________________
૨૭૬
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરનુવાદ ભદ્રબાહુ મુનિએ કહ્યું કે, “મને બહાર ન મૂકો, જે બુદ્ધિવાળા સાધુ હોય, તેમને અહિં મોકલી આપો.'
“દિવસે તેમને ધ્યાન સુધીમાં સાત વાચનાઓ આપીશ. એક વાચના ભિક્ષાથી પાછા ફરશે, ત્યારે આપીશ, બીજી બરાબર દિવસના મધ્ય કાલ વેળાએ, ત્રીજી અંડિલભૂમિથી પાછા આવશે, તે કાળ-સમયે, એક દિવસના અંત સમય થવા વેળાએ ચોથી, આવશ્યક ક્રિયા કર્યા પછી ત્રણ વાચનાઓ આપીશ. ત્યારપછી સ્થૂલભદ્ર વગેરે પાંચસો બુદ્ધિશાળી સાધુઓને ત્યાં મોકલ્યા, વાચના લેવાના સમયે વાચનાઓ ગ્રહણ કરે છે, જ્યારે એક બે ત્રણ વાચના અવધારણ કરવા સમર્થ બની શકતા નથી, ત્યારે એક સ્થૂલભદ્ર સિવાય બાકીના સાધુઓ ખસી ગયા.'
હવે જ્યારે ધ્યાન કરવાનું થોડું બાકી રહ્યું, ત્યારે ગુરુએ સ્થૂલભદ્રને પૂછ્યું કે, તે ક્લેશ પામતો નથી ને ?” “હે ભગવંત ! મને કોઇ ક્લેશ નથી.” તો “કેટલોક કાળ ખમી જા-રાહ જો, દિવસે પણ તને વાચના આપીશ.” આચાર્યને પૂછ્યું કે, “મેં કેટલું પઠન કર્યું ? તો કે ૮૮ સૂત્રો, તે માટે સરસવ અને મેરુપર્વત જેટલી ઉપમા સમજવી, અર્થાત્ તું ભણ્યો તે સરસવ જેટલું અને મેરુ જેટલું ભણવાનું બાકી રહેલું છે, પરંતુ ભણ્યો, તેના કરતાં ઓછા કાળમા તું સુખેથી ભણી શકીશ. સર્વ દૃષ્ટિવાદ અને ક્રમસર દશ પૂર્વે ભણી ગયા. તેમાં માત્ર બે વસ્તુ ન્યૂન એવાં દશ પૂર્વો ચૂળભદ્ર ભણી ગયા પછી ગુરુ સાથે વિચરતા વિચરતા પાટલીપુત્ર આવી પહોંચ્યા, બહારના ઉદ્યાનમાં મુકામ કર્યો. (૧૪૦)
સ્થૂલભદ્ર મુનિની યક્ષાદિક સાત બહેનો મોટાભાઇનેવંદન કરવા માટે ત્યાં આવ્યાં. ગુરુને વંદન કરી પૂછ્યું કે, “મોટાભાઇ ક્યાં છે?” એટલે ગુરુએ કહ્યું કે, આ દેવકુલિકામાં અભ્યાસ કરી રહેલા છે. સાધ્વીઓને આવતી દેખી રાજી થયા, તેમને પોતાની ઋદ્ધિ દેખાડવા માટે સિંહાકારનું પોતાનું રૂપ વિકવ્યું, એટલે સિહ દેખીને ત્યાંથી સાધ્વીઓ ભાગવા લાગી ગુરુને જઇને કહ્યું કે, “હે સ્વામિ ! સિંહ તેને ખાઈ ગયો જણાય છે.' ભય પામેલી તેઓને ગુરુએ કહ્યું કે, “તે સિંહ નથી, પણ સ્થૂલભદ્ર જ છે.” ફરી આવીને વંદન કર્યું. બેઠા પછી કુશલવાર્તા પૂછી. એટલે કહ્યું કે, “શ્રીયકે દીક્ષા અંગીકાર કરી, પર્વ દિવસે ઉપવાસ અમે કરાવ્યો. તે મૃત્યુ પામી સ્વર્ગવાસી થયા, ઋષિહત્યા અમને લાગી, તેથી ભય પામી, તપસ્યાથી દેવતા પ્રભાવિત થયા અને મને મહાવિદેહમાં લઈ ગયા. ત્યાં તીર્થંકર ભગવંતના ચરણ-કમળમાં મારા આત્માની શુદ્ધિ કરી. ભગવંતે શુદ્ધાશય હોવાથી શ્રીયક દેવલોકે ગયા હોવાથી તેને પ્રાયશ્ચિત નથી.' ભાવના અને વિમુક્તિ નામનાં બે અધ્યયનો આપ્યાં, જે અહીં લાવી છું. આ કહ્યા પછી વંદન કરી સાધ્વીઓ પોતાના સ્થાને ગયાં.
