________________
પ્રા. ઉપદેશમલાનો ગૂર્જરનુવાદ
૨૫૫ સાધુને ન કહ્યું તેવા ઔષધ-પાણીની અનેષણા કરી. છતાં પણ અદીન-મનવાળા તે તે દેવને છળીને તે સર્વ વહોરી લાવી સાથે લઈ તે સાધુ પાસે ગયા. એટલે પેલો સાધુ ક્રોધ પામીને એમ બોલવા લાગ્યો કે - “રોગની મહાવેદના ભોગવતો હું અહિં જંગલમાં હેરાનગતિ ભોગવી રહેલો છું, ત્યારે તે પાપિષ્ઠ નિર્દય દુષ્ટ ! તું મકાનમાં સુખેથી સુતો સુતો આણંદ માણે છે.”
આવાં તિરસ્કારનાં વચનોથી તિરસ્કાર પામેલો છતાં ફરી ફરી તેને ખમાવે છે. એવાં તિરસ્કાર વચનોને પણ તે મહામુનિ અમૃત સરખાં માનતા હતા. આ સાધુને અશુભ રોગથી નિરોગી કેમ કરું ? એવા ધ્યાનથી તે સાધુની રજા લઇને પોતાના હસ્તો વડે અશુચિથી ખરડાએલાં તેનાં અંગોને ધોઈને સાફ કર્યા અને નંદિષણે વસતિમાં લઇ જવા માટે પોતાની ખાંધ પર બેસાર્યા.
હાલતાં-ચાલતાં લગાર પગ ખાડામાં પડે અને સ્કૂલના થાય, તો સાધુના મસ્તકમાં હાથથી પ્રહાર કરવા લાગ્યો. વળી તે દેવસાધુ નંદિષણની પરીક્ષા કરવા માટે અતિદુગંધમય અશુચિ પ્રવાહી સ્થડિલ નંદિષેણ તપસ્વી ઉપર કરે છે. ક્ષારવિશેષથી જલ્દી તપસ્વી મુનિનું અંગ પીડાવા લાગ્યા. પોતાના શરીર ઉપર લોહની મોટા પર્વતની વજનદાર શિલાનો ભાર વિકર્યો અને વળી મુનિ શરીર જોરથી પકડી રાખે છે, તો કહે છે કે, “હે પાપિષ્ઠ ! મને કઠણ હાથ કરીને કેમ પકડી રાખે છે ? હે નિર્ભાગ્યશેખર ! બીજાની પીડાની દરકાર કેમ - કરતો નથી ? હે અનાર્ય ! સામાની પીડા તરફ વિચાર કર.”
આ પ્રમાણે નિષ્ફર વચન કહેનાર એવા તે રોગી મુનિને રોગની શાંતિ અને સમાધિ કેમ થાય ? એમ નંદિષણ મુનિ માર્ગમાં વિચારતા હતા. મારાથી જે કંઈ તેને પીડા થાય છે, તેનું હું મિચ્છામિ દુક્કડ આપું છું.” એમ વિચારી કહે છે કે, “હે મુનિ ભગવંત! તમે તમારા મનમાં ખેદ ન કરો, મારી વસતિમાં જઇને તમને હું રોગ વગરના કરીશ.” ત્યારપછી તે દેવોએ નિર્મલ અવધિજ્ઞાનથી જાણ્યું કે, “અગ્નિમાંથી તપીને બહાર નીકળેલા સુવર્ણ માફક આ મહાસત્ત્વવાળા મુનિની ઇંદ્રે કરેલી પ્રશંસા યથાર્થ છે અને તેવા વેયાવચ્ચના ગુણવાળા અને સમતાવાળા છે – તેવા જાણ્યા.”
ત્યારપછી તે બંને દેવો કડાં, કુંડલ, મુગુટ, બાજુબંધ, હાર વગેરે આભૂષણોથી દીપતું પોતાનું રૂપ અને કલ્પવૃક્ષની શોભાને તિરસ્કાર કરનાર શોભા વિકુવ્વને અતિસુગંધી તાજાં શીતળ પુષ્પો સહિત જળ-વૃષ્ટિ ક્ષણવાર વરસાવીને હર્ષથી રોમાંચિત થએલા અંગવાળા તેઓ મુનિને નમસ્કાર કરી આ પ્રમાણે સ્તુતિ કરવા લાગ્યા.
ઈન્દ્રથી પ્રશંસા પામેલા, મુનિઓની વેયાવચ્ચ કરવામાં તત્પર, બાલ્યકાળથી અખંડિત
