________________
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ
૩૬૩ ત્યારપછી કુટિલ-ખટપટી મુનિ કમલામેલા કન્યા પાસે પહોંચ્યા. ત્યારે તેણે પણ આશ્ચર્ય પૂછયું, એટલે તરત જ તે કહેવા લાગ્યા-મેં આ નગરીમાં બે આશ્ચર્યો જોયાં છે. રૂપમાં રેખાયુક્ત અને કામદેવ સમાન હોય તો માત્ર સાગરચંદ્ર અને અંગાર સરખા કુરુપથી દૂષિત થએલો બીજો નભસેન કુમાર છે.'
આ સાંભળીને કમલામેલાનો સાગરચંદ્ર કુમારમાં અનુરાગ-સાગર ઉછળ્યો. નભસેન પ્રત્યે વિરક્ત એવી બની કે, તેનું નામ પણ કોઇ રીતે સાંભળી શકતી નથી. મસાણના ફાંસા ખાવાના વૃક્ષ સરખો તેને માનવા લાગી. ત્યારપછી સાગરચંદ્ર પાસે નારદ ગયા અને કમલામેલાનો અનુરાગ તારા પ્રત્યે કેટલો છે ? તે હકીકત કહી. એટલે સાગરચંદ્ર અધિક અતિરાગવાળો થયો અને અગ્નિથી જેમ કાષ્ઠ તેમ વિરહાગ્નિથી બળવા લાગ્યો. નથી જમતો, નથી સુતો, નથી બોલતો, માત્ર નીચું મુખ કરીને બેસી રહેલો છે.
સાંગકુમાર અણધાર્યો ત્યાં આવ્યો અને પાછળ રહીને બે હાથથી તેનાં નેત્રો ઢાંકી દીધાં. છૂપી રીતે નેત્રો ઢાંકી દીધાં,એટલે તેણે તેને કહ્યું કે, મારી આંખો છોડી દે. સાંબને મારી પ્રાણપ્રિયા છે-એમ માની પ્રાણપ્રિયા કમલામેલા જ નક્કી તું છે. એમ કહેતાંની સાથે જ સાંબે કહ્યું કે, “હું કમલામેલા નથી. તું મૂર્ખ છે. હું તો કમલા-મેલો છું. (અર્થાત્ કમલાનો મેળાપ કરાવનાર છું એવો અર્થ પણ તેમાંથી સૂચિત થાય.) એટલે તરત સાગરચંદ્ર કહ્યું કે, જો તું મને કમલામેલાને મેળવી આપે તો જ કમલા-મેલો થઈ શકે.
હવે તો મેં આજે નિશ્ચય કરેલો છે. બીજી ચિંતા કરવાથી સર્યું. પરંતુ શાંબ હજુ આ વાત સ્વીકારતો નથી પરંતુ મદિરાથી પરવશ બનાવી તેને બીજા કુમારોએ એ વાતનો સ્વીકાર કરાવરાવ્યો. જ્યારે મદ ઉતરી ગયો, ત્યારે શાંબ વિચારવા લાગ્યો કે આ ન બની શકે તેવી વાત કેવી રીતે બનાવવી ? વળી બીજાઓ પાસેથી જાણવામાં આવ્યું કે, તેઓ આ કાર્ય નહીં કરશે, તો અવશ્ય માર મારશે. ગમે તે પ્રમાણે હોય, પરંતુ જે થવાનું હોય, તે થાવ. આ અંગીકાર કરેલું કાર્ય તો મારે દેવીને કહ્યું કે, જે પ્રમાણે સાગરચંદ્ર વિવાહ-લગ્ન સાંધે, તેવો પ્રયત્ન કર અને આજે ઉદ્યાનમાં પરણાવવાની સામગ્રી તૈયાર કર.' તે કહેતાં જ પ્રજ્ઞપ્તિદેવીએ નવીન વર્ણયુક્ત ઘટ્સ કુંકુમ-કેસરના અતિસુગંધયુક્ત વિલેપન, અનેક પ્રકાર કપૂર, કુંકુમ, પુષ્પ, અગર, સોપારી, નાગરવેલનાં પત્રો, મીંઢળ, કસ્તુરી, ચંદન આદિ સર્વ સામગ્રી તૈયાર કરી.
ત્યારપછી અનેક દુર્દાન્ત કુમારોથી પરિવરેલો શાબમાર પણ ત્યાં આવી પહોંચ્યો, આગળથી કરેલા સંકેત અનુસાર તે જ સમયે સુરંગથી એકલી જ, પરંતુ સાગરચંદ્રના અનુરાગ સાથે કમલામેલા પણ જાતે જ આરામબાગમાં આવી પહોંચી અને સાગરચંદ્ર તેની