________________
૩૦૭
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ
એ સત્ય વચન છે. આપ્તપુરુષે કહેલું હોવાથી, બીજા વાક્યની જેમ. જેમ બીજાઓમાં કહેલું છે કે, ‘પુરાણ, મનુસ્મૃતિ, અંગસહિત વેદ અને ચિકિત્સાશાસ્ત્ર આ ચાર સર્વ આશાસિદ્ધ છે, તેને યુક્તિથી ખંડિત ન કરવાં.' તે પ્રમાણે ભગવંતનાં વચનો નથી, જેમ જાતિવંત સુવર્ણની કષ, છેદ, તાપ, તાડનથી પરીક્ષા કરાય છે, તેમ ભગવંતના વચનોની પણ તે તે પ્રકારે પરીક્ષા કરીને પછી સ્વીકારાય છે. આમાં કઇ વિચારણીય છે, માટે આ નથી વિચારતા, પરંતુ જાતિસુવર્ણ છે, પછી તાપાદિકની પરિક્ષામાં શા માટે ભય રાખો છો. એ વગેરે ઉપાલંભનું પાત્ર બને. વળી જે કહ્યું કે, પથરાતો અને પથરાયો બંનેનો ભિન્નકાળ છે ઇત્યાદિ જે કહ્યું, તે બાળક-અજ્ઞાનીનું વચન છે. ક્રિયાકાળ અને નિષ્ઠાકાલ તે બંનેનો કથંચિત્ એક કાળ સ્વીકારીએ, તો પથરાયો તે સમયે પણ કથંચિત્ સંસ્તીર્ણ પણાનો નિર્ણય થએલો છે. તે.આ પ્રમાણે – ક્રિયમાણક્ષણમાં કૃતત્વ પણ છે જ, નહિંતર ક્રિયમાણનો પ્રથમ ક્ષણ, બીજો ક્ષણ વગેરે ક્ષણો તથા અન્યક્ષણમાં પણ કૃતત્વ ન રહેતું હોવાથી કદાચિત્ કરેલો આ છે - એમ પ્રત્યય ન થાય. જો પટના અન્યક્ષણ સુધી નિષ્પદ્યમાન બનતી અવસ્થામાં થોડી પણ બનેલી અવસ્થા થઈ, ત્યારે કોઈ વખત કેવી રીતે આ પટ બન્યો એમ વ્યવહારથી બોલી શકાય. નહિંતર ઘટ બન્યો, તેમપટ એવો વ્યપદેશ થાય. બંનેમાં પ્રગટ છે. તેને ઉત્પન્ન થએલાનો અભાવ થઇ જાય.
બીજી શંકા કરે છે કે, પટમાં અનેક તાંતણાં હોય છે. તેમાં એક બે ત્રણ તાંતણા ગોઠવ્યાં, તે સમયે પટ બનવાનો શરૂ થયો અને તેટલો બન્યો, પરિપૂર્ણ પટ તો છેલ્લો તાંતણો પ્રક્ષેપ થસે, ત્યારે આરંભાશે અને પટ ઉત્પન્ન પણ થશે. તેથી શરૂઆતમાં જ તેની ક્રિયાની સમાપ્તિ કેવી રીતે પ્રાપ્ત થાય ? એ પ્રમાણે સંથારો પાથરવાના વિષયમાં પણ સજી લેવું. આ વિષયમાં ઘણું કહેવાનું છે, તે વિશેષાવશ્યક ભાષ્યથી સમજી લેવું. આ પ્રમાણે ઘણા પ્રકારે સાધુઓએ સમજાવ્યા છતાં પણ જમાલિએ ભગવાનનું વચન ન માન્ય કર્યું. એટલે તેને મિથ્યાત્વ થયું. ‘હવે આ શાસનમાંથી નીકળી ગયો છે, સેવા કરવા યોગ્ય નથી' - એમ વિચારીને તેઓએ મહાવીર ભગવંતનો આશ્ચય કર્યો.
આ બાજુ સુદર્શનાસાધ્વી જમાલિને વંદન કરવા માટે તે નગરીમાં આવી અને મહાવીર ભગવંતના ઢંકનામના કુંભકારને ત્યાં ઉપાશ્રયની અનુજ્ઞા મેળવીને રોકાઇ. તે સુદર્શનાસાધ્વી પણ પતિરાગથી કરેલાને જ કરેલું માનતી અને કરાતું કર્યું એમ ન માનતી
આમ જમાલિનું વાક્ય અનેક પ્રકારે સાંભળતી, તેમ જ કંઇક પતિ તરફનો રાગ વિચારતી જમાલિના અનુરાગને ન છોડતી ઢંકશ્રાવક પાસે પણ તેમજ પ્રરૂપણા કરતી હતી.
-
