________________
૪૫૬
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ ત્યારપછી નિર્મલ પરિણામવાળા શેઠપુત્ર બે હાથની અંજલી જોડી આચાર્યના પાદપદ્મમાં પ્રણામ કરી કહેવા લાગ્યો કે, “હે પ્રભુ! હવે મને દીક્ષા આપો. હાસ્ય મને બરાબર પરિણમ્યું છે.” એટલે આચાર્યે તે ઉત્તમ શેઠકુલમાં જન્મેલા નબીરાને સારી રીતે દીક્ષિત કર્યો. ફરી પણ તેમના ચરણમાં પ્રણામ કરીને આ પ્રમાણે કહેવા લાગ્યો કે, “હે ભગવંત ! અહિં મારા સગા-સ્વજનો, સંબંધીઓ ઘણા છે. રખે મને ધર્મમાં અંતરાય અહિં થાય, તો બીજે ક્યાંક ચાલ્યા જઇએ.' એટલે જો એમ જ છે, તો માર્ગની પડિલેહણા કરી આવ, એટલે “ઇચ્છે' એમ કહીને તે ગયો. અતિવિનીત એવો તે શિષ્ય માર્ગ તપાસીને પાછો આવ્યો. ત્યારપછી રાત્રે આચાર્ય ચાલવાને અશક્ત હોવાથી વૃદ્ધપણાના કારણે એકલા એક ડગલું પણ ચાલવા અસમર્થ હોવાથી નવદીક્ષિતની ખાંધ પર ભુજાઓથી મસ્તક પકડીને ચાલ્યા. માર્ગમાં ખાડા-ટેકરાથી અલના થાય તો, સ્વભાવથી અતિક્રોધી હોવાથી તેનો તિરસ્કાર કરી મસ્તકમાં દાંડાથી માર મારે છે. તે નવદીક્ષિત મહાનુભાવ પોતાના મનમાં શુભભાવ ભાવતા વિચારવા લાગ્યા કે, “મેં ક્યાં આવા સંકટમાં નાખ્યા ? સુંદર સ્વાધ્યાયધ્યાનયુક્ત ચિત્તવાળા આ મહાત્માને દુઃખ ઉપજાવ્યું. અરેરે ! મેં પાપનું કાર્ય કર્યું. પોતાના સમગ્ર સાધુના આચારો પાલન કરવામાં એક ચિત્તવાળા આમને મેં દુઃખ ઉત્પન્ન કરી ખરેખર મેં પાપ વર્તન કર્યું.
બહુ લાંબા વખતનું વૃદ્ધપણાથી જર્જરિત અને અશક્ત બનેલા ગાત્રોવાળા ભવનના એક મહાન આત્માને અસુખ ઉપજાવ્યું, તે મેં પાપનું કાર્ય કર્યું છે. આવા પ્રકારના સુંદર પરિણામ વૃદ્ધિ પામવાના યોગે વિશુદ્ધ શુક્લધ્યાન પામેલા તે નવીન મુનિવરને નિર્મલ કેવલજ્ઞાન ઉત્પન્ન થયું. ત્યારપછી તે તેવી રીતે તેને લઇ જાય છે કે, જેથી લગાર પણ અલના થતી નથી. ત્યારે આચાર્યે કહ્યું કે, “હે ભદ્ર ! હવે તું કેમ બરાબર સ્કૂલના વગર મને ઉંચકી લઈ જાય છે ?' “હે સ્વામી ! અતિશય ભાવ પામેલો હોવાથી હવે મને બરાબર દેખાય છે. ત્યારે સૂરિએ પૂછ્યું કે, “પ્રતિપાતી કે અપ્રતિપાતી ?' ત્યારે નવશિષ્ય કહ્યું કે,
અપ્રતિપાતી અર્થાત્ મેળવેલું કેવળજ્ઞાન પાછું ન ચાલ્યું જાય તેવા ક્ષાયિક ભાવથી.” ત્યારે ગુરુ મહારાજ પણ તેને સારી રીતે મિથ્યા દુષ્કત' કહે છે. જ્યારે સૂર્યોદય થયો, તે સમયે ચંડ રુદ્રાચાર્ય પોતાના શિષ્યને સખત દંડ મારવાથી મસ્તકમાંથી નીકળતી લોહીની ધારાથી ખરડાએલ શિષ્યને જાતે દેખ્યો. ત્યારપછી ઉત્પન્ન થએલા વૈરાગ્યવાળા આચાર્ય ચિંતવવાલાગ્યા કે, “અરેરે ! કોપાધીન બની મેં આ મહાપાપ કર્યું છે. મેં આટલું પણ ન વિચાર્યું કે - “કોપ કરવાથી સંતાપનો વધારો થાય છે, વિનય ભેદાય છે. હૃદયમાં સુંદર ભાવોનો ઉચ્છેદ થાય છે, પાપવચનો પેદા થાય છે, કજિયા-કંકાસ કરવા પડે છે, કીર્તિ નાશ પામે
