ca // 505 // ucchIrSe kuNDaladvandvaM, nyadhAdarkendusodaram / devadRSyaM ca masRNaM, komalaM zItalaM prabhoH // 506 // divo'vataradabhiM, varNaprAkAramaNDitam / babandha bharturulloce, zakraH zrIdAmagaNDakam // 507 // * kAraH, prati saca 2 saGgha 3 // 1 indreNa / 2 yathecchagAmI / 3 nmraatmaa| khigdham / AUSTO OSASTOSSA ajita sgrcritm| merudhirasi saudharmendravihitamajitajinapUjanam // 204 // Jain Education Intel For Private & Personal use only Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maNi-ratnayutA hArA, ardhahArAzca hAriNaH / hariNA dadhire tatra, dRgvinodakRte prbhoH||508|| tatrA'pakhApanI devyA, vijayAyA jahAra sH| kumudinyA iva zazI, padminyA iva cAryamA // 509 // zakrAdiSTavaizravaNanidezena divaukasaH / jRmbhakA nAma tatreyurjitazatruniketane // 510 // hiraNya-svarNa-ratnAnAM, koTI triMzataM pRthak / vavRSuste dvAtriMzataM, nandabhadrAsanAni ca // 511 // vyadhurbhUSaNavRSTiM ca, maNyaGgA iva zAkhinaH / vastravRSTimathA'nanA, iva klpmhiiruhaaH||512|| vanAni bhadrazAlAdInyavacityeva sarvataH / patravRSTiM puSpavRSTiM, phalavRSTiM ca te vydhuH||513 // vicitravarNasumanomAlyavRSTiM mahIyasIm / vitenire ca citrAGganAmakalpadrumA iva // 514 // vidadhurgandhavRSTiM ca, cUrNavRSTiM ca pAvanIm / utkSiptailAdikakSodA, iva dakSiNamArutAH // 515 // atyudArAM vasudhArAvRSTiM ca paritenire / vAridhArAvRSTimiva, puSkarAvartavAridAH // 516 // saudharmazAsinaH pAkazAsanasyA'nuzAsanAt / athA''bhiyogikA devA, itthamAghoSaNAM vydhuH||517|| AkarNayantu sarve'pi, bho bho vaimAnikAH surAH ! / bhavanAdhipati-jyotiya'ntarAzcAdhAnataH // 518 // arhato'rhajananyAzca, yo'zubhaM cintayiSyati / tanmUrdhA saptadhA gacchatvarjakasyeva mnyjrii||519|| tadA ca meruzikharAta, sendrAH sarve surA-'surAH / dvIpaM kandalitAnandA, nndiishvrmupaayyuH||520|| bhagavantaM namaskRtya, jitazatruniketanAt / yayau nandIzvaradvIpaM, saudharmendro'pi tatkSaNAt // 52 // tatrAJjanAdrau pUrvasmin , zAzvatAyataneSu sH| zAzvatArhatpratimAnAM, cakArA'STAhnikotsavam // 522 // 1 manoharAH / 2 suuryH| 3 siNhaasnvishessaaH| 4 saavdhaantyaa| 5 paJchavitAnandAH / saudharmendreNAjitaprabhoH mAtuH samIpe nayanam Jain Education inte For Private & Personal use only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite dvitIyaM parva dvitIyaH pAlAzca tasyApi, prAgvad dAnAcale / caturpu taddadhimabANa, cakrurdadhimukhepura sage // 205 // ajitsgrcritm| saudharmendrasya catvAro, lokapAlAzcaturvapi / aSTAhnikotsavaM hRSTAzcakrurdadhimukhAdriSu // 523 // uttarasinnaJjanAdrI, zAzvatAyataneSu tu / IzAnendraH zAzvatAhatpratimASTAhnikAM vyadhAt // 524 // lokapAlAzca tasyApi, prAgvad dadhimukhAdriSu / RSabhAdipratimAnAM, vyadhuraSTAhnikotsavam // 525 // aSTAhnikAM camarendrazcakre'pAcye'JjanAcale / caturpu taddadhimukhAdriSu tasya tu lokapAH // 526 // balIndro'STAhnikAM cakre, pazcime tvaJjanAcale / tallokapAlAH zaileSu, cakrudedhimukheSu tu // 527 // tatazca saGketasthAnAdiva dvIpavarAt ttH| kRtakRtyA nijanijaM, sthAnaM jagmuH suraa-'suraaH||528|| / itazca tasyAM yAminyAmanvahad vaijayantyapi / sukhena suSuve sUrnu, gaGgeva kanakAmbujam // 529 // jAyA-vadhvostu vijayA-vaijayantyoH paricchadaH / putrotpattikiMvadantyA, jitazatrumavardhayat // 530 // tayA ca vArtayA tuSTo, rAjA'dAt pAritoSikam / tathA yathA tatkulepi, zrIrabhUt kAmadhenuvat // 531 // ghanAgame sindhuriva, sindhurADiva parvaNi / sphArIbabhUva vapuSA, tadAnIM medinIpatiH // 532 // ucchAsaM saha medinyA, prasAdaM nabhasA saha / ApyAyakatvaM marutA, saha bheje mhiiptiH||533|| rAjJA mumucire tena, kArAbandhAd dviSopi hi / avAziSyata bandhastu, tadebhAdiSu kevalam // 534 // caityeSu jinabimbAnAM, pUjAzca vidadhe'ddhatAH / zAzvatArhatpratimAnAmiva zakro nreshvrH||535|| arthinazca svaka-parAnapekSaM sodhinod dhanaiH / sarvasAdhAraNI vRSTiAridasyodyatasya hi // 536 // upAyayurupAdhyAyAH, paThantaH sUtamAtRkAm / ullaladbhiH samaM chAtrairvatsaH kIlojjhitairiva // 537 // 1 vRttAntena / 2 tRptatvam / 3 atarpayat / 4 kIlakabandhAnmuktaH / jitazatrurAnavihito'jitajina-sagaracakrijanmo savaH | // 2050 Jain Education Internal For Private & Personal use only , Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite dvitIya parva dvitIyaH sargaH // 206 // ajitasagaracaritam / pauragandharvavanitAgItatAlamanoramam / saGgItakAni vidadharvibudhAnAmiva striyaH // 550 // // caturbhiH kalApakam // kausumbhenottarIyeNa, cArunIraiGgikAjupaH / sandhyAcchannapUrvAzAmukhalakSmImalimlucAH // 551 // kauGkamenAGgarAgeNa, vizeSitavapuHzriyaH / vikakharAmbhojavanaparAgeNeva nimnNgaaH|| 552 // IryAsamitizAlinya, iva nysukh-locnaaH| khazIlenevAmalena, nepathyena viraajitaaH||553||.. puSpa-durvAsanAthAni, pUrNapAtrANi pANiSu / bibhrANAzcA''yayustatra, paurebhyakulayoSitaH // 554 // ||cturbhiH kalApakam // akSatairiva muktAbhiH, pAtrANyApUrya cArumiH / sAmantAH kecidAjagmurmaGgalAya mhiipteH||555|| ratnAbharaNasambhArAnapare prmrddhyH| jitazatrorupaninyuH, shNtmnyorivaa'mraaH|| 556 // mahANi dukUlAni, kecidAninyire punaH / vyUtAni kadalIsUtrairSisamUtrarivA'thavA // 557 // kecicca daukayAmAsuH, svarNarAziM mhiipteH| jambhakAmaranirmuktavasudhArAsahodaram // 558 // diggajAnAM yuvarAjAniva zauDIryazAlinaH / masAnanekapAneke'nekazaH paryaDhokayan // 559 // bandhUnivocaiHzravasaH, sUryAzvAnAmivA'nujAn / AninyuvAjino vAjavariSThAnapare napAH // 56 // .. rAjJo vezmAGgaNaM jajJe, vizAlamapi saGkaTam / nRpopAyanayAnestaihRdayaM pramadairiva // 561 // pratIyeSopAyanAni, teSAM ca prItaye nRpH| kiM hi nyUnaM tasya yasya, devadevaH svayaM sutH||562 // . . avaguNThanam / 2 nadyaH / 3 sahitAni / 4 indrasya / 5 vegottamAn / pratijagrAha / jitazatrurAjavihito'jitajina-sagaracakrijanmotsavaH // 206 // Jain Education Inter For Private & Personal use only Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AdezAd bhUpatestasya, tasyAM puryA tu jajJire / sthAne sthAne mahAmazcA, vimAnAnIva nAkinAm // 563 // pratyaTTa-gRhamAsaMzca, toraNA ratnabhAjanaiH / sthitairAyAtadevebhyo, jyotiSkairiva kautukAt // 564 // pratirathyaM rajaHzAntyai, niSekaH kuGkumAmbubhiH / cakre vilepanamiva, bhuvo maGgalasUcakam // 565 // pade pade nATakAni, saGgItAni pade pade / pade pade tUryanAdAH, paurairvidadhire mudA // 566 // azulka-daNDAmabhaTapravezAmakarAM ca tAm / mahotsavamayIM rAjA, dazAhaM vidadhe purIm // 567 // zubhe'hani narendro'tha, suta-bhrAtRjayostayoH / AdizannAmakaraNotsavAya svniyoginH||568|| paTairdhanAnekapuTaistadA'tanyata mnnddpH| bhAnoH karairanAviSTaH, pArthivAjJAbhayAdiva // 569 // stamme stamme ca kadalIstambhAstatrA'zubhan bhRzam / puSpakozairvitanvAnAH, padmakhaNDamivA'mbare // 570 // vicitraizcakrire tatra, puSpaiH pRSpagRhANi ca / AzritAni zriyA'zrAntaM, madhukaryeva raktayA // 571 // haMsaromAzcitaistUlapUrNairdArumayairapi / sa AsanaiH sanAtho'bhUnmaNDapaH khmivoddubhiH||572|| maNDapo nRpaterevaM, sdyshckre'dhikaaribhiH| vimAnamiva zakrasya, vidazairAbhiyogikaiH // 573 // ___ harSAnarAzca nAryazca, mngglydrvypaannyH| tatrA''yAtA yathAsthAnamupAvezyanta vetribhiH||574|| kauDamenAGgarAgeNa, tAmbUlaiH kusumairapi / saJcakrire niyuktAstAn , svabandhUniva gauravAt // 575 // nedurmaGgalatUryANi, varyANi madhuraiH svaraiH / uccarumaGgalagiraH, paritaH kulayoSitAm // 576 // pavitrAH prAdurAsaMzca, matrodvArA dvijanmanAm / prArebhire ca gandharvaivarddhamAnAdigItayaH // 577 // kriyavastumAjhakaradaNDarahitAm / jitazatrurAjanirmito'jitajina-sagaracakriNonAmakaraNotsavaH SWEEEEEEEEE ER Jain Education Inter For Private & Personal use only Al Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 207 // *OSAA SOSIALISASSOS vaitAlikairanuttAlaizcake jayajayAravaH / udAraistatpratiravairmaNDapo'pi jagAviva // 578 // garbhasthitasya mAtA'sya, nA'kSayUte jitA mayA / iti sUnorajita ityakAnniAma bhUpatiH // 579 // mahena mahatA bhrAtuSputrasyApi vaputravat / narezvaraH sagara ityakaronnAma pAvanam // 580 // utkRSTalakSaNazatairupalakSyamANo, kSoNIsamuddharaNakarmasahau kumArau / rAjA bhujAviva nijAvaparau prapazyan , pIyUSamagna iva saukhyamakhaNDamApa // 581 // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye dvitIye parvaNi ajitakhAmitIrthakara-sagaracakradharajanmavarNano nAma dvitIyaH srgH|| dvitIyaM parva dvitIya sarga: ajitasagaracaritam / ASHISESEOSESSISSEASESORA // 207 // Jain Education Intern For Private & Personal use only I Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaH sargaH ajitajinasagaracakriNoolyalIlA GREENASEENA dhAtrIbhiH paJcabhiH zakrAdiSTAbhirajitaprabhuH / apAlyata narAdhIzAdiSTAbhiH sagaraH punH||1|| khapANipaGkajAGguSThe, surasaGkramitAM sudhAm / pibati mAjitasvAmI, na hyahantaH stanandhayAH // 2 // sagarastu yathAkAlaM, dhAtrIstanyamaninditam / apibat sAraNInIramivA''rAmamahIruhaH // 3 // vRddhiM zAkhe iva tarordantAviva ca dantinaH / dine dine prapedAte, tau kumArau narezituH // 4 // krameNa yugapaccApi, tAvutsaGgaM mahIpateH / samAruruhatuH paJcAnanapotau gireriva // 5 // nitAntamugdhaiH pitarau, siSmiyAte mitaistyoH| visiSmiyAte saujaskaiH, pAdacaGkramaNaiH punaH // 6 // dhAtrIbhirdhAryamANAvapyutsaGge tau na tsthtuH| na kesarikizorANAM, paJjare jAtvavasthitiH // 7 // khacchandaM vicarantau tau, rbhsaadnudhaaviniiH| khedayAmAsaturdhAtrIrvayo gauNaM mahAtmanAm // 8 // krIDAzuka-mayUrAdInAdadAte vihaGgamAn / rAjJaH kumArau tau vegAdativAyukumArakau // 9 // gate praskhalayAmAsurdhAtryo vividhacATubhiH / svacchandacAriNau bAlau, tau bhadrakalabhAviva / / 10 // divyaghargharakA rejuIyorapi kumArayoH / jhaNajjhaNitikurvANAH, padAbjeSvalayo yathA // 11 // tayoH kaNThe nibaddhA'bhAt , svarNaratnalalantikA / hRdi jhalajhalayantI, nabhasIva taDillatA // 12 // tayozca krIDatoH khairaM, cale kAzcanakuNDale / dadhaturvArisaGkrAntanUtanAdityavibhramam // 13 // 1siMhakizorako / 2 AnAbhi lambamAnA mAlA / Jan Education inter For Private & Personal use only . Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite // 208 // Jain Education Intern calatovazvale 'cUle, cakAsAmAsatustayoH / kailApau nUtanodbhinnAviva bAlakalApinoH // 14 // aGkAdaGkaM kautukena, ninyAte rAjabhizva tau / padmAt padmAntaraM rAjahaMsAviva mahormibhiH // 15 // utsaGge hRdaye doSNoH, skandhadeze zirasyapi / tau samAropayAmAsa, ratnAbharaNavanRpaH // 16 // madhuvrata ivAmbhojaM, bhUyo bhUyaH zirastayoH / Ajighran prItivivazo, nA'nRpyat pRthivIpatiH // 17 // rAjJastAvaGgulIlagrAvubhayorapi pArzvayoH / vicarantau virejAte, meroriva divAkarau // 18 // satataM cintayAmAsa, paramAnandasundaram / tAvAtma-paramAtmAnau, yogIva jagatIpatiH // 19 // tau dadarza muhurvezmodbhUtau kalpadrumAviva / muhuzca bhASayAmAsa, rAjA rAjazukAviva // 20 // sahA''nandena bhUbhartuH, sahekSvAkukulazriyA / krameNa pratipedAte, tau vRddhimadhikAdhikAm // 21 // tatrAzeSAH kalA nyAya, zabdazAstrAdi cAparam / svayaM jajJe'jitakhAmI, trijJAnA hi khato jinnAH // 12 // rAjJA nirdiSTaH sudine, mahotsavapuraHsaram / upopAdhyAyamadhyetumAre me sagaraH punaH // 23 // zabdazAstrAdizAstrANi, dinaiH katipayairapi / adhivat sagaraH sindhusalilAnIva sAgaraH // 24 // sAhityazAstrasarvasvamupAdhyAyAdayattataH / saumitriMzadade jyotirdIyo dIpAntarAdiva // 25 // sAhityavallIkusumaiH, kAvyaiH karNarasAyanaiH / sa vItarAgastatranaiH, svAM vAcamakRtArthayat / / 26 / / samyak pramANazAstrANi sa prajJApratibhArNavaH / agrahI davilambena, svayaMnyastanidhAnavat // 27 // syAdvAdavAdopanyAsairamoghaiH prativAdinaH / vijigye sagaraH zatrUn, jitazatruriveSubhiH // 28 // 1 zikhe / 2 picchau / 13 nadInAM jalAnIva 4 sagaraH / dvitIyaM parva tRtIyaH sargaH ajita sagara caritam / sagaracakriNo vidyAbhyAsaH // 208 // Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ MERCEGOEN GANGI pAhuNyopAyazaktyAdiprayogormibhirAkulam / amAhiSTa sa durgAhamarthazAstramahodadhim // 29 // sarvoSadhIrasa-vIrya-vipAkajJAnadIpakam / apyAyurvedamaSTAGgamadhyaSTA'kaSTameva saH // 30 // caturvAcaM caturvRtti, caturdhAbhivayAtmakam / sa tUryatrayavijJAnanidAnaM zAstramAdade // 31 // dantaghAta-madAvasthA-'GgAlakSaNacikitsitaiH / binopadezaizcA''pUrNa, so'jJAsId gajalakSaNam // 32 // sa vAhanavidhi cAzvalakSaNaM sacikitsitam / pAThato'nubhavatazca, vidathe hRdayaGgamam // 33 // dhanurvedamathA'nyeSAM, zastrANAmapi lakSaNam / zrutamAtra lIlayApi, sa khanAmeva hRdhadhAt // 34 // dhanuSA phalakA-sibhyAM, churyA zalyena pazunA / kuntena bhindipAlena, dayA kampana ca // 35 // daNDena zaktyA zUlena, halena muzalena ca / yaSTi paTTisa-duHsphoTa-mughuNDI-gophaNairapi // 36 // kAyena trizUlena, zaGkhanA cAparairapi / zauH zAstrAnumAneva, so'gAt saGghAmakauzalam // 37 // ||vibhirvishesskm / / so'bhUt sarvakalApUrNaH, zazAGka itra pArvaNaH / bhUpariva ca guNairvinayAkairabhUSyata // 38 // zrImAnajitanAthoSi, yasiMstasibapi kSo / zakrAdibhiH surairbhaktibhAgbhireSamasevyata // 39 // cikrIDaH kecidANatya, savayobhUya naakinH| ajitkhaaminstslliilaaloknlaalsaaH||40|| noktibhirvicitrAbhizcATumizca muhurmuhuH / taM kepyamApayaMstadvAksudhArasapipAsitAH // 41 // AdezAkAsayA bharturasamAdizataH stH| krIDAdhUte paNIkRtyA''dezAn khaM ke'pyahArayan // 42 // . phalaka 'DhAla' iti loMke prasiddham / Jain Education Internal For Private & Personal use only Ja Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite tRtIyaH sarga: // 209 // ajitasagaracaritam / pratIhAryabhavan kecinmayabhUvaMzca kecana / ke'pyupAnaddharyabhUvaMzchatryabhRvaMzca kecana // 43 // sthagIvAhyabhavan kecit, preSyyabhUvaMzca kecana / astradhAryabhavan kecidamarAH krIDataH prbhoH||44|| pAThaM pAThaM ca zAstrANi, sagaropi dine dine / svaniyoga niyogIvA'jitezAya vyajijJapata // 45 // upAdhyAyenA'pyabhagnAn , saMzayAn sagaraH sudhIH / papraccha svAminaM nAbhinandanaM bharatezavata // 46 // mati-zrutA-'vadhijJAnairajitakhAmyapi drutam / ciccheda tasya sndehaaNstmaaNsiivendurNshubhiH||47|| / tribhiryataiH samAkrAman , dRDhAsanaparigrahaH / prasAryA'darzayat tasmai, sa vyAlamapi hastinam // 48 // saparyANAnaparyANAn , zUkalAnapi vAjinaH / tatpuro vAhayAmAsa, dhArAbhirapi paJcabhiH // 49 // rAdhAvedhaM zabdavedhaM, jalAntarlakSavedhanam / cakramRtpiNDavedhaM ca, bANaiH so'darzayat prbhoH||50|| adarzayat pAdagati, phalakAsidharazca sH| praviSTaH phalakamadhye'bhramadhya iva candramAH // 51 // kuntaM zaktiM zarvalAM ca, bhramayAmAsa vegtH| nabhasi bhrAmyaduddAmavidyullekhAbhramapradAn // 52 // ! sarvairapi charIsthAnaH, srvcaariivickssnnH| adarzayaccharIvidyAM sa nRtyamiva nrtkH||53|| ajitasvAmine'nyeSAM, zastrANAmapi kauzalam / adarzayad gurubhaktyA, takSiAditsayA ca sH||54|| nyUnaM yatkizcidapyAsIt , kalAsu sagarasya tu / khAmI tadaziSat tAdRk, tAdRzasya hi zikSakaH // 55 // evamAtmAnurUpaM to, ceSTamAnAvubhAvapi / AdyaM vayo lalacAte, grAmasImAmivA'dhvagau // 56 // samAnacaturasreNa, saMsthAnenopazobhitau / vajraRSabhanArAcAkhyena saMhananena ca // 57 // 1 chatradhArakA abhUvan / 2 tAmbUlakaraNDakaH sthagItyucyate / 3 taaddnaiH| 4 duSTam / 5 uddhatAn / 6 tacchikSAgrahaNecchayA / sagaracakriNo vidyAbhyAsaH M // 209 // Jain Education Inter For Private & Personal use only Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hemadyutI sArdhacaturdhanuHzatasamucchyau / zrIvatsalAJchitoraskau, ruciroSNISazAlinau // 58 // athA''paturyauvanaM tau, vapurlakSmIvizeSakam / zaradaM svaprabhAdhikyakarI sUrya-vidhU iva // 59 // // tribhirvizeSakam // kuTila-zyAmalaiH keshairymunaaviicisodraiH| tau rejAte lalATena, cA'STamIcandrabandhunA // 6 // tayoH kapolau babhaturAdI kAJcanAviva / netre ca snigdha-madhure, nIlotpaladalopame // 61 // dRksarasyorantarAle, tayoH pAlIva nAsikA / zuzubhAte coSThapuTe, yugmabimbIphale iva // 62 // tayoH zrutI zubhAvarte, rejatuH zuktike iva / rekhAtrayapavitrazca, kambuvat kaNThakandalaH // 63 // tayozca bAhuzikharau, kumbhikumbhAvivonnatau / abhAtAmAyatI pInau, bhujau bhujagarAjavat // 64 // tayoruraHsthalamapi, svarNazailazilAnibham / manovadatigambhIrA, nAbhizca pratyabhAsata // 65 // kRzazca kulizasyeva, madhyadezastayorabhUt / mahAkarikarAkArAvUrU sarala-komalau // 66 // eNNIjaGghApratirUpe, jaGghAkANDe punastayoH / RjvaoNlidalau pAdau, sthalapadmAnuhAriNau // 67 // nisargeNApi tau ramyau, yauvanena vizeSataH / babhUvaturmadhunevA''rAmau rAmAjanapriyau // 68 // . sagaraH sarvamatryebhyaH, surebhya iva vAsavaH / udakRSyata rUpeNa, vikramAdiguNairapi // 69 // ajitezaH punaH sarvakalpadevebhya uccakaiH / graiveyakanivAsibhyo'nuttarebhyazca sarvataH // 7 // AhArakazarIrAdapyatyaricyata ruuptH| zailebhya iva sarvebhyo, mAnato meruprvtH||71 // yugmam // 1 shushubhaate| 2 gjkumbhau| 3 vajrasyeva / 4 mRgiijngghaashshe| 5 vasantena / | ajitajinasagaracakriNoyauvanaM pANigrahaNaM ca Jain Education Inter For Private & Personal use only Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1964 triSaSTi zalAkApuruSacarite // 21 // saH - - jitazatranarendro'tha, mahendrazcAjitaprabhum / nIrAgamapi vIvAhakarmaNe svayamacatuH // 72 // dvitIyaM parva uparodhAt tayoH skhaM ca, karma bhogaphalaM vidan / tadvAcamajitasvAmI, tatheti pratyapadyata // 73 // tRtIyaH zriyo mRrtyantarANIva, zatazo'tha svayaMvarAH / tena rAjA rAjakanyA, mahA paryaNAyayat / / 74 // devakanyopamA rAjakanyakAH sagareNa ca / putrodvAhotsavAvRptyodavAhayadilApatiH // 75 // ajitaajito'pIndriyai reme, rAmAbhirajitaprabhuH / bhogyakarma kSapayituM, yathAvyAdhi hi meSajam // 76 // sagaranAnAvidhAbhiH krIDAbhiH, krIDAsthAneSbanekazaH / rAmAbhiH sagarosta, kareNubhiriva dvissH|| 77 // caritam / ___ samaM bhrAtrA bhavodvigno, jitazatrunRSo'nyadA / sampUrNASTAdazapUrvalakSau putrAvado'vadat // 78 // batsau! sarve'pi naH pUrve, pUrvalakSANi kAnyapi / tharitrIM vidhivat trAtvA, putreSu ca nidhAya tAm ||79||taa ajitajinanirvANasAcane hetubhUtamAdadire vratam / tadeva hi nijaM kArya, parakAryamataH param // 8 // rAjyAbhiSeka AvAmapi grahISyAvaH, kumArau ! samprati vratam / svakAryasya hyayaM hetureSa vaMzakramazca nH||1|| tatpiturdItato rAja-yuvarAjAvAvAmiva yuvAmiha / bhavataM cA'nujAnItamadya pravrajanAya nau / / 82 // athovAcA'jitasvAmI, tAta! yuktamidaM hi vH| mamApi yujyate vinaH, karma bhogaphalaM na caita // 3 // anyasyApi vratAdAne, na vinAya vivekinaH / kiM punastAtamizrANAmahaM samayasAdhinAm // 84 // // 210 // pituH pumartha turya yo, bhaktyA'pi hi niSedhati / sutavyAjAd dviSanneva, sa hi tasodapavata // 85 // 1 ajitasvAminA saha / 2 jitazatruH / 3 rAjA / 4 na jitH| 5 rogAnurUpam / 6 moksssaadhne| saGketitakAle| | ArAdhanAkAriNAm / 8 punamiSAt / NAR Jain Education . Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathApi prArthyase tAta!, laghutAto'stu rAjyabhRt / vinayI hi laghubhrAtA, putrAdapyatiricyate // 86 // sumitro'pyabhyadhAdevaM, svAmipAdAnahaM na hi / tyajAmi rAjyamAdAtuM, ko'lpahetobahu tyajet // 87 // rAjyAdapyatisAmrAjyAcakravartipadAdapi / devatvAdapi viduSAM, gurusevA garIyasI // 88 // athoce'jitanAthastaM, rAjyamAditsase na cet / tAta! bhAvayatirbhUtvA, tathApyAsva sukhAya naH // 89 // jitazatrurapi smA''ha, bandho ! nirbandhakAriNaH / sUnormanyasva vacanaM, bhAvato'pi yatiryatiH // 9 // sAkSAdayaM tIrthakaro'syaiva tIrthe tavepsitam / setsyatIti pratIkSasthA'tyutsuko vatsa! mAsa bhUH // 11 // ekasya dharmacakritvaM, cakritvamaparasya ca / sUnoH pazyan lapsyase tvaM, sukhaM sarvasukhAdhikam // 92 // vratotsuko'pi tadvAcaM, sumitraH pratyapadyata / satAM hyalakyA gurvAjJA, maryAdodanvatAmiya // 93 // jitazatruratha prIta, utsavena mahIyasA / ajitasvAmino rAjyAbhiSekamakarona svayam // 94 // mumude medinI sarvA, tasya raajyaabhissektH| vizcatrANakSame netA kA prIyate na hi? || 95 // yauvarAjye ca samaramajitakhAmyapi nyadhAt / dvaitIyIkImiSa nijA, tenuumtnusauhRdH||96 // zrImAnajitanAtho'pi, jitazatrostadaiva hi / RyA mahatyA vidhivaJcakre niSkramaNotsavam // 97 // RSabhakhAmitIrthasthasthavirANAmathAntike / jitazatruH parivrajyA, zizriye muktimAtaram / / 98 // bahiraGgAniva jayanantaraGgAnarIstataH / akhaNDitaM rAjyamiva, pAlayAmAsa sa vratam // 99 // utpatrakevalajJAnaH, zailezIdhyAnamAsthitaH / kSINASTakarmA sa prApa, krameNa paramaM padam // 10 // 1 samudrANAM maryAdA iva / 2 zarIram / Jain Education Inter For Private & Personal use only Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tripaSTi zalAkA puruSacarite // 211 // Jain Education Inter itazcAjitanAtho'pi, sanArthaH sakalarddhibhiH / salIlaM pAlayAmAsa, khApatyamiva medinIm // 101 // tasyAvato vasumatImapi daNDAdibhirvinA / yayuH prajA vartmanaiva, rethyA iva susAratheH // 102 // dhAnyAnAmeva niSpeSaH, pazUnAmeva bandhanam / maNInAmeva vedho'pi, tUryANAmeva tADanam // 103 // svarNAnAmeva santApaH, zastrANAmeva tejanam / zAlInAmevotkhananaM, strIbhruvAmeva vakratA // 104 // zArINAmeva hananaM, kSetrorvyA eva dAraNam / pakSiNAmeva nikSepaH, kASThapaJjaramandire // 105 // rujAmeva nigrahazcA'bnAnAmeva jaDaisthitiH / agaroreva dahanaM, zrIkhaNDasyaiva gharSaNam // 106 // dadhiSveva pramathanamikSuSveva nipIDanam / aliSveva madhupatI, gajeSveva madodayaH // 107 // praNayeSveva kalaho'pavAdeSveva bhIrutA / guNagaNeSveva lobhaH svadoSeSveva cA'kSamA // 108 // prajAmayUrIparjanye, prArthanAkalpapAdape / samabhUda jitakhAminRpe zAsati medinIm // 109 // // saptabhiH kulakam // bhejire bhUbhujaH pattimAnino mAnino'pi tam / dAsanti vanyamaNayaH sarve cintAmaNeH puraH // 110 // na daNDanItiM prAyuGka, bhrUbhaGgamapi na vyadhAt / vazagA bhUrabhUt tasya, subhagasyeva kAminI // 111 // AcakarSa zriyo rAjJAM sa svaistejobhirUrjitaiH / kiraNairuSNakiraNo, vArINi sarasAmiva // 112 // tasya vezmAGgaNabhruvo, babhUvuH prativAsaram / narendropAyanebhAnAM, paGkilA madavAribhiH // 113 // 1 sahitaH / 2 azvAH / 3 abjapakSe jale sthitiH / 4 madyapAnatvam / 5 AtmAnaM pattiM manyamAnAH / 6 mAnayuktAH / 7 sUryapakSe candrANAm / 8 sUryaH / dvitIyaM parva tRtIyaH sargaH ajita sagara caritam / ajitaprabho rAjyavaibhavaH / // 211 // Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajitajinasya dIkSAsaMkalpaH caturaM vikramamANairIzitustasya vAjibhiH / vAhyAlIbhUmivat sarvAH, samAcakramire dishH||114 // ajitavAminaH sainye, pattInAmasAmapi / saGkhyAM kartumalaM kazcinnomINAmiva vAridhau // 115 // niSodinaH sAdinaca, rathinaH pattayo'pi ca / babhUvuH prakriyAmAtraM, bharturdorvIryazAlinaH // 116 // advaite'pi sa aizvarye, jAtu notsekamAdadhe / na cA'valepamakarodatule'pi hi dobale // 117 // rUpe cApratirUpe'pi, nezaH subhagamAnyabhUta / lAbhena vipulenApi, na bheje conmadiSNutAm // 118 // anyairapi madasthAnairnA''sasAda madaM vibhuH / tRNAya pratyutAmasta, sarva jAnananityatAm // 119 // ||tribhirvishesskm // evaM ca pAlayana rAjyaM, kaumArAt prabhRti prbhuH| tripaJcAzatpUrvalakSI, sukhamevA'tyavAhayat // 120 // visRjyA'nyedhurAsthAnI, rahAsthAnamupeyivAn / jJAnatrayadharaH svAmI, svayamevamacintayat // 121 // adyApi hi kiyad bhuktaprAyabhogaphalairapi / svakAryavimukhaiH stheyamasmAbhirgRhavAsibhiH // 122 // | trAtavyo'yaM mayA dezo, rakSaNIyamidaM puram / vAsanIyAstvamI grAmAH, pAlanIyA ime jnaaH||123|| varddhanIyA hastino'mI, poSaNIyA ime hyaaH| bharaNIyA amI bhRtyAstAzcAmI vniipNkaaH||124|| poSyA amI sevakAca, rakSyAcAmI shrnnygaaH|smbhaassyaaH paNDitAzthAmI, satkAryAH suhRdastvamI // 125 // anugrAhyA matriNo'mI, uddhAryA bandhavo'pyamI / raJjanIyAstvamI dArA, lAlanIyAstvamI sutAH // 126 // iti pratikSaNamapi, parakAryaiH samAkulaH / kSapayatyakhilaM janmI, mAnuSaM janma niSphalam // 127 // 1 rathAnAm / 2 gjvaahaaH| 3 azvavArAH / 4 abhimAnam / 5 garvam / 6 ananyasamAne / 7 sabhAm / 8 yAcakAH / / triSaSTi. 37 Jain Education Intern For Private & Personal use only T Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tripaSTizalAkApuruSacarite // 212 // dvitIya parva tRtIyaH sargaH ajitasagarayo. zvaritam / GLOCALCARDCORRECARDCORROREOGREEMECOM pumAneSAM ca kAryeNa, yuktAyuktamacintayan / vimUDhaH pazuvannAnApApAni vidadhAti hi // 128 // yeSAmarthe ca pApAni, vidhatte mugdhadhIrjanaH / te taM mRtyupathe yAntaM, nAnuyAnti manAgapi // 129 // ihaiva te'vatiSThante, yadi tiSThantu tannanu / aho ! zarIramapyetannA'nuyAti padAt padam // 130 // tataH zarIrakasyApi, kRtaghnasya kRte mudhA / mugdhairvidhIyate hanta !, pApakarma zarIribhiH // 131 // eka utpadyate jantureka eva vipadyate / karmANyanubhavatyekaH, pracitAni bhavAntare // 132 / / anyaistenArjitaM vittaM, bhUyaH sambhUya bhujyate / sa tveko narakakroDe, klizyate nijakarmabhiH // 133 // duHkhadAvAgnibhISmesina, vitate bhavakAnane / bambhramItyeka evA'sau, jantuH karmavazIkRtaH // 134 // yad duHkhaM bhavasambandhi, yat sukhaM mokSasambhavam / eka evopabhuGkte tanna sahAyo'sti kazcana // 135 // yathaivaikastaran sindhupAraM vrajati tatkSaNAt / na tu hRtpANi-pAdAdisaMyojitaparigrahaH // 136 // tathaiva dhana-dehAdiparigrahaparAGmukhaH / svastha eko bhavAmbhodhipAramAsAdayatyasau // 137 // iti cintAparaM nAthaM, bhavanirviSNacetasam / sArasvatAdayo lokAntikA etyA'bruvan suraaH||138|| khayaM buddho'si bhagavannasAbhina hi bodhyase / kintvidaM smAryate vizvanAtha ! tIrthaM pravartaya // 139 // ityudIryAjitakhAmipAdAn natvA ca te tadA / brahmalokaM yayuH sAyaM, svanIDamiva pakSiNaH // 14 // AtmacintAnukUlena, tena tadvacasA prabhoH / vavRdhe bhavavairAgyaM, paurastyamarutA'bdavat // 141 // tataH sagaramAhUya, jagAda trijagadguruH / gRhyatAM rAjyabhAro naH, saMsArAbdhi titIrSatAm // 142 // / snycitaani| 2 punaH punaH bhramati / 3 pUrva digvAyunA megho yathA vardhate tadvat / ajitajinasya dIkSAsaMkalpaH // 212 // Jain Education Intel For Private & Personal use only Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravivrajiSorajitasyAne sagarasya prArthanA EOSISESSASSOSASSASSA ityukto'jitanAthena, zyAmAsyo'zrUNi pAtayan / ekaikabinduvarSIva, vAridaH sagaro'bravIt // 143 // ___ abhaktiH kiM mayA deva!, vidadhe devpaadyoH| Atmano mAM pRthak kartumadya yenaivamAdizaH // 144 // abhaktirvA'stu vihitA, nAprasAdAya sA'pi hi / pUjyairabhakto'pi zizuH, ziSyate na tu hIyate // 145 // kiM nAmA'bhraMlihenApi, chAyAhInena shaakhinaa| kiM vA samunnatenApi, vRSTihInena vArmucA ? // 146 // kiM vA nirjharahInena, tuGgenApi mahIbhRtA ? / kiM vA lAvaNyahInena, surUpeNA'pi varmaNA ? // 147 // kiM vA gandhavihInena, puSpeNApi vikAsinA? / anena tvavihInena, rAjyenApi hi kiMmama // 148 // ||tribhirvishesskm // nirmamasya nirIhasya, mumukSorapi te stH| prabho! pAdau na mokSyAmi, kA raajyaadaansngkthaa?||149|| rAjyaM putrAH kalatrANi, mitrANyatha paricchadaH / tRNavat sutyajaM sarva, tvatpAdau dustyajau tu me // 150 // rAjIbhavati nAthA'haM, yuvarAjyabhavaM yathA / tvayi vratadhare ziSyIbhaviSyAmyadhunA tathA // 151 // gurupAdAmbujopAstitatparasya divAnizam / zaikSaisya bhaikSamapi hi, sAmrAjyAdatiricyate // 152 // bhavaM tariSyAmyajJo'pi, bhavatpAdAvalambyaham / gopucchalagno hi tarennadIM gopAlabAlakaH // 153 // dIkSAM saha tvayA''dAsye, vihariSye saha tvayA / duHsahAMzca sahiSye'haM, tvayA saha parIpahAn // 154 // tvayA sahopasargAzca, sahiSye trijgdguro!| kathaJcidapi na sthAsyAmyahamatra prasIda me // 155 // athetthamajitavAmI, sevAvakisaGgaram / sagaraM vyAjahArAtipIyUSodgArayA girA / / 156 // 1 shikssyte| 2 meghena / 3 zarIreNa / 4 ziSyasya / 5 sevAniyaddhapratijJam / Jain Education a l . Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite dvitIyaM parva tRtIyA sargaH ajitasagarayozvaritam / // 213 // yukta evA''graho vatsa !, saMyamagrahaNaM prati / kintu bhogaphalaM karma, kSIyate'dyApi te na hi // 157 // bhuktvA bhogaphalaM kAhamiva tvamapi svayam / mokSasya sAdhakatamaM, gRhNIyAH samaye vratam // 158 // yuvarAja ! tato rAjyaM, gRhANedaM kramAgatam / vayaM saMyamasAmrAjyamupAdAsyAmahe punH||159|| ityuktaH svAminA so'tha, manasyevamacintayat / bharturvirahabhIrAjJAbhaGgabhIzca dunoti mAm // 16 // duHkhAya svAmivirahastadAjJAtikramazca me / iti dvayaM vimRzato, gurvAjJApAlanaM varam // 161 // itthaM vicArya manasA, sagaro gadgadasvaraH / tatheti svAmino vAcaM, pratipede mhaamtiH||162|| tato narezvaravaraH, sagarasya mahAtmanaH / sadyo rAjyAbhiSekArthamAdideza niyoginH||163 // athA''nIyata pAnIyaM, snAnIyaM tIrthasambhavam / kumbhairambhoruhacchannalaghUbhUtahadairiva // 164 // abhiSekopakaraNadravyANyanyAnyapi kSaNAt / vyApAribhiraDhaukyanta, prAbhRtAnIva rAjabhiH // 165 // pratApeSviva mUrteSu, samAyAteSu rAjasu / AgateSu ca matreNA'tIndramatriSu matriSu // 166 // upeteSu campAleSvAzApAleSvivA''jJayA / militeSvekakAlaM ca, harSottAleSu bandhuSu // 167 // hastyazvasAdhanAdhyakSaprabhRtiSvapareSvapi / upasthiteSu yugapadutthAyaikagRhAdiva // 168 // zaGkhaSvApUryamANeSu, nAdanirjharasAnuSu / AhateSu mRdaGgeSu, meghasabrahmacAriSu // 169 // koNarAhanyamAneSu, dundubhiSvAnakeSu ca / pratizabdaiH sarvadizAM, maGgalAdhyApakeSviva // 17 // Asphalatsu mithaH kAMsyatAleSUmiSvivA'mbudheH / jhaNajhaNAyamAnAsu, jhallarISu ca srvtH|| 171 / / 1 atikraantbRhsptissu| 2 dikpaalessu| 3 senaaptiH| 4 meghasadRzeSu / / ' sagarasya rAjyAbhiSeka // 213 // Jain Education Intern . Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajitasya vArSika dAnam apareSvapi tUryeSu, pUryamANeSu keSucit / keSucit tADyamAneSvAsphAlyamAneSu keSucit // 172 // gandharveSu ca gAyatsu, zuddhagItAni sukharam / AziSo bhASamANeSu, brahmavaitAlikAdiSu // 173 // sauvastikaprAgraharairajitakhAmizAsanAt / rAjyAbhiSeko vidhivat, sagarasya vyadhIyata // 174 // ||nvbhiH kulakam // praNemuH sagaraM sarve, nRpa-sAmanta-matriNaH / udayantamivA''dityamudyatAJjalayo janAH // 175 // upetya paurapravarA, varopAyanapANayaH / bhaktyA tamuvInetAraM, navamindumivAnaman // 176 // svAminA na vayaM tyaktA, mRrtyantaramidaM nijam / netAraM kurvatA'smAkamityUcurmuditAH prjaaH||177|| bhagavAnajitezopi pAreme'tha kRpArNavaH / pradAtuM vArSikaM dAnaM, varSAbda iva varSitum // 178 // AjJaptA vAsavenA'tha, preritA dhanadena ca / tirygj'mbhknaamaansttropeyurdivauksH||179 // atha bhraSTAni naSTAni, prakSINakhAmikAni ca / parito naSTaketUMni, praNaSTAdhipatIni ca // 18 // girikandaravartIni, zmazAnasthAnagAni ca / bhavanAntaraguptAni, tatrA''jahurdhanAni te // 181 // yugmam // zRGgATeSu catuSkeSu, catvareSu trikeSu ca / praveza-nirgamovyAM ca, puJjIcakruzca tAni te // 182 // trike trike pathi pathi, catvare catvare'pi ca / etad gRhIta vaskhevaM, ghoSaNAM svAmyakArayat // 183 // yo yad yayAce tat tasmai, dadau vasu jgtptiH| sUryodayAt samArabhya, niSaNNo bhojanAvadhi // 184 // koTirekA hiraNyasya,lakSaiH smdhikaassttbhiH| arthibhyo vizvanAthena, dIyate sa dine dine // 185 // purohitshresstthaiH| 2 rAjAnam / 3 nssttsvaamikaani| 4 naSTacitAni / Jan Education inte For Private & Personal use only . Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite tRtIyA sargaH // 214 // ajitasagarayocaritam / tatazcA'datta varSeNa, hemnaH koTizatatrayam / aSTAzIti tathA koTIrlakSAzIti tathA prbhuH||186|| anubhAvena kAlasya, svAminazca prabhAvataH / yathepsitapradAne'pi, nAdhikagrAhiNo'bhavan // 187 // kRpAdhano dhinoti sma, dhanairevaM dharAM prbhuH| cintAmaNirivA'cintyamahimA vatsarAvadhi // 188 // / atha vArSikadAnAnte, zakrasyA'caladAsanam / avadhijJAnato'jJAsIta, sa ca dIkSAkSaNaM vibhoH // 189 // cacAla ca herirdevaiH, samaM sAmAnikAdibhiH / dIkSAkSaNe bhagavataH, kartu niSkramaNotsavam // 19 // vimAnai racayannAzAH, saJcaranmaNDapA iva / uttuGgavAraNavarairutpatatparvatA iva // 191 // AkrAman vyoma turagaistaraGgairiva sAgaraH / AghaTTayan ravirathaM, rthairskhlitssdaiH|| 192 // nabhastalaM tilakayana, kingknniimaalbhaaribhiH| dhvajAMzukaizca digdantikarNatAlAnuhAribhiH // 193 // gIyamAno'maraiH kaizcid, gAndhAragrAmabandhuram / stUyamAnastathA kaizcita, stkaavykulkrnvaiH|| 194 // kaizcid vijJapyamAnazca, mukhadattapaTAJcalaiH / saMsAryamANaH kaizcicca, praaktniistiirthkRtkthaaH|| 195 // pavitritAM khAmipAdairmanyamAno'dhikAM divaH / divaspatirupeyAya, vinItAnagarI kSaNAt // 196 // anye'pyAsanakampena, jJAtvA dIkSAkSaNaM vibhoH| surendrA asurendrAzca, vinItAM tadvadAyayuH // 197 // tatrA'cyutAdyA devendrA, narendrAH sagarAdayaH / dIkSAbhiSekaM vidadhuH, krameNa prmeshituH||198|| vAsasA devadRSyeNa, vapuH snAnajalAvilam / mamArja zako mANikyamiva vaikeTikAgraNIH // 199 // gandhakAra ivA''yukto, vajrapANiH khapANinA / carcayAmAsa rucirairaGgarAgaijeMgadgurum / / 200 // dIkSAsamayam / 2 indraH / 3 akuNThitavegaiH / * padbhiH kulakam saGgha 1 saGgha 3 // 4 AIm / 5 maNikAramukhyaH / CARRIAGARCANCIAGAR ajitajinapravajyAmahotsavaH // 214 // Jain Education in Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devadaSyANyadaSyANi, jagannAthena tatkSaNe / vAsAMsi vAsayAmAsa, vAsavo vAsanAvasuH // 201 // mukuTaM kuNDale hAra, keyUre kaGkaNe api / aparAnapyalaGkArAn , nAthenA'grAhayaddhariH // 202 // prasUnadAmabhirdivyaiH, sanAthIkRtakuntalaH / tRtIyeneva netreNa, tilakenAlike vibhAn // 203 // devIbhirdAnavIbhizca, mAnavIbhizca sarvataH / vicitrabhASAmadhuraM, gItopakrAntamaGgalaH // 204 // sUtairiva stUyamAnaH, surA-sura-narezvaraiH / vyantaraiH kRtadhRpArSaH, svrnndhuupghttiidhraiH|| 205 // " sakuraNTakena zvetAtapatreNa mahIyasA / virAjamAnaH zirasi, hadeneva himAcalaH // 206 // vIjyamAno'maraizcArucAmaraiH pArzvayordvayoH / vetriNeva vinItena, dattahasto biDaujesA // 207 // harSa-zokavimUDhena, sagareNa mahIbhujA / anukUlAnilenevA'nvIyamAno'zruvarSiNA // 208 // paritaH pAvayan pAdaiH, sthalAmbhojanibharbhuvam / sahasravAhyAmArohacchivikAM suprabhAM prabhuH // 209 // // saptabhiH kulakam // udAse zivikA pUrva, narairvidyAdharaistataH / devaistadanu khe kherTavimAnabhramadAyinI // 21 // tairutkSiptA'mbaratale'nuddhAtagatizAlinI / yAnapAtramivA'mbhodhau, sA svAmizivikA babhau // 211 // tatra siMhAsanAsInaM, cAmarAbhyAM jagatprabhum / vIjayAmAsaturubhau, saudharmazAnavAsavau // 212 // pracacAla jagannAtho, vinItAmadhyavarmanA / varo vadhUpANimiva, dIkSAmAdAtumutsukaH // 213 // calantazcalatADaGkAzcalahArAzcalAJcalAH / zivikAvAhino rejuzcalAH kalpadrumA iva // 214 // 1 adUSitAni / 2 dharmarUpA vAsanA eva vasuryasya sH| 3 lalATe / 4 bndijnaiH| 5 indreNa / 6 devH| 7 pratighAta| varjitayA gatyA raajmaanaa| 8 clkunnddlaaH| 9 clvstraanyclaaH| For Private & Personal use only , Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya parva triSaSTibalAkApuruSacarite tRtIyaH / sargaH // 215 // ajitasagarayozcaritam / kAcana praskhalantIpu, sadA sahacarISvapi / kAzcid vakSaHsthalAsphAlAddhAreSu pratruTatsvapi // 215 // aMsAd visraMsamAneSUttarIyeSvapi kAzcana / kAzcicchnyIbhavadvAreSvapi gehAGgaNeSu ca // 216 // kAzcid dezAntarAdiSTAtithiSvabhyAgateSvapi / putrajanmotsave sadyaH, samutpanne'pi kAzcana // 217 // kAzcit tatkAlamudvAhalagnakAle'pyupasthite / kAzcana snAnopanateSvapi snAnIyavastuSu // 218 // gRhItAcamanAH kAzcidardhabhukte'pi bhojane / kAzcidarthopayukte'pi, kAlaprApte vilepane // 219 // kuNDalAdiSvalaGkAreSvardhAmukteSu kAzcana / svAminiSkramaNodante'rdhazrute'pi hi kAzcana // 220 // dhammillAntaH kAzcidardhabaddhe kusumadAmani / adhibhAlasthalaM kAzcit , tilake'rdhakRte'pi hi // 221 // gRhakartavyamatreSu, kAzcidoditeSvapi / kAzcidarghakRteSveva, nityanaimittikeSvapi // 222 // sambhramAt pAdacAreNa, yAneSUpasthiteSvapi / upeyuH khAminaM draSTuM, pauryo bhaktipavitritAH // 223 // ||nvbhiH kulakam // kSaNamagre kSaNaM pRSThe, kSaNaM cobhypaarshvyoH| yUthapasyeva kalabhAH, pauraaststhurjgtprbhoH|| 224 // aTTAnAruruhuH kecit , kuTTimAni ca kecana / prAsAdAgrANi kecit tu, mazcAgrANi ca kecana // 225 // kepi prAkArazRGgANi, kepi druzikharANi ca / ke'pyuccaiH sindhuraskandhAn , svAmidarzanakAmyayA // 226 // // yugmam // aJcalAMzcAlayAmAsuH, kAzciccAmaralIlayA / lAjAn pracikSipuH kAzciddharmabIjamivA'vanau // 227 // ardhaparihiteSu / 2 kbriimdhye| 3 gRhakAryavicAreSu / 4 gajasyeva / 5 gajaskandhAn / | ajitajina pravrajyAmahotsavaH AARRRrrrrr // 215 // For Private & Personal use only Jain Education in Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SAISUUSASSASSASSAGE* ArAtrikaM saptazikhaM, kAzcid vahnimivoddadhuH / pUrNapAtrANyadhuH kAzvid, yazAMsIva puraH prabhoH // 228 // pUrNakumbhAn dadhuH kAzcinmaGgalAnAM nidhIniva / khe sandhyAbhranibhaM cakruH, kAzcid vastrAvatAraNam // 229 // maGgalAni jaguH kAzcinnRtyanti sa ca kAzcana / ruciraM jahasuH kAzcinmuditAH paurayoSitaH // 230 // | // caturbhiH kalApakam // vyomApi vyAnaze bhaktairvidyAdhara-surA-'suraiH / itastato dhAvamAnaiH, sauparNeyakulairiva // 231 // indrANAM ca catuHSaSTe vyaaniikairnekshH| nATakAnyabhyanIyanta, svAmyagre dhnymaanibhiH|| 232 // saGgItakAni gandharvasainyA api biDaujasAm / ojAyamAnA yugapaJjAyamAnamudo vyadhuH // 233 // sagarAnujIvino'pi, jAyAjIvAH pade pade / pAtrairvicitrairnATyAni, diviSatspardhayA vyadhuH // 234 // ayodhyAmaNDanaM rAjagandharvaramaNIjanAH / vizvadRgdRSTibandhanti, prekSaNIyAni cakrire // 235 // tadA ca divyaiauMmaizca, nATyasaGgItakakharaiH / rodaHkukSimbharirabhUduttAlastumuladhvaniH // 236 // anekanRpa-sAmanta-mahebhyAnAM pracAriNAm / sammardatruTitahArairAsan zarkarilA bhuvH|| 237 // divyAnAmatha bhaumAnAM, mattAnAM varadantinAm / madAmbhobhirajAyanta, rAjamArgAzca paGkilAH // 238 // surA-'sura-naraiH sarvairmilitaiH svAmino'ntike / ekAdhIzatayA reje, trilokyapyekalokavat // 239 // atyantadakSiNo lokadAkSiNyena jgtptiH| pratIyeSa nirIho'pi, maGgalAni pade pade // 24 // sambhUya gacchatastatra, surAnapi narAnapi / samaprasAdayA dRSTyA'nujagrAha jagadguruH // 241 // garuDasamUhaiH / 2 nartakAH / 3 shrkraayuktaaH| Jain Education i , n For Private & Personal use only al Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite tRtIyaH // 216 // sarga: ajitasagarayocaritam / surA-'sura-narairevaM, kriymaannmhotsvH| sahasrAmravaNaM nAma, prApodyAnaM kramAta prbhuH|| 242 // kusumaamodmttaalishrenniduHsnycraantraiH| paritaH kRtavRtikaM, santataH ketakIdvamaiH // 243 // vaNThairivaM mahebhyAnAM, nAgarANAM kumArakaiH / riraMsubhirmAya'mAnamahIruhalatAntaram // 244 // muhuH kurubakA-'zoka bakulAdimahIruhAm / krIDAprasaGgAt paurIbhiH, pUryamANorudohadam // 245 // vidyAdharakumAraizca, niSadya pathikairiva / AcamyamAnasusvAdusAraNIvAri kautukAt // 246 // abhraMliheSu vRkSeSu, kRtaaspdmnekshH| krIDayA khecaradvandvairvihaGgamithunairiva // 247 // parAgairdivyakarpUra-kastUrIkSodasodaraiH / akarkazairgulphadagnairvizvak sikatilAvani // 248 // rAjAdana-nAgaraGga-karuNamAruhAM tale / dugdhenodyAnapAlIbhiH, pUryamANAlavAlakam // 249 // vicitrasandarbhavidhau, saspardhAbhiH parasparam / puSpairmAlikabAlAbhirArabdhoddAmadAmakam // 250 // divyatalpA-''sanAmatreSvapi satsu kutUhalAt / zayAnA-''sIna-bhuJjAnajanaM rambhAdalevalam // 251 // phalaprAgbhArabhArAvanamrapAlambamaNDalaiH / cumbyamAnAvanitalaM, vividhairavanIruhaiH // 252 // sahakArAGkarAkhAdAdazrAntamavakokilem / dADimAkhAdanonmattazukakolAhalAkulam // 253 // ekacchAyaM kSitiruhairvarSAtrairiva santataiH / praviveza tadudyAnaM, bhagavAnajitaprabhuH // 254 // ||dvaadshbhiH kulakam // tatazca zivikAratnAduttatAra jagadguruH / sthAdiva rathI sindhumuttarItuM bhavaM svayam / / 255 // - kRtaveSTanam / 2 vinA vetanena kAryakarA vaNThAH / 3 gulphapramANaiH / 4 mAlAkArakanyAbhiH / 5 avaSTaM kokilaabhiH| ajitajinapravrajyAmahotsavaH // 216 // Jain Education Intel For Private & Personal use only , Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajitaprabhoH pravrajyA ujjhAJcakAra tadanu, ratnAlaGkaraNAdikam / ratnetritayamAditsughusadAmapi durlabham // 256 // devaMdRSyaM devarAjenopanItamadUSitam / sopaMdhi dharmamAdeSTuM, jagatpatirupAdade // 257 // kRtaSaSThatapA mAghasyonale navamIdine / rohiNiRkSage candre, saptacchadatarostale // 258 // sAyAhanyajitavAmI, muSTibhiH paJcabhiH kacAn / svayamutpATayAmAsa, rAgAdIniva sarvataH // 259 // // yugmam // saudharmendraH pratIyeSa, khottarIyAzcalena tAn / prasAdadattArthamiva, puSkalaM varivasyakaH // 260 // sahasrAkSaH kSaNenApi, svAminastAn ziroruhAn / kSIrode prAkSipat pUjAmiva sAMyAtrikaH svayam // 26 // tatraitya vegAt tumulaM, surA-'sura-nRNAM hariH / nyaSedhanmuSTisaMjJAto, maunamatramiva saran // 262 // kRtvA siddhanamaskAra, sAmAyikamudIrayan / prabhuzcAritramArohanmokSamArgamahAratham // 263 // sodaryamiva dIkSAyA, yugmajAtaM tadaiva hi / jJAnaM turIyamutpede, manaHparyayamIzituH // 264 // api nArakajantUnAM, kSaNaM sukhamabhUt tadA / jagatraye ca pradyota, uddayota iva vaidyutaH // 265 // nRpAH sahasraM jagRhustato dIkSAmanuprabhu / svAmipAdAnugamanavratAnAmucitaM hyadaH // 266 // / atha pradakSiNIkRtya, jagannAthaM praNamya ca / evamArebhire stotumacyutAdyAH purandarAH // 267 // paTTabhyAsAdaraiH pUrva, tathA vairAgyamAharaH / yatheha janmanyAjanma, tat sAtmIbhAvamAgamat // 268 // duHkhahetuSu vairAgyaM, na tathA nAtha ! nistuSam / mokSopAyapravINasya, yathA te sukhahetuSu // 269 // 1 jJAnadarzanacAritrarUpaM / 2 savastramiti bhaavH| 3 nksstrge| 4 jagrAha / 5 sevakaH / 6 sahajAtam / 7 ujjvalam / Jain Education Internet For Private & Personal use only C w w.jainelibrary.org Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tripaSTi zalAkA puruSacarite // 217 // Jain Education Intern vivekazANairvairAgyazastraM zAtaM tathA tvayA / yathA mokSe'pi tat sAkSAdakuNThitaparAkramam // 270 // yadA mairunnarendra zrIstvayA nAthopabhujyate / yatra tatra ratirnAma, viraktatvaM tadApi te // 271 // nityaM viraktaH kAmebhyo, yadA yogaM prapadyase / alamebhiriti prAjyaM, tadA vairAgyamasti te / / 272 // sukhe duHkhe bhave mokSe, yadaudAsInyamIziSe / tadA vairAgyameveti, kutra nA'si virAgavAn 1 / / 273 / / duHkhagarbhe mohagarbhe, vairAgye niSThitAH pare / jJAnagarbha tu vairAgyaM, tvayyekAyanatAM gatam // 274 // audAsInye'pi satataM, vizvavizvopakAriNe / namo vairAgyaninAya, tAyine paramAtmane // 275 // jagadgurumiti stutvA, namaskRtya ca sAmarAH / te'marakhAmino jagmudvIpaM nandIzvaraM tataH // 276 // janmAbhiSekavat tatra, parvateSvaJjanAdiSu / zAzvatArhatpratimASTAhnikAM zakrAdayo vyadhuH // 277 // nAthaM kadA nu bhUyo'pi drakSyAma iti vAdinaH / sadevA devapatayaH, khaM khaM sthAnaM tato yayuH // 278 // sagaro'pi sabhUpAlaH praNamya paramezvaram / kRtAJjalirgadgadavAgiti stotuM pracakrame // 279 // bhagavannajitakhAmin!, vijayakha jagadguro ! / trailokyapadminIkhaNDavikAsanadivAkara ! // 280 // mati zrutA'vadhi-manaH paryayairnAtha ! zobhase / jJAnaizcaturbhirudAmairaNavairiva medinI // 289 // tvaM layA'pi karmANi, pronmUlayitumIziSe / ayaM parikaraste tu lokAnAM mArgadarzakaH // 282 // bhagavannantarAtmA tvaM manye'haM sarvadehinAm / teSAmadvaitasaukhyAya, yatase kathamanyathA 1 // 283 // 1 tIkSNIkRtam / 2 devendrANAM rAjJAM ca zrIH / 7 krIDAmAtreNa / 8 upakaraNam / 3 atizayitam / 4 vairAgyAdhInAya / 5 rakSitre / 6 vitarke / dvitIyaM parva tRtIyaH sargaH ajita sagarayo - zvaritam / ajitaprabhoH pravrajyA // 217 // . Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajitajinadAnaprabhAvAt paJca divyAni hitvA kaSAyAn malavat , kRpAjalapariplutaH / tvamevAsi vizuddhAtmA, nirlepaH padmapatravat // 284 // rAjye'pi nyAyaniSThasya, na kho na ca parastava / prAptAvasarametat te'dhunA sAmyaM kimucyate // 285 // vitarkayAmi bhagavan !, dAnaM yad vArSikaM tava / trailokyAbhayadAnorunATakasyA''mukhaM hi tat / / 286 // dhanyAste viSayA grAmA, nagaryaH pattanAni ca / malayAnilavad yAni, prINayan vihariSyase // 287 / / stutveti svAminaM rAjA, namaskRtya ca bhktitH| mandaM mandaM yayau bASpaklinnanetro nijAM purIm // 288 // dvitIyasmin dine svAmI, brahmadattanRpaukasi / cakAra SaSThatapasaH, paramAnena pAraNam // 289 // vavRputridazAH sArdhasvarNadvAdazakoTikAm / vasudhArAM brahmadattanarezvaragRhAGgaNe // 29 // unnamadvAhavazvelAJcalAnucikSipuH surAH / anilAndolitalatApallavazrImalimlucAn // 291 // velAvilolajaladhidhvAnadhIradhvanistathA / dadhvAna dundubhiyogni, sAnandAmaratADitaH / / 292 / / paryaTatsvAmiyazasAM, skhedavAribhramapradAm / tatra gandhAmbuvRSTiM ca, triviSTaMpasado vyadhuH // 293 // anvIyamAnAM parito, mitrairiva madhuvataiH / paJcavarNapuSpavRSTiM, vidadhurvibudhottamAH // 294 // aho! dAnaM mahAdAnaM, sudAnamidamasya hi / prabhAvAt tatkSaNaM dAtA, bhavatyatulavaibhavaH // 295 // mucyate ca bhavetraiva, kazcit kazcit tRtIyake / dvitIye kalpAtIteSu, kalpeSUtpadyate'thavA // 296 // evaM kolAhalaM vyoni, cakrurmuditacetasaH / divaukaso jayajayArAvapUrvakamuccakaiH // 297 // ||tribhirvishesskm // 1 prstaavnaa| 2 devaaH| bhramaraiH / triSaSTi. 38 Jain Education inte For Private & Personal use only Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 218 // dIyamAnAM prabhobhikSA, ye prekSAJcakrire jnaaH| nIrogAste samabhavana, vapuSA nirjarA iva // 298 // dvitIya parva brahmadattanRpagRhAd , bhagavAn kRtapAraNaH / vAraNaH sarasaH pItapAnIya iva niryayau // 299 // tRtIyaH mAma kazcidatikrAmat , padAnIti prabhoH pade / brahmadattanRpastatra, pIThaM ratnairakArayat // 30 // sargaH brahmadattanRpaH pIThaM, trisandhyaM kusumaadibhiH| pUjayAmAsa tatrasthaM, manyamAno jinezvaram // 301 // ajitacarcA-kusuma-vastrAdyaiH, pIThe tasinnapUjite / Attavela iva svAminyabhukte na hyabhukta ca // 302 // sagarayobhagavAnapratibaddhagamanaH pavamAnavat / akhaNDiteryAsamitirvijahAra vasundharAm // 303 // caritam / pratilAbhyamAnaH kvacit , prAsukaiH pAyasAdibhiH / caya'mAnapadAmbhojaH, kvApi hRdyevilepnaiH||304|| pratIkSyamANaH kutrApi, zrAddhavandArudArakaiH / anvIyamAnaH kutrApi, darzanAtRptibhirjanaiH // 305 // IN ajitajinalokaiH kvacit kriyamANavastrottAraNamaGgalaH / kutracid dIyamAnA?, dadhi-dUrvA-'kSatAdibhiH // 306 // syogavihA ritA khavezmanayanAyoparodhyamAnaH kvacijanaiH / kvApi bhUluThanAgacchajanena praskhaladgatiH // 307 // mRjyamAnapadAmbhojaH, zrAddhaiH kvApi ziroruhaiH / AdezaM yAcyamAnazca, mugdhadhIbhiH kvacijanaiH // 308 // nirgrantho nirmamo'nIhaH, svAmI grAmAn purANi ca / tIrthIkurvan svasaMsargAd, vijahAra vasundharAm // 309 // ||ssddhiH kulakam // ghUkaghUtkAraporeSu, sphAraphetkArapheruSu / phaNiphUtkAraraudreSu, mAdyadutkrozadortuSu // 310 // // 218 // raTadvakakarAleSu, camUrUtkrUravRttiSu / zArdUlakulatkAraprakArapratinAdiSu // 311 // 1 gajaH / 2 pratIkSamANaH / 3 vAyuvat / 4 zrAvakANAM vandanazIlaH putraiH / 5 RgAlaH / 6 biDAlaH / 7 mRgavizeSaH / 8 garjanA / Jain Education in For Private & Personal use only Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahebhabhajyamAnaDhuvidrutadroNarAviSu / siMhapucchacchaTAcchoTasphoTyamAnAzmabhUmiSu // 312 // zarabhotpiSTadantIndrakIkasAkulavartmasu / mRgayAvyagrazavaradhanurnAdAnunAdiSu / / 313 // bhaTrakakarNagrahaNavyagrabhillAbhakeSu ca / anyo'nyataruzAkhAgrasaGgharSAcchaladagniSu // 314 // mahAgiri-mahAraNyeSvapi grAma-pureSviva / niSprakampamanAH kAmaM, vyhaarssiidjitprbhuH||315 // ||ssddhiH kulakam // bhUtalAlokamAtreNa, jAyamAnajanabhramau / kadAcana girermUrdhni, zRGgAntaramiva sthiraH // 316 // utphAlamarkaTakulabhajyamAnAsthisandhini / kadAcana mahAsindhurodhaHsImani vRkSavat / / 317 // krIDaduttAlavetAla-pizAca-pretasaGghale / vAtyAvartitadhUlIke, zmazAne ca kadAcana // 318 // raudrebhyo'pi hi raudreSu, sthAneSvanyeSvapi prabhuH / kAyotsarga nisargakadhIro vyadhita lIlayA // 319 // ||cturbhiH kalApakam // tapazcaturthaM kadAcit, tapaH SaSThaM kadAcana / tapo'STamaM kadAcicca, kadApi dazamaM tpH||320|| anyadA dvAdazatapazcaturdazatapo'nyadA / anyadA poDazatapastapo'STAdazamanyadA // 321 // ekadA mAsikaM ca dvimAsikaM ca trimAsikam / catu:-paJca-paNmAsikAnyapyatho saptamAsikam // 322 // tapo'STamAsikaM yAvad, bhagavAnajitaprabhuH / vidadhe viharanAryadezeSvakSINazaktikaH // 323 / / ||cturbhiH kalApakam / / 1 uddiinH| 2 kaakH| 3 assttaapdH| 5 asthi / 5 RkssH| 6 anyacchikharamiva / * saha 3 evaM varttate / ajitaprabhostapaH Jain Education Intern For Private & Personal use only Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite dvitIyaM parva tRtIyA sargaH ajita // 219 // sagarayo caritam / lalATantapatapanAtape grISmaRtAvapi / nA''cakAsa tarucchAyAmapi dehe'pi niHspRhaH // 324 // patattuhinasambhArapluSyamANatarAvapi / hemantatauM prabhunaicchad, dIptapitta ivA''tapam // 325 // jhaJjhAnilolvaNairdhArAsArairapi payomucAm / mataGgajo vAricara, iva nodvivije vibhuH||326 // parISahAnevamanyAnapi sehe suduHsahAn / sarvasaho dharaNivad, dharaNItilakaH prbhuH|| 327 // ugraistapobhirvividhairvividhAbhigrahairapi / parISahasaho'bdAni, dvAdazA'laGghayat prabhuH // 328 // khaDDIva svAmyanAsInaH, khaGgizRGgamivaikakaH / sumeruriva niSkampaH, pazcAnana ivA'bhayaH // 329 // vAyurivA'pratibaddho, bhujaGgama ivaikadRk / vahinA kAJcanamiva, tapasAtizayAnaruka // 330 // vRtibhirvarazAkhIva, tisRbhirguptibhirvRtaH / samitIH paJca bibhrANo, dhanvI hasta(ste) zarAniva // 331 // AjJA-'pAya-vipAkAnAM, saMsthAnasya ca cintanAt / dhyAyaMzcaturvidhaM dhyeyaM, dhyeyarUpaH svayaM vibhuH // 332 // pratigrAma pratipuraM, pratyaraNyaM ca paryaTan / samAyayAvupavanaM, sahasrAmravaNaM kramAt // 333 // ||pnycbhiH kulakam // tatra cchatrAyamANasya, saptacchadatarostale / tatprakANDamivA'kampastasthau pratimayA prabhuH // 334 // apramattasaMyatAkhyaguNasthAnAt tadA vibhuH / apUrvakaraNaM bheje, guNasthAnakamaSTamam // 335 / / zrautAdAd vrajan zabda, zabdAdartha vajan yayau / nAnAtvazrutavIcAraM, zukladhyAnamathA''dimam // 336 / / anivRttibAdarAkhyaM, pariNAmAnivRttikRt / Aruroha guNasthAnaM, tatazca navamaM vibhuH // 337 // . suuryH| 2 hstii| 3 vRkSakANDam / USAASAASLUSASUGARSISIRISH ajitajinasyonacaryA // 219 // Jain Education Internal For Private & Personal use only Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha lobhakaSAyasya, kiTTIkaraNato yayau / sUkSmasamparAyaM nAma, guNasthAnaM navottaram // 338 // anantavIryastrijagatsarvakarmakSayakSamaH / kSINamohaM guNasthAnaM, prApa mohasya saGkhyAt / / 339 // guNasthAnasya caitasya, dvAdazasyAntime kSaNe / ekatvazrutamIzo'gAcchukladhyAnaM dvitIyakam // 340 // trijagadviSayaM dhyAnenA'munA'Nau dadhau manaH / sarvAGgINaM viSaM daMze, mantreNeva jagatprabhuH // 341 // apanItendhanabharaH, zeSastokendhano'nalaH / jvalito nirvAti yathA, nirvANaM tanmanastathA // 342 // tatazca tasmin dhyAnAnau, dIpyamAne jinezituH / himAnIva vyalIyanta, ghAtikarmANi srvtH||343|| atha pauSasya zuklaikAdazyAM candre'dhirohiNi / khAminaH kRtaSaSThasyotpede kevalamujvalam // 344 // IkSAzcake jagannAthastrikAlaviSayAnapi / trailokyavartino bhAvAn, karotsaGgagatAniva // 345 // utpanne svAmino jJAne, svAmyavajJAbhayAdiva / saudharmAdhipateH sadyaH, siMhAsanamakampata // 346 // tatkAraNajJAnakRte, prAyuta maghavA'vadhim / rajju jalAzayapayomAnaM jJAtumanA iva // 347 // khAminaH kevalajJAnamutpannamiti vAsavaH / ajJAsIdavadhijJAnAd, dIpAlokAt padArthavat // 348 // ratnasiMhAsanaM ratnapAduke ca purandaraH / ujjhAJcakAra balavat , svAmyavajJAbhayaM satAm // 349 // dadau padAni saptA'STAnyahaddiksammukhaM hariH / gItArthaH ziSya ivA'nujJApitAvagrahAvanau // 350 // savyaM kiJcinyazya jAnu, dakSiNena ca jaanunaa| pANibhyAM zirasA ca mAM, spRzannanamadadimit // 351 // samutthAya vyapakramya, bhUyo'pi balasUdanaH / siMhAsanamalacake, girIndramiva kesarI // 352 / / 1 dazamamityarthaH / 2 dNshsthaane| 3 zAntam / 4 hastamabhyagatAn / 5-6 indraH / ajitaprabhoH kevalotpattiH devendrANAmAgamanaM ca Jain Education Int For Private & Personal use only Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite // 220 // tRtIyaH sarga: ajitasagarayozcaritam / HOSSESSORSOGO samavasaraNam puruhUtaH samAhUtAzeSadevaH kSaNAdapi / RddhyA mahatyA bhakkyeva, jinendrAbhyarNamAyayau // 353 // sarve'nye'pyAsanakampAda, vijnyaatsvaamikevlaaH| ahampUrvikayeveyuH, samamindrA jinAntike // 354 // kSetre yojanamAtre ca, devA vaayukumaarkaaH| apaninyuH zarkarAdi, te yadatrAdhikAriNaH // 355 // tatra gandhAmbuvRSTiM ca, surA meghkumaarkaaH| rajomAtraprazamanI, zaradaSTinibhAM vyadhuH // 356 // varNa-ratnazilAstomarmasRNaistanmahItalam / babandhurvandhurataraM, caityamadhyamivA'marAH // 357 // merANi jAnuMdanAni, paJcavarNAnya'tuzriyaH / vavRSustatra puSpANi, pratyUSapavanA iva // 358 // antaH kRtvA maNistUpaM, paritastamadho vydhuH| raupyaM bhavanapatayo, varga raikapizIrSakam // 359 // vapraM dvitIyaM jyotiSkAH , saratnakapizIrSakam / vidadhuH kAJcanairAtmajyotibhiriva pinndditaiH||360|| prAkAraM coparitanaM, vaimAnikadivaukasaH / raviracayAJcakurmANikyakapizIrSakam // 361 // vapre vapre ca catvAri, jagatyAmiva jajJire / manovizrAmadhAmAni, cArudvArANi tatra ca // 362 // patrairmArakatairAsan, dvAre dvAre ca toraNAH / ambare vicaracAruzreNIbhUtazukopamAH // 363 // toraNAnubhayatazca, kumbhA mukhakRtAmbujAH / nyAsyanta sindhUrabhitazcakrA iva dinAtyaye // 364 // dvAre dvAre'bhavad vApI, kAJcanAmbhojazAlinI / svaccha-svAdupayaHpUrNA, maGgalyakalazopamA // 365 // dhUpaghaTyaH pratidvAraM, haimyo mumucire'maraiH / dhRpadhUmArakatAMstanvantyastoraNAniva // 366 // 1 snigdhaiH / 2 vikasitAni / 3 jAnupramANAni / 4 avadhiSThAyikA devyaH / 5 maNipITham / 6 suvarNamayakapizIrSakam / / jambUdvIpasya durge| 8 ndiiH| // 220 // Jain Education a l For Private & Personal use only Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inter prAkAre madhyame pUrvodIcyAM dizi divaukasaH / devacchandaM vidadhire, svAmivizrAmahetave // 367 // tRtIyavapramadhyorvyA, caityaduM vyantarA vyadhuH / caturdazadhanuH zatyA'dhikAM gavyUtimunnatam // 368 // tataH siMhAsanaM devacchandakaM cAmare api / chatratrayaM ca ruciraM cakrire vyantarAmarAH // 369 // itthaGkAraM ca samavasaraNaM vidadhe'maraiH / bhavatrastaikazaraNaM, haraNaM nikhilApadAm // 370 // tato jayajayArAvakAribhirmAgadhairiva / amaraiH koTisaGkhyAtaiH paritaH parivAritaH // 371 // surasaJcAryamANeSu, sauvarNeSvambujanmasu / navasu kramazo nyasya, pAdAmbhoje jagatpatiH // 372 // pravizya pUrvadvAreNa, caityavRkSapradakSiNAm / cakArA''vazyaka vidhiliyo mahatAmapi // 373 // namastIrthAyeti girA, kRtvA tIrthanamaskriyAm / tatra siMhAsane pUrvAbhimukho nyaSat prabhuH // 374 // svAminaH pratirUpANi, dikSvanyAsvapi tatkSaNam / vicakrurvyantarAste hi zeSakarmAdhikAriNaH // 375 // svAmirUpAnurUpANi, tAnyAsaMstatprabhAvataH / tAdRMzi svAmibimbAni, na te kartuM svayaM kSamAH // 376 // pRSThe bhAmaNDalaM dharmacakra -zakradhvajau puraH / divi dundubhinAdazra, prAdurAsaMstadA kSaNAt // 377 // pUrvadvArA'vizan sAdhu-sAdhvI vaimAnikastriyaH / trizca pradakSiNIkRtya nemustribhuvanezvaram // 378 // pUrvadakSiNadizyAsAJcakrire tatra sAdhavaH / tatpRSThe tasthurUrddhAstu, vaimAnikyo'tha saMyatAH // 379 / / aMpAgdvAraitya bhavaneza-jyotirvyantarastriyaH / prabhuM pradakSiNIkRtyorddha naiRtyAM kramAt sthitAH // 380 // pratyaigdvAraitya bhavaneza-jyotirvyantarAH prabhum / natvA pradakSiNApUrva, vAyavye nyapadan kramAt // 381 // 1 padmeSu / 2 sAdhyaH / 3 dakSiNadvAreNa / 4 pazcimadvAreNa / bhagavato dvAdazapadAMca samavasaraNA ntargamanam w. Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkAzuruSacarite ROCHUCHOS dvitIyaM parda tRtIyaH sargaH ajitasagarayocaritam / // 22 // Portortortortortorontortort pravizyodIcyadvAreNa, sendrA vaimAnikAH prabhum / natvA pradakSiNApUrvamaizAnyAM nyaSadan kramAt // 382 // nAthaM bhUyo namaskRtya, zakro vircitaanyjliH| bhaktyA romAzcitavapuH, stotumityupacakrame // 383 // sarvAbhimukhyato nAtha !, tIrthakunAmakarmajAt / sarveSAM sammukhInastvamAnandayasi yat prjaaH|| 384 // yad yojanapramANe'pi, dharmadezanasamani / sammAnti koTizastiryagnR-devAH saparicchadAH // 385 // teSAmeva svasvabhASApariNAmamanoharam / apyekarUpaM vacanaM, yat te dharmAvabodhakRt // 386 // sAgre'pi yojanazate, pUrvotpannA gadAmbudAH / yadaJjasA vilIyante, tvadvihArAnilomibhiH // 387 // nAvirbhavanti yad bhUmau, mUSikAH zalabhAH zukAH / kSaNena kSitipakSiptA, anItaya ivetaiyH||388 / / strI-kSetra-paMdrAdibhavo, yad vairAgniH prazAmyati / tvatkRpApuSkarAvartavarSAdiva bhuvastale // 389 // tvatprabhAve bhuvi bhrAmyatyazivocchedaDiNDime / sambhavanti na yannAtha !, mArayo bhuvnaaryH|| 390 // kAmavarSiNi lokAnAM, tvayi vizvaikavatsale / ativRSTiravRSTiA, bhaved yannopatApakRt // 391 // kharASTra-pararASTrebhyo, yat kSudropadravA drutam / vidravanti tvatprabhAvAt, siMhanAdAdiva dvipAH // 392 // yat kSIyate ca durbhikSaM, kSitau viharati tvayi / sarvAdbhutaprabhAvADhye, jaGgame klppaadpe||393|| yanmabhaMH pazcime bhAge, jitamArtaNDamaNDalam / mA bhUd vapurdurAlokamitIvotpiNDitaM mahaH // 394 // sa eSa yogasAmrAjyamahimA vishvvishrutH| karmakSayottho bhagavan !, kasya naa''shcrykaarnnm||395|| anantakAlapracitamanantamapi sarvathA / tvatto nA'nyaH karmakakSamunmUlayati mUlataH // 396 // 1vyAdhaya eva meghAH / 2 kSetrapAkavinakarA upadravAH / 3 grAmaH / 4 vyAdhayaH / 5 karmaiva kakSaM vanam / karmakSayajAstIrthakadatiyAH ASHUSHAHISISHT // 221 // Jain Education Interior For Private & Personal use only Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathopAye pravRttastvaM, kriyAsamabhihArataH / yathA'nicchannupeyasya, parAM zriyamazizriyaH // 397 // maitrIpavitrapAtrAya, muditAmodazAline / kRpopekSApratIkSyAya, tubhyaM yogAtmane namaH // 398 // ___ itazca samavasRtaM, jinendramajitaprabhum / udyAnapAlakA gatvA''cakhyuH sagaracakriNe // 399 // prabhoH samavasaraNodantena mumude tathA / cakravartI cakraratnotpattAvapi yathA na hi // 40 // tebhyazca tapanIyasya, sArdhA dvaadshkottyH| bhUbhujA parituSTena, dadire pAritoSike // 401 // tataH snAtvA kRtaprAyazcitta-kautukamaGgalaH / udAsakAraratnAlaGkArastridazarADiva // 402 // dRDhIkRtaskandhahAraH, karAbhyAM nartayan sRNim / sagaraH kuJjaravaramAsanyArohadagrime // 403 // yugmam // 13 kumbhikumbhasthalenocenA''nAbhi cchannavigrahaH / arthodita ivA''dityo, didyute medinIpatiH // 404 // digmukhaprasRtaiH shngkh-dundubhiprbhRtisvnaiH| eyuH sainyAH sughossaadighnnttaaghossairivaa'mraaH||405|| rAjJAM mukuTabaddhAnAM, sahasraiH parivAritaH / vireje vaikriyAnekarUpadhArIva cakrabhRt // 406 // mUrdhAbhiSiktamUrdhanyo, mUrdhni cchatreNa pANDunA / azobhiSTa nabhogaGgAvarttabhramavidhAyinA // 407 // pArzvataH saJcariSNubhyAM, cAmarAbhyAmarocata / sagarazcandrabimbAbhyAmiva kaanycnprvtH||408|| vAjibhiH svarNasannAhaiH, svarNapakSaiH khagairiva / rathaistuGgadhvajastambhaiH, potairirvaM sakUpakaiH // 409 // kSaranmadairgajavaraiH, zailairiva sanirjharaiH / udajhaiH pattibhiH sindhutaraGgairiva sorNgaiH|| 410 // pramodabhAvanAmodazobhitAya / 2 kRpA-mAdhyasthyayoH mukhyAya / 3 suvarNasya / 4 aGkuzam / 5 mUrdhAbhiSikkA rAjAnasteSAM mukhyaH / 6 prvhnnaiH| ssH| prabhorvandanAtha sagarasya gamanam Jain Education a l For Private & Personal use only Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite dvitIya parva tRtIyaH sargaH ajitasagarayozcaritam / // 222 // paritazchAdayannurvImurvIpatiratha drutam / AsasAda sahasrAmravaNopavanasannidhim // 411 // ||tribhirvishesskm // udyAnadvArasauvarNavedyAM sagarabhRpatiH / uttatAra dvipAt tasmAnmAnAdiva mahAmuniH // 412 // ujjhAJcakAra sagaraH, khaM chatraM cAmare api / apyanyarAjyacihnAni, vinItAnAM kramo hyayam // 413 // pAdAbhyAM na hyalaJcakre, vinayAdapyupAnahau / hastAvalambanamapi, vetridattamupekSata / / 414 // tataH samavasaraNAbhyaNe sgrbhuuptiH| payAM calitavAn pauranara-nArIgaNaiH samam // 415 // udagdvAreNa samavasaraNaM prAvizat tadA / nRpo makarasaGkrAntI, vyomAGgaNamivAryamA // 416 // tatra pradakSiNIkRtya, trinatvA ca jagadgurum / sagaraH stotumArebhe, sudhAmadhurayA girA // 417 // mithyAdRzAM yugAntArkaH, sudRzAmamRtAJjanam / tilakaM tIrthakullakSmyAH , purazcakraM tavaidhate // 418 // eko'yameva jagati, svAmItyAkhyAtumucchritA / uccairindradhvajavyAjAta, tarjanI jambhaMvidvipA // 419 // yatra pAdau padaM dhattastava tatra surA-'surAH / kiranti paGkajavyAjAcchriyaM paGkajavAsinIm // 420 // dAna-zIla-tapo-bhAvabhedAd dharma caturvidham / manye yugapadAkhyAtuM, caturvaktro'bhavad bhavAn // 421 // tvayi doSatrayAt trAtuM, pravRtte bhuvanatrayIm / prAkAratritayaM cakrustraye'pi tridivaukasaH // 422 // adhomukhAH kaNTakAH syurdhAcyAM viharatastava / bhaveyuH sammukhInAH kiM, tAmasAstigmarociSaH // 423 // keza-roma-nakha-zmazru, tavA'vasthitamityayam / bAhyo'pi yogamahimA, nA''sastIrthakaraiH paraiH // 424 // 1 namrANAm / 2 indrenn| 3 sUryasya / 4 vRddhirahitam / prabhorvandanAtha sagarasya gamanam // 222 // Jan Education International For Private & Personal use only Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajitaprabhodeMzanA zabda-rUpa-rasa-sparza-gandhAkhyAH paJca gocraaH| bhajanti prAtikUlyaM na, tvadagre tArkikA iva // 425 // tvatpAdAvRtavaH sarve, yugapat paryupAsate / AkAlakRtakandarpasAhAyakamayAdiva // 426 // sugandhyudakavarSeNa, divyapuSpotkareNa ca / bhAvitvatpAdasaMsparzA, pUjayanti bhuvaM surAH // 427 // jagatpratIkSya ! tvAM yAnti, pakSiNo'pi pradakSiNAm / kAgatirmahatAM teSAM, tvayi ye vaamvRttyH||428|| paJcendriyANAM dauHzIlyaM, ka bhaved bhavadantike ? / ekendriyo'pi yanmuzcatyanilaH pratikUlatAm // 429 // mUrdhA namanti trvstvnmaahaatmycmtkRtaaH| tat kRtArtha zirasteSAM, vyartha mithyAdRzAM punH||430|| jaghanyataH koTisaGkhyAstvAM sevante surA-'surAH / bhAgyasambhAralabhye'rthe, na mandA apyudAsate // 431 // bhagavantamiti stutvA'pakramya vinayakramAt / pRSThe maghavatastasthau, nara-nArIgaNazca sH|| 432 // itthaM samavasaraNasyorddhavaprAntarAvanau / tasthau caturvidhaH saGgho, dhyAnastha iva bhktitH||433 / / dvitIyavapramadhye tu, bhujngg-nkulaadyH| tiryazco'sthustyaktavairA, mitrANIva parasparam // 434 // tRtIyavapramadhye ca, svAmisevArthameyuSAm / surA-'sura-manuSyANAM, vAhanAnyavatasthire // 435 // athA''yojanagAminyA, sarvabhASAspRzA girA / bhagavAnajitakhAmI, prAreme dharmadezanAm // 436 // __asAvasAraH saMsAraH, sArabuddhyA'vabudhyate / kAco vaiDUryabuddhyeva, dhigaho! mugdhbuddhibhiH|| 437 // pratikSaNabhavaidehabhAjAM vividhakarmabhiH / saMvardhyate ca saMsAraH, pAdapo dohadairiva / / 438 // kAbhAvena saMsArAbhAvo nyAyabhavaH khalu / karmadhvaMsAya sudhiyA, yatitavyaM tataH sadA // 439 // 1 indriyvissyaaH| 2 he jagatpUjya ! / 3 pratikUlavRttayaH / Jain Education in.INX For Private & Personal use only Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite dvitIya parva tRtIyaH sarga: // 223 // ajitasagarayo. critm| karmadhvaMsaH zubhadhyAnAta, tacca dhyAnaM caturvidham / AjJA-'pAya-vipAkAnAM, saMsthAnasya ca cintanAt // 440 // __AjJA syAdAptavacanaM, sA dvidhaiva vyvsthitaa| AgamaH prathamA tAvaddhetuvAdo'parA punH||441|| zabdAdeva padArthAnAM, pratipattikRdAgamaH / pramANAntarasaMvAdAddhetuvAdo nigadyate // 442 // dvayorapyanayostulyaM, prAmANyamavigAnataH / aduSTakAraNArabdhaM, pramANamiti lakSaNAt // 443 // doSA rAga-dveSa-mohAH, sambhavanti na terhati / adRSTahetusambhRtaM, tat pramANaM vacohatAm // 444 // naya-pramANasaMsiddhaM, paurvAparyAvirodhi ca / atikSepyamaparairbaliSThairapi zAsanaiH // 445 // aGgopAGga-prakIrNAdibahubhedApagAmbudhi / anekAtizayaprAjyasAmrAjyazrIvibhUSitam // 446 // sudurlabhaM dUrabhavyairbhavyaistu sulabhaM bhRzam / gaNipiTakatayoccairnityaM stutyaM narA-'maraiH // 447 // imAmAjJAM samAlambya, syaadvaadnyaayyogtH| dravya-paryAyarUpeNa, nityA-'nityeSu vastuSu / / 448 // kharUpa-pararUpAbhyAM, sadasadrUpazAliSu / yaH sthirapratyayo dhyAnaM, tadAjJAvicayAhvayam // 449 // ___ aspRSTajinamArgANAmavijJAtaparAtmanAm / aparAmRSTAyatInAmapAyAH syuH sahasrazaH // 450 // mAyA-mohA-'ndhatamasavivazIkRtacetasA / kiM kiM nA'kAri kaluSaM?, kasko'pAyo'pyavApi n?||45|| yad yad duHkhaM nArakeSu, tiryakSu manujeSu ca / mayA'prApi pramAdo'yaM, mamaiva hi vicetsH||452|| prApyA'pi paramAM bodhi, mano-cAkkAyakarmajaiH / duzceSTitairmayaivA''tmazirasi jvaalito'nlH||453 // khAdhIne muktimArge'pi, kumArgaparimArgaNaiH / aho! AtmaMstvayaivaiSa, khAtmA'pAyeSu pAtitaH // 454 // 1 prtipaadkH| 2 avirodhityaa| 3 abAdhyam / 4 avicAritottarakAlAnAm / SARKARRAGGALSURESS caturvidha dharmabhyAnam AjJAbicayamapAyavicayaM // 22 // Jain Education in For Private & Personal use only . Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SASARSANSAR vipAka: yathA prApte'pi saurAjye, bhikSAM bhrAmyati bAlizaH / AtmAyatte tathA mokSe, bhavAya bhrAntavAnasi // 455 // evaM rAga-dveSa-moharjAyamAnAn vicintayet / yatrA'pAyAMstadapAyavicayadhyAnamiSyate // 456 // vipAkavipAkaH phalamAnAtaH, karmaNAM sa zubhA-'zubhaH / dravya-kSetrAdisAmagryA, citrarUpo'nubhUyate // 457 // vicayam shubhsttraanggnaa-maaly-khaadyaadidrvybhogtH| azubhastvahi-zastrA-gni-viSAdibhyo'nubhUyate // 458 / / kSetre saudha-vimAnopavanAdau vasanAcchubhaH / zmazAna-jAGgalA-'raNyaprabhRtAvazubhaH punaH // 459 // kAle tvazItalA-'nuSNe, vasantAdau rateH zubhaH / uSNe zIte grISma-hemantAdau bhramaNato'zubhaH // 460 // manaHprasAda-santoSAdibhAveSu zubho bhavet / krodhA-'haGkAra-raudratvAdibhAveSvazubhaH punH||461|| sudevatva-bhogabhUmimanuSyAdibhave zubhaH / kumaya-tiryagnarakAdibhaveSvazubhaH punH|| 462 // api ca-u~daya-kSaya-kSayopazamopazamAH karmaNAM bhavantyatra / dravyaM kSetraM kAlaM, bhAvaM ca bhavaM ca smpraapy||463|| iti dravyAdisAmagrIyogAt karmANi dehinAm / khaM khaM phalaM prayacchanti, tAni tvaSTaiva tadyathA // 464 // jantoH sarvajJarUpasya, jJAnamAtriyate sadA / yena cakSuH paTeneva, jJAnAvaraNakarma tat // 465 // mati-zrutA-'vadhi-manaHparyAyAH kevalaM tathA / pazcA''triyante jJAnAnItyetA jJAnAvRterbhidaH // 466 // pazca nidrA darzanAnAM, catuSkasyA''vRtizca yA / darzanAvaraNIyasya, vipAkaH karmaNaH sa tu // 467 // hAaSTau karmANi yathA didRkSaH khAmI khaM, prtiihaarnirodhtH| na pazyati tathA''tmA'pi, yena dRSTyAvRtistu tat // 468 // madhuliptAsidhArAgrAkhAdAbhaM vedyakarma yat / sukha-duHkhAnubhavanasvabhAvaM tat prakIrtitam // 469 // mUrkhaH / 2 kathitaH / 3 sudevatve bhogasthAnabhUte manuSyAdibhave c|* idaM AryAvRttam / 4 jJAnAvaraNasya bhedaaH| 5 darzanAvaraNam / CARCISCER triSaSTi. 39 Jain Education in For Private & Personal use only Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite tRtIyaH // 224 // sargaH ajitasagarayo. zvaritam / surApANasamaM prAjJA, mohanIyaM pracakSate / yadanena vimaDhAtmA, kRtyA-'katyeSu muhyati // 470 // tatrA'pi dRSTimohAkhyaM, mithyAdRSTivipAkakRt / cAritramohanIyaM tu, viratipratiSedhakam // 471 // nR-tiryagnArakA-'martya bhedAdAyuzcaturvidham / khakhajanmani jantUnAM, dhArakaM guptisannibham // 472 // / gati-jAtyAdivaicitryakAri citrakaropamam / nAmakarma vipAko'sya, zarIreSu zarIriNAm // 473 // uccairnIcairbhaved gotraM, karmoccairnIcagotrakRt / kSIrabhANDa-surAbhANDabhedakAri kulAlavat // 474 // dAnAdilabdhayo yena, na phalanti vibAdhitAH / tadantarAyaM karma syAd , bhANDAgArikasannibham // 475 // iti mUlaprakRtInAM, vipAkAMstAn vicinvtH| vipAkavicayaM nAma, dharmadhyAnaM pravartate / / 476 / / anAdyantasya lokasya, sthityutpatti-vyayAtmanaH / AkRti cintayed yatra, saMsthAnavicayaH sa tu // 477 // kaTisthakaravaizAkhasthAnakasthanarAkRtiH / dravyaiH pUrNaH sa tu lokaH, sthityutptti-vyyaatmkaiH|| 478 // vetrAsanasamo'dhastAnmadhyato jhallarInibhaH / agre murajasaGkAzo, lokaH syAdevamAkRtiH // 479 // sa ca trijagadAkIrNo, bhuvaH saptAtra veSTitAH / ghanAmbhodhi-dhanavAta-tanuvAtairmahAbalaiH / / 480 // jagatrayaM tvdhstirygrblokvibhedtH| adhastiryagUrddhabhAvo, rucakApekSayA punaH // 481 // mervantargostanAkAracaturyomapradezakaH / rucako'dhastAdRgU mevamaSTapradezakaH // 482 // tiryaglokastu rucakasyopariSTAdadho'pi ca / yojanAnAM nava nava, zatAni bhavati sphuTam // 483 // tiryaglokasya tvadhastAdadholokaH prtisstthitH| navayojanazatyUnasaptarajjupramANakaH // 484 // 1 kArAgRhasamAnam / 2 kozAgArikatulyam / 3 ddhimthksyaasnbhedH| 4 mRdaGgasadRzaH / 5 tAraka catuHpradeza ityarthaH / saMsthAnavicayam lokasvarUpam // 224 // For Private & Personal use only Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tatrA'dho bhAgamAsAdyAdho'dhaHsthAH sapta bhUmayaH / yAsu nIrakapaNDAnAM nivAsAH santi bhISaNAH // 485 // ratnazarkarAvAlukApaGkadhUmatamaHprabhAH / mahAtamaH prabhA cA''sAM, bAhalye lakSayojanI || 486 // azItirdvAtriMzadaSTAviMzatirviMzatistathA / aSTAdaza poDazA'STau, sahasrAca krameNa tu // 487 // ratnaprabhAbhuvo'gho'dhaH kramAt pRthutarAca tAH / triMzallakSANi narakAvAsAnAM prathamAvanau / / 488 // paJcaviMzatilakSANi, dvitIyanarakAvanau / tRtIyAyAM paJcadaza, turIyAyAM punardaza // 489 // paJcamyAM trINi paJconaM, lakSaM pazyAM punarbhuvi / paJcaiva narakAvAsAH, saptamyAM narakAvanau // / 490 // rai ratnaprabhAdInAmadhastAcca ghanAvdhayaH / madhyotsedhe yojanAnAM sahasrANi tu viMzatiH // 491 // tadadhastAd ghanavAtA, madhyotsedhe bhavanti tu / yojanAnAmasaGkhyAni sahasrANi ghanAbdhitaH / / 492 // tanuvAtAstvasaGkhyAni, tAni syurghanavAtataH / AkAzaM tanuvAtebhyo'pyasatyeyAni tAni ca / / 493 // madhyotsedhAdamuSmAt tu hIyamAnAH krameNa ca / ghanAmbhodhyAdayaH prAnte, valayAkAradhAriNaH // 494 // ratnaprabhAyA medinyAH, paridhisthitizAlinaH / ghanAmbhodhivalayasya viSkambho yojanAni SaT // 495 // mahAvAtasya valayaviSkambhe yojanAni tu / sArdhAni catvAri tanuvAyoH sArdhaM tu yojanam // 496 // ratnaprabhAyA valayamAnasyopari jAyate / zarkarAyA ghanAmbhodhau, tribhAgo yojanasya tu // 497 / / mahAvAte ca gavyUtamekaM bhavati nizcitam / gavyUtasya tRtIyAMzastanuvAte'pi vardhate // 498 // zarkarAvalayamAnasyopari kSepa eSa ca / tRtIyapRthvIvalaya viSkambheSvapi jAyate // 499 // 11 jainAgameSu nArakANAM napuMsakatvaM svIkRtamityevaM prayogaH / 2 sthUlatve / 3 ratnaprabhAvanau / adholokaH narakA narakAvAsA valayAca . Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite dvitIyaM parva tRtIya: sargaH ajitasagarayo|zcaritam / // 225 // evaM ca prAkprAgvalayamAnorbu kSepa eSa ca / saptamI pRthivIM yAvad, valayeSu vidhIyate // 500 // ghanAmbhodhi-mahAvAtA-'lpavAtavalayAni tu / svaskhapRthvIgatotsedhasamotsedhAni sarvataH // 501 // itthaM ca bhUmayaH sapta, ghanAmbhodhyAdidhAritAH / tAveva narakAvAsA, bhogasthAnaM kukarmaNAm // 502 // yAtanA-rukzarIrA-''yu-lezyA-duHkha-bhayAdikam / vardhamAnaM vinizcayamadho'dhAzvabhrabhUmiSu // 503 // atha ratnaprabhAbhUma,halye jAyate khalu / yojanAnAM lakSamekaM, sahasrAzItisaMyutam // 504 // tyaktvA yojanasahasramekamUrddhamadho'pi ca / tadantaH santi bhavanapatInAM bhavanAni tu // 505 // te ca bhavanapatayo, dkssinnottryordishoH| zreNIdvayena tiSThanti, rAjamArge'TTapativat // 506 // tatra cUDAmaNicihA, asurA bhvnaadhipaaH|naagaaH punaH phaNAcihnA, vidyuto vajralAJchanAH // 507 // supaNoM garuDacihnA, ghaTacihnAzca vahnayaH / azvAGkA vAyavo vardhamAnAGkAH stanitAH punaH // 508 // makarAGkA udadhayo, dIpAH kesrilaanychnaaH| bhavanti dikkumArAstu, sarve kuJjaralAJchanAH // 509 // tatrA'surANAM dvAvindrau, camaro balirityapi / dharaNo bhUtAnandazca, nAgAnAM tu purandarau // 510 // indrau vidyutkumArANAM, hariharisahastathA / veNudevo veNudArI, suparNAnAM tu vAsavau // 511 // IzAvagnikumArANAmagnizikhA-'gnimANavI / indrauvAyukumArANAM, velambo'tha prbhnyjnH||512 sughoSo'tha mahAghoSaH,stanitAnAM tu vaasvau| indrAvabdhikumArANAM, jlkaant-jlprbho||513||! pUrNo vaziSTazca dvIpakumArANAmadhIzvarau / adhipau dikumArANAmamitA-'mitavAhanau // 514 // 1 nrkbhuumissu| 2 varddhamAnaM smputtkH| 3 meghakumArAH / bhavanapatabastacihAni tadindrAba // 225 // Jain Education Inter l a For Private & Personal use only . Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education ratnaprabhAyA upari, yojanAnAM sahasrataH / upariSTAdadhastAcca, tyaktvaikAM zatayojanIm // 515 // vasanti yojanazateSvaSTasvaSTavidhAH khalu / dakSiNottarayoH zreNyorvyantarANAM nikAyakAH / / 516 // pizAcavyantarAstatra, kadambatarulAJchanAH / bhUtAH sulasavRkSAGkA, yakSAstu vaTalAJchanAH // 517 // rAkSasAstu khadvAGgAGkA, azokAGkAstu kinnarAH / campakAGkAH kimpuruSA, nAgaGkA mahoragAH / / 518 // gandharvavyantarAzcArutumburudumalAJchanAH / tatra kAla-mahAkAlau, pizAcAnAmadhIzvarau / / 519 / / surUpo'pratirUpazca bhUtAnAmadhipau punaH / yakSANAM pUrNabhadrazva, mANibhadrava vAsavaH / / 520 / / rAkSasAnAM punarbhImo mahAbhImazca nAyakaH / kinnarANAmadhIzau kinnara - kimpuruSau punaH // 521 // tathA satpuruSa mahApuruSau kimpuruSapau / atikAya mahAkAyau, mahoragapurandarau // 522 // gandharvANAM prabhurgIta ratirgItayazA api / itthaGkAraM vyantarANAM tatrendrAH santi SoDaza / / 523 / / ratnaprabhAyAH prathame, yojanAnAM zate tathA / yojanAni parityajya, dazA'dho daza copari / / 524 / / santyazItau yojaneSu, vyantarASTanikAyakAH / tatrA'prajJaptikaH paJcaprajJaptiRSivAditaH // 525 // bhUtavAditaH krandito, mahAkrandita eva ca / kUSmANDaH pavakazceti, teSu dvau dvau purandarau // 526 // sannihitaH samAnaca, tathA dhAtR-vidhAtRkau / RSizca RSipAlaca, tathezvara - mahezvarau ||527 // suvatsaka - vizAlau ca, hAsa-hAsaratI tathA / tathA zveta- mahAzvetau, pavakaH pavakAdhipaH // 528 // ratnaprabhAtalAdUrddha yojanAnAM zateSu ca / aSTAsu dazahIneSu, jyotiSkANAmadhastalam // 529 // 1 nAgadroH nAgavRkSasya aGkaM cihnaM yeSAM te nAgavaGkAH / vyantarA vAnavyantarAstaciDAni tadindrAzva . Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite dvitIyaM parva tRtIyaH sargaH ajitasagarayozcaritam / // 226 // jyotiSkAH tadurddha dazayojanyAM, sUryaH sUryasya copri| bhavatyazItiyojanyAH, prAnte tuhindiidhitiH|| 530 // tato viMzatiyojanyAH, prAnte tArA grahA iti / bAhalye yojanazataM, jyotirloko dazottaram // 531 // ekaviMzairyojanAnAmatraikAdazabhiH zataiH / dvIpasya jambUdvIpasya, meruzailamasaMspRzat // 532 // AsthitaM maNDalikayA, dikSu sarvAsu santatam / jyotizcakraM bambhramIti, dhruva ekastu nizcalaH // 533 // yojanAnAmekAdazazatairekAdazottaraH / lokAntamaspRzat taddhi, maNDalenA'vatiSThate // 534 // atra sarvopari svAtiH, sarveSAM bharaNI tvadhaH / sarvebhyo dakSiNo mUlo'bhIciH sarvottaraH punH||535|| tatra jambUdvIpe'muSmin, dvau candrau dvau ca bhAskarau / lavaNode ca catvArazcandrA dinakarAstathA // 536 // dvAdaza dhAtakIkhaNDe, candrA dvAdaza bhAnavaH / kAlode dvicatvAriMzacandrA dinakarAstathA // 537 // dvAsaptatiH puSkarArdhe, candrAzca ravayo'pi ca / evaM dvAtriMzamindUnAM, zataM dinakRtAM tathA // 538 // ekasyaikasya candrasya, jAyate ca perigrahaH / aSTAzItirgrahAzcaiva, bhAnyaSTAviMzatistathA // 539 // SaTpaSTizca sahasrANi, tathA nava zatAni ca / tArakAkoTikoTInAM, paJcasaptatireva ca // 540 // indovimAnaM viSkambhA-''yAmayoryojanasya tu / ekaSaSTyaMzIkRtasya, syuH SaTpaJcAzadaMzakAH // 541 // aSTacatvAriMzadaMzA, vimAne tu vivsvtH| yojanAdhaM grahANAM tu, bhAnAM gavyUtamekakam / / 542 // sarvotkRSTAyuSastArakAyAH krozAdhameva tu / sarvajaghanyAyuSkAyAH, pazca dhanvazatAni tu // 543 // piNDaH sarvatra daiAdha, martya kSetre bhavanti te / paJcacatvAriMzallakSayojanapramite khalu // 544 // 1 cndrH| 2 privaarH| 3 nakSatrANi / 4 sUryasya / 5 nakSatrANAm / 6 sthuultvm| . // 226 // Jain Education W aldnal For Private & Personal use only Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tiryaglokaH GESTOSSESSO4OSRAMOSOS puraH siMhA dakSiNato, gajA aparato vRSAH / uttarato'zvAzcandrAdivimAnavAhanAnyamI // 545 // te cA''bhiyogikAzcandrAMzvoH sahasrANi SoDaza / graha-nakSatra-tArANAmaSTau catvAryume kramAt // 546 // candrAdInAM gatijuSAM, svarasenaiva santatam / vAhanatvenA'vatiSThantyAbhiyogyena karmaNA // 547 / / mAnuSottaraparato, yojanAnAM sahasrakaiH / paJcAzatendavo'rkAzca, tiSThantyantaritA mithH|| 548 // manuSyakSetracandrA-'rkamAnAdardhapramANakAH / kramazaH kSetraparidhivRddhyA vardhiSNusaGkhyakAH // 549 // . sulezyA graha-nakSatra-tArakAparivAritAH / saGkhyAvivarjitA evaM, ghaNTAkAramanoharAH // 550 // khayambhUramaNAmbhodhimavadhIkRtya te sadA / tiSThanti yojanalakSAntaritAbhizca patibhiH // 551 // madhyaloke jambUdvIpa-lavaNAdyAH shubhaabhidhaaH| dviguNadviguNAbhogA, asaGkhyA dvIpa-sAgarAH // 552 // pUrvapUrvaparikSepakRto valayasannibhAH / antyaH svayambhUramaNo, nAma teSAM mahodadhiH // 553 // jambUdvIpAntare meruH, kaanycnsthaalvtulH| adho yojanasahasramavagAdo mahItale // 554 // navanavatiM yojanasahasrANi smucchritH| yojanAnAM sahasrANi, bhUtale daza vistRtH|| 555 // ekaM yojanasahasramupariSTAcca vistRtaH / trikANDazca tribhilokaiH, pravibhaktavapuzca saH // 556 // zuddhapRthvI-prAva-vajra-zarkarAbahulaM khalu / ekaM yojanasahasraM, sumeroH kANDamAdimam // 557 // jAtarUpa-sphaTikA-'Gka-rajataibahulAvani / yojanAnAM sahasrANi, triSaSTistu dvitIyakam // 558 // SatriMzacca tRtIyaM tu, jAmbUnadazilAmayam / vaiDUryaratnabahulA, cUlikA tasya zobhanA // 559 // cndr-suuryyoH| 2 pUrvapUrvadvIpa-samudraparivRtAH ekAntaritA dvIpa-samudrAH / meha Jain Education Intel For Private & Personal use only IMIT. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite dvitIyaM parva tRtIyaH sargaH // 227 // ajitasagarayocaritam / catvAriMzadyojanAni, punastasyAH samucchye / mUlaviSkambhamAne tu, tasyA dvAdazayojanI // 560 // aSTau tanmadhyaviSkambhe, catvAryuparivistRtau / meromale bhadrazAlaM, vanaM valayasannibham // 561 // bhadrazAlAt paJcazatayojanyAmadhimekhelam / nandanaM vistRtaM paJca, yojanAnAM zatAni tu // 562 // sArdhadviSaSTisahasrayojaneSvatha tAdRzam / mekhalAyAM dvitIyasyAM, tAvat saumanasaM vanam / / 563 // vanAt saumanasAt sstttriNshdyojnshsrtH| bhavedrddha tRtIyasyAM, mekhalAbhuvi sundaram // 564 // caturnavatyagracatuHzatayojanavistRtam / valayAkAramudyAnaM, meroH zirasi pANDakam // 565 // jambUdvIpe tviha dvIpe, sapta varSANi bhAratam / haimavataM harivarSa, videhaM ramyakaM tathA // 566 // hairaNyavatairavate, amUnyA dakSiNottaram / vibhAgakAriNo'mISAmamI vrssdhraadryH|| 567 // himavanmahAhimavanniSadhA nIla-rukmiNI / zikharI ceti muulorddhtulyvistaarshaalinH|| 568 // tatrA'vagADho medinyAM, paJcaviMzatiyojanIm / hemamayo'drirhimavAnucchritaH zatayojanIm // 569 // mhaahimvddristdvigunno'rjunnirmitH| tato'pi dviguNastApanIyo nissdhprvtH|| 570 // nIlastu niSadhatulyo, girirvaidduurynirmitH| mahAhimavatA tulyo, rukmI rajatanirmitaH // 571 // tApanIyastu zikharI, samo himavadadriNA / sarve'pi pArzvabhAgeSu, vicitrmnnishaalinH|| 572 // sahasrayojanAyAmastadardhena tu vistRtH| adrau kSudrahimavati, padmanAmA mhaadH|| 573 // mahAhimavadadrau tu, mahApadmAbhidho hrdH| vidyate padmaidato, dvigunnaayaam-vistRtiH|| 574 // 1 uccatve / 2 mekhalAyAm / 3 shvetsuvrnnnirmitH| 4 suvrnnmyH| jambUdvIpastadvarSANi varSadharAna // 227 // Jain Education in For Private & Personal use only Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahApadmAt tu dviguNastinicchiniSadhe hRdH| tiGgicchitulyo nIlAdrau, idaH kesrisNjnykH||575|||| jambUdvIpahRdAH mahApuNDarIko mahApadmatulyastu rukmiNi / padmatulyaH puNDarIkahadaH zikhariparvate // 576 // vikakharANi tiSThanti, padmAdiSu hradeSu tu / kamalAnyavagADhAni, jalAntardazayojanIm // 577 // zrIhrIdhRtikIrtibuddhilakSmyaH palyAyuSotra tu / sAmAnikapArSadyA''tmarakSAnIkayutAH kramAt // 578 // tatra ca bharatakSetre, gaGgA-sindhU mhaapge| rohitA-rohitAMze tu, kSetre haimavatAbhidhe // 579 // hariddharikAntA nadyau, varSe tu hrivrsske| mahAvideheSu zItA-zItode sariduttame / / 580 // jambUdvIpa mahAnadyaH narakAntA-nArIkAnte, kSetre ramyakanAmani / svarNakUlA-rUpyakUle, hairaNyavatavarSake // 581 // nadyau tu raktA-raktode, kSetra airavatAbhidhe / AdyAH pUrvAbdhigAminyo, dvitIyAH pshcimaabdhigaaH||582|| ApagAnAM sahasrastu, caturdazabhiruttamaiH / gaGgA-sindhU mahAnadyau, pratyeka parivArite // 583 // dviguNadviguNanadIvRte dve dve pare api / yAvacca zItA-zItode, uttarA dakSiNopamAH // 584 // pratyekaM te punaH zItA-zItode parivArite / dvAtriMzatsahasrAdhikairnadIlakSaistu paJcabhiH // 585 // bharatorutve SaDUviMzA, paJcayojanazatyatha / ekonaviMzatyaMzasya, yojanasya paDaMzakAH // 586 // tato dviguNadviguNaviSkambhAzca yathottaram / videhAntA varSadharAcala-varSA bhavanti tu // 587 // videhakSetram uttare varSadharAdri varSAstulyAstu dakSiNaiH / varSadharAdri-varSANAM, pramANamidameva hi // 588 // niSadhAneruttarato, merodakSiNato'pi ca / vidyutmabha-saumanasau, girI pazcima-pUrvakau // 589 // : jalamadhye dazayojanaparyantamavagAya sthitAni / 2 mhaandyau| 3 bharatasya pRthutve / For Private & Personal use only Jan Eco Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite dvitIyaM parva tRtIyA sargaH ajita // 228 // sagarayocaritam / gajadantAkRtI mUrdhA, stokAdaspRSTameruko / anayorantare devakuravo bhogabhUmayaH // 590 // tadviSkambho yojanAnAmekAdaza shsrkaaH| dvicatvAriMzadadhikA, yojanASTazatI tathA // 591 // tatra ca zItodAbhinnahadapaJcakapArzvataH / svarNazailA daza daza, te mitho mIlanAcchatam // 592 // tatra nadyAH zItodAyAH, pUrvAparataTasthitau / zailau vicitrakUTazca, citrakUTazca naamtH|| 593 // tayoH sahasramutsedhe, yojanAnAmadho'pi ca / tAvAneva hi vistArastadardha corddhavistRtau // 594 // meroruttarato nIlagiredakSiNato girI / gajadantAkRtI gandhamAdano mAlyavAnapi // 595 // tayorantaH zItAbhinnadapazcakapArzvagaiH / svarNazailaiH zatenAtiramyAH kurava uttraaH|| 596 // teSu nadyAzca zItAyAstaTayoryamakAbhidhau / sauvau~ vicitrakUTa-citrakUTasamau girI // 597 // devottarakurubhyaH prAk, prAgvidehAH smRtAzca te / pazcime'paravidehA, mithaH kssetraantropmaaH||598|| parasparamasaJcArA, vibhaktAH saridadribhiH / cakrivijeyA vijayAsteSu SoDaza SoDaza // 599 // tatra kaccho mahAkacchaH, sukacchaH kacchavAnapi / AvoM maGgalAvartaH, puSkala: pussklaavtii|| prAgvidehottarA hyete, dakSiNAstvatha vatsakaH / suvatso'tha mahAvatso, ramyavAn rmy-rmyko| ramaNIyo maGgalavAnathA'paravidehagAH / padmaH supadmo'tha mahApadmaH padmAvatI tathA // 602 // zaGaH kumuda-naline, nalinavAMzca dakSiNAH / vapraH suvapro'tha mahAvapro vaprAvatI tathA // 603 // atha valguH suvalguzca, gandhilA gndhilaavtii| apareSu videheSUttarasthA vijayA amii||604|| uccatve / 2 pUrvasyAM dizi / 3 puurvvidehaaH| 4 cakriNA vijetuM yogyAH / videhakSetram vijayAH // 228 // Jain Education a l For Private & Personal use only . Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jambUdvIpasya jagatI vaitAbyagirayazca madhye ca bharatasyA'pAguttarArdhavibhAgakRta / vaitATyAdriH prAgaparapayodhI yaavdaaytH||605|| pad yojanAni sakrozAnyuA magnaH sa vistRtaH / paJcAzataM yojanAni, tadadhaM punrucchritH||606|| bhUmito dazayojanyAM, dakSiNottarapArzvayoH / tatra vidyAdharazreNyau, dazayojanavistRte // 607 // tatrApAcyAM sarASTrANi, paJcAzanagarANi tu / uttarasyAM punaH SaSTividyAdharamahIbhujAm // 608 // Urddha vidyAbhRcchreNibhyAM, dazayojanyanantaram / ume ca vyantarazreNyau, vyantarAvAsazobhite // 609 // upari vyantarazreNyoryojaneSu tu paJcasu / kUTAni nava vaitADhya, Igairavate'pi hi // 610 // prAkArabhUtA dvIpasya, jambUdvIpasya tiSThati / jagatI vajramayyaSTau, yojanAni samucchritA // 611 // tasyAzca mUle viSkambhamAne dvAdazayojanI / madhyabhAge yojanAni, cASTau catvAri mUrdhani // 612 // tada jAlakaTako, gvyutdvityocchryH| vidyAdharANAmAkrIDasthAnamekaM manoharama // 613 // tato'pi jAlakaTakAduI padmavarAbhidhA / vidyate vedikA ramyA, bhogabhUmirdivaukasAm // 614 // tasyA jagatyAH pUrvAdidikSu dvArANi ca kramAt / vijayaM vaijayantaM ca, jayantamaparAjitam // 615 // asti ca kSudrahimavanmahAhimavadantare / zabdApAtInAmadheyAd, vRttvaitaatthyprvtH||616 // zailastu vikaTApAtI, madhye zikhari-rukmiNoH / gandhApAtI punrmhaahimvnnissdhaantre||617|| mAlyavAnantarAle ca, shailyoniil-rukminnoH| sarve'pi palyAkRtayaH, shsryojnocchryaaH||618|| jabUdvIpaparikSepI, vistAre dviguNastataH / avagADho yojanAnAM, sahasramavanItale // 619 // 1 puurvpshcimsmudrau| 2 dakSiNasyAm / cakSudrahimavanmahAhimabAra sakmiNoH / gandhApAtI punasrayojanocchrayAH // 618 Jain Education Inte For Private & Personal use only . Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tripaSTizalAkA puruSacarite dvitIya parva tRtIyaH sargaH ajitasagarayo. caritam / // 229 // paJcanavatiyojanasahasrIM ca kramAta kramAta / ubhayato'pyucchrayeNa, vardhamAnajalastathA // 620 // madhye ca yojanadazasahasrIpramavistatau / yojanAnAM sahasrANi, poddshocchryvcchikhH||621 // kAladvaye tadupari, gavya'tadvitayAvadhi / hAsa-vRddhidharo nAmnA, lavaNodaH pyonidhiH|| 622 // // caturbhiH kalApakam // pUrvAdidikSu tatrAntaH, pramANe lakSayojanAH / vaDavAmukha-keyUpa-yUpakezvarasaMjJakAH // 623 // shsryojniimaanvjrnirmitkuddykaaH| yojanAnAM sahasrANi, dazA'dho'nte ca vistRtaaH|| 624 // vAyudhRtetryaMzajalA, mhaalinyjrsnnibhaaH| pAtAlakalasAH santi, catvAraH prAkkramAdamI // 625 // teSu kAlo mahAkAlo, velambo'tha prabhaJcanaH / vasanti krIDAvAseSu, krameNaiva divaukasaH // 626 // sahasrayojanAzcA'nye, dazayojanakuDyakAH / adhastAcca vedane ca, zatayojanasammitAH // 627 // vAyatkSiptamadhyamizrApAH zatAnyaSTasaptatiH / caturazItizca kSudrapAtAlakalasA iha // 628 // dvicatvAriMzatsahasrasaGkhyA nAgakumArakAH / antarvelAdhAriNo'sminnAyuktA iva sarvadA // 629 // bAhyavelAdhAriNAM tu, sahasrANi dvisaptatiH / tathA paSTiH sahasrANi, zikhAvelApradhAriNAm // 630 // gostUpa udakAbhAsaH, shngko'pydksiimkH| hemA-'Gka-raupya-sphATikA, velAdhArIndraparvatAH631 gostuup-shivk-shngkh-mnohRdsuraashryaaH| dvicatvAriMzatsahasrayojanyAM digbhavAzca te // 632 // 1 upri| 2 tRtIyabhAgo vAyupUrito bhAgadvaye ca jalamastIti tAtparyam / 3 aliaro mRdANDavizeSaH / upari / 5 prmaannaaH| 6 vAyunorikSaptA madhye mizrA Apo yeSAM te| 7 samudre / 8 niyuktA iva / lavaNAdhiH pAtAlakalazA velandharadevAzca // 229 // Jain Education Inte For Private & Personal use only , Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtakI puSkarAI tadgatA ekaviMzasaptadazazatayojanikocchyAH / te dvAviMzayojanAnAM, sahasraM vistRtAstvadhaH // 633 // upariSTAcaturviMzAM, yojanAnAM catuHzatIm / teSAmupari sarveSAM, prAsAdAH santi zobhanAH // 634 // karkoTakaH kArdamakaH, kailaashshcaa'runnprbhH| sarvaratnamayAzcANuvelAdhArIndraparvatAH // 635 // karkoTako vidyujihvaH, kailAzothA'ruNaprabhaH / vasanti devatAsteSu, sarvadaiva yathAkramam // 636 // sahasreSu dvAdazasu, yojanAnAM vidikSu ca / prAcyAmindudvIpI tAvadvistArA-''yAmazobhitau // 637 // vidyate savitRdvIpAvapareNa ca tAvati / tathA'sti gautamadvIpastAvati susthitaashryH|| 638 // antarvAhyalAvaNakacandrA-'rkANAM tathA''zrayAH / prAsAdAsteSu lavaNarasastu lvnnoddhiH|| 639 // lavaNodaparikSepI, tato dviguNavistRtiH / dhAtakIkhaNDa ityasti, nAmnA dvIpo dvitiiykH||640|| jambUdvIpe ca ye meru-vrss-vrssdhraadryH| dhAtakyAM dviguNAste tu, khyAtAstaireva nAmabhiH // 641 // iSvAkAraparvatAbhyAM, diirghaabhyaamudgyaamyyoH| vibhaktA jambUdvIpasthasaGkhyAH puurvaapraardhyoH|| 642 // cakrArAbhA niSadhocAH, kAloda-lavaNaspRzaH / varSadharAH seSvAkArA, varSAstvarAntarasthitAH // 643 // dhAtakIkhaNDadvIpasya, parikSepI payonidhiH / kAlodAkhyo yojanAnAmaSTI lakSANi vistRtaH // 644 // dhAtakyAM seSvAkArANAM, mervAdInAmamApi yaH / saGkhyAviSayaniyamaH, puSkarAdhaiM sa eva hi // 645 // dhAtakIkhaNDakSetrAdivibhAgAd dviguNaH punaH / kSetrAdikavibhAgotra, puSkarArdhe prakIrtitaH // 646 // catvAro meravaH kSudrA, dhaatkii-pusskraardhyoH| yojanAnAM paJcadazasaharuyA merutoSNavaH // 647 // 1 susthitAbhidhAnasya devsyaashryH| 2 laghavaH / meravazra triSaSTi. 401 Jain Education Intel For Private & Personal use only I Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 23 // dvitIyaM parva tRtIyaH sargaH ajitasagarayo. zcaritam / mAnuSottaraH meroryojanaSaTzatyA, hInaviSkambhakAH kSitau / teSAM ca prathama kANDaM, mahAmerorenUnakam // 648 // dvitIyaM saptabhirmyunaM, yojanAnAM sahasrakaiH / tRtIyamaSTabhirmesvad bhadrazAla-nandane / / 649 / / sahArdhapaJcapaJcAzasahasrayojanopari / paJcayojanazatyA ca, pRthu saumanasaM vanam // 650 // aSTAviMzatisaharuyA, yojanAnAmathopari / SaDUnayojanapaJcazatavistAri pANDakam // 651 // upariSTAdadhastAcca, viSkambho'thA'vagAhanam / mahAmerugirestulyaM, tattulyA cUlikA'pi ca // 652 // tadevaM mAnuSaM kSetraM, dvIpAvardhatRtIyako / dvAvadhI paJcatriMzaca, varSAH paJca ca meravaH // 653 // triMzad varSadharA devakuravaH paJca paJca ca / uttarAH kuravaH pathyuttaraM ca vijayAH zatam / / 654 // - tataH paraM parvato'sti, nAmato maanussottrH| martyalokaparikSepI, purnnaakaarvrtulH|| 655 // niviSTaH puSkarasyA'rdhe sauvarNaH saikaviMzatim / yojanAnAM saptadazazatIM yAvat samucchritaH // 656 // catuHzatIM yojanAnAM, triMzAM krozaM ca bhuumigH| yojanAnAM sahasraM dvAviMzaM vistIrNavAnadhaH // 657 // yojanAnAM saptazatI, trayoviMzAM ca mdhytH| upariSTAcaturvizAM, yojanAnAM catuHzatIm // 658 // notpadyante na mriyante, mAstatparataH kvacita / na mriyante cAraNAdyA, api tatparato gatAH // 659 // mAnuSottaranAmA ca, tenA'yaM parato'sya ca / bAdarAgni-megha-vidyunnadI-kAlAdayo na hi // 660 // paJcaviMzati varSeSu, caiSvarvAg mAnuSottarAta | manuSyAH sAntaradvIpepUtpadyante hi janmataH / / 661 // saMhAra-vidya-ddhiyogAnmevAdizikhareSu ca / dvIpeSvardhatRtIyeSu, samudradvitaye ca te // 662 / / samAnam / * zatsahadeg saGgha 2 / / // 230 // Jain Education in For Prvale & Personal use only . Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ BOSSAGISTA OSASSA AryAnAryadezA manuSyAzca te ca bhAratakA jambUdvIpyA lAvaNakA api / ityevamAdayaH kSetra-dvIpA-'mbhodhivibhAgataH // 66 // ___dvidhA''rya-mlecchabhedAt te, tatrA''ryAH SaDvidhA iha / kssetr-jaati-kul-krm-shilp-bhaassaavibhedtH||664|| kSetrAryAH paJcadazasu, jAyante karmabhUmipu / tatreha bhArate sArdhapazcaviMzatidezajAH // 665 // te cA''yaMdezA nagarairupalakSyA ime yathA / rAjagRheNa magadhA, aGgadezastu campayA // 666 // vaGgA punastAmraliptyA, vArANasyA ca kaashyH| kAJcanapuryAkaliGgAH, sAketena ca koslaaH|| kuravo gajapureNa, zauryeNa ca kushaartkaaH| kAmpIlyena ca pazcAlA, ahicchatreNa jaangglaaH|| videhAstu mithilayA, dvAravatyA suraassttrkaaH| vatsAzca kauzAmbIpuryA, malayA bhadrilena tu // nAndIpureNa sandarbhA, varuNAH punrcchyaa| vairATena punarmatsyAH , zuktimatyA ca cedyH||670|| dazArNA mRttikAvatyA, vItabhayena sindhvH| sauvIrAstu mathurayA, sUrasenAstu pApayA // 671 // bhaGgayA mAsapurIvartAH,zrAvastyA ca kunnaalkaaH|kottiivrssenn lATAca, zvetavyA ketakArdhakam // AryadezA amI ebhinagarairupalakSitAH / tIrthakRccakrabhRtkRSNa-balAnAM janma yeSu hi // 673 // ikSvAkavo jJAta-hari-videhAH kuravo'pi ca / ugrA bhojA rAjanyAzca, jAtyAryA evmaadyH||674|| kulAryAstu kulakarAzcakriNo viSNavo balAH / tRtIyAt paJcamAt saptamAd vA ye shuddhvNshjaaH||675|| yajanairyAjanaiH zAstrAdhyayanA-'dhyApanarapi / prayogairvArttayA vRttimantaH kAryakAH smRtAH // 676 // zilpAyoM svlpsaavdyvRttystntuvaaykaaH| tunnavAyAH kulAlAca, nApitA devalAdayaH // 677 // devAjIvAH / Jain Education Index For Private & Personal use only . Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 23 // bhASAryA nAma te ziSTabhASAniyatavarNakam / paJcAnAmapi cA''ryANAM, vyavahAraM vadanti ye // 678 // dvitIyaM parva mlecchAstu zAkA yavanAH, zabarAbarbarA api / kAyA muruNDA uDrAzca, goDrAH pakkaNakA api // tRtIyaH arapAkAzca haNAzca, romakAH pArasA api / khasAzca khAsikA DaumbilikAzca lakusA api // sarga: bhillA andhrA vukkasAzca, pulindAHkrauJcakA api / bhramararutAH kuJcAzca, ciin-ckssuk-maalvaaH|| ajitadraviDAzca kulakSA, kirAtAH kaikayA api / hayamukhA gajamukhAsturagA-jamukhA api||682||18|| sagarayohayakarNA gajakarNA, anAryA apare'pi hi / martyA yeSu na jAnanti, dharma ityakSarANyapi // 683 // caritam / ||pnycbhiH kulakam // dharmA-'dharmojjhitA mlecchA, antaradvIpajA api / bhavanti cA'ntaradvIpAH, SaTpaJcAzadamI yathA // 684 // antaradvIpAH te'rdhe kSudrahimavataH, pUrvA-'paravibhAgayoH / pUrvottarAprabhRtiSu, vidikSu catasRSvapi // 685 // pUrvodIcyAM dizi tatrA'vagADho lavaNodadhiH / triyojanazatIM tAvAnAyAme vistRtAvapi // 686 // prathamo'styantaradvIpa, ekoruriti nAmataH / puruSA dvIpanAmneha, srvaanggopaanggsundraaH|| 687 // na khalvekorukA eva, dvIpeSvityapareSvapi / jJAtavyA vakSyamANeSu, dvIpanAmnaiva pUruSAH // 688 // // 23 // AgneyyAdiSu tnmaatraavgaahaa-''yaam-vistRtaaH| dvIpA AbhASiko lAGgaliko vaiSANikaH kramAta // tataH paraM yojanAnAmavagAhya catuHzatIm / tAvadAyAmasahitAstAvadviSkambhazobhinaH // 690 // aizAnyAdividizvantIpAzca hayakarNakaH / gajakarNazca gokarNaH, zaSkulakarNakaH kramAta // 691 // - * muraNDA saGgha 2 // lakulA saGgha 3 // Jain Education Inter For Private & Personal use only Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 232 // dazayojanasahasrAtiriktavistRtAstale / sahasrayojanAzcorddha, kSudrA merUcchyAzca te // 707 // dvitIyaM parva tatra prAga devaramaNo, nityodyotazca dakSiNaH / svayamprabhaHpratIcyastu, ramaNIya udksthitH||708|| tRtIyA zatayojanyAyatAni, tadadhaM vistRtAni ca / dvisaptatiyojanocAnyahaccaityAni teSu ca // 709 // sargaH pRthagdvArANi catvAryuccAni SoDazayojanIm / praveze yojanAnyaSTa, vistAre'pyaSTa teSu tu // 710 // ajitatAni devA'sura-nAga-suparNAnAM divaukasAm / samAzrayAsteSAmeva, nAmabhirvizrutAni ca // 711 // sagarayopoDazayojanAyAmAstAvanmAcyazca vistRtau / aSTayojanikotsedhAstanmadhye maNipIThikAH // 712 / / caritam / sarvaratnamayA devacchandakAH pIThikopari / pIThikAbhyo'dhikAyAmocchrayabhAjazca teSu tu // 713 // RSabhA vardhamAnAca, tathA candrAnanA'pi ca / vAriSeNA ceti nAmnA, pryngkaasnsNsthitaaH||714|| ratnamayyo yutAH svasvaparivAreNa hAriNA / zAzvatAhatpratimAH pratyekamaSTottaraM zatam // 715 // nandIzvaraH dve dve nAga-yakSa-bhUta-kuNDabhRtpratime pRthak / pratimAnAM pRSThatastu, cchatrabhRtpratimaikikA // 716 // teSu dhUpaghaTI-dAma-ghaNTA-aSTamaGgalI-dhvajAH / chatra-toraNa-caGgeyaH, paTalAnyAsanAni ca // 717 // poDaza pUrNakalasAdInyalaGkaraNAni ca / suvarNarucirarajovAlukAstalabhUmayaH // 718 // AyatanapramANena, rucirA mukhamaNDapAH / prekSArthamaNDapA akSavATikA maNipIThikAH / / 719 // // 232 // ramyAzca stUpa-pratimAzcaityavRkSAzca sundarAH / indradhvajAH puSkariNyo, divyAH santi yathAkramam // 720 // 8 pratyekamaJjanAdrINAM, kakupsu catasRSvapi / kramAdamaH puSkariNyo, mAnato lkssyojnaaH|| 721 // nandiSaNA cAmoghAca, gostUpA'tha sudarzanA / tathA nandottarA nandA, sunandA nandivardhanA For Private & Personal use only Jain Education Intel . Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nandIzvaraH bhadrA vizAlA kumudA, puNDarIkiNikA tathA / vijayA vaijayantA ca, jayantA cA'parAjitA pratyekamAsAM yojanapaJcazatyAH paratra ca / yojanAnAM paJcazatI, yAvad vistArabhAJji tu // 724 // lakSayojanadIrghANi, mahodyAnAni tAni tu / azoka-saptacchadaka-campaka-cUtasaMjJayA // 725 // madhye puSkariNInAM ca, sphATikAH palyamUrtayaH / lalAma-vedyudyAnAdicihnA ddhimukhaadryH|| 726 // catuHSaSTisahasroccAH, sahasraM cA'vagAhinaH / *vistRtA dazasahasrI, yojanAnAmuparyadhaH // 727 // antare puSkariNInAM, dvau dvau ratikarAcalau / tato bhavanti dvAtriMzadete ratikarAcalAH // 728 // zaileSu dadhimukheSu, tathA ratikarAdriSu / zAzvatAnyahaccaityAni, santyaJjanagiriSviva / / 729 // catvAro dvIpavidikSu, tathA ratikarAcalAH / dshyojnshsraayaam-visskmbhshaalinH|| 730 // yojanAnAM sahasraM tu, yAvaducchrayazobhitAH / sarvaratnamayA divyA, jhallAkAradhAriNaH // 731 // tatra dvayo ratikarAcalayordakSiNasthayoH / zakraspaizAnasya punaruttarasthitayoH pRthaka // 732 // aSTAnAM mahAdevInAM, rAjadhAnyo'STadikSu tAH / lakSAbAdhA lakSamAnA, jinaaytnbhuussitaaH|| 733 // sujAtA saumanasA cArcimAlI ca prabhAkarA / padmA zivA zucyaJjane, bhUtA bhUtAvataMsikA gostUpA-sudarzane apyamalA-'psarasau tthaa| rohiNI navamI cA'tha, ratnA ratnoccayApi c||735|| sarvaratnA ratnasazcayA vasurvasumitrikA / vasubhAgA'pi ca vasundharAnandottare api // 736 // nandottarakururdevakuruH kRSNA tato'pi ca / kRSNarAjIrAmArAmarakSitAH prAkkramAdamaH // 737 // plyaakRtyH| yojanAni dazAdhastAdupariSTAJca vistRtAH saGgha3vinA // 2rtikraallaayojnduure| cUtA cUtA sngghsnggh3|| Jain Education Inter For Private & Personal use only . Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 233 // GROSSOBLUSEST sarvarddhayastAsu devAH, kurvate saparicchadAH / caityeSvaSTAhnikAH puNyatithiSu zrImadarhatAm // 738 // dvitIyaM parva __ nandIzvaraparikSepI, tato nndiishvro'rnnvH| tataH paro'ruNadvIpo'styaruNodazca saagrH||739 // tRtIyaH tato'ruNavaro dvIpastannAmA ca payonidhiH / tataH paro'ruNAbhAso'ruNAbhAsazca saagrH|| 740 // 18| sargaH tatazca kuNDaladvIpaH, kuNDalodazca vAridhiH / tatazca rucakadvIpo, rucakazca payonidhiH // 741 // ajitaevaM prazastanAmAno, dviguNadviguNAH kramAt / dvIpAH samudrAsteSvantyaH, svayambhUramaNo'mbudhiH // 742 // sagarayo dvIpeSvardhatRtIyeSu, devottarakurUn vinaa| bharatairAvata-mahAvidehAH karmabhRmayaH // 743 // caritam / kAlodaH puSkarodazca, svayambhUramaNastathA / pAnIyarasA lavaNarasastu lvnnoddhiH|| 744 // karmabhUmayaH vAruNodazcitrapAnahRyaH kSIrodadhiH punaH / khaNDamizra-ghRtacaturbhAgagokSIrasannibhaH // 745 // ghRtodaH sadyaHkathitagoghRtAbho'pare punaH / cturjaatkvtprvaantcchinnekssursopmaaH|| 746 // lavaNodo'tha kAlodaH, svayambhUramaNo'pi ca / matsya-kUrmAdisaGkIrNAH, sAgarA nA'pare punaH // 747 // catvArastatra tIrthezAzcakriNo viSNavo balAH / sadA bhavanti dvIpe'smin, jambUdvIpe jaghanyataH // 748 // utkarSeNa catustriMzajinAstriMzaca pArthivAH / bhavanti dviguNAzcaite, dhaatkii-pusskraardhyoH|| 749 // tiryaglokAditazcorddhamUrddhaloko maharddhikaH / navayojanazatyUnasaptarajupramANakaH // 750 // U lokaH tatra saudharma IzAnaH, sanatkumAra ityapi / mAhendro brahmalokazca, lAntakaH shukrsNjnykH||751|| // 233 // sahasrArA-''nata-prANatA-''raNA acyuto'pi ca / kalpA iti dvAdazA'mI, navagraiveyakA ime||752|| 1 rAjadhAnISu / 2 devalokAH / Jain Education i n For Private & Personal use only Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inte tataH paraM yojanAnAM paJcazatyavagAhinaH / tAvadAyAma - viSkambhA, antaradvIpakA ime // 692 // tatrA''darzamukho meSamukho hayamukhastathA / gajamukhazca catvAra, aizAnyAdiSu pUrvavat // 693 // tataH SaDyojanazaitAvagAhA''yAma-vistRtAH / azvamukho hastimukhaH, siMhavyAghramukhAvapi // 694 // yojanAnAM saptazatAvagAhA''yAma-vistRtAH / azva-siMha- hastikarNAH karNaprAvaraNaH kramAt / / 695 / / tato'STayojanazatIM, lavaNode'vagAhinaH / tAvadAyAmasahitAstAvadviSkambhazAlinaH // 696 // pAumukha vidyujjaho meSaMmukho'pi ca / vidyuddantazca catvAra, aizAnyAdividikkramAt / / 697 yojanAnAM navazatIM, tato'pi lavaNodadheH / avagAhya sthitAstAvadviSkambhA''yAmazAlinaH // 698 // nAmnA gUDhadanto ghanadantakaH zreSThadantakaH / zuddhadantazca catvAro'ntaradvIpA vidikkramAt / / 699 // aSTAviMzatirevaM ca, zikhariNyapi parvate / ekatra melitAH sarve, SaTpaJcAzad bhavanti te / / 700 // mAnuSottaraparataH, puSkarArdhaM dvitIyakam / puSkarasya parikSepI, dviguNaH puSkarodakaH // 701 // tato'pi vAruNivarau, nAmnA dvIpa - payonidhI / tataH paraM kSIravarI, nAmato dvIpa - sAgarau / / 702 // tato ghRtavarau dvIpA - budhI ikSuvarau tataH / tato nandIzvaro nAmnA'STamo dvIpo ghusannibhaH // 703 // etadvalayaviSkambhe, lakSAzItizcaturyutA / yojanAnAM triSaSTizra, koTyaH koTizataM tathA // 704 // asau vividhavinyAsodyAnavAn devabhogabhUH / jinendrapUjAsaMsaktasurasampAtasundaraH // 705 / / asya madhyapradeze tu, kramAt pUrvAdidikSu ca / aJjanavarNAzcatvArastiSThantyaJjanaparvatAH // 706 // * 'zatyavadeg saGgha 1 // + meghamudeg DhaMsaM0 // 1 puSkarArdhAd dviguNaH / 2 svargasadRzaH / nandIzvaraH . Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CASE ARSANSKRONG-% Adau sudarzanaM nAma, suprabuddhaM manoramam / sarvabhadraM suvizAlaM, sumanazca tataH param // 753 // saumanasaM prItikaramAdityamatha tatparam / anuttarAbhidhAnAni, paJca santi tataH param // 754 // vijayaM vaijayantaM ca, jayantaM cA'parAjitam / prAkkrameNa vimAnAni, madhye sarvArthasiMddhakam // 755 // tato dvAdazayojanyA, Urddha siddhizilAsti tu / paJcacatvAriMzallakSayojanAyAma-vistRtA // 756 // tato'pyupari gavyatatritayAt samanantaram / turyagavyataSaSTAMze, siddhA lokAgratAvadhi // 757 // A saudharmezAnakalpaM, sArdhA rajjuH smaavneH| sanatkumAra-mAhendrau, sArdha rajjudvayaM punH||758|| rajavazcA'' sahasrAraM, paJca Sad cA'cyutAvadhi / lokAntamavadhIkRtya, jAyante sapta rajavaH // 759 // saudharmezAnakalpau tu, candramaNDalavartulau / dakSiNArdhe tatra zakra, aizAnazcottarArdhake // 760 // sanatkumAra-mAhendrAvapyevaM tatsamAkRtI / sanatkumAro'pAcyAthai, mAhendrastUttarAdhake // 761 // lokapuMskUrparasamapradeze'taH paraM punaH / lokamadhyabhAge brahmaloko brahmA ca tatprabhuH // 762 // prAnte sArakhatA-''dityA-'gyaruNa-gardatoyakAHtuSitA-vyAyAdha-marudriSTA lokaantikaamraaH|| tadurddha lAntakaH kalpastannAmA tatra vAsavaH / tasyopari mahAzukra, indrastannAmako'tra ca // 764 // tadUrddha ca sahasrArastannAmA tatra vaasvH| saudharmezA saMsthAnAvAnata-prANato ttH|| 765 // tayoH prANatakalpasthaH, prANatAkhyaH purndrH| tadra ca tadAkArI, dvau klpaavaarnnaa-'cyutau||766|| tayoracyutavAstavya, eka indro'cyutAbhidhaH / graiveyakA'nuttareSu, tvahamindrA divaukasaH // 767 // 15 * degsiddhikam saGgha 2 // dharmezA saGgha 2 // dharmezA saGgha 2 // IzA saGgha 2 // 1 saudharmezAnakalpasadRzau / JlainEducation internet For Private & Personal use only Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite // 234 // Jain Education ghanodadhipratiSThAnau, kalpau tu prathamAviha / vAyukRtapratiSThAnAstrayaH kalpAstataH param // 768 // ghanodadhi-ghanavAtapratiSThAnAstatastrayaH / tatastadUrddhamAkAzapratiSThAnAH surAlayAH // 769 // indrAH sAmAnikAstrayastriMzAH pArSadya-rakSakAH / lokapAlA anIkAni, prakIrNA AbhiyogikAH // 770 // kilvipikAceti teSu, dazabhedA divaukasaH / indrAH sAmAnikAdInAmadhipAH sarvanAkinAm / / 771 // sAmAnikAzcendrasamAH, paramindratvavarjitAH / trAyastriMzA mantri-purohitaprAyA hareH punaH // 772 // vayasyaprAyAH pArSadyA, AtmarakSAstu rakSakAH / ArakSakAMrthancarasthAnIyA lokapAlakAH // 773 // prayANyanIkAni, prakIrNA grAmya-pauravat / dAsaprAyA AbhiyogyAH, kilviSAzcAntyajopamAH // 774 // jyotiSka-vyantarAstrAyastriMza-lokapavarjitAH / vimAnalakSAH saudharme, dvAtriMzat tridivaukasAm // 775 || aizAna - sanatkumAra- mAhendra brahmaNAmapi / aSTAviMzatirdvAdazA'STau catvAraH krameNa tu / / 776 // lakSAdhaM lAntake zukre, catvAriMzat sahasrakAH / Sad sahasrAH sahasrAre, yugale tu catuHzatI // 777 // trizatyAraNA - ScyutayorA graiveyakatrike / zatamekAdazAgraM tu madhye saptottaraM punaH // 778 // vimAnAnAM zataM tvekamantyagraiveyakatrike / anuttaravimAnAni, paJcaiva hi bhavanti tu // 779 // evaM devavimAnAnAM lakSAzItizcaturyutA / saptanavatiH sahasrAstrayoviMzatireva ca // 780 // anuttaravimAneSu caturSu vijayAdiSu / devA dvicaramA ekacaramAH paJcame punaH // 781 // * degkArthacarapuMsthAdeg saGgha 3 // 1 ArakSakAryaM cArapuruSasadRzAH / 2 senAsazAni / 3 lokapAlAH / 4 manuSya bhavadvayena siddhigAminaH / dvitIyaM parva tRtIyaH sargaH ajita sagarayo - varitam / UrddhvalokaH vaimAnikAH // 234 // . Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saudharmakalpAdArabhya, sarvArtha yAtradeSu ca / sthityA dIptyA prabhAveNa, vizuddhyA lezyayA sukhaiH||782|| indriyANAM viSayeNA'vadhijJAnena caa'mraaH| bhavanti pUrvapUrvebhyo'bhyadhikA uttarottarAH // 783 / / parigrahA-abhimAnAbhyAM, vapuSA gamanena ca / hInahInatarA ete, bhavanti tu yathAkramam // 784 // jAyate sarvajaghanyasthitInAM tridivaukasAm / saptastokAnta ucchAsa, AhArastu caturthataH // 785 // palyopamasthitInAM tu, bhavati tridivaukasAm / divasasyAntarucchAsa, AhAro'haHpRthaktvataH // 786 // yAvantaH sAgarA yasya, tAvanmAsArdhakaiH punaH / ucchAsastasya tAvadbhirAhAro'bdasahasrakaiH // 787 // devAH savedanAH prAyo, yadyasavedanAH punaH / antarmuhUrttakAlaM syurmuhartAta parato na hi // 788 // A aizAnAta samutpattirdevInAM gatirA'cyutAt / utpadyante tApasAstu, jyotissktridshaavdhi||789 // A brahmalokAcaka-parivrAjAM tu sambhavaH / paJcendriyatirazcAmA sahasrAraM punarjaniH / / 790 // zrAddhAnAmacyutaM mithyAdRzAM tu jinaliGginAm / sAmAcArIpAlakAnAmantyagraiveyakAvadhi // 791 // brahmalokAdisarvArthasiddhAntaM pUrNapUrviNAm / sAdhu-zrAddhAnAM saudharma, sadratAnAM jghnytH|| 792 // A aizAnAcca bhvnvaasyaadyaastridivauksH| bhavantyaGgapravIcArAste hi saGkiSTakarmakAH / / 793 // tIvrAnurAgAH surate, lIyamAnA manuSyavata / sarvAGgINasparzasukhAt, prItimAsAdayanti tu // 794 // yugmm|| zeSAH sparza-rUpa-zabdapravIcArA dvayordvayoH / manaHpravIcArabhRtazcaturpu cA''natAdiSu // 795 // amarebhyaH pravIcAravayo'nantasukhAtmakAH / apareSvapravIcArA, devA graiveyakAdiSu // 796 // 3 pUrNacaturdazapUrviNAm / *savatA saGgha 1 // Jan Education in For Private & Personal use only Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 235 // ityadhastAt tiryagUrddhamedo loko'sya madhyataH / vasanADyasti ca caturdazarajupramANikA // 797 // dvitIya parva UrddhA-'dhobhAgayo rajjupramANAyAma-vistRtiH / antastrasAH sthAvarAzca, sthAvarA eva tadahiH // 798 // tRtIya vistAre'dhaH saptaraturekarajjuzca madhyataH / brahmaloke pazcarajjuH, paryante caikarajjukaH // 799 // sarga: supratiSThAkRtirloko, na kenApi kRto dhRtH| vayaMsiddho nirAdhAro. vyomni tiSThati kintvasau ? // 800 // ajita - ||yugmm // dra sagarayoamuM lokaM samastaM vA, vyastaM vApi hi cintayeta / dhImAna zubhetarradhyAnapratiSedhanibandhanam // 801||18vritm / dharmadhyAne bhaved bhAvaH, kSAyopazamikAdikaH / lezyAH kramavizuddhAH syuH, pIta-padma-sitAH punaH // 802 // asmin nitAntavairAgyavyatiSaGgataraGgite / jAyate dehinAM saukhyaM, svasaMvedyamatIndriyam // 803 / / CI urdulokaH tyaktasaGgAstanuM tyaktvA, dharmadhyAnena yoginaH / praiveyakAdisvargeSu, bhavanti tridazottamAH // 804 // vaimAnikAH mahAmahimasaubhAgyaM, zaraccandranibhaprabham / prApnuvanti vapustatra, sragbhUSA-'mbarabhUSitam // 805 // viziSTavIryabodhADhyaM, kAmArtijvaravarjitam / nirantarAyaM sevante, sukhaM cA'nupama ciram // 806 // icchAsampannasarvArthamanohArisukhAmRtam / nirvighnamupabhuJjAnA, gataM janma na jAnate // 807 // divyabhogAvasAne ca, cyutvA tridivatastataH / uttamena zarIreNA'vataranti mahItale // 808 // divyavaMze samutpannA, nityotsavamanoramAn / bhuJjate vividhAn bhogaankhnndditmnorthaaH||809|| // 235 // tato vivekamAzritya, virjyaa'shessebhogtH| dhyAnena dhvastakarmANaH, prayAnti padamavyayam // 810 // 1 smbndhH| 2 vairAgyaM prApya / HASEASESAMSEX Jain Education Interesa For Private & Personal use only Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi. 41 Jain Education Intern evaM vizvajanInena, tIrthanAthena nirmame / trijagatkumudAnandakaumudI dharmadezanA // 811 // zrutvA ca dezanAM bhartuH pratibuddhAH sahasrazaH / narA nAryazca jagRhudIkSAM mokSaikamAtaram / / 812 / / tadAnIM ca sumitrospi, pitA sagaracakriNaH / purA bhAvayatirdIkSAmAdade khAmino'ntike / / 813 // tatazca paJcanavatergaNabhRnnAmakarmaNAm / saMyatAnAM siMhasenaprabhRtInAM sumedhasAm // 814 // - utpatti-vigama- dhrauvyarUpAmUce padatrayIm / sarvAgamavyAkaraNapratyAhAropamAM prabhuH / / 815 / / tripadyanusAreNa dvAdazAGgIM sapUrvikAm / rekhAnusAreNA''lekhyamiva te'racayannatha // 816 // cUrNapUrNamatha sthAlamAdAyotthAya vAsavaH / svAminaH pAdapadmAnte, tasthau suragaNAvRtaH / / 817 / / athotthAya gaNabhRtAM cUrNa mUrdhasu nikSipan / krameNa sUtreNA'rthena, tathA tadubhayena ca // 818 // dravyairguNaiH paryayaizva, nayairapi jagatpatiH / dadAvanuyogAnujJAM gaNAnujJAmapi svayam // 819 // upariSTAd gaNabhRtAM vAsakSepaM divaukasaH / narA nAryazca vidadhurdundubhidhyAnapUrvakam // 820 // pIyUSaniH syandamiva, racitAJjalisampuTAH / khAmivAcaM pratIcchantastasthurgaNadharA api // / 821 // bheje siMhAsanaM pUrvAbhimukhaH pUrvavat punaH / anuziSTimayIM tebhyo, dezanAM vidadhe vibhuH / / 822 // atrAntare ca prathamA, paryapUryata pauruSI / pArayAmAsa bhagavAnapi tAM dharmadezanAm // 823 // tadA vizAlasthAlasthacatuHprasthapramANakaH / ApUrNaH zAlibhiH zuddhaiH, padmasaurabhazAlibhiH / / 824 / upasaMvargitAmodo, diviSadgandhamuSTibhiH / kAritaH sagararAjenotkSipto varapUruSaiH / / 825 / / vizvahitakAriNA / 2 sarvAgamAnAM spaSTIkaraNe pratyAhArasadRzIbhU / 3 sUtrAthAbhyAm / 4 zikSAmayIm / 5 saMmizrita Amodo yasminsaH / gaNabhRtAM sthApanA . Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite dvitIya parva tRtIyaH sargaH ajitasagarayozcaritam / // 236 // uddAmadundubhidhAnadhanitAzeSadiakhaH / ulUlumukharaizvA'nugamyamAno vadhUjanaiH // 826 // viSvaka parivRtaH pauraiH, padmakoza ivAlibhiH / baliH samavasaraNaM, pUrvadvArA'dhanAvizat // 827 // tataH pradakSiNIkRtya, jagatrayapatiM baliH / taiH purazcikSipe divyapuSpavRSTiviDambakaH // 828 // nabhastaH patatastasyA'gRhNannadha divauksH| sagaro bhRgatasyA'dhaM, tacchepamapare janAH // 829 // balestasya prabhAveNa, nazyanti prAgbhavA api / notpadyante nUtanAzca, SaNmAsAna yAvadAmayAH // 830 // siMhAsanAt samutthAyA'thottaradvAravartmanA / nirvANavartmano'gregUrnirjagAma jagatpatiH // 831 // aizAnadizyUddhamadhyavaprayorantarasthite / devacchande devadevo, vizazrAma tataH kila // 832 // sagareNopanIte'tha, tatra siMhAsane sthitaH / akarod dezanAM siMhaseno gnndhraagrnniiH|| 833 // bhagavatsthAnamAhAtmyAt, sa tatra gaNabhRdvaraH / saGkhyAtItAn bhavAnAkhyad, yacca papraccha kazcana // 834 // khAmiparSadi tasyAM taM, sandehApohakaM tathA / chadmastha iti nA'jJAsId, vinA kevalinaM janaH // 835 // guroH khedavinodaca, pratyayazca dvayorapi / guru-ziSyakramazceti, gaNabhRddezanAguNAH // 836 / / pauruSyAM ca dvitIyAyAM, sampUrNAyAM gaNAgraNIH / vyaraMsId dezanAtaH sa, pathiko gamanAdiva // 837 // dezanAvirate tasmin, praNamya paramezvaram / celarnijanijasthAnaM, prati sarve divauksH|| 838 // gatvA nandIzvaradvIpaM, parvateSvaJjanAdiSu / zAzvatAhatpratimAnAM, cakruste'STAhnikotsavam // 839 // bhUyo bhUyo'pi bhUyAnno, yAtredRgiti bhASiNaH / yayurnijanijaM dhAma, vardhAmAno yathAgatam // 840 // 1 gItAdidhvaniH / 2 rogAH / 3 agragAmI / 4 sandehanAzakam / 5 devAH / gaNabhRddezanA // 236 // JainEducation in For Private & Personal use only Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavantaM namaskRtya, sagarazcakravartyapi / puraM jagAma sAketaM, zrIsaGketaniketanam // 841 // ajitajina__ tatazca tIrthe tatraivotpanno yakSazcaturmukhaH / zyAmavarNo gajaratho,mahAyakSo'bhidhAnataH // 842 // zAsanA. dhiSThAyakavaradena mudgariNA, sAkSasUtreNa pAzinA / caturbhidakSiNehastairvAmaistAvadbhireva ca // 843 // deva-devyo bIjapUradhareNA'bhIdAyinA'GkazadhAriNA / sazaktinA zobhito'bhUta, khAminaH pAripArzvikaH // 844 // devatAjitabalA ca, tadotpannA suvarNaruka / bhAntI dakSiNabAhubhyAM, varadenA'tha pAzinA // 845 // bIjapUrA-'GkazabhRdbhayAM, vAmadobhyAM ca zobhitA / lohAsanasthA pArzve'sthAd, bhartuH zAsanadevatA // 846 // catustriMzadatizayazobhito bhagavAnapi / vyahArSIt siMhasenAdiparivAravRto mahIm // 847 // bodhayan bhavyabhavinaH, pratigrAma-purA-''karam / kRpAratnAkaraH prApa, kauzAmbIM prabhuranyadA // 848 // tasyAH pUrvottaradizi, kSetre yojanamAtrake / prabhoH samavasaraNaM, pUrvavad vidadhe suraiH // 849 // 18 dvijanmanA saha tatrA'zokatale siMhAsanAsIno jagatpatiH / sasurA-'sura-mAyAM, dezanAM parSadi vyadhAt // 850 // bhagavataH saMketavArtA ekaM dvijanmamithunamathaitya trijagadgurum / pradakSiNIkRtya natvA, yathAsthAnamupAvizat // 851 // kathAntare jagannAthaM, dvijanmamithunAd dvijH| papraccha sAJjalirida, kathaM nu bhagavanniti // 852 // zazaMsa prabhurapyevaM, samyaktvamahimA hyayam / sarvAnarthaniSedhA-'rthasiddhyorekaM nibandhanam // 853 // tena zAmyanti vairANi, vRSTyeva davavahvayaH / nazyanti vyAdhayo'zeSAH, sarpA iva garutmatA // 854 // duSkarmANi vilIyante, himAnIvAhimAMzunA / sidhyatyabhIpsitaM cintAmaNineva kSaNAdapi // 855 // 1 gajavAhanaH / 2 phalavizeSaH / 3 abhayamudrAGkitena / 4 vArtAprastAve / 5 mahad himam / 6 sUryeNa / / Jain Education in For Private & Personal use only Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 237 // vAryeva kuJjaravaro, devAyuHkarma vadhyate / devatAH sanidhIyante, matreNeva mahaujasA // 856 // dvitIyaM parva athavA sarvamapyetat, samyaktvaphalamalpakam / mahAphalaM siddhirapi, tIrthakRttvaM ca jAyate // 857 // | tRtIya zrutveti mudito vipraH, praNamyoce kRtAJjaliH / bhagavannevamevedaM, na sarvajJagiro'nyathA // 858 // sargaH ityuktvA tetra tUSNIke, sthite gaNadharAgraNIH / jAnannapi janajJAnakRte'pRcchajjagadgurum // 859 // ajitakimanena prabho ! pRSTaM ?, prabhuNA kathitaM ca kim ? / saGketavArtAsadRzamidaM bodhaya naH sphuTam // 860 // 4 // sagarayo Acakhyau prabhurapyasyAH, puryA anatidUrataH / agrahAro mahAnasti, zAligrAmAbhidhAnakaH // 861 // caritam / tatra dAmodaro nAma, vasati brAhmaNAgraNIH / sadharmacAriNI cAsti, tasya someti nAmataH // 862 // zuddhabhaTTo'bhidhAnena, tayozca tanayo'bhavata / duhitA siddhabhahasya, tena voDhA sulakSaNA // 863 // sulakSaNA-zuddhabhadau, pratipadya ca yauvanam / bubhujAte yathAkAmaM, bhogAn svavibhavocitAn // 864 // sulakSaNAkAlakrameNa pitarau, vipedAte tayoratha / parikSayamupeyAya, vibhavaH so'pi paitRkaH // 865 // zuddhabhaTTayoH kSapAyAM kSudhito'zeta, subhikSe'pi kadA'pyasau / nirdhanasya subhikSepi, durbhikSaM pAripAzcikam // 866 // kathAnakam jINevAsaHkhaNDadhArI, paryATa ca kadAcana / puri rAjapathe dezAntarakapaTikopamaH // 867 // kadAciccAtaka iva, ciraM tasthau pipaasitH| kadAcinmalamalinaH, pizAca iva durvapuH // 868 // // 237 // lajitaH sahavAsibhyo'pIdRzenA''tmanA ca saH / bhAryAyA apyanAkhyAya, duraM dezAntaraM yayau // 869 // dezAntaragati tasya, bhAryA katipayairdinaiH / vajrapAtasodarayA, janazrutyA'zRNot tataH // 870 // 1 gjbndhnrjunaa| 2 vipre| 3 samIpastham / 4 bhikSukaH / Jan Education in For Private & Personal use only Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pitRkSayA-'rthakSayAbhyAM, patyurvigamanena ca / ciraM nirlakSaNammanyA, tAmyati sma sulakSaNA // 871 // udvignA yAvadasthAt sA, tAvadAgAt tapAtyaye / gaNinI vipulA nAma, tadgRhe vasatIcchayA // 872 // arpayAmAsa vasatiM, vipulAyAH sulakSaNA / zuzrAva ca pratidinaM, tanmukhAd dharmadezanAm // 873 // yayau tasyAzca mithyAtvaM, dharmadezanayA tayA / amlasya madhuradravyasambandhenA'mlatA yathA // 874 // tataH paraM sA'navadyaM, samyaktvaM pratyapadyata / kRSNapakSamatikramya, nairmalyamiva zarvarI // 875 // jIvA-jIvAdipadArthAn, sarvAnapi yathAsthitAn / vaidyo doSAnivAGgotthAna, yathAvat pratyapadyata // 876 // dharma jainaM ca jagrAha, saMsArollaGghanakSamam / sAMyAtrikaH potamiva, sAgarottAraNocitam // 877 // tasyA viSayavairAgyamupazAntakaSAyatA / nirvedo janma-maraNeSvavicchinneSu cA'bhavat / / 878 / / sAdhvIzuzrUSayA saivaM, varSAkAlamajIgamat / rasADhyayA jAgarUkaH, kathayA rajanI miva // 879 // tasyA dattvA'NuvratAni, gaNinI sA'nyato yayau / prAyaH prAvRSa Urddhana, tiSThantyekatra sNytaaH||880|| arjitadraviNaH so'pi, zuddhabhaTTo digantarAt / priyApremasamAkRSTaH, pArApata ivA''yayau // 881 // Uce vipraH priyAmevamasahiSThAH kathaM priye ! / asoDhapUrviNI madviyogaM himamivAjinI // 882 // sulakSaNA'pyAcacakSe, zrUyatAM jIvitezvara ! / marusthale marAlIva, zapharIvA'lpavAriNi // 883 // rAhuvake candralekhevaiNikeva davAnale / mRtyudvAre tvadvirahe, duHsahe patitA'smyaham / / 884 // andhakAre dIpikeva, naurivA'pAravAriNi / marusthale vRSTiriva, dRSTirAndhya ivA'naghA // 885 // 1 sAdhvIsamUhAgresarA / * degpUrviNaM madvi saGgha 1 // EGORROSSESSES STENG Jain Education For Private & Personal use only Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ha dvitIyaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite saraOM tRtIyaH sargaH // 238 // ajitasagarayo. zraritam / mama tvadvirahe tasmin, patitAyAH samAyayau / gaNinI vipulA nAma, vipulaikadayAnidhiH // 886 // taddarzanena me duHkhaM, bhavadviraha yayau / mayA prAptaM ca samyaktvaM, phalaM maanussjnmnH||887|| zuddhabhaTTo'pyabhASiSTa, samyaktvaM kiM nu bhaTTini! / janmano mAnuSasyA'sya, phalabhUtaM yaducyate // 888 // sulakSaNA'pyuvAcaivamAryaputra ! nizamyatAm / kathanIyaM tadiSTAnAmabhISTaH prANato'pyasi // 889 // yA deve devatAbuddhirgurau ca gurutAmatiH / dharme ca dharmadhIH zuddhA, samyaktvamidamucyate / / 890 // adeve devabuddhiryA, gurudhIragurau ca yA / adharma dharmabuddhizca, mithyAtvaM tadviparyayAt // 891 // sarvajJo jitarAgAdidoSastrailokyapUjitaH / yathAsthitArthavAdI ca, devo'han paramezvaraH // 892 // dhyAtavyo'yamupAsyo'yamayaM zaraNamiSyatAm / asyaiva pratipattavyaM, zAsanaM cetanAsti ceta // 893 // ye strii-shstraa-'ksssuutraadiraagaadyngkklngkitaaH| nigrahA-'nugrahaparAste devAH syuna muktaye // 894 // nATyA-'TTahAsa-saGgItAdyupaplavavisaMsthulAH / lambhayeyuH padaM zAntaM, prapannAn prANinaH katham // 895 // mahAvratadharA dhIrA, bhaikSamAtropajIvinaH / sAmAyikasthA dharmopadezakA guravo mtaaH|| 896 // sarvAbhilASiNaH sarvabhojinaH saparigrahAH / abrahmacAriNo mithyopadezA guravo na tu // 897 // parigrahArambhamanAstArayeyuH kathaM parAn / svayaM daridro na paramIzvarIkatumIzvaraH // 898 // durgatiprapatatprANidhAraNAd dharma ucyate / saMyamAdirdazavidhaH, sarvajJokto vimuktaye // 899 // apauruSeyaM vacanamasambhavi bhaved yadi / na pramANaM bhaved vAcAM, hyAptAdhInA pramANatA // 900 // 1jJAnam / samyaktvamithyAva yodevaguru DOSIESGOSMOSOGAUSA dharmaNAM ca svarUpam // 238 // Jain Education For Prate & Personal use only . Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyaktvasya lakSaNAdi mithyAdRSTibhirAmnAto, hiMsAdyaiH kaluSIkRtaH / sa dharma iti vitto'pi, bhavabhramaNakAraNam // 901 // sarAgopi hi devazced, gururabrahmacAryapi / kRpAhIno'pi dharmaH syAt , kaSTaM naSTaM hahA ! jagat // 902 // zama-saMvega-nirvedA-'nukampA-''stikyalakSaNaiH / lakSaNeH paJcabhiH samyak, samyaktvamupalakSyate // 903 // sthairya prabhAvanA bhaktiH, kauzalaM jinazAsane / tIrthasevA ca paJcA'sya, bhUSaNAni pracakSate // 904 // zaGkA kAsA vicikitsA, mithyAdRSTiprazaMsanam / tatsaMstavazca pazcApi, samyaktvaM dRSayantyalam // 905 // ___ vyAjahAra brAhmaNo'pi, dayite ! bhAgyavatyasi / upalabdhavatI samyak, samyaktvaM yannidhAnavat // 906 // zaddhabhaTTo'pi tatkAlaM, samyaktvaM pratyapadyata / dharma dharmopadeSTAraH, sAkSimAtraM zubhAtmanAm // 907 // tau samyaktvopadezena, zrAvasyabhavatAmubhau / khIsyAtAM siddharasAt , sIsaka-trapuNI api // 908 // tatra hyagrahAre sAdhusaMsargAbhAvatastadA / loko'zrAvakadharmo'bhUnmithyAdRSTiH krameNa ca // 909 // kulakramAgataM dharmamimau santyajya durdhiyo / zrAvakyabhUtAmityAsIdapavAdo jane tayoH // 910 // apavAdamavajJAya, zrAddhatve tasthuSostayoH / jajJe kAlakramAt putro, gArhamedhyataroH phalam // 911 // zizire brAhmaNo'nyedyuH, prAtarAdAya taM sutam / vipraparSatparivRtAM, dharmArthAgniSTikAM yayau // 912 // zrAvako'sIti parato, gaccha gaccheti sakrudhaH / pracaNDAzcaNDAlamiva, taM samAcukruzurdvijAH // 913 // tAM dharmAgniSTikA te ca, veSTayitvA smnttH| tasthurdvijAtayo jAtidharmasteSAM hi matsaraH // 914 // tato vilakSaH saGghaddho, vilakSairvacanaiH sa taiH / samakSaM parSadastasyAzcake satyApanAmiti // 915 // jJAto'pi / 2 zrAvako jaatau| 3 pratijJAm / Jain Education in For Private & Personal use only lm. Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite // 239 // dvitIyaM parva tRtIyaH sargaH ajitasagarayozvaritam / 06446* jinAdiSTo na ced dharmaH, saMsArAmbhodhitAraNaH / AptA yadi na cArhantaH, sarvajJAstIrthakAriNaH // 916 // jJAna-darzana-cAritrANyadhvA yadi na nivRteH / samyaktvaM bhuvi cennAsti, tanme sUnuH pradahyatAm // 917 // athA'sti sarvamapyetajvalanaH prajvalannapi / jalavacchItalastarhi, matputrasya bhavatvasau // 918 // ityuditvA sa roSeNa, jvalano'nya iva jvalan / jvalane tatra cikSepa, putraM rAmasiko dvijH||919|| anAryeNA'munA bAlo, dagdho dagdho hahA! svakaH / evamAkrozinI parSa, tamAcukroza sA tadA // 920 // tatrasthA devatA caikA, samyagdarzanazAlinI / sadyazcikSepa taM bAlaM, madhyepamaM dvirephavat // 921 // jvAlAjAlakarAlasya, jvalato jvalanasya ca / dAhazaktiM jahArA''zu, citrasthamiva taM vyadhAt // 922 // purA virAddhazrAmaNyA, mRtvA vyantaryabhUddhi sA / bodhilAbhaM tayA pRSTo, vyAjahAreti kevalI // 923 // bhavatyAH sulabhA bodhirbhavitavyaM tvyaa'nghe!| samyaktvabhAvanodyoganiSThayA suSTha tatkRte // 924 // tadvaco vibhratI nityaM, hRdaye hArayaSTivat / samyaktvamAhAtmyakRte, sA jugopa tamarbhakam // 925 // prabhAvaM taM tu samprekSya, vismayasseracakSuSaH / jajJire te dvijanmAna, AjanmAdRSTapUrviNaH // 926 // __ gatvA vezmanyAcacakSe, brAhmaNyai brAhmaNaH sa tam / jAtapramodaH samyaktvAnubhAvAnubhavaM tadA // 927 // vipulAgaNinIgADhasaMsargeNa vivekinI / brAhmaNItyabravId dhigdhik, kimidaM vidadhe tvayA // 928 // samyaktvabhAjaH kasyAzcid, devatAyA hi sannidheH / vakramapyUjutAM prAptamidaM te kopacApalam // 929 // tadA hi devatA kApi, samyaktvaikaprabhAvikA / sannidhau nA'bhaviSyaccet tadadhakSyata te sutaH // 930 // . sAhasikaH / 2 sNymviraadhinii| sulakSaNAzuddhabhaTayoH kathAnakam **USSOS // 239 // Jain Education in For Private & Personal use only Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ******** %**%*USHOGA jinapraNIto dharmo'yaM, na pramANaM tadA kimu / na pramANamiti yuste tu pApA vizeSataH // 931 // bAlizo'pIdRzaM kiMkhita, kuryAd yad bhavatA kRtam / IdRg nA'taH paraM kaarymaaryputraavicaaritm||932|| abhidhAyeti samyaktvasthirIkaraNahetave / imaM bhartArameSA svamanaiSIdasadantike // 933 // .. tadetanmanasikRtyA'nena pRSTaM dvijanmanA / samyaktvasya prabhAvo'yamityasmAbhizca kIrtitam // 934 // AkarNya tacca bhagavadvacanaM bahavo'pare / prANinaH pratyabudhyanta, sthiradharmAzca jajJire // 935 // zuddhabhaTTastu bhaTTinyA, samaM bhagavadantike / parivrajyAmupAdatta, krameNA''pa ca kevalam / / 936 // tAM dezanAM sa bhagavAnapi pArayitvA, sthAnAt tato jgdnugrhnnaiktaanH| . cakreNa cakrabhRdivA'gracareNa dharmacakreNa bhAn vasumatI vijahAra nAthaH // 937 // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye dvitIye parvaNi ajitakhAmidIkSAkevalajJAnavarNano nAma tRtIyaH srgH|| * * R IAS *06*6* 1shobhmaanH| *ACHO Jain Education a l For Private & Personal use only Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthaH sargaH triSaSTizalAkApuruSacarite dvitIya parva caturthaH sargaH ajitasagarayo. critm| // 24 // itazca sagarasyA'svamandire medinIbhujaH / suvarNamayanemIkaM, lohitAkSamayArakam // 1 // vicitra-svarNamANikyapaNTikAjAlamAlitam / sanAndIghoSamamalamaNi-mauktikamaNDitam // 2 // vajranirmitanAmIkaM, kiGkiNIzreNizobhitam / sarvatakusumasragbhirarcitaM savilepanam // 3 // antarikSasthitaM yakSasahasrasamadhiSThitam / nAmnA sudarzana cakraratnaM samudapadyata ||4||cturbhiH kalApakam // jvAlAmAlAkarAlaM taccaNDAMzoriva maNDalam / AvirbhUtaM prekSya cakramAyudhAgAriko'namat // 5 // atha taccakramarcitvA, vicitraiH puSpadAmabhiH / zarzasa mudito gatvA, satvaraM sagarAya sH||6|| siMhAsanaM pAdapIThaM, pAduke api tatkSaNam / ujjhAJcakAra sagaro, gurusandarzanAdiva // 7 // padAni katicid dattvA, cakraM manasikRtya sH| nanAma devatIyanti, yadastrANyastrajI vinaH // 8 // siMhAsane sa AsitvA, cakrotpattinivedine / sarva dadau vAGgalagnaM, bhUpaNaM pAritoSikam / / 9 // tatazca pAvanairnI vidhAya snAnamaGgalam / divyAlaGkAra-vastrANi, paryavatta mahIpatiH // 10 // paddhayAM cacAla bhUpAlazcakraratnamathA'rcitum / pAdacAreNopa'sthAnaM, pUjAto'pyatiricyate // 11 // dhAvadbhiH praskhaladbhizca, patadbhizvAtisambhramAt / so'nvagAminRpaiH pAdacAribhiH kiGkarairiva // 12 // so'nusaro'pyanAhUtaiH, pUjAdravyakarainaraiH / khAdhikArapramAditvaM, bhItaye hyadhikAriNAm // 13 // 1 suvarNamayadhAram / 2 rtnvishessH| 3 mAGgalyazabdaH / 4 samIpagamanam / sagarasya cakraranotpattiH tatpUjA ca // 24 // Jan Education International Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vimAnamiva devena, dIvyaduddAmatejasA / sanAthaM tena cakreNAstrAgAraM sagaro yayau // 14 // nanAmA''lokamAtre'pi, paJcAGgaspRSTabhUtalaH / cakraratnaM nabhoratnatulyaM vsumtiiptiH|| 15 // so'mArjaddhastavinyastaromahastastadaJjasA / hastyAroho hastivaramiva talpasamutthitam // 16 // AnIyA''nIya pAnIyakumbhaiH pumbhiH samarpitaiH / sa cakraM payAmAsa, devatApratimAmiva // 17 // candanasthAsakAMstatra, sthApayAmAsa pArthivaH / tadUrIkAradattasvahastalakSmIviDambinaH // 18 // nRpatizcakraratnasya, vicitraiH puSpadAmabhiH / jayalakSmIpuSpagRhopamA pUjAM cakAra ca // 19 // gandhAMzca cUrNavAsAMzca, cakre cikSepa cakrabhRt / pratimAyAmivA''cAryaH, pratiSThAsamaye svayam // 20 // devatAhamahAmUlyairvastrAlaGkaraNairapi / alazcakre cakraratnamAtmAnamiva pArthivaH // 21 // lilekhA'STau maGgalAni, puro'STAzAjayazriyAm / AkarSaNAyAbhicAramaNDalAnIva bhUpatiH // 22 // akarodagratastasya, kusumaiH paJcavarNakaH / sAragandhairupahAraM, rAjarturiva saptamaH // 23 // ghanasArA-gurusAraM, dhRpaM tasyAgrato'dahat / dhUmainarendraH kastUrIvilepanamivA''dadhat // 24 // tatriH pradakSiNIkRtya, so'pasRtya ca kiJcana / cakraM cakrI namazcakre, jayazrIjanmasAgaram // 25 // vidadhe'STAhnikAM tasya, cakraratnasya tatra saH / devatAyA iva navapratiSThAyA mhiiptiH||26|| RddhyA mahatyA cakrasya, cakre pUjAmahotsavaH / paurairapi purIpadradevatAyA ivA'khilaiH // 27 // tato vasumatInAthaH, khaM jagAma niketanam / cakreNA''mazrita iva, digyAtrAyai samutsukaH // 28 // 1 sUrya tulyam / 2 hastadhRtamayUrapicchamArjanikaH / 3 hstipkH| 4 suptotthitam / 5 aSTadinjayalakSmINAm / Jain Education Intel For Private & Personal use only www.janelibrary.org Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya parva tripaSTizalAkApuruSacarite caturthaH // 24 // sargaH ajitasagarayo. caritam / RECECARSA gatvA snAnagRhe snAnaM, pAnIyaiH pAvanairatha / cakAra sagaro gaGgAsrotasIvendra kuJjaraH // 29 // ' ratnastambha ivonmRSTadeho divyena vAsasA / paryadhAd vasudhAdhIzo, vizade divyavAsasI // 30 // gozIrSacandanarasairaccharyotsvArasairiva / aGgarAga narapatervidadhurgandhakArikAH // 31 // . alaGkArAnalazcakre, svAGgasaGgena bhUpatiH / prayAnti hyuttamasthAne, bhUSaNAnyapi bhUSyatAm // 32 // rAjA muhUrte maGgalye, purodhHkRtmngglH| digyAtrAyai gajaratnamArurohA'siratnabhRt // 33 // azvaratnaM samAruhya, daNDaratnaM ca paanninaa| bibhrata senApatI ratnaM, pratasthe bhUpateH purH|| 34 // sarvopadravanIhAraharaNe dinaratnavat / purodhoratnamavanInAthena saha cA'calat // 35 // bhojyadAnakSamaH sainye, pratyAvAsaM gRhAdhipaH / sahA'calaccitrarasakalpadruriva jaGgamaH // 36 // sadyaH purAdinirmANAlaGkarmINaparAkramaH / sahA'gAd vizvakarmeva, ratnabhUto'sya vardhakiH // 37 // vistAriNI karasparzAd, ratne ca cchatra-carmaNI / anukUlAnilasparzAdabhravat saha celatuH // 38 // ratne ca maNi-kAkiNyau, tamisrakSapaNakSame / saheyaturlaghUbhRtau, jambUdvIparavI iva // 39 // bahudAsIparIvAraM, strIrAjyata ivA''gatam / antaHpuraM sahA'cAlId, dehacchAyeva cakriNaH // 40 // kakubho dyotayad dUrAdarIkRtakakubjayam / puro'gAta prAmukhaM cakra, pratApa iva bhuupteH||41|| puSkarAvartakAmbhodaghaTAninadasodaraiH / yAtrAtUryaninAdairdiggajAnukarNatAlayan // 42 // cakra vikramamANAzvakhurotkhAtaizca pAMsubhiH / ekIkurvan dyAvA-bhUmI, drAk sampuTapuTAviva // 43 // himam / 2 sUryavat / * rNatAM nayan saGgha 1 // RECENOGRAMMECCAM sagarasya digvijayAya prayANam // 24 // Jain Education Intel For Private & Personal use only . Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Daratnena, sthalAdinA senAnyeva puromAstarayana bhito ratha-dvipa-dhvajAgrasthapAThIna-makarAdibhiH / vidadhAnaH sayAdaskamiva vyomamahArNavam // 44 // saptadhAprakSaraddAnajalAsAravirAjibhiH / mataGgajaghaTAstomairdurdinaM darzayanniva // 45 // utsAhAdutplavamAnAmivA'dhyArurukSubhiH / padAtibhiH koTisaGkhyaistirayannabhito bhuvam // 46 // aviSayapratApena, sarvatrA'kuNThazaktinA / senAnyeva purogeNa, cakraratnena raajitH||47|| senAnyA daNDaratnena, sthalAdisthapuTAmapi / mateneva kSetramahIM, vasudhAM kArayan samAm // 48 // ekayojanamAnena, prayANena dine dine / bhadradvipa ivA'dhvAnamAkrAman gatilIlayA // 49 // dinaiH katipayaiH prAcyAM, tulyaH prAcInabarhiSA / gaGgAmukhaikatilakaM, mAgadhakSetramAsadata // 50 // ||nvbhiH kulakam // abhraMlihebhazAlAbhirvizAlAbhiranekazaH / mahAguhAsodarAbhirmandurAbhiH shsrshH||51|| vimaanmaanibhihmyemeNghmnyaishc mnnddpaiH| advaiH samAnasaMsthAnairekavimbakatairiva // 52 // zRGgATakAdiracanArAjirAjapathasthitim / navayojanavistAra, dairghya dvAdazayojanam // 53 // skandhAvAraM cakrabhRtaH, sagarasyA''jJayA tataH / cakAra vardhakIratnaM, vinItAyA ivA'nujam // 54 // // caturbhiH kalApakam // tatra pauSadhazAlAyAM, cakre'STamatapastataH / mAgadhatIrthakumAraM, kRtvA manasi bhuuptiH|| 55 // sa muktAzeSanepathyaH, kuzasaMstarasaMzrayaH / muktazastro brahmacArI, pratijAgradavAsthita // 56 // 1 matsyavizeSaH / 2 chAdayan / 3 viSamAm / 4 indreNa / 5 azvazAlAbhiH / 6 smaanaakRtibhiH| triSaSTi. 42 Jain Education in For Private & Personal use only . Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaM parva triSaSTizalAkA caturtha puruSacarite sargaH // 242 // ajitasagarayo caritam / mahIpatiH pariNamatyaSTame ca tapasyatha / nirgatya pauSadhagRhAt , sastau puNyena vAriNA // 57 // sapANDuradhvaja-cchatraM, nAnApraharaNAkulam / saMhaDiNDIra-yAdaskamadhipaM saritAmiva // 58 // divyaghaNTAcatuSkeNa, lambamAnena paarshvtH| candrA-''dityacatuSkeNa, sumerumiva zobhitam // 59 // uccairuccaiHzravakalpairazvairuddharakandharaiH / sanAthaM pRthivInAtho'dhyAruroha mahAratham // 6 // ||tribhirvishesskm // senayA hastyazva-ratha-padAticaturaGgayA / virAjamAno nItyeva, khayA caturupAyayA // 61 // rAjazchatreNa zirasi, cAmarAbhyAM ca pArzvataH / jagatrayavyApiyazovallIkandairiva tribhiH // 62 // AtatajyadhanuHpANiH, sagaraH sAgaraM tataH / rathacakranAbhidaghnaM,jalaM yAvadagAhata / / 63 // jayazrInATikAnAndI, pANinA jyAmavIvedat / niSaGgAca cakarSe', rAjA ratnaM nidheriva // 64 // nidadhe ca dhanurmadhye, tamipuM pRthivIpatiH / dhAtakIkhaNDamadhyastheSvAkArAdriviDambakam // 65 // AcakarSa tamAkarNa, yAntaM karNAvataMsatAm / kAJcanaM nijanAmAI, bhUpatirvANamulbaNam // 66 // sUtkAripakSamukharaM, navaM tAya'mivAmbare / adhimAgadhatIrthezaM, visasarja zaraM nRpH|| 67 // yojanAni dvAdazAbdheH, samullatya nimesstH| mAgadhatIrthakumArasabhAyAM nipapAta sH|| 68 // taDiddaNDamivA'kANDe, kANDaM taM prekSya tatkSaNAt / cukopa maagdhptirbhRkuttiibhnggbhiissnnH||69|| kizcid vimRzya taM zaramutthAya svayamAdade / tatrekSAJcakre sagaracakrinAmAkSarANi ca // 70 // 1 pUrNe sati / 2 samudraphenajalajantusahitam / 3 rAjanItyA saamdaamdnnddbhedruupyaa| 4 vistaaritaa| 5vaaiyaamaas| 6 tUNIrAt / sagarasya digvijayaH dhAtakIsamAca caka, yaavdgaaht| // 242 // Jain Education in For Private & Personal use only . Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AsAzcakre dhRtazaro, bhUyaH siMhAsane nije / girA gambhIrayA svasyAM, parSayevamuvAca ca // 71 // dvIpasya jambUdvIpasya, kSetre bharatanAmani / dvitIyazcakrabhRjajJe, sagaro nAma samprati // 72 // avazyakRtyaM bhUtAnAM, bhAvinAM ca satAM tathA / mAgadhAdhipatInAM hi, prAbhRtaM cakravartiSu // 73 // sa ityudIrya nibhRtaM, praabhRtairbhuutkaayitH| upatasthe savinayaH, sagaraM cakravartinam // 74 // taM zaraM hAra-keyara-tADaGka-kaTakAdikam / nepathyaM devadRSyANi, rAjJe'dAt sa nbhHsthitH||75|| ambho mAgadhatIrthIyaM, sa mAgadhakumArakaH / narendrasyA'rpayAmAsa, rasendramiva vArtikaH // 76 // aJjaliM racayitvoccaiH, padmakozaviDambakam / uvAca mAgadhapatirvasudhAdhipatiM ttH||77|| etasmin bharatakSetre, prAcyAM dizi tavA'smyaham / prAntavatyaikasAmanta, ivA''dezakaraH sadA // 78 // bhRtyatvena pratIyeSa, ttstmvniiptiH| visasarja ca satkRtya, durgapAlamiva svakam // 79 // udayanniva mArtaNDaH, sagaraH sAgarAmbhasaH / nirjagAma nijenoccai, rundhAnastejasA dishH||8|| gatvA ca zibiraM snAna-devArcanapuraHsaram / vidadhe saparIvAraH, pAraNaM rAjavAraNaH // 81 // atha mAgadhatIrthAdhipateraSTAhnikotsavam / cakre cakrI svAmidattamAhAtmyAH khalu sevakAH // 82 // sarvadigvijayazrINAmarpaNapratibhRsamam / cakraratnaM cakriNo'tha, pratasthe dakSiNAM prati // 83 // apAkpazcimamArgeNa, cakrI cakrAnugastataH / pracacAlA'calAM sainyaiH, sAcalAM calayanniva // 84 // kAnapyunmUlayan rAjJastarUniva samIraNaH / zAlistambAnivotkhAya, kAnapi pratiropayan // 85 // 1 vartamAnAnAm / 2 bhRtya ivAcaritaH / 3 siddharasam / 4 siddhpurussH| 5 sAkSI / 6 vasudhAm / 7 parvatasahitAm / Jain Education Internation For Private & Personal use only www.iainelibrary.org Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite caturthaH // 243 // sargaH ajitasagarayozcaritam / navAnAropayan kAMzcit , kIrtistambhAnivoccakaiH / kAMzcinmuJcan namayitvA, nadyogho vetasAniva // 86 // kurvan kRttAGgulIn kAMzcit , kAMzcid ratnAni daNDayan / hastyazvaM tyAjayan kAMzcit,kAMzcicchatrANi mocyn|| kramAdAsAdayAmAsa, rodho dkssinnvaaridheH| sarvadigjayanirmANe, sagaro dRddhsnggrH|| 88 // * avatIrya kariskandhAt , skandhAvAre kSaNAt kRte / vimAne vajrabhRdivovAsa vezmani cakrabhRt // 89 // tatra pauSadhazAlAyAM, kRtASTamatapA nRpaH / uddizya varadAmAnaM, tasthau svIkRtapoSadhaH // 9 // sagaro'STamabhaktasya, prAnte pAritapauSadhaH / Acchinnamiva mArtaNDAdAruroha mahAratham // 91 // nAbhidano ratho yAvadagAhata mahodadhim / rathena sagarastena, matheva dadhimanthanIm // 92 // adhiropya dhanurbhi, jyAM TaGkAramakArayata / AkarNyamAnaM nytkphryaadobhitraasvihvlaiH||93 // atheSumiSudhemadhyAd, bhISaNebhyo'pi bhISaNam / agrahIdavanInAtho, vArtiko'hiM bilAdiva // 94 // vidhAya la~stakanyastaM, taM karNAbhyarNamAnayat / vijJaptikArthinamiva, sevakaM sAyakaM nRpaH // 95 // varadAmapaterdhAma, pratISu visasarja tam / cakrabhRd vajrabhRdiva, vajraM prati ziloccayam // 96 // varadAmakumArasya, sabhAyAM tasthuSaH puraH / nipapAta zaro'kANDamudgarAghAtasannibhaH // 97 // akAle kasya kAlenotkSiptaM patramiti bruvan / varadAmapatirbANamutthAya svayamAdade // 98 // 1 chinnAGgulIn / 2 dRDhapratijJaH / * ito'ne caturbhikalApakam iti saGgha 3 // 3 indraH / 4 gRhItam / 5 tUNIrasya / 6 gaaddikH| dhnurmdhydeshH| 8 vijJApanAcikIrSum / sagarasya digvijayaH // 243 // Jain Education in For Private & Personal use only | Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dRSTvA sagararAjasya, tatra nAmAkSarANi sH| zazAma nAgadamanImavalokyeva pnngH|| 99 // Akhyacca parSade khasyai, jambUdvIpasya bhArate / cakrabhRt sagaro nAma, dvitIya udapadyata // 10 // vasvaizcitraimahAmUlyai, ratnAlaGkaraNairapi / tatazca pUjanIyo'yaM, devateva gRhAgataH // 101 // so'bhidhAyaivamupadAmupAdAya ca satvaram / upatasthe'ntarikSastho, rathasthaM pRthivIpatim // 102 // kirITa-ratna-muktAsrakkeyUra-kaTakAdi saH / kozAgArikavad rAjJe'rpayAmAsa zaraM ca tam // 103 // varadAmAdhipo'thaivamUce sthAsyAmyataH param / tavA''dezakaraH zakradezyadeze nije'pi hi // 104 // tatprAbhRtamupAdAya, tadvacaH pratipadya ca / taM satkRtya ca kRtyajJo, visasarja mhiiptiH||105|| tatazca vavale cakrI, cakramArgAnugastathA / heSamANasyandanAzvo, jalavAjivilokanAt // 106 // skandhAvAramupetyA'tha, sa rathAdavaruhya ca / snAtvA kRtvA jinAcA ca, cakArA'STamapAraNam // 107 // varadAmakumArasyoddAmamaSTAhnikotsavam / cakAra sagaro bhakteSvIzA hi pratipattidAH // 108 // tataH pratasthe pRthvIzazcakraratnapathAnugaH / pazcimAbhimukhaM muSNannuSNAMzuM sainyareNubhiH // 109 // panagAniva pakSIndro, draviDAn drAvayan drutam / tejasA'ndhrAnandhIkurvannulUkAniva bhAskaraH // 11 // tyAjayan rAjyaliGgAni, triMkaliGgairasUniva / kurvan vidarbhAn niHsattvAn, darbhasaMstaraNAniva // 111 // tyaktarASTrAn mahArASTrAn, kurvan karpaTikAniva / kurvANaH kauGkaNAn bANairaGkitAMsturagAniva // 112 // lalATasthAJjalIllATAna, ghaTayan sAtapAniva / viSvak saGkocayan kacchAnatucchAn kacchapAniva // 113 // 1 oSadhibhedaH / 2 prAbhRtam / 3 indrasadRzadeze / 4 gauravakAriNaH / 5 sUryam / 6 deshvishessaiH| 7 bhikSukAniva / Jain Education Inc . For Private & Personal use only Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaM parva caturthaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 244 // ROSSIGGUGGE sarga: ajitasagarayozcaritam / surASTrAna nASTravat krUrAn, vidadhAno vazaMvadAn / pazcimAmbhonidhe rodhaH, krameNa prApa paarthivH||114|| ||pnycbhiH kulakam // skandhAvAramadhiSThAya, prabhAsamadhikRtya saH / kRtASTamo'tha jagrAha, pauSadhaM pauSadhaukasi // 115 // aSTamAnte ravirivA''ruhya rAjA mahAratham / nAbhidannaM jalaM yAvajagAhe lavaNodadhim // 116 // tatrAdhijyaM dhanuH kRtvA, jyAnirghoSaM tatAna saH / bANaprayANakalyANajayAtodyaravopamam // 117 // adhiprabhAsatIrthezanivAsamatha sAyakam / khanAmAkaM sa sandezaharaM dUtamivA'mucat // 118 // ante dvAdazayojanyAH, prabhAsasurasamani / sa tatra nyapatat paitrI, patatrIva mahAdrume // 119 // so'pi taM patriNaM prekSya, prekSApUrvakRtAM vrH| avAcayat tatra nAmavarNAn sagaracakriNaH // 120 // upAttopAyanaH so'tha, tamupAdAya sAyakam / bhaktyA'tithiM gurumivA'bhyAgamat sagaraM nRpam // 121 // cUDAmaNiM niSkoraske, kaTakAn kaTisUtrakam / keyUre cA''rpayad rAjJe, taM ceSu sa nabhaHsthitaH // 122 // sa vinIto vinItezamityUce viSaye'tra hi / cakravartistvadAdezavartI vatsyAmyataH param // 123 // upAyanamupAdAya, samAlapya ca sAdaram / visasarjA''yuktamiva, prabhAsaM bhuumivaasvH||124 // sagaraH ziviraM gatvA, snAtvA kRtajinArcanaH / cakArA'STamabhaktAnte, pAraNaM spricchdH|| 125 // prabhAsatIrthAdhipatervaradAmapateriva / aSTAhnikotsavaM cakre, prIto vsumtiiptiH||126|| anucakraM tatazcakrI, sindhordakSiNarodhasA / pratIpagAmisindhveva, senayA prAmukho yayau // 127 // 1 rAkSasavat / 2 shrH| 3 pakSIva / 4 bhRtyamiva / sagarasya digvijayaH // 244 // SA Jain Education a l For Private & Personal use only Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RAISEASEASEANSEX sindhudevIsamanazcA'dUrataH zibiraM nyadhAt / sadyo'vatIrNagandharvapuropamamilApatiH // 128 // sindhudevIM ca manasi, kRtvA'STamatapo nRpaH / cakAra sindhudevyAzca, ratnAsanamakampata // 129 // vidAJcakArA'vadhinA, sA ca cakriNamAgatam / upAyanakarA bhaktiparA'tha tamupAyayau // 130 // aSTottaraM ratnakumbhasahasraM nidhisodaram / maNi-ratnavicitraM ca, svarNabhadrAsanadvayam // 131 // keyUra-kaTakAdIni, ratnAlaGkaraNAni ca / devadRSyANi ca dadau, bhRbhuje sA nabhasthitA // 132 // yugmam // ityabhASiSTa sA devI, naradevavarA'dhunA / bhavadviSayavAstavyA, kiGkarIvAsi zAdhi mAm // 133 // atipIyuSagaNDapairvacobhiH pratibhASya tAm / visasarja mahInAthazcake cA'STamapAraNam // 134 // vidadhe sindhudevyAzca, prAgvadaSTAhnikotsavam / mahAtmanAM mahInAmutsavA hi pade pade // 135 // cakramAyudhazAlAyAH, svazAlAyA iva dvipaH / nirjagAma zriyAM dhAma, kekubhottarapUrvayA // 136 // nRpastadanugacchaMzca, dinaiH katipayairapi / nitambaM dakSiNaM prApa, vaitAvyasya mahAgireH // 137 // nidhAya tatra ziviraM, vidyAdharapuropamam / adhivaitAThyakumAra, so'STamaM vidadhe tpH||138 / mahIpateH pariNamatyaSTame ca tapasyatha / vaitAThyAdrikumArasya, siMhAsanamakampata // 139 // vaitAThyAdrikumAro'pi, bubudhe'vadhinA ttH| bharatArdhAvadhAvabhyupetaM sagaracakriNam // 140 // so'bhyetya rAjJe ratnAni, divyAni vasanAni ca / dadau nabhaHsthito bhadrAsana-vIrAsanAni ca // 141 // ciraM jIva ciraM nanda, ciraM jaya jayeti ca / sauvastika iva mA''ha, sa hRSTaH pRthivIpatim // 142 // / tvaddezavAsinI / 2 dishyaa| 3 puurnne| 4 bharatArdhasya sImani / 5 svastivAcako dvijaH / Jan Education Inter For Private & Personal use only Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite dvitIya parva | caturthaH sarga: ajitasagarayocaritam / // 245 // khaM bAndhavamivA'bhISTaM, tamAbhASya sagauravam / sagaro visasarjA'tha, cakArA'STamapAraNam // 143 // vaitADyAdrikumArasya, cakre cA'STAhnikotsavam / nijaprasAdaprAsAdasuvarNakalasopamam // 144 // tatazcakrAnugo gatvA, tamisrA nikaSA guhAm / paJcAnana ivovAsa, nidhAya zibiraM nRpaH // 145 // kRtamAlAbhidhaM tatra, devaM manasikRtya saH / cakre'STamatapaH kRtyaM, mahAnto na tyajanti hi // 146 // rAjJo'STame pariNamatyakampata tadAsanam / tAdRzAmabhiyoge hi, kampante parvatA api // 147 // jJAtvA'vadhiprayogeNa, kRtamAlo'pi cakriNam / upasthitaM prabhumivopatasthe gaganasthitaH // 148 // strIratnayogyaM tilakacaturdazamadatta sH| nepathyajAtaM vastrANi, gandha-cUrNa-sragAdi ca // 149 // devo jaya jayetyuktvA, sa sevA pratyapadyata / sevanIyAzcakriNo hi, devairapi narairiva // 150 // prasAdapUrvamAlapya, nRpatirvisasarja tam / cakre ca saparIvAro'STamabhaktAntapAraNam // 151 // devasya kRtamAlasya, sAdaraH sagarastataH / aSTAhnikotsavaM cakre, devAnAM prItidaM hyadaH // 152 // __aSTAhnikAnte sagaraH, pazcimaM sindhuniSkuTam / *vijetumardhasainyena, sainyanAthaM samAdizat // 153 // atha tanmedinIbhartuH, zAsanaM racitAJjaliH / zirasA pratijagrAha, mAlAmiva camUpatiH // 154 // vikhyAto bhArate varSe, mahAbala-parAkramaH / nabhasvAniva vivasvAniva cogreNa tejasA // 155 // samastamlecchabhASAjJaH, smstlipipnndditH| vicitracArubhASI ca, sarasvatyA ivA''tmajaH // 156 // niSkuTAnAmazeSANAM, bharatakSetravartinAm / jala-sthalajadurgANAM, vijJAtA''gama-nirgamau // 157 // 1 udyoge| 2 svIkRtavAn / * nirjetu saGgha 2 // 3 vAyuH / 4 sUryaH / SCSCASSAMASSAGARCASASCANCE sagarasya | digvijayaH // 245 // Jain Education in For Private & Personal use only Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education In 'atravedaH zarIrIva, sarvAyudhavicakSaNaH / kRtasnAnaH kRtaprAyazcitta kautukamaGgalaH // 158 // sitapakSa iva svalpanakSatramaNibhUSaNaH / zarAsanadharo dhIraH, sendracApa ivAmbudaH // 159 // savidrumavitAno'bdhiriva carmAkhyaratnabhRt / sarovat puNDarIkeNoddaNDenopari zobhitaH // 160 // bhazcAmarAbhAM zrIkhaNDasthAsakAbhyAmivAMsayoH / tUryanAdairnAdayan dyAM stanitairiva vAridaH // 169 // sainyena caturaGgeNa, senAnIH parivAritaH / AruhyebhavaraM sindhupravAhAbhyarNamAyayau // 162 // // aSTabhiH kulakam // atha pasparza senAnI carmaratnaM svapANinA / tadantaH sindhu vavRdhe, nAvAkAraM babhUva ca // 163 // tenottatAra tAM sindhuM, saha cambA camUpatiH / apAramiva saMsAraM, yogIndro yogalIlayA / / 164 // sindhutIrAdatha stambhAdiva mattamataGgajaH / prasasAra mahAsAro'skhalitaM pRtanApatiH / / 165 / / siMhalakAn varbarakAMSTaGkaNAnitarAnapi / dvIpaM ca yavanadvIpamAcakrAma camUpatiH // 166 // kAlamukhAn jonakAMca, tathA vaitADhya saMzritAH / nAnAvidhA mlecchajAtIH, sa svacchanda madaNDayat // 167 samastadezapravaraM, kacchadezaM ca lIlayA / mahokSa iva senAnIrupadudrAva vikramI / / 168 / / tadantAt pratinivRtya, tasyaivorvItale same / avatasthe camUnAtho'mbhaH krIDottIrNahastivat // 169 // mlecchA maDamba - nagara - grAmAdInAmadhIzvarAH / taM tatreyuH sarvato'pi, pAzAkRSTA iva drutam // 170 // bhUSaNAni vicitrANi ratnAni vasanAni ca / rajataM ca suvarNaM ca, turaGgAn kuJjarAnapi // 171 // 1 dhanurvedaH / 2 zuklapakSaH / 3 zobhamAnaH / 4 senApatiH / . Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite dvitIya parva caturthaH sargaH ajitasagarayocaritam / // 246 // syandanAnyanyadapi yat, prakRSTaM vastu kizcana / senAnye tadupaninyuAsArpitamivA'tha te // 172 // // yugmam // kuTumbikA iva vayaM, karadA vazagAzca vaH / sthAsyAmo'treti senAnyaM, te baddhAJjalayo'vadan // 173 // tatprAbhRtamupAdAya, vyasRjat tAMzcamUpatiH / etyottatAra sindhuM ca, carmaratnena pUrvavat // 174 // gatvopaninye tatsarva, sagarAya sa bhUbhuje / kRSTAzcevya ivA''yAnti, zaktyA zaktimatAM shriyH||175|| dUradUrAdetya bhUpaiH, saridbhiriva saagrH| upAsyamAnaH sagarastatrA'sthAcchibire ciram / / 176 // tamisrAdakSiNadvArakapATodghATanAya saH / senAnyamanyadA''dikSad, bibhrANaM daNDakuzcikAm // 177 // sa gatvopatamistraM ca, kRtamAlAmaraM prati / cakre'STamatapaH prAyastapogrAhyA hi devatAH // 178 // aSTamAnte kRtasnAnaH, zucivastravilepanaH / upAttadhUpadahanojgAd guhAM devatAmiva // 179 // kRtvA praNAmamAlokamAtre'pi pRtanApatiH / tasyA dvAre dvA:stha iva, daNDapANiravAsthita // 18 // vidhAyA'STAhikAM tasyA, likhitvA cA'STamaGgalIm / daNDaratnena senAnIstatkapATAvatADayat // 181 // sairatsariti saMrAvaM, kurvANo tatkSaNAdatha / vyaghaTetAM tatkapATau, zuSkazimbApuTAviva // 182 // kapAToddhATanaM tacca, zazaMsa sagarAya saH / saratsariti nirghoSakathitaM punaruktavat // 183 // hastiratnaM samAruhya, caturaGgacamUvRtaH / dikpAlAnAmekatama, iva tatrA''yayau nRpaH // 184 // nidadhe dakSiNe kumbhe, kumbhiratnasya bhUpatiH / maNiratnaM mallikAyAM, pradIpamiva bhAsuram // 185 // 1 dAsyaH / * pANirivAsthi saGgha 1 // 2 sara sara itirUpaM zabdam / 3 dIpikAyAm / sagarasya digvijayaH // 246 // Jain Education a l For Private & Personal use only . Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tatazcakrAnugazcakrI, kesarIvAskhaladgatiH / paJcAzadyojanAyAmAM, tamisrAM prAvizad guhAm / / 186 // gomatrikAkrameNA'tha, guhAbhiyordvayorapi / paJcadhanvazatIbhAJji, visskmbhaa-''yaammaanyoH||187 // yojanAntaritAnyekahInAM paJcAzataM nRpaH / dhvAntanAzAya kAkiNyA, maNDalAnyAlikhan yayau // 188 // udghATitaM guhAdvAra, guhAntamaNDalAni ca / tAvat tAnyapi tiSThanti, yAvajIvati cakrabhRta // 189 // mAnuSottarasImasthacandra-sUryaparamparAm / viDambayadbhiruyoto, guhAntastairajAyata // 19 // niryAntyauguhAprAgbhitteH, pratyagbhittezca mdhytH| prAponmanA-nimagnAkhye, nimnage so'tha sindhuge||19|| unmanAyAM vinikSiptA, pronmajati zilApi hi / nimagnAyAM punaH kSiptamalAbvapi nimajjati // 192 // sadyo vardhakiratnena, baddhayA padyayA ca te / alaGghata gRhasrotolIlayA sabalo nRpaH // 193 // sa krameNa tamisrAyA, uttaraM dvAramAsadat / vyaghaTetAM tatkapATe, svayamevA'jakozavat // 194 // nirjagAma guhAmadhyAdabdhimadhyAdivAya'mA / sagaraH saparIvAro, vAraNaskandhamAzritaH // 195 // nyatkArakAriNaM bhAnoH, sarvato'pyastradIptibhiH / bhUrajobhiH khecarINAM, dRgnimeSavizeSadam // 196 // sainyaprAgbhArabhAreNa, bhUmikampavidhAyinam / divaspRthivyostumuladhvAnarvAdhiryadAyinam // 197 // apyakANDe kANDapaTamadhyAdiva vinirgatam / nabhastalAdivA''yAtaM, pAtAlAdiva cotthitam // 198 // anantasainyagahanaM, purazcakreNa bhISaNam / sagaraM sAgaramivA''patantaM prekSya tatkSaNAt // 199 // 1 nadyau / 2 tarati / 3 tumbikA / 4 nadyau / 5 tiraskArakAriNam / 6 badhiratvadAyinam / Jan Education Inter For Private & Personal use only Ril Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 247 // ApAtA nAma duSpAtAH, kirAtA dormadoddhurAH / sakrodhaM sopahAsaM cA'nyo'nyamevaM babhApire // 20 // dvitIya parva ||pnycbhiH kulakam // caturthaH bho bhoH sarve'pi doSmanto, brUta deze'tra samprati / ko'prArthitaprArthako'yaM, shriihiidhiikiirtivrjitH||201||aatt sargaH nirlakSaNo vIramAnI, mAnenAndhambhaviSNukaH / kAsaro hA! pravizati, vane kesaryadhiSThite? // 202 // ajita ||yugmm // / sagarayoityudIrya mahAvIryA, agrAnIkamupAdravan / mleccharAjAzcakrapANervajrapANerivA'surAH // 203 // shcritm| naSTadvipaM hatahayaM, bhagnAkSasyandanaM tathA / kSaNAta parAvRttamiva, tadanIkamajAyata / 204 // khasainyaM cakrisenAnIH, kirAtaiH prekSya vidrutam / vaivasvata iva kruddho'dhyArohad ratnavAjinam // 205 // asiratnaM samAkRSya, dhUmaketumivodgatam / prabhaJjana ivaujasvI, prati mlecchamadhAvata // 206 // sagarama kAnapyunmUlayAmAsa, niSpipepa ca kAnapi / kAnapyapAtayanmlecchAn, sa vanebha iva dumAn // 207 // digvijaya: tena bhagnAH kirAtAste, niHsthaamaano'pckrmuH| bahUni yojanAnyAzu, pavanodbhUtatUlavat // 208 // dUre gatvA'tha sambhUya, sindhunadyAstaTAvanau / vAlukAsrastareSvasthuruttAnA muktvaassH|| 209 // devAn meghamukhAn nAgakumArAn kuladevatAH / uddizyA'STamabhaktAni, jagRhuste'tyamarSaNAH // 21 // tadaSTamAnte devAnAmAsanAni cakampire / dRzevA'vadhinA'pazyan, kirAtAMste tathAsthitAn // 211 // // 247|| kRpayA pitRvat teSAmA jAtAtayo'tha te / tAnupetyAntarikSasthAH, procurmeghamukhA iti // 212 // 1 duHkhadaH pAto yeSAM te / 2 mhissH| 3 ymH| 4 vAyuriva / 5 pIDayA / SARALSAREERRIERRORISRORES Jain Education in all For Private & Personal use only , Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ he vatsA ! hetunA kena, yUyamevaM hi tiSThatha ? / avilambena taM brUta, yathA vaH pratikurmahe // 213 // tataH kirAtA ityUcuH, ko'pyasau viSayetra naH / prAvizad duHpraveze'pi, payodhAviva vADavaH // 214 // vayaM tena parAbhUtA, yuSmAn shrnnmaashritaaH| sa yathA yAti bhUyo'pi, nA''yAti ca tathA'stu nH||215|| te'pyabhyadhuH surA evaM, kRzAnoH zalabhA iva / yUyamasyA'nabhijJAH stha, tenedamabhidhattha bhoH // 216 // ayaM hi sagaro nAma, cakravartI mahAbhujaH / surANAmasurANAM cAvijayyaH zakravikramaH // 217 // shstraa-gni-viss-mtraa-'mbu-ttr-vidyaadygocrH| upadrotuM vajra iva, nahi kenApi zakyate // 218 // tathApi vo'nurodhena, cakriNo'sya mahaujasaH / mazakAH kuJjarasyeva, kariSyAma upadravam / / 219 / / ityuditvA tirobhUya, te meghavadanAH surAH / skandhAvAropari sthitvA, tenire ghoradurdinam // 220 // nIrandhreNAndhakAreNA'pUryanta kakubhastathA / januSA'ndhalavad rUpaM, nopalebhe yathA janaH // 221 // dhArAbhiste'tha musalamAnAmiH ziviropari / saptarAtraM pravavRSuranirviNNAH samIravat / / 222 // ariSTavRSTimacchinnAM, prekSya tAM cakravartyapi / svayaM pANisarojena, carmaratnaM parAmRzat // 223 // skandhAvArapramANena, vavRdhe tat kSaNAdapi / tacca tiryak samAstINa, tatAra salilopari // 224 // mahApotamivA''rohata, sasainyastannarezvaraH / chatraratnaM ca saMspRzyA'tAnayacarmaratnavat // 225 // cakre carmopari cchatraM, so'bhraM bhuva ivopri| maNiratnaM nyadhAcchatradaNDAnte dyotahetave // 226 // chatra-carmAntare tasthau, tad rAjJaH zibiraM sukham / asura-vyantaragaNa, iva ratnaprabhAntare // 227 // 1 agneH / 2 dizaH / 3 jammAndhavat / musalapramANAbhiH / 5 akhaNDAm / 6 pasparza / vistAritam / 8 vistArayAmAsa / triSaSTi. 43 Jain Education Inted For Private & Personal use only www.iainelibrary.org Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 248 // caturthaH sarvadhAnyAni zAkAMca, phalAdi ca gRhAdhipaH / prAtarutvA dadau sAyaM, ratnamAhAtmyamIdRzam // 228 // dvitIyaM parva akhaNDitAbhirdhArAbhirvapati sa nirantaram / tathaiva te meghamukhA, durvAgbhiriva durmukhAH // 229 // ka ete mAmupadrotuM, pravRttA hanta! durdhiyaH / evaM sakopaH sagarazcintayAmAsa cetasi // 230 // sargaH sAnnidhyakAridevAnAM, sahasrAH SoDazApi te / kupitA varmitAH saastraastaanupetyaivmbhydhuH|| 231 // | ajitaare varAkAH! kimima, sagaraM cakravartinam / devAdInAmapyajayyaM, na jAnIthA'lpamedhasaH 1 // 232 // sagarayoapasarpata tat tUrNa, cedAtmakuzalecchavaH / anyathA khaNDayiSyAmo, yuSmAn kUSmANDavad vayam // 233 // caritam / ityuktAstairmeghamukhA, meghAn saMhRtya tatkSaNam / trastAstirodadhuH kvApi, zepharA iva vAriNi // 234 // 18 tadApAtakirAtAnAM, gatvA meghamukhAH suraaH| AdizaMzcakravaryeSa, na jayyo'sAdRzAmiti // 235 // sagarasya tataH kirAtAste bhItAH, strIvat parihitAMzukAH / ratnopAyanamAdAya, sagaraM zaraNaM yyuH||236 // digvijayaH patitvA pAdayozcakravartino vazavartinaH / AbaddhAJjalayo mUrdhni, te kirAtA vyajijJapan // 237 // svAminnasAbhirajJAnAt, tvAM pratIdamanuSThitam / zarabhaiH prati parjanyaM, phAlakarmeva durmadaiH // 238 // avimRzyavidhAyitvaM, tat titikSasva naH prbho| praNipAtAvasAno hi, kopATopo mahAtmanAm // 239 // kuTumbinaH pattayo vA, sAmantA vA tvadAjJayA / ataH paraM bhaviSyAmastvadadhInA hi naH sthitiH // 240 // catryapyuvAca tAnevaM, madIyIbhUya tiSThata / apAgbharatavarSAdhasAmantA iva daNDadAH // 241 // // 248 // evamAlapya satkRtya, kirAtAn vyasRjannRpaH / senAnyaM cA''dizajetuM, sindhoH pshcimnisskuttm||242|| , astrasahitAH / 2 matsyAH / 3 aSTApadaiH / ***ZARAOSAR Jain Education in For Private & Personal use only | , Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ carmaNA pUrvavat sindhumuttIrya pRtanApatiH / giri-sAgaramaryAdAnajayat sindhuniSkuTAn // 243 // mlecchAnAM daNDamAdAya, dnnddeshshcnnddvikrmH| Ayayau sagaraM vArisampUrNa iva vaaridH||244|| bhogAn vicitrAn bhuJjAnaH, so'ya'mAno mhiishvraiH| tatraivA'sthAciraM nAsti, videzaH ko'pi doSmatAm // __ anyadA cakriNazcakraM, nizcakrAmA''yudhaukasaH / mArgeNottarapUrveNa, grISme bimbamivoSNagoH // 246 // gacchaMzcakrAnugo rAjA, kSudrasya himavadgireH / nitamba dakSiNaM prApa, dattAvAso'dhyuvAsa ca // 247 // uddizya kSudrahimavatkumAraM tatra so'karot / tapoSTamaM pauSadhaM copAdade pauSadhaukasi // 248 // pauSadhAnte rathArUDho'gAt kSudrahimavadgirim / jaghAna ca rathAoNa, sa trirdantena dantivat // 249 // niyamya turagAMstatra, kRtvA'dhijyaM zarAsanam / nijanAmAGkitaM bANaM, visasarja narezvaraH // 250 // dvAsaptatiM yojanAni, gatvA krozamiva kSaNAt / so'patat kSudrahimavatkumArasya puro bhuvi // 251 // kSaNaM cukopa bANena, bANanAmAkSaraiH punaH / kSaNAdazAmyat sa kssudrhimaaclkumaarkH||252 // gozIrSacandanaM sarvoSadhIH padmahadodakam / devadRSyANi taM bANaM, ratnAlaGkaraNAni ca // 253 // devedrupuSpamAlAzcopaninye sagarAya saH / pratyapadyata sevAM ca, jayetyuktvA nabhaHsthitaH // 254 // taM visRjya tato rAjA, vAlayitvA nijaM ratham / yayAvRSabhakUTAdi, trirjaghAna tathaiva tam // 255 // azvAn niyamya kAkiNyA, prAgbhAge tasya bhUbhRtaH / dvitIyaH sagarazcakrItyakSarANi lilekha sH||256|| tato rathaM vAlayitvA, skandhAvAramupetya ca / vidadhe'STamabhaktAntapAraNaM pRthivIpatiH // 257 // 1 sUryasya / 2 kalpavRkSapuSpamAlAH / Jain Education Internal For Private & Personal use only Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite dvitIyaM parva caturthaH sargaH ajitasagarayozcaritam / // 249 // himAcalakumArasya, cakre'thA'STAhnikotsavam / RddhyA mahatyA sagaraH, pUrNadigjayasaGgaraH // 258 // ___ mArgeNottarapUrveNa, cakraratnAnugastataH / gaGgAdevIbhavanAbhimukhaM sukhamagAnnRpaH // 259 // nidadhe zibiraM gnggaasdmno'ntiduurtH| vidadhe'STamabhaktaM ca, gaGgAmuddizya bhuuptiH||26|| sindhudevIva gaGgA'pi, vijJAyA''sanakampataH / upatasthe'ntarikSasthA'TamAnte cakravartinam // 261 // sahasraM ratnakumbhAnAmaSTottaramadatta ca / svarNa-mANikyacitraM ca, ratnasiMhAsanadvayam // 262 // visRjya gaGgAM sagaro, vidadhe'STamapAraNam / aSTAhnikotsavaM cA'syAH, prItaye priitmaansH|| 263 / / cakrAdiSTena mArgeNa, dizA dakSiNayA ttH| so'khaNDavikramaH khaNDaprapAtAbhimukhaM yayau // 264 // ArAt khaNDaprapAtAyAH, skandhAvAraM nyadhatta saH / nATyamAlakamuddizyA'STamabhaktaM cakAra ca // 265 // aSTamAnte nATyamAlo, vijJAyA''sanakampataH / sopAyana upAgacchad, grAmeza isa bhUpatim // 266 // nAnAvidhAnalaGkArAn, sa dadau cakravartinaH / pratyapadyata sevAM ca, vinIto maNDalezavat // 267 // visRjya taM ca sagaraH, pAraNAnantaraM mudA / aSTAhnikAM tasya cakre, kRtapratikRtopamAm // 268 // - atha cakradharAdezAta, senAnIrasenayA / sindhuniSkuTavad gAGgaM, prAgniSkuTamasAdhayat // 269 // vaitAThyaparvatazreNidvayavidyAdharAnatha / parvatIyAniva nRpAn, sagarastarasA'jayat // 27 // ratnAlaGkAra-vAsAMsi, hastinasturagAMzca te / cakranAthasya dadire, sevAM ca pratipedire // 271 // vidyAdharAn dharAdhIzaH, satkRtya visasaje tAn / tuSyanti hi mahIyAMsaH, sevAmayyA girApi hi // 272 / / prtijnyaa| sagarasya digvijayaH // 249 // Jain Education a l For Private & Personal use only ___ Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nRpAdezena senAnIraSTamAdipuraHsaram / tamisrAvad guhAM khaNDamapAtAmudaghATayat // 273 // sagaro gajamAruhya, tatkumbhe dakSiNe maNim / meruzRGga ivA''dityaM, nyasya tAM prAvizad guhAm // 27 // maNDalAnyAlikhan prAgvat, kAkiNyA paarshvyordvyoH| uttIrya prAgvadunmanA-nimagne nimnage api||275|| guhAyA madhyatastasyA, apAradvAreNa bhUpatiH / svayamudghATitenA'tha, nadyogha iva niryayau // 276 // gaGgAyAH pazcime kUle, skandhAvAraM nyadhAnnRpaH / uddizya nidhiratnAni, vidadhe cA'STamaM tpH|| 277 // sadante naisarpa-pANDU, piGgalaH srvrtnkH| mahApadmaH kAla-mahAkAlau mANava-zaGkhakau // 278 // ityete nava nidhayaH, kRtasannidhayo'maraiH / sahasrasaGkhyaiH pratyekaM, narendramupatasthire // 279 // ityUcuste vayaM gnggaamukhmaagdhvaasinH| AgatAstvAM mahAbhAga, tvadbhAgyena vazIkRtAH // 28 // yathAkAmamavizrAntamupabhuta prayaccha ca / api kSIyeta pAtho'bdhau, na tu kSIyAmahe vayam // 281 // navabhiryakSasahasraH, kiGkarairiva tAvakaiH / ApUryamANAH satataM, cakrASTakapratiSThitAH // 282 // dvAdazayojanAyAmA, navayojanavistRtAH / bhUmadhye saJcariSyAmo, deva ! tvatpAripArzvikAH // 283 // // caturbhiH kalApakam // tadvAcamanumanyA'tha, bhUpatiH kRtapAraNaH / aSTAtikotsavaM teSAmakApIdAtitheyavat / / 284 // senAnIH sagarAdezAd, dvitIyamapi niSkuTam / prAcInaM jAhavIdevyAH, sAdhayAmAsa kheTevat / / 285 // caturbhiniSkuTegeMgA-sindhvormadhyasthitena ca / khaNDadvayena paTkhaNDa, bhArataM varSamityadaH // 286 // * sahasranavabhiryakSaiH, kiGka saGgha 3 // 1 kSudragrAmavat / Jain Education Inte For Private & Personal use only Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi dvitIyaM parva zalAkApuruSacarite // 250 // caturthaH sargaH ajitasagarayocaritam / dvAtriMzatA'bdasahasraiH, sagarastadazAt sukham / anutsukAnAM zaktAnAM, lIlApUrvAH pravRttayaH // 287 // caturdazamahAratnapatirnavanidhIzvaraH / dvAtriMzatA sahasrazca, sevyamAno mahIbhujAm // 288 // jAyAnAM rAjaputrINAM, 'taiH sahasraiH smnvitH| sahasrairjAnapadInAM, strINAM taavdbhirnvitH|| 289 // dvAtriMzato janapadasahasrANAmadhIzvaraH / dvAsaptateH puravarasahasrANAM ca zAsitA // 29 // ekasahasronadroNamukhalakSasya cA'dhipaH / pattanASTacatvAriMzatsahasrANAmadhIzvaraH // 291 // karbaTAnAM maDambAnAM, caturvizisahasrapaH / caturdazasaharUyAzca, sambAdhAnAmapIzvaraH // 292 // kheTakAnAM sahasrANi, SoDazA'pi ca rakSitA / tathA''karasahasrANAM, viMzatereka IzitA // 293 // paJcAzataH kurAjyAnAmekonAyAzca nAyakaH / antarodakaSaTpaJcAzatazca paripAlakaH // 294 // prAptaH SaNNavatigrAmakoTInAM svAmitAM ca tAm / pattInAM paNNavatyA ca, koTibhiH privaaritH||295|| kuJjarANAM vAjinAM ca, rathAnAM ca pRthaka pRthak / lakSAbhizcaturazItyA, chAditAvanimaNDalaH // 296 // tato nivavRte cakrI, cakraratnapathAnugaH / RddhyA mahatyA sampUrNaH, poto dvIpAntarAdiva // 297 // ||dshbhiH kulakam // grAmezairdurgapAlaizca, maNDalezaizca vartmani / kriyamANocitArghazrIrdvitIyAcandramA iva // 298 // prasAribhirabhivyoma, purataH sainyrennubhiH| zasyamAnAgamo dUrAd, vardhApakanarairiva / / 299 // heSitaibRMhitaindighoSaistUryAravairapi / spardhayeva prasRmarairdizo badhirayanniva // 30 // dvaatriNshtaa| 2 antaradvIpaH / sagarasya digvijayaH // 250 // Jain Education For Private & Personal use only . Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RECENESELECORRECENGA dine dine yojanikaiH, prayANaiH sukhamApatan / sagaro nagarI prApa, vinItAM dayitAmiva // 301 // ||cturbhiH kalApakam // vinItAyAH parisare, saritpatirivAvadhau / nivezya zibiraM rAjA'vatasthe sthemaparvataH // 302 // tatrA'pareyuH sagaro, vAhyAlyAM vAha~kelaye / ekaM sUkalamAruhya, yayau srvklaanidhiH|| 303 // tatra vikramayAmAsa, caturaM taM turaGgamam / uttarottaradhArAsu, krameNA''ropayacca sH||304|| ArUDhaH paJcamI dhArAmutpapAta nabhastale / valgAdisaMjJAnabhijJIbhUto bhUtairivAzritaH // 305 // sagaraM so'pahRtyA'zvo'zvarUpa iva rAkSasaH / mahAraNye pracikSepa, kAlAkSepeNa raMhasA // 306 // valgAM sAmarSamAkRSyorubhyAM cA''kramya pArzvayoH / dadhAra sagaro'zvaM taM, jhampAM dattvottatAra ca // 307 // vidhurasturagaH so'pi, papAta pRthivItale / pRthvInAtho'pi pAdAbhyAmeva gantuM pracakrame // 308 // yAvat kizcid yayau tAvad, dadazaikaM mahAsaraH / AdityakaraparyastAM, bhUbhraSTAmiva candrikAm // 309 // tatra zramApanodAya, satrau vanya iva dvipaH / khAdu svacchaM padmagandhi, zItaM ca sa payaH papau // 310 // niryayau sarasastasmAta, sa tasthau tIrasImani / dadarza caikAM yuvati, jaladevImivA'grataH // 311 // tAM navAmbhojavadanAM, nIlotpalavilocanAm / taraGgAyitalAvaNyajalAM cakrayugastanIm // 312 // merakokanadodAmapANi-pAdamanoramAm / zarIriNIM sarolakSmI, sa pazyannityacintayat // 313 // apsarAH kiM ? vyantarI kiM?, kimatho nAgakanyakA vidyAdharI vA kimiyaM?, na sAmAnyedRzI bhavet // parAkramagiriH / 2 azvakrIDAbhUmau / 3 azvakrIDAyai / 4 uddhRtAzvam / 5 avilambena / * degstabhU snggh3|| 6 raktakamalam / / Jain Education Internet For Private & Personal use only MINww.jainelibrary.org Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 25 // na tathA hRdayAnandaM, karoti sarasIjalam / yathA darzanametasyAH, sudhAvRSTisahodaram // 315 // dvitIyaM parva tayA'pi dadRze rAjA, rAjIvadalacakSuSA / tataH saMvaritenevA'nurAgeNa tadaiva hi // 316 // caturthaH sadyo'pi kAmavidhurA, sA sakhIbhiH kathaJcana / saMsthApyA''nIyatA''vAse, mlAnA sAyamivAjinI // 317 // sargaH sagaro'pi sarastIre, zanairgacchan smarAturaH / etya kaJcukinA natvA, caivamUce kRtaanyjliH|| 318 // ajita svAminihaiva bharatakSetravaitAThyaparvate / vallabhaM sampadAmasti, puraM gaganavallabham // 319 // sagarayovidyAdharapatistatra, khyAto nAmnA sulocanaH / trilocanasakhaH puryAmalakAyAmivA'bhavat // 320 // 15 caritam / sahasranayano nAma, tasyA'sti tanayo nayI / sukezA duhitA ceyaM, vizvastraiNaziromaNiH // 321 // naimittikena caikena, jAtamAtrApi varNitA / strIratnameSA mahiSI, bhavitrI cakravartinaH // 322 // sagarasya ___ itazca pUrNameghena, rathanUpurabhUbhujA / bhUyo bhUyo yAciteyamudvoDhumanurAgiNA // 323 // strIravaprAptiH tAM pitaryadadAne ca, hatukAmo haThAdapi / pUrNamegho megha iva, garjan yoddhamupAyayau // 324 // pUrNameghazcirataraM, yodhayitvA sulocanam / cakre dIrghabhujo dIrghanidrAmudritalocanam // 325 // svadhanaM taddhana ivopAdAya bhaginImimAm / sahasranayanotrA''gAnmahAtman ! saparicchadaH // 326 // sarovare tayA ceha, krIDantyA tvmsiikssitH| zikSitA cA''zu kAmena, vikAraM vedanAmayam // 327 // dharmArttava khedavatI, stabdhA pAzcAlikeva sA / zItArteva saromAJcA, zleSmaleva skhalatsvarA // 328 // bhIteva vepathumatI, vivarNA rogabhAgiva / udazruH zokamagneva, yoginIva layasthitA // 329 // // 25 // kmlptrnetryaa| 2 kAmArditA / 3 kuberH| 4 strINAM samUhaH straiNam / 5 zleSmavatIva / Jain Education Inte l For Private & Personal use only 4 w ww.jainelibrary.org Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sagarakha vinItAyAM pravezaH kSaNAdavasthAvaicitryaM, prapede tava darzanAt / tat trAyasva jagatrAtarna yAvat sA vipadyate // 330 // sovidalle vadatyevaM, sahasranayano'pi saH / Ayayau nabhasA tatra, namazcakre ca cakriNam // 331 // so'numAnya nijAvAse'napIt sagaracakriNam / strIratnasya sukezAyA, dAnAca tamatoSayat // 332 // tatazca tau vimAnena, sahasrekSaNa-cakriNau / vaitADhyazaile yayatuH, puraM gaganavallabham // 333 nivezya paitRke rAjye, sahasranayanaM ttH| sarvavidyAdharAdhIza, vyadhatta dharaNIdhavaH // 334 // strIratnaM tadupAdAya, sagarazcakravartyatha / jagAma sAketapuraM, purandaraparAkramaH // 335 // samuddizya vinItAM ca, cakre'STamatapo nRpaH / pauSadhaM pauSadhAgAre, prapede ca yathAvidhi // 336 // aSTamAnte ca niSkramya, pauSadhAgAratastataH / samaM parijanaizcakre, pAraNaM dharaNIdhavaH // 337 // pade pade toraNinI, bhUvikAravatImiva / muktAsvastikasandohakAntibhiH samitAmiva // 338 // aTTazobhApatAkAbhirnartanAyodbhujAmiva / dhUpaghaTyutthadhUmAlyA, kRtapatralatAmiva // 339 // maJcastharatnapAtrIbhirnetravistAriNImiva / maJcairvicitrairacitazayanIyAmivocakaiH // 340 // vimAnakiGkiNIkANairmaGgalodgAyanImiva / purI vAsakasaJjAM tAM, praviveza vizAMpatiH // 341 // ||cturbhiH kalApakam / / uttoraNamutpatAkamudvaitAlikamaGgalam / vimAnamiva zakraH khaM, gRhAGgaNamagAnRpaH // 342 // sAnnidhyabhAjAM devAnAM, sa sahasrANi poDaza / dvAtriMzataM sahasrANi, tathA vasumatIbhujAm // 343 // umriyate / 2 kbukinii| * degnuzApya nijA saGgha 1 // 3 priyasamAgamavAsare sajjAm / Jain Education inclu Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya parva caturthaH triSaSTi zalAkApuruSacarite // 252 // sargaH ajitasagarayozcaritam / mahAratnAni senAnI-purodho-gRhi-vardhakIn / trINi triSaSTiyuktAni, sUpakArazatAni ca // 344 // zreNiprazreNikA aSTAdaza cA'nyAnapi kramAt / durgapAla-zreSThi-sArthavAhAdIn vyasRjat svayam // 345 // ||tribhirvishesskm // sAntaHpuraparIvAraH, strIratnena samanvitaH / satAM mana ivodAraM, rAjA vezmA vizannijam // 346 // tatra snAnagRhe snAtvA, devatAvasaraukasi / kRtadevArcano rAjA, bubhuje bhojanaukasi // 347 // saGgItakairnATakaizca, vinodairaparairapi / tatazcA'raMsta sagaraH, sAmrAjyazrIlatAphalaiH // 348 // __etyA'parechuH sagaraM, devAdyA evamabhyadhuH / vidadhe bhArataM kSetraM, vazaMvadamidaM tvayA // 349 // yuSmAkaM cakravartitvAbhiSekamadhunA vayam / kariSyAmo'rhato janmAbhiSekamiva vAsavAH // 350 // anujajJe ca tAMzcakrI, lIlonamitayA dhruvA / mahAtmAnaH praNayinAM, praNayaM khaNDayanti na // 351 // athA''bhiyogikA devAH, puryA uttarapUrvataH / vicArabhiSekAya, maNDapaM ratnamaNDitam // 352 // samudra-tIrtha-hadinI-hRdebhyaH pAvanIrapaH / giribhyazcauSadhIrdivyAstatrA''ninyurdivaukasaH // 353 // atha sAntaHpuraH sastrIratnazcakradharo'vizat / taM ratnamaNDapaM ramyaM, ratAcalaguhAmiva // 354 // samRgendrAsanaM tatra, snAnapIThaM maNImayam / nRpaH pradakSiNIkRtyA''hitAgniriva pAvakam // 355 // sAntaHpurastadAruhya, pUrvasopAnavartmanA / siMhAsanamalazcakre, prAGmukhaH pRthiviiptiH|| 356 // dvAtriMzadrAjasahasrANyudaksopAnavartmanA / Aruhya tatra nyapadan , haMsAH kamalapaNDavat // 357 // khasvabhadrAsanAsInA, baddhAJjalipuTAzca te / tasthuH svAmini dattAkSAH, zake sAmAnikA iva // 358 // ONGCROCOCCASSCOOK sagarasya cakripadAbhiSekaH // 252 // 2ii Jain Education in For Private & Personal use only 11 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ senApatigRhapatiH, purodhA vardhakistathA / apare bahavaH zreSThi-sArthavAhAdayo'pi hi // 359 // snAnapIThaM tadAruhyA'pAcyasopAnavartmanA / niSeduH khasvasthAneSu, jyotISIva nabhastale // 360 // yugmam // tasin zubhe dine vAre, nakSatre karaNe'pi ca / yoge candre ca lagne ca, sarvagrahabalAnvite // 361 // abhiSekaM mahIbhartuzcakrurdevAdayaH kramAt / sauvarNaM rAjatai rAnaiH, kalazaiH kamalAnanaiH // 362 // yugmam // vAsasA devadRSyeNa, rAjJo'GgaM mamRjuzca te / hastena mRdunA saudhabhitti citrakarA iva // 363 // dardara-malayabhavairatha gandhaiH sugandhibhiH / rAjJo'GgaM churayAmAsuryotsnayeva nabhastalam // 364 // divyaM ca sumanodAmoddAmagandharddhibandhuram / svAnurAgamiva dRDhaM, babandhurmUrdhni bhUpateH // 365 // vAsAMsi devadRSyANi, ratnAlaGkaraNAni ca / tatastadupanItAni, paryadhAd vasudhAdhavaH // 366 // tatazcakradharastatra, meghadhvanitadhIrayA / girA vanagarAdhyakSa, samAdikSaditi khayam // 367 // adaNDa-zulkAmabhaTapravezAmakarAmimAm / mahotsavAM kuru purI, yAvad dvAdazavatsarIm // 368 // ityAjJAM nagarAdhyakSo, hastyArUDhenijainaraiH / puryAmAghoSayAmAsa, sadyo DiNDimikairiva // 369 // itthaM cakripadAbhiSekapizunaH paTkhaNDapRthvIpatestasya svarnagarIvilAsavibhavasteyavratAyAM puri / pratyarlDa pratimandiraM pratipathaM cA''nandamunmudrayannuccaidaza vatsarANi samabhRt tasyAM mhaanutsvH||37|| ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye dvitIye parvaNi sagaradigjayacakravartitvAbhiSekavarNano nAma caturthaH srgH|| Jain Education Interne For Private & Personal use only Kolkww.jainelibrary.org Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pazcamaH srgH| triSaSTizalAkA puruSacarite dvitIyaM parva paJcamaH sarga: ajitsgryoshcritm| // 253 // atha sAketanagarodyAne'jitajinezvaraH / bhagavAn samavAsApati, sevyamAnaH suraa-'suraiH||1|| vAsavAdiSu deveSu, sagarAdiSu rAjasu / AsIneSu yathAsthAnaM, vidadhe dezanAM vibhuH // 2 // tadA ca vaitAThyagirI, pUrNameghaM sahasradRk / smaran pitRvadhaM kruddho'vadhIt tAkSye ivoragam // 3 // pUrNameghAtmajastasmAnnaSTo'tha ghnvaahnH| tatrA''jagAma samavasaraNe zaraNecchayA // 4 // sa triH pradakSiNIkRtya, bhagavantaM praNamya ca / upapAdamupAvikSadupavRkSamivA'dhvagaH // 5 // samAkRSyA'pi pAtAlAd, bhraMzayitvA divo'pi tam / balIyaso vA zaraNAt , kRSTvA hanmIti vibruvan // 6 // tasyA'nupadamevA'tha, sahasrAkSa udaayudhH| AgAt samavasaraNe'pazyacca ghanavAhanam // 7 // prazAntakopastyaktAstraH, prabhAvAt paramezituH / natvA pradakSiNApUrva, yathAsthAnamupAvizat // 8 // sagarazcakrabhRdatha, papraccha paramezvaram / kiM vairakAraNaM khAmin !, puurnnmegh-sunetryoH||9|| Acakhyau bhagavAnevamAdityAbhe pure purA / abhavad bhAvano nAma, dravyakoTIzvaro vaNik // 10 // vasUnoharidAsasya, so'rpayitvA'khilaM dhanam / dezAntaraM vaNijyAya, jagAma shresstthibhaavnH||11|| videze dvAdazAbdAni, sthitvopAyaM mahad dhanam / Ayayau bhAvanazreSThI, tasthau ca nagarAd bhiH||12|| tatra muktvA parIvAramekAkyapi hi bhAvanaH / nizyAyayau nije samanyutkaNThA hi balIyasI // 13 // 1 vRkSasamIpam / pUrNameghasulocanayoH pUrvabhavasambandhaH // 253 // Jain Education Internal For Private & Personal use only hia Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi, 44 Jain Education i pravizan haridAsena, cauro'sAviti zaGkayA / nihataH khaDgaghAtena, vimarzaH kvA'lpamedhasAm 1 // 14 // svasya vyApAdakaM jJAtvA, tadAnImapi bhAvanaH / tatkAlakalitadveSaH, kAladharmamupAyayaiau // 15 // sa jJAtvA pitaraM pazcAt pazcAttApakadarzitaH / cakAra pretakAryANi, sazailyastena karmaNA // 16 // vipede haridAso'pi, gate kAle kiyatyapi / duHkhadAn dvAvapi tato bhramatuH katicid bhavAn // 17 // kiJcicca sukRtaM kRtvA, jIvo'bhUd bhAvanasya tu / pUrNamegho haridAsajIvastvAsIt sulocanaH // 18 // iti prAgjanmasaMsiddhaM, pUrNamegha-sunetrayoH / vairaM prANAntikaM rAjannaihikaM tvAnuSaGgikam // 19 // 1 bhUyo'pi sagaro'pRcchat, tatsUnvoranayormithaH / ko vairahetuH ? snehazva, sahasrAkSe kuto mama 1 // 20 // svAmyUce dAnazIlastvaM, parivAd rambhakAbhidhaH / prAgbhave'bhUstavA'bhUtAM, ziSyau zazyAvalI tvimau // abhUccA'tivinItatvAdAvaliste'tivallabhaH / godhenumekAmakrINAdanyadA draviNena saH // 22 // bhedaM gosvAminaH kRtvA, kaThorahRdayaH zazI / antarAle patitvaiva tAM krINAti sma dhenukAm || 23 || kezAkezi muSTAmuSTi, daNDAdaNDi tayostataH / yuddhaM pravavRte ghoraM, zazinA cAssvalirhataH // 24 // zazI ciraM bhavaM bhrAntvA, jajJe'sau meghavAhanaH / Avalistu sahasrAkSastadidaM vairakAraNam // 25 // bhrAntvA dAnaprabhAveNa, rambhako'pi gatIH zubhAH / catryabhUstvaM sahasrAkSe, snehaH prAgjanmabhU te // 26 // atha rakSaH patirbhImo, niSaNNastatra parSadi / utthAyA''liGgya rabhasAnmeghavAhanamabravIt // 27 // puSkaradvIpa bharatakSetre vaitADhyaparvate / prAgbhave kAJcanapure, vidyuddaMSTro nRpo'bhavam // 28 // 1 vicAraH / 2 duHkhasahitaH / meghavAhanasahasrAkSayoH pUrvabhavaH Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tripaSTizalAkApuruSacarita ORMELA dvitIya parva paJcamaH COLORSCORESE // 254 // sargaH ajitasagarayozcaritam / tasmin bhave mamA'bhUstvaM, tanayo rtivllbhH| atyantavallabho vatsa!, sAdhu dRSTo'si smprti||29||18 tadevaM sampratyapi me, putro'si parigRhyatAm / sainyaM madIyaM tvadIyamathA'nyadapi yanmama // 30 // lavaNode payorAzau, durjayo dyusadAmapi / yojanAnAM saptazatIM, dikSu sarvAsu vistRtH||31|| rAkSasadvIpa ityasti, sarvadvIpaziromaNiH / tadantare trikUTAdri minAbhau sumeruvat // 32 // maharddhirvalayAkAro, yojanAni navonnataH / paJcAzataM yojanAni, vistIrNo'styatidurgamaH // 33 // tasyopariSTAt sauvarNaprAkAra-gRha-toraNA / mayA laGketi nAmnA pUradhunaivA'sti kAritA // 34 // SaD yojanAni bhUmadhyamatikramya cirantanI / zuddhasphaTikavaprAGkA, nAnAratnamayAlayA // 35 // sapAdayojanazatapramANA pravarA purI / mama pAtAlalaGketi, vidyate cA'tidurgamA // 36 // purIdvayamidaM vatsA''datva tannRpatirbhava / bhavatvayaiva te tIrthanAthadarzanajaM phalam // 37 // ityuktvA rAkSasapatirmANikyairnavabhiH kRtam / dadau tasai mahAhAraM, sadyo vidyAM ca rAkSasIm // 38 // bhagavantaM namaskRtya, tadaiva ghanavAhanaH / Agatya rAkSasadvIpe, rAjAbhUllaGkayostayoH // 39 // rAkSasadvIparAjyena, rAkSasyA vidyayA'pi ca / tadAdi tasya vaMzopi, yayau rAkSasavaMzatAm // 40 // evaM sthite ca sarvajJo, viharannanyato yayau / khaM khaM sthAnaM yayuste'pi, surendr-sgraadyH||41|| itaH punazcatuHSaSTisahasrastrIbhiranvitaH / ratisAgaranimagno, nAkIvAraMsta cakrabhRt // 42 // tasyA'ntaHpurasambhogajanmA mlAnirapAsvata / strIratnabhogAdadhvanyazramo'pAcyanilAdiva // 43 // kaamkriiddaasktH| 2 devH| 3 nanAza / 4 dakSiNapavanAt / rAkSasavaMzaH ASERECCC // 254 // Jain Education inte For Private & Personal use only Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evaM sukhaM vaiSayika, tasyA'nubhavato'nizam / jahuprabhRtayaH SaSTisahasrA jajJire sutaaH||44|| dhAtrIbhiH pAlyamAnAste, kramAd vavRdhire sutAH / udyAnapAlIbhirivodyAnajAtA mhiiruhaaH||45|| te kalAgrahaNaM cakruH, zanai raMjanijAnivat / vapuHzrIvalyupavanaM, yauvanaM ca prapedire // 46 // te nijaM darzayAmAsurastravidyAsu kauzalam / dadRzuH parakIyaM ca, nyUnAdhikadidRkSayA // 47 // vAhyAlyAM bhramimAnIya, samudrAvartalIlayA / durdamAnapyadamayan , zUkalAMste kalAvidaH // 48 // dupatrasyA'pyasahanAn , skandhadezavivartinaH / vyAlAnapi vazIcakraH, kunyjraaNste'tinirjraaH||49|| udyAnAdiSu te khairaM, remire sarvayovRtAH / avandhyazaktayo vindhyATavyAM madakalA iva // 50 // ___ atha cakriNamanyeyuH, sagaraM sadasi sthitam / iti vijJapayAmAsuste kumArA mahaujasaH // 51 // amaro mAgadhapatiH, prAcImukhavibhUSaNaH / dakSiNAzekatilako, varadAmapatistathA // 52 // pazcimAzAkirITazrIH, prabhAsAdhipatiH sa ca / bhuje iva bhuvo gaGgA-sindhU api sridvre||53|| vaitAThyAdrikumArazca, bharatAmbhojakarNikA / kRtamAlastamisrAdvAkSetrapAla ivoccakaiH // 54 // bharatAvadhibhUstambho, himAcalakumArakaH / khaNDaprapAtAdhiSThAno, nATyamAlaH sa cotkaTaH // 55 // naisarpapramukhAste ca, navApi nidhidevtaaH| divaukaso'pyevamamI, nRvat tAtena saadhitaaH||56|| ||pnycbhiH kulakam // SaTkhaNDamariSaDvargavadidaM vasudhAtalam / khayameva parAjigye, tAtenA'mitatejasA // 57 // 1candravat / 2 duSTAn / 3 devebhyo'pydhikaaH| 4 mitrairvRtaaH| 5 mttgjaaH| Jan Education in For Private & Personal use only Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite // 255 // kRtyazeSaM na te kiJcidasti dorvikramocitam / tvatputratvaM jJApayAmo, yat kRtvA deva ! samprati // 58 // dvitIyaM parva tAtena sAdhite'muSmin , bhRtale sakale'pi tat / khecchAviharaNenaiva, tAta! putratvamastu nH|| 59 // paJcamaH tatastAtaprasAdena, bhavanAGgaNavad bhuvi / vayaM vihartumicchAmaH, svacchandaM vanahastivat // 60 // sargaH praNayaprArthanAM tAM ca, sa teSAM pratyapadyata / mahatsu yAjA'nyasyApi, na mudhA kiM punastukAm // 61 // ajitaatha te pitaraM natvA, nijAvAsAnupetya ca / dundubhIstADayAmAsuryAtrAmaGgalasUcakAn // 62 // sagarayodhIrANAmapi saGkSobhadAyInyazubhadAni ca / utpAtAzakunAnyeSAM, tadAnImiti jajJire // 63 // hazcaritam / mArtaNDamaNDalaM ketuzatAkulamajAyata / rasAtaladvAramiva, mahoragakulAkulam // 64 // sagaraputrANAM saJjAtamadhyacchidraM ca, rajanIkaramaNDalam / adRzyata navotkIrNadantatADaGkasannibham // 65 // | dezadarzanAya vAtAndolitavallIva, cakampe ca vasundharA / zilAzakalavRSTyAmA, jAtAH karakavRSTayaH // 66 // prasthAnam ajAyata rajovRSTiH, zuSkAbhrakSodasodarA / sammukho vAyuruddaNDo, ruSTo ripurivA'bhavat // 67 // apazakunAazivAzca zivAH kAmaM, dakSiNasthA vavAzire / tatsparddhayeva tatrasthAzrukruzuH kauzikA api // 68 // cillAzca maNDalIbhUya, premurnabhasi nIcakaiH / uccakairApatkAlatacakrakrIDAparispRzaH // 69 // ajAyanta ca tatkAlaM, gandhebhA api nirmadAH / srotasvinya iva grISmakAle nirjalatAjuSaH // 70 // // 255 // hayAnAM heSamANAnAM, dhUmalekhA mukhAntarAt / niryayuISaNatarA, bilebhya iva pannagAH // 71 // tAnyavAjIgaNan sarvANyutpAtAzakunAni te / tajjJAnAmapi hi nRNAM, pramANaM bhavitavyatA // 72 // 1 yat kArya kRtvA vayaM tvatputrA iti jJApayAmaH / 2 apatyAnAm / 3 ashubhsuuckaaH| 4 avagaNayAJcakruH / bottoRRA nica Jain Education Inte For Private & Personal use only . Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HOLOGROCHOWARUOSASSAGE* kRtasnAnAH kRtaprAyazcitta-kautukamaGgalAH / cakriNaH sarvasainyena, te kumArAH pratasthire // 73 // strIratnavarja ratnAni, sarvANyapi mhiiptiH| prajighAya sutaiH sArdhamAtmaiva hi sutatvabhAk // 74 // kecid gajavarArUDhA, dikpAlAkAradhAriNaH / azvAnadhiSThitAH kecidatirevantamUrtayaH // 75 // adhyAsInA rathAn kecidAdityAdyA iva grahAH / kirITadhAriNaH sarve'pyadhIzA dhusadAmiva // 76 // vakSaHsthalaluladdhArAH, sasaritkA ivA'drayaH / devatA iva bhUprAptA, vividhAyudhapANayaH / / 77 // chatralAJchitamUrdhAno, dumAGkA vyantarA iva / AtmarakSaiH parivRtA, velaadhaarairivaa'bdhyH|| 78 // avihastodastahastaiH, stUyamAnAca mAgadhaiH / vasundharAM dArayantasturaGgamakhuraiH kharaiH // 79 // tUryapraNAdairbadhirIkurvANAH sarvato dizaH / andhIkurvanta utkSiptai rajobhizca bhUribhiH // 8 // udyAneSu vicitreSUdyAnAnAmiva devatAH / giriprastheSu ca girikumArA iva hAriNaH / / 81 // saritputrA iva saritpulineSu ca caarussu| svacchandaM ramamANAste, babhramurbharatAvanau // 82 // aSTabhiH kulakam / / grAmA-''kara-pura-droNamukha-kheTAdiSu vydhuH| jinAcA vicarantaste, mAlA vidyAdharA iva // 83 // bhuJjAnA bahudhA bhogAn , dadAnA bahudhA dhanam / suhRjanAn prINayanto, vinighnanto'suhRjanAn / / 84 // darzayantaH pathi calallakSapAtanakauzalam / bhRzamanyApatacchastragrahaNasya ca naipuNam // 85 // zastrAzastrikathAzcitrAstAstA narmakathA api / yAnAdhirUDhaiH kurvANAH, savayobhiH samaM nRpH||86|| apyAlokanamAtreNa, kSuttRSAharaNauSadham / te'nyadA'STApadaM prApurAspadaM puNyasampadAm // 87 // prAhiNot / 2 sUryaputrAdhikarUpAH / 3 avyAkuloddhakaraiH / 4 kaThoraiH / 5 manoharAH / 6 zatrUn / 7 hAsyakathAH / Jain Education a l For Private & Personal Lise Only Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite dvitIya parva paJcamaH sargaH // 256 // ajitasagarayozraritam / mahAsarobhiH pIyUSanidhAnamiva nAkinAm / upAttanIlasaMvyAnamiva sAndrArdrapAdapaiH / / 88 // mahApakSadharamiva, payodaiH pAripArzvikaiH / lambamAnapatAkAGkamiva nijhrvaaribhiH|| 89 // vidyAdharavilAsoko, vaitADhyamiva nUtanam / gAyantamiva muditmyuuraadiklsvnaiH||9|| caityaM sazAlabhaJjIkamiva khecaryadhiSThitam / kirITamiva medinyA, ratnopalavinirmitam // 91 // nandIzvaradvIpamiva, caityavandanakAmyayA / abhIyamAnaM satataM, cAraNazramaNAdibhiH // 92 // - taM dRSTvA nityaparvANaM, parvataM sphATikopalam / te papracchuH svasacivAn , subuddhiprabhRtIniti // 93 // vaimAnikAnAM svargasthakrIDAdribhya ivaikakaH / avatIrNo vasumatImayaM ko nAma parvataH // 94 // kena cA'bhraMlihamiha, vidadhe caityamadbhutam / idaM himavadadristhazAzvatAyatanopamam ? // 95 // ___ atha te matriNo'pyUcuH, purA'bhUdRSabhaH prabhuH / yuSmadvaMzasyA''dikarastIrthasyA'pyatra bhArate // 96 // tatsUnurnavanavatetUNAmagrajo'bhavata / bharato nAma SaTkhaNDabharatakSetrazAsitA // 97 // krIDAgirirayaM tasya, cakriNo'STApadAbhidhaH / anekAzcaryasadanaM, sumeruriva vajriNaH // 98 // sAdhUnAM dazasAharuyA, saheha ca mahIdhare / bhagavAnRSabhasvAmI, jagAma padamavyayam // 99 // RSabhakhAminirvANAnantaraM bhrteshvrH| caityaM siMhaniSadyAkhyaM, cakre ratnopalairiha // 10 // RSabhakhAmino bimbamahatAM bhAvinAmapi / sa trayoviMzate ratnagrAvabhirdoSavarjitaiH // 101 // svasvapramANasaMsthAnavarNalAJchanabhAJji tu / bimbAni bhaktyA parayA, vyadhatteha yathAvidhi // 102 // yugmam // 1 uttriiyvsvm| 2 abhigamyamAnam / 3 nityotsavam / sagaraputraiH aSTApadagiredarzanam // 256 // Jan Education For Private & Personal use only Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PROGR sagaraputrairaSTApade jinArcanam AISUUSAS49 cAraNazramaNaistAni, bimbAni pratyatiSThipat / bAhubalyAdivandhUnAM, stUpAn mUrtIzca so'kRta // 103 // sthitotra vRSabhakhAmI, tIrthakRccakri-kezavAn / pratikezava-rAmAMzca, bhAvinastamajijJapat // 104 // sopAnabhUtAni padAnyaSTA'muM parito vyadhAt / bharato yena tenAdhyamaSTApada udIryate // 105 // asAvasmatpUrvajAnAmiti praadurbhvnmudH| taM te'thA''ruruhuH zailaM, kumArAH spricchdaaH||106|| tatra siMhaniSadyAyAM, caitye pravivizuzca te / dUrAdAlokamAtre'pi, nemuzcA''dijinezvaram // 107 // ajitasvAmibimbaM ca, bimbAnyanyAhatAmapi / tulyayA zraddhayA nemurgarbhazrAddhA hi te khalu // 108 // atha gandhodakaiH zuddharmatrAkRSTairiva kSaNAt / kumArAH payAmAsubimbAni zrImadarhatAm // 109 // ke'pyadbhirbibharAzcakruH, kalasAn kecidArpayan / kecicca loThayAmAsuH, pratISuH kepi recitAn // 11 // kepi snAtravidhi peThurjagRhuH ke'pi cAmarAn / sauvarNadhUpadahanAnyupAdadata cA'pare // 111 // cikSipu padahaneSvapare dhRpamuttamam / kepi zaGkhAditUryANi, vAdayAmAsuruccakaiH // 112 // snAnagandhodakaistaizca, patadbhistatra vegtH| aSTApadagirija'jJe, tadA dviguNanirjharaH // 113 // pakSamalaiH komalai rUkSairdevadUSyopamaiH paTaiH / te'mArjan ratnabimbAni, tAni vaikaTikA iva // 114 // gozIrSacandanarasaizcakrusteSAM vilepanam / te'tisairandhrayaH svairaM, nirbharaM bhaktizAlinaH // 115 // arcayAmAsurarcAstA, vicitraiH puSpadAmabhiH / ratnAlaGkaraNairdivyairvakhairapi manoharaiH // 116 // purataH svAmibimbAnAmindurUpaviDambinaH / akhaNDaistaNDulaH paTTeSvAlikhaMste'STamaGgalIm // 117 // 1jgRhuH| 2 rikkAn / 3 maNikArA iva / Jain Education a l Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite dvitIya parva paJcamaH sargaH ajitasagarayozcaritam / // 257 // ArAtrikamatho cakrurdivyakarpUravartibhiH / te'rcitvottArayAmAsurdivAkarasahodaram // 118 // zakrastavena vanditvA, racitAJjalayo'tha te / jinendrAnRSabhakhAmiprabhRtIniti tuSTuvuH // 119 // apAraghorasaMsArapArAvAratarIsamAH!| nirvANakAraNIbhUtA, bhagavantaH! punIta naH // 120 // syAdvAdavAdaprAsAdapratiSThAsUtradhAratAm / naya-pramANairbibhradbhayo, yuSmabhyamanizaM namaH // 121 // AyojanaM gAminIbhirvANIsAraNibhirbhazam / azeSajagadudyAnApyAyakebhyo namo'stu vaH // 122 // yuSmadarzanato'smAbhirapi sAmAnyajIvitaiH / avAptamApaJcamArajIvitavyaphalaM param // 123 // kalyANakairgarbha-janma-pravrajyA-jJAna-muktibhiH / nArakANAmapi sukhapradebhyo vo namo namaH // 124 // meghAnAmiva vAyUnAmiva candramasAmiva / arkANAmiva bhavatAM, sAMdhAraNyaM zriye'stu naH // 125 // aSTApadagirAvatra, dhanyAste pakSiNo'pi hi / nirantarAyAH pazyanti, bhavato ye dine dine // 126 // jIvitaM caritArtha naH, kRtArtho vibhavazca nH| yuSmadAlokanA-'rcAbhizcirarAtrAya samprati // 127 // iti stutvA namaskRtya, bhUyo'pi shriimdrhtH| prAsAdAniryayustasmAnmuditAH sagarAtmajAH // 128 // vavandire te bharatabhrAtRstUpAMzca pAvanAn / kizcid dhyAtvA tato jahuruvAcA'varajAniti // 129 // aSTApadasamaM sthAnaM, manye kvApi na vidyate / kArayAmo vayamatra, caityametadivA'param // 130 // mukto'pi bharatakSetraM, bhute bharatacatryaho! / girI bharatasAre'tra, caityvyaajaadvsthitH||131|| etadeva kRtaM caityamasAbhizced vidhIyate / bhAvibhilapyamAnasya, caityasyA'muSya rakSaNam // 132 // 1 priinnydbhyH| 2 sAmyabhAvaH / 3 nirvighnaaH| 4 ciram / 5 laghubhrAtUn / // 25 // Jain Education in For Private & Personal use only Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ REONE sagaraputra raSTApadagireH parikhAvidhAnam MOCHILAS ROSSAURORA SX pravRtte duHSamAkAle, bhaviSyanti narA yataH / arthalubdhA hInasacAH, kRtyAkRtyAvicArakAH // 133 // pratyagradharmasthAnasya, karaNAdadhikaM ttH| cirantanAnAM hi dharmasthAnAnAM parirakSaNam // 134 // Amityukte kanIyobhirdaNDaratnamupAdade / tato jahuH sahasrAMzuriva tejobhirulbaNaiH // 135 // aSTApadaM puramiva, paritaH parikhAkRte / sa mAM khanitumArebhe, daNDaratnena saanujH||136 // sahasrayojanAM cole, parikhAM sgraatmjaaH| cakhnuste'tha tayA nAgasadmAni ca babhaJjire // 137 // nAgaloko'khila upadrUyamANeSu sabasu / cukSobha yAdasAM cakraM, madhyamAna ivAmbudhau // 138 / paracakra ivA''yAte, pradIpana ivodyate / mahAvAta ivodbhUte, nAgAstresuritastataH // 139 // AkulaM nAgalokaM cA''lokayAmAsa taM tathA / krudhA jvalajjvalanavanAgarAD jvalanaprabhaH // 14 // dAritAM cA'vanI prekSya, kimetaditi sambhramAt / tato nirgatya sagarakumArAnAjagAma sH||141|| uddAmabhrakuTIbhIma, uttaraGga ivA'rNavaH / prakopasphuradadhara, udarciriva pAvakaH // 142 // taptAyastomarazreNIriva tAmrA dRzaH kSipan / sphArayana nAsikArandhre, vajrAgnidhamanInibhe // 143 // kRtAnta iva saGghaddho, durIkSaH pralayArkavat / jvalanaprabhanAgendra, ityUce sagarAtmajAn // 144 // AH! kimetadupakrAntamaho! vikraantmaanibhiH| durmadairdaNDaratnApsyA, durgApyA zabarairiva 1 // 145 // zAzvatAnAmapyadhunA, bhavanAdhipavezmanAm / akAryupadravaH ko'ymprekssaapuurvkaaribhiH| // 146 // ajitakhAmino bhrAtuSputrairapi kimIdRzam / bhavadbhirvidadhe karma, pizAcairiva dAruNam ? // 147 // 1 parita ityarthaH / 2 jalajantUnAm / 3 agnivat / 4 avicAritakAribhiH / Jain Education Ind r al For Private & Personal use only Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite dvitIyaM parva pazcamaH sargaH ajitasagarayozcaritam / // 258 // SACARRORISSAGAR athoce jahunA nAgarAjedaM yuktamabhyadhAH / amunA vezmabhaGgenAmadupajJena piidditH||148 // vezmanAM yuSmadIyAnAM, bhaGgo'stviti manISayA / vasundharA na khaateymsmaabhirdnnddpaannibhiH||149|| kintvaSTApadatIrthasyA'muSya rakSaNahetave / parikhArUpato'smAbhiriyaM khAtA vasundharA // 15 // atra hyasadvaMzakandazcakre bharatacakrabhRt / caityaM ratnamayaM ratnapratimAzcArhatAM shubhaaH||151|| bhaviSyatkAladoSeNa, lokebhyastadupadravam / zaGkamAnaiH prayatno'yamasmAbhirvihitaH khalu // 152 // bhaGgo yuSmadvezmanAM tu, dUratvAnna hi shngkitH| daNDazaktiramogheyaM, hanta ! tatrA'parAdhyati // 153 // avimRzyavidhAyitvenArhadbhaktyA ca yat kRtam / tat sahasvA'taH paraM tu, kariSyAmona hIdRzam // 154 // evaM jahukumAreNA'nunIto nAgarADapi / zazAma sAmavAgambhaH, kopAgneH zamanaM satAm // 155 // mA sa kuTuM puna!yamIdRgityabhidhAya saH / nAgalokaM yayau nAgarAjaH siMho guhAmiva // 156 // nAgarAje gate jahAjahe sodarAniti / parikhA vihitA tAvadaSTApadagireriyam // 157 // kintu pAtAlagambhIrA'pyambhoriktA na bhAtyasau / buddhizUnyA dehabhAjo mahatyapyAkRtiryathA // 158 // kiJca sambhAvyate'muSyA, rajobhirapi pUraNam / sthalIbhavantyeva gartA, api kAlena gacchatA // 159 // pUraNIyA tato'vazyamiyaM nIreNa bhUriNA / uttaraGgAM vinA gaGgAM, tacca kartuM na pAryate // 160 // sAdhu sAdhviti sodayAhato jahuragrahIt / amoghaM daNDaratnaM tad, yamadaNDamivA'param // 161 // daNDaratnena tenA'tha, gaGgAtaTamadArayat / jahurvajIva vajreNa, mahAzikhariNastaTIm // 162 // asmaskRtena / 2 sAmavAkyameva jalam / 3 jalazUnyA / sagaraputraraSTApadagireH parikhAvidhAnam // 258 // Jain Education in For Private & Personal use only www.janelibrary.org. Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daNDadAraNamArgeNa, cacAlA'tha saridvarA / nIyate yatra tatrA'mbho, gacchatyUjupumAniva // 163 // utkSiptazailazikharevA'bhraMlihamahormibhiH / dRDhAsphAlitatUryeva, taTAsphAlananikhanaiH // 164 // dviguNaM daNDabhedaM ca, kurvANA vAmburaMhasA / aSTApadAdriparikhAM, gaGgA prApa samudravata // 165 // ||yugmm // yojanasahasradanI, pAtAlamiva bhISaNAm / sA pravRttA pUrayituM, parikhAM paritopi tAm // 166 // aSTApadAdriparikhApUraNArthamakRSyata / jahunA yat tato gaGgA, tataH prabhRti jAhnavI // 167 // parikhAM pUrayitvA ca, bhUribhirvivarairjalam / dhArAyavairivA'vikSanAgAnAM bhavaneSvatha // 168 // payobhiH pUryamANeSu, bilavat phaNivezmasu / phUtkurvantaH pratidizaM, phnninstresuraakulaaH||169|| sagarAmajAnAM nAgalokasya saGkobha, dRSTrA bhUyo'pi sohirAd / akupyad vikaTAkAra, ArAspRSTa iva dvipH||170||tthaa nAgarAjena avocacca sagarajAH, pitRvaibhvdurmdaaH| na sAmayogyAste kintu, daNDAre rAsabhA iva // 171 // |bhasIkaraNam eko'parAdho bhavanabhraMzarUpo vyapAta / mayA'kAri na zikSA yat, taistanmantUyitaM punH|| 172 // ArakSa iva dasyUnAM, teSAM zikSA karomyaho ! / ahamityudbhaTaM jalpannanalpATopabhISaNaH // 173 // akAla iva kAlAgniruddhAnto diiptidaarunnH| jagad dagdhumanA vAdhairovAgniriva nirgtH|| 174 // vajrAnala ivojvAlaH, sa nirgatya rasAtalAt / tatrA''jagAma vegena, samaM nAgakumArakaiH // 175 // // tribhirvizeSakam // 1 yojanasaharapramANAm / 2 shstrvishessH| 3 aparAddham / 4 baDhavAgniH / Jan Education in For Private & Personal use only Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite IkSAJcakre ca tAn maGgu, dRSTyA dRSTiviSAdhipaH / bhasarAzIvabhUvuste, vahninA tRNapUlavat // 176 // jajJe hAhAravastatra, rodAkukSimbharimahAna / loke svAdanukampAya, sAgasAmapi nigrahaH // 177 // . paSTiMsahasrAn sagarAtmajAnAM, sa tAna kathAzeSatayA vidhaay|| rasAtalaM nAgapatiH sanAgo, yayau vivasvAniva vAsarAnte // 178 // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye dvitIye parvaNi sagaraputranidhano nAma paJcamaH sargaH // dvitIya parva pazcamaH sarga: ajita sagarayo shvritm| // 259 // // 259 // - Jain Education Intern For Private & Personal use only Ani Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSThaH srgH| sagaraputramaraNe tatsainyAnAM vilApaH cakrisainye'tha sainyAnAmAkranda udabhUnmahAn / mahAjalAzaya iva, riktIbhavati yAdasAm // 1 // ke'pyAvAditakimpAkA, iva pItavipA iva / sarpadaSTA ivonmRgaH, peturvasumatItale // 2 // kecidAsphAlayAmAsuH, svaziro nAlikeravat / kecidAjanire vakSaH, kRtAgaskamivA'sakRt / / 3 // pAdAn prasArya ke'pyasthuH, kRtyamUDhAH purandhrivat / bhRgUNyAruruhujhampAM, kapivat kepi ditsavaH // 4 // kUSmANDadAramudarANyeke svAni didIrpavaH / cakRpuH kSurikA kozAd, yamajihvAsahodarAm // 5 // AtmAnaM taruzAkhAyAmuddhanddhamanaso'pare / babandhuruttarIyANi, lIlAdolAM yathA purA // 6 // ziraso'troTayana ke'pi, kezAna kSetrAta kuzAniva / ke'pyaGgalagnaM nepathyaM, cikSipuH svedabinduvat // 7 // hastanyastakapolAH ke'pyasthuzcintAparAyaNAH / pradattottambhanastambhajarjarAkArakuDyavat // 8 // asaMvahantaH kecicca, paridhAnAMzukAnyapi / vizaMsthulAGgaM vyaluThannunmattA iva bhUtale // 9 // vilApo'ntaHpurastrINAM, kurarINAmivA'mbare / hRdayAkampajanakaH, pRthak pRthagabhUditi // 10 // prANezAn gRhNatA'smAkaM, prANAnatraiva muJcatA / kimardhavaizaMsamidaM, re daivA''caritaM tvayA ? // 11 // prasIda vivaraM dehi, sphuTitvA devi kAzyapi! / abhrAdapi patitAnAM, zaraNaM dharaNI khalu // 12 // | 1 kRtAparAdham / 2 chinnaTaGkAni atyuccAni girizikharANi / 3 dAtumicchavaH / 4 zithilAGgaM yathA syaattthaa| * pure strI saGgha 2 saGgha 3 saMtA0 // 5 ardhamaraNam / 6 he pRthvi / sagaraputrANAM maraNe tadanta:purINAM paridevanam tripati Jain Education intuitell For Private & Personal use only Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi- adya candanagodhAnAmivA'sAkamupayeho! / vidyuddaNDamakANDe'pi, daiva! pAtaya nirdayam // 13 // zalAkA- prANAH! zivA vaH panthAnaH, santu yAta yathepsitam / vimuJcatA'maccharIramavakrayakuTImiva // 14 // | puruSacarite samAyAhi mahAtandre , sarvaduHkhApanodini! / mandAkini! tvamutplutya, jalamRtyuM prayaccha vA // 15 // asyAM giritalATavyAM, prAdurbhava davAnala! / anuyAmaH patigati, tava sAhAyyakAd yathA // 16 // // 26 // hA kezapAza! muJcA'dya, sumanodAmasauhRdam / yuvAbhyAM dIyatAM netre', kajalAya jalAJjaliH // 17 // patralekhanakaNDUti, mA kRpAthAM kapolako! / alaktakavyatikarazraddhAmadhara! mA dhera // 18 // gItAkarNanavat kau~ !, tyajataM ranakarNikAm / he kaNTha ! kaNThikotkaNThAM, mA kAstvimataH param // 19 // vakSojAvadya vAM hAro, nIhAro'mbhoruhAmiva / sadyo hRdaya! bhUyAstvaM, pakkaiArukavad dvidhA // 20 // bAha! kaGkaNa-keyarairbhArakhi kRtaM ca vAm / nitamba ! rasanAM muzca, prAtazcandra iva prabhAm // 21 // anAptairiva paryAptaM, he pAdau! pAdabhUSaNaiH / alamaGgA'GgarAgaistaiH, kapikacchUmayairiva // 22 // evamantaHpurastrINAM, ruditaiH karuNavaraiH / vanAnyapi pratiravai, ruruduH saha bandhuvat // 23 // ___ senAdhipati-sAmanta-maNDalezAdayo'pi hi / zoka-hI-krodha-zaGkAdivicitraM prAlapanniti // 24 // hA svAmiputrAH! ka gatAH?, na hi saMvidmahe vayam / brUtA'nuyAmo'dya yathA, svaabhishaasnttpraaH||25|| kiM tirodhAnavidyeha, bhavatAM kA'pyupasthitA? / sA tu khedAya bhRtyAnAM, prayoktuM na hi yujyate // 26 // . bhATakagRhItAM kuTImiva / 2 puSpamAlAmaitrIm / 3 smbndhH| * dharaH saMtA0 saGgha 3 // 4 himam / 5 pakkasacirbhaTakavat / 6 he zarIra / / dvitIyaM parva SaSTha: sargaH ajitasagarayocaritam / MORRORISGREC USUARISSISSES sagaraputramaraNe tatsAmantAdInAM zoca nam 1260 // ROCK Jain Education a l For Private & Personal use only Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SCENESCEREMEDIES yuSmAn naSTAn vinaSTAn vA, hitvA gatavatAM mukham / kathaM drakSyati naH khAmI, RSihatyAkRtAmiva ? // 27 // yuSmAn vinA gatAn no'dya, loko'pyupahasiSyati / hRdaya ! sphuTa re! sadyaH, pyHsiktaamkumbhvt||28|| tiSTha tiSThAhikheTa! tvaM, chalena zveva naH patIn / vyagrAnaSTApadatrANe, dagdhvAdhyAsIH kva re'dhunA // 29 // khagaH khaDgo dhanva dhanva, zaktiH zaktirgadA gadA / yuddhAya sajIbhava re :, kiyannaMSTvA gamiSyasi ? // 30 // amI tAvadiha tyaktvA, yayunaH svAmimUnavaH / hahA! tatra gatAnadya, tyakSyati vAmyapi drutam // 31 // agatAnapi nastatra, jIvato'traiva tiSThataH / zrutvA lajiSyate svAmI, yadi vA nigrahISyati // 32 // ___ evaM ruditvA vividhaM, bhUyaH sambhRya te mithaH / sahajaM dhairyamAlambya, mantrayAmAsurityatha // 33 // pUrvoditavidhAnebhyaH, paroktavidhivad vidhiH| sarvebhyo balavAMstasmAnna ko'pi blvttrH||34|| tatrA'zakyapratIkAre, mudhA praticikIrSitam / vyomnaH pratijiMghAMseva, jighRkSeva nbhkhtH||35|| ebhiH pralApaistadalaM, hastyazvAdyakhilaM prabhoH / idAnImarpayAmaH khaM, vayaM nyAsadharA iva // 36 // ucitaM rucitaM vApi, yatkiJcana tataH param / vidadhAtu tadasmAsu, svAmI kiM no vicintayA ? // 37 // ___ evamAlocya te sarve, sarvamantaHpurAdikam / AdAya dInavadanAH, pratyayodhyaM pratasthire // 38 // manda mandamathotsAhahInA mlAnAnanekSaNAH / ayodhyAsannidhibhuvaM, prApuH suptotthitA iva // 39 // viSaNNAstatra ca sthitvA, nItA vadhyazilAmiva / upavizya mahIpIThe'nyo'nyamevaM babhASire // 40 // 1 asmAn / 2 apakvaghaTavat / 3 pUrvavidhibhyaH paro vidhirbalavAniti vyAkaraNazAstre nyAyaH / 4 daivam / 5 pratihantumicchA / / 6 grhiitumicchaa| 7 dhanam / sagaraputrAnta:purIprabhRtInAmayodhyA prati prasthA nam Jain Education Internet For Private & Personal use only |, Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tripaSTi - zalAkA puruSacarite // 261 // Jain Education Int bhaktA bahujJA doSmanto, dRSTasArAH purA'pi ca / ityAdiSTA vayaM rAjJA, satkRtya tanayaiH saha // 41 // vinA kumArAnabhyetya, svAmino'gre vayaM katham / vadanaM dhArayiSyAmo nAsikArahitA iva ? // 42 // kathaM vA kathayiSyAmaH, putravRttAntamIdRzam / akANDAzanisampAtasadRzaM vasudhApateH 1 // 43 // ataH paramaho ! tatrA'smAkaM gantuM na yujyate / yujyate kintu maraNaM, zaraNaM sarvaduHkhinAm // 44 // sambhAvanAyAH prabhuNA, kRtAyA bhraMzabhAjinaH / puMso'zarIrikasyeva, jIvitavyena kiM nanu ? / / 45 / / kiJca putrakSayaM zrutvA duHzravaM cakravartyapi / ced vipadyeta tadapi, mRtyuragresaro hi naH // 46 // mantrayitveti te sarve, maraNe kRtanizcayAH / yAvat tasthustAvadAgAdekaH kASAyabhRdvijaH // 47 // brAhmaNagrAmaNIH so'tha, protkSiptakarapaGkajaH / jIvayaMstAnuvAcaivaM, girA jIvAtukalpayA // 48 // bhoH kRtyamUDhAH ! kiM yUyamevaM sthAsvasthacetasaH ? / uparyApatite vyAdhe, patitvA zazakA iva // 49 // yadi paSTisahasrA vaH, svAmiputrA vipedire / yugapad yugmivat tatra, viSAdena kRtaM nanu // 50 // sahajAtA api kvA'pi, vipadyante pRthak pRthak / pRthagjAtA api kvA'pi, vipadyante sahaiva hi // 51 // vahavo'pi vipadyante, vipadyante'lpakA api / sarveSAmapi jIvAnAM, yanmRtyuH pAripArzvikaH // 52 // na hi kenApi kasyApi mRtyuH zakyo niSedhitum / api yattrazataM kRtvA, svabhAva iva dehinAm // 53 // niSedhituM zakyate cet, se niSiddhaH kathaM na hi / vajrabhRcakravarttyAdyaiH, svasya vA svajanasya vA ? // 54 // muSTinA zakyate dhartumapi vajraM patad divaH / setunA'vaskhalayitumapyuddhAntaH payonidhiH / / 55 / / 1 saJjIvanauSadhatulyayA / 2 mRtyuH / 3 roddhum / dvitIyaM parva SaSThaH sargaH ajitasagarayo - caritam / mumRrpUNAM sagaraputrAnta:purIprabhRtInAM aparicitena dvijena saMsthApanam // 261 // . Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Int nirvApayitumuddAmo, yugAntajvalano'pi vA / kalpAntotpAtajAto vA, mandIkartuM samIraNaH // 56 // uttambhanenA'drirapi, samuttambhayituM patan / na tUpAyazatenA'pi zakyo mRtyurniSedhitum // 57 // te naH sampazyamAnAnAM, vipannAH svAmisUnavaH / ityevaM mAsma khidyadhvaM dhIrIbhavata samprati // 58 // yuSmAkaM svAminamapi, majjantaM zokasAgare / hasteneva dhariSyAmi, prabodhavacasA'JjasA // 59 // evamAzvAsya tAn sarvAn, mRtaM kiJcit pathi sthitam / vipraH so'nAthamAdAya, vinItAM nagarIM yayau // 60 // sagarasya narendrasya, sa gatvA sadanAGgaNe / UrddhAbhUyorddhadordaNDaH, pUccakAroccakairiti // 61 // cakravartin ! nyAyavartinnakhaNDa bhujavikrama ! / atyAhitamabrahmaNya matrahmaNya maho ! idam // 62 // svarge purandareNeva, kSetre bharatanAmani / yat tvayA rakSite'pyasmin muSito muSito'smyaham // 63 // zabdamazrutapUrvaM taM zrutvA sagaracakrayapi / saGkrAntatadduHkha iva, jagAda dvArapAlakam // 64 // kenaiSa muSitaH ? ko'yaM ?, kuto vA'yaM samAgataH / sarvaM vijJAyatAmetat, svayaM vA'tra pravezyatAm // 65 // dvArapAlo'tha papraccha vipraM kSipramupetya tam / anAkarNitakaM kurvan, pUccakAra tathaiva saH // 66 // vyAjahAra pratIhAraH, punarevamaho dvija ! / kiM duHkhabadhiro'si tvaM ?, nisargavadhiro'si vA 1 // 67 // ajitakhAmino bhrAtA, svayamepa mahIpatiH / dInA nAthaparitrAtA, zaraNaM zaraNArthinAm // 68 // sAdaraH sodaramiva, tvAM pRcchati virAviMNam / muSitaH kena ? kazcA'si ?, kutastyo'sIti zaMsa naH // 69 // yadi vA svayamAgatya, svakIyaM duHkhakAraNam / vaidyAyeva rugutthAnaM, nivedaya mahIbhuje // 70 // 1 jIvitApahAryanarthasampAtaH / 2 pUtkAriNam / 3 rogotpattim / ww. Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 262 // Jain Education In ityuktaH pratihAreNa, sa dvijaH sAzrulocanaH / nIhArakaNikAkIrNasaroruha iva hRdaH // 71 // pramlAnavadanenduzca, nizItha iva haimanaH / acchabhalla ivAtucchapravikIrNaziroruhaH // 72 // jaratplavaGgama iva, parikSAmakapolakaH / mandamandapadanyAsaM, prAvizaccakriNaH saidaH // 73 // tribhirvizeSakam // svayaM kRpAlunA so'tha, cakriNaivamapRcchayata / kaccit te kAJcanaM kiJcijjahe kutrA'pi kenacit 1 // 74 // kiMvA ratnAni kenA'pi hRtAni vasanAni vA 1 / kiM vA'pAlApi kenA'pi, nyAso vizvastaghAtinA / // 75 // grAmArakSAdinA kiM vA, kenA'pyasi kadarthitaH 1 / bhANDasarvasvaharaNAt, pIDitaH zaulkikena vA 1 / / 76 / / dAyAdenA'tha kenA'pi, prApito'si parAbhavam ? / upadudrAva ko'pi tvAM jAyAvidravaNena vA // 77 // balavAnathavA vairI, tvAmAskandati kazcana ? / AdhirvA bAdhate ko'pi tvAM ? vyAdhirathavotkaTaH 1 // 78 // dvijAtijAtisulabhaM, dAridryaM tvAM dunoti vA ? / anyadvA duHkhad yat te, tadAkhyAhi mahAdvija ! // 79 // sadyo naTa ivAlIkaM, muJcannazrAntamathu saH / brAhmaNo vyAjahAraivaM, rAjAnaM racitAJjaliH // 80 // dyaurivAmararAjena, nyAya - vikramarAjinA / tvayA rAjanvatI rAjan ', SaTkhaNDa bharatAvaniH // 81 // asscchin kasyacit ko'pi, svarNa- ratnAdi kiJcana / ADhyAH svagRhavad grAmAntarAle'pi hi zerate // 82 // nyAsaM nApahnute kospi, nijaM kulamivottamam / svaputramiva rakSanti, grAmArakSAdayaH prajAm // 83 // arthe labhye'tirikte'pi, zulkaM bhANDAnumAnataH / gRhNanti zaulkikA daNDamiva mantupramANataH // 84 // 1 hemantatauM rAtririva / 2 yathA vizIrNakezaH bhallUko bhavati tAdRzaH / 3 sabhAm / 4 apahRtaH / 5 vizvAsaghAtinA / 6 zulkAdhyakSeNa / 7 jAyAyA apahAreNa / 8 nApaharati / 9 yathAparAdham / dvitIyaM parva SaSThaH sargaH ajita sagarayo - caritam / aparicitena dvijena svaputramaraNamiSeNa saga rasya pratibodhanam // 262 // . Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAyamAdAya dAyAdA, vivadante punarna hi / avAptottamasiddhAntAH, ziSyA iva guruM prati // 85 // bhaginIvad duhitRvata, snuSAvanmAtRvat tathA / manyate parakIyAH strIyAyaniSTho'khilo janaH // 86 // nAsti yatyAzrama iva, tvadrAjye vairavAgapi / santoSazAlini jane, nA''dhiH sA'mbhasi tApavata // 87 // bhuvi sarvoSadhImayyAM, na vyAdhiH prAvRSIva tRT / tvayi kalpadruma iva, dAridyaM ca na kasyacit // 88 // asti duHkhAkara loke, na kiJcidapi kasyacita / kintUpanatamastyetanmamaiva hi tapakhinaH // 89 // avantiAma dezo'sti, khargadezyo mahAniha / ngrodyaan-ndyaadyairnvdyairmnohrH||90|| mhaasr:-kuup-vaapii-vicitraaraambndhurH| tatrA'zvabhadro nAmA'sti, grAmastilakavad bhuvaH // 91 // tatra grAme'smi vAstavyo, vedAdhyayanatatparaH / agnihotrarato nityaM, zuddhabrahmakulodbhavaH // 92 // patnyAH prANapriyaM putramarpayitvA'hamanyadA / vizeSavidyAdhyayanahetoAmAntaraM gtH|| 93 // paThatastatra cA'nyedhurudabhRdaratirmama / animittaM mahadetadityakSubhyamahaM tataH // 94 // bhItastenAnimittena, skhaM grAmaM punarAgamam / ahaM pUrvAzritAM jAtyaturaGga iva manduMrAm // 95 // darAdahamapazyaM ca, zrIvimuktaM nijaM gRham / kimetaditi citte ca, ciraM yAvadacintayam // 96 // amandaM spanditaM tAvad , dakSiNetaracakSuSA / zuSkavRkSe caTitvoccai, raTitaM karaTena ca // 97 // ityAdibhirdanimittairviddho hRdi zarairiva / vimanAH prAvizamahaM, cazcApuruSavad gRham / / 98 // mAmApatantaM samprekSya, brAhmaNI vilulatkacoM / sadyo hA putra ! hA putretyAkrandantyapatad bhuvi // 99 // . bhAgam / 2 prAptam / 3 duHkham / 4 svargasadRzaH / 5 apazakunam / 6 azvazAlAm / 7 vAmanetreNa / 8 kAkena / 9 vikIrNa keshaa| Jain Education in For Private & Personal use only Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite // 263 // vipanno me putra, iti nizcitya cetasA / ahamapyapataM sadyo, gataprANa ivA'vanau // 100 // mUrcchAvirAme bhUyo'pi pralapan karuNasvaram / apazyaM gRhamadhye'haM sarpadaSTamimaM sutam // 101 // bhojanAdyapyakRtvA'sthAM, yAvajjAgradahaM nizi / kuladevatayA tAvadidamAdezi me punaH // 102 // bhoH ! kimevaM samudvigno'syamunA putramRtyunA ? / sampAdayAmi te putraM, yadyAdezaM karoSi me // 103 // devyAH pramANamAdeza, ityavocamahaM tataH / putrArthe zokavidhuraiH, kiM vA na pratipadyate // 104 // kuladevatayA'thoktaM, vipanno yatra ko'pi na / tato'gniM maGgalagRhAt kuto'pyAnaya satvaram // 105 // tatastanayalobhena, pratyahaM pratimandiram / tat pRcchan hasyamAno'haM bhrAnto'rbhaka ivAbhramam // 106 // pRcchayamAno janaH sarvo'pyAcaSTe sma gRhe gRhe / saGkhyAtItAn mRtAn vezma, nA'mRtaM kiJcidapyabhUt // 107 // tadaprApyA ca bhagnAzaH, pairAsuriva naSTadhIH / vyajijJapamahaM dInastat sarvaM kuladevatAm // 108 // Adizad devatA'pyevaM na maGgalagRhaM yadi / amaGgalaM kathamahaM tava rakSitumIzvarI / / 109 / / tayA ca devatAvAcA, totreNeva pravartitaH / pratigrAmaM pratipuraM bhramannahamihA''gamam // 110 // api dhAtryAH samastAyAstrAtA tvamasi vizrutaH / na ko'pi pratimallo'sti doSmadagresarasya te // 111 // vaitADhyagiridurgasthazreNidvayagatAstava / vidyAdharA api dadhatyAjJAM zirasi mAlyavat // 112 // devA api tavA''dezaM, sadA kurvanti bhRtyavat / vAJchitArthaM prayacchanti, nidhayazca tavA'nizam // 113 // tatastvAM zaraNaM prApto, dInetrANaikasatriNam / tadagniM maGgalagRhAt kuto'pyAnaya matkRte // 114 // 1 jIvayAmi / * 'thoce, vipa DhaM0 // 2 mRtaH / 3 gataprANaH / 4 gavAditADanadaNDaH / 5 dInarakSaNaikadIkSitam / dvitIyaM parva SaSThaH sargaH ajita sagarayo zraritam / aparicitena dvijena svaputramaraNamiSeNa saga rasya pratibodhanam // 263 // w. Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vipannamapi me putraM, sA yathA kuladevatA / pratyAnayati yenA'smi, duHkhitaH putramRtyunA // 115 // bhavasvarUpaM nRpatirjAnannapi kRpAvazAt / taduHkhaduHkhitaH kizcicintayitvaivamabravIt // 116 // etasyAmavanau tAvad, gRheSu sakalevapi / asmAkaM gRhamutkRSTa, sumeruH parvateSviva // 117 // AsIdasminnasAmAnyastrijaganmAnyazAsanaH / prathamastIrthanAthAnAM, prathamaH pRthivIbhujAm // 118 // lakSayojanamutsedhe, daNDIkRtyA'marAcalam / dordaNDena samutkSipya, cchatrIkartuM kSamaH kSamAm // 119 // catuHpaSTIndramukuTottejitAGginakhAvaliH / bhagavAnRSabhasvAmI, vipannaH so'pi kAlataH // 120 // . // tribhirvizeSakam / / tasya ca prathamaH sUnuH, prathamazcakravartinAm / surA-'surairapi sadA, zirasodvAhyazAsanaH // 121 // bharato nAma saudharmapuruhUtAsanArdhabhAva / kAlena gacchatA so'pi, samAptiM praapdaayussH||122|| yugmam // tasya cA'varajo dhuryo, varyadorvIryazAlinAm / ambhodhInAmivA'mbhodhiH, svayambhUramaNAbhidhaH // 123 // kaNDUyadbhiH sairibhebha-zarabhAdyairakampitaH / vajradaNDa iva nyasto, vatsaraM pratimAdharaH // 124 // mahAbAhurbAhubali hudanteyavikramaH / nA'dhikaM kizcidapyasthAt , sampUrNe puruSAyuSe // 125 // ||tribhirvishesskm // ugreNa tejasA''dityo, nAmnA''dityayazA iti / samabhUdojasA'nUnaH, sUnurbharatacakriNaH // 126 // AdityayazasaH sUnurAsInAmnA mhaayshaaH| digantasaGgItayazAH, srvdossmcchiromnniH|| 127 // 1 mhissgjaassttaapdprbhRtibhiH| 2 indrasamaparAkramaH / Jan Education For Private & Personal use only . Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA dvitIyaM parva puruSacarite // 264 // sargaH ajitsgryocritm| tasya cA'tibalo nAma, manuH samudapadyata / AkhaNDala ivA'khaNDazAsano'vanizAsanaH // 128 // vabhUva tasya tanayo, balabhadro'bhidhAnataH / jaganmadraGkaraH sthAmnA, dhAmnA dIdhitimAniva // 129 // balavIryo mahAvIryaH, zaurya-dhairyabhRdagraNIH / grAmaNInaranAthAnAmabhavat tasya cA''tmajaH // 130 // zobhitaH kIrti-vIryAbhyAM, kIrtivIryazca vizrutaH / udabhUdaGgabhUstasmAd , dIpo diipaadivojvlH||13|| dantibhirgandhadantIva, vajradaNDa ivA''yudhaiH / parairavAryavIryo'bhUjalavIryazca tatsutaH // 132 // akhaNDadaNDazaktizca, daNDapANirivA'paraH / abhUduddaNDadordaNDo, dnnddviirystdaatmjH||133|| apAcyabharatArdhasya, zAsitAro mahaujasaH / indropniitbhgvnmhaamukuttdhaarinnH|| 134 // surA-'surairapyajayyAste'pi lokottaraujasaH / sarve'pi kAladharmeNa, kArladharmamupAyayuH // 135 // yugmam // tataH prabhRti cA'nye'pi, saGkhyAtItA mahIbhujaH / mahAbhujA vyapadyanta, kAlo hi duratikramaH // 136 // sarvaGkapaH pizunavata, sarvabhakSI hutAzavat / sarvabhedI salilavat , kRtAntastadaho dvija! // 137 // madIye'pi gRhe kAlAnnA'vaziSTo'sti pUrvajaH / kA vArtA'nyagRheSvasti ?, tanmaGgalagRhaM kutaH ? // 138 // svatputrazcenniyetaikastadevamucitaM tava / sarvasAdhAraNa mRtyo, kiM nAma dvija! zocasi? // 139 // arbhake sthavire vA'tha, daridre cakravartini / samaM vartata ityeSa, kRtAntaH samavartya ho! // 140 // saMsArasya svabhAvo'yaM, na sthiraH kazcidatra yat / taraGgavat taraGgiNyAM, zaradabhravadambare // 141 // kizcA'sau me pitA mAtA, bhrAtA putraH vasA snuSA / ityAdirapi sambandho, na bhave paarmaarthikH||142|| / 1 jgnmaangglykaarkH| 2 sUrya iva / 3 alaukikaparAkramavantaH / 4 mRyum / 5 nadyAm / aparicitena dvijena svaputramaraNamiSeNa sagarasya pratibodhanam // 26 // Jain Education Inter For Private & Personal use only Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kepi ke'pi kuto'pyetya, milantyekatra vezmani / yataH zarIriNaH sarve, graamkuttyaamivaa'dhvgaaH||143|| pRthaka pRthaka pathenaiva, svakarmapariNAmataH / teSu gacchatsu ko nAma, sudhIH zocenmanAgapi ? // 144 // mAma zokaM kathAstena, mohacihnaM dvijottama! / dhehi dhairya mahAsattva !, viveke khaM nidhehi ca // 145 // ___ athAvocad dvijanmA'pi,rAjan ! jAnAmi janminAm / bhavasvarUpaM kintvadya,vyamArSa putrshoktH||146|| tAvata sarvo'pi jAnAti, tAvat sarvo'pi dhairyabhAk / yAvadiSTaviyogaM nA'nubhavatyAtmanA bhavI // 147 // sdaa'rhdaadeshsudhaapaannidhiitcetsH| viralAstvAdRzAH svAmin !, dhairyavanto vivekinaH // 148 // vivekina ! bhavatA muhyan , bodhitaH sAdhu sAdhvaham / upaskAryoM viveko'yamAtmano'pi kRte tvyaa||149|| nazyannayaM rakSaNIyo, vyasane samupasthite / yato vidhuraivelAya, dhriyate dhruvamAyudham // 150 // ayaM ca kAlo raGkeca, samazcakradhare'pi ca / prANAn putrAdi vA''cchindana , bibheti na kuto'pi hi // 151 // hanta ! putrAdi yasyAlpamalpaM tasya vipadyate / bhUyiSThaM yasya tat tasya, bhUyiSThaM hi vipadyate // 152 // dvayorapi tayoH pIDA, tulyaiva hi bhvtyho| alpA-'nalpagrahArAbhyAM, kunthu-kuJjarayoriva // 153 // nAzenaikasya putrasya, na zociSyAmyataH param / madvat tvamapi mA zocIH, sarvaputrakSaye'pi hi // 154 // paSTisahasrasaGkhyAste, dorvikramavirAjinaH / rAjan ! vipannAstanayA, yugapat kAlayogataH // 155 // ___ atrAntare ca sAmantA-'mAtya-senAdhipAdayaH / apare'pi kumArANAM, janA AsannavartinaH // 156 // uttarIyacchannamukhAH, zAlInA iva lajjayA / vivarNadehAH khedena, davadagdhA iva drumAH // 157 // dharmazAlAyAm / 2 vivekH| 3 duHkhavelAyai / Jain Education Internet For Private & Personal use only Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya parva triSaSTizalAkA puruSacarite sargaH // 265 // ajitsgryoshcritm| RRC-RECORDCRELESEDGEOCESSOCIEDO atyantazUnyamanasaH, pizAca-kinnarA iva / udazrulocanA dInA, muSitAH kRpaNA iva // 158 // praskhalaccaraNanyAsA, daSTA iva bhujaGgamaiH / AsthAnaM yugapad rAjJo'vizan saGketitA iva // 159 // rAjAnaM te namaskRtya, yathAsthAnamupAvizan / vivikSava iva kSoNI, te ca tsthurdhomukhaaH||160|| tAM vipravAcamAkarNya, dRSTvA tAMzca tathAvidhAn / kumAravarjamAyAtAnanipAdidvipAniva // 161 // likhito nRllikhito nu, supto nUttambhito nu vA / zunyo niSpandanayano, draagbhuudvniiptiH||162|| // yugmam // AptamUrchamadhairyeNa, dhairyeNa ca tathAsthitam / punarbodhayituM vipraH, provAca pRthivIpatim // 163 // tvamasi mApate ! vishvmohnidraavivsvtH| RSabhasvAmino vaMzyo, bhrAtA caasyjitprbhoH||164|| itthaM pRthagjana iva, bhavan mohavazaMvadaH / tayoH kalaGkamAdhatse'dhunA kiM dharaNIdhava! ? // 165 // rAjA'pi dadhyau vipro'yaM, svaputrAntApadezataH / matputrakSayanATyasya, jagau prastAvanAmimAm // 166 // vyaktaM ca zaMsatyadhunA, kumArANAmasau kSayam / kumAravarja cA''yAtAH, pradhAnapuruSA amI // 167 // kutaH sambhAvyate teSAM, kSayazca manasApi hi / bhuvi saJcaratAM svairaM, bane kesariNAmiva ? // 168 // mahAratnaparIvArA, durvArAH svaujasA'pi hi / kena zakyA nihantuM te, hantAskhalitazaktayaH? // 169 // cintayitveti kimidamiti pRSTAH kSamAbhujA / jvalanaprabhavRttAntaM, zazaMsuH sacivAdayaH // 170 // 1 sabhAm / 2 prvessttumicchvH| 3 hastipakarahitagajAniya / * yathA saGgha 2 // 4 svastham / 5 sAdhAraNajanaH / 6 RssbhaajitsvaaminoH| 7 svaputramaraNamiSAt / aparicitena dvijena khaputramaraNamiSeNa sagarasya pratibodhanam // 265 // JainEducation For Private & Personal use only Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi, 46 Jain Educa tADitaH kulizeneva, tenodantena bhUpatiH / papAta mUcchitaH pRthvyAM pRthivImapi kampayan // 171 // mAtarazca kumArANAM nipeturmUrcchayA kSitau / piturmAtuzca tulyaM hi duHkhaM sutaviyogajam // 172 // rAjavezmani lokAnAmAkrando'tha mahAnabhUt / samudrataTagartAntargatAnAM yAdasAmiva // 173 // yAdayo'pi te svAmiputravyopattisAkSiNam / AtmAnamatinindanto, ruruduH karuNavaram / / 174 // tAdRzIM khAmino'vasthAM tAM vIkSitumivA'kSamAH / aJjalicchannavadanAH, pUccakurvetrapANayaH // 175 // prANapriyANyayastrANi tyajantazcA''tmarakSakAH / pralapanto'luThan bhUmau vAtabhanA iva drumAH // 176 // svakaJcukAn kaJcukinaH, sphATayanto'raTan bhRzam / davAnalAntaH patitA iva tittiripakSiNaH // 177 // hRdayaM kuyantaH khaM cirAt prAptamiva dvipam / cevyazveTAzca cakrandurhatAH sma iti bhASiNaH // 178 // tAlavRntAnilenA'mbusekena ca mahIpatiH / rAjJyazca saMjJAmAsedurduHkhazalya pratodanIm // 179 // malinIbhUtavAsaskA netrAsajalakajjalaiH / chAdyamAnakapolA-'kSyo, lulitAlakavallibhiH // 180 // uraHsthalakarAghAtapratruTaddhArayaSTayaH / nirbharaM bhUmiluThanasphuTatkaGkaNamauktikAH // 181 // dhUmaM zokAnalasyevojjhantyo niHzvAsamuccakaiH / zuSyatkaNThA dharadalA, rAjapatyorudannatha // 182 // // tribhirvizeSakam // dhairyaM lajjAM vivekaM ca, vihAyaikapade'pi hi / rAjJIvacchokavidhuro, vilalApeti bhUpatiH // 183 // he kumArAH ! kva yUyaM stha 1, nivartadhvaM vihArataH / rAjyAyA'vasaro vo'dya, vratAya sagarasya tu // 184 // 1 vRttAntena / 2 maraNam / netrAzrujaladeg saGgha 2 // Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 26 // kathaM na ko'pi brUte vaH 1, satyamuktaM dvijanmanA / dasyuneva cchalajhena, daivena muSito'si hI // 185 // 5 // dvitIyaM parva are re daiva! kutrA'si ?, kutrA'si jvalanaprabha! / akSatramidamAcarya, kvA'yAsI gapAMzana! // 18 // senApate ! va te'gcchddnndddordnnddcnnddimaa| kSemaGkaratvamagamat , kva purohitarana! te||187|| sarga: galitaM vardhake ! kiMte, durganirmANakauzalam / gRhin ! saJjIvanauSadhyaH, kiM te kutrApi vismRtaaH||188|| ajitagajaratna: kimAptastvaM, tadA gajanimIlikAm ? / azvaratna! samutpannaM, zUlaM kiM bhavatastadA // 189 // sagarayo caritam / cakra-daNDA-'sayo! yUyaM, kiMtadAnIM tirohitAH? abhUtAM maNi-kAkiNyau!, niSprabhau kiM dinenduvat 190 AtodyapuTavad bhinne, kiM yuvAM chatra-carmaNI!? | navApi nidhayo yUyaM, grastAH kimanayA bhuvA? // 19 // yuSmadvizvAsato'zakaM, ramamANAH kumArakAH / sarvairapi na yat trAtAstasmAt pannagapAMsanAt // 192 // karomyevaM vinaSTe kimidAnIM jvalanaprabham ? / sagotramapi ceddhanmi, na hi jIvanti me sutaaH||193|| vilApaH RSabhasvAmino vaMze, naivaM ko'pyAsadanmRtim / trapAkaramimaM mRtyu, hA vatsAH! kathamAmata ? // 194 // pUrva madIyAH sarve'pi, puruSAyuSajIvinaH / dIkSAmAdadire vargamapavarga ca lebhire // 195 // khecchAvihArazraddhA'pi, bhavatAM na hyapUryata / araNyAnIsamutpannabhUruhAmiva dohdH|| 196 // udiyAya ca pUrNendurdaivAd grastazca rAhuNA / phalegrahizca saJjajJe, tarurbhagnazca kumbhinA // 197 // // 266 // AgatA ca tarI tIraM, bhagnA ca taTabhUbhRtA / unnatazca navAmbhodo, vikIrNazca nabhasvatA // 198 // 1 caureNeva / 2 khede / 3 nAgAdhama / 4 gajavad negranimIlikAm / 5 mhdrnnymrnnyaanii| 6 phalavAn / 7 gajena / 8 nauH / sagarastha RRARA Jan Education For Private & Personal use only & Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SRUS niSpannaM ca vrIhivaNaM, dagdhaM ca davavahinA / dharmA-'rtha-kAmayogyAzca, jAtA yUyaM hatAzca haa!