________________
૨૪૨
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ રાજાએ સર્વ રાણીઓને તેમનાં દર્શન કરવાની અનુમતિ આપી, એટલે અંતઃપુરની રમણીઓ વજસ્વામી પાસે પહોંચી.’
અતિશય દર્શનની ઉત્કંઠાવાળી શ્રેષ્ઠિપુત્રી પણ આ વૃત્તાન્ત સાંભળીને એકદમ તેમની પાસે જવા આતુર બની. ‘તેમને જલ્દી કેમ દેખું ?’ એમ વિચારતી પિતાજીને વિનંતિ ક૨વા લાગી કે, ‘હે પિતાજી ! સૌભાગીઓમાં શિરોમણિ સમાન એવા વજ્રને જ મને સમર્પણ કરો અથવા મારા જીવતરને જલાંજલિ આપો.’ ત્યારપછી સર્વાલંકારથી વિભૂષિત બનેલી અનેક સખીઓથી પરિવરેલી અપ્સરા સરખી બની. વળી તેના પિતાએ ક્રોડ સોનૈયા પણ સાથે લીધા અને ત્યાં પહોંચ્યા, એટલે વજસ્વામીએ વિસ્તાર સહિત ધર્મનું સ્વરૂપ સંભળાવ્યું.
લોકો ધર્મશ્રવણ કરીને કહેવા લાગ્યા કે, ‘માત્ર તેમનું રૂપ અદ્ભુત છે, તેમ નથી, પરંતુ તેમનો સ્વર અને સૌભાગ્ય પણ ચડિયાતા છે, આ ત્રણે જગતમાં આની રૂપ-લક્ષ્મીને અસુર, સુર, વિદ્યાધર કોઇની સાથે સરખામણી કરી શકાય તેમ નથી. અર્થાત્ આના સમાન કોઇનું રૂપ નથી. હવે વજસ્વામીએ સભાનું માનસ પારકીને તે જ ક્ષણે હજારો પત્રવાળું સુવર્ણકમળ વિકુર્યું અને તેના ઉપર ઉજ્વલ ઉદ્યોતમય વિજળીના પુંજ હોય તેના સરખા તેજસ્વી રૂપવાળા પોતે વિરાજમાન થયા. તે સમયે એવા પ્રકારનું વૈક્રિય રૂપ વિકર્યું કે, જાણે કામદેવના લાવણ્યનો નિધિ ન હોય ! તેવા શોભવા લાગ્યા.
હવે લોકો બોલવા લાગ્યા કે, ‘આ તો તેમનું સુંદર સ્વાભાવિક જ રૂપ છે.' વળી ચિંતવ્યુ કે, ‘આવું રૂપ દેખીને સ્ત્રીઓને પ્રાર્થનીય બનીશ' એમ કરીને પ્રથમ તો રૂપ ન બતાવ્યું. જ્યારે રાજાએ કહ્યું કે, ‘'એમનો આટલો પ્રભાવાતિશય છે ?' ત્યારે વજસ્વામીએ અનગારના ગુણોનું સ્વરૂપ તેમને સમજાવ્યું વળી જણાવ્યું કે, તપગુણના પ્રભાવથી અનગાર સાધુઓમાં એવા પ્રકારની શક્તિ હોય છે કે, અસંખ્યાતા જંબુદ્વીપ સરખા દ્વીપોમાં ન સમાઇ શકે તેટલાં વૈક્રિય-શરીરનાં અદ્ભુત રૂપો વિકુર્વણા કરવાની શક્તિ ધરાવે છે. તો તમોને આટલું માત્ર રૂપ જોવામાં ચિત્તમાં આટલો મોટો ચમત્કાર કેમ થયો ?
આ સમયે વજસ્વામીને વંદન કરીને ધનશ્રેષ્ઠિ પ્રાર્થના કરવા લાગ્યા કે, ‘હે પ્રભુ ! કામદેવની ભાર્યા-૨તિના રૂપને હરાવનાર, સર્વ સુંદરીઓમાં ચડિયાતા રૂપવાળી અતિશય સૌભાગ્ય-લાવણ્યાદિ ગુણને ધારણ કરનાર મારી આ પુત્રી છે, તો કૃપા કરીને આપ તેનું પાણિગ્રહણ કરો. મહામતિવાળા પુરુષો ઉચિત ક્રમને પાલન કરનારા હોય છે.’ ત્યા વજ્રસ્વામી ભગવંત ભોગોને વિષની ઉપમાવાળા અસાર્વરૂપે કહેવા લાગ્યા.
ભયંકર ફણાટોપવાળા સર્પની માફક મનુષ્યોને આ ભોગો કરુણાપાત્રબનાવે છે - અર્થાત્ દુઃખ આપનાર નીવડે છે, અથવા તો તરવારનીધાર પર ચોપડેલ મધને ચાટવા