________________
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ સાથે કેટલોક સમય પસાર કર્યો, એટલામાં શ્રવણને અતિમધુર અમૃત સમાન લાગે તેવો સુંદર ઉલ્લાસ પમાડતો, દિવ્યમહિલાઓનો શબ્દ સંભળાયો, એટલે તેને કુમારે પૂછયું કે, આ શબ્દ શાનો સંભળાય છે ?
હે આર્યપુત્ર ! તમારા શત્રુ નાદ્યોન્મત્ત વિદ્યાધરની ખંડ અને વિશાખા નામની આ બે બહેનો અત્યંત રૂપશાલિની છે. ભાઇના વિવાહ-નિમિત્તે લગ્નની સામગ્રી લઇને અહિં આવે છે; તો હાલ તમો આ સ્થાનેથી ક્યાંય ચાલ્યા જાવ તમારા વિષયમાં તેમનો અનુરાગ કેવો છે ? તે જાણીને હું આ મહેલ ઉપરની ધ્વજા ચલાવીશ. જો અનુરાગ હશે, તો લાલ અને નહિ હશે, તો સફેદ ધ્વજ લહેરાવીશ.” આ પ્રમાણે સંકેત આપીને થોડા સમય પછી સફેદ ધ્વજા ફરકાવી ! તે દેખીને તે પ્રદેશમાંથી નીકળીને એક પર્વતના ગહનમાં પહોંચ્યો, એટલે ત્યાં આકાશ જેવડું મોટું સરોવર દેખ્યું. ઈચ્છા પ્રમાણે તેમાં સ્નાન કર્યું. માર્ગનો થાક અને સર્વ સંતાપ દૂર કર્યો. વિકસિત કમલખંડની અતિસુગંધ ગ્રહણ કરી. સરોવરના કિનારાથી નીચે ઉતરીને સરોવરના વાયવ્ય ભાગમાં નવયૌવનવતી ઉન્નત સ્તનવાળી એક કન્યા દેખી. તે જ સમયે કામદેવે કટાક્ષના ધનુષ-બાણ ફેંકીને તેને શલ્યથી જર્જરિત શરીરવાળો કરી નાખ્યો. હજુ તેના તરફ માત્ર નજર કરે છે, ઉવલ સ્નેહ સમાન ઉજ્વલ નેત્રોથી તેને જોતી જોતી અને કુમાર વડે આમ કહેવાતી તે પ્રદેશમાંથી ચાલવા લાગી.
તન્દ્રાથી અલ્પ બીડાએલ નેહજળથી ભીની થએલી વારંવાર બીડાઈ જતી, ક્ષણવાર સન્મુખ થતી લજ્જાથી ચપળ નિમેષ ન કરતી, હૃદયમાં સ્થાપન કરેલ ગુપ્ત સ્નેહભાવ અને અભિપ્રાયને નિવેદન કરતી હોય, તેવા નેત્રના કટાક્ષો કરનારી આ વ્યક્તિ કોણ ભાગ્યશાળી હશે ? કે જેને તે દેખ્યા છે.” (૨૨)
ત્યારપછી એક મુહૂર્ત પછી એક ચેટિકાને તેણે ત્યાં મોકલી. તેણે અતિકોમળ કિંમતી વસ્ત્ર, તંબોલ, પુષ્પો તેમ જ શરીરને જરૂર પડે તેવી યોગ્ય સામગ્રી મોકલી. તેણે વળી કહ્યું કે, “સરોવરના કિનારા પાસે તમે જેને દેખી હતી, તેણે આ સંતોષ-દાન મોકલાવ્યું છે, તથા મારી સાથે કહેવરાવેલ છે કે - “હે વનલતિકા ! આ ભાગ્યશાળી મારા પિતાના મંત્રીના ઘરે આવે, તે પ્રમાણે તારે આ કાર્ય ચોક્કસ કરવું, તો આપ ત્યાં પધારો, એમ કહીને કુમારને મંત્રીના ઘરે લઇ ગઇ, હસ્તકમળની અંજલી કરવા પૂર્વક વનલતિકાએ મંત્રીને કહ્યું કે, આપના સ્વામીની શ્રીકાંતા નામની પુત્રીએ આમને આપને ત્યાં મોકલેલા છે, તો અતિગૌરવથી તમારે તેમની સંભાળ કરવી. મંત્રીએ પણ તે પ્રમાણે સર્વ સારસંભાળ કરી. બીજા દિવસે સરોવરના બંધુ સમાન સૂર્યોદય થયો, ત્યારે વિજયુદ્ધ રાજાની પાસે તેને લઇ ગયા. દેખીને રાજાએ ઉભા થઇ આદર કર્યો, તેને નજીકમાં મુખ્ય આસન આપ્યું. વૃત્તાન્ત પૂછ્યો. કુમારે
