________________
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ માતા ! હું મરી જાઉં છું.” એવા આક્રન્દનથી તે સ્થાને બેઠેલાઓનાં માનસ કંપાવી નાખ્યાં. નથી તેને શયામાં સુખ નથી ભૂમિ પર સુવામાં, પાણી ન પીવામાં કે પીવામાં, ભોજન કરવામાં કે ન કરવામાં તેને કોઈ પ્રકારે ક્યાંય પણ સુખ થતું નથી. વીણા, વાંસળી, મૃદંગ વગેરે વાજિંત્રના શબ્દોથી કે બીજા વિષયોથી કોઇ પ્રકારે ક્ષણવાર પણ સુખ થતું નથી, પરંતુ અંદરથી દરરોજ સંતાપ વધતો જાય છે. જાણે ઇંટ પકવવાનો સળગતો નીભાડો હોય, તેમાં પ્રવેશ કર્યો હોય અથવા ચિતા ઉપર બેઠેલો હોય અને પોતે શેકાતો હોય, તેમ આત્માને ન સમજનારો તે માનવા લાગ્યો. પોતાના પિતા અત્યંત રીબાય છે, એમ દેખીને સુલસે પોતાના પિતાની સર્વ હકીકત પોતાના મિત્ર અભયકુમારને કહી. શ્રાવકધર્મમાં અગ્રેસર કર્મના મર્મને સમજનાર અભયકુમારે તેની આગળ આ પ્રમાણે કહ્યું કે, “હે મિત્ર ! તારા પિતાએ પાપકર્મ એટલા મોટા પ્રમાણમાં ઉપાર્જન કરેલું છે કે, “જે સાત નારકીમાં પણ સમાઈ શકતું નથી, તેથી અહિ ભૂમિ ઉપર ઉભરાય છે. આ જ જન્મમાં તે કર્મનો અનુભવ કરી રહેલ છે. માટે તું ઇન્દ્રિયોના વિષયોનું વિપરીતપણું હવે કર. એમ જાણીને સુલસ એકદમ ઘરમાંથી તીણ કાંટાની શય્યા કરી લાવી, તેમાં તેને સુવડાવ્યો, તથા તરત જ અતિદુર્ગધવાળા પદાર્થોનું આખે શરીરે વિલેપન કરાવ્યું. વળી કડવા-તુરા સ્વાદવાળા પદાર્થો પોતે ખવરાવ્યા.
આ પ્રમાણે અનિષ્ટ ઇન્દ્રિયના પ્રતિકૂળ વિષયો સુલસે કર્યા, તેમ તેમ તેને કંઇક સુખાનુભવ થયો. નજીક ફરતા એવા સુલપુત્રને તેણે કહ્યું કે, “આટલો વખત તેં કેમ મને આવા સુખથી વંચિત રાખ્યો ? તેવા પ્રકારની તેની ચેષ્ટા દેખીને તેમ જ વાણી સાંભળીને વિસ્મય પામેલો સુલસ વિચારવા લાગ્યો કે, “અરે ! પાપનો પ્રભાવ કેવો કડવો જણાય છે કે, અહિં આ જ જન્મમાં જાણી શકતા નથી, તો પરલોકમાં તો શું થશે? પાપકર્મનો પ્રત્યક્ષ અનુભવ થતો હોવા છતાં પણ પિતાજી હજુ પણ ધર્મની કથા કરતા જ નથી. હું તો હવે પાપની વાત પણ નહીં કરીશ અને ધર્મનું જ વર્તન કરીશ. સાક્ષાત્ દેખાતા અગ્નિમાં કયો ડાહ્યો પુરુષ ઝંપાપાત કરે ? ધર્મધ્યાનમાં મગ્ન અને પાપમાં આળસુ એવો સુલસ તેમ જ બીજા લોકો તે દૂરકર્મની આગળ રુદન કરતા હતા, ત્યારે દુષ્ટમનવાળો તે કસાઇ વજ સરખા તીક્ષ્ણ કાંટાવાળી અપ્રતિષ્ઠાન નામની સર્વોત્કૃષ્ટ દુઃખના સ્થાનવાળી સાતમી નારકીમાં ઉત્પન્ન થયો. ૧૭. સુલક્ષી અહિંસા ભાવના
એક દિવસ આજીવિકાના અર્થી એવા સ્વજનોએ સુલસને કહ્યું કે, “કુલ૪માગત આવેલા પિતાના પદ પર બેસી જા અને હિંસા કરીને કુટુંબનો નિર્વાહ કર. “તમે ફોગટના
