________________
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ
૧૦૫ ત્યારે કોઇક દિવસે ગામ-ખાણ, નગરોથી વ્યાપ્ત પૃથ્વીમાં ભ્રમણ કરતા અમારા ભાઇએ તમારા મામાની પુત્રી પુષ્પવતી નામની કન્યા હતી, તેનું હરણ કર્યું. તેને ઉઠાવી લાવ્યો, પરંતુ તેનું તેજ સહન ન કરવાથી તે વિદ્યા સાધવા વાંસના ઝુંડમાં ગયો. ત્યારપછીની હકીકત તમે જાણો જ છો. પુષ્પવતી તમારી પાસેથી પાછી આવી અમને શાંતિથી ધર્મ સમજાવવા પૂર્વક આ પ્રમાણે કહ્યું, “જેણે રમત ખાતર ખગનો ઉપયોગ કરી તમારા ભાઇનો વધ કર્યો, તે પંચાલસ્વામીનો પુત્ર તમારા પતિ થશે.” "આવી પડતી આપત્તિઓમાં કોઈ વખત સ્નેહી હિતકારી પણ કારણ બની જાય છે. વાછરડાને માતાના પગની ઘા પણ બાંધવામાં ખીલા તરીકે કામ લાગે છે.(૩૭૮)
બંધુવધના શોકમાં ડૂબી ગએલી અમે બંને બેનો આકાશ બેરું બની જાય, તેમ રુદન કરવા લાગી. એટલે પુષ્પવતીએ આશ્વાસન આપવા પૂર્વક સંસારની અનિત્યતા જણાવી પ્રતિબોધ પમાડી. તથા નાટ્યોન્મત્તના વદનની હકીકત જાણવાથી આનો પતિ બ્રહ્મપુત્ર થશે. વળી કહ્યું કે, “આ વિષયમાં બીજો કોઈ વિકલ્પ ન કરવો. મુનિ-વચન યાદ કરો અને બ્રહ્મદત્ત પતિને માન્ય કરો.”
તેનું વચન સાંભળીને અનુરાગવાળી બનેલી અમો બંનેએ સ્વીકાર્યું, પરંતુ ઉતાવળમાં તે વખતે લાલધ્વજાને બદલે શ્વેતધ્વજા ફરકાવી. એટલે તે પ્રમાણે વિપરીત સંકેત થવાના કારણે તમે બીજે સ્થળે ચાલ્યા ગયા. ત્યારપછી તમોને પૃથ્વીમંડળમાં શોધતાં ક્યાંય પણ ન દેખ્યા. તમે ક્યાં હશો ? એમ અમે નિરાશ પામ્યા. આજે અણધાર્યો સુવર્ણનો મેઘ વરસવા સમાન ન ચિંતવેલ નિધાન સમાન એવું તમારું સુખનિધાન-સ્વરૂપ દર્શન થયું. તો પ્રાર્થના કરનારને કલ્પવૃક્ષ સમાન હે મહાભાગ્યશાળી ! પુષ્પવતીનો વૃત્તાન્ત યાદ કરીને અમારા મનોરથ પૂર્ણ કરો. મોહ અને ત્વરાધીન થએલા કુમાર ઉદ્યાનમાં લગ્ન કરીને રાત્રે તેમની સાથે સૂઈ ગયા. પ્રાત:કાળે બંનેને કહ્યું કે, “મને રાજ્યપ્રાપ્તિ થાય ત્યાં સુધી વિનયપૂર્વક પુષ્પવતી પાસે રહેવું. એ પ્રમાણે અમો કરીશું' એમ કહીને તેઓ ગયા બાદ પ્રાસાદ દેખે છે, તો મહેલ વગેરે કંઈ દેખાતા નથી. કુમારે વિચાર્યું કે, “નક્કી તે વિદ્યાધરીઓએ માયાજાળ કરી છે, નહિતર આ ઇન્દ્રજાળ જેમ કેમ સર્વ બની જાય ? હવે રત્નાવતી પત્નીનું સ્મરણ કરીને તેને ખોળવા માટે આશ્રમ સન્મુખ અવલોકન કરે છે, ત્યારે તે પણ ન હતી. કોને તેના સમાચાર પૂછવા એમ વિચારીને દિશાઓ તરફ અવલોકન કર્યું. કોઇ સર્વજ્ઞ નથી, તેની જ ચિંતા કરતો હતો, તેટલામાં એક ભદ્ર આકૃતિવાળો અને પાકી ઉમરે પહોંચેલો પુરુષ આવી પહોંચ્યો. તેને પૂછ્યું કે, “અરે ભાગ્યશાળી ! આવાં કપડાં પહેરેલી આજે કે કાલે આ નગરના સીમાડામાં કે આસપાસ ભટકતી કોઈક બાલા દેખી ?' વૃદ્ધ
