________________
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ
નંદિવર્ધન વિલાપ કરે છે. એવી સ્થિતિમાં દેખીને પણ સ્વામી પોતાનું મન કોમલ કરતા નથી, ત્યારે વંશના વડેરાઓએ કોઇ રીતે મનાવીને બે વરસ પ્રતીક્ષા કરવા દબાણ કર્યું. એટલે તેમના વચનથી ભગવંત ભાવસાધુપણે ઘરમાં રોકાયા, પોતાના લાંબા બાહુ રાખીને કાઉસ્સગ્ગ ધ્યાને રહેવા લાગ્યા. બ્રહ્મચર્યનો નિયમ કરી દંભરહિત સંગ-શોક વગરના તેમણે સર્વ પાપ-વ્યાપારનો ત્યાગ કર્યો. કેટલોક સમય વીત્યા પછી લોકાન્તિક દેવતાઓ એકદમ વિનંતિ કરવા લાગ્યા કે, ‘હે સ્વામી ! સર્વ વિરતિવ્રત ગ્રહણ કરવાનો સમય થયો છે. એટલે પ્રભુ એક વર્ષ સુધી દરરોજ જ્યાં સુધી મસ્તક ઉપર સૂર્ય હોય ત્યાં સુધી દાન આપતા હતા. મોતી, મરકત રત્ન, માણિક્ય, અંક, મણિ, સુવર્ણ, મુકુટ, કડાં, કંકણ, ઘોડા, હાથી, ૨થ વગેરે સજાવટ કરવાની સામગ્રી સહિત પહેરવેશ વગેરે માગનારા લોકોની ઇચ્છાથી અધિક દાન આપતા હતા. આ પ્રમાણે ત્રીશ વર્ષ ગૃહસ્થપણામાં રહી, છઠ્ઠ તપ કરીને ચંદ્રપ્રભા નામની શિબિકામાં બેસી અપરાઙ્ગ સમયે એકલાએ માગશરવિંદ ૧૦ ના દિવસે યુવાન વયમાં દીક્ષા અંગીકાર કરી. તે સમયે ભગવંતને ચોથું મન:પર્યવ જ્ઞાન ઉત્પન્ન થયું. ઈન્દ્રોએ તેમના ચરણમાં પ્રણામ કર્યા. જ્ઞાતખંડ વનથી વિહાર કરીને પ્રભુ કોલ્લાગ સન્નિવેશમાં પધાર્યા. રાત્રે ગોવાળિયાએ ભગવંતને ઉપસર્ગ કર્યા. બલ નામની બ્રાહ્મણીએ ક્ષીરથી પારણું કરાવ્યું. બાર વરસ સુધી સ્વામીએ દુસ્સહ ઉગ્ર ઉપસર્ગ અને પરિષહો સહન કર્યા. કોઇક સ્થળે વિકરાળ અતિ ઊંચા ભયંકર ભય લાગે તેવા શરીરવાળા વેતાલો ભય પમાડતા હતા. કોઇક સ્થળે મદોન્મત્ત દંતશૂળવાળા હાથી ભ્રષ્ટ ચિત્તવાળા કોપાયમાન થઇને સામે આવતા હતા.
68
કોઈક સ્થળે કઠોર તીક્ષ્ણ નખવાળા ક્રૂર દુર્ધર કેશવાળીવાળા, ભયંકર સ્કંધવાળા સિંહોએ કરેલા ઉપસર્ગો, ક્યાંઈક પ્રગટ અગ્નિના તણખા સરખી અને વિશાળ ફણાવાળા કુંડલી કરેલા ભયંકર કાલસર્પ ભયંકર ઉપસર્ગો કરતા હતા, પરંતુ મેરુ પર્વત ગમે તેવા વાયરાથી કંપાવી શકાતો નથી, તેમ અતિશય દુસ્સહ ઉપસર્ગો-પરિષહોથી ધીરતાના મેરુ ચલાયમાન કરી શકાતા નથી. સ્વામી બાર વરસ સુધી અપ્રમત્તપણે વિચરતા-વિચરતા ઉગ્ર-દુસ્સહ પરિષહ-ઉપસર્ગ સહન કરતા વિશાળ કૌશાંબી નગરીમાં પહોંચ્યા. જિનેશ્વર ભગવંતે એક નવો નિયમ-અભિગ્રહ ગ્રહણ કર્યો. ત્રિભુવનના પરમેશ્વરે આવા પ્રકારનો નિયમ ગ્રહણ કર્યો - ‘મારે તો જ ભિક્ષા ગ્રહણ કરવી કે જો રાજપુત્રી હોય અને તેને યોગ્ય વેષ પહેરેલો ન હોય, રુદન કરતી હોય, મસ્તક ઉપરથી કેશલુંચન કરાવેલા હોય, કેદખાના માફક પગમાં અને હાથમાં સાંકળથી જકડાએલી, ત્રણ ઉપવાસ કરેલા હોય, સૂપડાના ખૂણામાં અડદના બાકળા કરેલા હોય, ઘરના ઊંબરામાં એક પગ બહાર કર્યો હોય અને એક પગ અંદર રહેલો હોય, ભિક્ષાકાળ પૂર્ણ થયો હોય તો મારે પારણું કરવું. આ અભિગ્રહ
