________________
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ
૩૦૭
અશ્રુધારા વહન થાય તેવાં મોટાં રુદનો કર્યાં.
'હે વત્સ ! હે વત્સલ ! હે ચતુર પુત્ર ! ગુણીઓમાં અગ્રેસર ! અમારા પ્રત્યે આવું કાર્ય કેમ કર્યું ? હું કેવી મહાઅનર્થમાં -દુ:ખમાં પડી, મારા જેવી બીજી કોઈ સંસા૨માં આવા મહાદુ:ખવાળી નથી. હે નિર્મળ હૃદયવાળા સુંદર ચારિત્ર કરવામાં શૂરવીર ! મને ક્રૂર યમરાજાએ ઉંડા કૂવામાં ધકેલી દીધી, મેં કે વહુઓએ તારો સર્વથા કોઇ અવિનય કર્યો નથી.’ આ પ્રમાણે તેના ગુણોનું સ્મરણ કરીને દીર્ઘકાળ રુદન કરીને પહેલાં જે તે સાધુના શરીરની દેવે પૂજા કરી હતી, તેની પૂજા ફરી કરી. કાલાગુરુ, ચંદન વગેરે સારા પદાર્થોથી સત્કાર કરી તે વાસમાં તે સાધુનું તીર્થ સ્થાપ્યું. વહુઓની સાથે ક્ષિપ્રા મહા નદીના કિનારે જઇને નેત્રમાંથી લગાતાર અશ્રુ વહી રહેલાં છે. એ પ્રમાણે મહામુશ્કેલીથી તેને જળાંજલિ આપે છે.
પુત્રના વિયોગ-શોકથી જલતી કોઈ પ્રકારે પડતી-આથડતી પોતાના ઘરે પહોંચી. મહાઆક્રંદનના શબ્દથી આખું ભવન ભરાઇ ગયું હોય-તેવા શબ્દો સાંભળીને આર્ય સુહસ્તિએ આશ્વાસન આપતાં કહ્યું કે, ‘હે ધર્મશીલે ! તું આટલો અધિક શોક કેમ કરે છે ?, અતિશય શોક કરવો, તે વિવેકવાળા માટે અમંગલ ગણાય, માટે શોકનો ત્યાગ કરો, શોક ક૨વાથી કોઇ જીવતો થાય છે ? અથવા શરીરપીડા કરવાથી કોઈના રોગ ચાલ્યા જાય છે ? (૫૦) ભવ-વ્યાધિ મટાડવા માટે ધર્મનું ઔષધ મહાન-મનોહર છે. શોકાદિક કુદોષને દૂર ક૨વામાં ધર્મ ઉત્તમ મંત્ર છે.
બે પ્રહર માત્ર દીક્ષા પાલન કરનાર તમારો પુત્ર ધર્મના પ્રભાવથી તે નલિનીગુલ્મ વિમાનમાં મોટો દેવ થયો. આ પ્રમાણે ધર્મદેશના શ્રવણ કરીને સુંદર પ્રશસ્ત મતિવાળી સાર્થવાહી ભવથી વૈરાગ્યવાળી બની. વહુઓ સહિત ઘરથી નીકળી તરત જ દીક્ષા અંગીકાર કરી. વહુઓમાંથી એક વહુ ગર્ભવતી હતી, તેણે દીક્ષા ન લીધી. તેને ગૃહવાસમાં રોકી, તેણે સમય થયો, ત્યારે સુંદર પુત્રને જન્મ આપ્યો. રોહણાચલની ખાણમાંથી હીરો હોય તેવા પુત્રરત્નને જન્મ આપ્યો. જેમ વન ઝાડીમાં આમ્રવૃક્ષ વૃદ્ધિ પામે, તેમ દરરોજ આ બાળક વૃદ્ધિ પામવા લાગ્યો. પોતાના પિતાનું ચરિત્ર સાંભલીને ચિત્તમાં સત્કાર હર્ષ પામ્યો. તે વન-પ્રદેશમાં પોતાના પિતાની મૂર્તિ સારી રીતે ઘડાવીને તૈયાર કરાવી, સારા મુહૂર્તે તેની સ્થાપના કરાવી.
પાદપોપગમ અનશન કરેલ હોય ને બાળકો સહિત શિયાળ તેના શરીરનું ભક્ષણ કરતી હોય, તેવી મૂર્તિ ભરાવી. તેના ઉપર મનોહર શિખરવાળું ઉંચું દેવળ કરાવ્યું. ત્યાં આગળ નૈવેદ્ય ધરાવવાં, પૂજા કરવી, મહોત્સવ, નૃત્ય વગેરે દ૨૨ોજ કરાવે છે. કાલક્રમે તે