________________
૩૦૪
પ્રા. ઉપદેશમાલાની ગૂર્જરાનુવાદ આગલા ભવમાં ભોગવેલ સુંદર નલિની ગુલ્મ વિમાનનું સુખ સ્મરણ કરે છે. મનુષ્યભવના ભોગોથી વિરક્ત થાય છે અને અહિંના સર્વ સુખને નક્કી કેદખાનાના દુઃખ સ્વરૂપ ગણે છે.
ત્યારપછી તે એકદમ આચાર્ય ભગવંત પાસે પહોંચ્યો, પ્રણામ કરી બે હાથની અંજલિ જોડી આગળ આવી પૂછવા લાગ્યો કે “હે ભગવંત ! નલિની ગુલ્મ વિમાનનું સ્વરૂપ પ્રરુપતા એવા આપે શું તે પ્રગટ અનુભવ્યું છે ? ત્યારે આચાર્યે કહ્યું કે - “હું તે ઉત્તમ વિમાનમાંથી અહિં આ મનુષ્યગતિમાં નથી આવ્યો, તો પણ તું જાતિસ્મરણથી જેટલું સ્મરણ કરે છે, તે હું સૂત્રના આધારે તેવું જ જાણી શકું છું.” “હે પ્રભુ ! ત્યાં જવા માટે હું એકદમ ઉત્કંઠિત થયો છું. જેવી રીતે ત્યાં જઇ શકાય તેનો ઉપાય યથાર્થ કહો. ત્યારે આચાર્ય ભગવંતે કહ્યું કે, “હે મહાસત્ત્વ ! દીક્ષાની શિક્ષાથી ત્યાં જઈ શકાય, તે સિવાય બીજા કોઇ રસ્તે તે વિમાનમાં નજઇ શકાય.” તો હે સ્વામી ! તે દીક્ષા અને શિક્ષા મને ત્યારે જ આપો, જેથી તેને યથાર્થ આચરીને ત્યાં જાઉં.”
ગુરુએ કહ્યું કે, સાર્થવાહી તારી ભદ્રા માતાએ દીક્ષા આપવાની સુંદર સમ્મતિ મને આપી નથી, તેથી હે વત્સ! તો હું તને દીક્ષા કેવી રીતે આપું?' “હે નાથ ! ક્ષણવારનો પણ " હવે કાલવિલંબ હું સહન કરી શકતો નથી. હું મારી જાતે જ દીક્ષા ગ્રહણ કરીશ આ મારો દઢ નિશ્ચય છે.” આ પ્રમાણે કુમારનો દઢ નિશ્ચય જાણીને, લાભ જાણીને “રખે પોતાની મેળે દીક્ષા ગ્રહણ કરે” તેથી આચાર્યે દીક્ષા આપી. સાહસવીર સાધુ થયો. (૨૫)
હે વત્સ ! પવિત્ર ચારિત્ર તું પામ્યો છે, તો જગતમાં લાંબા કાળ સુધી તેનું પાલન કરજે. સુંદર રીતે પાલન કરવાથી સ્વર્ગ અને અપવર્ગ-મોક્ષને સાધી આપનાર થાય છે. નવીન સાધુએ નમસ્કાર કરીને વિનય-પૂર્વક જણાવ્યું કે, “હે સ્વામી ! હું આજે જ તેને સાધીશ, નલિની ગુલ્મ વિમાનના ભોગ-સુખનો અતિશય ઉત્કંઠિત બનેલો અત્યારે જ મનુષ્ય-આયુષ્યથી મુક્ત થઈ ત્યાં પ્રયાણ કરું છું.'
હવે અવંતિસુકુમાલ મુનિ ગુરુ પાસેથી નીકળ્યા, બોરડી કંથારી બાવળનાં કાંટાળા જંગલમાં પહોંચ્યો. છેદાએલા વૃક્ષ શાખા માફક સુંદર યશ વિસ્તારતો સાહસવીર ત્યાં જમીન પર પડ્યો. માર્ગમાં પગમાં કાંટા ભોંકાયા હતા, તેના લોહીની ગંધ આવવાથી અનેક નાના બચ્ચા સહિત એક શિયાળણી ત્યાં પહોંચી. પગથી એક બાજુ શિયાળણી અને બીજી બાજુ તેનાં બચ્ચાંઓ રાત્રે તે મુનિના શરીરને ભક્ષણ કરવા લાગી. પહેલા પહોરમાં ઢીંચણ સુધીનો, બીજા પહોરમાં સાથળના અગ્ર ભાગ સુધી, ત્રીજાપહોરે નાભિના ભાગ સુધી શિયાળે મુનિના દેહનું ભક્ષણ કર્યું. સ્થિરમનવાળા મુનિ આ સમયે પંચત્વ પામ્યા.
અનિત્યાદિક ભાવના ભાવતા, દેહ-પીડા સહન કરતા, કોઈ ઉપર કે શિયાળ ઉપર
