________________
૩૩૪
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ વગર સુંદર નાટ્ય વિધિ પ્રવર્તાવી બતાવી. ત્યારપછી જેવો આવ્યો હતો, તેવો તે સૂર્યાભદેવ પ્રણામ કરી પાછો પોતાના સ્થાને ગયો. ત્યાંથી ચ્યવી મહાવિદેહમાં શુક્લધ્યાનથી સિદ્ધિ પામશે.(૫૪)
પ્રદેશી રાજાની કથા પૂર્ણ થઇ.
नरय-गइ-गमण-पडिहत्थए कए तह पएसिणा रण्णा અમવિમાળ પત્ત, તેં આયરિઝ-ઘ્યમાવેગં ||૧૦રૂ|| धम्ममइएहिं अइसुंदरेहिं कारण- गुणोवणीएहिं । पल्हांयतो य मणं, सीसं चोएइ आयरिओं ||१०४ ।।
जीअं काऊण पणं, तुरमिणिदत्तस्स कालिअज्जेणं। अविअ सरीरं चत्तं, न य भणिअमहम्म-संजुत्तं ।। १०५ ।।
પ્રદેશી રાજાએ નાસ્તિકપણાના કારણે નરકગતિમાં જવાની સંપુર્ણ તૈયારી કરી હતી, છતાં પણ દેવ વિમાનમાં પ્રસિદ્ધ એવું સૂર્યાભ દેવપણું મેળવ્યું, તે પ્રભાવ હોય તો માત્ર કેશી આચાર્ય ભગવંતનો જ છે.(૧૦૩)
તેથી સુશિષ્યોએ આચાર્ય ભગવંતની આરાધના કરવી. તેમજ આચાર્ય મહારાજાએ પણ શિષ્યને જે પ્રમાણે હિતવચનો કહેવાં જોઇએ, તે કહે છે.-'જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્ર સ્વરુપ અનેક ગુણયુક્ત નિરવદ્ય ધર્મમય અતિસુંદર વચનો વડે જે પ્રમાણે શિષ્યનું મન આહ્લાદ પામે, પરિણામની વૃદ્ધિ થાય, તે પ્રમાણે આચાર્ય શિષ્યને શિખામણ-પ્રેરણા આપે.(૧૦૪)
મનની પ્રસન્નતા સત્ય વચનોથી જ કરવી, નહિં કે અસત્ય એવું પ્રિય વચન પણ બોલવું. તે માટે કહેલું છે કે-સત્ય બોલવું, પરંતુ અસત્ય એવું પ્રિયવચન ન બોલવું, પ્રિય અને સાચું વચન બોલવું, તે એક શાશ્વત ધર્મ છે. પોતાના પ્રાણના નાશમાં પણ અસત્ય પ્રિય વચન નથી બોલ્યા; એવા કાલકાચાર્યનું દૃષ્ટાંત કહે છે. કથા કહેવાથી ગાથાનો અર્થ સારી રીતે સમજી શકાશે. તેથી તે જ કહીએ છીએ.
૭૫ કાલકાથાર્થનું દૃષ્ટાંત
તુરુમિણિ નામની નગરીમાં જિતશત્રુ નામનો રાજા હતો, તેને અશ્વોને શિક્ષા આપવામાં ચતુર, છ કર્મ કરાવનાર બીજો એક બ્રાહ્મણ પુરોહિત હતો. જિનધર્મમાં પ્રતિબોધ પામી જિનેશ્વર ભગવંતની પ્રવ્રજ્યા સ્વીકારી વિશેષ પ્રકારના શ્રુતના પારગામી બની કાલકસૂરિ
