________________
૧૪૦
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરનુવાદ દિવ્યોનો વિસ્તાર સાંભલી શિવકુમારે સાગર સાધુની સેવા કરવાના મનોરથ સહિત પ્રણામ કર્યા. ત્રણ પ્રદક્ષિણા આપી ચરણ-કમલમાં પ્રણામ કરી આગળ બેસીને સદ્ધર્મની દેશના રૂપ અમૃતરસનું પાન કર્યું. ચઉદપૂર્વી, અવધિજ્ઞાની મુનિવર કેવલજ્ઞાનીની જેમ સર્વને હિતકારી જિનધર્મના મનોહર મર્મને સમજાવનારી, ગંભીર વાણીથી દેશના સંભળાવવા લાગ્યા. “આ જીવનમાં રોગરહિત કાયા મળવી, મનોહર અનુકૂલ સ્વભાવવાળી પ્રિયાઓની પ્રાપ્તિ, ઇચ્છિત કાર્યની સિદ્ધિ, આ સર્વની પ્રાપ્તિ પૂર્વભવમાં કરેલા ધર્મનું ફળ છે. એનાં ફળ મળ્યા પછી આ જન્મમાં નવીન ફળ ન મેળવે તો ભાતું પૂર્ણ થયેલા મુસાફરની જેમ પરલોકમાં તે શોક પામે છે. વિષય, પ્રમાદ, કષાયરૂપ પિશાચનો ત્યાગ કરી સમગ્ર સમાહિત કરવામાં તત્પર એવા સંયમ-સામ્રાજ્યને પ્રાપ્ત કરવા ઉદ્યમ કરો. ગ્રહણ-આસેવન એવી બે સિક્ષાઓ શીખીને ચારિત્રથી તીક્ષ્ણ દુ:ખનો ઉચ્છેદ કરી જીવસ્થાનમાં સ્વર્ગ અને મોક્ષના સુખની રોપણી કરો.' તે સમયે શિવકુમારે સાગરદત્ત મુનિને વિનંતિ કરી કે, તમને દેખવાથી હર્ષોલ્લાસ અને રોમાંચ ખડાં થાય છે, તેમ જ મનમાં તુષ્ટિ અને પુષ્ટિ થાય છે, તો શું મને કોઈ પૂર્વ જન્મનો તમારી સાથે સ્વજન-સંબંધ હશે ?' ૨૮. શ્રાવપુત્ર દટઘર્મે કરેલી વેથાવથ્થ
હે શિવકુમાર ! આ ભવની પહેલાના ત્રીજા ભવમાં જંબૂદ્વીપમાં નિષ્કારણ પ્રેમના પ્રતિબંધવાળો તું ભવદેવ નામનો મારો નાનો ભાઈ હતો. મારા મનના સંતોષ ખાતર તેં દીક્ષા લીધી અને તેનું પાલન કરી તું સૌધર્મ દેવ થયો, ત્યાં પણ હું તારા ઉપર સ્થિર સ્નેહવાળો હતો. પૂર્વ ભવના અભ્યાસથી તને મારા ઉપર અત્યારે પણ સ્નેહ ઉત્પન્ન થયો છે. રાગ વગરના મને તારા ઉપર હિત અને ઉપકાર બુદ્ધિ થાય છે, પણ મને તારી માફક સ્નેહ થતો નથી.' શિવકુમારે કહ્યું કે - “હે ભગવંત ! આ વાત યથાર્થ છે અને તેથી કરી આ ભવમાં પણ હું દીક્ષા અંગીકાર કરી આપના ચરણની સેવા કરવાની અભિલાષા કરું છું. પરંતુ તે સ્વામિ ! મારા હિત માટે માતા-પિતાની આજ્ઞા માગું.” મુનિએ કહ્યું – “હે ધીર ! આ ધર્મ કરવાના વિષયમાં મમત્વભાવને ન ધારણ કરીશ.'
પોતાના ઘરે જઈ વ્રત લેવા માટે માતા-પિતાને વિનવે છે, પરંતુ માતા-પિતા પુત્રને કહે છે કે, “હે વત્સ ! તું અમને એક જ પુત્ર છે. તું જ શરણ, રક્ષક, દીવો, સ્વર્ગ કે મોક્ષ છે, તારા વગરના અમે તે પુત્ર ! અંધ અને બહેરા સરખા છીએ. અમારા પ્રાણો તારે આધીન છે. જો તું દીક્ષા લે, તો હે પુત્ર ! ઘરમાં ઘાલેલ સસલા માફક તે અમારા પ્રાણો પણ જલ્દી પલાયન થઈ જાય.” ઘણું સમજાવવા છતાં સંયમ લેવા માટે પુત્રને રાજા રજા આપતા નથી, એટલે પાપયોગોથી વિરમેલો, વૈરાગ્યમાં લીન મનવાળો સાધુ માફક ધૃતિ સહાયવાળો તે
