________________
૩૯૯
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ સુકાવી નાખ્યું. તથા બીજી વાવડીમાંથી પાણી ખેંચાવીને આ વાવડી ભરી દીધી. મુદ્રિકા સહિત છાણું તરત તરતું ઉપર આવી ગયું. કાંઠે બેઠાં બેઠાં પાણી ઉપર તરતું છાણું બહાર કાઢીને તેમાંથી મુદ્રિકા ખેંચીને તેઓને અર્પણ કરી. અતિચમત્કાર પામેલા રાજપુરુષોએ અભયકુમારને સાથે લઇ જઈ તે મુદ્રિકા રાજાને અર્પણ કરી. આ બુદ્ધિ-પ્રભાવ કોનો છે ? એમ પૂછ્યું, ત્યારે તેઓએ બાળક અભયકુમારને બતાવ્યો, અભયે પણ રાજાને પ્રણામ કર્યા. દૂધ પીનાર આ બાળકની બુદ્ધિ છે ? કે બીજાની ? તે સત્ય કહો, અરે ! આપ દેવની આગળ અસત્ય વચન બોલાય ખરું ? અકસ્માત્ વગર કારણે ઉત્પન્ન થએલ સંતોષ અને આનંદામૃત બુદ્ધિવાળી દૃષ્ટિથી તેને નીહાળીને રાજાએ પૂછ્યું કે, “હે વત્સ ! તું કોણ અને ક્યાંથી આવ્યો છે ? ત્યારે પ્રત્યુત્તરમાં અભયે કહ્યું કે, “હે પ્રભુ ! મંડલાકાર બનેલા ધનુષ દંડ-હસ્તવાળા આપ હો અને યુદ્ધભૂમિમાં વૈરીઓ આપની પાસે જેની ભિક્ષા માગે, તે હું છું. હું આજે જ બેન્નાતટ ગામથી આપની સેવા કરવા માટે આવેલો છે. અતિપ્રસન્ન પુણ્ય પ્રભાવથી હું આવી પહોંચેલો છું.
પ્રશ્નોત્તરનો પરમાર્થ બરાબર વિચારીને રાજાએ કહ્યું કે, “હે વત્સ ! તું અભયકુમારના નામથી બોલાવાય છે. (૭૫) બેન્નાતટ નગરમાં તું કોનો પુત્ર છે ? તે કહે, કોઇ શેઠ કે સાર્થવાહ અગર તું રાજાનો પુત્ર છે ? તે જલ્દી કહે, અભયે કહ્યું કે, “મેં જ્યારે માતાને પૂછ્યું ત્યારે કહ્યું કે, વિજળીના કણ સરખા નિષ્ફર એવા કોઈ પરદેશમાં દૂર વસતા તારા પિતા છે, શંકિત મનવાળા રાજા પૂછે છે કે, “ત્યાં ભદ્રશેઠ રહે છે, તેને ઓળખે છે? અભય કહે છે કે, “હું સર્વને ઓળખું છું, પરંતુ મને કોઇ ઓળખતા નથી. તેને સુનંદા નામની પુત્રી છે, તેને કુશલ વર્તે છે ? હા, તેને કુશળ છે, ખલખંડથી ખરીદાએલો હું તેનો પુત્ર છું.
આશ્ચર્યકારી વચન-યુક્તિથી બુદ્ધિવિશેષ અને પુત્રસ્નેહથી પ્રભાવિત થએલા રાજા તેને પકડીને ખોળામાં બેસારે છે. તેને ચુંબન કરે છે, પોતાના અંગથી વારંવાર તેને આલિંગન આપે છે, જાણે છે કે, મારાથી ઉત્પન્ન થએલા પુત્ર સિવાય આવી બુદ્ધિ કોની હોય ? શુદ્ધ કુલ, રૂપ મનોરથ પૂર્ણ કરનાર કામધેનુ લક્ષ્મી ઉત્પન્ન કરે છે, આવતી આપત્તિઓ રોકે છે, યશ આપે છે, અપકીર્તિ ભૂંસી નાખે છે, સંસ્કાર શૌચથી બીજાને પણ પવિત્ર કરે છે.” “હે પુત્ર ! તે તારી માતા ક્યાં છે ? તો કે નગર બહાર ઉદ્યાનમાં છે. તો મારે જાતે જ જઇને તેનો પ્રવેશ કરાવવો જોઇએ. ત્યાંથી પોતે ઉભા થઇ નગરમાં વધામણા કરાવવાપૂર્વક - ધ્વજાઓ, તોરણ-પતાકા વગેરેના આડંબર પૂર્વક નગરની શોભા રાજાએ કરાવી. આ વૃત્તાન્ત જાણીને સુનંદા પણ સારો શૃંગાર વગેરે સજવા તૈયાર થાય છે, ત્યારે પુત્ર આગળ આવીને માતાને નિવારણ કરે છે કે, “હે માતાજી ! ભર્તારના વિયોગમાં ઉત્તમકુળમાં જન્મેલાઓને આવો સાદો જ વેષ શોભે છે, માટે સારભૂત આભૂષણાદિક પહેરવાથી સર્યું.
