________________
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ
શાશ્વતરૂપે આ ઉપદેશમાળા પ્રકરણ પણ પ્રતિષ્ઠિત કાયમ રહો. સ્થાવર માફક સ્થિરશાશ્વતી રહો. (૫૪૩)
888
આ પ્રમાણે પ. પૂ. આગમોદ્ધારક શ્રીઆનન્દસાગરસૂરીશ્વરજીના શિષ્ય આ. શ્રી હેમસાગરસૂરિએ શ્રીરત્નપ્રભસૂરિ વિરચિત ઉપદેશમાળા વિશેષવૃત્તિ-દોષી ટીકાના ચોથા વિશ્રામનો ગૂર્જરાનુવાદ પૂર્ણ કર્યો.
[સંવત્ ૨૦૩૦ મહાવદ ૧૨, સોમવાર, તા. ૧૮-૨-૭૪ સાહિત્યમંદિર, સિદ્ધક્ષેત્રપાલીતાણા, સૌરાષ્ટ્ર.]
વ્યાખ્યાકારની પ્રશસ્તિ –
વિવિધ પ્રકારના ઉત્તમ પુરુષો જેમાં રહેલા છે, વળી વૈરાગ્યરંગથી રંગાએલો, પાતાલલોક સુધી સ્કુરાયમાન કીર્તિવાળો, જ્ઞાન-દર્શન-ચારિત્રરૂપ રત્નનો સમુદ્ર એવો બૃહદ્ગચ્છ છે. તે ગચ્છમાં અનેક શાખા-સમૂહથી પ્રયાગના વડસરખો વિસ્તાર પામેલો સમૃદ્ધ એવો વડગચ્છ છે. જેમાં પ્રસિદ્ધિ પામેલા એવા શ્રીમુનિચન્દ્રસૂરિ સુગુરુ છે. સાહિત્ય, તર્ક, ન્યાય, આગમ, વ્યાકરણ શાસ્ત્રોનાં ગ્રન્થો રચવાના માર્ગમાં કવિઓને કામધેનુ સમાન એવા જેમણે સમગ્ર દેશોમાં વિહાર કરીને કોના ઉપર સુંદર ઉપકાર નથી કર્યો ? એવા શ્રીમુનિચન્દ્રસૂરિએ પોતાની પાટ ઉપર ગીતાર્થ-ચૂડામણિ પોતાના શિષ્ય શ્રીદેવસૂરિ પ્રભુને સ્થાપન કર્યા હતા. જેણે શ્રીજયસિંહરાજાની રાજસભામાં દિગંબરોને, પરાસ્ત કરી ‘સ્ત્રીનિર્વાણ પામી શકે છે' એ વિવાદનું સમર્થન કરી વિજયસ્તંભ ઉભો કર્યો હતો. (અથવા વિજયપતાકા પ્રાપ્ત કરી હતી.) તેમની પાટે ગુણસમૂહથી મનોહર ઉદયવાળા, પવિત્ર બુદ્ધિવાળા, તેમના માનસમાં પ્રીતિ ઉત્પન્ન કરનારા શ્રીભદ્રેશ્વરસૂરિ થયા. શ્રીદેવસૂરિપ્રભુની કૃતજ્ઞતા માટે તેમના શિષ્ય શ્રીરત્નપ્રભસૂરિએ આ ઉપદેશમાળાનો વિશેષઅર્થ જાણવાની ઇચ્છાવાળાના હર્ષ માટે આ દો ઘટ્ટી વિશેષવૃત્તિની રચના કરી. શ્રીદેવસૂરિજીના શિષ્ય અને મારા ગુરુભાઇ શ્રીવિજયસેનસૂરિની આજ્ઞાનો અમલ કરીને હું તેમનો અરૃણીભાવ પામ્યો છું. આ ઉપદેશમાળા શ્રાવકલોકનો મૂળસિદ્ધાંત ઘણેભાગે ભણાય છે, તે કારણે મેં અહિં પ્રયત્ન કર્યો છે. વ્યાખ્યા સમજાવનારમાં શિરોમણિ એવા સિદ્ધ આચાર્યે ઘણાભાગે અહિં તેનો ગાથાર્થ કરેલો છે. કોઇ કોઈ સ્થાને વિશેષ બારીકીવાળી વ્યાખ્યા સજ્જનોએ
સ્વયં વિચારી લેવી. આ ટીકામાં કોઈ વિષય આગમિક ન હોય, એટલે અનાગમિક હોય, કોઇક સ્થાને મતિમંદતાથી મેં રચના કરી હોય, તો બુદ્ધિશાળી સજ્જનોએ મારી સ્ખલનાની ક્ષમા કરવી અને કૃપા કરીને આદરથી શોધી લેવી. મણિઓ અને રત્નોના સરાણ પર ઘસીને તૈયાર કરેલા ઝગમગતા ટૂકડાઓના સમૂહને સુવર્ણમાં જડાવી મુગટ આભૂષણાદિક
