________________
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ
૨૪૩ સરખા એઠલે કે મધનો અલ્પ સ્વાદ કરનારની જિલ્લા જેમ છેદાઈ જાય છે, તેમ સંસારના અલ્પકાલીન થોડા વિષયસુખના ભોગો દીર્ઘકાળનાં નારકી આદિનાં દુઃકો આપનાર થાય છે. અથવા તો કિંપાકવૃક્ષના ફળ દેખાવમાં, સ્વાદમાં, સુગંધમાં મધુર દેખાવડાં અને સુગંધી હોય છે પણ ખાનારના પ્રાણ જલ્દી ઉડી જાય છે. માટે મસાણભૂમિ સમાન આ ભોગો અનેક ભયના કારણરૂપ છે. વધારે કેટલું કહેવું ?
ચારે ગતિમાં દુઃખનું મહાકારણ હોય તો આ વિષયભોગો છે, તો કલ્યાણની કાંક્ષાવાળો કયો શલ્ય સરખી તે સ્ત્રીઓમાં રાગ કરનાર થાય ? જો એને મારું જ પ્રયોજન હોય, તો મહાવ્રતોને અંગીકાર કરે. ત્યારપછી મોટો મહોત્સવ કરીને તેણે દીક્ષા અંગીકાર કરી. પદાનુસારી લબ્ધિવાળા ભગવંત મહાપરિજ્ઞા નામનાં પૂર્વના અધ્યયનમાંથી વિચ્છેદ પામેલી ગગનગામિની વિદ્યાનો ઉદ્ધાર કરીને તેમ જ જૈભક દેવતાએ આપેલી વિદ્યાના પ્રભાવથી ઇચ્છા પ્રમાણે આકાશમાં ગમન કરનાર મહાભાગ્યશાળી બન્યા.
કોઇક વખત ભગવંત પૂર્વના દેશ તરફથી વિહાર કરતા ઉત્તરાપથ તરફ ગયા. ત્યાં દુષ્કાળ પડ્યો. ત્યાંથી વિહાર કરીને બીજા ગામ વિહાર કરી શકાતો નથી, તે સમયે કંઠે આવેલા પ્રાણવાળો સંઘ ભગવંતને વિનંતિ કરવા લાગ્યો કે, “આપ સરખા વિદ્યાવંત અને જ્ઞાનના ભંડાર તીર્થાધિપતિ હોવા છતાં શ્રેષ્ઠ ગુણોના સંઘાતવાળો આ સંઘ આર્તધ્યાનને આધીન બને અને મૃત્યુ પામે તે યુક્ત ન ગણાય.” ત્યારે પટવિદ્યાથી જ્યારે (શ્રમણ) સંઘને પટ ઉપર ચડાવતા હતા, ત્યારે ગાયો ચરાવવા ગયેલ એક શય્યાતર દ્વિજ ત્યાં આવી પહોંચ્યો. તેણે દેખ્યું કે આ સર્વે ઉડવાના છે, એટલે પોતાના મસ્તકની વાળની ચોટલીને દાતરડાથી કાપીને વજસ્વામી ભગવંતને કહેવા લાગ્યો કે, “હે ભગવંત ! હું પણ તમારો ખરેખરો સાધર્મિક થયો છું.' કરુણા-સમુદ્ર એવા ભગવંતે તેનો સ્વીકાર કર્યો.
જગતના સર્વ જીવોને હિતકારી એવા શ્રુતાચારને અનુસરનારા સાધર્મિક-વાત્સલ્ય કરવામાં અને સ્વાધ્યાયધ્યાન કરવામાં ઉદ્યમવાળા તેઓ ચરણ-કરણમાં રક્ત બની તીર્થની પ્રભાવના કરતા હતા, જો પ્રવચન-ચિંતામણિ ગુણના અદ્વિતીય ભંડાર એવા વજસ્વામી સરખા સંઘનું વાત્સલ્ય કરે, તો ખરેખર આ સંઘ-વાત્સલ્ય એ જ પ્રવચનનો સાર ગણાય.
શાસ્ત્રના જાણકારોમાં શિરોમણિ, અતિશ્રેષ્ઠ ગુણવાળા તેમણે તેવા પ્રકારની ઇરિયાવહિયા કરી. આવા પ્રકારની તેમની અદ્વિતીય ગીતાર્થતા જય પામો. જગતમાં કેટલાક કાર્ય કરવા સમર્થ હોય છે, પરંતુ સમર્થ હોવા છતાં પણ ગીતાર્થ હોતા નથી, પરંતુ આ વજસ્વામી મુનિસિંહ તો અતિસમર્થ અને સાથે ગીતાર્થ પણ છે, તેમને નમસ્કાર કરું છું.
હવે દક્ષિણ દેશની મુકુટ સમાન એવી પુરી નામની નગરીમાં વિહાર કરતા કરતા
