________________
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ
મુસાફર જેવી પુણ્ય-રહિતની મારી ગતિ કેવી થશે ?’
૨૮૯
વાસી ભોજનનું માત્ર હાલ હું ભોજન કરી રહેલો છું. પરંતુ તે ભોજનથી શરીર સ્વસ્થ રહેતું નથી. નવી તાજી કરેલી રસોઈ જમવામાં જે આનંદ આવે છે, તેવો વાસી ભોજનમાં આનંદ આવતો નથી. પૂર્વભવનું પુણ્ય ભોગવવું, તે વાસી ભોજન સમાન સમજવું. જો અહિં નવું પુણ્યોપાર્જન નહિં કરીશ, તો સુકૃત કર્યા વગરનો હું નક્કી ક્લેશ-દુઃખ પામીશ. કહેલું છે કે -
”આયુષ્ય વાયુથી ઉડતા રૂ માફક ચંચળ છે, લક્ષ્મી એ તો નાશ પામવાના સ્વભાવવાળી પ્રસિદ્ધ છે, યૌવન તરુણ સ્ત્રીના મન-તરંગો તેમજ સુભગ કટાક્ષો માફક નાશ પામવાના સ્વભાવવાળું છે. વળી આ કાયામાં રોગોના વેગ પર્વતપરથી વહેતી નદીના પ્રવાહ માફક અટકતા નથી. સાંજે એક વૃક્ષ પર જુદી જુદી દિશાઓમાંથી આવી પક્ષીઓ રાત્રિ-વાસ કરે છે અને સવારે જુદી જુદી દિશાઓમાં વિખુટા પડી જાય છે, તેમ સ્વજનો આ ભવમાં જુદા જુદા સંબંધોવાળા થાય છે અને આયુષ્ય પૂર્ણ થાય એટલે જુદી જુદી ગતિમાં પોતાના કર્માનુસાર ચાલ્યા જાય છે.”
સ્નેહવાળા પ્રિયજનો ઉપરનો સ્નેહ વિજળીની માળા-હાર માફક ક્ષણવારમાં અદૃશ્ય થાય છે. (૬) આ વિ૨સ સંસારમાં પ્રવ્રજ્યાં ક૨વાનો ઉદ્યમ કરવો જોઇએ. પાંચ કસાઈખાનાની પ્રચુરતાવાળા ઘર-વાસમાં ધર્મ કેવી રીતે બની શકે ? કહેલું છે કે - ‘ખાણિયે, ઘંટી, ફૂલો, પાણિયારું, સાવરણી આ પાંચ ગૃહસ્થનાં હિંસાનાં મોટાં સાધનો છે. તેથી ગૃહસ્થ સ્વર્ગમાં જઇ શકતો નથી.” એમ વિચારીને પોતાના જ્ઞાતિજનો, મિત્રો, અને સ્નેહીવર્ગને આમંત્રણ આપી બોલાવી, ભોજન, ભૂષણ, વસ્ત્રાદિક આપીને તેમનો સત્કાર કર્યો.
ભોજન કર્યા પછી તંબોલ વગેરે પોતે આપીને, પોતાના પુત્રને પોતાના કુળનો વર્ડરો પોતે સ્થાપન કર્યો. એક કાષ્ટમય પાત્ર તૈયાર કરાવીને ઘર, ધાન્ય, ધન વગેરેનો ત્યાગ કરીને તાપસની પાસે પ્રાણામિત નામની દીક્ષા ગ્રહણ કરી. ઉંચે દેખે, ઉંચું દેખીને પ્રણામ કરે, નિરંતર સૂર્ય, ચંદ્ર, સ્કંદ, ઇન્દ્રાદિક બીજાને, અથવા શ્વાસન, પાડા, ગધેડા વગેરેને
પ્રણામ કરવા.
જીવન-પર્યન્ત પાણી સિવાય અઠ્ઠમ તપ કરીને પારણું કરતો હતો. કાષ્ઠના ભિક્ષાપાત્રમાં જે ભિક્ષા પ્રાપ્ત થતી હતી, તેના ચાર ભાગ પાડી, કરુણાથી તેના ત્રણ ભાગ જળચર, સ્થલચર અને ખેચર જાનવરોને આપીને બાકી રહેલા એક ભાગ ભિક્ષાને ૨૧ વખત જળથી ધોઇને તે તાપસ ભોજન કરતો હતો. એ પ્રમાણે ૬૦ હજાર વર્ષ સુધી તીવ્ર તપ અને ચરણ કરીને, દરેકને પ્રણામ કરવાની પ્રાણામિત દીક્ષા અખંડ પાળીને તે ચિંતવવા