||199 // // tribhirvizeSakam // prApyA'pi madgRhaM vatsA, akRtArthA gatA hahA! / ADhyasya kRpaNasyeva, vezmopetya vanIpakAH // 20 // tadadya kiM me cakrAye, ratnanidhibhirapyalam / yuSmAn vinA virahiNo, jyotsnodyAnAdikairiva // 201 // paTakhaNDabharatakSetrarAjyena yadi vA'surbhiH / asubhyo'pi priyaiH putrairvinAbhUtasya kiM mama // 202 // evaM vilApinamatho, bhUnAthaM zrAvakadvijaH / sa bodhayitumityUce, sudhAmadhurayA girA // 203 // dhAtryAH paritrANamiva, prabodho'pi tavA'nvaye / mukhyAdhikArasamprApto, mudhA'nyairdeva! bodhyase / / 204 // jaganmohAryamA yasya, sAkSAd bhraataajitprbhuH| anyena bodhyamAnasya, tasya lajjA na kiM tava // 205 // asAvasAraH saMsAro, jJApyate'nyasya te punaH / janma prabhRti sarvajJasevakasya kimucyate // 206 // pitaro mAtaro jAyAstanayAH suhRdo'pi ca / svapnadRSTopamaM rAjan, saMsAre sarvamapyadaH // 207 // yata prAtastanna madhyAhne, yanmadhyAhne na tanizi / nirIkSyate bhave'smin hI!, padArthAnAmanityatA // 208 // tattvavit svayamevAsi, skhaM dhairye sthApaya svayam / raviNA dyotyate vizvaM, nA'paro dyotako raveH // 209 // lavaNoda ivA'mbhodhirmaNibhilavaNena ca / pakSamadhyatamisrevA''lokena timireNa ca // 210 // rAkAnizAkara iva, jyotsnayA lAJchanena ca / himAdririva divyAbhiroSadhIbhirhimena ca // 211 // tad vipravacanaM zRNvan , putrAntaM ca muhuH saran / bodhena ca vimohena, cAnaze pRthiviiptiH||212 // // tribhirvizeSakam // 1 yaackaaH| 2 praannaiH| 3 jagatAM mohanAzane suurysmH| 4 pUrNimAcandraH / aparicitena dvijena sagarasthAzvAsanam Jain Education a l For Private & Personal use only Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite dvitIyaM parva SaSThaH sargaH ajitasagarayocaritam / // 267 // yathA naisargikaM dhairya, mahata tasya mhiipteH| moho'pyAgantuko jajJe, putrakSayabhavastathA // 213 // ekakoza iva khaDgAvekastambha iva dvipau / prabodha-mohau yugapat , tadA rAjJi bbhuuvtuH|| 214 // atha bodhayituM bhUpaM, subuddhirnAma buddhimAn / vAcA pIyUSasadhrIcyetyuvAca sacivAgraNIH // 215 // ambhodhayo'pi maryAdA, laGghayeyuH kadAcana / AsAdayeyuH kampaM ca, kadAcana kulaaclaaH|| 216 // avApnuyAt taralatAM, kadAcidapi medinI / api jarjaratAM vajramaznuvIta kadAcana // 217 // tvAdRzAstu mahAtmAno, vyasaneSu mahatsvapi / upasthiteSu vaidhurya, na bhajante manAgapi // 218 // ||tribhirvishesskm / / kSaNAd dRSTaM kSaNAnnaSTaM, kuTumbAdyakhilaM bhave / vivekina iti jJAtvA, na muhyanti yathA zRNu // 219 // jambUdvIpa iha dvIpe, kSetre bharatanAmani / kasiMzcinnagare ko'pi, purA'bhUt pRthivIpatiH / / 220 // jinadharmasarohaMsaH, sadAcArapathAdhvagaH / prajAmayurIjalado, maryAdApAlanAmbudhiH // 221 // sarvavyasanakakSAgnirdayAvayekapAdapaH / kIrtikallolinIzailaH, zIlaratnaikarohaNaH // 222 // sa ekasmin dine svasthAmAsthAnyAM sukhamAsthitaH / yathAkSaNaM vijJapayAmbabhUve vetrapANinA // 223 // puSpadAmakaro dvAri, kalAvidiva ko'pi nA / vijJIpsuH kizcidyaiva, devapAdAn didRkSate // 224 // paNDitaH kiM kaviH kiMvA, gandharvaH kiM naTo'tha kim / chAndaso vA nItividvA'stravid vaa'thendrjaalikH|| iti na jJAyate jJAtaM, tvAkRtyA guNavAniti / yatrA''kRtistatra guNA, ityarbhA apyadhIyate // 226 // 1 amRtsmaanyaa| 2 sarvavyasanatRNavahniH / 2 sabhAyAm / sagarapratibodhAya suddhimayuktaM tAnikodAharaNam // 267 // Jan Education in . Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GEOGRAXA Adideza vizAmIzo'pyenamAnaya satvaram / yathA vijJapayatyeSa, yatheccha svamabhIpsitam // 227 // nRpAdezAdanujJAto, vetriNA sa tadA pumAn / budho'rkamaNDalamiva, nRpAsthAnImathA'vizat // 228 // riktahasto na kurvIta, svAmidarzanamityasau / bhRbhuje sumanodAma, mAlAkAra ivA''rpayat // 229 // vetriNA darzite sthAne, tato'sau rcitaanyjliH| niSasAdA''sanAyuktairdatte taducitAsane // 230 // kiJcidunnamitaikabhrUH, smitastavakitAdharaH / saprasAdamabhASiSTa,tamevaM pRthiviiptiH||231|| vipra-kSatriya-viT-zUdravarNebhyaH katamo'si bho ? / ambaSTha-mAgadhAdibhyo, mizrebhyo vA'si kazcana 1232 tatra ki zrotriyo'si tvamasi paurANiko'thavA ? / mArto vA ? mauhUrto vA'si ?, trividyAviduro'si vaa?|| cApAcAryo'si yadi vA ?,carmA-'sicaturo'si vA / kiMvA prAse kRtAbhyAsaH?,zalye vA prAptakauzalaH 1234 | yadvA gadAyudhajJo'si ?, yadi vA daNDapaNDitaH / prakRSTazaktiH zaktau vA?, musale kuzalosivA ? // 235 // nirargalo lAGgale vA, cakre vA prAptavikramaH? / kRpANyAM nipuNo vA'si ?, bAhuyuddhe'tha vA pttuH1||236|| yadvA'zvahRdayajJo'si?, gajazikSAkSamo'si vA? kiM vyUharacanAcAryaH?, kiM vA'si vyuuhbhedkH||237|| kiM vA sthAdikartA'si ?, rathAdiprAjako'si vaa?| rajata-svarNa-zulvAdidhAtUnAM ghaTako'si vaa||238|| caitya-prAsAda-hAdinirmANanipuNo'si vA? / vicitrayantra-durgAdiracanAcaturo'si vA // 239 // sAMyAtrikakumAraH kiM ?, sArthavAhasuto'thavA? / kiM vA sauvarNiko'si tvamasi vaikeTiko'thavA // 24 // shuunyhstH| 2 aasnaadhikaaribhiH| * vidyavidu ddhN0|| 3 Rg-yajuH-sAmavedeSu nipunnH| 4 phalakA-'sividyApravINaH / 5 kuntavidyAyAm / 6 sArathiH / 7 taamrm| 8 potavaNiputraH / 9 mnnikaarH| Jain Education Inter For Private & Personal use only es Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 268 // Jain Education Intern kiM vA vINApravINo'si ?, kiM veNunipuNo'si vA ? / paTuH paTahavAdye vA 1, mardale vA'si durmadaH 1 // 241 // yadvA vakAro'si ?, kiM zikSAgAya no'si vA ? / raGgAcAryo'thavA'si tvaM 1, kiM nATakanaTo'si vA 1 // atha vaitAliko'si tvaM ?, nagnAcAryo'thavA'si kim ? / saMzaptako'si yadi vA ?, cAraNo yadi vA'pyasi 1 // lipijJalekhako vA kimasi ? citrakaro'thavA ? / atha pustakaro vA tvamanyo vA ko'pi zilpyasi ? // 244 // nadI-nada nadInAthataraNe vA kRtazramaH ? / mAyendrajAla - kuhaka prayogacaturo'si vA ? / / 245 / / evaM vasumatInAthenA'nuyuktaH sa sAdaram / bhUyo'pi hi namaskRtya, saprazrayamado'vadat // 246 // pAthasAmiva pAthodhirAdityastejasAmiva / sarveSAM pAtrabhUtAnAM tvamAdhAro dharAdhava ! // 247 // vedAdizAstravijJeSu, sa~hAdhItIva tAdRzaH / dhanurvedAdividvatsu, tadAcArya ivA'dhikaH // 248 // pratyakSo vizvakarmeva, vizvasmin zilpakarmaNi / sarasvatIva puMrUpA, gItAdikakalAsu ca // 249 // ratnAdivyavahAreSu, piteva vyavahAriNAm / bandhAdInAmupAdhyAya, iva vAgmitayA'smi ca / / 250 // nadyAdivAritaraNaM, kalAlezaH kiyAn mama ? / indrajAlaprayogArthaM, kintvasmi tvAmupAgataH / / 251 // ahaM hi sadya udyAnavIthikAM darzayAmi te / madhvAdInAM parAvartamRtUnAM kartumIzvaraH // 252 // gandharvavargasaGgItaM, vyomanyAviSkaromi ca / kSaNAdadRiyo dRzyo vA nimeSAntarbhavAmyaham // 253 // bhakSayAmyahamaGgArAn khAdirAnapi saktuvat / carvayAmi mukavat, taptAyastomarAnapi // 254 // 1 mukhena gAyakaH / 2 stutipAThakaH / 3 yuddhAdanivarttanapratijJAkArI / 4 mRnmayarUpaghaTakaH / 5 sahAdhyAyI / 6 sarvasmin / 7 pUgaphalavat / 8 astravizeSAn / dvitIyaM parva SaSThaH sargaH ajita sagarayo - zcaritam / sagarapratibo dhAya subuddhimayuktaM tAtrikodAharaNam // 268 // . Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ambhazcara-sthalacara-khacarANAM parecchayA / bhavAmi rUpAntarabhRdekadhA'nekadhA'pyaham // 255 // padArthamiSTamAkRSya, darAdapyAnayAmi ca / sadyo varNAntarAdhAnaM, padArthAnAM karomi ca // 256 // AzcaryabhUtAnyanyAni, sadyo darzayituM kSamaH / kalAbhyAsaprayAsa me, tad dRSTvA saphalIkuru // 257 // evamuccaiH pratijJAya, garjitveva balAhakam / tasthivAMsaM pumAMsaM taM, vyAjahAreti bhuuptiH||258|| AkhorAkarSaNakRte, malAta khAta ivA'calaH / matsyAdigrahaNAyeva, zoSitaM vipulaM srH||259|| sahakArodyAnamiva, cchinnamindhanahetave / candrakAntopala iva, nirdagdhazcUrNamuSTaye // 260 // pATitaM vraNapaTTAya, devadUSyamivAM'zukam / utkIlitaM devakulaM, kIlikArthamivoccakaiH // 261 // zuddhasphaTikasaGkAzaH, paramArthArjanocitaH / aho ! tvayA'pavidyAyai, kiyadAtmA kadarthitaH // 262 // ||cturbhiH kalApakam // tavA'pavidyAmIkSAmavalokayatAmapi / dhIbhraMzo jAyate prAptasannipAtarajAmiva // 263 // yAcako'si gRhANArthamevameva yathepsitam / AzAbhaGgo na kasyApi, kriyate matkule ytH||264 // evaM sa rAjJAbhihitaH, parupaM puruSastataH / sadA puruSamAnIti, gUDharoSamabhASata // 265 // andho'smi badhirovAmi, paGgurasmyasmi vA kuNiH / klIbo vA'si dayApAtramaparaH kazcidami vA // 266 // adarzayitvA svaguNamakRtvA ca camatkRtim / tyAgaM te tyAgakalpadrorapi gRhNAmyahaM katham ? // 267 // khastyastu tubhyaM tubhyaM ca, namaskAro mameSakaH / ayamanyatra yAsyAmItyabhidhAya sa utthitaH // 268 // 2 megham / 2 pApavidyAkRte / 3 hstrhitH| 4 dAnam / Jain Education Internal For Private & Personal use only Miww.jainelibrary.org Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya parva SaSThaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 269 // sargaH ajitasagarayozcaritam / bhUbhujA khasya kArpaNyadoSAropaNabhIruNA / puruSairdhAryamANo'pi, niryayau puruSo'tha saH // 269 // svAminAthaM dIyamAnamasau nA''datta kopataH / dAtaivA'sIti rAjJo hIrapajahe svapUruSaiH // 27 // _ vipraveSamupAdAya, sa eva puruSo'nyadA / upAyanakarastasthau, dvAri tasyaiva bhUpateH // 271 // tathaiva rAjJe vijJaptaH, sa dvAHsthena tathAsthitaH / dharmo'sau pratihArANAM, dvArAgatanivedanam // 272 / / AdezAd bhUpatestasya, sabhAyAM tatra vetrabhRt / AyuktapuruSairAzu, taM pumAMsamavIvizat // 273 // sa sthitvA bhUpateragre, samunnamitapANikaH / AryavedoditAn matrAnapaThat sapadakramam // 274 // mantrapAThAvasAne ca, vetrisandarzitAsane / niSasAda prasAdAdRzA rAjJA nirIkSitaH // 275 // kastvaM? kimAgato'sIti, pRSTazca pRthivIbhujA / kRtAJjaliruvAcaivamagraNIH so'graMjanmanAm // 276 // jJAnAnAmiva mUrtAnAM, sadgurUNAmupAsanAt / avAptasamyagAmnAyo, rAjan ! naimittiko'smyaham // 277 // aSTAdhikaraNIgranthAn , phalagranthAnathA'khilAn / jAtakaM gaNitagranthAn , jAnAmi nijanAmavat // 278 // santaM bhUtaM bhaviSyantamartha sarva narezvara! / tapaHsiddho munirivA'vyAhataM kathayAmyaham // 279 // __anvayukta tato rAjA, yadasmin samaye dvij!| yadbhAvi tat kathaya bho', jJAnasya pratyayaH phlm||28|| dvijo'pi kathayAmAsa, vAsare sptme'rnnvH| jagadekArNavIkRtya, pralayaM prApayiSyati // 281 // tadvAcA vismaya-kSobhau, bibhrANo yugapannRpaH / naimittikAnAmanyeSAmIkSAJcake mukhAnyatha // 282 // rAjJA bhrUsaMjJayA pRSTA, ruSTA durghaTayA tayA / dvijavAcA sopahAsamUcunaimittikAstu te // 283 // uurdhvbaahuH| 2 brAhmaNAnAm / 3 askhalitam / sagarapratibodhAya subuddhimayuktaM tAni. kodAharaNam // 269 // - JainEducation in For Private & Personal use only Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asAvabhinavaH ko'pi, jajJe jyotipiko ydi|jyoti zAstrANyapi svAmin !, jajJire nUtanAni kim?||284 epa yeSAM pramANena, vizvamekArNavaM jagat / kariSyatyarNava iti, brUte zravaNaduHzravam // 285 // babhUvurgraha-nakSatra-tArA api hi kiM navAH? / yeSAM vakrAticArAdipramANAdeSa vktydH||286 // sarvajJaziSyagaNabhRdrathitadvAdazAGgataH / jyotiHzAstrANi yAnIha, naivaM tadanumAnataH // 287 // amI tacchAstrasaMvAdabhAjo ye'rkAdayo grhaaH| teSAmapyanumAnena, manmahe nedRzaM vayam // 288 // jambUdvIpaparikSepI, yazcA'yaM lavaNArNavaH / so'pi tvamiva maryAdAM, jAtucinna hi lavate // 289 // AkAzAd bhUmimadhyAd vA, kazcidutpadya nUtanaH / kariSyatyarNavo vizvamidamekArNavaM yadi // 290 // / ayaM sAhasikaH kiM vA, pishaacaadhisstthito'thvaa| matto vA yadi vonmatto, vAtUlo vA nisargataH // 29 // akAlaM cA''game'dhItI, kimapasmAravAnatha ? / yadIdRzamasambaddhamabhidhatte nirargalaH // 292 // yugmam // sthiraH sumeruvat svAmI, bhUvat sarvasahazca yata / dRSTaiH prakaTamIkSaM, svacchandaistadudIyate // 293 // sAmAnyasyApi purato, nedRzaM vaktumIzyate / kopa-prasAdazaktasya, kiM punaH khAminaH puraH // 294 // vacaso durvacasyA'sya, vaktA dhIraH kimeSa vaa| dhIraH kimathavA zrotA, yaH zrutvApi na kupyati // 295 // IdRkSamapi cet svAmI, zraddhatte zraddadhAtu tata / vinA vipratipattiM ca, pratyetavyamadopi hi // 296 // parvatA utpatantyuccairAkAze kusumAni ca / vaizvAnaraH zItarucirvandhyAyAzca stnndhyH|| 297 // cakrIvato viSANaM ca, dRSadastaraNaM jale / avedanA nArakAca, no cedasyA'pi vAk tthaa||298|| yugmam // 1 kushlH| 2 agniH / 3 putrH| 4 gardabhasya / CLOUCASUSASCALUCSK Jain Education a l For Private & Personal use only Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya parva triSaSTizalAkApuruSacarite sargaH // 270 // ajitsgryocritm| SORROLOGERMUSAL tato yuktamayuktaM ca, vidannapi mhiiptiH| tasya naimittikasyAbhimukhamaikSiSTa kautukAta // 299 // ___atha naimittikaH so'pi, sopahAsagirA tayA / nunnaH pravayaNeneva, sAvaSTambhamado'vadat // 30 // rAjan ! sabhAyAM bhavataH, kiM narmasacivA amI? / vAsantikAH kimathavA ?, kimatha graampnndditaaH||30|| sabhyAH sabhAyA bhavato'pyevaMprAyAH prabho! yadi / nirAzrayA satI hanta !, tadA dagdhA vidagdhatA // 302 // tava vizvavidagdhasya, mugdhairebhiH samaM katham / goSThI hA! mRgarAjasya, mRgadhU rivocitA? // 303 // samaM kulakrameNaiva, samAyAtA amI yadi / strIvat poSaNamAtraM tadarhantyalpadhiyopi hi // 304 // na sabhAyAmAsayituM, sabhyatvenocitA amI / svarNa-mANikyaghaTite, kirITe kAcakhaNDavat // 305 // rahasyaM na hi jAnanti, zAstravAcAM manAgapi / garvitAH pAThamAtreNa, kintvamI zukavat sadA // 306 // vAca utphullagallAnAM, pallavagrAhiNAmimAH / ye jAnanti rahasyArtha, paribhAvya vadanti te // 307 // uSTrapRSThasamArUDhaH, kutupaH sArthavAhinaH / dezAd dezAntaraM yAti, panthAnaM kimu vetti saH? // 308 // tumbaiH kakSAvinikSiptairnimnagAyAM sarasyatha / taratyatArako'pyambhastarItuM kiM nu vetti saH // 309 // guruvAganuvAdena, zAstrANyete'pyadhIyate / rahasyabhUtamarthaM tu, na jAnanti manAgapi // 310 // azraddheyaM mama jJAnamamISAM yadi durdhiyAm / majjJAnapratyayAghArTaH, kiM dUre saptavAsarI? // 311 // jagadekArNavIkRtya, paryastairnijavAribhiH / satyApayati madvAcaM, bhagavAMzcenmahArNavaH // 312 // tadamI pAriSadyAste, jyotirgranthArthavedinaH / utpatiSNUna pakSivata kiM, darzayiSyanti parvatAn ? // 313 // 1 pratodena preritaH / 2 vidUSakAH / 3 zRgAlaiH / 4 padalavagrAhiNAm / 5 carmapAtram / * na jJAna saM // 6 sImA / sagarapratibo| dhAya subuddhimanyuktaM tAntri| kodAharaNam // 27 // Jain Education Inter For Private & Personal use only Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ drumavad darzayiSyanti,khe puSpANyagnimambuvat / kiM nu sprakSyanti vandhyA yA,lapsyante dhenuvat sutm||314|| viSANinaM mahiSavat , kimAneSyanti rAsabham ? / tarIvat tArayiSyanti, kiM pASANAn jlaashye?||315|| avedanAn nArakAMca, bhASamANA ime jaDAH / kimanyathA kariSyanti, granthAn sarvajJabhASitAn ? // 316 // // paJcabhiH kulakam // dhRtastvatpuruSairatrA'vasthAsye sapta vAsarAn / na khalvevamaSTambhaM, kurvantyanRtabhASiNaH // 317 // satyaM na cenmama vacaH, saptame'hni bhavennRpa / nigrAhaNIyaH zvapacairahaM taskaravat tadA // 318 // rAjA'pi khAnuvAcaivaM, brAhmaNasyA'sya gIriyam / aniSTA durghaTA vA saMvAdinyapi ca yadyapi // 319 // tathA'pi saptAhorAtrAn , manaH sandegdhi hanta ! nH| bhaviSyati tadante'sya, satyA-'satyavivecanam // 320 // // yugmam // ityuktvA nyAsamiva taM, nRpatiH svAGgarakSiNAm / dvijaM samarpayAmAsa, parSadaM visasarja ca // 321 // mahat kutUhalamaho', draSTavyaM saptame dine / unmattabhASI vipro'yaM, tadaho! nihaniSyate // 322 // hI! syAd yugAntaH ko hyevamanyathA mRtyave vadet ? / evaM tadAnImabhavada , vicitrA naagroktyH||323|| // yugmam // Azcarya darzayiSyAmi, samprApte'hani saptame / ityutsuko dvijaH kaSTaM, par3a dinAnyatyavAhayat // 324 // rAjA'pi saMzayacchedotkaNThito gaNayan muhuH / kathaJcidaticakrAma, paNmAsAniva SaD dinAn // 325 // asthiratAm / 2 caannddaalaiH| Jan Education For Private & Personal use only | Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 271 // candrazAlAsthito rAjA, saptame'hanyuvAca tam / pUrNo'vadhistvadIyasya, vacaso jIvitasya ca // 326 // dvitIya parva pralayAya tvayA''khyAtaH, samuddhAnto mhaarnnvH| sa dare tAvadadyApi, jalalezo'pi nekSyate // 327 // sarvapralayazaMsitvAt , tava sarvo'pi vairyho!| anRtAyAM pratijJAyAM, nigrahAya yatiSyate // 328 // sarga: bhavatA jantumAtreNa, nigRhItena kiM mama / idAnImapi gaccha tvamunmattena tvayoditam // 329 // ajitavarAko mucyatAmepa, meSavad yAtvasau sukham / ityAtmarakSakAnuccairAdideza vizAmpatiH // 330 // sagarayovipro'pi pratyuvAcaivaM, mitvicchritaadhrH| yuktaM prANiSu kAruNyaM, sarveSvapi mahAtmanAm // 331 // shcritm| kintu nA'dyApi karuNApAtramasmi mhiipte| na yAvadanRtIsthAnme, pratijJA sA tadoditA / / 332 // anRtAyAM pratijJAyAM, maddhasya tvamIziSe / vadhArha mAM tadA muJcan , kRpAvAnucyase nRp!|| 333 // mukto'pi nA'haM yAsyAmi, sthAsyAmi dhRtavat punaH / stokamevAntaraM viddhi, pratijJApUraNe mama // 334 // sagarapratibokSaNamAtra pratIkSavA'traiva prekSakha ca kSaNAta / udastodanvadallolAna , yamasyevA'grasenikAn / / 335 // dhAya subuddhi majyuktaM tAni. naimittikasadasyAna khAna , kuruSva kSaNasAkSiNaH / bhaviSyAmaH kSaNAdRrddha, nA'haM na tvaM na cApi te ||336||daakodaahrnnm abhidhAyeti tUSNIkastasthau naimittiko'tha sH| avyaktaH zuzruve cocairmRtyugarjiriva dhvniH|| 337 // AkasmikaM mahAdhvAnaM, tamAtaGkavidhAyinam / AkarNya tasthurutkarNAH, sarve vanamRgA iva // 338 // // 27 // kizcidunnamitagrIvaH, kiJciducchsya cA''sanAta / kiJcid vakroSTiMkAM kurvanityUce sa punrdvijH||339|| dhvanirAkaNyetAM rAjan !, rodasI pUrayantrayam / bhambhAdhvanistavevAmbhonidheH prasthAnasUcakaH // 340 // 1 hAsya vyAptAdharaH / 2 mahAkallolAn / 3 pIDAkaram / 4 mandahAsyam / Jain Education a l For Private & Personal use only kA Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tripaTi 47 Jain Education Inter yasya vArilavenA'pi, gRhItena ghanAghanAH / lAvayanti mahIM sarvAM, puSkarAvartakAdayaH // 341 // sa maryAdAM samullaGghya, svayaM pracalito'dhunA / ambhodhiH ThAvayannurvImavAryaH prekSyatAmayam // 342 // bibharti gartAn manAti, vRkSAn sthagayati sthalIH / girInapyantarayati, durvAro hanta ! vAridhiH // 343 // vAyorvezmapravezAdi, jvalanasya punarjalam / pratIkAro'sti jaladhezvalitasya punarna hi // 344 // iti bruvANaM brahmANaM, pazyatastaM mahIpateH / mRgatRSNAmbuvad dUrAd, viSvagAvirabhUJjalam // 345 // sauptikeneva vizvastaM vizvaM saMhRtamandhinA / hA hetyAkrozino dInAH sarve dadRzurunmukhAH || 346 // atha rAjJaH purobhUya, so'GgulyA darzayan dvijaH / plAvyamAnaM lAvyamAnaM, zazaMseti nRzaMsavat // 347 // nirIkSantAmamI bho bhoH !, sarve pratyantaparvatAH / pidhIyante payorAzeH, payobhistimirairiva // 348 // manye pronmUlitAnyadbhiH, sarvANyapi vanAni tu / dRzyante yat taranto'mI, taravo nakracakravat // 349 // atyugramAkara - purAdikam / idamambhonidherambho, dhigaho / bhavitavyatA // 350 // purIparisarodyAnAnyapIdAnIM nirargalaiH / pihitAnyambudhestoyaiH, pizunairiva sadguNAH // 351 // prAkAravalaye'muSminnAlavAla ivA'dhunA / dhunIpaterdhva nannI ramAsphalatyuccakairnRpa ! / / 352 / / ayamullaGgyate vapraH, kSipraM prasRmarAmbhasA / rabhasAdazvavAreNA'zva ivA'titarakhinA // 353 // pazyaitat pUryate sarva saprAsAdaM samandiram / ambhodherevamambhobhiH pracaNDaiH kuNDavat puram // 354 // vezmadvAre tavedAnImazvasainyamivollalat / zabdAyamAnamuddAmaM, devA''patati vAryadaH // 355 / / 1 rAtriyuddhena / 2 vAribhiH / 3 samudrasya / 4 ativegavatA / . Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya parva 'triSaSTi zalAkApuruSacarite // 272 // sage ajitasagarayo caritam / manasa pattanasyA'syA'vazeSaH pRthivIpate / / antarIpa ivA'yaM te, prAsAdaH prekSyate'dhunA // 356 // adhyArohati sopAnavIthISu ca payo'skhalat / tava prasAdadurmattamiva sevaka-rAjakam // 357 // pUritA prathamA bhUmidvitIyA'pyadya pUryate / tAmApUrya tRtIyApi, pUryate bhUmirambhasA // 358 // caturthI paJcamI SaSThI, cApi bhUH pazyato'pi hi / aho! kSaNArdhamAtreNa, pUritA vArdhivAribhiH // 359 // viSavegairivA'mbhobhirAkrAntasyA'sya samanaH / zirogRhaM zira iva, zarIrasyA'vaziSyate // 360 // upasthito yugAnto'yamuktapUrvIdamasmyaham / va te sadasyAste rAjan!, ye mAM haisitapUrviNaH 1 // 361 // tatazca vizvasaMhArazokAd rAjApi satvaram / jhampAdAnArthamutthAyA'vanAt parikaraM dRDham // 362 // plavaGgama ivotpatya, dadau jhampAM mahIpatiH / skhaM ca siMhAsanAsInaM, taM cA'pazyat tathAsthitam // 363 // yayau ca kvacidapyambhastadambhodheH kSaNAdapi / tasthau ca vismayasmeralocanaH sa mhiiptiH||364|| abhagnAbhugnavRkSA-dri-prAkAra-bhavanAdikam / IkSAzcake tathAvasthaM, vizvaM vishvmbhraaptiH|| 365 // mAyAnaimittikaH so'pi, kaTyAmAbadhya mardalam / AsphAlayan vapANibhyAM, papATheti ssmmdH||366|| indrajAlaprayogAdau, namAmi caraNAmbuje / indrajAlakalAsraSTurvajriNaH zambarasya ca // 367 // nijasiMhAsanAsInastataH sa pRthiviiptiH| kimetaditi sAzcaryo, dvijanmAnamabhASata // 368 // avadad brAhmaNo'pyevaM, niHzeSANAM kalAvidAm / guNaprakAzI rAjeti, purA'si tvaamupsthitH||369|| indrajAlaM matibhraMzakArIti nyakRtastvayA / pradIyamAnamapyarthamanAdAya gato'smyaham // 37 // dvIpa iva / 2 pUrva hasitavantaH / 3 abhumnA antaaH| 4 devavizeSaH / 5 tirskRtH| sagarapratibodhAya subuddhimajyuktaM tAni. | kodAharaNam // 272 // Jain Education inte For Private & Personal use only , Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Internacial arthe bhUyasyapi prApte, guNArjanabhavaH zramaH / na yAti guNinAM kintu, guNajJAnena gacchati // 371 // adya naimittikIbhUya, cchalenA'pyamunA mayA / indrajAlakalAbhyAsaM, jJApito'si prasIda me // 372 // sadasyA nyakkRtAste yacciraM yat tvaM ca mohitaH / rAjan ! sahasva tat sarvaM nA'parAdho'sti tattvataH // 373 // ityuditvA sthite tasmin pArthivaH paramArthavit / nijagAdeti pIyUSasyandasodarayA girA // 374 // rAjAnaM rAjasabhyAMzca, nyakkArSamiti cetasi / mAsma bhaiSIraho ! vipropakArI paramo'si me / / 375 // indrajAlamidaM hyadya, darzayitvA tvayA dvija ! / tattulyametaM saMsAramasAraM jJApito'smyaham // 376 // dRSTanaSTamidaM yadvat, tvayA''virbhAvitaM jalam / tadvat padArthAH sarve'pi, saMsAre'dyApi kA ratiH 1 // 377 // ciramityAdisaMsAradoSAn vyAhRtya bhUpatiH / kRtArthIkRtya taM vipraM pravrajyAmAdade svayam // 378 // tadindrajAlarUpo'yaM, bhavo'smAbhiranUdyate / prabho ! vetsi svayaM hi tvaM, sarvajJakulacandramAH // 379 // vAcaspatimatirvAcA, zokaeNzalya vizalyayA / ityuvAca dvitIyo'pi, mantrI nRpatipuGgavam // 380 // ihaiva bharatakSetre, kasminnapi pure purA / babhUva nRpatiH ko'pi, vivekAdiguNAkaraH // 381 // tamAsthAnasthamanyedyuH, pArthivaM ko'pi pUruSaH / mAyAprayoganiSNaM khaM, jJApayAmAsa vetriNA // 382 // pravezaM nRpatistasya, naunujajJe vizuddhadhIH / na mAyinAmRjUnAM cA'jairya zAzvatavairivat // 383 // pratiSedhavilakSaH san, sa nItvA'hAni kAnicit / cakre rUpaparAvarta, kAmarUpa ivAmaraH // 384 // sa tamevAnyadA bhUpamupatasthe vihAyasA / kRpANapANiH phailakI, varanArIsamanvitaH // 385 // 3 amRtarasasamAnayA / 2 zoka eva zalyaM tadarthaM vizalyauSadhitulyayA / 3 nAnumene / 4 maitrI / 5 phalakadharaH / 1 sagarapratibodhAya dvitIyamadhyuktamaparamindrajAlikodAharaNam . Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaM parva triSaSTi zalAkApuruSacarite // 273 // sargaH ajitasagarayocaritam / asi kastvamiyaM kA ca?, hetunA kena caa''gmH| iti rAjJA svayaM pRSTaH, sa pumAnabravIditi // 386 // ahaM vidyAdharo vidyAdharI ceyaM mama priyaa| vidyAdhareNa kenApi, jAtavairomi bhuupte!|| 387 // iyaM hi pUrva tena strIlampaTena durAtmanA / sudhA vidhuntudenevA'pahRtA cchalakarmaNA // 388 // pratyAhArSamahaM tasmAdimAM prANapriyAM priyAm / nArIparibhavaM rAjan!, sahante pazavo'pi na // 389 // caritArthI pracaNDau te, dordaNDau kSitidhAraNAta / arthinAM dausthyaghAtena, sampacca saphalA tava // 390 // bhItAnAmabhayadAnAt , kRtArtho vikramazca te / viduSAM saMzayacchedAdamoghA zAstravaiduSI // 391 // vizvasya kaNTakoddhArAt , phalavacchatrakauzalam / anye'pyanyopakAreNa, kRtArthAste pRthggunnaaH|| 392 // parastrIsodaratvaM ca, tavedaM vizvavizrutam / astu mayyupakAreNa, viziSTaphalavannRpa ! / / 393 // priyayA pArzvavartinyA, sandAnita ivA'nayA / nA'lambhaviSNuryoddhaM hi, paraizchalaparairaham // 394 // nA'haM hastibalaM yAce, yAce vAjibalaM na vA / na vA rathavalaM yAce, yAce pattibalaM na vA // 395 // AtmasAhAyike tvattaH, kintu yAce narAdhipa / etasyA nyAsavat trANaM, prnaariishodr!|| 396 // svayaM strIlampaTaH ko'pi, paritrANasaho'pi san / ko'pyastrIlampaTaH khena, paritrANAsahaH param // 397 // tvamastrIlampaTanANasahavAsi mahIpate / tena dUrAdupetyApi, tvamasi prArthito mayA // 398 // ayaM matpreyasIrUpo, nyAsazcet svIkRtastvayA / jJAyatAM hata evAriH, sa mayA balavAnapi // 399 / / athollstsitjyotsnaapvitrmukhcndrmaaH| udAracaritaH pRthvIpatirevamavocata // 400 // 1 rAhuNA / 2 baddha iva / 3 shtrubhiH| * AtmA sAhA saMtA0 saGgha 3 // | sagarapratiyodhAya dvitIya mayuktamapara| mindrajAlikodAharaNam | // 27 // Jain Education For Private & Personal use only Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SANSAR kalpadruriva patrANi, ratnAkara ibodakam / kAmadhenuriva kSIraM, rohaNAdirikhopalam // 401 // annamAtramiva zrIdazchAyAmAtramivA'mbudaH / dUrAdupetya bhavatA, kiyadasIdamarthitaH // 402 // yugmam // tameva darzaya nijaM, ripuM yena nihanmyaham / nirvizaGkaM tato bhogAn , bhuGga mana vicakSaNa! // 403 // nRpavAgamRtAplAvapUrNazravaNakoTaraH / muditaH puruSaH so'pi, jagAdeti mahIpatim // 404 // rajataM jAtarUpaM ca, samastA ratnajAtayaH / pitaro mAtaraH putrAH, sarva cA'nyad gRhAdikam // 405 // vizvAsenA'lpakenApi, nyAse'rpayitumIzyate / vizvAsenApi mahatA, na punaH preyasI kvacit // 406 // rAjannIdRzavizvAsasthAnaM tvamasi nA'paraH / candanAspadameko hi, malayaH sAnumAniha // 407 // bibhrANena tvayA nyAse, madIyAM preyasImimAm / tvayaiva nihato manye, dviSantapa! sa me dviSan // 408 // bhAryAnyAse tvayopAtte, tvdvishvaassmaahitH| vizvastabhAryAn dviSataH, kariSyAmyadhunA nanu / / 409 // kSoNInAtha ! tavA'traiva, tiSThato nacirAdaham / kesarIva samutpatya, darzayiSyAmi vikramam // 410 // anumanyasva gacchAmi, khacchandaM pakSirADiva / eSo'hamantarikSaNa, kssnnaadskhlitsyaidH||41|| rAjA'pyUce vraja khairaM, vidyAdhara mahAbhaTa! / tiSThatveSA tu te bhAryA, maddhAni pitRdhAmavat // 412 // athotpapAta sa pumAn , vihAyovad vihAyasA / nistriMzadaNDa-phalake, pakSAviva vijRmbhayan // 413 // tadbhAryA tu vaduhitapratipattipuraHsaram / rAjJA sambhASitA tasthau, tatraiva svasthamAnasA / / 414 // tatraiva tiSThan nRpatirjAyamAnAM nabhastale / kSveDAmAkarNayAmAsa, stanitaM vArmucAmiva // 415 // sdyH| 2 garuDa iva / 3 vegH| 4 pakSivat / 5 meghAnAmiva / Jain Education t ral For Private & Personal use only Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya parva triSaSTizalAkApuruSacarite HOGESCEG4964 // 274 // sarga: ajitasagarayozcaritam / vicitrakhaDga-phalakaprahAradhvanitAnyapi / taDattaDitivisphUrjattaDittADAnivA'zRNot // 416 // so'si so'si nAsi nAsi, tiSTha tiSTha vraja vraja / eSa tvAM hanmi hanmIti, vyomni zuzruvire girH||417|| nRpatiH parSadAsInaH, pArSadyaiH saha visitaH / uparAgekSaNa iva, tasthau sucirmunmukhH||418|| itthaM sampazyamAnasya, bhUpateH purato bhuvi / bhujadaNDaH papAtaiko, ratnakaGkaNabhUSaNaH // 419 // upalakSayituM taM ca, bAhudaNDaM divazyutam / vidyAdharI purobhUya, sA'pazyaJca jagAda ca // 420 // gaNDayorupadhAnatvaM, karNayoravataMsatAm / kaNThe ca niSkatAM yo'gAt , so'yaM matpreyaso bhujH||421|| evaM vadantyAM pazyantyAmeva tasyAM mRgIzi / bhuvi pAdaH papAtaiko, doSNaH prItyeva tasya tu // 422 // sapAdakaTakaM pAdamupalakSya tamapyatha / udazruvadanA padmavadanA sA'vadata punH|| 423 // ciramabhyakta unmRSTaH, kSAlito'tha vilepitaH / svahastena mayA yo hi, sa pAdo matpaterayam // 424 // evaM tasyA buvANAyAH, puro gIrvANavartmanaH / vAtodbhUtadruzAkheva, dvitIyo'pi bhujo'patat // 425 // tamapyAlokya dordaNDaM, ratnakeyUra-kaGkaNam / sovAca spandamAnAkSI, dhArAyatravadhUriva // 426 // so'yaM sImantaracanAcaturaH kezakaGkataH / vicitrapatralatikAlIlAlipikaraH krH|| 427 // tasyAstatraiva tiSThantyA, evAgre gaganAGgaNAt / papAtAnirdvitIyo'pi, sApi bhUyo'bravIdidam // 428 // sa eSa matpateH pAdo, matkarAmbhojalAlitaH / anArataM madutsaGgazayyAdurlalito hhaa||429|| atha tatraiva tatkAlaM, muNDa-ruNDau nipetatuH / hRdayena samaM tasyAH, kampayantau mahItalam // 430 // 1 uparAge grahaNe IkSaNe netre yasya saH / 2 hRdayAbhUSaNam / 3 karasya / 4 AkAzAt / 5 kezaprasAdhanasAdhanam / zIrSakabandhau / sagarapratibodhAya dvitIyamayuktamaparamindrajAlikodAharaNam SUSACHUSUS // 274 // Jain Education ine ral For Private & Personal use only Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha sA vilalApaivaM, balinA cchalinA dviSA / hA! hato matpatirasau, hA! hatAmi tapasvinI // 431 // etat tadeva vadanaM, matpateH padmasodaram / yanmayA parayA prItyA, kuNDalAbhyAmabhUSyata // 432 // tadetat tasya hRdayaM, vipulaM hanta ! matpateH / antarbahizca yad vAsasthAnamekaM mamaiva hi // 433 // hA! nAthA'hamanAthA'smi, tvAM vinA nandanAd vanAt / puSpANyAnIya ko nAma, mamottaMsIkariSyati? 434|| ekAsanasamAsInA, vicarantI nabho'GgaNe / yathAsukhaM kena samaM, vAdayiSyAmi vaillakIm ? // 435 // vallakImiva ko vA mAmutsaGge dhArayiSyati / zeyyAvizaMsthulAn ko vA, sthApayiSyati me'lakAn ? // 436 // kopiSyAmi muhuH kasmai, prauDhapraNayalIlayA? / matpAdadhAto'stu mude, kasyA'zokataroriva // 437 // hA priya! stabakIbhUtakaumudIbhirivA'dya me / gozIrSacandanarasaiH, ko'GgarAgaM kariSyati ? // 438 // kapolapAlyoIvAyAM, lalATe kucakumbhayoH / ko'dya me patraracanAM, sairandhrIvai vidhAsyati // 439 // apyalIkavyalIkena, mAnamaunadharAM ca mAm / AlApayiSyatyatha kaH, krIDArAjazukImiva ? // 440 // priye! priye! devi! devItyAdicATugirA muhaH / ko vA kRtakasuptAM mAM, khymudbodhyissyti||441|| vilambenA'dya paryAptamamunA''tmaviDambinA / mahApathamahApAnthaM, nAtha ! tvAmanuyAmyaham // 442 // prANanAthapathe gantukAmA kAmaM kRtaanyjliH| sA pAvakaM yAnamiva, yayAce vasudhAdhavAt // 443 // tAmabhASiSTa bhUpo'pi, vatse! svacchAzaye! tvayA / patyuH samyagavijJAya, kathAM kimidamucyate // 444 // rakSo-vidyAdharAdInAM, mAyA'pi bhavatIdRzI / tanmuhUrta pratIkSasva, svAdhInaM hyAtmasAdhanam // 445 // 1 vINAm / 2 zayyAyAM viprakIrNAn / 3 nipuNA dAsIva / 4 alIkasuptAm / 5 mRtyumArgapathikam / Jain Education Interna! For Private & Personal use only Ho, Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite dvitIya parva SaSThaH sargaH ajita| sagarayocaritam / // 275 // RECARRASSES sA bhUyo bhUpatiM smA''ha, sAkSAdeSa patirmama / pradhane nidhanaM nItaH, patitazceha dRzyate // 446 // sandhyA sahodayaM yAti, sahA'staM ca vivakhaMtA / jIvanti ca mriyante ca, samaM patyA ptivrtaaH||447|| pituramlAnavaMzasya, svasya patyurapIdRzaH / kule kalaGka kimahaM, jIvantyAropayAmyataH // 448 // dharmaputrIM ca mAM pazyan , vinA patimavasthitAm / na kiM lajiSyase tAta', kulastrIdharmakovida! 1 // 449 // vinendumiva kaumudyA, vinA'bdamiva vidyutaH / vinA nAthamavasthAnaM, yuktaM nA'taH paraM mama // 450 // AyuktAnAdizaidhAMsi, samAnAyaya matkRte / samaM patizarIreNa, vahnau vekSyAmi vArivat // 451 // tayA sAgrahamityuktaH, kSmApatiH karuNAparaH / zokagadgadayA vAcA, punarevamuvAca tAm // 452 // tiSTha tiSTha kiyatkAlaM, na martavyaM pataGgavat / vimRzya hi vidhAtavyamalpIyo'pi prayojanam // 453 // kupitA bhAminI sA'tha, bhUnAthamidamabhyadhAt / ataH paraM dhArayan mAM, jJAtaM tAto na khalvasi // 454 // parastrIsodara iti, nAma yat prathitaM tava / tad vizvavizvAsakRte, na punaH paramArthataH // 455 // tat satyaM yadi tAto'si, satvaM svaduhitustataH / pazyA'nuyAntyA bhartAraM, kRssnnvtmaikvrmnaa||456|| rAjA'pi vyAjahAraivaM, vatse ! kuru samIhitam / nAtaH paraM niroddhAmi, pavitraya satIvratam // 457 // tataH pramuditA rAjAdezAdupanate rathe / bharturaGgAni satkRtyA''ropayAmAsa sA svayam // 458 // aGge kRtAGgarAgA sA, saMvItavizadAMzukA / sapuSpakuntalA patyuH, pArzvamadhyAsta pUrvavat // 459 // 1 yuddhe / 2 sUryeNa / 3 pdhyekvcnmidm| sevakAn / 5 nRpH| 6 agnimArgeNa / 7 prihitsvcchvstraa| | sagarapratiyodhAya dvitIyamayuktamaparamindrajAli| kodAharaNam | // 275 // JainEducation Internatell For Private & Personal use only T w w.jainelibrary.org Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anvIyamAnA nyaggrIvaM, sazokena mahIbhujA / sAzcaryairvIkSyamANA ca, pauraiH sA saritaM yayau // 460 // AjahuzcandanaidhAMsi, tatrA''yuktAH kSaNAdapi / citAM ca racayAJcakustalpaM pitRpateriva // 461 // pitreva pRthivIzena, tena sampUritaM vasu / yAcakebhyo yathAkAmaM, dadau kalpalateva sA // 462 // payaHpUrNAJjalipuTA, tatra triH sA'' zukSaNim / cakre pradakSiNaM jAtadakSiNAvarttarociSam // 463 / / satIsatyApanAM kRtvA, patyuraGgaiH sahaiva taiH / vAsAgAra iva khairaM, citAntaH praviveza sA // 464 // prAjyAbhirAjyadhArAbhirAhuto'tha hutAzanaH / jajvAlA'bhyadhikaM jvaalaajaalpllvitaambrH|| 465 // tAni vidyAdharAGgAni, sA caidhAMsi ca tatkSaNam / abhavad bhasmasAt sarva, jalaM lavaNasAdiva // 466 // tatra tasyA nivApAdi, kRtvA zokasamAkulaH / AjagAma nijaM dhAma, tataH sa jagatIpatiH // 467 // yAvat sazokaH pariSadyAsAzcakre mhiiptiH| Ayayau sa pumAMstAvannamastaH phalakA-'sibhRt // 468 // bhRbhujA pAriSadyaizca, vIkSyamANaH savismayam / mAyAvidyAdharaH so'tha, purobhUyedamabravIt // 469 // diSTyA pravarddhase deva!, parastrI-dhananiHspRha! / durodara iva dvandve, yathA'jaiSaM tathA zRNu // 470 // tadA hyahamitaH sthAnAccharaNya! zaraNe tava / vimucya dArAn nirbhAra, ivodapatamambare // 471 // samApatantaM sATopaM, tamapazyaM nabhastale / duSTavidyAdharamahaM, ruSTo baMbhrarivoragam // 472 // RSabhAviva garjantAvUrjitaM durjayAvubhau / ahaM ca sa ca yuddhArthamAhvAsvahi parasparam // 473 // namrakandharaM yathA syAt tathA / 2 zayyAm / 3 yamasya / 4 agnim / 5 satItvasatyatAM samarthya / 6 ghRtadhArAbhiH / 7 lavaNAdhInam / 8 gate / 9 nakulaH / Jain Education in lral For Private & Personal use only Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite sargaH // 276 // ajitsgryocritm| diSTyA dRSTo'si dosta, prahara prhraaditH| kautukaM pUrayAmyadya, khadoSNoryusadAmapi // 474 // no vA zastraM parityajyA''dAya dantairdazAGgulIH / bhakSyaM raGka ivA'zaGko, vraja jIvitakAmyayA // 475 // sAkSepamiti jalpantau, dvAvapyAvAM parasparam / carmA-'sipakSau dhunvantau, militau kukuTAviva // 476 // // tribhirvizeSakam // cArIpracAracaturau, raGgAcAryAvivAmbare / prahArAn vaJcayamAnau, vyacarAva ciraM nRpa! // 477 // AvAbhyAM khaDgazRGgeNa, praharayAM muhurmuhuH / khaGgimyAmiva vihite, abhisarpA-'pasarpaNe // 478 // kSaNenApi mayA tasya, dordaNDo dakSiNetaraH / nikRtya pAtito rAjan, pravardhaka iveha te // 479 // yuSmadAnandahetozca, kadalIstambhalIlayA / mayA nikRtya tasyaikazcaraNaH pAtito bhuvi // 480 // dakSiNo'pi bhujastasya, nliniinaalliilyaa| vilUya kSitipRSThe'smin , kSiptaH kSitipate! mayA // 481 // tato dvitIyastasyAnirazipasya prakANDavat / khaDgadaNDena niSkRtya, tavAgre pripaatitH||482 // tato ruNDazca muNDazca, pRthak kRtveha pAtitaH / tamityakArSa SaTkhaNDaM, ripuM bharatavarSavat // 483 // kalatraM trAyamANena, nyAsIbhUtamapatyavat / tvayaiva sorinihato, hetumAtramahaM tviha / / 484 // tvatsAhAyyaM vinA sorina hantuM zakyate mayA / nA'laM dagdhuM kakSamagnirvinA vAyuM jvalannapi / / 485 // iyatkAlamahaM strI vA'thavA'bhUvaM napuMsakaH / puMstvaM me'dya tvayA dattaM, dviSannigrahahetunA // 486 // mamA'si mAtA tAto vA, guruvoM devatA'thavA / evaMvidhopakArI hi, nA'nyo bhavitumarhati // 487 // 1 gaNDakAbhyAm / 2 abhigamanaM dUragamanaM c| 3 vRkSasya / sagarapratibodhAya dvitIyamayuktamapara| mindrajAlikodAharaNam // 276 // Jain Education Intel For Private & Personal use only Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pradyotano dyotayate, vizvaM prINAti coddepH| kAle varSati parjanyaH, prasUte bhRmirossdhiiH||488|| maryAdAM laGghate nAbdhirmedinI cA'vatiSThate / paropakAraniSThAnAM, prabhAveNa bhavAdRzAm // 489 // nyAsIkRtaM kalatraM me, tat samprati samarpaya / mahInAtha! gamiSyAmi, svAM krIDAbhUmikAmaham // 49 // vaitADya-jagatIjAlakaTakAdiSu sapriyaH / vihariSye nirAzaGkastvatprasAdAddhatadviSan / 491 // ___ AkrAnto yugapallajjA-cintA-nirveda-vismayaiH / evaM vasumatInAthaH, puruSaM tamabhASata // 492 // nyAsIkRtya kalatraM khaM, tadAnIM tvayi jagmuSi / ambare zuzruve'smAbhiH, kssveddaa-si-phlkdhvniH||493|| bAhu-pAda-ziro'ruNDaM cA'patannabhasaH kramAt / matpateridamityuccaistvatpattyakathayacca nH|| 494 // patyuraGgaiH samaM vahnau, pravekSyAmIti bhASiNIm / avArayAma suciraM, putrIpremNA tava priyAm // 495 // vahnipravezAdasmAbhivAryamANA tu te priyA / asmAn sambhAvayAmAsA'nyathaivetaralokavat // 496 // tUSNIkeSu tato'smAsu, sA sAhasavatI nadIm / gatvA lokasamakSaM taiH, sahA'GgaiH prAvizaccitAm // 497 // adhunaiva nivApAdi, tasyAH kRtvA'hamAgamam / tasyAH zoke nyapIdaM ca, tvaM cA'gAH kimidaM nnu||498|| tAnyaGgAni na kiM te vA ?, sa vA tvaM neti sNshyH| ajJAnamudritamukhAH, kimiha brUmahe vayam // 499 // ___ vyAjahAra kRtavyAjakopaH so'pi pumAniti / parastrIsodaro mithyA, janazrutyA zruto'si haa||50|| tena nAmnA vayaM bhrAntAH, priyAnyAsamakRSmahi / ayovat puSkaraitistvaM vRttairIdRzairasi // 501 // 1 suuryH| 2 cndrH| * saGgha 3 vinA'nyatra-ruNDazcA'pa saGgha saGgha 2 saMtAruNDAzcA'pa ddhN0|| tpittyakathayat tataH saGgha / patnI naH zazaMsa ca 80 // 3 vihitakapaTakrodhaH / 4 lohavat / Jain Education Intern For Private & Personal use only Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite dvitIya parva SaSThaH sargaH ajita. sgryocritm| // 277 // durAcArasya yat kRtyaM, tasya mavipato'bhavata / taccakre bhavatA rAjana, dvayorhanta ! kimantaram // 502 // nArIvalubdhaMmanyazcedapavAdA bibhepi vA / tadarpaya priyAM tAM me, na hi nihnotumarhasi // 503 // alubdhapUrvA lubhyanti, yadyevaM tvAdRzA api / tataH kRSNoraga iva, ko'stu vizvAsabhAjanam ? // 504 // bhUyo babhApe bhUpAlastavAGgAnyupalakSya sA / tvatpreyasyavizad vahnimatra tAvanna saMzayaH // 505 // atrA'rthe sAkSiNaH sarve, paurA jAnapadA api / jagaccakSarayaM vyomni, bhagavAMzca divAkaraH // 506 // lokapAlAzca catvAro, graha-nakSatra-tArakAH / iyaM ca bhagavatyurvI, dharmazca trijagatpitA // 507 // tanna bhASitumIdRkSaM, rUkSAkSaramihArhasi / amISAM madhyataH kazcita, pramANIkuru sAkSiNam // 508 // alIkaropaparuSaM, puruSaH so'vadat punH| na hi pramANe pratyakSe, pramANAntarakalpanA // 509 / / tava pazcAdiyaM kA nu, sthitA'sti ? prekSyatAM nanu / kakSAprakSiptalotrasya, kozapAnamidaM nRpa! // 510 // tatazca valitagrIvo, yAvat pazcAddadau dRzam / IkSAJcake nRpastAvat , tatpriyAM tAM niSeduSIm // 511 // pAradArikadoSeNa, dRSito'sIti zaGkayA / glAniM prapede nRpatimlAniM tApena puSpavat // 512 / / nRpaM glAniM prapedAnaM, nirdoSa dossshngkyaa| baddhAJjaliH kathayituM, prAreme sa pumAniti // 513 // kacit smarasi bhUnAtha :, cireNAbhyasya yanmayA / mAyAprayogacAturya, tvaM darzayitumarthitaH // 514 // devena meghavad vizvasAdhAraNyajuSA'pyaham / bhAgyadoSAdapUrNeccho, dvArAdapi nivaaritH|| 515 // tato rUpaM parAvartya, kRtvA kapaTanATakam / mayedaM darzitaM deva!, kRtArtho'smi prasIda me // 516 // kRtrimakopakaToram / 2 loptram soyadhanam / sagarapratibo|dhAya dvitIya maDyuktamaparamindrajAlikodAharaNam // 277 // Jain Education inte For Private & Personal use only Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi. 48 yathA tathA vA mahatAM, darzanIyo nijo guNaH / guNArjanabhavaH klezaH, praNazyatyanyathA katham ? // 517 // tadadyA'smi gataklezo, vajiSyAmi samAdiza / sarvatrA'pi mahArtho'smi, tvadagre guNadarzanAt // 598 // kRtArthIkRtya bhUyiSThairarthaistamavanIpatiH / visasarja tataH kiJciccintayitvedamabravIt // 519 // yAdRg mAyAprayogo'sya, saMsAro'pyeSa tAdRzaH / dRSTanaSTaM vastu sarvamasmin buddhudvad yataH // 520 // cintayitvA naikadhaivaM, virakto bhavavAsataH / utsRjya rAjyaM pravrajyAM sa jagrAha tato nRpaH // 521 // mAyAprayogasadRze, saMsAre'smiMstataH prabho ! / mA zokavivazo bhrastvaM yatasva svArthasiddhaye // 522 // cakriNo bhavanirvedaH, pade zokasya tAvataH / mahAprANa iva mahAprANasthAne'bhavat tataH / / 523 // udAjahAra sagaro, giraM tattvagarIyasIm / yuSmAbhirabhyadhAyIdaM, sAdhu sAdhu vivekinaH / // 524 // jIvanti ca mriyante ca, jantavaH svasvakarmaNA / bAlo yuvA vA vRddho vetyapramANaM vayaH khalu / / 525 // saGgamA bAndhavAdInAM svamasabrahmacAriNaH / lakSmIrnisargato dantikarNatAla calAcalA // 526 // yauvanazrIrapi girinadIpUrasahodarA / jIvitaM ca kuzAgrasthajalabinduviDambakam / / 527 // nayA yauvanaM yAti, vArIva marubhUmigam / na yAvadAyAti jarA, rAkSasIvAyurantakRt // 528 // bhavatIndriyavaikalyaM, na yAvat sannipAtavat / vezyevopAttasarvasvA, yAvacchrIrna virajyati / / 529 // chalayitvA tAvadamUnyakhilAnyapi hi svayam / pravrajyopAyalabhyAya, svArthAya prayatAmahe / / 530 / / kAcakhaNDena sa maNi, kRSNakAkena kekinam / mRNAlamAlayA hAraM, kadannena ca pAyasam / / 531 / / 1 mUlyavAn / 2 svapnasadRzAH / 3 caJcalA / 4 upAttaM gRhItaM sarvasvaM yayA sA / 5 mayUram / Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya parva 'triSaSTi zalAkApuruSacarite 278 / evamAnAyakhetyuccaiHpUtkArakAriNI praNAmAH sambhUya, gAmAra! | 536 / sarga: kAlaseyena ca kSIraM, rAsabhena ca vAjinam / krINAti yojayenmokSamasAreNeha varmaNA // 532 // yugmam // evamAbhASamANasya, tadA sgrckrinnH| dvAryAyayurviSayiNo'STApadAbhyarNavAsinaH // 533 // asAMstrAyakha traayvetyuccaiHpuutkaarkaarinnH| AjUhavat tAn sagaracakrabhRd vetrapANinA // 534 // haMho! kimidamityuccairbhASitAzcakravartinA / kRtapraNAmAH sambhRya, grAmINAste vyajijJapan // 535 // aSTApadAdriparikhApUraNAya saridvarA / yA kRSTA daNDaratnena, kumAraistainarezvara! // 536 // pAtAlamiva duSpUrAM, pUrayitvA kSaNena tAm / sA'tikrAmatyubhe kUle, kulaTeva kuladvayam // 537 // aSTApadAbhyarNavarti, grAmA-''kara-purAdikam / AplAvayitumArabdhA, paryasta iva sAgaraH // 538 // adhunApi yugAnto'yamasmAkaM samupasthitaH / tadAdiza vayaM kutra, tiSThAmo nirupadravAH? // 539 // tatazca sagarazcakrI, nijaM pautraM bhagIratham / vAtsalyasArayA vAcA, samAhUyedamAdizat // 54 // pUrayitvA'STApadAdriparikhAM tAM saridvarA / unmatteva bhramantyasti, sA grAmAdiSu samprati // 541 // tAM daNDena samAkRSya, kSipa pUrvapayonidhau / adarzitapathaM yAti, payo bndhvdutpthe||542|| bAhuvIryamasAmAnyamaizvayaM bhuvanottaram / atyulvaNaM hastivalamazvIyaM vizvavizrutam // 543 // pAdAtamativikrAntaM, mahad rathavalaM tathA / atyutkaTaH pratApazca, niHsImaM zastrakauzalam // 544 // daivatAnAmAyudhAnAM, sampattizcetyamRnyalam / darpa yathA dviSAM pranti, janayantyAtmanastathA // 545 // // tribhirvizeSakam // takreNa / 2 zarIreNa / 3 janapadavAsino jnaaH| 4 azvasainyam / 5padAtisainyam / ajitasagarayocaritam / SURESS gaGgApravAhaskhalanAya bhagIrathasya gamanam // 278 // Jain Education into Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agraNIH sarvadoSANAmApadAmekamAspadam / sampadAmapahartekaH, kartA duryazasAmapi // 546 // api vaMzasya saMhartA, hartA nikhilazarmaNAm / prahartA paralokasya, darpo vairI zarIrajaH // 547 // yugmam // tad darpaH parihartavyaH, sarpavat satpathasthitaiH / sAmAnyairapi puruSairmatpautreNa vizeSataH // 548 // yathApAtraM vinItena, bhavitavyaM tatastvayA / guNaprakarSA vinayAdazaktasyApi jAyate // 549 // zaktasya puMso vinayaH, suvarNasyeva saurabham / niSkalaGkavapuSTeva, pArvaNasya himayuteH // 550 // surANAmasurANAM ca, nAgAdInAmapi tvayA / upacAro yathAkSetraM, kAryaH kArye sukhe'pi hi // 551 // upacArArhaNIyeSu, nopacAro hi doSakRt / apacArastu doSAya, pittAtmana ivA''tapaH // 552 // RSabhakhAmiputreNa, bharatenApi cakriNA / vazaMvadA deva-daityA, upacAreNa cakrire // 553 // zaktenApi satA tenopacAro devatAdiSu / darzito yastathA kAryaH, sa kulAcAra ityapi // 554 // tatheti tipede sa, mahAbhAgo bhgiirthH| nisargeNa vinItasya, zikSA sadbhitticitravat // 555 // arpayitvA daNDaratnaM, khaM pratApamivorjitam / cumbitvA mUrdhni sagaro, visasarja bhagIratham // 556 // cakriNazcaraNAmbhoje, praNamyA'tha bhagIrathaH / sadaNDarano niragAt , savidyudiva vaaridH||557|| mahatA cakrisainyena, vRto jAnapadaizca taiH| reje bhagIrathaH zakra, ivAnIkaprakIrNakaiH // 558 // AsasAda krameNA'thA'STApadAdriM bhagIrathaH mandAkinyA valayitaM, trikUTAdrimivAbdhinA // 559 // uddizya tatra taM nAgakumAraM jvalanaprabham / tapo'STamaM sa vidadhe, vidhivedI bhgiirthH||560|| niSkalakazarIratA iva / 2 pittaprakRterjanasya / 3 aGgIcake / Jan Education inte For Private & Personal use only Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite // 279 // sage: ajitasagarayocaritam / CARS aSTame ca pariNamatyupatasthe bhagIratham / patirnAgakumArANAM, prasanno jvlnprbhH|| 561 // gandhaidhUpaizca mAlyaizca, tenopacarito bhRzam / svAmI nAgakumArANAM, kiM karomItyabhASata / / 562 // atho bhgiirtho'pymbhodhrdhvaangbhiirgii| uvAca vinayenApi, saprabho jvalanaprabham // 563 // aSTApadAdriparikhAmApUryeyaM saridvarA / nirargalaM prasarati, panagIva bubhukSitA // 564 // kSetrANyeSA hi khanati, pronmUlayati pAdapAn / sadRzIkurute sarvAn , sthapuTAnavaTAnapi // 565 // prabhraMzayati vaprAMzca, prAsAdAna dalayatyalam / prapAtayati hANi, nigRhNAti gRhANi ca // 566 // tAM pizAcImivonmattAM, dezavidhvaMsakAriNIm / daNDenA''kRSya pUrvAdhau, kSipAmi tvadanujJayA // 567 // tataH prasanno jvalanaprabhanAgastamabhyadhAt / nijaM samIhitaM kuryA, nirvighnaM bhavato'stviti // 568 // ye'muSmin bharatakSetre, nAgAste mama zAsane / madanujJApravRttaH san, mA bhaipIstadupadravAt // 569 // abhidhAyeti nAgendraH, praviveza rasAtalam / vidadhe'STamabhaktAnte, pAraNaM ca bhgiirthH|| 570 // vairiNImiva bhinnakSmAM, svacchandAM khairiNImiva / mandAkinImatha kraSTuM, daNDaratnaM sa Adade // 571 // mAlAmaGkaTakeneva, daNDenA''karSati sa tAm / ninadantI nadIM caNDabhujadaNDo bhgiirthH|| 572 // kurUNAM madhyabhAgena, nagaraM hastinApuram / dakSiNena pazcimena, punaH koshlniivRtH|| 573 // uttareNa prayAgaM ca, kAsInAM dakSiNena ca / vindhyAntardakSiNenAGgAn , magadhAnuttareNa ca // 57 // pUjitaH / 2 sthapuTAna uccapradezAn / 3 avaTAn nimnapradezAn / 4 mAlAkArapratibaddhamaNikarUpAkoTakavat / gaGgApravAha skhalanAya bhagIrathasya gamanam M 279 // Jain Education Salle For Private & Personal use only , Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAtyeva tRNyAH karSantI, vartanIvartinI dIH / bhagIrathena pUrvAmbhonidhiM gaGgA'vatAritA // 575 // tataH prabhRti tat tIrtha, gaGgAsAgara ityabhUt / kRSTA bhagIratheneti, gaGgA bhAgIrathIti ca // 576 // yatra yatra babhakhAhimavanAni vajantyasau / bhagIrathastatra tatra, nAgebhyaH pradadau balim // 577 // teSAM sagaraputrANAM, zarIrAsthIni tAni ca / tena gaGgApravAheNa, ninyire pUrvasAgaram // 578 // dadhyau bhagIrathazcaivaM, sAdhu jAtamidaM hyaho! / matpiNAM yadasthIni, gaGgayeyuH payonidhim // 579 // gRdhrAdicacU-caraNavilanAnyanyathA punaH / pateyurazucisthAneSvaniloDUtapuSpavat // 580 // evaM vicintayan prItairjalApAtApadujjhitaiH / lokailokmpRnno'siiti, prazazaMse ciraM hi sH||581 / / tadA piNAmasthIni, tena kSiptAni yajale / kSipatyadyApi tallokaH, so'dhvA yo mhdaashritH||582|| tataH sthAnAnivavRte, rathArUDho bhagIrathaH / rathapracAreNa bhuvaM, rosayan kAMsyatAlavat / / 583 / / sa Agacchannatha pathi, kalpadrumamiva sthitam / dadazaiMkaM bhagavantaM, kevalajJAninaM munim // 584 // udayAdrerivA''dityo, garutmAnambarAdiva / sAnandaH syandanavarAt, tarasAdavatatAra sH|| 585 // AlokamAtre taM natvA, bhaktyA kevalinaM munim / sa triH pradakSiNIcakre, bhaktidakSo'tidakSiNaH // 586 // taM praNamya puraH sthitvA, papracchaivaM bhagIrathaH / mamA'mriyanta pitaro, yugapat kena karmaNA // 587 // trikAlavedI bhagavAn, karuNArasasAgaraH / evaM gaditumAreme, madhurodgArayA girA // 588 // zrAvakairvipulazrIkaiH, zrIdazrIsaMzritairiva / pUrNaH saGghazvacAlaikastIrthayAtrAkRte purA // 589 // tRNasamUhAn / 2 mArgAntarvarttamAnAH / 3 nAgabhavanAni / 4 jalasya ApAtastena yA Apat tadusitaiH / 5 rAsakrIDAM kArayan / 6 kudheralakSmyAnitairiva / Jain Education in For Private & Personal use only . Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite // 280 // Jain Education Inter pratyantagrAmamekaM tu, saGghaH sAyamavApa saH / nizAyAM cA'dhyuvA sopakumbhakAraniketanam // 590 // saGgha samRddhaM taM dRSTvA, hRSTo grAmajano'khilaH / taluNThanArthamuttasthe, daNDa- kodaNDa- khaGgabhRt / / 591 / / prabodhya vacanaicADugarbhairamRtasodaraiH / saMzukaH kumbhakArastaM, grAmalokaM nyavArayat // 592 // kumbhakArasya tasyoparodhAd grAmajano'khilaH / bhUtaH pAtramiva prAptaM taM saGghamamucat tadA // 593 // 'anyedyurekavAstavyadasyudoSAnmahIbhujA / sabAla-vRddhaH sa grAmo, dAhitaH pararASTravat / / 594 / / mitreNA''mantritaH kumbhakAro grAmAntaraM gataH / dAhAt tenAvaziSTo'bhUt, sarvatra kuzalaM satAm // 595 / / tataH sa kAlayogena, kAladharmamupAgataH / vaNig virATadeze'bhUd, dvitIya iva yakSarAT // 596 // sa tu grAmajano mRtvA virATaviSaye'pi hi / jano jAnapado jajJe, tulyA bhrUstulyakarmaNAm // 597 // mRtvA ca kumbhakujIvastatrA'bhUt pRthivIpatiH / tato'pi mRtvA kAlena, devo'bhUt paramarddhikaH // 598 // cyutvA ca devasadanAJjAto'si tvaM bhagIrathaH / te ca grAmyA bhavaM bhrAntvA, jahuprabhRtayo'bhavan / / 599 // manaskRtena saGghopadravarUpeNa karmaNA / yugapad bhasmasAdAsana, nimittaM jvalanaprabhaH // 600 // tannivAraNarUpeNa, tvaM punaH zubhakarmaNA / tasminniva bhave'trA'pi na dagdho'si mahAzaya ! / / 601 // kevalajJAninastasmAdAkayetthaM bhagIrathaH / paraM saMsAranirvedaM, vivekodadhirAdadhe // 602 // gaNDopari sphoTa iva, duHkhaM duHkhopari prabhoH / mA bhUt pitAmahasyeti, na prAtrAjIt tadaiva saH ||603 || kevalajJAninaH pAdAn, vanditvA'tha bhagIrathaH / rathamAruhya bhUyo'pi, sAketanagaraM yayau / 604 // 1 dayAsahitaH / 2 kuberaH / dvitIyaM parva SaSThaH sargaH ajita sagarayo - caritam / jahvaprabhRtInAM sagaraputrANAM bhagIrathasya ca pUrvabhavAH // 280 // . Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ESCREENSESSAGESAEE AjJAM kRtvA'bhyupetaM taM, praNamantaM pitAmahaH / muhuH zirasi jaghau ca, pRSThe'spAkSIca pANinA // 605||* bhagIrathamathovAca, sagaraH snehagauravAt / bAlo'pyasi vayo-buddhisthavirANAM tvmgrnniiH||606|| 15 cAlo'smIti sa mA vAdI, rAjyabhAraM gRhANa naH / tAramo yena nirbhArAH, santaH saMsArasAgaram // 607 // bhavaH khayambhUramaNAdhivad yadyapi dustaraH / tIrNastathApi matpUrvairiti zraddhA mamA'pyabhRt // 608 // vatsa ! teSAmapyapatya, rAjyabhAra upAdade / tatastaddarzitaH panthAH, pAlyatAM dhriyatAM mahI // 609 // natvA bhagIratho'pyevamabhASata pitAmaham / yuktamAditsate tAtaH, pravrajyAM bhavatAraNIm // 610 // khAmin ! vratAyA'yamapi, janaH kintUtsukAyate / rAjyadAnaprasAdenA'prasAdaM mA kRthAstataH // 611 // cakravartyapyuvAcaivaM, yuktamassatkule vratam / tato'pi kintvabhyadhikaM, gurvAjJApAlanavratam // 612 // gRhNIyAH samaye madvat , parivrajyAM mahAzaya ! / svApatye kavacahare, nidadhIthAzca medinIm // 613 // zrutvA bhagIratho'pyevaM, gurvAjJAbhaGgakAtaraH / bhavabhIruzca maunyasthAd, dolAyitamanAciram // 614 // tataH siMhAsane svasminnupavezya bhagIratham / rAjye'bhyaSizcat sagarastadaiva parayA mudA // 615 // tadAnIM cakriNo'bhyetya, zIghramudyAnapAlakAH / zazaMsuH samavasRtaM, bAhyodyAne''jitaprabhum // 616 // pautrarAjyAbhiSekeNA'jitakhAmyAgamena ca / tadAnIM cakriNo jajJe, harSotkarSo yathottaram // 617 // tatrastho'pi sa utthAya, namazcake jagatpatim / puraHsthamiva ca zakrastavenocairavandata // 618 / / teSAmudyAnapAlAnAM, khAmyAgamanazaMsinAm / dadau cakrI hiraNyasya, kottiirrdhtryodsh|| 619 // .. aspRzat / 2 sNsaarH| 3 grahItumicchati / Jain Education Intel For Private & Personal use only Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacari // 281 // Jain Education Inte samaM bhagIrathenA'tha, sAmantAdibhirAvRtaH / yayau samavasaraNaM, sagaro gurusambhramaH // 620 // uttaradvAramArgeNa, tatra ca praviveza saH / praviSTamAnI harSeNa, siddhikSetra ivoccakaiH // 621 // tatra pradakSiNIca, trizcakrI dharmacaNim / namaskRtya purobhUya, stotuM ceti pracakrame / / 622 // mpresttestvtprsaadstvtprsaadaadiyN punaH / ityanyo'nyAzrayaM bhinddhi, prasIda bhagavan ! mayi // 623 || nirIkSituM rUpalakSmI, sahasrAkSo'pi na kSamaH / svAmin! sahasrajihvo'pi zakto vaktuM na te guNAn // 624 // saMzayAn nAtha ! harase'nuttarakhargiNAmapi / ataH paro'pi kiM ko'pi, guNaH stutyo'sti vastutaH 1 // idaM viruddhaM zraddhattAM, kathamazraddadhAnakaH 1 / Anandasukhaza (sa) ktica, viraktizca samaM tvayi / / 626 // nAtheyaM ghaTyamAnA'pi durghaTA ghaTatAM katham 1 / upekSA sarvasattveSu, paramA copakAritA / / 627 // dvayaM viruddhaM bhagavaMstava nA'nyasya kasyacit / nirgranthatA parA yA ca, yA coccaizcakravartitA / / 628 // nArakA api modante, yasya kalyANaparvasu / pavitraM tasya cAritraM, ko vA varNayituM kSamaH 1 / / 629 // zamo'dbhuto'dbhutaM rUpaM, sarvAtmasu kRpA'dbhutA / sarvAdbhutanidhIzAya tubhyaM bhagavate namaH // 630 // iti stutvA jagannArthaM, yathAsthAnaM niSadya ca / sudhAnisyandasadhIcIM, so'zrauSId dharmadezanAm // 631 // dezanAnte ca sagaro, namaskRtya punaH prabhum / racitAJjalirityUce, gadgadAkSarayA girA / / 632 / / na kho na ca paraH ko'pi, tIrtheza ! tava yadyapi / tathApyajJAnato nAtha !, mayA paryanuyujyase // 633 // vizvamapyuttArayasi, bhavAmbhodherduruttarAt / nAtha ! tatra nimaJjantaM kathaM mAM tvamupekSase 1 / / 634 / / 1 mahAharSaH / 2 AtmAnaM praviSTaM manyate / 3 ajitasvAminam / 4 mama prasannatAyAH / 5 mama prasannatA / 6 indro'pi / dvitIyaM parva SaSThaH sargaH ajita sagarayo - zvaritam / samarakha pravrajyA // 281 // . Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SASRSSRCESSARSHA saMsAragartapatanAdanekaklezasaGkalAt / rakSa rakSa jagannAtha !, dIkSAM dehi prasIda me // 635 / / saMsArasukhamUDhena, mayA''yuriyadAtmanaH / niSphalaM kSapitaM svAmin !, bAlenevA'vivekinA // 636 // vijJApyaivaM tasthivAMsaM, sagaraM racitAJjalim / bhagavAnapyanujajJe, dIkSAgrahaNakarmaNi // 637 // athotthAya namaskRtya, bhagavantaM bhagIrathaH / evamabhyarthayAzcakre'bhyarthanAkalpabhUruham // 638 // dIkSAM dAsyanti tAtasya, svAmipAdAH paraM kSaNam / pratIkSaNIyaM kurve'haM, yAvanniSkramaNotsavam // 639 // kA'pyapekSA mumukSUNAM, na yadyapyutsavAdiSu / tathApi me'nurodhena, tAto'pyevaM kariSyati // 640 // tatastadanurodhena, sagaro'tyutsuko'pi san / jagAma nagarI bhUyaH, praNipatya jagadgurum / / 641 // siMhAsananiSaNNasya, sagarasya bhagIrathaH / dIkSAbhiSekamakarota, puruhUta ivaarhtH|| 642 // unmRSTo gandhakASAyyA, lipto gozIrSacandanaiH / maGgalye paryadhattA'tha, sagaro divyavAsasI // 643 // tato devopanItAni, divyAlaGkaraNAni ca / alaJcake zarIreNa, guNAlaGkaraNo'pi sH|| 644 / / yathAkAmamathArthibhyaH, pradAya sagaro vasu / zivikAmArurohoccairvizadacchatra-cAmaraH // 645 // pratyAparNa pratigRhaM, pratirathyaM ca nAgaraiH / nagaryA vidadhe mazca-patAkA-toraNAdikam // 646 // sthAne sthAne nAgaraizca, janairjAnapadairapi / pUrNapAtrAdinA harSAta , prkRtaanekmngglH||647 // punaH punaH prekSyamANaH, stUyamAnaH punaH punaH / punaH punaH pUjyamAno'nvIyamAnaH punaH punaH // 648 // 1 etAvadAyuSyam / 2 anuzA dadau / 3 prArthanApUraNe kalpavRkSasadRzam / 4 AgraheNa / Jain Education Intern For Private & Personal use only , Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya parva triSaSTizalAkApuruSacarite // 282 // sarga: ajitsgryocritm| binItAmadhyatazcakrI, dhumadhyeneva candramAH / bhRzAyamAno'pi janoparodhAcchanakairyayau // 649 // . .. // tribhirvizeSakam // bhagIrathena sAmantairamAtyaiH saparicchadaiH / khecaraizcA'nvIyamAnaH, sagarojgAjinAntikam // 650 // tatra pradakSiNIkRtya, bhagavantaM praNamya ca / bhagIrathopanItaM sa, yativeSamupAdade // 651 // samakSaM sarvasaGghasya, svAmivAcanayocakaiH / paThan sAmAyikaM dIkSAM, caturyAmAM sa Adade // 652 // kumAraiH saha ye jagmurnupa-sAmanta-matriNaH / sagareNa samaM te'pi, bhavodvignAH pravavrajuH // 653 // cakre cakrimunestasya, manaHkumudakaumudIm / anuziSTimayIM dharmadezanAM dharmasArathiH // 654 // pUrNAyAmatha pauruSyAM, dezanAM visasarja tAm / devacchandamalaJcakre, tatazcotthAya tIrthakRt // 655 / / khAmyabhipIThamadhyAsya, cakre gaNadharAgraNIH / svAmiprabhAvAt khAmIva, dezanAM saMzayacchidam // 656 // dvitIyasyAM ca pauruSyAM, pUrNAyAM so'pi dezanAm / saMvatre stanitamiva, pravRSTaH praavRddmbudH|| 657 // tataH sthAnAdathA'nyatra, vihA~ prAcalat prabhuH / devA bhagIrathAdyAzca, sthAnaM nijanijaM yayuH // 658 // viharan svAminA sAdhaM, sagaro'pi mhaamuniH| adhyaSTa dvAdazAGgAni, mAtRkAmiva lIlayA // 659 // sa pazca samitIstisro, guptIzcAritramAtRkAH / samyagArAdhayAmAsa, pramAdarahitaH sadA // 660 // sa nityaM bhagavatpAdazuzrUSodbhUtayA mudA / parISahabhavaM klezaM, na viveda manAgapi / / 661 / / trailokyacakriNo bhrAtA, catryasi vayamityapi / nA'hezcakre kintu cakre, vinayaM saMyateSu sH||662|| gaganamadhyena / 2 ajitprbhuH| 3 dvAdazAkSarIvarNAniva / 4 munissu| 5na ahakAra cakAra / " sagarastha pravrajyA kevalajJAnaM ca // 282 // Jan Education in For Private & Personal use only Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajitasvA. misagarayo nirvANam SARSANSARAKAS pazcAdupAttadIkSo'pi, tapasA'dhyayanena ca / cirapravrajitebhyo'pi, rAjarSiH so'tyaricyata // 663 // ghAtikarmakSayAt tasya, kevalajJAnamujvalam / udabhUd durdinacchedAt , pratApa iva bhAkhataH // 664 // , Arabhya kevalotpatteruvyA viharataH stH| ajitakhAminaH pshcnvtirgnnbhRdvraaH|| 665 // lakSaM munInAM sAdhvInAM, punastriMzatsahasrayuk / lakSatrayaM pUrvabhRtAM, saptatriMzacchatAni tu // 666 // .. | manaHparyayisahasrAH, sahasAdhacatuHzatAH / dvAdazA'vadhibhAjAM tu, caturNavatizatyatha // 667 // utpanna kevalAnAM tu, dvAviMzatisahasyabhRt / dvAdaza vAdalabdhInAM, sahasrAH sctuHshtaaH||668|| vaikriyalabdhisahasrA, viMzatiH sacatuHzatAH / UnA dvAbhyAM sahasrAbhyAM, zrAvakANAM trilakSyatha // 669 // paJcacatvAriMzatsaGkhyaiH, sahasrairadhikAni tu / zrAvikANAM paJcalakSANyajAyanta jagadguroH // 670 // ekAGgone pUrvalakSe, dIkSAkalyANakAd gate / nirvANasamayaM jJAtvA, sammetAdriM vibhuryayau // 671 // lokAgrasyeva sopAnaM, sammetamadhirUDhavAn / dvAsaptatipUrvalakSasaGkhyAyurajitaprabhuH // 672 // zramaNAnAM, sahasreNa, samaM tatra jagadguruH / pAdapopagamaM nAmA'nazanaM pratyapadyata // 673 // - tadA yugapadindrANAmAsanAni cakampire / anilAndolitodyAnavRkSazAkhA ivA'bhitaH // 674 // prayuktAvadhayaste tu, nirvANasamayaM prabhoH / vidAJcakrurupeyuzca, sammetagirimUrdhani // 675 // tatra pradakSiNIcakruH, sAmarAste jagadgurum / zuzrUSamANAstasthuzca, pAdAnte'ntiSado yathA // 676 // pAdapopagamasyA'tha, mAse pUrNe jagadguruH / caitrasya zuklapaJcamyAM, candre mRgazirasthite // 677 // , ekapUrvAGgone ityarthaH / 2 shighyaaH| Jain Education Interne For Private & Personal use only Thow.jainelibrary.org Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya parva triSaSTizalAkApuruSacarite sargaH ajita. // 283 // sagarayo zvaritam / paryavasthA kAyayoge, bAdare'vasthito'ruNata / bAdarau cisa-cAgyogI, rathastha iva vAjinau // 678 // sUkSmeNa kAyayogena, kAyayogaM ca vaadrm| tato rurodha bhagavAna , dIpena dhvAntapUravat // 679 // kAyayAga sthitaH sUkSma, yogoM vAkcittayorapi / sUkSmau rurodha bheje ca, dhyAnaM sUkSmakriyaM ttH||680|| zukladhyAne caturtha ca, zailezIkaraNaM prmuH| pazcalaghvakSarocAramAtrakAlaM samAzrayat // 681 // kSINAvaziSTako ca, siddhAnantacatuSTayaH / paramAtmA prabhaH prApa, lokAgramRjunA pathA // 682 // aSTAdaza pUrvalakSI, kaumAre'gAjagatpateH / pUrvalakSAsthipaJcAzada, rAjye puurvaanggsNyutaaH|| 683 // vrate chadmasthabhAve'gAd, dvAdazAbdhatha kevale / pUrvalakSaM dvAdazAbdyA, pUrvAGgeNa ca varjitam // 684 // . tatazcarSabhanirvANAnirvANamajitaprabhoH / paJcAzatkoTilakSeSu, sAgarANAM gateSvabhUt // 685 // sahasraM munayaste'pi, paadpopgmsthitaaH| utpanna kevalA ruddhayogAstadvad yayuH zivam // 686 // .. | tatra kRtvA samuddhAtaM, sagaro'pi mahAmuniH / svAmiprAptaM padaM prApA'nupadIva kSaNAdapi // 687 // tadA ca svAminivANaparvaNA samajAyata / adRSTazarmaNAM zarma, nArakANAmapi kSaNam // 688 // athA'GgaM svAminaH zakro, divyairanapayajalaiH / gozIrSacandanarasaiH, sazoko vililepa ca / / 689 // khAmyaGgaM vA~sayAmAsa, vAsasA haMsalakSmaNA / bhaSayAmAsa ca harivicitrairdivyabhUpaNaiH // 690 // munInAmapareSAM tu, zarIreSu divaukasaH / sAnA'GgarAga-nepathyA-''cchAdanAni vitenire // 691 // 1 anugaamiiv| 2 sukhm| AcchAdayAmAsa / SCARICATURALISTOGRAAG ajitaprabhu nirvANamahotsavaH // 28 // Jain Education Internat For Private & Personal use only li Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arogya divyazivikAM, svAmidehaM purndrH| gozIrSacandanamayImAnapIducitAM citAm // 692 // Arogya zibikAmanyamunyaGgAnyapare punaH / gozIrSakASTharacitAM, citAM ninyurdivaukasaH // 693 // citAntazcakrire devA, agnimgnikumaarkaaH| jhagityajvAlayaMste ca, devA vAyukumArakAH // 694 // zakrAdezena karpUra-kastUrI rsho'mraaH| sarpiSkumbhAMzca zatazazcitAntaH pricikssipuH||695|| vimucyA'sthIni dagdheSu, svAmino'nyeSu dhAtuSu / vyadhyApayazcitAvati, devA meghakumArakAH // 696 // zakrezAnau svAmidaMSTra, dakSiNa-dakSiNetare / Urddhasthe camara-balI, tvagRhNItAmadhaHsthite // 697 // aparAnapare vindrA, dazanAn jagRhuH prbhoH| vibhajya bhaktitastvanye, kIkasAni divauksH|| 698 // yata kizcidanyadapi tatra vidheyamAsIt, sarva vidhAya vidhivad vibudhAdhipAstat / nandIzvaraM samadhigamya ca zAzvatArhadaSTAhnikAM vidadhire mahatotsavena // 699 // jagmustato nijanijaM sadanaM surendrA, madhyesudharmamatha mANavakAbhidheSu / stambheSu vajramayavRttasamudkAntarvinyasya tAzca dadhire jinanAthadaMSTrAH // 700 // . tAH pUjayanti satataM varagandhadhUpairmAlyaizca shaashvtjinprtimaavdindraaH| avyAhataM tadanubhAvavazena teSAM, saJjAyate vijayamaGgalamadvitIyam // 701 // sagaranRpacaritreNAntarasthena kAmaM, sara iva rasapUrNa padmakhaNDena hRdyam / caritamajitanAthasyaihikAmuSmikANi, pravitaratu sukhAni zrotRsAmAjikAnAm // 702 // 1 ghRtkumbhaan| 2 tvacAdiSu / 3 niravApayan / 4 asthIni / 5 karaNIyam / 6 vajranirmitavRttAkAramaJjUSAyAm / triSaSTi, 49 Jain Education Internal For Private & Personal use only | . Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye dvitIye parvaNi ajitakhAmi-sagaradIkSA-nirvANavarNano nAma SaSThaH sargaH // samAptaM cedamajitakhAmi-sagaracakravartiprativaddhaM dvitIyaM parveti // For Private & Personal use only . Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Intern // arham // // namaH zrIdharmakathAnuyogavyAkhyAtRbhyaH sthavirebhyaH // nyAyAmbhonidhi-jainAcArya -zrIvijayAnandasUrivarapaTTAlaGkAra-zrIvijayavallabhasUribhyo namaH // kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryavinirmitaM triSaSTizalAkApuruSacaritam / Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA tRtIyaM parva prathamaH zrIsambhavajinAdizItalajinaparyantajinASTakacaritapratibaddhaM tR tI yaM prv| prathamaH srgH| zrIsambhavajinacaritram / sargaH puruSacarite mahAkAvye // 285 // sambhavajinacaritam / sambhavajinadApUrvabhavacaritam trailokyaprabhave puNyasambhavAya bhavacchide / zrIsambhavajinendrAya manobhavabhide nmH||1|| dhAtrIpavitrIkaraNaM laivitraM karmavIrudhAma / caritramatha vakSyAmi shriismbhvjineshituH||2|| dhAtakIkhaNDadvIpasya kSetra airAvatAbhidhe / purI kSemapurI nAmA kSemadhAmA'sti vizrutA // 3 // tasyAmAsIta samAyAta ivovyAM meghavAhanaH / mahIpativipuladhIrnAmnA vipulvaahnH||4|| ArAmika ivA''rAmamavirAmamasau prajAH / vidhivat pAlayAmAsa cchindan zalyAni sarvataH // 5 // prINayantI janapadAn paritaH pathikAniva / nItikallolinI tasya prasasAra nirantaram // 6 // aparAdhaM parasyeva svasyApi nyAyatatparaH / asahyazAsanadharaH sa na sehe manAgapi // 7 // upAyaM prAyuta turya doSamAnena doSiSu / so'gadaM gadamAnenA''tureSviva cikitskH||8|| madanavinAzakAya / 2 pRthvI / 3 chedakam / 4 karmalatAnAm / * degmakarI nA sNvR0|| 5 prsiddhaa| 6 indrH| 7 duHkhAni / 18 ndii| 9 ugraajnyaakaarkH| 10 turya upAyo dnnddH| 11 aparAdhAnusAreNa / 12 yathA vaidyaH rogiSu rogAnusAreNa auSadhaM pryuke| // 285 // Jain Education Inte l For Private & Personal use only . Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNAnurUpamakarodarcanAM guNinAmasau / vivekinAM vivekasya phalaM hyaucityavartanam // 9 // madasthAnAni tasyA''san na madAyA'nyalokavat / nadIvanna nadIbharturutsekAya dhanAgamaH // 10 // tasya citte caitya iva sarvajJo devatA sadA / vAci jainAgama iva sarvajJaguNazaMsanam // 11 // devAya tIrthanAthAya gurave ca susAdhate / sa ziro'namayata pRthavyAM sarvo'pyanyastamAnamat // 12 // anArta-raudradhyAnena khAdhyAyena jinArcayA / upAdade sa paramaM mano-vAg-vapuSAM phalam // 13 // tasmin zrAvakadharmo'bhUt sa dvAdazavidho'pi hi / anAratamapi syAn nIlIrAga ivAMzuke // 14 // rAjacake jAgaMrUko yathA dvAdazadhA sthite / tathA zrAvakadharme'pi sa babhUva mahAmanAH // 15 // dharmaprarohabIjAni draviNAni yathocitam / saptakSetryAM pavitrAtmA nirantaramuvApa sH||16|| dInA-'nAthaikazaraNAdekakAruNikAt tataH / na rikto niryayAvarthI samudrAdiva vAridaH // 17 // yAcakeSu vavarSA'thaM sa parjanya ivodakam / kevalaM nirahaGkAro na jagarja manAgapi // 18 // kaNTakocchedaparazau tyAgakalpamahIrahe / nAbhavad duHsthitaH ko'pi tasmin zAsati medinIm // 19 // tasinnapi mahInAthe kadAcidatha bhISaNam / mahAdurbhikSamabhavad durlaGghA bhavitavyatA // 20 // * * 'vartinAm sNvR0|| garvAya vRddhaye ca / 2 prazaMsA / 3 Arta-raudrAkhyAzubhadhyAnayugalavarjitena dharma-zukladhyAnasahitenetyarthaH / 4 sUtrArthatadubhayavAcanA-pracchanAdirUpeNa / 5 lebhe| 6 atyantaM sthiraH / 7 vasne / 8 jAgaraNazIlaH / 9 dharmAkurasya bIjAni hetava ityarthaH / 10 dravyANi / 11jinacaityaM jinapratimA pustakaM sAdhuHsAdhvI zrAvakaH zrAvikA ceti sptkssetrii| 12 shuunyhstH| 13 arthIyAcakaH / 14 meghaH / 15 bhaepamapi / 16 dAnakalpavRkSe / 17 duSkAlaH / Jain Education In IXIL For Private & Personal use only . Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite mahAkAvye // 286 // Jain Education In andhakArIkRtadizAmambhodAnAmabhAvataH / varSAkAlaH samajani, raudro grISma ivA'paraH // 21 // zoSayanto'zeSatoyAnyaMhiMponmUlanonmadAH / kalpAntAnilasodaryA nairRtA vAyavo vavuH // 22 // meghA babhruvurnabhasi kAkodarasahodarAH / kAMsyatAlasamAna zrIradRzyata divAkaraH // 23 // dhAnyAbhAvAdajAyanta paurajAnapadA janAH / tApasA iva vRkSatvak kanda-mUla-phalAzinaH // 24 // kathaJcidapi labdhena grAsena mahatA'pi hi / na tRpyanti sma saJjArtabhasmakA iva mAnavAH / / 25 / / bhikSUyA lajjamAnaH san bhikSAgrahaNahetave / babhUva lokaH prAyeNa mAyAtApasaveSabhRt // 26 // pitaro mAtaraH putrA mithastyaktvA'rzanAyayA / anyatazcA'nyatazcA'yurdiksammohavazAdiva // 27 // api sampazyamAnasya krandato'tibubhukSayA / labdhaM kathaJcidannAdi putrasya na dadau pitA // 28 // vikrINIte sma caNakaprasRtyA nijabAlakam / mAtA bhramantI rathyAsu zUrpAdi zvapacI yathA // 29 // prAtarIzrzvaraharmyANAM patitAnaGgaNe kaNAn / varaukAzcikyire raGkA gRhapArApatA iva // 30 // api kAndavikAdInAmApaNeSu muhurmuhuH / labdhvA cchalaM zvAna iva bhojyamAcicchidurjanAH // 31 // apyahaH sakalaM bhrAntvA kathaJcidaharatyaye / grAsamAtramapi prApya sudinaM menire narAH // 32 // raGgaiH kairaGkasaGkAzairluThitairatibhISaNaiH / zmazAnAdatyaricyanta purarAjapathA api // 33 // 1 vRkSonmUlanonmattAH / 2 kAkodarasarpasamAnAH zvetA ityarthaH / 3 kAMsyapRSThasamAnakAntiH pIta ityarthaH / 4 nagaravAsino dezavAsinazca / 5 kavalena / 6 jAtabhasmakAbhidhAnarogA iva / * bhikSAyA saMvR0 // 7 kRtrimatApasaveSadharaH / 8 bubhukSayA / 9 jagmuH / 10 caNakArddhAJjalinA / 11 cANDAlI / 12 dhanADhyagRhANAm / 13 dInAH / 14 haheSu / 15 dinAnte / 16 asthipaJjarasadRzaiH / tRtIyaM parva prathamaH sargaH sambhavajina caritam / sambhavajinapUrvabhavacaritam durbhikSa: ||286 // w. Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ROOSSOS relarolairaviralaiH prasaradbhiH pade pade / ayanta satAM karNAH kSiptAbhiriva sUcibhiH // 34 // kalpAntakalpe duSkAle tasin saGgha caturvidham / kSIyamANaM nRpaH prekSya, dadhyAviti mhaamnaaH||35|| iyaM khalu dharitrI me trAtavyA sakalA'pi hi / kiM karomi paraM? pApaH kAlo'yaM nA'stragocaraH // 36 // tathApyavazyaM trAtavyaH saGgho'yamakhilopi hi / pAtropakAre prathama mahatAM yadupaMkramaH // 37 // cintayitvaivamuvIzaH sUdAniti samAdizat / saGghabhuktAvazeSa bho! bhokSye'haM khalvataH param // 38 // matkRte kRtamannAdi dAtavyaM vatinAmataH / zrAvakA bhojayitavyAH pRthak siddhaudanenaM tu // 39 // tatheti pratipadyA''jJAM rAjJaste sUdapuGgavAH / tathaiva vidadhurnityaM svayaM caikSiSTa paarthivH||40|| nAsikApeyasaurabhyAH kalamAH kamalA iva / sthUlA mASakaNebhyo'pi mudgA rssmuNdgkaaH||41|| ghRtodasya payAMsIva pracurANi ghRtAni ca / sudhAyA iva mitrANi citrANi vyaJjanAni ca // 42 // maNDakAH khaNDasammizrA modakAca pramodakAH / khAdyAni svAdahRyAni maNDikAH khnnddmnndditaaH||43|| sukumArA marmarAlI vaiTakAcA'tipezalAH / tImanaM ca manohAra' picchilAni dadhIni ca // 44 // prakRSTaruditakolAhalaiH, 'raDArola' iti bhASAyAm / 2 kalpAntasadRze / astraghAtyaH / 4 guNavadupakAre / 5 praarmbhH| 6 raajaa| 7 paackaan| 8 munInAm / * na ca sNvR0|| 9 puM-napuMsako'yaM zabdaH / 1. samudgakA sampuTaH 'Dabo' iti bhASAyAM prsiddhH| 11 tannAnnaH samudrasya / 12 zAkAni / 13 bhakSyavizeSA bhASAyAM "mAMDA"114 bhakSyavizeSA bhASAyAM "khaajaa"| 15 mrmrshbdvntH| 16 'vaDA' iti bhASAyAM prsiddhiH| 17 kathikA 'kaDhI' iti bhaassaayaam| * picchalA saMvR0 mo0|| 18 cikkaNAni / CLOCROSS Jain Education in For Private & Personal use only Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite tRtIyaM parva prathamaH sargaH sambhavajinacaritam / mahAkAvye // 287 // dugdhAni kvArthasiddhAni mArjita kSutpramArjanI / rAjabhojanavata taMtrA'bhavan zrAvakabhojane // 45 // paJcabhiH kulakam / / epaNIya-kalpanIya-prAsukAni punaH svayam / mahAmunInAM sa dadau mahArAjo mahAmanAH // 46 // durbhikSakAlaM sakalamevaM sa vasudhAdhavaH / dadau sakalasaGghAya bhojanAdi yathAvidhi // 47 // vaiyAvRtyaM samAdhiM ca sarvasaGghasya kurvatA / arjitaM tIrthakRnnAma karma tena mahIbhujA // 48 // ___ niSaNNazcandrazAlAntarapareyuH sa udyutam / nbhsypshydmbhodmaatptrmivaa'vneH||49|| nIlIraktAMzukamayaH sa vyomna iva kaJcakaH / taDillatAmaNDanabhRt samantAd vyAnaze dishH||50|| atrAntare samuttasthAvAmUlAndolitadrumaH / pAtAlakumbhasarvaskhamivocaNDaH samIraNaH // 51 // vAtena tena mahatA sa mahAnapi vAridaH / arkatUlamivoddhaya dizodizamanIyata // 52 // AvirbhUtaM kSaNAnmedhaM vinaSTaM ca kSaNAdapi / taM prekSya sa kSamAnAthaH sudhIrevamacintayat // 53 // asau sampazyamAnAnAM dRSTanaSTo yathA'mbudaH / jJAtaM tathA'nyadapi hi saMsAre sarvamIdRzam // 54 // tathAhi khecchayA jalpan gAyana nRtyan hasanatha / dIvyan vicitrAn draviNArjanopAyAn vicintayan // gacchaMstiSThan zayAno vAdhirUDho vAhanepi vA / kupyan vA vilasan vApi, gRhe vA bahireva vA // 56 // * degthazuddhA saMvR0 saMla. mo0 // 1 rasAlA 'zrIkhaMDa' iti bhASAyAM prasiddhiH / / tatra jAtA zrAva saka0 mo0 // + tribhirvizeSakam saGgha mo0 // 2 nirdoSa sAdhuyogyamacittaM ca / 3 prAsAdatalaM 'agAsI' iti loke khyAtam / 4 Urvam / 5 chatram / 6 prcnnddH| 7 vaayuH| ESARGAHARANASALA sambhavajinapUrvabhavacaritam // 287 // Jain Education Intern For Private & Personal use only Twww.ininelibrary.org Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education In ++++ kAlAdiSTena sadyo'pi dandaza'kena dazyate / vidyuddaNDena caNDena vinipatya nipAtyate // 57 // mataGgajena mattena piSyate vA radAdibhiH / jIrNavaprAdibhittyA vA vinipatya pidhIyate // 58 // vyAghreNa bhakSyate vA'pi bubhukSAkSAmakukSiNA / doSeNa vaikriyeNA'tha duzcikitsena gRhyate // 59 // akasmAdunmaidenA'tha pAtyate turagAdinA / vairi-caurAdinA vA'pi hanyate kSurikAdinA // 60 // dadyate vA pradIptena pradIpanakavahninA / kRSyate vA mahAvRSTisaritpUrAdiraMhasA // 61 // balavadvAtadoSeNa sarvAGgaM bhajyate'thavA / AzliSyate zleSmaNA vA zAntAzeSatanUSmaNA // 62 // yadi vA pittadoSeNa prabalena vilupyate / sadyaskasannipAtena yadi vA paribhUyate // 63 // lUtayA bhakSyate vA'tha prApyate rAjayakSmaNA / visUcikopadraveNa yadi vA'pi kadarthyate // 64 // AsAdyate durantenA'rbudakhyena vraNena vA / mohyate vA pravAheNa grahaNyA gRhyate'thavA // 65 // rudhyate vA'pi vidrdhyA kausena klizyate'thavA / zvAsena pUryate vA'pi zUlenonmUlyate'thavA // 66 // sadA sannihitairdoSairityAdibhiranekazaH / dUtairiva kRtAntasya jantuH paJcatvamApyate // 67 // // trayodazabhiH kulakam // tathApi zAzvatammanyaH pazuvanmandadhIrjanaH / pravarttate na grahItuM jIvitavyataroH phalam // 68 // hA ! duHsthitA bhrAtaro me bAlA me'dyApi sUnavaH / anUDhA kanyakA ceyaM pAThyazcAyaM kumArakaH // 69 // 1 sarpeNa / 2 dantAdibhiH / * kvApi saMvR0 saMla0 // 3 mattena / 4 ete rogavizeSAH / 5 mRtyuH / saGgha0 pratAvevedaM dRzyate // 6 avivAhitA / saMsAra virAgatA . Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite mahAkAvye SACRORSCAL tRtIyaM parva prathama: sargaH sambhavajina critm| // 288 // navoDhaiva hi bhAryeyaM vRddhau ca pitarAvimau / duHsthitau zvazurau caitau vidhavA bhaginI tviyam // 70 // ityajasraM janaM pAlyaM vicintayati mugdhadhIH / hRdi baddhazilAkalpaM na tu vetti bhavArNave // 71 // na tRpto'dyApi dyitaavpuraashlessshrmnnH| na dhAtaH payasazcApi mAlyecchA na hyapUryata // 72 // na cA'pUri manohAripadArthekSAmanorathaH / vINA-veNvAdigItAnAM na prIto'si manAgapi // 73 // adyApi ca kuTumbAya bhANDAgAraM na pUritam / navIkRtaM samuddhRtya jIrNametana mandiram // 74 // gamiteSu parAM zikSA nA''rUDho'smyeSu vAjiSu / nokSANo vAhitAzcA'mI suspaidAH syndnottmaiH||75|| karotItyantakAle'pi pazcAttApaM jaDo jnH| dharmazcake mayA neti nA zete manAgapi // 76 // ||pnycbhiH kulakam // itaH sadodyato mRtyurito nAnApamRtyavaH / vyAdhayo'vasthitAzceta ito bahaba aadheyH||77|| rAga-dveSAdayazceto dviSanto nityamudyatAH / itaH kaSAyAH prabalAH khalA iva vipatpradAH // 78 // na kiJcana sukhAyeha saMsAre marudezavat / sukhavAsena tiSThAmItyAH! prANI na virajyati // 79 // sukhAbhAsavimUDhasya prasuptasyeva sauptikam / kAlapAzaH patatyAzu sadyaH prANApahArakRt // 8 // tadamuSya zarIrasya nazvarasya yathA tathA / phalaM hi dharmAcaraNaM siddhAnnasyeva bhojanam // 81 // nazvareNa zarIreNAvinazvarapadArjanam / aho! sukaramapyetad vimUr3haH kriyate na hi // 82 // vapuSA tadanenA'dya ketuM nirvANasampadam / bhRzameSo'hamutthAsye nidhAsye rAjyamAtmaje // 83 // 1 satatam / 2 vRSabhAH / 3 vegavantaH / 4 nAnutapyate / 5 mAnasikyaH pIDAH / 6 rAtriyuddham / 7 mokSapadopArjanam / For Private & Personal use only sambhavajinasApUrvabhavacaritam EGALORDAR // 288 // Jain Education a l . Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CHOREOGROCCALCALCCASSECRECTEDGE iti nizcitya rbhsaadaajuuhvdilaaptiH| dvArapAlena vimalakIta kIrtipriyaM sutam // 84 // prakRSTadaivatasyeva bhaktyA paramayA pituH| pAdo natvA kumAraH sa baddhAJjalirado'vadat // 85 // mahatA'pi nidezena prasIdA'nugRhANa mAm / putrabhANDamasau bAla iti zaGkAM ca mA kRthaaH||86|| pratyarthinaH pArthivasya kasyA''cchinde'dya medinIm ? / saparvataM parvatIyaM nRpaM kaM sAdhayAmi caiM? // 87 // sajalaM jaladurgasthamantayAmi ripuM ca kam? / yo vaH zalyAyate'nyo'pi tamapyAzUtkhanAmyaham // 88 // bAlo'pi tava putro'smi, kSamo duHsAdhasAdhane / tAtasyaiva prabhAvo'yaM na bhaTammanyatA'tra me // 89 // rAjA'pi vyAjahAraivaM pratyarthI pArthivo na me / parvatIyo na vA ko'pi vyatikrAmati madvacaH // 9 // na ca dvIpAdhipaH ko'pi mamAjJAM vyatilaGghate / yatsAdhanAya vatsa! tvAM prahiNomi mhaabhujH||91|| ekaH zalyAyate kintu bhaMvavAso mamA'nizam / taduddhara kulottaMsa! dharAbhAraM dhurandhara! / / 92 // mayeva gRhyatAmetat tvayA rAjyaM kramAgatam / AttadIkSo yathA'bhIkSNaM bhavavAsaM tyajAmyaham // 93 // / alaGghanIyAM gurvAjJAM svasandhoM cA'dhunA kRtAm / saMsmaran vatsa! bhaktyApi nA'nyathA kartumarhasi // 94 // dadhyAviti kumAro'pi tAtenA''jJAM prycchtaa| matsandhAM smArayatA cahA kRto'smi niruttrH||95|| ityAdi cintayan rAjaputro rAjJA svapANinA / AdAya rAjye nidadhe sAbhiSekamahotsavam // 96 // rAjA'pi kRtadIkSAbhiSeko vimalakIrtinA / zibikAdhirUDhazcA'gAt sUriM nAmnA khayamprabham // 97 // 1 raajaa| 2 shtroH| 3 girivAsinam / *vA saMvR0 saMla0 saGgha0 // 4 nAzayAmi / 5 zalyavadAcarati / 6 uvAca / hA ullacate / 8 gRhavAsa ityarthaH / 9 gRhiitdiikssH| 10 pratijJAm / Jan Education Inter For Private & Personal use only T ww.jainelibrary.org Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite mahAkAvye // 289 // Jain Education Intern tasya cAsscAryavaryasya samIpe sa nRpAgraNIH / prAtrAjIt sarvasAvadya pratyAkhyAnapuraHsaram // 98 // sAmrAjyavat parivrajyAmantaraGgadvipaJjayAt / sa saMyamarathArUDho vidhivat paryapAlayat // 99 // viMzateH sthAnakAnAM ca sthAnakairaparairapi / sa pupoSa nijaM karma tIrthakunnAmanAmakam // 100 // upasargairanudvigno modamAnaH parISahaiH / sa AyuH kSapayAmAsa svayAmamiva yAmikaH // 101 // vihitAnazano mRtvA kalpaM sa prApadAnatam / nirvANaphaladAyinyA dIkSAyAH stokamIdRzam // 102 // iMtaca jambUdvIpe'pagbharatArthasya bhUSaNam | zrAvastItyasti vistIrNA nagarI zrIgarIyasI // 103 // bhUva tasyAmikSvAku kulakSIrodacandramAH / jitArirityarijayAd yathArthAkhyaH kSamApatiH // 104 // mRgeva mRgendrasya pakSIndrasyeva pakSiSu / na samo nA'dhiko vA'pi tasyA'bhUt ko'pi rAjasu // 105 // sa reje rAjabhI rAjA pattIkRtya pravezitaiH / grahairiva grahapatimaNDalAntaH pravezibhiH / / 106 / / nArmyaM kiJcidapyUce nA'cacAra ca tAdRzam / nA'cintayacca tAdRkSaM sa dharma iva mUrttimAn // 107 // vinetari durAcArAnarthibhyo'rthAMzca dAtari / adhArmiko duHsthito vA tasmin rAjJi na ko'pyabhUt // 108 // so'trapANiH kRpAlu zaktimAMzca kSamAparaH / vidvAMzca gatamAtsaryo yuvA cA''sIjitendriyaH // 109 // bhUva mahiSI tasyAnurUpA rUpasampadA / senAnIrguNasainyAnAM senAdevIti nAmataH // 110 // abAdhamAna itarAn puruSArthAn yathAkSaNam / araMsta sa tayA devyA rohiNyeva himadyutiH // 111 // itazca navame kalpe khamAyuH paryapUrayat / jIvastadAnIM vipulavAhanasya mahIpateH // 112 // 'labhUtAyA dIdeg saMvR0 mo0 // 1 dakSiNabharatArdhasya / 2 candraH / 3 dharmAdanapetaM dharmyam na tathA / 4 candraH / * tRtIyaM parva prathamaH sargaH sambhava jinacaritam / sambhavajinasya garbhAvataraNam // 289 // Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturdaza svamAna phAlgunasya sitASTamyAM candre mRgazirasthite / AnatAt sa paricyutya senAkukSAvavAtarata // 113 // kSaNaM sukhaM tadA jajJe nArakaprANinAmapi / lokatraye'pi coyoto vidyudyotasodaraH // 114 // zayAnayA rAtrizeSe pravizanto mukhAmbuje / senAdevyA dadRzire mahAkhamAzcaturdaza // 115 // gajana gajapatiauraH zaranmeSa ivoccakaiH / vRSaH sphaTikazailasya gaNDazaila ivaa'mlH|| 116 // kesarI kesarabhareNAtikuGkamakesaraH / kriyamANAbhiSekA ca karibhyAM kamalAlayA // 117 // paJcavarNaprasUnasraka sandhyAbhracchavitaskarA / rAjato darpaNa iva sampUrNo rjniikrH|| 118 // visUtritAndhakAraM ca caNDadIdhitimaNDalam / prakvaNatkiGkiNIjAlapatAkazca mhaadhvjH||119 // tApanIyaH payaskumbhaH payojapihitAnanaH / vikAsibhiH sayamAnamiva pbairmhaasrH|| 120 // udvIcihastakairnRtyanniva kSIramahodadhiH / adRSTapratimAnaM ca vimAnaM ratnanirmitam // 121 // ratnapuJjo maNigaNaH pAtAlaphaNinAmiva / vibhAvasuzca nidhUmaH pratyUSatapanopamaH // 122 // devI prabuddhA tAn khamAn nRpAyAkhyannRpo'pi ca / vyAkhyAt trailokyavanyaste nUnaM suunubhvissyti||123|| indrAzcAsanakampena vijJAyopetya tatra ca / senAdevIM namaskRtya svamArtha vyAcacakSire // 124 // etasyAmavasarpiNyAM tRtIyastIrthanAyakaH / bhaviSyati jagatsvAmI tava svAmini! nndnH||125|| tena svamavicAreNa staniteneva kekinI / muditA taM nizAzeSa devyanaiSIt prajAgratI // 126 // girebyutaH sthuuloplH| 2 lkssmiiH| 3 pusspmaalaa| 4 sandhyAsamayAbhrakAntiluNTAkA / 5 cndrH| 6 kRtAndhakAram / srymnnddlm| 8sauvarNaH / * degnIyapa saMvR* sNl0||9agniH| 10prAtaHkAlInasUryasamAnaH / 11tamAni kAlavizeSe / 12myuurii| RANGRECORRORCRACCASI- triSaSTi. 50 Jain Education Intel For Private & Personal use only INI Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye dvitIya parva | prathama sagara smbhvjincritm| // 29 // tato navasu mAseSu nivAravAmbhodalakSaNam / garbha vibhAnubhAvAdatyariyata // 130 // vajra vajrAkaroIva kRzAnumiva cAraNiH / mahAsAraM pavitraM ca garbha devI bamAra tam // 127 // devyAH sa udare garbho nigUDhaM vavRdhe tataH / gaGgAyA iva pAnIye taipanIyapayoruham // 128 // tadA'bhUtAM dRzau devyAH savikAze vizeSataH / sarassA hi sarojAni viziSyante zaratkSaNe // 129 // lAvaNyamaGge kucayoH pInatvaM mandatA gatau / devyAH pratidinaM garbhAnubhAvAdatyariryaMta // 130 // phAlgunasya sitASTamyAM dyaurivAmbhodalakSaNam / garbha taM bibhratI sA'bhRjagato'pi mude tadA // 131 // tato navasu mAseSu dineSvardhASTameSu ca / mArgazuklacaturdazyAM candre mRgazirasthite // 132 // jarAyu-raktaprabhRtivarjitaM vAjilAJchanam / prAcIvA'ka varNavarNa sukhaM sA suSuve sutam // 133 // dhvAntadhvaMsakRdujhyotastrailokye'pi tadA kSaNam / kSaNaM ca saukhyaM saJjajJe nArakaprANinAmapi // 134 // grahAH khocaM yayuH sthAnaM praseduH sakalA dizaH / vavau vAyuH sukhaM lokazcikrIDa nikhilastadA // 135 // gandhAmbuvRSTirabhavad divi dadhvAna dundubhiH / rajo'paninye pavano mahI cocchAsamAsadat // 136 // athA'dholokato bhogaGkarAdyA divamArikAH / aSTaiyuH svAmisadanamarhajanmavido'vadheH // 137 // tAstriH pradakSiNIkRtya jinaM tajjananImatha / natvA khaM jJApayAmAsurmA bhaiSIrvAdapUrvakam // 138 // dizyaizAnyAM sthitAH kRtvA samuddhAtaM ca vaikriyam / jahaH saMvartavAtenA''yojanaM kaNTakAdi ca // 139 // bhagavantaM tato natvA tadAsane niSadya ca / gAyantyastadguNAMstasthurgotrastriya ivoccakaiH // 14 // hIrakakhaniH / 2 guptaM yathA syAt tathA / 3 raktakamalam / 4 vvRdhe| * samasaM0 vinA'nyatra-mAghasya sitasaptamyAM saMvR0 saMla. mo0||1deglaanchitm sNvR0|| 5 andhakAranAzakaH prakAzaH / 6 kathanapUrvakam / . yojanaparyantam / | sambhavajina janma dikumArIkRto mahotsava GLOSSA KUSHUSHUSHA / / 290 // Jain Education For Private & Personal use only Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ athorddhalokato meghaGkarAdyA dikkumArikAH / aSTaiyustadvadAnemuH svAminaM svAmimAtaram // 141 // vikRtyA'bhrANi tadvezmapArzvato yojanAvadhi / rajAMsi zamayAmAsustA gndhodkvRssttibhiH||142|| jAnudanIM paJcavarNapuSpavRSTiM vidhAya tAH / natvA jinaM jinaguNAn gAyantyo'sthuryathocitam // 143 // dikkumAryaH prAgrucakAdaSTa nandottarAdayaH / etya natvA tathaivA'sthurgAyantyo dhRtdrpnnaaH||144 // dikumAryo'pAgrucakAt samahArAdayo'STa ca / etya natvA dakSiNe'sthuH sbhRnggaaraagrpaannyH||145|| pratyagrucakato'STaiyurdikkumArya ilaadyH| natvA'sthurvyajanabhRto gAyantyaH pazcimena tu // 146 // assttodgruckaadeyurdevyshcaa'lmbusaadyH| natvA cottaratastasthurgAyantyo dhRtcaamraaH||147|| eyuzcatasrazcitrAdyA vidigrucakato'pyatha / natvA vidikSu tasthuzca gAyantyo diippaannyH||148|| eyuzcatasro rUpAdyA devyo rucakamadhyataH / caturaGgalavarja tA nAlaM nicakRtaH prbhoH||149|| tAH kRtvA vidaraM bhUmau nyadhurnAlaM nidhAnavat / vaDha ratnaizca sampUrya durvayA pIThikA vyadhuH // 15 // pratyagvaja pratidizaM jinajanmagRhasya taaH| vicakruH kadaligRhaM catuHzAlasamanvitam // 151 // pANibhyAM jinamAdAya jinAmbAM dattavAhavaH / apArambhAcatuHzAle nItvA siMhAsane vyadhuH // 152 // ubhAvabhyajya tailena lakSapAkeNa tAstataH / sugandhinodvartanenodvartayAmAsurAzuM ca // 153 // nItvobhau prAkcatuHzAle nyasya siMhAsane ca tAH / gandhodakairanapayan devadRSyeNa cA'mRjan // 154 // gozIrSeNa vyalimpaMzca devadUSyAMzukAnyatha / bhUSaNAni ca divyAni tA dvAbhyAM paryadhApayan // 155 // 1 jAnupramANAm / 2 taalvRntdhraaH| 3 cicchiduH / 4 gatam / 5 sthApayAmAsuH / 6 dakSiNakadaligRhe / zIghram / Jan Education interna For Private & Personal use only MHew.jainelibrary.org. Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite tRtIyaM parva prathamaH sargaH sambhavajinacaritam / mahAkAvye // 29 // udagambhAcatuHzAle jinaM tajjananIM ca tAH / nItvopavezayAmAsU ratnasiMhAsanopari // 156 // athA'bhiyogyairAnAyya bhUri gozIrSacandanam / samindhIkRtya juhuvurvatAvaraNinirmite // 157 // svAminaH khAmimAtuzca rakSApoTTailikAmatha / tadahibhasanA kRtvA babandhustA yathAvidhi // 158 // parvatAyubhavetyuccairucAritagiro'tha taaH| karNAbhyaNe bhagavato grAvagolAvatADayan / / 159 // zayyAjupaM sUtigRhe'rhantaM tanmAtaraM ca tAH / kRtvA'vatasthire tAraM gAyantyo maGgalAnyatha // 16 // khAmipAdAmbujAbhyaNe yiyAsUnIva sarvataH / tadA ca puruhUtAnAmAsanAni cakampire // 161 // jinajanmAvadhetviotthAya zakro'paMpAdukaH / dattvA padAni saptA'STAnyavandata jinezvaram // 162 // ghaNTAnirghoSasenAnIghoSaNAmilitaiH suraiH / parivatre surendro'tha jinjnmotsvotsukaiH|| 163 // Aruhya pAlakaM zakraH sAmaraH saparicchedaH / madhyenandIzvaraM gatvA khAmivezmA''yayau ttH||164|| sa pradakSiNayAmAsa svAmivezma vimAnagaH / muktvA vimAnaM caizAnyAM tato hariravAtarat // 165 // atha tat svAmino vezma praviveza purndrH| tamAlokanamAtre'pi praNanAma ca bhktitH||166|| sa triH pradakSiNIcake bhagavantaM samAtaram / paJcAGgaspRSTabhUpITho bhUyo'pi praNanAma ca // 167 // apaskhApanikAM dattvA devyAH pArthe nidhAya ca / praticchandaM vibhoH zakraH paJcamUrtirabhRt svayam // 168 // tatra caiko dadhau nAthaM zakrazchatramathA'paraH / cAmare dvAvathaiko'gAd vajramullAlayan puraH // 169 // uttaradikasthite kadalIgRhe / 2 sevakadevaiH / 3 jvAlayitvA / 4 bhASAyAM 'rakSApoTalI'5 pASANagolako / 6 uccaiHsvaram / 7 indrANAm / 8 paadukaarhitH| 9 etanAmakaM vimAnam / 10 devaiH shitH| 11 saparivAraH / 12 jAnuyugaM karayugaM uttamAjhaM | ceti paJcAGgam / 13 pratibimbam / catuSSaSTIndravihitaH sambhavajinajanmorasavaH // 29 // Jain Education Intel For Private & Personal use only | . Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ catuSpaSTiH indrAH RECENCESCREENSECONDSex suraijayajayArAvakAribhiH parivAritaH / gRhItvA svAminaM zakraH kSaNAnmeruziro yayau // 17 // atipANDukambalAyAM zilAyAM tatra vAsavaH / siMhAsane niSasAda kRtvotsaGge jagadgurum // 171 // tadaivA''sanakampenA'vadhijJAnamanAhatam / prayujya tatkSaNAdevA'cyutendraH prANato'pi ca // 172 // sahasrAro mahAzukro lAntako brhmvaasvH| mAhendraHsanatkumAra IzAnazcamairo bliH||173|| dharaNo bhUtAnandazca hariharisahastathA / veNudevo veNudArI cA'gnizikho'gnimANavaH // 174 // 4 velambaHprabhAnazca sughoSAbhidha eva ca / mahAghoSo jalaMkAntAbhidhAno'tha jlprbhH||175|| atha puurnnii'vshissttshcaamito'thaamitvaahnH| tathA kAla-mahAkAlau surUpa-pratirUpaMkau // 176 // pUrNabhadrastathA mANibhadro bhImAbhidho'pi ca / mahAbhImaH kinnarazca tathA kimpuruSAbhidhaH // 177 // satpuruSAbhidhAnazca mahApuruSa eva ca / atikAya-mahAkAyAvapi gItaratistathA // 178 // tathA gItayazonAmA sannihitaH smaankH|tthaa dhAtR-vidhAtArAvRSizca RssipaalkH||179|| Izvaro mahezvarazca suvaitsaka-vizAlakau / hAsa-hAsaratI zveto mahAzvetastathaiva ca // 18 // parvaka-pavakapatI sUryAcandramasAvapi / indrAstriSaSTirete'pi sarvA spricchdaaH||181|| jinajanmAbhiSekAya meruparvatamUrdhani / tvaramANAH samAjagmuH prativezmasthitA iva // 182 // ||ekaadshbhiH kulakam // acyutendrAjJayA kumbhAMtridazA AbhiyogikAH / haimAna rUpyamayAn rAtnAn hemarUpyamayAnapi // 183 // 1 apratihatam / * sahA''ja saMvR0 saMla. mo0 // 2 bhASAyAM 'paDoza / saGgha pustakaM vinA'nyanna nAsti // nal Jain Educati o For Private & Personal use only . Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye tRtIya parva prathamaH sargaH sambhavajina|caritam / // 292 // hemaratnamayAMzcaiva rUpyaratnamayAnapi / hemarUpyaratnAn bhaumAn sahasraM sASTakaM pRthak // 184 // bhRGgArAn darpaNAMcApi supratiSThAna karaNDakAn / sthAlAni pAtrIzcaGgerIvicakustAvatIrapi // 185 // kSIrodAdisamudrebhyo'nyatIrthebhyo'pi vAri te / malAM padmAdi cA''ninyuH zatamainyumanomude // 186 // himAdreroSadhIbhadrazAlAdestuvarAnapi / gandhadravyamanyadapi tatrA''ninyurdivaukasaH // 187 // gandhadravyANi sarvANi kSipraM prakSipya tAni te / tataH surabhayAmAsustIrthavArINi bhktitH||188|| acyutaH pArijAtAdikusumAJjalipUrvakam / svAminaM spayAmAsa taiH kumbhairmraarpitaiH|| 189 // cAruvAdya-gIta-nRttapravRttamuditAmaram / ajani svAminaH snAtramacyutendravinirmitam // 190 // divyAGgarAga-pUjAdi bhaktyA jinapatervyadhAt / sa AraNA'cyutapatirvavande ca yathAvidhi // 191 // indrA dvASaSTiranye'pi zakravaM tathA vyadhuH / jagatpavitrIkaraNaM snAtraM tribhuvneshituH|| 192 // bhUtvA'tha paJcadhezAna eko'Gke nAthamagrahIt / anyazchatraM cAmare dvAvanyo'gre'sthAca zakravat // 193 // zakraH prabhozcatasRSu disUkSNaH sphATikAnatha / uttuGgazRGgAzcaturo bhaktyekacaturo'karot // 194 // teSAM zRGgebhya utpeturidhArA mnormaaH| mRle bhinnAH prAnte mizrAH petuzca svAmimUrdhani // 195 // akaroditthamanyendrakRtasnAnavilakSaNam / snAtraM saudharmakalpendro jinendrsyaatibhktitH|| 196 // ukSNastAnupasaMhRtya carcA-'rcAdi jagadguroH / cakre zakraH sapramodaM praNamyaivamathA'stavIta // 197 // 1 mRNmayAn / 2 laghupAtrANi / 3 puSpapAtrANi, bhASAyAm 'cnggerii'| mRttikAm / * snA-pa mo0||5 indraH / 6 devAH / 1. acyutendrH| varjAstathA sNvR0|| 8 balivan / 9 bhattyAmeka eva caturaH / 10 carcA vilepanam , arcA puujnm| // 292 // Jain Education in For Private & Personal use only Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SECRESSGE namo bhagavate tubhyaM vizvanAthAya tAyine / tRtIyatIrthanAthAya sanAthAya mhrddhibhiH||198|| jJAnastribhizcaturbhizcAtizayaiH sahajanmabhiH / jagadvilakSaNo'spaSTasahasrasphuTalakSaNaH // 199 // sadaiva hi pramattAnAM pramAdacchedakAraNam / idaM tvajanmakalyANaM kalyANAyA'dya mAdRzAm // 20 // sakalApi zlAghanIyA yAminIyaM jagatpate! / akalaGkatanuryasyAmudagAstvaM sudhAkaraH // 201 // amartyalokavanmartyaloko'pyastvadhunA prbho|| devaistvdvndnaahetorehireaahiraapraiH|| 202 // deva! tvaddarzanasudhAsvAdasantuSTacetasAm / paryAptaM jINesudhayA'taH pareNa sudhAndhasAm // 203 // bhagavana! bharatakSetrasarovarasaroruha! / bhRyAnmadhuvratasyeva tvayi me paramo lyH||204|| mAnavA api te dhanyA ye tvAM pazyanti nityazaH / tvaddarzanotsavo'dhIza! svArAjyAdatiricyate // 205 // ___ stutvaivaM paJcadhA bhUtvezAnAt khAminamAdade / mUtyaikayA parAbhizca prAgvat karmANi so'karot // 206 // senAdevyAH kSaNAta pArzve vastrA-'laGkArabhUSitam / mumoca prabhumulloce'badhnAcchrIdAmagaNDakam // 207 // kuNDale ca dukUle ca prabhorucchIrSake'mucat / tAmapakhApanImahatprativimbaM ca so'harat // 208 // athA''bhiyogikAn devAn divaspatiraghoSayat / kalpavAsiSu deveSu bhavanAdhipatiSvapi // 209 // vyantareSu jyotiSkeSu prabhordevyAzca yo'zubham / cintayiSyati tanmUrdhA saptadhaiva sphuTiSyati ||210||yugmm so'tha saGkamayAmAsAGguSThe bhartuH sudhArasam / arhanto'stanyapA yamAt kSudhi svaanggusstthpaayinH|| 211 // rakSaNakaa / 2 yuktAya / 3 svargalokavat / 're Agaccha re gaccha' ityAdibhASaNatatparaiH / 5 devAnAm / * degdhukarasye sNvR0|| 6 bhramarasyeva / 7 svargasAmrA jyAt / 8 anyAbhiH mUrtibhiH / 9vitaane| 10 puSpadAmagucchakam / "upadhAne, bhASAyAm 'oshiikuN'| 12 indraH / 13 tanmastakam / 14 na mAtuH stanyapAyinaH / Jan Education inte For Private & Personal use only Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye // 293 // sarvANi dhAtrIkarmANi sadA kArayituM vibhoH| samAdidezA'psarasaH paJca dhAtrI surezvaraH // 212 // / evamAsUtrya sUtrAmA natvArhantaM tato yayau / merutaH punaranyendrAH dvIpaM nandIzvarAbhidham / / 213 // prathamaH zAzvatAhatpratimAnAM tatra cA'STAhnikotsavama / kRtvA nijanijasthAnaM yayuH sarve suraa-'suraaH|| 214 / / sargaH prAtarjitAriNA rAjJA putrabhUyamupeyuSaH / arhato jagadahasya cakre janmotsavo mahAn // 215 // disambhavajinagRhe gRhe pathi pathi vipaNau vipaNAvapi / puryA tatrotsavo jajJe sarvasyAM rAjavezmavat / / 216 // caritam / yadgarbhasthe'tra sambhRtaM dhAnyaM zaM caa'bhvtttH| sambhavaH zambhavazceti pitA nAma vibhorvyadhAt // 217 // muhurmuhurudaikSibAlarUpaM jagatpatim / sudhAmagnamivA''tmAnaM manyamAno mahIpatiH // 218 // bhUpatidhorayAmAsotsaGge hRdi zirasyapi / prakRSTamiva mANikyaM prabhuM tatsparzalAlasaH // 219 // dhAtryaH zakrakRtAH paJca tAH prepaJcitabhaktayaH / kadApi dehacchAyAvat pArzva na mumucuH prbhoH||220|| sa dhAtrIM khedayAmAsAGkAduttIrya paribhraman / apetasAdhasaH siMhImiva siMhakizorakaH // 221 // ratnAImabhUmisAnte candre sa jJAnavAnapi / karaM cikSepa lokasya darzayan bAlacApalam // 222 // AgataiH savayorbhUya martyarUpadharaiH suraiH / sahA'krIDat prabhuH ko'nyastatkrIDAyAmapi kSamaH // 223 // krIDayA dhAvato bharturvaladdhIvA divaukasaH / pratikArI ivebhasya dhAvanti sma puraH puraH // 224 // // 293 // lIlayA pAtiteSveSu rakSa rakSeti vAdiSu / tadApi vidadhe svAmI pariNAmocitAM kRpAm // 225 // __ *Ni karmANi sadA tadA kAra0deg saMvR. // 1 indrH| 2 putrarUpatA prAptasya / 3 sukham / 4 dRSTavAn / 5 vistArita| bhaktayaH / 6 apagatabhayaH / 7 rnoplnibddhbhuumiprtibimbite| 8 mitrANi bhuutvaa| 9 bhaTaH / prakRSTamiva mANikyanA mahApatiH // 218 kRtAH paJca tAH COLOROADCASTU Jan Education in For Private & Personal use only A wew.jainelibrary.org. Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evaM vicitrakrIDAbhizcitraH krIDanakaizca sH| zaizavaM vyaticakrAma pradoSamiva candramAH // 226 // ___ caturdhanvazatottuGgaH svarNavarNo jagadguruH / babhAse kautukAnmeruriva puMstvamupAgataH // 227 / / chatravRttonnatoSNISaH snigdh-shyaamlkuntlH| aSTamIndulalATazrIH karNavizrAntalocanaH // 228 // skandhAvalambizravaNo vRSaskandho mahAbhujaH / vizAlabhujamadhyazca siMhodarakRzodaraH // 229 // karIndrakarakalporureNIjaGgho'lpagulphakaiH / kUrmapRSThonnata-samatalAMhiH saralAGguliH // 230 // asampRktodgatazyAma-mRdula-snigdharomakaH / pAmodimukhazvAsaH sadA mAlinyavarjitaH // 231 // evaM nisargasarvAGgasubhago'pi jgtptiH| pArvaNaH shrdevenduyovnenaadhikN babhau // 232 // pitRbhyAmutsavAtRptyA'paredhuH prArthitaH prabhuH / pariNetuM nRpakanyAH surakanyAsahodarAH // 233 // jAnan bhogaphalaM karma pitrorAjJAM ca pAlayan / kanyAnAmupaiyamanaM so'numene mahAmanAH // 234 // rAjJA jitAriNA sAkSAcchakreNa ca sameyuSA / hAhA-hUhUprabhRtiSu gAyatsu madhurasvaram // 235 / / gandharveSu mRdaGgAdi gambhIraM vAdayatsu ca / rambhA-tilottamAdyAsu nRtyantISvapsaramsu ca // 236 // dhavelAnuddvaNantISu kulanArISu coccakaiH / kAritaH sambhavasvAmI kanyodvAhamahotsavam / / 237 // // trimirvizeSakam / / nandanodyAnakalpAsu kadApyudyAnavIthiSu / ratnAdrizRGgatulyeSu krIDAdriSu kadApi ca // 238 // 5 unnatamastakazikhaH / 2 dIrghalocana ityrthH| 3 alpau gulphI ghuTike yasya / 4 svabhAvasarvAGga-1 5 pUrNimA candro yathA zarahatunA tathA / *tRbhyAM parayA prItyA'pare sNvR0|| 6 samAnA ityarthaH / 7 vivAham / 8 samAgatena / 9 bhASAyAM 'dhoLa' / 10 gAyantISu / 11 udyAnarAjiSu / Jain Education Inter For Private & Personal use only Lolli Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye tRtIya parva prathamaH sargaH sambhavajina |critm| // 294 // sudhAkuNDasadRkSAsu kadAcit kelivApiSu / kadAcicitrazAlAsu dyuvimAnasanAmiSu // 239 // vaidagdhyaramaNIyAbhI ramaNIbhiH shsrshH| reme zrIsambhavasvAmI kariNIbhiriva dvipH||24|| ||tribhirvishesskm // bhuJjAno vividhAn bhogAn kaumAre paramezvaraH / gamayAmAsa pUrvANAM lakSANi daza pazca ca // 241 // rAjA'tha bhavanirviNNaH sambhavasvAminaM tadA / uparudhya nyadhAt rAjye'GgulIye vararasavat // 242 // sadguroH pAdapadmAnte jitArinRpatiH svayam / upAdAya parivrajyAM nijamarthamasAdhayat // 243 // tAtoparodhAdAdAya rAjyaM prAjyaparAkramaH / rarakSa sambhavakhAmI pRthivIM puSpadAmavat // 244 // nirItayo nirotaGkAH puruSAyuSajIvitAH / sambhavasvAmino rAjye prabhAvAdabhavan prjaaH||245|| na kasyApyupari svAmI dhruvamapyadhyaropayat / cApAropaNavA yA avakAzo'pi kIdRzaH // 246 // bhogyaM karma kSipan rAjye sarvAGgacatuSTayam / catuzcatvAriMzatpUrvalakSI khAmyatyavAhayat // 247 // __jJAnatrayaparItAtmA svayambuddho jagatprabhuH / tadA ca cintayAmAsa saMsArasthitimIrazIm // 248 // saMsAre viSayAsvAdasukhaM saviSabhojyavat / ApAtamAtramadhuraM pariNAme tvanarthadam // 249 // asminnasAre saMsAre kathazciddhi shriiribhiH| avApyate mAnuSatvamupare khAduvArivata // 250 // . devvimaansdRshaasu| 2 cAturyam ramaNIyA-1 3 padapaMcAzatsahasrAdhikasaptatilakSakoTivarSAtmakaH kAlavizeSaH pUrvam / 4 mudrikAyAm / 5 aGgIkRtya / 6 piturAgrahAt / 7 atigrauDhaparAkramavAn / 8 ativRSTi-anAvRSTi prmukh-iitirhitaaH|9rogrhitaaH| 1. caturazItilakSavarSaparimitaM pUrvAGgam / 11 yuktAramA / 12 bhArambha eva madhuram / 13 kSArabhUmau / M // 294 // Jain Education in For Private & Personal use only I Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sambhavajinavArSikadAnaM dIkSA ca mAnuSatvamavApyApi mRDhaviSayasevayA / mudhA nirgamyate pAdazauceneva sudhaarsH||251|| iti cintayato bhrtureyulokaantikaamraaH / natvA vyajJapayaMzcaiva svAmistIrtha pravarttaya // 252 // gateSu teSu deveSu dIkSAdAnotsavotsukaH / sAMvatsarikamAreme dAnaM dAtuM jgtptiH||253 // devAzca jRmbhakAH zakrAdiSTavaizravaNeritAH / kSINasvAmIni nirnaSTasetUnyadrigatAni ca // 254 // zmazAnasthAnavartIni nigUDhAni gRhAntare / cirabhraSTAni naSTAni svarNAdIni dhanAnyatha // 255 // AnIya puyAM zrAvastyAM catvareSu trikeSu ca / anyeSvapi pradezeSu rAzIMzcakrugirIndravat // 256 // yo yenArthI sa tad dravyaM khairamarthayatAmiti / AyuktairghoSaNAmuccaiH zrAvastyAM khAmyakArayat // 257 // svAmI koTiM sASTalakSAM hATakasyA'nvahaM dadau / arthinastAvato'rthasya bhavanti ddto'rhtH||258|| koTIzatatrayaM svarNasyA'STAzItizca kottyH| lakSAzItizca dadire svAminA vatsareNa tu // 259 // sAMvatsarikadAnAnte vAsavAzcalitAsanAH / sAntaHpuraparIvArAH khAmivezma samAyayuH // 26 // tataH pradakSiNIkRtya svAmivezma vimAnataH / avateruzcAspRzantaH pRthivIM caturaGgulam // 261 // dyusanAthA jagannAthamatho vinayazAlinaH / sarve pradakSiNIcakrurnamazcakruzca bhktitH|| 262 // janmAbhiSekavad bharturabhiSekamathA'cyutaH / AbhiyogyA1taistIrthAmbhaskumbhairvidhivad vyadhAt // 263 // krameNa tadvadanye'pi vidadhurvibudhAdhipAH / dIkSAkalyANakasnAnaM bhaktikalyA jgtpteH||264|| surA-'surendravad bhaktyA narendrA api tatkSaNam / sambhavasvAminazcakruH pavitraiH straatrmmbubhiH||265|| 1 vArSikam / 2 catuSpatheSu / 3 mArgatrayasaMyogeSu / 4 sevakajanaiH / 5 suvarNasya / va indraaH| niitaiH| 8 bhkticturaaH| Jain Education internet Xnow.jainelibrary.org. Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite RRC-ROCESGRESCOOL mahAkAvye // 295 // vapurdevAdhidevasya devadRSyairdivaukasaH / mamRjuH snAnatoyArdramAdarzamiva kAJcanam // 266 // tRtIyaM parva gozIrSacandanenA'tha nAthaM vililipuH suraaH| divyAni ca dukUlAni bhaktitaH paryadhApayan // 267 // prathamaH kirITaM mUrdhni sarvaskhamiva vajrAkarAvaneH / kuNDale karNayorabhramuktAmaNimaye iva // 268 // sargaH kaNThe hAraM nIhArAdribhrazyadgaGgArnuhArakam / keyara-kaNAna bAhvoH sUryajyotirmayAniva // 269 // sambhavajinakuNDalIbhUtanAlAbhAn kaTakAn paadpdmyoH| evaM nidadhire devA bhUSaNAni jagadvibhoH // 270 // caritam / ||tribhirvishesskm // siddhArthA nAmataH sAMhipIThasiMhAsanAM ttH| zibikAM racayAzcakrubhujaH svAminaH kRte // 271 // 12 acyutendro'pyAbhiyogyaiH zibikAM tAM vyakArayata / vaimAnikavimAnAnAmadhidevImivoccakaiH // 272 // svayaMkRtAM tAM zibikAM narendrazibikAntare / zrIcandanegarumivA'cyutendro'ntarabhAvayat // 273 // athA''ruroha bhagavAn dattahasto viDojesA / zivikAyAM tatra siMhAsanaM haMsa ivA'mbujam // 274 // Adau tAmuMdadhurmartyA rathyA iva mahAratham / anantaraM diviSado ghanavAtA ivAvanim // 275 // dhvanatsu tUryavaryeSu samantAd vArideSviva / gandharveSu ca kurvatsu gIti karNasudhopamAm / / 276 // citrAGgahArrakaraNaM nRtyantISvapsaraHsu ca / paThatsu bandivRndeSu brahmasu brahmageSu ca // 277 // // 295 // mukuTam / 2 himagiripatadgaGgAmanukurvantam / * "nukAra sNvR0|| 3 sUryakAntamaNimayAniva / 4 pAdapIThena sahitaM | siMhAsanaM yasyAM tAm / 6 indreNa / + muddadhu saGgha saMla0 // 7 ashvaaH| 8 etannAmAno vAyavaH / 9 citrAbhinayAGgamoTanayuktaM yathA syAt tthaa| G IRLCOLORD Jain Education Internal For Private & Personal use only dow.jainelibrary.org Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AzaMsantISu mAGgalyaM kulavRddhAsu coccakaiH / dhavalAMzca kulastrISu gAyantISu manoramam // 278 // agre pRSThe pArzvayozcAzvavad valgatsu nAkiSu / dRzyamAnaH smeranetrairdayamAno'GgulIdalaiH // 279 // sthAne sthAne nAgarANAM pratIcchan maGgalAni ca / pIyUSavRSTibhiriva dRmbhirAnandayan jagat // 28 // dodhUyamAnacamaro dhRtacchatrazca nAkibhiH / zrAvastImadhyataH svAmI sahasrAmravaNaM yayau // 281 // ||ssbhiH kulakam // tassAca zibikAratnAt pAdapAdiva barhiNaH / dIkSAM hAramivA''ditsuruttatAra jagadguruH // 282 // mumoca tatra bhagavAn mAlyA-'laGkaraNAdikam / indranyastaM devadRSyaM skandhadeze dadhAra ca // 283 // mArgazIrSasya rokAyAM candre mRgaziraHsthite / ahnazca pazcime bhAge kRtaSaSThatapAstataH // 284 // paJcabhimuSTibhirmoM lIlayaiva jgtptiH| utpATayAmAsa kezAn klezAn pUrvArjitAniva // 285 // yugmam // zakrastAn svAminaH kezAn svakIyavarsanAzcale / zeSAmiva pratIyepa kSIrode cAkSipat kSaNAt // 286 // surA-'sura-nRNAmAzu tumulaM muSTisaMjJayA / niSiSedha dvAHstha iva kSIrodAdetya vAsavaH / / 287 // sAvA yogamakhilaM pratyAkhyAmItyudIrayan / devAdiparSatpratyakSaM cAritraM zizriye prabhuH // 288 // manaHparyayamutpede jJAnaM turya prabhoratha / jJAnasya kevalasyeva satyaGkAra upasthitaH // 289 / / ekAntaduHkhadagdhAnAM prakSiptAnAmivAnale / api nArakajantUnAM tadA mukhamabhUt kSaNam / / 290 // 1 deveSu / 2 viksitckssubhiH| 3 atizayena vIjyamAne cAmare yasya / 4 bahiNazabdasya prathamaikavacanam // 5 pUrNimAyAm / vstrpraantbhaage| 7 kolAhalam / 8 hiMsA-asatyaprabhRtidoSarUpaM sapApaM vyApAram / 9 caturtham / triSaSTi. 