________________
૧૩૮
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ કોઈ કારણથી તેને ત્યાં વમન થયું. બ્રાહ્મણીએ કહ્યું – “હે પુત્ર ! ચોખા, દૂધ, સાકર વગેરે સામગ્રી માગી લાવીને આ ખીર રાંધી હતી, તો આ વમેલી ખીર ફરીથી ખાઇ જા, આ સુન્દર મિષ્ટાન્ન ભોજન છે.” ત્યારે ભવદેવે કહ્યું – “હે ધર્મશીલા ! આવું શું બોલે છે ? વમન કરેલું ભોજન દુર્ગછનીય-ખરાબ હોવાથી ખાવા યોગ્ય ન ગણાય.” હવે આ પ્રસંગે નાગિલા કહેવા લાગી કે, “તમે પણ વમેલું ખાનાર કેમ ન ગણાવ ?' કારણ કે માંસ, ચરબી, મજ્જાથી બનેલી હું છું, તમે મને છાંડેલી-વમેલી છે અને ફરી મને ભોગવવાની ઇચ્છા કરો છો ?' આટલા લાંબા કાળ સુધી દીક્ષા પાળી પછી તેને છોડતાં તમને આજે શરમ કેમ નથી આવતી ? અકાર્ય કરવા તૈયાર થયેલા તમને હું ન ઇચ્છતી હોવા છતાં મને તમે ઇચ્છો છો. જેમ કોઇ ભીખ અને ભૂખથી દુઃખી થયેલો હોય અને કોઈ જમીનમાં દાટેલું નિધાન બતાવે, છતાં પૂર્વની દુઃખી અવસ્થાની પ્રાર્થના કરે, તેમ તમો મારી પ્રાર્થના કરો છો. જેમ, ખીર, સુંદર ખાઘ, ખજૂર, મીઠા પૂડલા હાજર હોવા છતાં ભોગાંતરાયકર્મના ઉદયવાળા ભૂખ્યા છતાં ખાઈ શકતા નથી, તેમ તમે આ ચારિત્ર પાળી શકતા નથી. દ્રવ્ય ગુપ્તિવાળા મુનિપણામાં તમે અતિતીક્ષ્ણ દુઃખો સહન કર્યા, હવે જો ભાવગુપ્તિવાળા બની સહન કરશો, તો અત્યારે પણ જય પામશો.”
“આટલા દિવસ તો તમે દેખાવ પૂરતી ભાઇની શરમથી દીક્ષા પાળી, તો હવે તમે ભાવથી દીક્ષા પાળો. પાછળ ચાલનારા જો વેગથી ચાલનારા થાય તો શું આગળ નીકળી ન જાય ? તો હવે પાછા ગુરુ પાસે જાવ અને પોતાના દુશ્ચારિત્રની શ્રીસુસ્થિત ગુરુ પાસે આલોચના કરી, ભાવથી સુંદર ચારિત્ર-ભારને વહન કરો. હું પણ હવે સાધ્વીજી પાસે દીક્ષા અંગીકાર કરીશ.” આ પ્રમાણે શીખામણ અપાયેલા તે ઉત્સાહમાં આવી બોલવા લાગ્યા કે, અરે શ્રાવિકા ! તેં મને સુંદર માર્ગનો ઉપદેશ આપ્યો. હું ઘણો જ રાજી થયો છું. નિશ્ચયથી નરકરૂપી અંધારા કૂવામાં પડતા મને તેં બચાવ્યો છે. ખરેખર મારા મહારાગને તોડાવનારી હોવાથી તું મારી સાચી ભગિની છે, નરકાદિક નુકશાનથી બચાવનારી નિઃસ્વાર્થ-માતા છે, સીમા વગરના મનોહર ધર્મને અર્પણ કરનાર હોવાથી ગુરુણી છે; તો હવે હું અહિંથી જાઉં છું અને તેં કહેલા ઉપદેશનું અનુસરણ કરીશ.” એમ કહી અનુપમ જિનપ્રતિમાઓને વંદન કરી ભવભ્રમણથી ભય પામેલો ભવદેવ પોતાના ગુરુ પાસે પહોંચ્યો. પોતાના ત્રિવિધ પાપોની આલોચના-પ્રતિક્રમણ-નિન્દન-પ્રાયશ્ચિત્ત કરી અતિતીવ્ર તપ વડે શરીર ગાળી નાખી પંડિત-મરણની આરાધના કરી સૌધર્મ દેવલોક પામ્યો. સૌધર્મ કલ્પમાં ઈન્દ્ર સરખી ઋદ્ધિ કાંતિવાળો માનિક-દેવ થયો અને વાવજીવ દિવ્ય કામભોગોનાં સુખો ભોગવવા લાગ્યો.
