________________
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ
૩૯૧
બતાવ્યો. મંત્રી તેને કહેવા લાગ્યો કે, ‘જેનો પ્રતિકાર કરી ન શકાય, તેવા સંકટમાં પડેલા મને બચાવ, અથવા હે પ્રિયે !
તેવું કર કે, જેથી મારા પ્રાણ જલ્દી ચાલ્યા જાય.' હવે પોટિલા તેને કહેવા લાગી કે, ‘હે પ્રાણનાથ ! તમે માત્ર રાજ્ય-કાર્યમાં વ્યગ્ર બની એકલું પૉપ એકઠું કર્યું છે, તેનું જ આ ફલમાત્ર છે. તો જો અત્યારે પ્રવ્રજ્યાનો ઉદ્યમ કરો, તો તેનાથી પાપ પલાયન થશે. દુઃખ માત્રથી મુક્ત થશો, એટલું જ નહિં, પરંતુ આ પ્રવ્રજ્યાના પ્રભાવથી શાશ્વત મોક્ષ પણ મળશે. મેં પણ પ્રવ્રજ્યાનું પાલન કરીને દેવપણું મેળવ્યું. અત્યારે તમને પ્રતિબોધ ક૨વા માટે આવેલ છું, માટે હવે વિલંબ ન કરો.'
તેનું આ વચન સાંભળીને, અંગીકાર કરીને મંત્રીએ કહ્યું કે, તેં બહુ સારું કર્યું, પરંતુ એક પ્રશ્ન કરું તેનો જવાબ આપ કે, મારા પર રાજા શા માટે કોપાયમાન થયા ? (૫૦) હવે દેવતાએ આ દેવમાયા સંહરી લીધી, એટલામાં મંત્રીને સમજાવવા અને પોતાની અવજ્ઞાનો પશ્ચાતાપ કરવા કનકધ્વજ રાજા ત્યાં આવ્યો. રાજાએ મંત્રીને કહ્યું કે, ‘આ મારો મોટો અપરાધ થયો છે. તે વખતે મારી બુદ્ધિમાં ભ્રમ ઉત્પન્ન થયો, એટલે અજ્ઞાનપણામાં સર્વ બની ગયું છે, તો હવે તમારે તેની મને ક્ષમા આપવી અને મનમાં લગાર પણ આ અપરાધ ધારણ ન કરવો.' પછી દેવને જવાની રજા આપી, મંત્રીએ તેનું સર્વ વચન સ્વીકાર્યું, રાજા પશ્ચાતાપ કરી,મંત્રીને સમજાવી નગરની અંદર લઈ ગયો. અવસરે રાજાને મનાવીને મહાઋદ્ધિ પૂર્વક જન્મમાં ભણેલાં સર્વ પૂર્વે સ્મરણમાં આવી ગયાં. સમય પાક્યો, ત્યારે ક્ષપકશ્રેણી પર આરૂઢ થઈ મોક્ષપદ પામ્યા.(૫૫) તેતલિપુત્ર-કથા પૂર્ણ હવે ભાઈ દ્વારને આશ્રીને કહે છે
વિશય-સુદ-રા-વત્તઓ, પોરો માયા વિ માયાં દળÇÌ आहाविओ वहत्थं, जह बाहुबलिस्स भरहवई । ।१४७।। भज्जा वि इंदि-विगार-दोस नडिया करेइ पइपावं । जह सो पसिराया सूरियकंताई तह वहिओं । ।१४८ ।।
सासय- सुक्ख-तरस्सी, नियअंग- समुब्भवेण पियपुत्तो ।
जह सों सेणियराया, कोणियरण्णा खयं नीओं ।। १४९ ।।
.
વિષયસુખના રાગાધીન બની ચક્રરત્ન જેવું ઘોર હથિયાર ગ્રહણ કરી ભરત ચક્રવર્તી પોતાના બન્ધુ બાહુબલિને હણવા માટે દોડ્યા. જેનું કથાનક પહેલાં ૨૫મી ગાથામાં
