________________
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ
૩૧૯ ખાતર બાર વરસ પછી યાદ કરાવજો.” સંસારથી ઉદ્ધાર કરવાની મતિવાળા દેવે વારંવાર આગ્રહ કર્યો, પરંતુ તે વખતે તે દેવતાના હૃદયમાં તે બંનેએ દીનતા બતાવી.
ફરી બાર વરસ પસાર થયા પછી દેવે સ્મરણ કરાવ્યું કે, “ભોગો ભોગવતાં બાર વરસ પૂર્ણ થયાં, એટલે મેતાર્ય ઉત્તમ મુનિપણું ગ્રહણ કર્યું. નવીન નવીન નવ પૂર્વના મહા અર્થો ગ્રહણ કર્યા, ગીતાર્થ તીવ્ર તપસ્યા કરવામાં સ્થિર મનવાળા થયા. કોઈક વખત વિચરતા વિચરતા એકાકી પ્રતિમાવાળા તે મુનિવર રાજગૃહી નગરમાં પધાર્યા. ગોચરચર્યાએ ફરતા એક સુવર્ણકારના ભવનના આંગણામાં પહોંચ્યા.
તે સમયે સુવર્ણકાર ૧૦૮ સુવર્ણમય થવો ઘડીને તૈયાર કરતો હતો. તે ત્યાં જ સ્થાપના કરીને પોતાના ભવનની અંદર ગયો. તે સમયે ત્યાં કૌચપક્ષી ક્રીડા કરતું હતું, તે ત્યાંથી જવલા ચરી ગયું. કાઉસ્સગ્ન-ધ્યાનમાં ઉભેલા મુનિએ જવલા ગળતા દેખ્યા. ક્ષણવારમાં સુવર્ણકાર અંદરથી બહાર આવ્યો અને જવલાં ન જોયાં, એટલે ભયભીત બની નજીકમાં રહેલા સાધુને પૂછ્યું કે, “કૃપા કરીને કહો કે, અહિંથી આ સોનાના યવો કોણે હરણ ક્યાં? અહિ તમે લાંબા કાળથી ઉભેલા છો એટલે જાણતા જ હશો.
શ્રેણિક રાજા જિન-પ્રતિમાની આગળ નવીન સુવર્ણના બનાવેલા ૧૦૮ જવાથી દરરોજ પૂજા કે છે. તેનો સુંદર સ્વસ્તિક રચે છે અને પછી વિસ્તારથી દેવાધિદેવને વંદન કરે છે. રાજાને દેવની પૂજા કરવાનો અત્યારે સમય થયો છે. સમય થયાં પહેલાં મારે જવલાં આપવાનાં છે, તો આપ કહો. નહિતર રાજા મારા કુટુંબસહિત મને મરાવી નંખાવશે, માટે . મારા ઉપર કરુણા લાવીને આપ કહો કે, “આપે કે બીજા કોઇએ ગ્રહણ કર્યા છે. હું તમારી કે બીજા કોઈની વાત કોઇને પણ કહીશ નહિં. એટલું જ નહિ, પરંતુ તે સ્વામી! આટલા પ્રમાણમાં સુવર્ણ પણ હું તમને આપીશ. અત્યારે મારે રાજાને જવલાં આપવાનો સમય સાચવવો છે.(૭૫).
પ્રાણિ દયા-જીવ-રક્ષણ માટે મેતાર્ય મુનિ કશું પણ બોલતા કે જવાબ આપતા નથી. એટલે સોની બોલ્યો કે, “આ પાખંડી છે, આ જ ચોર છે, શા માટે કંઇ બોલતો નથી, તપસ્વી-સાધુનો વેષ માત્ર પહેર્યો છે. પ્રાણનાશ થવાની પીડા આજ સુધી તે પામ્યો નથી.
ચામડાની વાઘર પાણીમાં ભીની કરીને મુનિના મસ્તક ઉપર સજ્જડ ખેંચીને એવી સજ્જડ બાંધી કે તડકામાં સુકાવા લાગી એટલે વાધર વધારે ખેંચવા લાગી. એટલે બંને નેત્રો બહાર નીકળી ગયા, તે મહાત્મા મેતાર્ય મુનિ તે સમયે મનમાં સુંદર ધ્યાન કરવા લાગ્યા કે, “મારા જીવિતથી વધારે શું છે! જો જવને આશ્રીને હું કદાચ સાચી વાત કહી દઉં, તો બિચારા આ કૌંચ પક્ષીનું પેટ ચીરીને નિર્દયતાથી મારી નાખશે, તો ભલે મારું મરણ
