________________
૨૫૩
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ
તેવા શોભતા હતા. નાસિકાની દાંડીપર સ્થાપન કરેલ સ્થિર મન્દ જેનો તારાનો પ્રચાર છે, કરુણારસથી પૂર્ણ નેત્રવાળા હોય તેમ જે મુનિ શોભતા હતા. જે મેરુપર્વત માફક અડોલ, ચરણાંગુલિના નિર્મળ નખરૂપ દીવડીઓ વડે ક્ષાંતિ આદિ દશ પ્રકારના મુનિધર્મ જાણે પ્રકાશિત કરતા હોય, તેવા મુનિને પ્રણામ કરીને તેમના ચરણકમળની સેવા કરવા માટે આગળ બેઠો. મુનિવરે પણ પૂછ્યું કે, ‘હે વત્સ ! અહિં ક્યાંથી ? તેણે પણ પોતાનો સમગ્ર વૃત્તાન્ત અને છેલ્લે પંચત્વ પામવા માટે અહિં આવ્યો છું.' એમ કહ્યું, ત્યારે મુનિએ કહ્યું કે, ‘હે સુંદર આવું અસુંદર ન કરવા યોગ્ય કાર્ય તેં શા માટે આરંભ્યુ ? આત્મઘાત ક૨વો-એ એક મહાન અજ્ઞાન છે. સુંદર-વિવેક રહિત અંધપુરુષોના માર્ગ આચરવા સરખું આ અશુભ કાર્ય છે.
“કાં તો એક નિર્મલ નેત્ર અને સહજ પોતાનામાં સારો વિવેક હોય, અથવા તેવા સાથે સહવાસ રાખવો-એ બીજું નેત્ર, આ બંને વસ્તુ જેની પાસે ન હોય, તે જગતમાં પરમાર્થથી અન્ધ છે અને તેવો અંધાત્મા ખોટે માર્ગે ચાલે તેમાં કયો અપરાધ ગણવો ?” આ પ્રમાણે ઉત્તમ મુનિએ શિખામણ આપી, એટલે તે પ્રતિબોધ પામ્યો અને વિચારવા લાગ્યો કે, મારા માટે દીક્ષા જ ઉચિત છે. તે દીક્ષા વડે તે જ કાર્ય છે. ગુરુએ કહ્યું કે- આ દીક્ષામાં મલથી મલિન શરીર હોય છે, પારકે ઘેરથી સાધુના આચાર પ્રમાણે ભિક્ષા લાવી આજીવિકા ચલાવવાની હોય છે, ભૂમિતલ ૫૨ શયન કરવાનું હોય છે, પારકું ઘર માગીને, તેમાં મર્યાદા-પૂર્વક ૨હેવાનું હોય છે, હંમેશાં ઠંડી, ગરમી સહન કરવાં પડે છે. નિષ્પરિગ્રહતા, ક્ષમા, બીજાને પીડા થાય તેવાં કાર્યોનો ત્યાગ કરવાનો, તપસ્યાથી કાયા દુર્બળ રાખવાની હોય.'
ત્યારે પેલાએ કહ્યું કે, ‘મને આ સર્વ જન્મથી સ્વભાવ-સિદ્ધ થએલી વસ્તુઓ છે, પરંતુ ચારિત્રના વેષવાળાને કહેલી વસ્તુઓ શોભા આપનાર છે, પરંતુ ગૃહસ્થો માટે તે શોભારૂપ નથી.’ ‘’યોગ્ય સ્થાન પામેલા સર્વે દોષો હોય, તે પણ ગુણો બની જાય છે.” તરુણીના નેત્રકમળમાં સારી રીતે આંજેલું અંજન શોભા પામે છે અને સુગંધ રહિત જાસુદ પુષ્પ પણ જિનેન્દ્રની પૂજામાં ઉપયોગી નીવડે છે. આ પ્રમાણે ચિંતવીને પ્રવ્રજ્યા અંગીકાર કરવા માટે ઉદ્યત થયો. તે મહામુનિએ તેને પ્રવ્રજ્યા આપીને તેનું નંદિણ નામ સ્થાપન કર્યું. (૪૪)
૧૧ અંગોનું સારી રીતે અધ્યયન કર્યું. સમગ્ર સૂત્ર અને અર્થનો સંગ્રહ કર્યો, ગીતાર્થ થયા અને શત્રુ મિત્ર બંને તરફ સમભાવ રાખતા વિહાર કરવા લાગ્યા. છટ્ઠ, અટ્ટમ, ચાર, પાંચ લાગલાગટ ઉપવાસ ક૨વા, અર્ધ માસ, એક માસના ઉપવાસ ક૨વા, કનકાવલિ, રત્નાવલિ નામની તપશ્ચર્યા કરી શરીર શોષવી નાખ્યું.
