________________
૪૦૧
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ લીધી. c૨. ભુલસાનું અડોલ સભ્યત્વ
કોઇક સમયે પુત્રોને શોક અલ્પ થયો, ત્યારે શ્રેણિક નાગ સારથીને કહ્યું કે, “નક્કી તમારા પુત્રો સરખા આયુષ્યવાળા હતા. આ વિષયમાં વસ્તુના પરમાર્થની વિચારણા કરવી. ત્યારે સુલસા શ્રાવિકાના પતિ નાગસારથી કહેવા લાગ્યા કે-મનોહર શ્રાવક ધર્મમાં અતિનિશ્ચલ ચિત્તવાળી, નિગ્રંથ-પ્રવચનમાં અતિશય પ્રવીણ અને લીનમનવાળી મારી સુલાસા નામની પ્રાણપ્રિયા છે. માત્ર તે પુત્ર-ભાંડરણા વગરની હોવાથી મને તે માટે મહા દુઃખી થાય છે, કુદેવતા, ક્ષેત્રદેવતાદિકને હું આદરથી આરાધતો હતો. જેમાં ચંદ્ર વગરનું આકાશ, રાત્રે દીપ વગર જેમ ભવન શોભા પામતું નથી, તે પ્રમાણે કામિનીને પુત્ર વગર વંશ શોભા પામતો નથી. મેં મારી પત્નીને કહ્યું કે, “પુત્ર વિષયમાં તું કેમ કશો પ્રયત્ન કરતી નથી, હે મૃગાક્ષિ ! તારા ચિત્તમાં પુત્ર સંબંધી કેમ કંઈ ચિંતા થતી નથી. વધારે તને કેટલું કહેવું ? ત્યારે તેણે મને પ્રત્યુત્તર આપ્યો કે, જો પૂર્વે તેવા આપણે શુભ કર્મ કર્યા હશે, તો અવશ્ય પુત્રપ્રાપ્તિ થશે જ. દેવતાદિકો આપણા પુણ્ય વગર કેવી રીતે આપશે. તો તમે પુત્ર માટે બીજી કન્યા કેમ પરણતા નથી ? ત્યારે નાગે કહ્યું કે, “મારે તો તારાથી ઉત્પન્ન થએલા પુત્રનું પ્રયોજન છે. હવે તે પુત્રપ્રાપ્તિ અંતરાયકર્મનો પરાજય કરવા માટે જિનેશ્વરે કહેલ આયંબિલ તપકર્મની આરાધના કરે છે.
કોઇક સમયે ઈન્દ્ર મહારાજાએ દેવપર્ષદામાં સુલસાના નિષ્કપ-નિશ્ચલ સમ્યકત્વની પ્રશંસા આ પ્રમાણે કરી કે, કદાચ સમુદ્રમાં મેરુ પર્વત તરે, મેરુપર્વતની ચૂલા અને મૂળ . ચલાયમાન થાય, સૂર્ય પશ્ચિમ દિશામાં ઉદય પદવી પ્રાપ્ત કરે, આ બની શકે, પરંતુ સુલતા પોતાના સમ્યકત્વથી કદાપિ ચલાયમાન ન થાય. એ સાંભળી અશ્રદ્ધા કરનાર સેનાપતિદેવ તેની પરીક્ષા કરવા આવ્યો. સુંદર શરીરવાળો અવધૂત સાધુનું રૂપ ધારણ કરી સુલતાને કહેવા લાગ્યો કે, “પુત્ર રહિત વલ્લભા ઉપરનો સ્નેહ લાંબા કાળે ઘટી જાય છે, તે કારણે ડગલે-પગલે તેના તરફથી પરાભવ-અપમાન થાય છે. માટે હું કહું તેમ કર, તે માટે મૂળિયું અને રક્ષા-માદળિયું જે મંત્રીને પવિત્ર બનાવેલું છે, તેમજ મંત્રથી પવિત્ર સ્નાનાદિક અનુષ્ઠાન કર. વધારે શું કહેવું ? તેમજ કાલીદેવીની પૂજા અને તર્પણ અર્પણ કરીને પુત્ર સંબંધી માનતા માનીને તેની અભિલાષા રાખ, જેથી તને પુત્ર-પ્રાપ્તિ થાય. આ પ્રમાણે તેનું કથન પૂર્ણ થયું, દેવેન્દ્રોના સમૂહો પણ જેને ચલાયમાન ન કરી શકે, તેવી સુલસા કહે છે કે, મારા મનને લગાર પણ આની અસર થતી નથી, શા માટે આ પ્રમાણે ધૂતે છે ? જેઓ જિનવચનમાં ભાવિત થએલા હોય, દુઃખસ્વરૂપ ભવની વિડંબના જેણે જાણેલી હોય,
