________________
૪૩૮
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ થયો, એટલે સ્વપ્નશાસ્ત્ર જાણનાર એવા આઠ પંડિતોને રાજાએ બોલાવ્યા. તેઓનો યોગ્ય આદર-સત્કાર કરી તેમને સુખાસન પર બેસાર્યા.
ત્યારપછી ધારિણીદેવીએ દેખેલ સ્વપ્નનું શું ફળ થશે ? એમ સર્વે પંડિતોને ઉત્સાહથી પૂછ્યું. તે પંડિતો પણ સ્વપ્નશાસ્ત્રો સંબંધી માંહોમાંહે વિચારણા કરીને પ્રફુલ્લિત મુખવાળા કહેવા લાગ્યા કે, “હે સ્વામિ ! જિનેન્દ્રો અને ચક્રવર્તીઓની માતાઓ આગળ કહીશું તેવા હાથી આદિ અતિમહાન કલ્યાણ કરનારાં એવાં ૧૪ મહાસ્વપ્નો દેખે છે. તે આ પ્રમાણે – ૧ હાથી, ૨ વૃષભ, ૩ સિંહ, ૪ અભિષેક કરાતી શ્રીદેવી, ૫ પુષ્પમાળા, ચંદ્ર, ૭ સૂર્ય, ૮ ધ્વજ, ૯ કુંભ, ૧૦ પા સરોવર, ૧૧ સમુદ્ર, ૧૨ દેવવિમાન અથવા દેવભવન, ૧૩ રત્નનો ઢગલો, ૧૪ નિર્ધમ અગ્નિ. વાસુદેવની માતા આમાંથી કોઈ પણ સાત, બલદેવની માતા તો આમાંથી ચાર, માંડલિક રાજાની માતા એક સ્વપ્ન દેખે છે. તેને ગર્ભ-પ્રાપ્તિ થઈ હોય, તો તે સ્ત્રીને શ્રેષ્ઠ પુત્ર-પ્રાપ્તિ થાય છે અને સમય પાકે, ત્યારે તે મોટો રાજા અથવા જો તેને વૈરાગ્ય થાય, તો મહર્ષિ થાય છે. ત્યારપછી રાજાએ તેને જીવનવૃત્તિ ધન આપ્યું એટલે તે પંડિતો પોતાના ઘરે ગયા. તે ધારિણીદેવી સુખપૂર્વક ગર્ભને વહન કરવા લાગી.
ત્રણ મહિના પસાર થયા પછી અકાલે જળપૂર્ણ મેઘનો દોહલો થયો. વળી તેને એવી ઇચ્છા થઇ કે, “હું સેચનક હાથી ઉપર આરૂઢ થાઉં, મારા પર છત્ર ધરવામાં આવે, શ્રેણિકરાજા અને બીજા રાજાઓનો પરિવાર સાથે ચાલતો હોય, નગરમાર્ગ વર્ષાઋતુની શોભા સમૂહથી અલંકૃત થએલો હોય, વૈભારગિરિની તળેટીમાં સુખેથી વહેતી પર્વતનદીઓવાળા નોમાં પ્રગટ મયૂરો જેમાં નૃત્ય કરતા હોય, દિશા-સમૂહો પ્રચંડ વિજળીદંડના આડંબરથી મંડિત થએલા હોય, ભુવન દેડકાઓનાં મંડલ અકાળે કરેલા પ્રચંડ કોલાહલવાળું થયેલું હોય, જેમાં પોપટના પિચ્છ સમાન વર્ણવાળા વિશાળ વન-પ્રદેશમાં મનોહર લીલી વનરાજી ઉગેલ હોય, નિર્મલ નીલ વર્ણનું વસ્ત્ર પહેરેલી એવી ઉત્તમ કન્યા હોય, તેમ પૃથ્વીવલય શોભતું હતું. ઉજ્વલ મેઘપંક્તિ જેમાં જણાય છે, તેવા શ્યામ જળપૂર્ણ મેઘપડલો જ્યારે છવાઈ રહેલા હોય, તેવા સમયે હું સર્વાલંકારથી વિભૂષિત બની મારી ઇચ્છા પ્રમાણે વિચરું તો મારો જન્મ કૃતાર્થ થાય” – એમ માનું છું પરંતુ આ મનોરથ પૂર્ણ ન થવાથી તે દુર્બલ શરીરવાળી અને અતિશય નિસ્તેજ મુખવાળી થઈ. આવા પ્રકારની દેવીને દેખી હતાશ થએલ રાજા તેને પૂછે છે કે, “હે દેવિ ! તને દુઃખનું શું કારણ બન્યું છે તે કૃપા કરી જણાવ. કદાપિ હું કે બીજા કોઇ તને પ્રતિકૂલ હોય, તેવું કરીએ જ નહિં. આ સર્વ રાજભંડાર તારે સ્વાધીન છે; પછી તને પૂછનાર કોણ ? હે શરદચંદ્ર સમ મુખવાળી ! તારા સંતોષ સુખની વચ્ચે આડે આવનાર કોઈ ન હોવા છતાં તને ઉગનું કારણ શું થયું છે, તે
