________________
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ
૧૪૫ ઠગવાનો ધંધો કરનાર, ચોરને મિત્ર માનનાર, મહાસજ્જન પુરુષોને દુશ્મન માનનાર, દુર્બસની પુરુષોનો આ સંસાર-ક્રમ હોય છે. અતિમદિરાપાન કરનાર, માંસ ખાનાર, હિંસા કરનાર, વેશ્યાગમન, ખરાબ વર્તન કરનાર આ સર્વ વ્યસન સેવનાર વ્યસની નથી એમ માનું છું. પરંતુ એકલો જુગાર રમનાર વ્યસની છે. આ સર્વ અનર્થનું મૂળ હોય તો જુગાર છે. પોતાના જુગારી મિત્રો સાથે વાંધો પડ્યો એટલે જુગારીઓએ હથિયારથી તેને ઘાયલ કર્યો. મરણદશા અનુભવતો પોતે પારાવાર પશ્ચાત્તાપ કરવા લાગ્યો. જો કે ઋષભદત્તે આ જુગારી ભાઇનો ત્યાગ કર્યો હતો, તો પણ આવા સંકટમાં તે આવી પડ્યો, ત્યારે ઋષભદત્ત બધુ તે દુ:ખી જિનદાસ પાસે આવ્યો. “પાપી આત્માઓને પાપી મનવાળા સાથે જ પ્રસંગ પડે છે અને પાછળથી પરેશાની પામે છે, તે ઋષભદત્ત સારી રીતે સમજતો હતો.
જેમ વયમાં જ્યષ્ઠ હતો, તેમ ગુણોમાં પણ આ ભાઈ જ્યેષ્ઠ હતો. કહ્યું છે કે - “નિરભિમાન ઉપકારી પ્રત્યે સદ્ભાવ રાખવો કે દયાવાળા બનવું તેમાં શું અધિક ગણાય ? પરંતુ અહિતકારી કે અણધાર્યો કોઇકે આપણો અપરાધ કર્યો હોય, તેવા ઉપર ઉપકાર કરવો કે દયાવાળું મન કરવું - એમ કરનારા પુરુષો સજ્જન-શિરોમણિ ગણાય છે.” ત્યારપછી વિવશ બનેલો આ જિનદાસ જુગારી મોટાભાઈ ઋષભદત્તના ચરણમાં આખું અંગ અને મસ્તક લગાડીને વારંવાર પોતાના અવિનય અને અપરાધોને ખમાવવા લાગ્યો - “હે બધુ ! હું તમને સુખ આપનાર તો ન થયો, પણ મારા કારણે તમો તીવ્ર સંતાપને અનુભવો છો. કારણ કે તમે મને વારંવાર આ દુર્વ્યસનથી રોક્યો, છતાં પણ મેં તે ન કરવા યોગ્ય વ્યસનો સેવ્યાં, તેની મને ક્ષમા આપો.” ઋષભદત્તે તેને એવી રીતે આશ્વાસન આપ્યું કે, જેથી કરી પંચ નમસ્કારના ધ્યાનમાં તન્મય બની પંચ નમસ્કારના પ્રભાવથી મરીને તે ભવનાધિપ અનાદત નામનો મહદ્ધિક તેજસ્વી દેવ થયો. અને સરલ ચિત્તવાળા ઋષભદત્તને વિષે આ નવીન અનાદત દેવ પક્ષપાત રાખતો હતો. આ પ્રમાણે દેશના સાંભળીને પછી ઋષભદત્ત પોતાના ઘરે ગયો અને દેવ, ગુરુ તથા શ્રી સંઘની પૂજા કરવામાં તત્પર બની દિવસો પસાર કરવા લાગ્યો. પુત્રજન્મ અને નામકરણ
ધારિણી શ્રાવિકાએ તે દેવની આરાધના માટે ૧૦૮ આયંબિલ તપ કરવાની માનતા માની; તેમ જ પુત્રનું નામ પણ તે દેવતાનું જ પાડીશું. હવે ભવદેવનો જીવ વિદ્યુમ્માલી બ્રહ્મદેવલોકના ભોગો ભોગવીને ત્યાંથી ચ્યવીને જેમ ગુફામાં સિંહ આવે, તેમ ધારિણીની કુક્ષિમાં ઉત્પન્ન થયો. ધારિણીએ સ્વપ્નમાં સફેદ સિંહ બાળકને જોયો. જાગીને ઋષભદત્ત પાસે જઇ સ્વપ્નની હકીકત કહી. જસમિત્રે કહેલા વૃત્તાન્તથી ધારિણીને વિશ્વાસ ઉત્પન્ન