516 Jain Education in For Private & Personal use only I w Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite mahAkAvye // 296 // Jain Education In utsRjya tRNavad rAjyaM sahasraM pRthivIbhujaH / saha trailokyanAthena dIkSAmAdadire svayam // 299 // atha zako namaskRtya bhagavantaM kRtAJjaliH / stotumevaM samArebhe bhaktinirbharayA girA // 292 // caturjJAnadhara! caturyAmadharmapradarzaka ! / caturgatiprANigaNaprItidAyin ! jaya prabho ! // 293 // dhanyAstAtrijagannAtha ! bharatakSetrabhUmayaH / tIrtheza ! jaGgamaM tIrthaM yAsu tvaM vihariSyase // 294 // asmin vasasi saMsAre saMsAreNa na lipyase / peGkajaM paGkajamapi yAti palitAM na hi / / 295 / / tavA'sidhArAsodaryaM jayatIdaM mahAvratam / karmapAzacchedanAya prabhaviSNu jagatprabho ! // 296 // nirmamo'pi kRpAlustvaM nirgrantho'pi maharddhikaH / tejasvyapi sadA saumyo dhIro'pi bhavakAtaraH ||297 // nitAntaM pUjanIyaH sa nAkinAM mAnavo'pi san / viharan kAryase yena pAraNaM vizvatAraNa ! // 298 // mahopakArajanakaM svAminnaviratasya me / auSadhaM vyAdhitasyeva bhavaddarzanamIdRzam // 299 // trijagannAtha ! nAthAmi tvayi bhUyAnmano mama / anusyUtamivotkIrNamiva zliSTamivA'nizam // 300 // iti stutvA prabhuM zakro'nye'pIndrA acyutAdayaH / sthAnaM nijanijaM jagmuH smarantaH prabhusannidhim ||301 || dvitIyasmin dine puryAM tasyAmeva jagatpatiH / rAjJaH surendradattasya gRhe'gAt pAraNecchayA // 302 // so'bhyutthAya jagannAthaM namaskRtya ca bhaktitaH / paramAnnamupAdAya gRhyatAmityabhASata // 303 // 1 caturvratAtmakadharmapradarzaka ! | 2 kamalam / 3 paGke jAtamapi / 4 malinatAm / 5 sadRzam / 6 samartham / 7 parigraharahitaH / 8 saMsAra bhIruH / 9 devAnAm / * raNam saGgha0 // 10 vratapratyAkhyAnarahitasya / 11 yAce / 12 protam / 13 khacitam / tRtIyaM parva prathamaH sargaH sambhavajinacaritam / // 296 // ww Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sambhavajinapAraNam , patra divyAni, pIThaM, kevalajJAnaM ca eSaNIyaM kalpanIyaM prAsukaM pAyasaM ca tata / pANipAtreNa vizvaikapAtraM prabhurupAdade // 304 // kalyANakAraNaM dAtuH prANamAtrakadhAraNam / cakAra pAraNaM tena svAdA'garddhamanAH prbhuH||305|| tadA'bhUd dundubhe do diggajasyeva garjitam / vasudhArA'patad divyA divaH zIrNeva kaNThikA // 306 // nandanasyeva sarvasvaM puSpavRSTiH papAta khAMt / gandhAmbuvRSTirabhavad digdantimadasodarA // 307 // ekarazmidhRtAnIva celAnyucikSipuH suraaH| aho! dAnaM mahAdAnaM sudAnaM ceti gIrabhRt // 308 // bhagavAn pArayAmAsa yatra tatra tadaiva hi / surendradatto vidadhe pIThaM svarNa-maNImayam // 309 // trisandhyaM pUjayAmAsa tat pIThaM svAmipAdavat / surendradatto'sampUjya bubhuje jAtucinna hi // 31 // ___ sthAnAt tatazca bhagavAn grAme droNamuMkhe pure / Akare karpaTe kheTe, maiDambe pattane vane // 311 // nave nave'navasthAno vividhAbhigrahoya'taH / dvAviMzatimanudvignaH sahamAnaH parISahAn // 312 // triguptiH paJcasamitimaunabhAga nirbhayaH sthiraH / ekAgrahaga vijahAra vatsarANi caturdaza // 313 // tadAnIM ca sahasrAmravaNe sAlatarostale / dvitIyazukladhyAnasthastasthau pratimayA prabhuH // 314 // dhyAnAntare tiSThatazca dhAtikarmacatuSTayam / sambhavasvAmino'truTyacchAkhinaH zuSkapatravat // 315 // acittam / 2 kSIrAnam / 3 rsloluptaarhitcittH| 4 AkAzAt / 5 ekarajjubaddhAnIva / 6 vastrANi / 7 jalapatha-sthalapathopetam / 8 lohAghutpattisthAnam / 9 kunagaram / 10 dhUlIprAkAram, athavA "kheTaH purArdhavistaraH" abhidhAna cintA kANDa 4 zlo0 3011 sarvato dUravarti sanivezAntaram / 12 vividhadezAgatapaNyasthAnam / tacca dvidhA-jalapattanaM sthalapattanaM ca / athavA "ratabhUmiH" iti vyAkhyAprajJaptivRttau zrIabhayadevasUrayaH / 12 nityaviharaNazIlaH / * degdyamaH saMvR0 mo0 // Jain Education in For Private & Personal use only Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite mahAkAvye // 297 // tRtIyaM parva prathamaH sargaH sambhavajina caritam / samavasaraNaracanA tatazca kArtike mAsi pakSe ca dhavaletare / paJcamyAM ca tithau zItarazmau mRgaziraHsthite // 316 // svAminaH kRtaSaSThasyotpede kevalamujjvalam / sad-bhAvi-bhUtavastUnAM darzanapratibhUriva // 317 // paramAdhArmikakRta-kSetrajA-'nyo'nyajanmanaH / duHkhasyAntAt kSaNaM saukhyaM tadA nirayiNAmabhUt // 318 // surA-'surendrAH sarve'pi tadAnIM calitAsanAH / kevalajJAnamahima kartuM tatra samAyayuH // 319 // __tataH samavasaraNakRte kSmAmekayojanAm / mamRjurvAyukumArAH siSicuzca pyomucH||32|| babandhurvyantarAstAM ca svarNa-ratnA-'zmabhiH zubhaiH / paJcavarNAni puSpANi vikiranti sma tatra ca // 321 // zvetacchatra-dhvaja-stambha-makarAsyAdibhUSitAn / pratyAzaM caturastatra toraNAMste vicakrire // 322 // ratnapIThaM vikRtyAntaH paritastaM vicakrire / raupyaM vanaM bhavanezAH sauvarNakapizIrSakam // 323 // jyotiSkA madhyama varga saratnakapizIrSakam / topanIyaM vidadhire bhUvadhUvalayopamam // 324 // atha ratnamayaM varga mANikyakapizIrSakam / tatroparitanaM ckrurvimaanptyo'mraaH||325|| babhUva prativanaM ca gopurANAM catuSTayam / dvitIyavapre caizAnyAM devacchandaM vyadhuH surAH // 326 // UrddhavaprAntarAvanyA madhye caityataraM vyadhuH / sASTadhanvazatakozadvayocaM vyantarAstataH // 327 // tasyA'dho maNibhirbaddhe pIThe te cchandakaM vyadhuH / tanmadhye prAk sAMhipIThaM ratnasiMhAsanaM tataH // 328 // chandakopari cakruzca te cchatratritayaM zubham / dadhAte pArzvayoyakSau cAmare cendupANDure // 329 // 1 kRSye / 2 candre / 3 kevalajJAnam / 4 sAkSibhUtaH / 5 nArakANAm / 6 mahimAnam / 7 samavasaraNArtham / 8 pRthvIm / / |9 stanitakumArA ityarthaH / 10 pratidizam / 11 bhavanapatidevAH / 12 suvarNamayam / | // 297 // Jain Education Intel(r) For Private & Personal use only . Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 CROCURROREOGROGROCEROSG cakre samavasRtyagre dharmacakraM ca bhAsuraM / vyantaradharmacakritvasUcakaM paramezituH // 330 // suraiH saJcAryamANeSu sauvarNeSvambujanmasu / navasvAropayan pAdau surkottiibhiraavRtH|| 331 // prAtaH samavasaraNaM pUrvadvArA vizad vibhuH / triH pradakSiNayAmAsa tatra taM caityapAdapam // 332 // namastIrthAyeti jalpaMzchandakAntanivezitam / siMhAsanamathA'dhyAsta prAmukhaH paramezvaraH // 333 // prabhAvAt svAminaH svAmipratibimbAni cakrire / ratnasiMhAsanasthAni vyantarA anyadikSvapi // 334 // zirasaH pazcime bhAge'bhavad bhAmaNDalaM prabhoH / indradhvajaH purastAcca dundubhizcA'dhvanad divi // 335 // pravizya prAradvArArhantaM natvA''gneyyAmupAvizan / sAdhavo'tha vaimAnikyaH sAdhvyazcoA vitaSThire // 336 // apAradvArA pravizyA'hatpAdAn natvA ca nairRte / atiSThan bhavanapati-jyotiSka-vyantarastriyaH // 337 / / pratyaradvAreNa pravizyA'rhantaM natvA maruddizi / tasthuH kramAd bhavaneza-jyotiSka-vyantarAH surAH // 338 / / udagdvArA pravizyA'tha jinaM natvA krameNa tu / vaimAnikA narA nArya aizAnyAmavatasthire // 339 // Adyavagre'vAsthitevaM zrImAn saGghazcaturvidhaH / vapre dvitIye tiryazcastRtIye vAhanAni tu // 340 // atha zakro namaskRtya svAminaM racitAJjaliH / iti pracakrame stotuM vAcA bhktisnaathyaa|| 341 // anAhUtasahAyastvaM tvamakAraNavatsalaH / anabhyarthitasAdhustvaM tvamasambandhibAdhavaH // 342 // anaktasnigdhamanasamamRjojvalavAkpatham / adhautAmalazIlaM tvAM zaraNyaM zaraNaM zraye // 343 // 1 suvarNamayeSu kmlessu| 2 pUrvadvAreNa / * zcoImavasthitAH saMla. saGgha // 3 dakSiNadvAreNa / 4 vAyavyAM dizi / lAci saGgha mo0 // 5 bhktiyuktyaa| degmbandhabA sNbR0|| 6 abhyaGgarahitamapi / 7 mArjanarahitamapi / SISSEASESORASIL Jain Education intellial For Private & Personal use only Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye | prathama: | sargaH sambhavajina critm| | anityabhAvanAgarbhitA sambhavajinadezanA // 298 // acaNDavIravratinA zaminA smvrtinaa| tvayA kAmamakuTyanta kuTilAH karmakaNTakAH // 344 // abhavAya mahezAyA'gadAya narakacchide / arAjasAya brahmaNe kasaicid bhavate nmH|| 345 // anukSitaphalodagrAdanipItagarIyasaH / asaGkalpitakalpadrostvattaH phalamavApnuyAm // 346 // asaGgasya jinezasya nirmamasya kRpaatmnH| madhyasthasya jagatrAturanaste'smi kiGkaraH // 347 // agopite ratnanidhAvavRte kalpapAdape / acintyacintAratne ca tvayyAtmA'yaM myaarpitH|| 348 // phalAnudhyAnavandhyo'haM phalamAtratanurbhavAn / prasIda yatkRtyavidhau kiGkartavyajaDe mayi // 349 // stutvaivaM virate zake vizvasyopacikIrSayA / bhagavAn sambhavasvAmI vidadhe dezanAmimAm // 350 // anityaM sarvamapyasmin saMsAre vastu vastutaH / mudhA sukhalavenApi tatra mUrchA zarIriNAm // 351 // khato'nyatazca sarvAbhyo digbhyshcaa''gcchdaaprdH| kRtAntadantayatrasthAH kaSTaM jIvanti jntvH||352|| vajrasAreSu deheSu yadyAskandatyanityatA / rambhAgarbhasagarbheSu kA kathA tarhi dehinAm ? // 353 // asAreSu zarIreSu sthemAnaM yazcikIrSati / jIrNa-zIrNalAlotthe cazcApuMsi karotu sH|| 354 // na mantra-tatra-bhaiSajyakaraNAni zarIriNAm / trANAya maraNavyAghramukhakoTaravAsinAm // 355 // pravarddhamAnaM puruSaM prathamaM grasate jarA / tataH kRtAntastvarate dhigaho! janma dehinAm // 356 // 1 saMsAravarjitAya / 2 rajoguNarahitAya / 3 jalasekavarjito'pi phalaiH sambhRtaH tasmAt // 4 patrAdyagalanAd gurutamaH tasmAt // 5trishuulaadicihvrhitH| 6 AgacchantyaH ApadaH yeSAM te AgacchadApado jantavaH // 7 rambhA kadalI, / sagarbhaH smaanH|| 8palAla: | busam, 'bhUsu' iti prasiddham // 9 camcA tRNamayaH puruSaH, sa ca kSetre dhAnyAdirakSaNArtha lokaH sthaapyte| 'cADiyo' iti prasiddham // 298 // Jain Education inte For Private & Personal use only Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Intern I yadyAtmAnaM vijAnIyAt kRtAnte vazavartinam / ko grAsamapi gRhNIyAt ? pApakarmasu kA kathA 1 // 357 // samutpadya samutpadya vipadyante'psu budbudAH / yathA tathA kSaNenaiva zarIrANi zarIriNAm // 358 // ADhyaM niHsvaM nRpaM raGkaM jJaM mUrkha sajjanaM khalam / avizeSeNa saMhartuM samevartI pravartate // 359 // na guNeSvasya dAkSiNyaM dveSo doSeSu vA'sti na / dAvAgnivadaraNyAMnIM vilumpatyantako janam // 360 // idaM tu mAsma zaGkadhvaM kuzAstrairapi mohitAH / kuto'pyupAyataH kAyo nirapAyo bhavediti // 361 // ye merudaNDasAt kartuM pRthvIM vA chatrasAt kSamAH / te'pi trAtuM khamanyaM vA na mRtyoH prabhaviSNavaH // 362 // A kITAdA ca devendrAt prabhAvantakazAsane / anunmatto na bhASeta kathaJcit kAlavazcaMnAm // 363 // pUrveSAM cet kvacita kavijIvan dRzyeta kaizcana / nyAyapathAtItamapi syAt tadA kAlavaJcanam // 364 // anityaM yauvanamapi pratiyantu manISiNaH / bala-rUpApahAriNyA jarasA jaeNrjarIbhavat // 365 // kAminIbhi kAmyante kAmalIlayA / nikAmakRtadhUtkAraM tyajyante te'pi vArddhake // 366 // yadarjitaM bahuzairabhuktvA yacca pAlitam / tad yAti kSaNamAtreNa nidhanaM dhaninAM dhanam // 367 // upamAnapadaM kiM syAt phena- budbuda - vidyutI? / dhanasya nazyato'vazyaM pazyatAmapi tadvatAm // 368 // samAgamAH sApagamAH suhRdbhirbandhubhirjanaiH / svasya vA'nyasya vA nAze vikRte'pakRte'pi vA // 369 // 1 budbudAH jalasphoTAH, parapoTA iti prasiddham // 2 samavarttI - samaM sarvaiH saha varttate ityevaM zIla: samavarttI yamaH yamarAja iti yAvat || 3 vizAlam araNyam araNyAnI // Jcanam saMbR0 mo0 // 4 jarjarIbhavat varttamAnakRdantam / na jarjaram ajarjaram, ajarjaraM jarjaraM bhavati iti jarjarIbhavat // 5 vRddhasya bhAvaH vArddhakaM vRddhatvamiti // dyutAm saM0 saGgha0 // . Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tripaSTi zalAkA puruSacarite mahAkAvye // 299 // Jain Education Intern `dhyAyannanityatAM nityaM mRtaM putraM na zocati / nityatAgrahamUDhastu kuMDyabhaGge'pi roditi // 370 // zarIra-yauvana-dhana-bAndhavAdi na kevalam / anityaM kintu bhuvanamapyetat sacarAcaram / / 371 // ityanityaM vidan sarvaM zarIrI niSparigrahaH / nityAya nityasaukhyAya padArtha prayateta tat // 372 // zrutvA tAM dezanAM bhartuH pAdapadmAntike tataH / narA nAryazca bahavo dIkSAmAdadire tadA || 373 || tadA cAruprabhRtInAM gaNabhRnnAmakarmaNAm / svAmyuddideza tripadIM sthityutpAda vyayAtmikAm // 374 // dvayaM zataM gaNadharAste tripadyanusArataH / asUtrayan dvAdazAGgIM sacaturdazapUrvikAm // 375 // utthAyA''dAya zakropanItaM cUrNa kSipan prabhuH / anuyoga- gaNAnujJe teSAM dravyAdibhirdadau || 376 || vAsAn surAdayasteSu dhvanadundubhi cikSipuH / svAmivAcaM pratIcchantastasthurgaNabhRtazca te / / 377 // divyasiMhAsanaM bhUyo'pyadhyAsya prAGmukhaH prabhuH / anuziSTimayIM teSAM vidadhe dharmadezanAm || 378 // pUrNAyAmatha pauruSyAM vyasrAkSId dezanAM vibhuH / zAlyADhakavalI rAjabhavanAdAjagAma ca // 379 // kSiptasya tasya khAd bhrazyadadhaM devaizyutasya tu / nRpairathaM janairadhaM vibhajya jagRhe mudA // 380 // athotthAyottaradvArA vinirgatya jagadguruH / devacchande vizazrAmA'zrAnto'pi sthitirIdRzI / / 381 // svAmyaGghripIThamadhyAsya cArurgaNadharAgraNIH / svAmiprabhAvAd vidadhe dezanAM saMzayacchidam // 382 / / dvitIyasyAM sa pauruSyAM pUrNAyAM dezanAvidheH / vyaraMsIt kAlavelAyAmAgamAdhyayanAdiva / / 383 // 1 kuDyaM bhittiH // 2 anuyogaH zAstravAcanA // * kho vibhuH saGgha0 // Dhake badeg saMvR0 // + 'rAd vi0 saM0 // 3 vyaraMsId virarAma // tRtIyaM parva prathamaH sargaH sambhavajinacaritam / // 299 // Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education tatazca svAminaM natvA surAsura - nRpAdayaH / khaM khaM sthAnaM yayuH sarve mudA vItotsavA iva // 384 // tIrthe tatra samutpannastrimukho nAma yakSarAT / trinetrastrimukhaH zyAmaH paDbAhurbarhivAhanaH / / 385 / / dakSiNairnakuladhara - gadAbhRda bhayapradaiH / yuto vAmairbhujairmAtuli-nAgA- kSatribhiH // 386 // tIrthe tatraiva cotpannA duritArirabhikhyayA / caturbhujA gauravarNA meSavAhanagAMminI // 387 // dakSiNAbhyAM bhujAbhyAM tu varadenA'kSasUtriNA / vAmAbhyAM zobhamAnA tu phaNinA'bhayadena ca // 388 // trimukho duritAriva tataH zAsanadevate / sannidhAne sadA bharturabhUtAmAtmarakSavat // 389 // tataH sthAnAt prabhurapi sAdhubhiH parivAritaH / catustriMzadatizayAnvito vyaharadanyataH // 390 // vibharviharato'bhUvan dve lakSe tratinAmatha / vratinInAM tu paTtriMzat sahasrANi trilakSyapi // 399 // sarvapUrvabhRtAM sAdha zatAnAmekaviMzatiH / zatAni ca SaNNavatiravadhijJAnazAlinAm / / 392 // tujJAninAM dvAdaza sahasrAH sArdhakaM zatam / sahasrANi paJcadaza kevalajJAninAM punaH // 393 // vaiyilabdhisahasrAviMzatirdvizatonitA / dvAdazaiva sahasrANi vAdalabdhimatAM punaH / / 394 // sahasraiH saptabhinnA zrAvakANAM trilakSyatha / zrAvikANAM ca palakSI sapaTtriMzatsahasrikA / / 395 // Arabhya kevalAt pUrvalakSaM vyaharata prabhuH / caturdazAbdyA ca catuHpUrvAGgayA ca vivarjitam / / 396 // jJAtvAsstmano mokSakAlaM sarvajJo bhagavAnatha / sammetazailazikharaM jagAma saparicchadaH || 397 // samaM munisahasreNa tatra ca pratyapadyata / pAdapopagamaM nAmAnazanaM sambhavaprabhuH // 398 // * GganA-gAnA-'kSa saMla0 mo0 saGgha0 0 // 1 turyaM caturtha manaHparyAyajJAnam // trimukho yakSaH duritArizra yakSiNI sambhavajinaparivArAdikam Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite mahAkAvye // 300 // Jain Education In 1 surAsurANAmadhipAstadAnIM saparicchadAH / tatraitya bhaktitastasthuH sevamAnA jagatprabhum // 399 // mAsAnte sambhavasvAmI sarvayoganirodhinIm / zailezIM zailaniSkampaH prapede dhyAnamantimam // 400 // caitrasya sitapaJcamyAM vidhau mRgaziraH sthite / siddhAnantacatuSko'gAvyAbAdhaM padaM prabhuH // 401 // sahasraM munayaste'pi svAminoM'zA ivAmalAH / tenaiva vidhinA prApustadeva paramaM padam // 402 // pUrvalakSAH kumAratve yayuH paJcadaza prabhoH / catuzcatvAriMzad rAjye sapUrvAGgacatuSTayAH // 403 // pravrajyAyAM pUrvalakSaM catuSpUrvAGgavarjitam / ityAyuH pUrvalakSANi SaSTiH zrIsambhavaprabhoH // 404 // ajitasvAminirvANAt koTilakSeSu triMzati / sAgarANAM gateSvAsInnirvANaM sambhavaprabhoH // 405 // tatrA'tha sambhavajinAdhipateH zarIrasaMskAramanyadapi karma yathAvadindrAH / cakrurvibhajya jagRhutha yathArhamete, daMSTrA radAn diviSadaH punarasthijAtam / / 406 // svaM svaM sthAnaM jagmurindrAH surAzca, svAmyasthIni sthApayAmAsuruccaiH / arcAhetormANavastambhamUrdhni, tIrthezAnAmarcanIyaM na kiM vA // 407 // // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye tRtIye parvaNi zrIsambhavasvAmicaritavarNano nAma prathamaH sargaH // tRtIyaM parva prathamaH sargaH sambhavajinacaritam / // 300 // . Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inter dvitIyaH sargaH / zrIabhinandanajinacaritam / guNaDunandanaM zrImatsaMvarovIMzanandanam / jagadAnandanaM vande jinendramabhinandanam // 1 // tasya prabhorbhavyajaina mohanidrAdivArmukham / tattvajJAnasudhAkumbhaM vakSye caritamujvalam // 2 // asyaiva jambUdvIpasya prAgvideheSu sundarI / asti zrImaGgalakulaM vijayo maGgalAvatI // 3 // tasyAmasti samastAnAM ratnAnAmAkaro'bdhivat / vasundharAziroratnaM pUrenaM ratnasaJcayA // 4 // tasyAmAsInmahArAjo rAjarAja iva zriyA / mahAbalo nAma balAnmahAbala ivA'paraH // 5 // utsAha-mantra-prabhutAzaktibhiH sa vyabhAsata / gaGgA-sindhu-rohitAMzAnadIbhirhimavAniva // 6 // sa upAyaizcaturbhizca dviSadvargavijitvaraiH / cakAsAmAsa dazanairiva nirjarakuJjaraH // 7 // devamarhantamevaikaM sAdhumeva guruM punaH / dharmaM jinopajJamevA''tiSThate sma sa dhInidhiH // 8 // dAna- zIla- tapo - bhAvabhedAd dharme caturvidhe / so'raMste mahatAM yasmAt puNyaM puNyAnubandhakam // 9 // sa vivekI bhavodvignaH sarvatrAnityatAM vidan / nA'tuSyacchrAvakadharme dezamAtravirAmiNi // 10 // tato vimalasUrINAM pAdAnte dAntapuGgavaH / so'grahIt sarvaviratiM tratoccAraNapUrvakam // 11 // * 'jantumo saMvR0 // 1 divAmukhaM prAtaH kAlaH // 2 pUrSu-nagareSu ratnaM pUranam // + naH / akartRkaM jagadivAti saMvR* mo0 // 3 AtiSThate pratijAnIte, tadeva satyamiti pratijJAM karoti // 4 araMsta ratiM cakAra // abhinandana jinapUrvabhava caritam / . Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tripaSTi zalAkA puruSa carite mahAkAvye | // 301 // Jain Education Intern durjanairnindyamAnaH san hRdaye mumude ciram / sAdhubhiH pUjyamAnastu pratyuta trayaMte sma saH // 12 // na manAgapyudvivije klizyamAno'pi pApibhiH / mahadbhiH pUjyamAno'pi sa notsekamazizriyat // 13 // udyAnAdiSu ramyeSu nAsrajyed viharannasau / siMhavyAghrAdighoreSu nA'raNyeSu vyarajyata // 14 // hemante himagahanAH kSapayAmAsa sa kSapAH / bahiH pratibhaiyA tiSThannAlAnamiva nizcalaH // 15 // grISme sUryomabhIme'pi kRtotsargaH sa Atape / nA'mlAyad didyute kintu vahnizaucamivAM'zukam // 16 // prAvRSi kSmAruhatale tasthau pratimayA ca saH / mataGgaja iva dhyAnaniSpandanayanadvayaH // 17 // tapAMsyekAvalI-ratnAvalIprabhRtikAni saH / sarvANyanekazo'kArSIdatRpto'rthArjanaM yathA // 18 // viMzateH sthAnakAnAM ca madhyAt katipayairapi / sthAnakairarjayAmAsa tIrthakunnAmakarma saH // 19 // ciraM vrataM pAlayitvA prapannAnazanaH sa tu / mRtvA vimAne vijaye maharddhirabhavat suraH // 20 // itaca jambUdvIpasya dvIpasya bharatAbhidhe / kSetre'styayodhyeti purI purandarapurIsamA // 21 // prativezma maNistambha saGkrAnto rajanIkaraH / tatra sthAvarazRGgArAdarzalakSmIM prapadyate // 22 // 1 trapate lajjate // 2 utsekaM garvam // 3 arajyad rAgaM cakAra // 4 vyarajyata virAgaM cakAra // 5 pratimayA viziSTadhyAnadhAraNarUpayA kriyayA // 6 AlAnaM hastibandhanastambhaH // 7 kRtotsargaH kRtakAyotsargaH dhyAnapravRttaye kRtanizcalakAyaH // * deg pe / dhAmnA yad sabR0 // 9 vahnizaucam anitApena pavitram / yathA aMzukaM vastraM vahnijanyauSNodakena adhikaM dyotate sma tathA ayamapi dhyAnasthitaH mahAbala zramaNaH grISmatApena na mlAyati sma kintu dyotate sma // 10 ekAvalI -ratnAvalI zabdau tapo vizeSavAcakau / anayozca vRttAntaM taporatnamahodadhinAmaka granthato bodhyam // 11 sthAvaraH sthiraH / tatra maNistambhasaGkrAntaH candraH sthiradarpaNa iva jAtaH iti bhAvaH // tRtIyaM parva dvitIyaH sargaH abhinandana jinacaritam / // 301 // Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhinandanajinajanma nagarI pitarau ca tatra krIDAmaparIbhirAkRSyA''kRSya lambitaiH / hAraiH kalpadrumAyante gRhANAmaGgaNadumAH // 23 // candrakAntAzmaniHsyandaistatroccaizcaityapatayaH / udAranirjharodgAragirilIlAM vitanvate // 24 // caityAgre ratnabaddhorvyastatra sngkraanttaarkaaH| vibhAnti devtaamuktkusumaanyjlivibhrmaaH||25|| tatra khelAyamAnADhyalalanA gRhadIrghikAH / niryadapsaraso lakSmI haranti kssiirniirdheH|| 26 // tatra cA''kaNThamanAnAM gaurAGgINAM mukhaiH kSaNam / kanakAmbhojamAlinyo rAjante gRhadIrghikAH // 27 // udyAnavipulaistatra zyAmAyante bahirbhuvaH / adhityakA bhuva iva gireridhrainvaiH|| 28 // vapro varlayitastatra mahAdIrghikayA bhRzam / dhusaddIrghikayevA'STApadazailo virAjate // 29 // tatrA'nuvezma dAtAro divi kalpadrumA iva / sarvadA sulabhA eva durlabhAH punrrthinH||30|| babhUva tasyAmikSvAkukulakSIrodacandramAH / nRpatiH saMvaro nAma srvaarishriikhyNvrH||31|| tsyaa''jnyaasaadhitaashessbhuutlsmaikbhuubhujH| draviNaM kRpaNasyeva na kozAniryayAvasiH // 32 // mahAbhujena tenogrprtaapprbhvissnnunaa| ekacchatrA mahI cakre dyaurivaikanizAkarA // 33 // sa dRDhaM vasudhAM dadhe digyAtrAyAyino'nyathA / assa senAbhareNaiSA vizIryaMta sahasrazaH // 34 // vibhramaH zobhA saundaryam / 2 niryatyaH nissarantyaH apsarasaH yasmAt sa niryadapsarAH tasmAt / kSIranIradhivizeSaNamidam // * raso (saH) krIDAM hadeg sNvR0||3 adhityakAH parvatasya uurddhbhuumyH|| 4 valayitaH vartulIbhUtaH // 5 gusadIrghikA devvaapii|| 6 sarvArINAM zriyaM svayaM parAnapekSayA vRNotIti sarvArizrIsvayaMvaraH // 7 kozaH khanAvaraNam , 'myAna' iti prasiddham , nidhizca iti yarthaH / 8 digyAtrA vijayayAtrA // triSaSTi, 52 JainEducation inal MAIL Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye tRtIyaM parva dvitIya sargaH abhinandana jinacaritam / // 302 // dAsIriva samAkRSya samAkRSya dignttH| zriyo nigaDayAmAsa sa guNaizcapalA api // 35 // sa rAjJAmAhRtairdaNDai!tsekaM jAtu zizriye / saridambhobhirambhodhiH kiM mAdyati manAgapi ? // 36 // prasannacetAH satatamagRdhnuH so'pramadvaraH / Izvare ca daridre ca samo munirivAbhavat // 37 // prajAH zazAsa dharmAya na punaH so'rthakAmyayA / dviSo'ziSat prajAtrANakRte dveSadhiyA na tu // 38 // ekataH sarvakRtyAni dharmakRtyamathaikataH / yugapad dhArayAmAsa sa tulAyAmivA''tmani // 39 // siddhArthA nAma zuddhAntamaNDanaM zuddhavaMzajA / sadharmacAriNI tasya babhUva guNahAriNI // 40 // vilAsamandayA gatyA bhRzaM madhurayA girA / cakAsAmAsa sA rAjahaMsIva madhurAkRtiH // 41 // tasyAM ca puNyalAvaNyanimnagAyAM manoramam / vakranetraM pANipAdaM padmakhaNDamivA'zubhat // 42 // indranIlamayIvAntarvilocanarkuzezayam / muktAmayIva danteSu vaidrumIvauSThapatrayoH / / 43 // nakheSu zoNAzmamayIvAGge svarNamayIva ca / babhAse cArusarvAGgamapi ratnamayIva sA // 44 // yugmam // nagarINAM vinIteva vidyAnAmiva rohiNI / mandAkinIva saritAM sA satInAmabhUda dhuri // 45 // nA'kupyat praNayenApi sA patye yat kulstriyH| pativratAtve vratavadaMtIcArasya bhiirvH||46|| tasyAmAtmAnurUpAyAM preyasyAM prema bhUpateH / ajAyatA'visaMvAdi nIlIrAgasahodaram // 47 // nigaDayAmAsa bandhanabaddhAM cakAra // 2 apramadvaraH alpaviSayakaSAyaH // 3 zuddhAntaH antaHpuram, rAjarAjJInivAsasthAnam , 'raNavAsa' iti prasiddham // 4 kuze jale zete iti vyutpattyA kuzezayaM kamalam // 5 vidumanirmitA vaidumii| vidrumaH 'paravALAM' iti prasiddham // rohiNInAnI vidyAdhiSThAtrI devatA // 7 mandAkinI galA // *daticA mupite / // 302 // Jain Education ! For Private & Personal use only . Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abAdhitau madasthAnaH sarvairdharmAvibAdhayA / dampatI bubhujAte to tat tad vaiSayikaM sukham // 48 // ito vimAne vijaye trayastriMzatamarNavAn / jIvo mahAbalasyA''yuH sukhamano'tyavAhayat // 49 // vaizAkhasitacaturthyAmabhIcisthe nizAkare / tatazyutvA sa siddhArthAdevIkukSAvavAtarata // 50 // jJAnatrayadhare tatrA'vatIrNe trijagatyapi / usoto'bhUt sukhaM cA''sIbhArakaprANinAmapi // 51 // sukhasuptA tu sA devI nizAyAH prahare'ntime / mukhe pravizato'drAkSInmahAvamAMzcaturdaza // 52 // ___ zvetavarNazcaturdantaH karI kundadyutivRSaH / vyAttavako harirlakSmIrabhiSekamanoramA // 53 // paJcavarNA ca puSpasraka pUrNazca rajanIkaraH / dyotamAnazca mArtaNDaH kiGkiNImAlito dhvjH||54|| pUrNakumbhazca sauvarNaH papracchannaM mahAsaraH / uttaraGgaH sarinnAtho vimAnaM ca manoramam // 55 // ruciro ratnapuJjazca nidhUmazca vibhAvasuH / prabuddhA svAminI khamAnetAn rAje zazaMsa ca // 56 // ebhiH svamaistava devi! bhAvI trijagadIzvaraH / nUnaM sUnuriti svamAn pArthivo'pi vyacArayat // 57 // indrA api sametyaivaM khamArtha vyAcacakSire / caturthastIrthanAthaste devi! sUnubhaviSyati // 58 // taM devyapi nizAzeSa jAgretyevA'tyavAhayat / nidrA daraM yayau tasyA harSeNevA'pahartitA // 59 // siddhArthAsvAminIkukSau garbhaH so'tha dine dine / patrakoze bIjakoza iva gUDhamavardhata // 6 // caturdaza svamAH abhinandanajinajanmajanmotsava Jan Education International For Private & Personal use only Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite mahAkAvye // 303 // / tato navasu mAseSu dineSvardhASTameSu ca / mAghazukla dvitIyAyAmabhIcisthe kSapAkare // 62 // tRtIyaM parva siddhArthA svAminI sUnumanUnaM tejasA rveH| sukhena suSuve svarNavaNaM plavagalAJchanam // 63 // dvitIya: lokatraye'pi yugapaduyoto'bhUt tadA kSaNam / kSaNaM ca saukhyamutpede nArakaprANinAmapi // 64 // sargaH SaTpaJcAzad dikkumAryaH svasvasthAnAdupetya tAH / devyAH sUnozca vidadhuH sUtikarma yathocitam ||65||15abhinndnvijnyaayaa''snkmpen zakro'rhajanma tat tadA / Ayayau pAlakArUDhaH khAmivezmA'maraiH saha / / 66 / / da jinazako vimAnAduttIrya prAvizat khAmivezma tat / tatra ca svAminaM khAmijananI ca namo'karot // 67 // caritam / dattvA'pakhApanI devyAH pArzve saudharmavAsavaH / nidhAyArhatpraticchandaM paJcarUpo'bhavat khayam // 68 // ekaH zakraH prabhu dadhe'nyazchatraM dvau ca cAmare / kulizaM nartayannanyo nRtyanniva yayau puraH // 69 // prApa merAvatipANDukambalAM sa kSaNAcchilAm / tatsiMhAsanamadhyAsta zakro'GkAropitaprabhuH // 7 // tatrA'cyutAdayo'pIndrAstriSaSTiH saparicchadAH / sametyA'snapayan nAthamambhaskumbhairyathAvidhi // 71 // paJcamUrtIbhUyezAno'pyaGke svAminamAdadhe / ekazchatraM cAmare dvau zUlamanyaH puraHsaraH // 72 // vicake sphATikAnukSNazcaturo dikcatuSTaye / tacchRGgotthairjalaiH zakro'snapayat paramezvaram // 73 // prabhuM vilipya sampUjya vastrAlaGkaraNAdinA / uttAryA''rAtrikaM cetthaM zakraH prAJjalirastavIt // 74 / / ____ svAmizcaturthatIrtheza! caturthAranabhorave! / caturthapuruSArthazrIprakAzaka! jaya prbho|| 75 // cirAnnAthena bhavatA sanAthamadhunA jagat / vivekacaurairmohAdyairnaivopadroSyate kvacit // 76 // // 303 // .. paJcarUpANi kRtvA / 2 ukSNaH balIvardAn / * ciraM nA sNvR0|| Jain Education Int For Private & Personal use only Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / pAdapIThaluThanmUrdhni mayi pAdarajastava ciraM nivirzatAM puNyaparamANukaNopamam / / 77 // maddazau tvanmukhAsakte harSavASpajalomibhiH / aprekSyaprekSaNodbhUtaM kSaNAt kSAlayatAM malam / / 78 // tvatpuro luThanairbhUyAnmadbhAlasya tapasvinaH / kRtAsevyapraNAmasya prAyazcittaM kiMNAvaliH // 79 // ... mama tvadarzanodbhUtAzciraM romAJcakaNTakAH / nudantAM cirakAlotthAmasaddarzanavAsanAm // 8 // tvadvakrAntijyotsnAsu nipItAsu sudhAviva / madIyaiaucanAmbhojaiH prApyatAM nirnimeSatA / / 81 // tvadAsyalAsinI netre tvadupAstikarau karau / tvadguNazrotRNI zrotre bhUyAstAM sarvadA mama // 82 // kuNThA'pi yadi sotkaNThA tvadguNagrahaNaM prati / mamaiSA bhAratI tarhi svastyetasyai kimanyayA? // 83 // tava preSyo'si dAso'smi sevako'smyasi kiGkaraH / omiti pratipadyakha nAtha! nAtaH paraM bruve // 84 // - stutvaivaM paJcadhAbhUyezAnAdAdAya ca prabhum / prAgvacchatrAdibhRcchakaH svAmivezma kSaNAd yayau // 85 // tatrApekhApanImahatpratibimbaM ca so'harat / devyAH pArzve ca nidadhe tayA sthityA jagatpatim // 86 // khAmihAt tataH zakro meruto'nye tu vAsavAH / pathA yathA''gatenaiva khaM svaM lokaM yayuH kSaNAt // 87 // __ rAjJA'pi vidadhe prAtaH sUnujanmotsavo mahAn / harSasyaikAtapatratvajanakaH sakale jane // 88 // kulaM rAjyaM purI cAtrA'bhyanandad garbhage hi tat / abhinandana ityasya pitarau nAma ckrtuH||89|| _*nivasatAM sNvR0|| , aprekSyaprekSaNam-adarzanIyadarzanam / 2 "rUDhavaNapadaM kiNaH" / 3 upAsti:-upAsanA, karaukaraui / karNo / 5 apasvApanI nAma vizeSarUpA nidrA, yayA janaH pratyakSamapi na kimapi jAnAti, mUrchita iva bhAste / / svaM sthAnaM yadeg snggh0|| Jain Education Intern For Private & Personal use only Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaM parva | dvitIyaH | sarga: abhinndn| jinacaritam triSaSTi zakrasaGkamitasudhA khasAdaGgaSThakAt piban / pAlyamAno dhudhAtrIbhiH krameNa vadhe prbhuH||9|| zalAkA surA-'surakumAraizca citrkriiddnpaannibhiH| vicitrakrIDayA krIDan bAlyaM khAmyatyavAhayat // 91 // puruSacarite udyAnapAdapa iva vasantamiva yauvanam / sarvAGgazobhAjanakaM prApa svaamybhinndnH|| 92 // mahAkAvye sArdhadhanvatrizatyucco jAnulambibhujo babhau / sadolAdrurivA''baddhadolAyaSTidvayaH shriyH|| 93 // bhAlagaNDasthalenArdhacandrazobhAbhibhAvinA / mukhena ca babhau khAmI pUrNenduzrIviDambinA // 94 // // 304 // varNazailaziloraskaH pInaskandhaH kRzodaraH / eNIjaGgho jagannAthaH kUrmonnatapado'zubhat // 95 // viSayeSu nirIho'pi bhogyaM karma nijaM vidan / pitRbhyAM prArthito rAjaputrIH prabhurupAryaMta // 96 // krIDodyAna-saro-vApI-zilAdiSu yadRcchayA / sa rAmAbhiH samaM reme tArAbhiriva candramAH // 97 // itthaM ca janmataH svAmI saukhyamagno'hamindravat / pUrvalakSadvAdazakaM gamayAmAsa sArdhakam // 98 // anunIya nyadhAd rAjye'bhinandanavibhuM tataH / vayaM tu saMvaranRpaH pravrajyArAjyamAdade // 99 // zazAsa lIlayA svAmI grAmamekamivAvanim / trijagatrANazauNDasya tasyo:zAsanaM kiyat // 10 // sArdhAH SaTtriMzataM pUrvalakSA aSTAGgasaMyutAH / ninAya rAjyaM kurvANo jagannAtho'bhinandanaH // 1.1 // atheyethe prabhurdIkSAM te ca lokAntikAmarAH / sacivA iva bhAvajJA etya vyajJapayamiti // 102 // citrANi vividhAni kIDanAni ramaNakAni pANI kare yeSAM taiH saha / ramaNakaM ramaNasAdhanam, bhASAyo 'ramakaI / / 12 dolAsahito vRkSaH sadolAduH / dolA hindolanakaH, bhASAyAM 'hiMDoLo-hiMcako' / 3 niriih-aashaatRssnnaarhitH| IhA nAma lobhaH gRddhiH AsaktiH / 4 upAyata vivAhaM cakAra / 5 iyeSa bhabhikArSa cakAra / // 304 // Jain Education in D For Private & Personal use only | Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inte alaM saMsAravAsena nAtha ! tIrthaM pravartaya / saMsArasindhuM yenA'nye'pyuttaranti duruttaram // 103 // lokAntikeSu deveSu vijJapathya gateSviti / prArebhe vArSikaM dAnaM nirnidAnaM jagatpatiH // 104 // svAmino dadato dravyamAnIyA''nIya jRmbhakAH / zakrAdiSTakubereNa preritAH paryapUrayan // 105 // sAMvatsarikadAnAnte catuHSaSTyA'pi vAsavaiH / dIkSAbhiSeko vidadhe vidhivaJjagadIzituH // 106 // kRtAGgarAga aumuktadivyAMzukavibhUSaNaH / ArohacchivikAM nAtho'rthasiddhAM khArthasiddhaye // 107 // AdAvutkSiptayA martyairamartyaistadanantaram / tayA zibikayA nAthaH sahasrAmravaNaM yayau // 108 // tatra cottIrya tatyAja bhagavAn bhUSaNAdikam / tadaM saMdeze nidadhe devadveSyaM ca vAsavaH // 109 // mAghasya zukladvAdazyAmabhIcau pazcime'hani / kRtaSaSThaH prabhuH kezAnurddadhe paJcamuSTinA // 110 // zakraH pratISyaM cikurAnuttarIyAJcalena tAn / kSaNena gatvA kSIrode'kSipad bhUyo'pi cA''gamat // 111 // surAsura-nRNAM zakrastumulaM niSiSedha ca / pratipede ca cAritraM khAmI sAmAyikaM paThan // 112 // mana:paryayasaMjJaM caturyaM jJAnamabhUd vibhoH / nArakANAmapi sukhaM tadA kSaNamajAyata // 113 // tyaktvA'Ggamalavad rAjyaM sahasraM pRthivIbhujaH / jagRhuH svAminA sArdhaM pravrajyAM mohazAMtanIm // 114 // 1 nirnidAnam AzaMsArahitam / nidAnaM nAma AkAGkSA AsaktiH / 2 muktaM nAma zarIre yathAsthAnaM yojitam / A samantAd muktaM zarIre dhAritaM parihitam / 3 utkSiptA dhRtA, bhASAyAM 'dharelI - vahana krelii'| 4 tad+aMsa=tadaMsa, aMso nAma skandhaH bAhumUlam / 5 vRSyaM vastram / 6 ubhe utpATayAmAsa / 7 pratISya pratigRhNa / 8 cikurAH kezAH / 9 tuyaM caturthaM manaH paryAvajJAnam / 10 mohazAvanIM mohanIyakarmanAzanIm / vArSikadAna abhinandanajinadIkSA ca . Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite mahAkAvye // 305 // Jain Education prabhuM natvA tataH zakro'nye'pIndrAH saparicchadAH / sthAnaM nijanijaM jagmuH prAvRSi proSitA iva // 115 // dvitIye'nyayodhyAyAmindradattasya bhUbhujaH / sadane viddhe svAmI paramAnena pAraNam // 116 // vasudhArA puSpavRSTivRSTirgandhodakasya ca / khe dundubhidhvanilotkSepazca vidadhe'maraiH // 117 // aho! dAnamaho ! dAnaM sudAnamiti coccakaiH / jughuSe harSa vivazaiH surA--sura-naraistadA // 118 // tatosnyatra yayau svAmI sthAne ca svAmipAdayoH / ratnapIThaM vyadhAdindradatto'citumanAH sadA // 119 // chadmastho vyaharat svAmI sahamAna: parISahAn / aSTAdaza samA yAvad vividhAbhigrahodyataH // 120 // viharannanyadA nAthaH sahasrAmravaNaM yayau / kRtaSaSThaH priyAlasyA'dho'sthAt pratimayA tataH // 121 // - dvitIyazukladhyAnAnte ghAtikarmakSaye sati / pauSazuklacaturdazyAmabhIcisthe nizAkare / / 122 // amalaM kevalajJAnamAvirAsIjagatpateH / nArakANAmapi bAdhAniSedhanamahauSadham // 123 // catuHSaSTirathaityendrA vidhivad vidadhuH prabhoH / uccaiH samavasaraNaM deze yojanamAtra ke / / 124 // devaiH saJcAryamANeSu svarNAbjeSu kramau dadhat / svAmI samavasaraNaM prAgudvArA prAvizat tataH // 125 // sa dhanurdvizatIkaM tu gavyUtadvayamucchritam / tatra pradakSiNIcakre caityavRkSaM jinezvaraH // 126 // namastIrthAyeti vadan devacchandasya madhyataH / siMhAsanamalaJcakre prAGmukhaH paramezvaraH // 127 // 1 proSitAH pravAsinaH / 2 celaM vastram, utkSepaH UrdhvataH kSepaNam / * dAnaM mahAdAnaM saM0 // 3 jughuSe uccaiH ghoSaNA vihitA / + 'calaM jJA' saMvR0 // 4. Avi: prakaTam AsId babhUva / 5 atha anantaram etya bhAgatya / 6 prAgdvArA pUrvadizAsthitena dvAreNa / tRtIyaM parva dvitIyaH sargaH abhinandanajina caritam / abhinandana jina kevala jJAnam // 305 // w.. Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inte tatazcaturvidhaH saGghaH sasurA - sura- mAnuSaH / sampravizya yathAdvAraM yathAsthAnamupAvizat // 128 // bhagavantaM namaskRtya zakro viracitAJjaliH / romAJcitavapuH svAmistavanaM prAstavIditi // 129 // mano-cacaH-kAyaceSTAH kaSTAH saMhRtya sarvathA / zlathatvenaiva bhavatA manaHzalyaM viyojitam // 130 // saMyatAni na cA'kSANi naivocchRGkhalitAni ca / iti samyakpratipadA tvayendriyajayaH kRtaH // 131 // yogasyASTAGgatA nUnaM prapaJcaH kathamanyathA / AbAlabhAvato'pyeSa tava sAtmyamupeyivAn 1 // 132 // viSayeSu virAgaste ciraM sahacareSvapi / yoge sAtmyamadRSTe'pi svAminnidamalaukikam // 133 // tathA pare na rajyanta upakArapare pare / yathA'pakAriNi bhavAnaho ! sarvamalaukikam // 134 // hiMsakA apyupakRtA AzritA apyupekSitAH / idaM citraM caritraM te ke vA paryanuyuJjatAm 1 // 135 // tathA samAdhau parame tvayA''tmA vinivezitaH / sukhI duHkhyasmi nAsmIti yathA na pratipannavAn // 136 // dhyAtA dhyAnaM tathA dhyeyaM trayamekAtmatAM gatam / iti te yogamAhAtmyaM kathaM zraddhIyatAM paraiH 1 // 137 // stutvaivaM virateza svAmI gambhIrayA girA / AyojanavisarpiNyA prArebhe dezanAmiti // 138 // saMsAro'yaM vipatkhAnirasmin nipatataH sataH / pitA mAtA suhRd bandhuranyo'pi zaraNaM nahi / / 139 / / indropendrAdayo'pyatra yanmRtyoryAnti gocaram / aho ! tadantakAtaGke kaH zaraNyaH zarIriNAm 1 // 140 // piturmAtuH svasurbhrAtustanayAnAM ca pazyatAm / atrANo nIyate jantuH karmabhiryamasadmani // 141 // zocanti khajanAnantaM nIyamAnAn svakarmabhiH / neSyamANaM tu zocanti nA''tmAnaM mUDhabuddhayaH // 142 // paryanuyuJjatAm AcarituM zaknuyuH / 2 visarpiNI prasaraNazIlA / 3 trANarahitaH azaraNaH nirAdhAraH / azaraNa bhAvanAgarbhA jinadezanA Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi tRtIyaM parva dvitIyA zalAkApuruSacarite / sargaH mahAkAvye abhinandana jina // 306 // | critm| ISROGRESSINGERSECRETC saMsAre duHkhadAvAgnijvalajjvAlAkarAlite / vane mRgArbhakasseva zaraNaM nAsti dehinH||143 // aSTAGgenA''yurvedena jIvAtubhirathAgaMdaiH / mRtyuJjayAdibhirmatraikhANaM naivA'sti mRtyutaH // 144 // khaDgapaJjaramadhyasthazcaturaGgacamUvRtaH / raGkavat kRSyate rAjA haThena ymkikraiH||145|| yathA mRtyupratIkAraM pazavo naiva jAnate / vipazcito'pi hi tathA dhik pratIkAramRDhatAm // 146 // ye'simAtropakaraNAH kurvate mAmakaNTakAm / yamadhUbhaGgabhItAste'pyAsye niddhte'jliiH||147|| munInAmapyapApAnAmasidhAropamaivrataiH / na zakyate kRtAntasya pratikatuM kadAcana // 148 // azaraNyamaho! vizvamarAjakamanAyakam / yadetadapratIkAraM grasyate yamarakSasA // 149 // yo'pi dharmapratIkAro na so'pi maraNaM prati / zubhAM gatiM dadAnastu pratikarteti kIrtyate // 15 // pravrajyAlakSaNopAyamAdAyAkSaya'zarmaNe / caturthapuruSArthAya yatitavyamaho! ttH||151|| tayA dezanayA prAyo narA nAryaH prvvrjuH| gaNezA vajranAbhAdyAH SoDazAgramabhRcchatam // 152 // anuyoga-gaNAnuze teSAM dattvA yathAvidhi / anuziSTimayIM dharmadezanAM vidadhe prbhuH||153 // janma-vyaya-dhrauvyamayIM khAmyebhyastripadI jagau / jagranthu'dazAGgI te ttripdynusaartH||154 // dezanAM pUrNapauruSyAM vyasRjat khAmyatho balim / rAjAnItaM kSipvA'gRhan devAbhUpA janAH kramAt / / 155 // jIvAtuH jIvanauSadham jIvanopAyaH / 2 agado nAma auSadham / gado rogaH, tanAzakArI agadaH / *"sti dehinaH sNl0|| 3 vipazcito vidvAMsaH / 4 pratIkAraH pratyupAyaH duHkhahetunirAkaraNam / 5 bhasidhAropamaM mahAtIkSNaM duSkaram / 6 kakSajyaM nAma setuM nAzayitum azakyam , yantra kadApi kSINaM kartuM zakyate / 7 svAmI ebhyaH gaNadharebhyaH / // 306 // Jain Education into meww.jainelibrary.org Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education athottasthau jagannAtho madhyavapramupetya ca / IzAnadiksthite devacchandake samupAvizat / / 156 / / svAmyaGghripIThastho vajranAbho gaNadharo vyadhAt / lokaiH kevalivajjJAto dezanAM zrutakevalI // 157 // pUrNadvitIyapauruSyAM vyasRjat so'pi dezanAm / natvA'rhantaM yayuH svaM svaM sthAnaM sarve surAdayaH // 158 // tIrthe yakSezvarastatra zyAmo dviradavAhanaH / dordaNDau dakSiNau vibhranmAtuliGgA'kSasUtriNau // 159 // vAmau ca dhArayan bAhU nakulA -'GkuzadhAriNau / sadA sannihitA bharturabhUcchAsanadevatA // 160 // yugmam // kAlikA ca tathotpannA zyAmavarNA'mbujAsanA / dakSiNau dhArayantI tu bhujau varada - pAzinau / / 161 // nAgA-'Gkuzadharau bAhU dadhAnA dakSiNetarau / pAripArzvikyabhUnnityaM bhartuH zAsanadevatA // 162 // yugmam // tataH svAmyapyatizayaizcatustriMzadbhiranvitaH / vyaharad bodhayan jantUn grAmA-sskara- purAdiSu // 163 // sAdhutrilakSI sAdhvISalakSI triMzatsahasrayuk / zatAni cA'STanavatiravadhijJAnazAlinAm // 164 // sahasraM pUrviNAM sArdhaM manaHparyayiNAM punaH / ekAdaza sahasrANi sapaJcAzacca SaTzatI // 165 // caturdaza sahasrANi kevalajJAnadhAriNAm / sahasrA vaikriyalabdhimatAmekonaviMzatiH // 166 // ekAdaza sahasrANi vAdalabdhimatAM punaH / lakSadvayaM zrAvakANAmaSTAzItisahasrayuk / / 167 / / zrAvikANAM paJcalakSI saptaviMzisahasrayuk / ajAyanta jagadbhartururvyAM viharataH sataH / / 168 / / ''disthito de' saMvR0 // 1 pAripArzvikI pArzvasthA samIpavAsinI / * yakSa-pakSiNyau abhinandanajina parivArAdikam w. Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaM parva dvitIyaH triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye sarga: abhinandana jinacaritam / // 307 // aSTAGgyA'STAdazAbdyone pUrvalakSe'tha kevalAt / jJAtvA nirvANakAlaM svaM sammetAdriM yayau vibhuH||169|| samaM munisahasreNa prapannAnazanaH prbhuH| mAsaM tasthau suraiH senTraiH sevyamAno nRpairapi // 170 // zailezIdhyAnamAsthAya bhavopagrAhikarmabhit / siddhAnantacatuSkaH san bhgvaanbhinndnH||171 // vaizAkhasya sitASTamyAM puSyasthe rajanIkare / samaM munisahasreNA'punarAvRttyagAt padam // 172 / / yugmam // kaumAre pUrvANAM lakSAHsahArdhA dvAdazAgamana / lakSANi sArdhaSaTtriMzad rAjye'STAGgayutAni ca // 173 // aSTAGgonaM pUrvalakSaM pravrajyAyAmiti prabhoH / paJcAzatpUrvalakSANi yAvadAyurajAyata // 174 // sambhavasvAminirvANAdabhinandananirvRtiH / samudrakoTilakSeSu vyatIteSu dazasvabhUt // 175 // zakrazcakre'GgasaMskAraM svAmino tinAmapi / daMSTrA-radA-'sthi jagRhaH pUjanAya suraa-'suraaH||176 // kurvanto'thA'STAsikA zAzvatArhadvimbAnAM te'bhyetya nandIzvarAntaH khaM khaM lokaM sAmarA jagmurindrAste ca svAM svAM rAjadhAnI narendrAH // 177 // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye tRtIye parvaNi abhinandanasvAmicaritavarNano nAma dvitIyaH srgH|| // 307 // *lakSe ca ke sNvR0|| yataH punarAgamanaM na jAyate tad apunarAvRtti / apunraavRttipdN-mokssH| 2 samudrakoTilakSeSu 4 sAgaropamakoTilakSeSu / samudraH-sAgaropamaM kAlavizeSaH / / degradAdi jadeg khNtaa|| Jain Education Intel For Private & Personal use only | Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaH srgH| sumatisvAmicaritam / namaH sumatinAthAya prakRSTajJAnahetave / apArasaMsAramahAsAgarottArasetave // 1 // tatprasAdAt tacaritraM yathAvat kIrtayiSyate / bhavyasaMsArikalyANatarukulyAmbusannibham // 2 // atraiva jambUdvIpe'sti prAgvidehavizeSakaH / RddhyA puSkalayA rAjan vijayaH puSkalAvatI // 3 // vicitracaitya-hAdidhvajadanturitAmbaram / tatra zaGkhapuraM nAma puramastyatisundaram // 4 // vijayI tatra vijayasena ityabhavannRpaH / zobhAmAtramabhUt senA yasya dorvIyazAlinaH // 5 // sakalAntaHpurastraiNabhUSaNaM tasya cA'bhavat / priyA sudarzanA nAmendulekheva sudarzanA // 6 // ramamANastayA sAdha ratyeva kusumAyudhaH / ninAya kAlaM vijayasenaH prthitvaibhvH|| 7 // yayAvanyedhurudhAnamudyate kvacidutsave / sarvA saparIvAro janaH sarvo'pi naagrH||8|| vapuSmatIva rAjyazrIzchatra-cAmaralAJchitA / Aruhya hastinI tatrA'gAd devyapi sudarzanA // 9 // apazyat tatra cA'naya'bhUSaNazrIbhiraSTabhiH / dikkanyAbhirivopetAM vadhRbhiH kAmapi striyam // 10 // upAsyamAnAM tAM tAbhirapsarobhiH zacImiva / dRSTvA sudarzanA devI bhRzaM citte visiSmiye // 11 // 1 kulyA nAma nadI, athavA kulyA jalavAhinI sAraNI / bhASAyAM 'nIka dhoriyo' iti / 2 puSkalayA atiprabhUtayA / 3 rAjan shobhmaanH| 4 dor-bhujAdvayam / niputratAyA duHkham triSaSTi, 53 Jain Education in . Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaM parva tRtIyaH triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye sargaH sumatikhAmi-. caritam / // 308 // iyaM kA? pAripAzvikyaH kAzcaitasyA amUriti / jJAtuM sudarzanA devI sauvidallaM samAdizat // 12 // tat pRSTvA sauvidallo'pi sametyaivaM vyajijJapat / zreSThino nandiSeNasya preyasIyaM sulkssnnaa||13|| sulakSaNAyA dvau putrau pratyekaM ca tayorimAH / vadhvazcatasro daasiivcchshruushushruussnnodytaaH||14|| zrutvA sudarzanA tacca cetasyevamacintayat / iyaM hi zreSThinI zreSThA yA putramukhamIkSate // 15 // yasyAzcaitAH snuSIbhRya rUpavatyaH kulastriyaH / nAgakanyA ivA'STApi sevAM kurvanti srvdaa||16|| na sUnuna snuSA yasyA dhig dhig mAM tAmapuNyakAm / patyuhRdayabhRtAyA api me jIvitaM vRthA // 17 // itastataH kSipan pANI samantAd dhUlidhUsaraH / aGke krIDati dhanyAnAM putro vRkSe plavaGgavat // 18 // asaJjAtaphalA vaya ivA'toyA ivA''pagAH / nindanIyAH zocanIyA yoSitastanayaM vinA // 19 // kimanyairutsavaistAsAM? na yAsAM syurmahotsavAH / suunujnm-naam-cuulaa-vivaahkrnnaadyH||20|| vicintyevaM mlAnamu~khI padminIva himAditA / yayau sudarzanA devI sakhedA sadanaM nijam // 21 // api priyasakhIstatra visRjya zayanIyake / niHsahA muktaniHzvAsA vyAdhiteva papAta sA // 22 // nA'bhukta na babhASe ca pratikarma ca nA'karot / tasthau kintu manaHzUnyA ratnepAzcAlikeva sA // 23 // tAM tathAvasthitAM jJAtvA privaarmukhaannRpH| upetyaivamabhASiSTa premapezalayA girA // 24 // svAdhIne mayyapi sadA kimapUrNa samIhitam ? / devi! tAmyasi yenaivaM haMsIva patitA marau // 25 // 1 sauvidalam antaHpurarakSakaM karmakaram / 2 snuSA putravadhUH / * degmukhA padeg sNvR0|| 3 himAditA zItapIDitA / 4 vyAdhitA vyAdhipIDitA / 5 rananirmitA puttalikA iva / 6 marudeze jalarahite zukke / // 308 // Jain Education a l For Private & Personal use only Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education In 1% - kimAdhirbAdhate kospi ? vyAdhirvA ko'pi nUtanaH 1 / kiM ko'pyAjJAM lace ? kiM duHkhamaM dRSTavatyasi 1 // 26 // bAhyAbhyantaraM vA'pi durnimittamathA'bhavat ? / khedasya kAraNaM brUhi rahasyaM na hi te mayi // 27 // sudarzanA'pi niHzvasyetyavadad gadgadAkSaram / tvatprasAdAt tavevA''jJAM na me kazcidakhaNDayat // 28 // nAssdha-vyAdhI na duHkha - durnimitte na cA'param / tAdRk kimapi bAdhAyai kintvekaM nAtha ! bAdhate / / 29 / / vRthaiva rAjyasampattirvRthA vaiSayikaM sukham / vRthaiva cAssvayoH prItiradRSTasutavakrayoH // 30 // zraddadhAti zriyaH pazyan daridraH zrImatAM yathA / putrAn putravatAM pazyantyahamapyevamasmi hA ! // 31 // ekataH sarvasaukhyAni putrAptisukhamanyataH / manastulAtolanato dvitIyamatiricyate // 32 // varaM mRgAdayo'raNye ye putraparivAritAH / asmAkaM putrahInAnAM dhik tebhyo'pyalpabhAgyatAm // 33 // athoce pRthivIzo'pi devi ! dhIrA bhavA'cirAt / manorathaM pUrayiSye devatArAdhanena te // 34 // vikrameNa na yat sAdhyaM yad buddhInAmagocaraH / yanmatrANAmaviSayastatrANAM yacca dUrataH / / 35 / / anyeSAmapyupAyAnAM yadagamyaM tadapyalam / sAdhayanti nRNAmarthaM prasannA devi ! devatAH // 36 // tad viddhi siddhamevA'rthamamuM mAnini ! kiM zucA ? / kuladevyAH puraH sthAsyAmyeSa prAyeNa sUnave || 37 // rAjJIM rAjaivamAzvAsya jagAma nijadhAmataH / kRtazaucaH zuciveSaH kuladevyA niketanam // 38 // arcitvA devatAM tatra bhUpatirdRDhanizcayaH / AputralAbhaM tyaktAnna - pAnavRttirupAvizat // 39 // upavAse tataH SaSThe pratyakSIbhUya devatA / prasannA vyAjahAraivaM varaM vRNu mahIpate ! // 40 // * laGghate kiM saM0 // + deg caram saMhR0 // caturdaza svapnAH abhinandana jina anmajanmotsava w. Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CREC tRtIyaM parva tRtIyaH triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye sargaH sumatisvAmicaritam / // 309 // rAjA vijayaseno'pi devIM natvaivamatravIt / samastapuruSotkRSTaM putraM dehi prasIda me // 41 // cyutvA divaH suravarastava sUnubhaviSyati / evaM varamadAd devI tatkSaNAcca tirodadhe // 42 // Akhyad rAjA'pi taM devyA devyA dattaM varaM varam / stanitena balAkeva mumude tena devyapi // 43 // devyAH sudarzanAyAstu snAtAyA apare'hani / divo mahaddhiko devazyutvA kukSAvavAtarata // 44 // tadA ca dadRze devyA suptayA pravizan mukhe / ekaH kesarikizoraH kungkumaarunnkesrH||45|| utthAya zayanIyAca satvaraM bhItabhItayA / tayA nijagade rAjJe svAsye siMhapravezanam // 46 // rAjA'pyUce vikramI te bhAvI siMha ivA''tmajaH / svamenA'nenaitaduktaM devIvarataroH phalam // 47 // tena khamavicAreNa rAjJI bhRzamamodata / jajAgAra ca taM rAtrizeSaM zubhakathAparA // 48 // devyAH kukSAvavardhiSTa garbhaH so'pi dine dine / madhyesaridvarAvAri sauvarNamiva vArijam // 49 // anyadA dohadAn devI samutpannAn mahIbhuje / zazaMsetyabhayaM ditsAmyahaM niHzeSadehinAm // 50 // aArimAdhoSayitumicchAmi ca purAdiSu / aSTAhikAzcikIrSAmi nikhilAyataneSu ca // 51 // __ rAjA'pyUce devi! devIvara-svamArthayorayam / sAdhu satyApako garbhaprabhAvAd dohadastava // 52 // mahecchasya hi garbhasya vazAdiccheyamIdRzI / pratimAyAH prabhAvo'dhiSThAtRdevocitaH khalu // 53 // stanitaM meghagarjitam / * muditA tena saGgha0 // 2 snAtA nAma rajasvalAdharma prApya tadanantaraM snaataa| + aparedyavika |sNbR0|| 3 saridvarA uttamanadI, saridvarAvAriNaH madhye iti madhyesaridvarAvAri, avyyiibhaavsmaasH| 4 amArim abhayam , adya sarvatra sarve bhayarahitA bhavantu itirUpAm / 5 satyApakaH satyakArakaH garbhamabhAvasaMvAdakaH / // 309 // Jain Education Inter For Private & Personal use only M Mw.jainelibrary.org Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SECONDONESCOROUSLUGUST ityuktvA bhRpatiH sadyo bhItAnAmabhayaM dadau / ghoSayAmAsa cA'mAriM DiNDimAsphAlapUrvakam // 54 // aSTaprakArapUjAbhirdivyaiH saGgItakairapi / aSTAhikotsavAnuccaiH praticaityaM cakAra ca // 55 // __ hRSTA tairdohadaiH pUrNaiH pUrNenduvizadAnanA / phalaM vallIva samaye putraratnamasUta sA // 56 // yathAkAmamathA'rthibhyazcintAmaNirivA'rthitam / dadAvAghoSaNApUrva nreshvrshiromnniH|| 57 // rAjJA mahotsavazcake hRdayAbdhinizAkaraH / nAgarairapi tadanu svato'pi svajanairiva // 58 // rAjJIkhamAnusAreNa kumArasya mahIbhujA / vidadhe puruSasiMha iti nAma manoramam // 59 // lAlyamAnaH sa dhAtrIbhiH kumAro vavRdhe kramAt / mAtuH pituH prajAnAM ca samameva manorathaiH // 6 // kalA jagrAha sakalAH sa induriva pArvaNaH / prApacca yauvanaM lIlAvanaM makaralakSmaNaH // 61 // AtmAnurUpA rUpeNa kalAbhizca kulena ca / upAyatA''yetabhujaH so'STau kanyAH kSamAbhujAm // 62 // sukhaM vaiSayika tAbhirapsarobhirivAmaraH / yathAkSaNaM ramamANo'nvabhUd vijayasenabhUH // 63 // RtuH sAkSAdiva madhuH saakssaanmdhuskho'thvaa| so'gAt krIDitumanyedyuH krIDodyAnaM ydRcchyaa||64|| tatrApazyacca samavasRtaM vinayanandanam / nAma sUri jitAnaGgaM rUpeNa ca zamena ca / / 65 // taM tasya pazyataH pItAmRtasyeva vilocane / hRdayaM cAparANyaGgAnyapi ca vyakasanniva // 66 // 1 asUta janayAmAsa / 2 manorathasamakAlameva, yathA manorathA vardhamAnAH tathA putro'pi vrdhmaanH| 3 makaralakSmA kaamdevH|| 'upAyata' iti kriyApadam / 5 AyatabhujaH dIrghabhujaH / 6 madhuH vasantasamayaH / 7 madhuH sakhA yasya sa madhusakhaH kaamdevH|| 18 vikasitAni jaataani| SAMACARROADCASCOCACACROCC Jain Education into For Private & Personal use only w w.jainelibrary.org Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite mahAkAvye tRtIyaM parva tRtIyaH sargaH sumatikhAmicaritam // 310 // so'theti dadhyau vezyAnte satItvasyeva pAlanam / taskarANAM sannidhAne nidhAnasyeva gopanam // 67 // mArjArayunAmabhyaNe pIyUSasyeva rakSaNam / zAkinyAH prAtivezmikye khasyeva kSemakAritA // 68 // rUpasyApratirUpasya vayaso madhyamasya ca / unmAdahetAvudaye'muSyAho! vratadhAraNam // 69 // tribhirvizeSakam // himaM sahyeta hemante grISme ca tapanAtapaH / jhaJjhAvAto'pi varSAsu na punayauvane maraH // 70 // tadadya diSTyA dRSTo'yaM puNyaiH punnyaanubndhibhiH| prItidAyI gururiva mAteva ca piteva ca // 71 // kumArazcintayitvaivamupasRtya ca satvaram / vavande hRdayAnandaM muni vinayanandanam // 72 // kalyANakandalodbhedameghavRSTisamAnayA / munirAnandayAmAsa dharmalAbhAziSA'tha tam // 73 // bhUyaH kumArastaM natvA munimevamabhASata / citrIyase vratadharo navayauvanavAnapi // 74 // viSayANAM vimukho'si vayasyatrApi yat tataH / vidmasteSAM durvipAkaM kimpAkAnAmiva dhruvam / / 75 // sAramatra hi saMsAre kizca manye na kiJcana / itthaM tatparihArAyotiSThante yad bhvaadRshaaH|| 76 // saMsArataraNopAyaM tanmamApi samAdiza / mAM naya tvaM khena pathA sArthavAha ivAdhvagam // 77 // krIDArthamAgateneha tvaM prApto'si mahAmune! / karkarAnveSakeNeva mANikyaM parvatAvanau / / 78 // evamuktaH kumAreNa mArAriH sa mahAmuniH / AbabhASe navAmbhodaghoSagambhIrayA girA // 79 // yauvanaizvarya-rUpAdimadasthAnAni zAntaye / mAtrikasyeva bhUtAni padAtitvAya sAdhanAt // 8 // navaprasUtagavIkSIraM pIyUSam , dhAroSNaM payaH amRtam , ataH pIyUSaM dugdham / 2 Azcarya karoSi / 3 ceSTante, prayatante ityarthaH / * sAdhu te saMbR0 / sAdhane saGgha0 // // 310 // Jain Education Intel For Private & Personal use only Inm Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazadhA yatidharmaH GROSSSCORES ACROSSBOS saMsArasindhutaraNe yAnapAtramanargalam / bhagavadbhiH samAmnAto yatidharmo'yamuccakaiH / / 81 // saMyamaH sUnRtaM zaucaM brahmAkiJcanatA tapaH / zAntiArdavamRjutA muktizca dazadheti sH|| 82 // prANAtipAtavyAvRttirUpaH saMyama IritaH / mRpAvAdaparIhArasvarUpaM sUnRtaM punaH // 83 // zaucaM saMyamasaMzuddhiradattAdAnavarjanAt / upasthasaMyamo brahma navaguptisamanvitam // 84 // nirmamatvaM zarIrAdAvapyakiJcanatA matA / tapastu dvividhaM vAhyamAntaraM ceti tad yathA // 85 // anazanamaunodaya vRtteH saMkSepaNaM tathA / rasatyAgastanuklezo lInateti bhistpH||86|| prAyazcittaM vaiyAvRtyaM svAdhyAyo vinayo'pi ca / vyutsargo'tha zubhadhyAnaM poDhetyAbhyantaraM tpH|| 87 // zAntiH zaktAvazaktI vA sahanaM krodhanigrahAt / madadoSaparIhAro mArdavaM mAnanirjayAta // 88 // mAyAjayAdArjavaM vAmanaH-kAyairavakratA / muktizca tRSNAvicchedo bAhyA-''bhyantaravastuSu // 89 // itthaM dazavidho dharmaH sNsaarottaarnnkssmH| jagatyavApyate punnyaishcintaamnnirivaanghH||9|| zrutvA puruSasiMho'pi saprazrayamado'vadat / rorasyeva nidhAnaM me dharmo'yaM sAdhu drshitH||91|| kintvasau gRhavAsasthairanuSThAtuM na zakyate / gRhavAso hi saMsAratarordohadamuttamam // 92 // pravrajyAM dharmarAjasya rAjadhAnI prayaccha me / bhagavan ! bhavadurgAmavAsAdudvignavAnaham / / 93 // athoce bhagavAnevaM suurivinynndnH| manoratho'pi te sAdhuH sAdhakaH puNyasampadAm // 94 // 1 udarasya UnatA-bhojanasamaye ekaTyAdibhiH kavalaiH udaraM UnaM rakSaNIyam / 2 lInatA aGgopAGgAnAM acaJcalatA / 3 vyutsargaH | AtmazuddhiprAptaye dehAdikaM sahAyakarUpaM AtmasAdhanahetuM matvA'pi dehAdiparabhAvaM prati upekssaavRttiH| 4 roraH raktaH, bhASA 'rAMka' / Jain Education Intel Aluww.jainelibrary.org Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye tRtIyaM parva tRtIyaH sarga: sumatikhAmicaritam / // 31 // mahAsatva! mahAbuddhe! vivekin ! dRDhanizcaya! / yogyo'si vratabhArasya dAsyAmastvatsamIhitam // 95 // ApRcchasva paraM gatvA pitarau putravatsalau / yatastAveva jagati gurU prathamato nRNAm // 96 // tataH sa gatvA pitarau praNamya ca kRtAJjaliH / mAM vratAyAnumanyethAmevamuccaivyajijJapat // 97 // ityucatuzca tau yuktA pravrajyA vatsa! kintviha / udghoDhavyaH paJcamahAvratabhAro'tidurvahaH // 98 // nirmamatvaM svadehe'pi viratI rAtribhojanAt / dvicatvAriMzatA doSamuktaH piNDazca bhojane // 99 // nityoyukto nirmamazcAkiJcano guNatatparaH / dhArayet samitIH paJca tisro guptIzca sarvadA // 10 // mAsAdikAzca pratimA vidhAtavyA yathAvidhi / abhigrahA dravya-kSetra-kAla-bhAvAnugA api // 101 // yAvajIvitamasnAnaM bhUzayyA kezaluJcanam / zarIrasyApratikarma vAso gurukule sadA // 102 // parISahopasargANAM sahanaM sAnumodanam / aSTAdazAnAM zIlAGgasahasrANAM ca dhAraNam / / 103 // pravrajyAyAmupAttAyAM sukumAra kumaark!| tadete lohacaNakAcarvaNIyA nirantaram // 104 // bAhubhyAM taraNIyo'yamapAro mkraakrH| nizAtakhaDgadhArAsu kArya cakramaNaM kramaiH // 105 // pAtavyA jvalanajvAlA merustolyastulAdhRtaH / utpUrA ca pratizrotastaraNIyA saridvarA / / 106 // ekAkinA ca jetavyaM balavadvidvipaddhalam / vidhAtavyo bhramaccake rAdhAvedhazca khlvho| // 107 // ||deshbhiH kulakam // / vahanIyaH / 2 bhikSAcaryAyAH dvicatvAriMzad doSAH, tadyathA-AdhAkarmikam , auddezikam ityAdi / 3 asNskaarH|| 4 saMyamasAdhanAyAM bAdhakarUpAH dvAviMzatiH parISahAH kssudhaapipaasaadyH| * cakrarA sNvR0|| caturbhiH kalApakam saMvR0 mo0|| pravajyAcA duSkaratvam // 311 // Jain Education In DL For Private & Personal use only . Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAturgatikabhavavAsarja mahat sattvaM mahad dhairya mahatI dhIrmahad balam / pravrajyAyA upAttAyA yadA'' janmApi pAlanam // 108 // tadAkarNya kumAro'pi sasauSThavamabhASata / pUjyapAdA evametat pravrajyeyaM yadIdRzI // 109 // kintu vijJapayAmyekamaMzaH zatatamo'pi kim / bhavavAsasamutthAnAM kaSTAnAmiha dRzyate // 11 // tathAhi dUre tiSThantu sAkSAnnarakavedanAH / vacanairdurvacA eva duHzravAH zravaNairapi / / 111 // ihApi dRzyate loke tirazcAmakRtAgasAm / nitAntaM bandhana-ccheda-tarjanAdhatiduHsaham // 112 // kuSThAdivyAdhijA bAdhA guptivAso'Ggakartanam / tvacanaM jvAlanaM zIrSacchedAdi ca nRNAmapi // 113 // viprayogaH priyajanaiH zatrutazca parAbhavaH / cyavanajJAnajaM duHkhaM duHsahaM nAkinAmapi // 114 // tenaivamuktI pitarau sAdhu sAdhviti vAdinau / muditAvanumenAte vratAdAnAya taM tataH // 115 // sapramodaM tataH pitrA kRtaniSkramaNotsavaH / dIkSArthI taM muni so'gAt phalArthIva vanaspatim // 116 // Adade munipAdAnte sAmAyikamudIrayan / pravajyAM puruSasiMho bhavAbdhitaraNe tarIm // 117 // pramAdaparihAreNa rakSecchuH sarvadehinAm / sa dRDhaM pAlayAmAsa pravrajyAM raajyvnnRpH|| 118 / / viMzatisthAnakAnAM ca sthAnaH katipayairapi / arjayAmAsa vizadaM tIrthakRnnAmakarma sH|| 119 // ciraM vihRtya kAlaM ca kRtvA'nazanakarmaNA / vimAne vaijayante sa maharddhiramaro'bhavat // 120 // itazca jambUdvIpe'smin kSetre bharatanAmani / vinItetyasti nagarI garIyAsampadAspadam // 121 // 1 A janma jIvitaparyantam // 2 niSkamaNaM pravajyA / 3 nAvam / 4 uttamasampadA sthAnam / -CRAMMARCLEARCLICA Jain Education a l For Private & Personal use only Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA purukcarite mahAkAvye tRtIyaM parva tRtIyaH sarga: sumatikhAmicaritam / // 312 // rAjate rAjataistatra prAkAraH kpishiirsskaiH| sarvadvIpAntarAnItendubimbaracitairiva // 122 // nAnAratnanidhAnaM sA rUpyavapreNa rAjati / rakSArtha kuNDalIbhUtazeSeNeva niSevitA // 123 // saudheSu ratnavalabhIsaGkrAntastatra candramAH / lihyate gRhamArjArairdadhipiNDadhiyA muhuH||124 // arhan devo guruH sAdhuriti krIDAzukA api / paThanti tasyAM zRNvantastadeva hi gRhe gRhe // 125 // prativAsagRhaM tatra dahyamAnAgarUdbhavAH / dhUmalekhA vitanvanti tamAlavanamambare // 126 // tatrodyAneSvaraghadRzIkarAsAramAliSu / zItabhItyeva no jAtu prvishntyrkrshmyH|| 127 // ikSvAkuvaMzatilakastasyAmAsInmahIpatiH / megho nAma mahAmegha iva vizvAbhinandakaH // 128 // sadaivodacyamAnApi kRtArthIkartumArthinaH / sirA~vArIva vavRdhe tasya zrIratizAyinI // 129 // devatAmiva taM nemuHpaJcAGgaspRSTabhUtalAH / vastrA-'laGkAra-ratnAdyairAnaca'zca mhiibhujH|| 130 // pratApaH prasaraMstasya mAdhyandina ivAryamA / dviSAM saGkocayAmAsa dehacchAyAmiva zriyam / / 131 // zuddhyA mahatyA zaktyA ca prabhAveNa ca bhUyasA / catuSSaSTeH sa indrANAM paJcaSaSTitamo'nvabhAt // 132 // tasyA''sInmaGgalA nAma maGgalAnAM niketanam / sacchIlaketanA patnI kulalakSmIrivAGginI // 133 // patyuH sA hRdaye'vAtsIt tasyAzca hRdaye patiH / bahiraGgastayorAsId vAso vAsagRhAdiSu // 134 // udyAnAdipradeze'pi sazcarantI gRhe'pi vA / adhikaM devatAto'pi bhattAraM dhyAyati ma sA // 135 // // zobhate / 2 araghaTTo nAma kUpAd jalanissAraNasAdhanam / 3 udazyamAnA vAraMvAra vyApriyamANA, bhASAyAM 'ulecaatii'| | sirA 'sera' iti bhASAyAm / 5 didiipe| 6 devAdapi / sumatisvAmi janmapurI -pitarau ca // 312 // CARE Jain Education Inte ? For Private & Personal use only Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatijinamAtrA putravi|ttArtha vivada. syoH mAtRvimAtroH vivAdabhaanam rUpa-lAvaNya-saubhAgyadAsIkRtasurAGganA / dAsIcake mukhenendumapi sA varalocanA // 136 // vizade rUpa-lAvaNye tasyAzcAtizayAnvite / parasparamabhUSyetAmaGgulIya-maNI iva // 137 // paulomyeva mahendrasya narendrasya tayA samam / upabhuJjAnasya bhogAnabhavat prItirakSayA // 138 // ___ itaH puruSasiMhasya vaijayantavimAnagaH / jIvaH vAyustrayastriMzadabdhisaGkhyamapUrayat // 139 // zrAvaNasyAtha zuklAyAM dvitIyAyAM maghAgate / mRgAGke maGgalAdevyAH kukSAvavatatAra sH||14|| IkSAzcake tadAnI ca tIrthajanmamUcakAn / gajAdIn maGgalAdevI mahAsvamAMzcaturdaza // 141 // bhuvanatritayAdhArabhRtaM garbha dadhAra tam / nigUDhaM maGgalA devI nidhAnamiva medinI // 142 // ___ itazca kazcidapyADhyastataH puryA vaNijyayA / sagbhAryAdvayayuto dUradezAntaraM yayau // 143 // tasya mArgasthitasyaivaikasyAM samabhavat sutaH / ubhAbhyAM ca sapatnIbhyAM nirvizeSamavayata // 144 // arjayitvA dhanaM dezAntarAd vyAvRttavAnatha / vartmanyeva vipede sa daivasya viSamA gtiH||145|| tasya dve api te bhArye uMdazruvadane zucA / viracayyAgnisaMskAraM cakrAte auladehikam / / 146 // tataH putrazca vittaM ca madIye iti bhASiNI / putramAtrA sahAnyA tu mAyinyakalahAyata // 147 // kSemamekA'parA yogamicchantyau putra-vittayoH / ayodhyAmIyatuH zIghraM sUnormAtR-vimAtarau // 148 // tatra ca svA-'nyakulayordharmAdhikaraNe'pi ca / DuDhaukAte ubhe chinno na tadvAdo manAgapi // 149 // bhUSitau / 2 indrANI / 3 akSayA prItiH / * 'mAnataH sNbR0||1 degNasya ca zudeg sNvR0|| 4 rssttvtii| 5 guptaM yathA syAt tathA / 6 azrupUrNamukhe, dvivacanametat / 7 mRtasya maraNatithau dIyamAnaM piNDodakAdi / 8 kalahaM cakAra / 9 nyaaymndire|| Jain Education , II Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye tRtIyaM parva tRtIyaH sarga: sumatisvAmicaritam / // 313 // PROGRACCROCOMCASCARDAMOROO tataste upatasthAte vivadantyau narezvaram / upavezya sabhAM rAjJA pRSTe te vAdakAraNam // 150 // Uce vimAtA vAdo'yamAkhyAtaH sakale pure / kintvenaM nAcchidat ko'pi kaH paravyasanertimAn // 151 // sukhinaM parasaukhyena paraduHkhena duHkhinam / pRthivyAM dharmarAjaM tvAmidAnImasmyupasthitA // 152 // mamauraso'yaM tanayaH sadRga me varddhito mayA / vittaM mamaitad yasyA hi putrastasyA dhanAdikam // 153 // putramAtA'pyuvAcaivaM putro'sau me dhanaM ca me / sapatnI me'napatyA'sau lobhena kalahAyate // 154 // prAka putraM pAlayantyeSA na niSiddhA mayA''rjavAta / pAdAnte zAyitA snehAducchIrSagrAhiNI hyasau // 155 // tattiSThasva nirNatuM vivAdastvayi tiSThate / rAjJA dRSTaH kudRSTo vA nirNayo hyapunarbhavaH // 156 // ubhAbhyAmiti vijJapto jagAda jgtiiptiH| dve apyete susadRzyAvekavRMntacyute iva // 157 // anyo'nyaM vaisadRzye hi yasyAH sAdRzyabhAga bhaveta / tasyAH putro'numIyeta dvayoH sadRza epa nu||158|| na vaktumapi jAnAti bAlyAdeSo'pi dArakaH / asau mAtA vimAtA'sAviti jJAne tu kA kathA ? // 159 // dunirNayo'dya cakitasyetthaM nigadato'pi hi| jajJe rAjJo'tha madhyAhno nityakRtyAntarocitaH // 16 // pAripadyairathetyUce mAsaiH padbhirapi prbho| vivAdo'bhedi nAmAbhirvajragranthirivA'nayoH // 161 // idAnIM nityakRtyAnAM kSaNo vo mA'tivartatAm / kSaNAntare vivAdo'yaM vicAryaH svAminA punH||162|| evamastviti rAjA'pi nigadya vyasRjat sabhAm / kRtvA'nantarakRtyAni cAntarantaHpuraM yayau // 163 // 1 nyAyalipsayA samAgate / * sukhitaM saMvR0 // duHkhitam saMvR0 // 2 rkssntii| 3 yasyA mayA pAdAnte sthAnaM datta sA mama ucchIrSa grahItumudyatA / 5 ceSTasva / bhyAmapi vi sNbR0|| 5 vRntaM bhASAyAM 'bITa' / 6 asamAnatAyAm / 7 mA gacchatu / 8 antHpurmdhye| // 313 // Jain Education Internet For Private & Personal use only XMw.jainelibrary.org Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijJapto maGgalAdevyA tatra caivaM mhiiptiH| svAmin ! madhyAhnakRtyAnAmati lA'bhavat kutaH // 164 // tayovivAdavRttAnto rAjya rAjJA'pyakathyata / garbhaprabhAvAt sumatI rAjyapyevamabhApata // 165 // strINAM vivAdo nirNetuM strIbhireva hi yujyate / tat kariSyAmyahaM deva ! vivAdacchedanaM tyoH||166 // rAjJA savismayaM devyA samamAgatya parSadi / AnAyite tataste tu pRSTe pUrvavadUcatuH / / 167 // rAjJI bhASAmuttaraM ca vicAryaivamavocata / jJAnatrayadharastIrthakaro'styeSa mamodare // 168 // sa prasUto jagannAtho'muSyAzokatarostale / nirNayaM dAsyate tasmAt pratIkSethAmubhe api // 169 // omityUce vimAtA tu mAtA tvevamavocata / ahamAgamayiSye na mahAdevi ! manAgapi // 170 // sarvajJamAtA bhavatI karotvadyaiva nirNayam / sapatnIsAt kariSyAmi neyatkAlaM svamAtmajam // 171 // tatazca maGgalAdevI nirNIyaivamabhASata / kAlakSepAsahatvena nUnamasyA ayaM sutH|| 172 // vidadhAtyubhayAdhIne paraputra-dhane yataH / teneha kAlaharaNaM vimAtA sahate khalu // 173 / / AtmaputramubharyasAta kriyamANaM titikSitam / akSamA kAlaharaNaM sahate jananI katham // 174 // bhadre ! na kAlaharaNaM sahase yanmanAgapi / tajjJAtaM tava putro'yaM gRhANa khagRhaM vraja // 175 // etasyAstanayo nAyaM pAlito lAlito'pi hi / kokilAyAH khalvapatyaM kAkyA pussttopikokilH||176|| yogyasamayAtikramaNam / 2 'sumatiH' iti bhagavanmAtuHsumaGgalAyA vizeSaNam / strINAmeva saMla. mo0|| bhASA triSaSTi 54ApUrvapakSaH, uttaram uttrpkssH| 4 pratIkSA kriye| 5 sapatnIvaze kariSyAmi / 6 ubhayAdhInam / RECORLSCRECR Jain Education in For Private & Personal use only MIT Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye tRtIyaM parva tRtIyA sargaH // 314 // garbhaprabhAvAd devyaivaM vihite tatra nirNaye / visiSmiye smeranetrA pariSat sA caturvidhA // 177 // tadA te jagmaturvezma sUnormAtR-vimAtarau / hRSTa-mlAne kamalinI-kumudinyAvivoSasi // 178 // bAdhAmajanayan devyA laghUkaraNavAniva / krameNa vavRdhe garbhaH zuklapakSa ivoDupaH // 179 // tato navasu mAseSu dineSvardhASTameSu ca / vaizAkhavizadASTamyAM maghAsthe ca nizAkare // 18 // sumatisuvarNavaNa krauJcAI mRgAGkamiva pUrvadik / maGgalAsvAminI sUnuratnaM prasuSuve sukham // 181 // svAmitrailokye kSaNamuddayoto nArakANAM kSaNaM sukham / tadAnImabhavacchakAdInAM cA''sanakampanam // 182 // caritam / dikkumAryastatra cakruH sUtikarma yathocitam / zakrazca maGgalAtalpAt sumerAvanayat prabhum // 183 // zakrAvartinaM nAthamindrAstatrA'cyutAdayaH / triSaSTiH snapayAmAsustIrthAmbhobhiryathAkramam // 184 // sumatijinaIzAnAGke nivezyezaM zakro'pyasnapayajalaiH / vikRtasphATikacaturvRSazRGgavinirgataiH // 185 // va janmAdikam vilipya pUjayitvA ca vastrA-'laGkaraNaiH prabhum / ArAtrikaM ca prottArya zakro bhaktyaivamastavIt // 186 // deva! tvajanmakalyANenApi kalyANabhAga mahI / kiM punaH pAdakamalairyatra tvaM vihariSyase // 187 // tvaddarzanasukhaprAptyA kRtakRtyA dRzo'dhunA / kRtArthAH pANayazcaite bhagavan ! pUjito'si yaiH|| 188 // jinanAtha ! tava snAtra-carcA-'rcAdimahotsavaH / manmanorathacaityasya cirAt kalazatAM yayau // 189 // jagannAtha ! prazaMsAmi saMsAramapi samprati / yatra tvadarzanaM deva ! mukterekaM nibandhanam // 19 // 15 // 314 // 1 kSatriyapariSad gRhapatipariSad brAhmaNapariSad RSipariSad ityevaM caturvidhA pariSat sabhA / rAjapraznIyopAGge pR. 321 | kaNDikA 184 (guurjr.)| 2 prAtaHkAle / 3 cAturyavAniva / *zubham sNvR0|| Jain Education For Private & Personal use only Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Urmayo'pi hi gaNyante khymbhuurmnnoddheH| tavAtizayapAtrasya na punarmAdRzairguNAH // 191 // dhamaikamaNDapastambha ! jagaduddyotabhAskara ! / kRpAvallImahAvRkSa ! rakSa vizvaM jagatpate // 192 // nivRteH saMvRtadvArasamuddhATanakuJcikA / dhanyaiH zarIribhirdeva! zroSyate tava dezanA // 193 // manmanasyuvalAdarzasannibhe bhuvanezvara ! / tvanmUrtinityasaGkrAntA bhUyAnnitikAraNam // 194 // __iti stutvA hari thamAdAyotplutya ca kSaNAt / maGgalAvAminIpArzve muktvA ca khAzrayaM yayau // 195 // jananyAstatra garbhasthe yadabhRcchobhanA matiH / svAmino nAma sumatirityakApati pitA ttH||196|| dhAtrIbhirindrAdiSTAbhiAlyamAno jagatpatiH / zaizavaM vyaticakrAma pratipede ca yauvanam // 197 // dhanuHzatatrayottuGgaH pInaskandho babhau vibhuH| AjAnulambidozAkhaH kalpazAkhIva jaGgamaH // 198 // khAminaH khacchalAvaNyakallolinyAM nirantaram / lalanAnAM lulanti sma dRzaH zapharikA iva // 199 // bhogyaM karma nijaM jAnan pitrorapyuparodhataH / rAjJAM kanyAzcArurUpAH paryaNeSIdatha prabhuH / / 200 // janmataH pUrvalakSeSu gateSu dazasu prabhuH / bhUbhujA'pyarthito'tyartha rAjyabhAramupAdade // 201 // ekonatriMzataM pUrvalakSAH sadvAdazAGgikAH / rAjye'naiSIt sukhaM svAmI vaijayanta iva sthitaH // 202 // khayambuddho bodhitazca tato lokAntikAmaraiH / dIkSecchuArSikaM dAnamadatta sumatiH prbhuH||203|| ante vArSikadAnasya vAsavaizcalitAsanaiH / dIkSAbhiSeko vidadhe svAminaH pArthivairapi // 204 // athA'bhayakarAM nAmAdhyAruhya zivikAM vibhuH| surA-'sura-nRpopetaH sahasrAmravaNaM yayau // 205 // doHzAkhaH bhujshaakhH| 2 dvAdazapUrvAGgasahitAH / caturazItilakSavaSamita puurvaanggm| 3 vijayantanAmakavimAne sthito deva iva / FACASSAMROSA CONCATEG sumatijina dIkSA Jain Education Internal For Private & Personal use only T w .jainelibrary.org. Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye tRtIyaM parva tRtIyaH sargaH sumati khAmi // 315 // caritam / vaizAkhasitanavamyAM pUrvAhne sa maghAsu bhe / prAtrAjInityabhaktena sahasreNa nRpaiH saha // 206 // utpede svAmino jJAnaM manaHparyayasaMjJakam / anujanmeva dIkSAyAH priyamitramivAthavA // 207 // dine dvitIye vijayapure padmasya bhUpateH / sadane vidadhe svAmI paramAnena pAraNam / / 208 // vasudhArAdIni pazcAdbhutadivyAni cakrire / tatra devA ratnapIThaM tvAyai padmapArthivaH // 209 // vividhAbhigrahadharaH sahamAnaH parISahAn / varSANi viMzatiM svAmI vijahAra tato mahIm // 210 // grAmA-''karaprabhRtiSu viharan prabhuranyadA / sahasrAmravaNaM dIkSAgrahaNasthAnamAyayau // 211 // priyaGgumUle dhyAnasthasyApUrvakaraNAt prabhoH / kSapakazreNyArUDhasya ghAtikarmANi tutruTuH // 212 // caitrasya zuklaikAdazyAM maghAsthe ca nizAkare / svAminaH kRtaSaSThasyotpede kevalamujvalam // 213 // tajjJAtvA''sanakampenA''gatyendrAH sasurA-'surAH / cakruH samavasaraNaM khAmino dezanAkRte // 214 // tatra pravizya prAradvArA predakSiNyakRta prabhuH / dhanuHSoDazazatyagrakrozocaM caityapAdapam // 215 // tIrthAya nama ityuktvA'dhyAsta siMhAsanaM prabhuH / prA kho dikSu cAnyAsu tadrUpANi vyadhuH surAH // 216 // saGgho'pyasthAd yathAsthAnaM sasurA-'sura-mAnuSaH / namaskRtya jagannAthaM vajrabhRccaivamastavIt // 217 // gAyannivAlivirutairnRtyanniva calaidalaiH / tvadguNairiva rakto'sau modate'zokapAdapaH // 218 // * tapaJcamyAM saMvR0 mo0 // 1 laghubhrAtA iva / 2 AkarAH khanIpradezAH / 3 yatra tapasi SaDvelA bhojanaM na kriyate / SaDvelAH bhASAyAM 'cha TaMka' iti / ekA velA tapasaH pUrvam, catasro velAH tapodivasadvaye, ekA ca pAraNakadivase, iti evaM tapaso nAma 'SaSThaH' iti |sArthakam / 4 pUrvadizAsthitena dvArA / 5 pradakSiNAM cakAra / 6 alayaH bhramarAsteSAM virutaiH guJjanaH / sumatijinakevalajJAnam | // 315 // Jan Education inte 4 Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inte AyojanaM sumanaso'dhastAnnikSiptabandhanAH / jAnudezIH sumanaso dezanovya kiranti te // 219 // mAlava- kaizikI mukhyagrAma- rAgapavitritaH / tava divyo dhvaniH pIto harSodrIvairmRgairapi // 220 // tavendudhAmadhavalA cakAsti camarAvalI / haMsAlikhi vAmaparicaryAparAyaNA / / 221 // mRgendrAsanamArUDhe tvayi tanvati dezanAm / zrotuM mRgAH samAyAnti mRgendramiva sevitum // 222 // cayaiH parivRto jyotsnAbhiriva candramAH / cakorANAmiva dRzAM dadAsi paramAM mudam / / 223 / / dundubhirvizvavizveza ! puro vyomni pratidhvanan / jagatyApteSu te prAjyaM sAmrAjyamitra zaMsati // 224 // tavorddhamUrddha puNyarddhikrama sabrahmacAriNI / chatratrayI tribhuvanaprabhutvaprauDhizaMsinI / / 225 // etAM camatkArakarIM prAtihAryazriyaM tava / citrIyante na ke dRSTvA nAtha ! mithyAdRzo'pi hi // 226 // stutvaivaM virate zakre bhagavAn sumatiprabhuH / sarvabhASAnugAminyA prArebhe dezanAM girA // 227 // kRtyAkRtyaparijJAnayogyatAmabhyupeyuSA / iha svakAryamUDhena na sthAtavyaM zarIriNA // 228 // putra- mitra- kalatrAdeH zarIrasyApi satkriyA / parakAryamidaM sarvaM na svakAryaM manAgapi // 229 // eka utpadyate jantureka eva vipadyate / karmANyanubhavatyekaH pracitAni bhavAntare // 230 // anyaistenArjitaM vittaM bhUyaH sambhUya bhujyate / sa tveko narakakoDe klizyate nijakarmabhiH // 231 // duHkhadAvAgnibhISme'smin virtate bhavakAnane / mbhramItyeka evAsau jantuH karmavazIkRtaH // 232 // 1 devAH / 2 jAnupramANAH / 3 kusumAni / 4 siMhAsanam / 5 bhAsAM cayaiH bhAmaNDalenetyarthaH / 6 netrANAm / 7 mriyate / 8 saJcitAni / 9 vistIrNe 10 punaH punaH bhRzaM ca bhramati / 1 aSTaprAtihArya. gArbhatA stutiH ekatva bhAvanA garbhitA sumatijinadezanA ww.. Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye tRtIyaM parva tRtIyaH sargaH sumatikhAmicaritam // 316 // USANSARGESSASSAS iha jIvasya mA bhUvan sahAyA bAndhavAdayaH / zarIraM tu sahAyazcet sukha-duHkhAnubhUtidam // 233 // nA''yAti pUrvabhavato na yAti ca bhavAntaram / tataH kAyaH sahAyaH syAt sampheTamilitaH katham ? // 234 // dharmA-'dharmoM samAsannau sahAyAviti cenmtiH| naiSA satyA na mokSe'sti dharmA-'dharmasahAyatA // 235 // tasmAdeko bambhramIti bhave kurvan zubhA-'zubhe / janturvedayate caitadanurUpe zubhA-'zubhe // 26 // eka eva samAdatte mokSazriyamanuttarAm / sarvasambandhivirahAd dvitIyasya na sambhavaH // 237 // yad duHkhaM bhavasambandhi yat sukhaM mokSasambhavam / eka evopabhune tanna sahAyo'sti kazcana // 238 // yathA caikastaran sindhuM pAraM vrajati tatkSaNAt / na tu hRtpANi-pAdAdisaMyojitaparigrahaH // 239 / / tathaiva dhana-dehAdiparigraha parAGmukhaH / svastha eko bhavAmbhodheH pAramAsAdayatyasau // 240 // tat sAMsArikasambandhaM vihAyaikAkinA satA / yatitavyaM hi mokSAya zAzvatAnandazarmaNe // 241 // tAM prabhordezanAM zrutvA prabuddhA bahavastadA / narA nAryazca niHsaGgIbhUyopAdadire vratam // 242 // camarAdyA gaNabhRto'bhUvan zatamanuttamAH / te bhatutripadIM prApya dvAdazAGgImasUtrayan // 243 // pUrNAyAmAdipauruSyAM vyasRjad dezanAM vibhuH / cakre khAmyajipIThastho dezanAM gaNabhRdvaraH // 244 // dvitIyapauruSIprAnte vyasRjat so'pi dezanAm / natvA'rhantaM tato jagmuH svaM khamindrAdayaH padam / / 245 // tattIrthe tumbururnAma zvetAGgastAryavAhanaH / dakSiNau varada-zaktidharau bAhU samudvahan // 246 // * sahAyyastu sukha saMvR0 / sahAstve tat sukha mo0|| vinazanasvarUpeNa milita ityarthaH / 2 parigrahaH zarIram / 3 tAyaH gruddH| sumatijinazAsanadeva devyo // 316 // Jain Education in For Private & Personal use only Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatijinaparivAra vAmau bAhU gadAdhAra-pAzayuktau ca dhArayan / sadA sannihito bharturabhUcchAsanadevatA // 247 // yugmam // tathotpannA mahAkAlI svarNaruk padmavAhanA / dadhAnA dakSiNI bAhudaNDau varada-nAzinau // 248 // mAtuliGgA-'Gkazadharau parau bAhU ca bibhratI / bhartuH zAsanadevyAsIt sadA sanidhivartinI // 249 // __vacanAtizayaiH paJcatriMzatA zobhitaH prabhuH / bodhayan bhavyabhavino vijahAra vasundharAm // 250 // sAdhUnAM trINi lakSANi sahasrANi ca viMzatiH / sAdhvInAM paJcalakSI ca sahatriMzatsahasrikA // 251 // caturdazapUrviNAM dve sahasre sacatuHzate / ekAdaza sahasrANi tvavadhijJAnazAlinAm // 252 // manojJAninAmayutaM sapazcAzacatuHzatI / trayodaza sahasrANi kevalajJAninAM punH||253|| vaikriyalabdhisahasrANyaSTAdaza catuHzatI / ayutaM vAdalabdhInAM sapaJcAzacatuHzatI // 254 // zrAvakANAmubhe lakSe saikAzItisahasrake / zrAvikANAM paJcalakSI sahasrANi ca SoDaza // 255 // catustriMzadatizayAnvitasya sumtiprbhoH| uvyAM viharamANasya babhUveti paricchadaH / / 256 // pUrvalakSaM dvAdazAGgyA viMzatyabdyA ca varjitam / Arabhya kevalotpattervyaharat sumatiH prbhuH||257|| khaM mokSakAlaM jJAtvA'tha sammetAdriM yayau vibhuH / samaM munisahasreNa tasthAvanazanena ca // 258 // mAsAnte kSatabhavopagrAhikarmA jagatpatiH / samprAptAnantacatuSkaH zailezIdhyAnamAsthitaH // 259 // caitrasya sitanavamyAM punarvasugate vidhau / samaM tairmunibhiH svAmI prapede padamavyayam // 26 // yugmam // * degsannihitA bhadeg sNvR0|| suvarNakAntiH / rauvAmabA' saMvR0 saGgha // 2 bhavyajIvAn / 3 privaarH| nte kSita mA saMvR0 mo0||4 kSataM kSINam / 5 punavasunakSatram / sumatijinanirvANam JainEducation idolral For Private & Personal use only Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite mahAkAvye // 317 // Jain Education Inter kaumAre'yuH pUrvalakSA daza rAjye punaH prabhoH / pUrvalakSaikonatriMzad dvAdazAGgasamanvitA // 269 // pUrvalakSaM dvAdazAGganyUnaM vratadharasya tu / catvAriMzatpUrvalakSA ityAyuH sumatiprabhoH // 262 // abhinandananirvANAt sumatikhAminirvRtiH / koTilakSeSu navasu sAgarANAM gateSvabhUt / / 263 / / bhartuH sahasrayatinAM ca tadA zarIrasaMskAramagnijanitaM vidhivad vidhAya / nirvANaparvamahimAnamakArSurindrA nandIzvarAntaragamaMca punaH svalokam || 264 // // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkA puruSacarite mahAkAvye tRtIyaparvaNi sumatikhAmicaritavarNano nAma tRtIyaH sargaH // tRtIyaM parva tRtIyaH sargaH sumati svAmicaritam / // 317 // . Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmaprabhajinapUvaibhavacaritam caturthaH srgH| zrIpadmaprabhasvAmicaritram / vandAmahe padmavarNa padmaprabhajinezvaram / lIlAnivAsaM padmAyAH padmarAzimiva sthitam // 1 // padmaprabhajinendrasya caritaM duritApaham / tatprabhAvAdasAmAnyAd vakSyAmi kSAmadhIrapi // 2 // dhAtakIkhaNDadvIpasya prAgvidehaikamaNDane / vatsAbhidhAne vijaye susImetyasti pUrvarA // 3 // tatrA'parAjito nAma dviSadbhiraparAjitaH / jitendriyaH samabhavad bhUpo dharma ivAGgavAn // 4 // tasya nyAyaH suhRdabhUd dharmoM bandhuguNA dhanam / suhRdrandhu-dhanAnyAsan bahiraGgAni kevalam // 5 // tasyA''rjavaM ca zIlaM ca satvaM cetyarjitA guNAH / mitho bhUSaNatAM jagmuH pAdapasyeva pallavAH // 6 // akopano'rInazirSadanAsakto'nvabhUta sukham / alubdhazca zriyaM dadhre sa vivekiziromaNiH // 7 // ahetpravacanasudhAM piban deva ivAnyadA / sa evaM cintayAmAsa tatvaniSThena cetasA // 8 // sampado yauvanaM rUpaM zarIraM hariNIdRzaH / putra-mitrANi hANi dustyajAni zarIriNAm // 9 // jIvanapyadazAM prAptaH kAladharma gato'pi vA / ebhistu tyajyate jnturvinssttaannddmivaannddjaiH||10|| ekapAdena phAlAbhaM snehaM teSvekapakSakama / kurvANo bhrazyati svArthAda dhigaho! mnddhiirjnH||11|| lakSmyAH / 2 pApanAzakam / 3kSAmA kSINA / 4 varA pU: ngrii| * satyaM cedeg saGgha // 5 aziSat zAsayAjakAra / GI adazAM durdazAm / 7 pkssibhiH| 8 phAlaH utplavanam , bhASAyAm 'phALa' / Jain Education Inter ! For Private & Personal use only (all Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite tRtIyaM parva tRtIyaH sarga: sumati mahAkAvye // 318 // svAmicaritam / tyajantyete na yAvanmAM puNyapAkakSayAdiha / tAvat pauruSamAlambya tyajAmyetAnasaMzayam // 12 // evaM vicintya suciraM vivekamaNirohaNaH / dhArAdhirUDhavairAgyo rAjyaM putrAya dattavAn // 13 // pihitAzravasUrINAM pAdapadmAntametya saH / upAdade parivrajyAM mokSatrajyAmahArathIm // 14 // triguptiH paJcasamitirnirmamo niSparigrahaH / nizitaM khagadhArAvaciraM so'pAlayad vratam // 15 // sa viMzatisthAnakebhyaH sthAnaH katipayairapi / Arjayat tIrthakRnnAma karma nirmalamAnasaH // 16 // zubhadhyAnaparaH svAyuH kSapayitvA mahAmanAH / graiveyake''bhUnnavame maharddhiramaro'tha sH|| 17 // __ itazca jambUdvIpAntarvarSe'tra bharatAbhidhe / kauzAmbItyasti nagarI vatsadezasya maNDanam // 18 // tatroccataracaityAgrasiMhAbhyaNe paribhraman / trasyaitAGkakuraGgeNa yAtInduniSkalaGkatAm // 19 // taMtrAvAsagRheSUccaidhUpadhUmA vitanvate / yugma'yUnAM ratabhraSTAMzukAnAmaMzukazriyam // 20 // svastikanyastamuktAsu tatra pratigRhaM shukaaH| cazvAghAtaM vitanvanti dADimIbIjazaGkayA // 21 // zrImAn sarvo janastatra nAnyaskhaM ko'pi luNTati / udyAnakusumAmodasyolluNTAkaH paraM marut // 22 // AsIt tatra dharo rAjA dharAyAstApanodainAt / dhAraNAccApyadharayan dhArAdhara-dharAdharAn / / 23 // maNirohaNaH maNiparvataH / 2 pravartamAnA dhArA yathA uttarottaraM vardhate tathA dhArAm adhirUDham vairAgyaM yasya / 3 vrjyaa-maargH| 4 upArjayAmAsa / * tAGgaku sNvR0|| 5 aGkasthahariNena, aGko nAma lAJchanam utsaGgo vaa| tatra vA saMvR0 saGgha0 // |6 dampatInAm / rataM ratikrIDA, aMzukaM vastram / 7 nodanaM dUrIkaraNam / dharaNA saMvR0 saGgha // 8 dhAraNaM ca yathAsthAna | vyavasthApanam / 9 dhArAdharo meghaH, dharAdharaH parvataH / padmaprabhajina janmapurI pitaro ca 21 // Jain Education in For Private & Personal use only Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Internat na bhUpAH khaNDayAmAsustasyA''jJAM kSitimaNDale / puSpasrajamivAkhaNDAM dadhuH zirasi kintu te // 24 // koNDodaNDadordaNDo'pyeSa no daNDacaNDatAm / adarzayat kintu saumyastasthau bhadra iva dvipaH / / 25 / / yazo-nurAgairyugapad vistIrNaiH kakubho'bhitaH / acarcayacciraM so'rdhazrIkhaNDa ghusRNairiva // 26 // tasmin mahIpatau lakSmIdevyA lIlAniketane / guNarAzirabhUd vAstudevateva sahotthitaH // 27 // satInAM sImabhUtA'bhUt susImA nAma tasya tu / sadharmacAriNI devakanyAsabrahmacAriNI // 28 // pANi-pAdA'dhareNAviHpallavA puSpitA raidaiH / dorbhyAM sazAkhA zuzubhe kalpadrumalateva sA / / 29 / / nIrraGgIcchannavadanA pazyantI bhuvameva hi / IryAsamitilIneva maeNntharaM saJcacAra sA // 30 // tasyAH zarIraM kAntyeva hiyA zIlamabhraSyata / Arjavena mana iva vacanaM sUnRtena ca // 31 // vadantI sA'tivizadairdantAMzubhirazobhata / rajanIramaNajyotsnAplevairiva vibhAvarI // 32 // ito graiveyake jIvaH so'parAjita bhUpateH / ekAgratriMzadambhodhimitamAyurapUrayat // 33 // mAghasya SaSThyAM kRSNAyAM citrAsthe rajanIkare / cyutvA susImAsvAminyAH kukSAvavatatAra ca // 34 // tadA mukhe pravizatastIrthakrujjanmasUcakAn / caturdaza mahAsvanAn susImA devyudaikSata // 35 // vardhamAne kramAd garbhe padmazayyAsu dohadaH / abhUd devyA devatAbhiH paryapUryata tatkSaNAt // 36 // 1] kakup dizA / 2 zrIkhaNDam candanam, ghusRNam kesaram / 3 vAstudevatA gRhadevatA / 4 AviH prakaTitam / 5 radAH dantAH / 6 nIraGgI ziro'vaguNThanam, bhASAyAm 'lAja ghumaTo' / 'nIraGgI' zabdo dezyamAkRtarUpaH / 7 mandaM mandam / 8 aMzavaH kiraNAH / 9 lavaH puurm| * ekonatriM saMvR0 // padmaprabhajina janma utsavazca . Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ C triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye tRtIyaM parva tRtIyaH sargaH sumatikhAmi // 319 // caritam tato navasu mAseSu dineSvardhASTameSu ca / kArtikakRSNadvAdazyAM candre citrAgate sati // 37 // sadyo vakrA-ticArAbhyAM graheSaccagateSu ca / padmavarNa padmacihna sA devI suSuve sutam // 38 // paTapaJcAzad dikumAryaH sUtikamaitya cakrire / athA''gatya prabhuM zakro'naipIt varNAdrimUrdhani // 39 // zakrotsaGgasthitaM naathmindraasttraa'cyutaadyH| krameNAsnapayan sarve'nujyeSThaM sodarA iva // 40 // IzAnAGkasthitaM nAthaM zakro'pi hi yathAvidhi / napayAmAsa pUjAdi kRtvA cetyabhituSTuve // 41 // __asinnapAre saMsAramarau saJcAriNAM cirAt / tvadarzanamabhUd deva ! dehabhAjAM sudhAprepA // 42 // rUpeNApratirUpaM tvAmazrAntaM pazyatAM satAm / kRtArtheyaM samabhavad devAnAM nirnimeSatA // 43 // nityAndhakAre pradyotaH sukhaM niraeNyiNAmapi / abhRt te tIrthanAthatvarUpakasyA''mukhaM hyadaH // 44 // puNyaiH saMsAriNAM deva! kRpAsAraNivAriNA / siktvA nayasi vRddhiM tvaM cirAd dharmamahIruham // 45 // jagatritayanAthatvaM jJAnatritayadhAritA / idamAjanma siddhaM te zItalatvamivAmbhasAm // 46 // padmavarNa ! padmacihna ! padmagandhimukhAnila ! / padmAnana ! padmAdvaita ! padmAsama ! jaya prabho! // 47 // apAro dustarazcAyaM sadA saMsArasAgaraH / jAnudano'dhunA nAtha ! tvatprasAdAd bhaviSyati // 48 // na kalpAntarasAmrAjyaM nAnuttaranivAsitAm / vAJchAmi kintu zuzrUSAM bhavataH paadpdmyoH||49|| 'citrA' nAma nakSatram / 2 karma etya-kamaitya / etya Agamya / 3 svargAdiH meruH / 4 stutiM cakAra / 5 prapA sarvasAdhAraNo jalapAnamaNupaH, bhASAyAm 'prb'| 6 zramarahitam yathA syAt tathA / 7 nirayo nrkH| 8 AmukhaM prathamaH prArambhaH tIrthanAthasvarUpanATakasya prArambhikaM phalam / *vAmbhasaHsaMvR0 snggh0||9 advaitena padmarUpAbhedena sarvatra padmamayatvAt / MORELALCASEASOOTRAM // 319 // Jain Education Internal For Private & Personal use only X w.jainelibrary.org Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stutvaivaM nAthamAdAya zakro drutamupetya ca / susImAsvAminIpArthe mumoca dyAM jagAma ca // 50 // padmazayyAdohado'smin yanmAturgarbhage'bhavat / padmAbhazcetyamuM padmaprabha ityAhvayat pitA // 51 // lAlyamAno dhudhAtrIbhiH krIDan surakumArakaiH / krameNa vavRdhe svAmI dvitIyaM cA''sadad vyH||52|| sArdhadhanvadvizatyuccaH pRthUrasko babhau prabhuH / padmarAgazilAluptakrIDAzaila iva shriyH|| 53 // tityakSurapi saMsAraM khAmI lokAnuvartanAta / mAtA-pitranurodhAca cakre dAraparigraham // 54 // janmataH pUrvalakSeSu gateSvardhASTameSvatha / uparodhAt pituH svAmI rAjyabhAramupAdade // 55 // rAjyaM ca pAlayan sAdho pUrvalakSakaviMzatima / tathA poDaza pUrvAGgANyatyakAmajagatpatiH // 56 // bhavapAraM jigamiSuH svAmI lokAntikAmaraiH / dIkSAyai prerito gatyai pathikaH zakunairiva // 57 // dadau ca vArSikaM dAnaM dadatazca prabhorvasu / kuberapreritAH santo jRmbhakAH paryapUrayan / / 58 // athendra-bhUpairvihitAbhiSekaH zivikAM prbhuH| Aruhya nirvRtikarAM sahasrAmravaNaM yayau // 59 // citrAyAM kArtika kRSNatrayodazyAM ca paSThakRta / samaM rAjasahasreNAparAhe prAbajat prabhuH // 6 // dvitIyadivase svAmI pure brahmasthale'karota / pAraNaM paramAnnena somadevanRpaukasi // 61 // amarA vidadhustatra paJcadivyAbhUtAnyatha / sa tu cakre nRpo ratnapIThaM yatra sthito vibhuH // 62 // 1 svrgm| 2 dvitIyaM vayaH yauvanam , Asa dat praap| * cAbhavad saMvR0 mo0|| 3 pRthu vizAlam , uraH vkssH|| // tyaktum icchuH| * kAtiva sNvR0|| meSu ca saMvR0 snggh0|| 5 AgrahAt / jyaM prapAlayan sArdhapU sNbR0|| 1|| saGgha0 // 6 tannAmakAH kuberAjJAvazavartino devavizeSAH / triSaSTi. 55 padmaprabhajinala pravajyA STEOS Jain Education Intere For Private & Personal use only , Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite mahAkAvye // 320 // Jain Education Inter vijahAra ca SaNmAsAMzchadmasthaH paramezvaraH / AgAd bhUyaH sahasrAsravaNaM dIkSaikasAkSikam // 63 // SaSThena pratimAsthasya vibhorvaTatarostale / praNezairghAtikarmANi vAtoddhUtAbhrajAlavat // 64 // tatazcaitrasya kAyAM candre citrAmupeyuSi / amlAnaM kevalajJAnamabhUt padmaprabhaprabhoH / / 65 / / surA - surendrAH samavasaraNaM tatra cakrire / prAgdvArA pravivezAtha tatra tribhuvanezvaraH // 66 // sArdhakrozonnataM caityapAdapaM paramezvaraH / tatra pradakSiNIcakre tamiva tridivezvaraH // 67 // 'tIrthAya nama' ityevamuccairuccAritastutiH / ratnasiMhAsane pUrvAbhimukho nyaSadat prabhuH // 68 // prabho prativimvAni divanyAkhapi nAkinaH / tatprabhAveNa tadrUpanirvizeSaNi cakrire // 69 // tatra cAsthAd yathAsthAnaM zrImAn saGghazcaturvidhaH / svAminyutkaNThayotkaNThaH kekija ivAmbude // 70 // atha saudharmakalpendraH praNamya paramezvaram / yathArthasArayA vAcA tuSTAva spaSTabhaktitaH // 71 // niman parapacamRmupasargAn pratikSipan / prApto'si zamasauhityaM mahatAM kA'pi vaiduSI // 72 // arakto bhuktavAn muktimadviSTo hatavAn dviSaH / aho ! mahAtmanAM ko'pi mahimA lokadurlabhaH // 73 // sarvathA nirjigISeNa bhItabhItena cAgesaH / tvayA jagatrayaM jigye mahatAM kA'pi cAturI // 74 // dattaM na kiJcit kasmaicinnA''ttaM kiJcit kutazcana / prabhutvaM te tathApyetat kalA kA'pi vipazcitAm // 75 // yaddehasyApi dAnena sukRtaM nArjitaM paraiH / udAsInasya tannAtha ! pAdapIThe tavAluThat / / 76 / / 1 bhUyaH punaH / 2 nAzaM prApuH / 3 udbhUtaM vinAzitam / 4 pUrNimAyAm / 5 devAH nAkavAsinaH, kam sukham, akam asukham duHkham nAsti akaM yatra asau nAkaH khargaH / 6 nirvizeSam samAnam / 7 stutiM cakAra / 8 jigISA vijayecchA / 9 AgaH pApam / tRtIyaM parva 'caturthaH sargaH padmaprabha svAmi caritam / // 320 // . Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmaprabhajinadezanA rAgAdiSu nRzaMsena sarvAtmasu kRpAlunA / bhIma-kAntaguNenoccaiH sAmrAjyaM sAdhitaM tvayA // 77 // sarve sarvAtmanA'nyeSu doSAstvayi punarguNAH / stutistaveyaM cenmithyA tat pramANaM sbhaasdH||78|| mahIyasAmapi mahAn mahanIyo mahAtmanAm / aho ! me stuvataH svAmI stutergocaramAgamat / / 75 // bhUyo bhUyo bhavatpAdadarzanaM me bhavatviti / AzaMsAmi jagannAtha ! nirvANamapi nAparam // 8 // evaM stutvA sthite zake prArebhe dharmadezanAm / pazcatriMzadatizayAnvitayA bhagavAn girA / / 81 // pArAvAra ivApAraH saMsAro ghora eSa bhoH ! / prANinazcaturazItiyonilakSeSu pAtayan // 82 // zrotriyaH zvapacaH svAmI pattibrahmA kRmizca sH| saMsAranATye naTavat saMsArI hanta ! ceSTate // 83 // na yAti katamAM yoni ? katamAM vA na muJcati? / saMsArI karmasambandhAdavakrayakuTImiva / / 84 // samastalokAkAze'pi nAnArUpaiH svakarmataH / vAlAgramapi tannAsti yanna spRSTaM zarIribhiH / / 85 // saMsAriNazcaturbhedAH vaMbhri-tiryaG-narA-'marAH / prAyeNa duHkhabahulAH karmasambandhabAdhitAH // 86 // ___ AyeSu triSu narakeSUSNaM zItaM pareSu ca / caturthe zItamuSNaM ca duHkhaM kSetrodbhavaM tvidam / / 87 // narakeghRSNazIteSu cet patellohaparvataH / vilIyeta vizIryaMta tadA bhuvamanApnuvan // 88 // udIritamahAduHkhA anyo'nyenAsuraizca te / iti trividhaduHkhArtA vasanti narakAvanau // 89 // kuro nRzaMsaH / * degsAro'pyeSa eva bhoH! saMbR0 mo0 // yonyAvarteSu saMbR0 mo0 // 2 zrAtriyo'pi vedajJabrAhmaNo'pi caNDAlo bhavati / evaM svAmI api pattiH bhASAyAm 'pagI' bhavati / 3 bhATakena prAptAM kuTIm, bhATakam bhASAyAm 'bhaaii| 4 zvabhram narakam , zvazrI nrkvaasii| narakagatiklezasvarUpa Jan Education Inter For Private & Personal use only Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaM parva caturthaH triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye sargaH padmaprabhakhAmicaritam / // 32 // samutpannA ghaTIyantreSvadhArmikasuraibalAt / AkRSyante laghudvArA yathA sIsazalAkikA // 9 // gRhItvA pANi-pAdAdau vajrakaNTakasaGkaTe / AsphAlyante zilApRSThe vAsAMsi rajakairiva // 91 // dArudAraM vidAryante dAruNaiH kacaiH kvacita / tilapeSaM ca piSyante citrayaH kvacit punH|| 92 // pipAsArtAH punastaptatrapu-sIsakavAhinIm / nadI vaitaraNI nAmAvatAryante varAkakAH // 93 / / chAyAbhikAziNaH kSipramasipatravanaM gtaaH| paMcazastraiH patadbhiste chidyante tilazo'sakRt // 94 // saMzleSyante ca zAlmalyo vajrakaNTakasaGkaTAH / taptAyAputrikAH kvApi smAritAnyavadhUratam // 95 // saMsmArya mAMsalolatvamAzyante mAMsamaGgajam / prakhyApya madhulaulyaM ca pAyyante tApitaM trpu||96|| bhraassttr-knndduu-mhaashuul-kumbhiipaakaadivednaaH| azrAntamanubhAvyante bhRjyante ca bhaTitravat // 97 / / chinna-bhinnazarIrANAM bhUyo militavarmaNAm / netrAdyaGgAni kRSyante baka-kaGkAdipakSibhiH // 98 // evaM mahAduHkhahatAH sukhAMzenApi varjitAH / gamayanti bahuM kAlam A trayastriMzasAgaram / / 99 // tiryaggatimapi prAptAH samprApyakendriyAditAm / tatrApi pRthivIkAyarUpatAM samupAgatAH // 10 // . bahUni laghUni chidrANi yasmin tena laghucchidreNa sAdhanena, bhASAyAm 'jataraDo' iti suvarNakAraprasiddham upakaraNam / 2 zalAkikA bhASAyAm-'saLI' / 3 kASThavidAraNavat / 4 krakacaM karapatrama, bhASAyAm 'karavata' / 5 tilapeSaNavat / *punastatra trsNvR0|| 6 patrarUpazastraiH / 7 asakRd vAraMvAram / 8 ayaHputrikAH lohaputtalikAH / 9 kriyAvizeSaNam, parastrIramaNa | smArayitvA iti bhAvaH / 10 khAdyante / 11 bhrASTram 'bhaTTi' iti bhaassaayaam| 12 kaNDa bhrASTrasamAnam / 13 'bhrasjIt pAke' ityasya, 18 |pacyante ityrthH| 14bhaTitram bhASAyAm -'bhaDathu' iti| 15varma zarIram / degni klizyante sNvR0mo0||76kRssynte aakRssynte| // 321 // Jain Education i n For Private & Personal use only Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tiryaggatiduHkhasvarUpam - RECOMMEGAME halAdizastraiH pAThyante mRdynte'shv-gjaadibhiH| vAripravAhaiH plAvyante dahyante ca davAgninA // 101 // vyathyante lavaNA-'cAmla-mUtrAdisalilairapi / lavaNakSAratAM prAptAH kvathyante coSNavAriNA // 102 // pacyante kumbhakArAdyaiH kRtvA kumbheSTakAdisAt / cIyante bhittimadhye ca nItvA kardamarUpatAm // 103 // kecicchANainighRSyante vipacya kSAramRtpuTaiH / TaGkANDakairvidAryante pAThyante'drisaritplavaiH // 104 // akAyatAM punaH prAptAstApyante tapanAMzubhiH / ghanIkriyante tuhinaiH saMzoSyante ca pAMsubhiH // 105 // kSAretararasAzleSAd vipadyante parasparam / sthAlyantasthA vipacyante pIyante ca pipAsitaiH // 106 // tejAkAyatvamAptAzca vidhyApyante jalAdibhiH / panAdibhiH prakuTyante jvAlyante cendhnaadibhiH||107|| vAyukAyatvamapyAptA hanyante vyajanAdibhiH / zItoSNAdidravyayogAd vipadyante kSaNe kSaNe // 108 // prAcInAdyAstu sarve'pi virAdhyante parasparama / mukhAdivAtairvAdhyante pIyante coragAdibhiH // 109 // vanaspatitvaM dazadhA prAptAH kndaadibhedtH| chidyante vA'tha bhidyante pacyate vA'gniyogataH // 11 // saMzoSyante nipiSyante pluSyante'nyonyagharSaNaiH / kSArAdibhizca dahyante sandhIyante ca bhoktRbhiH // 111 // sarvAvasthAsu khAdyante bhajyante ca prabhaJjanaiH / kriyante bhasmasAd dAvairunmUlyante saritplavaiH // 112 // sarve'pi vanaspatayaH sarveSAM bhojyatAM gatAH / sarvaiH zastraiH sarvadA'nubhavanti klezasantatim // 113 // dvIndriyatve ca tApyante pIyante pUtarAdayaH / cUrNyante kRmayaH pAdairbhakSyante caTakAdibhiH // 114 // 1 AcAmlam amlam , bhASAyAm 'khaattuN'| raghaTTIkriyante himaiH| 3 ghana iti bhASAyAm 'ghaNa' / 4 tAlavRntAdivyajanaiH, hAvyajanam bhASAyAm 'viijnno'| For Private & Personal use only , Jain Education Intere kA Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Eesti T tRtIyaM parva caturthaH triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye // 322 // sarga: padmaprabhasvAmicaritam O SOS zaGkhAdayo nikhanyante niSkRSyante jalaukasaH / gaNDUpadAdyAH pAtyante jaTharAdauSadhAdibhiH // 115 // trIndriyatve'pi samprApte ssttpdii-mtkunnaadyH| vimRdyante zarIreNa tApyante coSNavAriNA // 116 // pipIlikAstu tudyante pAdaiH sammArjanena ca / adRzyamAnAH kunthvAdyA maithyante caa''snaadibhiH||117|| caturindriyatAbhAjaH saraMghA bhramarAdayaH / madhumakSairvirAdhyante yaSTi-loSTAditADanaiH / / 118 // tADyante tAlavRntAdyaiAga daMza-mazakAdayaH / grasyante gRhagodhAdyairmakSikA-markaTAdayaH // 119 // paJcendriyA jalacarAH khaadynte'nyonymutsukaaH| dhIvaraiH parigRhyante gilyante ca bkaadibhiH||120|| utkIlyante tvacayadbhiH prApyante ca bhaTitratAm / bhoktukAmairvipacyante nigAlyante vsaarthibhiH||121|| sthalacAriSu cotpannA abalA balavattaraiH / mRgAdyAH siMhapramukhaiAryante mAMsakAtibhiH // 122 // mRgayAsaktacittaistu krIDayA mAMsakAmyayA / naraistattadupAyena hanyante'naparAdhinaH // 123 // kSudhA-pipAsA-zItoSNA-'tibhArAropaNAdinA / kazA-'Gkuza-pratodaizca vedanAM prasahantyamI // 124 // khecarAstittira-zuka-kapota-caTakAdayaH / zyena-sizcAna-gRdhrAdyairgrasyante mAMsagRbhubhiH // 125 // mAMsalubdheH zAkunikai nopAyaprapaJcataH / saGgRhya pratihanyante nAnArUpaiviDambanaiH // 126 // jalA-'gni-zastrAdibhavaM tirazcAM sarvatobhayam / kiyad vA varNyate svakhakarmabandhanibandhanam // 127 // manuSyatve'nAryadeze samutpannAH zarIriNaH / tat tat pApaM prakurvanti yad vaktumapi na kSamam / / 128 // 1 SaTpadI yUkA, bhASAyAm 'juu'| * marya(ryante saMbR0 mo0 // 2 saraghA madhumakSikA, bhASAyAm 'madhamAkha' / 3 markaTa UrNanAbhaH, bhASAyAm kroliiyo| 4 pakSighAtakAH shaakunikaaH| 1 rUpaviDa sNvR0|| // 322 // ASSURES ROSAS Jan Education inter For Private & Personal use only Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuSyagati kharUpam utpannA Aryadeze'pi cANDAla-zvapacAdayaH / tat tat pApaM prakurvanti duHkhAnyanubhavanti ca // 129 // Aryadeze samudbhatA apyanAryaviceSTitAH / duHkha-dAridya-daurbhAgyanirdagdhA duHkhamAsate // 130 // parasampatprakarSaNApakarSeNa vasampadAm / parapreSyatayA dagdhA duHkhaM jIvanti mAnavAH // 131 // ruga-jarA-maraNagrastA nIcakarmakadarthitAH / tAM tAM duHkhadazAM dInAH prapadyante dayAspadam // 132 // jarA rujA mRtirdAsyaM na tathA duHkhakAraNam / garbhe vAso yathA ghoranarakAvAsasannibhaH / / 133 // sUcIbhiragnivarNAbhibhinnasya pratiroma yat / duHkhaM narasyASTaguNaM tad bhaved garbhavAsinaH // 134 // yoniyatrAd viniSkrAman yad duHkhaM labhate bhavI / garbhavAsabhavAd duHkhAt tadanantaguNaM khalu // 135 // bAlye matra-purISeNa yauvane rataceSTitaiH / vArdhake zvAsa-kAsAthairjano jAtu na laJjate // 136 // purISasUkaraH pUrvaM tato madanagardabhaH / jarAjaradvaH pazcAt kadApi na pumAn pumAn // 137 // svAcchaizave mAtRmukhastAruNye taruNImukhaH / vRddhabhAve sutamukho mUryo nAntarmukhaH kvacit // 138 // sevA-karSaNa-vANijya-pAzupAlyAdikarmabhiH / kSapayatyaphalaM janma dhanAzAvihvalo janaH // 139 // kvacicaurya kvacid dyUtaM kvacinnIcarbhujaGgatA / manuSyANAmaho ! bhUyo bhavabhramanibandhanam // 14 // sukhitve kAmalalitairduHkhitve dainya-rodanaiH / nayanti janma mohAndhA na punadharmakarmabhiH // 141 // duHkhapUrvakam Asate tiSThanti / 2 prdaastyaa| 3 mAtRmukhaH / mAtRparatannaH / 4 taruNIparavazaH / 5 sutpraadhiinH| 6 bhujaGgo gnnikaaptiH| * bhramini sNvR0|| Jain Education Inte l For Private & Personal use only Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye tRtIyaM parva caturthI sargaH panaprabhakhAmicaritam / devagatiklezavarNanam // 323 // SALASSSSSSS anantakarmapracayakSayakSamamidaM kSaNAt / mAnuSatvamapi prAptAH pApAH pApAni kurvate // 142 // jJAna-darzana-cAritraratnatritayabhAjane / manujatve pApakarma svarNabhANDe suropamam // 143 // saMsArasAgaragataiH zaimilAyugayogavat / labdhaM kathazcinmAnuSyaM hA ! ratnamiva hAryate // 144 // labdhe mAnuSyake varga-mokSaprAptinivandhane / hA! narakAsyupAyeSu karmasUttiSThate janaH // 145 // AzAsyate yat prayatnAdanuttarasurairapi / tat samprAptaM manuSyatvaM pApaiH pApeSu yojyate // 146 // parokSaM narake duHkhaM pratyakSaM narajanmani / tatprapaJcaH prapaJcena kimarthamupavarNyate // 147 // zokA-'marSa-viSAdeA-dainyAdihatabuddhiSu / amareSvapi duHkhasya sAmrAjyamanuvartate // 148 // dRSTvA parasya mahatIM zriyaM prAgjanmajIvitam / arjitasvalpasukRtaM zocanti suciraM surAH // 149 // cirAd vA balinA'nyena pratikatu tmkssmaaH| tIkSNenAmarSazalyena dodyante nirantaram // 150 // na kRtaM sukRtaM kiJcidAbhiyogyaM tato hi nH| dRSTottarottarazrIkA viSIdantIti nAkinaH // 151 // dRSTvA'nyeSAM vimAna-strI-ratnopavanasampadam / yAvajIvaM vipacyante jvaladAnalormibhiH // 152 // hA prANeza ! prabho ! deva ! prasIdeti sagadgadam / parairmUSitasarvasvA bhASante diinvRttyH||153|| . madyasadRzam / 2 zamilA bhASAyAM samola', yatra chidre yonadhAraNAya rajjuH nikssipyte| yugaM ca bhASAyAM 'dhosarUM' / zamilAyuga| yogazcettham-yathA samudre ekataH zamilA kSiptA, anyata: yugam kSiptam / tau dvau pravAheNa vAhyamAnau punaH kadA sambandhayuktau bhaviSyataH | arthAt yugacchidre zamilA kadA kathaM pravizet ? iti na jJAyate / yathA ca tayordvayoH sambandho duHzakaH evameva manujabhavaH sudurlabhaH / kA udyamazIlo bhavati / 4 vistAreNa / 5 punaH punaH bhRzaM vA ThUnAH kSINAH bhavanti / 6 kiGkaradevatvam / 7 mUSita-corita / // 323 // Jain Education Intern For Private & Personal use only IDl Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HORORSCORCHESHDOL prApte'pi puNyataH svarge kaam-krodh-bhyaaturaaH| na svasthatAmaznute surAH kAndarpikAdayaH // 154 // atha cyavanacihnAni dRSTvA dRSTvA vimRzya ca / vilIyante'tha jalpanti va nilIyAmahe vayam ? // 155 // tathAhi-amlAnA api hi mAlAH surdrumsmudbhvaaH| mlAnIbhavanti devAnAM vadanAmbhoruhaiH samam // 156 // hRdayena samaM vizvagvizliSyatsandhibandhanAH / mahAbalairapyakampyAH kampante kalpapAdapAH // 157 // AkAlapratipannAbhyAM priyAbhyAM ca sahaiva hi / zrI-hIbhyAM parimucyante kRtAgasa ivAmarAH // 158 // ambarazrIrapamalA malinIbhavati kSaNAt / apyakasAd visRmrairghaudhairmlindhnaiH||159 // adInA api dainyena vinidrA api nidrayA / AzrIyante mRtyukAle pakSAbhyAmiva kiittikaaH||16|| viSayeSvatirajyante nyAyadharmavivAdhayA / apathyAnyapi yatnena spRhayanti mumUrSavaH // 161 // nIrujAmapi bhajyante sarvAGgopAGgasandhayaH / bhAvidurgatipAtotthavedanAvivazA iva // 162 // padArthagrahaNe'kasAd bhavantyapaTudRSTayaH / pareSAM sampadutkarSamiva prekssitumkssmaaH|| 163 // garbhAvAsanivAsotthaduHkhAgamabhayAdiva / prakampataralairaGgairbhApayanti parAnapi // 164 // nizcitacyavanAzcikairlabhante na rati kvacita / vimAne nandane vApyAmaGgArAliGgitA iva // 165 // hA priyAH! hA vimAnAni ! hA vApyo! hA srdrmaaH!| kva draSTavyAH punayUyaM htdaivviyojitaaH||166|| 1 prAmuvanti / kAndarpikAH adhamadevAH / 2 samantAt / 3 vastram / * degrapyamadeg saMvR0 // 4 visamaraM prasaraNazIlam / 5 nihArahitAH / 6 nyAyo nItimArgaH / 7 mrnnaabhilaassinnH| rogarahitAnAm api / 9 padArthapratyakSIkaraNe apaTTadRSTayaH mandadRSTayaH / 10 bhayaM janayanti / 11 aGgArardagdhA iva / lAbhApayantimAH // 163 kacita Jain Education in For Private & Personal Lise Only . Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite mahAkAvye tRtIyaM parva caturthaH sargaH padmaprabhasvAmicaritam / // 324 // aho ! mitaM sudhAvRSTiraho! bimbAdharaH sudhA / aho! vANI sudhAvarSiNyaho! kAntA sudhAmayI // 167 // hA ratnaghaTitA stambhAH! hA shriimnmnnikuttttimaaH!| hA vedikA ratnamayyaH kasya yAsyatha saMzrayam // 168 // hA ! ratnasopAnacitAH kamalotpalamAlitAH / bhaviSyantyupabhogAya kasyemAH pUrNavApayaH 1 // 169 // he pArijAta! mandAra! santAna! haricandana / kalpadruma ! vimoktavyaH kiM bhavadbhirayaM janaH // 17 // hahA ! strIgarbhanarake vastavyamavazasya me / hahA'zucirasAsvAdaH kartavyo mayakA muhuH // 171 // hahA hA ! jaTharAGgArazakaTIpAkasambhavam / mayA duHkhaM viSoDhavyaM baddhena nijakarmaNA // 172 // rateriva nidhAnAni va tAstAH surayoSitaH / kvA'zucisyandabIbhatsA bhoktavyA narayoSitaH // 173 // evaM khokavastUni smAraM smAraM divauksH| vilapantaH kSaNasyAntarvidhyAyanti pradIpavat // 174 // ||nvbhiH kulakam // asAramitthaM saMsAraM cintayitvA vimuktaye / prayateta parivrajyopAyena zubhadhIrjanaH // 175 // bhartustayA dezanayA pratibuddhAH shsrshH| kecidAdadire dIkSAM samyaktvamapare punaH // 176 // suvratAdyA gaNabhRto'bhUvan saptottaraM zatam / jagranthudvAdazAGgI te prapadya tripadI prbhoH||177 // dezanAvirate nAthe suvrato dezanAM vyadhAt / ziSyA gurUNAM kUpAnAmAhAvA iva tkriyaaH||178|| virate dezanAto'sinnapi sarve surAdayaH / praNipatya jagannAthaM sthAnaM nijanijaM yyuH||179 // . kuTTimam bhUmitalam / 2 Azrayam / 3 mAlitAH zobhitAH / 4 aGgArazakaTI bhaassaayaam-'sgddii'| 5 AhAvAH kUpasamIpavartinaH grtaaH| // 324 // Jain Education Interco For Private & Personal use only . Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tattIrthajanmA kusumo nIlAGgo mRgavAhanaH / saphalaM cAbhayadaM ca vibhrANo dakSiNau karo // 18 // pabhaprabhavibhrat pANI nakulA-'kSasUtriNau dakSiNetarau / sadA sanidhivAsId bhartuH zAsanadevatA / / 181 // | jinazAsana yugmam // devadecyA tathotpannA'cyutA nAma zyAmAGgI nrvaahnaa| bibhrANA dakSiNI bAhudaNDau varada-pAzinau // 182 // vAmau ca kArmukadharA-'bhayadau bibhratI bhujau| padmaprabhajinendrasyAbhavacchAsanadevatA / / 183 // amuktasannidhistAbhyAM vishvaanugrhkaamyyaa| vijahAra jagatsvAmI graamaa-''kr-puraadissu||184||yugmm|| sAdhUnAM trINi lakSANi sahasrAstriMzadeva ca / sAdhvInAM ca caturlakSI sahasrANi ca viNshtiH||185|| caturdazapUrvabhRtAM dve sahasre zatatrayam / avadhijJAnavatAM ca sahasrANi punardaza // 186 // padmaprabhaninamanaHparyayiNAM trINi zatAnyayutameva ca / sahasrANi dvAdaza tu kevalajJAnazAlinAm // 187 // parivAra: vaikriyalabdhisahasrAH poDazASTottaraM zatam / bAdalabdhidharANAM tu sahasrA nava SaTzatI // 188 // zrAvakANAmume lakSe SaTsaptatisahasyapi / zrAvikANAM punaH paJca lakSAH paJca sahasyapi // 189 / / parivAre'bhavad bhartuH kevalajJAnakAlataH / SaNmAsyA poDazAGyonaM pUrvalakSaM vihAriNaH // 19 // pacaprabhavinamokSakAlamathA''sannaM viditvA paramezvaraH / sammetAdi jagAmAthAnazanaM mAsikaM vyadhAt // 19 // dAnirvANam mArgazIrSe ca kRSNakAdazyAM citrAsthite vidhau / kSINazeSacatuSkarmA siddhAnantacatuSTayaH // 192 // munInAmanazaninAM zataikhyauH shaassttbhiH| dhyAnAccaturthAccaturtha pumarthamamamat prbhuH||193|| yugmam / / * deg pUrvadharA dve saMghR0 mo0 // SoDazAGgayA unam / 2 puruSArtham / mauttaraM zatam vikANAM puna: pAna pUrvalakSaM Jain Education Inter L For Private & Personal use only GILw.jainelibrary.org. Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite mahAkAvye // 325 // Jain Education Inter aSTamAH pUrvalakSAH kaumAre SoDazAGgayuk / pUrvalakSANAM sAdhaikaviMzatI rAjyapAlane // 194 // aGgaiH SoDazabhirnyanaM pUrvalakSaM punarvate / iti triMzatpUrvalakSANyAyuH padmaprabhaprabhoH // 195 // sumatisvAmi nirvANAnmokSaH padmaprabhaprabhoH / gatAyAmabdhikoTInAM sahasranavatAvabhUt // 196 // indrA catuHSaSTirupetya tatra prabhormunInAmapi bhaktibhAjaH / zarIrasaMskAramakArSuruccairnirvANakalyANamahotsavaM ca // 197 // // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye tRtIye parvaNi zrIpadmaprabhakhAmicaritavarNano nAma caturthaH sargaH // tRtIyaM parva caturthaH sargaH padmaprabha svAmi caritam / / 325 / / . Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *** paJcamaH srgH| zrIsupArzvanAthacaritram / 000000000 - - zrIsupArzvajinendrasya pAntu vo dezanAgiraH / udvelakevalajJAnasamudrasyeva vIcayaH // 1 // caritaM zrIsupArzvasya vakSye'haM saptamArhataH / kubodhadhvAntasudinamazeSANAM zarIriNAm // 2 // dhAtakIkhaNDadvIpasya prAgvidehavizeSake / vijaye ramaNIye'sti nAnA kSemapurI purI // 3 // tatrA''sIjagadAnandI nandiSaNo nreshvrH| dinezvara iva zrImAMstejasAmekamAspadam // 4 // azeSarAjyavyApAre jAgarUkasya sarvadA / tasya pradhAnyabhUd dharmo dordaNDa iva dakSiNaH // 5 // nighataH kaNTakIbhUtAn janatAsukhahetave / tasya kopopi dharmAya kiM punaH prastutAH kriyA:? // 6 // aho! AzcaryamanizaM smRtigocaratAM gtH| zrIvItarAgo bhagavAMstasya hRcchayatAM yayau // 7 // AttAnAmatiharaNe sa zaraNyaH sadA'bhavat / smarAturaparastrINAM na kadApi kathaJcana // 8 // kAlena gacchatA so'bhUd bhavodvigno mhaamnaaH| gatvA'ridamanAcAryAntike dIkSAmupAdade // 9 // sa vrataM pAlayaMstIkSNaM sthAnakaiH kaizcidapyatha / tIrthakunnAmakarmopArjayAmAsa mahAmuniH // 10 // tato vidhAyAnazanaM samaye sa mhaamtiH| mRtvA graiveyake SaSThe maharddhiramaro'bhavat // 11 // pradhAnyabhUt-pradhAno babhUva / * kAmarUpatAm saMvR0 TippaNI // 2 arti-pIDA / 3 saMsArAd udvignaH / / 1 deghaamuniH| mR mo0|| supArzvajinapUrvajanmasambandhaH ISSSSSS*** pAlayaMstIhabhada bhavodimo mahAn / sarAturaparastrINAM gavAMstasya hacchayatA yA triSaSTi, 56 Jain Education Inter For Private & Personal use only Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye paJcamA sarga: supaarshvnaathcritm| // 326 // itazca jambUdvIpasyAmuSya kSetre'tra bhArate / purI vArANasItyasti kAzidezasya maNDanam // 12 // x ratnabhittiSu geheSu tasyAmuddayotazAliSu / aSTaprakArapUjAyAM dIpo devAgrato yadi // 13 // caityeSu tasyAmuddaNDaraidaNDopari cndrmaaH| dharmassaikAtapatrasyA''tapatrazriyamaznute // 14 // vidyAdharyo ramamANAstadvA-'TTAlakopari / jagatIjAlakaTakAn vismRtya sukhamAsate // 15 // vAsAgAreSu kUjanti tasyAM pArApatA nizi / ratibhartuH prabodhArthamiva maGgalapAThakAH // 16 // satAM pratiSThAkalpadruH pratiSThAbhAk surendravat / pratiSTho nAma tatrA''sInyAyaniSTho mahIpatiH // 17 // meroriva mahattvenApratirUpasya sarvadA / tasyaiva pAdacchAyAyAmatiSThadakhilaM jagat // 18 // zvetAtapatrairmAyUrAtapatraizca nirantaraiH / dyaurbalAkAghanAGkeca tasin digvijayinyabhUt / / 19 // so'bhUt pratyarthinAM yuddhe na kadApi parAGmukhaH / arthinAmiva niHsImapuruSavratabhUSaNaH // 20 // AjanmAnanyasAhAyyo lIlayaiva mahAbhujaH / sa sadA dhArayAmAsa lIlAkamalavanmahIm / / 21 // tasya pRthvIpateH pRthvI nAma pRthvIva jaGgamA / sadharmacAriNyabhavat sthairyAdiguNabhAjanam / / 22 // tasyAH zIlaM ca rUpaM ca nityaM bhUSaNatAM yayau / bhUSaNAni tu bAhyAni bhUSyatAM pratipedire // 23 // nisarganairmalyajuSo guNAstasyAmanekazaH / utpedire tAmraparNInadyAM muktAkaNA iva // 24 // lAvaNyasalilaM vakra-netra-pANyakSipaGkajam / tadrUpamAbhAcchrIdevyAH padmada ivaaprH|| 25 // --suvarNam / 2 vamo durgaH, aTTAlakaH bhASAyAm 'attaarii'| 3 avyaktaM zabdAyante / * patramAya sNvR0|| 4 ripUNAm / + tabhISa saMvR0 mo0|| 5 bhUmiriva / // 326 // Jain Education inte For Private & Personal use only | Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ supArzvajinajanmAdi tIrthakRjananItvena bhAvi dAsItvamastu tat / rUpeNApi jitAstasyA dAsyo'bhUvan suraanggnaaH|| 26 // __ itazca nandiSeNasya jIvo graiveyake sthitaH / SaSThe'pUrayadAyuH svamaSTAviMzatisAgaram // 27 // cyutvA bhAdrapade kRSNASTamyAM rAdhAgate vidhau / sa jIvo nandiSeNasya pRthavyAH kukSAvavAtarat // 28 // sukhasuptA nizAzeSe pRthvIdevI tadaikSata / tIrthajanmapizunAn mahAsvamAMzcaturdaza / / 29 // suptamekaphaNe paJcaphaNe navaphaNe'pi ca / nAgatalpe dadarza khaM devI garne pravardhinI // 30 // jyeSThasya zuddhadvAdazyAM vizAkhAsthe nizAkare / svarNavarNa svastikAeM sutaM sA suSuve sukham // 31 // jinajanmAvadhijJAnAjjJAtvA tatratya satvaram / SaTpaJcAzad dikumAryaH sUtikarmANi cakrire // 32 // tathaivA''gatya zakro'pi samAdAya jagatpatim / merumUrdhanyatipANDukambalAmagamacchilAm // 33 // bAladhAra ivotsaGge nidhAya paramezvaram / ratnasiMhAsane tatra niSasAda purandaraH // 34 // tIrthanAthaM tIrthatoyastriSaSTiratha vAsavAH / krameNAsnapayannabdhivelA iva taTAcalam // 35 // IzAnAGke nivezyezaM zakro'pyasnapayajalaiH / sphATikokSaviSANotthairdhArAyatrotthitairiva / / 36 // vilipya pUjayitvA ca vastrAlaGkaraNAdinA / jagatpatimiti stotuM saudharmendraH pracakrame // 37 // avijJeyasvarUpe tvayyarthavAdAgraho mama / AdityamaNDalAdAne phAladAnaM kaperikha / / 38 // tathApi tvatprabhAveNa stoSye tvAM paramezvara ! / syandante candrakAntA hi candrakAntiprabhAvataH // 39 // 1 vizAkhAnakSatragate candre / 2 agamat-jagAma / 3 sphATikokSaviSANorathaiH-sphATikabalIvardazRGganirgataiH // 4 kUrdanam , bhASAyAm-'phAla bharavI, kUdako mAravo' / Jain Education Inter M For Private & Personal use only Tiww.jainelibrary.org Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite mahAkAvye // 327 // Jain Education Internal datse samasta kalyANairyat sukhaM zrabhriNAmapi / tiryaga narA-marANAM tat kathaM nAsi sukhapradaH 9 // 40 // apyuyoto jagatrayyAmasmin janmotsave tava / udeSyatkevalajJAnataraNeraruNAyate // 41 // tvatprasAdasya sampairkAdivaitAH kakubho'khilAH / prasAdaM kalayAmAsuradhunA paramezvara ! // 42 // amI ca vAnti sukhadAH pavanAH pAvainAkRte ! / sukhade tvayi nAthe hi jagatAM kaH pratIpakRt 1 // 43 // dhig naH pramAdino dhanyAnyAsanAnyapi tAni naH / deva ! tvajanmakalyANaM calitvA'jJApi yaiH kSaNAt // 44 // nidAnaM deva ! badhnAmi niSiddhamapi samprati / tvaddarzanaphalaM me'stu tvayi bhaktirnirantarA // 45 // stutvaivaM pramAdAya zakraH satvarametya ca / mumocAlakSitaM pRthvIdevyAH pArzve yathAsthiti // 46 // prANinaH prINayan kArAmokSaNAdibhiradbhutaiH / mahotsavaM nRpo'kArSIdAnandaphalapAdapam // 47 // garbhasthe'smin supArzvAbhUJjananI yat tataH prabhoH / supArzva ityabhidhAnaM pratiSThaH pratyatiSThipat ||48 ||| zakrasaGkramitAGguSThesudhApo vavRdhe prabhuH / sudhAndhasAmapi vandyA arhanto'stanyapA yataH // 49 // uttIryottIrya cotsaGgAccApalAcchaizavocitAt / vaJcavazcaM muhurdhAtrIzcikrIDetastataH prabhuH // 50 // paNapUrva krIDatazca martyarUpAn surAn prabhuH / jigAya lIlayA zaktAH krIDAyAmapi ke'rhatAm 1 // 51 // zaizavaM vyaticakrAma krameNa paramezvaraH / krIDan vicitrakrIDAbhitriyAmAmiva kAmukaH // 52 // 1 nArakANAm / 2 aruNodaya iva / 3 kRpAyAH sambandhAt / 4 prsnntaam-nirmltaam| * pavanAkRte saMvR0 / pavitrIkaraNArtham iti saMbR0 TippaNI // 5 pavitrAkRtiyukta ! 