________________
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ
૪૪૭
રહેવાનો પ્રતિષેધ કરેલો છે. એકલા રહેવામાં પ્રમાદની પ્રચુરતા વધે છે. તેનું દેખી બીજા પણ તેનું ખોટું આલંબન લે છે, એટલે અનવસ્થાની પ્રવૃત્તિ વધે છે. સ્થવિરકલ્પ-અત્યારના મુનિઓનો આચારભેદ થાય છે, અતિસાવધાન તપ-સંયમ કરનાર એકલો થાય તો તેનાં તપ્ર-સંયમ અલ્પકાળમાં નાશ પામે છે. ઘણા મોક્ષાભિલાષી એવા સંવિગ્નો સાથે રહેનાર સાધુ પણ નુકશાનથી બચી જાય અને ગેરલાભ-દોષને દૂર કરે છે. તે માટે કહે છે-વેશ્યાગણિકા, વગર પરણેલી મોટી કુમારી, જેનો પતિ પરદેશ ગયો હોય તેવી વિરહિણી સ્ત્રી, બાલવિધવા, તાપસી, કુલટા, નવયૌવના, વૃદ્ઘપતિની પત્ની, જેમ કોટથી મહેલ અધિક શોભા પામે તેમ, કડાં, બંગડી, હાર,નાક-કાનનાં આભૂષણો, મસ્તકનાં ઘરેણાં પહેરેલી શૃંગા૨વાળીસ્ત્રીઓ, કામોત્તેજિત કરનાર ચેષ્ટાવાળી સ્ત્રીઓ, કારણ કે, કુલવતી સ્ત્રીઓનો પહેરવેશ મર્યાદાવાળો હોય છે. જે સ્ત્રીઓને દેખવાથી મન મોહિત થાય છે. આત્મહિત ચિંતવતા એવા મુનિઓએ ઉપર જણાવેલી સ્ત્રીઓનો દૂરથી જ ત્યાગ કરવો. સ્ત્રીઓથી મોહિત થએલો સર્વ ઇન્દ્રિયોના વિષયોમાં પ્રવર્તનારો થાય છે અને તે સંસારમાં ભટકવાનું મોટું કારણ છે. આ તો ઉપલક્ષણથી કહેલું છે. બીજાં પણ નુકશાન કેવાં થાય છે, તે માટે કહે છે - એક વખત સમ્યગ્દષ્ટિ હોય, વળી જેણે આગમનો અભ્યાસ કરી તેનો પરમાર્થ પણ મેળવેલો હોય, પરંતુ શબ્દાદિ વિષયોમાં અતિશય રાગ અને વિષયસુખમાં પરાધીન બનેલો ક્લિષ્ટ સંસારમાં પ્રવેશ કરનાર થાય છે. આ વિષયમાં સત્યકીનું દૃષ્ટાન્ત કહીએ છીએ - (૧૫૬-૧૬૪).
૧૦૫. સત્યકીની કથા -
આગળ ચેલ્લણા-શ્રેણિકકથામાં કહી ગયા હતા કે આભરણ લેવા ગએલી સુજ્યેષ્ઠા જેટલામાં પાછી ન આવી પહોંચી અને ઉતાવળ હોવાથી, એકલી ચેલ્લણાને જ ગ્રહણ કરીને શ્રેણિક મહારાજ એકદમ સુરંગથી પલાયન થઇ ગયા. ત્યારે એકલી પડેલી સુજ્યેષ્ઠા વિચારવા લાગી કે, ‘આ નાની બહેન ચેલ્લણા મારા પર ગાઢ સ્નેહ રાખનારી હોવા છતાં મને ઠગીને એકલી ચાલી ગઈ, તો પરમાર્થ વૃત્તિથી શોક-દુઃખ કરાવનાર એવા આ ભોગોથી મને સર્યું. આ પ્રમાણે અતિવૈરાગ્ય પામેલા ચિત્તવાળી ચેટકરાજા અને બીજા વડિલ વર્ગોની અનુજ્ઞા ગ્રહણ કરીને સુજ્યેષ્ઠા પ્રવ્રજ્યા અંગીકાર કરવા તૈયાર થઇ. ચંદનબાલા સાધ્વી પાસે પ્રવ્રજ્યા અંગીકાર કરી, તીવ્ર તપસ્યા ક૨વા લાગી. વળી ઉપાશ્રયવસતિમાં રહિ કાઉસ્સગ્ગ કરીને આતાપના લેતી હતી.
આ બાજુ અતિપ્રચંડ પરિવ્રાજકોમાં શેખર સમાન અતિસમર્થ, ઘણા પ્રકારની વિદ્યાઓ સાધેલી હોવાથી ગમે તે કાર્ય પાર પમાડનાર એવો પેઢાલ નામનો પરિવ્રાજક હતો.
