________________
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ
૩૭૯
અવશ્ય નરકગતિ મળવાની છે. આ કેવો વ્યવસાય થયો ? પાંચ મહાપાપો કહેલાં છે. તેમાંથી એક પણ પાપ કોઇ કદાપિ કરે તો તેવા મનુષ્યનો જૈન્મ જ ન થજો, કદાચ ગર્ભ પ્રાપ્ત કર્યો હોય, તો તે ગર્ભ ગળી જજો અને જન્મ હારી જજો.
આવાં અધમ દુષ્કર્મ કરનાર એવા મારા બ્રાહ્મણપણાને પણ ધિક્કાર થાઓ. અથવા બ્રાહ્મણપણાની વાત દૂર રાખીએ, કેમકે કહ્યું છે કે, ‘વિષયોમાં સીમારહિત વૃત્તિ, તેમ છતાં સ્તુતિ કરવા યોગ્યોમાં પરમ રેખા, તૃષ્ણારૂપી સો સર્પોમાં વસવા છતાં, તૃષ્ણા રહિત સજ્જનોમાં પ્રથમતા, ક્રોધ, સ્ત્રી, બાલકનો ઘાત ક૨ના૨ હોવા છતાં અવધ્યોમાં અગ્રેસરતા, બ્રાહ્મણોના દુઃખે તપી શકાય તેવા તપથી, પ્રાપ્ત કરાય તેવા વિલાસને નિત્ય નમસ્કાર થાઓ."
તો હવે આજ તરવારથી મારી જાતે જ મારા આત્માને હણી નાખું થવા ઉદ્ભટ તીક્ષ્ણ ભાલા વિષે ભોંકાઇને મૃત્યુ પામું !, અથવા ભૃગુપાત કરું ? આવા પ્રકારના પોતાની કલ્પનાના વિતર્કો ક૨વાથી સર્યું, તો હવે નિશ્ચલ અને સમર્થ એવા સુંદર ધર્મના મર્મને કહેનારા મહામુનિઓને પૂછું. એમ વિચારી વનમાં સાધુની તપાસ કરતાં ત્યા સંગ વગરના મનોહર કાઉસ્સગ્ગ ધ્યાનમાં રહેલાં સાધુની પાસે જઇને પોતે
કરેલા પાપનો પ્રતિકાર પૂછે.(૨૫) કે, ‘હે સ્વામી ! શું હું પાપથી ભરાએલા એવા મારા એકલા આત્માને મારી નાખું ?' એટલે કાઉસ્સગ્ગ પારીને તેને મુનિ કહે છે કે-'અરે ! આ પ્રમાણે આત્મવધ ક૨વાનું છઠ્ઠું પાપ કરવું યુક્ત નથી.
મેલું વસ્ત્ર મેશથી મિશ્રિત કરેલા જળ વડે ધોવાથી શુદ્ધ થતું નથી. ઘીથી ભરપૂર પૂર્ણ અન્ન ભોજન ક૨વાથી અજીર્ણનો ક્ષય થાય ખરો ? વાયુ રહિત લંઘન આદિ કરવાથી તે અજીર્ણનો નક્કી ક્ષય થાય છે. કોઈના પ્રાણોનો નાશ કરવાથી ઉપાર્જન કરેલ પાપ, પ્રાણિવધની વિરતિ-પચ્ચકખાણ કરવાથી થાય છે. જ્યારે તે વિરતિ પણ નિરવઘ સંયમના ઉઘમવાળાને સિદ્ધ થાય છે. લાખો ભવોમાં એકઠાં કરેલાં પાપ સમૂહને નાશ કરવામાં સમર્થ શિવસુખ-વૃક્ષના કંદ સમાન એવી જિનેશ્વરદેવે કહેલી આ દીક્ષા છે. તે મુનિના વચનની સાથે જ તેણે દીક્ષા અંગીકાર કરી અને બીજા વડે દુ:ખે કરી આચરી શકાય, તેવો આકરો અપવાદ-છૂટ-છાટ વગરનો અભિગ્રહ સ્વીકાર્યો. ‘જે દિવસે આ મહાપાપ કેઇ પ્રકારે મારા સ્મરણમાં આવી જાય, તો તે દિવસે અશનાદિક ચારે પ્રકારનો આહાર મારે ન ગ્રહણ કરવો.' જ્યાં સુધી લોકોનાં વચનોથી આ મારું પાપ ન ભૂંસાય ત્યાં સુધી આ કુશસ્થલ છોડીને બીજે સ્થળે હું વિચરીશ નહિ. ‘આ નગરમાં નગરલોકો મારી નિંદા કરતા અને મનેં પાપીને મુઠ્ઠી, લાકડી, ઢેફાં મારીને મને હણશે, એટલે મારાં પાપકર્મ ભય
