________________
૧૩૯
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ ૨૬. અવધિજ્ઞાની સાગરદતમુનિ -
હવે તે મોટાભાઇ ભવદત્ત સાધુનો જીવ દેવલોકથી એવી પુષ્કલાવતી નામની વિજયમાં પુંડરીક નગરીના સ્વામી વજદત્ત ચક્રવર્તીની યશોધરા પ્રિયાની કુક્ષિરૂપી કમળમાં હંસની જેમ ઉત્પન્ન થયો. તે સમયે રાણીને સમુદ્રમાં સ્નાન કરવાનો દોહલો ઉત્પન્ન થયો. ચક્રવર્તીએ સમુદ્ર સરખી મહાસીતા નદીમાં મોટી ઋદ્ધિપૂર્વક સ્નાન કરાવી તેનો દોહલો પૂર્ણ કર્યો. ચક્રવર્તીએ જાતે તેના સર્વ દોહલા પૂર્ણ કર્યા. સારા મુહૂર્ત રાજા યોગ્ય સંપૂર્ણ લક્ષણવાળા પુત્રને જન્મ આપ્યો. દોહલાના અનુસાર તેનું સાગરદત્ત નામ સ્થાપ્યું. અનુક્રમે
| દિનપ્રતિદિન દેહવૃદ્ધિ સાથે સમગ્ર કળાઓથી પણ વૃદ્ધિ પામવા લાગ્યો. પ્રસન્ન લાવણ્ય વર્ણથી પરિપૂર્ણ એવી અનેક કન્યાઓ સાથે લગ્ન કર્યા. સુંદર તારુણ્યથી પૂર્ણ દેહવાળી તે કન્યાઓ સાથે આનંદ કરતો હતો. કોઈક સમયે મહેલ ઉપર આરૂઢ થયો હતો. ત્યારે વાદળથી વ્યાપ્ત શરદમેઘ કલિકાળના આકાશમંડલના મહાસ્થાન સરખો થઈ ગયો. અપૂર્ણપણે ફેલાતો, કૂદતો, પ્રેરાતો સર્વાગથી ઉંચો-નીચો થતો ક્રમસર ફેલાતો ફેલાતો છેવટ ટૂકડે ટૂકડા રૂપ બની અદશ્ય થયો. “ખરેખર ! આ મેઘની માફક રાજ્યાદિક સર્વ ભોગસામગ્રી અસ્થિર છે. ધન, જીવિત, યૌવનાદિક નજર સામે દેખાતાં હોય, તે ક્ષણવારમાં વીજળીની જેમ અદશ્ય થાય છે; તો જ્યાં સુધી આ દેહ-પંજર વૃદ્ધાવસ્થાથી જીર્ણ ન થાય, ત્યાં સુધીમાં આજે પણ અતિઉદ્યમ કરીને પ્રવજ્યા ગ્રહણ કરવી એ જ મારા માટે યોગ્ય છે.” એમ વિચારીને અનેક પરિવારવાળા અમૃતસાગર નામના ગુરુનાં ચરણકમળમાં ઘણા રાજપુત્રો સાથે દીક્ષા અંગીકાર કરી, શ્રુતસમુદ્રનો પાર પામેલા, ગુરુકુળવાસમાં રહી પોતાનું નિર્મળ ચરિત્ર પાળતા, તેઓ કર્મનો ક્ષયોપશમ કરી અવધિજ્ઞાન પામ્યા. ૨૭. સાગરદત મુનિ સાથે શિવકુમારનો સમાગમ
ભવદેવનો જીવ પણ દેવલોકમાંથી ચ્યવી, તે જ વિજયમાં વીતશોકા નામની નગરીમાં પદ્મરથ રાજાની વનમાળા રાણીથી ઉત્પન્ન થયો. તે રાજકુંવરનું શિવકુમાર એવું નામ પાડ્યું. મનોહર એવો તે રાજ કુમાર પ્રૌઢ યૌવનવંતી, સરખા રૂપવાલી કુલબાલિકા પ્રિયાઓ સાથે વિલાસક્રીડા કરતો હતો. હવે પુર, નગર, ખાણ વડે મનોહર પૃથ્વીમંડલમાં વિચરતા વિચરતા પ્રશમ ગુણના નિધાનભૂત સાગરદત્ત મુનિ ત્યાં પધાર્યા. રહેવા માટે જગ્યાની અનુમતિ લઇ લોકોના ઉપકાર માટે ઉદ્યાનમાં સમવસર્યા અને અમૃતધારા સરખી દેશનાની વૃષ્ટિ કરી. લોકોનું હિત કરી રહેલા તેમણે એક મહિનાના ઉપવાસ કરી સાર્થવાહના ઘરે પારણું કર્યું. તે સમયે 'વસુધારાની વૃષ્ટિ થઇ. પારણા સંબંધી પાંચ ૧. ધર્મરસિક દેવો તપગુણથી આકર્ષાઇ ધન, સુવર્ણ, વસ્ત્ર આદિની વૃષ્ટિ કરે છે. “અહો દાન, અહો દાન,’ એવી ઉદ્ઘોષણા કરે છે. દુંદુભિનાદ કરે છે.
