________________
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ
૧પ૯ સંદેહ થાય છે ? તો માતાને બોલાવ. અહીં હમણાં જ તેનું કૌતુક પૂર્ણ કરું. ત્યારપછી તે જ વખતે હર્ષ પામેલી મુક્ત પગલાં મૂકતી વિસ્તીર્ણ કેડ ભાગ વાળી મકરદાઢા ત્યાં આવી મોટા આસન ઉપર બેઠી. જમાઇએ જુહાર કર્યા. પુત્રીને કહ્યું કે, “હે વત્સા ! આ વાતમાં શું આશ્ચર્ય છે ? એમ નિશ્ચયપૂર્વક તે જ્યારે મંત્રણા કરી હતી કે, આવા ગાઢ સ્નેહ આગળ શું દુષ્કર છે ? તેં પ્રાણેશને પૂછ્યું કે નહિ ? આની પાસે પ્રાર્થના કરવાનો વિધિમાર્ગ કયો ?' સુધને કહ્યું કે, “હે માતાજી ! પ્રાર્થના પ્રકાર અતિદુષ્કર છે. જો તે વાત અંગીકાર કરવાના હો, તો જ વિધિ કહીશ. તેણે કહ્યું કે, “આ કામધેનુના લાભમાં દુષ્કર શું હોઈ શકે ?” “જો તારો આ દઢ નિશ્ચય અને નિર્ણય જ હોય તો લાંબા કાળથી એકઠું કરેલું સર્વ દ્રવ્ય અને સારભૂત પદાર્થોને તારા ઘરમાંથી બહાર કાઢ, તને ઠીક લાગે તેને આપી દે, પહેલાંનું જેનું ધન હોય, તેને પણ આપી દે, એક કણ પણ જો ઘરમાં બાકી રહી જાય તો આ કામધેનુ ફળ આપનારી ન થાય.” આ પ્રમાણે જ્યારે સુધને કહ્યું, ત્યારે મકરદાઢાએ કહ્યું કે, “બીજા કોને ઘરનું સારભૂત દ્રવ્ય આપી દઉં ? બીજા કોઇનું ગૌરવ વધારું તે કરતાં તમો શું ઓછા છો ? તમો જ સર્વ દ્રવ્ય અંગીકાર કરો. મણિ, રત્ન, સુવર્ણ, ધન, કપડાં વગેરે નાની ખીલી સુધીનું સર્વ તમને અર્પણ કરું છું.”
સુધને પણ આગળથી તૈયાર કરેલાં વહાણોમાં ધન ભરીને જયંતી નગરીએ મોકલી આપ્યાં. ત્યારપછી પૂજા કરીને પ્રણામ કરીને ખમાવીને પોતાના હાથે કેટલીક સોનામહોરો ગળાવીને મક્કડ (કામધેનુ)ને મકરદાઢાના હાથમાં અર્પણ કર્યું. અક્કાને કહ્યું કે, “આજથી રવિવારે સાતમા દિવસે પ્રથમ પ્રાર્થના કરવી' - એમ કહી ઘરેથી નીકળી ગયો. વહાણ ગયાં, તેની પાછળ પાછળ સુધન જયંતી નગરીએ પહોંચી ગયો.
મકરદાઢા પણ રવિવારના દિવસે સ્નાન-વિલેપન કરીને થડ ઉપર કામધેનુ મર્કટને ચડાવીને પૂજા-પ્રણામ કરીને પંચાંગ નમસ્કાર કરીને એક સો માગ્યા. પેલો મર્કટ (કામધેનુ) માગ્યા પ્રમાણે મુખમાંથી કાઢીને અર્પણ કરતો હતો. જેમ ઘરમાંથી સર્વ સારભૂત પદાર્થ તેમ બે વખત ત્રણ વખત આગળના ગળેલા સુવર્ણ સિક્કા આપતો હતો. હવે તેની કુક્ષિ તદ્દન ખાલી થઈ ગઈ. ત્યારપછી માગણી કરતા છતાં કંઇ પણ અર્પણ કરતો નથી. લાકડીથી ઠોકે તો ચીચીયારી-કીકીયારી કરવા લાગ્યો. ત્યારપછી ઠગાયેલી પેલી મકરદાઢા પેટ કૂટતી પોકારવા લાગી. હાય હાય ! હું મરી ગઈ. તે પૂર્વે મને ઠગી. મારા જેવું તેનું સર્વ દ્રવ્ય અને મારું સર્વદ્રવ્ય જે મેં પૂર્વે એકઠું કર્યું હતું, તે બધું લઇને ચાલ્યો ગયો ! કામધેનુના લોભથી હું ઠગાઈ અને વિડંબના પામી. લોકો પાસેથી મેળવેલું ધન પણ ગયું. દરિદ્રનારી થઈ ગઈ. દોરડાના પાસમાં જેમ પક્ષીઓ, પાણીની અંદર જાળમાં જેમ
