________________
૨૦૦
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ છું, ત્યારે મારું ચિત્ત અતિશય આનંદ પામે છે, જાણે મારા નયનોમાં અમૃતજળ સ્થાપન કર્યું હોય તેમ વિકસિત થાય છે.”
શું કૃષ્ણ વક્ષ:પ્રદેશમાં શ્રી વત્સના લંછન કર્યા હોય, તેવાં સાત રૂપ કર્યો છે કે શું? હું બાલ્યવયની હતી, ત્યારે અમુત્તા (અતિમુક્તક) મુનિએ મને કહેલું હતું કે, જગતમાં ઉત્તમ તેવા તારા આઠ પુત્રો જીવતા હશે. તો આ મારા પોતાના અંગથી ઉત્પન્ન થયા હશે ! તે છએ નક્કી કૃષ્ણના બધુઓ હશે. મારા દુર્દેવે કોઈ દ્વારા આ મારા ઉત્તમ દેહવાળા પુત્રોને સુલસા-નાગશેઠને ઘરે પહોંચાડી દીધા જણાય છે. પ્રાત:કાળે જાગીને હું નેમિપ્રભુની પાસે જઈશ. જ્ઞાનના ભંડાર એવ તેમને આ વાત પૂછીશ. પોતાના હસ્તમાં કંકણો સ્થાપન કરીને વળી હાથમાં દર્પણ ધરી મુખ દેખ્યું. સૂર્યોદય થયો, ત્યારે દેવી દેવ પાસે પહોંચ્યા.
રથમાંથી નીચે ઉતરી, પ્રણામ કરી, આગળ બેસી. ત્યારપછી ઉત્તમજ્ઞાનવાળા ભવનના ભાનુ સમાન ભગવંતને પૂછે છે.
દેવો અને અસુરો આદિની પર્ષદામાં ટગમગ નજર કરતી દેવકીને દયાસમુદ્ર ભગવંતે બોલાવી અને મનમાં વિચારેલ પ્રશ્નનો ઉત્તર આપ્યો કે, “હે ધર્મશીલે ! તેં મનમાં ચિંતવ્યું હતું, તે સત્ય જ છે, તેમાં બિલકુશ શંકા નથી. હરિણગમેલી દેવે તારા પુત્રોને સમયે ખસેડીને સુલસાને ત્યાં રાખ્યા. હે મૃગાલિ ! આ તારા જ પોતાના પુત્રો છે. તારા પુત્રોને મારવા માટે કંસને આપ્યા હતા, આગલા ભવમાં તે જાતે કરેલા કર્મનું પોતાના પુત્રના વિયોગનું કર્મ આ ભવમાં ઉદયમાં આવ્યું હતું. આગલા ભવમાં તેં તારી શોક્યના સાત રત્નો છૂપી રીતે ચોરીને તેના બદલે તેના સરખા સારા કાચના અખંડ ટૂકડા મૂક્યા હતા.
શોક્ય ઘણી વિલાપ કરવા લાગી, ત્યારે સારા ગુણવાળા રત્નોમાંથી એક પાછું આવ્યું. સાત રત્નો ચોર્યા હતાં, તે સંબંધી સજ્જડ મનનું દુઃખ થાય તેવું, છ પુત્રના વિયોગનું દુઃખ તને પ્રાપ્ત થયું. જે ક્ષણે તેં એક રત્ન અર્પણ કર્યું, તેથી કૃષ્ણતને અનેક સુખ આપ્યાં. આ સાંભળીને દેવકી રાણી બોલ્યાં કે, નેમિ જિનેશ્વરે મને સુંદર વાત કરી. જિનેશ્વરે બતાવેલા, તે સાધુને વંદન કરે છે, ત્યારે સ્તનમાંથી દૂધનો પ્રવાહ ઝરવા લાગે છે.
હવે તે વંદના કરતી હતી, ત્યારે મુનિ અભિનંદન આપતા કહે છે કે, જગતમાં તમે ઘણા ધન્ય અને પુણ્યવતી છો, તમે ઘણા ગુણ ધારણ કરનાર, સુલક્ષણવાળી કુક્ષીમાં પુત્રને ધારણ કરનારાં છો. કારણ કે, મોક્ષસુખે સાધવામાં સમર્થ એવા છએ પુત્રોએ સુપ્રશસ્ત સંયમ સ્વીકાર્યું છે. ગંધર્વો, વિદ્યાસિદ્ધો, ખેચરોએ જેમને સંતોષ પમાડેલા છે, એવા કૃષ્ણરાજા અર્ધભરતનું સામ્રાજ્ય ભોગવે છે.