________________
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ
૩૨૧ એ પ્રમાણે બારણાનાં કમાડ બંધ કરીને આખા કુટુંબ સહિત યતિવેષ ગ્રહણ કર્યો. સુવર્ણના જવ લેવા માટે આવેલા પુરુષોએ મેતાર્ય મુનિનો ઘાત અને સોનારે તેનો ઘાત કર્યો છે, તે સર્વ વૃત્તાન્ત સેવકોએ રાજાને નિવેદન કર્યો, એટલે અતિ-ભયંકર ભૂકુટીની રચનાવાળા ભાલતલવાળા રાજા શ્રેણિકે ખરાબ રીતે કુટુંબ સહિત તેનો વધ કરવાની 'આજ્ઞા કરી. એટલે હાથમાં પ્રચંડ ઊંચા દંડ લઇને રાજાના સુભટો તેના ઘરે આવી પહોંચ્યા. પરંતુ આખા કુલસહિત સર્વેને પ્રવૃજિત થએલા જોઇને તેઓને દંડનો અગ્રભાગ બતાવીને રાજાની પાસે લઈ ગયા. ૩૧૩
આખા કુટુંબ સહિત સાધુવેષવાળા સોનારે રાજાને ધર્મલાભ આપ્યો. શ્રેણિક રાજાએ કહ્યું કે, “મરવાનાં ડરથી તેં સાધુવેષ ગ્રહણ કર્યો છે. આ વેષમાં તને શિક્ષા કરું તો શાસનનો ઉદ્ઘાહ થાય, તો હવે આ ઉલ્લંઘન ન કરવા યોગ્ય મારી આજ્ઞા સાંભળ
સ્વીકારેલાં આ વ્રતો જીવિત સુધી જો તમે નહિં પાલન કરો અને તમારામાંથી એક પણ જો આ વ્રતનો ત્યાગ કરશો, તો તમારો શારીરિક-પ્રાણાંતિક દંડ રાજા કરશે.
જેવી રીતે નિષ્કપ મેતાર્ય મહર્ષિએ પોતાના પ્રાણના નાશના ભોગે પણ સમભાવ સ્વરૂપે સામાયિક કર્યું, તેમ બીજાઓએ પણ બીજા જીવોના રક્ષણ માટે કરવું. (૨૦૦) આ સામાયિકને આશ્રીને બીજાઓએ પણ કહેવું છે કે,"જે કૌંચપક્ષીના અપરાધમાં કૌંચની પ્રાણિદયા ખાતર કૌંચને અપરાધી તરીકે સોનીને ન જણાવ્યો અને પોતાના જીવિતની ઉપેક્ષા કરી એવા મેતાર્ય મહર્ષિને નમસ્કાર કરું છું. વાઘર વીંટીને મસ્તકે બાંધીને બે આંખો કાઢી નાખી, તો પણ મેતાર્ય મેરુપર્વત માફક જે પોતે સંયમથી ડગ્યા નહિ, તેમને નમસ્કાર થાઓ. તથા નવીન ભીંજાએલી જે ચામડાની વાઘરથી સોની વડે સજ્જડ બંધાયા. તે જ્યાં સુધી અહિં મસ્તક વિષે જેવી રીતે અદ્ભુત કર્મમાં કઠોર બનીને સહન કરીને ઉભા રહ્યા, એવા તે મેતાર્ય મુનિ મારી મુક્તિ માટે થાઓ.(૨૦૩).
મેતાર્ય મુનિ કથા સંપૂર્ણ. (ગ્રંથાગ્ર-ક000) શ્રી મહાવીર ભગવંતના હસ્તે દીક્ષિત શિષ્ય શ્રી ધર્મદાસગણિ રચિત ઉપદેશમાળા અને આ. શ્રીરત્નપ્રભસૂરિ વિરચિતા દોઘટ્ટી ટીકાના પ્રથમ ખંડનો આ. શ્રી આનન્દસાગરસૂરિશ્વરજી મ.ના શિષ્ય આ. શ્રી હેમસાગરસૂરિએ કરેલ ગૂર્જરાનુવાદ પૂર્ણ થયો.
(સંવત્ ૨૦૨૯ શ્રાવણ વદિ ૫, રવિવાર તા. ૧૯-૮-૭૨ સૂરત શ્રી નવાપુરા જૈન નૂતન ઉપાશ્રય.) ૩૧૩
