________________
દ
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ
૧૮૯ વિસ્તાર પામે છે ? વરસાદ છીપના અને સર્પના મુખમાં સમાન સમયે જ જળ અર્પણ કરે છે, પરંતુ એકના મુખમાં ઝેર અને બીજાના મુખમાં મુક્તાફળરૂપે પરિણમે છે.
આ પ્રવરસેન પવિત્ર પુણ્યશાળી પુરુષ છે-એનો પંક્તિભેદ ન થાય એમ વિચારીને યક્ષે પ્રત્યક્ષ થઇને પ્રવરસેનને કહ્યું, “દૂર દેશમાંથી આવેલા અતિથિ એવા તમારું કંઇક ઉચિત સન્માન કરવા ઇચ્છું છું.' એમ કહી તેને બે રત્ન અર્પણ કર્યા. તે બે માંથી એક રત્ન વડે રાજ્ય અને બીજા રત્નથી ઇચ્છા પ્રમાણે લક્ષ્મી પ્રાપ્ત થાય છે. પ્રથમ રત્ન રે બધુને આપવું અને બીજું તારે રાખવું. રત્નની પૂજા કરી પ્રણવ (ૐ) અને માયાબીજ (હ્રીં) પૂર્વક સાત વખત જાપ કરવાથી અને છેવટે પ્રણામ કરી અર્થની પ્રાર્થના કરે, તો તેની સિદ્ધિ થાય છે, તેમાં સન્દહ નથી.
અતિ નમાવેલ મસ્તકવાળા પ્રવરસેનકુમારે બે હાથની અંજલિમાં તે બે રત્નોનો સ્વીકાર કર્યો અને વસ્ત્રના છેટે ગાંઠે બાંધ્યાં. ત્યારપછી તે યક્ષદેવ અદૃશ્ય થયો. ક્ષણવાર પછી અમરસેનકુમાર જાગ્યો. તેઓ ત્રણ દિવસ એવા ચાલ્યા કે, જેથી મહાઅટીનું ઉલ્લંઘન કરી પાટલીપુત્રનગરીએ પહોંચ્યા. તે નગરીના સીમાડા ઉપર ઉત્તમ સરોવરની પાળ ઉપર અંગશૌચ અને પાદશૌચ કરી આંબા નીચે સુખપૂર્વક વિસામો લેવા બેઠા તે સમયે નાનાભાઇએ મોટાભાઇને વિનંતિ કરી કે, “હે પ્રિયબધુ! રાજ્ય લાભ કરાવનાર આ રત્ન તું લે, દેવે કહેલ આરાધના કરવાનો સવિસ્તર વિધિ કહ્યો અને સ્થિર મનથી સાધના કરવા જણાવ્યું. એના ફળની સિદ્ધિ વખતે તેના લાભની હકીકત હું તને કહીશ.
ત્યારપછી તે હર્ષપૂર્વક એકાંત આમ્રવૃક્ષોની શ્રેણીમાં ગયો, રત્નની પૂજા કરી, પ્રણામ કરીને અતિસ્થિરચિત્તવાળા તેણે રાજાપણું માગ્યું. પ્રવરેસને પણ પ્રધાન વિધિ કરી એકાગ્રચિત્તથી પૂજા કરી, પ્રણામ કરી પોતાના રત્ન પાસે ભોજનાદિક સામગ્રીની માગણી કરી એટલે સુંદર રૂપવાળી આઠ અપ્સરાઓએ પ્રગટ થઇ, નિર્મલ અતિવિશાળ સમચોરસ શાળા વિકુર્તી, તેલમાલીશ, અંગમર્દન, ઉદ્વર્તન, સ્નાન, આભૂષણ વગેરેથી સન્માન કરી રાજાને દિવ્યવસ્ત્રો પહેરાવ્યા.”
અતિસ્વાદવાળાં પાન-ભોજન, તાંબૂલ, પુષ્પો વગેરે આપીને ક્ષણવારમાં ઈન્દ્રજાળ માફક સર્વ અદશ્ય થયું. હવે ભોજન કર્યા પછી કેટલામાં મોટો કુમાર વૃક્ષ-છાયામાં બેઠો તેટલામાં ત્યાં પાંચ દિવ્યાં આવી પહોંચ્યાં. પાટલીપુત્રનગરમાં પહોંચ્યા. ત્યાં પુત્ર વગરનો રાજા મૃત્યુ પામ્યો હતો, એટલે હાથી, ઘોડો, ચામર, દુંદુભિ, છત્રાદિ સાથે નગરલોકો આવી પહોંચ્યા.
કળશવડે અભિષેક કરી ગુલગુલ શબ્દપૂર્વક હાથીએ કુમારને પોતાના સ્કંધ ઉપર
