________________
४39
પ્રા. ઉપદેશમલાનો ગૂર્જરાનુવાદ
रूवेण जुब्बणेण य, कन्नाहि सुहेहिं वरसिरीए य । न य लुभंति सुविहिया, निदरिसणं जंबुनामु त्ति ।।१५३।। उत्तमकुल-प्पसूया, रायकुल-वडिंसगाऽवि मुणिवसहा ।
बहुजणजइ-संघटं, मेहकुमारु व्व विसहति ।।१५४।। યૌવનવંતી રૂપવંતી સુખસમૃદ્ધિ અને અખૂટ લક્ષ્મીવાળી કન્યાઓની પ્રાર્થના છતાં જે ઉત્તમ નજીકના મોક્ષગામી આત્માઓ જંબૂસ્વામી માફક તેમાં મોહ પામી લોભાતા નથી. જેનું કથાનક પહેલાં (૩૭મી ગાથામાં) કહી ગયા છીએ. (૧૫૩)
ઉત્તમ કુળમાં જન્મેલા વળી રાજકુળમાં તિલક સમાન છતાં શ્રેષ્ઠ સાધુઓ વિવિધ દેશવાસીઓ સાધુઓના સારણા, વારણાદિકનાં વચનો, સાંકડા સ્થાનમાં સંથારા કરેલા હોય તો તેમના પગનાં સંઘટ્ટ લાગે, તો પણ સમભાવે દુઃખ લગાડ્યા વગર મેઘકુમારની જેમ સહન કરી લે છે. (૧૫૪) મેઘકુમારનું કથાનક આ પ્રમાણે જાણવું - ૧૦૩. મેઘકુમારની કથા
જેનું આકાશ-સ્થાન ઉંચા મનોહર પ્રાસાદોની શ્રેણીથી પૂરાએલ છે, દેવનગરીનું અનુકરણ કરતું રાજગૃહ નામનું નગર હતું. ત્યાં આગળ પૃથ્વીમાં પ્રગટ પ્રભાવશાળી તેમજ જગતની લક્ષ્મી જેણે પોતાની ભુજારૂપ અદ્ભુત આલાનખંભથી ખંભિત કરેલી છે, એવો શ્રેણિક નામનો રાજા હતો. તેને પોતાની સમાન ગુણોને ધારણ કરનારી એવી ધારિણી નામની પ્રાણપ્રિયા હતી, કે જે રોહિણીના પતિ ચંદ્ર સરખા રમણીય મુખની શોભાવાળી હતી. તે કોઈક સમયે સુખેથી શય્યાતલમાં સૂતેલી હતી, ત્યારે તેણીએ સ્વપ્નમાં રજતપર્વત સમાન ગૌરવર્ણવાળા, મોટા મનોહર ચાર જંતુશળયુક્ત ઉંચી સૂંઢ કરેલ, કંઠથી ગર્જના કરતા એવા હાથીને પોતાના મુખમાં પ્રવેશ કરતો જોયો. તે જ ક્ષણે તે કમળ સરખા મુખવાળી સરળ પરિણામવાળી તે ધારિણી રાણી જાગી. શ્રેણિક રાજા પાસે જઇ કોકિલાના શબ્દ સરખા કોમળ વચનથી કહેવા લાગી કે, “હે સ્વામિ ! આજે મેં આવું સ્વપ્ન દેખ્યું. તો કૃપા કરી મને તેનું ફળ કહો.” ત્યારે તેણે પોતાની સ્વાભાવિક બુદ્ધિથી વિચાર કરી આદરથી જણાવ્યું કે, “હે પ્રિયે ! કુલરૂપ મુગટના મણિ સમાન, કલ્પવૃક્ષ અને કુલદમાગત નિધાન-સમાન, ઉત્તમ પવિત્ર ચરિત્ર અને વર્તનથી પ્રાપ્ત કરેલ કીર્તિવાળો પુત્ર તને થશે.” એ પ્રમાણે કહ્યા પછી, આજ્ઞા પામેલી તે પોતાની શયામાં ગઇ. “રખેને કુસ્વપ્ન દેખાઈ જાય' તેવી શંકાથી બાકીની રાત્રિમાં નિદ્રાનો ત્યાગ કર્યો. ધાર્મિક કથાઓ કરવામાં શંખ સરખા ઉજ્જવલ ચિત્તવાળી એવી તેઓએ સુખમાં રાત્રિ પૂર્ણ કરી અને જ્યારે પ્રભાત-સમય
