________________
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ
પ૯૩ શબ્દો સાંભળીને તે દેડકો વિચારવા લાગ્યો કે, “આવું કંઇક મેં પૂર્વે ક્યાંઇક કરેલું છે. ફરી આ ક્યાંથી સાંભળું છું? એમ ઇહા-અપોહ-વિચારણા કરતાં તે સંજ્ઞીદેડકો હોવાથી તેને ઉજ્વલ. જાતિસ્મરણ જ્ઞાન પ્રગટ્યું. મને દ્વારની રક્ષા કરવા સ્થાપન કરી દ્વારપાળ જેમને વંદન કરવા ગયો હતો, તે જ ભગવંત બહાર પધારેલા છે. તે સમયે પાપી એવા મેં ભગવંતને વંદન ન કર્યું, તેથી આ દેડકાપણું પામી તેના ફળને ભોગવું છું. તો અત્યારે પણ મારા મનોરથો પૂર્ણ કરું, આ કરતાં બીજો સુંદર અવસર કયો મળવાનો છે ? કોણ જાણે છે કે, ક્યારે શું થવાનું છે? આવા પરિણામ સહિત શ્રદ્ધાવાળા આ દેડકાએ લોકોની સાથે પ્રણામ કરવાની ઇચ્છાથી તે ભદન્તને વંદન કરવા જાઉં અને અદ્ભુત ફળ મેળવું. કુદી કુદીને મારી પાસે જેટલામાં આવવા તૈયાર થયો, તેટલામાં તારા ઘોડાએ એ દેડકાને પગની ખરીથી ચૂરી નાખ્યો. તે સમયે ભગવંતને વંદન કરવા વિષયક ઉત્તમ પ્રણિધાન-મન-વચન કાયાની શુભ એકાગ્રતાના પ્રભાવથી મૃત્યુ પામી દેડકાની નિશાનીવાળા તે જાતિના દેવમાં મોટા દેવપણે ઉત્પન્ન થયા.
જીવોના ભાવની શુદ્ધિના આધારે સાધ્યની સિદ્ધિ થાય છે, પત્નીને આલિંગન પ્રેમથી કરાય છે અને પુત્રીને વાત્સલ્ય-નિર્મલભાવથી આલિંગન કરાય છે. ક્રિયાશૂન્ય જે ભાવ હોય અને ભાવ વગરની માત્ર ક્રિયા હોય તે બે વચ્ચેનું સૂર્ય અને ખજવાના તેજ જેટલું આંતરું છે. તેથી આને ભાવશુદ્ધિમાં બદ્ધબુદ્ધિવાળો શુભ માર્ગમાં થયો તેથી દેવપણે તે ઉત્પન્ન થયો, માટે ભાવ એ પુણ્યનું કારણ છે. આ શ્રેણિકરાજા વીર ભગવંતનો અગ્રણીશ્રાવક છે. તીર્થંકરની ભક્તિથી મારાથી પણ તમને ચલાયમાન કરવા શક્ય નથી. હે શ્રેણિક ! સુધર્માસભામાં ઇન્દ્ર મહારાજાએ સમગ્ર દેવસમૂહ આગળ તમારા સમ્યક્તની પ્રશંસા કરી. તેની શ્રદ્ધા ન કરતો અને તમારી પરીક્ષા કરવા માટે આવેલ આ કુષ્ઠીરૂપમાં દેવ આવેલો અને તમારી દૃષ્ટિમાં ભ્રમ ઉત્પન્ન કર્યો. ગોશીષચંદનના લેપથી આદરથી તેણે મારી પૂજા કરી. પરંતુ તમને પરુ ચોપડતો તે દેખાયો. વળી એણે મને છીંક આવી ત્યારે મરવાનું કહ્યું, તે અભક્તિથી નહિ, પરંતુ ભક્તિથી કહ્યું હતું અને તેમ કહેવામાં કંઇ કારણ હતું. વ્યાખ્યાન સુધા વગેરે શ્રમ ભોગવીને શા માટે ભાવમાં રહેવું જોઇએ, માટે “એકાંત સુખસ્વરૂપ એવા મોક્ષમાં મૃત્યુ પામીને તમે જાવ' એમ તેણે મને કહ્યું. ૧૭૪. શ્રેણિકનાં સથવની પરીક્ષા
હે શ્રેણિક ! મોટા રાજ્યથી ઉપાર્જન કરેલ સુખ તું અહીં આવીને ભોગવ, કારણ કે મૃત્યુ પામ્યા પછી તો તારી નરકની દુર્ગતિ થવાની છે માટે તને “જીવ' એમ કહ્યું. તારો પુત્ર અભય જીવતાં પુણ્ય અને મૃત્યુ પછી દેવતાઈ સંપત્તિ મેળવવાનો છે, તેથી જેવી ઇચ્છા હોય
