________________
૭૩૦
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ ચ્છલના ક૨શે. તેને દેખતાં, એટલે પુત્રને પ્રતિબોધ ક૨વા માટે યથાર્થ આ ઉપદેશમાળા પ્રકરણને ઉત્પન્ન કર્યું, અને ભણાવ્યું. પુત્રને પ્રતિબોધ કરવા માટે તેના મામાને કહ્યું, એટલે યોગ્યસમયે ત્યાં આવીને કલિથી ઠગાએલી એવી પોતાની પત્નીઓને તારે પ્રતિબોધ કરવી. આ પ્રમાણે કેટલાક વર્ષો પછી તે મહામુનિ સ્વર્ગવાસી થયા. ત્યારે કોઇ શોભન અવસરે સુજયસાધુ વિજયાસાધ્વી સહિત રાજા-રણસિંહને રહસ્ય કહેવા માટે વિજયપુરની બાહરના બગીચામાં આરામની જગ્યામાં આવી પહોંચ્યા. વૃત્તાન્ત જેણે જાણ્યો છે કે, મામા અને માતા બહાર બગીચામાં આવેલા છે, એટલે આવીને વન્દન કરીને અપ્રતિમ હર્ષથી જેની ચિત્તવૃત્તિ વિકસિત થયેલી છે, એવો રાજા આગળ બેસીને ઉપદેશશ્રેણી શ્રવણ કરવા લાગ્યો. સમય પાક્યો, ત્યારે વિજયસેન મહામુનિનો વૃત્તાન્ત વિસ્તારથી કહીને સુજયમુનિવરે આ ઉપદેશમાળા તેને સંભળાવી. તેણે પણ આદરપૂર્વક એક વખત શ્રવણ ક૨ી અને કંઠમાં પ્રતિષ્ઠિત કરી લીધી-અર્થાત્ મુખપાઠ કરી અને સંક્ષેપથી તેનું તાત્પર્ય વિચારવા લાગ્યો. ત્યારથી માંડી દરેક ક્ષણે અંતઃકરણમાં વિશેષ પ્રકારે વિચારણા કરવા લાગ્યા. તેનાથી આત્મહિત જાણીને સમયે દીક્ષા અંગીકાર કરી-એમ વૃદ્ધોનું કથન છે. ૧૯૩. આ ઉપદેશમાળા કોને આપવી?
હવે સૂત્રકાર પોતાનું નામ વ્યુત્પત્તિથી પ્રગટ કરતા તે જ શબ્દોથી પોતાનાં પુત્ર રણસિંહને મુખ્યવૃત્તિએ ઉપકાર કરવા માટે આ પ્રકરણની રચના કરી છે. તે જણાવતાં કહે છે -
વંત-મળિ-વાન-સસિ-ય-િિદ-પય-પદ્ધમવસ્વામિજ્ઞાળેળ | उवएसमालपगरणमिणमो रइअं हिअट्ठाए । । ५३७ ।।
બિળવય-વ્પવો, અળે-સુત્તત્ય-સાન-વિચ્છિન્નો । તવ-નિયમ-તુન-મુો, સુાર્-ત-વંધળો નયક્|પુરૂ૮।। जुग्गा सुसाहु-वेरग्गिआण परलोग-पत्थिआणं च । સંવિ-પવિશ્વમાળ, વાયવ્વા વહુનુમાળ ૪ ||પુરૂo||
તેમાં ધન્તાદિક છ પદોના પ્રથમ અક્ષરો વડે ‘ધર્મદાસગણિ’ એવું નામ જેનું છે, તેણે આ ઉપદેશમાળા પ્રકરણ ૨ચ્યું છે. શા માટે રચના કરી છે ? તો કે નિઃશ્રેયસપદ મેળવવા માટે-અથવા જીવોના ઉપકાર માટે રચ્યું છે. હવે બીજો અર્થ કહે છે. ધ્માતઃ એટલે મેલ-કલંક દૂર કરવા માટે પુટપાક સુધી પહોંચાડેલા, એટલે રત્નોના મેલ દૂર કરવા માટે તેવા અગ્નિ
