________________
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ
૩૮૩ અનુભવે છે, તેમ જીવો ભવના માર્ગની અંદર સીદાતા ભ્રમણ કર્યા કરે છે-એમ અનંતા ભવોમાં હેરાનગતિ ભોગવે છે. આ ભવમાં કદાચ પૂર્વના પુણ્યયોગે ધન, સુવર્ણ, રાજ્ય, ઘોડા વગેરેની સંપત્તિ પ્રાપ્ત થઈ હોય, પરંતુ આ સર્વ સંપત્તિ હાથીમા કાન અફળાવાની લીલા માફક ચંચળ છે. કયા વખતે સંપત્તિ અણધારી પલાયન થશે, તેનો ભરોસો નથી. પૂર્વભવમાં જે કંઈ પુણ્ય ઉપાર્જન કર્યું હતું, તેનો ભોગવટો પ્રમાદથી અહિ કરાય છે, પરંતુ વાવવા માટે સાચવી રાખેલ બીજને જો ખેડૂત ખાઇ જાય, તો તેનું કુશળ શું થાય ? જિનેશ્વર ભગવંતોએ તે ધર્મ કર્મના ક્ષય કરવા માટે જણાવેલો છે. તેમાં પણ વિષયોને જીતીને જેઓ જિનેશ્વરોએ આચરેલી અને ઉપદેશેલી પ્રવજ્યા ગ્રહણ કરે છે, તેઓ સમગ્ર કર્મદોષોનો નાશ કરી મોક્ષ સુધીનાં સુખને પામનાર થાય છે.
ખેડૂત બીજ વાવે છે, તેમાં ધાન્ય-પ્રાપ્તિ મુખ્ય ફળ ગણાય છે અને પલાલઘાસ એ આનુષંગિક-ગૌણફળ છે, તેમ ઈન્દ્રાદિકોનાં સુખો એ તો ધર્મથી મળેલાં ગૌણ સુખો છે. આ પ્રવજ્યા મૃત્યુનું કાયમી મૃત્યુ કરનાર છે, મોક્ષસુખનો પરમ આનંદ અનુભવ કરાવનાર છે, પાપના કલંકને દૂર કરનાર છે.” અવસર મેળવીને હવે વિરસેને આચાર્યને વિનંતિ કરી કે, જો મારામાં યોગ્યતા હોય તો મને દીક્ષા આપવાની કૃપા કરો.” ગુરુમહારાજે સિદ્ધિ સાધવામાં તેનું અનુપમ મનોહર સામર્થ્ય જાણીને કહ્યું કે-આવા સુંદર ધરમકાર્યમાં મુહૂર્તમાત્ર પણ રોકાઈશ નહિ.” ગુરુના વચન પછી તરત જ ધીર બુદ્ધિવાળા તેણે રાજ્યની સ્વસ્થતા કરીને ગુરુએ અર્પણ કરેલી દીક્ષા અંગીકાર કરી.
વિશુદ્ધ સિદ્ધાંત, તેના અર્થ તેમજ પરમાર્થ માર્ગનો અભ્યાસ કર્યો. ગીતાર્થ પણું મેળવ્યું. સમયે નિર્વિકલ્પ મનવાળા તેણે જિનકલ્પનો સ્વીકાર કર્યો. હાથી, ભુંડ, સિંહ, દૈત્ય, દેવતા આદિએ કરેલા અનેક ઉપસર્ગોમાં અચલાયમાન ચિત્તવાળા, પોતાના સત્વથી સુધા, તૃષા વગેરે પરિષહ સહન કરનાર, પુર, નગર, ખાણ, જંગલ, પર્વત વગેરે સ્થળોમાં વિહર કરતાં કરતાં મુનિ અનુક્રમે કોઇ વખતે કાલસેન રાજાના નગરના પાદરમાં રહેલા બગીચામાં આવી પહોંચ્યા. ત્યાં નાસિકાના ટેરવે નિશ્ચલ દૃષ્ટિ સ્થાપન કરીને મણિમય સ્તંભની જેમ કાઉસ્સગ્ગ ધ્યાનમાં ખડા રહ્યા. કાલસેન રાજાએ તેમને દેખીને ઓળખ્યા અને પૂર્વનું વૈર યાદ આવ્યું કે, હું તે સમયે એકલો હતો, ત્યારે મને કેદ કર્યો હતો, પકડીને મને રાજાને સોંપ્યો હતો. એ ભૂતકાળ યાદ આવવાથી કોપ પામી પોતાના સેવકોને આજ્ઞા આપી કે, “ક્રૂર દાનવો માફક આ મુનિને વધ, બન્ધન, તર્જન, તાડન વિગેરેકરી તેને હેરાનપરેશાન કરજો.” એટલે સેવકોએ આજ્ઞા પ્રમાણે વધાદિક દુઃખો આપ્યાં.(૪૦) અરે ! પહેલાની તે તારી શક્તિ ક્યાં ચાલી ગઇ ? હવે તારે અહિંથી મૃત્યુ પામીને યમરાજાની