6 dvitIyAbahuvacanam / 7 kArA- kArAgRham / 8 sthApayAmAsa / 9 yaH aGguSThe zakrasaMkramitAM sudhAM pibati / 10 sudhAbhakSakA devAH / 11 arhanto na mAtaraM dhayante ataH astanyapAH / 12 triyAmA - rAtriH / tRtIyaM parva pazcamaH sargaH supArzvanAthacaritam / // 327 // . Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SAGARLASSANSACCESS dhanuHzatadvayottuGgaH sarvalakSaNalakSitaH / prapede yauvanaM svAmI bhUSaNaM rUpasampadaH // 53 // dAkSiNyena prabhuH pitronRpaputrIrupAyata / api trilokanAthAnAM mAnyaM hi pitRzAsanam // 54 // bhogyaM karma kSapayituM ramaNIbhiH samaM vibhuH| arasta bhagavanto hi karmacchedAya ttpraaH||55|| tato gateSu kaumAre pUrvalakSeSu paJcasu / abhyarthyA''ropitaM pitrA prabhu bhAramuddadhe // 56 // viMzatyaGgaiH samadhikAH pUrvalakSAzcaturdaza / vyatIyAya jagannAthaH pRthivIM paripAlayan // 57 // upalakSyeva saMsAraviraktaM svAmino manaH / upkhaamyaayyurbrhmlokaallokaantikaamraaH||58|| na bodhyase khayambuddhaH khabhatyA smAryase punH| tIrthaM pravartaya svAminityuktvA te divaM yyuH|| 59 // pAsa supArzvaskhAmyapi tato dIkSAdAnotsavotsukaH / dAnacintAmaNirdAnaM dadau saMvatsarAvadhi // 6 // sAMvatsarikadAnAnte vAsavaizcalitAsanaiH / dIkSAbhiSeko vidadhe supaarshvkhaaminsttH|| 61 // atho manoharA nAma nAnAratnamanoharAm / adhyAruroha zibikAM zivagAmI jgtptiH|| 62 // anvIyamAno bhagavAn surA-'sura-narezvaraiH / sahasrAmravaNaM nAma jagAmopavanottamam / / 63 // trijagadbhUSaNaM svAmI tatraujjhad bhUSaNAdikam / zakranyastaM devadRSyaM skandhadeze dadhAra ca // 64 // jyeSThazuddhatrayodazyAM rodhAyAM pazcime'hani / samaM nRpasahasreNa SaSThena prAvajat prbhuH||65|| 1 vivAhaM cakAra / 2 dhArayAJcakAra / 3 viMzatyaGgaiH-viMzatipUrvAGgairityarthaH / 4 vyatItAni / 5 svAminaH samIpam upasvAmi / 6 tIrthaGkarA hi dIkSAgrahaNAt pUrva saMvatsaraparyantaM bhUri bhUri dAnaM kurvanti ata uktaM diikssaadaanotsvotsukH| - siddhigatiM gntaa| 8 aujjhat mumoca / 9 vizAkhAnAmake nakSatre / 4 supArzvajinasa dIkSA kevaLa4A jJAnaM ca Jain Education in For Private & Personal use only Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite tRtIyaM parva paJcamaH sargaH supArzvanAthacaritam mahAkAvye // 328 // manaHparyayamutpede turya jJAnaM jagatpateH / nArakANAmapi tadA sukhaM kSaNamajAyata // 66 // pATalIkhaNDanagare mahendranRpasadmani / dvitIye'hi prabhuzcake paramAnena pAraNam // 67 / / vidadhurvasudhArAdi devAzcAdbhutapazcakam / ratnapIThaM mahendrastu yatra tasthau jagatpatiH // 68 // jayan parISahacamRtA giririvAbhavat / nirAkAsaH zarIre'pi samaH svarNa-tRNAdiSu // 69 // ekAkI maunanirato nityamekAntadattadRk / vividhAbhigraharato'nAsIno nirbhayaH sthirH||70 / / vividhAH pratimAH kurvazchadmastho dhyAnamAsthitaH / nava mAsAn jagannAtho vijahAra vasundharAm // 71 // ||tribhirvishesskm // viharaMzcA''yayau bhUyaH sahasrAmravaNaM prabhuH / zirISamUle SaSThena tatrAsthAt pratimAdharaH // 72 // dvitIya zukladhyAnAnte vartamAno jagadguruH / saMsArasyeva marmANi ghAtikarmANyaghAtayat // 73 // phAlgunasya kRSNaSaSThyAM vizAkhAsthe nizAkare / kevalajJAnamutpede supArzvakhAminastadA // 74 // surA-'surendrAH sadyo'pi samAgatya niyuktavat / cakruH samavasaraNaM khAmino dezanAkRte // 75 // pUrvadvAreNa tatrAtha mokSadvAraM jagadguruH / praviveza yathArhastu dvAraiH sura-narAdayaH // 76 // caturdhanvazatAkakrozocaM caityapAdapam / tatra pradakSiNIcakre prabhurbhUkalpapAdapaH // 77 // 'tIrthAya nama' ityuktvA tatra siMhAsanottame / upaavishjgnnaatho'tishyrupshobhitH|| 78 // pRthvIdevyA tadA khame dRSTaM tAdRgmahoragam / zakro vicakre bhagavanmUrdhni cchatramivAparam // 79 // anupavizan-jaya tiSThanneva ityrthH| 2 niyuktaH AjJAnusArI dAsa iva / 3 samaksaraNamityarthaH / // 328 // Jain Education in For Private & Personal use only , Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tadAdi cAbhUta samavasaraNeSvapareSvapi / nAga ekaphaNaH pazcaphaNo navaphaNo'thavA // 8 // khAminaH pratirUpANi devA dikSvaparAsvapi / vikurvanti sa tAzi tatprabhAveNa bhUyasA // 81 // saGgho'pi bhagavAMstatra yathAsthAnamavAsthita / na sthAnavyatyayo jAtu sAmAnyasyApi parSadi // 82 // atha saudharmakalpendraH praNamya paramezvaram / viracayyAJjaliM mUrdhni stotumevaM pracakrame // 83 // niHzeSabhuvanakozapadmakozavivasvate / tubhyaM namo bhagavate zrImate saptamArhate // 84 // gataM duHkhena vizvasyA''virbhUtaM ca mudA prbho|| vizvaM tIrthaparAvRttyA parAvRttamivAdhunA // 85 // dharmacakiMstava vacoratnadaNDena bhAskhatA / nirvANavaitAdayagireramadyodghaTiSyate // 86 // unnatasyeva meghasya bhagavan ! darzanaM tava / vizvasya jIvalokasya santApacchedanAnmude // 87 // anantajJAna bhagavan ! dezanAvacanaM tava / daridrairdraviNamiva cirAdasmAbhirApsyate // 88 // kRtArthA darzanenApi tavAdya vacanena tu / vizeSato bhaviSyAmo muktidvAraprakAzinA // 89 // anantadarzana-jJAna-cIryA-''nandamayAtmane / sarvAtizayapAtrAya tubhyaM yogAtmane namaH // 9 // indrAdipadavIprAptiH kiyadetajjagatpate ! / tava zuzrUSayA yasmAt tvAdRzairapi bhUyate // 91 // iti stutvA dhusannAthe tUSNIkatvamupeyuSi / prAreme bhagavAnevaM sarvajJo dharmadezanAm // 92 / / AtmanaH sarvamapyetadanyat tadiha tatkRte / kRtvA karma bhavAbdhau khaM pAtayatyabudho janaH // 93 // yatrAnyatvaM zarIrasya vaisadRzyAccharIriNaH / dhana-bandhu-sahAyAnAM tatrAnyatvaM na durvacam // 94 // 1 upvivesh| 2 harSeNa, harSaH prakaTo bhUta ityrthH| 3 he dharmacakravartin ! / supArzvajinadezanA Jain Education Internal For Private & Personal use only Cl Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite mahAkAvye // 329 // Jain Education Inter yo deha-dhana-bandhubhyo bhinnamAtmAnamIkSate / kva zokazaGkunA tasya hantA''taGkaH pratanyate 1 / / 95 / / iAnyatvaM bhaved bhedaH sa vailakSaNyalakSaNaH / Atma- dehAdibhAvAnAM sAkSAdeva pratIyate // 96 // dehAdyA indriyagrAhyA AtmAnubhavagocaraH / tadeteSAmananyatvaM kathaM nAmopapadyate 1 / / 97 / / Atma- dehAdibhAvAnAM yadyanyatvaM sphuTaM nanu / tato dehaprahArAdau kathamAtmA prapIDyate 1 // 98 // satyaM yeSAM zarIrAdau bhedabuddhirna vidyate / teSAM dehaprahArAdIvAtmapIDopajAyate / / 99 / / ye tu dehAtmanorbhedaM samyageva prapedire / teSAM dehaprahArAdAvapi nA''tmA prapIDyate // 100 // 'bhedaM vidvAn na pIDayeta pitRduHkhe'pyupasthite / AtmIyatvAbhimAnena bhRtyaduHkhe'pi mujhati // 101 // asvatvena gRhItaH san putro'pi para eva hi / svakIyatvena bhRtyo'pi svaputrAdatiricyate // 102 // sambandhAnAtmano janturyAvataH kurute priyAn / tAvanto hRdaye tasya jAyante zokazaGkavaH // 103 // sarvamanyadidaM tasmAjAnIyAt paTudhIrjanaH / kasyApi hi vinAzAt tanna muhyet taccavartmani // 104 // asyan mamatvamRllepaM tumbIphalamivAcirAt / bhavaM tarati zuddhAtmA parivrajyAdharo naraH / / 105 / / evaM ca dezanAM zrutvA'budhyanta bahavo janAH / pravrajyAM jagRhu: ke'pi zrAvakatvamathApare / / 106 // vidarbhAdyA gaNabhRtaH paJcanavatirabhUvan / te cakrurdvAdazAGgIM ca khAmivAganusArataH // 107 // svAmino dezanAnte ca vidarbhI gaNabhRdvaraH / svAmyaGgipIThAdhyAsIno vidadhe dharmadezanAm // 108 // 1 'AtmA anubhavagocaraH' iti padavibhAgaH / * dAvapi pI saGgha // 2 bhedasya jJAtA / 3 anijatvena / 'jAnannanyatra dhI saGgha // 4 mamatvarUpaM mRttikAlepam asyan- dUrIkurvan / 5 svAmivacanAnusAreNa / tRtIyaM parva paJcamaH sargaH supArzvanAthacaritam / // 329 // . Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inte vidarbhe'pi gaNadhare dezanAvirate sati / namaskRtya prabhuM jagmuH svaM svaM sthAnaM surAdayaH // 109 // tattIrthajanmA mAtaGgo nIlAGgo gajavAhanaH / bilvardharaM pAzadharaM vibhrANo dakSiNau karau // 110 // dadhad vAmau ca dordaNDau nakulA-'GkuzadhAriNau / supArzvakhAminaH pArzve'bhavacchAsanadevatA // 111 // tathotpannA zAntAdevI svarNarug gajavAhanA / varadaM sAkSasUtraM ca vibhrANA dakSiNau bhujau // 112 // salA-bhadau bAhU dadhAnA dakSiNetarau / bhartuH zAsanadevyAsIt sadA sannidhivartinI // 113 // vijahAra tato'nyatra svAmI grAma- purAdiSu / bodhayan bhavyabhavinaH paGkajAnIva bhAskaraH // 114 // sAdhutrilakSI sAdhvInAM sahatriMzatsahasrikA / caturlakSI pUrviNAM tu sahasrau triMzadanvitau // 115 // sahasrANi nava punaravadhijJAnadhAriNAm / sArvaikanavatizatI mana:paryayazAlinAm // 116 // ekAdaza sahasrANi kevalajJAninAM punaH / vaikriyalabdhisahasrAH paJcadaza trizatyapi // 117 // aSTau ca vAdalabdhInAM sahasrAH sacatuHzatAH / dve lakSe saptapaJcAzat sahasrAH zrAvakAH punaH / / 118 // zrAvikANAM pazJcalakSI sahasraiH saptabhirviyuk / parivAre'bhavad bhartuH pRthvIM viharataH sataH // 119 // A kevalAnbhavamAsyA viMzatyayA ca varjite / pUrvalakSe gate svAmI gatvA sammetaparvatam // 120 // jagatsvAmI samaM tatra munInAM paJcabhiH zataiH / tapaH prapede'nazanaM sevyamAnaH surAsuraiH // 121 // yugmam // mAsAnte phAlgune kRSNasaptamyAM mUlage vidhau / samaM tairmunibhiH khAmI jagAma padamavyayam // 122 // 1 karayoH vizeSaNam / 2 suvarNakAntiH / 3 akSasUtreNa sahitam / 4 bhavyAH yogyAH, bhavinaH prANinaH / 5] viyuk rahitA / 6 candre mUlanakSatraM gate / supArzvajinayakSayakSiNyau supArzvajinaparivAra: . Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye tRtIyaM parva paJcamaH sargaH paJca lakSANi kaumAre pRthivIpAlane punaH / yuktA viMzatipUrvAGyA pUrvalakSAzcaturdaza // 123 // nyUnaM viMzatipUrvAjhyA pUrvalakSaM punavrate / ityAyuH zrIsupArzvasya pUrvalakSANi viMzatiH // 124 // zrIpadmaprabhanirvANAt supArzvakhAminirvRtiH / gateSvarNavakoTInAM sahasreSu navavabhUt // 125 // acyutaprabhRtayo'tha surendrAH svAmino munijanasya ca tasya / agnisaMskaraNapUrvamakurvan mokSaparvamahimAnamakharvam // 126 // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye tRtIye parvaNi zrIsupArzvasvAmicaritavarNano nAma paJcamaH sargaH // supArzvanAthacaritam / // 330 // BOSASAASAARIFA // 33 // Jain Education Inter For Private & Personal use only Tww.jainelibrary.org. Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSThaH srgH| zrIcandraprabhajinacaritram / candraprabhajinapUrvabhavasambandhI vande dhvastamahAmohadhvAntAmAnandadAyinIm / candraprabhAmiva giraM candraprabhajinaprabhoH // 1 // caritaM kIrtayiSyAmi candraprabhajinezituH / bhavyAnAM bhavinAM mohahimAnyarkAtapopamam // 2 // dhAtakIkhaNDadvIpasya prAgvidehasya maNDane / vijaye maGgalAvatyAmasti pU ratnasaJcayA // 3 // padmo rAjA'bhavat tasyAM padmAyAH padmavad gRham / bhogAvatyAM bhogirAja ivorjitpraakrmH||4|| sevyamAno'pi gandharvairdivyasaGgItakAribhiH / atyaipsarobhirvArastrIjanaizca privaaritH||5|| divyAGgarAganepathyadukUlaizca manoramaiH / vibhUSyamANasarvAGgazrIvizeSo'pi sarvadA // 6 // bhUmipAlaiH pAlyamAnazAsano'pi divAnizam / nityamakSINakozo'pi sadA susthaprajo'pi hi // 7 // sarvathA duHkhalezasyApyanAspaMdatayA sthitaH / saMsAravAsavairAgyaM sa bheje tattvavidvaraH // 8 // caturbhiH kalApakam / bhavasya cchedanAyAtha gireriva paviM hariH / agrahIt sa parivrajyAM yugandharaguroH purH||9|| 1 dhvAntam tmH| 2 mahad himam himaanii| 3 ratnasaJcayA nAma puu:-ngrii| * sarvAsvapi pratiSu padmo nAmA'bhavat iti pATho vrttte|| 4 bhogAvatI nAma shessnaagngrii| 5 apsarasam atikrAntAbhiH-apsaraso'pi adhikasundarAbhiH 6 aGgarAgaH| aGgavilepanam / 7 duHkhalezena rahito'pi ityrthH| Jain Education Inter | . Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye sage: candraprabhajinacaritam // 331 // vividhAbhigraho dAnto vihitendriyanigrahaH / svavigrahe'pyanAkAGkSazciraM so'pAlayad vratam // 10 // mahAratnaM mahAmUlyairiva sthAnastu kairapi / derarjamarjayAmAsa tIrthakRnnAma karma sH||11|| kAlena kSapayitvA''yuvratadroH prathamaM phalam / vimAnaM vaijayantAkhyaM sa jagAma mahAtapAH // 12 // itazca jambUdvIpe'smin kSetre ca bharatAbhidhe / purI candrAnanetyasti kSiterAnanasannibhA // 13 // tasthAmanekaratnADhyA vibhAtyApaNavIthikA / udrecitAmbhovibhavaM bhANDamambhonidheriva // 14 // nAnAkArANyagArANi nAnAvarNAni tatra ca / adabhrANIva sandhyAbhrANyavatIrNAni bhRtale // 15 // tadudyAneSu dRzyante cAraNAH pratimAsthitAH / AziraH-pAdaniSkampAH purUMpA iva parvatAH // 16 // tasyAM ca vAsAgAreSu rAneSu pratibimbitaiH / khaire keyamanyeti kupyanti preyasi striyH||17|| tasyAmAsInmahAsenaH senaacchnnmhiitlH| mahIpatiH patirapAmivAdhRSyaziromaNiH // 18 // tadvikramasya samabhUd bhakto bhRtya ivAnizam / pratApastatkriyAM kurvannurvI vijayalakSaNam // 19 // alavayazAsane tasin zAsatyavanimaNDalam / abhUdAjanmavirataH parasvaharaNe jnH||20|| alabdhamadhyo'bdhiriva shshiivaatimnormH| kalpadruriva dAtendra ivAdhIzazca so'bhavat // 21 // svazarIre / 2 dukhena arjituM zakyam-durlabham / 3 vratavRkSasya / 4 yasya ambhovibhavaH dUrIkRtaH tatazca prakaTIbhUtam bhANDam ityrthH| udrecitaM-bhASAyAm 'ulecelN'| athavA yathA muktAsu ambhovibhava:-bhASAyAm pANI adhikaM bhavati tathA yatra bhANDe udrecitaH-udviktaH adhikaH ambhovibhvH| 5 adabhram-adhikam / 6 purussruupaaH| 7 ranamayeSu vaasgRhessu| 8 svairiNI iva | kA iyamanyA? iti / 9 preyasi-priye ptyau| 1.zAsati-zAsanaM kurvati / 11 dAtA indraH iti pdvibhaagH| // 331 // Jain Education InteD L For Private & Personal use only Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kapATapRthule tasyoHsthale'nanyamAnasA / haMsIva gaGgApuline ramA reme nirantaram // 22 // tasyA''sIllakSmaNA nAma patnI sampUrNalakSaNA / mukhalakSmyA'tihAriNyA vijetrI zazalakSmaNaH // 23 // lAvaNyapUramasamaM sarvAGgINaM dadhatyapi / pIyUSameva sA'varSad dRzApi ca girA'pi ca // 24 // sA sthalAmbhoruhANIva vikacAni pade pade / pAdAbhyAM ropayAmAsa vicarantyatimantharam // 25 // tasyA bhruvozca gatyAM ca kauTilyaM na tu cetasi / madhyapradeze tucchatvaM na punarmatisampadi // 26 // tasyA guNacamUM sarvAmapi sarvAtizAyinIm / alaJcakAra senAnIriva zIlaguNo mahAn // 27 // ___ itazca vaijayantasthaH sa jIvaH padmabhUpateH / trayastriMzatpayorAzisaGkhyamAyurapUrayat // 28 // cyutvA ca lakSmaNAdevyAH kukSAvavatatAra saH / caitrasya kRSNapazcamyAmanurAdhAgate vidhau // 29 // tadAnI lakSmaNAdevI tIrthakRjanmasUcakAn / caturdaza mahAkhAnAn sukhasuptA nirakSata // 30 // taM garbha ratnagarbheva ratnasarvasvamujjvalam / sukhena dhArayAmAsa lakSmaNAdevyalakSitam // 31 // pauSasya kRSNadvAdazyAmanurAdhAsthite vidhau / candrAkSaM candravarNaM ca sutaratnamasUta sA // 32 // tadA cA''sanakampena jJAtvA janmASTamArhataH / sUtikAkarma cakruH ssttpnycaashddikumaarikaaH||33|| janmasnAtrotsavacikIratha saudharmavAsavaH / anaipInmekazirasi svAminaM sumnovRtH||34|| atipANDukambalAyAM zilAyAM paramezvaram / vidhAyAGke niSasAda ratnasiMhAsane hariH // 35 // athA'cyutaprabhRtayastriSaSTirapi vAsavAH / svAminaM snpyaamaasuraanupuuryollsnmudH||36|| 1 kapATavat pRthule-vistIrNe / 2 candaM yA vijayate iti bhAvaH / 3 vicrntii-clntii| 4 devaiH privRtH| candraprabhajinajanma triSaSTi. 57 - Jain Education Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye sargaH candraprama khAmicaritam / // 332 // IzAnendrAGkaparyaGke nivezya svAminaM tataH / zakro'pi strapayAmAsa vRSazRGgotthitai laiH // 37 // divyAGgarAganepathyavastrairabhyarcya bhktitH| bhagavantamiti stotumAreme pAkazAsanaH // 38 // vAmanantaguNaM stotuM pravRtto'smi hasAspadam / AdhArabuddhyA gaganasyotpAda iva TiTTibhaH // 39 // vyApiprajJastvatprabhAvAt kSamominu tava stave / dizo'znute'bhralezo'pi paurastyAnilasaGgamAt // 40 // bhavinAM dRSTamAtro vA dhyAtamAtro'pi vA prabho ! / karmapAzacchedanAyApUrva zastraM kimapyasi // 41 // zubhAnAM karmaNAmadya jagatyabhyudayaH khalu / paGkajAnAmivA''ditye tvayi vizvatamazchidi // 42 // nijaM phalamadattvA'pi galiSyatyazubhaM mama / zephAlikApuSpamiva nizAkarakarAhatam // 43 // pravrajyAdhAri rUpaM te dare vizvAbhayapradam / mA'nayA'pi bhagavan ! duHkhaM harasi janminAm // 44 // karmANi bhavamUlAni cchettumatrA''gamaH prabho! / drumAnivonmUlayituM vane mttmtnggjH||45|| alaGkAro yathA muktAhArA dihRdayasya me / bahireSa tathA'ntastvaM bhUyAtribhuvanezvara ! // 46 // stutveti prabhumIzAnAdAdAya ca purndrH| nItvA ca lakSmaNAdevIpArzve'muzcad yathAsthiti // 47 // mahIpatirmahAseno'pyathAkArSInmahotsavam / anyatrApyutsavAyaiva jAto'rhan kiM punargRhe ? // 48 // garbhasthe'smin mAturAsIccandrapAnAya dohadaH / candrAbhazcaiSa ityAhaccandraprabhamamuM pitA // 49 // hAsyAspadaM yathA syAt tathA / 2 ut-UvaM pAdA yasya sa utpAdaH / TiTibho bhASAyAm 'TiToDI' svakIyAn pAdAn | | gaganasya AdhArarUpAn saMbudhya Urdhvameva dhArayati iti lokvaadH| 3 karAH kiraNAH / * degdi hRdsNbR0||+mhse sng0||| 4 'candraprabha' iti nAma cakAra / // 332 // Jain Education Intel For Private & Personal use only , Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyotsnAgauraprabhApUrapariveSamanoramam / vaijayantasthitasyeva rUpaM bhartuH zizorbabhau // 50 // latAnAmiva dhAtrINAmAkarSan pANipallavAn / dine dine kalabhavad vavRdhe paramezvaraH // 51 // aprAptaM devabhAve'pi khecchAprAptamiva prabhuH / bAlatvamanvabhUjjJAnatrayabhAgapi mugdhavat // 52 // nAnAvidhAbhiH krIDAbhirlalajhe zaizavaM vibhuH / kathAbhiratiramyAbhiH panthAnaM pathiko yathA // 53 // zizutvasaritaH pAraM strIvazIkArakArmaNam / prapede yauvanaM khAmI saardhdhnvshtobtiH|| 54 // vida'n bhogaphalaM karmA''dezaM pitrozca pAlayan / jagatpatirupAyaMstA'nurUpA raajknykaaH||55|| pUrvalakSadvaye sAdhaM janmato'tigate sati / pitRbhyAmarthito'tyartha cturviNshaanggsNyutaaH||56|| pUrvalakSAstu paTa sArdhA anaipIta pAlayanmahIm / anadhyAyamivAdhyAyarato dIkSotsukaH prbhuH||57|| yugmam / / ___ Ayuktairiva mauhattairatha laukAntikAmaraiH / ajJApi dIkSAsamayaM svayaM jAnanapi prbhuH||58|| ADhyo vivajipuriva pravitrajiSuruccakaiH / dAnaM pradAtumArebhe svAmI saMvatsarAvadhi // 59 // saMvatsarAnte calitAsanairetya surezvaraiH / dIkSAbhiSeko vidadhe svAminaH kiGkarairiva // 6 // tato manoramAM nAma zibikAM zrImanoramAm / svAmyAruroha nR-suraa-surendrprivaaritH|| 61 // __ stUyamAno gIyamAnaH prekSyamANo janairmudA / sahasrAmravaNaM nAmopavanaM bhagavAnagAt // 2 // kalabho hastizizuH / * vidana bhogaphalam ityAdikaH ayaM zlokaH saMvR0 mo0 nAsti // 2 karma vidan pitrozca Adeza pAlayan iti bhaavH| 3 pANigrahaNaM cakAra / anAdhyAdeg sNvR0|| 4 anadhyAyaH avakAza divsH| 5 adhyAyarataH abhyaasttprH| 6 mauhUtaiH muhUrtavedibhiH, AyuktaiH aayojitaiH| 7 jnyaapitH| surAsuraiH sNvR0|| candraprabhajinasya pravajyAdi Jain Education Inter For Private & Personal use only Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi tRtIyaM parva SaSThaH zalAkA sarga: puruSacarite mahAkAvye candraprabha khAmicaritam / // 333 // zivikAtaH samuttIrya ratnAlaGkaraNAdikam / api ratnatrayaM prepsustatyAja paramezvaraH // 63 // pauSakRSNatrayodazyAM bhe ca maitre'pare'hani / samaM nRpasahasreNa SaSThena prAvrajat prbhuH||64|| maryakSetrasthitaprANimanodravyaprakAzakam / manaHparyayamutpede turya jJAnaM tataH prabhoH // 65 // padmakhaNDapure rAjJaH somadattasya sadmani / pAraNaM paramAnnena dvitIye'hni prabhuLadhAt // 66 // divyaM ca vasudhArAdipaJcakaM virdadhe'maraiH / ratnapIThaM tena rAjJA tvahatpAdAGkitAvanau // 67 // himAnyA'pyaparAbhUtaH parAbhUtArkatejasA / akampitaH samIraizca kRtAvazyAyadurdinaiH // 68 // haimanena nizIthena himIkRtasarombhasA / akhaNDyamAnapratimaH pratimAna vivarjitaH // 69 // araNye vyAghra-siMhAdiduHzvApadabhayAnake / pure ca zrAddhabahule "nirvishessgti-sthitiH||7|| ekAkI nirmamo maunI nirgrantho dhyaanttprH| trIn mAsAn vijahArovI chadmasthaH prmeshvrH|| 71 // // caturbhiH kalApakam // viharan bhagavAn bhUyaH sahasrAmravaNaM yayau / tasthau pratimayA tatra punnAgasya tarostale // 72 // dvitIyazukladhyAnAnte tasthuSo'tha jagatpateH / praNezu_tikarmANi himavacchizirAtya'ye // 73 // phAlgunAsitasaptamyAmanurAdhAgate vidhau / svAminaH kRtaSaSThasyotpede kevalamujvalam // 74 // 1 anurAdhAnakSatre / * degmaM munisa sNbR0|| 2 vidadhe-amaraiH varSaNaM cakre, rAjA ca ratnapIThaM cakAra / 3 pratimAH tapovizeSarUpAH abhigrhaaH| 4 pratimAnam-upamAnaM sAdRzyamiti yAvat / 5 bhayasthAne bhaktasthAne ca yaH samAnacittaH iti yasya gatiH sthitizca nirvishessaa-ekruupaa| 6 atyayaH-atikramaNam / // 333 // Jain Education in For Private & Personal use only . Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SEARCESSORE surA-surendrAH sadyo'pi kSetre yojnmaatrke| cakruH samavasaraNaM dezanArtha jgdguroH|| 75 // suraiH sazcAryamANAni svarNAjAni nava kramAt / kramanyAsaiH punAnastat prAradvArA prAvizat prabhuH // 76 // tatra cASTAdazadhanuHzatocaM caityapAdapam / prabhuH pradakSiNIcakre pAlayannahitI sthitim // 77 // tIrthAya nama ityuccairvAcamuccArayan prabhuH / ratnasiMhAsane tatra nyaSadata puurvdingmukhH|| 78 // pravizya ca yathAdvAraM yathAsthAnamavAsthita / caturvidho'pi zrIsaGghaH sasurA-'sura-mAnuSaH // 79 // paJcAGgaspRSTabhUpRSThaH praNamya paramezvaram / jammAribhaktirabhasAdAreme stotumityatha // 8 // surA-'sura-naramUrdhni dhAryamANamidaM prbho!| zAsanaM te vijayate trilokIcakravartinaH // 81 // jJAnatrayadharaH pUrva manAparyayabhRt tataH / kevalI cAdhunA diSTyA dRSTastvamadhikAdhikam // 82 // tava jJAnamidaM nAtha ! kevalAbhidhamujvalam / vizvopakArakajIyAcchAyA mArgataroriva / / 83 // tAvadevAndhakArANi na yAvad divasezvaraH / madAndhAstAvadevebhA yAvatpazcAnano na hi // 84 // tAvadeva hi dAridyaM na yAvat kalpapAdapaH / tAvadeva payodausthyaM na yAvad vaarssuko'mbudH||85|| tAvadeva hi santApo na yAvat pUrNacandramAH / kubodhAstAvadeveha na yAvat tvaM nirIkSyase // 86 // dRzyase nityamapi yaiH sevyase ca zarIribhiH / tAnanumodayAmIza! sarvadA'pi |madvaraH // 87 // idAnIM tvatprasAdena tvadarzanaphalaM mama / samyaktvamuttamamidaM bhUyAdAjanma nizcalam // 88 // kramAH-caraNAH, nyAsaH-sthApanam / 2 pUrva dizAsthitadvAreNa / 3 arhattAm-ahaMdrAvamiti / 4 jambhAriH-indraH, rabhaso vegH| 5 varSaNazIlaH vaarssukH| 6 mithyAjJAnAni / 7 aviratimAn-vratapratyAkhyAnatyAgAdidharmarahitaH prmdvrH| ANGRECENGALAX SCUESS Jain Education Int ! For Private & Personal use only Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CA tRtIyaM parva SaSThaH triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye sage: candraprabha svAmicaritam // 334 // iti stutvA sunAMzIre sthite sati jagadguruH / prArebhe dezanAmevaM girA stanitadhIrayA // 89 // anantaklezakallolanilayo bhavasAgaraH / tiryagUrddhamadho jantUn kSipatyeSa pratikSaNam // 90 // eka nibandhanaM tasya kriyate prANibhI rtiH| azucau kRmibhiriva yadatrApi zarIrake // 91 // rasA-'sRga-mAMsa-medo-'sthi-maja-zukrA-'tra-varcasAm / azucInAM padaM kAyaH zucitvaM tasya tat kutH||92||5 navasrotaHsravadvirasaniHsyandapicchile / dehe'pi zaucasaGkalpo mahAmohavijRmbhitam // 93 // zukra-zoNitasambhUto malaniHsyandavarddhitaH / garbha jarAyusaJchannaH zuciH kAyaH kathaM bhavet 1 // 94 // mAtRrjagdhAnna-pAnottharasanADIkramAgatam / pAyaM pAyaM vivRddhaH san zaucaM manyeta kastanoH // 95 // doSadhAtumalAkINa kRmi gaNDUpadAspadam / rogabhogigaNairjagdhaM zarIraM ko vadecchuci // 96 // susvAdanyanna-pAnAni kSIrekSuvikRtI api / bhuktAni yatra viSThAyai taccharIraM kathaM shuci?||97 // vilepanArthamAsaktaH sugandhiryakSakardamaH / malIbhavati yatrA''zu ka zaucaM tatra varmaNi // 98 // jagdhA sugandhi tAmbUlaM supto nizyutthitaH prage / jugupsate vakragandhaM yatra tat kiM vapuH shuci||99|| 1 indre / 2 stanitaM meghagarjitam / 3 'prANibhiH ratiH' iti padavibhAgaH / ratiH aasktiH| 4 asUg rudhiram / atraannibhaassaayaam-'aaNtrddaaN'| 5 vistram-lohitam bhaassaayaam-lohii| * mahanmo saMvR0 saGgha0 // malinasyanda saGgha0 // 6 jagdhaM bhakSitam / 7 pAyaM pAyam-pItvA pItvA / stanau snggh0|| 8 kSIravikRtiH ikSuvikRtizca / ete dve vikRtI anyAsAmapi ghRtazarkarAdivikRtInAmupalakSaNam / 9 shriire| 10 bhkssyitvaa| 11 prAtaHkAle / SAHRAICHURROSSOS candraprabhajinasya dezanA REERAL // 334 // Jain Education in For Private & Personal use only Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svataHsugandhayo gndh-dhuup-pussp-srgaadyH| yatsaGgAd yAnti daurgandhyaM so'pi kAyaH zucIyate ? // 10 // abhyakto'pi vilipto'pi dhauto'pi ghttkottibhiH| na yAti zucitAM kAyaH zuNDAgheTa ivaa'shuciH||10|| mRjalA-'nala-vAtAM snAnaiH zaucaM vadanti ye / gatAnugatikaistaistu vihitaM tuSakaNDanam // 102 // tadanena zarIreNa kArya mokSaphalaM tapaH / kSArAbdhe ratnavad dhImAnasArAt sAramuddharet // 103 // dharmadezanayA bharturanayA ca zarIriNaH / bahavaH pratyabudhyanta prAvazca shsrshH|| 104 // bhartastrinavatirdattAdayo gaNabhRto'bhavan / utpAdAditripadyA te dvAdazAGgImasUtrayan // 105 // dezanAnte prabhoH pAdapIThastho gaNabhRdUraH / vidadhe dezanAM datto dattabodhaH zarIriNAm // 106 // tasyApi dezanAprAnte khaM khaM sthAnaM surAdayaH / jagmurnAgarayuvAno vItasaGgItakA iva // 107 // tattIrthabhRrharid yakSo vijayo haMsavAhanaH / dadhAno dakSiNe cakraM bhuje vAme tu mudgaram // 108 // marAlayAnA pItAGgI bhRkuTI nAma devyapi / dadhatI dakSiNI vAhU khaGga-mudgaradhAriNau // 109 // vAmau phalaka-parazulAJchitau bibhratI bhujau / tadA bhagavato'bhUtAmubhe zAsanadevate // 110 // // tribhirvizeSakam // amuktasannidhistAbhyAM sarvAtizayabhAjanam / vyomeva candro vyaharata pRthvIM cndrprbhprbhuH||111|| sArdhA dvilakSI sAdhUnAM sAdhvIlakSatrayI punaH / sahasrAzItisahitA dve sahasre tu pUrviNAm // 112 // | zuciH iva dRzyate / 2 tailena abhyaktaH / 3 mdyghttH| 4 aMzavaH kiraNAH taiH sUryasnAnam / 5 tuSakaNDanam-bhASAyAm | 'phophAM khaaNddvaa'| 6 kSArAt samudrAt / 7 smaaptsNgiitshrvnnaaH| 8 hNsvaahnaa| *prabhaHpra sNvR0|| sArdhadvi sNbR0|| candraprabhajina yakSayakSiNyau candraprabhaparivAraH Jain Education Intel For Private & Personal use only , Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite mahAkAvye // 335 // Jain Education Intern zatAzItiH sAvadhInAM manaH paryayiNAM tathA / tathA daza sahasrANi kevalajJAnadhAriNAm // 113 // jAtavaikriyalabdhInAM sahasrANi caturdaza / vAdalabdhimatAM saptasahasrI SaT zatAni ca // 114 // sAdhe lakSe zrAvakANAM zrAvikAlakSapaJcakam / sahasairnavabhirnyanaM parivAro'bhavat prabhoH // 115 // pUrvalakSaM trimAsonaM * caturviMzAGgavarjitam / vihRtya kevale svAmI yayau sammetaparvatam // 116 // samaM munisahasreNa prapede'nazanaM prabhuH / surAsuraiH sevyamAno mAsaM cAsthAt tathAsthitaH // 117 // sarvayoganirodhena niSkampaM dhyAnamAsthitaH / tatkSaNaM kSINabhavopagrAhikarmacatuSTayaH // 118 // nasya kRSNasaptamyAM zravaNasthe nizAkare / samaM tairmunibhiH svAmI jagAma paramaM padam // 119 // kaumAre pUrvalakSe dve sArdhe rAjyasthitau punaH / pUrvalakSAH SaT ca sArthAzcaturviMzAGgasaMyutAH // 120 // caturviMzatyaGgahInaM pUrvalakSaM punarvate / ityAyuH pUrvalakSANi daza candraprabhaprabhoH // 121 // supArzvakhAmi nirvArNAcchrIcandraprabhanirvRtiH / zateSvarNavakoTInAM vyatIteSu navasvabhUt // 122 // iti mokSamupeyuSaH prabhorvratinAM caiva zarIrasaMskriyAm / vidhivad vidadhuH surezvarAH, punareva tridivaM prapedire // 123 // // ityAcArya zrI hemacandraviracite triSaSTizalAkA puruSacarite mahAkAvye tRtIye parvaNi candraprabhavAmicaritavarNano nAma SaSThaH sargaH // * naM kevalAt prabhRti prabhuH / vihRtya mokSakAlajJo yayau saMvR0 saGgha0 // 1 yogAH vyApArAH sarvakriyAnirodhena / 2 nabhasyaH- bhAdrapadamAsaH / + NAzcandraprabhasya nirvRtiH saMvR0 // 6degrasatkriyA saM0 // tRtIyaM parva SaSThaH sargaH candraprabhasvAmi caritam / // 335 // . Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education In saptamaH sargaH / zrIsuvidhinAthacaritram | vande zrIpuSpadantasya puSpadAmeva nirmalam / jagatrayazirovAhyaM zAsanaM pApanAzanam // 1 // navamasyArhatastasyAnavamaM caritaM prabhoH / tatprabhAvAt prabhaviSNudhiSaNaH kIrtayAmyadaH // 2 // puSkaravaradvIpArdhe prAgvideheSu puSkale / vijaye puSkalAvatyAmasti pUH puNDarIkiNI // 3 // tasyAM puryAmabhUnAmnA mahApadmo mahIpatiH / mahAhimAdrau gambhIro mahApadma iva hRdaH // 4 // Ajanma svIkRtastasya zaizave yauvane'pi ca / dharmo vapuH zriyA sArdhamavardhata yathottaram // 5 // sa viratyA vihInena muhUrtenApyadUyata / dhanena vRddhihInena vRddhyAjIva ivAnvaham // 6 // dharmakRtyAni kurvANo rAjyakRtyAni so'karot / vAripANamivAdhvanyastarannadhvataraGgiNIm // 7 // samyak zrAvakadharmaM sa nijaM kulamivAmalam / suciraM pAlayAmAsa pramAdarahitaH sudhIH // 8 // prAyaH santoSaniSTho'pi na dharme santutoSa saH / stokadharmAnapi parAn mene cAbhyadhikAn svataH // 9 // divyAstramiva yutpAre bhavapArayiyAsayA / parivrajyAM sa jagrAha jagannandaguroH puraH // 10 // nirvyUDhaH zrAvakadharme dRDhaM so'pAlayad vratam / kRtasaMlekhana ivAnazanaM mAraNAntikam // 11 // 1 avamam adhamam, anavamam uttamam / 2 vRddhayA jIvaH bhASAyAm 'vyAjakhAU' / 3 jalapAnam adhvanyaH pravAsI / 4 anyAn janAn alpadharmayuktAn api svataH adhikAn uttamAn amanyata / 5 hanumanAH / 6 saMlekhanA jIvitAva sAnaprAye samaye kriyamANaH saMstArakaH, mAraNAntikam maraNasAmIpyam tatra kriyamANaM tapaH / * maradeg saMvR0 mo0 // suvidhijinapUrvabhava sambandhaH Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite mahAkAvye // 336 // ekAvalIprabhRtibhiH sa tapobhiH sudustapaiH / arhadbhaktyAdibhizvoccaistIrthanAma nirmame // 12 // tRtIyaM parva evaMvidhairanuSThAnairnijAyurativAhya saH / vimAne vaijayantAkhye maharddhiramaro'bhavat // 13 // saptamaH itazca jambUdvIpe sin bharatArdhe tu dakSiNe / kAkandItyasti nagarI zrIvizeSagarIyasI // 14 // sargaH bhAnti tatraukasAM muktAvaicUlAH puSpadhanvanaH / manakhinIvazIkArajapamAla ivA'malAH // 15 // suvidhiH tatrA''yata saGgItagItamuccaizcaturvidham / prapadyate khecarINAM gateH stambhanamantratAm // 16 // khAmiuddaNDapuNDarIkADhyA vizadApA jalAzayAH / vyaktoDuzaradabhrAM dyAmanukurvanti tatra ca // 17 // caritam / dUrAdapyabhigamyante nIyante pAdyapAtratAm / prINyante cocitairathai stasyAM guruvadarthinaH // 18 // sugrIvo nAma samabhRd graiveyaMkamivAvaneH / aveyakAmara iva zriyA tatra mhiiptiH||19|| tasyA''jJA nagarA-'raNya-sAgareSu giriSvapi / siddhamatrAyudhamiva na kApi pratyaha~nyata // 20 // 1 ekAvalInAmakahAravat yantra tapasi upavAsAdibhiH sUkSmatA sthUlatA atisthUlatA kriyate tad 'ekAvalI'tapaH / evaM rakhA| valI-muktAvalyAdIni tapAMsi bodhyAni / 2 ativAdya samApya samAptaM kRtvA / 3 avacUlA dhvajasaMlamA adhomukhA gucchAH, | gRhANAM dhvaje saMbaddhAH mukkAmayAH adhomukhA muktAgucchA iti bhAvaH / 4 Ayatane-gRhe gAyaka-gAyikAdibhiH saMgItaM yad gItam |gAnam / caturvidhatA ca gAnasya-nartanaM 1 abhinayaH 2 vAdanaM 3 mAlApAdibhiH gAnaM ca iti / 5UvoM daNDaH yasya tad uddaNDaMdA / tAdRzaM puNDarIkam-kamalam taiH aabyaa:-puurnnaaH| 6 vizadAH ApaH yeSu tAdRzAH jlaashyaaH| 7 yatra zaradi AkAze uDUni tArakANi vyaktAni / jalAzayAH gaganarUpAra, puNDarIkANi ca taarkruupaanni| 8 yatra dAtAraH yAcakAnAM sammukhaM gacchanti / || gaiveyakam-grIvAyAH AbharaNam / 10 na kvApi skhlitaa| Jain Education inte For Private & Personal use only Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tsmaad|riv prAdurbhUtA nItitaraGgiNI / utkallolayazovAriH prAsarat sAgarAvadhi // 21 // yazorAzipayorAzistasyovIzaziromaNeH / vistRtAH kIrtisarito jagrase sarvabhUbhRtAm // 22 // virAmaH sarvadoSANAmabhirAmA'malairguNaiH / sarvarAmAziroratnaM tasya rAmeti palyabhUt // 23 // nisargamAnozaMkabhUdRzAmAnandadAyinI / gagane candralekheva saikaivAbhUnmahItale // 24 // pakSadvayena zuddhena rAjantI madhurakharI / sA patyurmAnase rAjahaMsIvovAsa sarvadA // 25 // ratirna ratimanvApa na prItiH prItimAyayau / rUpeNApratirUpeNa bhRzaM tasyAH parAjitA // 26 // sugrIvanRpatestasyAzcAnyo'nyamanurUpayoH / krIDatoragamat kAlo rohiNI-zazinoriva // 27 // ___ itazca vaijayantastho mahApadmasya bhUpateH / jIvo'pUrayadAyuH khaM trayastriMzatamarNavAn // 28 // phAlgunAsitanavamyAM melasthe rajanIkare / cyutvA tatastasya jIvo rAmAkukSAvavAtarat // 29 // dadarza ca tadA devI mahAkhamAMzcaturdaza / gajAdIstIrthakRJjanmasUcakAn virzato mukhe // 30 // jagadAdhArahetuM taM devI garbha dhAra sA / krIDantaM mattakalabhaM nimnageva himaadrijaa||31|| atha mArgazIrSakRSNapaJcamyAM mUla~ge vidhau / zvetavarNa makarAeM sutaratnamasUta sA // 32 // SaTpaJcAzad dikkumAryastato bhogaGkarAdayaH / svAminaH svAmimAtuzca sUtikarmANi cakrire // 33 // ___rAmAH striyH| * mano saMvR0 mo0 // 2 mAnojJakam-saundaryam / 3 mAtR-pitRpakSadvayana, haMsIpakSe pakSaM bhASAyAm | 'pAMkha' iti / + "raa| khapa sNvR0|| 4 ratiH prItizca kAmasya bhaayeN| 5muulnksstrsthe| 6 vizata:-pravezaM kurvataH / 7 candre mUla nakSatraM gte| 8 makaraH cihnaM yasya / suvidhi jinajanmAdi Jan Education in For Private & Personal use only Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tripaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye tRtIyaM parva saptamaH sargaH suvidhikhAmicaritam / // 337 // saudharmakalpAdhipatirAbhiyogya ivaamrH| AdAya svAminaM bhaktyA meruzailaziro yayau // 34 // tacalAyA dakSiNato'tipANDukambalAsthite / siMhAsana upaaviksscchkro'ngkaaropitprbhuH|| 35 // acyutI bhaktitastatrAcyutAdyAstridazezvarAH / triSaSTiH strapayAmAsuH khAminaM tiirthvaaribhiH||36|| athezamaizAnapateH saudharmezaH samArpayata / rakSyavastu svayAmAnte yAmikasyeva yAmikaH // 37 // atha svAminamIzAnotsaGgAsInaM divaspatiH / snapayAmAsa vRSabhazRGgotthairgandhavAribhiH // 38 // aGgarAgairnavaizcarcAmA caa''bhrnnaadibhiH| ArAtrikaM ca kRtveti prabhuM tuSTAva vAsavaH // 39 // dharmaharmyadRDhastambha! smygjnyaansudhaad!| jagadAnandajImUta ! jaya tribhuvanezvara ! // 40 // jagadIza ! tava brUmaH kiM nAmAtizayAntaram / yanmAhAtmyaguNakrItI trilokI yAti dAsatAm // 41 // khagarAjye'pi na bhrAje tathA dAsye yathA tava / bhAtyadrau na tathA ratnamapyanikaTake yathA // 42 // zivaM yiyAsurAyAsIrvaijayantAcchivAntikAta / mArgabhrAntasya lokasya mArga darzayituM dhruvam // 43 // bharatakSetragehasya cirAt tvamasi daivatam / niHzavaM tatra dharmo'dya gRhastha iva nandatu // 44 // vizvanAtha! tvadIyasya ruupsyaasyaatishaayinH| avatAraNatAM yAtu sarvo'yaM divissdgnnH||45|| jyotsnAyite prabhApUre lIyamAnAni saspRham / diSTyA tvayi cakoranti locanAni cirAta prbho||46|| dvitIyAntam / * tA(ta)bhaktayasta mo0 saMla. saGgha // 2 rakSaNIyaM vastu / yAmaH prhrH| yAmikaH prAharikaH, bhASAyAm 'pheraavaalo| 3 jImUto meghH| 4 krItI bhASAyAm 'khriidelii'| 5 zobhA prAmomi / 6 siddhazikAnAmakaM sthAnaM | zivam , tasya antikAt samIpAt / / "pasyApyati saGgha0 // 7 jyotsnaasmaane| 8 cakoravat Acaranti / . // 337 // Jain Education in For Private & Personal use only . Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAsAgAre sabhAyAM vA tiSThatazcalato'pi me / tvannAmamatrasmaraNamastu sarvArthasiddhidam // 47 // jinezvaramiti stutvA gRhItvA ca surezvaraH / nItvA ca rAmAsvAminyAH pArzve nyAsa yathAsthiti 48| kuzalA sarvavidhiSu garbhasthesina jananyabhUt / puSpadohadato dantodgamo'sya samabhUditi // 49 // suvidhiH puSpadantazcetyabhidhAnadvayaM vibhoH| mahotsavena cakrAte pitarau divase shubhe||50|| yugmam // janmataH prabhRti svAmI darzayannantaraM mahat / krameNa vavRdhe meSasaGkrAnteriva vAsaraH // 51 // avApa ca jagannAtho yauvanaM rUpapAvanam / dhanuHzatoccaH zvetAGgaH kSIroda iva mUrttimAn // 52 // khAmI bhavavirakto'pi bhRzaM pitranurodhataH / upayeme rAjakanyAH zriyo vijayinIH zriyA // 53 // gatAyAM pUrvapaJcAzatsaharuyAM janmataH prabhuH / alubdhaH pitRdAkSiNyAd rAjyabhAramupAdade // 54 // sASTAviMzatipUrvAGgaM kAlaM tAvantameva hi / sAmrAjyaM pAlayAmAsa vidhivat suvidhiprbhuH||55|| ___ iyeSa ca vrataM svAmI te ca laukAntikAmarAH / tatkRte prerayAmAsuzcATukArA iva prabhum // 56 // gatakAmo yathAkAmaM cintAmaNirivArthinAm / dadau dAnaM jagannAthastataH saMvatsaravAdhi // 57 // paryante tasya dAnasya janmakAla ivAmaraiH / vidhivad vidadhe dIkSAbhiSekaH prmeshituH||58|| tataH sUraprabhA nAmAdhyAruhya zibikAM prbhuH| vRtaH surA-'sura-naraiH sahasrAmravaNaM yyo|| 59 // mArgakRSNaSaSThayAM mUle'parAhne SaSThapUrvakam / samaM rAjJAM sahasreNa pravrajyAmAdade prbhuH||60|| dvitIye'hni zvetapure pure puSpanRpaukasi / cakAra paramAnena pAraNaM prmeshvrH||61|| * pi vA / tvannAmamantrasmaraNaM me'stu sa sNvR|| sthApayAmAsa / 2 meSasaMkrAnteH aarbhy| 3 icchAM cakAra / suvidhijinadIkSAdi trivaSTi, 58 Jain Education inte For Private & Personal use only Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite mahAkAvye // 338 // Jain Education Inte vidadhurvasudhArAdipaJcakaM ca divaukasaH / ratnapIThaM svAmipAdasthAne puSpannRpaH punaH // 62 // ekAGgI nirmamossaGgaH sahamAnaH parISahAn / chadmastho vijahArAtha caturmAsIM jagatpatiH // 63 // AjagAma prabhurbhUyaH sahasrAmravaNaM vanam / moluratarumUle cAvatasthe pratimAdharaH // 64 // ArUDhakSapakazreNerapUrvakaraNakramAt / Urjazukla tRtIyAyAM mUle'bhUt kevalaM prabhoH // 65 // tataH samavasaraNaM vyadhIyata surAsuraiH / pUrvadvAreNa tatrAtha praviveza jagadguruH // 66 // tatra dvAdazakodaNDazatoccaM caityapAdapam / prabhuH pradakSiNIcakre sarvAtizayazobhitaH // 67 // 'tIrthAya namaH' ityuktvA'dhyAsta siMhAsanaM prabhuH / prAGmukho dikSu cAnyAsu tadrUpANi vyadhuH surAH / / 68 / / yathAsthAnamathAnye'pi niSeduramarAdayaH / praNamyAtha prabhuM zakraH stotumevaM pracakrame // 69 // vItarAgo'si ced rAgaH pANipAde kathaM tava 1 / kauTilyaM cet tvayA muktaM kiM kezAH kuTilAstava 1 // 70 // prajAnAM yadi gopastvaM daNDahasto'si kiM na hi 1 / niHsaGgo yadi vA'si tvaM tatkiM trailokyanAthatA ? 71 yadi tvaM nirmamastat kiM sarvatra karuNAparaH 1 / tyaktAlaGkaraNazcet tvaM tat kiM ratnatrayapriyaH 1 / / 72 / vizvasyApyanukUlazcet tat kiM mithyAdRzAM dviSan ? / svabhAvasaralazcet tvaM chadmastho'sthAH kathaM purA ? // 73 // dayAvAn yadi vA'si tvaM nyagrahIrmanmathaM katham ? / yadi ca tvaM gatabhayo bhavAd mIto'si tat katham 1 // 74 // yadyupekSAparo'si tvaM tat kiM vizvopakArakaH ? / a~dIpto yadi vA'si tvaM dIsabhAmaNDalaH katham ? // 75 // puraH saMvR0 // 3 adIsaH akrodhaH / 1 mAlUraH bilvavRkSaH / * talamUdeg saM0 // 2 UrjaH kArtikaH / 4 dIptam - suzobhitam / tRtIyaM parva saptamaH sargaH suvidhi svAmi caritam / // 338 // Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTakarmottaraprakRtyAzravasvarUpajJApikA suvidhisvAmidezanA yadi zAntasvabhAvastvaM tat kutastapvAMzciram ? / aroSaNo'si yadi ca ruSitaH karmaNAM katham ? // 76 // avijJeyasvarUpAya mahayo'pi mahIyase / siddhAnantacatuSkAya tubhyaM bhagavate namaH // 77 // viracayya stutimiti tUSNIke sati vAsave / bhagavAn suvidhikhAmI vidadhe dezanAmiti // 78 // anantaduHkhasambhAranidhAnaM khalvayaM bhavaH / prabhavazvA''sravastasya viSasyeva mahoragaH // 79 // mano-cAkAyakarmANi yogAH karma zubhA-'zubham / yadAzravanti jantUnAmAzravAstena kIrtitAH // 8 // maitryAdivAsitaM cetaH karma sUte zubhAtmakam / kaSAya-viSayAkrAntaM vitanotyazubhaM punH|| 81 // zubhArjanAya nirmithyaM zrutajJAnAzritaM vcH| viparItaM punarjeyamazubhArjanahetave // 82 // zarIreNa suguptena zarIrI cinute zubham / satatArambhiNA jantughAtakenAzubhaM punH||83 // kaSAyA viSayA yogAH pramAdA-viratI tathA / mithyAtvamArtta-raudre cetyazubhaM prati hetavaH // 84 // yaH karmapudgalAdAnahetuH proktaH sa AzravaH / karmANi cASTadhA jJAnAvaraNIyAdibhedataH // 85 // jJAna-darzanayostadvat taddhetUnAM ca ye kila / vin-nihv-paishunyaa-''shaatnaa-ghaat-mtsraaH||86|| te jJAna-darzanAvArakarmahetava AsravAH / devapUjA gurUpAstiH pAtradAnaM dayA kSamA // 87 // ___ sarAgasaMyamo dezasaMyamo'kAmanirjarA / zaucaM bAlatapazceti sadvedyasya syuraashrvaaH|| 88 // tapaH kRtavAn / 2 ropyuktH| 3 mhte| prabhavaH utpattisthAnam / 5 mithyArahitam-satyam / * zloko'yaM saMvR0 nAsti // 6 jJAnahetuSu jJAne ca vighnaH, nihavaH-apalApaH, paizunyam, AzAtanA, ghAtaH, matsaraH ityete jJAnAvaraNahetavaH / ThA AvArakam-AvaraNarUpam / Jain Education a MI l For Private & Personal use only Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite mahAkAvye // 339 // Jain Education In duHkha-zoka-vadhAstApA - S'krandane paridevanam / svAnyobhayasthAH syurasadvedyasyAmI ihA''zravAH // 89 // vItarAge zrute sa dharme sarvasureSu ca / avarNavAditA tIvramidhyAtvapariNAmitA // 90 // sarvajJa-siddhi-devApahnavo dhArmikadUSaNam / unmArgadezanA 'narthAgraho'saMyata pUjanam // 91 // asamIkSitakAritvaM gurvAdiSvavamAnanA / ityAdayo dRSTimohasyA''zravAH parikIrtitAH / / 92 / / kaSAyodayatastatra pariNAmo ya AtmanaH / cAritramohanIyasya sa Azrava udIritaH // 93 // utprAsanaM sakandarpopahAso hAsazIlatA / bahupralApo dainyoktirhAsasyAmI syurAzravAH // 94 // dezAdidarzanautsukyaM citre ramaNa-khelane / paracitAvarjanaM cetyAzravAH kIrttitA rateH // 95 // asUyA pApazIlatvaM pareSAM ratinAzanam / akuzalaprotsAhanaM cA'raterAzravA amI // 96 // svayaM bhayaparINAmaH pareSAmatha bhopanam / trAsanaM nirdayatvaM ca bhayaM pratyAzravA amI // 97 // parazokAviSkaraNaM svazokotpAda- zocane / rodanAdiprasaktizca zokasyaite syurAzravAH // 98 // caturvarNasya saGghasya parivAda - jugupsane / sadAcArajugupsA ca jugupsAyAH syurAzravAH // 99 // IrSyA-viSayagA ca mRSAvAdo'tivakratA / paradAraratAsaktiH strIvedasyA''zravA ime // svadAramAtra santoSonIrSyA mandakaSAyatA / avakrAcArazIlatvaM puMvedasyA''zravA iti // strI-puMsAnaGgasevogrAH kaSAyAstItrakAmatA / pAkhaNDastrIvratabhraMzaH SaNDhavedAzravA amI // 102 // 1 sarvajJasya siddheH devAnAM ca apahnavaH-apalApaH / 2 adhikaM hasanam / 3 dezaH pradeza :- bhaGgopAGgAni iti / AkarSaNam / 5 bhayadarzanam / 6 parivAdaH - nindA jugupsA-ghRNA / 100 // 101 // 4 paravittasya tRtIyaM parva saptamaH sargaH suvidhi svAmi caritam / | // 339 // Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OSLO sAdhUnAM garhaNA dharmonmukhAnAM vighnakAritA / madhu-mAMsAviratAnAmaviratyabhivarNanam // 103 // . viratAviratAnAM cAntarAyakaraNaM muhuH / acAritraguNAkhyAnaM tathA cAritradUSaNam // 104 // kaSAya-nokaSAyANAmanyasthAnAmudIraNam / cAritramohanIyasya sAmAnyenA''zravA amI // 105 // paJcendriyaprANivadho bahvArambha-parigrahau / niranugrahatA mAMsabhojanaM sthiravairatA // 106 // raudradhyAnaM mithyAtvA-'nantAnubandhikaSAyate / kRSNa-nIla-kapotAzca lezyA anRtabhASaNam // 107 // paradravyApaharaNaM muhurmaithunasevanam / avazendriyatA ceti narakAyuSa aashrvaaH|| 108 // unmArgadezanA mArgapraNAzo gUDhacittatA / ArtadhyAnaM sazalyatvaM mAyA''rambha-parigrahau // 109 // zIlavate sAticAre nIla-kApotalezyatA / apratyAkhyAnakaSAyAstiryagAyuSa aashrvaaH||110|| alpo parigrahA-''rambhau sahaje mArdavA-''rjave / kApota-pItalezyatvaM dharmadhyAnAnurAgitA // 111 // pratyAkhyAnakaSAyatvaM pariNAmazca madhyamaH / saMvibhAgavidhAyitvaM devatA-gurupUjanam / / 112 // pUrvAlApa-priyAlApau sukhaprajJApanIyatA / lokayAtrAsu mAdhyasthyaM mAnuSAyuSa AzravAH // 113 // sarAgasaMyamo dezasaMyamo'kAmanirjarA / kalyANamitrasamparko dharmazravaNazIlatA // 114 // pAtre dAnaM tapaH zraddhA ratnatrayAvirAdhanA / mRtyukAle parINAmo lezyayoH padma-pItayoH // 115 // bAlatapo-'gni-toyAdisAdhanollambanAni ca / avyaktasAmAyikatA devasyA''yuSa aashrvaaH||116|| unmukhAH ttpraaH| 2 anycittsthitaanaam| 3 dharmamArgasya naashH| * degkhyAnAH ka sNvR0|| 4 vivekarahitaM tapaH-ajJAnatapaH / S40 S405AXOSTOSOS406 Jain Education in OH For Private & Personal use only Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ROSMISS tRtIyaM parva saptamaH sargaH suvidhisvAmicaritam * * triSaSTi- manovAkAyavakratvaM pareSAM vipratAraNam / mAyAprayogo mithyAtvaM paizunyaM calacittatA // 117 // zalAkA- suvarNAdipraticchandakaraNaM kUTasAkSitA / varNa-gandha-rasa-sparzAdyanyathApAdanAni ca // 118 // puruSacarite aGgopAGgacyAvanAni yatra-paJjarakarma ca / kUTamAna-tulA-karmA-'nyanindA-''tmaprazaMsanam // 119 // mahAkAvye hiNsaa-'nRt-steyaa-'brhm-mhaarmbh-prigrhaaH| paruSA-'sabhyavacanaM zuciveSAdinA madaH // 120 // maukharyA-''krozau saubhAgyopaghAtaH kArmaNakriyA / parakautUhalotpAdaH parahAsa-viDambane // 121 // // 34 // vezyAdInAmalaGkAradAnaM dAvAgnidIpanam / devAdivyAjAd gandhAdicaurya tIvrakaSAyatA // 122 // caitya-pratizrayA-''rAma-pratimAnAM vinAzanam / aGgArAdikriyA caivAzubhasya nAmna AzravAH // 123 // eta evAnyathArUpAstathA saMsArabhIrutA / pramAdahAnaM sadbhAvArpaNaM kSAntyAdayo'pi ca // 124 // darzane dhArmikANAM ca sambhraMmaH khAgatakriyA / AzravAH zubhanAmno'tha tIrthakRnnAmna aashrvaaH||125|| bhaktirarhatsu siddheSu guruSu sthavireSu ca / bahuzruteSu gacche ca zrutajJAne tapakhiSu // 126 // Avazyake vrata-zIleSvapramAdo vinItatA / jJAnAbhyAsastapastyAgau muhurSyAnaM prabhAvanA // 127 // saGgha samAdhijananaM vaiyAvRtyaM ca sAdhuSu / apUrvajJAnagrahaNaM vizuddhirdarzanasya ca // 128 // AdyantatIrthanAthAbhyAmete viMzatirAzravAH |eko dvau vA trayaH sarve vA'nyaiH spRSTA jinezvaraiH // 129 // 1 kRtrimasuvarNAdi kRtvA satyasuvarNAditvena prakaTanam / 2 anyapadArthAnAM varNAdiparAvartanaM kRtvA mUlapadArtharUpatayA vyavahAraH, mA yathA kRtrimaM ghRtam-'vejiTebala ghii'| 3 devaadinimittm| 4 pratizrayaH-upAzrayaH dAnazAlA vaa| 5 smbhrmH-aadrH| sA avazyakartabyarUpapratikramaNAdikam / 7 sevA / * // 34 // *** Jain Education in For Private & Personal use only TI Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inte parasya nindA - 'vajJopahAsAH sadguNalopanam / sadasaddoSakathanamAtmanastu prazaMsanam // 130 // sadasadguNazaMsA ca sadoSAcchAdanaM tathA / jAtyAdibhirmadazceti nIcairgotrAzravA amI // 131 // caitrAzravaviparyAso vigatagarvatA / vAkkAya-cittairvinaya uccairgotrAzravA amI // 132 // dAne lAbhe ca vIrye ca tathA bhogopabhogayoH / savyAjA-'vyAjavino'ntarAyakarmaNa AzravAH / / 133 // tadityAzravajanmA'yamapAro bhavasAgaraH / pravrajyAyAnapAtreNa taraNIyo manISiNA // 134 // kumudAnIndubhAsevAbudhyanta bahavastadA / dharmadezanayA bhartuH prAvrajaMzca sahasrazaH // 135 // aSTAzItirvarAhAdyA Asan gaNabhRtaH prabhoH / dezanAnte ca vidadhe varAho dharmadezanAm // 136 // gaNabhRdezanAnte'yuH svaM svaM sthAnaM surAsurAH / nandIzvarasya madhyena kurvanto'STAhikotsavam // 137 // tattIrthajanmA tvajitaH zvetAGgaH kUrmavAhanaH / bibhrANo dakSiNau bAhU mAtuliGgA'kSasUtriNau // 138 // vAma nakula- kuntadhAriNau dhArayan bhujau / nityamAsannavarttyAsId bhartuH zAsanadevatA // 139 // tathotpannA sutArAkhyA gaurAGgI vRSavAhanA / varadaM sAkSasUtraM ca vibhrANA dakSiNau bhujau // 140 // kalazA-kuzinau bAhU dadhAnA dakSiNetarau / pAripArzvikyabhUnnityaM bhartuH zAsanadevatA // 141 // tAbhyAmadhiSThitAyairNaH kRpArasamahArNavaH / vijahAra jagannAtho jagatIM bodhayan janAn // 142 // sAdhudvilakSI sAdhvInAM lakSaM viMzasahasrayuk / avadhijJAninAmaSTau sahasrAH sacatuHzatAH // 143 // sahasraM pUrviNAM sArdhaM manaHparyayiNAM punaH / paJcasaptatizatyeSA kevalajJAninAmapi // 144 // 1 1 taditi tena pUrvoktena prakAreNa / * surezvarAH saMvR0 // + ca saM0 // 2 abhyarNam - sAmIpyam / suvidhijina zAsana deva deNyau suvidhijimaparivAraH . Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye tRtIyaM parva saptamaH sargaH suvidhi khAmicaritam / // 34 // jAtavaikriyalabdhInAM sahasrANi trayodaza / saJjAtavAdalabdhInAM sahasrANi SaDeva hi // 145 // saikonatriMzatsahasrA zrAvakANAM dvilakSyatha / zrAvikANAM caturlakSI dvAsaptatisahasrayuk // 146 // UnamaSTAviMzatyaGgyA caturmAsyA ca kevalAta / pUrvalakSaM viharataH parivAro'bhavat prabhoH // 147 // ||pnycbhiH kulakam // sammetAdriM tato gatvA RSINAM dazabhiH zataiH / prapede'nazanaM khAmI mAsaM cAsthAttathAsthitaH // 148 // nabhaisyakRSNanavamyAM mUle me taiH shrssibhiH| zailezIdhyAnalInaH san svAmyagAdavyayaM padam // 149 // kaumAre pUrvalakSArdhamatha rAjyasya pAlane / yuktamaSTAviMzatyAGgaiH pUrvalakSArdhameva hi // 150 // aSTAviMzatyaGgahInaM pUrvalakSaM punarjate / ityAyuH pUrvalakSe dve suvidhikhAmino'bhavat // 151 // zrIcandraprabhanirvANAt suvidhisvAminitiH / sAgaropamakoTInAM gatAyAM navatAvabhUt // 152 // vidhivadamaranAthAH kAyasaMskArapUrva, munidazazatayuktasyAhato'STAdhikasya / zivagatimahimAnaM cakrire niHsamAnaM, tadanu saparivArAH khaM khamIyurvimAnam // 153 // suvidhikhAminirvANAd gate kAle kiyatyapi / huNDAvasarpiNIdoSAt sAdhUcchittirajAyata // 154 // sthavirazrAvakAn dhrmmthaapRcchnntdvidH| panthAnaM pathasammUDhAH pathikAn pathikA iva // 155 // kiJcit kathayatAM teSAM dharmamAtmAnusArataH / arthapUjAM vidadhire te janAH zrAvakocitAm // 156 // | yeSAM vAdalabdhiH-prativAdyavazyavijayarUpA / 2 dhyAnasthaH / 3 nabhasya:-bhAdrapadamAsaH / * sAdhUnAm ucchedaH / 5ye dharma na vidanti te| *atha pU0 saM0 mo0|| 6 dhanena pUjAm / suvidhijina| nirvANam aSTajinAntare | tIrthocchedana // 34 // Jain Education IntermDA For male & Personal use only PLw.jainelibrary.org Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjayA jAgardAste zAstrANyAsUtrya tatkSaNam / mahAphalAni dAnAni vividhAnyAcacakSire // 157 // kanyAdAnaM mahIdAnaM pradAnamayasAmapi / tiladAnaM ca kAsadAnaM dAnaM gavAmapi // 158 // svarNadAnaM raupyadAna pradAnaM sabanAmapi / azvadAnaM gajadAnaM zayyAdAnamathAparam // 159 // dAnaM mahAphalaM sarvamatrAmutra ca nizcitam / evaM vyAcakhyurAcAryAbhUya te gRghnavo'vaham // 16 // dAnasya cocitaM pAtramAtmAnaM vyAcacakSire / apAtraM cAparaM sarvamakharvehAdurAzayAH // 161 // apyevaM vaJcakAste'yurlokAnAM gurutAM tadA / nikSadeze kriyate gheraNDasyApi vedikA // 162 // jajJe tIrthIccheda evaM samantAta , kSetre'sminnA''zItalasvAmitIrtham / ekacchatraM viprakheTaistadAnI, cakre rAjyaM nishyuluukairivoccaiH||163 // mithyAtvamA''zAntijineza mitthamanyeSvabhUta SaTsu jinAntareSu / tIrthapraNAzAdabhavacca teSu, mithyAdRzAmaskhalitaH prcaarH|| 164 // // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye tRtIye parvaNi suvidhikhAmicaritavarNano nAma saptamaH srgH| grdh:-aasktiH| 2 ayaH-lohaH / etacca anyadhAtUnAm upalakSaNam / * sarva sukhArthahA sNvR0|| 3 akharvamatyadhikam / 4 vedikA-catuSkoNam Asanam, bhASAyAm 'bAjoTha' iti / 5 zItalasvAmitIrtham avadhi kRtvA tata Arabhya / |6 zAntijinatIrthaparyantam / JainEducation a l For Private & Personal use only Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA aSTamaH srgH| shriishiitlnaathcritrm| tRtIyaM parva aSTama: sargaH puruSacarite mahAkAvye zItalasvAmicaritam / // 342 // zrIzItalajinendrasya pAdAH zItaruceriva / bodhayantaH kuvalayaM santu vaH shivtaatyH||1|| idaM jagatrayazrotrazItalIkArakAraNam / zItalasya bhagavatazcaritaM kIrtayiSyate // 2 // puSkaravaradvIpArdhe prAgvidehavibhUSaNe / vijaye vatsasaMjJe'sti susImA nAma pUrvarA // 3 // tasyAM padmottarAkhyo'bhannapaH sarvanRpottaraH / anuttaravimAnibhya ivaikaH kshcidaagtH||4|| alakSyazAsane sarvaprANinAM karuNApare / sodarAviva tatrA''stAM vIra-zAntAbhidhau rasau // 5 // upAyairvardhayastaistaiH so'napAyairanekazaH / nityaM dharma jajAgAra bhANDAgAra iveshvrH||6|| adya zvo vA bhRzamamuM tyajAmIti sa cintayan / saMsAravAse videzasthAyIvAsthAdanAsthayA // 7 // __anyadA rAjyamutsRjya prAjyamapyazmakhaNDavat / srastAghasUripAdAnte sa pravrajyAmupAdade // 8 // vratAni niratIcArANyAcaranArjayat sudhIH / sa tIrthakRnnAmakarma sthaankairaagmoditaiH||9|| vividhAbhigrahastItraistapobhirvividhairapi / janmAtivAhya sakalaM so'bhavat praannteshvrH||10|| .kumudam pRthvIvalayaM ca / 2 shivvistaarkaarinnH| 3 anapAya:-nirdoSaH / 4 bhANDAgAra:-bhaMDAra iti bhASA / 5 paradezahavAsI iv| 6 bhAgame hi tIrthakaranAmahevani viMzatiH nimittAni prsiddhaani| .praanntsvrgspendrH| zItalajinapUrvabhavasambandhaH // 342 // For Private & Personal use only . Jain Education Internationa III Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ itazca jambUdvIpe'sin kSetre cAtraiva bhArate / zrIbhadraM bhadrilapuraM nAmAsti pravaraM puram // 11 // parikhAvalayenoccaiH prAkArastatra kAzcanaH / jambUdvIpajagatyabdhivalayeneva zobhate / / 12 // sAyamArpaNavIthISu pradIptA dIpadhoraNI / tatra saMlakSyate svarNakaNThikeva purazriyaH // 13 // RddhyA mahatyA bhujaGga-vRndArakavilAsabhUH / bhogAvatyamarAvatyoriva sAreNa tat kRtam // 14 // tasiMzca satrazAlAsu mahebhyarbhojanArthinaH / bhojyante vividhairbhojyairutsave khajanA iva // 15 // tasmin dRDharatho nAma nAmitArAtimaNDalaH / abhUd bhUmaNDalaM vyApya sthito'bdhiriva bhUpatiH // 16 // sa maharSigaNenApi varNyamAnairnirantaram / adhikAdhikamavrIyad guNairapyaguNairiva // 17 // pratyArthibhyo balAdAttAmarthibhyaH sa zriyaM dadau / adattAdAnadoSasya prAyazcittamivA''caran // 18 // tasyAgrato bhUpatayaH kRtabhUluThanA muhuH / sarvAGgAliGgitabhuvo bhUpatitvaM cirAd yyuH||19|| jJAnopadezalezo'pi tasmin gurujanaiH kRtH| vitastAra mahAprAjJe salile tailabinduvat // 20 // mandAkinIva saritAM satInAmagrataHsarA / tasyAbhUd hRdayAnandA patnI nandeti nAmataH // 21 // mandamandapadanyAsaivicarantyA manoramam / gatau ziSyA ivaitasyA rAjahaMsyo'pi lkssitaaH||22|| sugandhimukhaniHzvAsaM yad yat kizciduvAca sA / prapede vacanaM tat tad bhramarAkRSTimatratAm // 23 // rUpavatyA abhUt tasyAH svasminnevopamAnatA / vihAyaso mahattve hi nopamAnaM bhavet param // 24 // . ApaNaH haH / 2 dhoraNI zreNiH / 3 daanshaalaasu| 4 lajAM prApa / 5 sarvAGgaH bhuvaM saMspRzya namaskRtya yayuH / Jain Education Inter For Private & Personal use only Kol Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tripaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye tRtIyaM parva aSTamaH sarga: zItalasvAmicaritam / syUte ca khaguNaiH svAnte dRDhaM dRDharathasya sA / abhRd dRDharatho'pyasyA utkIrNa iva cetasi // 25 // itazca prANate kalpe padmottaramahIpateH / jIvaH svAyurapUriSTa viMzati sAgaropamAn // 26 // cyutvA rAdhe kRSNaSaSThayAM pUrvASADhAsthite vidhau / padmottaranRpajIvo nandAkukSAvavAtarat // 27 // nandAvAminyapi tadA sukhasuptA vyalokayat / caturdaza mahAkhamAMstIrthajanmasUcakAn // 28 // mAghasya kRSNadvAdazyAM pUrvASADhAgate vidhau / zrIvatsAIM svarNavarNa zrInandA'sUta nandanam // 29 // aSTAdholokavAstavyA UrddhalokajuSo'STa ca / aSTA'STau rucakadizAM catasro vidizAM punH||30|| rucakadvIpamadhyasthAzcatasrazcalitAsanAH / SaTpaJcAzad dikkumAryaH sUtikarmetya cakrire // 31 // zakro'pyupetya tatrA''zu gRhItvA svAminaM svayam / sumeruparvatazirasyupeyAya vRto'maraiH // 32 // atipANDukambalAyAM ratnasiMhAsanopari / aGkAdhiropitapatirdivaspatirUpAvizat // 33 // hadinInAtha-idinI-dadAdibhyaH smaahRtH| abhyaSizcan jalai thamathendrA acyutaadyH|| 34 // IzAnAGke prabhuM nyasya zakro'pyasnapayat ttH| vikRtsphaattikvRssvissaannaagrodgtairjlaiH||35|| divyAGgarAgaizcarcitvArcitvA caa''bhrnnaadibhiH| jagatpatimiti stotuM samAreme divsptiH||36|| jayekSvAkukulakSIraratnAkaranizAkara / jaganmohamahAnidrAvidrAvaNadivAkara / // 37 // svAmAlokayituM tvAM ca stotuM tvAmacituM tathA / AzaMsAmyAtmano'nantA dRzo jihvA bhujA api // 38 // 1 utkIrNaH-'korelo' bhASA / 2 vaizAkhe / 3 sUtikarma etya-Agatya / 4 divsptiH-indrH| 5 hadinInAtha:-samudraH, hdinii-ndii| vidrAvaNam-nAzanam / 7 'anantAH' ityAdIni catvAri padAni dvitIyAntAni / zIsajinajanmAdi // 343 / / Jan Education in For Private & Personal use only Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAmin dazamatIrtheza ! tava pAdAravindayoH / nyastAnyamUni puSpANi sampannaM tu phalaM mayi // 39 // amandaM dadadAnandaM duHkhatApArditAtmanAm / martyaloke'vAtarastvaM jImUta iva nUtanaH // 40 // vasantasamayeneva darzanena tava prabho! / syuradya nUtanazrIkAH prANinaH pAdapA iva // 41 // tvadarzanapavitrANi yAni tAni dinAni me / dinAni zeSANi punaH kRSNapakSatamakhinI // 42 // syUtAnIvA''tmanA nityaM kukarmANi zarIriNAm / tvayA'dya vighaTantAM drAgayaskAntena lohavat // 43 // atra vA divi vA tiSThastiSThannanyatra vA kvacit / tvadvAhanamahaM bhUyAM tvAmeva hRdaye vahan // 44 // ___evaM dazamamahantaM stutvA dazazetekSaNaH / AdAyA''nIya cAmuzcannandApArzve yathAsthiti // 45 // cakre dRDharathenApi kArAmokSAdinotsavaH / jagato'pi hi mokSAya tAdRzAM janma pAvanam // 46 // rAjJaH santaptamapyaGgaM nandAsparzana zItyabhUta / garbhasthe'sminniti tasya nAma zItala ityabhUt // 47 // dyusatkumArakailAdhArIndrariva sevitaH / vavRdhe'mbhodhivelAvad jagannAtho dine dine // 48 // zaizavaM vyatyalaviSTa krameNa paramezvaraH / zaizavAda yauvanaM cA''pa grAmAt purmivaa'dhvgH||49|| prabhurnavatidhanvocco rarAjA''jAnubAhukaH / pArzvato lambamAnoruvallIka iva paadpH||50|| viSayeSu nirIho'pi pitRbhyAM prArthitaH prbhuH| cakAra pANigrahaNaM piNDAdAnamiva dvipaH // 51 // atha pUrvasahasrANAM gatAyAM paJcaviMzatau / jagrAha pitRdAkSiNyAd rAjyaM shriishiitlprbhuH||52|| 1jiimuutaa-meghH| 2 zeSANi dinAni amAvAsyA rUpANi iti bhaavH| 3 syuutm-smbddhm| tvadvAhanam-svadbhaktidhAraka iti / 5 dazazatekSaNaH-sahasranayanaH, indra ityrthH| 6 kArAmokSAdinA-bandijanamokSAdinA utsavaH / triSaSTi. 59 Jain Education Inted For Private & Personal use only Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye tRtIyaM parva aSTamaH sargaH zItalasvAmi| caritam / // 344 // pazcAzatpUrvasahasrImapUrvabhujavikramaH / pUrvakramAgataM rAjyaM zazAsa vidhivat prbhuH||53|| atha saMsArasaMvAsAd vyarajyata prbhormnH| AsanAni praceluzca laukAntikadivaukasAm // 54 // abudhyantA'vadhijJAnAdevaM te tridivauksH| jambUdvIpAbhidhe dvIpe bharatArdhe ca dakSiNe // 55 // dazamo bhagavAnahan vratecchavartate tataH / taM vayaM prerayAmo'dya sadAkRtyamidaM hi nH||56|| yugmam // vimRzyaiSaM brahmalokAt surAH sArakhatAdayaH / etya vijJapayAmAsuriti svaaminmaantaaH|| 57 // araNyasrotasIvAsiMstIrthAbhAvena dustare / saMsAre vizvakRpayA tIrtha nAtha ! pravartaya // 58 // ityuditvA yayurbrahmalokaM laukAntikAmarAH / zItalasvAmyapi dadau dAnaM saMvatsarAvadhi // 59 // ante ca tasya dAnasya surendrazcalitAsanaiH / dIkSAkalyANakasnAnaM vidadhe shiitlprbhoH||6|| kRtAGgarAgo bhagavAnAmuktAMzukabhUSaNaH / trijagadbhUSaNaM nAtho dattabAhurbiDaujasA // 61 // anyairapi dhRtacchatra-cAmarAdiH surezvaraiH / adhyAruroha zivikAratnaM candraprabhAbhidham // 62 // yugmam // surA-'surasahasrANAM sahasraiH privaaritH| sahasrAmravaNaM nAma khapuropavanaM yayau // 63 // tatastitIrghaH saMsAraM bhAravad bhUSaNAdikam / ujjhAJcakAra jhagiti prabhuH zivagatipriyaH // 64 // zakranyastaM devadRSyAMzukamasa~sthale dadhat / paJcabhirmuSTibhiH kezAnuccakhAna jagatpatiH // 65 // * degcchuryatate saGgha0 // 1 araNyasrotaH-araNyasthitaH jlaashyH| 2 tIrtham-uttaraNasthAnam, bhASAyAm 'ghATa' iti / / 3 bhAmuktam-parihitam / 4 aMsaH-skandhaH / zItalAjinapravajyAdi // 344 // Jain Education in For Private & Personal use only . Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Internati kSIrode nyasya tAn kezAn zakre punarupeyuSi / niSiddhatumule baddhAJjalau dvAHstha iva sthite // 66 // surA - sura-narendrANAM pratyakSamapare'hani / mAghasya kRSNadvAdazyAM pUrvASADhAsthite vidhau // 67 // samaM nRpasahasreNa kRtapaSThatapAH prabhuH / sAvadyayogaviratipratijJAM pratyapadyata // 68 // // tribhirvizeSakam // turyaM jJAnaM prabhorjajJe manaHparyayasakam / kRtvA praNAmaM ca yayuH svaM svaM sthAnaM surAdayaH // 69 // dvitIye'hni riSTapure punarvasunnRpaukasi / pAraNaM paramAnnena vidadhe zItalaprabhuH // 70 // cakre ca vasudhArAdipaJcakaM vibudhaistataH / svarNapIThaM punastatra punarvasunnRpo vyadhAt // 71 // vividhAbhigrahadharaH sahamAnaH parISahAn / chadmasthatayA trIn mAsAn vyahArSIcchItalaprabhuH // 72 // sahasrAmravaNaM bhUyo'pyAjagAma jagadguruH / tatra pratimayA tasthAvadhastAt plakSazAkhinaH // 73 // bhaTo pramivA''ruhya zukladhyAnaM dvitIyakam / jaghAna ghAtikarmANi ripUniva jagadguruH // 74 // pauSakRSNacaturdazyAM pUrvASADhAgate vidhau / kevalajJAnamutpede zItalakhAminastataH // 75 // vapraistribhizcatudvAre rAna-sauvarNa- rAjataiH / tataH samavasaraNaM cakrurdevA-surezvarAH // 76 // tatra pravizya prAgdvArA pradakSiNyakarot prabhuH / caityavRkSamazItyagradazadhanvazatonnatam // 77 // 'namastIrthAyeti vadan pUrvasiMhAsane prabhuH / nyaSadad dikSu cAnyAsu tadrUpANyamarA vyadhuH // 78 // tatra tasthuryathAsthAnamathAnye'pyamarAdayaH / svAmivAcaM pratIcchantaH stanitaM barhiNA iva // 79 // 1 vapraH - durgaH / * taiH / samavasaraNaM cakrurdevAstataH surA'surAH saM0 // 2 barhiNAH - mayUrAH / . Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaM parva aSTama: sargaH zItala khAmicaritam / triSaSTi- svAminaM zItalamatha ziraHsaMspRSTabhUtalaH / namaskRtyAJjalidhara iti vajradharo'stavIt // 8 // zalAkA tvatpAdapaGkajanakhadyutijAlajalaplavaiH / snAyaM snAyaM punanti khaM dhanyAstribhuvanezvara ! // 81 // puruSacarite bhAskareNeva gaganaM haMseneva mahAsaraH / pArthiveneva nagaraM zobhate bhArataM tvayA // 82 // mahAkAvye AlokastimireNeva sUryAstendUdayAntare / mithyAtvena parAbhUto dharmastIrthadvayAntare // 83 // jagadandhamidaM jajJe nirvivekavilocanam / apatheSu pravavRte diGmUDhamiva srvtH||84|| // 345 // adharmo dharmabuddhyA cA'devatA devatAdhiyA / gurubuddhyA cA'guravo bhrAntairjagRhire jnaiH||85|| narakAvaTaipAtAya jagatyasinupasthite / nisargakaruNAmbhodhistatpuNyaistvamavAtaraH // 86 // mithyAtvAzIviSo loke prabhaviSNurasau ciram / tAvadeva na yAvat te prasared vacanAmRtam // 87 // tanmithyAtvApasAreNa samyaktvaM jgto'dhunaa| bhAvi prabho! kevalaM te ghAtikarmakSayAdiva // 88 // __ itthaM stutvA sthite zake bhagavAn shiitlprbhuH| girA sudhAmadhurayA vidadhe dezanAmiti // 89 // saMsAre kSaNikaM sarva nAnAduHkhanibandhanam / mokSAya yatitavyaM tad bhavenmokSastu saMvarAt // 9 // sarveSAmAzravANAM tu nirodhaH saMvaraH smRtaH / sa punarbhidyate dvedhA dravya-bhAvavibhedataH // 91 // yaH karmapudgalA''dAnacchedaH sa dravyasaMvaraH / bhavahetukriyAtyAgaH sa punarbhAvasaMvaraH // 92 // yena yena chupAyena rudhyate yo ya aashrvH| tasya tasya nirodhAya sa sa yojyo manISibhiH // 93 // plavaH-jalapUram / 2 sAyaM nAyam-adhikaM snAtvA / 3 sUryAstasya candrodayasya ca antre| 4 avaTaH-kUpaH / / CT5 AzIviSaH-daMSTrAviSaH sarpaH / Azrava-saMvara. svarUpagI zItalajinadezanA // 345 // Jan Education inte For Private & Personal use only Soww.jainelibrary.org Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSamayA mRdubhAvena RjutvenApyanIhayA / krodhaM mAna tathA mAyAM lobhaM rundhyAd yathAkramam // 94 // asaMyamakRtotsekAn viSayAn viSasannibhAn / nirAkuryAdakhaNDena saMyamena mahAmatiH // 95 // tisabhirguptibhiryogAn pramAdaM caaprmaadtH| sAvadyayogahAnena viratiM cApi sAdhayet // 96 // saddarzanena mithyAtvaM zubhasthairyeNa cetasaH / vijayetA''rtta-raudre ca saMvarArthaM kRtodyamaH // 97 // yathA catuSpathasthasya bahudvArasya vezmanaH / anAvRteSu dvAreSu rajaH pravizati dhruvam // 98 // praviSTaM snehayogAca tanmayatvena badhyate / na vizena ca badhyeta dvAreSu sthagiteSu tu // 99 // yathA vA sarasi kvApi sarvaidvAravizejalam / teSu tu pratiruddheSu pravizenna manAgapi // 10 // yathA vA yAnapAtrasya madhye randhairvizejalam / kRte randhrapidhAne tu na stokamapi tad vizet // 101 // yogAdiSvAzravadvAreSvevaM ruddheSu sarvataH / karmadravyapravezo na jIve saMvarazAlini // 102 // saMvarAdAzravadvAranirodhaH saMvaraH punaH / kSAntyAdibhedAd bahudhA tathaiva prtipaaditH|| 103 // guNasthAneSu yo yaH syAt saMvaraH sa sa ucyate / mithyAtvAnudayAt parastheSu mithyaatvsNvrH||104|| tathA dezaviratyAdau sthAdaviratisaMvaraH / apramattasaMyatAdau pramAdasaMvaro mtH||105|| prazAnta-kSINamohAdau bhavet kaSAyasaMvaraH / ayogyAkhyakevalini sampUrNo yogasaMvaraH // 106 // saMvRtaH saMvareNaivaM bhavasyAntaM vrajet sudhIH / nizchidrayAnapAtreNa sAMyAtrika ivAmbudheH // 107 // prabhostayA dezanayA prabuddhA bahavo jnaaH| pravrajyAM jagRhuH kepi ke'pi zrAvakatAM punH||108|| 1 utsekaH-utsecanam-poSaNam / 2 nirAkuryAt-iti adhyAhAryam / 3 vijayeta-parAjite kuryAt / Jain Education in For Private & Personal use only . Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye tRtIyaM parva aSTama: sage // 346 // zItalasvAmicaritam / CAUSAHARSASSESARK AnandAdyA ekAzItiH prabhorgaNabhRto'bhavan / dezanAnte prabhozcakre'thA''nando dharmadezanAm // 109 // AnandadezanAnte ca namaskRtya jagadgurum / sthAnaM nijanijaM jagmuH surA-'sura-narezvarAH // 11 // tattIrthabhUrbrahmanAmA yakSasyakSazcaturmukhaH / padmAsanaH shvetvrnnshcturbhirdkssinnairbhujaiH||111 // mAtuliGga-mudgarabhRt-sapAzA-'bhayadAyibhiH / vAmaistu nakula-gadA-'GkuzA-'kSasUtradhAribhiH // 112 // tathotpannA tvazoketi mudgvrnnaa'dvaahnaa| bibhrANA dakSiNI bAhudaNDau varada-pAzinau // 113 // phalA-'Gkazadharau bAhU vahantI dakSiNetarau / ubhe abhUtAM dazamArhataH zAsanadevate // 114 // upAsyamAnastAbhyAM ca vijahe shiitlprbhuH| tataH pUrvasahasrAMstrimAsonAM paJcaviMzatim // 115 // lakSaM munInAM sAdhvInAM lakSamekaM paDuttaram / caturdazapUrvabhRtAM caturdaza zatAni ca // 116 // avadhijJAnadharANAM dvAsaptatizatI punaH / sArdhAH sapta sahasrAstu manaHparyayadhAriNAm // 117 // zatAni saptatiratha kevalajJAnadhAriNAm / jAtavaikriyalabdhInAM sahasrA dvAdazaiva tu // 118 // zatAni cASTapaJcAzad vAdalabdhimatAM punaH / zrAvakANAmume lakSe navAzItisaharuyapi // 119 // zrAvikANAM caturlakSyaSTapaJcAzatsahasrayukU / iti jajJe parIvAraH prabhorviharataH stH|| 120 // __ mokSakAle'tha samprApte sammetAdriM yayau prabhuH / prapede'nazanaM tatra sahasreNArSibhiH saha // 121 // mAsAnte vaizAkhakRSNadvitIyAyAM nizAkare / pUrvASADhAgate svAmI mokSe'gAt taiH saharSibhiH // 122 // kumArabhAve pUrvANAM sahasrAH paJcaviMzatiH / paJcAzat pUrvasahasrAH pRthivIparipAlane // 123 // 1 vyakSaH -trinetrH| * orNAbjavA sNvR0|| pAzAGkuzadharau bAhU bibhratI dadeg saMvR0 / SHOHRUHUSHUSHUSHAROOG zItalajinasa yakSayakSiNyau parivArAdica // 346 // Jain Education in For Private & Personal use only Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CAREERICASARALA pravrajyApAlane pUrvasahasrAH pnycviNshtiH| evamAyuH puurvlkssmbhRcchriishiitlprbhoH||124|| suvidhisvAminirvANAnirvANaM zItalaprabhoH / sAgaropamakoTISu vyatItAsu navakhabhUt // 125 // zrIzItalasya munibhiH saha tairvimuktimAseduSo diviSadAM patayo yathAvat / nirvANayAnamahimAnamudArazobhaM cakruryayurnijanijaM punareva lokam // 126 // // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye tRtIye parvaNi zrIzItalakhAmicaritavarNano nAmASTamaH sargaH // ||smaaptN ca tRtIyaM parva // zrIsambhavaprabhRtitIrthakRtAM tRtIye'STAnAM caritramiha parvavare'STasarge / dhyeyaM padasthamiva vAriruhe'STapatre'nudhyAyato bhavati siddhiravazyameva // 1 // // granthAgram-1804 // . padastham-zabdarUpam-japarUpamiti / Jain Education Inter For Private & Personal use only allow.jainelibrary.org Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RRE samAptamidaM zrIsambhavajinAdizItalajinaparyantASTajinacaritapratibaddhaM tRtIyaM parva // 5252 . Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ C A // aham // // namaH zrIdharmakathAnuyogavyAkhyAtRbhyaH sthavirebhyaH // // nyAyAmbhonidhi jainAcArya-zrIvijayAnandamUrivarapaTTAlaGkAra-zrIvijayavallabharibhyo namaH // kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryavinirmita SSEROSOS triSaSTizalAkApuruSacaritam / Jain Education in %* For Private & Personal use only Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye // 348 // ORGANG caturtha parva prathamaH sargaH zreyAMsajinacaritam / EOSTOGOSTOCHOREOGRA**** zrIzreyAMsajinAdidvAviMzatizalAkApuruSacaritapratibaddhaM ca tu the pveN| prathamaH srgH| zrIzreyAMsajinAdicaritam / eteccccco zrIzreyAMsaprabhoH pAdAH zreyo vizrANayantu vaH / niHzreyasapathAlokadIpAyitanakhAMzavaH // 1 // zrIzreyAMsajinendrasya pavitritajagatrayam / laivitraM karmavallInAM caritramidamucyate // 2 // puSkaravaradvIpArdhe prAgvideheSu sundare / vijaye kacchasajhe'sti nAmnA kSemeti pUrvarA // 3 // mahIbhRnmaulimukuTaghRSTAGgrinalinadvayaH / rAjA nalinagulmo'bhRd guNairamalinaH sadA // 4 // sa svAmI matriNo mantrabalAkRSTaripuzriyaH / surarASTropamaM rASTra sarvAriSTavivarjitam // 5 // durgANi jitavaitAdayavidyAdharapurANi tu / kozAMzca zrIdasarvasvAdharIkAraparAyaNAn // 6 // balaM hastyazva-pAdAta-rathacchAditabhUtalam / asuhRdRdayakSetrakarSakAn suhRdo'pi ca // 7 // rAjyasya vikalAGgatvaM mA bhUditi dhiyA vyadhAt / jgdekmhaabaahubaahuNdnteyvikrmH||8|| caturbhiH kalApakam // vapu-yauvana-lakSmINAM sArANAmapyasAratAm / so'manyata mahAprAjJo vivekaamlmaansH||9|| vizrANayantu-yacchantu / 2 diipaayitaaH-diipsmaanaaH| 3 lavitram-chedakam / 4 baahudnteyH-indrH| | zreyAMsajina pUrvabhavasambandhaH ACARRORSA // 348 // Jain Education in For Private & Personal use only . Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kubhojanenAhariva nizAmiva kuzayyayA / kiyantamapi so'naiSIt kAlaM rAjyena shuddhdhiiH||10|| rAjyaM rujamivotsRjya tattvatauSadhimAnasaH / vajradattarSiNA dattAM dIkSAmAdatta dhrmdhiiH||11|| tapyamAnastapastInaM sahamAnaH parIpahAn / kameva krazayannaGgaM vijahAra sa nirmmH||12|| arhadbhaktyAdibhistaistaiH sthAnaiH pravacanoditaiH / upArjayAmAsa dRDhaM tIrthakRnnAmakarma sH|| 13 // mahAtapAH zubhadhyAnazcatuHzaraNatatparaH / kAle prAptAvasAnaH sa mahAzukradivaM yayau // 14 // tatazca jambUdvIpe'smin bharatakSetrabhUSaNam / ratnanUpuravad bhUmeraisti siMhapuraM puram // 15 // sAntatArakA ratnavalebhyastatra vezmanAm / zriyaM sadantazArasya zArapaTTasya vibhrati // 16 // tadvapramekhalAsUccairvizrAntA bhAnti vAridAH / cakSurakSAkRte dattAH kajelasthAsakA iva // 17 // variSThavanitAcAramaomaJjIraziJjitaiH / vitanyate zriyo devyA nityaM snggiitkotsvH||18|| ratnAvakaravAhIni srotAMsyapi tadokasAm / yAnti ratnAkarasrotastulAM varSati vAride // 19 // ADhyambhaviSNuryazasA prabhaviSNurbhujaujasA / viSNurAja iti kSamApastatrAbhUd viSNuvikramaH // 20 // tatrendriyajayo nAma guNo bIjamivAvanau / sasyarAzimivA'sUta guNarAziM samujvalam // 21 // praMNate ca vipakSe ca tuSTA ruSTAzca tadRzaH / yayuH svayaMvarasaktvaM zriyo'pi ca bhiyo'pi ca // 22 // 1 arhat-siddha-sAdhu-dharmarUpaM zaraNacatuSkam / * me ratnaM siM sNvR0|| 2 valabhI vaMzapaJjarAdimayaM gRhAcchAdanam / 3 dantazAra:-dantamayaH zAraH, bhASAyAm-'dAMtano paaso'| 4 zArapaTTaH-pAzakapaTTaH / 5 kajalasthAsakA kajjalatilakam / 6 cAra:-gatiH / majIram-nUpuram / shikssitm-bhuussnndhvniH| 7 avkraa-utkrH| 8 namra zanI ca / Jain Education Intern For Private & Personal use only Alum.jainelibrary.org. Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturtha parva prathama sargaH // 349 // zreyAMsajinacaritam / dAnadharma ivaucityAt sUnRteneva bhAratI / avadAtena yazasA zuzubhe tasya vikramaH // 23 // guNAnAM zaurya-gAmbhIrya-dhairyAdInAM sa bhUyasAm / nityaM krIDanasaGgItaniketanamivAbhavat // 24 // jiSNoriva zacI rUpabhrAjiSNurviSNurityabhUt / dvitIyeva mahI sthairyAt patnI tasya mahIpateH // 25 // zirISasukumArasya sA nijAGgasya bhUSaNam / nizAtaM khaDgadhArAvat satIvratamadhArayat // 26 // yathA'bhRdapraticchando vikrameNa sa bhuuptiH| tathA sA'pyapraticchandA rUpalAvaNyasampadA // 27 // alaiMsA sA gatAveva na punardharmakarmaNi / madhyapradeza evAbhUt tuccho na punarAzaye // 28 // tasyA rAjJo'pi ca mitho'nusyUtamanasoriva / akSayA prItirabhavadavighnaM rmmaannyoH||29|| itazca zukre nalinagulmasya pRthivIpateH / jIvaH prakRSTasaGkhyaM sa nijamAyurapUrayat // 30 // jyeSThasya SaSThyAM kRSNAyAM zravaNasthe nizAkare / cyutvA tatastasya jIvo viSNukukSAvavAtarat // 31 // nArakANAmapi sukhamuyotazca jagatraye / jajJe tadA kSaNaM syAddhi kalyANeSvahatAmidam // 32 // sakSipta iva vaitADhyaH zvetavarNI mhaagjH| samatsyaH zaradambhoda ivocchRGgaH sito vRssH||33|| utpuccho vidhRtacchatra iva kesaripuGgavaH / sAbhiSekA mahAlakSmIrmUya'ntaramivA''tmanaH // 34 // sugandhi sumanodAma mUrtamiva yazaH svakam / sudhAkuNDamiva jyotsnAplutaH parvanizAkaraH // 35 // mArtaNDamaNDalaM dIpraM divaH sImantaratnavat / dhvajazcalapatAkazca sazAkha iva pAdapaH // 36 // 1 jiSNuH indraH / 2 tIkSaNam / 3 apraticchandaH-anupamAnaH / / alasA-mantharA AlasyayuktA ca / 5 tucchA-kRzA kSudrA ca / zravaNanakSatrasthite / 7 UrdhvapucchaH / 8 puurnnimaacndrH| 9 svargasya sImantaravavat, bhASAyAm-'sImanta' iti 'seNdho'| zreyAMsajinagarbhAvatAraH // 349 // Jain Education Inter For Private & Personal use only Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zreyAMsajinajanmAdi pUrNakumbho garIyAMzca nidhAnaM zreyasAmiva / mahApadma padmasaraH padmahada ivAparaH // 37 // ArurukSuriva divamutkallolo mahArNavaH / anujaM pAlakasyeva vimAnavaramAyatam // 38 // ratnapuJazca sarvasvamiva ratnAkaroddhRtam / nirdhUmazcAnalo bhaummnnddlsyaanuhaarkH||39|| ete tadA viSNudevyA mahAsvamAzcaturdaza / mukhe vizanto'dRzyanta tIrthajanmasUcakAH // 40 // __tapasyakRSNadvAdazyAM zravaNe khaGgilAJchanam / svarNavarNa viSNudevI sukhena suSuve sutam // 41 // athAdholokavAstavyA aSTau bhogaGkarAdayaH / dikumAryaH smaajgmurvijnyaayaa''snkmptH||42|| tIrthakunmAtaraM natvA 'mA bhaiSIrvAdapUrvakam / AtmAnaM jJApayitvA ca kRtvA saMvartakAnilam // 43 // paritaH sUtikAgAramAyojanamathAsRjan / khAmimAturadare tA gAyantyazcAyatasthire // 44 // yugmam // nandanodyAnakUTasthA Urdhvalokajupo'STa ca / etya meghaGkarAdyA dikkanyA devIM praNamya ca // 45 // khaM jJApayitvA kRtvA ca durdinaM gandhavAribhiH / siSicuH kSmAM sUtivezmaparito yojanAvadhim // 46 // vidadhuH puSpavRSTiM cAdhAkSudhUpaM ca sundaram / gAyantyo'rhadguNAMstasthurviSNudevyA adUrataH // 47 // ||tribhirvishesskm // rucakasya ca paurastyA devyo nndottraadyH| apAcyAH samAhArAdyAH prtiiciinaastvilaadyH||48|| alambusAdyAstUdIcyA aSTa pratyekametya tAH / natvA'rhantaM tadambAM ca jJApayitvA svamuccakaiH // 49 // 1 anujH-lghubhraataa| 2 bhaumaH-maGgalaH / anuhaark:-anusaarii| 3 tpsy:-phaalgunH| 4 khaDgI-nANDakaH, bhASAyAm 'geMDo' iti / 5 Ayojanam-yojanaparyantam / 6 durdinam-meghajaM tamaH, bhASAyAm 'vAdaLAM' iti / 7 adhAkSuH-jvALayAmAsuH / triSaSTi. 60 Jan Education in For Private&Personal Use Only . Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthaM parva prathamaH triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye sage: zreyAMsajinacaritam / // 35 // dhRtvA darpaNa-bhRGgAra-vyajana-zvetacAmarAn / pUrvAdidikkrameNAsthurgAyantyaH svAmino guNAn // 50 // ||tribhirvishesskm // catatra etya citrAdyA rucakasya vidigbhavAH / tadvannatvA vidizvasthurgAyantyo diippaannyH||51|| catasro rucakAntasthA rUpAdyA dikumArikAH / arhantamarhadambA ca natvA khaMjJaptipUrvakam // 52 // caturaGgulakotkarSa svAminAlamakhaNDayan / khanitvA vidaraM tatra nicakhnustaca tatkSaNAt // 53 // // yugmam // videra vajraratnastadA''pUryopari tasya ca / babandhurnibiDaM pIThaM durvayA drAgapUrvayA // 54 // sUtikAvezmanastasya cakrustisRSu dikSu tAH / siMhAsanacatuHzAlavanti rambhAgRhANi ca // 55 // haste'rhantaM gRhItvA'rhanmAtaraM ca bhuje tathA / apArambhAgRhacatuHzAlasiMhAsane nyadhuH // 56 // zatapAkAdibhistailairubhAvabhyajye tatra taaH| gandhadravyaiH sUkSmapiSTaiH susparzamudavartayan // 57 // prAcyarambhAgRhacatuHzAlasiMhAsane ttH| tau nyasyA'slapayan gandha-puSpa-zuddhodakaizca taaH||58 // tatastAH paridhApyobhau vastrA-'laGkaraNAdikam / udagambhAgRhacatuHzAlasiMhAsane nydhuH|| 59 // gozIrSacandanaM dagdhvA sadyo'raNikRtAninA / tadbhasanA babandhustA rakSAgranthi dvayorapi // 6 // 1 diiphstaaH| 2 svaparicayadAnapUrvakam / 3 gataH, bhASAyAm 'khADo' / dUrvA bhASAyAm 'dharo' iti / 4 catuHzAlamgRhaprakAraH, "cosAla" iti bhASAyAm / 5 abhyajya-vilipya / 6 nysy-sthaapyitvaa| paridhApya-paridhAna kArayitvA / PIC udag-uttaram / 9 araNikASThagharSaNena agnirjAyata iti prsiddhm| zItalAjinapravrajyAdi // 35 // Jan Education For Private Person Use Only Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parvatAyurbhavetyAzIHpUrvakaM khAmikarNayoH / tAH samAsphAlayAmAna ranapASANagolakau // 61 // ahaMdarhajananyau tAstataH sUtigRhe'nayan / tayoranatire'sthurgAyantyo maGgalAnyatha // 62 // atha zakraH samAgatya svAminaH sUtikAgRham / pAlakena vimAnena pradakSiNyakRta drutam // 63 // aizAnyAM pAlakaM muktvA sUtivezma pravizya saH / arhantamarhadambAM ca namazcakre purandaraH // 64 // datvA'vasvApinI devyAH pArzvarhatpratirUpakam / vinyassAtha vicake sa paJca rUpANyathA''tmanaH // 65 // ekena prabhumuddhRtya cchatramanyena cAmare / anyAbhyAM vajraM cAnyena purorUpeNa so'calat // 66 // kSaNAnmerAvatipANDukambalAmAsadacchilAm / zakraH siMhAsane tatrA''sAJcakre'GkasthitaprabhuH // 67 // athA'cyutaprabhRtayaH kalpendrA nava te tathA / indrA bhavanapatayo viNshtishcmraadyH|| 68 // dvAtriMzad vyantarAdhIzAH kAlaprabhRtayopi ca / sUryA-candramasAvindrau jyotiSkANAmubhau punH||69|| iti triSaSTistatreyurjanmastrAtrakRte prbhoH| vicakruH pUrNakumbhAdIndrAjJayA'thA''bhiyogikAH // 7 // athA'cyutaprabhRtayaH sarve'pIndrA yathAkramam / svAminaH svapanaM cakruH pavitraistIrthavAribhiH // 71 // athezAnapateraGke zako nyasya jagatpatim / vicake dikkatuSkepi caturaH sphATikAn vRSAn // 72 // teSAM zRGgodgatairante militvA vinipAtibhiH / svAminaM strapayAmAsa zakraH shucibhirmbubhiH||73|| saMhRtya sphATikAnukSNaH kRtvA carcAdikaM prabhoH / uttAryA''rAtrikaM ceti stotuM zakraH pracakrame // 74 // * tvA'pasvA sNvR0|| 1 pratirUpakam-pratibimbam-pratimAm / 2 pUrgakumbhAdi indrAjJayA iti sandhivizleSaH / mi sNvR0|| 3 ptdbhiH| 4 sphaTikamayAn vRSabhAn / / Jain Education Intonas For Private & Personal use only | Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturtha parva prathama: sarga: zreyAMsajinacaritam / // 351 // sarvakalyANakazreSThaM janmakalyANakaM tava / vizrANayatu kalyANaM kalyANIbhaktike mayi // 75 // snapayAmyatha carcAmi ? kimarcAmi ? stavImi kim ? / tvAmitIza ! na tRptimeM tvadArAdhanakarmaNi // 76 // vRSaH kutIrthikavyAghratrAsitastvayi rakSake / amuSmin bharatakSetre khairaM caratu samprati // 77 // adya khayamadhiSThAya hRdayAyatanaM mama / diSTyA devAdhideva ! tvaM sanAthIkuruSetarAm // 78 // na tathA bhUSaNaM nAtha ! mmaibhirmukuttaadibhiH| yathA ziro'graluThitaistvatpAdanakharazmibhiH // 79 // na tathA trijagannAtha ! stUyamAnasya mAgadhaiH / mama pramodo bhavati tvadguNAn stuvato yathA // 8 // ratnasiMhAsanasthasya na hi madhyesabhaM tathA / uccaistvaM tvatpuro bhUminiSaNNasya yathA mama // 81 // khArAjyasambhavAmetAM na kAsAmi svatatratAm / paratatrazciraM bhRyAM nAthena bhavatA prbho!||82|| iti stutvA gRhItvezaM gtvaarhnmaaturntike| saMhatyA'rhatpraticchandA-'vasvApinyo nyadhAddhariH // 83 // khAmisUtigRhAcchako meruzailAdathApare / indrA jagmuryathAsthAnaM visRSTA iva sevakAH // 84 // mahAntamutsavaM cakre viSNurAjo'pyatha prge| tadA pramodo medinyAmekacchatra ivAbhavat // 85 // jinasya mAtApitarAvutsavena mahIyasA / abhidhAM zreyasi dine zreyAMsa iti ckrtuH||86|| dhAtrIbhiH zakrAdiSTAbhirlAlyamAno'tha paJcabhiH / piban zaMkA''hitasudhaM svAGguSThaM svAmyavardhata // 87 // jJAnatrayadharo'pIzo maugdhyaM bAlyocitaM dadhau / caNDAMzurapi na prAtazcaNDatAmavalambate / / 88 // 1 maGgalamayabhaktiyute / 2 vRSo dharmaH bliivrdshc| 3 uccstvm-uccsthaansthittvm| 4 svargarAjyam / 5 bhaveyam / / 6 saMhRtya-apahRtya / 7 sarvatra smaanH-ekruupH| 8 yatra indreNa sudhA sthaapitaa| 9 sUryaH / // 35 // Jain Education Intern Notww.jainelibrary.org. Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zreyAMsacinapravrajyA RASEARCESSONSESEARSA surA-'sura-nRkumAraiH krIDan kAlena zaizavAt / Arohad yauvanaM svAmI syandanAdiva kuJjaram // 89 // azItidhanuruttuGgaH svAmI pitruparodhataH / paryaNeSIda rAjakanyA bhavavairAgyabhAgapi // 90 // janmato varSalakSANAM gatAyAmekaviMzatau / pituH prArthanayA nAthaH pRthvIbhAramupAdade // 11 // dvicatvAriMzataM varSalakSANi kSoNimaNDalam / rarakSA'kSINamahimA zreyAMsaH zreyasAM nidhiH // 92 // khAmI bhavavirakto'tha diikssaamaaditsurutsukH| prairyatopetya zakunairiva laukAntikAmaraiH // 93 // zakrAdezAt kubereNa preritairjumbhakAmaraiH / arthena pUryamANena svAmyadAd dAnamAbdikam // 94 // vatsarAnte sametyendrarjinendrasya vyadhIyata / dIkSAbhiSeka karmArivijayAyeva satvaram // 95 // divyAGgarAgaliptAGgo rtnbhuussnnbhuussitH| maGgalyadivyavasano mUrtisthamiva maGgalam / / 96 // vinIteneva bhRtyena dattabAibiDojasA / aparendrairapi cchatra-cAmarAdidharairvRtaH // 97 // Aruhya ratnairvimalAM zibikAM vimlprbhaam|smaavRtH sura-naraiH sahasrAmravaNaM yyau||98||tribhirvishesskm|| zivikAtaH samuttIrya tatraujjhad bhUSaNAdikama / devadRSyaM devarAjanyastaM skandhe dadhAra ca // 99 // phAlgunasya trayodazyAM kRSNAyAM zravaNe prabhuH / SaSThenodekhanat kezAn pUrvAhne paJcamuSTinA // 10 // kezAn zakraH samAdAya khottarIyAzcalena tAn / cikSepa ca kSIranidhau samIraNa iva kSaNAt // 1.1 // niSiddhe vajriNA muSTisaMjJayA tumule ttH| prabhuzcAritramArohad vizvAbhayavibhAvanam // 102 // 1 vivAhaM ckaar| 2 prairyt+upety| 3 vArSikam / tatyAja / 5 utpATayAmAsa / 6 pvnH| 7 sarveSAm abhayakArakam , jagato vA abhayakArakam / SRIGANGANGANAG A R Jain Education et e ral For Private & Personal use only . Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite mahAkAvye 352 // caturya parva prathamaH sargaH zreyAsajinacaritam / vizvanAthena saha ca shsrmvniibhujH| rAjyaM tRNavadutsRjya samupAdadire vratam // 103 // zAzvatArhatpratimAnAM kurvanto'STAhnikotsavam / surA-'surAdhipatayaH khaM khaM sthAnaM tato yyuH||104|| dvitIye'hani siddhArthapure nandanRpaukasi / pAraNaM paramAnnena cakAra paramezvaraH // 105 // amarevaMsudhArAdipaJcakaM vidadhe ttH| ratnapIThaM svAmipAdasthAne nandanRpeNa tu // 106 // tataH sthAnAdatha svAmI grAmA-''kara-purAdiSu / apratibaddho vihA~ prAvartata samIravat // 107 // __ itazca puNDarIkiNyAM prAgvidehaziromaNau / puryabhUt subalo rAjA sa mahIM ciramanvazAt // 108 // pArzve munivRSabharSeH pravrajya samaye ca sH| tapastatvA ca mRtvA ca vimAne'nuttare yayau // 109 // itaH pure rAjagRhe vizvanandimahIpateH / panyAM priyaGgau vizAkhanandI nAma suto'bhavat // 11 // vizvanandinarendrasyAvarajo yuvarADabhRt / vizAkhabhUtirmatimAn vIryavAn vinayI nayI // 111 // vizAkhabhUterbhAryAyAM dhAriNyAM tanayo'bhavat / marIcijIvaH sukRtairanantarabhavArjitaiH // 112 // vizvabhUtiriti nAma pitarau tasya cakratuH / dhAtrIjanAlyamAno vyavardhiSTa kramAcca sH|| 113 // kalAkalApaM so'dhyaiSTa prapede sakalAn guNAn / aGgasya mUrttanepathyaM kramAt prAya ca yauvanam // 114 // sAntaHpura: sa cikrIDodyAne puSpakaraNDake / manojJatarubhUyiSThe bhUmiSTha iva nandane // 115 // 1 smiir:-pvnH| 2 puri+abhuut| *itavA''sIda rAjagRhe vizvanandIti bhuuptiH| vizAkhanandI tatpatyAM | priyaGgo tanayo'bhavat // sNvR0|| 3 laghubandhuH yuvarAD abhUt / 4 bharataputrasya marIce vaH / tasya kathA prathamaparvaNi vrnnitaa| 5 AkArayuktaM nepathyam / tripRSThavAsudeva-acakabaladevAdInAM caritam // 352 // Jan Education in For Private & Personal use only Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SAGARAAR vizAkhanandI krIDecchustatra rAjasuto'pyabhRt / tattUdyAnaM na jAtvAsId rahitaM vizvabhUtinA // 116 // vizAkhanandijananIdAsyaH puSpArthamAgatAH / tatrApazyan vizvabhUtiM krIDantaM sapriyAjanam // 117 // seAH priyaGgudevIM tAH samupetyedamUcire / yauvarAjirvizvabhUtireva rAjeha nAparaH // 118 // sAntaHpuro'pi hi sadodyAne puSpakaraNDake / sa krIDati bahiste tu sutastiSThati vAritaH // 119 // tacchutvA kupitA devI prAvizat kopavezmani / kimetaditi sA sadyo rAjJA pRSTAbravIdidam // 120 // rAjeva ramate vizvabhUtiH puSpakaraNDake / tvayi satyapi me sUnurbahistiSThati raGkavat // 121 // rAjA'pyUce vyavastheyaM kule'smAkaM hi mAnini ! / krIDatyekasina kumAre dvitIyaH pravizena hi // 122 // ityAkhyAte'pi bhUpena sA nA'buddha manakhinI / upAyajJastato rAjA yAtrAbherImavAdayat // 123 // AjJA puruSasiMhAkhyaH sAmanto na karoti naH / iti tasmai prasthitAH sma ityuktiM ca nRpo'karota // 124 // tacchrutvA sambhramAd vizvabhUtiretyA'bravIdidam / mayi satyapi kiM tAtaH svayaM yuddhAya yAsyati // 125 // ityAdyuktvA sanibandhaM nivArya pRthivIpatim / vizvabhUtibalayutastatsAmantabhuvaM yayau // 126 // zrutvA kumAramAyAntaM sa sAmantaH sasambhramam / abhyetya bhRtyavad bhaktyA ninAya nijavezmani // 127 // vAmin ! kiM karavANIti vadannagre kRtAJjaliH / hastyazvAdyupaMdAdAnAd vizvabhUtimaraJjayat // 128 // viruddhAdarzanAd vizvabhUtirnivavRte ttH| pathA yathAgatenaiva ko hi kupyedanAMgase 1 // 129 // itazca vizAkhanandI rAjJodyAne pravezitaH / dezaM bhrAntvA vizvabhUtirapyAgAt tatra pUrvavat // 130 // 1 yuvraajputrH| 2 upadA-upAyanam / 3 niraparAdhAya / Jain Education Internal For Private & Personal use only Plaw.jainelibrary.org. Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha parva prathamA triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye sargara zreyAMsajinacaritam / // 353 // vizAkhanandI madhye'stItyuditvA vetrapANinA / vAritaH sa tathaivA'sthAnmaryAdA-sthAmavAridhiH // 131 // dadhyau caivaM vizvabhUtistadA'hamamuto vanAta / vanadvipa ivA''kRSTazchadmanA hI! karomi kim // 13 // evaM kumAraH kupitaH kapitthaM phalamAlinam / muSTinA tADayAmAsa danteneva mtnggjH||133 // kapitthaiH pAtitaizchannAM paritastadadhobhuvam / pradarzayan vizvabhUtistamUce vetradhAriNam // 134 // itthaGkAraM pAtayAmi sarveSAM vaH zirAMsyapi / yadi jyAyasi me tAte bhaktirna hyantarA bhavet // 135 // yadartha vacanopAya evaM hanta ! pravartate / tadalaM mama taioMgIpaNairbhogiMbhogavat // 136 // evamuktvA vizvabhUtirvibhUtiM tRNavajahau / sambhUtamunipAdAnte gatvA ca vratamAdade // 137 // tacca zrutvA vizvanandI saantHpurpricchdH| sahito yuvarAjena svayaM tatra samAyayau // 138 // sUripAdAn namaskRtya vizvabhUtimupetya ca / vizvanandI nirAnandaH sagadgadamado'vadat // 139 // asmAnApRcchatha sarva tvamakArvatsa! sarvadA / sahasA kRtavAnetat kimasmadbhAgyasanayAt // 14 // tvayyAzA rAjyadharaNe tAtA'smAkaM sadaiva hi / akANDe kimebhAjIstAM tvaM trAtA vyasaneSu nH||141|| muzcA'dyApi vrataM vatsa ! bhuGga bhogAn yadRcchayA / ramakha khairamudyAne prAgvat pusspkrnnddke||142|| vizvabhUtirathAvocadalaM me bhogasampadA / sukhaM vaiSayikamidaM vastuto duHkhameva hi // 143 // 1 vetrpaanniH-dvaarpaalH| 2 maryAdAyAH sthAnaH-parAkramasya ca smudrH| 3 phalazobhitaM kapitthavRkSam , bhASAyAm 'kamitya' iti 'kohuN'| bhogI-sarpaH bhogH-phnnaa| 5 bhanAM cakAra / 6 vilAsaM kuru / // 353 // Jain Education in W w w .jainelibrary.org. Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAzanti bhavakArAyAM khajanasnehatantavaH / jantavastairhi muhyanti lAlAbhiriva markaTAH // 144 // kizcinnAtaH paraM vAcyazcariSyAmi tapaH param / paraloke saha yAti sahAyIbhUya tat khalu // 145 // iti tenodite rAjA sAnutApo yayau gRham / vizvabhUtirmunirapi vyahAd guruNA saha // 146 // SaSThA-'STamAdinirato guruzuzrUSaNodyataH / kramAt so'dhItasUtrArtho bhUyAMsaM kAlamatyagAt // 147 // gurornujnyyaikaakivihaarprtimaadhrH| sa vihartuM pravavRte grAmA-''kara-purAdiSu // 148 // vividhAbhigrahaparo viharanekadA ca saH / vizvabhUtirmahAsAdhurjagAma mathurAM purIm / / 149 // paitRSvasrayImudvoDhuM mathurArAjakanyakAm / vizAkhanandI tatrA''gAt tadA ca spricchdH||150||8 vizvabhUtizca mAsAntapAraNAya paribhraman / vizAkhanandizibiraM nikapA samupAyayau // 151 // vizAkhanandine yAntaM puruSAstamadarzayan / vizvabhUtikumAro'sAviti vyAhAriNo muhuH // 152 // vizAkhanandino roSaH sadyastadarzanAdabhata / gavaikayA ca paryasto vizvabhUtistadA'patat // 153 // vizAkhanandI hasitvA vizvabhUtimado'vadata / kapitthapAtanaM sthAma tat kvedAnImaho! gatam // 15 // vizAkhanandinaM dRSTvA vizvabhUtiraimarSaNaH / gRhItvA zRGgayostAM gAM bhramayAmAsa pUlavat // 155 // | tato nivRtto dadhyau ca vizvabhUtiridaM hRdi / mayyadyApi saroSo'yaM niHsaGge'pi hi durmnaaH||156|| 1 bandhanarUpA bhavanti / 2 lAlA bhASAyAm 'lALa' iti / 'markaTa' iti bhASAyAm kroliyo| 3 pitRSvasuH putrIm / pitRvasA bhASAyAm 'phaI' iti / 4 samIpam / 5paryastaH-AghAtaM prApitaH / 6 sthaam-praakrmH| 7 amarSaNaH ashnshiilH| 8 pUla: bhASAyAm 'pULo' iti / Jan Education inte ( 6 . Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite mahAkAvye // 354 // Jain Education Inte anena tapasogreNa mRtyave'sya bhavAntare / bhUyAsaM bhUrivIryo'haM nidAnaM ceti so'karot // 157 // sampUrNakoTivarSAyuranAlocya ca tanmRtaH / mahAzukre vizvabhUtirutkRSTAyuH suro'bhavat / / 158 / / itazca potanapuraM puramastyucca gopuram / apAgbharatavarSArdhabhuvo makuTasannibham // 159 // abhUt pure tatra ripupratizatrurmahIpatiH / zobhamAno guNaistaistaira harpatirivAMzubhiH // 160 // SADguNyena sa SaTkhaNDyA bharatakSetravad babhau / upAyairapi caturbhirdantairiva suradvipaH // 161 // sa siMha iva zauryeNa stamberaMma ivaujasA / kandarpa iva rUpeNa dhiyA gururivA'bhavat // 162 // avanIsAdhanavidhAvatiprakaTapATavau / mitho dhI- vikramau tasya vyabhrUSyetAM bhujAviva // 163 // bhadreti nAmnA mahiSI bhadrANAM bhadramAspadam / babhUva bhUpatestasya bhUrivA''tazarIrikA // 164 // patibhaktyA kevacitA yArmiMkIva rarakSa sA / anArataM jAgarUkA zIlaM ratnanidhAnavat / / 165 / / akSNoH sudhAva~rtiriva rAjyalakSmIrivAGginI / mUrttA kulavyavastheva cakAsAmAsa sA'nizam // 166 // cyutvA subalajIvo'pi sa vimAnAdanuttarAt / anyadA tu mahAdevyAstasyAH kukSAvavAtarat / / 167 // dadarza sukhasuptA ca yAminyAH pazcime kSaNe / caturaH sA mahAkhamAn sUcakAn balajanmanaH / / 168 // tadaiva paramAnandajanitAbhibhavAdiva / dUraM gatAyAM nidrAyAM rAjJI rAjJe vyajijJapat // 169 // 1 gopuram - dvAram / 2 stamberamaH hastI / 3 guruH- vAcaspatiH / 4 AtazarIrikA-paTTarAjJIzarIradhAriNI bhUH pRthivI 5 kavacayuktA / 6 yAmikI- bhASAyAm 'paharedAra' / 7 sudhAyA vartiH iva / vartiH bhASAyAm 'vATa - dIveTa' / 8 paramAnandena janitAt parAjayAd iva nidrA dUraM gatA / iva / caturtha parva prathamaH sargaH zreyAMsa jina caritam / // 354 // . Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dantAvalazcatardantaH sphaTikAdrinibho mayA / dRSTo vizan khavakrAntarebhrAntariva cndrmaaH||17|| zaradabhramivA''vartya nirmito nirmaladyutiH / kakumAnuccakakudo'tha garjannRjuvAladhiH // 171 // nizAkaraH karAGkarairdaradUraM prasAribhiH / karNAvataMsaracanAM cinvanniva dizAmatha // 172 // tatazca paurunnidraimaJjaguJjanmadhuvrataiH / pUrNa saraH zatamukhIbhUya gAyadivocakaiH // 173 // svAminnamISAM skhamAnAM phalaM kimiti zaMsa me / praSTumarho na sAmAnyajano hi khamamuttamam // 174 // rAjA'pi vyAjahArAtha devi ! deva iva zriyA / lokottarabalo bhAvI balabhadrastavA''tmajaH // 175 // zvetarazmimiva prAcI zvetavarNa mahAbhujam / azItidhanuruttuGga kAlenA'sUta sA sutam // 176 // putraratne samutpanne sa tatra pRthivIpatiH / cakraratne cakravartIvotsavaM vyadhitoccakaiH // 177 // zume'hani zubha candre vicchedena mahIyasA / cakArA'cala ityAkhyAM tasya suunomhiiptiH|| 178 // dine dine vapuzchAyAM vitanvannadhikAdhikAm / avardhata sa dhAtrIbhiH sAraNIbhirivAGkipaH // 179 // ___ acalasya tu jAtasya gate kAle kiyatyapi / bhadrA devI dadhau garbha prasUnamiva ketakI // 18 // sarvalakSaNasampUrNA pUrNe kAle nRpapriyA / asUta sA duhitaraM jAhnavIva sarojinIm // 181 // tasyA mRgAGkavAyA mRgAvakacakSuSaH / mRgAvatIti vidadhe nAmadheyaM mahIbhujA // 182 // dntaavl:-hstii| 2 abhrAntar-abhramadhye candra iva / 3 kakudmAn-balIvardaH / ucckkudH-mhaaskndhH| 4 vAladhiH| puccham / 5 unnidrm-viksitm| 6 zatamukhaiH saMyuktaM bhUtvA / 7 arhaH yogyH| 8 lokottrbl:-alaukikblH| 9 vicchrd:-vaibhvH| 1. chaayaa-kaantiH| 11 prasUnam-kusumam / 12 shaavk:-shishuH| Jain Education inte For Private & Personal use only Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite mahAkAvye / / 355 / / Jain Education Internat aGkAda saJcarantI tApasAnAM mRgIva sA / vRddhimAsAdayAmAsa niSpratyUhaM mRgekSaNA // 183 // tayA kaTisthayA dhAtryo vicarantyo gRhAGgaNe / gRhasthUNA iva ratnazAlabhaJjyazcakAzire // 184 // bAlyaM krameNa laGghitvA prapede sAtha yauvanam / smarojIvanajIvAtu vapurlakSmIvizeSakam // 185 // tasyA vakraM dantapaitramivendo bhrUlatAcchalAt / netre ca kRSNadhavale sabhRGge iva kairave / / 186 // kaNThazca laTabho nAlamitra vakrasaroruhaH / pazceSoriva tUNIrau pANI ca saralAGgulI // 187 // vapurlAvaNyasaritazcakravAkAviva stanau / madhyaM kRzataraM bhUri stanabhArazramAdiva // 188 // krIDAvApI smarasyeva nAbhirgAmbhIryazAlinI / taTI ratnAcalasyeva zroNibhittirgarIyasI // 189 // UrU ca kadalIstambhavibhramau kramavartulauM / pAdau saralajaGghAkAvunnAleMnaline iva // 190 // evaM vibhaktAvayavA navyayA yauvanazriyA / api vidyAdharastrINAmadhidevIva sA'zubhat // 199 // yauvanazrI vardhiSTa mRgAvatyA yathA yathA / bhadrAyA vavRdhe cintA tadvarArthe tathA tathA // / 192 // cintA mameva rAjJo'pi varArthe'syAM bhavatviti / tAM prAsthApayadanyedyurbhadrAdevI tadantike // 193 // smareSu jAtavaidhuryAt tAM putrItyavidanniva / vicintayAmAsa ripupratizatruridaM hRdi // 194 // aho ! kimapi saundarya jaitramastraM manobhuvaH / jagatrayastraiNajayalIlA durlalitaM tanoH // 195 // 1 niSpratyUham - nirvighnam / 2 sthUNA stambhaH / zAlibhaJjI - puttalikA / 3 jIvAtuH - jIvanauSadham / 4 vizeSakam - tilakam / 5 indo: dantapatram, bhASAyAm dAMtiyo / 6 bhramarasahite / 7 laTabhaH sundaraH / 8 nAlam kamaladaNDa iva / 9 'pANI' prathamAdvivacanam / 10 zroNiH -kaTiH / 11 krameNa golAkArau / 12 unnAla naline UrdhvanAyukte kamale / nAlam - kamaladaNDaH / 13 vijayakAri / 14 straiNam - strIsamUhaH / * jaye yuvatyA lali' saMbR0 / 'jaye asyA durla0 saM0 // caturtha parva prathamaH sargaH zreyAMsa jina caritam / / / 355 / / ww.jainelibrary.org Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulabhaM bhUmisAmrAjyaM svargasAmrAjyamapyaho! / iyaM tu durlabhA manye bAlA hRdayavallabhA // 196 // surA-'sura-narendrANAM puNyebhyo'pyatizAyibhiH / upasthiteyaM me puNyairjanmAntarazatArjitaiH // 197 // evaM vicintya nRpatiH priyAlApapuraHsaram / aGkamAropayAmAsa tAM sadyaH prANavallabhAm // 198 // anurAge sa Aropya sprshaa-''linggn-cumbnaiH| tAM jaratkanukivarairantaHpuramanAyayat / / 199 // pauralokAn samAhUya saha prakRtibhistataH / lokApavAdarakSArthamapRcchat pRthivIpatiH // 20 // madIyabhUmau grAmeSu pureSvanyatra vA kvacit / yat samutpadyate ratnaM tat kasyeti nivedyatAm // 201 // loko'pyUce bhavadbhUmau yad ratnaM jAyate kvacita / tasya svAmI bhavAneva nAnyo bhavitumarhati // 202 // iti taM nirNayaM sa trirgRhItvA pRthiviiptiH| teSAM drAg darzayAmAsa nijakanyAM mRgAvatIm // 203 // ityuvAca ca tAn bhUyaH kanyAratnamidaM hi me / idAnIM pariNeSyAmi svayaM yuSmadanujJayA // 204 // ityukte laJjitAH paurA yayurnijanijaM gRham / gAndharveNa vivAhena paryaNaiSIcca tAM nRpaH // 205 // khasutAyAH patirabhUt tena tasya mahIpateH / nAma prajApatiriti paprathe pRthivItale // 206 // navaM kulakalaGka taM hasanIyaM janekhile / mahAlajAkaraM patyuH zrutvA bhadrA'tyalajjata // 207 // sahA'calena putreNa sA'cAlId dakSiNApathe / zreyAn sa dezo no yatra zrUyante durjanoktayaH // 208 // mAtuH kRte dakSiNasyAM vizvakarmeva nUtanaH / mAhezvarIti ngriimsthaapydthaa'clH||209 // tAM ca zrIda ivA'yodhyAmAhRtyA''hRtya sarvataH / hiraNyaiH pUrayAmAsa baladevo'calAbhidhaH // 210 // 1 jaratkaJcukinaH-vRddhakaJjukinaH; kaJcukI-antaHpurarakSakaH / 2 prakRtiH pradhAnamaNDalam / 3 ayodhyAnagarIm / triSaSTi. 61 Jain Education Inter For Private & Personal use only Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturva parva prathamaH triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye // 356 // sage: zreyAMsajinacaritam / kulInaiH sacivairAtmarakSairdAsajanairvRtAm / mUrttAmiva purIdevIM mAtaraM tatra so'mucat // 211 // bhadrApi strIziroratnaM zIlAlaGkaraNA satI / devapUjAdiSaTkarmaratA tasyAmavAsthita // 212 // bhaktimAn baladevo'pi tat potanapuraM yayau / yAdRzastAdRzo vA'pi pUjanIyaH pitA satAm // 213 // zuzrUSamANaH pitaraM pUrvavat tatra cA'calaH / tasthau na pUjyacaritaM carcayanti mniissinnH|| 214 // rAjA'pi sthApayAmAsa tAmagramahipIpade / mRgAvatI muMgadRzaM mRgalakSmeva rohiNIm / / 215 // kiyatyapi gate kAle mahAzukrAt pricyutH| vizvabhUtimune vastasyAH kukSAvavAtarat // 216 // yAminyAH pazcime yAme sUcakA viSNujanmanaH / devyA dadRzire svamAH saptaite sukhasuptayA // 217 // tatrA''dI kesariyuvA kukamAruNakesaraH / indulekhAnibhanakhazcamaropamabAladhiH // 218 // kuJjarAbhyAM pUrNakumbhahastAbhyAM kSIravAribhiH / kriyamANAbhiSekA ca padmA padmAsanasthitA // 219 // dhvaMsamAno mahAdhvAntaM doSA'pi janayantrahaH / udaNDatejaHprasarastviSAmadhipatistataH // 220 // svaccha-svAdupayaHpUrNaH puNDarIkArcitAnanaH / sauvarNaghaNTikaH puSpamAlI kumbhastato'pi ca // 221 // nAnAjalacarAkIrNo ratnasambhArabhAsuraH / gaganodazcikallolastataH kallolinIpatiH // 222 // paJcavarNamaNijyotiHprasaregeganAGgaNe / vipazcitendracApazrI ratnAnAM sshcysttH|| 223 // dhUrmadhvajaca nidhUmo jvaalaapllvitaambrH| dRzoH sukhaMkarAlokaH saptamazceti saptaM te // 224 // 1 AkAradhAriNI nagarIdevImiva / * mRganetrAM mR sNkR|| 2 mRglkssmaa-cndrH| 3 dossaa-raatriH| 4 svida-kAnti:, tadadhipatiH suuryH| 5 ghaNTikA-bhASAyAm 'ghNttddii'| 6 udbii-uurdhvgaamii| vipaJcitam-vistIrNam / 8 dhUmadhvajA-agniH / 9ambrm-ggnm| sukhAka sNvR0|| saptake sNvR.|| // 356 // Jain Education in Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PROGREADCCCCCESCORRY udbuddhayA tayA''khyAtAn svamAn vyaakhynmhiiptiH| ardhacakrI tava sUnunUnaM devi! bhaviSyati // 225 // rAjJA sadyaH samAhUya pRSTA naimittikA api / svamAMstathaiva vyAcakhyurvisaMvAdo na dhImatAm // 226 // pUrNe kAle ca sA devI sarvalakSaNalakSitam / azItidhanuruttuGgaM kRSNAGgaM suSuve sutam // 227 // prasasAda kakupacakramullalAsa vasundharA / jaharSa ca janaH sarvastasyeva nRptermnH||228|| kArAgArAt purA baddhAn gopo gA iva vATakAt / hRSTo ripUnapi ripupratizatrurathAmucat // 229 // yathAkAmaM dadau so'rthAnarthibhyaH kAmadhenuvat / katuM sthAnamivaiSyantyA ardhckrdhrshriyH||230|| tathA'bhUdutsavaH prAjyo jane tasmin nirantaraH / yathA saputrajanmeva sodvAha iva so'bhavat // 231 // maGgalyapANayo nAryo nanRtU rAjavezmani / mithaH saGgharSato grAmAgamAzleSaparAH puraH // 232 // sthAne sthAne toraNAni saGgItAni pade pade / ajAyanta pure tasminnabhito rAjavezmavata // 233 // dRSTvA vaMzatrayaM pRSThe tripRSTha iti bhuuptiH| nAma tasyAkarota sUnorutsavena mahIyasA // 234 // lAlyamAnaH sa dhAtrIbhI ramyamANo'calena ca / vAsudeva stripRSThAkhyo vyavardhata zanaiH zanaiH // 235 // sa bAlo balabhadreNa pravaNatpAdagheriH / agresareNa cikrIDa pratikAreNa hastivata // 236 // lIlayaiva mahAprAjJaH sa upAdhyAyasAkSikam / prativimbamivA''darzo jagrAha sakalAH kalAH // 237 // kakupacakram-dizAmaNDalam / * degcakraM prApocchAsaM vasu saMbR0 // 2 vATakaH-bhASAyAm 'vaaddo'| 3 putrajanmasahita iva, vivAhasahita iva / udAhaH vivAha / 4 pRSTham-bhASAyAm 'pITha' 'vAMso' / ayaM samanaH zlokaH 'yadavocAma' ityullikhya akSarazaH samudataH AcArya hemacandreNa abhidhAnacintAmaNikozasvopajJaTIkAyAm kAM03 zlo0 359 pR. 279 / 5 ghari:| bhASAyAm 'ghughrii'| 6 Adarza:-bhASAyAm 'ariso'-darpaNa / Jain Education inte For Private & Personal use only ___ Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturtha parva prathamaH sargaH prADayA'pi pracalatAnno'pi nRdanti zreyAMsa jina // 357 // / velmIkanti se caritam / krameNa kavacaharo dRDhorasko mahAbhujaH / babhUva balabhadrasya savayA iva so'nujaH // 238 // asaJjAtAntarau nityaM krIDantau bhrAtarAvubhau / babhrAjAte mUrtimantau pakSAviva sitA-sitau // 239 // nIla-pItAmbaradharau tau tAla-garuDadhvajau / azobhetAM svarNazailA-'JjanAdrI iva jaGgamau // 240 // krIDayA'pi prcltostyorcl-kRssnnyoH| pAdanyAsarvajrapAtairivA'kampata medinI // 241 // tayorArUDhayoH prauDhadantino'pi nRdantinoH / kumbhasthale karatalA''sphAlalIlAM na sehire // 242 // tAbhyAM paryasyamAnAni krIDayA dobhirurjitaiH / vailmIkanti ma zRGgANi mahAzikhariNAmapi // 243 // daityAdibhyo'pi nirbhIkAvitarebhyastu kA kathA? / tau kumArAvajAyetAM zaraNyaM zaraNArthinAm // 244 // vinA'calaM na tripRSTho na tripRSThaM vinA'calaH / ekAtmAnau dvizarIrAviva tau saha ceratuH // 245 // __ itazcA''sIt pure ratnapure nIlAJjanApramaH / prativiSNurazvagrIvo mayUragrIvanandanaH // 246 // so'zItidhanuruttuGgo navanIdharacchaviH / caturazItyabdalakSapramitAyurmahAbhujaH // 247 // tasya dordaNDayoH kaNDUrnA'zAmyad vairikuTTanaiH / siMhasyeva mahA~kumbhikumbhasthalavipATanaiH // 248 // mahaujAH sa mahAbAhurmahAhavaMkutUhalI / pipriye na tathA nnaiyudhymaanairythaa'ribhiH|| 249 // nityaM netrAravindAnAmazruvRSTiM pravartayan / tatpratApo'rinArIpu vAruNAstramivA'bhavat / / 250 // kavacahara:-kavacaharaNasamarthaH / 2 zobhitau stH| 3 prauDhagajAH / dantI-gajaH, nrruupdntinoH| 4 parikSipyamANAni / Cli5 valmIkasadRzAni bhavanti / valmIkam-bhASAyAm 'bAMbI-rAphaDo' iti / 6 prsuuH-putrH| nIradharo meghH| chaviH kAntiH / MIC kumbhii-gjH| 9 AhavaH-samarAGgaNam / 10 pipriye-prasannatA prAptaH / // 357 // Jain Education Intern For Private & Personal use only . Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tasya cA''krAntadikkakaM kare cakramalakSyata / utpAtabhUto dviSatAM dvitIya iva bhAskaraH // 251 // hRdayastho viditvA'smAn viruddhAn mA vadhIditi / nAbhakti manasA'pyasya vidadhurvasudhAdhipAH // 252 // yoginaH paramAtmAnamiva taM hRdayAnnijAt / na jAtUttArayAmAsuH sarve'pi pRthivIbhujaH // 253 // sa AghATazilAstambhIbhUtavaitADhyaparvatam / trikhaNDaM bharatakSetramAtmasA~dakRtaujasA // 254 // dve ca vidyAdharazreNyau vaitADhyAdrerbhujAviva / vidyaujobhyAM parAjigye sa vidyAdharapuGgavaH // 255 // mAgadheza-prabhAseza-varadAmAdhipairasau / prAbhRtairarcayAzcakre surairapi nRpairiva // 256 // rAjJAM mukuTabaddhAnAM sahasrAH SoDazA'nizam / tacchAsanaM mukuTavad dhArayAmAsurUrjitam // 257 // ekAtapatraM sAmrAjyaM bhuJjAnaH sa mahAbhujaH / ativAhitavAn kAlaM pRthvyAmindra iva sthitaH // 258 // khacchandaM krIDato'nyedhurazvagrIvasya bhuupteH| ariSTAbhramivA''kAze'kANDe cinteti hRdyabhUt // 259 // ___ apAgabharatavarSArdhe ye kepi vsudhaabhujH| madbhajasthAmni te'majannambhodhau bhUdharA iva // 260 // pRthivyAmekamallasya tasyApi vadhako mama / mRgeSviva mRgendrasya ko rAjasu bhaviSyati ? // 261 // durjJAnametadathavA jJAsyAmIti vimRzya sH| azvabindu nimittajhaM dvAHsthenA''jUhavat kSaNAt // 262 // rAjJA khavacanaM pRSTaH sa tu naimittiko'vadat / zAntaM pApaM pratihatamamaGgalamidaM vcH|| 263 // 1 abhaktiH anAdaraH / 2 AghATaH siimaa| 3 AtmasAt-adhInam-akRta ojasA-iti vibhaagH| 4 ojaH shuurtaa| 5 parAjayaM prApa / 6 upadravajanakam abhram / 7 anavasare / 8 sthAma shiirym| 9 amjn-budditaaH| * mRgeSvapi mR sNvR0|| Jain Education in . Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha parva triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye // 358 // sargaH -SCRECRUICAUSEOCEROTECRECORDS tavAzeSajagajiSNorantako'pyantako na hi / varAkaH ko'paro nAma manuSyeSu bhaviSyati // 264 // hayagrIvo'pyuvAcaivamarthavAdaM vihAya bhoH!| yathArtha brUhi mA bhaipInahyAptAzcATubhASiNaH // 265 // prathama: rAjJaivaM sAgrahaM pRSTaH so'tha naimittikAgraNI / lagnAdikaM vicAryeti vyAjahAra sphuTAkSaram // 266 // dharSayiSyati yo dUtaM caNDavegAbhidhaM tava / pazcimAntasthasiMhasya yazca hantA tavApi sH|| 267 // zreyAMsapravAsI staniteneva mlAno vAcA tayA nRpaH / kRtvA kRtrimapUjAM taM vyasRjad vairidutavat // 268 // jinarAjA kesariyUnA'tha deze tenodvaMsIkRte / zAlInAropayat siMhavadhakajJAnahetave // 269 // caritam / rakSArtha zAlivApAnI sa kramAt pRthivIpatIn / SoDazasahasrasaGkhyAn nidideza vizAMpatiH // 270 // gatvA kramAt te sannaddhA nRpAH pazcAnanAt ttH| tAn zAlikSetriNorakSan gobhyaHkSetrANi gopavat // 271 // ___ sAvahitthamathA''sthAnImAsthAya pRthiviiptiH| ityUce'mAtya-senAnI-sAmantAdIna sabhAsadaH // 272 // adhunA nRpa-senAnIprabhRtInAM mahAbhujaH / kumAraH kazcidapyasti kimasAmAnyavikramaH // 273 // te'pyUcurdeva! tejasvI sati kastigmatejasi ? | prabhaJjane ka ojasvI ? raMhasvI ko garutmati ? // 274 // ko gauravI merugirau ? gambhIraH kazca sAgare / vikramAkrAntavikrAnte tvayi ko nAma vikramI ? // 275 // 4 // ||yugmm // . 