________________
૧૪૮
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરનુવાદ ગુમગુમાયમાન ગંભીર મૃદંગના શબ્દ સાથે કામિનીસમૂહ જેમાં નૃત્ય કરી રહેલ છે એવો જંબુપ્રભુનો પાણિગ્રહણ-વિધિ પ્રવર્યો. તેની પૂજા-સત્કાર કર્યો. કૌતુક-માંગિલક કર્યા. સર્વાલંકાર-વિભૂષિત દેહવાળા તે આઠે નવપરિણીત સ્ત્રીઓ સાથે રાત્રે વાસભવનમાં ગયા. જંબૂકુમાર આઠે પ્રિયાઓ સાથે સિંહાસન પર આરૂઢ થયા, ત્યારે અષ્ટ પ્રવચનમાતા વડે કરીને જેમ ધર્મ શોભા પામે, તેમ તે કુમાર શોભવા લાગ્યા. ૩૨. પ્રભવકુમાર - મધુબિન્દુનું દષ્ટાંત -
આ બાજુ જયપુર નગરના વિંધ્ય નામના રાજાનો પ્રભવ નામનો મોટો પુત્ર હતો. તેના પિતાએ પ્રભુ નામના નાના પુત્રને પોતાનું રાજ્ય અર્પણ કર્યું. જયપુરનો રાજા પ્રભુ થવાના કારણે અભિમાની મોટો પુત્ર પ્રભાવ જયપુરથી બહાર નીકળી ગયો. વિધ્ય પર્વતની તળેટીમાં નાનો સંનિવેશ (રહેઠાણ) બનાવરાવીને રહેલો તે નજીકના સાર્થ, ગામ વગેરે લૂંટીને આજીવિકા ચલાવતો હતો. જંબૂકુમારના લગ્ન સમયે કન્યાઓનાં માતા-પિતા તરફથી મળેલ લક્ષ્મીવિસ્તારને જાણીને પ્રભવ પોતાના ઉલ્મટ પરિવાર સાથે રાજગૃહીમાં પહોંચ્યો. સમગ્ર લોકોને અવસ્થાપિની વિદ્યાથી ઉંઘાડીને તે મેરુપર્વત સરખા ઊંચા જંબૂકુમારના
મહેલમાં ગયો. તાલોદ્દઘાટિની વિદ્યાથી જલ્દી તાળાં ખોલીને, દ્વાર ઉઘાડીને પોતાના ઘરની જેમ મહેલમાં તેણે પ્રવેશ કર્યો, તે સમયે ઘરના મનુષ્યો ઘસઘસાટ ઊંઘતા હતા, એટલે ચોરો ભંડારમાંથી સમગ્ર આભૂષણાદિક લૂંટવા લાગ્યા. શંકાવગરના માનસવાળા સિંહાસન પર બેઠેલા જંબૂકુમારે કહ્યું કે, “આ પરોણાલોકોને અડકશો નહિં.” તે વચન બોલતાં જ ભવનમાં તે ચોરો જાણે ચિત્રામણમાં ચિત્રેલા હોય અથવા પાષાણમાં ઘડેલા હોય, તેમ થંભાઈ ગયા. તે વખતે પ્રભવે જેમ આકાશમાં તારામંડલની પરિવરેલો શરદ ઋતુનો ચંદ્ર હોય, તેમ નવ યૌવનવંતી સુંદર તરુણીઓથી પરિવરેલા જંબૂકુમારને જોયા.
પોતાના ઉભટ સુભટોને સ્તંભ માફક ખંભિત કરેલા જોઇને ચમત્કાર પામેલા ચિત્તવાળો પ્રભવ કહેવા લાગ્યો કે, “હે સુપુરુષ ! તમો કોઇ વિશિષ્ટ પ્રભાવશાળી પુરુષ જણાઓ છો. કારણ કે અવસ્થાપિની વિદ્યાથી ઊંઘાડવા છતાં. તે વિદ્યાનો પ્રભાવ આપના ઉપર બિલકુલ અસર કરનાર ન થયો. તેમ જ અમને પકડવા કે મારવા માટે તમે ઉભા થતા નથી. હું જયપુરનરેશ વિધ્યરાજાનો પુત્ર છું. દુર્દેવ યોગે હું ચોર સેનાપતિ થયો છું અને અહિં ચોરી કરવા આવેલો છું.” જંબૂકુમારે પ્રભવને કહ્યું કે, “મને તારા માટે કંઇ અપરાધ કરવા બદલ દુર્ભાવ ક્યો નથી, તેથી તું મારો મિત્ર છે. પ્રભવે કહ્યું કે, “તો હવે મારી પાસેની અવસ્થાપિની અને તાલોદ્ઘાટિની નામની બે વિદ્યા ગ્રહણ કરો અને તમારી પાસેની સ્તંભની વિદ્યા મને આપો, એટલે તમો જેમ કહેશો, તેમ કરીશ.” જંબૂકુમારે કહ્યું
