________________
૪૧૨
"
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ ચિત્તવાળો વિચારવા લાગ્યો કે, · અરે ! નિર્ભાગી જન્મવાળા મૈં આ શું કર્યું ! ચેલ્લણા મૃત્યુ પામી, એટલે મારો જીવલોક પણ આથમી ગયો. વગર વિચાર્યે કાર્ય કરનાર અધમ લોકમાં શિરોમણિ હોય, તેના મસ્તકના શિંગડા સમાન, આ અને પરલોકના દુ:ખના નિધાનભૂત, અસાધારણ નુકશાન હું પામ્યો. ‘ પરીક્ષા કર્યા વગરનું કાર્ય સિદ્ધ થાય તો પણ સજ્જનો તેની પ્રશંસા કરતા નથી.
અતિશય પરીક્ષા પૂર્વક કરેલ અને કદાચ તે કાર્ય નાશ પામે, તો પણ વગોવનાર થતું નથી.’ (350) હવે અભય પણ જગત્પ્રભુના ચરણકમળની પર્યુપાસના કરવા તે દિશામાં સામે આવ્યો. તેને દેખીને શ્રેણિકે પૂછ્યું કે, કહે કે, ‘તેં શું કર્યું ? અભયે કહ્યું કે, ‘આપની આજ્ઞાનું કોઈ કદાપિ અપમાન કરે ખરા ?' ભયંકર જ્વાલાગ્નિમાં ચેલ્લણાદિક રાણીઓને સળગાવી મૂકી ? હે દુષ્ટ ચેષ્ટાવાળા !તું તેમાં કેમ ન પેઠો ? હે ચેલ્લણા ! હું તો મરી જ ગયો.’ એ પ્રમાણે શ્રેણિકે કહ્યું, એટલે અભયે કહ્યું કે, ‘આટલા જ માત્ર પ્રત્યુત્તરની હું રાહ જોયા જ કરતો હતો. વીરભગવંત જેવાનું શરણ હોય, પછી શા માટે મારે અગ્નિમાં પ્રવેશ કરવો પડે ? ભડભડ કરતાં મહાદાવાનલ સરખા સંસારથી જગત્પ્રભુની સહાયતાથી શું હું આજે પણ તેમાંથી બહાર નહિં નીકળી શકીશ ? તે આ પ્રમાણે- પોતે બળી મરશે એમ ન જાણતો પતંગિયો દીવાના અગ્નિમાં ઝંપલાવે છે. તે જ પ્રમાણે પોતાનું મરણ ન જાણનાર માછલી પણ લોહના કાંટા પર અલ્પ ચોંટાડેલું માંસ ખાવા જાય છે. જ્યારે જગતમાં ઇન્દ્રિયના વિષયો અને કામભોગો ભયંકર આપત્તિસમૂહ આપનાર છે- એમ જાણવા છતાં પણ છોડી શકાતા નથી. ખરેખર આ મોહનો પ્રભાવ ઘણો ગહન છે.’ તમારું સર્વ અંતઃપુર સર્વ આપત્તિઓથી રહિત થયું છે અને ક્ષેમકુશળ વર્તે છે. ત્યારપછી ઝુરાતા હૈયાવાળો શ્રેણિક ઘરે ગયો.
હવે શ્રેણિક રાજા વિચાર કરે છે કે, ‘અભયકુમાર તો નિષ્કલંક સંયમ-સામ્રાજ્ય ગ્રહણ કરી ચૂક્યો છે, તો હવે કોણિકકુમારને રાજ્ય આપવાની ધારણા કરે છે. કોણિક તો રાજ્ય મળવાથી સુખી થવાનો છે. જોડલે જન્મેલા હલ્લને દિવ્યહાર અને સેચનક હાથી વિહલ્લને આપ્યા. આ બંને રત્નોનું મૂલ્ય એક એકનું રાજ્ય જેટલું ગણાય છે, તો તેઓ બંને આ હાર અને હાથીથી ક્રીડા કરતા માર્ગમાં શોભા પામી રહેલા છે.
અભયે દીક્ષા લીધી, એટલે તેની માતા સુનંદા પણ દીક્ષા લેવા તૈયાર થયાં. એટલે તેની માલિકીનાં બે દિવ્ય કુંડલો અને દિવ્ય વસ્ત્રયુગલ બંને હલ્લ-વિહલ્લને આપ્યા. એટલે તેઓ બંને ભાઇઓ મહાદ્યુતિવાળા થયા અને જાણે સૂર્ય અને ચંદ્ર હોય તેમ અધિકતર કાંતિથી શોભા પામવા લાગ્યા.
