________________
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ
૪૫૧
ક્રીડામાં રહેલો હોય, ત્યારે તમારે હણી નાખવો. ઘણું દ્રવ્ય મળવાના લોભમાં લુબ્ધ થએલા એવા તે મુગ્ધ પુરુષો આ આજ્ઞાનો અમલ કરવા તૈયાર થયા અને વિશેષમાં એ જણાવ્યું કે મારી ઉમાના શરીરનું રક્ષણ તમે કોઇ રીતે પણ કરશો. ત્યારપછી તરુણીના શરીર ઉપર કેટલીક સંખ્યાપ્રમાણ કમલપત્રો ગોઠવી અતિતીક્ષ્ણ તરવારથી ધારાથી તેમાંથી અમુક સંખ્યા પ્રમાણપત્રો ઉપર ઘા મરાવી તેટલાં જ પત્રો કપાયાં, પણ અધિક ન કપાયાં-એમ મંત્રીએ ગણિકાને વિશ્વાસ પમાડી તે ગણિકાને ધી૨ આપી. વળી પ્રદ્યોતરાજાએ તે બંને સુભટોને એકાંતમાં બોલાવી ખાનગી કહ્યું કે, ‘આ દુઃખે ક૨ીને કરી શકાય તેવું છે તો ભલે બંને હણાઈ જાય.
હવે રતિ પ્રસંગ-સમયે પેલા બંને સુભટો ત્યાં છૂપાઇને રહેલા હતા, ચપળ તરવારની તીક્ષ્ણ ધારાથી તરત જ બંનેને સાથે હણી નાખ્યા. તરત જ તેની વિદ્યાઓ કોપ પામી અને પ્રથમ શિષ્યને અંગીકાર કરીને પ્રદ્યોતરાજા અને લોકોને વારંવાર આક્રોશ કરીને નંદીશ્વર શિષ્યની વાણી દ્વારા આકાશમાં અદ્ધર શિલા ધરીને કહેવા લાગ્યો કે, ‘હે દુરાચારીઓ ! હમણાં જ તમને સર્વેને પીસી નાખું છું.' ભીંજવેલા શ્વેત વસ્ત્રો ધારણ કરીને હાથમાં પૂર્ણ ધૂપના કડછા ધારણ કરીને ભયવાળો રાજા પ્રદ્યોત તથા લોકો આ પ્રમાણે વિનંતિ કરવા લાગ્યા કે, હે વિદ્યાદેવીઓ ! અમે દીન, અનાથ, શરણે આવેલા તમારા પગમાં પડીને વિનંતિ કરીએ છીએ કે, ‘હમણાં આપ અમારા ઉપરનો ક્રોધ શાન્ત કરો.' વિદ્યાદેવીઓએ કહ્યું કે, ‘જો આ વસ્તુનો પ્રચાર થાય તેવી તેની પ્રતિમા ઘડાવીને પૂજન કરો, તો જ તમારો છૂટકારો થાય. ત્યારે એ વાત સ્વીકારીને પર્વત, નગર, બગીચા, ગામોમાં સ્ત્રી-પુરુષના લિંગના સમાગમ માત્રરૂપ દેવપ્રતિમા ઘડાવીને રાજા,મંત્રી, શેઠ, સાર્થવાહ અને સામાન્ય લોકો દેવકુલિકામાં તે પ્રતિમાઓ સ્થાપન કરાવીને પૂજન કરો, તો જ આ સંકટથી તમો મુક્ત થશો.'
આ પ્રમાણે સર્વ સ્થળોમાં આ મિથ્યાત્વ વિસ્તાર પામ્યું. મૃત્યુ પામેલો સત્યકી પણ તે પ્રમાણે નગરના કૂવામાં પડ્યો. (૭૦) (૧૬૪) આ પ્રમાણે સમ્યગ્દષ્ટિ હોવા છતાં પણ તીવ્ર વિષયરાગથી ઉપાર્જન કરેલાં કર્મથી દુર્ગતિ ગમન થાય છે. તે કહીને સાધુઓની સેવા-ભક્તિથી તેવાં કર્મો શિથિલ-ઢીલાં થાય છે, તે વાત જણાવે છે.
सुतवस्सिया ण पूया, पणाम- सक्कार - विणय - कज्जपरो । बद्धं पि कम्ममसुहं, सिढिलेइ दसारनेया व ।।१६५||
અતિ તપસ્વી શોભન વર્તનવાળા મુનિવરોને વસ્ત્રાદિકય પૂજા, મસ્તકથી પ્રણામ,
