________________
૩૮૩
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરનુવાદ ભાદમુનિને જોયા. તે સમયે અકસ્માત્ તેમને જોવાથી અતિશય આનંદ અને રોમાંચ ખડાં થયાં, જેથી જાણ્યું કે આ મારા મોટા ભાઈ છે. સુનંદા અતિપ્રૌઢ બધુ-સ્નેહથી લાંબા કાળ સુધી સ્નેહાળ સુંદર દૃષ્ટિથી કુંદકકુમારને એકી નજરથી જોઈ રહી હતી, તેને પુરુષસીંહ રાજાએ દેખી સાચું તત્ત્વ જાણ્યા વગર વિચાર્યું કે, “જરૂ૨ અમારી પત્ની આના દષ્ટિરાગથી અનાચાર આચરશે; તો આ શ્રમણનો તરત વિનાશ કરાવું.” એમ વિચારી રાજાએ એકાંતમાં અંદકસાધુનો વિનાશ કરાવ્યો. “જેઓ કામવિષયમાં ગાંડા બની ભુલા પડેલા છે, તેમની સન્મુખ અમો અહિં શું બોલીએ ? તેઓ અતિશય સન્મુખ જોનાર શક્તિ ખલના પણ નેત્રો લઈ લે છે."
બીજા દિવસે લોહીની ધારાથી લાલ મુહપત્તિ પક્ષીના મુખમાંથી પોતાની આગળ પડેલી દેખીને સુનંદાએ દાસીને પૂછ્યું કે, “અરે અરે ! આ શું છે ? તે કહે.” ત્યારે દાસીએ સુનંદાને કહ્યું કે, “તમે જે સાધુને ગઇકાલે જોયા હતા, કોઇકે પણ મારી નાખ્યા છે. તેની જ આ મુહપત્તિ પક્ષીએ અહીં નાખી છે.” એ સાંભળીને રાણીને એકદમ મૂછ આવી. આશ્વાસન આપી પૂછ્યું કે, “હે સ્વામિ ! આ શું થયું ? ત્યારે જવાબ આપ્યો કે, “એ તો મારા સ્કંદકકુમાર નામના ભાઇ હતા. તેને દેખીને મને તેમના ઉપર અતિશય સ્નેહાનુરાગ થયો હતો, તેથી તે જ હોવા જોઇએ. મને બીજા કોઇને દેખીને આવી ચિત્તની શાંતિ વળતી નથી. જે માટે કહેવું છે કે- “ચંદ્રના કિરણો, સ્ત્રીની મનોહરતા, પુષ્પમાળાની ગંધ, ભાઇનો સમાગમ, આ એકેક હોય, તો પણ હર્ષ આપનાર થાય છે, તો પછી એક સામટાં તે સર્વ મળી જાય, તો તેના હર્ષની વાત જ શી કરવી ?"
આમ વિકલ્પ કરતી સુનંદાએ તરત જ સ્કંદકકુમારનો વૃતાન્ત મેળવવા માટે શ્રાવસ્તિ નગરીએ એક લેખ વાહક મોકલ્યો. તે સામો લેખ લઇને પાછો આવી ગયો. કે, સ્કંદકુમારે રાજ્યનો ત્યાગ કરી દીક્ષા અંગીકાર કરી છે. જિનકલ્પનો સ્વીકાર કરી ગમે તે દેશમાં વિહાર કરી ગયા છે. પિતાએ દીક્ષા-દિવસથી જ છત્ર ધરનાર એક સેવક સાથે મોકલ્યો છે. તે લેખ વાંચીને અને છત્રની નિશાનીથી નિશ્ચય કર્યો કે, મારા મનમાં જે વિકલ્પ હતો કે, આ મારો ભાઈ છે, તે સાચો પડેલો છે, સાચો પરમાર્થ જાણ્યા પછી મહાવિલાપ કરવા લાગી. “હે બધુ, હે ભાઈ ! હા હા.” હું મૃત્યુ પામી, મને સામો ઉત્તર કેમ નથી આપતા? કયા પાપીએ આ અકાર્યાચરણ કર્યું અહો દિવે કેવો દંડ કર્યો ?” ઈત્યાદિ વિચારણામાં તે ગાંડી બની ગઈ..
પશ્ચાતાપના અગ્નિથી બની રહેલા રાજાએ પણ તે સમયે વિચાર્યું કે, “આવી મારી બુદ્ધિને ધિક્કાર થાઓ છે, જે અપરાધી મુનિ હોય, તો પણ તે હણવા યોગ્ય નથી. હવે છુપા
