________________
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ
૧૯૩ કરો છો. જો કે હું રતિક્રીડામાં પ્રયત્નવાળી છું, તો તેની આગળ કંઈ પણ નહીં બોલીશ. જે કરવા યોગ્ય હોય તે તમે જાણો.”
હવે લોહાર્ગલા કુમારને કહેવા લાગી કે, “તમે દ્રવ્ય ખોળવા અને લાવવા માટે ક્યાં જાવ્ર છો, તે કહો, જેથી તમારી સાથે આવી પછી હંમેશાં હું જ લઈ આવું. કારણ કે માગધિકા તમારા વગર ક્ષણવારના વિરહમાં કામની દશમી અવસ્થા (મરણ) પામી જાય છે.” હવે દૂર દેશાવરમાં છોડી દેવાની ઇચ્છાવાળો કુમાર કુટણીને કહેવા લાગ્યો કે, રત્નદ્વીપ અને સુવર્ણદ્વીપ જવા માટે હું મારી દિવ્ય પાદુકા ઉપર આરૂઢ થઇ ત્યાંથી દ્રવ્ય લાવીને તમો ઇચ્છો, તેટલું આપું છું. હવે અક્કાએ વિચાર્યું કે, કોઇક બાનાથી સમુદ્ર વચ્ચેના બેટમાં સાથે જઈ તેને ત્યાં મૂકી ગહું પાદુકા ઉપર ચડી પોતે પાછી ચાલી આવું.'
કોઈક વખત અક્કાએ કુમારને કહ્યું કે, “જ્યારે તું પાદુકા ઉપર બેસી અમને છોડીને ગયો, ત્યારે તારી વત્સલાથી મેં આવી માનતા માની છે, “જો જમાઈ મને પાછા પ્રાપ્ત થાય, તો સમુદ્ર વચ્ચેના દ્વિપમાં રહેલા કામદેવની ચંદનના રસથી પૂજા કરું.” પોતાનો અભિપ્રાય સિદ્ધ થવાની અભિલાષાથી કુમારે કહ્યું કે, “હે માતાજી ! જલ્દી ચાલો, હું ત્યાં લઇ જાઉં, એમાં વિલંબ કરવાનો ન હોય. હુંકાર કરીને અને હાથથી તેને ગ્રહણ કરીને પાદુકાઓ પહેરીને કામદેવના મંદિરે એકમદ પહોંચી ગયો.
મંદિરના દ્વાર ભાગમાં મૂકેલી પાદુકા ઉપર ચડી અક્કા પાટલીપુત્ર નગરે પહોંચી ગઈ અને પોતે ઠગવાળી કળામાં સફળ થવાથી આનંદ પામી.
બહાર નીકળી કુમાર જુવે છે, તો ડોકરી અને પાદુકાઓ ન દેખી. કુમાર હવે પશ્ચાત્તાપ કરવા લાગ્યો કે, કેવી પાપિણી ! કે ફરી આવું પાપાચરણ કર્યું. મેં જે ચિંતવ્યું હતું, તેનો ભોગ હું પોતે જ બન્યો. લોકપ્રવાદ જે બોલાય છે કે, “જે જેવું બીજા માટે વિચારે, તે તેને પોતાને જ થાય.” “પરસ્ય ચિન્યતે યદ્યતું, ધ્રુવં તત્ તસ્ય જાયતે | - બીજા માટે જેવું શુભ કે અશુભ વિચારીએ, તેવું શુભ કે અશુભ પોતાનું થાય.” આ ન્યાય મને જ લાગુ થયો.
ચિંતાબાપ્ત ચિત્તવાળા કુમાર પાસે ક્ષણવારમાં એક ખેચર આવી પૂછવા લાગ્યો કે, “તું અહિ કેમ આવ્યો છે ? અને ઉદાસી કેમ જણાય છે ?” કુમારે પોતાનો વૃત્તાન્ત કહ્યો, એટલે ખેચરે કામદેવની પૂજા કરી, શુભ પાંપણવાળી ચંચલ લોચનવળી સુંદરીને ક્ષોભ કરનારી વિદ્યાને સાધવા લાગ્યો. સાહસ ધનવાળા પ્રવરસેન કુમારને ઉત્તરસાધક બનાવ્યો એટલે તે વિદ્યા સિદ્ધ થઇ, એટલે વિદ્યાધર યુવાને તે વિદ્યા કુમારને અર્પણ કરી. ઉપરાંત બે ગુટિકાઓ પણ આપી. એક ગુટિકા ઘસીને તેનું તિલક કરવાથી ગધેડાનું રૂપ બની જાય,
