________________
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ
૪૮૧
આધીન થએલો પાપી જીવ સંસારનાં કાર્યો ક૨વામાં ઉદ્યમવાળો થાય છે, તેમાં ચાહે તેટલું દુઃખ-સંકટ આવે, તો કંટાળતો નથી, તો પણ તેમાં વારંવાર પ્રવૃત્તિ કરે છે.
સંસારનું સુખ પ્રાપ્ત થવા છતાં પણ તૃષ્ણાધિકતા હોવાથી મળેલાં સુખમાં સંતોષ થતો નથી. ચ શબ્દથી મોક્ષનાં કારણભૂત સાધનોથી વિમુખ રહે છે. કરેલા પાપની નિંદાગહરૂપ પશ્ચાત્તાપ કરવાથી અલ્પ આધા૨-૨ક્ષણ થાય છે. જો અપ્રમત્તપણે તપ-સંયમમાં ઉદ્યમ કરનારો થાય, તો ઘણા જ પાપકર્મનો ક્ષય ક૨ના૨ થાય. તેમ તપ-સંયમમાં ભારી ઉદ્યમ ન થાય તો શ્રેણિકરાજા માફક માત્ર પશ્ચાત્તાપથી તેવાં કર્મ દૂર થતાં નથી. અને તે પરિતાપ કરતો હતો, તો પણ સીમંતક નરકે ગયો. (૧૯૨ થી ૧૯૬) આ જીવ દુઃખોથી જે પ્રમાણે કંટાળ્યો નથી, તે છ ગાથાથી કહે છે -
जीवेण जाणि विसज्जियाणि जाईसएसु देहाणि । थोवेहिं तओ सयलं पि तिहुयणं हुज्ज पडिहत्थं । ।१९७ ।। नह-दंत-मंस-केस-ट्ठिएसु जीवेण विप्पमुक्केसु ।
सुवि हविज्ज कइलास - मेरुगिरि-सन्निभा कूडा ।।१९८।। हिमवंतमलय-मंदर - दीवोदहिधरणि- सरिस-रासीओ । અગિયરો આહારો, હિપ્પાદારિઓ દોષ્ના ||૧૬૬|| जंण जलं पीयं, घम्मायव - जगडिएण तं पि इहं । સવ્વસુ વિ અાડ-તલાય-ર્નફ્-સમુદ્દેસુ નવિ દુષ્ના ||૨૦૦||
पीयं थणयच्छीरं, सागर-सलिलाओ होज्ज बहुअयरं ।
संसारम्मि अणंते, माऊणं अन्नमन्नाणं ।। २०१ ।।
.
पत्ता य काम-भोगा, कालमणंतं इहं सउवभोगा ।
अप्पुव्वं पिव मन्नई, तह वि य जीवो मणे सुक्खं ।। २०२ ।।
૧૨૧. આ જીવે કેટલીવાર આહાર સ્તનપાનાદિ કરેલ ?
અત્યાર સુધીમાં આ જીવ જેટલી જેટલી જાતિમાં ઉત્પન્ન થયો, તે જાતિઓમાં સેંકડો નહિં, પણ ગણતરી વગરની સંખ્યામાં દરેક જાતિમાં દેહોનો ત્યાગ કર્યો. તેમાંથી થોડા ભાગનાં શરીરોથી આખું જગત પૂરાઈ જાય. એટલાં શરીરો ગ્રહણ કર્યાં અને છોડ્યાં.
