________________
૧૨૮
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરનુવાદ કરે છે કે, આપણા જીવતરથી શો ફાયદો ? મળેલા ભોગો હોવા છતાં આપણે ભોગવટો કરી શકતા નથી. મણિરત્નાદિના તે નિધાન પાસે રહેલાં છે, પણ આપણને તેનો શો લાભ ? રાક્ષસ અને યક્ષથી રક્ષાએલ એવા તે ભોગો ભોગવટામાં કામ લાગતા નથી. આજે આપણને એકાંત સમય મળ્યો છે, તો આપણે લાંબાકાળે વસ્ત્ર, તંબોલ વિલેપન, આભૂષણથી શૃંગાર સજીએ. આ પ્રમાણે કામદેવને અનુરૂપ સર્વાગે શૃંગાર સજી મનોહર રૂપવાળી તેઓ પોતાનું વદન દર્પણમાં અવલોકન કરતી રહેલી હતી; એટલામાં તે સોનાર આવી પહોંચ્યો.
તે ક્ષણે તેવા શણગારેલા શરીરવાળી સર્વને દેખીને કોપ કરી તેમાંથી એકને પકડીને તેને તાડન કર્યું, એટલામાં તે સ્ત્રી મૃત્યુ પામી. બાકીની સ્ત્રીઓ પોતાના પ્રાણના નાશની શંકાથી તે એક સામટી સર્વ સ્ત્રીઓએ વેગથી તે પતિ ઉપર દર્પણો ફેંક્યાં, તેથી તે પણ મૃત્યુ પામ્યો. મૃત્યુ પામેલા પતિને દેખીને તેઓ અતિશય પશ્ચાત્તાપથી તપ્ત થએલ ચિત્તવાળી એકઠી મળીને સમય જાણનાર એવી તેઓ પશ્ચાત્તાપ કરવા લાગી કે, ખરેખર આપણે નિર્માગિણીઓ છીએ, “પતિમારિકા' એવી આપણી અપકીર્તિ થશે, પછી આપણે આપણું મુખ કોને બતાવી શકીશું ? હવે સાક્ષાત્ લોકો કુટુંબી, સ્નેહી સંબંધીઓ દરરોજ આપણા ઉપર ધિક્કાર વરસાવશે, ભીખારીઓનાં ટોળાં પણ ગમે તેમ આપણા માટે અપવાદતિરસ્કારનાં વચનો બોલશે, જેથી આપણે મરેલા જેવાં જ થઇશું. પાછળથી પ્રાણનો ત્યાગ કરવો પડે, તો હજુ સુધી આજે આપણું મહાપાપ કોઇએ જાણ્યું નથી, ત્યાં સુધીમાં આ ઘરમાં ઇંધણાં ભરીને ઘરને આગ લગાડીને આપણે સર્વ સાથે મૃત્યુ પામીએ. તે પ્રમાણે કર્યું, એટલે સતત સળગેલા અગ્નિની ભયંકર યમજિલ્લા સરખી લાંબી જાળમાં તે મૂઢ સ્ત્રીઓ બળી મરી.
પાપ કર્યા પછી જેનો પશ્ચાત્તાપ પલ્લવિત થયો હતો, એવી તે અકામ નિર્જરાના પુણ્યયોગે પર્વત ઉપર એક પલ્લીમાં એક ન્યૂન એવા મહા ભરાડી ચોરો થયા. પ્રથમ મૃત્યુ પામેલી સ્ત્રી એકાંતરે-એક ભવના આંતરામાં બ્રાહ્મણ કુળમાં પુત્રરૂપે થયો અને દાસપણું કરવા લાગ્યો. બીજા ભવમાં તિર્યંચજાતિમાં ઉત્પન્ન થયો હતો. પેલાને જમ્યા પાંચ વર્ષ થયાં હતાં, ત્યારે સુવર્ણકાર પણ તિર્યંચનો ભવ પૂર્ણ કરી તે જ બ્રાહ્મણ-કુળમાં અતિસ્વરૂપવાળી પુત્રીરૂપે જન્મી. તે પુત્રીને બાલ્યવયમાં જ કામાગ્નિનો તીવ્ર ઉદય રહેતો હતો. નિરંતર શરીરમાં કામદાહ ઉત્પન્ન થાય, તેથી રુદન કર્યા જ કરે. કોઇ પ્રકારે શાંત થતી ન ફ્રી. બાલિકાને સાચવનારો આ બ્રાહ્મણપુત્ર હતો. પૂર્વ ભવના કામદાહથી બળતી હતી. એમ કરતાં પેલો સેવક શરીર પર હાથ ફેરવતાં ફેરવતાં તેની આંગળી યોનિ પંપાળવા લાગી, એટલે રોતી બંધ થઇ ગઈ; એટલે રુદન બંધ કરાવવાનો ઉપાય મળી ગયો. બ્રાહ્મણે આવી
