________________
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ
૫૪૩ અને પરલોકમાં કેવા અભ્યદય થાય છે, તે કહે છે -
एएसु जो न वट्टिज्जा (वट्टे), तेणं अप्पा जहट्ठिओ नाओ । मणुआण माणणिज्जो, देवाण वि देवयं हुज्जा ||३१०।। युग्मम् ।। तो भासुरं भुअंगं, पयंड-दाढा-विसं विघट्टेइ । ततो चिय तस्संतो, रोस-भुअंगोवगमाणमिणं ||३११।। जो आगलेइ मत्तं, कयंत-कालोवमं वणगइंदं । सो तेणं चिय छुज्जइ, माण-गइंदेण इत्थुवमा ||३१२।। विसबल्लि-महागहणं, जो पविसइ साणुवाय-फरिस-विसं । સો વિરે વિUIRફ, માયા વિરવત્નિ-I-સમાં રૂરૂTI घोरे भयागरे सागरम्मि तिमि-मगर-गाह-पउरम्मि । जो पविसइ सो पविसइ, लोभ-महासागरे भीमे ||३१४ ।। गुण-दोस-बहुविसेसं, पयं पयं जाणिऊण नीसेसं ।
दोसेसु जणो न विरज्जइ त्ति कम्माण अहिगारो ||३१५।। ૧૫૧. ઉપમા દ્વાણ કષાયોનો નિગ્રહ
આગળ જણાવી ગયા, તેવા ક્રોધાદિક વિભાવ દશામાં જે નથી વર્તતો, તેને આત્મા જ્ઞાન-દર્શન-સુખ-વર્ય સ્વરૂપ છે, કર્મથી આત્મા જુદો છે-તેમ યથાર્થજ્ઞાન થયું છે તેથી અહિં મનુષ્યોમાં માનનીય અને પરલોકમાં દેવો અને ઇન્દ્રોને પણ પૂજ્ય બને છે. (૩૧૦) હવે ક્રોધાદિકને સર્પાદિક ઉપમા આપી કેટલું નુકશાન કરનારા છે, તે કહે છે. - જે પુરુષ ભયંકર પ્રચંડ દાઢમાં રહેલા ઝેરવાળા સર્પને લાકડી, ઢેફાં આદિથી માર મારે છે, એટલે તે જ સર્પથી મારનારનો વિનાશ થાય છે. આ રોષ-ભુજંગનો સ્પર્શ જેણે કર્યો હોય, ક્રોધની ઉદીરણા કરનાર પણ અનેક મરણ પામનાર થાય છે. (૩૧૧) યમરાજાની ઉપમા સરખા વગર કેળવાએલા મદોન્મત્ત વનગજેન્દ્રના ઉપર આરૂઢ થાય છે, તે પુરુષ તે હાથીથી ચૂરાઇ જાય છે. અહિં માનને ગજેન્દ્રની ઉપમા આપી સમજાવે છે કે, માનને આધીન થએલો પુરુષ પણ સંસારમાં રખડનાર થાય છે. (૩૧૨) વિષમય વેલડીના મહાગન વનમાં જે પ્રવેશ કરે છે અને અનુકૂલ વાયરાથી વેલડીનો સ્પર્શ થાય છે, તો તેના સ્પર્શ અને ગંધથી તે તત્કાલ
