________________
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ
૩૬૭ શ્રાવકધર્મ આપો. આપના ચરણકમળની પપાસના-સેવાથી વિરહિત હોય કે સહિત હોય તેને અવશ્ય શ્રાવકધર્મ હોય છે; તો આજે મને તે ધર્મ આપવાનો વિલંબ કેમ કરો છો ?
સમ્યક્ત જેના મૂળમાં છે, અણુવ્રતો જેનું થડ છે અને પરંપરાએ અનંત સુખ સાધીમેળવી આપનાર છે-એવા કલ્પવૃક્ષ સરખો શ્રાવકધર્મ ભગવંતે કામદેવને આપ્યો. તીક્ષ્ણ તરવારની ધાર માફક તે શ્રાવકધર્મનાં વ્રતો હંમેશાં તે આકરી રીતે પાલન કરે છે. બીજા પણ ઉગ્ર અભિગ્રહો ધારણ કરીને મનનો નિગ્રહ કરે છે. આકાશમાંથી પડતા વરસાદનું પાણી, લાલ શાલી ચોખા, કઠોળમાં અડદ, મગ અને વટાણા, ગાયનું દૂધ અને ઘી અને બનાવેલ વાનગીઓ આટલી જ વસ્તુઓ ખાવાની છૂટ રાખોલી હતી. તે સિવાયની સર્વ વસ્તુઓનાં પચ્ચખાણ કર્યા હતા. ધર્મસ્વીકાર સમયે જેટલો પહેલાંનો પરિગ્રહ હતો, તેના ઉપરનો અભિગ્રહ કરીને બંધ કર્યો હતો. “પરિગ્રહ-નદીનું પૂર અતિશય વૃદ્ધિ પામે છે, ત્યારે તે કેટલો ક્લેશ-નુકશાન કરનાર થાય છે તે કહેતાં જણાવે છે કે-નદીપૂર લોકોનાં ધન, માલ, મકાન, ખેતર, ઢોર, મનુષ્યને ખેંચી તાણી જાય અને લોકોની જિંદગીનું ઉપાર્જન કરેલ વિનાશ કરનાર થવાથી ગૂમાવનાર લોકોના ચહેરા પર કાલિમા ઉત્પન્ન કરે છે. ધર્મરૂપ વૃક્ષને મૂળમાંથી જ ઉખોડી નાખે છે, કૃપા અને ક્ષમારૂપી કમલિનીને ફરમાવીચીમળાવી નાખે છે, લોભ-સમુદ્રમાં પ્રવેશ કરતાં નદીપૂરો તેમાં વધારો કરે છે, “શુભ મનરૂપી હંસને અહીંથી પ્રવાસ કરીને દૂર ભાગી જા' એમ જણાવે છે. આવો પરિગ્રહનદીપૂર કોને ક્લેશ નથી કરાવતો ?"
અષ્ટમી, ચતુર્દશીના પર્વદિવસોમાં આ કામદેવ શ્રાવક ચારેય પ્રકારનો પૌષધ ગ્રહણ કરીને રાત્રે ચોક-ચૌટામાં સૂર્યોદયના કાળ સુધી કાઉસ્સગ્નની પ્રતિમા ધારણ કરીને રહેતો હતો. અતિનિષ્કપ કાયાવાળો, વજની ખાણના હીરાના સારભૂત સ્તંભ સરખો, નિયમના નિર્વાહરૂપ શોભાવડે કરીને જે ક્રિીડા પર્વતની જેમ શોભતો હતો. સૌધર્મેન્દ્ર મહારાજાએ કરેલી તેની દઢતાની પ્રશંસાને સહન ન કરતો એવો કોઈક દેવ એક વખત કાઉસ્સગ્નમાં રહેલા તેને પ્રતિજ્ઞાથી ચલાયમાન કરવા માટે ત્યાં આવી પહોંચ્યો. ઉંચા કરેલ શુંડાદંડવાળો, ભયંકર કુંભસ્તળયુકત, અંજની પર્વત સરખો, વિશાળ કાયાવાળો બીહામણો હાથી વિમુર્તીને તે દેવ કહેવા લાગ્યો (૨૫) કે, “અરે ! અહિંથી દૂર ખસી જા, આ મારું સ્થાન છે અને હું અહિ જ વાસ કરીશ, હું દેવતા હોવા છતાં કોમળ વચનથી તને કહું છું માટે દુઃખ ન ધારણ કરીશ. નહીંતર એ પ્રમાણે બે ત્રણ ચાર વખત કહ્યું, પરંતુ તે કંઇ પણ જવાબ આપતો નથી, એટલે સૂંઢથી ઉંચકીને દૂર ફેંક્યો અને દાંતરૂપ મુશળથી તેને ભેદવા લાગ્યો.
તે મહાસત્ત્વવાળો કામદેવ શ્રાવક અતિવિપુલ ઉજ્જવલ વેદના સહન કરતો હતો, જે
