________________
૨૧૨
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરનુવાદ વગરનો ધરાએલા માફક પોતાના દિવસો પસાર કરતો હતો. કોઇક દિવસે કૃષ્ણજીએ ભગવંતને પૂછ્યું કે, “આટલા સાધુ-સમુદાયમાં કયા સાધુ દુષ્કરકારી છે ? તે મને કહો.” તો ભગવંતે કહ્યું કે, “હે કૃષ્ણ ! આ સર્વ સાધુઓ દુષ્કરકારી છે, પરંતુ તે સર્વમાં પણ ઢંઢણકુમાર સવિશેષ દુષ્કરકારી છે. ધીરતાવાળા દુસ્સહ અલાભ-પરિગ્રહ સહન કરતા ભાવની ન્યૂનતા કર્યા વગરના એવા તે મુનિનો ઘણો કાળ પસાર થયો. કેવી રીતે ? જ્યારે કોઈને ત્યાં ભિક્ષા માટે પ્રવેશ કરે છે, ત્યારેરાજકુમાર ઢંઢણ મુનિને લોકો કેવાં અપમાનજનક વચન કહે છે કે – “અહિં અમારા ઘરમાં કેમ પ્રવેશ કરે છે ? હે મલિન વસ્ત્રવાળા અપવિત્ર ! તું ત્યાં દ્વારમાં જ ઉભો રહે, અમારા ઘરને અપિવત્ર ન કર, આ પાખંડીઓ અમારે ત્યાં દરરોજ આવે છે, જેથી અમને સુખની પ્રાપ્તિ થતી નથી.'
આવાં વચનો ઘરની દાસીઓ સંભળાવે છે, “અહિં સારા સારા મિષ્ટાન્ન પદાર્થો જોવા માટે આવે છે ?” કઈના ઘરમાં પ્રવેશ કરતી વખતે ખરેખર ભાગ્યશાળી આત્માઓને આવાં વચનો સાંભળતાં કર્ણામૃત લાગે છે. આ સાંભળી કૃષ્ણજી વિચારે છે કે, “તે ધન્ય કૃતપુણ્ય પુરુષ છે, જેને જગતના પ્રભુ પણ સ્વયં આ પ્રમાણે વખાણે છે.” એમ ભાવના ભાવતા કૃષ્ણ જેવા આવ્યા હતા, તેવા પાછા ફર્યા.
નગરમાં પ્રવેશ કરતાં દેવયોગે ઉચ્ચ-નીચ કુળમાં ભિક્ષા માટે ભ્રમણ કરતા તે મહાત્માને દેખ્યા, તો દૂરથી હાથી ઉપરથી નીચે ઉતરી અતિશય ભક્તિપૂર્વક ભૂમિ પર મસ્તક સ્પર્શ થાય, તે પ્રમાણે કૃષ્ણ તે મુનિને વંદના કરી. કૃષ્ણ વડે વંદન કરાતા તે મુનિને ઘરમાં રહેલા એક શેઠે વિસ્મય પામતાં વિચાર્યું કે, ખરેખર આ મહાત્મા ધન્ય છે કે, જેને કૃષ્ણ આવી ભક્તિથી વંદન કર્યું. દેવતાઓને પણ વંદનીય એવા આ મુનિ સવેશેષ વંદન કરવા યોગ્ય છે.
કૃષ્ણ વંદન કરીને જ્યારે ત્યાંથી આગળ ગયા, ત્યારે ક્રમે કરીને ભિક્ષા માટે ભ્રમણ કરતા કરતા ઢંઢણકુમાર તે શેઠને ઘરે આવી પહોંચ્યા. એટલે તે શેઠે પરમભક્તિ પૂર્વક સિંહકેસરિયા લાડુના થાળ વડે તે મહાત્માને પ્રતિલાવ્યા, એટલે તે નેમિનાથ ભગવંતના ચરણકમળમાં પહોંચ્યા. ભગવંતને નમસ્કાર કરી કહ્યું કે, હે ભગવંત ! શું મારું અતંરાયકર્મ ક્ષય પામી ગયું ? ભગવંતે કહ્યું કે, “હજુ આજે પણ તેમાંથી બાકી રહેલું છે. આ તને જે લાડુ પ્રાપ્ત થયા છે, તે તારી લબ્ધિનાં નથી મળ્યા, પણ કૃષ્ણની લબ્ધિથી મળ્યા છે. કૃષ્ણ માર્ગમાં તને વંદન કર્યું, ત્યારે એક શેઠે તને દેખ્યો હતો અને કૃષ્ણને પૂજ્ય હોવાથી આ લાડુ તને આપ્યા.'
આ પ્રમાણે ભગવંતે આ મહાત્માને કહ્યું કે, પારકી લબ્ધિથી તને મળેલા છે. ત્યારપછી
