________________
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ
૩૯૩ હાથમાં આવે તે ગ્રહણ કરો.” ત્યારે કોઇકે અશ્વશાળામાંથી અશ્વો, તેનાં બચ્ચાઓ અને જેને જે સારભૂત પદાર્થ લાગ્યો, તે ખેંચી કાઢયો. જ્યારે શ્રેણિક કુમારે તેમાં પ્રવેશ કરીને જયઢક્કા કાઢી. પિતાને બતાવી તો પ્રસન્ન થએલા પિતાએ તેનું ભંભાસાર' બીજું નામ પાડ્યું. બીજા કુમારો ઇર્ષ્યાથી શ્રેણિકકુમારને રાજ્ય લોભથી મારી ન નાખે, તે કારણે પ્રગટપણે શ્રેણિકના ગુણાનુરૂપ અને મનોરથને યોગ્ય એવો આદરસત્કાર કરતા નથી.
પોતાનો પરાભવ અને બીજાનો સત્કાર-ગૌરવ થતું દેખી ઉદ્વેગ પામેલા ચિત્તથી શ્રેણિક કુમાર વિચારવા લાગ્યા. “ચરણથી ચંપાએલી માર્ગની ધૂળ તે પણ અહિં પોતાના મસ્તક પર ચડી બેર છે, તે ધૂળ કરતાં પણ ભંડો છું કે, હજુ આજે પણ અહિં વાસ કરું છું.” રાજાના ઘરમાંથી રાત્રે એકલો નીકળી પડ્યો અને સાહસની સહાયવાળો તે દેશાંતરોમાં પરિભ્રમણ કરવા લાગ્યો. રાજાએ ગુપ્ત રીતે મોકલેલા કેટલા શિષ્ટ પુરુષોથી અનુસરાતો વનહાથી માફક કોઈ વખત બેન્નાતટનગરે પહોંચ્યો. નગરમાં આવીને ભદ્રનામના શેઠની દુકાને બેઠો. તેના પ્રભાવથી તે દુકાનદાર ભદ્રશેઠને ઘણી કમાણીનો લાભ થયો. શેઠ મનમાં વિચારે છે કે, આજે મને અતિવિશિષ્ટ સ્વપ્ન આવેલ છે. રત્નખાણ સમાન કોઈ ઉત્તમ પુરુષ મારે ઘરે આવેલા છે. તેની સાથે સુનંદા નામની કન્યાનો વિવાહ કર્યો, તે તેની સાથે અતિશય શોભશે. અધિક લાભ કરનાર આ સ્વપ્નનું ફળ છે-એમ માનવા લાગ્યો.
ત્યારપછી શેઠે પૂછયું કે, “હે પુરષોત્તમ ! તમે કોના પરોણા તરીકે આવ્યા છો ? ત્યારે તેણે કહ્યું કે, “કુબેર સરખા તમારા જ.' અનુરૂપ જવાબ મળવાથી શેઠે ચિંતવ્યું કે, કોઈ ઉત્તમ કુલપુત્ર છે, તેથી અતિગૌરવ પૂર્વક ઘરે લઇ જઇને ઉચિત કર્યું. એક વખત તેનું ગૌરવ કરતાં ભદ્ર શેઠે કુમારને કહ્યું કે, “હે પુરુષોત્તમ ! તમને વણિકની કન્યા ભાર્યા તરીકે યોગ્ય ન ગણાય, તો પણ મારા આગ્રહથી આ મારી સુનંદા કન્યા સાથે તમારે વિવાહ કરવો કે, જેથી નિર્વિકલ્પથી મારી પુત્રી જિંદગી પર્યત સુખી થાય. સજ્જન પુરુષોમાં આટલા ગુણો હોય છે-બીજાએ કરેલ પ્રાર્થના-પદાર્થનો ભંગ ન કરવો, પરોપકારનો વખત આવ્યો, તો જતો ન કરવો, બીજો આગ્રહ કરે, તેમાં આનંદ માનવો, બીજાના સંકટનો નાશ કરવો, તેમાં આનંદ માનવો અને તેવા કાર્યની અભિલાષા રાખવી.”
કુમારે પ્રત્યુત્તરમાં જણાવ્યું કે, “હે પિતાતુલ્ય ! મારી જાતિ, વંશ વગેરે પણ તમે જાણતા નથી છતાં પણ પુત્રી તમે આપો છો, તો તમને જે યુક્ત લાગે, તે તમે જાણો.” ત્યારે શેઠે સામેથી કહ્યું કે, “બહુ સારું,” સારભૂત પરાક્રમાદિક ગુણોના સ્થાનરૂપ અને શુભ સ્વપ્નથી સૂચિત તમે કોઈ સામાન્ય પુરુષ નથી. તો આ મારી પુત્રી મેં તમને પૂજા તરીકે અર્પણ કરી છે, માટે તમારે તેની સાથે લગ્ન કરવાં, શ્રેષ્ઠવાર, મુહૂર્ત નક્ષત્ર-સમયે વિવાહ
