________________
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ
૪૩૧ પણ રાજાએ દેવલોકનું સ્વરૂપ પૂછ્યું. એટલે આચાર્યે યથાર્થ સ્વરૂપ જણાવ્યું. આ સાંભળી પુષ્પચૂલા હર્ષ પામી. ભક્તિથી તેમના ચરણમાં નમસ્કાર કરી પૂછવા લાગી કે, “દુર્ગતિનું દુઃખ કેવી રીતે થાય અને સ્વર્ગનું સુખ કેવી રીતે થાય ?' ત્યારે ગુરુએ કહ્યું કે, “હે ભદ્રે ! વિષય સુખની આસક્તિ વગેરે પાપો સેવન કરવાથી નરકનાં દુઃખો થાય છે અને તેના ત્યાગથી સ્વર્ગનાં સુખો મળે છે. ત્યારે તે પ્રતિબોધ પામી અને ઝેરનીજેમ વિષય-સંગનો ત્યાગ કરીને પ્રવજ્યા અંગીકાર કરવા માટે રાજાને પૂછ્યું. બીજા કોઇ સ્થાનમાં વિહાર ન કરવાની શરતે મહામુશીબતે ન્યાયનીતિ સમજનાર રાજાએ રજા આપી.
દીક્ષા અંગીકાર કરીને ચારિત્રનો એવો ઉદ્યમ કરવા લાગી કે, જેથી કર્મમલની નિર્જરા થવા લાગી. હવે દુષ્કાળ સમય હોવાથી અગ્નિ(ર્ણિ)કા પુત્ર આચાર્યે પોતાના સર્વ શિષ્યોને દૂર દેશોમાં મોકલી આપ્યા, પોતાનું જંઘાબલ ક્ષીણ થએલું હોવાથી વિહાર કરવાની શક્તિ ન હોવાથી આચાર્ય એકલા અહિં રોકાયા હતા. આ સાધ્વી રાજાના ભવનમાંથી આચાર્ય માટે આહાર-પાણી લાવી આપતી હતી. આ પ્રમાણે કાળ વહી રહેલો હતો, અત્યંત શુદ્ધ પરિણામવાળી પુષ્પચૂલા સાધ્વીએ ઘાતકર્મનો નાશ કરી કેવલજ્ઞાન મેળવ્યું. આગળ જે વિનય કરતા હોય, તે કેવલી થવા છતાં પણ જ્યાં સુધી સામા ન જાણે, ત્યાં સુધી ઉલ્લંઘન
ન કરે. એ પ્રમાણે સાધ્વીને કેવળજ્ઞાન થયું છે, તે આચાર્યને હજુ ખબર નથી, જેથી • પહેલાના ક્રમથી અશન-પાન લાવી આપે છે. એક સમયે સળેખમ શરદીથી પીડા પામેલા આચાર્યને ગરમ ભોજનની વાંછા થઈ. (૨૫) જ્યારે યોગ્ય સમય થયો, ત્યારે ઇચ્છાનુસાર ભોજન પ્રાપ્ત થવાથી વિસ્મય પામેલા સૂરિ સાધ્વીને પૂછે છે કે, આજે મારા મનનો અભિપ્રાય તેં કેવી રીતે જાણ્યો ? વળી અતિદુર્લભ ભોજન અકાલરહિત તરત કેવી રીતે હાજર કર્યું ? સાધ્વીએ કહ્યું કે, “જ્ઞાનથી” “કયા જ્ઞાનથી ? પ્રતિપાતી કે અપ્રતિપાતી જ્ઞાનથી જાયું?' ત્યારે “પ્રતિપાતથી રહિત એવા કેવલજ્ઞાનથી.” એટલે પોતે પોતાને ઠપકો આપતા કહેવા લાગ્યા કે, અનાર્ય એવા મને ધિક્કાર થાઓ કે, મહાસત્ત્વવાળા કેવલીની મેં આશાતના કરી.
આમ આચાર્ય શોક કરવા લાગ્યા. “હે મહામુનિ ! તમે શોક ન કરો, નહિ ઓળખાએલા કેવલી પણ આગળની સ્થિતિનું ઉલ્લંઘન કરતા નથી, આ પ્રમાણે શોક કરવાનો નિષેધ કર્યો. “હું ઘણા લાંબા સમયથી શ્રમણપણું પાળું છું, છતાં પણ મને નિવૃત્તિ કેમ પ્રાપ્ત થતી નથી ? આ પ્રમાણે સંશય કરતા આચાર્યને તેણે ફરી કહ્યું કે, “હે મહામુનિ ! તમને શંકા કેમ થાય છે ? કારણ કે, ગંગાનદી પાર ઉતરતાં તમે પણ જલ્દી તે કર્મનો ક્ષય કરી કેવલજ્ઞાન અને મુક્તિ સાથે મેળવશો. એમ સાંભળીને આચાર્ય નાવડીમાં બેસીને ગંગા