1 antakaH-yamaH, antkH-vinaashkaarii| * rAti sA sNvR0|| yo hantA sa tavApi hi sNbR0|| 2 udvasamnirjanam, bhASAyAm 'ujaDa' iti / degnAM krameNa pRthivIpatIn / sa SoDaza sahasrANi nidi sNvR0|| 3 paJcAnanaH | // 358 // |siNhH| 4 avahitthA aakaargopnm| 5tigmatejAH sUryaH / prabhaJjanaH vAyuH / rahaskhI vegavAn / garutmAn gruddH| khI javI ko vA garudeg sNvR0|| Jan Education in Lal. Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjA'pyuvAca cATuktiriyaM bhoH! na tu vAstavam / balino yad balibhyo'pi bahuratnA hi bhUriyam // 276 // tatazca teSu ko'pyekaH sacivazcArulocanaH / vAcaspatirivovAca vAcA sphuTayathArthayA // 277 // prajApatinRpasya staH kumArAvamaropamau / martyavIrAn manyamAnau tRNAya sakalAnapi // 278 // sabhAM visRjya rAjA'tha visasarja prajApateH / antike caNDavegaM taM dUtamarthena kenacit // 279 // rathibhiH sAdibhiH sAraiH saMsAra ktibhirdinaiH| dUtaH sa potanapuraM svAmiteja ivAGgavat // 280 // tatra prajApatinRpaH sarvAlaGkArabhUSitaH / sahAJcala-tripRSThAbhyAM sAmantairapyanekazaH // 281 // senApati-mahAmAtya-purodhaHpramukhairapi / vRtaH pradhAnapuruSairyAdobhiriva pArzabhRt // 282 // vicitracaurIkaraNA-'GgahArodvattanartakam / dhvananmRdaGganirghoSaghoSitavyomakandaram // 283 // suvyaktagItodvAreNa saJjIvApitaveNukam / vipazcitagrAma-rAgavipaJcIracitazruti // 284 // tAlAnusAraiH prakrAntagItasaGgItakaM tadA / niHzaGkaM kArayannAsInmaharddhika ivAmaraH / / 285 // ||pnycbhiH kulakam // aniSiddhagatiHsthairviyuddaNDa ivoccakaiH / tatrA''sthAne praviveza caNDavego jhaTityapi // 286 // akasmAdAgataM dRSTvA sasAmantaH prajApatiH / svAmivat khAmidUtaM tamabhyudasthAt sasambhramam / / 287 // vIrAn tRNatulyAn manyamAnau / 2 sAdinaH ashvvaaraaH| 3 ssaar-jgaam| 4 jaladevarUpaH vrunnH| 5 cArI4 karaNaM gatyA abhinayaH / aGgahAraH zArIrikaH abhinayaH / udvRttam plutaM gmnm| 6 snyjiivaapit0-cetnaavtkRtH| 7 vipaJcitaH vistiirnnH| 8 vipnycii-viinnaa| Jain Education Interne For Private & Personal use only all Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha parva prathamaH triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye // 359 // sargaH zreyAMsa jinacaritam / mahatyA pratipattyA tamupAvezayadAsane / svAmino vAcikaM sarvamapRcchacca sa bhUpatiH // 288 // saGgItakasya saJjajJe bhaGgo'kANDe tadAgamAta / AgamAdhyayanasyeva vidyudAlokamAtrataH // 289 // gRhaM nijanijaM jagmuH sarve saGgItakAriNaH / svAmini vyagracitte hi nAvakAzaH kalAvatAm // 29 // taM raGgabhaGgakartAraM dRSTvA bhRzamamarSaNaH / pArzvasthaM puruSaM kazcit tripRSThaH pRSTavAniti // 291 // aye ! ko'samayajJo'yaM pazuH puruSarUpabhRt / ajJApitasvA''gamanaH prAvizat tAtaparSadi ? // 292 // abhyuttasthau kathaM dRSTvA tAta enaM sasambhramaH / niSiddhazca kathaM naiSa pravizan vetrapANinA? // 293 // athetthaM kathayAmAsa tripRSThAya sa puurussH| duto rAjAdhirAjasya hayagrIvasya nanvayam // 294 // trikhaNDe bharate hyasin rAjAnastasya kiGkarAH / tatastasyeva dUtasyApyabhyuttasthau pitA tava // 295 // dvAHsthenApi nissiddhstnnaaymaucityvedinaa| nezvA'pyAskandyate yasmAt svAminaH kiM punaH pumAn ? // 29 // asmin prasAdite rAjA hayagrIvaH prasIdati / tatprasAdena rAjyAni rAjJAM nandanti samprati // 297 // ___ khelIkRte'vajJayA'sin hayagrIvaH khalIbhavet / dRtadRSTyanusAreNa pravartante hi bhUbhujaH // 298 // khalIbhUte svAmini hi kRtAnta iva duHsahe / neSyate jIvitamapi nRpai rAjye tu kA kathA ? // 299 // abhASiSTa tripRSTho'pi na jAtyA ko'pi kasyacit / svAmI vA sevako vApi zaktyadhInamidaM khalu // 30 // 1 vaacikm-sNdeshH| 2 AgamaH Agamanam / 3 sati vidhudAloke AgamasvAdhyAyaniSedhaH zAstre zrUyate, sa ca 'asajjhAya' | nAmnA jainaparamparAyAM prsiddhH| 4 vetrpaanni:-dvaarpaalH| 5 yasmAt svAminaH-svAmisambandhI zvA-sArameyaH-kukkuraH api na | Askandyate, pumAn tu katham AskandanIyaH / skandanam-rodhanam / 6 apmaanite| // 359 // Jain Education in For Private & Personal use only . Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAmAtreNa na taM tAvat paryasyAmo'dhunA vayam / svaprazaMsevA'nyanindA satAM lajAkarI khalu // 301 // tAtanyakkArakAraM tamuttAnazayamojasA / chinnagrIvaM hayagrIvaM kariSye samaye nvaham // 302 // prAptakAlamidaM tAvat tAtenaiSa visRjyate / yadA tadA nivedyaM me karomyasyocitaM yathA // 303 // so'numene pumAn rAjaviruddhamapi tadvacaH / rAjavad rAjaputro'pi mAnyo rAjAnujIvinAm // 304 // nijAdhikAriNamiva samuddizya prajApatim / rAjaprayojanAnyUce caNDavegopi kAnicit // 305 // tatheti pratipadyArthamAvarNya prAbhRtAdinA / prajApatinarendreNa caNDavego vyasRjyata // 306 // sa prItaH saparIvAraH pratasthe svaparIM prati / jagAma potanapurA bahiH syndnmaasthitH||307|| jJAtvA tripRSThastaM yAntaM purobhRya sahA'calaH / davA'nala ivAdhvanyaM sAnilo rurudhetarAm // 308 // tripRSTha ityabhASiSTa dhRSTa ! pApiSTha ! duSTa ! re! / dUtamAtratvamapyApya rAjavad vartase pazo! // 309 // saGgItaraGgabhaGgaM tvaM mUrkhA'kAryathA tathA / amumapuH pazurapi ko'nyaH kuryAt sacetanaH // 31 // gRhe gRhasthamAtrasyApyAyAto bhUpatiH svayam / jJApayitvA pravizati nItireSA manISiNAm // 311 // tvaM bhuvaM sphoTayitvevA'jJAto'kANDe samAgamaH / tAtenarjukhabhAvena satkRtazcAsi tanmudhA / / 312 // durvinIto yayA zaktyA tAM prakAzaya samprati / idaM te durnayataroH phalaM drAg darzayAmyaham // 313 // aakssipaamH| 2 tAtatiraskArakAriNam / 3 raajbhRtyaanaam| 4 nijAdhInakarmakaramiva / 5 saMtoSya / 6 pavana-1 sahitaH davAnala iva adhvanyam-pathikam / 7 bhUtakAla-adyatana-dvitIyapuruSa-ekavacanam / 8 'tAtena RjusvabhAvena' iti vibhAgaH / Jain Education indinal For Private & Personal use only Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha parva triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye prathamaH sargaH zreyAMsajinacaritam / // 360 // SAMASSACROSAROKAR ityuktvA muSTimudyamya tripRSThaH prapinaSTi tam / tAvat tAvat puraHsthAyetyUce muzalapANinA // 314 // alamatra prahAreNa kumAra! narakITake / na capeTA bhRgAleSu krozatsvapi mRgadviSaH // 315 // dUta ityeSa no vadhyaH pratIpAnyAcaranapi / brAhmaNyena dvijanmeva virUpamapi hi bruvan // 316 // tadatra saMhara ruSaM puruSe paruSe'pi hi / dantinAM dantaghAtasya sthAnaM nairaNDapAdapaH // 317 // ityukto balabhadreNa tripRSTho muSTimudyatAm / karapAzaM karIvA''zu saMhRtyetyAdizad bhaTAn // 318 // jIvitavyaM vimucyaikaM raGgabhaGgavidhAyinaH / asyA'paharatA'zeSamaparaM dUtapApmanaH // 319 // tamAjJayA kumArasya yaSTibhimuSTibhirbhaTAH / atADayan sArameyaM praviSTamiva vezmani // 320 // apajahurazeSaM tat tasyAlaGkaraNAdikam / prApitasya vadhasthAnaM vadhyasyA''rakSakA iva // 321 // prahArAn vazcayamAnaH prANatrANakRte ciram / krIDAkAra ivebhasya so'luThat pRthivItale // 322 // paritastatparIvAro muktvA praharaNAdikam / jIvaMgrAhaM palAyiSTa bhakSyaM santyajya kAkavat / / 323 // kuTTayitvA rAsabhavazcitvA kalaviGkavat / vinI viTavat taM tu kumArAvIyaturgraham / / 324 // vidAJcakAra tat sarva janazrutyA prajApatiH / evaM vicintayAmAsa sazalya iva cetasi // 325 // aho! mama kumArAbhyAM yuktaM nA''caritaM hydH| kasyAgre kathayAmyetat khenAzveneva pAtitaH // 326 // * ' sthitvetyace sNvR0|| mushlpaanniH-bldevH| 2 capeTA-bhASAyAm 'lApoTa-aDabota' iti / 3 mRgdvittsiNhH| 4 brAhmaNatvena / 5 'na+eraNDapAdapaH' iti vibhaagH| 6saarmeyH-kukrH| 7jIvanAI palAyiSTa-'jIva laIne 6 bhAgyo' iti bhASAyAm / 8 kalaviGkAH-bhASAyAm 'cklo'| 9 vAcA apamAnaM kRtvA / // 360 // Jain Education Inter For Private & Personal use only . Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na dharSitazcaNDavego'zvagrIvaH kintu dhrssitH| dUtA hi pratirUpANi prabhUNAM sazcarantyamI // 327 // na yAvad yAtyasau tAvadanuneyaH prayatnataH / yata uttiSThati ziMkhI nirvApyastata eva hi // 328 // evaM vicintya puruSaiH pradhAnastaM mahIpatiH / AnAyayadanunIya vacobhiH premapezalaiH // 329 / / cakAra savizeSAM ca pratipattiM kRtAJjaliH / kumArakRtakAluSyaprakSAlanajalaplatim // 330 // caturguNaM mahAmUlyaM tasya ca prAbhRtaM dadau / prakopazAntaye zItopacAramiva dantinaH // 331 // Uce ca rAjA yad vetsi yauvane'bhinave sati / kumArakA durlalitAH sAmAnyazrImatAmapi // 332 // vizeSato mama khAmiprasAdodbhUtasampadA / niraMgalau kumArau tArvedAntau vRSabhAviva // 333 // bahvetAbhyAmaparAddhaM tvayi yadyapi mAnada ! / duHsvamamiva vimArya tathApyetat tvayA sakhe ! // 334 // AvayorakSatA prItiH sadA sodarayoriva / tyAjyA naikapade sA'dya manmanovRttikovida ! // 335 // kumArayordurlalitamidaM ca bhavatA'nagha! / nAzvagrIvAya vijJApyaM nikaSo'yaM kSamAvatAm / / 336 // iti sAmasudhAvRSTyA zAntakopahutAzanaH / caNDavego'pyuvAcaivaM girA snehAdacaNDayA // 337 // tvayA saha cirAt premNA kopo'pi na mayA kRtH| rAjan ! kSantavyamiha kiM ? tvatputrau na mmaaprau||338|| DimbhAnAM durnaye daNDo hyupAlambhaH prkiirtitH| nivedanaM rAjakule neti loke'pi hi sthitiH||339 // rAjJe vijJapayiSyAmi nedakSaM tvatkumArayoH / kavalaH zakyate kSeptuM nAkraSTuM hastino mukhAt // 340 // 1 zikhI-agniH / nirvaapyH-shmniiyH| 2 prtipttiH-aadrH| 3 nirrgl:-svcchndH| 4 tau+adAntau' iti / *purAsa kaa0|| 5 anghH-nirdossH| 6 nikaSaH priikssaa| 7ddimbhaa:-baalaaH| Jain Education in For Private & Personal use only Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tripaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturtha parva prathamaH sargaH shreyaaNsjincritm| // 361 // visrabdhIbhava tad rAjan ! gacchAmi visRjA'dya mAm / manAgapi na kAluSyaM vidyate mama cetasi // 341 // ityuktavantaM taM dRtaM parirabhya khabandhuvata / viracayyAJjaliM rAjA visasarja prjaaptiH||342|| ___ azvagrIvAntikaM dUtaH sa yayau katibhirdinaiH / taddharSaNakathA tvagre vardhApakapumAniva // 343 // tadA hi caNDavegasya trastaH sarvaparicchadaH / tripRSToda'ntamakhilaM zazaMsA''gatya bhuupteH|| 344 // dUto'drAkSId hayagrIvamudrIvaM raktalocanam / jagatkavalanoyuktamiva vaivasvataM sthitam / / 345 // manye maddharSaNodanto rAjJo vyajJapi kenacit / dUto'pi nizcikAyaivamiGgi-tajJA hi sevakAH // 346 // rAjJA pRSTaH sa Acakhyau vRttAntamabhito'pi tam / ugrANAM svAminAM hyagre ko'nyathA vaktumIzvaraH? // 347 // smaran svapratipannaM ca dUta evaM vyajijJapata / bhakto'hamiva te deva ! svayaM rAjA prjaaptiH|| 348 // yaccake tat kumArAbhyAM sA bAlasulabhAjJatA / khidyate tvadhikaM tena karmaNA sa kumaaryoH|| 349 // atizeSe yathA zaktyA tvamazeSeSu rAjasu / tathA'tizete bhaktyA ca prajApatinRpastvayi // 350 // kumAradoSeNA''tmAnaM sa garhati ciraM nRpaH / tvacchAsanamupAdattA'datta cedamupAyanam / / 351 // ityuktvA'vasthite dUte hayagrIvo vyacintayat / dRSTaikapratyayA jajJe tasya naimittikasya vAk // 352 // pratyayazced dvitIyo'pi sa siMhavadhalakSaNaH / bhaviSyati tadA manye zaGkAsthAnamupasthitam // 353 // visrabdhaH vishvaasyuktH| 2 tadapamAnakathA / 3 vardhApakaH-bhASAyAm 'vadhAmaNI denAro manuSya' / 4 udnt:vRttaantH| 5 vaivsvtH-ymH| 6 nizcikAya-nizcayaM cakAra / inggitm-mnovRttiH| 7 svprtijnyaamityrthH| 8 atizayavAn asi / atizete-atizayayuktaH vartate / SARAMERCCTRESS | // 361 // Jan Education in . Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi. 62 Jain Education Intern vimRzyaivaM tadA dUtAntareNAtha prajApatim / trAyasva zAlikSetrANi siMhAditi samAdizat / / 354 // prajApatiH samAhUya kumArAvityabhASata / phalitaM vAM durlalitamakANDe siMharakSayA // 355 // AjJA cet khaNDyate'kANDe hayagrIvo'ntakAyate / tadAjJA khaNDyate no cet tadA siMho'ntakAyate // 356 // asAvubhayathA'smAkamapamRtyurupasthitaH / tathApi siMharakSArthaM vatsauM ! gacchAmi samprati // 357 // kumArAvUcaturjJAtamazvagrIvasya pauruSam / jJAto bhayaGkara iti sa yena pazunA pazuH // 358 // tiSTha tAta ! vajiSyAvo haniSyAvo'cireNa tam / siMhaM nRsiMha ! kA tatra svayaM yAtrA tava prabho ! / / 359 // saviSAdaM jagAdaivaM prajApatinRpo'pyatha / kSIrakaNThAvanabhijJau kRtyAkRtyeSu karmasu // 360 // ekaM tAvad kRtaM karma tiSThadbhyAM gocare'pi me / vyAlebhadurlalitAbhyAM bho ! bhavadbhyAM kumArakau ! / / 361 // tasyApi karmaNaH sadyaH phalametadupasthitam / dUrasthau yat kariSyethe tatphalaM kiM bhaviSyati ? / / 362 / atha tripRSThaH pratyUce keyaM siMhavibhISikA / darzyate tena bAlena bAlAnAmiva bhUbhujAm 1 || 363 // kRtvA tAta ! prasAda nau tiSThatvatraiva samprati / gatvA siMhaM haniSyAvaH sahA'zvagrIvavAJchitaiH // 364 // itthaM kathamapi kSmApaM tau pratIkSya prajagmatuH / sArasvalpaparIvArau tAM siMhAdhyuSitAM bhuvam / / 365 // siMhena nihatAnekabhaTAsthIni gireradhaH / kumArau tadyazorAzimiva mUrttamapazyatAm // 366 // tuGgavRkSAdhirUDhAMstau zAlikSetrakRSIvalAn / papracchaturiti kSmApaiH siMho'yaM rakSitaH katham // 367 // 1 dukheSTitam / 3 kSIrakaNThaH- bAlaH / 2 antakaH- yamaH tatsadRzaH / AjJAkhaNDane hayagrIvaH yamasadRzaH / AjJApAlane kRte siMhaH yamasadRzaH / 4 byAlebhaH - unmattagajaH / 5 siMhabhayam / 6 AvAbhyAm - Avayorupari / . Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite mahAkAvye // 362 // Jain Education In AcakhyuH kSetriNo'pyevaM he vIrAviha bhUbhujaH / sannaddhaiH kuJjaravaraisturaGgaiH syandanairbhaTaiH // 368 // viracayya mahAvyUhaM siMhasyAkArSurantare / saMvaraM srotasa iva dIrghikAmiva dantinaH // 369 // hanyamAnaidIryamANaiH sainikaistairmahAbhujaH / siMhAdasmAd rarakSurnaH prAptajIvitasaMzayAH // 370 // // tribhirvizeSakam // iti teSAM vacaH zrutvA smitvA cAJcala - kezavau / sainyaM nidhAya tatraivA'yAtAM siMhaguhAmabhiM // 371 // tayozca rathanirghoSAnmeghanirghoSasodarAt / bandighoSAdiva nRpaH siMhaH sadyo vyabuddha saH // 372 // kiJcidunmIlayan netre kRtAntasyeva dIpike / tasyeva cAmaraM dhunvannudArAM kesaracchaTAm / / 373 / / rasAtaladvAramiva jRmbhayA sphATayan mukham / kizcidAkuJcitagrIvaH prekSAJcakre sa kesarI || 374 // yugmam // rathamAtraparIvArau tau narau vIkSya kevalau / avajJayA prasuSvApa so'tha kRtrimanidrayA // 375 // sarvAbhisAribhirbhUpairdacA hastyAdibhirbalim / zAlikSetrANi rakSadbhirgarvamAropito hyasau // 376 // Ametyukto'calenAtha puro'bhyetya ca kiJcana / mallo mallamivA''hvAsta nRsiMhaH siMhapuGgavam // 377 // viSNosta mUrjitaM zabdamAkaNryotkarNitA''nanaH / visiSmiye so'pi siMho vIraH ko'pIti cintayan // 378 // karNau zirasi sustabdhau sthalasthAviva kIlakau / atIva piGgale netre dIpte iva vibhISike // 379 // astrAgAraM yamasyeva vakraM daMSTrAradAkulam / vakrAd bahiH sthitAM jihvAM pAtAlAdiva takSakam // 380 // mudrite / 1 abhi-saMmukham / 2 tripRSThaH / 3 utkarNitam UrdhvakarNam / 4 daMSTrA - dADhA / radA dantAH / Akulam - vyAptam - paripUrNam / Ananam - mukham / * tvA ca balake + piGge nayane dI saMbR0 // caturtha parva prathamaH sargaH zreyAMsa jina caritam / // 362 // . Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A -NCRECOGNOSAUGARCASSASSA yamaukastoraNamiva mukhasyopari daMSTikAma / antarvalanmahAkopAnalasyeva zikhAH sttoH|| 381 // nakhAMzca prANinAM prANAkarSaNAGkaTakAniva / lulantaM pucchadaNDaM ca bubhukSitamivoragam // 382 // vida'd vyAttAnanaH pazcAnano bRtkAredAruNaH / sAkSAdiva raso rodro nijaMgAma guhAgRhAt // 383 // ||pnycbhiH kulakam // atucchapucchadaNDena pracaNDena sa kesarI / bhUtalaM tADayAmAsa vajraNendra ivAcalam // 384 // pucchAcchoTananAdena tena nezuH samantataH / sattvAni tUryanAdena yAMdAMsIvAntarambudheH // 385 // Arya ! tiSTha mayi sati yoddhaM te'vasaro na hi / iti tripRSThastatraivA'vAtiSThipadathAJcalam / / 386 // padAtinA rathasthasya yudhyamAnasya me'munA / kSatradharmocitaM naitaditi viSNurjahI ratham // 387 // atriNo me nirastreNa yuddhamityapi nocitam / ityastrANyapi tatyAja vIravratadhano hariH // 388 // ehyehi bho! samikaNDUM hare! tava harAmyaham / iti tripRSTho'bhASiSTa sthAmato'tipurandaraH // 389 // tadeva vacanaM so'pi kopATopasamutkaTaH / adripratiravavyAjAd vyAjahAreva kesarI // 390 // sa kesariyuvA cetthaM cintayAmAsa cetasi / aho ! amuSya bAlasya bhRzaM rabhasakAritA // 391 // vinA sainyaM yadAyAtaH syandanAd yadayAtarat / yacca tatyAja zastrANi yanmAmAhvAsta coccakaiH // 392 // yamagRhatoraNam / 2 'saTAH'-bhASAyAm 'siMhakezavALI-yALa' iti / 3 'aMkuTaka' iti bhASAyAm 'aMkoDo' nAmakam aakrssnnsaadhnm| 4 pUrvoktAni netrAdi-pucchAntAni bibhrat-dhArayan / 5grjnaabhyngkrH| 6 yAdAMsi-hiMsrANi jakacarANi / antar-madhye, ambudheH-samudrasya / 7 yuddharUpAM knndduum| 8 adripratidhvanimiSeNa / ARSACARRIGANGANAGAR . Jain Education Intern Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite mahAkAvye caturtha parva prathamaH sargaH shreyaaNsjincritm| // 363 // uccapeTaH prati sarpa maNDUka iva durmtiH| dhRSTatAyAH phalamasau prAmotviti vimRzya sH||393|| khe khecarastharastakesaribhramadaH kSaNam / tata utpucchayamAno dadau phAlAM sa kesarI // 394 // tasya cApatato'pyoSThau pANibhyAM sa pRthak pRthak / saMdaMzAbhyAM dandazakasyeva jagrAha kezavaH // 395 // ekenauSThena cAkarSannekato'nyena caanytH| caTaccaTiti taM viSNuH paTapATamapATayata // 396 // atrAntare janaiH sabhyairiva vaitAlikairiva / roda kukSimbhari rizcakre jayajayAravaH // 397 // kautukAnmilitA vyogni vidyAdhara-surA-'surAH / malayAnilavat tatra puSpavRSTiM vitenire // 398 // te ca siMhazarIrasya dale kSipte kSaNAt kSitau / paripusphuratuH kAmamamarSAmuktacetane // 399 // mahatA so'pamAnena paratatrazarIrakaH / dvidhAbhUto'pi hi hariH sphurannevamacintayat // 40 // aho ! prauDherapi nRpaiH sannaddhasubhaTAvRtaiH / sAstrairapi na soDho'si yo'haM pavirivApatan // 401 // bAlenaikAkinA'nastreNAmunA mRdupANinA / hA! hato'sIti khedo me na punarvadhamAtrataH // 402 // evaM ca cintayA tasya vellaMto dandazUkavat / jJAtvA'bhiprAyamityUce madhuraM vissnnusaarthiH||403|| lIlAnirbhinnamattebhA'parAbhUta! camUzataiH / mRgarAja! kimevaM tvamabhimAnena taamysi||404|| ayaM khalu bhaTapraSThastripRSTho nAma bhArate / prathamaH zAGgiNAM bAlo vayasA na tu tejasA // 405 // , prasAritapANiH / atra 'pANi' zabdena 'capeTA-paMjo' iti bhASAyAm / 2 pucchaM Urdhva vartulAkAreNa prasArayan / 3 bhASAyAm-'saMdaMza' iti 'sAMDaso' iti nAmnA prasiddhaM sarpagrahaNasAdhanam / 4 vastracchedavat / 5 AkAzabhUmyantarAlapUrakaH / 6 khaNDadvayam / 7 kampamAnasya / 8prsstt:-agrnniiH| 9shaah-vaasudevH| // 363 // Jain Education Indice For Private & Personal use only , Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education In nareSu siMhaH khalveSa pazuSu tvaM tu tat tava / hatasyAnena kA vrIDA zlAghA pratyuta tadraNe // 406 // tasyeti vacasA zAntaH sudhAvRSTyeva kesarI / mRtvA baddhAyurutpede nArako narakAvanau // 407 // hayagrIvAjJayA tatra tadvRttaM jJAtumeyuSAm / vidyAdharANAM taccarmArpiyannUce'calAnujaH // 408 // tasya ghoTaikaNThasya cakitasya pazorapi / asya siMhasya carmedamarpyatAM vadhasUcakam // 409 // vAcyazca vAcikamidaM svAdubhojanalampaTaH / nizcinto bhava vizrabdhaM bhuJjIthAH zAlibhojanam // 410 // tatheti pratyapadyanta te vidyAdharadArakAH / balabhadra tripRSThau tu jagmaturnagaraM nijam // 411 // praNetuH pituH pAdau tatra tau bhrAtarAvubhau / balastu kathayAmAsa tamudantamazeSataH // 412 // punarjAtAviva sutau mene rAjA prajApatiH / tena sUnRtasandhena sUnunA cAtyamoduta // 413 // teca vidyAdharA vAjigrIvasya tamazeSataH / triSpRSThodantamAcakhyurvajrapAtasahodareMm // 414 // itar vaitAnyagirau dakSiNazreNibhUSaNam / nagaraM rathanUpuracakra vAlAsskhyamasti tat // 415 // tatra ca jvalanajaTI tejasA jvalanopamaH / AsIdasAmAnyaRddhirvidyAdharanarezvaraH // 416 // babhUva tasya mahiSI prIteH paramamAspadam / nAmnaiva vAyuvegeti haMsIva valasA gatau // 417 // tasyAM rAiyAM tasya rAjJaH sUnuH samudapadyata / svamerkAlokanAdarkakIrtirityabhidhAnataH // 498 // prabhAtAsszendulekhAvilokanAt / svayamprabhetyabhidhayA krameNa tanayA'pyabhUt / / 419 // 1 'ghoTakakaNTha' iti hayagrIvasya paryAyavAcakaM nAma / * degkAH / tripRSTha-balabhadrau tu saM0 // 2 udantaH- vRttAntaH / 3 saMdhA-pratijJA / 4 sahodaram - tulyam / sIvat tva0 [saM0 [saM0 // 5 sahajaprabhA0 / w. Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA caturtha parva prathamaH sargaH puruSacarite mahAkAvye zreyAMsajinacaritam / // 364 // BOGORGEOUS samprAptayauvanaM yauvarAjye rAjA mahAbhujam / arkakIti vinidadhe kIrtigaGgAhimAcalam // 420 // khayamprabhA'pi samprApa kramayogena yauvanam / vanasthalIva subhagaGkaraNI madhusampadam // 421 // mukhacandramasA reje rAkA mUrtimatIva sA / kezapAzatamisraNA'mAvAsyeva ca dehinI // 422 // tasyAH karNAntage netre karNottaMsAmbuje iva / karNau ca prasarantyodRksarasyoH saMvairAviva // 423 // pANi-pAdA-'dharadalai raktairvallIva pallavaiH / sA'bhAt kucAbhyAM coccAbhyAM krIDaudribhyAmiva zriyaH // 424 // Avarta iva lAvaNyasarito nAbhirAbabhau / antaradvIpasadRzI tasyAH zroNIca vistRtA // 425 // tasyAH sarvAGgasaubhAgyanidheH pratinidhirna hi / surastrISvasurastrISu vidyAdharavadhUSvapi // 426 // athAbhinandana-jagannandanau cAraNau munI / vihAyasA viharantau pure tatra smeytuH|| 427 // RdhyA mahatyA zrIdevImrartyantaramiveyupI / khayamprabhApi to gatvA vavande munipuGgavau // 428 // taddezanAM samAkarNya karNAmRtarasAyanam / samyaktvaM pratipede sA nIlIrAgamiva sthiram // 429 // samyak zrAvakadharma sA pratyauSIt tadantike / pramAdyanti zubhAtmAno na hi jJAtvA manAgapi // 430 // tato'nyato jagmatustau vihA~ munipuGgavau / sA'pyanyadA parvadine pratyapadyata pauSadham // 431 // pAraNecchurdvitIyeti kRtvA'rcAdi jinezituH / samAnIya ca taccheSAmarpayAmAsa sA pituH|| 432 // sa vidyAdharabhUpAlaH sadyaH pramadameduraH / zIrSe'dhyAropayaccheSAmutsaGge ca svayamprabhAm // 433 / / _*tti nyadhAda rAjye kIrti sNvR0|| saubhAgyakAriNI vasantazobhAm / 2 rodhako iva / 3 krIDAparvatAbhyAm / 4 saubhAgyena smaanH| 5 nIlyA iva sthirarAgam ; nIlI-'gaLI' iti bhASAyAm / 6 arcAvizeSAm-mrAnajalam / // 364 // Jain Education Seal For Private & Personal use only Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Interna af dyauvanAM rAjA varAnveSaNakarmaNi / cintAprapannaH samabhUd RNamanaH pumAniva // 434 // visRjya saprasAdaM tAM varaM taducitaM nRpaH / suzrutAdIn samAhUya paripapraccha mantriNaH / / 435 / / trissa suzrutosvAdIdasti ratnapure pure / rAjA nIlAJjanAdevI mayUragrIvayoH sutaH / / 436 // sAdhitAne kavidyatrikhaNDa bharatezvaraH / vidyAdharendro'zvagrIvAbhidhAnaH pravaro varaH || 437 // mantrI bahuzruto'pyUce samatikrAntayauvanaH / svayamprabhAyAH svAminyA na yogyaH khalvayaM varaH || 438 // tiSThanti cottarazreNyAM bahavo bAhuzAlinaH / rUpa-yauvana - lAvaNyavanto vidyAdharottamAH // 439 // teSAM ca madhyAdekasya kasyApyeSA mRgekSaNA / vicArya dIyatAM devAnurUpaM yogamicchatA // 440 // trissabhASe sumatirnAma mantrI mahIpatim / yuktamuktamanenedamAyuktena tava prabho ! // 441 // atrAdrAvuttarazreNihAranAyakatAM gatA / prabhaGkarA nAma nagairyanekAdbhutataikabhUH // 442 // ojo dadhan maghavanaM tatra meghavanAbhidhaH / prAtarmegha ivAmogheMH samasti pRthivIpatiH // 443 // sadharmacAriNI tasya nAmato meghamAlinI / mAlatIpuSpamAleva zIlasaurabhaMsAlinI // 444 // asti vidyutprabho nAma nAmitAzeSabhUpatiH / kandarpa iva rUpeNApratirUpeNa tatsutaH // 445 / / tayorasti ca duhitA jyotirmAleti nAmataH / devakanyeva niHsImarUpalAvaNya sampadA // 446 // vidyutprabha kumArasyocitA devI svayamprabhA / vidyud vAridharasyeva dyutidyotitadikhA // 447 // 1 udyauvanA-vikasamAna yauvanA / * 'garyastyanaikAdbhutai saM0 // 2] anekArya karapadArthasthAnam / 3 indrasambandhi / 4 amoghaH - saphalaH / + "bhazAlideg mu0 // Www.jainelibrary.org. Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA caturtha parva prathama sargaH puruSacarite mahAkAvye zreyAMsa jina // 365 // caritam / arkakIrtikumArasya jyotirmAlocitA punaH / kanyAvinimayenA'stu dvayorapi mahotsavaH // 448 // zrutasAgaranAmo'tha vyAjahAreti bhUpatima / kanyeyaM ratnabhUtA te kena zrIriva nArthyate // 449 // vidyAdharakumArANAM sarveSAmetadarthinAma / nirvizeSatvajanako yujyate'syAH svayambaraH // 450 // kasmaicidanyathaikasmai dadataH kanyakAM tava / bhAvI vidyAdharaiH sArdha virodhastena kiM mudhA? // 451 // sarveSAM matriNAM mantraM zrutvaivaM tAna visajya ca / sambhinnazrotasaM nAmA'pRcchannaimittikaM punH||452|| azvagrIvasya vA'nyasya vidyAdharavarasya vA nijakanyAM prayacchAmi yadvA'stvasyAH svayamvaraH // 453 // sa naimittika ityUce sAdhubhyo'zrauSamityaham / yatpRSTo bharatenA''khyad bhgvaanRssbhdhvjH||454|| trayoviMzatirahanto'vasarpiNyAM hi mtsmaaH| ekAdaza bhaviSyanti rAjAnastvatsamAH punaH // 455 // balA nava vAsudevA nvaarthbhrteshvraaH| nava pratyarthinasteSAM te'pyrdhbhrteshvraaH||456 // tatra hatvA hayagrIvaM tripRSTho bhokSyate heriH| savidyAdharanagarAM trikhaNDAM bharatAvanim // 457 // sarvavidyAdharaizvarya tubhyameSa pradAsyati / kanyeyaM dIyatAmasai pRthivyAM nedRsho'prH|| 458 // hRSTo naimittikaM rAjA satkRtya visasarja tam / dUtaM tadarthe mArIciM praiSIccopaprajApati // 459 // so'tha vidyAdharo gatvA prajApatimahIpatim / natvA khaM jJApayitvA ca vinayenetyabhASata // 460 // asti jvalanajaTino vidyAdharamahIpateH / kanyA svayamprabhA nAma lailAmA'zeSayoSitAm // 461 // anurUpavarArthe'syAzciraM cintAparAyaNaH / arocakI kaviriva tasthAvagnijaTI nRpH|| 462 // * degmA'pi vyA sNbR0|| 1na yAcyate / 2 vAsudevaH / 3 sarvastrINAM prmprkRssttaa| 4 rucirhitH| tasthau cahnijaTI mu0|| // 365 // Jain Education interes For Private & Personal use only 18 ww.jainelibrary.org Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ matribhirmatrayamANo'pyupalebhena kaJcana / anurUpaM varaM rAjA'pRcchannaimittikaM tataH // 463 // naimittikena sambhinnazrotasA''khyAyi yata sutaa| anurUpA tripRSThAya prAjApatyAya diiytaam||464|| prathamo vAsudevo'yaM bhokSyate cArdhabhAratam / zreNidvayAdhipatyaM vaH prasannazca pradAsyati // 465 // evaM naimittikagirA prIto mAM prAhiNot prabhuH / tAmAdAtuM tripRSThAthai svAmistadanumanyatAm // 466 // prItaH prajApatinRpastatheti pratipadya tAm / visasarja yathaucityadAnapUrvamakharvadhIH // 467 // ___ azvagrIvAzaGkayA ca nRpo jvalanajaTyapi / tAmudvAhayituM kanyAM prajApatipuraM yayau // 468 / / savidyAdharasAmantaH saamaaty-bl-vaahnH| tasthau tannagaropAnte maryAdAyAmivArNavaH // 469 // sapradhAnaparIvAraH prajApatiratha khayam / tasyAbhimukhamAgacchata sarvasyAbhyAgato guruH // 470 // dvayorapi mahAsainye milite prItiyogataH / cakAsAmAsaturgaGgA-yamunAzrotasI iva // 471 // ubhAvapi gajArUDhI sAmAnyapratipattitaH / anyo'nyaM pairirebhAte sAmAnikasurAviva // 472 // tayordvayoH kSitibhujoH sUryAcandramasoriva / drAk saGgamena divasaH sa parvadivaso'bhavat // 473 // ArpayaccAvAsabhuvaM vidyAdharamahIbhuje / mainAkAyeva pAthodhiH prjaaptimhiiptiH||474 // tatra vidyAdharA vidyAbalAd vyaracayan puram / vicitraharmyaruciraM dvitIyamiva potanam // 475 // purasya tasya mUrdhanye prAsAde divyatoraNe / uvAsa jvalanajaTI merAviva divAkaraH // 476 // sAmantA-'mAtya-senAnIpramukhA apare'pi hi / USuryathAhaM hayeSu vimAneSviva nAkinaH // 477 // * tyaM ca prasannaste prmu0|| mahAbuddhiH / 2 mahAn / 3 aalinggitau| 4 mainAko nAma parvataH / 5 nivAsaM cakruH || Jain Education I al For Private & Personal use only Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite mahAkAvye // 366 // Jain Education Inte vidyAdharendramApRcchtha prajApatinRpo'pi hi / jagAma svAzrayaM velAnivRtta iva vAridhiH // 478 // bhojyAGgarAga- nepathyaprabhRti prAbhRtaM tataH / vidyAdharanarendrAya prejighAya prajApatiH // 479 // vivAhArthamakAryetAmubhAbhyAM ratnazAlinau / maNDapau camara-balyoH sabhe iva zubhAkRtI // 480 // dvayorapi gRhe'bhUvan dhavalAmaGgalAni ca / jaratkulastrIracitazikSAcAryakalIlayA // 481 // cAndanenAGgarAgeNa bhrAjamAnaH sugandhinA / nIlaratnapratimeva karIndramadhirUDhavAn // 482 // to'nuvarIbhUya savayobhirnRpAtmajaiH / yayau tripRSTho jvalanajaTivezma khavezmataH // 483 // vezmAgre toraNasyAdhastasthAvatha balAnujaH / paurastya iva mArtaNDaH pratIcchannardhamaNDalam // 484 // maGgalAni kulastrISu gAyantISu tato hariH / bhagnAnisampuTa : sAnuvaro mAtRgRhaM yayau / / 485 // sadazazvetavasanAM nayanAnandanAM hariH / zaziprabhAmiva mUtta tatrApazyat svayamprabhAm // 486 // ubhAthAsssAJcakrAte ekasminnAsane zubhe / svayamprabhA tripRSThazva citrAcandramasAviva // 487 // jhalavAdyanAdena lagne saMsUcite tayoH / yojayAmAsa hastAbje purodhAH sampuTAviva // 488 // hakkA melakastAbhyAmubhAbhyAM ca vyadhIyata / navodgamapremataroH secanodakasannibhaH // 489 // svayamprabhA tripRSTazca tathaiva militau tataH / upeyaturvedimadhyaM vallI - viTapinAviva / / 490 // samidbhiH pippalAdInAmantervedi dvijAtayaH / jvalanaM jvAlayAmAsurhavira / hutipUrvakam // 499 // 1 1 preSayAmAsa / 2 'kR' dhAtoH preraNAyAM hyastanI anya puruSadvivacanam / 3 'dhavalA' bhASAyAm- 'ghoLa' iti prasiddham / 4 zikSakagurulIlayA vRddha strIbhiH nirmitAni / * Aito saGgha // 5] anuvaraH, bhASAyAm 'aNavara' iti / 6 bhASAyAm 'mAyaru' iti prasiddham / 7 upaviSTau / 8 yajJahavirdvanyaiH / / pippalA saM0 // 9 vedimadhye / caturtha parva prathamaH sargaH zreyAMsa jinacaritam / // 366 // . Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Interna pradakSiNacakratustau pradakSiNazikhodgamam / vedivahiM vedamantrAdhyApakeSu dvijanmasu // 492 // itthaM svayamprabhAM devIM pariNIya balAnujaH / tayA sahA''ruhya vazIM pratasthe svagRhaM prati / / 493 // ulUludhvaninA tUryanAdena ca mahIyasA / utkarNitA'ryamaharirjagAma svagRhaM hariH // 494 // tadA'jJAsIdvayagrIvastadvRttaM caracakSuSA / agre'pi siMhakathayA kruddha krodha cAdhikam / / 495 / / evaM ca dadhyau jvalanajaTinA mayi satyapi / strIratnaM dIyate'nyasmai ratnaM ratnAkare hi yat // 496 // tasyA dAturupAdAtustasya cAnte vrajatvasau / tAM kanyAM yAcituM dUto dUto hi prathamo naye // 497 // evaM vimRzya manasA'nuziSya ca rahaH svayam / vyasRjannUtanaM dUtaM sa potanapure pure // 498 // sa dUtaH satvaraM gatvA samIraNakumAravat / vezma jvalanajaTinaH pravivezetyuvAca ca / 499 // dakSiNa bharatakSmArthaM lokArdhamiva vajriNaH / prazAsiturhayagrIvasyA''jJayA tvAM vadAmyadaH // 500 // tava svayamprabhA nAma kanyAratnaM gRhe'sti bhoH ! / tAM gatvA svAmine dehi ratnaM nAnyasya bhArate // 501 // svAmI vaH sakuTumbAnAmazvagrIvaH sutA'pi tat / tasyA'stu dIyate hanta / kiM ziro nayane vinA 1 // 502 // azvagrIvaM purA''rAddhaM putryadAnAt prakopayan / kiM hArayasi phUtkRtya tvamaho ! dhamItakAJcanam 1 ||503 // ityuktastena dUtenovAca jvalanajasyapi / dattA kanyA triSTaSThAya kanyAdAnaM sakRt khalu // 504 // anyasyApi pradattasya vastunaH svAmitA na hi / kiM punaH kulakanyAyA vicArayatu sa svayam / / 505 / / UrdhvakarNAH arthagNaH sUryasya harayaH - azvAH yena saH, etad hareH vizeSaNam / 6 amitApitasuvarNam / 1 hastinIm / 2 ulUluH - maGgaladhvaniH / 4 vAyukumAravat / 5 bhASAyAm- 'phUMka mArIne' / 3 . Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturtha parva prathamaH sargaH shreyaaNsjincritm| // 367 // ityuktaH so'gnijaTinA dUto'ntaHkaluSaH khalu / upatripRSThamagamannisRSTArtho hi sa prabhoH // 506 // tripRSThaM cetyabhASiSTa samAdizati madgirA kSmAmaNDalA''khaNDalastvAmazvagrIvo jagajayI // 507 // asmadarhA kanyakeyamajJAnAdAdade tvayA / vimugdhapathikeneva rAjodyAnataroH phalam // 508 // Izo'haM vaH sabandhUnAM rakSitAH stha ciraM mayA / tat kanyAM muzca bhRtyAnAM pramANaM khAmizAsanam // 509 // vikaTabhrakuTIbhaGgabhImabhAlasthalastataH / raktekSaNa-kapolazrIstripRSThaH pratyuvAca tam // 510 // sa evaM jagati nyAya pravartayati te prbhuH| agregariva lokAnAmaho! tasya kulInatA // 511 // tena svaviSaye manye vidhvastAH kulayoSitaH / mArjArayanaH purataH kiM dugdhamavaziSyate // 512 // asmAsu svAmitA tasya kuto hantA'munA pathA? / anyatrApi svAmitA'sya gaitvaryevAcirAdapi // 513 // sa zAlibhojanasyeva tRptavAn jIvitasya cet / khayamprabhAmupAdAtuM tadatrA''gacchatu svayam // 514 // dUtatvena na vadhyo'si gaccha mA tiSTha samprati / tameva hi haniSyAmo hayagrIvamihA''gatam // 515 // ityukto viSNunA dUtaH pratodeneva taadditH| gatvA zIghraM sarvamAkhyadazvagrIvAya bhUbhuje // 516 // tadAkarNya hayagrIvo lohitAyitalocanaH / prasphuradaMSTrikAkezo dazanairadharaM dazan // 517 // vepamAnavapurNImabhrakuTIvikaTArliMkaH / vidyAdharavarAnevaM sAvajJA-kopamAdizat // 518 // yugmam // 1 tripRSThasamIpam / 2 ubhayapakSayoH abhiprAyaM saMvudhya svapratibhayA prativakti saMdiSTaH saMzca kAryANi karoti saH nisRSTArthaH / 3 'yUyam' iti shessH| 4 aneguu:-agrnniiH| 5 gmnshiilaa-naashshiilaa| 6 bhASAyAm 'paroNo' nAmakaM vRSabhAditADanasAdhanam / 7 bhASAyAm-'dADhInA kesho'| 8 alikam-kapAlam / // 367 / Jan Education inte For Private & Personal use only Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CONOCRATESCREEN GESCHOSSEISUSTAIGOS aho! daivena durbuddhirdattA''gnijaTinaH khalu / kRkailAsa ivA'rkasya yaH syAdabhimukho mama // 519 // AbhijAtyamaho! tasya kIdRzaM ? yo vihAya mAm / svasutApatiputreNA''tmakanyAM paryaNAyayat // 520 // mUryo mumUrSurekaH sa tAvajvalanajavyaho! / prajApatiddhitIyo'nyaH sApatnabhaginIsutaH // 521 // aparazca pituHzAla svajJAteyena nitrpaaH| mAM pratyArambhamicchanti zRgAlA iva jAgairam ||522||||yugmm|| vidrAvayata tAn gatvA pavanAstoyadAniva / zArdUlA iva hariNAn harayaH kuJjarAniva // 523 // ___ atha vidyAdharAH sarve raNakaNDUlabAhavaH / tayA khAmyAjJayA'hRSyaMstRSitA iva vAriNA // 524 // pRthak pRthag yutpratijJAM kurvANA bhujshaalinH| sphoTayanta iva divaM bhujAsphoTodbhavai ravaiH // 525 // uktvA mitreSvivAmitreSvapi saGkrAmakautukAta / mama prAga mA paro jaissiiditynyo'nymtitvraaH||526|| kazAbhistADayanto'zvAn prerayanto yatairgajAna / prAjantaH prAjanaidhuryAn nighnanto yaSTibhirmayAn // 527 // nartayanto nizAtAsIn sphArayantaH sphurAn muhuH / sajAyantazca tUNIrAn vAdayanto dhanurguNAn // 528 // bhrAmayanto mudrAMzca cAlayanto mahAgadAH / sphATayantastrizalyAMzca dadhAnAH parighAnapi // 529 // kepi khena samApeturbhuvA ke'pi ca kautukAt / prApuzca potanapuramazvagrIvasya te bhttaaH||530|| ||ssbhiH kulakam // 1 kRkalAsa:-'kAkIDo' iti bhASAyAm / 2 prtyaarmbhH-sNgraamH| 3 jaagr:-siNhH| 4 siNhaaH| 5kaNDalam-'khaMja| vALavALu'-'caLavALu' iti bhASAyAm / 6 yuddhapratijJAm / ytaa:-angkushaaH| 8prAjanA:-'paroNA' iti bhASAyAm / |9 balIvardAn / 10 uDAn / 11 sphurAH 'DAla' iti bhASAyAm / * "khizallIzca saM0 kA0 / mahAgudAH / samAjAyantazca tUNIrAna peturbhuvA A- triSaSTi. 63 JainEducation inale For Private & Personal use only Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturtha parva prathamaH sargaH zreyAMsajinacaritam / 1368 // teSAM kalakalaM zrutvA dUrato'pi prajApatau / kimetaditi saMbhrAnte'vAdIjavalanajavyadaH // 531 // amI khalu hayagrIveNA''diSTAH subhaTA iha / AyAntyAyAntu yUyaM tu prekSadhvaM mama kautukam // 532 // mA tripRSTho mAJcalo vA saMprahArbhAnmamA'grataH / ityutsukaH parikaraM baDhottasthau raNAya saH // 533 // prajahuryugapattasinnazvagrIvabhaTAH krudhA / svapakSe hi vipakSasthe svAdamajhe vizeSataH // 534 // nirAsa teSAM zastrANi zastrajvalanajavyapi / apavAdairivotsargAn so'pvaadvhisskRtH||535|| upadudrAva tAn sarvAn nizAtazaravRSTibhiH / stemberamAnivotpAtameghaH karakavRSTibhiH // 536 / / vidyAbalAd dorbalAcca teSAM darpa cirodbhavam / jahAra jvalanajaTI vaoNrtikaH phaNinAmiva // 537 // ityabhASata tAnagnijaTI drAg yAta yAta re!| nirnAthAn vaH samAyAtAn varAkAn ko haniSyati // 538 // madhyekRtya hayagrIvaM nAthamAyAta parvate / rathAvarte vayamapi sameSyAmo'cirAdapi // 539 // tenaivamuktAH sAvajJaM hayagrIvabhaTA drutam / kAkanAzaM praNezuste prANAnAdAya bhIravaH // 540 // maSIliptairivAmandamandAkSamalinairmukhaiH / te'pi gatvA tadAcakhyurmayUragrIvasUnave // 541 // hutAzana ivA''hutyA ta_cobhiradIpyata / sadyo nIlAJjanAsUnurakSayyabhujavikramaH // 542 // kopA'ruNakarAlA'kSaH sa rakSa iva bhISaNaH / sAmantA''mAtyasenAnIprabhRtInevamAdizat / / 543 // // 368 // sarpavazakArI gAruTikaH / 5 yathA kAkA nazyanti duuriickaar| 2 gajAn / 3 karakA:-karA' iti bhaassaayaam| tthaa| 6 mandAkSam-lajjA / * tadvAcAbhiH kaa| raaksssH| Jain Education in For Private & Personal use only Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarve sarvAbhisAreNa bhoH samAgacchata drutam / calatvidAnI naH sainyamuDhela iva sAgaraH // 544 // satripRSThA'calaM sAgnijaTinaM taM prajApatim / saMharAmyeSa samare drAg dhUmo mazakAniva // 545 // ityuktavantaM sAmarSamazvakandharamuddharam / dhIguNagrAmadhAmoce sacivagrAmaNIridam // 546 // trikhaNDaM bharataM khAmI lIlayavA'jayat purA / kItyai lakSmyai ca taijanye dhurijAto'si doma'tAm // 547 // idAnImekasAmantavijayAyodyataH svayam / kAM kIrtimatha kAM lakSmImarjayiSyati naH prabhuH // 548 // nyUnasya vijaye'pi syAnotkarSaH ko'pi doSmatAm / kA zlAghoM hariNavadhe hareH karividAriNaH // 549 // nyUnena vijaye daivAt sarvo'pyekapede vrajet / pUrvA'rjito yazorAzirvicitrA hi raNe gtiH|| 550 // siMhavadha-caNDasiMhadharSaNapratyayAdapi / satyanaimittikagirA tatra zaGkA''spadaM mahat // 551 // pAhuNyAdAsanaguNo dhartumatrocitaH prbhoH| mahAgajo'pi hyajJAtvA dhAvan paGke nimajati // 552 // so'rbhastu rabhasAkArI kaciccharabhavad drutam / utpatya bhaGkhyate setsyatyAsInasyApi te hitam // 553 // titikSitumathedRkSaM na kSamo'si kSamApate ! | AdizyatAM tarhi sainyaM tvatsainyaM hi saheta kA? // 554 // tathyAM pathyAM ca tadvAcamavAmanyata bhUpatiH / manyAvantarmadhunIva cetanAstu kuto nRNAm ? // 555 // kAtaro'sIti saMcivaM taM nirbhartya saroSaNaH / kSaNena vAdayAmAsA''yuktaiH prasthAnadundubhim // 556 // 1 sarvataH abhimukhatayA sarvasAmagryA vaa| 2 UrdhvavelAyuktaH-'velA' bhASAyAm 'veLa'-'bharatI' iti / 3 janyamyuddham / 4 bAhubalavatAm / * degghA hAri sN0| 5 ekapade-zIghram / 1 degkA padam-saM0 kaa| 6 bAlakaH tripRSThaH / 7 apamAnitAM ckaar| 8 'manyau antarmadhuni-iti vibhAgaH / antarmadhuni madirAyAM piitaayaam| vaM nirbhaya' romaharSaNaH saM0 / Jain Education inte For Private & Personal use only . Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye | caturtha parva prathamaH sargaH zreyAMsajinacaritam / // 369 // tena dandubhizabdena sadyaH sarve'pi sainikaaH| eyuH sarvAbhisAreNa dUrAt pArthasthitA iva // 557 // snAnAgAraM hayagrIvo gatvA bhRGgAravAribhiH / gaGgAtaraGgairuttuGgaiH sastrI haMsa ivA'malaiH // 558 // unmRSTAGgo dukUlena divyadhUpaizca dhUpitaH / zubhrIkRtAGgo goshiirsscndnainndnaa''htaiH|| 559 // saMvItasadazazvetavastro baddhAsidhenukaH / purodhaHkRtatilakaH sa rAjatilakastataH // 560 // vaitAlikaiH stUyamAno vizadacchatracAmaraH / madasiktAvanitalamAruroha mahAgajam // 561 // // trimirvizeSakam / / durvArarvAraNairavai rathaizca parivAritaH / pracacAla hayagrIvazcalayanacalAnapi // 562 // gacchatastasya sahasodbhUtacaNDonilena tu / chatrasyA''ndolyamAnasya daNDo'bhajyata vRkSavat // 563 // anokahAt puSpamiva tArakeva nabhastalAt / hayagrIvazirasastat papAtA''tapavAraNam // 564 // madastadAnIM kariNastasya cAzuSyadaJjasA / sarasI jyeSThamAsIva zaradIva ca krdmH|| 565 // momutryate sma tatkAlaM kAlabhIta iva dvipaH / rarAsa virasaM cApi noddhuraM ca ziro dadhau // 566 // rajovRSTirasRgvRSTirdivA nakSatravIkSaNam / ulkApAtastaDitpAta ityutpAtAzca jajJire // 567 // dInasvaraM praruditaM saarmeyerudaannaiH| AvirbhUtaM ca zazakaicillIbhirdhAntamambare // 568 // bhRGgAra:-suvarNapAtram / *kRtAGgarAgo go saM0 kA0 / 2 nndnvnaadaaniitH| 3 asidhenukaa-churikaa|| Fil: aclaa-prvtaaH| 5 caNDAnilena-pracaNDapavanena / 6 vRkSAt / 7 unnatam / 8 asag-rudhiram / 9 arvamukheH zvAnaH MI.cillI 'samaLI' iti bhASAyAm / 'cila' iti hindIbhASAyAm / ESATARISHAHARASHTRA // 369 // Jain Education Internal For Private & Personal use only .. Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SARKAR kAkolaizcakrire rolA gRdhairupari jRmbhitam / sthitaM dhvaje kapotenetyAsazakunAnyapi // 569 // nAzvagrIvo dunimittA'zakunAnyapyajIgaNat / yamapAzairivA''kRSTaH kiM tu praayaadnrglH||570|| vidyAdharairgatotsAhaipairapyaraNotsukaiH / AkRSTairviSTibhiriva svAdhInairapyaveSTayata // 571 // saMpUrNasainyaH katibhiH prayANairAsasAda sH| pariSkRtarathAvarta taM rathAvartaparvatam // 572 // upatyakAyAM tasyAdrervijayAdayagireriva / vidyAdharabalAnyUpurazvagrIvasya zAsanAt // 573 // itazca potanapure sa vidyAdharapuGgavaH / uvAca jvalanajaTI balabhadrabalAnujau // 574 // naisargikyApi kaH zaktyA pratimallo na kazcana / premabhIrurvadAmIdaM premAsthAne'pi bhIpradam / / 575 // sa vidyAdurmado doSmAnUMSmalo'nekayuJjayI / hayagrIvaH khalUdgrIvaH zaGkanIyo na kasya hi // 576 // vidyA vinA hayagrIvAdanyUnaM yuvayorapi / tathApi taM yuvAM hantuM samarthoM paramarthaye // 577 // yuvAbhyAmatra kartavyo vidyAsiddhyai zramo manAk / yathA vidyAkRtaM mAyAyuddhaM tasya vRthA bhavet // 578 // tatheti pratipedAnau zucivastrau samAhitau / vidyAH so'nvaziSat prItamanA jvalanajavyatha // 579 // mantrabIjAkSarANyantaH smarantau bhrAtarAvubhau / atyavAhayatAM saptarAtramekAgramAnasau // 580 // saptame divase jAtakampe phaNipatau sati / dhyAnA''rUDhau balopendrau vidyAH samupatesthire // 581 // kaakolaa:-vnkaakaaH| 2 rolA-'raDAroLa' iti bhASAyAm / 3 Asan+azakunAni-apazakunAni / 4 uddhRtaH / 5 viSTi:-narake haThAt kssepH| 6 pariSkRtaH rathAvataH rathabhramaNamArgaH yatra tam / 7 uptykaa-tlhttttii| 8 naisrgikiishjaa| 9prcnnddH| 10 'anekayudhjayI' iti vibhaagH| * siddhau-sN0| 11 sviikRtvntau| 12 smaagtaaH| Jain Education Intel For Private & Personal use only 6 Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha parva prathamaH triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye sargaH LOS SOCIAIS zreyAMsajinacaritam / // 37 // gAruDI rohiNI caiva bhuvanakSobhaNI tathA / kRpANastambhanI sthAmazumbhanI vyomacAriNI // 582 // tamisrakAriNI siMhavAsinI vairimohinI / vegA'bhigAminI divyakAminI randhravAsinI // 583 // kRzAnuvarSiNI nAgavAsinI vArizoSiNI / dharitrIdAriNI cakramAraNI bandhamocanI // 584 // vimuktakuntalA nAnArUpiNI lohazRGkhalA / kAlarAkSasikA channadazadik tIkSNazUlinI // 585 // candramaulizca vijayamaGgalA RkSamAlinI / siddhatADanikA piGganetrA vacanapezalA // 586 // dhvanitAhiphaNA ghoraghoSiNI bhIrubhISiNI / vidyA ityAdayaHprocuMrvaze so yuvayoriti // 587 // pArayAmAsatuAnaM siddhavidyAvubhAvapi / puNyA''kRSTaM khayaM sarva kiM kiM na syAnmahAtmanAm // 588 // atha tripRSThaH sajyeSThaH zreSThe'ti vipulaibelaiH / prajApatijvalanajaTyAdibhiH praasthitocckaiH||589|| taGgaisturaGgai raGgadbhirvegibhirgaruDairiva / jayazrIvezmabhirvairyAskandanaiH syandanairapi // 590 // madoDuraiH kuJjarairapyatinirjarakuJjaraiH / zArdUlairiva cotphAlagAmibhirvarapattibhiH // 591 // nabhazcarai caraizca dyAM mAM ca chAdayan bhRzam / zakunairanukUlaiH preryamANaH khajanairiva // 592 // tUryanAdaidizo bhindana herpA-hitabRMhitaH / sainyaprAgbhArabhAreNa kampayaMzca vasundharAm // 593 // * siMhavAhinI-saM0 / + degtrIdAraNI nAgabandhanI bndh-sN0| degcurvazAH smo-sN| 1 prAsthitaprasthAnaM kRtavAn / 2 aaskndnm-praabhvH| 3 devahastito'pi adhikshobhaayutaiH| heSA-azvazabda:-haNahaNATa' iti bhASAyAm / bRMhitam-gajagarjanam / // 370 // GHOST Jain Education a l For Private & Personal use only Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OBERHOGISCRISOGROGORO hariH khadezasImAnte zilAstambhamivoccakaiH / bhuukssodkrthaavto rathAvartAdrimAsadat // 594 // ||cturbhiH kalApakam // raNatUryANyavAdyanta sainyayorubhayorapi / divaukasa ivAhAtuM yuddhasabhyA bhavantviti // 595 // .rnnsotknntthyoruccaistripRsstth-hyknntthyoH| samApannAnyanIkAni deva-daityendrayoriva // 596 // teSAM saMnahyatAmuccaiH sainyAnAM tumulo dizaH / turaGgamacamUkSuNNakSoNireNurivAruNat // 597 // sainyaketusthitaiH siMhaH zarabhaiIpibhirgajaiH / plavaGzca rarAja dyauraraNyAnIva bhISaNA // 598 // bandhavo nAradasva kalikelikutUhalAH / saMzaptakAzca saMcerurbhaTotsAhanakarmaThAH // 599 // athopacakrame'nIkamagrAnIkaiddhayorapi / dyAM kurvadbhiH zarazreNyA protpatatpatagAmiva // 600 // agrAnIkaistayoyuddhe zastrAgnirudabhUnmahAn / davAgniriva zAkhAgraiH sNghrsse'rnnyvRkssyoH|| 601 // zastrAzastri pravRttAnAM bhaTAnAmamitaujasAm / saMpheTo'bhUd raNamukhe jaladhau yAdasAmiva // 602 // azvagrIvasyAgrasainyaM tripRSThasyAgrasenayA / cakre parAmukhaM vArddhivelayeva nadIjalam // 603 // agrasainyasya bhaGgenAGgulyagrasyeva tatkSaNAt / vidyAdharavarA vAjigrIvagRhyAH pracukrudhuH // 604 // te'bhavannAhavottAlA vetAlAzcaNDabAhavaH / pizAcA yamasAcivyalabdhamudrA ivoccakaiH // 605 // 1 svrgvaasinH| * samanahantAnIkAni-saM0 kA / 2 SaSThIbahuvacanam / 3 avarodhako jAtaH / 4 dvIpina:-citrakAH 'dIpaDA'-'cittA' iti bhASAyAm / 5 diirghmrnnymrnnyaanii| yuddhAd anivrtkaaH| yatra pakSiNa udyayante vAdazA''kA| rAm / - gRhyaaH-sNbndhinH| 9 AhavaH yuddham , tantra uttAlA utkttaaH| Jain Education internTTI For Private & Personal use only I Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite caturtha parva prathama: sargaH zreyAMsajinacaritam / mahAkAvye // 371 // vikaTotkaTadantAni pRthuvakSastaTAni ca / zyAmabhImAni rakSAMsi shRnggaanniivaanyjnaagireH||606 // laanggllaangglaa''paatsphaattitkssonnimnnddlaaH| maNDalAgrakriyAkArinakhAH kesariNo'pi ca // 607 // zuNDAdaNDaistRNapUlalIlollAlitadantinaH / utpAdakAzca zaramA ucchRGgA iva parvatAH // 608 // puccharAcchoTayantaHkSmAM moTayanto radaimAna / siMhastambaramAkArakarAlAzca vraalkaaH||609|| anye'pi diipi-shaarduul-vRssedNsh-vRkaadyH| vyAdAH zvApadAstiryagbhUtA iva nishaacraaH|| 610 // ||ssbhiH kulakam // kurvanto bhISaNAn nAdAnAhvayanta ivAntakama / varUthinI tripRSThasya te vegAdupadudruvuH // 611 // ___ atha mlAnamukhAH sarve bhagnotsAhAH kSaNAdapi / evaM vicintayAmAsuHprAjApatyasya sainikaaH||612|| mArgabhrAntA vayamiha paretanagare kimu / rAkSasAnAM kimAvAse vindhyasthalyAM kimaagtaaH||613|| bhRtAnyetAni savAni krUrANyavaMgalA'jJayA / saMgrahartuM sahA'smAbhiH khasthAnebhyaH kimaayyuH||614|| manye kanyAnimitto naH pralayo'yamupasthitaH / sthitaM naH pauruSeNA'dya tripRSThazcet svayaM jayI // 615 // evaM cintAprapanneSu teSu vyApaMnnabuddhiSu / parAGmukhIbhavattUMce tripRSThaM vhijttydH||616 // vidyAdharANAM mAyeyaM na kiJcita pAramArthikama / vezyahaM sarpagharSa hi so jAnAti naa'prH|| 617 // 1 lAGgalam-puccham , tadrUpaM lAGgalam-halam , tasya aapaatH| 2 mnnddlaanm-asiH-trvaariH| 3 upaadaaH| 4 moTa. yantaH-bhASAyAm 'maraDI naakhtaa'| 5 vRSadaMza:-bilADhaH / * degpadAH khairaM tiryaggatA nishaa-sN0| 6 senAm / 7 pretngre| 8 ashvgl:-ashvgriivH| 9 naSTabuddhiSu / 10 'parAmukhIbhavassu+Uce' iti vibhAgaH / // 371 // Jain Education Inte For Private & Personal use only Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ %*%*%*ARR CARRORAGARAA azaktiH khayamAkhyAtA svsyaibhirmndbuddhibhiH| zaktaH ka evaM kurute bAlasva vibhISikAm // 618 // taduttiSTha mahAvIra! samAroha mahAratham / uttuGgAdavarohantu mAnazailAca vidviSaH // 619 // tvayi ca syandanArUDhe deve'pi ca divAkare / samuMdyatakare kasya tejo jRmbhiSyate nanu // 620 // ityukte vahijaTinA sainyamAzvAsayan nijam / tripRSTho rathinAM praSTho'dhyAruroha mahAratham // 621 // rathaM sAMgrA mikaM rAmo'pyAruroha mahAnujaH / na muJcatyanyadA'pyekaM so'nujaM kiM punayudhi // 622 // vidyAdharAzca jvalanajaTiprabhRtayo rathAn / samAruruhuratyuccaiH siMhA iva giristhalIm // 623 // puNyAkRSTAstato devAstripRSThAya samApayan / zAI nAma dhanurdivyaM gadAM kaumodakImapi // 624 // pAzcajanyAbhidhaM zaGkha kaustubhaM nAmato maNim / khaDgaM ca nandakaM nAma vanamAleti dAma ca / / 625 // daduzca balabhadrAya halaM saMvartakAbhidham / saunandaM nAma musalaM candrikAnAmikAM gadAm // 626 // tAMzca dRSTvA pare vIrAH sarve sarvAtmanAdhikam / saMbhUya samayudhyanta yudhyantakasutA iva / / 627 // zaGkharatnaM pAzcajanyaM janyanATakanAndikAm / tripRSTho vAdayAmAsa ravA''pUritadisukham // 628 // saMvartapuSkarAvartagarjiteneva tasya tu / kSubhyanti sa praNAdena hayarkandharasainikAH // 629 // keSAzcit peturastrANi patrANIva mahIruhAm / sApasArA ivA'nye tu svayaM peturmahItale // 630 // 1 sajjIkRtahaste / 2 vRddhi prApsyati / 3 zreSThaH / * degta pitRvairAH sutaa-sN0| 4 'yudhi+antakasutA' iti pdvibhaagH| antakaH ymH| 5 saMvartapuSkarAvartaH-pralayakAlikastavAmA meghH| 6 hykndhrH-ashvgriivH| 7 apasmAro nAma | vizeSaprakArako vAtavyAdhiH, yatra dehakampapUrvakaM mUcho Agacchati / A RA Jain Education l For Private & Personal use only . Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite mahAkAvye // 372 // Jain Education Inte bhIravaH pherava iva prazuH ke'pi ca drutam / netre pidhAya lIvA ca ke'pyasthuH zazakA iva // 631 // ulUkavat pravivizuH kandarAmuta kecana / kecidArATiSuH zaGkhA iva vAribahiSkRtAH / / 632 // abhUtapUrvamambhodhisaMzoSaNamivAtmanaH / sainyabhaGgaM samAkarNya hayagrIvo'bravInnajAn // 633 // kare ! vidyAdharA ! yAtha trastAH zaGkhadhvanerapi / vRSabhadhvanitasyeva mRgaprabhRtayo vane // 634 // ko dRSTo vikramastasya triSTaSThasyA'calasya vA / yatrastAH pazuvad yUyaM caJcApuruSadarzanAt // 635 // nAnAraNajayodbhUtaM yuSmAbhirdhAritaM yazaH / zrIcchide'Jjanalezo'pi dhautasya zvetavAsasaH / / 636 // vyAvartadhvamidaM vo hi daivAt skhalitamAgatam / nabhazvarANAM bhavatAM ke'pare bhUmicAriNaH 1 // 637 // yudhyadhvaM mA'thavA yUyaM sabhyIbhavata kevalam / ahaM khalu hayagrIvaH sAhAyyArthI raNe na hi // 638 // ityuktA hayakaNThena namatkaNThAstrapAvazAt / vidyAdharA vavalire* zailaskhalitasindhuvat // 639 // rathastho vyomayAnena krUra graha ivAparaH / dviSo grasitumavyagro hayagrIvo'pyathAcalat // 640 // vavarSa bANaiH pASANaiH zalyairastrairathAparaiH / adhitripRSThasainyaM so'vamegha iva nUtanaH // 641 // 1 pheruH zRgAlaH / 2 dRSTipathAtItA bhUtvA 'saMtAI jaIne' 'chupAI jaIne' iti bhASAyAm / 3 rATiM cakruHbhASAyAm- 'rADopADI' / 4 jalanirgatAH / 5 atra hetvarthadyotaka paJcamyarthe'pi SaSThI 'vRSabhagarjanAt' ityarthaH / 6 canApuruSo nAma pakSibhayajananAya kRSikSetre UrdhvakRtaH tRNamayo vastramayo vA puruSAkRtivizeSaH- bhASAyAm 'cADiyA' iti pratItiH / 7 kajjalalavo'pi bhASAyAm 'kAlo bAgha' / * re velA'valitasindhu- saM0 / 8 tripRSThasainyasya adhiupari-ityarthaH / caturtha parva prathamaH sargaH zreyAMsa jina caritam / // 372 // w Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GROGRAMMASSOS akhavRSTyA tayA'klAmyata traipRSThamakhilaM balam / dhIrA api hi kiM kuryu carA vyomacAriSu // 642 // rAma-tripRSTha-jvalanajaTinaH syandanasthitAH / utpeturnabhasA sadyaH samaM vidyAdharairnijaiH // 643 // nabhasyubhayato vidyAdharA yuyudhire'dhikam / vidyAzaktiM darzayanto guruSviva parasparam // 644 // bhRcarA bhUcaraiH sAdhaM sainyayorubhayorapi / krudhyantaH samayudhyanta gajA iva gajairvane // 645 // vidyAdharANAmanyo'nyaM zakhaiH praharatAM bhRzam / adRSTapUrvA'mRgvRSTirutpAtakadivA'bhavat // 646 // anyo'nyA''ghAtazabdena zabdAyitanabhastalam / daNDasaMgItavat kaizcid daNDAdaNDi pracakrame // 647 // khaDgadaNDaiH sadordaNDacaNDimAnazca kecana / DiNDimAniva koNena vipakSAn paryatADayan // 648 // milantaH kecidnyo'nymnyjnyjyaa'shaaH| sphArAnAsphoTayAmAsuH sphurakAna kAMsyatAlavat // 649 // zaktIH pracikSipuH kepi sImantitanabhastalAH / taDattaDiti kurvANAstamitastoyadA iva // 650 // zalyaiH pravavRSuH keciduragairiva dAruNaiH / patribhiH prasphuratphtraiH patrirojairivA'pare // 651 // bale dvayorutpatitaH patitaizcaivamAyudhaiH / nAnAyudhamayIva dyaudharitrIvA'bhavat tadA // 652 // sadyazchitvA karopAttaiH kepi pratyarthimaulibhiH / alakSyanta raNakSetre kSetrapAlA ivodbhaTAH // 653 // herambA iva nAgAssairazvAsyaiH kinnarA iva / sadyaH kabandhopariSTAt patitaH kepi rejire // 654 // * yA klAntaM trai-saM0 / daNDasaMgItam-bhASAyAm 'dAMDiyA rAsa' iti / 2 koNaH-vINAvAdanakASTham / 3 sphurakA:-phalakAH bhASAyAm 'DhAla' iti / 4 patram-bANApram, pakSaM c| 5patrirAjaHpAruDaH / balaiddhayodeg sN0| 6 gnnptyH| 7 kabandhaH-kriyAyuktaM mastakarahitaM zarIram-bhASAyAm 'dhaDa' iti / zaktIH pravikSipura kApajanyajayA'sahAH / sphArAnAsana vipakSAn paryatADayan // Jain Education Internal For Private & Personal use only T w w.jainelibrary.org Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturtha parva prathamaH sargaH shreyaaNsjincritm| // 373 // sadyazchinnaiH parikare patitvA'vasthitaiH kSaNam / nAmyAsyAnIva bhUtAni svazIH kepi caa''vbhuH||655|| kabandhAstANDavaM cakruH keSAzcidapi doSmatAm / surIsvayaMvarodbhUtasammadeneva bhUyasA // 656 // zirAMsyamuJcan hukArAn keSAJcit patitAnyapi / kabandhArohaNe mantrAnudRNantIva sAdaram // 657 // evaM pravRtte samare kalpAnta iva dAruNe / pratyazvakandhararathaM tripRSThaH prerayed ratham // 658 // rAmo'pi prerayan raeNthyAn rathinAmagraNIratha / yayau snehaguNA''kRSTastripRSTharathasannidhim // 659 // hayagrIvo'pi saMpazyannAraktAbhyAmatiRdhA / prasAritAbhyAM netrAbhyAM to pipAsannivAbravIt // 660 // pradharSitazcaNDasiMho yuvayoH katareNa re!| kataraH pazcimAntasthasiMhaghAtena durmdH||661|| kataraH svavadhAyaiva vissknyaamivocckaiH| kanyAM jvalanajaTinaH paryaNeSIt khayamprabhAm // 662 // kataraH svAminamapi mUDhadhIrmanyate na mAma / kataro dattaphAlo maiyyAditya iva vAnaraH // 663 // kuto hetoriyatkAlaM sainyakSaya upekSitaH / kasyedAnImavaSTambhAd yuvAM mAM samupasthitau // 664 // pratibrUtamare bAlau! yudhyethAM ca mayA saha / krameNa yugapadvApi siMhena kalabhAviva // 665 // __athA'calakaniSThastamabhASiSTa kRtasmitaH / ahameSa tripRSTho'si kartA tvatadharSaNam // 666 // pazcimAntahariM hantA pariNetA svayamprabhAm / aeNmantA khAminaM tvAM ca ciraM caM tvAmupekSitA // 667 // / nAbhau AsyaM mukhaM yeSAM taani| 2 'devIsvayaMvara' ityrthH| 3 azvakandharaH-hayagrIvaH / * rayad hutmsN0| 4 rthyaan-rthyukt-ghottkaan| nidhiH kaa0| 5 mayi-madrUpe aaditye| yuvA prativacanaM vadatam / * avgmyitaa| ca tvmupekssitH-sN0| // 373 // Jain Education Intel For Private & Personal use only , Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi. 64 Jain Education Inte balo nAmAgrajo'yaM me balena balasUdanaH / pratimallo na yasyAsti trailokye kIdRzo bhavAn // 668 // alaM sainyakSayeNeti tavApyabhimataM yadi / gRhANAstraM mahAbAho ! mamaivAsi raNAtithiH // 669 // astvAvayordvandvayuddhaM pUryatAM bhujakautukam / sabhyIbhUyAvatiSThantu sainikA ubhayorapi // 670 // tatheti pratipedAnau hayagrIva balAnujau / vArayAmAsatuH sainyAnyAhavAd vetrapANibhiH // 671 // nyasyaikaM / lestake hastamaparaM tveTanItaTe / cakre'dhijyaM hayagrIvo yamabhrUbhISaNaM dhanuH // 672 // raNazrIkeli saMgItatatrImiva dhanurguNam / pANinA vAdayAmAsa mayUragrIvanandanaH // 673 // zaoNrGgamAropayAmAsa zArGgapANirapi kSaNAt / dviSAM vinAzapizunaM nizAmatsyamivodgatam // 674 // vajranirghoSavad ghoraM mRtyo cAhAnamatrakam / dviSAM balaharaM viSNurdhanvaghoSamakArayat / / 675 / / bANadhervANamAkRSya karaNDAdiva pannagam / cApe saMdhAya cAkarNa cakarSa hayakandharaH // 676 // kaTAkSamiva kAlasya kalpAntAneH zikhAmiva / bhAbhirjvalantaM taM bANamulbaNaM pramumoca saH // 677 // tamApatantaM vANena sadyo muktena kezavaH / cicchedA jalatAccheda mavicchedaparAkramaH / / 678 // prathameneva bANena lAghavAdapareNa tu / hayagrIvasya dhanvA'pi nicakarttAcalAnujaH // 679 // bhUyo bhUyo hayagrIvo dhanuryad yadupAdade / tat tat tripRSThaciccheda tanmanorathavaccharaiH // 680 // * bhUye'va-saM0 kA0 // + kaM hastake - saM0 // 1 lastakam - dhanurmadhyam / 2 aTanI - dhanuSaH agram / 3 zRGganirmitaM dhanuH zArGgam / + degdhanurghoSa saM0 // \ 'chedekSula-saM0 kA0 // 5 nicakarta ciccheda / 4 bhA-prabhA / . Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha parva triSaSTizalAkA puruSacarite mahAkAvye prathamaH sarga: zreyAMsajinacaritam / // 374 // RECIRCHANA patriNAcchidadekena dhvajaM pratiharehariH / dUraM paryAsa cAnyena rathameraNDakhaNDavat // 681 // kupito'tha hayagrIvaH samAruhya rathAntaram / dUrAdAgAccharaivarSan dhaaraasaarairivaambudH|| 682 // na rathaH sArathirnApi na tripRSTho na cAparam / adRzyata hayagrIvazaradurdinaDambare // 683 // nirAsa zaravRSTiM tAM tripRSThaH zaravRSTibhiH / razmicchaTAbhirbhagavAnandhakAramivAryamA // 684 // ___atha kruddho hayagrIvaH sodarAmiva vidyutaH / vayasyAM kulizasyeva mAreriva ca mAtaram // 685 // jihAmivAhirAjasya zakti zaktimatAM varaH / samuccikSepa zaileyIM zailasAro mhaabhujH|| 686 // kaNagherikAzreNi kInAzasyeva nartakIm / rAdhAcakramiva stambhe'bhramayat tA sa mUrdhani // 687 // vimAnibhirdattamArgA vimAnabhraMzabhIrubhiH / adhitripRSThaM tAmAzu sarvasthAmnA mumoca sH||688|| daNDaM dvitIyaM dordaNDaM tRtIyaM smvrtinH| tripRSTho'pyAdade doSNA rathAt kaumodakI gadAm // 689 // tayA jaghAna tAM zaktimApatantIM blaanujH| hastIva hastadaNDena krIDAkArakamaeNstrikAm // 690 // sphuliGgairulbaNaiH solkAzatapAtaM vitanvatI / kSaNena kaNazo bhUtvA papAta bhuvi loSTavat // 691 // dantamairAvaNasyevoddhRtamekaM bhayAnakam / paMriSaM parighenAtha mumoca hykndhrH|| 692 / / samApatantaM tamapi gadayA'khaNDayaddhariH / mahoragamiva troTikoTyA patrarathezvaraH // 693 // kSiptavAn / 2 'ratham eraNDakhaNDavat' iti padavimAgaH / 3 gharikA-bhASAyAm 'ghugharIo' / 4 samavartIdrA ymH| 5 bhastrikA-dhamanI anna krIDanakarUpA laghudhamanI jnyeyaa| * degghaM taM pratyamoghaM mudeg-sN0|| 6troTikovi:-caca agrbhaagH| ghddH| BARRARA // 374 // JainEducation Dinal For Private & Personal use only . Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ROSCOSOGGLE vajrAkarazilAsAraM daMSTrAM pitRpateriva / svasAraM takSakasyeva hayagrIvo'mucat gadAm // 694 // abhAzIdantarikSepi maGgha tAmapyadhokSajaH / vAlukAmodakamiva kaumodakyA mahAbhujaH // 695 // evaM bhagneSu zastreSu vilakSo vaajikndhrH| vidhure bandhuvad vIraH pannagAstramathAsarat // 696 // cApe saMdhAya nAgAstraM mumocodabhavannatha / anekazaH prasphuTato valmIkAdiva pnngaaH|| 697 // dhAvantaH sphAraphutkArA bhUmau nabhasi caahyH| pAtAlakalpaM vidadhustiryaglokaM kSaNAdapi // 698 // pralambA dAruNAH kRSNAH sphurantaste mhaa'hyH| sadyaH sahasradhodbhUtaketuzaGkAM vitenire // 699 // mRtyorivArvesapaistaiH saH sarpadbhirambare / apAsarpana dUradUraM cakitAH khecrstriyH|| 700 // . jajJe tripRSThasainyAnAmapyAzaGkA mahIyasI / svAmiprabhAvAjJatvena bhaktyA ca bhavetIdRzam // 701 // gAruDAstramatho dhanvanyAropya garuDadhvajaH / mumoca mocAdalavat tasya zastrasya pannagAn // 702 // prAdurAsan garutmanto vidadhAnAH prsaaribhiH| svarNacchatrazatAkIrNAmiva dyAM pakSaDambaraiH // 703 // yugmam / teSAM ca pakSasUtkArAdapi nezuH samantataH / mahA'hayastamAMsIva sahasrakiraNodgamAt // 704 // vIkSApannaH pannagAstramapi vIkSya nirarthakam / pradadhyAvastramAneyaM durdharaM hykndhrH||705|| AgneyavANaM dhanuSi saMghAya vyasRjacca saH / jvAlAbhirabhiMtanvAnamulkAzatamayIM divam // 706 // magnaM pradIpana iva tripRSThasyAkhilaM balam / 'aurvabhItAbdhiyAdovat tadAkulamajAyata // 707 // * degsArAM daM-saM0 kA. pitRpatiH-yamaH / 2 bhajyamAnAt / 3 ketuzaGkA-dhvajazaGkA / 4 avasarpaH-caraH / 5 'bhavati| IdRzam' iti vimaagH| 6 mocaa-kdlii| 7 pakSasUtkAra:-pakSadhvaniH / - vismitaH / 9 vistArayantam / 10 auvaH-vaDavAnalaH / G 46*** Jain Education Inter . Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite mahAkAvye caturtha parva prathama: sara zreyAMsajinacaritam / // 375 // jahapurjahasui~murutpeturnanRturjaguH / tAlAzca daduruttAlA hayagrIvasya sainikAH // 708 // tato dhanuSi saMdhAya vAruNAstramavAraNam / krodhAruNekSaNastUrNamamuzcadacalAnujaH // 709 // unnemurjaladAH sadyo hareriva mnorthaaH| hayagrIvAnanamiva zyAmayanto nabhastalam // 710 // vavRpaH prAvRSIvAbdA dhArAsArairnirantaraiH / davAgnimiva zastrAgniM zamayantaH samantataH // 711 // evaM tRNavadastrANi prekSya bhannAni zAhiNA / prativiSNuramoghaM khaM cakraM sasmAra mArikRta // 712 // jvAlAzataidIpyamAnamarAntarazatairiva / samAkRSya samAnItaM mArtaNDaryandanAdiva // 713 // prasahyApahRtamekamantakasyeva kuNDalam / paritaH kuNDalIbhUya takSakAhimiva sthitam // 714 // prakvaNatkiGkiNIjAlaM trAsayat khecarAnapi / smRtamAtropasthitaM tat sa jagrAhetyuvAca ca // 715 // kSIrakaNTho'syare! bAla! bhrUNahatyeva te vadhAt / idAnImapyapehi tvaM haiNIye'dyApyahaM tvayi // 716 // na pariskhalyate kvApi kuNThIbhavati na kvacit / paviH pavidharasyeva cakramastramidaM hi me // 717 // muktaM cenmucyase prANairvikalpo na hi kazcana / kSetrAbhimAnaM mA dhehi vidhehi mama zAsanam // 718 // bAlo'si tanmayA kSAntaM pUrvadurlalitaM tava / bAlatvacApalenaiva yAhi jIva ! yadRcchayA // 719 // mitvovAca tripRSTho'pi vRddho'si hayakandhara ! / ko'nyathA pralapedevamunmatta iva durvacaH // 720 // . vArayitumazakyam / 2 zyAma kurvantaH / 3 prAvRSi-meghasamaye / 4 syandanA-rathaH / 5 kSIrakaNTho bAlaH / 6 bhruunnm-grbhH| 7 lajjAM praamomi| 8 indrsy| 9kSatriyasvAbhimAnam / * degloDasIti ma-saM0 // +o hi hy-kaa.|| // 375 // Jain Education Interna l For Private & Personal use only Cow w.jainelibrary.org. Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAlo'pi kesarI nebhAn mahato'pi palAyate / mahato'pi hi kiM sat tAyavAlo'pasarpati ? // 721 // bAlo'pi sandhyArakSobhyaH kiM kSubhyati divAkaraH / bAlo'pi kimahaM tvatto'pasami raNAGgaNe // 722 // zastrANAM prAk prayuktAnAM dRSTaM tAvad balaM tvayA / vimucyAsyApi vIkSakha kimavIkSyaiva garjasi // 723 // __ ityAkarNya hayagrIvo vyomAbdheraurvavahnivat / zirasi bhaiMmayAmAsa taccakramatibhISaNam // 724 // bhramayitvA cirataraM sarvasthAmnA mumoca saH / cakraM taccyavamAnArkamaNDalabhrAntidaM kSaNam / / 725 // vakSaHsthale zailazilAvizAlakaThine hareH / capeTayaiva taccakraM papAta na tu dhArayA // 726 // Ahatastasya cakrasya tumbAgreNa dRDhIyasA / papAta mUJchito viSNuH kulizene tADitaH // 727 // tasthau tatraiva taccakraM pratijAgradivAmbare / hAhAravaH samuttasthau viSNusainye'khile'pi hi // 728 // pratipakSaprahAreNa bhrAtaraM prekSya muchitam / mumUrcha no hato'pyAzu balabhadraH priyAnujaH // 729 // siMhanAdaM hayagrIvazcake siMha ivoccakaiH / tatsainyairjayazaMsIva cakre kilakilAravaH / / 730 // labdhasaMjJaH kSaNAd rAmaH zrutvA taM corjitaM dhvanim / asthAne kasya harSo'yamiti papraccha sainikAn // 731 // te'pyUcurdeva! hRSTAnAM kumArasyApadAdhunA / hayagrIvasya sainyAnAmidaM garjitamUrjitam // 732 // Uce rAmo'pi madvandhorapi vyApattirasti kim / rathe zete kSaNamasau raNazrAnto mmaanujH|| 733 // madvandhoApadamimAM vyalIkA khamanISayA / tarkayitvA prahRSTAnAmeSa harSa harAmyaham // 734 // 'na ibhAn' iti vibhaagH| 2 taayNbaal-gruddH| 3 sNdhyaaraaksssebhyH| * degsi bhrAmayA -sN0|| tidaOMAkSiNam-saM0 // va prvtH-sN0|| 4 ApadA-tRtIyAntam / pi me b-sN0|| Na bhrAtaraM prekSya pAmbare / hAhAravaH samatA viSNuH kulizenevA ndhal For Private & Personal use only Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturtha parva prathama: sargaH zreyAMsajinacaritam / // 376 // SMSAREEMALSSSSSSSS are ! tiSTha hayagrIva ! sarathaM saparicchadam / gadayA cUrNayAmyadya sadyo mazakamuSTivat // 735 // ityutpAvya gadAM zRGgaM rathAvartagireriva / dadhAva yAvat tAvaca tripRSTha: pratyabudhyata / / 736 // Arya ! bhavataH ko'yamAyAso mayi satyapi / iti bruvan supta iva samuttasthau janArdanaH // 737 // tripRSTamutthitaM dRSTvA grAmAdiva samAgatam / dordaNDAbhyAmAyatAbhyAmAliliGgAtha lAgalI // 738 // khezaprabodhapizuno hRdi zalyAyito dviSAm / harSakolAhalazcake hRSIkezasya sainikaiH // 739 // prAyazcittamivAditsu prahArakRtapApmanaH / IkSAJcake samIpasthaM taca cakramadhokSajaH // 740 // tejobhImaM tadAdAya dAyAdamiva bhAkhataH / balabhadrakaniSTho'pi sasauSThavamado'vadat // 741 // UrjitaM garjitaM tAdRk kRtvA yanmumuce mayi / dRSTaM tvayojazcakrayAmuSyAdrAviva dantinaH // 742 // gaccha gacchA'dhunA'pi tvaM sthaviraM pApavRttikam / mArjAramiva ko nAma tvAM haniSyati durmate ! // 743 // iti zrutvA hayagrIvo dazanairadharaM dazan / prakopAt kampamAnAGgaH sabhrUmaGgo'bravIditi // 744 // amunA lohakhaNDena mattaH prAptena re zizo! / kiM nu mattastaroH srastaphalenA''ptena paGguvat // 745 // muzca muzca tvamapyetat sAraM pazya mamApi ca / cakramApatadapyetad dalayiSyAmi muSTinA // 746 // tataH prakupitazcakraM bhramayitvA nabhastale / mumoca hayakaNThAya vaikuNTho'kuNThazaktikaH // 747 // 1 lAGgalI-balarAmaH / 2 svasvAmiprabodhasUcakaH, prabodhaH-mUrchArahitaH / 3 prahArajanyapApasya / 4 adhokssjH-vaasudev:tripRsstthH| 5 yadamaco ma-kA0 'yad+amuca:-'mamucaH' iti adyatanabhUtakAle dvitIya puruSaikavacanam / 6'amuSya+adrI' iti vibhaagH| nIcaiH patitena phalena prAptena / 8 blm| 9 vaikuNThA-vAsudevaH tripRSThaH / / // 376 // Jain Education a l For Private & Personal use only Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tacca kartA'zvakaNThasya kaNThaM kadalikANDavat / nijenaiva hi cakreNa hanyante prtickrinnH|| 748 // muditaiH khecaraiH puSpavRSTiH zirasi shaangginnH| nidadhe vidadhe cocairmudA jayajayAravaH // 749 // hayagrIvasya sainye'pi sadainye ruditadhvaniH / samuttasthau pratiravai rodasI api rodayan // 750 // hayagrIvAGgasaMskAramagninA khajanA vyadhuH / nivApamiva kurvantaH patadbhirnayanAzrubhiH // 751 // vipadya ca hayagrIvaH saptamyAM narakAvanau / nArako'bhUt trayastriMzatsAgaropamajIvitaH // 752 // atrAntare nabhasyuccairUce'maravarairiti / bho bho nRpatayaH! sarve sarvato mAnamusa~ta // 753 // vimuJcata hayagrIvapakSapAtaM cirAdRtam / tripRSThaM zaraNaM zreSThamupA~dhvaM kintu bhktitH|| 754 // prathamo vAsudevo'yamudapadyata khalviha / trikhaNDabharatakSetrAvanerbhartA mhaabhujH|| 755 // iti divyAM giraM zrutvA hayagrIvasya bhuubhujH| sarve'pyupetya zirasA praNemuracalAnujam // 756 // racitAJjalayazcaivamUcuramAbhiratra yat / ajJAnAt paratatratvAccAparAddhaM sahakha tat / / 757 // ataH paraM vayaM nAtha! tvadIyAH kiGkarA iva / kariSyAmastavaivAjJAM tadA jJApaya naH prbho||758|| pratyuvAca tripRSTho'pi nAparAdho'sti ko'pi vH| kSatriyANAM kramo hyeSa yuddhaM khAmyAjJayA khalu // 759 // vimuJcata pratibhayamayaM khAmyasi vo'dhunA / madIyIbhUya vartadhvaM svasvarAjyeSvataH param // 760 // . evamAzvAsya tAn rAjJastripRSThaH spricchdH| jagAma potanapuraM purandara ivaaprH|| 761 // azvagrIvasya / 2 AkAzam pRthvIM ca / 3 mRtamuddizya dIyamAno jalAJjaliH nivaapH| 4 ujjhata-mukhata / *raNazreSTha -saM0 / vineoktaa-kaa| Jain Education inte For Private & Personal use only Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha parva prathama: triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye sargaH zreyAMsa jina // 377 // caritam / trutturatorer punazca potanapurAd digjayAya janArdanaH / sAgrajo niryayau ranaizcakrAdyaiH saptabhirvRtaH // 762 // jigAya mAgadhaM pUrva pUrvAzAmukhamaNDanam / dakSiNAzAzirodAma varadAmAnamapyatha // 763 // pazcimAzAkRtodbhAsaM prabhAsaM ca surottamam / vidyAdharendrAnubhayavaitADhyazreNigAnapi // 764 // yugmam // zreNidvayAdhipatyaM cAdattAgnijaTine hriH| phalanti hi mahAtmAnaH sevitAH kalpavRkSavat // 765 // dakSiNaM bharatasyAdha saadhyitvaivmucckaiH| digyAtrAyA nyavartiSTa tripRSThaH svpuronmukhH|| 766 // cakradharasvArddhaRddhyArdhanAbhAd dorbalena ca / prayANaiH katibhiH prApa magadhAn mAdhavastataH // 767 // dadarza koTipuruSotpAvyAM tatra mahAzilAma / ilAyA iva tilakamilezatilako'tha sH|| 768 // vAmena bhujadaNDena lIlayA tAM zilAM hriH| chatrAyamANAmuddadhe mUrbha Urdhva nabhastale // 769 // nRpailokaishc tadvAhusthAmAlokanavisitaiH / tripRSThastuSTuve suSTa sauSThavairmAgadhairiva // 770 // tAM vimucya yathAsthAnaM prasthitaH katibhirdinaiH / nagaraM potanapuraM zriyo dhAma jagAma sH|| 771 // mauktikasvastikAkIrNa satArakamivAmbarama / sendracApazatamiva toraNazreNizobhitam // 772 // AvRSTavAridamiva vArisiktamahItalam / udvimAnamivottuGgairmazcai rucirabhAjanaiH // 773 // (1) cakram, (2) vanamAlA, (3) nandakanAmA asiH, (1) kaustubhamaNiH, (5) pAJcajanyaH zahaH, () kaumodakI gadA, (7) zAjhaM dhanuH-ityevaM sapta rakhAni / 2 'ardha+RyA' anna "luti hasvo vA" [1.2.2.] ityanena hrasvasve sndherbhaavH| 3 'tilakam halezatilakaH' iti vibhaagH| 4 chatrasamAnAm / *dhaamaa''jgaam-kaa| // 377 // Jain Education For Private & Personal use only Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SARGARSAGARMACANCIENCE pratyokaH prakRtodvAhamiva mngglgiitibhiH| piNDIbhUtajIvalokamiva saMmardasaMpadA // 774 // praviveza dvipArUDhaH saMpannaH prauDhasaMpadA / zrIpatiH potanapuraM puraM navamiva shriyH|| 775 // // caturbhiH kalApakam // prajApatijvalanajavyacalo'nye'pi bhuubhujH| tripRSThasyArdhacakritvAbhiSekaM vidadhustataH // 776 // itazca chabasthatayA dvau mAsau viharana vibhuH| zreyAMso bhagavAn prApa sahasrAmravaNaM vanam // 777 // tatrAzokataromUle svAminaH prtimaajussH| dvitIyazukladhyAnAnte vartamAnasya nizcale // 778 // jJAna-TeSTyAvaraNIye mohanIyAntarAyake / praNezu_tikarmANi tApe madanapiNDavat // 779 // yugmam // mAghakRSNapazcadazyAM zravaNasthe nizAkare / SaSThena tapasA bharturudapadyata kevalam / / 780 // devaiH samavasaraNe racite tatra dezanAm / ekAdazo jinapatirvidadhe'tizayAnvitaH // 781 // tayA dezanayA bhartuH prabuddhA bhUrijantavaH / viratiM sarvataH kepi jagRhurdezato'pare // 782 // gozubhAdyA gaNabhRtaH SaTsaptatirathAbhavan / khAminastripadIM zrutvA dvAdazAGgImasUtrayan // 783 // tattIrthabhUrIzvarAkhyo yakSaruyakSo valakSaruk / vRSayAno mAtuliGgagadidakSiNadoIyaH // 784 // nakulAkSasUtrayuktadakSiNetaravAhukaH / zreyAMsavAmino jajJe tadA zAsanadevatA // 785 // tathaiva mAnavI devI gaurAGgI siMhavAhanA / varadaM mudgariNaM ca dadhatI dakSiNau karau // 786 // pratiokA-pratigRham / 2 sNmdaa-hrssH| * 'daH prarUDha prauDhasaMmadaH-saM0 kaa| jJAnAvaraNIyam , darzanAvaraNIyaM ca / | 'madana' iti bhASAyAm 'mINa' / mAghe kR-sN0| 5 dezataH viratim-zrAvakadharmam / 6 shvetkaantiH| 1 deggdaad-sN0| zreyAMsajinasya | kevalajJAnam Jain Education Ins ! For Private & Personal use only . Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha parva triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye prathama: %64646464% sargaH zreyAMsa // 378 // caritam / vAmau ca vibhratI pANI kulizAGkuzadhAriNau / pAripArdhikyabhUd bhartustadA zAsanadevatA // 787 // tAbhyAmamuktasAnidhyo viharan paramezvaraH / anyeyuH potanapuraM purapravaramAyayau // 788 // ..... -tatra ca svAmisamavasaraNAyakayojanAm / marutkumArA mamRjurmeghAzca siSicuH kSitim // 789 // svarNaratnopalaistAM ca babandhurvyantarAmarAH / jAnudainIH sumanasaH paJcavarNAzca cikSipuH // 790 // toraNAni pratidizaM bhrUbhaGgAniva tadizAm / te cakrustadbhavo madhye maNipIThaM ca pAvanam // 791 // tatrAdho rAjataM vapraM sasvarNakapizIrSakam / zIrSAsamiva kSoNervidadhurbhavanAdhipAH // 792 // saratnakapizIrSa ca tApanIyamathAparam / khajyotiSeva jyotiSkAHprAkAraM vidadhuH suraaH|| 793 // mANikyakapizIrSa ca divyaratnazilAmayam / vimAnapatayo varga tArtIyIkaM vicakrire // 794 // satoraNA caturdhArI prativapramajAyata / devacchanda aizAnyAM madhyavaprasya madhyataH // 795 // madhyaprAkAragarbhovyA vicakre vyantarAmaraiH / SaSThayuttaranavadhanuHzatoccazcaityapAdapaH // 796 // .... tasyAdho maNipIThovyAM vidadhuzchandakaM ca te / ratnasiMhAsanaM sADipIThaM prAcyAM tadantare // 797 // tatrAnyadapi yat kRtyaM tacakrurvyantarAmarAH / bhaktimanto'pramAdenAyuktebhyo'pyatizerate // 798 // zreyAMso'tha prbhuyomsthitaishchtraisvibhirvybhaat / vIjyamAnazcAmarAbhyAM yakSAbhyAM paarshvyordvyoH||799|| 1 kulizam-vajram / * kalazAGkaza-saM0 kA0 // tuH sadA-saM0 // 2 zuddhAM cakruH / 3 jaanuprmaannaaH| 4 zIrSazekharakam / 5 tapanIyam-suvarNam , tena nirmitam / 6 svatejasA / ka IzA-saM0 // syAdhima sN0|| "bhirvibhAn mu.|| zreyAMsajinasya smvsrnnm| 2COSTOSAS SAMOCHOCHOHARASUSHOTOS // 378 // Jain Education inte For Private & Personal use only | . Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SASSASSASARSAAROSESAX indradhvajena ca purogAminA parizobhitaH / svayaM dhvanadundubhinA bandinevoktamaGgalaH // 800 // bhAmaNDalena bhrAjiSNuH sUryeNevodayAcalaH / surAsuranaraiH koTisaMkhyAtaH parivAritaH // 801 // devaiH saMcAryamANeSu krameNa ca puraH purH| navasu svarNapaddheSu vinyasyan pAdapaGkaje // 802 // adhiSThitaH purodezaM dharmacakreNa bhAsvatA / tataH samavasaraNaM pUrvadvArA'vizad vibhuH|| 803 // tatra svAgatikamiva raNata SaTcaraNAravaiH / triH pradakSiNayAmAsa caityavRkSaM jagadguruH // 804 // vadan 'namastIrthAya' iti chandakAmbhojakarNikam / siMhAsanamalaJcake pUrvAzAbhimukhaH prbhuH|| 805 // ratnasiMhAsanAsInAnyaparAsvapi divatha / svAminaH pratibimbAni vickrurvyntraamraaH||806 // pravizya pUrvadvAreNa nipeduH sAdhavaH kramAt / vaimAnikastriyaH sAdhvyazco; evAvatasthire // 807 // pravizyApAcyadvAreNa natvA'rhantaM ca naiRte / atiSThan bhvnptijyotisskvyntrstriyH||808 // pravizya pazcimadvArArhantaM natvA'vatasthire / bhavanAdhipatijyotiya'ntarAzca maruddizi // 809 // pravizya cottaradvArA bhagavantaM praNamya ca / krameNa tasthuraizAnyAM vaimaaniknrstriyH|| 810 // itthaM tRtIye vapre'sthAcchrImAn saMghazcaturvidhaH / tiryazco madhyame vapre'dhastane vAhanAni tu // 811 // tadA ca rAjapuruSAstripRSThAyAdhacakriNe / svAminaM samavasRtaM saMmadAdAcacakSire // 812 // sadyaH siMhAsanaM hitvA pAduke parimucya ca / svAmidikasanmukhaM sthitvA vavande khAminaM hriH||813 // sthitvA siMhAsane rUpyakoTIrardhatrayodaza / vAmyAgamanazaMsibhyaH prddaavclaanujH||814 // *khyAnaiH sN0|| dakSiNadvAreNa / 2 vaaycykonne| harSAt / Jain Education Internal For Private & Personal use only jainelibrary.org Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA caturtha parva prathamaH sargaH puruSacarite mahAkAvye zreyAMsa jina // 379 // RddhyA mahatyA sahito balabhadreNa zAGgabhRt / yayau samavasaraNaM zaraNaM sarvadehinAm // 815 // tatpravizyottaradvArA natvArhantaM yathAvidhi / so'nuzakraM niSasAda samaM musalapANinA // 816 // praNamya svAminaM bhUyo bhaktibhAvitayA girA / indropendrabalAH stotumevamArebhire tataH // 817 // amandAnandaniHsyandadAyine paramezvara! / mokSakAraNabhUtAya mokSAyaiva namo'stu te // 818 // tava darzanamAtre'pi karmANyanyAni vismaran / AtmArAmI bhaved dehI kiM punaH zrutadezanaH // 819 // kSIrodaH kimudIrNo'si kalpavRkSaH kimudgtH| varSakAbdo'vatIrNo vA svAmin ! saMsArajanminAm // 820 // pIDyamAnasya vizvasthAsadhaiH krUrakarmabhiH / ekAdazo jinendrastvaM trAtA jyotiSmatAM ptiH||821|| tvayekSvAkukulaM nAtha ! nisargeNApi nirmalam / nirmalIkriyate'tyantaM sphaTikAzmeva vAriNA // 822 // jagatrayasya niHzeSasaMtApaharaNAta prbho!| pAdamUlaM tavAzeSacchAyAbhyo'pyatiricyate // 823 // tvatpAdapadmayobhRGgIbhUya saMprAptasaMmadaH / nAhaM bhuktyai na vA muktyai spRhayAlurjinezvara ! // 824 // bhave bhave bhavadIyau caraNau zaraNaM mama / abhyarthaye jagannAtha ! tvatsevA kiM na sAdhayet // 825 // iti stutvA virateSu vAsavopendrasIriSu / zreyAMsaH zreyasAM hetuM prAreme dezanAmiti / / 826 // asAvapAraH saMsAraH svayambharamaNAbdhivat / karmormibhirdhAmyate'sistiryagUlamadho jnH||827|| dharmAmbhAMsyanileneva bheSajena rasA iva / karmANyaSTApi jIryanti dhruvaM nirjarayaiva hi // 828 // saMsArabIjabhUtAnAM karmaNAM jaraNAdiha / nirjarA sA smRtA dvedhA sakAmA kAmavarjitA // 829 // 1 varSaNazIlaH varSakaH / * dhanvani / mu.|| ityarthaye kA0 sN0| 2 sIrI-baladevaH / critm| zreyAMsajinasya devatAkRtastutiH HORROR zreyAMsajinasya dezanA // 379 // Jain Education Inter For Private & Personal use only Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | nirjarAsvarUpagarbhA zreyAMsa| jindeshnaa| jJeyA sakAmA yaminAmakAmA tvanyadehinAm / karmaNAM phailavat pAko yad upAyAt svato'pi ca // 830 // sadoSamapi dIptena suvarNa vahninA yathA / tapogninA tapyamAnastathA jIvo vizudhyati // 831 // anazanamaunodairya vRtteH saMkSepaNaM tathA / rasatyAgastanuklezo lInateti bahistapaH // 832 // prAyazcittaM vaiyAvRtyaM khAdhyAyo vinayo'pi ca / vyutsargo'tha zubhadhyAnaM poDhetyAbhyantaraM tpH|| 833 // dIpyamAne tapovatI bAhye cAbhyantare'pi ca / yamI jarati karmANi durjarANyapi tatkSaNAt // 834 // yathA hi pihitadvAramupAyaiH sarvataH saraH / navainaverjalApUraiH pUryate naiva sarvathA // 835 // tathaivAzravarodhena karmadravyairnevairnavaiH / ayaM na pUryate jIvaH saMvareNa smaavRtH||836 // yathaiva sarasastoyaM saMzuSyati purAcitam / divAkarakarAlAMzupAtasaMtApitaM muhuH // 837 // tathaiva pUrvasaMbaddhaM sarva karma zarIriNAm / tapasA tApyamAnaM sat kSayamAyAti tatkSaNAt / / 838 / / nirjarAkaraNe bAhyAcchreSThamAbhyantaraM tpH| tetrApyekAtapatratvaM dhyAnasya munayo jguH||839 / / cirArjitAni bhUyAMsi prabalAnyapi tatkSaNAta / karmANi nirjarantyeva yogino dhyAnazAlinaH // 840 // yathaivopacito doSaH zoSamAyAti laDanAta / tathaiva tapasA karma kSIyate pUrvasaMcitam // 841 // yathA vA meghasaMghAtAH prcnnddpvnaihtaaH| itastato vizIryante karmANi tapasA tathA // 842 // vratavatAm-vratayuktAnAM nirjarA jJAnapUrvikA anyeSAM tu ajnyaanpuurvikaa| 2 yathA phalaM svayaM pakkaM bhavati, upAyAdapi parka [kriyate, evaM karmaNAM vipAko'pi bodhyaH / 3 aunodaryam-UnodaratAm-bubhukSA'pekSayA svalpaM bhojanam / vratayuktaH / 5tatrApikAmAbhyantare tapasi dhyAnasya zreSThatvam iti bhaavH| 6 vardhitaH zarIradoSaH / triSaSTi. 65 Jain Education Intel TAM For Private & Personal use only Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturtha parva prathamaH sargaH zreyAMsajinacaritam / // 380 // pratikSaNaM prabhavantyAvapi saMvaranirjare / prakRSyete yadA mokSaM prasuvAte tadA dhruvam // 843 // nirjarAM nirjaroM kurvastapobhirdvividhairapi / sarvakarmavinirmokSaM mokSamAmoti zuddhadhIH // 844 // evaM dezanayA bharturbahavaH prAvrajan janAH / samyaktvaM pratipedAte balabhadra-harI punaH // 845 // pUrNAyAmAdipauruSyAM vyasRjad dezanAM vibhuH| tripRSThapumbhizcAninye catuHpresthamito baliH // 846 // khAmyagre tatra cokSiptaH so'grAhyadhaM suraiH patan / zeSasya patitasyAdhaM rAjJA'nyaditarairjanaiH // 847 // nirgatya cottaradvArA madhyavapanivezite / devacchande ratnamaye niSasAda tataH prabhuH // 848 // SaTsaptatigaNadharagrAmaNI!zubhastataH / svAmyajipIThAdhyAsIno vidadhe dharmadezanAm // 849 // so'pi dvitIyapauruSyAM vyasRjad dharmadezanAm / khaM khaM sthAnaM yayuH srve'piindropendrblaadyH||850|| tataH sthAnAt prabhurapi prabhAkara ivAparaH / jJAnAlokaM vitanvAno vijahAra mahItalam // 851 // sAdhUnAM caturazItisahasrANi mahAtmanAm / lakSamekaM ca sAdhvInAM sahasratrayasaMyutam / / 852 // caturdazapUrvabhRtAM trayodaza zatAni tu / SaTsahasyavadhimatAM manaHparyayiNAmapi // 853 // sArdhAni paTsahasrANi kevalajJAnazAlinAm / jAtavaikriyalabdhInAmekAdazasahasyatha // 854 // paJcaiva ca sahasrANi vAdalabdhimatAM punaH / lakSadvayaM zrAvakANAM sahasrA nvspttiH|| 855 // aSTAcatvAriMzatA ca sahasraradhikAni tu / catvAri lakSANi tathA zrAvikANAM zubhAtmanAm // 856 // 1 karmanirjaraNarUpAm, nirjrnnm-dhvNsH| * degbhirvivi0 sN0|| degikSaM prApno sN0|| 2 "prastha:-'eka zera' iti khyAtasya"-amarakozaTIkA-kAM. 2 zlo0 85 / 3'agrAhi+ardham' iti vibhaagH| 4 bhAlokam-tejaH / zreyAMsajinasya | privaaraadi| // 38 // JainEducation idolral For Private & Personal use only Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zreyAMsajinasya nirvANam / AkevalAda dvimAsonavarSalakSakaviMzatim / mahIM viharato jajJe parivAraH prabhorayam // 857 // mokSakAlaM viditvauM khaM prabhuH saMmetametya ca / samaM munisahasreNAnazanaM pratyapadyata // 858 // mAsamekaM tathA sthitvA zailezIdhyAnamAsthitaH / nabhAkRSNatRtIyAyAM dhaniSThAsthe nizAkare // 859 // anantadarzanajJAnavIryAnandamayAtmakaH / samaM tairmunibhiH prApa bhagavAn paramaM padam // 860 // kaumAre svAmino vrsslkssnnaamekviNshtiH| dvicatvAriMzadabdAnAM lakSANyavanipAlane // 861 // pravrajyApAlane varSalakSANAmekaviMzatiH / ityAyuzcaturazItivarSalakSANyajAyata // 862 // piviNshtishsraayvrsspdpssttilksskaiH| abdhizatena conAyA abdhikoTervyatikrame // 863 // zrImacchItalanAthasya mokSakAlAdanantaram / zreyAMsavAmino jajJe nirvaanngmnotsvH||864|| yugmm|| cakre nirvANakalyANaM saMgIrvANaiH purandaraiH / mahatAmantakAlo'pi parvaNe na punaH zuMce // 865 // dvAtriMzatAntaHpurastrIsahasrairvilasan sukham / tripRSTho'pi tataH svAyuH kiyadapyatyavAhayat // 866 // svayamprabhAyAM jajJAte zAGgapANerubhau sutau / jyeSThaH zrIvijayo nAma kaniSTho vijyaayH||867|| ratisAgaramagnasya tripRSThasyAnyadAntike / AjagmurgAyanAH ke'pi sauvaryAdatikinnarAH // 868 // gAyantaste'timadhurarAgavaividhyavandhuram / hRSIkezasya hRdayaM jahuH srvklaanidheH|| 869 // sadA tripRSThaH pArzvasthAMzcake gItaguNena tAn / rajyantyanye'pi gItena kiM punastadvidagraNI // 870 // __* tvA'tha prsN0|| namaH-zrAvaNo maasH| piDatriMza saM0 // 2 gIrvANa:-devaH / 3 utsavAya / 4 shokaay|| 5 gAnopajIvinaH / 6 susvaratvena kinnarebhyo'pi atisundaragAnazIlAH / dhuraM rA0 saM0 kaa0|| 7 saMgItavidA shresstthH| Jain Education Interior For Private & Personal use only o, Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha parva prathamaH sargaH zreyAMsa caritam / anyadA tu vibhAvayAM viSNostalpe nissedussH| taistAraM gAtumArebhe gandharvairiva vjrinnH|| 871 // triSaSTi tadgItAkSiptahRdayaH karIvAtha janArdanaH / ekaM vArasthitaM zayyApAlamevaM samAdizat // 872 // zalAkA nidrAyamANeSvasmAsu gAyato gAyanAnamUn / visRjestvaM vRthA''yAsaH svAminyanavadhAyake // 873 // puruSacarite tatheti pratipede sa zayyApAlaH prabhorvacaH / zAhmiNo'pi kSaNAnidrA muMdrayAmAsa locane // 874 // mahAkAvye zayyApAlo'pi tAn gItalobhAd visRjati sa na / viSayAkSiptamanasA gaeNleddhi khAmizAsanam // 875 // // 38 // yAminyAH pazcime yAme prbuddho'dhokssjsttH| tathaiva gAyato'zrauSIta tAnakSINakalasvarAn // 876 // kiM visRSTAstvayA nAmI spaSTakaSTAstapakhinaH / iti pRSTastripRSThena zayyApAlo'bravIdidam // 877 // // amISAmeva gItena vyAkSiptahRdayaH prabho! / vyasrAkSaM gAyanAnnaitAn vyasmA svAmizAsanam // 878 // tataH prakupitaH sadyaH kRtvA cAkArasaMvaram / prAtarake iva prAcI sabhAmadhyAsta keshvH|| 879 // tatra smRtvA nizAvRttaM zayyApAlaM pradarya tam / ArakSapuruSAnevaM smaadikssddhokssjH|| 880 // amuSya priyagItasya karNayoH kSipyatAM dhruvam / taptaM pu ca tAnaM ca doSaH karNakRto hyayam // 881 // zayyApAlaM tamekAnte te'pi nItvA tathA vyadhuH / durlakSyaM zAsanaM hyugrazAsanAnAM mahIbhujAm // 882 // zayyApAlo'pi paJcatvaM prApa vedanayA tayA / durvipAkaM vedanIyakarmA'badhnAcca zAbhRit // 883 // nityaM viSayasaMsakto rAjyamUrchAparAyaNaH / svadorbalAvalepena TeNAya gaNayaJjagat / / 884 // zayyAyAm / 2 vAra:-paripATiH, 'vAro' iti bhASAyAm / 3 asaavdhaane| 5 mimIla, 'mIMcyA' iti bhASAyAm / 45 galet-vismaret / 6 vissnnuH| 7 AkAragopanam / 8 sabhAyAm upaviSTaH, "adheH zI" [2.2.20] iti dvitIyA / MI* degtAM drutam sN0|| 9 'tRNAya' ityatra "manyasthAnAvAdi0" [2.2.65.] iti suutraaccturthii| // 38 // For Private & Personal use only N Jain Education Inter i. Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prANAtipAte niHzako mahArambhaparigrahaH / krUreNAdhyavasAyena zIrNasamyaktvabhUSaNaH // 885 // nArakAyurnibadhyAbdalakSAzItiM caturyutAm / atItyAyustripRSTho'gAt saptamI narakAvanim // 886 // tatrAvAse pratiSThAne paJcadhanvazatonnataH / trayastriMzatsAgarAyuH so'pazyat karmaNAM phalam // 887 // tripRSThasyAbdasAhasrAH kaumAre paJcaviMzatiH / tAvanto maNDalIkatve'bdasAhasraM ca digjaye / / 888 // tryazItivarSalakSyekonapazcAzatsahasrayuk / rAjye ceti caturazItyabdalakSAyupo mitiH // 889 // athAcalo'pi zokena bhrAtRpaJcatvajanmanA / parAbabhUve sadyaH varbhAnunA bhAnumAniva // 890 // vivekyapyavivekIva bhrAtRsnehavazAdatha / karuNakharamityuccairvilalApa halAyudhaH // 891 // uttiSTha bandho ! nirbandhaH ko'yaM zayanakarmaNi / adRSTapUrvamAlasyaM kiM nRsiMhasya te'dhunA // 892 // dvAri bhUpatayaH sarve tvatpAdAna draSTamutsukAH / adarzanAnAprasAdasteSu yuktastapasviSu / / 893 // krIDayApi na te maunamiyad bAndhava ! yujyate / bhRjyate hRdayaM tvadvAksudhAsAraM vinA mama // 894 // mahotsAhasya satataM gurubhaktasya vatsa! te / nidrA ca madavajJA ca na saMbhavati sarvathA // 895 // hA! hato'smyugravidhinA kimApatitamasya me / iti krandana mahIpRSThe muzelI mUJchito'patat // 896 // labdhasaMjJaH kSaNenApi samutthAya ca lAgalI / hA! bhrAtatarityuccaiH krandannathe'grahIddharim // 897 // vRddhaiH prabodhitaH so'tha dhairyamAlambya ca kSaNama / anujasyAGgasaMskArAdikaM karma samApayat // 898 // kRtordhvadehiko bhrAtuH saraNena muhurmuhuH / mumoca locanairvAri zrAvaNAmbhodavad balaH // 899 // 1 varSalakSI+ekona iti vibhaagH| 2 svrbhaanuH-raahuH| 3 aagrhH| 4 bhRjyate-pacyate-dahyate / 5 bldevH| JainEducationa l For Private & Personal use only Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye prathamaH sargaH // 382 // shreyaaNsjincritm| mahATavyAmivodyAne zmazAna iva vezmani / gRhasrotaHviva krIDAsaraHsrotasvinISvapi // 900 // api bandhusamAjeSu vairivRndeSvivAnizam / na ratiM balabhadrojgAdalpavAriNi matsyavat // 901 // yugmam // zreyAMsavAmipAdAnAM smaran zreyaskarI giram / saMsArAsAratAM dhyAyan viSayebhyaH parAmukhaH // 902 // vajanAnAparodhAta sthitvAhAni ca kAnicita / yayau balo dhrmghossaacaarypaadaantmnydaa||903|| yugmm|| zuzrAva dezanAM tasmAdarhadvAganuvAdinIm / vizeSAd bhavanirvedaimAsasAda tayAM blH||904|| sadyo jagrAha dIkSAM ca tatpAdAnte sa zuddhadhIH / anuSThAne pravartante jJAtvA khalu mahAzayAH // 905 // sa samyak pAlayan mUlaguNottaraguNAn guNI / sarvatra samatAM vibhrat sahamAnaH parISahAn // 906 // vAyurivApratibaddho bhujaGgama ivaikadRk / kazcit kAlaM vijahAra grAmA-''kara-purAdiSu // 907 // yugmam // athAbdalakSANyativAhya pazcAzIti nisrgaamlcittvRttiH| karmANi sarvANyapi ghAtayitvA prApAcalaH siddhipade nivAsam // 908 // // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturthe parvaNi zrIzreyAMsajinatripRSThAcalAzvagrIvacaritavarNano nAma prathamaH sargaH sNpuurnnH|| // 382 // * degva sukhaM krIDAsrotadeg sN0|| AmahAt / 2 vairAgyam / tayAcalaH saM0 // * "rnnH| 6000 saM0 kaa0|| Jain Education Intel le For Private & Personal use only Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaH srgH| zrIvAsupUjyacaritam / + namaH zrIvAsupUjyAya vizvapUjyAya tAyine / indropendrakirITAghRSTADinakhapataye // 1 // arhantamiva rUpasthadhyAnastho vizvapAvanam / vakSyAmi tasya caritaM candrAdapyatinirmalam // 2 // puSkaravaradvIpArdhe prAgvidehavibhUSaNe / vijaye' maGgalAvatyAmasti pU ratnarazcayA // 3 // tasyAM padmottaro nAma vizvapadmottaraH sadA / babhUva rAjA rajanIrAjarAjeva vllbhH||4|| adhArayan manasi sa jainaM zAsanamujvalam / tadIyamiva rAjAno nityaM zirasi bhktitH||5|| . tasya lakSmIzca kIrtizca guNAnAmekavezmanaH / yugmajAte iva bhRzaM vavRdhAte sahaiva hi // 6 // pRthvI samudrasaMvyAnAM pRthvIpatiziromaNiH / parikhAmekhalAmekapurImiva zazAsa saH // 7 // capalAcapalA lakSmIrvayovad gatvaraM vapuH / padmadalAnodabiMduvacca puNyaM vinazvaram // 8 // vizleSiNo bandhavo'pi mArgasaMpRktapAnthavat / ityajasraM bhAvayan sa bhavavairAgyamAsadat // 9 // yugmam // vajranAbhaguroH pAdamUle gatvA mahAmanAH / anyedhurAdade dIkSAM muktizrIprAptidUtikAm // 10 // * amRSTAMhi saM0 kaa0|| ye puSkalAva sN0|| samagralakSmyA uttmH| nIjAnivajjanavallabhaH saM0 kaa0|| samudravastrAm / iNiH / so parikhAmeka sN0|| 3 capalA-vidhut, cplaa-ckaa| viyoginaH / Jain Education Inter For Private & Personal use only Al Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha parva dvitIya sargaH triSaSTi zalAkApuruSacarite mahAkAvye // 383 // zrIvAsu caritam / arhadbhaktyAdibhistastaiH sthAnakaiH kaizcidujvalaiH / sudhIrupArjayAmAsa tIrthakRnAma karma sH||11|| khaDgadhArAtinizitaM pAlayitvA ciraM vratam / vipadyAbhUta suraH kalpe prANatAkhye mhrddhikH||12|| ___ itazca jambUdvIpasya bharatArdhe'tra dkssinne| puryasti nAmnA campeti campakottaMsavad bhuvH||13|| tatra caityeSu ratnAzmabhittiSu prtivimbitH| vaikriyANIva rUpANi dhArayan lakSyate janaH // 14 // candrAzmabaddhaiH sopAnanizi niHsyndivaaribhiH| tatra svayaJjalauH krIDAdIrghikAH pratimandiram // 15 // saddhapadhUmavallIbhirvAsAgArANi tatra ca / pAtAlabhavanAnIvoragIbhirbhAntyanekazaH // 16 // krIDatpuravadhUkAni tatra krIDAsarAMsi ca / niryadapsarasaH kSIrodadherdadhati vibhramam // 17 // lIlayA SaijabahalA gAyantyaH SaDjakaizikIm / bhavanti kekikekAnAM tatra saMvAdikAH striyaH // 18 // tAmbUlIbITakabhRto bhAnti tatrebhyavezmasu / nAryo'dhyApayituM hastanyastakrIDAzukA iva // 19 // tatrAsId vAsava ivaujasA vasuriva tviSA / vasupUjya itIkSvAkuvaMzyo vasumatIpatiH // 20 // sa kurvan garjitamiva yAcakAhA~naDiNDimaiH / pRthivIM prINayAmAsa dhanairvAbhirivAmbudaH // 21 // viceruH krIDayA pRthavyAM tsyaaniikaanynekshH| na punardijayakRte pratApAkrAntavidviSaH // 22 // duSTAnAM zAsake tasminnAjJAsAre mahIbhuji / dasyunAma nAmakANDeSvadRzyata janeSu na // 23 // 1 sthAnabaddhArhagotrakaH / 2 campakazekharakavat / * lakSito jadeg sN0|| 3 shjsiddhjlaaH| halAM gA kA0 sN0|| 4 mayUradhvanInAm / saMvAhikAH sN0||5 'bITaka' iti bhaassaayaam-'biidduuN'| 6 krIDAthai pAlitAH zukAH haste sthApitA yAbhiH / 7 vsuH-suuryH| 8 yAcakAnAm bhAmantraNAya vAdyamAnaH ddinnddimaiH| 9 dasyoH nAmAni kevalaM koze eva / // 383 // Jain Education Inter For Private & Personal use only Sithaw.jainelibrary.org Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pavitraM dhArayAmAsa hRdi sarvajJazAsanam / zrIvatsamiva zazvat sa vatsalo dharmazAliSu // 24 // khAnvavAyasarohaMsI ratirUpavijitvarI / jayA nAma mahAdevI tasyAsIt prItibhAjanam // 25 // sA jAhnavIva gambhIrA vakramantharagAminI / pUrvAmbhodhimivAstApaM vasupUjyamanovizat // 26 // sadbhakyA paramAtmeva zuddhasphaTikanirmale / vasupUjyanRpo'pyasyAH sadA cetasyavartata // 27 // rUpeNa lavaNimnA ca guNaistaizcAnurUpayoH / tayovilasatoH kAlaH ko'pyadvaitasukho yayau // 28 // itaH kalpe prANatAkhye pdmottrmhiipteH| jIvaH svamAyurutkRSTaM sukhamano'tyavAhayat // 29 // jyeSThasya zuddhanavamyAM candre zatabhiSaggate / sa cyutvA prANatAjIvo jayAkukSAvavAtarat // 30 // IkSAJcake tadAnIM ca tIrthajanmasUcakAn / sukhasuptA jayAdevI mahAsvamAMzcaturdaza // 31 // mRgAGkamabhralekhevAdriguheva mRgAdhipam / taM garbha dhArayAmAsa jayA khAminyanuttamam // 32 // phAlgunazyAma teSTAtithau bhe'pi ca vAruNe / raktavarNa mahipAI sA'sUta samaye sutam // 33 // saMjAtAsanakampAH ssttpnycaashddikumaarikaaH| svAminaH svAmimAtuzca sUtikamaitya cakrire // 34 // zakro'pi pAlakArUDhastatraitya saparicchadaH / svAmivat svAmibhavanaM pradakSiNyakarod drutam // 35 // tat pravizya jayAdevyA dattvA'pasvApanI hariH / pArzve'rhatprativimbaM ca nyasyAbhUt paJcamUrtikaH // 36 // mUtyaikayA'grahInnAthamAtapatramathAnyayA / dvAbhyAM tu camare vagainanyayA tu puro yayau // 37 // *dharmazIli mu0|| 1 syAbhUta sN0||1vkrm, mandharam-manda mandam / 2 astAgham-bhASAyAm 'athAga' iti / devI devI va sN0|| 3"bhUteSTA tu caturdazI"-abhidhAnacintA. kAM. 2 shlo065| 4 valgan dhegena gacchan / vAsupUjyajinajanmotsava varNanam / Jain Education inte For Private & Personal use only , Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturtha parva dvitIyaH sargaH zrIvAsupUjyacaritam / // 384 // sumerAvamarAdhIzo'tipANDukambalAM zilAm / gatvA siMhAsana upaavikssdngkaahitprbhuH||38|| athAcyutaprabhRtayastriSaSTirapi vAsavAH / svAminaM snapayAmAsuH kumbhaistiirthpyobhRtaiH|| 39 // IzAnakalpAdhipaterake jinapatiM tataH / zakro nivezayAmAsa khakIya iva cetasi // 40 // jinendrasya catasRSu kakupsu sphATikAn vRSAn / caturo bhakticaturo vicakAra purndrH||41|| tadviSANotthitaistoyaiH snapayAmAsa sa prabhum / anyendrnpnvidhivailkssnnyvickssnnH||42|| ukSNastAnupasaMhRtya svAmino'GgaM pramRjya ca / vilimpati sma gozIrSacandanena divaspatiH // 43 // divyairvibhUpaNairvastrairabhyarcya kusumairapi / racitA''rAtriko nAthamastavIditi vAsavaH // 44 // cakriNAM naiva cakreNa gadayA nArdhacakriNAm / na cezAnasya zUlena na vajreNa mamApi vA // 45 // na cAstrairaparendrANAM yAni bhedyAni jAtucit / tAni karmANi bhidyante darzanenApi nAtha ! te // 46 // naiva kSIrodavelAbhirna prabhAbhiH ksspaapteH| naiva vAridharAsArairna ca gozIrSacandanaiH // 47 // na vA nirantara rambhArAmaiH zAmyanti ye khalu / sarve te duHkhasaMtApAH zIryante darzanena te // 48 // na ye nAnAvidhaiH kvAthaizcarNaizca vividhairna ye / na ca prAjyaiH praleparye na ca ye shstrkrmbhiH||49|| na ca matraprayogairye chidyante jAtu dehinAm / AmayAste pralIyante darzanenApi te prbho||50|| khalUktvA yadi vA'nalpamalpametad bravImyaham / yatkizcidapyasAdhyaM tat sAdhyate darzanena te // 51 // tvadarzanasyAsya phlmicchaamyetjgtpte| bhUyo bhUyaH saMpratIva bhavadarzanamastu me // 52 // * teSAM zRGgotthitaistoyaiH sN0| 1 kAthA:-bhASAyAm 'kADhA-UkALA' iti / SHOHRUHHOLOGISTROS // 384 // Jain Education Intel For Private & Personal use only | Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Intern evaM jinapatiM stutvA gRhItvA ca divaspatiH / gatvA pArzve jayAdevyA mumoca praNanAma ca // 53 // hRtvA'pakhApana devyAstaccArhatpratirUpakam / tato dyAM prayayau zakro meruto'nye tu vAsavAH // 54 // utsavaM vasupUjyo'pi cakre sUrya ivodayam / cetAMsi kamalAnIva jagato'pi vikAsayan / / 55 / / vasupUjya- jayAdevyau vAsupUjya iti svayam / yathArthaM nAma cakrAte zubhe'hani jagatpateH // 56 // zakrasaMkramitAGguSThasudhayA svAmyavardhata / dhAtryo'nyakarmabhirdhAtryo'rhatAM na stanyadA yataH 57 // paJcabhirvAsavAdiSTadhAtrIbhiH paramezvaraH / chAyAvat saMhayAtrIbhirlAlyamAno vyavardhata // 58 // ratnasvarNamayairdivyaiH kadAcidapi gendukaiH / zaGkulAbhirvajraratnasaMkulAbhiH kadAcana // 59 // kadAcicca bhramarakai bhramibhirbhramarairiva / kadA'pyAmalakI vRkSArohaNaiH sarpaNaM mithaH // 60 // kadAcid vegayAne nAntardhAnena kadAcana / kadAcit phAladAnena kadA'pyutpatanena ca // 61 // kadAcid vAritaraNaiH siMhanAdaiH kadAcana / kadAcinmuSTiyuddhena niryuddhena kadAcana // 62 // AgataiH savayobhUya devAsurakumArakaiH / bAlyocitaM prabhuH krIDan vyatyalaGghiSTa zaizavam // 63 // paJcabhiH kulakam // prapede yauvanaM prabhuH // 64 // sa saptatidhanustuGgaH sarvalakSaNalakSitaH / mRgIdRzAM saMrvananaM 1 dhAgyo mAtaraH / * dAnataH saM0 / 2 sahanivAsAbhiH / 'sAMkala' iti bhavet / 5 bhramarakA :- 'bhamaraDA' iti bhASAyAm / 7 antardhAnam - bhASAyAm 'saMtAI jatuM' - 'saMtAkUkaDI' nAmanI ramata / 3 gendukAH -- bhASAyAm 'geMda - daDA' iti / 4 zakulAH 6 paNa:- pratijJAvAkyam, 'hoDa-zarata' iti bhASAyAm / 8 bAhuyuddhena / 9 vazIkaraNam / ww.jainelibrary.org Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturtha parva dvitIyaH sargaH zrIvAsu pUjya // 385 // caritam / vasupUjya-jayAdevyau vAtsalyAdapare'hani / ityucAte vAsupUjyaM bhavasaukhyaparAzukham // 65 // jAtenApi tvayA'smAkaM jagatazca mnorthaaH| pUrNAstathA'pi vakSyAmaH kastRpyedamRtasya hi // 66 // madhyadeze vatsadeze gauDeSu magadheSu ca / kosaleSu tosaleSu tathA prAgjyotiSeSvapi // 67 // nepAleSu videheSu kaliGgedhUtkaleSu ca / puNDreSu tAmralipteSu mUleSu malayeSvapi // 68 // mudgareSu mallavarteSu ca brahmottareSu ca / apareSvapi dezeSu pUrvAzAbhUSaNeSvapi // 69 // DAhaleSu dazANeSu vidarbheSvazmakeSu ca / kuntaleSu mahArASTradhvandheSu muraleSu ca // 70 // Rtha-kaizika-sUryAra-kerala-dramileSu ca / pANDya-daNDaka-cauDeSu nAzikya-kauGkaNeSu ca // 71 // kauvera-vAnavAseSu kollAdrau siMhaleSu ca / apareSvapi dezeSu dakSiNAzAvivartiSu // 72 // apareSvapi rASTreSu surASTra-trivaNeSu ca / dazerakeSvarbudeSu kacchebAvartakeSu ca // 73 // tathA brAhmaNavAheSu yavaneSvatha sindhuSu / apareSvapi rASTreSu pazcimAmadhyavartiSu // 74 // zaka-kekaya-vokkANa-hUNa-vAnAyujeSu ca / paJcAleSu kulUteSu tathA kazmIrakeSvapi // 75 // kambojeSu vAlhIkeSu jAGgaleSu kuruSvatha / kauberIvartiSu tathA maNDaleSvapareSvapi // 76 // yAmyAIbharatakSetrasImasetunibhe girau / vaitATye'pyubhayazreNyo nAjanapadeSu ca // 77 // kulInAH kRtinaH zUrA mahAkozA yazakhinaH / caturaGgabalopetAH prjaapaalnvishrutaaH|| 78 // * "Su sAsa sN0|| 1 degSu suhyeSu saM0 // zikye koGka sN0|| "kAvera saM0 // devasameSu lATeSu surASTra-draviNeSu ca saM0 // * vAnartakeSu sN0|| nAyaje sN0|| kSetre sI sN0|| // 385 // Jain Education in For Private & Personal use only . Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ STOSSSSSSSSSS niSkalaGkAH satyasaMdhA nityaM dharma'nurAgiNaH / narendrAH khecarendrAzca ye kecidiha te'dhunA // 79 // tubhyaM dAtuM nijAH kanyA mhaapraabhRtpaannibhiH| azrAntaM preSitaiH prArthayante kumAra! nH||8|| // caturdazabhiH kulakam // teSAmasmAkamapyuccaiH pUryatAM tanmanorathaH / tava tatkanyakAnAM ca vivAhotsavadarzanAt // 81 // gRhyatAM rAjyamapyetat kulakramasamAgatam / vArddhake'smAkamucitaM vratAdAnamataH param // 82 // vAsupUjyakumAro'pi vyAjahAreti sasitam / bhavatAM yuktamevaitat putrapremocitaM vacaH // 83 // paraM saMsArakAntAre bhrAmaMbhrAmamasAvaham / sArthavAhabalIvarda iva khinno'si saMprati // 84 // kutra kutra na vA deze kutra kutra pure na vA / kutra kutra na vA grAme kutra kutrAkare na vA // 85 // kutra kutra na vA'TavyAM kutra kutra girau na vA / kutra kutra na vA nadyAM kutra kutra nade na vA // 86 // kutra kutra na vA dvIpe kutra kutrArNave na vA / nAnArUpaparAvatairanantakAlamabhramam // 87 // epa chetsyAmi saMsAraM nAnAyonibhramAspadam / alaM kanyodvAharAjyaiH saMsAratarudohadaiH // 8 // pravrajyA-kevalajJAna-nirvANagamanairapi / janmanaivotsavo bhAvI tAtasya jagato'pi ca // 89 // vasupUjyanRpo'pyevamabhyadhAt sAsralocanaH / bhavantaM hanta ! jAnAmi saMsArataraNotsukam // 9 // idaM janma pAramiva bhavAmbhodhestvamAsadaH / jJAtaM taistairmahAvastIrthajanmasUcakaiH // 91 // asaMzayaM tvayA tIrNa evaiSa bhavasAgaraH / dIkSA-kevala-nirvANotsavAzca khalu bhaavinH||92|| * degmAra ! te / saM0 // degnantaM kA-saM0 // manairmama / sN0|| trisssstti.66|| Jain Education Inte For Private & Personal use only Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite mahAkAvye ||386 // Jain Education Int avAntarotsavamimaM kiM tu vAJchAmi tAvakam / apyasmatpUrvapuruSairmumukSubhiranuSThitam // 93 // tathA hI kSvAkuvaMzAdirbhagavAnRSabhadhvajaH / sumaGgalAM sunandAM copayeme pitRzAsanAt // 94 // piturevAjJayA rAjyaM sasarjApAlayacca saH / bhogAMzca bhuktvA samaye pravrajyAM samupAdade // 95 // pazcAdaNyAttayA mokSaM dIkSayA prApa sa prabhuH / mokSo grAma ivAsannaH suprApastvAdRzAM khalu // 96 // anye'pyajitanAthAdyAH zreyAMsAntAH piturgirA / uduhu'ruhu~zca mahIM tato mokSamasAdhayan // 97 // bhavAnapi karotvevaM pUrvAnanukarotu c| vivAha - rAjyavahana-dIkSA - nirvANasAdhanaiH // 98 // vAsupUjya kumAro'pi sarvezrayamabhASata / tAta ! jJAtA'smi pUrveSAM sarveSAM caritAnyaham // 99 // kiM tvatra saMsArapathe na hi kenApi kasyacit / svakule'nyakule vA'pi karmasAdRzyamIkSyate // 100 // sAvazeSANi karmANi teSAM bhogaphalAni hi / tat tAni cicchidurbhogaiste jJAnatrayadhAriNaH // 101 // bhogaphalaM karma kiJcidapyavaziSyate / mokSapratyUhabhUtaM tannaivamAdeSTumarhatha // 102 // limiH pArzva iti bhAvino'pi trayo jinAH / akRtodvAhasAmrAjyAH pratrajiSyanti muktaye // 103 // zrIvIrazvaramazvArhannIpaddhogyena karmaNA / kRtodvAho'kRtarAjyaH pravajiSyati 'setsyati / / 104 / / tatazca karmavaicitryAt panthA naiko'rhatAmapi / vicAryetyanujAnItha mA bhUta premakAtarAH // 105 // evaM prabodhya pitarau varSalakSeSu janmataH / gateSvaSTAdazaskhIzo jajJe dIkSArthamutsukaH // 106 // jJAtvA cAsanakampena svAmidIkSAkSaNaM kSaNAt / brahmalokAdupAjagmustatra laukAntikAmarAH // 107 // 1 tava idam / 2 pariNItAH / 3 UDhAH STatA ityarthaH / 4 sasneham / 5 udvAha:- vivAhaH / 6siddho bhaviSyati / caturtha parva dvitIyaH sargaH zrIvAsu pUjya caritam / // 386 // . Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laalnlaalsaiH| vilAsa kharNAmbhoruholApatAm // 11 // vAlavRntadharaiH kai PUISIES GESCHOSS GROSS te triH pradakSiNIkRtya praNamya ca jagadgurum / iti vijJapayAmAsuH svAmin ! tIrtha pravartaya // 108 // evaM vijJapya yAteSu teSu kalpaM nijaM punaH / adatta vArSikaM dAnamavadAnaparaH prabhuH // 109 // tadAnAnte'bhyetya dIkSAbhiSekotsavamIzituH / indrAzcakruH prAvRDanta indrotsavamiva paMjAH // 11 // tatazca pRthivIM nAma surA-'sura-naraiH kRtAm / samAruroha zivikAM siMhAsanavibhUSitAm // 111 // tatrAGipIThanyastAjimaNisiMhAsanasthitaH / rAjahaMsa iva svrnnaambhoruhotsnggmaasthitH||112|| kaizcidagrasthitaiH khakhazastrollolanalAlasaiH / divyacchatrakaraiH kaizcita kaishciccaamrdhaaribhiH||113 // tAlavRntadharaiH kaizcit kaizcicAmaradhAribhiH / puSpadAmadharaiH kaizcid vAsavaiH privaaritH||114 // amarairasurairmatyaiH sevyamAno jgtptiH| vihAragRhamityuccairyayAvatha vanottamam // 115 // // caturbhiH kalApakam // cUtAGkurAkhAdahRSTaiH parapuSTaiH kalakhanaiH / prastUyamAnastavana iva bhaktiprakarSataH // 116 // anilAndolanasrastakusumastabakacchalAt / pradIyamAnAgha iva pretyagrAzokapAdapaiH // 117 // ucchalaccampakAzokamakarandApaderzataH / pAdArcAya DhokyamAnapAdyodaka ivaamraiH|| 118 // amandalavalIpuSpamadhupAnonmadiSNubhiH / rolambalalanAvRndaiH kRtolUluMrivoccakaiH // 119 // *deglyaM jinaH pu sN0|| 1 avdaanm-praakrmH| 1 prabhoH saM0 // 2 utsngg:-kroddH| 3 ullAlanam-bhASAyAm'ulAlaq "zcita stvnkaaribhiH| sN0|| 4 kokilaiH| 5 pratyagraH navInaH / 6 apdesht:-misstH| pAdAcAntyai DhI sN0|| 7 rolambo bhramaraH / kRtollAsa ivo-sN0|| 8 ulUluH maGgaladhvaniH / Jain Education Internation For Private & Personal use only . Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite mahAkAvye caturtha parva dvitIya: sargaH zrIvAsu // 387 // caritam / utphullsumnobhuuribhaaraa''nmitmuurdhbhiH| karNikArairupakrAntanamaskAra ivAdhikam // 120 // puSpAbharaNaramyAbhilaulapallavapANibhiH / vAsantIbhiH pramodenArabdhanRtya ivaagrtH||121|| zobhAvizeSa janayallatA-pAdapa-vIrudhAm / praviveza tadudyAnaM svAmI madhurivAparaH // 122 // ||sptbhiH kulakam // zivikAtastadottIrya svAmI sragbhUSaNAdikam / mumoca phAlgune mAsi patrANIva mahIruhaH // 123 // indranyastaM devadRSyaM skandhadeze samudvahan / caturthena paJcamuSTikezotpATanapUrvakam // 124 // phAlgunasyAmAvAsyAyAM vAruNe me'pare'hani / rAjJAM pabhiH zataiH sAdhe prAvAjIt prmeshvrH||125|| yugmam / / surAsuranarAdhIzA namaskRtya jagadgurum / sthAnaM nijanijaM jagmurdAnAnte yAcakA iva // 126 // mahApure dvitIye'hni sunandanRpasabani / cakAra paramAnena pAraNaM prmeshvrH|| 127 // devaizca vidadhe divyavasudhArAdipaJcakam / ratnapIThaM sunandena cAjisthAne jgdguroH||128|| tataH sthAnAdathAnyeSu grAmA-''kara-purAdiSu / prAvartiSTa vihArAya samIraNa iva prabhuH // 129 // ___ itazca nagare pRthvIpure nRpaziromaNiH / nAmnA pavanavego'bhUd bhuvaM so'nvaiziSaciram // 130 // pArzve zravaNasiMharSerAdAya samaye vratam / dustapaM sa tapastavA vipadyAgAdanuttare // 131 / / itazca jambUdvIpe'smin bharatArdhe'tra dakSiNe / puraM vindhyapuraM nAmAstyavandhyaM sarvasaMpadAm // 132 // tatra nAmnA vindhyazaktirvindhyAdririva sArataH / AsInRpatizArdUla: zatrutUlamahAnilaH // 133 // ... vsntH| 2 zazAsa / 3 sAro balam / 4 tUlam-bhASAyAm-'rU' iti / // 387 // Jain Education into For Private & Personal use only Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithaH saMsRjatostasya kodaNDabhujadaNDayoH / pracukSubhubhUmibhujo grahayoH krUrayoriva // 134 // nitAntA''raktayA kruurbhrkuttiibhnggbhiimyaa| gilanniva sa dRSTyA'pi nazyadbhirdadRze'ribhiH // 135 // . zizriye so'ribhirapi nijjiivitkaamyyaa| te'duzca daNDe sarvakhaM prANAn rakSed dhanairapi // 136 // ekadA sarvasAmantAmAtyAyaiH parivAritaH / sa AsthAnyAmupAvikSat sudharmAyAmivAdribhit // 137 // AjagAma carazcaiko vetriNA ca pravezitaH / namaskRtyopavizyAgre vyajijJapadidaM zanaiH // 138 // jAnAsi deva! yadiha bharatArdhe'sti dakSiNe / lakSmInidhAnaM sAketamiti nAnA mahApuram // 139 // ArSabheriva senAnIH prabhUtabalasaMpadA / parvato nAma tatrAsti mahAbAhurmahIpatiH // 14 // kharUpeNorvazI-rambhAparAbhavanibandhanam / dhanaM ratipatestasya vezyA'sti guNamaJjarI // 141 // tasyA vadananirmANAvaziSTaiH paramANubhiH / vidadhe vedhasA manye pUrNimArajanIkaraH // 142 // kimasmadadhikaM hanta ! lAvaNyaM kvApi zuzruve / iti praSTumiva dRzau tasyAH krnnaavupeytuH||143 // tasyA vakSasi vakSojau tathA vaizAlyazAlinau / yathA tayorupamAnaM tAveva hi na cAparam // 144 // madhyaM cAtikRzaM tasyAH sahavAsotthasauhRdAta / samarpitaparINAhamivocaiH stanakumbhayoH // 145 // pANI pAdau ca rejAte tasyA rojIvakomalau / kaiGkellipallavAyAsakAriNau rAgasaMpadA // 146 // sA gIte kalakaNThIva nRtte svymivorvshii| vINAvAdye ca madhure tumvuroriva sodarA // 147 // 1 sabhAyAm / 2 indrH| 3 RSabhaputrasya bharatasya senAnIH iva / 4 parINAho vistaarH| 5 rAjIvam-kamalam / * kakillipa sN0|| kngkeli:-ashoktruH| 6 tumburuH gAnakalAnipuNatamo gaaykjaativishessH| Jain Education a l For Private & Personal use only Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye // 38 // caturtha parva dvitIya: sarga: zrIvAsu pUjya caritam / OGROGOROUGHOSHARRIS Hoteles nArISu ratnabhRtA sA devasyaiva hi yujyate / yuvayorucito yogaH svarNamaNyorivAstu tat // 148 // bhojyenAlavaNeneva mukhenevApacakSuSA / acandrayA rajanyeva kiM te rAjyena tAM vinA // 149 // ityAkarNya vaco rAjA yAcituM guNamaJjarIm / upaparvatakaM praipInmatriNaM dUtakarmaNA // 150 // jaGghAlairvAhanaivyoma taradbhiriva raMhasA / gatvA sa sAketapuraM nRpaM parvatamabhyadhAt // 151 // nAnyastvatto vindhyazaktistasmAt tvamapi naaprH| dvayorabheda eveha vArdhikallolajAlavat // 152 // dvayorapyeka evAtmA vibhinne vapuSI param / tvadIyaM yat tadIyaM tat tadIyamapi tAvakam // 153 // tava , stUyate vezyA nAmato guNamaJjarI / svAntikaM vindhyazaktistAmAnAyayati kautukAt // 154 // sA svabandhoH svatulyasya yAcamAnasya dIyatAm / dAne sAdhAraNastrINAM grahaNe ca na garhaNA // 155 // ityukto matriNA tena yaSTispRSTa ivoragaH / kopakamprAdharadalo'vadata parvatako'pyadaH // 156 / / ucyate sa kathaM bndhurvindhyshktirduraashyH| prANebhyo'pi priyAM yo me yAcate guNamaJjarIm // 157 // muhUrtamapi na sthAtuM vinA yAmalamasmyaham / tAM tenAditsunA prANA apyupAditsitA mama // 158 // dAsImapi na dAsyAmi kiM punarguNamaJjarIm / astu mitramamitro vA vindhyazaktiH svshktitH||159|| uttiSTha gaccha vaM tasmai gatvA''khyAhi yathAtatham / rAjJAM bhavanti dUtA hi ythaavsthitvaadinH||160|| utthAya so'pi sacivaH socivikssiptlocnH| Aruhya vAhanAnyAgAd vindhyazakterathAntikam // 16 // parvatanRpasamIpam / 2 drutagatibhiH / *ca zrUyate sN0|| 3 AditsuH-prahItumicchuH / 4 upAditsitAH prhiitumicchaavissyiikRtaaH| 5 sAciH-tiryak-bakram / // 388 // Jain Education For Private & Personal use only Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RECASSESSASSES parvatakavyatikaraM taM vyAcakhyAvazeSataH / hutAhutirivArciSmAn krudhA jajvAla ttprbhuH||162|| maitrI cirabhavAM lupyA maryAdAmiva saagrH| vindhyazaktizcacAlADebhiparvataM grvprvtH||163|| parvato'pyAjagAmAbhimukhaM svblvaahnH| zUrANAM hyabhigamanaM suhRdIvAsuhRdyapi // 164 // dvayorapyagrasainyAnAM yuddhaM pravavRte tataH / cirAd dordaNDakaNDUtirujA'panayanauSadham // 165 // abhyasarpannavAsarpana sainyayorubhayorapi / bhaTAH parasparaM vediyodhino dviradA iva // 166 // kuntaproto'pi 'hakurvan kazcidaskhalitaM bhaTaH / tantuproto maNiriva saMcacArAbhivairiNam // 167 // dhanurdharavaronmuktanirantarazarairabhUt / abhilUnazaravaNAraNyabhUrikha yuddhabhUH // 168 // patadbhiH paridhaiH zalyairgadAbhirmudgarairapi / sapairiva paraprANaharaiAnazire dishH|| 169 // itaH kSaNaM kSaNamitaH sainyayorubhayorapi / jayaH samo'bhavajyotsnAprasaraH paMkSayoriva // 17 // atha sarvAbhisAreNa dhanurAsphAlayan svayam / rathArUDhaH parvatakaH samarAyodatiSThateM // 171 // yugapadghANavarSeNa parasainyaM tirodadhe / antarikSamivAnIkaprotkhAtAvanipAMsubhiH // 172 // kesarIvebhayUtheSu parasainyeSu sa kSaNAt / mahAntaM pralayaM cakre kRtAntasyeva bhojanam // 173 // hutA AhutiH yasmin / 2 parvatasaMmukham / * 'khaM saba saM0 / 3 kaNDUtirujA-bhASAyAm 'caLakhaMjavAla' / 4 vediH pariSkRtA bhUmiH tasyAM yodhinH| 5 sarvataH chinnam-abhilUnam / 6 shukl-kRssnnpkssyoH| 7 samarAya yuddhAya, udatiSThata-utthitaH-sajjo jaatH| 8 anIkena sainyena protkhAtAbhiH 'UkheDelI-UDADelI' bhvnidhuulibhiH| 9 'kesarI iva ibhaiti vibhaagH| Jain Education in DI IRI For Private & Personal use only Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha parva triSaSTi zalAkApuruSacarite mahAkAvye // 389 // tato'pararathArUDhAvATatabhAvapi / vindhyazakti-parvatakA nirNaya dvijihvamiva nirviSam arudhyamAnaprasaro vindhyA kruddhaH khasainyabhana "kabalAni saH / maGgu prabhaJjano vRkssaanivaabhaaviinmhaablH|| 174 // dvitIya na sehe parvatAnIkaividhya zaktirmahAbhujaH / parAn saMhartumuttasthe kAlarAtrerivAnujaH // 175 // sage: so'tha vidrutasainyaM taM sthitaH samApatan / kuraGgairiva zArdUlaH suparNaH pannageriva // 176 // |zrIvAsunArA~caistaddhalairardhacandrairyamarata parvatakaM puraH / raNAyA''hvAsta kodnndddordnnddblgrvitH|| 177 // pUjyarathaM rathyAn sArathiM ca ravi rakha / bhUbhujau yuyudhAte tAvanyo'nyayuddhakAziNau // 178 // caritam / nA tAvatho mithaH / mamanthatuH paribhavA''pamityakadharAviva // 179 // sarvazaktyA vindhyazaktiAvapi / vindhyazakti-parvatako kalpAnte parvatAviva // 18 // mahebheneva kalabho'bhibhUto upaH parvatakaM nRpam / cakre nirastraM nivIya dvijihvamiva nirviSam // 181 // athA'grahId vindhyazakti pandhyazaktinA / palAyiSTa parvatakaH pazcAdanavalokayan // 182 // ApUrNa iva pAthodo nivRtta pazyAM tAM guNamaJjarIm / hastyAvanyaca sarvasvaM tasya zrIryasya vikrmH||183|| pholAcyuta iva dvIpI pAla raNasAgarAta / kRtakRtyo vindhyazaktiryayau vindhyapuraM ttH||184|| parAbhUtyA tayA hINo nRpaH pAdiva vaanrH| raNabhannaH parvatakaH kaSTaM tasthau tadAdi sH||185|| || parvatako'pi hi / saMbhavAcAryapAdAnte parivrajyAmupAdade // 186 // // 389 // 1 zatrUn / 2 gruddH| * [badale)-AnItaM dhnaadi| 4 abhi caistomrair-sN0|| vyvdhkaati-sN0|| 3 Apamityakam vinimyen-(bdleprbhRti| ljjitH| prtu:-abhijgmtuH| 5 phAlo-bhASAyAm-'phAla bhrvii'| 6mAlambaH shaakhaa| ttH| Jain Education in For Private & Personal use only Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa tapo dastayaM tepe nidAnaM cAkaroditi / vindhyazaktervadhAyAha bhaiyAsamapare bhave // 187 // tuSairiva sa mANikyaM vikrIyetthaM mahat tpH| kRtvAnte'nazanaM mRtvA cAbhavat prANate suraH // 188 // vindhyazaktirbhave bhrAntvA ciramekatra janmani / jinaliGgamupAdAya mRtvA kalpAmaro'bhavat // 189 // cyutvA ca vijayapure patyAM shriidhrbhuupteH| zrImatyAmajani zrImA~stArako nAma dArakaH // 19 // sa saptatidhanustuGgaH kjlshyaamlaakRtiH| dvisaptatyabdalakSAyurvabhUvAmitadorbalaH // 191 // so'nte pituH prApa cakraM bharatArdhamasAdhayat / bhavanti hyardhabharatasvAminaH prativiSNavaH // 192 // itazca dvArakA nAma surASTramukhamaNDanam / pazcimAmbhodhikalloladhautavapratalA'sti pUH // 193 // ajihmavikramastasyAM vizvAmanivAraNaH / jiSNoH sabrahmacArIva brhmetyaasiinmhiiptiH||194 // antaHpurapradhAne ca tasyAbhUtAmume priye / subhadrome gaGgA-sindhU lavaNAmbhonidheriva // 195 // preyasIbhyAM samaM tAbhyAM ciraM vaiSayikaM sukham / brahmA'nvabhRt suSTa rati-prItibhyAmiva manmathaH // 196 / / itazca pavanavegajIvo'nuttaratazyutaH / mahAdevyAH subhadrAyA udare samavAtarat // 197 // sukhasuptA tadAnIM ca subhadrA devyudaivata / halabhRjanmazaMsitrI mahAkhamacatuSTayIm // 198 // puNDarIkamiva gaGgA prAcIva tuhinedyutim / samaye'sUta sA sUnuM sphaTikopalanirmalam // 199 // kArAmokSAdinA yacchaJjagato'pi parAM mudam / sUnovijaya ityAkhyAmakArSId brahmabhUpatiH // 20 // vibhinnakarmAyuktAbhirdhAtrIbhiH so'tha paJcabhiH / lAlyamAno yayau vRddhi sahaiva svavapuHzriyA // 201 // 1 bhaveyam ityrthH| 2 'tuSa' iti-bhaassaayaam-'ddhuNsaaN-phophaaN'| 3 vizva-AkramaNa-nivArakaH / 4 tuhinadhutiH-candraH / 5 kArA-kArAgRham, 'keda' iti bhASAyAm / Jain Education Manal For Private & Personal use only . Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite mahAkAvye ARRORSA caturtha parva dvitIyaH sargaH // 49 // zrIvAsupUjyacaritam / calatkAJcanaMtADako lolrtnllntikH| hemaasidhenurucirsauvrnnkttisuutrkH|| 202 // pAdabaddharaNaraNatnaghargharamAlikaH / kAka~pakSadharaH krIDan sa kasya na dadau mudam // 203 // yugmam / / pracyutya prANatAt so'pi jIvaH parvatabhUpateH / sarasyAM haMsavadumAdevyAH kukSAvavAtarat // 204 // suptA sapta mahAkhamAn zAGgaMbhRjanmasUcakAn / mukhe pravizato'drAkSIdumAdevI tadaiva hi // 205 // tato navasu mAseSu dineSvardhASTameSu ca / pUrNAmbhodamiva prAvRT sA zyAma suSuve sutam // 206 // brahmA'tha paramabrahmanimagna iva saMmadAt / arthinaH prINayazcakre sUnorjanmamahotsavam // 207 // zumeSu graha-nakSatra-tithi-vAreSu sotsavam / sUnopRiSTha ityAkhyAM yathArthAmakaronnRpaH // 208 // aGgaNodbhatakakellimiva tApasayoSitaH / paJcabhiH karmabhiH paJca dhAnyastaM paryalAlayan // 209 // dhAvantamullalantaM vA dhAnyastaM khairacAriNam / pariplavaM pAradavannAdAtuM pANinA'zakan // 210 // piturmAtuAyasazca bhrAtuH saha mudA'nvaham / darzayannantaraM khasya dvitIyo vavRdhe hriH||211|| kaTyAM hRdi ca pRSThe ca skandhadeze ca taM muhuH / vijayo dhArayAmAsa dhAtrI SaSThIva sauhRdAt // 212 // avatasthau yayau zizye nyapIdad bubhuje ppau| dvipRSTo'pyanuvijayaM snehakArmaNayatritaH // 213 // nimittIkRtya cAcAryamalaGgyAt pitRzAsanAt / kAle kalA jagRhaturlIlayA sIri-zAGgiNau // 214 // alabdhamadhyau dhavalazyAmalau tau sahodarau / kSIroda-lavaNAmbhodhI ivA'bhAtAM vapurbhRtau // 215 // 1 tADakA-kuNDalam / 2 lalantikA-kaNThabhUSA lmbmaanaa| 3 asidhenuH-churikA / * raNajhaNa saM0 // 4 bAlAnA zikhA kaakpkssH| 5 shaaiibhRt-vaasudevH| 6 caJcalam / 7 dvipRSThabhrAtA tannAmA bldevH| / tasthe ya saM0 // 8 nidrAM cakAra / C RACROCARROCRACC // 39 // Jain Education a l For Private & Personal use only . NP Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIlapItAmbaradharau tau tAla-garuDadhvajau / menAte tArakasyAjJAM bAlAvapi ca na kvacit // 216 // AjJAtikramadoryAdhRSyatvAdikametayoH / dRSTvA gatvA tArakAya spazA spaSTamado'vadat // 217 // deva dvAravatIbhartustanayAvatidurmadau / AjJA tava na manyete vAyvagnI iva tau yutau // 218 // kauzalaM sarvazastreSu vidyAnAmapi siddhayaH / udapadyanta dordaNDasthAmAlaGkaraNaM tyoH|| 219 / / na caitau pratibhAsete deva ! tvAM prati zobhanau / ataH paraM yaducitaM tadAcara caro'smyaham // 220 // tArakaH kopatarala prasphurannetratArakaH / AdikSaditi senAnyamasAmAnyaparAkramam // 221 // sarvAtmanApi sanjitvA purastAd bhaTa! vAdaya / prayANabhambhAmadyaiva sAmantAhAnadRtikAm // 222 // nihantavyaH saputro'pi jilaMdhIbrahmabhUpatiH / saMjAyate vyAdhiriva dviSan viSamupekSitaH // 223 // athaivaM sacivo'vocat samyagdevAvadhAraya / adya yAvat sa sAmantaH pattiA brahmabhUpatiH // 224 // vinA miSamakANDe'pi yAtrA taM prati nocitA / evaM hyanyaprakRtInAmapi zaGkA''spadaM bhavet // 225 // sAzaGke na hi vizvAso vizvAsena vinA punH| maMtrAdezAdikaM naiva tadvinA svAmitApi kA? // 226 // kazcidudbhAvyatAM tasyAparAdho vyapadezataH / sulabhaH sa hi dRptasya tasya putradvayaujasaH // 227 // prANebhyo vallabhIbhRtAn kariNasturagAMzca sH| yAcyo'nyAni ca ratnAni preSya saMdezahArakam / / 228 // duutH| * nAnyaM mahAsepa-saM ||degstaadth vA sN0|| 2 jijham-vakram / ttio vra sN0|| 3nimittam / 4 prakRtayaH pradhAnAdirAjamaNDalam prajAzca / 5 AzaGkAyukte / 6 mantrA-mANA AdezaH bhAjJA / 7 nimittataH / 8 dUtam / Jain Education Inter For Private & Personal use only Ni Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye MSC48C // 391 // caritam / na cet pradAsyate tad vaH sa vadhyo'nena mantunA / nApavAdo bhavelloke sAparAdhaM nigRhNatAm // 229 // caturtha parva yAcitaM dAsyate vA'tha tadAnveSyaM chalAntaram / sarvo'pi sAparAdho hi chalamanviSyate yadA // 230 // 18 dvitIya sAdhu sAdhvityamAtyaM tamabhidhAya tadaiva hi / brahmaNe prAhiNod dUtaM rehaH saMdizya tArakaH // 231 // sargaH Azu gatvA dvAravatyAM brahmANaM sadasi sthitam / vijayena dvipRSThena cAnvitaM sa upAsthita // 232 // zrIvAsupratipacyA mahatyA tamupavezya sa bhUpatiH / ciraM saprema cAlapya papracchA''gamakAraNam / / 233 // pUjyaso'pyUce dvArakAnAtha ! tvAM saMpratyAdizatyadaH / svAmI nastArako vairibAhudApahArakaH // 234 // rAjye tvadIye ye kepi pravarAH kariNo hyaaH| yAni cAnyAni ratnAni preSyantAM tAni naH kRte // 235 // dakSiNe bharatArdhe hi vastu yata kizcittamam / bharatArdhAdhIzvarasya tanmamaivAparasya na // 236 // ityuktyA kupitaH sadyo mRgendra iva hkkyaa| abhASiSTa dvipRSThastaM jighatsuriva cakSuSA / / 237 // jyAyAn vaMzyo na so'smAkaM trAtA dAtA na cApi sH| rAjyaM nijaM zAsatAM naH kathaM svAmI babhUva sH|| atho mRgayate'matto hastyazvAdi bhujaujasA / bhujaujasA vayaM tarhi teto'pi mRgayAmahe // 239 // gaccha dUtAdhunavAmAn viddhi tatra samAgatAn / hastyazvAdi grahItuM tvatsvAminaH zirasA samam // 240 // ityutkaTakaTuM vAcaM dvipRSThasya nizamya sH| ruSitastvaritaM gatvA tArakAya nyavedayat // 241 // ibhagandhena gandhebha iva viSNugirA tayA / zrutayA tArakaH kruddho yAtrAbhambhAmavAdayat / / 242 // 1 mantuH-aparAdhaH / 2 ekaante| * degsta yuyutsu sN0|| 3 jighatsuH-khAditumicchuH / 4 amatpArdhAt / 5 tata:tava svaamitH| 6 yaacaamhe| gandhapradhAnena hstinaa| 8 yaatraabhmbhaa-yuddhmeriH| . Jain Education Intero l! For Private & Personal use only . Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sadyaH sainyAni senAnyaH sAmantA matriNo'pi ca / rAjAno baddhamukuTAH subhaTAzca mahArathAH // 243 // vIryakaNDUladordaNDAzcirAya samarArthinaH / sanAbhayo'ntakasyeva rAjAnamupatasthire // 244 // mahIkampa-taDitpAta-kokarolAdibhibhRzam / sUcyamAnAzubhodarko'pyacAlIt taarksttH||245|| sa prayANairavicchinnaiH krodhAdhmAto'rdhacakrabhRt / ardhamArgamalajiSTa drApiSTamapi hi drutam // 246 // sabrahma-vijayA'nIkastatra tasyAgrato'pi hi / dvipRSTho'pyAhavotkaNThI kaNThIrava ivA''yayau // 247 // aGgocchAsAsakRt truTyatsarvasannAhajAlikAH / dvayoH saMvarmayAmAsuH sainikAH kathamapyatha // 248 // tayorabhUta saMprahAro mahAsaMhArakAraNam / mRtyorabhyavahArAya mahAnasagRhopamaH // 249 // nipeturubhayatrApi lakSazazchatramaulayaH / na saMkhyA'pyanyayoddhaNAM patitAnAmabudhyata // 25 // puNDarIkavatI chatraiH pUritA rktvaaribhiH| raNabhUrabhavat krIDA~vApI pitRpateriva // 251 // jaitraM rathamathAruhya dvipRSThaH paryapUrayat / pAJcajanyaM janyajayAhvAnamatropamadhvanim // 252 // siMhanAdAdiva mRgA haMsA iva ghanakhanAt / pAJcajanyadhvanestArAt tresustaarksainikaaH||253 // trastAn svasainikAn dRSTvA hepayitvA nivartya ca / dvipRSThaM svayamabhyATa rathamAruhya taarkH|| 254 // vijayenAnvIyamAno lAGgalA'yonadhAriNA / zArGgamAropayacchAGgI sutrAmevarjurohitam // 255 // sabAndhavAH / 2 kAkarolaH 'kAkA' iti kAkadhvaniH-bhASAyAm-'kAgArola' iti / 3 udarkaH bhaviSyan prinnaamH| dIrghatamam / 5 AhavaH yudam / 6 kaNThIravaH siMhaH / saMvarmayAmAsuH-sannAhaM cakruH / 8 abhyavahAro bhojanam / 9mahAnasam-rasavatI sthAnam / 10 yamasya / 11 janyam-yuddham / 12 taarm-upm| 13 ljitvaa| 14 lAgala-ayopradhAriNA, bhayona:-aharaNavizeSaH / triSaSTi.674 15 sutrAmA iva Rjurohitam iti padavibhAgaH / sutrAmA-indraH 'Rjurohitam' dhnuvishessH| **PROMOSSASSISTESS Jain Education Intel For Private & Personal use only . Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite mahAkAvye caturtha parva dvitIyaH sargaH zrIvAsu // 392 // caritam / adhijyadhanvA tadanu tArako'pISudheriSum / AkRSya saMdadhe mRtyorUrjitAmiva tarjanIm // 256 // mumoca tArako'pIpuM harizciccheda ceSuNA / mokSa-cchedAvitIpUNAmabhUtAmasakRta tyoH||257|| ! gadA-mudra-daNDAdInyAyudhAnyaparANyapi / tArako yAni cikSepa pratyestraistAnyahain hriH||258|| tArako'thAgrahIccakraM krUranakaM rnnoddheH| dvipRSThaM cetyabhASiSTa kopa-mitacalAdharaH // 259 // durvinIto yadyapi tvaM tvAM na hanmi tathApi hi / cirasevakaputro'si bAlo'sItyanukampayA // 26 // vijayAvarajo'pyUce sitastabakitAdharaH / anukampAM zArGgapANau mayi kurvan na lajjase ? // 261 // 'yadyapi tvaM vipakSo'si tathA'pyasi titikSitaH / jarasA''sannamRtyoste kaH kartA mRtamAraNam // 262 // asya cakrasya yadyAzA tadetadapi muJca bhoH! / akRtArthIkRte'trApi gacchemuktastathA'pyasi // 263 // iti dvipRSThavacasA tilAgniriva vAriNA / pradIptastArakazcakraM bhramayAmAsa mUrdhani // 264 // namasi bhramayitvA tad dvipRSTAya mumoca saH / jAjvalyamAnaM kalpAntavidyutvAniva vidyutam // 265 // tat tu tumbAgraghAtena papAta hRdaye hareH / rUpAntaraparAvRttakaustubhazrIviDambakam // 266 // kSaNaM tena prahAreNa mRcchitaH patito rathe / vIjyate sa vijayenAcalavyajanapANinA // 267 // labdhasaMjJaH kSaNAcchAI ripozcakraM samIpagam / jA~tabhedamivAmAtyaM tadAdAyAbravIdidaima // 268 // cakraM tavAstrasarvaskhaM dRSTA tcchktiriidRshii| jIvagrAhaM yAhi jIvan naro bhadrANi pazyati // 269 // 'iSudheH iSum' iti vibhAgaH / 2 prti-astraiH| 3 ahan jaghAna / 4 avarajaH kanIyAn / 5 pralayamegha iva / 6 jAtaH bhedaH dvidhAbhAvaH chedo vA ytr| * degditi / sN0|| + jiivehm-sN0|| // 392 // Jain Education IntM For Private & Personal use only , Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratyUce tArako'pyevaM cakrametanmayojjhitam / 'leSTuM zveva parikSiptaM gRhItvA kiM bhaSasyaho! // 27 // muzca muzca tvamapyetad gRhItvA'pyeSa mussttinaa| yadi vA cUrNayiSyAmi tADayitvA''maloSTavat // 271 // bhramayitvA'tha tacchAI bhrAmyadarkabhramapradam / khecarAMsvAsayaccakraM mumoca prativiSNave // 272 // tArakasya zirastena nalinInAlalIlayA / ciccheda punarAMpete zAGgiNaH karakoTare // 273 // dvipRSTasyopariSTAcca puSpavRSTiH papAta khAt / tArakasyopari tvantaHpurastrIvargadRgjalam // 274 // nRpAstArakagRhyAstu vRttimAzritya vaitasIm / aMtrAyanta dvipRSThAt khaM zakteSvaupayikaM hyadaH // 275 // yAtrArambheNa tenaiva bharatA sa dakSiNam / azeSa sAdhayAmAsa saadhiiyHsaadhnaavRtH|| 276 // sa mAgadha-varadAma-prabhAsAdhipatInapi / lIlayaivAjayad devAnekasAmantamAtravat // 277 // digyAtrAyA nivRtto'tha mAdhavo mAgadhAn yayau / tatra koTinarotpATyAM dadarza ca mahAzilAm // 278 // vairivAmaH sa vAmena doSNA tAmudapATayat / AlalATaM kamalinI karIndra iva lIlayA // 279 // tAM nidhAya yathAsthAnamagraNIH sarvadoSmatAm / prapede dvArakAM viSNurdinaiH katipayairapi // 28 // siMhAsane'dhyAsitasya brahmaNA vijayena ca / viSNozcakre'rdhacakritvAbhiSeko'thAkhilairnRpaH // 281 // itazca mAsaM chadmastho vihRtya trijagatpatiH / dIkSodyAnaM vAsupUjyo vihAragRhamAgamat // 282 // pATalAyA adho bhatughotikamANi tutruTuH / dvitIyazukladhyAnAnte tamAMsIva nizAtyaye // 283 // - leSTuH-bhASAyAm'-Dhephu-DhelA' iti / 2 'bhaSasi-aho' iti vibhaagH| *"loSTuva sN0|| 3 trAsayat-trAsaM kurvat / rApazca zA sN0|| 4bhApate Apatitam / 5 taarkpkssiiyaaH| 6 vetsvRttiH-nmrtaa| athAyanta dvipRSThAntaM khaM sN0|| 7 shtruprtikuulH| TERASHUSHOLOCAUSTOCHASTIGHOST Jain Education Intex For Private & Personal use only I . Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite mahAkAvye caturtha parva dvitIya: sarga: zrIvAsu // 393 // caritam / STitAbhyoM bhagavA lAkSaNetarau / bhartuH zAsada zaktidhAriNau dadhatI 207 // mAghazukla dvitIyAyAM candre zatabhiSagjuSi / kevalajJAnamutpede caturthena jinezituH // 284 // khAmI divye ca samavasaraNe dezanAM vyadhAt / sUkSmAdInAM gaNabhRtAM SaSTiM SaDadhikAM tathA // 285 // tattIrthabhUH kumArAkhyo yakSo haMsarathaH sitaH / mAtuliGga-zaradharau dhArayan dakSiNau karau // 286 // vAmau ca nakuladhanurdhAriNau dhArayan bhujau / vAsupUjyajinendrasyAbhavacchAsanadevatA // 287 // . / tathotpannA zyAmavarNA candrA nAmAzvavAhanA / dakSiNau varada-zaktidhAriNau dadhatI bhujau // 288 // pANI puSpa-gadAyuktau vibhratI dakSiNetarau / bhartuH zAsanadevyAsIt sadA sannidhivartinI // 289 // tAbhyAmadhiSThitAbhyo bhagavAn viharan bhuvam / dvArakAyAH parisarabhuvamanyedhurAyayau // 29 // zakrAdyaistatra samavasaraNaM nirmame'maraiH / catvAriMzada dhanuraSTazatoccA'zokapAdapam / / 291 // tatra pradakSiNIkRtyAzokaM tIrthAnati vadana / siMhAsane niSasAda prAmukhaH paramezvaraH // 292 // prabhozca pratirUpANi devA dikSvaparAvapi / vicakrustrINi taadRkssaannyevoccaisttprbhaavtH|| 293 // nyaSIdacca yathAsthAnaM zrImAn saMghazcaturvidhaH / madhyavapre tu tiryaJco'dhovapre vAhanAni tu // 294 // tadA ca rAjapuruSA drutamabhyetya zANei / khAminaM samavasRtamAcakhyuH phullacakSuSaH // 295 // sArdhA dvAdaza rUpyasya koTIstebhyo dadau hriH| yayau samavasaraNaM vijayenAnvitastataH // 296 // tatra pradakSiNIkRtya praNamya ca jagadgurum / AsAzcakre'nuzakraM sa samaM lAGgalepANinA // 297 // 1 zatabhiSagnakSatrayute / 2 upavAsena / 3 abhyarNam-samIpam / 4 'namo titthassa' ityevaMrUpeNa tIrthapraNAmam / 5 haladhareNa / zrIvAsupUjyajinasya samavasaraNam thAsthAnaM zrImAn samabhyetya zAGgiNa hariH / yayau samAsa sama lAlapA khAminaM samavastavajayenAnvitastataH / // 393 // Jain Education Internet For Private & Personal use only Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ESSASAREERSARO zrIvAsupUjyajinasya devvaakRtstutiH| bhUyo natvA jagannAthaM girA bhaktisanAthayA / stotumArebhire shkr-dvipRsstth-vijyaasttH|| 298 // nitAntabhISaNamitaH prasRtaM mohadurdinam / pratikSaNamitazcAzA velA iva navA navAH // 299 // mahAyAda ivetazca duvoro makaradhvajaH / itazca viSayAH pApAH prauDhA duSpavanA iva // 300 // itaH kaSAyAH krodhAdyA mahAvartA ivolbaNAH / rAga-dveSAdayazceto nagadantA ivotkttaaH||301|| mahormaya ivetazca nAnAduHkhaparamparAH / itavArta-raudradhyAnamaurvAnala ivoccakaiH // 302 // itazca mamatA vetravellIva skhalanA''spadam / itazca vyAdhayo'nalpA nastomA ivoddhtaaH|| 303 / / asminnapAre saMsAre pArAvAre'tidAruNe / patitAnuddhara cirAta prANinaH prmeshvr!||304|| pareSAmupakArAya kevalajJAnadarzane / taveme trijagannAtha ! taroH puSpa-phale iva // 305 // kRtArthamadya me janma kRtArtho vibhavo'dya me / kartuM lebhe mayA'yaM yat tvatsaparyAmahotsavaH // 306 // stutveti tUSNIM prApteSu surendropendra-sIriSu / zrIvAsupUjyo bhagavAnAreme dezanAmiti // 307 // ____ saMsArasAgare'muSmin zamilAyugayogavat / kathaJcit prApya mAnuSyaM bhAvyaM dharmaparainaraiH // 308 // khAkhyAtaH khalu dharmo'yaM sarvairapi jinottamaiH / yaM samAlambamAno hi na majed bhavasAgare // 309 // saMyamaH sUnRtaM zaucaM brahmAkizcanatA tapaH / zAntiArdavamRjutA muktizca dazadhA sa tu // 31 // dharmaprabhAvataH kalpadrumAdyA dadatIpsitam / gocare'pi na te yat syuradharmAdhiSThitAtmanAm // 311 // 1 aurvAnalaH vaDavAnalaH / 2 bhASAyAm-'netaranI vel'| 3 nakaH hiMsraH jalacaravizeSaH / 4 sapayoM-pUjA / 5 bhASAyAm'samela' yA balIvardayoktrayojane upyujyte| su-suSTaprakAreNa, ANyAta:-kathitaH-svAkhyAtaH / zrIvAsupUjyajinasya dhrmdeshnaa| R ESS Jain Education a l For Private & Personal use only Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha parva dvitIyaH sargaH zrIvAsu triSaSTi-18 apAre vyasanAmbhodhau patantaM pAti dehinam / sadA sNvidhvtyekbndhurdhrmo'tivtslH||312|| zalAkA- AplAvayati nAmbhodhirAzvAsayati caambudH| yanmahIM sa prabhAvo'yaM dhruvaM dharmasya kevalam // 313 // puruSacarite na jvalatyanalastiryag yaduvaM vAti nAnilaH / acintyamahimA tatra dharma eva nibandhanam // 314 // mahAkAvye nirAlambA nirAdhArA vizvAdhArA vasundharA / yaccAvatiSThate tatra dharmAdanyanna kAraNam // 315 // sUryA-candramasAvetau vizvopakRtihetave / udayete jagatyasmin nUnaM dharmasya zAsanAt // 316 // // 394 // abandhUnAmasau bandhurasakhInAmasau sakhA / anAthAnAmasau nAtho dharmo vizvakavatsalaH // 317 // . dharmo naraka-pAtAlapAtAdavati dehinaH / dharmo nirupamaM yacchatyapi sarvajJavaibhavam // 318 // ayaM dazavidho dharmo mithyAgbhina viikssitH| yo'pi kazcit kvacita proce so'pi vAGmAtranartanam // 319 // tatvArtho vAci sarveSAM keSAJcana manasyapi / kriyAyAmapi narnati nityaM jinamataspRzAm // 320 // vedazAstraparAdhInabuddhayaH suutrknntthkaaH| na lezamapi jAnanti dharmaratnasya tattvataH // 321 // gomedha-naramedhA-'zvamedhAdyadhvarakAriNAm / yAjJikAnAM kuto dharmaH prANighAtavidhAyinAm // 322 // azraddheyamasadbhUtaM parasparavirodhi ca / vastu pralapatAM dharmaH kaH purANavidhAyinAm ? // 323 // asadbhUtavyavasthAbhiH paradravyaM jighRkSatAm / mRt-pAnIyAdibhiH zaucaM sArtAdInAM kuto nanu ? // 324 // savidham-samIpam / * etatpadyAnantaraM saM0 pratI padyametadadhikaM vidyte-"rkssoykssorgvyaaghrvyaalaanlgraadyH| nApakartumalaM tebhyo yairdharmaH zaraNaM zritaH" // 2 kaNThe sUtram-yajJopavItarUpaM dharanti te-dvijaaH| 3 adhvaraH yjnyH| da smRtim-manusmRti-prabhRti-smRtizAstram-anusaranti te mArtAH / caritam / OSSERIALUS** // 39 // Jain Education Intel For Private & Personal use only Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RtukAlavyatikrAntau bhrUNahatyAvidhAyinAm / brAhmaNAnAM kuto dharmo brahmacaryApalApinAm ? // 325 // aditsato'pi sarvasvaM yajamAnAjighRkSatAm / arthArthe tyajatAM prANAn kvAkiJcanyaM dvijanmanAm ? // 326 // svalpeSvapyaparAdheSu kSaNAcchApaM prayacchatAm / laukikAnAmRSINAM na kSamAlezo'pi dRzyate // 327 // jAtyAdimadadurvRttaparinartitacetasAm / ka mArdavaM dvijAtInAM caturAzramavartinAm ? // 328 // dambhasaMrambhagarbhANAM bakavRttijuSAM bahiH / bhavedArjavalezo'pi pAkhaNDavratinAM katham // 329 // gRhiNI-gRha-putrAdiparigrahavatAM sadA / dvijanmanAM kathaM muktirlobhaikakulavezmanAm // 330 // arakta-dviSTa-mUDhAnAM kevalajJAnazAlinAm / anavadyA tata iyaM dharmasvAkhyA tato'rhatAm // 331 // rAgAd dveSAt tathA mohAd bhaved vitathavAditA / tadabhAve kathaM nAmAhatAM vitathavAditA // 332 // ye tu rAgAdibhirdoSaiH klupiikRtcetsH| na teSAM sUnRtA vAcaH prasaranti kadAcana // 333 // tathA hi yAga-homAdikANISTAni kurvatAm / vApI-kUpa-taDAgAdInyapi puurvaanynekshH||334|| pazUpaghAtataH khargilokasaukhyaM vimArgatAm / dvijebhyo bhojanairdattaiH pitRptiM cikIrSatAm // 335 // ghRtayonyAdikaraNaiH prAyazcittavidhAyinAm / paJcakhApatsu nArINAM punarudvAhakAriNAm // 336 // apatyAsaMbhave strISu kSetrajApatyavAdinAm / sadoSANAmapi strINAM raja'sA zuddhivAdinAm // 337 // zreyobuddhyAdhvarahatacchAgaziznopajIvinAm / sautrAmaNyAM saptatantau sIdhupAnavidhAyinAm // 338 // __ *bhakartRNAm sN0|| 1'zodhayatAm' SaSThI-bahuvacanam-1 2 aputratve sati / 3 svabhAryAyAm kulajena anyena vA puruSeNa putrotpAdanaM vadanti teSAm / 4 RtukAle mAgateca rjsaa| 5 'sautrAmaNi'-'sapsatantu' etau vishessyjnyo| Jain Education Inte 1 For Private & Personal use only Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturtha parva dvitIya sargaH zrIvAsu // 395 // caritam / gUthAzinInAM ca gavAM sparzataH pUtamAninAm / jalAdisnAnamAtreNa pApazuddhyabhidhAyinAm // 339 // vaTA-'zvatthA-''malakyAdidrumapUjAvidhAyinAm / vahau hutena havyena devaprINanamAninAm // 34 // bhuvi godohakaraNAd riSTazAntikamAninAm / yoSidviDambanAprAyavratadharmopadezinAm / / 341 // jaTApaTala-bhasAGgarAga-kaupInadhAriNAm / arka-dhattUra-mAlUrairdevapUjAvidhAyinAm // 342 // kurvatAM gItanRtyAdi putau vAdayatAM muhuH| muhurvadananAdenA''todyanAdavinodinAm // 343 // asabhyabhASApUrva ca munIn devAn janAn natAm / vidhAya vratabhaGgaM ca dAsIdAsatvamicchatAm / / 344 // anantakAyakandAdi-phala-mUla-dalAzinAm / kalatra-putrayuktAnAM vanavAsajuSAmapi // 345 // bhakSyAbhakSye peyApeye gamyAgamye samAtmanAm / yoginAmnA prasiddhAnAM kolAcAryAntavAsinAm // 346 // anyeSAmapi jainendrazAsanAspRSTacetasAm / kva dharmaH kva phalaM tasya tasya svAkhyAtatA katham // 347 // jainendrasyApi dharmasya yadatrAmutra vA phalam / AnuSaGgikamevedaM mukhyaM mokSa pracakSyate // 348 // sasyahetau kRSau yat palAlAdyAnuSaGgikam / apavargaphale dharme tadvat sAMsArikaM phalam // 349 // evaM tAM dezanAM zrutvA bhuuyaaNsHpraabrjnyjnaaH| prApa dvipRSThaH samyaktvaM zrAvakatvaM ca lAgalI // 350 // pUrNAyAmAdipauruSyAM vyasRjad dezanAM prbhuH| dvitIyAM pauruSI yAvat sUkSmo gaNadharo vyadhAt // 351 // tataH sthAnAdathAnyatra vijahAra jagadguruH / sthAnaM nijanijaM jagmurindropendrabalAdayaH // 352 // dvAsaptatiH sahasrANi zramaNAnAM mahAtmanAm / sAdhvInAM lakSamekaM tu saMyamazrIjuSAM khalu // 353 // 1 gUtham-malam-viSTA / 2 putam-nitambasya vishessbhaavH| * vidhAyinAm sN0|| 3 antavAsinaH shissych| NAGAGALA%AA%AAS zrIvAsupUjya| jinasya privaaraadi| // 395 // Jain Education in For Private & Personal use only . Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturdazapUrvabhRtAM sahasraM dve zate tathA / avadhijJAninAM paJca sahasrAH sctu:shtaaH||354|| manaHparyayayuktAnAmekaSaSTiH zatAni tu / SaSTiH zatAni vimalakevalajJAnazAlinAm // 355 // jAtA vaikriyalabdhInAM sahasrANi dazaiva hi / vAdalabdhimatAM saptacatvAriMzacchatAni tu // 356 / / zrAvakANAmume lakSe sahasrA daza paJca ca / zrAvikANAM caturlakSI sapatriMzatsahasrikA // 357 / / catuHpaJcAzataM varSalakSANAM mAsavarjitam / AkevalAd viharataH parivAraH prabhorabhUt // 358 // jJAtvA ca mokSamAsannaM yayau campAM jgtptiH| prapede'nazanaM tatra paibhirmunizataiH samam // 359 / / mAsAnte cASADhazuklacaturdazyAM nizAkare / uttarabhadrapadAsthe saziSyo'gAcchivaM vibhuH||36|| aSTAdazAndalakSANi kumAratve vrate punaH / catuHpaJcAzadityAyurlakSA dvAsaptatiH prbhoH||361 // zreyAMsaprabhunivarvANAd vAsupUjyasya nirvRtiH| sAgareSu catuHpazcAzatyatIteSvajAyata // 362 // gIrvANendrAH sagIrvANA nirvANamahimotsavam / svAminaH svAmiziSyANAmapyakAryuryathAvidhi // 363 // dvipRSThavAsudevo'pi mahArambhaparigrahaH / mRgAririva niHzaGko devavacca prmdvrH||364 // bhogAn yathecchaM bhuJjAmaH paalyitvaayuraatmnH| vipadya SaSThImagamannarakovIM tama prabhAm // 365 // ||yugmm // dvipRSThasya kaumAre'bdalakSaM pAdonavarjitam / tadeva maNDalIkatve digjaye'bdazataM tathA // 366 // rAjye saptatyabdalakSI tathA navazatAdhikA / vatsaraikonapaJcAzatsahasrItyAyurUrjitam // 367 // 1 sdevaaH| zrIvAsupUjyajinasya nirvA nnm| Jain Education 1281 For Private & Personal use only . Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye balabhadro'pi pAdonakoTihAyanajIvitaH / tasthau kathaJcidekAkI khabhrAtRsnehamohitaH // 368 // zrIvAsupUjyavacanasaraNena bandhumRtyA ca gADhatarameva bhavAd virktH| Attavrato vijayasUripabjimUle kAle vipadya ca zivaM vijayo jagAma // 369 // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturthe parvaNi zrIvAsupUjya-dvipRSTha-vijaya-tArakacaritavarNano nAma dvitIyaH srgH| caturtha parva dvitIyaH sargaH zrIvAsu // 396 // critm| AUHIGH HE HASOLOSLALISA AG GHOSHUSHUSAASAASAASLASOSLASHISH // 396 // Jain Education Interier For Private & Personal use only . Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaH srgH| zrIvimalanAthacaritram / MUSIROHOREOGRESEARCH OM namo vimalanAthAya niSkarmavimalAtmane / dharmakhAkhyAtatAgaGgAprabhavaikahimAdraye // 1 // trayodazAhatastasya caritramidamucyate / jagatpavitrIkaraNaM tIrthodakamivAmalam // 2 // dhAtakIkhaNDadvIpe prAgvidehe vijaye punH| bharatAkhye purIratnaM nAmato'sti mahApurI // 3 // tatra padmAgRhaM padmaseno nAma mahIpatiH / apAM patirivA~dhRSyo'bhigamyazcAbhavad guNaiH // 4 // khazAsanamivAvanyAM sa citte jainazAsanam / akhaNDaprasaraM cakre dhuryo balivivekinAm // 5 // durvezmanIva saMsAre so'muSmin nivasannapi / sadaiva dhArayAmAsa vairAgyamadhikAdhikam // 6 // sa evaM bhavanirviNNaH sarvaguptAbhidhaM gurum / yayau mahIruhavaraM mArgakhinna ivAdhvagaH // 7 // dIkSAM jagrAha tatpAdhai samyak tAM pratyapAlayat / roro dhanamiva prAptamainAtmaja ivAtmajam // 8 // arhadbhaktyAdibhiH sthAnairyathAvidhiniSevitaiH / UrjitairarjayAmAsa tIrthakRnnAma karma sH||9|| ciraM tInaM tapastasvA puuryitvaa''yuraatmnH| mRtvA kalpe sahasrAre maharddhiH so'maro'bhavat // 10 // 1 svaakhyaattaa-suprsiddhiH| 2 kakSmIsthAnam / 3 assyH-anbhibhvniiyH| 4 abhigmyH-aashrynniiyH| 5 nirviNNaHkhinaH / 6 dridrH| 7 aputrH| .. Jain Education Inter For Private & Personal use only , Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturtha parva tRtIyA sargaH zrIvimalanAthajinacaritam / // 397 // itazca jambUdvIpe'sin bharatakSetrabhUSaNam / puraM kAmpIlyamityasti divaH khaNDamiva cyutam // 11 // tatra caityAni candrAzmaputrikAkSaradambubhiH / kalayanti nizIthinyAM yatradhArAgRhazriyam // 12 // haimAH kumbhAH prabhAsante tatra gehordhvabhUmiSu / svarNAjAnyAhitAnIva nivAsAya sadA shriyH||13|| vicitraharmyaprAsAdarAjIkaM tadarAjata / vidhAturAlekhyamiva sRjato diviSatpurIm // 14 // devenApyabhibhUtAnAM zaraNArthamupeyuSAm / bajravarmeva tatrAbhUt kRtavarmeti bhuuptiH||15|| gaGgAjalaM tadyazazca spardhayeva parasparam / paritaH prINayat pRthvIM prapede nidhimambhasAm // 16 // nAbhUt parAmukho jAtu yAcakeSviva so'riSu / parAGmukhaH parastrISu paranindAkhivAbhavat // 17 // mahIvivasvatastasya samare peripnthinH| na soDhumazakaMstejo'ndhakArAdiva nirgatAH // 18 // pAdacchAyA sadA tasya mahAvaTataroriva / kubjIbhUya praNAmena siSeve vasudhAdhavaiH // 19 // babhUva tasya zyAmeti zyAmeva tuhindhuteH| sadharmacAriNI sarvazuddhAntamukhamaNDanam // 20 // kulazrIriva sA mRrtA satIvratamivAGgavat / rUpa-lAvaNyalakSmINAM pratyakSevAdhidevatA // 21 // mandaM mandaM marAlIva devI saMcarati sa sA / nityameva patidhyAnavyAkuleneva cetasA // 22 // babhUva sA bhUcarISu strISvasAdhAraNA tathA / yathArhati sa tatsakhyaM devI zrIrathavA zacI // 23 // yatra yatra svAminI sA cacAra pRthivItale / tatra tatrAnvagAllakSmIyomikIva divAnizam // 24 // itaH kalpe sahasrAre padmasenamahIpateH / sa jIvaH pUrayAmAsa svamAyuH paramasthiti // 25 // putrikA-puttalikA / 2 rAtrau / 3 svargam / 4 vjrmykvcH| 5 shtrvH| 6 prtihaarii| . uskRSTasthitikam / // 397 // Jain Education in For Private & Personal use only . Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vimalanAthajinajanma zuddhadvAdazyAM rAdhasyottarabhadrapadAsu me / so'tha cyutvA tataH zyAmAdevIkukSAvavAtarat // 26 // mukhe pravizatastIrthakarajanmAbhisUcakAn / zyAmAdevI mahAsvamAMzcaturdaza dadarza sA // 27 // pUrNe kAle mAghazuklatRtIyAyAM nizAkare / uttarabhadrapadAsthe voccastheSu graheSu ca // 28 // sutaM sUkaralakSmANaM taipanIyopamadyutim / jJAnatrayadharaM zyAmAsvAminI supuve sukham // 29 // svAminaH svAmimAtuzca sUtikamaitya srvtH| SaTpaJcAzaddikumAryazceTikA iva cakrire // 30 // etya zakro meruzaile nItvA'Gke nyasya ca prabhum / atipANDukambalAsthe siMhAsana upAvizat // 31 // trayodazaM jinendraM taM surendrA acyutaadyH| triSaSTiH payAmAsuH kramazastIrthavAribhiH // 32 // IzAnAGke nivezyezaM zakro'pyasnapayajalaiH / vRSazRGgotthilaika zailazRGgotthairiva nijharaiH // 33 // svAminaM devadRSyeNa vAsasA vAsavaH svayam / Ardra snAnIyapAnIyairmANikyavadamArjayat // 34 // gozIrSacandanaiH zyAmAnandanaM nandanAhRtaiH / sa vyalimpad vapurlagnadevadUSyabhramapradaiH // 35 // vicitrairdAmabhirdivyairvastrAlaGkaraNairapi / arcitvA''rAtrikaM kRtvA prabhuM zakro'stavIditi // 36 / / mohena timireNeva pastio'pi prasAriNA / nitAntakopanainaktazcarairiva jaTAdharaiH // 37 // buddhisarvakhaharaNaizcArvAkaistaskarairiva / atyantamAyAnipuNeomAyubhiriva dvijaiH // 38 // bhramadbhirmaNDalIbhUya kaulAcAyavRkairiva / ulUkairiva pAkhaNDaivalgadbhiraparairapi // 39 // triSaSTi. 684 1 tapanIyam-suvarNam / lAsthasiM0 sN0|| jayaratnastambhamivAmRjat / sN0|| 2 lagnam-pratam 'lAgelu' iti bhaassaayaam| 3 shuugaalaiH| LASSROORSAGARCAESAROS Jain Education a l For Private & Personal use only Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite mahAkAvye // 398 // Jain Education siddheneva vivekAkSaM mithyAtvena vilumpatA / sadbhUtAnAM padArthAnAmavijJAnena sarvataH // 40 // abhUcaramayaM kAlo yAminyeva jagatpate ! / prabhAtaM tvadhunA jajJe tvayA nAthena bhAkhatA // 41 // tvatpAdapadyAmAsAdya laGghitAlaGghitA khalu / nimnairapi hi saMsAranimnagA nimnagA janaiH // 42 // bhavacchAsananiHzreNimadhiruhyA cirAdapi / manye'dhyAsitamevoccairlokAgraM bhavyajantubhiH // 43 // asmAkamapyanAthAnAM cirAnnAtho'syupasthitaH / nidAghAtapataptAnAM pAnthAnAmiva vAridaH // 44 // itthaM trayodazaM tIrthakaraM stutvA purandaraH / gatvA yathAgataM zyAmAsvAminIpArzvato'mucat // 45 // * zakraH svAmigRhAnmerostvanyendrAH svaM svamAspadam / prayayuH kRtakalyANayAtrAH sAMyAtrikA iva // 46 // narendraH kRtavarmA'pi zarmavAn vizvazarmadam / RddhyA mahatyA vidadhe sUnorjanmamahotsavam // 47 // garbhasthe jananI tasmin vimalA yadajAyata / tato vimala ityAkhyAM tasya cakre pitA svayam // 48 // dhAtrIbhUya surastrIbhirlAlyamAno jagatpatiH / suraizca saMvayobhUya ramyamANo vyavardha // 49 // paSTidhanvonnataH svAmI krameNa prApa yauvanam / aSTottarasahasreNa lakSaNAnAM ca lakSitaH // 50 // su pitroruparodhena bhavavairAgyabhAgapi / rAjJAM putrIrupAyaMsta bhogyakarmarugauSadhIH // 51 // kaumAre paJcadazAbdalakSI mullasya medinIm / azAt pitRgirA mAnyA pitrAjJA hyarhatAmapi // 52 // gateSu varSalakSeSu triMzatyavanipAlane / bhavAbdhestairaNe tarIM dIkSAvelAmacintayat // 53 // 1 padyA va / 2 samudrayAyinaH, nauvaNijaH / 3 samAnavayoyutA bhUtvA / 4 bhogyaM karmaiva rug- tasmin auSadha5 zAsanaM cakAra / * raNata saM0 kA0 // rUpAH / caturtha parva tRtIyaH sargaH zrIvimalanAthajina caritam / // 398 // . Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ **%*GUAGES sArasvataprabhRtayo'bhyetya lokAntikAmarAH / tIrtha pravartaya svAminnityUcuzca jagadgurum // 54 // dadau ca vArSikaM dAnaM draviNairjumbhakAhRtaiH / yAcakebhyo yathAyAnaM kalpadruma ivAvanau // 55 // . dAnAnte vidadhurdIkSAbhiSekaM vimalaprabhoH / vimalairnijamanovat sumanaHpatayo'myubhiH // 56 // AmuktadivyAlaGkAravastro divyavilepanaH / zivikAM devadattAkhyAmAruroha tataH prbhuH|| 57 // surAsuranarAdhIzaiH parito'pi samAvRtaH / tayA zibikayA svAmI sahasrAmravaNaM yayau // 58 // udyAnapAlabAlAbhistadA zizirabhIrubhiH / vezmagrItyA sevyamAnalatAkuJjaparamparam // 59 // bhaviSyadadbhatazrIkarmAkandabakulAdibhiH / sahyamAnahimAnIkaM tapasyadbhiriva drumaiH||60|| pratyagraiH kUpapAnIyaizchAyAbhirvaTabhUruhAm / riraMsupauradvandvAnI niSiddhaziziravyathama // 61 // zItArtaplavagaiH puJjIkRtaguJjAphalekSaNAt / nAgarastrIviracitamitajyotsnAtaraGgitam // 62 // kRtamitamiva smeralavalIkundakorakaiH / praviveza tadudyAnaM bhagavAn vimlprbhuH|| 63 // ||pnycbhiH kulakam // zibikAtaH samuttIrya tyaktvA cAbharaNAdikam / skandhe ca vAsavanyastaM devadRSyAMzukaM dadhat // 64 // mAghasya zuklacatuyA janmaRkSe pare'hani / samaM nRpasahasreNa SaSThena pAvajat prabhuH // 65 // yugmam // dvitIye'ti dhAnyakaTapure jayanRpaukasi / pAraNaM paramAnena cakAra vimalaprabhuH // 66 // jRmbhakA-triyagjambhakA''khyA deva vishessaaH| *"pi parAvR saMvR0 kaa.|| 2 sAmAnA himasaMhatiH yasmin tat / |1 degnAM prazAntazideg sNvR0|| 3 plvgaaH-vaanraaH| renRpajayoka mu0|| 4 kSIreNa / vimalanAthajinapravajyAdi * * * ** JainEducation a l For Private & Personal use only . Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA caturtha parva tRtIyaH puruSacarite mahAkAvye sarga: zrIvimalanAthajinacaritam / // 399 // vidadhe vivudhaistatra vasudhArAdipaJcakam / ratnapIThaM svAmipAdasthAne jayanRpeNa tu // 67 // tataH sthAnAdathAnyatra grAmAkarapurAdiSu / prAvartata vihArAya chadmasthaH paramezvaraH // 68 // __itazca jambUdvIpe'sin videheSvapareSu ca / nandisumitra AnandakaryA puryAmabhUnnRpaH // 69 // cakSuSmAnapi cakSuSmAn vivekena babhUva sH| sasahAyazca khaGgena mahAsainikavAnapi // 70 // janmato'pi bhavodvigno jAnAnaH sarvamasthiram / dadhAra paitRkaM rAjyamapi pAlayituM kramam // 71 // manasA prAgapi tyaktaM tyaktvA rAjyamathAnyadA / pravrajyAM suvratAcAryapAdAnte sa upAdade // 72 // vividhAbhigrahadharazcaritvA duzcaraM tpH| kRtvA cAnazanaM mRtvA'nuttare samabhUt surH|| 73 // ___ atraiva jambUdvIpe ca puryA bharatabhUSaNe / zrAvastyAM dhanamitrAkhyo babhUva pRthivIpatiH // 74 // dhanamitranarendrasya snehAdatithitAM gataH / puryA tatraiva cAvAtsId balirnAma mahIpatiH // 75 // dhanamitro'nyadA reme'kSayU~taM balinA samam / akSINabuddhivibhavo gamena ca careNa ca // 76 // pattInAmiva sArINAM vadha-bandhaparau mithaH / vipazcayAmAsatustau dyUtaM raNamivotkaTam // 77 // sarvAtmanA jetukAmau tAvanyo'nyaM narezvarau / svaM paNIcakratU rAjyaM dyUtAndhAnAM kuto matiH // 78 // atha hAritavAn rAjyaM dhanamitranRpo nijam / roraputra ivAzrIka ekAGgazcAbhavat kSaNAt // 79 // avastubhUya sa bhrAmyan kazmalo jIrNakarpaTaH / bhUtAviSTa iva prApa sarvatrApyavamAnanAm // 8 // * dyUtairvali sNbR0|| -2 gama-carau dyUtakrIDA klaabhedau| 3 dyUtakrIDopayuktaM vastu sArIti kathyate / 4 malinaH / 5 karpaTa:-kapaDu' iti bhASAyAm / // 399 // Jain Education interiod For Private & Personal use only . Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education In so'Tannitastato'nyedyurdadarzarSi sudarzanam / papau ca dezanAM tasmAd yUpaM rogIva laGghitaH // 81 // pratibuddhaH parivrajyAM jagrAha ca tadantike / ciraM ca pAlayAmAsa pamAnaM tamavismaran // 82 // phalena tapaso'muSya vadhAya balibhUpateH / bhavAntare'haM bhUyAsaM nidAnamapi sa vyadhAt // 83 // itthaM kRtanidAnaH san mRtvA'nazanakarmaNA / udapAdyacyute kalpe prakRSTAyuHsthitiH suraH // 84 // yati liGgamupAdAya baliH kAlena gacchatA / vipadya samabhUt kalpe maharddhiramarottamaH // 85 // cyutvA ca bharatakSetre sa nandanapure'bhavat / devyAM sundaryAM samarakesarikSmApateH sutaH // 86 // snigdhAJjanadyutivapuH SaSTidhanvonnatAkRtiH / SaSTivatsaralakSAyurabhAdadbhutavikramaH // 87 // vaitADhyaM pratApaDhyo bharatArdhamasAdhayat / abhUcca prativiSNuH sa merakAkhyo'rdhacakrabhRt // 88 // vaujasvI tejasvIva raveH puraH / na ko'pi tasya purataH pratimallo'bhavannRpaH // 89 // daivasyeva na tasyAjJAM vyatyalaGghiSTa kazcana / rakSAzikhAbandhamiva sUrdhnA sarve'pyadhuH punaH // 90 // itazca bharatakSetre dvArakAyAmabhUt puri / samudra iva gambhIro rudro nAma mahIpatiH // 91 // zrI - pRthivyAviva sAkSAt suprabhA pRthivIti ca / tasyAbhUtAmubhe kAnte kAnte rUpa- guNazriyA // 92 // jIvo nandasumitrasya so'nuttaravimAnataH / pracyutya suprabhAdevyA udare samavAtarat // 93 // caturo'tha mahAkhamAn halabhRjanmasUcakAn / sukhasuptA nizAzeSe suprabhAdevyudaikSata // 94 // tato navasu mAseSu dineSvardhASTameSu ca / suprabhA suSuve sUnumanUnaM zazito rucA // 95 // 1 avamAnAt / 2 rasam / * "mapi smadeg mu0 // 3 'niyANuM' bhASAyAm / Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha parva tRtIyaH triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye sargaH zrIvimalanAthajinacaritam / riti tasyApi nAmaGgapatimAsuram / jaya sukhasamA nizAzeSa'parasIva saroruham // 1 // 40 // bhadra ityabhidhAM tasya vidadhe rudrabhUpatiH / kulabhadrazriyA sAdhaM vyavardhiSTa krameNa saH // 96 // dhanamitrasya jIvo'pi pracyutyAcyutakalpataH / utpede pRthivIkukSI sarasIva saroruham // 97 // sApi sapta mahAkhamAn zAGgabhRjanmasUcakAn / sukhasuptA nizAzeSe'pazyata pravizato mukhe // 98 // saMpUrNe samaye sA'pi zyAmAgamatibhAsuram / asUta sUnuM vaiDUrya vaiDUragiribhUriva // 99 // khayambhUriti tasyApi nAmadheyaM pramodabhAk / vidadhe rudrabhUpAla utsavena mahIyasA // 10 // nityameva hi dhAtrIbhiH pAlyamAnaH sa paJcabhiH / vyavardhiSTa samitibhirmuneriva tapo'nagham // 101 // bhadra-svayambhuvau prItyA saMgacchete sma sarvadA / pravAhAviva tau gAGga-yAmunau zvetamecakau // 102 // sehire na tayoH pAdaghAtAn raajkumaarkaaH| tatpAdaparighAtena bhrazyanti smAdrayo'pi yat // 103 // nIla-pItAMzukabhRtau tau tAla-garuDadhvajau / calantau krIDayA'pyuvI paryacAlayatAmimAma // 104 // abhyAsaH sarvazastreSu sarvazAstreSu cAbhavat / dorvIrya-buddhyostAruNyamiva lakSmIvizeSakRta // 105 // purIparisare'nyedhuH krIDantau tAvapazyatAm / hastyazvakozabahulaM sArakhaM ziviraM sthitam // 106 // idaM praiSyata kenehAsuhRdA suhRdA'thavA / iti lAgalinA pRSTaH provAca sacivAtmajaH // 107 // bhUbhujA zazisaumyena merkaayaardhckrinne| preSitaM prAbhRtamidaM daNDe jIvitakAmyayA // 108 // tacchutvA kupitaH zAGgapANirevamavocata / kiM naH saMpazyamAnAnAM daNDastamai bhaviSyati // 109 // vairAko merakaH ko'yaM yaH kilAmAsu satsvapi / pArthivAn daNDayatyevaM draSTavyaM tasya pauruSam // 110 // *rya viDU sNvR0|| . samitayaH-IryAdayaH paJca / 2 meckH-kRssnnH| 3 varAka:-'rAMka' 'bIcAro' iti bhASAyAm / // 40 // Jain Education a l For Private & Personal use only Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inter 111 // 112 // 113 // gRhyatAM sarvamapyetadAcchidya svayamojasA / karamutkSipya tAnetraM svakIyAnAdizad bhaTAn // gadAmudgaradaNDAdyaiH zazisaumyasya sainikAn / tadbhaTAstADayAmAsuH phalitAniva pAdapAn // atarkitadrohibhistaiH prasuptA iva sauptikaiH / hanyamAnAH praNezuste prANAnAdAya kAkavat // hastyazvAdyAdade pazcAt tatsarvaM zArGgapANinA / kSatriyANAM guNo hyeSa parazrIharaNaM haThAt // 114 // tAbhyAmapahRtaM dravyaM merakAyArdhacakriNe / zazaMsuH zazisaumyasya narAH pUtkArakAriNaH / / 115 / / tadAkarNya parikruddho nirmaryAda ivAntakaH / merako'dhisabhaM bhImabhrakuTIko'bravIditi // 116 // pAdAhatiH khareNeva piNDamattena dantinaH / kuTumbikasadharmiNyA hAlikeneva kuTTanam // 117 // capeTAghaTanamitra maNDUkena phaNAbhRtaH / svamRtyave kRtamidamanAtmajJena raudriNA // 118 // paikSodramaH pIlikAnAmiva paryantakAraNam / viparItA matiH puMsAM bhaved daive parAGmukhe // 119 // sapitRbhrAtaraM navyabhrAtRvyakamupasthitam / haniSyAmyeSa taM dasyumiva prAbhRtahAriNam // 120 / / athaikaH sacivo'vocad bAlyAt tAbhyAmidaM kRtam / rudreNa bhUbhujA dIrghaM sevito'sIti mA kupaH // 121 // manye na saMmataM rAjJo rudrasyaitad bhaviSyati / ArirAdhayiSaivAsti tasya tvAM svAminaM prati // 122 // svAminaH prathame kope nadyAH pUre ca kaH patet / evamAzaGkayA nUnaM rudrabhUpo vilambate // 123 // deva ! prasIdAdiza mAM tadabhItiM prayacche ca / AneSyAmi prAbhRtaM tat savizeSamahaM tataH // 124 // vAmakaiH / * zisaumyIyA nadeg saM0 // 3 hAlika:- halabhRt 'kheDUta' iti bhASAyAm / 4 pipIlikAnAM pakSotpattirbharaNa saMsUcikA - iti bhAvArthaH / 5 ArAdhayitumicchA / cchata / A' kA'; 'ccha vA / Adeg saM0 // 1 apahRtya / . Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye sarga: // 40 // KASARAN Amityukto merakeNa sa drutaM dvArakAM yayau / bhadra-svayambhUsahitaM rudraM caivamabhASata // 125 // caturtha parva kimetat tava putrAbhyAmajJAnAnnRpate! kRtam / hanyate na khalu zvA'pi svAmino mukhalajjayA // 126 // tRtIyaH evamapyaryatAM sarva na te doSo bhaviSyati / chAdayiSyatyAtmajayordoSamajJAnataiva hi // 127 // atha khayambhUrityUce svAmibhaktyA bhavAnidam / tAtaM pratyAryabhAvena cAryadhIrvakti sAdhu tat ||128||iimit dhIrIbhUya nirIkSadhvaM tasyAcchinnamidaM kiyat / AcchetsyAmo mahIM sarvAM vIrabhogyA hi bhUriyam // 129 // nAthajinaAryasya balabhadrasya doSNormama ca ko balam / sahiSyate kRtAntasya kupitasyeva saMgare // 130 // caritam / eka tameva hatvA'haM bhokSye'rdhabharataM khayam / kimanyaiH kuTTitai paihubhiH kITakairiva // 131 // tenApi dorbalenAttaM bharatArdha na paitRkam / tannyAyena mamApyastu balino balinAmapi // 132 // ityuktyA visito bhIto hItazca sacivo'tha saH / gatvA drutaM merakAya samAcakhyau yathAtatham // 133 // mattebha iva saMkruddhastasya duHzravayA girA / kampayan kSmAM sainyabhAraiH pratasthe merakastataH // 134 // itaH svayambhU rudreNa bhadreNa ca samanvitaH / pratasthe dvArakApuryAH kandarAdiva kesarI // 135 // janayantau janakSobhaM bhairavI raudra-merako / rAhu-saurI ivaikatra krameNAtha sameyatuH // 136 // abhUcchatraprahArAgnikarAlitadigantaraH / tatsainyayoH saMprahAra: prahANa iva dAruNaH // 137 // khayambhUH pUrayAmAsa pAJcajanyamatha svayam / azeSad dviSaduccATamatropamamahAkhanam // 138 // // 401 // pAJcajanyadhvanestasmAt tresurksainikaaH| na hi kesaribUtkAraM zrutvA tiSThanti vAraNAH // 139 // 1 sauri:-shniH| 2 pralayakAla iva; 'hAra saMbR0 kaa0|| 3 gajAH / Jain Education Inter For Private & Personal use only M uww.jainelibrary.org. Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SEARCOAGGARALA sainyAn saMsthApayAmAsa tAmracUDAniva svayam / merako rathamAruhya DuDhauke'bhisvayambhuvam // 14 // kiM mudhA sainyasaMhAreNeti vyAhAriNau mithaH / AsphAlayAmAsatustau dhanurekadhanurdharau // 141 // udvAhamaNDapamiva vidadhAnI jayazriyaH / mArtaNDacchAdibhirvANajAlAvayavarSatAm // 142 // bANavRSTyA bANavRSTiM tau nirAcakraturmithaH / viSaM viSeNeva hutAzaneneva hutAzanam // 143 // sahasrazaH zarakaraiH prasarahiMvirAjinau / arkAvivodgatau dvau tau dadRzAte bhayaGkarau // 144 // pANirgatAgataM kurvaniSaGgadhanurantare / alakSyo'lakSyata tayorUmikAtejasaiva hi // 145 // pANistadaiva tUNIre tadaiva hi dhanurguNe / patan dvairUpyabhRdivAbhAt tyorlghuhstyoH||146 // bANairajayyaM jJAtvAriM merako'khairgadAdibhiH / vavarSa kalpAntamarucchailazRGgairivoddhataiH // 147 // tAni khayambhUH pratyastrairbhasmasAdakarod drutam / dRgjvAlAbhiH karAlAbhizcakSurviSa ivoragaH // 148 // raNapAra jigamiSuzcakraM sasmAra merakaH / vyAdhasya siJcAna iva pANau tasyApatacca tat // 149 // udIrayAmAsa tato merako'pi svayambhuvam / krIDayA yudhyamAnena mayaivAsi bhaTIkRtaH // 150 // eSa chetsyAmi te zIrSa gaccha gcchaadhunaa'pyre| kAkAnAM taskarANAM ca nazyatAM kA nanu trpaa||151|| khayambhUrapyuvAcaivaM krIDAyuddhaM yadIdRzam / prekSyaM tat kopayuddhaM te tadartha hyahamAgamam // 152 // Acchindanto dviSAM lakSmI vIrAzcet taskarAstadA / prathamastaskaro'si tvaM pradattA tava kena sA // 153 // 1 kukkaTAn / 2 vAdinau / dhanurva( )radha sNbR0|| dbhizcirAjanaiH / akA0; jitau / adeg saMvR0 // 3 iSaGgaH'bhAthu' iti bhASAyAm / 4 UrmikA-aGgulI / 5 'sIMcANo' iti bhASAyAm / 6 bhaTo yodhH| apaharantaH / 8 lkssmiiH| Jain Education a l For Private & Personal use only Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA caturtha parva tRtIyaH puruSacarite mahAkAvye // sarga: shriivimlnaathjincritm| // 402 // SAGARLASSRAEBAREERSAX muktvA'pi cakraM naSTavyaM yat tvayA'dyApi nazyatAm / kAkAnAM taskarANAM ca nazyatAM kA nanu trapA? // 154 // muzca muzcAthavA cakraM balamasyApi dRzyatAm / api te mriyamANasya nAnutApo yathA bhavet // 155 // ityukto merakazcakraM vyogni bhaumamivAparam / jvAlAjAlakarAlaM tad bhramayitvA'mucad dviSi // 156 // zAGgapANeruraHpIThaM tenAjaghne capeTayA / kAMsatAlaM kAMsyatAleneva prAsphalatA dRDham // 157 // cakratumbAgraghAtena khayambhUstena muucchitH| papAta khandanotsaGge kSIbavat taralekSaNaH // 158 / / dadhAra ca tamutsaGge muzalI priyavAndhavaH / vatsAzvasihyAzvasihItyuccaran saashrulocnH||159|| tairevAzrujalairdhAtuH sikto vakSasi zAGgabhRt / labdhasaMjJaH samuttasthau tiSTha tiSThetyariM vadan / 160 // utthAyAdAya tacakraM kAlacakramiva dviSAm / harimarakamityUce dRSTaH merekSaNainijaiH // 161 // idaM sarvAstrasarvakhaM jIvitavyamidaM ca te / tadgataM pazyato'pyadya ziroratnamaheriva // 162 // kasya tiSThasyavaSTambhAd gaccha gacchAdhunA nanu / hanti khayambhUna parAn samarAdapagacchataH // 163 // merako'pyanavInmuzca pazyaujo'sya svamapyaho! nAbhUt pasyuH kalatraM yA sAsyAdupapateH katham ? // 164 // ityuktaH zAGgabhRccakra bhramayitvA mumoca tat / lIlayA maulikamalaM merakasya cakarta ca // 165 // khayambhuvazvopariSTAta puSpavRSTirdivo'patat / tathaiva pRthivIpRSThe kabandho merakasya ca // 166 // nRpaizca merakAyattaiH svayambhUH zizriye kSaNAt / nyayAtrA hi saivAbhUt paramanyataro varaH // 167 // maGgalagraham / 2 'khaDatAlA' iti bhASAyAm / 3 syandano rthH| 4 kSIbo mttH| 5 vatsa! Azvasihi Azvasihi iti uccaran-iti vibhaagH| 6bhAlambanAt / jArasya / 6 'dhaDa' iti bhASAyAm / 9 janyam-yuddham / / // 402 // Jan Education inte For Private & Personal use only Coll Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | vimalanAthajinasya kaivalyaM samavasaraNaM ca SANSARASASURAL tatazca sAdhayAmAsa bharatArdha sadakSiNam / dadhad dakSiNapANisthaM cakraM dikcakrajitvaram // 168 // digyAtrAyA nyavartiSTa svayambhUrbhUrjayazriyaH / bharatArdhazriyA svairaM ramamANo navoDhayA // 169 // gacchan mArge zArGgapANirmagadheSu dadarza ca / zilAM koTinarotpAvyAM kapAlapuTavad bhuvaH // 170 // vAmenotpATayAmAsa bAhunA tAmadhokSajaH / lIlayA'pi vasumatImadhibhUH phaNinAmiva // 171 // zilAM tAM nyasya tatraiva doSmatAM citramAdadhat / yayau dinaiH katipayaiH purIM dvAravatI hriH||172 // tatra rudreNa bhadreNa pArthivairaparairapi / svayambhuvo'rdhacakritvAbhiSeko'kAri sotsavaiH // 173 // ___itaca varSadvitayaM chamastho vimlprbhuH| vihRtya dIkSopavanaM sahasrAmravaNaM yayau // 174 // tatra jambUtale bharturapUrvakaraNakramAt / kSapakazreNyArUDhasya ghAtikarmANi tutruTuH // 175 // SaSThayAM sitAyAM pauSasyottarabhadrapadAsu me / udabhUt kevalajJAnaM paSThena tapasA prabhoH // 176 // divye samavasaraNe vidadhe dezanAM vibhuH / gaNezAH saptapazcAzacAbhUvan mandarAdayaH // 177 / / tattIrthe'bhUt SaNmukhAkhyo yakSaH zikSirathaH sitH| dakSiNaiH phlckessukhddgpaashaaksssuutribhiH||178|| vAmaiH sanakulacakrakodaNDaphalakAMzukaiH / abhIdena ca dordaNDairbhartuH zAsanadevatA // 179 // tathotpannA viditAkhyA haritAlasamadyutiH / padmArUDhA bANapAzadharadakSiNapANikA // 18 // kodaNDanAgasaMyuktadakSiNetaravAhukA / zrImadvimalanAthasya jajJe zAsanadevatA // 181 // tAbhyAmamuktasAMnidhyastataH sthAnAjagadguruH / viharannanyadA dvAravatyAH parisaraM yayau // 182 // 1 sthAna jayalakSmyAH / 2 indrH| 3 svaamii| *zca mAsadvi kaa0|| myuurvaahnH| 5 abhayadUna / Jain Education in ka For Private & Personal use only . Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye SAMROCK *** caturtha parva tRtIyaH sargaH |shriivimlnaathjincritm| // 403 // ARNOSS064646 zakrAdyaistatra samavasaraNaM vidadhe'maraiH / viMzatyagradhanuHsaptazatoccAzokapAdapam // 183 // / tatra pravizya prAgadvArA bhagavAMzcaityapAdapam / triH pradakSiNayAmAsa pAlayannAhatIM sthitim // 184 // 'tIrthAya namaH'ityuktvA pUrvAzAbhimukhaM tataH / siMhAsanamalaJcale dharmacakrI trayodazaH // 185 // yathAdvAraM pravivizuryathAsthAnaM sthitiM vyadhuH / sAdhavo'thAryikA devA devyo nAryo narA api // 186 // tadA ca dvArakAM gatvA tvaritaM rAjapUruSAH / svAminaM samavasRtaM zazaMsuH zAGgapANaye // 187 // khAmyAgamanazaMsibhyaH khayambhUH pAritoSike / sArdhA dvAdaza rUpyasya koTIH pramudito dadau // 188 // svayambhUH saha bhadreNa bhadrANAmekakAraNam / zIghraM samavasaraNaM jagAma praviveza ca // 189 // tatra pradakSiNIkRtya natvA ca paramezvaram / anuzakaM sabhadro'pi svayambhUH samupAvizat // 19 // natvA jinendraM bhUyo'pi racitAJjalisaMpuTAH / evamArebhire stotuM vajrabhRcchAmRddhalAH // 191 // deva! tvadarzanenAdya duHkhaM sAMsArikaM yayauM / zarIriNAM bhuvaH paGka iva vArSikavAriNA // 192 // puNyo'yaM divasaH svAmistvadarzananivandhanam / yatrAmalIbhaviSyAmo duHkarmamalinA vayam // 193 // aGgAvayavarAjatvaM pratyapadyanta no dRzaH / yAstvadarzanamAsAdya sadyo'dhuH zuddhimAtmanaH // 194 // pUtAstvatpAdasaMparkAd bhrtkssetrbhuumyH| api tAH pApanAzAya kiM punastava darzanam // 195 // mithyAdRzAmulUkAnAmiva tvadarzanaM prabho! / kevalAlokamArtaNDatirobhAvanivandhanam / / 196 // tvaddarzanasudhApAnasamucchasitavarmaNAm / adya deva! truTiSyanti karmabandhAH zarIriNAm // 197 // * NyodayaM dina vA sNvR.|| 1 varma-vapuH / USASHOSHIARIAUS // 403 // Jan Education in For Private & Personal use only Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrIvimaka jinasa dhrmdeshnaa| ROSSAROSTEOSASTOCHASER vivekadarpaNonmArTisamutpAdanakarmaThAH / kalyANatarubIjAbhAH pAntu tvatpAdapAMsavaH // 198 // svAmin ! pIyUSagaNDUSa iva te deshnaavcH| saMsAramarumanAnAmastu naH svAsthyahetave // 199 // stutveti satsu tUSNIkeSvindropendrabaleSu tu / vimalAM vimalakhAmI prAreme dharmadezanAm // 20 // akAmanirjarArUpAta puNyAjantoH prajAyate / sthAvaratvAt trasatvaM vA tiryaktvaM vA kathazcana // 201 // mAnuSyamAryadezazca jAtiH sarvAkSapATavam / Ayuzca prApyate tatra kathaJcit karmalAghavAt // 202 // prApteSu puNyataH zraddhA-kathaka-zravaNeSvapi / tattvanizcayarUpaM tad bodhiratnaM sudurlabham // 203 // rAjyaM vA cakrabhRtvaM vA zakratvaM vA na durlabham / yathA jinapravacane bodhiratyantadurlabhA / 204 // sarve bhAvAH sarvajIvaiH prAptapUrvA anantazaH / bodhirna jAtucit prAptA bhavabhramaNadarzanAt // 205 // pudgalAnAM parAvarteSvananteSu gateSviha / upAdhai pudgalAvarte zeSe sarvazarIriNAm // 206 // sarveSAM karmaNAM zeSe'ntaHkoTIkoTyavasthitau / granthibhedAt kazcideva labhate bodhimuttamAm // 207 // yathApravRttikaraNAdanye tu granthisImani / prAptA apyavasIdanti bhramanti ca punarbhavam // 208 // kuzAstrazravaNaM saGgo mithyAgbhiH kuvAsanA / pramAdazIlatA ceti syurbodhiripanthinaH // 209 // cAritrasyApi saMprAptirdurlabhA yadyapIritA / tathApi bodhiprAptau sA saphalA niSphalA'nyathA // 210 // abhavyA api cAritraM prApya aveyakAvadhi / utpadyante vinA bodhi prApnuvanti na nivRtim // 211 // asaMprApte bodhirane cakravartyapi rakavata / saMprAptabodhiratnastu raGko'pi syAt tato'dhikaH // 212 // gaNDUSaH-'guMTaDo' iti bhASAyAm / 2 srvendriypttutaa| pripnthii-shtruH| mokSam / triSaSTi. 69 Jain Education in For Private & Personal use only , Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ catutha parva tRtIyaH vivaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye sargaH zrIvimalanAthajinacaritam / // 404 // saMprAptabodhayo jIvA na rajyante bhave kvacit / nirmamatvA bhajantyekaM muktimArgamanargalAH // 213 // zrutvaivaM dezanAM bhartuH prAyeNa praabrjnyjnaaH| meje svayambhUH samyaktvaM zrAvakatvaM ca sIrabhRt // 214 // pUrNAyAmAdipauruSyAM vyasrAkSId dezanAM prbhuH| tatastathaiva tAM cakre mandaro gaNabhRdvaraH // 215 // pUrNadvitIyapauruSyAM dezanAM so'pyapArayat / khaM khaM sthAnaM yayuzcendropendra-bhadrAdayo'pi hi // 216 // tataH sthAnAt pura-grAmA-''kara-droNamukhAdiSu / vyaharad vimalakhAmI lokAnugrahakAmyayA // 217 // aSTaSaSTiH sahasrANi zramaNAnAM mahAtmanAm / AryikANAM lakSamekaM zatairaSTabhiranvitam // 218 / / caturdazapUrvabhRtAmekAdaza zatAni tu / avadhijJAninAmaSTacatvAriMzacchatAni tu // 219 // zatAni paJcapaJcAzanmanaHparyayadhAriNAm / tAvantyeva tu zatAni kevalajJAninAmapi // 220 / jAtavaikriyalabdhInAM zatAni navatiH punH| saMjAtavAdalabdhInAM trisahasrI dvizatyapi // 221 // zrAvakANAmume lakSe sahasrASTakasaMyute / zrAvikANAM caturlakSI catustriMzatsahasrayuk // 222 // dvivarSonAM paJcadazAbdalakSIM kevalAt param / mahIM viharamANasya parivAro'bhavat prabhoH // 223 // ||ssibhiH kulakam // jJAtvA nirvANamAsanna saMmetAdriM yayuH prabhuH / SabhiH sAdhusahasraizca sahAnazanamAdade // 224 // mAsaM sthitvA zucikRSNasaptamyAM pauSNage vidhau / munibhistaiH samaM khAmI jagAma padamavyayam // 225 // * "pyAM visasarja de saMvR0 tti0|| 1degni ca / kA0 // * dvimAsonAM sNvR0|| yuH vibhuH / kA0 // zuciH aassaaddhH| zrIvimalajinasva privaaraadi| zrAvikANAM cAlavdhInAM trisAmAnanAmapi // 22 // 404 // Jain Education in For Private & Personal use only + . Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Intern nirvANamahimA bhartuH saMyatAnAM ca sarvataH / upetya vidadhe tatra puruhUtAdibhiH suraiH // 226 // kaumAre paJcadazAbdalakSAstriMzadilA'vane / vrate paJcadazetyAyuH prabhoH SaSTyabdalakSyabhUt // 227 // zrIvAsupUjya nirvANAd vimalakhAminirvRtiH / sAgarANAM triMzati tu vyatItAyAmajAyata / / 228 // svayambhUrapi caizvaryamadena prabhaviSNunA / pariluptavivekaH san krUrakarmAkaronna kim // 229 // SaSTiM vatsaralakSANi saMpUryAyurnijaM hariH / taistaiH khakarmabhiH SaSThIM jagAma narakAvanIm // 230 // svayambhuvaH kumAratve dvAdazAbdasahasyabhUt / saiva maNDalikatve ca navatyabdI tu digjaye // 231 // rAjye tvekonaSaSTyabdalakSANyatha sahasrakAH / paJcasaptatiradhikA dazAgrairnavabhiH zataiH // 232 // bhadro'pi sodaravipattizucA virakta Acavrato'tha municandramuneH samIpe / SaSTiM ca pazca ca nijAyuSi varSalakSAn nItvA vipadya ca padaM paramaM prapede // 233 // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturthe parvaNi zrIvimalanAtha - khayambhU-bhadra-merakacaritavarNano nAma tRtIyaH sargaH // 3 // 1 pRthvIpAlane / zrIvimalajinasya nirvANam / . Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturthaH srgH| zrIanantanAthacaritam / 5 caturtha parva caturthaH sargaH zrIanantanAthajinacaritam / // 405|| pAyAdanantasvAmI vaH siddhAnantacatuSTayaH / ihApi dehinAM mokSa ivaanntsukhprdH||1|| zrImato'nantanAthasya caritramidamucyate / yAnapAtramivApArasaMsArAmbhodhitAraNe // 2 // dhAtakIkhaNDadvIpe prAgvidehe vijaye punaH / airAvatAkhye'riSTeti nagaryasti garIyasI // 3 // rAjA padmaratho nAma tsyaamaasiinmhaarthH| dvissdrthirthvyhNskhlnaikmhaagiriH||4|| sa jitvApi dviSo'zeSAn sAdhayitvAkhilAmilAm / na tRNAyApyamaMstainAM mokssshriisaadhnotsukH||5|| vihAralIlAmudyAne jalakrIDAM ca vApISu / gandharvANAM ca madhurasaMgItakavilokanam // 6 // vAraNA'zvAdiyAnAnAM gativaicitryadarzanam / vasantakaumudIprAyakrIDotsavanirIkSaNam // 7 // nATakaprabhRtidazarUpakAbhinayotsavam / kharvimAnapratimAnavAsaukovasanaM tathA // 8 // vicitravastranepathyAGgarAgAkalpakalpanam / na rAgAt so'nvabhUva kintu lokayAtrAnuvartanAt // 9 // // caturbhiH kalApakam // *hatulanai sNvR0|| 1 pratimAnam-pratibimbam-sAdRzyam / 2 oka:-harmyam-gRham / 3 maaklpkrupnm-bhuussnnpridhaanm| 4 lokavRttyanusaraNAt / // 405 // Jain Education Internet For Private & Personal use only Pl Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kazcidapyativAdyevaM kAlaM so'tha vivekavAn / cittarakSaguroH pAdamUle dIkSAmupAdade // 10 // arhadbhaktyAdibhiH sthAnaistIrthakRnAma karma saH / baddhA mRtvA prANatasya puSpottare suro'bhavat // 11 // ___ itazca jambUdvIpe'sin bharatArdhetra dakSiNe / ikSvAkuvaMzagiribhUrayodhyetyasti pUrvarA // 12 // vimalakhacchapayasA parikhAvalayena sA / virAjate ratasrastaveNIva varavarNinI // 13 // suniSkramapravezAni satsaMdhInyarthavanti ca / subhUmikAni vezmAni nATakAnIva tatra ca // 14 // tasyAM gRhorzvabhUmISu kAzcanyo bhAnti jAlikAH / pratyekaM gRhalakSmIbhirAMbaddhA mukuTA iva // 15 // tatra caityeSvarhadacoMpuSpagandhavaho'nilaH / tApanAzAya lokAnAM bhavatyamRtanasthavat // 16 // tasthAmAsIt siMha iva vikrameNAtizAyinA / agresaro nRsiMhAnAM siMhaseno mhiiptiH||17|| upacAraM prayacchantaH svasya kalyANakAmyayA / tasyAdhidaivatasyeva bhakyA bhUmibhujo'bhavan // 18 // agraNIguNinAM taistaiH so'vadAtairnijairguNaiH / jagadApINayAmAsa karairiva nizAkaraH // 19 // kAmamartha ca dharma ca sa dadhau svaskhamAtrayA / sevA''gatAn rAjaputrAnivaucityavicakSaNaH // 20 // sadharmacAriNI tasyAbhavad dharmasya vAsabhUH / suyazA nAma yazasA khazIlenaiva zAlinI // 21 // * kiJci saMvR0 kaa0|| 1 ikSvAkuvaMza eva giristasya bhUH sthAnam athavA ikSvAkuvaMzasya giribhUH gakA pavitratvAt / 2 ratiprasaGge vizIrNaveNIva / + stavaneva mu.|| 3 uttmrmnnii| suSTu gamanAgamanadvArANi / 5 suSTuparvANi, anyatra nATakasvAGgavizeSaH sndhiH| 6saadhnvnti| 'rAyuktA, mu. 'rAmuktA kaa0|| indhaharo'ni mu.||. nasyamghrANam / 8 upAyanam / 'nta Atmakadeg mu0|| 9mAtrA-aucityam / Jain Education . Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha parva triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye / caturthaH sargaH shriianntnaathjincritm| // 406 // EUROSAISISSAGES ambA-janaka-zvazurAnvavAyAnAM babhUva sA / mandAkinIva jagatAM trayANAmekapAvanI // 22 // vakrasyenduH pratinidhidRzoranujamambujam / kaNThasya kamburAlekhyaM doSNovisalatA sakhI // 23 // kumbhaH sanAbhiH stanayo meviramAtmabhRH / pratibimbaM nitambasya kuuliniipulinaavniH||24|| urvoravarajA rambhA pAdayoH padmamantiSad / tasyAH sarvAGgaramyAyAH kiM kiM na hyatizAyyabhUt // 25 // ||tribhirvishesskm // itazca prANate kalpe jIvaH padmarathasya sH| prakRSTasthitikaM vAyuH sukhamano'tyavAhayat // 26 // zrAvaNAsitasaptamyAM revatIsthe nizAkare / tatazzyutvA suyazaso devyAH kukSAvavAtarat // 27 // dadarza ca mahAsvamAn kuJjarAdIMzcaturdaza / sukhasuptA nizAzeSe devyarhajanmasUcakAn // 28 // rAdhakRSNatrayodazyAM pauSNe bhe zyenalAJchanam / suvarNavarNa suyazAH svAminI suSuve sutam // 29 // atha UrdhvaM rucakebhyo'bhyetya sadyo'pyathAhataH / SaTpaJcAzaddikumAryaH sUtikarmANi cakrire // 30 // saudharmakalpAdhipatistatropetya praNamya ca / prabhumAdAya viryatA meruzailaziro yayau // 31 // atipANDukambalAyAM zilAyAM tatra vAsavaH / siMhAsana upAvikSadutsaGgAropitaprabhuH // 32 // indrAstriSaSTirabhyetyAcyutaprabhRtayastataH / krameNAsnapayan naathmaahRtaistiirthvaaribhiH|| 33 // IzAnAdhipateraGke mahAsAraM nyadhAt prabhum / zakastadbhAravahanazrameNeva garIyasA // 34 // 1 anvavAyaH-vaMzaH / 2 zaGkhastasyAH kaNThasya citramAsIt / 3 bisalatA kamalanAlalatA bAhoH sakhIbhUtA AsIt / 4 guhA nAmeH putrarUpA'bhUt / 5 nadyAH sikatAvaniH / 6 panaM pAdayorantiSad shissyH| raadhaa-vaishaakhH| 8 AkAzamArgeNa / zrIanantajinajanma / // 406 // Jain Education in a l For Private & Personal use only , 17 Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HIROCHAKAMSUPROGRACK vikRtasphATikamahAcaturvRSaviSANajaiH / vAribhiH snapayAmAsa vAsavaH paramezvaram // 35 // vAsasA devadRSyeNa pramRjyezaM vilipya ca / arcitvA''rAtrikaM kRtvA saudharmendro'stavIditi // 36 // tavAgre bhUmiluThanairye hi bhUreNunAJcitAH / gozIrSacandanenAGgarAgasteSAM na durlabhaH // 37 // bhaktyaikamapi yaiH puSpaM tvanmUrdhanyadhiropyate / te chatrAzUnyazirasaH saMcaranti nirantaram // 38 // aGgarAgastavAGge yairekadApi vidhIyate / devadaSyAMzukadharAste bhavanti na saMzayaH // 39 // nidhIyate bhavatkaNThe puSpadAmaikadApi yaiH / luThanti teSAM kaNTheSu dolatAH surayoSitAm // 40 // ye varNayantyekadApi tvadguNAnatinirmalAn / te gIyante surastrIbhirapi lokAtizAyinaH // 41 // ye cArucArIcaturaM bhaktyA valganti te puraH / airAvaNakariskandhAsanaM teSAM na durlabham // 42 // dhyAyanti paramAtmAnaM ye tvAM deva! divAnizam / tvAdRzIbhUya te loke dhyeyatAM yAnti sarvadA // 43 // snAtrAGgarAganepathyAkalpaprabhRtikalpane / adhitvanme'dhikAro'stu sadA'pi tvtprsaadtH||44|| iti stutvA jinapatiM gRhItvA ca divaspatiH / gatvA ca suyazodevyAH pArzve'muJcad yathAsthiti // 45 // nandIzvare zAzvatAhatpratimA'STAhikotsavam / kRtvA zakro'pare'pIndrAH khaM svaM sthAnaM punryyuH||46|| ___ garbhasthe'siJjitaM pitrA'nantaM paravalaM yataH / tatazca cakre'nantajidityAkhyA prmeshituH||47|| yogI dhyAnAmRtamiva nijAGguSThAt sudhAM piban / astanyapo'pyavardhiSTa krameNa prmeshvrH||48|| 1 viSANam-zRGgam / * degsavA de kA0 // 2 chtryuktmstkaaH| 3 cAhA cArI nRtye gamanaprakArastayA caturaM yathA syAt tathA / 4 nRtyanti / 5 tvayi / 6 zatrusainyam / Jain Education Intel For Private & Personal use only Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite mahAkAvye caturtha parva caturthaH sargaH // 407 // zrIanantanAthajinacaritam / zaizavaM vyaticakrAma kramAdinduriva prabhuH / paJcAzaddhanuruttuGgaH pratipede ca yauvanam // 49 // nizcinvAno heyabuddhyA mArgasthita ivAzrayam / pitrAjJayA'nantanAthazcakre dAraparigraham // 50 // ardhASTameSu lakSeSu gateSu zaradAmatha / svAmI pitranurodhena rAjyabhAramupAdade // 51 // varSalakSAH paJcadaza pAlayitvA vasundharAm / dadhAra cintAM manasi dIkSAyai siMhasenabhUH // 52 // brahmalokAt surA laukAntikAH saarsvtaadyH| tIrtha pravartaya svAminnityUcuH paramezvaram // 53 // jRmbhakaijRmbhabhicchiSTakuberapreritaiH suraiH| pUryamANena vittena varSadAnaM dadau vibhuH||54|| tasya dAnasya paryante bhavaparyantakAminaH / dIkSAbhiSekaM vidadhuH surA-'sura-nRpAH prbhoH||55|| AmuktacitranepathyavasvamAlyo jgtptiH| tataH sAgaradattAkhyAmArohacchibikAM varAm // 56 / / zakrAdibhirdhatacchatracAmaravyajanaH prabhuH / tayA zivikayodyAnaM sahasrAmravaNaM yayau // 57 // dolau''ndolnsNsktnaagrstriijnairmuhuH| tadAnIM gacchadAgacchatkhecarIbhirivAkulam // 58 // pratyagrapallavAtAnaviThulabhRGgakuntalaiH / azokairmadhunA mattairiva ghUrNadbhirocitam // 59 // krIDAzrAntapurastrINAM zramasarvasvahAribhiH / cUtairutpallavai ramyaM tAlavRntadharairiva // 6 // karNikAraiH karNikAbhirivodyanmAdhavazriyaH / ruciraM kAzcanAraizca kAJcanaistilakairiva // 61 // nizcayaM kurvANaH syAgabuddhyA / 2 jRmbhabhUcchiSTaH jRmbhabhRd indrastena ziSTaH AjJaptaH / 3 dolA-'hiMDoLo' iti bhASAyAm / 4 vilulanto vyAptA ye bhramarAste eva kuntlaastaiH| 5 vyAptam / 6 karNikAraiH, kAJcanAraiH-tabAmakapuSpavizeSaiH / // 407 // Jain Education Internet For Private & Personal use only A maw.jainelibrary.org. Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ shriianntjinprvjyaadi| udIrNakhAgatamiva vanaM tadaivakokilam / praviveza jagannAtho jaganmana ivonmanAH // 62 // ||pnycbhi: kulakam // tataH sAgaradattAto dattahasto viDojasA / uttIryojjhAJcakArAlaGkAraprabhRtikaM prbhuH||63|| rAdhakRSNacaturdazyAM revatyAmapare'hani / SaSThena prAtrajata svAmI sahasreNa samaM nRpaiH // 64 // vanditvA svAminamatha puruhUtAdayo'khilAH / khaM svaM sthAnaM yayuH sadyaH kRtakAryA ivaamraaH||65|| ___ dvitIye'si vardhamAnapure vijayavezmani / pAraNaM paramAnnena ckaaraarhshcturdshH||66|| tatra cakre sudhAndhobhirvasudhArAdi paJcakam / ratnapIThaM tu vijayenAvinyAsapade prbhoH||67 // tataH sthAnAdaparchamA chamasthaH paramezvaraH / prAvartiSTa vihArAya sahamAnaH parISahAn // 68 // itazca jambUdvIpe'smin prAgvideheSu sundarI / purI nandapurItyasti paramAnandajanmabhUH // 69 // nRpo mahAbalastatra dattazoko'riyoSitAm / abhUdazokazAkhIva svakulodyAnabhUSaNam // 7 // saMsAravAsavairAgyaM sa dadhAra mahAmanAH / vidagnAgara iva grAmavAsaviraktatAm // 71 // sa vRSabharSipAdAnamUle gatvodamUlayat / paJcabhirmuSTibhiH kezAMzcaritraM pratyapAdi ca // 72 // udyAnamiva cAritraM pAlayitvA mahAphalam / sa vipadya samutpede sahasrAre'maro varaH // 73 // ito'sya jambUdvIpasya kSetre bharatanAmani / kauzAmbItyasti nagarI purandarapuropamA // 74 // kokilAbhiravakIrNam / 2 utsukH| 3 indreNa / 4 upavAsadvayena / 5 devaiH / 6 niSkapaTa:-RjusvabhAva ityarthaH / 18| yathA caturanAgarikaH grAmINatAyAH virajyate tathaivodAracetAH prabhuH saMsArodvimaH saMjAtaH / ASUSTAIGIASILOR Jain Education a l For Private & Personal use only . les Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite mahAkAvye // 408 // Jain Education Inte samudradatta ityAsId dattamudro'ritejasAm / samudra iva gambhIrastasyAM vasumatIpatiH // 75 // patnI tasyAbhavannandA nayanAnandacandrikA / rUpeNa rUpAhaGkAraharaNI surayoSitAm // 76 // nRpasya tasya malayapavamAno madhoriva / mitraM malayabhUnAtho'bhyAyayau caNDazAsanaH // 77 // samudradattastaM prItyA mahatyA nijasadmani / sAdaraH sodaramivAbhojayat saparicchadam // 78 // mRgAkSIM tatra so'drAkSInnandAmAnandinIM dRzoH / patnIM samudradattasya samudrasyeva jAhnavIm // 79 // stabdhAGgaH kIlita iva smarAstrairatiduHsahaiH / jAtavedo vipralambhAnaladharmAdivolvaNAt // 80 // sarvAGgamaGkuritameva pulakena ca / bhinnakharo grahagrasta iva tasyA vapurguNaiH // 81 // prakampamAna sarvAGgastadA zleSa ivotsukaH / zuceva vaivarNyadharasteda saMprAptijanmayA // 82 // vASpeNa luptanayanaH kAmAndhyamiva dhArayan / tadaprAptyA mRtyumivAnetuM pralayamAzrayan // 83 // nandAmAlokya tatkAlaM sarvAGgopAGgasundarIm / kAM kAmavasthAM na prApa mAnmathIM caNDazAsanaH // 84 // // paJcabhiH kulakam / samudradattadattaurkasyuvAsAtha nizAskhapi / lebhe na nidrAM kAmArto rogArta iva so'stadhIH // 85 // *gtho (thaH) prayayau saM0 // 1 AgataH / 2 vipralambho viyogaH, sa evAnalo'gnistena dharmaH uSNastasmAt / 3 aGkurita:pulakitaH / 4 bhUtAviSTaH / 5 tasyA nandAyA alAbhAjAtena zokena pANDutAM dadhadiva / 6 tasyAM nandAyAmeva layaM tanmayatAM dhArayan kAmArttasya prakRtikRpaNatvAd nandAmantareNa sarvamapi naSTumicchan ityarthaH / 7 kAmasaMbandhinIm / 8 oko gRham / uvAsa 'vas' dhAtoH parokSAyAmanyapuruSaikavacanam / caturtha parva caturthaH sargaH zrIananta nAthajina caritam / ||408 // . Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAMstAnanudinaM nandAprApyupAyAn vicintayan / kazcit kAlaM vyatIyAya mitracyAjena sa dviSan // 86 // samudradatte vizvaste sa nandAmapare'hani / hRtvA jagAma zakuniriva ratnAvalI drutam // 87 // rakSaseva hRtAM tena balinA chalinA ca tAm / pratyAhA~ so'samartho vairAgyaM paramaM yayau // 88 // hRdayasthena zalyenevApamAnena tena saH / dUyamAno'grahId dIkSAM zreyAMsamunisaMnidhau // 89 // atyugraM sa tapastepe tapaso'sya phalena tu / nandAharturvadhAya syAM nidAnamiti cAkarota // 90 // amunA sa nidAnena mitIkRtya tapaHphalam / vipadya kAlayogena sahasrAre'bhavat surH||91|| mRtvA kAlakramAccaNDazAsano'pi mhiiptiH| bhavAbyAvartabhRtAsu babhrAmAnekayoniSu // 92 // sa cAtra bharate pRthvIpure vilAsabhUpateH / guNavatyAM kalatre'bhUnmadhurityAkhyayA sutH|| 93 // sa triMzadvarSalakSAyustApicchakusumacchaviH / paJcAzaddhanuruttuGgo jaGgamo'dririvAvabhau // 94 // zuzume sa mahAbAhurdvizuNDa iva diggajaH / pRthulorastaTazrIkaH sAnumAniva jaGgamaH // 95 / / lIlayA'pi mahAsthAmnastasya camato mahI / bhArAsahA nanAmeva tRNapUrNa ivaavttH||96|| zastrAzastrikathAM zrutvA pUrveSAM pRthivIbhujAm / sa zuzoca vadorvIya pratimallamavApnuvan // 97 // nijNgaam| * "parAha sNvR0|| 2 yathAnimittamuddizya tathAsaMkalpakaraNam , bhASAyAm 'niyaannu'| 3 amitaM tapasaH Kphalam , paraM tanmitaM parimANayuktaM laghu kRtvA / 4 AvataH parivartanam / 5 tApicchaH-tApincha: "tApinchastu tamAlaH syAt" [[abhi0ci0 kA0 4 zlo. 212] / 6 prvtH| 7 mhaablvtH| 8 gartA / Jain Education in For Private & Personal use only Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturtha parva caturthaH sargaH // 409 // |zrIanantanAthajinacaritam / jitvA bharatavarSAdhaM trikhaNDaM grAmalIlayA / sa evamasamasthAmA nAmendo khamalIlikhat // 98 // cakrAkrAntadvipakraH zakratulyazca vikramAtaM / abhUta pratyardhacakrI sa caturthaH puruSAyamA // 99 // abhUdutkaTado kUTakuTTitAribhaTodbhaTaH / vairizrIbhogalaTabhaH kaiTabhaH sodaro'sya tu // 10 // __ tadA ca dvArakApuryA somasUryasamo guNaiH / soma ityAkhyayA khyAto babhUva pRthivIpatiH // 10 // tasyAbhUtAmume panyo tatraikA snigdhadarzanA / sudarzanA'nyA tu sItA zItadyutisamAnanA // 102 // itazca sa sahasrArAnmahAbalavaraH suraH / cyutvA sudarzanAdevyA udare samAMtarat // 103 // tadA sudarzanAdevI sIrabhRjanmasUcakAn / caturo yAminIzeSe mahAkhamAnudaivata // 104 // tato mAseSu navasu dineSvardhASTameSu ca / devI sudarzanA'sUta sutaM sitaruciprabham // 105 // kRtArthayannArthivargAnutsavena mahIyasA / tasya suprabha ityAkhyAM vidadhe sombhuuptiH||106|| sahasrArAd divazyutvA pUrNAyuH so'pi kaaltH| jIvaH samudradattasya sItAkukSAvavAtarat // 107 // tadA sA'pi mahAkhamAJcchAGgabhRjanmasUcakAn / sapta suptA nizAzeSedrAkSIt pravizato mukhe // 108 // saMpUrNa samaye sApi nIlaratnAmalatviSam / tanayaM janayAmAsa sarvalakSaNalakSitam // 109 // zAGgapANezcaturthasya tasyAtha divase zubhe / puruSottama ityAkhyAM yathArthAmakarot pitA // 11 // nIlapItAmbarau tAlatAyaketU mahAbhujau / tAvabhAtAM sahacarau prItyA yugmabhavAviva // 111 // candre khaM nAmAlikhat arthAt tasya candralokaparyantA kIrtiH prAsarat / 2 ckrm-smuuhH| * 'cakraza sNvR0|| It't / samabhUdardha saMvR0 // 3 aryamA-sUryaH / 4 laTabhaH-ramyaH; 'laDaha' iti dezyazabdAt saMskRtam / vAsarat / kaa0|| // 409 // Jain Education Internet For Private & Personal use only Jww.jainelibrary.org. Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CAM-RECROSON nimittIkRtya cAcArya sarvA jagRhatuH kalAH / pUrvajanmaprabhAvo'yaM tAdRzAM hi mahAtmanAm // 112 // krIDAghAtamapi tayo sahantApare bhaTAH / spRzanapi gajo hanti jighranapi ca pnngH||113 // lIlAvanamiva zrINAM tau krameNAGgapAvanam / yauvanaM ca prapedAte balena pavanopamau // 114 // jyAyaso lAGgalAdIni zAdIni kanIyasaH / jaitrANi dadire devai ratnAni nrrtnyoH|| 115 // __mahAbalau bala-harI tau dRSTvA klikautukii| prativiSNormadhordhAma jagAmotpatya nAradaH // 116 // taM dattA? namaskRtya kRtyajJo'bhidadhe mdhuH| mahAmune ! svAgataM te diSTyA dRSTipathe'si naH // 117 // madIyAH kiGkarAH sarve bharatArdhe'tra bhRbhujH| te mAgadhavaradAmaprabhAsezAzca naakinH||198|| tadatra vastunA yena yena dezena vA tava / yo'rthastaM brUhi niHzakSaM yathA yacchAmi naard!|| 119 // nArado'pyabravIdevaM krIDayA'hamihAgamam / na me'rtho'rthena kenApi na vA dezena kenacit // 120 // __ bharatArdheza ! iti tu tvaM mudhaiva vikatthyase / bandyarthavAdaH sarvo'pi kiM yathArthI bhavet kvacit // 121 // arthalobhAdarthijanaiH stUyamAnena dhImatA / lajitavyaM pratyutApi pratyetavyaM na jAtucit // 122 // balibhyo'pi balitamA mahaGgyo'pi mhttmaaH| dRzyante hyatra jagati bahuratnA vasundharA // 123 // madhurantarbhavatkopo'ntaHzikhIva zamItaruH / sadyo daSTAdhararado nAradaM pratyabhASata / / 124 // bharatArdhetra gaGgAtaH kA nAma mahatI nadI / vaitAkhyAta ko mahAnadriH kazca matto balAdhikaH? // 125 / / ___* degDAyAta mu.|| krIDArUpamAghAtamapi / 1 arghaH puujaavidhiH| kthyse| saMvR. kaa0|| 2 bandijanairgIyamAno'rthavAdaH stutipaatthH| 3 bhamtamadhye zikhI vahiryasya sH| triSaSTi. 70 Jain Education In n For Private & Personal use only Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturtha parva caturthaH sargaH suprabha mAlinI zrIanantanAthajinacaritam / // 410 // manyase yaM balIyAMsaM tamAkhyAhi yathA kSaNAt / zaramaH kailabhasyeva tasyaujo darzayAmi te* // 126 // kiM mattena pramattenApyavajJAto'si kenacit / stutivyAjena yasyAdya vidhitsasi vadhaM dvij!|| 127 // athoce nArado'pyevaM nAhaM mattapramattayoH / gacchAmi pAvaM tanme syAt tadavajJA kathaM nanu ! // 128 // bharatArdhezvaro'smIti nijAyAmadya parSadi / yadavAdIrmAsma vAdI yastaddhi hasAya te // 129 // dvArakAyAM tu somasya suprabhaH purussottmH| tanayau kiM tvayA rAjan! janazrutyApi na zrutau // 130 // mahAbalau mahAbAhU anyo'nyaM prItizAlinau / mUrtimantau pavamAna-jvalanAviva duHsahau // 131 // zakrezAnAviva divo'vatIrNI kautukAdiha / doSNakenApyuddharetAM tau savArdhidharAM dharAm // 132 // bharate'dhiSThite tAbhyAM siMheneva mahAvane / ajJAnAd garjasi kathaM madAndha iva sindhurH|| 133 // kopAruNekSaNadvandvo dvandvecchuriva tatkSaNAt / dazanairdazanAn gharSanmadhurAjo'bhyadhAdidam // 134 // yadAttha tadamithyA cet svairaM tat krIDituM yamaH / mayA nimazyate'dyaiSa raNaM draSTuM bhavAniva // 135 // niHsomaM niHsuprabhaM ca tathA niHpuruSottamam / karomi dvArakArAjyaM pazya yupratibhUriva // 136 / / ityuktvA nAradamuni visRjya prAhiNodatha / anuziSya raho dUtaM somasomasutAn prati // 137 // gatvA''zu somaM sasutaM saujaskaH so'bhyabhASata / ojAyante'nojaso'pi dUtAH svAmyojasA khalu // 138 // nApyudaramadAndhara // 41 // 1 gajapotasya / * degmi ca / sNvR0|| 2 vidhAtuM krtumicchsi| 3 hAsyAya bhavati / 4 samudra-girisahitAM mahIm / 15 gjH| 6 yuddhecchuH / 7 yuddhsaakssii| JainEducation a l For Private & Personal use only Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Interna sAnAM darpaharaNo vinItAnAM ca vatsalaH / pracaNDadorbalajayI kSatravratamahAdhanaH // 139 // dAse rairiva yAmyArdha bharata kSetravartibhiH / rAjahaMsaiH kulodbhUtaiH sevyamAnapadAmbujaH // 140 // vaitAkhyadakSiNazreNividyAdharanRpairapi / dattadaNDaH pracaNDAjJa AkhaNDala ivAparaH // 141 // bharatArthodyAnamadhurardhacakradharo madhuH / tvAM zAsituM prAhiNonmAM zrUyatAM tadidaM nRpa / // 142 // // caturbhiH kalApakam // tvAM kAmaM bhaktikArIti purA saMvidmahe vayam / putraujasA'dyAnyathAbhUriti saMzRNmahe janAt // 143 // tad yadi tvaM sa evAsi na kazcit te viparyayaH / svAmine preSyatAM daNDo maryAdIkRtya kuJcikAm // 144 // bhartuH prasAdAd bhUyo'pi tava sarvaM bhaviSyati / Adatte hyambu yad bhAnuH punarujjhati bhUri tat // 145 // tasyAprasAdAt sadapi sarvasvaM tava yAsyati / zriyaH svAmini ruSTe hi na tiSThanti bhayAdiva // 146 // dUre vA sampadaH santu yat svAmini virodhite / kalatra-putra- mitrAdi jIvitaM ca kutastava // 147 // kRtvA svAmina AdezaM dezaM zAdhi yathAsthiti / girastAH santu moghAstvatpizunAnAM zunAmiva // 148 // athodyadroSaparuSaM babhASe puruSottamaH / dUtatvena na vadhyo'si tenedaM keMdradAvadaH // 149 // kimunmatto'thavA mattaH pramatto'tha pizAcadhIH / IdRgbhASI tvaM tvadIza IdRgbhASayitA ca saH // 150 // * tapta" kA0 // 1 dAsIputrairiva / 2 indraH / svAdatra prathamA / 5 pUrvavad bhaktikArI / 6 vaiparItyam / yAvat / 9 kutsitamatyantaM vadatIti kadAvadaH / 3 bharatArdhamevodyAnaM tasmin madhurvasantasadRzaH / 4 itinA'bhihita7 udghATana-sAdhanam, 'kuMcI' bhASAyAm / 8 vyarthAH, asatyAH iti . Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye catartha parva | caturthaH sargaH zrIanantanAthajinacaritam / // 411 // yathA krIDAsu bAlAnAM khecchayA ko'pi baalkH| nRpAyate tathA mUDhaH so'pi svAmIyate svayam // 151 // pratipannaH kadA'smAbhiH svAmitvena sa durmadaH / iSTaM vacaHpramANaM cedindrIbhavati kiM na saH // 152 // prAjyarAjyabalenAdya sojho mayi smaagtH| 'timistaTe velayeva mariSyati na sNshyH||153|| gacchAnaya raNAya skhaM svAminaM daNDakAminam / tasya prANaiH sahAdAsye dAsImiva haThAcchriyam // 154 // sa evamuktaH puruSottamena ruSito yayau / sarvaca madhave'zaMsad duHzaMsamapi tdvcH||155|| zAGgiNo vAcikenoccaiH zrutamAtreNa tena ca / staniteneva zarabhaH 'saMrambhaM vidadhe madhuH // 156 // so'vAdayat kSaNAd yAtrAmerI bhairavabhARtim / zrUyamANAM khecarIbhiH pidhAya zravasI bhiyA // 157 // raajbhirbddhmukuttairmhaaviiryairmhaabhttaiH| senAnIbhiramAtyaizca sAmantairaparairapi // 158 // sainikai raNazauNDIraiH khasya mUrtyantarivaM / samAvRtaH sa pratasthe mAyArUpa ivAmaraH // 159 // yugmam // nAjIgaNad durnimittAzakunAni sa dormadI / kAlapAzairivAkRSTo dezasImAM drutaM yayau // 16 // pArApatapaNIvAgAt tatkAlaM tatra zAyapi / soma-suprabhasenAnIsenAbhiH privaaritH||161|| AzUpavizya karabhAn rabhasAdubhayorapi / varmANyAdadire sainyairdhanUMSyAsphAlitAni ca // 162 / / uDDInamuccakaiH kANDamakANDe pralayapradam / rakSaHkulamiva vyomanyapAnasamutsukam // 163 / / 1 matsyaH / * puruSaH paruSaM rudeg sNvR0|| 2 saMdezena / 3 kalabhaH / 4 kopam / bhAkRtim mu0|| 5 bhayaGkara|bhAkAradhvanis / 6 kauN| * yuddhkushlH| degva / parAva0 sNvR.|| 8 pArApasa:-kapotA, 'pArevu' bhASAyAm / 1degpavezya saMvR0 kA.. vAram / 1. badhirapAnopanam / // 411 // Jain Education Interne T w w.jainelibrary.org. Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SANSANSARACHCRA preryamANA mahAmAtrairapasRtyAbhisRtya ca / caturdantena yuddhenAyudhyanta varadantinaH // 164 // ekasmina mocake kuntamanyasmin mudgaraM punH| pANI kRpANaM bibhrANAH sAdino'svarayan hayAn // 165 // nirghoSaNAtighoreNa jagadvAdhiryadAyinaH / bhibasindhutaTAnIva mimiluH syandanA mithH||166 // AsphAlayantaH phalakAnyAsphailantaH parasparam / asyasi vidadhurvIrAH pattayo baahushaalinH||167|| abhaJji madhusainyena viSNusainyaM kSaNAdapi / dumakhaNDaM pracaNDenautpAtikeneva vAyunA // 168 // rathinA balabhadreNAnvIyamAno rathI hariH / apUrayat pAzcajanyamajanyamiva vidviSAm // 169 // pAJcajanyasya nAdena tatkAlaM mdhusainikaaH| suH ke'pi mumUrchaH ke'pyapatana ke'pi bhUtale // 17 // itthaM vidhuramAlokya sainyaM madhurapi svayam / dhanurAsphAlayan sphAramAhvAsta puruSottamam // 171 // adhijyIkRtya tarasA zAGgaMzApyavAdayata / rodasI vAdayadiva garIyasthA pratizrutA // 172 // karSakarSa niSaGgAt tAviSUna mumucatuH zitAn / anyo'nyaM mRtyave sAniva vArtikavAdinau // 173 / / jayalakSmyA iva prANAn bANAn pANairubhAvapi / vyavacchedakalAccheko cicchedAte parasparam // 174 // evamatrAntarairakhAntarANyapi mithastayoH / rajakartamakRtyanta raNo hyevaM samaujasAm // 175 // anyo'nyasAmyakupito didarzayiSuransarama / cakraM sasmAraca madhustatpANI tata papAta ca // 176 // jighAMsurapyabhidadhe mdhurvisphuritaadhrH| bho! yAhi yAhi kiM vAlyA vyAghrIdantAn didRkSasi // 177 // hastipakaH 'mahAvata' bhASAyAm / 2 mvcaaraaH| *bhyAsphAla saMvR0 // 3 asibhirasibhirgRhItvA pravRttamidaM yuddham / 5 utpAtasaMbandhinA / 5 utpaatmiv| prsidhvninaa| yA khaa| viSavaicavAdinI / 9lekii-slo| JainEducation a l For Private & Personal use only Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha parva triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturthaH sargaH shriianntnaathjincritm| (412 // ko nAma me balotkarSastvayi bAle nibarhite / kiM rambhonmUlane sthAmavarNanaM varadantinaH // 178 // eSo'pi subhaTammanyastava jyAyAn mamAgrataH / laghIyAn kuJjara iva mahAnapi gireH puraH // 179 // vyAjahAra pratihariM harirapyullasasmitaH / tamAMsi hanti prauDhAni bAlo'pi hi divAkaraH // 180 // agniH sphuliGgamAtro'pi kakSaM dahati sarvataH / tejaH pramANaM vIrANAM tejasAM kIdRzaM vyH||181|| ||yugmm // tadalaM te vilambena muzca cakramazaGkitaH / vyAlo'pi gairalaM muktvA zAmyena punaranyathA // 182 // aGgulyAmUrmikIkRtya salIlaM madhurapyatha / bhramayAmAsa taccakramelAtamiva bAlakaH // 183 // mumoca ca madhuzcakraM tat papAtAtha zAGgiNaH / vakSastumbAgraghAtena cumbadulbaNatejasA // 184 // viSNustena prahAreNa mRJchitaH syandane'patat / utplatya balabhadreNa svotsaGge ca nyadhIyata // 185 // bhrAtraGgasaMgAdamRtasnapanAdiva kezavaH / avAptasaMjJastaccakraM madhoH prANAnivAdade // 186 // atha zArGgadharo'pyevamUce madvat tvamatra bhoH|maa sa sthA gaccha gacchAzu spardhA siMhena kA shunH||187|| madhurapyabhyadhattaivaM muzca cakraM tvamapyaho! / garjan zaranmegha iva kimAtmAnaM vikatthase // 188 // evamuktavatastasya cakra muktvA janArdanaH / apAtayacchiro bhUmau phalaM tAlataroriva // 189 // puSpavarSeH suraiH zAGgI sAdhu sAdhviti tuSTuve / hA nAtha ! nAtha! vAsIti nijaistu zuzuce mdhuH||190|| janne kezavasenAnyA kaiTabho'pi mahAbhaTaH / zizriye cAparaiH sadyaH zrIpatirmadhupArthiveH // 191 // 1 nAzite / 2 rambhA-kadalI / 3 tRNam / 4 viSam / 5 ulkAm / * utpatya sNbR0|| 6 pragalbhase / // 412 // Jain Education in For Private & Personal use only Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIanantanAthajinasya kevalajJAnaM samavasaraNaM c| samAgadhavaradAmaprabhAsAdhIzvaraM tataH / apAgbharatavarSAdhaM sAdhayAmAsa zArGgabhRt // 192 // zilAM koTinarotpATyAM magadheSvatha maadhvH| utpAvya lIlayA''nandI pidhAnamiva so'mucat // 193 // samudreNApi dattArya ivotkallolapANinA / athAyayau dvAravatIM vapurI puruSottamaH // 194 // tatra somena rAmeNa pArthivairaparairapi / viSNozcakre'rdhacakritvAbhiSekaH parayA mudA // 195 // itastrivarSI chamastho vihRtyA'nantajijjinaH / samAyayAvupavanaM sahasrAmravaNAbhidham // 196 // tatrAzokatale bhartuAnAntaravivartinaH / saMsArasyeva marmANi ghAtikarmANi tutruTuH // 197 // rAdhakRSNacaturdazyAM revatIsthe nizAkare / SaSThena tapasA bharturudapadyata kevalam / / 198 // cakre ca divye samavasaraNe dezanAM prabhuH / paJcAzataM gaNadharAn yazaHprabhRtikAnapi // 199 // tattIrthabhRzca pAtAlakhyAsyo makaravAhanaH / rakto dobhiH padmakhaDgapAzibhirdakSiNaitribhiH // 20 // vAmainakulaphalakAkSasUtrasahitaiH punaH / zrImato'nantanAthasya jajJe zAsanadevatA // 201 // tathotpannAGkazA nAma gaurAGgI padmavAhanA / dordaNDAbhyAM dakSiNAbhyAM khaGgaM pAzaM ca bibhratI // 202 // dakSiNetarabAhubhyAM dadhatI phalakakAGkuzau / anantasvAmino jajJe tathA zAsanadevatA / / 203 // tAbhyAmupAsitAbhyoM bhagavAn viharan bhuvi / prApat purI dvAravatI mokSadvArA|gUH prabhuH // 204 // zakrAyaistatra samavasaraNaM vidadhe'maraiH / SaTkArmukazatottuGgacaityapAdapabhUSitam // 205 // tatra dvAreNa pUrveNa pravizyAnantajijjinaH / triH pradakSiNayAmAsa tamuccaizcaityapAdapam / / 206 // 1 AcchAdanam / * iti triva sNbR0||2 trimukhH| 3 agragU-bhagresaraH / Jain Education Intern i For Private & Personal use only All Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA caturtha parva caturthaH sargaH puruSacarite mahAkAvye zrIanantanAthajinacaritam / // 413 // kRtvA tIrthanamaskAraM pUrvasiMhAsane prbhuH| prAzukho nyaSadat tasthau zrIsaMghazca yathAsthiti // 207 // vAminaH pratirUpANi trINi dikSu tisRSvapi / ratnasiMhAsanasthAni vicakurvyantarAmarAH // 208 // tathA ca samavasRtaM tIrthanAthaM caturdazam / gatvA zazaMsuH puruSottamAyAyuktapUruSAH // 209 // sArdhA dvAdaza rUpyasya koTIstebhyaH pradAya ca / yayau samavasaraNaM balabhadrayuto hriH||21|| tatra pradakSiNIkRtya tIrthanAthaM praNamya ca / anuzakramupAvikSata sAgrajaH puruSottamaH // 211 // bhUyo natvA jinendraM te devendropendrasIriNaH / bhaktigadgadayA vAcA stotumArebhire tataH // 212 // dehabhAjAM manovisaM viSayaistaskarairiva / tAvadullayate yAvanaM tvameSAmadhIzvaraH // 213 // prasapatkopatimiraM dRzo'ndhakaraNaM nRNAm / dUrAdapasaratyeva svadarzanasudhAJjanAt // 214 // mAnena bhUtenevAttAstAvadajJAH zarIriNaH / yAvad bhavadvaco matra iva terna hi zuzruve // 215 // tvatprasAdAt truTanmAyonigaDAnAM zarIriNAm / saMprAptArjavayAnAnAM muktirna hi daivIyasI // 216 // yathA yathA dehabhAjo nirIhAstvAmupAsate / citraM tathA tathA tessaamsyutkRssttphlprdH|| 217 // saMsArasarito rAga-dveSau dve zrotesI iva / tavIpa iva mAdhyasthye sthIyate tava zAsanAt // 218 // dehinAM nirvRtidvArapravezotsukacetasAm / mohAndhakAradIpatvaM tvaM dhArayasi nAparaH // 219 // ___* degkho niSasAdAtha zrI sNvR0|| sthite / kaa0|| AyuktaH-sacivaH / tvaM teSA saMvR0 kA cakSu|pastimiramiva krodhAndhaGkaraNo nR' sNbR0||2 nigaDa:-bandhaH, 'beDI' bhASAyAm / 3 bhtiduure| 'teSAm+masi+utkRSTa| phalapradaH' iti vibhAge svamiti shessH| 5 prvaahii| // 413 // Jain Education Internet For Private & Personal use only D o O Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIanantanAthajinasya dhrmdeshnaa| viSayaH kssaayraagdvessmohairnirjitaaH| bhUpAsa svatprasAdena prasIda prmeshvr||| 220 // stutvaivaM kRtamauneSu zakamadhvarisIriSu / anantanAtho bhagavAn vidadhe dezanAmiti // 221 // atattvaviduro janturamArgajJa ivAdhvagaH / asin saMsArakAntAre bambhramIti duruttare // 222 // jIvAjIvAvAzravazva saMvaro nirjarA tathA / bandho mokSazceti sapta tattvAnyAhurmanISiNaH // 223 // tatra jIvA dvidhA jJeyA muktsNsaaribhedtH| anAdinidhanAH sarve jJAna-darzanalakSaNAH // 224 // muktA ekasvabhAvAH syurjanmAdiklezavarjitAH / anantadarzanajJAnavIryAnandamayAzca te // 225 // saMsAriNo dvidhA jIvAH sthaavr-trsbhedtH| dvitaye'pi dvidhA paryAptA-'paryAptavizeSataH // 226 // paryAptayastu SaDimAH paryAptatvanivandhanam / AhAro vapurakSANi prANo bhASA mano'pi ca // 227 // syurekAkSa-vikalAkSa-pazcAkSANAM zarIriNAm / catasraH pazca SaT cApi paryAptayo yathAkramam // 228 / / ekAkSAH sthAvarA bhUmyaptejovAyumahIruhaH / teSAM tu pUrve catvAraH syuH sUkSmA bAdarA api // 229 // pratyekAH sAdhAraNAzca dviprakArA mhiiruhH| te'traM pUrve bAdarAH syuruttare sUkSma-bAdarAH // 230 // trasA dvitricatuHpaJcendriyatvena caturvidhAH / tatra pazcendriyA dvedhA saMjJino'saMjJino'pi ca // 231 // zikSopadezAlApAna ye jAnate te'tra saMjinaH / saMpravRttamanaHprANAstebhyo'nye syurasaMjhinaH // 232 // sparzanaM rasanaM ghrANaM cakSuH zrotramitIndriyama / tasya sparzo raso gandho rUpaM zabdazca gocaraH // 233 // / atsvjnyH| 2 sthAvarAH asAveti / 3 indriyANi / 4 ekendriyANAM catasraH, vikalendriyANAM patra, paJcendriyANAM Sada paryAsayaH shmshH| 'hA tatra tusaMvR0 kaa0||5prtyekaa bAdarA eva / saadhaarnnaaH| . pravRttimamto mnaa-praannaapaate| vikssH| Jain Education in For Private & Personal use only . Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturtha parva caturthaH sargaH zrIanantanAthajinacaritam / // 414 // dvIndriyAH kRmayaH zaGkhA gaNDUpadA jalaukasaH / kapardAH zuktikAdyAzca vividhAH kRmayo matAH // 234 // yUkA-matkuNa-matkoTa-likSAdyAstrIndriyA mtaaH| pataGga-makSikA-bhRGga-daMzAdyAzcaturindriyAH // 235 // tiryagyonibhavAH zeSA jala-sthala-khacAriNaH / nArakA mAnavA devAH sarve pazcendriyA mtaaH|| 236 // mano-bhASA-kAyabalatrayamindriyapazcakam / AyurucchAsaniHzvAsamiti prANA daza smRtAH // 237 // sarvajIveSu dehAyurucchAsA indriyANi ca / vikalAsaMjJinAM bhASA pUrNAnAM saMjJinAM manaH // 238 // upapAda(ta)bhavA deva-nArakA garbhajAH punaH / jarAyuHpotANDabhavAH zeSAH saMmRrchanodbhavAH // 239 // saMmUrchino nArakAca jIvAH pApA napuMsakAH / devAH strI-puMsavedAH syurvedatrayajuSaH pare // 240 // sarve jIvA vyavahAryavyavahAritayA dvidhA / sUkSmanigodA evAntyAstebhyo'nye vyvhaarinnH||241|| sacittaH saMvRtaH zItastadainyo mizrito'pi vA / vibhedairAntabhinno navadhA yoniraGginAm // 242 // pratyekaM sapta lakSAzca pRthvI-vAryagni-vAyuSu / pratyekAnantakAyeSu kramAd daza caturdaza // 243 // bhUmyantargatajantuvizeSAH, 'gaMDoLA' bhASAyAm / 2 yukA-matkuNa-marakoTa-lizAdyAH-bhASAyAm-'jU', 'mAMkaDa', 'bagai', 'lIkha' / 3 yathA dvIndriyANAM kAyA''yurucchvAsAH sparzana-rasanendriyadvayaM bhASA ceti Sada prANAstathaiva trIndriyANAM caturindriyA| NAmasaMjJipaJcendriyANAM ca kramAt svasvendriyavRjhyA saplASTau nava ca prANAH saMjJinAM tu manaHsahitA dazeti tAtparyam / 4 ye jIvA | jarAyuHpotANDabhavAste garbhajAH kathyante / 5 garbhajAH praanninH| 6 ye sUkSmanigodAste'vyavahAriNaH / 7 sacittAdanyo'cittA, | saMvRtavivRtAdanyo vivRtaH, zItAdanya ussnnH| 8 sacittAcittaH, saMvRtavivRtaH zItoSNa ityrthH| *kSANi pR sNbR0|| 9 pratyekavanaspatikAyeSu dazalakSA, anantakAyeSu-sAdhAraNavanaspatikAyeSu cturdshlkssaaH| // 414 // Jan Education in For Private & Personal use only Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AMROSALESCALCU SaT punarvikalAkSeSu manuSyeSu caturdaza / syuzcatasrazcatasrazca zvani-tiryak-sureSu tu // 244 // evaM lakSANi yonInAmazItizcaturuttarI / kevalajJAnadRSTAni sarveSAmapi janminAm // 245 // ekAkSA bAdarAH sUkSmAH paJcAkSAH saMjhyasaMjJinaH / syuddhi-tri-caturakSAzca paryAptA itare'pi ca // 246 // etAni jIvasthAnAni mayoktAni caturdaza / mArgaNA api tAvatyo jJeyAstA nAmato yathA // 247 // gatIndriya-kAya-yoga-veda-jJAna-ku~dhAdayaH / sNymaa-''haar-dRg-leshyaa-bhvy-smyktv-sNjnyinH||248|| mithyAdRSTiH sAsvAdana-samyagamithyAdRzAvapi / aviratasamyagdRSTiviratAvirato'pi ca // 249 // pramattazcApramattazca nibRttibAdarastataH / anivRttivAdarazcAtha sUkSmasaMparAyakaH // 250 // tataH prazAntamohazca kSINamohazca yogavAn / ayogavAniti guNasthAnAni syuzcaturdaza // 251 // mithyAdRSTirbhavenmithyAdarzanasyodaye sati / guNasthAnatvametasya bhadrakatvAdyapekSayA // 252 // mithyAtvasyAnudaye'nantAnubandhyudaye sati / sAsvAdanasamyagdRSTiH syAdutkarSAt paDAvalIH // 253 // samyaktvamithyAtvayogAnmuhUrta mizradarzanaH / aviratasamyagdRSTirapratyAkhyAnakodaye // 254 // RRER 1 nAraka-tiryak-deveSu / * rA / sarvajJa pakSamuktAni sa0 saMbR0 // 2 bAdarekendriyAH sUkSmaikendriyAH, saMjJipondriyAH, | asaMjJipaJcendriyAH, dvIndriyAH, trIndriyAH, caturindriyAzceti sapta paryAptAstathaivAparyAptAzceti caturdaza jIvasthAnAni / "ni jinoktA sNbR0|3 cturdsh| dAdayaH saMvR0 kA0 // 4 krodhAdayaH kssaayaaH| 5 samyagamithyAg ityasya mizraguNasthAnamityapi naamaantrm| 6 dezaviratiguNasthAnam / . apUrvakaraNaguNasthAnamityapyasya nAmAntaram / 8 upazAntamohaH iti nAmnA prsiddhiH| 9 syogikevlii| Jan Education inte For Prate & Personal use only . Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha parva triSaSTizalAkA caturthaH puruSacarite mahAkAvye sargaH shriianntnaathjincritm| // 415 // viratAviratastu syAt pratyAkhyAnodaye sati / pramattasaMyataH prAptasaMyamo yaH pramAdyati // 255 // so'pramattasaMyato yaH saMyamI na pramAdyati / ubhAvapi parAvRttyA syAtAmAntarmuhUrtiko // 256 // karmaNAM sthitighAtAdInapUrvAn kurute ytH| tasmAdapUrvakaraNaH kSapakaH zamakazca sH|| 257 // yadvAdarakapAyANAM praviSTAnAmimaM mithaH / pariNAmA nivartante nivRttivAdaro'pi sH|| 258 // pariNAmA nivartante mitho yatra na yatnataH / anivRttibAdaraH syAt kSapakaH zamakazca saH // 259 // lobhAbhidhaH saMparAyaH sUkSmakiDDIkRto yataH / sa sUkSmasaMparAyaH syAt kSapakaH zamako'pi ca // 26 // athopazAntamohaH syAnmohasyomazame sati / mohasya tu kSaye jAte kSINamohaM pracakSate // 261 // sayogikevalI ghAtikSayAdutpanna kevlH| yogAnAM ca kSaye jAte sa evAyogikevalI iti||262|| jiivtttvm|| ajIvAH syurdharmAdharmavihAya kaalpuddhlaaH| jIvena saha pazcApi dravyANyete niveditaaH|| 263 // tatra kAlaM vinA sarve prdeshprcyaatmkaaH| vinA jIvamacidrUpA akArazca te matAH // 264 // kAlaM vinA'stikAyAH syuramRrtAH pudgalaM vinA / utpAda-vigama-dhrauvyAtmAnaH sarve'pi te punH||265|| pudgalAH syuH sparza-rasa-gandha varNasvarUpiNaH / te'NuskandhatayA dvedhA tatrAbaddhAH kilANavaH // 266 // ksspkshshrennikH| 2 upazama zreNikaH / 3 imamapUrvakaraNaM praviSTAnAM sAdhUnAM yadyasmAd bAdarakaSAvANAM krodhAdInAM pariNAmA | nivartante'taH sa nivRttibAvaro'pi kmyte| * saMvR. kA. bhAdarzayonAsvetat padayam // 4 vihaaph-aakaashaasikaayaa| 5prdeshsmuuhruupaaH| // 415 // Jain Education Intel For Private & Personal use only . Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baddhAH skandhA gandha-zabda-saumya-sthaulyAkRtispRzaH andhakArA-''tapodyotabhedacchAyAtmakA api||26|| karma-kAya-mano-bhASA-ceSTitocchAsadAyinaH / sukhaduHkha-jIvitavya-mRtyupagrahakAriNaH // 268 // pratyekamekadravyANi dharmAdharmo namo'pi ca / amUrtAni niSkriyANi sthirANyapi ca sarvadA // 269 // ekajIvaparimANasaMkhyAtItapradezako / lokAkAzamabhivyApya dharmAdharmoM vyavasthitau // 270 // svayaM gantuM pravRtteSu jIvAjIveSu sarvataH / sahakArI bhaved dharmaH pAnIyamiva yAdasAm // 271 // jIvAnAM pudgalAnAM ca prapannAnAM khayaM sthitim / adharmaH sahakAryapa yathA chAyA'dhvayAyinAm // 272 // sarvagaM khapratiSThaM syAdAkAzamavakAzadama / lokAloko sthitaM vyApya tadanantapradezabhAk // 273 // lokAkAzapradezasthA bhinnAH kAlANavastu ye / bhAvAnAM parivartAya mukhyakAlaH sa ucyate // 274 // jyotiHzAstre yasya mAnamucyate samayAdikam / sa vyAvahArikaH kAlaH kAlavedibhirAmataH // 275 // navajIrNAdirUpeNa yadamI bhavanodare / padArthAH parivartante tat kAlasyaiva ceSTitam // 276 // vartamAnA atItatvaM bhAvino vartamAnatAm / padArthAH pratipadyante kaalkriiddaaviddmbitaaH|| 277 // iti ajIvatattvam // mano-vacana-kAyAnAM yat syAt karma sa AzravaH / zubhaH zubhasya hetuH svAdazubhastvazubhasya sH||278|| iti Azravatattvam / jhAnAvaraNIyAdi krm| * deshikii| sNvR0|| yAdhiyA sNv0|| saMvR0 kA. AdarzayoH 'iti' padaM nAsti / ca / sNvR0||1 saMvR0 kA. AdarzayoH 'iti Azravatatsam' ityasya sthAne 'AzravaH' iti padam // triSaSTi.14 sya Jain Education Inter i For Private & Personal use only l Page #506 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye REKHA caturtha parva caturthaH / sargaH zrIanantanAthajinacaritam / // 416 // sarveSAmAzravANAM yo rodhahetuH sa sNvrH| karmaNAM bhavahetUnAM auraNAdiha nirjarA // 279 // iti saMvara-nirjare tatve // sakaSAyatayA jIvaH karmayogyAMstu pudgalAn / yadAdatte sa bandhaH syAjIvAsvAtavyakAraNam // 28 // prakRti-sthityanubhAva-pradezA vidhayo'sya tu / prakRtistu khabhAvaH syAjjJAnAvRttyAdiraSTadhA / / 281 // jJAna-dRSTyAvRtI vedya mohanIyAyuSI api / nAma-gotrAntarAyAzca mUlaprakRtayo matAH // 282 // niSkarSotkarSataH kAlaniyamaH karmaNAM sthitiH / anubhAvo vipAkaH syAt pradezoM'zaprakalpanam // 283 // mithyAdRSTiraviratipramAdau ca krudhAdayaH / yogena saha paJcaite vijJeyA bandhahetavaH // 284 // iMti bandhatattvam / abhAve bandhahetUnAM ghAtikarmakSayodbhave / kevale sati mokSaH sthAccheSANAM karmaNAM kSaye // 285 // surA-'sura-narendrANAM yat sukhaM bhuvanatraye / sa syAdanantabhAgo'pi na moksssukhsNpdH|| 286 // iti mokSatattvam // evaM tattvAni jAnano jano jagati jAtucit / na nimajjati saMsAre vAridhAviva tArakaH // 287 / / evaM dezanayA bhartuH prAjyAH paryavrajaJjanAH / bheje haristu samyaktvaM zrAvakatvaM ca suprbhH||288 // vyaraMsIdAdipauruSyAM dezenAto jagatpatiH / yazAstatpAdapIThastho gaNabhRd dezanAM vyadhAt // 289 // 1kSayAt / * saMvR0 kA. AdarzayoH iti 'saMvara-nirjare tattve' ityasya sthAne 'saMvaranirjare' iti padam // 2 asya bandhasya catvAraH prakArA:-prakRtiH, sthitiH, anubhAvaH, pradezazceti / 3 jJAnAvaraNAdiH / 4 jJAnAvaraNam , darzanAvaraNaM ca / 5 jaghanyataH utkRSTatazca karmaNAM kAlaniyamaH sA sthitiH| nikarSa mu0|| 6 karmaNAM vipAko'nubhAvaH / kruidAdayaH saMvR0 kA saMvR0 kA0 Ada. |zayoH 'iti' padaM nAsti ||nnaaN jye| mu0|| saMbR0 kA AdarzayoH padadvayaM nAsti // 7 bhvH| * nAnte ja0saMbR0 kaa0|| SEOSESSO RISUASA SCRESS // 416 // Jain Education in For Private & Personal use only Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inte tatrApyavarapauruSyAM dezanAvirate sati / natvA prabhuM yayuH svaukaH zakropendrabalAdayaH // 290 // tataH sthAnAt prabhurapi grAmA-sskara- purAdiSu / prabodhayan bhavyajantUn vijahAra vasundharAm // 299 // SaSTiH SaT ca sahasrANi zramaNAnAM mahAtmanAm / tathA caturdazapUrvabhRtAM nava zatAni ca / / 292 // catuHsahasrI trizatI cAvadhijJAnazAlinAm / manaHparyayiNAM paJca catvAriMzacchatAni ca // 293 // tathA paJca sahasrANi kevalajJAnadhAriNAm / jAtavaikriyalabdhInAM sahasrANyaSTayoginAm // 294 // trisahasrI zate dve ca vAdalabdhimatAM punaH / AryikANAM sahasrANi dvASaSTivatapApmanAm // 295 // zrAvakANAM punarlakSadvayaM SaSTiH zatAni ca / zrAvikANAM caturlakSI caturdazasaharuyapi / / 296 // tryandonAnyandalakSANi sapta sArdhAni kevalAt / mahIM viharamANasya parivAro'bhavat prabhoH / / 297 // svaM mokSakAlaM jJAtvA tu sametAdrimagAt prabhuH / sAdhusaptasaharuyA ca sahAnazanamAdade / / 298 // mAsAnte caitravizadapaJcamyAM pauSNage vidhau / samaM tairmunibhirmokSaM prapede'nantajit prabhuH // 299 // svAminaH svAmiziSyANAM teSAM cAbhyetya vAsavAH / sAmarAcakrire tatra nirvANamahimotsavam // 300 // kaumAre sapta lakSANi sArdhAni zaradAmatha / pRthivIpAlane varSalakSANi daza paJca ca / / 301 / / aSTAvakSAH pravrajyAparipAlane / iti triMzadvarSalakSANyanantajita AyuSi // 302 // vimalakhAmi nirvANAdanantasvAminirvRtiH / vyatikrAnteSu navasu vArirAziSvajAyata // 303 // nAM zatAzItirmahAtmanAm / saM0 kA0 // 2 naSTapApAnAm / 3 vizada: 1 svasvasthAnam / * 'paryAya' saM0 // zuklaH / 4 sArdhasaptalakSAH / 5 sAgaropameSu / zrI anantanAtha janasya parivArAdi / zrI anantajinasya nirvANam / Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite mahAkAvye *** caturtha parva caturthaH sargaH zrIanantanAthajinacaritam / ** sa triMzadvarpalakSAyurviSNuratyugrakarmabhiH / tamaHprabhAkhyAmagamata SaSThI narakamedinIm // 304 // kaumAre'bdasaptazatI maNDalitve trayodaza / varSazatAnyathAzItirvarSANi kakubhAM jaye // 305 // rAjye'bdAnAmathaikonatriMzallakSI shsrkaaH| navatiH sapta ca navazatI viMzatirasya tu // 306 // saMprabhaH paJcapaJcAzadarpalakSAyuruccakaiH / svabhrAturavasAnena duHkhito'sthAcciraM bhuvi // 307 // so'pyathAnujavipattiviraktyA''ttavrato munimRgAGkuzapArzve / prApya kevalamanantacatuSkI sthAnamApadapunarbhavarUpam // 308 // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturthe parvaNi zrIanantakhAmi-puruSottama-suprabha-madhucaritavarNano nAma caturthaH sargaH sNpuurnnH| // 417 // ****** AAAAAAACRORSCARRI * * // 417 // * * * suprabhazcAtha paJcA sNbR0|| mokSarUpaM sthAna praaptH| 1degdhuvarNano mu0|| saMbR0 kA0 AdarzayoH nAstyetat padam // Jain Education * For Private & Personal use only . Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamaH srgH| zrIdharmanAthacaritram / dharmagaGgAhimavataH kutIrthadhvAntabhAsvataH / zrImato dharmanAthasya caraNau zaraNaM |ye // 1 // tasyaiva tIrthanAthasya caritramidamucyate / saMsArasindhutaraNe setubandhavadAyatam // 2 // dhAtakIkhaNDadvIpe prAgvidehe bharatAbhidhe / vijaye bhadrilapuraM nAmnA'sti vipulaM puram // 3 // tasin dRDharatho nAma mahIparivRDho'bhavat / dobhyAM dRDhAbhyAM bhrAjiSNurdantAbhyAmiva kunyjrH||4|| tejAMsi janase rAjJAM jyotiSAmiva bhAskaraH / taddaNDAnAM bhAjanaM ca so'mbhodhiH saritAmiva // 5 // sa mahatyapi sAmrAjye notsekaM jAtucid dadhau / vivekI lataralAM jAnandrImapi zriyam // 6 // tattadvaiSayika saukhyamApnuvannapi so'karot / Aganturiva saMsAravAse nAsthAM manAgapi // 7 // bhogeSUdyatavairAgyaH khazarIre'pi niHspRhaH / sa rAjyaM prAjyamapyaujjhaccharIramalalIlayA // 8 // saMsArikamahAduHkharogaikabhiSajastataH / yayau sa rAjA vimalavAhanasyAntikaM guroH // 9 // tasmAdupAdade rucyA vetaneneva durlabham / cAritraratnamamalaM sa nRratnaziromaNiH // 10 // yogasya mAtaramiva samatAmeva dhArayan / parISahAna sahamAnaH sa tepe dustarpa tpH|| 11 // AcAntaH zrutagaNDUpaiH puNyaistIrthodakairiva / apAvayat sa AtmAnaM viSayamlecchadUSitam // 12 // 1 kutIrthamiva dhvAntaM tasmin sUryasadRzasya / *NaM zriye |mu0|| dhamivAya sNvR0|| 2 vistRtam / 3 mahIpAlaH rAjA ityrthH| 4 teSAM rAjJAM daNDAnAm / 5 garvam / 6 tulavaccaJcakAm / 7 atithivt| 8 mUlyena / 9pItaH, zrutANyeva gaNDUSAcalukAstaH / janturiva saMsAyojjhaccharIra guroH|| mAmuvannati niHspRhaH sa rAjA si naranAka dustapaM ta vairAgyA saMgakabhipajastatam / cAritraratna mahamAnaH Jain Education Inter For Private & Personal use only , Page #510 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturtha parva pazvamA sargaH zrIdharmanAthajinacaritam 418 // arhadbhaktiprabhRtIni sthAnakAni parAmRzan / sudhIrupArjayAmAsa tIrthanAma karma sH||13|| kAle ca kRtvA'nazanaM sa vipadya samAhitaH / vimAne vaijayantAkhye maharddhiramaro'bhavat // 14 // ___ itazca jambUdvIpe'sinnamin varSe ca bhArate / asti ratnapuraM nAma tattadratnAkaraH puram // 15 // pArzvayo renasopAnarazmijAlaimitho yutaiH / setubaddhA ivAbhAnti ttropvndiirghikaaH||16|| sArhaccaityAni haimAni sAdarzAni pade pade / tatrAkhyAnti gRhANyeva tripumarthI sadodyatAm // 17 // tasmin marakatairbaddhA zobhate mArgabhUnizi / prativimbitanakSatrA muktAsvastikabhAgiva // 18 // tatraukonAgadantAnAM kaNTheSvibhyavadhUjanaiH / hArAH pralambitA yAnti kaNThAbharaNarUpatAm // 19 // zItamudyAnavApIbhirghama harmyamahAnaseH / varSoM gajamadairbibhrat tatkAlatrayabhAgiva // 20 // tatrAsInnapatirbhAnurbhAnumAniva tejasA / vairikakSabRhadbhAnurbhAnucairamalairguNaiH // 21 // parimAtumalambhRSNurmA bhUdapi bRhaspatiH / tAMstAMstaraGgiNInAthataraGgAniva tadguNAn // 22 // ekena tenAttakarA nApazyadaparaM patim / bhUriyaM kulajAteva lalanA zIlazAlinI / / 23 // zriyaM svabhAvacapalAM saMyamya sudRDheguNaH / khadoHstambhe sthirIcakre sa vAraNavadhUmiva // 24 // prauDhapratApo mArtaNDa iva pratyarthibhUbhujAm / saMjahAra sa tejAMsi prdiipaanaamivaabhitH|| 25 // vijetukAmo nRpatInadhyAropayati sma saH / na bhUlatAmapyali~ke kiM punaH kArmuke guNam // 26 // samAdhimAn / 2 ratnamayapazinAM kiraNabaddhasetukA iva vApyaH zobhante ityrthH| * degdoditAm / saMbR0 kaa0|| 3 nAgadantAH dantakAH 'khuMTI' iti bhASAyAm / 4 vairiNa eva kakSAstebhyaH bRhadbhAnuragniriva, bhAn shobhmaanH| 5 Atto gRhIto hasto'nyatra SaSTAMzabhAgo yasyAH saa| 6 hastinIpajhe rajubhiH / 7 bhAle / // 418 // Jain Education in For Private & Personal use only Page #511 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Interna abhavat tasya pAdAbjopAsane'timadhuvratA / kalatraM suvratA nAma lokottarasatIvratA // 27 // kokilAbhiH kalAlApo haMsIbhirgaticAturI / mRgIbhirdRSTivikSepaH zikSitAni tato dhruvam // 28 // lajjA sahacarI tasyAH zIlalakSmIH sAdhikA / kaulInyaM kaizcukivaraH sahajo'yaM paricchadaH // 29 // patibhaktiralaGkArastasyAH samucito'bhavat / alaGkAryamalaGkArajAtaM hArAdi cAparam || 30 // tadA ca vaijayantastha jIvo dRDharathasya saH / prakRSTasukhanirmano nijamAyurapUrayat // 31 // cyutvA tato rAdhazukkasaptamyAM puSyage vidhau / suvratAsvAminIkukSau sa jIvaH samavAtarat // 32 // gajaprabhRtikAMstIrthakarajanmA bhisUcakAn / caturdazamahAkhamAMstadA'darzacca suvratA // 33 // mAghazukla tRtIyAyAM puSye bhe vajralAJchanam / svarNavarNaM suvratAdevyasta samaye sutam // 34 // dikkumAryaH SaTpaJcAzadetya bhogaGkarAdayaH / svAminaH svAmimAtuzca sUtikarmANi cakrire // 35 // tatkAlaM pAlakArUDhaH saudharmendra upetya ca / AdAya svAminaM ninye meruparvatamUrdhani // 36 // api pANDukambalAyAM ratnasiMhAsane hariH / AsAJcakre svAGkasiMhAsanAropitatIrthakRt // 37 // athAcyutaprabhRtibhistripaTyA vAsavaiH prabhoH / vidhivad vidadhe strAtraM pavitraistIrthavAribhiH // 38 // IzAnAGke nivezyezaM payAmAsa vajrabhRt / vilipya pUjayitvA ca stotuM cetyupacakrame / / 39 / / namastubhyaM paJcadazAyArhate paramezvara ! / paramadhye yarUpAya paramadhyAyine'pi ca // 40 // 1] madhuvrataM bhramaramatikrAntA bhramarIsadRzItyarthaH / 2 alaGkAraparidhApinI dAsI / 'kRSTaM su0 mu0 // + nirmagno saM0 kA0 // vAsarat / kA0 // $ rthaGkara kA0 // 3 zreSTaH kakSukI - antaHpurAdhyakSaH / zrIdharmanAtha jinajanma / . Page #512 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturtha parva paJcamaH sargaH zrIdharmanAthajinacaritam / // 419 // devebhyo dAnavebhyo'pi mAn manye griiysH| trailokyavandyo yatra tvamudabhRstIrthanAyakaH // 41 // apAgbharatavarSe'smin mamAdyaivAstu martyatA / mokSasAdhanasAdhIyastvacchiSyatvajighRkSayA // 42 // nArakebhyo nAkasadAM ko bhedaH sukhinAmapi / bhaved yeSAM pramattAnAM na bhavatpAdadarzanam // 43 // vijRmbhitaM tAvadeva cUkairiva kutIrthikaiH / na yAvat trijagannAtha ! raveriva tvodyH||44|| tava varSAmbudasyeva dharmaderzanavAriNA / bharatArdhaM sara ivAzeSa pUriSyate'cirAt // 45 // anantAn dehino mukti prApayan paramezvara! / aridezamivorvIzastvaM kartA bhavamudsam // 46 // tvatpAdapadmalInena SaTpadeneva cetasA / bhagavan ! kalpavAse'pi prayAntu mama vAsarAH // 47 // __stutveti svAminaM zakro gRhItvezAnavAsavAt / nItvA ca suvratAdevyAH pArthe'muJcad yathAsthiti // 48 // garbhasthe'smin dharmavidhau yanmAturdohado'bhavat / tenAsya dharma ityAkhyAmakArSId bhaanubhuuptiH||49|| atyagAcchazavaM svAmI krIDan surakumArakaiH / prApaca yauvanaM pshcctvaariNshddhnuuntH||50|| cirepsitaM pUrayituM pitroH kautUhalaM prabhuH / bhogyakarmANi bhoktuM ca cakre dAraparigraham // 51 // varSalakSadvaye sAdhe janmato'tigate sati / paryagrahIda rAjyabhAra svAmI pitrnurodhtH||52|| paJcalakSANi varSANAM zazAsa vasudhAM vibhuH| prAptakAlAM tadA dIkSAM cintayAmAsa ca svayam // 53 // tIrthaM pravartaya svAminniti laukAntikaiH prabhuH / vijJapto vArSikaM dAnaM dIkSA'nAdyA mukhaM dadau // 54 // mokSasAdhane sAdhIyaH zreSThaM tava ziSyatvaM tad grhiitumicchyaa| 2 devAnAm / * degzanAvA mu0|| 3 zatrudezaM yathA rAjA nirjanaM karoti tathaivAyamapi saMsAramusaM nAzaM krissytiityrthH| // 419 // Jain Education Inter For Private & Personal use only R w w.jainelibrary.org Page #513 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhiSikto'marairnAgadattAkhyAM zibikAM vibhuH| adhiruhya yayau ramyamudyAnaM vaprakAJcanam // 55 // priyaGgamaJjarIpuJjamattaguJjadalivrajam / punAgotsasaMdarbhavyAkulodyAnapAlikam // 56 // paurAGganAmRjyamAnakhamukhaM rodhareNubhiH / zobhitaM puSpitaiH kundaiH sarAyudhagRhairiva // 57 // laivalIpuSpalavanavyagrArAmikadArakam / mucukundamarandodabindusArdritabhUtalam // 58 // baddhovIMka marakatairivonmerucakaM tataH / praviveza tadudyAnaM zizirazrImayaM prabhuH // 59 // ||cturbhiH klaapkH|| mAghazuklatrayodazyAM puSye me cApare'hani / samaM rAjasahasreNa SaSThena prAvrajat prabhuH // 6 // dvitIyehi saurmanase dharmasiMhanapaukasi / cakAra paramAnena pAraNaM paramezvaraH // 61 // divyaM samabhavat tatra vasudhArAdipaJcakam / dharmasiMho vyadhAd ratnapIThaM svAmipadAvanau // 62 // nirapekSaH zarIre'pi samIraNa ivAskhalan / tataH sthAnAt pravavRte mAM vihartuM jagadguruH // 63 // itazca jambUdvIpe'smin videheSvapareSu ca / rAjA puruSavRSabho'zokAyAmabhavat puri // 64 // sadA viraktaH saMsArAt tAttvikaH sAttvikazca sH| paryavrAjIta pAdamUle prjaapaalmhaamuneH||65|| dustapaM sa tapastapvA prApte kAle vipadya ca / aSTAdazasamudrAyuH sahasrAre suro'bhavat // 66 // 1 priyaGgulatAyAH maJjarINAM pujhe matto'ta evaM guJjannalivrajo bhramarasamUho ysiNstt| 2 punAgapuSpANAmalakAramathane | vyAkulA udyAnapAlakhiyo yastit / 3 lavalIpuSpANAM labane chedane vyAkulA udyAnapAlavAlA yasiMstat / 4 mucukundapuSpANAM makarandasya jalabindubhirA bhUtalaM yasya tat / 5 utphullA marucakavRkSA yasiMstat / 6 tanAni ngre| * degsAre tA sNvR0|| 7 ttvvettaa| Jan Education in R w w .jainelibrary.org. Page #514 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha parva paJcamaH triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye // 420 // sargaH zrIdharmanAthajinacaritam / gateSu tasya devasyAyuSaH SoDazavArdhiSu / ihaiva potanapure rAjA vikaTa ityabhUta // 67 // kuJjaraH kuJjareNeva vijigye svabhujaujasA / raNAGgaNe rAjasiMhAbhidhAnena sa bhUbhujA // 68 // parAjayena tenAtha hiyA rAjyaM vasUnave / datvA gatvA cAtibhUteH pAdAnte vratamAdade // 69 // tapaH sa tIvra tepe ca nidAnamiti cAkarot / bhavAntare rAjasiMhocchedAya syAmahaM dhruvam // 70 // itthaM kRtanidAnaH san kAlayogAd vipadya sH| kalpe dvitIya utpede dvayarNavAyuH surottmH|| 71 // rAjasiMhanRpaH so'pi ciraM bhrAntvA bhavArNavam / bharatAntaharipure nishumbho'bhuunmhiiptiH||72|| sa kRSNavarNaH paJcAgra catvAriMzaddhanUnataH / dazavatsaralakSAyurbhuvyabhUdugrazAsanaH // 73 // apAgbharatavarSAdhaM sAdhayitvaikalIlayA / prativiSNuH so'rdhacakrI pazcamaH samajAyata // 74 // _itazcAtraiva bharate nagare'zvapurAbhidhe / zivo nAmAbhavad rAjA zivAnAmekamAspadam // 75 // tasyAbhRtAmume patnyau nAmato vijayAmmake / nitAntaM vallabhe mUrtimatyau kIrtizriyAviva // 76 // puruSavRSabhajIvaH sahasrArAdatha cyutH| catuHkhamAkhyAtabalajanmA''gAd vijayodare // 77 // pUNe kAle ca vijayAsvAminI suSuve sutam / avadAtaM vapuSmantamiva patyuryazazcayam // 78 // utsavena gariSThena zivo'tha divase zubhe / sudarzanatvAt tasyAkhyAM sudarzana iti vyadhAt // 79 // ito vikaTajIvo'pIzAnakalpAt paricyutaH / saptasvamAkhyAtaviSNujanmAgAdammakodare // 8 // dvisAgaropamAyuH / 2 kalyANAnAm / 3 caturbhiH svapnairAkhyAtaM balabhadsya janma yena saH / *Ne ca kAle vi sNvR0|| 4 nirmakam / mhtaa| 5 suSTu darzanaM yasya tasya bhAvaruttvaM tasmAt / vo'pi dvitIyAt kalpatabhyutaH mu0|| // 420 // Jain Education in For Private & Personal use only Page #515 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asUta samaye sA'pi tanayaM pUrNalakSaNam / indranIlamaNinIlaM nIlotpalamivApagA // 81 // eSa siMhaH puruSeSu pauruSeNAtizAyinA / tato'sya puruSasiMha ityaakhyaamkronnRpH|| 82 // dhAtrIjanAlyamAnau krIDantau tau parasparam / nIlapItAmbarau tAlatAAko vRddhimIyatuH // 83 // tau sAkSiNamupAdhyAyaM kRtvA jagRhatuH kalAH / sAvadhAnau svanikhAtasaMnidhAnanidhAnavat // 84 // abhUtAM kavacaharau bhrAtarau tau krameNa ca / pratimallAviva dyAvApRthivyozca vyarAjatAm // 85 // parasparaM snehalau tAvazvinAviva sodarau / atyantabhaktau ca piturvyavartetAM padAtivata // 86 // anyadA kasyacid darpabhAjaH paryantabhUpateH / sAdhanAya zivaH praipId divyAstramiva sIriNam // 87 // snehAta puruSasiMho'pi taM prayANAni kAnicit / anvagAt premabandho hi vaijralepAnuhArakaH // 88 // kathaJcida balabhadreNa prtyaadisstto'nuyaantH| tatraivAsthAddhariH kaSTaM yUthabhraSTa iva dvipaH // 89 // vinodairvividhaistatra duHkhaM bhrAtRviyogajam / sa yAvat kSapayaMstasthau tAvadAgAt pituH pumAn // 90 // tenArpitaM piturlekhaM mUrdhanyAdhatta mAdhavaH / zIghramAgaccha vatseti tatraikSiSTAkSarANyapi // 91 // sa saMbhrAntastamityUce kacit kuzalamambayoH / kuzalaM tAtapAdAnAM zIghrAhvAnaM ca kiM mama ? // 92 // puruSo'pyanavIdevamaGge dAhajvaro mahAn / utpanno'stIti devastvAM samAhvayati satvaram // 93 // piturdAhajvarodantAghrAtAt saptacchadAdiva / vidhuraH prAsthita harirduHkhaM nAtaH paraM satAm // 94 // ndii| * ntau ca pa sNvR0||1o tAvavardhatAm / sNvR0|| 2 yathA svena nikhAtaM samIpasthaM nidhAnaM gRhNAti tadvat / 3 vjrlepsdRshH| 4 nissiddhH| 5 maatroH| Jain Education Interna l For Private & Personal use only A w w.jainelibrary.org Page #516 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - tripaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye sargaH - // 421 // PROCCCESCORRECOR prapede ca dvitIye'hni nagarI khAM janArdanaH / tAdRgduHkhaM hi jAtyAnAM davAgnIyeta vartmani // 95 // caturtha parva yojyamAnaH khaNDyamAnaiH kvathyamAnairanekazaH / vartyamAnaizca vividhairaupadhairvyagrakiGkaram / / 96 // paJcamaH rasavIryavipAka raupadhAnAM balAbalam / vicArayadbhizcaturaivaidyavayaradhiSThitam // 97 // AtmarakSa rakSyamANatumulaM karasaMjJayA / dvAHsthairdhasaMjJayA dUre sthApyamAnaM bhiSagjanam // 98 // zrIdharmajvarAtenAzritaM pitrA pravizya sadanaM hriH| Aharanniva taduHkhamabhRt taduHkhaduHkhitaH / / 99 // naathjin|| caturbhiH kalApakam / / critm| prANamaca pituH pAdau pANibhyAM saMspRzan hriH| bAppAyamANairnayanaH snapayanniva bhaktitaH // 10 // zivaH sutakarasparzAd bADhamAzvasiti sma ca / iSTasya darzanenApi zaM syAt sparzana kiM punaH1 // 101 // 13 bhUyo bhUyo'pi zivarAT saMspRzan pANinA sutam / romAJcamadhikaM dadhe zaityamAsAdayanniva // 102 // zivarAjo'pyuvAcaivaM kathaM kSAmatarodaraH / zuSkAgharadalazca tvamurpadAvamiva drumH||103|| ___atha viSNoH pumAnUce deva ! devasya dAruNAm / zrutvA dazAmimAM sadyastvAM drssttumclddhriH||10|| dvAbhyAM dinAbhyAM cAtrAgAdabhuJjAno'pivana pyH| tvatpAdAna saMsmaran bhaktyA smRtavindhya iva dvipH||105 AkarNya taca dviguNaM duHkhabhAgAdizacchivaH / gaNDe piTakavaccakre kimanarthAntaraM tvyaa?||106 // // 421 // 1 kulInAnAm / * "mAnami kA0 / 'mAnAntipajjanam / sNvR0|| kA. Adarza nAsti padadvayam / 2 sukham / | 3 atizayena kRzamudaraM yasya sH| 4 daavaanlsmiipe| bhAgadi sNvR0|| 5 sphoTakasyopari sphoTakavat / pika iva | cakre sNvR0|| Jain Education Intel Page #517 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi 72 Jain Education Intern gatvA saparivAro'pi bhojanAvasaraM kuru / sarvArthasAdhakaH kAyazcalatyeSa hi bhojanAt // 107 // evaM pitrA samAdiSTo bhUyo bhUyo'pi sAgraham / saduHkho bubhuje kizcid viSNuH samadadantivat // 108 // zrIkhaNDamapyanAdAyAvasAnazvAnyavAsasI / nATayannatiduHkhenAvatapte nakulasthitam // 109 // bhuktamAtro nijAvAsAt pAdacArI janArdanaH / piturjagAma sadanaM dInAzeSaparicchadaH // 110 // yugmam // tatra ca pravizan viSNurjananIdvAHsthayaikayA / agrebhUtvA sakaruNaM vyajJapIdamudazriyA // 111 // kumAra ! paritrAyasva paritrAyasva nanvasau / jIvatyapi mahArAje devIdaM durvyavasyati // 112 // tadAkarNya vaco viSNuH saMbhrAnto mAturAlayam / jagAma vIkSAJcakre ca mAtaraM bruvatImiti // 113 // patiprasAdAdudbhUtA ye prAjyA ratnarAzayaH / anantaM kAJcanaM yacca ye vA rajatasaMcayAH // 114 // muktAmayA vajramayA jAtyaratnamayAzca ye / saMmizrA ye ca nepathyasamudradAyAH sahasrazaH / / 115 // yaccAnyat kozasarvasvaM saptakSetryAM tadarpyatAm / mahApathaprasthitAnAM pAtheyaM hIdamAdimam // 116 // patyurvipettau vaidhavyasahA'smi na manAgapi / ahaM tadagre yAsyAmItyanalaH sajyatAM drutam // 117 // iti bruvANAM jananIM jananIM duHkhasaMpadaH / upetya natvA ca harirvyAharad gadgadAkSaram // 118 // mAtarmAtastvamapi mAM mandabhAgyaM kimujjhasi / aho ! viruddhaM me daivaM devyaivaM yat pracakrame // 119 // ammAdevyapyuvAcaivaM tajjJaiH samyak parIkSitaH / tvattAtasyopasthito'yaM rogaH prANaharo hare ! // 120 // * dRNuH sagadgadaM vadan / saM0 // 1 madasahito gajo yathA saduHkhaM svarUpaM bhuGkte tadvat / 2 candanam / 3 avatase sthAne nakuladazrayA / saMvR0 kA0 // 4 ayogyaM vyavasyatItyarthaH / 5 maraNe / 6 janayitrIm / 'kSaraH / saMbR0 kA0 / 7 vaidyerityarthaH / sthitivat / Page #518 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA caturtha parva puruSacarite mahAkAvye paJcamaH | sargaH zrIdharmanAthajinacaritam / // 422 // nAlaM kSaNamapi zrotuM vidhavetyakSarANyaham / kausumbhadhAriNI yAsAmyagratastvaripatastataH // 121 // kRtArtha me'bhavajanma patyA zivamahIbhujA / putra! tvayA ca putreNa paJcamenArdhacakriNA // 122 // patyurvipattau yAsyanti matprANAH khayameva hi / tyakSyAmi tAn pravizyAnau mA bhanme hiinsttvtaa||123|| tatkSatriyakulAcAramAcarantyA mamAdhunA / mA sa bhUrantarAyastvaM vatsa! vAtsalyato'pi hi // 124 // samaM sudarzanena tvaM putra! nanda mamAziSA / patyuro prayAmyeSA kRSNavatmaikavartmanA // 125 // antimAM prArthanAM te'dya kumArainAM karomyaham / niSedhakaM vidheraisya tvayA vAcyaM na kizcana // 126 // evamuktvA tu sA svAmivipacchravaNakAtarA / paralokapuradvAraM praveSTumanalaM yayau // 127 // duHkhAnubandhibhirduHkhaiH zlathAGgo vIvadhairiva / same'pi praskhalatpAdaH pituH pAzvaM yayau hriH||128 / / / smaran khAM mAtaraM pazyaMstathA pitaramAturam / pratIkArAsaho viSNuH klIvamAnyapatad bhuvi // 129 // | rAjA dAhajvarArtopi babhASe dhairyamAzrayan / kimetad vatsa ! kAtayaM svakulAnucitaM tava // 130 // iyaM hi tvadbhajAdhArA vatsa! devI vasuMdharA / adhairyAnipatanasyAM kathaM nAma na lajase // 131 // tvayyuccaiH puruSasiMha ityAkhyAkAriNo mama / ajJAnakAritAM mA dAstvamevaM dhairyamutsRjan / / 132 // evaM zAGgiNamAzvAsya zivarAjaH zivAzayaH / kAladharma yayau sAyaM kaH kAlaM jetumIzvaraH // 133 // zrutvA ca mUJchito viSNuH papAta dharaNItale / mahAdumo vAtyayeva vAteneva ca vAtakI // 134 // * mdaashi| mu0|| 1 kRSNavarmA vhniH| 2 maraNasya / 3 bhAraiH / 4 samapradeze'pi / 5 rogapIDitam / 6 rogopAyAsamarthaH / 7 bhIrutvam ||lN yAtu mu0|| 8 jhaJjhAvAteneva / 9 vAtarogI pumAn / // 422 // Jain Education in For Private & Personal use only Page #519 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha siktaH payaskumbhailabdhasaMjJo janArdanaH / hA tAta! tAta! tAteti krandannuttiSThati sma ca // 135 // na kiM saMtapyate te'GgaM guNaH kasyauSadhasya vA / pratyayaH kasya vaidyasya sukhanidrA'thavA'dya kim // 136 // brUhi tAta! prasAdaM me kRtveti snehmohitH| pralalApa kSaNaM viSNurvilalApa ca tatkSaNam // 137 // zAGgabhRd dhairyamAdAya gotravRddhaiH prabodhitaH / agnau pitraGgasaMskAraM cakArAgurucandanaiH // 138 // vidhAya ca nivApAdi khaparSadi niSadya ca / balAya prAhiNollekhaM pitRvyApattisUcakam // 139 // taM prAntabhUpatiM dRptaM sAdhayitvA balo'pi hi / duHkhArtastena lekhena tvaramANaH samAyayau // 14 // anyo'nyakaNThalagnau tau muktakaNThaprarodinau / baladeva-vAsudevau rodayAmAsatuH sabhAm // 141 // bodhyamAnAvAptajanaiH kathazcid dhairymaaptuH| jahatuzca pituH snehaM mandaM mandamubhAvapi // 142 // tiSThantau vicarantau ca jalpantau maunasaMsthitau / dRzorivAgre pitaraM to dhyeyavadapazyatAm // 143 // tAvevaM yAvadAsAte pitRzokasamAkulau / tAvadAgAt tatra dUto nizumbhasyArdhacakriNaH // 144 // dvAHsthena kathitaH pUrva pravizya ca tadAjJayA / baladeva-vAsudevau sa natvaivamabhASata // 145 // zrutvA lokAcchivarAjaM dharmarAjapathasthitam / dadhAra zokamastokaM nizumbhaH suprabhuH sa vaH // 146 // yuSmatpituH smaran bhaktiM sa kRtjnyshiromnniH| yuSmatpArthe prAhiNonmAmupadizyeti vAcikam // 147 // adyApi hi yuvAM bAlo dviSAM paribhavAspadam / padaM ca yuvayoH pitryaM mahadetanmayArpitam / / 148 // kumArau mAmupetyeha tiSThataM nirupadravau / nadImadhyasthitAnAM hi kiM karoti davAnalaH // 149 // ' * duHkhitaste mu0|| / uccaiHsvaram / mauninAvapi / ha' kA0 // 2 yamarAjamArgasthitaM mRtamityarthaH / 3 saMdezam / / Jain Education Intel For Private & Personal use only Page #520 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturtha parva pazcamaH sargaH zrIdharmanAthajina // 423 // cAratam / laghIyAMsau garIyAMsau vidhAtavyau mayA yuvAm / ciraM kRtAyA vAM pitrA bhaktarAnRNyamicchatA // 15 // ityuktayostayoH krodho'bhRcchokazca nyavartata / rasAntareNa hi raso bAdhyate balavAnapi // 151 // dhruvamunnamayannekAM kizcit sAcIkRtAlikaH / athAvabhASe puruSasiMhaH siMha iva krudhA // 152 // ikSvAkukulacandrasya tasya vizvopakAriNaH / asmatpiturastamaye kasko'bhUnna zucAM padam // 153 // rAjAno'nye'pi zuzucunizumbho'pi zuzoca yat / tena paizUnyamasya syAd dadyAccenneti vAcikam // 154 // bAlakasyApi siMhasya ko hi dezaM prayacchati / pravardhayati taM ko vA kutastasya parAbhavaH // 155 // idAnImAvayorevaM sa jalpana kiM na lajjate / AptatvavyAjato'smAkaM nyakArI sa dviSan khalu // 156 // so'stu mitramamitro vodAsIno vA tava prabhuHnirapekSA vayaM tasya dorapekSaiva doSmatAm // 157 // dUto'pyUce pitRtulyamamitrIkurvato'dya tam / suvyaktaM bAlakatvaM te 'zaive! shivmnicchtH||158|| | tvamadyApyanabhijJo'si rAjanIteH kumAraka ! / utpAdayaspari tat taM kukSimAmRjya zUlavat // 159 // tvaduktaM svAmine naitad vakSye tat kuru mdvcH| tvatprasAdAt kSemamastu ciraM te saha bandhunA // 16 // anyathA tu dviSan bhAvI sa eva na cirAt tava / tasmin ruSTe kUtAnte ca jIvitasyApi sNshyH||161|| evaM taduktyA'bhyadhikamudyatkrodho'bhyadhAddhariH / tvameva dUta! dUto'si nirapekSA khajIvite // 162 // ____ *kopo'bhU saMvR0 kaa0|| 1 vkriikRtbhaalH| stisama sNvR0|| 2 yadi sa IdRzaM vAcikaM na dadyAt tasya | zuco jJApakaM syAt tattu nAstIti bhaavH| ti / taM pravardhayate ko hi kudeg / sNvR0|| 3 tirskrtaa| 4 bhujApekSA / 5 he| zivaputra! degka! | tenotpAdayase'riM taM sNvR0|| madvacanAnusaraNarUpAt svaraprasAdAdityarthaH / 7 ymruupe| // 423 // Jain Education Inter ! For Private & Personal use only Page #521 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dUtAnAM vAkprapaJcaikacchekAnAM tvAdRzAM girA / nirviSaH pheTayevAhiH sa meSayati pArthivAn / / 163 // gaccha mA'sadvaco gopyaM zaMsa khasvAmine'khilam / zatrurbhAvIti so'mAbhirvadhyakoTau kRto'stylm||164|| evamuktaH sasaMrambhamutthAya rabhasena saH / dUto gatvA nizumbhAya sarvamAkhyad yathAtatham // 165 // tadAkarNya vacaH kruddho nizumbhorinizumbhanaH / senAbhizchAdayanuvarvI pratasthe'zvapuraM prati // 166 // nizumbhaM prasthitaM zrutvA viSNunA'pyarijiSNunA / sadyaH sarvAbhisAreNa pratasthe sAgrajanmanA // 167 // nizumbha-puruSasiMhau mithaH pramathanocatI / saMgacchete smArdhamArge mattAviva vanadvipau // 168 // yudhyante sa dvayoH sainyAH kSobhayanto'pi rodasI / kssveddaa-kaarmukttngkaar-kraasphaalnshbditaiH|| 169 // ajaniSTa kSaNenApi kSayakAla iva kSayaH / akSauhiNyorubhayorapyAtmarakSAnapekSayoH // 170 // anvIyamAno halinA pavaneneva pAvakaH / pAJcajanyamapUriSTa zArGgadhanvA rthsthitH|| 171 // mahatA tanninAdena parasainyAni sarvataH / patatkulizani?SeNeva ghoreNa cukssubhuH||172 // tiSTha tiSTha maeNTammanyetyuccakairAkSipannatha / rathI pratihariryo supatasthe hariM prati // 173 // AsphAlayAmAsatustau hari-pratiharI dhanuH / kopAnamanijanijabhrakuTImaGgabhISaNam // 174 // avarSatAmubhau bANairdhArAsArairivAmbudau / siMhanAdestrAsayantau mRgIriva nbhshvriiH||175 // kshctuH| 2 phnnyaa| *sahi meSayate napAn / sNvR0|| 3 vadhyagaNanAyAm / "veDA siMhazabdaH / CI5 ashiH| kulizaM vanam / . AramAna bhaTaM manyamAnaH / vidyaadhriiH| Jain Education in d er INE For Private & Personal use only . Page #522 -------------------------------------------------------------------------- ________________ H triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturtha parva paJcamaH sargaH zrIdharmanAthajinacaritam // 424 // nirantaraM nipatitairvizikhaprakaraistayoH / babhAra raNabhUrvetracchannavAridhivibhramam // 176 // krmuktairytrmuktmuktaamuktairthaapraiH| AyudhairyuyudhAte to yuddhAmbhodhitimiGgilau // 177 // jvalajvAlAlijihvAlaM karAlaM tIkSNadhArayA / vajIva vajaM sasAra nizumbhazcakramuccakaiH // 178 // smRtamAtropasthitaM tadaGgalyA bhramayan divi / sA~vaSTambho'bhyadhatvaM nizumbhaH kSobhaNaM vacaH // 179 // anukampyo'si bAlo'si kA lajA te'psrptH| tadgaccha mAM vA sevakha kiM te vAjapina matravat // 18 // cakreNAnena muktena dArayAmi girInapi / tavAbhinavakUSmANDakomalasya tu kA kathA // 181 // Uce puruSasiMho'tha tvetyurjitgrjitH| ojazcakrasya ca prekSyamanyAstraiH kiM kRtaM tvayA // 182 // zaikradhanveva meghena tvayA cakramidaM dhRtam / kiM me kariSyate mUDha! muzca pazyAmyamoghatAm // 183 // evaM puruSasiMhena bhASitaH paruSAkSaram / sarvojasA'mucaccakraM nizumbho nishushumbhissuH||184|| harerurasi tumbAgrabhAgenAsphAlya tadrayAt / moghIbabhUva vindhyAdrestaTyAmiva mahAgajaH // 185 // mUrcchayA puNDarIkAkSo mukulAkSo'patat ttH| muMzalAstreNa siSice cAtha gozIrSacandanaH // 186 // utthAya labdhasaMjJastaccakramAdAya paanninaa| mA tiSTha gaccha gaccheti nizumbhaM pratyabhASata // 187 // muMzca muzceti vadato nizumbhasya zirastataH / cakarta tena cakreNArdhacakrI so'tha pnycmH||188|| baannsmuuhai|| 2 yuddhameva samudrastamistimiGgilau mtsyvishessau| 3 sgrvH| 4 zvA'pi tava vicAradAtA kiM nAsti / / * 'garvitam / o0 sNvR.|| 5 indrcaapH| 6 hntumicchuH| viphliivbhuuv| 8 muzalamatraM yasya tena bldeven| AGARAACAGRA // 424 // Jain Education in For Private & Personal use only Page #523 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Int puSpavRSTirermUrdhni mUrdhanyasya tairakhinAm / papAta gaganAt sadyo jayazrIhAsasannibhA // 189 // tayaiva yAtrA viSNurbharatArghamasAghayat / sahasradhA hi phalati vyavasAyo mahAtmanAm // 190 // digyAtrAyA nivRtto'tha magadheSvAgato hariH / doSNodadhe koTizilAM mRtpAtramiva lIlayA / 191 // medinIM chAdayannazvarya yAca zvapuraM hariH / vivezitaH purastrIbhiH kalpitArthaH pade pade // 992 // tatra lAGgalinAsnyaizca rAjabhirbhaktirAjibhiH / ardhacakradharatvAbhiSeko'kriyata zArGgiNaH / / 193 // itazca bhagavAn dharmazchadmastho vatsaradvayam / vihRtyAbhyAgamad dIkSopavanaM vaprakAJcanam / / 194 // dadhiparNatale tatra dhyAnAntareMjuSaH prabhoH / puSye me pauSarAkAyAM SaSThenAjani kevalam / / 995 / / divye samavasaraNe dezanAM vidadhe vibhuH / ariSTAdIn gaNabhRtastricatvAriMzataM tathA / / 196 // tattIrthabhUH kiMnarAkhyakhyAsyaH kUrmaratho'ruNaH / dakSiNaistu mAtulijiMgadAbhRdabhayapradaiH // 197 // arted nakulapadmAkSamAlAmAlibhirbhujaiH / bhrAjiSNurdharmanAthasya jajJe zAsanadevatA // 198 // tathotpannA ca kandarpA gaurAGgI matsyavAhanA / utpalAGkuzadhAribhyAM dakSiNAbhyAM virAjitA // 199 // dobhyAM taditarAbhyAM ca padminA'bhayadena ca / prabhoH zAsanadevyAsIt sadA sannidhivartinI // 200 // sevyamAnaH sadA tAbhyAM viharannavanImimAm / aparedyurupAgacchat puramazvapuraM prabhuH // 201 // sadyaH samavasaraNaM cakre zakrAdibhiH suraiH / catvAriMzatpazJcadhanvazatoccAzokapAdapam // 202 // 1 balavatAm / 2 mRttikApAtram / * ramupeyuSaH / pu0 [saM0 // 3 trimukhaH / khyAkSaH kU saM0 // degliGgaga" saMvR0 // zrIdharmanAthajinasya kaivalyaM sama vasaraNaM ca / Page #524 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturtha parva pazcamaH sargaH zrIdharmanAthajinacaritam / // 425 // tatra pravizya kRtvA ca caityavRkSapradakSiNAm / natvA ca tIrthamadhyAsta pUrvasiMhAsanaM prabhuH // 203 // ratnasiMhAsanasthAni pratibimbAnyatha prbhoH| tAzi vyantarAzcakrustisRSvanyAsu dikSvapi // 204 // yathAsthAnaM pravizyAsthAt saMgho'pi svAmiparSadi / tiryazco madhyavapre'sthustRtIye vAhanAni tu // 205 // upetya zIghraM puruSasiMhAyAyuktapUruSAH / svAminaM samavasRtamAkhyanutphullacakSuSaH // 206 // tebhyo dvAdaza rUpyasya koTIH sArdhA vitIrya sH| AgAt samavasaraNaM sudarzanasamanvitaH // 207 // prabhuM pradakSiNIkRtya namaskRtya ca bhktitH| sAgrajo'nusahasrAkSamupAvikSadadhokSajaH // 208 // bhUyo'pi khAminaM natvA zakrazAGgisudarzanAH / svAmibhaktAvasaMtuSTA iti tuSTuvurunmudaH / / 209 // vijayakha jaigcckssushckoraandcndrmH| mithyAtvadhvAntamArtaNDa! dharmanAtha! jagatpate // 21 // ciraM vyahAzchidmastho gaitachayA tathA'pyasi / anantadarzano'pi tvaM darzanAntarabAdhakaH // 211 // tvaddezanApayaHpUraiH paritaH plAvitAtmanAm / asAya karmamAlinyamapayAti zarIriNAm // 212 // tathA na meghacchAyAsu tarucchAyAsu nApi vA / yathA zAmyati saMtApaH pAdamUle tava prabho! // 213 // iha tvadarzanAlokanisyandavapuSaH prbho|| pAJcAlikAvadutkIrNA iva bhAnti zarIriNaH // 214 // pRthagviruddhamapyetadekatra militaM cirAt / tvatprabhAvAjagadvandho ! bandhUbhRtaM jagatrayam // 215 // trikhnnddbhrtkssetrmuulaaytndaivt!| ananyazaraNAnasAMstrAyaskha prmeshvr| // 216 // 1sevkaaH| 2 vissnnuH| 3 saharSAH / . jagatAM cakSureva cakorastasyAnande cndrsmH| 5 gataM chala kapaTaM basya sH| zIghram / . . . // 425 // Jain Education Intel For Private & Personal use only Page #525 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education bhUyo bhUyo jagannAtha ! tvAmadaH prArthayAmahe / tvatpAdapaGkajadvandve'smanmano bhramarAyatAm // 217 // evaM stutvA virateSu zakra - kezava -sIriSu / vidadhe bhagavAn dharmakhAmyevaM dharmadezanAm // 298 // caturvarge'graNIrmokSo yogastasya ca kAraNam / jJAna - zraddhAna- cAritrarUpaM ratnatrayaM ca saH // 219 // tatvAnugA matirjJAnaM samyak zraddhA tu darzanam / sarvasAvadyayogAnAM tyAgazcAritramiSyate / / 220 / / Atmaiva darzana -jJAna- cAritrANyathavA yateH / yet tadAtmaka evaiSa zarIramadhitiSThati / / 221 // AtmAnamAtmanA veti mohatyAgAd ya Atmani / tadeva tasya cAritraM tajjJAnaM tacca darzanam // 222 // AtmA'jJAnabhavaM duHkhamAtmajJAnena hanyate / tapasA'pyAtmavijJAnahInaizchettuM na zakyate // 223 // ayamAtmaiva cidrUpaH zarIrI karmayogataH / dhyAnAgnidagdhakarmA tu siddhAtmA syAnniraJjanaH // 224 // ayamAtmaiva saMsAraH kaSAyendriyanirjitaH / tameva tadvijetAraM mokSamAhurmanISiNaH / / 225 / / syuH kaSAyAH krodha-mAna-mAyA-lobhAH zarIriNAm / caturvidhAste pratyekaM bhedaiH saMjvalanAdibhiH // 226 // pakSaM saMjvalanaH pratyAkhyAno mAsacatuSTayam / apratyAkhyAnako varSa jainmAnantAnubandhakaH / / 227 // vItarAga-yati-zrAddha-samyagdRSTitvaghAtakAH / te devatva-manuSyatva- tiryaktva- narakapradAH // 228 // tatropatApakaH krodhaH krodho vairasya kAraNam / durgatervartanI' krodhaH krodhaH zamasukhArgalA // 229 // 1 mokSasya / 2 yogaH / * jJAnaM tattvAvabodhaH syAt sa0 saM0 // 3 yat yasmAt kAraNAt darzana- jJAna cAritrAsmaka evaiSa AtmA // 4 Atmano'jJAnabhavam / 5 kathAyendriyajetAraM tamAtmAnameva mokSamAhuH / 6 jammaparyantam / 7 saMjvalano vItarAgazvaghAtakaH pratyAkhyAnazca yatitvaghAtaka ityAdyanukrameNa / 8 saMjvalano devatvaprada ityAdi / 9 mArgaH / zrIdharmanAthajinasya dharmadezanA / Page #526 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite mahAkAvye // 426 // Jain Education In utpadyamAnaH prathamaM dahatyeva svamAzrayam / krodhaH kezAnuvat pazcAdanyaM dahati vA na vA // 230 // arjitaM pUrvakovyA yadvarSairaSTabhirUnayA / tapastattatkSaNAdeva dahati krodhapAvakaH // 239 // zamarUpaM payaH prAjya puNyasaMbhArasaMcitam / amarSaviSasaMparkAdasevyaM tatkSaNAd bhavet // 232 // cAritracitraracanAM vicitraguNadhAriNIm / samutsarpan kroghadhUmo nyAmalIkurutetamAm // 233 // yo vairAgyazamIpatra puTaiH zamaraso'rjitaH / zAkapatrapuTA bhena krodhenotsRjyate sa kim // 234 // pravardhamAnaH krodho'yaM kimakAryaM karoti na / bhAvinI dvArakA dvaipAyanakrodhAnale samit // 235 // krudhyataH kAryasiddhiryAna sA krodhanibandhanA / janmAntara rArjitorjasvi karmaNaH khalu tat phalam // 236 // svastha lokadvayocchiyai nAzAya sva- parArthayoH / dhigaho ! dadhati krodhaM zarIreSu zarIriNaH / / 237 // krodhAndhAH pazya nimnanti pitaraM mAtaraM gurum / suhRdaM sodaraM dArAnAtmAnamapi nirghuNAH // 238 // krodhavastadahnAya zamanAya zubhAtmabhiH / zrayaNIyA kSamaikaiva saMyamArAmasAraNiH // 239 // apakArijane kopo niroddhuM zakyate katham / zakyate sacca mAhAtmyAd yadvA bhAvanayA'nayA // 240 // aGgIkRtyAtmanaH pApaM yo mAM bAdhitumicchati / svakarmanihatA yAmai kaH kupyed bAlizo'pi san // 249 // prakupyAmyapakAribhya iti vedAzayastava / tat kiM na kupyasi svasya karmaNe duHkhahetave // 242 // 1 anivat / 2 amarSaH krodhaH sa eva viSaM tasya saMbandhAt / 3 atizayena malinIkurute / 5 nibandhanaM kAraNam / 6 nirdayAH / 7 saMyama evArAmastasya sAraNiH kulyA 8 svenaiva karmaNA nihatAya 4 kASTharUpA bhaviSyati / / 9 mUrkho'pi / caturtha parva paJcamaH sargaH zrIdharmanAthajinacaritam / // 426 // . Page #527 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RRCACA upekSya loSTakSesAraM loSTaM dazati maNDala: / mRgAriH zaramutprekSya zarakSeptAramRcchati // 243 // . yaiH paraH preritaH krUrairmahyaM kupyati karmabhiH / tAnyupekSya pare krudhyan kiM zraye bhaiSaNazriyam / / 244 // bhAvI hyahanmahAvIraH kSAntyai mleccheSu yAsyati / ayatnenAgatAM kSAnti voDhuM kimiva necchasi // 245 // trailokyapralayatrANakSamAzcedAzritAH kSamAm / kadalItulyasattvasya kSamA tava na kiM AmA // 246 // tathA kiM nAkRthAH puNyaM yathA ko'pi na bAdhate / svapramAdamidAnIM tu zocannaGgIkuru kSamAm // 247 // krodhAndhasya munezcaNDacaNDAlasya ca nAntaram / tasAt krodhaM parityajya bhajojvaladhiyAM padam // 248 // maharSiH krodhasaMyuktaH niHkrodhaH kUragaDDakaH / RSi muktvA devatAbhiH stoSyate kUragaDakaH // 249 // aruntudairvacaHzasvaistudyamAno vicintayet / cet tathyametat kA kopo'tha mithyonmattabhASitam // 250 // vadhAyopasthite'nyasmin hased visitamAnasaH / vadhe matkarmasaMsAdhye vRthA nRtyati baalishH|| 251 // nihantamadyate dhyAyedAyuSaH kSaya eSa naH / tadasau nirbhayaH pApAt karoti mRtamAraNam // 252 // sarvapuruSArtha caure kopaH kope na cet tava / dhik tvAM svalpAparAdhe'pi pare kopaparAyaNam // 253 // sarvendriyaglAnikaraM prasarpantaM tataH sudhIH / kSamayA jIGgulikayA jayet kopamahoragam // 254 // vinayazrutazIlAnAM trivargasya ca ghAtakaH / vivekalocanaM lumpanmAno'ndhaMkaraNo nRNAm // 255 // jAti-lAbha-kulezvarya-bala-rUpa-tapaH-zrutaiH / kurvan madaM punastAni hInAni labhate janaH / / 256 // zvAnaH / 2 zatruH / 3 bhaSaNaH zvAnaH / * necchati // mu0 // 4 samarthA / 5 mrmcchindiH| 6 sarpApahAriNyA vidyayA / bhavAntare ityarthaH / Jain Education a l For Private & Personal use only RE Page #528 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha parva paJcamaH triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye sargaH shriidhrmnaathjincritm| // 427 // jAtibhedAnnaikavidhAnuttamAdhamamadhyamAn / dRSTvA ko nAma kurvIta jAtu jAtimadaM sudhIH // 257 // uttamA jAtimAmoti hInAmAmoti karmataH / tatrAzAzvatikI jAti ko nAmAsAdya mAdyatu // 258 // antarAyakSayAdeva lAbho bhavati nAnyathA / tatazca vastutattvajJo no lAbhamadamudhet // 259 // paraprasAdazaktyAdibhave lAbhe mahatyapi / na lAbhamadamRcchanti mahAtmAnaH kathaJcana // 26 // akulInAnapi prekSya prajJAzrIzIlazAlinaH / na kartavyaH kulamado mahAkulabhavairapi // 261 // kiM kulena kuzIlasya suzIlasyApi tena kim / evaM vidan kulamadaM vidadhyAnna vicakSaNaH // 262 // zrutvA tribhuvanaizvaryasaMpadaM vaijradhAriNaH / pura-grAma-dhanAdInAmaizvarye kIdRzo madaH // 263 // guNojvalAdapi bhrazyed doSavantamapi zrayet / kuzIlastrIvadaizvaryaM na madAya vivekinAm // 264 // mahAbalo'pi rogAdharabalaH kriyate kSaNAta / ityanityabale puMsAM yukto balamado na hi // 265 // balavanto'pi jairasi mRtyau karmaphalAntare / abalAzcet tato hanta ! teSAM balamado mudhA // 266 // saptadhAtumaye dehe cyaapcydhrmnnH| jarA-rujAdibhAvasya ko rUpasya madaM vahet // 267 // sanatkumArasya rUpaM bhAvi zrutvA ca tatkSayam / ko vA sakarNaH svame'pi kuryAd rUpamadaM kila / // 26 // nAbheyasya taponiSThAM zrutvA vIrajinasya ca / ko nAma svalpatapasi svakIye madamAzrayet ? // 269 // yenaiva tapasA trudhyet tarasA krmsNcyH| tenaiva madadigdhena vardhate krmsNcyH||27|| * jAtilAbhamadaM su0 sNvR0|| bhanityAm / 2 parasya rAjAdeH prasAdaH zaktiH prbhutvaadistdaaderuupye| kulena / | indrasya / 5nazyet / 6 kuchaTAkhIvat / 7 vRddhtve| 8 AdinAthasya RSabhasya / 9shiighrm| 10 madaliplena / XXXX // 427 // Jain Education Intan For Private & Personal use only Page #529 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi 73 Jain Education I svabuddhyA racitAnyanyaiH zAstrANyAghrAya lIlayA / sarvajJo'smIti madavAn khakIyAGgAni khAdati // 279 // zrImadguNadharendrANAM zrutvA nirmANadhAraNam / kaH zrayeta zrutamadaM sakarNahRdayo janaH // 272 // utsarpayan doSazAkhAM guNamUlAnyadho nayan / unmUlanIyo mAnadustanmArdavasaritplavaiH // 273 // mArdavaM nAma mRdutA taccauddhatyaniSedhanam / mAnasya punarauddhatyaM svarUpamanupAdhikam // 274 // antaH spRzed yatra yatrauddhatyaM jAtyAdi gocaram / tatra tasya pratIkArahetormArdavamAzrayet / / 275 / / sarvatra mArdavaM kuryAt pUjyeSu tu vizeSataH / yena pApAd vimucyeta pUjyapUjAvyatikramAt // 276 // mAnAd bAhubalirbaddho latAbhiriva pApmabhiH / mArdavAt tatkSaNaM muktaH sadyaH saMprApa kevalam // 277 // cakravartI tyaktasaMgo vairiNAmapi vezmasu / bhikSAyai yAtyaho ! mAnacchedAya mRdumArdavam // 278 // cakravartyapi tatkAladIkSito raGkasAdhave / namasyati tyaktamAnaciraM ca vairivasyati // 279 // evaM ca mAnaviSayaM jJAtvA doSamazeSataH / azrAntamAzrayed dhImAMstannirAsAya mArdavam // 280 // anRtasya jananI parazuH zIlazAkhinaH / janmabhUmiravidyAnAM mAyA durgatikAraNam // 289 // kauTilyapaTavaH pApA mAyayA bakavRttayaH / bhuvanaM vaJcayamAnA vaJcayante svameva hi // 282 // 1 anyairAcAryaiH svabuddhyA lIlAmAtreNa racitAni zAstrANyAghrAya kiJcijjJAtvetyarthaH / * raNe / kaH saMvR0 // 2 vistArayan / 3 amRdu kaThinaM ca tammArdavaM cetyamRdumArdavam / 4 namasyati namaH karoti pUjayatItyarthaH / 5 varivasyati variSaH karoti sevate ityarthaH / atra 'namas' ' varivas' ityataH "namoSarivazcitra Ggo'rcAse vA''zvayeM" [3.4.31 ] iti sUtrAd arthAyAm, sevAyAm ca yathAkrameNa kyan pratyayAd namasyati, darivasyati iti siddhyataH / 6 nirantaram / 7 asatyasya / . Page #530 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA caturtha parva paJcamaH puruSacarite sargaH mahAkAvye zrIdharmanAthajinacaritam / // 428 // kUTapADaNyayogena cchalAd vizvastaghAtanAt / arthalobhAcca rAjAno vazcayante'khilaM jagat // 283 // tilakairmudrayA mantraiH kSAmatAdarzanena ca / antaHzUnyA bahiHsArA vaJcayanti dvijA janam // 284 // kUTAH kuutttulaamaanaardd'shukriyaasaatiyogtH| vazcayante janaM mugdhaM mAyAbhAjo vaNigjanAH // 285 // jaTA-mauJjI-zikhA-bhasa-valkalAgyAdidhAraNaiH / mugdhaM zrAddhaM gerdhayante pAkhaNDA hRdi naastikaaH||286|| arktaabhirbhaav-haav-liilaa-gtiviloknaiH| kAmino raJjayantIbhirvezyAbhirvazcayate jagat // 287 // pratArya kUTaiH zapathaiH kRtvA kUTakapardikAm / dhanavantaH pratAryante drodaraparAyaNaH // 288 // dampatI pitaraH putrAH sodAH suhRdo nijaaH| IzA bhRtyAstathA'nye'pi maayyaa'nyo'nyvnyckaaH||289|| arthalubdhA gataghRNA bandikAramalimlucAH / aharnizaM jAgarUkAzchalayanti pramAdinam // 290 // kAravazcAntyajAzcaiva svkrmphljiivinH| mAyayA'lIkazapathaiH kurvate sAdhuvazcanam / / 291 // vyantarAdikuyonisthA dRSTvA prAyaH prmaadinH| krUrAzchalaibahuvidhai dhante mAnavAn pazUn / / 292 // matsyAdayo jalacarAzchalAt svApatyabhakSakAH / badhyante dhIvaraiste'pi mAyayA''nAyapANibhiH // 293 // nAnopAyaiZgayubhirvazcanapravaNairjaDAH / nibadhyante vinAzyante prANinaH sthalacAriNaH // 294 // // 428 // asatyapAhuNyasya sandhyAdeH prayogeNa / 2 dInatApradarzanena / * degyante'khilaM jadeg sNvR0|| 3 AzukriyA-satvarakriyA / 4maulI-munasya tRNavizeSasya kttimekhkaa| 5 lobhayanti / 6 asatyanANakam / durodaraH-yUtam / 8 maGgalapAThakarUpeNa cauraaH| 9 karmakarAH / 10 AnAyo jAlaM pANI haste yeSAM taiH| 11 vyaadhH| For Private & Personal use only Page #531 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nabhazcarA bhUribhedA varAkA lAvakAdayaH / badhyante mAyayA'tyupraiH svlpkgraasgRnubhiH|| 295 // tadevaM sarvaloke'pi paravaJcakatAparAH / svasvadharma sadgatiM ca nAzayanti svavaJcakAH // 296 // tiryagjAteH paraM bIjamapavargapurAgalA / vizvAsadrumadAvAgnirmAyA heyA manISibhiH // 297 // mallinAthaH pUrvabhave kRtvA mAyAM tanIyasIm / mAyAzalyamanuskhAya strIbhAvamupayAsyati // 298 // tadAjevamahauSadhyA jagadAnandahetunA / jayejjagadrohakarI mAyAM viSadharImiva / / 299 // ArjavaM saralaH panthA muktipuryAH prakIrtitaH / AcAryavistaraH zeSatapastyAgAdilakSaNaH // 30 // bhaveyurArjavajuSo loke'pi prItikAraNam / kuTilAdudvija'nte hi jantavaH pannagAdiva // 301 // ajihmacittavRttInAM bhavavAsaspRzAmapi / akRtrimaM muktisukhaM vasaMvedyaM mahAtmanAm // 302 // kauTilyazaGkunA kliSTamanasAM vaJcakAtmanAm / paravyAMpAdaniSThAnAM khame'pi syAt kathaM sukham // 303 // samagravidyAvaiduSye'dhigatAsu kalAsu ca / dhanyAnAmupajAyeta bAlakAnAmivArjavam // 304 // ajJAnAmapi bAlAnAmArjavaM prItihetave / kiM punaH saMrvazAstrArthapariniSThitacetasAm // 305 // khAbhAvikI hi RjutA kRtrimA kuTilAtmatA / tataH svAbhAvikaM dharma hitvA kaH kRtrimaM zrayet // 306 // chala-paizunya-cakrokti-vaJcanApravaNe jane / dhanyAH kecinirvikArAH suvarNapratimA iva // 307 // kAvakaH pakSivizeSaH / 2 gRpH-lolupH| * "yantaH sva sNvR0|| 3 sarpiNIm / 4 vasyanti / 5 majijhaH saralaH / 6 saMsAre sthitaanaampiityrthH| 7 svayaM jJayem / 8 vyaapaadH-naashH| *tu kutaH su. kaa.|| 9 sarvazAstrANAmathe pariniSThitaM lamaM mano yeSAM teSAm / Jain Education Inn Page #532 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha parva triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye paJcamaH sargaH zrIdharmanAthajinacaritam / // 429 // api QtAbdhipArINAH sarve gaNabhRduttamAH / aho ! zaikSAzcAzrauSurArjavAdahatAM girH|| 308 // azeSamapi duHkarma RjvAlocanayA kSipet / kuTilAlocanAM kurvanalpIyo'pi vivardhate // 309 // kAye vacasi citte ca samantAt kuTilAtmanAm / na mokSaH kintu mokSaH syAt sarvatrAkuTilAtmanAm // 310 // ityugraM karma kauTilyaM kuTilAnAM vibhAvayana / AzrayedRjutAmekAM sudhInirvRtikAmyayA // 311 // AkaraH sarvadoSANAM guNagrasanarAkSasaH / kando vyasanavallInAM lobhaH sarvArthabAdhakaH // 312 // dhanahInaH zatamekaM sahasraM zatavAnapi / sahasrAdhipatirlakSa koTiM lakSezvaro'pi ca // 313 // koTIzvaro narendratvaM narendrazcakravartitAm / cakravartI ca devatvaM devo'pIndratvamicchati // 314 // indratve'pi hi saMprApte yadicchA na nivartate / male laghIyAMstallobhaH sarAva iva vardhate // 315 // hiMseva sarvapApAnAM mithyAtvamiva karmaNAm / rAjayakSmeva rogANAM lobhaH sarvAgasAM guruH // 316 // aho! lobhasya sAmrAjyamekacchavaM mahItale / taravo'pi nidhiM prApya pAdaiH pracchAdayanti yat // 317 // api draviNalobhena te dvitricaturindriyAH / svakIyAnyadhitiSThanti prAnidhAnAni mUrchayA // 318 // bhujaGgagRhagodhAH syumukhyAH paJcendriyA api / dhanalobhena lIyante nidhAnasthAnabhUmiSu // 319 // pizAca-mudgala-preta-bhRta-yakSAdayo dhanam / svakIyaM parakIyaM vA'pyadhitiSThanti lobhtH||320|| SEARCRACC // 429 // 1 zrutasamudrasya pAragAminaH / 2 shissyaaH| * 'vardhayet // saMbR. kaa.|| 3 sarvapApAnAm / 4 mUlaiH / 5 mudglaaH-vyntrvishessaaH| Jain Education in For Private & Personal use only Page #533 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUSaNodyAnavApyAdau mUcchitAstridazA api / cyutvA tatraiva jAyante pRthvIkAyAdiyoniSu // 321 // prApyopazAntamohatvaM krodhAdivijaye sati / lobhAMzamAtradoSeNa patanti yatayo'pi hi // 322 // ekAmiSAbhilASeNa sArameyA iva drutam / sodaryA api yudhyante dhanalezajighRkSayA // 323 // lobhAd grAmAdisImAnamuddizya gatasauhRdAH / grAmyA niyuktA rAjAno vairAyante parasparam // 324 // hAsa-zoka-dveSa-harSAnasato'pyAtmani sphuTam / svAmino'gre lobhavanto nATayanti naTA iva // 325 // Arabhyate pUrayituM lobhgto yathA yathA / tathA tathA mahaccitraM muhureSa vivardhate // 326 // api nAmaiSa pUryaMta payobhiH payasAM ptiH| na tu trailokyarAjye'pi prApte lobhaH prapUryate // 327 // anantA bhojnaacchaadvissydrvysNcyaaH| bhuktAstathApi lobhasya nAMzo'pi paripUryate // 328 // lobhaistyakto yadi tadA tapobhiraphalairalam / lobhastyakto na cet tarhi tapobhiraphalairalam // 329 // mRditvA zAstrasarvasvaM tadetadavadhAryatAm / lobhasyaikasya hAnAya prayateta mhaamtiH|| 330 // lobhasAgaramuDhelamativela mhaamtiH| saMtoSasetubandhena prasarantaM nivArayet // 331 // AmiSam-mAMsam , bhakSyaM vaa| 2 adhikaarinnH| 3 AcchAdA-vastrANi / 4 lobharahitasya puruSasya tapaHsadRzaM phlN| | bhavatyata eva tapAMsi niSphalAni, lobhasahitasya ca tapassu tapteSvapi phalaM na bhavatIti tapAMsi niSphalAnIti bhaavH| 5 nAthAya / 6 velAM maryAdAmatikrAntastam / Jain Education seal For Private & Personal use only Page #534 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturtha parva paJcamaH sargaH zrIdharmanAthajinacaritam // 430 // yathA nRNAM cakravartI surANAM paakshaasnH| tathA guNAnAM sarveSAM saMtoSaH pravaro guNaH // 332 // saMtoSayuktasya yaterasaMtuSTasya cakriNaH / tulayA saMmito manye prakarSaH sukha-duHkhayoH // 333 // khAdhInaM rAjyamutsRjya saMtoSAmRtatRSNayA / niHsaMgatvaM prapadyante tatkSaNAccakravartinaH // 334 // nivRttAyAM dhanecchAyAM pArzvasthA eva saMpadaH / aGgulyA pihite karNe zabdAdvaitaM hi jRmbhate // 335 // saMtoSasiddhau saMsiddhAH prativestuviraktayaH / akSNoH pidhAne pihitaM nanu vizvaM carAcaram // 336 // kimindriyANAM damanaiH kiM kAyaparipIDanaiH / nanu saMtoSamAtreNa muktizrIrmukhamIkSate // 337 // jIvanto'pi vimuktAste ye muktisukhazAlinaH / kiM vA vimukteH zirasi zRGge kimapi vartate // 338 // kiM rAgadveSasaMkIrNa kiMvA viSayasaMbhavam / yena saMtoSajaM saukhyaM hIyeta zivazarmaNaH // 339 // parapratyAyanAsAraiH kiM vA zAstrasubhASitaiH / mIlitAkSA vimRzantu saMtoSAvAdajaM sukham // 340 // cet kAraNAnukArINi kAryANi pratipadyase / saMtoSAnandajanmA tanmokSAnandaH pratIyatAm // 341 // yacca tIvra tapaHkarma karmanirmUlanaM jaguH / sarvaM tadapi saMtoSarahitaM viphalaM viduH|| 342 // kRSi-sevA-pAzupAlya-vANijyaiH kiM sukhArthinAm / nanu saMtoSapAnAt kiM nAtmA nirvRtimApyate // 343 // / yateH sukhasya prakarSazcakriNazca duHkhsyetyrthH| 2 prativastuSu vairaagyvntH| 3 yena sukhena mokSasukhasya saukhyaM hIyeta / * degvakarmaNaH // kaa.|| pratyAyanam-sAdhanaM vivaraNaM pANigrahaNaM vA / | // 430 // Jain Education in For Private & Personal use only Page #535 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIdharmanAthajinasya privaarH| yata saMtoSavatAM saukhyaM tRNasaMstarazAyinAm / na tat saMtoSavandhyAnAM tulikAzAyinAmapi // 344 // asaMtuSTAstuNAyate dhanino'pIzinAM puraH / Izino'pi tRNAyante saMtuSTAnAM puraH sthitAH // 345 // AyAsamAtraM nazvarya cakrizakrAdisaMpadaH / anAyAsaM ca nityaM ca sukhaM saMtoSasaMbhavam / / 346 // iti lobhaM nirAkartuM sarvadoSaniketanam / advaitasaukhyasadanaM sudhIH saMtoSamAzrayet // 347 // evaM jitakaSAyaH sannatrApi zivasaukhyabhAk / paratrAvazyamApnoti zivaM punaranazvaram // 348 // zrutvaivaM dezanAM bhartuH prAjyAH paryavrajaJjanAH / samyaktvaM tu haribheje zrAvakatvaM tu sIrabhRt // 349 // pUrNAyAmAdipauruSyAM vyasRjad dezanAM prabhuH / cakre'riSTaH svAmipAdapIThastho gaNabhRt tataH // 350 // ante dvitIyaporuSyAM vyasrAkSIt so'pi dezanAm / natvA'rhantaM tato jagmuH shkr-vissnnu-blaadyH||351|| tataH sthAnAdathAnyatra sarvAtizayazobhitaH / bhagavAn dharmanAtho'pi vijahAra mahItalam // 352 // catuHSaSTiH sahasrANi zramaNAnAM mahAtmanAm / AryikAnAM tu dvApaSTiH sahasrAH sacatuHzatAH // 353 / / tathA caturdazapUrvabhRtAM navazatAni tu / avadhijJAnabhAjAM tu trisahasrI saSaTzatI // 354 // manaHparyayiNAM pazcacatvAriMzacchatAni tu / tathA zatAni tAnyeva kevalajJAnazAlinAm / / 355 // jAtavaikriyalabdhInAM munInAM shtspttiH| dve sahasre zatAnyaSTau vAdalabdhimatAM punH|| 356 // lakSadvayI zrAvakANAM catvAriMzatsahasrayuk / zrAvikANAM caturlakSI trayodazasahasrayuk // 357 // varSalakSadvayaM sAdhaM varSadvitayavarjitam / AkevalAd viharataH parivAro'bhavat prabhoH // 358 // . 1 tRNamiva Acaranti / 2 bhvH| 3 vissrj| . paSTi: sahAmAnyatra sAra so'pi JlainEducation internet For Private & Personal use only Surww.jainelibrary.org Page #536 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturtha parva paJcamaH sargaH zrIdharmanAthajinacaritam / // 431 // jJAtvA tu mokSasamayaM khAmI saMmetametya ca / samaM munizatenASTayutenAnazanaM vyadhAt // 359 // mAsAnte jyeSThavizadapaJcamyAM puSyage vidhau / samaM tairmunibhiH svAmI prapede padamavyayam // 360 // zrIdharmakhAminasteSAM zramaNAnAM ca tatkSaNam / cakrurnirvANamahimotsavaM zakrAdayaH suraaH||361 // anantasvAminirvANAd dharmanAthasya nirvRtiH| ajAyata vyatikrAnte sAgarANAM catuSTaye // 362 // kaumAre'bdalakSe sArdhe rAjye pazcAbdalakSyabhRt / sArdhA vrate vyabdalakSItyabdalakSA daza prabhoH // 363 // taistaiH puruSasiMho'pi siMhavaddhiMsrakarmabhiH / pUrNAyuH kAlato'gacchat SaSThI narakamedinIm // 364 // kaumAre'sya vyabdazatI maNDalitve zatAni tu / sArdhAni dvAdazAbdAnAM saptatyabdI tu digjaye // 365 // rAjye tu navalakSyaSTAnavatizca sahasrakAH / zatAni trINyazItizcetyabdalakSA dazAyuSi // 366 // tato bala: saptadazAbdalakSAyurvinA'nujam / kathaJcijIvitaM dadhe bhraatRsnehvshNvdH||367 // drAk sudarzanabhRto'ntadarzanAdAzokavivazaH sudarzanaH / kirtisAdhunikaTe'grahId vrataM pUritAyurapunarbhavaM yayau // 368 // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturthe parvaNi zrIdharmanAtha-puruSasiMha-sudarzana-nizumbhacaritavarNano nAma paJcamaH srgH| zrIdharmanAthaprabhoH nirvANam / // 431 // prAk su. kA. // . sudarzananAmakaM cakraM bibharti tasya __ * "kSyatha sA sNbR0|| + te dvilakSI cetya sNvR.|| marddhacakriNo'vasAnavilokanAt / Jain Education Interna l For Private & Personal use only Page #537 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Internat SaSThaH sargaH / zrImaghavacakravarticaritam / bharate'traiva nagare mahImaNDalanAmani / vAsupUjyasya tIrthe'bhUnnAmnA'marapatirnRpaH // 1 // anAthAnAmekanAthaH pRthivInAthapuGgavaH / susAdhuriva cAritre sa nyAye'vehito'bhavat // 2 // apyasau puSpavRntena nAjaghAna janaM kvacit / kevalaM pAlayAmAsa yattena navapuSpavat // 3 // kAmArthI pAdakaNTakavad dharma tu kirITavat / adharottarabhAvena sa dadhAra vivekavAn // 4 // arhan devo guruH sAdhurdharmazca karuNeti saH / mantrAkSaramivAdhyAyadanuttarasukhapradam // 5 // rAjyaM jamivAnyedyurutsRjya sa mahAyazAH / parivrajyAmupAdatta dattavizvAbhayaH sudhIH // 6 // sa samitiprAptajayo gutirakSaNatatparaH / vidhivat pAlayAmAsa pravrajyAM rAjyavacciram // 7 // anavadyairmUlaguNaiH sa uttaraguNairapi / adhikaM zuzubhe divyaratnAlaGkaraNairiva // 8 // ciraM vrataM pAlayitvA kAladharmamupetya saH / graiveyake madhya me'bhUdahamindraH surottamaH // 9 // itazca jambUdvIpe'smin kSetre bharatanAmani / zrAvastItyasti nagarI nagarINAM garIyasI // 10 // guNaratnairasaMkhyAtaiH samudra Iva mUrtimAn / samudravijayastatra vijayI samabhUnnRpaH // 11 // * 'nA naradeg saM0 // kA0 // 1 puGgavaH-zreSThaH / 2 apramattaH / 3 kAmArthoM pAdakaNTakAd heyau, dharme tu kirITavanmukuTavadurAdeyamityarthaH / 4 kAmArthAvadharabhAvena dharmaM cottarabhAvenetyarthaH / 5 vyAdhivat 'hAzayaH / padeg mu0 // ww.jainelibrary.org. Page #538 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturtha parva SaSThaH sageH // 432 // shriimghv|ckrvrticritm| AnandadAyakatvena bhayadatvena cAnizam / mitrANAmapyamitrANAM hRdayAnottatAra sH|| 12 // doSmatastasya saMgrAmeSvAtmaivAjani saMmukhaH / aakRssttaamlnistriNshdrpnnprtibimbitH||13|| prasahya skhavazIcakre sarvA diza itIva sH| yazo'laGkaraNaM tAsAmAvarjanakRte dadau // 14 // mahIM gAmiva gopAlaH sa jugopa yathAvidhi / abAdhayA ca samaye karaM dugdhamivAdade // 15 // puNyalAvaNyabhadrAGgI bhadrANAmekamAspadam / sadharmacAriNI tasyAbhavad bhadreti nAmataH // 16 // dharmAvibAdhayA tasya sukhaM vaiSayikaM tayA / sahAnubhavataH kAlo vyatIyAya kiyAnapi // 17 // __ itazca graiveyakastho jIvo'marapateH sa tu / pUrayitvA prakRSTAyurbhadrAkukSAvavAtarat // 18 // sukhasuptA tadA bhadrA mahAsvamA~zcaturdaza / khAsse pravizato'drAkSIcakrabhRjanmasUcakAn // 19 // kAle cAsUta sA sUnumanUnaM puNyalakSaNaH / suvarNavarNa sArdhadvicatvAriMzaddhanUnatam // 20 // pRthivyAM maghavevAyaM nUnaM bhAvIti sAnvayAm / cakre'sya maghavetyAkhyAM samudravijayo nRpaH // 21 // samudravasanAM so'nusamudravijayaM jayI / alambhUSNuralaJcakre dhAmanvarkamivoDapaH // 22 // tasyaikadAstrazAlAyAM tejaHprasarabhAsuram / samutpede cakraratnamirammada ivAmbude // 23 // 1 mitraannaamaannddrven| 2 zatrUNAM bhayadatvena / 3 AkRSTo yo'malo nistriMzaH khaDgaH sa eva darpaNastasmin pratibimbitaH -sa rAjA yuddheSu svameva pazyati shtrorbhaavaadityrthH| dizo mA mA tyajantviti hetoH ddaavityrthH| * degsAmava mu.|| DILIt 'vo nara saMvR. kA. // 5sArthakAm / nvayam / cadeg saMvR. kaa.|| samudro vasanaM vasraM yasyAstAM pRthvImityarthaH / 7 samudra vijayasya pazcAt / 8 yathA sUryodanu candraH AkAzaM bhUSayati tathA / 9 meghavAhiH taDiditi yAvat / // 432 // Jain Education Inter For Private & Personal use only Page #539 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yathAsthAnamathAnyAni purodhaHprabhRtInyapi / tasya ratnAni sarvANi jajJire kramayogataH // 24 // cakramArgAnugaH so'tha prasthito digjigISayA / yayau mAgadhatIrthezaM prAksamudravibhUSaNam // 25 // tasya nAmAGkabANena dUteneva sameyuSA / etya mAgadhatIrthezaH sevAmeva samAzrayat // 26 // so'pAcyAM varadAmAnaM pazcimAyAM punardizi / prabhAsAdhipatiM devaM vijigye mAgadhezavata // 27 // gatvA ca dakSiNaM rodhaH sindhudevImasAdhayat / tato gacchannAsasAda cakrI vaitADhyaparvatam // 28 // cakravAtmasAccakre vaitAbyAdrikumArakam / tedupAyanamAdAyAnutamisraM jagAma ca // 29 // . sa tamisrAguhAdvAre dvArapAlamiva sthitam / vidhivat sAdhayAmAsa kRtamAlAbhidhaM suram // 30 // tasyAdezAccamUnAthaH sindhumuttIrya carmaNA / pratyagniSkuTamAkrAmat tasyAH punarupAyayau // 31 // senAnyA daNDaratnena kapATodghATane kRte / sasainyaH prAvizaccakrI gajaratnena tAM guhAm / / 32 // antarviracitAlokaH kAkiNIkRtamaNDalaiH / kumbhidakSiNakumbhasthamaNibhAprasareNa ca // 33 // uttIrya vekikRtapadyayA cAntarasthite / nadyAmunmagnanimagrajale atyantadustare // 34 // khayaM vizliSTakapATenottaradvAravartmanA / tasyA guhAyA niragAta saha cambA sa cakrabhRt // 35 // ApAtanAmakA~statra kirAtAnatidurjayAn / maghavevAsurabhaTAn vidhivanmaghavA'jayat // 36 // sindhozca niSkuTI pratyagajayat taccamUpatiH / khayaM tvasAdhayad gatvA himAcalakumArakam // 37 // Agattena / 2 tatprAbhRtam / 3 carmaratnena / 4 hastino dakSiNakumbhasthale sthitasya maNeH kAntiprasareNa / 5 vardhakirakhena kRtA yA padyA setubndhstyaa| "ghavA vA'su sNvR0|| naTaM prAjyamaja sNbR0|| Jan Education Inter For Private & Personal use only 2l Page #540 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha parva triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye sage shriimghvckrvrticritm| // 433 // maghavA cakravartIti kUTe RSabhanAmani / AdAya kAkiNIratnaM lilekha nijanAma sH|| 38 // tato nivRtto maghavA gaGgAyAH pUrvaniSkuTam / senAnyA sAdhayAmAsa gaGgAdevIM svayaM punH|| 39 // vaitADhyaparvatazreNidvayavidyAdharAnapi / sa tRtIyazcakradharaH sAdhayAmAsa lIlayA // 40 // khaNDaprapAtAd dvArasthaM nATyamAlamathAparam / yathAvidhyAtmasAcake cakrabhRd vidhikovidH||41|| khaNDaprapAtayA senAnyudghATitakapATayA / vaitADhyAnniragAccakrI poto'rNavajalAdiva // 42 // navApi nidhayastatra gaGgAmukhanivAsinaH / babhUvurvazagAstasya naisarpapramukhAH sukham // 43 // senAnyA sAdhayAmAsa gAGgaM pazcimaniSkuTam / itthaM sa ca vazIcakre SaTkhaNDamapi bhAratam // 44 // saMpUrNacakrisAmayyA bhrAjiSNurmaghavA ttH| zrAvastInagarImAgAnmaghavevAmarAvatIm // 45 // tatra devainudevaizca maghono'nUnasaMpadaH / cakravartitvAbhiSeko vidhIyata yathAvidhi // 46 // abhiSikto'pi cakritve sevamAno'pi santatam / dvAtriMzatA mukuTinAM sahasrairmedinIbhujAm // 47 // zrIyamANaH poDazabhiH sahanai sadAmapi / nidhibhinavabhirapi paripUrNepsito'pi hi // 48 // catuHSaSTyA sahasrazca zuddhAntahariNIzAs / neyanendIvarasragbhiraya'mAno'pyanAratam // 49 // anyeSvapi pramAdasya sthAneSu sulabheSu saH / pitrye zrAvakadharme tu na jAtvAsIt pramadvaraH // 50 // nAnAvidhAni caityAni vimAnAnIva nAkinAm / jinavimbasanAthAni svarNaratnairvyadhatta sH||51|| * degsa gaGgAyAH puurvnimu.|| 1 mukuTadhAriNAM rAjJAm / 2 aashriiymaannH| 3 pUryamANe / 4 antaHpurastrINAm / 5 nayanAnyeva kamalAni teSAM maalaabhiH| 6 sdaa| -piturAgate paramparayetyarthaH / // 433 // Jain Education inte For Private & Personal use only . Page #541 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yathaikaH sa patiH pRthvyAstathA tasyApyajAyata / arhan devaH susAdhuzca gururdharmo dayAmayaH / / 52 // sadA sa caityapUjAsu tatpUjAviva rAjakam / nojjhAJcakAra niyamaM nityaM niymitendriyH||53|| aviratazrAvakatvenAtivAhyAyurAtmanaH / so'ntakAle parivrajyAmupAdatta yathAvidhi // 54 // kaumAre'bdasahasrANi pazcaviMzatirasya tu / maNDalitve'pi tAvanti dazava tu dizAM jaye // 55 // cakritve tu vyabdalakSI sahasrA navatistathA / vratakAle ca pazcAzatsahasrAH zaradAM punH||56|| pazcAbdalakSImativAhya janmataH paJcAmalAtmA parameSThinaH saran / pazcatvamApyendrasamAnavaibhavaH sanatkumAre'jani so'mraagrnniiH||57|| ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturthe parvaNi maghavacakravarticaritavarNano nAma SaSThaH srgH| * pRthavyAM tadeg kaa.|| ra nItiM ca nityaM sNvR.|| tistasya mu.||nirmlaarmaa paJcaparameSThinaH sarabisyarthaH / triSaSTi. 74 Jain Education Intern For Private & Personal use only . Page #542 -------------------------------------------------------------------------- ________________ catutha parva triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye saptamaH srgH| zrIsanatkumAracakricaritam // saptamaH sargaH zrIsanatkumAracakri| caritam / // 434 // astIha kAJcanapuraM dadhAnaM kAJcanazriyam / bhogAvatyamarapurIlaGkAdibhyo'tizAyinIm // 1 // tatrAsId vikramayazA nAma prvrvikrmH| ripustraiNAzrunIreddhapratAperammado nRpH||2|| tasya paJcazatAnyAsannantaHpuramRgIdRzAm / yUthabharturdvipasyeva kariNyaH premlaalsaaH||3|| tadA cAsIt pure tasmin sArthavAho maharddhikaH / nAgadatto'bhidhAnena nidhAnamiva saMpadAm // 4 // saubhAgyalAvaNyavatI ruupaatishyshaalinii| viSNoH zrIriva viSNuzrIrnAmnA tasya gRhiNyabhUt // 5 // anyo'nyaM nIlikArAgapremANau tau vijhtuH| avyAhataparakrIDAsarasau sArasAviva // 6 // kAkatAlIyanyAyena kathamapyekadA tu sA / dRkpathaM vikramayazovasudhAbhaturAyayau // 7 // tAM prekSya vikramayazA dasyuneva manobhuvA / luNkhyamAnavivekasvazcetasyevamacintayat // 8 // aho ! vilocane asyA mRgyA iva manorame / bandhuraH kezapAzazca kalApa iva kekinaH // 9 // 1 ripustrIsamUhasyAcunIreNa ido dIptaH pratApa eva irammado meghAniyasya sH| *NAnanI mu0|| ddhipravAhera' kA0, pratapera kaadvi0|| dshH| ya0 sNvR0||"mbhaajnm mu0|| bhyo'bhyanI mu0|| gamamA Gaa sNbR0||2 nirvAdhakAmakrIDAyAM rasasahitau / 3 luNThyamAnaM viveka evaM svaM dhanaM yasya sH| 1 vilokane mu0||, netre|4 sundrH| // 434 // Jain Education Inter For Private & Personal use only T ww.jainelibrary.org Page #543 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education pakkavimbaM dvidhAbhUtamivoSThau komalAruNau / pInonnatau kucAvetau smarakrIDAcalAviva // 10 // pretya iva calate bhuje saralakomale / madhyaM nitAntaM kSAmaM ca muSTigrAhyaM peveriva // 11 // zevalAlIva romAvalyAvarta iva nAbhyapi / nitambaH pulinamiva lAvaNyasaritastvasau // 12 // rambhAstambhAvivorU ca pAdau ca kamale iva / kimanyat sarvamapyasyA mano harati kasya na 1 // 13 // jarAviklavacittatvAdanaucityena vedhasA / nivezitA kvApyapAtre zakrastambhaH zmazAnavat // 14 // etAmapahariSyAmi kSepsyAmyantaHpure nije / anaucityanivezitvadoSaH sraSTuH prayAtu ca // 15 // evaM manasi nizcitya kandarpavidhuro'tha tAm / jagrAha vikramayazA yazo mlAnIcakAra ca // 16 // antarantaHpuraM kSitvA ramayAmAsa tAM sadA / vicitrasmaralIlAbhirekatAnaH sa bhUpatiH // 17 // AviSTa iva bhUtena dhattUramiva lIDhavAn / apasmAramiva prApto madirAmiva pItavAn // 18 // AghAta iva sarpeNa sannipAtamivAptavAn / vidhurastadviyogena sArthavAho babhUva saH // 19 // yugmam // tayA saha viyuktasya sArthavAhasya tasya ca / saMyuktasya ca nRpateH kAlo'gAd duHkhasaukhyakRt // 20 // viSNuzriyA ramamANe nRpe tasminnirantaram / IrSyayA kArmaNaM cakruH kruddhAH zuddhAntayoSitaH // 21 // kArmaNena ca sA tena kSIyamANA kSaNe kSaNe / mUlarvamyeva latikA jIvitena vyamucyata // 22 // nRpo'pi mRtyunA tasyA jIvanmRta iva sthitaH / pralApI ca vilApI ca nAgadatta ivAbhavat // 23 // 3 valInaH / * kucA caitau saMvR. kA. // 1 nUtane / + 'tAntakSA' mu0 // 4 sArthavAhasya duHkhakRt, nRpatezca sukhakRdityarthaH / 5 zuddhAntaH - antaHpuram / 2 vajrasya / zevAlA' kA. // 6 vamiH vamanam / . Page #544 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha parva | saptamaH puruSacarite mahAkAvye triSaSTi nAdatta cAnale kSepnu viSNuzriyaM mRtAmapi / priyA mamaiSA praNayatUSNIketyanizaM vadana // 24 // zalAkA matriNo mantrayitvA'tha vaJcayitvA ca bhUpatim / araNye cikSipurnItvA tadviSNuzrIkalevaram // 25 // tvamAsIradhunaiveha kiM priye ! na nirIkSyase / tirodhAnakrIDayA'laM viyogasya vayasyayA // 26 // narmaNA'pi viyogAgnirmAvid yujyate na hi / madA tava kiM nAtirAvAM hyekAtmakau sadA // 27 // ekAkinI kimagaccha krIDAsariti kautukAt / krIDAdrimathavArohaH kriiddodyaanmthaabhygaaH||28|| // 435 // mAM vinA krIDasi kathamAyAmyeSa iti bruvan / teSu teSu pradezeSu babhrAmonmattavannRpaH // 29 // rAjJazca tyaktapAnAnavRttergatavati vyahe / maraNAzaGkino'mAtyAstasyA vapuradarzayan / / 30 // acchabhallavadaMtyantavisaMsthulaziroruham / zazavacchazare vanyA kaGkarAkaSTalocanam // 31 // carvitorasijadvandvaM gRdhaiH pirzitagRbhUmiH / samAkRSTAtrabhAraM ca zivAbhirezivAkRti // 32 // chAditaM makSikAvRndairmadhumaNDakajAlavat / pipIlikAbhizcAzliSTaM pAtabhagrANDajANDavat // 33 // pUtigandhi tadAlokya sadyo viSNuzriyo vapuH / virakto vikramayazAzcintayAmAsivAniti // 34 // ||cturbhiH kalApakam // aho! asAre saMsAre sAraM vastu na kizcana / sArabuddhyA dhigetasyAM mohitAH smaH kiyacciram // 35 // * "tuM tadviSNuzrIkalevaraM mu0|| 1 biyogasya mitrarUpayA tirodhaankriiddyaa'lmitynvyaarthH| yogaM varivasyayA kaa0|| 2 ativistIrNAni ziroruhANi kezA yasmiMstad vapuH / 3 carvitastanayugmam / 4 maaNskolupaiH| 5 azubhAkAram / 46 yathA patanena bhagnaM sphuTitamaNDajasyANDaM pipIlikAbhirAzliSyate tthaa| NDabhANDa mu.|| sargaH zrIsanatkumAracakricaritam / AAAAAAAA // 435 // Jain Education For male & Personal Use Only Page #545 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AhAyaireva hi guNairharidrArAgasannibhaiH / aho ! hiyante nArIbhirna kazcit paramArthavit // 36 // yakRcchakRnmala shlessmmjaasthipripuuritaaH| snAyusyUtA bahI ramyAH striyazcarmaprasevikAH // 37 // bahirantarviparyAsaH strIzarIrasya ced bhavet / tasyaiva kAmukaH kuryAd gRdhragomAyugopanam // 38 // strIzastreNApi cet kAmo jagadetajigISati / tucchapicchamayaM zastraM kiM nAdatte sa mRddhdhiiH1|| 39 // saMkalpayoninA'nena hahA vizvaM viDambitam / tadutkhanAmi saMkalpaM malamasyaiva srvtH||40|| evaM vicintya saMsAraviraktaH sa mhaamnaaH| suvratAcAryapAdAnte gatvA dIkSAmupAdade // 41 // caturthaSaSThamAsAditapobhirdehanispRhaH / AtmAnaM zoSayAmAsa karairjalamivAryamA // 42 // dustapaM sa tapastatvA kAlayogAd vipadya ca / sanatkumArakalpe'bhUt prakRSTAyuH surottmH||43|| tato'pyAyuHkSaye cyutvA pure ratnapurAbhidhe / ajAyata zreSThisuto jindhrmo'bhidhaantH||44|| AbAlyAdapi zrAvakadharma dvAdazadhApi hi / maryAdAmarNava iva sadaiva paripAlayan // 45 // ArAdhayastIrthakarAn pUjayA'STaprakArayA / eSaNIyAdidAnena sAzca pratilAbhayan // 46 // asAdhAraNavAtsalyAt sAdharmikajanAnapi / prINayan bandhuvad dAnaH kazcit kAlamalaGghayat // 47 // // tribhirvizeSakam // pArzvastho mAMsapiNDo yakRt / 2 carmaNA privRtaaH| 3 bahiryat carma dRzyate tadantarbhavedantayanmAMsarudhirAdi cAsti tad bahirbhavediti vipryaasH| kaamdeven| *'nA yena mu0|| + saMkalpam mu.|| 5 suuryH| mArekadeg mu0|| 6degtsalyaH saamu.|| For Private & Personal use only . Page #546 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha parva saptamaH triSaSTizalAkApuruSacarite| mahAkAvye sargaH zrIsanatku|mAracakicaritam // 436 // grnnkvaasre| rAjA / sa ca bhAgavato'zramAsAditayorataH // 5. itazca nAgadatto'pi priyaavirhduHkhitH| AdhyAnAnmRto'bhrAmyat tiryagyoniSu jantuSu // 48 // bhavaM bhrAntvA ciraM so'tha pure siNhpuraabhisse| agnizarmAbhidhAnena dvijanmatanayo'bhavat // 49 // kAlena ca tridaNDitvaM sa AdAya smaayyau| paraM taraM tiibrdvimaasaaditportH||50|| tatra cAsIt pure rAjA nAmato hrivaahnH| sa ca mAgavato'zrauSIt parivrAjaM tamAgatam // 51 // rAjJA nimatritastena sa paarnnkvaasre| rojaukassAgataM devAjinadharma dadarza ca // 52 // tataHprAgjanmavaireNa RSI roSAruNekSaNaH / babhASe yojitakaraM narendraM harivAhanam // 53 // pRSThe'sya zreSThino nyasyAtyuSNapAyasabhAjanam / ced bhojayasi mAM rAjastadA bhuJje'nyathA na hi // 54 // pRSThe'nyapuMso vinyasya sthAlaM tvAM bhojayAmyaham / ityukto bhRbhujA bhUyaH sa Rddho munirabravIt // 55 // asyaiva pRSThe vinyasya sthAlamatyuSNapAyasam / bhuJje'haM bhUbhujAM nAthAkRtArthoM yAmi vA dhruvam // 56 // rAjA bhAgavatatvena pratyapadyata tadvacaH / jinazAsanabAhyAnAM vivekaH kIdRzo nRNAm // 57 // rAjAjJayA dattapRSTho bhuJjAnasya dvijanmanaH / sthAlatApaM so'dhisehe davAnalamiva dvipH|| 58 // karmaNaH prAktanasyaiva madIyasya phalaM hyadaH / saMkhyA'nena truTatvetaditi cAcintayaciram // 59 // bhukte tasmin samuccakhne sAsagmAMsavasArasAn / pRSThAt pAyasapAtrI sA sapaGkeva ciMteSTikA // 6 // gatvauko lokamAhUya svakIyaM sarvamapyatha / akSamayajinadharmo jinadharmavicakSaNaH // 61 // * dhyAnam kaa0|| vaissnnvH| 2raajgRhe| yati maaNmu0|| 3 sviickaar| anena mitreNa karmacchedakarUpeNa / rasA pR sNvR0|| teSTakA mu0|| 5 gRham / // 436 // Jain Education Inter For Private & Personal use only 18 Page #547 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirmAya caityapUjAM ca sAdhupArzvamupetya ca / jinadharmaH parivrajyAmupAdatta yathAvidhi // 62 // nirgatya nagarAcchailazRGgaM samadhiruhya ca / saMnyasya pakSaM pUrvasAM kAyotsarga vyadhatta sH|| 63 // aparAsvapi dikSvevaM kAyotsarga sa nirmame / troTibhiskhovyamAno'pi gRdhrakaGkAdibhiH khgaiH||64|| sahamAno vyathAmevaM nmskaarpraaynnH| vipadya kalpe saudharme sa indraH samajAyata // 65 // mRtvA tridaNDikaH so'pi hyAbhiyogena karmaNA / zakrasya vAhanamabhUdarAvaNa iti dvipH||66|| so'pi pUrNairAvaNAyuzyutvA jIvastridaNDinaH / bhave bhrAntvA'sitAkSAkhyo babhUva kila yakSarAT // 67 // ___ itazca jambUdvIpe'smin kSetre bharatanAmani / kurujAGgaladeze'bhUnagaraM hastinApuram // 68 // tatrAzvaseno'zvasenAcchAditAvanimaNDalaH / mnnddelaagrjitaaraatimnnddlo'bhuunmhiiptiH|| 69 // tasiMzca guNaratnAnAM rohaNAcalasanime / dugdhe jalakRmiriva na doSakaNikA'pyabhUta // 70 // asyAhaM tRNavaditi saubhAgyasyAbhikAGkSayA / asidhArAvrataM kartumiva zrIstadasau sthitA // 71 // AgateSvArthaSu dadhau sa harSamatizAyinam / vyapIdacca ba~ditsAnumAnena stokayAciSu // 72 // abhUt tasya mahAdevI sahadevIti nAmataH / kApi devIva rUpeNa mahItalamupAgatA // 73 // ciraM zakrazriyaM bhuktvA kalpAt pUrNAyurAdimAt / sa jIvo jinadharmasya tasyAH kukSAvavAtarat // 74 // 1 anazanaM kRtvaa| 2 pArzvabhAgam / 3 cnycbhiH| 4 pnycprmesstthinmskaargnnnaapraaynnH| so'tha pU' kaa0|| ze'sti na kaa0|| 5 maNDalAgreNa khaGgena jitaM zatrumaNDalaM yena sH| degNAdrau kadAcana du sNbR0|| 6 tasya khaGge / 7 dAtumicchAyA anumAnenAlpArthiSu / Jain Education Intern For Private & Personal use only (oll. Page #548 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturtha parva saptamaH sargaH zrIsanatkumAracakricaritam / // 437 // mukhe pravizataH svasmin sahadevyapi tatkSaNam / kuJjarAdIn mahAsvamA~zcaturdaza dadarza sA / / 75 / / samaye'sUta sA sUnuM sarvalakSaNalakSitam / advaitarUpavibhavaM jAtyajAmbUnadadyutim // 76 // mahIyasA'thotsavena jagadAnandadAyinA / sanatkumAra ityAkhyAM cake tasya mhiiptiH|| 77 // kanakacchedagaurAGgo bAlo bAla ivoddupH| prINan netrANi lokAnAM sa krameNa vyavardhata // 78 // aGkAdake narendrANAM saMcaran sa vyarAjata / aravindAdaravinde sitacchada ivoccakaiH // 79 // rUpeNApratirUpeNa sa bAlo'pi mRgIdRzAm / jahAra dRSTamAtro'pi netrANi ca manAMsi ca // 8 // sAGgAni zabdazAstrANi samastajJAnamAtRkAH / papau gurumukhodgIrNAnyeSa gaNDUSalIlayA // 81 // rAjyazrIbhuvanastambhAn svadoHstambhAnivAparAn / sa Adade zastrazAstrANyarthazAstrANi caabhitH|| 82 // anyA api kalAH sarvAH kalayAmAsa liilyaa| krameNa vardhamAnaH sa kalAnidhirivAmalaH // 83 // sa saadhaiNkctvaariNshddhnurunntvigrhH| martyalokAdiva divaM zaizavAt prApa yauvanam // 84 // tasyAbhUt paramaM mitraM kaalindiisuurnndnH| mahendrasiMha ityAkhyA khyAtaH prkhyaatvikrmH|| 85 // prApte vasante so'nyeyuH kAlindIsUnunA samam / makarandAkhyamudyAnaM kautukAt krIDituM yayau // 86 // krIDAbhistatra citrAbhizcikrIDa suhRdA samam / sanatkumAro gIrvANakumAra iva nandane // 87 // // 437 // | jAmbUnadam svarNam / 2 cndrH| 3 hNsH| 4 gurumukhAnnirgatAni / * mudritAdarza 'mahendrasUraH' iti nAmopanyastam, paraM prastutavarNane sarvatra 'mahendrasiMha' iti upalabhyate, tenAnApi tadevAsmAbhiyaMstam / 5 devkumaarH| Jain Education Intel For Private & Personal use only . Page #549 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tadA ca rAjJo'zvapatiH prAhiNot prA te hayAn / dhArApazcakacaturAn sarvalakSaNalakSitAn // 88 // nAmnA jaladhikallolaM kallolamiva caJcalam / ekaM sanatkumArasyApyarpayAmAsa vAjinam // 89 // tyaktvA krIDAM kumArastamAruroha turaGgamam / hastyazve rAjaputrANAM kautukaM sarvato'dhikam // 9 // kazAmutkSipya caikena vailgAM caikena pANinA / AsanAspRSTaparyANa UrUbhyAM prerayacca tam // 91 // paryadhAviSTa vegena pAdaiH kSmAmaspRzaniva / gacchan bahutaraM vyogni so'zvAn draSTuM raveriva // 92 // valgayA caSe so'zvaH kumAreNa yathA yathA / tathA tathA viparItazikSo'dhikamadhAvata // 93 // sAdinAM rAjaputrANAM dhAvatAmapi mdhytH| niryayau sa kSaNAdazvo'zvamUrtiriva raaksssH||94 // pazyatAmapi bhUpAnAmuMDUnAmiva cndrmaaH| sa ArUDhakumAro'zvo'bhUdadRzyaH kSaNAdapi / / 95 // azvena sUnumAkRSTaM nadIpUreNa potavat / pratyAnetumanvacAlIdazvaseno'zvasenayA // 96 // yAtyasau yAtyasAvazvaH padAnyetAni tasya hi / phenalAlAstasya cemA yAvadAkhyadidaM janaH // 97 // tAvad vAtyodabhUccaNDA pUrNabrahmANDabhastrikA / akAlikI kAlarAtririvAndhaMkaraNI dRzAm // 98 // // yugmam // * degpateH prA mu0 // + bhRtAn ha mu0 // 1 dhArA-azvasya gativizeSaH / 2 mazvasya tADanI kazA 'cAbuka' iti bhASAyAm / 3 valgA-'lagAma' iti bhASAyAm / 4 AsanenopavezanenAspRSTaM paryANaM yena saH / / Kaa zatrapi ga kaa|| 5 viparItA zikSA yasya sH| 6 azvavArANAm / . nakSatrANAm / vAyusamUho vAyA / ISlikA kA mu0|| Jan Education For Private & Personal use only wrarww.iainelibrary.org Page #550 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite mahAkAvye caturtha parva saptamaH sarga: zrIsanatkumAracakricaritam / // 438 // apaTIbhirivaukAMsi dizo'cchAdyanta rennubhiH| stambhitAnIva sainyAni noddhaMtu pAdamayalam // 99 // padaphenAni cihvAni gacchatastasya vAjinaH / azeSANyapi bhagnAni pAMsukallolamAlayA // 10 // na nimnaM nonnataM nApi sthapuTaM na drumAdyapi / alakSi pAtAla iva prvisstto'bhuujno'khilH||101|| muDhopAyAH sainikAste paryAkulyabhavanatha / abdhAvambhaHpUryamANayAnAH sAMyAtrikA iva // 102 // natvA mahendrasiMho'zvasenamevaM vyajijJapat / deva! daivasya ghaTanA durghaTI pazya khalviyam // 1.3 // anyathA hi kumAraH ka dUradezo hayaH kva ca / tatra cAjJAtazIle kva kumArasthAdhirohaNam // 104 // kumArasyApaharaNaM tena durvAjinA ka ca / ka vA vAtyeyamuddaNDarajazchAditadRkpathA // 105 // paryantasAmantamiva daivaM jitvA tathApi hi / AneSyAmyahamanviSya svamitraM svAmisannibham / / 106 // kandareSu girIndrANAM tuGgeSu zikhareSu ca / nirantarastarustomadurgamAkhaTavISu ca // 107 // rodhorandhraSu pAtAlakalpeSu saritAmapi / nirjaleSvapi dezeSu viSameSvapareSvapi // 108 // mamAlpaparivArasya kvacidekAkino'pi vA / ISatkaraM carasyeva kumArAnveSaNaM prbho||109|| devasyAmitasainyasyAsammAto yatra kutracit / tannAha ikharathyAyAM praveza iva dntinH||110|| bhUyo bhUyo'pyevamuktvA pAdalagnena tena tu / nivartito'zvasenastu duHkhito nagaraM yayau // 111 // yathA gRhANi apaTIbhiH yamanikAbhizchAyante tthaa| 2 sthApayitum / 3 samapradezam / *STo nikhilo janaH / sNvR0|| +TAnyasya kha mu|| 4 ajJAtaM zIlaM yasya tasminazve / mAreNAdhirohaNam saMvR0 kaa.||iikvaa ka kaa.|| 5 rodhasA tIrANAM rndhessu| degSayeSva kaa.|| 6 dUtasya / * sammato sNvR.|| naH skhaM duHdeg mu0|| // 438 // Jain Education Inte For Private & Personal use only Page #551 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mitasAraparIvAro durvAra iva vAraNaH / mahendrasiMhaH sahasA praviveza mahATavIm // 112 // pASANaiH khadbhiviSANotkSiptarviSamapaddhatim / dharmApravizatkroDapakilIkRtapalvalAm // 113 // prauDhabhallUkahikAbhiH pratizabditagaharAm / gaharAsInazAlakRtavRtkAradAruNAm // 114 // utphAlacitrakakulavyAkulaiNakulAkulAm / galitazvApadairbADhavAhasairveSTitadrumAm // 115 // camurucarAkrAntamArgacchAyAvanIruhAm / siMhIsakhIpayaHpAyisiMharuddhAdhvanimnagAm // 116 // mattakuJjarabhanAdhvazAkhizAkhAtidurgamAm / sanatkumAramanveSTuM sa viSvak tAmagAhata // 117 // ||pnycbhiH kulakam / / vikaTAM kaNTakitaruzvApadairavaTaiH sthlaiH| mahATavIM tAmaTatastasya sainyaM vyazIryata // 118 // khinnakhinairmucyamAno matrimitrAdikairapi / tyaktasaMgo muniriva sa ekAkI kramAdabhUta // 119 // bhUyo mahAnikuJjeSu girINAM kandareSvapi / pallIpatirivaiko'pi sa babhrAma dhnurdhrH|| 120 // hite vananAgAnAM siMhaguJjAraveSvapi / so'dhAvat sanatkumAravIradhvanitazaGkayA // 121 // khamitraM tatra cApazyannucchalannirjharadhvanau / tadAyinyato'dhAvat premNo hi gatirIdRzI // 122 // khalI gaNDakaH / * tiHpra sNvR0|| 2 kroDaH suukrH| 3 bhlluuk:-RkssH| 4 eNakUlaM mRgakUlam / + DhiM vA kA0 // 5 vAhasaH ajagaraiH / 6 camUraH hariNabhedaH / 7 siMhI sakhIva sahacara iva tena saha payaH pibadbhiH siMhai ruddhA mArgasarito yasyAM tAm // 1 degsakhapa saMbR0 kaa.|| 8 gtH| 9 tanmitramAzaGkata iti tdaashtii| 6 zaGkayAnya' kaa0|| Jan Education Inter For Private & Personal use only Page #552 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha parva | saptamaH triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye sargaH shriisntkumaarckricritm| // 439 // nadIkariharInUce madvandhordhvanireSa yat / sa vaH pArzve tato labhyaM sarva hyekAMzadarzanAt / / 123 // sarvatrAprekSya sahRdamuccairAruhya zAkhinaH / dizo nyarUpayad bhRyo mArgabhrAnta ivAdhvagaH // 124 // baddhazoka ivAzokeSvAkulo bakuleSvapi / asahaH saMhakAradruSvamallo mallikAsvapi // 125 // nyakkArI karNikAreSu pATalaH pATalAsvapi / dUrasthaH sinduvAreSu sotkampazcampakeSvapi // 126 // parAzukhazca malayAnileSvapi khaleSviva / sphuTatkarNaH kokilAnAM paJcamoccAriteSvapi // 127 // azAntatApaH pIyUparazmerapi hi razmiSu / sa vasantamatIyAya roraputra ivaikakaH // 128 // ||cturmiH kalApakam // kukUlairiva vistIrNaiH pAdapadmanakhampacaiH / bhRjyamAno'kAMzutapta rajobhiH pade pade // 129 // sadyo nirvANadAvAgnibhamaduHsaMcare'dhvani / pAdatApamajAnAno'gnistambhamiva sUtrayan // 130 // uSNavAtyAbhiranalajvAlAbhiriva bhUribhiH / vapustApamagaNayan karI giricaro yathA // 131 // kAthAn rogIva saritAM pakilAnyUSmalAni c| piban payAMsi sa grISmaM bhrAmyanneko'tyavAhayat // 132 // // caturbhiH kalApakam // rakSobhiriva jImUtairudyadvidyunmukhAgnibhiH / akSobhyamANahRdayo vizvavikSobhaNairapi // 133 // akhaNDaprasarairdhArAsAraiH rzitazarairiva / vidhyamAno'pi saMnaddha ivAmughana manAgapi // 134 // 1 yatraikAMpAdarzanaM tatra sarva bhavediti nyAyAt / *tra prekaa0|| 2 bhaanvRkssessu| tirskrtaa| diinputrH| 5 tupaanlaiH| nohyagni saMvR. // 6 vAcUnAM samUho vaalyaa| SmaNAni kaa.|| . medhaiH| tiikssnnbaannH| 9 vrmitH| // 439 // Jain Education in For Private & Personal use only . Page #553 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Private & Personal use only www.janelibrary.org Page #554 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite mahAkAvye // 440 // Jain Education karNamarmAvidbhiriva marmarairatiduHzravaiH / prabuddhotkarNapazcAsya vRtkAreSvapyakampitaH / / 145 // pratyagrapallavAvAdamAtreNaivodarambhariH / ziziraM gamayAmAsa ziziro mitrapIDayA // 146 // // tribhirvizeSakam // evaM sanatkumArasyAnveSaNAyATato'TavIm / eko mahendrasiMhasya jagAma parivatsaraH // 147 // tasyAmaTavyAmanyedyurgatvA kiyadavasthitaH / dizo vilokayAmAsa naimittika ivonmukhaH // 148 // tataH kAraNDavakrauJzcahaMsasArasa pakSiNAm | kSaNAdAkarNayAmAsa kolAhalamanAkulaH // 149 // marutA paGkajAmoda vAhinAzvAsitazca saH / saraH kizcidihAstIti nizvikAyAnumAnataH / / 150 / / AnandavAppatoyena nizcinvan mitrasaMgamam / sarovarasyAbhimukhaM sa yayau rAjahaMsavat // 151 // gacchannagre va zuzrAva gItaM gAndhArabandhuram / madhuraM veNunAdaM ca vINAkkANaM ca hariNam // 152 // vicitravastranepathyara maNImadhyavartinam / mitraM sanatkumAraM sa dadarza priyadarzanam // 153 // priyasuhRt kiM me mAyA kasyApi kApi vA / indrajAlamidaM kiM vA hRdayAnnirgato'tha me // 154 // iti so'cintayad yAvat tAvat karNarasAyanam / vaitAlikena kenApi paThyamAnamado zRNot / / 155 // kuruvaMzasa rohaMsAzva senAbdhinizAkara ! / sanatkumAra ! saubhAgyamanobhava ! ciraM jaya // 156 // jaya vidyAdharavadhUdolatA liGganaDuma ! | ADhyambhaviSNo ! vaitADhya zreNidvayajayazriyA // 157 // evaM samAkarNya sanatkumArasya sa dRkpatham / jagAma grISmasaMtapto jalAzayamiva dvipaH // 158 // * 'ravadudeg saMdR0 // 1 paJcAsyaH siMhaH / 2 taptaH / + 'zo'valo' kA. // 3 manoharam / catutha parva saptamaH sargaH zrIsanatku mAracakri caritam / // 440 // Page #555 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harSAzrudhArayA tulyaM sa patan pAdapadmayoH / abhyutthAyoddhRtya sanatkumAreNAbhiSakhaje // 159 // ubhau harSAzru varSantau vArSikAviva vAridau / savisayA~vaprataya'parasparasamAgamAt // 16 // sAzcaryairvIkSyamANau tau vidyAdharakumArakaiH / mahAAsanayorAsAzcakrAte romaharSiNau // 161 // ananyadRSTimanasau tAvabhUtAM parasparam / yoginAviva rUpasthadhyAnamudrAparAyaNau // 162 // sanatkumArakumArayogAd divyauSadhAdiva / tadA mahendrasiMhasya zramo' roga ivAtruTat // 163 // sanatkumAro harSAthu pramRjyAtha khacakSuSoH / mahendrasiMhamityUce sasudhodgArayA girA // 164 // kathamatra samAyAsIrekAkyAsIH kathaM nu vA / mAmajJAsIH kathaM vA'tra kathaM vA kAlamakSipaH // 165 // madviyoge pitRpAdAH kathaM prANAnadhArayan / kathaM pitRbhyAmekAkI preSito'sIha durgame 1 // 166 // iti pRSTaH kumAreNa bASpagadgadavAgatha / mahendrasiMhaH prAgvRttamAcacakSe yathAtatham // 167 // tataH sanatkumArastaM vidyAdharavadhUjanaiH / caturaiH kArayAmAsa majanaM bhojanAdi ca // 168 // mahendrasiMhastadanu visymerlocnH| sanatkumAramityace vinayAda rcitaanyjliH||169|| tadA tena turaGgeNApahRtaH kiyatI bhuvam / tadAdi madviyoge ca prAptaM kimathavA tvayA // 17 // iyamRddhiH kuto vA te prasIdAkhyAtumarhasi / rahasyabhUtametat te gopanIyaM na cenmayi // 171 // sanatkumAra ityuktazcintayAmAsa cetasi / Atmakalpe vayasye'smin gopanIyaM na kiJcana // 172 // 1 samam / 2 utthaapy| 3 tarkitumazakyaH parasparasamAgamastasmAt / * gau // sNv.|| mo vega saMvR. // 4 aagtH| 5 khAnam / 6 vismayena prphullnetrH| * taprabhRti / 8 svasadRze / Jain Education Internal Allww.jainelibrary.org Page #556 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite mahAkAvye caturtha parva saptamaH sargaH zrIsanatkumAracakricaritam / // 44 // parairapyucyamAnena svavRttena saMtA'pi hi / mahApumAMso lajante tat khavRttaM kathaM buve? // 173 // bhavatvevaM tAvaditi vinizcityAzvasenamaH / ityAdideza dayitAM vAmapArzve niSeduSIm // 174 // priye bakulamatike! vidyayA vedyavedini! / asai mahendrasiMhAya tathyAM kathaya matkathAm // 175 // mukulIkurute netrAmbhoje nidrA tu me'dhunA / ityuditvA ratigRhaM suSupsuH praviveza sH|| 176 // tato bakulamatirapyavocat tatra vaasre| sakhA te vAjinA jahe yuSmAkaM pazyatAmapi // 177 // pravezitazca mahatImaTavImatidAruNAm / rahAkrIDAsthAnamiva devasya samavartinaH // 178 // gacchannahi dvitIye'pi so'zvaH pcmdhaaryaa| madhyAhe kSutpipAsAtaH kRSTvA jihvaamvaasthitH||179|| tasmAcchAsApUrNakaNThAt stabdhapAdAta turaGgamAt / Aryaputro'pyavAtArIt prepitsoH kuTTimAdiva // 18 // choTayitvA tadudaMrabandhinaM paTTamAyatam / so'zcAduttArayAmAsa paryANakavike svayam // 181 // turaGgamaH sa ghUrNitvA papAta dharaNItale / sadyazca mumuce prANaiH sahapAtabhayAdiva // 182 // pipAsayA'thAryaputraH payo'nveSTumitastataH / tasyAmaTavyAM babhrAma nApazyacca marAviva / / 183 / / sukumAratayA'Ggasya dUrAyAMtazrameNa ca / davadAhAdaTavyAzca vyAkulo'bhUt sakhA tava // 184 // gatvA'dUrAt saptaparNatarumUle drutaM tataH / upAvikSanmukulitekSaNaH kSoNyAM papAta ca // 185 // satyenApi / * re kumAro vA kaa.|| 2 azvena / 3 ymraajsy| * gativizeSeNa / 5 prapatitumicchoH / daraM bandhanaM kaa.|| 6 paryANaM azvapRSThAcchAdanam , kavikA valagAnugatA 'cokahA' iti syaataa| yAnadha saMvR0 kaa.|| 5degvyAmAku sNvR.|| // 44 // Jain Education in For Private & Personal use only . Page #557 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tadA cAmuM puNyavazAd yakSastadvanadaivatam / jalaiH siSeca sarvAGgaM zizirairamRtopamaiH // 186 // utthAya labdhasaMjJo'sau tadattaM tatpayaH papau / kastvaM kuto vA vArIdamityapRcchacca taM zanaiH // 187 // yakSo'hamiha vAstavyo mAnasAt tvatkRte payaH / idaM mayA samAnItamityAcakhyau sa yakSarAT // 188 // Aryaputro'vadad bhUyaH saMtApo'Gge mahAnayam / na vinA mAnasasaromajanAdapayAsyati // 189 / / tavecchAM pUrayAmyeSa ityuktvA yksspunggvH| kadalIsaMpuTe kSipvA'muM mAnasasarojayat // 19 // tatra ca svapayAmAsAryaputraM sa yathAvidhi / gajarAja gaMjAyukta iva zItAmalai laiH // 191 // sarvAGgINaM sukhasparzerapaninye zramo jalaiH / Aryaputrasya nipuNaiH saMvAhakajanairiva // 192 // tatrAsitAkSo yakSaH prAgjanmAriH suhRdastava / hananAya samAgacchat kRtAnta iva nUtanaH // 193 // are re tiSTha siMhena kSudhiteneva kuJjaraH / cirAdasi mayA dRSTaH kiyadraM gamiSyasi // 194 // ityUrjitaM sa tarjitvA samunmUlyaikamanIm / AryaputrAya sonAryaH prAkSipad yaSTilIlayA // 195 // samApatantaM hastena nihatyApAtayad drumam / 'taM te sakhA pratikArabhastrAmiva mataGgajaH // 196 // tato bahaladhUlImirandhakAramayaM jagat / akAlotpannakalpAntamiva yakSazvakAra sH||197|| saM vicakre pizAcA~zca dhUmadhUmrakaleMvarAn / sodarAnandhakArasya dAruNAkAradhAriNaH // 198 // jvAlAjAlakarAlAsyAste cityA iva jaGgamAH / aTTahAsaM vimuzcantaH patatpaviravopamam // 199 // 1 tannAnaH sarovarAt / * tvA taM mA saMvR. kA. . + mAsa kumAraM sa ya saMbR. // 2 hstipkH| 3 tiraskRtya / 4 vRkssm| taM kumArapra sNvR.|| 5 gajagrahaNopAyabhUtAM bhavAm kohadhamanIm, 'bhaTThI" iti bhASAyAm / agnayaH / Jain Education in Urbel For Private & Personal use only Page #558 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha parva saptamaH sarga: zrIsanatkumAracakri caritam triSaSTi piGgakezAH piGganetrAH saMdavA iva prvtaaH| lambajihvAH koTarAntaHsthitAhaya iva dumaaH||20|| zalAkA tIkSNavakA mahAdaMSTrA dadhAnAH katrikA iva / adhAvantAdhyAryaputramadhimadhviva makSikAH // 201 // puruSacarite ||tribhirvishesskm // mahAkAvye bhrAmyato vikRtAkArAn raGgAdAviva nartakAn / Aryaputro'pi tAn pazyan na vibhAya manAgapi // 202 // // 442 // pizAcebhyo'pyacakitamAryaputraM tarakhinam / akAlakAlapAzAbhairnAgapAzairbabandha sH||203|| Aryaputrastu tAn sarvAstroTayAmAsa lIlayA / hastotkSepeNa hastIvAvihasto vallimaNDapam // 204 // amuM yakSo vilakSo'tha karaghAtairatADayat / mahAgiriprasthamiva laangglaacchottnhriH||205|| AjaghAnAryaputrastaM vajrasAreNa muSTinA / mahAmAtra iva kruddho lohagolena dantinam // 206 // ayovalayitenAtha mudreNa garIyasA / AryaputraM nyahan yakSastaDitevAdrimambudaH // 207 // candanadrumamunmUlya tena vardhiSNurAhataH / yakSaH papAta bhuvyarddhazoSaM zuSka iva drumH||208|| yakSo'pi zailamurikSapya lIlayA gaNDazailavat / AryaputrasyopariSTAccikSepAmarSaNaH kSaNAt // 209 // tena zailaprahAreNa jajJe nizcetanaH kSaNam / sAyaM nadIhUda iva mIlitekSaNapaGkajaH // 210 // labdhasaMjJo vidhyAdi mahAvAyurivAmbudam / AryaputraH pravavRte bAhubhyAM yoddhamuccakaiH // 211 // 1 davAnalasahitAH / * "ntAdhikumAramadhi saMvR. // 2 blinm| 3 amndH| 1 degNDalam // saMvR. kaa.|| ClttaMca yadeg saMbR. // 4 vissnnnnH| haraghAtayata mu.|| 't / upariSTAt kumArasya cikSe sNbR.|| // 442 // Jain Education Intel For Private & Personal use only Page #559 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daNDena daNDabhRdiva dordaNDena nihatya tam / cakre sakhA te kaNazaH so'maratvAt tuM nAmRta // 212 // tato virasamAraTya mumUrSanniva sUkaraH / asitAkSaH palAyiSTa vAyavIyena raMhasA // 213 // raNakautukavIkSiNyaH suravidyAdharAGganAH / tvanmitre vavRSuH puSpANyatuzriya iva khayam // 214 // aparAhe tato'cAlInmAnasAd dhiirmaansH| Aryaputro yayau bAhyAM bhuvaM matta iva dvipaH / / 215 // nandanAt tatra cAyAtA asau khecarakanyakAH / IkSAJcake rUpavatIH sairjiivaatusnnibhaaH||216 // saMkhA te tAbhirapyaikSi hAvabhAvamanoharam / svayaMvarasraja iva kssiptiibhirdsho'lsaaH|| 217 // AvizcikIrSaH sadbhAvamAryaputra upetya tAH / sudhAmadhurayA vAcA provAcAryo vacakhinAm // 218 // yUyaM mahAtmanaH kasya putryaH kulavibhUSaNam / yuSmAbhirbhUSitaM cedamaraNyaM kena hetunA // 219 // tA apya camahAbhAga! vidyAdharamahIpateH / zrImato bhAnuvegasya vayamaSTApi knykaaH|| 220 // itazcAnatire'sti tAtasya nagarI varA / tAmalaGkuru vizrAntyA rAjahaMsa ivAjinIm // 221 // ityuktaH zrayAta tAbhiH sakhA te tatpurImagAt / sAndhyaM vidhi kartumivAmbhodhau bhAnurmamajaca // 222 // varacintAzalyabhRto vizalya karaNauSadhiH / tAbhiH sakhA te svapiturantike'nAyi sovidaH // 223 // / daNDadhArI varuNo vA ymH| * ke kumAraH ka saMvR. // tu no'mRta // kaa.|| 2 vAyusarazena / naaH| kumAre va saMvR. ||vaalyaaN bhudeg mu.||"taa savidyAdharakanya saMbR. // 3 kAmadevajIvana tulyAH / * kumArastAmi sNvR.|| 4 kamalinIm / 5 vinyaat| 'bhi kumArastatpu sNvR.|| + bhiH kumAra khadeg sNvR.|| 6 antaHpuracAribhiH npuNsknrH| EXCAKACIRCRAKACANCE Jan Education in For Private & Personal use only Page #560 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite mahAkAvye // 443 // Jain Education Internatio abhyutthAnaM bhAnuvegaH kRtvaivaM tamabhASata / diSTyA naH sadanaM puNyaM puNyarAziryadAgamaH // 224 // AkRtyA'pi jJAyase tvaM mahAvazyo mahAbhujaH / indoH kSIrArNavAJjanma mUrttyA'pi hyanumIyate // 225 // yat kanyAnAM tvamucito varo'sIti mayA'rdhyase / imAH pariNayASTApi ratnaM svarNe hi yojyate // 226 // evamabhyarthitastena tadaiva vidhipUrvakam / tA dizriya ivASTApi paryaNaiSIt sakhA tava // 227 // tAbhiH samaM ratigRhe supto'sau baddhakaGkaNaH / nidrAsukhaM cAnvabhavad ratnaparyaGkamAsthitaH // 228 // nidrAparAjitaM caitamasitAkSaH kSaNAdapi / utkSipyAnyatra cikSepa balibhyo'pi chalaM baliH / / 229 // pazyan sakhA te nidrAnte khaM bhUmiSThaM sakaGkaNam / ekAkina maraNyAntardadhyau kimidamityatha // 230 // asAvaTannaTavyantarekAkI pUrvavat punaH / abhraMlihaM dadazakaM prAsAdaM saptabhUmikam / / 231 // kasyApi mAyino'do'pi mAyAvilasitaM kimu / ityAmRzannArya putrastaM prAsAdaM samAsadat // 232 // kasyAzcid yoSitastatra kurarIkaruNakharam / azrauSId ruditaM vyaktaM vanAntamapi rodayat // 233 // Aryaputro dayAvIraH prAsAde tatra saptamIm / Arohad bhUmikAM rdhiSNya vimAnabhrAntidAyinIm / / 234 // sanatkumAra kauravya ! mama janmAntare'pi hi / bhartA bhUyAstvameveti bhUyo bhUyo'bhizaMsinIm // 235 // azrupUrNakSaNAM dInAM kanyAmekAmadhomukhIm / rUpalAvaNyapuNyAGgIM sakhA te tatra caikSata // 236 // * kRtvetyamumadeg mu.|| n kumAro ni saMbR. // Tavya' saM. // 1 AkAzagAminam / 2 vicArayan / * kumAro'pi dadeg saM. // 4 dhiSNyaM nakSatraM tArA vA / dhyau citte kima (mi ) tyatha // saM. // 6 sa paryaTana3 kurarIvat karuNaH svaro yasmin / "ditamasau va mu0 // yo'pi zaMsinIm // su. // GgIM kumArastatra saMbR. // caturtha parva saptamaH sargaH zrIsanatkumAracakri caritam / // 443 // w.jainelibrary.org. Page #561 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khanAmazravaNAt keyaM mametyAzaGkito'tha sH| purobhUyetyabhASiSTa pratyakSeveSTadevatA // 237 // bhadre! sanatkumAraH kAkAsi tvaM kimihAgatA kiMvA te vyasanaM yena taM smarantIti rodipi // 238 // ityuktA tena sA bAlA balAdAhlAdamIyuSI / pIyUSamitra varSantI girA madhurayAvadat // 239 // sAketapuranAthasya surASTrasya mhiipteH| devyAzca candrayazasaH sunandA nAma puthyaham // 24 // kuruvaMzanabhobhAnorazvasenasya bhUpateH / sUnuH sanatkumArastu rUpanyakRtamanmathaH // 241 // sa manorathamAtreNa bhartA mama mahAbhujaH / tasai pitRbhyAM dattA'smi yasmAddakapUrvakam / / 242 // tato'kRtavivAhAM mAmeko vidyAdharAtmajaH / svakuTTimAdihAnaiSIt parasvamiva taskaraH / / 243 // imaM vikRtya prAsAdaM mAmatraiva vimucya ca / kApi vidyAdharaH so'gAna jAne kiM bhaviSyati ? // 244 // avocadAryaputro'pi mA bhaiSIH kAtarekSaNe / sanatkumAraH so'smyeSa kauravyo yaM sarasthalam // 245 // pratyabhASiSTa sA'pyevaM cirAd dRSTipathe'dya me / deva! devena sukhamamiva dilyAsi darzitaH // 246 // evaM tayorAlapatorAgAt krodhAruNekSaNaH / vidyAdharo vajravegAbhidhAno'zanivegasUH // 247 // utpATyollAlayAmAsa sa vidyAdharadArakaH / AryaputraM samutpAtikhecarabhramadAyinam / / 248 // hA nAtha nAtha! daivena nihatA'sIti bhASiNI / mUrcchayA sA mahIpRSThe zIrNaparNamivApatat / / 249 // kruddhaH sannAryaputro'pi muTyA mazakamuSTivat / vajraujasA vajravegamavadhIt taM durAzayam // 250 // akSatAGgastadabhyarNamAryaputra: samAyayau / netranIlotpalAnandaM janayaMzcandramA iva // 251 // 1 saMkalpapUrvakam / 2 paradhanam / * uvAca rAjapu sNvR.|| 3 adhiirekssnne| 4 atizayena / Jain Education intelle For Private & Personal use only , Page #562 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha parva triSaSTizalAkA saptamaH puruSacarite mahAkAvye sarga: zrIsanatkumAracakricaritam / // 444 // samAzvAsya ca tAM sadyaH paryaNaiSInmanISyasau / naimittikavaraiH sA hi strIratnamiti sUcitA // 252 // AgAt tatra kSaNenApi vajravegasya sodarA / kanyA sandhyAvalI nAmAkupyad bhrAtRvadhAca sA // 253 // 'bhartA te bhrAtRvadhako bhAvIti' jJAninAM vcH| smRtvA'zAmyat kSaNenApi khalobhaH kasya nopari // 254 // jayazrIH sA dvitIyeva svayaMvaraparAyaNA / AryaputraM nAthamicchantyupatasthe kumArikA // 255 // anujJAtastvatsakhA'thAnandabhAjA sunandayA / gAndharveNa vivAhena tAmupAyaMsta rAgiNIm // 256 // etya vidyAdharau dvau ca tadAnImAzvasenaye / mahArathaM sa~sannAhamupanIyetyavocatAm // 257 // svayA hataM vajravegaM garuDeneva pannagam / vijJAyAzanivegastatpitA vidyAdharezvaraH // 258 // vidyAdharabalacchannadiko dikkarivikramaH / tvAM yodhayitumetyeSa roSakSArAmbusAgaraH // 259 // pitRbhyAM candravegena bhAnuvegena ceritau / AvAM zvazuryoM bhavataH sAhAyyArthe samAgatau // 26 // tatpreSitaM rathaM cAmumArohendrarathopamam / amuM cAmuzca sannAhaM vijayakha dviSAM balam // 261 // candravega-bhAnuvegau vAhanairvAyuvegibhiH / sAhAyyAyAgatau viddhi nije mUrtI ivaapre|| 262 // tau tadAnImapi mahAvAhinIko smeytuH| candravega-bhAnuvegAvabdhI pUrvAparAviva // 263 // tadA cAzanivegasyAgacchataH sainysnycyaiH| uttasthe tumulo vyomni puSkarAvargakairiva // 264 // tadAnImAryaputrAya sandhyAvaliradatta sA / vidyAM prajJaptikA nAma bhartRgRhyA hi yoSitaH // 265 // buddhimAn / 2 bhginii| * degNA / athAryaputraM nAthIyantyu' saMvR. // +taH kumAro'thA saMvR. // 3 bhazvasenasya putraay| 4 kavacasahitam / 5 pribhehi| ttasthau tu mu.|| // 444 // Jain Education into For Private & Personal use only Kot Page #563 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aryaputro'pi sannahya samAruhya ca taM ratham / raNAyotkaNThitastasthau kSatriyA hi rnnpriyaaH||266|| candravega-bhAnuvegAdayo vidyAdharA amuMm / khasainyairvabire vairiyshovidhuvidhuntudaaH||267|| gRhIta gRhIta hata hateti ca vibhaassinnH| AgamannativegenAzanivegasya sainikAH // 268 // ubhayorapyayudhyanta sainyA dainyvinaakRtaaH| tAmracUDA ivotpatyotpatyAmarSAt prahAriNaH // 269 // teSAM veDAravAdanyanna kizcicchuzruve tadA / tadAyudhebhyo dIptebhyo nAnyat kizcit tvadRzyata / / 270 // apAsarpanupAsarpana prahArAnasakRd daduH / pratISuzca raNavidaH subhaTAH kuJjarA iva // 271 // yuddhA cireNa bhagneSu sainikeSu dvayorapi / samuttasthe'zanivego rathenAnilaveginA // 272 // bho bhoH! kva vajravegAriryamAgAranavAtithiH / ityAkSipan parAnuccaiH sAdhijyaM vidadhe dhanuH // 273 // eSo'haM vajravegAriryamAgAranavAtithiH / iti bruvannAryaputro'pyAtijyaM dhanurvyadhAt // 274 // tataH pravavRte yuddhaM dvayorapi mhaujsoH| zarAzari tiro tadivAkarakarotkaram // 275 / / dvAvapyAryaputra vidyAdharezo mAratatparau / yuddhA gadAdharapyasvairasaMjAtaparAjayau // 276 // sArpagArutmatAneyavAruNAstraistu dAruNaiH / divyairavairayudhyetAmanyo'nyaM baadhybaadhkaiH||277|| yugmam // 3 vidyAdharapatezcApamAsphAlyonmuzcataH zaram / AryaputraH sAyakena jIvIM jIvamivAcchidat // 278 // ___* api / taM se saMbR. // vairiNAM yaza eva candrastasmin raahusrshaaH| 2 diintaarhitaaH| 3 karkuTAH / 4 garjanAzabdAt / 5 prtijgmuH| 'tithe| mu.|| 6 bhAtatA vistIrNA jyA yasmin / . tirobhUtaH sUryakiraNasamUho yasmin tat / 8 dhanurguNam / . For Private & Personal use only Jain Education Intelli-44 K Page #564 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite | mahAkAvye // / 445 / / Jain Education Internat maNDalAgramathAkRSyAza nivegasya dhAvataH / yazo'rdhamiva doradhaM nicakarttAzvasenabhUH // 279 // bhagnaikadanto dantIva daMSTrIvAstaikadaMSTrikaH / chinnaikabhujadaNDo'pi so'tikrodhAdadhAvata // 280 // prahartuM dhAvatastasya darzanairdazato'dharam / vidyArpitena cakreNa zirazciccheda matpatiH // 281 // tatazvAza nivegasya rAjyalakSmIH samantataH / mama bhartari saMdhAtA vikrAnto hi zriyAM padam // 282 // candravegaprabhRtibhiH samaM vidyAdharezvaraiH / giriM jagAma vaitADhyamAzva se nirazaGkitaH // 283 // vidyAdhara mahArAjyAbhiSeko'muSya tatra ca / vidyAdharendrairvidadhe prapedAnaiH padAtitAm // 284 // zAzvatArhatpratimAnAM tatraiSo'pratimarddhikaH / nandIzvare zakra iva vidadhe'STAhikotsavam // 285 // athAryaputramanyedyurvidyAdharaziromaNiH / candravego mama pitA saprazrayamado'vadat // 286 // ko'pyekadA mayA pUrvamapUrvamahimA muniH / jJAnaratnAkaro dRSTaH sa pRSTaH ziSTavAniti // 287 // tavedaM bakulamatipramukhaM kanyakAzatam / cakrI caturtho'tra sanatkumAraH pariNeSyati // 288 // kathaM gamyaH kathaM prArthyaH kanyA dAtumabhUH sa tu / iti cintAjuSo me tvaM bhAgyairiha samAgamaH // 289 // tat prasIda zataM kanyA amUH pariNaya prabho ! / yAcA moghA mahatAmamoghaM ca RServacaH / / 290 // prArthito mama pitraivarthicintAmaNistadA / paryaNaiSIt tava suhRcchataM kanyA madAdikAH // 299 // 1 naSTaikadaMSTraH / 2 dantaiH / 13 saMdhAsyati / so'pra saMbR. // + mA matiH / jJA' saMbR. // yAvat / yAcakeSu cintAmaNisamAnaH / 4 vikramI / 6 kathitavAn / * vekastatra tasya ca saMbR. // 5 prApteH / tatra tadevaM va saMbR. // 7 cintAsevinaH cintAturasyeti caturtha parva saptamaH sargaH zrIsanatkumAracakricaritam / / / 445 / / Page #565 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kadAciccArusaMgItaiH kadAcid varanATakaiH / kadApyAkhyAnakavaraiH kadApyAlekhyavIkSaNaH // 292 // kadAcid divyavApISu jalakrIDAmahotsavaiH / kadApyudyAnavIthISu pusspoccynkelimiH|| 293 // kadAcidanyAbhirapi krIDan krIDAbhireSa te / vidyAdharaiH parivRto'naiSIt kAlaM sukhaM sakhA // 294 // ||tribhirvishesskm // krIDAnimittamadhunA vihAgAta tava vAndhavaH / militastvaM ca dalito durdaivasya manorathaH // 295 // ityuktavatyAM bakulamatyAM ratiniketanAt / sanatkumAro niragAdAdiva mataGgajaH // 296 // samaM mahendrasiMhena vidyaadhrNsmaavRtH| vaitAdayAdri tataH so'gAt sumerumiva vAsavaH // 297 // sa kAlaM gamayannRddhathA mahatyA parihitaH / mahendrasiMhenAnyedhurvyajJapIdaM yathocitam // 298 // tava RddhyA'nayA khAmin ! mano me modatetamAm / pitarau tvadviyogAtauM sAraM sAraM ca sIdataH // 299 // asau sanatkumAro'sau mahendra iti tanmayam / pitarau pazyato vizvaM manye tanayavatsalau // 30 // tat prasIdAbhigacchAmo nagaraM hastinApuram / Anandaya pijanaM zazAGka iva sAgaram // 301 // tenetyabhihitaH sakhyA sotkaNThaH so'pi tatkSaNAta / vidyAdharAdhipazataizcamRyuktaH smaavRtH||302|| vimAnabhAsuraiH kurvan nAnA''dityamivAmbarama / vidyAdharaiH kaizcidapi vidhRtaatpvaarnnH||303|| udbhUtacAmaraH kaizcit kaizcidapyUDhapAdukaH / kaizvid gRhItavyajana Attavetrazca kaizcana // 304 // * '.' 'kA.' ityetayorAdarzayo sti padadvayametat // + raparAvR sNvR.|| + dAvaga' mu. // 6 kai. parAvR saMvR. // triSaSTi, 76 JainEducation intev al For Private & Personal use only Page #566 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tripaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturtha parva saptamaH sargaH zrIsanatkumAracakicaritam / // 446 // dhriyamANasthagiko'nyaiH kathyamAnapatho'paraiH / daryamAnavinodo'nyaisstUyamAnaguNo'paraiH // 305 // kairapi dviradArUDherazvArUDhaizca kaizcana / kaizcicca syandanArUDhaiH khe kaizcita pAdacAribhiH // 306 // ... sakalatraH samitrazvAmitrazailamahAzaniH / sanatkumAraH saMprApa nagaraM hastinApuram // 307 // ||pibhiH kulakam // pitarau tatra duHkhAtauM paurA~zca nijadarzanAt / sa samAnandayad grISmatApArtAniva vAridaH // 308 // sanatkumAraM ve rAjye'zvasenanRpatinyaMdhAt / mahendrasiMha tatsenAdhipatye prItamAnasaH // 309 // zrIdharmatIrthakRttIthe sthavirANAmathAntike / parivrajyA samAdAya rAjA svArthamasAdhayat // 310 // rAjyaM sanatkumArasya paripAlayataH stH| mahAratAnyajAyanta cakrAdIni caturdaza // 311 // tataH sa sAdhayAmAsa cakramArgAnugaH svayam / SaTkhaNDaM bharatakSetraM naisarpAdyAn nidhInapi // 312 // dezabhirvarSasahasraiH sAdhayitvA sa bhAratam / prAvizada ranabhUtena hastinA hastinApuram / / 313 // pravizantaM mahAtmAnamavadhijJAnato'tha tam / vIkSAzcakre sahasrAkSaH sAkSAt svamiva sauhRdAt // 314 // saudharmendraH pUrvajanmanyasau me tena bAndhavaH / iti snehavazAcchakaH kuberamidamAdizat // 315 // ayaM cirazcakrI kuruvaMzAbdhicandramAH / rAjJo'zvasenasa suto mahAtmA bandhuvanmama // 316 // sanatkumAraH pakhaNDaM sAdhayitvA'dya bhAratam / khapuraM pravizatyeSo'bhiSeko'sya vidhIyatAm // 317 // sthagI tAmbUlakarakaH / * nAstyetat padadvayaM 'saMvR. kA.'tyetayorAdarzayoH kRtvA varSasahasraNakAtapatraM sabhA saMvR. kaa.|| prAvi saMvR. // 2 bhUtapUrvaH zAkaH shkcrH| "bhUtapUrve carada" iti suutrsNsiddhH| 6degkravara mu.|| DONLOADCAMELOCACADERLOCALOR // 446 // Jain Education Inte For Private & Personal use only , Page #567 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAraM ca zazimAlAM cAtapatraM cAmare api / mukuTaM kuNDalayugaM devadRSyadvayImapi // 318 // siMhAsanaM pAduke ca pAdapIThaM ca bhAsuram / sadyaH sanatkumArArtha kubersyaarpyddhriH|| 319 // tilottamorvazImenArambhAnumburunAradAn / anyAnapIndrastadabhiSekAyAzu samAdizat // 320 // tataH kuberastaiH sArdhametya nAgapure vare / Akhyat sanatkumArAya tamAdeza divaspateH // 321 // sanatkumArAnujJAto vicakAraikayojanam / mANikyapIThaM dhanado rohaNArestaTImiva / / 322 // tavaM maNDapaM divyaM maNipIThaM ca madhyataH / siMhAsanaM tadupari vidadhe dhanadaH kSaNAt // 323 // kSIrodAt tridazairambho'thAnAyi dhanadAjJayA / gandhamAlyAdi cAnadhyaM sarvairapi ca paarthivaiH||324|| sanatkumAraM vijJapya tatra siMhAsanottame / kubera AsayAmAsa zakraprAbhRtamArpayat // 325 // tasthau sanatkumArasya sAmantAdiH paricchadaH / sAmAnikAdiko vajrapANeriva yathocitam // 326 // tasyAtha cakravartitvAbhiSekaM punnyvaaribhiH| rAjyAbhiSekaM zrInAbhisUnorikha surA vyadhuH // 327 // maGgalyaM gItamAreme tumburupramukhairatha / paTahAdIni vAdyAni tridazaistADitAni ca // 328 // rambhorvazIprabhRtibhirnartakIbhiranRtyata / vicitrANyabhyanIyanta gandharvairnATakAni ca // 329 // sanatkumAraM tridazA abhiSicyaivamuccakaiH / vastrAGgarAganepathyamAlyairdivyairayojat // 330 // gajaranaM gandhavaramadhyArohya nyavIvizata / sanatkumAraM muditaH kubero hastinApure // 331 // -- ___.* hArAM ca sNvR.|| hstinaapure| re pure / mu0|| AkhyAt mu.||2 indrsy| 'di vAna' sNb.|| vijJApya saMvR0 kaa.|| * pyAJcake za saMvR0 kaa.|| 3 zrImAdIzvarasya / Jain Education inte ! For Private & Personal use only | Page #568 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite mahAkAvye caturtha parva saptamaH sarga: zrIsanatkumAracakri // 447 // critm| khapurIva dhanApUrNa nagara hastinApuram / kRtvA kubero'tha yayau visRSTazcakravartinA // 332 // rAjabhirbaddhamukuTaiH sAmantairaparairapi / tasyAbhiSeko vidaghe khasaMpadvallisAraNiH // 333 / / abhiSekotsavAt tasyAbhUta puraM hastinApuram / dvAdazAbdI daNDazulkabhaTavezAdivarjitam / / 334 // sa cakrI pAlayAmAsa piteva vidhivat prjaaH| mahARddhiH zakra iva karAdibhirapIDayan // 335 // na samo'sya pratApena yathA kazcidajAyata / yathaivApratirUpeNa rUpeNApi jagatraye // 336 // tadAnI ca sudharmAyAM ratnasiMhAsanasthitaH / zakraH saudAmanIM nAma nATakaM nATayanabhUt / / 337 // anavadyena rUpeNa sarvarUpAbhibhAvinA / visApayan diviSadastatparSadi nisserdussH||338|| dehaprabhAbhistirayastejAMsyakhilanAkinAm / aizAnakalpAdabhyAgAt saMgamastatra cAmaraH // 339 // . ||yugmm / / gate'tha tasmin papracchuH zakramevaM divaukasaH / asya lokottaraM tejo rUpaM cAnupamaM katham // 340 // zakro'pyazaMsadetena prAgjanmani kRtaM tapaH / AcAmAmlavardhamAnaM teneme rUpatejasI // 341 // kimanyo'pIdRzaH ko'pi vidyate'tra jagatraye / iti bhUyo'maraiH pRSTaH saudharmendro'bravIdidam / / 342 // rAjJaH sanatkumArasa kuruvNshshiromnneH| yadrUpaM na tadanyatra deveSu manujeSU ca // 343 // iti prazaMsAM rUpasyAzraddadhAnAvubhau surau / vijayo vaijayantazca pRthivyAmavateratuH // 344 // sarvarUpatiraskAriNA / 2 nissnnnnaan| 3 bhAcchAdayan / * degnaam| IzA kaa.|| nAstyetat parva 'saMvR0 'kA.' ityaadrshyoH|| degSu vA // kaa.|| // 447 // JainEducation a l For Private & Personal use only Page #569 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ramAlokya vismymermaanaatii| nyAyavartI cakravartI dAvAzAmyaGgamadahana // 346 // tatastau viprarUpeNa rUpAnveSaNahetave / prAsAdadvAri nRpatestasthatuHsthasanidhau // 345 // AsIta sanatkumAro'pi tadA prArabdhamajanaH / muktani:zeSanepathyaH sarvAGgAmyaGgamadvahana // 346 // .. dvArasyau dvArapAlena dvijAtI to niveditau / nyAyavartI cakravartI tadAnImapyavIvizada // 347 // sanatkumAramAlokya visayameramAnasau / dhUnayAmAsaturmoliM cintayAmAsatuzca tau // 348 // . lalATapaTTaH paryastASTamIraijanijAnikaH / netre karNAntavizrAnte jitanIlotpalatviSI // 349 // dantacchadau parAbhUtapakvabimbaphalacchavI / nirastazuktiko kau~ kaNTho'yaM pAzcajanyajit // 350 // karirAjakarAkAratiraskArakarI bhujau / varNazailazilAlakSmIviluNTAkamurasthalam // 351 // madhyabhAgo mRgArAtikizorodarasodaraH / kimanyadasya sarvAGgalakSmIrvAcA na gocarA // 352 // aho! ko'pyasya lAvaNyasaritpUro nirargalaH / yenAbhyaGgaMna jAnImo jyotsnayoDepramAmiva // 353 // yathendro varNayAmAsa tathedaM bhAti nAnyathA / mithyA na khalu bhASante mahAtmAnaH kadAcana // 354 // kiMnimittamihAyAtau bhavantau dvijasattamau? / itthaM sanatkumAreNa pRSTau taavevmuuctuH|| 355 // ... lokottaracamatkArakArakaM sacarAcare / bhuvane bhavato rUpaM narazAla! gIyate // 356 // darato'pi tadAkarNya taraGgitakutUhalau / vilokayitumAyAtAvAvAmanivAsava! // 357 // varyamAnaM yathA loke zuzruve'smAbhiradbhatam / rUpaM nRpa! tato'pyetat savizeSa nirIkSyate // 358 // prArambha majana khAna yena / 2 dvijau| rjnijaanibndrH| * 'bimbIpha' kaa.|| 4 viluNTAkaauraH / 5vArakaprabhAm / jalazobhanam sNvR0|| 6 bhvnipteH| Jain Education in For Private & Personal Lise Only . Page #570 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite mahAkAvye ||448 || Jain Education In Uce sanatkumAro'pi smitavicchuritAdharaH / iyaM hi kiyatI kAntiraGge'bhyaGgataraGgite 1 / / 359 // ito bhUtvA pratIkSethAM kSaNamAtraM dvijottamau ! / yAvannirvartyate'smAbhireSa majanakakSaNaH // 360 // vicitraracanAkalyaM bhUribhUSaNabhUSitam / rUpaM punarnirIkSethAM saralamiva kAJcanam // 361 // aasanipatiH snAtvA kalpitAkalpabhUSaNaH / sADambaraH saMdo'dhyAstAmbararatnamivAmbaram // 362 / / anujJAtI tato viprau purobhUya mahIpateH / nidedhyatuzca tadrUpaM viSaNNau dadhyatuzca tau // 363 // ka tadrUpaM ka sA kAntiH kva tallAvaNyamapyamAt / kSaNenApyasya martyAnAM kSaNikaM sarvameva hi // 364 // nRpaH provAca tau kasmAd dRSTvA mAM muditau purA 1 / kasmAdakasmAdadhunA viSAdamalinAnanau 9 // 365 / / tatastAvUcaturidaM sudhAmadhurayA girA / mahAbhAga ! surAvAvAM saudharmasvargavAsinI // 366 // madhyesurasabhaM zakracakre tvadrUpavarNanam / azraddadhAnI tad draSTuM martyamUrttyA''gatAviha // 367 // zakreNa varNitaM yA vAdyageva purekSitam / rUpaM nRpa / tavedAnImanyAdRzamajAyata / / 368 // adhunA vyAdhibhirayaM kAntisarvasvataskaraiH / dehaH samantAdAkrAnto niHzvAsairiva darpaNaH // 369 // yathArthamabhidhAyeti drAk tirohitayostayoH / vicchAyaM khaM nRpo'pazyaddhimagrastamiva drumam // 370 // so'cintayacca dhigidaM sadA gardaipadaM vapuH / mudhaiva mugdhAH kurvanti tanmUcchA tucchabuddhayaH || 371 || zarIramantarutpannairvyAdhibhirvividhairidam / dIryate dAruNairdAru dArukITagaNairiva // 372 // 1 vicitraracanayA sajjIbhUtam / 2 kampitAni nepathyAni ca bhUSaNAni ca yasya / 3 sabhAm / 4 sUryaH / 5 abaDokamAcakratuH / 6 cintayAmAsatuH / 7 rogasthAnam / 8 kATakITasamUhaiH / caturtha parva saptamaH sargaH zrIsanatku mAracakri caritam / // 448 // . Page #571 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahiH kathazcida yadyetat prarocyeta tathApi hi / nayagrodhaM phalamiva madhye kRmikulAkulam // 373 // rujA lumpati kAyasya tatkAlaM rUpasaMpadam / mahAsarovarasyeva vAri sevAlavallarI // 374 / / ... zarIraM zrathate nA''zA rUpaM yAti na pApadhIH / jarA sphurati na jJAnaM dhik kharUpaM zarIriNAm // 375 // rUpaM lavaNimA kAntiH zarIraM draviNAnyapi / saMsAre taralaM sarva kuzAgrajalabinduvat // 376 // adyazvInavinAzasya zarIrasya zarIriNAm / sakAmanirjarAsAraM tapa eva mahatphalam / / 377 // iti saMjAtavairAgyabhAvanaH pRthiviiptiH| pravrajyAM khayamAditsuH sutaM rAjye nyavIvizana // 378 // gatvodyAne savinayaM vinayandharasUritaH / sarvasAvadyaviratipradhAnaM so'grahIta tpH|| 379 // mahAvratadharasyAsya dadhAnasyottarAn guNAn / grAmAd grAmaM viharataH samataikAgracetasaH // 38 // gADhAnurAgabandhena sarva prakRtimaNDalam / pRSThato'gAt karikulaM mahAyUthapateriva // 381 // yugmam // niHkaSAyamudAsInaM nirmamaM niSparigraham / taM paryupAsya SaNmAsAn kathazcit tatyavartata // 382 // kRtaSaSThaH pAraNAya praviSTo gocare'nyadA / leme cInakakUraM sa sAjAtakramabhukta ca // 383 // bhUyo'pi SaSThabhaktAnte tathaiva kRtapAraNAt / vyAdhayo'sya vavRdhire saMpUrNAdiva dohadAt / / 384 / / kacchUzoSajvarazvAsArucikukSyakSivedanAH / saptAdhisehe puNyAtmA sapta varSazatAni sH|| 385 // duHsahAn sahamAnasya tasyAzeSaparISahAn / upeyanirapekSasya samapadyanta lbdhyH|| 386 // 1 abhipretaM bhavet / * grodhapha sNvR0|| 2 adya vA zvo vA ayazvInaH / 3 samatakAnaM ceto yasya tasya / naastye|| tat padaM 'kA.' Adarza / caraM muniHle saMvR0 kaa|| 4 ajAyAstakeNa sahitam / 6 upAya mu0|| upeyam phalam / Jain Education Internet For Private & Personal use only , Page #572 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturtha parva sasamA sargaH zrIsanatkumAracakricaritam / // 449 // kaphavighuijallamalaviSTAmAMstathA param / sarvamapyauSadhiriti nAmataH sapta lbdhyH||387 // atrAntare surapatiH samuddizya divaukasaH / hRdi jAtacamatkArazcakAretyasya varNanam // 388 / / cakravartizriyaM tyaktvA prajvalattRNapUlavat / aho! sanatkumAro'yaM tapyate dustapaM tpH|| 389 // tapomAhAtmyalabdhAsu sarvAskhapi hi labdhiSu / zarIranirapekSo'yaM svarogAnna cikitsati // 39 // azraddadhAnau tadvAkyaM vaidyarUpadharau surau / vijayo vaijayantazca ttsmiipmupeytuH|| 391 // Ucatuzca mahAbhAga! kiM rogaiH paritAmyasi / vaidyAvAvAM cikitsAvo vizvaM khaireva messjaiH||392|| yadi tvamanujAnAsi rogagrastazarIrakaH / tadahAya nigRhIvo rogAnupaMcitAMstava // 393 // tataH sanatkumAro'pi pratyUce bhozcikitsakau / dvividhA dehinAM rogA dravyato bhAvato'pi ca // 394 // krodha-mAna-mAyA-lobhA bhAvarogAH zarIriNAm / jnmaantrshsraanugaamino'tyntduHkhdaaH||395|| tA~zcikitsitumIzI ced yuvAM tarhi cikitsatam / atho cikitsaMtho dravyarogA~stad bata: pazyatam // 396 // tato'GguliM galatpAmAM zINAM svaphavinuSA / livA zulvaM raseneva drAk suvarNIcakAra sH||397|| tatastAmaGgulI svarNazalAkAmiva bhAkhatIm / Alokya pAdayostasya petatuHprocatuzca tau // 398 // nirUpayiSa tvadrUpaM yau tvAmAyAtapUrviNau / tAveva tridazAvAvAM saMpratyapi samAgatau // 399 // siddhalabdhirapi vyAdhibAdhAM soDhA tapasyati / sanatkumAro bhagavAnitIndrastvAmavarNayata // 40 // : *bAmAsIsta sNvR0|| + nAm kaa0|| mAjJApayasi / 2 vRddhaan| 'no'nanta kaa0|| 3 smyoN| [ssayo dr.sN.|| vshlessmvindunaa| 5 vAnam / nirurUpayiSU rUpaM sNv.kaa.|| // 449 // Jain Education Inter For Private & Personal use only T w w.jainelibrary.org Page #573 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvAbhyAM tadihAgatya pratyakSeNa parIkSitam / ityuditvA ca natvA ca tridazau tau tirohitau // 401 // kaumAre varSalakSAdhaM maNDalitve tadeva hi / dazavarSasahasrANi kakubhAmupasAdhane // 402 // cakritve navativarSasahasrANi vrate punaH / varSalakSamiti vybdlkssaayusturyckrinnH||403|| jJAte'vasAnasamaye'nazanaM prapadya lakSatrayeNa zaradAM paripUritAyuH / sudhyAnapazcaparameSThisanatkumAraH kalpe suraH samajaniSTa sanatkumAre // 404 // pazcAhantaH sIriNaH paJca paJcopendrAH paJcaitaDvizcakriNau dvau| yatroktA dvAviMzatiH sUtraratnAmbhodhesturya parva tad vaH zriye'stu // 405 // sUtrAt kizcidudIritaM kathAbhyaH kizcid yogapaTAcca kizcidatra / teSu syAd yadi kizcanApi mithyA mithyAduSkRtamastu tatra sntH| // 406 // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturthe parvaNi sanatkumAracaritavarNano nAma saptamaH sargaH sNpuurnnH| // samAptaM cedaM caturtha parva // 1 dizA jye| 2 blbhdraaH| 3 vaasudevaaH| prativAsudevAH / Jain Education For Private & Personal use only Page #574 -------------------------------------------------------------------------- ________________ VO 4 samAptamidaM zrIzreyAMsajinAdidharmanAthajinaparyantapaJcajinacaritapratibaddhaM caturtha prv|| ) NO KARTERSTION R SA For Private & Personal use only